Koleksi Legal Buzz Isu 1-9

Dari Meja Penasihat Undang-Undang

Alhamdulilah, saya mengucapkan syukur ke hadrat Ilahi atas penerbitan pertama buletin atas talian PPUU yang diberi nama Legal Buzz. Tujuan penerbitan buletin ini adalah untuk menyampaikan isu perundangan kepada warga UMT dalam gaya bahasa penulisan yang boleh difahami oleh semua peringkat. Legal Buzz edisi pertama ini mengetengahkan isu-isu perundangan seputar COVID-19 dan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP).

Kerajaan Malaysia telah menguatkuasakan PKP sejak 18 Mac 2020 dan sehingga artikel ini ditulis, Malaysia telah masuk fasa ketiga PKP iaitu bermula 15 April 2020 hingga 28 April 2020. Kelihatannya pihak Kerajaan sangat tegas memastikan rakyat patuh pada arahan PKP ini dengan mengadakan lebih banyak sekatan jalanraya dan tindakan tegas diambil ke atas mereka yang ingkar. Berdasarkan maklumat Majlis Keselamatan Negara (MKN) seramai 1,057 individu ditahan ingkar arahan pada hari kedua fasa ketiga PKP.

Pihak PDRM diberikan kuasa untuk mengambil tindakan berdasarkan Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988 iaitu membolehkan bukan sahaja penalti dikenakan ke atas pesalah PKP apabila disabit kesalahan tetapi juga dipenjara tidak lebih dua tahun atau didenda atau kedua-duanya PeraturanPeraturan Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit (Langkah-Langkah Di Dalam Kawasan Tempatan Jangkitan) 2020 juga memperuntukkan sesiapa yang disabitkan kesalahan di bawah undangundang ini akan didenda tidak lebih RM1,000 atau dipenjara tidak lebih enam bulan atau kedua-duanya sekali.

Mana-mana staf UMT yang ingkar (termasuk Ketua Jabatan) jika disabitkan kesalahan di bawah Peraturan PKP ini dan dihukum penjara akan menerima kesan mengikut Seksyen 23 (1), Akta Pencen Pihak Berkuasa Berkanun dan Tempatan 1980 di mana seseorang pesara itu akan hilang kelayakan pencen serta-merta sebaik penjara dijatuhkan terhadapnya walaupun hukuman penjara sehari. Oleh hal yang demikian, Ketua Jabatan hendaklah memastikan hanya keperluan kritikal sahaja dengan kebenaran minima diberikan pada staf ke pejabat dalam tempoh yang singkat. Staf yang ingkar jika ditahan, disiasat dan diambil tindakan mahkamah akan memberi kesan yg besar kepada staf itu secara khasnya dan memburukkan imejUMT secara amnya.

Oleh itu, saya menasihatkan semua warga UMT supaya duduk di rumah dan sama-sama kita berganding bahu memutuskan rangkaian penularan COVID-19 ini supaya kita dapat menjalani kehidupan seperti sedia-kala

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar

KATA-KATA ALUAN NAIB CANSELOR

Bismillahirahmanirrahim

Assalamualaikumw.b.t.

Pertama sekali, saya mengucapkan setinggi-tinggi tahniah kepada Pejabat Penasihat Undang-Undang (PPUU) UMT yang dipimpin oleh Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar, Penasihat Undang-Undang UMT di atas penerbitan edisi sulung Legal Buzz, iaitu buletin atas talian yang menerbitkan artikel undang-undang secara santai untuk pemahaman umum. Saya sangat menghargai usaha ini kerana ia memberi peluang kepada warga UMT untuk menambahkan ilmu dan pengetahuan berkaitan undang-undang semasa yang boleh digunakan dalam pekerjaan dan kehidupan seharian. Edisi kali pertama ini yang membincangkanisu-isuperundanganberkaitanCOVID-19dan Perintah KawalanPergerakanadalah tepatpadamasanyadansudahpastiakanmemberikanmanfaatkepadaparapembaca.

Pandemik COVID-19 yang melanda dunia hari ini dan arahan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) yang dikeluarkan oleh Perdana Menteri Malaysia bermula 18 Mac 2002 yang lalu adalah sesuatu yang unprecedented dan pasti agak sukar untuk diadaptasi oleh semua rakyat Malaysia termasuk pihak pengurusan dan warga UMT. Namun saya amat berbangga dengan warga UMT yang menerima keadaan ini dengan positif dan sesuatu yang canggung dahulu, kini menjadi new normal Saya terharu dengan kesungguhan yang ditunjukkan oleh barisan hadapan UMT yang bertugas dengan sangat dedikasi. Begitu juga dengan warga UMT yang lain yang bertugas dari rumah. Saya melihat program-program latihan di atas talian yang sangat aktif danmendapat sambutan yang baik. Selain itu aktiviti-aktiviti penyelidikan terus berlangsung dengan rancak dan UMT telah berjaya menghasilkan hand sanitizer dan face shield sendiri yang mana kedua-dua inovasi ini turut disumbangkan kepada pihak barisan hadapan Negeri Terengganu. Saya merasa amat gembira kerana PKP turut mencambahkan kreativiti warga UMT yang mungkin tidak dapat ditonjolkan sebelumini.SebagaicontohpenerbitanLegalBuzzini,yangsangatmengujakanbagisaya.

Adalah menjadi harapan saya agar Legal Buzz menjadi suatu wadah ilmukepada warga UMT untuk lebihprihatindenganisu-isuperundangansemasa.Sayamengharapkanuntukedisidatangakanada garapan isu undang-undang yang dekat dengan UMT seperti penyelidikan, pengurusan harta intelek sertaundang-undangmarindankelautan

Sekali lagi saya mengucapkan tahniah kepada PPUU UMT danmudah-mudahan dengan penerbitan LegalBuzzini,wargaPPUUUMTakanterus memberikankomitmenyangtinggi dalamtugasanyang dijalankandansentiasaterujauntukmemberikanperkhidmatanyangterbaik kepadawargaUMT.

#umtsohor

Salamceria,

Prof. Dato’ Nor Aieni Haji Mokhtar NaibCanselor

UniversitiMalaysiaTerengganu

Oleh: Muhammad Hafizuddin Zakaria, Pegawai Undang-Undang

Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988 (Akta 342)

telah digubal oleh Parlimen Malaysia dan mendapat perkenan Diraja pada 13 Ogos 1988 serta telah disiarkan dalam Warta Kerajaan pada 8 September 1988. Akta ini digubal bertujuan untuk menyatukan undangundang berhubung dengan kuarantin dan pencegahan penyakit berjangkit dan membuat peruntukan yang lebih baik bagi pengawalan dan pencegahan penyakit berjangkit di Malaysia1

Akta 342 telah mengkategorikan beberapa penyakit sebagai penyakit berjangkit antaranya seperti demam denggi, campak, difteria, ebola, zika dan lain-lain sepertimana yang telah dinyatakan dalam Jadual Pertama

Akta 342. Menteri Kesihatan mempunyai kuasa untuk meminda Jadual Pertama ini dari semasa ke semasa berdasarkan keperluan

dan kepentingan menambah penyakit yang baharu sebagai penyakit berjangkit termasuklah jangkitan microbial iaitu virus COVID-192

APA ITU COVID-19?

COVID-19 atau coronavirus (CoV)

adalah family virus yang

menyebabkan pelbagai penyakit dari selesema hingga ke penyakit lebih teruk seperti Mers-CoV dan Sars-CoV

Sumber: Kementerian Kesihatan Malaysia

Dalam usaha Kerajaan untuk mencegah lebih baik dari mengubati penyakit berjangkit di Malaysia, Akta 342 telah menyatakan bahawa orang awam hendaklah dengan seberapa segera yang praktikal memberitahu atau

2 Seksyen 30, Akta 342

1 Penyata Rasmi Dewan Rakyat, Parlimen Ketujuh, Penggal Kedua, 1 Julai 1988

Sumber gambar: Google

memaklumkan kepada pegawai di Pejabat Kesihatan Daerah atau balai polis atau ketua kampung yang mana paling hampir jika dia mengetahui mana-mana orang telah mati atau dijangkitidenganpenyakitberjangkittersebut3 Kegagalan untuk memaklumkan berkenaan kewujudan penyakit berjangkit ini merupakan suatukesalahandibawahSeksyen10(5)Akta 342.

Selain itu, orang awam hendaklah membenarkan diri mereka untuk dirawat, diasing, diawasi bagi sesuatu tempoh atau diimunisasi jika dikehendaki untuk berbuat demikian4. Orang awam yang gagal untuk mematuhi perintah kuarantin di mana-mana stesen kuarantin5 yang telah diarahkan dan ditetapkan oleh pegawai perubatan Kerajaan juga merupakan suatu kesalahan di bawah Seksyen11(5)Akta342.

Orang awam hendaklah

membenarkan diri mereka untuk

dirawat, diasing, diawasi bagi sesuatu

tempoh tertentu atau diimunisasi jika dikehendaki berbuat demikian

Sebagai contoh, baru-baru ini tular berita bahawa seorang warga emas gagal untuk hadir menjalani pemeriksaan kesihatan COVID-19 dan kuarantin sehingga menyebabkan pihak Polis Jabatan Siasatan Jenayah Labuan terpaksa ‘membawa’ warga emas tersebut ke Hospital Labuan untuk menjalani pemeriksaan kesihatan COVID-19 dan dikuarantinkan. Kegagalan warga emas tersebut untuk mematuhi arahan tersebut boleh menyebabkan dia didakwa di mahkamahdibawahSeksyen11(5)Akta342.

Mana-mana orang awam yang dijangkiti penyakit berjangkit atau mempunyai sebab untuk percaya bahawa dia menghidap

3 Seksyen 10(1), Akta 342

4 Seksyen 11(3), Akta 342

5 mana-mana tempat di mana pengasingan atau pemerhatian dijalankan dan termasuklah sesuatu hospital penyakit berjangkit dan mana-mana tempat yang diisytiharkan oleh Menteri dalam Warta sebagai stesen kuarantin sepertimana takrifan di bawah Seksyen 2, Akta 342

penyakit berjangkit tidak boleh mendedahkan orang lain dengan risiko jangkitan dengan hadirkemana-manatempatawam.

Dalam konteks penularan wabak COVID-19, mana-mana orang yang telah didapati positif COVID-19 atau kontak rapat atau pesakit dalam pemerhatian tidak boleh sama sekali keluar ke mana-mana tempat awam bagi mengelak orang awam yang lain dijangkiti COVID-19 dan hendaklah kekal berada di rumah atau mana-mana hospital atau stesen kuarantinyangtelahditetapkan6

Kegagalanuntukberbuatdemikianmerupakan suatukesalahandibawahSeksyen12(3)Akta 342. Walaubagaimanapun, mana-mana orang yang telah didapati positif COVID-19 atau kontak rapat atau pesakit dalam pemerhatian masih boleh hadir ke mana-mana tempat awam (hospital, klinik kesihatan) bagi maksud mendapatkanrawatanperubatan7

Orang awam juga tidak boleh memberikan, meminjamkan, menjual, menghantar, menggunakan atau mendedahkan apa-apa barang atau haiwan yang telah dijangkiti atau tercemardenganpenyakitberjangkit8

Kegagalan untuk mematuhi peraturan ini merupakan suatu kesalahan di bawah Seksyen 13(2) Akta 342. Walau bagaimanapun, setakat ini, Kementerian Kesihatan Malaysia mengesahkan bahawa tiada kes haiwan peliharaan yang telah dijangkitidenganCOVID-199

Dua (2) kes jangkitan COVID-19 melibatkan haiwan peliharaan, iaitu anjing dan kucing sudah dilaporkan di Belgium dan Hong Kong yang berpunca daripada pemiliknya positif wabak itu. Sumber: BH Online @ 9 April 2020

6 Menteri Kesihatan telah membuat 12 Perisytiharan Stesen Kuarantin dalam Warta Kerajaan melibatkan

1396 Stesen Kuarantin bagi penyakit berjangkit

Covid-19 seluruh Malaysia setakat 20 April 2020

7 Seksyen 11(4), Akta 342

8 Seksyen 13(1), Akta 342

9https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2020/0 4/673797/covid-19-cuci-tangan-selepas-sentuhhaiwan-peliharaan

Akta ini juga melarang orang awam untuk menjualataumenyewakanmana-manapremis bangunan yang telah tercemar dengan kes

penyakit berjangkit10. Dalam konteks wabak COVID-19, sebagai contoh, Hotel ABC tidak boleh menyewakan bilik hotelnya yang telah diduduki oleh seorang pelancong dari negara

China yang telah disahkan positif COVID-19 kepada orang lain. Walau bagaimanapun, Hotel ABC boleh menyewakan semula bilik hotel tersebut setelah bilik hotel tersebut

dibasmi kuman dan mendapat perakuan

bertulis daripada inspektor kesihatan11

Kegagalan untuk mematuhi peraturan ini merupakan suatu kesalahan di bawah Seksyen20(1)Akta342.

Orang awam juga tidak boleh membawa masuk atau membawa keluar mayat, tisu manusia atau apa-apa organisma atau bahan

patogenik masuk ke dalam atau keluar

Malaysia12 yang mempunyai kaitan dengan penyakit berjangkit yang mana dalam konteks kita mutakhir ini, penyakit COVID-19. Kegagalan untuk mematuhi peraturan ini merupakan suatu kesalahan di bawah Seksyen9(2)Akta342.

Secara amnya, Akta 342 juga telah menyatakanbahawamana-manaorangawam yang menghalang, tidak mematuhi apa-apa perintah sah yang dikeluarkan di bawah Akta 342, enggan memberi apa-apa maklumat seperti yang dikehendaki atau memberi maklumat palsu juga melakukan suatu kesalahandibawahSeksyen22Akta342.

Mana-mana orang awam yang melakukan pelanggaran terhadap kesalahan-kesalahan yang dinyatakan di atas boleh dikenakan hukuman penjara tidak melebihi 2 tahun atau

denda atau kedua-duanya bagi kesalahan kali pertama13 dan penjara tidak melebihi 5 tahun,

10 Seksyen 20(1), Akta 342

11 Inspektor kesihatan termasuklah dalam definisi pegawai yang diberi kuasa di bawah Seksyen 2 Akta 342

12 Seksyen 9(1)(a) & (b), Akta 342

13 Seksyen 24(a), Akta 342

atau denda atau kedua-duanya bagi kesalahankalikeduadanberikutnya14

Selain kesalahan-kesalahan yang dinyatakan secara terus di dalam Akta 342, orang awam juga hendaklah mematuhi PeraturanPeraturan Pencegahan dan Pengawalan

Penyakit Berjangkit (Langkah-Langkah di dalam Kawasan Tempatan Jangkitan) 2020 atau lebih dikenali sebagai Perintah Kawalan

Pergerakan (PKP) di mana orang awam tidak dibenarkan untuk berhimpun bagi maksud keagamaan, sukan, rekreasi, sosial atau kebudayaan15 kecuali bagi perkhidmatan perlu16

Walau bagaimanapun, pergerakan orang awam bagi tujuan membeli, membekalkan atau menghantar makanan atau keperluan harian17 danbagitujuanmendapatkanrawatan perubatan18 adalah dibenarkan. Kegagalan untuk mematuhi PKP ini boleh dikenakan

hukuman denda tidak melebihi RM1,000.00

atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi6bulanataukedua-duanya19

Kegagalan untuk mematuhi PKP boleh dikenakan hukuman denda tidak melebihi RM1,000.00 atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi 6 bulan atau kedua-duanya.

Justeru itu, warga UMT selaku orang awam

hendaklah sentiasa peka dengan kesalahankesalahanyangtelahdijelaskandibawahAkta 342 dan peraturan-peraturan di bawahnya serta mengelak diri daripada melakukan pelanggaran terhadap kesalahan-kesalahan tersebut.

14 Seksyen 24(b), Akta 342.

15 Peraturan 3(2), PKP

16 Jadual Pertama PKP

17 Peraturan 3(1)(c), PKP

18 Peraturan 3(1)(d), PKP

19 Peraturan 7(1), PKP

Undang-Undang

Penularan COVID-19 di seluruh dunia telah menyebabkan banyak majikan mengarahkan pekerjanya untuk bekerja dari rumah. Universiti Malaysia

Terengganu (UMT) juga tidak terkecuali. Sejajar dengan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) yang berkuatkuasa sejak 18 Mac 2020, pihak pengurusan UMT telah mengeluarkan arahan bekerja dari rumah melalui Pekeliling Khas Covid-19, Bil 2 Tahun 2020 bertarikh 17 Mac 2020. Selaras dengan arahan tersebut, Pejabat Pendaftar UMT telah mengeluarkan Garis Panduan Bekerja Dari Rumah yang antara lain mewajibkan staf untuk sentiasa berada di rumah pada sepanjang waktu bekerja,memastikan sentiasa boleh dihubungi dan menyelesaikan tugasan yang diarahkan pada sepanjang tempoh PKP. Dalam erti kata lain, PKP bukanlah waktu bercuti rehat sebaliknya mengubah cara kerja pejabat yang biasamenjadikebiasaanbaharu(newnormal).

Pematuhan kepada arahan Kerajaan dan juga pihak pengurusan UMT adalah wajib. Ini selaras dengan peraturan 3(1), PeraturanPeraturan Tatatertib Badan-Badan Berkanun, Akta 605 yang menuntut taat setia yang tidak berbelah bahagi kepada Yang di-Pertuan

Agong, negara, Kerajaan dan Badan Berkanun. Oleh itu sebarang tindakan atau perbuatan yang cuba menggagalkan usaha Kerajaan dan UMT dalam memerangi wabak COVID-19 oleh mana-mana pegawai boleh menjadisatukesalahandibawahAkta605.

Seseorang pegawai hendaklah pada setiap masa memberikan taat setianya yang tidak berbelah bahagi kepada Yang Dipertuan Agung, Negara, Kerajaan dan Badan Berkanun

Peraturan 3(2)(i) pula memperuntukkan bahawaseterusnyaseseorangpegawaibadan berkanun itu tidak boleh ingkar perintah dan berkelakuan dengan apa cara yang boleh ditafsirkan dengan munasabah sebagai ingkar perintah. Oleh itu, jika pegawai dilarang untuk berada di premis Universiti atau datang ke pejabat untuk bekerja pada suatu tempoh tertentu, maka arahan tersebut hendaklah dipatuhi. Walaupun ianya mungkin nampak remeh, tetapi implikasinya sangat besar jika arahan ini tidak dipatuhi. Ianya bukan sahaja suatukesalahandibawahAkta605tetapijuga suatu kesalahan di bawah Akta Pencegahan

Oleh: Roslina Ghazali, Ketua Pegawai

Sumber gambar: Google

dan Kawalan Penyakit Berjangkit 1988 dan boleh dikenakan denda atau kompaun jika ditahan oleh pihak berkuasa. Jika pegawai tersebut terlibat dalam kemalangan ketika dalam perjalanan ke pejabat, kemalangan tersebut tidak akan dikira sebagai “dalam tempoh pekerjaan”, oleh itu tidak dilayak dibayar pampasan atas kecederaan yang dialami.

Mungkin ada kekangan yang tidak dapat dielakkan oleh seseorang pegawai untuk bekerja dari rumah. Sebagai contohnya tiada kelengkapan yang perlu untuk membolehkan pegawai bekerja dari rumah seperti talian internet, komputer riba, bahan-bahan rujukan dan sebagainya. Apapun masalah atau kekangan yang dihadapi, ianya hendaklah dimaklumkan kepada Ketua Jabatan supaya tindakansewajarnyadapat diambil.PeraturanPeraturan Tatatertib Badan-Badan Berkanun, Akta605memperuntukkanbahawaseseorang

pegawai tidak boleh; kurang cekap atau kurang berusaha1, tidak jujur atau tidak amanah2 dan tidak bertanggungjawab3. Manamana pegawai yang tidak memberitahu kepada Ketua Jabatan mengenai kekangan yang dihadapi untuk bekerja dari rumah boleh dianggap sebagai tidak bertanggungjawab. Ini kerana Ketua Jabatan mungkin boleh menyelesaikan kekangan yang dihadapi atau memberikan suatu tugasan yang bersesuaian dengan kadar kemampuan pegawai untuk melaksanakannya.

Masa bekerja dari rumah adalah sama seperti bekerja di pejabat. Oleh itu semua pegawai diwajibkan untuk log in dan log out seperti biasa. Adalah penting untuk seseorang pegawai mematuhi arahan ini, kerana ia adalah satu-satunya bukti pegawai bekerja dari rumah kerana tiada pemantauan fizikal dapatdijalankanoleh KetuaJabatan.Pegawai yang gagal mematuhi arahan ini boleh dianggap sebagai tidak hadir bertugas dan boleh dikenakan tindakan tatatertib. Peraturan 22, Peraturan-Peraturan Tatatertib BadanBadan Berkanun, Akta 605 menafsirkan “tidak hadir bertugas” sebagai tidak hadir bagi apa-

1 Peraturan 2 (e), Peraturan Tatatertib Badan Berkanun

2 Peraturan 2 (f), Peraturan Tatatertib Badan Berkanun

3 Peraturan 2 (g), Peraturan Tatatertib Badan Berkanun

apa jua tempoh masa, pada masa dan di tempat pegawai itu dikehendaki hadir bagi pelaksanaan tugasnya. Ketidakhadiran untuk bertugas oleh seseorang pegawai tanpa cuti atau tanpa terlebih dahulu mendapat kebenaranatautanpasebabyangmunasabah boleh menyebabkan dia dikenakan tindakan tatatertib.4

KAEDAHBEKERJADARIRUMAH

 Sentiasa berada di rumah masing-masing sepanjang waktu dan hari bekerja seperti yang telah ditetapkan [Hari Ahad hingga Khamis, mengikut Waktu Bekerja Berperingkat(WBB)yangtelahdiluluskan.

 Sentiasa bersedia sekiranya diminta oleh KetuaPTj/Penyelia untukhadir bertugas di pejabat ataudi mana-manalokasi lainpada masayangditetapkan.

 Memastikan sentiasa boleh dihubungi secara lisan melalui telefon atau melalui WhatsApp sepanjang waktu bekerja. Staf yang gagal dihubungi atau mengemukakan maklum balas dianggap tidak mematuhi peraturanbekerjadarirumah.

 Memastikan tugas-tugas yang telah dirancang atau diarahkan diselesaikan sepanjang tempoh bekerja dari rumah atau mana-manatempohlainyangditetapkan

Sumber:GarisPanduanBekerjaDariRumah UMT

Seorangpegawaiyangjujurdanamanahtidak memerlukan pemantauan fizikal untuk memastikan tugasan dilaksanakan. Seorang pegawai yang berusaha dan cekap pasti mencarijalanuntukmemberikanperkhidmatan walaupun dalam sumber dan keupayaan yang terhad. Seorang pegawai yang bertanggungjawab pasti akan mematuhi peraturan dan melaksanakan tugasan seperti yang diarahkan. Walaupun mungkin ada kelonggaran diberikan dalam sesetengah perkara oleh Ketua Jabatan semasa pelaksanaan tempoh bekerja dari rumah, ianya tidak boleh dianggap sebagai mengurangkan apa-apa obligasi dan tanggungjawab seseorang pegawai di bawah Akta605.

4 Peraturan 23, Peraturan Tatatertib Badan Berkanun

Sumber gambar: Google

6 Mac 2020 merupakan tarikh dalam lipatan sejarah Malaysia apabila

PerdanaMenteriMalaysiake-8,TanSri

Muhyiddin Yassin mengumumkan Perintah

Kawalan Pergerakan (PKP) iaitu kuasa yang diberikan di bawah Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988 [Akta 342] dan Pengisytiharan Kawasan Tempatan

Jangkitan 2020 untuk memastikan kebajikan rakyat Malaysia terpelihara daripada dijangkiti wabak penyakit virus COVID-19. Kedua-dua perintah ini berkuatkuasa dari 18 Mac dan hendaklah berkuatkuasa sehingga diberitahu kelak.

Mana-mana pihak yang mengingkari perintah ini boleh dikenakan denda sehingga

RM10,000.Seksyen 24, Akta342menyatakan

bahawa mana-mana orang yang didapati bersabitkesalahankalipertamadibawahAkta ini boleh dikenakan pemenjaraan sehingga

dua tahun, denda atau kedua-duanya sekali. Perintah ini sekaligus memberi kesan yang besar pada semua sektor di Malaysia termasuklah di institut pengajian tinggi terutamaaspekpekerjakontrakdiuniversiti.

Di universiti awam Malaysia terdapat dua

kontrak perkerjaan iaitu Contract of Service

(COS)1 dan Contract for Service (CFS) Dalam

sesawang rasmi Jabatan Perkhidmatan Awam

(JPA) menjelaskan bahawa COS mengguna pakai skim perkhidmatan, gred dan kadar gaji sebagaimana yang ditetapkan di dalam

PerkhidmatanAwamsepertimanabagisemua staf tetap di UMT. Bagi staf berstatus kontrak, staf ini turut mengguna pakai peraturan

1 Seksyen 2, Akta Pekerja 1955 ‘contract of service’ means any agreement, whether oral or in writing and whether express or implied, whereby one person agrees to employ another as an employee and that other agrees to serve his employer as an employee and includes an apprenticeship contract

Oleh: Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar, Penasihat Undang-Undang UMT

penjawatan JPA namun pembayaran gaji menggunakan sumber dalaman universiti itu sendiri. Staf tetap dan staf kontrak, keduaduanya merupakan staf badan berkanun dan adalah terikat dengan Akta Badan-Badan

Berkanun (Tatatertib dan Surcaj) 20002 , Perlembagaan Universiti, statut-statut dan kaedah-kaedah, peraturan serta garis panduanUniversiti.

“pegawai” ertinya seseorang yang diambil bekerjasecara tetap, sementara atau kontrak oleh sesuatubadanberkanun, dan dibayar emolumen olehbadan berkanunitu.

-petikan seksyen 4, Akta 605

Dalam situasi PKP masih berkuatkuasa, stafstaf di bawah kategori COS ini berhak pada pembayaran gaji seperti sedia kala melainkan

Lembaga Pengarah Universiti bersetuju untuk menerima pakai pekeliling daripada manamana Kementerian yang relevan. Bagi staf kontrak, Universiti boleh memendekkan tempoh atau menamatkan mana-mana staf berdasarkan kontrak yang dipersetujui namun ianya hendaklah sejajar dengan Akta Kerja 1955danAktaKontrak1950.

Staf CFS pula tidak mengguna pakai peraturan penjawatan yang ditetapkan oleh JPA.PerlantikanCFSiniditawarkanolehUMT dengan menetapkan syarat-syarat perkhidmatantertentuyangmanapembayaran penggajian menggunakan sumber dalaman. CFS yang lazim dalam sesebuah universiti adalah seperti perlantikan pensyarah untuk

perkhidmatan yang mempunyai kepakaran secara sepenuh masa, separuh masa atau untuk tempoh tertentu. Kebiasaan staf di bawah CFS ini tidak menikmati ganjaran atau

faedah atau kemudahan-kemudahan lain

Pembayaran gaji yang dibuat adalah berdasarkan terma dalam kontrak dipersetujui sama ada secara bulanan, tahunan atau berperingkat-peringkat mengikut kemajuan atau apa-apa kaedah atau cara pembayaran yang dipersetujui bersama. Dalam situasi COVID-19 ini, apa-apa isu berkenaan dengan

penamatan atau pemendekkan tempoh perkhidmatan hendaklah dirujuk kembali pada kontrakyangtelahdipersetujuibersama.

“contract for service” bermaksud kontrak perkhidmatan untuk memberikan kerja kepada seseorang yang mempunyai kepakaran secara sepenuh masa atau separuh masa, danuntuk tempoh tertentu

Sumber: Pekeliling Pentadbiran Bilangan 4 Tahun 2008, Kementerian Pengajian Tinggi berkenaan Pelantikan Pensyarah secara Contract for Service di Institusi Pengajian Tinggi

Secara lazimnya dalam kontrak CFS terdapat klausa-klausa penamatan bagi membolehkan mana-mana pihak untuk berhenti dari terus berobligasi terhadap pihak satu lagi melalui prosedur yang dipersetujui seperti memberi sebulan notis penamatan atau sekiranya penamatan serta-merta dengan membayar sebulan gaji pada staf itu. Dalam situasi jika staf yang disahkan mempunyai simptom jangkitan COVID-19, staf berkenaan dibenarkan cuti sakit bergaji dan dibayar gaji pada kadar biasa semasa tempoh PKP atau

Perintah Pengawasan dan Pemerhatian di Rumah Kediaman (PPRK). Sekiranya staf di dapati pulang daripada luar negara yang terkesan dengan wabak jangkitan dan diberikan PKP atau PPRK turut hendaklah dibayargajipenuh

2 Seksyen 4, Akta Badan-Badan Berkanun (Tatatertib dan Surcaj) 2000 (Akta 605)

seperti dalam Pekeliling Perkhidmatan melainkandinyatakansebaliknya.

Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) telah menyebabkan proses pengurusan tandatangan perjanjian ataukontrakmenjadisukarkeranapenyediaan dokumen secara fizikal tidak dapat dilakukan dan penandatangan pula berada di rumah. Sesetengah kontrak tidak dapat ditangguhkan pelaksanaannya kerana keperluan segera (urgency) dan penting (“essential”) seperti kontrak-kontrak perolehan ubat-ubatan, pembekalan makanan dan sebagainya. Keadaan ini menyebabkan peningkatan keperluan untuk menandatangani perjanjian secara elektronik atau e-signature, sebagai ganti“dakwatbasah”tradisional.

Malaysia mula menerima pakai tandatangan elektronik pada tahun 1997 apabila Akta Tandatangan Digital 1997 [Akta 562] dikanunkan. Tandatangan digital ditafsirkan sebagai, “penjelmaan sesuatu mesej dengan menggunakansuatusistemkriptotidak simetri dengan sedemikian yang seseorang yang

mempunyai mesej awal itu dan kunci awam penandatangan boleh menentukan dengan tepat

(a) sama ada penjelmaan itu telah dihasilkan dengan menggunakan kunci persendirian yang berpadanan dengan kunci awam penandatanganitu;dan

(b) sama ada mesej itu telah diubah sejak penjelmaanitudibuat.1

Dalam definisi yang lebih ringkas tandatangan digital adalah suatu tandatangan elektronik yang menggunakan suatu sistem kripto yang boleh mengesahkan identiti penandatangan dan memastikan tiada pemalsuan. Penggunaan tandatangan digital dikawalselia oleh Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia.

Tandatangan elektronik ditafsirkan sebagai

“apa-apa huruf, aksara, nombor, bunyi atau

apa-apa simbol lain atau apa-apa gabungannya yang dicipta dalam suatu bentuk elektronik yang diterima pakai oleh seseorang

sebagai suatu tandatangan”.

(Seksyen 5, Akta Perdagangan Elektronik 2006)

1 Seksyen 2 (1), Akta Tandatangan Digital 1997

Sumber gambar: Google

Oleh: Roslina Ghazali, Ketua Pegawai Undang-Undang

Pada tahun 2006, Kerajaan Malaysia telah mewartakan Akta Perdagangan Elektronik

2006 [Akta 658] yang memberikan tafsiran yanglebihluaskepadatandatanganelektronik

iaitu, “apa-apa huruf, aksara, nombor, bunyi atau apa-apa simbol lain atau apa-apa gabungannyayangdiciptadalamsuatubentuk elektronik yang diterima pakai oleh seseorang sebagai suatu tandatangan2. Tafsiran ini tidak menghadkan tandatangan elektronik kepada suatu bentuk tandatangan digital sahaja bahkantermasukapa-apabentuktandatangan yang dibuat secara elektronik seperti barcode, scanned signature, digitized signature, QR code dansebagainya.

Seksyen 7(1), Akta Perdagangan Elektronik 2006 memperuntukkan bahawa dalam pembentukan suatu kontrak, komunikasi tawaran, penerimaan tawaran, dan pembatalan tawaran dan penerimaan atau apa-apa komunikasi yang berkaitan boleh dinyatakan melalui suatu mesej elektronik. Mesej elektronik ditafsirkan sebagai suatu maklumat yang dihasilkan, dihantar, diterima ataudisimpanmelaluicara elektronik3.Contoh mesej elektronik seperti dokumen yang diterima melalui email, SMS, aplikasi seperti WhatsApp, Telegram, kedai atas talian dan pelbagai lagi. Suatu kontrak tidak boleh dinafikankesanundang-undang,kesahanatau kebolehlaksanaan atas alasan bahawa suatu mesej elektronik digunakan dalam pembentukannya4 .

Bagi memastikan sesuatu tandatangan elektronik itu sah disisi undang-undang, Akta Perdagangan Elektronik 2006 menghendaki suatutandatanganelektronikitu:

(a) dilampirkan atau dikaitkan secara logik denganmesejelektronikyangberkaitan;

(b) mencukupi untuk mengenalpasti penandatangan dan menunjukkan secukupnya kelulusan penandatangan terhadap maklumat yang ditandatanganinya;dan

(c) boleh dipercayai dengan sewajarnya bagi maksud hal keadaan tandatangan itu

dikehendaki.Suatutandatanganelektronik adalahsewajarnyabolehdipercayaijika:

(i) cara menghasilkan tandatangan elektronik itu dikaitkan dengan dan di bawah kawalan penandatangan itusahaja;

(ii) apa-apa perubahan yang dibuat kepada tandatangan elektronik itu selepas masa penandatanganan itu bolehdikesan;dan

(iii) apa-apa perubahan yang dibuat kepada dokumen itu selepas masa penandatanganan itu boleh dikesan.5

Dalam kes Yam Kong Seng & Anor v. Yee

Weng Kai6, Mahkamah Persekutuan memutuskan bahawa tandatangan tidak semestinya bertulis. Adalah mencukupi jika terdapat apa-apa tanda, bertulis atas tidak, yang mengenali perbuatan pihak tersebut, mungkin dalam bentuk tandatangan atau melalui apa-apa ciri tertentu untuk membezakan orang itu sahaja, maka pengakuan itu telah ditandatangani. Secara analogi, kertas konvensional telah diganti oleh telefon bimbit, yang mempunyai ciri-ciri yang boleh menyimpan maklumat atau transmisi seperti SMS, yang mana nombor telefon mewakili pemanggil atau penghantar pesanan itu. Keperluan undang-undang untuk ditandatangan dipatuhi kerana penghantar itu telah dikenal pasti sewajarnya malah diakui olehnya.

Kesimpulannya, walaupun tandatangan elektronik telah lama diterima pakai di Malaysia, penggunaannya tidak lah terlalu meluas terutamanya di universiti awam. Dengan perubahan cara kerja pada hari ini yang menghalang pertemuan secara fizikal, penggunaan tandatangan elektronik adalah satu cara yang boleh dipraktikkan untuk meningkatkan kecekapan dan memastikan dokumen-dokumen penting dapat ditandatangani supaya pelaksanaanya tidak terjejas.

2 Seksyen 5, Akta Perdagangan Elektronik 2006

3 Seksyen 5, Akta Perdagangan Eleketronik 2006

4 Seksyen 7(2), Akta Perdagangan Elektronik 2006

5 Sekyen 9, Akta Perdagangan Elektronik 2006

6 [2014] 4 MLJ 478

Pejabat Penasihat Undang-Undang Aras 2, Bangunan Canselori, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu

SIDANG REDAKSI

Penaung

Prof. Dato’ Dr. Nor Aieni Haji Mokhtar vc@umt.edu.my

Ketua Pengarang Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

Pengarang Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Penyelaras Bahan Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt.edu.my

Noor Akmal Mamat@Aziz noor.akmal@umt.edu.my

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU. Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT. Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali. UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi.

© 2020 Hak Cipta Terpelihara

BERITA UNDANG-UNDANG

PROSIDING MAHKAMAH RAYUAN DISIAR SECARALANGSUNG

PUTRAJAYA, 22 April 2020: Esok akan mencatatkan sejarah dalam Badan Kehakiman apabila buat kali pertama kes Mahkamah Rayuan akan disiarkan secara langsung secara dalam talian.

Menurut kenyataan yang dikeluarkan Unit Komunikasi Korporat, Pejabat Ketua Pendaftar MahkamahPersekutuanMalaysia,langkahitubagi membolehkan orang awam untuk melihat secara langsung pendengarankes yangdijalankanseperti di mahkamah terbuka dan juga memastikan akses kepadakeadilanadalahberterusan.

Siaran langsung pendengaran kes itu akan diadakan pada jam 10 pagi esok melalui portal rasmiBadanKehakimanMalaysia.

“Sehubungan itu, orang ramai boleh menyaksikan siaran langsung tersebut melalui pautan berikut:http://www.kehakiman.gov.my/,”katanya.

Dalam situasi pandemik COVID-19 dan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) yang telah dikuatkuasakan oleh kerajaan, Badan Kehakiman Malaysia telah menjalankan pendengaran kes-kes tertentusecaradalamtalian.

Bagi melengkapkan dan menyokong pendengaran kes secara dalam talian ini, Badan Kehakiman maju selangkah lagi dengan melaksanakan projek perintis iaitu siaran langsung pendengaran kes secaradalamtalian.

Pendengaran rayuan esok akan membabitkan tiga perayu iaitu-ZhoaFangliang,JinHaifangdanZhu CunhuaterhadapSyarikatPengangkutanSatuHati SdnBhd.

Sejak PKP dilaksanakan pada 18 Mac, mahkamah masih boleh mendengar permohonan reman, pendakwaan kes baharu, permohonan kes jenayah, semakan keputusan mahkamah rendah danpengurusankesbiasa. – BERNAMA

Sumber: BH Online

Sumber gambar: Google

Dari Meja Penasihat Undang-Undang

Assalamualaikum w.b.t.

Pertama sekali saya panjatkan kesyukuran ke hadrat Ilahi di atas penerbitan Legal Buzz isu ke-2. Dalam kesibukan mengisi kembali perancangan dan tugasan yang tergendala semasa Perintah Kawalan Pergerakan (PKP), kami masih diberikan ilham dan kesempatan masa untuk terus menyumbang sedikit ilmu dan pengetahuan yang ada untuk dikongsikan dengan warga UMT keseluruhannya.

Isu kali ini membincangkan isu-isu perundangan yang melibatkan integriti Beberapa isu penting dikupas dalam edisi kali ini bagi memberikan penerangan kepada warga betapa pentingnya untuk bertindak secara beramanah kepada kuasa dan tugas, telus, mengelakkan konflik kepentingan dan patuh kepada undang-undang dan peraturan yang berkuatkuasa.

Bagi memantapkan lagi pengurusan integriti di UMT, Pejabat Penasihat Undang-Undang telah mengambil inisiatif menganjurkan Bengkel Taskforce Penggubalan “Whistleblowing Policy and Procedure” dan “No Gift Policy” pada 15 – 16 Julai yang lalu. Hasil daripada Bengkel tersebut, Whistleblowing Policy dan Procedure dan No Gift Policy yang lengkap dan komprehensif telah dihasilkan, yang mana kedua-duanya telahpun diluluskan pemakaiannya oleh Lembaga Pengarah UMT. Kedua-dua polisiini ada dibincangkan secara ringkas di dalam edisi ini.

Memetikkata-kataYBhg.Dato’AliHamsa, mantan KetuaSetiausahaNegara,“integritiperludilihatdan dihayati dalam konteks lebih luas. Integriti bukan sahaja bermakna kita perlu menjauhkan diri dari amalan rasuah, penyelewengan dan salah guna kuasa, konsep integriti membawa kepada nilai-nilai amanah,bolehdipercayai,jujur,taatdanmempunyaisifatkeperibadianyangteguh.Integritijugabererti sentiasa menghargai serta memelihara kepentingan organisasi dan hak orang awam, malahan kepentingan organisasi, perkhidmatan serta negarahendaklahmengatasikepentingandirisendiri”.

Semoga kupasan artikel edisi kali akan dapat dimanfaatkan oleh warga UMT dan memberikan motivasi untuk kita semua terus memberikan perkhidmatan yang terbaik dan berintegriti kepada UMT. Selamat Membaca!

#umtsohor #ppuumesrawarga

Salam hormat,

Dr.

Penasihat Undang-Undang UMT

Fahirah Syaliza Mokhtar

PERUTUSAN NAIB CANSELOR

Bismillahirahmanirrahim

Assalamualaikum w.b.t.

Kupasan isu perundangan berkaitan integriti dalam isu ke-2 Legal Buzz ini membuatkan saya teringat kepada hadis Nabi S.A.W yang bermaksud, “Sesungguhnya Allah S.W.T menyukai apabila seseorang daripada kamu melakukan sesuatu pekerjaan, dia melakukan dengan itqan”. “Itqan” bermaksud menyempurnakan atau melaksanakan pekerjaan sebagaimana yang dikehendaki tanpa kurang sedikitpun dengan sesempurna mungkin disertai usaha yang kuat agar tidak terlewat daripada waktu yang ditetapkan. Dalam maksud yang lebih ringkas,“profesional,terbaikdanberintegriti”.

Integriti bukan bermula dari pejabat atau organisasi. Integriti bermula dari dalam diri sendiri. Integriti perlusentiasadipupukagarianyasentiasasuburdan menjadisebahagiandaripadacarahidup.Punca ketirisan integriti biasanya adalah daripada individu itu sendiri. Kelompangan atau kelemahan dalam prosedurdansistempengurusanmungkinmembukapeluangkepadapenyelewengan,namunindividu yang berintegriti pasti tidak akan menyalahgunakan kelompangan dan kelemahan tersebut untuk manfaat diri sendiri. Isu integriti bukan hanya terfokus kepada isu-isu rasuah sahaja, malah ia merupakan satu konsep yang lebih besar. Integriti sebenarnya adalah kesedaran, penghayatan dan pegangan teguh kepada nilai-nilaimurni untuk mencapaikecemerlangan diri dan juga organisasi.

Oleh itu, saya sangat menghargai penulisan artikel dalam edisi Legal Buzz kali kerana ianya sangat bertepatan dengan komitmen UMT untuk menjadi sebuah universiti awam yang berintegriti dan mementingkanpenyampaianperkhidmatanyangtelus,cekapdanberkualiti.Usahainidigalasbersama oleh Unit Integriti dan Pejabat Penasihat Undang-Undang di Canselori UMT yang bertindak sebagai pusatrujukanbagipengurusanisu-isuberkaitanintegritidiUMT.PelaksanaanfungsiUnitIntegritiharus berfokus, terancang, efisen dan mencapai keberhasilan melalui pelaksanaan inisiatif-inisiatif penginstitusian integriti, pencegahan, pematuhan, pengesanan salah laku dan tindakan punitif. Saya amat berharap agar seluruh warga UMT menghayati aspirasi ini dan berganding bahu dengan pihak pengurusan untuk mempertingkatkan governan, integriti dan menghapuskan keseluruhannya segala bentuk rasuah, penyelewengan dan salah guna kuasa diUMT.

Akhir sekali, saya mengucapkan tahniah kepada Pejabat Penasihat Undang-Undang UMT di atas penerbitan isu ke-2 Legal Buzz. Semoga ianya memberikan ilmu yang bermanfaat kepada semua warga UMT.

Sekian. Terima kasih.

#umtsohor

Prof. Dato’ Dr. Nor Aieni Haji Mokhtar

Naib Canselor

UniversitiMalaysia Terengganu

PEMBERIAN HADIAH: Ada udang di sebalik batu?

Oleh:

Muhammad Hafizuddin Zakaria Pegawai Undang-Undang UMT

Mutakhir ini, Universiti Awam (UA) bukan hanya berfungsi sebagai sebuah gedung ilmu yang tertumpu kepada pengajaran, pembelajaran, penyelidikan, penerbitan dan pemindahan ilmu semata-mata, bahkan turut berperanan untuk menjana pendapatan sendiri bagi mengurangkan kebergantungan kepada dana Kerajaan sekaligus dapat terus berfungsi dengan kapasitiyang maksimum.

Kepelbagaian fungsi dan peranan baharu ini telah menjadikan persekitaran kerja di UMT menjadi kompleks. Dalam usaha mencapai prestasi dan sasaran kerja yang ditetapkan, keperluan kepada kerjasama strategik yang melibatkan banyak pihak ketiga seperti kontraktor, pembekal, konsultan, agen, pemberi tajaan dan pihak lain yang memberikan perkhidmatan kepada UMT, tidak dapat dielakkan

perayaan. Walaupun mungkin niat pemberi hadiah adalah ikhlas sebagai tanda penghargaan kepada seseorang, ianya juga boleh disalah tafsir di mana hadiah tersebut diberi bagi tujuan untuk mendapat balasan tertentu sekaligus boleh menjejaskan integriti, ketelusan dan profesionalisme seseorang staf UMT.

Justeru itu, bagi mengelakkan perlanggaran konflik kepentingan yang boleh menyebabkan mana-mana staf UMT dituduh di bawah manamana undang-undang berkaitan rasuah1 di Malaysia, Lembaga Pengarah UMT telah meluluskan Polisi Tanpa Hadiah UMT selaras dengan Peraturan 7 (1), Jadual Kedua, Bahagian V, Peraturan-Peraturan Tatatertib Badan-Badan Berkanun, Akta Badan-Badan Berkanun (Tatatertib dan Surcaj) 2000.

Seseorang pegawai tidak boleh

menerima atau memberikan dan tidak bolehmembenarkanisteriatausuaminya atau mana-mana orang lain untuk menerima atau memberikan bagi

pihaknya apa-apa hadiah, sama ada

dalam bentuk zahir atau selainnya, daripada atau kepada mana-mana

orang, persatuan, badan atau kumpulan orang jika penerimaan atau pemberian

hadiah itu dalam apa-apa segi

Amalan memberi hadiah merupakan adat

dalam sosio budaya masyarakat. Seperti kata

pepatah “biar mati anak jangan mati adat” .

Amalan ini turut dibawa dalam perhubungan

kerjasama dengan pihak ketiga terutamanya

dalam majlis rasmi, keraian mahupun musim

mempunyai kaitan, sama ada secara langsung atau tidak langsung, dengan tugas rasminya

- Petikan Peraturan 7(1)

1 Antara lainnya Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 2009 & Kanun Keseksaan Malaysia

Sumber gambar: Google

Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia2009pulamemperuntukkanmeminta, menerima atau menawar atau memberi apa-apa suapan termasuk hadiah yang berkaitan dengan urusan prinsipal atau tugas rasminya boleh menjadi satu kesalahan di bawah seksyen 16, seksyen 17 (a) dan (b), seksyen20,seksyen21(a),(b),(c)dan(d),dan seksyen 23.

Oleh itu, seseorang staf UMT DILARANG untuk menerima hadiah dan tidak boleh membenarkanisteriatausuaminyaataumanamana pihak lain untuk menerima hadiah bagi pihaknya jika penerimaan hadiah itu mempunyai kaitan sama ada secara langsung atau tidak dengan TUGAS RASMINYA

Namun demikian, seseorang staf UMT dibenarkan untuk menerima hadiah dalam kapasititugas rasminya dalam situasi berikut:3

(a) Hal keadaan semasa penerimaan hadiah dibuat adalah sukar ditolak;

(b) Penolakan hadiah yang diberi berkemungkinan akan menjejaskan hubungan baik antara UMT dengan pihak ketiga; atau

(c) Ragu-ragu sama ada nilai semasa hadiah itu diterima adalah sepadan atau tidak4

Dalam keadaan di atas, staf berkenaan hendaklah dengan sesegera mungkin menyerahkan laporan bertulis kepada Ketua Jabatannya yang mengandungi keterangan lengkap dan anggaran nilai hadiah dan keadaan di mana hadiah itu diterima untuk mendapat kelulusan

ILUSTRASI 2

Seorang pegawai B telah meminta Kontraktor DEF untukmenghadiahkansebuahkeretauntuk majlis perkahwinan anaknya, sebagai dorongan bagi mempercepatkan pengesahan laporan tuntutan kerja pembangunan.

Perbuatan B itu satu kesalahan rasuah kerana meminta hadiah iaitu sebuah kereta.

Sesuatu hadiah boleh ditakrifkan sebagai apaapa barang berharga sama ada dalam bentuk wang atau barangan (in-kind) seperti tambang percuma, saham, tiket loteri, kemudahan pelancongan, penggunaan kemudahan percuma, diskaun, perbelanjaan keraian, perkhidmatan, keahlian kelab, segala bentuk komisen, hamper, barang kemas, barang hiasan dan apa jua bentuk barang yang mempunyainilaikepada staf UMT2

ILUSTRASI 1

Seorang pegawai J di Jabatan ABC telah membantu Kontraktor XYZ mendapat tawaran kerja di Jabatannya. Sebagai menghargai

bantuan pegawai tersebut, Kontraktor XYZ telahmenghadiahpakejpercutiankeMaldives kepada pegawai J. Tindakan pegawai J menerima hadiah tersebut boleh menjadi satu kesalahan rasuah.

Bagi menilai kewajaran penerimaan sesuatu hadiah oleh mana-mana staf, Ketua Jabatan hendaklah mempertimbangkan syarat-syarat berikut5:

(a) memastikanbahawahadiahyangditerima dibenarkan di bawah Peraturan Tatatertib Badan Berkanun, Akta Badan Berkanun (Tatatertib & Surcaj) 2000;

(b) hadiah yang diterima tidak menimbulkan kecurigaan bahawa staf tersebut telah menggunakan kedudukan untuk menerima hadiah itu;

(c) kekerapanstaftersebutmenerimahadiah;

(d) hubungan antara staf dengan pihak ketiga yang berkaitan khususnya dengan peranan dan tugasnya sebagai penjawat UMT; dan

(e) kepentingan jabatan atau UMT secara keseluruhan.

4 Perenggan 2 Polisi Tanpa Hadiah UMT – Takrifan bentuk, amaun atau nilai hadiah sepadan atau tidak sepadan

5 Perenggan 4.3.1 Polisi Tanpa Hadiah UMT

2 Perenggan 2, Polisi Tanpa Hadiah UMT

3 Perenggan 4.1.1 Polisi Tanpa Hadiah UMT

Sumber gambar: Google

Setelahpenilaianyangsewajarnyatelahdibuat berdasarkan kriteria yang dinyatakan tersebut, Ketua Jabatan boleh memutuskan6 sama ada:

(a) membenarkan staf tersebut menyimpan hadiah itu;

(b) mengarahkan staf mengembalikan hadiah kepada pihak ketiga;

(c) hadiah tersebut disimpan oleh Jabatan; atau

(d) menyumbangkanhadiahitukepadabadan kebajikan

PERTIMBANGAN KETUA JABATAN:

1. Pastikan hadiah yang diterima dibenarkandibawahAkta605

2. Tiada kecurigaan bahawa hadiah diterima kerana staf menggunakan kedudukannya sebagai penjawat UMT

3. Kekerapan staf berkenaan menerima hadiah

4. Hubungan staf dengan pihak ketiga yangberkaitan

5. Kepentingan jabatan dan UMT keseluruhannya

Walau bagaimanapun, seseorang staf UMT boleh menerima hadiah dalam kapasititugas rasminya jika hadiah tersebut bernilai RM250.00 atau kurang di mana hadiah tersebut dalam bentuk7:

(a) lencana (plaque) atau pennant atau barang kraftangan;

(b) bertujuan untuk promosisepertipen, diari, buku nota, kalendar dan sebagainya; atau

(c) yang cepat rosak dan tidak tahan lama seperti bunga, makanan dan sebagainya.

Staf UMT boleh menerima hadiah dalam kapasiti tugas rasminya jika hadiah tersebut bernilai RM250.00 atau kurang, dan hadiah tersebut bukan dalam bentuk wang tunai

Walau apapun yang dinyatakan di atas, penerimaan hadiah tetap menjadi suatu kesalahan seandainya penerimaan hadiah itu diminta atau mempunyai niat rasuah/niat jenayah untuk mendapatkan apa-apa balasan berkaitan dengan tugas rasminya8 .

Penerimaan hadiah tetap menjadi suatu kesalahan seandainya penerimaan hadiah itu diminta atau mempunyai niat rasuah atau niat jenayah untuk mendapatkanapa-apabalasanberkaitan dengan tugas rasminya

Seandainya mana-mana staf UMT yang didapati membuat penerimaan hadiah secara salah boleh dikenakan tindakan tatatertib dan dalam kes yang lebih serius laporan kepada pihak berkuasa seperti Suruhanjaya

Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) atau

Polis Diraja Malaysia (PDRM) boleh dibuat9

Dalam kes Subramaniam Murugan lwn. PP10 , Mahkamah Tinggi Shah Alam telah mengekalkan sabitan bersalah dan hukuman yang dikenakan terhadap seorang Guru Besar Sekolah yang telah menerima dua keping cek bernilai RM1,500.00 dan RM2,900.00 tanpa balasan daripada operator kantin di sekolahnya. Perayu menghujahkan bahawa bayaran tersebut adalah sumbangan atau derma untuk kegunaan sekolah. Mahkamah walau bagaimanapun memutuskan Perayu gagal membuktikan bahawa cek yang diterima tersebut adalah sebagai derma atau sumbangan kerana tiada resit rasmi dikeluarkan dan penerimaan dibuat secara rahsia.

Justeru, staf UMT adalah dinasihati untuk berhati-hati dalam membuat apa-apa bentuk penerimaanhadiahterutamanyadalamkapasiti tugas rasminya agar integriti, ketelusan dan profesionalisme seseorang staf UMT tidak dikompromi sekaligus dapat menjaga nama baik dan reputasi UMT. Bak kata pepatah, “arang habis besi binasa, jangan sampai nasi menjadibubur”

9 Perenggan 8 Polisi Tanpa Hadiah UMT

10 [2018] 1 LNS 1121

6 Perenggan 4.3.2 Polisi Tanpa Hadiah UMT

7 Perenggan 4.1.3 Polisi Tanpa Hadiah UMT

8 Perenggan 4.4 Polisi Tanpa Hadiah UMT

PERLINDUNGAN PEMBERI MAKLUMAT DI BAWAH POLISI DAN PROSEDUR “WHISTLEBLOWING” UMT

Oleh: Roslina

Ghazali

Ketua Pegawai Undang-Undang UMT

Istilah “peniupan wisel’ atau

“whistleblowing” pertamakali digunakandi

Amerika Syarikat (“AS”) pada tahun 1963

dalam kes Otto Opeka. Dalam kes ini, Opeka seorang penjawat awam telah memberikan

dokumen rahsia mengenai risiko keselamatan dalampentadbiranASkepadaKetuaPenasihat JawatankuasaKecilSenatKeselamatanDalam

Negeri (Senate Subcommittee on Internal Security). Namun sejarah istilah

“whistleblowing” ini dikatakan berasal dari

amalan English Bobbies atau anggota polis

Inggeris yang meniup wisel mereka apabila mereka melihat kejadian jenayah untuk memberi amaran kepada orang awam mengenai ancaman bahaya dan juga mendapatkan bantuan daripada anggota polis yang lain1

“Whistleblowing” telah ditafsirkan dengan pelbagai definisi berbeza antaranya tindakan kebebasan bersuara, mekanisme anti-rasuah dan pengurusan konflik dalaman. Aktivitis AS, Ralph Nader pada tahun 1971 telah menafsirkannyasebagai,“perbuatanlelakidan wanita yang mempercayai bahawa kepentingan umum mengatasi kepentingan organisasi perkhidmatannya, “meniup wisel” yang organisasi tersebut terlibat dalam aktiviti rasuah, haram, penipuan atau berbahaya” . 2

Dalam Polisi dan Prosedur Whistleblowing UMT (“WBPP UMT”), “whistleblowing” ditafsirkan sebagai pendedahan atau pelaporan secara sukarela oleh seseorang yang mempunyai pengetahuan atau akses kepada data, kejadian atau maklumat

1 https://www.lawteacher.net/free-law-essays/employmentlaw/introduction-to-the-process-of-whistleblowingemployment-law-essay.php

mengenai kelakuan tidak wajar yang dilakukan oleh mana-mana pegawai UMT termasuk pihak pengurusan tertinggi dan ahli Lembaga Pengarah.

“whistleblowing” ditafsirkan sebagai pendedahan atau pelaporan secara sukarela oleh seseorang yang

mempunyai pengetahuan atau akses

kepada data, kejadian atau maklumat mengenai kelakuan tidak wajar yang dilakukan oleh mana-mana pegawai

UMT termasuk pihak pengurusan tertinggi dan ahli Lembaga Pengarah

Kelakuantidakwajardidefinisikansebagaiapaapa kelakuan yang jika terbukti, menjadi suatu kesalahan tatatertib atau kesalahan jenayah. WBPP UMT menyenaraikan jenis kelakuan tidak wajar yang merangkumi salah laku akademik dan penyelidikan, penyelewengan kewangan dan lain-lain salah laku seperti termaktub didalam Akta 6053

“Kelakuan tidak wajar” bermaksud apaapa kelakuan yang jika terbukti, menjadi suatukesalahantatatertibataukesalahan jenayah

Antara contoh kelakuan tidak wajar ialah salah guna kuasa, rasuah, pecah amanah, sabotaj, memalsukan dapatan penyelidikan, melakukan gangguan seksual dan sebagainya.

2 http://ssrn.com/abstract=1753180

3 Akta Badan-Badan Berkanun (Tatatertb dan Surcaj) 2000

Orang yang membuat laporan mengenai kelakuan tidak wajar tersebut dikenali sebagai “whistleblower” atau “pemberi maklumat”. Pemberimaklumatbolehdikategorikankepada dua iaitu pemberi maklumat dalaman dan pemberi maklumat luaran. Pemberi maklumat

dalaman adalah pegawai UMT sendiri yang membuat laporan mengenai kelakuan tidak wajar yang dilakukan oleh mana-mana

penjawat atau ahli Lembaga Pengarah UMT

Manakalapemberimaklumatluaranadalahbila manaorangyangberadadiluarUMTmembuat

laporan mengenai kelakuan tidak wajar oleh penjawat atau ahliLembaga Pengarah UMT4

Antara objektif penggubalan WBPP UMT adalah untuk menggalakkan aduan salah laku atau kelakuan tidak wajar yang melibatkan penjawatUMTdilaporkankepadaUMTsupaya ianya dapat diambil tindakan melalui peraturan dan tatacara yang berkuatkuasa di UMT. Bagi memastikanobjektifinitercapai,adalahpenting untuk meyakinkan pemberi maklumat bahawa mereka boleh membuat aduan tanpa perlu merasa bimbang atau takut ianya memberikan kesan kepada perkhidmatan mereka di UMT. Justeru, perlindungan kepada pemberi maklumat adalah inti patikepada WBPP UMT.

Perlindungan kepada pemberi maklumat di bawah WBPP UMT:

1. Perlindungan Maklumat Sulit

2. Perlindungan terhadap Tindakan yang Memudaratkan

3. Kekebalan dari Tindakan Sivil oleh UMT

WBPP UMT menjamin tiga jenis perlindungan kepada pemberi maklumat sebagaimana yang diperincikan dibawah.

(a) Perlindungan maklumat sulit pemberi maklumat. Dalam hal ini, WBPP UMT menjamin identiti pemberi maklumat akan kekaldisimpansebagaisulitdantidakakan didedahkan kepada mana-mana pihak. Dalam keadaan di mana, rakaman

4 Mohd Ali, A. N., Rahman, A. A. & Yaacob, N. (2018). Akta Perlindungan Pemberi Maklumat 2010: Adakah Selari Dengan Kehendak UNCAC Dan UNCAC Implementation

pernyataan pemberi maklumat diperlukan semasa proses siasatan, Ketua Unit Integriti UMT hendaklah mendapat persetujuan pemberi maklumat terlebih dahulu

(b) Perlindungan terhadap tindakan yang memudaratkan. Aduan boleh dibuat kepada Ketua Unit Integriti sekiranya pemberi maklumat merasakan dia telah dikenakan tindakan yang memudaratkan oleh mana-mana pihak di dalam UMT akibat daripada pelaporan kelakuan tidak wajar yang telah dibuat

(c) Kekebalan dari tindakan sivil yang mungkin diambil oleh UMT. Pemberi maklumat tidak tertakluk kepada apa-apa liabiliti sivil atau apa-apa liabiliti yang berbangkit melalui proses pentadbiran, termasuk tindakan tatatertib, dan tiada tindakan, tuntutan atau desakan boleh diambil atau dibuat oleh UMT terhadap pemberi maklumat kerana membuat pendedahan kelakuan tidak wajar.

“Tindakan yang Memudaratkan”

termasuk:

(a) tindakan yang menyebabkan kecederaan, kehilangan atau kerosakan

(b) ugutan atau gangguan;

(c) gangguan terhadap pekerjaan sah atau mata pencarian manamana orang, termasuk diskriminasi, penamatan perkhidmatan, penurunan pangkat, gantung kerja, keadaan yang merugikan, penamatan atau layanan buruk berhubungan dengan pekerjaan, kerjaya, profesion, tred atau perniagaan mana-mana orang atau pengambilan tindakan tatatertib

Review Group (IRG) Dan Conference of States Parties (COSP)? International Journal of Law, Government and Communication, 3 (13), 81-90.

Bagi mendapat perlindungan di bawah WBPP UMT, pemberi maklumat hendaklah membuat laporan dengan suci hati (bona fide). Elemen bonafide dianggap tiada sekiranya

(a) pemberi maklumat tidak mempunyai pengetahuan secara langsung atau asas fakta mengenaikelakuan tidak wajar itu;

(b) pemberi maklumat mengetahui bahawa laporan itu atau isi kandungannya adalah palsu atau remeh atau menyusahkan; atau

(c) terdapat keadaan lain yang mungkin menunjukkan bahawa laporan itu dibuat dengan niat jahat, mempunyai motif tersembunyi atau dibuat untuk keuntungan peribadi.

Laporan kelakuan tidak wajar hendaklah dibuatdenganniatsucihati,bukanpalsu, berniatjahatataubersifatfitnah.Laporan hendaklahberdasarkankepadafaktadan tidak bersifat spekulatif

Perlindungan kepada pemberi maklumat boleh dibatalkan, jika berdasarkan penyiasatan yang dibuat mendapati―

(a) pemberi maklumat tidak membuat laporan dengan bonafide;

(b) pemberi maklumat telah terlibat dalam kelakuan tidak wajar yang dilaporkan;

(c) pemberi maklumat membuat laporan semata-mata atau sebahagian besarnya dengan tujuan untuk mengelakkan pemecatan atau tindakan tatatertib yang lain; atau

(d) laporan itu mempersoalkan dasar atau sebarang keputusan yang dibuat oleh pengurusan tertinggi atau Lembaga Pengarah UMT

Mana-mana orang yang ingin dilindungi di bawah WBPP UMT perlu membuat laporan atau aduan kelakuan tidak wajar melalui saluran yang betul. Saluran rasmi bagi pelaporankelakuantidakwajaryangditetapkan dibawahWBBPUMT ialah Ketua Unit Integriti. Jikaaduantersebutdibuat kepadamana-mana

pegawai lain di dalam UMT, pegawai yang menerima aduan tersebut hendaklah dengan

5 https://en.wikipedia.org/wiki/Enron_scandal

segera menyerahkan aduan tersebut kepada Ketau Unit Integriti bagi membolehkan perlindungan diberikan kepada pemberi maklumat. Perlindungan kepada pemberi maklumat bermula pada saat aduan diterima oleh Ketua Unit Integriti.

Aduan boleh dibuat secara bertulis dengan menggunakan borang yang ditetapkan. Dalam hal ini, pemberi maklumat hendaklah membekalkan dokumen atau keterangan sokongan berkaitan kelakuan tidak wajar yang dikatakan telah berlaku. Dokumen sokongan haruslah mencukupi untuk menyokong aduan yang dibuat. Aduan dan dokumen sokongan yang dibekalkan oleh pemberi maklumat adalah termasuk dalam kategori “maklumat sulit”dibawahdefinisi WBPP UMT.

MAKLUMAT SULIT termasuklah

1. maklumat tentang identiti, gred, jawatan atau lain-lain maklumat peribadipemberimaklumat

2. maklumat tentang orang yang didedahkanolehpemberimaklumat

3. maklumat yang didedahkan oleh pemberimaklumat

4. maklumat yang, jika didedahkan, bolehmenyebabkanmudaratkepada mana-manaorang

Pemberi maklumat memainkan peranan yang penting dalam usaha UMT membenteras sebarang bentuk penyelewengan, rasuah dan salahgunakuasa.DenganadanyaWBPPUMT diharapkan penjawat UMT dan pemegang taruh yang lain tidak akan teragak-agak untuk tampil dan mendedahkan sebarang kelakuan tidak wajar yang berlaku di UMT. Skandal terkenal“ENRON”diASwajardijadikancontoh di mana keberanian Shirley Watkins mendedahkan penyelewengan akaun dalam laporan kewangan ENRON kepada Ketua

Pegawai Operasi ENRON, Kenneth Lay telah menyebabkan keruntuhan empayar Enron Corporation. Shirley Watkins telah diangkat sebagaiwiradandinamakansebagai“Persons oftheYear2002”olehmajalahTIME5 .

Section 17A of the MACC Act 2009: Impact on Board of Directors of Malysia’s Public University

By: Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar UMT Legal Advisor

The new section 17A of the Malaysian Anti-Corruption Commission Act 2009 (“MACC Act 2009” imposes corporate liabilityonMalaysiancommercialorganisations. The implementation of Section 17A of the MACC Act 2009, which takes effect on 1 June 2020, allows for the prosecution of commercial organisations and related persons should the individual associated with the business organisation commit corruption offences. The section states as follows:

17A. Offence by commercial organisation

1. A commercial organisation commits anoffence if a person associated with the commercial organisation corruptly gives, agrees to give, promises or offers to any person any gratification whether for the benefit of that person or another person with intent

(a) to obtainorretainbusiness forthe commercialorganisation;or

(b) to obtain or retain an advantage in the conduct of business for the commercialorganisation.

This section governs the crime of misconduct committed by a commercial organisation in which any person ‘associated’ with the company could be liable if the person gives, agrees to give, promise or offers to any person gratification with the intent to obtain or retain a business or retain an advantage in the conduct of business for the commercial organisation Upon conviction under Section 17A of the

MACC Act 2009, a commercial organisation may be liable to a fine of no less than ten times the value of the gratification in question or RM1,000,000.00, whichever is higher, or to imprisonment for a term not exceeding twenty years, or both.

The purpose of Section 17A of the MACC Act 2009istofacilitatethegrowthanddevelopment of a corruption-free business environment and to encourage all business organisations to opt for fair and proportionate measures to ensure that their business operations do not include acts of corruption and/or corruption.

The Law

Accordingly, where an offence is committed by a commercial organisation, the director, manager, partner or any employee of the businessorganisationshall bedeemed tohave committed the offence unless it can be proven that the offence was committed without the consent of the person and that due diligence is required to prevent the commission of the offence.

“Director” includes anypersonoccupyingthe position of director of a corporation by whatevernamecalledandincludesaperson in accordance with whose directions or instructions the majority of directors of a corporation are accustomed to act and an alternateorsubstitutedirector.

– Definition of “Director”, section 2, CompaniesAct2006

Section 210, Companies Act 2016 further definesDirectorincludeschiefexecutiveofficer, chief financial officer, chief operating officer or any other person primarily responsible for the management of the company. What is importantisthattheimplieddefinitionofdirector is also a person, although does not hold any postinthecompany, butthefactthatthe board of directorsareusedtoactorreceivesdirection fromthisperson,isdeemedtobeadirectorand could also be liable under Section 17A of the Act.

Thisisinaccordancewithsection17A(b)which further stipulates that even if that person holds no title or position in the company, as long as the prosecutor can prove that person is concerned in management of the company's affairs, that person can be charged under this provision. The clause further specifies includes a person not holding a position in the organisation but performing services on behalf of or for the organisation shall also be liable. The provision of the law casts a broad net to ensurethattheresponsiblepersonisliableand the questionofhisposition shallbe determined by reference to all circumstances and not simply the nature of the relationship between him and the business organisation.

It is a defence if the person can prove that he hasnotconsentedorsupporttotheoffenceand proved that he has exercised due diligence to avoid the execution of the offence considering thenatureofhisworkandthecircumstances.It is also a defence of the commercial organisation if the commercial organisation successfully discharge its burden of proof that sufficient measures have been implemented within the commercial organisation to prevent the perpetration of an act of corruption by associates.

University’s Board of Directors

As far as of corporate liability is concerned, members of the Board of Directors of public universitiescannotbefoundaccountableunder section 17A MACC Act 2009 as public universities are an independent autonomous publicinstitutionrecognisedasfederalstatutory bodies but still need to comply with the same

governance structure with regards to salary scale, promotion requirements and procedures as the civil service.

Section 17A explicitly stipulates that the provisionappliestocommercialorganisationas defined in section 17A(8) While public universities receive government

“Commercial organisation” means a company incorporated under the Companies Act 2016 [Act 777], a partnershipunderthePartnershipAct1961 [Act 135] and carries on a business in Malaysia or elsewhere; or a partnership wherever formed and carries on a business or partof abusiness inMalaysia.

– Section17A(8), MACCAct 2009

funding and are directly regulated by the government by extensive legislation, public universities are also granted autonomous status in which the university can operate in a corporate behaviour manner as long as the Board adheres to the powers conferred under the Universities and University Colleges Act 1971, the University’s Constitution, financial regulation and procedures, statutes and regulation that are in force in the universities.

However,itispertinenttonotethatthedirectors of the board of the public universities may be affected and liable under section 17A as some arealsoboarddirectorsofauniversity’swhollyowned company or its subsidiaries.

In order to ensure such corruption does not breedwithinthecompany,inrelationtoSection 17A, the Prime Minister’s Office has issued Ministerial Guidelines on what will constitute such “adequate procedures” to be enforced within the company. The Guidelines must be adopted, communicated, implemented and enforced within the company and should also be extended to the universities to prevent the directors from acting unethically. In essence, the Guidelines outline the “T.R.U.S.T” principles for the establishing of “adequate procedures”

The T.R.U.S.T Principles

(1) Top level commitment (Board of Directors and Top Management)

The company and university (collectively referred as “organisations”) must exercise the highest level of integrity and ethics. The applicablelawsandregulatoryrequirementson anti-corruption should be fully complied with, and the key corruption threats must be effectively managed. This is to provide assurance to its stakeholders that the organisations operate in compliance with its policies and regulatory requirements. An anticorruption compliance program needs to be established, maintained, and periodically reviewed. It must be communicated internally and externally to encourage the use of any medium for coverage (whistleblowing). The results of any audit, risk assessment reviews, control measures and performance will be reported to all top-level management including the full Board of Directors, and to act upon them.

(2) Risk assessment

It is advisable to conduct comprehensive risk assessments, with intermittent assessments to be carried out whenever necessary. Risk assessment should be used to establish appropriate Top Management approved processes, systems, and controls to mitigate specific or potential corruption risks risks that the institution may be exposed to.

(3) Undertake controlmeasures

Appropriate controls and contingency measures, reasonable and proportionate to the nature and size of the organisations, are advised to be implemented and enforced to address any risk of corruption arising from weaknesses in the governance framework of the organisations. Due diligence and reporting channelsshouldbepartofthesaidcontrolsand measures. Top management to endorse policiesandprocedureswhichshouldbeup-todate and easy to access

(4) Systematic review, monitoring and enforcement

Top management is advised to ensure that regular reviews are carried out to assess the performance and effectiveness of the organisations’ anti-corruption program, and to ensurethat theprogramis effectivelyenforced. Reviews may take the form of an internal audit or a third party audit. Reviews should form the basis of any attempt to improve the organisations’ existing anti-corruption controls.

(5) Training and communication

Theorganisations’ anti-corruptionpolicyshould be made publicly available and employees shouldreceiveadequatetrainingtoensurethat theyhaveathoroughunderstandingoftheanticorruption position of the organisations. The responsibilitylieswithustobepreparedtotake the necessary measures to implement and enforce adequate procedures and anticorruption programs and policies to prevent and/or combat the actual and potential risks of corruption that the organisations may face.

Conclusion

The Board members are not bound by the StatutoryBodies(DisciplineandSurcharge)Act 2000 and therefore any misconduct or act of corruptionistobereported directlytoMACCor any other relevant enforcement agencies. However, the responsibility lies with us to be prepared to take the necessary measures to enforce and execute adequate procedures and anti-corruption programs and policies to avoid and combat the actual and potential risks of corruption that the university may face. In view of the above, the Board members of university, topmanagement,companyanditssubsidiaries must be informed of the rules and regulations surrounding the new Section 17A of the MACC Act 2009 to ensure that the appropriate procedures, anti-corruption policy are well accepted, implemented and enforced.

Pejabat Penasihat Undang-Undang Aras 2, Bangunan Canselori, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu

SIDANG REDAKSI

Penaung

Prof. Dato’ Dr. Nor Aieni Haji Mokhtar vc@umt.edu.my

Ketua Pengarang Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

Pengarang Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Penyelaras Bahan Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt.edu.my

Noor Akmal Mamat@Aziz noor.akmal@umt.edu.my

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU. Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT. Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali. UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi.

© 2020 Hak Cipta Terpelihara

SISIPAN KES UNDANG-UNDANG

NORLIZA MD. RADZI lwn. PENDAKWARAYA [2019] 1 NLS 936

Fakta Kes:

Perayu seorang Pengetua Sekolah memilih Orean Collection untuk membekalkan bekalan sekolah yang mana Perayu merupakan pemilik tunggal syarikat tersebut. Perayu telah dituduh dengan tiga pertuduhan di bawah seksyen 23 (1), Akta Pencegahan Rasuah Malaysia 2009 yang memperuntukkan, “mana-mana pegawai badan awam yang menggunakan jawatan dan kedudukannya untuk apa-apa suapan, sama ada bagi dirinya sendiri, saudaranya atau sekutunya, melakukansuatukesalahan”. Perayu telah didapati bersalah oleh Hakim Mahkamah Sesyen dan dijatuhkan hukuman 3 bulan penjara bagi setiap pertuduhan dan denda yang keseluruhannya berjumlah RM40,500.00. Perayu telah merayu ke Mahkamah Tinggi terhadap sabitan dan hukuman tersebut.

Pembelaan:

1. Perayu menghujahkan bahawa semua jumlah yang menjadi hal dalam ketiga-tiga pertuduhan digunakan untuk kepentingan Sekolah dan Perayu tidak pernah menggunakan atau mendapat apa-apa keuntungan daripadanya.

2. Perayu tidak mempunyai apa-apa kepentingan dalam pesanan Sekolah dan Perayu tidak menggunakan wang tersebut untuk kegunaan peribadi.

Keputusan:

Mahkamah Tinggi menolak rayuan Perayu atas alasan bahawa Perayu sebagai pegawai awam telah menggunakan jawatannya untuk melantik, meluluskan pesanan dan bayaran kepada Orean Collection yang beliau mempunyai kepentingan. PersoalansamaadaPerayumendapatfaedahatau tidak daripada tindakan tersebut bukanlah pembelaan kepada kesalahan ini.

Ulasan:

Dalam kes ini, jelas berlaku konflik kepentingan dalam tindakan yang dibuat oleh Perayu. Konflik kepentingan berlaku apabila seseorang berada dalam kedudukan untuk memperoleh keuntungan peribadi dari tindakan atau keputusan yang dibuat melaluitugas rasminya.

Sumber gambar: Google

Dari Meja Penasihat Undang-Undang

Assalamualaikumw.b.t.

Musim tengkujuh menjengah tiba dan 2020 semakin hampir melabuhkan tirainya. Walaupun banyak aktivitiduniaterpaksaditangguhkanatau bergerak perlahankeranaseranganCOVID-19,masatidak pernahberhentidanterusberjalan.UcapansyukuryangtidakterhinggadilafazkankepadaYangMaha Esa,kesuramancuacaketikamonsunbergelora tidak membantutkanusahakamiuntuk menerbitkan edisiterakhirLegalBuzzuntuktahunini.

COVID-19 telah mengubah lanskap kehidupan masyarakat dunia. Kebebasan individu untuk keluar rumahdanbersosialditempatawam disekatolehKerajaanbagimengekangpenularanpandemik ini yangtelah meragutnyawa lebih1.6jutaorangdiseluruhdunia.DibeberapabuahnegeridiAmerika Syarikat, rakyat telah mula keluar di jalan raya membantah perintah berkurung dan penguatkuasaan pemakaian topeng muka kerana dikatakan telah menyekat hak asasi mereka untuk bergerak dan bernafasdenganbebas.

Insiden yang berlaku di Amerika Syarikat itu mencetuskan idea kami untuk mengupas isu tentang kebebasanasasidalamkonteksMalaysiatermasukkebebasanbersuaradanmengeluarkanpendapat, kebebasanakademik dankebebasanberpolitik yang diberikankepadamahasiswa pascaPRU 2018. IsukebebasanasasidiMalaysiasentiasamenjadiperdebatanumum,terutamanyadikalanganaktivitis politikbukanKerajaandanpejuanghakasasimanusia.Walaupunkebebasanasasitermaktubdidalam Perlembagaan Persekutuan, hakikatnya kebebasan tersebut tidak mutlak kerana Kerajaan berhak untukmengenakansekatankebebasanasasimelaluiundang-undangbagimenjaminkeharmoniandan keamananNegara.

Saya amat mengharapkan agar artikel-artikel yang kami sajikan dalam edisi Legal Buzz kali ini dapat membuka dimensi baharu pemahamanparapembacatentangkebebasan asasi yang menjadi hak asas setiap warganegaraMalaysia.SelamatMembaca!

#umtsohor

#ppuumesrawarga

Salamhormat,

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar

Penasihat Undang-Undang UMT

PEJABAT PENASIHAT UNDANG-UNDANG, UNIVERSITI MALAYSIA TERENGGANU

PERUTUSAN NAIB CANSELOR

Bismillahirahmanirrahim

Assalamualaikumw.b.t.

Temakebebasan asasi yang diangkat dalam penulisan Legal Buzz kali ini mendorong saya untuk mengajak semua warga UMT untuk menghargai dan mensyukuri kehidupan yang aman dan harmoni di negara kita, Malaysia yang tercinta ini. Setiap dari kita, tidak kira latar belakang kaum dan agama dilindungi di bawah Perlembagaan Persekutuansecarasamaratatanpadiskiriminasi.

Begitulahsayamelihatkepelbagaian yang ada di UMT,samaadadari segi gender,kaum,akademik dankepakaran,semuanyasama-samamenyumbangkepadapembangunandankecemerlanganUMT. Sayasukamelihat“close-knitrelationship”yangadadiUMTyangbagisayasangatunikdanprogresif.

InidibuktikandengankejayaanUMTmendudukitempatke-195dalamLaporanRankingUniversitiAsia QS 2021. Buat pertamakalinya UMT berada dalam kelompok 200 universiti terbaik di Asia, mendaki 48 anak tangga dari pencapaian tahun lalu. Saya percaya kejayaan ini dicapai melalui kerjasama semua pihak yang disumbangkan dengan pelbagai cara tanpa mengira pangkat, jawatan dan kedudukan

Olehitu,wajaruntukkitamenjagahubunganbaikinidanjanganbiarkanianyadicemaridengansuarasuara sumbang yang membawa kepada fitnah, buruk sangka atau imej yang tidak baik kepada UMT dansesiapasahaja.Kebebasandankemudahankomunikasiyangadajanganlahdisalahgunakanatas dasar kebebasan bersuara. Begitu juga dalam mengeluarkan idea dan pendapat, janganlah diselindungkandenganalasankebebasanakademikuntuk mengecampihak yangkitatidakbersetuju dengannya.Apapunkebebasanyangdiberikanolehundang-undang,gunalahdenganwajar,berhemah danberintegriti.

Saya merasa seronok membaca penulisan Legal Buzz kali ini yang membincangkan isu yang jarang dibincangkan oleh mereka yang berada di luar bidang perundangan dan saya mengucapkan tahniah kepadaPejabatPenasihatUndang-Undang UMTdiatas penerbitanLegalBuzzisuke-3ini.Semoga semuawargaUMTdapatmengambilmanfaatdaripadacebisanilmuyangdikongsikan

Sekian.Terimakasih.

#umtsohor

Prof. Dato’ Dr. Nor Aieni Haji Mokhtar

NaibCanselor

UniversitiMalaysiaTerengganu

KEBEBASAN ASASI: HAK YANG

PERLU ANDA TAHU

Oleh: Roslina

Ghazali

Ketua Pegawai Undang-Undang UMT

KEBEBASAN ASASI

Kebebasan asasi atau “fundamental rights” membawa makna yang selari dengan apa yang biasanya ditakrifkan sebagai “hak asasi manusia” atau “human rights”. Secara ringkasnya kebebasan asasi bolehditafsirkansebagaihakyangdimilikioleh manusia secara semulajadi. Kebebasan asasi ini penting dalam menentukan taraf hidup dan kebebasan setiap warganegara dalam sesebuah negara. Di Malaysia, kebebasan asasiinitermaktubdalamBahagianII,Perkara 5 – 13, Perlembagaan Persekutuan. Oleh itu hak-hak tersebut adalah “dijamin” dan tidak boleh diambil atau dilucutkan melainkan Perlembagaan Persekutuan membenarkan nya.

PERKARA5: Kebebasan Diri

Perkarapalingasasdalamkebebasanasasi adalah hak seorang individu untuk hidup dan menjalani aktiviti harian dengan bebas. Kebebasan diri menekankan bahawa seseorang itu tidak boleh diambil nyawanya atau dilucutkan kebebasan dirinya melainkan ianyadiperuntukkanolehundang-undang.

Dalam kes Tan Tek Seng lwn. Suruhanjaya Perkhidmatan Pendidik & Anor [1998] 3 MLJ 289, Mahkamah Persekutuan memutuskan bahawa “kehidupan” di bawah Perkara 5 (1), Perlembagaan Persekutuan bukan sekadar bermaksud keberadaan semata-mata tetapi menggabungkan semua aspek yang merupakan bahagian daripada kehidupan itu sendiri seperti kualiti hidup, hak untuk bekerja, hak untuk mendapat persekitaran yang sihat dan bebas pencemaran.

Selanjutnya Perkara 5 (3) dan (4), Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan bahawa jika seseorang itu ditangkap oleh mana-mana pihak berkuasa, dia hendaklah dimaklumkantentangalasanpenangkapannya secepat mungkin. Seseorang yang ditangkap berhak untuk mendapatkan khidmat peguam pilihannya dan tidak boleh ditahanmelebihi24 jamtanpakebenaranmajistret.

“Kehidupan” di bawah Perkara 5 (1), Perlembagaan Persekutuan bukan sekadar bermaksud keberadaan semata-mata tetapi menggabungkan semua aspek yang merupakan bahagian daripada kehidupan itu sendiri seperti kualiti hidup, hak untuk bekerja, hak untuk mendapat persekitaran yang sihat dan bebas pencemaran.

PERKARA 6: Larangan Keabdian dan Kerja

Paksa

Kebebasanjugabermaksudbebasdaripada perhambaan(slavery)dansegalabentuk kerja paksa adalah sesuatu yang dilarang. Tiada seorang warganegara boleh ditahan untuk menjadi abdi atau dijadikan buruh paksa. Walau bagaimanapun Kerajaan boleh membuat undang-undang berkenaan perkhidmatan wajib untuk negara. Perlu juga disebutkan bahawa kerja atau khidmat yang dikehendakidaripadamana-manaorangakibat sabitanbersalaholehmahkamahtidaklahdikira sebagaikerjapaksa.

PERKARA 7: Perlindungan daripada undang-undang jenayah retrospektif dan perbicaraan berulang

Perlindungan terhadap undang-undang jenayah retrospektif dan perbicaraan berulang secara umumnya menyimpulkan bahawa seseorang tidak boleh dihukum atas sesuatu perbuatan atau peninggalan yang pada ketika ianya dilakukan bukanlah satu kesalahan. Begitu juga jika sesuatu hukuman jenayah ditingkatkan, seseorang yang telah dijatuhkan

hukuman tidak boleh menanggung hukuman yang lebih berat daripada apa yang telah

diputuskan sebelum undang-undang baharu tersebutdigubal.

Dalamkes PublicProsecutorv. Mohamed

Ismail [1984] 2 MLJ 219, tertuduh telah

didakwa atas kesalahan mengedar dadah

berbahaya di bawah seksyen 39B (1) Akta

Dadah Berbahaya 1952. Tertuduh telah

didapati bersalah. Pada hari ketika tertuduh

didapati bersalah, seksyen 39B (1) telah

dipinda dan memperuntukkan hukuman mati mandatori jika disabitkan kesalahan. Sebelum

pindaan tersebut, Mahkamah mempunyai

pilihan untuk menjatuhkan hukuman mati atau

penjara seumur hidup jika sabit kesalahan.

Persoalan yang timbul ialah apakah tarikh

sebenar untuk menentukan hukuman bagi kesalahan tersebut, tarikh kesalahan atau tarikh sabitan? Mahkamah memutuskan pindaan seksyen 39B (1) tersebut jika beroperasi secara retrospektif adalah bercanggah dengan Perkara 7 (1)

Perlembagaan Persekutuan. Oleh itu, Mahkamah boleh memutuskan hukuman terhadap tertuduh berdasarkan peruntukan sebelumpindaanberkuatkuasa.

Seseorang yang telah dibebaskan atau disabitkanuntuksesuatukesalahantidakboleh dibicarakan semula untuk kesalahan yang sama selaras dengan doktrin res judicata1 Perkara ini ditegaskan dalam Perkara 7 (2), PerlembagaanPersekutuan.

PERKARA8: Kesamarataan

1 bermaksud perkara yang hendak dibicarakan itu telah pun diputuskan secara konklusif oleh mahkamah

Prinsipkesamarataan(equality)adalahhak asasi yang paling asas dan telah dianggap sebagai “titik permulaan semua kebebasan”. Perkara 8 (1), Perlembagaan Persekutuan memperuntukkanbahawasemuaorangadalah sama rata di sisi undang-undang dan berhak mendapat perlindungan yang sama rata di sisi undang-undang.Seseorangwarganegaratidak boleh didiskriminasi atas alasan agama, ras, keturunan, tempat lahir atau jantina dalam mana-mana undang-undang atau pelantikan apa-apa jawatan atau pekerjaan kecuali dibenarkan secara nyata oleh Perlembagaan Persekutuan.

Dalamkes Noorfadillabt.AhmadSaikinv. Chayed bin Basirun & Ors [2012] 1 MLJ 833, plaintif telah memohon pekerjaan untuk jawatan Guru Sandaran Tidak Terlatih (”GSTT”). Setelah menerima memo penempatannya, plaintif telah diminta menghadiri taklimat berhubung terma-terma perkhidmatannya. Semasa taklimat tersebut, plaintiftelahdisoalsamaadadiahamil.Apabila plaintif mengakui bahawa dia hamil tiga bulan, memo penempatannya telah dibatalkan. Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa tindakandefendan-defendanmembatalkandan menarik balik memo penempatan itu kerana plaintifhamilmerupakanperlanggaranPerkara 8 (2) Perlembagaan. Adalah lumrah asas biologikal bahawa hanya wanita mempunyai keupayaan menjadi hamil dan oleh itu diskriminasi atas dasar kehamilan membentuk diskriminasigender.

Sumber gambar: Google

Sumber gambar: Google

Tidak boleh adadiskriminasi terhadap warganegara atas alasan agama, ras, keturunan,tempatlahirataujantina

sebelum ini. Oleh itu, perkara itu tak boleh kini dibuka atau dibicarakan semula.

PERKARA 9: Larangan Buang Negeri dan Kebebasan Bergerak

Seorang warganegara tidak boleh dibuang Negeriataudihalangdaripadamasukkedalam

Negara. Secara amnya, setiap warganegara mempunyai hak untuk bergerak bebas dan tinggal di dalam mana-mana bahagian dalam

Negara inimelainkanterdapatundang-undang berkenaan dengan keselamatan negara, ketenteraman awam, kesihatan awam atau hukuman pesalah. Perintah Kawalan

Pergerakan (PKP) yang dikuatkuasakan oleh

Kerajaan melalui Akta Pencegahan dan Pengawala Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988 dan Akta Polis 1967 merupakan salah satu sekatan kebebasan bergerak demi menjaga kesihatan awam dan memutuskan rangkaianpandemikCOVID-19.

Dalam kes Nik Nazmi bin Nik Ahmad v. Pendakwa Raya [2014] MLJU 436, Hakim

Mahkamah Rayuan, Mah Wei Kwai memutuskan bahawa sekatan yang dikenakan di bawah seksyen 9 (1) dan (5) Akta Perhimpunan Aman 2012 adalah tidak munasabah dan termasuk dalam larangan berkesan (effective prohibition) terhadap perhimpunanyangmendesakdanspontandan bercanggah dengan Perkara 10 (1) PerlembagaanPersekutuan.

Antara undang-undang yang mengenakan sekatan kebebasan

bersuara di Malaysia ialah Akta

Hasutan 1948, Akta Rahsia Rasmi

1972,AktaMesinCetakdanPenerbitan 1984 dan Akta Komunikasi dan Multimedia1998

PERKARA11: Kebebasan Beragama

PERKARA 10: Kebebasan Bercakap, Berhimpun dan Membentuk Persatuan

Setiap warganegara berhak kepada kebebasan bersuara, berhimpun secara aman tanpa senjata dan membentuk persatuan. Walau bagaimanapun hak-hak tersebut masih tertakluk kepada sekatan-sekatan yang boleh dikenakan oleh Kerajaan demi kepentingan keselamatan Negara, hubungan baik dengan negara-negara lain, menjaga ketenteraman awam atau prinsip moral dan melindungi keistimewaan Parlimen dan Dewan Undangan atau membuat peruntukan menentang penghinaanmahkamah,fitnahataupengapian apa-apa kesalahan. Antara undang-undang yang mengenakan sekatan kebebasan bersuaradiMalaysiaialahAktaHasutan1948, Akta Rahsia Rasmi 1972, Akta Mesin Cetak danPenerbitan1984danAktaKomunikasidan Multimedia 1998. Undang-undang yang mengawalhakberhimpunpuladikuatkuasakan melaluiAktaPerhimpunanAman2012.

Kepercayaan kepada Tuhan merupakan salah satu prinsip rukun negara. Islam pula adalahagamaPersekutuansebagaimanayang termaktub dalam Perkara 3, Perlembagaan Persekutuan dan agama-agama lain boleh diamalkan dengan aman dan damai di Malaysia.Kebebasanberagamainiditegaskan sekali lagi dalam Perkara 11 di mana setiap orang dibenarkan untuk menganuti dan mengamalkan agamanya dan mengembangkan ajaran agamanya. Walau bagaimanapun, selaras dengan prinsip Islam adalah agama Persekutuan, sekatan boleh dibuatmelaluiperuntukanundang-undangbagi mengawal dan menyekat perkembangan agama, doktrin atau kepercayaan agama lain kepadapenganutagamaIslam.

Sumber gambar: Google

Sumber gambar: Google

PERKARA 12: Hak berkenaan dengan

Pendidikan

Perkara 12 secara umumnya melarang sebarang bentuk diskriminasi atas dasar agama,ras,keturunanatautempatlahirdalam pentadbiran institusi pendidikan dan bantuan kewangan kepada pelajar. Perlembagaan Persekutuan juga membenarkan mana-mana institusi yang diselenggara oleh mana-mana kumpulan agama untuk menyediakan pendidikanagamakepadakanak-kanakdalam agama kumpulan itu. Walau bagaimanapun seseorang tidak berhak menerima arahan agama lain selain dari agama sendiri. Untuk tujuanini,agamaseseorangdibawahumur18 tahun adalah ditetapkan oleh ibu, bapa atau penjaganya.

PERKARA13: Hak terhadap harta

Harta seseorang itu tidak boleh dilucutkan melainkan undang-undang membenarkannya. Tetapi sekiranya undang-undang membenarkannya, ianya harus memperuntukkan bahawa orang itu dibayar pampasan yang mencukupi untuk harta yang dirampasataudilucutkanhaktersebut

Dalam kes Selangor Pilot Association (1946) V Kerajaan Malaysia & Anor [1975] 2 MLJ 66, perayu menjalankan perniagaan menyediakan perkhidmatan perintis di kawasan-kawasan tertentu di pelabuhan dan mereka sebenarnya memonopoli perniagaan tersebut.AktaPenguasaPelabuhan1963telah

dipinda oleh Akta Penguasa Pelabuhan (Pindaan), 1972 yang menambahkan dua bahagian baru, yang kesannya adalah untuk melarang perayu menjalankan perniagaan mereka di daerah perintis. Responden kedua

Lembaga Pelabuhan Kelang mengambil alih aset fizikal perayu dan membayar pampasan untuk mereka. Perayu meminta ganti rugi atas kehilangan nama baik (goodwill) dan keuntunganmasadepantetapiiniditolak.Oleh itu, perayu telah memohon pengisytiharan bahawa mereka berhak mendapat pampasan untuk goodwill perniagaan mereka. Sebagai alternatif mereka menuntut pengisytiharan bahawaseksyen35AyangditambaholehAkta

Penguasa Pelabuhan (Pindaan) adalah

bercanggahdenganPerkara13Perlembagaan Persekutuan. Mahkamah Persekutuan telah membenarkanrayuanperayudanmemutuskan bahawa oleh kerana seksyen 35A yang mengakibatkanhakmilik perayudirampasdan pampasan yang memadai tidak diberikan kepada perayu, maka peruntukan tersebut adalah bertentangan dengan Perkara 13, PerlembagaanPersekutuan.

Hak terhadap harta

(1) Tiada seorang pun boleh dilucutkan hartanya kecuali mengikut undangundang.

(2) Tiada undang-undang boleh memperuntukkan pengambilan atau penggunaan harta dengan paksa tanpa pampasanyangmemadai.

KESIMPULAN

Hak-hak kebebasan asasi yang termaktub dalam Perlembagaan Persekutuan ini merupakantunjangkepadahakasasimanusia. Namun, hak kebebasan ini tidak boleh diadaptasi secara mutlak oleh seseorang individu tanpa memikirkan hak individu yang lain. Sebagai contoh, hak untuk merokok bagi seseorang individu mungkin menjadi satu ancaman kepada individu yang lain kerana masalah kesihatan, pencemaran udara dan sebagainya. Oleh yang demikian adalah tidak munasabah untuk seseorang menuntut hak kebebasan secara total, mementingkan diri sendiritanpamenghiraukankepentinganawam dan kemaslahatan umum. Justeru, penguatkuasaan undang-undang bagi menyekat hak kebebasan asasi sebagaimana perbincangan di atas adalah dibenarkan oleh Perlembagaan Persekutuan. Walaupun pelbagai perdebatan di luar sana yang mempertikaikan kewajaran penggubalan sesuatu undang-undang sekatan, hakikatnya kajian terperinci telah dilaksanakan sebelum sesuatu undang-undang itu digubal dan dilaksanakan. Apa yang penting kebebasan asasiseseorangindividutidakharusmengatasi kepentingan awam serta mengancam kestabilan, keharmonian dan keamanan Negara.

- Perkara 13, Perlembagaan Persekutuan

KEBEBASAN BERSUARA DI BAWAH

AKTA BADAN-BADAN BERKANUN (TATATERTIB DAN SURCAJ) 2000

[AKTA 605]

Oleh:

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar Penasihat Undang-Undang UMT

Hakkebebasanbersuarayangtermaktub

dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia bukanlah hak yang mutlak. Demi menjaga keharmonian rukun tetangga yang terbina, ianya perlu dikawal melalui beberapa perundangan yang berkuatkuasa seperti Akta Hasutan 1948 dan Akta Fitnah 1957.Bagistafbadanberkanun,Peraturan18, Peraturan-Peraturan Tatatertib Badan-Badan Berkanun, Akta Badan-Badan Berkanun

(Tatatertib Dan Surcaj) 2000 [Akta 605] memperuntukkan bahawa apa-apa penyataan awam sama ada secara lisan atau bertulis melalui apa jua kaedah hendaklah mendapat kelulusanMenteri.Rasionalnyaadalahsebagai seorangstafbadanberkanun,pernyataanyang dibuat itu akan dianggap mewakili sesuatu badan berkanun itu dan apa-apa implikasi akibat pernyataan awam itu boleh menyebabkan badan berkanun itu bertanggungansecaravikarius.

PERNYATAAN AWAM DI BAWAH AKTA605

Peraturan 18, Peraturan-Peraturan Tatatertib Badan-Badan Berkanun menjelaskan dengan terperinci pernyataan awam yang dilarang termasuk apa-apa pernyataan atau ulasan yang dibuat kepada pihak akhbar, pada orang ramai semasa memberikanapa-apasyarahan,ucapanawam atau dalam apa-apa penyertaan atau penerbitan untuk pembacaan umum seperti di media sosial. Pernyataan awam yang tidak dibenarkanterbahagikepadaempatiaitu:

(i) pernyataan awam atau ulasan itu boleh memudaratkan apa-apa dasar, rancangan atau keputusan badan berkanun atau Kerajaantentangapa-apaisu;

(ii) pernyataan awam yang boleh memalukan ataumemburukkannamabadanberkanun atauKerajaan;

(iii) apa-apa ulasan tentang kelemahan apaapa dasar, rancangan atau keputusan badanberkanunatauKerajaan;

(iv) mengedarkan apa-apa pernyataan atau ulasan,samaadayangdibuatolehnyaatau mana-manaoranglain

Rasionalnya adalah sebagai seorang staf badan berkanun,pernyataan yang dibuat ituakandianggap mewakilisesuatubadan berkanunitudanapa-apa implikasiakibat pernyataan awamitubolehmenyebabkan badan berkanunitubertanggungansecara vikarius.

Subperaturan (2) turut memperuntukkan bahawa pegawai adalah dilarang memberikan apa-apa ulasan tentang kelebihan apa-apa dasar, rancangan atau keputusan badan berkanun atau Kerajaan; memberi maklumat berkenaan penjalanan fungsi badan berkanun dan memberikan apa-apa penjelasan berkenaan dengan apa-apa peristiwa atau laporan yangmelibatkanbadanberkanunatau Kerajaan dan menyebarkan apa-apa ulasan, maklumat atau penjelasan sedemikian sama ada yang dibuat olehnya atau mana-mana oranglain.

Inibermaksudsebarangbentukkomenatau ulasankepadaorangawamtermasukdimedia sosial adalah dilarang walaupun ianya adalah ulasan yangpositiftentangapa-apadasardan rancangan badan berkanun melainkan mendapat kebenaran bertulis secara am atau khususdaripadaMenteri.

KEBEBASAN BERSUARA BAGI AHLI AKADEMIK

Persoalannya, adakah peruntukan ini mengekang kebebasan bersuara bagi ahli akademik? Kajian oleh Henry Leffmann et al (1913)menyatakansebagaimanaberikut:

“When the necessity of freedom for academics is emphasized, it is never assumed that this freedom carries with it a license to do or say anything and everything. Academics do not claim that they constitute a class with special privileges. But as a body of men with seriousandimportantworktodo,theyclaimthe freedom necessary to enable them to perform this work and to fulfil their obligations to society”.

Kebebasan bersuara sebenarnya adalah salah satu cabang kebebasan akademik (academic freedom) dan tanggungjawab yang dipikuluntukmenyampaikanilmupengetahuan bagi manfaat pelajar serta masyarakat umumnya (Rogers Brubaker, 2018). Namun, ada kalanya dalam menjalankan amanah ini, ahli akademik perlu berhati-hati agar pernyataan atau penerbitan itu bukan suatu berunsur hasutan yang boleh dikenakan dakwaandibawahAktaHasutan1948.

“When the necessity of freedom for academics is emphasized, itis never assumed that this freedomcarries withit a license to do or say anything and everything. Academics do not claimthat theyconstitute a class withspecial privileges.But as a body ofmenwith seriousand important workto do, they claimthefreedomnecessary to enable themto performthis workand to fulfil their obligations to society”.

Dalam kes PP v. Azmi Sharom [2015] 6 MLJ 751, Prof Madya Dr. Azmi Sharom telah didakwa di Mahkamah Sesyen di bawah Akta Hasutan1948keranadidakwamelafazkanatau menerbitkan dua kenyataan menghasut di akhbar Malay Mail pada 14 Ogos 2014. Kenyataan yang dibuat adalah sebagaimana berikut:

“You don’t want to repeat of that, where a secret meeting took place,” the University of Malaya lecturer said, referring to the Perak crisis. “I think what happened in Perak was legally wrong. The best thing to do is do it as legally and transparently as possible.”

Azmi Sharom yang juga merupakan seorang peguam dan pensyarah Fakulti Undang-Undang Universiti Malaya mengaku tidak bersalah dan mencabar penggubalan Akta Hasutan 1948 di bawah Artikel 10 PerlembagaanPersekutuanMalaysiaiaituhak kebebasannya untuk bersuara di Mahkamah Persekutuan. Beliau menghujahkan bahawa Aktainitidaksahkeranaianyadigubalsebelum Merdeka dan tidak digubal oleh Parlimen seterusnya tidak boleh menyekat kebebasan bersuara dan meluahkan pendapat sebagaimana dijamin oleh Artikel 10 PerlembagaanPersekutuan.

Namun Pendakwaraya menghujahkan ianya adalah sah kerana ia adalah undangundang sedia ada yang kekal berkuat kuasa pada dan selepas Hari Merdeka sebagaimana Artikel 162 Perlembagaan. Mahkamah Persekutuan memutuskan bahawa penggubalanAktaituadalahsahdandakwaan terhadap Azmi Sharom di bawah Akta ini adalahteratur.

Kementerian Pengajian Tinggi Malaysia sedia maklum kekangan yang dihadapi oleh para ahli akademik dan sedang mengambil langkah untuk meminda Akta 605 supaya memberi ruang bagi ahli akademik menyampaikanilmupengetahuan yangsesuai dengan kesarjanaan atau kepakaran mereka. Namun sehingga kini pindaan tersebut belum berlaku dan ahli akademik masih tertakluk kepada perundangan yang sedang berkuatkuasa.

Sumber gambar: Google

BERSUARA DI MEDIA SOSIAL: KETAHUI LIMITASINYA

Oleh: Amirah Nabilah Ismail Pegawai Undang-Undang UMT

Media sosial bukanlah suatu perkara yang asing dalam masyarakat kita padausiaurbanisasiini.Platformmediasosial seperti aplikasi Facebook, WhatsApp, Twitter danInstagrammerupakanmediumkomunikasi yang menggunakan internet. Tidak dapat dinafikan platform media sosial ini memberi impak yang besar dalam kehidupan masyarakat kita. Ia bukan sahaja membantu kitadalammemudahkanurusanberkomunikasi kerana tiada batasan waktu dan geografi, malah ianya juga membantu masyarakat kita untuk lebih cakna dan berwaspada mengenai isusemasa yang berlakudidalam negara dan seluruhdunia.

Warga UMT sudah pastinya tidak terkecuali daripada menjadi pengguna media sosial. Dalam kerancakan kita berkongsi pelbagai pendapat dan penulisan di media sosial, harus diingatkan bahawa setiap apa

yang ditulis, disampaikan atau disiarkan di media sosial perlulah tepat dan sahih supaya tidakmenimbulkanmasalahataukekacauandi kemudian hari. Jangan kerana terlalu ghairah untuk mendapat “likes” atau menjadikan sesuatu isu itu tular, kita berkongsi informasi yangbelumtentukesahihannya.

Kebebasanmenulismerupakansalahsatu cabang kepada hak kebebasan bersuara. Kebebasan bersuara merupakan hak asasi manusia dan undang-undang negara kita turut mengetengahkan hak ini di dalam Perlembagaan Persekutuan. Berdasarkan Fasal (1) (a) Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan, ia menyatakan bahawa setiap warganegara mempunyai hak kebebasan bersuara.Namunbegitu,Fasal(1) (a) Perkara 10 ini tidaklah mutlak dan ianya tertakluk kepadaFasal(2)Perkara10dimanaParlimen diberi kuasa untuk mengenakan sekatan

Sumber gambar: Google

melalui undang-undang kepada kebebasan bersuara demi memelihara kepentingan keselamatan Persekutuan, hubungan baik dengan negara-negara lain, ketenteraman awamatauprinsipmoral.

Kebebasan bercakap, berhimpun dan berpersatuan

TertaklukkepadaFasal(2),(3)dan(4)—

(a) tiap-tiap warganegara berhak kepada kebebasanbercakapdanbersuara.

- Perkara 10 (1), Perlembagaan Persekutuan

Parlimen boleh melalui undang-undang mengenakan

(a) ke atas hak yang diberikan oleh perenggan(a)Fasal(1),apa-apasekatan yangdidapatinyaperluatausuaimanfaat demi kepentingan keselamatan Persekutuan atau mana-mana bahagiannya, hubungan baik dengan negara-negara lain, ketenteraman awam atau prinsip moral dan sekatan-sekatan yang bertujuan untuk melindungi keistimewaan Parlimen atau mana-mana Dewan Undangan atau untuk membuat peruntukan menentang penghinaan mahkamah, fitnah, atau pengapian apaapakesalahan.

- Perkara 10 (2), Perlembagaan Persekutuan

Antara undang-undang yang telah digubal oleh Parlimen bagi menyekat kebebasan bersuara secara mutlak adalah Akta Hasutan 1948 [Akta 15]. Seksyen 4 Akta Hasutan menyatakan bahawa setiap orang dilarang daripada melakukan perbuatan seperti menyebut perkataan atau menerbitkan penerbitan yang mempunyai “kecenderungan menghasut”. Maksud “kecenderungan menghasut” telah termaktub dalam Seksyen 3

(1)Aktatersebutdanantaramaksudnyaadalah mendatangkan kebencian atau penghinaan kepadaRajaataumembangkitkanpermusuhan antarakaum.

Pada tahun 2013, negara kita telah dikejutkan dengan satu kes di mana dua individu yang bernama Alvin Tan dan Vivian Lee telah didakwa di bawah Akta Hasutan kerana memuat naik gambar yang berbaur

penghinaan kepada umat Islam dengan menjemputumatIslam berbukapuasadengan Bak Kut Teh pada bulan Ramadhan1. Kes ini telah membuka mata ramai rakyat Malaysia

mengenai kepentingan sekatan kepada kebebasan bersuara yang mutlak di medium mediasosial.

Memetik kata-kata Pengarah Pusat Pengajian Perang Saraf Media dan Informasi, Fakulti Komunikasi dan Pengajian Media, Universiti Teknologi Mara (UiTM), Profesor Madya Datuk Dr. Ismail Sualman ketika programBicaraKenegaraanSiri2bertemakan Cabaran Naratif Masa Hadapan Malaysia, beliauberkata,menurutkajian yangdijalankan bersama Suruhanjaya Komunikasi dan MultimediaMalaysia(SKMM)menunjukkan80 peratuskandunganbahandimediasosialpada ketika ini berbaur perkauman2. Beliau mencadangkan agar pihak Kerajaan dapat mewujudkan penalti bagi pihak yang sengaja mencetuskanprovokasiberunsurperkaumandi negarainidantidakinginpelakuterlepashanya dengan perkataan ‘maaf’semata.

Menurut kajian yang dijalankan bersama Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) menunjukkan 80 peratus kandungan bahan di media sosial pada ketika ini berbaur perkauman.

Bagi pejuang hak kebebasan bersuara, Akta Hasutan 1948 merupakan sebuah undang-undang drakonian yang bercanggah dengan hak asasi manusia dan hendaklah dimansuhkan. Namun Menteri Dalam Negeri, Datuk Seri Hamzah Zainuddin berkata Kerajaan tidak akan memansuhkan Akta tersebut kerana dikhuatiri ianya boleh menjejaskan keselamatan dan ketenteraman awam susulan tindakan mana-mana pihak menyebarkan maklumat atau berita berunsur hasutan melalui media sosial secara tidak

1 Lee May Ling v. Public Prosecutor [2019] 8 MLJ 396

2 Utusan Malaysia, 11 September 2020

bertanggungjawab. Lebih-lebih lagi selepas mengambil kira struktur masyarakat Malaysia yang terdiri daripada pelbagai agama dan bangsa di negara kita. Berdasarkan statistik, sejak dua tahun kebelakangan ini, terdapat peningkatan kes melibatkan kesalahan menghasut terhadap institusi diraja, kaum, agama dan hak, taraf, kedudukan, keistimewaan atau hak kedaulatan yang dilindungiolehPerlembagaanPesekutuan3

Mana-mana orang yang─

(a) melakukanataucubamelakukan,atau membuat apa-apa persediaan untuk melakukan, atau berkomplot dengan mana-mana orang untuk melakukan, apa-apaperbuatanyangmempunyai kecenderungan menghasut, atau, jika dilakukan, akan mempunyai kecenderunganmenghasut;

(b) menyebut apa-apa perkataan menghasut;

(c) mencetak, menerbitkan, menjual, menawarkan untuk dijual, mengedarkan atau mengeluarkan semula apa-apa penerbitan menghasut; atau

(d) mengimport apa-apa penerbitan menghasut,

melakukan suatu kesalahan dan, apabila disabitkan, boleh bagi kesalahan kali pertama didenda tidak melebihi RM5,000 atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi 3 tahun atau kedua-duanya dan, bagi kesalahan yang kemudian, boleh dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi5tahun;danapa-apapenerbitan menghasut yang didapati dalam milik orang itu atau yang digunakan sebagai keterangan dalam perbicaraannya hendaklah dilucuthakkan dan boleh dimusnahkanataudilupuskandenganapaapa cara lain sebagaimana yang diarahkan olehmahkamah.

demokrasi yang telah diamalkan di Malaysia sejak negaramencapaikemerdekaanpada 31 Ogos1957.Negaratidak akanmajusekiranya kebebasan bersuara rakyat disekat kerana rakyat berhak untuk mengutarakan pendapat masing-masing bagi menambah baik sistem pentadbiran negara. Hal ini tidak dapat dinafikan, namun begitu kebebasan bersuara perlulah ada limitasinya supaya kepentingan dan sensitiviti setiap individu akan dapat dipelihara.

Sesetengahpihakakanmelihatsekatanini sebagai penindasan terhadap hak kebebasan bersuara, namun dari sudut lain, kewujudan Akta ini akan dapat membendung masalah sepertiperkaumandanekstrimisagama

Perlu diingatkan bahawa masyarakat di Malaysiamerupakanmasyarakatmajmukyang terdiri daripada pelbagai bangsa dan agama. Oleh itu, kita mestilah menjaga keharmonian negara ini dengan saling menghormati kepercayaanmasing-masing.Malaysiapernah mengalami zaman kegelapan di mana insiden 13 Mei 1969 merupakan kemuncak kepada masalah kritikal isu perkauman yang melanda negaraini4

Umum sedia maklum bahawa hak kebebasan bersuara merupakan elemen yang penting bagi mengekalkan semangat

Tuntasnya, setiap kebebasan pasti ada limitasinya. Justeru, kebebasan bersuara tidak wajardiaplikasikansecaramutlak.Setiapsuara mempunyai tanggungjawabnya sendiri. Sekatan dalam kebebasan bersuara yang dikuatkuasakan di Malaysia bertujuan untuk mengelakkan pelbagai masalah yang boleh mengancam keharmonian negara kelak dan antara masalah utama yang dapat dibendung adalahprovokasiperkaumansepertiyangtelah dibincangkan sebelum ini. Kita mestilah mengelakkan provokasi perkauman kerana ianya ibarat bom jangka dan jika provokasi tersebut masih diteruskan, ianya akan membawa kepada kemusnahan negara, kehilangan harta benda dan juga nyawa. Oleh itu warga UMT hendaklah berhati-hati dalam mengutarakan pendapat di media sosial dan memastikan maklumat yang sahih sebelum menyebarkannya.

3 Sinar Harian, 17 Julai 2020

4 Berita Harian, 15 Januari 2020

- Seksyen 4 (1), Akta Hasutan 1948

KEBEBASAN BERPOLITIK

MAHASISWA UNIVERSITI AWAM

Oleh: Muhammad Hafizuddin Zakaria Pegawai Undang-Undang UMT

DEFINISI POLITIK

Politik didefinisikan sebagai suatu aktiviti Kerajaan, penggubal undang-undang atau pihak yang cuba mempengaruhi pentadbiran sesebuah negara1. Pada masa yang sama, politik juga boleh ditakrifkan sebagai penggunaan kekuasaan atau autoriti, suatu proses pembuatan keputusan secara kolektif, atau sebagai arena pertarungan yang penuh muslihat2. Politik juga merujuk kepada kuasa untuk mentadbir sesebuah negara, mempengaruhi masyarakat dan pihak berkaitan untuk keinginan pihak yang mempengaruh3

Dalam konteks politik pelajar pula, ianya tidak hanya terbatas kepada politik dalam kampus melalui wadah Pemilihan Majlis Perwakilan Pelajar (MPP) tetapi ianya juga merangkumipolitiknasionaldanantarabangsa.

SEJARAH LARANGAN PENGLIBATAN MAHASISWADALAM AKTIVITI

POLITIK

Lembaran sejarah membuktikan mahasiswa memainkan peranan yang besar dalam memperjuangkan isu-isu nasional terutamanya pada era tahun 60-an dan 70-an memandangkan pada ketika itu semangat nasionalisme mahasiswa sangat menebal pasca kemerdekaan Tanah Melayu dan tiada undang-undang yang spesifik menghalang penglibatan mahasiswa dalam aktiviti politik. Padaeratersebut,mahasiswamenjadipejuang barisan hadapan mengutarakan isu-isu hak asasi, kemiskinan dan ekonomi masyarakat

1 Cambridge Dictionaryhttps://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/politics

2 Heywood, 2004

sehingga kemuncaknya mencetuskan PeristiwaDemonstrasiBalingpadatahun1974. Peristiwa Demonstrasi Baling 1974 berlaku susulan kejatuhan harga getah dan kenaikan harga barang di Baling sehingga dikatakan penduduk Baling terpaksa makan ubi beracun dan menyebabkan kematian. Susulan itu, mahasiswa telah bertindak memperjuangkan isu ini dan memprotes tindakan kerajaan dan dilaporkan melibatkan seramai 10,000 orang mahasiswa dan 2,000 orang mahasiswa telah ditangkapolehpihakberkuasa.

Demonstrasi Baling 1974

Sumber Gambar: Google

Walaupun Akta Universiti dan Kolej Universiti1971 (“AUKU”)telah dikuatkuasakan pada ketika itu, ianya tidak mencukupi untuk mengawaldanmenghalangpenglibatanpelajar dalamaktivitipolitik.Justeruitu,Kerajaantelah meminda AUKU dan menghalang mahasiswa untuk terlibat dalam aktiviti politik secara total samaadadidalamataudiluarkampus.Segala aktiviti mahasiswa telah diletakkan di bawah pengurusan dan pemantauan Jabatan Hal EhwalPelajaruniversitimasing-masing.

3 http://www.ukm.my/personalia/wpcontent/uploads/2019/12/Artikel_3_Dr.-NorshamlizaChamhuri_FEP.pdf

Pindaaninitelahmenyebabkankeberangan para mahasiswa terhadap Kerajaan dan dikatakan telah memenjarakan kebebasan intelektual mahasiswa sekaligus melahirkan mahasiswa yang mandom dan tidak peka dengan isu-isu semasa. Mana-mana mahasiswa yang didapati menunjukkan apaapa sokongan atau bangkangan atau simpati terhadapmana-manapartipolitik ataumenjadi ahli mana-mana parti politik atau persatuan atau yang mempunyai kaitan dengannya akan dikenakan tindakan tatatertib dan boleh dikenakan hukuman denda sebanyak RM1,000.00ataupenjaraselama6bulanatau kedua-duanya oleh pihak berkuasa tatatertib universitimasing-masing4

Justeru itu, Kerajaan telah meminda AUKU dan menghalang mahasiswa untuk terlibat secara totalsama ada di dalam atau di luar kampus. Segala aktiviti mahasiswa telah diletakkan di bawah pengurusan dan pemantauan Jabatan Hal Ehwal Pelajar universitimasing-masing.

Sejakdariitu,mahasiswahanyadibenarkan berpolitik di dalam kampus melalui platform

Majlis Perwakilan Pelajar (MPP) yang pemilihannyadiadakansabantahun. Pelbagai protes,forum,rapatumumdanseumpamanya

telah diadakan mengkritik Seksyen 15 AUKU berhubung larangan penglibatan mahasiswa dalam politik dan tidak kurang juga ada beberapa kes mahkamah telah dibawa oleh pelajar mencabar keesahan peruntukan Seksyen15AUKU.

Pada tahun 2011, seorang mahasiswa

Universiti Sains Malaysia (USM)5 telah mencabar keesahan Seksyen 15 AUKU di mana mahasiswa tersebut telah didapati bersalah di bawah Kaedah-Kaedah Universiti Sains Malaysia (Tatatertib Pelajar-Pelajar)

1999 kerana telah terlibat dalam pilihanraya umum. Walau bagaimanapun, Mahkamah

Tinggi Kuala Lumpur telah memutuskan

4 Seksyen 15 Akta Universiti & Kolej Universiti 1971 (sebelum pindaan 2012)

5 Soh Sook Hwa v Menteri Pengajian Tinggi Malaysia [2011] 8 CLJ 691

bahawa Seksyen 15 AUKU adalah sah dan tidak bertentangan dengan kebebasan asasi dalamPerlembagaanPersekutuan.

Seterusnya pada tahun yang sama, empat orang mahasiswa Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM)6 telah membuat rayuan ke Mahkamah Rayuan Putrajaya bagi mencabar keesahan Seksyen 15 AUKU. Mahkamah Rayuan Putrajaya akhirnya telah memutuskan bahawa Seksyen 15 AUKU adalah tidak sah dan bertentangan dengan kebebasan asasi dalam Perlembagaan Persekutuan. Susulan daripada keputusan Mahkamah Rayuan ini, Seksyen 15 AUKU telah dipinda pada tahun 2012 dengan membenarkan mahasiswa untuk terlibat dalam aktiviti politik di luar kampus sahaja.

Selanjutnya,pascapilihanrayaumum2018, Seksyen 15 AUKU sekali lagi dipinda dengan membenarkan mahasiswa universiti awam untuk terlibat dalam aktiviti politik secara total baik di dalam mahupun di luar kampus7 Perjuangan membebaskan pemenjaraan intelektual mahasiswa akhirnya berakhir selepas44tahun.

Aktiviti pelajar atau persatuan, pertubuhan, badan atau kumpulan pelajar

15. (1) Tertakluk kepada subseksyen (2), seseorang pelajar Universiti boleh menjadi ahli mana-manapersatuan,pertubuhan,badanatau kumpulan orang, sama ada di dalam atau di luar Malaysia, termasuk mana-mana parti politik

(2)SeseorangpelajarUniversititidakboleh

(a) menjadi ahli mana-mana persatuan, pertubuhan, badan atau kumpulan orang yang menyalahi undang-undang, sama adadidalamataudiluarMalaysia;atau

(b) menjadi ahli mana-mana persatuan, pertubuhan, badan atau kumpulan orang, yang bukannya suatu parti politik, yang ditetapkan oleh Lembaga sebagai tidak sesuaidemikepentingandankesentosaan pelajaratauUniversitiitu.

(c) (Dipotong oleh Akta A1582) - AUKU 1971

6 Muhammad Hilman Idham & Lain-lain v Kerajaan Malaysia & lain [2011] 9 CLJ 50

7 Seksyen 15(2)(c) AUKU 1971 telah dimansuhkan dan membenarkan mahasiswa untuk terlibat dalam aktiviti politik berkuatkuasa 15 Mac 2019.

KAJIAN KES UKM 48

EmpatorangmahasiswaUKMtelahterlibat dalam aktiviti politik dengan menghadirkan diri semasa Pilihan Raya Kecil Parlimen Hulu Selangor berlangsung. Seksyen 15 (5) (a)

AUKU 1971 melarang mahasiswa dari menyatakan atau membuat tindakan yang boleh ditafsirkan sebagai menunjuk sokongan untukataubersimpatidenganataumenentang mana-mana parti politik di dalam atau luar Malaysia. Mereka kemudiannya telah dikenakantindakantatatertibdibawahKaedahKaedah Universiti Kebangsaan Malaysia (Tatatertib Pelajar-Pelajar) 2009. Tidak berpuas hati dengan tindakan tatatertib yang dikenakan, mereka telah mencabar keesahan

Seksyen 15 (5) (a) AUKU 1971 tersebut di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur namun telah ditolak. Kemudian, mereka merayu keputusan Mahkamah Tinggi tersebut ke Mahkamah RayuanPutrajaya.

Mahkamah Rayuan kemudiannya telah memutuskanbahawasanyaSeksyen15(5)(a)

AUKU 1971 adalah bertentangan dengan kebebasan asasi dalam Perlembagaan Persekutuanatasrasionalberikut:

(a) Seorang pelajar yang menunjuk sokongan untuk atau menentang manamanapartipolitiktidakakanmerosakkan ataumembawasatukesanburukkeatas ketenteramanumumataumoralitiawam. Sewajarnya, s. 15 (5) (a) AUKU 1971 tidak mempunyai kaitan dengan ketenteraman umum dan moraliti awam dansekatandidapatitidakmunasabah.

(b) Kebanyakan pelajar-pelajar universiti sudahmencapaiumurdewasadanboleh memasuki kontrak-kontrak dan menyamanataudisaman.Merekaboleh berkahwin, menjadi ibu bapa dan menjalankantanggungjawabsebagaiibu bapa. Mereka boleh mengundi dalam pilihanraya umum jika sudah mencapai 21 tahun. Mereka boleh menjadi pengarah-pengarah syarikat dan memegang jawatan dalam persatuan-

persatuan. Tetapi mereka diberitahu merekatidakbolehmengatakanapa-apa yang boleh ditafsirkan sebagai menyokongataumenentangpartipolitik. Seksyen 15 (5) (a) AUKU 1971 adalah tidakwaras.

(c) Seksyen 15 (5) (a) AUKU 1971 menjejaskanperkembangansihatminda kritis dan idea-idea asal pelajar-pelajar yang sepatutnya menjadi tempat memupuk ahli-ahli reformasi dan para pemikirdanbukaninstitusi-institusiyang melahirkan pelajar-pelajar yang dilatih sebagai robot-robot. Peruntukan Seksyen 15 (5) (a) AUKU 1971 dengan jelas bukan sahaja tidak produktif tetapi bersifatmenindas.

KesUKM4inimerupakankespentingyang menjadititik tolakkepadapindaanSeksyen15

AUKU 1971 yang membuka ruang kepada mahasiswauntukterlibatdalamaktivitipolitikdi luar kampus. Ia dianggap suatu kemenangan awal kepada para mahasiswa yang selama ini berjuangdaripadadibelengguolehSeksyen15 AUKU1971.

KESIMPULAN

Kebebasan secara total yang diberikan kepadamahasiswauntuk terlibatdalam aktiviti politik sama ada di dalam atau di luar kampus haruslah dimanfaatkan sepenuhnya oleh mahasiswa. Ia jelas menunjukkan isyarat daripada Kerajaan yang meletakkan kepercayaan kepada mahasiswa untuk berpolitik secara matang. Penglibatan mahasiswa dalam aktiviti politik seharusnya tidak melepaskan tanggungjawab utama mahasiswa untuk menumpukan perhatian dalam pelajaran. Mahasiswa juga masih tertakluk di bawah Kaedah Tatatertib Pelajar universiti masing-masing untuk menjaga ketenteraman awam, kemoralan, kesopanan dalamapajuaaktivitiyangdilakukandandalam masayangsamamasihterikatuntukmematuhi undang-undang negara yang sedang berkuatkuasa.

8 Buku Kompilasi Kes-Kes Mahkamah Universiti Awam

Pejabat Penasihat Undang-Undang Aras 2, Bangunan Canselori, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu

SIDANG REDAKSI

Penaung

Prof. Dato’ Dr. Nor Aieni Haji Mokhtar vc@umt.edu.my

Ketua Pengarang

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

Pengarang

Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Amirah Nabilah Ismail a.nabilah@umt.edu.my

Penyelaras Bahan

Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt.edu.my

Noor Akmal Mamat@Aziz noor.akmal@umt.edu.my

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU. Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT. Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali. UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi.

© 2020 Hak Cipta Terpelihara

SISIPAN KES UNDANG-UNDANG

MOHD HANIZAM YUNUS DLL lwn. KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA [2020] 9 MLJ 273

Fakta Kes:

Permohonan semakan kehakiman ini adalah berkaitan dengan pewartaan pindaan sub-peraturan 11 (1) (d) Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau (Pindaan) 2018) pada 24 Disember 2018 yang menguatkuasakan larangan merokok di premis makanan (‘larangan merokok’). Isu-isu yang perlu diputuskan adalah: (a) sama ada responden telah bertindak melebihi kuasa yang diperuntukkan oleh undang-undang (ultra vires); (b) sama ada keputusan responden melarang merokok di tempat makan di mana-mana premis, bertentangan dengan perkara 5 dan 8, Perlembagaan Persekutuan; dan (c) sama ada keputusanlaranganmerokokyangberkuatkuasamulai 1Januari2019adalahtidakmunasabahdantidakadil.

Keputusan:

Mahkamah Tinggi (Kuala Lumpur) menolak permohonan semakan kehakiman tanpa kos:

(1) Berdasarkan kepada kuasa yang diperuntukan oleh Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau 2004 (Pindaan 2018), Menteri mempunyai kuasa untuk membuat sebarang ketetapan tempat larangan merokok dan perkaraperkara berkaitan rokok dan merokok.

(2) Berdasarkan tafsiran undang-undang mengenai perkara 5 Perlembagaan Persekutuan, hak merokokbukanlahsuatuhakasasiyangdijamindi bawah Perlembagaan Persekutuan. Perokok masihmempunyaihakuntukhidupdankebebasan diri yang dijamin di bawah Perlembagaan Persekutuan. Hak asasi yang dijamin ini tidak boleh disamakan dengan hak merokok. Hak merokok adalah suatu hak pilihan kepada seseorang itu.

(3) Tidak timbul isu diskriminasi kerana semua rakyat Malaysia adalah bebas untuk mengunjungi kesemuarestoranataumana-manapremismakan dan sekiranya mereka ingin merokok, mereka perlu menghormati hak-hak rakyat Malaysia yang lain dengan merokok pada jarak tiga meter daripada restoran atau premis makan berkenaan. Mahkamah berpendapat bahawa larangan merokok di premis makan tidak bertentangan dengan perkara 5 dan 8, Perlembagaan Persekutuan

Sumber gambar: Google

Dari Meja Penasihat Undang-Undang

Assalamualaikumw.b.t.

Selamat bertemu sekali lagi melalui edisi Legal Buzz yang pertama untuk tahun 2021. Alhamdulillah, segala puji dan syukur kepada Allah atas pelbagai kurniaan dananugerah yangtidak terhitungbuatkitasemua.Selawatdansalamkeatas Nabi SAW,keluarga,sahabatdanyangmengikutjejaklangkahnyahinggaharikesudahan.

Melalui edisi pertama Legal Buzz yang dikeluarkan pada April 2020, kami memaparkan topik perundangan berkaitan dengan COVID-19. Kini setahun berlalu, kami sekali lagi membawakan latar kupasanyangsama,namunkaliinilebihspesifikiaitumengenaiVAKSINCOVID-19.Temayangdiulas dalam setiap terbitan Legal Buzz biasanya menjurus kepada isu-isu semasa yang berlaku dalam negarakita.TemainijugadipilihsebagaikesinambungankepadaWebinaranjuranPejabatPenasihat Undang-Undang yang diadakan pada 15 Februari 2021 yang lalu mengenai “Isu-isu Perundangan MelibatkanProdukPerubatanketikaPandemikCOVID-19”.

Kerajaan Malaysia telah memulakan Program Imunisasi COVID-19 Kebangsaan pada 24 Februari 2021.Sejakitu,pelbagaiusahajugatelahdijalankanolehKerajaanuntukmeyakinkanrakyatMalaysia untukmendapatkanvaksinasiCOVID-19.Darisudutperundangankamimengupasmengenaikawalan undang-undang berkaitan penghasilan dan penggunaan vaksin di Malaysia serta hak-hak pengguna jika berlaku kecederaan atau kematian akibat pengambilan vaksin COVID-19. Penularan pelbagai maklumat berkaitan vaksin COVID-19 juga dibincangkan untuk memberi kesedaran kepada warga UMT supaya sentiasa menapis maklumat yang diperolehi agar tidak terjebak dalam teori konspirasi ataupenyebaranmaklumatpalsudantidakberasas.

Dalam keterbatasan ilmu yang kami miliki, saya amat mengharapkan agar artikel-artikel dalam Legal Buzz kali ini dapat sedikit sebanyak memberikan kefahaman mengenai persoalan undang-undang semasa berkaitan vaksinCOVID-19.

SelamatMembaca!

#UMTsohor

#ppuumesrawarga Salamhormat,

PEJABAT PENASIHAT UNDANG-UNDANG, UNIVERSITI MALAYSIA TERENGGANU

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar Penasihat Undang-Undang UMT

PERUTUSAN NAIB CANSELOR

Bismillahirahmanirrahim

Assalamualaikumw.b.t.

COVID-19masihlagimenjaditopikutamadunia.DiMalaysiapula,telah lebih setahun kita berjuang untuk menangani penularan wabak ini. Berhadapan dengan norma baharu dalam pekerjaan dan aktiviti sosial, saya merasa gembira dan berbangga, kerana perkhidmatan dan pengurusandiUMTmasihmampudilaksanakandengancekap,dengan pematuhanketatSOPyangtelahditetapkanolehpihakKerajaan.Dalam suasananormabaharuini,penyampaianilmupengetahuanolehpenyelidikdanpegawaiUMTkepada masyarakatterusdirancakkanmelaluipenganjuranwebinar,latihandanprograminteraktiflainsecara atastalian.Ilmupengetahuan,hasilpenyelidikandaninovasimenjadilebih bernilaiapabilaiamampu dipindahdandikongsibersamauntukpembangunankomuniti,industridannegara.

KetibaanvaksinCOVID-19keMalaysiapada21Februari2021yanglalumemberikansinarharapandi hujungterowong.StrategiKerajaanadalahuntuk memastikansebanyakmungkinpendudukMalaysia menerimavaksinbagimenyelamatkannyawadalamtempohsecepatyangmungkin.Sayayakinramai yang berharap untuk segera menikmati kehidupan yang normal seperti dahulu, maka Program ImunisasiCOVID-19Kebangsaanwajardisokongolehkitasemua.

Justeru, saya amat mengalu-alukan kupasan Legal Buzz pada edisi kali ini yang mengulas pelbagai aspekperundanganberkaitan vaksinCOVID-19.Undang-undangselaludianggapsebagaitopik yang seriusdansukar.Namunkeupayaanuntukmenyampaikantopikyangsukaritumelaluipenulisanyang tidak terlalu akademik, pasti akan memberikan impak kefahaman yang lebih baik kepada pembaca. Semoga ilmu yang dikongsikan dalam Legal Buzz kali ini akan menjadi pencetus minat warga UMT untukmengambilcaknamengenaiundang-undangnegarakita.

Akhir sekali, saya mengucapkan tahniah kepada Pejabat Penasihat Undang-Undang UMT di atas penerbitan isu ke-4 Legal Buzz yang juga merupakan edisi pertama untuk tahun 2021. Saya mendoakan karya-karya sebegini dapat terus dikongsikan untuk pengembangan ilmu dan manfaat semuawargaUMT.

LINDUNG DIRI, LINDUNG SEMUA

Sekian,terimakasih.

#UMTsohor

Prof. Dato’ Dr. Nor Aieni Haji Mokhtar NaibCanselor UniversitiMalaysiaTerengganu

TIDAK MAHU DIVAKSIN: BIMBANG

KESAN SAMPINGAN SERIUS AKIBAT VAKSIN COVID-19

Oleh:

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar Penasihat Undang-Undang UMT

Vaksin COVID-19 merupakan vaksin yang amat dinanti-nanti di seantaro dunia.Beberapasyarikattelahtampilke

hadapan dan mengisytiharkan penemuan dan penghasilan vaksin COVID-19 adalah efektif dan berkesan mencegah wabak ini. Saintissaintis dunia mengembleng tenaga mengkaji wabakyangtelahsetakatinimeraguthampir3 juta nyawa dan 138 juta kes positif (WHO, 2020)1 . Di Malaysia juga wabak ini telah

meragut 1,353 nyawa dan hampir 366,0002 (WHO, 2020) kes positif dan setiap hari masih menunjukkanpeningkatanyangpesat.

Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi

dengan kerjasama Kementerian Kesihatan

merupakan kementerian yang

bertanggungjawab terhadap pembelian dan pembekalan vaksin COVID-19 kepada rakyat Malaysia. Kerajaan telah mempertimbangkan beberapa jenis vaksin COVID-19 iaitu

antaranya adalah syarikat Pfizer Inc bersama

BioNTech SE dan Moderna Inc yang

melaporkan ujian klinikal menunjukkan vaksin ini berkesan sehingga 95% (Bernama, 2020)3

Vaksin AstraZeneca Plc turut dipertimbangkan

setelah mendapat laporan bahawa ianya 90%

efektif (Bernama, 2020)4. Ditambah pula

dengan rundingan syarikat pengeluar vaksin

COVID-19 lain oleh Jawatankuasa Khas

JaminanAksesBekalanVaksinCOVID-19iaitu

Sinovac dan CanSinoBIO daripada China (Reuters,2020)5 sertaTheGamaleyaNational Center daripada Rusia (Harian Metro, 2020)6

1 https://covid19.who.int/region/wpro/country/my

2 https://covid19.who.int/region/wpro/country/my

3 https://www.channelnewsasia.com/news/asia/covid-19-vaccinemalaysia-pfizer-biontech-february-13805998

4 http://covid-19.moh.gov.my/semasa-kkm/122020/kerajaanmeterai-perjanjian-pembelian-vaksin-covid-19-denganastrazeneca-21122020

Terdapat beberapa vaksin COVID-19 lain di pasaran seperti GlaxoSmithKline, Janssen (Johnson&Johnson),Merck,Novavax,Sanofi, Takeda, Abbott dan CureVac turut membida untukmembekalkanvaksininidiMalaysia.

Bagi membendung wabak ini tersebar, Kementerian Kesihatan Malaysia telah memperkenalkan Program Imunisasi COVID19 Kebangsaan bagi memastikan pemberian vaksinpadabarisanhadapan,kumpulanrentan dan orang awam 18 tahun ke atas bermula bulan Mac (KKM, 2020)7. Program imunisasi yang digesa oleh kerajaan Malaysia tidak dinafikan adalah untuk kemaslahatan ummah dan diharapkan dapat mengekang wabak ini (CDC,2020)8.Sebagaimanavaksin-vaksinlain

5 https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/12/19/dradham-govt-to-seal-vaccine-purchase-with-astrazeneca-onmonday/1933446

6 https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2020/09/623287/vaksincovid-19-malaysia-kerjasama-dengan-rusia

7 http://covid-19.moh.gov.my/semasa-kkm/2021/01/keutamaanpenerima-vaksin-covid-19

8 https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/vaccinebenefits

sebelum ini, adalah dianggarkan bahawa vaksin COVID-19 ini mampu membanteras wabak ini setelah populasi sesebuah negara mencapai‘herd immunity’

“Herd Immunity” atau “Keimunan Kelompok” adalah suatu bentuk perlindungan yang tidak langsung daripada penyakit berjangkit yang berlaku apabila peratusan penduduk yang besar telah menjadi imun atau kebal terhadap sesuatu jangkitan, sehingga memberikan perlindungan secara tidak langsung kepada individu yang tidak imun

Namun, vaksin sebagaimana produk perubatan yang lain, mempunyai risiko kesan sampingan dan yang paling serius adalah kecacatankekalataukematianwalaupunianya melalui proses rekabentuk, pengilangan dan pengedaran yang baik. Umpamanya tragedi Thalidomide pada awal 1960, liabiliti produk telah dikenakan ke atas pengeluar dan mengetatkan serta meningkatkan tahap keselamatan,keberkesanandankualitiproduk

menerusi kajian tosikologi dan ujian klinikal pada manusia (Christopher, 2020)9 Sungguhpun begitu, kajian oleh cendekiawan

tersohor dalam bidang ini seperti Duncan Fairgrieve(2020)10,RichardGoldberg(2013)11 , Mark Mildred & Geraint Howells (1991)12 melaporkan tuntutan pampasan akibat kesan sampingan penggunaan produk termasuklah produk perubatan melalui undang-undang tort dan perundangan pelindungan pengguna seperti Consumer Protection Act 1987 (CPA 1987 United Kingdom) adalah amat sukar kerana kelompongan sedia ada dalam perundanganini.

Tuntutan pampasan disebabkan penggunaan produk termasuk produk perubatandibawahCPA1987UnitedKingdom meletakkan pembuktian yang ketat dan tinggi ke atas penuntut untuk membuktikan bahawa

9 Christopher H., (2020) Covid-19 Vaccines: Injury Compensation Issues, University of Oxford Legal Research Paper Series

10 Duncan Fairgrieve et al (2020), Products in a Pandemic: Liability for Medical Products and the Fight against COVID-19 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7302949/

11 Richard Goldberg, (2013), Medicinal Product Liability and Regulation Oxford and Portland, Oregon

kecederaan atau kesan sampingan itu adalah disebabkan oleh kecacatan produk itu. Kecacatan yang dimaksudkan adalah kecacatan pengilangan, kecacatan rekabentuk ataukecacatanpengedaran.Cabaranterbesar bagi penuntut adalah membuktikan kecacatan produk berkenaan yang mana lazimnya penuntut tidak mempunyai sumber kewangan untuk litigasi serta mendapatkan data-data yang sofistikated dan analisis pakar. Oleh hal itu, kesemua tuntutan pampasan yang melibatkanprodukperubatantelahditolakoleh mahkamah.

Berdasarkan kajian di Malaysia, penuntut akan mengalami masalah yang sama kerana Akta Pelindungan Pengguna 1999 telah mengadaptasi CPA 1987 United Kingdom sepenuhnya(Mokhtar,2020)13.Olehitu,dalam hal tuntutan pampasan bagi suntikan vaksin, tanpa bukti bahawa vaksin itu adalah cacat adalahamatsukaruntukmendapatpampasan menerusi mekanisma Akta Pelindungan Pengguna 1999 atau common law tort (Mokhtar,2016)14

Vaccine Injury Compensation Program (VICP)

Mengambilkiraperkaraini,beberapanegara telah memperkenalkan Vaccine Injury CompensationProgram (VICP)sepertiAmerika Syarikat, Jerman, Denmark, China, New Zealand, United Kingdom serta beberapa negara di Asia. VICP atau one-off payment diberikan pada individu yang mengalami kecederaan akibat vaksinasi. Dalam program ini, terdapat senarai vaksin yang mana jika mana-mana orang mengalami kesan sampingan yang serius, orang itu boleh menuntut pampasan daripada program ini. Berdasarkan laporan WHO (2020), program yang diperkenalkan ini adalah adil dan wajar supaya masyarakat dilindungi oleh program imunisasi dan kerajaan menerima kebertanggungjawaban dan menyediakan

12 Mark Mildred (Geraint G. Howells) (1991), Product liability, insurance and the pharmaceutical industry: an Anglo-American comparison, Manchester University Press

13 Mokhtar, F.S et al (2020), Liabiliti Pengeluar Produk Perubatan di bawah Akta Pelindungan Pengguna 1999, Penerbit Universiti Malaysia Terengganu

14 Mokhtar F.S et al (2016), Medical Product Liability in Malaysia: The Need of Legislative Intervention, The Social Sciences Medwell Journals 11 (21):5162-5165

pampasan pada mana-mana orang yang cederaakibatnya15

Amerika Syarikat

DiAmerikaSyarikat,menurutKatherineV.T (2021), sejak 2015, VICP tersebut telah membayar pampasan sebanyak USD 216 juta setahun kepada 615 penuntut16. Dalam kes melibatkan vaksin COVID-19, pada bulan Mac 2020, Department of Health and Human Services telah mengeluarkan deklarasi kecemasan kesihatan awam yang mengakibatkan vaksin COVID-19 tidak disenaraikan sebagai penerima vaksin yang layak mendapat pampasan dari VICP. The Public Readiness and Emergency Preparedness (PREP)puladiwujudkansejurus selepas deklarasi ini yang memperuntukkan mana-mana orang yang cedera akibat vaksin COVID-19 hendaklah dirujuk pada Countermeasures Injury Compensation Program (CICP). Pampasanyangdiberikandi bawah CICP jauh lebih rendah daripada VICP dan tidak diuar-uarkan kepada penuntut. Pemberianpampasanadalahdihadkankepada USD50,000 untuk lost-income recovery untuk setiap tahun penuntut tidak dapat bekerja akibatkesansampinganvaksinCOVID-19dan tidak memberi pampasan untuk kesakitan, penderitaan atau tekanan emosi. Program ini disediakan hanya untuk mereka yang mengalamikecederaanseriuskeranasuntikan COVID-19(KatherineV.T,2021)17 .

CICP turut mengenakan bebanan pembuktian yang ketat dan tinggi dan had masa tuntutan iaitu satu tahun dari tarikh suntikan. Sebuah firma undang-undang menyatakan bahawa antara 2010 dan 2020, hanya29orangdaripada 446tuntutanberjaya dalamtuntutanyangkebanyakannyaberkaitan dengan vaksin H1N1. Manakala VICP telah memberi hampir USD4 bilion kepada hampir 7,500 penuntut sejak tahun 198918. Oleh itu,

15 https://www.who.int/news-room/q-a-detail/coronavirus-disease(covid-19)-vaccine-research-and-development

16 Katherine V.T et al (2021) Covid-19 Vaccine Injuries

Preventing Inequities in Compensation, January 20, 2021 DOI: 10.1056/NEJMp2034438

17 Katherine V.T et al (2021) Covid-19 Vaccine Injuries

Preventing Inequities in Compensation, January 20, 2021 DOI: 10.1056/NEJMp2034438

18 https://www.mctlaw.com/vaccine-injury/vaccinations/coronaviruscovid-19/

hakikatnya berdasarkan kepada syarat-syarat yang ketat ini adalah sukar bagi penuntut mendapat pampasan di bawah CICP untuk kecederaanakibatvaksinCOVID-19(Katherine V.T, 2021)19. Ditambah pula Amerika Syarikat telah memberi Pfizer dan Moderna imuniti dari tuntutansivil(CNBC,2020)20

United Kingdom

United Kingdom pula telah menyenaraikan COVID-19 dalam Vaccine Damage Payments Scheme (VDPS) jika seseorang mengalami kecacatan akibat suntikan vaksin ini (Gov.UK, 2020)21. Mana-mana orang yang dibuktikan mendapat kesan sampingan serius akibat vaksinasiinilayakmendapatpembayaran oneoff sebanyak£120,000.Walaubagaimanapun, banyak pihak yang menuntut boleh dihalang untuk membuat tuntutan kerana keperluan kepada bukti yang ketat dan tinggi untuk mendapat pampasan. Penuntut mesti membuktikan kecacatan minimum 60% dan memberikan bukti perubatan bahawa kecederaan atau kecacatan disebabkan oleh vaksinasi. Tuntutan itu akan ditentukan oleh Jabatan Kerja dan Pencen dan tidak banyak pihak yang menuntut mempunyai sumber kewangan untuk tuntutan tersebut dan ia juga memerlukan data dan analisis pakar yang sangatcanggih.

Australia, New Zealand, Taiwan dan Jepun

The Guardian telah melaporkan bahawa Australia, New Zealand, Taiwan dan Jepun memilihuntuk‘dudukdanlihat’kesanvaksinasi di negara lain. Ini juga disebabkan oleh fakta bahawa negara-negara ini berjaya menguruskan jangkitan COVID-19 dengan amat baik. Australia tidak mempunyai kes jangkitan COVID-19 selama berbulan-bulan, sementara tidak ada penularan tempatan di New Zealand sejak 18 November 2020 (The Guardian, 2021)22. Keutamaan negara-negara

19 Katherine V.T et al (2021) Covid-19 Vaccine Injuries Preventing Inequities in Compensation, January 20, 2021 DOI: 10.1056/NEJMp2034438

20 MacKenzie Sigalos, (2020) You can’t sue Pfizer or Moderna if you have severe Covid vaccine side effects. The government likely won’t compensate you for damages either, http://www.cnbc.com

21 https://www.gov.uk/government/news/government-to-add-covid19-to-vaccine-damage-payments-scheme

22 https://www.theguardian.com/world/2021/jan/08/why-the-delaythe-nations-waiting-to-see-how-covid-vaccinations-unfold

ini adalah untuk mendapatkan kepercayaan masyarakat terlebih dahulu dan menunggu datayanglebihdipercayaisebelummeluluskan dan membekalkan vaksin COVID-19 kepada orangramai.

Singapura

Negara tersebut telah membuat pengumuman untuk memberikan bantuan kewangan untuk penuntut yang menderita

akibat kesan sampingan vaksin COVID-19.

Kementerian Kesihatan Singapura (KKS)

mengumumkan bahawa, Singapura akan memberikan “satu kali pembayaran berjumlah

sehingga $10,000 yang menderita kesan

sampingan yang signifikan, dimasukkan ke hospital dan memerlukan perawatan di unit rawatanrapi”(Dominica,2021)23.KKSpercaya bahawa program ini akan memberi kepercayaan kepada rakyat untuk menerima

suntikan vaksin COVID-19. Jika mana-mana orang mengalami kecacatan teruk atau

meninggal dunia kerana vaksinasi ini, KKS akan memberikan bayaran tunggal sebanyak $225,000. Selain bantuan kewangan, pihak menuntut juga layak mendapat pelindungan MediSheild Life dan subsidi di institusi kesihatanawam.

Bantuan Khas Kewangan Kesan Mudarat Vaksin Covid-19 di Malaysia

Pada22Mac2021,KementerianKesihatan MalaysiatelahmemperkenalkanBantuanKhas

Kewangan Kesan Mudarat Vaksin Covid-19 (Bantuan Khas) di bawah Program Imunisasi

COVID-19 Kebangsaan. Kerajaan telah

meluluskan sejumlah RM50,000 jika kesan

sampingan yang serius kepada penerima

vaksin yang memerlukan rawatan

berpanjangan di hospital dan RM500,000 jika

hilang upaya kekal atau kematian disebabkan

oleh vaksin COVID-19. Dana permulaan

sebanyakRM10jutadibawahKumpulanWang

Amanah Bantuan Bencana Negara diuruskan

oleh Agensi Pengurusan Bencana Negara

(NADMA) bagi tujuan bayaran bantuan khas kewanganini.

Kerajaan telah meluluskan sejumlah

RM50,000 jika kesan sampingan yang serius kepada penerima vaksin yang memerlukan rawatan berpanjangan di hospital dan RM500,000 jika hilang upaya kekal atau kematian disebabkan oleh vaksin COVID-19.

Tuntutan bantuan khas kewangan ini akan melalui tiga (3) jawatankuasa di peringkat

Kementerian iaitu Jawatankuasa

Farmakovigilans Khas bagi Pemantauan

Vaksin COVID-19, Jawatankuasa Teknikal

Perubatan untuk menentukan kesan sampinganyangdideritaiituadalahdisebabkan oleh vaksin COVID-19 dan tertakluk pada laporan Jawatankuasa Farmakovigilans dan yang terakhir adalah Jawatankuasa Induk Bantuan Khas Kewangan Kesan Mudarat

Vaksin yang akhirnya akan meluluskan bantuan khas kewangan berdasarkan keputusankedua-duaJawatankuasadiatas.

Bantuan khas kewangan ini adalah diharapkan dapat membantu mana-mana penerima vaksin yang terjejas akibat kesan pengambilan vaksin COVID-19 disamping meningkatkan keyakinan rakyat dalam usaha kerajaan untuk memastikan imuniti berkelompokinitercapai.

Oleh hal yang demikian, kita tidak perlu bimbang dan gusar kebarangkalian berlaku kesansampinganvaksinCOVID-19inidankita hendaklah sama-sama berganding bahu menyokong usaha kerajaan untuk membasmi penularan wabak COVID-19 dengan segera berdaftar sebagai penerima vaksin di MySejahtera dan yakin dengan inisiatif kerajaan yang telah menyediakan Bantuan Khas Kewangan Kesan Mudarat Vaksin COVID-19 jika berlakukesan sampingan yang serius.

23 https://www.straitstimes.com/singapore/health/financial-help-forthose-suffering-from-serious-side-effects-related-to-vaccine

HAK KERAJAAN TERHADAP

HAK PATEN VAKSIN COVID-19

Oleh:

Roslina Ghazali

Ketua Pegawai Undang-Undang UMT

Dalam usaha menangani penularan penyakit berjangkit global seperti SARS-CoV-2 atau lebih dikenali sebagaiCOVID-19,penghasilanvaksinbaharu telahmenjadicabaranutamakepadasaintis di seluruh dunia. Vaksin yang selamat dan berkesan adalah kunci untuk memerangi pandemik COVID-19. Namun paten dan tuntutan harta intelek lain berkaitan dengan teknologi vaksin menimbulkan halangan undang-undang untuk akses yang adil kepada vaksinCOVID-19terutamanyakepadanegaranegara miskin dan membangun. Penciptaan vaksinbaharu,bukanhanyamelibatkanproses inovasi malahan juga memerlukan pelaburan kewangan yang besar. Oleh itu, bagi saintis dan pelabur adalah penting vaksin baharu ini dipatenkan bagi melindungi kepentingan pelaburan penyelidikan dan pembangunan yangtelahdibuat.

PadaOgos2020,Chinatelahmendaftarkan paten bagi vaksin COVID-19 pertamanya dengan ia diperakui oleh Pentadbiran Harta Intelek Nasional China.1 Generex BiotechnologyCorp,rakanniagaBintaiKinden Corp Bhd. pula mengumumkan pada Januari 2021 yang bahawa mereka mengemukakan permohonanmendapatkancapdaganganbagi vaksin “li-Key” dihasilkannya untuk dikenali sebagai “the Complete Vaccine” serta paten bagivaksin“li-Key”SARS-CoV-2.BintaiKinden dalam kenyataannya menyifatkan teknologi itu sebagailaluanpalingselamatsertaterbaikbagi perkembangan pesat vaksin COVID-19 yang membolehkannya diberi dengan selamat kepada semua termasuk kanak-kanak dan wanitahamiltanpakesansampingan.2

Walau bagaimanapun Ketua Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) melalui kenyataannya pada Mac 2021 yang lalu memohon supaya hak paten diketepikan sehingga pandemik coronavirus berakhir supaya bekalan vaksin dapat dipertingkatkan dengan ketara, sambil berkata "masa-masa yang tidak pernah berlaku sebelum ini" mewajarkanlangkahitu.3 Namunsarananoleh WHO ini telah lebih awal dibincangkan di Malaysia di mana beberapa pakar perubatan

1 Agensi (2020). Berita Harian, 18 Ogos. Akses: https://www.bharian.com.my/dunia/asia/2020/08/722248/covid19-china-paten-vaksin-pertama

2 Bernama (2020). Berita Harian, 7 Januari. Akses: https://www.bharian.com.my/bisnes/korporat/2021/01/773470/ge nerex-mohon-paten-vaksin-covid-19

https://berita.mediacorp.sg/mobilem/dunia/ketua-who-usulpaten-vaksin-covid-19-diketepikan-bagi-tingkatkan/4581054.html

3 AP (2020). Berita Mediacorp, 6 Mac. Akses:

Sumber gambar: Google

berpandangan bahawa mengenepikan hak paten bukanlah suatu langkah yang berkesan untukmenjaminpengedaranvaksinyangadildi peringkatglobal.4

Perlindungan paten di Malaysia ditadbir di bawahAktaPaten1983.Pemiliksesuatupaten mempunyai hak ekslusif terhadap ciptaan (invention) yang dipatenkan dan boleh menghalang mana-mana pihak lain untuk mengeksploitasi ciptaan tersebut sama ada mengguna, membuat, mengilang, menjual, mengedar, mengimport dan sebagainya untuk suatu tempoh tertentu. Dengan erti kata lain, undang-undang paten memberikan hak monopolikepadapemilikpaten.

Namun begitu dalam situasi pandemik

COVID-19 yang masih belum reda, keperluan kepada vaksin adalah sangat penting bagi menyelamatkan nyawa rakyat. Kerajaan Malaysia telah membelanjakan sebanyak

RM2.05 billion untuk menyediakan vaksin percuma kepada 26.3 juta penduduknya yang mana secara purata, kos bagi setiap orang mencecah RM77.35.5 Ketika ini kesemua vaksin COVID-19 diimport oleh Kerajaan MalaysiasamaadadaripadaAmerikaSyarikat, EropahdanChina.

Pada masa hadapan, mungkin ada keperluanuntukMalaysiamengeluarkanvaksin

COVID-19 atau mengilangkannya di Malaysia

bagi memastikan semua rakyat mendapat

vaksinasi COVID-19 pada kos yang lebih

murah. Walau bagaimanapun, jika hak paten dikuatkuasa dengan ketat, ada kemungkinan

Kerajaan Malaysia akan berterusan

mengeluarkan kos yang besar bagi

memperolehi vaksin COVID-19 ini dan rakyat akhirnya terbeban dengan caj perubatan yang

tinggi dan kemungkinan golongan yang tidak

4 T. Arumugam (2021). News Straits Times, 12 Januari. Akses:www.nst.com.my/news/nation/2021/01/656573/suspendin g-vaccine-patent-rights-not-right-move-say-medical-experts

berkemampuantidakmendapatvaksinasiyang sewajarnya. Tidak dinafikan dalam keadaan krisis ini, masih banyak syarikat-syarikat farmaseutikal dunia yang mengutamakan keuntungan lebih daripada tanggungjawab sosial untuk menyelamatkan manusia sejagat. Justeru, dalam konteks Malaysia, bagaimana sesuatu hak paten itu boleh “dilonggarkan” demikepentinganrakyatdannegara?

Seksyen 84 (1) (a), Akta Paten 1983 memberikan hak kepada Kerajaan untuk menggunakan ciptaan yang dipatenkan walaupuntanpapersetujuanpemilikpatenjika, “berlaku keadaan darurat nasional atau di mana kepentingan awam, khususnya, keamanannegara,pemakanan,kesihatanatau pengembangan sektor lain ekonomi negara” yang mana ciptaan tersebut sangat diperlukan olehnegara(“Hak Kerajaan”).

Rights of Government

84. (1) Notwithstanding anything contained in this Act

(a) where there is national emergency or where the public interest, in particular, national security, nutrition, health or the development of other vital sectors of the national economy as determined by the Government, so requires; or

(b) where a judicial or relevant authority has determined that the manner of exploitation by the owner of the patent or his licensee is anti-competitive,

the Minister may decide that, even without the agreement of the owner of the patent, a Government agency or a third person designated by the Minister may exploit a patented invention.

- Patents Act 1983

5 U. Ramayah (2021). Astro Awani, 5 Januari. Akses: https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kos-vaksin-covid19malaysia-lebih-rendah-berbanding-belgium-khairy-276232

Peruntukan ini adalah selaras dengan

Deklarasi Doha mengenai Perjanjian Aspek

Hak Harta Intelek Berkaitan Perdagangan ("TRIPS") dan Kesihatan Awam ("Deklarasi

Doha") pada tahun 2001 oleh negara anggota

Pertubuhan Perdagangan Dunia (WTO) yang diterimapakaiolehMalaysia.

Malaysia telah menjadi negara pertama

yang menggunakan Hak Kerajaan ini pada

tahun 2003 apabila mengeksploitasi ubat

antiviral (rawatan untuk penyakit HIV) yang

dipatenkan oleh GlaxoSmithKline dan BristolMyers Squibb setelah rundingan harga yang

panjangdenganpemilikpatengagalmencapai

keputusan. Pada bulan September 2017,

Kerajaan Malaysia sekali lagi menggunakan

HakKerajaanuntukmengeksploitasiubatyang

dipatenkanGilead,Sofosbuvir,yangdigunakan

untuk rawatan Hepatitis C tanpa kebenaran

Gilead. Kerajaan meneruskan pelaksanaan

haknya walaupun Gilead telah mengumumkan

pelanjutan skim pelesenan sukarela untuk membekalkan Sofosbuvir generik berlesen kepadaMalaysia.6

Kementerian Kesihatan Malaysia dalam

kenyataannya mengumumkan bahawa

pelaksaan Hak Kerajaan tersebut dibuat setelah usaha-usaha seperti permohonan

untuk disenaraikan di dalam Medicine Patent

Pool (MPP) dan rundingan harga bersama pemegang hak paten tidak berhasil. Melalui pelaksanaan Hak Kerajaan ini, kos rawatan adalah jauh lebih rendah dan lebih ramai pesakitdapatdirawat.Dalammasayangsama, akses kepada rawatan dapat ditingkatkan

selaras dengan sasaran Sustainable

Development Goals (SDG)bagiHepatitis yang

ditetapkan oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa

Bersatu (PBB) dan sasaran Strategi Sektor

6 https://www.conventuslaw.com/report/government-rights-overpatented-inventions-in/

7 https://kpkesihatan.com/2017/09/20/press-statement-minister-ofhealth-20th-september-2017-implementation-of-the-rights-of-

KesihatanGlobalbagiJangkitanVirusHepatitis (2016-2021) oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia(WHO)bagimenghapuskanjangkitan virushepatitismenjelangtahun2030.7

DalampelaksananHakKerajaanini,pemilik paten akan dimaklumkan dengan segera mengenai keputusan Kerajaan dan berhak mendapat imbuhan kewangan yang setimpal daripada Kerajaan. Penentuan imbuhan kewangan akan ditentukan oleh Kerajaan setelah mendengar hujah daripada pemilik paten dan pihak-pihak lain yang berkepentingan.8 Pemilik paten juga boleh memohon agar pelaksanaan Hak Kerajaan tersebut dihentikan atau diubah termasuk membuat rayuan ke Mahkamah Tinggi terhadap keputusan yang dibuat oleh Kerajaan.9 Walau apapun, eksploitasi paten melalui Hak Kerajaan ini hanya boleh dikuatkuasakanolehKerajaanuntukkegunaan awambukankomersial(publicnon-commercial use).10

Kesimpulannya, walaupun undang-undang paten memberikan hak monopoli kepada pemilik paten, hak tersebut bukanlah sesuatu yang mutlak. Dalam keadaan tertentu, demi kepentingan awam, Hak Kerajaan boleh digunakan untuk membolehkan Kerajaan Malaysia mengeksplotasi mana-mana ciptaan yang dipatenkan jika ianya sangat diperlukan untuk keselamatan dan kepentingan negara. Walau bagaimanapun dalam hal berkaitan vaksinCOVID-19,Kerajaanmasihlagimampu berunding dengan pemilik paten atau syarikat farmaseutikal yang berkenaan untuk

membekalkan vaksin COVID-19 kepada Malaysia tanpa menjejaskan keupayaan Kerajaan untuk melaksanakan program vaksinasimenyeluruhkepadarakyatMalaysia.

government-for-sofosbuvir-tablet-to-increase-access-forhepatitis-c-treatment-in-malaysia/

8 Seksyen 84 (3) dan (4), Akta Paten 1983

9 Seksyen 84 (9), (10), (12), Akta Paten 1983

10 Seskyen 84 (5) (a), Akta Paten 1983

1

VAKSINASI COVID-19: APA HAK RAKYAT?

Setelahlebihsetahunduniadiserangoleh virusCOVID-19,vaksinbagimenentang virus yangmembawamautini,akhirnya telah berjaya ditemui. Pada 24 Februari 2021, Perdana Menteri Malaysia, Tan Sri Muhyiddin Yasin telahmenerimasuntikanvaksinCOVID19, Pfizer-BioNTech dan sekali gus menjadi rakyat Malaysia pertama yang telah divaksin. TindakanPerdanaMenteriinimerupakansalah satu usaha kerajaan untuk meningkatkan

kepercayaan rakyat untuk menerima suntikan vaksinCOVID-19 1

Malaysia tidak mempunyai akta atau undang-undangkhususyangberkaitandengan perihal vaksinasi COVID-19. Walau bagaimanapun terdapat undang-undang lain yang boleh diguna pakai bagi mengisi kelompongan undang-undang sedia ada seperti Akta Kanak-Kanak 2001 mewajibkan vaksinasi terhadap kanak-kanak di negara ini. Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988 juga boleh digunakan dalam keadaan tertentu walaupun akta ini lebih bersifat umum dan tidak menekankan aspek vaksinasi2 . Justeru, apakah hak rakyat Malaysiaterhadappenerimaansuntikanvaksin COVID-19?

Umum telah sedia maklum bahawa hak kebebasan asasi rakyat Malaysia telah

termaktub dalam Perkara 5 hingga 13

Perlembagaan Persekutuan. Perkara 5 (1)

Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan jaminan terhadap kebebasan diri dan perlindungan nyawa. Menurut keputusan

Mahkamah dalam kes Tan Tek Seng lwn

https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/02/789721/mu hyiddin-terima-suntikan-pertama-vaksin-covid-19

2 https://www.bharian.com.my/kolumnis/2021/02/782130/gubalakta-khas-vaksin-bina-keyakinan-masyarakat

Suruhanjaya Perkhidmatan Pendidikan3,istilah “nyawa” di bawah Perkara 5 turut meliputi jaminanterhadapperlindungankesihatanyang baik. Olehitu,dalamisupenerimaanvaksinasi COVID-19, rakyat Malaysia berhak untuk mendapatkan vaksin COVID-19 bagi mengelakkan kemudaratan kesihatan yang berterusan. Sekiranya ramai rakyat Malaysia menerima vaksinasi, kes jangkitan COVID-19 dapat dikawal dan kematian akibat COVID-19 dapatdikurangkan

Perkara 8, Perlembagaan Persekutuan pula memperuntukkan bahawa semua orang adalah sama rata di sisi undang-undang. Atas dasarjaminankesamarataanini,semuarakyat Malaysia berhak untuk mendapatkan vaksin COVID-19 tanpa mengira agama, bangsa, pangkatataudarjat.Halinidijelaskanlagioleh Perdana Menteri, Tan Sri Muhyiddin Yassin bahawa dibawahPerintahFiPerubatan1982, secara dasarnya vaksin COVID-19 akan diberikan secara percuma dan tiada caj suntikan vaksin dikenakan kepada rakyat Malaysia 4 3

Oleh: Amirah Nabilah Ismail Pegawai Undang-Undang UMT

Sumber gambar: Google

Sekiranya rakyat menerima suntikan vaksin di hospital swasta, mereka juga tidak perlu menanggung apa-apa kos kerana kos bekalanvaksinCOVID-19tersebutditanggung oleh kerajaan. Presiden Persatuan Hospital Swasta Malaysia (APHM), Datuk Dr Kuljit Singh, berkata sebahagian kos pemberian vaksin pula akan ditanggung oleh pihak hospital swasta sebagai tanggungjawab sosial korporat(CSR)kepadaNegara.5

Setelah semua langkah-langkah yang diambil oleh kerajaan bagi memastikan vaksinasi COVID-19 di Malaysia berjaya, adakah rakyat mempunyai hak untuk menolak pengambilanvaksinCOVID-19ini?

MenurutAktaPencegahandanPengawalan Penyakit Berjangkit 1988, individu yang menolakuntukmenerimasuntikanvaksintidak dianggap melakukan kesalahan. Menteri di JabatanPerdanaMenteri(UndangUndangdan Parlimen) Datuk Seri Takiyuddin Hassan memaklumkan, suntikan vaksin melalui Program Imunisasi Kebangsaan dibuat secara percuma dan sukarela ke atas individu yang tersenarai 6 Jelas di sini bahawa tindakan penerimaan vaksin adalah tertakluk kepada kerelaanindividudantindakantidakmenerima vaksintidaklahmenyalahiundang-undang.

Persoalan juga timbul sama ada majikan boleh meletakkan syarat untuk mewajibkan para pekerjanya mengambil suntikan vaksin COVID-19? Jawapan ringkasnya adalah “tidak”. Memetik kata-kata Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi, Khairy Jamaluddin, “dasar kami kekal, iaitu untuk sekarang, ia adalah secara sukarela” 7 Tuntasnya, setakat ini penerimaan suntikan vaksin masih secara sukarela dan tiada kewajipan yang dikenakan oleh pihak kerajaan kepada rakyat Malaysia danhalinijugaterpakaikepadaparapekerja.

Jadi, apa tindakan yang boleh diambil oleh majikan jika sekiranya sifat sesuatu pekerjaan itu memerlukan pekerjanya divaksin bagi

5 https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/04/806491/cov id-19-suntikan-vaksin-di-hospital-swasta-percuma

6 https://www.astroawani.com/berita-malaysia/vaksin-covid19tiada-paksaan-tidak-langgar-akta-342-jika-tidak-ambiltakiyuddin-286533

memastikan keselamatan pekerjaan, pekerja danpelanggan?

MenurutAktaPencegahandan PengawalanPenyakitBerjangkit

1988,individuyangmenolakuntuk menerimasuntikanvaksintidak dianggapmelakukankesalahan

Dalam hal ini, seksyen 15, Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 (“OSHA”), mengenakan kewajipan kepada majikan untuk memastikan, sebaik mungkin, keselamatan, kesihatan dan kesejahteraan di tempat kerja semua pekerjanya. Tugas ini meliputi, antara lain, penyediaan dan pemeliharaan lingkungan kerja bagi pekerja yang, sejauh mana dapat dilakukan, aman, tanpa risiko terhadap kesihatan, dan memadai mengenai kemudahan untuk kesejahteraan merekaditempatkerja.

Seksyen 24, Akta yang sama juga memperuntukkan bahawa pekerja memiliki kewajipan (antara lain) untuk mematuhi setiap arahanatauukurankeselamatandankesihatan pekerjaanyangdilakukanolehmajikanmereka. Berdasarkan peruntukan-peruntukan ini, majikan mungkin boleh bergantung pada seksyen 15 dan sekyen 24, OSHA untuk mengarahkan vaksinasi COVID-19 kepada pekerjanya

Walau apapun, jika pekerja menolak vaksinasi COVID-19 kerana bimbang akan kesan sampingan yang tidak diketahui atau apa-apa risiko kesihatan lain, majikan tetap tidak boleh memaksa pekerja untuk mendapatkan suntikan vaksin COVID-19. Selagi mana tiada undang-undang yang mewajibkanvaksinasiCOVID-19,majikantidak akan dapat mewajibkan vaksinasi terhadap

pekerjanya

7 https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/tempatan/2 021/01/18/program-vaksinasi-covid-19-tetap-secara-sukarelawalaupun-darurat/

15. Kewajipan am majikan dan orang yang bekerja sendiri kepada pekerja mereka

(1) Adalah menjadi kewajipan tiap-tiap majikandantiap-tiaporangyangbekerja sendiri untuk memastikan, setakat yang praktik, keselamatan, kesihatan dan kebajikan semasa bekerja semua pekerjanya.

(2) Tanpa menjejaskan keluasan makna subseksyen (1), perkara yang diliputi oleh kewajipanitutermasuklahterutamanya-

(a) pengadaan dan penyenggaraan loji dan sistem kerja yang, setakat yang praktik, selamat dan tanpa risiko kepadakesihatan;

(b) pembuatan perkiraan bagi menjamin, setakatyangpraktik,keselamatandan ketiadaan risiko kepada kesihatan berkaitan dengan penggunaan atau pengendalian, penanganan, penyimpanan dan pengangkutan loji danbahan;

(c) pengadaanmaklumat,arahan,latihan dan penyeliaan sebagaimana yang perlu untuk memastikan setakat yang praktik, keselamatan dan kesihatan pekerjanyayangsedangbekerja;

(d) setakat yang praktik, berkenaan dengan mana-mana tempat kerja di bawah kawalan majikan atau orang yang bekerja sendiri, penyenggaraannya dalam keadaan yangselamatdantanparisikokepada kesihatan dan pengadaan dan penyenggaraan cara masuk ke dalamnya dan keluar darinya yang selamat dan tanpa risiko sedemikian; dan

(e) pengadaan dan penyenggaraan persekitaran pekerjaan bagi pekerjanya yang, setakat yang praktik,selamat,tanparisiko kepada kesihatan, dan memadai berkenaan dengankemudahan bagi kebajikan merekayangsedangbekerja.

Kongres Kesatuan Pekerja-Pekerja di dalam Perkhidmatan Awam (Ceupacs) menyeru 1.6 juta penjawat awam untuk memberi sokongan serta kerjasama

8 https://www.astroawani.com/berita-malaysia/tiada-alasanpenjawat-awam-tolak-vaksin-covid19-wajar-jadi-contohmasyarakat-cuepacs-284989

sepenuhnya dalam menjayakan Program Imunisasi COVID-19 Kebangsaan. Presidennya Adnan Matberkata, “tiadaalasan untuk penjawatawammenolak vaksinCOVID19 atau tidak bersama-sama dalam menjayakan Program Imunisasi COVID-19

Kebangsaan kerana kita adalah barisan hadapan dalam memastikan kemenangan melawanwabakitu” 8

Di samping itu, Persekutuan MajikanMajikanMalaysia(MEF)menasihatkanmajikan agar memastikan pekerja yang diberikan kemudahan penginapan asrama menerima suntikan vaksin bagi mencegah COVID-19 9 Dalampadaitu,KementerianSumberManusia (KSM) bersetuju majikan memberikan cuti kepadapekerjanyauntuk mendapatkanvaksin COVID-19. Tindakan ini adalah wajar bagi menggalakkan para pekerja untuk menerima suntikanvaksinCOVID-19.

Usaha-usaha kerajaan ini jelas bertujuan untuk meningkatkan lagi jumlah penerima suntikan vaksin COVID-19, sekaligus dapat mencapai herd immunity di Malaysia. Justeru, walaupunpenerimaansuntikanvaksinCOVID19 tidaklah wajib diambil, namun sebagai rakyat Malaysia yang bertanggungjawab, ayuhlah kita menyokong usaha kerajaan ini agar kita semua dapat kembali menjalani kehidupansosialyangnormalsebelumCOVID19. Negara juga akan bertambah maju dan produktif dengan kehidupan rakyat yang sihat danbebasCOVID-19.

9 https://www.astroawani.com/berita-malaysia/mef-nasihatkanmajikan-pastikan-pekerja-terima-suntikan-vaksin-283757

Sumber gambar: Google

VAKSIN COVID-19 DAN BERITA

PALSU: KESALAHAN DI BAWAH UNDANG-UNDANG MALAYSIA

Oleh: Muhammad Hafizuddin Zakaria Pegawai Undang-Undang Kanan UMT

PENGENALAN

“Vaksin Covid 19 adalah antara sinar

harapan kita yang paling utama untuk

kita menang dalam melawan COVID-19”1

berlebihan sehingga menjejaskan kesihatan awam dalam kalangan masyarakat2. Hal ini berlaku disebabkan oleh kewujudan teknologi komunikasi dan sosial media yang telah menjadi sebati dalam masyarakat masa kini sehinggakan boleh dikatakan setiap individu boleh menjadi wartawan dalam dunianya yang tersendiri.

MITOS NEGATIF BERKENAAN VAKSIN COVID-19

Justeru itu adalah amat penting Program

Imunisasi Vaksin COVID-19 Kebangsaan dilaksanakandengancepatdanberkesanbagi

membolehkan perlindungan secara

berkelompok dapat dicapai dalam kalangan rakyat Malaysia sekaligus dapat memutuskan

rantaian penularan virus COVID-19 secara mutlak.

Namunbegitu,disebalikusahakerajaanini, masyarakat Malaysia disajikan dengan

pelbagai mitos berkenaan dengan vaksin COVID-19 sehingga tercetusnya fenomena infodemik.PertubuhanKesihatanDunia(WHO) mentakrifkan infodemik sebagai penyebaran

maklumat tidak benar secara melampau dan

1 https://www.pmo.gov.my/2021/02/perutusan-khas-penjelasanterkini-mengenai-pelaksanaan-proklamasi-darurat/

2 https://www.who.int/news/item/23-09-2020-managing-the-covid19-infodemic-promoting-healthy-behaviours-and-mitigating-theharm-from-misinformation-and-disinformation

Pelbagai mitos negatif dan tidak benar disebarkan berkenaan dengan vaksin COVID19antaranyaiabolehmengubahgenetikbadan penerima suntikan3, tidak halal, menyebabkan kesan sampingan sehingga membawa kematian4, menyebabkan ketidaksuburan kepada wanita5 dan lain-lain lagi. Mitos-mitos sebegini ini dibimbangi menimbulkan kepanikan dan kekeliruan dalam kalangan masyarakat terhadap vaksin COVID-19 sekaligus merencatkan pelaksanaan Program Imunisasi Vaksin COVID-19 Kebangsaan secaraholistik.

PertubuhanKesihatanDunia (WHO) mentakrifkan “infodemik” sebagaipenyebaranmaklumattidak benarsecaramelampaudan berlebihansehinggamenjejaskan kesihatanawamdalamkalangan masyarakat

3 https://www.astroawani.com/berita-malaysia/vaksin-covid19antara-fakta-dan-mitos-yang-perlu-anda-tahu-285301

4 https://bernama.com/bm/am/news_imunisasi.php?id=1948842

5 https://spm.um.edu.my/2021/04/14/membongkar-mitos-vaksin-covid19/?fbclid=IwAR3ZPGy0gUp9sEbnguoA4kflHa41Q7xdQnSZDgirh5f LgWhVsQryyhFdVk4&cn-reloaded=1

Sumber gambar: Google

TINDAKAN PERUNDANGAN

Adalah amat penting tindakan undangundang dikuatkuasakan terhadap penyebar infodemikataumaklumattidakbenarmengenai vaksinCOVID-19.Dalamkonteksini,penyebar maklumattidakbenarmengenaivaksinCOVID19 boleh dikenakan tindakan di bawah beberapaundang-undangberikut:

(a) Kanun Keseksaan

Seksyen 505 (b) Kanun Keseksaan secara jelas menyatakan bahawa mana-mana orang yang membuat, menerbitkan atau mengedar apa-apa kenyataan, khabar angin atau berita dengan niat hendak menyebabkan atau mungkin menyebabkan ketakutan atau kegentaran awam adalah melakukan suatu kesalahan yang boleh dikenakan hukuman penjara dua tahun atau denda atau keduaduanyasekali.

505.

Barang siapa membuat, menerbitkan atau mengedar apa-apa kenyataan, khabar angin atau berita

(b) dengan niat hendak menyebabkan atau yang mungkin menyebabkan, ketakutan atau kegentaran kepada awam atau mana-mana golongan awam supaya oleh yang demikian itu seseorang mungkin terdorong melakukan suatu kesalahan terhadap Negara atau terhadap ketenteraman awam.

(b) Akta Hasutan 1948

Seksyen 4 Akta Hasutan 1948 pula memperuntukkan mana-mana orang yang melakukan atau berusaha, atau membuat persiapan untuk melakukan, bersekongkol dengan mana-mana orang untuk melakukan tindakan menghasut merupakan suatu kesalahan dan boleh dikenakan hukuman dendatidakmelebihiRM5,000.00ataupenjara

tidak lebih dari tiga tahun, atau kedua-duanya sekali. Manakala untuk kesalahan yang berulang,penyebarinfodemik bolehdikenakan hukumanpenjaratidaklebihlimatahun.

(c) Akta Komunikasi dan Multimedia 1998

Seksyen 233 Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 memperuntukkan bahawa mana-mana orang yang membuat, mewujudkan atau meminta dan memulakan penghantaran komen atau berita palsu secara atastalianataumelaluimediasosialmelakukan suatu kesalahan penggunaan kemudahan rangkaianyangtidakwajar.Bagikesalahanini, penyebar mitos negatif atau tidak benar mengenai vaksin COVID-19 boleh dikenakan hukuman denda maksimum sebanyak RM50,000.00ataupenjarasetahun.

(d) Ordinan Darurat (Kuasa-Kuasa Perlu) (No. 2) 2021

Susulanpengisytiharandaruratyangdibuat olehPerdanaMenteriTanSriMuhyiddinYassin di bawah Perkara 150 (1) Perlembagaan Persekutuan, kerajaan telah menguatkuasa satu ordinan khas bagi membendung penularan berita tidak benar berkenaan COVID-19. Ordinan telah mentakrifkan berita tidak benar termasuklah apa-apa berita, maklumat,datadanlaporanyangkeluruhannya atau sebahagiannya adalah palsu berhubungan dengan COVID-19 sama ada dalam bentuk rencana, visual atau rakaman audioataudalamapa-apabentuklain6

6 Seksyen 2 Ordinan Darurat (Kuasa-Kuasa Perlu)(No.2) 2021

Kenyataan-kenyataan yang mendatangkan khianat awam

Seksyen 4 Ordinan Darurat (Kuasa-Kuasa Perlu)(No.2)2021menyatakanbahawamanamana orang yang mengadakan, menerbitkan, mencetak atau mengedar berita tidak benar berkenaan COVID-19 (termasuklah vaksin) adalah melakukan suatu kesalahan dan jika didapati bersalah boleh dikenakan hukuman denda tidak melebihi RM100,000.00 atau penjara tidak melebihi tiga tahun atau keduaduanyasekali.

Mengadakan, menawarkan, menerbitkan dsb., berita tidak benar atau penerbitan yang mengandungi berita tidak benar

4. (1) Mana-mana orang yang, melalui apa-apa cara, dengan niat untuk menyebabkan, atau berkemungkinan menyebabkan ketakutan atau kebimbangan kepada orang awam, atau mana-mana golongan orang awam, mengadakan, menawarkan, menerbitkan, mencetak, mengedarkan, mengelilingkan atau menyebarkan apa-apa berita tidak benar atau penerbitan yang mengandungi berita tidak benar melakukan suatu kesalahan dan boleh apabila disabitkan, didenda tidak melebihi satu ratus ribu ringgit atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi tigatahunataukedua-duanya,dandalamhal suatu kesalahan yang berterusan, didenda selanjutnya tidak melebihi satu ribu ringgit bagi tiap-tiap hari selama kesalahan itu berterusanselepassabitan.

Kesalahaninijugadiperluaskanlagikepada mana-mana orang yang memberi bantuan kewangan7 bagi maksud melakukan atau memudahkankesalahandiSeksyen4tersebut dan jika didapati bersalah boleh dikenakan hukuman denda tidak melebihi RM500,000.00 atau penjara tidak melebihi enam tahun atau kedua-duanyasekali.

Selain itu, ianya juga adalah menjadi kesalahan sekiranya mana-mana orang tidak menghapuskan penerbitan yang mengandungi beritatidakbenarberkenaanvaksinCOVID-19 yang berada dalam milikan, jagaan atau kawalannya dalam tempoh 24 jam dari masa

7 Seksyen 5 Ordinan Darurat (Kuasa-Kuasa Perlu)(No.2) 2021

8 Seksyen 6 Ordinan Darurat (Kuasa-Kuasa Perlu)(No.2) 2021

arahan diberikan oleh seorang pegawai polis atau pegawai yang diberi kuasa8. Kegagalan untuk berbuat demikian boleh dikenakan hukuman denda tidak melebihi RM100,000.00 dan jika berterusan denda selanjutnya tidak melebihiRM300,000.00bagisetiaphariselama kesalahanituberterusanselepassabitan.

KESIMPULAN

Setakat 13 April 2021, sebanyak 632,668 orangrakyatMalaysiatelahmenerimasuntikan vaksin COVID-19 dos pertama dan daripada jumlah ini, 417,470 rakyat Malaysia telah menerima suntikan vaksin COVID-19 dos kedua9. Statistik ini menunjukkan sekurangkurangnya 1.9% sahaja rakyat Malaysia yang telah menerima sekurang-kurangnya suntikan dos pertama vaksin COVID-19, jauh di bawah 80% sasaran kerajaan untuk rakyat Malaysia menerima suntikan vaksin COVID-19. Tanpa maklumat yang tepat, Program Imunisasi Vaksin COVID-19 Kebangsaan tidak akan berjayadanMalaysiaakanterusterkebelakang dalam menyelesaikan pandemik COVID-19. Ianyasekaligusakanterusmenjejaskanaktiviti perniagaandanekonomiNegarayangakhirnya akan memberi kesan yang buruk kepada kesejahteraaandankelangsunganhiduprakyat Malaysiakeseluruhannya.Justeruadalahwajar kerajaan mengambil tindakan tegas terhadap penyebar berita tidak benar berkenaan vaksin COVID-19.

9 Ciapan di Aplikasi Twitter Menteri Kesihatan Malaysia @ Dr. Adham Baba

Pejabat Penasihat Undang-Undang Aras 2, Bangunan Canselori, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu

SIDANG REDAKSI

Penaung

Prof. Dato’ Dr. Nor Aieni Haji Mokhtar vc@umt.edu.my

Ketua Pengarang Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

Pengarang Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Amirah Nabilah Ismail a.nabilah@umt.edu.my

Penyelaras Bahan Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt.edu.my

Noor Akmal Mamat@Aziz noor.akmal@umt.edu.my

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU. Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT. Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali. UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi.

© 2021 Hak Cipta Terpelihara

SISIPAN KES UNDANG-UNDANG

Sumber gambar: Google

MUHAMMAD MUHAIMIN BIN YAUZA & ORS v. JK MAIZATULNIZA BINTI MAT JAIS & ORS [2016] MLJU 333

Fakta Kes:

Dalam tahun 2010, Plaintif Pertama pada masa yang material itu, adalah seorangpelajar Tingkatan 3 di Maktab

Rendah Sains Mara Muadzam Shah. Pada 3.11.2010

Plaintif Pertama telah mendapat suntikan ATT di bahu kanan di Klinik Kesihatan Ibu Anak Muadzam Shah

Jengka. Suntikan tersebut dilakukan oleh JK Maizatulniza

binti Mat Jais (Defendan Pertama) iaitu seorang jururawat dan juga seorang kakitangan Kerajaan di klinik kesihatan. Ekoran daripada suntikan tersebut, pada 8.11.2010

Plaintif Pertama telah mengalami kesakitan dan kesukaran untuk menggerakkan anggota badannya. Plaintif Pertama telah menerima rawatan di Hospital Universiti Sains Kubang Kerian mulai 08.11.2010 sehingga 4.01.2011. Plaintif telah disahkan mengalami kecacatan kekal “Post Vaccination (TT) MyeloradiculopathyResolvedAspirationPneumoniawith Right pleural Effusion", iaitu mengalami kelumpuhan daripada paras dada ke bawah dan hanya berupaya menggerakkan sebahagian tangan kiri, tangan kanan dan jari kiri.

ISU-ISU PERUNDANGAN:

(i) Sama ada kecederaan quadriplegic yang dialami adalah disebabkan suntikan ATT?

(ii) Sama ada wujudnya izin daripada Plaintif Pertama atau bapanya Plaintif Kedua sebelum suntikan ATT dijalankan ke atas Plaintif Pertama.

(iii) Sama ada wujudnya kecuaian di Defendan Pertama sebelum suntikan ATT dijalankan ke atas Plaintif Pertama.

(iv)Sama ada wujudnya kecuaian vicarious dan tortious liability di pihak Defendan Keempat dan Kelima.

KEPUTUSAN:

Mahkamah Tinggi Kuala Terengganu memutuskan Defendan-Defendan 100% bertanggungan ke atas kecederaan kekal yang dialami oleh Plaintif Pertama dan membenarkan tuntutan Plaintif-Plaintif ke atas DefendanDefendan dengan kos sebanyak RM10,000.00 serta memerintahkan gantirugi ditafsirkan oleh Timbalan Pendaftar Mahkamah Tinggi Kuala Terengganu.

SIDANG REDAKSI

PENAUNG

Prof. Dr. Mazlan Abd Ghaffar vc@umt.edu.my

PENASIHAT

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

KETUA PENGARANG

Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

PENGARANG

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Amirah Nabilah Ismail a.nabilah@umt.edu.my

PENYELARAS BAHAN

Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt edu my

KANDUNGAN

3 4 5

Dari Meja Penasihat Undang-Undang

Perutusan Naib Canselor

The Importance of Boilerplate Clauses

Surat Tanggung Rugi dalam Penyelidikan Universiti

Perlukah Masa menjadi Intipati semua Kontrak?

Undang-Undang Mentadbir dan Bidang Kuasa Sisipan Kes Undang-Undang

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU. Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT. Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali. UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi.

© 2021 Hak Cipta Terpelihara

DARI MEJA PENASIHAT UNDANG-UNDANG

Assalamualaikum w b t dan salam sejahtera

Segala puji dan syukur saya rafakkan kepada Allah s.w.t yang Maha Pengasih dan Penyayang yang terus memberikan kami di Pejabat

Penasihat Undang-Undang (PPUU) ilham untuk menghasilkan artikel undang-undang sebagai

salah satu medium pemindahan ilmu dan pengetahuan PPUU kepada warga UMT

Legal Buzz pada edisi kali ini menyediakan kupasan mengenai klausa-klausa lazim atau

standard yang digunakan dalam perjanjian atau

kontrak yang juga disebut klausa "boilerplate" .

Antara contoh klausa "boilerplate" yang biasa

digunakan adalah "governing law" , "time" , "notice" , "indemnity" , "waiver" , "force majeure" dan sebagainya.

Dalam banyak keadaan klausa "boilerplate"

selalu diabaikan kerana dianggap sebagai

tidak penting atau hanya sekunder kepada

terma-terma utama perjanjian Hakikatnya

klausa-klausa ini merupakan pelengkap kepada

sesebuah perjanjian atau kontrak.

Kewujudannya sangat perlu dan penting bagi

menghuraikan terma dan syarat perjanjian serta

mengelakkan niat pihak-pihak kepada

perjanjian itu dibiarkan terbuka kepada tafsiran yang pelbagai dan proses pengadilan yang tidak perlu.

Sebagai contoh, kepentingan klausa "force majuere" jarang ditimbulkan sehinggalah berlaku kegagalan pelaksanaan syarat-syarat kontrak akibat pandemik COVID-19 yang menghadkan pergerakan rakyat di seluruh negara. Sekiranya perjanjian yang ditandatangani oleh pihak-pihak tidak menetapkan klausa "force majeure" , maka ada kemungkinan kegagalan pelaksanaan syaratsyarat kontrak tersebut menjadi sebab penamatan kontrak sekaligus menimbulkan konflik yang mungkin berakhir dengan tindakan mahkamah oleh pihak yang terkesan.

Justeru, saya berharap garapan pengisian Legal Buzz kali ini akan memberi ilmu baharu yang dapat dimanfaatkan oleh para pembaca. Semoga dengan ilmu ini, para pembaca akan lebih cakna undang-undang dan lebih berhatihati sebelum menandatangani apa-apa perjanjian.

Selamat Membaca!

#UMTsohor

#ppuumesrawarga

Salam hormat,

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar

PERUTUSAN NAIB CANSELOR

Bismilahirahmanirrahim

Assalamualaikum w b t dan salam sejahtera

Alhamdulilah, buat pertama kalinya sebagai Naib Canselor, saya berkesempatan menitipkan sepatah dua kata untuk penerbitan Legal Buzz, Pejabat Penasihat Undang-Undang (PPUU) UMT.

Pertama sekali, saya mengucapkan tahniah kepada Penasihat Undang-Undang UMT, Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar dan pasukannya di atas penerbitan isu ke-5 Legal Buzz Saya seronok membaca bingkisan undang-undang yang pelbagai yang diterbitkan dalam Legal Buzz sejak April 2020 yang lalu Dari edisi pertama sehingga ke hari ini, banyak isu perundangan menarik dan terkini yang telah diketengahkan. Saya menyokong usaha penerbitan seperti ini kerana ia memberi warna kepada kepelbagaian bidang di dalam UMT yang harus diambil cakna oleh semua warga.

Saya difahamkan isu kali ini membincangkan mengenai peruntukan standard yang selalu digunapakai dalam perjanjian atau dikenali juga sebagai klausa "boilerplate" Walaupun saya telah menandatangani banyak perjanjian atau kontrak, saya harus akui, jarang sekali saya diberi penerangan mengenai peruntukan standard yang terdapat di dalamnya

Oleh itu, saya sangat gembira dengan kupasan yang dibawa dalam Legal Buzz kali ini kerana ianya sangat diperlukan dalam pengurusan apa-apa perjanjian yang melibatkan Universiti. Walaupun Penasihat Undang-Undang dan pegawai-pegawai di PPUU ada untuk memberi penasihatan, saya percaya adalah lebih baik jika pihak yang menguruskan pelaksanaan kontrak memahami secara tuntas isi kandungan sesebuah perjanjian yang dimeterai

Akhir sekali, saya menyeru kepada semua warga untuk menanamkan sikap suka membaca dan sentiasa berusaha untuk menambahkan pengetahuan dalam apa jua bidang. Semoga pengisian Legal Buzz kali ini dapat dimanfaatkan dengan sewajarnya oleh para pembaca.

Terima kasih.

#UMTsohor

#UMT20tahun

Prof. Dr. Mazlan Abd. Ghaffar Naib Canselor Universiti Malaysia Terengganu

"Terokaan Seluas Lautan Demi Kelestarian Sejagat"

THE IMPORTANCE OF BOILERPLATE CLAUSES

AMIRAH NABILAH ISMAIL Pegawai Undang-Undang UMT

It is not unusual for a boilerplate clause to be the cause of litigation. Since a boilerplate clause will deal with issues such as the interpretation, validity and enforcement of an agreement, it can have a significant impact on the other clauses in an agreement and on an agreement as a whole

May be because of their name, boilerplate clauses are often be overlooked Parties may assume these clauses have simply been cut and pasted into the contract with no alterations. When entering a contract, it is important to make sure that the parties understand the key risks, so that they don't agree to unfavorable terms The purpose of boilerplate clauses is to protect the interests of all parties that sign the contract. This article will address what boilerplate clauses are, provide some examples of them and outline why they are important

Boilerplate clauses are those provisions which are routinely be found in every agreement regardless of the type The clauses are often referred to as “standard” clauses and it’s a common practice to include clauses of that description, especially in a business contract. It usually appears at the end of the agreement, often in a section titled “miscellaneous” or “general terms”. While standard in most corporate and commercial contracts, boilerplate clauses serve an important purpose in clarifying the relationship between the parties and spelling out any situations that otherwise wouldn’t be addressed in the operative section of the agreement.

In Cyber Village Sdn Bhd v Illustra IT (M) Sdn Bhd & Ors [2014] 2 MLJevi 37, Mary Lim JC observed "it is typical in this day and age to use boiler-plate or template 'cut and paste' precedents. It is not wrong but it must be used with care "

Now, let us go through the importance of boilerplate clauses by going through the common boilerplate clauses that can be found in an agreement.

1.

Entire Agreement

This clause can be important when there are ongoing negotiations. It means that any previous understandings, including both oral and written agreements, are not included in the contract. If an entire agreement clause is in a contract, the parties should make sure that anything they want to be included in the deal is written in the agreement

This provision allows the parties to specify the substantive law that will be applied to the interpretation of the agreement and in the event of a dispute in relation to it. Most agreements in Malaysia include jurisdiction under governing law to specify which courts will have the jurisdiction to settle disputes arising out of or in connection with the agreement. This clause will be very important, when the parties to the contract are from different countries

Hence the non-waiver clause generally provides that a failure or a delay by one party in exercising its right under the agreement does not constitute a waiver to that right

For example, in the contract, the landlord was given the right to charge for late payment fees. The failure by the landlord to charge such fee to a tenant who paid late rent does not waive the landlord's right to do so in the future

Representations and Warranties 3.

A representation is an assertion as to a fact, true on the date the representation is made, that is given to induce another party to enter into a contract or take some other action. A warranty is a promise of indemnity if the assertion is false. The terms "representation" and "warranty" are often used together in practice. If a representation is not true it is "inaccurate." If a warranty is not true it is "breached."

Severability 4.

Severability clause serves as saving clause when part of your contract is invalid or illegal. It provides that the rest of a contract is still valid if part of it is considered illegal or unenforceable. Without a severability clause, the whole contract could be thrown out if one part of it is deemed invalid

Non-Waiver 5.

The word "waiver" means to forgo an interest or right by intentionally or unintentionally choosing to give up the opportunity to enforce it Simply put, waiving something means not enforcing it.

Time is of the Essence 6.

The provision "Time is of the essence in this Agreement" usually put at the end of a contract. This clause means that the timelines listed in the contract are absolutely critical (“of the essence”) and if a party fails to meet them, the other party is able to rescind the contract. This is in accordance with section 56(1), Contract Acts 1950

Assignment 7.

An assignment clause clarifies whether parties can give their contractual rights or obligations to another party. The clause might include exceptions, such as if assignment can only be done with permission from the other party.

Dispute Resolution 8.

Every contract that involves two or more parties has a dispute resolution clause to indicate how disputes will be handled The clause may specify the preferred form of dispute resolution such as negotiation, mediation, or arbitration (which has gained popularity because it is fast and informal)

Notice 9.

The notice clause clarifies how each party will deliver notice to each other It serves as a basic but essential function by describing how and to whom notice must be given to fulfill the requirement of complete communication under the contract law Contracts will often specify notice periods for exercising rights under various provisions, including those for renewal, termination, default and assignment, and in all those cases notice must be given in accordance with the notice clause.

10.

Counterparts

A counterparts clause is included when the parties will sign separate copies of the same document (if they can't be executed in the same place at the same time) It is often written as, "This Agreement may be executed in counterparts".

11.

Force Majeure

Force majeure comes from a French word that means "superior force". This clause exempts parties from adhering to the contract when an unforeseen event radically changes things. Such an event is sometimes referred to as an “Act of God” and includes many types of natural disasters such as floods, earthquakes, landslides and more This clause provides circumstances and grounds on which a party can terminate or vary a contract if it cannot be performed due to an event outside of the respective party's control.

12.

Confidentiality

The confidentiality clause requires certain information that one party may obtain in relation to the other party to be kept secret.

If the clause also states that the clause shall survive the expiry of the contract, then this confidentiality obligation shall continue for a specific number of years (as determined by the parties) after the contract has expired

Varition 13.

The variation boilerplate clause regulates the manner in which a contract can be varied i e modified or amended

In conclusion, each provision of an agreement has significant role and purpose to achieve different desired outcomes depending on how it is drafted Thus, overlooking boilerplate clauses may cause detrimental and unwanted disputes.

Rujukan:

https://www.lexisnexis.com/uk/lexispsl/lifescie nces/document/391297/594F-9S11-F186-64FY00000-00/Boilerplate clauses overview https://mahwengkwai com/boilerplateclauses/ https://smartcounsel.gtlaw.com.au/wpcontent/uploads/2016/08/Waiver-BoilerplateClause.pdf

https://tremblylaw com/8-commonboilerplate-clauses-and-why-they-matter/ https://hjsolicitors co uk/article/boilerplateclauses-in-commercial-contracts/ https://legalvision.com.au/what-areboilerplate-clauses-why-are-they-important/ https://malaysianlitigator com/2020/05/25/b oilerplate-clauses-in-a-contract/

https://www globalnegotiator com/internation al-trade/dictionary/boilerplate-clauses/ https://mahwengkwai com/representationsand-warranties-in-a-contract/

https://www.contractscounsel.com/t/us/waive r

https://kirasystems com/contractcentral/notice-clause/

https://sprintlaw com au/what-is-aconfidentiality-clause/

https://www.lawteacher.net/free-lawessays/contract-law/benefits-anddisadvantages-of-variation-orders-contractlaw-essay php

https://smartcounsel gtlaw com au/wpcontent/uploads/2016/08/Variation pdf

SURAT TANGGUNG RUGI DALAM PENYELIDIKAN UNIVERSITI

DR. FAHIRAH SYALIZA MOKHTAR

Penasihat Undang-Undang UMT

Dalam sesebuah universiti, kontrak penyelidikan merupakan satu ikatan perjanjian lazimnya

dimasuki dengan agensi atau pihak pemberi dana Ianya merupakan mekanisme yang sering digunakan oleh universiti untuk menjalinkan kerjasama dan klausa-klausa dalam perjanjian itu adalah mengikat kedua-dua belah pihak. Universiti telah diberikan autonomi untuk memasuki apa-apa perjanjian dengan pihak lain sebagaimana termaktub dalam Akta Universiti dan Kolej Universiti 1971 (AUKU) dalam seksyen 41

Apa-apa kontrak yang melibatkan perbelanjaan Universiti hendaklah dibuat secara bertulis dan ditandatangani bagi pihak Universiti oleh mana-mana pegawai atau pekerja Universiti yang diberi kuasa sewajarnya oleh Lembaga, sama ada secara khusus dalam apa-apa hal tertentu atau secara am bagi semua kontrak di bawah suatu nilai tertentu atau selainnya sebagaimana yang ditetapkan dalam pemberikuasaan itu.

Ini bermaksud, apa-apa perjanjian yang melibatkan penyelidikan, perundingan, pengkomersialan, pengurusan harta intelek, inovasi sosial atau apa-apa koloberasi khusus sama ada mempunyai implikasi kewangan atau tidak adalah tertakluk kepada peruntukanperuntukan ini. [1]

Dalam pemeteraian perjanjian ini hanya Naib Canselor sesebuah universiti mempunyai kuasa untuk menandatanganinya atau timbalantimbalannya bergantung pada perkara subjek dalam perjanjian tersebut. Ianya adalah selaras dengan seksyen 6 (5) Jadual Pertama AUKU

"Apa-apa suratan atau surat cara yang (jika disempurnakan oleh seseorang yang bukan suatu pertubuhan perbadanan) tidak dikehendaki dimeteraikan boleh disempurnakan dengan yang demikian itu oleh Universiti dengan syarat bahawa suratan atau surat cara itu hendaklah disempurnakan bagi pihak Universiti oleh seseorang pegawai atau manamana orang yang diberi kuasa secara am atau secara khas oleh Lembaga."

- Seksyen 6(5), Jadual Pertama AUKU

- Seksyen 41, Jadual Pertama AUKU

Indemniti atau tanggung rugi merupakan satu

janji antara satu pihak dengan pihak yang lain untuk melepaskan pihak itu daripada tanggungan kerugian akibat apa-apa perlakuan pihak itu [2] sebagaimana termaktub dalam seksyen 77 Akta

Kontrak 1950

77.

A contract by which one party promises to save the other from loss caused to him by the conduct of the promisor himself, or by the conduct of any other person, is called a "contract of indemnity".

ILLUSTRATION

A contracts to indemnify B against the consequences of any proceedings which C may take against B in respect of a certain sum of RM200. This is a contract of indemnity.

Kontrak indemniti boleh berupa klausa dalam perjanjian penyelidikan kerana ianya merupakan klausa lazim (boilerplate clause) dalam kontrak yang dimeterai antara universiti dengan agensi itu. Tujuannya adalah supaya satu pihak itu tidak menanggung kerugian akibat kecuaian atau salahlaku pihak yang satu lagi dan dengan adanya klausa ini, maka kepentingannya terpelihara.

Kontrak indemniti juga boleh dilihat dalam bentuk Surat Tanggung Rugi seperti perjanjian antara universiti dengan pekerja atau pelajar

Pengetahuan tentang indemniti adalah penting bagi pemahaman warga universiti khususnya penyelidik untuk mengetahui bagaimana idemniti ini terpakai

Terdapat beberapa kes di universiti awam yang mana penyelidik yang diberi geran penyelidikan telah mengakibatkan tuntutan dan universiti mengalami kerugian secara vikarius angkara kecuaian atau kemungkiran obligasi oleh penyelidik di bawah perjanjian itu Dengan itu, universiti berhak menuntut terhadap penyelidik di bawah Surat Tanggungrugi ini berdasarkan seksyen 77 dan seksyen 78 Akta Kontrak 1950 [3]

Walaubagaimanapun, risiko kejadian seumpama ini adalah kecil kerana universiti akan memantau dan membuat intervensi sebelum sebarang tindakan mahkamah diambil oleh agensi atau pemberi dana. Namun sekiranya terdapat kes sebegini, Universiti boleh menetapkan apa-apa ratio tanggungan berdasarkan pembahagian liabiliti dengan penyelidik melalui jawatankuasa penilaian [4] Justifikasi ini boleh dilihat dalam kes Lister v. Romford Ice and Cold Storage Co Ltd [1957] AC 555, Hakim Viscount Simmonds mahkamah memutuskan:

"The common law demands for the servant should exercise his proper skill and care in the performance for his duty: the graver the consequences of any dereliction (recklessness), the more important it is that the sanction which the law imposes should be maintained. That sanction is that he should be liable in damages to his master; or other sanctions there may be, dismissal perhaps and loss of character and difficulty of getting fresh employment, but an action for damages, whether for tort or for breach of contract, has, even if rarely used, for centuries been available to the master, and now to grant the servant immunity from such an action would tend to create a feeling of irresponsibility in a class of persons from whom, perhaps more than any other, constant vigilance (caution) is owed to the community. This was, I think, an aspect of the case which made a special appeal to Romer LJ. It cannot be disregarded."

"Contract of indemnity"

PERKHIDMATAN

Terdapat beberapa pendapat yang menyatakan

bahawa kontrak perkhidmatan staf sedia ada

termaktub klausa indemniti yang akan melepaskan majikan daripada apa-apa

tuntutan akibat kecuaian atau salahlaku

pekerja Berdasarkan kajian, klausa indemniti bukanlah kontrak indemniti sebagaimana yang dimaksudkan dalam Akta Kontrak 1950.

Perkara ini telah diputuskan dalam kes

Mahkamah Persekutuan, Malayan Banking Bhd

v. Basarudin Bin Ahmad Khan [2007] 1 MLJ 613 Di dalam kes ini, Basarudin merupakan

pengurus cawangan yang bekerja di Malayan Banking Bhd (MBB). Beliau telah menandatangani perjanjian perkhidmatan yang mana memperuntukkan bahawa beliau akan membayar bank (indemnify the bank) untuk kerugian yang dialami oleh sebab tidakpatuhan apa-apa obligasinya Basarudin kemudian didapati bersalah kerana beberapa pelanggaran tanggungjawab kontraktualnya dan telah dipecat. Dalam tuntutan MBB terhadap Basarudin, MMB berhujah disebabkan oleh pelanggaran tanggungjawab, sikap cuai dan tidak kompetent Basarudin, MBB telah mengalami kerugian dan perbelanjaan sebanyak RM1 5 juta setakat Mac 1995

Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa Basarudin telah melanggar terma kontrak yang tersirat kerana gagal melaksanakan tugasnya dengan sikap berjaga-jaga. Mahkamah menyenaraikan tiga tuntutan terhadap pekerja boleh dilaksanakan iaitu:

(i) pecah kontrak

(ii) kecuaian

(iii) indemniti

Namun, bagi tuntutan indemniti, majikan perlu buktikan kerugian, yang mana diperingkat Mahkamah Tinggi MBB gagal membuktikan kerugian ini, maka tuntutan ditolak.

MBB telah merayu di Mahkamah Rayuan dan mahkamah memutuskan dalam tuntutan indemniti, MBB mesti membuktikan kerugian itu dialami. Di peringkat Mahkamah Persekutuan isu yang diputuskan adalah:

"In a contract that contains a promise by Basarudin to indemnify MBB for loss if there is a breach of contract by Basarudin, whether MBB has a right to sue the Basasrudin either for breach of contract or on the indemnity, if there is breach of contract by Basarudin?"

Mahkamah Persekutuan memutuskan perjanjian perkhidmatan bukanlah perjanjian kontrak indemniti per se, bahkan ianya satu kontrak pekerjaan yang menetapkan tugas-tugas dan obligasi-obligasi kontraktual Basarudin sebagai pekerja MBB di mana klausa indemniti ditambah sebagai remedi alternatif Indemniti adalah hak yang termaktub dalam perjanjian antara keduadua pihak. Ia adalah satu "formal legal acceptance of responsibility for damage or loss Indemnity springs from contract express or implied. Indemnity and damages as incidence to breach of contract or tortious act are not synonymous but distinct"

Mahkamah Persekutuan merujuk pada kes Birmingham and District Land Company v. London and North Western Railway Co [1886]

34 Ch D 261 di mana Lord Bowen Lord Justice menyatakan:

“ … the right to damages is given in consequence of the breach of that original contract between the parties It is an incident which the law attached to the breach of a contract and is not a promise of the contract itself…”

Fry Lord Justice menyatakan: “The word indemnity in the rule which we have now to construe, means to express a direct right either at law or in equity to indemnity as such it is not to be confounded with the right to damages which arises from breach of contract or tort”

Dalam kes Krishnaswami Iyer v. Thathia

Raghaviah Cetty & Ors AIR 1928 Madras 43 [5], mahkamah memutuskan:

".In the case of contracts, right to indemnity must be carefully distinguished from right to damages. A right to indemnity is given by the original contract, whereas a right to damages arises in consequence of the breach of that contract In this case, whether the right is called right to indemnity or right to damages, practically the same result follows, and it is forgotten that these two words express two fundamentally different legal ideas."

Endnote:

Garis Panduan Penyediaan Memorandum Persefahaman (MOU)/ Memorandum Perjanjian (MOA) Universiti Awam, Kementerian Pengajian

Malaysia

BPI International Finance Ltd v Tengku Abdullah Ibni

Sultan Abu Bakar [2009] 4 MLJ 821; Fadzil Harun v Mohd Azrul Md Ariffin & Anor [2015] 2 MLJ 795

Lister v. Romford Ice and Cold Storage Co Ltd [1957]

AC 555

Halsbury Law of Malaysia Vol 16 pg 270 190: Rights of indemnity may arise from contract, express or implied, from an obligation resulting from the relation of the parties or by statue. Whether in any particular cases any right of indemnity arises, and the extent of any such indemnity, will depend upon the terms of the contract or statute in question or the nature of the relationship

Telfair Shippong Corporation v Inersea Carriers SA [1985] 1 WLR 553; JH Rayner (Mincing Lane) Ltd v Department of Trade and Industry & Ors and related appeals [1990] 2 AC 418;; Majlis Bandaraya Petaling

Jaya v Digital Viva Sdn BHd & Anor [2020] MLJU 88

Mahkamah Rayuan Third party proceeding under O16 r 3 An independent proceeding between a defendant as a plaintiff and a third party as a defendant to seek indemnity in the event the defendant is found liable; Mat Abu bin Man v. Medical Supritendent, General Hospital, Taiping Perak [1989] 1 MLJ 226 – Supreme Court; United Merchant Finance Bhd v Majlis Agama Islam Negeri Johor [1991] 1 MLJ 266- Federal Court; Edison & Swan United Electric Light Co v Holland (1889) 41 Ch 28]

KESIMPULAN

Klausa indemniti atau kontrak indemniti merupakan peruntukan lazim yang ada dalam mana-mana perjanjian yang dimeterai. Dalam konteks penyelidikan, surat indemniti secara tidak langsung menanam sifat bertanggungjawab dan amanah dalam penyelidikan yang dilaksanakan. Penyelidik pada setiap masa hendaklah mematuhi peraturan-peraturan atau garis panduan yang

ditetapkan oleh universiti serta sebarang

masalah penyelidikan hendaklah dilaporkan

dengan segera supaya dapat berbincang untuk mencapai solusi terbaik

PERLUKAH MASA MENJADI INTIPATI SEMUA KONTRAK?

ROSLINA GHAZALI

Ketua Pegawai Undang-Undang UMT

Seksyen 56(1), Akta Kontrak 1950 memperuntukkan

bahawa, “Apabila pihak kepada kontrak berjanji

untuk melakukan sesuatu perkara pada atau

sebelum waktu yang ditentukan, atau beberapa

perkara pada atau sebelum waktu yang

ditentukan, dan gagal melakukan apa-apa

perkara itu pada atau sebelum waktu yang

ditentukan, kontrak itu, atau setakat mana yang

ianya belum dilaksanakan, menjadi boleh batal

atas pilihan pihak yang berjanji, sekiranya niat pihak-pihak masa adalah intipati kontrak”.

Masa adalah intipati kontrak atau “time is of the essence ” merujuk kepada kepentingan untuk

mematuhi masa yang ditetapkan dalam

pelaksanaan kontrak Walaupun peruntukan di dalam Akta Kontrak 1950 menyebutkan keperluan niat pihak-pihak dalam menentukan sama ada masa adalah intipati kontrak, namun kebiasaan

klausa “time is of the essence ” sentiasa ada dalam

hampir semua jenis perjanjian. Ianya telah menjadi

satu klausa “boilerplate” yang jarang sekali dipertikaikan keperluan keberadaannya dalam sesebuah perjanjian

Frasa “time is of the essence ” merujuk kepada prinsip common law yang memperuntukkan bahawa jika tiada niat yang bertentangan, masa adalah syarat penting dalam pelaksanaan kontrak jika asas kontrak atau keadaan persekitarannya menunjukkan sedemikian Namun berdasarkan seksyen 56(1), Akta Kontrak 1950, masa itu tidak boleh dianggap penting melainkan dinyatakan secara tersurat atau tersirat oleh pihak-pihak kepada perjanjian.

Justeru, memasukkan frasa “time of the essence ” di dalam sesebuah perjanjian sebagai klausa “boilerplate” boleh mengundang pertikaian sekiranya salah satu pihak sebenarnya tidak berniat untuk menjadikan perlaksanaan obligasi di bawah perjanjian tersebut diikat dengan pematuhan kepada sesuatu tempoh masa. Dalam keadaan ini, apa jua niat pihak-pihak, sekiranya klausa tersebut diperuntukkan dalam perjanjian yang telah dimeterai, maka kegagalan atau kelewatan pihak yang berjanji untuk melaksanakan obligasinya dalam tempoh masa yang ditetapkan merupakan suatu pelanggaran kontrak. Dalam keadaan ini, perjanjian atau kontrak tersebut menjadi boleh batal (voidable), iaitu pihak yang terkesan (non-defaulting party) boleh memilih untuk menamatkan perjanjian tersebut

Justeru, memasukkan frasa “time of the essence” di dalam sesebuah perjanjian sebagai klausa “boilerplate” boleh mengundang pertikaian sekiranya salah

satu pihak sebenarnya tidak berniat untuk menjadikan perlaksanaan obligasi di bawah perjanjian tersebut diikat dengan

pematuhan kepada sesuatu tempoh masa.

Dalam kes Hock Huat Iron Foundry V Naga Tembaga Sdn

Bhd [1999] 1 MLJ 65, plaintif telah memasuki perjanjian dengan defendan untuk membina sebuah pejabat dan sebuah kilang Tarikh siap pembinaan yang ditetapkan di dalam kontrak adalah pada 30 November 1980, namun kerjakerja pembinaan hanya diselesaikan pada 24 September 1981. Dalam kes ini, Hakim Mahkamah Rayuan telah membuat keputusan berikut:

Oleh kerana defendan tidak membatalkan kontrak

apabila plaintif gagal untuk menyiapkan dan malahan telah membenarkan plaintif untuk meremedikan kemungkirannya dengan membenarkan beliau meneruskan kerja-kerja projek tersebut sehingga siap sepenuhnya, masa tidak lagi dianggap sebagai intipati (essence) kontrak tersebut Hakim perbicaraan adalah salah dalam memberikan penghakiman untuk plaintif kerana jika masa adalah intipati dan tiada pembatalan di bawah seksyen 56(1), Akta Kontrak 1950, tidak akan terdapat pampasan. Pampasan kena dibayar untuk kelewatan apabila masa bukannya intipati.

Apabila masa tidak lagi menjadi intipati kontrak dan masa untuk pelaksanaan tidak ditetapkan, seksyen 47, Akta Kontrak 1950 membenarkan janji tersebut dilaksanakan dalam tempoh masa yang munasabah Jika terdapatnya kelewatan yang tidak wajar oleh sesuatu pihak, pihak yang lain boleh memberikannya notis yang menetapkan masa yang munasabah, yang mana atas perluputan masa ini beliau akan menganggap kontrak tersebut

Rumusan ringkas dari kes di atas

ialah, jika masa adalah intipati kontrak, pihak yang terkesan hanya berhak untuk menamatkan

perjanjian dan tidak layak untuk menuntut gantirugi atau pampasan akibat kelewatan

Oleh itu, jawapan kepada tajuk artikel ini, masa sebenarnya tidak perlu menjadi intipati kepada semua jenis kontrak atau perjanjian. Keputusan sama ada masa wajar menjadi intipati kontrak wajar dibincangkan oleh pihak-pihak yang berkontrak sebelum memeterai perjanjian. Walau apapun, jika berlaku pertikaian, mahkamah biasanya akan melihat kepada keseluruhan kandungan perjanjian dan niat pihak-pihak semasa menandatangani perjanjian.

Rujukan:

John E Stannards (2005), So What if Time is of the Essence, Singapore Journal of Legal Studies [2005] 114136

https://www ashfords co uk/newsand-media/general/is-time-on-yourside-issues-with-time-of-the-essenceclauses-in-property-contracts https://www.nolo.com/legalencyclopedia/time-of-essencecontract-provisions-33345 html https://law jrank org/pages/10785/Ti me-Essence html

https://www lexology com/library/de tail aspx?g=ed90451a-af32-4c2184ca-7cea521f8f3a

https://www.law365.co/blog/supplie r-contract-terms

UNDANG-UNDANG MENTADBIR DAN BIDANG KUASA

ROSLINA GHAZALI

Ketua Pegawai Undang-Undang UMT

PENDAHULUAN

Peruntukan mengenai "undang-undang yang mentadbir dan bidang kuasa" atau "governing law and jurisdiction" adalah merupakan peruntukan lazim atau “boilerplate clause” yang terdapat dalam hampir semua jenis perjanjian dan kontrak. Namun begitu, pemilihan mengenai undangundang dan bidang kuasa mahkamah mana yang patut mengawal perjanjian adalah penting terutamanya jika perjanjian tersebut melibatkan agensi luar negara. Negara yang berbeza mempunyai undang-undang yang berbeza. Walaupun sesetengah peruntukan undang-undang mempunyai persamaan kerana berasal daripada akar undang-undang yang sama, kesan dan pemakaiannya mungkin akan berbeza.

UNDANG-UNDANG MENTADBIR (GOVERNING LAW)

Undang-undang yang mentadbir bermaksud undang-undang yang akan digunapakai dalam perlaksanaan terma-terma perjanjian. Bagi perjanjian yang melibatkan pihak-pihak dalam negara yang sama, contohnya Malaysia, peruntukan ini biasanya disediakan seperti ini:

"Perjanjian ini hendaklah ditafsirkan mengikut dan dikawal oleh undang-undang Malaysia."

"This Agreement shall be governed by and construed in accordance with the laws of Malaysia."

Bagi perjanjian-perjanjian yang melibatkan pihak-pihak daripada negara yang berbeza, penentuan undang-undang yang mentadbir ini sangat penting supaya apa-apa tafsiran kepada undang-undang yang mengawal terma dan syarat perjanjian adalah mengikut undang-undang yang dipersetujui oleh pihakpihak

Dalam konteks antarabangsa, kontrak boleh dihubungkan dengan beberapa tempat, Contohnya, pihak A adalah daripada Malaysia, pihak B pula adalah daripada Thailand, manakala tempat di mana kontrak itu akan dilaksanakan adalah di Brunei Dalam kes seperti itu, ada beberapa sistem undang-undang yang berpotensi relevan dengan kontrak, menjadikannya lebih penting kepada pihak-pihak untuk memutuskan secara jelas undang-undang yang akan mentadbir perjanjian atau kontrak tersebut.

Faktor-faktor penting yang perlu diberi perhatian dalam penentuan undang-undang yang wajar untuk mentadbir sesuatu kontrak atau perjanjian adalah seperti berikut:

(1)

Pilihan undang-undang yang mentadbir bukanlah suatu pertandingan kekuatan antara “undang-undang saya ” atau

“undang-undang anda” Mungkin

“undang-undang saya ” sebenarnya bukan pilihan terbaik, kerana itulah sebilangan

kontrak antarabangsa dikawal oleh undangundang yang tidak ada hubungannya dengan mana-mana pihak. Contohnya, pihak antarabangsa di seluruh dunia selalu memilih undang-undang Inggeris (English Law) untuk mengawal kontrak mereka. Juga tidak bijak memilih undang-undang negara ketiga yang neutral sebagai kompromi, kecuali jika seseorang yakin bahawa undang-undang yang dipilih itu boleh dipercayai. Perkara utama yang perlu difahami adalah bahawa pilihan sistem perundangan boleh mempunyai akibat yang besar, kadangkadang tidak diinginkan, bahkan mempengaruhi kesahihan asas kontrak. Oleh itu, sangat penting untuk mendapatkan nasihat yang tepat dan memastikan bahawa undang-undang yang dipilih boleh dipercayai dan berkesan.

Kesalahan umum biasa berlaku adalah merujuk kepada negara yang mempunyai lebih dari satu sistem perundangan, misalnya “Amerika Syarikat”. Amerika Syarikat mempunyai 50 buah negeri dan setiap negeri mempunyai sistem undang-undang. Oleh itu adalah lebih baik undang-undang yang akan digunapakai tersebut dinyatakan dengan jelas, contohnya, “undang-undang negeri New York”.

Peruntukan yang ringkas adalah yang terbaik

Penggunaan ayat atau frasa yang mengelirukan wajar di elakkan seperti, "publicly available laws of Singapore" Begitu juga, peruntukan ini harus mengelakkan pecahan undang-undang yang mengawal, seperti "isu X akan dikawal oleh undangundang Singapura dan isu Y akan dikawal oleh undang-undang Thailand". Peruntukan seperti itu boleh menyebabkan litigasi selari yang boleh memberikan implikasi kos serta kelewatan

BIDANG KUASA (JURISDICTION)

Bidang kuasa atau "jurisdiction" pula merujuk kepada bidang kuasa mahkamah yang akan mendengar dan memutuskan pertikaian antara pihak-pihak kepada perjanjian jika berlaku perlanggaran terma dan syarat perjanjian Pihak-pihak kepada perjanjian ini boleh menentukan sama ada bidang kuasa mahkamah secara "eksklusif" atau "tidak eksklusif" Contoh peruntukan ini adalah seperti berikut:

"Pihak-pihak bersetuju semua pertikaian yang timbul daripada atau berkaitan dengan perjanjian ini akan dibicarakan di bawah bidang kuasa eksklusif Mahkamah Malaysia."

"The parties submit all their disputes arising out of or in connection with this Agreement to the exclusive jurisdiction of the Courts of Malaysia "

Tafsiran syarat-syarat ini mungkin berbeza mengikut sistem undang-undang, tetapi secara umum “bidang kuasa eksklusif” bermaksud bahawa hanya mahkamah yang ditentukan sahaja akan mempunyai bidang kuasa untuk mendengar pertikaian pihakpihak. Manakala “bidang kuasa tidak eksklusif” pula bermaksud mahkamah tersebut dapat mendengar pertikaian tetapi pihak-pihak tidak dihalang untuk membuat perbicaraan di mahkamah lain juga atau sebaliknya jika pihak-pihak berpendapat bahawa wajar untuk melakukannya

Dalam menentukan peruntukan berkaitan bidang kuasa ini, perkara-perkara berikut wajar diberi perhatian:

Mahkamah mana yang paling praktikal dan senang? Pertimbangan ini boleh dibuat berdasarkan tempat, kos, bahasa dan keberadaan pihak-pihak dan saksi.

Apakah sistem prosedur bidang kuasa

mahkamah yang terlibat? Terdapat bidang kuasa

mempunyai kewajiban pendedahan dan pembuktian yang berat seperti di Amerika

Syarikat dan ada yang mempunyai cara pendedahan yang tidak terlalu berat seperti di Perancis Badan kehakiman Inggeris misalnya mempunyai reputasi untuk kualiti, kebebasan, tidak memihak dan berintegriti.

Bagaimana penghakiman dikuatkuasakan? Pihak yang menuntut harus mempertimbangkan proses pengadilan di tempat di mana aset tersebut berada untuk mengelakkan daripada membawa penghakiman daripada negara lain yang mana peraturan di negara tersebut menyukarkan penghakiman asing dilaksanakan.

KESIMPULAN

Walaupun peruntukan berkaitan undang-undang mentadbir dan bidang kuasa ini adalah peruntukan lazim, namun implikasinya kepada perjanjian atau kontrak yang ditandatangani adalah besar terutamanya dalam transaksi perniagaan antarabangsa. Dalam konteks universiti, perjanjianperjanjian antarabangsa yang biasa ditandatangani adalah seperti perjanjian penyelidikan, perjanjian langganan dan perjanjian perlesenan Pihak pemberi dana atau pemilik lesen biasanya memperuntukkan undang-undang negara mereka sebagai undangundang yang mengawal perjanjian yang ditandatangani. Walaupun, jarang peruntukan sedemikian dipertikaikan, namun dalam hal ini, penting untuk pihak universiti memahami bahawa

apa-apa perlanggaran kepada terma dan syarat kontrak boleh menyebabkan pertikaian tersebut diuruskan oleh undang-undang dan mahkamah luar negara

Rujukan:

https://privateequity.weil.com/insights/contr actual-choice-of-governing-law-andstatutes-of-limitations-the-law-you-chooseto-govern-your-contract-may-not-be-the-lawthat-governs-the-applicable-statute-oflimitations-for-claims-aris/

https://www.lexology.com/library/detail.aspx ?g=469b7d6f-4f8c-44cb-9f10-dcdd1edf20bf https://www ashurst com/en/news-andinsights/legal-updates/governing-lawclauses/

https://www twobirds com/en/disputesplus/know-how-

briefs/articles/2017/governing-law-andjurisdiction

https://www nortonrosefulbright com/en/kno wledge/publications/a0974408/jointventures-choice-of-law-and-choosing-theright-dispute-resolution-forum

https://smartcounsel.gtlaw.com.au/wpcontent/uploads/2016/10/Choice-ofjurisdiction-boilerplate pdf

https://corpgov law harvard edu/2017/09/18 /making-sure-your-choice-of-law-clausechooses-all-of-the-laws-of-the-chosenjurisdiction/

https://www.termsfeed.com/blog/governinglaw-terms-conditions/

https://www nolo com/legalencyclopedia/choice-of-law-provisionscontracts-33357 html

SISIPAN KES UNDANG-UNDANG

1 LNS 1052

FAKTA KES

Pertikaian yang berlaku antara plaintif dan defendan berkaitan dengan Perjanjian Kuari bertarikh 11 06 2014 ("Perjanjian Kuari") dan dua surat yang dikeluarkan oleh defendan, keduaduanya bertarikh 11.06.2014, yang mengandungi syarat-syarat tertentu yang berkaitan dengan

Perjanjian Kuari Plaintif menamatkan Perjanjian Kuari dengan alasan telah berlaku pelanggaran

Perjanjian Kuari oleh defendan dan menuntut ganti rugi kerana pemecahan kontrak Defendan pula mendakwa bahawa penamatan itu dilakukan secara tidak wajar. Sebagai alternatif, defendan berpandangan bahawa

penamatan itu, jika wajar, seharusnya dilakukan atas dasar "force majeure". Defendan juga membuat tuntutan balas terhadap plaintif atas kerugian dan kerosakan akibat daripada

penamatan awal Perjanjian Kuari oleh plaintif.

HUJAHAN PLAINTIF

(a) (b)

Defendan melanggar kontrak ketika mereka gagal membekalkan kepada plaintif dengan jumlah tan minima batu yang diletupkan setiap bulan;

Defendan melanggar Perjanjian Kuari apabila mereka gagal memperbaharui permit peledekan batu setelah tamat tempoh;

Klausa "force majeure" tidak terpakai bagi pihak defendan. (c)

HUJAHAN DEFENDAN

Defendan bergantung pada klausa "force majeure" kerana kelulusan peledakan batu berada dalam bidang kuasa pihak berkuasa yang meluluskan dan bukan defendan Kegagalan untuk mendapat permit peledakan adalah disebabkan oleh campur tangan pihak berkuasa Persekutuan yang timbul akibat insiden "batu terbang" dan bukan dari defendan.

KEPUTUSAN MAHKAMAH

Dalam isu "force majeure", Mahkamah telah merujuk kepada kes Best Venue Sdn. Bhd. v. Allianz General Insurance Company (M) Sdn. Bhd [2015] 4 CLJ 219 yang mana Mahkamah bersetuju bahawa pihak yang bergantung kepada "force majeure" mempunyai obligasi untuk menunjukkan bahawa ia mengambil semua langkah yang wajar untuk mengelakkan kejadian "force majeure". Dalam kes ini Mahkamah berpandangan bahawa insiden "batu terbang" bukanlah sesuatu yang berada di luar kawalan defendan. Oleh itu, Mahkamah memutuskan bahawa pembelaan "force majeure" tidak terpakai dalam kes ini

SUNWAY QUARRY INDUSTRIES SDN. BHD. V PEARL ISLAND VISTA SDN. BHD. & ANOR [2019]

Pejabat Penasihat Undang-Undang

Aras 2, Bangunan Canselori, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu

© 2021 Hak Cipta Terpelihara

SIDANG REDAKSI

PENAUNG

Prof. Dr. Mazlan Abd Ghaffar vc@umt.edu.my

PENASIHAT

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

KETUA PENGARANG

Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

PENGARANG

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Amirah Nabilah Ismail a.nabilah@umt.edu.my

PENYELARAS BAHAN

Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt edu my

Noor Akmal Mamat@Aziz noor.akmal@umt.edu.my

KANDUNGAN

Dari Meja Penasihat Undang-Undang Perutusan Naib Canselor

Gangguan Seksual: Apa Yang Anda Perlu Tahu

Gangguan Seksual Dari Perspektif Undang-Undang

Chan Beng Kwee vs. Microelectronics Sdn. Bhd. - A Case Review

He Said, She Said: The Legal Requirement of Corroboration in Cases of Sexual Harassment

Sisipan Kes Undang-Undang

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU. Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT. Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali. UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi.

© 2021 Hak Cipta Terpelihara

DARI MEJA PENASIHAT UNDANG-UNDANG

Assalamualaikum w b t dan salam sejahtera

Pertama sekali segala puji dan syukur saya rafakkan ke hadrat Ilahi di atas penerbitan Legal Buzz untuk edisi terakhir sebelum 2021 melabuhkan tirainya. Pengeluaran Legal Buzz pada kali ini menggenapkan usia dua tahun penerbitannya Legal Buzz yang diterbitkan pada setiap empat bulan sekali, di mana pertama kali diperkenalkan kepada warga UMT pada April 2020. Saya amat mengharapkan artikel ringkas berkaitan isu perundangan semasa yang dimuatkan dalam Legal Buzz ini dapat memberikan tambahan ilmu dan pengetahuan kepada warga UMT

Pada edisi kali ini, kami membawa kupasan undang-undang berkaitan gangguan seksual. Gangguan seksual bukan suatu perkara baharu atau luar biasa. Kes gangguan seksual di Malaysia telah direkodkan seawal tahun 1939. Walau bagaimanapun, tidak seperti perlakuan seksual seperti rogol, zina atau sumbang mahram, ketika itu gangguan seksual tidak dianggap sebagai satu kesalahan sebaliknya ia disifatkan sekadar masalah peribadi mangsa sahaja.

Zaman berubah dan masyarakat mula sedar kesan negatif akibat perlakuan ini kepada mangsa, masyarakat dan organisasi.

Realitinya gangguan seksual boleh berlaku di mana sahaja, tidak kira dalam sektor awam, swasta malah di tempat awam. Ia juga boleh berlaku kepada sesiapa sahaja tanpa mengira usia, gender dan bangsa Mengikut statistik yang dikeluarkan oleh Polis Diraja Malaysia (PDRM) sebanyak 11,914 kes gangguan seksual telah direkodkan sejak 2018 hingga Ogos 2021

Justeru, warga UMT perlu mempunyai kesedaran mengenai apakah perbuatan atau perlakuan yang boleh dikategorikan sebagai gangguan seksual dan tindakan yang boleh diambil oleh mangsa gangguan seksual terutamanya jika ianya berlaku di tempat kerja atau dalam waktu bekerja Kesedaran ini penting bagi memastikan perlakuan gangguan seksual ini tidak dinormalisasikan dan dibiarkan berlaku tanpa kawalan

Saya amat mengharapkan agar artikel-artikel yang kami sajikan dalam edisi Legal Buzz kali ini dapat membuka dimensi baharu pemahaman dan kesedaran para pembaca tentang kesalahan gangguan seksual.

Selamat membaca!

Salam hormat,

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar

PERUTUSAN NAIB CANSELOR

Bismilahirahmanirrahim

Assalamualaikum w b t dan salam sejahtera

Terlebih dahulu saya mengucapkan setinggitinggi kesyukuran ke hadrat Allah s.w.t. kerana dengan limpah dan kasih sayang-Nya, sekali lagi saya dapat menitipkan sepatah dua kata dalam majalah Legal Buzz terbitan Pejabat Penasihat Undang-Undang UMT (PPUU) ini

UMT sentiasa komited untuk menyediakan persekitaran kerja yang selamat, kondusif dan harmoni Namun salah laku seperti gangguan seksual, jika berlaku di tempat kerja, boleh menyebabkan ketidakharmonian dan rasa tidak selamat di kalangan pegawai Ia juga boleh menggugat prestasi kerja pegawai. Mangsa pula mungkin mengalami trauma dan tekanan perasaan yang boleh menyebabkan kemurungan dan kesan psikologi yang lain

Justeru, kupasan mengenai “ gangguan seksual” yang diketengahkan dalam isu kali ini sangat wajar untuk diambil perhatian dan dibaca oleh

semua warga UMT. Oleh kerana interaksi kerja di UMT merentasi jantina, adalah wajar untuk semua warga mengetahui "do's and don'ts"

dalam pergaulan bagi mengelakkan sebarang

salah faham atau terlibat dalam perilaku yang boleh dianggap sebagai suatu gangguan seksual

Dalam menangani isu sensitif seperti kes gangguan seksual ini, saya percaya “kerahsiaan” adalah sangat penting Selain menjaga kerahsiaan identiti mangsa, identiti pelaku atau pegawai yang dituduh juga wajib dirahsiakan sehingga pelaku tersebut dibuktikan bersalah Untuk itu pihak-pihak yang menguruskan kes gangguan seksual sama ada daripada PPUU, Unit Integriti, Pegawai Psikologi dan lain-lain jabatan yang berkaitan hendaklah mempunyai integriti yang tinggi.

Akhir sekali, saya mengucapkan tahniah kepada Pejabat Penasihat Undang-Undang UMT di atas penerbitan Legal Buzz kali ini. Di kesempatan ini juga saya mengucapkan “Selamat Menyambut Tahun Baharu 2022” kepada semua warga UMT.

Sekian, terima kasih.

#UMTsohor

#UMT20tahun

Universiti Malaysia Terengganu

Prof. Dr. Mazlan Abd Ghaffar Naib Canselor

"Terokaan Seluas Lautan Demi Kelestarian Sejagat"

GANGGUAN SEKSUAL: APA

YANG ANDA PERLU TAHU

ROSLINA GHAZALI

Timbalan Penasihat Undang-Undang UMT

PENDAHULUAN

Tidak seperti perbuatan rogol, cabul, liwat, sumbang mahram atau zina yang diakui dan diiktiraf sebagai suatu jenayah seksual, perlakuan gangguan seksual pada awalnya tidak dianggap sebagai suatu kesalahan atau pelanggaran kepada hak-hak asasi manusia. Pada suatu masa dahulu, perlakuan tersebut bukan sahaja tidak mempunyai suatu nama khusus, bahkan ianya dianggap sekadar masalah peribadi mangsa sahaja.[1]

Di Malaysia, pada seawal tahun 1939, kes gangguan seksual di tempat kerja atau salah laku majikan terhadap pekerja (pada masa itu, di Malaya) mula diperkatakan apabila Persatuan India Klang menganjurkan mogok mengutuk pencabulan pekerja wanita oleh orang Eropah dan “Eropah Hitam” Kemudian pada tahun 1950, seramai 106 wanita dan lelaki penoreh getah dari Ladang Panavan Karupiah di Perak melancarkan mogok menentang pencabulan seksual [2]

Walaupun begitu, pada ketika itu, gangguan seksual masih lagi menjadi suatu topik yang tabu dan tidak dibincangkan secara terbuka Mangsa

gangguan seksual secara tradisinya menerima perlakuan tersebut sebagai asam garam kehidupan [3] Kaji selidik pertama tentang gangguan seksual di negara ini dilakukan oleh

Malaysian Trades Union Congress (MTUC) pada tahun 1987. Daripada kajian tersebut didapati 11 hingga 90 peratus responden wanita mengalami gangguan seksual di tempat kerja.

Pada tahun 1990-an, kaji selidik kepada 586 penjawat awam di negeri-negeri utara Semenanjung Malaysia mendapati 43 4 peratus lelaki dan 53 peratus wanita yang ditemubual mengalami sekurang-kurangnya satu bentuk gangguan seksual [4]

Pada Ogos 1999, Kementerian Sumber

Manusia telah memperkenalkan Kod Amalan Pencegahan dan Pembasmian Gangguan Seksual di Tempat Kerja 1999 (“Kod Amalan”).

Kod Amalan ini berfungsi sebagai panduan kepada syarikat atau majikan di sektor bukan Kerajaan untuk menyediakan kaedah mereka sendiri bagi menangani isu gangguan seksual di tempat kerja

Namun, Kod Amalan ini hanya lah suatu garis panduan dan syarikat atau majikan tidak diwajibkan untuk mematuhinya Hanya selepas 13 tahun iaitu pada tahun 2012, Kerajaan akhirnya membuat pindaan kepada Akta Kerja 1955 dengan memasukkan satu bahagian baharu untuk gangguan seksual iaitu Bahagian XVA Seksyen 81A sehingga 81G.

Bagi sektor perkhidmatan awam pula, pindaan kepada Peraturan-Peraturan

Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib)

1993 telah dibuat pada tahun 2002 dengan memasukkan Peraturan 4A yang secara khusus menjadikan perlakuan gangguan seksual sebagai suatu kesalahan yang boleh dikenakan tindakan tatatertib.

Pengurusan gangguan seksual di sektor

perkhidmatan awam dikawalselia melalui

Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 22 Tahun 2005

dan kemudiannya dibatalkan oleh Pekeliling

Perkhidmatan Bilangan 5 Tahun 2018. Pekeliling

baharu yang dikeluarkan oleh Jabatan

Perkhidmatan Awam (JPA) itu telah menyediakan

garis panduan yang lebih komprehensif untuk

menangani gangguan seksual di tempat kerja

bagi penjawat awam di negara ini. Pekeliling

Perkhidmatan Bilangan 5 Tahun 2018 telah

diterima pakai di Universiti Malaysia Terengganu

(UMT) dengan sedikit pengubahsuaian (Rujuk:

Garis Panduan Pengendalian Kes Gangguan

Seksual di Tempat Kerja yang dikeluarkan melalui

Pekeliling Perkhidmatan UMT Bilangan 2 Tahun 2019)

Sekyen 2, Akta Kerja 1955 pula menafsirkan gangguan seksual sebagai, “sebarang perlakuan yang tidak diinginkan yang bersifat seksual, sama ada lisan, bukan lisan, visual, isyarat atau fizikal, ditujukan kepada seseorang dimana ianya menyinggung perasaan atau memalukan atau mengancam kesejahteraannya, yang timbul dari dan semasa dia bekerja”. Tafsiran ini terhad kepada gangguan seksual di tempat kerja

Dalam Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 5 Tahun 2018, gangguan seksual ditakrifkan sebagai, “sebarang kelakuan berunsur seksual yang tidak diingini sama ada secara lisan, bukan lisan, visual, psikologi atau fizikal, atas sebab yang munasabah setelah mengambil kira segala hal keadaan, akan menyebabkan seseorang yang waras berasa tersinggung, terhina atau terugut”. Gangguan seksual boleh terjadi kepada sesiapa sahaja sama ada berlainan atau sesama jantina

APA ITU GANGGUAN SEKSUAL?

Kod Amalan 1999 mendefinisikan gangguan seksual sebagai, “sebarang tingkah laku berunsur seksual yang tidak diingini dan memberi kesan sebagai suatu gangguan sama ada secara lisan, bukan lisan, visual, psikologi atau fizikal”.

Peraturan 4A (2) (a), Peraturan-Peraturan

Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) 1993 pula mentakrifkan ganggun seksual sebagai, “termasuklah perbuatan sesuatu pernyataan yang bersifat seksual kepada, atau di hadapan orang lain itu, sama ada pernyataan itu dibuat secara lisan, bertulis atau dengan apa-apa cara lain”

Berdasarkan tafsiran-tafsiran di atas, ada dua elemen penting yang perlu ada untuk menjumlahkan sesuatu perbuatan atau perlakuan itu sebagai suatu gangguan seksual iaitu; (i) perbuatan yang bersifat seksual telah dilakukan oleh pemangsa; dan (ii) dalam hal keadaan yang munasabah, mangsa sebagai seorang yang waras berasa tersinggung, terhina atau terugut akibat perbuatan itu

"Gangguan Seksual" bermaksud sebarang kelakuan berunsur seksual yang tidak

diingini sama ada secara lisan, bukan lisan, visual, psikologi atau fizikal, atas sebab yang munasabah setelah mengambil kira segala

hal keadaan, akan menyebabkan seseorang yang waras berasa tersinggung, terhina atau terugut

Elemen perbuatan yang bersifat seksual ini boleh berlaku dalam lima (5) keadaan seperti yang dihuraikan di bawah:

Gangguan secara Lisan (1)

Merangkumi perbuatan secara lisan seperti penggunaan bahasa lucah melalui perbualan, penceritaan, kritikan, komen, pujian, jenaka, membuat bunyi-bunyian, atau mengajukan soalan berunsur seksual ke atas penampilan, tubuh badan, pakaian, tingkah laku, dan aktiviti sosial.

Gangguan secara Bukan Lisan (2)

Bentuk gangguan ini dipamerkan melalui sikap atau perlakuan yang memberi maksud atau gambaran keinginan yang berunsurkan seksual, antara lain seperti menjeling, menggoda, merenung, mengintai, menjilat bibir atau menggunakan bahasa isyarat yang lain

Perbuatan berbentuk sentuhan fizikal yang berunsur seksual seperti mendekati orang lain dalam jarak yang terlalu dekat sehingga orang tersebut berasa kurang selesa, memegang, memeluk, menepuk, menggosok, mencubit, mencium, menjilat atau meraba.

Gangguan visual merangkumi perbuatan seperti menghantar nota, surat, mel elektronik (e-mel), sistem pesanan ringkas (sms), sistem pesanan multimedia (mms), gambar, poster, objek atau bahan bacaan yang berunsur seksual yang diedarkan menerusi media elektronik, blog, vlog atau platform media sosial seperti aplikasi Facebook, WhatsApp, Twitter atau apa-apa aplikasi yang membolehkan bahan-bahan dipindahkan ke paparan umum dan terbuka atau melalui apa jua peralatan media, peralatan elektronik atau peralatan komunikasi

Elemen yang kedua adalah perasan penerima atau mangsa kepada perlakuan seksual tersebut. Jika berdasarkan hal keadaan yang munasabah, sebagai seorang yang waras, seseorang itu berasa tersinggung, terhina atau terugut dengan perbuatan bersifat seksual yang dilakukan terhadapnya, maka perbuatan tersebut boleh dianggap sebagai suatu gangguan seksual

Hal keadaan yang munasabah merujuk kepada situasi kejadian, persekitaran, agama, budaya, adat dan norma-norma pergaulan yang diterima pakai dalam masyarakat atau komuniti setempat

Gangguan secara Psikologi (4)

Perbuatan cuba merapati secara seksual, mendorong, mendesak, mengugut atau memujuk rayu bagi memenuhi keinginan seksual sama ada melalui surat, telefon, e-mel atau sebarang bentuk peralatan komunikasi kepada seseorang yang menimbulkan tekanan emosi dan mental ke atas orang itu.

Perasaan tersinggung atau terhina pula merujuk kepada perbuatan yang menyebabkan penerima atau mangsa gangguan seksual merasakan maruahnya telah dicabul atau tidak dihormati atau perbuatan tersebut tidak disukainya

Dalam keadaan lain mungkin perlakuan bersifat seksual tersebut telah menyebabkan mangsa merasa tertekan, takut dan tidak selamat.

Gangguan secara Visual (3)

Gangguan secara Fizikal (5)

Dalam kes Zakaria Bin Ismail v Projek

Lebuhraya Usahasama Berhad [2020] ILJU

160, Pihak Yang Menuntut (PYM) telah ditamatkan perkhidmatan oleh Syarikat kerana

telah melakukan gangguan seksual kepada

penolong pegawai khidmat pelanggan Syarikat yang dirujuk sebagai COW-4 Dalam keterangan di Mahkamah, COW-4 memaklumkan bahawa

PYM telah memintanya membesarkan bulatan

bagi nombor 6 dan 8 dan bukan seperti lubang anak dara kerana bulatan yang ditulis oleh COW4 terlalu kecil dan sukar dibaca. PYM mengakui beliau memarahi COW-4 tetapi tidak mempunyai niat untuk melakukan gangguan seksual dan perkataan-perkataan yang dikeluarkan olehnya

tidak mempunyai unsur lucah kerana telah menjadi kebiasaan beliau untuk bercakap

sedemikian Mahkamah berpendapat walau

sekecil mana sekalipun tulisan COW-4 dan sesukar mana sekalipun untuk PYM membaca

tulisan tersebut, PYM tidak sepatutnya mengeluarkan perkataan “seperti lubang anak dara” kerana apabila beliau mengeluarkan

perkataan-perkataan ini kepada COW-4, walaupun PYM menyatakan perkataan-perkataan tersebut tidak berunsur lucah, namun begitu COW-4 tidak dapat menerima perkataanperkataan yang dikeluarkan oleh PYM itu dan perkataan tersebut telah menggangu emosi COW-4. Disamping itu COW-4 menjadi malu, marah dan geram, tambahan pula COW-4 masih belum berkahwin ketika itu

PENGUMPULAN BUKTI

Oleh kerana gangguan seksual biasanya berlaku dalam persekitaran peribadi dan tertutup tanpa ada saksi, pengaduan gangguan seksual bergantung sepenuhnya kepada kredibiliti pernyataan dan bukti yang dikemukakan oleh mangsa.

Dalam Garis Panduan Pengendalian Kes Gangguan Seksual di Tempat Kerja UMT, telah disenaraikan tindakan pengumpulan bukti yang boleh dibuat oleh mangsa dalam menghadapi insiden gangguan seksual seperti berikut:

(1)

Apabila seseorang pegawai merasakan bahawa beliau telah diganggu secara seksual, tindakan pertama yang patut dilakukan adalah membuat catatan dan merekodkan kejadian tersebut (tarikh, tempat, masa dan sebagainya) agar dapat dijadikan bahan bukti apabila diperlukan.

(2)

Mangsa juga hendaklah menyimpan apaapa nota, surat, e-mel, sms, mms, gambar, poster, objek atau bahan bacaan yang diedarkan menerusi media elektronik, blog, vlog atau platform media sosial seperti aplikasi Facebook, WhatsApp, Twitter atau apa-apa aplikasi yang membolehkan bahan-bahan dipindahkan ke paparan umum dan terbuka atau melalui apa jua peralatan media, peralatan elektronik atau peralatan komunikasi dan lain-lain dokumen atau apa-apa benda (bahan) yang boleh dijadikan bukti. Dokumen, bahan atau benda yang diterima tersebut tidak boleh diubahsuai bagi menjaga rantaian keterangan bahan bukti berkenaan.

(3)

Sekiranya perlu, mangsa boleh memaklumkan kejadian gangguan seksual tersebut kepada pihak ketiga Walau bagaimanapun, jumlah orang yang dimaklumkan berhubung kejadian tersebut, haruslah dihadkan kepada jumlah yang paling minima bagi menjaga kerahsiaan dan maruah kedua-dua pihak yang terlibat.

(4)

Mangsa juga hendaklah mengenalpasti orang lain yang melihat kejadian yang berlaku atau orang pertama yang diceritakan oleh mangsa agar orang berkenaan boleh diminta untuk memberi keterangan apabila diperlukan.

KESIMPULAN

Semua orang perlu mempunyai kesedaran dan mengambil serius tentang isu gangguan seksual yang berlaku dalam masyarakat. Kesedaran ini bukan hanya tertumpu kepada prospek mangsa tetapi juga prospek pemangsa Dalam banyak keadaan, perlakuan bersifat seksual dilakukan kerana terbiasa (sudah dinormalisasikan) atau tidak tahu dan tidak faham Sesiapa sahaja boleh terjerumus dalam perlakuan yang tidak bermoral ini atas alasan ianya adalah perbuatan yang biasa yang dilakukan dan ianya dilakukan tanpa niat untuk mengganggu sensitiviti atau merendahkan maruah mana-mana pihak. Justeru, semua orang perlu tahu apakah perkataan, tindakan atau perlakuan yang boleh dianggap sebagai gangguan seksual

Insiden gangguan seksual, jika berlaku di tempat kerja boleh menyebabkan suasana dan persekitaran kerja menjadi tidak harmoni dan selamat. Mangsa gangguan seksual akan mengalami gangguan fikiran, tekanan perasaan, merasa lemah dan takut dan kadang-kadang menyalahkan diri sendiri di atas kejadian yang menimpanya. Gangguan emosi seperti ini sudah pasti akan mengganggu prestasi kerja mangsa dan berkemungkinan menyebabkan beliau hilang tumpuan terhadap pekerjaannya. Keadaan ini, jika berlaku, secara tidak langsung akan memberikan kesan negatif kepada produktiviti dan imej majikan atau organisasi.

Nota Hujung:

http://ddms usim edu my:80/jspui/handle/1234567

89/5608

http://www suhakam org my/wp-

content/uploads/2013/11/SUHAKAM-Report-on-TheStatus-of-Women-s-Rights-in-Malaysia-2010.pdf

http://ddms.usim.edu.my:80/jspui/handle/1234567

89/5608

4 Rujukan:

http://www suhakam org my/wp-

content/uploads/2013/11/SUHAKAM-Report-on-TheStatus-of-Women-s-Rights-in-Malaysia-2010 pdf

SUHAKAM Report on the Status of Women Rights in Malaysia (2013), retrieved from http://www suhakam org my/wp-

content/uploads/2013/11/SUHAKAM-Report-on-TheStatus-of-Women-s-Rights-in-Malaysia-2010.pdf

Majid, Aziz ,(2014), Menangani Cabaran dan Masalah Gangguan Seksual dari Perspektif UndangUndang di Malaysia, retrieved from http://repo uum edu my/id/eprint/10791

https://mahwengkwai com/boilerplate-clauses/ https://smartcounsel.gtlaw.com.au/wpPekeliling Perkhidmatan UMT Bilangan 2 Tahun 2019 - Garis Panduan Pengendalian Kes Gangguan Seksual di Tempat Kerja

Hassan, Mat Salleh (2014), Gangguan Seksual Di Tempat kerja: hak Pekerja Menurut Undang-Undang Malaysia, retrieved from http://repo.uum.edu.my/13100/1/34.pdf

Abd. Aziz (2005), Peranan Undang-Undang Dalam Menguruskan Masalah Gangguan Seksual di Malaysia, retrieved from http://lintas uum edu my:8080/elmu/index jsp?

module=webopacl&action=fullDisplayRetriever jsp&szMaterialNo=0000 234176

Abd. Aziz (2005), Ganguan Seksual Menurut Undang-undang Malaysia dan Perspektif Islam, retrieved from http://ddms usim edu my/handle/123456789/5608

P U (A) 246, Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) (Pindaan) 2012

https://theinspirasi.my/gangguan-seksual-dimalaysia-faktor-kesan-dan-langkah-pencegahan/ https://asklegal my/p/rasuah-seks-sebagai-satugangguan-seksual-di-malaysia

GANGGUAN SEKSUAL DARI

PERSPEKTIF UNDANG-UNDANG

ROSLINA GHAZALI

Timbalan Penasihat Undang-Undang UMT

Pada masa ini, kes-kes gangguan seksual diuruskan melalui pelbagai

PENDAHULUAN

Gangguan seksual bukan suatu isu baharu dalam masyarakat Malaysia hari ini. Mangsa gangguan seksual juga sudah semakin berani tampil ke hadapan dan membuat pendedahan secara terbuka Terbaharu, adalah pendedahan Ratu Terjun Negara, Datuk Pandelela Rinong berkenaan gangguan seksual yang pernah dialaminya dilakukan oleh seorang bekas jurulatih sebelum ini [1] Sebelum itu, Cindy Ong, bekas atlet negara juga mendedahkan bahawa beliau pernah mengalami gangguan seksual oleh seorang yang bergelar jurulatih ketika dalam kem kebangsaan negara.[2] Berdasarkan statistik Polis Diraja Malaysia (PDRM) sejak 2018 hingga Ogos 2021, sebanyak 11,914 kes gangguan seksual telah direkodkan. Menurut kajian PDRM, 90 peratus pemangsa adalah mereka yang dikenali dan antara modus operandinya adalah menampilkan watak baik [3]

Gangguan seksual boleh berlaku dalam pelbagai bentuk dan cara, daripada perlakuan yang menjengkelkan sehinggalah perlakuan yang lebih serius seperti serangan seksual. Secara umumnya, gangguan seksual boleh berlaku di dalam empat persekitaran utama iaitu di tempat kerja, di tempat awam, di pusat-pusat pendidikan dan menerusi internet.[4] Mangsa gangguan seksual juga melangkaui batas gender, usia, kaum dan agama.

konteks perundangan kerana tiada satu akta atau undang-undang khusus dikanunkan untuk menangani aduan dan kes gangguan seksual. Maka adalah menjadi satu cabaran kepada

mangsa untuk mengambil tindakan undang-undang yang wajar dan bersesuaian.

Walau apapun bentuk dan cara gangguan seksual itu dilakukan, bukti adalah sangat penting untuk menyokong sebarang dakwaan gangguan seksual kerana ia akan membantu pihak berkuasa yang berkaitan mencari kebenaran Pada masa ini, kes-kes gangguan seksual diuruskan melalui pelbagai konteks perundangan kerana tiada satu akta atau undang-undang khusus dikanunkan untuk menangani aduan dan kes gangguan seksual Maka adalah menjadi satu cabaran kepada mangsa untuk mengenal pasti tindakan undang-undang yang wajar dan bersesuaian

Bagi gangguan seksual di tempat kerja, majikan di sektor swasta boleh menguruskan tindakan berkaitan berkaitan gangguan seksual berdasarkan Akta Kerja 1955, Akta

Perhubungan Perindustrian 1957 dan Akta

Keselamatan Pekerjaan dan Kesihatan 1994

Selain itu, Kementerian Sumber Manusia juga

telah mengeluarkan Kod Amalan pencegahan dan Pembasmian Gangguan Seksual di Tempat Kerja (Kod Amalan) 1999

Bagi sektor Kerajaan dan Badan Berkanun, pengurusan gangguan seksual di tempat kerja

adalah tertakluk kepada Pekeliling Perkhidmatan

Bilangan 5 Tahun 2018 iaitu Garis Panduan

Pengendalian Kes Gangguan Seksual di Tempat

Kerja. Matlamat utama garis panduan ini adalah

bersifat untuk mendidik, memberi kefahaman dan sebagai tindakan pencegahan bagi mengelakkan

perbuatan serta salah laku yang boleh

dikategorikan sebagai gangguan seksual [5]

Universiti Malaysia Terengganu telahpun

menggunapakai Pekeliling Perkhidmatan Bilangan

5 Tahun 2018 dengan sedikit pengubahsuaian

dengan mengeluarkan Pekeliling Perkhidmatan

UMT Bilangan 2 Tahun 2019. Kesalahan gangguan

seksual yang dilakukan oleh penjawat awam

boleh dikenakan tindakan tatatertib mengikut

Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan

dan Tatatertib) 1993 atau jika dilakukan oleh

penjawat Badan Berkanun mengikut Akta BadanBadan Berkanun (Tatatertib dan Surcaj) 2000

KANUN KESEKSAAN

Gangguan seksual boleh menjadi satu kesalahan jenayah jika cara atau kesan perlakuan bersifat seksual tersebut memenuhi elemen-elemen jenayah seperti yang diperuntukkan di dalam Kanun Keseksaan Terdapat tiga (3) peruntukan dalam Kanun Keseksaan yang boleh digunakan dalam memastikan kes-kes gangguan seksual dibawa ke muka pengadilan dan pelakunya diberikan hukuman yang setimpal iaitu:

Seksyen 509; Seksyen 354; dan Seksyen 355.

Seksyen 509, Kanun Keseksaan memperuntukkan sebagaimana berikut:

Walau bagaimanapun dalam artikel ini, penulis akan membincangkan bagaimana perlakuan

gangguan seksual boleh menjadi suatu kesalahan

jenayah dan boleh dikenakan hukuman yang lebih

berat berbanding undang-undang pekerjaan

Beberapa pilihan perundangan jenayah yang boleh digunakan untuk menangani kes gangguan seksual ini adalah seperti berikut:

Kanun Keseksaan (1)

Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 (2)

Malaysia 2009 (3)

Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah

“Barangsiapa dengan maksud hendak mengaibkan kehormatan seseorang, menyebut apa-apa perkataan, membuat apa-apa bunyi atau isyarat, atau menunjukkan apa-apa benda, dengan maksud supaya perkataan atau bunyi itu didengar, atau supaya isyarat atau benda itu dilihat oleh seseorang itu, atau mengganggu kesantunan seseorang itu, hendaklah diseksa dengan penjara selama tempoh yang tidak boleh sampai lima tahun, atau dengan denda, atau dengan kedua-duanya.”

Berdasarkan peruntukan ini, elemen pertama yang perlu dibuktikan adalah pelaku mempunyai niat untuk mengaibkan kehormatan mangsa. Bagaimana niat ini boleh dibuktikan adalah melalui perbuatan pelaku seperti menuturkan perkataan, membuat bunyi atau isyarat atau mempamerkan apa-apa benda yang diketahui bahawa jika seseorang mendengar perkataan atau bunyi itu, atau melihat isyarat atau benda itu, orang itu akan berasa maruah dan ketenteraman dirinya telah dicerobohi.

Dalam kes Pendakwaraya lwn. Nor Hanizam

Mohd Noor [2019] 1 LNS, tertuduh telah didakwa

melakukan kesalahan di bawah seksyen 509

Kanun Keseksaan iaitu dengan merakam

pengadu, seorang wanita, yang sedang mandi tanpa pengetahuannya dengan menggunakan telefon bimbit dan memuat naik video tersebut dalam grup sembang keluarga melalui aplikasi WhatsApp. Persoalan yang dibawa untuk

perhatian Mahkamah adalah sama ada kesalahan di bawah seksyen 509, Kanun Keseksaan merangkumi hebahan atau sebaran video. Mahkamah memutuskan adalah jelas peruntukan undang-undang tersebut adalah bertujuan untuk menjaga kehormatan seseorang, termasuk kehormatan seorang wanita. Oleh itu

perkataan “ mengganggu kesantunan” membawa maksud pencerobohan kesantunan seseorang dalam apa jua cara atau bentuk termasuk rakaman video tanpa kebenaran.

Jika gangguan seksual dilakukan secara fizikal dan berlaku sentuhan atau kekasaran, ianya boleh dikategorikan sebagai kekerasan jenayah seperti yang diperuntukkan dalam seksyen 354 dan seksyen 355, Kanun Keseksaan. Apa yang membezakan kedua-dua peruntukan ini adalah tujuan kekerasan jenayah itu dilakukan Seksyen 354 merujuk kepada kekerasan jenayah yang dilakukan dengan maksud untuk mencabul kehormatan, manakala seksyen 355 merujuk kepada kekerasan jenayah yang dilakukan dengan maksud untuk menjatuhkan kehormatan.

Seksyen 354, Kanun Keseksaan memperuntukkan sebagaimana berikut:

“Barangsiapa menyerang atau menggunakan kekerasan jenayah, kepada mana-mana orang, dengan maksud hendak mencabul atau dengan mengetahui mungkin bahawa ia akan dengan jalan demikian itu mencabul kehormatan orang itu, hendaklah diseksa dengan penjara selamat tempoh yang boleh sampai sepuluh tahun, atau dengan denda, atau dengan sebat, atau dengan mana-mana dia daripada seksaan-seksaan itu ”

Dalam kes Muhammad Hanif Othman v. Public Prosecutor [2021] 1 LNS 1777, tertuduh, seorang pegawai polis telah didapati bersalah oleh Mahkamah Majistret Kuala Lumpur di atas pertuduhan melalui kekerasan jenayah di bawah

seksyen 354, Kanun Keseksaan terhadap rakan sekerja wanita dengan cara memeluk dan meraba keseluruhan badan dengan maksud hendak mencabul kehormatan wanita tersebut.

Di bawah seksyen 355, Kanun Keseksaan pula, diperuntukkan bahawa:

“Barangsiapa menyerang atau menggunakan kekerasan jenayah kepada mana-mana orang, dengan maksud dengan jalan demikian itu hendak menjatuhkan kehormatan orang itu, kecuali atas bangkitan marah yang besar dan mengejut yang didatangkan oleh orang itu, hendaklah diseksa dengan penjara selama tempoh boleh sampai dua tahun, atau denda atau kedua-duanya.”

Dalam kes Muhammad Hanafi Abdullah vs. Public Prosecutor [2013] 1 LNS 1369, salah satu pertuduhan yang dikenakan terhadap tertuduh adalah melakukan kesalahan di bawah seksyen 355 Kanun Keseksaan iaitu menggunakan kekerasan jenayah dengan niat menjatuhkan kehormatan mangsa dengan cara memeluk tubuh dan meraba dada mangsa

Walau bagaimanapun Kanun Keseksaan tidak menyediakan tafsiran khusus mengenai “mencabul kehormatan” dan “menjatuhkan kehormatan”. Kes-kes Mahkamah juga tidak memberikan tafsiran atau mengulas perbezaan antara kedua-dua terma tersebut Walau bagaimanapun berdasarkan hukuman yang diperuntukkan dalam kedua-dua seksyen tersebut, boleh disimpulkan bahawa perbuatan “mencabul kehormatan” adalah lebih serius berbanding “menjatuhkan kehormatan”.

Jika gangguan seksual dilakukan

secara fizikal dan berlaku

sentuhan atau kekasaran, ianya

boleh dikategori sebagai

kekerasan jenayah seperti yang

diperuntukkan dalam seksyen 354

dan seksyen 355, Kanun

Keseksaan. Apa yang membezakan

kedua-dua peruntukan ini adalah

tujuan kekerasan jenayah itu dilakukan.

AKTA MULTIMEDIA DAN KOMUNIKASI 1998

Di era digital ini, penggunaan media sosial adalah suatu yang tidak dapat dielakkan. Ianya sudah menjadi suatu keperluan bukan lagi suatu keistimewaan Namun dalam kecanggihan

teknologi komunikasi hari ini, berlaku banyak penyalahgunaan di internet yang melibatkan buli, peras ugut, penipuan dan gangguan seksual

Secaranya umumnya, gangguan melalui internet atau di atas talian boleh ditafsirkan sebagai apa-apa perbuatan yang dilakukan secara berterusan melalui internet atau lain-lain bentuk peranti elektronik atau digital yang menyebabkan

seseorang berasa takut, malu, terancam, terseksa, terhina, direndahkan atau berasa tidak selesa oleh tindakan tersebut sampai ke tahap di mana seseorang itu berasa di dalam persekitaran yang berbahaya [6]

Terdapat tiga (3) jenis gangguan seksual[7] yang biasa berlaku melalui internet sebagaimana berikut:

(1)

Sexting - Sexting ialah istilah gabungan

untuk sex dan text Ia merupakan satu

perlakuan menghantar atau menerima

gambar seks, video atau teks lucah

menggunakan teknologi seperti khidmat

pesanan ringkas, Whatsapp, media sosial, e-mel dan sebagainya [8]

Pornografi - Pornografi bermaksud bahan

bertulis atau visual yang merangsang keinginan seksual, dan bertujuan untuk memberahikan pemerhati atau pembaca Ia juga dikenali sebagai “ porn ” , “smut” dan bahan-bahan lucah.[9]

Grooming - Aktiviti jenayah yang melibatkan seorang individu dewasa yang berkawan dengan kanak-kanak secara atas talian Lebih menakutkan, individu seperti ini berkawan dengan kanak-kanak dengan motif untuk melakukan hubungan seksual dengan mereka

Di Malaysia, jenayah seks siber dan pornografi dikawal oleh Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 (AKMM 1998).

Seksyen 211 (1), AKMM 1998 memperuntukkan:

"Tiada pemberi perkhidmatan aplikasi kandungan, atau orang lain yang menggunakan perkhidmatan aplikasi kandungan, boleh memberikan kandungan yang sumbang, lucah, palsu, mengancam atau jelik sifatnya dengan niat untuk mengacau, mendera, mengugut atau mengganggu mana-mana orang. "

Berdasarkan kepada seksyen ini adalah menjadi suatu kesalahan kepada mana-mana orang untuk menyiarkan, menyebarkan atau membuat hantaran apa-apa kandungan atau mesej yang dianggap sumbang, lucah, palsu, mengancam atau jelik sifatnya kepada mana-mana orang. Perlakuan tersebut boleh dikategorikan sebagai

suatu gangguan seksual jika mangsa merasa terganggu, terhina atau terancam dengan penerimaan mesej atau gambar lucah tersebut.

Jika sabit kesalahan, pelaku gangguan seksual boleh dikenakan hukuman seperti yang dinyatakan dalam subseksyen (2) iaitu:

"Seseorang yang melanggar subseksyen (1) melakukan suatu kesalahan dan apabila disabitkan boleh didenda tidak melebihi lima puluh ribu ringgit atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi satu tahun atau keduaduanya dan juga boleh didenda selanjutnya satu ribu ringgit bagi setiap hari atau sebahagian daripada sehari kesalahan itu diteruskan selepas pensabitan".

Selain itu, pelaku gangguan seksual boleh diambil tindakan di bawah seksyen 233, AKMM 1998 yang memperuntukkan bahawa seseorang yang menggunakan internet atau telefon untuk

apa-apa komen, permintaan, cadangan atau

komunikasi lain yang lucah, sumbang, palsu, mengancam atau jelik sifatnya dengan niat untuk menyakitkan hati, menganiayai, mengugut atau

mengganggu orang lain boleh dikenakan

tindakan undang-undang Jika didapati bersalah mereka boleh didenda RM50,000 atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi satu tahun atau kedua-duanya sekali.

AKTA SURUHANJAYA PENCEGAHAN RASUAH MALAYSIA 2009

Gangguan seksual boleh menjadi suatu

kesalahan rasuah apabila pelaku meminta

layanan seksual sebagai suapan di bawah Akta

Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 2009 (Akta SPRM 2019). Kewujudan rasuah seks sudah

lama berlaku dan ianya merupakan salah satu

bentuk gangguan seksual selain daripada

mencabul kehormatan, liwat dan sebagainya

Rasuah seks sebenarnya boleh berlaku di manamana tempat tanpa mengira jantina, peringkat

umur dan juga status seseorang individu iaitu

lelaki mahupun wanita. Ia juga boleh berlaku

dalam pelbagai cara iaitu melalui perkataan, tingkah laku dan lain-lain yang boleh

menunjukkan ajakan, perbuatan (actus reus) dan niat (mens rea) seseorang itu untuk mendapatkan

habuan seks.

Selain itu, pelaku gangguan seksual boleh diambil tindakan di bawah seksyen

233, AKMM 1998 yang memperuntukkan

bahawa seseorang yang menggunakan

internet atau telefon untuk apa-apa

komen, permintaan, cadangan atau

komunikasi lain yang lucah, sumbang, palsu, mengancam atau jelik sifatnya

dengan niat untuk menyakitkan hati, menganiayai, mengugut atau

mengganggu orang lain boleh dikenakan tindakan undang-undang.

Pada Mac 2021 yang lalu, rakyat Malaysia dikejutkan dengan penahanan seorang Ketua Jabatan di sebuah Jabatan Kerajaan Negeri oleh Suruhanjaya Pencegahan Rasuah

Malaysia (SPRM) kerana disyaki meminta rasuah berbentuk perkhidmatan seks daripada seorang wanita. Perkhidmatan seks tersebut diminta sebagai syarat untuk wanita berkenaan mendapatkan pinjaman wang bagi projek pertanian.[10]

Walaupun tiada takrifan khusus mengenai rasuah seks, namun berdasarkan kes-kes yang diputuskan di Mahkamah boleh dirumuskan bahawa rasuah seks boleh di tafsirkan sebagai maksud “ suapan ” seperti mana yang ditakrifkan dalam Seksyen 3, Akta SPRM 2019.

Dalam kes Bakri Mohd Ali v PP [2010] 1 CLJ

610, Mahkamah memutuskan bahawa permintaan habuan seks oleh seorang jurutera kanan yang bertugas di Lembaga Air Perak adalah merupakan suatu kesalahan rasuah. Mahkamah seterusnya berpandangan bahawa, keterangan yang telah dikemukakan bahawa Perayu telah beberapa kali menyebut

perkataan “ saya nak you ” mempunyai konotasi

seksual, dan dalam kes rasuah seks keterangan hendaklah dipertimbangkan

secara menyeluruh. Dalam kes ini, apabila

ditanya oleh mangsa apa yang dimaksudkan

dengan “nak you ” , Perayu menjawab “hibur sikitsikit dan tidur dengan dia”. Walaupun tidak dinafikan tiada satupun perkataan tentang seks telah ditawarkan, tetapi kata-kata Perayu itu hendaklah diambil dalam konteks keseluruhan kes.

KESIMPULAN

Gangguan seksual bukan sesuatu yang boleh dipandang enteng Adalah sangat penting untuk semua pihak memahami bahawa apa-apa bentuk perlakuan seksual sama ada jenaka atau sindiran yang berbaur lucah tidak patut dinormalisasikan dalam masyarakat kita. Semestinya undangundang memainkan peranan yang penting bagi menjaga kemaslahatan umum dan mencegah apa jua bentuk gangguan seksual Sebagai langkah penambahbaikan Kerajaan telah menggubal undang-undang khas bagi mengawalselia kesalahan yang berkaitan dengan gangguan seksual.

Rang Undang-Undang Antigangguan Seksual 2021 telah dibentangkan di Parlimen untuk bacaan kali pertama pada 15 Disember 2021.[11]

Rang undang-undang ini antara lain, memperuntukkan bidang kuasa tribunal untuk mendengar dan menentukan aduan gangguan seksual yang dibuat oleh mana-mana individu. Tribunal juga berkuasa memerintahkan responden mengeluarkan suatu pernyataan permohonan

maaf kepada pengadu dalam apa-apa cara sebagaimana yang dinyatakan dalam perintah itu Selain itu, tribunal juga boleh mengeluarkan suatu perintah bagi responden untuk membayar

apa-apa pampasan atau ganti rugi tidak melebihi RM250,000 bagi apa-apa kehilangan atau kerosakan yang ditanggung oleh mangsa

gangguan seksual. Menurut Timbalan Menteri

Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat

Datuk Siti Zailah Mohd Yusoff, beliau berharap rang undang-undang ini dapat meningkatkan

kesedaran semua pihak tentang gangguan

seksual dan tidak menormalisasikan perkara itu sekali gus menyumbang kepada persekitaran selamat kepada masyarakat khususnya wanita.

Dalam perkembangan yang lain, Mahkamah di Malaysia juga telah mengiktiraf gangguan seksual sebagai suatu tindakan sivil yang boleh di ambil tindakan melalui undangundang Tort sebagaimana yang telah diputuskan oleh Mahkamah Persekutuan di dalam kes Mohd Ridzwan Abdul Razak v. Asmah Haji Moh Nor [2016] 4 MLJ 282. Ini bermaksud mangsa gangguan seksual turut mempunyai pilihan untuk memfailkan tindakan sivil ke atas individu yang didakwa melakukan gangguan seksual ke atas beliau dan menuntut gantirugi yang akan ditaksirkan oleh Mahkamah

https://www hmetro com my/arena/lain/2021/10/7

70477/pandelela-galak-mangsa-gangguanseksual-berani-tampil

https://www.hmetro.com.my/arena/lain/2021/05/ 711606/msn-teliti-kes-gangguan-seksual-cindy-ong

https://www utusan com my/berita/2021/10/11914kes-gangguan-seksual-dalam-tempoh-4-tahun/ http://lintas uum edu my:8080/elmu/index jsp?

module=webopac-

l&action=fullDisplayRetriever.jsp&szMaterialNo=0000 234176

Gangguan Seksual di Tempat Kerja: Hak Pekerja Menurut Undang-Undang Malaysia

http://repo uum edu my/13100/1/34 pdf

https://cdn lb my/sites/9/20170309193143/PeopleA CT-FAQ-Malay.pdf

http://acemodule.weebly.com/perlindunganterhadap-jenayah-siber.html

https://www iloveborneo my/cerita-menarik-dariborneo/ketahui-3-jenis-gangguan-seksual-atastalian-dan-langkah-mengatasinya/

http://www myhealth gov my/pornografi/

https://www.bharian.com.my/berita/kes/2021/03/ 798275/pegawai-jabatan-ditahan-kerana-mintahabuan-seks

https://www astroawani com/beritamalaysia/rang-undangundang-antigangguanseksual-2021-dibentang-di-parlimen-336446

Nota Hujung:

CHEN BENG KWEE V. ST MICROELECTRONICS SDN BHD (FORMERLY KNOWN AS SGS – THOMSON MICROELECTRONICS SDN BHD) & ANOR*

A CASE REVIEW

AMIRAH NABILAH ISMAIL

Pegawai Undang-Undang UMT

THE FACTS

The facts of the case are, the applicant was an employee for the first respondent as a production supervisor On 21 August 2006, the applicant was informed by the human resources officers of the first respondent that his subordinate which was Cik Siti Hajar binti Razeman had lodged a complaint that he had misconducted himself on 18 August 2006 by making insinuating remarks and touching the victim The applicant was asked to give a written statement and which he did

On 22 August 2006, the applicant received a letter of charge alleging him of misconduct and requiring him to attend a domestic inquiry (“DI”) on 25 August 2006. After the DI was conducted, with the participation of the applicant, the panel of the DI found that the applicant was guilty of all the charges and he was dismissed with effect from 4 September 2006 The applicant’s dismissal was referred to the second respondent (the Industrial Court) which found that the applicant’s dismissal was with just cause and excuse

The applicant then applied for a judicial review based on the grounds of whether the second respondent had failed to consider the charge against the applicant was defective, whether the findings of the second respondent were irrational and or unreasonable and could not stand and whether the second respondent had acted without jurisdiction or exceeded its jurisdiction when it failed to consider the punishment of dismissal was excessive.

THE ISSUES

There are several issues that had been highlighted in this case. However, we will only discuss two issues which are related to our main topic.

First, whether the second respondent had failed to consider the charge against the applicant was defective.

Pertaining to the first issue, the applicant contended that the second respondent had failed to consider the charge against the applicant, in particular the charge that on 18 August 2006 the applicant was alleged to have touched the hip of the victim was defective and thereby rendering the applicant unable to put up a proper defence.

In the judicial review, the Judge quote the findings of the learned chairman of the Industrial Court which are as follows:-

"Mahkamah meneliti hujahan pihak menuntut yang menyatakan bahawa pertuduhan yang diberikan kepada beliau adalah tidak jelas dan kabur Ini menyebabkan pihak menuntut sukar membuat pembelaan kepada tuduhan tersebut…..mahkamah mendapati bahawa, maklumat-maklumat asas kepada kejadian gangguan seksual yang dilakukan oleh pihak menuntut telah dinyatakan dengan jelas di dalam kertas pertuduhan tersebut….jenis

kesalahan telah dinyatakan di dalam kertas pertuduhan tersebut. Begitu juga tarikh dan tempat kejadian. Mahkamah berpendapat pihak responden tidaklah dikehendaki menyatakan secara terperinci fakta-fakta dalam pertuduhan tersebut kerana ia akan dikemukakan semasa perbicaraan…..kertas pertuduhan hanyalah bertujuan untuk memaklumkan kepada pihak menuntut apakah kesalahan yang dilakukan dan di manakah ianya dilakukan serta bilakah ianya dilakukan."

Based on the quotation, the Judge agreed with the findings of the learned chairman since the charge was sufficiently clear and specific to enable the applicant to defend himself There was date stated in the charge on when one/several of the incidents of sexual harassment had taken place, that is on 18 August 2006 There was also specific reference to "sexual harassment" in the charge and the nature of "sexual harassment" was also indicated that is:

(a) (b) (c)

" you had caressed her hips while she was standing next to you filling up the ‘overtime stay back form";

" you have invited her out on several occasions and also made insinuating remarks (proposing to her and asking her to be your mistress)"; and "holding her hands".

In my opinion, the learned chairman and the judge were correct in their judgment as the charge should not particularised every detail of the incidents. The charge is sufficient if it specifies the date, the type of offence, where and what time the offence was committed The basic purpose of the charge is to let the accused know of the offence that he is charged with so that he can prepare his defence A charge should be distinct from the first information report (FIR), which is the core document that describes a crime that has been committed There is no need to include all facts and findings from the FIR in the charge sheet.

The second issue is whether the findings of the second respondent were irrational and or unreasonable. The learned counsel of the applicant submitted that the victim was not telling the truth/contradicting herself on several occasions as when:-

(a)

she said she was so traumatised she did not work, but her learned counsel had informed the court that she was working and could not get leave on the hearing which was scheduled for 8 September 2009;

(b) (c) (d)

that she saw the applicant touched her, which contradicted her statement during the DI, that she did not see the applicant touch her but felt his hand; during cross-examination, she did not agree that the door to the room was not locked. This fact was not stated during the DI; and

she was recording the overtime form when she alleged the applicant touched her. She did not leave immediately but still managed to finish recording the form before she ran out

The time was referred to as "during working hours", which must also necessarily mean the place of the occurrence of the said incidents was in the respondent’s premises, that is, the workplace of the applicant and the victim

The learned chairman came to the conclusion that the victim was a credible witness since the applicant could not prove any ill intentions of the victim towards the applicant when making the allegations against the applicant

Furthermore, the court also added:

"

...Mahkamah juga perlu meneliti keterangan

pihak menuntut yang tidak menolak fakta

bahawa beliau ada mencuit COW3 (victim)

Tindakan pihak menuntut itu adalah disebabkan beliau ingin menarik perhatian COW3 kerana

keadaan semasa itu di tempat kejadian adalah bising. COW4 dalam keterangannya juga bersetuju bahawa keadaan di tempat kejadian tersebut adalah bising dan sempit. Ini menunjukkan bahawa keterangan pihak menuntut berkenaan tempat kejadian itu disokong oleh COW4. Apa yang menjadi persoalan di sini ialah adakah alasan pihak menuntut mencuit COW3 dalam keadaan bising di tempat kejadian itu sebagai sesuatu tindakan yang wajar dilakukan? Adakah tiada cara lain untuk pihak menuntut menarik perhatian COW3 pada masa itu? Adakah maklumat yang perlu disampaikan oleh pihak menuntut kepada

COW3 begitu penting sehingga menyebabkan beliau terpaksa mencuit COW3? Adakah

keadaan semasa itu suatu kecemasan yang memerlukan pihak menuntut bertindak sedemikian rupa terhadap COW3? Sekiranya terdapat keterangan yang menunjukkan

bahawa pada masa kejadian tersebut ada kecemasan, sudah pasti tindakan pihak

menuntut mencuit COW3 ketika itu adalah

sesuatu yang wajar. Selain dari itu, sekiranya

benar pihak menuntut ingin menarik perhatian

COW3 mengenai sesuatu yang ingin

disampaikan kepada COW3 maka pihak

menuntut boleh menggunakan cara yang lain

tanpa mencuit atau menyentuh COW3 "

"Sekiranya mahkamah mengambil kira

penjelasan pihak menuntut mengenai tindakan beliau mencuit COW3 dalam kes ini, ia masih tidak dapat menunjukkan bahawa pihak

menuntut tidak mempunyai niat untuk

melakukan gangguan seksual kepada COW3 Ia berdasarkan keadaan tempat kejadian dan tiada keperluan untuk pihak menuntut mencuit COW3 dalam kes ini. Ia bukan berada di dalam keadaan kecemasan yang memerlukan pihak menuntut mencuit COW3. Oleh itu, dalam konteks kes ini, mahkamah berpendapat keterangan COW3 mengenai kejadian gangguan seksual oleh pihak menuntut dan keterangan pihak menuntut sendiri mengesahkan bahawa terdapat tindakan pihak menuntut mencuit COW3 Ini bermakna keterangan gangguan seksual tersebut telah dibuktikan oleh pihak responden melalui keterangan COW3 dan pihak menuntut sendiri Ini bermakna pihak responden telah pada tahap perimbangan kebarangkalian membuktikan salah laku pihak menuntut."

The learned chairman was satisfied with the victim’s testimony that the applicant had sexually harassed her when he caressed her in the frame room in view of the fact that the applicant had testified that he did touch her hand, which he later stated to have just ‘tapped her twice on her hand to catch her attention as it is very noisy in that area ’ , ‘tapped her twice on her hand somewhere below her elbow’, in circumstances which did not require the applicant to do so Further, the applicant had agreed that touching a woman physically was something that was not appropriate, and touching a Muslim girl was something physically offensive.

The learned counsel for the applicant submitted that the second respondent had taken into account irrelevant facts of an act prior to the alleged incident instead of focusing on the incident that was alleged to have occurred at 6.50pm on 18 August 2006. The judge disagree with the said learned counsel submission.

The charge is sufficient if it specifies the date, the type of offence, where and what time the offence was committed. The basic purpose of the charge is to let the accused know of the offence that he is charged with so that he can prepare his defence.

The learned chairman had referred to the earlier incident to establish the fact that by his own admission, the applicant had inappropriately touched the victim, which gave credence to the victim’s testimony that the applicant had caressed her hips

As for the second respondent not considering/giving effect to the evidence adduced in court that the applicant had already clocked out at the time of the alleged incident, it must be remembered that the victim was doing overtime and at that point in time the applicant was still at the workplace With regard to whether the "mencuit" incident constituted sexual harassment, the learned chairman in the first place had amply considered what constituted sexual harassment before making his finding. In finding that incident to have constituted sexual harassment, the Judge found that the learned chairman did consider all the circumstances surrounding the incident and to have come to that conclusion. Since the learned chairman had heard the witnesses and observed their demeanour, the Judge would not want to disturb his finding of fact where this is concerned

In determining whether sexual harassment has occurred, the learned chairman has taken into account all probable situations that would justify the action of "touching" the victim by the applicant. The deliberation by the learned chairman was commendable as the act of sexual harassment is usually dismissed as acceptable act by a normal standard. Hence, the situation should be assessed by using the "reasonable person " standard If a reasonable person in the same or similar circumstances would find the conduct intimidating, hostile, or abusive, then it's probably harassment

In addition, the applicant himself also testified that he indeed touched the victim’s hand. He also agreed that touching a woman physically was not appropriate and touching a Muslim girl was something physically offensive. I really respect the court for taking into consideration the victim’s religious belief Though in general, the act of touching a woman may be acceptable by certain people, however for people who have strong religious belief or people who are not comfortable being touched, they may get offended by the act. For instance, in this case, the victim felt offended hence why the complaint was filed

CONCLUSION

In the applicant's argument, the learned counsel accused the victim of not telling the truth or contradicting herself when she did not leave immediately after the applicant has touched her Instead she still managed to finish her work as if nothing injurious or inappropriate had happened to her. In my opinion that argument was so shallow It still counts as harassment even if, in the moment, the victim didn’t immediately say “stop”. If the harasser is a supervisor or someone else who has more power than the victim, the victim might be afraid to speak up or say " no " . All of these are normal responses to harassment. Responding this way does not make the harassment less serious

In conclusion, the court in this case has assessed and deliberated the facts carefully and thoroughly before making the decision It is worth to note that in sexual harassment cases, both the victim and the accused are in jeopardy and the court need to be fair to both parties. What constitutes sexual harassment can vary depending on the situation and people involved.

References:

*[2012] 10 MLJ 127

https://www wolterskluwer com/en/expertinsights/identifying-and-preventing-harassment-inyour-workplace

https://www equalrights org/issue/economicworkplace-equality/sexual-harassment/

https://www.iilsindia.com/blogs/relevance-chargesheet-code-criminal-procedure/

HE SAID, SHE SAID:

REQUIREMENT OF CORROBORATION IN CASES OF SEXUAL HARRASMENT

Sexual harassment means any unwanted conduct of a sexual nature, whether verbal, non-verbal, visual, gestural or physical, directed at a person which is offensive or humiliating or is a threat to his well-being, arising out of and in the course of his employment - Employment Act 1955

There is a plethora of literature on sexual harassment which is seen as a world-wide phenomenon. Historically, in the United States of America, sexual harassment existed in the slaveowning states whereby the female, having no legal rights of any kind worked on plantations and in the house of their owners Similarly, in United Kingdom, although domestic staffs were not slaves, any complaints made were commonly dismissed. Women who worked in factories during the 1800s whom speaks against this harassment would likely lead to the loss of employment. During the 19th and 20th centuries, women were still unable to make official complaints Today, the situation has changed as the International Labour Organization (ILO), in 2019 has pass a Convention (No. 190) on sexual harassment. Malaysia, in confronting sexual harrasment has disseminated the Code of Practice on the Prevention and Elimination of Sexual Harrasment in the Workplace by the Ministry of Human Resources and also the Employment Act 1955 also has included provisions relating to sexual harassment.

Penal Code under section 354 which relates to assault or use of force with the intention of outraging their modesty, section 355 relates to assault or use of force to a person with the intention of dishonouring a person and section 375 provision for rape. According to Aminuddin (2020) The Royal Malaysian Police publish statistics of sexual harassment complaints which revealed that 79 percent of the victims were female. The numbers are as follows:

Table 1: Number of Police Reports (Aminuddin, 2020)

Aminuddin (2020) [1] also revealed the number of Industrial Court awards for cases involving sexual harassment are as follows:

Asking for apparel size to buy football jersey, although the victim was not keen of having it;

“Kalau cari husband, cari yang beragama, bertanggungjawab, macam I”;

“You nak kawin dengan I tak? I banyak duit tau”

“Would you prefer a married man?”

“You ni selalu sangat sakit. You kena kawin tau You nak tak laki orang?”

Acts of sexual harassment

The Industrial Court stated in the case of Mohammad bin Ismail v. Projek Lebuhraya Usahasama Bhd [2], "Sexual harassment at the workplace is not a new term. It is among the oldest phenomenon of society….Sexual harassment prior to being identified has gone by different names and euphemisms. In our country, the words like "gatal" , "miang" and "mengadaada" are often used to describe sexual harassment and the harasser" Other than direct sexual misconducts such as kissing, hugging, grabbing from behind, caressing, molesting these are other conducts that tantamount to an act of sexual harassment:

Calling and inviting to spend a night in a hotel room during official trips;

Asking the employee to meet up at lobby of the hotel and spend time with the superior; Sending text message via WhatsApp or Facebook relating sexual intercourse which would cause sexual annoyance;

“U nak kawin tak dengan I?”;

“Sedap juga pegang lengan kau ni”; Grabbed her hand after making remark that she looked nice;

"He Said, She Said": The Legal Requirement of Corroboration

In cases of sexual harassment, it is common that the event taken place are without any witnesses who saw or heard the incidents The court, in dealing with such cases requires strong evidence on the part of the victim before he or she will be believed [3]. Several decided cases have revealed how does a court decide which side to believe i.e. the victim or the alleged harasser. In the case of Md Azmir Ismail v. BDB Infra Sdn Bhd [4], the victim alleged that her project manager had sexually harassed her by hugging her from behind, kissing her neck and other sexual misconducts which after due inquiry, he was then subsequently found guilty and dismissed by the employer. During trial, the project manager argued that his case cannot be sustained as there was no corroborating evidence (no witnesses). In deciding the case, the court had to look at all the circumstantial evidence in the case in which the victim had only to prove that the incidents happened on the balance of probability.

Table 2: Number of Industrial Court Award (Aminuddin,

Circumstantial evidences that could be taken into account by the court such as oral testimony by close friends or family members that the victim had informed them of the incidents [5], police report made by the victim [6] or psychiatric report evaluation of the victim [7] In the case of Shahrin Abdul Mutalib v. Worldwide Fund for Nature Malaysia [8] the alleged harasser demanded corroborative evidence to prove allegation of sexual harassment against him and the Industrial Court rejected this requirement reasoning that such evidence is unlikely to be available in cases of alleged sexual harassment as it invariably takes place in private.

Being dissatisfied with this action which he claims to be defamatory and negatively affecting his reputation as a Muslim, he demanded that action should be taken against the victim for making an accusation without proof Since his demand was ignored by the employer, the General Manager sued the victim for defamation. The victim counter-sued for damages based on the suffering as a result being harassed by him

One of the main arguments of the General Manager was that there was no corroborating evidence of the sexual harassment and hence the victim’s allegation was baseless and cannot be relied on The victim alleged that the General Manager uttered vulgar words and comments at the office, fond of making dirty jokes that are sex oriented, using dirty words in emails, repeatedly offered to be his second wife which all of these acts as affected her psychologically.

In a landmark Federal Court case Mohd Ridzwan bin Abdul Razak v. Asmah bt Hj Mohd Nor in which the parties were officers of a statutory bodies hence unable to make use section 20 of the Industrial Relations Act to seek reinstatement. In this case, both the victim and the General Manager (alleged harasser) were employees of the Lembaga Tabung Haji The victim being the subordinate of the General Manager reported directly to him. She made a complaint to company in which the committee of inquiry held that there was insufficient evidence to warrant disciplinary proceedings. However, the Human Resources Department decided to issue a strong administrative reprimand to him

The High Court found that the victim’s allegations were to be true and held that “On the totality of evidence, the complaint had been proved on a balance of probabilities” The court accepted the psychiatrist’s report that the victim suffered from major depression caused by the sexual harassment of the General Manager The court awarded the victim RM100,000 as general damages and RM20,000 as aggravated and exemplary damages.

"In cases of sexual harassment, it is common that the event taken place are without any witnesses who saw or heard the incidents. The court, in dealing with such cases requires strong evidence on the part of the victim before he or she will be believed"

"It is the rule of thumb that the standard of proof in civil cases such as this is on the balance of probability. In layman, it means that the victim needs to prove to court and the court is satisfied that that the sexual harassment most probably happened by adducing strong circumstantial evidence"

The Federal Court dealt with a very important issue of Corroboration. It is the rule of thumb that the standard of proof in civil cases such as this is on the balance of probability In layman, it means that the victim needs to prove to court and the court is satisfied that that the sexual harassment most probably happened by adducing strong circumstantial evidence. Direct evidence is for example a witness who saw the incident whereas circumstantial evidence is evidence that relies of inference to connect it to the conclusion of fact such as fingerprint of a murder weapon. A witness may not see the actual murder happen, but the fingerprint on a murder weapon indicates that person committed the crime.Since cases of sexual harassment commonly happen in private the court scrutinise circumstantial evidence before deriving to a conclusion. Suriyadi FCJ held that:

End Notes:

to

Aminuddin M (2020), A Practical Approach to Workplace Sexual Harrassment and Bullying, CLJ Publication.

not

as most of

evidence will consist of the words of the harasser vis-à-vis (against) the victim. And much of such leery harassment invariably takes place in private (FH v. McDougall 2008 SCC 53)”

[emphasize added]

Suriyadi FCJ further held that in deciding between his say and her say, the judges have the ability and the audio visual superiority to scrutinise the evidence and arrive at a factual finding. Hence in short "there is no hard and fast rule that in a tort of sexual harassment case there must be corroboration".

In conclusion, sexual harassmet should not and cannot be tolerated by anyone, in whatever form it comes An employee is being entrusted by the employer to work deligently and responsibly and to maintain a healthy working environment.

Mohammad bin Ismail v. Projek Lebuhraya Usahasama Bhd (2018) 2 LNS 1908

Jennicao Associates Sdn Bhd v Lililan Therera De Costa & Anor [1996] 2 ILR 1765

Md Azmir Ismail v BDB Infra Sdn Bhd (2019) 2 LNS 2546

Md Azmir Ismail v. BDB Infra Sdn Bhd (2019) 2 LNS 2546

Aznan Harun v Malayan Banking Berhad [2015] 4 ILR 60

Mohd Ridzwan bin Abdul Razak v Asmah bt Hj Mohd Nor [2016] 4 MLJ 282

Shahrin Abdul Mutalib v. Worldwide Fund for Nature Malaysia [2019] 2 LNS 2233

"To demand corroboration, just because there exists some sexual flavor in the complaint will cause the harass person

be, more often than

helpless,

the

SISIPAN KES UNDANG-UNDANG

FAKTA KES

Perayu dan Responden adalah penjawat Lembaga Tabung Haji (TH). Responden sebagai bawahan Perayu melapor secara terus kepadanya Responden membuat aduan kepada Ketua Pegawai Eksekutif TH tentang gangguan seksual oleh Perayu. Ahli Jawatankuasa Siasatan menjalankan siasatan dan mendapati bahawa keterangan tidak mencukupi untuk mewajarkan tindakan tatatertib diambil terhadap Perayu. Walau bagaimanapun, Bahagian Sumber Manusia TH memutuskan untuk mengeluarkan teguran pentadbiran yang wajar kepada Perayu. Tidak puas hati dengan aduan tersebut, Perayu mengeluarkan writ terhadap Responden

memohon, antara lain, perisytiharan bahawa dia tidak membuat gangguan seksual terhadap

Responden dan bahawa dia telah difitnah olehnya. Responden memfailkan pembelaannya dan juga menuntut balas terhadap Perayu bagi ganti rugi am, tambahan dan teladan

Mahkamah Tinggi menolak tuntutan Perayu dan juga memasukkan penghakiman untuk

Responden atas tuntutan balasnya. Perayu

merayu kepada Mahkamah Rayuan tetapi rayuan ditolak. Tidak puas hati dengan

keputusan Mahkamah Rayuan, Perayu merayu ke Mahkamah Persekutuan

KEPUTUSAN

Mahkamah Persekutuan menolak rayuan

Perayu:

Terdapat keterangan yang kukuh bahawa Perayu telah menyebut perkataan kesat dan kasar yang bersifat seksual dan ditujukan secara terus kepada Responden atau dalam kehadirannya, menjustifikasikan aduan. Responden adalah seorang yang dipengaruhi secara emosi, dalam erti kata yang dia berada dalam keadaan tekanan emosi Dia mengalami migrain dan sakit di kakinya, dan dia akan lebih mudah terdedah untuk dipengaruhi dengan kata-kata yang sangat tidak menyenangkan dibuat oleh Perayu. Perayu semestinya mengetahui bahawa kata-kata kesat berterusan dan eksplisit tentang seksual akan membuatkan Responden berasa amat tidak selesa

Keputusan oleh Mahkamah Tinggi mengenai tuntutan balas mesti disahkan berdasarkan atas tort gangguan seksual. Elemen gangguan seksual terdapat dengan banyaknya, iaitu kewujudan desakan dan tingkah laku yang tidak munasabah dan menindas ditujukan kepada Responden, diniatkan untuk menyebabkan kecemasan, ketakutan dan kebimbangan kepada Responden

MOHD RIDZWAN BIN ABDUL RAZAK v ASMAH BT HJ MOHD NOR [2016] 4 MLJ 282

Pejabat Penasihat Undang-Undang

Aras 2, Bangunan Canselori, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu

© 2021 Hak Cipta Terpelihara

SIDANG REDAKSI

PENAUNG

Prof. Dato' Dr. Mazlan Abd Ghaffar vc@umt.edu.my

PENASIHAT

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

KETUA PENGARANG

Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

PENGARANG

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Amirah Nabilah Ismail a.nabilah@umt.edu.my

PENYELARAS BAHAN Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt edu my

KANDUNGAN

3

4 5

Konflik Kepentingan: Apa Yang Anda Perlu Tahu

Memahami Konflik Kepentingan dalam Konteks Perkhidmatan di UMT

Kajian Kes: Perak Hanjoong Simen Sdn Bhd. v. Perindustrian Tenaga Mix Sdn. Bhd

Conflict of Interest as an Employee of a Public University and Director of a Company

Sisipan Kes Undang-Undang

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad. Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU. Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT. Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali. UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi.

© 2022 Hak Cipta Terpelihara

DARI MEJA PENASIHAT UNDANG-UNDANG

Pertama sekali, setinggi-tinggi kesyukuran saya rafakkan ke hadrat Ilahi di atas penerbitan Legal Buzz edisi pertama bagi tahun 2022 Selaras dengan objektif penerbitan Legal Buzz sebagai perantara informasi undang-undang kepada warga UMT, saya berharap artikel-artikel yang kami paparkan dapat memberi manfaat kepada para pembaca.

Dalam penerbitan kali ini, kami membawakan topik mengenai "konflik kepentingan". Dalam konteks pekerjaan, konflik kepentingan biasanya akan berlaku apabila kepentingan peribadi seseorang pegawai itu bercanggah dengan tugas atau profesionalismenya disebabkan oleh hubungan tertentu seperti hubungan kekeluargaan, pekerjaan sampingan, politik atau pemegangan saham

Justeru, warga UMT wajar memahami perkara dan situasi yang boleh menimbulkan konflik kepentingan dalam pelaksanaan tugasnya bagi memastikan apa-apa tindakan atau keputusan yang dibuat berkaitan dengan bidang tugasnya tidak bercanggah dengan peraturan dan undangundang yang berkuatkuasa

Peraturan 3 (2) (b), Peraturan Tatatertib BadanBadan Berkanun, Akta Badan-Badan Berkanun (Tatatertib dan Surcaj) 2000 memperuntukkan bahawa:

" seseorang pegawai badan berkanun tidak boleh berkelakuan dengan sedemikian cara yang mungkin menyebabkan kepentingan peribadinya bercanggah dengan kewajipannya kepada badan berkanun".

Selanjutnya perenggan (c), Peraturan yang sama, tidak membenarkan pegawai badan berkanun berkelakuan dengan apa-apa cara yang mungkin menimbulkan syak yang munasabah bahawa

(i) dia telah membiarkan kepentingan peribadinya bercanggah dengan kewajipannya kepada badan berkanun sehingga menjejaskan kebergunaannya sebagai seorang pegawai badan berkanun; atau

(ii) dia menggunakan kedudukannya sebagai seorang pegawai badan berkanun bagi faedahnya sendiri.

Besarlah harapan saya kupasan ringkas mengenai konflik kepentingan dalam edisi Legal Buzz kali ini dapat memberikan kefahaman dan kesedaran kepada para pembaca untuk sentiasa mementingkan pengamalan kerja yang telus, amanah dan berintegriti

Selamat membaca!

"Profesional, Berwibawa, Berintegriti"

#UMTsohor

#ppuumesrawarga

Salam hormat, Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar

Assalamualaikum w b t dan salam sejahtera

PERUTUSAN NAIB CANSELOR

Bismilahirahmanirrahim

Assalamualaikum w b t dan salam sejahtera

Pegawai atau kakitangan yang cemerlang dan berintegriti merupakan elemen penting yang perlu ada bagi memacu kecemerlangan sesebuah organisasi. Kupasan isu perundangan berkaitan konflik kepentingan dalam Legal Buzz kali ini amat saya alu-alukan kerana ianya merupakan salah satu punca utama yang boleh menyebabkan integriti seseorang pegawai dipersoalkan.

Tidak dapat dinafikan bahawa kebelakangan ini timbul pelbagai isu berkaitan konflik kepentingan dalam perkhidmatan samada dalam pentadbiran Kerajaan atau syarikat korporat Seseorang pegawai yang mempunyai kepentingan peribadi yang bercanggah dengan pekerjaannya boleh menimbulkan keraguan terhadap keadilan dan ketelusan keputusan yang dibuat berhubung dengan tugasnya Oleh itu, pendedahan dalam bentuk perakuan pengisytiharan kepentingan adalah sangat penting bagi melindungi integriti dan reputasi pegawai yang terlibat

Saya berpandangan perlu ada satu polisi khas bagi menguruskan konflik kepentingan dalam perkhidmatan UMT seperti yang disediakan oleh kebanyakan agensi Kerajaan dan swasta di Malaysia. Kewujudan polisi ini akan memberikan lebih keyakinan kepada pegawai, pelajar dan pemegang taruh lainnya mengenai ketelusan dalam pentadbiran di UMT terutamanya dalam perkaraperkara yang melibatkan pengurusan kewangan, kenaikan pangkat dan tatatertib.

Oleh itu, saya sangat menghargai penulisan artikel dalam edisi Legal Buzz kali kerana ianya sangat bertepatan dengan komitmen UMT untuk menjadi sebuah universiti awam yang berintegriti dan mementingkan penyampaian perkhidmatan yang telus, cekap dan berkualiti. Saya amat berharap agar semua warga UMT turut menghayati aspirasi ini dan berganding bahu dengan pihak pengurusan UMT untuk meningkatkan integriti dan menghapuskan sebarang bentuk rasuah dan penyelewengan di UMT.

Akhir sekali, saya mengucapkan tahniah kepada Pejabat Penasihat Undang-Undang UMT di atas penerbitan Legal Buzz pada kali ini. Semoga ianya memberikan ilmu yang bermanfaat kepada semua warga UMT

Prof. Dato' Dr. Mazlan Abd Ghaffar, FASc

Naib Canselor

Universiti Malaysia Terengganu

Sekian, terima kasih

"Terokaan Seluas Lautan Demi Kelestarian Sejagat"

KONFLIK KEPENTINGAN: APA YANG ANDA PERLU TAHU

PENDAHULUAN

Setiap orang pasti mempunyai kepentingannya yang tersendiri Ianya tidak menjadi masalah kerana itu adalah hak masing-masing Namun demikian, ianya akan menjadi satu masalah apabila kepentingan peribadi seseorang bercanggah dengan pekerjaannya sehingga menimbulkan konflik kepentingan Sebelum isu ini dikupas dengan lebih lanjut, pertama sekali pencerahan bagi maksud konflik kepentingan perlulah diberikan terlebih dahulu. Konflik kepentingan adalah percanggahan kepentingan di mana seseorang mempunyai kepentingan yang bersaing. Konflik kepentingan sering berlaku di kalangan pekerja atau semasa pelaksanaan tugas sebagai pekerja kepada sesebuah organisasi dan konflik ini banyak melibatkan isu berkenaan kewangan, hubungan, status atau reputasi.

Seorang pekerja mempunyai kewajipan fidusiari terhadap syarikat atau majikannya dan hendaklah

dipastikan kepentingan peribadinya tidak

bercanggah dengan kepentingan syarikat atau

majikannya Hubungan fidusiari mewajibkan

seseorang pekerja untuk tidak mengaut apa-apa

keuntungan atau kelebihan daripada setiap

transaksi yang dibuat oleh syarikat melaluinya

Hubungan fidusiari memerlukan seseorang pekerja dan syarikat berperilaku dengan suci hati dan tidak

menyalahgunakan apa yang telah diamanahkan kepadanya oleh syarikat atau majikannya

Terdapat beberapa jenis konflik kepentingan, antaranya adalah konflik kewangan, konflik bukan kewangan, konflik peranan dan penentuan awal Perlu juga diingatkan bahawa, pekerja boleh juga terlibat dalam beberapa kategori konflik kepentingan dalam satu masa

KONFLIK KEPENTINGAN KEWANGAN

Konflik kepentingan kewangan berlaku apabila seseorang pekerja berada di suatu kedudukan yang memerlukan dia membuat keputusan berkaitan pekerjaannya dan berpeluang untuk mendapat untung atau rugi dari segi kewangan berdasarkan keputusan yang dibuat.

Kepentingan kewangan boleh berlaku secara langsung atau tidak langsung. Seseorang pekerja mungkin berkongsi kepentingan kewangan dengan orang atau organisasi lain. Sebagai contoh, seseorang pekerja dianggap berkongsi kepentingan kewangan dengan syarikat yang diuruskan oleh saudaranya, jika syarikat saudaranya itu mempunyai transaksi perniagaan dengan majikan pekerja

Konflik kepentingan juga tidak semestinya melibatkan pertukaran wang tunai secara langsung Ianya boleh berlaku apabila sesuatu transaksi yang diuruskan atau keputusan yang dibuat oleh pekerja itu memberi kesan ke atas nilai hartanah atau saham yang dimilikinya

KONFLIK KEPENTINGAN BUKAN KEWANGAN

Konflik kepentingan bukan kewangan berlaku di mana seseorang pekerja tidak terkesan dari segi kewangan daripada suatu keputusan, namun terkesan daripada segi lain yang boleh membuatkan beliau berat sebelah atau terlihat berat sebelah. Konflik ini biasanya berlaku apabila melibatkan hubungan kekeluargaan, persahabatan atau hubungan peribadi. Konflik ini juga boleh berlaku sekiranya seseorang pekerja menjadi ahli atau terlibat dengan sesuatu organisasi luar

Menurut " common law", konflik kepentingan bukan kewangan tidak secara automatik mengecualikan seorang pekerja daripada mengambil bahagian dalam membuat keputusan dan ianya bergantung kepada keseriusan konflik itu sendiri Hal ini disebabkan oleh tiada andaian berat sebelah secara automatik, dan kebiasaanya terdapat lebih ruang untuk menilai atau mempertimbangkan betapa seriusnya konflik tersebut dan bagaimana konflik tersebut perlu dikendalikan

Dalam keadaan lain, seseorang pekerja mungkin terlibat dalam organisasi kedua atas arahan organisasi pertama Pekerja itu mungkin telah dilantik secara khusus untuk mewakili organisasi pertama atau memegang jawatan dalam organisasi kedua kerana jawatannya dalam organisasi pertama Sebagai contoh, sebagai penjawat awam, pekerja itu telah dilantik sebagai ahli lembaga pengarah yayasan kebajikan yang dibiayai oleh

Kerajaan

Dalam situasi tersebut, mungkin konsisten dengan peranan pekerja itu untuk mengambil bahagian dalam mesyuarat organisasi pertama dalam beberapa perkara yang berkaitan dengan organisasi kedua, terutamanya jika peranan kedua itu memberikannya pengetahuan khusus bahawa ia berguna untuk menyumbang. Namun adakah pekerja itu telah bertindak untuk kepentingan terbaik ("in the best interest") organisasi kedua?

PENENTUAN AWAL

KONFLIK KEPENTINGAN PERANAN

Konflik kepentingan peranan boleh terjadi apabila seorang pekerja perlu pembuat keputusan bagi dua organisasi yang berbeza namun melibatkan hal yang sama Persoalan yang perlu dipertimbangkan bukanlah mengenai konflik kepentingan pekerja itu sendiri, namun berkenaan konflik kepentingan kedua-dua organisasi pekerja itu.

Sebagai contoh, sekiranya kedua-dua organisasi terlibat dalam satu projek atau transaksi, adakah pekerja tersebut mempunyai kewajipan kerahsiaan terhadap kedua-dua organisasi dan adakah pekerja tersebut boleh membuat keputusan bagi kedua-dua organisasi tersebut dengan baik?

Penentuan awal berlaku apabila seorang pekerja membuat keputusan mengenai sesuatu perkara namun terdapat risiko bahawa orang lain akan menganggap pekerja tersebut membuat keputusan sebelum beliau mempertimbangkan semua bukti Kebiasaannya usul penentuan awal ini timbul apabila pekerja tersebut telah menyebut atau membuat sesuatu perkara sebelum keputusan dibuat Secara teknikalnya, penentuan awal bukanlah salah satu bentuk konflik kepentingan namun, konsep penentuan awal diambil daripada " common law" berkenaan hukum berat sebelah ("rules against bias") Keseriusan risiko ini akan bergantung pada konteks, seperti peranan pekerja itu dan jenis keputusan yang perlu dibuat

Dalam konteks keputusan yang diputuskan secara separa kehakiman ("quasi-judicial"), pembuat keputusan dipegang pada piawaian kesaksamaan dan objektiviti yang tepat. Keputusan separa kehakiman ialah keputusan yang secara langsung mempengaruhi hak, kepentingan, dan kewajipan undang-undang individu atau sekumpulan kecil individu. Contoh keputusan separa kehakiman adalah pengenaan kompaun, pengurusan tatatertib atau pengeluaran permit.

SITUASI KONFLIK KEPENTINGAN

Terdapat banyak situasi atau keadaan di mana seseorang boleh terjebak dengan konflik kepentingan

Pertama, seseorang pekerja menubuhkan syarikat yang bersaing dengan syarikat yang menggajinya Seseorang pekerja mestilah tidak menjalankan perniagaan sendiri yang menyerupai perniagaan tempat beliau bekerja dan beliau seharusnya sedar bahawa bersaing dengan syarikat yang menggajikannya adalah salah.

Selain daripada itu, konflik kepentingan juga boleh berlaku apabila seorang pekerja menjalankan perniagaan persendirian di dalam syarikat tempat beliau bekerja. Seseorang pekerja tidak sepatutnya berkelakuan dan/atau terlibat dalam sebarang aktiviti lain semasa waktu bekerja, khususnya pekerjaan yang boleh menyebabkan konflik kepentingan dengan syarikat dan tidak sepatutnya pekerja tersebut menggunakan kemudahan pejabat untuk menjalankan perniagaan peribadinya

Situasi ketiga adalah pekerja menjalankan urusan perniagaan persendirian di premis syarikat pada waktu bekerja walaupun aktiviti tersebut tidak dilakukan secara langsung atau tidak langsung bersaing dengan perniagaan syarikat Ianya adalah jelas tidak boleh diterima dan pekerja tersebut telah melanggar hubungan fidusiarinya dengan syarikat.

Di samping itu, konflik boleh tercetus apabila seorang pekerja mengkhianati kepercayaan dan keyakinan majikannya. Terdapat situasi di mana tingkah laku seorang pekerja dengan jelas tidak konsisten dengan kepentingan syarikat dan melanggar hubungan fidusiarinya dengan syarikat. Sebagai contoh, seorang pekerja yang mempunyai perniagaan luar dengan sengaja berbohong dalam pengisytiharannya mengatakan bahawa beliau tidak mempunyai sebarang perniagaan luar.

Akhir sekali, tiada pendedahan berkenaan kepentingan peribadi Konflik kepentingan boleh terjadi apabila komitmen dan kewajipan seorang pekerja terhadap syarikat yang menggajinya berkemungkinan akan terjejas atau mungkin nampak terjejas disebabkan oleh kepentingan peribadinya atau kepentingan kepada keluarga terdekatnya

CARA MENCEGAH KONFLIK KEPENTINGAN

Konflik kepentingan tidaklah menghalang seseorang pekerja untuk terlibat di dalam aktiviti kewangan, perniagaan, kebajikan dan lain-lain aktiviti yang sah di luar waktu pekerjaan mereka Namun sekiranya berlaku, berpotensi atau terlihat konflik kepentingan mungkin dibangkitkan daripada aktiviti-aktiviti tersebut, maka pekerja tersebut mestilah mendedahkan dengan segera kepada pihak pengurusan mengenai penglibatannya dalam aktiviti-aktiviti berkaitan dan pendedahan itu hendaklah dikemas kini secara berkala.

Pendedahan tersebut perlulah dibuat sejurus pekerja tersebut mengetahui berkenaan konflik tersebut dan perlu didedahkan setiap tahun selama mana konflik itu wujud. Pendedahan boleh dibuat kepada penyelia, pengurus atau jabatan yang berkaitan dan akan berubah bergantung kepada pekerjaan atau peranan pekerja yang membuat pendedahan tersebut

"Konflik kepentingan tidaklah menghalang seseorang pekerja untuk terlibat di dalam aktiviti kewangan, perniagaan, kebajikan dan lain-lain aktiviti yang sah di luar waktu pekerjaan mereka. Namun sekiranya berlaku, berpotensi atau terlihat konflik kepentingan mungkin dibangkitkan daripada aktivitiaktiviti tersebut, maka pekerja tersebut mestilah mendedahkan dengan segera kepada pihak pengurusan"

PAMPASAN UNTUK SYARIKAT

Mengikut " common law", syarikat atau majikan layak untuk mendapatkan beberapa pampasan atau ganti rugi sekiranya terdapat pelanggaran kewajipan ketaatan oleh seseorang pekerja Antaranya, syarikat boleh menyaman pekerja tersebut bagi mendapatkan ganti rugi atas pelanggaran kontrak pekerjaannya Ganti rugi adalah pampasan eksklusif dalam mahkamah " common law" dan adalah pampasan dalam bentuk wang yang diberikan kepada plaintif akibat pelanggaran kontrak atau tort

Selain itu, syarikat juga berhak untuk mengambil

tindakan tatatertib terhadap pekerja akibat

pelanggaran mematuhi peraturan berkaitan konflik

kepentingan Kerugian sebenar tidak perlu

dibuktikan secara menyeluruh dalam konflik

kepentingan Ianya adalah memadai sekiranya ada

kemungkinan kerugian terhadap syarikat atau majikan

PAMPASAN TERHADAP PIHAK KETIGA

Pampasan boleh diberikan kepada pihak ketiga sekiranya pekerja terlibat dengan tindakan pelanggaran kewajipan fidusiarinya. Contohnya, pembatalan kontrak. Jika syarikat memasuki kontrak dengan pihak ketiga di mana pekerja itu mempunyai kepentingan peribadi dan terlibat dalam pelanggaran kewajipan fidusiari, maka kontrak itu boleh dibatalkan dengan syarat pihak ketiga tersebut mengetahui atau sedar mengenai kepentingan peribadi pekerja itu

Jika seseorang pekerja telah didorong oleh pihak ketiga untuk melanggar kontrak dengan majikannya, pihak ketiga itu boleh dikenakan tindakan di bawah undang-undang tort Bagi membuktikan bahawa kesalahan tort di mana pihak ketiga telah mendorong pelanggaran kontrak, maka syarikat perlulah menunjukkan bahawa, pertama sekali, terdapat pujukan atau dorongan daripada pihak ketiga

KONFLIK KEPENTINGAN DALAM INSTITUSI AWAM

Rakyat mempunyai ekspektasi yang tinggi terhadap kerajaan. Oleh itu, kerajaan hendaklah mempamerkan standard integriti yang tinggi dalam mengendalikan perkhidmatan awam. Dalam konteks ini, pelbagai bentuk konflik kepentingan perlulah diberikan pertimbangan yang ketat dalam pelaksanaan kerja penjawat awam. Sebarang bentuk konflik yang melibatkan kepentingan peribadi dan kepentingan tugasan sebagai

penjawat awam perlulah dielakkan dengan sebaik mungkin

Di Malaysia, peraturan yang mengawal tatakelakuan penjawat awam menekankan bahawa

penjawat awam perlulah pada setiap masa menjalankan tugasnya dengan penuh tekun dan memberikan taat setia tanpa berbelah bahagi Dari sudut lain, peraturan ini juga turut menyediakan

pengecualian di mana penjawat awam dibenarkan untuk terlibat dengan aktiviti komersial dengan

syarat dia telah mendapat kebenaran secara

bertulis daripada Ketua Jabatannya

KESIMPULAN

Salah satu cara untuk mengelakkan konflik kepentingan dalam organisasi adalah dengan mewujudkan kod etika yang dapat meminimakan potensi konflik kepentingan Dengan melaksanakan kaedah ini, sesebuah organisasi itu dapat mengurangkan kesan buruk hasil daripada konflik kepentingan.

Adalah sangat penting bagi seseorang pekerja itu mengelakkan beberapa perkara demi menjauhkan diri daripada terlibat dengan konflik kepentingan. Perkara pertama adalah dengan mengelakkan diri daripada menerima pekerjaan luar yang tidak selaras dengan kepentingan organisasi, contohnya bekerja dengan pesaing majikannya atau memulakan perniagaan persendirian yang bersaing dengan majikannya. Perkara kedua, mengelakkan hubungan peribadi dan perniagaan dalam pengurusan pekerjaannya Sebagai contoh, mengupah ahli keluarga sebagai pekerja atau vendor, membeli barangan atau mendapatkan perkhidmatan daripada perniagaan ahli keluarga sendiri bagi pihak syarikat Perkara ketiga, menerima hadiah, jamuan atau hiburan yang boleh kelihatan menjejaskan objektiviti dan keputusan pekerja Akhir sekali, hubungan peribadi dengan pekerja lain, di mana semasa berada dalam hubungan tersebut, boleh mengakibatkan salah seorang menerima atau memberikan kelebihan yang tidak adil atau memberikan layanan istimewa disebabkan hubungan tersebut.

Tuntasnya, pekerja perlulah mempunyai integriti yang tinggi dan sentiasa mengutamakan amanah yang telah diberikan oleh majikan dan menjalankan tanggungjawabnya sebagai seorang pekerja dengan baik dan berkesan. Pekerja perlulah bijak untuk mengelakkan diri atau mengatasi masalah konflik kepentingan ini agar dapat menjaga kepentingan organisasi.

Rujukan:

https://oag parliament nz/2020/conflicts

https://www lh-ag com/wpcontent/uploads/2017/07/4 Principles-of-Conflictof-Interest.pdf

https://ms unitinal com/apakah-konflikkepentingan-beri-saya-beberapa-contoh/

MEMAHAMI KONFLIK KEPENTINGAN

DALAM KONTEKS PERKHIDMATAN DI UMT

ROSLINA GHAZALI

Timbalan Penasihat Undang-Undang UMT

PENDAHULUAN

Ketika menjalankan tugas dan tanggungjawab sebagai penjawat Universiti Malaysia Terengganu (UMT), pegawai mungkin berada di dalam konflik kepentingan yang menyebabkan mereka tidak dapat bertindak secara objektif dan telus; sekaligus sukar membuat keputusan secara adil dan saksama berkaitan tugasannya Peraturan 3 (2) (a) hingga (c), Peraturan-Peraturan Tatatertib Badan-Badan Berkanun secara khusus menerangkan tentang larangan terhadap mana-mana pegawai untuk melakukan apa-apa perbuatan yang boleh menyebabkan berlakunya percanggahan kepentingan dalam pelaksanaan tugas rasmi pegawai

Peraturan 3 (2) (a) memperuntukkan bahawa seseorang pegawai tidak boleh membelakangkan kewajipannya kepada badan berkanun demi kepentingan peribadinya. Peruntukan ini sering difahami sebagai arahan kepada pegawai supaya mementingkan pekerjaannya berbanding hal-hal peribadi yang lain. Namun sebenarnya, peruntukan ini menerangkan tentang kewajipan untuk memastikan kepentingan badan berkanun diutamakan dalam pengurusan tugas pegawai yang mungkin bercanggah dengan kepentingan peribadi pegawai.

Sebagai contoh, En A, seorang pemandu di UMT menjalankan pekerjaan luar sebagai pemandu " ehailing" En A telah diarahkan oleh pegawai atasannya untuk menghantar pelajar ke Johor Baharu kerana ada kecemasan Jika En A telah memberikan alasan kepada pegawai atasan bagi mengelakkan tugasan tersebut kerana mementingkan pekerjaan luarnya, maka En A boleh dikatakan telah mengutamakan kepentingan peribadinya berbanding tugas hakikinya sebagai pemandu UMT

Selanjutnya dalam peraturan 3 (2) (b), seseorang pegawai badan berkanun dilarang daripada berkelakuan dengan cara yang mungkin menyebabkan kepentingan peribadinya bercanggah dengan kewajipannya kepada badan berkanun.

Sebagai contoh, En B, seorang pegawai kewangan yang bertanggungjawab menguruskan tender pembekalan makanan bermasak di UMT Salah seorang daripada penender tersebut adalah kakak kepada En B Dalam hal ini, bukan lah menjadi kesalahan untuk kakak En B memasuki tender di UMT, tetapi En B perlu mengisytiharkan kepentingannya dan tidak terlibat dalam apa-apa pengurusan dan penimbangtelitian tender tersebut

Penjawat awam atau penjawat badan berkanun, bukan sahaja perlu berintegriti tetapi perlu “dilihat” sebagai berintegriti. Oleh itu, peraturan 3 (2) (c) melarang mana-mana pegawai untuk berkelakuan dengan apa-apa cara yang mungkin menyebabkan syak yang munasabah bahawa dia telah membiarkan kepentingan peribadinya bercanggah dengan kewajipannya kepada badan berkanun sehingga menjejaskan kebergunaannya sebagai seorang pegawai badan berkanun; atau dia telah menggunakan kedudukannya sebagai seorang pegawai badan berkanun bagi faedahnya sendiri.

KATEGORI KONFLIK KEPENTINGAN

Konflik kepentingan dalam pelaksanaan tugas di UMT boleh dikategorikan kepada lima (5) seperti mana yang diterangkan di bawah.

(1)

Pemilikan ekuiti atau memegang jawatan dalam entiti yang mempunyai hubungan perniagaan dengan UMT

Konflik kepentingan boleh berlaku jika seseorang pegawai itu mempunyai ekuiti atau memegang apaapa jawatan, seperti pengarah, penasihat atau konsultan, dalam entiti yang mempunyai hubungan perniagaan dengan UMT.

Sebagai contoh pegawai UMT adalah salah seorang pemegang saham dalam ABC Sdn. Bhd, yang merupakan syarikat pembekal UMT Dalam situasi ini, pegawai boleh menggunakan kedudukannya sebagai penjawat UMT untuk mempengaruhi penawaran tender atau sebut harga

Walaupun peraturan 4, Peraturan-Peraturan Tatatatertib Badan-Badan Berkanun membolehkan seseorang penjawat berkanun menjalankan pekerjaan luar dengan kebenaran Ketua Jabatannya, pekerjaan luar tersebut hendaklah tidak dengan apa-apa cara cenderung bercanggah dengan kepentingan badan berkanun, atau menjadi tidak selaras dengan kedudukan pegawai itu sebagai seorang pegawai badan berkanun

Menurut laporan akhbar Harian Metro bertarikh 16 Disember 2021, seorang penjawat awam telah didenda RM8,000 00 oleh Mahkamah Sesyen Kuala Lumpur kerana terlibat dalam perniagaan membekalkan sarung kaki bernilai RM44,500 00 tanpa kebenaran Ketua Jabatan. Mengikut pertuduhan, tertuduh didakwa sebagai pegawai badan awam iaitu pembantu tadbir di Jabatan Pengurusan Fasiliti Bersepadu, sebuah hospital universiti awam, terikat di sisi undang-undang sebagai penjawat awam supaya tidak mengambil bahagian dalam perniagaan iaitu sebagai pemilik Syarikat Fana Global Resources. Ia sebagaimana diperuntukkan di bawah Peraturan 4, Jadual Kedua, Bahagian II Akta Badan-Badan Berkanun (Tatatertib dan Surcaj) 2000.

Hubungan peribadi (3)

Dalam menentukan hubungan peribadi yang boleh menyebabkan berlakunya konflik kepentingan dalam pelaksanaan tugas, kita hendaklah melihat tafsiran “saudara” seperti yang diperuntukkan dalam seksyen

Pekerjaan (2)

Faktor kedua

konflik kepen

adalah apab

sampingan la atau pekerjaa

Pekerjaan lu perkhidmatan

(a) (b)

mengam langsung

pengurus komersia

mengusa upah da

mana in persendi sebagai atau me

ada seca

“saudara”, berhubungan dengan seseorang, ertinya—

(a)

(b)

(c) (d) (e) (f) (g) (h)

isteri atau suami orang itu; adik atau abang atau kakak orang itu; adik atau abang atau kakak suami atau isteri orang itu;

orang yang mempunyai pertalian nasab langsung ke atas atau ke bawah dengan orang itu;

orang yang mempunyai pertalian nasab langsung ke atas atau ke bawah dengan suami atau isteri orang itu;

orang yang mempunyai pertalian nasab langsung ke atas atau ke bawah dengan orang yang disebut dalam perenggan (b);

bapa saudara, emak saudara atau sepupu orang itu; atau menantu orang itu.

Dalam kes Azizan bin Mohamed Yasin v. Pendakwa Raya [2020] 1 MLJU 104, perayu, seorang

Jurutera Daerah di Jabatan Kerja Raya Kulai Jaya telah didapati bersalah kerana menggunakan

kedudukannya untuk mendapatkan suapan apabila

melantik Syarikat G Two Amiruddin Trading untuk

melaksanakan Kerja-Kerja Memotong Rumput dan Pembersihan dengan harga kerja sebanyak

RM19,750.00 yang mana perayu mempunyai kepentingan kerana syarikat tersebut dimiliki oleh abang perayu sendiri.

Penerimaan hadiah dan keraian (4)

Dalam kes Subramaniam Murugan lwn. PP [2021]

2 MLRA 252 Mahkamah Tinggi Shah Alam telah mengekalkan sabitan bersalah dan hukuman yang dikenakan terhadap seorang guru besar sekolah yang telah menerima dua keping cek bernilai

RM1,500 00 dan RM2,900 00 tanpa balasan daripada operator kantin di sekolahnya Perayu menghujahkan bahawa bayaran tersebut adalah sumbangan atau derma untuk kegunaan sekolah Mahkamah walau bagaimanapun memutuskan Perayu gagal membuktikan bahawa cek yang diterima tersebut adalah sebagai derma atau sumbangan kerana tiada resit rasmi dikeluarkan dan penerimaan dibuat secara rahsia

(5)

Penglibatan dalam perkara yang mana pegawai mempunyai kepentingan

Contoh yang mudah bagi memahami faktor ini adalah seperti berikut:

Amalan memberi dan menerima hadiah telah menjadi budaya dalam masyarakat malah ia amat sukar dibendung terutamanya pada musim perayaan dan majlis keramaian Amalan ini adalah baik sekiranya pemberian hadiah tersebut dilakukan dengan niat baik, jujur dan ikhlas untuk tujuan menzahirkan penghargaan bagi mengeratkan persahabatan dan persaudaraan Namun demikan, ia boleh menjadi amalan yang tidak baik sekiranya pemberian tersebut dilakukan untuk tujuan mendapatkan sesuatu balasan, ganjaran, keistimewaan, keuntungan, perkhidmatan daripada pihak yang berkaitan dengan tugas atau urusan rasmi seseorang pegawai.

Justeru bagi mengelakkan berlakunya konflik kepentingan yang boleh menyebabkan mana-mana pegawai dituduh di bawah mana-mana undangundang berkaitan rasuah di Malaysia, Lembaga Pengarah UMT telah meluluskan Polisi Tanpa Hadiah UMT selaras dengan Peraturan 7 (1), PeraturanPeraturan Tatatertib Badan-Badan Berkanun.

Peraturan berkaitan keraian pula ada dinyatakan dalam Peraturan 8, yang mana seseorang pegawai yang memberi atau menerima keraian daripada mana-mana pihak hendaklah memastikan keraian itu tidak mempengaruhi pelaksanaan tugasnya sebagai seorang pegawai badan berkanun untuk kepentingan pihak tersebut

"Satu surat layang telah diterima oleh pihak pengurusan UMT melibatkan perbuatan tidak bermoral yang dikatakan dilakukan oleh AB seorang pelajar UMT. AB adalah anak kepada En. M, seorang pegawai kanan di UMT yang mengetuai Bahagian Hal Ehwal Pelajar. En. M telah terlibat secara langsung dalam siasatan surat layang tersebut tanpa mengisytiharkan kepentingannya".

Dalam contoh di atas, En. M telah meletakkan dirinya dalam keadaan yang bercanggah dengan kepentingan UMT bagi memastikan siasatan yang telus dan adil dapat dijalankan

PENUTUP

Bagi mengurangkan risiko berlakunya konflik kepentingan, pegawai hendaklah sentiasa mematuhi arahan, peraturan dan undang-undang yang berkuatkuasa di UMT Dalam hal yang mana tiada peraturan atau garis panduan khusus disediakan, jika pegawai mendapati dia berpotensi untuk berada dalam kedudukan yang bercanggah dengan kepentingan UMT dalam mana-mana urusan rasmi atau proses kerja, maka dia hendaklah mengisytiharkan kepentingannya secara bertulis kepada Ketua Jabatan.

Rujukan:

Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia

2009

Akta Badan-Badan Berkanun (Tatatertib & Surcaj)

2000

Akta Universiti dan Kolej Universiti 1971

KAJIAN KES: PERAK HANJOONG SIMEN SDN BHD

PERINDUSTRIAN TENAGA MIX SDN BHD

[2008] 8 MLJ 567 LWN.

ROSLINA GHAZALI

Timbalan Penasihat Undang-Undang UMT

FAKTA KES

Tee Han Cheong ("Mr Tee”) adalah seorang peguamcara yang mengamalkan undang-undang melalui firma guaman Tetuan Tee & Partners Mr Tee juga merupakan pemilik tunggal kepada firma guamannya Mr Tee telah bertindak bagi pihak plaintif iaitu Perak Hanjoong Simen Sdn Bhd dalam penyediaan perjanjian penyelesaian dengan defendan iaitu Perindustrian Tenaga Mix Sdn. Bhd. berkaitan penjualan dan pembekalan simen oleh plaintif kepada defendan dari Mei 2000 sehingga Disember 2004. Plaintif sekarang menyaman defendan untuk jumlah RM1,139,579.81 yang merupakan baki penyelesaian di bawah perjanjian penyelesaian.

Dalam tindakan guaman ini, peguamcara yang sama, Mr. Tee bertindak bagi pihak defendan. Plaintif telah membangkitkan bantahan terhadap

Mr Tee dan firma Tetuan Tee & Partners yang mewakili defendan dalam tindakan guaman ini atas dua alasan utama, konflik kepentingan dan peguamcara yang berpotensi menjadi saksi Plaintif juga menegaskan bahawa sebagai semasa menjadi peguam plaintif, Mr Tee mempunyai maklumat sulit yang didapatinya semasa menyediakan perjanjian penyelesaian

Perjanjian penyelesaian itu merupakan bukti yang amat penting bagi membentuk asas tuntutan plaintif. Kandungan perjanjian penyelesaian mungkin akan dipertikaikan dan Mr. Tee, yang merupakan peguamcara yang merangka perjanjian dan menasihati plaintif, mungkin diperlukan untuk memberikan keterangan dalam guaman ini bagi pihak plaintif.

Selanjutnya, Mr. Tee juga meletakkan dirinya dalam satu keadaan konflik kepentingan dengan mewakili defendan dalam guaman ini, yang sebelum ini bertindak untuk plaintif dalam urusan yang melibatkan asas kepada perkara-perkara dalam pertikaian sekarang

Mr Tee dalam menentang bantahan tersebut dan berpendapat bahawa beliau tidak melanggar

Dua isu utama dibincangkan oleh Y A Hakim Rohana Yusuf dalam kes ini iaitu kebarangkalian peguam defendan menjadi saksi bagi pihak plaintif dan konflik kepentingan

Kebarangkalian peguam defendan menjadi saksi plaintif

Daripada fakta kes ini, adalah tidak dipertikaikan bahawa Mr. Tee bertindak untuk plaintif dalam penyediaan perjanjian penyelesaian bertarikh 26 Julai 2004. Dalam hal yang sedemikian, plaintif sudah pasti mendedahkan maklumat peribadi kepada peguamnya dan pihak peguam juga mungkin telah berunding bagi pihak plaintif. Komunikasi antara klien dan peguamnya dianggap sebagai komunikasi istimewa ("privileged communication") dan tidak boleh didedahkan kepada mana-mana orang lain.

Melihat kepada penglibatan Mr Tee, tiada keraguan bahawa kebimbangan plaintif adalah sah dan berasas Adalah boleh diyakini bahawa Mr Tee, sebagai bekas peguam plaintif, mengetahui dan memperoleh maklumat sulit dalam tugasan itu Tuntutan plaintif dalam saman ini adalah berdasarkan perjanjian penyelesaian yang disediakan tersebut

Oleh itu, Mr. Tee berkemungkinan perlu dipanggil sebagai saksi bagi plaintif dalam pertikaian mengenai perjanjian itu seperti yang didedahkan dalam penyata tuntutan

Peraturan 28 (a) Peraturan Amalan dan Etiket Guaman, melarang peguam untuk bertindak dalam kes di mana dia berpotensi menjadi saksi kepada pertikaian fakta material Peraturan tersebut mempunyai dua bahagian Bahagian pertama seorang peguam bela dan peguam cara tidak sepatutnya hadir di mahkamah atau dalam kamar untuk kes di mana dia mempunyai sebab untuk mempercayai bahawa dia akan menjadi saksi Di bawah bahagian kedua, dia juga harus melepaskan dirinya jika, ternyata semasa kehadirannya dia akan dijadikan saksi.

Abdul Malik Ishak J, dalam kes Syarikat

Pengangkutan Sakti Sdn Bhd lwn Tan Joe Khing t/a Bengkel Sen Tak [1997] 5 MLJ 705, memutuskan bahawa adalah tidak diingini bagi seseorang peguam bela untuk hadir sebagai peguam dalam perbicaraan di mana dia dikehendaki menjadi saksi. Dalam kes itu, Abdul Malik J menghalang Encik Gana Muthusamy daripada mewakili plaintif kerana beliau berpendapat bahawa Encik Gana Muthusamy akan menjejaskan kepentingan anak guamnya apabila ternyata beliau akan menjadi saksi Encik Gana Muthusamy terlibat dalam pertikaian antara plaintif dan defendan apabila plaintif menghantar keretanya untuk dibaiki di bengkel defendan Beberapa pertikaian timbul antara pihak-pihak dan plaintif meminta bantuan Encik Gana Muthusamy untuk menyelesaikannya tetapi gagal dan akhirnya membawa kepada saman Defendan mahu Encik Gana Muthusamy menjadi saksi defendan dalam pertikaian itu tetapi Encik Gana Muthusamy mewakili plaintif.

Dalam kes ini, Y.A Hakim berpuas hati bahawa daripada fakta yang dibentangkan, peranan Mr. Tee dalam perjanjian penyelesaian kemungkinan besar akan menjadikannya saksi fakta yang material dan dipertikaikan dan atas sebab bantahan plaintif dibenarkan

Konflik Kepentingan

Selain daripada peranan Mr Tee sebagai saksi yang berpotensi dalam kes ini, Y A Hakim juga mendapati bahawa Mr Tee telah meletakkan dirinya dalam suatu kedudukan yang mempunyai konflik kepentingan Dalam hal ini, perlu dipertimbangkan apa yang akan terlintas di fikiran plaintif apabila menyedari bahawa peguam yang sama yang menasihati mereka sebelum ini kini berada di seberang meja sebagai pihak lawan. Plaintif dengan penuh kepercayaan dan keyakinan mendedahkan kepadanya semua maklumat yang diperlukan dalam transaksi dengan defendan, dengan harapan bahawa kepentingan mereka dilindungi, tanpa mengetahui bahawa dia kemudiannya akan bersama pihak lawan.

Sebagai seorang peguam bela dan peguam cara yang juga seorang pegawai mahkamah, Mr. Tee harus bertindak dengan niat murni dan beretika terhadap anak guamnya Persoalannya, adakah Mr Tee melakukan ini kepada anak guamnya, plaintif?

Bolehkah dia dikatakan menjaga kepentingan anak guamnya seperti yang dikehendaki dalam Peraturan 16, Peraturan Amalan dan Etiket Guaman seperti berikut:

"Seorang peguam bela dan peguam cara hendaklah semasa bertindak dengan segala hormatnya kepada tribunal di mana dia hadir, tanpa gentar menegakkan kepentingan anak guamnya, kepentingan keadilan dan maruah profesion tanpa mengambil kira apa-apa akibat yang tidak menyenangkan sama ada kepada dirinya atau mana-mana orang lain".

Dalam kes Aetna Universal Insurance Bhd lwn Ooi Meng Sua [2001] 3 MLJ 502 Gopal Sri Ram JCA membuat pemerhatian terhadap kelakuan peguam pada akhir penghakimannya. Beliau berkata apabila pertikaian antara pihak-pihak mula timbul dalam kes itu, peguam cara defendan bertindak untuk plaintif tetapi tidak hadir untuk mana-mana pihak di perbicaraan Semasa rayuan, peguam cara hadir untuk defendan walaupun telah menerima arahan daripada plaintif

Y.A.A Hakim membuat pemerhatian berikut:

"Hanya kerana peguam cara plaintif yang hadir tidak mempunyai inisiatif untuk mengambil perkara itu tidak bermakna bahawa apa yang dilakukan adalah betul Ia jelas salah Peguam cara defendan mengetahui maklumat sulit yang diberikan kepada mereka oleh anak guam mereka yang dahulu iaitu plaintif Hakikat bahawa mereka tidak menggunakan maklumat itu terhadapnya dengan menentangnya di perbicaraan adalah tidak relevan "

Y A Hakim selanjutnya juga menyatakan bahawa Mr Tee berdepan dengan situasi di mana beliau perlu memilih antara kepentingan bekas anak guamnya yang bercanggah dengan anak guamnya sekarang. Apabila dia bertindak mewakili defendan maka dia telah mengabaikan kepentingan anak guamnya terdahulu iaitu plaintif.

Dalam konteks penjawat UMT atau penjawat badan berkanun, sudah semestinya Akta Badan-Badan Berkanun (Tatatertib & Surcaj) 2000 [Akta 605] menjadi rujukan utama mengenai perkara-perkara yang boleh menimbulkan konflik kepentingan dalam pelaksanaan tugas pegawai

Perenggan 4, Jadual Ketiga, Akta 605 menghendaki pengerusi atau mana-mana anggota sesuatu Jawatankuasa Tatatertib mengisytiharkan kepentinganya dalam dalam mana-mana prosiding tatatertib Pengisytiharan kepentingan ini penting bagi memastikan sesuatu prosiding tatatertib tersebut berjalan dengan adil dan pihak yang mempunyai kepentingan tidak mengambil bahagian dalam pertimbangan atau keputusan Jawatankuasa Tatatertib itu dalam prosiding itu.

Jadual Kedua, Perlembagaan UMT juga menyenaraikan perkara berkaitan Pihak Berkuasa Universiti, mensyaratkan supaya ahli Pihak Berkuasa untuk mendedahkan kepentingan. Perenggan 8, Jadual Kedua mensyaratkan seperti berikut:

"Seseorang ahli Pihak Berkuasa yang, secara langsung atau secara tidak langsung, mempunyai sendiri atau melalui pekongsinya

(a)

sesuatu kepentingan dalam syarikat atau pengusahaan yang dengannya Pihak Berkuasa itu bercadang hendak membuat sesuatu kontrak; atau

KESIMPULAN

Mahkamah telah membenarkan bantahan plaintif dan mengesahkan bahawa Mr Tee yang merupakan bekas peguam cara plaintif dalam penyediaan perjanjian penyelesaian yang merupakan fakta material kepada pertikaian kes ini berpotensi untuk menjadi saksi dalam kes ini, sekaligus meletakkan dirinya dalam suatu konflik kepentingan apabila mewakili defendan.

Kes ini boleh menjadi indikator mengenai bagaimana seseorang itu boleh berada dalam situasi yang boleh disifatkan sebagai konflik kepentingan dalam pelaksanaan tugas dan tanggungjawabnya. Situasi sebegini akan menyulitkan seseorang itu untuk membuat keputusan yang baik, adil dan telus. Konflik kepentingan yang tidak diuruskan dengan sewajarnya boleh terjumlah sebagai suatu bentuk suapan seperti yang dijelaskan dalam Akta

Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 2009

(b) Pendedahan yang dibuat oleh ahli Pihak Berkuasa hendaklah direkodkan dalam minit Pihak Berkuasa dan, melainkan jika dibenarkan secara khusus oleh pengerusi, ahli itu tidak boleh mengambil bahagian dalam pertimbangtelitian atau keputusan Pihak Berkuasa yang berhubungan dengan kontrak atau perkara itu

sesuatu kepentingan dalam kontrak atau perkara yang sedang dibincangkan oleh Pihak Berkuasa, hendaklah mendedahkan hakikat dan jenis kepentingannya itu kepada Pihak Berkuasa

Tuntasnya, pematuhan kepada peraturan-peraturan yang berkuasa amat penting bagi memastikan tidak berlaku konflik kepentingan dalam pengurusan sesuatu organisasi. Hal ini secara tidak langsung boleh mengurangkan peluang berlakunya salah laku dan perbuatan rasuah di kalangan pegawai yang bertanggunjawab.

Rujukan:

CONFLICT OF INTEREST AS AN EMPLOYEE OF A PUBLIC UNIVERSITY AND DIRECTOR OF A COMPANY

Defining Conflict of Interest under the Common Law

A director is required by common law to prevent any conflict between his duties as a corporate director and his duties as a researcher of a public university. An exception is made in cases when resolution is acquired from the company. In certain circumstances, a director may no longer be in breach of his duty if he prioritizes his own interests over the company ' s. The director will be expected to disclose the nature and scope of their conflicts of interest to the board prior seeking approval The prospect of a conflict must be serious, and the interest must be material, in order to establish a breach of this obligation

The question is how to determine whether this conflict has been violated? The "reasonable man ’ s test" is adopted which is whether a reasonable man considering the facts of the case would believe that a substantial possibility of a conflict of interests exists, and whether a reasonable man believes that the interest can influence the director's vote? If a researcher holds numerous directorship positions with the possibility of a conflict of interest, this obligation is pertinent.

The law however does not prohibit a person from serving as a director of more than one company (provided that approval is obtained by the head of department); but, the law does not approve of directors who allow significant potential for conflict between duties in multiple firms.

The conflict rule may be questioned as to whether the director must have profited from the company ’ s transaction? The answer is a resounding no. A director who receives no personal benefit could still tantamount as breach of duties Directors must avoid any conflicts of interest because good faith must be demonstrated as well as practiced Directors holds a duty of care; the law does not compromise such perceptions that they have used their position to obtain personal gain

Other examples of conflict of interests are taking advantage of business opportunities and using corporate information for financial benefits The conflict rule also applies to receiving commission for bargaining or negotiating for the company The company will have to bear additional financial burden as the commission would be added to the cost.

IRAH SYALIZA MOKHTAR at Undang-Undang UMT

There would be no difference in liability between directors who take advantage of the company ' s business opportunity after they have left their position as director and directors who take advantage of it because of their position and not because of a new initiative after they have resigned, as long as the resignation is caused by their intention to take advantage of it.

Section 219 (1) (a) of the Companies Act 2016, requires directors to declare on shares, debentures, participatory interest, rights, options and contracts to the company, among other things.

Section 219 (1)

A Director of a company shall give notice in writing to the company(a) of the particulars relating to the shares, debentures, participatory interests, rights, options and contracts…

- Companies Act 2016

Whereas 221 of the Act requires a director to disclose details of the nature and extent of the interests in a contract or proposed contract whether directly or indirectly to the board of directors as soon as practicable after it comes to the director's knowledge. Failure to comply with the provisions of this section might result in a sentence up to five years imprisonment or a fine up to three million ringgit or to both.

Section 221 (1)

Subject to this section, every director of a company who is in any way, whether directly or indirectly, interested in a contract or proposed contract with the company shall, as soon as practicable after the relevant facts have come to the director’s knowledge, declare the nature of his interest at a meeting of the board of directors.

- Companies Act 2016

A spouse of a director of a company (who is not herself or himself a director of the company) and a child, including an adopted child or stepchild, of a director of the company, shall be recognized as having an interest in the contract or proposed contract for the purposes of this section. To put it another way, if the director's spouse or child has an interest in the contract or prospective contract, the director is presumed to have an interest in it.

In the case of Oon Cheng Thye v. BS Pacific Maritime SA [2020] 10 MLJ 113, the court agreed that the Defendant’s failure to disclose to the Plaintiff and act honestly amount to breach of fiduciary duty The court of Appeal in Tan Sri Dato Tajudin Bin Ramli v. Rego Multi-Trades Sdn Bhd [2018] 7 CLJ 197 agreed the test laid out in the case of Petra Perdana Bhd. for establishing the duty to act honestly under section 213 CA 2016 notably whether an honest and an intelligent man in the position of a director of the company could have reasonably knew or should have known that the arrangement were for the best benefit of the company. The court held that the second defendant’s failure to perform due diligence before signing the Investment Management Agreement, constituted a breach of his fiduciary obligations to the company, resulting in the damages alleged

Conflict of Interest: Researcher v. Director of a Company

Employees of a statutory entity, particularly a public university, are permitted by law to work outside their scope of employment provided that prior clearance from their respective head of department is acquired The Malaysian education Blueprint 2015-2025 (Higher Education) commonly known as the Purple Book aims to secure the higher education system’s long-term financial sustainability, with public universities having more income-generating activities to achieve this goal

It allows academician, particularly researchers, to market their innovations and produce revenues for the institution in order for the university to generate steady income In doing so many researchers have resorted to being the director of their own start-up or university spin off company

Being a researcher as well as director of company is subject to a number of laws i.e. Companies Act 2016 (Act 777), Statutory Bodies (Discipline and Surcharge) Act 2000 (Act 605) and all other relevant Acts. Some researchers hold key positions within the university, potentially creating a conflict of interest between the two organizations.

A researcher with the responsibility of a nominee director of the university’s company is one example. This may be a dillema for nominee directors who are nominated to represent the interests of the university and as a result owe them duties on the board.

In the case of Re: Broadcasting Station 2BG Pty Ld [1964] NSWR 1648, it was determined that nominated directors may act in the interests of the appointers and exercise their votes if they genuinely believe that there is no conflict between the company ’ s interests and those of their appointers The court ruled that the nominee director must give the company ’ s interests priority

The Companies Act 2016 reiterated the same provision on the issue of the duties owed by nominee directors Section 217 states that;

"a director who was appointed by virtue of his position as an employee of a company, or as a representative of a shareholder, employer or debenture holder, shall act in the best interest of the company and in the event of any conflict between his duty to act in the best interest of the company and his duty to his nominator, he shall not subordinate his duty to act in the best interest of the company to his duty to his nominator".

Thus, it is evident that the obligation to act in the best interest of the company takes precedence over a duty to act in accordance with the instructions of the university

Summary

In summary, conflict of interest for researchers as directors can arise in at least two situations: first, holding key position in an institution while concurrently serving as a director of a company and second, non-disclosure of contracts or conflict of interest in dealing with other companies. Both situations entail substantial legal repercussion for violating provisions relating to conflict of interest and general duty to make disclosure in the Companies Act 2016 The researcher is at risk to be found guilty of a disciplinary offence under the Act 605, which might result in deferment of salary movement, reduction of salary, reduction in rank or dismissal as well as the loss of their pension

Reference: Companies Act 2016 Statutory Bodies (Discipline and Surcharge) Act 2000

1.

SISIPAN KES UNDANG-UNDANG

FAKTA KES

Penuntut Pertama (PP) memegang jawatan "In-flight Catering Manager" dan Penuntut Kedua (PK) bekerja sebagai "In-flight Catering Officer" di syarikat responden telah diberhentikan kerja atas beberapa tuduhan salah laku. Kedua-dua penuntut adalah adik-beradik dan rakan kongsi perniagaan. PP dan PK didakwa atas kesalahan rasuah dan menubuhkan syarikat atas nama Nizzline Maju Enterprise di mana ia merupakan satu konflik kepentingan dengan syarikat responden

Siasatan domestik dijalankan ke atas kedua-dua penuntut Dalam siasatan tersebut pihak responden mendapati kedua-dua penuntut bersalah atas tuduhan yang dikemukakan, dan mengambil keputusan untuk menamatkan perkhidmatan mereka

Penuntut-penuntut mendakwa pembuangan kerja adalah satu amalan perburuhan yang tidak adil, satu perbuataan penindasan dan ianya telah dibuat tanpa sebab atau alasan yang adil.

Penuntut-penuntut mendakwa pembuangan kerja adalah satu amalan perburuhan yang tidak adil, satu perbuataan penindasan dan ianya telah dibuat tanpa sebab atau alasan yang adil.

KEPUTUSAN

Mahkamah mendapati tuduhan ke atas penuntutpenuntut di mana, Nizzline Maju Enterprise ditubuhkan untuk menjalankan perniagaan dengan Malindo Airways dan ia bercanggah dengan konflik kepentingan adalah tidak benar

Nizzline Maju Enterprise ditubuhkan pada tahun 2010 di mana PP dan PK mula bekerja dengan syarikat responden pada tahun 2013 Oleh itu pernyataan responden bahawa tujuan penubuhan Nizzline Maju Enterprise untuk menjalankan perniagaan dengan Malindo Airways adalah tidak benar

Pihak responden juga gagal mengemukakan keterangan untuk menunjukkan terdapat perbuatan, keputusan atau tugasan kedua-dua penuntut di syarikat bercanggah kepentingan dengan perniagaan Nizzline Maju Enterprise Dengan kata lain tiada konflik kepentingan antara kedua-dua penuntut dengan tugasan mereka di syarikat responden yang memerlukan mereka mendedahkan kepentingan tersebut.

Mahkamah juga mendapati adalah tidak adil kepada PK hanya kerana disebabkan beliau adalah adik PP dan rakan kongsi perniagaan, maka beliau turut diandaikan terlibat sama meminta dan menerima rasuah. Perlu ada penglibatan beliau meminta wang tersebut atau sekurang-kurangnya mendapat faedah dari wang yang diterima tersebut Anggapan atau andaian berasaskan rakan kongsi dan hubungan darah adalah tidak memadai Oleh itu, mahkamah mendapati penamatan kerja PK dibuat tanpa alasan yang adil dan munasabah

Penamatan kerja PP atas dakwaan kedua ini juga adalah dibuat tanpa alasan yang adil dan munasabah

MOHD NIZHAR BIN MD KASIR DAN SEORANG YANG LAIN V. MALINDO AIRWAYS SDN BHD [2017] 4 ILJ 2

Pejabat Penasihat Undang-Undang

Aras 2, Bangunan Canselori, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu

© 2022 Hak Cipta Terpelihara

LEGAL BUZZ

TANGGUNGJAWAB

KERAHSIAAN DAN PERLINDUNGAN DATA PERIBADI

SIDANG REDAKSI

PENAUNG

Prof. Dato' Dr. Mazlan Abd Ghaffar, FAsc. vc@umt.edu.my

PENASIHAT

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

KETUA PENGARANG

Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

PENGARANG

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Amirah Nabilah Ismail a.nabilah@umt.edu.my

PENYELARAS BAHAN Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt edu my

Noor Akmal Mamat@Aziz noor.akmal@umt.edu.my

3 4 5 9 14 17 21

Dari Meja Penasihat Undang-Undang

Perutusan Naib Canselor

Dokumen Rasmi UMT: Tergugat? Selamat? Dilindungi?

Kepentingan "Non-Disclosure Agreement" dalam Pengurusan Penyelidikan dan Pengkomersialan Universiti

Tanggungjawab Bekas Pekerja terhadap Perjanjian Kerahsiaan

Perlindungan Data Peribadi: Kenapa Anda Perlu Cakna?

Sisipan Kes Undang-Undang

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi

© 2022 Hak Cipta Terpelihara

DARI MEJA PENASIHAT UNDANG-UNDANG

Pertama sekali, segala puji dan syukur saya rafakkan ke hadrat Ilahi atas kurniaan ilham dan kesempatan masa sehingga Legal Buzz untuk edisi ke-8 ini berjaya diterbitkan

Saban tahun, kita sering mendengar mengenai kes kebocoran maklumat di agensi-agensi Kerajaan yang boleh menjejaskan reputasi dan imej jabatan yang berkaitan Antara kes terkini adalah kebocoran maklumat berkaitan tender projek Air Kelantan, kawasan pembalakan, lot tanah dan sebagainya oleh Kerajaan Negeri Kelantan, yang didedahkan melalui platform media sosial kepada masyarakat umum Kesemua maklumat ini adalah maklumat rasmi Kerajaan dan penyiarannya kepada umum tanpa kebenaran Ketua Jabatan adalah

suatu kesalahan di bawah Akta Rahsia Rasmi 1972

Pada tahun ini juga, kita dikejutkan dengan berita mengenai dakwaan penjualan 22 juta data peribadi rakyat Malaysia yang berusia 18 hingga 82 tahun yang berada dalam kawalan Jabatan

Pendaftaran Negara (JPN) di forum pasaran pangkalan data. Walaupun berita ini telah dinafikan oleh Pengarah JPN dan Menteri Dalam

Negeri Malaysia, ianya tetap menimbulkan kegusaran masyarakat mengenai keberkesanan sistem keselamatan data di Malaysia. Sekiranya benar terdapat kebocoran data peribadi daripada pangkalan data jabatan dan badan awam, ia adalah suatu pelanggaran keselamatan (security breach) yang serius dan mendedahkan orang ramai kepada pelbagai risiko termasuk penipuan, kecurian identiti dan juga menjejaskan keselamatan negara.

Di UMT sendiri, masalah kebocoran maklumat bukan suatu perkara yang asing. Adakalanya sebelum sesuatu keputusan mesyuarat dikeluarkan secara rasmi oleh pihak yang bertanggungjawab, maklumat keputusan tersebut telahpun tersebar di kalangan warga. Walaupun mungkin tiada kerosakan atau kesan serius berlaku akibat daripada kebocoran maklumat tersebut, ianya tetap melanggar etika dan integriti seorang penjawat badan berkanun.

Justeru, melalui kupasan Legal Buzz kali ini, kami cuba memberikan pencerahan kepada para pembaca, khususnya warga UMT mengenai tanggungjawab dan kepentingan untuk menjaga kerahsiaan dalam perkhidmatan dan isu-isu undang-undang yang berkaitan dengannya serta bagaimana undang-undang sedia ada boleh melindungi data peribadi seseorang individu

Semoga kupasan kali dapat dijadikan panduan dan memberi manfaat kepada semua warga UMT

Selamat membaca!

#UMTsohor #ppuumesrawarga

Salam hormat, Dr. Fahirah

Assalamualaikum w b t dan salam sejahtera

"Profesional, Berwibawa, Berintegriti"

Syaliza Mokhtar

PERUTUSAN NAIB CANSELOR

Bismilahirahmanirrahim.

Assalamualaikum w.b.t dan salam sejahtera.

Warga UMT yang dikasihi, menjaga kerahsiaan dokumen dan maklumat rahsia rasmi Kerajaan dan UMT bukan sahaja menjadi kewajipan utama Ketua Jabatan bahkan ianya amanah yang perlu dipikul oleh semua penjawat UMT. Tanggungjawab ini adalah sejajar dengan perakuan yang ditandatangani oleh semua penjawat UMT apabila diterima berkhidmat untuk mematuhi semua peruntukan berkaitan Akta Rahsia Rasmi 1972. Namun dukacita, di era globalisasi yang membolehkan maklumat dicapai di hujung jari, berlaku penyebaran maklumat-maklumat rahsia dan sensitif yang boleh menjejaskan kredibiliti, integriti dan imej Universiti

Justeru, UMT melalui Pejabat Pendaftar telah mengeluarkan Garis Panduan Pengurusan Rahsia Rasmi UMT pada tahun 2021 Objektif utama penyediaan Garis Panduan ini adalah untuk memastikan keselamatan dan tahap kerahsiaan dokumen rahsia rasmi di premis UMT sentiasa dilindungi dan selamat dari sebarang penyalahgunaan oleh pihak yang tidak bertanggungjawab dan sentiasa mematuhi Arahan Keselamatan (Semakan dan Pindaan 2017)

Selain daripada penjagaan dokumen rahsia rasmi, saya juga merasakan perlu ada mekanisme lanjut untuk mengekang kecurian atau kebocoran maklumat Universiti seperti keputusan tender, temuduga, idea penyelidikan dan sebagainya Kita semua maklum, maklumat seperti ini selalunya disebarkan melalui telefon bimbit menggunakan aplikasi WhatsApp, Telegram dan lain-lain

Bagi tujuan kawalan, saya berpandangan perlu ada satu garis panduan untuk menentukan zon larangan penggunaan telefon bimbit atau peralatan komunikasi lain yang mampu merakam maklumat seperti yang diamalkan oleh agensi-agensi Kerajaan yang lain. Ianya juga selaras dengan Surat Pekeliling Am Bilangan 1 Tahun 2021 yang dikeluarkan oleh Jabatan Perdana Menteri yang melarang penggunaan telefon bimbit dan peralatan komunikasi yang boleh merakam dalam mesyuarat penting Kerajaan.

Kes-kes kebocoran maklumat berkait rapat dengan integriti Saya amat berharap warga UMT cemerlang sekelian dapat sama-sama bermuhasabah, adakah kita semua benar-benar berintegriti dalam menjalankan tanggungjawab kita kepada Universiti ini Akhir sekali, saya mengucapkan tahniah kepada Pejabat Penasihat Undang-Undang UMT di atas penerbitan Legal Buzz pada kali ini Semoga ianya memberikan ilmu yang bermanfaat kepada semua warga UMT

#UMTsohor

#wargaUMTcemerlang

Sekian, terima kasih

Prof. Dato' Dr. Mazlan Abd Ghaffar, FASc Naib Canselor Universiti Malaysia Terengganu

"Terokaan Seluas Lautan Demi Kelestarian Sejagat"

DOKUMEN RASMI UMT:

TERGUGAT? SELAMAT? DILINDUNGI?

MUHAMMAD HAFIZUDDIN ZAKARIA

Penolong Penasihat Undang-Undang Kanan UMT

Rahsia rasmi pula boleh ditakrifkan sebagai apaapa suratan yang dinyatakan dalam Jadual dalam Akta Rahsia Rasmi 1972 dan apa-apa maklumat dan bahan yang berhubungan dengannya dan termasuklah apa-apa suratan rasmi, maklumat dan bahan lain sebagaimana yang boleh dikelaskan sebagai “Rahsia Besar”, “Rahsia”, “Sulit” atau “Terhad” [3] Dalam konteks UMT, Menteri Pengajian Tinggi telah melantik beberapa orang pegawai UMT sebagai pegawai pengelas [4] dalam menentukan dan mengelaskan peringkat keselamatan sesuatu dokumen rahsia rasmi di UMT [5].

PENGENALAN

Urusan pentadbiran dan pengoperasian Universiti Malaysia Terengganu (UMT) tidak boleh lari daripada pengurusan berkenaan dengan dokumen rahsia rasmi. Pengurusan berkenaan dengan dokumen rahsia rasmi ini antara lainnya adalah dari sudut pendaftaran, pengelasan, penyimpanan, pengelasan semula serta pelupusan dokumen rahsia rasmi Pengurusan dokumen rahsia rasmi yang cekap dapat mengelakkan berlakunya akses yang tidak dibenarkan serta dapat membantu memudahkan penyiasatan terhadap sebarang kebocoran maklumat rahsia rasmi (jika berlaku) [1]

Kegagalan menguruskan dokumen rahsia rasmi boleh menyebabkan penyalahgunaan maklumat yang boleh membawa mudarat dan menggangu gugat keamanan serta kesentosaan UMT khususnya dan negara amnya

DEFINISI

Rasmi boleh ditakrifkan sebagai apa jua perkara

berhubungan dengan perkhidmatan awam di mana

UMT merupakan sebuah badan berkanun yang

ditubuhkan di bawah suatu akta persekutuan iaitu

Akta Universiti dan Kolej Universiti 1971 [2] Oleh yang demikian, segala perkara berkenaan dengan pengoperasian dan pentadbiran di UMT merupakan suatu perkara rasmi

PERINGKAT DOKUMEN RAHSIA RASMI

Dokumen rahsia rasmi boleh dikelaskan kepada empat (4) kategori iaitu Rahsia Besar, Rahsia, Sulit dan Terhad

Rahsia besar ertinya dokumen/maklumat/bahan rasmi yang berada dalam jagaan UMT jika didedahkan tanpa kebenaran akan menyebabkan kerosakan yang amat besar kepada kepentingan Malaysia [6] Antara contoh dokumen rahsia rasmi yang diperingkatkan sebagai Rahsia Besar adalah seperti kertas Jemaah Menteri yang mengandungi maklumat yang sangat penting berkenaan perkara politik atau ekonomi negara Selain itu, maklumat berkenaan dengan perdagangan dan pertahanan negara Malaysia juga diperingkat sebagai Rahsia Besar

Rahsia Besar di UMT hanya boleh diakses oleh Naib Canselor dan mana-mana pegawai lain yang ingin mendapatkan akses kepada dokumen Rahsia Besar tersebut hendaklah mendapat kebenaran bertulis daripada Naib Canselor terlebih dahulu [7].

Dokumen Rahsia Besar hendaklah disimpan untuk sementara waktu di dalam almari keluli berkunci dan hendaklah dikembalikan semula ke dalam bilik kebal/peti besi setelah selesai urusan terhadap dokumen Rahsia Besar tersebut.

Rahsia pula ertinya dokumen/maklumat/bahan

rasmi yang berada dalam jagaan UMT jika

didedahkan tanpa kebenaran akan membahayakan

keselamatan negara, menyebabkan kerosakan besar kepada kepentingan UMT dan/atau Malaysia [8]. Antara contoh dokumen rahsia rasmi yang

diperingkatkan sebagai Rahsia adalah seperti

kertas berkaitan Jemaah Menteri, maklumat

berkenaan pertubuhan subversif atau maklumat

berkenaan perundingan UMT/Malaysia dengan

negara asing. Dokumen Rahsia boleh diakses oleh

Ketua Jabatan di UMT manakala pegawai UMT yang

lain dibenarkan untuk mendapatkan akses kepada

dokumen Rahsia setelah mendapat kebenaran

bertulis daripada Ketua Jabatan. Dokumen Rahsia

hendaklah disimpan di dalam bilik kebal/peti besi setelah selesai urusan terhadap dokumen Rahsia tersebut [9].

Rahsia rasmi pula boleh ditakrifkan

sebagai apa-apa suratan yang

dinyatakan dalam Jadual dalam

Akta Rahsia Rasmi 1972 dan apa-apa

maklumat dan bahan yang

berhubungan dengannya dan

termasuklah apa-apa suratan rasmi, maklumat dan bahan lain

sebagaimana yang boleh dikelaskan

sebagai “Rahsia Besar”, “Rahsia”, “Sulit” atau “Terhad”

Sulit ertinya dokumen/maklumat/bahan rasmi yang berada dalam jagaan UMT jika didedahkan tanpa kebenaran walaupun tidak membahayakan keselamatan Malaysia, kegiatan Kerajaan atau UMT tetapi memudaratkan kepentingan Malaysia, kegiatan Kerajaan, UMT, orang perseorangan atau akan menyebabkan keadaan memalukan, kesusahan kepada pentadbiran atau akan menguntungkan sesebuah pihak luar atau kuasa asing [10]

Dalam konteks UMT, antara contoh dokumen Sulit adalah seperti laporan siasatan salahlaku, kertas mesyuarat Lembaga Pengarah/Pengurusan UMT, maklumat berhubung kewangan UMT, soalan peperiksaan dan fail kes perundangan Pegawai UMT boleh mengakses dokumen Sulit tertakluk kepada kebenaran bertulis daripada Ketua Jabatan bagi tujuan urusan kerja rasmi Dokumen Sulit hendaklah disimpan dalam kabinet keluli atau dalam bilik berkunci di pejabat masing-masing [11]

Terhad ertinya dokumen rasmi, maklumat rasmi dan bahan rasmi selain daripada yang diperingkatkan Rahsia Besar, Rahsia atau Sulit tetapi berkehendakkan juga diberi satu tahap perlindungan keselamatan [12] Antara contoh dokumen Terhad adalah seperti fail mesyuarat pengurusan Pusat Tanggungjawab (PTj), perintah/arahan biasa PTj dan lain-lain Ianya boleh diakses oleh pegawai UMT tertakluk kepada kebenaran bertulis Ketua Jabatan dan hendaklah disimpan dalam kabinet keluli atau almari keluli [13]

Walau apa pun, Pegawai Pengelas [14] berhak untuk menentukan klasifikasi sesuatu dokumen rahsia rasmi samada ada Rahsia Besar, Rahsia, Sulit atau Terhad yang berada di luar Jadual Akta Rahsia Rasmi 1972. Fail dokumen rahsia rasmi ini hendaklah ditandakan sepertimana contoh-contoh berikut:

TATACARA PENGHANTARAN/MEMBAWA KELUAR

DOKUMEN RAHSIA RASMI

Penghantaran dokumen rahsia rasmi boleh dibuat

melalui sampul surat mahupun beg berkunci dengan

menggunakan Borang Jadual Penghantaran Dokumen Rasmi (“Borang Penghantaran Dokumen Rasmi”) sepertimana di Lampiran B Garis Panduan Pengurusan Rahsia Rasmi UMT 2021

Penghantaran dokumen rahsia rasmi melalui pos hendaklah dibuat melalui sistem dua sampul surat Sampul surat sebelah dalam hendaklah ditandakan dengan peringkat keselamatan dan nombor rujukan dokumen rahsia rasmi berkenaan serta nama dan alamat penerimanya dan dimeterikan dengan meteri atau pelekat keselamatan PTj yang menghantar Sampul surat tersebut kemudiannya hendaklah dimasukkan ke dalam sampul surat lain yang bertulis nama dan alamat penerimanya sahaja dan dilekatkan dengan gam [15]

Penghantaran dokumen rahsia rasmi melalui sistem Beg Berkunci pula hanyalah menggunakan satu sampul surat sahaja Sampul tersebut hendaklah ditandakan dengan peringkat keselamatan dan nombor rujukan dokumen berkenaan serta nama dan alamat penerimanya dan dimeterikan dengan meteri atau pelekat keselamatan PTj yang menghantar [16]

Borang Penghantaran Dokumen Rasmi hendaklah digunakan bagi setiap penerima dokumen rahsia rasmi yang dihantar Ianya hendaklah diisi dalam dua salinan di mana salinan asal hendaklah dihantar bersekali kepada penerima dokumen rahsia rasmi Pengesahan resit akuan penerimaan dokumen rahsia rasmi daripada penerima hendaklah diperoleh dan sekiranya tidak diperoleh dalam masa 7 hari, penyiasatan berkenaan keberadaan dokumen rahsia rasmi tersebut hendaklah dibuat. Penghantar dokumen rahsia rasmi juga hendaklah memberi peringatan kepada penerima untuk mengembalikan semula resit akuan penerimaan dokumen rahsia rasmi sebagai rekod.

Dokumen rahsia rasmi hanya boleh dibawa keluar daripada pejabat atas urusan rasmi sahaja. Dokumen rahsia rasmi yang diperingkatkan sebagai Rahsia Besar atau Rahsia hanya boleh dibawa keluar daripada premis UMT setelah mendapat kebenaran bertulis daripada Naib Canselor manakala bagi dokumen rahsia rasmi yang diperingkatkan sebagai Sulit dan Terhad, kebenaran bertulis daripada Ketua Jabatan adalah memadai. Suatu daftar rekod pengeluaran dokumen rahsia rasmi hendaklah diwujudkan bagi memastikan dokumen rahsia rasmi yang dibawa keluar daripada PTj/UMT adalah direkodkan.

"Borang Penghantaran Dokumen Rasmi hendaklah digunakan bagi setiap penerima dokumen rahsia

rasmi yang dihantar. Ianya hendaklah diisi dalam dua salinan di mana salinan asal hendaklah dihantar

bersekali kepada penerima dokumen rahsia rasmi. Pengesahan resit akuan

penerimaan dokumen rahsia rasmi

daripada penerima hendaklah diperoleh"

PERANAN PEGAWAI PENGELAS DAN PENDAFTAR RAHSIA KECIL/BESAR

Pegawai Pengelas dan Pendaftar Rahsia

Kecil/Besar yang dilantik dalam kalangan staf UMT adalah bertujuan bagi memastikan proses pengurusan rahsia rasmi UMT dapat dilaksanakan selaras dengan peruntukan yang dinyatakan dalam Garis Panduan Pengurusan Rahsia Rasmi UMT 2021 dan Arahan Keselamatan (Semakan dan Pindaan) 2017. Pegawai Pengelas dan Pendaftar Rahsia Kecil/Besar hendaklah saling bekerjasama dalam proses pengelasan dokumen. Secara asasnya, dokumen-dokumen yang dimulakan (pembuat dokumen) di PTj masing-masing hendaklah disemak, dinilai, ditandakan peringkat keselamatan, didaftarkan dan ditandatangan oleh Pegawai

Pengelas di dalam Buku Daftar Am 492, Buku Daftar Am 492A dan Buku Daftar Am 492B. Bagi dokumen rasmi, maklumat rasmi dan bahan rasmi yang diterima daripada agensi luar, ianya hendaklah didaftarkan di dalam Buku Daftar Am 10 (Dokumen Terperingkat).

Kegagalan mematuhi proses ini boleh menyebabkan sesuatu dokumen rahsia rasmi itu secara teknikalnya bukan suatu rahsia rasmi dan jika didedahkan/dibocorkan tindakan pendakwaan di bawah Akta Rahsia Rasmi 1972 tidak dapat dilaksanakan

Ianya telah dinyatakan oleh hakim dalam kes Prem Kumar a/l Pandel Rangam v Pendakwa Raya [17] di mana sesuatu dokumen rahsia rasmi hendaklah

didaftarkan dalam Buku 492A dan dikelaskan oleh Pegawai Pengelas yang dilantik oleh Menteri di bawah Seksyen 2B Akta Rahsia Rasmi 1972

KESAN PELANGGARAN

Objektif utama pengurusan dokumen rahsia rasmi adalah untuk mengelakkan kehilangan dan kebocoran maklumat Seandainya berlaku

kehilangan dokumen rahsia rasmi, ianya hendaklah

dilaporkan dengan segera kepada Pegawai

Keselamatan UMT atau Naib Canselor [18] Suatu

siasatan berkenaan kehilangan dokumen rahsia

rasmi tersebut hendaklah dibuat dan laporan

siasatan tersebut diserahkan kepada Naib Canselor. Naib Canselor pula hendaklah

melaporkan kehilangan dokumen rahsia rasmi

tersebut kepada Pejabat Ketua Pegawai

Keselamatan Kerajaan Malaysia Negeri Terengganu

dalam tempoh 24 jam [19].

Pegawai UMT yang didapati cuai atau tidak

mematuhi prosedur pengurusan dokumen rahsia

rasmi atau dengan sengaja menyebabkan

kehilangan atau pembocoran maklumat rahsia rasmi boleh dikenakan tindakan tatatertib di bawah Akta Badan-Badan Berkanun (Tatatertib & Surcaj) 2000 sehingga boleh dikenakan hukuman buang kerja. Dalam keadaan yang lebih serius, pegawai UMT tersebut boleh didakwa di mahkamah di bawah Seksyen 8 Akta Rahsia Rasmi 1972 dan boleh dikenakan hukuman tidak kurang dari setahun dan tidak lebih dari 7 tahun.

Berdasarkan kes Prem Kumar a/l Pandel Rangam v Pendakwa Raya [20] tertuduh telah didakwa di mahkamah di bawah Seksyen 8(1) (c) (iii) Akta

Rahsia Rasmi kerana telah membocorkan maklumat rahsia rasmi berkenaan dengan soalan peperiksaan

Ujian Penilaian Sekolah Rendah (UPSR) tahun 2014 bagi mata pelajar Matematik, Sains dan Tamil melalui perkongsian di aplikasi WhatsApps.

Mahkamah mendapati tertuduh adalah bersalah di bawah Akta Rahsia Rasmi 1972 dan dijatuhkan hukuman penjara selama 3 tahun

KESIMPULAN

Teknologi masa kini memudahkan pembocoran dan penyalahgunaan dokumen rahsia rasmi berlaku Namun, setiap pegawai UMT yang diamanahkan atau mempunyai akses kepada dokumen rahsia rasmi UMT hendaklah menjaga dan mematuhi peraturan berkenaan dengan pengurusan dokumen rahsia rasmi UMT sepertimana yang termaktub di dalam Garis Panduan Pengurusan Rahsia Rasmi UMT Prinsip [21] “Perlu Mengetahui”, “Perlu Menyimpan” dan “Lihat serta Kembalikan” hendaklah diterapkan dalam pengurusan dokumen rahsia rasmi di UMT Pengurusan dokumen rahsia rasmi yang sistematik dapat melindungi dokumen rahsia rasmi daripada disalahguna, dimanipulasi atau disebarkan kepada pihak-pihak yang tidak bertanggungjawab sekaligus kepentingan UMT dan kerajaan sentiasa dapat dipelihara

Nota Hujung:

Perenggan 76, Bab 4, Keselamatan Rahsia Rasmi, Arahan Keselamatan (Semakan dan Pindaan) 2017

Dr Che Wan Fadhil Che Wan Putra & Yang Lain v Universiti Teknologi Malaysia [2010] 8 CLJ 845

Seksyen 2, Akta Rahsia Rasmi 1972

Pegawai Pengelas dilantik oleh Menteri Pengajian

Tinggi di bawah Seksyen 2B Akta Rahsia Rasmi 1972

Seksyen 2B, Akta Rahsia Rasmi 1972

Bab 1, Tafsiran, Arahan Keselamatan (Semakan dan Pindaan) 2017

Perenggan 5 3 1 (c), Garis Panduan Pengurusan

Rahsia Rasmi UMT 2021

Bab 1, Tafsiran, Arahan Keselamatan (Semakan dan Pindaan) 2017

Perenggan 5 3 2 (e), Garis Panduan Pengurusan

Rahsia Rasmi UMT 2021

Bab 1, Tafsiran, Arahan Keselamatan (Semakan dan Pindaan) 2017

Bab 1, Tafsiran, Arahan Keselamatan (Semakan dan Pindaan) 2017

Perenggan 5.3.4 (g), Garis Panduan Pengurusan

Rahsia Rasmi UMT 2021

Pegawai Pengelas di UMT dilantik oleh Menteri

Pengajian Tinggi di bawah Seksyen 2B Akta Rahsia

Rasmi 1972

Perenggan 5.4 (d), Garis Panduan Pengurusan

Rahsia Rasmi UMT 2021

Perenggan 5 4 (c), Garis Panduan Pengurusan Rahsia

Rasmi UMT 2021

[2019] MLJU 2167

Perenggan 5 6 (a), Garis Panduan Pengurusan Rahsia

Rasmi UMT 2021

Perenggan 5 6 (b), Garis Panduan Pengurusan Rahsia

Rasmi UMT 2021

[2019] MLJU 2167

Perenggan 18, 19 dan 20 Arahan Keselamatan (Semakan dan Pindaan) 2017

DALAM

PENGURUSAN PENYELIDIKAN DAN PENGURUSAN PENYELIDIKAN DAN

PENGKOMERSIALAN UNIVERSITI PENGKOMERSIALAN UNIVERSITI

ROSLINA GHAZALI

APA ITU NON-DISCLOSURE AGREEMENT?

Non-Disclosure Agreement (NDA) atau perjanjian kerahsiaan bolehlah didefinisikan sebagai suatu

perjanjian atau kontrak antara sekurang-kurangnya dua pihak mengenai penggunaan atau pendedahan

maklumat bukan umum (non-public information)

tertentu yang dimiliki oleh pihak-pihak yang berkaitan Maklumat yang didedahkan melalui NDA ini biasanya dirujuk sebagai “Maklumat Sulit” (Confidential Information)

Tidak ada definisi atau senarai khusus mengenai apa yang boleh terkandung sebagai Maklumat Sulit

Setiap pihak mungkin mempunyai definisi yang berbeza mengenai dokumen atau maklumat yang diklasifikasikan sebagai sulit Justeru, apa yang termasuk dalam kategori Maklumat Sulit hendaklah

ditentukan oleh pihak-pihak Pihak yang

mendedahkan Maklumat Sulit biasanya menafsirkan

Maklumat Sulit seluas mungkin untuk memastikan tidak ada penyalahgunaan maklumat oleh pihak yang satu lagi atau pihak ketiga yang lain Maklumat Sulit adalah sejenis harta intelek atau kebiasaannya juga dirujuk sebagai Rahsia Perdagangan (Trade Secret)

Tujuan utama NDA adalah untuk menghalang pihakpihak menggunakan Maklumat Sulit yang dikongsi tersebut untuk tujuan yang tidak berkaitan dengan maksud perjanjian atau mendedahkannya kepada

mana-mana pihak lain yang mana pendedahan tersebut boleh menjejaskan hak dan kepentingan pemilik Maklumat Sulit yang berkaitan.

Secara ringkasnya tujuan NDA boleh dijelaskan seperti Rajah di bawah:

NDA boleh bersifat "unilateral" atau "bilateral" bergantung kepada persetujuan pihak-pihak. Unilateral NDA adalah suatu kontrak yang melibatkan dua pihak. Satu pihak mendedahkan

Maklumat Sulit itu, sementara pihak penerima mempunyai kewajiban untuk melindungi Maklumat Sulit tersebut. Bilateral NDA pula ialah apabila

kedua-dua pihak saling mendedahkan Maklumat Sulit masing-masing dengan tujuan untuk melindungi maklumat tersebut daripada pihak luar.

Timbalan Penasihat Undang-Undang UMT

KEPENTINGAN "NON-DISCLOSURE KEPENTINGAN "NON-DISCLOSURE AGREEMENT" DALAM AGREEMENT"

BILAKAH NDA PERLU DITANDATANGANI?

Dalam konteks penyelidikan atau pengkomersialan di UMT, NDA biasanya merupakan dokumen perjanjian pertama yang perlu ditandangani sebelum rundingan lebih serius dibuat dengan pihak pemberi dana atau entiti perniagaan yang berminat untuk mengkomersialkan harta intelek UMT

Walau bagaimanapun keperluan untuk melindungi Maklumat Sulit melalui NDA ini boleh mempunyai tujuan yang pelbagai dan tidak terhad kepada aktiviti penyelidikan dan pengkomersialan sahaja NDA kebiasaannya perlu juga ditandatangani dalam situasi-situasi berikut:

TERMA-TERMA

DALAM NDA

PENTING YANG PERLU ADA

Walaupun NDA pada kebiasaannya bukan suatu dokumen yang sarat dan rumit, namun terma-terma penting yang diperuntukkan dalam NDA tersebut perlu difahami sewajarnya bagi mengelakkan pelanggaran kontrak hingga menyebabkan kebocoran Maklumat Sulit

Semasa mendapatkan perkhidmatan dari syarikat atau individu di mana syarikat atau individu tersebut akan diberikan Maklumat Sulit institusi anda. Contohnya ketika berurusan dengan pihak Bank berkaitan apa-apa pinjaman, pelaburan dan sebagainya.

Apabila pekerja diberi akses kepada Maklumat Sulit semasa menjalankan tugas. Kebiasaannya klausa kerahsiaan ini telah dimasukkan dalam kontrak pekerjaan.

Semasa membentangkan idea perniagaan atau pengkomersialan kepada bakal rakan kongsi atau pelabur yang berpotensi Dalam hal ini, NDA sangat penting untuk melindungi idea anda daripada dicuri

Semasa berkongsi maklumat kewangan, undang-undang, dapatan penyelidikan, produk baharu, harta intelek dan sebagainya dengan bakal pelabur, pembeli, pelesen atau rakan kongsi

Pihak-Pihak (1)

Pihak-pihak kepada NDA peru diperincikan dengan tepat Namun, dalam sesetengah keadaan, oleh kerana organisasi telahpun menyediakan template NDA, maklumat pihak yang satu lagi dibiarkan kosong dan tidak dilengkapkan sewajarnya Pihak ini juga mestilah mempunyai "locus standi" atau kuasa untuk memasuki NDA

Tujuan NDA (2)

Tujuan NDA perlu dinyatakan dengan jelas bagi memastikan Maklumat Sulit yang dikongsi hanya digunakan untuk tujuan tersebut Sebagai contoh, NDA yang ditandangani antara UMT dan Agensi XYZ adalah untuk membuat kajian berkaitan kebolehpasaran graduan perikanan UMT di Malaysia Maka, apa-apa Maklumat Sulit yang dikongsikan oleh UMT dengan Agensi XYZ tidak boleh digunakan untuk maksud selain yang dinyatakan dalam NDA

Definisi Maklumat Sulit (3)

Takrifan Maklumat Sulit hendaklah jelas dan dipersetujui bersama oleh pihak-pihak Walaupun, takrifan yang umum dan luas biasa digunakan dalam NDA, dalam sesetengah keadaan, Maklumat Sulit disenaraikan mengikut tujuan perjanjian Sebagai contoh, dalam NDA yang dimeterai bagi tujuan penyelidikan, pihak-pihak menyenaraikan jenis-jenis Maklumat Sulit yang akan dikongsikan berkaitan penyelidikan tersebut

Obligasi Pihak-Pihak (4)

NDA yang baik hendaklah menyenaraikan tanggungjawab pihak-pihak berkaitan dengan pengurusan/penjagaan Maklumat Sulit yang

didedahkan Salah satu contoh obligasi yang penting ada penegasan bahawa pihak yang

menerima Maklumat Sulit tidak boleh menggunakan maklumat yang diperolehi tersebut untuk tujuan selain daripada yang telah dipersetujui

Tanggungjawab lain pula, adalah menjaga keselamatan Maklumat Sulit daripada kecurian, kebocoran dan sebagainya

Pengecualian (5)

Peruntukan pengecualian ini menyenaraikan keadaan-keadaan di mana Maklumat Sulit tersebut tidak lagi boleh diklasifikasikan sebagai sulit sebagaimana takrifan dalam NDA. Pengecualian yang biasa ada dalam sesebuah NDA adalah seperti berikut:

Maklumat Sulit telah menjadi maklumat awam; Maklumat Sulit telah diketahui terlebih dahulu

oleh pihak yang menerimanya daripada sumber yang lain; atau

Maklumat Sulit tersebut telah diarahkan untuk didedahkan oleh pihak berkuasa dalam suatu

prosiding Mahkamah

Tempoh NDA (6)

Tarikh kuat kuasa dan tempoh kesahan NDA hendaklah dinyatakan secara jelas Tempoh NDA ini boleh bersifat kekal (perpetual) bergantung kepada kepentingan sesuatu Maklumat Sulit itu Jika perjanjian yang dimasuki oleh pihak-pihak melibatkan pendedahan "rahsia perdagangan" atau "trade secrets" adalah wajar tanggungjawab menjaga kerahsiaan tersebut adalah bersifat kekal dan tidak bertempoh Manakala bagi Maklumat Sulit yang mungkin akan didedahkan kepada umum kemudian, tiada keperluan untuk NDA bersifat kekal

Hak Milik Maklumat Sulit (7)

Hak pemilikan terhadap Maklumat Sulit yang dikongsi hendaklah dijelaskan dalam NDA Ini bagi mengelakkan pihak yang menerima Maklumat Sulit tersebut beranggapan ia turut mempunyai hak dan kepentingan ke atas Maklumat Sulit tersebut

Kesan Pelanggaran NDA dan Remedi (8)

Pihak-pihak kepada NDA perlu dijelaskan tentang kesan perlanggaran mana-mana peruntukan atau obligasi NDA yang ditandatangani Tiga jenis tindakan yang boleh diambil jika berlaku perlanggaran NDA iaitu tuntutan ganti rugi, injunksi dan equitable relief sebagaimana yang diterangkan dalam Rajah di bawah.

TUNTUTAN GANTI RUGI

Permohonan kepada Mahkamah tuntutan berdasarkan kerugian yang dialami sama ada yang boleh dikira ataupun tidak

PERINTAH INJUNKSI

Permohonan kepada Mahkamah menghalang pihak yang berkaitan daripada terus mengguna atau mendedahkan Maklumat Sulit

EQUITABLE RELIEF

Permohonan kepada Mahkamah mengenai lain-lain bentuk pampasan yang bersesuaian

Dalam kes Svenson Hair Center Sdn Bhd v Irene Chin Zee Ling [2008] 7 MLJ 903, Mahkamah telah membenarkan permohonan injunksi interim oleh Plaintif untuk menyekat Defendan daripada menghubungi semua atau mana-mana pelanggan Plaintif yang dikenali oleh Defendan semasa Defendan berkhidmat dengan Plaintif Permohonan injunksi ini dipohon oleh Plaintif selaras dengan perjanjian pekerjaan yang ditandatangani oleh

Defendan yang mengandungi larangan khusus berkaitan dengan maklumat sulit mengenai butirbutir pelanggan Plaintif Mahkamah dalam kes ini mengatakan bahawa maklumat pelanggan tidak boleh menjadi sebahagian daripada " own skill, knowledge and business experience" Defendan Walaupun persaingan dalam perniagaan adalah dibenarkan, namun menggunakan maklumat sulit secara salah seperti yang dilakukan oleh Defendan adalah melanggar peruntukan kerahsiaan yang ditandatangani

Sesuatu "idea" tidak dilindungi di bawah undangundang Seksyen 7 (2A), Akta Hak Cipta 1987 memperuntukkan bahawa, "perlindungan hak cipta tidaklah terpakai kepada apa-apa idea, prosedur, kaedah pengendalian atau konsep matematik" Sementara dalam pengurusan projek penyelidikan dan pengkomersialan, maklumat penting yang biasa akan dikongsikan semasa perundingan adalah "idea" dan cadangan yang boleh menyelesaikan sesuatu masalah atau menghasilkan keuntungan kewangan Oleh kerana tiada undang-undang yang melindungi "idea", sering berlaku "idea" ini dicuri atau diciplak tanpa pengiktirafan (recognition) yang sewajarnya kepada penyelidik dan universiti

Selain "idea", penyelidik juga mungkin akan mendedahkan maklumat berkaitan dapatan hasil penyelidikan, penemuan atau rekacipta (invention) yang berpotensi untuk dilindungi di bawah undangundang harta intelek yang merangkumi paten, hak cipta, reka bentuk industri, trade secret, cap dagangan, petunjuk geografi dan perlindungan varieti baru tumbuhan Sekiranya maklumat berkaitan penemuan, hasil penyelidikan atau rekacipta ini dikongsikan dengan pihak industri atau mana-mana institusi lain tanpa NDA, ianya boleh dianggap sebagai pendedahan awam (public disclosure) Pendedahan awam boleh menyebabkan hilangnya keupayaan universiti untuk mempatenkan sesuatu rekacipta atau sesuatu formula atau proses yang sepatutnya menjadi rahsia perdagangan tidak lagi dilindungi kerahsiaannya di bawah undangundang.

Selanjutnya, sesuatu perundingan juga melibatkan pendedahan maklumat kewangan sama ada berkaitan kos penyelidikan, jumlah tajaan, cadangan harga jualan dan sebagainya. Maklumat kewangan ini sangat penting dalam mana-mana proses perundingan penyelidikan dan pengkomersialan. Kegagalan untuk melindungi maklumat-maklumat ini dari disebarkan kepada pihak ketiga yang tiada kaitan dalam perundingan boleh menyebabkan kerugian kepada universiti atau menimbulkan persaingan yang tidak wajar.

Dalam kes, Electro CAD Australia Pty Ltd & Ors v. Mejati RCS Sdn. Bhd. & Ors [1998] 3 MLJ 422, perlanggaran terhadap peruntukan kerahsiaan yang ditandangani melalui NDA menjadi kausa utama tuntutan plaintif. Dalam kes ini, plaintif pertama dan ketiga adalah syarikat yang diperbadankan di Australia, merupakan pemilik hak harta intelek dalam Stopcard Auto Theft Device ("Stopcard"). Plaintif kedua diperbadankan di Malaysia untuk memasarkan Stopcard di Malaysia. Plaintif ketiga telah mengikat perjanjian pelesenan dengan sebuah syarikat di mana defendan kedua adalah pengarah. Defendan kedua kemudiannya menjadi pengarah plaintif kedua dan telah menandatangani NDA bagi melindungi maklumat berkaitan Stopcard Selepas itu, defendan kedua berhenti bekerja dengan plaintif kedua Maklumat sulit berkaitan dengan Stopcard telah diberikan kepada defendan pertama oleh defendan kedua Pada 30 November 1995, "Stopcar" dilancarkan oleh defendan pertama Plaintif-plaintif mendakwa bahawa barang keluaran defendan-defendan yang dinamakan "Stopcar" adalah berasal daripada Stopcard

Rundingan mengenai

biasanya melibatkan pendedahan mengenai harta intelek universiti. Walaupun harta intelek yang telah didaftarkan dilindungi di bawah undang-undang, namun maklumat-maklumat lain berkaitan harta intelek tersebut mungkin tidak dilindungi seperti maklumat teknikal, "know-how" , spesifikasi bahan dan sebagainya. Maklumat-maklumat ini juga, jika didedahkan tanpa kawalan boleh disalahgunakan ataupun di"reverse engineer" oleh pihak yang tidak bertanggungjawab.

Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur bersetuju dengan hujahan plaintif-plaintif dan memutuskan bahawa defendan pertama, melalui pekerjanya, telah melanggar perjanjian kerahsiaan yang ditandatangani Adalah juga jelas bahawa defendan kedua telah mendedahkan kepada defendan-defendan untuk kegunaan dan manfaat mereka maklumat sulit dan rahsia perniagaan berkaitan dengan barang keluaran plaintif-plaintif Seorang pengarah, seperti defendan kedua, adalah dihalang daripada menggunakan apa-apa manfaat yang diperolehi oleh sebab kedudukannya sebagai pengarah, terutamanya berkaitan dengan maklumat sulit yang diperolehi, selepas beliau berhenti kerja lebih-lebih lagi apabila pemberhentiannya dilihat sebagai didorong oleh hasrat untuk memperolehi keuntungan bagi dirinya sendiri Oleh itu, plaintifplaintif adalah berhak untuk mendapat perintah injunksi terhadap defendan-defendan beserta dengan ganti rugi seperti yang dituntut

PERLINDUNGAN MAKLUMAT DALAM PENYELIDIKAN DAN PENGKOMERSIALAN

IDEA / PROPOSAL

Melindungi idea, cadangan, kertas kerja dan sebagainya

HARTA INTELEK

Memastikan maklumat berkaitan harta intelek universiti tidak disalahgunakan atau didedahkan kepada pihak ketiga

DAPATAN HASIL PENYELIDIKAN

Melindungi dapatan hasil penyelidikan daripada digunakan oleh pihak lain tanpa memberi apa-apa keuntungan kepada universiti

PRODUK BAHARU

Memastikan tiada imitasi produk-produk yang dihasilkan oleh universiti

PERINCIAN KEWANGAN

Melindungi maklumat berkaitan kewangan, hak milik atau harta universiti

KESAN JIKA NDA TIDAK DITANDATANGANI

Setelah kita mengetahui kepentingan dan keperluan untuk menandatangani NDA sebelum memulakan suatu rundingan bagi apa-apa projek penyelidikan dan pengkomersialan, maka selanjutnya diperincikan implikasi yang mungkin ditanggung oleh penyelidik atau universiti jika NDA tidak ditandatangani

Tiada Perlindungan (1)

Maklumat Sulit universiti tidak akan dilindungi dan boleh digunakan oleh pihak lain tanpa apa-apa sekatan

Tiada Remedi (2)

Tiada tindakan dapat diambil terhadap pihak yang mendedahkan atau menggunakan Maklumat Sulit.

Terdedah kepada Plagiat (3)

Idea, kertas cadangan, rangka kerja dan sebagainya akan terdedah kepada plagiat

Pendaftaran Harta Intelek (4)

Mengganggu proses pendaftaran harta intelek.

Kerugian Kewangan / Imej (5)

Maklumat Sulit digunakan oleh pihak lain untuk mengaut keuntungan atau digunakan untuk tujuan yang melanggar undang-undang

KESIMPULAN

Aktiviti penyelidikan dan pengkomersialan harta intelek universiti merupakan salah satu agenda penting negara. Pelbagai inisiatif telah disediakan oleh Kementerian Pengajian Tinggi Malaysia (KPTM) dan Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI) bagi merancakkan pembangunan harta intelek dan teknologi, seterusnya mempercepat pengkomersialan. Namun dalam keterujaan para penyelidik universiti menyahut seruan Kerajaan ini, kadang-kala perkara-perkara asas dalam perundingan tidak dititik-beratkan sehingga akhirnya merugikan penyelidik dan universiti.

Pemeteraian NDA adalah perkara asas sebelum memulakan apa-apa proses perundingan. Seperti yang dibincangkan sebelum ini, NDA adalah penting bagi melindungi Maklumat Sulit universiti serta idea dan penemuan penyelidikan yang belum dilindungi atau tidak layak mendapat perlindungan harta intelek. Tuntasnya, NDA bukan suatu dokumen yang boleh dianggap remeh, bahkan kewujudannya sangat penting dalam membantu melancarkan proses perundingan penyelidikan atau pengkomersialan harta intelek universiti

Rujukan:

https://malaysianlitigator.com/2020/06/22/nondisclosure-agreement-when-to-use-it/ https://www kass com my/confidentialityagreement/

The role of a non-disclosure agreement on the protection of intellectual property rights, Chinara Gasimova, LL B , Baku State University, 2020 https://harperjames co uk/article/non-disclosureagreements-ndas-and-confidentiality-agreementsfaqs/

Ke Arah Pengkomersialan: Pengurusan Harta Intelek Harta Intelek yang Optimum, Memperkasa Pendapatan Institusi, Kamal Kormin, MyIPO, 2015 https://www.copperharbor.org/nda-agreementmalaysia/ https://dnh com my/latest-federal-court-caseemployees-obligations-of-confidentiality/ https://asklegal.my/p/private-and-confidentialmalaysia-breach-of-confidence

Restraint of Trade: Emerging Trends 2016 2 MLJ xlvii

TANGGUNGJAWAB BEKAS PEKERJA TERHADAP PERJANJIAN KERAHSIAAN

IKATAN KERAHSIAAN

AMIRAH NABILAH ISMAIL

Penolong Penasihat Undang-Undang UMT

PENDAHULUAN

Obligasi atau arahan untuk menjaga kerahsiaan dalam pekerjaan bukanlah suatu perkara yang asing. Seseorang yang diambil bekerja akan diminta untuk menandatangani aku janji kerahsiaan sama ada secara khusus melalui perjanjian kerahsiaan (Non-disclosure Agreement) atau obligasi tersebut dimasukkan dalam kontrak pekerjaannya. Bagi sesetengah syarikat atau agensi, seseorang pekerja itu dikehendaki menandatangani perjanjian kerahsiaan semasa melapor diri di tempat kerja Dalam konteks Universiti Malaysia Terengganu (UMT) pula, arahan menjaga kerahsiaan ini dimasukkan dalam kontrak perkhidmatan Perjanjian atau obligasi ini adalah bertujuan untuk melindungi kerahsiaan maklumat

syarikat atau agensi semasa berurusan dengan

pihak luar Maklumat-maklumat seperti data peribadi staf dan pelajar, kewangan, keputusan mesyuarat, harta intelek, inovasi dan idea

penyelidikan adalah sangat penting bagi institusi

pengajian tinggi seperti UMT Jika maklumatmaklumat tersebut tidak dilindungi, dikhuatiri akan menyebabkan penyalahgunaan oleh pihak yang tidak bertanggungjawab sekali gus memberikan kesan negatif kepada UMT

Adalah dimaklumi bahawa perjanjian kerahsiaan adalah bertujuan untuk mendapatkan jaminan kerahsiaan daripada seseorang pekerja sepanjang perkhidmatannya dengan syarikat atau agensi tersebut. Namun selepas seseorang pekerja itu berhenti atau tidak lagi berkhidmat di syarikat atau agensi terbabit, adakah perjanjian atau akujanji kerahsiaan tersebut masih mengikatnya?

Persoalan ini telah dirungkaikan dalam keputusan kes Dynacast (Melaka) Sdn Bhd & Ors v Vision Cast Sdn Bhd & Another [2016] 3 MLJ 417 yang telah dibuat oleh Mahkamah Persekutuan pada 16 Mei 2016 Kes ini melibatkan Encik Cheok, seorang pekerja yang memegang pelbagai jawatan peringkat tinggi dalam kumpulan syarikat Dynacast Beliau telah mula bekerja dari tahun 1980 sehingga 2002 15 bulan selepas peletakan jawatan beliau daripada kumpulan Dynacast, beliau telah menubuhkan satu syarikat yang bersaing dengan Dynacast Lanjutan daripada penubuhan syarikat tersebut, Dynacast telah menyaman Encik Cheok dan mendakwa bahawa beliau telah menyalahgunakan maklumat sulit kumpulan syarikat tersebut dengan tujuan untuk menganggu projek Dynacast yang sedang berjalan dan bersaing dengan kumpulan Dynacast Dynacast seterusnya cuba untuk menguatkuasakan perjanjian kerahsiaan yang telah ditandatangani oleh Encik Cheok semasa beliau masih menjadi pekerja Dynacast

Keputusan Mahkamah Persekutuan telah memihak kepada Encik Cheok. Dalam membuat keputusan ini, Mahkamah Persekutuan telah menjawab tiga persoalan penting yang dibangkitkan oleh pihakpihak.

Persoalan pertama: Adakah tanggungjawab seseorang pekerja untuk menjaga kerahsiaan organisasi itu kekal untuk selama-lamanya?

Dalam kes ini, perjanjian kerahsiaan yang telah ditandatangani Encik Cheok tidak menetapkan sebarang had masa Mahkamah memutuskan bahawa peruntukan sedemikian adalah sah kerana jika had masa ditetapkan, seseorang bekas pekerja itu boleh dengan sewenang-wenangnya mengeksploitasi maklumat sulit kerana apa yang perlu dibuat oleh pekerja tersebut hanyalah menunggu tempoh had masa bagi perlindungan maklumat sulit tersebut tamat, dan perkara ini bukanlah tujuan perjanjian perlindungan maklumat rahsia dibuat Tujuan perjanjian kerahsiaan adalah untuk menjaga maklumat sulit syarikat daripada terlepas ke pihak ketiga dan seterusnya akan mendatangkan kesan buruk kepada syarikat, sebagai contoh, syarikat berkemungkinan terlepas tender sesuatu projek

Mahkamah Persekutuan telah mengikuti keputusan mahkamah Australia yang mengiktiraf kewajipan melindungi maklumat rahsia kekal Oleh yang demikian, boleh disimpulkan bahawa tiada halangan untuk perjanjian kerahsiaan mengikat pihak-pihak yang menandatangani perjanjian tersebut secara kekal, termasuklah sekiranya pekerja tersebut telah berhenti daripada syarikat atau institusi berkenaan

Persoalan kedua: Adakah klausa kerahsiaan yang kekal menjadi tidak sah kerana menghalang perdagangan?

Mahkamah Persekutuan memutuskan bahawa meskipun perlindungan maklumat rahsia boleh menjadi kekal, namun demikian ianya masih tertakluk kepada prinsip undang-undang dan ekuiti lain yang mungkin terpakai seperti doktrin sekatan perdagangan. Seksyen 28, Akta Kontrak 1950 memperuntukkan bahawa mana-mana klausa yang menghalang perdagangan akan terbatal. Malangnya, Mahkamah Persekutuan enggan menjawab secara khusus persoalan sama ada perjanjian untuk tidak mendedahkan maklumat sulit “ semasa bekerja atau pada bila-bila masa selepas itu” adalah terbatal oleh Seksyen 28 Akta Kontrak 1950 kerana menghalang perdagangan.

Mahkamah Persekutuan memutuskan bahawa meskipun perlindungan maklumat rahsia boleh menjadi kekal, namun demikian ianya masih tertakluk kepada prinsip undangundang dan ekuiti lain yang mungkin terpakai seperti doktrin sekatan perdagangan. Seksyen 28, Akta Kontrak 1950 memperuntukkan bahawa mana-mana klausa yang menghalang perdagangan akan terbatal.

Walau bagaimanapun, Mahkamah tetap memberi amaran terhadap majikan yang menggunakan dakwaan samar-samar pelanggaran kerahsiaan untuk menyekat keupayaan bekerja bekas pekerja daripada bersaing

Memetik penghakiman Scott J dalam kes UK Balston Ltd v Headline Filters Ltd (1987) FRS 330, " penggunaan sekatan terhadap maklumat sulit bertujuan untuk menyekat pekerja-pekerja daripada menggunakan kemahiran dan pengalaman mereka untuk bersaing dengan bekas majikan mereka, pada pandangan saya, berpotensi berbahaya Ia mampu menjadikan satu bentuk perhambaan yang baru ”

Tuntasnya, sama ada sesuatu klausa itu terbatal kerana berada dalam "sekatan perdagangan" masih perlu ditentukan berdasarkan kes demi kes dan majikan juga tidak boleh menyekat pekerja-pekerja daripada terus mengembangkan bakat dan kerjaya masing-masing di tempat baru hanya kerana beliau telah menimba ilmu dan pengalaman di syarikat sebelumya

Persoalan ketiga: Keperluan untuk menyatakan perlanggaran kerahsiaan secara khusus

Tuntutan Dynacast dalam kes ini gagal kerana ia tidak menyatakan secara spesifik jenis maklumat sulit atau rahsia perdagangan yang didakwa disalahgunakan oleh Encik Cheok Dalam tuntutan undang-undang, adalah tidak mencukupi bagi majikan untuk mendakwa bahawa bekas pekerja telah "menyalahgunakan maklumat peribadi dan sulit" tanpa memberikan butiran yang mencukupi dan terperinci. Seorang bekas pekerja berhak mengetahui apakah maklumat peribadi dan sulit yang dikatakan telah disalahgunakan olehnya supaya beliau boleh mempertahankan diri terhadap tuntutan yang dikenakan terhadapnya.

Berdasarkan keputusan kes ini, majikan harus mengambil kira beberapa perkara apabila

berurusan dengan tanggungjawab kerahsiaan. Antaranya adalah, Mahkamah Persekutuan berpendapat bahawa tanggungjawab kerahsiaan pekerja adalah sangat bergantung kepada terma kontrak yang dipersetujui.

Pekerja yang mempunyai akses kepada maklumat sulit hendaklah dikehendaki menandatangani

perjanjian kerahsiaan (NDA) dan draf Perjanjian Kerahsiaan perlulah digubal mengikut kehendak syarikat dan undang-undang yang berkuatkuasa

Memandangkan kebolehkuatkuasaan NDA mungkin

berbeza dari satu bidang kuasa ke satu bidang kuasa, template NDA hendaklah sentiasa disemak dan mematuhi perspektif undang-undang tempatan

Tindakan menubuhkan perniagaan yang bersaing semata-mata bukanlah satu kesalahan undangundang, dan majikan tidak boleh menggunakan kewajipan kerahsiaan untuk menghalang persaingan.

KESIMPULAN

Akhir sekali, adalah penting untuk seseorang majikan dan pekerja tahu hak dan tanggungjawab masingmasing semasa menandatangani sesuatu perjanjian kerahsiaan. Pekerja perlulah mempunyai integriti yang tinggi untuk tidak menggunakan maklumat sulit syarikat sebelumya demi kepentingan syarikat baru dan mendatangkan kerugian besar buat syarikat sebelumnya Majikan pula perlulah mengenalpasti maklumat sulit apa yang telah disalahgunakan oleh bekas pekerja dan bagaimana ia mempengaruhi kerugian yang dialami oleh syarikat sebelum membuat sebarang tuntutan supaya pihak majikan mempunyai bukti yang kukuh di mahkamah

Rujukan:

https://rmc.upm.edu.my/upload/dokumen/2019040 5091417APA ITU NDA (050419).pdf

https://malaysianlitigator com/2020/06/22/nondisclosure-agreement-when-to-use-it/ https://www.mipa.org.my/pages.php?id=14

Selain itu, sekiranya berlaku pelanggaran kerahsiaan, majikan perlulah mengenal pasti dan mengkhususkan maklumat sulit yang dikatakan telah disalahgunakan Undang-undang membenarkan bekas pekerja menggunakan pengetahuan dan pengalaman mereka sendiri yang terkumpul selama bertahun-tahun dan ini termasuk bakal pelanggan, arah aliran harga dan maklumat pasaran yang berada dalam domain awam

Penggunaan pengetahuan dan pengalaman peribadi ini bukanlah pelanggaran kerahsiaan Perkara ini perlu diambil cakna oleh majikan supaya tidak membuat tuntutan melulu hanya kerana seseorang telah menggunakan ilmu dan pengalaman beliau semasa bekerja di syarikat atau organisasi terdahulu di tempat kerja baharu

Jika bekas pekerja telah menubuhkan perniagaan yang bersaing dengan syarikat majikan, majikan mesti menilai sama ada terdapat penyalahgunaan maklumat sulit oleh bekas pekerja dan jika terdapat bukti yang jelas, baru tindakan boleh diambil

https://dnh.com.my/latest-federal-court-caseemployees-obligations-of-confidentiality/ https://dnh com my/if-i-cant-have-you-nobodycan-applicability-of-non-compete-clauses-inemployment-contracts/

https://www legal500 com/developments/thoughtleadership/employment-non-disclosure-agreementswhat-employers-need-to-know/

https://www.hg.org/legal-articles/law-on-breachof-confidence-and-recourse-by-employers-againstemployees-in-malaysia-49023

https://www gannons co uk/insights/dutyconfidentiality-employment/

PERLINDUNGAN DATA PERIBADI: KENAPA ANDA PERLU CAKNA?

PENDAHULUAN

Dalam kepesatan teknologi hari ini, aliran maklumat juga semakin meningkatkan. Orang ramai tanpa teragak-agak berkongsi pelbagai data peribadi di media sosial dan lain-lain platform atas talian seperti e-shopping, e-hailing, online games dan sebagainya. Kita mungkin beranggapan perkongsian tersebut sebagai sesuatu yang perlu dan tidak merbahaya (harmless) Hakikatnya, data peribadi merupakan suatu komoditi berharga dan menjadi aset penting terutamanya kepada entiti perniagaan, parti politik, scammer dan penggodam siber.

Pada tahun 2018, dunia digemparkan dengan berita kebocoran data peribadi pengguna facebook yang telah dikutip secara tidak sah oleh firma analisis data, Cambridge Analytica, yang berpangkalan di London Data peribadi ini dikatakan telah digunakan untuk mendapat maklumat pengundi sewaktu pilihan raya Amerika Syarikat, seterusnya membantu kemenangan presiden Donald Trump pada tahun 2016. Malaysia juga turut mendapat tempias dalam skandal ini apabila dikatakan parti UMNO juga telah menggunakan perkhidmatan

Cambridge Analytica untuk membantu dalam proses pilihanraya umum 2013 yang dimenangi oleh Barisan Nasional Skandal kebocoran data peribadi ini telah menyebabkan facebook didenda sebanyak

£500,000 atau RM2 6 juta oleh Pesuruhjaya Maklumat Britain kerana gagal melindungi data penggunanya serta tidak telus mengenai bagaimana data tersebut boleh dituai melalui platformnya.

Pada Oktober 2019, sejumlah data peribadi staf akademik dan bukan akademik Universiti Malaya telah dibocorkan di internet selepas beberapa jam pautan pembayaran atas talian (e-bayar) milik universiti itu digodam Hampir 24,000 emel ID login dan kata laluan dipercayai daripada pautan pembayaran e-bayar itu telah dibocorkan Perbuatan tersebut menyebabkan maklumat gaji termasuk nama dan akaun bank individu, nombor cukai pekerja, nombor Kumpulan Wang Simpanan Pekerja, maklumat jabatan dan pangkat didedahkan kepada umum.

Manakala pada tahun 2020 pula, syarikat keselamatan siber India, Technisanct melaporkan lebih 300,000 butiran maklumat kad pembayaran seperti kad kredit dan debit, yang dipercayai milik beberapa bank terkemuka di enam negara Asia Tenggara iaitu Singapura, Malaysia, Indonesia, Thailand, Filipina dan Vietnam dijual di dalam pelbagai forum web gelap. Penemuan itu diperolehi ketika pasukan penganalisis ancaman Technisanct membuat penyelidikan untuk menganalisis ancaman terhadap sektor kewangan di Asia Tenggara. Pasukan Technisanct menganalisa 1136 nombor BIN bank dari enam negara itu, yang mana mereka menemui 319,669 maklumat kad termasuk nombor kad, nama pemegang kad, CVV, tarikh luput dan dalam beberapa kes membabitkan nombor PIN. Berdasarkan analisa, Filipina adalah negara yang mencatatkan jumlah tertinggi, sebanyak 172,828, diikuti Malaysia 37,145, Indonesia 35,354 dan Singapura 25,290.

ROSLINA GHAZALI Timbalan Penasihat Undang-Undang UMT

APA ITU DATA PERIBADI?

Pada 15 November 2013, Kerajaan Malaysia telah menguatkuasakan Akta Perlindungan Data Peribadi

2010 ("PDPA 2010") Tujuan PDPA 2010 dikanunkan adalah untuk mengawal selia pemprosesan data peribadi dalam transaksi komersial

PDPA 2010 juga memberikan takrifan khusus berkenaan data peribadi sensitif iaitu apa-apa maklumat berkaitan kesihatan atau keadaan fizikal dan mental seseorang subjek data, pendapat politiknya, kepercayaan agamanya termasuk pelakuan dan pernyataan pelakuan kesalahan oleh subjek data tersebut

PEMPROSESAN DATA PERIBADI

Pemprosesan data peribadi bermaksud apa-apa proses yang melibatkan aktiviti mengumpul, merekod, memegang atau menyimpan data termasuk apa-apa proses pengendalian lain seperti menyusun, mengubahsuai, mendapatkan kembali, menzahirkan, menggabung, membetulkan dan melupuskan data peribadi Bagi melindungi keselamatan data peribadi, PDPA 2010 telah menggariskan bahawa pemprosesan data peribadi hendaklah mematuhi tujuh (7) prinsip perlindungan data peribadi seperti yang ditetapkan dalam seksyen 5 dan diringkaskan dalam Jadual di bawah:

Prinsip Keterangan

(a)

(b)

Data peribadi ditakrifkan dalam seksyen 4, PDPA 2010 sebagai apa-apa maklumat yang berkenaan apa-apa transaksi komersial, yangsedang diproses secara keseluruhannya atau sebahagiannya melalui kelengkapan yang dikendalikan secara automatik sebagai tindak balas kepada arahan yang diberikan bagi maksud itu; direkodkan dengan niat bahawa ia sepatutnya diproses secara keseluruhannya atau sebahagiannya melalui kelengkapan itu; atau direkodkan sebagai sebahagian daripada sistem pemfailan yang berkaitan atau dengan niat bahawa ia sepatutnya menjadi sebahagian daripada sistem pemfailan yang berkaitan,

yang berhubungan secara langsung atau tidak langsung dengan seorang subjek data, yang dikenalpasti atau boleh dikenalpasti daripada maklumat itu dan maklumat lain dalam milikan seorang pengguna data, termasuk apa-apa data peribadi sensitif dan pernyataan pendapat tentang subjek data itu; tetapi tidak termasuk apaapa maklumat yang diproses bagi maksud suatu perniagaan pelaporan kredit yang dijalankan oleh sesuatu agensi pelaporan kredit di bawah Akta Agensi Pelaporan Kredit 2010

Secara ringkasnya data peribadi merujuk kepada apa-apa maklumat yang boleh menyebabkan seseorang individu itu (subjek data) dikenal pasti seperti nama, alamat, nombor kad pengenalan, gambar, tarikh lahir, nombor telefon, rakaman kamera litar tertutup, pekerjaan dan sebagainya

Am Pengguna data tidak boleh memproses data peribadi tanpa persetujuan subjek data Data peribadi yang dikumpulkan hendaklah tidak berlebihan daripada yang diperlukan.

Notis dan Pilihan Subjek data hendaklah dimaklumkan tentang tujuan data peribadinya diperlukan

Penzahiran

Keselamatan

Data peribadi tidak boleh didedahkan tanpa persetujuan subjek data dan data peribadi tidak boleh digunakan selain dari tujuan ianya dibenarkan

Pengguna data hendaklah mengambil langkah-langkah keselamatan bagi mengelakkan berlakunya kehilangan atau penyalahgunaan data peribadi

Penyimpanan

Data peribadi tidak boleh disimpan melebihi tempoh ianya diperlukan Pengguna data hendaklah memastikan data dilupuskan secara kekal apabila tidak lagi diperlukan.

Integriti Data

Pengguna data hendaklah memastikan data peribadi adalah tepat, terkini, tidak mengelirukan dan menepati tujuan data diproses

Akses

Subjek data berhak untuk mengakses data peribadinya dan boleh membuat apa-apa pembetulan yang sewajarnya.

PEMPROSESAN DATA PERIBADI SENSITIF

Selaras dengan prinsip am perlindungan data peribadi, pengguna data tidak boleh memproses data peribadi sensitif seseorang individu tanpa terlebih dahulu mendapat keizinan atau persetujuan individu berkenaan Selanjutnya seksyen 40(2), PDPA 2010 memperuntukkan syaratsyarat tambahan yang perlu dipatuhi oleh pengguna data

Pengguna data dibenarkan untuk memproses data peribadi sensitif jika data itu perlubagi tujuan pelaksanaan undang-undang; untuk melindungi kepentingan vital subjek data atau orang lain;

bagi maksud perubatan dan dilakukan oleh seorang profesional penjagaan perubatan;

bagi maksud berkaitan dengan apa-apa prosiding undang-undang;

bagi maksud mendapatkan nasihat undangundang;

bagi maksud membuktikan atau mempertahankan hak di sisi undang-undang;

bagi pentadbiran keadilan;

bagi menjalankan fungsi yang diberikan kepada mana-mana orang di bawah undangundang; dan

bagi apa-apa maksud lain yang difikirkan patut oleh Menteri.

Secara ringkasnya data peribadi merujuk kepada apa-apa maklumat yang boleh menyebabkan seseorang individu itu dikenal pasti seperti nama, alamat, nombor kad pengenalan, gambar, tarikh lahir, nombor telefon, rakaman kamera litar tertutup, pekerjaan dan sebagainya

HAK SUBJEK DATA

Hak-hak subjek data dinyatakan secara jelas dalam

Penggal 4, PDPA 2010 Kegagalan pengguna data untuk memberikan hak-hak yang terakru kepada subjek data seperti mana yang diperuntukkan dalam PDPA 2010 merupakan suatu kesalahan, dan jika sabit kesalahan, pengguna data boleh dikenakan denda tidak lebih RM100,000 00 atau

penjara tidak lebih satu tahun atau kedua-duanya sekali

Rangkuman hak-hak subjek data dijelaskan melalui Rajah berikut:

Hak untuk diberitahu sama ada data peribadinya diproses oleh pengguna data

Hak untuk mengakses data peribadinya

Hak untuk membetulkan data peribadinya

Hak untuk menarik balik kebenaran memproses data peribadinya

Hak untuk menghalang pemprosesan data peribadi yang boleh menyebabkan kerosakan atau distres

Hak untuk menghalang pemprosesan data peribadi bagi maksud pemasaran langsung

Mana-mana individu yang merasakan bahawa data peribadinya telah diproses secara tidak benar atau telah melanggar mana-mana peruntukan PDPA 2010, boleh membuat aduan kepada Pesuruhjaya

Data Perlindungan Data Peribadi PDPA 2010 walau bagaimanapun tidak memperuntukkan secara spesifik hak subjek data untuk menuntut gantirugi daripada pengguna atau pemproses data

LIMITASI PDPA 2010

PDPA 2010 hanya melindungi data peribadi yang digunakan dalam transaksi komersial PDPA 2010 adalah berguna dalam pengurusan data peribadi yang melibatkan urusan perbankan, e-dagang, jualan langsung dan lain-lain platform perniagaan Namun data peribadi juga diproses untuk transaksi bukan komersial seperti media sosial, soal selidik, cookies dan sebagainya Dalam transaksi bukan komersial seperti ini, data peribadi yang diproses tidak akan dilindungi sewajarnya

PDPA 2010 juga tidak terpakai kepada Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri Oleh itu apa-apa data peribadi yang diproses oleh mana-mana agensi Kerajaan Persekutuan atau Kerajaan Negeri tidak akan tertakluk kepada obligasi untuk mematuhi prinsip perlindungan data peribadi seperti yang dibincangkan di atas. Walaupun

Kerajaan sentiasa memberi jaminan bahawa data peribadi yang diproses oleh Kerajaan berada dalam keadaan baik dan selamat, namun beberapa cubaan menggodam sistem maklumat Kerajaan serta berita kebocoran data peribadi yang tular telah menimbulkan kegusaran umum.

KESAN PENCEROBOHAN DATA PERIBADI

Pencerobohan atau kebocoran data peribadi boleh memberi kesan bukan sahaja kepada subjek data tetapi juga kepada pengguna data atau organisasi yang menguruskan pemprosesan data peribadi Dalam era teknologi ini, walaupun terdapat kawalan keselamatan yang ketat, aktiviti menggodam dan menceroboh data juga semakin berleluasa

KESAN KEPADA INDIVIDU/ORGANISASI

Kecurian Identiti. Identiti individu yang dicuri digunakan untuk tujuan jenayah atau apa-apa tujuan yang tidak bermoral

Kerugian Kewangan. Data peribadi yang diperolehi digunakan untuk tujuan fraud atau scam bagi mendapatkan wang daripada individu/organisasi

Buli Siber. Penceroboh menggunakan data peribadi individu untuk melakukan buli siber dengan mengganggu privasi individu.

Imej dan Reputasi. Data peribadi terutamanya data sensitif digunakan untuk menjejaskan imej atau reputasi seseorang individu atau organisasi

Gangguan Pemasaran. Individu menerima promosi pemasaran yang tidak dikehendaki sama ada melalui telefon atau emel

KESIMPULAN

Walaupun PDPA 2010 mempunyai kelemahan, namun penggubalan akta ini menunjukkan komitmen Kerajaan untuk menjaga keselamatan data peribadi rakyat Malaysia agar tidak dimanupulasi atau digunakan oleh pihak-pihak berkepentingan dalam transaksi komersial tanpa kawalan atau sekatan yang sewajarnya

Dalam kes, Genting Malaysia Bhd v. Pesuruhjaya

Perlindungan Data Peribadi & Ors. 2022 [2022] 11

MLJ, pihak Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) telah mengarahkan pihak Genting Malaysia (pemohon) untuk menyerahkan semua maklumat berkaitan pelanggan pemohon, terutamanya mereka yang telah memperoleh kad keahlian di bawah Genting Rewards Loyalty Programme dan meminta butiran individu yang telah menang atau kalah di kasino pemohon Tujuan arahan tersebut adalah supaya LHDN dapat menilai semula jumlah cukai yang patut dikenakan ke atas pemohon Pemohon enggan menyerahkan maklumat yang dipohon oleh LHDN kerana ianya bercanggah dengan peruntukan PDPA 2010 Y A Hakim Noorin Badarudin dalam keputusannya menyatakan bahawa Pesuruhjaya Perlindungan Data Peribadi dan LHDN telah mengabaikan kewajipan berkanun yang diamanahkan kepada mereka oleh Parlimen untuk melindungi data peribadi pelanggan pemohon dan dalam menangani isu sebenar dalam kes ini Responden telah bertindak ultra vires dan tidak rasional dengan cara yang tidak akan dilakukan oleh pihak berkuasa lain

Berdasarkan keputusan kes di atas, bolehlah disimpulkan bahawa undang-undang sedia ada mampu untuk melindungi data peribadi dalam transaksi komersial Walaupun ada cubaan daripada agensi yang berkepentingan untuk mendapat faedah daripada kelompongan perundangan sedia ada, keputusan Mahkamah masih memihak kepada keperluan pematuhan kepada PDPA 2010

Rujukan:

Akta Perlindungan Data Peribadi: Satu Tinjauan, Fadhilah Abdul Ghani et al, 2021, Jurnal Dunia Pengurusan

Tinjauan Awal terhadap Konsep Data Peribadi kesihatan, Nazura Abdul Manap et al, 2020, JUUM Personal Data Protection Act 2010: Taking the First Steps towards Compliance, 2015, Journal of Management & Muamalah;

Perlindungan Data Peribadi Malaysia, Nor Fadzlina Nawi, Buletin ACIS

https://www azmilaw com/insights/six-6-thingsyour-business-need-to-know-on-personal-dataprotection-in-malaysia/

https://www.dataguidance.com/notes/malaysiadata-protection-overview

https://www enisa europa eu/topics/dataprotection/personal-data-breaches

SISIPAN KES UNDANG-UNDANG

FAKTA KES

Responden dan seorang yang bernama Prem Kumar telah ditangkap dan dua telefon bimbit, setiap satu telah didaftarkan di bawah nama Responden dan Prem Kumar telah dirampas Beberapa imej telah dijumpai dalam telefon bimbit Prem Kumar dan imejimej tersebut amat sama dengan kertas soalan UPSR sebenar untuk subjek Bahasa Tamil Penulisan 037, Sains 018/1, Matematik 035/2, Matematik 015/1 dan Bahasa Tamil Pemahaman 036 Imej-imej tersebut telah dikongsi melalui grup WhatsApp termasuk komunikasi dari telefon Responden PW12 telah dilantik oleh Menteri Pendidikan Malaysia sebagai pegawai pengkelas dan mengarahkan agar kertas-kertas soalan UPSR 2014 diklasifikasikan sebagai "SULIT" Responden telah dituduh dengan lima (5) pertuduhan di bawah seksyen 8(1)(c)(iii)

Akta Rahsia Rasmi 1972

Mahkamah Sesyen memutuskan bahawa pendakwaan telah gagal untuk membuktikan kes prima facie dan akhirnya, Responden telah dilepas dan dibebaskan di penutup kes pendakwaan

Mahkamah Tinggi juga telah menolak rayuan perayu, justeru perayu sekali lagi merayu ke Mahkamah

Rayuan Isu yang perlu ditentukan oleh Mahkamah

Rayuan adalah sama ada kertas peperiksaan UPSR

2014 yang terakhir menurut lima pertuduhan tersebut adalah rahsia rasmi

KEPUTUSAN

Mahkamah Rayuan membenarkan rayuan dan mengetepikan perintah-perintah Mahkamah Sesyen dan Mahkamah Tinggi; dan memerintahkan Responden memasuki pembelaannya lima (5) pertuduhan tersebut

ALASAN PENGHAKIMAN

YAA HMR Vernon Ong (majoriti) dalam penghakiman bertulisnya memutuskan seperti berikut:

Suatu dokumen yang telah diklasifikasikan termasuklah apa-apa maklumat dan bahan yang terkandung dalam draf awal dokumen tersebut, yang mana kandungannya adalah rahsia rasmi selepas dokumen tersebut diklasifikasikan, dan rahsia rasmi yang berkait dengan apa-apa maklumat dan bahan semua draf seterusnya termasuklah versi terakhir dokumen tersebut Untuk memutuskan sebaliknya akan memerlukan pegawai awam yang mengesahkan untuk mengklasifikasikan setiap draf dokumen termasuk versi akhir dokumen itu Ini merupakan suatu yang mustahil selanjutnya jika draf dan versi akhir tidak diklasifikasikan secara berasingan, maka maklumat dan bahan dalam draf berikutnya dan akhir tidak akan dilindungi sebagai rahsia rasmi

Oleh itu, ia tidak perlu untuk diklasifikasikan setiap versi kertas peperiksaan UPSR Adalah jelas bahawa kertas peperiksaan UPSR bertujuan untuk diklasifikasikan dan bahawa pengklasifikasian tersebut termasuklah maklumat dan bahan dalam draf awal dan berikutnya dan versi terakhir kertas peperiksaan UPSR Oleh itu, kertas UPSR yang terakhir adalah rahsia rasmi

Oleh itu, hakim perbicaraan dan hakim Mahkamah Tinggi telah salah arah dari segi undang-undang dan fakta Berdasarkan keseluruhan keterangan, terdapat keterangan yang mencukupi untuk membuktikan kes prima facie ke atas semua lima pertuduhan tersebut

PUBLIC PROSECUTOR V. SUBBARAU @ KAMALANATHAN [2017] 6 MLJ 434

Pejabat Penasihat Undang-Undang

Aras 2, Bangunan Canselori, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu

2022

©

Hak Cipta Terpelihara

SIDANG REDAKSI

PENAUNG

Prof. Dato' Dr. Mazlan Abd Ghaffar, FAsc. vc@umt edu my

PENASIHAT

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar fahirah.mokhtar@umt.edu.my

KETUA PENGARANG

Roslina Ghazali roslina.ghazali@umt.edu.my

PENGARANG

Muhammad Hafizuddin Zakaria m.hafizuddin@umt.edu.my

Amirah Nabilah Ismail a nabilah@umt edu my

PENYELARAS BAHAN

Azmi Che Pa ainzaminya@umt.edu.my

Laila Mamat achik@umt.edu.my

Noor Akmal Mamat@Aziz noor.akmal@umt.edu.my

KANDUNGAN

Dari Meja Penasihat Undang-Undang Perutusan Naib Canselor

Proses Penggubalan Undang-Undang di Malaysia

Badan Kehakiman Malaysia

13

Mahkamah Syariah dan Cabarannya di Malaysia

17

Doktrin Pengasingan Kuasa: Aplikasi Semak dan Bincang

21

Sisipan Kes Undang-Undang

Penulisan artikel di dalam Legal Buzz ini hanyalah sebagai panduan umum sahaja dan bukan suatu penasihatan undang-undang yang muktamad Pandangan atau pendapat yang dinyatakan oleh pengarang adalah milik pengarang sahaja, dan tidak menggambarkan pandangan atau pendapat UMT atau PPUU Buletin ini diedarkan tanpa menjejaskan hak harta intelek milik UMT Sebarang pengeluaran semula, penduaan atau pengubahan buletin ini, dalam apa jua bentuk atau cara, sama ada sebahagian atau keseluruhannya, adalah tidak dibenarkan dan dilarang sama sekali UMT juga melarang penggunaan buletin ini dan semua atau mana-mana kandungannya di sini, untuk penjualan, keuntungan komersial dan/atau peribadi

© 2023 Hak Cipta Terpelihara

DARI MEJA PENASIHAT UNDANG-UNDANG

Assalamualaikum w b t dan salam sejahtera

Alhamdulillah, di atas rahmat dan kasih-sayangNya, akhirnya kita berjaya sampai ke penghujung tahun 2022 Pelbagai peristiwa yang dilalui pada tahun ini pastinya menjadi panduan, cabaran dan kenangan yang akan mencorakkan kehidupan kita di masa kini dan akan datang

Tahun ini sekali lagi perubahan besar berlaku di negara kita Malaysia yang tercinta Setelah berjaya mengharungi kemelut pandemik COVID-19 dan kehidupan seharian hampir kembali normal, fokus rakyat Malaysia kemudiannya dialihkan kepada agenda kestabilan politik negara Pilihan Raya Umum ke-15 (PRU15) yang diadakan pada 19 November 2022 lalu telah membentuk Kerajaan Malaysia yang baharu

PRU15 mencipta sejarah tersendiri apabila buat pertama kalinya rakyat Malaysia berusia 18 - 20 tahun turut layak keluar mengundi dan keputusan pilihanraya pada kali ini menyaksikan tiada satu parti politik yang mempunyai cukup kerusi majoriti bagi membentuk kerajaan sehingga menyebabkan parlimen tergantung ("hung parliament"). Akhirnya atas titah nasihat Yang di-Pertuan Agong AlSultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah, "Kerajaan Perpaduan" ditubuhkan dan YAB Dato' Seri Anwar Ibrahim dilantik menjadi Perdana Menteri Malaysia yang ke-10 pada 24 November 2022.

Perkembangan politik semasa ini memberikan idea kepada kami untuk menulis secara ringkas mengenai sistem perundangan Malaysia yang menjadi asas kepada pembentukan kerajaan dan memainkan peranan penting dalam memastikan keharmonian dan ketenteraman dalam negara ini.

Kami cuba meluaskan pengetahuan para pembaca mengenai perkara asas dalam perundangan Malaysia seperti bagaimana sesuatu undangundang digubal, jenis-jenis mahkamah yang terdapat di Malaysia serta bidang kuasa dan hierarkinya masing-masing, perbezaan undangundang sivil dan syariah serta prinsip pengasingan kuasa yang mengasingkan kuasa eksekutif, legislatif dan kehakiman Kami cuba mengulas kesemua topik ini dalam bahasa santai agar lebih mudah difahami oleh para pembaca

Lebih istimewa lagi, staff sokongan PPUU yang baru dianugerahkan Sijil Eksekutif Undang-Undang daripada UKM pada bulan Januari 2022 yang lalu turut menyumbangkan artikel dalam penerbitan kali ini Inisiatif yang ditunjukkan oleh staff ini adalah sangat baik dan sebagai Ketua Jabatan, saya sangat berbangga dengan gaya penulisan yang ditunjukkan

Semoga penulisan kami kali ini dapat memberikan input segar untuk dicerakin oleh para pembaca dalam memahami sistem perundangan di Malaysia.

Selamat membaca!

Salam hormat,

Dr. Fahirah Syaliza Mokhtar

"Profesional, Berwibawa, Berintegriti"

PERUTUSAN NAIB CANSELOR

Bismilahirahmanirrahim.

Assalamualaikum w.b.t dan salam sejahtera.

Pertama sekali setinggi-tinggi rasa kesyukuran saya rafakkan ke hadrat Ilahi, kerana dengan ehsan dan izinNya, dapat saya sekali lagi mencoretkan sedikit ingatan di ruangan kecil Legal Buzz ini.

Warga UMT yang dikasihi, PRU15 yang berlangsung November lalu telah mengubah lanskap politik dan kepimpinan pemerintahan negara kita. Pertukaran kerajaan sama ada melalui kuasa rakyat dalam pilihan raya atau akibat hilang kepercayaan dalam kalangan wakil rakyat adalah perkara lumrah dalam sistem demokrasi berparlimen

Namun sebagai penjawat badan berkanun, kesetiaan hendaklah sentiasa diberikan kepada kerajaan yang memerintah Ini sejajar dengan akujanji perkhidmatan yang ditandatangani oleh semua pegawai apabila memulakan perkhidmatan di UMT iaitu memberikan taat setia yang tidak berbelah bagi kepada Yang di-Pertuan Agong, negara, kerajaan dan UMT

Perkara ini mustahak untuk saya tegaskan kerana setiap kali berlaku perubahan kerajaan atau pertukaran Menteri, akan berlaku pindaan kepada dasar sedia ada atau pengenalan dasar baharu UMT sebagai sebuah universiti awam pastinya bertanggungjawab untuk mematuhi dan melaksanakan dasar-dasar berkaitan pendidikan tinggi negara Justeru, sokongan padu daripada semua warga adalah penting bagi memastikan dasar-dasar kerajaan yang berkaitan dapat dilaksanakan dengan jayanya

Penulisan mengenai sistem perundangan di Malaysia dalam Legal Buzz edisi kali ini, pada saya sangat kena pada masanya. Pelbagai informasi politik dan undang-undang disogokkan kepada masyarakat melalui media sosial. Banyak sekali daripada informasi tersebut tidak bersandarkan fakta yang benar dan bertentangan dengan prinsip undang-undang yang berkuatkuasa. Bagi pembaca yang tidak mempunyai pengetahuan atau latar belakang undang-undang, pasti sukar untuk menyaring kebenaran informasi tersebut. Justeru, diharapkan warga UMT dapat memanfaatkan penulisan daripada pegawai-pegawai PPUU ini. Saya pasti mereka semua telah menghabiskan banyak masa untuk membuat kajian dan mentelaah buku-buku perundangan bagi menghasil artikel yang mudah untuk difahami oleh semua warga UMT

Akhir sekali, di kesempatan ini, saya ingin mengucapkan setinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih kepada warga UMT di atas khidmat cemerlang yang diberikan pada tahun 2022 Saya mendoakan agar UMT dan semua warganya akan lebih berjaya dan cemerlang pada tahun 2023

Sekian, terima kasih

"Terokaan Seluas Lautan Demi Kelestarian Sejagat"

#UMTsohor

#wargaUMTcemerlang

Prof. Dato' Dr. Mazlan Abd Ghaffar, FASc

Naib Canselor

Universiti Malaysia Terengganu

PROSES PENGGUBALAN UNDANG-UNDANG DI MALAYSIA

AMIRAH NABILAH ISMAIL

Penolong Penasihat Undang-Undang UMT

PENDAHULUAN

Undang-undang adalah satu komponen penting untuk mentadbir sesebuah negara Ianya berperanan sebagai satu panduan bagi pemerintah untuk mentadbir dan panduan kepada rakyat untuk menjalani kehidupan di sesebuah negara Sebelum kedatangan British, Tanah Melayu diperintah berdasarkan pemerintahan beraja di mana raja memerintah berdasarkan undangundang dan peraturan yang digubal Pada zaman British, raja terus diterima sebagai pemerintah berdaulat Kini, Perlembagaan Persekutuan merupakan undang-undang tertinggi di Malaysia Terdapat dua asas pembentukan Perlembagaan Persekutuan iaitu Undang-Undang Negeri Melayu dan Undang-Undang Inggeris

Kemudian pada tahun 1946 berlaku penggubalan undang-undang di Negeri-Negeri Selat (NNS), Negeri-negeri Melayu Bersekutu (NNMB) dan Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu (NNMTB) Undang-Undang NNS digubal oleh Majlis Undangan Negeri manakala undang-undang di NNMB digubal oleh Majlis Persekutuan dan undang-undang di NNMTB digubal oleh Majlis Negeri

Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 merupakan titik penting pembentukan sebuah Persekutuan yang terdiri daripada negeri-negeri Melayu, Melaka dan Pulau Pinang Antara kandungan yang terdapat dalam Persekutuan Tanah Melayu termasuklah pentadbiran, kuasa raja Melayu, perundangan dan kewarganegaraan Memasuki tahun 1957, terbentuknya suruhanjaya perlembagaan dikenali sebagai Suruhanjaya Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu atau Suruhanjaya Reid. Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957 disesuaikan dengan model Westminster diambil dari Britain dan berkuat kuasa sejurus selepas kemerdekaan pada 31 Ogos 1957. Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957 diperkenalkan dan menjadi asas kepada pembentukan negara Malaysia pada hari ini. Perlembagaan inilah menjadi dasar kepada sistem Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen.

Sejarah penggubalan Perlembagaan Persekutuan bermula pada tahun 1877 hingga tahun 1957. Mesyuarat pertama Majlis Negeri Perak pada tahun 1877 yang dipengerusikan oleh Raja Muda Yusuf menjadi titik permulaan kepada pembentukan undang-undang Malaysia. Majlis Negeri Perak berperanan menggubal undang-undang negeri Perak dan seterusnya semua Majlis Negeri di negeri Melayu yang lain turut mengikuti langkah ini.

Memandangkan Perlembagaan Persekutuan merupakan undang-undang tertinggi, maka semua undang-undang yang dibuat perlulah selaras dengan Perlembagaan Persekutuan untuk menjamin keabsahan undang-undang tersebut. Bab 5 Tatacara Perundangan Perlembagaan Persekutuan telah menetapkan peraturan tertentu yang perlu dipatuhi oleh Parlimen semasa membuat undangundang. Sebelum proses penggubalan undangundang dikupas, konsep Parlimen akan dihuraikan terlebih dahulu.

PARLIMEN

Parlimen adalah badan perundangan tertinggi yang diberi kuasa menggubal dan meluluskan undangundang pada peringkat persekutuan Parlimen akan kekal untuk 5 tahun dari tarikh mesyuaratnya yang pertama Pembentukan Parlimen Malaysia mengandungi tiga komponen utama iaitu Yang diPertuan Agong (YDPA), Dewan Negara dan Dewan Rakyat

YDPA adalah komponen paling utama dalam Parlimen Malaysia Baginda mempunyai kuasa untuk memanggil, membatal dan membubarkan Parlimen Dalam menjalankan kuasa-kuasa ini, baginda mendapat nasihat daripada Jemaah Menteri

Fungsi utama Dewan Negara adalah untuk membahaskan rang undang-undang dengan lebih terperinci dan membincangkan perkara-perkara yang berkaitan kepentingan umum Manakala Dewan Rakyat pula adalah satu majlis khas untuk rakyat menyuarakan hasrat dan pendapat serta mendapatkan pembelaan menerusi wakil-wakil mereka Kedua-dua Majlis Parlimen iaitu Dewan Negara sebagai Majlis tertinggi dan Dewan Rakyat sebagai majlis khas untuk rakyat, mempunyai peranan penting dalam proses perundangan

PROSES PENGGUBALAN UNDANG-UNDANG

Apabila seseorang Menteri bercadang untuk membentangkan rang undang-undang di Parlimen, maka beliau perlu memulakan langkah dengan merangka dasar-dasar berkaitan rang undangundang tersebut dan seterusnya mengadakan rundingan dengan Jabatan Peguam Negara, Perbendaharaan dan jabatan-jabatan kerajaan yang berkaitan. Jabatan Peguam Negara mempunyai tanggungjawab untuk menyediakan draf rang undang-undang tersebut dan apabila draf tersebut diluluskan oleh Jemaah Menteri maka ia akan dibentangkan oleh Menteri berkenaan di dalam kedua-dua Majlis Parlimen.

Rang undang-undang tersebut akan melalui empat peringkat sebelum ia diluluskan iaitu bacaan kali pertama, bacaan kali kedua, peringkat jawatankuasa dan bacaan kali ketiga Kebanyakkan undang-undang hanya memerlukan sokongan majoriti mudah untuk diluluskan Namun, dalam beberapa keadaan seperti pemindaan perlembagaan, majoriti dua pertiga adalah diperlukan Setelah Dewan Rakyat meluluskan rang undang-undang itu, ianya akan dihantar ke Dewan Negara dan proses tiga bacaan yang dinyatakan sebelum ini akan dilakukan sekali lagi

"Apabila seseorang Menteri bercadang untuk membentangkan rang undangundang di Parlimen, maka beliau perlu memulakan langkah dengan merangka dasar-dasar berkaitan rang undang-undang tersebut dan seterusnya mengadakan rundingan dengan Jabatan Peguam Negara, Perbendaharaan dan jabatan-jabatan kerajaan yang berkaitan."

Peringkat 1: Bacaan Kali Pertama

Proses ini adalah untuk Menteri memperkenalkan rang undang-undang yang hendak dibentangkan kepada semua ahli Dewan Rakyat Setiausaha Dewan Rakyat akan membacakan tajuk ringkas rang undang-undang tersebut dan Menteri akan mengumumkan masa untuk Bacaan Kali Kedua dan Bacaan Kali Ketiga kepada ahli Dewan Rakyat Tiada perbahasan akan dilakukan di peringkat ini

Peringkat 2: Bacaan Kali Kedua

Pada peringkat ini, perbincangan dan perbahasan akan dilakukan oleh ahli-ahli yang berhormat. Peringkat ini amat penting dalam proses membuat undang-undang kerana ahli-ahli Dewan Rakyat akan membahaskan rang undang-undang tersebut dengan terperinci dengan mengambil kira aspek kebaikan, keburukan, kesan dan pengaruh undangundang berkenaan kepada rakyat dan negara. Sekiranya rang undang-undang yang diperkenalkan ini akan memberikan apa-apa kesan buruk terhadap rakyat di sesuatu kawasan, maka wakil rakyat dari kawasan tersebut perlu berkeras dan lantang dalam perbahasan untuk menolak pelaksanaan rang undang-undang tersebut.

Menteri bertanggungjawab untuk menerangkan dan menjelaskan sebarang pertanyaan yang diajukan oleh wakil-wakil rakyat mengenai rang undangundang yang diperbahaskan. Persoalan yang diajukan dan perbahasan yang dibuat akan dapat membuka mata semua ahli Dewan Rakyat berkenaan implikasi pelaksanaan rang undangundang tersebut. Undian akan dibuat di peringkat ini dan sepertimana yang telah dinyatakan sebelum ini, tertakluk kepada rang undang-undang yang dibahaskan itu, sokongan majoriti mudah atau majoriti dua per tiga diperlukan untuk kelulusan rang undang-undang tersebut Selesai peringkat ini, rang undang-undang berkenaan akan dibincang di peringkat jawatankuasa

"Pada peringkat ini, perbincangan dan perbahasan akan dilakukan oleh ahli-ahli yang berhormat.

Peringkat ini amat penting dalam

proses membuat undang-undang

kerana ahli-ahli Dewan Rakyat akan

membahaskan rang undang-undang

tersebut dengan terperinci dengan mengambil kira aspek kebaikan, keburukan, kesan dan pengaruh undang-undang berkenaan kepada rakyat dan negara"

Peringkat 3: Jawatankuasa

Di peringkat ini, fasal-fasal yang terkandung dalam rang undang-undang akan disemak secara terperinci mengikut urutan dan susunannya oleh satu jawatankuasa Jawatankuasa ini mempunyai kuasa untuk membuat pindaan ke atas rang undang-undang jika didapati rang undang-undang tersebut perlu dipinda Semakan di peringkat

jawatankuasa akan memastikan fasal-fasal di dalam rang undang-undang berada dalam keadaan teratur dan sesuai untuk dilaksanakan di Malaysia Peringkat ini memberikan peluang kepada Jawatankuasa untuk membincangkan lagi berkenaan rang undang-undang tersebut dan memberikan ruang untuk apa-apa cadangan pindaan terhadap rang undang-undang tersebut secara tidak formal

Jawatankuasa meliputi semua anggota Dewan Jawatankuasa perbekalan Jawatankuasa pilihan

Rang undang-undang yang telah disemak oleh jawatankuasa akan dibaca semula oleh Menteri yang berkenaan kepada ahli-ahli Dewan Rakyat untuk mendapatkan kelulusan Dewan tersebut Setelah Dewan Rakyat selesai meluluskan rang undang-undang tersebut, ianya akan dibentangkan di Dewan Negara

DEWAN NEGARA

Rang undang-undang yang telah diluluskan di Dewan Rakyat kemudiannya akan dibahas oleh Dewan Negara dan akan dibaca untuk kali pertama, kedua dan ketiga sebelum diluluskan

Sekiranya terdapat cadangan pindaan terhadap rang undang-undang tersebut oleh Dewan Negara, Dewan Rakyat boleh menerima atau menolak cadangan tersebut Jika Dewan Rakyat menolak cadangan tersebut, satu laporan akan dihantar ke Dewan Negara dan Dewan Negara akan mempertimbangkan samada untuk menerima penolakan cadangan pindaan atau masih bertegas dengan cadangan pindaan tersebut

Jika Dewan Negara masih bertegas dengan cadangan pindaannya namun Dewan Rakyat menolak, maka Perkara 68 Perlembagaan Persekutuan akan digunapakai yang memperuntukkan bahawa Dewan Negara tidak mempunyai kuasa untuk menolak sesuatu rang undang-undang yang telah diluluskan oleh Dewan Rakyat.

Terdapat tiga jenis jawatankuasa iaitu:

Peringkat 4: Bacaan Kali Ketiga

Your paragraph text

PERKENAN YDPA

Rang undang-undang yang telah diluluskan oleh

Dewan Negara akan dipersembahkan ke bawah

Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda YDPA untuk persetujuan baginda. Rang undang-undang secara rasminya menjadi undang-undang selepas diperkenankan oleh YDPA.

Selaras dengan Perkara 66(4) Perlembagaan Persekutuan, YDPA hendaklah memperkenankan rang undang-undang tersebut dengan menyebabkan Mohor Besar dicapkan pada rang undang-undang itu dalam masa tiga puluh hari selepas rang undang-undang itu dikemukakan kepadanya

Walau bagaimanapun, sekiranya rang undangundang tersebut tidak diperkenankan oleh YDPA dalam masa tiga puluh hari itu, berdasarkan Perkara 66(4A) Perlembagaan Persekutuan, rang undang-undang tersebut akan menjadi undangundang seolah-olah YDPA telah memperkenankannya

Peruntukan Perkara 66(4A) merupakan pindaan pada tahun 1994 bertujuan untuk memastikan agar suatu rang undang-undang itu tidak mengambil masa yang terlalu lama untuk menjadi undangundang setelah diluluskan oleh kedua-dua Majlis Parlimen dan disembahkan untuk diperkenankan oleh YDPA Peruntukan ini juga tidak sewajarnya dilihat menggugat kemuliaan Raja-Raja tetapi memaktubkan prinsip yang dipersetujui iaitu kedaulatan rakyat dan kewibawaan institusi legislatif mewakili kehendak rakyat

PEWARTAAN UNDANG-UNDANG

Sesuatu undang-undang hanya akan berkuatkuasa setelah ianya disiarkan dalam Warta Hal ini supaya rakyat sedar akan penguat kuasaan sesuatu undang-undang dan akan bertindak sewajarnya selaras dengan peruntukan undang-undang baharu tersebut

Seksyen 19 (1), Akta Tafsiran 1948 dan 1967 memperuntukkan bahawa permulaan kuat kuasa hendaklah pada tarikh yang diperuntukkan Akta atau jika tiada tarikh diuntukkan, sehari selepas tarikh ianya disiarkan dalam Warta.

"Warta" ditakrifkan oleh Akta Tafsiran 1948 dan 1967 sebagai Warta rasmi Persekutuan yang disiarkan dalam bentuk elektronik atau bentuk lain oleh perintah Kerajaan dan termasuk mana-mana Warta rasmi oleh Kerajaan Negeri.

KESIMPULAN

Perlembagaan Persekutuan hanya menggariskan tatacara mengenai bagaimana sesuatu undangundang itu dibuat Penentuan mengenai undangundang apakah yang perlu digubal dan dikuatkuasakan diputuskan oleh ahli-ahli Parlimen berdasarkan polisi atau manisfeto kerajaan yang memerintah Oleh itu ahli-ahli Parlimen yang dipilih oleh rakyat perlu memainkan peranan penting semasa proses perbahasan rang undang-undang agar hak dan kepentingan rakyat terjamin

Rujukan:

Noor Aziah Mohd Awal, 2013, Pengenalan Kepada Sistem Perundangan Malaysia

Shaikh Salim Bin Shaikh Salleh, 2003, Sistem Undang-Undang Di Malaysia

Lee Mei Pheng, 2000, General Principles of Malaysia

Law

https://ppuu.upm.edu.my/upload/dokumen/201807

26121014NOTA 4 PEMBUATAN PERUNDANGAN.pdf

http://mpi my/wp/wpcontent/uploads/2012/03/M

emahami-Perlembagaan-Persekutuan pdf

https://www malaysiakini com/letters/567205

https://www.bharian.com.my/kolumnis/2017/02/2

45951/selami-sejarah-perundangan-perlembagaan

BADAN KEHAKIMAN BADAN KEHAKIMAN MALAYSIA MALAYSIA

PENGENALAN

Badan kehakiman di Malaysia mempunyai dua peringkat iaitu mahkamah atasan (superior courts) dan mahkamah bawahan (subordinate courts)

Mahkamah atasan ditubuhkan di bawah Bab IX

Perlembangan Persekutuan dan terdiri daripada mahkamah-mahkamah berikut:

Mahkamah Persekutuan;

Mahkamah Rayuan; dan

Mahkamah Tinggi

Selain daripada mahkamah atasan, Perlembagaan Persekutuan juga menubuhkan Mahkamah Khas untuk Yang Di-pertuan Agong ("YDPA") dan Raja-Raja

Melayu

Perlembagaan Persekutuan juga memberi kuasa kepada Parlimen untuk menggubal undang-undang untuk menubuhkan mahkamah bawahan seperti

Mahkamah Sesyen dan Mahkamah Majistret (yang juga dikenali sebagai "mahkamah rendah") dan mahkamah-mahkamah bagi tujuan khas seperti

Mahkamah Perusahaan, Mahkamah Tentera, Mahkamah Kanak-Kanak dan Mahkamah Anak Negeri (bagi Sabah dan Sarawak)

Walau bagaimanapun, mahkamah atasan dan mahkamah-mahkamah lain yang ditubuhkan melalui

Akta Parlimen tidak boleh memutuskan kes-kes yang hanya boleh didengar oleh Mahkamah Syariah

Mahkamah Syariah terletak di bawah kuasa negeri dan mempunyai kuasa seperti yang ditetapkan

Enakmen Negeri masing-masing

Struktur dan hierarki mahkamah-mahkamah di Malaysia adalah seperti yang ditunjukkan dalam rajah di bawah:

Mahkamah atasan mempunyai bidang kuasa untuk memastikan semua pihak termasuk Eksekutif, NegeriNegeri, Parlimen, pihak berkuasa awam dan badan swasta mematuhi peruntukan Perlembagaan dan undang-undang yang berkuat kuasa

Bidang kuasa mahkamah ini diperuntukkan dalam Perlembagaan Persekutuan yang merangkumi perkara-perkara berikut:

(a)

menentukan tafsiran perkataan atau termaterma dalam Perlembagaan atau dalam manamana undang-undang lain, apabila timbul pertikaian;

membuat deklarasi keabsahan suatu undangundang;

NOOR AKMAL MAMAT @ AZIZ

Pembantu Setiausaha Pejabat Kanan, PPUU UMT

BIDANG KUASA MAHKAMAH ATASAN

menjalankan semakan kehakiman; dan

mendengar dan memutuskan kes-kes sivil dan jenayah

Mahkamah Persekutuan

Mahkamah Persekutuan adalah mahkamah tertinggi di Malaysia dan mempunyai bidang kuasa seperti yang ditunjukkan dalam rajah di bawah:

Bidang Kuasa Asal

Menentukan (a) kesahihan sesuatu undang-undang yang dibuat oleh Parlimen atau DUN (b) pertikaian atas apa-apa soalan lain antara Negeri atau antara Persekutuan dan Negeri

Bidang Kuasa Semakan

Memutuskan apa-apa soal berbangkit di Mahkamah kesan daripada mana-mana peruntukan Perlembagaan Persekutuan

Bidang Kuasa Rayuan

Mendengar rayuan daripada Mahkamah Rayuan dan Mahkamah Tinggi

memperuntukkan bahawa Mahkamah Tinggi adalah merujuk kepada Mahkamah Tinggi Malaya dan Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak Kuasa kedua-dua Mahkamah Tinggi ini adalah setara Secara umumnya Mahkamah Tinggi Malaya akan mendengar kes-kes dalam bidang kuasanya di Semenanjung Malaysia dan Mahkamah Tinggi Sabah dan Sawarak akan mendengar pertikaian kes dalam bidang kuasanya di Sabah dan Sarawak

Mahkamah Tinggi mempunyai bidang kuasa untuk memutuskan semua kes sivil dan jenayah termasuklah mendengar dan memutuskan rayuan daripada Mahkamah Sesyen dan Majistret

BIDANG KUASA MAHKAMAH RENDAH

Bidang Kuasa Penasihat

YDPA boleh merujuk kepada

Mahkamah Persekutuan untuk pendapat atau nasihat mengenai kesan peruntukan Perlembagaan dan mengumumkan pendapatnya di Mahkamah Terbuka

Mahkamah Persekutuan terdiri daripada hakimhakim yang berikut:

(a)

(b) (c)

Ketua Hakim Negara;

Presiden Mahkamah Rayuan;

Hakim-hakim Besar Mahkamah Tinggi; dan

Mahkamah Rayuan mempunyai bidang kuasa untuk memutuskan rayuan daripada keputusan-keputusan yang dibuat oleh Mahkamah Tinggi dalam kes-kes sivil dan jenayah

Mahkamah Rayuan terdiri daripada hakim-hakim yang berikut:

(a) (b)

Presiden Mahkamah Rayuan; dan

32 hakim-hakim yang lain.

Mahkamah Tinggi

Bidang kuasa Mahkamah Tinggi diperincikan dalam Akta Mahkamah Rendah 1948. Seksyen 2, Akta

Perkara-perkara berkaitan penubuhan, pelantikan hakim serta bidang kuasa Mahkamah Sesyen dan Mahkamah Majistret diperuntukkan dalam Akta Mahkamah Rendah 1948 Kedua-dua Mahkamah Sesyen dan Mahkamah Majistret mempunyai bidang kuasa membicara kes-kes sivil dan jenayah

Mahkamah Sesyen

Kes-kes Mahkamah Sesyen dibicarakan oleh Hakim Mahkamah Sesyen. Bidang kuasa Mahkamah Sesyen adalah seperti yang diringkaskan dalam rajah di bawah:

Bidang Kuasa Sivil Mendengar semua kes sivil yang bernilai lebih RM100,000.00 tetapi kurang daripada RM1,000,000 00

Mahkamah Majistret

Bidang Kuasa Jenayah Mendengar semua kes jenayah kecuali kes yang tertakluk kepada hukuman mati

Hakim perbicaraan di Mahkamah Majistret dipanggil Majistret Bidang kuasa Mahkamah Majistret adalah seperti berikut:

Bidang Kuasa Sivil Mendengar tuntutan sivil yang bernilai kurang daripada RM100,000 00

Bidang Kuasa Jenayah Mendengar kesalahan jenayah yang tertakluk kepada hukuman penjara tidak melebihi 10 tahun dan/atau denda sahaja dan menjatuhkan hukuman tidak lebih 5 tahun penjara, denda tidak lebih RM10,000 dan/atau 12 kali sebatan

MAHKAMAH KHAS

Selain Mahkamah Khas bagi YDPA dan Raja-Raja

Melayu yang ditubuhkan oleh Perlembagaan Persekutuan, terdapat mahkamah-mahkamah khas yang ditubuhkan oleh Parlimen bagi tujuan atau perkara-perkara tertentu sahaja Ia melibatkan pihak-pihak yang tertentu seperti tentera atau orang asli dan ianya hanya boleh mendengar keskes yang khusus seperti perkara-perkara di bawah undang-undang adat atau undang-undang pekerjaan

Contoh-contoh mahkamah khas yang ada di Malaysia adalah seperti berikut:

(a) (b) (c) (d)

Mahkamah Perusahaan

Mahkamah Perusahaan boleh mendengar dan memutuskan apa-apa pertikaian yang timbul di antara pekerja dan majikan. Contohnya kes pembuangan kerja, pertikaian kontrak pekerjaan, pengesahan jawatan dan penurunan pangkat.

Mahkamah Tentera

Mahkamah Tentera boleh mendengar dan membicarakan kes-kes berkaitan kesalahan yang dilakukan oleh anggota tentera semasa bertugas contohnya kesalahan seperti mencuri, merogol dan membunuh.

Mahkamah Anak Negeri

Mahkamah ini bertanggungjawab ke atas isu-isu adat dan suku kaum di sabah dan Sarawak. Contoh-contoh kes adalah seperti kes perkahwinan, penceraian, harta peninggalan, anak angkat dan apa-apa dibawah undangundang adat.

Mahkamah Kanak-Kanak

Mahkamah ini yang dahulunya dikenali sebagai

Mahkamah Juvana ditubuhkan bagi mendengar kes yang berkaitan dengan kanak-kanak yang dibawah umur 18 tahun

Salah satu mahkamah yang mempunyai kedudukan yang sedikit istimewa dan berbeza dengan mahkamah-mahkamah di atas adalah Mahkamah Syariah. Mahkamah Syariah dikawal oleh Kerajaan Negeri dan setiap negeri mempunyai Mahkamah Syariah masing-masing.

Kes-kes di Mahkamah Syariah hanya melibatkan orang islam sahaja. Kes-kes di Mahkamah Syariah boleh mendengar hal-hal berkaitan kekeluargaan seperti perkahwinan, penceraian, nafkah, wasiat dan pembahagian harta-harta kepada waris.

KESIMPULAN

Bidang kuasa mahkamah-mahkamah di Malaysia merangkumi tiga elemen utama iaitu bidang kuasa sivil, bidang kuasa jenayah dan bidang kuasa rayuan berdasarkan hierarkinya masing-masing Bidang kuasa sivil merujuk kepada pertikaian yang melibatkan entiti atau orang perseorangan seperti penyewa yang ingkar membayar sewa, kontraktor yang gagal menyiapkan projek dan individu yang menyebarkan fitnah Bidang kuasa jenayah pula merujuk kepada kesalahan-kesalahan di bawah undang-undang jenayah seperti mencuri, membunuh dan rasuah Bidangkuasa rayuan merujuk kepada kes-kes rayuan yang dibawa oleh pihak yang tidak berpuas hati dengan keputusan di mahkamah yang lebih rendah ke mahkamah atasan sama ada ke

Mahkamah Tinggi, Mahkamah Rayuan atau

Mahkamah Persekutuan

Mahkamah Persekutuan merupakan mahkamah rayuan terakhir dan keputusan yang dibuat oleh Mahkamah Persekutuan akan menjadi penghakiman duluan (precedent) kepada kes-kes yang seumpamanya dalam pertikaian di mahkamah lebih rendah

Rujukan:

https://www kehakiman gov my/ms

https://www malaysianbar org my/cms/upload files

/document/RG6%20BM.pdf

https://zulkiflihasan files wordpress com/2008/05/ malaysian-courts-system pdf

https://www academia edu/35592109/BADAN KEH

AKIMAN JUDISIARI pusat

Pengenalan kepada Sistem Perundangan Malaysia, ILKAP

Struktur dan Bidang Kuasa Mahkamah, Modul Pendakwaan, Mohd Sani Daud

General Principles of Malaysian Law, Lee Mei Pheng

MAHKAMAH SYARIAH DAN CABARANNYA DI MALAYSIA

MUHAMMAD HAFIZUDDIN ZAKARIA

Penolong Penasihat Undang-Undang Kanan UMT

PENGENALAN

Islam merupakan agama rasmi persekutuan sepertimana yang telah termaktub dalam Perkara 3

Perlembagaan Malaysia. Sultan-sultan bagi setiap negeri pula merupakan Ketua Pentadbiran Agama

Islam kecuali bagi negeri/wilayah persekutuan yang tidak mempunyai Sultan, Yang Dipertuan

Agong merupakan Ketua Pentadbiran Agama Islam. Berdasarkan statistik yang dikeluarkan oleh Jabatan

Perangkaan Malaysia, setakat bancian bagi tahun

2020, penduduk Malaysia yang beragama Islam

adalah seramai 20.6 juta orang iaitu 63.58% daripada keseluruhan penduduk di Malaysia [1].

Terdapat tiga institusi yang terlibat dalam

perlaksanaan perundangan Islam iaitu Majlis

Agama Islam, Mufti, dan Mahkamah Syariah. Walau bagaimanapun, artikel ini akan hanya menyentuh mengenai aspek perundangn Islam yang ditadbir oleh Mahkamah Syariah.

MAHKAMAH SYARIAH

Mahkamah Syariah di Malaysia terdiri daripada 3 peringkat sistem mahkamah, iaitu Mahkamah Rendah Syariah, Mahkamah Tinggi Syariah dan Mahkamah Rayuan Syariah. Penubuhan mahkamahmahkamah ini terletak di bawah kuasa Sultan negeri masing-masing. Sebagai contoh, di negeri

Terengganu, penubuhan 3 peringkat sistem mahkamah syariah ini terletak di bawah Enakmen Mahkamah Syariah Terengganu (2001). Pelantikan hakim-hakim di Mahkamah Rendah Syariah [2], Mahkamah Tinggi Syariah [3] dan Mahkamah Rayuan Syariah [4] Terengganu ini dibuat oleh Sultan atas nasihat Menteri Besar.

Mahkamah Syariah telah ditubuhkan di bawah bidang kuasa negeri masing-masing selaras dengan kuasa negeri yang telah diperuntukan dalam Senarai Kedua, Jadual Kesembilan, Perlembagaan Persekutuan bagi menguruskan pertelingkahan berkenaan hal ehwal penganut agama Islam di negeri yang berkenaan

BIDANG KUASA

Setiap Mahkamah Syariah ini mempunyai bidang kuasa untuk mendengar dua jenis kes iaitu kes jenayah syariah atau kes mal syariah (sivil) yang melibatkan orang Islam sahaja Perkara 121 (1A)

Perlembagaan Persekutuan pula telah menyatakan dengan jelas dengan memberi penekanan bahawa

mahkamah-mahkamah lain di Malaysia tidak mempunyai kuasa untuk mendengar dan membicarakan kes-kes di bawah bidang kuasa

Mahkamah Syariah

Hierarki Mahkamah Syariah

"Perkara 121 (1A) Perlembagaan

Persekutuan pula telah menyatakan

dengan jelas dengan memberi

penekanan bahawa mahkamahmahkamah lain di Malaysia tidak

mempunyai kuasa untuk mendengar

dan membicarakan kes-kes di bawah

bidang kuasa Mahkamah Syariah"

Secara umumnya, Mahkamah Syariah dalam bidang kuasa jenayahnya mempunyai kuasa untuk

membicarakan apa-apa kesalahan yang dilakukan oleh seseorang penganut agama Islam di bawah mana-mana undang-undang bertulis melibatkan kesalahan jenayah terhadap rukun-rukun Islam di mana jika disabitkan kesalahan boleh dikenakan hukuman denda atau penjara atau kedua-duanya. Antara contoh kesalahan jenayah Islam boleh dilihat dalam Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu (2001) antara lainnya seperti menyebarkan dan mengamalkan ajaran sesat [5], mempersenda atau menghina Al-Quraan [6], tidak menunaikan solat jumaat [7], tidak menghormati bulan Ramadahan [8], berjudi [9], minum arak [10], berkhalwat [11] dan lain-lain lagi.

Dalam bidang kuasa malnya pula, secara umum Mahkamah Syariah mempunyai kuasa untuk mendengar dan membicarakan semua tindakan dan prosiding yang melibatkan orang Islam, antaranya ialah sepertimana berikut [12]:

Tuntutan Hadhanah;

Tuntutan Harta Sepencarian;

Tuntutan berkenaan pertunangan, perkahwinan, ruju’, perceraian dan pembubaran perkahwinan;

Tuntutan Nafkah;

Pengesahan Wasiat / Harta Pusaka / Wakaf / Nazar;

Pengisytiharan berkenaan status keislaman seseorang sama ada semasa hidup atau telah meninggal dunia

Bagi Mahkamah Rayuan Syariah pula, ia mempunyai bidang kuasa untuk mendengar dan memutuskan sebarang rayuan yang dibuat daripada mahkamah yang berada di bawahnya [13]. Selain itu, ia juga mempunyai kuasa untuk pengawasan dan penyemakan terhadap sebarang keputusan dan tindakan yang dilakukan oleh Mahkamah Tinggi Syariah [14].

CABARAN

Salah satu cabaran terbesar yang dihadapi oleh Mahkamah Syariah adalah berkenaan dengan pertindihan kuasa antara Mahkamah Syariah dengan Mahkamah Sivil di Malaysia. Walaupun Perkara 121 (1A) Perlembagaan Persekutuan telah menyatakan dengan jelas bahawa Mahkamah Sivil tidak mempunyai kuasa untuk mencampuri bidang kuasa Mahkamah Syariah, namun masih ada sesetengah kes di Malaysia yang melibatkan pertikaian isu syariah turut diputuskan oleh Mahkamah Sivil atas faktor dan justifikasi tertentu. Pertindihan bidang kuasa ini biasanya berlaku apabila salah satu pihak kepada pertikaian itu bukan beragama Islam.

Contoh jelas dapat dilihat dalam kes Indira Gandhi a/p Mutho v Patmanathan a/l Krishnan (anyone having and control over Prasana Diksa) [2015] 7 MLJ 153. Kes ini melibatkan sepasang suami isteri, Indira dan Pathmanathan yang telah mengikat satu perkahwinan sivil yang didaftarkan di bawah Akta Membaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976 (AMU) pada 10 April 1993. Mereka adalah orang beragama Hindu dan mempunyai tiga orang anak. Pada 11 Mac 2009, Pathmanathan telah memeluk agama Islam dan menggunakan nama baharu, Muhammad Riduan Abdullah Indira kekal sebagai seorang beragama Hindu Tanpa pengetahuan Indira, Pathmanathan telah menukar agama anak-anak mereka kepada agama Islam Pada masa yang material, anak sulung pasangan ini berumur 12 tahun

Pathmanathan, melalui permohonan secara exparte telah diberikan hak penjagaan anak-anaknya secara kekal pada tahun 2009. Indira membantah tindakan suaminya dengan memulakan prosiding hak jagaan anak-anaknya di Mahkamah Tinggi sivil dan berjaya di dalam tuntutannya pada tahun 2010. Pasangan tersebut bercerai secara rasminya mengikut undang-undang sivil pada tahun 2012.

Pada tahun 2009 juga, Indira telah membuat permohonan perintah certiori untuk membatalkan pendaftaran pemelukan Islam anak-anaknya di Mahkamah Tinggi Ipoh. Mahkamah Tinggi telah membatalkan penukaran agama tersebut. Dengan membaca perkara-perkara 8, 12(3) dan 12(4)

Perlembagaan Persekutuan secara bersama, hakim memutuskan bahawa kedua-dua bapa dan ibu perlu memberikan kebenaran kepada penukaran agama tersebut. Akan tetapi, Mahkamah Rayuan tidak bersetuju dan telah mengakas keputusan tersebut atas dasar bahawa Mahkamah Tinggi tidak boleh mempersoalkan tindakan-tindakan pihakpihak berkuasa agama. Indira telah merayu terhadap keputusan Mahkamah Rayuan ke Mahkamah Persekutuan.

Mahkamah Persekutuan telah mengesahkan keputusan Mahkamah Tinggi bahawa kedua-dua ibu-bapa perlu memberi kebenaran penukaran agama selaras dengan Perkara 12(3) dan 12(4)

Perlembagaan dan Akta Penjagaan Kanak-Kanak

1961 yang menggalakkan kebajikan anak mengkehendaki agar kedua-dua ibubapa memberikan kebenaran Kedua-dua mereka

mempunyai hak sama rata berkenaan jagaan dan didikan anak Penukaran agama secara sebelah pihak adalah suatu “perkara yang sangat salah” Justeru, hak penjagaan anak-anak juga telah dikembalikan kepada Indira selaras dengan keputusan Mahkamah Tinggi pada tahun 2010

Kes Indira Gandhi ini telah mengundang kerisauan di kalangan masyarat Islam di Malaysia serta telah mengundang pelbagai kontroversi mengenai status dan taraf Mahkamah Syariah di Malaysia

Mahkamah Persekutuan dalam kes ini dengan tegas memberi mengesahkan bahawa Mahkamah sivil yang mempunyai kuasa kehakiman terhadap manamana undang-undang yang digubal termasuk

enakmen pentadbiran agama Islam Mahkamah sivil

sentiasa mempunyai bidang kuasa menyemak tindakan mana-mana pihak berkuasa awam yang dilihat bercanggah (ultra vires) dengan enakmen negeri atau undang-undang Persekutuan

Kuasa semakan oleh Mahkamah sivil ini dapat dilihat dalam kes Iki Putra bin Mubarrak v Kerajaan Negeri Selangor & Anor [2021] 2 MLJ 323. Fakta kes ini adalah berkenaan pendakwaan yang dilakukan oleh Kerajaan Negeri Selangor terhadap Iki Putra di atas pertuduhan kesalahan liwat Tidak berpuas hati dengan pertuduhan ini, Iki Putra telah mencabar peruntukan Seksyen 28 Enakmen Jenayah Syariah 1995 dengan mendakwa negeri/Mahkamah Syariah tidak mempunyai bidang kuasa untuk menggubal/membicarakan jenayah liwat

Mahkamah Persekutuan telah memutuskan bahawa Seksyen 28 Enakmen Jenayah Islam Selangor 1995 berkenaan dengan kesalahan persetubuhan luar tabii adalah bertentangan dengan Perlembagaan Persekutuan kerana perkara berkenaan kesalahan persetubuhan luar tabii terletak di bawah bidang kuasa persekutuan, bukan bidang kuasa negeri Dalam hal ini, kesalahan liwat telahpun diperuntukan dalam Seksyen 377A Kanun Keseksaan Justeru itu, Dewan Undangan Negeri Selangor tidak mempunyai kuasa untuk menggubal Seksyen 28 Enakmen Jenayah Islam Selangor 1995 sekaligus menyebabkan hukuman terhadap Iki Putra yang didakwa melakukan persetubuhan luar tabii tidak dapat dilaksanakan

Tun Abdul Hamid Mohamad ketika menjadi Ketua Hakim Negara di dalam kes Sulaiman Takrib lawan Kerajaan Negeri Terengganu [2009] 6 MLJ 354 telah merumuskan satu formula mengenai bidang kuasa jenayah Syariah seperti berikut:

kesalahan itu mestilah terpakai terhadap penganut agama Islam sahaja;

kesalahan itu mestilah bercanggah dengan perintah agama (against the precepts of Islam);

Foto: Berita Harian 29/1/2018

(c)

kesalahan itu tidak termasuk di bawah bidang kuasa Senarai Persekutuan; dan

kesalahan itu mengikut bidang kuasa jenayah yang ditetapkan di bawah Akta Mahkamah Syariah (Bidang Kuasa Jenayah) 1965 atau lebih dikenali sebagai Akta 355 (hukuman tidak melebihi tiga tahun penjara, denda RM5,000 dan enam sebatan)

Perlu diingat bahawa keputusan kes Iki Putra ini tidaklah menjadikan "liwat" bukan suatu kesalahan

jenayah Sebaliknya kesalahan ini hendaklah

dibicarakan di Mahkamah Sivil bukan di Mahkamah

Syariah Bahkan Kanun Keseksaan telah

menyediakan hukuman yang lebih berat terhadap kesalahan ini berbanding Enakmen Jenayah Syariah

Negeri

KESIMPULAN

Sistem kehakiman negara ini sebenarnya telah lama dibelenggu dengan pelbagai dilema dan konflik

Meskipun Perkara 121 (1A) Perlembagaan

Persekutuan telah memberikan hak sepenuhnya kepada Mahkamah Syariah serta tiada campur tangan daripada Mahkamah Sivil, pertembungan dan konflik antara Mahkamah Syariah dan Mahkamah Sivil tetap berlaku dan tiada solusi tuntas yang dapat mengatasi perkara ini Konflik yang berterusan ini mungkin didorong oleh kedudukan Mahkamah Sivil dan Mahkamah Syariah yang tidak setara selain penghakiman Mahkamah Syariah yang terhad kepada orang Islam sahaja.

Pandangan yang dikeluarkan oleh Mantan Ketua Hakim Negara, Y.A.A Tun Abdul Hamid Mohamad yang diterbitkan di laman web beliau pada 20 Mac 2017 mungkin boleh dijadikan panduan bagi menyelesaikan konflik ini. Y.A.A Tun mencadangkan jika terdapat isu-isu syariah dalam sesuatu kes di Mahkamah Sivil yang mana kes tersebut terletak di luar bidang kuasa Mahkamah Syariah kerana:

(i)

salah satu atau kesemua pihak di dalam kes tersebut bukan orang yang beragama Islam; atau

terdapat isu-isu keperlembagaan; atau

Jika kes itu dibicarakan di Mahkamah Tinggi Sivil, seorang Hakim Mahkamah Tinggi Syariah bolehlah dipinjamkan Jika kes itu dibicarakan di Mahkamah

Rayuan atau di Mahkamah Persekutuan, seorang

Ketua Hakim Syarie di mana mahkamah itu bersidang bolehlah dipinjamkan Peranan hakim syar’ie itu ialah untuk menasihat hakim-hakim Mahkamah Sivil itu mengenai sesuatu isu syariah

Hakim Mahkamah Sivil akan menerima pakai keputusan hakim syar’ie mengenai isu syariah itu dalam membuat keputusan kes berkenaan Walau bagaimanapun cadangan oleh Y A A Tun ini bukanlah mudah untuk dilaksanakan kerana ianya seolah-olah merendahkan bidang kuasa Mahkamah Syariah Orang bukan Islam pula mungkin akan menganggap mereka dipaksa untuk menerima penghakiman syariah

Tuntasnya, apa juga bentuk cadangan memerlukan orang Islam dan bukan Islam saling berfikiran terbuka dan berlapang dada. Pemimpin-pemimpin politik pula perlu berhenti memainkan sentimen agama dan perkauman agar isu ini dapat dirungkai secara waras demi kepentingan, kemakmuran dan keharmonian bersama.

Nota Hujung:

https://www dosm gov my/v1/uploads/files/5 Galle ry/2 Media/4 Stats%40media/4Press Statement/2022/05 %20MEI/KENYATAAN%2 0MEDIA PENERBITAN%20PENEMUAN%20UTAMA%20 DAERAH%20%26%20DUN%2C%2029%20MEI%2020 22-DOSM.pdf

Seksyen 9 Enakmen Mahkamah Syariah Terengganu (2001)

Seksyen 8 Enakmen Mahkamah Syariah Terengganu (2001)

Seksyen 7 Enakmen Mahkamah Syariah Terengganu (2001)

Seksyen 3 Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu (2001)

Seksyen 9 Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu (2001)

Seksyen 16 Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu (2001)

Seksyen 19 Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu (2001)

Seksyen 22 Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu (2001)

Seksyen 23 Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu (2001)

(iii)

maka Mahkamah Sivil itu hendaklah bersidang bersama-sama seorang hakim Mahkamah Syariah.

Seksyen 31 Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu (2001)

Seksyen 11 (3)(b) Enakmen Mahkamah Syariah Terengganu (2001)

Seksyen 17 Enakmen Mahkamah Syariah Terengganu (2001)

Seksyen 18 Enakmen Mahkamah Syariah Terengganu (2001)

DOKTRIN PENGASINGAN KUASA: APLIKASI SEMAK DAN IMBANG

PENDAHULUAN

Ahli sejarah British, Lord Acton, pada tahun 1887 telah mengungkapkan kata-kata berikut, " power tends to corrupt, and absolute power corrupts absolutely" Ungkapan ini sangat benar kerana pemusatan kuasa mutlak kepada satu pihak pasti akan mengundang kezaliman dan penyalahgunaan kuasa Kerana itu, doktrin pengasingan kuasa adalah suatu prinsip penting dalam sistem demokrasi bagi memastikan adanya elemen semak dan imbang dalam pentadbiran sesebuah negara

Doktrin pengasingan kuasa yang juga dikenali sebagai Trias Politica dikemukakan oleh Montesquieu melalui karya agungnya The Spirit of Law yang mengujarkan seperti berikut:

"Kebebasan politik boleh diperolehi apabila tiadanya penyalah gunaan kuasa Tetapi pengalaman lalu menunjukkan kepada kita bahawa setiap orang yang mempunyai kuasa berkemungkinan untuk menyalah gunakannya dan meneruskan tindakan tersebut selama yang boleh Untuk menghalang daripada berlakunya salah guna kuasa, adalah bagi pihak yang berkuasa itu memeriksa di antara satu sama lain Apabila kuasa legislatif dan eksekutif berada di tangan orang yang sama, tidak akan adanya kebebasan Demikian juga tidak ada kebebasan sekiranya kuasa kehakiman tidak dipisahkan daripada legislatif dan eksekutif. Segalanya akan berakhir jika orang atau badan yang serupa sama ada bangsawan atau rakyat, melaksanakan ketiga-tiga kuasa tersebut”.

DOKTRIN PENGASINGAN KUASA DALAM PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN

Malaysia mengamalkan sistem demokrasi berparlimen dan Raja Berpelembagaan Walaupun perkataan "demokrasi" tidak terdapat dalam Perlembagaan Persekutuan, sifat-sifat demokrasi itu dapat dilihat dalam peruntukan-peruntukannya Dalam mengamalkan sistem demokrasi ini, Perlembagaan Persekutuan membahagikan kuasa pemerintahan negara kepada tiga cabang utama iaitu:

Eksekutif (Pemerintah);

Legislatif (Perundangan); dan

Kehakiman

Pengasingan kuasa antara badan eksekutif, legislatif dan kehakiman bertujuan untuk membataskan kuasa setiap cabang sistem pemerintahan bagi menjamin keadilan Selain itu pengasingan kuasa antara badan-badan ini boleh menghindari bahaya "tyranny" (kezaliman) dan mengelakkan despotime (pemerintahan kuku besi)

Prinsip pengasingan kuasa ini juga akan menjaga kebebasan hak individu daripada diceroboh oleh kerajaan dengan sewenang-wenangnya Setiap badan ini mempunyai kuasa untuk "menyemak" dan "menyeimbang" kuasa dan pelaksanaan kuasa masing-masing yang diberikan oleh Perlembagaan sekaligus memastikan pentadbiran negara berjalan lancar dan teratur

BADAN EKSEKUTIF

Peruntukan berkaitan kuasa eksekutif ini diperincikan dalam Perkara 39 hingga Perkara 43C, Perlembagaan Persekutuan Badan Eksekutif terdiri daripada Yang Di-pertuan Agong (YDPA), Jemaah Menteri dan perkhidmatan awam Perkara 39, Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan:

"Kuasa eksekutif Persekutuan hendaklah terletak hak pada Yang Di-pertuan Agong dan tertakluk kepada peruntukan mana-mana undang-undang persekutusan dan peruntukan Jadual Kedua, bolehlah dijalankan oleh Jemaah Menteri atau oleh mana-mana Menteri yang diberi kuasa oleh Jemaah Menteri, tetapi Parlimen boleh, melalui undangundang memberikan kuasa eksekutif kepada orang lain"

Untuk tujuan pelaksanaan kuasa badan ekesekutif ini, YDPA akan melantik seorang Perdana Menteri yang merupakan seorang ahli Parlimen YDPA kemudiannya akan melantik anggota Jemaah Menteri atas nasihat Perdana Menteri

Secara ringkasnya eksekutif adalah badan yang mengurus dan menjalankan pentadbiran negara Ia juga merupakan institusi politik yang mula-mula sekali diwujudkan berbanding dengan institusi lain Badan eksekutif sangat penting kerana ia menjadi asas pembentukan sistem politik dan merupakan kerajaan yang menentukan arah dan halatuju negara Badan eksekutif adalah nadi segala kegiatan politik. Walaupun jumlah anggotanya kecil, peranan yang dimainkan olehnya adalah begitu banyak sekali. Di samping itu segala keputusan dan tindakannya mendapat perhatian rakyat dan mempengaruhi kehidupan semua lapisan masyarakat.

BADAN LEGISLATIF

Legislatif adalah badan yang bertanggungjawab menggubal undang-undang negara Perkara 44, Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan bahawa kuasa perundangan Persekutuan hendaklah terletak hak pada Parlimen yang hendaklah terdiri daripada YDPA dan dua Majlis Parlimen yang dikenali sebagai Dewan Negara dan Dewan Rakyat

Mesyuarat Jemaah Menteri yang dipengerusikan oleh Perdana

Menteri Malaysia ke-10, Y A B Datuk Seri Anwar IbrahimGambar Berita Harian 5/12/2022

Tanggungjawab badan legislatif merangkumi empat perkara berikut:

Membuat Undang-Undang

Seperti namanya, fungsi utama badan legislatif adalah membuat undang-undang Tugas ini melibatkan proses yang panjang dan perlu diluluskan di kedua-dua Dewan Rakyat dan Dewan Negara

Pentadbiran

Badan legislatif juga bertindak sebagai pengawas dan pemeriksa, untuk menolak pandangan awam terhadap apa-apa tindakan kerajaan dan mengkritik mereka sekiranya didapati melanggar apa-apa etika, peraturan dan undang-undang

Kewangan

Badan legislatif juga menyemak dasar kewangan negara melalui pencukaian, pinjaman dan peruntukan Segala perbelanjaan dan peruntukan yang diminta oleh eksekutif adalah di bawah pertimbangan badan legislatif sama ada untuk meluluskan atau tidak

Pengendalian Ketidakpuasan

Legislatif merupakan alat yang penting bagi masyarakat untuk mengeluarkan pendapatnya Ini adalah fungsi penting dalam demokrasi sebagai kerajaan yang dikawal oleh pendapat umum

Selain itu badan kehakiman juga boleh menentukan sama ada undang-undang yang digubal oleh badan legislatif dan tindakan badan eksekutif adalah mengikut Perlembagaan dan sah Melalui kuasa ini, badan kehakiman boleh menyemak apaapa penyalahgunaan kuasa oleh eksekutif dan legislatif dan memelihara hak asasi rakyat

Kebebasan kehakiman merupakan tonggak kepada keadilan dan kesaksamaan dalam sistem demokrasi Oleh itu, badan kehakiman perlu bebas daripada kawalan badan eksekutif dan legislatif Walaupun perdebatan sama ada badan kehakiman di Malaysia ini benar-benar bebas daripada pengaruh politik dan pemerintah selalu berlaku, Perlembagaan Persekutuan sebenarnya telah memperuntukkan beberapa fasal penting bagi menjamin kebebasan badan ini Antaranya Perkara 123 dan Perkara 122B berkenaan kaedah pelantikan hakim Walaupun pemerintah boleh melantik hakim, namun peruntukan ini telah menetapkan syaratsyarat khas yang perlu dipatuhi bagi pelantikan tersebut Jawatan seseorang hakim juga tidak boleh dilucutkan sewenang-wenangnya tanpa melalui proses siasatan dan tribunal yang ketat

BADAN KEHAKIMAN

Fungsi badan kehakiman antara lain merangkumi perkara-perkara berikut:

mendengar dan mengadili tindakan-tindakan sivil dan jenayah;

mendengar rayuan dari mahkamah bawahan;

mentafsir undang-undang dan menentukan kesahan suatu undang-undang;

membuat semakan kehakiman; dan

membuat deklarasi tentang apa-apa perkara di bawah bidang kuasanya

Walau bagaimanapun tanggungjawab paling penting badan kehakiman adalah melindungi keluhuran Perlembagaan Persekutuan dan memastikan semua pihak mematuhi peruntukanperuntukannya. Hanya badan kehakiman yang mempunyai kuasa untuk memberi tafsiran kepada peruntukan Perlembagaan Persekutuan.

ANALISIS SEMAK DAN IMBANG

Persoalan yang sering dibangkitkan oleh para sarjana adakah sama ada doktrin pengasingan kuasa yang dijalankan di Malaysia ini benar-benar mencapai objektif semak dan imbang dalam pentadbiran negara. Secara teorinya, kuasa yang dimiliki oleh badan eksekutif, legislatif dan kehakiman tidak harus berlaku pertembungan dan setiap badan hendaklah memainkan peranan masing-masing secara tersendiri. Ini penting bagi memastikan neutraliti dalam setiap keputusan dan tindakan yang akan dilaksanakan.

Carta Sistem Pentadbiran Negara

Dalam konteks pentadbiran negara, doktrin pengasingan kuasa ini menghendaki badan eksekutif menjalankan fungsinya selaras dengan undang-undang yang telah diluluskan oleh Parlimen atau badan legislatif Jika tindak tanduk badan eksekutif itu bercanggah dengan undang-undang, maka mahkamah mempunyai kuasa untuk mengisytiharkannya sebagai tidak sah Dalam konteks pembuatan undang-undang pula, jika undang undang yang diluluskan oleh Parlimen itu didapati ultra vires atau melampaui had kuasa yang dibenarkan oleh Perlembagaan Persekutuan, mahkamah berhak mengisytiharkan undang-undang tersebut sebagai tidak sah dan terbatal

Badan kehakiman dan badan legislatif masing masing mempunyai kebebasan untuk bertindak berlandaskan peruntukan Perlembagaan

Persekutuan Parlimen dan Dewan Undangan

Negeri tidak dibenarkan untuk mempertikaikan tindakan yang dibuat oleh para hakim di mahkamah Kelakuan hakim juga tidak boleh dibincangkan dalam mana-mana Majlis Parlimen kecuali dengan suatu usul tetap dan notis mengenainya telah diberi oleh sekurang-kurangnya satu perempat daripada jumlah bilangan ahli majlis

itu Ia juga tidak boleh dibincangkan dalam Dewan

Undangan Negeri

Begitu juga sebaliknya mahkamah tidak mempunyai

kuasa menentukan dasar-dasar kerajaan kerana

hakim-hakim mahkamah tidak boleh campur tangan

dalam hal-hal politik Hakim-hakim juga tidak boleh

dilantik dari kalangan ahli-ahli politik Tugas hakim hanya mentafsir undang-undang bukan menggubal

undang-undang Badan kehakiman amat penting diasingkan daripada badan politik untuk menghindarkan dari penyalahgunaan kuasa Kebebasan kehakiman ini juga menjadi garis pemisah yang membezakan di antara kerajaan yang bercorak demokrasi dengan kerajaan bercorak totalitarian. Peranan utama mahkamah ialah menjamin dan memelihara hak rakyat sesebuah negara. Oleh itu mahkamah hendaklah terdiri daripada para hakim yang cekap, bebas fikirannya serta tegas dalam menjatuhkan hukuman. Hal ini secara langsung dapat merumuskan bahawa, ciri terpenting dalam doktrin pengasingan kuasa ialah kebebasan kehakiman yang juga merupakan salah satu sifat utama dalam Perlembagaan Persekutuan.

Walaupun doktrin pengasingan kuasa ini tampak seperti sempurna, namun secara realitinya masih terdapat pertindihan kuasa antara ketiga-tiga badan ini. Badan legislatif misalnya turut dianggotai oleh Jemaah Menteri yang merupakan

sebahagian daripada badan eksekutif. Jika badan eksekutif tidak berpuas hati dengan apa-apa keputusan kehakiman, badan ini boleh mengusulkan kepada badan legislatif untuk meminda apa-apa peruntukan undang-undang yang tidak memihak kepada mereka Sebagai contoh pada tahun 1988, Parlimen telah membuat pindaan terhadap Perkara 121 (1) dan menyebabkan bidang kuasa dan kuasa kehakiman tertakluk kepada undang–undang persekutuan yang digubal oleh Parlimen Dalam ertikata lain, kuasa kehakiman selepas pindaan tersebut boleh dihadkan oleh Parlimen Ini meletakkan Parlimen di suatu kedudukan yang lebih tinggi daripada institusi kehakiman

KESIMPULAN

Penulis berpandangan doktrin pengasingan kuasa di Malaysia adalah baik namun pengamalannya masih tidak dilaksanakan secara mutlak Perdana Menteri yang menguasai badan eksekutif dan badan legislatif menjadikan sistem semak dan imbang tidak berlaku secara efektif Penglibatan Perdana Menteri dalam pelantikan hakim-hakim juga menjadikan badan kehakiman dilihat sebagai tidak benar-benar bebas dari pengaruh

pemerintah

Rujukan:

Fungsi Tiga Cabang Kuasa Negara - Legislatif, Eksekutif & Kehakiman: Antara Imbangan dan Pemeriksaan, Shamrahayu A Aziz, IIUM

Pengasingan Kuasa Menurut Perspektif Barat dan Islam: Amalannya di Malaysia, Bharuddin Che Pa dan Farizah Zulkafli, Jurnal Syariah, Jil 22, Bil 1 (214) 2156

Doktrin Pengasingan Kuasa dan Kesannya Terhadap Pentadbiran Beraja di Malaysia, Muhsin Nur Paizin (2020), Research Gate

https://www malaysianbar org my/article/aboutus/committees/constitutional-lawcommittee/doktrin-pengasingan-kuasa

https://www.sultanazlanshah.com/image/data/PDF /Judments%20PDF/Chapter 3 pdf

https://www academia edu/36565189/doktrin peng asingan kuasa dan pengamalannya di Malaysia d ocx

https://www utusan com my/rencana/2022/08/fah ami-doktrin-pengasingan-kuasa/

https://dewanmasyarakat jendeladbp my/2022/07/ 29/7937/#:~:text=Menurut%20Profesor%20Datuk%2 0Dr ,berkenaan%20dengan%20kaedah%20pelantika n%20hakim

SISIPAN KES UNDANG-UNDANG

FAKTA KES

Pegawai perayu kedua telah menyerbu kedai buku responden-responden dan menyita tiket loteri cepu lumba kuda daripada premis mereka dan telah mengkompaun responden-responden untuk kesalahan "trading without a MPKB-BRI Licence (Big Sweep)" di bawah undang-undang kecil kerajaan tempatan Dalam meneruskan tindakan tersebut perayu-perayu telah bergantung kepada autoriti tentang kuasa am mereka di bawah seskyen 9 dan 102 Akta Kerajaan Tempatan 1976 untuk mengeluarkan sebarang perintah atau polisi atau menggubal sebarang undang-undang kecil untuk menghalang atau melarang penjualan loteri dan cepu lumba kuda di Kelantan

Responden-responden memfail saman pemula ("SP") di Mahkamah Tinggi memohon, antara lain, deklarasi bahawa perayu-perayu tidak mempunyai bidang kuasa di bawah Perlembagaan Persekutuan untuk menggubal, mengeluarkan atau membuat manamana undang-undang, undang-undang kecil, enakmen, peraturan, atau polisi untuk mengharamkan, melarang atau menghalang aktiviti melibatkan perjudian dan loteri, termasuk cepu lumba kuda kerana ia merupakan perkara yang terangkum dalam bidang kuasa eksklusif Parlimen

Asas SP adalah bahawa penjualan loteri dan cepu lumba kuda adalah sah dan dibenarkan di bawah

Akta Loteri 1952 dan Racing Club (Public Sweepstakes) Act 1965 (kedua-duanya undangundang persekutuan) dan bahawa di bawah perkara

74 Perlembagaan Persekutuan hanya Parlimen yang

mempunyai kuasa untuk menggubal undang-undang

berkaitan dengan loteri dan cepu lumba kuda di Malaysia

Oleh itu, adalah dihujahkan bahawa tindakan yang diambil terhadap responden-responden adalah tidak berperlembagaan, ultra vires dan tidak sah di bawah Perlembagaan Persekutuan. Perayu-perayu memohon untuk mengetepikan SP respondenresponden.

KEPUTUSAN

Mana-mana prosiding untuk deklarasi bahawa undang-undang adalah tidak sah atau deklarasi yang mana mempunyai efek secara langsung yang mengisytiharkan undang-undang tidak sah dan ultra vires Perlembagaan Persekutuan tidak seharusnya dimulakan tanpa mendapatkan kebenaran terdahulu hakim Mahkamah Persekutuan

Dalam kes ini, SP dengan jelas mencabar atau mempersoalkan kesahan undang-undang negeri yang relevan atas dasar Negeri Kelantan tidak mempunyai kuasa untuk membuat undangundang sedemikian SP dengan jelas terangkum dalam lingkungan perkara 4(3) dan (4)

Perlembagaan Adalah tidak disangkalkan bahawa responden-responden tidak memperoleh kebenaran terdahulu hakim Mahkamah Persekutuan sebelum memulakan SP

Keperluan kebenaran di bawah perkara 4(4)

Perlembagaan adalah mandatori yang mana tanpanya SP adalah terbatal dan tidak sah dan penyalahgunaan proses mahkamah dan seharusnya diketepikan

KERAJAAN NEGERI KELANTAN & ANOR V WONG MENG YIT & ORS [2012] 6 MLJ 57