BRAVVO Jaarboek 2010

Deelnemersboek 2010

Nuttige informatie voor wie verder wil komen

2

BRAVVO deelnemersboek-2010

Inhoudsopgave Voorwoord 2010 BRAVVO, de brancheorganisatie Column: Droog tuinieren Huishoudelijk reglement Stichting BRAVVO Arbeidszaken De Trendtuinen in de afgelopen jaren Bas Haring: lastige waarom-vragen Architectenexamen Verzekeringen Emiel van den Berg: Packwood House & Gardens Trainingen en workshops De nieuwe regeling 2005/DNR 2005 Tuinboeken Maatschappelijk verantwoord ondernemen Keurmerken Deelnemers BRAVVO (op postcode) De TuinAcademie en de HU De noodzaak van goed presenteren Nuttige adressen voor BRAVVO-deelnemers Het Seizoenscafé van BRAVVO Ontwerpwedstrijd 2009 ‘Ontwerp de Paleistuin Den Haag’ Deelnemers BRAVVO 2010 (op achternaam)

3 5 8 9 13 21 22 24 26 31 34 40 42 45 47 48 51 54 56 59 63 100

BRAVVO deelnemersboek-2010

3

Voorwoord 2010 Voor banken en regeringen, voor ontwerpers en voor hoveniers was 2009 een roerig jaar.

Voor BRAVVO is het ook een roerig, maar tevens plezierig jaar geweest. Ondanks, of misschien wel dankzij deze tijden zijn er door het bestuur krachtige keuzes gemaakt en is een sterke dynamiek ontstaan die zich door zal zetten in 2010.

BRAVVO gaat in 2010 door met het professionaliseren van haar deelnemers. Dat doet zij met behulp van de inzet van haar Adviesraad. Daarnaast verzorgen de regio-coördinatoren de Seizoenscafé’s, onze dank gaat in het bijzonder uit naar deze enthousiaste vakgenoten!

In 2010 bestaat BRAVVO vijf jaar, er zal dit jaar dan ook een nieuw bestuur gekozen gaan worden, waarvoor de oproep voor kandidaten voor het voorzittersschap, de secretaris en de penningmeester bij deze gedaan is. En er is meer: op 21 april vindt de eerste van vijf grote Platformbijeenkomsten plaats, een uniek initiatief van BRAVVO en VHG tezamen. Over krachten bundelen gesproken!

Uw vertrouwde jaarboekje bevat naast veel praktische informatie ook de inzendingen van alweer de vierde ontwerpwedstrijd die BRAVVO heeft uitgeschreven. De geweldige tentoonstelling van alle ontwerpen, in het stadhuis van Den Haag, heeft veel bezoekers getrokken en heel veel reacties en persaandacht opgeleverd.

Door de heer Rabin Baldewsingh, de groenste wethouder van Den Haag, is de winnende inzending bekend gemaakt. Gerben Kok en Tony Hengstmengel van NieuwlandAdvies hebben de eerste prijs in de wacht gesleept. Eervolle vermeldingen zijn er voor Jean Hendriks en Nanet Rutten, terwijl het team van Klaas Hilverda de tweede prijs verdiende.

Lucia Latenstein en Aleid Westenberg hebben de publieksprijs gewonnen. Deze en alle andere ontwerpen vindt u in kleur in dit boek.

Er staan veel beginnende kennismakingen en kruisbestuivingen tussen disciplines als architectuur, interieurarchitectuur en kunst op stapel. Een goede zaak! Natuurlijk zijn er daarnaast ook de bekende BRAVVO bedrijfsexcursies, de workshops, de tuinreis en de diverse beurzen waaraan u kostenloos kunt deelnemen als participant. En wist u al dat u dit jaar een gratis abonnement op het groenmagazine Terra Architectura krijgt? Honderden bladzijden aan inspiratie en heel veel ‘nice to know’!

Dit deelnemersboek zal in een oplage van 750 stuks worden verspreid onder de deelnemers, verkrijg­baar zijn op tuinparken en tuinarchitectuurcentra, onderwijs- en overheids­ instellingen en uiteraard worden toegestuurd aan relaties.

Dit deelnemersboek is uw persoonlijke handboek. Het is een handboek waarmee u laat zien dat u uw vak serieus neemt. U draagt namelijk uw steentje bij een groene wereld.

De economische waarde van een goed ontworpen tuin gaat hand in hand met de emotionele waarde van het buitenbezit. Dit boekwerkje laat met trots het werk van u en uw vakgenoten zien. Wij presenteren u!

Den Haag, april 2010 Wendy Hendriksen, voorzitter

4

BRAVVO deelnemersboek-2010

Algemene informatie Secretariaat en kantoortijden BRAVVO staat voor: BRAncheorganisatie Voor Vormgevers en Ontwerpers Noordeinde 122b 2514 GN Den Haag Telefoon +31 (0)61 29 43 145 Secretariaat: ma, di en do 10.00-17.00 uur Fax +31 (0) 84 718 8175 E-mail: info@bravvo.nl Internet: www.bravvo.nl

Bestuur Wendy Hendriksen, voorzitter Paul Scholte, secretaris Penningmeester (vacature)

Adviseurs Chris van Eunen, Intens Tuinen Jolanda Vreeken, Roodenburg Tuinen Harro Wassens, TotaalGroeN.com consultancy Lenny Tijssen-Boot, Tuinontwerpburo Rozemarlijntje Colofon Foto omslag Peanutsch, Parc de Luxembourg Essays Bas Haring, Emiel van den Berg, Wendy Hendriksen Vormgeving Paul Scholte, www.peanutsch.nl Druk en Advertentieverkoop Elma Multimedia B.V. Postbus 18 1720 AA Broek op Langedijk Keizelbos 1 1721 PJ Broek op Langedijk Telefoon (0226) 331600 Fax (0226) 331601 info@elma.nl www.elma.nl Met toestemming van het bestuur van BRAVVO mag alles uit deze uitgave worden gekopieerd danwel voor commerciĂŤle doeleinden worden gebruikt. Samenstellers en uitgever hebben een zo betrouwbaar mogelijke uitgave willen verzorgen. Niettemin kunnen zij geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele voorkomende onjuistheden en de daaruit voortvloeiende consequenties

BRAVVO deelnemersboek-2010

BRAVVO, de brancheorganisatie De stichting BRAVVO ondersteunt op vakinhoudelijk en zakelijk gebied vormgevers en ontwerpers van de buitenruimten, waaronder tuin- en landschapsarchitecten, tuinontwerpers, ontwerpende hoveniers, stedebouwkundigen en studenten en docenten in de aanpalende disciplines.

Doelstellingen •• Ontwikkelen en uitwisselen van kennis, ervaring en instrumenten •• Bevorderen van professionalisering, communicatie en samenwerking •• Belangenbehartiging van vormgevers en ontwerpers

Werkzaamheden •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• ••

Verstrekken van informatie en adviezen Verstrekken van voorbeeldcontracten, brancheonderzoeken, vakliteratuur Samenstellen van de twee-wekelijkse nieuwsbrief Organiseren van lezingen, workshops en trainingen Organiseren van de jaarbijeenkomst Samenstellen van het deelnemersjaarboek Organiseren van bedrijfsvisits en de Seizoenscafe’s Het onderhouden van contacten met onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven Deelname aan projecten en initiatieven zoals tentoonstellingen en beurzen Het verzorgen van informatie naar de media en publieksmanifestaties Een platform voor jonge ontwerpers creëren waarin zij kennis op kunnen doen Belangstelling en bewustwording stimuleren van publiek voor ontwerpen van buitenruimten gerelateerd aan architectuur, kunst en cultuur •• Informeren van publiek over manifestaties, tuinontwerpen en duurzame tuinproducten

Seizoenscafé Bij iedere wisseling van de seizoenen is er gelegenheid om vakgenoten te ontmoeten en bij te praten over ons groene werkgebied. Er zijn een zevental locaties in het land waar deze ontmoetingen plaatsvinden, in de loop van het jaar zal het aantal locaties wederom uitbreiden. De seizoenscafé’s worden gehouden op: •• de vijftiende februari 2010 •• de vijftiende april 2010 •• de vijftiende juni 2010 •• de vijftiende september 2010 •• en de vijftiende december 2010 De lokaties en contactpersonen: •• Rotterdam: Jacqueline Veltman, Projecten in het groen •• Haarlem: Angela Warmerdam, Angela’s Tuinen •• Amersfoort: Sonja van Wieringen, Buro Son •• Assen: Martin Knol, Espace •• Lelystad: Jaap Draaijer, Flevo Garden Design •• Bergen op Zoom: Frans van der Paal •• Arnhem: Michiel Pieters, Groenplan

5

6

BRAVVO deelnemersboek-2010

Jaarbijeenkomsten Het eerste BRAVVO JaarEvent in februari 2006 kenmerkte zich door enthousiaste deelname aan de Ontwerpsessies, de Discussietafel, de interesse voor de lezing over Bomen door Pius Floris en de bijval voor het verhaal over architectuur en kunst door Jamie van Lede.

In 2007 vond de jaarbijeenkomst in april plaats. Humberto Tan vertelde over zijn ervaringen met tuinarchitectuur en de aanleg van zijn nieuwe tuin. Daarnaast wist hij als ondernemer de ontwerpers te boeien met zijn ervaringen met marketing en het opdrachtgeversschap.

In 2008 kenmerkte de jaarbijeenkomst zich door de Specialistentafels en de bijzondere Ontwerp-estafette onder leiding van Michel Lafaille. Het event vond plaats op 15 april in de Kersentuin.

In 2009 heeft de jaarbijeenkomst in Den Haag plaatsgevonden. De wandeling door de Paleistuin, onder leiding van René Bom, de nachtburgemeester van Den Haag, maakte het Event dit jaar wel heel bijzonder! Een uitgebreide lunch in de tuin van het restaurant Het Heden zorgde voor extra genoegen.

Dag van de Openbare Ruimte Jaarlijks organiseert ExpoProof in oktober De Dag van de Openbare Ruimte in Houten.

BRAVVO zorgt op deze dag voor een extra bijeenkomst om al haar deelnemers en al haar relaties te ontmoeten. Informatie over deze dagen op 13 en 14 oktober 2010 kunt u vinden op de site www.bravvo.nl

Beurzen BRAVVO geeft deelnemers de mogelijkheid om kostenloos of tegen aangepast tarief deel te nemen aan consumentenbeurzen zoals: Tuinidee, Outside, Holland Flower Show, De Eigen Huis (ver)Bouwen en Fleurig.

Hier is het niet de brancheorganisatie BRAVVO die bij deze gelegenheden in de schijn­ werpers staat, maar de individuele tuinontwerper, hovenier en tuinarchitect zelf, die op de beurs voor eigen bureau deelneemt op een ontwerperspaviljoen.

Ontwerpwedstrijd BRAVVO organiseert ieder jaar de Ontwerpwedstrijd. In 2009 ontvingen wij 36 inzendingen, zowel van ontwerpers als van vakgenoten uit aanpalende disciplines. De presentaties van deze inzendingen ziet u verderop in dit boek, evenals de foto’s van de geweldige tentoonstelling van alle ontwerpen, die in het stadhuis van Den Haag heeft gestaan.

Hiervoor bedanken wij Hof van Eten voor het serveren van de fijne broodjes en de prosecco, Gemeente Den Haag voor het gebruik van het Atrium, Mullens, die de 34 meter lange print met alle inzendingen tegen weinig kosten heeft willen maken, en Maqutos, die de tentoonstelling kostenloos heeft op- en afgebouwd!

Bereikbaar BRAVVO is met de moderne communicatiemiddelen uitstekend bereikbaar. Via de website en ook via de unieke Linkedin BRAVVO-groep (www.linkedin.com/companies/bravvo) en zelfs op Twitter (twitter.com/stichtingbravvo) kunt u gemakkelijk in contact komen met al uw vakgenoten. Iedere veertien dagen ontvangt u in uw mailbox een elektronische nieuwsbrief en iedere maand zijn er wel bijeenkomsten, beurzen, excursies of workshops waarbij u uw vakgenoten kunt ontmoeten. En één keer per jaar is er feest!

BRAVVO deelnemersboek-2010

7

Publicaties Er verschijnen regelmatig persberichten over BRAVVO en haar deelnemers in onder meer Terra Architectura, Stadswerk, VT Wonen, Tuin- en Landschap, de Blauwe Kamer, Groen, Stedelijk Interieur, Groei en Bloei, de Tuin& Co, Het Kanaal, de regionale dagbladen en de elektronische nieuwsbrieven Het Kanaal en Golflengte. In de tweewekelijkse nieuwsbrief en op de Linkedin-groep van BRAVVO kunnen de deelnemers zelf dagelijks redactionele stukken van hun eigen bureau plaatsen. Publicaties van ontwerpen van aangesloten deelnemers vindt u regelmatig terug in onder meer Terra Architectura, Home and Garden, Bloemen en Planten, Elle Tuinen en Chic Gardens.

Nieuw in 2010: Iedere deelnemer van BRAVVO krijgt kostenloos een heel jaar lang een jaarabonnement op Terra Architectura, hét blad voor de groenprofessional!

Voordelen voor deelnemers Naast kortingen op collectieve verzekeringen, waaronder de zeer voordelige beroeps­ aansprakelijksheidsverzekering van Kroezen, ontvangen deelnemers kortingen op beursdeelnames, het abonnement van Het Incassobureau, op diverse tijdschriften en magazines en kortingen op de cursus van Lighting Design Academy en Design Express, na aanschaf van VectorWorks.

Overige publicaties Bij de Stichting BRAVVO is ook De Nieuwe Regeling 2005 verkrijgbaar (DNR 2005).

De kosten bedragen u 25,- inclusief btw en porti.

De standaardtaakbeschrijving 2005 (STB 2005) kost u 12,- inclusief btw en porti.

Tevens zijn kostenloos verkrijgbaar: •• De BRAVVO modellen opdrachtbevestiging •• De BRAVVO modellen leveringsvoorwaarden •• De BRAVVO modellen freelancer en stagiair.

De DNR 2005, STB 2005 en de modellen zijn verkrijgbaar door uw NAW gegevens te mailen en door het overmaken van het betreffend bedrag op Postbank 4612251 t.n.v.

BRAVVO te Den Haag onder vermelding van de gewenste publicatie.

Het deelnemersboek 2010 wordt kostenloos verspreid onder deelnemers van BRAVVO, verstuurd aan onder meer projectontwikkelaars, woningbouwcooperaties, makelaars en architectenbureaus, alsmede verspreid in Tuinarchitectuurpark Makeblijde en Appeltern, de diverse opleidingscentra en tijdens diverse consumentenbeurzen en de beurs Fleurig in juli 2010 en De dag van de Openbare Ruimte in Houten op 13 en 14 oktober 2010.

8

BRAVVO deelnemersboek-2010

Column: Droog tuinieren Het is koud buiten. De bomen zijn bladerloos en de dunne takken zwiepen heen en weer in de felle windvlagen. Handen­ wringend staat hij voor het raam, de tuinder. De schoffelaar, de planter, de buitenman. Het hele jaar is hij buiten geweest, lopend achter de kruiwagen, krom gebogen over zijn schep en druk in de weer met zijn riek.

Hij is helemaal klaar in de tuin, kijk maar. De uitgebloeide bloemen zijn opgebonden, hij heeft handen vol verzameld herfstblad tussen de verdroogde struiken en plantenstengels gestopt, lekker warm en goed voor de egeltjes. Het terras is gebezemd en geschrobd, de tuinbank is schoongemaakt en vervolgens opgeruimd.

De honderden voorjaarsbloeiende bloembolletjes zijn de grond al in, alle rozen zijn liefdevol toegedekt met stro en de tuinman schuwde zelfs hierbij het triviale gebruik van oude damespanty’s niet. Die beschermen nu zijn bijzondere collectie, waaronder de verwachtingsvolle ‘Cardinal de Richelieu’, de schone ‘Fontaine Latour’ en de adembenemende ‘Nuits de Young’.

De kuipen met Bougainville heeft hij warmpjes in de garage gezet, naast de potten vol Agave, de gemberplanten, de citrusboompjes en de Agapanthussen. Dat de auto nu buiten staat is voor de tuinder geen enkel probleem. Die kan wel tegen een beetje vorst, toch?

De man staat voor het raam. Ook al is het winter, hij is tuinier.

In de vensterbank liggen de catalogi.

Hij bekijkt de plaatjes; de tuinder, de schoffelaar, de buitenman.

Hij bestelt met een vooruitziende blik. Beoordeelt de foto’ s in het boekwerkje, met kennis van goede grond, bezonning en een realiteitszin. Hij kiest.

Twee zakjes Papaver somniferum Black Paeony, een zakje bindsla little Leprechaun en wat groenlof, hij kiest de variëteit Zuckerhut. En rode Tuinmelde natuurlijk, en wat roodbloeiende grijze rijspeul, een paar Blauwschokkers en Mechelse tros en ook nog Friese gele koopraapjes. Hij kan wachten. Het wordt een prachtig jaar, dat 2010. En tot die tijd staat hij voor het raam.

Deze column is op 17 december 2009 in Den Haag Centraal gepubliceerd.

BRAVVO deelnemersboek deelnemersboek-2010 2010

9

Huishoudelijk reglement Stichting BRAVVO • Organiseren van bedrijfsvisites • Organiseren van het Seizoenscafé in diverse plaatsen • Het onderhouden van contacten met onderwijs­instellingen en het bedrijfsleven • Het verzorgen van informatie voorziening Doelstellingen naar de media over activiteiten van deel­ • Ontwikkelen en uitwisselen van kennis, nemers ervaring en instrumenten • Het verzorgen van informatie voorziening • Ondersteuning van de deelnemers naar particulieren over activiteiten van • Belangenbehartiging van vormgevers en deelnemers ontwerpers • Aanbieden van collectieve verzekeringen • Professionalisering van het vakgebied • Stimuleren van jonge ontwerpers en een • Bevorderen van communicatie en samen­ platform creëren waarin zij vakmatig meer werking onderling kennis op verschillende schaal­groottes in • Bevorderen van communicatie en samen­ de praktijk op kunnen doen werking diverse disciplines • Samenwerking tussen verschil­lende • Bevorderen permanente educatie disciplines stimuleren (beleids­­mede­ • Voorlichting, overige informatie­voor­ werker, planoloog, beplantings­deskundige, ziening en netwerkvorming groenpsycholoog, licht­ontwerper, • Verspreiden tweewekelijkse nieuwsbrief uitvoerder, beheerder) • Voorts alle overige bezigheden, uitingen, • Kennismaking, belangstelling en bewust­ handelingen en werkzaamheden naast het wording stimuleren van publiek over voorgaande, verband houdende of daar ontwerpen van buitenruimten, publieke toe bevorderlijk in de ruimste zin van het én particuliere ruimten, historisch belicht woord. én hedendaags, gerelateerd aan kunst en cultuur, in de meest brede zin.

Deelnemers • Het verrichten van alle verdere hande­ Ontwerpers en vormgevers van de buiten­ lingen die met het voorstaande in de ruimten, tuin- en landschapsarchitecten, ruimste zin verband houden of daartoe tuinstylisten, ontwerpende hoveniers, bevorderlijk kunnen zijn. docenten, stedenbouwkundigen, mede­ werkers afdelingen ruimtelijke ordening

Artikel 1 en studenten en docenten in de aanpalende disciplines.

1.1 Deelname

Deelname aan BRAVVO beslaat Werkzaamheden tenminste één vol jaar. Toetreden • Verstrekken van adviezen gedurende het jaar is uiteraard mogelijk.

• Vakinhoudelijke en bedrijfsondersteuning Het tarief wordt bij de toetreding voor • Modelcontracten en modelovereen­ de rest van het kalenderjaar per kwartaal komsten verstrekken gefactureerd. De bijdrage aan BRAVVO gaat • Organiseren van lezingen, workshops en in op 1 januari, 1 april, 1 juli of 1 oktober trainingen en wordt altijd gefactureerd tot en met • Organiseren van de jaarlijkse bijeenkomst het eind van het lopende kalenderjaar.

• Met regelmaat organiseren van een Het deelnemersschap dient echter ontwerpwedstrijd tenminste een vol jaar te beslaan.

Algemeen

De stichting BRAVVO ondersteunt haar deelnemers op vakinhoudelijk en zakelijk gebied en behartigt de belangen van haar deelnemers.

10

BRAVVO deelnemersboek-2010

De bijdrage wordt per jaar voldaan door middel van het betalen van de factuur.

Alle bijdragen dienen binnen vijftien dagen na facturering te worden betaald. Opzegging van de deelname aan BRAVVO geschiedt uitsluitend door het bestuur hiervan schriftelijk op de hoogte te stellen, uiter­lijk voor 15 november van ieder kalenderjaar.

Opzegging kan alleen na dat de deelnemer minimaal één vol jaar lid is geweest.

Bij speciale acties zoals het ontvangen van een welkomstboek kunnen er door het bestuur aanvullende bepalingen aan de deelname gesteld worden.

1.4 Eredeelnemers

Deelnemers die zich op een buiten­ gewone wijze verdienstelijk hebben gemaakt voor BRAVVO kunnen op unaniem besluit van het Bestuur worden benoemd tot erelid.

1.5 Buitenlanddeelnemers

Deelnemers die in het buitenland wonen betalen de helft van de normale deelnemersjaarbijdrage.

Artikel 2

2.1 Gedragscode

De gedragscode is ontwikkeld om te fungeren als een evoluerend denk-,

Natuurlijke personen, werkzaam handelings- en toetsingskader voor ont­ als ontwerpers en vormgevers van de werpers, die in hun beroepsuitoefening in buitenruimten, tuin- en landschaps­ het ontwerpen van buitenruimten herken­ architecten, tuinstylisten, ontwerpende baar willen zijn als ontwerper (voor ‘hij’ hoveniers, docenten, medewerkers tevens ‘zij’ te lezen). afdelingen ruimtelijke ordening, freelancers De code is openbaar en is door derden te en zelfstandigen of werknemers in loon­ raadplegen. dienst en studenten in de aanpalende • Op een ontwerper en hovenier moet men disciplines en bedrijven kunnen deelnemen kunnen rekenen. Die houdt zich aan zijn aan BRAVVO. Aanmelding tot deelname afspraken. Kennis en informatie waarover dient te gebeuren door middel van het hij uit hoofde van zijn functie beschikt, invullen van het aanmeldformulier en het wendt hij aan voor het doel waarvoor die opsturen van het aanmeldformulier naar de zijn gegeven. secretaris van het Bestuur. Iedere deelnemer • Het handelen van een ontwerperen neemt deel op persoonlijke titel. Bij de hovenier is zodanig dat alle organisaties aanvraag voor het deelnemen als in een en opdracht­gevers op gelijke wijze en met collectief bedrijfslidmaatschap beslist het respect worden bejegend en dat belangen bestuur. van partijen op correcte wijze worden afgewogen.

• Hij adviseert naar eer en geweten.

1.3 Student deelnemers

Zij die in het bezit zijn van een geldige Hij laat zich niet in met praktijken die de collegekaart kunnen zich als student aan­ wet over­schrijden of algemeen aanvaarde melden. Voor hen gelden dezelfde plichten regels van fatsoen te buiten gaan. als voor de overige leden. Het student• Hij gedraagt zich in woord en daad eer­ lidmaatschap eindigt op de datum dat een zaam en fatsoenlijk in zijn relaties, en zodanig lid de leeftijd van 25 jaar bereikt of brengt de opdrachtgever nimmer in zoveel eerder, op de datum van afstuderen. verlegenheid.

• In situaties waarin hij met de opdracht­ gever of anderen van mening verschilt, of waarin compromissen gesloten moeten worden, blijft hij redelijk en schappelijk en houdt hij de dialoog open.

1.2 Deelnemers

BRAVVO deelnemersboek-2010

• Hij gaat vertrouwelijk om met alle informatie over de opdrachtgever die hij direct, indirect of door enige andere bron heeft ontvangen en gebruikt deze informatie alleen voor het doel waar deze toe is verstrekt.

• Hij onttrekt zich niet aan de behandeling van een klachtenprocedure als die tegen hem wordt ingesteld.

• Hij dient zich voortdurend te richten op het leveren c.q. bereiken van kwalitatief hoogwaardige diensten.

• Hij kent zowel de beperkingen van zijn beroep als de grenzen van zijn persoon­ lijke competenties en zorgt ervoor dat hij geen van beide overschrijdt.

• Hij dient zodanig te handelen in het kader van de opdracht dat zijn handel­wijze voortdurend toetsbaar is.

• Hij aanvaardt waar nodig samenwerking met andere ontwerpers en andere profes­sionals, bijvoorbeeld indien in team­verband gewerkt wordt aan grote projecten.

• Hij neemt deel aan educatietrajecten en geeft aan hoe en in welke richting hij zichzelf als ontwerper zal ontwikkelen, om optimaal te kunnen blijven functioneren.

• Hij houdt zich op de hoogte van ontwik­ ke­lingen, staat open voor nieuwe inzich­ ten en onderzoekt nieuwe materi­alen en producten op het vak­gebied waar hij zich als deskundige profileert.

• Hij is collegiaal richting andere ont­wer­ pers, en is bereid mee te werken aan voort­ gaande professionalisering van het beroep en het optimaliseren van het imago.

• Hij zal de doelstelling van BRAVVO, en de wijze waarop BRAVVO deze doelstelling tracht waar te maken op generlei wijze zal schaden of in gevaar brengen • Hij zal niet in strijd handelen met de statuten, het huishoudelijk reglement of besluiten van het Bestuur • Hij zal niet dan met toestemming van het bestuur van BRAVVO gegevens die alleen toegankelijk zijn voor leden, zal gebruiken om daarmee voordeel te behalen van welke aard dan ook

11

• Hij zal het deelnemersbestand van BRAVVO niet zelfstandig, uit hoofde van beroep, functie of hobby, gebruiken om daarmee voordeel te behalen van welke aard dan ook.

• Hij verplicht zich te onthouden van gedragingen die strijdig zijn met de Nederlandse en Europese mededingings­ regelgeving.

2.2 Affiniteit

Van een deelnemer van BRAVVO wordt verwacht dat hij een betrokken vakgenoot is, dat wil zeggen dat hij (voor hij tevens ‘zij’ te lezen) heeft aangetoond voor een bepaalde buitenruimte een creatieve of technisch realiseerbare oplossing te kunnen ontwikkelen. Kortom, dat hij aangetoond heeft niet alleen een goed vakgenoot, maar ook een loyaal en betrouwbaar vakgenoot te zijn die de eisen die aan het (erkende) deelnemerschap worden gesteld, weet te respecteren. Van de deelnemer wordt tevens verwacht dat hij actief en breed geïnteresseerd is in kennistransfer en uitwisselen van ervaringen met vak­genoten, deelneemt aan discussies en oproepen op het virtuele netwerk van de BRAVVO groep op Linkedin en minimaal 1 bijeenkomst per jaar bijwoont.

Van een deelnemer die naar het oordeel van een meerderheid van de Bestuursleden niet voldoet aan de eisen als hiervoor omschreven, zal onmiddellijk het deel­ nemer­schap worden beëindigd, zonder dat restitutie van reeds betaalde contributie en te voreren contributie zal plaatsvinden.

Daarnaast behoudt het Bestuur van de BRAVVO zich het recht voor een deel­ nemer onmiddellijk te royeren als diens gedragingen van zodanige aard zijn dat deze ernstig schade toebrengen aan BRAVVO dan wel aan haar leden, al dan niet individueel en/of aan relaties van BRAVVO, en voort­ zetting van deelname in alle redelijk­heid van BRAVVO niet kan en mag worden gevergd.

12

BRAVVO deelnemersboek-2010

2.3 De aanvraag

De aanvraag voor het erkend deel­nemer­ schap: • wordt bij het secretariaat van BRAVVO ingediend middels het ingevulde aanmeldformulier • het Bestuur oordeelt over de toelating van de voorgedragen deelnemer • het Bestuursbesluit aangaande de toe­lating wordt op de website gepubliceerd

Gegrond bezwaar tegen deelname van een voorgestelde kandidaat kan zijn dat te verwachten valt dat het erkend deelnemerschap de geloof­waardigheid of het voortbestaan van de Stichting in gevaar brengt of zal kunnen brengen.

Artikel 3

Artikel 5

5.1 Aansprakelijkheid

Het Bestuur aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de door of namens hen verleende diensten en adviezen van welke aard dan ook.

Artikel 6

6.1 Deelnemerslijst

Het bestuur houdt een lijst bij van alle deelnemers. Informatie over de deelnemers kan in aangepaste vorm op aanvraag ter beschikking worden gesteld aan de deel­ nemers.

Artikel 7

3.1 Commissies

7.1 Bijdrage

Het Bestuur heeft het recht naar eigen inzicht commissies in te stellen of te ontbinden en de commissieleden te benoemen, te schorsen of te ontslaan.

Tenminste één deelnemer heeft deskundig­ heid op het gebied waarvoor de commissie wordt ingesteld.

De bijdrage is voor 2010 als volgt vastgesteld: • deelnemers u 140,- inclusief abonnement Terra Architectura • student deelnemers, tot 25 jaar u 90,- inclusief abonnement Terra Architectura • bedrijfsdeelname vanaf 5 tot 10 medewerkers u 550,- inclusief 1 abonnement Terra Architectura

In voorkomende gevallen is het bestuur gerechtigd om van genoemde bedragen af te wijken. Deelnemers die na twee maanden nog steeds niet aan hun betalingsverplichting hebben voldaan, zijn uitgesloten van toegang tot activiteiten.

Artikel 4

4.1 Activiteiten

BRAVVO zal er op allerlei mogelijke manieren zorg voor dragen dat de deelnemers elkaar kunnen ontmoeten tijdens regioactiviteiten of anderszins en zal daarnaast activiteiten en diensten ontplooien die het functioneren van de ontwerper en de professionaliteit van het ontwerpen kunnen verbeteren. BRAVVO organiseert onder andere informatiebijeenkomsten, lezingen, workshops, het Seizoenscafé, bedrijfsvisites, een ontwerp­wedstrijd, seminars en de jaarlijkse bijeen­komst.

Aldus vastgesteld op 27-12-2005 te Culem­borg en aangepast op 23-11-2009 te Den Haag (incl. de jaarlijkse bijdrage).

W. Hendriksen, voorzitter P.M.W. Scholte, secretaris

BRAVVO deelnemersboek-2010

13

Arbeidszaken Collectieve arbeidsovereenkomst Werkgevers die uitsluitend of in hoofdzaak architectenwerkzaamheden verrichten zijn verplicht de CAO toe te passen. Door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wordt de CAO algemeen verbindend verklaard voor de hele architectenbranche.

De CAO is van toepassing op werknemers die vallen onder de functiegroepen zoals omschreven in het Handboek Functie-indeling Personeel Architectenbureaus en werknemers met het minimumloon. De CAO geeft minimale verplichtingen aan. Afwijken in negatieve zin is niet mogelijk, afwijken in positieve zin wel.

De CAO bevat bepalingen over het aanstellingsbeleid en het dienstverband deeltijd­arbeid, wederzijdse verplichtingen zoals geheimhouding, functies en salarissen, arbeids­duur, roostervrije dagen en feestdagen, overwerkvergoedingen, werktijden, vakantie­rechten, vakantietoeslag, bijzonder verlof, kinderopvang, studiefaciliteiten, ziekte/arbeids­ongeschikt­ heid, ziektekosten, functioneringsgesprekken, vut en pensioen, overlijden van de werknemer, fusie en bureausluiting, winstdeling- en bedrijfsspaarregelingen, beëindiging van het dienst­ verband en sociaal beleid.

Bron: wetwegwijzer

Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd De arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is de overeenkomst waarbij werkgever en werknemer afspreken dat het dienstverband slechts voor een bepaalde periode zal duren.

Indien de werknemer alleen nodig is voor de duur van een project of in verband met de afwezigheid van een andere (zieke) werknemer kan voor deze overeenkomst worden gekozen. Ook een wisselende opdrachtportefeuille kan een rol spelen. Het grote voordeel van dit contract is dat voor beëindiging in bepaalde gevallen geen ontslagvergunning of ontbinding door de kantonrechter is vereist.

Met een contract voor bepaalde tijd wordt een bepaalde vaste termijn bedoeld, bijvoorbeeld een bepaald aantal maanden of een jaar. Ook kan de duur van een bepaald werk, project of de duur van de vervanging van een zieke medewerker worden bedoeld.

In het contract voor bepaalde tijd kan ook een proeftijd worden overeengekomen.

Een proef­tijd mag maximaal twee maanden duren en dient schriftelijk te worden vast­gelegd.

Wordt het eerste contract verlengd, dan kan niet weer een proeftijd worden opgenomen, tenzij het gaat om een andere functie. Een contract voor bepaalde tijd kan worden verlengd.

Bij de verlenging kunnen ook de voorwaarden gewijzigd worden.

Het eerste contract voor bepaalde tijd loopt altijd automatisch af, dat wil zeggen er is geen ontslagvergunning of verbinding vereist. Het daaropvolgende tweede tot en met vierde contract loopt eveneens automatisch af, mits het gaat om contracten die binnen een periode van drie jaar zijn afgesloten.

Het tussentijds beëindigen van contracten voor bepaalde tijd is slechts mogelijk, als dit in de overeenkomst is vastgelegd. In dat geval is echter wel een ontslagvergunning vereist, moeten de opzegtermijnen in acht worden genomen en gelden ook de opzeggingsverboden.

Ook kan tussentijdse ontbinding bij de kantonrechter worden aangevraagd.

Bron: wetwegwijzer

14

BRAVVO deelnemersboek-2010

Flexibiliteit en zekerheid Sinds 1 januari 1999 is de wet Flexibiliteit en Zekerheid van kracht. Dit wetsvoorstel is van belang voor de rechtspositie van flexibele arbeidskrachten.

Oproepkrachten hebben onder bepaalde voorwaarden een minimum aanspraak op loon gekregen van drie uur per oproep. De werkgever betaalt minstens drie uur, ook al is er korter of in het geheel niet gewerkt. Ook is in de wet een wettelijke plicht opgenomen om het loon van flexibele arbeidskrachten door te betalen als er geen werk voorhanden is en dit de werknemer niet is te verwijten.

Er wordt met de inwerkingtreding van de nieuwe wet meer duidelijkheid geschapen over de vraag of er bij flexibele arbeidsrelaties wel sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Heeft iemand in drie maanden wekelijks danwel gemiddeld 20 uur per maand voor een bepaalde werkgever gewerkt, dan wordt vermoed dat er sprake is van een arbeids­ overeenkomst. Voor het bepalen van het aantal uren van deze arbeidsovereenkomst wordt uitgegaan van het werkelijk aantal gewerkte uren per maand over de drie afgelopen maanden.

Bron: gmw

Freelance In plaats van het aangaan van een arbeidscontract is het ook mogelijk werkzaamheden uit te besteden op freelance basis. Het verschil tussen een freelance overeenkomst en een arbeidsovereenkomst zit in de gezagsverhouding. De echte freelancer verleent diensten met behoud van eigen vrijheid en zelfstandigheid en is dus in feite zelfstandig ondernemer.

In een freelance overeenkomst dienen tenminste de volgende zaken te worden geregeld: duur overeenkomst, beschrijving omvang en aard werkzaamheden, vrijheid/zelfstandigheid freelancer, vervanging freelancer, honorarium, onkostenvergoedingen, betalingsregelingen, auteursrecht, publiciteit, toepasselijkheid algemene voorwaarden en aansprakelijkheid, beëindiging- en geschillenregelingen.

Er dient voor gewaakt te worden dat de freelance overeenkomst niet kan worden aan­ gemerkt als arbeidsovereenkomst. Doorslaggevend daarbij is de feitelijke werksituatie, ook al betitelen partijen het contract als freelance overeenkomst. Mocht de freelancer toch als werknemer kunnen worden aangeduid, dan heeft dit consequenties. De werkgever moet bijvoorbeeld alsnog sociale premies voldoen, welke vervolgens niet meer bij de freelancer/ werknemer kunnen worden ingehouden. Uit de overeenkomst moet blijken dat betaling plaatsvindt per geleverde dienst en op basis van declaratie. De freelancer mag geen beperking worden opgelegd ten aanzien van zijn vrijheid voor anderen te werken.

Voorts moet duidelijk zijn dat de freelancer werkzaamheden verricht in de uitoefening van een bedrijf of beroep. Van belang is het optreden naar buiten, het ondernemersrisico en het hebben van meerdere opdrachtgevers. De freelancer dient zelf verzekeringen met betrekking tot beroepsaansprakelijkheid, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en pensioen af te sluiten.

VAR-verklaring Als u voor een opdrachtgever werkzaamheden uitvoert, is het in de praktijk vaak lastig om te bepalen of u een dienstbetrekking hebt, of u ondernemer bent of dat er sprake is van bijverdiensten. De belastingdienst geeft daarom op verzoek een ‘Verklaring arbeidsrelatie’ af. Met deze verklaring kunt u vooraf zekerheid krijgen over de vraag of uw inkomen uit een

BRAVVO deelnemersboek-2010

15

arbeidsrelatie als belastbare winst uit onderneming, belastbaar loon of belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden wordt belast. De Belastingdienst kan ook een ‘Verklaring arbeidsrelatie’ afgeven waarin staat dat u uw werkzaamheden verricht voor rekening en risico van uw vennootschap. Samengevat kan deze verklaring op basis van 4 situaties worden afgegeven: •• winst uit onderneming •• inkomsten uit dienstbetrekking •• resultaat uit overige werkzaamheden •• werkzaamheden voor rekening en risico van uw vennootschap (grootaandeelhouder) De Belastingdienst en UWV hebben een gezamenlijk besluit ‘Beleidsregels beoordeling dienstbetrekking’ uitgebracht. Dit besluit geeft duidelijkheid over hoe zij arbeidsrelaties toetsen aan de criteria voor een dienstbetrekking. Het besluit geeft een overzicht van de bestaande criteria. Het besluit ‘Beleidsregels beoordeling dienstbetrekking’ kunt u vinden op internet: www.minfin.nl of www.uwv.nl. U kunt het besluit ook aanvragen bij de BelastingTelefoon.

Een ‘Verklaring arbeidsrelatie’ is geldig tot het einde van het jaar van afgifte. Als u vóór 1 november bezig bent met een opdracht die doorloopt tot in het volgende kalenderjaar (maximaal 1 jaar), hoeft u voor die opdracht in het volgende kalenderjaar geen nieuwe ‘Verklaring arbeidsrelatie’ aan uw opdrachtgever te geven. Als u na 1 november met een opdracht bent begonnen, moet u in het volgende kalenderjaar wel een nieuwe ‘Verklaring arbeidsrelatie’ aan uw opdrachtgever geven.

U kunt dit formulier op de website van de Belastingdienst downloaden.

Bron: website Belastingdienst

Arbeidsomstandigheden op het bureau De arbeidsomstandighedenwet verplicht de werkgever te zorgen voor goede arbeids­ omstandigheden in het bedrijf. Concreet omvatten de verplichtingen de volgende zaken: 1 Het voeren van een arbobeleid.

2. Algemene zorg voor veiligheid, gezondheid en welzijn van de werknemers.

3. Het opstellen van een risico-inventarisatie en risico-evaluatie.

4. Arboplan en Arbojaarverslag (geldt alleen voor bedrijven met meer dan 50 werknemers) 5. Deskundige ondersteuning door gecertificeerde arbodienst.

6. Voorlichting en instructie van werknemers.

7. Bedrijfshulpverlening.

8. Melden en registeren van ongevallen en beroepsziekten.

9. Arbeidsgezondheidskundig onderzoek en spreekuur.

10. Het voeren van een verzuimbeleid.

Aansluiting bij een ARBO-dienst Het verdient aanbeveling aangesloten te zijn bij een gecertificeerde ARBO-dienst.

Een ARBO-dienst verleent deskundige ondersteuning op het gebied van arbeids­ omstandigheden en ziekteverzuim. De werkgever bepaalt na overleg met de werknemers welk pakket diensten hij of zij van de arbodienst afneemt. Dit zal mede worden bepaald door de risico’s en de grootte van het bedrijf.

16

BRAVVO deelnemersboek-2010

Voor de volgende zaken is het zeker zinvol om u te laten ondersteunen: 1. Het inventariseren en evalueren van de arbeidsrisico’s en het opstellen van een plan van aanpak voor de te nemen maatregelen.

2. Verzuimbegeleiding van zieke werknemers.

3. Uitvoering van het vrijwillig arbeidsgezondheidskundig onderzoek. Om de risico’s voor de gezondheid zoveel mogelijk te beperken, moeten werknemers zich periodiek medisch op deze risico’s kunnen laten onderzoeken. Op grond van de onder 1 genoemde risico-inventarisatie bepaalt de werkgever na overleg met de werknemers hoe vaak het onderzoek zal plaatsvinden.

4. Het houden van een arbeidsgezondheidskundig spreekuur. De werkgever moet werk­nemers in de gelegenheid stellen een spreekuur van de arbodienst te bezoeken.

Het spreekuur is bedoeld voor werknemers die klachten hebben over hun arbeids­ omstandigheden of meer willen weten over de risico’s voor hun veiligheid, gezondheid of welzijn.

Wet arbeid en zorg De Wet arbeid en zorg (Wazo) is een Nederlandse wet waarin het recht op verschillende verlofsoorten geregeld is, zoals ouderschapsverlof en zorgverlof. De Wazo heeft als doel om het voor werknemers makkelijker te maken om werk en privé te combineren.

Zorgverlof Per 12 maanden kan een werknemer twaalf weken maximaal de helft van het aantal contractuele werkuren als kort zorgverlof opnemen. Populair gezegd werk je dan dus parttime, en komt het er in de praktijk op neer dat beide ouders middels dit zorgverlof de zorg voor bijvoorbeeld een ziek kind afwisselen.

Zwangerschapsverlof Als een werkneemster zwanger is, heeft zij recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof van totaal zestien weken. Dit betekent dat zij gedurende 16 weken niet werkt, omdat zij in die periode moet bevallen en na de bevalling niet gelijk weer aan het werkt hoeft. Om die periode financieel te overbruggen krijgt zij – meestal via de werkgever – een uitkering die in principe net zo hoog is als haar salaris.

Zwangerschaps- en bevallingsverlof: informatie voor zzp’ers Hoe hoog is de uitkering?

De hoogte van de uitkering hangt af van de winst die u hebt gemaakt of het aantal uren dat u als zelfstandige gewerkt hebt in het jaar vóór het jaar waarin de uitkering wordt uitgekeerd.

Hebt u in het voorafgaande jaar minimaal 1225 uren als zelfstandige gewerkt, dan gaat het UWV ervan uit dat u ten minste het minimumloon hebt verdiend. U hebt dan recht op een uitkering van 100% van het bruto wettelijk minimumloon.

Hebt u in het voorafgaande jaar minder dan 1225 uren als zelfstandige gewerkt, dan is de hoogte van de uitkering afhankelijk van de winst die u gemaakt hebt in dat jaar. Dit is de winst die u opgeeft aan de Belastingdienst. UWV deelt dit bedrag door 261: dit is de winst per dag. Uw uitkering per dag is hieraan gelijk, tot maximaal het bruto wettelijk minimumloon per dag.

Bron: internet

BRAVVO deelnemersboek-2010

17

Adoptieverlof Alle werknemers die een kind adopteren, hebben recht op adoptieverlof. Het verlof geldt voor beide ouders. Ook pleegouders kunnen in aanmerking komen voor adoptieverlof.

Voorwaarde is dat zij op hetzelfde adres wonen als het kind dat zij verzorgen. Ook moet er een pleegcontract zijn, waaruit blijkt dat zij verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en verzorging van het kind. Het verlof duurt maximaal vier weken. Uw werknemer kan dit alleen aaneengesloten opnemen, vanaf twee weken voor de officiële adoptie tot zestien weken na de adoptie.

Nieuwe regeling financiële tegemoetkoming adoptiekosten Het ministerie van Justitie is nog steeds bezig met een nieuwe regeling ‘financiële tegemoetkoming adoptiekosten’. Deze regeling vervangt de aftrekmogelijkheid van buitengewone uitgaven wegens adoptie. De tegemoetkoming bestaat uit een eenmalige inkomensonafhankelijke bijdrage van u 3.700,- die jaarlijks wordt geïndexeerd.

Het Agentschap SZW zal de regeling uitvoeren.

Bron: SZW

Kraamverlof Als de echtgenote of partner van uw werknemer is bevallen, heeft hij recht op kraamverlof.

Het kraamverlof duurt twee dagen en gaat in na de bevalling van de partner.

Bevalling en aangifte: Voor de bevalling zelf en het doen van aangifte van de geboorte hoeft uw werknemer geen kraamverlof op te nemen. Hij kan hiervoor het zogenoemde ‘ander kort verzuimverlof’ opnemen. Dit kort verzuimverlof valt onder dezelfde regeling als het calamiteitenverlof. De twee dagen kraamverlof kan hierop aansluiten.

Bron: wetwegwijzer

Levensloopregeling Met de levensloopregeling kunnen werknemers een deel van hun brutosalaris sparen.

Dit spaargeld kan worden gebruikt voor een periode van onbetaald verlof. De reden waarom verlof wordt opgenomen is niet belangrijk. Dit kan bijvoorbeeld als een werknemer een opleiding wil volgen of moet zorgen voor een ernstig zieke ouder. Per jaar kan maximaal 12% van het brutoloon worden gespaard. In totaal mag maximaal 210% van het bruto jaarloon worden gespaard.

Bron: SZW

Ouderschapsverlof Werknemers hebben recht op ouderschapsverlof als zij zorgen voor een kind jonger dan acht jaar. Zij moeten dan minimaal één jaar bij een werkgever in dienst zijn. Hoe lang het verlof duurt, hangt af van het aantal uur dat een werknemer werkt. De verlofuren worden niet uitbetaald. In een cao of in aanvullende arbeidsvoorwaarden kunnen hierover andere afspraken staan. In een brief aan de Tweede Kamer van 9 oktober 2009 geeft minister Donner aan dat het kabinet meent dat de regeling voor ouderschapsverlof moet worden aangepast, zodat flexibeler ouderschapsverlof kan worden opgenomen.

Bron: SZW

18

BRAVVO deelnemersboek-2010

Identificatieplicht In Nederland geldt de Wet op de Identificatieplicht [WID]. Dit is de verplichting om in een aantal situaties met een identiteitsbewijs aan te tonen dat u bent wie u zegt te zijn.

De WID geldt voor iedereen vanaf 12 jaar. De werkgever heeft in een aantal gevallen met de WID te maken. Een werkgever dient namelijk bij indiensttreding van zijn werk­ nemers een identificatie te vragen. Van alle werknemers moet bovendien een kopie van een identiteitsbewijs (moet paspoort, identiteitskaart of verblijfsvergunning zijn) in de loonadministratie zijn opgenomen.

Informatie: de brochure over de identificatieplicht is te bestellen bij de afdeling Voorlichting, Bibliotheek en Documentatie van het Ministerie van SZW, telefoon 0800 9051

Stagiaires Een stageperiode is onderdeel van de studie. Tijdens de stage maakt de student kennis met de praktijk van het vak. Wie een stagiaire in dienst neemt, moet dus tijd maken om de student te begeleiden en kennis te laten nemen van de beroepspraktijk. Gedurende de stage blijft de stagiair leerling van de onderwijsinstelling; het lopen van de stage is onderdeel van het onderwijsprogramma. Volgens de wet is je stagegever niet verplicht een stagevergoeding te geven. Maar het is wel gebruikelijk. En als het in de CAO van het bedrijf is geregeld, moet je stagegever zich daar aan houden. Deze is niet bedoeld als beloning, maar als tegemoet­koming in de extra kosten die voortvloeien uit de stage. Voor studenten uit het groenvakonderwijs bestaat geen standaard stageregeling. Over de stagevergoeding moeten premies en loonbelasting worden afgedragen. Stagiaires zijn verplicht verzekerd voor de AKW, AAW, AOW, AWW, AWBZ, maar niet voor WW en WAO. Vaak wordt ook een tegemoetkoming in de reiskosten gegeven. Pensioen en VUT regelingen zijn niet van toepassing.

Stagiaires hebben geen arbeidsovereenkomst. Wel is het raadzaam een stagecontract op te maken, waarin afspraken tussen de werkgever, de onderwijsinstelling en de student worden vastgelegd. Een voorbeeld van een stagecontract kan bij BRAVVO worden verkregen. Het auteursrecht op werk gemaakt door de stagiaire ligt bij de stagiaire of de onderwijs­instelling, niet bij de werkgever. In het stagecontract kan een overdracht van het auteursrecht worden opgenomen.

MBO Als je 4 dagen in de week stage loopt dan kun je uitgaan van u 82 bruto per maand en bij 5 dagen per week van u 227 bruto per maand. Heb je een meeloopstage, dan is de kans dat je niets krijgt groter dan dat je een meewerkstage hebt.

HBO Als je een HBO-opleiding volgt en je gaat stage lopen, dan ligt het gemiddelde

op u 198 tot u 343 per maand. Deze vergoedingen hebben betrekking op een

stage in het tweede of derde jaar van de opleiding. Voor een afstudeerstage

(4-de jaar) ligt het gemiddelde op u 257 tot u 383 per maand Universiteit De vergoedingen van stages op academisch niveau liggen hoger dan die van een HBO-opleiding. Het gemiddelde ligt hier tussen de u 227 en u 454 per maand.

Zoek je een stagiar? Tips voor de werkgever: •• Werf tijdig zodat u de beste keuze kunt maken Studenten beginnen meestal ongeveer zes maanden voor het begin van de stage

BRAVVO deelnemersboek-2010

••

••

•• •• ••

•• •• •• •• •• •• •• ••

19

met solliciteren. Voer sollicitatiegesprekken en kies de student die het beste bij uw organisatie past.

Vraag naar relevante beroepsproducten die de student eerder tijdens zijn opleiding maakte. Dit geeft een goed beeld van het niveau van de student en voorkomt teleurstellingen achteraf.

Maak vooraf duidelijke afspraken over de werkzaamheden van de stagiair.

Dit voorkomt verwarring achteraf en voorkomt dat de student tijdens de stage te weinig of te veel te doen heeft. Maak zo nodig afspraken over gewenste kleding en gedrag.

Maak via de stagedocent duidelijke afspraken over de begeleiding van de stagiair om hiaten daarin te voorkomen.

Maak ook afspraken over tussentijdse evaluaties en voortgangsgesprekken.

Wijs één persoon in de organisatie aan die de student begeleidt Dit schept voor iedereen duidelijkheid en het zal de werkprocessen meer in goede banen leiden.

Ontvang de student met een eigen werkplek en een rondgang in de organisatie.

Laat stagiairs breder kennis maken met het bedrijf Stuur ze bijvoorbeeld ook een dag met een vertegenwoordiger mee.

Zorg voor afwisseling in het werk.

Kom de studenten tegemoet in hun deadlines Geef voldoende tijd aan de leerlingen voor hun opdrachten Die tijd hebben ze echt nodig.

Geef een stagevergoeding Dat is vooral voor fulltime stagiairs erg fijn.

Onderhoud goede contacten met de school Zorg voor een erkenning als stageplek Voor MBO-stagiairs heeft u die nodig. U kunt hem verkrijgen bij het kenniscentrum dat van toepassing is. U kunt dan probleemloos stagiairs krijgen, ook in volgende jaren.

Don’ts: •• Zie stagiaires niet als een goedkope oplossing voor personeelstekort •• Laat de stagiair niet aan zijn lot over! Het is vermoedelijk zijn eerste “serieuze” werkervaring.

•• Voorkom eentonig werk •• Vergeet niet dat een stagiair veel werk voor school moet doen •• Laat stagiairs niet te veel werk doen dat buiten hun studie valt Bron: managersonline

Loonheffing en Sociale verzekeringen Loonheffing: De stagebegeleider dient over de vergoedingen een loonheffing toe te passen.

Omdat de stagiair zelf in het algemeen beneden de heffingvrije voet blijft kan de daardoor onverschuldigd betaalde loonheffing via een belastingaangifte (T- of Tj- biljet) worden teruggevorderd.

Sociale verzekeringsplicht: Over het deel van de onkostenvergoeding welke als premie­ plichtig loon Sociale Verzekeringen wordt aangemerkt is premie Zorgverzekeringswet verschuldigd. De stagiair moet zich wel zelf inschrijven bij een zorgverzekeraar.

Zie vooral www.socialezekerheid.nl – werk & inkomen – stage lopen

20

BRAVVO deelnemersboek-2010

TUIN TRENDS

2010

BRAVVO deelnemersboek-2010

21

De Trendtuinen in de afgelopen jaren De Stichting Tuinpromotie Nederland (STN) schetst één keer per jaar het toekomstbeeld van de Nederlandse tuin.

Uitgaande van de maatschappelijke ontwikkelingen en wat er gebeurt in bijvoorbeeld de mode- en woonwereld, wordt voorspeld hoe tuinen er het komend jaar uit gaan zien.

Natuur en luxe ontmoeten elkaar in de tuintrends voor 2010. Na een periode van angst en harde tegenstellingen gloort er weer licht aan de horizon. Daardoor worden de contrasten minder scherp en gaan mensen op zoek naar verdieping, harmonie en rust. De nieuwe tuintrends sluiten daar op aan met veel aandacht voor natuurlijke materialen, luxe en comfort.

De Nederlandse tuinbezitter is natuurlijk niet over een kam te scheren, iedereen heeft zo zijn eigen wensen en ideeën. Voor drie groepen tuinbezitters is bedacht welke toekomstige tuin het best bij hen zou passen. U kunt zelf beoordelen of u zich herkent in één van deze trendtuinen. Ze zijn compleet aangelegd en ingericht te zien in De Tuinen van Appeltern.

Welk tuintype ben jij?

Deze ontwikkelingen zijn vertaald naar drie tuintypen. Alle drie de tuintypen houden van de tuin, maar gaan er op een andere manier mee om. Het ‘gele’ tuintype ziet de tuin vooral als een gezellige leefruimte om met de kinderen in te vertoeven. Het ‘blauwgroene’ tuintype steekt meer tijd in het echte tuinieren. Hij is trots op zijn tuin; het is zijn visitekaartje.

Ook het ‘blauwe’ tuintype houdt van tuinieren. Hij heeft veel belangstelling voor aparte planten en materialen en wil zich graag onderscheiden met een unieke designtuin.

BRAVVO en haar deelnemers zijn betrokken geweest bij het ontwerpen van de Trendtuinen van 2007, 2008 en 2009.

Voor de tuinen van 2010 is wederom BRAVVO deelnemer Ton Vissers benaderd om het ontwerp uit te werken. Ton is een juweel in zijn kunde en ontwerpt tuinen zoals ze bedoeld zijn.

Alle tuinen zijn gerealiseerd in Appeltern, waar in totaal ruim 190 modeltuinen van tal van architecten en hoveniers zijn te bewonderen. De Tuinen van Appeltern breidt nog steeds jaarlijks uit, en in 2010 zelfs met een waar Tuinenfestival!

Stichting Tuinpromotie Nederland (STN) Tuinbranche Nederland is de onafhankelijke en actieve branchevereniging voor de tuinketen. Het ledenbestand bestaat zowel uit fabrikanten, importeurs en groothandelaren in tuin­artikelen als uit groen- en tuincentra en tuinretail waar de verkoop van tuinartikelen centraal staat. Hiermee is Tuinbranche Nederland de unieke vertegenwoordiger van de totale bedrijskolom en spreekt zij namens een brede sterke achterban.

22

BRAVVO deelnemersboek-2010

Bas Haring: lastige waarom-vragen Een half jaar geleden schreef ik een column over vragen die beginnen met ‘waarom’.

Dat ’t soms van die lastige vragen zijn, omdat ze vaak verschillende goede antwoorden hebben.

‘Waarom eten mensen chocola?’ – dat was de vraag. Omdat hun hersenen zo in elkaar zitten; omdat ze chocolade associëren met feestjes en plezier; omdat het houden van chocola een evolutionair voordeel heeft ten opzichte van het niet houden van chocola.

Het is allemaal waar. Maar volgens mij heb ik nu een betere vraag om hetzelfde te illustreren. Een vraag die ik mij stelde bij het klussen in de tuin. Afgelopen week heb ik een flink tuinhek gemaakt. Een stevig hek met een mooi stel deurtjes erin.

Die deurtjes hebben een sterke paal nodig om aan te kunnen hangen. Dus heeft mijn tuinhek twee dikke vierkante palen.

En om de een of andere reden wilde ik geen recht doorgezaagde palen, maar wilde ik dat de palen puntig zouden zijn. Je ziet dat wel vaker: tuinpalen met een net puntje. Waarom wil ik van die puntige palen? Vroeg ik mij af.

Omdat ik dat mooi vind. Dat is het eerste, voor de hand liggende antwoord. Hoe het komt dat ik puntige palen mooier vind dan rechte? is weer een volgende vraag. Misschien heb ik wel geleerd ze mooi te vinden omdat nou eenmaal veel van die palen puntig zijn. Maar ik vind ze mooi, en daarom wil ik ze.

Een eerste antwoord.

Tot ik mij realiseerde dat de puntigheid een functie heeft.

Dankzij die punt loopt het water ervan af. Op een recht gezaagde paal blijft water liggen, waardoor de paal kan gaan rotten.

Maar toen ik mijn palen op lengte wilde gaan zagen, bleek nog een derde antwoord. De palen waren 9 bij 9 centimeter, terwijl mijn elektrische zaag maar 7 centimeter diep kan zagen.

De handzaag gebruiken was geen optie: met een handzaag krijg je nooit een hardhouten dikke balk netjes doorgezaagd.

BRAVVO deelnemersboek-2010

Als ik de palen toch recht door had willen zagen, had ik het volgende kunnen doen: de paal met mijn cirkelzaag 4,5 centimeter inzagen, omdraaien en precies aan de tegen­ overliggende kant weer 4,5 centimeter inzagen.

De paal is dan door.

Het nadeel hiervan is dat je dan een lelijke naad krijgt: je krijgt het nooit voor elkaar die twee zaagsneden zo precies te mikken, dat ze samen perfect één zaagsnede vormen. Om dat te voorkomen, bedacht ik me, kan ik de paal ook schuin inzagen.

Als ik de paal dan omdraai en van de andere kant weer schuin inzaag, krijg je niet zo’n lelijke naad.

Maar wat krijg je dan wel? Een puntje! Ik zou vanzelf een puntige paal krijgen omdat ik door de beperkingen van mijn zaag gedwongen ben palen puntig door te zagen. Misschien is dit wel de reden waarom palen puntig zijn.

Misschien zijn palen ooit puntig geworden vanwege de beperkingen van gereedschappen. Is de functie van die punt een leuke bijkomstigheid. En vind ik puntige palen mooi omdat ik nou eenmaal veel puntige palen heb gezien. Wil ik ze daarom in mijn tuin?

Waarom wil ik eigenlijk puntige palen voor het hek in mijn tuin?

Bas Haring Deze column is september 2009 in de Volkskrant gepubliceerd.

23

24

BRAVVO deelnemersboek-2010

Architectenexamen Op grond van de Wet op de architectentitel is het voeren van de titel architect, steden­ bouwkundige, tuin- en landschapsarchitect en interieurarchitect slechts voorbehouden aan degenen die als zodanig in het architectenregister ingeschreven staan. Inschrijving in het register is mogelijk op grond van een ingevolge de Wet op de architectentitel genoemd getuigschrift. Daarnaast biedt de Wet op de architectentitel de mogelijkheid tot het afleggen van een examen. Het getuigschrift van dit examen geeft eveneens recht op inschrijving in het register voor de desbetreffende discipline. Het examen staat op een academisch niveau.

Niet alleen het voeren van de architectentitel op zichzelf, maar ook het hanteren van een afkorting van die titel (bijv. Arch.) of van een woordsamenstelling waarin (een afkorting van) die titel voorkomt (bijv. Architectuur), valt onder de bescherming van de wet. Ook het zich laten vermelden in de rubriek Architecten(bureaus) van de telefoongids of Gouden Gids wordt aangemerkt als het voeren van de architectentitel.

De Hoge Raad heeft uitgesproken dat ook een rechtspersoon, bijv. een b.v. of n.v., zich schuldig kan maken aan het onrechtmatig voeren van de architectentitel. Wanneer mag een bureau zich nu Architectenbureau noemen? Uit jurisprudentie en wetsgeschiedenis kunnen de volgende vuistregels worden afgeleid: een bureau mag de titel architect in zijn (handels)naam voeren als de bouwkundige activiteiten van het bureau worden uitgevoerd door of onder de feitelijke leiding van een natuurlijk persoon die op grond van de wet gerechtigd is de titel architect te voeren; een bureau- of handelsnaam mag niet misleidend zijn: indien in de bureau- of handelsnaam een persoonsnaam wordt genoemd in combinatie met (een vorm van) de titel architect, dient genoemde persoon ingeschreven te staan in het Architectenregister. Als een persoon of bureau ten onrechte gebruik maakt van een beschermde titel kunt u de SBA vragen daartegen actie te ondernemen. De SBA schrijft betrokkene(n) dan aan om het titelgebruik te staken. Dit kan ertoe leiden dat een gerechtelijke procedure wordt aangespannen en dat de rechter betrokkene(n) beveelt op straffe van verbeurte van een dwangsom het titelgebruik te staken.

De ministers van VROM, LNV en OCW roepen jaarlijks kandidaten op om deel te nemen aan het examen voor architect, stedenbouwkundige, tuin- en landschapsarchitect of interieurarchitect. Er zijn veel nieuwe ontwikkelingen rondom de architectentitel gaande geweest, kijk op de website van SBA voor adequate informatie.

Nadere informatie en een aanmeldingsformulier zijn te verkrijgen bij de Stichting Bureau Architectenregister, Postbus 85506, 2508 CE ’s Gravenhage, Tel. (070) 346 70 20, fax (070) 360 30 28

Bij- en nascholing De bij- en nascholing, die sinds 2008 al verplicht is voor architecten, is met inwerkingtreding van de wetswijziging ook van toepassing op interieurarchitecten. Interieurarchitecten dienen door middel van passende bij- en nascholing de ontwikkelingen in het vakgebied bij te houden gedurende tenminste 16 uur per jaar. Interieurarchitecten zijn zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop ze aan de bij- en nascholing invulling geven. De SBA heeft kwalitatieve beleidsregels vastgesteld ter zake van passende bij- en nascholing. De ontwerper moet bereid zijn om een persoonlijk bijgehouden overzicht van bij- en nascholingsactiviteiten - achteraf en desgevraagd - aan (potentiële) opdrachtgevers te laten zien. De verplichte bij- en nascholing geldt niet voor personen die in het register staan ingeschreven als

BRAVVO deelnemersboek-2010

25

dienstverrichter en voor ingeschrevenen die op hun verzoek als niet beroepsmatig actief zijn geregistreerd.

Kandidaat deelnemer BRAVVO Vanaf medio 2011 zal het mogelijk zijn het kandidaat deelnemerschap van BRAVVO te verkrijgen. Voor de kandidaten wordt een actieve begeleiding ontwikkeld. Het kandidaat deelnemer­schap beslaat een periode van een jaar, waarin startende tuinontwerpers en pas afgestudeerde tuinontwerpers vertrouwd worden gemaakt met de eisen die de markt aan de tuinontwerper en tuinarchitect stelt.

Dit kan onder meer gebeuren door regelmatig overleg met zowel jonge als oudere collega’s.

De begeleider stimuleert de kandidaat tot deelname aan bestaande of nieuwe overleg­ structuren binnen de brancheorganisatie, geeft een oplossingsrichting voor gesignaleerde problemen, en wijst op mogelijke valkuilen. Als de relatie tussen kandidaat en begeleider open is en beide partijen de kennis- en ervaringsuitwisseling wederkerig als waardevol beschouwen winnen beiden van deze kandidaten­begeleiding.

De begeleiders voeren regelmatig overleg waarbij de actuele werksituatie en problemen van de kandidaten groepsgewijs worden besproken. Bij dit overleg kunnen ook andere leden aanwezig zijn.

Daarnaast kunnen de begeleiders als persoonlijk aanspreekpunt voor kandidaten optreden.

Tenslotte adviseren de begeleiders na een jaar over voortzetting van het Bravvo-lidmaat­ schap van de kandidaat, en brengen daarover verslag uit aan het bestuur. Eénmaal per jaar komen de begeleiders landelijk bijeen, waarbij de specifieke problemen van jonge leden worden besproken en het beleid daarvoor zal worden bepaald.

26

BRAVVO deelnemersboek-2010

Verzekeringen Arbeidsongeschiktheid De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is op u van toepassing als u ná 1 januari 2004 ziek bent geworden. De wet WIA bestaat uit twee delen: de Regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA) en de Regeling inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten (IVA).

Indien u voor 1 januari 2004 ziek bent geworden, blijft de WAO op u van toepassing.

Als u langdurig arbeidsongeschikt bent, geldt het volgende. In het tweede ziektejaar vindt een medisch en arbeidskundig onderzoek plaats. Als het duidelijk is dat u duurzaam en volledig arbeidsongeschikt bent, kan de keuring al na zes maanden plaatsvinden.

De WIA maakt onderscheid naar volledige arbeidsongeschiktheid (80% of meer), gedeeltelijke arbeidsgeschiktheid (tussen 35-80%) en lichte arbeidsbeperkingen.

U bent volledig arbeidsongeschikt als u niet meer in staat bent om te werken en er geen kans is op herstel binnen vijf jaar.

U bent gedeeltelijk arbeidsongeschikt als u nog een deel van uw inkomen zelf kunt verdienen.

Na twee jaar hangt de verandering van uw inkomen af van de mate van arbeidsongeschikt­ heid en of u wel of niet werkt (aan voorgaande gegevens kunnen geen rechten worden ontleend).

Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt (IVA) Als u volledig en duurzaam arbeidsongeschikt bent, krijgt u een uitkering op grond van de Regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA). De IVA-uitkering bedraagt 70% van het laatstverdiende loon (waarbij wordt uitgegaan van het maximum dagloon). Is er bij u een geringe kans op herstel, dan wordt u iedere vijf jaar herkeurd.

Als er niets verandert aan de situatie, ontvangt u de IVA-uitkering tot uw 65e jaar.

Mensen die tijdelijk – dus niet duurzaam – volledig arbeidsongeschikt zijn vallen onder de WGA-regeling voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten. Zij krijgen een uitkering van 70% van hun oude loon (waarbij wordt uitgegaan van het maximum dagloon) zolang ze volledig arbeidsongeschikt zijn. Via het ABP wordt dit met het bovenwettelijk arbeidsongeschiktheidspensioenaangevuld tot 70% van het verzekerde inkomen (aan voorgaande gegevens kunnen geen rechten worden ontleend).

Maximum dagloon en verzekerd inkomen Maximumdagloon is op 1 januari 2009 u 183,15. Dit betekent dat dit het maximumbedrag is waarop de IVA uitkering is gebaseerd. Op full-time basis is dit het salaris dat past bij schaal 11.6 (maandinkomen van ongeveer u 3647,-). Dit wordt aangevuld tot 70% van hetverzekerde inkomen (salaris peildatum 1 januari) (aan voorgaande gegevens kunnen geen rechten worden ontleend).

Gedeeltelijk arbeidsongeschikt (tussen 35 en 80%) (WGA) Als u gedeeltelijk arbeidsgeschikt of tijdelijk volledig arbeidsongeschikt bent, dan is de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) op u van toepassing. Ook bij de WGA is het maximum dagloon van toepassing (zie hiervoor).

BRAVVO deelnemersboek-2010

27

Gedeeltelijk arbeidsongeschikt en werk (Loongerelateerde uitkering aangevuld met bovenwettelijk arbeidsongeschiktheidspensioen van het ABP) Volgens de WGA krijgt u een uitkering van 70% van het verschil tussen uw oude en nieuwe loon (waarbij wordt uitgegaan van het maximum dagloon). Hoe lang u deze krijgt is, net als bij de WW, afhankelijk van uw leeftijd en varieert van een half jaar tot vijf jaar (loongerelateerde uitkering). Dit wordt aangevuld met het arbeidsongeschiktheidspensioen van het ABP (aan voorgaande gegevens kunnen geen rechten worden ontleend).

De hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen is afhankelijk van wat u zelf nog kunt verdienen (de zgn. restverdiencapaciteit). Indien u uw restverdiencapaciteit volledig benut, dan kunt u maximaal 93% van het verzekerd inkomen (salaris peildatum 1 januari) ontvangen.

Na afloop van de loongerelateerde uitkering heeft u eventueel nog recht op loonaanvulling of een vervolguitkering (aan voorgaande gegevens kunnen geen rechten worden ontleend).

Loonaanvulling Als u werkt en minimaal 50% van het loon verdient dat u volgens de UWV kunt verdienen (de zgn. restverdiencapaciteit), dan ontvangt u naast uw salaris tot uw 65ste een loon­ aanvulling. Deze is 70% van het verschil tussen uw oude loon en het loon dat u volgens de UWV nog kunt verdienen (waarbij wordt uitgegaan van het maximum dagloon. Ook de de loonvulling geldt dat deze wordt aangevuld met het arbeidsongeschiktheidspensioen van het ABP. De hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen is afhankelijk van wat u zelf nog kunt verdienen (de zgn. restverdiencapaciteit). Indien u uw restverdiencapaciteit volledig benut, dan kunt u maximaal 93% van het verzekerd inkomen (salaris peildatum 1 januari) ontvangen (aan voorgaande gegevens kunnen geen rechten worden ontleend).

Gedeeltelijk arbeidsongeschikt en geen werk (of niet volledige benutting van de restverdiencapaciteit) (Vervolguitkering aangevuld met bovenwettelijk arbeidsongeschiktheidspensioen ABP en evt. eigen verzekering) Als u niet werkt of minder verdient dan 50% van het loon dat u volgens de UWV kunt verdienen (de zgn. restverdiencapaciteit), bestaat recht op een vervolguitkering.

U ontvangt tot uw 65ste een uitkering van 70% van het minimumloon vermenigvuldigd met uw arbeidsongeschiktheidspercentage. Op de vervolguitkering is wel een partner-en vermogenstoets van toepassing. De vervolguitkering is dus niet afhankelijk van het loon dat u voorheen verdiende, maar is een percentage van het minimumloon.

Bij een arbeidsongeschiktheidspercentage van bijv. 35-45%, ontvangt u een uitkering van 28% van het minimumloon. Uw inkomen bestaat in dat geval uit het inkomen dat u evt. verdient met het benutten van de resterende verdiencapaciteit en de vervolg­uitkering.

Dit wordt aangevuld maximaal 10 jaar aangevuld met het ABP arbeids­ongeschiktheids­ pensioen. Ook met deze aanvulling kan uw inkomen dalen naar 26% tot 47% van het oude inkomen (26% geldt bij de laagste arbeidsongeschiktheidsklasse, 47% bij de hoogste arbeidsongeschiktheidsklasse).

28

BRAVVO deelnemersboek-2010

In het geval uw totale (gezins-)inkomen in deze situatie onder het sociale minimum komt, heeft u recht op een aanvulling tot bijstandsniveau (aan voorgaande gegevens kunnen geen rechten worden ontleend).

Lichte arbeidsbeperkingen (minder dan 35%) U bent minder dan 35% arbeidsongeschikt. In dat geval ontvangt u geen uitkering. Met u worden afspraken gemaakt over mogelijke aanpassingen van uw werk dan wel andere passende arbeid. Over de gewerkte uren ontvangt u 100% van uw salaris. Over de uren dat u niet kunt werken ten gevolge van arbeidsongeschiktheid ontvangt u 80% van uw salaris.

Uitgebreide en actuele informatie over de WIA kunt u vinden op www.werkennaarvermogen.nl en www.uwv.nl.

Bron: RUG.nl

Verzekeringscollectieven Deelnemers van BRAVVO profiteren van collectief voordeel BRAVVO heeft collectieve afspraken met Kroezen gemaakt. Als deelnemer van BRAVVO betekent dat voor u en uw eventuele medewerkers aantrekkelijk voordeel op uiteenlopende Kroezen producten. Naast collectieve schadeverzekeringen voor particulieren biedt Kroezenleden van BRAVVO onder andere een collectieve zorgverzekering. Uw eigen inkomen kunt u zeker stellen met een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen.

Kan-ie? Bij Kroezen wel!

Welke verzekeringen?

Kroezen biedt deelnemers van BRAVVO een compleet pakket verzekeringen aan.

Bij Kroezen kan ook het gezin van deelnemers en eventuele medewerkers gebruikmaken van de Kroezen arbeidsongeschiktheids, schade-, zorg- en levensverzekeringen.

Schadeverzekeringen •• autoverzekering, •• woonhuisverzekering, snelle en adequate schadeafhandeling •• inboedelverzekering, gemakkelijk premie berekenen en eenvoudig afsluiten •• aansprakelijkheidsverzekering •• kostbaarhedenverzekering •• rechtsbijstandverzekering •• ongevallenverzekering •• permanente Reisverzekering •• caravanverzekering

Zorgverzekering BRAVVO deelnemers krijgen bij Kroezen korting op de Zorgverzekering, die elke Nederlander verplicht is af te sluiten. Voor het basispakket betaalt u een nominale premie.

Daarnaast heeft u ook een inkomensafhankelijke bijdrage. Deze bedraagt 7,2% van uw brutosalaris. De werkgever vergoedt deze bijdrage. Bent u zelfstandig, dan betaalt u deze

BRAVVO deelnemersboek-2010

29

bijdrage zelf. Wilt u meer weten over de collectieve BRAVVO verzekering van Kroezen, neem dan telefonisch contact op met Bert van der Heiden.

Hoofdkantoor Bijenstraat 11 4105 DX Culemborg Telefoon: 0345–686868 Fax: 0345-681784 E-mail: B.van.der.Heiden@kroezen.nl

Kortingsregelingen BRAVVO is met een aantal leveranciers van producten en diensten kortingsregelingen voor leden overeengekomen. Er zijn kortingsregelingen, ook wel collectieve contracten genoemd, voor bijvoorbeeld allerlei verzekeringen en voor artikelen die op tuinarchitectenbureaus worden gebruikt. Het staat de leden vrij van deze regelingen gebruik te maken.

Momenteel is het pakket als volgt samengesteld: File Reg Sinds 2003 is File-Reg International de Online Registratiedienst voor Auteurswerken in de Europese Unie en de Verenigde Staten. Via deze site kunnen alle soorten auteurswerken online in de EU en VS binnen enkele minuten vastgelegd worden.

Zowel bedrijven als particulieren kunnen op deze manier het bewijs genereren om aan te tonen dat op een bepaalde datum een auteursrecht of ‘intellectueel eigendom’ op hun naam vastgelegd is en hun eigendom is.

Met deze online registratie wordt de digitale vingerafdruk van de file, filenaam, het tijdstip en de identiteit van de eigenaar, onweerlegbaar vastgelegd. Verdere registratie is daarmee overbodig geworden, zoals registreren bij een advocaat, notaris of de Belastingdienst of het verzenden van aangetekende stukken voor het verkrijgen van een datumstempel.

Gerechtelijk Bewijsmiddel Auteursrecht - Copyright vastleggen via File-Reg is rechtsgeldig en wordt als bewijs in gerechtelijke procedures toegelaten.

Wat kunt u vastleggen: concepten, ontwerpen, TV formats, foto’s, scenarios, designs.

Zakelijke plannen, presentaties, ideeën, contracten, offertes en logo’s.

Meer informatie: www.file-reg.com/nl

Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Kroezen Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering heeft u waarschijnlijk al wel.

U weet wel, die verzekering voor dat kopje dat u bij uw opdrachtgever van de tafel stoot en dat uit de boedel van de V.O.C. bleek, en dus duizenden euro’s waard was. Maar een beroepsaansprakelijkheidsverzekering had u waarschijnlijk nog niet. Omdat die vaak een erg hoge premie vergen. Een normale premie komt op zo’n u 1200,- euro per jaar.

Kroezen BV heeft zorgvuldig voor ons een uitstekende en betaalbare verzekering samengesteld. Speciaal voor voor tuinontwerpers, hoveniers, landschapsontwerpers, tuinarchitecten en onze andere groene professies. En onlangs hebben we dan de

30

BRAVVO deelnemersboek-2010

wel zeer speciale aanbieding gekregen. Uniek en alleen voor BRAVVO deelnemers.

Bijzonder exclusief dus.

De beroepsaansprakelijkheidsverzekering voor tuinontwerpers en tuinarchitecten kost u 325,- per jaar. Het verzekerde bedrag is u 1.000.000,- per aanspraak, maximaal twee aanspraken per verzekeringsjaar. Een zeer uitzonderlijke aanbieding dus. Meer weten?

We hebben een folder gemaakt.

Als u risicodragend adviseert in uw werk als tuinarchitect, hovenier en tuinontwerper, bijvoorbeeld wel eens een boom intekent in een voortuin, een erfafscheiding ontwerpt of een vijver adviseert kunt u niet om deze verzekering heen.

Kroezen Bijenstraat 11

4105 DX Culemborg

Telefoon Fax E-mail Contactpersoon

www.kroezen.nl

0345–686868 0345-681784 B.van.der.Heiden@kroezen.nl Bert van der Heiden

BRAVVO deelnemersboek-2010

Emiel van den Berg: Packwood House & Gardens Op de knieën voor de borders van Packwood, in de tuin bij het zestiende eeuwse huis van Graham Baron. Met fantastische borders en een beroemde collectie bomen.

Bij de borders van Packwood gaat het behalve om het totaalbeeld misschien nog meer om de details. Een gehaaste bezoeker heeft de tuin al snel gezien. Maar de kenner weet beter. Die gaat op de knieën.

Zo’n beetje midden in Engeland, onder de rook van Birmingham, ligt Warwickshire. Een streek met een prachtig afwisselend landschap dat al eeuwenlang een natuurlijke doorgang vormt tussen Noord- en Zuid-Engeland. Stratfordupon-Avon is misschien wel de beroemdste trekpleister van het gebied. Het is de geboorteplaats van William Shakespeare. Eveneens bekend is Warwick met, naar men zegt, het mooiste kasteel van Engeland. Iets ten westen van Warwick, verscholen tussen vriendelijk glooiende heuvels, ligt Packwood House & Gardens. Voor de groenliefhebber meer dan aanbevelenswaardig.

Look-out-room Packwood House & Gardens is geen topattractie in die zin dat de parkeerplaats op een doordeweekse dag vol staat met touringcarbussen. Gelukkig niet. In de regel is het er stil.

Zeker op het einde van een doordeweekse middag wanneer de meeste bezoekers huiswaarts keren. Dat is hét tijdstip om de tuin te bezoeken want pas dan ervaar je de unieke ligging in het sprookjesachtige, idyllische en zeker ook romantische landschap.

Wie wil kan direct na entree betaald te hebben het huis bezoeken. Zonder meer de moeite waard vanwege het rijke interieur. Aanschouw de typisch Engelse vrijwilligers die alles bewaken en maar ook al te graag iets willen vertellen vooral met een glimlach. En loop vooral even de look-out-room binnen. Een van de vele kamers in het immense gebouw maar de enige met uitzicht op de tuin.

Altijd interessant om te kijken hoe de architect van een gebouw het belang van de tuin heeft ingeschat maar in dit geval is dat een grote deceptie. De architect was duidelijk geen tuinliefhebber. De look-out-room meet 2 bij 3 meter en de twee bescheiden ramen met uitzicht op de tuin zijn met spijltjes onderverdeeld in een grote hoeveelheid kleine vensterraampjes. Je dus ziet meer kozijnwerk dan tuin.

31

32

BRAVVO deelnemersboek-2010

Evangelie van Mattheüs Om de hele tuin te bekijken, heeft de gehaaste bezoeker genoeg aan twintig minuten. De helft gebruikt hij voor een wandeling door de yew-garden, de andere helft voor de borders.

Mijn advies is echter wat ruimer tijd te reserveren.

Het verhaal gaat dat de yew-garden een uitbeelding is van de bergrede zoals die wordt omschreven in zowel in het evangelie van Mattheüs als dat van Lucas. De rond 1850 aangeplante Taxus verbeelden de apostelen die in een vierkant patroon staan waarbij een imponerende spiraalvorm van Taxus en Buxus de illusie moet geven van een berg. Beneden dit tafereel staat de menigte, verbeeld door een groot aantal kleinere taxusvormen met centraal een boomgaard.

Op oude foto’s is de jonge, streng symmetrische aanplant van de Taxus goed te zien maar de tuin is door de jaren heen wel wat veranderd. Niet zozeer de plattegrond overigens maar wel de vorm van de vele Taxus . Ondanks de jaarlijkse snoeibeurten hebben deze stuk voor stuk hun eigen gedaante aangenomen.

Zware sneeuwval en periodes van verwaarlozing hebben uiteraard hun invloed gehad.

Toch worden alle planten gekoesterd en ongezonde exemplaren vervangen. De jaarlijks terugkerende snoeibeurt van alle Taxus, inclusief de op de grenslijn staande forse buxussculpturen, begint in augustus. Al met al zijn de vier tuinmannen van Packwood er gemiddeld 2,5 maand mee bezig!

Encyclopaedia of Gardening Dan zijn er de borders. Wanneer ik de tuinen als reisbegeleider bezoek, adviseer ik mijn medereizigers ruim de tijd te nemen voor die borders. Ondanks dat ze in één opslag zijn te aanschouwen, bieden ze meer dan je in eerste instantie denkt.

Karakteristiek is de herhaling van steeds weer dezelfde planten of kleine groepen daarvan. Het is een manier van aanplanten die gebaseerd is op de in 1822 door J. C. Loudon uitgebrachte Encyclopaedia of Gardening en tot op de dag van vandaag nog tot in perfectie wordt uitgevoerd door de head-gardeners van Packwood.

Het mooiste voorbeeld van deze theorie vormen de twee L-vormige en in spiegelbeeld tegenover elkaar liggende ‘koele’ borders die gevuld zijn met grijs-, purper- en blauwtinten.

Van een afstand prachtig maar misschien nog wel mooier voor diegene die gevoelig is voor details. Op de knieën dus!

Geraffineerd zijn de planten, zowel vaste als een- en tweejarigen, met elkaar gecombineerd. Mooie details zijn bijvoorbeeld Iris sibirica ‘Silver Edge’, een cultivar met blauwe bloemen die een zilveren rand hebben. Als buurplant heeft

BRAVVO deelnemersboek-2010

33

deze Iris een fijnbladige grijze Artemisia absinthium ‘Lambrook Silver’ waardoorheen de blauwe bloemen van Cerinthe major ‘Purpurascens’ steken. Het donkerpurper uit de bloemknop van Cerinthe komt terug in het loof van roodbladige melde en de bloemen van Sanguisorba menziesii. Extra donker wordt het met Dianthus barbatus ‘Nigrescens en wat verfijnder komt het purper terug in de nerven van de knoppen bij Salvia sclarea die met zijn grijze blad weer de perfecte achtergrond vormt voor blauwwitte lupinen. Lupinen die in de border behalve in blauwwit ook in egaal blauw en purper voorkomen. Tussendoor staan forse exemplaren van Yucca. Vanuit het grijsgroene bladrozet verschijnen bloemknoppen die op hun beurt weer een purperen gloed hebben. Als weefplant is gekozen voor de grijsbladige Stipa gigantea die vanwege zijn hoogte zeer prominent maar vanwege zijn transparantie zeer bescheiden aanwezig is. De borders hebben geen achtergrond en zijn dus van alle kanten te bekijken. Ook dat zorgt steeds weer voor verassende beelden.

Mick Evans The National Trust ontfermt zich over huis en tuin van Packwood. Mick Evans is al tien jaar de head-gardener en in die functie verantwoordelijk voor de plantcombinaties. Tot tien jaar geleden was hij assistent head-gardener in de fameuze tuinen van Powis Castle. Dat verklaart alles…

Evans noemt de plantstijl in de tuinen van Packwood uniek.

Over de ‘koele’ blauwgrijze borders zegt hij: “Een Victoriaanse mengeling van overwegend koele tinten die als het ware een weerspiegeling zijn van de gevel van het huis.” Wie de border bekijkt met die gevel als achtergrond begrijpt meteen zijn bedoeling. Tussen de blauwgrijze border en de yew-garden ligt de ‘warme’ roodoranje border. Evans: “Hier bestaat de beplanting uit een Victoriaanse mengeling van vooral luidruchtige kleuren die zich vermengen met de warme tint van de bakstenen.” In deze border groeien bloedrode papavers, elke bloem met een diepzwart hart, naast Aeonium arboreum ‘Zwartkop’ en schieten oranjegele vuurpijlen tussen het donkere loof van Ricinus. Tussendoor is ruimte voor een enkele geelbloeiende Hemerocallis, rode eenjarige Salvia of purperkleurige Phygelius. Ook in deze border zijn veel eenjarigen vermengd zodat ook hier de bloei doorgaat tot ver in het najaar. Steeds als laatste verlaat ik deze tuin en altijd in de hoop dat ik hem volgend jaar, met een volgende groep reisgenoten, weer mag bezoeken! januari 2010, Emiel van den Berg

34

BRAVVO deelnemersboek-2010

Trainingen en workshops Ontwikkelen van je ondernemersvaardigheden Kernkwaliteiten: de juiste ondernemershouding aannemen •• Hoe kan het dat de één een geboren ondernemer is en de ander totaal niet? Het heeft te maken met karakter, maar ook met bepaalde kwaliteiten die je zelf kunt ontwikkelen en versterken. Besteed daarom (weer) eens aandacht aan je zelfvertrouwen, assertiviteit en verantwoordelijkheidsgevoel.

Kernvaardigheden: je competenties versterken •• Als ondernemer heb je bepaalde vaardigheden nodig. Je moet kunnen overtuigen en jezelf kunnen presenteren. Om je bedrijf naar een hoger plan te tillen, is het goed om geregeld bij deze kernvaardigheden stil te staan. Waar liggen je sterke punten en wat kan beter?

Ondernemerschap: het juiste ondernemersleven leiden •• Wie als freelancer werkt, is grotendeels op zichzelf aangewezen. Jij moet de discipline hebben om ’s ochtends aan de slag te gaan, jezelf te motiveren en je werk en privéleven zo te organiseren dat beide naar tevredenheid verlopen.

Persoonlijkheidstypen: jezelf leren kennen •• Ben je een perfectionist, groepswerker of avonturier? Met behulp van verschillende theorieën en modellen kun je inzicht krijgen in jouw persoonlijkheid. Weten wat voor een type je bent, helpt je bij het ontwikkelen van je rol als ondernemer.

Samenwerken: goed samenwerken met anderen •• Dat je freelancer bent, wil niet zeggen dat je altijd alleen werkt. De meeste freelancers werken juist met veel partijen samen.

Kernvaardigheden Als ondernemer heb je bepaalde vaardigheden nodig. Je moet overtuigend zijn en jezelf kunnen presenteren. Om je bedrijf naar een hoger plan te kunnen tillen, is het goed om geregeld bij deze kernvaardigheden stil te staan. Waar liggen je sterke punten en wat kan beter?

Mondelinge vaardigheden: goed verbaal communiceren •• Essentieel voor freelancers zijn goede mondelinge vaardigheden. Je bent immers continu in gesprek en in contact met je opdrachtgevers, potentiële klanten, collega’s of andere mensen met wie je samenwerkt. Besteed daarom aandacht aan je presentatietechnieken en verdiep je in het geven en ontvangen van feedback.

Ontwikkelingsvaardigheden: je bezighouden met de toekomst •• Met ontwikkelingsvaardigheden bedoelen we die vaardigheden die je inzet om je op een metaniveau bezig te houden met je freelancerschap. Vragen over visie, de toekomst en je doelstelling komen daarbij aan bod.

BRAVVO deelnemersboek-2010

35

Werkdruk: een goed evenwicht vinden •• Deadlines halen, zelfstandig werken en veel verantwoordelijkheid dragen; het kan wel eens een slapeloze nacht opleveren. Hoe ga je al je werk inplannen? Zolang er een goed evenwicht is tussen wat je kunt en wat je moet, gaat het goed. Werkdruk wordt pas een probleem als je constant op je tenen loopt om aan de verwachtingen te voldoen en je nooit genoeg tijd hebt om je werk af te krijgen.

Assertiviteit: opkomen voor je belangen •• Vooral als zelfstandige moet je zakelijk gezien op je qui vive zijn. Er is niemand anders die het voor je doet: niemand die vraagt of je buikpijn hebt van die klus, niemand die voor jouw belangen op komt of spontaan vraagt wat je nodig hebt om je werk goed te doen. Kortom: iedere freelancer moet beschikken over een portie assertiviteit.

Assertiviteit & opdrachtgevers: je belangen tegenover klanten bewaken •• Tijdens een acquisitiegesprek, bij het onderhandelen van de prijs en voorwaarden: dat zijn momenten bij uitstek waarop je je als freelancer assertief moet opstellen tegenover een opdrachtgever.

Besluitvaardigheid: doortastend optreden •• Als besluitvaardige ondernemer treed je doortastend op. Je neemt resoluut beslissingen die bepalend zijn voor de toekomst van je onderneming. Ook in onzekere tijden zit je niet bij de pakken neer.

Flexibiliteit: je aanpassen aan de omstandigheden •• Wie als freelancer werkt, heeft te maken met verschillende opdrachtgevers en hun verschillende eisen en wensen. Een flexibele werkhouding is dan ook onontbeerlijk voor zelfstandigen.

Intuïtie: je gevoel volgen •• Als freelancer neem je duizend-en-een beslissingen waarbij intuïtie een onmisbaar hulpmiddel is. Je hebt immers niet altijd genoeg tijd om lang na te denken over bijvoorbeeld of je een opdracht aanneemt of niet, in zee gaat met een nieuwe klant of netwerk in een bepaalde situatie. Dan neem je intuïtief een besluit.

Kwaliteitenspel: je kwaliteiten ontdekken •• Breng je kwaliteiten in kaart. Op deze manier leer je jezelf kennen en geef je feedback aan anderen.

Verantwoordelijkheid: bewust zijn van je taken en plichten •• Je krijgt niet automatisch salaris op je bankrekening, je ontvangt geen dertiende maand.

Je hebt niet de zekerheid van een goed pensioen of een uitkering als je uitvalt wegens ziekte. Tenzij je het zelf regelt. Als freelancer ben je voor alles zelf verantwoordelijk.

Zelfvertrouwen: in jezelf geloven •• Zonder te vertrouwen op je eigen kennis en vaardigheden durf je geen nieuwe stappen te ondernemen. Door in jezelf te vertrouwen, kun je grote verantwoordelijkheden aan.

36

BRAVVO deelnemersboek-2010

Workshops over Marketing Marketing is het onder aandacht brengen van je diensten en producten bij potentiële klanten en andere belangrijke relaties. Je bedenkt hoe je jouw diensten het beste kunt verkopen en welke instrumenten je daar voor kunt inzetten. Aandacht voor marketing vergroot de kans op succes van je bedrijf aanzienlijk.

Acquisitie: klanten en opdrachten werven •• Het binnenhalen van nieuwe opdrachten met een stappenplan voor acquisitie, trainingen voor het acquisitiegesprek en het schrijven van offertes, richtlijnen voor de opdrachtbevestiging en interviews met ondernemers.

Huisstijl: visueel herkenbaar en onderscheidend zijn •• Visualiseer de identiteit van je bedrijf op je website, briefpapier, visitekaartje etc.

Zo ziet iedereen in één oogopslag wat je doet en waar je voor staat.

Marketingcommunicatie: communiceren met klanten en relaties •• Je communiceert met klanten en relaties via je website, een mailing, advertenties of gratis publiciteit. De workshop leert je hoe, met trainingen en interviews met collegafreelancers.

Nieuwe opdrachtgever: ga je met een betrouwbaar bedrijf in zee?

•• De telefoon gaat. Een nieuwe opdrachtgever heeft je website bekeken en is geïnteresseerd. Maar wie is deze opdrachtgever eigenlijk? Hoe kom je erachter welke zekerheden hij je kan bieden? Met behulp van de checklist verklein je de financiële risico’s.

Relatiemanagement: investeren in opdrachtgevers •• Relatiemanagement is het opbouwen, verdiepen en verstevigen van waardevolle relaties met opdrachtgevers. Maak strategische keuzes en vergroot je winst door aandacht te besteden aan bepaalde relaties.

Personal branding: jezelf als merk beschouwen •• Pas de marketingregels voor ‘zakelijke merken’ op jezelf toe.

Presenteren: Hoe kom ik het beste over bij een pitch of presentatie?

Voor meer informatie over bovengenoemde trainingen en workshops kunt u mailen naar: info@tuinacademie.nl De trainingen die u volgt, worden exclusief voor tuin-en landschapsarchitecten, ontwerpers en groenprofessionals ontwikkeld.

BRAVVO deelnemersboek-2010

37

Mac OS X voor gevorderden door LJS Den Haag In het kader van ‘het beestje moet een naam hebben’. Tijdens deze avond gaan we niet de dieptes van Mac OSX in, en ook de Terminal laten we – op een paar kleine uitstapjes na – links liggen. Wat laten we dan wel zien? Kleine trucjes die het dagelijkse Mac-leven een stuk makkelijker maken. Spotlight en slimme mappen, alles over Time machine, het Adresboek en hoe je eigen groepen maakt, Mail, de taal van je spellingscontrole en meer van dat soort zaken vormen het middelpunt van de avond. En uiteraard is er zoals altijd, ruimschoots ruimte voor uw eigen vragen!

iPhoto, iWeb & MobileMe door LJS Den Haag Digitale fotografie is het helemaal, en meerdere toestellen in huis is tegenwoordig geen uitzondering meer. Als iPhoto-gebruiker van het eerste uur heeft Guy van der Kolk elke versie in zijn vingers gehad, en verteld u graag alles over dit veelzijdige pakket. Althans, zoveel als hij in twee uur kan persen. Praktische tips zoals het maken van een backup, verborgen trucjes, en de calender-zoekfunctie passeren de revue. Als je je foto’s éénmaal op en top georganiseerd hebt, dan heb je er natuurlijk niet zo veel aan als ze alleen op jou computer staan. Daarom een uitstapje naar iWeb om je dierbaarste herinneringen snel en makkelijk op het wereldwijde web te krijgen.

Aperture 2 door LJS Den Haag Om meteen het belangrijkste punt duidelijk te maken, Aperture is geen vervanger voor Photoshop. De belangrijkste tegenhanger van Aperture bevind zich in het Adobe-kamp, en heet Lightroom. Aperture 2.0 is Apple’s oplossing voor het beheren, bewerken en archiveren van grote hoeveelheden foto’s en richt zich op zowel de professionele fotograaf als de steeds groter worden groep amateurfotografen met grote hoeveelheden foto’s.

Tot deze laatste groep behoort Guy van der Kolk ook en als Aperture gebruiker van het eerste uur loodst hij u graag door een vlekkeloze overstap: als je iPhoto en de beperkingen ontgroeid bent, dan is Aperture de logische volgende stap. Dankzij de mogelijkheid om foto’s direct vanuit iPhoto te importeren en de samenwerking met iLife/iWork is een overstap relatief makkelijk te realiseren. Na het volgen van deze training heeft u de nodige handvatten om dit bijzonder krachtige pakket naar uw hand te zetten.

iWork ’08 in de praktijk door LJS Den Haag Een ieder die één van deze avonden in het verleden heeft gevolgd, weet dat Guy van der Kolk een groot fan is van het iWork pakket: een waardige tegenhanger voor Microsoft Office, met een paar valkuilen die uiteraard ter sprake komen. Pages heeft alles in huis om op éénvoudige wijze mooie documenten te maken, terwijl het ook als tekstverwerker uitstekend uit de verf komt. Numbers doet – voor jou als consument – alles wat Excel doet, en verbeterd Excel op een aantal essentiële punten. En met Keynote wordt presentaties maken eenvoudig en simpel. Maar vergis je niet, je kunt er veel meer mee. Kortom, of je nu geïnteresseerd bent in de mogelijkheden van iWork, of het al gebruikt maar er simpelweg meer van wil weten, dit is de avond voor jou!

Voor meer informatie over de voornoemde seminars kijkt u op www.LJS.nl/training

38

BRAVVO deelnemersboek-2010

Cursussen aan de TuinAcademie De Leergangen Verdieping en Inspiratie en de leergang Groen Erfgoed die per september 2010 worden gegeven, zijn de Hoge School Utrecht gecertificeerd!

Leergang Groen Erfgoed Alle 1300 aangewezen groene rijksmonumenten vallen onder het omgevingsgerichte cultureel erfgoedbeleid. Voor de betrokken erfgoedspecialisten, erfgoedhovenier, cultuurhistorisch onderzoeker en waardensteller, restaurerende tuin- en landschapsarchitect en tuin- en landschapsconservator is deze specialisatie ontwikkeld.

•• verdere ontwikkeling permanente beroepseducatie voor de groene erfgoedsector •• richtlijnen tuinhistorisch onderzoek, lezen en analyseren cultuurhistorie •• vakbekwame herstel- en onderhoudsplantoetsing, toezicht uitvoering herstel en restauratie, schouw en toezicht en het maken van meerjarige onderhoudsplannen.

De cursus start in september 2010, duurt 26 weken en wordt gegeven in Utrecht. Diverse excusrsies zijn inbegrepen. Deze cursus en wordt afgesloten met een examinering en een certificaat van de Hoge School Utrecht.

Leergang I Verdieping en Inspiratie Het ontwerpvak is intrigerend. Men vertaalt de verlangens van opdrachtgevers, luistert naar ideeën en wensen en inventariseert. En vervolgens ontstaat dat magische moment waarbij de wensen van de opdrachtgever overgebracht worden in een ontwerp. Een ontwerp dat exact weerspiegelt wat de opdrachtgever bedoelt.

Alles om ons heen dient als inspiratie. Waak ervoor trucs toe te passen op de leegte van de ruimte. Laat de ruimte spreken in plaats van hem zo maar te vullen.

De TuinAcademie spiegelt in het ontwerpproces, in het vormgeven van de ruimte. We halen samen de ontwerpprincipes terug. We laten de huidige ontwerptrends los en gaan op zoek naar de verdieping. In 20 lesdagen, verspreid over 26 weken, krijgt u de juiste spiegeling en inspiratie in onder meer de volgende lessen: •• Ontwerpprincipes •• Inspiratie en informatie •• Transformatie van kennis •• Analyse en synthese •• Profilering eigen bureau en kunde •• Presentatie en presenteren •• De kunst van het kijken.

De leergang bestaat uit bijeenkomsen in Utrecht, daarnaast uit diverse excursies naar Tuinarchitectuurcentrum Makeblijde, De Tuinen van Appeltern, Museum De Biesbosch, Buitensporig te Tiel enPaleis Het Loo. De mogelijkheid bestaat om aan een driedaagse excursie naar de parken van Brussel deel te nemen.

De leergang wordt in september 2010 al voor de zevende keer gegeven en wordt vanaf 2010 afgesloten met een examinering en een certificaat van de Hoge School Utrecht.

BRAVVO deelnemersboek-2010

39

Cursus Presentatie Je bent een kei van een ontwerper en je wilt je schetsvoorstellen zo optimaal mogelijk presenteren. En je wilt jezelf zo optimaal presenteren, natuurlijk. En dat vind je nog best wel eens spannend. Heb je de idee dat je wel eens een opdracht mist omdat je niet zo zeker overkomt? Dan is deze workshop iets voor jou!

Driedaagse cursus inclusief handout, certificaat, lunch- en koffiearrangementen en na-borrel kost 1 639,- excl. btw (cursus begint op 17 september)

Cursus Analyse Uniek en intensief en drie dagen lang samen met vakgenoten volledig ingaan op de analyse thematiek. Dat vergt én brengt veel.

Analyseren of analytisch denken is het systematisch ontleden van een probleem, de benodigde informatie verzamelen over de achtergronden en oorzaken en verbanden leggen tussen de gegevens die zijn verzameld. Vervolgens wordt het relatieve belang van de elementen bepaalt en adequate oplossingen bedacht.

Analytisch denken is nauw verwant aan kritisch denken. Neem niets zomaar als vanzelfsprekend aan, maar stel vragen. Door op deze wijze aan een ontwerpopgave te werken ontstaat er veel creativiteit in minder tijd.

Voor iedere ontwerper is het prettig om snel de essentie van een ontwerpopgave te onderkennen en duidelijk de kern van het probleem te omschrijven.

Door onderscheid tussen hoofd- en bijzaken; symptomen en oorzaken en feiten en opvattingen te maken komt er ruimte om methodisch te werk te gaan.

Aan het einde van de cursus kunt u een analyse van ontwerpopgaven maken, deze toepassen in het ontwerpbureau en zo opdrachten adequaat, creatief en zeer professioneel uitwerken.

Driedaagse cursus inclusief handout, certificaat, lunch- en koffiearrangementen en na-borrel kost 1 639,- excl. btw dinsdag 11 mei 2010 dinsdag 18 mei 2010 dinsdag 25 mei 2010

De Kunst van het Kijken Als vakmensen ontwerpen wij de buitenruimte om de kwaliteit van deze ruimte te verhogen.

Om dit optimale resultaat te bereiken hebben wij leren kijken, leren zien, leren ervaren.

We proberen steeds onze opdrachtgevers het ultieme te bieden, het beste uit onszelf te geven. Maar... wat is ruimte, wat gebeurt er met ruimte als de kleuren wijzigen? Hoe werkt ruimte in licht of in donker? Hoe werkt de overgangen van de ene ruimte naar de andere?

Hieraan wordt op deze dag aandacht geschonken. Wat levert deze workshop je op? Je ontwerpt gemakkelijker, met meer kennis en meer flair en je wordt exclusiever voor je opdrachtgevers!

Deze vierdaagse cursus inclusief handout, lunch- en koffiearrangementen en na-borrel kost 1 950,- excl. btw (cursus begint op 9 april en wordt op 4 verschillende buitenlokaties gehouden).

40

BRAVVO deelnemersboek-2010

De nieuwe regeling 2005/DNR 2005 De Nieuwe Regeling 2005 is een standaardregeling voor het afsluiten van overeenkomsten tussen adviseurs en opdrachtgevers. De regeling is eenduidige, transparant en op de toekomst gericht en ontwikkeld door BNA en ONRI. Op deze pagina vindt u informatie over DNR 2005 en de Standaardtaakbeschrijving.

De Standaardtaakbeschrijving 2009 De Standaardtaakbeschrijving (STB) is een systematische beschrijving van ontwerp- en advieswerkzaamheden, die als hulpmiddel kan dienen voor het verdelen, offreren en contracteren van dergelijke werkzaamheden in bouwprojecten. Hij kan voor alle typen projecten en alle typen contracten gebruikt worden. De STB kan worden toegepast in samenhang met de DNR, de standaardregeling voor het afsluiten van overeenkomsten tussen adviseurs en opdrachtgevers.

De standaardtaakbeschrijving is in 2005 voor het eerst gelanceerd door de BNA en ONRI (de brancheorganisatie van advies-, management- en ingenieursbureaus). De STB 2009 is een nieuwe, verbeterde versie van de STB.

Standaardtaakbeschrijving De Standaardtaakbeschrijving (STB) is een onderdeel van DNR 2005. Het is een overzicht van taken die gedurende het hele proces kunnen voorkomen. Met behulp van de Standaard­ taakbeschrijving is het gemakkelijk om duidelijke afspraken te maken over welke adviseur welke taken zal uitvoeren. In november 2008 lanceerden BNA en ONRI een nieuwe en verbeterde versie van de STB: de STB 2009.

Standaardvoorwaarden SR1997 Naast de DNR2005, verkrijgbaar bij onder meer BNA, ONRI en BRAVVO, kunnen de deelnemers werken met de Standaardvoorwaarden, waarin ook de opbouw van het honorarium wordt uiteengezet.

Het proces van voorbereiding en uitvoering van projecten door tuinontwerpers, tuin­ architecten en architecten heeft dezelfde structuur. Gebruik maken van dezelfde regeling vereenvoudigt de rol van de opdrachtgever, omdat het hem de mogelijkheid biedt zowel de opdracht voor het gebouw als voor de buitenruimte binnen hetzelfde kader af te spreken.

De papieren versies zijn tegen gereduceerd tarief aan te schaffen.

Uurtarief Honorariumafspraken kunnen worden gemaakt op uurbasis of op basis van een vast bedrag (aanneemsom). Een uurtarief komt tot stand door berekening van de eigen kostprijs.

De basis van een goede onderneming is een goede administratie. Voor de groenprofessional zijn er twee administraties; de financiële administratie en de project­administratie.

Het bijhouden van een financiële administratie is voor elke ondernemer verplicht.

Alle stukken die met de administratie te maken hebben moeten zelfs 7 jaar bewaard worden. Aan de hand van de administratie kan ook een liquiditeitsprognose gemaakt worden. De financiële administratie is de basis voor de fiscale aangifte (inkomstenbelasting

BRAVVO deelnemersboek-2010

41

of vennootschapsbelasting en omzetbelasting) en het maken van de jaarstukken (Kamer van Koophandel).

De financiÍle administratie is betrekkelijk eenvoudig en kan eventueel zelf worden bijgehouden. Ook indien je de hele administratie uitbesteedt, moet je er als ondernemer wel inzicht in hebben, want uiteindelijk ben je zelf verantwoordelijk.

Om inzicht te hebben in het verloop van een project wordt de projectadministratie bijgehouden, waarin kosten en opbrengsten, en soms ook planning, worden bijgehouden.

De projectadministratie bestaat uit een zorgvuldige registratie van bestede uren en kosten, en uiteraard de daar tegenoverstaande inkomsten. Het is verstandig voor elk project een begroting te maken, waarin kan worden bijgestuurd als dat nodig is.

Om een goede projectbegroting te maken is het van belang inzicht te hebben in de hoeveelheid tijd die je voor de verschillende werkzaamheden nodig denkt te hebben, en wat die tijdsbesteding kost.

Voor dat inzicht is het bijhouden van een urenadministratie onontbeerlijk. Dit kan eenvoudig worden beheerd in het speciaal voor groenprofessionals ontwikkelde Btop softwareprogramma.

42

BRAVVO deelnemersboek-2010

Tuinboeken Meesterlijke tuinen Dit boek verhaalt in tweeëntwintig hoofdstukken over tweeëntwintig ontwerpers, tweeëntwintig uitvoerende hoveniers en tweeëntwintig tuineigenaren. Lees de 66 interviews en geniet van de honderden prachtige professionele foto’s van alle tuinen. De verhalen geven je veel inzicht in de totstandkoming van een fraaie tuin. Daarnaast biedt het een kijkje in het groene vakgebied, laat het je kennismaken met de rol van tuineigenaren en geeft het veel inspiratie voor het ontwerpen van je eigen tuin.

Met onder meer Robert Broekema, Lodewijk Baljon, Sander Kamsteeg, Erik van Gelder, Andrew van Egmond, Kristof Swinnen Theo van Horssen, Joan Hut, Hester Belderbos, Koen Aerts en Saskia de Wit. Auteurs: Wendy Hendriksen en Paul Scholte 272 pagina’s Standaard Uitgeverij april 2010

Het Beste Buitenboek In deze lijvige, vierkante hardcover bundelen de auteurs tal van ideeën voor de tuin. De uitgave is geen tuinboek in strikte zin, maar stelt de gehele buitenruimte centraal, van het hek tot kunstvoorwerpen. Technische informatie bevat het boek niet; het is vooral de bedoeling om de lezer te inspireren en kennis te laten maken met de verschillende mogelijkheden.

Aan bod komen zowel ideeën voor een klassieke tuin als voor een stadstuin of moestuin. Het boek werd onderverdeeld in twaalf thema’s, gaande van ‘verlichting’ en ‘bouwwerken’ tot ‘daktuinen’ en ‘waterwerken’. Bij elk thema krijg je naast enkele korte tekstjes vooral heel wat kleurenfoto’s. De getoonde realisaties zijn het werk van Nederlandse, Belgische en inter­ nationale ontwerpers. Achteraan volgen een foto-overzicht van ‘mooie spullen’ en een fotoveranwoording (beide met vermelding van de ontwerpers en hun sites).

Op www.hetbestebuitenboek.nl kan je terecht voor meer informatie. Een bijzonder inspirerend en mooi uitgegeven boek voor de tuinliefhebber. Een boek voor de ontwerper, voor de hovenier en voor de consument.

Auteurs: Wendy Hendriksen en Paul Scholte 480 pagina’s Standaard Uitgeverij april 2009

BRAVVO deelnemersboek-2010

Droomplanten, de nieuwe generatie tuinplanten Derde herziene druk van het boek dat in 1990 voor het eerst werd uitgegeven. Piet Oudolf had toen als kweker al meer dan 20 jaar ervaring met bijzondere planten die goed geschikt zijn voor de Nederlandse tuin. In dit boek geeft hij telkens een dubbele pagina met plantenbeschrijvingen afgewisseld met een dubbele pagina prachtige kleurenfoto’s. Een apart hoofdstuk is ingeruimd voor bijzondere grassen. Daarnaast veel aandacht voor toepassing van de planten om een bepaalde sfeer te creeren in de tuin zoals ‘heftig’ of ‘weelderig’ met beplantingsschema’s en een lijst voor het aantal planten per vierkante meter. Een plantenregister achterin. Een prachtig en zeer bruikbaar boek voor iedere tuinliefhebber.

Auteur: Piet Oudolf, 144 pagina’s uitgeverij Terra september 2003

Buiten de perken - Romke van de Kaa Dit is het eigenzinnigste tuinboek dat u ooit in handen heeft gehad. Aan het woord is een kweker die weet wat zijn tuin waard is en u daaruit het mooiste aanbiedt.

In de afgelopen jaren zijn er talloze boeken over planten en tuinen verschenen, het een nog fraaier dan het andere. De illustraties zijn schitterend; terwijl de tuinman op zijn schoffel leunt ontvouwt zich de tuin van zijn dromen. Romke van der Kaa, zelf de kweker van beroep, rekent af met deze illusie.

Tuinieren is een kwestie van nuchterverstand, de juiste keuzes maken en heel hard werken. Planten zijn netmensen, je hebt staanders, kruipers, leuners en steuners. De een kan de ander niet uitstaan, sommige gedijen alleen hier, andere daar. Van de Kaa geeft een overzicht van de verschillende planten­families, van technieken (zaaien, planten en snoeien. De auteur streeft met dit boek geen volledigheid na. Hij doet verslagvan zijn verworven kennis, zijn zeer eigengereide inzichten en niet in de plaats van zijn hartstochtelijke liefde voor de tuin.

Auteur: Romke van der Kaa, 236 pagina’s uitgeverij Contact 1994

43

44

BRAVVO deelnemersboek-2010

Een tuinboeket eenjarigen Naast het assortiment over bekende eenjarige tuinplanten is er tegenwoordig ook zaad van minder bekende planten in de handel. Het zaaien en het gebruik van deze planten wordt in dit boek beschreven. Naast algemene aanwijzingen bevat het plantbeschrijvingen van niet-alledaagse zaaiplanten. Lijsten achterin het boek maken het mogelijk om planten op bijv. kleur of geur te selecteren. Het taalgebruik is eenvoudig, de kleurenfoto’s zijn prima. De omslag toont een bont bloemen­ mengsel. Bruikbaar voor iedere tuinliefhebber die zijn tuin met fantasie wil beplanten.

Auteur: Julia Voskuil, 128 pagina’s uitgeverij Terra

Tuinen, ontwerpen met gevoel en visie Hoe komt een tuinontwerp in de praktijk eigenlijk tot stand en wanneer is het na realisatie nou echt geslaagd te noemen?

Deze vragen en nog veel meer worden beantwoord door tuinontwerper Bart Hoes. Hij geeft op zijn eigen wijze inzicht in het boeiende ontwerpproces, van intakegesprek tot en met de oplevering van de tuin. Tuinen, ontwerpen met gevoel en visie biedt u een kijkje in de creatieve keuken van een aantal bekende Nederlandse en Belgische tuinarchitecten en -ontwerpers, onder wie Piet Oudolf, Janine ten Horn, Pieter Croes en Bart Haverkamp. Ze laten uitgebreid hun werk en visie zien op de hedendaagse tuinen.

Auteur: Bart Hoes, 144 pagina’s uitgeverij Kosmos

BRAVVO deelnemersboek-2010

45

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen, kortweg MVO, betekent dat je als onder­ nemer rekening houdt met het effect van het bedrijf op het milieu en de mensen binnen en buiten het bedrijf. Alle kernprocessen van het bedrijf spelen een rol bij mvo. Van inkoop tot personeelsbeleid en marketing.

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Maatschappelijk verantwoord ondernemen, kortweg MVO, betekent dat je als ondernemer rekening houdt met het effect van het bedrijf op het milieu en de mensen binnen en buiten het bedrijf.

Zoek een balans tussen de 3 P’s People de sociale kant van ondernemen (gevolgen voor mensen, zowel binnen als buiten de onderneming) Planet de milieukant van ondernemen (effecten op het natuurlijke leefmilieu) Profit de economische kant van ondernemen (de voorwaarde voor continuïteit van de onderneming)

Bedrijfsprocessen en MVO Alle kernprocessen van het bedrijf spelen een rol bij MVO. Van inkoop tot personeelsbeleid en marketing. Vaak doen bedrijven al iets aan MVO, maar is er geen sprake van een beleid op dat gebied. Denk bijvoorbeeld aan energiezuinig produceren, zorgen voor goede arbeidsomstandigheden in uw bedrijf, beschikken over een klachtenprocedure of het ondersteunen van lokale activiteiten

Hoe kan ik maatschappelijk verantwoord ondernemen?

U kunt met uw bedrijf op verschillende manieren invulling geven aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Bijvoorbeeld door: •• samen te werken met maatschappelijke organisaties •• aandacht te schenken aan de ontwikkeling van uw personeel •• een diversiteitsbeleid op te zetten en werk te creëren voor mensen met een achterstand •• duurzame producten in te kopen •• werknemers zich te laten inzetten voor goede doelen •• (financiële) middelen in te zetten voor projecten die ten goede komen aan het algemeen belang •• het milieu te beschermen door o.a. energiebesparing, afvalvermindering, het gebruik van milieuvriendelijke apparaten en producten te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving

46

BRAVVO deelnemersboek-2010

Groeien in kwaliteit Als u maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat invoeren, is uw bedrijf in staat om duurzaam te groeien. Dit levert op de lange termijn het meest op voor uw onderneming.

Op de website van MKB-Nederland kunt u een duurzame groeitest doen. De test stelt u 10 sectorgerichte vragen om erachter te komen hoe duurzaam u onderneemt. Het invullen van de test neemt ongeveer 5 minuten in beslag. Naast de uitslag van de test treft u per gestelde vraag praktische tips aan die u verder helpen om duurzaam te groeien.

Voordelen maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen levert uw bedrijf allerlei voordelen op.

•• MVO verhoogt de arbeidsproductiviteit Meer aandacht voor mens en milieu binnen het bedrijf zorgt voor een positieve sfeer in het bedrijf. Medewerkers voelen zich lekkerder, zijn eerder bereid mee te denken over de toekomst van het bedrijf en zijn minder vaak ziek.

•• Sommige MVO-maatregelen leveren direct winst op Het voorkomen van afval en emissies en zuiniger omgaan met energie en grondstoffen levert direct milieu- én financiële winst op.

•• MVO verbetert de reputatie van de onderneming Verbetering van de reputatie bij klanten en potentiële werknemers draagt bij aan de continuïteit van het bedrijf op de lange termijn.

•• Mvo zorgt vaak voor positieve publiciteit en een beter imago Bedrijven die actief met maatschappelijk verantwoord ondernemen bezig zijn, hebben een streepje voor bij klanten, kredietverstrekkers en investeerders.

Regelmatige bijeenkomsten Hierbij wil MVO Nederland u als deelnemer aan de brancheorganisatie BRAVVO graag van harte uitnodigen. Regelmatig organiseert en presenteert MVO Nederland ‘Het Nieuwe Ondernemen - MVO in bedrijf’.

Met inspirerende voorbeelden, speeddating en veel praktische informatie. Door en voor ondernemend Nederland. Honderden bezoekers, voornamelijk afkomstig uit het MKB, gaan deze bijeenkomsten aan de slag met maatschappelijk verantwoord ondernemen.

BRAVVO deelnemersboek-2010

47

Keurmerken MKB Keurmerk Verantwoord ondernemen Het MKB keurmerk mkbOK is een onderscheiding voor de manier van zakendoen en ondernemen. Vooral op Internet wordt het steeds moeilijker om je als bonafide ondernemer te onderscheiden. Het mkbOK keurmerk maakt bedrijven transparant en heeft een code voor de manier van ondernemen en zakendoen opgesteld. Op Internet zijn goedgekeurde bedrijven en winkels aan het mkbOK keurmerklogo te herkennen. Service, bereikbaarheid en geschilbemiddeling vormen de basis van de code.

Het mkbOK keurmerk dient als een extra waarborg voor de klant. mkbOK is een onafhanke­ lijk keurmerk en een initiatief van Stichting MKB en Internet. Een Stichting die het On-line zakendoen met het MKB in Nederland stimuleert.

Doelstelling Het stimuleren en bevorderen van het veilig en betrouwbaar (On-line) zakendoen met het Midden en Klein Bedrijf - verder MKB (tot 250 werkzame personen). Het mkbOK keurmerk wordt door Stichting MKB en Internet ter beschikking gesteld.

Bron: www.stichtingmkbeninternet.nl

Groenkeur Het keurmerk eist professionaliteit in alle stadia van het werk. Het zwaartepunt blijft liggen op de uitvoering. Het bedrijf wordt wel verplicht de opdrachtgever nauw te betrekken bij de contractvorming en oplevering. In deze drie stadia tekenen beide partijen voor overeen­ stemming. Hiermee worden veel misverstanden achteraf voor­komen. Het beschermt de opdrachtgever én de hovenier.

Het certificaat Tuinaanleg/tuinonderhoud helpt kleinere bedrijven om een gezonde bedrijfs­ voering op te zetten. Zaken die vaak bij de ondernemer in het hoofd zitten en mondelinge afspraken met klanten, worden nu op schrift gezet. Er komt structuur voor groei en bedrijfs­opvolging. Ondernemers met 6 tot 8 medewerkers hebben structuur nodig om alle projecten adequaat te kunnen blijven aansturen. Als de ondernemer ziek is of met vakantie wil, kunnen medewerkers zelfstandig verder. Uiteindelijk is ook hier weer de opdrachtgever mee gebaat.

In dienstverlening is niet alleen het eindproduct van belang. Ook de weg daar naartoe weegt voor opdrachtgevers zwaar in het oordeel over tevredenheid. Vakbekwaamheid moet in het proces en in het resultaat zichtbaar zijn. Ondernemers en medewerkers die dit beheersen kunnen met recht trots zijn op hun vak.

48

BRAVVO deelnemersboek-2010

Deelnemers BRAVVO (op postcode) Stefan Lemmers Arjan Hout Edmund Vrauwdeunt Caroline de Koning Jolanda Vreeken Ingeborg Tijmen-Knegt Erna van der Stappen Sandy Ursem Henny Klomp Ton Vissers Margot Warning Mariette Klay Angela Warmerdam Andrew van Egmond Ruud Aanhane Ineke de Ruiter Pieter Jansen Peter Damsteeg Aleid Westenberg Lucia Latenstein Monique Wilmink-Groeneveld Suzanne Houweling-Buytenhek Joke Enthoven M.Q.M. Ruigrok-Duijndam Stef Groenleer Suze Peters Jacqueline Veltman Jans Bos Koos Verkade Jan van der Wiele Floortje Barneveld Binkhuijsen Edith Kummer Arianne Blonk Dieter Hasenbein Erik van Gelder Sjaco Rost Nathalie Harbrecht Maria Roos van Dorsten Chris van Eunen Marjon Molenaar Bianca Zaal-van Raaij Anke Patist Ingrid Dekker Pieter van Veen Karin van den Hoven

1074 CD 1078 PA 1111 LR 1272 PM 1321 EK 1338 VD 1794 GC 1852 AC 1862 ES 2011 BC 2014 DG 2101 AA 2162 VR 2231 CZ 2361 LB 2391 EH 2401 AN 2451 VZ 2517 CC 2517 CE 2635 JT 2651 MN 2671 DN 2671 GP 2771 AT 2841 BW 2922 XG 2977 AG 3135 KC 3292 XH 3312 AH 3328 AS 3328 BC 3330 AE 3344 PG 3433 ZV 3446 DR 3511 PW 3523 GS 3571 VG 3621 LC 3731 EH 3813 XE 3815 MK 3828 PP

Amsterdam Amsterdam Diemen Huizen Almere Almere Oosterend NH Heiloo Bergen Haarlem Haarlem Heemstede Lisse Rijnsburg Warmond Hazerswoude Alphen aan den Rijn Leimuiden Den Haag Den Haag Den Hoorn Berkel & Rodenrijs Naaldwijk Naaldwijk Boskoop Moordrecht Krimpen aan den IJssel Goudriaan Vlaardingen Houten Dordrecht Dordrecht Dordrecht Zwijndrecht Hendrik Ido Ambacht Nieuwegein Woerden Utrecht Utrecht Utrecht Breukelen De Bilt Amersfoort Amersfoort Hoogland

BRAVVO deelnemersboek-2010

Sonja van Wieringen Hans Bouwens Ingeborg Hovind Ingrid Belser Lenny Tijssen-Boot Jan Kees van Elsacker Sylvia Broekhoff Wilco Voerman Wander van Laar Marianne Tuyn Bert Versteeg Marjolein van den Bosch Bert van Holst Hans van Horssen Frans van der Paal Machteld de Jong-Touburg Ietje Willemse Ellis Littooij Daan Janssen Richard Paalman Hans Pardoel Manon Nederpel Christel Goossens Marion Vermeulen Ron van de Straat Tanya Thiel Frank Stegers Maria van Deurzen-den Ouden Eric Meijer Gerben Kok Michiel Pieters Menno Boer Sylvia de Koning Wilma Lanke Jeroen Bolland Douwe Wessels Ingeline Ribbens-Ravelli Annelies Wolsink Jan-Hein Moors Richard de Jong RenĂŠ Hoff Christel de Groot Hester Belderbos Irma te Kiefte-Brok Harro Wassens Alexander Bijl Marjon Kodden-Bosch

49

3861 CJ 3882 TS 3882 XM 3905 RC 3911 VC 3962 LW 3992 CP 4004 LK 4033 BD 4033 GC 4101 WH 4103 XP 4121 KH 4207 AM 4356 EK 4681 SL 4741 RK 4791 BP 5051 PT 5051 PT 5215 EX 5236 RB 5258 TW 5361 CC 5371 DH 5391 CS 5708 TN 6021 HR 6703 CN 6708 PM 6802 CC 6814 CD 6828 JS 6828 JS 7021 BL 7132 EC 7244 PR 7255 WP 7335 JE 7447 CE 7451 VP 7497 MR 7607 AJ 7622 NG 7701 AS 7711 DL 7722 RS

Nijkerk Putten Putten Veenendaal Achterberg Wijk bij Duurstede Houten Tiel Lienden Lienden Culemborg Culemborg Everdingen Gorinchem Oostkapelle Nieuw Vossemeer Hoeven Klundert Goirle Goirle Den Bosch Den Bosch Middelrode Grave Ravenstein Nuland Helmond Budel Wageningen Wageningen Arnhem Arnhem Arnhem Arnhem Zelhem Lichtenvoorde Barchem (gem. Lochem) Hengelo Gld Apeldoorn Hellendoorn Holten Bentelo Almelo Borne Dedemsvaart Nieuwleusen Dalfsen

50

BRAVVO deelnemersboek-2010

Marjan Sorgdrager Berry van Egten Jaap Draaijer Mariette van Hees Hans van der Bom Elly Borsboom Greta B채cker Jeanne Meijboom Martin Knol

7958 SR 8014 XC 8255 AZ 8307 PS 8486 MD 9301 DB 9648 CR 9711 HK 9933 GE

Koekange Zwolle Swifterbant Ens Haskerdijken Roden Wildervank Groningen Delfzijl

BRAVVO deelnemersboek-2010

51

De TuinAcademie en de HU De TuinAcademie is het opleidingsinstituut voor ontwerpers, vormgevers, architecten, fotografen en medewerkers van organisaties die betrekking hebben op de openbare ruimte.

Pas afgestudeerd, een carrière-move of al twaalf jaar een eigen ontwerpbureau? Wij bieden een ieder inspiratie op maat.

In 2010 is tussen de TuinAcademie en de Hoge School Utrecht aansluiting gezocht.

Hierdoor zullen de cursisten, die in de toekomst met succes de eindtoets afronden een erkend HU-certificaat ontvangen.

Wat kunt u van de TuinAcademie verwachten? Dat zijn leergangen, korte cursussen, driedaagse workshops en excursies voor professionals uit diverse disciplines. Denk hierbij aan architecten, stedebouwkundigen, ontwerpers en vormgevers van parken en tuinen maar ook leidinggevenden en medewerkers RO van gemeenten. We gaan presenteren en transformeren. Kijken en analyseren. In heel praktisch opgebouwde bijeenkomsten krijgt u adequaat precies dát wat u zoekt.

De TuinAcademie verzorgd ook de volledige leergang Groen Ruimtelijk Erfgoed.

Want monumentaal en historisch groen vraagt om een integratie en een samenhangende benadering van eigenaren, beheerders, botanici, tuinarchtiecten en hoveniers.

Het rentmeesterschap en de hovenierskunst, de moestuin, restauratie en wettelijke kaders worden behandeld in deze leergang. Op de zaterdagen zijn er veld- en excursiedagen.

De leergang Inspiratie omvat geen theoretische historische lessen, geen bodemkunde en geen plantkunde. Wat biedt het dan wel? Deze leergang biedt aan de cursist het pure vormgeven van de ruimte; het zien, voelen en beleven van de lege, te ontwerpen ruimte.

Het zien van de ruimte in tijd, in massa, in volume. In schoonheid, in kunst. In kunde.

Naast de aandacht voor het vormgevingsproces zal er veel aandacht zijn naar de mogelijkheden van persoonlijke ontwikkeling van de cursist, naar inspiratie en waar die te vinden en vooral hoe die inspiratie om te zetten in eigen creativiteit.

Het uiteindelijke doel is om het rendement van uw ontwerpen sterk te verbeteren, zowel in persoonlijk, praktisch en economisch opzicht. Vier dagen zijn excursiedagen.

De TuinAcademie biedt u: •• Ontwerpprincipes •• Inspiratie en informatie •• Transformatie van kennis •• Analyse en synthese •• Presentatie en presenteren •• Groen Ruimtelijk Erfgoed •• De kunst van het kijken ledere cursus wordt afgesloten met een certificaat.

52

BRAVVO deelnemersboek-2010

Op de TuinAcademie wordt in korte cursussen, workshops en uitgebreide leergangen les gegeven aan alle professionals die in hun werkzaamheden een verbreding zoeken, of een verdieping. Sinds 2006 hebben al ruim honderdtachtig vakgenoten een van de cursussen gevolgd. Op academisch niveau, waardoor u precies krijgt wat voor u en uw bureau nu juist zo belangrijk is. Onder leiding van de docent en de gastdoceneten werkt u aan opdrachten, volgt u hoorcolleges en maakt u excursies.

M eer i n forma t i e

Kijk op www.tuinacademie.nl voor de Leergangen de verschillende cursussen Presenteren, Analyse en De kunst van het Kijken.

Voor informatie en het inschrijfformulier: TuinAcademie Noordeinde 122b 2514 GN Den Haag 06 129 43145 info@tuinacademie.nl

BRAVVO deelnemersboek-2010

53

De Hoge School Utrecht, kortweg HU, heeft diverse kenniscentra. Het centrum voor Natuur en Techniek is gevestigd in Utrecht en speelt al meer dan 50 jaar in op de opleidingsvragen van zowel bedrijven als professionals. Naast HBO, post-HBO en duale opleidingen biedt zij ook een drietal masteropleidingen. De HU biedt ook HBO-cursussen en zelfs losse modules, maatwerk en Incompany trainingen.

De cursussen worden gegeven aan Nijenoord 1 in Utrecht. Hier zijn 250 computerwerk­ plekken en een uitgebreide mediatheek met een uitgebreide collectie naslagwerken beschikbaar.

Een cursist: ‘Kijken kon ik al. Na de cursus kon ik het ook interpreteren’ De mening van een cursist: ‘Ik heb al twaalf jaar ervaring in mijn eigen ontwerpbureau, ik ben van mijn ‘vastgeroeste’ denkwijze afgeraakt. Heel verfrissend.’

Ontwerpkunst - ontwerpkunde De TuinAcademie biedt u een integrale benadering van de probleemstelling betreffende het ontwerpen van buitenruimten. De leergangen en cursussen zullen verschillende schaalniveaus behandelen maar steeds aansluiten bij het werkveld van de cursisten.

De TuinAcademie biedt diepgang in de denkprocessen die op gang komen bij het vormgeven van de ruimte. De TuinAcademie verdiept en verbreed.

Voor informatie en aanmeldingen: www.tuinacademie.nl secretariaat: 06-12943145 en info@tuinacademie.nl.

54

BRAVVO deelnemersboek-2010

De noodzaak van goed presenteren Velen hebben het al meegemaakt: ik begin voor mezelf, maar hoe presenteer ik mij. En hoe presenteer ik mijn product of dienst? Hoe kom ik over, wat is mijn imago en hoe ziet men mijn bedrijf?

Als zelfstandig ondernemer lever je niet alleen een dienst of product, je moet het ook nog eens zelf verkopen, ofwel presenteren. Dat is lang niet voor iedereen een vanzelfsprekendheid. Waar het om gaat is je gedrag, wat je vertelt en in welke vorm je dat vertelt. Je hebt drie instrumenten om te werken aan het imago van jezelf en je eigen bedrijf.

Presentatie van je product in woord en gebaar vraagt om zelfvertrouwen, creativiteit en doelgerichtheid.

Het begint met een heldere definitie van je werkzaamheden, vertrouwen in je eigen kwaliteiten en inzicht in de mensen die je wilt bereiken. Kortom: wát wil je vertellen.

Als je je doelgroep voor ogen hebt (wees hierin realistisch!) weet je welke producten of diensten zij nodig hebben, en wat je wilt gaan verkopen.

Doe onderzoek naar je favoriete klanten, bezoek de beurzen en de winkels waar je deze klanten verwacht en breng in beeld hoe deze doelgroep jouw afnemer kan gaan worden.

Veel hangt af van het eerste contactmoment. Er zijn warme en koude contactmomenten. Een warm contactmoment is wanneer je wordt voorgedragen door een tevreden klant. Mond-totmondreclame dus. .

Bij het koude contactmoment wordt het wat lastiger. Zo’n eerste contactmoment kan jouw advertentie zijn, of een eerste bezoek baan je website. Of een ontmoeting op een receptie, netwerkbijeenkomst of beurs). Of je krijgt een mailtje binnen met een verzoek om een offerte te doen. Weer er dan bewust van dat de indruk die jouw potentiële opdrachtgever hierbij opdoet, zal moeten leiden tot een tweede contactmoment. De zegswijze ‘You’ll never get a second chance to make a first impression’ geldt ook hier.

Zorg in je verhaal of je presentatie dat hetgeen je vertelt (in woord of geschrift) een kop een een staart heeft en een logisch verhaal volgt. En volledig is afgestemd op de doelgroep die je voor ogen hebt. Gebruik nimmer de derde persoonsvorm in een advertentie, folder of website.

Verdiep je in de wijze waarop collega’s zich presenteren (en kijk juist ook eens bij andere vakgebieden) en doe er je voordeel mee. Geef alle teksten die je gebruikt iets eigens mee.

En, heel belangrijk, zorg dat alle spel- of taalfouten er uitgehaald zijn. En dat geldt ook voor de emails die je verstuurt!

Het derde dat belangrijk is voor het vormen van je imago is de uitstraling, ofwel de symbolieke waarde van jouw bedrijf. Dat begint al bij het bedenken van een bedrijfsnaam. Een bedrijfsnaam blijft, als het goed gaat, jarenlang met je meegaan. Maar hoe kom je aan een goeie bedrijfsnaam?

Veel ondernemers kiezen ervoor hun eigen naam te verbinden aan hun onderneming. Alhoewel op het eerste gezicht Jansen Tuinontwerpen misschien klein kan klinken, geeft ervaring uit verschillende branches aan dat dit geen slechte keuze hoeft te zijn. Denk alleen al aan Philips, Heineken, Martinair (een voornaam!) en winkelketens als Albert Heijn en Blokker. In sommige

BRAVVO deelnemersboek-2010

55

branches werkt authenticiteit heel goed. Adviesbureaus gebruiken met regelmaat de oude spelling. Bijvoorbeeld Kranendonck met ck aan het einde. Dit geeft een klassiek, traditioneel en daardoor ervaren tintje.

De bedrijfsnaam is een onderdeel van de huisstijl, de visuele identiteit. Het gaat over typografie en letterkeuze van de organisatie, het gebruik van een beeldmerk, het gebruik van vaste kleuren, de vaste opmaak van drukwerk en de vaste indeling van brieven. Huisstijldragers zijn onder andere het drukwerk, zoals briefpapier, enveloppen, visitekaartjes, formulieren, rekeningen en brochures, maar ook de naamborden, website, bedrijfskleding en bedrijfsauto.

Het ontwerpen van een huisstijl is een specialiteit, net als het ontwerpen van een tuin een specialiteit is. Een grafisch ontwerper heeft juist ervaring in de tweede dimensie.

Geef nimmer zomaar een ontwerper een opdracht om een nieuw logo te bedenken.Een idee alleen is niet voldoende. Het gaat om de vertaling van wat jij wilt uitstralen.

Ook je persoonlijke verschijning, zoals kleding, stemgebruik en lichaamshouding is een onderdeel van de bedrijfsuitstraling.

De door jou zo gewenste opdrachtgever zal zich aangesproken moeten voelen tot jouw dienst en product. Hij zal zich moeten herkennen in jouw verschijning en in de uitstraling van jouw huisstijl, nog voordat je het vertrouwen krijgt en een opdracht mag verwachten.

Opdrachtgever en ontwerper herkennen elkaar in de perfecte match. Als je aandacht besteed aan de juiste presentaties krijg je ‘de opdrachtgever die je verdient’.

En die bij je past!

Paul Scholte is grafisch ontwerper en realisator Hij maakt onder meer dit BRAVVO jaarboek, Het Beste Buitenboek, Meesterlijke Tuinen en de BRAVVOontwerpwedstrijd Ontwerp De Paleistuin. www.peanutsch.nl

56

BRAVVO deelnemersboek-2010

Nuttige adressen voor BRAVVO-deelnemers TuinAcademie Leergangen, workshops en korte cursussen 06 129 43 145 Hoge School Utrecht info@tuinacademie.nl www.tuinacademie.nl Gerrit Rietveld Academie Coördinator: Barbara van Loon Fred. Roeskestraat 96, 1076 ED Amsterdam 020 57 11 600 / 06 261 62 161 fax: 020 57 11 654 info@grac.nl www.gerritrietveldacademie.nl Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Prinsessegracht 4, 2514 AN Den Haag 070 315 47 77 fax: 070 315 47 78 w.ros@kabk.nl www.kabk.nl Hogeschool voor de Kunsten Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Ina Boudier-Bakkerlaan 50, 3582 VA Utrecht 030 252 03 34 fax: 030 252 38 34 karin.baars@bkv.hku.nl www.hku.nl Architectuur Lokaal Tussen de Bogen 18, 1013 JB Amsterdam 020 530 40 00 fax: 020 530 40 04 Centraal Bureau voor de Statistiek CBS Prinses Beatrixlaan 428 Postbus 4000, 2270 JM Voorburg 070 337 38 00 fax: 070 387 74 29

Centrum Hout Westeinde 8 Postbus 1350, 1350 BJ Almere 036 532 98 21 fax: 036 532 95 71 Gehandicaptenraad Churchilllaan 11, 3527 GV Utrecht Postbus 169, 3500 AD Utrecht 030 292 66 66 fax: 030 297 01 11 Ministerie van Economische Zaken Bezuidenhoutseweg 30, 2594 AV Den Haag Postbus 20101, 2500 EC Den Haag 070 379 89 11 fax: 070 347 40 81 ezinfo@postbus51.nl www.ez.nl Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Europaweg 4 Postbus 25000, 2700 LZ Zoetermeer 079 323 23 23 fax: 079 323 23 20 info@minocw.nl www.minocw.nl Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport P. Parnassusplein 5, 2511 VX Den Haag Postbus 20350, 2500 EJ Den Haag 070 340 79 11 fax: 070 340 78 34 www.minvws.nl Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Rijnstraat 8 Postbus 20951, 2500 EZ Den Haag 070 339 39 39 www.minvrom.nl

BRAVVO deelnemersboek-2010

Nederlands Architectuur Instituut NAI Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam 010 440 12 00 fax: 010 436 69 75 info@nai.nl OHRA Verzekeringen Rijksweg West 2, 6842 BN Arnhem Postbus 40000, 6803 GA Arnhem 026 400 40 40 fax: 026 400 97 60 Rijksdienst voor Monumentenzorg RDMZ Broederplein 41, 3703 CD Zeist Postbus 1001, 3700 BA Zeist 030 698 32 11 fax: 030 691 61 89 info@monumentenzorg.nl www.rdmz.nl Stichting Auteursrecht 023 799 79 99 fax: 023 - 799 77 00 info@auteursrecht.nl of info@bumastemra.nl www.auteursrecht.nl of www. bumastemra.nl Stichting Beeldrecht Siriusdreef 22-28, 2132 WT Hoofddorp Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp 023 733 78 01 fax: 023 799 77 00 beeldrecht@cedar.nl www.cedar.nl/beeldrecht Stichting Bureau Architectenregister SBA Nassauplein 24, 2585 EC Den Haag Postbus 85506, 2508 CE Den Haag 070 - 346 70 20 fax: 070 - 360 30 28 info@architectenregister.nl

57

Stichting Fonds Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst Brouwersgracht 276, 1013 HG Amsterdam Postbus 773, 1000 AT Amsterdam 020 523 15 23 fax: 020 523 15 41 post@fondsbkvb.nl www.fondsbkvb.nl Stichting Kunstenaars & Cultuur en Ondernemerschap (Kunstenaars & Co) Nieuwe Herengracht 119, 1011 SB Amsterdam Postbus 2617, 1000 CP Amsterdam 020 535 25 00 fax: 020 535 25 05 info@kunstenaarsenco.nl www.kunstenaarsenco.nl Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur SFA Groothandelsgebouw Ingang C, 5e etage Weena 723, 3013 AM Rotterdam Postbus 29066, 3001 GB Rotterdam 010 436 16 00 fax: 010 436 06 39 sfa@archfonds.nl www.archfonds.nl Nederlandse Vereniging voor Tuin- en Landschapsarchitectuur NVTL Oudebrugsteeg 11-2, 1012 JN Amsterdam 020 427 55 90 fax: 020 421 71 72 info@nvtl.nl VHG De Molen 30, 3994 DB Houten Postbus 1010, 3990 CA Houten 030 659 55 50 fax: 030 659 56 55 info@vhg.org

58

BRAVVO deelnemersboek-2010

GroeneRuimte AgriHolland B.V. Nudepark 97 B, 6702 DZ Wageningen 0317 467 669

Fax: 0317 467 660 www.groeneruimte.nl

info@groeneruimte.nl Kroezen Verzekeringen Postbus 379, 4100 AJ Culemborg Bijenstraat 11, 4105 DX Culemborg 0345 686868 Fax 0345-681784 www.kroezen.nl bert.van.der.heiden@kroezen.nl Terra Architectura/HDP Media Henk Dijkman Dorpsstraat 258 1566 BN Assendelft 075 687 46 00 Fax: 075 687 18 74 www.terra-architectura.nl info@terra-architectura.nl

BRAVVO deelnemersboek-2010

59

Het Seizoenscafé van BRAVVO Bij iedere wisseling van de seizoenen is er een BRAVVO-bijeenkomst, onder andere in Rotterdam, Amersfoort, Assen, Bergen op Zoom, Helmond, Den Haag, Haarlem, Arnhem en Lelystad. Met trots, dank en plezier introduceert BRAVVO hieronder haar enthousiaste regiocoördinatoren, die iedere keer weer het nodige werk verzetten om de deelnemers te inviteren en te ontvangen. Ook initiëren zij diverse workshops voor de deelnemers.

Deze vindt u allemaal op de website van BRAVVO.

Jacqueline Veltman (Projecten in het groen) Kortlandstraat 46 2922 XG Krimpen aan den IJssel www.projecteninhetgroen.nl Jacqueline Veltman heeft tuinarchitectuur gestudeerd bij de Leidse onderwijsinstellingen en haar hoveniersdiploma behaald aan de avondopleiding van het Wellantcollege te Rotterdam. Zij is in 2005 haar bedrijf Projecten in het Groen gestart en richt zich voornamelijk op het ontwerpen van particuliere en bedrijfstuinen.

‘Een ontwerp moet uniek, functioneel en mooi zijn. Uitgangspunten zijn de bewoners met hun tuin. Voor hen een heerlijke tuin te creëren is het doel!’

Jacqueline Veltman coördineert de regio Rotterdam.

Sonja van Wieringen (Buro SON) Huserstraat 3 3861 CJ Nijkerk www.buroson.nl Buro SON uit Nijkerk is ruim 16 jaar actief in de tuin- en landschapsarchitectuur.

Voor ons ontwerpteam is het elke keer opnieuw een zoektocht naar dé oplossing.

Daarbij zetten wij onze ervaring en kennis in, maar vooral ook onze betrokkenheid.

Naast het ontwerpen van privétuinen, maken we ook ontwerpen voor kantoorterreinen, parken, speelterreinen en tuinen van zorginstellingen.

Alle disciplines van het ontwerpvak zijn binnen buro SON aanwezig. Omdat de werkzaam­heden zo verschillend zijn, werken we in ontwerpteams. De medewerkers hebben binnen het bureau hun eigen specialisme zoals ontwerp, botanie of techniek.

Buro SON heeft diverse spraakmakende projecten op haar naam staan.

De projecten zijn zowel in Nederland, België als in Frankrijk verspreid.

Sonja van Wieringen coördineert de regio Amersfoort.

60

BRAVVO deelnemersboek-2010

Jaap Draaijer (Tuinadviesburo Garden Design) Buitenhof 65 8255 AZ Swifterbant www.gardendesignflevo.nl Tuinadviesburo Garden Design is Jaap Draaijer. Hij heeft Tuinadviesburo Garden Design opgericht. Vanuit Swifterbant, waar hij gevestigd is, heeft hij veel tuinen vormgegeven en veel opdrachtgevers blij gemaakt. Uw stille wensen staan centraal bij Jaap.

Jaap Draaijer coördineert de regio Lelystad.

Angela Warmerdam (Angela’s Tuinen) Chopinstraat 33 2162 VR Lisse www.angelastuinen.nl Voor tuinen met karakter, staat op de website van Angela te lezen. Angela heeft kunstgeschiedenis gestudeerd in Leiden. Toen zij een tuinontwerpwedstrijd won, en deze tuin ook nog eens is aangelegd in het programma Eigen Huis & Tuin en deze bovendien een heel hoofstuk kreeg toebedeeld in het tuinenboek van Rob Verlinden kon zij met gerust hart zich gaan toeleggen op het ontwerpen van fraaie buitenruimten. Overigens schildert en fotografeert ze veelvuldig, de natuur is hierbij een inspiratiebron. Ze geeft korte workshops tuinontwerpen en de cursus Hoe kleur ik mijn tuin.

Angela Warmerdam coördineert de regio Haarlem.

Michiel Pieters (Groenplan) Overhagenseweg 41-G 6883 GS Velp www.groenplan.nl Bij tuinarchitectuur gaat het om individuele expressie.

Iedereen maakt zijn eigen paradijs rondom het huis, als een persoonlijk toevluchtsoord.

De tuin weerspiegelt de individualiteit van de bewoners.

“Het bureau heeft zich ontwikkeld als een hechte combinatie tussen alle disciplines die op het gebied van tuinarchitectuur letterlijk alles in huis heeft. Vooral creativiteit en vakmanschap”, aldus Michiel Pieters.

Michiel Pieters coördineert de regio Arnhem.

BRAVVO deelnemersboek-2010

61

Frank Stegers (Frank Stegers Tuinontwerpburo) Hamerhoeve 15 5708 TN Helmond www.frankstegers.nl Frank is al meer dan vijftien jaar werkzaam als tuinontwerper. Het is zijn missie om met een creatieve inbreng harmonieuze en eigentijdse buitenruimtes te maken met zowel een duurzame als innovatieve insteek. Frank’s specialiteit is het maken van beplantingsplannen.

Frank Stegers coördineert de regio Helmond.

Frans van der Paal Dunoweg 22 4356 EK Oostkapelle www.fransvanderpaal.nl Als tuinontwerper voel ik me soms een illusionist. De telkens weer veranderende opdrachten die mij ten deel vallen geven mij dit gevoel. Elke opdracht is anders, immers, mensen hebben hun eigen wensen, ten aanzien van het gebruik van de tuin.

De grote verscheidenheid aan tuinvormen en -stijlen maken dat ik dagelijks te maken heb met veranderende beelden. Het creëren van een tuin is haast een illusie tot werkelijkheid brengen. Het ontwerpbureau is gevestigd in de Zeeuwse hoofdstad Middelburg. Vanuit deze mooie, historische stad, bedienen we onze klanten in heel Zeeland, maar vaak ook daarbuiten.

Frans van der Paal coördineert de regio Bergen op Zoom.

Martin Knol (Espace) Grote Belt 31 9933 GE Delfzijl www.martinknol.nl ESPACE is een jong adviesbureau dat zich bezig houdt met ontwerpen en inrichting van stad, tuin & landschap. De specialisatie is omgevingspsychologie. In vele bronnen kun je lezen dat groen belangrijk is voor welbevinden, gedrag en gezondheid van mensen.

ESPACE wil weten welk doel je kunt dienen met een groene invulling en HOE dat groen er dan uit moet zien. Daarom zijn er diverse ontwerpsleutels gedefinieerd.

Martin Knol coördineert de regio Assen.

62

BRAVVO deelnemersboek-2010

BRAVVO deelnemersboek-2010

63

Ontwerpwedstrijd 2009 ‘Ontwerp de Paleistuin Den Haag’ Dit hoofdstuk bevat de inzendingen van de vierde ontwerpwedstrijd die BRAVVO heeft uitgeschreven. De juryleden, mevrouw Caroline Kruit; hoofdredacteur en uitgever Dax, Gerrit van der Hut; beheerder van de Paleistuin, Emiel van den Berg; groenauteur en groenfotograaf en Michiel Smit; hoofdredacteur van Stadswerk hebben een inspannende dag besteed aan de beoordeling van alle ingezonden ontwerpen.

De winnaars: •• Gerben Kok & Tony Hengstmengel met hun inzending Podium voor de stad •• Klaas Hilverda met de inzending Koninklijke eenvoud Eervolle vermeldingen: •• Nanet Rutten met de inzending Prinsessetuin terug in het hart van Den Haag •• Jean Hendriks met de inzending Statenvijver Alle ontwerpen zijn tentoongesteld in het Stadhuis van Den Haag. In het riante Atrium zijn alle 34 meters aan plannen, ontwerpen en voorstellen te bewonderen geweest. De groenste wethouder van Den Haag heeft deze tentoonstelling geopend en de winnaars persoonlijk gefeliciteerd. Hierna hebben alle inwoners, bezoekers en geinteresserden gedurende anderhalve week een stem uit kunnen brengen op het ontwerp dat zij als publiek het meest geschikt voor de Paleistuin vonden.

De winnaar van de publieksprijs is een duo: Aleid Westenberg en Lucia Latenstein kregen met de inzending De Blauwe Hoed de meeste stemmen van het publiek!

Meer informatie via info@bravvo.nl

64

BRAVVO deelnemersboek-2010 Eerste prijs

Gerben Kok & Tony Hengstmengel, Wageningen www.nieuwlandadvies.nl

Podium voor de stad

BRAVVO deelnemersboek-2010 Tweede prijs

Klaas Hilverda, Ingenieursbureau Den Haag

Koninklijke eenvoud

65

66

BRAVVO deelnemersboek-2010 Eervolle vermelding

Nanet Rutten, Delft

Prinsessetuin terug in het hart van Den Haag

BRAVVO deelnemersboek-2010 Eervolle vermelding

Jean Hendriks, Arnhem

Statenvijver

67

68

BRAVVO deelnemersboek-2010 Winnaar van de publieksprijs!

Aleid Westenberg www.tuindesigns.nl & Lucia Latenstein www.alleperkentebuiten.nl Den Haag

De Blauwe Hoed

BRAVVO deelnemersboek-2010

Nick de Ruijter & Jelle Dijkstra, Velp

De Mal van Den Haag

69

70

BRAVVO deelnemersboek-2010

Jet Schaap & Karlijn Looman, Zwolle

Er was eens...

BRAVVO deelnemersboek-2010

RenĂŠe Santema, Den Haag www.santematuin.nl

Licht oranje

71

72

BRAVVO deelnemersboek-2010

Tim Gremmen, Zwolle

Als kind in de paleistuin

BRAVVO deelnemersboek-2010

Ingeline Ribbens-Ravelli, Barchem www.rrcreaties.nl

Fons et Futurum

73

74

BRAVVO deelnemersboek-2010

Hans Pardoel, ’s-Hertogenbosch www.hanspardoeltuinen.nl

Hortus Novus

BRAVVO deelnemersboek-2010

Peter van Vlaardingen, Zevenhoven

Sanssouci

75

76

BRAVVO deelnemersboek-2010

Jaap Draaijer, Swifterbant www.gardendesignflevo.nl

Verbindingslint

BRAVVO deelnemersboek-2010

Inge van den Nouweland, Leidschendam www.reflexties.nl

Geduld...

77

78

BRAVVO deelnemersboek-2010

Niek Heijboer, Harderwijk

Haagse BOF!

BRAVVO deelnemersboek-2010

Berit Piepgras, Den Haag & Laura Meesters, Amsterdam

Take Five

79

80

BRAVVO deelnemersboek-2010

Marjoleine Georgette van der Meij, Den Haag www.mgvandermeij.nl

Engaging Cocoon

BRAVVO deelnemersboek-2010

Weber + Janssen, Alphen aan den Rijn www.groenvorm.nl

Louise Revisited

81

82

BRAVVO deelnemersboek-2010

Gerrie Bekhuis, Rotterdam

Leidmotief

BRAVVO deelnemersboek-2010

Jeroen Redel, Amsterdam www.redel-tuin.nl

Kroonjuweel

83

84

BRAVVO deelnemersboek-2010

Phyllis den Brok, Eindhoven www.phliss.nl

Royalties voor de stad

BRAVVO deelnemersboek-2010

Kars Elings, Zwolle

Purple Splendor

85

86

BRAVVO deelnemersboek-2010

Tim van den Burg, Breda www.timvandenburg.nl & Lisette Spee, Breda www.lisettespee.nl

Clockwork Lawnge

BRAVVO deelnemersboek-2010

Marion Ruigrok, Naaldwijk www.mqm.nl

Nationale Ontmoetingsplaats

87

88

BRAVVO deelnemersboek-2010

Joop Schiereck, Rotterdam

Het Groene Oog van Den Haag

BRAVVO deelnemersboek-2010

Jeanella Scheidelaar, Den Haag www.ayotdesign.nl

Interchange

89

90

BRAVVO deelnemersboek-2010

Tim Schuijt, Den Haag

Paleistuin 2.0

BRAVVO deelnemersboek-2010

Paulus Marcelis, Den Haag

Parc de La Haye

Jeanella Scheidelaar, Den Haag www.ayotdesign.nl

Interchange

91

92

BRAVVO deelnemersboek-2010

Pieter Janssen, Alphen aan den Rijn www.groenvorm.nl

Why not in Bea’s backyard ?!

BRAVVO deelnemersboek-2010

Suzanne Loen www.slstudio.nl Rotterdam & Anne van de Weijer, Den Haag

Het Koninklijke Ei-Land

93

94

BRAVVO deelnemersboek-2010

Jorg Derksen, Doorwerth www.marceliswolak.nl

Amalia’s Hof

BRAVVO deelnemersboek-2010

Inge van der Kreeft, Groningen

In Beweging

95

96

BRAVVO deelnemersboek-2010

Daan Janssen & Richard Paalman, Goirle www.studioredd.nl

Exclusief voor iedereen

BRAVVO deelnemersboek-2010

Klaas Hilverda, Ingenieursbureau Den Haag

De Sprookjestuin

97

98

BRAVVO deelnemersboek-2010

Gert-Jan Wisse, Nieuw Vennep & Francesco Garofalo, Rotterdam

Invitation from the Queen

BRAVVO deelnemersboek-2010

Melle Wierper www.groenpartners.nl & Liesbeth Romeijn www.liesbethromeijn.nl Vreeland

De Achtertuin

99

100

BRAVVO deelnemersboek-2010

Deelnemers BRAVVO 2010 (op achternaam) Aanhane, Ruud . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijl, Alexander . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De Tuinen van Ruud Aanhane

Tuintechnisch Buro

Oranje Nassaulaan 29b 2361 LB Warmond 071 8883742 06 51505424 www.ruudaanhane.nl info@ruudaanhane.nl

Koedijk 8 7711 DL Nieuwleusen 0800 7507575 www.tuintechnischburo.nl a.bijl@tuintechnischburo.nl Blonk, Arianne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B채cker, Greta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tuinontwerpbureau Gretha Backer

Torenstraat 5 9648 CR Wildervank 0598 394809 www.tuinontwerpbureau.nl greta.backer@planet.nl

Blonk Tuinontwerp

Assumburg 43 3328 BC Dordrecht 078 6510456 www.blonktuinontwerp.nl info@blonktuinontwerp.nl Boer, Menno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Barneveld Binkhuijsen, Floortje . . . . .

Van idee naar 3D tuinen

Noordendijk 485 3312 AH Dordrecht 06 27105156 www.vanideenaar3d.nl floortjebarneveld@hotmail.com

Menno Boer | bureau voor tuinarchitectuur

Zijpendaalseweg 53 6814 CD Arnhem 026 8802322 www.mennoboer.nl info@mennoboer.nl

Belderbos, Hester . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bolland, Jeroen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Buitenzin tuinontwerp en adviesbureau

VCP Streetcare

Doelenstraat 30 7607 AJ Almelo 0546 562766 06 55186861 www.buitenzin.nl info@buitenzin.nl

Industriepark 2a 7021 BL Zelhem 0314 621690 www.vcpstreetcare.nl j.bolland@vcpstreetcare.nl Bom, Hans van der . . . . . . . . . . . . . . . .

Belser, Ingrid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ingrid Belser tuinontwerp en -advies

Trekvalk 43 3905 RC Veenendaal 0318 500202 06 12102417 www.ingridbelser.nl info@ingridbelser.nl

Van der Bom Groenvoorziening

Van Sminiaweg 9a 8486 MD Haskerdijken 0566 652529 06 23898968 www.vanderbom-groen.nl info@vanderbom-groen.nl

BRAVVO deelnemersboek-2010

101

Borsboom, Elly . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Damsteeg, Peter . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ecoherent

Visser Tuinen

Markiezenhof 45 9301 DB Roden 050 5012348 www.ecoherent.nl info@ecoherent.nl

Westeinde 5 2451 VZ Leimuiden 071 3315434 www.vissertuinen.nl peter.damsteeg@vissertuinen.nl

Bos, Jans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dekker, Ingrid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jans Bos Tuinontwerp en Ontwikkeling

Idsign Tuinontwerp- en adviesburo

Postkade 174 2977 AG Goudriaan 0183 589198 www.jansbos.nl info@jansbos.nl

Amelisweerd 155 3813 XE Amersfoort 06 49842655 www.idsign-tuinontwerp.nl info@idsign-tuinontwerp.nl

Bosch, Marjolein van den . . . . . . . . . . .

Deurzen-den Ouden, Maria van . . . . . .

Marjolein Tuinwerk

Van Deurzen tuinontwerp & adviesbureau

Achter het Zand 36 4103 XP Culemborg 0345 575701 www.marjoleintuinwerk.nl marjoleintuinwerk@orange.nl

Nieuwstraat 91 6021 HR Budel 0495 430777 www.vandeurzentuinontwerp.nl info@vandeurzentuinontwerp.nl

Bouwens, Hans . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Draaijer, Jaap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Eeckenborgh

Garden Design Flevo

Midden Engweg 25 3882 TS Putten 0341 357930 www.eeckenborgh.nl info@eeckenborgh.nl

Buitenhof 65 8255 AZ Swifterbant 0321 324014 06 38966161 www.gardendesignflevo.nl info@gardendesignflevo.nl

Broekhoff, Sylvia . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Broekhoff tuinontwerp en -advies

Admiraalsborch 8 3992 CP Houten 030 6384066 06 53248047 www.broekhoff-tuinontwerp.nl info@broekhoff-tuinontwerp.nl

Egmond, Andrew van . . . . . . . . . . . . . .

Andrew van Egmond (tuin)ontwerper

Kerkstraat 6a 2231 CZ Rijnsburg 06 12168505 www.andrewvanegmond.nl info@andrewvanegmond.nl

102

BRAVVO deelnemersboek-2010

Egten, Berry van . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Goossens, Christel . . . . . . . . . . . . . . . .

Berlux Lichtarchitectuur

Christel Goossens Tuindesign

Gelijkheid 30 8014 XC Zwolle 038 4236320 www.berluxlichtarchitectuur.nl licht@berluxlichtarchitectuur.nl Elsacker, Jan Kees van . . . . . . . . . . . . .

Tuinontwerpburo Alnus

Octavianus 2 3962 LW Wijk bij Duurstede 0343 578497 www.alnustuinontwerpen.nl mail@alnustuinontwerpen.nl

Zandstraat 6 5258 TW Middelrode 06 12717515 www.christelgoossens.nl christelgoossens-tuindesign@live.nl Groenleer, Stef . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Gouderijweg 112 2771 AT Boskoop 06 28804984 www.ipcgroen.nl s.groenleer@ipcgroen.nl Groot, Christel de . . . . . . . . . . . . . . . . .

Enthoven, Joke . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TuinideeĂŤn

Koningsveld 10 2671 DN Naaldwijk 0174 623495 06 20819174 www.joke-enthoven.nl info@joke-enthoven.nl

Tuinontwerp Atelier Christel de Groot

Bentelosestraat 56 7497 MR Bentelo 0547 293038 06 11302469 www.tuinontwerpatelier.nl christel@tuinontwerpatelier.nl Harbrecht, Nathalie . . . . . . . . . . . . . . .

Eunen, Chris van . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intens Tuinen

Looplantsoen 21 3523 GS Utrecht 030 7854585 www.intenstuinen.nl info@intenstuinen.nl

Harbrecht Tuinontwepen

Alpenstraat 1 3446 DR Woerden 0348 433592 06 12090858 www.harbrechttuinontwerpen.nl nathalie@harbrecht.nl

Gelder, Erik van . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hasenbein, Dieter . . . . . . . . . . . . . . . . .

VG Design

Visser Groen

Bramengaarde 98 3344 PG Hendrik-Ido-Ambacht 078 6813612 06 16612234 www.vgdesign.nl info@vgdesign.nl

Postbus 212 3330 AE Zwijndrecht 078 6124252 www.vissergroen.nl info@vissergroen.nl Hees, Mariette van . . . . . . . . . . . . . . . .

MariĂŤtte van Hees Tuinspecialiste

Mammouthweg 6 8307 PS Ens 0527 251356 www.mariettevanhees.nl info@mariettevanhees.nl

BRAVVO deelnemersboek-2010

103

Hoff, RenĂŠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hovind, Ingeborg . . . . . . . . . . . . . . . . .

Groen Adviesburo Hoff

Hovind Tuinontwerpburo

Erve Joost 11 7451 VP Holten 0548 366756 www.groenadviesburohoff.nl info@ntwerp.nl

Vervoornstraat 83 3882 XM Putten 0341 361219 www.hovindtuinontwerp.nl info@hovindtuinontwerp.nl

Holst, Bert van . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jansen, Pieter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Evergreen Gardens

Groenvorm

Lekdijk 41 4121 KH Everdingen 0347 351 610 www.evergreengardens.nl bert@evergreengardens.nl

Groenoord 378 2401 AN Alphen aan den Rijn 0172 471884 www.groenvorm.nl info@groenvorm.nl

Horssen, Hans van . . . . . . . . . . . . . . . . .

Janssen, Daan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Florans Tuinen

StudioREDD

Kleine Wiel 4 4207 AM Gorinchem 0183 649453 www.florans.nl info@florans.nl

Abcovenseweg 23a 5051 PT Goirle www.studioredd.nl info@studioredd.nl Jong, Richard de . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hout, Arjan van der . . . . . . . . . . . . . . . .

Arie Tuinarchitectuur

Rooseveldtlaan 268 I 1078 PA Amsterdam 06 18191508 www.ArieTuinarchitectuur.nl info@ArieTuinarchitectuur.nl

ZelkovA Tuinontwerpbureau

Koestraat 9 7447 CE Hellendoorn 06 22500710 www.zelkova-tuinen.nl r.dejong@zelkova-tuinen.nl Jong-Touburg, Machteld de . . . . . . . . .

Houweling-Buytenhek, Suzanne . . . . .

Green Senses

Sleutelbloemstraat 2651 MN Berkel & Rodenrijs 010 4761204 06 44670009 www.greensenses.nl suzanne.houweling@greensenses.nl

Hofplan Tuinontwerpen

Rolafseweg 9 4681 SL Nieuw Vossemeer 06 10017521 www.hofplan.nl info@hofplan.nl Kiefte-Brok, Irma te . . . . . . . . . . . . . . . .

Te Kiefte Architecten

Hoven, Karin van den . . . . . . . . . . . . . .

Karin van den Hoven Tuinen

Zeldertseweg 94 3828 PP Hoogland 06 42239720 www.karinvandenhoven.nl info@karinvandenhoven.nl

Molenstraat 124 7622 NG Borne 074 2662430 www.tekiefte.nl i.tekiefte-brok@tekiefte.nl

104

BRAVVO deelnemersboek-2010

Klay, Mariette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Koning, Caroline de . . . . . . . . . . . . . . . .

Groene Kikker Tuinontwerp

Caroline de Koning Tuinen

Bronsteeweg 1 2101 AA Heemstede 023 5287056 www.groenekikker.nl info@groenekikker.nl

Bikbergerweg 30 1272 PM Huizen 035 6942072 www.carolinedekoning.com tuinen@carolinedekoning.com

Klomp, Henny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Koning, Sylvia de . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Henny Klomp Tuinontwerpbureau

De Koning Tuincreaties

Emmalaan 51 1862 ES Bergen 072 5818458 06 29130330 henny.klomp@hetnet.nl

Dijkstraat 32 6828 JS Arnhem 026 4458110 www.dekoningtuincreaties.nl sylviadekoning@solcon.nl

Knol, Martin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kummer, Edith . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Espace

De Oosterse Watertuin

Grote Belt 31 9933 GE Delfzijl 06 28701613 www.martinknol.nl mj.knol@ziggo.nl

Cannenburg 2 3328 AS Dordrecht 06 16130991 www.deoostersewatertuin.nl info@deoostersewatertuin.nl

Kodden-Bosch, Marjon . . . . . . . . . . . . .

Laar, Wander van . . . . . . . . . . . . . . . . .

Studio Tuin &Zo

De Groene Heren Tuinarchitectuur

Welsummerweg 2a 7722 RS Dalfsen 0529 436435 06 11481675 www.studiotuin-enzo.nl info@studiotuin-enzo.nl

J. van der Leeweg 2a 4033 BD Lienden 0344 644529 www.degroeneheren.nl info@degroeneheren.nl Lanke, Wilma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kok, Gerben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nieuwland Advies

Haagsteeg 4 6708 PM Wageningen 0317 467246 www.nieuwlandadvies.nl gjkok@nieuwland.nl

DKT-Lanke

Oude Velperweg 36 6828 JS Arnhem 06 49732624 www.dekoningtuincreaties.nl w.lanke@tiscali.nl Latenstein, Lucia . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Alle perken te buiten

Suezkade 163 2517 CE Den Haag 070 3453042 www.alleperkentebuiten.nl bloei@alleperkentebuiten.nl

BRAVVO deelnemersboek-2010

Lemmers, Stefan . . . . . . . . . . . . . . . . . .

105

Moors, Jan-Hein . . . . . . . . . . . . . . . . . .

StadWaterLand

Govert Flinckstraat 351 II 1074 CD Amsterdam 020 6715907 06 16410585 steflem@zonnet.nl

Vlietweg 68 7335 JE Apeldoorn 055 5429386 www.stadwaterland.nl moors@slag.nl Nederpel, Manon . . . . . . . . . . . . . . . . .

Littooij, Ellis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Violet Tuinvormgeving

Van Polanenpark 29 4791 BP Klundert 0168 404246 06 25527433 www.violettuinvormgeving.nl ellis@violettuinvormgeving.nl

YourGarden Tuinontwerp & Advies

Weegbree 81 5236 RB Den Bosch 06 42902117 www.y-garden.nl info@y-garden.nl Paal, Frans van der . . . . . . . . . . . . . . . .

Tuinontwerp en adviesburo

Meijboom, Jeanne . . . . . . . . . . . . . . . .

Jeanne Meijboom Tuinontwerp

Zuiderdiep 54a 9711 HK Groningen 06 30422514 www.jeannemeijboom.nl tuinontwerp@jeannemeijboom.nl

Dunoweg 22 4356 EK Oostkapelle 06 54918723 www.fransvanderpaal.nl info@fransvanderpaal.nl Paalman, Richard . . . . . . . . . . . . . . . . .

StudioREDD

Meijer, Eric . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Eric Meijer Tuinontwerp en adviesburo

Veerweg 95 6703 CN Wageningen 0317 421090 06 17029807 www.meijertuinontwerp.nl info@meijertuinontwerp.nl Molenaar, Marjon . . . . . . . . . . . . . . . . .

Plan ‘t Groen

H. Copijnlaan 7 3571 VG Utrecht 030 2715048 06 49828256 www.plan-t-groen.nl info@plan-t-groen.nl

Abcovenseweg 23a 5051 PT Goirle 06 16700180 www.studioredd.nl info@studioredd.nl Pardoel, Hans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hans Pardoel Tuinen

Boornestraat 24 5215 EX Den Bosch 06 23966502 www.hanspardoeltuinen.nl info@hanspardoeltuinen.nl Patist, Anke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tuintekenbureau ‘Mijn kleine tuin’

Kerklaan 85 3731 EH De Bilt 030 2205111 www.tuintekenbureau.net mijn.kleine.tuin@hetnet.nl

106

BRAVVO deelnemersboek-2010

Peters, Suze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ruiter, Ineke de . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Plantaardig

Ineke de Ruiter Tuinontwerp & Advies

Westeinde 28 2841 BW Moordrecht 0182 785672 06 44556164 www.plantaardig.nu info@plantaardig.nu

Jac van Beyerenlaan 20 2391 EH Hazerswoude 06 53379739 www.inekederuiter.nl info@inekederuiter.nl Sorgdrager, Marjan . . . . . . . . . . . . . . .

Pieters, Michiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Groenplan

Postbus 2120 6802 CC Arnhem 026 3612053 www.groenplan.nl info@groenplan.nl

Bureau Tuinleven

Koekangerdwarsdijk 53 7958 SR Koekange 0522 452333 06 23568123 www.bureautuinleven.nl info@bureautuinleven.nl

Ribbens-Ravelli, Ingeline . . . . . . . . . . .

Stappen, Erna Van der . . . . . . . . . . . . .

RRCreaties

LandShape

Vordenseweg 9 7244 PR Barchem (gem. Lochem) 0575 469013 06 22134085 www.rrcreaties.nl ingeline@rrcreaties.nl

Nesweg 17 1794 GC Oosterend NH 06 17972292 www.landshape.eu info@landshape.eu Stegers, Frank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Roos van Dorsten, Maria . . . . . . . . . . .

Lange Smeestraat 14 3511 PW Utrecht 06 41518334 info@mariaroos.com Rost, Sjaco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tuinontwerpburo Frank Stegers

Hamerhoeve 15 5708 TN Helmond 0492 664939 06 14794693 www.frankstegers.nl frankstegers@onsbrabantnet.nl

Rost Groenvoorzieningen

Wierselaan 16 3433 ZV Nieuwegein 030 6061186 06 51317503 www.rostgroen.nl info@rostgroen.nl Ruigrok-Duijndam, M.Q.M. . . . . . . . . .

MQM Tuinontwerpen

Frederik Hendrikstraat 26 2671 GP Naaldwijk 0174 643167 www.mqm.nl info@mqm.nl

Straat, Ron van de . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tuynplan

Den Ong 1 5371 DH Ravenstein 0486 851010 06 48800563 www.tuynplan.nl info@tuynplan.nl

BRAVVO deelnemersboek-2010

107

Thiel, Tanya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Veen, Pieter van . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

InsideOut

Pieter van Veen Tuinontwerp en Groenadvies

Gaffel 15 5391 CS Nuland 06 25190586 www.insideoutontwerp.nl info@insideoutontwerp.nl

Rehorstplein 4 3815 MK Amersfoort 033 4799713 www.pietervanveen.nl tuinen@pietervanveen.nl

Tijmen-Knegt, Ingeborg . . . . . . . . . . . .

Sanders Tuinen

Gerberastraat 36 1338 VD Almere 036 5290870 www.sanderstuinen.com info@sanderstuinen.com

Veltman, Jacqueline . . . . . . . . . . . . . . .

Projecten in het Groen

Kortlandstraat 46 2922 XG Krimpen aan den Ijssel 06 54213988 www.projecteninhetgroen.nl info@projecteninhetgroen.nl

Tijssen-Boot, Lenny . . . . . . . . . . . . . . . .

Tuinontwerpburo Rozemarlijntje

Zandweg 7 3911 VC Achterberg 0317 614178 06 12228469 www.rozemarlijntje.nl info@rozemarlijntje.nl

Verkade, Koos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Living Garden

Kwartellaan 39 3135 KC Vlaardingen 010 4344118 www.livinggarden.nl koos@livinggarden.nl

Tuyn, Marianne . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vermeulen, Marion . . . . . . . . . . . . . . . .

Tuyn Design

De Buitenkamer

Hogeweg 4 4033 GC Lienden 0488 482766 www.mariannetuyn.nl info@mariannetuyn.nl

Schimmelpenninckstraat 20 5361 CC Grave 0486 475259 06 30833559 www.debuitenkamer.info contact@debuitenkamer.info

Ursem, Sandy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sandy Ursem Tuinontwerpbureau

Westerweg 129 1852 AC Heiloo 072 5340648 www.sandyursemtuinen.nl info@sandyursemtuinen.nl

Versteeg, Bert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Floralia-Tuinontwerp

Lindeboom 8 4101 WH Culemborg 0345 520043 www.floralia-tuinontwerp.nl info@floralia-tuinontwerp.nl

108

BRAVVO deelnemersboek-2010

Vissers, Ton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wassens, Harro . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ton Vissers Tuinontwerp

TotaalGroeN.com consultancy

Burgwal 69 2011 BC Haarlem 023 5365359 www.tontuinen.nl ton.tuinen@hetnet.nl

Langewijk 410 7701 AS Dedemsvaart 0523 852740 06 21576662 www.totaalgroen.com info@totaalgroen.com

Voerman, Wilco . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Aorta2004 BV

Lingewei 25 4004 LK Tiel 0344 639000 www.aorta2004.nl voerman@aorta2004.nl

Wessels, Douwe . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wessels Tuinontwerpen

Derde Broekdijk 10 7132 EC Lichtenvoorde 06 13679947 www.wesselstuinontwerpen.nl info@wesselstuinontwerpen.nl

Vrauwdeunt, Edmund . . . . . . . . . . . . . .

Edmund Vrauwdeunt Tuinen

Martin Luther Kinglaan 352 1111 LR Diemen 020 6953674 06 26448876 www.evtuinen.nl info@evtuinen.nl

Westenberg, Aleid . . . . . . . . . . . . . . . .

Aleid Westenberg Tuindesign

Suezkade 124 2517 CC Den Haag 06 53763012 www.tuindesigns.nl aleid@tuindesigns.nl

Vreeken, Jolanda . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wiele, Jan van der . . . . . . . . . . . . . . . . .

Van Raaijen Hoveniers

Wellantcollege Houten

De Binderij 54 1321 EK Almere 06 27323766 www.vanraaijen.nl jolanda@vanraaijen.nl

Randhoeve 2 3292 XH Houten 030 6377024 06 24699734 www.wellant.nl jrvander.wiele@wellant.nl

Warmerdam, Angela . . . . . . . . . . . . . .

Tuinontwerpstudio Angela’s Tuinen

Chopinstraat 33 2162 VR Lisse 06 23659529 www.angelastuinen.nl info@angelastuinen.nl Warning, Margot . . . . . . . . . . . . . . . . .

Warn!ng Tuintontwerp

Van Kinsbergenstraat 31 2014 DG Haarlem 023 5242453 mwarning@hccnet.nl

Wieringen, Sonja van . . . . . . . . . . . . . .

SON buro voor tuin- en landschapsontwerpen

Huserstraat 3 3861 CJ Nijkerk 033 2461044 www.buroson.nl info@buroson.nl

BRAVVO deelnemersboek-2010

109

Willemse, Ietje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

BELGIĂ‹

Ietje Willemse, tuinontwerp en -adviesburo

Bram Delfosse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Moleneindsestraat 50 4741 RK Hoeven 06 23453612 ietjewillemse@planet.nl

Delfosse_Vercruysse

Oude Weg 133 9870 Zulte 0032 (0) 474267882 info.pegase@gmail.com

Wilmink-Groeneveld, Monique . . . . . . .

Jardin de Fleurs

Molenwerf 6 2635 JT Den Hoorn 06 15482285 www.jardindefleurs.nl monique@jardindefleurs.nl Wolsink, Annelies . . . . . . . . . . . . . . . . .

Annelies Wolsink Tuinadvies & Ontwerp

Akkerwinde 20 7255 WP Hengelo Gld 0575 462664 06 50260694 www.annelieswolsink.nl tuinadviesenontwerp@annelieswolsink.nl Zaal-van Raaij, Bianca . . . . . . . . . . . . .

Hoveniersbedrijf Wim Zaal

Oud Aa 30 3621 LC Breukelen 0294 234445 06 20618690 hoveniersbedrijfwimzaal@planet.nl

Jonathan Vercruysse . . . . . . . . . . . . . . .

Delfosse_Vercruysse

Elsdreef 35 8790 Waregem 0032 (0) 478279280 info.pegase@gmail.com