LN PSHA PEGASI
KORSI E HAPUR 2 OPEN LANE 2 ANTOLOGJI POETIKE ANTHOLOGY OF POETRY
E PËRGATITI ANTOLOGJINË: KRISTAQ F. SHABANI Jemi të gjithë ëngjëj We are all Angels
Ejani të bashkojmë krahët të fluturojmë së bashku
Come to join our wings and fly together
the flight srarts from the onder town
LIDHJA NDËRKOMBËTARE E POETËVE, SHKRIMTARËVE DHE ARTISTËVE PEGASI ALBAN IA THE INTERNATIONAL ASSOCIATION OF THE POETS , WRITERS AND ARTISTS PEGASI ALBAN IA LIDHJA NDËRKOMËTARE E POETËVE , SHKRIMTARËVE DHE ARTISTËVE PEGASI KOSOVA THE INTERNATIONAL ASSOCIATION OF THE POETS , WRITERS AND ARTISTS PEGASI KOSOVA
1
KORSI E HAPUR 2 OPEN LAN E 2 ANTOLOGJI POETIKE ANTHOLOGY OF POETRY A ntologjia KORSI E HA PUR OPEN LA N E 2 shpreh universialitetin e vlerave në letërsi. Vete shumëgjuhësia e saj në: shqip, anglisht, frwngjisht, gjermanisht, spanjisht italisht, greqisht, rumanisht, turqisht, portugalisht, filandisht, serbisht e shpreh më së miri këtë ... . E PËRGATITI ANTOLOGJINË: KRISTAQ F. SHABANI , I.W.A , W.P. S, A.O.M PËRKTHYER NGA: Majlinda Shabani (Aleksandra) italisht, anglisht Dritan Kardhashi (anglisht) Jozefina Traboini (italisht) Kozeta Zavalani (anglisht), Anton Gojçaj (serbisht) Rakel Vianna(portugalisht) Ferdinand Laholli (gjermanisht) Kosta Gaxhoni, Kristaq F. Shabani, Kristo Ndrico (greqisht) Emma Osmani , Tozan Alkcan (turqisht) ART DIZANJ: DASHAMIR VANIÇI U përkujdes për botimin e këtij libri: PERIKLI SHULI, XHELAL LUCA
Mu nd ësu an botim in e këtij libri vetë Kriju esit e LN PSH A PEGASI ALBAN IA d he LN PSH A PEGASI KOSOVA Cop yright: LN PSH A PEGASI ALBAN IA
Libri shtyp në shtypshkronjën e Shtëp isë botu ese prill 2012
2
Marin Barleti Tiranë,
ANTOLOGJIA POETIKE KORSI E HAPUR 2
Nga arkivoli i madh lindi Dielli, qafoi Fjalën... Globi doli nga Mermeri ... Në korsi filloi startimi ... Nga Kristaq F. Shabani Njerëz, të kontimentit të rrudhur, harrojeni Janusin lezet , gjysmë të rreckosur, gjysmë Mbret... Pasqyrë murore... Një korsim i Dytë në një Korsi të hapur , të pambarimtë , të pafundme... Kor sim n ë n jë p la tfor m ë të k ësh illim it m or a l..., n jë kësh illim n g a shpirtm ëd henjtë e Botës, nga shp irtnd riçu esit e saj që nd ezin zjarre m e flakë përherë të ndezur në shpirt e në mendje, të cilët kërkojnë të ecet me hapërimin e tyre... dhe dita të ketë kuptimin e saj ... Planeti shkel syrin e bu ku ru ar ... N jë ligjërim në një botë m istike nga Profetët zbu lu es d he p arashiku es në këtë Botë m e veshje p iktoreske: Vesh in u n iform ën e Karakterit,/ Vesh in Un iform ën e N d ërgjegjes,/ rrotullojnë rreth gushës shallin e bindjeve, /spaletat e fodullëkut, /arizojnë mbi supe/në qafë ylberin e qëllimtë.../Kapele kurabije kokës ngjeshur a republikë, /gjokset e stolisur me medalje Presidenti!/Kokën nisur në udhë kotësirë./ A m u nd të arrijë Privilegji , / ku r d yert vazhd im isht m byllu r rrinë?! Magjia p oetike është e aftë të bëjë të p aftën , të m agjizojë : Magjistari u zhvesh,/ në sy të të tjerëve dhe të të tjerave.../ U zhvesh krejt lakuriq, në tru p d he në tru .../ Ç i m beti m agjisë p astaj në këtë laku riqësi nate? / (U zhvesh , p as tij , gjithë salla !) A mund të varroset fjala? Përçapje bëhen ta varrosin fjalën, ta plumbojnë fjalën , ta kyçin në arkivolë p or ç nd od h? Universi humbi Diellin, Hënën, Yllin. / Nekrologjitë vrapojnë në Altarin e Vd ekjes së m ad he.../ në një m elod i të p anjohu r bien kam banat.. Mbi
3
su p e, sip ër vetes së tyre njerëzit m bajnë tre arkivolë të m ëd henj / Varroset Dielli Zëri d he Fjala .../ Ç humbje ! Bota duket sikur nga d himbja ka çjerrë faqet n ë errësirë, / ash tu si ësh të: Pozitë, stërkëm bth d h e op ozitarë / varros Diellin, Zërin, Fjalën si e m arrë Por çuditërisht arkivoli që mban Fjalën përthyhet dhe del vetëm një buzë e trëndafiltë: E p ara jam d he vd es e fu nd it! Dhe fjala ku m ton: Epokë sprovash, Ep okë shtrëm bërim esh H eqje të klisheve të vjetra Të luajtur me globe të mermerizuar e mbi ta pikturuar Bota si një m ysafire, d am ë e veshu r m e kolor, d u ke rrezatu ar një epokë tjetër m bi Globin Merm er . Ylli zm ad hon shtatë herë vetveten.. Fjala p astaj hed h vështrim in në skajin, ku syri i zakonte s e ka m u nd ësi dallesën: Ju që p ërbëni Këshillim in intelektu al e m oral të Botës hid hni ajkën e m end im it p ër të faqëzu ar nd ryshe këtë botë m e krizim e Rom eo Rolani shfaqet pap ritu r d he lëshon nga freri thënien e tij parabolike N on je ne qu itterai jam ais m es am is ( Jo nu k d o t i braktis ku rrë m iqtë e m i ) d he Fjala m bi arkivolin e Diellit vijon: A m u nd të ku ptohen p oetët që b ë jn ë p a st r im in d h e k ës h illim in m o r a l?! A t a ja n ë k r ijesa t ë vetëkëshillu ara m oralisht, që kanë të d rejtën ligjitim e të jap in këshillim e m orale , të nd ihm ojnë ep okën të shoh sy hap u r vetveten , m e qëllim që ep oka e sotm e t i japë llogari m orale ep okës që d o të vijë Ep okat janë p ërcjellje p ërvojash d he p ërzgjed hje p ërvojash p ër të kryer evolu im in e shoqërisë njerëzore, nëp ërm jet kësh illim it d he vep rim it m oral Më m irë një p akicë të lu m tu ru ar se sa një shu m icë që fle, p ër g ju m oh et d h e g d h ih et m e d h im bje Kjo ep ok ë k a n ev ojë p ër këshillim . Kaq tha Fjala d he hap i sip arin e Korsisë së H ap u r , ku arizonte një gërm ë A N ga arkivoli i m ad h lind i Dielli, qafoi Fjalën... Globi doli nga Mermeri ...Në Korsi filloi startimi i këshillimit Moral ...
4
ANTHOLOGY OF POETRY OPEN LANE 2
From an enormous coffin the Sun was born , embraced the W ord... The globe surfaced from the Marble ... On the lane the launch began... By Kristaq F. Shabani People, Of the wrinkled continent, Forget the handsome Janus, Half ragged, Half King... The w all s m irror... A second launch in an endless lane, Open Lane, unlimited... A start in a p latform of the m oral cou nseling..., an ad vise from the the hu m ble m an of the w orld , from her sou l illu m inating w ho light fires w ith infinite flam e forever bu rning on a sou l and m ind , w ho d em and a walk with the same speed as theirs ... and to have a meaningful day... The p lanet blinked its p retty eye a colloqu ialism in a m ystical w orld by discovering prophets and futurists in this World with a picturesque dress: They w ear the character s uniform,/ They w ear the uniform of conscience,/ engu lf their neck w ith the scarf of convictions,/ Ep au lettes of p rid e, / Shine like gold on the shoulders /In the neck the intentional rainbow..., / Crumpet-shaped hats on their heads a republic,/ The chests ad orned w ith the p resid ent s m ed als!/ The head d ep arted on a p ath of em p tin ess./ Will th e Privilege arrive / Wh en th e d oors are continuously closed?! The magic of poetry is able to revitalize the incapable, to charm: The magician was undressed,/Before all the other men and women /Was u nd ressed com p letely naked , / On his bod y and brains... / What w as left to the m agic in this night s naked ness? (The w hole au d itoriu m u nd ressed after him?) Can the w ord be bu ried ? Attem p ts are m ad e to bu ry the w ord , to target
5
the w ord , to close it insid e the coffin bu t w hat hap p ens? The Universe lost the Sun, Moon, and Star. /Necrologies run towards the Altar of a Great Death.../ In an u nknow n m elod y bells are ringing / Over their shou ld ers, p eople hold three large coffins / The Su n the Voice and the Words are buried. /What a great loss! The world seems as if from pain Has uncovered the cheeks in the dark, The w ay it is: Position, chock, and opp osition It bu ries the Su n, Voice and the Word like m ad But strangely the coffin which holds the Word Is fold ed and from there em erges a rosy lip : I am the first and I w ill be the last to d ie! And the w ord hold s the sp eech: an era of trials, an era of d istortions exclu sion of the ancient clichĂŠs p layed w ith Marbled globes and over them the w orld is p ainted like a gu est, as a w om an w earing colors, rad iating an old era over the Marbled Globe The star enlarged itself seven times... Th en th e Word looks at th e extrem ity w h ere a com m on eye can n ot recognize; You w ho rep resent the Intellectu al and m oral ad vising of the World sp read the best of thou ght to shap e d ifferently this w orld of crises Rom eo Rolan su d d enly ap p ears and releases from the reign his p arabolic saying N on je ne qu itterai jam ais m es am is ( I shall never aband on m y friend s ) and the Word over the Su n s coffin continu es: can the poets be u nd erstood , those w ho m ake the cleaning and m oral ad vising?! they are m orally self-cou nseling creatu res w ho have the legal right to give moral ad vises, to assist this era to see herself w ith open eyes , so that the contem p orary era to give m oral accou nt to the fu tu re one Eras are the inheritance and selection of exp eriences to carry ou t the evolu tion of hu m an society, throu gh m oral ad vising and actions it is better a hap p y m inority than a sleep y m ajority , w hich falls asleep and aw akens w ith a head ache this era need s constant cou nseling This w as the Word s statem ent and u nraveled the cu rtain of the Op en Lane , w here letter A shined in gold From a great coffin the Su n w as born , hu gged the Word ... The globe emerged from the Marble ...on a Lane begun the Moral advise...
6
ANTOLOGIA POETICA LA CORSIA APERTA 2
Dal grande feretro è nato Il sole ha abbracciato la Parola... Il Globo è uscito dal M armo... N ella corsia ha cominciato l inizio... Da Kristaq F.Shabani Gente del continente sgualcito dimentacalo Janus grazia, mezzo sbrindellato. mezzo Re... Specchio murato Una seconda corsia in Una Corsia aperta, infinita, senza fine... Cor sia in u n a p ia tta for m a d el con siglio m or a le... u n con siglio d a i grand isp iriti d el m ond o, d ai su oi grand illu m inati che accend ono fu oco con fiam m a sem p re accessa nell anim a e nella m ente, i qu ali cercano d i camminare con il loro passo... e che anche il giorno che abbia il suo senso... Il pianeta strizza l occhio ad ornato... Un d iscorso in u n m ond o m istico d ai Profeti rivelatori e previdenti in questo Mondo con abito pittoresco: Vestino l u niform e d el Carattere,/ vestino L Uniform e d ella Coscienza,/ girano alla gola la sciarp a d elle convinzioni/ le sp alline d ell alterigia / si d iventano d i oro su lle sp alle, / al collo l irid e intenzionale.../ Cap ello frittella alla testa afferatta, rep u bblica,/ i p etti ad ornati con m ed aglie d i Presidente,/ Ma puo arrivare il Privilegio / quando le porte continuamente rimangono chiuse ?!/ Magia poetica è capace d i fare l incapace, fare magia: Il mago si è spogliato,/ negli occhi d egli altri/ e d elle altre.../ Si è sp ogliato interam ente nu d o,/ nel corpo e nel brano.../ Ma che cosa le è rimasto alla magia poi/ in questa nudita di notte ? ( Si è sp ogliato d op o d i lu i, tu tta la sala ! ) Ma si p u o sep p ellire la p arola? Tentazioni si d iventano che la sep p ellano la parola, che l am m azzino la p arola, che la chiu d ano nel feretro... m a che accade ?
7
L Universo ha perso Il Sole, La Lu na, La Stella,/ Le necrologie corrono all Altare d ella grand e Morte/ in u na m elod ia sconosciu ta su onano le cam p ane.../ Su lle sp alle sop ra se stesse la gente / Mantengono tre feretri grand i... / Si sep p ella Il Sole... / La Voce e La Parola / Che p erd ita !/ Il mondo sembra come se dal dolore/ ha strappato le guance al buio./ Cosi come è : Positura, Ostacolo, e Dissidenti... Che seppella Il Sole, La Parola come pazza... Ma sorprendentemente il feretro che tiene La Parola che si rifrange ed esce solo u n labbro d i rosa : Sono la p rim a e la u ltim a ! E la p arola fa d ei com m entari : Ep oca d i p rove, Ep oca d i d eviazioni... Sottrazione d ei Cliche vecchi... Giocati con globi m arm orizzati e su d i loro Il Mond o com e u n osp ite, d am a vestita d i colori, rad iand o u n altra ep oca su l Globo d i Marm o... La stella aumenta 7 volte se stessa. E poi la p arola getta lo sgu ard o nell estrem ita d ove l occhio norm ale non c e la p ossibile la d istinzione : Voi che avete com p osto Il consiglio Intellettuale e morale del Mondo... Bu ttate la scelta d el p ensiero p er creare u n altra p agina d iversa d i qu esto m ond o p ieno d i crisi.. Rom eo Rolani si app are im p rovvisam ente e lascia and are d al freno la su a asserzione p arabolica N on je ne qu itterai jam ais m es am is N on li trad irò m ai i m iei am ici ... ) e La Parola su l feretro del Sole continua : Ma si possono cap ire i p oeti che realizzano la p u lizia ed il consiglio m orale ?! Loro sono creatu re se stesse consigliate m oralm ente che hanno il d iritto legitim o che d anno d ei consigli m orali, che aiu tino l ep oca che ved a a occhi aperti se stessa..., con lo scopo che l ep oca d i oggi che d a sp iegazioni m orali d ell ep oca che verra... Le ep oce sono accom p agnam enti d i esp erienze e selezioni d i esp erienze p er realizzare l evolu zione d ella societa u m ana attraverso al consiglio e l azione m orale ... Meglio u na m inoranza felice che u na m aggioranza che d orm e, si ad d orm enta e si albeggia con d olori... Qu esta ep oca ha bisogno d i consiglio... Cosi ha detto la Parola e ha aperto il sipario della Corsia Aperta..., dove si d iventava oro u na lettera A Dal grand e feretro è nato Il sole ha abbracciato la Parola... Il Globo è u scito d al Marm o... N ella corsia ha com inciato l inizio...
8
ALBANIA Eol, I pray poems 2.
1. KRISTAQ F. SHABANI, GJIROKASTËR, ALBANIA 6. Më prit në pritjen e verdhë Ndoshta, nga klorofili im Te verdhja jotë atë ta derdh...
Eol, të falem poezi 1.
Rain resembles a girl sent by God, To m ou rn the d row n sinners The rain Girl Tightens and gives birth, The rain Wom an Slips as a jinn
2. L The pompous person Stands with his head cut. I (he likes his head-cut) K Attracts more attention, I than with the head on its place N the symbolic is transformed into G a bellman!
K. E HËNË
SH K E T
2. P E L Q S E
S L I P S
K. MONDAY
Shiu ngjason me një vajzë që ka lidhje me Perëndinë, tek qan fajtorët e përm bytu r Shiu Vajzë shtrëngohet dhe lind, Shiu Gru a shket si xhind
Pelivani qëndron kokëprerë. (I pëlqen kokëprerja e tij) Më shumë vëmendje tërheq, se sa me kokë në vend! Simbolika shndërrohet në tellall!
KRIZAN TEMË LULE BARDHËVERDË * * * Ka r a fili a r r a tiset n ga cer em on ia mortore, n d ez cig a r in n ë ça k m a k u n e t ë ikurit, M ë n g je s i s i h a p d o t q e p a lla t , mëngjesi i fikur. * * * 1. Tortura kap majën, Gishtat e hakmarrjes stepen, tik - taket e orës m eken
9
2. Burbuqësia lëshon vetveten Sipari i një akti çelet Fytyra golgoltheane pështyn veten.
në gjithë Qenien, Filtrit ia m byll Lajm in . I vij rrotull POMONES
* * * The sweet William escapes from the funeral, Lights the cigarette with the light of the runaway, The dawn cannot open the eyelids, the extinguished dawn.
..
* Sy prej smeraldi me vështrim perëndish, Dhëmbë diamante pa kufij tretjeje, Organe vitale në trup me përbërje flori, Në zemër njeriu AJZBERGË ! 1.Hyjneshë romake e frutave, kopshteve 2.Perëndeshë e bujqësisë romake
* * * 1. The torture reaches the peak The fingers of revenge hesitate, The ticks of the hou r fad e aw ay
KOMBI Këmbët natyrshëm në një gjysmëiks përqeshin lulet e reve në qiell të pahapu r Kokët çvirgjërohen në hapësirën e plasur.
2. The bud gives up The cu rtain of an act is opened The freaky face spits on itself.
KOKËKËMBËT I VIJ RROTULL POMON ES Është thjeshtë një çështje e IMJA, Krye e Fund vetiake . . . , Kënaqësinë e ardhjes rrotull e ndiej në dimensione vetëm UNË,... Brenda meje e fshehur
I
) Rrethi i mbyllur Mban në trojet e veta një sy të çelu r Në u haptë rrethi papritur, do të përmbahen prurjet e mëdha të lotëve të syrit?! PRURJE SYRI
CERESI 2) Qerpikë ndjekës, syri qarkon si lulediell , Vetëtimat i pëlqej
10
Grahmat e fundit i dëgjova në ajër... Ajri u arkivolizua papritur... Qielli i pastër
u errësua sikur të ishte i mitur... MITURI Vërda + llosje në këtë hapësirë reje. 3 4 fjalë erotike bymehen ( lëshojnë pubertitetin me thirrje), ngjyejnë e lë+pijnë në një konti + nent të lëshuar në tempe+ra+tu+ra. Thërret d alja nga p u bertiteti: Shpejtoni, kavalierë... Zonjëzat gajasen nga rrudhat në pas + qyra të thyera... E thirru ra e përvlim +
me shpresat e humbura për t i fitu ar sërish, vetëm nga forca e shenjtërisë sate . Nesër do të dalësh prapë nga vendi i shenjtë dhe përsëri do të shplodhesh në shtrat bu ku rim i Miruzgjofsh në 2 e tridhjetë të mëngjesit të nisësh sërish bekimin e njerëzve tek presin zgjimin.
, ...
MAGJI GURI Kjo formë e akullit në trajtë guri Më kthen herë në pikëpyetje, herë në pikëçu d itëse Ç gu r m agjik?! Rrëfimi i nis në thelb, nën të profile varrimi. I shenjti libër Fli, o Libër i Shenjtë, në këtë shtrat të bukur, fli, nesër prapë do të të mbajnë në shpatulla ceremonialisht dhe mbi ty do të betohen mijëra njerëz
«
», :
, ...
-
«
»,
,
24 ... ,
1997
11
IL LIBRO D EL SEN TIMEN TO Poeta, D imenticanza nebbiosa apparisci e vatene via come una stella distante di sentimento, Darle splendore alle lastre di marmo, Semini la rosa del ricordo Nel D io dell Uno... Le campane dei versi suonale, che li sentano come campane di chiesa i MILIARDARI, nella loro biblioteca di villa che fanno posto per IL LIBRO DEL SENTIMENTO... Poeta, stanchezza di se stesso, I fischi non lo rifrangono il sentimento, Il verso nasce come creatura di Dio, Gente la chiamo, e che mi senta: N on li ammazzate i bambini versi nel ventre della MAD RE... Jorgucat, Dropull 1991
12
2. AGRON SHELE, PERMET, ALBANIA, BANUES NE BELGJIKË A g ro n S h e l e , k a lin d u r më 07.10.1972 në Leskaj, Malëshove të r r eth it P ër m et. P a s m b a r im it të shkollës së mesme, vijoi studimet e larta dhe u diplomua në Tiranë. Më p a s k a k r y e r s t u d im e t p a s u n iversitare p ër gju h ën an gleze, inform atikë, m brojtje m jed isi d he strategji e pwrgjithshme. Iu dedikua p oezisë që në m osh ë të h ershm e. Është au tor i rom an eve H ap at e Klar ës , Përtej p erd es gr i d h e Im azh i i rrem ë , si d h e au tor i v ëllim it p oetik Pa sa z h i p a fa j botim e të shtëp isë botu ese Marin Ba rleti Tir a n ë. Ësh të Sekr etar i P ë r g jit h s h ë m i Lid h je s N d ër k om bëta r e të Poetëv e d h e Shkrim tarëve Pegasi Albania, m e qendër në Gjirokastër dhe Kryetar i Degës së kësaj Lidhjeje në Përmet. P o k ës h t u ë sh t ë d h e Kr y et a r i Sh oqatës Rin ia d h e Fëm ijët , i shoqatës Mjed isi në kom u nitet . Agron i gjith ashtu është Anëtar i Lid h jes së P o et ë v e Ba s h k o h o r ë (W .P .S), a n ë t a r i Lid h je s s ë 3.
KOZETA ZAVALANI Personal Information Name: KOZETA Father: VANGJO Surname: ZAVALANI Place of birth: KORCA, ALBANIA Liv in g p la ce : TIRA N A , A d r esa Rru ga e Kavajes , P.221/ 2, Ap.16, ALBANIA Nationality : Albanian Family origin: Intellectual. Profession : Jou rn alist, Econ om ist and Publisher. Education: High school degree U n iv e r s it y d e g r e e , Fa cu lt y o f Economy & Journalism Se v er a l t r a in in g co u r s es in t h e lit e r a r y , p u b licit y a n d H u m a n Rights. E-mail: kozeta_z@hotmail.com and zavalani@gmail.com Tel : 0035542270879 Cel : 00355672302280 Kozeta Zavalani (Qirjo) was born in Korรงa - Albania, on March 8, 1958 and lives in Tirana. She grad u ated from the Faculty of Economics at the University of Tirana in 1982 and in 1985, was specialized in journalism.
Koz eta w or k ed in th e A lba n ia n Public Television and now is Editor in Chief of the m agazine Season for Change of the Fam ily and Med ia - Pow er for Chan ge association , w hich she lead s. She has been p art of several training cou rses in th e literary, p u blicity, H u m an Rights and Leadership. Actual position: professional writer, poet, publicist, journalist, publisher. Member of the Albanian writers and artist s Association, Presid ent of the LN P SH A P EG A SI Tir a n a , A LBA N IA , m e m b e r o f t h e In tern ation al w riters Association IW A . Sh e is a m e m b e r o f In t e r n a t io n a l Fe d e r a t io n o f Jou r n a lists, Wor ld Poets Society (WPS), Union of Poets & Writers and Poets for Human Rights. Rep u tation an d aw ard s Sh e w as selected Am bassad or for Peace by the Family Federation for Universal Peace she was elected president for Tirana from 2011 u ntil 2013 She is one of the Wom en of the World 2007 select ed b y Co n n ect U s Com m u nications Canad a w ith the cap tion Ed itor and Moth er, role m o d el fo r w o m e n In 2009 w a s honou red w ith the second p rize in the Meeting of Albanian Poets in Vu s h t r r i W in n e r o f t h e Fir s t Aw a r d - in p oetr y by N ositi ed itor ia l m a g a z in e. Th e Sp ecia l W in n e r o f t h e Ba lk a n P o e t r y Evenings, in Korca, Albania and In Poetry Korรงa N ights in Ju ly 2010 w on Sp ecial Aw ard for literary creativity w ith a high artistic level,
13
bringing the valu e of ou tstand ing a n d s u s t a in a b le in t h e fie ld o f poetry. She was elected president for Tir a n a o f Th e In t e r n a t io n a l Association of Poets, Writers and Artists PEGASI ALBAN IA and Distingu ished activist of the Civil Society Sh e h as also coop erated w it h t h e G r e a t A s s e m b ly fo r sensitizing the public opinion for the minimization of the phenomenon of Blood feud in Albania June 20, 2011 Gjiri i Lalzit (Bay of Lalzi, Du rrĂŤs, Albania) w ith the p articip ation of over 500 researchers, writers, poets, conciliators of blood feuds etc. *In Sep tem ber 24, 2011 she w ill be h e in it ia t o r o f t h e p o e t ic M a n ife s t a t io n Fo r a D iffe r e n t World in Albania, and in all the co u n t r ie s w h e r e m e m b e r s o f LN PSH A PEGASI ALBAN IA live (arou nd 80 states, com p iler of the g u id in g p r o g r a m m e o f t h e Ma n ifestation , w h ich in clu d es 100.000 p oets from abou t 80 states o f t h e w o r ld A t t h e 22-W o r ld Congress of Poets in Larissa, Greece, A w a r d e d t o Ko z e t a Z a v a la n i Olympus Poetry Prize Demeter In recognition and ap p reciation of Exellence in Poetry in Ju ne 2011. H on or a r y D ip lom a of th e 1 st Med iterranean Poetry Festival and C e r t ifica t e o f M e r it , La r is s a , Gr eece, 2011. Th e In ter n a tion a l Association of Poets, Writers and A r tists P EGA SI A LBA N IA in N ovem ber 2011 has given the high title Prid e of LN PSH A Pegasi Alban ia w ith m otivation : For
14
percim dynamic contribution of new id eas in th e literary an d artistic, in terp retive, bein g tu rn ed in to a positive exampleof reference points for p erform ance and progress In t e r n a t io n a l Le a g u e o f P o e t s , w r it e r s a n d a r t is t s P e g a s u s Kosovo has aw ard ed the Med al of Gratitu d e for inp u t and setting the v a lu e s o f g e n u in e cu lt u r e , in N o v e m b e r 2011 H e r p o e t r ie s , esp ecia lly t h ose fr o m h er b oo k Migratory , are p u blished in the s e v e r a l p e r io d ica l m a g a z in e s throu ghou t the w orld . Du ring all this tim e she has p u blished in the p eriod ical literary press in Albania from the year 1977 in the magazines Ylli , N entori , Shqip tarja e re , Fem ra Mod erne , Elegance , as w ell in th e n ew sp a p ers Dr ita , Z e r i i r in is e , Mesu esi , Bashkim i , Plu s Gazeta e Athines s h q ip , O b e lis k , N a cio n a l , Telegraf , Albania Daily N ew s , etc. Kozeta is th e in iciator of th e Pegasi m o v e m e n t fo r a t r a n s fo r m e d Lit e r a t u r e a n d a Universal exchange of Valu es . She has taken part in some national and In ter n a tion a l liter a r y a ctiv ities. W in n e r o f m a n y In t e r n a t io n a l prices. Editor of a thousand literary w orks in Albania in every literary gen r es, as w ell m otiva tor of th e t r a n s la t io n o f t h e A lb a n ia n Lit e r a t u r e in m a n y fo r e ig n langu ages. Id eator and organisator of th e n ation al an d in tern ation al liter a r y a ct iv ities a n d t h e Civ il So cie t y in t h e m o r e t h a n 100
activities. Sh e h a s p a r t icip a t e d and r e p r e s e n t e d a n d e n a b le d t h e p articip ation of LN PH A PEGASI Albania in Congresses of Literature, Lit e r a r y Sy m p o s iu m s , p o e t ic m anifestation s, scientific, literary a n d la n g u a g e co n fe r e n ce s in A lb a n ia , G r e e ce , It a ly , Fy r o m , Belg iu m , N or v eg ia n , H olla n d e, USA etc w h ere h e h as d elivered speeches. The last 10 years she participated in ceveral In ternational Conferences such has: In Ju n e 2000 W o m e n -Th e Em erging Econom ic Force held in Washington DC. In M a r ch 2002 t h e A lb a n ia n Am erican Wom en s Organization Motrat Qiriazi in N ew York. In August 2002 at the Conference for Managem ent of Tim e, Am sterd am , Hollande. In Sep tem bre 2002 to the Wom en s Bu sin ess Develop m en t Cen tre, in Navy Pier, Chicago. In Octobre 2002 at the Wom en s In t e r n a t io n a l N e t w o r k in g Conference-WIN, in Milano. In N ovem ber 2002 in the UN ESCO and International Sip a Press-Paris, France. In March 2003 in Federal Economic Chamber In Wiena, Austria. In Ap r il 2003 a t th e Con fer en ce Em ergin g Bu sin esses an d Th eir Role in the N ew Econom y to the St. Croix, from the US Virgin Island s Wom en s Bu siness Center s. In ju ne 2003 in the Global Su m m it
o f W o m e n , M a r r a k e ch a n d Casablanca, Morocco. In 8 March 2004 in Conference In Search of Tim e to Villa N ischem i, Palermo, Italy. In Sep tem ber 2004 in the Wom en s Le a d e r s h ip Exch a n g e , in Lo n g Beach, Los Angeles. In May 2005 at th e p roject Folk h jelp Folk in Stein k jer , N or th Trondelag, Norway. In Sep tem bre 2005 in th e Ann u al Wom en s International N etw orking WIN Conference held in Lausanne, Switzerland. In N o v e m b e r 2005 in t h e International Alliance for Women in Washington DC. In M a r ch 2006 in M e n t o r in g Con n ect u s Con feren ce, Toron to, Canada In O ct o b e r 2006 in t h e A n n u a l Le a d e r s h ip Fo r u m in G e n e v a , Switzerland. In November 2006 Global Economic Summit CEI in Warsaw, Poland. In D e ce m b e r 2006 in t h e 5t h In ter n a tion a l Con fer en ce of th e Distinguished Albanian Women, in Ulcinj, Montenegro In Sep tem ber 2007 in th e Ann u al Wom en s International N etw orking WIN Conference held in Barcelona, Spain. In October - N ovem ber 2007 in the Hartford, CT and New York USA. In M a r ch 2008, C o n fe r e n ce fo r Human Rights in Bonn, Germany In D e ce m b e r 2007 in 6t h In ter n a tion a l Con fer en ce of th e Distinguished Albanian Women,
15
in Struga, Macedonia. In N o v e m b e r 2008 in 7t h In ter n a tion a l Con fer en ce of th e Distin gu ish ed Alban ian Wom en , Prizren and Pristina, Kosovo In N o v e m b e r 2009 in 8t h In ter n a tion a l Con fer en ce of th e D is t in g u is h e d A lb a n ia n Wom en ,Pr esev o a n d Bu ja n ov a c, Serbia In N o v e m b e r 2010 in 9t h In ter n a tion a l Con fer en ce of th e Distin gu ish ed Alban ian Wom en , Zagreb, Croatia an d H eid elberg, Singen, Germany In Ap ril 2011 in 10th International Con feren ce of th e Distin gu ish ed A lb a n ia n W o m e n , in Br u s e ls , Belgium. In Ju n e 2011 in t h e 22-W o r ld Congress of Poets in Larissa, Greece. In August 2011 in The Struga Poetry Evenings is an international as well as traditional festival of poetry and a celebration of the w ritten w ord h e ld in St r u g a a n d O h r id , Macedonia. In O ct o b e r 2011 in t h e 2n d International Festival of Literatu re, in Ordu, Turkey, etc. Literary works: She was co-author in the 1976 book of p oetry First songs In 1978 volu m es of stories 2-4-6 Silent heroes . Betw een 1997-2002 p u blished the p eriod ic new sp ap er of PBWA The Manager and Zeri i Arberit . In the year 2000 - 2002 volu m es 1 and 2 of the book Gra që m ë kanë
16
fr y m ë z u a r in A lb a n ia n a n d Wom en w ho have insp ired m e in English. In 2005 she p u blished the volu m e H alfw orld in English In 2007 the volu m e Gjysmëbota in Alban ian , as w ell as th e bu lletin H u m a n Rig h t s , a Q SH D N J edition. In 2010 was launched the volume of p oetry Migrator . Recently she is publishing the novel Ankthi and the Volu m e of p oetry Sou l Gate Sh e h a s g iv e n t h e h ig h t it le H onorary Mem ber of the Leagu e SO E w ith th e m otiv a tiIn : For e v id e n t ia r y s k ills t o n e w experiences in the field of literature an d a rt, w e im p u lsion of you n g cr e a t iv e t a le n t , n o t o n ly fr o m Alban ia, bu t also from cou n tries oth er s, w e ou tlin e a m eth od of contem p orary m ental p rod u ct, the promotion of progressive values for the p erform ance of the cou ntry ... Sh e h a s w r it t e n m a n y a r t icle s , in t e r v ie w s and s t o r ie s w it h su cces s fu l p e r so n a lit ie s o f d ifferent field s of life, in the d aily pressin newspapers and magazines an d several of h er books. Participating in many TV shows for th e m ed ia of in cr ea sin g w om en p articip ation in p olitical and social life. In 2011 Kozeta is one of p oets participants at the 50 Struga Poetry Ev e n in g s a n d h e r p o e m s a r e inclu d et in the book Poetry from five con tinents an d in the World Poetr y 2011, (Poetic a n th ology),
Larissa, Greece, 2011.
100 THOUSAND POETS FOR CHANGE Today, pluck leaves the end of season with trees bare forearm. 100 thousand poets around the world are gathered the love embrace as a light mascara on shore horizon left uncovered by the sun. Season with the hands of the gate that spirit, leaf chlorophyll snapped from space, lu extinguishes candles pink night petals sprinkled with rainbow the eyelashes of the stars, love this wretched world to change 100 MILA POETI PER CAMBIAMENTO Oggi i fogli cadono, colgono la fine di stagione Con avanbracia alberi nudi 100 mila poeti in tutto il mondo riuniti Abracciatto con l am ore Come sopraciglie nella riva dell orizonte Lasciato scoperto del sole. Stagione nelle mani di cancelle dello spirito Stacca gli fogli di clorofilla del
spazio Fu spengere candele nela notte rossa Da ciglie e stelle inamorata Questo mondo meserabile per cambiare. 100 DE MII DE POEÞI PENTRU SCHIMBARE Astãzi, curaj lasã sfârºitul sezonului cu antebraþul copaci goale. 100 de mii de poeþi din întreaga lume sunt adunate dragostea imbratisare ca un rimel de luminã la orizont mal lãsat descoperit de soare. Sezonul cu mâinile de poarta acest spirit, clorofila frunze rupt din spaþiu, lu stinge lumanari de noapte roz petale stropite cu curcubeu genelor de stele, iubesc aceastã lume mizerabil pentru a schimba. LIFE Life, with its flow recreates itself, I also creates more you ... Do not know where the dream begins, where opinion ends ... With a fragile voice feminine sensitivity symphony articulate continuity
17
in life, that impregnates the hope. What I d ream ed I d becom e. The pain for poverty pierce the soft flesh of my heart, like a immaculate garden-lawn in which no solace is found because in Peace I have impregnated the world infinitely.
VIAÞÃ Viaþã, cu un debit de recreeazã în sine, Am, de asemenea, creeazã mai mult ... Nu ºtiu de unde începe visul, în cazul în care avizul se terminã ... Cu o voce fragil sensibilitate femininã simfonie articulat continuitate în viaþã, care se impregneazã în speranþa. Ceea ce am visat eu aº deveni. Durerea de sãrãcie strapung carnea moale a inimii mele, ca o grãdinã, gazon impecabil în care nu se gãseºte consolare deoarece în pace Am impregnate lumea infinit. Öðreneceðim Ben tüm dilleri konuþmayý öðreneceðim Tüm gezegenler üzerinde gerçekleþtirmek için
18
toprak ve gökyüzü üzerine, insanlar, melekler, yabancýlar ... Tüm dillerle herkese, sevgi vereceðim aldatmayý, dolandýrýcýlýk, nefredi öldürebilmek için, ihanedi öldürebilmek için. Poezitë janë përkthyer nga : M endi e Kozeta Z avalani(anglisht), Jozefina T raboin i(ialisht ), N icu lin a O prea( ru m an isht ) dhe Em m a O sm an i (turqisht).
C o n o s ce m o lt o b e n e le lin g u e italiano, inglese, e greco. H a p reso ta n ti p r em i in ter n a z ion a li... H a p u bblicato il libro p oetico ch e si chiam a Scu ltu ra d i d esid erio nel cie lo d i m a n o v r a . Il lib r o Metam orfosi generativa p oesia é il suo secondo libro, in italiano. VARG PANTONIMIK...
3. MAJLINDA SHABANI (ALEKSANDRA) Majlin d a Sh aban i ( Aleksan d ra ) U.P.L.I, W.P.S poetessa, traduttrice, con la p roffessione econom ista. H a term inato gli stu d i nell Universita Eq r e m Ç a b e j a G ir o ca s t r o , ALBAN IA. E red attore ca p o d el giornale e d ella rivista Pegasi d i LN PSH A PEGASI ALBAN IA. Ha tradutto in albanese tanti poeti e p oetesse d a g li d iv er si p a esi d el m ond o com e: AMERICA, ITALIA, GRECIA, AUSTRALIA, TURCHIA, BRA SILE, RO M A N IA , C IN A , JAPON IA... eccetera. N e vale la p en a d i m et t er e in ev id en z a la p reparazione d el libro Teresinka P e r e ir a p a r la in a lb a n e s e ... H a trad u tto in italiano circa 100 libri e h a t r a d u t t o d a ll in g le s e e d all italiano tu tti i com m entari d el Simposio Internazionale 1, 2, 3, 4 di LN PSH A PEGASI ALBAN IA. E anche una dei preparatrici del libro Pegasiad a 1 , e Pegasiad a 2 . Ha preparato in molte lingue il libro l An tologia Corsia Ap erta 2 .
Fillimi i një pantonimi... Pantonimë buze... Buzë të panjohura me njëra tjetrën, Pantonim shikimi... Sy të largët nga vetja e tyre... Pantonim fjale... Rrokje të pajeta në përçartje për t u ngjallu r m e frymëmarrjen... Pantonim trupor... Ndjekje e sinjaleve të jetës për rimim... Pantonim lëvizje... Aty këtu, pak më larg, më afër, analizë trupi në anatomi pantonim ash Ndalem... Gju hë e folu r stilu ar kësisoj Majtas çuditshëm për ty!... Përballë pantonim fytyror Djathtas pantonim duarsh në hapësirë Mbrapa pantonim kohe Vrapim m end im or Pantonim zhvend osje pa ritëm në kërkim të notës muzikore... të melodisë së folur pantonim me ty... Vru lloj në pantonim
19
Hapa pantonimikë në kurdisje mimikash... Pantonimë së bashku me jetën... Me ty... MUTED BREATH .... Shshshsh... I count 1, 2, 3... My voice sounds strange... I try again.... I d on t w ant to rem ain sim ply A prey of the vocalic attempt .... I remain silent ... Like a a mute person ... I fade away speechless... I stop, play with moving lips ... I stammer as for the first time... Silence... I find a space to circulate... I repeat between the intermediate... I speak making fun in delirium... An attmepted attempt for meaning... Rolling, noise, rumble Inside unuttered words, Unclear, subdued... I think as.... I scream ... the echo speaks to me like a false twin... At last the word kisses me I want to emerge along with the breath PASQYRË E PËRTHYER PËRTEJ PASQYRËS REALITETI + 1.. Një ëndërr çudit veten në pasqyrë... në dimensione të shkruara apo të
20
pashkruara e lind një jetë të re... Një jetë lartësohet në këmbë... brenda saj pikturuar penelave dhimbës apo gëzues unë apo ti, duke soditur tablon e pasqyrës... Thua përshfaqet një dhuratë ndërthurur më shumë, sesa një realitet... Një realitet hap sytë në mëngjes.... e veç përndjek me sytë e tij ditën apo natën.... lindjen apo perëndimin, këngën apo vajin, njeriun apo antinjeriun, zotin apo djallin... Pozon para pasqyrës..., mbërthen këmisha me shumë kopsa njerëzore, shtrënguar pas trupit të tij stilohet me veshje të thjeshta, por dhe madhështore. Shumë veshje në grilat e hijes apo të dritës, pyetur veten si ngjan... duke ngultësuar vështrimin në drejtim të pasqyrës në kontraste fjalësh apo dashurish... Kur përgjumet mbrëmja sytë hedh takuar me pasqyrën dhe një herë tjetër sërish, mbetur vetja e përthyer me pasqyrën... Realiteti jemi ne, i kundërti i asaj antirealiteti..., pjesa përtej pasqyrës, bota më e errët.... njohja e një realiteti tjetër+1 ...
LA NUDITĂ DEL MONDO
...
Non lo capisco, che cosa accade dentro a me... Il mio mondo accesso in conflitto nella confusione e nella contraddizione, l od io m i incava, l am ore m i rod e per te? Che cosa sei forse illusione, Ossessione, pensiero, oppure Panorama dipinta, senza pennello d artista, appesa sottosopra in un atelier dove hanno scarabocchiato i valenti ed i muti, Voglio scoprirla.., Ma la verita, rivela la sua nudita, rimane scolpita nel ricordo del Tempo, e la macchia mi ingrandisce prod u cend o solo l oscu rita, Dove lo troverò il giorno?!
, , , .
, .
,
, . , , ...
4. Short road: to the self I d on t d are beyond m yself To force m yself ou t I do not get obsessed to close into m yself to isolate myself in its bounds ... I d on t lim it raving cond itions To harbour somewhere without address... To escape from myself ... The conclusion: I will never betray myself for another self...
, ,
21
5. PETRO DUDI I.W.A, WPS CURRICULUM VITAE Personal Information Name: PETRO Surname: DUDI Profession: Actual position: profesionist writer. Member of the Albanian writers and artists Association, Vice p resid ent and of the Writers and Poets A s s o cia t io n Pegasi GjirokastĂŤr, Albania. Foreign Languages: Perfect knowledge of Russian. Education: High school degree U n iv e r s it y d e g r e e , fa cu lt y o f Languages & Literature The academy of Land Forces (multimachines), TiranĂŤ . Se v er a l t r a in in g co u r s es in t h e literary, publicity and military fields Literary experience: Other works of the autor The p ath to the hearts p oetries, Lig h t p o e t r ie s , Th e s k y astonished p oetries, The hu m an
22
bein gs d on t know , h ow to th in k b etter p oem , To g r ow u p m y A lb a n ia p oem , Th e fu tu r e is b a b y p o e t r is , Lo v e m y s t e r y intrigu e p oetris Argiro Princess libretto, Peregrination in the m ist n eor o m a n , Th e lu st s isla n d selected stories , The m yth s w ane politic p hilosop hic w ork, Poetic a n t h o lo g y in En g lis h , Aerod rom e s sym phony artistic jou r n a lisim , A p h or ism s , Kol Tivari jew els, Unu su al ru baiya, Living stone selected p oetries, Unlu cky seeking kism et p oem in English. Email: petrodudi@yahoo.com P u b lis h e d in t h e Ke le n o p eriod ical m agazine, Pensa a Qu i Brasil, Pom ezia N otizie Italy and m any other m agazines throu ghou t the w orld . Du ring all this tim e he h a s p u b lish ed in th e p er iod ica l literary p ress in Albania from the year 1974 in the m agazines Ylli , N en tori , 10 Ko r r ik u , Sh qip tarja e r e , as w ell in th e new sp ap ers Drita , Zeri i rinise , M esu esi , Ba sh k im i , Z er i i p op u llit , Pararoja , Java etc. 1. BREATHING ROCK This course like the ancient one MASSACRE OF THE SHARKS, This tongue of man how bitterly it bites; This shadow of dusk cries, the barking
of dogs, This heart of man how much it darkens. O cruel dream, human mess, Generation after generation you did not cease listlessness, mourning; you did not cease defamation, rancor, abuse, vengeance. O fate of the world, O my fate, What is this humiliation? Why all this punishment? Suffering corrodes the dream, robbery spoils the hope, Crime steals the sun, betrayal the id eal, Hatred smudges the sky, calamity blackens the home, Desecration pollutes the soul, the dead mourns the living. I look for justice, deception sets a trap, Darkness overtakes today even more than yesterday. I seek grace, everywhere everything appears deformed, A hissing candle, I cry where are you? Where are you fate of the world, You my fate? Like the Scops owl, I hoot entreatingly. To the Money ruler
all villains d ed icate each-others lives; They think they wear the golden necklace, While on their throats they fasten the noose. O fate of the world, O You, my fate, What is all this fright? What is all this ugliness? Crow d s fans staring at the TH RON Ehorse , The best is chosen and he becomes more evil than the evil. All the time the tragicomedy is played At every moment love, justice, equality are deformed. The cursed, o God, who blessed them? O fate of the world, O my fate, Isn t there an opportu nity? Isn t there a star? Struggling I searched among the clouds and the lighting bolts, The spirit of the generous people was my guide. For a moment I rejoiced by a whisper of the DAWN, Because this old wound has a cure. The spirit of the generous people
23
will guide my JOURNEY, In this life, there is ANOTHER LIFE. That is why I remained a missionary of the dawns, innocent. That is why I remained with the spirit like a sea and the hope like a gull, I remained a warrior and a singer in the storm, That is why I remained phantasmal I remained A BREATHING ROCK. PAIN In the shadow a silhouette, An attempted assassin without a pistol, Tracks the passers-by of the night, To kill the others honor, To kill her own honor. The night whispers: Spy Whore, Harlot Concubine Wanton Hetaera Drab Prostitu te, Too many synonyms. The whole portrait: Pain.
6. LEDIANA STILLO PAJA. USA Led ia n a Stillo Paja ka lin d u r n ë qytetin e Korçës më 25 nëntor 1980. N ë qytetin e lind jes kreu shkollën fillo r e d h e t ë m e s m e , Va z h d o i studimet në Universitetin e Tiranës, në Fakultetin Ekonomik. Në mars të vitit 2003 d etyroh et t i n d ërp resë studimet për shkak të emigrimit në SH BA . St u d im e t i v a z h d o n n ë Bo s t o n , n ë U n iv e r s it e t in O f Massachu setts e njëkohësisht fillon t ë p u n o jë n ë D e p a r t a m e n t in e t h e s a r it t ë M a s s a ch u s e t t s . M e krijim et letrare m erret që në rininë e hershme. Vëllimi Lotët e N im fës është libri i saj i p arë. Pas këtij libri Lediana përgatiti për botim librin e d ytë të sa j p oetik, gjith a sh tu ka botu ar d he katër d ram a në gju hën angleze. Banon në SHBA A LITTLE PROMETHEAN FIRE The torch is snuffed. Fear, Crackles the sonorous splinters. They pour his shadow,
24
Upon the plagiarized mirror.
melodia përshpëritëse i ngjan zërit të lisit shekullorsh.
On the time harp A whispering melody Speaks w ith the ancient oak s voice.
Gjethet e dafinës kanë ngrirë. Kurora ka mbetur pezull. Melçia shprishet si rërë klepsidre
The bay leaves are frozen The crown floats above The liver disintegrates like hourglass sand.
Mbi Kaukaz gjëmoj dënimin: Jam njeriu që në shpirt iu var m oned hë pagesa Hesiodi ma ka parathënë këtë...
The sentence thunders above the Caucasian mountains I am the one w hose sou l They u sed to hang their coin H esiod gave m e this prophecy Over the Caucasian Mountains The clouds squeeze my temples The eagle eats my liver And time has me sprawled within her circle My limbs, shadows of its insane hands
Mbi Kaukaz, retë shtrydhin tëmthat e mia, Mbi Kaukaz, shqiponja skërmit mëlçinë time, Mbi Kaukaz, koha më ka shtrirë mbi të sajin rreth dhe hapat e mia janë hija e akrepave të saj.
Today Prometheus has coffee with the goods And I am held down by H ephaestu s nails
Une, gjysmë njeriu, që nuk mbaj në shpirt, pak zjarr Prometeu.
I, just the half of a human, without The little Promethean fire PAK ZJARR PROMETEU Pishtari shuhet. Frika kërcëllen ashklat kumbuese. Hijen e tij e derdhin mbi pasqyrën plagjaturë Nën harpën e kohës
Prometeu sot pi kafenë me Zotat. E mua më rëndojnë gozhdët e Hefestit.
SHPIRT FEMRE Thonë se femrat shtatë shpirtra kanë. Të vuajtjes, dhimbjes, xhelozisë, tradhtisë, jetëdhënies, dashurisë, shkeljes
25
dhe ringjalljes secili prej tyre i veçantë, unik, I ndryshueshëm, N e secilin prej tyre Shpirtra të ngjizur në të vetmin trup mes fijesh shpirtërore, rolin tuaj çdo çast përtërini. Shpirtra të ngjizur nën bukurinë trupore që shpirtrat mashkullorë çdo çast gllabëroni. O GONXHE, O LULE! Thonë se ëngjëjt vdesin shpejt, sepse janë të pafajshëm. Ata nuk i tjerrin mëkatet në furkën e jetës. As të keqen nuk e veshin Me vellon e bardhë. I këndojnë një luleje të vyshkur, që një pranverë të re pret, dhe ngrohin një endacak, që shirat e rrugës mbledh dhe një plak të braktisur që zvarritet tuneleve të jetës, i harruar nga çdo shpresë. Por ti jetove dhe fale. Dhe ëndrrat në çdo zemër të mplakur Ringjalle. KRISJA E SYRIT TË QELQTË Një sy i madh, i qelqtë, plasaritur aty-këtu,
26
si një ajzberg në fundperëndimin e tij, orbitës së nëndheshme i rrotu llohet Ai rri pezull pa gravitet në zgavrën e thellë të hicit, mbushur me hije të frikshme vetëngrenëse Qeshin hijet me zë, kur qelqit mirazhin e tyre fantazmagorik shohin. Qesh dhe syri me shëmbëllimin hijor, d he heshtaz orbitës së tij lëshohet.. Retina vjedh ngjyrat e nje qielli kaltërosh ngjyer në ujwra mitesh e në bebëza cifëlzohen akujt, që thellësisë së tij gëlltiten... Syri i qelqtë xham plasaritur
i fsheh diellit ngaherë anën e tij të majtë të d him bjes Syri i qelqtë kristalkrisur mbars hapësirën ku ëndrrat dhe deliri fshihen...
7. SHQIPONJA DURO , BELGJIKË Sh q ip o n ja D U RO k a lin d u r m ë 24.07. 1971, në Gjirokastër, ku ka k r y e r e d h e Sh k o llë n e M e s m e P e d a g o g jik e P a n d e li So t ir i . St u d im e t e La r t a i k r e u n ë U n iv e r s it e t in e Tir a n ë s , n ë Faku ltetin Filologjik p ër gju h ën franceze . Që nga viti 1996, ajo jeton n ë Be lg jik e k u m o m e n t a lis h t k o o r d in o n Sh o q a t ë n e Sh k r im t a r e ë v e Sh q ip t a r ë n ë Belgjikë. Aty ka kryer Stu d im et e La r t a p ër Sh k en ca t So cia le d h e punon si formatore socio-kulturore. Shkruan poezi e prozë si dhe merret m e p ërrkth im e letrare e p iktu rë. Kop sht laku riq është libri i saj i parë, LIPS EQUILIBRUM An eye, as a cuttable marble, is born under the skin that disastrous bites full half moon
27
oasis blazing away in search of equilibrium. TOLERANCE As wide inside spirit ocean open blue endless seagulls in flight how far sight world catches the eye around bites ends boundaries away the world my small village TON SPIRIT
.
W ith all one s heart I open it my heart in the depths of myracle I fond my dear... my Spirit clean...out without pain he became a m u sical ton of... rain
28
NËNË ! Hënëz, loti im i ndezur ... Jam unë, ajo pjesë e gjallë e jotja, reflektim që i jep Jetë kujtimit tënd, jam plotësim i ëndrrës tënde të qelqtë, të mohua... Ti më mësove të Di të Dua... unë mbjell sot me yje farën e Dashurisë tënde në zem ra... Me gjithë zemër e hapa zemrën time, me thellësinë e mrekullisë, e gjeta të shtrenjtin shpirtin tim, e pastrova nga dhimbja në labirint, u shndërrua në tingull muzikor shiu... * Rënkim lulesh ah, mor shpirt. çarçaf i hapur, pa portë kopshti, i qelqtë dimri, kristal akulli... pëshpëriti trëndafili: Kërce ti, bukuroshe, rreth tru ngu t tim ... Shtangën sytë. Përtej dritares së fqinjit një lule
drithëronte, ftohtë s ka veç... pa ujë thahet. trëndafilit i rrëfehet Lu m ja ti! të kam zili!... ** * Në ujëvarë, Ku në krahë një limon, Priste frutat e para të verdha, Përjetim Drite, Drita ime, Shpresa ime e qelqtë, Abazhur fluturimi, Zemër mbi dorë, Syngulur në hapësirë, Planet që përqesh Ankthin tim, Dy të tretat e zemrës sime Vezullojnë, Shkëlqim, Projektojnë Errësirën Ku shkëndija e parë, Fjala Dritëzoi, Errësira Uli kokën, Tejposht errët Tejlart: Dritë.
8. JORGO S. TELO, GJIROKASTER, ALBANIA Diplomuar në Tiranë për mësues në lëndët gjuhë, letërsi, histori në vitin 1965 p a s m ba r im it të sh k ollës p ed a g og jik e n ë Gjir ok a stër .Ka ushtruar profesionin e mësuesisë në shkolla tetëvjeçare e në të mesmen e kr a h in ës.Ka d r ejtu a r d h e p u n ën kulturore në Zagori, duke u shquar më tepër në fokloristikë, si rapsod i grupeve isopolifonike të krahinës.Me krijim tari të m irëfilltë letrare është m arrë qysh n ë m osh ën fëm inore. End e i ru an krijim et e asaj m oshe, d u ke p ërp aru ar n ga p eriu d h a n ë p er iu d h ë m e botim e n ë sh typ in periodik dhe në ndonjë anrtologji të atyre viteve...Porse botim e librash arriti të thyejë pengesat e dikurshme vetëm në periud hën pasd iktaturë... Me librin e oarë poetik doli në vitin 1998 e qysh atëherë e gjer më sot e ka pasuruar kolanën e botimeve me 20 tituj gjithësej , nga të cilat dhjetë tituj, pra gjysma janë për moshat e vogla e të reja shkollore. Botime të autorit (1998 2012): 1. Evë, moj, si u gënjeve? (Poezi
29
1998) 2. Babu sh i d h e Diku sh i (poemë përrallë për fëmijë (1999) 3. Babi, keq mos të të vijë! (Vjersha për fëmijë) - 1999 4. Verë dhe uthull (Fabu la) 1999 5. Klith ja e yjeve (Poezi) 2000 6. Tingu jt e shpirtit (Poezi) 2001 7. H umorpipereska ( Ep ig r a m e) 2004 8. Ku m t e d a sh u r o r e (lir ik a ) 2004 9. HEDHJA E ZAREVE (Roman) 2005 10. Sfidanti legjendar (Poemë lirikoepike) 2005 11. Mysafirët e Rinj tënj të Ça ju p it (Fa n ta r ep or ta z h n ë p rozë) 2007 12. Ku sh e gjen, të lumtë i them! (gjëegjësa për fëmijë) 2007 13. D ILO IA D A (P oem ë balad ë) 2009 14. Fiksimet e paqme të m oshës (Poezi e prozë) 2009 15. Bu lëza d h e gogëlza ( vjersh a p ë p a r a sh k olla r ë) 2010 16. O Margaritë, ku je? (Novelë në vargje) 2010 17. Macja e braktisur (Poemë p ërrallë p ër fëm ijë) 2011 18. Stanari d he Zogu i Djallit (Poemë epike) 2011 19. Tung, shpresarta Kosovë! (Poezi e prozë) 2012 20. Fllad itje Zagorite (Poezi e poema) 2012
Sylarë me dritë derdh vështrimin drejt teje, o Kryedet! E plot pathos të përshëndes: Egje, m irëm ëngjes! Me djajtë e kohëve je treguar inatçor. Led hatar m e H eronjtë e Elad hës , Fllad itës për H eronjtë e Ju tbinës Të përgëzoj për këtë akt njerëzor ! A e di që je i mistershëm, o Kryedet?! Vetë kronikat e Ballkanit rrëfejnë m ë së m iri Herodoti me kronikat e tua mund të na linte një mal me histori. Gjithçka m ister
1. MIRËMËNGJES, EGJE!
E ky mister ndoshta erret e gdhihet mbi shtratin tënd, ku gjenden të konturuara edhe pjesë nga jeta e gjithku jt prej nesh E tejshku ara e ard hm ja
N ëpër krahët e Pegasos përmbi shtëllungat e reve e shoh veten përnatë e përditë. Një çaj të freskët rrëkëllej së bashku me Perënditë e Olimpit Edhe të Tomorrit. Lindja e diellit Sytë m i lan me rrezet e florinjta mëngjesore.
A e mban mend, kur u ke larë plagët, helenëve, shqiptarëve, serbëve, bullgarëve? N atyrisht, se ty s të përket harrim i. Ti je vete historia, Egje! Nga lartësitë e Nemërçkës, Tomorrit e Olimpit Nuk nginjemi së shikuari, as së kundruari
30
kurmin tend të ujtë, kun në kreshta dallgësh Elena e Trojës tjerr legjend ën Ku Homeri nuk njeh të ndalur së përshkru ari nd od hitë Në anfiteatrin tënd janë përjetësuar tragjed i shu m ëzërëeshe shu m ë gju hëshe nën shkëlqimin vezulltar të perëndeshave të bukura e nën duartrokitjet patetike të tyre. Sikur të mundesha, do Të përulesha tërë respekt e veneracion mbi buzët e tua të lëngëta. Dehu r nga pu thjet s d o nd alesha së vozituri. Kur vozis mbi ty, sikur gjithë botën rrok me krahët e mi. Je i magjishëm, o Kryedet! Artin e m agjisë a s e përd orim së toku, për t i d hënë hov valles së miqësisë midis popujve, duke shkelur mbi çdo blasfemi e mbi çdo kulisë ngjyrëerrët? Le të misionohemi të dy: Unë të fshikulloj prapësitë, Ti të mbytësh intrigat demoniake, qyshse çelin sythe pu shake I madhërishmi Egje, nëse deti i Perëndive ke qenë e je, kuvendo pak me Adriatikun, se sikur jetët tona në stinë paqësore pa mëshirë i gllabëron. Ç e d o një bu ku ri që të tm erron?... E ç hu m basim , po të d u hem i?
Nga djajtë krah për krah të ruhemi. A s kem i Zesin Kryefam iljar? A s kem i Ezopin hokatar? Përballë përbindëshit mizor a s kem i shpirtin tonë trim ëror? Zoti Egje, mirëmëngjes! Unë dhimbjeshumi të përshëndes: Tjeta! Jasu, Egje! (Kjo poezi është vlerësuar me çmim të parë në konkursin N dërkombëtar për EGJEU N , shpallu r n ga Lidhja e Shkrimtarëve dhe Poetëve Z A LON IZ BA RDHËSI GREQI V iti 2006 ) 2. GOOD MORNING AEGEAN! On the wings of Pegasus Above the ëisps of clouds I see myself. Every night and day Asafresh tea I gulp Togedher with the Gods of Olympus And of Tomorr. The sunrise washes my eyes and with the golden morning rays in my eyes I behold you Arch sea and full of passion I salute: Good m orning, Aegean! With the demons of the times You ve been irascible Caressing w ith the heroes of H ellas Cooling to the heroes Jiu tbina I congratulate you on this humane deed
31
Don t you know you are mysterious, you arch sea? The chronicles of the Balkans, themselves fu lly attest Herodotus in his chronicles couldleave us a mountain of history yet, everything a m ystery And this mystery perhaps sleeps and awakes On your bed Ëhere snatches of our lives are ou tlined The past and the fu tu re Do you remember vhen you used to dress the wounds of Greeks, Albanians, Serbs, Bulgarians? Of course, forgetfulness is agains your nature You are history, itself Aegean! From the heights of Nemercka, Tomorr and Olympus. We can t get enou gh of your watery grace where upon the crests of the ëaves H elen of Troy w eaves the legend Where Homer never ceases to tell In your amphitheatre polyphonic m u ltilingu al traged ies are immortalized under the coruscating shine of the eyes of the beautiful goddesses and under their fenetic applauses.
32
If I could I d bow fu ll of respect to your juicy lips Intoxicated by the kisses, I ëould never stop roëing. When I row to you It s I hold the w orld in m y arm s You re m agical oh Arch Sea! This art of m agic let s u se together to liven up the danse of friendship among the people trampling over any blasphemy and over dark conspiracy? Let s m ake com m on cau se: Let me whip the mischief; you smother the demoniacal intrigues ever since the fuzzy buds bloom Oh, great Aegean, if the God sea you have been and still are Have a word with Adriatic, As, it seems, our lives it mercilessly devours. What good is a beauty so dreadful What do we lose if we love each other? From the devils ëe watch each other s back. Don tw e have Zeu s, ou r protector and Aesop, the jester. In front of the cruel monster Don tëe have ou r brave sou l? Good morning Aegean! Throungh pain I salute you. Mirëmëngjes! Tjeta! Yasu, Aegean!
,
. ,
.
. . ,
9. YLLKA FILIPI, TIRANA, ALBANIA
, ! ( ) Përkthyer në greqisht nga : Kosta GAXHONI
Yllka FILIPI Aktualisht është në vitin e fundit të Doktoraturës në fushën e Let ër sisë së Kr a h a su a r n ë Un iversitetin e Tiran ës. Sh kru an kritikë, p oezi, p rozë d h e ese. Ka botuar suksesshëm në period ikë të nd ryshëm . Është d allu ar si një zë unikal që në krijimet e saj të para. Është vlerësuar nga kritika me d isa çm im e të p ara bren d a d h e jash të vend it: Fituese e Çm imit të Parë në Festivalin poetik TPSH, Vushtrri, 1011 Maj 2011. Fituese e Çmimit Special n ë p oez i n ë Sim p o z iu m in N d ër k o m b ët a r P o etik M u z a poetike Pegasi 2011" ku ka mbajtur ed h e Ku m t esën m e t em ë: Sa fo p oet esh a e lir iz m it g jit h k o h or . Stu d im et e la r ta i k a k r y er n ë Fa k u lt etin e H ist or isë d h e t ë Filologjisë, Universiteti i Tiran ës, dega Letërsi dhe Gjuhë Shqipe. Është sp ecializu ar në d egën e Letërsisë d u k e p ër fu n d u a r Stu d im et e Thellu ara Pasu niversitare, Master
33
Sh ken cor (2006-2008), p ran ë këtij Universiteti. Aktu alisht është Zv/ Kr y eta r e e d eg ës së LN P SH A P eg a si d h e e Ka ted r ës së Stu d im ev e e H u lu m tim ev e, të M en d im it Kr it ik M o d er n t ë Presidencës së LNSHPA, Tiranë. Bën pjesë në bord in d rejtues të revistës social-artistike Stina për nd ryshim. Artikuj kritikë mbi veprën e saj janë shkruar si në Shqipëri dhe ashtu edhe jashtë saj. Nga e njëjta autore: *M e ip su m a m es (r o m a n p ost m o d er n ) *D a n t e-Ka d a r e, str u k t u r a e fer r it n ë v ësh t r im k r a h a su es, st u d im k r it ik . *Eternitas (vëllim poetik,) *Eshtra tem pujsh, (cikël poezish të zgjedhura) POST HECUBA The moon nods on the chest of the bulwarks Making of the river of tears a bath of rosemary flowers For the fallen. Hecuba remains silent like The great pains do... The chariot of Achilles crosses the crests. Lost winner towards Olympus. Hector crashes with death And wins life... Hecuba stirs the heartache with nails.
34
There is only grayish fall in Troy. The Storm scream s H ectoooooor! The ocean threatens the Olympus with flooding! Hecuba languishes for the fiery brave. Give me a death, I give you two lives, son!
POST HEKUBA Hëna var kokën mbi gjoksin e bedenave Lumin e lotëve e bën banjë rozmarine Për të rënin. Hekuba hesht siç heshtin vetëm dhimbjet E rënd a Kapërcen kreshtat karroca akilore. Fitimtare e humbur drejt Olimpit. Hektori rrokulliset me vdekjen Dhe fiton jetën Trazon dëshpërimin me thonj Hekuba. Në Trojë ka vetëm vjeshtë të thinjur. Klith Stu hia H ektoooooor! Oqeani kërcënon Olimpin me përmbytje! Lëngon Hekuba për trimin prej zjarri. Më jep një vd ekje, të jap d y jetë, o bir!
Dëshpërimesh Nëpër re. BETEJA E SALAMINËS 480 p.e.s. Aty ku mjegulla puthet me detin Në Salaminë. Pranë Gjirit Saronik Pinë verë bashkë me heronjtë Në shenjë nderimi Perënditë. Thyhet besëlidhja Persi-Greqi Si gu r Si kohë e m oçm e Rrëzohet paqja Mbytet në ujë. As Qytet - Shteti, as Perandoria Nuk ranë dot në ujdi me Qiellin Zotat i mblodhën trupat nga Toka Dhe përforcuan Ajrin Çfarë ç pe, o Grykë e Term opileve Atje, tej në Artemisium? Kur vdekja hodhi e sigurt rrjetat E deti volli Zjarr e shkrumb?
Bashkuan zemrat aleatët Krisi mjegulla, në Selaminë. Idealet u bënë gurë të egër Ranë nga ajri. Vetëtimë Sa pak në nu m ër, ç fu qi në d eje Ndez athinjoti Themistokli Flota persiane rrëshket në vdekje Shfaroset mësymja Në Salaminë. Valët u bënë trupa të mbytur. Klithmat u kthyen në erë të marrë. Ky është fati Ky është derti I gjithë prijësve lakm itarë Bie si rërë turpi Dari i Persisë Kserksi i tm errshëm , vaj, m ed et Aty ku mjegulla bën pakt me Zotat Pranoi dështimin e beftë. Në det. Shkundet nga supet si një tronditje Dështimi, e tmerri nëpër dallgë Flota persiane hyn në ngushticë Ca shpirtra priten në mes. Me shpatë
Zbarkuan persët në Atikë Si zvarranikë në shkretëtirë. Plagët u varën brinjëve të detit Lakmitë u dergjën Në errësirë.
Copëza zemrash lenë amanetet E nisen që me natë Drejt vdekjes.
As në Istm, as në Korinth Flota nuk gjeti vatër, strehë Qiejt u dogjën si shtëllunga
A nuk e shohin anijet shtegun ? Në fron si mund të shkosh i humbur? -klith Kserksi- dhe qetësi nuk gjen
35
S gjen d ot, as forcë, as ekuilibër. Përllogarit shifrat. I verbër Aty ku mjegulla puthet me detin U mbytën persët si terr i vrarë 300 anije dhanë shpirt N ë m u zg. Ed he jo vetëm ! Stuhitë e robërisë Puthën mijëra të tjerë E fjetën me to. Në shtroje. Kserksi ul kokën. Sa keq dështoi! Qau me lot bryme. Dhe la me dhimbje Mardonisin. Ah! Harroi se helenët kanë Perënditë Në gjallje e në vdekje Në gjallje e në vdekje E gjer në pasvd ekje N d aj s e njohin frikën. N d aj s e njohin hu m bjen
10. IZET S. ÇULLI, W.P.S TIRANË, ALBANIA IZET S. ÇULLI (1942, ALBAN IA) neuropsychiatries, is the author of a nu m ber of books in the m ed icine field. He has also published over 20 fiction books, 6 of which with poetry, p oem s, ta les a n d p u z z les fo r child ren.The au thor has pu blished for a d u lt s b o ok s fo r p oet r y , narratives and humorists schetches, epigrams and fables w ith a selected political w riting, assays etc Some of his books and poems have been translated in English, Greek, Turkish and Italian. They are to be published very soon. Tw o of his books have b een p u b lish ed in Koso v o. Th e a u th or is th e w in n er of sev er a l literary prizes.
Se ç forcë rrod hi nga ato zem ra Atje në Salaminë Ujërat ca kohë rënkuan gjatë Nga mbrëmja në agim.
THE VOTE
Mjegulla puthet ditë - natë me detin
A secretary received me: - Don t w orry, d o not fear.
One day, the longbeak bird was telling, to the high court I was appealing.
We all d on t hold the sack here. Decisions by voting are taken here. Go on! Don t be confu sed ! Line som eone s pu rse! Move!
36
THE TIME The broad m ind ed Space told : - I invade all the world. You, Time, being spent flying, More and more hurrying. What s you r line in this w orld And roam around without mould. - I d on t rove in vain all w inter and spring, because I cover and discover everything. NICOTINE A writer, a check wants, he suffered in his lungs. Whispered to the d octor s ear: - Let it be said between us. When a cigar I smoked, the best poem I wrote. What was said, was done, the doctor laughed for fun. - Well composed, well done, your health is still a stun.
FLATTERING
- Stop talking, w e ve so mu ch to d o, you harp on the same string, said the Deer, - you love u s tru e, as much, as the Wolf loves the Moon.
TO SPEAK STRAIGHT The beasts gathered in the square to see who was the smarter of them. A Crab, just arrived, wanted to talk, the finger raised. - What do you know, - the Lion said, we need a word in its place. The Fox angrily his thought gave: - He speaks straight, because walks bent. WHO BELIEVES
?
The liar Dog crazily said: - If you give me your vote, all the city will be paved, another history I wish, I wrote. There approaches a Drake: - That s all nonsense. As a friend to you I m talking, not every flower blossoms.
The Foxling was a merchant and d id n t pay the taxes; tax collectors when he has seen, were welcomed in flatters.
37
Majlinda është N/Kryetare e Lidhjes së Kriju esve PEGASI ALBAN IA, anëtare e W.P.S.
***
11. MAJLINDA RAMA, FIER, ALBANIA Majlinda Rama (Nana) ka lindur në Te p e le n ë , m ë 27 m a j 1980. N ë vendlindje ka marrë dhe mësimet e p ara e ato të m esm e. Më p as, gjatë viteve 1998 - 2002, ka kryer studimet e larta për letërsi dhe gjuhë shqipe, ndërsa aktualisht vijon studimet në fa k u lt e t in e d y t ë , n ë d e g ë n Marrëd hënie N d ërkom bëtare . Ka punuar si aministratore e shërbimit social d he m ësu ese e letërsisë. Prej d isa vitesh jep kontribu tin e vet në mediat pamore dhe ato të shkruara. A k tu a lish t , g ëz o n fu n k sio n in e k r y e r e d a k t o r e s n ë TV Ra jo n a l Ap ollon në Fier d he gazetare e g a z etës Pa n or a m a . Ka botu a r v ëllim et p oetike: M er r m a lotin p eng d he H ënë e qiellit tim d he sp rovën n ë p rozë p o r g jy q i vazhd on . Ka në p roces rom anin Ja s m in a . Ës h t ë p ë r fs h ir ë n ë A n t o lo g jin ë P o e t ik e KO RSI E H APUR Au torë të Pegasit d he nga vendi e Bota, botim i vitit 2008.
38
As result these days of evil, list as debt on the shoulder, as insult, evanescent as colorless death as gusty, as horses broken loose ... .. I think this kind of postmodern wilderness ... Freedom of prisoners, may have escaped us as an echo those missing. The world, at midnight raises himself trapped ... Thunders, the monstrous, desolate. How much later ... How sad words of blue mountains chest .. *** RUN FOR SELF-KNOWLEDGE (broken mirror) Natures - naked wrinkles, you - the meadow hair comb, you heard beyond the call. Late night Horses with wings within broken water, between anger dream with hatred of arousal - You walk, Although frighten. Prayers white. Heavens to stole the petals crushed, like smoke closeness ...
You walk. On that island colorless built years ago. The ancient island, surrounded with ice lightning, with ridiculous lies ... Go to Running although it is bitter. You, crazy mosaics in the air. JETA S ËSHTË LOJË Më kujtohet kur gurët stisja si bebe, kur vrapoja që manaferrat t i bëja bu zëku q, kurorë të vija ca degëza ulliri e, në mungesë, e thurja me luledele. Me mall i kujtoj ato ditë, ku r d jem ve s u hapja u d hë në futboll e si burrë doja të sillesha vërdallë, kur shtrija me pëllëmbë balluket mbi ballë, veshur me këmishën me vija të tim eti, që më vinte gjer poshtë gjurit, palë - palë. Sa e sa profesione kam ndërruar e shijuar! Kisha lodra që, për çudi, s ishin aspak të d jallëzu ara, liqenet, d ritëhënën, yjet Kisha çd o gjë Sa vite u bënë që e vogël s jam më?!
QYTETI IM Si akrep i ngecur ore - qyteti im. Me sytë e thinjur kërkon shpëtim. Teh i ndryshkur, mbetesh pa lëvizur, fllad, erë, shkulm Tepelene, që si silueta më shfaqen rrugës sime. Braktisur kjo pranverë tek ti. Pse qan? Ke dhimbje? Plagë të pashëruara? Qyteti im! Pikëlluar në çdo qelizë nga grahma acari Që të gërryejnë e të rrudhin m u shkëritë JEPI JETË JETËS Copa eshtre të skeletosura vërtiten rreth fytyrës sate hierore. Ti hesht Me ty heshtin dhe gjethet. MË LËSHO Trupi i fjalës sate i deformuar portretizohet vështrim eve të m ia Së largu d ëgjoj klithm at e Sizifit T I HUMBESH KUJTESËS Jam një pikëz shi Që ravijëzon xhamit Dhe vret heshtjen që bredh syve të tu. Jam një ëndërr vetmitare Që zapton shpirtra
39
E tremb errësira ndjenjash. Jam një rrjedhë lumi Që ushqej jetë Dhe shkatërroj shtirje dashurish. Ishe Sonte marr peng vetëm hijen tënd e KOHË E PAKOHË M i hëngrën sytë këpu cët e Lu lit të vocërr, ma therën zemrën. Amebë u bëra një çast - i zura pusinë një tsunami. N ë d ekad a m u trishtu an beharet e brishta, mbi gërxhe lëmzake, kur dy bletë më pickuan shirave të nd ezu ra Dritëmëngjeseve u miqësova me bed uinët
13. KUJTIM MORINA, TIRANA, ALBANIA Kujtim Morina was born in 1972 in Has district of Northern Albania. He grad u ated from the University of Tirana / Albania w ith a d egree in Mathematics (1994), studied Law at the University of Shkodra / Albania (2004), an d also h as a Master in European Studies from the University of Graz in Austria (2008). From 1999 to 2009, he worked with international organisations in Ku kes region like U N H CR, CA RE a n d O SCE. Currently, he works in the Ministry of Foreign Affairs and lives in Tirana. So far, he has published the poetry books: Drunk under the fog , (2007) and Return of eyes , (2010). Also, he has translated poetry of N iels H av (Denmark), Linda Hogan (USA) and Gabor Mandy (Hungary). He writes short stories as well. SHANSET E HUMBURA Janë si frutat në një pemë, që s i arrita në m om entin e d u hur. Pastaj koha i zverdhi e i thau
40
me shpejtësi të rrufeshme. Shanset e humbura. Po bëhen ca si shumë kohët e fundit. Fruta që bien në verë e në dimër, në pranverë e në vjeshtë. Shpirti im romantik, po më shkakton shumë humbje. Më e keqja është se s i m bled h d ot, të gjitha në një shportë, sepse duke ndodhur në kohë të ndryshme, zvetënohen pa pritur njëra-tjetrën, duke ma hequr edhe mundësinë e fundit, të një ekspozite me suvenire të vjetra.
LOST CHANCES They are like fruits in a tree w hich I cou ld n t reach at the right moment. Then time turned them yellow and dry with lightning speed. Lost chances. They are growing more and more recently. Fruits which fall in summer and winter, in spring and autumn. My romantic soul is causing me many failures. The w orse is I can t collect them , all in one basket,
because they happen in different times and decay without waiting eachother, so I lose the last opportunity of an exhibition of old souvenirs. ZONË E NDËRMJETME Zonë e ndërmjetme, mes mashkullit e femrës. Është plot me valë elektromagnetike, fijëza të holla që fillojnë te sytë, shpërndahen në të gjithë hapësirën. Loja e elektroneve vazhdon e papenguar, duke dhënë sinjale të dukshme e të padukshme. Zona e ndërmjetme bëhet më elektrizuese, sidomos kur ke përpara një vajzë të re apo një grua të bukur. Mund të dallosh me sytë e shpirtit, mijëra fije argjendi, që lëvrijnë papushim, duke i dhënë trupave një dridhje të çuditshme dhe një tërheqje gravitacionale mes tyre. Kur raporti numerik mes sekseve është i pabarabartë, ka interferencë dhe rezonancë valësh, që në ekstrem mund të ndezë një hark elektrik. Bashkimi fizik i trupave, s është veçse fu nd i i m agjisë.
41
INTERMEDIATE ZONE Intermediate Zone between the man and the woman, is full of electro-magnetic waves, strands which arise from the eyes, and spread in the whole space. The game of electrons continues unhindered, giving visible and invisible signals The intermediate zone becomes more vibrant especially when we are in front of a young girl or a beautiful woman. We can d iscern with the soul s eyes, thousands of silver threads which swarm uninterruptedly, giving bodies a strange vibration and a gravitational attraction between them. When the numerical proportion among the sexes is unequal, there is interference and resonance of waves, which in extreme can provoke an electric arch. The physical joining of bodies is not but the end of miracle.
42
14. JOZEFINA TRABOINI, TIRANA, ALBANIA Jo z e f i n a (G jy z e p i n a) M i ras h i (Traboini) Datëlind ja: 01.04. 1962. Vend lind ja Shkod ër. Vend banim i: Tiranë. Rruga Irfan Tom ini ; Rom ë Via Cip riani 27-00042 Anzio. A r s im im i: 1995-2000 m b a r u a r stu d im et e la r ta m e d ip lom ë n ë Degën Ju rid ik p ranë Universitetin Lu igj Gu raku qi Sh kod ër; 20022003 m b a r u a r s t u d im e t p a s u n iv er sita r e p ër In for m a tik ë n ë Universita Civica And rea Sacchi (Nettuno) a Roma; 2008- diplomuar n ë G ju h ë n It a lia n e , p r a n ë Universitetit Filologji - H istori në Tiranë. 2009- diplomuar me titullin Avokat , në Dhjetor 2010 Tiranë; 2001-2009 trajnu ar në shu m e ku rse të ndryshme, përfshire dhe politike në Itali, ku ka jetuar për 17 vjet. 2007 është trajnuar në Tiranë nga Usaidit m bi p rogram in e Shtetit Ligjor, d he në shoqata tjera e p aisu r m e çertefikata përkatëse.
Eksp erien ca Pu n e: 1993-1998 ka s h k r u a r a r t ik u j p ë r g a z e t a t ë ndryshme si: Shqiptare dhe Italiane. Poete, p u bliciste m e krijim tari në publicistike, poezi, në dedikime dhe në të gjithë zhanret e tjerë. 1991 1992 p ë r k t h y e s e n ë Ka n a lin Televiziv Brind isi , Tele N orba n ë Itali. 2000-2002 p ërkth yese n ë p r oceset Gjyg jësor e n ë Tr ibu n a l 2006-Aktualisht Specialiste (Juriste) n ë Sektorin e Marrëd h en ieve m e Publikun, pranë Agjensisë Qendrore të LEGALIZIMIT ( ALUIZN I-t ) Tiranë. Botim i librit Perand oria e sh p irtit d h e sh u m ë sh krim e të n d rysh m e n ë gazeta e n d rysh m e shqip tare. Gju hë të hu aja: Flet d he shkruaj shume mirë gjuhën Italiane, Mjaftu eshem gju hën Angleze. E- mail jlfini@yahoo.com Cel:0682036289
pasi kodin e parajsës E di që nuk e dëshirojnë. Sa herë dua të jem ndryshe, Të këndoj shumë këngë që i di, Por që s m u nd em t i kënd oj, Në emër të mallkimit, Engjëjt të më shpëtojnë thërras. Dua që dashuria të jetë zjarr, Dhe jo për fajin e të tjerwve të jetë akull, Ungjillit bashkë me lutje, Falje frym ë e shpirt d o t i kërkoja, Do të doja të isha ndryshe, Të jem shpirt e të jem ndjenjë, Jo imazh i çoroditur, Dielllin me dashurinë e ngrohur, Ligjin d he epokën të nd ryshoja
ZEMËR, ZONJË APO ZOTNI? DO TË DOJA TË ISHA NDRYSHE
Ku r m end oj s e nd alon, Zemër, ti punon !
Më të pacipët të bëja paqe Gjaku im i papërlyer, Të ish gjak i kuq, e jo ujë gjatë jetës
Zemër, Zonjë apo Zotni, Paradoks për thyerje morali.
Do të doja të isha ndryshe, Njerwzimin të ndryshoja, Planetit t i d hu roja d ashu rinë, Për keqbërësit mbi tokë. Gjatë rrugës së ngushëllimit dhe fundit, Të mos shkojnë në ferr. Por të pendohen dhe të kthejnë në purgator,
Dikush tallet me ty, Memece, rreh e rreh për të matur fuqitë. Miliona mendime? Zemër!Zonjë apo Zotni? Pëlhurë me nyje gjaku Por, për të dy! T i end dashurinë!
43
FIN + SIN FON I BET HOVEN Me notat e tua Bet hoven Do melodioja me gjithë botën Me tingu jt e tu , qaj gjithë kohët Bet hoven, krijesë e pëlqesë Përjetimet e jetës falë teje i kam gazmim Lumturoj çdo çast, kur të dëgjoj e shoqëroj Sinfonitë nga e para tek e nënta I ke pikturuar me jetë I ke partitu ar m end jenjë , I bëlbezoj në heshtje, në vetm i t i d ëgjoj fantazisht , I d u a vetëm për vete Bekohem, trishtohem, N atyrën thërras Momente, melankoli, mall të gjitha m ë përgjigjen Hesht, dhe fantazoj me dashurinë time ta përshkru aj të jetu arit Mbrëmjeve - nota Muzikën tënde kërkoj në kërkim ... Kujtesë, mendim, shpresë, dashurinë dhurim Atij që dua më shumë se jetën time. Kur të vdes me muzikën tënde
44
dua të më shoqërojnë, d eri në varr Atje do gjej Qetësinë sepse i jetoja, por nuk munda kurrë, t i zotëroja çastet FIN+SINFONY BEETHOVEN With your notes Bethoven I will make music for whole world with your sounds, I will cry all times Bethoven, you loved creature Life experiences, i enjoy them thanks you i make happy every moment when i listen and accompanied you the symphonies from the first to the ninth you have painted them with life and wrote them with feeling I stutte in silence and with myself listen with fantasy I wont them only for myself I m blessed I m sad the nature i call, moments, melancholia, they all answer to me. I shut up and with my love i make fantasy I describe living at nights-notes your music I want. memories, thoughts, hope,
the love I gave to him that I love more than my life. when I die, with your music I want to accompanied me to the grave there I will find tranquility because I live them, but I never could not possessed the moments. FIN+SINFONIA BEETHOVEN Con le tue note Beethoven Accorderei tutto il mondo Con i tuoi suoni, piango Tutti i tempi Beethoven, creatura e compiacimento Le vicissitudini della vita Grazie a te mi sono gaiezza Esu lto ogn istante qu and o Ti sento e accompagno le sinfonie Dalla prima alla nona
Alle serate note La tua musica cerco nella ricerca Rimembranza Pensiero Speranza, L am ore cond ono A Lui Che amo più Della mia vita Quando morrò Con la tua musica Voglio che m accom pagnino, Fino al sepolcro...... Là troverò la quiete Perché li ho vissuti Ma non potei mai Dom inarne gl attim i....
Le hai pitturate di vita Le hai spartite di sentimento Me le balbetto in silenzio Nella solitudine te le sento fantasticamente Le voglio solo per me Mi benedico, Mi rattristo, La natura convoco Momenti, Melanconia, Nostalgia Tutte mi rispondono Taci, E fantastico col am or m io Descriverlo,il vissuto....
45
Tallazi përplaset në kështjellë të tallazit, Bregu pret dashuri të mbytura. Shpirti shkrrumbohet në jargët e valëve....
15. MIMOZA REXHVELAJ Ka lindur më 21.01.1091 në Fier dhe rritu r n ë Malësin ë e Mad h e . ka p ër fu n d u a r stu d im et ela rta p ër Gju h ë- Let ër si , a k t u a lish t ësh tëd r ejtor e sh kolle . Va z h d on studimet për Master ne Universitetin Lu ig j Gu r a k u q i Sh k o d ër . Ka botu ar tri vëllime poetike: Dashu ri, ti je mëkati im , Fshima lotin d he Jepi fjalës kohë. Ad hu ron poezinë. Lajtmotivi i saj është Poezia është jeta ime, fryma, shpirti Kjo jam u në as me pak e as me shumë: herë fllu ckë sapu ni herë lu m ë... E NISA AVENTURËN Anija e mendimit lundron në Oqeanin e ngrirë... në Oqeanin Paqësor... në avujt hapsinorë.
46
Rotullohem rreth globit mjeran, eksploroj planetin e vjetër në Univers. Bota ushton! SOS! SOS! Shpresa grindavece ulëret: kam të d rejtë të jetoj për qejfin tim! Enisa aventurën drejt gjithësisë... Ëngjëjtë vrapojnë të shpëtojnë Planetin Tokë . I BEGAN MY ADVENTURE I began my adventure the thou ght s ship sails, in the frozen ocean, in the pacifc ocean. The wave crashes through the w ave s casttle, the shore wecomes drowned loves, the spirit bu rned in the w ave s drool... I turn round the poor globe, I explore the old planet in the universe, The world resounds! SOS! SOS! The quarrelsome hope howls,
It s my right to travel, for my sake. I began my adventure towards the universe, The angels run, to save, the earth planet.
FSHIMA LOTIN... As sonte s po m a fshin lotin, Ku hëna po e pin si e babëzitur? Syri lan pikat e shiut të shpirtit qaraman... Kur buza dridhet Në mushkëri të dhimbjes e grushtat mbyten Në prehër të gjoksit.. Zemra çahet çahet zemra në humnerë të vet... (humnerës së vet) gishtërinjtë fshihen fshihen gishtrintë nën thonjtë helmues... Oh... shpirti im (Oh, ky shpirti im) as i gjallë... as i vdekur... Dora jote? ... pa e prekur...
Puhizë mbetur, shtegtare e largët. Trupi i kitarës së paprekur, i varur në gozhdë,murin ledhaton Martir i dashurisë së fjetur Tingull i vrarë, këngëzën më zgjon. Murg në manastirin e kujtimeve struket bosh, shpresa melodioze Shuhet kishës mes qirinjve Për dikë, luten sorrat zëçjerrë.... Shpirti i zgjat dorën premtimit... Serenatën vajtoma, zemër e kitarës. Mes gurëve të varrit, sinfonia gulshon heshtjen e zhurmëshme Tingujt shuhen... Nën dritën e hënës... Këndoma serenatën, kitarë, mes tingujve të latuar.... të tretem paqshëm...
VAJTOJE SERENATEN, KITARË... I premtove shpirtit një serenatë, Me kitarën e vjetër të harresës, Kumbon vaji zërave të natës
47
3. COME DOWN THE DUSK Oh, sun! Do not hide in the dusk le me spin the soul. The night I am in love with light the moon the stars To the dark nights I will light the fire the dark will writhe, will cover.
16. LULE SHAMETI TIRANĂ‹, ALBANIA 1.PADDOCK OF HEART As an antibiotic I cut out sadness Birds invite me inside the paddock of heart And sad ness d on t know over iohich tree to fly In which nest to enter And there is no more cruel cracking of heart. 2.MEMORIES THAT SIMMER Back we have left a beautiful part of life the part of youth maturity full of aroma Memories will wait us silent Memories that simmer wish and yearning Inside our soul.
48
4.IN YOUR ARMS Expectations groan Let be melted As in bird s arm s In the unbounded heaven: fascinated And I completely in your arms be spirits feeling, in embered poem May I come back! With the waves of spirit beat the coast Her lyric And the dusk Dusk aforetime grey Let stay in my eyes Shiny! 5. SEA MEMORIES Me Duams with white Spirit You Fascionation Sweet Sea memories
with nostalgia As bird sings through dream As bird sings in grove thermae words write in my heart I miss your thermae. KUJTIMET QË ZIEJNË Pas kemi lënë një pjesë të bukur të jetës, pjesën e rinisë së pjekur plot aromë, Kujtimet do të na presin heshtur, kujtimet që ziejnë mall dhe dëshirë brenda shpirtit tonë.! ZBRIT DHE MUZGJEVE Oh, Diell! Mos m u fshih m u zgu t e m ë lë të tjerr shpirtin, nata tinzare Jam e dashuruar me dritën, hënën , yjet p u sive të neteve d o t u nd ez zjarre, errësira do të përpëlitet, do të struket e vërteta, shpirti fisnik, pa faj s d o jenë në rrezik, d o m bu shen me dritë pushtetine verdhë lësho mbi natën, o diell, sekreti i lumturisë dhe muzgjeve, zbrit!
18. ANXHELA R. PEZA, TIRANË, ALBANIA Poete e re në moshë me mendim elitar, p sikologe në p rofesion. Ka botu ar vëllimin e saj të parë Verbëri kotësie d he ka p ërgatitu r vëllim in e d ytë poetik. PERTEJ INTELIGJENCËS Dje shkruaja me penë e me letër, se nd jeshm ëria im e m bingopej Sot , ku s kam asgjë i izoluar , i vetëm, ngjyej muret me fekalet e mia, p ër të thënë një të vërtetë Vij nga inteligjenca e artit, ti lexues, mos u habit, kjo ështe jeta , jo parajsa... BEYOND INTELLIGENCE Yesterday write with pen and paper that my sensitivity supersaturated Today, where I have nothing Isolated, alone
49
colour my walls with faeces to say a really I came from intelligence of art you readers not be surprised This is life, not heaven VERBERI KOTËSIE Enigma u zbulua, Shekullorë të pazotë. luftim i kotë, monotoni idiote. Shtegtim në flatra. ëndrra imagjinare: Çastet flejnë, jeta ikën, klithje shpirtrash, fantazi situative shumë, por pa realizim. N ë ajër sekret Fari i lodhur të ndriçojë detin, përhumb vala në ngrohtësi, Naiviteti i pikës së ujit d eri në fu nd , plotësim d ëshire Nga lotët e malit lindi ujëvara, Përplasje galaktikash, Shi perlash, Magjia ishte te liria. VANITY BLINDNESS Enigma was discovered Unable centuries fighting useless, stupid monotony migration in the wings fancy dreams Moments sleep, life gone scream souls many situational fantasy but no realization
50
In the secret air lighthouse tired to shine the sea abstracted the wave in warmth Ingenuity of the water point until the end, supplement desire By tear of mountain born the waterfall collision of galaxies pearl rain Magic was at liberty * * Në jetë erdhi një sonambul, Gëzuar me një gotë plot gjak Ndaleni fantazinë Dhe i dhuroni një falje. Ai është një sonnambul, Po ju??? * Bota tashmë është thinjur, Në dorë të gjitha i kemi, Mbi buzë një qeshje e plakur Statuja, statuja gjithkund Damarët të ngrira në trup Dhe vetë jeta u çm end m e ne
KËSHILLIM PSIKOLOGJIK Kur sytë të erren Dhe e bukura Me s të josh Ru aje frym en p ër fjalën e m ire Sa here vetja s të bind et E të duket Se çdo gjë qenka bosh, N d ryj në d hëm bë fjalën e shtirë
19. REZARTA PODE, SHKODRA, ALBANIA Autore e precipitimit psiko-analitik . Pas botim it të su ksesshem të librit tësaj p oetik, të veçantë Çu d itja e p ikës ka në p roces botim i një libër të veçantë të sferës psiko - morale . ...Të ikim nuk duam, të rrimë, kemi frikë... mes gjysmës, që vuan dhe gjysmës, tek ndrit... TO LEAVE.... We d ont t w ant, To stay, We are afraid... Amid the half That suffers And the half As it brightens....
Kur zvarritur, Çuditesh përse ta pësosh, Mbetu fort në duart, H arro shpejt N grihu në këm bë të m ësosh PSYCHOLOGICAL ADVICE When your eyes darken And the beauty Attracts you no more Hold your breath for the goo w ord Every time your inner self does not obey you It seems to you that Everything is empty Lock u p the feigned w ord When dragged You wonder why does it happen to you Relying strongly in your hands SË FUNDI ... Tinëz, pa zhurmime, siç vjen e hatashmja... ( e papritura ) gjysmë e së keqes,
51
nëse do të isha në gjumë, por sytë vigjilorë hapur i mbaja... Tashmë, jam veç një hije me të cilën rrezja e diellit luan, s m u nd të zgjatem asnjë fije, as të shkurtohem, nga ai tekanjoz Po kë fal kështu, kë dëshiroj të mbaj? Me kohë Ajo ishte nisur, por u në s ia d ëgjova trokitjen asaj, mes ëndrrash false stolisur.... TUNDIMI Me thonj të manikyrta m ë shpon tm errësisht dhe aroma erëshumë lulesh ia ndiej dihatjen, mbi mua kalëron e me gjoks me yzengjitë, drejt kurthe - pekulesh.... grackim më ofron... Ta zhduk dua, Por, vetja a zhduket?! Të paktën ta tremb, qoftë sadopak... Kalorës që rend , e nu k stru ket mesazhin të sjellë me vrap. Plagë marrim prej ushtës së tij, dhe gjoksit i biem grushtësisht, ndërsa, të na shpojnë kërkojmë përsëri dorëzuar, të gjithë te ai pa ku shte... çu d itërisht
20. AFRODHITI SHEHU, GJIROKASTËR , ALBANIA ANTITHESES OF LIFE The first antithesis To hate or to love to make peace or to fight To bring into the mind the bitter memories, in those moments of felicity To throw them beyond the memory and to find a place in the forgetfullnes... The second antithesis The most impassioned dreams intertwined with nightmares And blessings originated from the heart like curses when uttered. The third antithesis Ironical: To loose the sweet victory forever
52
And to win the feeling of the failure, To reach the sky and to touch it with hands and name, At a time when you are incapable of w alking The fourth antithesis In a w hite paper to w rite joy And the hand, unawarely, transform s it in pain The fifth antithesis The black night with bedsheet to have covered, And from that world the sunny moon to have sought, Time so fast to have passed... (although you, in order to freeze it, have the clock hands stopped). The sixth antithesis A whole world with people surrounds you, Yet again solitude listens to you, The sweetest melody of life tasting... What a power of notes the melody has! (it adorns the wildests of souls!) An old piano, history of life composition...
Universe, in which you live? And, as if unawarely, shake your head from wonder... The eighth antithesis To stand in front of the mirror, contemplating your reflexion: You being laughing, and your reflexion crying, in silence! And at this moment, you ask yourself thrilled: 2.Who am I really? My reflexion do tell me, do tell me? And the answ er not, w on t be late: - You will discover the secret sometime in your life! The logics, from all this farce, blames the heart, as if it likes fabrication,... The real lie, the disclaimer conquers the real lie, and the truth, like a lie is not tossed by the reflexion. End of the antitheses The antithesis caressed in this narration-word lowers the curtain. Strangely the Top of Mountain fears the hill!...
The seventh antithesis Holding a toy globe in your hand Which of the two is a toy: The globe that you observe, or this
53
Pastaj rro ti për njëmijë vjet, Si një bli që nuk përkulet, Veç ma fal hijene qetë, Kur mbi mua të mbijnë lulet. I HUAJI
21. XHELAL LUCA Lindur më 15 mars 1952 në Zall Dard h ë, Dibër. Mbaroi arsim in e m esëm e le k t r o m e k a n ik ë n ë Ku r b n e s h . Ka k o n t r ib u a r s i m o n t a t o r d h e s i A s . in xh in ie r nd ërtim i në vep ra të rënd ësishm e. Ka botu ar n ë revistat d h e rjetin m ed iatik të kohës . Ka botu ar d y vëllim e: Shp irti bred harak d he N d izem në aku ll .
KOLORËS I VETËTIMAVE Do të të mbuloj me xhubletë shpirti, Kur në acar kocka të ther, Do të vij shigjetë, si zog petriti, Pa u ndalë as në dritë, as terr! Do të hyj në ëndrrën tënde , Të të zgjoj si fëmi i prapë , Do të bleroj në buzë e mendje, të t i bëj të gjitha hovet zap . Do të shaloj erën e malit , Oh, jam kalorës vetëtimash, Të endim gjenezën e djalit, me furtuna psherëtimash .
54
Mbeta pasqyrë e thyer e ëndrrave të mia, N jë jetë të tërë nga prapa s m u nd a hija. Mbeta në jermin e qiellit tim, krejt i huaj, Për atë që s e them d ot e shu m ë po vuaj. Nuk u ngopa dhe nuk desha sofër pasanike, Prapë do të iki i panginjur me sytë e tu, moj mike. Ti jeton mungesën time me plagë malli, Unë kafshoj hekurat e kafazit në burg djalli.
NË PETALET E BUZËVE Në petalet e buzëve të tua , Hodha puthjen erëmirë. Nga prushi i saj u shkrumbua Akulli i moteve të ngrirë. U shkrimë si çokollata në buzë, Psherëtimat morën arratinë, Dora ngjeshte nën bluzë, Hoje për hojet që na vetëtinë. Gjuha të vallëzoi në pore, Se kështu ma kishte ënda, Të derdheshim në ndjesitë eprore,
Brazdave të valonte parmenda, Se u dogja , u shkriva , u çmenda. LO STRANIERO Sono rimasto specchio spezzato dei miei sogni, una vita intera dietro a me non mi ha lasciato tranquillo l ombra. Sono rimasto nel delirio del mio cielo, completamente straniero, per quelo che non lo posso dire e tanto ci soffro
22. NAMIK SELMANI, BERAT , ALBANIA LIRIKË ÇAME
Non mi sono reso sazio, e non ho voluto mensa lussuosa, di nuovo me ne andro ghiotto con i tuoi occhi, amica.
Do të vë grykënxehtën mbi bistak në lule, të shoh faqekuqen, kur mbi kroin ulet.
Tu vivi la mia mancanza con ferite di nostalgia, Io mordo i ferri della gabbia nella prigione del demonio...
Kur e vë bucelën, të puthë sylynjarë, nga sevdaja ime vesa bëhet zjarr.
DANZI CON LE STELLE N el m antello d ell anim a, un bacio ti ho portato. Prendilo e mettilo alla testa Con la luce degli occhi, te l ho avvolto Che ti danzi la stasera con le stelle, che mi luce di eternita.
Nga sevda e saj skuqet furra e prushtë, Dielli përtej malit për ne harron udhë... Kur plisat e ngrohtë avullojnë si buajt, vetmitar me duar po i numëroj duajt. Ndjej hapa dasmorësh tek më vijnë së largu, toka e gjërë lehonë ninullon te pragu. Duan miell të zgjedhur për dasmën
55
e parë, teksa xhixho Malo prek mjekrrën e bardhë. Në një fushë me yje hëna drapëron, sy i saj me xixa, udhën ma verbon. Do ta vë martinën në një fole zogu, se më dehu fort kjo erë borziloku. Se më dehu puthja, më bëri si fllad, pranveron dhjetë dimra, nëpër fushë e mal . Mërmërij pa fjalë ku çurgon currili, pres edhe përcjell vezullime ylli. Do ta mbush bucelen në krua të sirit, O, ç më d rid het d ora si gjethe e blirit! Po më thahet dega kërcell më kërcell, qenkam bërë si bujk që nuk di se ç mbjell. Qënkam si bulkth nate që ka humbur këngën, Ndaj kam ngjyer fjalën në palcë të ëndrrës.
56
23. SILVANA BERKI FINLNDË Silvana ( Begotaraj ) Berki ka lindur në qytetin e Vlorës në 12.05.1968, m a n d e j k a b a n u a r q y t e t in e Fierit,Albania , ku u rrit d he kaloi rinin ë e saj. Ka d y fëm ijë : d jalin student në degën e psikologjisë dhe vajzën në vitin e fundit të gjimnazit. Zotëron gju hën filand eze, angleze; ka p ërfu n d u ar Un iver sitetin p ër shkencat sociale , e d ip lom u ar në Finlandë në vitin 2004. Ka ushtruar dhe ushtron ligjërisht profesionin e p ërkthyeses, ku ka d hënë një rol p arësor në rritjen d im ensionale të nivelit të bashkëkom bsave të vet. Është shquar edhe për kontribut në lid h ësin ë sh qip tare të qytetit, ku b a n o n . A jo fa lë e d h e lid h ë s is ë fam iljare është njohu r m e trad itat d he zakonet e gjithë trevave m barë shqip tare.Pasioni p ër letërsinë d he shkrimet e drejtuan drejt revistës së saj të p arë EPOKA E RE ,ku së bashku me ish- bashkëshortin e saj, drejtoi këtë revistë për një periudhë
The tolling of an unfamiliar sound Deviant from yesterday Astray the hand struggling to sw ay The leg that cram ps The soul that brings nothing but pain Which one do I listen?
24. S YRIH A A D EM O V I SHKODRA, ALBANIA
,
THE CUP FULL OF LONGING Unknown the sky tonight, I would have wanted to drink some, It seemed though that the cup rem ained u nfilled I w ill d rink tonight I w ou ld w ant to d o so Above m y hand s, I see like in m agic the falling of a tear d rop. It glided to the bottom of the glass It tu m bled and fell Overthrow the cu p Again, I say, empty.
Tonight Should this be a dream? Perhaps, the cu p of longing The longing m ad e m e d ru nk But I did not take a sip! In this world, nothing is left to chance Everything is accou nted for Even a (teardrop)..!
I look u p to the d istant stars I listen the sou nd of the trem bling heart . It becom es flou nd ering as I stare above my body, Altogether things d ivid ed I listen
57
25. ELTON ZYKAJ , SHBA Elton i ësh të p oliglot, p ër kth yes, aktualisht baon ne SHBA, fitues i një çmimi ndëkombëtar. You do not know My fingers becave cold reaching for your jacket Up to your hair with profume You stared me differently as if a black cloud was over me My heart wanted to know how yours was beating While that beating was not normal that evening Everything was no longer important for you My soul was migrating but could not find peace anywhere Was gathered into a golden circle within the beauty of your eyes But I do not know, there it could not find its place You d o not know if you d be able to fly in my blue sky It is something that I have not experienced myself In the magic moment you create and make it grow But you do not know! You do not know...
26. ANJEZA SAKAJ , VLORE , ALBANIA Anjeza Ibro Sakaj ka lin d u r m ë 03.06.1982 në qytetin e Çorovodës. Stud imet e mesme i kam kryer në qytetin e saj, ndërsa studimet e larta në qytetin e Gjirokatrës, Fakulteti I Shkencave Shoqërore Dega Cikli i u lët p a r a sh k o llo r . Ba sh k ë m e familjen ka jetu ar në Lond ër 8 vjet, k u a ty k a m ësu a r d h e g ju h ën angleze. Ka njohuri në fëngjisht dhe italisht. Është e martuar ka dy djem. Është autore e dy vëllimeve poetike . Banon aktualisht në qytetin e Vlorës. BASHKË ME SHIUN! Të pashë të zhdukeshe bashkë me shiun, Shiun e more ti me vete, Nuk më dhe kurrë një moment, Një shans, duhej të ma jepje. E sot më erdhi prapë fati, Ty përballë të të kem, Në çast mendova si u ndamë, Dhe p ranë teje, m ë s d o të jem ! Doja të të kisha përjetë, Po prapë të shoh je i lumtur, Nuk je me mua je me një tjetër, Po prapë se prapë qenka gjë e bukur! Unë që mendoja të të kisha përjetë, Të falja oh, veç lumturi, Tani e ku ptoj s d o të ketë: As edhe njëherë: Unë edhe Ti....
58
KOHA E MARRËZISË! Një pikë loti rrëshqiti prej syrit të yllit, Mbi buzën e dallgës qëndroi, E përtypi valë e shkrumbuar, Në tretësirën e kaltërsisë e lëshoi. Në brengën e natës, ylli brente Mendimet e një kohë të marrë, Lotët i shkëputeshin pa u ndierë, Herë mbi valë e herë mbi zjarr. Mbi zjarret e ndezura të marrëzisë Të kësaj kohe të çmendur ziliqare, Në atë dhe të zhuritur, të shkretë, Ku bëheshin me mijëra pazare.
Upon the ablaze fires of madness Of that envious crazy time In that burnt deserted soil When thousand of bargains were made. Over bones, bodies, souls Why does the reality hatch This wild abstracted night And in this tim e of m ad ness
27. TEFTA SALA, ELBASAN, ALBANIA WHO SCREAMED..!?
Mbi eshtra mbi trupa, mbi shpirtra, Përse realiteti kurdis, Këtë natë të egër përhumbur, Dhe këtë kohë të marrëzisë.... TIME OF MADNESS! A teard rop slipped from the star s eye It sat on the w ave s lip The incinerated wave chewed it Throwing it into the solution of blueness. In the nights sorrow the star gnawed The thoughts of a mad time The tears detached without being felt Now on the wave and then on the fire
I wander through the darkness over the polished whiteness. I polish and polish with the tender lips everywhere. The tongue under the open lips like a bu tterfly s w ings, Tastes like in a mad torture. The covetous hidden in the endless fire Of the lightly happy skin. Expects the enamored blows of my body In that composed darkness. A scream bolted suddenly like a fairy of the waves in frenzy. Who scream ed !? Ou r bod ies!? Or ou r lu st s bolt in the enigm atic darkness..!?
59
brenda heshtjes së pacaktuar është ... kaaaqqq gjatë.
28.ALMA ALPINA BEGAJ, DURRËS, ALBANIA Alm a Xhelal Begaj ka lin d u r m ë 21.12.1968 n ë qytetin e Du rrësit, Albania. Ka perfunduar studimet e mesme ne Diplomuar në shkollën e m esm e Artistike Jakov Xoxa Fier n ë d egën Mu zikë (p rofili Fagot). Mand ej ka p ërfu nd u ar stu d im et e larta në Universitetin Aleksand ër Xhu vani , d ega Ed u katë Qytetare. dhe ushtron profesionin si sekretare në Du rrs., ku ed he banon. Zotëron g ju h ë n it a lia n e . KA b o t u a r d y v ëllim e të su ksessh m e p oetik e : Sh ikim që tret d istan cat , d h e Farfu rim a e shp irtit . E m ail: a lm a b e g a j@y a h o o .it ; almabegaj@hotmail.com SIMFONI E HESHTUR Si tingëllimë melodie e dëgjova zërin tënd, që erdhi, ashtu në heshtje, si një pëshpëritje e butë. E, unë dënuar të pres për një fjalë,
60
Tingëllimë melodie, heshtur pas hapësirave të zëshme e të pazëshme, soli, pret në krye të pentagramit. Ti, i pasigurt për të thënë vetëm një akord, e, unë në pritje të sonatës tënde, vallëzoj heshtur simfoninë time. A SILENT SYNPHONY ... As a melody sound I heard your voice, That silently came, Like a lightly whisper. And I m p u nished To wait for a word, Inside the indeterminate silence Is so long. Melody sound Silent behind the spaces Voiced or envoiced, Sol, waiting at the top of pentagram. You, unsure to say Only an chord, And w hite I m w aiting for you r sonnet, I silently dance my symphony. E SOTMJA - PASURI Hiri dhe thërrimet, mbetën prej asaj, prej asaj që, më nuk është,
kur brenda heshtjes, vuan qenësinë e padukshme. Prekjet dhe tingujt i humbi brenda mendjes time, gjithçka shndërrohet në çast, në hi dhe thërrime. Ja, qetësisht thërrmohet mungesa e së djeshmes, gjithçka që qe, më nuk është. Pasuria ime e vetme, bëhet e sotmja, kur më përqafon, çfarëdo e gjithçka. THE PRESEN T
A FORTUN E
Ashes and crumbs, Werw all that remained of her, Of her, that is not anymore, When inside the silence, You suffer the invisibile being. Sounds and touch werw lost, Inside my mind, Everything is immediately transformed, In ashes and crumbs. Here, the lack of yesterday, Is silently crumbling away Everything that used to be, It is not anymore.
29. SUADA HALILAJ SHKODRA , ALBANIA Suad a H alilaj ka lind ur ne qytetin e Sh kod rës m ë 21 gu sh t 1991. Pas përfund imit të sud imeve të m esme m e m esa tare të sh këlqyer vijon stu d imet universitare në Firenze në d eg ën e Sh k en ca v e P o lit ik e, Marrëdhënie Ndërkombëtare. Është ë vitin e d ytë të stu d im eve. N ë Shqipëri, falë talentit të saj, ka marrë pjesë në shumë konkurrime dhe ka fit u a r çm im e. N e Ita li m er r p jesëv ijim ish t n ë k o n k u r sin nd ërkom bëtar të poezisë Antonio Cor sa r o , m e p jesëm ar r ës n ga e gjitha Eu ropa d he është rend itu r e katërta në vitin e kaluar. N d erohet me Çertifikate nderi dhe poezia e saj përfshihet në antologjinë e vitit. Është një talent premtues në fushën letrare, pasi nuk lëvron vetëm poezinë, por edhe prozën, skicimin, ese e tjera. ... IN THE PAST TIME
My only fortune, Becomes the present, When it embraces me, Whatever and everything.
Once, The noise of the airplanes over our bodies rested,
61
Like the wretched hair rests on the beige overcoat the skies fell onto the chapters, the immobilized fingers on the backs of zebras, madly white, Madly awkward. Once, Careless in the metropolis we gave ourselves, Like ghastly poems delivered in the times of choleras, Skin wrinkles were sold, forgotten on the glasses, with our sleeves turned up Strangely stranger, Strangely w ith sheaves Once, To the barren chrysanthemum they gave hands, Like steps taken at the cursed sidewalks, They stole the insanities from the lunatics, They stick to the hurting dancingly with horseshoes, We gave ourselves with manliness, They parted w ith m anliness Once, Pain neighed to the pain, Someone gave himself to a star, Others to the airplane, Always there, Through the boulevards tornchested Without being given to anyone The sky rem ained ou rs
62
N Ë TË D IKURIT KOHË Dikur, zhurmë e avioneve mbi trupat tanë pushonte, siç pushon pardesysë bezhë një flok i mjerë, qiejt mbi kapituj ranë, ngujuar gishtërinjtë mbi shpinë zebrash, çmendurisht të bardha, çmendurisht të ngathta. Dikur, metropolesh shkujdesur jepeshim ne, siç jepen në kohë kolerash të kobshmet poezi, rrudhat lëkurës iu shitën, harruar mbi qelqe,mëngeshpërvjelur harruar, çuditërisht të huaj, çuditërisht Me duaj... Dikur, krizantemës shterpë i falnim duar, sic falën hapat trotuaresh namur, marrëzitë të marrëve iu vodhën, vallëzueshëm lendimit patkonj i qepën, burrërisht u dhamë, burrërisht u ndanë... Dikur, dhimbja mbi dhimbje hingëlliu, dikush iu dha një ylli, të tjerë një avioni, gjithmonë atje, bulevardeve gjoks-shqyer, pa iu dhënë askujt ...qielli mbet i joni...
NË TË SAJËN... Hej, E di që po kryqëzohesh në muzgun e meshës tënde... E di që harruar, përtej teje, më kishe, e u në s m u nd të pres që me kurriz të qepur e shpatull gjysmëzbuluar, të të bind se pulëbardhat janë ngjyer blu, në blunë e syve të saj, ne blunë e fustanit te saj, në blunë e stuhisë së saj. Hej, s ka asnjë rrëfim që pranon bu zët e mia, përveç tëndit mëkat, e u në s m u nd të lëndoj murin, shkëmbin, kullën me qortimin tim të mjerë, s m u nd t ju bëhem barrë tramvajeve të kësaj çmendine, në kolapsin e tyre, as veten, as ty, as blunë e saj, d ot s e gjejnë....
burrë armik, e m ik-harxhu ar Hej, E d i, në një ninu lle d o të thonë për ty nu k isha , çdo prift, a hoxhë,a jakobin e u në s m u nd të pres ku rrizd alë e takë-gozhduar të të bind edhe njëherë se pulëbardhat u braktisën, në blunë e syve të mi, në blunë e fustanit tim, në blunë e stuhisë sim e Hej, Ed he m u nd të heshtësh tani
Hej, E di që dhemb, hiri im mbi tëndin gjoks, të jam shpërndarë ndër mjekër, flokë e rrathë, si uria e një korbi që ndër shekuj ngirë s është kurrë e ti s m u nd të hiqesh si i vrarë, në luftën tonë, me duart lart, pa qenë i saj,
63
derdhur mbi ty. ... Mu aty jetën kam fshehur bashkë më tëndin rrinë Je e lodhur prej vetmisë, e di fort po tretesh ... Sa mund rend pas së shkuarës, si prush shpirti dergjet. Vetmi, dhimbje, vdekje, heshtje mbi kurriz ngarkuar kam. Kaq i gjallë shpirti në hekje s ikën, bashkë me mua qan, Fjalët, puthjet, përqafimet gjitha tek unë janë. Ditët muajt edhe vitet vetën sa mund hanë... E tash poshtë i vënë nga mosha, bash si verë e vjetër, Tim at anë varros mallkimin, plagën, dhimbjen, vdekjen. Më kot fshihesh në largim ndër puthjet e mia, Mu aty ngulitur jam në sy buzë si medalion në qafë stolisur. E di digjesh nga dëshira nën tingujt e orës që vrau bluzimin tim, Më uritur do të bëhet dhimbja, do të hapësh varrin tim, Frut i ëmbël për ty, zemër, Shqyej sa mund gjakun, pija gjer ne dehje, Arratisu prej vetmisë në malin e KADIFENJTË, Mu atje ma fsheh varrimin, mes barit te thektë, Sa e magjishme duket nata, kur shpirti bjen në prehje, Mbytur netëve të tetorit kadencë e një vdekje.
64
31. BRIKENA SMAJLI SHKODRA , ALBANIA P o et e sh k o d r a n e , e cila ësh t ë p lotfor m u a r n ë a r tin kr iju es m e p asion d he vu llnet. Au tore e d isa vëllim eve p oetike të su ksesshëm PAIN HOLDS THE ASHES Pain holds the ashes of its fire, Pain is life, Bent shoulders of an old wife, Fingers folded behind. Pain is fire, Pain, funeral pyre, A w hisper s caress That bestows no solace. Pain is destruction Pain, corpse in its socket, Gaping mouth of a witch in its pocket, Pain is a drop. Pain is the icy tide Of a liquidless sea Pain is... lament.
TEAR The curse of rivers Has seized me, It is cold on the road, My legs are drenched with water, But, when souls weep, Their shadows shiver in ponds And grow long. Mythical beasts Float in caverns, The flame of the candle quivers alone And kisses the stalagmites Of the soul... [Lot, from the volume Të fundit vdesin ulkonjat, Shkodra: A t Gjergj Fishta, 1997, p. 30. T ran slat ed from t he Albanian by Robert Elsie]
32. MIRELA DUDI, GJIROKASTWR , ALBANIA A k t u a lis h t b a n o n n ë LO S A N XH ELO S, SH BA , p o e t e d h e përkthyese THE HI CUP The hi cup has tied us everyday, as a pigeon without wings , as a phone message that needs not the words. This sound from the deepness of heart, hints your name inside me as the twittering of nightingale, that your brains steals in Spring. This hi cup like a charmer, brings you briskly closer to me, hearing your spotless diction makes you think of stream swirls. But the marvel abides no more and the hi cup just vanished away. Your image dwindling through it is dissolved somewhere far, far away.
65
Now I am left again forlorn, full of blaze you kindled in me I am astir ready to trumpet for the hi cup, so that it can draw you back to me. YOU , WHO HAVE NEVER BEEN MY FRIEND. Your voice sounds hard to me as an endless alarm, as a blow that disturbs your sleep, as a cry of a man dying . You speak from behind the rails, as gu ilty you are and that s w hat you pay. Your nails try to catch after memories that life in its store d oesn t keep. Don t ask from m e any respect, you have never thought to be a friend. Your memory just makes me somber here s the line of m y love, THE END! January 2002 I LOVE YOU I love you, but you still remain a dream to be dreamt of only at midnight. I love you , bu t I d on t feel you so close, as so close you are everyday.
66
I love you with thousands words that we never said, which unite us again. I love you, because your worry is my worry. I love you, but you never have cared about it. I d on t love you . January 2002
33. YLLKA PONDE, GJIROKASTĂ‹R , ALBANIA DEFINITION To be free m eans: To lau gh w hen you feel like laughing. Even when you feel like laughing, to cry. To be free m eans: To becom e a slave on you r ow n free w ill To be free m eans: To live by taking d ifferent shapes! I? Intoxicating - the aroma of love. Excruciating - the thought of
betrayal. I - stand betw een
34. ANILA MIHALI, PĂ‹RMET , ALBANIA
NOSTALGIA The shore is cheerless, longing for kisses! The w aves have becom e scarce DREAM O dream, for a long time you have not come to visit me bringing along my dear people who I keep looking for! Come along with them Some day To pacify m y trou bled sou l THE ALPHABETS His eyes I read With my enamored eyes Written were there in the letters of three alphabets affection, sincerity and gentleness. Translated from A lbanian by Dritan Kardhashi
TO GIVE BIRTH TO VERSES Late from the verse that So much tormented me, I enter into the warm bed sheets, I am sorry sweetheart, I murmur in his arms Covered with his body And the w arm ness of the bed I am sorry, it was a difficult delivery. IF The child plays on the computer He enters into a castle, looking for a princess, He already wins the game, and becomes a king How soon he found happiness, how soon! The adults They go on looking for happiness The day disappoints them; The night pardons them a little If they were to turn back the childhood, The gods of the old world! THERE WHERE THE BORDERS DIVIDE There where the borders divide Up to there the m other sees her daughter off The shadow of the sharp beam
67
Like an apple d ivid es the d ay Drunken steps continue their way The eyes stretch the hands of glance And they ask: Until w hen w ith tears and yearning We shall pave the paths of emigration?!
35. DHIMITËR MITI PËRMET, ALBANIA NEVER HAVING THE CHANCE A due moment?! A happy life?! A beautiful meaning?! And never have a chance to kiss?! THE SWALLOWS CAME The swallows returned from the warm lands And a stick they brought for me as a present, New glasses for my wife, New epitaphs for the grandmother. And some oil for the key of the door Which has begun To become rusty (Taken from the volume Knocking in vain )
68
36. RUSTEM KEKO PËRMET, ALBANIA THE ICON OF JESUS WITH THE HEART LIKE A SUN In the death bed I languished for three days. Scythe of Death scythed The heart of Jesus, mbi vete më ndehu, nga thonjt e shtrigës, me gjak, më rrëmbeu. With the bread of Eastern, Like a bird he fed me. with the red wine Dyed my heart IN THE VERGE OF THE ADOLESCENCE Like a pearl of dew, under the sun of time, the childhood melted, with a shawl tattered. And the yellow fluf, upon the velvet lips, mocks the sweaty and exhausted child. A VAGUE MEMORY I would never forget even the kisses Under the pines covered with snow,
Neither the words full of passion, Under the Moonlight, A Red Rose upon the subsided grave. Yearning and heavy sorrow, Memory of Serene.
37. KADRIJE DUSHKU GURMANI, ALBANIA Ka lindur në qytetin e Elbasanit. Ka p ër fu n d u a r stu d im et e la r t a n ë Universitetin e Tiranës, Faku ltetin Ek o m ik . A k t u a lis h t ësh të ekonomiste ne Drejtorin e Tatimeve d he Taksave p ër qytetin e Tiranës. Kad rija zotëron d y gju hë të hu aja: anglishten dhe italishten. He.............. Living in the corner of the world cold....of an egoistic surrounding tired of superficial nature of humans yearning for a friend that knows pain a friend that has answers to his questions someone that could be the comfort in a raging world a person that could smile and bring a smile on his face even when tears ran his cheeks........ He thought it would be a dream to meet her a divine meeting with destiny or
something strange something impossible in a world of madness. All his predictions had come to an end after trying to shape and re shape the person of his dreams...... now.....awake and fully aware he can see her he can see that angelic face and stares at her as if it were an icon of love. He sees his ocean in her....his youth dancing around and his joy flying high. No other thing had come to this point to make him realize how beautiful she is.. No newspaper, book or movie had ever described the reasons why would he like her and inside him there is nothing but joy....happiness.....laughter....music.....and tears. She........all he wanted.
38. AT THEODHORI NIKOLLA, GJIROKASTËR ALBANIA U lin d n ë N o k o v ë , Lu n xh ë r i, G jir o k a s t ë r m ë 22.02.1959; Ka p ër fu n d u a r stu d im et n ë Liceu n Jord an Misja n ë Tira n ë, d ega Skulpturë. N ë periudhën 1992-1994 ndoqi seminaret teologjike dhe vitin 2001 u shugurua prift d he shërben
69
si p rift në Kishën e Kryeëngjëjve n ë Gjir ok a stër . Ka botu a r libr in Ku rrë m ë . PLASARITJA E RETINËS Gjer Kur?!... Boshtin numerik të gjithë e dinë: Të dy nga zeroja fillojnë.. Vallë, gjer ku arrijnë, vallë gjer ku mbarojnë ?? Jam grem isu r në m end im e Imazh Një zhgaravinë një fjollë tymi në humbje. Si imazhi im pak më tutje .
39. VENKA CAPA , TIRANA, ALBANIA Poete e cila ka botuar tre libra, duke p asqyru ar d him bjen, p ërballim in e saj si d h e d h e n ë r p ë r m je t krijim tarisë saj ap elon d he nxit p ër të progresuar ardhmërinë e bukur... JAM GRUA
Gjuha Ku dhëmb dhëmbi vete gju ha në gojë . Po ku s ka d hëm bë? Vete në tjetër gojë ?! Honepsje Shëtis i vetmuar në falsitetin e urryer.. shikoj a dëgjoj.. Hapi vazhdon Kopsa deri në fyt mbërthyer. S e honeps d ot d hëm ballën e thyer Gjendje Nën gjethen jeshile të trëndafilit kundërmonjës. Syçelë.. I mprehur Rri gjëmbi thumbonjës!
70
Hedh vështrimin Zbehtësisë së d ritës Jam cung dru tharë Përplasur nga fati, Rrahur nga mëshira, Në stinë hipokrizie. Malli që kullos për jetën, Më dhuron këmbët e lisit, Lutem para Shën Marisë: Jam grua, kam shpresa, Më vlon dëshirë e shenjtë, Më hidh një degë të pafaj, Të lidh dashurinë amësore! I AM WOMAN! Throwing a glance at ghastly light, I feel like a dried up stump, Stranded by fate, Beaten by mercy, In a hypocrisy season. Longing for life,
Donating m e the oak s roots, Praying to Saint Mary: I am a w om an, I ve hopes, The holy desire is hetaing up, Throw to me an innocente branch, For binding with it, the maternal love!
Dora më tundohet, prek një ferrësirë me çekuilibrohet dëshira, në një drithërimë... gërshetova flokët e dhimbjes, Në një letër të tejdukshme, lidhur me kordelë kafe Peshqesh për pikëllimin!
ËNDËRR MBI ËNDRRËN Të kërkojsqepit te ëndrrës Largu ar Mu zgjeve të shpëlara . Të kërkoj kurmit të trëndafilit Copëzuar Duarve dëshpëruese... Të kërkoj Labirinteve të dritës, Fshehur qelizave të shpirtit tim. Ankthit të zemrës, të më dëshirosh si jam: Shpirtbardhë....
LIDHUR ME KORDELË KAFE Pak nga pak, shpirtdimri po venitet Pres stinëbleruesen, dashnoren e poetëve... Eh, ç rad hë lu lese kam zënë në një pllajë Ëndrroj, apo bisqenaja lulese ndër pemë Pemëbuta e pemëegra Se si e ndjej veten: si një zog përplot dëshirë teksa me sqep prek një bisk të njomë, t ia kurorëzoj mbi krye Mëkateve të dimrit...
40. NEXHI BAUSHI TIRANA, ALBANIA U lind ne Tiranë më 21 Mars. Po në Tiranë ka përfunduar arsimin fillor, 8 v jeça r d h e të m esëm . Ka p ërfu nd u ar m e rezu ltate të larta Universitetin Shtetëror të Tiranës, Fakultetin Ekonomik, Dega Financë. Gjatë ushtrimit të profesionit të saj si ek o n om iste k a p u n u a r me profesionalizëm në Degë shum ë të r ën d ësish m e të Ek o n om ise. Fillim ish t n ë Bash kin ë e Tiran ës, mandej në Ministrinë e Industrisë së Lehtë d he Ushqimore, Ministrinë e Sh ën d etësise d h e n e In stitu tin e Sigu rimeve të Kujd esit Shënd etësor n ë Tir a n ë. Ësh t ë m e m a ster n ë ekonom i d he eksperte e Au d itit te
71
Brendshëm. Aktualisht punon në një kom p ani p rivate N d ërtim i. N exhi n jeh tr i g ju h ë të h u a ja ita lish t, maqedonisht italisht. Fillesat e saj në letërsi në vitin 2003, duke përgatitur një libër monografi për familjen e saj me titull Brezat . Libri Kur loton qielli (Kron ikim i i Koh ës) n ë tri gju hë: shqip , anglisht d he italisht ësh të p rezan tim i i saj i p arë m e lexu esit Ësh të d u k e p ër g a titu r librin e d ytë p oetik. N exh i ësh të a n ët a r e e LN P SH A P EGA SI Albania që nga viti 2011. DIALOGUE OF THE FEELING At the noisy tow n s road , We accid entally clashed , Are you by any chance d ru nk? N o...............!!! If I were I would have told you that: If w e both .!!! Are you by any chance drunk? No...............!!! If I were I would have told you that: That you are beautiful .!! Bu t w hat is there to stare at m e? Bu t, look, this tim e
Something has changed bet w een us .
Nje shushërimë ëmbëlsirë në vesh. Tingullin e Bethovenit ta kthejë në sinfoni S kërkon kostelacion pa fu nd : Vetëm një yllësi të zbresë në gjijntë e saj. Sa pakëz kërkon një grua, sa pakëz Ti, mos u kur...se. Një petal nga trëndafili d ëshirim i saj Me aromatizim tërë jetën ta përplotojë. Një telefonate te vetme, pritësi me ankth. Nje dritëz të kuqe sipar përndritur në chat . N jë gru a s kërkon shu m ë. Ta marrësh përdorë ta synosh drejt vetes së saj . Herët në pranverim tek ajo të shkosh. Si gonxhe ta vjelësh Mbështetur në gjoks - rritësi jete. N je gru a s kërkon shu m ë, pak , fare pak: Nga gryka llavëskuqur e Vezuvit plak, Pendën ta ngjyesh me zjarr të pashuar dhe në mantelin e bardhë të Agimit Fjalën m agjike ta d ritëshkru ash Sa pakëz, sa pakëz, kërkon një gru a!
SA PAK KËRKON N JË GRUA A WOMAN ASKS NOT MUCH N jë gru a s kërkon shu m ë Pakëz vëmendje, një përkëdheli. Lotin t ia fshijë N jë d orëz e bu të,
72
A woman asks not much.... And a care A little attention, a pat.
To clean her tears A soft hand...... A sweet murmur in the ear The Bethhoven sound to turn in a symphony...... Does not require endless constellation Only one star off in her breasts. A woman does not ask much..., How many........ Do not be miserly: A rose petal from her desirability....... With the smell fill his entire life. A cell awaits with anxiety. A red light when you chat....... A woman does not ask much.... To receive the hand towards himself. Once in the spring to go to it and as a bud to harvest her. Based on chest- increase life A woman does not ask much.. From the mouth of the elder Vesuvius laves Pen to coat with the unfading fire and the white robe in the morning. Magic Word to write A woman does not ask much... How much How much requires a woman!....... Tirana, August.03.2011 Translated in English by: Jorina Idrizi
LUMTURIMI I NJË PAPE
Kaluan shumë vite, kur dikur, në Vatikan lajmi mori dhenë: Kemi një Papë! Turma entuziaste u mblodh në shesh, për të dëgjuar zërin e tij të mprehtë: N ëse gaboj, .Më korrigjoni! Fjalët e para të një Pape, tek sapo i drejtohej besimtareve, me mënyrën më të sinqërtë. Thjeshtësisht hyri në zemrat tona me fjalë të ndjera e magjike. Për mua, si të ishte kjo një ëndërr profetike, kur duart e tij buzët e mia puthën. Ndjeva një si shi rrënqethjesh në qenien time. Kjo ëndërr asqë mund të shijohej ndryshe, përveçse me sy hapur. Sot përsëri Sheshi u mbush, Lumturimin e tij të proklamojë.. . Jeta e tij një mrekulli kishte qenë... A ka ngjarje më epokale për një gjigand?!... Portat e Kristos Ai hapi, E dritë e saj kudo u përhap, Ngrohtëia e saj pushtoi zemrat. Papritu r .d iku atje, m es besimtareve, pashë një vogëlush që diç Nënës i belbëzonte: E d i N ënë, pse Papa i kërru su r është?
73
Mbi shpinën e tij të gjitha hallet e botës m ban . Befas nje dore e butë lëmon ballin e me sy depertues e vështron ëmbël. N ënë!! - shpërtheu m e gas vogëlushi.U shërova, Nënë !!Tashmë, i shëruar jam. Bekimin ma dha Papa... E ndiej në shpirt! Kishim prekur mrekullinë mrekullinë e një Pape. Vogëlushit të bukur i ndryshoi rrjedhën e jetës... E çuditshme ishte klithma e gëzuar e tij, E ndjeva thëllësisht në ndërgjegje këtë mrekulli, si të gjithë mrekullitë e realizuar të një Pape... Tiranë, 01. 05.2011
41. DHIMITËR KOKAVESHI, GJIROKASTËR , ALBANIA M e origjinë nga Himara . Lindi në 31.05.1955 në Bularat të Dropullit dhe ba n on n ë Gjir ok a stër . Ka k r y er studimet universitare dhe aktualisht punon si mësues në shkollën artistike Feim Ibr ah im i Gjirokastër. Ka botuar vëllime poetike në shqip dhe në greqisht: Ëndërrime kaltëroshe ; Sta la g m ite Fa ti i d r itës , Meteoritët në greqisht në 2006. MBRETËRI E PA FUND Frymëmarjet! Si mjegullnaja, të ngrira, të sëmura Zvarriten dhe rrëzohen vetëm dhëmbëve diellorë, Më të madhes dëgjeneruese dhe rrezatueses mbretëri. Të gjitha llojet e thërmijave?!... Trëmben, zbërthimit Degradimit dhe trysnisë së shpërbërjes,... dinastisë. KRENARI Kur më mungon, N d jej d him bje, Mall! Kur jemi pranë
74
Ndjejmë,.... Krenarinë e njeri tjetrit.
,
. ,
.
! ,
,
42. ASQERI KULLA, GJIROKASTËR, ALBANIA .
.
!
0
! ERRËSIRË Dritat, u fikën. Zbehtësia e hënës Rënkonte Qytetin, varrezë.
WORD S I can t m anage to d escribe the portrait of truth Segm ents and angels I ll m anage to dye, I ll link the secret of life w ith lines, Praying, I say to your conscience: d on t blu r it My poor feelings got not home, When they come to the arena miserably ease, The punishment of words drain the surprise Strangely corrode the patriotic fever When the top of lime stone under the shocking power of your yearning At tim es it w astes (let s call it) the Pacific Ocean, N ext tim e it is carved in the rock
75
which had the beauty and freshness of the autumn down... And of the im m ortal called Man !
FLIEG DURSCH DEIN SPIEGELBILD!
44. PRANVERA RUSTEMI, GJERMANI * Man, what a beautiful creature ... Across the chrystal world that surrounds us ... I see human happiness. Plenty of color nuances, playing in the sky. Like m oon s m irror im age on water. Like memories of beautiful dreams when you wake up. I see ... The blessed Virgin on Rosini s painting! This happiness contains the scent of the rose. It s sw eet. It attracts and awakens the desire to touch it. Like the shiny satin that slides in your hands! It s a d ivine d ream ! Consisting of sunshine and moonshine. It s love and glory,
76
Lass Dich die Haare k채men von dem Wind der D채mmerung... Und dein Blick eindringte tief... Renn im Dunkel... Ignoriere moderne Ampeln... Und l채rmende Autos. Hebe Dich hoch pr채chtig in Piedestal..! Lass deine Seele zu fliegen... Schenk Dir die Farben, deines blendenden Spiegelbild (mirror image)... Fllad Ndjenjash... breez e...
The feeling s
Heshtja u mbyt thellë - thellë në det. BOTA BRENDA NJË BOTE POETIT I pagjumë është poeti Kur kalon në heshtje, Edhe kur është i qetë, Nga një yll në tjetrin në pikë të horizontit Shpërthen në vullkan - meditim. Gjithë bota, brenda tij!! Poeti- sy me vezullim ...... Dhe mund të flerë pak, Si hëna s ka kohë për të fjetu r ... Që fle përtej një re të zezë. NATA
METAFORË
E plagosur erdhi nata, si metaforë, duke ecur mbi këmbë padurimi. N u k kish red actor mbi të të vinte dorë, ndaj ecte shkujdesur, si dikur Çaplini. Dola nga ora e mungesës së gjatë, Tek prita të më nxirrnin me përdhunë. Ndërsa të kundroj e të poetoj te ky shtrat Ta dish se, nga ti, përpëlitem unë.
46. JONIANA MERJO DIMËR Është ftohtë sot, edhe pse nuk fryn , nuk ka shi, borë, acar, ka dimër njerëzish, nën një shtet të m arrë MURGU Nëpër rite fetare, trupi, i kërkon pastrim shpirtit. Rebelues shpirti në anën tjetër, i lu fton m e ritin e vet tru p in EKSTAZË Kemi rënë në ekstazë, kombinuar ngjyrat kafe-gri, ti shtrirë mbi tokën, unë penetruar reve , gati për shi
77
BASHKËJETESË Gishtrinjtë lodrues në harta merimangash. Merimnga që pjellin gishtrinjve të rudhosur nga koha e pritjes, sa shumë vite në prehërine njëra - tjetrës, dora dhe merimanga përqafohen, shtrëngohen, ngjiten. DETI Kur më puthje, kisha tu rp nga d eti N jë d itë, ai e ku p toi Mbylli sytë d he fjeti CILI JENI Nuk po të njoh më . J e kthyer në kontur.. Vijëzim i çuditshëm , Kryq i varur në mur. PËRGJYSMË Retë e hëngrën Qiellin. Të tejngopua, lanë tek- tuk ndonjë kafshatë.. Me bark të fryrë nga ushqimi I klatër, tani histerike, tallin Qiellin e mbetur hand ikapat
78
NDËRRIMI Statuja antike, varrosur në zemrën e një varreze të gjallësh, ku manekinët maskohen, në frymorë, si frymorë. Statujat atëherë marrin jetë , njerëzit vdesin Vetëm manekinët nu k nd ryshojnë TEK PUTHJA TRËNDAFLIN Të çela trupin nën një puthje. Vetëprangosa kryeneçësinë time deri në përulësi. E ti petalbukur më fale nga vetja si lëmosë, pakëz fare koketëri.
47. LULZIM LOGU TROPOJË, ALBANIA Lu lzim Logu ka lind u r në Trop ojë m ë 8.07.1960. Ka p ë r fu n d u a r stu d im et për Shkencat e N atyrës, Bio k im i.Ek s p e ri e n cat dhe publikimet letrare: Libri: Kohen e engjellit Poezi, viti 1999, Shtep ia Botu ese Dard an ia Libri: H iri P o e z i, 2002, Sh t e p ia Bo t u e s e Kr ista lin a KH Libri: Pin oku I qytetit Magjik Poezi,2002, Shtep ia Botu ese Kristalina Kh Libri: Tr o p o ja - En cik lo p ed i e v o g el e
vend lind jes 2008, Shtepia Botu ese Erik Libri: Akom a, h iri im Poezi, 2009 Libri: Kujtimet e ujqerve gri , tregime, 2009 Libri: Koha vdes si zem er p oezi, hajku d he tanka, Sh tep ia Botu ese Eg n a tia 2009 Libri: Krisht I harruar poezi hajku d h e t a n k a , s h t e p ia Bo t u e s e : Eg n a t ia 2010 A r t ik u j k r it ik ë , p ërm bled h je ciklesh p oetike d h e tr eg im e te botu a r a n ë g a z eta të nd ryshm e letrare, ne antologji d he botim e tjera n e Shqip eri, Kosove, Maqed oni, Itali etj. Për një kohë të gjatë ka drejtuar degën e Lidhjes së Shkrim tarëve të Trop ojës, Klu bin Letrar të Trop ojës d h e aktu alish t drejton ; Shoqatën e Shkrimtarëve të Tr o p o jë s . S h k ri m e t e p ara të botuara: Në revistat letrare për fëmijë, 1972 Aktualisht: Jeton dhe punon në Qytetin B. Curri, Tropojë, Shqipëri. POEZIA Të kullojë vazhdimisht shpresë Dhe rritet. Të kullojë vazhdimisht diell Dhe piqet. Të kullojë vazhdimisht jetë Dhe s d i të vd esë GJUMI I NËNËS Sytë i janë mbyllur, merr frymë ngadalë, Por nuk mashtrohem, nëna kurrë nuk fle.
Edhe ashtu, nënat janë zgjuar Që të flenë fëmijët mbi dhe PA TITULL M i bënte shuk letrat, Pu thjet m i përbu zte Flokët s m i pëlqente, Vetëm sytë. E dija, duhej ikur, S bëja për pasqyrë
THE WAGON A typical noise on the street The wagon loaded heavily, Followed by heavy steps behind A mother The children on the wagon, Laugh and play, Over their naked bodies, The sun finds a portion of the path Then it fends off. A typical noise on the street, The old wagon, in scholastic books Replaced with modern types of cars, Escorted severely to the museum by the historians Passes on the rugged street and quakes. Bu t it d oesn t fall onto its stones, The mother leads it and she scolds the horse ferociously, In her anger I read voicelessly, Forget not the wagons...
79
Por më pas - thurinë gjethnaje, Një natë shtatori humba aftësinë Që të ndiej afshet e kurmit tënd. E ftohtë si në genet e origjinës, Frymoj netëve nën hije qirinjsh Pa kuptuar kurrfarë gjëje Nga loja e brishtë e flakëzës.
Ka lind u r në qytetin e Vlorës, ka p ërfu nd u ar stu d im et p ër Gju hë letërsi . Aktu alisht është p ed agoge n ë U n iv e r s it e t in A le k s a n d ë r Moisiu të Du rrësit.
... Dhe rrëfenja mbaron çdo natë me hënë Kur ti i dehur nga lëbyrje trupash U falesh Venerave me fytyra të mjegullta. Pelegrin i trishtë I u d hëve ku pem ët s kanë gjethe!
RRËFENJË PELEGRINËSH
A TALE OF PILIGRIMS
Asku sh s m err m u nd im in Ta dëgjojë rrëfenjën prej fillimit. Gjethja është gjethe Dhe pema është pemë. E gjelbra prore mbetet Iluzion pamor, A shtrat i drunjtë i pavetëdijes.
No one is willing To hear the story from the beginning. The leaf is a leaf And the tree is a tree. The overwhelming green remains A visionary illusion, Or a wooden bed of unconsciousness. Once I fell in love with the pine that was not a pine And startled solitu d e w ith blu ish branches. Later I becam e as exhau sted from wakefulness, That I fell as a feather over the tree crown. And here exactly begins the tale Of w hat the pilgrim s have said for me; That I once was made of flesh, But later an item full of leaves, One night in September lost my ability To feel the lust of your deepest feel-
48. ALISA VELAJ
Njëherë dashurova bredhin që s ishte bred h Dhe tremba vetminë me degë kaltërsie. Pastaj aq shumë më lodhi pagjumësia, Sa rashë e lehtë pupël mbi kurora pemësh. E pikërisht këtu nis përralla, E asaj ç ka pelegrinët të thanë për mua; Se njëherë paskam qenë krejt prej mishi,
80
ings. This is as cold as the genes of origin. At nights I breathe below the shade of candles without recognizing anything from the timid game of flames. And the tale end s every night lit by the moon when you are drunk from other bodies praying to the Veneers with cloudy faces. A sad Pilgrim
49.
.
(
)
, ,
, ,
! ,
Of the road s w here the trees have no leaves!
, !
Translated by Peter Tase SAND PARTICLES
,
The sea and the wind Close to me In my body The sand has painted the trunk. When the cold spiral is tossed Silence is burning Fold the dreams To make tattoo in me. Into the white depths The silence is burning It folded the dreams Within the fire. When the night Reads the accidents The air evaporates The soul is burning under power Along with the tattoo.
, ,
: ÂŤ
!Âť
,
,
,
, , , .
81
50 . ELEFTERI KALLOJERI HOXHAJ, GJIROKASTËR, ALBANIA Elefteria I. Kallojeri (H oxh a) m e or ig jin ë n g a Sa r a n d a , b a n on n ë qytetine Gjirokastrës Vijoi studimet e larta në Universitetin Bu jqësor të Ka m z ë s , Tir a n ë , Fa k u lt e t i Ek on om ik, d eg a Pla n , të cilin e p ërfu n d oi n ë v itin 1988, d u ke u d ip lo m u a r : e k o n o m is t e. Ësh t ë njohëse e gju hës angleze si d he e gjuhës greke, të cilën e zotëron mjaft mirë. Ka botuar katër libra në katër gju hë (shqip , anglisht, italisht d he greqisht) Ed he ku r Ti ke harru ar fjalët . . JETË KORRIGJIM - GABIMI
Ku , në ç vend shpirtin? Pyesin yjet që kërkojnë të bëjnë në qiell emër. c. Përgjigjen dridhshëm: Em igrantët RETË A MUND TË HEDHIN FLORI?! Vite tranzicioni pa kalim, stres - jete, ru tinë Ju mbeteni në çuditje, prisni diçka nga Perënditë. Shfaqet në të gjithë Kinem atë Milleniu m të vend it filmvideo: Realiteti ynë m e astar grisu r Prisni retë të hedhin flori!
1.
1. Përkufizimi im për jetën Jeta bashkëshortore kaq përrallore, .e m reku llu eshm e, N d ihem m bretërore EMIGRACION I I HËN ËS a. Hëna shfaqet në dritare, del si shpirt i natës, përkëdhel fjalëzën e rëndë EMIGRIM , ia u l hid hërim in m asës b. Ku , vallë, në ç vend , e ka fshehur zemrën?
82
, .
,
2. «
»
.
, «
»,
«
» . «
,
, ;
, ;»
51. ALBIONA NAÇOLLARI, GJIROKASTER, ALBANIA
. .
FUNDI ME BUQETË... .
(
),
«
». .
ECI
, .
,
, 1984. , , 1988. :
, ,
1.« », 2. « 3. « 4.
, .
», »,
Kur mbi mua loti të bjerë d he m ë fjalë s ka në bu zët e tu a, kur mbi mua të vendosësh buqetën, atëherë mund të të them çiltër: S t ë dua!
. . »
Në këtë botë krijova iluzione të kota, ecja vetëm, s d ija ku shkoja, e vogël më dukej Bota. Me plot të fshehta e zbulime eci m es rru gësh, Ecën jeta ime, Ah Hëna! Detit iu luta: Shtero... , por ai s m ë d ëgjoi. Zogut i thashë: Pu sho , por përsëri këndoi. Hënës iu luta: Shët, m os trego , por ajo më tradhëtoi, nën dritare me të dashurin e zemrës më pa, kur më pushtoi.
83
Të faleminderit, o shpirti im i hapur më dhe dritë detësisht .... HOW THIS PLANET OF MINE SEEMS TO BE!...
52. PERIKLI SHULI TIRANA, ALBANIA SI QENKA KY PLANETI IM!... Gjuhët e zjarrit të përpijnë Erërat d iellore m ë m ërzitën mua, Një dush ngjyrimi në fytyrë, Ardhëri jetësore të them , d rejtësisht, d u a Dhe ngjitem lart, ofroj sakrificë tejskajeve të mi, Shpirtin tim të hapur në horizonte m e vija , Eh, këtu lart qenka e vertetë liria, Në tokë e kthyer kokëposhtë! ... Si qenka ky Planeti im! Yje, Kometa,Meteorë Hëna të vogla, Diej, Globe ,... të pavarur ... me krahë të hapur çuditërisht ... Ky Univers im kaq enigmatik! Rrezja e parë e këtij shpirti të hapur në flatrim më ngrohu në këtë trishtim e drithërim, njëkohësisht...
84
The fire s tongu es d evou r the su ny w ind s bored m e, A shower of coloration in the face Future of life I want, justly, to say... And I go up, offer sacrifice Eyond my extremities, My open soul in open horizons w ith lines Oh, up here the freedom seems to be true, In the ground turned upside down!... How this Planet of mine seems to be! Stars, comets, Meteors S mall moons, Suns or Indipendent .... Globes,... With strangely opened wings... This universe of mine so enigmatic! The first ray of this soul Opened in flight Warmed me in this gloom And thrill at the same time... Thank you, oh you opened soul of mine You gave me light to the sea measures.... And as if I see you again alive...
56. RIZA XHEVDET LAHI 16.10.1950 Born in sh kod ra city , Albania . Actually retired colonel of albanian army 1998 - 2007 in OSCE and ODHIR as security guard 2000 - 2002 you rnalist in m ilitary press of a lb a n ia n a r m y 1970 - 2000 officer p ilot in albanian air forces 1997 ( 21 days) translator for osce in election s Com p ain g 1994 ( tw o m onths) translator as saved person of Minister of d efence of albanian arm y Close am erican troop s 1977 79 school for p hilosophy 1968 1970 academy of albanian army for military. Pilot Langu ages w rite and speak flu ent En g lis h .U n d e r s t a n d a n d r e a d Russian I am au thor of 29 books, p u blished in Albania ; some translations from English into Albanian langu age . H a v e b e e n in v it e d s o m e t im e s abroad Alban ia as w riter an d as jo u r n a lis t . I a m m e m b e r o f Albanian Leagu e of Writers and Poets , m em ber of WCP/ WAAC (World Poet Society) and Albanian Am erican Acad em y of Arts and Sciences I have p u blished , too, a
lot of times articles in order to protect hum an rights of Romas com mu nity and have been invited in 6th and 7th Rom as World Congress , being not r om a , a lw a ys, w ith ou t m ater ia l repayment . I am in leading staff of O b elisk cu ltu r a l m a g a z in e p u blish ed in Tiran a an d d ep u ty p resid en t of folk en sem ble Th e eagles , Tirana and have participate in a lot of CIOFF s activities. I am w inner of som e honored p rices in A lb a n ia .Som e o f m y w or k s a r e p u b lis h e d in G r e e k , Ru m a n ia , Kosovo, Slovakia, India, USA, etc . In 2012, I am certified w ith d ip lom a fr om In tern ation a l Wr iter s an d A r t is t s A s s o cia t io n w it h t h a t m otiva tion : Th is Dip lom a is to certify that in 2012, RIZA LAH I , who has d em on strated d istingu ished achievem ent w ithin the p rincip les and p u rp oses of the In tern ation al Writers an d Artists Association, is recognized as TH E BEST TRA N SLA TER IN TO ALBAN IAN OF ALBAN IA LAST MOMENTS OF DEPARTING FATHERLAND The next! He stopped of at the boat. He Cou ld n act the next step; Nobody advised him to hurry up During that silence and Waves plash The next!
85
Got out pebbles from the vest-pocket Accounted alou d w ere five Throw down by force And shouted N ever w ill see again ...! With his long thigh Took a place on the boat s head .
Çikasin ujrat veç pakëz brofin drejt kupës së paanë tu fa tu fa, këto gju ca ajrore
The next!
asnjë të fshehtë, sa që zogjtë kanë frikë t u afrohen këtyre golemëve*që të kallin datën
Was moving like a sleepwalker Looking nothing Noiselessly Like the coffins walks The next! Was a man... Started to cry aloud....Has a roughly voice, like of teenager almost man asking for bread to that woman to w hom asked alw ays ... w ont bread ! - his mother. As he collected the brain seat with his case in the midst of thighs. Everybody with downed heads and the shore was going away
që nuk i çikasin as sa pakëz pemët me degët e kërleshura pa asnjë gjeth, pa pulse zëmre, pa
pemët kanë nisur të ngrihen nga varri i ujrave pulëbardhat u sillen përqark si infermere të reja me grykëse të bardha bel holla llafazane dhe pafund të bukura.
* - Golemi... Është me origjinë nga folklori iz raeli; n jë qën ie e gjallë antropomrfe e formuar nga materie jo e gjallë.
Shkoder 25 shkurt, megjes 6 mars, 2 pas mesnate , Tiranë
awaaaaaaayyyyyyy.... 4 November, night...Adriatic sea. PULËBARDHA PULËBARDHA
86
Shteg i oborrit i buisur me blerim nëpër mote,
ne si zogj të pa trembur nëpër kohëra shqote, morëm dritën e mendimit për dije për kohëra pa kthim, mësuesi i klasës së pare ti je dashuria që mbjell dashurinë.
58. DINO ÇIÇO NOTHING IS DEARER I wandered thirstly all the countries, In every corner of Balkans and Europe, I have slept in the most grandious hotels, But even in the hay sheds, in the holes with silage. I saw the museums raised centuries before, the stands weighted heavily from relics, the developed human thought mendimit from the moderns to the antiquity.
i have drank coffee in Thessaloniki. In Versaille I have been and in Sorbone, In Cambridge and in Holywood, In the famous Colosseum in Roma, In the Palace o Winter in Petersburg. Jacenkiang I have seen under the moon, And in Bramaputra I am washed, In Balkal of Siberia I have been, My feet were burned in the sends of Sahara. Where haven t I been?! In And es and Amazona, In the plateau of Australia, too, In Madegaskar and in Lisbona, In Bosphor and Rur in Germany. Everything I saw deserve respect, Those people deserve to be honored, but, for me?! Nothing is dearer, I never change them with my town.
Pyramides of Alexandria, And the Sphinx I have seen, The tower of Eiphel in Paris, The cathedral in Madrid, in Spain. I have been in Budha also, and in Pest, in Vençesllav of Prague as a guest, i have seen a theatre in Buchurest,
87
Zbulova në qenien time , sa çudi , se s qenkej veç kjo e vërteta, Larg atdheut, qoftë dhe disa dite, S e e d i pse m ë rrahu m e tik take të shpejta zem ra! ËNDËRRNjë dallgë dashurie, krejt me përpin Në mbytje, zgjohem... e pambytur .
58. FLUTURA MAÇI TIRANA, ALBANIA Piktore e talentu ar d he p oete , një kombinim qiellor i talenteve .. MY PASSPORT Money can reach everything I d on t know w hy this phrase kill me another passport I have ART and less fascination... PASAPORTA IME Paraja arrin gjithçka N u k d i pse m e vret kjo shprehje Pasaportë tjetër unë kam: Artin dhe pak Magjepsje... ATDHEU Avioni ngjitet lart aeroportit N ënë Tereza , ...Porse lotët d ot s i m baj.?... pyes për të sajtën herë veten.. Për fëm ijët? - pyet nëna.
88
* * * Padyshim do jetë një sfidë Çfarë?!...kudo vezullime,... dëshirime për luks,... të gjithë garojnë, unë dua vetëm të puth! PEIZAZH Në pemë pak gjethe dhe zogj peme, pak gjethe e zogj, fu nd vjeshte Dhe nje diell i ftohtë, Padyshim. DHJETOR NË DETROIT Dëborë binte shpesh në Detroit, S ishte e vështirë ta konstatoje ku r m e shqisa prekje të bard hën Shtru ar - shtru ar papu shim Brigjeve të lu m it Clinton pikturoja, herë me penela, herë me hapin tim, ku pikturonte vetë bora....
Up to your hair with profume You stared me differently as if a black cloud was over me My heart wanted to know how yours was beating While that beating was not normal that evening Everything was no longer important for you
59.ENRIETA SINA TIRANA, ALBANIA
TO MY CHILDREN
My soul was migrating but could not find peace anywhere Was gathered into a golden circle within the beauty of your eyes But I do not know, there it could not find its place
If I have gathered the dream forgoten years ago It wakes me up and hunts only the voices that offer tranquility If I could not reach the white mountain top There are thousands of ideas resting within you
You d o not know if you d be able to fly in my blue sky It is something that I have not experienced myself In the magic moment you create and make it grow But you do not know! You do not know...
Autore e njohur, ka shkruar në disa gjini si në poezi dhe në prozë.
If I happen to wake up with swallen and dried up eyes from tears It is because the night for me brings just that longing for you If one day I happen to depart this life The eyes of my soul in the threads of your hearts will remain.... YOU DO NOT KNOW My fingers becave cold reaching for your jacket
89
një gjend je të tillë , Ky shpirt e di Ç po nd od h m e m u a, as vetë s e d i, mendja më mbeti tek stacioni TI ,
60.ALKETA PONDE , GJIROKASTËR, ALBANIA
Ndoshta kam rënë në dashuri, a ndoshta në një akt Melankoli .
Autore e dy vëllimeve poetike lirike KËNGË MALLIMI Cigare unë tani po pi dhe sjell ndërmend çastet m e ty Si helmi qenka ky cigar, e hidhur ndarja, i shkreti m all! Zemra ime tërë plagë, e di, se brenda saj je e s je ti; aty s m u nd të hyjë asnjë tjetër, (fatkeqësisht) brenda saj je d u ke fjetu r!
61. MURAT MEMALLAJ TEPELENË , ALBANIA Autor i shumë veprave , përkthyes DIALOG ME DETIN Shokët dhe shoqet e lanë dhe ajo e vetme mbeti, Detit se ç i thosh ca fjalë, seç i pëshpëriste Deti!
E ANKTHUAR E kam pritur atë natë sa veç unë e di, kur fare papritur më the se nuk vij, dhe e mërzitur e tërë trishtim,
90
Deti i fliste me valë, Ajo e mbytur në mendime, valët ktheheshin në fjalë, Ajo m bytu r në m ed itim e Unë i thirra: Eja lart Ajo m u gjegj e hu tu ar:
Ju lu tem , p risni d he p ak, Unë m e Detin s kam m baru ar! Dhe Unë mbeta fillikat, ç m u nd të bëja u në i shkreti, Nimfa kishte zbritur malit, kërkonte d ashuri DETI . Vetëm ty, o Det i m ad h, - tha, veç ty të jepem e tëra, s ka nd jenjëtar m ë të zjarrtë, veç p ër ty s m ë hap en zërat
DHE PRAPË DO TË NISJA DASHURI Rinia ime ka qenë e heshtur, rinia im e ka qenë e m byllu r, Në shkollë kam qenë si një murg. Rinia ime ka qenë e ndrydhur. Dhe femrat shumë s më kanë dashur, s qeshë shu m ë i bu ku r në rini, se gjuhën e kam pasur të hidhur, d he s bëja ku rrë p ërkëd heli. Por ju p rap ë s m ë besoni, se nuk ka mbetur laraskë pa bisht , e kisha dhe unë një vashë si veten, që nu k m ë linte vetëm , të trishtë, E s e harroj d ot atë vashë, kohën që shkova bashkë me të, bankën e fundit, këndin e heshtur , ku ish shkru ar: Matu ra B . Ta gjeja prapë në këto vise, çiltër ju them , të gënjej s d i, Rininë do të sillja prapë në mendje dhe prapë do të nisja dashuri.
62. HADËR MEVLANI, GJIROKASTËR ALBANIA BUZËT Mua shpesh, nuk më mjaftojne buzët, (Këto dy buzë të vetme qe kam), Për të kyçur me to gojën, Për të burgosur shumë të pathëna, Që dëshirojnë të thuhen, Por që s m u nd të thu hen !... Japo, përkundër : Për të thënë mijëra fjalë, Që d o t i lod hnin çd o palë bu zë !... Mu a, shpesh herë, s m ë m jaftojnë buzët, As për një pu thje Ose, s m ë d u hen, ku r i kam !... Se duhen shumë buzë, Që të mund të heshtësh, Sidomos kur të dridhet buza !... Se të pengon, Qoftë edhe një gjysmë buzë e plasur, Që të mund të flasësh !... . Mua, gjithmonë, Nuk më volitin buzët, Dhe nuk e di, Pse m i kanë bërë ?!... Prill 2010
91
D HE KETË HERË Edhe këtë herë, S m ë lanë të liqtë te çmallem me pranverën!... Pak kohë qëndroi ajo, Si një vajzë e bukur në urbanin treleksh, Që të gjithë e përpijnë me sy, Dhe shtyhen , - si e si ta cikin Ku rse u në, as që m u nd a t i afrohem Stacionet erdhën shpejt, - ajo se ku zbriti, Dhe iku në punën e saj !...
poezi, 7. Trop oja, vend lind ja im e , tekst shkollor, 8. H aiku i bjeshkëve , haiku , 9. Sinu s , p oezi. ÇBURRËRIM I VONË Termopile në jetën me standarte absurde, Miklojmë vitet e sotme moderne; Ne,bijtë e Jezusit të murosur në kryq Tash dymijë vjet. Edhe sa mijëvjeçarë N a d u hen për t u çbu rrëru ar. 3 shtator, 2010 MORFOLOGJIA E FJALËS
63. GJON NEÇAJ , BAJRAM CURRI , ALBANIA Autor i shumë veprave me poezi. VEPRA TË AUTORIT : 1. N ën hijen e m rizave , p oezi, 2. N ë folezë të këngës , p oezi p ër fëmijë, 3. H ijet e shpirtit , novelë, 4. Ju që m ë shihni çd o d itë , p oezi, 5. Pezu ll , haiku , 6. H ëna pikonte m bi alpet e m ia ,
92
N garend je përd itë n vitrinat ndjesore, Prej antikitetit deri në palcën e gurit; Gjymtyrët kockorë të endjeve rrugëtare, vallëzojnë trishtueshëm në token e nemu n Ndërsa morfologjia e fjalës mat kutin galaktik, Në rrugët e fjetura të vendlindjes sim e Mbaruan fjalët, e tashm ë flasin vetëm egërsirat 7 gusht, 2010
SINUS Nuk është ndonjë formulë shkencore, As prirje për të vazhduar studimet im bir; Me sinuse ka rrjedhur shekujve galaktika e jetës, Derisa një ditë u zhduk shkrimi hënor 8 gusht, 2010 POTPURI DHE LËMSHI I MACEVE Dikur motit macet ishin zonjat e shtëpisë, Plakat tallaziteshin n pru shin e zjarrit vjeshtor; Duke rikujtuar se prekja me lëmsh e kokës së maceve, qetësojnë mendjen e tyre të trazuar, Për t u largu ar nga pu nët e shu m ta në kullat çatibrejtur. Vetën kur ndihej potpuria e minjve në trarët e moçëm, Macet kërkonin lëmshin e plakave Sot ndodh fenomeni i dyzimit.
64. LAURETA ROSHI, SARANDË, ALBANIA U lind në qytetin e Libohovës, mbaroi s t u d im e t e la r t a n ë Tir a n ë . K au shtru ar Profesionin d he ne TV. Pu bliciste, gazetare, p oete folëse ljajmesh në TV. FOR A WOMAN WITH EYES IN THE AIR Draws light laughter of children wind plays in the breaking of guitar wire of the strand of grass falls from the nest of old .. for a woman with eyes in the air opens new white couch as joy limb tremor ecstasy on green pine minutes .. For a woman with eyes in the air last day as a paper boat sequence in the river of forgetfulness flourishes bukevilja on open port For a woman with eyes in the air unknown husband and wife topple walls fear of loneliness and the power of
93
joy child ren s grand parents nam es were put World steam flood recreation ONLINE ME ZEUSIN Bota luhatet nën avuj mëngjesi, Avujt zbresin nga Olimpi. Mëngjesi ka fytyrën e tim biri, Dhe arom ë n e Zeu sit Mbrëm ë u në fjeta m e Zeu sin Më saktë u zgjova me Zeusin në shkallë të mermerta pasioni, Ndërsa ujëra dritash përmbytnin minutat... Pasioni kapërthen trupat tanë, qend ra e botë s është gjoksi im , busulla regëtin në mençurinë e tij. Ha haaaaaaa. Zeusi im, Çuditërisht ka aromë gruri, Te gropëza e supit i flenë erërat e detit. Juga ime paqëtohet në përkëdheljen e burrit. Dhe vishem me ngjyrat e qeshura të ditës. E portokallta shkrihet në të gjelbërtën e syve të tij.. Fle fëmija.. Fle fëmija im, Me cicën në buzë, Fle e qeshet në gjumë. Fëmija im i bukur Ka ngazëllimin për frymë Fytyrën e dashurisë mbart Fëm ija im
94
TË ARDHUR.. Ardhacakë mbetëm nga andej, Ku të vrarët i fshehën. Fshehja pikëllimin na la në fytyrë. Në atë vend, ku ujërat gurgullojnë Fle shpirti i atyre që i vranë, I vranë ashtu vrap, pa faj, Të mbledhur në trungun e madh Nuk kishin armë. Nuk donin armë ndaj dhe i vranë Dhe loti i gjyshes sime nuk u tha Pa atë, pa vëlla.. . Të ardhur mbetëm nga larg, Atje një brengë me mall, Këtu në jetë të pafaj.
65. REGINA NIKAJ STERKAJ ROMË, ITALY Ka lindur në Shkodër , tashmë banon në Romë , Itali. Është autore e d isa librave poetikë, në përmbajtjen e të cilave vëlon e apelohet për d ashuri e humanizëm njerëzor, manifestohet sinqeriteti dhe virtyti, duke treguar p er son a lit etin e n jë fem r e t ë p lotform u ar n ë realitetin ton ë të larmë.
*MË PUTHE DHE IKE LARG Më puthe dhe ike larg për udhëtim, dhe puthjen tënde të njomë e lashë aty, si kujtim; e lashë, o jeta ime, deri sa të vish ti nu k e lava ; kur të arrish, o shpirt, me puthjen tënde të flaktë do ta fshish; edhe natën fjeta në një anë mos ta prish atë vulë të tëndes dashuri të zjarrtë O shpirt e dua , deri në amshim, atë puthje si ti, nuk di , të ma dhurojë asnjeri, o shpirt i shpirtit tim!
66.SYRIHA ADEMOVI ËNGJËJT E NATËS Fluturojnë drejt shpirtrave të përgjumur. Falin mëkatet... sjelllin dritën e Paqes, në përqafimin e Shpresës... E nesërmja rrugëton drejt Fatit... 26. 01.2011
* Poezi konkurruese ne konkursin e poezisë GEN OV A 02.06.2011, ku poetja mori çmim të parë, poezi kjo e shkëpu t u r n ga libri i saj i pest ë Kthemani zemrën
HESHTJA Heshtja iku larg, pa kthim.. Harresë e pritjes iku , flu tu roi Foleza mbuluar nga pluhuri i harresës shkundi degët e saj... U zgjua Sot... zogjtë filluan këngën... Sa bukur!... N ë aktrim thirrën jetën!
95
the Young Beetle was dancing While entertaining the tattoo of d eception LOVE NEAR THE ABYSS We made love at the edge of an abyss. On the tips of your fingers, Felt by the m oon s slice. I am in love with you angel, With you the darkness of the abyss, With you the familiar moon as a thief of hearts.
68. KRISTAQ GUSHI, GJIROKASTËR , ALBANIA Autor i vëllimeve poetike : U jë v a r a t e s y v e , Rilin d ja e s h p ir t it , M b i v a lë t e k o h ë s Preludi poetik.
I d on t know w ho to sad d en! STOLI I(E) D RUN JTË The Abyss attracts you with its mysterious depth: Swallows a piece of abyss. The moon lusts you with a piece of hers : Swallow a piece of the moon. Would you think that I attract you with the unshared Secrets: Swallow a secret of mine. I have to rescue you From myself, the abyss and the moon, While preserving you in a soul shape aquarium Which may not penetrated by many pairs of eyes altogether,
Zjarrin e dashurisë zgjojmë, Nëse vetmisë i rrimë larg . Sa lutem... Hiq syzet e harresës, Peë një d ashu ri të m betu r në sy S besoj, rri në tjetër shtrat, Drejt pikës së diellit tres lotin, S qu het krim , as trad hti Puthja e nxehtë drejt buzëve. Te stoli i drunjtë ishim ulur ne, Aventurë dashurie a nuk ishte? Në pambarim, unë do të pres, Aty ku more puthjen e parë të syve... ERË FLOKËVERDHA
Becau se love sw allow s head s Translated in English by: Peter Tase
96
Sa do të pres, të pres ty, Në diellin e nxehtë, unë pres. Në udhëkryq, ku takoheshim dkur
Pse, pse s po vjen?! . N ë pritjen, që s ka një fu nd , Kitarja e rinisë, bastu n m u bë. Pyeta kalimtarë, sot pyes kë gjej: A keni parë një flokëverdhë?
.
.
70. HAXHI KALLUCI Let my tears drip slowly
69. NIKOLLAS DHIMOS, KLISHARI, DROPULL, GJIROKASTËR, ALBANIA
I caught the poets sleeping
THE MAN
TOY
The man Who is able To do something, Needs a string, And a needle ,
And his anger, Can sew And unsew The whole world.
.
,
97
71.SILVANA HAZATI 1. I never sow the angel again I d on t know the reason but I was bored I knew that I missed something bu t I had n t u nd erstood w hat it w as, u ntil now I felt asleep. Suddenly an angel came into my room, and smiled to me. I was frightened and I said Go aw ay ! Then I w oke u p. It was then when I realized that, the angel was you, but it was too late. He had gone with my dream. I looked for him everywhere but I never saw him again.
72. LUMO KOLLESHI HEA A property of the children I see a child, an angel in life, I wait for his smile. He stammers something, A portion of the sun stands in his eye. All of a sudden I start to smile It seems to me that the sun rises
98
somewhere near And the day is transformed into a melody The choirs of the nightingales start their song I stand think ..philosophize Life ? A beau tifu l d ream as in a fairy tale Happiness, Does it belong only to the children?
73. OSMAN BUZO THE FALLEN When the su n bu rsts throu gh the lips The pirate descends by a rope. When sh e becam e aw are of her loneliness, The tears flowed and fell! Promises in the dark, were wiped off the tape! He promised to take nothing I w ill eat and the rest I shall leave If she breaks her virginity, The tend er seed w on t germ inate again!
Zambakë do të dalin të të falin puthje! Petalet e tyre shkruajnë përsëri e përsëri: simetrikën e buzëve në flakë! Dashuria është sa shtatë mrekulli!
74. GJERGJ NIKOLLA OQEANIDA Tre herë në dite i lyeje buët treqind herë doja te ti puthja: pa lyer! E kuqja origjinale e ëmbël,dehëse... Tre fustane ndërroje brenda ditës, por mua më pëlqeje me shumë:E zhveshur! Lëkura jote më qumështore se njëmijë fustanë...
Ajo që më drithmon si një tërmet, por s m ë shem b... Je ti e diellta, hënorja,qiellnaja blurim! Magnetizuar e gjitha tërheq, Orbitës tënde si satelitar: unë jam Planetar që Aureolën tënde mbledh në zemër të mbaj qiellore-diellnajë! Avullimin liqeneve thith Ozon shpirtit frymuar re gri të qaj!!! Ajo që më sython në çelje ngjyrave stinore,pranëverë! Ti,e bukura,e kaltra,e mjaltta! Ti,veç ti e imja dashuri e thellë,e thellë...
Tre puthje më të thella se oqeani në Mariane Ti Oqeanida ime sa tre oqeane! Une detin Mesdhe pse kaq e dua!
E unë satelitar Planetar dielluar. Buzët simetroi,ozonit një frymë! Sa shkronja... Etjet e të dyve shkrihen Aureola...
LIHNIDA
KOHA ËSHTË...
Ajo që më tërheq si një magnet, je ti:Kaltrinë ku mbytet liqeni! Dy Lihnida të blurojnë në sy unë dua njëmijë herë të mbytem, veç aty të zhytem!
Koha është poezia që numeron të rrahurat e zemrës, është peneli i cili lë ngjyrat në portret, është fjala e thënë në zjarr buzësh në shkëlqime sysh...
99
Është rrjedha e kristaltë e krojeve kulluar, është vala e liqeneve që puthet me zallet, dallgë deti shkumëzuar brigjeve, pëshperimë e erës mbi degë e gjethe, puhizë ledhatare që mprihet në shelgje, petal stinor që bien butshëm mbi duar këputur aromën dehjesh, është flok i krehur në mëngjese çmalljesh, talk buzësh në rrëzëllima puthjesh pulsim i aortave sa trefishi i vetes diell që shtrihet ashtin prek mbrëmbje vjeshtore ku yjet bejnë ylbere, e një re e grisur që hena i rrëshqet, është pentagrami ku zogjtë nisin kengen simfoni dallendyshesh pranëverë e vjeshtë, flakë meteori a blice rrufeje, tërmet pa sizmikën e forcës së tetë, llavë e ngrohtë që këngën shtrin në deje:Koha është.. RITËM DANCE Ritëm dance, adrenalinë në maximum! Edhe pak ngjishi kufjet në vesh ngrije në fund volumin edhe pak sa mirë.... Shpirtin e ndiej të lirë dielli mëngjesor më puth në sy, ndritur në fytyrë,
100
o sa mirë.... Dj im i preferuar Sava përformon për mua ditën time vargun... Zhurmon ëmbël motori i golfit pesa! njëqind e njëzet kilometra rruga krejt drejt pa kthesa mëngjes, shkrihet vesa... Nga zaisat sa mirë dhe më blu është qielli nga e djeshmja e ritmi me volum në maximum radio Dejavu një deshirë dhe zemra e gjitha në puls tundushëm drejt teje këtë mëngjes etjesh në shpirt o sa mirë... Puthjet e tua prush për të pirë... Më pret si ujëvara, sykaltra... E buzëve të prushta të mjalt ta, andaj dashuria ka flatra, andaj.... Ti je kryevepra mëngjes diellor,bien gjethet shkrihet vesa flaknajë ndjenjave të rreshkura më mbaj, si valën liqeni i syve të tu rrjedh jeta në rrugën e saj dhe kthesa ule pak shpejtesinë golf pesa! .
KOSOVA EPIKA Me shekuj kam shitur gjakun e rritur jam me gjakun e shitur Me shekuj kam hëngër me veten e d itu r s kam të qesh m e veten c tepruar... Miq,
1. ALI PODRIMJA...
Kosova është gjaku im që nuk falet!
Poet i njohur kosovar UNË, BIRI YT, KOSOVË Unë, biri yt, Kosovë t i njoh d ëshirat e heshtura, t i njoh ënd rrat, erërat e fjetu ra me shekuj, t i njoh vuatjet, gëzimet, vdekjet, t i njoh lind jet e bard ha, caqet e tu ka të kulluara; ta di gjakun që të vlon në gji, dallgën kur të rrahë netëve t pagjumta e të shpërthej do si vullkan:më mirë se kushdo tjetër të njoh, Kosovë. Unë biri yt.
2. HASIJE SELISHTA KRYEZIU, PRISHTINË U lin d m ë 13 P r ill 1960 n ë Ka m e n icë (D a r d a n ë ). Sh k o llë n fillo r e d h e t ë m esm e i k r eu n ë v e n d lin d je , n d ë r s a Fa k u lt e t in Ju rid ik në Prishtinë. Ka fillu ar të m errej m e shkrim e që në shkollën fillore, p or librin e p arë m e p oezie
101
botoi më 2005. Është anëtare e Lidhjes së Sh oq a t ës së Sh k r im ta r ëv e t ë Kosovës si d h e an ëtare e Lid h jes Shoqatës së Poetëve Ndërkombëtar( Wor ld Poets Society ).Gjith a sh tu Presid en te e LN PSH A PEGASI ALBANIA. Është shpërblyer me disa çmime në konkurset letrare në poezi dhe prozë. Vlen të përmendet se në Ferizaj (2008) është shp ërblyer p ër prozë, ndërsa në Podujevë (2008) në ta k im et Ka d r i Ka d r iu d h e n ë Ku m anovë në Takim et p oetike të Karad aku t - 2009, ka m arrë çm im e p ër p oezi. Përm bled hja e tretë m e p oezi, Mbishkrim në lëku rë , në Mitingu n e Poezisë , në Gjakovë, (2007) ka qen ë e p ërzgjed h u r n ë gru p in e p esë librave m ë të m irë të b o t u a r n ë Ko s o v ë m id is d y mitingjeve. Disa nga veprat e botuara: 1. Ed h e n ëp ër varre kën d ova , 2005, p oezi 2. Ku r vd es në m es të la r g ë s iv e , 2005, p o e z i 3. Mbishkrim në lëku rë , 2006, poezi 4. Përtej çm end isë , 2008, p oezi. Hasije Selishta Kryeziu w as born in A p r il 13 o f t h e y ea r 1960 in Ka m e n ica . Sh e s a t t e n d e d t h e elem entary and high ed u cation at h er birth p lace an d latter on , sh e attended the University of Prishtina for Ju risp ru d ence in Prishtina. She began to write since school, but her first book was published in 2005. For m an y years sh e h as w orked as a law yer at OP Xiq Karaqeva in Kam enica. Actu ally w orking as a Law yer at the Prop erty Agency of
102
Kosov o, in Pr ish tin a, w h er e sh e lives. For her creations in prose and p o et r y sh e h a s w o n w it h so m e p r iz e s lo ca lly a n d w o r ld w id e . W in n e r o f t w o s p e cia l p r iz e s Pegasi for her poetry. Her poems a r e in clu d ed in th e A n t h olog y , w h er e m a n y oth er in ter n a tion a l au thors are p resented translated in a few languages. M em b er of t h e W r iter s Kosov o Associa tion Mem ber of Wor ld P o e t s So cie t y Mem ber an d Secr et a r y o f LSH P A P eg a si International Albania. Fou nd er of LSH PA Pegasi Kosovo Founder a n d Vice p r e s id e n t o f t h e International Manifestation of the Poets and Artists Meetings w ith m u s e s w it h h e a d q u a r t e r s in Prishtina Kosovo. The books p u blished by the sam e author: 1. I sang on the graves (p oem s) 2005,p u blished N ositi ,Kam enica 2. D y in g a m o n g s t d is t a n ce s (p o e m s ) 2005,p u b lis h e d N ositi ,Kam enica 3. Inscription on the skin (poems) 2006,published N ositi , Ka m en ica 4. Beyon d mad ness -poem s, pu blished Fad , Pristin a, 5. Flow er of th e air p o e m s , p u b lis h e d Br e z i 81 , Pristina, 2009 6. Whisp er of hair p r o s e , p u b lis h e d Br e z i 81 , Pristina,2010 7. Mystical w isd om (En g lis h ) t r a n s la t e d b y D r it a n Kard hashi W.P.S ,p u blished Brezi 81 ,Pristina 8. Mythical fire
KËMISHË ROBËRIE Në këmishën e robërisë U pikturuan petalet e luleve Me gjethet d u ke rënë Lëkura ndizet në mua Nga gurëzimi i etjes. Mes mureve të ftohta Marr frymë Në derën e vjetër, Ajkuna e bardhë digjet, Ende hetimet vazhdojnë, Ato janë sekrete PO THAHEM SHQIP Në një gotë pritjeje Jam djegur, Së bashku me luleborën Kam shu m ë etje PO THAHEM SHQIP Nëpër muret e zeza Ende nuk dihet Cilat gota Mbu shen nga shiu AKTORI RRI PARA TEATRIT Me duar në xhepa, Çka më duhet Heshtja e tij, Dhe ënd rrat VALLËZIM GURËSH Doli një thërmi prej guri, Dhe u fut në rërë,
Guralecët tjerë Pas tij fillu an vallëzim in Gurët do të vëllazërohen. Rëra motërzohet Në përbashkësi Vallëzimi madhërohet AVULLIMI ËNDRRAVE Jam lodhur nga ëndrra. Duket edhe ajo e egër, Kur pyes veten diçka, Dhe nu k m u nd em t i përgjigjem . Shumë herë thashë diçka, Të gjitha ëndrrat u avulluan, Në mes një kafazi, Mbetur kaherë. PIKËPYETJE Kosovë Nuk e di A jam lule, A pacienti yt? ZJARRI MISTIK Kurmi i furtunës venitur në vetëtimë, Zjarrmon përdalur, Prish urtësinë në rrugëtim, Shpirtit i digjet ndjenja e trëndafiltë, Kur bluan të gjitha medikamentet. Zgjatet dora e shpirtit. Zjarret numërova Piremanët, në mënyrë cinike, Përvetësojnë përgjumshmërinë. Me vogëlimë shpirtërore,
103
Të ekuilibruar dirigjojnë, Një qiell, një diell, Nuk i ngroh të gjithë njësoj. ANTI MODEL Wildness paints An old piece Of wood.
DESIDERIO La mia ombra al buio non lo so dove sono rimaste le gambe ma forse sono perse dopo la corsa.
Near by me Only a candle Is lit Sooner or later A candle will be lit For all
IL FALLIMENTO
At the theatre The fainted artist Painting the Sisyp hu s hand .
, , .
, , .
.
LA TERRA
104
N on lo so dove seminarlo questo seme in quale campo ovunque vedo terra e la terra come si separa.
A volte mi ritornavo a volte mi fermavo i secoli si istupidivavano nello stesso posto. Ogni volta che camminavo fallivo Ogni volta che ho dormito mi ha giudicato la morte.
From w here I m being chased thro ugh wrinkles That the longing steadily increases them N ew I d on t know Have I gone out myself Or I m closed in it I M UN D RESSIN G THE NIGHTGOWN
3. MIRADIJE RAMIQI PRISHTINĂ‹, KOSOVĂ‹ Mirad ije Ram iqi, Pozharan , 1953, KOSOVO a poet and painter, is an already well-known artist. Apart from her participation in nu m erou s fine a r ts in d iv id u a l a n d collectiv e exhibitions, she has p u blished the following books of poetry: Shivering Colors (1981), Rain in the Mirror (1990) a n d Kin g d om W h isp er (1990), The retu rn of the broken silence 2008. ON THE CROSSROAD N ow I d on t know yet have I descend within myself
From where in this white room Barricad es m ad e of cats nails At the Studio starts to drip the sadness The blood my first neighbor woke me again From the winter sleep of tanned skin To continue my travel through landscape Which was stopped here many centuries ago Unfinished drawing in black canvas To undress the nightgown The silence to turn into a candle I wonder To go out of the wall that walls me.
Or I have gone out of it THIRSTY With one more tear I have taken this road To get there once Without getting old from waiting On the crossroad
While I was painting your portrait A tear mixed the colors The glass is dry A tear of pain
105
Love of color Was absorbed by canvas The glass is broken While I felt your presence A tear is mixing colors Where is your poor portrait I wonder, what happened with thirsty. TOMORROW I IL D IE Tomorrow I Il d ie If you say so With the morning s good bye I ll take the good ness of life And with the newspapers Latest news Then the greetings of the books on the shelf I Il take by m yself w ith the pain of soul Tom orrow I Il take the d eath w ith myself THE FIRST EVENT BURNING IN FLAMES A map of my blood Compiled with pains Wrinkled face through the Time Your portrait (dis) appeared in centuries Freedom My pure craving Burnt color in painting While melting in flames My soul in eternity In expectation With a broken whispering.
106
4. SHEFQETE GOSALCI, PRISHTINË, KOSOVË Shefqete Gosalci lind m e 3.10.1970 n ë fsh a tin Mar ec të kom u n ës së Prishtinës. Shkollimin fillore dhe të m esëm e kreu në Prishtinë, ku p o ash tu vazh d oi ed h e stu d im et n e Faku ltetin e N d ërtim tarisë, p ër t i nd ërp rerë p as d y vitesh p er shkak t e m b y llje s s e U n iv e r s it e t it t e Prishtinës, në atë kohë (1990,1991) nga regjimi pushtues serb. Si shumë t ë r in j s h q ip t a r ë t e Ko s o v ë s t ë p ërn d jeku r n ga regjim i serb p ër shkak të aktivitetit kom bëtar, ed he Sh efq etja m ër goi p ër d y v ite n ë Z v icë r , k u o r g a n iz o i m e s im in p lotesu es n ë gju h ën sh q ip e, p ër fë m ijë t e b a s h k ë a t e d h e t a r ë v e . Shefqetja është marre me shkrime që n ga fëm ijëria, veç sh krim eve ajo edhe këndon bukur, kryesisht këngë rap sod ie, ka m arrë p jesë n ë d isa festivale, në Festivalin e Folklorit MUJË KRASN IQI n ë Klin ë n ë v it in 2006 s i d h e n ë s h u m ë vep rim tari m u zikore d h e letrare brenda dhe jashtë Kosoves.
Shkrim et e p ara i botoi në revistat: Çlirimi , Pionieri , Zëri i rinisë , Shkënd ija , Mollëku qja si d he gazetat Ep oka e re d he Zëri . Ka botu ar p ërm bled hjet m e p oezi: Gjaku gjaku t i p ërgjigjet 2002, Më ke u rë në qiell 2006, PORTA TE H A P U RA Lib r i VLIM E TH ELLËSISH në anglisht, Italisht është libri i saj i katërt. A SHKULEN RRËNJËT E LINDJES? Dimër i acartë, Krismim, tym, britma, mjegull, ditë të vrara Më kthehet mendja prapa, N jë sheku ll Të shkulurit, Si dje edhe sot, e njëjta kambanë bie në mendim: Te shkulen (rrënjët) shqiptarët Nga trojet etnike detyrim të ardhurish nga tymnaja zgjdhë çetnike ZGJIMI I MADH U ndryshkën prangat duarve të gjyshit, Lid hu r ia prangu an lirinë Prometheut tim Melankolitë bredhin burgjeve
Kujtimet gjak në kullim bardh një dite flijimi Këputen pranga e zinxhirë, Përmbysen kohërat , Shqyhen epokat nga padrejtesitë. DIKUSH MA PREU GËRSHETIN Nëpër gërshetin tim grurore Kaluan gishtrinj të vrazhdë, Nëpër fytyren time qumështore, Kaluan buzë të nxira, Nëpër kthjelltësinë e syve të mi Kaluan terret,... Duart e mia të bardha Peshuan mesjetën, Veshët e mi bilur Dëgjuan sharjet djallëzore Në mushkëritë e mia me oksigjen U ngul thika jote e helmtë.., E ylberin ma kafshuan hijenat. Nëpër përrallat e bardha të gjyshes Shkelën kuçedrat me emrin tuaj. Nëpër vajzërinë time dhe nderin Në dasmën time dhe ëndrrën Hodhën valla demonët E krushqit, megjithatë, Sollën nusen. OPEN GATES Every time the darkness freezes in the corner, Surrounded by anonymous voices, I call your image loudly, And I sleep with you, my dear. Near you I feel so much perfect, Like a moon in the shining sky, I forget every single grief in this world,
107
I break through every prison and every enclosure. Unforgotten is that day, Wrapped up in your embrace, Inn my eyes you brought the stars, Leaving me for life in a dream. I feel cold in this night, As I absorbe this meaningless air, I had better died under your breath Than without you my dear. SPERANZA Abbiamo preso respiro con le gambe, e con le mani trascinati ai secoli, e come se abbiamo fatto una goccia di vita, gli anni persi all esilio, danzava il prestito alla lama della speranza e della fiducia aveva delle generazioni sforzati come la mia generazione, dove si cresceva la speranza.
5. KADRUSH RADOGOSHI GJAKOVË, KOSOVË U lind në qytetin e Gjakovës , qytet m e trad ita të m ëd h a d h e letrare. Kad ru shi, falë talentit të tij d he p a s io n it , ë s h t ë s o t n ë e lit ë n e p asu risë kriju ese në Kosovë. A ka sh k r u a r m ja ft libr a n ë g jin in ë e poezisë , të prozës dhe të mendimit letrar. Vlen të përmendet gjetja e tij m e t a fo r ik e e p lo t k u p t im t ë Antologjia e të vrarëve ... SHKOJ TE VARRI I TË VETMIT DJALË Shkoj te varri i të vetmit djalë, Për të lotuar... Për të lotuar, Shkoj te varri i të vetmit djalë. Shkoj te varri i të vetmit djalë Më thotë djali si në baladë: N ënë, u në jam në lotin tënd , S d u a të rrjed h nga syri yt . Dua të mbetem në atë sy ,
108
Dua të mbetem në atë sy, Ta shoh botën me dashuri, Ta shoh botën m e d ashu ri... . Shkoj te varri i të vetmit djalë, Në Çabrat - Antologji, Më buzëqesh përjetësia, Më buzëqesh përjetësia , Nga të shenjtat buzë të tija, Nga të shenjtat buzë të tija... Shkoj te varri i të vetmit djalë, Këtu jam, thotë gjithësia, Këtu jam, thotë gjithësia. Shkoj te varri i të vetmit djalë...
Paska dëshirë burri i botës. të bëhet lajmëtar i pranverës, në planetin e imagjinuar !... DIELLI ËSHTË KTHYER SI KRESHNIK U nisëm së bashku në ishullin e ëndërruar, pulëbardhat na e tregonin rrugën. po rrufeja shkrepi mbi kokat tona, shpirtrat tanë ua besuam guacave, ato i shndërruan në margaritar...
T i lash në besim të gjitha fshehtësitë e jetës që mund të ishte e imja...
Vetvetës ia trilluam qiellin e ylberin, shpirtrat i varëm ne krahë pulëbardhash, për ta ushtruar artin e fluturimit, si Azem Galica ore-e-e-e...
T i d hashë shpërblim d y krahë të shpresës shqiponje, po asnjëherë nuk arrite ta mësosh artin e fluturimit...
Me siguri në Kodrën e Çabratit, dielli është kthyer si kreshnik, nga mejdani me balozin e zi, tash pritet të kthehet Tanusha,
Anijen e dëshirave ma fundose, në atë det të dallgëzuar lotësh. Rrudhat e mbushura pikëllim, fshehu razi m i skalite në ballë.
te varri i Kreshnikut ...
NE SHTEGUN METAFORIK
duke shkruar kështu abetaren më të vjetër në botë për lotët e ngrirë, në qepallat e një DITE TË RE... Nëpër shtegun metaforik, një diell i veçantë po m i thanë lotët... e një trëndafil po çel...
109
FLIJIMI
6. RUSHIT RAMABAJA, PRISHTINË N je nga p oetët d he shkrim tarët m ë njohur të bashkëkohësisë RITUAL Ndajmë trupin nostalgjik të ditës, Me nga tri telefonata E me nga gjashtë vjet pritje në mes... Në fillim të të shtatit, Zëri yt u çelë kangjelen Shpirtit të fjalëve, Në mirëmëngjeset e shebojta Në mirëditat purpurore, Në mirëmbrëmat e gjumta. E kur dyshoj për prita baltorësh, Qukapiku u ha ndezullinë fjalëve, Telefoni kullon të lakuriqtën kujë, E unë marr botën në sy, Mbi të egrin kalë të xhelozisë. Kur do të të ngujojë Zoti, Shegë Në gjithkahnajën time? N ë ç orë d o të t i m byllë portat pas?
110
Për pak më flijove atë të enjte gushti, Për pak më vrave si Adonisin Cibela trillane. Po a e di se kori i mjellmave atëherë, Copë e thërrime qiellin do ta bënte? Po a e d i se d him bjen s d o të ta zinte asnjë bjeshkë? Po a e d i se ku rrë m ë s d o të shkruhej kjo vjerë? HELENA ÇMENDI TROJËN E mban mend, Shegë me trille, Kur me zjarrin e puthjes Harlise timen verë, E më shtrydhe sipri lulet e Vendlindjes E shpirt i dhe dashurimit të mbramë, Me aromë të Mollës së Kuqe, Me erë gruaje, me të kaltër xixëllonje, Tevona tre mijë vjet larg, Helena çmendi Trojën!
7.JETON KELMENDI, Poet, d ram atu rg p ërkth yes letrar dhe publicist, lindi më 1978 në Pejë. Sh kollën fillore d h e të m esm en i kreu në vendlindje, ndërsa studimet për Komunikim Masiv në Prishtinë, ku rse stu d im et p ost-d ip lom ike në U LB - U n iv er sitetin e Br u k selit (P o lit ik a t n d ë r k o m b ë t a r e d h e çështjet e sigu risë). Vite m e rad hë shkroi dhe botoi poezi, prozë, ese dhe tr eg im e. Ësh të b a sh k ëp u n ëtor i sh u m ë m ed iev e, sh q ip t a r e e t ë h u a ja , k u t r a jt o n çë s h t je t t ë nd ryshm e ku ltu rore d he p olitike, s id o m o s q ë k a n ë t ë b ë jn ë m e rap ortet n d ërkom bëtare. Si em ër Jeton Kelm end i u bë i njohu r p ër le xu e s in në Ko s o v ë me p ë r m b le d h je n e p a r ë m e p o e z i Sheku lli i p rem tim eve , të botu ar më 1999. Në vijim botoi edhe një serë lib r a s h t ë t je r a . P o e z it ë e t ij u përkthyen në më shumë se 22 gjuhë të hu aja, u botu an në d isa antologji n d ërkom bëtare. Ësh të n jëri n d er poetet më të përkthyer shqiptar. Ai
është p ërfaqësu es i d enjë i p oezisë m od erne shqip tare është thënë nga k r it ik a le t r a r e. Ke lm en d i ës h t ë anëtar i disa klubeve ndërkombëtare të poetëve dhe bashkëpunon me disa revista letrare e kulturore, sidomos n ë gju h ët a n glez e, fr a n cez e d h e ru m u ne. Qenësia e p u nës së tij në fushën e artit letrar është kujdesi që i k u s h t o n t ë s h p r e h u r it p o e t ik , sh tjellim it m od ern të tekstit d h e t h e llë s is ë s ë m e s a z h it . N ë krijim tarinë e tij veçohet sid om os lirika e dashurisë dhe vargu eliptik i n d ë r t h u r u r m e m e t a fo r a d h e sim bole artistike. Ësh të veteran i luftës që bëri UÇK-ja më 1998 -1999. A k t u a lish t p u n o n d h e jet o n n ë Bruksel. Tit u j t ë v e p r a v e 1. Sh ek u lli i Prem tim eve , 1999, p oezi 2. Përtej H esh tjes, 2002, p oezi , N ë qoftë m esd itë, 2004, p oezi Më fal p ak Atd he , 2005, poezi 3 . Ku shkojnë a r d h je t , 2007, p o e z i Z o n ja Fja lë , 2007, d r a m ë Er d h e p ër gju rm ë të erës 2008, p oezi Koha k u r t ë k e t ë k o h ë ,2009, p o e z i Rr u g ëtim i i m en d im ev e ,2010, poezi EU mission in Kosova after its independence, 2010, SHBA. Libra në gjuhë tjera Ce m u lt s-au rãrit scrisorile / Sa fortë janë rrallu ar letrat, antologji personale në gjuhën rumune, 2008, Br e a t h / Fr y m a , b o t u a r n ë Indi, 2009. D a m e p a r o l/ d r a m a ; b o t u a r n ë Francë, 2011
111
COMME LE COMMEN CEMEN T EST SILEN C IEU X / (Ku fillo n heshtja), poezi; Paris, Francë, 2011 (Ku s h k o jn ë a r d h je t ), p o e z i, Greqi, 2010 Wie w ollen / (Si m e d ashtë), p oezi, Gjermani, 2011 Nasil sevmeli /(Si me dashtë) poezi, Turqi, 2011 A Palavra Evitou o Silêncio/ (Fjala kapërcen heshtjen) 2009, Brazil How to reach yourself/(Si ta takosh v e t v e t e n ), p o e z i, SH BA , 2010 M ir ë n jo h je n d ë r k o m b ë t a r e d h e kombëtare § Ç m im i i m a d h nd ërkom bëtar Solenzara Paris Çm im i kom bëtar Mitingu i Poezisë Din Mehm eti - Gjakovë 2011 Anëtar i Asociacionit të gazetarëve profesionit të Evropës, Bruksel Anëtar i Akad em isë së Shkencave dhe Arteve të Evropës, Paris
SI SHKOHET PËR TË VET VETJA Kapërcej shtete, Fusha e male e dete, Krejt më çka ka Bota Rrugëtarë i shoqëruara nga ditë e netë Mikesha I shëtis minutat në jetën time Deri të takoj ty Hej Ç bën këtu Sa here shëtisë brenda Vetvetes Të takoj ty
112
Tek secili udhëkryq Nga një shenjë jotja Nga një dritë e gjelbër E imja N ë qiell m shnd risin sytë tu Sa i gjatë Udhëtimi im Nëpër këto udhë Që vetëm unë i shkeli I kapërcej me shpejtësi Duke u orientuar Me shenjat tua Hej Ti njeri i çuditshëm Sa është ora Çfarë date është sot Muajin e di Viti Është i viti i mbarë Kur kalova vijën EGNATIA Dy zonja ulur në barë Më prisnin Njëra më shfaqej Si Dielli Tjetra si Hënë Kur mbërrita pranë TyreSerish ti ishe Zonja e parë E dyta Dashuria Timonierja e brendësive Biseduam gjerë e gjatë Për gjërat Dhe as asgjëtë Sa shumë i zbrazëm Krojet e fjalëve Sa thash me vete Këto janë me siguri Një botë magjike
Dhe u nisa të kthehem prapë Te vetë- vetja Nëpër ato shenja duke u orientuar Diku në mes të rrugës Kthimit M përftoj një Zanë Mali I frikësuar tek po afroheshim Njëri tjetrit E luta Mos m shito Rrugëtar jam E po kthehem tek vetja Butë bëzani Dhe m bekoj prej toke E në qiell Po si zë i njofshëm m u d u k Hej mrekulli A edhe këtu më dole a Është vonë Tani po vazhdoj rrugën Nesër ndoshta mbërrijë Cili njeri Kish mundur me udhëtua kaq larg Po e pyesë poetin që ishte Tek e shikoja Atë që se shihja Dhe me ferk të mëngjesit Mbërrita Të porta e shpirtit Dy rreze me prisnin Hej njeri Sërish u takuam Ti dhe Unë e princesha ime Tani më duhet ta pranoj Se ti në mua Je vetë Unë Gjithë ky rrugëtim Për të arritur deri te vetë vetja Paris me 28 mars
PËRTEJ VETEVETES JETONTE Tani ka ardhur te vetvetja dhe jeton me ëngjëjt (Nënës Terezë) Sa vjet kaluan Nga një shkuarje e madhe, Përtej vetes jetonte një mrekulli Albanika, Me dy shpirtra Njërin për zotin tjetrin për njerëzimin, Ishte pak Gonxhe, pak Kalkutë, Më shumë Albanika e më shumë dritë. Njerëzimit Lutej dhe bëhej vetë Lutja. Ilirika, Nëna jonë Terezë. Me 1978 paça të ra në emër At vjet, nëno, Unë erdha në ketë botë, Tash Kur më duhet krenaria, Shkoj në Krujë te Kastriotët E i thërras Gjergjit. Kur më duhet një yll Universi, Dal në Kodër të Diellit, I bëj zë Rugovës. Nëna jonë Terezë, Me lutjen tënde kam rënë e jam, Zgjuar, Dardan. Engjëjt që jetojnë në qiell. Buzëqeshën dhe pritën,
113
Shkuarjen tënde Të madhe. Sa vjet u bënë Dhe atdheu po bëhet gati, Për një ditë tjetër Albanika. Vazhdo lutu për njerëzimin, Jetimet tu, Për tokën e shtrenjtë, Që i thonë ILIRI. Kaluan sa mote, Që shkove. Këndej po vijnë do tjerë, Gonxhe. E d i një fjalë prej gu ri E mësova në Shkrel Edhe një pallat ëndrrash e kam diku, Tha Kadare, E tash Bekoj edhe gjurmët e Prekazit E të Glloxhanit, Ato zhgjëndrra i pamë me sy, Ati ynë në qiell, Na shikon me simpati. Thuaje edhe një fjalë Shqip Zoti e bekoftë Arbërinë! Ndeze një kandil ndriçues Ilirikase, Kjo është e para. Çdo kush e din, Nënë ti je vet drita. Shkuarja nuk është e lakmueshme Për kurrkënd, Veç kur shkohet si ti nënë, Është shkuarje e mrekullueshme...
114
Edhe Jezusi dinte për albanët, Po moti i keq na pat marrë. E çka ti bësh fatit zi, Fqinjët na qëlluan të tillë. Përtej vetës ke jetuar Dhe tani ke ardhur po jeton në vetveten, Përjetësi , Bashkë me engjëjt. Të ardhmen tonë të nesërme, Sjellna sot. Lutu bre, Nënë, edhe një herë Se d hjetori m ka frikësu ar E nuk di çka po më shohin sytë. Më bëhet se të ftohtit të Dardanisë, Po i vonohet pranvera... Dardanika, Mos harro edhe katër pjesë Të ndara... Nënë, ti je emri ynë që shndrit në qiell E tokë. Fillim dhjetor 2007, Bruksel NJË HERË DO TË NISEN DITËT Qysh të ta them një fjalë, Timen, të butë e të thekët... Ndaj së mirës përherë, Duhet të flasim bukur. Ç u d u hen m oshës sonë, Qëndrimet prej të cilave s kem i gjë.
Nën fije të flokut, mbi vetull Shfaqet një dashuri, Në qetësinë e hijes mrizuake, I rashë në damar mendimit. Një herë do të nisen ditët Nga e para. HOW TO REACH YOURSELF Passing through countries Crossing fields, mountains and seas Everything that The World has As a traveler accompanied by night and day Which are our friends I visit the minutes in my life Until I meet you Hey What are you doing here Every time I enter inside Myself I see you At every cross road From one of your scars From a green light Of mine Your eyes are shining in the sky My trip Was very long Through these roads In which only I had to step on them I pass them quickly While being oriented With your signs Hey Strange man
What time is it What is the date today Do you know the month The year It is a good year When I passed the road named EGNATIA Two ladies sat on the grass Were waiting for me One appeared to me Like the sun The other as the moon When I came close to Them again you were The first lady The second Was Love The guidance of eternity We talked for long hours For the things that matter And not for nothingness How much we emptied The creeks of the words Until I thought that This is for sure A magic world And I departed to return again To myself Through those signs guiding myself Right in the middle of the road Of return I was invited by a mountain fairy As we were nearing Each other I was scared I begged her Not to look at me
115
I am a traveler And I am returning to myself She is soft And blessed me from the earth And the sky Indeed appeared as a familiar voice Hey miracle Even here you appeared to me It is late Now I am continuing my trip I may be arriving tomorrow Who Had the possibility to travel this far I was asking the poet who appeared as I was looking for What I did not know And with the softness of the morning I arrived At the door of the spirit Two rays were waiting for me Hey man We are meeting again You and me and my princess Now I have to accept That you inside myself Are only myself All this voyage To arrive in yourself Paris, March 28, 2009 LIVING BEYOND HERSELF To have faith m eans to live... Faith is the only thing that is ours by any m eans. Mother Teresa
116
Presently has arrived in herself and is living with the Angels For those many years From the great past A marvel named Albanica was living beyond herself With two spirits One for God and the other for humanity She was somewhat a blossoming flower- Gonxhe - and a small Calcutta Was more Albanica and even more light For humanity She prayed and was part of Prayers She prayed and was Illyricum In prayers Our mother Teresa In 1978 Peace called upon you Mother, in that year I came into this world Today When I need pride I depart for Kruja, the home of the Kastriots And call upon Gjergj When I need a star From the Universe Walk towards the ridge of the Sun Call upon Rugova. Our Mother Teresa With your blessing I have fallen and Wake up As a Dardanian The angels living in the sky
Smiled and waited Your great disappearance Huge disappearance In all these many years The fatherland is getting ready For another day Called Albanica Continue to pray for humanity For your homeless children For your sacred Soil Named ILLYRIA Many years went by Since you have been away And other people are coming Beautiful flower, Gonxhe Learned it in Shkrel Kadare Said: I know a w ord from the stone Learned it in Shkrel I have somewhere a palace of dreams And now You may bless the traces of Prekaz And of the city of Gllogjan We can see those anti-dreams in their eyes Our father in the sky Is looking at us with Sympathy Say another word Albanian God Bless Arberia Light a candle Brighten the Fatherland OF Illyria This is the first time Mother you are the light itself everyone knows this The past is not envied
For everyone Only when he can be gone there, like you mother Is a marvelous arrival in the past Even Jesus knew the Albanians But the storm took us away What can you do to the evil fate Neighbors happen to be this way You have lived beyond yourself You have arrived now and Living with your self forever Together with the angels our future of tomorrow Bring us today Pray for us mother once more because December is scary for me And I d on t know w hat I am seeing I suspect that Dardanian Spring is delaying its arrival In order to overwhelm the cold of Dardania Dardanika Don t forget fou r pieces Separated Mother you are our name shining in the sky. and in the Earth. Brussels, December, 2007 Jeton KELMENDI h t t p :/ / en .w ik ip ed ia .o r g / w ik i/ Jeton_Kelmendi www.jetonkelmendi.page.tl 0032 478 663 381
117
8. NDUE UKAJ, PRISHTINĂ‹, KOSOVĂ‹ N d u e Ukaj, a w riter, p u blicist and literary critic and literary theorist, was born in 1977 in Kosova. He has co n d u cted stu d ies on A lb a n ia n lit e r a t u r e a n d la n g u a g e a t t h e Fa cu lt y o f P h ilo lo g y a t t h e Un iversity of Pristin e, w h ere h e follow ed m aster. In Sw ed en, Ukaj h as follow ed cou rses in Sw ed ish la n g u a g e a n d cu lt u r e . H e w a s m e m b e r o f s e v e r a l e d it o r ia ls literary. H e has also been ed itor of the m agazine for art, cu ltu re and s o cie t y Id e n t it y th at w as p u b lis h e d in P r is t in a . U k a j is inclu d ed in several anthologies of p o et r y , in A lb a n ia n , a n d o t h er la n gu a ges. H is p oem s a n d texts w e r e t r a n s la t e d in t o En g lis h , Romanian, Spanish and Italian. W h ile t h e b o o k G o d o is n o t com ing , w on the national aw ard Azem Sh kreli for best book of poetry published in 2010 in Kosovo. H e is the au thor of books of p oetry and literary studies. Books in Alban ian : Th e Biblical D is co u r s e in t h e A lb a n ia n
118
Literature , AIKD; Kosovo, 2004 The w aterfall of m etap hors , M&B, Tirane, Albany, 2008 Books in en glish , Ithaca of the w ord , tran slated by Peter Tase, publishing by Lulu Entepress, USA 2010 God o is n ot com in g Lu lu Enterprises, USA 2010 Book in sp an ish : God o n o vien e, Lulu Enterprises, USA, 2010. H e w orks in the p u blishing hou se Drita in Pristine, Kosovo. ILLUSION OF TIME My toung moves unfrightened In the shiverings w aterfalls of the past A frozen tear like an Antarctic ice over me Does a frightening shade to the deformed roof. Night falls quietly like a beloved woman layed down Where illusions of eternity are frighteningly fed Where future illusions frighteningly knock Where daunting fire, lightning times erupt The melted times on the lost calendars When groaning went throughout the sky Earth swallows us with rotten spiders in obscuring darkness Tied in our legs worst and even worst. While a lonely bird flies in the
endless sky. Abandoned his nest destroyed from the storm In the sky sketches a red box It is not Pandoras box, has no sins. And it d oesn t foster the illu sions of eternity Only one bird flying alone in search of liberty. Even w hen w e can t hear The unthinable on the dusty cities Where love s cathed ral is blasphemed And forgivness smell comes from liberty The bird flies in search of liberty. Engulfed in the unlimited trust Saddened we sniff the greatest romances Through the books that foster time and kill forgivness On behalf of a city of mortality we are preached all day How this is worsening and declare ourselves as fools
Through the road to forest with unknows colors His head was tied with the eyes of Eros To avoid the exuberance of the verses Yesterday met with the Poet of great loneliness Through the dusty road was licking his own footprints His head was tied with history To clear all the lies just as the sneak s head Yesterday met with the poet of great loneliness On the lonely metaphors road Was naked outside To intoxicate the world on his eyes Yesterday met the poet of great loneliness With the math of his heart Was untying the unknown clews.
LONELY POETS Yesterday I met with the poet of great loneliness Through the road of the sky was absorbing the sun His head was wrapped with dreams To avoid the exuberance of the verses Yesterday met with the poet of the great love
119
ME DY ZEMRA Me dy zemra, shpirtja ime, njërën falë nga Perëndia, Tjetrën ta dhurova shpirte u në t i d u a që të d yja. Zemrën e zemrës falma mua, mbaje tjetrën prej floriri, Unë t i d u a që të d yja... Ti më deh me aromë bliri.
9. NEBIH BUNJAKU Eshtë nga Poliçka e Dardanës. Ciklin e ulët të fillores e kreu në vendlindje, t et ëv jeça r en n ë M a lish ev ë, t ë mesmen në Gjilan, kurse studimet në P r ish t in ë. Si st u d en t k a fillu a r karrierën e tij pedagogjike. Fillimisht punoi në shkollën fillore në Banjën e Sja r in ës, p a sta j n ë g jim n a z in e Dard an ës, n ë sh kollën tekn ike të Gjila n it, n ë sh k o llën fillor e t ë Banullës - Gllogofcit, në gjimnazin e Ly p ja n it, n ë sh k ollën tekn ike të Kastriotit. Që nga viti 1993 pu non n ë g jim n a z in Eq r em Ça bej n ë Prishtinë. N jë m and at ishte d rejtor i këtij gjimnazi. Ka botuar këto vëllime me poezi: Dalje nga balad a 1994, Gramatikë zemre 2004, Terapia e d ashurisë 2005, N jë samit për një sim it (p oem ë satirike) 2007 d h e Pru shim ë bu zësh 2008. Ky është libri i gjashtë.Është anëtar i Lid hjes së Sh kr im ta rëve të Kosovës d h e LN PSH A PEGA SI ALBA N IA njëkohësisht ed he Z/ v Presid ent i LN PSH A PEGASI KOSOVA Jeton në Prishtinë.
120
Me dy zemra, shpirtja ime, Ti je vetë si xhevahiri, Atë të shpirtit falma mua, tjetrën mbaje kujtim fakiri. Unë ta ruaj si sytë e ballit, mbështjell me mjaltë e vaj ulliri, Tjetrën ruaje nw fund zinxhiri, të puthitur midis gjiri. YLLI IM Sa herë që vjen nata, prej muzgut në agim, Me teleskop zemre, kërkoj yllin tim Ndonëse larg nw gjithësi, prore në zemër të kam, Gjithë orbita jote, pa dyshim, unë jam! Retë e zeza netëve, me shkopin magjik, I trazon gjithmonë, shpirti im fisnik... Kur shquhesh mes yjesh, perlë e shpirtit tim,
Zemrën ma ndriçon, ti, mor Ylli im! Yll mbi të gjithë yjet, gjithmonë je hyjnor, Ëndrra ime në ëndërr, nuk prekesh me dorë. MINIERA E SHPIRTIT Miniera e shpirtit tim, me argjend dhe ar, Më e pasura në botë, trup e zemër zjarr. Në arkivin e mallit të ruaj, shpirti im, Nëpër flatra ëndrrash relikt për kujtim. Moj pranverë e jetës, shpirtin ma bleron, Me buzëqeshje zemre, mallin ma lulëzon. Aromë trëndafili, gonxhe buzët tua, moj minierw e shpirtit, vetëm ty të dua! Shpirtin oqean, ata sy ngjyrëdeti, zemrën time, xhan, ma more me veti!
10. SHEJMOND PACARADA ANGLI Shejmond ë Basholli Pacarad a born in t h e co m m u n e o f Viu s h t r r i, KO SO VO . Sh e a t t e n d e d t h e e le m e n t a r y s ch o o l a t A li Kelm end i in Vu shtrri, w hereas she started her high school in the high school Mu harrem Bekteshi . In the first year she was expelled from the s ch o o l b e ca u s e s h e w r o t e a com p osition titled An event that cannot be forgotten , through w hich she reminded all those in that school with the demonstrations of the year 81. The com p osition w as p ow erfu l w ith a p atriotic sp irit and , for the r e g im e a t t h a t t im e , it w a s something forbiden. For that act she w a s cla s s ifie d a s ch a u v in is t , irredentist and many other names of this sort. The com m u nal cou rt and later the regional cou rt d ealt w ith this case. During the control fron the Serbian forces in h er h ou se th ey discovered the manuscript with the same title as that of the composition. This made this case worse. In school
121
s h e w a s g iv e n a lo w m a r k in behaviour. Here began the genesis of th e slavery of Sh ejm on d a, w h ich brought along her banishment from th e sch ool, fu rth er attan d an ce of studies. This m easu re brou ght the prohibition of the publishment and any kind of employment. Later, with the help of her father and som e of his friends was realized the change in the documents of schooling, and she managed to attend her studies at th e con stru ction sch ool Sh tjefen Gjecovi in Prishtina. In Prishtina, u sin g n ick n a m es, sh e b eg a n t o collaborate with the magazines such as: Kosovarja , Bota e re and Z ë r i i Rin is ë (N a t u r a lly s h e p u blished non p atrotic w orks). In 1988 she left Kosovo for Bu d ap est (Hungari). She lived ther for abouit t w o y e a r s w h e r e s h e s t u d ie d Germ an at a p rivate college. In the year 1990, along w ith her hu sband sh e w en t to Sw itzerlan d . In later years sh e lived in Germ an y an d A u s t r ia , w o r k in g a t a D e u ch co m p a n y . In t h e y ea r 1998 s h e finally settled in London (England), w h e r e s h e g r a d u a t e d fr o m t h e Fa cu lt y o f A r ch it e ct u r e a t Westminister University, in the year 2004. She lives and works in London w ith h er fam ily. Sh e collaborates w ith the m agazine Fjala e lirë . Shejmonda Pacarada is a member of LN PSH A PEGASI ALBAN IA and she has participated actively iin the g r e a t lit e r a r y a ct iv it ie s o f t h is moderator Association.Works of the author:
122
1. Gju rm ë e së kalu ares Trace of the p ast p oetic volu m e, TOEN A Tiranë. 2. Ka m em ër Ilirie I h av e a n Illyrian n am e Alban ian En glish M a r in Ba r le t i Tir a n ë 2011, p u b lis h e d u n d e r t h e ca r e o f LN PSH A PEGASI ALBAN IA Dielli i jetës sonë The su n of ou r life in th e gen d er of p rose is in process of publishment I D ON T WAN T TO REMAIN SILENT Why do you tell me to keep silent, At a time when everything within me speaks And the free run, through centuries, Gets well under way, Like a knight of storms, Awakened from the ancientness, From that cradle of ballades, Here is, where Bozhur was born, Where even the stones got roots?... And why should I keep silent, At a time when the blood of seasons flowed To the petals of time?.... You became a legend! Don t tell m e to keep silent..., When I bu rst w ith the lu te s sou nd , Healing wounds of the soul... A trunk, I share with the oldman and the clod of earth, One heart with Mother Teresa, A sw ord s pow er w ith Scand erbeg! N o, I d on t w ant to keep silent, not
today! I want to speak With the voice of glory For you who never kept silent... Im m ortal stars in the freed om s wings. For you, o dreamers, Who bestowed your breath to the white freedom. S D UA TË HESHT Pse me thua të hesht, Kur gjithçka në mua flet Dhe vrapi i lirë, ndër shekuj, Merr udhë, Si kalorse stuhish, Ngjallur nga lashtësia, Nga ai djep baladash, Këtu, ku lindi Bozhuri, Ku edhe gurët kanë rrënjë?... E pse të hesht unë, Kur gjak stinësh rrodhi Petaleve të kohës?... U thure legjendë! Mosmë thuaj të hesht ..., Kur me zëlahute shpërthej, Plagëshpirti shëroj... Një trung, ndaj me plakun dhe plisin, Një zemër me Nënë Terezën, Një fuqi shpate me Skënderbeun! Jo, s d u atë hesht, as sot! Dua të flas Me zërin e lavdisë... Për ju që nuk heshtët kurrë... Të përjetshëm yje në krahët e lirisë, Për ju, ëndërrimtarë, Që frymën i falët lirisë së bardhë.
CRADLE OF TIME I collect the dreams, desires, hopes, To give color to the tim e s crad le, Which is burned by the grey, To heal the grey pain, While you bite my world... In my soul The fire of thirst, For a life s sw eetness And the rusty world nailed In the tim e s crad le Does not move. Silence... The eyes seek light as alms, They break in the glassy night Frightened from solitude, Tim e s crad d le Rocked only from that storm Gloom and languishing desires.... A fury of darkness is wandering, With the suffocating and devestating sound And again I collect my power..., I wake up... I steal the gard en s colors And give them to the world, From that tim e s crad d le Again it awaits you sweetly. London, April 04, 2010 DJEPI KOHOR Mbledh ëndrrat , dëshirat shpresat... Për t i d hënë ngjyrë d jepit të kohës, që digjet nga e hirta, Për ta shërur dhimbjen gri,
123
Tek kafshon botën time... Ndiej...në shpirt Zjarrin e etjes, Për një ëmbëlsi jete Dhe bota ndryshkur e gozhduar Në djepin e kohës Nuk lëviz. Heshtje... Sytë kërkojnë lëmoshë drite, Thyhen në natën e qelqët Të trembur nga vetmia, Djepi i kohës Përkundur vetëm nga ai rrebesh Trishtimi...dhe dëshirat lënguese... Një furi errësire bredh, Me zhurmën mbytëse e rrënuese Dhe sërish mbledh fuqinë..., Zgjohem... Vjedh ngjyrat e kopshtit Dhe botës ia dhuroj, nga ai djep kohe, Sërish ëmbël të zgjon. Londër, 04. 04. 2010 KAM EMËR ILIRIE Kam buzëqeshje qendisur nga dielli, Kam tingull lahute, këngëve ndër stinë derdhur, Kam lotin e kristaltë kryqëzuar nga hëna, Kam shikim yjesh derdhur trojeve të lashta, Kam fuqi zemre, gjunjëzime urrejtjesh fal... Kam emër ILIRIE, lindur nga ai hi lashtësie.
124
11. MUHARREM KURTI, GJAKOVE Muharrem Kurti was born in Smolice of Gja kov a in Ma y 30, 1963. H e attended the primary and secondary in Gjakova. Later he follow ed his h igh sch ool in Berat, w h ereas h e atten d ed h is acad em ic stu d ies at Aleksand er Xhu vani Elbasan, in the Facu lty of Albanian Langu age and Literature. After his return to KOSOVO IN 1987 HE WAS IMPRISONED AND SENTENCED WITH 19 M O N TH S
FO R
P RO P A GA N D A .
A N TA G O N IST IC
H e bega n to w r ite poems since when in high school in Berat. H e has p u blished p oem s in A lb a n ia n n ew sp ap er s and m a g a z in e s . In t h e lit e r a r y competition held in the year 1981 he w as aw ard ed the first p rice w ith a volume of poems. In a d d ition to p oem s h e w r ites s t o r ie s , e s s a y s a n d p o e m s fo r children. His published books are: - Evening Greenness , pu blished in th e y ea r 1998 p u blish in g h ou se Rilind ja in Prishtina. - Flow er of retu rn pu blished in the year 2000 p u blishing hou se Marin Barleti , Tirana. H e is a m em ber of the Association of the Kosovo w riters. Actu ally he is th e h ea d of th e Litera ry Clu b Gjon N ikoll Kazazi in Gjakova. H e is the d irector of th e p rim ary s ch o o l Sy le jm a n Vo k s h i in
Gjakova. He has written three other books that he will publish them in a short future. In the year 2008 he was annou nced the best au thor of the city of Gjakova.
Nor do I wrap up with the au tu m n s leaves in m y loneliness.
I WONDER
Today I am not in migration Shrunken and frozen like a glacier...
In the loneliness that fate bestowed to me I always met with people of winter I met people of the night I met icy people
There is no rain in my eyes today Nor do I anxiously remember for a phone call
I never met people of light I never met people of dawn I wonder I might become A wintry night An icy loneliness With the nam e of em igrant Elbasan ,1985
12 . HALIL HAXHOSAJ
MEDITATION
Lind i në Prekollu k (Preklu kaj) të Vokshit, më 1946. Mësimet fillestare, shkollën N orm ale d he SH LP Dega Gju hë d he letërsi shqip e i kreu në G ja k o v ë , n d ë r s a Fa k u lt e t in n ë Universitetin e Kosovës në Prishtinë Një kohë punoi mësues dhe arsimtar n ë Cërm jan të Du sh kajës, n d ërsa tash ësh të p rofesor i Gju h ës d h e le t ë r s is ë s h q ip e n ë Sh k o llë n e m esm e të m jekësisë H ysni Zajm i në Gjakovë. Është anëtar i W. P. S. (Sh o q a t a e P o et ë v e t ë Bo t ës ), i LN PSH A PEGASI ALBAN IA, i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës dhe anëtar i Kryesisë së Klubit letrar
If somebody Seeks freedom I can grant it for them From the prison cells! TODAY I AM NOT IN MIGRATION Today I am not in migration I do not stay with the ices of the roofs in the road Today I am not an asylum seeker As s ha ne hajm m erzi Today I am not homesick
125
Gjon N ikollë Kazazi në Gjakovë. Poez ia e H a lil H a xh osa j ësh të e p ë r fs h ir ë n ë d is a a n t o lo g ji t ë njohura, qoftë në gjuhën shqipe, por edhe polonishte, rumanishte, etj. Halil Haxhosaj shkruan poezi për të rritu r d he p ër fëm ijë, p rozë, kritikë letrare, shkrime për teatër, romane, d ram a, skenar për film e televizion d he shkrim e p u blicistike. Deri tash ka botu ar këto vep ra 15 vep ra në gjin i tw n d rysh m e d he ka fitu ra çmime të ndryshme . H alil H axhosaj jeton d he krijon në Gjakovë kritikë letrare dhe shkrime për teatër. VITET THONË: H ije të paskan syzat.. Hije të paskan rrudhat... Hije të paskan thinjat... Hije të paskan ofshamat... Hije të paskan çalimet... Hije të paskan kërrusjet... Hije të paskan ... Hije të paskan ... H ijetë paskan... Më thonë Vitet. SHIKIMET E VËNGRA Mos shiko vëngër, Se të vëngërohen shikimet, Borxh ua ke varrezave atëherë. Mos u tall me ngrohtësinë, Se të tallin ditët e verës, Futë e zezë bëhet dikur... Ngrohtësë së gjirit, Të gjithë i përulen,
126
Nëpër epoka motesh.. Shikime të vëngra shitojmë. BUZËQESHJE TË MBYTURA Bukuria e saj Ëndrrat i bënte të amshueshme Kur shtrihej pranë meje. Për ta dashuruar, Diçka në mua, Duhej të trazohej. Të dhimbshme ishin prekjet, Ofshamë ishin ledhatimet , Buzëqeshjet laheshin me lot. Të shtrirë p ranë njëri tjetrit, Kërkonim miklimet e tretura Që të bënim dashuri. Ku t i m ernim ato, Ku r ënd rrat kishin iku r
13. ZEQIR FAZLIU KOSOVË
PA TITULL
Lind i në Karaçevë të Poshtm e të Dard anës (Kam enicës), Kosovë. Ka p ër fu n d u a r stu d im et e la rta n ë U n iv e r s it e t in e P r is h t in ë s , n ë Faku ltetin Filozofik, Dega Gju hë letërsi Shqip e, Prishtinë, në vitin 1973. Zeqir Fazliu ka botu ar 13 vëllime poetike të suksesshme dhe ka marrë shumë çmime letrare.
Kur të çelin lulëkuqet në kutinë e verdhë, do të kthehen pulëbardhat.
GRISJE I grisa dantellat e zeza, ku r akom a s ishte hënë. Dallëndyshet në mëngjes u kthyen Pulëbardhat në mesditë. Perdja është bërë pelte e hollë.
PASTAJ GJITHÇKA ELIPTIKE MBAROI Afër shumë, afër dritares Milingona me ngjyrë të verdhë, ushqejnë Doruntinën e ardhur në derë, dallëndyshen në lëvoren e mollës. Fletët e mollës çelën qëmenatë Te hëna dhe Dheu i Bardhë... Pastaj gjithçka epiliptike mbaroi.
BALADA E GURËVE Vizitova sonte Kullën e vogël me ngjyrën elapsit Te porta, përpara hënës, në mbrëmje pikturova dhe shumova. Kullës i është kthyer romanca me lule. E kam parë në legjenda, Legjenda me ngjyrë nuk e harron baladën e gurëve. RRODHJA Buzë një rrodhjeje topolake bie një shi vajtimi Shiu e bën të dridhet vetullshkruar nuk është më .. Është një rrodhe zverdharake, pa forma dhe pa bebza.
127
Kërkoj Një varr-humnerë, Ta lëshoj Thellë e më thellë! Ajo kërkon Një altar, Mbi të Të ndërtojmë Katedrale madhështore!
14. LUMNIE THAÇI-HALILI PRISHTINË, KOSOVË Lumnie Thaçi-Halili u lind në Retijë të Anëdrinisë.Fakultetin e Gjuhës dhe t ë Le t ë r sisë Sh q ip e e m b a r o i n ë U n iv e r sit e t in e P r ish t in ës, k u r se st u d im et p a su in v er ist a r e n ë U n iveristetin e Tetovës. Bashkëpunon me shu m ë gazeta d he revista letrare që dalin në gjuhën shqipe. Është redaktore gjuhësore e dhjetëra librave të botuara në Kosovë e m ë gjerë. Është fitu ese e d isa çm im e v e le t r a r e . M en a xh o n Shtëp inë Botu ese URA , Prishtinë. Është anëtare e Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosov ës. Pu n on p rofesoresh ë e g ju h ës sh q ip e d h e e let ër sisë, n ë Kolegjin Mehmet Akif në Prishtinë. Ve p r a t ë b o t u a r a : 1. M a d h ësh t i mitike , p oezi, Ura , Prishtinë, 2005 2. Anad rini, poezi , Ura , Prishtinë, 20063. M esu d h a , p o e z i, U r a , Prishtinë, 2007
(ANTI)KOHA Ditën e plaka Kohën, Nuk e varrosa Kund!
128
LARJE LOTËSH Njelmësia e lotit Kriposi një të tretën e globit. Bota ishte e vogël Në sytë e Klitemnestrës Megjithatë Ajo kënaqej I mjaftonte Ifigjenia Dhe Mikena! Çmenduritë e Agamemnonit, Gënjeshtra e Odiseut Për Ifigjeninë, As në erërat e mia Nuk shërbyen si shfajësim! Lotët që s i zu ri Au lid a, U zbrazën në sytë e Ajkunës Në Jutbinë, Nuk vononin shumë T ia lanin plagët tokës, Kur lumenjtë thaheshin. Shtohej dozë e valëve të Drinit Nga lotët e Nënë Ajshes Në Dubovik, Lotët e nënë Hyrës Për Tolin Bota u bë epruvetë e mbushur;
Ujëvarat e Mirushës Shpërthyen në sytë E Nënave të Anëdrinisë. Peshohet lehtë universi Në sytë e pastër Të nënës, Të gruas, Të motrës. E mban Në shuplakë të dorës Botën e madhe, Botën e vogël. U deshën edhe fjalë, Kësaj here, jo për mall, Po për të zbrazur Dufin e hidhur me mal: -Vogëlsia jote Moj botë, Një pikë uji Në sytë e nënës, Si i zuri gjithë këto Tragjedi të mëdha?! TEJJETËSI Ngrin globi i vogëlth Sipërthi Bie borë fosforeshente, Përshumohen ortekët, Gjysmëhemisfera Kthehet në pjerrinë, Tejshëm Zhvdekësohen Të vdekuritnë këtë savanë. Vjen nga e shkuar e largët Oshëtimë a zë: -Djema, ngrituni Të gjithë këtu, Pas meje, djema Hiqni qefinin Vishni nga mesjeta Tirqit e bardhë!
STALAKTIT I NJOMË 1. Gëzimin e hidhërimin S m u nd t i përpij, T i fsheh, Më mbesin në fyt. Shihem si në pasqyrë, I shfaq me gurrë lotësh; Burime të pashterura Në bebëza sysh. Dëshirë kam e pata Të jetoj shpirt fëmije. Tejbartet, lexohet, preket, ndjehet Therja e dhimbshme E kësaj gjinie; Akoma e patharë Në cepin e shamisë së kuqe Të gjyshes sime E në lulesat e mbira Të përparëses së nënës. 2. U rimbollën në zemër... Kështu të njoma, të freskëta I përcolla në kurorë-zambakësh Mbi varre për djemtë e parritur. Fjongo karafilash të kuq Mbi varre burrash të një fisi. Luleloti i ngurtësuar në sy Gjithëtragjedia ... Mbi varre fëmijësh të Jasharajve Do t m ë m betet stalaktit i patharë.
129
15. NEXHAT Z.REXHA DARDANË, KOSOVË Nexhat Z.Rexha u lind më 1 shkurt 1956 n ë To p a n icë , Ko m u n a e Dardanës. Shkollën fillore e kreu në vend lind je, të m esm en në Dard anë ku rse Faku ltetin Filologjik Gju hë dhe Letërsi Shqipe në vitin 1980, në Sh k u p . P ë r v e ç q ë m e r r e t m e k r ijim t a r i le t r a r e n ë z h a n r in e poezisë, prozës dhe kritikës letrare, N e xh a t Re xh a k a k r y e r s h u m ë detyra me rëndësi atdhetare. Punoi p r ofesor i Gju h ës d h e Letër sisë Shqipe dhe ishte drejtor i Gjimnazit Is m a il Q e m a li , k ë s h illt a r p ed a g og jik, n ën k r y eta r k om u n e 2000-2002 dhe deputet i Kuvendit të Kosovës dy mandate(1992-1998 dhe 2004-2007). Ësh t ë r ed a k t o r d h e recensent i d isa librave letrarë d he s h k e n co r ë . A k t u a lis h t p u n o n p rofesor në gjim naz d he Këshilltar n ë A s a m b le n ë Ko m u n a le t ë Dardanës . Është anëtar i Lidhjes së Sh k r im ta r ëv e të Kosov ës, ësh të anëtar e Lid hjes N d ërkom bëtare të P o e t ë v e , Sh k r im t a r ë v e dhe
130
Artistëve PEGASI Albania. Fitu es i disa çmimeve letrare. Deri tani ka botu ar: 1. N d ryd h ja e p ikës K 2003. 2. Unazë qiellore -2005. 3. Dhem bja ku jtesë , 2008, poezi. 4. Bekim i i shekujve , Binecuvantarea Secolelor , n ë g ju h ën r u m u n e Bu k u r e s h t , 2009. 5. P ik o jn ë h esh tjet 2010. Librat m e kritikë letrare: 1. Ligjërim e p ërjetim esh 2006. 2. Fjala ru an ku jtim in 2010. 8. Et je E P a s h u a r , p o e z i t ë zgjed hu ra nga au torë të Dard anës, 2010 m e ba sh k a u tor H . Këq iku , N.Rexha, S.Sadiku. Në mars të vitit 2009 p araqitet m e p oezitë e tij, si bashkau tor në Antologjinë p oetike n ë g ju h ë n r u m u n e Te m p lu l cu van tu lu i , Tem p u lli i Fjalës , Bukuresht *Pu nti d e cu vite/ Urat e Fjalëve , një antologji e p oezisë kon tem p oran e ru m u n o-sh qip tare Jash , 2009. Ësh të p ërfaqësu ar n ë libr in : Sok ol Dem a k u - Jeh on a e sheku jve , Antologji poetike, Su ed i, 2010 * Është i përfaqësuar edhe në A n t o lo g jin ë P o et ik e Bu su lla e s h p ir t it Bu k u r e s h t 2012. Aktualisht është edhe Kryeredaktor i revistës letrare N OSITI Dard anë, Anëtar i redaksisë së revistës letrare AGMIA , Gjilan. TORZO E HUMBUR Kam kërkuar bukën e hidhur, Nëpër mbretëritë mijëvjeçare, Për t i shënu ar gju rm ët e ecjeve tona, Edhe nëpër dallgët e detit ekstazë.
Jam magjepsur kundruall kaltërsive, Me puthjet e veprave arkaike, Në ngushticat e gurëve të gdhendur, Symbylltas hyra nëpër korridoret univers. Në thellësitë e lashta gjeta lashtësinë E brinjëve të Adamit dhe Evës, Pjesë të Anijes Libu rna , Aty ndjeva keqardhjen e lindjeve me vaj. Në muzeun e Trojës ruhej një lëmsh i zi, Me fije të leshta e ngjyra të hirta, Aromë kohësh ruante në brendi, S kishte fillim e m barim fije e tij, Askund nuk shihej dru me pemë, Edhe tingëllimat - thirrje mungonin, Asnjë valë nuk erdhi në takime Edhe pas alarmit nekrolog.
DIELLI DHE LUMENJTË Vështrimet kurrë nuk i ndanë Nga njëri tjetri, Për të arrirë ngrohtësinë, Veç mjegulla krijoi ndarjen E ajri nuk humbi, Lumenjtë rrjedhën nuk e sosën, Nuk morën inatin me vete, Ata ruajtën kujtesën e mjegullës, Se, atëherë, dikush hijëzoi tokën; Lotët kishin ashpërsinë dendur Në tokën e etur ra mort, Duke ruajtur dridhjen e fatit, Nga lidhjet e moçme, Luginat kuvenduan për heshtjen, Që plandosi rrugën e diellit Dhe ikjen e lumenjve në pakthim... Medaljonet fatkeqësinë fshehën, Në pamjen e padukshme, Të trupit tonë të djegur... Dielli e lumenjtë hoqën zemërimin, Pelegrinazh floriri bënë Me tokën, afër Urës së Shenjtë... E pu thjet vend osën t i bëjnë Në sy të botës.
Hyra për të gjetur pjesë të trupit torzo, Në montimet e madhështive mijëvjeçare, Më gënjyen verbërisht gënjeshtarët, Me lëkundjet përmbyllëse të çatisë. Vetëm qielli i mrrolur , Rrotull i ra reve në shpërndarje Dhe humbën pikëshënimin kobzi, N ë këtë lojë erd hi shpirti Alkim i .
131
PARAJSË E MAHNITUR Më lini në lulërinë e kësaj bote, të dehem me nektarin e harlisur, të ndriçoj si një shkëlqimtare e qetë; dikur të dergjem gjirit të dritës, rishmi të rizgjohem të ëndërroj gjithë natën.
16. SHQIPE HASANI PRISHTINË, KOSOVË Shqipe Hasani u lind më 18.12. 1971 në Prishtinë. Shkollën fillore dhe të m esm e (m jeksinë e p ërgjithshm e) m b a r oi n ë P r ish tin ë. Fa k u ltetin Filologjik, d ega Gju hë d he Letërsi shqipe në Universitetin e Prishtinës. Pu non në QKU, Klinika Rad iologji d he Onkologji teknike e Rengenit. Ës h t ë a n ë t a r e e Lid h je s s ë Shkrimtarëve të Kosovës. Botoi këto vep ra m e p oezi: Shiu i v e t m is ë P e n a 1997, Q ie lli i varreve Rilind ja 2000, Aku areli d hem bjes Florm ed 2008, Prem tim i lë n ë p e n g 2009 d h e d r a m ë n Qënd istarja s ka m ort 2011 botu ar nga Sh.B. Orfeu Prishtinë. N ë vitin 2009 është shpërblyer m e çmimin e parë letrar për veprën më të mirë të vitit Aku areli d hembjes , si dhe është fituese e dy çmimeve në Tir a n ë n g a Lid h ja e k r iu e s v e Pegasi d he Lid hja shkrim tarëve nga Tirana (m e çm im e të vend eve të para). LSH K d ega n ë Prizren . Au torja jeton dhe punon në Prishtinë.
132
M os m ë la r g on i n g a k jo bu k u r i përrallore, t i kënd oj lirikat d eri në agm i, ta kundroj sfondin Drinos, mbetur në sytë e Bajronit, mbi mua diell i shtrirë me rreze... Më çoni në një shpellë pranvere, t i nd ez një zjarr m e flatra d ashu risë, p r u sh in t a p r ek p a d h u n ë, p a ankime, mallin ta ndjej më të rëndë se jeta. Në mbërrifsha vonë në eklips kohe, gjuha kërkon një mijë mrekulli, p i u jë Bu t r in t i, si n jë s h k a b ë çudirave... arratisem magjive, si kurrë njëherë. Nuk e lë nostalgjinë bregdetit Jon, ku thonë: zgjohen muzat, t i bëhem peshkatare e këngës, me shumë romanca të dlirta... N u k kërkoj, vërtet, asn jë p arajsë tjetër. PERGAMENË DERI NË ESHKË Në të sjelltë ndonjëherë udha për tek unë, kasollja im e d u ket në një labirint të mjegulltë,
nën melodinë e fyellit prej kallami, derdh shpirtin akordeve të hershme. Dielli në oborr ka shtruar sofrën, dasmorët pinë verë, rrinë në heshtje pelegrini, midis mijëra dritave lakmuese... Ma kurorëzoni shpirtin mbi altarin muzave të përndezura, derisa nata e pakohë le tw më zë, nga dashuria me mitin e saj. Ata që më vështrojnë nga dritaret, N d oshta, s m ë gjykojnë, pse vura medaljet e njohura qafës së mahnitur..., pse ëndrrën arratisa nën qepallë, pse dogja pergamenën në eshkë deri në plagosje.
lagur. Sa magjishëm ndriçon ura e qirinjve, ujë Drini pimë nw denesjet e qeta, M ëk a t e sh p ë r la v a m e lu t je t e mbrëmjes, vesha petkun e trollit. Më quan grykave të prillta, nuse në portë trëndafilash, nën rizim shirash, vesa m ë gald oj zemrën... E tëra u ktheva në dashuri... Ranë hovet e këngës, Krushqit të dielwn ringjallën, Motrën e Gjergj Elez Alisë, Dasmë shekulli, Dasma në kufi.
Atëherë le të nisim një udhëtim në majë të gishtërinjve, s e d i a sk u s h si v lo n g ja k u i dashurisë... s e d i asku sh si m baron loja, në kafkën e madhe të qiellit; këndomani edhe njëherë emrin, d er is a v e sh ja im e e k ëm b a n t ë shpaloset kurorës së fshehtë, rigjen veten nën shtratin d iellit të thinjur. DASMA NË KUFI Po të vë në shpirtin magjik, muri i lashtë me gurë fatesh, ti që zgjon daullet krushqëve të mi... Qaj natës së mbramë të vajzërisë, sytë derdhin nostalgjitë e fundit, shpirtin m a m bështjell një sham i e
133
17. BUT JAKU PRISHTINË, KOSOVË Ka të kryer shkollën fillore në Pejë, Gjimnazin në Klinë, ndërsa Fakultetin Filozofik në Prishtinë. Shkallën e tretë m agj. n ë Rom ë - Zagreb, si d h e doktoraturën në Zagreb. Është: anëtar i rregullt në Institutin e letërsisë në Zagreb , bashkëpunëtor i Universitetit të Gracit, bashkëp u nëtor i revistës Slobodna Dalmacia , Forume etj. Autor i nëntë librave me vështrime kritike në Kroaci. 1.Analiza e librave Meja Selim ovic 1992 2.Person azh i i Skën d erbeu t n ë p oezitë e Kocicit 3.Poezia e Jure Kastelonit 4. Petku fetar i Franjo Bualicit 5. Petarka në letërsinë kroate 6.Zëri nuk dëgjohet, poezi 7.Mos m ë p ritn i, p oezi 8. Un ë e kam gjakun,dramë 9. Ik prej meje, poezi 10.Sim boli n ë p rozën e Ran ko Marinkovicit . EMRIN DO TA GURËZONIM Largohu politikës së Banesadres, Nëse don të jetosh kërko lirinë e botës, Merr emrat e të vdekurve shkruaj, nëpër çd o gu r I dridhur mund të jetë Ali Hamnei,
134
pastaj shiko Hegjemoninë e popullit të pushtuar shqiptar ] fjalë la Abbasi, në poem ën e vet lexoje dy herë në natë.. Atëherë Sërbia nuk do të pranojë negociata me Kosovën. Vizatoje me akribi portretin e Jetullave Hyseinëve Në shtëpitë shumëkatëshe të Prishtinës, i varni me qetësi.. Ti mund të zgjasësh bisedat, por unë jam aty. Kupto Sarkazi s provoi njeriu n nga ethet Zjarret shpërthejnë në Zym, në Sid është Ani-el-Helveh S është e beses fjala. Ti rri aty, Largohu lutjeve të Bizantit. Mos e derdh gjakun. Pushtimi i mëtutjeshëm i Aleancës Verioatlantike S njeh urd hërin e asku jt, gjestiku lon fjalët e Merkelit. Na thanë në Prishtinë gjykohet Vampiri Rugova ishte trishtuar në ëndërr doli shëtiti oborrit Së pari zbriti në Tuz, kur thirri Nanën Terezë S është asgjë më e qetë, kur pushuan zjarret.. Minjtë, gjarpërinjët dalin nga shtëpitë. Do ta vrasim veten. Në Prishtinë, Tiranë, Shkodër do të shkojnë prapë Së bashku me Nënën Terezë do të jemi atje. S d o të ketë rrena , mashtrime , sharje, pështyrje.. Emrin do ta gurëzonim. Kënga do të
jetë e qetë. SI NUK MË KA ZENË NATA E RËNDË N ëp ër stu h i sh tan gesh , esh trat e lafitura kërcasin, Për ta shkundulluar rrugën e nemur, rrugën e mëkateve... Abdulla-ah Nizini flet me Gjecovin, Kur Samiu ishte mbrëmë në pallatin Presidencial. Çdo gjë peshon sa guri i tokës sonë. Me daltë çekan riskojnë lojën e jetës time.Amë krejt në fusnotë.. N gjyr osin q iellin e p ër gju m u r e vranë veten në rreze dielli. E di se nuk je mik, as i armikut nuk je, Kur shekulli ia fali lirinë e djegur E sërish tërbohet në gurin e shtëpisë time, Aty ku zvarrit m ortaja, m allkoje ujëvaren e Cemit. Po Zot i cilës është ai? Vendlindja e cilit çon e më shikon? Në arkë parketohen eshtrat, dridhin gjumin e gjarpërinjëve Ëngjëjt e secilit përrallojnë recitale, Deri te Limfa e alfabetit të Manastirit. Jam unë në Mesharin e Buzukut, në formulë e fjalor Variboba Maureli i kapi zinxhirët në dorë... Apo tjetër natë ashtu e lëmuar me gjak... Shqiptar keni durim për tokën time. Kur flasim shqip në Zagreb, Zym i është vend i shenjtë. N ë stu hi shtëngoni duart mes veti... Ejani, thuajani këngës, sa nuk është vonë për kacafytje, Para se të gurëzohet emri yt i madh.
18. NAXHIJE DOÇI PRISHTINË, KOSOVË N a xh ije D o çi ësh t ë e lin d u r n ë Th e r a n d ë (Su h a r e k ë). Sh k o llë n fillo r e e k r eu n ë v en d lin d je, t ë m esm en , N or m a len n ë P r iz r en , nd ërsa Faku ltetin Filologjik Gju hë e Letërsi Shqipe në Prishtinë. N axhije Doçi që nga viti 1989 është m a r r ë e d h e m e a k t iv it e t e t ë organizuara për lirinë e Kosovës. -Depu tete në Ku vend in e Kosovës, në m and atin 2004 2007 -Më 2005 sh p allet am basad ore e Paqës Universale në Botë. -N axhije Doçi është au tore e këtyre veprave të shkruara: 1. Shp irti i d ërm u ar - Dhu na serbe nd aj fem rës shqip tare 1997-1999 Prishtinë 2001, (330 faqe). 2. D esta n Ba jr a k ta r i folk lor ist, letrar d he atdhetar - Prishtinë 2009, 3. Kr im i d h e p ër d h u n im i ser b kundër femrës shqiptare në Kosovë 1997-1999 , Prishtinë, 2011 4. E ka n ë shtyp librin m e p oezi: Kohë flakad anësh të lirisë . Ës h t ë e d h e a u t o r e fe jt o n e s h t ë shu m ta gazetareske p ër tm erret e lu ftës në Kosovë d he e p u nim eve etnografike për trevën e vendlindjes
135
së vet, Therandës, si edhe recenzuese veprash letrare e dokumentare. Me s h k r im et e v e t a k a fit u a r ed h e v le r ë s im e s i: M ir ë n jo h je n g a PEGASI KOSOVA, d h e titu llin Kren aria e LN PSH A PEGASI ALBAN IA Gjatë viteve të 90-ta të sh ek u llit XX ësh t ë ed h e a u t o r e tekstesh shkollore si: 1. Fletore p u ne e gju hës shqip e , për kl.e IV. 2. Fletore pune e gjuhës shqipe , për kl. e V-të. 3. Lib ë r le xim i p ë r k l. e III Mësojm ë shqip . JETA SUVALË Në jetë përherë diçka mbetej e pakryer, si një kujtim i amshuar, djegur në afshin e erërave, përherë si një shpresë e dëshiruar, për një buzëqeshje në këndin e gjithësisë. Diçka në jetë përherë është cytje për ngarendje, në thyrje heshtjesh të plagosura. Është nyje e lidhur që duhet zgjidhur, kohët e m ykta për t i shkelu r, nëpër shtigje të bardha për të ecur, që të tjerët mbushur mëkate, më hije trishti përherë i errësonin. mbrapa për të ngecur. Jeta nganjëherë suvalë është, e nganjëherë bëhet pranverë,
136
në krah për ta bartur dashurinë, surprizë për të bërë, në ngrohje lumturish të vonuara. Jeta ecejakjesh ritmike më të papritura përherë. SHEKULLI I ANKTHIT
(Shekulli XX) Në kohë amullie, për çdo ditë vdiste nga një dashuri, refren i dhembshëm në mbamendjen time. Përmendoret ngriteshin në zemër, nuk emëroheshin me emër, Flakë ndizej përmallimi, nga pengu i llahtarisë së furishme. N ë h esh tjen m em ece të n etëve të vona, grishnim blerimin e vonuar, me këngën e zogjëve. Me xixa stralli i verbonim stuhitë. që na i ngatërronin stinët, me kafshim gjarpërinjsh, Me sy shihnim e flisnim, Fjalët mes grilash akordonin tingujt. Kohë shumë e prapë për Kosovën, shekulli njëzet i ankthit, në copëza ndarë trungu i lashtë, lot e dhembje ngjizur në plagë, nga rënkimi i gjymtyrëve mbetur jashtë. N ë r r u m bu lla ksim m ilen iu m i të dytë, kujtesë e historisë,
arenë sfidimesh në krahasime, për mëkatet e shekullit të ankthit. P ë r b a llë n d e z ja e k ë n g ës s ë përlindur, për frymim të lirë në zemër , dhe bashkim të gjymtyrëve në një emër.
NË SYTË E TU Në sytë e tu kam lexuar më shumë se në tërë letërsinë botërore, Në shpirtin tënd luftërat e të gjitha luftërave i kam ndjerë në heshtjen tënde, të gjitha heshtjet e botës kanë rënë, si perandorët në fjalën tënde. të gjitha shpresat EURIDIKA
19. QERIM RAQI KOSOVE, SUEDI QERIM RAQI ka lindur më 22 mars 1965 në Drad hishtë të Obiliqit (sot Kastriot). Ka studiuar Letërsinë dhe G ju h ë n Sh q ip e n ë Fa k u lt e t in Filo lo g jik , n ë P r is h t in ë . N ë H alm stad të Su ed isë ka stu d iu ar p rogram in stu d im or Ku ltu ra d he Kom u nikim i , m e lënd ën kryesore Le t ë r s i Ko m p a r a t iv e . P u n o n m ësim d hënës në H alm stad . Qerim Raqi jeton në Varberg (Suedi). Është anëtar I LN PSH A PEGASI Albania. Vep rat e au torit : Gjak në m allin tim , v ëllim p oetik 2010, botu ar nga Shtëpia botu ese ERA Prish tin ë ORPH EUS S BROKEN LYRE (LIRA E KËP U TU R E ORFEUT) është vëllimi i dytë poetik i poetit në anglisht.
Sonte qielli im është Orfe Në dhembjen time thika, malli a zjarri? Euridikë- kërkim i amshueshëm, lira ime e këputur dymijëvjet pritje, njëzet vjet durim Penelope, fragm ente d itësh ku jtim esh Zëri im ka d iç orfeike sonte Ç´rëndësi ka frymëmarrja pa ty? Jam bërë zë i shterur, fytyrë jotja para portës, ku ndahet mbretëri e jetës dhe vdekjes, ta humbas kushtin, me zotat të përballem; të mësoj alfabetin e durimit, sot këtu do të kisha prania ime, unë ti s´do ekzistonte joekzistenca, kryqëzim në hapësirën e vdekjes sonte, qielli im - Orfe...
137
SOUL S ALPHABET I m leaving you everything my love, Here you are All of them: ... Sheets, book, pencil Days Everything That is written and you write to me, Take them and read in me, Here´s my tongue, Read the exhausted letters, Of my soul Read, my love, The hieroglyphs, my alphabet, Wear the eyes of the truth Put them into your heart, read plainly From left to right, From right to left VERTICALLY Transform me into a cross-word, Multiply my word two folds And soul, my geometry, I am a book page, a stolen chapter From your face, your eyes Here I am, totally yours Typed in sings, parchments, If you know how to read my soul And then ju d ge m e speechlessly Read, if you wish, burn my tongue My alphabet-the torn chapter Of my absurd prose And ju d ge m e
138
20. . ALBINA IDRIZI, GJILAN, KOSOVO Albina ID RIZI born in ( valley of Presheva ) from where she moves to Gjilan as a child where she receives t h e e le m e n t a r y a n d h ig h e r education. She was graduated from th e U n iv er sity o f P r ish tin a , for Albanian Language & Literature. She p u blished her first p rose as a student of elementary school in 1980 in t h e m a g a z in e fo r ch ild r e n Pionieri from w here she is involved in p oetry in the p eriod ical of tim e u ntil 1997 w hen she p u blishes her first selection of p oem s for ad u lts H eshtje e m barsu r (im p regnated silence). In N ovem ber of the year 2007 sh e p u blish es th e book for ch ild r e n Ën d r r a me ylberë .(Dream s w ith rainbow s). In April of the year 2009 she publishes the novel H ijet e ku llave . (shad ow s of the barrow s) w elcom ed by the read ers and the critics as one of the books that m akes history , the novel was translated into Romanian at the s a m e y e a r in Bu k u r e s h t in co o p e r a t io n w it h C u lt u r a l Com m u n ion of th e Alban ian s in
Romania ALBANESUL. At the same y e a r s h e is ch o s e n t o jo in t h e Albanian poets form all the regions w ith h er p oem s in th e bilin gu a l anthology: Albanian and Romanian TEMPLUL CUVAN TULUI tem p le of the Word In Ap ril of the year 2010 w as p u blish ed th e book for a d u lt s D a s h u r u a r n ë d ie ll En a m o u r e d in t h e s u n , a summary of poems .In Gembloux, the m u seu m tow n in th e su bu rbs of Bru xel in Belgiu m , in May of this year 2010, 40th ju bilary Saloon she is honored with the Silver Medallion fo r p o e t r y b y t h e Eu r o p e a n Academy of Arts. Meanwhile, by the International Association of Poets, w r it e r s a n d W r it e r s P EG A SI Albania, she is honored with special p r iz e for th e n ov el Sh a d ow s of Ba r r o w s . Fr o m t h e Bo a r d fo r Cu ltu re, You th an d Sp orts of th e tow n of Gjlan, in Decem ber of the y e a r 2010 s h e is h o n o r e d w it h gratitu d e for her literary art. In the sam e m onth in the fram ew ork of Literary au tu m n of Gjilan she is honored with the dedicatory literary p arty w h ere m an y d istin gu ish ed nam es of the Albanian Literatu re p a r t icip a t e a n d p r o m o t e t h e ir w ritin gs. Sh e is a m em ber of th e A ssocia t ion of Koso v o W r iter s, Eu r o p e a n A ca d e m y o f A r t s , International literary Association of Poets, Writers and Artists Pegasi ALBAN IA as w ell as a m em ber of the presid ency of ARS Club BEQIR MUSLIU .
ËNDRRAT NUK VDESIN KURRË Na bartin tutje si fluska në rini, me zë sirene na joshin. Na rëndohen, si gurë Sizifi në çaste agonie, kurrë për të mos tretur. Dinake ikin nga shpirt i fikur, lavdi e vrarë e gladiatorit në arenë. Ngarendin vrap pas syve të njomë, kurrë për të mos vdekur. AUTUMN S HUG Almost of a sudden It takes you on its back, Luring aroma Of rippen passions Tightened in the bossom it holds you. Under the quiet sounds Of a rain simphony, It dances with you speechless, The reddish steps, that Drunk by the adour Dodder slowly. Every new freak Gusty at the late rays, Hangs back into a bewildered nature Me pamjen e një vashe with the looks of a maiden Spoiled in the love s gam e, When of a sudden, feels ... A woman.
139
SEMPRE VIENE UN TEMPO Viene un tempo e noi ci burliamo con quello che abbiamo detto ieri. Viene un tempo e roviniamo quello che abbiamo costruito ieri. Viene un tempo e odiamo quello che abbiamo adorato ieri. Viene un tempo e ci vergogniamo con quello che ci siamo elogiati ieri. Sempre, sempre viene un tempo...! TODAY I KISSED MY ENEMY Today, I kissed my enemy Slow ly, softly, qu ietly, His taste caused my soul ache My kiss burned his lip Then everything of iron m elted between us. Believe me, today I kissed my enemy It seem ed to m e that I tou ched d ivinity with my hand Tears did not anything else out of him But my overwhelming happiness Becau se I brou ght the Man back to his senses. Yes, today I kissed my enemy In peace I will sleep at night
140
He, fighting with his ego, Tom orrow triu m p hant, I know by his eyes He will get up in love. SOT PUTHA ARMIKUN TIM Sot, putha armikun tim Lehtë, butë, qetë,... Mua më dhembi në shpirt shije e tij Atij i dogj në buzë e imja Pastaj çdo gjë e hekurt shkriu mes nesh. Besomëni, sot unë putha armikun tim M u d u k se preka m e d orë H yu n Nuk e bënte tjetër loti syrin e tij Por lumturia ime e pushtuar Se ktheva në vete Njeriun. Po, sot putha armikun tim Në paqe natën do e flej unë Ai vetveten duke luftuar Nesër fitues, e di nga sytë e tij Do zgjohet i dashuruar. OGGI HO BACIATO IL MIO NEMICO O ggi ho baciato il mio nemico leggermente, morbidamente, tranquillamente, ... a m e m i d olsi nell anim a il su o sapore a lui si è bruciato nelle labbra il mio e poi ogni cosa di ferro si fonde tra noi. Credetemi, oggi io ho baciato il mio nemico
mi è sembrato come se ho toccato con la mano il Dio non lo faceva altro la lacrima il suo occhio ma la mia felicita conquistata che ho ritornato in se l u om o. Si, oggi ho baciato il suo nemico in pace la notte la dormirò io lui lottando con se stesso domani vincitore, lo so dai suoi occhi si sveglierá innamorato.
21. NIAZI RAMADANI, PRISHTINA, KOSOVË Poet i suksesshmëm në Kosovë, autor i mjaft vëllimeve poetike. DILEMA
:
, ,
....
, ,
,
. , ....
Të xhindos se rri varur me lak në fyt që nuk të le as të vdesësh as të jetosh. Ujqit ulërojnë mbi zemrat e thyera bien në angështi ato zëra të pashterur klithin e ngjallin dilemë. DILEMMA
. ,
, , .
It whacks As hanging on Looped round the throat That allows not To die nor To live either Wolves wailing On the broken hearts Falls on the stinginess
141
Those unexhausted voices Yells and revives Dilemma. ARDHJA E VJESHTËS Malit i ranë gjethet Nga frymë e mirë Imazh i përtërirë Zogjt shtegtarë ikën Para mëngjeseve me vesë S u fsheh një lejlek Në gushën e lumit T i rrijë shelgu t p ranë E vjen shiu ngadalë E del bujkun në arë Hedhë farë Vjeshta: mallëngjimi im Hambari i përtërirë Në rigat e shiut të mirë TH E AUTUMN S COMIN G Leafs fell from the mountain Due to a good wind A revived image The roving birds has gone Before the dewed mornings A stork d id n t hid e Insid e the rivers neck Standing close to the willow Slowly comes the rain The farmer shows up on the field Throws the seed Autumn: my sentiment The revived granary Of trickles of a good rain.
UNDISCRIMINATED
142
One evening in Tirana beside Lana I it with a dry fire with all that love and commodity Albania flautën poetry. Even I was asleep Chatting quenched late at night after all this No separation. MOS DISKRIMINIM Një natë në Tiranë Pranë Lanës Isha unë Me zjarrin shteritur Gjithë atë dashuri e rehati Shqipëri Flautën poezi. Veçse edhe në gjumë Llafosjet fanisnin Natën vonë Pas gjithë kësaj Ndarje, nuk ka. VALA WAVES Wave faces rocks edge of the craggy raises the ravages vertices moments Wave wave had tenderness hugs the shore turns into love Twist
rrymohen (streams) play as a child Revolves around troubled Beaten collide with envy. VALËT Vala faqon gurët Cepin e thepisur Ngjall rrënimet Kulmon momentet Valë Valë Butësisht Qafon bregun Kthen në dashuri Përdridhen Rrymohen Luajnë si fëmij Sillen rrotull Trazueshëm Të mundura Prapsueshëm Me zili.
22. SEVEME FETIQI, GJERMANI Poete, e cila jeton n ë Gjerm an i. Au tore e d isa librave të su kssshëm të p ritu r m jaft m irë nga m end im i le t r a r . Ka n jë b o llë k k u a lit a t iv k r iju es, i cili p a r a q et d h e v ler ë universale. +SPIEGEL DER ERINNERUNGEN Die Zukunft kann nicht träumen wir träumen nach ihr besonders wenn die erinnernde Vergangenheit uns erzählt... Was wärst du,Kosova , ohne Freiheit? Ohne dich ,Kosova,was wäre die Welt? (Përktheu Ferdinand Laholli)
143
THE MIRROR OF MEMORIES
MALLI
The future d oesn t d ream we dream about the future when the past reminds us of every memory
Erdha nga largesit me nje mall ne gji endrrat per ti pergezuar ne diten e e harresese asgje s kishte mbetur neper muret e vetmise perveq kornizes se verdhe te heshtjes femijte evegjel ishin rritur te rriturit ishin moshuar te moshuarit kishin vdekur
what would you be Kosova without freedom? what would the world be without you Kosova? E përktheu Doc.Dr.Sandra Schatz VOR DEM BILD NR.6 Aufmerksam stand ich vor den an den Wänden paradierenden Bildern deines Lebens wo jedes Bild eine einmalige Erfahrung des Opus deiner Gefühle war wären wir doch alle Maler gewesen hätten wir unserem Leben bestimmt nur glänzende helle Farben angezogen weiß weiß weiß stürben wir dann nicht vor Eintönigkeit des Leeren Weiß?
as ne vater dru s ndizej flaka ajo flake e ngrohtesise ishte shuar hirin e shkela mu te pragu dhe prap korniza e verdhe e heshtjes pikturoi ne mua mallin qe me ende me vlon ne gji veten nuk e njoha aty m u te pragu i shtep ise LENGSEL Jeg kom fra fjærn avstand med lengsel i hjertet For å feire drømmene på dagen av glemte minner Det er ingenting igjen i veggene av ensomhet Bortsett fra gull belagte rammer av taushet Små barn hadde blitt voksne
144
voksne hadde blitt eldre gamle hadde dødd Veden i peisen brenner ikke lenger flammen som varmet hadde sluknet Der igjen ved terskelen, tråkket jeg på rester av aske Og igjen gull belagte rammer av stillhet Vekket i meg lengselen som fortsatt koker i brystet Jeg gjenkjente meg ikke. Igjen der jeg stod ved terskelen av huset. Poezia e Seveme Fetiqit e perkthyer ne norvegjisht
Me lojën E shqetësimeve të mia Cdo pikturë rrëfeu Ngjyrën e ndjenjave tua Ah!Të kishim qenë Të gjithë piktor I kishim dhënë Ngjyrat e shndërritshme Jetës sonë Bardhë Bardhë Bardhë A s´do vdisnim Edhe atëherë Nga monotonia E bardhësisë së zbraztë Çdo gjurmë e imja...(EVERY TRACE OF ME....)
Pasqyra e kujtimeve (SPIEGEL DER ERINNERUNGEN) Ardhmëria s di të ëndërrojë Ne e ëndërrojmë ardhmërinë Kur e kaluara në pasqyrë Kujtimet mund t i ngjallë Pa liri kush ishe Kosovë? Pa Ty Kosovë Cfarë do t ishte Bota?
1. Mërgimi nuk është shpellë e errtë ku fshihet mërgimtari për ta kaluar vetëm një dimër ëndërrat e tij kanë valixhe në dorë udhëtojnë në menyrë kaotike pa kontroll kah ska viza kufinj doganier as kompjuterë pasaportë identitet s ka policë as maltretime ska kthim mbrapa si armik e burgime
Para pikturës Parakalova Para pikturave Të jetës sate
udhëtojnë këto ëndërra me piktura malli nën sqetull plot zemrën lecka zbresin me bagazh të pasigurtë
145
imazhesh te braktisura
NGA JETA (FROM LIVE)
unë fëmij nëna e re nuse duke ndezur zjarrin e kujtimeve në krye të votrës ajo me buzëqeshje të përmalluar mi ngroh gjymtyrët e mërdhirë nga asfaltet e metropolove
1.Lindja
këtu cdo gjurmë e imja paska mbetur si dëshmi e kthimit tim nënë peshojnë këto ëndërra të bukura lehtë me pranverat e mia të braktisura guri i ftohtë bie nga zemra ulet këmbëkryq afër vatrës së ngjallur 2.kthehem në stacionin mëngjesor gjej vetveten në peronin e vetmuar nga qepalla shkundi vesën e ngrohtë të mallit tim të zhuritur jastaku im është dëshmitar i bardhë kur më zgjon nga gjumi vaji i femijës tim kambanat e Mylhajmit lajmërojnë ditën e re një rreze dielli që mundohet ti thyej retë më përpëlitet në krahëror zemra ime shpellë e errtë ku ëndërrat e mia lozin stinët. Mylhajm 1996
146
Une dhe Kosova nga hiri lindem koherat tona te plagosura i hodhem ne faren qe kurr me s do te mbije Ishim te vogla duke ngrene farat e dhembjeve tona Eshtrat e ngrire i lame te rreziten me pagjumesi plaget i lidhem dyfish me fasha tri here te pergjakura me flamuje te bardhe i pershendetem agimet megjithate dhembjet nuk ua dorezuam korbave krahelehte
while I am holding strong in my chest with fist Bu t d on t let m e as pinetree contiguous mountain range Becau se it s color is lost w hen the root is plucked out.
23.LINDITË RAMUSHI LET ME SIGHT
Let me sigh sobbing at the rain because of blod beads become reddish color in the sun Then I will be revived again from that gestation In between the fire and the air As if one love is born
I became as air As particle of oxygene that holds the cells alive To keep alive also the line of the neck while it is bended To placate and the black smoke around the green eyes Allow me Allow the tear to touch the face till the lips Let it flows in the leave as cold dew Don t w ipe ou t it w ith the hand Let it tears apart also the skin as volcanic warm wave Let it to line up my face a salted dot Because that taste comes out of a blind smoke well Oh, leave to me also the air to dive into lungs To cut off legs of marathonic run. Turn it of also the full thread of light
24.GENTIANA MUHAXHIRI, GJAKOVA, KOSOVA LIKE IN A GAME I drag life, But I love it. Every step I take I run and still I d on t cease loving it. I drag life, It drags me. SI NË LOJË Pakohësi Është pakohësi... Asku sh s beson në zot,
147
Asku sh s beson në njeri. Është pakohësi Kam frikë të jem zot, S d u a të jem njeri. Është pakohësi.
si do Merre këtë fjalë dhe dëgjoje e pastaj... harro, harro, harroje...
OUT OF TIME One day the day will cry and the night will step on the night, one day the silence will speak, And the sun will seek sun. Then the dreams will wake up, the broken will be broken, again the madmen will remain madmen, It can t be otherw ise.
PA FUND Jeta ka nevojë për reprizë Të duhet Të jetohet Të përjetohet çdo ditë Jetës i duhet edhe një mundësi Të niset nga e para Të përfundojë përsëri DIELL I RI
JASHTË KOHËS Një ditë dita do të qajë E nata natën do ta shkelë Një ditë heshtja do të flasë E dielli do të kërkojë diell Atëherë ëndrrat do të zgjohen Do thyhen të thyerit Përsëri Të marrët të marrë do të mbeten Të bëhet nd ryshe s ka se si ÇILTËRSI Merre ketë fjale shpirti im, pa frikë, pa maskë, pa grim Merre, por mos e lako si di si mundesh
148
Kërkoj një flakë Kalldrëmeve të qytetit tim Një flakë Dhe ta flak tutje çdo trishtim E nesër Një tjetër diell le të lindë Të ma kthejë sërish Flakën e shpirtit tim IKJE Mes shiut dhe diellit do zgjedh diçka tjetër Diçka që asku sh s e njeh Mes lindjes dhe vdekjes do ndjek një rrugë tjetër Pa mallkim e baltë mbi të Mes rrugës dhe fjalës do zgjedh ecjen Vetëm mos të jetë hapi im Mes hapit e vrapit do zgjedh ikjen S d o jem m ë në qytetin tim
i dalin përpara shoqes. Unë eci dita mbi kokën time po ashtu, nuk mundet kush, t i nd al gjithë ata zëra, që m ë rrethojnë.
25. ALI R.BERISHA GJAKOVA, KOSOVA Ali R.Berisha ka lind u r në fshatin Qallapek, të Kom unës së Pejës. Ka p ërfu n d u ar Faku ltetin Filozofik Dega Gju hë d he Letersi Shqipe në Prishtinë. Ka botuar vëllimet poetike: Poezi me titull në fund - 1997, S ka më po e zi - 2005, Poezi e lashtore ; n ë fu sh ën e gju h ësisë ka botu a r Fjalor i fjalëve të reja ,e para vepër e neologjisë në arealin shqiptar, kurse në bashkautorësi me Luz Pernokajn, ka botu ar tri vëllim e Aforizm a të au torëve shqiptar, (2007, 2008 d he 2011). Ka shkruar dhjetra shkrime në p rozë; tregim e lerare - botu ar n ë revista të përditshme. Është anëtar i Lidhjes se Shkrimtareve të Kosovës. Është tejet aktiv neë fushën e letërsisë dhe të gjuhësiseë. LULJA Unë eci, dielli mbi kokën time ecën shikoj poshtë , rruga nuk lëviz. I shikoj mirë këmbët e mia, ato herë njëra, herë tjetra,
E vërej në rrugë një lule të këputur, ajo më flet dhe çuditem, si e mori vesh, se çfarë gjuhe flas. Unë eci, nata e pahënë mbi kokën time vendnumëron. GRUAJA QË FLUTUROI ME NATËN Unë pyes përse, sepse përsenë s e di... Do t i lu tem natës, d eri në m ëngjes e Mëngjesi është larg. Që andej vrojton Nxehem unë. Nxehet ajo. Tretemi! Gruaja nga fundi i natës shfaqet krenare, Si Flutura e Virginia Ëoolf-it, Qenë të dyjat fort të dashuruara, po Qënd resat e tyre flakëve s u bënë ballë. Gru aja në m barim të natës zëngjirur, Trupshterur. Orvatet të mbetet e
149
fortë, Lotoi për Fluturën e Virginia Woolf-it, Se s pati fu nebër për shkrum bin e saj.
që ka zbuluar një kthinë koke si kjo im ja? Ai sigurisht ka qenë, i ngjashëm me mua.
Mua më dogji të kallurit. Fundi I natës fluturonte me gruan e vet, Po u në përse s kam gru a?! Të digjem, Të digjem si flutura rreth flakës.
Po më merret fryma, Përpiqëm të bëhem i durueshëm, I qetë që të m ë thonë: Po na vjen gjynah prej tij! Ndryshe do të më shajnë
PËRFYTYRIM STINE S ka hënë, s ka bu lktha, S ka fërfëllim ë p ylli, S ka valëzim liqeni, As ngricë, as krahnezë, S ka gjethe, lu le, kam om ile, S ka arom ë fare Kam veten time, Mëngjesin, Një tjetër. S m ë hahet, S m ë p ihet, Tym duhani nxjerr nga gryka, Gogësoj nga të pirat e ndryshme, Lemzoj thartinë, Qyrroj kërhamë pagjumje, Jargoj pështymë me duhmë kafeje. Kjo vetja ime e paasditur, Dëshiron ta pyes diçka Mëngjesin: Cili ishte ai, që i pari shkroi ditar? A ka qenë ai po ashtu i pari, Edhe që ka pirë alkool? I pari që ka pirë edhe kafenë pa sheqer? A ka qenë ai i pari
150
Tash nuk jam në natë, se ajo iku, as në mëngjes -ai u zhduk as në d itë - se s ka qejf sytë m e m i pa! Ia kam marrë inat natës: -Kurrë mos ardhtë! Kam dëshirë ta shoh qirinë që ndizet Për t u tretu r. - Kurrë mos ardhtë! Se jam d u ke p ritu r As vetë s e d i se ç ka. Ma merr mendja se sot, Do të ëndërroj diçka Që nuk do të kem kurrë për ta gjetur. Ngris dorën, Të rëndë si toka, Për të gjetur ndonjë hije... N u k e gjej e kërkoj m e d y gishta. Më del figura e spathit, Pulqëri më ka mbetur Në ciflën e gotës, Të voglin e shkela Me këmbën e karrigës, kur u ktheva nga ËC-ja, Gjumi më ndjek për të më nxjerrur brenda.
Filloj dhe e shaj, Diçka që s e shoh, E që ik nga unë siç iket, prej zogut të dreqit.
26. RIZA GREIÇEVCI, DRENICË, KOSOVË NJË ZOG ZEMËRNËNE Shiringheqje gjaku dhe dhunimi çnjerëzor S p ati bu zë që s e p u th i d h eu n e vendlindjes, as sy që s d erd hi lot gëzim i, shpirt që s gurgulloi uratë për Zotin, uratë për rikthimin e fatit të djegur n troje etnike Nga malet fërtymë u lëshua kasneci: Ba b a lla r ët v a r r o sn in t ë b ijt ë dëshmorë! Lirinë e paçi jetë e m ot! Vetëm Ajo përtypte fjalën heshtje guri, vetëm Ajo çd o gjë ku n d ron te m e habi, sytë e Saj të zgurdulluar çartur, buza i xixonte një qeshje zymtare , n jë çeh r e i v in te, tjetr a th eq a fje egërshane, numëronte trupat e familjes... Dhe ku shed i pse herë-herë qeshte dhe kushedi pse herë-herë rënkonte, një shpirtnëne
Vetëm Ajo s u u l në sofër fam iljare atë natë ku shed i pse, heu , vetëm Ajo s u gëzua. Një lugë në sofër mbeti si një jetime, një copë buke mbeti ashtu, siç u thye, mungonte një Zog Zemërnëne Mungonte një gojë, mungonin shumë zogj... Sa herë vinte muzgu i mbrëmjes, Ajo ulej mbi cungun e druve, d y d u a r t i v e n d o s t e m b i fa q e thatake... vërr-vërr i dridhej trupi si thupra në ujë... çoç ninëzonte me gjuhën e heshtjes. Kush mund ta kuptonte pse luante, m e r r ez e sh k ë lq a r e d ielli n ë perëndim buzë vargmaleve të Kosmaçit, ia n g u lt e sh ik im et Lu g u t t ë Arushës... Ku r e zotëron in d u a rt e forta të burrave, lëshonte një uturimë me jehona: Iiiikni, gjarpriiii! thyejani pacërkën e kresë... Shtypjani kryet! Aman, kapeni... Kapeni atë katil... Do zëra vërrisnin: Mos u tallni m e fatin cu b të Asaj nëne! E mjera... Me sy i pa hienat duke ia pi gjakun me shiringë N JË ZOGU ZEMËRN ËN E...! Kush e kush tirrte ninëza të tjera:
151
Asaj n ën e i m u n gojn ë th ith et e gjinjve, fara e dreqit i lëvrit në bark... O r e , p o e m o r i v e sh Ka n u n i i Maleve? Uuuuu... gjak e lëkurë e asht d o t ia hanin korba, sorra në lu gje ferrash! . Tri herë natën, kur binte në shtrat, Zë i së Keq es tebd il i afr oh ej të jastëku Ka ila ç! D y er t t ë g ja llëv e s u mbyllen! Zgjid h: O litarin! O zjarrin! O...! Fati e d eshi i erd hi në jetë foshnja djalë, v etë e kish te d ëgju ar Zër in e së Mirës: Korbi s arriti të të bëjë kobtare! Diçka fati i merr shpirtnjeriut, shumëçka tjetër të mirë i kthen... Ti linde Shpëtimin! Ke uratën e Zotit të madh atje Lart!
FRYMËSHPIRTNJERIU Unë SHPIRTNJERIU nga Toka u nisa në pikëditë... Hajt, hajt, hajt... arrita përtej shtatë palë tokë dhe shtatë palë qiell, i thashë Gjithësisë:
152
A ma tregon rrugën për t arritur të Zoti... Du a m e i thënë d içka që d ot s i tha njeriu... Me ia thënë atë d he ato që d u a t ia them, Atë d he ato që u d esh patjetër t ia thosha qëmoti Atë dhe ato që Toka as Qielli akom a s ia thanë... Do ia them ballafaqe, Unë - krijesa e vdekshme: SHPIRTNJERIU. NJERËZIT shestojnë një tjetër perëndi mbi tokë një tjetër shpirt (klonim) përpiqen ta SHPIKIN Nëpër LABORATORË të sheku llit XXI për të gozhduar planetin në një stelë qeni, popullimin me racën para darvinizmiane... Mini Njeriu prej origjinës shndërron vetë trajtën..
ARKITEKTURË POEZIE
Az em Shkrelit
27. ESAT LOSHAJ, PEJË, KOSOVË Ës h t ë k r y e t a r i Sh o q a t ë s s ë Sh k r im ta r ëv e të Pejës, a n ëta r i lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Au tor i d is a v ep r a ve letr a re m e p oez i, v ësh tr im e kr itike letr a r e, eseistike, aktor , regjisor. Ka botuar vëllim et m e p oezi Qënd resë 1993 Tiranë, m e d iellin në d u ar Tiranë 1999, Sytë e d itës Prishtinë 2000 PEIZAZH SHPIRTI Sytë e tu-liqene fresikie Balli yt i drituar, o shtaselvi., Netëve bëhesh ditë... Pa ty s nd jej gjallësinë, mallimi më zhurit.. E ç ecje, si m bretëreshë, i meron sytë ... Lakmi ta kanë këtë ecje Perënditë E tëra fatlume... Kur kundroj thellësisht ty, Dita më ikën shpejt, Dhe ndiej të më lëvizë nëpër deje kënga.. Eh, si më përpijënë sytë e tu... Sa d he lu let qortojnë petalet...
Atje në Shkrel, grykë mal zabel, linde ti, i fjalës Gjeneral... Përcëllon vapa, vargje freskie, margaritar- flori.. Ndjenjat e tua lisnaja, karvan i bardhë lirik me shi, mposhtin murlanet e stuhitë... Rrënjë e emrit stoike moteve... Si qenke, Azem Shkreli: I tëri materie dhe shpirt: Arkitekturë poezie.. Sytë e mjellmës, freski alpesh, agime deri në perëndim Kënga e Rrushës na zjarrmon , përvëllim malli... Burrëria bënte ritin: pinte raki... Rrusha hapte zemrën dyaortashe me valle, Zekehajdinat, trimat ikën me trapazante me lot mallkuar. Puthje e moteve të shkuar, peng kujtimesh djaloshare, ruhen në librat e verdhë, pluhur, hi, në borë e në shi, sot e kësaj dite: Rrusha mbeti... Kur pushoi zëri i saj: Pushoi dhe valët vetë deti...
153
Gjthçka ka vazhdim, Fillim, përfundim Fillim pas fundit, Fund pas fillimit. Gjithçka fillon dhe mbaron N ë vazhd im in e jetës SYTË
28. YLBERZA GLLOGJANI PEJË, KOSOVË U lind në Pejë të Kosovës më 1991 . Është autore e dy librave: Ku sh ta fali d ashu rinë d he Pa ty s ka lu m tu ri FALJE Nga faljet a fitohen medaljet? A hapen portat e mbyllura? Falje shp rehje e keqard hjes. Falje duhet të kërkojë njeriu i faljes... KONCEPTI IM PËR JETËN E di: Jeta është e bukur. E d i: vd ekja p jesë e saj.... E di: Jeta - një urë Që lidh ngjarjet e saj... FILLIMPËRFUNDIM Udhëtim pas udhëtimeve, Ngjarje pas ngjarjeve, Rrëfim pas rrëfimeve Gëzim pas gëzimeve..
154
Fshehtësitë e tua, t i lexoj në sy, Kur hyj thellë syve të tu Menjeherë e ku ptoj se ç ka aty! * Jeta- vepër E krijuar prej nesh, Peripeci, Të cilës i rezistojmë... Jeta,- e bukur Kënaqemi me të. Jeta Universi. Përmbajtja e saj : Gjithçka ...
në heshtje të fundme. Kur ua dëgjuam klithmën Dy djepe duheshin bërë Për lumturinë tonë. S u zinte shtëp ia e vjetër As ëndra e shekujve. Kur ra dielli në sytë emi Të gjithë nëant fshinë lotët E fluturat qiellit pa fund.. Ç em ër t u vinim , o zot? Shqiponja...
29. ISMAJL BAFTJARI VITI, KOSOVË U lind në fshatin Buzovik të komunës së Vitisë. Shkollën fillore dhe të emsme n i kreu në Viti, nd ërsa Fakultetin e ndërtimtarisë e kreu në Universitetin e Prishtinës . ka përfunduar ligjëratta p ë m a g jist r a t u r ë n ë Fa k u lt etin endërtimtarisë dhe të Arkitekturës. M o m en t a lish t ësh të d r ejt o r i In st it u tit p ër Sh k en cë d h e Teknologji- INSI dhe bashkëpunëtor p r ofesion a l i d isa in stitu cion eve ndërkombëtare, ët cilat veprojnë në Kosovë. Ka botuar librat me poezi: Gu ri i zem rës p oezi Rilin d ja , prishtinë , 1996 Frymë në det poezi, Rilind ja, Prishtinë. Psalm shpirti është bashkautor i publikimeve nga fu sha ep lanifikim it të botu ara nga UN -H abitat, në vitin 2007të katër librave.
FJALA NË KOHË
Fjala në kohë shndërrohet në ligj e shëron çdo plagë Kur prek në lule e mësyn diellin Kur përplaset në gurë E bën kohën mur... RITMI TJETËR NË MUA Projektoj sofrën e ëndrrës Në kohë të tjera që ndalen, as me mal e as me det, në kohë të tjera që vijnë me lulet mbi harqet shumëngjyrëshe thyer ylberçe në gur ë dashurie. Vjen zhurma dhe dashuria e re Projeksione mbushet horizonti jami zgjuar natë e ditë brenda ëndrrës sime të vjetër diagonale amshimi i bëj jetës...
SHQIPONJA Kur iu dham emër, ju kishim pritur gjatë, në labirinthe të mugëta,
155
akull përbri, borë në gji Ndjeu ngrohtësi, ngrohtësi zjarri përsëri.. LISAT
30. RRAHIM SADIKU, FERIZAJ KOSOVË U lind në Kamoglalvë, Ferizaj, Kosovë më 1954. Fakultetin Filologjik (dega e letërsisë d h e e Gju h ës Sh qip e) e përfundoi në Prishtinë. Që nga viti 1977 punoi gazetar në të përditshmen Rilindja . Tashmë është përgjegjës për kulturë në Ferizaj. Është anëtar i LSHK. Botimet: Ndodhi në gjithësi , poemë për fëmijë, Këngë nderi dhe lirie , poemë Pjetër Bogdani Zvicër; Kujt t i flas poemë; Hidhet valllja, kënga s ndalet (monografi), Kokat, gjokset, sh p in at p oem ë satirike; Ngjarjet në kohë të pakohë roman, Kryeaten ta ti rom an , Lirikë qënd rese poezi, Orët e bard ha (Antologji e Klubit letar De Rada ); Shembja dramë Shtetthasit roman (1,2,3) 2011 e tjera. Rrahim Sadiku është një lëvrues i shumë gjinive. ZJARRI I dhanë akull, të mos kishte zjarr, të vu ante zjarrm i Zjarr në mendime,
156
Pesë ditë e pesë netë të trembëdhjetë duruan thyerjen e eshtrave, gjakun, urinë. Pesë ditë e pesë netë te veshi zë i tyre: Duheni të bëheni sopatë në pyllin tuaj të prisni Lisat. Pesë ditë e pesë netë shqiptuam vetëm jo . Jo ata skërmiteshin si bishat. Pesë ditë e pesë netë ushtuan grushtet, shqelmat, m izoritë E ne duronim e mendonim sa d o të shtohen m aleve Lisat Ç shkëlqim të ri d o të kenë fytyrat, sa lart d o të ngrihen Lisat NJË ÇAST Pushoj pas gjakut të derdhur Mendja nuk gjen qetësi.. Krism at s nd alen, shu ajnë jetë. Tej lind ditë me diell, I tëri bëhem kaltëri DINOZAURËT Dinozau rët ngjallu r p ërsëri N u k d o t i lëm ë të na shkelin me peshën e tyre. N u k d o t i lëm ë. Për këtë kohë janë shumë të vonë
PLEASE ...
31. FLORA PECI, KOSOVA ZEMRA IME Zemra ime, objekt që nuk shihet, Por e ndjej kur pulson Në kraharor të dashurisë ... më mundon, më torturon, Më d egëd is n shtëpi të m allkim it. Zemra ime, Objekt shumë i vockël. Por hapësirë e pa mat, Për dashuri njerëzore.
Do not speak any words of love which are gone, I d on t tu rn his head , by som eone who has gone. ... I am the sun that rises and you are the sun which sets Do not walk behind me to violate my shadow also prevents her now. You see I live and wake up at sunrise, the sun which sunsets, not damn the hell craving for a hug, I challenge and build the castle before you, I do not want anymore, to knock them without permission. Just enter in my dreams, imagined false love, flee away being cursed, go with the sun sunsets, I born with the sun of the new day.
MY HEART Object that is not seen, But I feel the pulsing In the chest of love That worries me, tortures me, w hich d evid es at hom e s cu rse. My heart, a very tiny object. But without being sized, For human love.Shiko më shumë
157
32. AFËDITA KRASNIQI RAHOVEC, KOSOVO DREAM OF THE SEA Oh, how I would like to be like the sea, To expect you quietly as you enter, Then, shaken by earthquake, Will raise the waves up. Oh how I would like to be like the sea, to rock you on the surf, When you think that the sea has slept, To kiss you without stopping. And I would like be like the sea, to speak with the pebbles on the shore, to unload what remains from my sorrow there To breeze my heart which is driving me crazy and make me burst.
158
33. OSMON BOJAXHIU, SHARR, KOSOVË O s m o n Bo jaxh i u w a s b o r n in Febr u a r y 23, 1982 in th e Plla v ë village of Sharri Comune (Dragash). H e attend ed the elem entary school in his birthp lace and Llop u shnik, w h e r e a s t h e h ig h p r o fe s s io n a l school of medicine he began it in in Bresanë and Bard haj, and finished it in Sh arr. H e stu d ied Alban ian Langu age and Literatu re in 2007 at the University of Prishtina, in the Faculty of Philology, and now he is finishing the post university studies, Teaching branch, in this Faculty. H e began to w rite since he w as in the elem entary school, w here, tim e after tim e he has p u blished in the m u ltip le liter a r y m a g a z in es for ch ild r e n a n d a d u lt s . H e h a s co o p e r a t e d w it h m u lt ip le m a g a z in e s s u ch a s Sh a r r i , Kosovarja , Extra , Pu lsi rinor , etc. In the year 2005-2006 he worked as a collaborator in TV Mitrovica, and from the years 2008-2009 he was a organizer of the cultural emission for juniors in Radio Sharri. For a few
consequent years he was a dancer in the Ensemble of Prishtina University. In the year 2003 he published the first book w ith p oem s entitled Sins of silence , and in 2009 he published the seco n d b o o k w ith p o em s a n d aphorisms entitled : I seek . I.
Please, stop its light, Oh, this black darkness I fear it!... In order that in hell to remain, Extinguish the candle, Because I am resolving, Can t end u re the rain
MËKATET E HESHTJES
Pas gjurmëve ... Në buzëqeshjen time fshihet loti, Rrënjët shtojnë pikëllimin, Unë - kalorës nëpër vdekje, Vrapoj pas gjurmëve tuaja, Të bart jetën e imponuar, Jetoj jetën në vdekje... S jetoj, si m ë pëlqen m u a,
In this black night Gloom is suffocating me For a bitter past The repentance is killing m e Drunk in a room, Life has brought me, The bitter past, Fu ll of slopes
Në kohën më të mirë. GLOB SIMPATIE Jam në epiqendër të globit, Globi në dorën tënde, Dora jote në zemrën time, Zemra ime në trupin tënd, Trupi yt në epiqendër, Sillemi vërdallë në këtë glob. THE REPENTANCE IS KILLING ME Oh, this heart of mine, Repentance is killing it, In this dark night, Gloom is suffocating me!... Life is punishing me, In this silent night, The sorrow has overwhelmed me, Me, w ho w as once jovial Pain is flapping its wings,
Burn a white paper, Like you did with my heart In this black night To bu ry m em ories CHE N ASCA L AMORE ETERNO Vivi sulla mia tomba, che la capisca la solitudine, e dimmi se ci sei sola, che ti accompagnerò. Vivi sulla mia tomba, che lo capisca l am ore. E dimmi se ti senti pentita, che mi innamoro. Vivi sulla mia tomba, che nasca l am ore eterno, e mi chiami angelo, che ti lanci in alto nel paradiso.
159
MESAZH I MADH LAMTUMIRË ME KTHIM...
34. ILIRANA HOXHA, PRISHTINË, KOSOVË Ilirianë Hoxha lindi më 28.06.1993 në Komoran. N ë Komoran vazhd oi dhe përfundoi shkollën fillore dhe të m esm e t ë u lët m e r ez u lt a te t ë shkelqyera. Tashmë është në vitin e fund it të përfu nd imit të shkollës së m esm e të la r t ë, në gjim n a z in GJERGJ KASTIRO TISKËN DERBEU Drenas. Talentin e saj të të shkruarit e ka shfaqur qysh në klasën e pestë. Me kalimin e kohës i p ërvijohet d ëshira e flakët p ër të shkruar poezi d he së fund i shfaqet m e këtë libër tr ig ju h ësh (sh q ip , anglisht dhe italisht) dhe synon me artin e saj, n ëp ërm jet p oezisë, të shprehë botën e saj nd jenjësore me shpresën e mirë se shpalos një botë t ë a v a n cu a r d h e m esa z h o n m e mesazhe të denja për progresivitet e qytetari. Libri Ënd ërr e blertë pra, është përmbledhja e parë poetike e saj, i cili, pa dyshesë, do të pasohet nga të tjerë...
160
Kur për herë të parë më pikoi loti isha vetëm një fëmijë i porsaardhur në botë, se d ija se ç ishte Atd heu , fam ilja, Zoti... Dija vetëm të bu zëqesh ja d h e të derdhja lot... Më pas vitet kaluan njëri pas tjetrit dhe unë mësova sesi të flisja, Mësova se m u nd t i bu zëqesh jetës, p or end e isha e vogël d he vetëm dremisja... Këtu në Atdheun tim e hapa zemrën, këtu fillova hapin e parë në jetë si fëmi, Kët u m ë so v a p ër fr ik ë n d h e dhimbjen, p or këtu m ësova d h e p ër p aqe e dashuri... Që nga ai moment e deri më sot, unë e lidha shpirtin me Atdheun tim, Dhe tani më rrjedhin me mijëra lot, e m ë d u ket siku r jam në ënd ërr pa zgjim... Ta n i p o t ë t h e m La m t u m ir ë , Atd heu im ! dhe gjysmën e shpirtit po e lë me ty, por edhe pse po shkoj, mbaje mend, kudo që të jem, prapë këtu do vij.
I HAVE A BEAUTIFUL DREAM At night I see you in my dreams, at day worries overstrain me, My heart booms, like a sou l s trumpet, and the mind with it The looks are looking for you... I close my eyes again the next day, you come in my dream again, Covered with an old shawl, like a shadow you open my door Why are you far, the dearest person in my life, I miss you and this solitude suffocates me Only tears of expectation slip onto my face I hope in this morning I have a beautiful dream Your presence howsoever absent is and my sweetheart will become altogether happier NELLA MIA FINESTRA MAGICA DORATA Dalla mia finestra osservo la neve mentre cade gradualmente, sento il suo cadere a capelli bianchi in una non fermata bella... Oh, come romantica questa caduta felice.. Come la voglio la tua finestra, quando osservo il parossismo dei fiori nella primavera, il grano mentre cresce un chicco... Ma nella mia finestra sento anche l ebbrezza prim averile... ed il cald o e l od ore d au tu nno... Nella mia finestra magica dorata
tutti i sogni diventano realta... Senza vederli io, nessuno non se ne va via ... presto... Dalla mia finestra osservo le nuvole, la gente felicemente e libera.... Qu esta la m ia finestra accovacciata come un scanner della vita pieno di dolcezza... felice...
35. FLORA KELMENDI, SUEDI Flora Flurije Kelmendi u lind në vitin 1964 në qytetin historik e të njohur të Prizrenit, Kosovë ku , pasi kreu a r sim im in fillor , m a n d ej v ijo i stu d im et e m esm e n ë Su ed i, n ë profilin shënd etësor, d uke arritur t ë p r o filiz o h et d h e t ë u sh t r ojë profesionin e saj d eri më sot. Flora, falë talentit të saj, qysh në fëmini, në moshën dhjetëvjeçare, shkroi mjaft poezi për fëmijë dhe publikimi i saj i parë u realizua në revistën për fëmijë Pionieri . Qysh atëherë Flora nuk u
161
n d al së sh kr u a ri d h e m a n ifestoi d a sh u r i d h e p ër k u sh t im n d a j Letërsisë dhe Artit. Poezitë e saj janë publikuar gjatë gjithë kësaj periudhe, pa u ndalur, në shumë revista letrare d he gazeta.Po kështu në faqen e saj web.në internet www.poezit.net me emrin Alias: Tezushja, herë pas herë ka publikuar krijimet e veta, duke u bërë kësh tu e n johu r n ë lëvrim in shkrimor. Libri poetik Kurrë mos hesht trigjuhësh: shqip, anglisht d he italisht është libri i saj i parë, një libër, ku spikat problematika e larm ish m e d h e jep en m esazh e të m ëd ha jetësore, nëp ërm jet një jete tepër aktive d he të sp ikatu r. Flora është anëtare e LN PSH A PEGASI ALBANIA dhe PEGASI KOSOVA. Qysh prej vitit 1991 banon në Su ed i m e fam iljen e saj, ku ësh të m jaft aktive në krijimtarinë e saj letrare. WHY DO YOU REMAIN SILENT? Why d on t the fingers w rite, When feelings grab you? You stand hiding in a corner Feeling frightened. Why d on t the lips m ove, Has perhaps incineration covered them The tearful blue eyes, Like a turbulent lake. I am transformed into an oak, The wind shakes off its leaves.
162
Naked like the trees In this season of autumn. There is no beauty like before, Everything has begun to fade, Like a big white rose With its petals the reverie haunts. In the middle of the sleepless night, How will I pass the next day? Why do I remain silent? The mystery visits me. Ah, they have closed This heart with a key! PSE HESHT? Pse nuk shkruajnë gishtrinjtë, kur të rrëmbejnë ndjenjat? Rri e strukur në një qoshe me frikësimin e ndjerë. Pse bu zët s lëvizin, vallë shkrumbimi i ka mbuluar? Sytë e kaltër me lot, sikundër liqen i turbulluar. Jam e shndërruar në një lis, era ia shkund gjethet. E zhveshur si pemët në këtë stinim vjeshte. S ka bu ku ri siku r m ë parë, çd o gjë ka filluar të venitet, si një trëndafil i madh i bardhë me petalete tij fantazimi fanitet. Në mesin e natës së pagjumë, si do ta kaloj të nesërmen. Pse rri e heshtur? Më pllakos misteri. Ah, këtë zemër, ma paskan mbyllur me dryn!
PERCHÈ TACI.... Perchè non scrivono le dita, quando ti rubano i sentimenti ? Rimango accovacciata in un angolo con la paura sentita. Perchè le labbra non si muovono, forse m ai l incererim ento gli ha coperto ? Gli occhi azzurri con le lacrime come il lago turbato. Sono trasformata in una quercia il vento gliele scuota le foglie. Svestita come gli alberi in qu esta stagione d au tu nno. Non ha bellezza come prima ogni cosa è cominciata di appassirsi, come una rosa bianca, con i suoi petali oltre la fantasia si infesta. Nel cuore della notte insonne Com e la su però l ind om ani perchè rimango taciuta ? m i affligge l isteria... Ah, questo cuore m e l hanno chiu so con chiave.
36. AGIM GASHI , KOSOVË Me banim në Gjerm ani. Këngëtar i njoh dhe poet i ndjenjës kombëtare... KU DO TA LË ARDHMËRINË ? Gjendemi në midis të errsirës Më tmerrojnë gjithçka shoh S janë Plagë kronika të zeza ditore lexohen , popu lli im ku rrë s u lirove nga m entaliteti E keqja nu k m u nd et m e të keqën Pak i shohim ato qe na ndodhin Para nesh ngrihen re të zeza Pse po përsëriten të keqijat Hije të zezë po u lëmë Brezave në kalim Kisha pasë dëshirë të jem Vetëm i vetëvetes E ta mundim të keqen E ardhmja është e ëndërruara jonë Lind jet e ard hëshm e nu k nd alen Kush e keqpërdor lirinë Ka gjak të shprishur, Ndjell fatkeqësi Ku do ta lë ardhmërinë Kur ta marr rrugën për në amshim?
163
... WHERE SHALL I LEAVE THE FUTURE? We find ourselves in the middle of the desert Everything I see horrifies m e They re no w ou nd s Black daily chronicles are being read, My people you never freed yourself from the mentality The evil does not wrestle with the evil We see less of what happens to us Before u s black clou d s rise Why the evil things are being repeated We leave behind a shadow To the passing generations I had wished to be Only for myself And to defeat the evil The future is our dream The fu tu re births d o not stop Who is misusing the freedom It has rotten blood, It forebodes misfortune Where will I leave the future When shall I take the road to eternity?
164
37. RAMADAN HAXHIAJ U lind në fshatin Gjinoc , Suharekë, në vitin 1955. Ka kryer stu d im et e larta në Universitetin e Prishtinës, Dega Letërsi d he gju hë shqip e. Që n g a v it i 1981 k a p u n u a r s i m ësim d hënës në d isa shkolla, si në fs h a t r a t M u s h t is h t , M a q it e v ë , G r e jk o c N is h o r Ko m u n a e Suharekës, pastaj në Gjimnazin Jeta e Re , si d he në Shkollën e Mesm e Te k n ik e Sk w n d e r Lu a r a s i t ë Th e r a n d ë s is h Su h a r e k ë s . M e shkrim e ka nisu r të m erret që nga viti 1978, si an ëtar i gru p it letrar Jeron im De Rad a të Faku ltetit filozofik. Ka botu ar vjersha nëp ër revista dhe gazeta të ndryshme. Lib r i m e p o e z i Rit u a l i b ë jë bu ku risë është p ërm bled hja e tij e parë. N ë librin Brerore Lirie gru p au torësh , p os p oezive ka botu ar ed he p jesë nga Ditari i Lu ftës. Që nga viti 1993 u d hëheq m e su kses s e k s io n in le t r a r n ë k u a d ë r t ë Shoqatës për Art d he Kulturë Elena G jik a t ë Th e r a n d ë s . Ës h t ë shp ërblyer d isa herë p ër vend e të nd ryshm e në konku rse letrare. Ka k r y e r p u n ë t ë r ë n d ë s is h m e
kulturore, arsimore, aktivist i fshatit d h e Ko m u n ë s s ë Th e r a n d ë s , s i N ënkryetar d he anëtëar i Shoqatës p ër Art d he ku ltu rë Elena Gjika . Tashti është d elegate i Asam blesë Ko m u n a le , Kr y e t a r i Sh o q a t ë s Kom u nale Gju hëtari I Ri , anëtar i komisionit komunal për Emërtimin e sh esh eve, rru gëv e dhe v e n d b a n im e v e . Ës h t ë d r e jt o r i Shkollës 9-të vjeçare Migjeni në fshatin Gjinoc. NË LOTIN TIM Ritual i bëj bukurisë, Puthjen tënde ende e ruaj të freskët, Në qepallat e mia të përlotura... Syri yt më verbon lëndueshëm, E ti në lotin tim noton me varkë, Ruaj puthjen tënde si një kujtim të ëmbël... Ti vazhdon të më kujtosh edhe në ëndërr O Zot! Në sallonin tënd të bukur- vetëm shërbëtor, Ku lloj- lloj mendimesh më mbytin mizorisht, I lumtur, ndër më të lumturit... I bëj ritual bukurisë.
Duke përtypur bukë Europe të hidhur, Mes kullash të rrëzbitura, Ku geni i qëndresës e i vuajtjes, ndrydhet nga peshë e kohës... Ku bota sheh vetveten në pasqyrë.
HARTË E DARDANISË Zogjtë ngriten lart, kah retë, Të mos vriten, Të bashkohen me yjet... Të takohen me qiejt Nga qielli tokën e kundrojnw vallehedhur... Njerëz dhe djaj... Zogjtë kremtojnë fatet tona, Hartën e Dardanisë e kanë pikësynim, ABC-në e bartin në flatra Zogjve fluturues tw lartësive Ëndrrat dikush don t ua vrasë! KUR NATA ZBRET Në syprinën e lumit, Nata zbret me pushtetin e vet, Shpirti zgjohet trembshëm, Kafshon padukshëm Pikëfillimin e vet... Në epruvetën e indeve të gjakut.
SI ËNDËRR E GRISUR Varfëria Endet, si ëndërr e grisur,... M u ku jtu an partitu rat e Vagnerit Dhe melodi e Lagjes së vorfun e Migjenit
165
Ruaju rrugës (Beaware in the road) 3. Çeptira e Këngës The book I w ou ld ju st w rite bu t a sea is a v er sion o f h is b o ok d ed icated to child ren Çep tirat e Këngës translated in English and Italian. 36 LETTERS
38. GJERGJ PJETËR RRUSTAJ Was born on Ap ril 20, 1959 in the village of Vogovë in Gjakova. H e attend ed the elem entary school in Brekoc, and high school in Gjakova. H e h a s s t u d ie d a t P r is h t in a U n iv e r s it y in t h e Fa cu lt y o f Philosophy, sociology branch and in Au stria Viena he w as grad u ated in For eig n La n g u a g es. D u r in g th e p e r io d o f t h e s t u d ie s h e h a s p u blished in all the w ritten m ed ia, n ew sp a p er s , a n d m a g a z in es in Kosov o. H e is a m em ber of th e Writers Association of Pejë; chosen by a ju ry of Meetings w ith Mu ses . H e is also a m em ber of th e Clu b Gjon N ikoll Kazazi of Gjakova. H e k n o w s Ge r m a n a n d h e is a coord inator of LN PSH A PEGASI A lb a n ia in ch a r g e o f t ie s w it h associations, leagu es and clu bs of w r it e r s in A u s t r ia , G e r m a n y , Sw it z e r la n d a n d En g la n d fo r universal exchange of values. Up to the present he has published: 1. M a ll v e n d lin d je (Yea r n in g for th e b ir th p la ce) 2.
166
36 letters write a story Write about verdure, narrate about a town Narrate about a castle, narrate about a poet; 36 letters are massive, they are a book, They are a forest, higher than a sky, They are a flag, they wrote on a mountain, They are written on a stone. 36 SHKRONJA 36 shkronja e shkruajnë një tregim, e shkruajnë një blerim, rrëfejnë një qytet, rrëfejnë një kala, rrëfejnë një poet; 36 shkronja janë të mëdhaja, janë një libër, janë një pyll, më i lartë se një qiell, janë një flamur, shkruajnë një mal, shkruhen në gur.
39. PREND BUZHALA KLINË, KOSOVË Stu d iu es, p rozator, p oet.. au tor i m jaft vep rave në gjini të nd ryshm e të letëresisë përfshi këtu mendimin kritik dhe analitikën. E ku të besosh kështu! A nuk është kjo Dora e Fshehtë e Demonit Që ta merr frutin tënd nga Pema e Jetës (Me brirë në kokë e me kryqin në kraharor). Kjo dorë të prek e të përkëdhel Për d hu ratën tënd e. Ai t i d i em ër e mbiemër, T i d i fjalët që i pëshpërit, Merr vesh për ndejat ku i bën Dhe për bisedat e fshehta. Mendimeve tua kobzeza u jep krahë. Lajthitjen tënde mjeshtërore E lakmon si gjënë më të vlefshme në botë. E sheh si i gëzohet Neverisë sate ndaj Të Bukurës. Ai nuk ka fytyrë. As emër. As gjuhë, Pos të vetmes fjalë: Demon.
Përpara ta vë të vetmen pasqyrë Për t u parë me Të: Domethënë, me Vdekjen e Përfytyruar. Çka nuk bën që ta adhurosh Këtë përfytyrim të shenjtë: Të bën të vallëzosh me vetveten, Me hijet që të qeshin e përqeshin, Me kafshën e strehuar në kokën tënde, Në ndërdijën tënde të plasur shenjtërie, Të plasur cipe, Të mëson të ligjërosh me atë Qenie të Mallkuar Të hudhur diku në Ndërdijen tënde, Domethënë në Ferr. Aty mandej, atë Kafshë të Mallkuar, E lidh në zingjirë, Ajo Kafshë e Zezë, e stërmunduar, e pamposhur, Aty e ka konakun, te vetja jote: Shih si bërtet me klithjen e moçme stërkafshërore Në kokën tënde! E asesi ta largosh nga Ferri yt!
NËN TEHUN E THIKËS SË MPREHTË TË MJESHTRIT Mos beso, Ka shkuar ajo kohë kur njerëzve iu zihej besë. Çka po të d u het t i ringjallësh Dëshpërimet e vjetra e dëshpërimet e reja? Ka shkuar ajo kohë kur kënaqeshe
167
duke dëgjuar Rrëfime luftërash të moçme e luftërash të reja (e çfarë është ajo luftë, kur nuk ke se çka të tregosh)? Të pëlqen ai rrëfimtar Tek e shtrin kallëzimin e tij nëpër plagë Netëve pranë zjarrit në vatër: Vetëm ai mund et t i bashkojë damarët E burimeve të nëndheshme. Ai e di se si E Kaluara merr shkëlqim, Si shfletohet fletë-fletë ajo Histori, Posi fletëzat e prera holl e holl të drurit Nën tehun e thikës së mprehtë të mjeshtrit. Nën tehun e kësaj thike e përbiron Historinë. Të pëlqen kur të pëshpërit tek veshi: Për legjendat, shpirtërat dhe vallet, Për Besën e Konstandinit E deri te ajo e Motrës së Halilit Që e preu burrin me kurorë E fëmijës së saj që i jepte gji Ia kishte ngulë thikën në trupin e Njomë, Ndryshe Prerja në Besë nuk lahej. Çka është Dilema e Hamletit Përballë kësaj Shpirtbrerjeje arbërore? Të pëlqen së pari t i përshkru ash të gjitha këto Në një fletë krejt të bardhë E m and ej t i m bërthesh Në një Gjuhë Që Nuk e Ligjëron.
168
40.MERITA HOXHA U lind m ë 14.08.1959 në Prishtinë. N ë v it in 1990 1990 p ë r fu n d o i Faku ltetit Ju rid ik në Prishtinë.Vite me rradhë punoi në një kompani në Prish tin ë n ë cilësin ë si referen te administrative e çështjes juridike. Që nga mosha njëzetvjeqare filloi të botoi vjershat e saj nëp ër revistat e ndyzshme.Së pari shkroi për fëmijë ato i botoi në revistën Pioneri , e pastaj dhe për të rritur me motive të nd ryshm e si p atriotike, sociale d he e r o t ik e n ë r e v is t a t Bo t a So t , Kosovarja revistën Rilind ja etj. Më 1994 botoi librin Lu lëku qet e kuqe dhe librin Vetura e jetës .. Më 2003 librin Këngë shp irti d he m ë 2008 rom anin Pësim e d he vragë . Në dorëshkrim dhe dy romane e që n ë të ard h m ën p resin ta sh oh in dritën e botimit .
VJOLLCAT E LIRISË Gjaku për liri falet , Shprehet parabolikisht populli... Trimërinë tuaj e e njohin edhe vjollcat e lirisë... Kënga përtej maleve thirron e kushtrohet ... A ka vdekje Trimi? A ka vdekje Liria?! Ah, ky gjak i d hw nw përjetë peng i Dashurisë, i Lirisë
Për nusmimin e madh Të Krye Arbërisë.
E KU S TË KËRKOJ ?!... Të kërkoj në vesën e trëndafilit të kuq, në kaltërsinë e liqenit dallgëshumë , në pranverën e hershme, e ku nuk të kërkoj? Në detet e largëta, në dhomën ezbrazët, nëëndrrat e mia të fikura , por që nd ritohen papritm as Vijoj , vijoi kërkimin ë piklat e e ftohta të shiut ; në çdo ditë të re që nis dhe mbaron së kërkuari: T ë kërkoj e pse më bren dyshimi se,ndoshta asnjëherë , nuk kam për të të gjetur..
41. SHERIFE BERISHA THAÇI Sherife Berisha Thaçi, krijuese nga Therand a, ish Suhareka e Kosovës. Është shfaqur me krijimet e para në revistën letrare Jehona d he në gazetën Flaka e Vllaznimit , të cilat, a so koh e, botoh esh in n ë Sh ku p . Gjithashtu krijimet e saj e kanë parë d r it ën ed h e n ë t ë g jit h ë r r jetin m ed ia tik d h e r ev ista të tilla si: Rilin d ja , Bota e Re , Z ër i i Rin isë , Fjala , Sh kën d ija , n ë revistën Pioneri si d he në revistën Fid ani . Ka d alë para lexuesve me vëllim in p oetik m e titu ll N gjyra Jete , i cili është botuar në vitin 1999. Gjatë veprimtarisë së saj letrare është stimuluar e shpërblyer disa herë në konku rse letrare, si në Su harekë, Vu sh tr r i. P o etja ësh t ë n jë n g a veteranet e Takim eve të Poeteshave në Vushtrri, ku , tashmë 20 vite me radhë, merr pjesë në këto takime.Po k ësh tu ësh të p jesëm a r r ëse e Mitingu t të Poezisë, i cili m bahet përvitshëm në Gjakovë; në Takimet e Gjeçovit , që mbahen në Zym të
169
H asit, si d he në takim e të tjera të Regjion it d h e të Kosovës.Vlen të theksohet se nëpër gazetat tona si: Bota Sot ka botuar materiale nga m asakrat su harekase, si d he gjatë ek so d it m a siv t ë p op u lla tës kosovare, të këtij regjioni. Vëllimi poetike: N gjyra Jete dhe SHTIGJET E SKUQURA libri i saj i d ytë në tri gjuhë, d uke shpalosur vlerat e Universialitetit. KUSH JAM ? Me thu nd ër të heku rt e shkelu r Nga shkolla, puna e larguar, E helmuar, E burgosur, E dhunuar, E sakatosur, E masakruar, Fisnike me krenari rreshtuar: ...................? Dua lirshëm të frymoj, aty ku qesha dhe qava njëkohësisht... MARTESË NËN HIJE (Kushtuar vajzave, të cilat patën fatin të martohen gjatë kohës së dëbimit me dhunë nga Kosova , nga Shqipëria, M aqedonia etj ( M ars Qershor 19990...pikërisht , në këtë kohë morën rrugën e mërgimit, ku jetojnë edhe sot). PËR TY, KOSOVË, Për bijtë e ashtit tim, të rënë për TY, e mbetën mbi dhe. Ashtu, të pavarrosur i lashë unë, E, s pata m u nd ësi, as t u a m byllja sytë, t u a përshpërisja fjalët: Flini të qetë, Liria s qenka kaq larg!
170
Oh ç d him bje m beti në zem rën time, Në ato ditë, kur vërshuan lumenjtë e gjakut e të lotëve, Për gjithë atë ferr e tmerr, Që të kishte rënduar trupin tënd, Kosovë. Ta ktheva shpinën, Duke të lënë TY, Mbretëreshë të robëruar. Plagët t i m ora m e vete, i barta brigjeve të detit. Duke u dallgëzuar me to, lutesha për fatin tënd dhe timin, të mos na ndiqte hija e orëligës! Lutesha, Kosovë, të mos më ndjesh të vdekur, Por të të shoh të gjallë... Shpresat gjithëherë, Se një ditë do të të shoh në lulim, Ashtu sikundër këndon zemra ime për Ty. Sot në Kosovë përndritet erë lirie E unë lutem: Merrm ë ed he një herë në krahët tu, Kosovë, Se m ë ke gjak, m ë ke asht Se këtu retë ma ndalin frymën. Unë jam këtu veç, si një hije e natës së pikëlluar. Unë dua të jem atje, ku bukës i thonë bukë e ujit ujë. Unë, dua lirshëm të frymoj, aty ku qesha dhe qava njëkohësisht. Unë dua të jem në mesin e njerëzve të ashtit tim.... Më merr në krahët Tu, Kosovë, Gjaku im, Kënga ime, Lulja ime, Dielli im, Kosovë .
MARRIAGE UNDER SHADOW (Dedicated to all the girls, who had the opportunity to get married during the time of the violent expatriation from Kosov o, M acedon ia, A lban ia et c ( M arch June 1990... at this time exactly, they emigrated to places where they live nowadays). For You Kosovo, For the sons of my bone, Who fell for YOU, and remained upon the ground. That way unburried I left them, And I did not have the chance not even to close their eyes, To whisper them the words: Sleep qu iet, Freed om is not that far! Oh, what of a sorrow remained in my heart, In those days, when the rivers of blood and tears gushed, For all that inferno and dread, Which wheighted on your body, Kosovo. I turned you my back, Leaving YOU, like a enslaved wueen. I took the wounds with me, I carried them along the shores. Surfing with them, I prayed for your fate and mine, That the shadow of death might not follow us! I prayed Kosovo in order tht you feel me not dead, But.... To see you alive.... Always hoping, That one day I shall see you
prospered, The way my heart sings for You. Today in Kosovo the scent of freedom is felt everywhere... And I pray: take m e once again into you r arms, Kosovo, Because I am your blood, I am your bone.... Becaue here the clouds cease my breathing I am here just like the shadow of the mournful night. I want to be there, when they call bread a bread and water a water. I want to breathe freely, there where I laughed and cried simultaneously. I want to be amidst the people of my bone.... Take me in your arms, Kosovo, my Blood My Song, my Flower, my Son, Kosovo.
171
42. VLORA KOZHANI , PRISHTINË
Më duket se më pëlqen, A mund të luaj lirshëm me ty..??!! Diçka këtu s shkoka Më del me dy pamje, si medalje... Sa e ndrojtur jam, Mezi frymoj, Dora e frikshme e di, nuk ledhaton! Botë, kam frike nga kjo shpirtligësi... Të lus Perëndi, më dëfto!? Të paktën të di, Kam pikë nga parajsa? Unë s e d i lojën pad rejtësi Dhe s kam për ta m ësu ar ku rrë...
TROKU I KALIT
FRYMOJ MES DYSHIMEVE
Prisje, Era t i shku nd ë gjethet, Të krijonin tinguj, Fllad i lehtë të ta shkundë pelerinën, Kupola e zemrës tënde, Të hapet me gëzimërime.
Dorë akull, Flokë shprishur, Fytyrë zbehur, Shikim turbulltë, Mungesë qartësie.
Prisje, Zhurmën e tij të dashur jetësore, Valën e tij të ngrohtë diellësisht, Hapin tënd të nisur drejt tij, Me arkën në duar, mbledhur peripecitë. Prisje, Troku i kalit të trokasë, të buçiste zemra jote, Sinfoni pranverore në jehonë, Mbi kalë fluturimthi të kalërojmë. SI PIKA NGA PARAJSA Kjo botë, Gu xoj ta qu aj lod ër
172
Një kitarë lënë shkretë, Pa ditur kush e përdori, Është edhe telkëputur, Në pamundësi të melodiojë. Shtrati rrëmujë, Dysheme e përbaltosur, Tërasë pa rend krahuar, Dhe një kopsht i tharë, Pa d itu r ç ka ngjarë! Frymoj mes dyshimeve....
I feel ingenuous and I be moved In the moment when his flowing Downward becomes stone! Its inspiring noise Remind me the beginning of spring With love chirps the song This fresh nightingale! The fu llness m oon
43.MIRLINDA MUSAJ, PRIZREN , KOSOVË Autore e re e talentuar, e cila ka dalë me vëllim ne saj të parë. Ka gati për botim librin e saj të dytë poetik. Lajtm ovi i saj ësh të : N ga sytë e përlotur/ e shoh qiellin e bukur,... në a të q iell m ad h ësh tor/ n d ih em e strukur! From tearful eyes, I take a look at the beau tifu l sky, in that splendid sky I feel hidden! IX. THE LIVED PARADISE The landscape Painted with my eye One gigantesque star observes me from the sky, His light with you resembles me! In the infinity sky Brightness becomes a stone and in those moments I feel heartache! In the azure sky, My hopes multiply, My life sweetens With the sunrays Near the lucid river
In the silent nights, In the hot nights Lightens me the freshness of moon Sings me The passion and the love In this fullness moon! When from one airy breeze Flutters the leaf picked, From that paroxysm gigantesque That stirs one butterfly! The hot gale of summer Polishes me the hairs, The body feels a cold tremor And one hope lets me fall! The naive and candid soul Fills more with love The hope solidifies me The only goodness!!! I live in the m ysteriou s w orld
..
I live in the pure mountains, I live with full moon, I live in the hot sunshine, I live alone in this world! The world that I admire most Everything my soul wishes
173
In this mystery I could enjoy!
PARAJSA E JETUAR Peizazhi i pikturuar me syrin tim Një yll gjigant më kundron nga qielli, drita e tij me ty më ngjason! Në pafundësinë e qiellit gurrëron shumë shkelqim e në ato momente ndiej mallëngjim! Nën kaltërsinë e qiellit më shumohen shpresat, me rrezet e diellit më ëmbëlsohet jeta. Pranë lumit të kulluar ndihem naive e mallëngjehem në çastin kur rrjedha e tij tatëpjetë gurëzohet! Zhurma e tij frymëzuese me kujton fillimpranverën me dashuri cicëron këngën ku bilbili i freskët!
PLOTËSI HËNE... Netëve të qeta, netëve të ngrohta më ndriton freskia e hënës më këndon pasioni dhe dashuria në këtë plotësi hene! Kur nga një puhi e lehtë valvitet gjethja e këputur, nga ajo dalldisje gjigante seë trazohet një flutur!
174
Flladi i ngrohtë i verës flokët më lëmon, trupi më rrëqethet dhe një shpresë më lëshon! Shpirtin naiv e të dlirë mbush më shumë me dashurim shpresën ma ngurtëson e vetmja mirësi!!! JETOJ NË BOTËN E MISTERTË..... Jetoj në malet e pastërta, jetoj me hënën e plotë, jetoj nën rrezet e ngrohta të diellit, jetoj vetëm në një botë! Botën në të cilën më së shumti e admiroj, ëka të dëshirojë shpirti im në këtë mister mund ta shijoj!!! DIÇKA MË VRET SHPIRTIN Hijen e kodrave e vështroj me mallkim, retë mbulur hënën m betu r pa frym ë, nd riçim Dëgjoj disa klithma, sikur më thërret mallkimi, në atë orë të zezë, diçka më vret shpirtin!
strehuar në lumturim
44. MIRLINDA KOXHAJ M ir lin d a k a lin d u r n ë Sh ku p të Maqed onisë. Qysh në m oshë fare t ë n jo m ë je t o n n ë Ko s o v ë m e fa m iljen e sa j, m e p r in d ër it n ë qytetin e Ferizajt. Shkollën fillore e ka p ërfu nd u ar në shkollën Gjon Serreqi në Ferizaj, p o ashtu ed he shkollën e m esm e ekonom ike Faik Konica . N ë vitin akad em ik 20042005 vijoi studimet në Universitetin e Prishtinës në Fakulktetin e Gjuhës d h e Le t ë r s is ë s h q ip e , d u k e u d ip lom u ar në vitin 2009. N jë nga pasionet e saj ka qenë piktura, duke p iktu ru ar m ë shu m ë p ër kënaqësi vetiake. Pasionin për të shkruar e ka filluar qysh në fëmini, duke shkruar poezi, por një sasi e konsiderueshme e poezive të krijim tarisë së saj të hershme pësuan fatin e tyre tragjik, d u ke u d jegu r në lu ftën e fu nd it në Kosovë. KËRKIM Në det kërkova fjalën, Në heshtje kërkova valën, Në sytë e tu kërkova dashuri
Të bëhesha valë deti, stuhi, Që të vija te ti , e të falja atë që meriton Dashuri... Nga vetja ime kërkova fare pak, vetëm fjalë në letër. (Me që s d ija ku ishte, S të njihja, ishe afër, apo larg).
LAKMIA IME I kam lakmi hënës, të strukur në qiell, Kot i lutem nënës pse s m ë lind i d iell Po të isha diell, lart në kaltërsi, Do të doja për nuse vetë hënën nazike Gurë në unazë Do të kisha yjet. KOHA IME PA URATË Koha ime e çuditshme, si të rrotullohen Akrepat?! Era bart kohën e zvarritur në degët e jëtës sime, pikat e lotit tim pikojnë m bi ku jtim et e vjetra M u shfaqe prapë papritu r, sikundër atëherë,
175
me dinakërinë e padukshme, duke më përrrethuar në një mbyllje të tmerrshme, të humbisja vëmendjen. .. Symbyllur në ëndërrin të marrë Të mbështjell, kohë, m e m ënd afshin e m ëngjesit Por porsa hapa sytë, më iku ëndrra e mëndafshit me ëndrra nga më të bukurat, si në përrallat e të moçmëve, m u shfaqe m e d inakërinë e dikurshme, o kohë e lajthitur, të humbisja drejtpeshimin.... Koha ecën bashkë me kujtimet e mia të gjakta , të tmerrta mbi binarë hekurudhe tepër të gjatë të qytetit varfanjak , harruar nga kohët e pemës tënde sterile... Koha ime si të lëvizin akrepat mprapsht, Të gënjejnë fare haptas, o lëvdatë pa uratë, si dritat e fikura të rrugëve të mia që përpiqem t i nd ez në këtë dimër të acartë...
45. MENDUH LEKA KONCERT NË KOHË RRËMUJE Në një proces të dhimbjes, Ekzistenca më shterpëzo, Idilin për misteret dhe magjitë që me dashuruan, Kur pikësynimi im flijohej, P a lin d u r m ë a s si in k a r n im i dhunuar, Në këtë rrëmujë kuantike . Me iluzionin, si tatuazh mërie, Eci n ë p r o ce sin q ë v a z h d o n s i meslojë e monotonisë, Përtej kufirit të imazheve, Përtej nocionit jetë e vd ekje , Përtej përndritjes dhe ringjalljes, Deri në lumturimin tim. A s n u k e d i, k u r fillon h a ta ja e koncertit, Ka kohë që detyrimi më urren, P r o ce si v a z h d o n m e m im ik ë n detyruese,... Më p ërm end një zë, si p asthirrm ë ujore, Si poshtë ashtu dhe lart, Si brenda ashtu dhe jashtë, METAFORË SHPRESE Të jemi më fatlumë sesa ishim, Kodin e rikrijimit e rrëmbyem...
176
Me libret flijimi do të udhëtojmë, Për hir të dashurisë, Nuk do të jetojmë sall për nesër... Tepër herët ishte për hidhërim. Sintaksës së zhgënjimit ia mbyllim gojën, Do të gëzojmë para se të vijë gëzimi, Do të shtegtojmë para se të trokasë pikëllimi/ Shumëfishin e shpejtësisë së dritës ta shijojmë, Të përjetojmë pafundësinë. Vetëm të jemi Atje... Atje... Atje, ku as fundi nuk do të na arrijë. PRANGIMI KUBIK Të mos ekzekutojnë si heretik bezdie Gjërat e trishta, që mëkojnë rrangallën e shpirtit të shenjtë, Në gjuhëz gijotine jargët e kujtdo qoftë lëpij, Sall për fërkim duarsh me vals Haleluje Si të vetëvritesh në paralagjen e të huajit, Si të prangosesh në enën kubike të zemërimit tënd, Si të jesh në paradhomën e Zotit e të flasësh, Para një ekstradimi nga djalli, nga
njeriu i përdalë. Tmerrësisht i zbrazur nga pafundësia, Pafundësisht i mbushur nga tmerri. Pasthirrmat lotore kumt të lagur shfaqin, Heshtja si lëbyret me Trininë, Pi ujthin e lëngatave të mortit dhe zilisë.
46. DRITA MAXHUNI HORIZONTE TË ZVERDHURA End e gërm ad ha Pranvera nuk po e bie gjelbërimin, Flamuj të shqyer kanë ulur kokën, Sipri varreve të të rënëve, Konstandini nuk e lë mënjanë Besën e dhënë, Ende hija e tij sillet vërdallë, Krenarinë ua ruan trojeve ballëhapura. Doem os d o t i bashkojë Mëmën lottharë dhe Bijën e përmalluar Te pragu i kasolles stërgjyshore Që me kufinj ferrash mbërthyer Shekujt i kishin ndarë.
177
47.XHEMAJL RUDI, GJENEVË, ZVICËR Xhem ajl Ru d i ka lind u r në fshatin Savrovë, komuna Suharekë, Kosovë. Ka p ërfu n d u ar stu d im et e larta d u ke u d iplom u ar p ër kontabilitet si dhe për një kohë ka studiuar edhe p er Filozofi- Sociologji Më 1993, si rrjedhojë e përndjekjeve detyrohet të largohet nga vendi. Tashmë gjëndet në Zvicër p rej një periu d he p rej 17 vitesh.Me poetikë është marrë qysh n ë m osh ë të n jom ë n g a k la sa e gja sh të d u ke va zh d u ar m ë von ë edhe me shkrime në gjini të tjera . Bo t o i h e r ë p a s h e r ë p o e z i n ë p eriod iku n Shqip tar p as viteve 90. Lib r i i p a r ë p o e t ik Rr je d h ë Au toktone është botu ar n ë vitin 1996 në shoqatën Pjetër Bogd ani n ë Z v icë r , n ë n k u jd e s in d h e red aktim in e te nd eru arit Em ru sh Xh e m a jli.Lib r i i d y t ë Du ke mbled hur kohën botuar më 1999 në k u jd e s in d h e r e d a k t u r ë n e t ë nd eru arit Shaban Sinani, te shtëp ia botuese Dritëro Tiranë.Libri i tretë Dheu t pjesën e vet botu ar më 2001
178
n ë red aktim të n d eru arit Sh aban Sinani te botu esi Shqip Tiranë. N d ërsa libri i katërt p oetik Asgjë s ngjan në reklama as hënorja është b ot u a r m ë 2008 n e P r ish t in ë t e botu esi Faik Konica , nën ku jd esin d h e r e d a k t u r ë n e t e n d e r u a r it Nazmi Rrahmani. Disa nga p oezitë janë të botu ara në gjuhën gjermane në Zvicër, në vitin 2005 n ë an tologji Vësh trim n ga dritarja e hapur me autorë zviceranë dhe shqiptarë, nën kujdesin e Z.H.J. Lanksh. NË ANËN TJETËR Qepallat si çarçafë mbulojnë shikimin. Drita verbuese e neoneve mbrëmjeve - perde aktit të pa kryer të teatrit të jetës. Nën - aktet fillojnë prej aty ku të tjerat sosen. Vazhdimsia s përgju m et udhëkryqeve mistike, ku truri lë thurur në grila të drunjta e shpirti lë vesën në to si pëlhurë.
KUR VDESIN IDHUJT Zeusi kishte vdekur nga dorë e Arsakomit në kohën e lashtë, por hija e tij mbeti ndër breza gjallë E zot,i që në fillim vdiq pasi e krijoj njerinë, idha edhe jetë e njeriu e varrosi në jetën e vet Perëndinë e tij Përgjithmonë. KANDILI NË QELQ Pak dritë shikonim mbështjellë në qelq, fundësive të mugëta. Mbi supe na rëndohej peshë e mbrëmjeve të ashpra. Rrugës drejt dritës bënim nga një hap me tokën, afroheshim bashkë me dheun. E reve të errëta, lidhur flakë e dritës me shkëlqimin e yjeve e humbte, vazhdonim ta shihnim në pjesët e xhamta: thurur me fijet e rrezeve të diellit përflakej, dhe tymin kah dilte grykës së llampës
e varej sipër natës së egër. Ne ecnim të plagosur, ecnim, ngjitur boshtit,me të tri kohët, drejt kandilit ku ruhet thellë diku fshehur përftuar qenies sone.
49. VALENTINA BROJA SAHIN, FRANCË Gjeografia poetike është e gjerë dhe tërheqëse si një magnet ... Va len tin a Br oja Sa h in n jë p oete interesante , e cila është e dashuruar tejsish t n d a j p oetik ës; ba n on n ë Francë, por nga Materniteti i Krijimit ka lind u r krijesën e saj Vertigo Dialog m es vetes d he vetes HUMBJA E SHPRESËS QË QAN NË KËSHTJELLË DRURI Apologji Çastet e së përditshmes Dashuria me diellin Dehje vrasëse
179
Ecje drejt diellit Humbjet Idil i thyer Mbështjellur me flluska bore Mbylle derën e mendimeve Një hije Dashuri nën dritën e hënës Plumbi ia puth lulen e ballit Shërbim i vetvetes E lodhur nga ekzistenca e rreme Ti fluturon Urdhër i vetvetes Zhdukje nga dyshimi. ILUZIONET ZBEHEN NË PASIONIN E FJALËS Erotizëm i përcjellë nga inati i mëngjesit Ka shumë kohë të zhdukur Kalimi i kohës të shkakton dhimbje Kërkesa të mallëngjyera Maska e universit të uritur Mendja shëtitet qenies sime Mënyrë tjetër Mendimet shëtisin edhe aty ku çdo gjë është e ndaluar Pakapshmëri Pretekst për asgjësimin e trupit pritës Pështjellim Refleksione Shkojmë andej nga është prishur rruga Momente për veten nga vetja. DASHURI ME ERRËSIRËN Dialog Mos
180
Fundi Kur dita do të vijë E pamundura Aty Ndeshje fjalësh Ankthi Të huaj Dehje Fundosje Eklips 2 Kohë Ne Mëkatet Më tha Dashuri me errësirën . Kam frikë nga frika Kam frikë nga mendimet e mia Kam frikë nga përcjellja e vetes që më çon thepave të ekzistencës Kam frikë nga fytyra ime që nuk e shoh as në pasqyrë të thyer Kam frikë nga heshtja , se nuk i mbaj dot fjalët Kam frikë nga dashuria, se një ditë do ta tradhtoj Kam frikë nga qyteti, se më është si përbindësh koke Kam frikë nga fshati, se shijoj bukuritë që më shtojnë frikën në palcë Kam frikë nga shoqëria që zhduket sa herë që zhdukem unë Kam frikë nga të afërmit, se do të gjykohem pa ndonjë arsye Kam frike nga librat, se ma humbin gjithë atë çka deri sot kam mësuar Kam frikë nga udhëtimet, se stagnoj gjithmonë në të njëjtën
rrugë Kam frikë nga orgazmi, se do të kërkoj secilën herë më tepër Kam frikë nga sëmundja, se nuk ma lëshon trupin e sëmurë Kam frikë nga çmenduria, më ka përqafuar sa e sa herë Kam frikë nga varfëria, se më ndihmon të bëhem më e pasur Kam frikë nga mendimet, më dërgojnë shtegut të vdekjes Kam frikë nga hyjnitë, d o t m ë mbajnë në kurriz kohë të gjatë Kam frikë nga fantomët, unë jam njëra ndër ta Kam frikë nga eksitimet, se më bëjnë të fluturoj në qiell të shtatë Kam frikë nga kafshët, çdo ditë shoh më të çmendura Kam frikë nga prekja e vetes, do të fëlliqem edhe më tepër Kam frikë nga qenia ime, se një d itë d o t m ë rrëshqas nga d u art Kam frikë të shkruaj, mungesa e mundimeve më mundon më tepër Kam frikë nga veturat, se do të fluturoj si hije demonësh Kam frikë nga rrugët, që nuk u gjej fillin e fillimit Kam frikë nga bu ku ria, se d o t m a shtrydh shëmtimin ndër këmbë Kam frikë nga loja, se asnjëherë nuk më lë vetëm, çdo here luan me mua Kam frikë nga demonët, se më përqafojnë pandërprerë Kam frikë nga xhelozia, se më përcjellë në realitet Kam frikë nga uji, se pastrohem nga të këqijat
Kam frikë nga pyetjet, se asnjëherë nuk u gjej përgjigje Kam frikë të ushqehem, se ngulfatem edhe nga uji Kam frikë nga këngët, se m i ngacmojnë lotët Kam frikë te këndoj, se këngën e dua në varr Kam frikë nga lu let, se d o t m a mbulojnë varrin Kam frikë nga njerëzit, se nuk do t m ë ku jtojnë ku r të vd es Kam frikë nga jeta, që tashmë veç më ka vdekur.
50.ARSIM HALILI, LUGINA E PRESHEVËS Arsim Halili lindi më1976, në Dobrosin ( Bujanoc) ka mbaruar studimet për Mësim klasor në Gjilan. Mësimdhënës në shkollën fillore Sami Frashëri . Koncul- (Bujanoc) Anëtar i Shoqatës së shkrim tarëve Feniks Preshevë Anëtarë i Lidhjes së shkrimtarëve të Kosov ës , An ëta r i Lid h jes së sh krim tarëve Pegasi Kosovë. Anëtar i Ars Club Beqir Musliu Gjilan Ka botuar këto vepra: - H eshtje e shp rishu r poezi 2009
181
- N d al!stacion i d ashu risë p oezi 2010 - Gju rm ët e qën d resës n ovela 2011 - Shtigjeve tëartit Intervista 2011
ACARI I FUNDIT (Kosovës) Sa vdekje mposhten Merimanga thur fate Dielli tinëzisht futet birucave Brejtësit thithin gjakun Centimetrat e Cz-ve ngushtojnë kockat Koordinatat e trupit tkurren Sa herë dehen kasnecët Mos kalo rrugën nëpër tunel Maurët e Karpateve Sollën arkeologji latifondesh Urithët janë vet ata. Flamër a dëgjon Redoni të pret Vertikalisht mbi male Bajlozi metmorfizohet në gur Acari i fundit Pret edhe këtë baladë Kënga e shekullit
Je yll i dritës, Mbarësi në çdo petale. 2. Qenie engjëllore, Sot çfarë m ë thu a Fluturon në qiell, Pulëbardhë e ëndërrave. Në folën time pusho e qetë, Refren i puthjeve pa pushim Bashkëdyzim i trazuar, Thur kurorë timen dashuri. BALADË PA ADRESË Akrepat përplasin kohën Në partitura të harruara Orfeu ekzekuton melodi Të trishtë Parantezat më ngatërrojnë Heshtazi vështroj Të djeshmen me të sotmen Baladë pa adresë Gremiset zemërakulli Hija e jote luan Ndize qiriun Nën tinguj të shurdhër Rilind shpresa
REFREN DASHURIE 1. Kënga dhe loti imFjalë në pergamenë Çdo mëngjes te ti vij fshehu razi
182
TË GJALLËT E HESHTUR Koha ju pagëzoi emrin Lakuar nëpër morfologji qëndrese Ditiramb për sa pranvera
Të mbarësuar shqip Heshtur në kornizë të bronzit Shikoni diellin që nuk perëndon Imazh i tjetërsuar Bulevardit takohemi
Mos u trembni kur E shikoni të heshtur Gjysmën e fytyrës të përcëlluar Gjysmën e trupit të gurëzuar
Numërohen legjendat Trajta e emrit ndryshe ju shkruhet
Shtrëngata do ta lë të qetë Gurët në kala nuk lëkundën Baladë nëpër kohë Heshtazi përkundi shekujt
KTHEHU
KRYEFJALË MBETESH
Matën kufirit Vëllai ofshan E ku nd roj pa m u nd u r t ia shtrij dorën
( Mesharit)
Demonët thonë Lutuni nga larg
Kryefjalë mbete Pranverave të shkuara
Fantazmat lëpijnë plagët Për t ia pastru ar id entitetin
Atit e birit Shqip i përgjërohesh
Shërbëtori i djallit I frikësohet hijes së vet
Mesha pa ty Çdo të diele kumbon
Engjëlli nuk do të pijë verë
Gjoni nuk prehet i qetë Fati të griset nëpër kohë
Nesër do të vij në Preshevë Do ta mbëltoj fjalën shqip Në ballin tënd të bardhë
Dallgët e Adriatikut A do të sjellin vallë?
Pergamenë e heshtur E stivosur mes gjuhëve biblike
PËRKUND SHEKUJT ( Rozafës) Vertikalisht shikon Bunën Metamorfozë në gurë Ofshamën mos ta dëgjoj yt bir
183
2. Memory now turned into the fervid longing That is sweaty and tired from suffering for You Plenty of wet kisses are leaking like river And the curse of the viper time, we threw it into the abyss
51. BILALL MALIQI, LUGINA E PRESHEVËS ... MEETING WITH THE DREAM 1 In this lonely night, I fight with forgetfulness I speak freely with almost melted candle Distance between us was thrust like landmark stones You and me built a monument to the silence After the consumed lamp/candle, the dream smelt gas Muses somewhere tousle spirit, inspiration Angels are negotiating for our love To break the wall of murderous silence During the dream meeting in its scene Red pain sprinkled the fabulous legend Annals of love will meet you and me And the groans will be engraved on the three painful stones
184
Beyond faith slipped the word that hurts the soul You changed the shadow and thread of the damned weather Mu ses w et inscru tably the poet s inspiration The gu itar s w ires are accord ed with the sound of pain The dream walks me on into the bright caves Together with the unfinished song for you The clots of hope are squeezed in spirit s place Tear drops drench now the fragile love. Translated by Prof. Nexhat AGUSHI
LOT I LOTUAR Loti ra në gjoksin e zjarrmuar, U bë pronë e dhImbjes së paluar, Po këtë mot digjet shpirti i përvëluar. I shtrihem mallit sall për të kujtuar. Loti plasi në rrasë të gurit të gurëzuar
Pikon në palcën e shpirtit të shtrënguar, Në këtë stinë me jorgan të gjelbëruar, Tund prushimë puthjesh të afshuar. Loti u shtrydh në membranë të motit, U tha tani dhimbja në kohë të sotit, Durim(i)mi pëlciti nga zezona e të fortit, Dashu ria përbirohet m u në m es të portit,
52. LIRIDONA SHEHU PRIZREN MBULESË MJERIMI Stinë tradhëtare valë deti të trazuara, Qiell i ngrysur, pyje të pagjelbruara! Shi i çoroditur, erë e furfulluar, Diell i habitur, hënë e izoluar!
ËNDRRA VETMITARE Tingujt e kitares akordohen nga tonat ofshama, Prekin thellë në cipën e (d)urimit tani të terur, Pikaplasat e pikadjersave lagin mallin e etur, E mallëngjimi futet thellë në damarët e shterur.
Shpirt i venitur, zemër e mërguar Vjeshtë e trishtuar, tetor i hutuar! .................... Zhveshur nga harmonia me mjerim mbuluar!!!
Nëpër gërfyejtë e jetës shpresa ngadalë noton, Futet në fatin e varur në murë të qëndresës, Në gropëzat e syve të tu ngulfatet edhe loti, Kujtesa qullet nga lutjet në prag të pendesës. Saherë kënga u këndua me himnin e dashurisë, Vargu i poetit u shkri në psherëtima vrastare, Noton lumi i frymëzimit në shpinë të muzave,
185
Me gishtat e gjymtyrëve sakat, vitet për në rilindje numëron. Dardania, dardhania kopshti i Edenit.
PORTRETI YT
FRAN TANUSHI, GJERMANI Fran Tanu shi, lind i në Gjakovë të Ko s o v ë s , m e 7 m a r s 1963. Sh k o llim in fille s t a r d h e a t ë t ë m esëm i p ërfu nd oi në vend lind je G ja k o v ë . N ë P r is h t in ë s t u d io i Filozofinë dhe Soiologjinë, ku edhe reflektoi në lëvizjet e kohës, si d he në botën letrare e artistike të atyre v itev e. Për sh k a q e su bjek tiv e u tërhoq nga atdheu, dhe nga viti 1989 u vendos në Bavari (Gjermani) . Sh k r u a n p o e z i d h e p r o z ë , publicistikë; merret me pikturë dhe shkrime dramatike. Njëherit editon d h e d rejton Revistën Libertas . Jeton d he vep ron në Au gsbu rg të G je r m a n is ë , n ë lid h je t ë p a shkeputura me vendlindjen. DARDANIA Emër i vjetër, shekujve të tërbuar, çmendurisht. Nën gurë muranash, fshehtësinë e historisë tënde e ruan,
186
Gushëbardhë, borë e bjeshkëve të larta rrezet e diellit, kur e vezullojnë. Buzëvalë, që shkrijnë akullin, në një zemër ende të pangrohur. Ti gjoksngritu ra mat horizontet e ardhmërisë plot jetë. Flokëverdhat i mban kurorë, shtatit të hedhur, si motër e shtojzovalleve, Me sy të kaltër dhe shikim dashuror, më sjell kthjelltësi qiellore. Më je herë ëngjëll, herë zanë, që ndihem kaq djalë, pranë, kur më je. ZOGJ TË QYQES Zogj të qyqes qyqen e braktisën sapo këngën e saj e mësuan. Gu - gu -gu Gu - gu - gu Për ty, Qyqe.
Zogj të qyqes, botën në sy e morën. Ku të ikën qyqet... Qyqe, moj për Ty! MISTERI I HIJEVE Mes dritës e territ, fushës së mjegullave lëviz hije e trisht. pluhuri i mbuloj gërmat, e dëftimit të epitafit pa emër. Dritës së hënës, lëvizi hija pa gjurmë jete.. Terri pushtoi shpinën e shpatit, me varrin pa kocka. E nesërmja kulmon dritë, më zbardhjen e enigmave mistere.
DUAJE ATDHEUN Ed he po të vret më dorën e vrasëve të tij, duaje atdheun! Mos e m oho d he siku r të d ënon m ë d hu nën e d hu nu eseve Po e trad hëtove të , shpëreblen m ë qesën e shitësve vulën e turpit. Mbroje jetën e em rit tënd Djali im duaje atdheun.
KËTË NATË U deha mendimeve me vaje në buzë duke qeshur, belbëzova një jetë, në kërkim të jetës; merr krah ëndrra ime, vetullat i ngrita, në kthimin tënd duke besuar. d iku sh po vije buza i jep hapësirë shkëlqimit të dhëmbeve. Mot i kthjellët në horizont.
187
CROATIA
1. LANA DERKA W a s b o r n o n Ju n e 22, 1969, in Po eg a , Cr oa tia . Sh e g r a d u a ted fr o m th e U n iv er sity of Z a g r eb , Faculty of Philosophy. She writes poetry, prose drama and essay. H er w ork w as p u blished in la r g e n u m b e r o f C r o a t ia n a n d in t e r n a t io n a l n ew sp ap er s, m a gaz in es a n d an th ologies. Sh e w a s a w a r d e d Z d r a v k o P u ca k Poetry Prize and Du hovno H rasce Prize. She p articip ated in variou s literary events, at home and abroad. She took part in International Poerty Festival in Zagreb, In tern ation al Festival Cu rtea d e Arges Poetry N ights in Rom ania, Stru ga Poetry Ev e n in g s in M a ce d o n ia , Ku a la
188
Lu m p u r World Poetry Read ing in Malaysia, Kritya 2007 in Ind ia, The Book Fair in Gu ad alajara, Mexico, Lir ik o n fe s t in Slo v e n ia , In ter n a tion a l Poetr y M eetin g in North Cyprus, Festival international et Ma r ch e d e Poesie W a llon ie Bru xelles in Belgiu m H er poem s are featu red in Poetical Babylon (p roject by UN ESCO in Rom e) and in Rain of Poem s above Du brovnik (a join p roject betw een Chile and Croatia). Her work is translated into 14 languages. She has published: -W a y sid e Cr u cifixes (Vin k ov ci, 1995) - poetry -Lightbearer s Refuge (Zagreb, 1996) - poetry -Eve from Mailbox (Zagreb, 1997) poetry -The Chest for Shad ow s (Karlovac, 1999) p oetry -Resignation (Zagreb, 2000) p lays -H ea r ken in g to An gels (Za gr eb, 2003) short stories -The Forest Send s Us a Tree By Email (Zagreb, 2004) - poetry -Silence s Strip tease (Zagreb, 2006) - poetry -Who Did Line Up the Sky-scrapers (Zagreb, 2006) - poetry -M u r m u llo s o b r e e l a s fa lt o
(Gu ad alajara, 2008) together w ith p oet Davor alat p oetry -The Flag of Du st (Zagreb, 2009) short stories -Qu i a m is en rang les gratte-ciels? et au tres p oèm es (Bru ssel, 2010) poetry -Chess With Snow (Zagreb, 2011) poetry. She edited two poetry anthologies: -Kairos in Zagreb (Zagreb, 2006) p oetry selection from International p oetry festival (together w ith her hu sband Davor alat) -Third Word (Calicu t, 2007) Post So cia lis t P o e t r y (t o g e t h e r w it h In d ia n p o e t Th a ch o m P o y il Rajeevan). E-mail: lana.derkac@gmail.com
COVENANT WITH DUST Time bloats the silence and settles me into dust like a letter I live with dust We even sign a mutual affiliation like a form of covenant In the morning my dust and I caught in the moments of Monday seem to be fasting In turns But its eternal banner has been created in full mobility You contemplate who it was that sorted out the dust in the rooms
Dust is persistent and unending and it s no good w aiting for it to disappear with the end of the millennium because it multiplies It can call all the countries its own and yet its anthem is inaudible On the working surface of the kitchen you gather it like strewn chamomile for tea
UGOVOR S PRA INOM Vrijem e nad im a ti inu i talo i m e u pra ini kao pism o ivim s p ra inom Èak si obostrano potpisujemo uzajamnu pripadnost kao svojevrsni ugovor Uju tro p ra ina i ja zaustavljene u djeliæima ponedjeljka izgledamo kao da postimo Naizmjence No sasvim mobilno stvorena je njena vjeèna zastava Razm i lja tko je p o sobam a razvrstao p ra inu Pra ina je ustrajna i beskonaèna i ne vrijedi ti èekati njeno nestajanje s krajem milenija jer se razm no ava Sve d r ave su njene pa ipak himna joj je neèujna N a rad noj p ovr ini ku hinje sku plja je kao p rostrtu kam ilicu za èaj
189
TSUNAMI I put down my cup of tea at the very moment the TV screen is flooded with pictures of tsunami. You comment: Once again has death become the laureate. This time demonstrating one of its martial arts in Asia. I am uncertain whether the waves surging from the screen compete for its medals, or are they lapping against the Apocalypse in their deadly fashion. I say: Death is sending them. Each escaping wave is a letter in its handwriting and I really d on t know w hat graphologists are going to say when they identify segments of its calligraphy. Combinations are many. Two shores exchanging letters via the waves. Tis either ord er, or d isord er. Or the tiny tongues of restlessness and the centre of the Earth. You ask me: Can you imagine a siren in uniform, declaring war on the crashing sound of waves by still more deafening singing? Even Odysseus shuns her. Can you recognize sand which dresses up in camouflage attire, knowing that it has lost all memory of Hitler and the world wars? I try to assure you:
190
God watches all killers from the universe including these waves today arranged into foam. And without a telescope He discerns that foam as accursed bindweed.
TSUNAMI Spu tam alicu s èajem ba u trenutku kad televizor preplavljuju snimke tsunamija. Komentira : Smrt je opet laureat. Ovaj put je u Aziji primijenila jednu od svojih borilaèkih vje tina. Nisam sigurna natjeèu li se valovi s ekrana za njeno odlièje ili na svoj ubojit naèin samo oplahuju Apokalipsu. Dodajem: Smrt ih alje. Svaki odbjegli val njeno je pismo i zaista ne znam to li æe reæi grafolozi kad prepoznaju isjeèke njenog rukopisa. Mno tvo je kom binacija. Preko valova se dopisuju dvije obale. Ili red i nered. Ili jezièci nemira i sredi te Zemlje. Pita me: Mo e li zamisliti sirenu u uniformi kako sna nom glasanju valova najavljuje rat jo zaglu nijim pjevom?
I Odisej je izbjegava. Mo e li prepoznati pijesak koji odijeva maskirnu odjeæu, a zna da mu je pobjeglo sjeæanje na Hitlera i svjetske ratove? Uvjeravam te: Bog motri iz svemira sve ubojice pa tako i dana nje valove poslo ene u pjenu. I bez teleskopa tu pjenu nazire kao prokleti slak.
CUNAMI Unë e ul filxhanin e çajit pikërisht në çastin kur televizorin e vërshojnë pamje të cunamit. Ti komenton: Vdekja është përsëri laureate. Kësaj radhe në Azi ka zbatuar njërën prej arteve të veta marciale. Nuk jam e sigurt a po garojnë valët në ekran për medaljet e saj apo në mënyrën e vet të frikshme vetëm shpëlajnë Apokalipsën. Unë shtoj: I dërgon vdekja. Çdo valë e ikur është një letër e saj dhe vërtet nuk e di çfarë do të thonë grafologët ku r t i njohin pjesët e d orëshkrim it të saj. Ka shumë kombinime. Përmes valëve i shkruajnë njëritjetrit dy brigje. Ose rendi dhe çrregullimi. Ose gjuhët e shqetësimit dhe
qendra e Tokës. Më pyet: A mund ta paramendosh një sirenë me uniformë e cila u paralajmëron luftë zërave të fuqishëm të valëve me një këngë akoma më shurdhuese? Edhe Odiseu i shmanget. A mund ta njohësh zallin që vesh rrobat e maskimit, kur e di se i ka ikur kujtimi për Hitlerin dhe luftërat botërore? Të siguroj: Zoti vëzhgon nga gjithësia të gjithë vrasësit dhe ashtu edhe valët e sotme të palosura në shkumë. Edhe pa teleskop e vëren atë shkumë si një mushllinzë të mallkuar. (përktheu: Anton Gojçaj)
KONTRATË ME PLUHURIN Koha e fryn qetësinë dhe më sedimenton në pluhur si letrën. Jetoj me pluhurin madje i firmosim njëri-tjetrit përkatësinë reciproke, si një lloj kontrate. Në mëngjes pluhuri dhe unë të ndaluar në copëzat e ditës së hënë dukemi sikur agjërojmë Herë njëri herë tjetri Por në mënyrë shumë mobile është krijuar
191
flamuri i saj i amshuar. Mendohesh kush ashtu e ka klasifikuar pluhurin nëpër dhoma. Pluhuri është këmbëngulës dhe i pafund dhe nuk ia vlen ta presësh zhdukjen e tij bashkë me fundin e mileniumit sepse shumohet Të gjitha shtetet janë të tijat e megjithatë himnin e ka të padëgjueshëm Në sipërfaqen e punës në kuzhinë e mbledh si kamomilë të shtruar për çaj (përktheu: Anton Gojçaj)
192
2. DAVOR ALAT Bio-bibliography Davor alat w as born in Du brovnik in the year 1968, and he spent his all life in Z a g r e b , w h e r e h e a ls o grad u ated in C o m p a r a t iv e Literature and in Spanish Language and Literatu re from the Facu lty of Philosop hy. H e w orks as jou rnalist at th e Croatian Rad io. H e w rites poetry, essays and literary critiques, a n d t r a n s la t e s fr o m Sp a n is h langu age. In the year 1991, he w on the Goran Aw ard at the contest for young poets organised under the p r og r a m m e of th e p oetr y ev en t Goran s Spring . H e has pu blished six p oetry collection s: Un u tarnji d od ir (Th e In n er Tou ch , 1992), Sanjarije krhkog su nca (Reveries of the Fragile Su n, 1999), Ko u lja t i in e (Sh ir t o f Sile n ce, 2002), Usp avan ka p od p e p e lo m (Lu lla b y u n d e r A s h , 2005), M u r m u llo s o b r e e l a s fa lt o (W h isp er in g a b ov e th e a sp h a lt, 2008, Gu d a la ja ra , Mexico - w ith Lana Derkaè), Tu m aèen je zim e
(Interp retation of the Winter, 2009) and tw o collections of essays and literary critics: Od goðena u tnja (P o s t p o n e d s ile n ce , 2007), Posrtanje za alibijem (Stagger for A lib i). In th e y ea r 1999, h e h a s translated collection of poems of the Sp anish N obel Prize w inner Juan Ra m ó n Jim é n e z , Vje è n o s t i (Eternities), and he ed ited selected p oem s of the Croatian p oets eljko Sa b o l, A n t e St a m a æ , Br a n im ir Bo njak, Gojko Su ac and Dubravko kurla. He was also, in the year 2006, coed itor of th e a n tolog y of Th e Fourth International Poetry Festival in Croatia Kairos in Zagreb . H is poetry, literary critiques, essays and translations are being p u blished in n u m er ou s Cr oa tia n a n d for eig n literary jou rn als. H is p oem s an d essays are tran slated to En glish , G e r m a n , Sp a n is h , It a lia n a n d Lithuanian language. He is editor in chief of the jou rnal of international literary coop eration MOST/ The BRIDGE , issu ed by the Croatian Writers Association. D av o r S h al l at (D av o r al at) shkru an p oezi, kritikë letrare d he ese. Gjithashtu përkthen (kroatisht) nga gju ha sp anjolle. Ka lind u r në vitin 1968 në Du brovnik. Jeton në Z a g r eb . Ka stu d iu a r p ër let ër si k r a h a s u e s e , g ju h ë d h e le t ë r s i sp anjolle p ranë Faku ltetit filozofik të Z a g r eb it. Pu n o n s i g az e tar i radios (Radio Sljeme)..
BAR UN ASTI GRAD U svom srcu umro je grad. Sad mu teto im o preostale kuæe i obilazimo zalud rascvale perivoje. A ti m e gled a kao rijeka koja obnavlja vrijem e i u tebi m no e se ribe koje nalaze put do zatajenog jezera. Japanke ti bar u ne m oj pjev o i èezlom trgu . « to je to grad ?», pitam te. «Kad mu svi stanovnici umru, ja ga ponovno raðam i veselim se njegovoj tajni koju ne znam od gonetnu tu », tvoj je jo zapitaniji odgovor. A TOWN OF VELVET In its heart a town died. Now we pamper its remaining houses and visit its flowering parks. And you look at me like a river that revives time and within you fish multiply finding a way to a lake kept secret. Your flip-flops spread the asphalt, your palms velvet my poem about a vanished square. What is a tow n? I ask you . When all its inhabitants d ie, I give it birth again and rejoice in its secret to which I know no answ er , is your still more wondering response.
193
TRAVA zaboravio sam te u travi na soènom jesenskom p la tu sad se skriva od lutalica i tihih no eva
vraæam pro le slike tvoje sjene na vrhovima izd u enih zgrad a srebrna djeca na prozorima i onaj posljednji skok tada si postala anðeo a ja sam te zaboravio u travi GRASS I forgot you in the grass on the succulent autumn cloak now you re hid ing from vagabonds and quiet knives I restore past images your shadows on the tips of elongated buildings silvery children on the windows and that last leap
194
then you became an angel and I forgot you in the grass
PISMO IZ KAPADOKIJE Pra ina m ilu je Kapad okiju . Pod zem ni grad ovi spliæu ive s naizgled m rtvim a. Stijene izjed a èe nja odavno potro enih glasova. Golu bovi pism ono e raznose intimu negd a njih asketa koji su se presvukli u anðele. Bog u sebi zaneseno mrmlja: Kapadokija, eh, Kapadokija... I imena svih druga mjesta uzmièu pred tolikom nje no æu NJË LETËR NGA KAPADOKIA Pluhuri e ledhaton Kapadokinë. Qytetet e nëndheshme i përziejnë të gjallët me kinse të vdekurit. Shkëmbinjtë i gërryen malli i zërave kaherë të konsumuar. Pëllumbat korrierë shpërndajnë intimitetin e asketëve të dikurshëm që kanë veshur rrobat e engjëjve. Zoti pëshpërit i dalldisur në vetvete: Kapad okia, eh, Kapad okia .
Dhe emrat e të gjitha vendeve të tjera zmbrapsen para butësisë së këtillë. (përktheu: Anton Gojçaj) STIDLJIVI ANÐEO Anðeo skriva maè. Stidi se svoje moæi. Radije bi brao divlje kupine i isku avao krilatog konja koji ju ri prema obzoru. No on je anðeo. Djeca se u porno d r e njegova imena i zlodusi zahtijevaju bitku. Njegov maè je rijeè, napokon to shvaæa. I poèini grijeh pjesni tva. ENGJËLLI I NDRUAJTUR Një ëngjëll e fsheh shpatën. I vjen marre për fuqinë që ka. Më shumë do të dëshironte të mbledhë manaferra të egra dhe të tundojë kalin me flatra që fluturon drejt horizontit. Por ai është një ëngjëll. Fëmijët këmbëngulin në emrin e tij dhe demonët duan luftë. Shpata e tij është fjala, më në fund e kupton. Dhe bën mëkatin e poezisë.
VJE BAN JE BUD UÆN OSTI Prevræem kamenèiæe uz more, preslagujem znaèenja, zbijam sunèevinu u struèke koromaèa. Zaljev se privija uz mene, èamci su mu pitomi kao janjad. A u meni je zgasnuli samostan u kojem sunce neprestano posti i mjesec svake noæi tipa pa ki kam enjar. Zagrijao sam sve molitvene sobe, doèekao Boga koji mi je ruke premezao u ljem i u u i m i sakrio sol. Pa opet moram nakupljati samoga sebe posred razbacanih kamenèiæa i u ru enih ku la od pijeska. A tek sam se poèeo igrati, prem je tati kom ad po komad Velebita i neoprezno vje bati buduænost.
(përktheu: Anton Gojçaj)
195
NICULINA OPREA , ROMANIA Born March 5, 1957 in N egoiesti / Craiova, a town located in the south of Romania. Since 1977 she has been living with her family in Bucharest. W it h a d e g r e e in la w , s h e is a m em ber of the Rom anian Writers Union and of the Writers Society of Bu ch a rest a n d p u blish ed tw elve poetry volumes. She received the Award for Poetry : - Ad -Visum on 2005, for the poem book Alm ost Black . - Th e Dip lom a of excellen ce for Promotion of Romanian literature , 2009; - Pr iz e for cr ea tiv ity N a m an (Liban). - Poetry Prize, Dioysios Solom os , Larissa, Greece, 2011; - H on orary Dip lom a of th e 1 st Med iterranean Poetry Festival ; - The Certificate of Merit , Larissa,
196
Greece, 2011. Fragm ents of her p oetry have been p u b lis h e d o n t e n la n g u a g e s , English, French, Tu rkish, Sp anish, H eb r ew , P o lish , Ser b ia n , A r a b , Chinese, Albanian and The Crimean - Tatar language. The volumes : - N ered eyse Siyah , 2011, (th e Tu rksh version of the book Alm ost Black ); - Celebration , 2011; - Ou r Lives an d Oth er Peop le s Lives , 2008; Les Gu ĂŠrison s im agin aires , 2007, (the French version of the book Almost Black); - Alm ost Black , 2004; - ...N ext Su m m er You Will Be The Sam e , 2004; - Lita n ies A t Th e Ed g e of th e Mem ory , 2002; U n d e r Th e Tir a n n y o f t h e Silence , 2000; - The Passage , 1996; - In The Akheron s Waters , 1994; w er e fa v or a b ly r eceiv ed b y th e literary critics. Translations : - Istanbul eyes by Ayten Mutlu, 2012. - Th e story of m y d estin y by Sherko Bekas, 2011. She is p resent also in the follow ing collective volumes and international literary magazines: - Li te rary p ag e s .ro / p ag e s littĂŠraires.ro/ Pagini literare. ro /, (selected 45 Romanian writers to be
translated abroad ), book ed ited by th e Eu rop ean Foru m of Liter ary Magazines, 2007; - Land of Poets/Land of Peace, / Terre de poètes / terre de paix, 2007, Cam eru n, (Poetic anthology, Paris, 2007); - The Garden (Poetic anthology) 2006, (100 Ro m a n ia n p o e t s translated in Serbian by th e p oet Miljurko Vukadinoviæ); - Literary Manual 2004; - Almost everything about Antonie Iorgovan, 1996; - Flammes Vives (Poetic anthology), fir s t v o lu m e e d it e d b y t h e p u blishing hou se Flam m es Vives, Paris, 2009 ; - The World Poets, of The World Po e ts Q u arte rl y (m u ltilin g u a l), v o lu m n o . 55, e d it e d b y Th e International Poetry Translation and Research Centre (IPTRC), 2009 ; - Flammes Vives (Poetic anthology), t h ir d v o lu m e e d it e d b y t h e p u blishing hou se Flam m es Vives, Paris, 2009 ; - The World Poets, of The World P o et s Q u a r t er ly (m u lt ilin g u a l), v o lu m n o . 57, e d it e d b y Th e International Poetry Translation and Research Centre (IPTRC), 2010 ; - The World Poets, of The World P o et s Q u a r t er ly (m u lt ilin g u a l), v o lu m n o . 60, e d it e d b y Th e International Poetry Translation and Research Centre (IPTRC), 2010 ; - D ört Mevsim Bir Aþk, SaffetNaðme, (Poetic anthology by Mesut ªenol), Turkey, 2010 ;
- ORDU 2010, (Poetic anthology by Mesut ªenol), Turkey, 2010 ; A b s tract b o o k s , (P o e t ic anthology), Paris, 2010 ; - Akbük, no. 6/ 2010, Tu rkey, 2010 and no. 2/ 2011 ; KURGU, no. 3/ 2010, Iz m ir , Tu r k e y , 2010 ; YA S A KM EYV E, n o .46/ 2010, Istanbul, Turkey, 2010 ; - ªiirsaati, no 2/2011, Turkey; 1 AT THE DEFINETLY RAPPROCHEMENT at the definetly rapprochement an ivy curiosity covers my eyes. Around me - an artificially rejoicing, (maybe somebody is ascending to the sky and I d on t know , maybe somebody is descending and I d on t see). A strange music behinde the antique painting. An abyssal beauty on my body which is not confessing to humility.The unfulfilments make somersaults close to ankles. I ll tu rn m y face tow ard the prayer even if on the chu rch s w all sw arm the sneaks only I know that I m not m e
197
but the seed that closed within itself
2 THE LIVES OF OTHERS AND OUR LIVES
the white side of the world. Translated by Lavinia Puflea
Not the passion,
1 LA APROPIEREA DEFINITIVÃ
not the heresy,
La propierea definitivã o curiozitate de iederã îmi acoperã ochii. În jurul meu - o jubilare nefireascã, (poate cineva se ridicã la cer ºi eu nu ºtiu, poate cineva coboarã ºi eu nu vãd). O muzicã stranie în spatele tabloului antic. O frumuseþe de necuprins pe trupul ce nu se mãrturiseºte umilinþei. Neîmplinirile fac tumbe aproape de glesne.
Îmi întorc faþa spre rugãciune chiar dacã pe zidul bisericii colcãie ºerpii doar eu ºtiu cã numai sunt eu, ci sîmburele care a închis în el partea albã a lumii.
nor the wedding ring entered into the fleesh, deep down, nor the concentration between the crown and temples can not rem ove the m om ent s joy to share, at birth, the blood with my daughters. Has broke down the inside church . Only a divinity can rise me from the bod y s shad ow u nd er the looks of the ingenious jongler that juggle from one side to another the lie with face of a princess, love with taste of ashes, w ord s cold er than the lizard s tail. I want to delet my memory, God, but somebody keeps stealing from me the fine sponge. I breath all the way this religion. My own life is hanging by the hu m iliation s lu cid ity. A total resignation
198
A leprous sleep and memory as a she-wolf which waits to give birth... For other noons shall wave the serenity.
din umbra trupului sub privirile iscusiþilor jongleri care trec dintr-o parte în alta minciuna cu chip de prinþesã,
iubirea cu gust de cenuºã, From unimaginable angles, unthinkble springs shall quenche the thirst of dust that I shall be. When he will come, Shall find the shadow of the bride I was, Shall find the trap in which I mixed the lives of others with the lives of ours. Translated by Lavinia Puflea 2 VIEÞILE ALTORA ºI VIEÞILE NOASTRE Nu patima, nu erezia,
nici verigheta intratã în carne, adînc, nici aglomerarea dintre creºtet ºi tîmple nu poate îndepãrta bucuria clipei de a împãrþi, la naºtere, sîngele cu fiicele mele.
cuvintele mai reci decît coada ºopîrlei. Vreau sã-mi ºterg memoria, doamne, dar cineva îmi tot furã buretele fin. Respir aceastã religie pînã la capãt. Propria mea viaþã atîrnã de luciditatea umilinþelor. O resemnare totalã. Un somn lepros ºi memoria ca o lupoaicã ce aºteaptã sã fete Pentru alte amiezi va flutura seninãtatea. Din unghiuri nebãnuite, nebãnuite izvoare vor stinge setea pulberii care voi fi. Cînd el va veni, va gãsi umbra miresei care am fost,
va gãsi capcana în care am amestecat vieþile altora cu vieþile noastre.
S-a prãbuºit biserica din mine. Doar o divinitate mã poate ridica
199
TURQI
3. TOZAN ALKAN Poet and translator. Born in 1963, graduated from Galatasaray College a n d s t u d ie d m a n a g e m e n t a t Boðaziçi University. H e has been w orkin g as a lectu rer at Istan bu l University, Dep artm ent of Foreign Langu age School. H e is the ed itorin -ch ie f o f Ç .N ., Tu r k e y s s o le literary translation magazine. He is the vice p resid ent of Intercu ltu ral Poetry and Translation Association, International coord inator of Ord u Poetry Festival, board m em ber of Turkish PEN, member of the Writers Syndicate of Turkey, Turkish A uthors Association and Turkish Translators Association. Research-study: A poet from Galata: Andre Chenier (Artshop Publications, 2007) P o e t s s in fu l D ia r y , (Ýk a r o s Publications, 2008, with Þeref Bilsel) Voices From Taiw an, Anthology of
200
TURCHE
Taiw an Poetry, (Ç.N . Pu blications, 2010) Poetry books: Tim e a n d M a s k (D o n k iºo t Publications , 2002) Early Evenings of H eart (Donkiºot Publications, 2005) And the W in d (A r t s h o p Publications, 2007) Se le ct e d P o e m s (Ya s a k M e y v e Publications, 2009) I W ia t r (s lo v o / o b r a z t e r y t o r ia publications, 2011) Sana Þeh ir Gelecek (Yasakm eyve Yayýnlarý, 2012) TRANSLATIONS: Prose: Anatole France, Balthasar (Pencere Publications, 2002) Ez o p , Ta le s (Bo r d o -Siy a h Publications, 2003) C h a r le s Ba u d e la ir e , Fa n fa r lo (Salyangoz Publications, 2006) Poetry: Lord Byron, Selected Poem s (Broy Publications, 1999) Vict o r H u g o , Se le ct e d P o e m s (Bord o-Siyah Pu blication s, 2003, Artshop Publications, 2007) Oscar Wilde, The Ballad of Reading Ga ol (Bor d o-Siya h Pu blica tion s, 2003, ArtshopYayýnlarý,2006) William Blake, Songs of Innocence
a n d Exp e r ie n ce (Bo r d o -Siy a h P u b lica t io n s , 2003, A r t s h o p Publication, 2006)) W illia m Bla k e, Th e M a r r ia ge of H ea v e n a n d H e ll (Bo r d o -Siy a h Publications, 2004) W illia m Bla k e , Select ed P o e m s (Bordo-Siyah Publications, 2004) Em ily Dickin son, Selected Poem s (Bordo-Siyah Publications, 2005) Lord Byron, Selected Poems (BordoSiyah Publications, 2005) Dadaism and Tristan Tzara (BordoSiyah Publications, 2005) Son gs of 1789 Fren ch Revolu tion (Bordo-Siyah Publications, 2005) Dad a in Paris, Philip p e Sou p au lt, (Artshop Publications, 2006) D. H . Law ren ce, Selected Poem s (Artshop Publications, 2006) William Blake, Prop hetic Books 1, (Artshop Publications, 2006) William Blake, Prop hetic Books 2, (Artshop Publications, 2006)
Kýrýk heves Ben seni hep iyilikle sýnadým ama aþk serseri bir mayýn gibi nice canlara kýydý sen çarþýlarýn içinden geçiyordun badem aðaçlarýyla dolu bir orman geçiyordu önümüzden Herkes kendine huzurlu bir rüya arýyordu karanlýk gecelerde tenin en ücra köþesinde aklýmýn yarý hayal, yarým kalmýþ bir heves hadi sen de koyver kendini aþaðý sal o sarý saçlarýný döne döne
Býrak baþýmýza ne gelirse gelsin hayat dediðimiz bu keþmekeþ savurmak deðil midir bazen kendi küllerimizi mavi sulara hem yalnýzca sular geçmez aþklar da geçer altýndan köprülerin.
Cambaz Dünya alçak gelirdi bana bazen ayaklarýmýn altýndan çekilirdi yeryüzü karýncalarla, böceklerle bir yaþar giderdim telaþsýz, uzun boylu Aºk güzeldi, kim ne derse desin eðilip aðzýný öperdim bir çingenenin kalbe deðen upuzun sessizlikte uzar giderdi aklým, ayaklarýma deðin Yere basmayan bir adamým þimdi ufka doðru kesik, küle doðru yangýn beni siz öldürdünüz yerçekiminden önce ayaklarým, ah yorgun ayaklarým!
ehir Kavafis e Sana ehir gelecek uzaklardan esmer bir aþký yüklenerek gelecek Kimsesiz bir aðacýn dallarýndan acýsýný dut gibi dökerek gelecek Yýllar sonra buðulu bir sabah vakti kapýna yaralý bir at gibi gelecek
201
DËSHIRË E THYER Kaðýdýn kalemin tozlu sunaðýndan beyaz kefenini yýrtarak gelecek Aþkta kaybedilmiþ bir eli kazanýp geçmiºini unutmaktan gelecek Dilin terkisinden, harflerin hýzýndan söze küskün kelimelerden gelecek Sana ehir gelecek uzaklardan bir halkýn içinden geçerek gelecek.
BROKEN DESIRE I always tested you with kindness but love is like a floating mine that has killed so many dear ones you were passing through the markets there was a woodland ahead of us it was full of almond tress everybody was looking for a peaceful dream in pitch-dark nights your body is in the deepest corner of my mind half dream, an unfulfilled desire come on be a free soul let your blond hair down twirling never mind what may happen to us som etim es isn t this d isord er w e call life like scattering our own ashes in blue waters anyway it is not only the water that flows under the bridges love too flaws.
202
Unë gjithmonë të kam provuar ty me ëmbëlsi , por dashuria është si lundruese e imja që ka vrarë kaq shumë të dashurit Ti ishe duke kaluar përmes marketeve, kishte zonë pyjore përpara nesh, ishte e mbushur plot me bajame. Çdokush ishte duke kërkuar për një ëndërr të qetë në netët e zeza sterrë, trupi juaj është në në skajin më të thellë të mendjes sime, gjysmëndërr, një dëshirë e paplotesuar . Eja, bëhu shpirt i lirë, lere flokun tënd bjond duke e vërtitur poshtë. S ka gjë për çka m u nd të nd od hë mes nesh, ndonjëherë nuk është kjo çrregullsi të cilën ne e quajmë jetë si duke derdhur zbehtësine vetjake, tonën, në ujëra blu, në çdo rast nuk është vetëm uji, që derdhet poshtë urave, dashuria gjithashtu rrjedh. Përktheu në shqip: Malinda Shabani (Aleksandra) THE ACROBAT Sometimes the world seemed too low to me The earth under my feet was pulled away
I used to live without a care With ants and insects for ages. Whatever they might say love was beautiful I used to bend down to kiss the lips of a gypsy In the endless silence touching the heart My mind would stretch all the way down to my feet. Now I am a man who doesn t touch the ground Broken toward the horizon, in fire toward the ashes You ve killed m e before the gravity would get me Oh my feet, my tired feet! Tozan Alkan Translated by Nil没fer Mizano莽lu Reddy
pen It will come tearing its white shroud After winning a hand lost in love It will come from forgetting the past From the saddle of the language with speedy letters It will come in a phrase of sulky words The city will come to you from afar It will come to you passing through the multitudes Tozan Alkan Translated by Nil没fer Mizano莽lu Reddy
THE CITY WILL COME TO YOU FROM AFAR to kavafis The city will come to you from afar It will come carrying a dark love From the branches of a forlorn tree It will come shaking its sorrow like mulberries Years later at a misty morning hour It will come to your door like a wounded horse From the dusty altar of paper and
203
KORIJA E MJERË
5. BETÜL DÜNDER Betü l Dü nd er w as born in 1975 in Is t a n b u l. Sh e is a g r a d u a t e o f A n a d o lu U n iv e r s it y a n d h a s w orked as an actress an d theatre d irector for m any years. H er first p o e m w a s p u b lis h e d in Va r lik literatu re m agazin e an d h er first collection Ayna Yorgunlugu (Mirror Weariness) was published in 2006.
UNHAPPY GROVE My native loneliness made me say what I said I let lots of my loves go away while becoming an eternal weariness my heart. the rocky place of my tongue what a joy it is to start the day w ith m y m other s hand s on the photo she rem ind s once m ore: d on t forget to sing a song ! This I know well, for me, the seas are to drown in I was always rescued, thanks to my native loneliness I have so many names to offend the children my heart! even the ambulances try to make way for you Translated into English by Tozan ALKAN
204
Vetmia e natyrshme më bëri të them atë çka thashë, unë i lashë shumicën e të dashurve të mi të ikin larg, derisa duke u bërë mërzi e përjetshme, zemra ime ! vend shkëmbor i gurtë i gjuhës sime, çfarë gëzimi ka për të nisur ditën, me duart e nënës sime në fotografi ajo sjell në mend shumë njëherëshi: Mos harro të kënd osh këngë! Këtë unë e di mirë, për m u a, d etet janë për t i vizatu ar . Unë isha gjithmonë e rrezikuar, falë vetmisë së natyrshme . Unë d i kaq kam shu m ë em ra për t i fyer fëmijët. Zemra ime ! edhe sikur ambulancat të përpiqen t i jap in fu nd p ër ty .
6. EREF BILSEL H e w as born in Rize in 1972. H e grad u ated from Tu rkish Langu age a n d Liter a tu r e Dep a r tm en t. H is p o e m s a n d h is e s s a y s w e r e published in various magazines. H is p o e t r y b o k s : D a r Z a m a n Rivayetleri (1996), Magm ad a Kýþ Mevsim i (2003) ve Mecn u n Dalý (2007). A n th olog y : Þ iir Yý llý ðý 2005, (The Almanac of Poetry, 2005), Þiir Yýllýðý 2006 (The Alm anac of Poetry, 2006), Þiir Yýllýðý 2007 (The Almanac of Poetry, 2007). He also publishes a literature review called Sonra Edebiyat. He has been living in Ýstanbul
BAREFOOT when the sea cried out their men each woman climbed the mountain to pour out her troubles down the peak nobody can speak to her / his own heart without stepping on the soil but barefoot without trying muteness and expectation the women learned to struggle for a living they treated water by water and pain by pain, walked down to see the wild waves
the black sea churned by curse and salt was an empty berth the women discovered a riverbed to walk along against roads and poverty the eight women in red waistcloth walked through the town barefoot, stood at the Tatoðlu fountain to wash their legs. then they took the white woolen socks out of the wicker baskets, wore their mocassins over them, against poverty and roads, w ent tow ard s the w om en s bazaar the women earned their bread there they sold butter and black cabbage, bought salt and kerosene, the eight women by the same fountain, in red waistcloth took off their mocassins and socks, put away them in the baskets without grumbling about their way of life, they remained mute until their sons and men passed away those mountains and constant back pains were only for them and the axes with moldy handles leaning up against the door belonged to their hands the eight women disaapeared towards the mountains the women found themselves in ignorance Translated into English by Ýlyas Tunç
205
WHITE SWORDS There are no eyes on their faces they speak in a large, brave and cool way their voices run after so many white swords they stand in front of papers, mirrors and tables first, they kill their dogs to gather something, to weep for it then, with a blond barking at their mouths they look into the wells. for their husbands who stay in hospitals, in cancer wards then,with an oleander bough in their mouth they go to bed with the devil and wake up with god their groins are sweaty and their foreheads cold There are no eyes on their faces Translated into English by Tozan Alkan ZBATHUR Kur deti thërret me zë të lartë burrat e tyre, secila grua kërcen malin, për të shfaqur shqetësimet e saj poshtë kreshtës së malit askush nuk mund t i flasë zem rës së saj, pa matur me hapa në tokë në dhe por zbathur, pa u përpjekur në memecëri dhe në pritje,
206
gratë mësojnë të ndeshen për të jetuar, ato zbaviten u jë m ë u jë dhe dhimbje më dhimbje, ecin poshtë për të parë dallgët e egra, Deti i Zi nxjerr gjalp nga mallkimi dhe kripë, ishte vend ankorimi bosh, gratë zbuluan një shtrat lumi për të ecur përgjatë, kundër rrugës dhe varfërisë, tetë gratë në të kuqe me rroba të ngushta në mes, duke ecur përmes qytetit zbathur, qënd ru an te shatërvani Tatoðlu , për të larë këmbët e tyre, pastaj ato morën, çorapet e bardha të leshta i nxorën jashtë nga shporta prej xunkthi, veshën mokasinet e tyre mbi to, kundër varfërisë dhe rrugës, shkuan në drejtim të pazarit të femrave, gratë e merituan bukën e tyre atje, ato shitën gjalp dhe lakër të zezë, blenë shishe kripe dhe vajguri, të tetë femrat, nga i njëjti burim, në të kuqe me rroba me bel në mes, zhveshën mokasinet e tyre dhe çorapet, i vendosën mënjanë ato nëpër shporta, pa murmuritur rreth mënyrës së tyre të jetës, ato qëndruan memece, derisa bijtë e tyre dhe burrat u mbaruan, këto male dhe dhimbje konstante
të mbetura pas, ishin vetëm për ato dhe sëpatat me bishtat të vjetruara, përkulen kundër derës që i përkasin duarve të tyre të tetë femrat u zhdukën në drejtim të maleve, femrat e gjetën veten e tyre në injorancë.
SHPATA TË BARDHA Nuk kanë sy në fytyrat e tyre, ata flasin në rrugë të gjerë, të guximshme gjakftohtë, zërat e tyre vrapojnë pas, kaq shumë shpata të bardha ata qëndrojnë në këmbë përballë letrave, pasqyrave dhe tryezave së pari, ata vrasin qentë e tyre për të grumbulluar diçka, të lotosh për këtë, pastaj, me lehjen flokëverdhë në gojët e tyre, ata hetojnë kafazeve të shkallës, për bashkëshortët e tyre, të cilët qëndrojnë në spitale, në pavijone spitali kanceri pastaj, me degë lander në gojën e tyre, ata shkojnë në krevat me djallin dhe zgjohen me Zotin, ijet e tyre janë të mbuluar me djersë dhe ballet e tyre të ftohta. Nuk kanë sy në fytyrat e tyre.
7. EMEL ÝRTEM Lind i në Eskiþ ehir Seyitgazi në vitin 1969. Ajo është d ip lom u ar në U n iv e r s it e t in e St a m b o llit , Departamenti i Gjuhëve Latine dhe Letërsisë. N ë vitin 1999 libri i saj i p arë Divan eliðe Dön en Pergel është vlerësu ar m e çm im in p oetik ..M u r a t A r ib u r n u . P o e m a t , historitë janë p u bliku ar në shu m ë revista tu rke. Përm bled hja e d ytë e p oezisë Zehirli Rü ya u p u bliku a në vitin 2007. Marcu s u n Lisan -i Kalbi është libri i fu nd it i p oetes, i publikuar në vitin 2008.
KOHË QË PO VJETROHET Kohë të vjetra, në të cilat ti mendon i lodhshëm, kanë fund brenda meje, derisa digjen me dritën e diellit të verës, ndërsa ti rritesh në një cak të zbehtë, zogjtë janë bërë të verbër. E mësuar të qesh me etiketat e manekinëve, çfarë mendon ti mërzitje, që më lëndon kaq shumë, derisa duke menduar për gjëra të vjetra, unë kuptoj që vera, është hija e shallit ti e njihje erën e braktisur
207
të pozicionuar vendeve të shkretuara babai yt ishte atje, ai të kishte dhënë ty menjëherë briskun e rojes të drejtë të tij, dhe ti kishe prerë grykën time me të, çfarë mendon ti lodhje , ishte verë absurde . Unë gjithashtu, u maturova në kohë të vjetra, tani vera është me myshk, dhe shpirti im, derisa duke u ndezur, dritat e diellit, e dinw sa e dhimbshme është të bëhesh i ngadaltë, kush e di që, njëherë në kohë, verërat ishin det me lule, unë duroj që të mund të heq dorë prej dashurisë sime , por shpirti im është rritur kaq i lodhur.
TOZAN ALKAN Tozan Alkan është d ip lom u ar n ë k o le g jin e G a lla t a s a r a it d h e U n iv er sit et in e Bo ð a z içi. A i k a p u n u a r si p ed a gog ( lektor ) n ë U n iv e r s it e t in e St a m b o llit , Departamenti i shkollës së Gjuhëve të H u aja. Është botu esi, d rejtu es në Ç. N. ; revista përkthimesh letrare e vetme, e rrallë turke. Ai është anëtar i P EN Tu r k , i Sin d ik a t ë s s ë Sh krim tarëve të Tu rqisë, (TYS), i Shoqatës së autorëve ( krijuesve turq ( ED ) d h e i O r g a n iz a t ë s s w Përkthyesve turq ( ÇEVBIR ) Lib r a e t ij p o e t ik ë : Ko h a d h e Maska ( Pu blikim e Don Kish ot, 2002), Mbrëm jeve të h ershm e të zem rës ( Pu blikim e, Don Kishot, 2005 ) d he Era (Pu blikim e Dyqan Arti, 2007 ). PËRRALLA DJALIT TIM Ti ke ard hu r p ër t u bërë d jalë, kështu që ti përqafo shiun. Për t u bërë d jalë do të duhet të presësh shumë gjatë. Kujto mamanë tënde. Kur lapsi yt të preki letrën, ti do të rritesh në pak fjalë. Era do të bëhet vëllai yt, stepa do të jetë mjerimi tend. Jeta është e lagët. Kuptimi fillon në këtë rrugë. Deti nuk ka qenë kurrë blu.
208
Bluja nuk ka qenë kurrë blu. Qielli nuk ka qenë kurrë, kaq larg. Unë dëshiroj të të shikoj ty duke kafshuar mollën, unë dëshiroj të shikoj ty duke menduar, duart e tua në fytyrën tënde. Unë dëshiroj të të shikoj ty duke bërë dashuri, poshtë pemëve emrat e të cilave ti nuk i di . Unë gjithmonë dëshiroj të shikoj ty, Si këtë mos e harro; çdo prekje lë gjurmë, në duart e tua era trashëguar nga gjyshi yt , balona e trashëguar nga babai yt. KOHA DHE MASKA Koha është maskë gjithashtu si bojë shkrimi e humbur ngjyrë pendimi. Është prejardhja e mëkatit në faqe të bardha. * Dyert nuk mund të mbyllen nga pjesa e përparme dhe pjesa e pasme, çdo gjë është e ngjashme në kopshtin e kujtimeve: pemë pa gjethe, vite të harxhuar në mashtrime. Helm dredhkë kacavirret te trupi im, veshja jote në këmishën e hekurosur dhe ik larg.
Dhe unë koleksionoj shumë gjëra, kryesisht të vdekura. Unë nu k m u nd t i besoj vd ekjes sime, sidoqoftë. * Koha është maskë po ashtu, si bojë shkrimi e humbur njollë keqardhje. Është lindja e fatkeqësisë në faqe të bardha. * Unë depërtoj në gjakun tënd si një çnderim i bardhë, për më tepër. Detet plasariten, zbrazëti ngjiten tek mua, unë jam anije e fundosur dhe që nuk ka udhëtarë në kuvertë. Oh, tetëkëmbësh pa duar! Sa fort ti më zë frymënmua. Dhe sa egërsisht ti bren ndërgjegjen e trurit tim! * Unë ndalova tw shkruajturin, kjo poezi e kuqe që nxitet frymëzuar nga dashuri, qysh kur trenat nuk kanë platform a për t u qasu r, d rejtu ar , fenerat u qetësuan dhe qetësia ishte e shurdhët. Unë vështrova për pushkët në pazare të padobishme, dhe duke gjurmuar anëve të rrugëve më kot. Koha është maskë gjithashtu Si bojë shkrimi e humbur njollë pikëllimi,
209
Arrack and fish at Galata Bridge.
ATILA ELUSTUN WHEN BELOVED PROCEEDS INTO GREY GREEN JOURNEY Who knows in forty six years? How many forty six My eyes touched lightly to your shores Istanbul. How many fort six steaming Welcomed Bostanci station With the rails symphony Until Haydarpasa station
Where I can set a self indulgent Small table with arrack at Karakoy wharf Without waiting to doc throwing People jumping to the shore Pell-mell scattering to the right and left Out of breathe on the high pavement To Beyoglu Where is this hurry
How many times do the people Had to repeat the same journey Rushing.
Instead of taking a break
When there is a time for departure What was the hurry? Steep tea; buying the morning cracknel And to enjoying a cigarette.
Furthermore if you had met a friend
Instead of travelling On the d eck of Baris Mancho s Steam ships how m any forty six Without breathing bolted down every time?The morsel greedy seagulls
What is this hu rry
When journeying into grey blue The quayside hand of the gunnels Greeted the Kiz Kulesi Fishing children at Sarayburnu How many forty six in forty six years Had to postpone my longing for
210
Appetizer at the Cicek Pasaj
Why not let the memories To accompany music ?
translation by: Gunsel Djemal
9. GUNSEL DJEMAL, EGLAND TORN HEART
goodnight back to my empty bed! and it tores my heart away hearing the neighbours love making joy..!
I call and he says my love i am on my way door bell rings and he comes before entering the white washed room he gently knocks quickly i run and open the door he stands tall/tired and a little bit hunch back says here i am as he sits on the edge of the bed the first thing he says you d id n t get m y booze his phone rings he says d arling i am on m y w ay i lock my gaze into his he comes back and sits next to i says please do not upset me i rub his back and caress his long neck/ says he must go and be back m orrow embrace and sniff his sweaty skin but what about i? i sat in this stoney brick hou se all d ay long washed your socks/underwear and freshened-up the bed covers his reluctant to stay i stand on my toes embrace and kiss him
211
ITALY 9. GABRIELLA GIANFELICI Jemi në skutat më të buta, u jit p ër kërku ar origjinën tonë, të detit dhe aroma e këndshme e kohës , p ashë të zhvend oset u ji e të gjejë pafundësinë të bard hat të vizu ara nga d allgët e të p reku ra nga arom at e stinëve.
nga rrënjët e thella që shoqërojnë për të shkuar erën detare dhe rrudhosjen e pemës, të cilat ekzistojnë. Dhuromë thërrimet mua, vetes sime, duke vrapuar në luginat sekrete e d u k e fid a n o s u r m e fid a n m e kujdes d u ke ecu r e d u ke nd jeku r një n
OQEANI I JETËS Mbulohem me lesh e me mëndafsh Për të ndjerë botën plot ngjyra. Duhet ta jetosh erën e të dëgjosh heshtjen qetësinë ose rrëfimin.
Shëtitja mahnit sigurisht edhe sikur unë të kisha munguar për të siguruiar këtë qetësi. . Shpirt Udhëtoj midis përkuljeve në shëtitoren e pemëve
212
10. RUGGERO LAZZARI PIKA Shkaktoj një durim idiotësie të drejtë preçiz në qendër q ë u ji n g a filxh a n i i p ër g jig jet sp ërkatjes . Një erë e freskët, e gjallë, një pikë kthimi më puth me një rrëngjethje e d rejtë N ë m es ose në qend ër p ërjetësi. Sensi i jetës, mërzitja ekzistenciale.
Liria e drejtësi që jemi reduktuar prej idiotësive, të kënaqur duke pluskuar mbi nëj ankth emri që d o t i bëjnë që të shpërthejnë në një britmë ose ulërimë të kalbu r Nga një diare shtazarake. Do të bjerë ndonjë ditë që zotëria nga nxitimi në televizion ka vendosur gjithë botën dhe në të ëndërruar. Kurajua shoqëron asin, një durim i shkaktuar në qendër. Vazua tashmë është kulmi, Liria është një hap që duke pluskuar mbi ujë ose vdes duke u mbytyr; i shtyni të gjithë bashkë, më fort, më fort tani Do të jetë një . i prishu r, i shkatëruar e më shumë se kurrë se ajo e një plasariture ose e një të çare, pika e kthimit do të shkojë, duke u revolucionarizuar, është e nevojshme të shkatërrohet edhe për të realizuar një ëndërr. ndjenjë të largët kujtimet e një përkëdheljeje nga plazhi i lagësht.
213
AUSTRALI
11. GIOVANNA LI VOLTI GUZZARDI, ALIAS
12. MARIE APRILE, AUSTRALI
QIELLI PREJ LETRE
NJË DITE E RE
Një qiell prej letre më bën të ndihem sovrane dhe orteqe mendimesh që bien mbi gjethe si shi yjesh. Nga majat e vrejtura shfaqet një rreze dielli që më thith mendime dhe fjalë që shkoj duke mbledhur bistakë rrushi për t i varu r në zem ër. Nga një rrudhë çimbuto shfaqet problemi i ndotjes dhe bllokohet mendja që s prod hon asgjë. Pres një vullkan në shpërthim, zbulohet fantasia dhe si një llavë rrjedhin e fjalë në një ritëm që rrëfen atë ç ka m end ja ka thënë me impaktin e inspirimit.., Një qiell prej letre kërkojnë një vend në diell, në të cilin retë do të depertojnë me forcën e një shkëlqimi.
Bie dita drejt mbrëmjes së bardhë, dëbora ka ndaluar dhe në luginë ndjehet fishkëllima e erës, me mëri rreh në xhame. Druri i plasaritur në oxhakun e vjetër aromatizon ajrín e tymrave të tyre, dhe në këtë qetësi, ku fantazia ravijëzon poezinë, vagabonde e pacak. Gjithçka është ndaluar edhe koha; dhe pastaj ngadalthi, ngadalthi një dritë!... Përqafon shkrimin tim m brem ja një d itë të re
214
13, ANA TORBELLI Një natyrë e lavdishme Midis pemës dhe malit në një dite të lavdishme të fundvjeshtës, dielli zbret poshtë ngadalë e d rejt . Qielli nga një përzjerje trëndafilash të kuq e portokalle midis këtyre ngjyrave.. Qielli ngadalë po rivishej nga nata në një mantel me një vello blu. Përktheu nga italishtja : Aleksandra Shabani (Majlinda)
FRANCE 14, KATIE LADOPOULOU DESPLAT, FRANCE Paix Prima dona celebre enfantant I harm onie, A im ant L u niversel, rëvant d e symphonie, I nfatigable apotre, immortel troubadour, Xenophile d ans I am e, elle chante I am ou r. Amuour L Am ou r est eternel Et sourche de jouvence, Platonique ou charnel Il clame connivence.
215
RUMANIA ROMANIA JASHTË NGA KAFAZI
15. NADIA CELLA POP, RUMANI BREGDETI I EGËRSISË N ë egërsinë lulegjembi shpresa përm bytet nga trashësia bota kafshore ka ligjin e tufës, askurrë nuk do ta ndryshojnë këtë botë.. Në fryrjen e shtërngatës ekzistojnë dyshimi dhe mendime, ekzistojnë pësime dhe luftëra, kërkim e d he harxhim e të kota Dua bregdetin e egërsisë, ashtu sikundër dua Arën e Lirisë, dëshirën e të lindurës së parë edhe Krijimtarinë e Përbotshme.
216
Përmbyll mendimin tim në një kafaz, djeg faqen time të fundit në dorëshkrim dhe e armatosur në disa majime qirinjsh vrapoj të zaptoj me një furtunal në Olimp, vendin ku duhet të rrijnë Perënd itë I mbuluar tashmë nga ikonat e prishura, pakëz nga dalebojat, prezencë e barit të egër dhe errësirës Kështu rikthehem në kafazin tim, të rishkru aj faqen e fu nd it mandej marr nga kjo Hartën e të gjitha zbulimeve tokësore dhe vrapoj të godas OLIMPIKËT, ecila pa çmim të virtytit quhet dhimbje që jep jetimi në poezi.
ALFABETI
N joh shumë një vend në Mbretërinë e Ideve dhe të veprave ku kërkim et janë UTOPI
Dhe në kundërshtim me zbulimet, por sepse rruga nuk ka shenja drejtimi, hapat e Poetit duhet të zbukurojnë gjithmonë, pasfshehtësinë e dyshimeve si një përcaktim tokësor në alfabetine madh të gjithë ndjenjave, mbushur me aromë ose me gjëmbaçë ku Omega është në shërbim. Është shkronja e thjeshtë e përgjigjes së fundit: Dashuria për të gjithë njerëzit.
PH.D. DORIN POPA Associate Professor, Romania, Al.I.Cu za University, Dept. of Journalism & Communication Sciences expert of the Romanian National University Research Council
MA VIE ma vie est une longue série de pieces qui ne veulent - soudain communiquer l u ne avec l au tre ma vie - une horloge réglée jadis par une collegue de classema vie - un train qui traîne sans retour sur les memes vieux rails ma vie des habits de marié d échirés d ans les salles d attente ma vie - tentative infinie de récupérer ce qu elle n a jam ais possédé ma vie - ce gout
TENTATIVE DE REPRÉSENTATION lorsque tu te penches vers moi vers qui te penches-tu? et lorsque tu m attend s longu em ent / lorsqu e tu m attend s comme ça avec une sorte d espoir d ésolé qu i attends-tu ?
217
ARGJENTINA
16. MIGUEL OSCAR MENASSA Migue l Osear Me nassa n a ce en Bu e n o s A ir e s e n 1940. A lo s d ie cio ch o a ñ o s , in g r e s a e n la Facu ltad d e Me-d icina y com ienza su p s ico a n á lis is . En 1960 in t e -r r u m p e la ca r r e r a p o r e l Servicio Militar en la Marina. En 1961 p u blica Pequeña historia, su primer libro de poesía. En 1963, d esp u és d e la pu blicación d e su segu nd o libro, La ciudad se cansa, viaja a Italia. Resid e casi d os a ñ o s e n M ilá n d o n d e co n o ce a Eu g e n io M ó n t a le , Sa lv a t o r e Q u a s im o d o , A lb e r t o M o r a v ia , Um berto Eco y al Presid ente d e la Socied a d Psicoa n a lítica Ita lian a , Cesare Musatti.
218
Regresa a Buenos Aires en 1965 y en 1966 publica 22 poemas y la máquina electrónica o cómo desesperar a los ejecutivos. En 1969 se licencia d e m éd ico. Ese m ism o año abre el p rim er taller d e poesía. En 1970 publica Los otros tiempos. En 1971 funda el Movimiento Científico Cu ltu ral Gru p o Cero y red ac-ta el primer manifiesto. En 1974 fu nd a la Ed itorial Gru p o C e r o , q u e s e in a u g u r a co n la p u blicación d el nú m ero cero d e la revista Grupo Cero. En 1975 publica Yo pecador y, al año siguiente. Psicología anima!y arte; En 1976 viaja a Esp aña, d ond e resid e d esd e en ton ces. En 1977 p u blica Salto mortal y en 1978 Canto a nosotros mismos, tam bién somos A mérica e In-vocaciones. Con la publicación ¿Perversión? o ¿la m u ert e de la palabra? e n 1978 com ien z a n su s p u blicacion es d e psi-coanálisis. Le sigu e en 1979 Grupo Cero ese imposible y Psi-coanálisis del líder. Ese m ism o año com ienza a p intar su s primeros cuadros. En 1981 fu n d a la Es cu e la d e Psicoanálisis y Poesía Grupo Cero.
En 1982 hace su primera exposición d e p in t u r a . H a s t a la fe ch a h a realizado 29 exposiciones: M ADRID : 13 en Mom gallery ; 1 en Entreacto; 1 en Casa d e la Cu ltu ra de Arganda del Rey 1 en Librería Española -Galería d e Arte; 1 en la Casa d el Poeta 1 en el Centro Cultural Galileo BUENOS AIRES: 5 en Grupo Cero; 1 en Librería-Galería Ám bito; 1 en Casa de la Rioja; 1 en el Hotel Colón; 1 en Mald ito Salvad or; 1 en el Cen tro Cultural General San Martín; Tel . Aviv: 1 en Ali Oli; Desde 1983 hasta la actualidad, ha publicado: Poesía 1984 El a m or existe y la lib e r t a d ; 1987 U n a r g en t in o en España; 1987 Poem as y cartas a m i a m a n t e lo ca , jo v e n , p o e t a , psicoanalista; 1988 El verd ad ero viaje; 1991 La patria d el p oeta; 1991 La m u rga d el solo. La g u e r r a d e l G o lfo 1995 A m o r e s p er d id os; 1997 Las 2001 n och es. Poesía, aforismos, frescores 2000 La poesía y yo; 2001 Llantos d e l e xilio ; 2002 A l s u r d e Europa;2003 La mujer y yo; 2005 El hombre y yo; 2007 La maestría y yo Psicoanálisis 1983 El oficio d e m orir; 1987 Freu d y Lacan -hablados- 1; 1994 Psicoanálisis del amor 1995 Sie t e co n fe r e n cia s d e Psicoanálisis en La H a b a n a , C u b a ; 1995 P o e s ía y Psicoanálisis, 20 años d e la historia del Grupo Cero. 1971-1991. 1999 C h a r la s -co lo q u io co n Miguel Osear Menassa
en Buenos Aires; 2000 Fr e u d Lacan -hablados- 2 Narrativa 1989 No ve la rosa; 1999 El sexo del amor; 2000 El indio del Jarama.
y
VENGA MI NINA QUE VAMOS Venga mi nina que vamos a bailar sobre la tierra donde descansan los muertos Para que tengan su fiesta. Mueve tu cintura al viento y deja volar tus manos sin miedo mi bella nina que te acompana mi canto. Entrecierra los ojos y salta sobre la tierra, que taconeando con fuerza haras vibrar la pradera, No tengas miedo mi nina que estamos en una fiesta que en el danzar de los muertos la muerte siempre se frena. Que la muerte se aleja y la nueva vida viene cuando ella mueve elegante su cuerpo para el amor . Para el amor mi nina su cuerpo esbelto todo su cuerpo nina temblando al viento. Para el amor mi nina su cuerpo esbelto, todo su cuerpo nina temblando al viento.
219
SHBA 17. TIMOTHY DONNELLY, SHBA CLAIR DE LUNE We revolt ourselves; we disgust and annoy us. The way we look at us chills us to the core. We become like those who seek to destroy us. We push ourselves into small tasks that employ us Unrewardingly on purpose. We tire, we bore, We revolt ourselves; we disgust and annoy us.
We take offense at our being, we plot, we deploy us Against us and flummox; we wallow, we war. We become like those who seek to destroy us. If in triumph, our defeat; in torture, our joy is. Som e confu sion so d eep I can t fathom anymore. We appall ourselves we disgust and annoy us Into those we bocome who want to destroy us. HIS EXCUSE
We rent ourselves to what force will enjoy us Into oblivion, wind, drink, sleep. We pimp, we whore. We become like those who seek to destroy us. We cat-and-mouse roughhouse, inflatable-toy us In ou r head s red m aze, in its d en, on its shore. We revolt ourselves; we disgust and annoy us.
220
In the middle of your Speech I was overTaken by the thought That on an incline North of here, the pine In whose broad trunk I will be buried was Toppled by a bobolink.
EPITAPH BY HIS OWN HAND From the morning he started Peeling his first potato H e felt like he d been peeling Potatoes for eternityAll that felt about his ankles Like clou d s inky shad ow s Smudged across the pastures Of an afterlife clerly Put farther away from him The harder he worked for it.
pilgrim voices, softest Silver audible to inmost ear, and also of the pleasure That he must have taken there, a pleasure I admire Somewhat more than I admit, and put the shut book down.
HIS AGENDA All these empty pages must correspond to the days Devoted to lying in the bygone style, the head Buoyed for hours in a harbour of jade pillow, eyes Turned to the window where the hours bled from blue To deeper blue then burned awaythe whole day Dazzled into night without innovation, the sky again The temple of the mind perceiving it, the clouds Becoming thoughts like pilgrims chancehad carried there. I think of them arriving in the bygone style, in lightColored robes and lamblike manner, their simple Fluctuations visible through the linden branches That would not have been in leaf or flower at the time. I think of him attentive to the
18. TERESINKA PEREIRA, SHBA flet në gjuhën shqipe 1. PABESI Ndoshta shqiponja, pa rolin e saj të simbolit, mund të fluturojë pa një jetë tërheqëse, duke shkuar tejpërtej dritareve dhe dyerve nga qyteti në qytet, derisa arrin detin dhe është e lirë. Por këtu ne jemi në grackën e
221
dëshpërimit nga një mendim krejt i pavlerë dhe nuk mundet që të pushtojë kohën , këtë armik transparent, të fshehur në vetvete, duke përpirë fuqinë tonë. Si mund të shkruash për këtë fluks pabesie i paqarë, pa ndjerë hapësirën boshe të duarve, duke numëruar ditët që po vrapojnë shpejt nga të gjithë. 2. NË SE UNË LARGOHEM TANI Nëse unë shkoj tani, unë do të ndiej këtë poemë, shkruar gjatë shkrepjes së vetëtimës, që verboi sytë e mi. Por unë nuk do të shkoj vetëm, unë mbaj në kraharorin tim këtë mungesë të fajit në qiell dhe në tokë. Unë do të largoj për ty Zotin që ekziston në lojërat e tua për të qenë i mirë, për të dashur ndonjë, d u ke përfshirë njerëzorët Unë do të iki shpejt, pa pranga, duke marrë në trupin tim një shenjë, ndërsa unë të lë në duart e tua plagën e fatit tim.
222
3. ENIGMË Një herë unë u hodha jashtë nga lëkura ime ngjyrë trëndafili dhe me thjeshtësi hyra në burim të kristaleve enigmatike. Derisa pastaj mbetem e panjohur, por unë kam hovin e një oqeani të humbur dhe praktikanët fosforishentë që ngjallin më të shumtën trimëri të ëndrrave. 4. NDRYSHIME Është shumë vështirë për të rishpikur jetën tonë vetiake. Ne gjithmonë mbajmë barrën e gabimeve tona. Por, nëse unë flas rreth kësaj, ne ndihmojmë të tjerët, të ndryshojnë jetët e tyre vetiake. 5. PAMJA Macja ngjason me mua në mbrëmje. Ajo ka një shkëlqim të çuditshëm në sytë e saj. Kujtesa brilante e saj është e lëmuar më shumë njerëzore se e imja. 6. ENERGJI Përdore energjinë, si sulm të papritur fajkoi , në rrugën e fatit. Suksesi i shprehjes, kuptim i vargjeve janë armë të fuqishme të dëshirës,
e cila na tregon neve horizontin pa frikë. Fjalët e tua të fuqizuara, lumturia e të priturit. Oqeani, qiell që e shtrin vetveten. Përkthyer nga poetja Aleksandra (Majlinda) Shabani
duke menduar për lumturi për dashuri. Ndërsa ndIej dëborën në lëkurën time era fryn duke bërë vezullime floknaje , borërore dhe unë e mbështjell shpirtin tim me shpresa për paqe me hare dashurie për veten time dhe për ju.
19. LUIS CARLOS PEREIRA SUKSESE (SUCCESS) Lu is Carlos Pereira ësh të p ot 25 vjecar, ka botu at d y vëllim e sh të s u k s e s ë s h m e d h e k a n is u r t ë shkru ajë në m oshën 12 vjeçare.Ka botuar mbi 100 poezi në në antalogji nd ërkom ëbare a revista letrare d he stu d ion për Drejtësi Krim inale . E ka shumë qejf miqësinë dhe adresa e tij është LUIS CARLOS PEREIRA 2204 Talm ad ge Rd . / Ottaw a H ills, Ohio 43606/ USA PREKJA E DËBORËS... ( TOUCH OF SNOË) ...është ajo që mbajmë në mëndje të fundmen dhe përgjithmonë netëve të ftoHta të dimrit dhe të qiellit të hirtë, ndërsa flokëron dëborë... Dimri është koha, kur zbulojmë vetveten dhe i lëmë zemrat tona të rrahin sipas dëshirës së tyre,
Ne jetojmë mes dy botëve të ndryshme: Botës së qytetëruar Dhe asaj të paqytetëruar. E vetmja rrugë për të qënë i suksesëshëm në jetë është të qënit i qytetëruar dhe ti duhet të shkosh në shkollë dhe të mësosh Për ata që nuk duan të mësojnë nuk kanë për të patur asgjë të mirë në jetën e tyre veç injorancës. Ata nuk do të jenë të respektuar në shoqërinë e civilizuar sepse ata nuk kanë ditur se si bëhet njeri i civilizuar. Ata do të kenë vlera pak a shumë sa një tog me pleh që është i plehërt brënda dhe jashtë.
223
8.Moslejim
20. FLORENTIN SMARANDACHE, USA
Inferioriteti i tij kompleks e bën atë të pretendojë superioritet.
1. PASION
UNKNOWN
E dashurova atë me urrejtje të çmendur.
X- Symbol of the ingnorance Of the cognition Y- Hermetic poetry Or A exegesis of it Epitaph for the poet Here nobody is laying dead Because Nobody died Because He was born from poetry
2. Iluzion I varfëri i verbër të paktën, ai të shikonte ëndrrën etij. 3. Ndarje Kur të lashë ty pas Unë pashë se faktikisht ishe ti ajo, që më kishe braktisur mua. 4. Pafytyrësi Hundçipi i djallit nuk e shikon gjatësinë e hundës së tij. 5. Indokrinuar Ata derdhën në kokën e fëmijës, se ai nuk ka tru. 6. Pervers Ai betohet, ai nuk është njeri për t u m bështetu r 7. Emocion Zemra më re kaq fort sa dhe të pushojë.
224
SPIRIT SAVINGS You have decited to build temples Ust from birds For bricks You are putting bird over boards and nail the wings Bu t it d oesn t m atter .You will be going to fly yourselves With be going to fly yourselves FEELING The vorld without Monika is neutral world... but the world with Monika is a femine one I panjohur X Sim bol i pad itu rise i aftesise njohëse
Y Poezi herm etike ose Shpjegimi i saj... Epitaf per poetin Këtu askush është duke u vendosur i vdekur, Sepse Asku sh s vd iq, Sepse Ai lindi nga poezia.
21. CAROL KNEPPER, CANADA
Kursime shpirtërore BIRD-BRAINED LESSONS Ti ke vendosur të krijosh tempuj I mesuar nga zogjte per tulla Ti je duke vendosur zog mbi ose stende dhe thua gozhdë krahëve Por s ka rënd esi Ti do te vendosesh të fluturojë vetja juaj... vendos të fluturojë vetja juaj. Emocion Bota pa Monikën, është botë asnjanjese , por bota me Monikën është femra e vetme .
Let songs of swallows punctuate our late-night sleep! Let morning naps be murdered by dawn-crack caw of sleek-black sentry crow that leaves found food for flock and simply sits atop a towering tamarack, and takes no greedy pick or peck for carrion-call. Let trill of robins be our early symphony, their quill-cheer choir an ode to optimistic joy. Let twit of cardinal wolf-whistle us to cheeky confidence, and let belted blast of tiny song-sparrows show us that great things can come from sources small when inspiration strikes. Let dulcet coo of doves, strawswaddled, ever be a beacon in our quest for placid peace, their nurture of new nestlings instructing humankind. And let us learn our bird-brained lessons with
225
our hearts and minds flung open like our summer windows, admitting musical mentorship in wise and wondrous ways. Š 2008 by Carol Knepper
22. ELAINE SOMMERS RICH HIROSHIMA TĂŤas the sixth day of August in Fifty-five. Many people are still alive Who remember that famous day and year. At 8:15 a B-29 Dropped and A- Bomb, The first of all time. Below, eighty thousand people fried, And forty thousand later died. Let us never, never, never forget, For the atomic bomb Is with us yet.
226
23, WILLIAM DAVEY (USA) THE STATUE S EYE Is the heart so small a thing And love as nothing but a word, a phrase, And all life a sequence of this bathetic Halfremembered forgottenness of days? What has impressed this mark On love s flesh , ou r past that sears? What is there to believe, what to trust? The m ask s face, the statu e s eye, or the marble gravity of tears?
24, HAN YI BEAK (KORE) The is no the best and most important thing In the world exclude only peace We are sons of a man Animals hurt their cubs by themselves Anyway the soil makes flowers The green leaves become fallen leaves Fallen leaves are fertilized for flowers And make flowers again So the earth is mild That place , my love, our peace In coexistence between the good and evil Getting over complications Blue sky And there is dazzling sun.
SPANJA
25, AGUSTIN GARCIA ALONSO (SPANJA) N o w ord s, no. d on t give m e you r loving. Give me only your body, its beautiful glance: let s seize the d ay, live the chance, without love showing us its learning. Don t let d ream w ith d aw ns m y heart to lose me , afterwards, in the dark night, becau se if I m lovesick, love w ill get me right, I d on t even know if you save m e or you hurt. I d on t know w hether to resist , or to fight, but if give in without thinking: tell me you might love me. And though tomorrow it will ache and hurt, still again the sadness with its claw I will decide to go the whole hog and be, my dear love, whatever it m ay be God s s w ill.
227
RUSI
TË DUA GJER NË VETMOHIM 1.
26. ADOLF SHVJEDÇIKOV RUSI Është një shkencëtar ru s, poet d he përkthyes, ka lindur në 11 maj të vitit 1937 në Shahty Rusi. Graduar Doktor në Universitetin e Moskës. Punonjës shkencash në Institutin e Shkencës Fizike në Akademinë e Shkencës Ruse n ë M osk ë. Sh ef of Kem is. Los Anxhelkis USA. Ai ka publikuar më shumë se 150 letra shkencore dhe 300 n g a p oem a t e tij n ë r ev ista të ndryshme ndërkombëtare të poezisë, në Ru si, SH BA, Brazil, Ind i, Kinë, Kore, Jap on i, Itali, Maltë, Sp an jë, Francë, UK dhe Australi. Poemat e tij ja n ë p ër k th y er n ë ita lish t, p ortu galish t, sp an jisht, greqish t , kinezçe dhe indisht. Ai është Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve Ndërkombëtarë, Kongresit Botëror të Poetëv e, A n ëta r i Lid h jes N dërkombëtare të Poetëve, ALIAS. Ad olf është gjithashtu i njohur për poezitë e tij në gjuhën angleze. 150 sonetë anglisht të shekujve XVI-XIX, 150 sonete angleze (Moskë 1992), Ulliam Shekspir (Moskë 1996) si dhe ka përkthyer shumë poetë modernë nga Brazili, India, Itali, USA, Kinë dhe Japoni.
228
Të dashuroj ty, gjersa harroj veten, Të dashuroj ty, me të tillë çmim, qëndroj para teje, gati të të jepem dhe për dashurinë harrova perëndinë. 2. U bindem të gjitha trilleve të tua, Ta dua ty, moj mikja ime e mitur, Edhe kur më vjen si një fllad i lehtë, edhe kur shpërthen ashtu, papritur. 3. Me vajzërinë tënde unë luaj, Ti lotët derdh, unë i dëshpëruar dhe afshi i ëmbël gati më merr jetën. O Zoti im, sa qëndron dashuruar!
VËSHTROJ NË SYTË E TU FSHEHTËSITË Vështroj në sy fshehtësitë e tua të ëmbla, jetëdhënëse, kushtruese dhe ngopem me lëngun e tyre jetëdhënës, largoj gjithë dhimbjet vdekjeprurëse. Ndiej aromën e hidhur të plepit dëgjoj këngën e zogut këngëtar, së bashku kam çarë udhët e jetës, ti ende ruan bukurinë e parë.
Misterioze, e fshehtë, e panjohur, si në afërsi dhe në largësi, Ti lulja më e egër e Lindjes, dashuria ime mrekulli. JETA Jetojmë sikur nuk kemi jetuar, mendimi i tmerrshëm, i zi na vret, Qefini i bardhë tek shpati ka kohë, e dashur, që pret.
s ka forcë të m ë nd alë d rejt teje. Puthmë më fort! Më fort! Të më kthehet afshi i zjarrit, besom ë tani, s jam i aftë, s e nd al d ot vrapin e kalit. Le të fluturojë me të katra dhe zemrën të ma ndajë në pjesë, kjo është lumturia e çmendur e ditës së lumtur që vdes.
Ke parë një yll si shkrihet m ë tej hu m bet një kom etë Eh, e dheut është e jeta, e dashur, jetojm ë shu m ë pak në pak vjet RETË LUNDROJNË SI SHAMI TË BARDHA Retë lundrojnë si shami të bardha përhapen në arat pa ku fi, Ah, dashuria im e nxehtë, mërzia e mallkuar të përpin përsëri! Duke marrë verën e djegur Shirat vjeshtore kthehen përsëri. E di që edhe ti diku vuan. Prit! Mos ik gjer në paardhësi! PUTHMË FORT! Puthmë fort! Më fort! Puthmë gjersa të dërsitem! Gjersa afshi të më shuhet, gjersa mbi ty të pulitem. Më puth kaq fort, moj e dashur, sa puthja të më shkojë në deje; besom ë, asku sh s m ë nd alon,
229
INDIA në lidhje logjike nëshemti, jetë e qeshur vetlëvizëse. Në topitje të ngjallur bukuria është shëmti, shëmtia bukuri në qetësi kokëfortë.
27. KULDEEP K. SRIVASTAVA . INDIA Autor i njohur, një nga poetët më me zë në Ind i d he i njohu r në p oetikën botërore bashkëkohore. 1. BUKURIA NUK ËSHTË E MJAFTUESHME Ajo veshje e brendshme e imët bukurie dhe shwmtie, marrëdhenie, e pandashme kundërshtare . Shumëfishi arriti kulmin e bukurisë, I veçanti arriti kulmin e shwmtisë, logjika vdes. Në moskoherencë në bukuri,
230
Dëshirimet tona të lartësuara vatër i bukurisë mashtruese, në kryqëzim synimesh, barazisht me shëmti gënjyese . LOTËT E FËMIJËS Një flakërim drite natën. Një terr errësirëtrishtuese ditën. Fëmija qau lotshëm mbi rrugën e ngushëlluar e panjohur . Që të dy zjarrmi dhe trishtimi shkrihen . Lotët e tij ri paraqesin flakërim - shkëlqim të shkrira dhe errësirë bashkuar thellimi.
BRAZIL An undulating, waving sheet,
28. JOSE ROBERTO SECHI, softly, touching my epidermis. The written sheet of my body BRAZIL your epidermis reads.
O EU- BALA
D E AMEN D OIM (Transliterated with him by John Misset)
La , La , La daรงando entre os seus la bios quero derreter qual bala de mendoim. O EU- BALA
DE
AMENDOIM La , La , La daรงando entre os seus la bios quero derreter qual bala de mendoim. Epidermic Reading All the days in the desert of my bed In that eternal time expecting to sleep. You are almost a presence and fly over me like a silk banner.
29. RAKEL VIANNA, BRAZIL Rakel Vianna, Lover of Poetry Born 17. 09. 19 .. in Niterรณi, State of Rio de Ja n e ir o , Br a z il g r a n d d a u g h t e r o f Sp a n is h a n d P o r t u g u e s e ... I s t u d ie d a t t h e co n v e n t s ch o o l O u r La d y o f Mer ced es, in Ala m ed a St. Good Ad ventu re. College only for girls,
231
then went to College Brazil, where I grad u ated as a teacher, bu t never exercised the profession, as soon as I got married. I graduated from the Academy of Dance Elfanir Peçanha, located on the beach in Icarai, in classical ballet, tap and lies. I am a lover of poetry and all that concerns the arts. For m u sic, I m very eclectic ... My hobbies: I love writing poetry, ballroom dancing, gym, etc ... I am a w id ow for tw o years an d have a couple of children What I love most in life is to smile, whom I love and make me smile ...
CORAÇÃO VULGAR Meu coração acelera Quando ele te vê Fica bem tristinho Por não ter você ... Parece ser capricho Deste coração vulgar Que vive te namorando E querendo te amar... Venha, meu querido Me fazer denguinho Pois esse coração merece Todo seu carinho... Venha, tentação E me abrace com firmeza E diga para meu coração Que ele é seu com certeza... Ele vive a pulsar Dentro desse meu peito
232
Doidinho para te amar De todas as formas e jeito... HEART COMMON My heart races When he sees you It s right sad d o Why have not you ... It seems to be capricious This heart common That you live dating And wanting to love you ... Come, my dear I do denguinho For this heart deserves All your love ... Come, temptation And hold firmly And tell my heart He is her for sure ... He lives a pulsar In this my breast Stoner to love Of all the forms and the way ...
AMAR VOCÊ É TÃO FÁCIL Amar você é tão fácil Porque você é gentil Tem um jeito que me encanta E meu coração bate a mil... Amar você é tão fácil Difícil é te esquecer
Depois que te conheci Meu coração vive a florescer...
This love so nice I live to dream ...
Amar você é tão fácil Que me faz até delirar Deste amor tão gostoso Que vivo a sonhar...
I do not mind the weather I have to wait for you For you I will be faithful Until we meet ...
Não me importa o tempo Que tenho para te esperar Por ti serei fiel Até a gente se encontrar...
Loving you is easy That gave you my faithfulness Do not intend to seek In other faces my happiness ...
Amar você é tão fácil Que a ti entreguei minha fidelidade Não pretendo procurar Em outros rostos minha felicidade...
Loving you was so easy Will be hard to forget If you do not want to find me I know that much I will suffer ...
Amar você foi tão fácil Difícil vai ser te esquecer Se você não quiser me encontrar Sei que muito hei de sofrer...
Fechei a janela do meu peito Para não entrar o amor Não adianta, já não tem mais jeito Essa janela aberta me causa pavor...
LOVING YOU IS EASY
Janela que um dia me entristeceu Nunca mais te darei outra chance Esse grande amor, que um dia foi meu Hoje não está mais ao meu alcance
Loving you is easy Because you are kind There s a w ay that d elights m e And my heart beats a thousand ...
JANELA DO MEU CORAÇÃO
Loving you is easy Difficult to forget After I met you My heart lives to flourish ...
Enquanto você estiver fechada Protegida, eu sei que estou Não entrarei mais na enrascada De sofrer por amor, isso não vou...
Loving you is easy That makes me even delirious
Quem sabe algum dia
233
Alguém descubra o segredo Da janela do meu coração E tire todo esse meu medo Para que eu volte a amar com muita paixão... Ele, mesmo sem amar, é feliz Pois nele mora um anjo arteiro Que me ajuda a levar a vida na brincadeira É meu anjo da guarda, meu companheiro...
Dhe thuaji zemrës sime: Ai është ajo sigu risht Ai jeton, si një pulsar, në këtë kraharorngrohtin tim I gurtë për të dashuruar i të gjitha formave dhe mënyrave në vijim PËRKTHEU : MAJLINDA SHABANI (ALEKSANDRA)
Só volto a abrir a janela de meu coração Quando meu jardim voltar a florir Pois sem as flores em meu jardim Para o amor, eu não consigo sorrir...
AZITA GHAHREMAN ZEMËR E PËRBASHKËT Zemra ime kaleron Kur të sheh ty Është e drejtë e trishtuar, Përse nuk të ka ty... Duket të jetë tekanjoze , kjo zemër e përbashkët , që ti jeton duke datuar dhe në dëshirim të të dashurojë ty.... Eja,e dashura ime, Unë bëj sakrificë Për këtë zemër që meriton, të gjithë d ashu rinë tend e Eja joshje e trëndafiltë Mbaj fillin vend osshm erisht ,
234
A z i ta G h ah re m an , is an Iran ian p oet. Sh e w as born in Iran . Sh e h as w r itten five books in Persian and two book in Swedish. Sh e h a s a lso tr a n sla ted En g lish p oetry to Persian. She is a m em ber of the Iranian Writers Association . she is living in Sweden since 2006 Books: Eva s Songs, (persian)1990 Autumn Sculptures,(persian) 1995 T he Forget fu ln ess has a S im ple Ceremony,(persian) 2002 Here is the Suburb of Crows,(persian) 2009 The woman who comes to put me on, (Persian), 2009 four Poetry books ( co lle ct e d p o e m s 1990-2009 in Swedish), 2009 under hypnosis in Dr
kaligaris Cabinet, (Sw ed ish) 2012coau th or of th r ee n u m bers of Kh o r a s a n p o e t r y a n t h o lo g ie s p u blished d u ring the 1990s u nd er the nam e ketab haft : Selected English poems 2012 Azita Ghahremans poetry has been t r a n s la t e d t o G e r m a n , D u t ch , En glish , Fren ch , Dan ish , Arabic, Swedish, Chinese, Macedonian and Turkish. Links: www.azitaghahreman.com
all passed us by in the street. By Appointm ent to the Princes, m y m other s brothers, was stamped on every cup and shisha, my mother, first in line for Friday prayer, kept her back to me, my brother joined the Bassij. First the locusts come, then the poppies no first the poppies went then the locu sts
GLAUCOMA
The hollow of the eye fills with snow the valleys of winter are white, then come the thorns and the dark w aters ..
The corn poppies came first, then the locusts and after that the unravelling wind. That was how childhood looked to you before the dark water, before the thorns, before the mountain range of a thousand mosques cast shadow over those wild flowers . First the poppies went then grandmother, then the royal rooms grew shabby, the photos of Oppenheimer, Lumumba, the red furniture - everything went to the second hand shop. Joyous accordions and flags of mourning, Turks and Kurds, little blu e patterned head scarves
THE BOAT THAT BROUGHT ME Behind these eyes that look like mine old names are fading away, the past lies crumpled in my clenched fist a coppery bird in coppery wind, this vast place has covered me from head to toe. I am not stripped of word and thought but sometimes what I want to say gets lost like a moon smudged with cloud, or when I splutter on a drink. My tongue trips up when I speak of that journey
235
though the blood in my veins felt the truth of death. As I traced my footsteps through the tracery of my old language Summer whispered to me and my frozen fingers began to put out shoots even as I began to love the cold ebb and flow of tides. Sometimes I miss the boat that brought me here, now that I am witness to the icy eyes of a Swedish winter, under a tired old sky, whilst that suitcase still holds a patch of the sky-blue me.
236
MAL I ZI
PAVLE GORANOVIQ (PAVLE GORANOVIÆ) MAL I ZI Pavle Goranoviæ u lind m ë 5 p rill 1973 n ë N iksh iq, Mali i Zi. Ai u diplomua për Filozofi në Fakultetin Filozofik, Universiteti i Malit të Zi në vitin 1998.Shkru an p oezi, prozë dhe komente letrare. Krijimet e para letrare i botoi në revistën Doclea të Podgoricës në vitin 1994.Ai botoi p ë r m b le d h je t e p o e z is ë : O r n a m e n t ik a e n a t ë s (1994), Lexim i i heshtjes (1997), Libri i fanitjeve (2002), Çfarë arome kanë librat (p oezi e zgjed hu r, Zagreb, 2009) d h e E ku qe e n d ritsh m e (2009). Ai ka përgatitur përzgjedhje të sh u m ta nga lit e r a t u r a
bashkëkohore malazeze për revista të h u aja. Vep rat e tij letrare jan ë p ërkth yer n ë gju h ë të n d rysh m e (a n g lis h t , it a lis h t , fr ë n g jis h t , s llo v e n is h t , s llo v a k is h t , m aqed onisht, p olonisht, su ed isht, shqip , hebraisht ...). Krijim et e tij janë përfshirë në antologji të shumta të letërsisë m ala zeze d h e të ish Ju gosllavisë (p oezi d he tregim e të sh k u r tr a ), si d h e n ë a n tolog jin ë P oetë të r in j ev r op ia n ë (N ew eu rop ean p oets, Grayw olf Press, USA, 2008). Librat e tij të botu ar jashtë vend it jan ë: Libri i fanitjeve (Slloveni) d he vëllim i m e p oezi të zgjed hu r En gjëjt e in d iferen cës p o vijn ë (Maqed on i). N ë gju h ën an gleze i ë s h t ë b o t u a r lib r i Le xim i i heshtjes . Z . G o r a n o v ic ë s h t ë r e d a k t o r i r ev istës p ër letër si, k u ltu r ë d h e çështje sociale ARS . A i ë s h t ë d r e jt o r i By r o s ë p ë r shërbime të edukimit në Malin e Zi që nga viti 2010. Që nga viti 1998 ai është i angazhuar s i s e k r e t a r i Sh o q a t ë s s ë shkrim tarëve të p avaru r të Malit të Zi d h e an ëtar i PEN Qen d rës së Malit të Zi. Që n ga viti 2002 ai ësh të d rejtor
237
a r tistik i festiv a lit M b r ëm jet e p oezisë Ratkoviq . N ga viti 2000 d eri në vitin 2001 ai ish te r ed a k tor i festiv a lit letr a r Kronikat e Tivarit . Ka q e n ë k ë s h illt a r p ë r çë s h t je kulturore i Kryeministrit të Malit të Zi nga viti 2003 deri më 2010. Është fitues i Çmimit Risto Ratkoviæ për librin më të mire poetik në vitin 2009 d h e Çm im it V ito N ikoliæ si liriku më i mirë i vitit 2010. Ka m a r r ë p je s ë n ë s h u m ë evenimente të rëndësishme letrare: Kongresi i International PEN center, 2000-2006 Vilenica, Slovenia, 2003 The Tercets of Trnovo Poetry Festival, Slovenia, 2004 M bremjet potike të Strugës, Maqedoni, 2002 dhe 2010 Festiv ali poetik Pranv era e Goranit, Kroaci, 2001-2007 S arajev o D ay s of poet ry , Bosnje dhe Hercegovinë, 2006 Frankfurt Book fair, 2011, Zagreb book fair 1998 Biography Pavle Goranoviæ w as born on 5 Ap ril 1973 in N ik iæ, Montenegro. H e gr ad u ated Ph ilosop h y a t th e Faculty of Philosophy, University of Montenegro in 1998. He writes poetry, prose, and literary review s. H is literary d ebu te w as in the Doclea m agazine, Pod gorica in 1994.
238
H e p u b lis h ed b o o k s o f p o e t r y : Ornamentation of the Night (1994), Reading of Silence (1997), A Book of Mira ges (2002), Wh a t th e Books Smells Like (selected poetry, Zagreb, 2009) an d Verm illion (2009). H e prepared numerous selections from t h e co n t em p o r a r y M o n ten eg r in literature in foreign magazines. H is lit e r a r y w o r k s h a v e b e e n translated into variety of languages (English, Italian, French, Slovenian, Slo v a k ia n , M a ced o n ia n , P olish , Sw ed ish, Albanian, H ebrew ...). H e w a s in clu d e d in n u m e r o u s anthologies of Montenegrin and exYu g o s la v ia n p o e t r y a n d s h o r t stories, as w ell as in the anthology N ew Eu rop ean Poets (Grayw olf Press, USA, 2008). Books published abroad: A Book of Mirages (Sloven ia), an d selected p oetry The Angels of Equ anim ity Are Approaching (Macedonia) and Re a d in g o f Sile n ce , in En g lis h language. Mr Goran ovic is an ed itor of th e magazine for literature, culture and social issues ARS. H e is a d irector of the Bu reau for Ed u cation Services of Montenegro since 2010. Since 1998 he has been engaged as a s e cr e t a r y o f t h e M o n t e n e g r in Association of independent writers and a m em ber of the Montenegrin PEN Center. Since 2002 he has been the artistic d irector of Ratkovic Evenings of Poetry .
REGINA OLSEN Povjeravao sam ti se, u noæima poput ove, nikad ne im aju æi obja njenje. I ovaj razlaz, (koji te razdire, vidim) kao da se nekom drugom d e ava. to si ostavljena, ja, zapravo, i ne znam. Tek, mjesecima sam tvoju pojavu èuvao, kao neko sjeæanje na ivot. A sad , kad bi trebalo da sam izvan svojih èula, znam da su moje misli savlad ale tvoje nje no biæe. Ja ne razumijem tvoju tu gu . Ti ne razu m ije m oju namjeru sve ostalo je izigrana ljubav. Ti si ostala iva statu a, to iza ba tenske kapije d okolicu polako pretvara u smrt. A ja, ja sam vitez jednog savr enog bjekstva, kom e m u èni razu m ne d opu ta d a ljubi. I tu se ru i kraljevstvo. Moje prilièno bijedno kraljevstvo!
REGINA OLSEN T i kam thënë të gjitha në besim , netëve siç është kjo, pa pasur kurrë një shpjegim. Dhe kjo ndarje (që e shoh se përbrenda të han), sikur dikujt tjetër po i ndodhë. Përse je e braktisur, në
fakt, unë nuk e di. Por imazhin tënd e kam ruajtur me muaj si një kujtim nga jeta. E tani, kur do të duhej të kisha dalë jashtë shqisave, e di se mendimet e mia e kanë mundur qenien tënde të brishtë. Unë nuk e kuptoj pikëllimin tënd. Ti nuk e kupton qëllimin tim, gjithçka tjetër është dashuri e shpifur. Ti ke mbetur një shtatore e gjallë, e cila pas derës së kopshtit kohën e lirë ngadalë në vdekje e shndërron. Kurse unë, unë jam kalorës i një arratisjeje të përsosur, të cilin mendja e lodhur nuk e lejon të dashurojë. Dhe këtu shembet mbretëria. Mbretëria ime mjaft e ligshtë! OPET O PJESNICIMA I N JIHOVIM IVOTIMA Èitam pjesnike koji su u ni tili svoje ivote i pisali o ivotim a koji su ih naèinili pjesnicima. Pjesnici, uvijek nezadovoljni adolescenti, zavide èak i sopstvenoj djeci. Uvrijeðeni kada ne èitaju njihovi poeziju prikazu ju la ne kr tenice, ne po tu ju postojeæe zakone, uspostavljaju nove, prilagoðene zahtjevima svojih utroba. Svrgavaju re im e u svojim
239
spavaæim sobama, gnu aju se d u kata, sanjaju d u kate, ne priznaju èak ni sopstvene bolesti. O, pjesnici nezahvalni! N jihovo im e za ivota ele d a vid e ispisano na ulazima u javne ustanove, gradske kuæe, biblioteke. Sanjaju da èitaju svoje stihove na tijelima sapatnika. Preziru sapatnike, pjesnici nezahvalni.
tirani i potlaèeni. Zajedljivi, a uvijek mole za razumijevanje. Tako eljni d a jed nom svoju poeziju proèitaju dalekim potomcima koje nikad neæe upoznati. Pjesnici. O, pjesnici nezahvalni.
PËRSËRI PËR POETËT DHE JETËT E TYRE
Mizantropi sa parolama o vjeri u humanizam, varaju na kartama, varaju rijeèima.
Lexoj poetë që i kanë shkatërruar jetët e veta dhe kanë shkruar për jetët që i kanë bërë poetë.
Izgraðuju buduænost, ne vjeruju u nasljeðe, ne priznaju svoje preteèe. Pjesnici askete, pjesnici hedonisti. Ne priznaju bogove, osnivaju nova bo anstva. N aru avaju prirod u , pjevaju u slavu prirode. Pjesnici anarhisti, vrhunski po tovaoci red a, pjesnici bezbo nici sa m olitvenikom u d epu . Pjesm am a velikod u no pra taju , ivotom optu u ju . Da bi objasnili svoje metafore stvaraju nove. Pjesnici nezahvalni.
Poetët, adoleshentë përherë të pakënaqur, u kanë zili madje edhe fëmijëve të vet. Të fyer kur nuk lexojnë poezinë e tyre tregojnë certifikata të rrejshme të lindjes, nuk i respektojnë ligjet në fuqi, nxjerrin të reja, në përputhje me kërkesat e stomakëve të vet. Rrëzojnë pushtete në dhomat e veta të gjumit, neveriten nga dukati, ëndërrojnë dukatin, nuk i pranojnë madje as sëmundjet e veta.
eljni d ru gih, u istom m om entu samodovoljni, sujetni na sve druge pjesnike,
O, poetë mosmirënjohës! Emrin e tyre duan për së gjalli ta shohin të shkruar te hyrjet e institucioneve publike,
240
shtëpive të qytetit, bibliotekave. Ënd ërrojnë që vargjet e veta t i shohin të shkruara në trupat e bashkëvuajtësve. I përbuzin bashkëvuajtësit, poetët mosmirënjohës. Mizantropë me parulla për besimin te humanizmi, Mashtrojnë në bixhoz, mashtrojnë me fjalë. Ndërtojnë ardhmërinë, nuk besojnë në trashëgimi, Nuk i pranojnë paraardhësit e vet. Poetët asketë, poetët hedonistë. Nuk i pranojnë perënditë, kërkojnë hyjni të reja. E trazojnë natyrën, këndojnë në lavdi të natyrës. Poetët anarkistë, adhurues kulmorë të rendit, poetët e pafe me librin e lutjeve në xhep. Përmes vjershave falin me zemërgjerësi, me jetën akuzojnë. Për t i sqaru ar m etaforat e veta krijojnë të reja. Poetët mosmirënjohës. Të uritur për të tjerët, njëkohësisht të vetëmjaftueshëm, sqimatar ndaj të gjithë poetëve të tjerë, tiranë dhe të nënshtruar. Thumbues, por që gjithmonë lusin për mirëkuptim. Aq të uritur që një herë poezinë e tyre t u a lexojnë Pasardhësve të largët të cilët kurrë s d o ti njoftojnë. Poetë. O, poetë mosmirënjohës.
MLADEN LOMPAR Mladen Lompar- (Cetinje-Mal i Zi, 1944) p o e t , e s e is t d h e k r it ik i artit.Anëtar hoqatës sëshkrimtarëve të p avaru r m alazezë d he i PEN -it m a la z ia s. Ësh të k r y er ed a k tor i revistës ARS. Ka fituar disa çmime letrare: Vu la e artë e Cërnojeviqit, Çm im in Risto Ratkoviq, Çm im in nacional 13 Korriku , Çm im in Vito Nikoliqetj .Ka studiuar në Fakultetin filoz ofik të Beog r a d it. Jeton n ë Cetinje.Është autor i rreth 20 librave. LJUBAVI BLUDNICA bilismopredugosami da bi moglipomislitinaljubav itragali posramnimpredjelima ipoganimmjestima aondasmopadali u mistiènistid kao da ubijasmo zavjetnobiæe a to su ipak bileljubavi DASHURITË E FEMRAVE TË PËRDALA tepër gjatë ishim vetëm që të na bierë ndërmend për dashurinë... dhe gjurmuam nëpër vende të pandershme
241
dhe të pista pastaj ramë në turpin mistik si të kishim vrarë krijesën e kushtimit megjithatë ato ishin Dashuri N I U TO VI E N IJESAM SIGURAN saosamnaestgodina Ma a je poginu la prijenego tosu je od nijelinagroblje u kuæigdje je raslauzmajku èulo se samomojeridanje pa sampobjegao od zaèuðenihpogleda a napogrebu okonjenoglijesa bijahustranalica
Masha e humbi jetën para se ta çonin në varreza në shtëpinë ku ajo është rritur pranë nënës dëgjohejvetëmdënesjaime pastaj u arratisa prej shikimeve të habitura në varrim përreth kufomës së saj kishte njerëz të huaj d he pyesja veten ç bëja u në aty më vonë më kot trilloja fjalë të denja për një mendësinë e cila padukshëm largonte tani kam vetëm një mendim se Masha ishte e bukur por as për këtë gjëmë nuk jam i sigurtë
i pitaosam se tojatu rad im poslijesam u zalu d sm i ljaorijeèi dostojnestvarnosti to je nevid ljivou d aljavala
NIJE MI SVEJEDNO imaosam san i buðenjega je odnijelo
sad samomislim da je Ma abilalijepa
sad gaopljaèkan i ne pamtim aliznam da je bio
alini u to vi enijesam sigu ran
i nije mi svejedno
AS PËR KËTË GJË MË NUK JAM I SIGURT
NUK JAM INDIFERENT
në moshën tetëmbëdhjetëvjeçare
e pata një ëndërr dhe zgjimi e mori
242
tani i plaçkitur më nuk e kujtoj por e di se ishte
dhe nuk jam indifferent (përktheu: Anton Gojçaj)
ANTON GOJÇAJ Ka lin d u r n ë v it in 1966 n ë Pod goricë. Sh kru an p oezi, p rozë dhe vështrime (kritike) letrare. Herë p a s h er e p ër k th en n g a letër sitë jugosllave në gjuhën shqipe. Jeton në Tuz (Mal i Zi). KAMBANAT PARA DRITËS Për ata që besojnë se dielli është në i afërmi yll edhe në mesnatë, për ata që dëgjojnë, matanë zhurmës, që shohin përtej territ, motër, zhvishe këmishën e virgjërisë, erërat le ta bartin si flamur kohëve e botëve dhe ço dashuri me rrezet e para të dritës që pikturojnë me ngjyra të ndritshme shëtitoret e syve tanë, shih muret si struken para agimit bëhen simpatikë, luajnë me bisht, kambanat bien, buzëqesh astrologu,
lëviz, megjithatë, lëviz, veç dhembja mbetet dhImbje dhe pike tjetër nuk di përveç të këndoj kuq si gjaku, si gjaku zi.
BELLS BEFORE THE LIGHT For those who have faith that the Sun is the closest star even at midnight for those who listen across the noise that looks beyond the darkness, sister undress the shirt of virginity the winds would take it as a flag In the times and worlds Extend love in the first rays of the light that is painted with shining colors, the sidewalks of our eyes look at the walls how they shrunk before the dusk Become curious and play with their tail And bells are falling The astrologist is smiling moves Nonetheless moves only pain exists pain
243
And another place I d on t know only to dance red like blood like a dark blood (translated by: Peter Tase) RRUGËS SË MENDIMEVE Unë nuk mendoj, absolutisht, nuk mendoj, nganjëherë vetëm shëtis rrugës së mendimeve, mos e takoj ndonjërin prej tyre. Rruga është e shkretë asnjë mendim jashtë, sigurisht është natë dhe ata flejnë në përqafime grash, kur të zgjohen çfarë do të më gjejnë unë nuk mendoj, absolutisht nuk mendoj, nganjëherë vetëm shëtis rrugës së mendimeve,
The road is abandoned not a single thought outside undoubtedly is dark and they sleep embraced by women when awake what will they find in me I d on t think absolu tely d on t think sometimes I walk in the path of thoughts in the roads of thoughts and malicious distress (translated by: Peter Tase) BUZËQESHJA E GJELBËR Bari është i gjelbër, si buzëqeshja e motrës, si vajzë e puthur së pari, p ara se t i çelë sytë sërish. Bari është i gjelbër, si thellësi e detit, mozaik në qiell netësh poetike, krejt lumturia tokësore kjo është dhe nyje tragjike!
rrugës së mendimeve, alesë së mundimeve
Në brigjet e lumenjve të rinisë, bari gjithmonë është i gjelbër!
IN THE PATH OF THOUGHTS
GREEN SMILE
I d on t think absolu tely never think sometimes I take a passage on the path of thoughts perhaps I would embrace anyone of them
244
The grass is green ju st like the sister s sm ile like a girl s first kiss before she would flourish her eyes again the grass is green As the sea s d ep th
A mosaic in a sky of poetical nights this is all heartedly the earthly happiness and a tragic point
Shpirt i tradhëtuar), 2004. · Ljubav je kad ode (shqip : Da sh u r i ësh të k u r la r g oh esh ...), 2005. · P j es m e (shqip: V jersha), 2007.
in the shores of a stu d ent s rivers the grass is always green KONJI NA ASFALTU (translated by: Peter Tase)
Meni je dovoljno paklo cigareta i pola rezervoara goriva. Onda mogu da odem daleko od svjetala grada, preèicama koje mnogo ne znaèe. Mogu da pustim neke jeftine note da one voze mjesto mene.
DRAGANA TRIPKOVIÆ (DRAGANA TRIPKOVIQ) MALI I ZI D rag an a Tri p k o v i q (D rag an a Tri p k o v i æ ), p o et e m a la z e z e (e lindur më 1984, në Cetinë), krijimet e veta i ka botu ar në shu m ë revista letrare: Crnogorski knji ev ni list , A rs , P l i m a P l us , Sa ra j ev s k e sveske... Vargjet e saj gjenden në disa antologji të p oezisë bashkëkohore m alazeze. Pu non si gazetare në të përditshmen Vijesti të Podgoricës. P oez it ë e sa j ja n ë p ër k th y er n ë gjuhën angleze, rusisht, polonisht... Ka botuar përmbledhjet: · P rev a rena d u a ( sh q ip :
Nove ljubavi mojih starih ljubavnika tada æe postati jo gore. Prave prljave kuèke, koje me potpuno mrze. Vozim i sve to, èekam sopstveni trijumf bez borbe. Odgovor. Mantru nas ostavljenih. A kad krenem nazad prema gradu, padaæe ki a. Sasvim je dobro to se sad a vraæam. Blizu kuæe, na posljednjem bulevaru, doèekaæe me konji. Njih dva-tri ciganska kljuseta. Oni me uvjek gledaju hladno.
245
Tako su dirljivi konji na asfaltu. KUAJT NË ASFALT Më mjafton një paketë cigare dhe gjysmë rezervuari karburant. Atëherë mund të iki nga dritat e qytetit, shkurtoreve që nuk peshojnë shumë. Mu nd t i lë d isa nota të rënd om ta që ta drejtojnë makinën në vend meje. Dashuritë e reja të dashnorëve të mi të vjetër pastaj do të jenë edhe më të këqija. Bushtra të ndyta që më urrejnë plotësisht. I jap makinës dhe ashtu, Pres triumfin personal pa luftë. Përgjigjen. Mantrën e ne të braktisurve. E kur të nisem mbrapa në qytet, shi do të bjerë. Është gjë e mirë fare që po kthehem tani. Afër shtëpisë, në bulevardin e fundit, do të më presin kuajt. Ata dy-tre kuaj ciganësh. Gjithmonë më shikojnë ftohtë. Janë aq mallëngjyes Kuajt në asfalt.
246
* Ljudi dolaze sa svih strana, nudeæi tijela toplom bogu. Na svoja lica stavljaju puter i èekaju da se pretvori u ulje. Ne kupaju se, ne i aju , nit briju . U ritualnim danima mijenjaju novac za smeæe i lako povraæanje. Jed ni d ru gim a skid aju ko u i posipaju se solju. Iskreno vrijeme stavljaju izmeðu èula za stid da im posluzi u trenucima smijeha. Turisti. *** Vijnë njerëz nga të gjitha anët duke ia ofruar trupat zotit të nxehtë. Mbi fytyrat e veta qesin pudër dhe presin të shndërrohet në vaj. Nuk lahen, nuk qethen, nuk rruhen. Në ditët rituale, i këmbejnë të hollat për plehra dhe të vjellura të kollajta. Ia zhveshin lëkurën njëri-tjetrit dhe kriposen. Kohën e vendosin sinqerisht ndërmjet shqisave të turpit që t u shërbejë në çastet e të qeshurave. Turistët.
FYROM
NEHAS SOPAJ, SHKUP Lind i m ë 19. 7. 1954 në Sllu p çan të Ku m a n o v ë s . Fillo r e n k r y e n n ë Op ajë, të m esm en n ë Ku m an ovë, ku rse stu d im et, gju h ë d h e letërsi s h q ip e n ë Sh k u p . St u d im e t p ostd ip lom ike (d y vite) i kryen në Prish tin ë, ku rse m agjistratu rën e mbron më 1983. Doktoranturën me t it u ll Rr ë fim i n ë r o m a n in m o n o lo g jik s h q ip t a r e n is n ë Prishtinë dhe e mbron në Shkup, më 1994. Du ke fillu ar n ga viti 1977, p u n o n n ë g a z e t ë n Fla k a s i përkthyes, ndërkaq duke filluar nga n ë n t o r i i v it it 1979, p u n o n n ë katedrën e Albanologjisë në Shkup. Ka shkru ar njw sw rw vep rash nw gjini tw nd ryshm e tw letw rsisw , gjithashtu shumw libra me karakter studimor dhe mendim kritik.
1. Këngët e blerta, për¬mbledhje poetike, Flaka.- Shkup: 1973, 46. 2. Algje, përmbledhje poetike, NGBG Rilindja.- Prishtinë: 1973, 50. 3. Të fala prej hënës, përmbledhje poetike, NGBG Rilindja, Prishtinë, 1975, fq.52. 4. Në rreth, përmbledhje poetike, NGBG Rilindja, Prishtinë, 1979, fq. 83. 5. Gjysmëhëna, përmbledhje poetike, në Flaka, Shkup: 1980, 64. 6. Gjëmat e gjëmisë, prozë (tregime dhe novela), Flaka, Shkup, 1985, fq.128. 7. Kolonelit s ka kush t i shkruajë, përkthim nga kroatishtja, Rilindja, në vazhdime, Prishtinë 1985. 8. Antologjia e poezisë erotike maqedonase, përkthim nga maqedonishtja, në vazhdime, Flaka, Shkup, 1985. 9. Letër Lirijes, prozë (tregime dhe novela), NGBG Rilindja, Prishtinë, 1987, 10. Himeret e harbuara, përmbledhje poetike, Flaka, Shkup, 1988. 11. Përralla për peshkun dhe peshkatarin, përkthim nga maqedonishtja në shqipe, Mislla, 1988.
247
12. B. Bo ja xh is k i: Lu let e para, p ë r k t h im n g a m a q e d o n is h t ja , Makedonska kniga,1988. 13. N ë fu nd të Ak e roni t, p r oz ë (tregim e d h e n ovela), bot. Flaka, 1993, Shkup, fq.112. 14. Panoramë e letërsisë shqipe për fëmijë (p rezentim antologjik), Gj. Fishta, N. Nikaj, E Mekuli, I Kadare, R. H o xh a , B.D ed ja , R.Ku k a j, Y. Shkreli, K.Çeliku , A.Islam i, në rev. Gëzimi, Shkup, 1993-1994. 14. Rrëfimi në romanin monologjik shqiptar (disertacion doktoranture), gjen d et n ë fon d in e Fa ku ltetetit Filologjik në Shkup, 1994. 15. Kazani magjik dhe përralla të tjera (nga maq.) Shkup, 1996. 16. Lulet e verdha, p oezi, Flaka, Shkup, l996, fq.150. 17. Çapini, dramë-groteskë, Jehona, 1996, nr. 2-3, fq. 65. 18. Rrëfimi në romanin shqiptar, stu d im letrar, bot. Shku p i, Shku p , 1996, fq. 247. 19. Letërsia moderne, d oracak p ër vitin e IV të shkollave të m esm e, Prosvetno delo, Shkup, 1996. 20. Fluturimi mbi Sllupçan, roman p ër fëm ijë, ShShShM, Shku p , 1997, fq. 145. 21. Paral e l e t l e trare (s t u d im e : Pu rolirika shqipe d h e R rëfim i n ë rom an in shqipt ar), b o t . Sh k u p i, Shkup, 1998. 22. Rruga e gaforres, rom an, K.Sh. Jeh on a e Karad aku t, Ku m an ovë, 2000, 302 fq. 23. Le të rs i a p ë r f ë m i jë (t e k s t u n iv e r s it a r ), bot. Fa k u lt e t i Filologjik, Shkup, 2000,
248
24. Alga e dalë nga deti, K.Sh ., (zgjedhje nga poezia), bot. Jehona e Karadakut, Kumanovë, 2001, 314 fq. 25. Antologjia e poezisë së pastër shqipe, (p rezentim antologjik - 24 au torë m e p arathënie), bot. K.Sh. Jeh on a e Karad aku t, Ku m an ovë, 2002 26. Unaza e humbur, rom an, bot. Jeh on a e Karad aku t, Ku m an ovë, 2003, fq. 292. 27. Algjet (botim bilingu al shqip maqedonisht), bot. Makavej, Shkup, 86 fq. 28. Gjuhë shqipe dhe letërsi (në koautorësi me A. Hamitin), tekst për vitin IV të gjim nazit të reform u ar, bot. Prosvetno Delo, 2004, 351 fq. 29. Energjia negative (N ovela ose k a llëz im e lir ik e ); p o e z i, p r o z ë, d ram ë d he intervistë, bot. Jehona e Karadakut, 2006, fq. 229. 30. Le të rs i a p ë r f ë m i jë , t e k s t u n iv e r s it a r (i r ip u n u a r d h e p lo t ësu a r ); b o t. Fa k . Filo log jik , Shkup, 2007, 246 fq. 31. Alga e dalë nga deti, kolan ë botim esh të tjera të letërsisë shqip e d h e m aqed on ase (p arath ën ie: A. Aliu), Manastir, 2008 32. S h p al i m i i h e rb ari u m i t (stu d im e letr a r e); b ot. Jeh on a e Karadakut, Kumanovë, 2008, 145 fq. 33. Individualitete letrare I Beqir Musliu (studim), bot. Rozafa, Prishtinë 2008, 278 fq. 34. Dragi Mihajllovski: Skënderbeu im , r o m a n (n g a m a q e d o n is h t ja p ërkth. N ehas Sop aj), bot. Jehona e Karadakut, Kumanovë, 2008, 217 fq.
35. Larg, zgjed hje, p oezi te vjetra e te reja, bot. Jehona e Karad aku t, Kumanove, 2009, fq.137. 36. Po e z i a dhe p o e ti , in t e r p r e t im &p r e z a n t im , me Parafjale, bot. Jehona e Karad aku t, Kumanove, 2010, fq. 129. 37. Majka od hartija, m aqed onisht (Nene prej letre), bot. Makavej, 2011. TU FAZES NASCER DENTRO DE MIM UMA CHAMA Tu és murmúrio ruidoso e fragrância de oliva que vem do mar espumar-se em mim. Tu és calor estivo com zumbido de abelhas que vem de outras eras na longa noite. Tu és perfume de amor na longa noite, claridade velada que vem despertar em mim o canto. Tu és o meu renascimento sóbrio sobre a relva, que bate, como a chuva, na janela do meu quarto, fazendo nascer, dentro de mim, u m a cham a.
*Kjo poezi eshte e prezantuar ne antologjine e Carlos Freire 100 poezi nga 100 gjuihet e botes...
ALBANA CUFAJ ZHYTA , STRUGË, FYROM Lindi në 13 Gusht 1977 në qytetin e Pu kës. Stu d im et e larta i kreu në Tir a n ë, n ë Fa k u ltetin Filolog jik , D eg a Gju h ë-Let er si. A k t u a lish t vazhd on stu d im et p ost-d ip lom ike n e U n iv e r s it e t in Sh t e t w r o r t w Tetovw s, nw Faku ltetin Filozofik, d ega Sociologji. N ë form im in e saj shpirtëror, por dhe artistik, gjithsesi kanë ndikuar viset ku ajo ka lindur dhe ka kaluar një pjesë të jetës së saj. A jo k a t h ith u r a jr in e p a stër të Bje s h k ë v e t ë M a lë s is ë d h e k a trash ëgu ar forcën d h e gu xim in e njerëzve të këtyre anëve, nd ërkohë q ë n ë q y t e t in e Vlo r ë s ë s h t ë frymëzuar nga deti dhe puhiza e tij, k y fr y m ë z u e s i p ë r h e r s h ë m i krijuesve. Dallgët e jetës atë e sollën në n jë qytet tjetër m jaft p oetik, në Stru gë, qytetin e p oezisë. Cu faj, p ër asnjë çast nu k e nd ërp reu kom u nikim in m e fja lën , v a r g u n d h e p oez in ë. O b je k t i t r a jt ë s im it a r t is t ik t ë
249
krijim eve të saj bëh en fen om en e, d u ku ri, nd jenja, gjend je Titu lli i përmbledhjes së saj me poezi mban titu llin Tjetër Gru a , p ra, brend a titu llit të sa j g jin d et fja la Gr u a . Gru aja është ajo që m ban p eshën e jetës duke sjellë jetë. Tjeter grua vjen ne fushën e letrave, e guximshme, me botë, plot fantazi d he d inam izëm p ër të na sjellë një d im ension tjetër të p ërjetim eve të vet jetës së nje gru aje p arë nga sytë e një gruaje. KUJTIMI JEM N D ASHN IN E SAJ E mbshtolla dhembjen teme në kraht e ngricës, për me e rujt për radhën tjetër. Të freskët si borën e paprekun, si zanin e fllanzës së mërdhifun, që ngrohtsi kërkon në gjethen e fundit të lisit. E mbshtolla të qeshmen e shpirtit tem. Në dy anët e buzëve të saj e palosa, e vuna në zemrën e asaj që natën ma fali. Bekue qoftë buza e saj, syni që tash d ergjet n vaj për m ëkatin e bam , që s asht mëkat. Po nji dashni e pafat. E ngime në krahët e dashnisë. E lanun prej marries. Se d ashnia asht m arri e t m arrve. Nuk asht dashnia në dashni e dashurume. Nadje e larme, hurmë e ndalume, se të ngel në fyt e patjeter duhet me
250
pasë farë Farë, që me e shiju faqebardhë. Dhimtë e saj, dashni vajze. Lot i saj, lot zane që malet i ban me piskat. Frymë e saj ngriu krejt malsinë, ngriu zemrën që deshti. Ajo e dashnume në vetë dashninë. Heshtun numroj orët e mia, që zanat m lanë n ku jtim t saj. AROMË TJETËR GRUAJE Aromë tjetër gruaje Në gishtërinjtë që zgjaten mallit tënd, Frymë tjetër në dihatjen e ditës, ku njëpasnjëshmërisht zë vend, Fllad flokësh të artë si rrezet e diellit, lëmueshmërisht në hapësirën e qiellit shkrijnë avullin e frymës mbi dritaren e ëndrrës, ulur qerpikëve të kohës, për të të të zgjuar në tjetër aromë frymë. Aromë tjetër gruaje në gushën e mjellmës, ku ndjehet femërore e kënd on vetëm njëherë Aromë ajri depertues ecja e saj mbi fustanin me tantellë. Aromë tjetër gruaje në fëm por u var në gozhdën e kujtimeve si më e bukura pikturë.
ANOTHER WOMAN Another scent of a woman In the fingers that are extending to you r longing Another breath in the wheeze of the day Successively settles, A breeze of the golden hair, like the sunrays Polished in the sky They melt The breath s vapor on the d ream s window, Which sits on the eyelids of time In order to wake you up in another breath s scent Another scent of a woman In the sw an s crop it feels fem inine And sings only once Scent of a penetrating air Her walk on the lacy dress Another scent of a woman In the unborn baby girl But it hang on the nail of the memories as the most beautiful of paintings.
RAMI KAMBERI U lin d m ë n ë G jr t ë Te t o v ë s . St u d im e t u n iv e r s it a r e dhe p a s u n iv e r s it a r e n e P r is h t in e , Faku lteti Filologjik, Dega - Letërsi dhe Gjuhë Shqipe. Shkru an poezi, p rozë, p u blicistikë, historiografi dhe kritikë letrare. A k t u a lis h t e ë s h t ë d r e jt o r i Bibliotekës Universitare në Tetove. Es h t e n jë r i n d ë r t h e m e lu e s it e s h o q a t ë s p ë r k u lt u r ë , a r t d h e s h k e n cë JO SIF BA G ERI d h e nënkryetar saj. Pjesëm ares n ë sh u m ë organizim e shkencore, letrare dhe poetike si dhe është shpërblyer me shumë çmime. Është anëtar i SHSHSHM. Ka botu ar këto vep ra: 1. Sy Sharri d he Kosovë , 2. A p laket liria? 3. A kane orë varret 4. Pikëp am je 5. Ikona e Ku shtrim it të Lirisë 6. Vija e Teod osit 7. Josif Bageri Jeta d he vep ra e tij .
251
UNË
DËSHMI
zhurmë loje jehonë kënge tokës i marr erë, erë djerse e gjaku. Era të luaj valle në lëkurën time, për një fjalë të vetme bëje ose vdis! Shqipërinë ëndërr, zhgjëndërr që të rri në sy.
Më kërkuan dëshmi , u dhashë emër e mbiemër. Më kërkuan dëshmi, u dhashë gurët, rrugët, qytetet... Më kërkuan prapë, u dhashë dhjetëmijë vjet të më kërkojnë!
Unë zhurmë loje, jehonë kënge. Bëje ose vdis, Shqipëri, një fjalë goje.
SHQIP Sot mos heshtni, As mos këndoni, Sot bëni emër, Sot mos vajtoni, As mos bëni gjëmë, Sot rrugën bëjeni shqip, Sot mos ngadhënjeni. As mos vdisni... Sot varret u flasin shqip
252
TEUTË Perendi e lashtë, Apo ëndërr e keqe, As nuk u mësuam me ty, Tërthoreve udhëkryqeve. Perendi e lashtë, Apo fjalë e reme, Ngrijnë udhëkryqet, Nga pritja E ardhjes tënde...
NE ATDHEUN TIM Në Atdheun tim mëngjesi agon i ri vdekja është e re varret janë të reja bëhet paqe në Atdheun tim përzihen zorrët gjuha ka jermi në emër të demokracisë në emër të drejtësisë në emër të lirisë
Atdheu im me varre të rreja edhe vdekja është e re në emër të paqes në emër të integrimit EU... në emër të bashkimit
KALORËSIT E SHTRIGËS SË VJETËR Do të vijnë nën hijen e demokracisë, nën hijen e dinakërisë së vjetër, me gjuhën e shpatës së Bizmarkut do të vijnë. lexoj në thellësinë e syve EB , Do të vijnë për hakmarrje kotësie, të kryqëzojnë koka shqiptarie: të rrudhin tokë Arbërie...
PO TE ISHE MES NESH - NUK DO TE ISHIM PIKË E PESË A dëgjon shenjtor i kombit erë e madhe e tallasitur përsëri troket?... e dëgjon hingëllimën trokun e kalit, ulërimën që diellin na e hesht? E dëgjon erën e madhe, si hiena, globit harbon, gishtat e shtrigës plakë
me shtatë shpata, si gjithmonë , përkëdhelin tokën tonë?.... Urithët ia kërkojnë zemrën e ne pa zë ecim në jermi e koha akullon emrin Shqipëri ...
VEBIJE AZIRI , DIBËR, FYROM SA E SHKURTËR JETA Oh, jeta sa e shkurter, jeta iku shkoi! E unë pres duar zgjatur! Urëkalimin të gjej, kërkoj... Koha rrjedh pa ndalur! Shpirtrat e vdekur në ndihmë thërrasë, I lus të mos më trishtojnë! Në zemrën e ATIJ dua të trokasë! Frym ëm arrjen s ia d ëgjoj! H ap sytë e asgjë s vërej! Asgjë prej gjëje, s ku ptoj!
253
Si të shfryhem , ku jt t i rrëfej? E dhimbjet më copëtojnë!
Plagë.. plot me plagë Shpirti im rënduar!..
PRES
Plagë që djegin, dhëmbin, E më përcjellin, duke frymuar!
Pres me ankth një takim... Pres shpirtdridhur: Yllin Tim! Por ai në sprovë do më verë, E s d o të vijë, jo s d o të vijë! Unë qëndroj heshtur, trishtuar, E zhytem në vetmi! Rri gjith kohës e menduar Dhe shpirti im e d i ! Të mos kishte merituar, Gjithë këtë dashuri! DESHA Desha pak jetë për rrugën tonë Por ti s pate kohë!.. Të falësh një kohë të re, Dashuri tëmë ofrosh! Në gjunjë dhurata të më falësh, Por ishte tepër vonë! Zem ra jote na trad hëtoi Ike përgjithm onë ! Tani më shfaqesh në kujtime. Që falje të kërkosh..! Që më le në vetminë time, Po ku rrë s d o ta d ëgjosh ! PLAGËT
254
Plagë që m ë cingërojnë Kur jam zgjuar, e më zgjojnë prej gjumit! Plagë dashurie.. Me logun ëngjëll, mbi koë hije! Më jan bër vragë d itë e natë Më dogjën, më tretën këto plagë! Do të më djegin, gjersa të më pushtojë agonia, Të d him bëshm et plagët e m ia!
GREECE
Introduktion To transport poetry with words from a foreign language to yours is , I believe, like to fry to transport a physical landscape from a country to another one and to wand to inoculate into new environment. And if you succeed, shortly, other air will come down from the mountains and the sea. Except, if you don t take the mountains and the sea but the idea of things and the feeling of the natural landscape which shocked you. Here it why the poetry can t be translated but it is rewrite in the glances of poets . Panagiota Cristopoulou Zaloni Peace I am afraid « ,
,
, . ,
,
.
, .
». «
»,
«
»
255
Dino Kou batis m e bashkëshorten shqiptare Lulijeta Nuraj, shkrimtare
1. DR.L. DINOS KOUBATIS Theater Director, Writer, Journalist, Professor on Languages and Drama. koubatis@cyta.gr www.Kafeneionideon.gr Dr.L. DIN OS KOUBATIS IWA, Curriculum Vitae Pesid ent of the International N on Profitable Cu ltu ral Organ ization The Café of Id eas Dinos Koubatis was born in Athens. H e h a s fo llo w e d , t h e Fr e n ch Literature and on the other hand the Art Dram atic, an d th e Sch ool of Jou rn alism in Paris. H e follow ed a lso th e fa m ou s Sch ool Ja cq u es Lecoq of mimic art. He also studied En g lish a n d Ita lia n La n g u a g es. Docteur Laureatus of the University of Valencia. As a theater director he has created for th e th eater in Greece, Paris, Bru ssels an d Toron to m ore th an s e v e n t y t h e a t e r p la y s fr o m So fo k le u s a n d Sh a k e s p e a r e , t o M o liè r e , G o e t h e , Te n n e s s e e
256
W illia m s, Eu g en io Io n esco a n d Fe r n a n d o A r r a b a l. Fo r t h is en or m ou s a n d sev er e w or k h a s g a in e d t h e In t e r n a t io n a l P r ix Ionesco. As a theater w riter, he has w ritten forty-five p lays and am ong them t w e lv e h a v e h a d e p r e m ie r e in Athens, Salonika, and Toronto, as in TV and many radio stations. As a w riter, he has p u blished m ore th an sixteen books am on g th em : Poetry: My sou l Jeru salem , The d e a t h o f t h e C it y , H o w t h e child ren sing , Od e at the Peace (for which has gained The Mendail d O r of A ca d em y in Letter s of France, and the central p oem had b een th e H y m n of th e O ly m p ic Flame all over the world even in the O r g a n iz a t io n o f t h e U n it e d Sta tion s). Essa y: Th e u n kn ow n prophet Angelos Sikelianos and the m etap hysic elem ents in his w ork (best-seller 1983), Eve Palm er, and exa m p le for th e life (H on or ed , g o ld e n m e d a l in 1992), Jh o n Ko u t s o h e r a s , t h e p o e t o f t h e sen sibility . H istorical rom an ces: My beloved H ivali (best-seller 2006-2007), She w as born p oor and has lived as a princess , Iliana, ou r life end s u nd er the tanks . From TV em issions: In Piraeu s , etc. H e has w orked in several TV and r a d io p osts, a n d a s d ir ector for fou rteen years at the rad io Voice of Salam is . As editor, he has published several literatu re an d th eater m agazines, a n d a t th is p r esen t m om en t th e
new sp ap er The voice o Salam is a n d t h e m a g a z in e o f lit e r a t u r e Kou arios . Cu ltu ral Association P e g a si (A lb a n ia ), a A ca d em ic M e m b e r o f t h e A ca d e m y o f Felgueiras of Portugal. Prizes: a) d e l Acad ém ie Française ès Lettres, b) Academic laurels of the A ca d e m ia o f Va le n cia c) d e la Legion d H onneu r d es Lettres, d ) of Unesco, d) Golden Medall of the Amphictyonies of Delphi, e) Golden Medal of Unesco O t h e r p r iz e s , fr o m : * Th e In tern ation al Cu ltu ral Agen cy of Jo h a n n e s b u r g , * Th e C u lt u r a l A g e n cy o f Prom eth eu s of Washington, * Unesco, d ep artm ent of International Peace Organization, * O r g a n iz a tion of In t er n a tion a l W r it e r s , * C u lt u r a l C e n t e r A H EP A S o f A u s t r a lia , * Th e W r it e r s So cie t y P e g a s u s o f A lb a n ia , * Cu ltu r a l A ssocia tion Bor g i d eg li A r tisti of Ita lia , * International Organization of Greek A u t h o r s * In t e r n a t io n a l G r e e k Association God d ess Ath en a , * Lit e r a t u r e U n io n Xa s t e r o n Zaloni , etc. He is maried to Luli Nuraj - Koubati, prof. of mathematics and author.
.
. . . ,
.
.
. SHQIPËRI Shqipëri, Kapërceva lëndinalulet e tua, Kapërceva malet e tu, njoha tokën tënde, lumenjtë e tu, Ndjeva çuditëesi nga natyra jote, nga detet kaltërorë pikturues dantellash; admirova greminat, kataraktet, lumenjtë madhështoret fusha , gëmushat, ullishtet dhe hapësirën qiellore tënde, ngjasim mbulesembrojtese të popullit tënd krenar e të fortuar. Shqipëri, Paksa dija për historinë tënde, p ër p op u llin tënd , d ija p aksa Hapërova mbi rrugicat, brenda rrugëve të tua,
257
jetova frymëmarrjen e shtëpive të popullit tënd, njoha traditoren që koha gdhendi , ndjeva gazmendet , dhimbësitë dhe të tuat virtyte, përpjekjadën e një populli që i përngjason vendit tim; përndjeva drithmimin e tokave të tua pjellore, thirrësinë e jetës buruese nga zemra jote, përjetova. Shqipëri, Fare pak dija për baltën tënde Pak dija për damarët e tu. Dëgjova këngëndjenjëshumën të zogjve endacakë, U mahnita me murmuritjet e jetës në gjethezat e saj, Sinfoninë qiellore të përrrenjve, shushurimë e erës sjellëse të shpresimit të populli tënd, Thith e frymëmerr tashmë, ajrin e lirisë; Dëgjova gjithë fshehtësitë ditë natë të natyrës që të mban përkëdhelisht gjirit . Shqipëri, Dija pak për muzikalitetin tënd, për odat e tua, dija fare pak . Kundrova fushat e tua, qytetet e tua, fshatrat e tu Pashë liqenet e tu, kopshtet , rrugicat, yjet, netë të tëra kundrova, profetizova ardhmërinë në kupën qirellore
258
edhe në hapësirat kozmike e dallova të ardhmen, ndjeva se lexova në sytë e bijëve dhe bijave të tua vërtetësinë, nderin dhe besëdhënien... Shqipëri , paksa dija për popullin tënd, pak dijeni kisha për shpirtin tënd Hapërova, dëgjova, vrap ova pashë shu m ë, kuvendova, dëgjova, rashë në mendime, këngërova këngën tënde të dëshpërimit dhe të gazmendit. Kërceva në ritmin e zemrës tënde i bëra të miat problemet e tua , u mendova shumë për ato, u drithërova nga emocioni, derdha lot nga dhimbja, bukën tënde e hënga, piva i ngazëllyer ujin tënd.
Shqipëri, Ndjej siguri që të dua ... E p ërktheu nga origjinali greqisht n g a lib r i D u k e u d h ë t u a r n ë Shqip ëri Kristaq F. Shabani
2. VASSILIKI KOLLIOPOULOU KALAHANI,PATRA, GREECE ... Vasiliki Kolliop u lu - Kalah an i lind i në Liverp u l të Au stralisë, në shku rt të vitit 1962. Erd hi në Greqi m e fam iljen e saj, ku r ishte d hjetë vjeç dhe u vendos për banim në Velo - të Korinthit. Atje p ërfu nd oi ed he studimet. Filloi studimet për gjuhën angleze. Sot është p ërkthyese d he ban on n ë Krin es të Korin th it m e bashkëshortin e saj, Janin dhe djalin e saj të vogël, Jorgon. Në vitin 1999 humbi djalin e saj, Panajotin, në një aksident automobilistik. U shfaq në letërsi në vitin 1992, d u ke botu ar vjersha d he artiku j në revista. Ka m a r rë p jesë n ë sh u m ë kon ku r se le t r a r e . D a s h u r o n h is t o r in ë , filozofinë dhe historinë e Greqisë së vjetër. Merret m e p iktu rë d he m e astrologji. Ka përkthyer në anglisht shumë vepra të autorëve grekë, por e d h e t ë h u a j. M a d je , ë s h t ë
p ë r k t h y e s e e p o e m ë s s ë p o e t it Kr is t a q F. Sh a b a n i Ele g jia e Ëngjëllit si ed he e vëllim it p oetik Virtyti i gënjyer në anglisht. Vepra të saj: 1. O r ët , p oez i, (d y g ju h ësh n ë greqisht d he anglisht). Botu ar nga Shtëp ia botu ese KATAGRAMA KIATO, 1999. 2. A´ Antologjia e poezisë e Letërsisë Greke, 2001, në ku jtim të Panajot Kalahanit, botuar nën kujdesin e saj (Vassiliki Kalahani, Shtëpia Botuese Katagram m a Kiato 2001, vetëm në gjuhën greke). 2. Antologjia e p oezisë e Letërsisë Greke, 2007, në ku jtim të Panajot Ka la h a n it d h e t ë m u z ik o lo g u t Themi Jerasimopulo. Përgatitja dhe përkthimi në anglisht nga Vasiliki Kalahani. Botu ar nga Shtëp ia botu ese KATAGRAMA KIATO, 1999. Libri poetik Më d jeg Erosi i Qiellit është një p ërzgjed hje e krijim eve të saj poetike të pabotuara më parë. Është anëtare e I.W.A dhe e Lidhjes In t e r n a cio n a le të Poetëv e, Sh k r im t a r ë v e d h e A r t is t ë v e PEGASI ALBAN IA. Fituese e disa çmimeve brenda dhe jashtë vend it të saj
-
1962.
259
THE LAGOON . . . . . 1999. 19
.
. . .
.
. : 1.
, ,
-
, 1999.
2. 2001, . : ,
. , 2001.
3. 2007, . -
: ,
260
. , 2007
My eyes two spheres of Love Bu t you still can t see m e You get mixed up in the rain in my very slow steps in the unknown leaves that the Sou th w ind blow s My Love!.. I want you three summers to follow me in the Desert and never leave m e Because the Desert was once A vast, beautiful, mystic Lagoon where the flying fish flew and em braced all the World On the banks of the waters Gods stood still and they led the clouds they led all the N ights From the depths of the waters granites and papyruses rose to weave flirting desires w ith the bod ies of the Wind s Oh Divinity of the East Don t d esert m e now a s I r eject th is ea r th ly , h or r ib le w orld My Earth The H ou r is fu ll of Divinity The H ou r is fu ll of Su nshine Iris calls for the afternoon flowers And the Moon p asses d eep er and deeper insid e m e as I sit on the steps of this desert and listen to the Wind Oh, in the temple of this Desert I m sitting and w aiting I m w aitin g for you m y p reciou s Love!...
LIQENDETI Sytë e mi, dy sfera dashurimi, dhe nuk më kundron ende. Ngatërrohesh në shi, në hapin tim të ngadaltë, në të panjohurat gjethe, që i shpërndau Jugu. E dashura ime, Dua tri Vera të më ndjekësh në Shkretëtirë d he të m os m ë m ohosh Sepse shkretëtirat ishin dikur të pambaruara, pa formë, Liqendetësor mistik. Kur dallëndyshepeshqit fluturonin d he përqafonin krahërisht Botën Në brigjet e ujit qëndronin Perënditë Dhe udhëhiqnin retë, Ud hëhiqnin N etët Nga baza e ujërave hipnin granitë, papirusë, të gërshetojnë në tru pat e Stu hive O Perënd i e Lind jes Mos m ë m oho tani, ku r s pranoj mizërinë e këtushme të njerëzve të botës O Dheu im O Orë e Shenjtë O Orë e larë prej rreze diellore... Irid a fteson lu let e Pasd ites Dhe hëna kalon në thellësi të vetevetes sime. Tani që rri në shkallët e Shkretëtirës dhe dëgjoj Stuhinë. Ah, në objektin kishtar të
Shkretëtirës, rri dhe pres, po pres Ty, o Dashuria ime!...
;
Fatet O Fate, pse u fundosët Pse ma keni fundosur? Dhe mbytët luleshegën time Në gëzimin e Majit. Flates Flates why did you sink Why did you sink him? And yoy choke my rose In the happiness of Blooming... Përkthyer në shqip: Kristaq F. Shabani, Kosta Gaxhoni
261
3. DESPINA KONTAXIS D e s p in a Ko n t a xis is a Physiotherap ist and a Poetess. She h as p u blish ed 6 books, 3 h avin g Physiotherap y top ics and 3 being poetic collections. She has participated in many poetic co m p e t it io n s a n d h a s b e in g O r g a n iz in g C o m it e e in m a n y Physiotherapy Congresses. She has been a m em ber of th e Scien tific Comitee of Physiotherapy at Kavala, N o r t h e r n G r e e ce . Sh e h a s a ls o translated Oresteia by Aeshylu s in en g lish fo r a n off Br oa d w a y p rod u ction that tou red Am erica in 2010-2011. Betw een the nu m erou s awards of Mrs Despina Kontaxis are the following important : Aw ard -Metal of benefactor of the Nomarchy of Kavala. Aw a r d of th e Mu n icip a lity of Eleftheroupolis Kavala, Greece. A w a r d o f t h e P a n h e lle n ic Physiotherapy Association. M e t a l b y t h e U n it e d P o e t s Laureate International. In t e r n a t io n a l Bo o k A w a r d
262
«Alexander Papadiamantis» for the poetic collection «The solitude of the bedwalker». In t e r n a t io n a l Bo o k A w a r d «Midnight» for the bilingual poetic collection «The purple kiss». Metal w ith the nam e «Ares» at the 1st Mediterranean Poetry Festival. Aw ard for her poetic tribute by the In t e r n a t io n a l So cie t y o f G r e e k Writers and Artists. Th e o n ly g r e e k p o e t e s s t h a t reached the top 10 by the UN for her p oem H ibaku sha
... . . . ... . . .
...
.
. . .
;
Splashes of kisses, splashes of strokes touches long drawned out on the canvas like on their bodies. Creation. Of kisses. Of colours. Of pratfalls.
.
Poem that was turned into a painting at Poetry and Painting 2009
.
I SEARCH FOR YOU .
1o Thess Poetry Slam
Black silhouettes Black silhouettes are walking under the moonlight so fast and absent minded that they have almost not noticed that the night has come. The night unfolds her magic and colors with silver brushes their carefree auras. These want to meet secretly and to fold into one another. To commix like colours on a white canvas and create their own locations.
I search for you in the color of the moon. In the light of the night. At the silver clouds of the night sky. At the moon rays that company you at evenings... In the street that tugs you. In the silence that breaks your bones. In the love that donates smiles. In the desire that begins to plash under the moonlight. Silver cochleas the thoughts mirror their passions. Boats that waterslide the glances they are waiting to cross the crowd so that they will meet. Sparks invest the the night sky. Brushworks of light the night canvas portray. Where are you? The doubts beseechers that are trying to get between us
263
and dispute turns the handle of loneliness. The night carries secrets upon her shoulders and the day counts meetings upon her fingers. The pebble of wish encircles in her hand and with its throw the concentric rings of hope forms. Despina Kontaxis Participation at the 1st Thess Poetry Slam
4. ... STATHIS GRIVAS LNPSHA PEGASI ALBANIA G r e e k P o e t STA TH IS G RIVA S p assed aw ay yesterd ay (October 7, 2011) in the Hospital of Livadia. The fu neral is tod ay (October 8) in his hometown. Poetry is a light . Stathis Grivas w as born in Kato Tithorea o Lokrida (March 7, 1926). He studied Analyst in the ELKEPA, in IBM a n d Eco n o m is t in t h e University of Economics & Business Sciences. He worked in the Hellenic Com p a n y of Ch em ica l Pr od u cts (1953-1986). He has been appointed by the IPTRC of China as one of the Internation al Best Poet of the Year 2007 and by the Literary Clu b Xasteron as The Best Greek Poet of the Year 2007 (Marc 2008). H is w ritin g h as received aw ard s fr om n a tion a l a n d in ter n a tion a l p o e t r y co m p e t it io n s . H e h a s p u blished 16 collections of p oetry (from 1987 to 2011) and the book Proverbs (2006). A small piece of poetry by STATHIS GRIVAS: DIFFERENT WAYS Our dreams, like old wrinkled yearnings hopes made up into a packet
264
w ith past best before d ates And from life s shelves, the fraternity has gone, the affection has gone, the kindness and love too. These are uneconomical values and sou l s w orkroom does not produce them now. It takes a lot of infrastructure and the row materials are expensive
VASSILIKI ERGAZAKI, ATHENS , GREECE
HOW SMALL The loud big words how small and unimportant sound in front of the tear of a hungry child.
5.
. . . . .
ZACHAROULA GAITANAKI IW A ,W .P.S, LN PSHA PEGA SI ALBANIA
« » «
» .
ZONI, Arcadia, October 8, 2011. . . .
Vassiliki Ergazaki w as born and g r e w u p in H e r a k lio n , C r e t e (Greece). She stu d ied Mathem atics at th e Un iversity of Ath en s. Sh e started w riting p oetry at a you ng age and variou s or her poem s are
265
p u blished in relevant jou rnals and p oetry anthologies. Megas Seirios Publications has published her first book with a selection of her poems, u nd er the title Small Temples on the W av e . Sh e is m a r r ied w ith tw o ch ild r e n a n d s h e is cu r r e n t ly w o r k in g a s a M a t h s t ea ch er in Athens. Vassiliki Ergazaki lindi dhe u rrit në Ir a k lio t ë Kr e t ë s . St u d io i p ë r M a t e m a t ik ë n ë U n iv e r s it e t in e Athinës. Filloi të merrej me poezi që n ë m osh ë fëm in ore. Poezitë e saj ja n ë botu a r n ë r ev ista letr a r e të nd ryshm e. Përm bled hja Tem pu j të vegjël në d allgë është përm bled hja e saj e parë poetike . Është e martuar m e fiz ika n tin d h e sh kr im a tr in e librit didaktik Thanas K. Skalomeno dhe ka dy fëmijë . Sot jeton në Athinë dhe jep mësim në shkencën e saj të profilizuar, në Matematikë. Vasilikia ka përgatitur vëllimin e saj të dytë poetik për botim , si dhe ka përkthyer librin e saj në anglisht, në pritje botimi. LNPSHA Pegasi Albania po përkthen në gjuhën shqipe librin e saj Tempujt të vegjël në dallgë . Vasilikia është pjesëmarrëse në grupin letrar Megas Seirios Athinë, krijuar nga Dhimitris Kakalidhis . Është pjesëmarrëse në Kongresin Ndërkombëtar Muza Poetike Pegasi 2012 me objekt UNIVERSIALITETI NË LETËRSI DHE NË ARTIN BASHKEKOHOR , ku do të referojë një kumt për poetin grek Dhimitris Kakalidhis, ideatorit të shkollës filozofike që ajo i përket.
266
: «
»
.
.
. !
, ,
,
.
. «
As you apprentice »
As you grow Searching for the source Brimful of light.
Signs of Light Years ago you said «Deep down, I am a matter of light» G. Seferis I will speak to you, simply About the linear path of light Its reflection On the sacred reflectors of the soul. I will even speak to you bout the inexhaustible strength
Which overflows the cell Deep-rooted source Nourishes its veins Its precious willingness For the official assignment.
-
-
Oh! Miracle of Life Pact of the Suns The ripple of dawn of another sea Where the boats sail in tranquility Signs of light In the unsullied waters of the Galaxy The Gardens, the Golden-clad Statues The Lighthouses, the Temples, the Pyramids. I will be simply speaking to you And I shall be silent
.
Youth You light the stars You spell the night
267
Trace the extensions of the sky The future of your generation you bear sturdily With your ship The self-assured one You cross the seas
!
The secret
Accountable for the wind You compensate with salt You deny the dolphin s dance
Let me be
For a simple thought The one you did not have You shred your veils And you slowly get an insight Of the technique of doubt
Free from the coast with colorful pebbles
And, till doubt drips its knowlegde Till the souls eyes are dehisced
Keep me cloistered in the narrow paths of thought
You
Asking me undiscovered riddles.
You pass by in haste, Youth is your name.
Let me be In a gust of your sailing To detect of your wing The simplest secret That is yours!
.
268
Whilst playful dolphins Remain invisible. .
I will draw thy Gazing out open windows Dressed up in Minoan lilies
-
-
That you ll give away to the Wind Shall you see the Dolphin? Small Temples on the Wave Megas Seirios Publications
. «
»
Vasiliki Ergazaki n gjason m e n jë liri p lot liri, e cila ku nd ron d he p enelaton hap ësirën, d u ke qenë p ranesë m end im ore d he figurative e sa j ,d u k e n d ër tu a r m e m ijër a folez im e n ë q iell, n g a k u n isen pulëbard hat d he bilbilojnë bilbilat nga Kristaq F. Shabani
The Minoan Canvas Drawing on a canvas In indelible colours Like ancient frescoes of my land. A ship A dolphin A Prince And seagulls. Thousands and shiny white. The seagulls embrace the ship Dancing -I glimpsed at them onceEyes searching the sea
Vasiliki Ergazaki është një p oete e m ir ë fillt ë , e cila s h q u h e t n ë koincizitetin e vargu t, në saktësinë e shkruarit në mëNyrë të figurshme d h e m e in t o n a cio n e t ip ik e m a tem a tik e Poez ia e sa j k a prezencë të mendimit profetik, duke u ndërvarur nga shkolla që vjen dhe nga grupi i saj veprimtar në letërsi. Figurat e saj janë të befta,, të sigurta, mbushamendëse , por që të venë në m end im të thellë p ër të vep rim u ar intelektin. Du het evid entu ar fakti i p r e z e n cë s ë s h u m t ë lë n d o r e shu m ëp lanshe d he i një p rezencë globike në stru ktu rën d inam ike të poezisë. Kompozicioni i ndërtimit të
269
p oezisë është prani m od erne d he m bu sham en d ëse Kënd vështrim i p o e t ik i Er g a z a k it ë s h t ë t ë r ë d ia p a z o n m en d or dhe i shu m ëanshëm , p a u ku fizu ar d he n g a fo r ca ek st r em e , të cila t t ë d etyrojnë të d enatyrosh Poezia e saj, në thelb, të m esazhon, p ër të tëp ërsjellë në rru gëtim fantast Ko n ce p t i i s a j p o e t ik ë sh t ë n jë s im b io z ë a p o b in ja k ë z im i d evijim it të bu ku r, të arsyeshëm , i lyer fu q ish ëm m e sim m ol d h e argjend arizëm . Vasiliki Ergazaki n gjason m e n jë liri p lot liri, e cila ku nd ron d he p enelaton hap ësirën, d u ke qenë p ranesë m end im ore d he figu rative e sa j ,d u k e n d ër tu a r m e m ijër a folez im e n ë q iell, n g a k u n isen pulëbard hat d he bilbilojnë bilbilat Ajo i p ërket një klase të re krijim i p oetik d he si etillë është p rezente në evente të tilla, ku u niversialiteti v ih e t p ë r d is k u t im n ë t r y e z a m e n çu r o r e .... Ve t ë n a t y r a lit e t i kliam atik i vend lind jes së saj , ai p ërm astivitet i trim të kretan , p a d ysh im ka n d iku ar n ë këtë d et p oetik m e ton skep tri... Ejani këmbëngul era sonnambul Merr për hua erën, paguan të kripurat, mohon vallen e delfinëve Përndez yje, rrokëzon natën, Vizon gjatësitë e qiellit, Tempuj të vegjël me dallgë
270
E vërteta a ndodhet me të vërtetën. Dhe e vërteta është jeta. Brenda çdo tabloje. Edhe deti me me të gjithë simbolet e tij, forma që vetë i krijoi që ta përfaqësojnë në shekull është ngjashmëria e pafundësisë me absolutizimine asgjëje. Dhimitër Kakalidhis
Lermë E lirë Që nga bregu me guriçkat shumëngjyrëshe Ti, që më mban të mbyllur Ne monopatet ngushticë të mendimit... Duke pyetur me enigat e pagjetura... Lermë, sepse një cingërimë e notimit tënd të dalloj në krahun tënd të fshehtën në të thjeshtë... Si është e jotja ?
Epigram Kjo gjë e paktë e së vërteës që fluturoi E bardhë , shkëqimtare, gjithë gazmend. Mos e bëj të përumbet, Merr veglat në vend të pastër, Epigram në pikturën tënd shënjoi
Rinia Përndez yje, Rrokëzon natën,
Vizon gjatësitë e qiellit, Të ardhmen e bregut tënd e shtrëngoj fort . Me anijen tënde, atë të vertetësisë, përçan detet Merr për hua erën, paguan të kripurat, mohon vallen e delfinëve Për një mendim të thjeshtë Atë, që s e mundësove, çan në mbulesën tënde dhe zbulohet brenda teje pak dhe nga pak teknika e dyshimit... Dhe deri sa të pikojë dyshimi i diturisë tënde, deri sa të hapen sytë e shpirtit,
nga ishulli në ishull, nga jeta në jetësim, Përshëndet Arqipelagun
Rrjedha Po të gjesh brenda shtratin e lumit të argjendtë, Degë të thata dhe gurë, Ëndrra të shpërndara, Mbeturina të një shëtitje të vjetër Pastroji, Të mos ndërpritet rrjedha .. Dhe humbet uji, duke dalë nga vetja
Kaltërsi Kalon shpejtësisht dhe të quajnë rini
Lule Krina Ti të mbjellësh krina, gjithë aromë dhe unë me pika shiu t i vadis. Të lë dritaret e natës të hapta, Aromën e tyre të mbrëmësoj Nata Shpërndan të marrrurit me mend nata, Për një pamje të saj tjetër.., të paparë . Gjiganti i shkëlqyeshëm, I pandryshueshëm, Hap rrugën e tij,
Ejani, të ndjejmë afshin e detit. këmbëngul era sonnambul Ejani, Dallgët e gëzimit dhe të hidhërimit tonë, Përherë do t i shtrojmë.. Erotikë në qetësi, Të shtrojmë brenda nesh detin e kaltër, Qiellin e pastër, Të pastërt, me një diell të pagjumtë ... Shqipëruar : Kristo Ndrico, Kristaq F. Shabani
271
6. EFTICHIA KAPARDELI Was born in Ath en s an d lives in Patras. She w rites p oetry, stories, h a ik u , e s s a y s , a n d n o v e ls . Sh e participates in chorus as a soprano. She grad u ated from the jou rnalism d e p a r t m e n t a t t h e A .K.E.M . (A t h e n ia n C e n t e r Vo ca t io n a l Ed u ca t io n ). Sh e p a r t icip a t es in m a n y e d u ca t io n s e m in a r s . Sh e kn ow s H / Y 7 p rogram s, En glish and Italian, and classic Kithara. She w as a gu id e for the H ellenic Girl Scou ts. She is an active volu nteer fire-w om an and participates as an auditing student in the Department of Ph ilology at th e Un iversity of P a t r a s . Sh e h a s a w a r d s in Pan h ellen ics com p etitive essays, top ics, stories, novels, fables, and haiku. She takes earned recognition for h er n ov el Secret M arch fr om D.E.E.L. and Sikeliana 2006 from UNESCO. Her work is published in various magazines. Her first poetry collection s a r e Con fin d in g s of Secrets and Light. She has one p ap er, The Creek Civilication in
272
the University of Cyp ru s. She is a member in the World Poets Society (W .P .S.) at h t t p :/ / w o r ld p o e t s .b lo g s p o t .co m / a n d t h e International Writer s Association (IWA). C o n t a ct h e r a t t h e fo llo w in g ad d r ess: e -m a il: kapardeli@gmail.com h t t p :/ / w w w . f a c e b o o k . c o m / p r o file .p h p ?id = 1377152190# !/ profile.php?id=1377152190 http://www.best-poems.net/ kapardeli_eftichia/index.html http:// worldpeaceacademy.blogspot.com/ 2010/10/poets-for-world-peace.html http://douridasliterature.com/ kapardeli.html
,
,
THOUGHTS The paint is w ast ed in t he Eagle s Nest weighing its wings
and wet leaves of the plane tree The centuries came one after another indelible ink touch the earth, embracing The night swallows the sound and the road is illuminated promise, which was engraved rose and poured on the earth DAWNED AGAIN The door of the night closed born light God of breads in the hands of the sun for them who are hungry for orphans a smile and a warm hug Over the world The city was filled with the sky blue slipped the house of God where lies eternity .... and reward bouquets of kindness With the color of the the garden of love paint hope and lilies Share myrrh dawned again .. innumerable hands divide human heart soul divide share the love
LORD GOD HAVE MERCY ON ME The light enters from the window Darkness captures as charm divine in your eyes the flames awake they paint the Love the uninvited impetus *** Celestial antefixes in the banks of affection and your beauty a flower each time where it opens the petals in the fire that melts the metals in the sleep that the dreams seized to me in notes the music of melody in the crystal peacefulness of prayer *** God is love from time I gather this gold Lord God have mercy on me small worlds of passion The cold snow hands melts in the all horizons that wear out the weaknesses Lord God have mercy on me Second prize in the Cyprus 2010 (Epoque)
273
LOVE Love when it blesses us when it wrongs us in the body and in the soul I sink the nails in her full with blood heart in the flesh naked I devise the kiss *** I did not learn nothing other apart from your name Love I found him in rays the sun the fire it controls heat my memory and the heart *** when it blooms narkissos a flame where all it burns also him the ash it makes dust of diamond a sin sweet that the love him it gives the saint Communion and him it makes holy *** In the all hearts of persons those that remained chronic small be born they grow Love in your own embrace.
7. ANDREA KARZIS , PREVEZA, GREECE
,
! LIKE STORM You came like a storm, like a whirlwind and i heard my heart beating in the silence I felt Love s sw eet d izziness that sweetly stepped upon my
274
crazy dreams And onto you r eye s soft caress it entered m y sou l s closed chu rch Serenity sparkled in dreadful i darkness and my poor dream just came to bloom!
... ,
...
...
, ! I M SEARCHIN G FOR YOU i m searching for you in a d ream with my soul;s breath daughter of air and wonders... i m searching for you in ecstasy w ith love s light while the lips of love are composing an anthem
... ...
...
i m searching for you in d aw n s light as you emerge from dreams while the auras enchant you in the woods composing the anthem of love
275
you are the hope of my soul the melody of existence that resurrects everything in a blue zone of tranquility...
ILLUSIONS I listen to the frostiness of silence squeaking is the chair where i sit frostiness and silence came to join somewhere in my soul in my illusions someone is talking to my chest he travels through my unparsed thoughts under the pale light of wearing out moments of memory we both look like cells in a naked world in a non-material frosty landscape... * EJA Si gëzimi në këtë mënyrë trandafilat do të shpërthejnë në shpirtin tim. Eja Si dielli në stuhi të prod hosh paqe në mbrëmjen e errët. Eja Mendimete mia në kuptim janë çmendur
276
dhe shpresat mund të luajnë. Eja Vetëm kështu zilet do të tingëllojnë, vetëm kështu gëzimi do të mbushet metë vërtetën, Vetëm në këtë mënyrë mund të duroj e të mposht dhimbjen time në besueshmërinë e zemrës në dritëzën embëlsore të perëndimit. Oh, lejoji mendimet e mia të kenë trajtë paqësore shëndetësisht. Përktheu nga anglishtja: Aleksandra Shabani
8. MARIA PSANIS The Academy of American Poets, National Writers Club, Poetry Society of Amerika, New Egland Writers Club Love Sacrifice you need. Live without that you cannot do writhout. Love. In silence I carry His cross in silence. Imitating God. Without complaint without protest The eyes of faith alert, Heart feels pain.
9. KOSTAS HRISOS ENGLAND ETERNAL MOMENT
The nom small. The bed huge, in the middle, full of colthes. Empty space nowhere I propped my back on the door and you lowered your weight on my kness. We became one, so, in a moment of ecstasy. We ignored the visitors, knocking on the door wanting their clothew, respoding to love s call.
10. ,
Body and Soul The bidy mud and soil one with earth. The spirit energy and love one God. Me The earth is my body. Water is my heart, Air is my mind, Fire is.
. .
.
. , .
277
,
, ,
. ,
-
,
-
, !!!
.
11.
. . , . . .
13. . .
!
, ,
:
,
;
,
.
12.
,
,
, , . , .
278
14.
,
, .
. ,
,
.
. ,
, . ! ! . ,
,
,
.
. ,
,
,
.
16.
! , ; , . ,
,
.
.
!! , . ,
.
. , , ,
,
, .
.
,
.
15.
. . .
279
17. Evi Papadima Oh, you fellow creature How can you stop the rivules of despair that stream from the utopia of your eyes. How can you cash the counterfeit coin of logic within the tide of war that contim u ally sw eep it How can you tell apart the difficult to be focund resound of peace within the constans tears of children and the chocked voices of the hu ngry How can you accept the facetions verses of civilization the calling of which leads yoy to in hu m anity . Howwcan you harvest love when the thrice- blessed olivegroves are full of Lenaea Hydras of our d egeneration How can you impetuously shout ÂŤ Mother ! lOve ! Pace ! Âť when your voice is ingloriously dispersed all over the frozen roads of our planet that dies little by little becau se of ou r tribu lations Oh, you fellow creature, look at life it s a beau tifu lly m ad e all of gold life !
280
18.
, . ,
,
, .
19.
-
, , , . , , . .
20. Denis Koulentianos semseble Toi tu desirais la lumiere Et moi j avais peur de l obscuritè. Mais quand l amour Comenca entre nous Ni l bobscurite ni la lumierè N existaint plus. Maintenant nous allons esemble Saluant le soleil Saluant la lune Saluant les gens aux yeux bleus. Aujourd hui, tu sais. Nous avons tous des yeux bleus. C est, dit-on, parche que Ils voienint trop la mer...
21. George Tzinellis My Life Sun, you give the life and air that I breathe and you, sweet mother Earth that I live on you. I passed and I lived my life a song, lik this, I want the other people to remember me when I died. I lived everyone bu I met the pain. I had pure feelings and I don t regret about it. I felt heartache and love from the bottom of my heart. I love the truth in my life wherever I go.
22. DIMITER P. KRANIOTIS W.P.S Vargu krijues Tymi i cigares d he ku pa plot kafe Në krah të vargut të krijuar kupa me kafe; vorbulla e fjalëve shtrihet kundrejt, d he përkulje me heshtjen time. Ideale Bora mbuloi malet, m onu m entet e hershm e, një erë veriu na përkulet; një mendim rrjedh figu rina të ngjyrosu ra me himnet e historisë. Fjalët në shenja me idealet gjeometrike. Iluzione Rrudha të pazbuluara më shumë në ballin tonë,
281
kufijtë historikë hedhin vështrime indirekte, dridhëse në vargjet e Homerit. Iluzione plot faj, pastrojnë pëshpëritjet e plagosura tek bëhen jehonë në shpellandriçuarat të budallenjve d he të pafajshm e. Përktheu nga anglishtja në shqip : Dritan Kardhashi Fundi Shija e frutave qëndron akoma në arom w n tim e, por hidhërimi i fjalëve shkatërron retë ose rrudhos borën; shtryd h borën. Po ti, ku rrë nu k m ë the, pse me dhimbje dhe padrejtësi ti d ëshiroje të thu ash ., së fundi, gjithmonë në lot. 5. Mos -et dhe zerot Nata përmbyti momentet e pafundme, Dëshërim in e të jetu arit . Përfundoj pa ndezur qiririn tim. Kam dëshira zjarrtare të ngrohem te Mos -et d he Zerot .
282
23. Zaharulla Gaitanaki Përshëndetje stine Pranvera Pranvera u zgjua dhe u vesh me ngjyrimet e saj familjare, Ajri në transmetim të arom ës së Mirad ive , aromës së luleve. Dielli luan mbi tokë, gjithandej. Urtësia e Zotit me njerëzit bie në qetësim. Kur u fik dashuria Mësojeni se te dashurimi shigjetat, kur plagosin, gjak do të rrjedhë në zemër dhe do ta shpojnë me thikë. Të harrojë humbja sa kam hequr, dhe gëzimi u bë dhimbje ed he d ashu ria thikë Loti më rrjedh turbullt (jo i kulluar) siç bie shi në xham , Kujtesa me një plagë që më ka dobësuar. Ah, të kisha mundësi një çast që kalon edhe duhet një pikë shiu të bëhem që shenja nuk lë d he të harroj d ashu rinë, Hidhërimi është loti im, kur dielli u shua dhe u humb dashuria.
24. PANAJOTA HRISTOPULU- ZALLONI CURRICULUM VITA Panagiota Christopoulou-Zaloni Poetess, w r iter of Sh or t Stor ies, w riter of treatises, p ainter, p ainter of holy Byzantine icons. H er in tellectu a l liter a ry w or k is d istingu ished by a strong lyricism and a deep human emotiveness. She is str u gglin g for a w or ld w h er e r eig n s lov e. Sh e p a r ticip a tes in lit e r a r y b a n q u e t s a n d p o e t r y festivals and too many other similar m a n ife s t a t io n s in G r e e ce a n d abroad. Sh e h as been aw ard ed for h er lit e r a r y w o r k , in lit e r a r y co m p e t it io n s , s o m u ch fo r h e r poetry as also for her prose. She has b e e n a ls o a w a r d e d b y C LU B U N ESCO fo r Cu lt u r e o f P ea ce, Athens, Clu b UN ESCO of Piraeu s an d Islan d s, Th e Clu b UN ESCO Attica- Athens and other entities for h er offerin g to th e literatu re an d cu ltu re, as w ell from International Union of Greeks Writers , The Café o f Id e a s -Sa la m in a , Th e G r e e k Litera ry Associa tion of Mu n ich Germany, the International Writers
(I.W .A .). Th e U .P .L.I, fr o m t h e Literary Clu b of Mexico, from the Literary Clu b PEGASI , Albany, fr o m th e A C C A D EM IA VESUVIAN A, N ap oli, Italy, from the Mu nicip ality of ILION , Athens for her offering to the Cu ltu re and the worldwide peace. Sh e is p u blish in g th e liter a r y m a g a z in e KELA IN Ù , w it h w orld w id e circu lation and w hich h a s b een a w a r d ed a s a p r in t ed m atter by international entities of culture in Greece and abroad. She is a ls o p u b lis h in g t h e cu lt u r a l new sp ap er KRITOVOULOS and t h e n e w s p a p e r P A RO C H IA L MARCH , of the H oly Tem p le of Saint Nicolas, ILION (Edits, directs and d istribu tes) w here again she p resents p oets from all p arts of the world. She has edited and published 52 books of p oem s, treatises an d short stories and has been included in 20 G r e e k s a n d fo r e ig n Anthologies. H er book The Gallop of the Blu e H orse w as translated in Albanese and w as p resented to the literary p ersons of Albany, by the lit e r a r y a s s o cia t io n P EG A SI. (Translator: Mr. Kristaq Shabani). H er book MIN OR TH OUGH TS has been translated in Serbia and w as p u blished by a ed itor firm of Serbia.(ISBN 978-86-84201-47-0) into the fram es of the 38th International Festival of Poets, in Sm ed erevo of Serbia, tran slated by Mr. Dragan Dragojloviæ , great Serbian p oet, form er Min ister of Religion . Th e p resentation w as m ad e by Serbian
283
intellectual persons to the Public TV an d Rad io w ith several gu ests of intellectual people from all cities of Serbia, so all the edition of 500 books t o b e e xh a u s t e d t h e d a y o f it s presentation. The great well knows p oet Mr. H su Chi Cheng (Taiw an) has translated in Chinese langu age h er book M U RM U RS O F FLOWERS . Poem s of h er, h a ve been translated in English, by the w ell kn ow also Mr. Joh n Fran cis Missett (Liverp ool) and have been p u b lis h e d in m a n y fo r e ig n magazines and newspapers. M r s . D r .Vir g in ia Rh o d a s (A r g en t in a ) h a s t r a n s la t ed a n d p r esen ted p art of th e w ork of Panagiota Zalonis, in Spanish. Also h av e been tr a n sla ted h er p oem s from variou s translators in French, Italian , Germ an , Arabic, Tu rkish , Ru s s ia n , Ro m a n ia n , Se r b ia n , Sp a n is h e t c. Sh e is h o n o r a r y member of Accademia Ferdinandea, (Ca ta n ia , It a ly ), a lso of So ciet à Storica Catanese (Catania), of the W o r ld A ca d e m y o f A r t s a n d Cu ltu re, (U.S.A.), of the UN ESCO CLUB FOR CULTURE OF PEACEATH EN S (H ea d of th e sector of Education). She is m em ber of the LITERA RY U N IO N O F G REEK WRITERS, fou nd er s and Presid ent of th e LITERA RY C LU B XASTERON and honorary Doctor of Ph ilosop h y of th e U n iv er sity society of New York., also on 22 June 2007 w a s n a m e d H o n o r a r y President of an University Group of Theologians and Searchers-Athens
284
(President Mr. N. Charakakos) and sh e is th e ed itor of th e an n u ally Anthology ed ition of The flam e of Cr ea tion H er n a m e a p p ea r s in s e v e r a l A n t h o lo g ie s a n d h a s tr a n sla ted litera r y for eign p oets from English, Italian, and Fren ch in to Greek lan gu age. Du rin g th e y e a r 2004 s h e h a s o r g a n iz e d a Worldwide Literary Congress, with 20 p re-congress m anifestations in several cities in Greece and Cyprus an d a fou r-d ay all-d ay Con gress, w it h s p o k e s m e n fr o m m a n y countries of the world. Also with the UNESCO CLUB FOR CULTURE OF P EA C E, A t h e n s h a s o r g a n iz e d d u r in g 2004 a n In t e r n a t io n a l C o m p e t it io n w it h h u n d r e d s o f participations from the entire world, d u ring the year of Olym p ic Gam es in Athens, 2004, w ith su bject The Olym p ic tru ce . On 2007 has m ad e w ith the collaboration of The Café Id e a s (a lit e r a r y clu b , w it h Presid ent Mr. N tinos Kou batis) a three d ays Panellenic Congress of Re lig io u s P o e t r y , Th e o lo g ica l Sp e e ch a n d M e lo d y w it h 20 sp eakers. Throu gh th e m agazin e KELAIN Ù she organizes annu ally a Poetry and Prose com p etition. )n 2001 she has fou nd ed PIN DARIA a b ig lit e r a r y ce le b r a t io n w it h aw ard s for th e Un iversal Day of Poetry on 21st March every year, w ith great su ccess. Besid es th e Greek Literatu re and her Cu ltu ral an d Social w ork, sh e is occu p ied with the Byzantine painting of holy icon s an d free p ain tin g. Sh e h as
a lr e a d y p a in t e d h u n d r e d s o f By z a n t in e ico n s and has p articip ated in m any exh ibitions. H er teach er th e Presid en t of th e GREEK UN ESCO FEDERATION , Mrs. Katerin a Dim itriou an d th e Sch o o l fr o m w h e r e s h e w a s g r a d u a t e d IN TERN A TIO N A L C EN TRE OF RESEA RC H C U LTU RE ED U C A TIO N DEVELO PMEN T DAKEPE O n May 2006 w a s in vited by Gr eek entities of Mu nich and has tau ght p oetry to Greek stu d ents of six big H ellen ic Elem en ta r y Sch ools of Mu n ich a n d su bu r bs d u r in g th e w eek of H ellenic Literatu re u nd er the shield of the Ministry of Culture of Greece. Also on Decem ber 28, 2005 w a s p r o cla im e d b y Th e International Poetry Translation and Research Centre and the m agazine The World Poets Qu arterly - as the Internation al Best Poet of the Year 2005" - . Also from the sam e centre was proclaimed the magazine KELA IN O as TH E BEST IN TERN ATION AL LITERATURE MAGAZIN E OF TH E YEAR 2006, and the translator of KELAIN O as A n ton ios Z a lon is a s TH E BEST TRA N SLA TO R O F TH E YEA R 2006. To-d a y M r s. P a n a g io ta is teaching hagiography and painting gratis in to th e fram ew ork of h er social and sp iritu al offering, at the H o ly Te m p le o f Sa in t N ico la s ILION, ATHENS The poetess and Artist (fine Arts producer) believes in a much better and beautiful world.
P ik t u r o j n ë d e t t ë b a r d h ë përmbledhje poetike në shqip Panajota Hristopulu- Zalloni p oete vizionare bashkëkohore, m e një shp irt tejet të m ad h, e cila, m e aftësinë e saj rrokëse e frymëmarrje aktive, mbjell çdo çast fidana paqeje n ë s h p ir t r a t n je r ë z o r ë ; n is flu tu rim th i e bu ku rim th i n ë qiej p ëllu m ba- m esazhorë bard hësorë, lir ik ë s o r ë , p o p a q e je , p ë r t ë sh p ër n d arë la jm ë r im in e kthjellësimeve dhe pranverimeve të dëshirueshme të Botës Njerëzore në Hapësirën e bekuar të zotëruar nga Ëngjëjt Shenjtërorë, duke vezulluar h arqe triu m fatorë en tu ziazm i m e thu rim e ënd rrash të m bretit Ulli , p e m ë k jo g jit h ë g je lb ë r u e s e e d ashu rore, m e klorofilë p rezente, m e p ik ë s y n im p ik e t im in e a r k it e k t u r im in e a r d h m ë r is ë bukuriadë... Kristaq F. Shabani Biografi shkrimore Panajota Zalloni P o e t e s h ë , g a z et a r e , t r e g im t a r e , piktore, ikonografe me një shpirt të veçan të krijim tar, e lin d u r p ër të d h ën ë m esazh e m e gërm a d h e penel. Vepra e saj krijimtare dallohet p ër lirizm in p rezen t d h e p ër n jë nd jenjëzim të thellë njerëzore d he a ft ë s i p ë r cje llë s e . La jt m o t iv i kryefjalor u d h ëh eqës i p oetes n ë këtë p ankrijim tari brend a vend it të saj d he u niversal: Përpiqem për një
285
botë që të mbretërojë DA SHURIA . Veprat: 1. «Letra e gjyshes» vargje dhe poezi 2. Galopim i i kalit bojëblu p oezi 3. Jo fu shës , p or kop shtu llinjsh p oezi 4. 1001 hënëza këngë p ër fëm ijë 5. Lot gjaku n ë ku jtesës p oezi 6. Ah, m ërgim fjalë p oetike 7. Du ke shkarë prozë të vogla d he p o e z i. 8. G u xim i p arakohëshëm p oezi, Çm im i p arë n g a D D H EL 9. N jë t u fë n g a trënd afilat e m i bojë krem i p oezi 10. Gjiri i m byllu r m e çelës p oezi 11. P r in ce s h a H ara p oezi 12. Fr u t e t e p a r a v a r g je 12. Monologjet fjalë poetike 13. . Eros d he d ashu ri poezi 14. Fletorja im e e vjetër p oem a 15. Tron d itje e befasishm e , p oezi 16. Këngët e gjyshes hënore poezi 17. Pak para se të ik ë v jer sh a 18. H istor i të Krishtlind jes prozë reale 19. Letra e gjyshes (letra e d ytë) 20. Arom a e k u jt e s ë s p r o z ë 21. Th e m t ë bëhem d iell tregim etë vogla letrare 22. Poezia im e (N johu ri d he Poezi p ë r p o e z in ë ) 23. P ir u e t a t ë m ërzitu ra vjersha 24. Mend im e të v o g la (Vje r s h a m e p a k v a r g je , (anglisht, greqisht) 25. Ku r nd anim h id h ë r im in fa la s v je r s h a 26. Kozm ai nga Etolia 27. Arom a e m iqësisë p rozë Çm im i i Dytë nga D H LLE 28. D e g ë z a t e m ia e jasem init tim , vjersha 29. Çaji, o Perënd i telat m e gjem ba poezi 30. P ë s h p ë r it je t ë lu le v e p o e z i (greqisht, anglisht dhe kinezçe) 31. Vargje (kord ikë) m agjike 32. Volu m i i p arë i Poezisë së Panajota
286
Zallonit 33. Lu tjet e And om aqit 34. M e fla k ë n e k r ijim t a r is ë An tologji, Çm im n ga Kafen eja e Idev, 2005 35. Shën Kozm ai nga Etolia pjesa e dytë (Botim i plotësuar) Çmim nga Kafeja e Id eve 2005 36. Paqe kam frikë vjersha(13 gju hë) 37. Agon ia e sh p irtit tim (Lu tje lig jë r im e )Ç m im A cca d e m ia Vezu v ian a) 38. Ose p oez i d h e stu d im p rovu es 39. EXPLORIN G, v e p ë r e p ë r k t h y e r , p o e z i 40. N g a cm im i lu lë k u q e s p oezi e r o t ik e (Ç m im k o p e r t in e ) 41. Trilogji (p oezi) e botu ar Ed izioni Universale (në gju hën italiane 42. Gjersa yjet të p laken p oezi Botim i Filip o t it 43. N ë fla k ë n e Krijim tarisë volu m i i d ytë 2007 A n t o lo g ji- P o e z i) Ç m im n g a Ka fen eja e Id ev e 44. Kr im n ë p ark ( vaje) Botim Aerm ono 45. Flu tu ra të ngjyrosu ra 46. Joshja e kënaqësisë vep ër letrare 47. Du ke shkelu r d ashu rishëm në abëcënë Ushtrime në katër forma poetike 48. P o e z ia m e t r ik e m e r im ë Z h v illim i n ë a r k it e k t o n ik ë t ë vargu t. Poem a m e kom ente 49. N ë gjatësinë e d ashurisë 50. Galopimi i k a lit b o jë b lu p ë r k t h y e r n g a Kr is t a q F. Sh a b a n i d h e Ko s t a Gaxhoni 51. P ik tu r oj n ë d et të ba r d h ë p ër m b led h je p o etik e n ë g ju h ën sh qip e, p ërkth yer n ga Kristaq F. Shabani d he Kosta Gaxhoni 52. N ë d etin e Bu ku risë vëllim p oetik i përkthyer në gjuhën shqipe nga Iliaz Bobaj
NATË PËR VJERSHË Yjet e mia lart, shpirt dhe bukuri, ëndërrime natësore d he m u zika m ë bu të se loti Shkru hen vjershat Natë për vjershat! Mban erë dhe lulja e natës. Dhe një kalimtar i mesnatës i keqku ptu ar Pse humbi anja? Çastet e ngrohta end e hu m bën Ka tu rp për veten e tij që e bënë leckë Natën pa yje ecën, nuk shikon yje të argjend a Vetëm copëza prej akulli mban fort mbi zemër. Sa fort e përqafojnë dhimbjet, brend a tij d içka vd iq Ndoshta, zambakët që mbante në dorë apo kënga e tij e flakët N d oshta, botët e tij të vjetra
25. JORGOS NIKOLOPOULOS, GREECE . . . ... . «
»
,
... ,
.
. AROMA E RRUSHIT . Zemra u mbulua m e u rthin e vetm isë Edhe nuhatja jote pa aromën e rrushit, që u pleks me kangjellat të të vëzhgojë nga portat e bardhë e hapur mbi tryezën e vogël në kornizën e kristaltë. Dil në ballkon m err erën e rru shit Jepi jetë në bebezën e syrit të kornizës së saj të kristaltë. E jona u tha, në m es të vetm isë, kthehu Dil nga harresa, jep arom ën jashtë rru shit
. ... ,
, . , ...
,
; . ...
287
26. ARTEMIS VAZIRJIANXIKI, GREECE
,
26. LETA KUCOHERA
, .
,
,
.
,
o, .
, , ,
. 1979 « ».
, ,
. 11
. 7
. , , , (Yearbook-
288
«
» University
of
Minnesota ), «National Library of Poetry Maryland, Bllufton College , « » .
(
-
),
.
, ,
,
.
. « »,
« ), (Unesco), (International Literary Competition)( ), « ational Library of oetry Editor s Choice Award , ( ), « »( ), . »
. ..
. and
Artists », »
« nternational Writers Association», « .
«PEGASI»
, .
. , . , . . , .
PARA THËNIES Mos m ë pyet , kur u linda, ose sa vjeç jam. Jetova shume ditë që kishin mijëra orë. Orët e thella që kam jetuar që kishin mijëra ditë. Dashuria, nuk matet dashuria. Pritja, nuk matet pritja . E milionave vjetëve unë mund të jem. Për këtë mos e mat vitin me veprime matematike nga rrudhat dhe nga datat.
289
. ZËRI I PARË Rrënjë Kur unë nuk jam, kur kam ikur nga trupi im ndodhem në brendësi të një kishe të lashtë Apollonit dhe , herë tjetër, të Dhionisit. Poetja Leta Kucohera ka botuar nëshqip antologjinë e saj poetike KOH A E PËRJETSH ME
290
27. JOTA FOTIADHUBALLAFUTI. ATHENS, GREECE Other books by the author 1. Shiver , p oem s, Ked ros 1973 2. N ever m ore , narration in p rose 1979 (republished in 1980) 3. KRA- KRA , tregim e Ked ros 1980 4. Leave th e book, an d bring the m ilk n o v e l, Ka s t a n io t is 1985 (honored w ith the tittle Lu d enis in 1985 5. All the anim als together (for children), Kastaniotis 1985 6. With the w hite bird s of the sky , poems, Kostaniotis 1986 7. N ever m ore novel, Kostaniotis 1987 (republished four times) 8. Th e d e n ie d r ig h t n o v e l, Epikerotita 1988 9. Ru nning of the old sky stories, Govostis 1991 10. We, the Vlachs narration in
prose, Kalentis 1991 11. Stories and narrations from the Greeks of Pond , Iolkos 1995 12. One d ay am ong the Greeks of the Black Sea d ram a 13. With the fu ll m oon you w ere clotted Om vros, 1996 14. With the fu ll m oon you w ere clo tted A LCA EU S, ELBA SA N , ALBANI 15. With the w hite bird s of the sky PEGASI ALBAN IA FJALA Kur netëve kukuvajka në oxhak rri strukur dhe një këngë hidhnake nis, gurëzohet zemra ime, mandatziun duke pritur. Kur në arrën tonë 100 vjeçare gardelina me zë të ëmbël këngëron këngën e saj të lezetshme, më fluturon zemra ime të kem lajmërimin tënd, të mirë. një mollë të kuqe, ftua lëngshijshëm edhe nepërkën Jordan shumëngjyrëshe; në çfarë dragua të dërgoj qengja të vegjël plotqumështorë për drake dhe për pasdrekë , të të mbaj në gjirin tim? U linde në një ditë të ndritshme britmëza jote e parë me rënien festive të kambanës u bashkua dhe oshëtitën tej përtej kodrushkat. Ringjallja në mes të zemrës
dhe të kemi quajtur Anastasia, bija jonë e parë. 40 ditë fytyrën tënde nuk ta kam hapur të mos të shikonin qiejt dhe të të hanin me sy. As fytyrën e diellit sepse ishte dielli yt. U forcove në mes të gëzimeve dhe të këngëve. Si dallëndyshet formëshigjete fluturonin nga buzët fjalët e tua, bilbilat gjatë këngës tënde heshtnin Çdo pranverë, siç shikoj qershinë tonë të lulëzuar, pa dashje të shikoj ty, në flokët e bardha dhe të fisnikëruara me kaçurrela. Një qershizë rropulli pjesë e brendshme trupit tim ishe dhe tani më rokanis mjerimi si u bëre, si do të jesh, cili xhind të priti në një urë prej litari, ç magjistarë me yshtjet e tyre të dërgoj të të sjellin Merak i madh i papërmbajtur.
THE WORD *When at nights the cuckoo stands huddled up on the chimney and a capricious song begins my heart becomes like a stone waiting for the bad news.
291
When in our 100 year farmland the goldfinch sings its pleasant song with a sweet voice, my heart flies to have news from you, the good news. LA PAROLA Quando nelle notti la civetta nel camino rimane timida ed una canzone addolorata comincia pietra si diventa il mio cuore, aspettando la cattiva notizia. Quando nella nostra noce di cento anni il cardellino con la dolce voce canta la sua canzone graziosa mi vola il mio cuore che abbia notizia da te, la tua buona notizia.
292
28. IRO HRISANTHIALEKSANDRAKI,ATHENS, GREECE Iro H ri s an th i - A l e k s an d rak i , daughter of Levkadhiti - Ajiopetriti p o e t , w r it er a n d cr it ic Ta so A . Sid heri, w as born and grew u p in Piraeus. She studied law in the in the university of Athens (Greece). After t a k in g h er r et ir em en t fr o m t h e N a t io n a l Ba n k o f G r e e ce , s h e published the following books: 1. Olimbia 388 BC (Athens 2002), a h istoric novel p u blished by the municipality of Piraeus aimed to be delivered in schools, on the occasion of 28th Olym p ic gam es of the year 2004 2. On the w inds w ings (Athens 2004) a p oetical su m m ary w ith 45 verses. 3. In the prints of the sandals of Jesus Christ (Athens 2005), journey to the Holy Places. 4. Marches and stations (Athens 2007) p o e t ic s u m m a r y w it h 50 poems. 5. Looking (Athens 2008) p oetic summary with 51 poems.
6. A poetic summary with 40 poems for child ren entitled Window for the dream . A su m m ary w ith 15 stories for children entitled Tales of life are read y to be published and are expected to be published soon. 1. Sh e co lla b or a tes w ith th e n ew sp a p er s a n d m a g a z in es o f Athens and the District and she is d ist in g u ish ed a n d v a lu ed fo r p oetries, articles, stories, sketches, and researches. In the Pan-H ellenic and International competitions, she is d istin gu ish ed by th e Café of Id eas (Sikeliana in 2005, 2005, 2007) and is awarded prices. She has taken t h e fir st p r ice in t h e r elig iou s Sym p osiu m in N AFPAKTO for the book in the prints of the sandals of Christ , by the literary magazine KELEN O , by A ca d em ia Vesu vian a N ap les (2007) for th e poem Carpe d iem and in the year 2008 the poem thank you , she is a lso a w a r d ed b y A cca d em ia N a z ion a le d A r te e Cu lt u r a , S. Cip riano d Aversa (2007) for the p oem U n cea sin g m a r ch es (Cammini incompatibili ) and a price in Griechischer Kunstund Literatur Verein in Munich (2007) for the poem Th u s s h i n e s y o u r l i g h t In D ecem b er 2006 h er w o r k w a s introd u ced in the p hilological hall Pa r n a ssu s in th e 10th liter a r y p oetic Sym p osiu m of p oetry. H er poems are turned to song texts by the music Director of Levkadhiu Odhiu NIKO THANO, others are translated in Italian by the philologer and writer in Napoli, Katerina Vukoki, and her
poetry of children was learned in the schools of Munich, Germany, by the poetess, painter and publisher of the n ew sp ap er KELEN O , Pan ajota Zalloni. P U TH ËRU A R N GA YJET E SHENJTË «N ëpër krahët e Erërave , Athinë 2004
TRILOGJI Viti a. Viti i Ri Ashtu sikundër mezi i natës jep shpirt në të trokitura të fundit të orës, lind në mënyrë panairojike një Vit i Ri.
Fishekzarre të ndritshëm mirëseardhin akoma një ndjenjë të rreme njerëzore, kurse një lot i turbullt po rrjedh avash - avash
293
në kujtimin e të gjithë atyre
të shërohet zemra
që m u ngojnë ,
nga vetmia e hu nd përpjetësisë së pafu nd m e
1. që s i kem i harru ar ,
Mbi mollëzat faqekuqe plot me tis
ku në një botë pakuptim
përkëdhelje e butë
të çliruar
pikturohet
nga Dinastia e kohës
dhe prapë urimet e panumërta,
festojnë vazhd im isht
rritje triumfatore,
shekullimin!
në maja të larta të vështira dhe të paarritshme të Dijes d he Dashu risë për çblerje të kohës që vazhdimisht, në mënyrë dramatike pakësohet.
a. Duke u blerë kohën
Një Vit i Ri, sapo lind i, Afër të voglit
Le të bëhet i ndritshëm shoqëruesi i tij vitlinduri shpresësjellës
djepi i tij stolisur me dantela, C. Llogari vjetore me shpresa të pambaruara
pa qëllim e gënjeshtrës;
(I Krishteri nuk dridhet nga lindja e çdo viti të ri, sepse e di që viti është dhënë si borxh për vërtetësinë e tij). Arhimadrit Theoklitos Cirkas, revista e Shën Antonit, botimi i 14
në gjahun e planit të përmbytjeve
Si orë në mesnatën e thellë troket;
të çlirohet mendja nga bredhja
294
Si shpirti im Vitit të Ri do t i përgjigjet? Nga mrekullitë e botës ushqyer dobët ose me përvojën e njohjes së shenjtë të forcuar? Si orë do të trokasë mesnata që nga viti si do të dalë zemra nga rrjeta? Me një vit të pafrutshëm me mungesë, me plot trazira ose me mana qiellore dritë paqësore e ngopur? Do të kem mendjen time përtace, jo frytore, të cunguar ose nga dashuria te Perëndia, e djegur? Viti i vjetër, kur i riu do të ketë hyrë, m e ç nota nd ërgjegja im e do më të gjykojë?
My pleasing contemplation
pebbles With an erotic pleasure you are tossed without hurry And you caress your dress of blue color in a heady way! And the sober people like emeralds are fragmented, scattering hither and thither And the waves get fragmented crowned full of effervescence, Your breasts, as they tear, they get struck by the lighting, The mystery is great and unexplained to me. How do you restrain yourself, O Sea, billowing wildly? H ow you d on t cross the bou nd ary, God has determined? Ah, were it possible, were I capable, My anger not burst out in East and West!
a. Thoughts about the sunset The sea, with a heavenly face, and kissed by the stars, With haunting conches in unpriced trimmings In their depths, with e golden dawn, Flourished by the sun of the combed sunset. How amazed am I, o you sea, by your holy quietness, That way, as with erotic joy, affectionately, you caress the
295
LIRIKA MËNGJESORE: POETI I PARAPRIN AGUT (Ese e frymëzuar nga leximet poetike pegasiane)
Prend BUZHALA Poeti i paraprin agut, është lajmëtar m ën gjesi. N jë sh ikim n ë fytyr ën lirike të m ën gjesit, n jë zgjim m e ndjesi të rënda. Ti i lexon poetët, dhe do ta pranosh atë p ërafërim in e tyre nd aj natyrës dhe botës së gjallë, si një mundësi të krijim it të kom u nikim it të vërtetë m e n jerëzit. Dh e gëzim in e këtij kom u nikim i p oeti e nd ien si gëzim të zbulimit të të fshehtave të natyrës e të m ëngjesit të tij, të ngritu r në m eta for ik ë e n ë sistem p oetik ... Mëngjesi metaforizon kthjelltësinë e vizionit lirik, d u ke e rikriju ar ed he mitin e dikurshëm antik të Dritës së m ën gjesit, si n jë p erson ifikim të situ atave të d ashu risë d he jetës, i gru as së re, Eos-it d he Eros-it. Janë situatat e metaforizuara në përqasje
296
estetike me dashurinë; e përqasjeve estetike im azh-lirikë, e ngërth yer bu ku r brend a vargu t m e im azhet figu r a tiv e p ik tu r or e, m e th ën iet k o m e n t u es e lir ik e e q ë z g jo jn ë p ërjetim e e asociacione të p asu ra; është dashuria qenieplotë vetëm me p rotagonistët e saj; ësh të koh a e m etaforizu ar e lu lëzim it e shënju ar nëpërmes lules; janë përsiatjet lirike si rinjohje e vetvetes. Me mëngjesin siku r fillon rip ërtëritja e qenies së n jer iu t d h e e n a ty r ës; ësh të n ja j fillim i i am shu eshëm i gjenitivit të ekzistencës sonë... Mad je, d u ke e tran sform u ar d h e modernizuar së brendshmi natyrën, peizazhin, duke na i dhënë dhimbjet e b r e n d s h m e t ë k ë s a j fja le , s ë andejmi shkrepëtijnë xixa dritash që bu rojn ë n ga vatrat e p ash u ara të dashurisë dhe të humanizmit; kurse tisin e errësirave të bren d sh m e e m bu shu llon m e d ritën p arajsore të v a r g jev e. N u k ësh të h a bitsh m e, p r a n d a j, p ë r s e m ë n g je s i, fja la , k ë n g a , d a s h u r ia , ën d r r a , d r it a , d ritarja janë fjalë që kanë d end u ri m ë t ë m a d h e p ë r q e n d r im i d h e sh p esh tësi m ë të th eksu ar p ërd orim i, nd ërkohë që këto fjalënocione p oetike shoqërohen, si në një kor asociativ-figurativ, nga fjalët dita, nata, mesnata, lumi, shkëmbi, uj ëra t , lul et , rrjed hat , bukurit ë, brigjet etj etj, - dhe, të gjithë këto së bashku, sikur e krijojnë hapësirën e p a fu n d t ë q iellit , n jë si st r e h ëm bu rojë të qenies njerëzore; m u në k ë t ë h a p ë s ir ë p a r a js o r e , p o e t i d ë s h ir o n t a s h o h ë q e n ie n e
dëshpëruar, të lënduar në ndjenja e në ekzistencën e tij. Vetëm në këtë h a p ë s ir ë p o e t ik e , k u , b r e n d a n g r e h in ë s le t r a r e , k r ijo h e t e kën d oh et n jë lir ikë e p astër , m e relacion e të p asu ra e m isterioze; është një Unë poetik, që thu r lid hje t ë n d ë r s je lla t ë b u k u r is ë s ë e m o cio n it m e q e n ie n -q ë -d o , n d ërlid h je ku ven d im i të n groh të d h e in t im ; s i d h e n d ë r lid h je p ër q a sjesh të d isk u r sit lir ik m e g jë r a t p ërreth ; në këtë nd ërkom u nikim ngjallen nd jenjat ndër më të thellat, fitohen mbresa e tensione em ocionale të m agjishm e d he, gjithsesi, p ërfitohen ku p tim e më të larta e më të lartësuara. 1.Aty d iku ësh të d ritarja. Mad je, e d h e n ë k u n d r im e t e s t e t ik e t ë p e iz a z h it u r b a n , p o e t i e k a DRITAREN e tij; n ëp ërm es kësaj d r ita r eje, sh p ër th ejn ë bu r im et e in sp irim it, n iset p ër n ë sh tegtim kënd im i kori i m u zave; nëp ërm es k ë s a j d r it a r e je , a i e p a r a n d ie n mëngjesin, natyrën, dritën, kohën... Vargjeve p eoti u a jep një vizion të n d ritsh ëm , d ritëp ru rës figu rativ, sad o që n ën tisin e kësaj thënieje p oetike, n d jeh et n jë vu ajtje n ate. N u k ë s h t ë e h a b it s h m e p s e a q shumë frekuentohet poetikisht fjala mëngjesi, ap o fjala ylli, m e të cilat s e m a n t iz o h e n d h e p o e t iz o h e n situ a ta jetësor e e p oetik e, d u k e aktu alizu a r asp ira ta p erson ale e e t n ik e d h e d u k e e n xit u r imagjinatën metaforike të autorit, së bashku m e d isku rsin vizionit të tij
dritësor. Lirika e tillë ka shenja fjale, e lindur prej dhimbjes, ku rse fjala e tillë është dritë sublime e mëngjesit; poezia është credo-ja, besimi i poetit; është arm a e tij d he p akënaqësia e tij m e fjalën, m osm arrëveshjet e tij m e fjalën. Janë p ru rjet e nd ërsjella që i jap in e i m arrin n jëra-tjetrës p o e z ia d h e g ju h a : p o e t i m e r r d hu ntitë e gju hës (atë energjinë e br en d sh m e, in ten sitetin , vru llin , vitalitetin, d ilem at d he p ërp lasjet e t en sio n et e b r en d sh m e p ër t iu dhënë zgjidhje fatit dhe ekzistencës, vuajtjeve dhe brengave, mundimeve d he d hem bjeve; ku rse gju ha m err d h u n titë e p oezisë, n d jesh m ërin ë b e fa s u e s e d h e k u p t im e t e p ap ritu ra... Poezia, d u ke u thu ru r n g a k ë t o q e liz a t ë g ju h ë s , shnd ërrohet në qenie artistike, në qenie poetike. Prandaj, kundrimet e poetit, në këtë përplasje e kuvendim të bren d shëm m e fjalën, d alin n ë variacione e kode të shumta temash e idesh... Diku tjetër mëngjesi është një figurë p u rp u ri, tu tje p erson ifikoh et m e rininë e rip ërtëritjen, m e d ëshirën, m e p ritjen ... m e lu len si sim bol lu lëzim i; është riku jtim i i situ atave të ndritshme të jetës dhe dashurisë; d iku tjetër është shp resë, m an d ej personifikim i gruas... Mandej është zog (sim bol lirie e i lëvizjes së lirë), krahasohet m e p u thjen d he erosin, m e d r itën e fja lës, g u xim it d h e k a n d ilit , s im b o l u d h ë r r ë fim i... Mëngjesit i shkon ed he një figu rë tjetër, ylli. Kjo figu rë, e kënd u ar që m oti (H om eri, m e këtë fjalë e nisi
297
e p in e t ij); d o t ë k ë n d o h e t s i p erson ifikim i p rofesicë, i d ritës nëpër natë, i fatit, i idealit... 2. Prandaj, nga poetët parapëlqehet kulti i butësisë dhe dritës. Adhurimi lirik i bu tësisë së kësaj hije zogu , m e ca p ika gjaku , m e pranverën e sh p irtit d h e p u h in ë e kën gëve të vash ave; tran sform oh et n ë Dritë p rom etheizm i, aty ku p oeti vë në vargjet e tij. Poeti m ed iton nd ryshe nga të gjithë; ai edhe ndien ndryshe. Ed h e m ë n g je s i ë s h t ë n jë t je t ë r m ën gjes, një m ën gjes m eton im ik, herë-herë na shfaqet si një kop sht i Ed en it, h erë si n jë qen ie, h erë si kohë, herë si vizion drite... D ik u t je t ë r k jo m e t o n im i e qeniesuar, arrin ta kapërcejë atë kufi tragjik vetmie, dashurie të truallit e am ësisë, tretet p a shp jegim ... Janë im a z h e lir ik e t ë n je p e iz a z h i m od er n , që riz bu lon n otat p ostim p r e s io n is t e t ë m b r es a v e d h e k u n d r im e v e të br en d sh m e, shp irtërore... N d ërkëm behen notat eksp r esion iste të të ku n d ër ta v e: p ër t h y e r je p eiz a z h i, p ë r t h y e r je shp irtërore d he p ërthyerje kohësh nd od hin në p ërafrim -ku nd ërvëniet e tyre pambarimisht... Kurse një hije, si metaforë që përsëritet, i jep vërtet hir lirik poezisë... Është një lirikë që thu r tisin e legjend ës, të p ërjetim it m itik e etnik, m e nd jenjën e bu ku r t ë d a s h u r is ë .... N jë s h ik im q ë lëndohet nëpër aq e aq valë jete, me shpirt të trazuar, por me rilindje në s y t ë e je t ë s ... P o e t i n d a le t N jë M o m e n t p ë r p a r a m is t e r it t ë
298
p e iz a z h it . M is t e r i i p e iz a z h it , rëndom i një peizazhi impresionist, zgjon p ërjetim e, p ara të cilave fjala zihet ngu shtë për t i shqiptu ar ato, k u r s e n ë v a r g je p ë r je t ë s o h e n rrjed h at, bu ku ritë, brigjet, n jeriu vetë në gjirin e tyre. Fuqia kozmike e guximit në hapësirë e kohë... është sh qip tim i fu qisë së h eroizm it të sh p ir tit n jer ëz or , n ëp ër sh ty lla t ekzistenciale të vetëflijimit të qenies - d ritësim e m ish ërim n ë flakë të qirinjve... N ëp ër teh të braktisjes, ekziston një dyluftim vrastar... kurse t r a jt a t k ë m b e h e n a t y p ë r a t y ... Mendimi lirik i zë figurativisht këto tr a jta të sfilitjev e të br en d sh m e d h e m b s h u r o r e . P o e z ia e g je n p ranverën e shp irtit d he p u hinë e këngëve të vashave. Poeti nuk do të ishte poet, sikur mos ta ndjente edhe një em ocion tjetër, atë të acareve të ankthit e të plagëve, ironinë e thellë të tiktakut kërcënues. Krijuesi arrin t ë q ë n d r o jë m b i k ë t o u n iv e r s e kon trastiv e... Ja n ë lu let, sim bole lu lëz im i e q ë i ja p in h ir estetik vizion it d ritësor të kësaj p oezie. Lu lja s i s im b o l p ë r k r y e r je je , p ërsosm ërie d he id eali, është ed he simbol lirie dhe i të bukurës... 3. Poeti e k a n d jer ë th ellë ed h e tjetër sim in tr a g jik të Vetm ita r it mërgimtar... porse aty feksojnë edhe d r ita t q ë bin in v aru r m bi t okë . Qenia që p ërp ëlitet d ram atikisht ta kap ërcejë atë ku fi tragjik vetm ie, dashurie të truallit e amësisë, tretet p a sh p jeg im ... P o et i n u k n d ien
nevojë të shp jegojë m ë tu tje, p orse aty lexuesi e ndien këngën e zgjimit e p em ën e erës. Rend jen ...d eri te ëndrra e pikëtakimit të saj me qenien që do... Ritm i i p ër d itësisë ësh të p a r im i k r y esor i th u r jes p oetik e: d içk a d u h et të p ërsëritet p ër arritjen e p roced u rave th em elore p oetike... tek e thur edhe raportin e motiveve lirike m bi karakterin kalim tar të jetës, të gjithçkaje. Antropomorfizmi i qytetit si një qenie (figu rë e gjetu r p oetike), si d he skenat em ocionale lirike të p ërjetim it të h ap ësirave e k z is t e n cia le t ë k ë s a j q e n ie je antrop om orfike, thu rin em ocionin hu m anist të p oetit tek kjo p oezi e gjetur. Një kujtim që le pas pritjen e g ja t ë, m u n g esën e q etësisë d h e boshësinë e u d hëve... Su bjekti lirik nuk mund ta përfytyrojë këtë situatë të krijuar me mungesën e qenies që d o , p o r ...ja , k y ë s h t ë r e a lit e t i. Përplasjen e pranon edhe vetë folësi lirik, p or, e rënd ësishm e është që E d ash u ra vjen m e cicërim a zogjsh d h e i je p k u p t im h a p ë s ir ë s , e h u m a n iz o n a t ë h a p ë s ir ë ., m e ARDH JEN E MËN GJESIT e m e këndimin poetik...
299
E PËRGATITI ANTOLOGJINË Kristaq F. SHABANI
CURRICULUM VITAE Personal Information Name: KRISTAQ Father: FORI Surname: SHABANI Pl ace o f b i rth : G jir o k a s t ë r , ALBANIA Living place: Gjirokastër (lagjja 18 Sh t a t o r i P a lla t i 87/ 4), ALBANIA Nationality : Albanian Fam ily origin: Intellectu al. Father, Fori, University d egree; grad u ated a b r oa d , in Gr eece; Gr a n d fa th er Athanas Shabani, University degree, A m e r ica n , C a n a d ia n , G r e e k citizenship. He lived in Canada and NEW YORK (SHBA) for 60 years. Profession: Military cadre, Teacher. Actual position: professional writer, p oet, p u blicist, jou rnalist, scholar, lin g u is t , p u b lis h e r a n d cr it ic.
300
Member of the Albanian writers and artists Association, Presid ent of the LN PSH A P EGA SI A LBA N IA , member of the International writers Association IWA with headquarters in Ohio USA, Honoured member of the Writers and Poets Association Xasteron Athens, Greece 2005. Mem ber of W.P.S Accep ta n ce at W.P.S April 17, 2008 H o n o r e d m e m b e r o f LN P SH A PEGASI KOSOVA. Ap ril 2011. P r e s id e n t o f t h e C o o r d in a t iv e Cou ncil of the Civil Society in the South of Albania Candidate to be accepted at Poetas D e l M u n d o , IP TC R (TH E IN TERN A TIO N A L P O ETRY TRANSLATION AND RESEARCH CENTRE THE EDITORIAL OFFICE OF TH E W O RLD P O ETS QUARTERY Fo re i g n Lan g u ag e s : P e r fe ct kn ow led ge of Alba n ian , Gr eek, Italian; Good knowledge of Russian. Fr o m 1995 in p r o g r e s s h e is a jo u r n a list o f t h e Eu r o ellin ik i newspaper. Education: High school degree U n iv e r s it y d e g r e e , fa cu lt y o f Languages & Literature The academy of Land Forces (multimachines), Tiranë 1970 U n iv e r s it y Lu ig j G u r a k u q i Sh k o d r a , Fa cu lt y o f H is t o r y & Geography January 10, 1984 Se v er a l t r a in in g co u r s es in t h e literary, p u blicity 1995-1999 an d military fields 1974-1975 E-m a il: p eg a si2003@t a h o o .co m , kristaq_f_shabani@yahoo.com
h t t p :/ / k r is t a n ia d a .t r ip o d .co m , pegasialw rit ers.t ripod.com , w orldp oet s . bl og s p ot . c om , iaapw pegasialban ia.y olasit e.com , w w w .b a s h k i m i k o m b e t a r .co m , kosovare.forumotion.com, Literary experience: Defined by others: I. Poetic works: The p u lse of p ain , Tu rn arou nd to Pom ona , A seat in H eavens , The Oasis Yellow strip s , The breathing of the man , The Shining Med allion , The Trinom ial f the Tw ittering , The fifth Season , I lig h t t h e lip s o f Tim e , Th e inborned Asthm a , Eol, I p ray to you , The Sp lend ou r f the Cross , Elegy of th e An gel , Are god s m ortal , The sw arthy Girl w ith a Chingon , The broken Virtu e six literary genres ( Wind of Incline a n a ly t ics , A s p h y xia o f t h e d estroyers sketch es an d stories, Th er e w h er e th e sp a r r ow s p a y hom age historical sketch, The lie w ith a r in g , Th e m ea d ow of b r id e s , s e m i n o v e l, Mortal Ep igram an d th e d an cin g of th e Dr eam v o lu m e o f p o e m s , A u t u m n s Jo y , H o r o sco p e based on the Stars of Know led ge Essay, essay) The Possessive A. B , «The Opening of the Curtain», «A passage of answers in a mirror of the soul» the poetic volume ( Ezmerka me topu z p oem , A Seat in Heavens , Tw o P o s s e s s iv e s p o e m ), Chrisanthemus , «V irtyti i thyer, H u m iliat ed V irt y e», «La v irt u spez z at t a», «
» volume of poems II. Prose: The Subject of the Fatal Novel, The freed Prophet Sketches & Stories, Th e asp h yxia of Ru in ers , Th e Brid es Mead ow , Reflex in th e Waterfall (Self Anthology) 1, 2 for child ren, Sara N ovel for child ren, Kr istin a N ov el for ch ild r en , Villas of the Formations (The Braid of the Summer) Novel, The colored Fainting novel, «Trenjerëzori d he nënta novel III. Publicistique: Vitality , Th e Iten erary of th e m agic , Jorgo Bou kas , Sp iritu al con n ection , Th e m a g ic of th e qu een Chestnu t , The rep orter , Th e p e a r l , In t e lle ct 2001 , Intellect 2001 2 Antologji Opened Lane 1 Albanian Au thors o f t h e A u r t h o r s A s s o cia t io n PEGASI an d 90 p oets from the World Op ened Lane 2 English, Greek, French, Italian, Spanish Pegasiad a 1 in 11 langu ages. IV. Comedy The yellow w orm - sp id er , The rotten night V. Literary criticism The blu e lane critiqu e, recence, a n a ly t ics , Th e W in d o f t h e Shu nning Analitycs, The lie w ith the Ring Diagram , There w here the Sw allow s p ay their H om ages . VI. Translations 1. The gallop ing of the blu e horse w r it e n b y P a n a jo t a H r is t o p u lu Zalone
301
2. (Peace.... I am afraid) 3. ETERN AL TIME Leta Kucohera 4. P a in t in g in a w h it e s e a , Panagiota Zaloni 5. KISSED BY TH E H EAVEN LY STARS IRO ALEKSAN DH RAKI 6. With the w hite bird s of the sky JOTA FOTIADHI 7. Vasisliki Kalahani The loveof the Sky bu rns m e VII. Included in the Anthology W it h t h e fla m e o f cr e a t io n Xasteoron Zalone 1,2, 3 Greece. H is creations are inclu d ed in m any literary Anthologies and Almanachs in the world. ALMAN AC 2007, 2008 Mongoli, Montonegro, Kosovo, Brazil, Italy, Fyrom, Malta...Egland , Indi etc His poetries, especially those taken from his book A seat in H eavens a r e p u b lis h e d in t h e Ke le n o p eriod ical m agazine, Pensa aqu i Brasil, Pom ecia N otizie Italy and m any other m agazines throu ghou t the w orld . Du ring all this tim e he h a s p u b lish ed in th e p er iod ica l literary p ress in Albania from the year 1974 in the m agazines Ylli , N en tori , 10 Ko r r ik u , Sh qip tarja e r e , as w ell in th e new sp ap ers Drita , Zeri i rinise , M esu esi , Ba sh k im i , Z er i i p opu llit , Pararoja , Java , Plu s Gazeta e Athines shqip , Obelisk , N acional etc. V III. Ch i e f o f th e n e w s p ap e rs Pe gasi ed ition of th e Wr iter s A s s o cia t io n P e g a s i a n d t h e m a g a z in e Pegasi 2002,
302
n ew sp ap ers In t e le k t 2001 , Çilter (ed ition of the coord inative cou n cil of th e civil society of th e sou thern territories); new sp ap ers: Sh e p e r i , Llia r i , La b o v e e Kryqit , N ivani , Katu nd ishta , Zh eji , Dosh n ica , Falim d h e s h p r e s o jm e , s i d h e Re z a Prolog , Picari , LirshÍm , Pegasi BUKURIA DH E SH EN DETI N E FO KU S , Qestorati , Fermeri , Embrioni , Paqetimi etc. IX. Kristaq is the iniciator of the Pe g as i m o v e m e n t fo r a t r a n s fo r m e d Lit e r a t u r e a n d a Universal exchenge of Valu es . H e has taken part in some national and In ter n a tion a l liter a r y a ctiv ities. W in n e r o f m a n y In t e r n a t io n a l prices. Editor of a thousand literary w orks in Albania in every literary gen r es, as w ell m otiva tor of th e t r a n s la t io n o f t h e A lb a n ia n Lit e r a t u r e in m a n y fo r e ig n langu ages. Id eator and organisator of th e n ation al an d in tern ation al literary activities. Pegasi has its baran ch es in th e w h ole sou th of Albania as w ell in Athens, Greece, Kosovo and the whole world. In the Pegasi new spaper are propagated in Alban ian Lan gu age an d oth er languages nearly 800 poets from the w orld from th e tran slators Kosta G a xh o n i, A le k s a n d r a Sh a b a n i, Dritan Kardhashi, Mirela Dudi etc. The 32nd ed ition of the new spap er Pega si is tr a n sla ted in sev en languages of the world. Intervista A society, vhich d oes not
a d m in is t e r t h e b r a in a n d it s p r o g r r e s iv e b u r s t s d e la y s a n d stationes the continu ance X. Lit e r a r y A ct iv it ie s of International scale: 1. International Sym p osiu m Mu se of Poetry Pegasi 2008 w ith su bject For d ifferent literatu re May 2008; 2.International Sym p osiu m Mu se of Poetry Pegasi 2009 w ith su bject: Contemporary Poetry Aprill 2009; 3. International Sym p osiu m Mu se of Poetry Pegasi 2010 w ith su bject: Magic of translation Ap rill 2010; with the participation of many poets from the country and the world. H e has initiated (A Jou rney in the Profile-Pegasi International) in all t h e co u n t r ie s w h e r e LN P SH A Pegasi Albania is p resent. 4. Th e Fo u r t h In t e r n a t io n a l Sym p osiu m MUSE of POETRY, PEGASI 2011 w ith object LYRISM IN LITERATURE w as p rep ared and d irected by him w ith a great e co m p le t e s u cce s s . Su b s t a n t iv e sp eeches from p oets, scholars not only from Albania, bu t from m any cou n tr ies of Eu r op e w er e bein g read ... th is Sym p osiu m w as h eld fr o m A p r il 13 t o A p r il 18 in Gjir oka str a , Tir a n a Alba n ia a n d P r is h t in a Ko s o v o g iv in g it s co n t r ib u t io n s in t h e m o d e r n contemporary literature. In a ll th ese r ich a ctiv ities h a v e p articip ated m ore th an 400 p oets fr o m d iffer e n t co u n t r ies o f t h e World , an d 10000 p oets, w riters, scholars, academics, artists, students etc. *In Sep tem ber 24, 2011 he w ill
b e h e in it ia t o r o f t h e p o e t ic M a n ife s t a t io n Fo r a D iffe r e n t W o r ld in A lb a n ia , Ko s o v o , Montenegro, Maced onia and in all th e cou n tries w h ere m em bers of LN PSH A PEGASI ALBAN IA live (arou nd 80 states, com p iler of the g u id in g p r o g r a m m e o f t h e Ma n ifestation , w h ich in clu d es 100.000 p oets from abou t 80 states of the world. *H e is n o w p r ep a r in g th e Fir st Con gress of LN PSH A PEGASI ALBAN IA FO R A DIFFEREN T LITERATURE , being the Presid ent of the Congress, who will take place in A lb a n ia , Ko s o v o , w it h t h e participation of the Albanian poets, writers and scholars, wherever they are all over the world, but also with t h e p a r t icip a t io n o f p o e t s a n d w riters from 90 cou n tries of th e world, as well as representatives of In t e r n a t io n a l O r g a n is m s o f Literatu re su ch as I.W.A (Ohajo) , USA , W.P.S, ALIAAS )Au stralia=, P oeta s d el M u n d o Ch ile etc. In LN PSH A PEGASI Alban ia, th e o n ly m o d e r a t e A s s o cia t io n in Albania, w hich has its branches in a ll t h e A lb a n ia n r e g io n s a n d m e m b e r s 200 p o e t s fr o m 40 countries in the World. H e h a s p r e p a r e d fo r t h e Fir s t Con gress of LN PSH A 째PEGASI째 A p r il 2012 t h e r e s e a r ch a n d anthological books: 1. Pegasiad a 2 inclu d es research m aterials, sp eech es from Albania and the world) from and performing t h e p r o g r a m o f t h e Fo u r t h
303
Sy m p o s iu m LYRISM IN LITERATURE 2. P r esen ta tion o f th e m o d er n critical thou ght in tw o volu m es, w hich inclu d es stu d ies, sp eeches, references, analytics, p u blished or u n p u b lis h e d a r t icle s fo r p o e t s writers from Albania and the world. A consid erable nu m ber of these is p u blished in the w ritten m ed ia in A lb a n ia a n d e ls e w h e r e , in t h e d iffe r en t fo r u m s in in t er n et o r electron ic n ew sp ap ers, m ain ly in w w w .b a s h k i m i k o m b e t a r .co m , w here he is lead er of this foru m in publishing. 3. Refle xio n s , w h ich in clu d e s an alytics, critical th ou gh ts of th e scholars, poets about the authors of LN PSH A °PEGASI ALBAN IA and members of the Association from the World. 4. The anthology Korsi e H ap u r (Opened Lane) 2 in Albanian with a com p osition al p oetic stru ctu re as w ell as three other books w ith this t it le in t h e la n g u a g e s En g lis h , Italian, Greek. 5. Und er his care is being p rep ared the book to be pu blished Teresinka Pereira speaks Albanian Teresinka P e r e ir a , P r e s id e n t o f I.W .A translated by Aleksandra Shabani (Majlinda) H e h as also coop erated w ith th e Great Assem bly for sensitizing the public opinion for the minimization of the phenomenon of Blood feud in Albania Ju ne 20, 2011 Gjiri i Lalzit (Bay of Lazli) DurrÍs, Albania) with t h e p a r t icip a t io n o f o v e r 500
304
r e s e a r ch e r s , w r it e r s , p o e t s , conciliators of blood feuds etc. H e h a s p r e p a r e d fo r p r e s s t h e literary m agazin e Pegasi, focu s beauty and health. He is President of the Coordinative Cou ncil of the Civil Society in the So u t h o f A lb a n ia a n d h e h a s organized more than 300 activities. Worthy to be m entioned : Scientific co n fe r e n ce s , Sy m p o s iu m s , introduction of works, A n a ly tic a n a lyses a n d a ctiv ities Tw o ex-p r esid en ts of th e U SA A b r a h a m Lin co ln d h e Jo h n Kenned y, cham p ions of p eace. To know ourselves through the self, he as well has given his contribution in highlighting and exp loring of the d istin gu ish ed fig u r es w h o h a v e given their contribution in Albanian cause but who have been neglected by time. *Ed itor of m an y tran slated book tr an slated fr om Ita lia n , En glish , Greek etc. *H e h a s p a r t icip a t e d in m a n y em issions for Literatu re and other p r oblem s a n d in terv iew s liv e in Alban ia an d Kosovo, Maced on ia etc... H a s e d it e d m a n y w o r k s fr o m d iffe r e n t lit e r a r y , r e s e a r ch , sociologic, historical authors etc. REFLEXIO N S, C RITIC A L TH O U G H TS A N D N O TES O N W O RKS O F TH E G EN U IN E LITERATURE Au thors of LN PSH A PEGASI and o t h e r s fr o m A lb a n ia a n d t h e WORLD
XI. Awards: First p rize for the book The Pu lse o f P a in b y p u b lis h in g h o u s e Tham iris Greece 1998 First p rize for the p oem A Seat in H eavens 17.10.2003 First prize for the novel The su bject o f t h e Fa t a l Ju ly 2003째 in t h e com petition Pegasi 2003 Tirana , Albania Fir s t p r iz e fo r t h e fa b le in t h e In tern ational Com p etition Greece December2005 Sp ecia l p r iz e for th e book Th e Broken Virtu e March 21, 2005 in the World Day of Poetry First p rize for the p oem N arration of a self-m u rd erer Pegasi 2008 First p rize for the p oem in English Mu se of Poetry Pegasi 2010 w ith a Ju ry from Ind ia, Malta, Ru m ania, USA Tirana, Albania Th e Prize th e m ost read book in in tern et for th e books Vitality p u blicity , Ezm erka m e top u z p oem s and Threefold m an and the nine novel year 2011 Diploma of Honour from the World O ly m p ia d in Lit er a t u r e G r ee ce September 2004 D ip lo m a o f H o n o u r Th e b e s t tr a n sla t or o f th e y ea r 2010 b y literary m agazine Keleno Dip lom a of H onou r from the First In ter n a tion a l W r iter s Con g r ess from 20-22 Ap ril 2007 as a lectu rer The Cafe of Ideas AWARD th e Clu b Un esco of th e Dep artm en t of Piraeu s & Islan d s and The Cafe of Ideas Holds the titles:
1. H o n o r a r y m e m b e r o f m a n y Associations Throughout the World MAN OF TH E YEAR 2011 ABI , USA DECEMBER 2011 N O M IN A TED M A N O F TH E YEAR 2012 ABI, USA, FEBRUARY 2012 W IN N ER O F TH E G O LD EN MEDAL OF ..... FOR ALBAN IA ABI, USA JANUARY 2012 C OLLABORATOR WITH EQUAL RIGHTS IN ABI, DECEMBER 2011 SELEC TED AMON G 2000 IN TELLECTUALS OF TH E 21ST CEN TURY BY IBC (BIOGRAPH IC IN STITU TE O F C EM BRID G E) ENGLAND JANUARY 2012 SELECTED AMONG 1000 PEOPLE ILLUMIJN ATED MIN DS OF TH E 21ST CEN TURY BY ABI, USA C O RRESP O D EN T OF TH E SC IEN TIFIC A N D LITERA RY MAGAZIN E LA PO RTA DELL UOMO ITALY, N OVEMBER 2011 N OMIN ATED TH E ORDER OF I N T E R N A T I O N A L A M BA SSA D O RS A BI, U SA , FEBRUARY 2012 N OMIN ATED TH E 2012 AWARD OF EXCELLEN CE , FEBRUARY 17, 2012 BY ABI, USA N O M IN A TED O F D EP U TY GOVERN ATOR , FEBRUARY 24, 2012 BY ABIRA, USA N O M IN A TED D EP U TY DIRECTOR GEN ERAL OF TH E I N T E R N A T I O N A L BIO GRA P H ICA L CEN TRE FO R EVROPE FEBRUARY 24, 2012 BY IBC, EGLAND N O M IN A TED TH E W O RLD
305
CON GRESS OF ARTS, SCIEN CES N D COMUN ICATION S MARCH 23 2012 , 2012 BY IBC, EGLAND Doctor in Liter a tu r e H on or e d e Cauza The honou r of Pegasi °Distingu ished au thor Distingu ished activist of the Civil Society XII. Other activities: *Has participated in Symposiums of Literature in Albania 1974 - 1985 Sym p osiu m of Liter a tu r e of th e Literary Association Albania march 2003 *LN PSH A PEGASI Albania Is the resu lt the activity of Kristaq w hich is acknow led ged and are realized Un iversal Exch an ge of valu es by about 127 organisms. Ow ing to his great activity he has in sisted to b ecom e m em b er s in W.P.S 60 a u th or s fr om Alba n ia , Montenegro, Fyrom , Kosovo As well as in I.W.A. *H e h a s p a r t icip a t e d and r e p r e s e n t e d a n d e n a b le d t h e p articip ation of LN PH A °PEGASI° Albania in Congresses of Literature, Lit e r a r y Sy m p o s iu m s , p o e t ic m anifestation s, scientific, literary a n d la n g u a g e co n fe r e n ce s in A LBA N IA , G REEC E, ITA LY, FYROM, CROATIA, BELGIUM etc where he has delivered speeches. * He has directed and prepared over 1000 activities of the literary field (p r e s e n t a t io n s , a n a ly t ics , co n fer en ces et c), h ist or ica l a n d social
306
*Initiator for raising and functioning of A LTERN A TIVE SCIEN TIFIC SOCIETY OF ALBANIA *Initiator of the Movem ent For a d ifferen t literatu re , For a Real Civil Society for the p rogress of all the society ; * H e h as organ ized 7 fair sh ow s P eg a si In ter n a tion a l A lb a n ia , Kosovo * Initiator of the Universal exchange o f v a lu e s LN P SH A °P EG A SI° A LBA N IA t r a n s la t io n o f o v e r 300books of d ifferent genres in the fid of literature in languages Italian, Greek, and Russian etc. by enabling t h e in t r o d u ct io n o f A lb a n ia n Literature in the world. Poems from over 800 poems of the contemporary p oets from all over the w orld are being translated w ith his initiative published in the anthology Opened La n e, °P e g a sia d a a n d lit er a r y new sp ap er Pegasi ; during the time of preparing for the sym p osiu m s LN PSH A °PEGASI° h eh a s collabor ated w ith scolar s, poets, writers, for the deliverance of sp eeches for the Sym p osiu m s from Greece, Italy, India, Brazil, Turkey, England, Romania, Australia, USA, Germ any, Cyp ru s, Malta, Bolivia, M e xico , C h in a , M o n t e n e g r o , Kosov o, Fyr om etc p u blish ed in Pegasiad a . H e has also p repared speeches for the World Olympiad in A th en s Sep tem ber 2004, for th e International Congress in Salamine 2007, 22 n d w o r ld C o n g r e s s fo r literatu re etc as w ell as references and analytics sought by I.W.A.
*P u b lis h e d w o r k s o f d iffe r e n t literar y gen res in Greece, Ita ly, In d ia , Br a z il, Tu r k ey , En g la n d , Romania, Australia, USA, Germany, Cyp r u s, Ma lta , Boliv ia , Mexico, China, Montenegro, Kosovo, Fyrom etc. Kristaq F. Sh aban i p oet, w riter, sch olar, aesth ete, critic, lin gu ist, jou rnalist and p u blisher w ith the p ennam e Challenger P r e s id e n t LN P SH A P e g a s i Alban ia from th e year 2008 an d P r e s id e n t of th e au th ors Association °PEGASI° ALBAN IA from the year1998 Called by the critical contemporary thought: The poet of the Albanian elegance , The Prince of Figu re, A great artist of th e p oetic w ord , Picasso of Poetry , Resem bles Prom etheus in his p ain ; In ord er to u nd erstand Kristaq F. Shabani you m u st leave the earth , a p oet w ho belongs to a new class of the fu tu re ; Kristaq F. Shabani is a p oet of the intellectu al and hu m an p oetry ; all his w orld is su rrou nd ed bya p ow erfu l light ; The p oetry of Kristaq F. Shabani is a p oetry of a great charm , a p u re Alban ian lan gu age ; Kr istaq F. Shabani d oes not w rite bu t carves ; H is d eep p rop hetic and concerned thought of Kristaq F. Shabani travels through his works into a world with new contou rs ; H e resem bles Ezra Pou nd . Kristaq is intellectu ally gracefu l, e r u d it e , k n o w le d g e a b le a n d d ream y .
*Th e Ed it o r ia l D ir e ct io n o f M a g a z in e LA P O RTA D ELL UOMO Italy has ap p roved you r nomination of correspondent from your Nation XIII. Prepared for publishing The chronicler 2. The man, a property of three states 3. » (Oasis) 4. Il polso del dolore (The pulse of Pain) 5. « » 6. Panorama e shpirtit zagorit antologji e letërsisë zagorite *(The panorama of the Spirit of Zagori) an anthology of the literature of Zagoria region. 7. Kriazantemë ose lulebardhë e vjeshtës hajk paradoksal (Paradoxal hajk) 8. Eol, të falem vëllim poetik 9. Jam një notë mbi pentagramin vëllim poetik (I am a note over the pentagram) 10. 11. , , ; (Are gods mortal) 12. Stina e pestë me katër vëllime (shqip) 13. Trinomi i cicërimës (The trinomial of the chirping) 14. Kristina (roman) dhe të tjera antologji vetiake 15. Lodra e madhe e Vdekjes roman (The big game of death) novel 16. Përhumbja e ngjyruar roman The colorful faint novel 17. Eol, të falem greqisht 18. Antologji poetike greqisht. 19. Kohës i ndez buzët vëllim poetik I light the lips of Time volume of poems 20. Peneli i llavës pikturon vëllim poetik (The brush of Lava paints) 21. Axis of the soul s answers volume of poems 22. « Mëmëmbretëroja dhe tetot » roman 23. « Magjia e Gështenjës Mbretëreshë
307
dhe Voza e bronztë » 24. « Inxhinierit sygështenjë dhe Eleni » skicim protagonistësh The Chestnut-eyed engineer and Eleni 25. . 26. . , 27. « Shpresimi i Mjellmës » roman (The swan s expectation) novel 28. « Korsi e kaltër » 2 mendime kritike (Blue Lane)2 critical thoughts 29. CRISTANIADA An anthology of poetry 30. Si një sol i bukur vellimpoetik (Like a beautiful sol) poetical volume 31. Vila e formacioneve (Historia e Globit lakuriq në një copër letër) neoroman sensual (The villas of formations) Th ese w o r k s w ill b e p u b lish ed starting in the year 2011 XIV. The follow ing are all the w eb p a g e s w h e r e y o u ca n fin d m y materials ww.google.com Kristaq F. Shabani, Kristaq Shabani kristan iad a.trip od .com , p e g a s ia lw r it e r s .t r ip o d .co m , , w o r ld -p o et s.b log sp o t .co m , iaap w p egasialban ia.yolasite.com , w w w .b a s h k i m i k o m b e t a r .co m , k osov a r e.for u m otion .com , w w w . a g o n i a . n e t , agim .p oeticforu m .com , p a t r ick js a m m u t .b lo g s p o t .co m , h i.b a id u .co m / ip t r c/ b lo g / it e m , n d u e u k a j. w o r d p r e s s .co m , w o r ld p o e t s s o cie t y .w e b s .co m , co m p u t e r .s q .co s m o t o p ic.o r g , w w w .b i g b r i d g e .o r g , w w w .zem r ash qip tar e.n et, co m p u t e r .s q .co s m o t o p ic.o r g ,
308
p r is h t in a p r e s s .in fo , w w w .123p eop le.co.u k, w w w .yllp ress.com , w w w .bksh.al, w w w .su m ber ba caa n .com , w w w .k r a k .d k , w w w .t r ib u n a new s.com , bord .gazetakritika.n et, w w w . y l l i e h a n a . b i z , w w w .e u s k a lp e n .o r g , agrons h e l e . t r i p o d . c o m , w w w .albem igrant.com , w w w . b k s h . a l , n o ticia sliter a r ia s.b ita co r a s.co m , w w w .sa m ep oin t.com , le t er sia .z e m r a sh q ip t a r e .n e t , kom ente.sou p .io/ since, antilog.in, lo t n e w ca p lu g s ca p lu g .t k / co m o d esb lo q u ea r -t u v es-h d .h t m , com p u ter.ru n etstar.n et, w w w .p od cast.tin ya.org, p e e e p l . c o m , w w w .for u m ish q ip ta r .com , sq.netlog.com, m.guodehaoma.info, w w w .in su r a n cea n sw er .o r g , th ekeyfin d er.n e, th ekeyfin d er.n e, r ea m s.boa r d -r ea ltor s.com , w w w .sa m ep oin t.com , a v d u lb a n u sh i.tr ip od .com , w w w .w ix.com , w w w .w ebu lb.org, w e b m ii.a s ia , p in k p e r fu m e .n e t , i t . n e o t i n e a . c o m , w w w .secu r ed lo a n st ip s.n et , g r o u p s . y a h o o . c o m , w w w .top icgratu it.org, ajilbab.com , w w w .m alesiaforu m .com , t h e k e y f i n d e r . n e t , e n g l i s h . a g o n i a . n e t , w w w .u ltratop secret.n e, w w w .u ltratop secret.n e, n d u e u k a j. w o r d p r e s s .co m , w w w .elektroin sel.at/ LNPSHA.info, www.vitrina.edu.al,
w w w .b i g b r i d g e .o r g , w w w .123p eop le.co.u k, com p u ter.ru n etstar.n et, tem p latetu torial.com , w w w .fjalaelire.com , w w w .u r b o n u .co m , cs t r ik e m it r o h a ck .fo r u m o t io n .co m , v iz io n i.a ce .s t , w w w .y a sn i.co m , colegiosaop ed ro.com , noticiasliterarias.bitacoras.com, w w w . y o u t u b e . c o m , p rizreniteam .h ot4u m .com , agronsh ele.tr ip od .com , w w w .tr ibu n a new s.com , w w w .biblioteka-pr.org, sq.bestp ictu resof.com , w w w .syrivision.tv, relax-foru m .8foru m .net, w w w . b o t a s o t . i n f o , w w w .gazetazagoria.org, l a jm e . p a r a js a . c o m , w w w .n d rysh e.com , w w w .gazetaa l b a n i a . n e t / n e w s , w w w .freew ebs.com , w w .d ru stvoantrop ologov.si, w w w .yasni.com / m a tia s+m a r tin ez / ch eck +p eop le, w w w .for u m ish q ip ta r .com , w w w .au thorsd en.com , i p . a n y v i s i o n . o r g , w w w .a n im a t io n p la y h o u se.com , m u sic-vid eo.sm all-great-tip s.com , w w w . r a ja s t h a n i v i d e o s . c o m , www.euskalpen.org, dreams.boardr e a lt o r s .co m , v iz io n i.a ce .s t , canci贸n.ne, vid eo.d alestu d ios.com , w w w .botasot.in fo, trip lex.on lin etalk.ne, albspace.albanianforum.ne, arberzh u -bi.th e-u p .com , n d r y s h e . a l l g o o . u s , w w w .la jm e .g e n .a l, w w w .u p liw cp .org/ p oetryin greek/ p an agiotazalon igr.h tm l, cyberalb.h igh toxic.com ,
w w w .r e ca n t o d a s le t r a s .co m .b r / m e n sa g e n s d e a g r a d e cim e n t o , e n g lis h .a g o n ia .n e t / in d e x.p h p / texts/all/to/13937576/index.html, a lb sp a ce.a lb a n ia n fo r u m .n et , w o r ld p o e t s s o cie t y .n in g .co m , en gju jtsh qip tare.foru m otion .com , a z e r b a y c a n . t , www.forumikatolik.net, articles.tk/ w r it in g / In s p ir in g -t h e -P o e t -in Y o u _ 5 0 0 3 5 / , st a t io n n e t w o r k .d a r k b b .co m , p a t r ick js a m m u t .b lo g s p o t .co m , i t . n e o t i n e a . c o m , w w w .fr eea llsoftw a r e.in fo/ download/kristaq-f-shabani.html, a leksa n d ra -m a jlin d a .tr ip od .com , h ttp :/ / agr on -sh ele.tr ip od .com / , h t t p : / / www.agronshelewps.blogspot.com/ , h ttp :/ / agron -sh ele.w ebs.com / , http://agron-sheleWPS.webs.com/
KRISTAQ F. SHABANI GJIROKASTRA, ALBANIA, 06. 04. 2012
309