Kerstmarkten in België en bij de buren blz. 50 ONDERWEG • ONTDEKKEN • REIZEN • GENIETEN - DECEMBER 2018
Zo lukt winterkamper en Blz . 6 7
VEEL MEER DAN EEN KATHEDRAAL
Levendig Canterbury
AVONTUUR IN DE ARDENNEN
Slapen in een tipi
ans Sa r aanBdeoltsm naar w onder een wereldw
STAPPEN IN JORDANIË
Achterpoort naar Petra
5,95 EURO
P912019 AFGIFTEKANTOOR GENT X
verder: getest: wandelschoenen | weekendje Brussel | insidertips Berlijn
Laat de korte dagen van december je humeur niet verpesten: plan een kampeertrip, want van de frisse buitenlucht en een gezellig vuurtje kikker je zo op. Verkies je de zon? Droom dan weg bij onze reportage in Jordanië: wereldwonder-lijk.
DEZE MAAND
57
Op de cover
Jordanië
50
Ben je op zoek naar een originele bestemming voor je volgende wandelvakantie? Jordanië is adembenemend. Je kan er te voet naar wereldwonder Petra langs de prachtige Back Way: letterlijk via de achterpoort. Onderweg slaap je in een echte bedoeïenentent en drink je thee met lokale herders. De mensen zijn er warm en gastvrij, de landschappen onvergetelijk.
24 Uitstap in kerstsfeer
Coverfoto Ellen van den Bouwhuysen
06
Door de lens
09
Reis*wijs
17 20
Een sprekend beeld van onze fotografen Elke maand de laatste nieuwtjes en praktische info
Geboekt | Boeken voor onder de boom Pleidooi voor vrije tijd | Annemie Struyf, journalist en auteur
4 | Pasar | December 2018
24 34 36 38 47
Coverstory | Wandelen in Jordanië
48
5x | Unesco-werelderfgoed in België
Getest | Wandelschoenen Weekendje weg | Brussel Citytrip | Canterbury Kamperen in de buurt | Black Horse Farm Caravan and Motorhome Club Site
50
38
Uitstap | Naar de kerstmarkt in België en bij de buren
Wist je dat... Dresden liefst negen kerstmarkten telt? En dat in één stad! Origineel: een elektrische tuktuk brengt je van markt naar markt. Dichterbij snuister je op een ondergrondse kerstmarkt in Valkenburg of wandel je onder een feeërieke lichttunnel in Oostende. Onze journalist geeft toptips om te doen in de buurt.
Verschijnt elf keer per jaar en is een uitgave van vzw Pasar.
Hoofd Print en Online Koen Driessens
Redactie
Karlien De Vrieze, Chris Van Minnebruggen, Els Van Nieuwenhove
Journalisten
Pasar Actief
Blokarten
67
Wist je dat je niet per se een boot nodig hebt om te zeilen? Op een breed strand kan het namelijk ook, met een speciaal karretje: een blokart. Journaliste Sandra Genijn reed op een winderige dag naar Nederland en strandzeilde voor het eerst. Ze voelde zich als een vis in het... euh, op het droge.
76 34
Sara Bosmans, Kristel Bruynseels, Bart Claes, Gert Corremans, François De Troeyer, Teun De Voeght, Aart De Zitter, Frederic Eelbode, Guido Elias, Marijn Follebout, Kathleen Geenen, Sandra Genijn, Gunter Hauspie, Lien Lammar, Marie Monsieur, Kelly Mortelmans, Tom Peeters, Kristina Rybouchkina, Erik Van de Perre, Stan Verelst, Toon Verlinden, Eddy Vlyminck
Fotografen
Thomas De Boever, Michaël Dehaspe, Ann De Wulf, Daniël Rys, Dieter Telemans, Siska Vandecasteele
Vormgeving & Prepress Nancy Leyssens
Cartografie Dirk Billen
Publiciteit
Advertising toerisme en andere sectoren: Jill Vliegen, tel. 0478 94 32 56, advertising@pasar.be Advertising kamperen: Steven Durnez, tel. 0472 58 46 73 steven.durnez@pasar.be www.pasar.be/advertising
Druk en verzending
Corelio Printing, 9420 Erpe-Mere. Betapress verdeelt bij een geselecteerd aantal boeken- en krantenwinkels.
Verantwoordelijke uitgever Michel Vandendriessche, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel.
Vzw Pasar, Postbus 20, 1031 Brussel. Tel. 02 246 36 46, www.pasar.be
55 57 67 74 76
Kamperen in de buurt | Camping LuxOase Uitstap | Slapen in een tipi Dossier | Met je caravan naar de sneeuw Knowhow | Berlijn Pasar Actief | Blokarten
81 92 98
Agenda | Activiteitenkalender
!
+ achteraan in dit nummer: 3 extra wandel- en fietsfiches
Ledenvoordelen | Korting met je PasarPas Volgende maand
2017 December 2018 | Pasar | 5
Coverstory | Jordanië
Turkije
Wandelen in Jordanië
Middellandse zee
Egypte
JORDANIË Rode zee
Sara Bosmans journalist
Bezocht inmiddels 5 van de 7 moderne wereldwonderen. Na haar tocht naar Petra wil ze op dezelfde manier - stappend - naar Machu Picchu en de Taj Mahal.
24 | Pasar | December 2018
Journaliste Sara Bosmans wil alle wereldwonderen zien, maar ze wil er wel haar tijd voor nemen. Ze wilde dus niet met de bus naar het Jordaanse Petra, snel rondgeleid worden en dan weer de bus – met airco – op. In plaats daarvan koos ze voor de trage, hete, epische weg: te voet.
Lees verder
December 2018 | Pasar | 25
Getest | Wandelschoenen Er zijn zoveel sport- en outdoorproducten op de markt dat het soms moeilijk kiezen is. Wat is praktisch? Waarop moet je letten als je zo’n product aankoopt? Elke maand testen we iets wat jouw leven misschien wel makkelijker maakt.
Chris Van Minnebruggen Journalist en ervaren stapper
Allround schoenen voor lichte trekkings in de bergen
Wie het schoentje past Zoveel soorten wandelingen, zoveel soorten schoenen. In deze Getest presenteren we vier paar meiden voor alle werk. Geschikt voor een stevige natuurwandeling in eigen land, maar net zo goed voor lichte meerdaagse of rotsachtige bergwandelingen. Tekst en foto Chris Van Minnebruggen
E
en schoen die van vele markten thuis is, mag best wat kwaliteiten in huis hebben. Hij moet je voet en enkels beschermen. Hij moet vuil en nat weerstaan zodat je voeten warm en droog blijven. En hij moet je een stevige grip garanderen op een soms grillige ondergrond. Dus zochten we naar vier herenmodellen B-schoenen. Waarom herenschoenen? Dat zie je aan het testpersonage op de foto. Maar wees gerust, alle
34 | Pasar | December 2018
modellen bestaan ook in vrouwenuitvoering. De verschillen? De maten beginnen kleiner, de kleurtjes zijn wat fleuriger en ze hebben een aangepaste pasvorm.
viging rond de enkels. Zool met goede grip die meeplooit. C = robuuste trekkingschoen voor langere bergtrekkings. D = meer dan enkelhoge schoen voor het zware bergwerk. Harde, onbuigzame zool geschikt voor gletsjertochten met stijgijzers. Omdat een B-schoen een buigzame zool heeft en je enkels beschermt, is hij geschikt voor dagwandelingen, bergtochten en lichte meerdaagse trekkings.
Let op de letters De producenten ontwerpen in functie van het gebruik. Daarvoor hanteren ze lettercodes: A = lichte wandelschoen met soepele zool. Laat vaak de enkels vrij. Voor vlakke wandelingen. B = wandelschoen met verste-
Hoe beter de schoen bestand is tegen water, hoe minder ademend.
Grip op de weg Droog blijven als het regent en toch zweetvoeten vermijden: een lastig evenwicht. Doorgaans geldt: hoe beter bestand tegen water, hoe minder ademend. Leren schoenen hebben een goed ademend vermogen, maar zijn met hun grotere poriën gevoeliger voor insijpelend vocht. Goed onderhouden en tijdig invetten is de boodschap. Veel schoenen hebben ook een binnenmembraan met kleinere poriën dat nattigheid weert. Vaak is dat Gore-Tex. Prima tegen de regen, maar iets minder ademend. Je schoen hoort ook een stevige grip op de weg te hebben. Veel merken kiezen voor een Vibramzool. Toch zijn er de jongste jaren die hun eigen rubbers en profielen ontwikkelen. Vertel over je plannen en vraag advies in de winkel.
Quechua Quechua
Hanwag Hanwag
Lowa Lowa
Salomon Salomon
MH 500 Mid
Tatra Light GTX
Irox GTX Mid
Quest 4D 3 GTX
Prijsbreker
Allrounder
Waterbestendig
Voor Veeleisende veeleisende trekkings
Soepele schoen met breed voetbed. Goede grip, bovenaan minder waterafstotend. Koopje. minder waterafstotend. Koopje.
Comfortabele trekker voor elke gelegenheid. Prima grip en demping. Modieuze vormgeving. Goede pasvorm.
Integrale kunststofschoen. Combineert tredzekerheid en grote waterweerstand met een elegante look.
Veel grip en steun dankzij zachte rubbers en een goede pasvorm met hoge kraag voor de enkels. Voor de slankere voet.
Gewicht
920 g
1.200 g
1.200 g
1.280 g
Maten
40 - 47
39 - 48
39 - 48
40 - 49
zwart/limoen - navy/roest zwart/limoen navy/roest
bruin bruin - grijs--grijs petroleum petroleum
Kleuren
grijs/graniet - blauw/roest grijs/rood - zwart/oranje grijs/graniet bruin/zwart blauw/roest
Materiaal
Rundsleer en polyamide
Suede Suède en kunststof
Ttextiel extiel
Nubuckleder en textiel
Vochtwering
vochtwerend membraan
Gore-Tex
Gore-Tex
Gore-Tex
Zool
Crosscontact
Vibram Integral Light
Lowa Elika
High Traction Contagrip
Vrouwenmodel
MH 500 Mid
Tatra Light Lady GTX
Lyxa GTX Mid
Quest 3D GTX W
Bijzonder
De lichtste
Soepel
100% vegan
Ondersteuning
Prijs
65 euro
229,99 euro
209,95 euro
179,95 euro
Website
www.decathlon.be
www.hanwag.com
www.lowa.nl
www.salomon.com/nl
Maatje meer
Belangrijk bij je keuze
Omdat je voeten tijdens een stevige wandeling uitzetten, is kiezen voor een maatje meer meestal een goed idee. Ook een goeie truc: stap in de schoen met losse veters en schuif je voet naar voren. Je teen mag de tip niet raken en achter je hiel hou je nog ruimte over om je wijsvinger te steken. Buitensportzaken hebben vaak een ruwe testhelling. Gebruik ze. Bergop mag je hiel niet te los in de schoen zitten, bergaf mag je teen niet tegen de tip stoten.
Sokken
Natuurlijk wil je geen blaren lopen als je op stap gaat. Dus is het erg belangrijk dat je voeten droog blijven en dat er geen wrijving ontstaat rond je voet. Kies daarom sokken die goed aanpassen en investeer in sokken die bij het seizoen passen. Wat dunner voor de zomer, dikker in het koude seizoen. Vermijd katoenen sokken, die drogen niet snel en zijn niet vormvast. Trek op een meer daagse tocht elke dag verse, droge sokken aan.
Onderhoud
Een bergschoen moet tegen modder, regen en soms sneeuw kunnen, maar dan blijft hij best wel in conditie. Kom je na een ruige wandeling thuis, laat je schoenen dan eerst goed drogen. Niet in de zon en niet in de buurt van een warmtebron, dan kan het leer barsten. Haal er ook de binnenzool uit en stop desnoods kranten papier in de schoen. Borstel het vuil van de schoenen als ze droog zijn en behandel ze daarna met een voedende crème of spray.
December 2018 | Pasar | 35
Uitstap | Brussel
Weekendje weg
Wandelen en tijdreizen Sla bij je volgende bezoek aan Brussel het Atomium en Manneke Pis over: je vindt er namelijk véél originelere dingen om te doen. Ontdek er sporen uit het verleden en de stad van de toekomst. Tekst Kristien In-‘t-Ven – Foto’s Greetje Van Buggenhout
Mis deze treinen niet Train World in Schaarbeek
Een treinmuseum van de NMBS? Dat klinkt niet meteen als iets waar je voor uit je zetel springt. En toch is dat precies wat je zou moeten doen, want van dit museum word je blij. Train World wekt het wonderlijke universum van ‘het spoor’ tot leven en doet dat in een meer dan geslaagde scenografie. Die kan jong en minder jong bekoren, ook als je geen treinfetisjist of gepensioneerd conducteur bent. Hypnotiseren-
36 | Pasar | December 2018
de projecties, een bezwerende klankband en treinen, zoveel verschillende soorten treinen. Ook het voormalige station van Schaarbeek, dat deel uitmaakt van het museum, is prachtig om te bekijken. Prinses Elisabethplein 5, Schaarbeek. www.trainworld.be
Ontdek de stad van morgen Belexpo in Tour & Taxis De stad van morgen? Dat is er bij voorkeur een met ‘zéro déchet’, zoals ze dat in Brussel zo mooi zeggen, afvalvrij dus. Belexpo zoomt in op alle aspecten van het leefmilieu in de stad, zoals mobiliteit, eten, onderwijs en wonen. Gezinnen, klassen en al wie zin heeft om dit interactieve avontuur aan te gaan, zijn welkom. Je kan er aan den lijve ondervinden welke halsbrekende toeren fietsers in Brussel moeten uithalen, courgetteplantjes kweken en ontdekken hoe je energiezuiniger kan wonen. Tegen 2050 zal 70% van de wereldbevolking in een stad wonen. Hoog tijd om creatief na te denken hoe we dat leefbaar kunnen houden. Site Tour & Taxis, Havenlaan 86c/3002, Brussel. www.belexpo.brussels
Bewonder imposante stripmuren Stripwandeling door Brussel Strips en Brussel, dat gaat samen als frieten en mayonaise. Wie zin heeft om de benen te strekken en ondertussen het betere stripwerk te ontdekken, kan het uitstekende boekje Brussel, hoofdstad van de strip ter hand nemen. Dat brengt je langs een resem stripmuren, de ene al imposanter dan de andere. Grote helden als Corto Maltese, Guust Flater en Kuifje wisselen af met aanstormend talent. Recent werd nog de nieuwe stripmuur van Dominique Goblet onthuld, getiteld Unnecessary noise prohibited, en voorlopig de enige muur die door een vrouw getekend is. Brochure Brussel, hoofdstad van de strip verkrijgbaar bij Visit Brussels, Koningsstraat 2, Brussel. bit.ly/stripwandelingbrussel
Slaap in een oude kunstschool Jam Hotel In onbruik geraakte scholen kunnen jaren staan verkommeren. Of ze kunnen in de juiste handen vallen: voor je het weet zijn ze getransformeerd tot designhotel met zwembad op het dak en kraakverse pizza op het gelijkvloers. Wie doorgaans koude rillingen krijgt bij de term designhotel, kan rustig ademhalen en een kamer boeken. De sfeer in het Jam Hotel is namelijk allerwarmst. Je voelt de vintage Brusselse hartelijkheid overal: aan de balie, in het restaurant, in de wandelgangen en in de kamers. Die zijn doordacht ingericht met hout, beton en textiel (schapenvachtje naast je bed? Check). Van soloreizigers tot koppels, vriendengroepen en kroostrijke families: er zijn kamers in alle maten. Dit hotel grossiert bovendien in het soort bedden dat het gewone stapelbed compleet doet verbleken: hier slaap je boven in de kast. Een hit bij de jeugd, dat spreekt voor zich, maar ook grote mensen kruipen hier wat graag weg. De ligging, op de grens tussen de bruisende wijken Sint-Gillis en Elsene, is ideaal om de hoofdstad te verkennen. Daarvoor tipt het hotel je trouwens graag de leukste en interessantste plekken. Charleroisesteenweg 132, Brussel. www.jamhotel.be
December 2018 | Pasar | 37
Wandelen Citytrip | Canterbury | België De tijd dat Frederic Journalist Pasar-journalist EelbodeDirk stapte Musschoot enkele dagen op school langsover de grande Kantelberg traversée en hetdoor Nauw hetvan woud Kales vanleerde, Chimay. ligtHij al kampeerde even achterin de vrije hem. Kantelberg natuur enwerd leefde Canterbury, er als eenen zeventiende-eeuwse de stad veroverde een pelsjager. speciaal Niet plekje dat hij in op Dirks pelsen anglofi joeg, elemaar hart. hij kookte wél een potje met wat hij onderweg kon vinden. De beste superfoods staan gewoon in het bos.
DOEN!
Rondje pontje Prachtig alternatief voor een gegidste stadswandeling. blz.
42
38 | Pasar | December 2018
Dagtrip Canterbury
WEG VAN DE PLATGETREDEN PADEN
CANTERBURY
In december trekken mensen traditioneel naar Londen voor hun kerstshopping. Maar wist je dat het ooit kneuterige Canterbury intussen minstens even hip is als de hoofdstad? Hier kan je nog echt origineel shoppen – een héle straat zonder grote ketens – en leer je het meest over de geschiedenis van de stad… op het water. Tekst en foto’s Dirk Musschoot
V
oor velen is Canterbury niet meer dan één winkelstraat en een kathedraal, maar de historische hoofdstad van Kent is natuurlijk veel meer. Toegegeven: om de kathedraal van Canterbury kan je niet heen. De hele stad is er letterlijk rond gebouwd, de bedevaarders uit de wereldberoemde Canterbury Tales trokken er in de veertiende eeuw al van heinde en verre naartoe om het graf van de
vermoorde aartsbisschop Thomas Becket te bezoeken. De katholieke Engelsen werden anglicaans (de schuld van Hendrik VIII), met als gevolg dat vandaag Canterbury voor de anglicaan se kerk is wat Rome is voor de katholieke. Met dat verschil dat je in Rome nooit de paus op straat zal tegenkomen en in Canterbury de kans reëel is dat je aartsbisschop Justin Welby tegen het lijf loopt. Het is me al twee keer overkomen. Aardige man. Zegt ‘hallo’ en vervolgt zijn weg.
December 2018 | Pasar | 39
Wandelen Uitstap | Kerstmarkt | België Wist je dat… de kerstmarkt in Duitsland werd ‘uitgevonden’ in de 14de eeuw? Pas in 1984 waaide de gewoonte naar ons land over met de kerstmarkt van Brasschaat. Intussen zijn ze overal. Vier toppers in België en in het buitenland.
Zaterdag kerstmarkt, zondag natuur
Recept voor een winters weekend
50 | Pasar | December 2018
TOURISMUS DRESDEN
In december kunnen we er niet omheen: kerstshoppen en kerstmarkten horen bij de winter als een koekje bij de koffie. Journalist Marijn Follebout selecteerde vier kerstbestemmingen waar je niet alleen goed zit voor originele cadeautjes en een glaasje glühwein, maar ook voor een portie cultuur én heerlijk winterse natuur. Heb je op zaterdag een overdosis jingle bells, dan is uitwaaien op zondag de perfecte remedie.
Tekst Marijn Follebout
DRESDEN
Negen kerstmarkten in één stad
D TOURISMUS DRESDEN
uitsers zijn meesters in de opbouw van verbluffende Weihnachtsmärkte. In Dresden zijn er maar liefst negen. De grootste is de Striezelmarkt (sinds 1434, grote foto links). Je vindt er heerlijk gebak, kerstballen in alle formaten, schilderijen en speelgoed. Verder in de stad is er nog een kinderkerstmarkt met reuzenrad en andere attracties, een immense après-skihut met lekkere glühwein en het Huis van de Kerstman. Je kan de negen kerstmarkten bezoeken met een eTukTuk (2 uur = 39 euro) of een geocaching doen op de Striezelmarkt (3 uur = 35 euro) en er allerlei lekkers ontdekken. Een andere interessante formule is de Weihnachtliches 3x3. Tijdens een gegidste rondleiding krijg je op drie kerstmarkten drie verschillende warme wijnen aangeboden (35 euro per persoon).
Proef zeker het typische Stollen-gebak. WANNEER? 30 november tot 24 december. www. winterevents-dresden.de NIET TE MISSEN Het Stollenfeest op zaterdag 8 december. Op de Striezelmarkt bakken bakkers een 3.000 kilogram zware Dresdner Christstoll. Het typische gebak is een cake met marsepein en gekonfijt fruit. Met een anderhalf meter lang mes snijden ze de cake aan. www.dresdnerstollen. com
BLIJF JE EEN WEEKEND? - Kamperen: Campingplatz DresdenMockritz Rustige camping op amper vijftien minuten van het centrum. Boderitzerstrasse 30. www.cbm-camping.de - Hotel: Sunshine Hostel Hoog aangeschreven jeugdherberg met comfortabele kamers in het centrum van Dresden. Er worden ook appartementen verhuurd. Gratis
parking. Emerich-Ambros-Ufer 2. Info: +49 351 88 08 981. PROEVEN! Proef de Saksische keuttken op de Augustusmarkt, een kerstmarkt in de Hauptstrasse. De geur van Sauerbraten, heerlijk gemarineerd rundvlees, of de Quarkkeulchen, hartige aardappelkoeken, weet je vast te verleiden.
EN OP ZONDAG… Het mooiste uitzicht op de rivier de Elbe krijg je op de ‘Brühlse Terrassen’, een verhoogde promenade naast de rivier die ook wel het ‘balkon van Europa’ wordt genoemd. Buiten de stad raden we een langlauftocht in de prachtige heuvels van Saksisch Zwitserland aan. De regio ligt tegen de grens met Tsjechië. Info: www.saechsischeschweiz.de
December 2018 | Pasar | 51
Meer ontdekken, reizen en genieten?
Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasar-magazine Heerlijk de de herfst in Vlaanderen In groepkamperen kampereninaan Semois blz. 42 blz. V64
ERN MAGAIEZINUWD E
ONDERWEG • ONTDEKKEN ONDERWEG ONTDEKKEN••REIZEN REIZEN••GENIETEN GENIETEN- SEPTEMBER - JANUARI 2018
Martine en Pren t tot rust
DE GEBROEDERS GRIMM ACHTERNA
Bestemmingen & inspiratie 2018
PRAKTISCHE GIDS 2018
MAGISCH MAROKKO
ROADTRIP MET EEN 2PK
Langs wijnboeren in de Champagne Wandelen in Noord-Hessen
GR ATIS L SPECIA
€ 2,50
kom in Kalmthout
Met een huurcamper door de Hoge Atlas
CULTURELE HOOFDSTAD 2018
Altijd een avontuur!
CITYTRIP IN EIGEN LAND
Leeuwarden met locals
De madammen van Mechelen
KAMPEREN MET KINDEREN
Cirkelen rond de poolCirkel
Met de camper door Noorwegen
TenTkamperen in heT GroTe neTewoud
3X LANGEAFSTANDSPAD DICHTBIJ VIA DINARICA
DOssIER
5,95 5,95EURO EURO
Huren voor elk budget P912019 AFGIFTEAFGIFTEKANTOOR KANTOOR GENTXX GENT
VAN BAsIC TOT LuxE
12/01/2018 16:10:33 17/08/2018 15:25:21
kant-en-klare caravanroutes Midden-Spanje / polen / Wenen
+ West-Servië / campings in Vlaanderen / trends & nieuws / kampeerbeurzen 2018
+ tenten met een twist / Garmin-gps uitgetest / groene gadgets
verder: weekendAntwerpse Hageland Kempen | getest: vouwfietsen | grotbikenop gas verder: weekendje | uitgetest: kookstellen 001 Cover 0118.indd 1 001 Cover 0918.indd 2
3
Caravantrends BP BP
Wandelen in Kies je plek & pak je tijd Kroatië
C2-01-64 KW-9028.indd 1
Naamloos-10 1
15/11/17 09:18
14/02/18 11:54
→ Inspiratie voor uitstappen en vakanties → Reportages over reizen, wandelen, fietsen en kamperen → Gratis wandel- en fietsfiches
www.pasar.be/lidworden