Diamanta 1 by Perikli Shuli

RRUGICAVE TË NDJENJËS

DIAMANTA ZALTA NIKOL

RRUGICAVE TË NDJENJËS Poezi

Diamanta Zalta Nikolaou

Au tor: Dim anta Zalta N ikolaou Titu lli: RRUGICAVE TË N DJEN JËS Red aktor: Gjergj N ikolla

Ky libër u botua nën kujdesin e lidhjes Pegasi Albania.

Libri është shtyp u r në shtyp shkronjën e Shtëp isë Botu ese Marin Barleti Tiranë, 2013 2

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Jo rastësisht nd od h që em ri i njeriu t, të jetë i lid hu r aq ngushtë me atë që vetë jeta ia dhuron, si veçanti. Diam anta Zalta N ikolaou , nd oshta këtë fat ka p atu r: Të jetë e diamandta e vargjeve, si një poete që vetëm rritet dhe të quhet, Diamanta.... Autore e vargjeve të ëmbla, ku poezitë i këndojnë në çdo strofë, i p arap rijnë në rru gicat e jetës, i bëhen qiell p ranvere, janë d ielli d he d rita e tij, janë gjithçka e bu ku r që lind nga çelja, shp ërthim i i m u zës. Gjerësia d he lartësia e u niversit poetik të pafundëm, kur si përçuese e vlerave të artit krijues e lartëson d he forcon m ë tej këtë lid hje m es saj d he lexu esit, d u ke i d hënë rrezatim in e d iam and të fjalës së m reku llu ar, burimi i të cilës është thellësia e shpirtit të bukur. Shfleton poezitë e saj dhe ke dëshirë të rikthehesh sërish p ër së d yti, së treti... Tek n d ih esh i bren d ash kru ar n ën m bretërim in e m u zës, të krijoh et vetvetiu bin d ja që kjo poeteshë i përket të gjitha moshave. Autore e tre vëllimeve poetike, tashmë vazhdon të shkruaj emrin me gërma të gdhendura nga pena e saj që sjell art dhe veçanti... Në vitin 2011 - të paraqitet së pari tek lexuesi me vëllimin e saj të p arë: Ringjallja e Pu lëbard have .N jë vëllim ky, që u prit më së miri nga lexuesi dhe kritika si paraqitje bindëse, se kjo rru gë e saj d o të v azh d on te gjatë, sh u m ë gjatë d h e suksesshëm. Tash m ë Diam an ta, i d rejtoh et lexu esit p ërsëri m e d y v ëllim e n jëh er ësh RRU G ICA V E TË N D JEN JËS d h e PRAN VERË BIN JAKE ... Kjo poeteshë sjell në artin poetik të gjithë jetën njerëzore të shtrirë që nga fëm ijëria e largët, ad oleshenca, rinia e ënd ërrave të m reku llu eshm e, p jeku ria shkolla, puna, gjithçcka e jetës... 3

Diamanta Zalta Nikolaou

Poezia e saj kulmon në veçoritë, në thellësitë e ndjenjave që vetëm rriten: Karakteri i saj si Luaneshë, Fëmijët dhe Arti poetik, si një fuqi e tillë e shpirtit diamant. S ka m ë bu ku r që lexu esi të bëh et p ërjetu es i të tilla vargjeve në tre kohëshin artistik, të së shkuarës me të tashmen dhe të së tashmes me të ardhmen, ku vargje të tilla plot ndjenjë i japin dimensione të tjera botës së saj që aty gjen dashurinë si nd jenjë d he reflektim et e saj, lu m tu rinë d he zhgënjim in p o nga ajo d ashu ri. E sheh p oeten si ad oleshenten e bu ku r të gjim nazit, m ad je si fitu ese konku rsesh p oetike të asaj kohe, ku si idol e shoqëron vazhdimisht ngado, pikërisht një poete e m reku llu eshm e, p oetesha N atasha Lako. Vitet ecin, kohët ndryshojnë. Po kështu, tek poetja shohim qartë ndryshimet e jetës. Po ajo që nu k nd ryshon ku rrë janë sytë, - p asqyra e shpirtit të saj, reflektuar në vargje. Malli për rrugët dhe miqtë e fëm ijërisë, ad oleshencës d he hap ave të p arë të sigu rtë në kërkim të ënd ërrës së jetës. Em igrim i, m artesa, fëm ijët d he poezia... Tre tem a sh tjellu ar n ë n jë, i jap in këtij vëllim i gjith ë emocionet e shkarkuara aq butshëm nga autorja. Krijimtaria e saj të fton, të tërheq në magnetikën e vargut të ëm bël, p ër të të p ërcjellu r n ga n jëri krijim tek tjetri. H orizontalja e p lotëson m ë së m iri gjithë tem atikën e kthyer në tekste të vetë ndjesive të poetes, që si një bosht vertikal i të gjithë jetës në diapazon, në të gjithë gjatësinë dhe gjerësinë e saj.... Poezia e poetes Diamanta Zalta Nikolaou, me plot bindje mund të quhet Diamantina poetike, pasi në krijimtarinë e kësaj poeteshe, jeta të shfaqet e plotë, si një roman, në vargje.... E u rojm ë au toren p ër botim et e rad hës, të bind u r që të tjera vëllime presin të botohen së shpejti... Gjergj Nikolla, poet

RRUGICAVE TË NDJENJËS

N Ë VEN D TË EPILOGUT N u k m u nd të rri p a i shkru ar m bresat, të p a p ëlqyeshm e, ap o të m ira janë S m ë intereson bëj m irë a keq: Kështu jam! Mbresat i hedh në letër, nd iej të m ë hiqet një barrë Kështu edhe sonte, m e m betu rinat e fu nd it të një krize (Kush thotë, se nuk e ka kaluar në jetë, një hendek, gënjenë!) Nuk e di, a ka të bëjë me kohën, vitet, apo thjeshtë, vjen Unë që dimrin sërish e ndiej tek supet, në letër të gjitha nd jenjat i lëshova I futa nëpër rreshta, në fjalë, që m ëngjeset, m u zgjet Të mos mbeteshin vetëm nëpër rrudha. Është jeta ime, të miat rruza...

Diamanta Zalta Nikolaou

TRI MREKULLITË E MIA Si një valë të shku m ëzu ar, që kur përplaset në breg nuk vdes, përpëlitet... Kam shpirtin, shkëndijë që pret të ndizet! Ofshamën, tek gjoksi, vetëm tek gjoksi... E ndien veç Zoti. Një zë i butë më mbërrinë nga larg si nga kohë e ngjizjes. Më ka ngritur peshë, vetëm me fjalë, bëhet dorë që kapet pas veshjes sime të grisur, të zgjedhjes... Det i trazu ar m end ja, grixho thellësish, syri. Unë nuk gaboj, as fluturoj këmbët i ngul në tokë, si kali.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Ruaj të paprekshme, të pa zëvëndësueshme Vetëm tri pjellësitë e mia. Mbahem tek poezia- vajza- djali... Kush je ti që po kërkon të hysh tek unë, i domosdoshëm, si ajri...

RRËNJA Lëshojmë rrënjë, vetëm me dashuri. Rrisim trungun, bulëzojmë gjethet, pastaj lidhim frutat, si buzëqeshjet. Ndryshon kuptim jeta, s jetojm ë m ë p ër veten. Një fytyrë fëmije, na mban gjallë. Fëmijët, bëhen rrënjë e saj...

Diamanta Zalta Nikolaou

JAM GRUA Përm asat e qënies sim e Gru a, i mas me ndjeshmërinë, gurgullimën e një vargu... Buzëqeshjen e bebes, shkreptimën e syrit, ligjërimin e gjethes... Dhe gjithmonë e kam një vesh të hapur për një pëshpërimë, një d him bje të p a ad resu ar gru aje, mbi shpirtin... Përherë, e mas me besën, që duhet të ketë njeriu për njerinë! E më sfilit një ankth për njohjet... Për të qënë gjithmonë e më e mirë, me mikun, miken, me çdo grua tjetër që përfaqëson Nënën, Mëmësinë. Aty rroj, kam Diellin tim... Grimcë iluminishente

RRUGICAVE TË NDJENJËS

m bi një bosht d rite inkandeshente... Me krahë shprese një prekje flutur... Ma shkrep syrin, zbukuron fjalën e më bën më të bukur... Guralec i bardhë në rrokullisje, mbi shpinë të një mendimi, ku e vërteta, rrjedh, rrjedh! E fjala, si një krua... Ku dua të shfaqem një ditë, e meritueshme! Me përmasat Planet, Të qënies sime, Grua... *** Të jesh Evë, të jesh fillim... Të ngrohësh embrionin, deri sa të bëhet njeri... Së pari të meritosh, shumfishimin... Të jesh limfë, pra, epërsi!

Diamanta Zalta Nikolaou

PËRQIN D JE (kushtuar vajzës) Ti je 99% e frymës sime, 99% e dritës së syrit... Sikur 1% të të prekte dikush, do të kthehesha në ujkonjë pylli.

MEDALIONI Ky medalion, me emrat e dy fëmijëve më është kthyer, në organ. (Ndrit ditën si diell, natën si hënë ) Më kujton se dikurë, u d ashu rova shu m ë E dashuria, më bëri, Nënë.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

(Këtë m ed alion e puth në mëngjese... me dashuri nëne me forcë luaneshe! )

TË COPTOSH BESËN E N JË LID HJEJE... Të flesh m id is ënd rrës d he zjarrit Të thithësh pambarimisht, shijen e athët të mungesës, pa i dhënë zgjidhjen dilemës, do të thotë: Mungesë respekti për veten! Në kripësinë e detit të shpirtit mbi një dallgë u rrëzova... Pashë ëndrrat, të më mbyten, si varka prej letre... E...si algë, ucoptova. Të coptosh fjalën, në qindra fije pështyme, vetëm sipas interpretimit tënd! Pa e dëgjuar tjetrin, që i ka besuar lidhjes, Kjo është shembje... Të coptosh besën, lidhjen... Mik...kuptoje...paska dhimbje!

Diamanta Zalta Nikolaou

KOHË

MREKULLISH

N ë kohën e m reku llive, kur unë isha Evë e ti fruti i ndaluar, ku r të besova, sa sytë m u vërbu an, ku r bëja ç të m ë thoje e jo atë që d oja... Zoti, u zëmërua me mua, ma këputi të drejtën, për të jetuar në parajsë! Më tha, - S m ë d ëgjove, krijesa im e. Unë të thashë! Po se d eshe veten, s të d on ku sh tjetër, e kjo është histori e lashtë... Endu tani shtigjesh, errësirash që fund nuk kanë! Më vjen keq, por as Evë, s e m eriton të jesh, as Zanë!

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Ç U BËN Ë? Ç u bë zjarri, instikti, parandjenja?! Ku shkoi shkëndija, sytë që më ndiqnin, ndërsa krihesha... Vullkan i tëri, e tëra... Dëgjoj veçse një zile. Një zile që ikën nga vjeshta që i ngjitet e i ngjitet thepinave, të mos zbresë kurrë më në tokë... Thua se shkëmbinjve i përket, lartësive... E s ka vend tek u në, këtu poshtë...

Diamanta Zalta Nikolaou

BËRTHAMË N ë m u nd , t ia shp ërnd ash arom ën vetm isë, do të thotë të depërtosh, psherëtimën... Në mund, të thërrasësh në emër, të vërtetën do të thotë, t ia thyesh bërthamën. Vjen ofshama. Skaji më i largët i klithmës rrëshqet mbi dënesën, gufon gjoksin, çel një gjëmb mes buzëve... Pastaj shkul nga rrënjët, shpresën.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

DRITARJA E TRURIT Një nga dritaret e trurit, më ka mbetur kapak hapur. (Gjysmëhemisfera, prush i përvalë, gjysmëtjetra, akull!) Nëse përzhitet nga afshi i nxehtë i diellit të gushtit, atje lart në majë aspak nuk më djeg, jam akullnajë... E nëse dimri arrin në palcën e shpirtit dhe dëbora mbulon gjithçka. Aty e bardha ma verbon syrin, më pengon... Të kuptoj pse vazhdoj, akoma. Huazova një ditë, buzët e një kënge. Tingu jt m u thyen nëp ër gojë, refren... Kalojnë vitet, i dashur, mbi ne shkruajnë, e shkruajnë... Ahhhh,...jeta s është lojë... Stuhi pas stuhie të rrëmben! E sërish dritarja e trurit kapak hapur: Gjysmë hemisfera prush, tjetra akull!

Diamanta Zalta Nikolaou

SA HERË SËRISH... Sa herë sërish të besova, vrava frikën, piva veten. Qiellin tim, lu lëku qe m bolla Shi i kuqërremtë vaditi shpresën. Sytë, t i kërkova nëp ër shku m ë I murrmi shpend ti, pulbardha unë. Deti që kam brenda vetes, u çmend. E përtej ndërgjegjes, mëdyshjen flaka d he një herë m ë shu m ë . Me ku p ën e hënës, ku r p u thjen m a p ive, si zambak i bardhë, ula kokën. Mbi ballin tënd, dy yje të habitur, sytë e m i të m bështollën Nën vellon e një reje të roztë t u afrova, e ngad alë në vesh E si të isha njëzetvjeçare të pëshpërita: Prapë të dua! Pa qënë e sigurtë, a ishe ed he ti, në m u a... 16

RRUGICAVE TË NDJENJËS

DALLËNDYSHET E MIA Dallënd yshet e m ia, kanë kohë që shkruajnë mbi sfond të erës, ditarin e jetës. Fjalët yje, natës i varen nëpër veshë, si vathë të bukur ciganeje. Dallëndyshet, të përgjumura formojnë figura të çuditshme rreth drapërit të hënës. Herë -herë, drapëri mërzitet prej tyre e u a p ret bishtat. Në grushtin e ngrohtë, më ka mbetur një pulëbardhë që i jap shtysën, drejt qiejve. Ca fjalë -cicërima ngatërrohen e varen, në mustaqet e bardha të reve. Por ajo nuk e humb rrugën. Del prapë, mbi një re ngjyrë rozë e duke qeshur...ma shkel synë, ma bën me dorë. 17

Diamanta Zalta Nikolaou

RRI KËTU, MË THE Du het të rrish këtu , - m ë p ëshp ërite, një m brëm bje të bu ku r si kjo. Kur më the se nuk bëje dot pa mua! S d o të të le ku rrë të biesh, - më the sepse të dua. Unë vetëm ula kokën. asnjë fjalë nuk fola përderisa në pëllëmbën tënde, më kish mbetur dora. Dashuria luajti lojën e dhimbjes. Shi i rrëmbyer në të eturin shpirt, me heshtjen tënde, vitesh më thua: Më m os m i d u aj sytë! Po unë ato i kam përpara, i kam përballë, në çdo udhë. I kam në sytë e fëmijëve tanë, që ty aq shumë të ngjajnë. Mos luaj, të lutem me të vërtetën. Puthma lotin... E thuamë përsëri besomë! 18

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Fiton gjithmonë ai që di të japë. Jepi shije jetës time, pa supriza... Bëhu kripa e saj e paktë, nga e gjithë jetës, kripa... Por, mos u vono, s d o të p res shu m ë! Ka haraçin e vet çd o d him bje, nëse ngjan...me dhunë. I kam dy sy për të parë, një mendje për të gjykuar... Kam dhe një zemër, i dashur që do dashuruar...

Diamanta Zalta Nikolaou

TË KISHA Të kisha në jetë vetëm një çast, do të desha të isha me ty. Siku r t m ë kish m betu r vetëm një frym ë, do të më mjaftonte të të thoja: Të dua shumë. Por kam vetëm një zemër, ku dashuria e ndjekur rend! Një shpirt tepër delikat, brenda trupit tënd... Ku je... Vetm ia e trem b Mungesa e shemb... Vendin e babait të fëmijve, më të nderuarin, ku rrë s ke p ër ta hu m bu r, e kjo dhemb... Oh, zot sa d hem b! Eja... Lëre mënjanë mospërfilljen për mua! Para se të lu lëzojë tek u në kjo nd jenjë Eja... Eja para se të pendohesh, e të jetë vonë! 20

RRUGICAVE TË NDJENJËS

DY PASQYRAT E FYTYRËS Dy pasqyra, ku reflektohen dëshirat. Dy ekrane të vegjël, ku ndjenjat luajnë filmat. Dy zjarre, që i digjen dashurisë. Shpirtin mbulojnë me shkumë, si dy fjalë, që s flasin, p or thonë shu m ë... Janë sytë...

Diamanta Zalta Nikolaou

KËSHTU N D OD H Kështu nd od h: Lindim me një mision, jemi gjysëm e gjysmën tjetër kërkojmë. Hapat, na i shtyn një valë e padukshme, një resonancë, një unë, një ti që bashkë përbëjnë, një shpirt. Një gjysëm vjen në jetë e përvuajtur, për të plotësuar veten. Kurdisur në fjalët: Eja dhe më prit! Rakordohet gjithçka, pa zë. Pa m end im , p a gjykim Deri sa honeve të ndërgjegjes, ndodh shkrirja! E gjysma e parë, në të dytën arrinë. Dy gjysm a N ë rezonancë jem i. Në kërkim...gjithë jetën tek një gjysëm tjetër...të gjejmë veten. 22

RRUGICAVE TË NDJENJËS

TI JE KRIJUESI Do të t i zhkarravis bu zët, me buzëkuqin e dehjeve të mia, ndonjë natë me shtrëngatë, kur, kur... Do të të zhys në pusin e hakmarrjes. (Ty, shpirtë gur, zemër gur Oh, ti që s m ë d eshe ku rrë!) Aty, do të gjesh ndjenja të tjera, shkruar mbi fletë të zhubrosura, çakërdisur vargjesh, fletushkave të verdha... Por mos harro: Merr dhe një kupë me gënjeshtra, kur të vish, të më thuash prapë Të d u a! ... Të p res! ... Të shohim a do të mundesh prapë t m ë gënjesh?! E d i, ti s p o m ë njeh... Sep se s jam m ë ajo qënie e butë... Jo, i dashur, jooooo! Jam rrebesh që bie 23

Diamanta Zalta Nikolaou

krejt ngu rtë! E kam vendosur të iki, por ta dish: Qënien time të re, s e krijoi Zoti, e krijove, Ti...

MALL PËR TY Për ty Kam filluar të kem më të çuditshmin mall! Si të jetë një mall plak, që ka p iktu ru ar veten Që vite më parë, në rrudhat e mia mbi ball. Pa zë...por,...shpesh... ndiej nevojën të të thërras prapë. E ndjej...e do të të gjej pranverë binjake, Diku aty përballë... Ku rrë, s kam nd ierë të tillë m all Ç të jesh, vallë!

RRUGICAVE TË NDJENJËS

PËRVOJA Kundronte detin... Dhe një ditë buzë bregut hapi një vrimë. Dallgët vrimën e lëpinin, e lëpinin... Por ku rrë s e p ërp inë! Ajo mbeti aty, duke mbledhur gjethe e degë, nga tru ngu i saj, t i bënte shu m ë... Të zinte vrimën, mos të nxirrte shkumë... Miqtë e mi, ta dini: Çdo përpjekje, edhe nëse me një vrimë në uji ngjan! Kurrë nuk mbetet pa gjë! Përvoja...përvoja, fruti i saj!

Diamanta Zalta Nikolaou

E KEQJA E keqja tek njerëzit m ë d hem b, më djeg, më tremb. Sa ndiej kohën tek shembet! Tek njeriu, e keqja më e madhja në botë, shfaqet në fytyra të transformuara, zakonisht, në të bukura, Kameleonë... Me gishta të padukshëm, që lidhin kombe, kohën, si penjtë dredhozë. Mekin dritën, zhveshin gëzimin, p ër t i çu ar në harresë! Inekzistencë... Metamorfozë... Njeriu, shpesh!

RRUGICAVE TË NDJENJËS

ENIGMA S ia gjeta ku rrë enigm ës sim e, sekretin... Kam dashur shumë bashkëshortin, pa më dashur po aq! Kam provuar të më duan të tjerë, pa i dashur ata kurrë... Por s e d i si është të më dojë ai që dua, po aq shumë!

Diamanta Zalta Nikolaou

EKUACION I VËSHTIRË Eku acion i vështirë me dy zgjidhje, ti je... Që nisen nga anullimi. në propabilitet... Të gjej gjithmonë ulur tek inkluzivi. Ndjej nevojën të jetoj, edhe për veten... Të harroj, rregullat, ligjet, valencat... Katrorët, shumëfishimin, tendencat, Mendelejevin, Galileun, Pitagorën... Trysninë, shtypjen, lagështinë, Edhe prehjen. Edhe harrimin... Edhe... Edhe... Por, m bi të gjitha... Fytyrat që më prenë besën, më thyen!

RRUGICAVE TË NDJENJËS

PËRTEJ FRYMËS Përtej frym ës sim e, u në e d i Dashuria, do të jetojë përsëri. Mbi një gjethe plepi, mbi një cicërimë, tek një zog, zërin tim do të ketë, dhe unë si bletë, duke u dhuruar luleve nektarin e zemrës, Pa i thënë më pusho, pa e ndrydhur më, pa e shtrydhur, për pak dashuri, në këtë varfëri... Përtej frymës time, Unë e d i... Dashu ria im e, do të jetojë përsëri...

Diamanta Zalta Nikolaou

LUTJE ZOTIT Sa lu tje i d rejtova Zotit, deri sa u gjakosën buzët e mia Pika e lotit m u ngri, mbeti tek mospërfillja. Lu t e lu t Prit e p rit Si sot e një vit E prap një vit! Në udhë të diellta i nisa dëshirat, ato u ftohën, u ngrinë. Pak sa pak, të mirat. Margaritën e bardhë, Simbol të modestisë, brend a vetes ed he sot e rris E u shqej m e frym ë Por akoma nuk e di, ç m end oje vallë atë çast?! Ku ta dish...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

DASHURIA IME Dashuria ime, si kjo erë, emrin tënd pëshpërit. Dy planete me orbitë të kundërt, Galaksisë së qielltë. se u deshëm shumë, p or ku rrë E mbeten paralele, si shiu mbi qelq! Dashu ria im e, erë Emrin tënd pëshpërit.

Diamanta Zalta Nikolaou

VJET KALUAN

Kalu an 20 vjet, që ku r u d etyrova të gaboj... Ndryshova kodet e marrëveshjes, mënyrën e të menduarit, të të gjykuarit deri të krehjes. Jetë, me ligje të vrazhdë, unë peisazhi i saj. Viktimë e depërtuar në tejdukje, në udhë emocionesh, bindjeje. Kodrinave të fytyrës sime, vijëza të ngatërruara trafiku, mbi ballë, m ollëza Mbi hartën femër, rrudha të lehta rradhisin përvojat, ndërsa buzët...ah, buzët me lipstikun e buzëqeshjes. Poli më i harmonizuar, për të shprehur një notë gëzim i, ap o ankese Shtrëngojnë fort domethëniet, duke i mbajtur peng, besueshëm në heshtje. Njëzet vjet e tjetërsuar... Më mungojnë rrugët, kërcitja e takave të mia në asfalt, hapat

RRUGICAVE TË NDJENJËS

N jë bised ë serioze m e Bard hën, për rininë e munduar, kthesave të Krrabës... Ankthi për një çek të vonuar, me Anilën e dashur, para sportelit kryeneç të Bankës. Më mungojnë dritat e qytetit tim, Xhiroja në bu levard in Dëshm orët e Kom bit , nd alesa në Pastiçeri Rinia , me ty Ben për të ngrënë një pastë. Rru ga e Kavajës , - Trotu ari i Mesit , cep i i p allatit, heshtja e shpjegueshme mbi të pa thënat fjalë. Pas kufijve prej betoni të pallatit, një cop ë tokë e vogël m e bar Lart në qiell, një diell...disi ndryshe, më i artë. Të rrumbullakosur kam mallin: Një glob, të mbushur me ndjenjat e mia, që nget... Me bosht Unin, udhëtar nëpër vite. Qënie e ndryshuar në 20- vjet! Të pandryshuar, mbaj syrin e pafjetur për dashurinë. Të vërtetën E vetmja energji e domosdoshme, për të çapitur vështirësitë e jetës.

Diamanta Zalta Nikolaou

KËPUTJE Këp u ta një fije bari, m u lyen gishtat m e klorofilë. Lëndina, më tha: Mos, sapo pakësove një fëshfërimë. Këputa një lule të kuqe gjak, gjithë lulet e tjera ulën kokën. Toka, psherëtiu, ohhhhhh! - Ajo lule i përket Kosovës... Këputa një degë të vogël qershie Që më pengonte të shihja larg. Dëgjova trungun të thotë - Mos! Sapo më shkaktove një plagë. ...Tani s i këp u s m ë lu let, as barin e sapo mbirë. Më mjafton të shijoj e qetë hijen, e ndjehem mirë...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

GJAKOSJE Pashë diellin në sy, dhe sytë, nisën t m ë lotojnë. Diellit, iu afrova edhe më shumë po me sy e çava! Qielli, filloi të rridhte Kosovë...

Diamanta Zalta Nikolaou

SUPË ME ILUZION E N e em igrantët e sheku llit të 20 - të, skllevërit modernë të epokës. Pasi hëngrëm supën e ngrohtë të iluzionit, morëm me këmbë, me det, me aeroplane, gjithë botën... Të shumtët intelektualë universitetet mbaruar. Para njohjes së teknologjisë, në vendet e emigracionit, ku shkuam me primitivët. Dikush tani është mirë, dikush më mirë. Tek më të shumtët, iluzioni më i madh, i mpirë... N ë u d hë të p am baru ara m end im i, shpresash, majash e kreshtash... Hedhur zëra të dashur në gremina, buzëqeshjet, humbur vjeshtash! Supës së iluzioneve të mëdha të Prometheut. Tani ndihet më e gjallë, aromë e mëmëdheut...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

RILINDJE O njerëz të m irë Unë sot rilinda, gonxhe mbi qivuret e shpresës. Thjeshtë, mbi një kopertinë që e bëra pasaportë, për të hapur dyert e mbyllura. Shpërblesën ia gjeta Unit, por mbi të gjitha gjeta veten, në viset e saj të humbura. Nënë -u bë poezia, Unë, - isha bebja! Gërmat, - thëngjinj fjalësh, mbi pelenat e prushta, të fletëve të mia.

Diamanta Zalta Nikolaou

N E IKËM Ikëm me një valixhe të thinjur. I harruam gjethet gjak të hurmës, kokën e këputur të pranverës, këngën e rrënjës. I thyem kërcinjt përtej kufijve të shpresës, sinorësh, detesh, kufinjsh emigracioni, duke kënduar një këngë tjetër, që s na ngjiste, këngë iluzioni. Ndërsa Itaka, hapte gjoksin nga dhimbja e thërriste Ah, bijtë e mi, ku shkoni?! U m ashtru am Itakë Na mashtroi shkëlqimi dhe tërbimi. E ti na thoje zemërvrarë, ta dini kush kullën e tij e harron, e ndjek mallkimi. Kështu t u p ërzhiten TY gjethet, t u sku qe i gjaktë t u bëqielli.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Mbi rininë e bijve të tu , u flakërua Dielli! Tani rrimë duke kafshuar mollën e vetmisë, me urinë e madhe për ty Itakë, p ër gu rin, p ragu n d he barin Llogarisim ditën kur do të vijmë të plakur, p ërsëri p ranë teje E prapë si të vegjël, gjirin tënd të nd u kim

Diamanta Zalta Nikolaou

GURËT E KUFIRIT TON Ë Çd o d itë m i lu an gu rët e ku firit, hapësira rreth vetes më bëhet sa herë e më e vogël. Ç ke m e m u a... Ti, po deshe, ik! Por, m os m i p rek ku fijtë. Një herë, më do... Herën tjetër, aspak! Elektron i lirë, mbi dashurinë time: Endacak. Do të ikësh?! - Ikë... Larg e më larg! Merre me vete dhe Hirushen time që gishtat e mardhur ngroh nën hi. Lërmë të qetë, të qep lëkurën e shqepur që ma grisi mosmarrveshja me ty.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KOHËT URBANE N ë këtë u rban d itësh të nxitu ara, koha ikën si fjalë... E shquaj siluetën time endacake, në vagonin e parafundit. Më ndjek vetëm hija e vetvetes që në tehun e sekondave, hollohet dhe më shumë, si era e pandryshueshme, e parfumit. Në periferitë e kohës, si pllaka të hequra trotuarëve, shquhen ditët e mia të vështira. Rrjedhin e rrjedhin qiejt... Këpucë të grisura situatash që ngatërrohen, këm bët s m u nd et të ecnin d rejt. Sigurisht ekziston një stacion ku veten e mbështes e qetë... Ecejakja më bëhet e shkujdesur. Pragjet i kaloj një nga një pa qenë nevoja, të pres biletë...

Diamanta Zalta Nikolaou

Tani, m ë është shu ar d ëshira p ër të kthyer kokën m brap a! Ky p rag i së tashm es m ë shkon, m ë m ëson, si të çm oj atë që ka fillu ar, nga e p ara... N ë këto d itë u rbane të nxitu ara, fjalës i fshijë p lu hu rat...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

D O TA N D ËRROJ N d jehem e lod hu r, nga kjo udhë emigracioni me shumë rrëshqitje. Do ta ndërroj me një shëtitje... Në një rrugë të mbuluar me bli, të dielave të Tiranës. Një kafeme vëllanë të pij... Larg, për tek Qafë e Krrabës. Unë aty kam epërsinë, tek fjala e ngrohtë me një mike, një mik. Do ta ndërroj këtë udhë që kam nisur, vite më parë. Ajo më qeras veç mërzi! Unë shtëpinë e kam përballë Dajtit. Atij miku të vjetër, të ri që sa herë shkoj...me njeh, më shkel synë... ...i them... Je Princi im! 43

Diamanta Zalta Nikolaou

MË VJEN N JË ZË E MË THOTË N jë zë p o m ë thotë, se një vetëtimë e qiellit tim, ua preu kokat dallëndysheve të mia të p ranverës E unë pres shiun! Kopshti i shpirtit, mbushur me trëndafilë të këputur. Nga flokët e lagura të reve, bien lotët, ngutshëm. Krenarinë time, me xixëllonjat e shpirtit kur ta dhashë, ku jtova se d o ta bëje ku rorë Por për çudi, ti nuk e vlerësove, mbeta me një grusht lotësh në dorë. Ja, pse prisja shiun... Ja, p se Por s d o të nd alem , kam vendosur të eci. Të kaptoj edhe shumë kilometra. kështu e vetm e

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Kockat e m ia, d u ke thyer nëp ër kthesa... Do të vazhd oj: Me ty, p a ty, n jësoj... Gjysm ën tim e, d o ta kërkoj e d o ta gjej!

Diamanta Zalta Nikolaou

BAJAME E KRIPUR ( Babit ) Ky lot që më rrëshqiti si bajame e kripur, u zgjua i bukur, nga malli. Shpirti, ishe ti! E përgjumur, falenderova Zotin, që të solli në ëndërr! E munda... Të të shoh përsëri. Tani d ashu ria jeton në hap ësirë boshe, si një ngjyrë p a m allëngjim . Sinjal pa fjalë, thyhet, gërmave delikate të emrit tim. Një ankth i dikurshëm më kap, i bukur, si thëngjill i prushtë. Që mund të lexohet, e të përkthehet vetëm brend a vep rës tënd e që jam u në... 46

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Jam në hall baba Jam...e s d i ku sh jam ... E d esha të të p ërqafoj, shu m ë

JAM PARA JUSH Më thatë një d itë të d y njëzëri, se më donit më shumë se sa ju dua! Gaboheni, të vegjlit e mi të përhershëm, jeni mbrapa, të paktën nëntë muaj... E ju kam dashur më shumë se vetja, më shumë se jetën! Ende, pa ua parë fytyrën.

Diamanta Zalta Nikolaou

ZBULIM PËR KËMBËN GULJEN E SAJ (vajzës) Për herë të parë, përkëdheljen, mbi lëkurën e saj të bardhë, e zbuloi nëpërmjet gishtërinjve të tij të butë. ...kur mbylli sytë, mbi qerpikë yjet iu ulën. Nëpër supe, iu derdh argjend! E hëna pinte kupën... Qielli bënte pasqyrën, ndërsa ndjenja e pastër pranveronte... Përmbytte një nga një qelizat me limfën e jetës Deri sa preku të përkryerën...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

TI JE PJEKURIA E MITURISË (Ty Kathrin ) ...Dhe ti po më flet, aq bukur e vogla ime, sa u në s p o e ku p toj: Të linda unë ty, apo ti mua, më linde. Ti je pjekuria futur gabimisht, tek m itu ria që m reku llinë e ka brenda vetes, tek mirësia.

Diamanta Zalta Nikolaou

ZAMBAK I BARD HË ( Për humbjen e nënë Katerinës, vjehrrës sime të mrekullueshme) Një zambak i bardhë, ah fort i bardhë ka shtrirë fletët, i ashkët, p a lëng Galaksisë iu dha pas limfës së jetës. E shpirti thellësive të tij, më therë, më dhemb! E bukur akoma, e mirë... Ti nënë, akoma rrezatoje mirësi. Unë pranë të lëmoja ballin m e heshtjen tim e E heshtja më qëllonte më gurë! Ashtu siç ishe...si asnjëherë më e mirë se kurrë, dashuri e vjetër. Pendohesha për grindjet tona të vogla, për birin tënd, e ti me mirësi, më ledhatoje dhe ashtu... Ku shkoi ajo pika e djersës, që binte m bi ballin e foshnjës tim e. 50

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Ti si m erim angë, s p u shoje të tirrje d ashu rinë Pa thënë një herë, u lod ha, m oj nëna im e O Zot, ç boshllëk! Si nd od h që d he në ikje, si gjithm onë p a zhu rm ë e fjalë shu m ë, siku r të na thoje, - Më falni, fëm ijët e m i, kam d he të tjerë p ër të taku ar! ...e na le gojë m eku r, zem ër çarë! Ah, nënë, një sekret kam : Dashu rinë tim e të çrregu llt, të lu tem , m os e lër p a m arrë! Do të të ku jtoj d eri sa sytë t i m byll Përgjithm onë, m oj nënë, (ja p and a!) Po të p ërgjërohem e d u a të d i, o nënë...jam Mand a! Por ti vetëm hesht, e gjoksi m ë çahet p rej ngashërim it... Mbi heshtjen tënd e të aku llt, Bien yjet e m i të d ashu risë d he p end im it...

Diamanta Zalta Nikolaou

TI PRAPË D O TË MË PRESËSH (vëllait ) A të kujtohet, qeshnim gjithmonë me një peshore. Qanim gjithashtu... Kur mbetesha pas, e hutuar rrugicave që na çonin për tek gjyshja, me ballin mbështetur tek perëndimi... Fytyrën p ër t ia p arë të sku qu r d iellit ti vije, më tërhiqje për dore. Më thoje: Po pse hutohesh kështu, o Mandë... Edhe sot, çaste të tillë të rrallë prapë vijnë! Dhe nëse rrugën e ngatërroj, e di... Ti prapë do të dalësh të më presësh, aty,ku dikur një vëlla Kostandin, priste durueshëm, një m otër të hu tu ar që emri i fillonte me D, si unë.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

E PARA KRISHTLINDJE PA TY (Gjyshes së fëmijëve) Unë s qaj m ë p ër ty. Qaj për boshllëkun që më le mbi ikjen e pa pritur, që kurrë nuk u ankove për jetën, ndërsa në të vërtetë ajo të kish sfilitur. Unë s qaj m ë p ër ty, qaj për qoshen që për herë të parë është bosh Pa ty, nuk mundem ta shoh. Qaj dhe për sofrën, që gjithmonë do ta shtroj, mbi tëndën buzëqeshje. Duke shpresuar se ti do të vish, patjetër, si flutur mbështetur mbi timen dhembje. Në guzhinë, hija ime, d he Ti që s je.

Diamanta Zalta Nikolaou

E heshtu r, shtroj bu kën ashtu siç të p ëlqente ty, m e servisjen e bard hë e m ë kap një m all që m ë m byt e m e ty zë e flas. Ky ajër i freskët që u fu t nga d ritarja, m ë led haton e m u d u k se ishe ti Gishtat p rej d heu i zgjate, m i p ërshkove flokësh, fytyrës, ato arritën d eri në shp irt. Akom a s e ku p toj, si të m ori aq lehtë... Ajo shtrigë e d alë nga p ërrallat m e u jqër, rru gëve p a kthim . Kohë e m u ngesës tënd e qanë! Ti, p ërsëri p o m ë shfaqesh, p as grilave të m allit tim . M u lag fjala, m oj nënë e p o p ërp ëlitet, si p u lëbard hë p a krahë. Ti, fare p ap ritu r m ë e bu ku r se ku rrë d iku p as su p it, m ë rilind esh p rap ... O m all i p a shu ar, i gjatë... O flakë...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KËSHILLA Dhu ro sa m ë shu m ë m irësi, - Më këshilloi gjyshi - Bëj mirë, të gjesh mirë! Po si të vepoj me bukëshkelurit, mospërfillësit, indiferentët... Nuk më tha... Më la në errësirë... Mbushur bota me njerëz të vegjël! Dhe u në s e kam m u nd ësinë të të p yes, gjysh; njerëz të një gjaku, të një krevati, njëri - tjetrin, duan ta ndajnë më dysh. Ah, ti..... Që më gatove kaq sensibël! Të më falësh, të më falësh... Por këtë, s e p arashikove, gjysh!

Diamanta Zalta Nikolaou

PËRMBYSJE (viteve gjimnaziste) Kjo ndjenjë e butë, pjellë e një vizioni të ëmbël, ma mbështolli qënien deri në zenith të saj. Përqafim vitesh të brishtë maturantë, kjo heshtje e rinisë së ngjyrosur ma shtrëngojnë gjoksin fort, si jelek i hekurt. Provova të zbres shkallët e mendimit. Ranë fije të argjendta kujtimesh pa numër, si balluke, mbi sytë e mi gjysëm të mbyllur. Një shtrëngim i lehtë duarsh, pudër e kuqërremtë mbi mollëzat e mia. Habi e roztë nderur syve, një ndrojtje hyjnore, mbi mua. Peisazh fëminor, i pafajshëm, njëkohësisht i përkryer... Që me lëngun e jetës përmbyste, adoleshencën, duke i bërë vend rinisë, mbi trungun e Unit tim të thyer... 56

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MË E MIRË S D O TË ISHTE (për ty V. H.) Sa herë ballin e kam të djersitur, jo nga moti i keq, por i shpirtit shtrëngatë. Nuk e disi më kupton, që si hije, vjen e më afrohesh, ngadalë... Më heton, bluan veten, si në shqetësim prite... Pastaj më le takim, si gjithmonë kur kemi diçka për të thënë, në kafen e zakonshme, tek Flora , m basd ite. Më qeras këshillë, por më shumë dashuri, ashtu...si vetëm ti, di. Si të mos jemi të një moshe, por si të jem unë, i yti fëmijë. Llavën e Vezuvit të zemrës shuaj e mbushem me oksigjen... Në pyllin e dendur të mirësisë tënde shkarkoj stresin, si thes me gurë. Kokën mbështes mbi zëmrën e madhe.

Diamanta Zalta Nikolaou

Qetësohem, si mbi një jastëk të butë, me gjethe pishe. E sigurtë... Siku r nëna t m ë kish bërë një m otër, m ë e m irë se ty, s d o të ishte.

E DIELA Paketoj javën në sirtare, bashkë me rrobat e lara, përdorur ditëve. Pastroj pluhurin e këpucëve nga udhët, orëve të zhurmshme të qytetit, shtrij në hekur ankthin... Pastaj ulem në kompjuter të shkruaj shpirtin. Paketimi i fundit i javës, një tingull kitare nga larg, që u fut nga dritarja e hapur, me këngën e gëzueshme të një adoleshenti. Vjen e bukur, ritmon zemrën... E të dielën e shkrin ëmbël, si katror të bardhë, sheqeri. 58

RRUGICAVE TË NDJENJËS

ORKESTRIM I MREKULLUESHËM ( M ikes A . D ) Vështrimet tona, në të njëjtën pikë bashkimi, pa patur nevojën e rregullës së treshit. Buza, e pa hapur, flet dhe na tregon udhët... Ky orkestrim i mrekullueshëm, shqisash, ndjenjash, ballancon mendjen... Përbën lidhjen e përsosur, kiminë, shkrin gjithçka në një ... Mendimin, përqasjen, ndjenjën... Tani, besoj plotësisht në teorinë e gjysmës së vetes, në shpirtin binjak... Dhe, e di ku ndodhet! Është e rrallë të provosh lumturinë e fatit, kështu si unë, kur ditët... Mbi sinqeritet të të shtrohen. Kam mbetur në një çast të bardhë, njëzet vjet më parë, ku r në d erë, të p risja... 59

Diamanta Zalta Nikolaou

Ti erd he si p u p ël, o lu le - bu ku r! Kishe zgjed hu r të m bije në tim en rru gë... Tani jam larg...p or asnjë fije s u këp u t! E as erërat e kohës...s e largu an veshu r m e p ep len e m allit tim të bard hë nu sëron, në zem ër, e vogla im e. I globit të nd jenjave të m ia, të m ira që u d hëton m bi vap orr të m irësisë, ti, je Kolom bi! Sa herë nd od h m oti të m ë p rishet... E m u ngesat e jetës...m ë cop tojnë, sa m bytem vetëm në një p ikë loti. Porse e bind u r, tashm ë p lotësisht se të tillë kristalitet zem rash, të tillë koord inim karakteresh, vetëm një herë, e krijoi Zoti...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

RASTËSISHT ( Profesorit të letërsisë Tarik Llagami) Rastësisht një ditë, me një shoqe të gjimnazit pinim kafe. Kur ndodhi të përballoheshim, të tre, në një kafene... ...Po ai zë, i veçantë, melodioz po ai tingull i ngrohtë, mbi të bukurën... Po ata sy, pas xhamit të syzeve të trasha, po ai gjest i veçantë me uljen e kokës, mbi përkujdesjen, mbi kqyrjen... Dhe po ai vështrim me takt, si atëherë, mbi fjalën e rrëmbyer të adoleshentit, atë...të pa llogariturën... Asgjë s kish nd ryshu ar! I njëjti njëri fisnik. Bujaria... Vetëm vitet që kaluan tërthorë, ca fije floku në dëborë... Por, besomëni, u gozhdova: Më shumë nga memorja... Rreshti i p arë, djathtas, pranë dritares. Atje, m oj bijë e kishe vend in! 61

Diamanta Zalta Nikolaou

Pastaj, i qetë, vazhdoi: Sa herë jashtë e hutuar vështroje, shiun që shtruar binte. Mos ku jto se s të vështroja, ku rrë s ta tërhoqa vëm end jen, e vogla ime! Ah, i dashuri im, zemërmadh! Për ju mësuesit, Zoti, dha kaq dhemshuri... N d ryshe, s ka si shp jegohet, gjithë ky rrezatim, gjithë kjo mirësi... Bukuria e viteve të brishtë me kishte mbuluar... Në krahët e tij mbeta gjatë e lëshuar, përmalluar...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KAM PATUR (kushtuar piktorit , A . M orina) Kam patur një shok të vjetër fëminie, Fisnik që në vogëli, e fjalëpakë. Me çengela ia nxirrja fjalën, por në zemër kishte ar. Atëherë... Kur unë e hutuar vrapoja pas një vargu Poezisë, se mos ia gjeja shtëpinë. Ai zhkarraviste shkel e shko qiejt, Herë me një penel blu, herë me një penel gri. Banorë të gjelbërimit që të dy, në kohë qumështi, si dy keca të bukur, të hutuar. Mbi një drithmë peneli mund të jetonte ai, unë si zog, mbi një varg të pashkruar. Ishim të vegjël... Të vegjël që s na p ëlqente të na thonin të vegjël.

Diamanta Zalta Nikolaou

Adoleshentë. Gjoksprushë. Buzëflakë. Me një puçërr të vogël, gjithmonë mbi ball. Ai shok fëminie me ar në zemër, për mua ishte dhe ka mbetur Ëngjëll.

KAMZHIKËT ISHIN PREJ UJI Atëherë, kur hanim pak por me sa uri njeriu, ku r shihnim shu m ë e bënim siku r s shihnim ! Kur fjalët në buzë na i fshinin, para se të na mbinin, kamzhikët ishin prej shiu. Të pa gojë mbeteshim në lagështinë. E aty treteshim...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

CIKLET E JETËS Ku rrë s e trad hëtova të vërtetën, as ciklet e jetës... S kam d ashu r ku rrë t i transform oj: As me llumrat e saj, as me Dredhi Hamletesh! Edhe kur preferuan ta zhyenin në llum, fjalën ta mbulonin me gurë... Besën e urtë s e trad htova ku rrë! Shpatin e ndërgjegjes kaptova, vallëzimesh të marrosura me djallin. Ciklesh të tërbuar me peshkaqenët e shpirtit... Tani shifrën e kohës mbi kurriz, e mban breshka e moshës, në të njëjtin ritëm vijon monopatin... Çdo vit më i ëmbël më joshës, më esencial, mendimi i ashkët... Veç d u het ta d ish, nga vetja s të nxorra, as ku rrë s e m ohova, të vërtetën e përbashkët! Pasqyrën, gjithmonë ta kthejmë nga vetja... 65

Diamanta Zalta Nikolaou

SA PAK... H ap a një d ritare në u d hë qu m ështi N ë p rehër, m u d erd hën lu led ele... E pjergulla që mbulonte qiellin tim, filloi të derdhte mushtin... Sa pak, thashë, u dashka për të qënë të lumtur! Zgjata gishtat, të arrija një yll. Ishte fund mars... Nën ritmin yjësor të një valsi, ta zbres d esha, d içka në vesh t i them ! Gishtat, m u veshën m e serm ... Sa pak, thashë prapë, u dashka për të qënë të lumtur! Hapa një perde drite të vjetër sa një ëndërr të lashtë. Zogjtë...harabelët morën ajrin e saj! Sa pak, sa pak, - thashë prapë u dashka për të qenë të lumtur! Lumturia, pak ose shumë pak, me një rreze, një shkëndijë apo vetëm me një çast... Të ndrit në prag!

RRUGICAVE TË NDJENJËS

VËZHGIM Kam gjetu r një të çarë të kohës, aty shoh si nga një dritare e vjedhur brigje të largët, me rërë mbuluar... Shirat fshijnë fletët e shkruara! Koka gjigande resh, shquaj që blunë kanë vënë për kurorë, mbi dëborë... Mbi fytyrën time lëshon dritë, një yll... Kë përgjon, vallë, me një fanar drite në ballë, mbi gjithësinë e mbuluar, në të bardhë?! Oh, toka... po më rrëshqet nën këmbë, ç p o nd od h! H ija im e kërciti... Për pak sekonda, në gërmadhë, vite të tëra ktheu tërmeti... E mua...pasi më shkundi mirë e mirë, më shndërroi, në gjashtëmbëdhjetë gërma, alfabeti që vetëm vraponin, vraponin...

Diamanta Zalta Nikolaou

N ë u d hë të ngu shta m e d red ha, dallova veten, të rilindej... Embrion lirie, nga vetja... Shirat, vazhdonin të fshinin faqet e shkruara... Pikat ngjanin me perla...

INICIAL I VJETËR O gur i çmuar mbi emrin tim O d iam anti im i rrallë Nuk dua të venitesh, kurrësesi, për diellin e vrarë! Jam degë ulliri, me një frut të bukur, të gjelbërt në majë. Që po ta tund, para syve si perëndesha Athina grekërve të lashtë p ër p aqe Mbi shkëmbin e bardhë të Akropolit qyteti shkruhej me emrin e saj...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

N UK KAM N u k kam m ë sy, p ër kohën e egër, as fuqi dallgësh, për ta nxjerrë në breg. Tani kërkoj të gjalloj blerimin, çeljen... Të depërtoj, tek ajo që më përket. Një melodi e përhershme, ka bërë fole, në harmoninë e pa prekshme të fjalës! Aty i kam sytë, mendjen, buzën... Në magjinë e saj, tjetërsohem, fundosem... Ringjallem... Mbush zbrazëtinë me një ritëm, një varg, një këngë, një refren... Metamorfozë e shumëpritur, në dyert e kohës më shfaqet... E mosha me gisht, një udhë më rrëfen! S kam kohë, të merrem me arsyen e së prapës që lind papritur tek njerëzit... Mbi fytyrën e bukur të fjalës, shkruaj, dashuroj!

Diamanta Zalta Nikolaou

BREN D A D Y QËN IESH Sa herë në jetë u nd od ha ngu shtë, me ankthin për të qëmtuar të nesërmen. Përmbajtjen, harmoninë, instiktin ngushëllimin, ekuilibrin... Së pari shpalosa horizontin e mendimit, ndjenjën e mirë, çiltërsinë, pastaj shpërthimin. Mbusha mushkëritë, me ajrin e së vërtetës, oksigjen, m u zikë... N ën bu zë, ngadalë këngën time të dashur fillova të këndoj: N jë nënë, vetëm një nënë ka në botë ...dhe thashë , - Do të vazhdoj! Sa herë...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MOS I BESO HESHTJES O njeri i shkretë! Mos i beso heshtjes, as pritjes. Ato ëndërrat i bëjnë ikje... I murosin vajzat, të urtat, të bukurat, si Rozafat. Provo... Të shtrydhesh si shegë kohën, aq shumë sa të rrjedhin vite vocërrake! Ato janë më të bukurit... Do të shohësh, si mbi gjoks do të fillojë të fryjë erë! E aty, shkule heshtjen o njeri, hidhe në humnerë! Dil pastaj e thërrit: O njerëz, o njerëz... Me heshtjen dola fitimtar, e vrava! E në zemër kam prapë ar, kam zjarr... Jam adoleshent, i parë... 71

Diamanta Zalta Nikolaou

MBRAPSHT E d i, gjer tani kam ecu r në të ku nd ërt m e veten... Ia mohova bukurinë shpirtit, të drejtat... Fola në të kundërt të tij, në piedestal preferova të tjerët! Në të kundërt me veten, qesha... Pikërisht atëherë kur duhej ta mbështesja. Mora frymë, pa i mbushur sa duhet mushkëritë. Gëlltita fjalë, në rrugë të kundërt me barkun, për një rrëshqitje të pa përfillshme! Vetes i drejtova harkun... Me sa duket, e kisha kuptuar në të kundërt, si duhej çapitur zgjedhja, jeta, e vërteta... Vetëm fjala, e vetmja që më rodhi drejt, kur erdhi e u fut tek unë në rininë e hershme... E si grua shtatzanë prisja mrekullinë, si nga një jetë e dytë të vinte. Gjurmësh të reja fillova të shkel me një bebe poezi, brenda trupit duke besuar se të gjitha nyjet, ajo d o të m i zgjid hte... Kështu u dashurova me fjalën. Në rrugën e drejtë e pa kthesa, për tek yjet... 72

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MEDITIM Ah... Ajo gjuhë e prerë e viteve të brishtë, I ngjante thikës, me dy presa. (Njëra e tashmja, tjetra e djeshmja!) Në fillim, ia priste këmbët pritjes, pastaj qethte zemrën gjer në rrënjë kosiste lulet. Ndante me dysh psherëtimën ashtu, pa zhurmë, pa zë... Kuaj të bardhë rendnin e rendnin livadhesh të tharë! Pa behar... Kërkojnë pranverën!

Diamanta Zalta Nikolaou

PARAN D JEN JË Se d i...se si, p or një d itë ti i dole përballë nga e jotja parajsë... Zë i largët, që rend te nëp ër natë dhe mbi një qerpik të lagur iu ule, si mbi breg, një vale. Yjet në vend që të shkëlqenin më shumë, u bënë më të tejdukshëm, kristal... Ajo ishte thinjur... Kur peneli i kohës, befasisht kish vend osu r të ngjyroste qiejtë e shp ërlarë. Deshi të ishte shqiponjë, të kishte fuqinë e syrin e saj... A e dini pse shqiponjat për fluturim, lartësitë preferojnë... Sep se s d u an t u a shohin lotët, nëse i rrëshqasin, zogjve aty poshtë. Uli kokën. Filloi të çapiste pranverën, lulet. .. Pluhuri mbi to ngjante me ar. Nën lëvore, tokës i gufonte limfa... Mbi fletët e saj, bleronte bar! E ndieja... 74

RRUGICAVE TË NDJENJËS

NË PALLATIN MBRETËROR TË MENDJES Sa herë futem në pallatin mbretëror të fantazisë, asgjë s ngjan m e ënd ërr Gjithçka e prekshme, e afërt e besueshme si zhgjëndërr! Nga sqetullat, fillojnë e më mbijnë krahë. Mbi krahët, copa tyli të bardha. E përhumbur, i këndoj dashurisë së parë, me fjalë të arta, fjalë - flatra! Bulëz kristali mbi buzën e mallit zem ra bëhet zog, nga kënga d el Vjen, ulet të pushojë mbi një trëndafil që skuqet nga turpi për hiç gjë që ku rrë s u çel! Më vjen p ranë oratori të m ë shp jegojë Sa është vëllimi, sa janë përmasat e kësaj lënd ine - galeri Po unë diçka tjetër kuptoj e bezdisem, nga gjithçka që më shpjegon ai. As me metra, as me kilometra nuk maten hapat e artit tënd, vëlla! Ndoshta me rrugë avionësh, e fuqisë që u lajthit... 75

Diamanta Zalta Nikolaou

Si p askan m jaftu ar p ërm asat e vend it, ndaj i ka kaluar kufijtë! Prap p o m ë bezd is oratori, që vazhdon: Nga burimet u morën ngjyrat, nga deti, shkuma e bardhë, nga ajri zogjtë, nga sytë e shqiponjës dëshira, për të fluturuar lart, shumë lart. Po unë i njoh ato ngjyra, që në embrion! Atë d rid hje p eneli, teknikën Mbi fytyra vajzash, kuajsh, resh mbi kavalarët... Unë jam ndër të parët! Më lini, ju lu tem , - i them oratorit E ulem e bezdisur prej tij, në një karrikë. Por kjo për pak, sepse nëpër gishta, më vjen, më ngatërrohet një penë nevrike... Po shkru aj O Zot, ç p o them Pena ime u çmend! Ju lutem! Mos i besoni asaj p ene të m arrë Nëse mua rastësisht me quajnë Diamantë! Ai piktor, në të vërtetë, është margaritar. Për ato vite qumështore kam mall... 76

RRUGICAVE TË NDJENJËS

LUMI I GËZIMIT N u k d u a ta shoh lu m in e gëzim it të shterru ar, me gurët e bardhë, si d hëm bë të rënë Dua ta shoh gjithmonë në rrjedhje rru gën t ia nd riçojë e argjend ta hënë. Buzë tij të vijnë të gjithë vajza, djali, i riu, p laku Mbi një trung të moçëm, të skalisin, iniciale dashurie të një pragu... Nën dritën minore të një llampe rruge, d jali p ad u rim it t ia fërkojë sytë. Me aromë dorëzonjave varur muresh, vajza të m bu shë gjinjtë . Bu zëm brëm bja t i ngjasë një p eisazhi aq të vjetër, të lashtë Si dashuria e hënës dhe malit.

Diamanta Zalta Nikolaou

N D RYSHIM N GJYRASH Ku shku an m im ozat e m ia të largëta, me topat e vegjël, të verdhë, në kreshtë?! N d oshta kanë m betu r në d u art e Maries Mësueses sime të parë, një vjeshtë... Çudi! Ishte e vetmja, shkolla im e e p arë Me em ër ngjyre: E KUQE Këtë emër e pëshpërisnin njëqind herë brenda një dite, bu zët e m ia të vogla. Dëshira ime e bardhë, e mëvonshme për të qënë luledele, m argaritë Ndryshoi ngjyrë dhe ajo. U tret tek largësitë! Gjethet që bien fësh-fësh në tokë, nd ryshojnë d he ato ngjyrë Në peisazhin e verdhë të vjeshtës plot pozojnë bukurinë... Qesh gjyshja ime, vetëm qesh, tek shtëp izë e saj e vogël tek retë Nganjëherë qielli, buzëqeshjen e saj të bardhë nga lart e zbret. E bën det... 78

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KORIDOR Në zemër kam atë koridor... Ku troket tik - tak një orë. Më përshëndet po ajo dorë, sa d ielli m ë bëhet ku rorë N jë stinë, sa një d hom ë Po ai bli, kundërmon aq njomë! N jë rru gë, m e trafik të ri Katër mure, sa një galeri... Ka një lu le, sa p ër një p ranvërë Si një gjethe e përhumbur në erë! N jë zog që flu tu ron, tek ai shoh Dy penele në një cep të rinisë, gonxhe lu levjeshte Dy sy që botën e shohin ndryshe, d he një gjyshe Që më lidh me fjongo flokët! Në të bardhë, të roztë, të kaltër S ka rënd ësi, - i thotë ajo grindjes sime të vogël, të jetë e pastër, - mjafton e heku rosu r! Kam një koridor, në zemër, ku veç aty, çdo gjë e bukur më ka ndodhur... 79

Diamanta Zalta Nikolaou

N Ë MOS QOFSH N ëse tani je gojë e kyçu r, nuk rri dot dritare e mbyllur. Nëse ti je një flakë e ndezur, aty jam thëngjill i fshehur. Në je gur i hedh përdredhur, ta dish, jam dashuri e trembur. Nëse ti je ky shi i ëmbël, jam aty përrallë e ëndërr. Vendos të jesh përhershmëri, të të fu s në tim en m itologji. Në je tingull, ne je heshje, ta dish, kam krenari prej bjeshke. Më je diell e dritë tek sytë, do të jem aty varka që u mbyt. Nëse do të jesh kjo erë e butë, do të jem gjethja që u këput. Nëse ti je veç një vegim, unë do të jem mëngjes në agim! për dashurinë e tëra jam, vetëm ty, veç ty të kam.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

PËR VETEN Kam fillu ar ta dua veten. Dhe kjo shenjë e mirë... Ndodhi... Kur trurit ia zgjidha nyjet dhe zemrën e lashë, të lirë! 2. Kam filluar, të kujdesem për veten, femër: Ndyshoj krehjen, i kushtohem ngjyrës, form oj bu kle Në kontakte me sytë e pasqyrës. Shpërndaj kudo të qeshurën time të çrregullt, si mbi tavolinë, thërrimet e bukës. Diçka po ndodh...sigurisht, e mirë... Po futet ngjyrë në errësirë! Si kjo p ishë e gjelbër bu zë rru gës,

Diamanta Zalta Nikolaou

m e tru p vajze, e bukur, e urtë, që mbush të çarat e vetes, një nga një, me rrëshirë. Nën hapat, toka klloçkë, ngroh farat e mia dhe bimët! E mbi gjurmët kudo shkel, mbinë bari i imët... Ajri përreth ka erë të këndëshme, ...në një të bukur të dlirë! Në këtë stinë shirash të ëmbël, e shkuara më bëhet dyst. Tretet... Natyra, tek unë veten përtërinë!

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MILINGONAT Fati im, gjithmonë ka ecur me këmbë të vogla, si milingonat. Ka gërryer kohën, p o si ato tokën Ka rrafshuar kreshtat, brazdat. Deri sa një natë dimri, rad hita d y gërm a, d y rrad hë në p rehër, m u d erd hën lu le fjalët! Kaq gjelbërim e dritë qielli, kaq ngrohtësi e ar d ielli Kaq shira të ëmbël, s m ë kishin m bu lu ar ku rrë! Arti i milingonave mbi letër, ngjyrat e gjithësisë ...bashkuan skajet, për të zgjidhur nyjet, p ër të kap tu ar brigjet Sa unë të lulëzoja, mbi bar, mbi gëzhoja. Fati im lëvizi. Milingonat iu futën tokës në gjoks, për ta lëvruar... 83

Diamanta Zalta Nikolaou

PULS Gjelbërimin, ka toka për puls. Shkëndijën, syri, zemra, gjakun në lëvrim. Qielli, herë dritën, herë shiu n E vërteta, vetëm shkreptimën! Pulsi im, tek gërmat kur mbi fletë, lakuriqësoj shpirtin. Pulsi, gjithmonë dëshmon jetë. Është rrjedhje, për qënien derdhje... Po për udhën ç të jetë vallë O ndjenjë bebe, thua të jesh nisje?!

RRUGICAVE TË NDJENJËS

PIKA IME ZEN

Kulmi i pikës sime Zen, kur ulem e shkruaj shpirtin. Aty fillon ngjitja, digjet ndjenja, çel dashuria, bëhem frymë, laku riqësi Gjethja edhe bryma mbulohem të gjitha nga magjia. Zë vendin e parë fjala, deri sa zhdukem... I qiellit tim zog, ku futem a strukem mes resh të buta. Cicërimë shpirti që me grimca, mbush hapësira të ngushta... Fryma ime fjalë, e fjala im e zë

Diamanta Zalta Nikolaou

Zëri në p rekje, p rekja në p rehje Pika ime zen... Është shpirti pa pikë, pa presje...

MAJA E LAPSIT Maja e një lap si gjithm onë të p ërgjysm u ar, gërmat e mia i bën milingona, si ushtarë të bindur. Rrokje të rrumbullakëta, të vogla, në rresht për një, si gogla. Lidhin duart shkronjat, formojnë fjalë, më pas rreshta. Thërrime buke, gruri të thërrmuar, si ditë të diellta vjeshte mbi fletë të zhubrosura. E d i m irë Që ku rrë s d o ta braktis, gjersa në buzë, të më puthë vdekja.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

VAZHDIMËSI Ku jtonte veten, gërshetuar me vargje poezie, i bënte kurorë, me fije drite... Zemrën me petale mbillte. ...me sa duket, fatin ia vunë mbi një anije! Një ditë maji, ndaj të gdhirë i thanë, - moj Zanë, dil çaje detin tënd! Udhëtimin e ke të vështirë... ...e qëlloi dallga. Dielli e verboi! Kripa e dogji, lëkurën ia ropi. Plagësh i ra, gjakun ia rrodhi, por shpirtin nuk e dha, kurrësesi... U kap pas një vargu. Vargjet i bëri litar e d oli në breg.

Diamanta Zalta Nikolaou

Gjethen e zverd hu r të shp irtit, në duart e saj e mori. Si shpend i egërsuar mali, hapi krahët, për një udhë të re. Mohimit të vetes, përtej zallit... Jam akoma këtu, - i tha jetës. Me një thes në kurriz mbushur përvojë, u nis, të gjente përsëri veten...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

AJO, AI, D HE POEZIA Mid is asaj d he atij, si p ër trad hëti poezia ndihej si e tretë futur midis çiftit... Ah, Poezi e ndrojtur! Bar i mbirë me zor, në mur... Vezullim në ërrësirë i një bashkëjetese, që ty, s të njohu ku rrë! Ngazëllyer zemra e saj të thërriste... Por ti mbeteshe nëpër dallgë, stuhi në cep të buzëve! Ajo të kishte bërë folenë, në llavën e Vezuvit të saj, larg thundrës së vështrimit të tij... Poshtë humnerës, të mbije si lule e rrallë, nga farë e mbuluar me harrim. Me një dështim ndjenjash, shkruar tek sytë, Ushqyer, me qumësht gjinjsh të shterrë shprese! Tretej përvëlimi i saj për ty, deri kur, në vend që të vinte ajo tek ti, shkove prapë ti tek ajo... Një natë me hënë iu ule qetësisht: Mbi m u zë, 89

Diamanta Zalta Nikolaou

m bi bu zë, krejt shp u zë... E d ogje të d jeshm en, e trete...

RRUGICAVE TË NDJENJËS

AKUAREL SHIU Sytë e m i, Gjithmonë i qëndruan besnikë vetmisë. Sonte, kam dalë rrugëve, lagem nën piklimin e këtij shiu të ëmbël që bie qetësisht! Skutave të trurit më lëvrijnë çastet. N ën bu zë, m ë d igjen bu zëqeshjet Nervat, i përcjellin trurit sinjale, t i aku m u lojë tek raftet. Nëpër xhepa, akoma ngroh fjalët e pa thëna. Fjalë të reja më ngjiten tek buzët. I bukur ky shi i butë që bie, mbi tjegullat, rrugët. Si hallka prej hekuri, këputen vargonjtë e një heshtjeje të gjatë, sa unë arratisem prej saj. Ky shi i butë, aromë dashurie ndoshta rrjedha ime, të djeshmen përmbys!

Diamanta Zalta Nikolaou

Shaminë e kuqe, po ia tund vetmisë! Sytë e mi, si dhe zemra, i përkasin, tashmë lirisë!

D Y BRIGJE Jem i d y brigje, dy cepa të një guri të rrallë përballë njëri - tjetrit. Shihemi, buzëqeshim, e syve lexojmë mesazhet... Si në dritën e pakët të xhunglës së dendur ku sinjalet i kapin vetëm ketrit, brigjet kurrë nuk bashkohen! Të takoj, vetëm në ishullin e blertë të fjalës ku në breg, dallga shpërthen lulet. Aromat ngjallin, Nimfat... Barit tim , p o i nu m ëroj thinjat.

RRUGICAVE TË NDJENJËS

JASHTË SAPO ZBARDHI Paska dalë gjyshja të mbledhë gjethet, nën dritën e engjëjve, në oborr... Mbledh ato më të bukurat, i zgjedh, e m i fu t në korid or... Do t i p iktu roj, në sfondin çapkën të buzëqeshjes, Jo si piktor, por si poete. Stinës së nd ezu r, d o t i kënd oj si atëherë, kur ishim të vegjël e harliseshim Kur gjethen e vogël në erë, donim ta kapnim e në dyshekun e gjetheve, prapë rrokulliseshim... S e d i nëse stinët vend osen, pikturën time ta pranojnë në galeri, bashkë me gjyshen, që akoma vazhdon të mbledhë gjethet e rëna Di të them se dita, sapo kahapur syrin e bukur, e jashtë, zbardhi... 93

Diamanta Zalta Nikolaou

ZHVESHJE Ia kisha zhveshu r këp u cët hap ave drejtimin, rrugës... Ia kisha hequr sytë vështrimit, erën, nu hatjes Duarve të buta, prekjen buzëve të ndezura, qershinë Një shtëllungë e bardhë, Isha në ajër! Për kohën e mangët, ndjenjë pa sy, p a intu itë Mohoja ekzistencën... Shp irtit bu ku rinë! M u d esh shu m ë, të prisja shkëndijën, të më ndizte, që udha të më kishte dritë. Tani, kushdo që më helmoi e kam falu r Jam m irë m e veten e të gjithë... E dua veten, dashuroj një tjetër, kometë e lirë, në hapësirë të dashurisë... 94

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KOKRRAT E RRUAZAVE Gërmat e bukura të arritjeve në jetë, i kam përshkuar në një fill buzëqeshjeje... Ia kam varur zemrës, të m os m i shohë njeri. Kokrrat e fajit, si rruaza kam përshkuar në një nerv të tendosur si tel, në gushë, e varse i kam bërë! Rruaza zgjedhjesh të gabura më varen në qafë, bashkë me to, kristale lotësh, që i mblodha sa herë... Befas, veten e zura në faj, e fillova të qaj... Por tani, kam vendosur: Mjaft! Kokrrat e fajit i njoh mirë... Dhe varsen në qafë, do ta mbaj gjithmonë. Të mos harroj, të mos gaboj, për të njëjtat arsye! 95

Diamanta Zalta Nikolaou

MREKULLIA E N ATËS N ata p o bëhet gati të bie, mbi gjoks të gjithësisë. Puthet me zogjtë, në fillim p ër t i p ërgju m u r... Era u këndon një ninullë. Përshëndetet me llampën e verdhë, varur qiellit abazhur... Pikëzimet e vogla, shpërndarë aty- këtu, pa hartë, i shkelin syrin e bukur, fap-fup...fup-fap... Ledhaton më pas çeljen mbi sythët, gjethet, degët... Shtrinë krahët, mbi rrugët, oxhaqet, çatitë... Ndërsa njerzve iu ulet lehtë, si flutur mbi qerpikët, ndjesitë... Derisa mbulon gjithçka... Frymëmarjen e gjetheve, muzgun e prekjes, shpatet e zemrave, siluetat e lagura mbi mallin... Të pa mbuluar, la vetëm mëkatin! 96

RRUGICAVE TË NDJENJËS

ATË DITË Atë ditë, tek cepi i pallatit ndaluam, pranë pishës së blertë. Mbi lulen e buzëqeshjes sonë të njomë, vinte përqark e gëzuar, një bletë... Vinte të mblidhte nektarin e gëzimit, unë shihja tek ajo vetëm frikën, pickimin... Atë ditë, erdhe për të marrë një fletore, bashkë me një mbishkrim, por fjalët...oh, fjalët, o djalë i butë të kishin humbur, unë kurrë nuk munda, ta përkthej atë vështrim... Veç mbaj mend, u pamë pak më gjatë në sy, por asgjë, asgjë më tepër, nga të dy... Të nesërmen, në klasë për çudi siku r s njiheshim ... Ndjenjë memece, pa gojë, e përhumbur në flu... Për të mbetur e pa thënë, gjilpërë, në zemër e tru! 97

Diamanta Zalta Nikolaou

N D OSHTA ERD HI ORA S e ku p toj ç është! Erdhi ora... Kush po troket, të më ndryshojë pamjen, më kap nga dora... Ditëve ua zhveshi xhaketat. Mëngëve ua këputi kopsat. Fundeve palën e shtuar... Idol i vetes sime të re, të kisha përfytyruar, p or s të d ija kaq të bu ku r! Në këtë shpërthim lulesh qershie, hidhja çarçafin buzëqeshjes së pjekur. Bëhu aromë ditësh të munguara... Bëhu bletë po deshe, thithja nektarin gjithë ëndërrave që gjer m ë sot s i p ate, ku rrë s i nise... Kur me fill të kuq vetëtimash, mbi copa të kaltra qiejsh vështrimit tënd të bukur, ia qëndise. Hëna kokën ka anuar... Nga një diagnozë e gabuar, kullon dhimbje... 98

RRUGICAVE TË NDJENJËS

PA TITULL E di çfarë... Tani, në çatinë e shtëpisë sime, mbarsen vetëm yjet. Që të mundem të të dua përsëri, që të mundem të të urrej... Duhet toka, të bashkohet me qiejt. Po kjo a ndodh?! Që të m u nd em d ashu ri t m ë ku jtosh, që këtë zbrazëti ta mbush... Më duhet së pari, o jetë të ku p toj ç m ë ke vjed hu r... Se vetëm një tru p d ashu risë s i m jafton! Atëherë, kur hëna griste varakët, kur isha si vjeshta me shi, duke të pritur e të pritur vetëm ty... Ku ishe ti?! Kërkoj të më falësh, mua për ty më janë mekur fyejt... Nën çatinë e shtëpisë sime, skuqur nga gjaku i pritjes! Tani mbarsen, vetëm yjet... 99

Diamanta Zalta Nikolaou

SILUETË Silu etën tim e, ia fala një ditë dallgës. Mendimin çapkën, një ylli... Qershi e ëmbël e buzës më rrëshqiti, në bar, si pëshpërimë prilli! Janë ditët e mia, shtatzana që lindin vetëm pranë teje, që vetëm tek ty munden të zbarkojnë shkarkesat e bukurisë prej femre... Silueta ime, mbi ty çdo ditë hollohet, s e sheh?! U tjetërsua, u bë valë... Dallgë që vjen e shuhet, e dashuruar me brigjet e tua... Sikur të dije sa të dua... Do ta shtrydhte gjithë sermin, hëna mbi mua...

100

RRUGICAVE TË NDJENJËS

NJË COPË VJESHTË Një copë vjeshtë që kacavirret... Mbi murin e mbuluar me gonxhe manaferrash. Një copë vjeshtë... me mua, nusen e Djallit shaluar mbi kuaj mjegullash, përtej zhurit të mallit... Një copë vjeshtë, që qanë si fëmijë për një përkëdhelje! E qara humbet si zë prej bryme në piklimin e shirave të murrmë, shkrihet... Si tabletë Algine, për të shuar temperaturën! Kjo vjeshtë, me gjuhë gjethesh po më flet, më tregon... Si ta hedh në fletë të kuqe, a të verdhë... 101

Diamanta Zalta Nikolaou

N JË STIN Ë Kam një stinë të bu ku r brend a, por sa herë vjen vjeshta, ma zverdh. Kthehem në valë deti, në oqean... Si Rozafë në murosje, qan një vajzë. Kam një stinë të bukur brenda vetes, ku më buzëqesh dashuria. Aty marrin frymë e zgjohen të gjitha të përgjumurat, viset e mia. Ajo vjen, vjen për pak... Kur fshehtas një dritare kohën hap! Kam një stinë të bukur brenda vetes, mbështjellë me varak...

102

RRUGICAVE TË NDJENJËS

NJË HARDHI E NJË FTUA Ah, sikur të ishim në një kohë tjetër, I tha hardhia naziare një ftoi të burrëruar! Do të tregoja ç d o të thotë lid hje shp irti e si është të jetosh me mua. Do të të mbështillesha në trup, si hardhucë e artë, që të mos bëje çap pa mua. Do të nxirrja nga vetja gjithë ëmbëlsinë të të lyeja ngjyrë puthjesh buzët. Errësirën e syve të thellë, që të pengon... Nga unë të kthesh vështrimin! Do ta kuroja me mjaltin e syve të mi, p o ç e d o, rrojm ë në një kohë tjetër! Ty të hedh aty - këtu, si ketër... Je tjetër për tjetër! Kur të kujtohesh ç ke hu m bu r, shkruamë një letër...

103

Diamanta Zalta Nikolaou

ËN D ËRR E KEQE Qava si qielli m e shi, duke pritur pranverën e dardhës. Shkrep ëtim at d igjeshin, breshër binte tej d ritares. Kokrrat e fatit kapërdija një nga një si kinina, shijen e kishin, të athët... Gëlltisja mjergullën e mungesës... E t m ë thajë, - i thashë erës, p or ajo s e d i p se i shp ërnd au , një e nga një... Të gjitha gjethet e shpresës. Ndaj të gdhirë, kuptova se kisha qenë në gjumë, jasteku, më ish lagur. Ti s m ë d o m ë, s të d u a, as u në... Shiu i breshërt kërciste larg!

104

RRUGICAVE TË NDJENJËS

NDRYSHE N u k e d ija se m ë kërkoje... Por që të më gjeje, duhej të futesha në një përrallë. Të çaje dëborërash të pashkelura si kalë i egër,(fu shë e m al!) Shkëmbinjve, aty ku d ita sfid on natën, vetëm nëse puthet me një ag... E prap ishte, pak. Krejt pak! Por ti i fshiheshe Diellit se Dielli i vërtetë, s d u ron hibrid . Mbrëmbjeve perëndon të nesërmen të rilind! Cicërimat e tua, të miat kërkonin...më thua, me lot! Më thua se emrin tim para dritaresh të mbyllura, e thërrisnin fort...e fort. Unë ku rrë s i d ëgjova, sep se m em ecët asku sh s i d ëgjon. ...deri sa ditët e mia e të tuat, i ngryse... E pra që të mundeshe të më gjeje, rrugën duhej ta nisje ndryshe! 105

Diamanta Zalta Nikolaou

MANGALLI Kam kohë që rri u lu r m bi një m angall, gishtërinjtë po më kthehen në qirinj... Prushi që më derdhet në prehër, më futet në gjak që pikën e vlimit arrinë. Sa qaramane vetmia... Nën qiellin e bashkëshortësisë një tallje e egër, e mizorshme, që zhvesh e bën lakuriqe ëndërrën më të bukur të vajzërisë... Në dorë më ka mbetur një mollë e kuqe, që gati t m ë p ëlcasë, si bom bë... S qënka m ollë, por zemra, që nën hi e kisha vënë!

106

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MOS MË VËSHTRO ASHTU Ç ke që ku jtohesh e herë-herë, më hedh atë vështrim të bukur të fildishë. Ti e d i fort m irë, se se lumenjtë e mi të vegjël, për herë të parë në detin tënd u derdhën. E unë për ty, gjithmonë një degë shelgu isha, me krahët mbi siluetën tënde prej burri, gjithmonë të dergjen! Sa herë mbi një fllad të lehtë të shpirtit, nis të këndoi një zog i plakur, zgjas dorën të mbledh yjet nga qielli ynë i përbashkët. Fluturat e shpirtit, gjithmonë rrijnë mbi një margaritë, nd alem të bised oj m e një p u lëbard hë Ajo më flet për valët, unë për shtrëngatat! Tik - takun tënd të zemrës, kudo që të jesh, e d ëgjoj Brenda tij e kam kuptuar, nuk jam! E kam theru r zogu n e shp resës Krenaria ma ka ulur kokën, si këmbanë... 107

Diamanta Zalta Nikolaou

E pra, të lutem, mos më hidh më atë vështrim të fshehu r, të fild ishtë E mos vazhdo të bësh akoma, të pafajshmin, si Krisht...

S D IN TE TA PRISTE Ajo shkonte... Por ai s d inte ta p riste. Dora e bërë cung për përkëdheljen mbi flokë. Goja, vënë çelës për fjalën e ngrohtë. Sa herë shkonte e linte, jashtë Ajo, fytyrë poezie ai ndjenjë kashtë! Iku... Qirinjtë e dashurisë i fiku. Mes tyre një grusht i përlotur hiri Thirrte, thirrte!

108

RRUGICAVE TË NDJENJËS

GABIM E p ata gabim , ku r kërkova tek ty, siluetën e përfytyruar, qerpikun e gjelbërt të pishës... Ti këto s i ke e ku rrë s d o ti kesh! Gabim, që d esha m e çd o ku sht t m ë d u ash, aq sa të dua unë ty. Gabim, që desha me çdo kusht të kesh, atë që ku rrë s d o ta kesh... Dritën e dashurisë tek syri, qershinë e buzës sime tek buza jote, fluturën e kureshtjes, mbi vargun tim, fjalën e ëmbël, të ngrohtë, mbi të miat pikëçuditëse! E pata gabim... Ti ku rrë s m u nd të jesh si të d u a u në, i përket vetes. Me mënyrën tënde të vrazhdë të gjykimit, si e sheh fijen e barit, mos njohjen e pranueshme të ndjenjës, mbi poezinë... S të zem ërohem m ë, ti ke botën tënd e, 109

Diamanta Zalta Nikolaou

siç kam u në tim en, krejt të nd ryshm e nga ty që ku rrë s d o të m u nd em i ta nd ryshojm ë! Mundësi, p ër të nd ryshu ar kem i, nëse d u am , vetëm një shkresë Ti, u në m biem rin... N ë rap ort m e sa m u nd em i, kështu siç jem i të p ranojm ë njëri - tjetrin! Përndryshe, m ë m betet të vend os... Të të m baj p ranë, d iku u lu r m bi qerp iku n e p ishës së syrit... Pa llogaritu r nëse m a ku p ton këtë m ënyrë të shp rehu ri, nd jesie ap o thjeshtë, nu k d o, as nu k arrinë... E p ata gabim ... E p ata gabim ... Ti, mbete në fillim!

110

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MARTESË E MBARUAR N ë krevatin e saj të shtru ar bu ku r, ajo tani shkon vetëm, me kokën varur si zambak. Vetë e ka vendosur të mos e presë njeri, përveç çarçafëve të pastër akull të bardhë... Vetmia, fillon ta mllaçisë deri sa e kthen në dimër, pambarimisht të gjatë... Gjumi i trembur i zbret mbi qepallat si ashklat tharë... Pastaj e merr hopa, si kufomë në krahë... Zoti e regjistron aty akoma edhe një mëkat...

111

Diamanta Zalta Nikolaou

MBETURIN AT E N JË KRIZE Brend a qënies sim e të vjetër në polet, jug - veri, mbetur akoma mbeturina fjalësh! Mendimesh verdhacake si hardhuca të ngordhura në d ylu ftim , je ti... Në lastarët e qënies sime të re, sythët bërë gati të çelin... Gjelbërimi nën vete, tokën brenë, (me copëza të ndrydhura vjeshte, rënkime pranvere, jam unë!) Dorëzonjat, si nuset e reja nëpër dasma, kundërmojnë aromën e të tashmesh, që më buzëqesh, e pafajshme..... Vjeshtë e zverdhur ike... Pranverë e shpirtit, erdhe. Unë tashmë jam tjetër!

112

RRUGICAVE TË NDJENJËS

ËSHTË LLOGARITJE E THJESHTË N ëse ishe i ashp ër, në fjalë, në nd jenjë m e m u a Kjo dëmtoi së pari zemrën, oh, zem rën krejt p a faj Asp ak ty Vetëm m u a (Është llogaritje e thjeshtë, Unë d o jem , në p ranverë Ti, mbetur në vjeshtë!) Nëse isha e tejbutë, që në fillim et e lid hjes Vend vetes, pa i lënë! Duke të ngritur TY në piedestal, Kjo na dëmtoi, të dy. Unë veç një herë fal Ah, zemër mos u zër në faj!... N d oshta id enë s ia kisha p roverbës: S të d on ku sh, p o s d eshe, në rrallë të p arë, veten! Pranverën nd iej në frym ë

113

Diamanta Zalta Nikolaou

MË VJEN KEQ, POR... Të ikësh p a u nd jerë, të kyçësh me çelës derën. Të zhdukesh pa folur, pa u përshëndetur... Do të thotë se diku strukur, diçka e padëshirueshme brenda teje, krejt është shembur. Të ikësh pa nxjerrë asnjë fjalë, si tinzar duke parë si tjetri brenda vetes ulëret... Do të thotë se fsheh diçka të keqe. Ajo që të ka zënë nga shembja! Të zhdukesh pa lënë adresë, me një çantë në kurriz Ishujve të Greqisë... Pa u shpjeguar ku shkon, udhëtar, bredharak apo çfarë... Kjo shkallmon! Aty, pikërisht e mëparshmja dhe e sotmja... Prishet. Myket... ...dhe më e keqja është se shumë - shumë tek njeriu, kjo mund të transformohet, por kurrë, të zhduket...

114

RRUGICAVE TË NDJENJËS

NË DALLGË MOHIMI Ti tani fle pranë saj, ta dëgjon dremitjen... Ulkonjë, me sy të ndezur zjarr, sa pranë teje, të vështron e pranon, rrokullisjen... Një orë e kuqe përballë gjakosjes rrëfen kohën me gishta të zinj. Netët, kthyer në trill pafundësi. Nëse ajo, kapërdin pështymën, bashkë me algat e ndotura të mohimit, gojën e mbyll me grushta dënese. Ti, tështinë të pa njerëzishmen, djalë i prapë, buzët ia lyen me gjak gënjeshtre. Po s m u nd të grem isen kështu kalatë, Bammm, bamm... A e dëgjon?! Diku po lëkundet një këmbanë...

115

Diamanta Zalta Nikolaou

ÇASTE N Ë D ITËN E 50 - VJETORIT Jam u lu r në cep të një gjysm ë sheku lli, tek të pesëdhjetat, p o bëj bilanc, nd jenjash. Hapa këmishën e mëndafshtë të dashurisë, kopsat yje u këputen në fillim. Aroma e mirë, mbërriti deri në gushën e mallit. Më poshtë dallova sharrën e viteve që paska lënë ashklat, shpërndarë. Grumbuj - grumbuj nëpër muzgje, çudi...(!) Paskan mbetur fshehur edhe diamante. Një zhurmë e makinerive të memorjes. Një aparat fotografik i vjetër që ka fiksuar buzëqeshjen, hap gojën Nxjerr gogësimat foto, bashkë me të djeshmen. Unë varem në planin e saj të parë, mbi ngjyra të ndezura, ai diell i bukur...

116

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Shkrep d he një herë e m arr d y fije të ku qe, p ër t ia vënë rreth e rreth bu zëve, të hijeshoj, bukurinë time të pjekur. Diku larg Tymi i bardhë i një oxhaku, vjell dremitjen e një mërzie, harqe -harqe Këmbanë e dashurisë dhe e mëmësisë e vetm ja balad ëz e p a oksid u ar, bie Gjithmonë në paqe. Një degëz ulliri fle pranë zemrës, me kuvertën e blerimit mbuluar. Më pas çelja, nën një qiell blu, të yjëzuar. Ënd rra p ër t u bërë nënë... Belbëzimet, dhëmbi i parë, ajo fjala e vogël e përgjysmuar. Qesh. Me mjaltin e çeljes më mbushet goja, por më duhet të bëj bilanc, mbi çastet që shkelën, u rrëzuan tek përvoja. Kohësh shtatzana, të mbarsura me halle, shkruar në cipën e shpirtit që mbeten në rrudha.

117

Diamanta Zalta Nikolaou

Tani, kam gjetu r një rru gëz të re, Të drejtë, pa kthesa. I kam harruar thepat. Jetën me peshën e fjalës e mas, s m ë është asp ak p engesë, që arrita të 50 -at... Të kaluarën pas e lashë... Pjekuria, fjala, mendimi, poezia... Gjithësesi, shkojnë bashkë!

118

RRUGICAVE TË NDJENJËS

PO T I D ËGJOJË Po t i d ëgjoje zërin tim , kur të këndoj, kapu pas tij. Dëgjoje zërin tim, kur të qaj... Fshija lotët, kanë shpirt. Por ta dish, ruaju... Kur të dëgjosh një klithmë! Do të thotë: Shqiponjës ia preken krenarinë. E atëherë, më mirë ik.

119

Diamanta Zalta Nikolaou

RRUGICAVE TË N D JEN JËS H arrohem në rru gicat e p azareve të m i, ku jap e m arr m e nd jenjat. Dashuria ime, as marrëse, as blerëse aty, thjeshtë, udhëtare e vjetër. Dikur më kërkonte, flakën ia vinte rrugicave të ndjenjës... Tani, vazhdon të ecë mbi hapat e mi, vetëm. Unë që hapave të saj ia njoh zërin, ngrej kokën e varur deri tek toka... E gjej duke parë në sy diellin. Në qiell dy re të bardha lidhin gishtat e brymtë, për të formuar zemrën. Sa kollaj e kanë retë të shprehin ndjenjën! Me lëvizjet e tyre të bardha, harqe - harqe, bëjnë pak majtas, pak djathtas... E zemra duket aq reale... Harrohem rrugicave të ndjenjës pazareve të mi, ku jap e marr me ndjenjat. 120

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Dashuria, as marrëse, as blerëse udhëtare e vjetër. Dikur më kërkonte ajo, tani drejt saj rrëzohem...

UN Ë SOT E vërteta p ikonte lotë, kur lulet, sytë të d ëshp ëru ar kishin Mbi të qëndisurat e vajzave me fije ylberesh, p ëshp ërisnin . Nëpër degë, ftonjtë kalbeshin. Djemtë nën hijet e tyre, trungje të bukur me flokë të zinj që ëndërronin për degët vajza nuset e ardhshme, t ia rrëfenin një d itë nënës Ndërsa sot...sot, ndodhi të jem unë kthimi, që mashtroi utopinë e moshës dhe kohës. Është fund marsi...

121

Diamanta Zalta Nikolaou

KUR MË PYETËN Cila është arom a ju aj e p referu ar Burrbery, Prada, Eskada.... Aroma e bukës së pjekur. Cila është lulja juaj e preferuar, Anemona, Qiklamini, Ortasia?! Kamomili. Cilin vend do të donit ta vizitonit prapë, sepse nga të gjitha udhëtimet tuaja, ai ju ka pëlqyer më tepër?! Shqipëria. Vendi ku mendja ime udhëton përhershëm. Ngjyra juaj e preferuar... E argjilit të kuq, në oborrin e shkollës sime fillore, Shkolla e Ku qe .

122

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Rruga juaj e dashur... Më së fundi të bezdisur, më thanë. Rruga për në vendin e lindjes. Athinë - Tiranë.

NË TY Në ty e putha Diellin, bu zët m u p ërzhitën. Hëna mëmë më pa, Lotët yje, pikuan: Pikë, p ikë, p ikë Ah, ne të thamë, pëshpëritën...

123

Diamanta Zalta Nikolaou

TROKAS MBI GLOBIN TIM Trokas mbi globin e botës sime, një herë, dy herë, tre... Më tremben fëmijët, vargje, sepse.... Hëna me pjalmin e saj, mollë e dashurisë, veshur nuse, pa të bardha... Gjithmonë e kuqe, më del në prag. Trokas për të tretën herë, trokas p rap . Plis i fortë që e vesha me blerim mbi të pranueshmet fjalë... Në vragat e rrugës ku vrapoje si të isha flu tu r t m ë kap je, si atë ditë, kur qielli pikonte qumësht, kur retë, borë të bardhë, të nusëruar: Unë p rap ... Vendosa të të shtrëngoj fort në gjoks, o djalë i prapë, fjalë nxituar.

124

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Vargu, plisi, molla e kuqe janë peisazhet e mia në jetë. Tani që jam qetësuar aq, s ja d ëgjoj zhu rm ën as celofonit... Të këtij sapuni që po përcjell aromën e kohës -hënë tek njerëzit... E kam harruar, pothuajse plotësisht e m ërinë s ia m baj. Jam strukur tek bota ime e vogël, ajo bota e ngrohtë e poetit. S e d u ron të shëm tu arën, ndaj dhe di të falë... Nën buzë kam dy buzëqeshje të kuqe që i ruaj gjithmonë të freskëta, si atëherë kur i mbaja në krahë. E buzët e vogla kërkonin gjirin tim të bollshëm prej lehone, pikën e qumështit tim....

125

Diamanta Zalta Nikolaou

PËR VETMIN Ë QË MË S I PËRKAS Jam në një qoshe të m oshës që zor se zë shoqëri të re, një lloj peme që degët ia kanë prerë, degët - krahë, që i kisha p ër t u fu tu r në p ërrallë, janë ap o s janë Tani që i ngjaj një tru ngu Limfa më premtoi se do të më rigjenerojë, pas një gjysmë shekulli...apo diku aty rrotull, p o, ç e d u a? Atëherë... Të gjitha përrallat e mia, do të jenë shuar! Ah, vetm i Nëse bëj dhe një hap për tek ti, së pari dua të të kërkoj mirëkuptim! Ta d ish, p a të s d o të të falem , që t m ë kesh e t m ë nd jesh, m oj e p abesë! Ai që ka munguar më shumë. dhe brengat për të janë Durim... Ai lumë... Ta dish, kjo dallgë që vjen në breg, s d o të jetë p ër shu m ë, vjen e ikën, e prapë në det zbret.

126

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Kështu dhe unë me ty, E arratisur prej ndjenjës së zjarrit e prushit, (Unë aty e kisha epërsinë!) e çuditërisht, p o bëj ed he një hap d rejt teje, p a shp resë Që të m u nd t m ë m p oshtësh e të vdes tek ty, pjesë- pjesë! Jam d he rrebesh e ti këtë s e d i Jam ylber që dal pas furtunës, fytyrën qiellit t ia stolisë! Ti nu k m ë njeh E megjithatë, po bëj dhe një hap për tek ti, fatkeqësisht! Vetëm po të them bëj kujdes, - ka mundësi. Koha të zemërohet me mua dhe ylberi, të të bëhet spathi... E atëherë ta dish, m os m ë p rit ku rrë S kam p ër të të bërë shoqëri! E që m os të të d u ket çu d i S ke ku të m ë gjesh, p o të them s jam as tru ng, as p em ë Jam filiz që lulet e para sapo i ka çelë! Petale drite mbi shkëmb, i jap in m u sht p ranverës E për fytyrë mbanë fjalën, të vërtetën Ik e mos më prit më kurrë pas derës!

127

Diamanta Zalta Nikolaou

JAN Ë D ISA N GJYRA E m egjithatë... Akoma pres një lajmëtar, shaluar mbi rrezen ngjyrë alle të një mëngjesi, të vijë Gjurmëve të mia duke shkelur mbi një tokë të brymtë, të kaftë. E në qiell të ketë dalë dielli ri ngjyrë portokall. (Unë jam e zeza. E zeza nuk jam!) Pres të vijë ajo dita me shpirt të cilën nga unë do e ketë marrë. Ngricën e gjithë viteve, qiellit tim, t ia ketë varu r hënë, të verd hë, si d ard hë... (Ylli i vdekur të jem unë. i vdekur yll, nuk jam!) Më shajnë pse dashuroj e penduar, Po unë dashuroj: Jam grua!

128

RRUGICAVE TË NDJENJËS

PRANVERË E VIRGJËR Kam mbetur tek një pranverë, virgjerëshë, ku p u hizat i ngjajnë fjalëve I përplasen bregut e shpresat, si zogj që u dynden reve. Dielli nu k d u ron t i injektojë asnjë hibrid m ë se i vërtetë Hëna, krejt ndryshe sheh me sytë e shpirtit. Nganjëherë i shmanget të vërtetës, zhytet me turp nën shkëlqim të sermit. Edhe ti, besnik i së vërtetës kokëfortë, ashtu siç je: Me të metat e gurta të mirat e buta. Ndërsa unë hënë e përmbytur në ndjenjë e shpirt, nganjëherë të vërtetës tek ti kam frikë, t ia shoh sytë. E bëhem qielli vetë

129

Diamanta Zalta Nikolaou

PSE QAN ROZAFA Kështjellë e Rozafës shtryd hte gjirin... Gjaku brenda gurëve, si tërbimi, Toka ime... Ju dorëzua acarit të dimrit! Binte borë e thinjur, mbi çatitë e gjithë grave të botës! S e d ija që d him bjen e shkruaja mbi lëkurën e gjarprit. Kuptova, vetëm kur një ditë, e bezdisur dhe superiore më the : -Po ç ka kjo Rozafë që vetëm qan?!

130

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KRISJE Kam p arë, Njëzet vjet më parë, në këtë vend kur erdha, bollëku n U mahnita! Pashë varfërinë, diku përballë, fare p ranë Dhe u venita! Pashë burrërimin, në sytë e një fëmije semafori, horizontin të ndizej zjarr. Edhe pranimin, të detyruar, të përdhunshëm tek një grua, pa dëshmitar... Pak më larg, pashë guximin që u mbyt në gjak, kur mori hak. Por ku r p ashë p ërbu zjen,

131

Diamanta Zalta Nikolaou

besomëni! Zem rës së një bu rri, ia d ëgjova krisjen... Kjo botë e rrem e, m e gënjeshtra! N ë këtë hijezim të p afu nd zbu lim esh jam bërë m ë e heshtu r, se vetë heshtja...

JEHO N A Jem i kthyer në jehonë ulërasim emrat tanë... Dhe pas përplasjes Gjymtyrë thyer, na kthehen p rap ...

132

RRUGICAVE TË NDJENJËS

VAKUM Jetojmë kohë vakumi, si në vrimën e ozonit në qiell. Në ngushticë xhepash, ndjenjash, kemi harruar të qajmë të vdekurit, si të parët! E t i kënd ojm ë të gjithë bashkë këngë d asm ash jetës Ne, të gjallët Ku na mbeti rinia, s e d im ë Vallë, në ç stinë, theqafet... Si s e ku p tojm ë se jeta ikën, tek një gjysmë shekulli kaq shpejt mbërrinë. Një lule dielli më tregoi fytyrën, vetëm një herë çeli Megjithëse pamjen e bukur, gjithmonë ia drejtoi diellit. Porse koha, nëpër gishta rrëshqet deri sa gishtat mpihen.. Luledielli, p o ç ke të p ërbashkët m e njeriu n?! 133

Diamanta Zalta Nikolaou

EMIGRAN TI Gjithm onë p rej ku jtim esh, ndjenjash ndjekur. Mall i ndezur, përmalluar, sy i natës i pa fjetur! Zemrën, shtëp i të vetm u ar Erë e padrejtësisë, rreh pa mëshirë d ritën p ër t ia fiku r.

134

RRUGICAVE TË NDJENJËS

AH, ITAKË Stërgjyshërit e vjetër Ilirë, qënkan mbledhur të gjithë në sofër, Teu tës së bu ku r, t ia fshijnë lotët. Ah, Itaka ime e shtrenjtë, sa Kuaj Troje fshihen akoma, brenda trupit tënd?! Aty e kanë zanafillën dhimbjet e tua, Itaka ime... Aty edhe besët e zhgënjyera. O madhështi pa sinorë... Lëkurë e rrudhur nga lotët, po të mbështjell me frymën time, zemra mos të të ftohet... Po të ndriçoj me dritën e syrit, që të mund të shohësh. Po të mëkoj qumësht fjalësh, që të mund të mos tretesh. Po të ëmbëlsoj me prekje bije, se mos zgjohesh... Po ti...ah, p rap ë aty m bete... 135

Diamanta Zalta Nikolaou

E dhemshur, e bukur si përrallë, ndërsa unë me dyshimin, a do të shërohen kurrë, plagët e tua... Moj e mira ime, Itakë!

LARG Ven d lin d ja, rigjenerohet në flakën time të përbrendshme. Rrudha e saj gërmuqe mbi ball. Mbi mallin tim shkrihet, në vuajtje të lëmuar, vetëm mungesa jote, shndërrohet në tik- tak të gënjyer, larg...

136

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KUR SHKRUAJ Ku r shkru aj p ër ku rbetin, nga syri s m ë rrjed h lot, p or gjak. Shtrembëroj buzët e thara nga era e goja më bëhet e hidhur, ashk. Nuk ia vlen, Jo, jo nuk ia vlen... Për kë të thur vargje, ku jt t i kënd oj Për atë që më ktheu shpirtin në skllave! Unë e di fare mirë, kujt i përkas. As kurbetit, as greku t d inak I përkas vendit të shqiponjave që preferojnë të fluturojnë, vetëm lart! Këtë obsession akut të vështirë, e largoj nga vetja, e largoj nga lapsi larg, shumë larg.

137

Diamanta Zalta Nikolaou

MUN GON D IAFRAGMA HUMAN E A ekziston d iafragm a hu m ane, për këta fëmijë?! O Zot, pse rri e na vështron nga lart, e s na m bu lon m e hi të zi Të d rid het d ora Po dorë e tij e vogël që shet cigare, në këtë kohë Demone që voglinë ia çoi kot, që ia ka rrëmbyer gazin e po ia paguan me lot. O i vogli im i brishtë, që ke dalë rrugëve cigare me shitë! Në një qoshe të errët të rrugës, ti tani numëron të metaltat, ndërsa unë shqyej veten në heshtjen tënde, mbi të voglën psherëtimë... E ti akoma aty, nën shi se mos shet edhe një! Përsonazh filmi, i burrëruar para kohe. Figurë rrënqethëse, kohësh të paturpshme.

138

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Kush e kryqëzoi kohën me hibridet e çmendurisë, kush tha se ky shkëlqim është qytetërim, kush tha se për vendin tim të vogël, ky luks i tepruar, njerëzish pa shkollë, është p ërp arim Ky tregtar i vogël shqiptar, gjaku im Me dorën shtrirë përtej urisë, shet cigare rrugësh, trafikut të çmendur të Greqisë: Është aborti i demokracisë...

139

Diamanta Zalta Nikolaou

KREN ARI VAJZE N jë m bishkrim i vjetër mbi emrin tim, i veçanti... Gërmat e emrit, shpërndarë në një prizëm drite, thyhen brenda një guri, diamanti. Vizatim m e lap s, p a ngjyra por pa dyshim, me një iluzion të bukur, brenda . Sonte po bëj vocërraken, me një mause nëpër gishta, në face -book. Mouse - i më gërvishtet tek sytë, më kërkon duke u grindur, bu kë! ... Unë shtyp delite. Jashtë, era u tërbua, nga dritarja, futi thëllim. Unë kam mënyrën time të largohem, p a thënë asnjë fjalë.

140

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Shi i ëm bël vazhd on të bie, mbi ndërgjegjen time të bardhë. Nuk do të bëja kurrësesi asnjë hap, mbishkrimin ta zhubros, ta bëj shuk, ta flak jashtë. Diamantet, Janë tepër krenare, për atë që janë...

PËR TY Ikja ty të është bërë fare e zakontë pothuajse pjesë e Unit. Unë pres, të më bëhen të zakontë, hapat e kurajos, d rejt largim it .

141

Diamanta Zalta Nikolaou

N GAN JËHERË N gan jëh erë Iluzioni i përqafimit të qiellit, më i ngrohtë se i njerëzve këtu në tokë. N ganjëherë Iluzioni i përqafimit të detit, më i gjerë se gjoksi i një njeriu të pa ndjenjë. N ganjëherë Përqafimi i një mbrese që kaloi për pak si një flutur, ndodh të jetë më i avancuari i çdo dhimbjeje të bukur. Përqafim i i erës që befas m u zem ëru a, për një krenari, më shumë se zemërimi i dikujt që ia kam nevojën e s m ë është p ërbri. Vetëm, në përqafimin e fjalës ndjehem shqiponjë, e lirë...

142

RRUGICAVE TË NDJENJËS

30 - VJET 30 - vjet, me peshën e dashurisë sime mbi supe eci rrugëve të mendjes, kthesash, dredhash e ku d o e m arr m e vete Rrugë, rrugë, sa shumë rrugë... Nëpër asfalte, pista avionësh, d allgë d ete . Çu d i, si s e hu m ba asnjëherë, me peshën e kësaj barre sfilitëse! Vetëm, se ndjej nevojën të çlodhem pak, po ulem mbi një pikëçuditëse...

143

Diamanta Zalta Nikolaou

SIKUR Siku r të d ije sa të d u a, ku rrë s d o të lu aje m e nd jenjën, d o t i kthejë sytë, do të kuptojë se tek unë d ashu ria është baticë Kur i afrohet zemrës, vjen e ia çan venën! Mëso, ta duash poetin, o i imi njeri, m ëso, m ëso Ka zemër të kristaltë që i thyhet lehtë, shp irtin si fëm ijë Mëso, pyllit të ndjenjave t ia vlerësosh gjelbërim in, si ai Mëso të nd alesh, t ia d ëgjosh frym ën gjethes së blertë me arome pishe. Do ta shohësh që gjithçka do të rrjedhë, ndryshe.

144

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MOS MË PYET Ku r ti erd he, muret e mia i rrëzove deri tek bardhësia... Ishe ndjenja më e mrekullueshme e pa përsëritshmja, por vetëm, imja... Tani në më kë dashur pak, mos më pyet më për të vetëkuptueshmet! Unë e Ti nu k egziston m ë Ka mbetur, tek Unë edhe unë. A nu k p o i (!) Është vyshkur keq ky trëndafil që më dhe në dorë, atë ditë. Me sa d u ket s kish qenë aq e p astër, e bardha e tij. E pra, mos më pyet për të vetëkuptueshmet! Ç kërkon?!

145

Diamanta Zalta Nikolaou

Unë tek ty, ka vite që jam jashtë teje, tani kërkon të jesh uria ti, brend a m eje Luajte me vellon time, deri sa e grise,e harrove, në të mohimit vise. Tani më thua aq qetë, si të mos ketë ndodhur asgjë, e kam gabim Të lu tem , m u nd ohu t m a ku p tosh këtë psherëtimë... Është zemërim... Kam dëgjuar, se nëse dashuria vyshket, ndodh respekti të mbetet. Por një gjë veç është e sigurtë, nuk pyesim më për të vetëkuptueshmet...

146

RRUGICAVE TË NDJENJËS

DASHURIA IME Dashu ria im e, krenarinë e kishte prej shqiponje, kurorën, prej xixëllonjash. Flokët prej ajri, buzën me dhomëza shege. Nëse qante, lot kishte yjet. Nëse qeshte, ngjante me qindra fyej, që i këndonin gjelbërimit, koraleve, valsin e thellësive... Klithja e heshtjes, si krisje drurësh. Durimi, ngjante m e gjinj p rej gu ri që rridhnin, e rridhnin qumësht.

147

Diamanta Zalta Nikolaou

TE LUTEM Të lu tem , mos më dërgo më zarfet e erës, mungesën. Ç e d u a?! Heshtja është mulliri që bluan gurët, jo pendesën. Flit, mos vazhdo të jesh vendlindja ime e Hiçit. Mos më godit, me atë që kam më të shtrenjtë: Pjellësitë - p oezinë - fëm ijët Kujdes, me dinjitetin! Vetëm flit. Heshtja asgjë nuk zgjidh, bëhu p o d eshe erë, shi Unë gjithësesi d o të të ku p toj Mos harro, frymë marr me poezi! Vetëm shpjegohu, mos ik, mos hesht vetëm flit...

148

RRUGICAVE TË NDJENJËS

THJESHTË TË NDRYSHËM Mosmirëkuptimi kishte dy ngjyra, si mot i keq: Gri dhe zi. Mes nesh, dashuria pikonte gjak, të kuqen. Merimangat e mendimit, na pështilleshin trupit dhe turpit. Mëdyshja na ulte kokën. brenga e dyshimit për të ardhmen, fshehur në të bardhën e syrit, na thithte lëngun e jetës. Të dy, i përkisnim të njëjtës rrugë, po sa të ndershëm, aq dhe të ndryshëm. Si po e njëjta lugë, zhytur në çorbën e jetës me anën e saj të lugët, të mysët.

149

Diamanta Zalta Nikolaou

KA D IÇKA TË RËN D ËSISHME Ka d içka shu m ë të rënd ësishm e, në këtë zbraztësi, sonte. Një lule e çuditshme ka çelur, me petale drite. Të gjitha rrugët e mia, prej saj do të ndriçohen, tani e tutje. Përplasem me zemrën, ajo zë e qesh Përplasem me syrin, ai më shkelet tinëz, zë e përqesh... E kur përplasem me veten, më pëlqen, tek kjo vetëm m betem . N ë stacion s m ë p ret njeri. Megjithatë, ka diçka të rëndësishme, që ma josh krenarinë.

150

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Që m e m u a, deri natën vonë vetëm flet e flet Por të më falni miqtë e mi akoma herët, t u a them ... Jam ende endacake, e dashurisë sime, Boheme.

151

Diamanta Zalta Nikolaou

FLIJIM PËR ARTIN Besoj se ka ard hu r koha të shfaqesh. Si... I përket mrekullive... E di... Unë jam larg, shumë larg nga ty. Shfaqu, si një zog ekzotik, me lloj-lloj ngjyrash nëpër pendë që nxitohet prapë të ikë. Viseve të cilave u përket këtyre brigjeve ka ardhë, vetëm për një ëëëkend. Je larg, këtë e di... Shfaqu si ëngjëll po deshe, kështu do të vish më shpejt, s ka p ër të të p arë njeri. Eja, p ër d ore t m ë m arrësh të qeshim e vdesim mrekulluar. Jo për njëri - tjetrin, por për artin, ngjyrën e fjalës.

152

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Me frym ën tonë, të ringjallim Rembrandon, Mikelanxhelon, Pikason E buzë liqenit të Pogradecit netëve Lasgushiane, të të qeras me vargjet e Natashës, krikset e Suzanës. Të flijohemi, pastaj si dy idhuj që i përkasin jo njëri - tjetrit, por artit, e që për artin vdesin, ashtu, çikë e nga një çikë, si gjinkallat, varur nëpër degët në vapë, për pak muzikë... Eja Arti është një, ka vend për të gjithë...

153

Diamanta Zalta Nikolaou

THËRRIME D ETI Tani që stu hitë janë tulatur brenda meje, varkëzat e m end im it notojnë nëp ër d rita Kam mësuar si ta pres agimin, shkallët natës një nga një ia zbres. Prej saj u arratisa. Frym ëshkëm bim it m e ty, s i trem bem m ë. Pa d yshim p ër m u a s je ai zog, përveçse një vizion, i vajzërisë së ndrojtur që kaloi. Molla e kuqe që prisja ta kafshoj e që në të vërtetë më helmoi. Thërrime deti bien mbi sofrën time bregut, zë e qesh me ty... Zog dallgësh e mbaj mend veten, që kur linda, në pranverën e parë, shaminë e hollë të vargut në sqep ta vura ty, kur të thashë, tundma shpirt. Më p rit Pa e ditur se dyer të rënda, kohë të m byllu ra, 154

RRUGICAVE TË NDJENJËS

m isteresh të vështirë E se kalaja d u hesh m arrë p ër brend a. N ë zem ër, jetonte p u lëbard ha. Unë isha p ërralla! Pa ç ka se m e ty m a lid hi fillin jeta, O stu hi e vjetër: Të ktheva në vesë, m bi p jeku rinë e bu ku rinë e fjalës, në letër! Tani që stu hitë, janë tu latu r si frika p as tërm etit. Thërrim e d allgës bien si thërrim e bu ke, m bi sofrën tim e të d etit... Unë ty të u roj të gjesh d iku veten, se tek u në vetëm resp ekt të m beti.

155

Diamanta Zalta Nikolaou

PORSE BABA I MIRË Mbaj m end , të pashë dikur tek një kushërirë, të ushqeje me kujdes dy fëmijë brend a vetes thashë Besova Ky djalë do të bëhet, baba i mirë! Pa menduar se ky ishte hapi i dytë, se fëmijët vijnë pas njohjes me një vajzë. Së pari duhej të më adhuroje mua, si grua, përpara se nënë të më kishe bërë. Por ti kështu m bete Ku rrë s u bashku am në një, u në d he ti. Të p aktën, p ër fëm ijët nu k gabova: Mbete baba i m irë...

156

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MË KOT Më kot m u nd ohesh ta shtryd hesh për herë të fundit dashurinë. Për të nxjerrë pak lëng, ëmbëlsi. Kaq lotë që ranë mbi të e rrudhën, e vyshkën si një frut të bukur ulliri, në kripësi. Më mirë, mos thuaj asnjë fjalë, e ikë.

157

Diamanta Zalta Nikolaou

TRI GJËRA TË KAM KËRKUAR Ku rrë s të kam kërku ar të zbrisje qiellin në tokë, që të më dhuroje yjet. Të jem në përqafimin tënd të kërkova, vazhdimisht jo copa - copa. Kur dimri i jetës të më mardhë, të të kisha për diell. Adhuroj një fjalë të mire, të ngrohtë këtë e duan gjithë gratë, - e kam bindje! Një buqetë margaritash desha në çdo ditëlindje. Janë shumë! Po i dashur... Kështu jam unë...

158

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KOMPLIMENTA NË DITËLINDJEN TIME -E bukur je sonte, mama! - më tha djali. (E kush nënën e tij se pa të bukur.) -S tis om orfjes!- (E bu ku r!) - më tha greqisht, Një komshi i vjetër. (Kom p lim entat p ër gratë, d u het t i p ërd orin bu rrat m e nivel Thashë, - patjetër.) -Ç të p aska rënë sonte një nu r. Du kesh ku ku ll! Më tha një shoqe motër, (Thashë, të mirët kurrë, s e ku rsejnë, fjalën e m irë e të bu ku r.) Vetëm prej teje që prisja aq shumë, mora vetëm heshtje! Dhe prej komplimentave të të tjerëve, dukej qartë se u bezdise. Kur u ktheva në shtëpi, e make - up - i, më kish ikur. Pashë bukurinë time reale, të merakosur. Një kompliment nga ty për ditëlindjen, një jetë duke pritur.

159

Diamanta Zalta Nikolaou

KOHË MON ED HASH N ë këtë kohë të d egjeneru ar m oned hash, trupi i bukur i dashurisë, u zvogëlu a Sa një bebe vlera iu ul, sa një zhele, derisa bebja u thinj. Zhelja u gris, dashuria u përgjak, mbi zemrën që pësoi infarkt.

EKLIPS Kur hëna u përqafua me diellin, bota u krodh në errësirë. Njerëzit me xhamat e zinj nëpër duar, ndiqnin kuriozë puthjen e tyre... Dhe e quajtën Eklips.

160

RRUGICAVE TË NDJENJËS

NDËRROJ RRUGË Kam frikë t u afrohem këtyre njerëzve që mbajnë syzet e errëta të buzëqeshjes. Nën to, fshihen ngjyrat kameleone, narkozat e fjalës. I frikësohem, të pështjellurit të butë prej merimange tek të gjallët. Dhe insulinës për të ngjallur, e ringjallur të vdekurit. N d ërroj rru gë e bëj siku r s i shoh, këta njerëz, që s janë njerëz... Du a m u shkëritë t i m bu sh, me ajrin e së vërtetës, së jetës.

161

Diamanta Zalta Nikolaou

MEN D JEMAD HËSIA Të jesh m end jem ad h, p ër d içka që s e ke, d o të thotë: Nga e vërteta, të jesh larg. Është njëlloj, si një mace e kuqe në pasqyrë, veten, ta shohë Luan. Kështu edhe ti, me botën tënde gogël, më sheh gjithmonë aq të pakët, të vogël...

162

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MË THUA Më thu a, - të largohem nga ty, edhe dua, ed he s d u a! Me shpirtin copë të them, - Ikë, por ma kthe rininë që ma more hua. Kokën mos e kthe më prapa, bëhu erë... Zemrën, atë shegë të çarë, mos ma merr peng... Futma nën derë. Edhe ikë...shpejt, bëhu humnerë!

163

Diamanta Zalta Nikolaou

AUTOPORTRET Jam p ikë vese, që shkrihet mbi cipën e fjalës. Jam pikë shiu, që zhduket nëpër shkumë, tek një dallgë rrebele. Jam gjethja, që lot me erën e bie po prapë tek unë... Jam rrezja e dritës, mbi udhën e pa njohur të fëmijës. Xixëllonja me një llambushkë në ballë që edhe sperancë bëhet, për një adoleshencë të prapë. Jam puthja, mbi një ball të rrudhur, që akoma brazdohet për mua. Lulja e një trungu të vjetër që vetëm më dha, pa llogaritur kurrë, të m arrë nga m u a.

164

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Jam p ëshp ërim ë, jam nd jenjë m bi m ëm ësinë. Tingu lli i u jshëm që lëshon isuan, një krua. Shpërthimi i sythit, mbi të vërtetën, jam vetë dashuria. Jam nënë, jam bijë, e dashuruar, grua.

165

Diamanta Zalta Nikolaou

MAJOR I LARTË USHTARAK Ai batalion fjalësh të ashp ra, ku deshe të ishe major ushtarak. Bile deri në duelet e heshtjes së gjatë, si të mos ishim një, por dy palë. Na kryqëzoi si Krishtin, m os m irëku p tim i Dashuria sa sensible, major! Nuk duron as zëra të lartë, as nd jenjës t i u shtrohet terror... Më trego rrugën, si mundem, veten në d orë ta m arr Ti të gjithë i sheh si ushtarë...

166

RRUGICAVE TË NDJENJËS

SARONIKOS N atyra këtu i ngjan p ërrallës dhe pamja imagjinatës. Mbi dallgë, mjekrra e shkumtë e Poseidonit shpushpuritet, mbi bukurinë e Athinasë, sfidon natën. Saronikos! Kjo mitologji grekërish të lashtë, ulur tek shkrepat, me pulëbardhat që klithin bregut, zërin e Antlantidës së mekur. Krenari detesh kjo kështjellë e lashtë sa vetë Posed oni Një e goditur shkëmbi, dëgjohet si jehonë me spathi e ngjallet burimi. Po ç është ky bu rim i njelm ët, - thanë njerëzit. N e s d u am krip ësi, d u am u jë të p ijshëm . Më të vjetrit, Poseidonit ia kthyen shpinën.

167

Diamanta Zalta Nikolaou

Vetëm Athinaja e zgju ar, ajo vajzë e lexu ar Erdhi me një degë ulliri në dorë, i bëri të gjithë, me emrin e saj të njiheshin: Të thërriteshin, - Athinei! Emrin e saj kish marrë qyteti, Athinei, em ri u m beti

MOSPLAKJE E SHPIRTIT O Zot, ti që i dhe njerëzve moshën, zemrën time e harrove, në të kohës ujëvarë. Të gjithë më thonë, - e dimë që p o shkon tek të 50 - tat Por në shpirtin tënd nuk shohim, asnjë fije floku të bardhë... Mos vallë, harrove Ti, shpirtin ma le fëmijë. Një ëngjëll, në vesh më pëshpëriti: Zoti të dha zemër poeti!

168

RRUGICAVE TË NDJENJËS

KUR SHNDËRROHEM NË QINDRA FORMA N ë m ijëra form a jam shnd ërru ar. Në flutur që jeton vetëm me ngjyra, në kalë që vrapon stepave pa fund, së kërkuari gjurmët e atit, krenarinë Në përbindësh për të qëlluar vetminë. në bark të mbushur me halle, në gjuetar që pret gjahun e mirë, në shtojzavalle buzë detit, d iellin ta p ërp ijë Në re romantike pa realizëm, që i beson ndjenjës ashtu siç ishte të virgjër, pa sofizëm. Zog që çau një vetëtimë rrezeve të zhgënjimit, kur u bë rrugëtim kilometrash lëshuar. Gjethe vetmohimi në një kohë të shkuar. M u thyen gishtat, m u thyen krahët! Të mbyllura ishin të gjitha dritaret, së citu ari Sheksp irin, m u tha goja Kur dashurinë me çdo kusht pranë d esha ta m baja.

169

Diamanta Zalta Nikolaou

Së fu nd i u bëra hap ësirë, të fluturonin aty pulëbardhat. Gjithë ditët e mia i futa aty, m e ënd ërrat që s m u nd a t i arrijë dhe zhgjëndërrat e bukura... Vërtetë sa e çuditshme... Një grua, si mua...

170

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Ç EPOKE I PËRKAS Kam mbetur mes dy kohësh, as jam e vogël, as e plakur! Njërin krah ma tërheq Kësulkuqja e gjyshes, tjetrin, në një ag-ngjyre vjollce fundosur. Bien petale nga lulja e moshës e p rap ë, s d i ç p eriu d he i p ërkas. Nga njëra anë, dëgjohen të qeshurat e çiltra të një vajze, nga ana tjetër, shoh si të qeshurat i humbas. Fryn erë e rinisë sim e, të vjetëru ar Nga larg më vjen një zë i njohur, ikejakja e një vështrimi mbi mua rrëzohet, shkërmoqet mbi një prekje të pa qenë, të dremitur. Ti vjen vetëm në ëndërr, ia prish motin përqafimit tim. E trembur...marr vrapin, udhëve të zbrazta, të gëzimit tim të vogël, për të djegur përsëri veten.

171

Diamanta Zalta Nikolaou

Thua, se nuk e di që flutura krahët i përzhit, vetëm kur luan me dritën. Atë po bëj, vazhdoj fshehurazi pa ia thënë as vetes, në mungesë të plotë, të të dashuroj...

ZEMRA Paska një hap sirë të vogël sa një zog, në jetë, që u m u shka vetëm m e nd jenjë.

172

RRUGICAVE TË NDJENJËS

ABORT Ishte m ëngjes, kur ajo nënë më trokiti në derë. Vështrim i akullt që rridhte hakmarje. Dhe goja si sumbull e mbyllur, nuk fliste vetëm sytë, kërkonin ndihmën time. Heshtje që dhembte, qëllonte me gurë të rëndë, jo mua, por tjetër kënd. Më kërkonte të ndërhyja. Një nënë, në portën time... Humbur në përçartjet e një vajze të njomë, me dashurinë e parë në gjoks shtrënuar fort se mos i ikte, nga zemra. Po tru ri, ç kishte që zverd hej e zverd hej, e zverd hej, si hënë Me Diellin kish mbetur shtatzënë! Ah... E më pastaj kur shpresa iu këput, sep se nd ërhyrja im e s p ati fru t.

173

Diamanta Zalta Nikolaou

Dobësia, kthehej në një kafshëzë të vogël kërcënuese, sa një thikë, sa një gjilpërë, sa një bisturi. E natën e ktheu në trill. Jashtë... Hëna, abortoi dashurinë bashkë me një yll.

Tiranë, më, 1 Maji 1989.

174

RRUGICAVE TË NDJENJËS

FYHEM SI GRUA Kam parë, jam fyer si grua, me mendimin që kanë ca burra, për lidhjen e jetës. Ata e bazojnë tek shifra, e kuletës. Thonë është baza, për çdo fillim, aq më tepër, të jetës. Po të vërtetën ku e vendosin vallë, ndjenjën. Këta robotë që në vend të zemrës kanë një cop ë heku r Le të martohen më mirë, me Zonjën Matematikë, gjithë jetën le të rrinë duke numëruar, sa bëjnë një edhe dy, sepse Zonja Femër, d o t u ketë iku r, sigu risht pa hapur e mbyllur mirë sytë.

175

Diamanta Zalta Nikolaou

VETEVRASIA E ZON JËS AN TUAN ETE Mërzia, e krijon vetë dhomën e vetvrasjes, Antuanetë. Medalion që lidhet me fije merimangash mbi muret e zemrës, gjuhën e bën analfabete, lidhur me vargonjtë e heshtjes. Buza, nën presionin e dhembjes çahet copa - copa dhe pa e kuptuar, nis e rrjedh gjakun. Gjithçka e kuqe, në përçartje kohësh ty të kujton puthjen e parë, mbi trëndafilin e gënjeshtërt. Fytyra jote emërtuar pikëllimi, brazdohej thellë e më thellë prej rrudhash. Flokët e saj nata mbi sytë e tu, i vari dukjen e moshës, duke ta zmadhuar. Vërtitej rreth vetes, memorja, si e marrë, m bi stolat, shatërvanin, barin Dhe xhazin e dashur, bëhej ilu zion,

176

RRUGICAVE TË NDJENJËS

që shkrihej në d hom ën e vetvrasjes, si fole e ngordhur zogjsh, këtu e qindra vjet më parë... Antu anetë Ti vetë, je ndjenja e vetëvrarë.

S THEM MË, MË PRIT Ti ku rrë s u fu te në p se-të e m ia, s u fu te as në shqetësim in tim . E megjithatë... Kujtimet të shohin si të jesh mik. Tani, përderisa këtë dëshiron. lkë! Para se të më lagen sytë, e mbyll gojën me pëllëmbët e mia, mos të të thotë më: Më prit!

177

Diamanta Zalta Nikolaou

TRILLOJ VETEN Lëku rë d u arsh, që edhe pak do të kthehen në guaska të ashpërsuara, kafshimeve të prillit. Unë jam gaforrja, që fsheh nën këmbët e urave, shpirtin. Këngë e tejdukshme, vështrimi yt mbi mua. N ë trokthe p ërp ëlitjesh zem ra Krenaria ime kalbet mendimeve të tua, në majat e gishtave tkurret prekja. Avull i përvëluar, fryma. Një kalorës i nxituar trupit. Ti m i p ërshkon të gjitha p arcelat, prej trokthit, ngrihet pluhur i kuq, ndjenjash. Hëna ime bëhet sy e koka, m bajtu r në rru aza të fosforta

178

RRUGICAVE TË NDJENJËS

anohet, bie mbi heshtjet e mia të bardha. Ka kohë, që brenda meje bie shi! Akoma nuk di, si ta trilloj veten, ashtu siç të dua, të më duash edhe ti...

JETA DHELPËR Ah, jetë dhelpër... Më lanë e me lyen me gënjeshtër! Unë e di, ti pret çastin të më rrëmbesh, atë që ti e ke për copë djathi, ndërsa për mua është vlerë, dashuri e vjetër. Sot ndodhi të më japësh ti jeshilen e pyllit, ku e ke shtëpinë... Për herë të parë po të mbaj në krahë, mburrem me ty, me vërtetësinë, tënden bukuri... Mirë se erdhe, o jetë tjetër e ndryshuar! Më e bukur, më e vërtetë se herë tjetër.

179

Diamanta Zalta Nikolaou

MBRËMË VON Ë Ed he një lu gë sheqer, në kupën e çajit që vjell aromat. Mbledh gjunjët në kanapenë e butë, si kupa të mëdhaja, nën të ndenjura. E humbur, përtej jeshiles së zbardhur të shpresës, zhys një nga një si biskota, mbresat... Edhe një lugë sheqer, në kupën e çajit që vjell aromat. Më digjen buzët, më digjet goja. Përtyp si biskotë, një emër... Shkrijë një nga një në filxhan, brengat.

180

RRUGICAVE TË NDJENJËS

IKJA E KOHËS Një grusht brenda gjoksit, si mbi një xham që kriset, në dritaren ku shohim si e vërteta vetëm rend. Kam mbetur në të përbrendëshmen e vetes, e harruar, me krahët varur ëndrrash që plaken, si shelg. E kërrusur në një mosardhje, mbuluar me një cipë malli, m bi një p ranverë Ku lulet fytyrat i kishin të menduara, sepse u çelën të gënjyera, pa qiell. Një trung i vjetër ftoi, pillte vetëm një, po të njëjtin ftua. Derën, ia hapi dimri i hekurt. O kohë e ikjes, mos më hidh andej - këndej, si të jem kukull!

181

Diamanta Zalta Nikolaou

Unë vij e rrop atu r, mavijosur, tek shtëpizë e vogël. Vetëm fjala, ushqen bishtat e ndjenjës sime kometë, me qumësht yjesh, shprese. Përshkoj fillin e shpirtit në një gjilpërë të vogël, të qep gropat, që koha të mos rrëzohet prapë, kur mbi mua të rendë.

182

RRUGICAVE TË NDJENJËS

SYRI YT E THEU UDHËN Udha ime, u thye në syrin tënd. Luajta qorrazi guracokthi, me harpën e shpirtit. Udha ime, shkoi ditëve të djerra, që zemrën e mbulonin me gurë. S nd jehem as e tep ërt, as e dëshpëruar, as e mallkuar, sikur dashurinë, të mos e kisha takuar kurrë. Udha ime, e ka akoma fytyrën tënde në gji, lagur nga shiu i bujshëm veror që lanë të gjitha njollat e qiellit. Unë prisja ylberin që fijet e ngjyrta t ia m blid hja, për të qëndisur, ditët që vinin. Të ishin të jeshilta, të kishin frymë bari, e sythët në bu zët e fjalës sim e,

183

Diamanta Zalta Nikolaou

të shu anin etjen e klorofiltë... Të çapiteshin, mbi rrezen time të vështrimit. Unë prisja ylberin...

ËNDRRA Ka kohë që pyes veten dhe të tjerët: Ku ta ketë vallë burimin ëndërra!? Të gjithë thonë tek mendja, vetëm unë them tek zemra...

184

RRUGICAVE TË NDJENJËS

MË MUNGOJNË GISHTAT Më mungojnë gishtat, për të numëruar ditët e bukura. Më teprojnë për të numruar të vështirat. E megjithatë nën mëngët e palltos së rëndë të dimrit, dashurinë gjithmonë e mbajta ngrohtë, të dëshiruar. Ndonëse e dështuar, poshtë thëngjijve të mi, nëpër dejet cungje, ajo rrjedh lumë i qetë, i jeshiltë. Ka frymë drite, brigjeve të pranverës së moshës. Dallgë e vogël që shkonte e vinte pa pushim, e zemrës, degë të gjelbërta ia varte muresh. Ajri, kundërmonte jasemin. Lule rozta ime që çele vetëm një herë, p jalm in ta thithte bleta e kohës.

185

Diamanta Zalta Nikolaou

Zymbyl i egër mbi shkëmb, mbirë me zor. Të thoja çelu, çelu, mos rri me një, bëhu shumë! A s e sheh s e u rrita... Dua të bëj edhe unë kurorë. E flija netëve, me buzëqeshje lulesh rozë në buzë. Buzëqeshje lulore që natën bëheshin të kuqe, shpuzë... Deri sa m u bë zakon të fle herë mbi ëndërra të arta, herë mbi ëndërra shkarpa...

186

RRUGICAVE TË NDJENJËS

POEZI Ti poezi, je rinia ime e perhershme, kohë pa largësi. Dëshirë për të jetuar, në periferi të ngushta. Një kujtim i prishur tek ty ngjallet, bëhet femër, pjell frymën që diku ka vdekur. Ku krijesa të çuditshme prej balte, nisin vallen e shpirtërave, përtej Atlantidës së humbur... Në melodi fyejsh që shkrihen, përtej çudisë... Aty, ku më e bukura jam unë, që vdes e ringjallem në emër të dashurisë. Poezi, të kam thënë dhe herë tjetër: Pleqëria ime tek ty, do të nisë kur të jem kthyer në legjendë... Përtej frymës sime, d ashu ria im e d o të jetojë,

187

Diamanta Zalta Nikolaou

përsëri... Tek një zog, tek një plep. mbi një copë letër. Foleja, do të jesh ti. E ndërtuar qindra vjet më parë, në kohët pa sinorë të pafajsisë. Paqja, perëndeshë kishte të virgjrën, Artemis. Pyjet jetonin parthëninë e tyre rininë e brymës, Sythët hapnin gojën e vogël, që u në t i u shqejam e lëngu n tim , të limfës... ...frymën! ...frymën! Poezia ime, ti tani po kërkon të hedhësh hapat e së rriturës, si një vajzë serioze. Për të të bërë më të bukur, kam marrë në dorë një pasqyrë të vogël... Të t i kreh flokët vargje, mendimin, po ta pjek mbi zjarret e përvojës, m e m jaltë p o ta m bu sh gojën...

188

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Po ta shp leks gërshetin e vargjeve të vështirë, m e një krehër, p or ti m ban akom a erë të m irë bebeje, e vogla ime... Më je ulur aq e bukur qumështore, në prehër... Rritu, rritu pa u nxituar, mbi abetaren shqiptare! Mrekulli, magjistare...

189

Diamanta Zalta Nikolaou

KUSHTUAR FJALËS Do t i kënd oj fjalës, gjer sa të vd es, d o t i kënd oj nëp ërm jet saj p ërkryerjes. Do t i kënd oj d ritës, dashurisë, pendimit, thyerjes... (Por kurrë fjalës së rëndë që bluan në dhëmbë, as etheve të dhimbjes, jo!) Do t i kënd oj jetës, pasi fjalën ta kulloj... Sepse shpesh, aty ku jeta sillet sertë, ndodh të rrjedhë edhe llum prej saj. Do t i kënd oj gëzim it të njeriu t, e nga gëzim et e m ia d o t i jap , (aq sa janë!) Dritën e syve,do ta shpërndaj errësirash për çdo kuptim të vështirë, të pa arrirë... Të bëhem prag! Njeriun, të lumtur dhe të lënduar, do ta këndoj... Në të jetës, baticë apo zbaticë, se shpirti... Bashkë m e të m irën e të keqen na zbriti,

190

RRUGICAVE TË NDJENJËS

m jafton të zgjed him vetë, se cilën duam... Unë, Vend osa t i p ërku lem fjalës. Me shpirt ta vesh! dhe vetëm për të, të vdes...

191

Diamanta Zalta Nikolaou

N ETË LASGUSHIAN E Të p ashë. Të pashë në një video të bukur, ku të gjithë të përgëzonin, e të duartrokisnin, nën tylin e magjisë së suksesit. Po ajo ndjenjë mirënjohjeje, prej artisti po ato sy depërtues, ajo lëvizje duarsh diçka për të shpjeguar po ai zë i ëmbël, qetësues. Unë krenohesha me ty në heshtje e vija buzën në gaz e qetë me sigurinë se ti nuk më shihje. N d oshta ku rrë s ke p ër të m ë p arë. Unë jam fjala e thinjur, që fle në një pranverë, pa bar. Befas, vura diçka në mendje, e brofa... Atëherë, netëve Lasgushiane me ty...apo me artin tënd, e vetme, dashurohesha...

192

RRUGICAVE TË NDJENJËS

DIALOG ME SHEKSPIRIN Është kthyer dashuria në përçartje... Shekspir, ku mund ta qash e ta qeshësh, njëkohësisht... Pllaçuriten ndjenjat në pellgje monedhash, ylberet dergjen, mizorisht! Pyes diellin, hënën, udhëtimet e tua ku shkuan. Gjeta Afërditën, në një cep të qiellit, melankolike, për ty të shkruaj. Gjeta një ditë edhe Diellin... Dashu ritë t i kërkonte, t i arnonte, kudo ku zemrave griseshin. Por, ah...ashtu të copëtuara, të tradhtuara, vetëm d ashu ri, që s ishin! Ku shkuan udhëtimet e tua, Shekspir, ku shkuan... Unë e di, atje lart tani Ti, për dashurinë vuan...

193

Diamanta Zalta Nikolaou

D UKE PRITUR PËRGJIGJEN E RED AKTORIT Gjithë natën s fjeta, nd oshta nga gëzim i. Dëshira e madhe tashmë në prehje, vishte me pranverë zemrën, ndërsa shpërblimi i vetvetes më tërhiqte skajet e buzëve, vazhdimisht në buzëqeshje... Kisha pirë aq shumë kënaqësi, deri në dehje... Dhe dehjen gjer në kënaqësi! Redaktor i nderuar, më i ndritur se kurrë ylli Afërditë, kur brenda vetes, ju thashë: Një milion herë, ndoshta një jetë, ju faleminderit!... Bërtisnin fort hapat e mi në koridor Ju faleminderit shumë e shumë... N jë Zot e d i ç m ë d hu ru at, sonte me përgjigjen tuaj... por mbi të gjitha, Kuptova: Jeta besoi përsëri tek unë! Hapa gjoksin në erë, qiellin kqyra... Në dorë kisha librin e parë... Çelësin e dyerve të mbyllura... 194

RRUGICAVE TË NDJENJËS

TI J E ID OLI IM Kushtuar poetes N . LA KO Shpesh, ndjej nevojën të shtrij gjymtyrët në të gjitha përmasat e hapësirës deri në prekje të horizonteve të tu a Herë si mëmë, Herë si poete, Herë si grua. E ti më shfaqesh para dritave kue njomëzuar me adoleshencë isha. Drita jote edhe sot vazhdon, d itët të m i bëjë, gjithnjë e m ë të bard ha. Mua, më ndihmon poezia, mrekullive të qeta, apo muzave shtrënatë, tek ty të futem... Kaltërsive zbres shpirtin, bëhem varkë 195

Diamanta Zalta Nikolaou

E hedh aty - këtu, si sperancë, një varg. Të gjej, duke rrëmuar fjalën, diku tek thellësitë... Herë - herë, më bëhesh zhargon, me trup të bukur vajze, tek rrëshqet poezinë korale, mbi vargje. E di, që i përket perlave, diamanteve të fjalës, p ad yshim Ndërsa unë, pikë e fillimit të një horizonti, aty Që syri yt e ka të vështirë ta dallojë p othu ajse në verbim Por se të njoh mirë, kudo qofsh sepse shkëlqimi i diamanteve të tu deri tek unë arrinë, e më përpinë... Ma pjek fjalën, ma flet udhën e ti këtë s e d i...

196

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Jam p ikëçu d itësja e një m end im i, si mundem vallë, tek ju të arrijë. Ndjehem borëbardhë, që nën bardhësinë e shpirtit, kërkon fjalët manaferra. E ti prapë pa e ditur, shtyn ëndrrat e saj përpara...

KUJDES! Ku d o m u d esh të ecja në m ajë të gishtave, si d hia në u d hë të p ashkelu ra thep inash E dija se po bëra një çap gabim, dy lule të shkelura, pas do të lija. Kujdes! - i thoja vetes, e veten ma mbështillte, e keqja e së vërtetës.

197

Diamanta Zalta Nikolaou

Përshtypje të lexuesve N due Shabaku, studies Gjithmonë emotive, dhe prekëse mënyra e përshkrimit të tem ës së d ashu risë së p jeku r, ku asnjë se ka trajtu ar si ju , e nderuar poete. Ju jeni kryefjala. Të kesh të hedhur në greminë një p jesë të zem rës e cila e ka të vështirë të stakohet p rej p asion it, ësh të n jë n d ërm arrje kom p akte p ër sh p irtin e p ërsonazhit të p oezive tu aja. Është ky shp irt i m ad h artistic që m bled h të gjitha forcat e gjen ku rajon p ër të rind ërtu ar zemrën, mëkuar nga vargje shkruar me shumë dashuri, kujdes, origjinalitet, e art të vërtetë. Tre janë tem at e p oetes: Poezia, Dashuria dhe Fëmija . S m u nd të nd od hte nd yshe të shkru ash me kaq nivel, veçse nga një tru i mprehtë e zemër të madhe, si e ju aja p oete, p ër të ngad hënjyer m bi të gjitha të ligat, p ër të u shqyer krijesat e veta .(fëm ijë, p oezi, dashuri), por edhe ne, lexu esin tu aj. Dhe ja horizonti që e shp ërblen këtë p oete të fuqishme...ky libër Ëngjëllushe Gaba, mësuese letërsie. Një pene e tille e veçantë, që si një piktor realist nxjerr në pah, si në d ritën e d iellit d etajet e shp irtit njerëzor,një varg kaq i thjeshtë p or d he i m od eru ar, një p rofil i tillë në vargje i një shpirti rebel, arriti të më bëjë një lexuese të skllavëruar të p o ez isë tu a j...e n d er u a r p oet e. Ed h e p se të n d jej u lu r këm bëkryq brend a vargu t, m ë p ëlqen të m end oj siç thoshte 198

RRUGICAVE TË NDJENJËS

Cvajg, se koha ngjiz figurat, e unë vetëm i përshkruaj, me fjalë. Atë bëni, ju. Po ju kom p lim entoj d u ke hu azu ar ed he Gorkin: - Të flasësh e të shkruash të vërtetën është kosua më e rëndë në të gjitha artet . Resp ekt p ër forcën e karakterit tu aj, p oete e nderuar. Sokrat Habibaj, poet Devijim nga e sotmja në përgjithsi...jeni ju poete...me këtë sinqeritet, zem ër të m ad he...p or keni d he kaq inat...dëshirë p ër t u ngritu r ku r rrëzoheni...kaq p asion p ër t u kap u r p as jetës...këtë e bën vetëm një shp irt i bu ku r si i ju aji, d he një p enë e zgju ar. Asku sh tjetër m ë m irë se sa ju ...nd jehem m irë në rrethin tuaj...Vargut tënd i shkon aq për shtat kjo thënie e Hajnrik Hajne: Prej vuajtjeve të mia të mëdha, bëj ato këngët e mia të vogla.

199

Diamanta Zalta Nikolaou PERMBAJTJA

NË VEND TË EPILOGUT .................................................................. 5 TRI MREKULLITË E MIA ............................................................. 6 RRËNJA .............................................................................................. 7 JAM GRUA ......................................................................................... 8 PËRQINDJE ...................................................................................... 10 MEDALIONI ..................................................................................... 10 TË COPTOSH BESËN E NJË LIDHJEJE... ................................. 11 KOHË MREKULLISH ................................................................... 12 Ç U BËNË? ...................................................................................... 13 BËRTHAMË ...................................................................................... 14 DRITARJA E TRURIT .................................................................... 15 SA HERË SËRISH... ....................................................................... 16 DALLËNDYSHET E MIA .............................................................. 17 RRI KËTU, MË THE ........................................................................ 18 TË KISHA ....................................................................................... 20 DY PASQYRAT E FYTYRËS ....................................................... 21 KËSHTU NDODH ........................................................................... 22 TI JE KRIJUESI .............................................................................. 23 MALL PËR TY ................................................................................ 24 PËRVOJA .......................................................................................... 25 E KEQJA .......................................................................................... 26 ENIGMA ........................................................................................... 27 EKUACION I VËSHTIRË .............................................................. 28 PËRTEJ FRYMËS ............................................................................ 29 LUTJE ZOTIT .................................................................................. 30 DASHURIA IME ............................................................................. 31 20 VJET KALUAN ....................................................................... 32 KËPUTJE .......................................................................................... 34 GJAKOSJE ........................................................................................ 35 SUPË ME ILUZIONE ..................................................................... 36

200

RRUGICAVE TË NDJENJËS

RILINDJE .......................................................................................... 37 NE IKËM .......................................................................................... 38 GURËT E KUFIRIT TONË ............................................................ 40 KOHËT URBANE ........................................................................... 41 DO TA NDËRROJ ........................................................................... 43 MË VJEN NJË ZË E MË THOTË ............................................... 44 BAJAME E KRIPUR ...................................................................... 46 JAM PARA JUSH ............................................................................ 47 ZBULIM PËR KËMBËNGULJEN E SAJ ..................................... 48 TI JE PJEKURIA E MITURISË .................................................... 49 ZAMBAK I BARDHË .................................................................... 50 TI PRAPË DO TË MË PRESËSH ................................................ 52 E PARA KRISHTLINDJE PA TY ................................................. 53 KËSHILLA ........................................................................................ 55 PËRMBYSJE ..................................................................................... 56 MË E MIRË S DO TË ISHTE ...................................................... 57 E DIELA ........................................................................................... 58 ORKESTRIM I MREKULLUESHËM ........................................... 59 RASTËSISHT ................................................................................... 61 KAM PATUR ..................................................................................... 63 KAMZHIKËT ISHIN PREJ UJI .................................................... 64 CIKLET E JETËS ............................................................................ 65 SA PAK... ........................................................................................... 66 VËZHGIM ......................................................................................... 67 INICIAL I VJETËR ......................................................................... 68 NUK KAM ....................................................................................... 69 BRENDA DY QËNIESH ................................................................ 70 MOS I BESO HESHTJES .............................................................. 71 MBRAPSHT ...................................................................................... 72 MEDITIM .......................................................................................... 73 PARANDJENJË ............................................................................... 74 NË PALLATIN MBRETËROR TË MENDJES ............................ 75 LUMI I GËZIMIT ............................................................................. 77

201

Diamanta Zalta Nikolaou NDRYSHIM NGJYRASH ............................................................... 78 KORIDOR ......................................................................................... 79 NË MOS QOFSH .............................................................................. 80 PËR VETEN ....................................................................................... 81 MILINGONAT .................................................................................. 83 PULS .................................................................................................. 84 PIKA IME ZEN .................................................................................. 85 MAJA E LAPSIT ................................................................................ 86 VAZHDIMËSI .................................................................................... 87 AJO, AI, DHE POEZIA ...................................................................... 89 AKUAREL SHIU ............................................................................... 91 DY BRIGJE ........................................................................................ 92 JASHTË SAPO ZBARDHI .............................................................. 93 ZHVESHJE ........................................................................................ 94 KOKRRAT E RRUAZAVE .............................................................. 95 MREKULLIA E NATËS .................................................................. 96 ATË DITË .......................................................................................... 97 NDOSHTA ERDHI ORA ................................................................. 98 PA TITULL ......................................................................................... 99 SILUETË .......................................................................................... 100 NJË COPË VJESHTË .................................................................... 101 NJË STINË ...................................................................................... 102 NJË HARDHI E NJË FTUA ........................................................ 103 ËNDËRR E KEQE ......................................................................... 104 NDRYSHE ........................................................................................ 105 MANGALLI ..................................................................................... 106 MOS MË VËSHTRO ASHTU ......................................................... 107 S DINTE TA PRISTE ..................................................................... 108 GABIM ............................................................................................. 109 MARTESË E MBARUAR ............................................................... 111 MBETURINAT E NJË KRIZE ...................................................... 112 ËSHTË LLOGARITJE E THJESHTË .......................................... 113 MË VJEN KEQ, POR... .................................................................... 114

202

RRUGICAVE TË NDJENJËS

NË DALLGË MOHIMI ................................................................. 115 ÇASTE NË DITËN E 50 - VJETORIT ........................................ 116 PO T I DËGJOJË .............................................................................. 119 RRUGICAVE TË NDJENJËS ............................................................. 120 UNË SOT .......................................................................................... 121 KUR MË PYETËN ........................................................................... 122 NË TY ............................................................................................... 123 TROKAS MBI GLOBIN TIM .......................................................... 124 PËR VETMINË QË MË S I PËRKAS ............................................. 126 JANË DISA NGJYRA ....................................................................... 128 PRANVERË E VIRGJËR ................................................................... 129 PSE QAN ROZAFA ......................................................................... 130 KRISJE .............................................................................................. 131 JEHONA ............................................................................................ 132 VAKUM ............................................................................................ 133 EMIGRANTI ..................................................................................... 134 AH, ITAKË ........................................................................................ 135 LARG ................................................................................................ 136 KUR SHKRUAJ ................................................................................ 137 MUNGON DIAFRAGMA HUMANE ................................................ 138 KRENARI VAJZE .............................................................................. 140 PËR TY .............................................................................................. 141 NGANJËHERË ................................................................................... 142 30 - VJET ........................................................................................... 143 SIKUR ............................................................................................... 144 MOS MË PYET ................................................................................. 145 DASHURIA IME .............................................................................. 147 TE LUTEM ........................................................................................ 148 THJESHTË TË NDRYSHËM ........................................................... 149 KA DIÇKA TË RËNDËSISHME ...................................................... 150 FLIJIM PËR ARTIN ........................................................................... 152 THËRRIME DETI ............................................................................. 154 PORSE BABA I MIRË ..................................................................... 156

203

Diamanta Zalta Nikolaou MË KOT ............................................................................................ 157 TRI GJËRA TË KAM KËRKUAR .................................................... 158 KOMPLIMENTA NË DITËLINDJEN TIME .................................... 159 KOHË MONEDHASH ..................................................................... 160 EKLIPS ............................................................................................. 160 NDËRROJ RRUGË ............................................................................ 161 MENDJEMADHËSIA ....................................................................... 162 MË THUA ........................................................................................ 163 AUTOPORTRET .............................................................................. 164 MAJOR I LARTË USHTARAK ..................................................... 166 SARONIKOS .................................................................................... 167 MOSPLAKJE E SHPIRTIT .............................................................. 168 KUR SHNDËRROHEM NË QINDRA FORMA .............................. 169 Ç EPOKE I PËRKAS ...................................................................... 171 ZEMRA ............................................................................................ 172 ABORT ............................................................................................ 173 FYHEM SI GRUA ........................................................................... 175 VETEVRASIA E ZONJËS ANTUANETE ....................................... 176 S THEM MË MË PRIT .................................................................. 177 TRILLOJ VETEN ............................................................................. 178 JETA DHELPËR ............................................................................... 179 MBRËMË VONË ............................................................................. 180 IKJA E KOHËS ............................................................................... 181 SYRI YT E THEU UDHËN ........................................................... 183 ËNDRRA .......................................................................................... 184 MË MUNGOJNË GISHTAT ............................................................ 185 POEZI ............................................................................................... 187 KUSHTUAR FJALËS ....................................................................... 190 NETË LASGUSHIANE .................................................................... 192 DIALOG ME SHEKSPIRIN ............................................................. 193 DUKE PRITUR PËRGJIGJEN E REDAKTORIT ............................. 194 TI JE IDOLI IM ................................................................................. 195 KUJDES! .......................................................................................... 197

204