Sop synergieschool visie en onderbouwing by Creation Station B.V.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SOP SYNERGIESCHOOL (S)BO MET SPECIFIEK PROFIEL Passende ondersteuning op de Synergieschool BAO St. Alfonsus – SBO de Balans

INLEIDING Synergieschool BAO St. Alfonsus – SBO de Balans, maakt deel uit van het Samenwerkingsverband PO 31-02. Om de Synergieschool te zijn kunnen we niet op de wegen voortgaan die we altijd al bewandeld hebben. Niet de methode/het systeem en/of de leerkracht is de leidraad maar de ontwikkeling en de groei van de leerlingen. We richten ons op de uniciteit van het kind, diens behoefte tot diep leren en wat Biesta (2014) noemt ‘in de wereld komen’. Elke scheppende daad (ook in het onderwijs) is hooguit een dialoog tussen iemands intenties en het ‘materiaal’ waarmee wordt gewerkt. Het is een proces waarin beide een stem hebben en beide een rol te spelen hebben. Daarom zal de passende ondersteuning meer caleidoscopisch van aard zijn dan de vaststelling van een vaste lijn. Biesta (2014)

Passend onderwijs laat zich slecht verenigen met standaardisering, uniformeren en stereotyperen. Onderwijs vraagt juist van ons dat wij ruimte bieden aan en op zoek gaan naar de authentieke leervragen van kinderen. We stellen ons als taak om zoveel als mogelijk de belemmeringen uit de weg te ruimen die het ‘deep level learning’ bij kinderen verhinderen. Belangrijk daarbij is het besef dat opgelegde eisen en verwachtingen van buitenaf dat proces kunnen belemmeren. Biesta (2014) spreekt in dit verband van een bedreiging die zich uit in de beweging van ‘professionele expertise, van subjectieve oordelen, naar het ‘evidencebased’, objectief wetenschappelijk bewijs. De Synergieschool sluit zich aan bij die opvatting dat de vraag naar ‘wat werkt’ niet in het algemeen gesteld kan worden, maar altijd te stellen is in relatie tot ‘wie’, in welke context, in welk vakgebied. Oud denken van de 20e en zelfs nog van de 19e eeuw past niet meer in onze tijd, noch in onze op de toekomst gerichte visie van leren en onderwijzen. De eenzijdige gerichtheid op eng geformuleerde opbrengsten van onderwijs, ‘met een indringende inflexibiliteit en opgelegde aandacht voor gebieden als geletterdheid, wiskunde en wetenschap’ en de ‘kleingeestige, inhalige en markt-gedreven en gestandaardiseerde vernieuwingen van de jaren negentig en daarna’ (Sahlberg, 2011), hebben hun langste tijd gehad.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Niet alles kan echter in één keer veranderen. We willen de afstand die er is tussen ideaal en realiteit, tussen droom en daad, tussen leerling-gestuurd en leerstof-gestuurd onderwijs, verschillen tussen leerlingen, niet als een dilemma beschouwen en als een of- of keuzevraagstuk zien. De vraagstukken zien als paradoxen waar we als professioneel lerende gemeenschap mee om moeten leren gaan: het werken aan en-en oplossingen. De tijd waarin we nu leven vraagt om onconventionele, creatieve en soms radicale keuzes. We blijven daarbij op zoek naar de ‘hefboom’ die dingen in beweging brengt. Een hefboom kan het vormen van een professionele leergemeenschap (PLG) zijn.

KWALITEITSVERBETERING + PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAP (PLG) ‘Scholen verbeteren van binnenuit’ (Fullan M., 2009) ‘We spreken van een professionele leergemeenschap als de onderwijsprofessionals in een school duurzaam, individueel en samen leren om het onderwijs aan de leerlingen en de resultaten van de leerlingen te verbeteren’ (Verbiest & Timmerman, 2008). De Synergieschool is een school waar leraren gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor het leren van de leerlingen. Waar teamleden gebruik maken van elkaars kwaliteiten, waardoor één plus één drie wordt. Iedereen ontwikkelt/leert en verbetert zijn vaardigheden, doet kennis op. Op deze wijze wordt een professionele leergemeenschap (PLG) ontwikkeld. Om van de Synergieschool een daadwerkelijke leergemeenschap te maken volstaat geen ‘quick fix’ aanpak maar vraagt om diepgaand leren. Een PLG legt de focus op leren en biedt een schoolteam de gelegenheid om met elkaar te onderzoeken hoe het onderwijs effectiever kan en hoe je als leraar daarin het verschil maakt. Een professionele leergemeenschap ontwikkelt zich voortdurend. De professionele leergemeenschap kenmerkt zich door: ➢ Een professionele cultuur gericht op gedeelde normen en waarden. De focus ligt op het leren van de kinderen. ➢ Het leiderschap dat gericht is op het begeleiden, ondersteunen en faciliteren van samen leren. ➢ Een organisatiestructuur die samen leren mogelijk maakt. Er zijn/worden werkgewoontes ontwikkeld die samenwerkend leren bevorderen en die ruimte bieden om elkaar te ondersteunen. ➢ Een informatiesysteem met de focus op het leren van leerlingen en het verbeteren van de resultaten. ➢ Ondersteunend human resource beleid met de focus op samen ontwikkelen. Kernwoorden hierbij zijn: motivatie, betrokkenheid, toewijding en werkplezier. ‘De professionele leergemeenschap’ (Myriam Lieskamp, 2015) Er is veel onderzoek gedaan naar het efficiënt realiseren van hoge resultaten. Enkele benaderingen zijn: ➢ Opbrengstgericht werken. Dat wil zeggen dat scholen systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de leerling prestaties. Marzano en Hattie komen hierbij aan de orde. ➢ Continuous improvement. Hierbij ligt de focus op het analyseren van data, het reflecteren, onderzoeken, begrijpen, delen en presenteren van resultaten in samenwerkende teams. ➢ Handelingsgericht werken. HGW wil het onderwijs zo optimaal mogelijk laten aansluiten bij de onderwijsbehoeften van de kinderen. ➢ Lerende scholen. Peter Senge beschrijft de lerende school als een ontmoetingsplaats waar mensen kunnen leren en individueel en samen op zoek zijn naar manieren om hun eigen mogelijkheden te verbreden en te vergroten.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Uit deze benaderingen zijn gemeenschappelijke kenmerken te benoemen (Vermeulen, 2009): ➢ Van werk oriëntatie naar oriëntatie op leren. ➢ Van werkafspraken naar gezamenlijke leerdoelen. ➢ Van werkroutine naar meerdere leervormen en leerbronnen. ➢ Van een gesloten gemeenschap naar een open cultuur met respect, gelijkwaardigheid en vertrouwen. ➢ Van papieren document naar visieontwikkeling. ➢ Aanjagers voor continu leren. ➢ Tijd en ruimte voor dialoog en interactie. ➢ Gedeeld leiderschap. Leeractiviteiten waardoor groei plaats vindt: ➢ Reflecteren op de eigen lespraktijk. ➢ Feedback vragen. Feed-up, feed-back en feed-forward. ➢ Innovatief gedrag. Nieuwe ideeën bedenken, promoten en implementeren. ➢ Kennis delen. De negen bouwstenen van PLG: Bouwsteen 1: Gemeenschappelijke visie. Bouwsteen 2: Een ondersteunende leerstructuur. Bouwsteen 3: Een open en veilige leercultuur. Bouwsteen 4: Ondersteunend leiderschap. Bouwsteen 5: Een rijke leeromgeving. Bouwsteen 6: Samenwerking. Bouwsteen 7: Een onderzoekende, reflectieve houding. Bouwsteen 8: Het leren van leerlingen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Bouwsteen 9: Een uitdagend, haalbaar en gedegen leerprogramma. De rol van de leraar: Een onderzoekende, reflecterende houding, samenwerken. Vijf prestatie-indicatoren als check!. Visible learning for teachers (John Hattie, 2009): ➢ Ik maak een continu proces door, waarin ik steeds nieuwe kennis construeer en nieuwe vaardigheden aanleer. ➢ Ik kom steeds tot nieuwe inzichten, andere opvattingen en attitudes / gedrag. ➢ Ik heb daar een actieve rol in en neem initiatieven om te leren. ➢ Ik laat zien dat ik zelf verantwoordelijk ben voor mijn eigen ontwikkeling en professionalisering. ➢ Ik zorg ervoor dat ik ruimte krijg van mijn leidinggevende en – als het nodig is – eis ik die ruimte zelf op. Zie bijlagen: ➢ Persona’s Suzanne en Joost ➢ Ontwikkelingsbehoeften leerkrachten/coaches in de verschillende rollen. De rol van de ouders: Educatief partnerschap. We werken samen op basis van respect en wederkerigheid met de intentie de ontwikkeling van de leerling te bestendigen, uit te dagen en te ondersteunen. De leerkracht heeft inbreng als onderwijsprofessional en de ouder als ervaringsdeskundige. Zie bijlage: Educatief partnerschap 3.0.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

De focus op het leren van leerlingen: Bij het leren van de kinderen speelt hun eigen overtuiging over leren een grote rol. Deze overtuiging heet ook wel de ‘mindset’. De Amerikaanse psychologe Carol Dweck onderscheidt twee soorten: de growth mindset en de fixed mindset.Bij een growth mindset willen de kinderen leren, ze nemen uitdaging aan en houden vol bij tegenslag. Bij een fixed mindset vermijden ze uitdaging, geven ze snel op en zien ze het succes van anderen als een bedreiging. Als leerlingen zich bewust zijn van hun mindset en hieraan gaan werken, kan dat grote invloed hebben op de motivatie en de resultaten. Om dit ‘breinleren’ te stimuleren moet aan de volgende voorwaarden voldaan zijn: ➢ Herhaling. Door het onderwerp op een gevarieerde manier steeds weer aan de orde te stellen. ➢ Emotie. Leren gaat beter als er emotie bij komt, zoals nieuwsgierigheid, uitdaging, spanning, onderzoek en positieve feedback. ➢ Creatie. Informatie ordenen door relaties leggen, mindmaps/moodboards maken, workshops/presentaties geven aan andere leerlingen. ➢ Focus. Het waarom, de relevantie en het resultaat. ➢ Aansluiten bij belevingswereld en voorkennis. ➢ Zintuiglijk rijk. De rol van de schoolleider: De schoolleider is degene die verbindt, ondersteunt, richting geeft, faciliteert en het proces bewaakt. De kwaliteit van een school hangt voor het grootste gedeelte af van degene die er werken, de manier waarop en de inzet waarmee wij dat doen. We zijn op weg om een professionele leergemeenschap te vormen. Met een ouderenquête geven de ouders/verzorgers hun indruk van de kwaliteit van onze school. Dit gebeurt 1x per 2 jaar.

PASSENDE ONDERSTEUNING Gepersonaliseerd leren en Adaptief onderwijs: Gepersonaliseerd leren gaat een stapje verder dan differentiëren. Bij deze onderwijsvorm ligt de focus namelijk op individuele leerroutes. Op basis van formatieve toets resultaten – bijvoorbeeld met behulp van een diagnostische instaptoets – bepaalt de leerrkacht/coach een aantal keer per schooljaar op welke manier een leerling de komende tijd het beste verder kan leren. Op deze manier krijgt iedere leerling een eigen, gepersonaliseerde leerroute. Daarna bepaalt de leerling (in meer of mindere mate) doorgaans zelf hoe en in welk tempo hij zijn leerroute doorloopt. De personalisatie van de leerstof zit met name in de moeilijkheidsgraad en leerstijl – deze is afgestemd op de individuele leerling. Daarnaast gaat deze vorm van onderwijs vaak gepaard met de inzet van ICT. Gepersonaliseerd onderwijs kenmerkt zich door formatieve toetsing: toetsen worden bij aanvang én tijdens het leerproces ingezet om van te leren, niet alleen achteraf om te toetsen wat een leerling heeft opgestoken. Adaptief onderwijs: Adaptief lesmateriaal is in zekere zin gedifferentieerd en gepersonaliseerd. Toch hebben we het over iets anders, want adaptief lesmateriaal is – in tegenstelling tot louter gepersonaliseerd lesmateriaal – datagedreven. Dat wil zeggen dat de resultaten en de voortgang van iedere individuele leerling realtime wordt gevolgd en gemonitord. Niet door een docent, maar door intelligente software wat dergelijke data in kaart brengt met behulp van algoritmes. Dus waar de meeste methodes grotendeels gebaseerd zijn op een min of meer ‘statisch’ curriculum, kenmerkt adaptief lesmateriaal zich door een veelheid aan dynamische en flexibele persoonlijke leerwegen. Op basis van de verzamelde data wordt het leermateriaal realtime aangepast aan wat – op dat moment – het beste bij een leerling past.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

De software houdt daarbij rekening met het niveau (de moeilijkheidsgraad), de leerstijl en de voorkeuren (verschillende oefen- en instructievormen) van de leerling. Zo sluit het leerproces zo nauw mogelijk aan op de individuele leerbehoeften van leerlingen. Hoe beter we onze leerlingen kennen en hoe meer er bekend is over het leergedrag, hoe beter het leermateriaal op individuele behoeften en voorkeuren kan worden afgestemd. Het personaliseerde leren vraagt veel van de deskundigheid van de mensen op de werkvloer. In de school is veel expertise aanwezig vanuit het speciaal basisonderwijs en de professionalisering vanuit het reguliere onderwijs. Ook is er een netwerk van zorg en hulpverlening rondom de school. Het ondersteuningsteam vanuit de stichting en het samenwerkingsverband biedt arrangementen op maat aan. Een vertegenwoordiger van CJG is wekelijks op school aanwezig. Een schema vindt u in de bijlage. Doordat we aangesloten zijn bij de O4NT-scholen hebben we de beschikking over educatieve apps en software die up-to-date is, 24 uur per dag beschikbaar en voortdurend verder in ontwikkeling is. Het ‘zien’ van onze leerlingen op de Synergieschool: Vanaf het moment dat een kind op school komt, monitoren wij de ontwikkeling op leerlingstamgroep-unit- en schoolniveau. Door regelmatig te observeren, gesprekjes te voeren, opdrachten te evalueren en bij te stellen, samen te werken aan thema’s en te toetsen brengen wij de ontwikkeling van de kinderen in kaart in een portfolio. In oude termen zouden we dit het leerlingvolgsysteem kunnen noemen. We willen de leerling kennen. Met behulp van de technologie, heeft de leerkrach/coach een dashboard waarop deze precies kan zien wat de leerling, wanneer, hoelang en met welk resultaat gedaan heeft. Voor ieder kind is er een individueel ontwikkelingsplan (IOP): ➢ De voortgang van het kind wordt iedere 6 tot 8 weken geëvalueerd tussen coach, ouder en kind. Nieuwe doelen worden vastgesteld. De aanpak en planning wordt samen gemaakt. ➢ Het IOP wordt gebaseerd op de kwaliteiten en mogelijkheden van het kind en de eisen van de school en overheid. ➢ De digitale planning tool (sCoolTool) stelt kinderen samen met ouders in staat om hun schooldag te plannen in lijn met het IOP. Portfolio: In het O4NT concept is een portfolio/groeidocument opgenomen. Vanuit de dagelijkse praktijk zal Synergieschool BAO St. Alfonsus en SBO de Balans een handelwijze ontwikkelen, uitproberen, evalueren en verbeteren.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 1 IOP (Individueel Ontwikkelings Plan) Persoonlijk: Hoe gaat het met mij? Persoonlijke ontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling, bijzonderheden thuis en op school SCOL/Pravoo worden hierin meegenomen Heb ik de doelen van de afgelopen zes weken bereikt? In startgesprek doelen bepalen korte en lange termijn + planning en plan van aanpak doelen Evaluatie vorige periode. Niet volledig bereikte doelen overnemen voor de komende periode. Waar ben ik trots op? Bespreking portfolio, wat zet ik in het permanent portfolio? Meervoudige intelligentie/interesses/hobby’s in meenemen. Welke bijdrage kan ik leveren op grond van mijn kwaliteiten? Waar ga ik komende zes weken aan werken? Op basis van leerlijnen en ambitie Hoe ga ik dat doen? Didactische aanpak (apps, workshops, materiaal, ondernemingen) Hoe laat ik zien dat ik eraan gewerkt heb en wat ik bereikt heb? Afspraken over de bewijsvoering in het tijdelijk portfolio Nederlands Spelling, taalbeschouwing, spreken, luisteren, schrijven en stellen, begrijpend lezen. Heb ik de doelen van de afgelopen zes weken bereikt? Evaluatie vorige periode. Niet volledig bereikte doelen overnemen voor de volgende periode. Evt. toetsscores + alternatief leerling rapport vanuit Cito met vermelding van vaardigheidsscore en functioneringsniveau! Waar ben ik trots op? Bespreking portfolio, wat zet ik in het permanent portfolio? Waar ga ik komende zes weken aan werken? Hoe ga ik dat doen? Didactische aanpak (apps, workshops, materiaal, ondernemingen) Hoe laat ik zien dat ik eraan gewerkt heb en wat ik breekt heb? Afspraken over de bewijsvoering in het tijdelijk portfolio Engels Spreken, begrijpen, spelling, woordenschat Heb ik de doelen van de afgelopen zes weken bereikt? Evaluatie vorige periode. Niet volledig bereikte doelen overnemen voor de volgende periode.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Waar ben ik trots op? Bespreking portfolio, wat zet ik in het permanent portfolio? Waar ga ik komende zes weken aan werken? Hoe ga ik dat doen? Didactische aanpak (apps, workshops, materiaal, ondernemingen) Hoe laat ik zien dat ik eraan gewerkt heb en wat ik bereikt heb? Afspraken over de bewijsvoering in het tijdelijk portfolio Lezen Aanvankelijk lezen, technisch lezen, begrijpend en studerend lezen, leesplezier Rekenen Wiskundig handelen en denken, getallen en bewerkingen, meten en meetkunde, tijd, geld Heb ik de doelen van de afgelopen zes weken bereikt? Evaluatie vorige periode. Niet volledig bereikte doelen overnemen voor de volgende periode. Evt. toetsscores + alternatief leerling rapport vanuit Cito met vermelding van vaardigheidsscore en functioneringsniveau! Waar ben ik trots op? Bespreking portfolio, wat zet ik in het permanent portfolio? Waar ga ik komende zes weken aan werken? Hoe ga ik dat doen? Didactische aanpak (apps, workshops, materiaal, ondernemingen) Hoe laat ik zien dat ik eraan gewerkt heb en wat ik bereikt heb? Afspraken over de bewijsvoering in het tijdelijk portfolio Wereld en mijzelf – Kernconcepten-onderzoeksvragen Aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, techniek, natuur- en scheikunde, maatschappij en burgerschap worden worden in de aanpak van kernconcepten geïntegreerd behandeld. Kernconcepten werkt met thema’s die tweejaarlijks op alle niveaus aan bod komen. Deze aanpak is curriculum-dekkend. De thema’s zijn: Binding - Groei en Leven - Macht en Regels – Communicatie – Energie Tijd en Ruimte - Materie - Evenwicht en Kringloop Heb ik de doelen van de afgelopen zes weken bereikt? Evaluatie vorige periode. Niet volledig bereikte doelen overnemen voor de volgende periode. Waar ben ik trots op? Bespreking portfolio, wat zet ik in het permanent portfolio? Waar ga ik komende zes weken aan werken? Hoe ga ik dat doen? Didactische aanpak (apps, workshops, materiaal, ondernemingen) Hoe laat ik zien dat ik eraan gewerkt heb en wat ik bereikt heb?

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Afspraken over de bewijsvoering in het tijdelijk portfolio Overige doelen ICT-geletterdheid/mediawijsheid, creativiteit, muziek, sport, presenteren, ondernemerschap, eigen talenten Heb ik de doelen van de afgelopen zes weken bereikt? Evaluatie vorige periode. Niet volledig bereikte doelen overnemen voor de volgende periode. Waar ben ik trots op? Bespreking portfolio, wat zet ik in het permanent portfolio? Waar ga ik komende zes weken aan werken? Hoe ga ik dat doen? Didactische aanpak (apps, workshops, materiaal, ondernemingen) Hoe laat ik zien dat ik eraan gewerkt heb en wat ik bereikt heb? Afspraken over de bewijsvoering in het tijdelijk portfolio

School doelen: Ambitieniveau Lange termijndoelen Uitstroomperspectief Akkoord leerling Akkoord ouder Akkoord Coach

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 2 De paradigmashift concreet: VAN

NAAR:

Jaarklassensysteem

De unit als geheel met heterogene stamgroepen Doorlopende gepersonaliseerde leerlij nen

Leerkracht als eigenaar van het leerproces

Leerling (mede)eigenaar van het leerproces IOP voor iedere leerling

Mij n leerlingen

Onze leerlingen

Leerkracht, baas in eigen klas

Samen werken + samen verantwoordelijk PLG-vormen (Professionele Leer Gemeenschap)

Professioneel isolement

Professionele dialoog op de werkvloer + inzet op kwaliteiten/passie lkr/coaches

Klaslokaal

Variabele werkplekken

Inrichting groepsinstructie

Inrichting groepsinstructie/workshops/ differentiatie/rijke leeromgeving

Klassenplanning

Unitplanning

Vakkenrooster

Instructierooster/workshops/kernconcepten Roostermakers.

Cognitieve vakken

Brede ontwikkeling: Kernconcepten - 21st century skills – MI - Biesta: -Kwalificatie (kennis en vaardigheden); -Socialisatie (voorbereiden op de samenleving, deel worden van tradities, democratie etc.); -Subjectivatie (hoe we in de wereld zij n: vrij heid en verantwoordelij kheid, zelf leren nadenken);

ICT als oefenmiddel

De inzet van technologie als veelzij dige bron en middel van leren

Het runnen van de organisatie

Onderwij skundig en gedeeld leiderschap

Ouderbetrokkenheid 2.0

Educatief partnerschap 3.0

School

IKC: Integraal Kind Centrum Centrum voor leven en leren

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 3 School-specifieke kennis en vaardigheden leerkrachten/coaches Leerkracht als onderzoeker: - Analyseren/onderzoeksvragen stellen: Data-duiden-doelen-doen. Planmatig-cyclisch handelen. - Systemische, brede blik op ontwikkeling: vanuit verschillende perspectieven observeren, belichten en bevragen: kindkenmerken-interesses-behoeftes-leerlingen-oudersleerkrachten-sportclub-etc.etc Leerkracht als mens: - ‘Basic trust’ - Vertrouwen in de dagelijkse praktijk vergroten. Vertrouwen in jezelf, de leerling, de ouders/verzorgers, de collega’s, externen. - Ken jezelf: bewustwording/alertheid/persoonlijke constructen kennen. Aannameslevensverhaal-frustratie-kwaliteit-meerwaarde. - Ken het kind/de ouder etc.: Vragen stellen aan en met elkaar, leerlingen, collega’s, ouders, etc.: Ik zie dit. Hoe zie jij het? Ik denk dit. Hoe denk jij daarover? Ik voel dit. Wat betekent dit? Heb ik dit eerder gevoeld en wat voor invloed heeft dat nu? Wat betekent dat voor jou? ‘Ken jezelf + ken de ander’ dan kan er begrip ontstaan. Leerkracht als deskundige: - Praktische en theoretische kennis en vaardigheden vergroten door PLG’s te vormen in de units, ontwikkel groepen, schoolbreed - Leerlijnen-leerroutes 1F-2F-1S-Passende Perspectieven-Profielschetsen SLO - Taxonomie van Bloom toepassen - Kernconcepten en O4NT - Adaptief toetsen en adaptieve systemen inzetten: Taalzee-Rekentuin-Muiswerk-Squolaetc etc Leerkracht als manager: - Organiseren van een stamgroep-workshops-unit - Pedagogisch klimaat, veiligheid verwerven/ opbouwen op basis van respect: voor jezelfde ander-de omgeving. - Planning: tic-tic-kernconcepten en O4NT - Roosters-materialen afgestemd op leerling-, stamgroep-, unit-, en schoolniveau. Leerkracht als communicator: - Oplossingsgerichte gespreksvoering met leerlingen/ouders-verzorgers/collega’s/externen - Ouders/verzorgers als educatieve partner betrekken - Feedbackvaardigheden vergroten

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 4

Beschikbare deskundigheid beschikbaar

nee

Wijze waarop beschikbaar

Uit eigen formatie

Logopedist Jeugdarts Medewerker BJZ CJG/schoolmaatschappelijk werker Fysio-/cesartherapeut Ergotherapeut GZ-psycholoog Orthopedagoog Speltherapeut Remedial teacher Motorisch remedial teacher Ambulante dienst OT, die ondersteuning bieden bij gedragsaanpak, ZML, langdurig zieken, kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong, didactische ondersteuning Visio voor visusproblematiek Mgr. Hansen voor spraaktaalondersteuning PSW/OSK

x x x x x x x x x x x x

Coach en video interactie begeleiding Ambtenaar leerplicht Politie – wijkagent

x x x

Intern coördinator kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong

KIES Sociale weerbaarheid

x x

Op bestuursniveau

Op niveau SWV

Inhuur op afroep/ verwijzing

x x x x

x x

x x x x x x x x x

x x

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 5: Visualisatie 1. De Synergieschool – een omslag in denken

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

2. Visie Synergieschool

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

3. Aanpak leren - leren op de Synergieschool

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

4. Onderbouwing leven en leren Synergieschool

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

5. Eigenaarschap op de Synergieschool

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

6. Team en PLG Synergieschool

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

7. Totaalbeeld Synergieschool

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 6: persona’s 1. Persona Suzanne

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

2. Persona Joost

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 7: routes OOP in de Synergieschool

Inzet onderwijsondersteunend personeel met behandeltaken in de Synergieschool Inleiding Aanleiding voor het vastleggen van afspraken rondom de inzet van het onderwijsondersteunend personeel met behandeltaken (OOP) is het borgen van extra zorg en expertise voor de kinderen met een toelaatbaarheidsverklaring SBO (TLV) in de Synergieschool. Onderliggende documenten die ten grondslag liggen aan dir document zijn: ❖ Organisatorische planning personeel 2011-2017: een document waarin de minimale inzet van OOP binnen het SBO omschreven staat. Dit document is opgesteld door directie, CvB en hoofd P&O. De personeelsgeleding van de van SBO de Balans heeft instemming gegeven op dit document; ❖ Procedure nieuwe leerling: dit document omschrijft de procedure van plaatsing van een nieuwe leerling met een TLV op SBO de Balans; ❖ Toetsprotocol SBO de Balans; Dit document is tot stand gekomen in overleg met de directie en de betrokken OOP’ers. De personeelsgeleding van de MR zal gevraagd worden positief advies te geven op dit document. Bij het toekennen van extra ondersteuning zullen de volgende algemene uitgangspunten en afspraken gehanteerd worden: ❖ In de Synergieschool zal de inzet van het OOP daar waar mogelijk ten diensten staan van alle leerlingen uitgangspunt is echter wel dat leerlingen met een TLV SBO altijd voorrang hebben op didactisch onderzoek, screening en behandeling; ❖ In hun rooster zullen de OOP’ers ruimte vrij houden voor tussentijdse onderzoeken; ❖ De registratie van alle gegevens vindt plaats in Esis-B bij registraties. Dit is de verantwoordelijkheid van de OOP’er; ❖ De leerkrachten en intern begeleiders hebben een belangrijke taak bij het signaleren van ondersteuningsbehoefte waar inzet van extra expertise gewenst of noodzakelijk is; ❖ Aanmelding voor screening of behandeling gaat altijd via de intern begeleider; ❖ Na aanmelding en voor de start van de behandeling heeft de ondersteuner samen met de leerkracht een oudergesprek (m.u.v. logopedie en RT) ❖ De leerkracht betrekt de OOP’er bij de oudergesprekken; ❖ Indien er meerdere OOP’ers bij een leerling betrokken zijn vindt er regelmatig leerling-MDO overleg plaats; ❖ Indien er op de Synergieschool een zorgvraag ligt voor een leerling zonder TLV wordt deze besproken in het MDO. In het MDO zal besloten worden of de leerling extra ondersteuning zal krijgen (mits de betreffende OOP’er ruimte heeft); 21

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Route OOP met behandeltaken Synergieschool Remedial Teaching -

Didactisch onderzoek bij alle leerlingen bij komst SBO. A.d.h.v. de analyse wordt gekeken of een kind in aanmerking komt voor groeps- RT.

Didactisch onderzoek op verzoek van de IB-er.

Na elk meetmoment van het SBO protocol leesproblemen en dyslexie en/of schoolonderzoek wordt gekeken welke leerlingen in aanmerking komen voor RT.

Afhankelijk van behandelmogelijkheid vindt nadere diagnostiek en behandeling binnen school plaats óf advisering RT buiten school.

Behandeling

Rond 4e leerjaar wordt gekeken met RT-er, IB-er en orthopedagoge welke leerlingen in aanmerking komen voor een dyslexieonderzoek. Dit onderzoek vindt op school plaats.

De RT-er bekijkt samen met de IBer en orthopedagoge wie in aanmerking komt voor een dyslexieonderzoek. Het onderzoek vindt buiten school plaats.

•

Leerlingen met lees/spellingproblemen

Specifieke uitgangspunten: ✓ Indien na een behandelperiode blijkt dat het rendement van de behandeling onvoldoende is, kan deze worden afgesloten. ✓ Kinderen met een IQ lager dan 70, komen niet in aanmerking voor een dyslexieonderzoek. ✓ Kinderen die zijn gediagnostiseerd met ernstige enkelvoudige dyslexie zouden in aanmerking kunnen komen voor een extern behandeltraject. Dit wordt vergoed door de gemeente. Als deze kinderen ‘uitbehandeld’ zijn, wordt er gekeken naar geschikte compensatiemiddelen voor het kind.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Route OOP met behandeltaken Synergieschool Speltherapie Leerlingen met TLV SBO indicatie

Leerlingen zonder TLV SBO indicatie

Leerlingen die sociaal en of emotionele problemen hebben die in de klas niet te reguleren/normaliseren zijn, komen in aanmerking voor speltherapie. Speltherapiearrangement kan bestaan uit: 1. Spelobservatie-behandelplanbehandeling. 2. Spelobservatie-verwijzing. 3. Spelobservatie-handelingsadvies aan ouders/leerkrachten. 4. Dossieronderzoek-advies(Dit als er in de TLV sociaalemotionele problematiek vermeld wordt) Drie Trainingen op maat: werken aan zelfvertrouwen, faalangst en sociale vaardigenheden. (Zie ook de Training sociale weerbaarheid de Methode ABC). Advisering aan leerkrachten en IBer’s over sociaal-emotionele problematiek.

Screening op verzoek van IB-er. *Kinderen met rouw en verlies problematiek(scheiding-zie ook KIES), sterfgevallen, pesten, verlies van gezondheid. *Angstige kinderen ook faalangstzie ook faalangsttraining. *Kinderen met weinig zelfvertrouwen *kinderen met een negatief zelfbeeld. *Kinderen die agressief en/of boos zijn. *Eenzame of ongelukkige kinderen. *Kinderen die stagneren of terugvallen in hun ontwikkeling. *Kinderen die geen vrienden kunnen maken. *Sociaal onhandige kinderen.

-Speltherapiearrangementen 2 t/m 4 -Advisering aan leerkrachten en IB-er’s over sociaal-emotionele problematiek.

Specifieke uitgangspunten: ✓ Speltherapie arrangementen zijn op afroep van de IB-er, arrangement 1 is op grond van de TLV. ✓ In de klas wordt eerst een behandelplan opgesteld met de IB-er. Mocht dit niet voldoende zijn kan er een hulpvraag geformuleerd worden voor de speltherapeut. ✓ Voorwaarden voor speltherapie: in de klas is alles geprobeerd, het kind kan spelen, de therapeut kan iets met de problematiek van het kind, ouders zijn akkoord en participeren d.m.v. oudergesprekken over hun kind, de problematiek is te behandelen binnen de school, mocht er meer hulp nodig zijn bij bv systeemproblematiek is het beter de behandeling extern voort te zetten en hulpverlening in te schakelen om het hele gezin te ondersteunen. In incidentele gevallen kan speltherapie op school ondersteund zijn omdat de schoolse situatie het kind meer veiligheid biedt dan externe hulpverlening. ✓ Speltherapie kan worden stop gezet als doelen en/of subdoelen zijn behaald en de klachten van het kind zijn afgenomen. Het kind zit beter in zijn vel. Of als blijkt dat doelstellingen niet haalbaar zijn. ✓ Indien na een behandelperiode blijkt dat het rendement van de behandeling onvoldoende is, zal deze worden afgesloten. Dit geldt ook voor behandeling waar na intelligentieonderzoek- blijkt dat het niveau van de lees/taal/spellingontwikkeling

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Route OOP met behandeltaken Synergieschool Sociale Weerbaarheid -

Leerkracht geeft aan IBer door of zijn/haar groep in aanmerking komt en waarom. Bijvoorbeeld: groepsvorming na storming fase, aanpakken groepsdynamiek, pesten, bewustwording van eigen gedrag (leerling) en de gevolgen hier van.

Eventueel verdieping door te werken met leerlingen uit verschillende groepen rondom een bepaald thema, bijvoorbeeld: zelfvertrouwen, focus, grenzen.

- Behandeling Algemene uitgangspunten: ✓ Van de groepsleerkrachten wordt verwacht dat ze iedere dag aandacht besteden aan het thema van de SWles. Leerkrachten krijgen hier voor les ideeën aangereikt. ✓ De leerkracht is aanwezig tijdens de hele SWles. ✓ Elke les wordt geobserveerd door de leerkracht aan de hand van een schema. ✓ De observaties kunnen opgenomen worden in het groepsplan sociale emotioneel of beschreven worden bij de ondersteuningsbehoeften in het OPP van Esis. ✓ Bij SW les voor individuele kinderen wordt van de groepsleerkracht verwacht met het kind het geleerde op te pakken in de dagelijkse praktijk. ✓ Op het moment dat een groep niet de volledige lessenreeks kan volgen wordt er naar een passende afsluiting gezocht. Dit kan gebeuren bij een nieuwe groepssamenstelling, te veel problematische gedragingen of bij een vervangende leerkracht. ✓ Ouders worden van tevoren op de hoogte gesteld van de lessenreeks die in de klas van hun zoon/dochter gaat plaatsvinden.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 8

Educatief partnerschap van ouders/verzorgers 3.0 ‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans 'Alle kinderen speciaal' INLEIDING ‘Ouders hebben altijd gelijk’. Als we daarvan uitgaan, gaan we beter/anders luisteren. We moeten wel, want we willen weten wat die ouder precies bedoelt. School en ouders hebben allebei het beste met kinderen voor. Ons doel is om in gezamenlijke afstemming te komen tot de best mogelijke aanpak voor dit kind in deze context.

DE DOELEN VAN EDUCATIEF PARTNERSCHAP 1. Pedagogisch doel: het onderschrijven van het gezamenlijk belang om zo gunstig mogelijke condities te stellen voor de optimale ontwikkeling van kinderen gebaseerd op gemeenschappelijke waarden en normen. De maatschappij in de school brengen door een actieve bijdrage te leveren vanuit beroepen/hobby’s/werk van ouders/verzorgers. 2. Organisatorisch doel: ouders betrekken bij het reilen en zeilen van de school. Hand en span diensten maar ook meedenken en evalueren zodat we altijd werken aan verbeteringen. 3. Democratisch doel: ouders/verzorgers mee laten denken, evalueren, reflecteren, adviseren en instemming verlenen over het werk wat de school doet en de ontwikkelingen die plaats vinden. Dit zijn de MR-leden, de ouderraad, de ouderklankbordgroep en leden van de projectgroep. De kwaliteiten van ouders/verzorgers kunnen een aanvulling en verrijking zijn voor leren van onze leerlingen. Ouders/verzorgers brengen de wereld mee in de school door bijvoorbeeld over hun werk te vertellen, workshops te geven vanuit hun passie/hobby of excursies mee te verzorgen.

DE ROL VAN DE OUDER Ouders hebben vanuit hun perspectief altijd gelijk; het is hun werkelijkheid. Een ouder wordt omschreven als: ‘een persoon met een onvoorwaardelijk en tijdloos besef van verantwoordelijk-zijn voor een kind’. Een ouder spreekt altijd vanuit een besef van verantwoordelijkheid met de leerkracht. Dat garandeert niet dat ouders/verzorgers er ook altijd goed mee omgaan, maar ze mogen er wel vanuit gaan dat de leerkracht hen serieus neemt. Ouders/verzorgers zijn daarin heel kwetsbaar want verantwoordelijkheid en schuld liggen heel dicht bij elkaar. Voor ouders/verzorgers zijn vijf basisvaardigheden van belang: (1) Ouders/verzorgers bieden een kind veiligheid, (2) ze verzorgen het kind, (3) ze houden zicht op het kind, (4) ze brengen verwachtingen/eisen over op het kind en (5) ouders stellen grenzen aan het kind. Het is belangrijk om als leerkracht op de hoogte te zijn van de leefwereld van de ouder.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

DE ROL VAN DE SCHOOL De school is medeopvoeder en heeft dus ook een pedagogische opdracht. Leraren hebben over de invulling daarvan hun eigen gedachten en meningen. Ouders zijn over het algemeen kritischer geworden en hebben meer invloed in het onderwijs gekregen. Vandaar dat afstemming steeds belangrijker wordt. In gesprekken wordt een professionele houding, attitude van de leerkracht gevraagd. Ouders en leerkrachten zijn het niet altijd met elkaar eens. Om toch samen voor de ontwikkeling van het kind te gaan is afstemming nodig. Aspecten van een goede (luister) houding zijn van groot belang. Respect, openheid, veiligheid en (zelf)vertrouwen. Het verschil tussen een relatie met en een relatie zonder vertrouwen is goed te merken. Vertrouwen heeft te maken met de persoonlijkheid, maar ook met vaardigheden van de leerkracht. In het traject met bureau Wolters geven we hier als school uitgebreid aandacht aan.

OUDERS/VERZORGERS ALS EDUCATIEVE PARTNERS Ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie hebben een positief effect op leren van kinderen. Er worden vier niveaus van ouderbetrokkenheid onderscheiden: Actieve ouders: partners en participanten en Niet-actieve ouders: overdragenden en onzichtbaren. Er zijn ook verschillende typen scholen: informatiegericht, structuurgericht, relatiegericht, participatiegericht of innovatiegericht. De Synergieschool is zowel relatiegericht als gericht op participatie en innovatie. In het statuut van de Synergieschool staat beschreven wat wij verstaan onder partnerschap van ouders nl: ‘De school werkt intensief samen met ouders als partner. Als we kinderen optimale ontwikkelingsmogelijkheden willen bieden is dit een voorwaarde. Vanaf de start op school wordt er een intensieve samenwerking verwacht. Afspraken worden vastgelegd en er wordt gebruik gemaakt van elkaars expertise, men spreekt elkaar aan. Thuis en school zijn op elkaar afgestemd. Er wordt gewerkt met arrangementen voor de leerlingen. Hierover zijn afspraken tussen de medewerkers en ouders gemaakt. De leerlingen werken vanuit eigenaarschap aan een portfolio zodat ouders altijd goed op de hoogte kunnen zijn van de ontwikkeling van hun kind. Er wordt met grote regelmaat met ouders gesproken. Afspraken zijn bindend. School en ouders leggen verantwoording naar elkaar af. Ouders met een bijzonder beroep of talent, worden uitgedaagd dit in te zetten ten diensten van het onderwijs op de Synergieschool. Al deze contacten met ouders komen de ontwikkeling van kinderen en hun onderwijsresultaten ten goede’. Alle leerkrachten hebben hetzelfde beeld bij een constructieve relatie met ouders en ouders zijn aanspreekbaar op hun gedrag wanneer dit niet strookt met de gecommuniceerde visie. Wij willen als school duidelijk en transparant zijn over zaken die ertoe doen zoals: 1. Ontwikkeling van individuele leerlingen. 2. Organisatorische zaken die van invloed zijn op leerlingen (samenstelling en grootte van klassen, inzet leerkrachten, wisseling in personeelsbestand, voorgang nieuwbouw etc). 3. Meer informele organisatorische zaken als vieringen, schoolreisjes, crea-middagen, naschoolse activiteiten etc. 4. Inspraak en invloed van ouders: medezeggenschapsraad, ouderraad, tevredenheidsonderzoek, beleidstukken, klachtenregeling etc. 5. Crisissituaties (bijvoorbeeld de asbestbrand in de voorstad).

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Ouders/verzorgers worden educatieve partners 3.0 doordat er sprake is van tweerichtingsverkeer in de communicatie en de omgang met elkaar. Meedenken en meedoen gebeurt pas als ouders/verzorgers zich direct aangesproken voelen. Waar geen actieve bijdrage gewenst is maar er wel sprake is van zaken die van invloed zijn op leerlingen volstaat heldere informatie.

PROTOCOL COMMUNICATIE TUSSEN SCHOOL EN OUDERS/VERZORGERS In de huidige maatschappij is ‘informatie verstrekken’ én ‘informatie zelf ophalen’ heel normaal en breed geaccepteerd. Dus: alle bij de school betrokkenen (personeel, ouders en leerlingen) ontvangen informatie, maar zullen in bepaalde gevallen zelf ook actie moeten ondernemen om aan informatie te komen. De school spant zich in om de communicatie tussen school en ouders zo goed en helder mogelijk te laten verlopen. Duidelijke afspraken binnen de school en tussen ouders en school achten we daarbij noodzakelijk. Hieronder geven we aan hoe we dat doen op de Synergieschool BAO St. Alfonsus- SBO de Balans. Wanneer en hoe informeert de school de ouders? In het algemeen geldt dat de school kiest voor de kortste en snelste weg: Isy, telefoon, aanspreken op het schoolplein. ➢ de leerkracht neemt contact op met ouders over aangelegenheden rond het algemene welzijn zowel de positieve als negatieve aspecten. ➢ de vakdocent neemt contact op met ouders als er opvallende zaken te melden zijn. ➢ de directie communiceert met ouders over bijzondere gebeurtenissen. Wat mogen de ouders van de school verwachten? ➢ de schoolgids, infobulletin, schooljaar-kalender via de website. Deze is ook op school op te vragen. ➢ de nieuwsbrief met actuele informatie met betrekking tot de nieuwbouw en actuele zaken. ➢ via Isy: informatie mbt huiswerk, biebactiviteiten, vieringen, ouder-info gesprekken. Synergieouderavonden, afwijkingen van de normale gang van zaken, etc. ➢ schoolplan, jaarplannen: deze zijn op school op te vragen. Wat verwacht de school van de ouders? De kans om uw talent in te zetten voor onze toekomst. ➢ ouders zijn actief betrokken bij het wel en wee van hun kind op school. ➢ ouders checken Isy enige keren per week op berichten van school. ➢ ouders stellen de leerkracht/coach op de hoogte van gebeurtenissen in het gezin die van invloed kunnen zijn op het gedrag en de prestatie van de leerling. ➢ ouders geven tijdig en volgens de verlofprocedure aan wanneer hun kind niet op school aanwezig kan zijn. ➢ ouders die bezorgd zijn over hun kind of een gebeurtenis op school nemen contact op met de leerkracht/coach. ➢ ouders komen minimaal twee keer per jaar op school om mee te ondersteunen. Dit kan bijvoorbeeld bij een schoolactiviteit zijn. Ook vragen we aan ouders om de maatschappij mee in de school te brengen. Dat kan bijvoorbeeld door te komen vertellen welk werk u doet, welke hobby’s/interesses die u heeft. Het kan zijn dat u het leuk vindt om met de kinderen techniek te doen of te koken, breien, verven, beeldhouwen, fotograferen, borduren, kaarten maken, sporten, musiceren, dansen etc. etc. Wij dagen u uit om uw talent de school in te brengen. Wie kunnen ouders benaderen?

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans ➢ de leerkracht/coach over het welzijn van het kind en voor organisatorische zaken en zaken van algemene aard. ➢ de directie voor een verlofaanvraag of andere aandachtspunten ten behoeve van de school of de leerlingen. ➢ de intern begeleider indien er extra aandachtspunten zijn ten aanzien van het welbevinden van het kind. Communiceren van organisatie en/of beleidswijzigingen: ➢ wijzigingen in organisatie of beleid worden, afhankelijk van de aard en urgentie van de wijziging, door de directie aan alle ouders medegedeeld via Isy en algemene Synergieouderavonden. ➢ als de situatie daarom vraagt, kunnen de ouders ook schriftelijk door middel van een brief geïnformeerd worden. ➢ van bijzondere activiteiten of gebeurtenissen die afwijken van het jaarrooster worden de betreffende ouders via Isy van tevoren op de hoogte gebracht. ➢ activiteiten/studiedagen die vooraf gepland en opgenomen zijn in het jaarprogramma worden genoemd in de jaarkalender Communicatie bij incidenten: ➢ bij een incident beslist de schoolleiding hoe het incident te communiceren. Er wordt altijd contact opgenomen met de desbetreffende ouders/verzorgers. Wat gebeurt er als u belt of mailt naar school? U belt naar het algemene nummer van de school: ➢ de receptioniste maakt van elk telefoontje dat niet direct kan worden doorverbonden een telefoonnotitie. Deze notitie wordt aan de desbetreffende persoon gegeven. ➢ de ontvanger van de notitie belt zo mogelijk dezelfde dag terug, maar uiterlijk binnen 3 werkdagen. ➢ als de medewerker vandaag en/of morgen niet aanwezig is, meldt de receptie dit aan de beller en geeft aan wanneer de leerkracht op school is of wanneer teruggebeld zal worden. Privégegevens van personeel worden niet verstrekt aan derden. In uitzonderlijke en/of urgente gevallen wordt de directie ingeschakeld om het telefoontje af te handelen. ➢ zeer persoonlijke, spanningsvolle of emotioneel geladen gesprekken worden door de school niet per telefoon gevoerd. U ontvangt dan een uitnodiging voor een gesprek op school.

OUDERCONTACTEN ➢ Ouder-kind-coach gesprekken: Een keer in de 6-8 weken vindt er een portfolio gesprek plaats. U ontvangt hiervoor een uitnodiging van de leerkracht. Dit is een gezamenlijk gesprek tussen leerkracht, ouders en leerling. Het eerste gesprek kan een kennismaking zijn en gaat bijvoorbeeld over wat het kind wil leren in het komende jaar, welke uitdaging ouders zien voor hun kind en welke kansen de leerkracht voor het kind ziet in de komende periode. Het gesprek kent verschillende invalshoeken gekeken vanuit de mogelijkheden van de leerling. De volgende gebieden komen aan bod: sociaal-emotioneel/ cognitief/ intellectueel/ creatief/ fysisch/ muzisch/ technisch/ naturalistisch etc. In hetzelfde gesprek worden contactmomenten tussen school en ouder(s) vastgesteld op basis van de behoeften van het kind/ouder/school. In de praktijk betekent dit dat in de ene situatie zes keer per schooljaar een contactmoment is. In een ander geval is huisbezoek wenselijk omdat het voor dát kind goed is dat de leerkracht hem eens thuis ontmoet. In een andere situatie kan intensiever contact (voorlopig) nodig zijn.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

➢ Synergie-ouderavonden: Op deze avonden zult u geïnformeerd worden over de stand van zaken mbt de ontwikkelingen rondom de Synergieschool. Ook krijgt u de gelegenheid om mee te denken en uw wensen/opvattingen/zorgen kenbaar te maken en hierover in gesprek te gaan. ➢ De ouderklankbordgroep: Zij volgen de ontwikkelingen rondom de Synergieschool nauwlettend en zijn onze sparringpartner. ➢ De ouderraad: de ouderraadleden zullen 5x in vergadering bij elkaar komen. ➢ De MR: de medezeggenschapsraad zal ongeveer 5 à 6 keer vergaderen. Zij ondersteunen de school actief met hun advies en instemming ten aanzien van beleidszaken. ➢ De projectgroep: Deze groep heeft veel voorwerk gedaan in de brainstorm en concept-fase van de Synergieschool. De rol verschuift nu naar ondersteunende en adviserende taken.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 9 Voorbeeld van een leerlijn rekenen niveau gr 5 Zie losse bijlage.

‘Synergieschool’ BAO Sint Alfonsus & SBO de Balans

Bijlage 10

Bibliografie Berg van den A., C. P. (2009). Tien keer beter. Leraren verbeteren hun onderwijspraktijk door onderzoek. Antwerpen - Apeldoorn: Garant. Biesta, G (2015) Het prachtige risico van Onderwijs. Hoofddorp: Phronese.nl Biesta, G. (2012). Goed onderwijs en de cultuur van het meten. Ethiek, politiek en democratie. Amsterdam: Boom/Lemma. Caluwé, V. (2010). Leren veranderen. Een handboek voor de veranderkundige. Deventer: Kluwer. Covey, S.R. (2005). De zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Amsterdam/Antwerpen: BusinessContact. Covey, S.R. (2008). De 8ste eigenschap van effectief leiderschap. Van effectiviteit naar inspiratie. Amsterdam/Antwerpen: BusinessContact. De Lange, R. S. (2010). Praktijkgericht Onderzoek voor Reflectieve Professionals. Antwerpen - Apeldoorn: Garant. Dufour, R. e. (2012). Leraren leren samen. Werken aan beter onderwijs in een professionele leergemeenschap. Vlissingen: Bazalt. Fullan M., G. S. (2009). Passie en kracht in schoolontwikkeling. Handboek voor het creëren van een verbetercultuur. Vlisssingen: Bazalt. Fullan, M. (2007). Leiderschap in een cultuur van verandering. Den Haag: Reed Business. Fullan, M. H. (2013). Professioneel kapitaal. De transformatie van het onderwijs in elke school. Maasdijk: NTO effect. Fullan, M. H. (2013). Stratosphere. De verbindende kracht van technologie, pedagogie en veranderkunde. Helmond: Onderwijs Maak Je Samen. (sd). Grip op leesbegrip.CPS http://www.onderwijsinspectie.nl/actueel/nieuwsbrieven/details/nieuw+toezicht+ec.html. (sd). (sd). Kotter, J. (2008 ). Leiderschap bij verandering. Den Haag: Sdu Uitgevers bv. Kneyber, R. en Evers, J. ( 2013). Het Alternatief: Weg met de afrekencultuur in het onderwijs!, uitgeverij Boom, Amsterdam. Lieshout, v. T. (2009). Pedagogische adviezen voor speciale kinderen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Lieskamp, M. (2015) De professionele leergemeenschap in het onderwijs. Pica. Marzano, R. (2008). Wat werkt op school. Research in actie. Vlissingen: Bazalt. Marzano, R. (2012). Klaar voor de 21e eeuw. Vaardigheden in een veranderende wereld. Vlissingen: Bazalt Mol, J. (2005). Opgroeien in vertrouwen. Amsterdam: SWP. Nulft, v. V. (2010). Met woorden in de weer. Praktijkboek voor het basisonderwijs. Bussum: Coutinho. Pameijer, N. (2009). Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam. Leuven: Acco Sahlberg, P (2012) Finnish Lessons. Senge, P. (2003). Lerende scholen. Een vijfde discipline-boek. Schoonhoven: Academic Service. Struiksma, C. (2011). Duiden en Doen. Werken aan kerndoelen, referentieniveaus, leerstandaarden, leerlijnen, ontwikkelingsperspectieven, leerroutes, uitstroomniveau's en....enz met de leerresultaten als uitgangspunt. De Meern: Jan Evers BV.