PROFIL H テ起 E
VLORA KOZHANI
Profil hテォne
poezi
Moon profile poems Profilo di luna poesia
1
Vlora Kozhani
Vlora Kozhani Profil hëne
poezi
Moon profile poems Profilo di luna poesia Redaktor letrar: Kristaq F. Shabani I.W.A, W.P.S, AOM Recezente : Kozeta Zavalani W.P.S, UPLI Përkthyesa : Dritan Kardhashi (anglisht) W.P.S Majlinda Shabani (Aleksandra) italisht W.P.S, U.P.L Kopertina: Florent Gashi, piktor Sponsor: Komuna e Lipjanit Copyright © Vlora Kozhani , 2012
Falënderoj në mënyrë të veçantë Kryetarin e Komunës së Lipjanit, z. Shukri Buja, për mbështetjen dhe ndihmesën e d hënë në botim in e librit Profil hëne Libri botohet ne kuadrin e 100 vjetorit të shpalljes së Pavarësisë dhe nën kujdesin e LNPSHA PEGASI ALBAN IA Libri u shtyp në shtypshkronjën e Shtëpisë Botuese Marin Barleti Tiranë, 2012 2
PROFIL H ËN E
* *
*
Tashmë flatrimet marrin hov, pasi shpirtrat njerëzorë kërkojnë të nxjerrin jashtë dufin e tyre, ndjenjë të bukuruar. Shpesh ndesh në pjekuri dhe profetizëm, por kjo ndodh te poezia e sferës intelektuale, ku rrugëtohet me një mendim të qartë, të tejpjekur; hapen korsi të reja dhe fillon një startim fluturimthfigurativ. Kriju esja Vlora Kozhan i d el p ara lexu esve m e n jë vëllim premtues Profil hëne në rrugëtimin e saj poetik, pasi, në substratin e këtij vëllim i, nd esh m e një varg të stu d iu ar, të gjallë, të bleru ar, m e m end im të përçu ar, d u ke arkitektu ru ar m e spontaneitet këtë blerim natyror. Një stil krejt i veçantë të shprehuri dhe një trajtesë m e një kënd vështrim vetiak, të pand eshu r te kriju esit e tjerë. N jë precipitim i natyrshëm, pa u kujdesur se çfarë do të vijë më pas dhe forca e spontaneitetit, lirshm ërisë sjell d içka të bu ku r, të beftë, të arrirë, përshtypëzu ese... N d ihet te ky vëllim niveli ku ltu ror, d ija, pasi ka id e, ku nd ërti, të cilat vend osen përballë m e një analitikë, deduksion logjik dhe një psikoanalizë individuale. Vlora është një vrojtu ese e të im tave, në një p roces, fenom en d he, si e tillë, ajo lod ron m es vargjeve, sjell m end im in e thellë d he praninë e asaj, e cila kërkron të d u ket p aksa d he p astaj të zbu lohet tërësisht nga lexuesi intelektual. Duhet evid entuar platforma poetike, nisja d he m bërritja në stacionin d ëshiru es, nëpërmjet një befasie përsjellëse emocionante, pa u nguruar. Vetë frymimi i prezencës njerëzore në një përvijim tentim i eksperim entim i, përm es d yshim it , nxjerr në pah dhe lakuriqëzon realen ... Është një mekanizëm i mprehtë që lëviz... Krijuesja përdor një figuracion simbolik, duke përshkallëzuar kund ërtitë sim bolike mall aku ll , flatrim i rrejshëm , mreku lli zvarritje , gjelbërim - zvetnim i , kraharim i d he konaku , bota lod ër d he reale , m e të cilën poetja lod ron d he vetë për të ku ptu ar thelbësisht lod rën d he lod rim in e saj... Pra një u nivers m end im or në gjallim, në lëvizje. Id ilizim i: vello e bard hë, horizonte ard hm ërie asgjëku nd në hapësirën sociale, u ni protestant, interpretim roli fiktiv lu m turor , trokim kalërim i, bu zëqeshje shpirti në një bu zënajë të grem isu r, deshifrim i rrethit të qelqtë, dritat vrastare, të cilat s ndriçojë qoshet...; brishtësia e elegancës, pigmente ngjyrore në paletën tënde, dallgët
3
Vlora Kozhani e fatit të thepisur, dekorim i buzëqeshjes , kuptim - tingëllimi, guri e gru ri; rru gë të boshatisu ra për arsye,(m end im i fortësu ar ), të m os zhvesh petku n e gjelbër e tjerë. Recetative dhe e kursyer Vlora në prezencën e poezisë m e nota liriko - erotike, d u ke finalizu ar këtë lirizëm m e një d erd hje të m jaltë d he të përtypu r m e m end ësi ard hm ërie, i parë në një kënd vështrim tjetër, jo si sillet kjo poezi rënd om nga m oshataret e saj ... N d esh d he m e një m ortalitet të bu ku r, që, hera herës, përcillet d irekt, por në shu m icën e rasteve me mesazhe gjilpërahedhëse kurative, të cilët lënë efektin në trupin e sakatosur e tërë sëmund ëi të kohës, që jeton d he përjeton krijuesja e re. Raportet fjalë - zemër janë kryefjalësi dhe kallëzuesi të ecurisë dhe të analitikës. Duhet evidentuar se krijimi vjen si rrjedhojë e gjetjes spontane të fabulimit, rregullit të lindësisë së bukur dhe të shfaqes së pranisë me kontu rim. Id eja thelbësore: Brend a botës së vd ekur, një botë e gjallë e bën vëllim in poetik profil hëne të Kozhanit të rilexohet dhe të pëlqehet. Mos mendo se jam e lumtur,/Nën hijen e fletës tjetër... N jë figu rim i p lotu ar, që evid enton d he p ahëzon shkallën robëruese , e thënë me një finesë figurative, duke përd orur një frazë gjethore... Prezenca e kësaj thënieje sim bolike tregon shkallën e fortë të arsyetim it d he të zbu lesës ind ivid u ale. Thirrësi apelore e thënë bu ku r: Se m ë m jaft, m betëm të vonë! , d u ke iu d rejtu ar aliteracionalisht Dorës së Fatit.... Konceptim i i jetës si Dallgë në turrje është një mesazh i përmbled hu r apelor për kujd es në ecje d he hed hje të hapave m e sigu ri të m end u ar. Përd orim i i antitezës, prezenca d he m osprezenca... d he d iktim i i saj nëpërm jet figu rimit shton vellon nu sërore të vëllimit, d u ke u kombinuar me elem entët e prezencës të poezisë psiko-logjike, e cila është nevojë ku jtese në përd itshm ëm rinë d he në d hënien e tabletës për ku jd es. Pra krijuesja e re Vlora Kozhani, po starton me vëllimin Profil hëne në një larshm ëri tem atike d he në një konku rrim të m end u ar m e krijuesit e sentencës figurative, poezisë. Në këtë siparizim paraqitje nuk kemi ndërmend të paraqesim ndonjë mangësi reflektare, e cila m e shkallën njohu rore të kriju eses d o të elim inohen d he poezia e saj do të marrë trajta më të përsosura paraqitjeje. E rëndësishme është talenti dhe vullneti i saj i latimit . Kristaq F. Shabani, I.W.A, W.P.S, AOM poet, shkrimtar, estet
4
PROFIL H ËN E
I.Frymoj mes dyshimeve.... Akull - malli im
Jam dhe unë! Botë, ç ke m e m u a?! Më sheh, kjo jam... Më njeh? Kam vlerë për ty? Jam për ty, Një pikë në oqean, Si me mua, si pa mua, Ti prapë qëndron njëjtë. Unë di një sekret tëndin, Botë! Çd o gjë është një p ikë, Pikë jam dhe unë, Pikë dhe tjetri, Nga një pikë formohet çdo gjë. Ta zë, sikur të largohem unë, Do të liroj një vend, Do të vij dikush tjetër, Por d o të shkaktojë zinxhir p roblem esh .
5
Vlora Kozhani
Që kur..... Qëkur era rrëzoi pullazet, Qëkur bilbili u struk në fole, Qëkur dielli - vapë iku, Buzëqeshja ime u tret. Agon një d itë, shkon e m ë s kthehet, Sa mëngjese, trishtim pa ty, Zem rës d ënesjet s i d ëgjohen, Nga muri i jashtëm i çeliktë. E vëshirë, sa m ë s ka, Edhe me shpresën punët i kam prishur, Ngase vetë më mashtroi, Më tha: Me flatra të rrejshm e flu tu ro . Eci pa ndonjë drejtues - drejtimi, S shoh horizonte ard hm ërie, Në mrekulli, aq pak besoj, Por, zvarrë s d u roj të shtrihem . Lidhem për kujtim, si prej asgjëje, Asgjë s ka, asgjë s m betet, Si u tret kështu çdo gjë, Pse edhe dhimbjet nuk treten?!
6
PROFIL H ËN E
Ku shkon velloja e bardhë..! Për ku je nisur!... Në çfarë dallgë jetësh po arratisesh? Ku çon hapin tënd... Për ku niset trupi yt i blerimtë..., po ku mbetet kujtimi i trishtë? Mos u habit! S m u nd ta fshehësh një ku jtim . Atë bukuri hyjnore, E mban ajo vello, Pse brenda nuk gjallon,... Si ta prenë buzëqeshjen e shpirtit! Mos! Do ta kesh vështirë, do të luash rolin e lumturisë, i vetmi rol, sa të jesh, pushimin vetëm në vdekje do ta gjesh. Sa vështirë, e rëndë, shkretë, Velloja e bardhë në rrugëtimin pa jetë!
Desha të iki U mendova gjatë, sa gjatë, e mendja ime e krisur, duke e quajtur veten të mençur, më thoshte: Bëj ku jd es, m os u zhyt, d o të m bytesh!... 7
Vlora Kozhani
E me të dëgjuar këtë, Tërhoqa zemrën zvarrë, Pa dashje, duke qarë. Ik nga robëruesi yt,... Zem ër, s rrezikoj d ot p ër ty. E m end ja im e ego-ego , S m ë la ku rrë të qetë, Zem ra ku rrë s u p ajtu a, Ligjeve të arsyes s ju nënshtru a, Mbetën të ndara përjetësisht, Mend ja së gjorës i thotë: Ik m ë shp ejt, ik! E ajo zhytur aq thellësisht,... Pos ta vrasësh, S ka tjetër shp ëtim .
Troku i kalit Prisje, Era t i shku nd ë gjethet, Të krijonin tinguj, Fllad i lehtë të ta shkundë pelerinën, Kupola e zemrës tënde, Të hapet me gëzimërime. Prisje, Zhurmën e tij të dashur jetësore, Valën e tij të ngrohtë diellësisht, Hapin tënd të nisur drejt tij, Me arkën në duar, mbledhur peripecitë. Prisje, Troku i kalit të trokasë, të buçiste zemra jote, Sinfoni pranverore në jehonë, Mbi kalë fluturimthi të kalërojmë.
8
PROFIL H ËN E
Filokserë sociale Dëgjoni, vraponi, Shpejtësisht, vrap në përgatitje, Nga kjo sëmundje e rëndë, Që lehtë ngjitet. Merrni masa sigurie, Kundërhelme të pini, Miq, parandalojeni, Sesa ta shëroni. Filokserë sociale, Vihesh keq në rrënjë, E vështirë largohesh, I shkon moralit në rrënjë. E shkëput ushqyeshmërinë, Një jetë të tërë në vazhdimësi. Një gjë dijeni, Kjo qenka çështje paniku.
Flutura e lakrës Edhe flutura ma bëri! N u k e p risja, në ënd ërr s p ashë, Të më dëmtojë një krahëshkruar . Çela krahët e mi, miqësisht, I bëra konak mbi trupin tim, Edhe ajo mbi mua u lëshua lehtësisht, Mu duk sikur freski ëmbëlsuese liroi mbi mua. 9
Vlora Kozhani
Pa hetuar hiç, Seç u ndjeva plogësht, Barrë të rëndë ndjeva, Ligësisht qëndroja, vetes i thashë: U m barova... Dhashë frymën e fundit vdektare... T i hap sytë, të shikoj, Pash, e ç p ashë!? Flutura në zemër më lëndoi, Një krimb i mbështjellë, Me krahë engjëllorë.
Bentali detar Në kërkim të një pasurie të pagjetur - ekzotike u hodha, Mbi tokë kërkova s takova, N ë m ale p yeta, p or s gjeta, Në qiell kundrova, pa hetim, Në zemër pyeta, më tha; N ë d et nd od hen sirenat Me vete mora oksigjen, Që frymëmarrje të kem, Të futem thellë në det, Të gjej Perlën time. Kalova thellë e më thellë, Këmbëngulëse se do ta gjej... Të strukur në bentalin detar të gjeta, Në errësirë e mbështjellë, të ndihmova me zgjatje dore, të solla në dritësinë detare. 10
PROFIL H ËN E
Përkufizim i Bukuri Bukuri edhe prestigjin e ke te dhimbshëm! Bukuri e dhimbshme, Bukuri e rrallë, Bukuri trishtuese, Bukuri vrastare, Bukuri e mjerë, Bukuri sfilitëse, Bukuri e brishtë, Bukuri e zjarrtë, Bukuri e zezë, E gjithë kjo... Pse perëndia mbolli në tokë bukuri, Toka, planet i pandritshëm! Gjatë natës së saj, I veshi bukurisë epitete të njëllojta, S e ru ajti d ot bu ku rinë e bu ku risë, E errësoi përbrenda, Nga se?... Veç nga zilia Bukuri -zili.
Në vivariumin tënd E zënë peng, një qenie e sapoformuar, Ndenjur me dorë të vënë në qelqin e avulluar, Pika uji kalojnë përmes gishtrinjve, Duke kujtuar kohën, kur më mbollën, pa pasur stinën. Edhe lule tjera kam pranë vetes, Të marrura mizorisht nga kopshtarë, Si harrem - sulltani, Brenda botës së vdekur, një botë e gjallë. 11
Vlora Kozhani
Ditë - netë, njëjtë, Nga vivariumi yt, veç ëndërrimi mund të dalë.
Si pika nga parajsa Kjo botë... Gu xoj ta qu aj lod ër Më duket se më pëlqen, A mund të luaj lirshëm me ty..??!! Diçka këtu s shkoka Më del me dy pamje, si medalje... Sa e ndrojtur jam, mezi frymoj, Dora e frikshme e di, nuk ledhaton! Botë, kam frike nga kjo shpirtligësi... Të lus Perëndi, më dëfto!? Të paktën të di, Kam pikë nga parajsa? Unë s e d i lojën p ad rejtësi Dhe s kam p ër ta m ësu ar ku rrë...
Mirësia e vargut Edhe unë di një varg, Të këndoj për liri, Të them për dashuri, Të ligjëroj për trimëri, Të recitoj për burrëri, Të flas për bukuri, Të tregoj për ndodhi, Të diktoj për dituri, Të rrëfej për histori, Të belboj për habi, Të bërtas për padrejtësi, Të qortoj për pakujdesi, Të lëvdoj për moralshmëri, Të përgëzoj për arritshmëri, Të uroj për mirësi, Të p ërgjigjem p ër atë që d i
12
PROFIL H ËN E
Fletë e gjelbër Mos mendo se jam e lumtur, Nën hijen e fletës tjetër, Mos kujto se ndjehem mirë, Në mungesë rrezesh dielli. Por as, kur më mbyt vapa, E më than tërësisht, Por, aq më pak, kur vjen vjeshta, E më shkul pa mëshirë. Unë jam e lumtur atëherë, Kur më ngroh rrezja e parë e mëngjesit, E pasdite të pushoj e qetë, E në mbrëmje të ëndërroj, E në mes meje të kalojë një pikë vese. Të hap sipërfaqen time, Të shtrihem tërësisht, Pa iu bërë tjetrit hije, Por vetëm në vendin tim.
Gotë në dollap Me çudi të sodis, papritur, një nënbuzeqeshje më shkrep, Përdor pak ironi, Se pse palohesh lehtë??!!! Bëhesh se s d i gjë, Me të vërtet di shumëçka, 13
Vlora Kozhani
Du kesh se s ke histori, Por mori ngjarjesh ke lënë pas, Të marr, Të kap, Të deshifroj rrethin tënd të qelqtë, Sa herë je mbushur e je pirë??!!! Sa mollëza gishtrinjsh, Janë larë nga ti, Nuk i shoh gjurmët në të, Por e di, Me keqardhje ironike, Më në fund, moj gotë, Do të thyhesh edhe ti...
Jetë në miniaturë Ndoshta kësaj i thonë lumturi! Të tërhiqesh nga bota kolosale, Të strukesh në qoshe jetësore, Të shikosh ngushtësisht punën tënde, Pa plane madhore. Të futesh atje thellë e më thellë, Atje ku d ritat vrastare s nd riçojnë të gjitha qoshet, Ku s ka fare në m end je se aty d içka Ekziston, Lëviz, Jeton. Lëre atë , të shtrihet sa të d ojë, Të fëlliqë hap ësirën e p u shtu ar, Vetë të prodhojë, vetë të fitojë, Të vetshpërbelehet, të vetduartrokitet, E merita të mbetet term i utopisë njerëzore, Ed he çm im in vetë t ia vëjë, vetë t ia heqë.
14
PROFIL H ËN E
Pse, vallë, e lënë botën fajtore, ... Pse, vallë, nxjerr nga gjuha fjalën e keqe, Mos e bëj! Duke pasur të mirën. Pse lëndon kafshën gjorë?? Mos e bëj! Duke pasur mundësi ta ledhatosh. Pse ecën pranë të varfrit kokëlart?? Mos e bëj! Du ke p asu r m u nd ësi t i nd ihm osh. Pse kalon pranë njeriut me barrë në shpinë?? Mos e bëj! Zgjat dorën dhe jepi ndihmë. Pse fëmijën e huaj e largon? Mos e bëj! Por, përkëdhele sikundër fëmijën tënd. Pse, vallë, e lenë botën fajtore, Për gjërat e pakëndshme që ju ndodhin? Mos e bëj! Hape zemrën dhe rrezato, Reflekto për të mirë, E nga ti bota fillon të ndryshojë papritur.
15
Vlora Kozhani
II. Mbretëreshë e qiellit tënd! Endje me qëllim të paqëllimtë Ende duke u endur, në dallgët e fatit të thepisur, Buzëqeshje e varur murit, sa për dekorim, Duke pritur shikimin tënd, që d ekorim it të bu zëqeshjes t i jap d he ku p tim . E të vazhdoj buzëqeshjen e aktruar si të kalosh ti, Pa ditur kush, pa e hetuar as ti. Endje me qëllim të paqëllimtë, Të të shoh ty, Vetëm për një çast, Pa hetuar, E shikim it tim m os t i jap qëllim . Ende duke u endur, Duke mos gjetë prehje, Ndaloj veten, si të bija në skëterrë, E për çudi nuk fajësoj askënd.
16
PROFIL H ËN E
Si flutura në dritë që digjet... Eja pas meje, si zogu pas ndjelljes. Eja pas meje, si fëmijë pas lodrës. Eja pas meje, ai bleta pas aromës. Eja pas meje, si qengji në blerime. Eja pas meje, si mërgimtari në vendlindje. Eja pas meje, si drita pas errësirës. Eja pas meje, si flutura në dritë që digjet.
Është aura jote ajo N u k e d ija ç m ë tërhoqi aq shu m ë, Si pavetëdijshëm, pa trokitje hyre, Ftesën e mbaja në duar të njoma, E rrëmbeve nga padurimi, N u k m u d u k nd onjë akt i p am atu r, Thjesht e pëlqeva, Arrogancën tënde me buzëqeshje e preva. Nuk ishe ti, nuk ishte bukuria jote, Nuk ishte luku yt, Kishte të bëjë aura jote. Që në fillim ishte magjike, S gu xoj te them hyjnore, Thellësisht le provokim, Një tronditje të thellë shpirtërore.
17
Vlora Kozhani
Arsyeja e ekzistencës! Je ti ... Ti...që të kam kërkuar, Ti që kam dyshuar në ekzistencën tënde; Që rrezet e d iellit m i nd ryshoke Ti që ajrin më freskëton, Je ti... që gju m it m i fal ënd rrën Zem rës m i jep jetën, Je ti arsyeja e ekzistencës! Je ti... Brenga ime që më mundon, në mundim Je ti.... Loti që syrin ma vërshon, nis në vërshim Je ti... që nuk di ende a më meriton, Je ti... ligjet e m ia m i nd ryshon tërësisht. Jam unë... Çdo çast, në kërkim, Në mes turmash ty të dalloj, Në mes kërkesash ty të përzgedh, E në mes ngjarjesh zemra për ty rreh në vrapim. Jam unë... Thirrjes tënde i përgjigjem, Jam unë... Boshllëkun tënd plotësoj, Jam unë... Qetuesi i brengave tuaja, Jam u në... Që s m u nd esh p a m u a. Të dy të dyve u kemi munguar.
18
PROFIL H ËN E
Histori e një dallëndysheje Shtegtare e përmallshme, në kërkim të së ardhmes, Bisht i ndarë në dysh, si një mendje e trazuar, Që s ka një m end im . Në kaltërsitë e qiellit - det, humbëtirë, pas skaje, Prap ë synim et s i tërheq, Të arrij zenitin e lartë. E vogël në qiellin e madh, e njomë në qiejt mijëra shekullorë, Dallëndyshe hy në këto hapësira me përvojë, E krahët s gu xojnë lod hje m e njohë. Fluturo ndër erëra, valë resh të turbullëta, Lagështia mos të depërtojë, Sytë mos mbyll nga rrebeshet, Bëhu mbretëreshë e qiellit tënd!
Të ndjesh... Ke d itu r ti Të ndjesh, do të thotë shumë, më shumë, Sesa përkufizimi yt. Nuk është vetëm prekja e diçkaje, As të ndjesh ngacmimin e dritës në sy, As ushqimin që ha, as aromën që nuhat. Është shumë më tepër, Është asgjë, 19
Vlora Kozhani
Por edhe asgjëja është diçka, Është shumë përbrenda nesh, S shihet, s p reket, s shijohet, Por, Vlerësohet, H etohet, Çm ohet .d he Mund të lëndohet. Është ajo të më ndjesh, Kur pa thënë gjë, të dish se çka dua të them. Pa thënë kam dhimbje, ...të dish që kam Po ditur ti, qe më mungon, të ndjesh dhe të më vish pranë.
Fjalë e dashur Të mora ty, fjalë e dashur, Si protagoniste e poezisë sime, Jo rastësisht, por qëllimisht, Qëllimi është, se me dhimbsesh ti, Fjalë e dashur, më dhimbsesh shumë. Kur të tjerët me ty luajnë, Kur gënjejnë, duke të përdorur ty, Kur ofendojnë me ty, Kur premtojnë, duke të të shfrytëzuar ty, Kur zotohen, duke u mbështetur në ty. E dashura fjalë! Sa altruiste që je, Ekziston për arsye fisnike, Të ndodhesh vetëm në gojën e trimit, Në gojën e të ndershmit, Në gojën e të moralshmes, në gojën e të Urtit. Në gojën e Besëmbajtësit. Ti je, fjalë e dashur, të tregohet e vërteta, Të dhurohet dashuria, të afrohen zemrat, Të arrihet lumturia!
20
PROFIL H ËN E
Mbretëreshë Me krenari qëndruese, sfidim edhe erërave, Në shkëlqim të përhertë se je yll i gjithndritshëm në qiell. Të mbyllën në qeli, në moshë të njomë, por nderi e krenaria, ato mure i rrënoi. Nuk të bëri ballë, as dera e çeliktë, dole që aty fluturim, se Liria për ty ish. Kokëlart para armikut, penë ndritur para mikut, Zemër hekur për vatan, për fëmijë Pelikan. Të mban nderi e krenaria, të mban nami e bukuria, Grua shqiptare përplot dinjitet, je rreze drite që shkëlqen!
Pavetëdijshëm koha na përfshin Kujtim do mbesë jeta, e burgosur në zemra njerëzish, E shfletuar shpesh me nostalgji, e përcjellë me dhimbje dashuri. Kujtim do të mbesë dita, që kur dielli perëndoi, Ato rreze m agjike, m all e d him bje t i çojnë p eshë. Kujtim do të mbesë çasti, qëkur rinia shkrepi në sytë e tu, Ata sy depertues thellë, sikur bota të ishte jona pronë... Kujtim do mbesim ne të dy, Si protagonistë kryesorë të dashurisë botërore, 21
Vlora Kozhani
Pavetëdijshëm koha na përfshin, Në arkivën e saj të stërplotë!
Më njeh historia E përvëluar në erëra të akullta u bëra, E leckosur në botë luksoze, E zverdhur nga oxhaqet e ngritura, E frymëzuar nga djepa të mbetur, E baltosur nga balta ime shekullore, Në ty dua të vdes, Toka ime arbërore. Dallëndyshja erdhi e shkoi, Mua këtu më la, këtu më gjeti, E eshtra që lamë në dhe, Ku sh m beti t i vajtojë, Jo m e lot e ku kam a , Por me pendë e të reja bërthama. Eca, siç kam ecur, Me gjoks ballë stuhisë, Erdha, prapë këtu jam, Siç isha, kur jam lindë. Më njeh historia, Se p a m u a, ajo d o të njohë veç varfërinë
Momenti Nuk ka formë, por ka kohë, Nuk ka gjatësi, por ka rëndësi, Nuk ka rëndesë, por ka peshë. Nuk është perlë, por ka vlerë, 22
PROFIL H ËN E
Nuk është timon, por të drejton, Nuk është çmim, por ka fitim. Është çast, por jetën e zgjat, Është shkurt, por jeton shumë, Është vetëm një herë, por të jetë për jetë. Është i mirë duhet ta dish, Është i rrallë, duhet të dish ta mbash, Është moment, duhet patjetër aty të jesh. Është vetë jeta.....është moment, Ta ruash duke punuar, Ta presësh, pa ndaluar, Të jesh e kujdesshme, Por e suksesshme, Është momenti yt, mos e lërë të të ikë!
Për fjalët e dashura Dora ime lojtare, Mban lapsin dhe punon, Në fletë të bardhë, pa u nda. H erë m irë e herë jo... Por ç të bëjë, Kështu më ndodh, ulem dhe mendoj. Dhe ja! Më vjen ideja në kokë, Dhe pa humbur kohë, punën e nis me vrull. Por, papritur shoh një koleksion, Aq shumë tituj... E cilin të marr? Bie në hall të m ad h, ç të bëj... Herë njeri e herë tjetri më vinë: Më m err m u a, se jam m ë i m iri . Oh! Ç kam rënë në hall të m ad h,
23
Vlora Kozhani
Të gjithë titujt, më kërkojnë si me përgjërim: Më m err m u a, m os m ë le p ër të... Dhe ja! Ju them : Ejani m e rad hë, Të gjithëve d o t ju m arr, N jë nga një në p oezi d o t ju kem . Gëzohen shumë të ngratat, ashtu më duket, Dhe tani e duan më shumë njëra-tjetrën, Edhe së bashku vallëzojnë rreth meje. Si me lëvdatë e me krenari, Më shprehin kuptueshmërinë, shpalosin bukurinë. Unë ngjasoj si princeshë, Në ndonjë ballo në kështjellë, I gjithë pallati më duket se feston, Për marrëveshjen e bukur që bëmë. Më d alin p ara d he kërkojnë m e fjalë t i led hatoj,... E u në ju them : Më d u heni të gjitha së bashku , Që këtë gjë ta bëj... Më duket, se më falin buzëqeshje, të gjitha me radhë, Dhe më bëjnë dhuratë, Poezinë më të bukurën në pallat. N e jem i fjalëte tu a, që ti m e ne të lu ash, Të shp rehësh atë që d o, të arrish atë d ëshirën... .
Të jetosh Kalojnë minuta, kalojnë orë, e ti mendon, se po jeton. Kalojnë muaj, kalojnë vite, E ti mendon se punët mirë i radhite. Kaluan dhe dekada, E ti ende pa u menduar, se pse kalon koha, S d o të thotë se ke jetu ar. Shih pas vetes tënde, 24
PROFIL H ËN E
Çfarë ke lënë mbrapa, Ç ka ke ngritu r e çfarë ke arritu r. Buzëvarur e heton, se asgjë nuk ke bërë: N u k p askam jetu ar ed he p se kam ekzistu ar! Se të jetosh, do të thotë: të veprosh. Si të veprosh???!!! Vepro! Duke ndërtuar kështjellën e harmonisë, Duke ndërtuar oazin e dashurisë, Dhe në fu nd të arrish Ku lm in e lu m tu rim it .
Urë e drunjtë Sa këmbë kaluan mbi ty, Dhe u tregove shumë e mëshirshme, Përballove peshë të rëndë, Vetëm gjenerata këmbësh të kalojnë mbi ty. E sot urë e drunjtë të harruan ty, Rrallë kush që shkon te ti, Madje rrallë herë që ju kujtohesh, E atëhere kur ju bie ndërmend, Të vizitojnë, sa për hiprokizi, Të sjellin lule varresh dhe bëjnë fotografi. Më thu aj: Je e m llefosu r??!! Je e p end u ar?? Ma thu aj të lu tem , se çfarë p o m end on?? E si m e vështirësi m u p ërgjigj, Si të zgjohej nga gjumi shekullor, E ngad alë m ë foli: Unë s jam m llefosu r, Jam si kapiten anije i betuar në detyrë, Barkën ta drejtoj, për sa të jetoj, Nga gjithë gjeneratat që kaluan mbi mua, Një i mirë do të dal, e kësaj u re rënd ësinë d ot ia rivlerësojë . 25
Vlora Kozhani
Kontrast ... Po të mos ishte errësira, S d o t ia d inim rënd ësinë d ritës. Po të mos ishte i keqi, S d o ta vlerësonim të m irin. Po të mos ishte vdekja, S d o t ia d inim d om ethënien jetës. Po të m os ishte e shëm tu ara, s d o ta njihnim të bu ku rën. Po të m os ishte u rrejtja, s d o ta d inim m irësinë. Po të m os ishte e egra, s d o ta njihnim të bu tën. Po të m os kishte varfëri, s d o ta vlerësonim p asu rinë. Po të m os ishte ferra në trënd afil, s d o ta njihnim gjëmbimim e tij. Po të m os ishte tjetri, s d o e d ije se je ti. Po të m os ishte m ëkati, s d o e d ije m irëbërjen. Po të m os ishte trad htari, s d o e njihje besniku n. Po të m os ishte e ngad alshm ja, s d o e d ije të shp ejtën. Po të m os ishte m end ja, s d o të d ije asgjë!
Nuse Kosove Dua që ....... Vello të më bëhet Kaltërsia qiellore, Gjerdan në qafë, Lulëboret e Kosovës, Unazë në gisht, Grunajat e Kosovës, Gurë të çmuar në vesh, nga minierat e nëntokës, Tufë lulesh në dorë, me buzhuret e tokës arbërore, Kështjellë ku dasma mbahet, Në malet e Rugovës, te Altari të më dërgojë, Babai plak trimërori,të më pres buzëqeshur, Sokol, djali Kosovës. 26
PROFIL H ËN E
Nektar që rrjedh Nënës E d ini fjalën m ë të m irë, është N ënë , Do të thotë ngrohtësi. Keni pasur fatin ta takoni, Atë qenie që njeh flijimin, më së miri në botë. Nënë, nënë, Të d o zem ra im e p a m asë, shp irti im t ju p ërqafojë, Të bie në prehrin tënd, kokën të ma ledhatosh, E të m i largosh d ertet e botës. Të më përqafosh në të dy faqet, Të mbetem fëmija yt edhe kur të plakem. Unë kam nevojë për ty hap pas hapi, Kështu dëshiroj edhe pse për mua të kap meraku. E di që mban drojën time, Se çka do të bëj, ngado të shkoj, Dhe çka do të më ndodhë. Nëna ime, zemra ime, Nektar që rrjedh, për mua je, Lule që çel, çdo herë! Për mua je, Pranverë e vërtetë. Por, edhe unë dua të shijoj këtë ndjenjë.
Mollë e krimbur Më dhimbsesh shumë, moj mollë e dashur, Si s të m brojti fare p em ëtari yt ?! Si s u ku jd es fare p ër ty ? Si të la të krimbosesh? Si të la të shëmtohesh? 27
Vlora Kozhani
Më dhimbsesh, sa shumë më dhimbsesh, Që pelerinën e kuqe ta vrimojnë në të zi, Bardhësinë tënde ta shkrumojnë hi, E që në ty të jetojnë, të të bëjnë fole krimbat, Në gjirin tënd të ushqehen, E në fund të vdesësh pa ndjerë. Sa me mall po e kujtoj Lulen tënde të parë, Sa e bukur e sa e lumtur që ishte, E rritej m e hov, m e llahtari bu ku rie, Ah, pemëtari yt ta preu shkëlqimin, Pa kujdes, pa mëshirë, Duke ta ndaluar ardhmërinë. Mos, pemëtar i dashur, Nëse mollët e tua nuk i ruan, Ngase nuk të duhen më ty, Ruaj për të tjerët...të lutem!.... Pemëtar i dashur. për ty kam një porosi: Mos ju a shëm to bu ku rinë, Mos ua ndal ardhmërinë, Mos lejo që krim bi në to të hyjë!
Dije ti Se çka hahet, nuk pihet. Çka ndjehet, nuk preket, Çka shkon, nuk kthehet, Nuk dihet, çka pritet, Nuk duhet, çka mundesh, N u k vep rohet, çka s m end ohet
28
.
PROFIL H ËN E
Mall i thyer E ku ta dije, akulli i ftohët thyhet, Prisja të shkrihet, Nga agu i pranverës ngrohëtare... S p risja, Thyrje nga forcë e mistershme shpëtimi, Akull, forcë e ngurtë ftohësie, U theve nga vetë fortësia egërore, Hëngre dhe mua ngadalë, Ashtu theve dhe veten, dhe me zi. Me thyrjen tënde të vetvetshme, Ç u shkëp u t një m all, Akullthyer ti dhe malli im, Po p rap ë s nd jej asnjë gëzim , Kur mungon akull-malli im.
Ëndërr, zgjat... Më shoqëro ëndërr në vazhdimësi, Mos guxo të ndërprehesh, pa më pyetur, Qënd ro m e m u a , m ikja im e, m i rrëfe tortu rat e tu a. Rob i ëndrrës, që se shoh dot, Në vegim shfaqesh, Pa fund ndërprehesh, Embëlsi të rrejshme më ushqe. E ke harram të më lësh, shoqëro ditët e mia me shi, Ëndërr zgjat, deri sa të zgjatë dhimbja.
29
Vlora Kozhani
S dua të shkruaj për dashuri Të kam m arrë inat, s të shoh d ot, S d u a të shkru aj p ër ty, p a ty d u a të qënd roj. Të gjithë zemërgjerët të marrin për të mirë, Të presin pa durim, e ju vjen papritur. I rrëmben përvajshëm, e veç, kur i braktis. Të kam shpallur luftë, Unë qëndroj fillikat, Të mos dorëzohem, se nuk meriton. Artemida jam, kafshë të buta do të dua, Egërsirës zemër nuk i jap, Gjuetare ndaj përbuzësve ndjehem...
Kohë pandjesi Seç ndryshoi natyra, Mendja e njeriut ndryshe mendon, Zogjtë tjetër zërim kanë, Lutjet tjetër drejtim. Pranvera ka tjetër mikëpritje, Dim ri nga vera s d allon fort, Maceja-miu miq u bënë, Kënga në vaje- jehonë. Bora nd ryshoi, s shkëlqen m ë, Ed he shiu etjen s ia heq bim ës së ngratë, Zem ra e njeriu t ç është ftohu r, Rreh sa për të jetuar kohën pa cak! Gëzim- hidhërimi nuk dallojnë, 30
PROFIL H ËN E
Njëjtë u bënë dhe guri e gruri, Burri e gruaja u njësuan, Brazim : Injoranti dhe i dituri.
Mbami duart Eja pranë meje, si ishe në vegjëlinë time, U rrita me të tuat përkëdhelje, U edukova me tuat ligjërime. Më mbaje fort, mua bijën tënde, Shijova jetë princeshe, në mbretërinë tënde, Që ndërtove për mua dhe Nënë Mbretëreshën. Më rrite me krenari, si veten të papushtuar më bëre, Një qëndresë të pathyeshme, me idealin e së drejtës. Mbami duart fort dhe tani pse jam rritur, Më jep forcë të vazhdoj, në erërat me tundime.
E një jete isha Eca në një epokë. Ishte epoka ime, Brezi im ishte: një film i vërtetë dramatik. Rrugë ku kalova, aty gjeta frymëzimin, Vajzërore, e çiltër, përplotë vizion ardhmërie. U kapa fort edhe për guralecë, Në trotuare të thyera, ku kam shkelur, Që te ky që për mua në legjendë u ngrit, N jë L e m ad he në zem ër m u shkru a. Stuhi të ëmbla kalova, Në dritare avulli vizatova... 31
Vlora Kozhani
Sa këngë rinie m u vargu an, Eh, më munduan, sa ëndrra dëshirash... Një himn për qytetin tim.
Ushtari im Ushtari im, Krenaria e vendit tim, Vashën tënde e mori malli për tëndin përqafim. U flijuam për liri, Të dy të dhamë jetë, Unë një zemër e ti një shpirt.
Violinë Shpesh më duket se të kam miken e vetme, M i ku p ton d him bjet ligjërim ore, të përvajshme shpirtërore. E zëri yt i hedh në dritë dhimbjet e shpirtit tim. Çdo Gëzim, Vuajtje, Hidhërim, Kënaqësi, Lumturi, Çdo vargut tim ia gjen melodinë. Brengosem dhe për ty, violinë, Mos melodia jote na lidh të dyjave, Ndoshta dhe nga kjo lidhje jemi mike. Violinë, pres atë ditë, Ku vargjet e m ia, t i shnd ërrosh në m elod i, Ku zëri yt të buçasë lumturisht, Vargu im të kumbojë në hapësirë, Vetëm kuptim-tingëllimi ynë peshon rëndësisht.
32
PROFIL H ËN E
Pafundësi yjesh Pafundësi, Çdo gjë dua pafundësisht, Shpirtërisht: të lidhem me ty përjetësisht, Një jetë të përjetshme, Me një dashuri në përjetësi. Harqe shigjetash plot eros, Hedh në tokë, pa kursyer, Pafundësisht qenka veç dashuria, Ajo s njeh ku fij.
Barkë ndjenjash Lumturi, Unë marinar i betuar, Në lundrime të përjetëshme njerëzore, Të kërkoj, jam hedh të të gjej... Unë kapiten i një anije, Që do ta drejtoj gjersa të mbërrij në port. Kam lënë vendin bosh për ty, S e zë asnjë nd jenjë tjetër, Eja, shpejto, mos ngandalëso hapa, Barka ime dhe unë të kërkojmë, Në çdo anë të paanë të detit, Që na merr me valët e tij edhe pa dashje. Barkë ndjenjash të ndryshme, Të kacafytura shpesh mes vetes, 33
Vlora Kozhani
Gëzim-hidhërim e anasjelltas, Pa heqë dorë të të gjejmë ty.
Unë dhe ti N jë pjesë e ndarë në dysh, Me vështirësi në frymëmarrje, Me dëshira të zjarrta për të qenë bashkë, Me krenari absurde mos lejuese . S d orëzohem i asnjëri, Edhe pse dytë do dorëzoheshim pas tjetrit, Dhe presim kotësisht, Pa ndonjë sinjal, Pa ndonjë shpëtim. Unë dhe ti, Dy qenie, Vetvështrues të fatit tonë.
Ëndërrim kërkimi Kërkoj që bota, Të mos zhvesh petkun e gjelbër, Stinë e dimrit të përmendet vetëm në përralla, Njeriu të mos njohë pleqërinë, Të mbesë jeta me qeshërata, pa vaje, pa derte, Vetmia të mos ekzistojë, Qoshet e errëta të ndriten, Errësira të njohë vetëm ikje, Pelerinë lumturie të mbulojë çdo zemër fëmije.
34
PROFIL H ËN E
Bukuri e egër Të thonë e egër, e pazbutur, gabimisht. Ti vetëm je e ndrojtur, e frikësuar, sigurisht, Do të jem i durueshëm, Do të të ndjellë me kujdes, Do të fitoj besimin tënd, Në krahët e mi të prehesh e qetë... S kërkoj të hed hësh hap in e p arë tek u në, As u në s d o ngas fu rishëm , Do të vi kujdesshëm, butësisht, E ti vetëm aty m ë p rit d ashu rishëm ...
Njeriu arkëtar Ecën koha, Njeriu përpëlitet fort, Herë lartë, herë poshtë, Ndonjëherë struket në qoshe, Nuk di çka të veprojë...
Drenushi im Nipit tim Drenushi, si rrushi, E do shumë hallushi, Ka sytë si ketrushi Ka qafë pëllumbushi! 35
Vlora Kozhani
Me zemër luanushi, Me fytyrë ëngjëllushi, E do shumë babushi, E ka xhan mamushi!
Atëherë... Atëherë, ish kohë e madhe, Dashuri, si det i pashterur, Ndjesi, si erë e pandalur, Kënaqësi si lumë i pareshtur. Atëherë,njeriu dukej ndryshe, Zemra ish e madhe, pa fund, Dora ishte ledhatare, Sytë kishin tjetër nur! Atëherë, po, po, ahere ish, Festa kishte tjetër ndriçim, Loja tjetër argëtim, Bashkimi tjetër kuptim! Atëherë, ndryshe, ndryshe ish...
Frymoj mes dyshimeve Dorë akull, flokë shprishur, Fytyrë zbehur, shikim turbulltë, Mungesë qartësie. Një kitarë lënë shkretë, Pa ditur kush e përdori, 36
PROFIL H ËN E
Është edhe telkëputur, Në pamundësi të melodiojë. Shtrati rrëmujë, dysheme e përbaltosur, Tërasë pa rend krahuar, Dhe një kop sht i tharë, p a d itu r ç ka ngjarë! Frymoj mes dyshimeve....
Në humbëtirën kohë S e d i m ë, as se si eci, Është aq mjegull, Ka aq shumë paqartësi, Shumë udhë-ngatërrime. Ç na solli koha nd ryshim e të p ad ashu ra, Çrregullësi në sisteme njerëzore, Mendime të paqarta, Zemra të mbajtura nën dry. Retë zënë rrezet e diellit, Nuk lejojnë sytë të shkëlqejnë, Sa varfër bërë bota, pa natyralen e vet.
Ngjyrë dhe ngjyrimet Je ngjyrë, Ashtu, siç do ti, ma bën jetë, Mban pigmente të ndryshme, Në paletën tënde. Unë jam pëlhurë, mbi mua hedhë ngjyrnat e tua. Një arenë pëlhure tërësisht e pastër pranë teje, Lëri gjurmë e tua me brushën që ti zgjedh. 37
Vlora Kozhani
Kujdes! Sesi më ngjyros, Kujdes, në përdorim të ngjyrnave të ftohta, Ndaj atyre të ngrohtave, as mos bëj teprime, Pikturo kujdesshëm mbi pelerinën e bardhë, Ngase ajo mban nënshkrimin tënd. Ngre motive mbi Jetën, Dashurinë, Lumturinë, E pse jo dhe përjetësinë. Hedh lirshëm nuanca të ndryshme, Të lutem më kromatike, Të kuqen, Një çikë të verdhë, Dhe pa të kaltrën mbi mua mos qendis. Kurse vetë fati sjell akromatike... I dashuri artist, Mos krijo kontraste të mëdha, Ndiq rregullin harmonik.
38
PROFIL H ËN E
III. Të mos z hv esh pet kun e gjelbër Profil gruaje Shoh: Një pjesë tënde, Një sy si shigjetë, E drejtuar, ku ta di se ku, Mistik, aq hutues, por me kujdes. Në të rrallë ndonjë rrahje qerpiku, Që të jep të kuptosh shumë, Por, ku p tim s gjen asku nd . Shoh: Një pjesë tënden, Një vetull e radhitur mirë, E krehur si me kujdes, Domëthënëse për një qëllim. Shoh: Hundën tënde, Në qendër të sates fytyrë, E kthyer në profil, Si treguese e të padukshmes, Qëndrim tundues. Shoh: Një pjesë gjysmake të buzëve tua, E pamjaftueshme, Pjesën tjetër veç e imagjinoj, Brenda tyre mbetën fjalë të pathëna, Apo veç më bëjnë të dyshoj kot?
39
Vlora Kozhani
Profil gruaje, Profil hëne, E çuditshme, Aq tërheqëse, S d o të të njoh ku rrë d he p jesën tjetër, E të mbetëm me këtë që shoh, S m jafton. N ë kërkim të p rofilit tjetër jam !
Një rrugë tjetër Jetë e plogshtë që lodh njeriun, Rrugë të boshatisura për arsye, Aty prapë qëndroj, Sikur të kem dikë të pres, Siku r fatit veten s ia fal, Siku r s gu xoj iniciativë të kem .
Elegancë e brishtë Kujdes ndaj lules së posahapur, S d u hen afru ar: Egërsirat, Bishat, Gënjeshtarët, Vjedhës ëndërrash, Mizorët, Sadistët, Të parriturit mendërisht, Paragjykuesit, Shfrytëzuesit. Është aq e bukur, E pafajshme, E padjellëzuar, Dikush duhet ta ruajë.
40
PROFIL H ËN E
Jam kështu... Eci me hapat e mi, Mos tentoni të m i nd ryshoni... Unë jam kështu, si jam, Pse s m u nd të m ë p ranoni. Shikoj në këtë drejtim, E herë në atë, Pse nuk duroni, mos ma ndërroni Drejtimin, Më pëlqen kjo ngjyrë, Këtë dua për vete, Pse nuk ju duket juve, Mua më tërheq tepër. Jam kjo që jam, Dua të bëj atë që dëshiroj, Unë jam unikat.
Ftohtësirë... Sa ftohtë që kam, Edhe pse jam veshur trashë, As batanija që më ka mbuluar, S arrin të m ë ngrohë d ot, Edhe pse më jep krejt ngrohtësinë e saj, Brend a m eje s i kalon ngrohtësia. Mërdhihem e tëra, As rrezet e d iellit s m ë ngrohin, Edhe pse si valë hidhen mbi trupin tim, As qumështin i ngrohtë 41
Vlora Kozhani
që m baj në d u ar s m ë ngroh, Në shpirtin tim vetëm të ftohtit kalon. Ed he p se zhytem në u jë, nu k arrij t ia d al, Kam të ftohtë, s m ë ngroh asgjë ...... Për çudi, si të pashë ty, ndjeva diçka, Ndeshja në sytë e tu... Theu akullin që më kishte robëruar, Zëri yt më fali frymë të ngrohtë, Dora jote më bëri trupin ta lëviz, Buzëqeshja jote shkriu shpirtin tim tërësisht... S e nd jeva m ë veten aku ll! Dhe arrita të mësoj, si ti je rroba që më ngroh, Je batanije që më mbulon, Je rreze dielli, më fal ngrohtësi, Je valë ledhatuese, ngjall trupin tim, Je çdo gjë, më qetëson, Je ti ai, ku e kam lidhur jetimin...
Pafajësi Që larg shoh dallgë të stuhishme, E që më turren me vrazhdësi, Dukem në fytyrë e frikshme, Por, përbrenda më mban një kështjellësi . Shtrëngoj krahërorin tim të mësuar, E të fryj që dallgën ta pengoj, Liroj nga vetja frymë të llastuar, E si d u ket ed he kjo m ë trad htoj .
42
PROFIL H ËN E
Vërdallë sillem, pa qëllim, E dallga afrohet me ngashërim, Së fundi marr një vendim: Para t i d al qëllim thi. Ja të pres, o dallgë e dalldisur, Tërë jetën më erdhe pas, Asnjë faj s p ata qend isu r, E i qetë mbetem të bërtas. Një vegim më kaloi në mendje, Të mbledh veten për luftim, E një zgjidhje më ofroi, Arm ët d eri në fu nd , s ka d orëzim . I pafajshëm jam, pse më vërsuleni, Unë eci përgjatë rrugës sime, Apo edhe ju tek unë hidheni, E kahjen t ia nd ërroni jetës sim e. Mbledh veten shpejtësisht, T ju a them se u në e d i, Më mbërthejnë vrazhdësisht, Të mos them gjë, që di. Pres një forcë magjike, Të na lirojë nga ky mallkim, Të vij si mike besnike, Këto dallgë përgjithmonë në qetësim. Të na lëmojë Dorë e Fatit, E të ecim rrugës sonë Nga lemeria të na lirojë, Se më mjaft, mbetëm të vonë!
43
Vlora Kozhani
Kur dashuron vrasësin Duart ngjyrë hakmarrjeje, shihet që larg, Po m end ja e trazu ar s p ërfill.. N ë sy thotë faqas: Për të të vrarë kam ard hë... . Bëhet se s d ëgjon, beson p rap ë se nu k e bën. Naivitet me kupolë derdhur, vijon qorrazi, Fashën e zezë nga sytë s e heq, të shkoj edhe një hap... Buzë greminës vërvitet, Erë hakmarrjeje kaplon pa shkas, p rap ë thotë, d u ket ashtu se s është kështu , ajo dashuron vrasësin.
Një kohë, një jetë, një dëshirë Kohë e pamjaftueshmërisë, ëndërrat e përflakura për të kapur qiellin, lëngimet e njëpasnjëshme, qenie e ndrydhur ne vete pa dashje, për të rënë për tokë! Jetë jetuar, pa kapur lulen dashëse, mes ëndërrimeve të gjata, mëngjespritur, pranverardhur plogësht.
44
PROFIL H ËN E
Kaplim dëshirash vrullshëm, Me vështirësi zgjidhje nyjesh, Kujdes i tepruar, Ndaj kohës tradhëtare! (Një kohë, një jetë, një dëshirë) një kohë jetova, Me ëndërrat e përflakura për të kapur qiellin, Në atë kohë u rrëzova, Nga shkallët e larta të ëndërrimeve, rashë për tokë! Një jetë jetova, jo ashtu si mendova, Si ëndërrova jo, Më erd hën gjëra që s kërkova, S m ë vizitu an ku rrë ato që i d oja. N jë d ëshirë p ata, e që m u realizu a, Nuk më kënaqi fare, Ishte d im ër ku r m u ofru a!
Me paramendim! Buzëqeshje e thyer, trup i gjallë, ecje kotësie, doras modern... Kjo...prangosje nga pranga ferri, shpirt-ngushëtim deri në zhbërje, mendjes i fryn erë humnere, lëkurën plakë pa dashje. Gabimi falet... sikur të ishte gabim... harresa tejkalohet, po me harrim... Mosvetëdija në tolerim
45
Vlora Kozhani
Do vetëdijësohej...padyshim, e tëra ishte me PARAMENDIM!
Lodhje S kthen m ë d ot kokën m brap a, e rëndojnë kujtimet, Të ard hm en s e p ërfill, E tashmja mbetet e shpërfillur, në të kaluarën e vrarë!
46
MOON PROFILE
Vlora Kozhani
Moon profile
Literary editor: Kristaq F. Shabani, Vassiliki Kalahani Reviewer : Kozeta Zavalani, Translators : Dritan Kardhashi(English) Majlinda Shabani (Aleksandra) Italian Book Cover: Florent Gashi, painter Sponsor: Commune of Lipjan, KOSOVO
I would like to thank in particular the Major of the Commune of Lipjan M r. Shukri Buja for his assistance and support given for the publication of the book M oon Profile The book is published in the framework of the 100 years from the Declaration of Indipendence and under the care of LN PSHA PEGA SI A LBA N IA
47
Vlora Kozhani * *
*
Now, as the human souls seek to relase their beautified feeling the flapping of wings burst. The reader often encounters maturity and prophetism , bu t this happens at the poetry of the intellectu al sphere, where it is journyed with a clear and very mature thought; new lanes open and begins a figurative flying start. The author Vlora Kozhani comes before the reader with a promising volu m e Moon profile in her poetic jou rney, becau se in the substrate of this volume, the reader encounters a studied and vivid verse, w ith a cond u cted thou ght, by architectu ring w ith spontaneity this natural verdure. A completely special style of expression and a treatment with individual point of view, not encountered in other authors. A natural perception, w ithou t taking care w hat m ight com e later and the power of the spontaneity, freedom brings something beautiful, dram atic, m atu re, im pressive... The cu ltu ral level, know led ge, are felt as there are ideas, contradictions, which are placed face to face with an analytics, logical deduction and an individual psychoanalysis. Vlora is an observer of the d etails in a process, phenom enon and , as su ch, she plays am id st verses, brings the d eep thou ght and her presence, who seeks to appear a little and then to be discovered by the intellectu al read er; by highlighting poetic platform s , the departure and the arrival at the desired station, through an emotional, escorting su rprise w ithou t hesitation. The breathing of hu m an presence in an ou tline of attem pt experim entation through the d oubt , points ou t and makes the real appear nude ... It is a sharp mechanism that moves... The author uses a symbolic figuration, by escalating the symbolic contradictions longing ice , false flapping , miracle dragging , greeness - p aleness , consoling and gu est hou se , the w orld gam e and reale , w ith w hich the poetess plays in ord er to understand materially her game... Therefore a universe of thinking in movement. Id oling: w hite veil, horizons of the fu tu re now here in the social space, uni protestant, interpretation of the fictious happy role, trot of the rid e, sm ile of the sou l in a fallen lip, d eciphring of the glassy circle, m u rd erou s lights, that d o not light the corners...; fra-
48
MOON PROFILE gility of elegance, colorfu l pigm ents in you r pallet, w aves of the craggy fate, d ecoration of sm ile, m eaning sou nd , stone and corn; em ptied road s for reason,(hard ened thou ght ), to not u nd ress the green d ress etcetera. Recetative and economic, Vlora in the presence of poetry with lyric and erotic notes, finalizing this lyrism with a chewed effusion w ith fu tu ristic thou ght, seen in another point of view , not the w ay this poetry is brought randomly by her coevals... The read er encou nters a beau tifu l m ortality w hich often is delivered directly, but in most cases with curative messages, which leave the effect in the crippled bod y of all the illnesses of the tim e in which the new authors lives. The proportions w ord heart are the su bject and the pred icate of the continuance and analytics. It should be emphasised that the creation comes as a result of spontaneou s find ing of the fabu lation, ord er of the beau tifu l connection and of the presence with contour. The fu nd am ental id ea: Within the d ead w orld , a living w orld m akes the volu m e w ith p oetries Moon Profile of the au thor Kozhani to be read again and again and to be favoured. Don t you think that I am happy, Und er the shad ow of the other leaf... A fu lfilled configu ration w hich highlights the scale of slavery , said w ith a figu rative finesse, u sing a leave s expression... The presence of this symbolic saying shows the strong level of reasoning and indicidual uncovering. App ealing call said beau tifu lly: Enou gh, w e are belated ! , ad d ressed aliterationally to the H and of Fate.... The concep tion of life as a Wave in chasing w ave is an su m m erized appealing m essage for being carefu l in the w alk and taking of steps with a thoughtful safety. The u se of antithesis, presence and lack of presence .. And its d ictation throu gh the figu ration ad d s the brid al veil of the volume, combining it with the elements of the presence of the psychologic poetry, which is a need of recollection in the dailiness and giving of the tablet for taking care. Therefore, the new poetess Vlora Kozhani, is starting with the volu m e Moon Profile in a variety of them es and in a w ell thou ght competition with the authors of the figurative sentence, poetry. In this onset of introduction we do not intend to introduce any
49
Vlora Kozhani reflective deficiency, which with the creative level of the author will be eleminated and her poetry will take more perfect shapes of introduction. What is important, is her talent and her willpower of carving. Kristaq F. Shabani, I.W.A, W.P.S poet, writer, aesthete GjirokastĂŤr, March 2012
50
MOON PROFILE
I. I breathe amidst doubts ... I also exist! World, what is your problem with me?! Don t you see m e, this is w ho I am ... Don t you recognize m e? Am I of any value to you? I am for you, A drop of water in the ocean, With or without me, You still remain the same. I know a secret of yours, World! Everything is a d rop , I am a drop also, The other is a drop also, From a drop is created everything. Let say, If I leave, I shall free a place, Someone else will come, But he will cause a chain of problems.
Since when.... Since the time when the wind pulled the roofs down, Since the time when the nightingale hid in its nest, Since the tim e w hen the su n heat d issap eared , My smile resolved.
51
Vlora Kozhani A day dawns, it leaves and never returns, How many gloomy dawns without you, The heart sobbing is not heard, From the outer steely wall. More difficult than anything, With hope also i do not get along, Because it cheated me, It told m e: fly w ith illu sory w ings I walk without a guide, I d on t see horizons of fu tu re, In miracles, i scarcely believe, But i do not withstand to be dragged. I rely to memory as if from nothing, Nothing exists, nothing remains, How did everything resolve, Even though the pains remain?!
Where does the white veil go..! Where you are heading to...! In what waves of life are you escaping? Where are you sending your step... Where is your green body heading to..., But where is the gloomy memory left? Don t you be astonished ! You cannot hide a memory. The veil which keeps That heavenly beauty, Why does it not exhilarate,... How did they cut the smile of your soul! Don t! It will be difficult for you,
52
MOON PROFILE You will play the role of happiness, The only role as long as you exist You will find relax only in death. How difficult, heavy, deserted, The white veil in the lifeless journey!
I wanted to go I thought it over and over, And my dare-devil ming, Calling itself wise, Kept telling me: Be careful, Don t you sink, Y ou will be drowned... Hearing that, I dragged my heart, Unwitting, Cryingly. Go away from your captivater,... My heart, I cannot risk for you. My m ind ego-ego , It never let me alone, The heart never conformed, It never bent to the reason They remained separated forever, The m ind says to the w retched : Go qu ickly, go! And it lost so deeply,... Except killing it, There is no other escape.
53
Vlora Kozhani
The horse s trot You kept waiting, For the wind to shake the leaves To create sounds, For the light breeze to shake your cloak The you r heart s cu pola, To open with joy. You kept waiting, For its beloved noise of life, Its wave warmed by the sun, Your step taken towards him, With the ark in your hands, assembled all the vicissitudes. You kept waiting, The horse s trot to knock, Your heart to boom, The spring symphony in echo, On horseback flyingly to ride.
The butterfly of cabbage Even the butterfly hurt me! I did not expect it, I was not in a dream, To be hurt by a beautiful winged butterfly. I opened my arms in a friendly way, I made it shelter in my body, And it flied towards me easily, It seemed to me as if it released a sweet freshness on me.
54
MOON PROFILE Without investigating at all, I felt inactive, I felt a heavy burden, Faintly I stood, I said to m yself: i am finished ... I breathed the last dying breath... I open my eyes to see, What I saw!? The butterfly wounded me in the heart, A worm covered, With angelic wings.
D efinition of Beauty Beauty, your prestige is also painful! Painful beauty, Rare beauty, Woesome beauty, Murderous beauty, Wretched beauty, Harrowing beauty, Fragile beauty, Fiery beauty, Black beauty All this .... Why did god plant on earth beauty, The earth, an unenlightened planet! During its night, Dressed the beauty with blurry epithets It could not protect the beauty of beauty, It darkened it inside, From what?... Just from envy Beau ty envy.
55
Vlora Kozhani
Like points from the paradise Kjo botĂŤ, this world, I dare call it a game... It seems to me I like it, Can I play freely with you..??!! There s som ething here ... You appear to me with two appearances like a medal... How much coy I am, I scarcely breathe, The fearful hand I know, does not care! World, I fear this malice.... I pray to you, God, tell me!? At least to know, Do I have points from paradise? I d on t know the gam e inju stice
And i ll never learn it...
Goodness of the verse I also know a verse, To sing for freedom, To tell about love, To discourse about freedom, To recite about manhood, To speak about beauty, To narrate about events, To dictate about knowledge To narrate about history, To stammer about astonishment, To cry against injustice To reproach for carelessness, To praise for morality,
56
MOON PROFILE To congratulate for achievement, To wish for goodness, I answer for what I know ...
Life in miniature Perhaps this they call it happiness! To withdraw from the colossal world, To hide in a corner of life, To watch closely your business, Without major plans. To enter there deeper and deeper, There where the murderous lights do not light all the corners, Where there is nothing in the mind that there something Exists, Moves, Lives. Let it to stretch as m u ch as it w ishes, To fou l the occu p ied sp ace, Let it produce for itself, and win for itself, To award itself and to applaud itself, And the virtue to remain a term of the human utopia, And let it chose the price and let it remove it.
Why, wonder why do they leave the world in guilt,... Why, wonder why you release from your tongue the bad word, Don t d o it! While having the good one. Why do you hurt the poor animal??
57
Vlora Kozhani Don t d o it! While being able to caress it. Why do you walk near the poor with your head risen?? Don t d o it! While having the capability to help them. Why do you pass by the man with a burden on his back?? Don t d o it! Stretch your arm and help him. Why do you send away the foreign child? Don t d o it! But, caress it just like your child. Why, wonder why do they let the world in guilt, For the unkind things which happen? Don t d o it! Open your heart irradiate, Reflect for good, And from you the world begin to change of a sudden.
Coldness.... How cold I feel, Even thou gh I m heavily d ressed , Even the blanket I am covered with, Cannot warm me, Even though it gives me all its warmth, Its s w arm th cannot p enetrate insid e m e. I feel cold in my whole being, Even the sunrays do not warm me, Even though like waves they dance upon my body, Even the milk I hold in my hands does not warm me, Only the cold penetrates into my soul. Even though I dip into water, I do not manage to come out, I feel cold, Nothing warms me...,
58
MOON PROFILE Interestingly, when i saw you, I felt something, Meeting your eyes... Broke the ice which had enslaved me, Your voice bestowed me a warm breath, Your hand made me move my body, Your smile caused my soul melt completely... I did not feel myself cold anymore! And I managed to learn, That you are the dress that warms me, You are the blanket that covers me, You are a sunray, which bestows me warmth, You are a caressing wave, that revives my body, You are everything that pacifies me, You are the one to whom I have tied the orphan...
Innocence From far I see stormy waves, Which rush towards me with roughness, I appear in my scary in my face, But, inside me a strongholdness holds me. I press my used chest, And i blow to block the wave, Release from myself spoilt breath, And as it seem s even this betrayed m e . I come around, aimlessly, And the wave comes closer sobbingly, And in the end I take a decision, To face it purposefully. Here i am, waiting on you, o you reckless wave, You chased me my whole life, I was not guilty towards you,
59
Vlora Kozhani And passionless I remain to yell. A vision appeared in my mind To pull myself together for fighting, And offered me a solution, The weapons to the end, there is not giving up. I am innocent, why do you attack me, I walk on my way, Or you are rushing towards me, And the direction of my life to change. I pull myself together quickly, To say it to you because I know, They enchain me roughly, To utter nothing that I know. I wait for a magical power, To free us from this curse, To come like a loyal friend, To pacify these waves forever. The Hand of the Fate to caress us, And to walk on our way, And to free us from the horror, Because it is enough, we are belated!
60
MOON PROFILE
II. A queen of your sky! Still with a aimless intention Still wandering, through the waves of the craggy fate, A smile hanging on the wall, just as a decoration, Waiting for your look, In order to give a meaning to the decoration of smile. And to continue my acting smile as you pass, Without anyone being aware, even being not felt by you. Wandering with an aimless intention, To see you, Just for a moment, Without being felt, And giving no aim to my look. Still wandering, Finding no peace, I stop myself, not to fall into hell, And strangely I blame nobody.
Like the butterfly burning into light Come after me, Like the bird after the enticement. Come after me, Like a child after the game. Came after me,
61
Vlora Kozhani Like the bee after the aroma. Come after me, Like the lamb in verdures. Come after me, Like the traveller heading to his birthplace. Come after me, Like the light after darkness. Come after me, Like the butterfly burning in the light.
That is your aura.... I still d on t know w hat attracted m e so m u ch, As unawarely you entered without knocking, I kept the invitation in my tender hands, You grabbed it with impatience. It d id n t seem to m e an u ngu ard ed action, I simply liked that, Your arrogance I cut it with my smile. It was not you, It was not your beauty, It was not your looks, It was your aura. Since the beginning it was magical, I dare not say heavenly, You deeply provoked me, A deep spiritual shock.
62
MOON PROFILE
The reason of existence! It is you ... I have been looking for you, You that I have doubted your existence; You who change my sunrays You who freshen my air, Who bestows the dream to the sleep, Bestows life to the heart, You are the reason of existence! It is you... My sorrow that agonizes me, in torment It is you... The tear that gushes from the eye, It is you .... That I d on t know w hether you d eserve m e anymore, It is you.... Who changes my laws completely. It is I .... Every moment, looking Amidst crowds I descern you, Amidst requests I chose you, And amidst events the heart pulsates. It is I.... Who answer to your call, It is I .... Who fulfils your emptiness, It is I .... The pacifier of your sorrows, It is I .... That you cannot do without me. We have both m issed each
other.
A story with swallows Homesick migratory bird, In search of the future,
63
Vlora Kozhani The tail separated into two parts, Like a troubled mind, Which has no thoughts. In the blueness of the sky-sea, Endless hinterland, You still do not withdraw your aspirations, To reach the high zenith. Small in the great sky, Tender in the age long centuries, Swallow, enter in these spaces with experience, And the wings dare not feel tired. Fly through the winds, waves of turbid clouds, In order that wetness to not penetrate, Do not close your eyes from the storms, Become a queen of your sky!
To feel... You have known ... How to feel, it means a lot, More than your definition. It is not only touching of something, Nor to feel the bothering of the light inthe eye, Nor the food you eat, nor the scent you smell. And much more, Is nothing, But even nothing is something, It is much within us, Bu t it can t be seen, tou ched or tasted , But, It is evaluated, Investigated, Dhe admired and....
64
MOON PROFILE It can be hurt. It is that, to feel me, When I say nothing, to understand what i want to say. Before I say I am apain,... You must know that I have Without knowing that I miss you, To feel me and come close to me.
Beloved word I took you, beloved word, As a protagonist of my poetry, Not by chance, but intentionally, The aim is, That I feel for you, Beloved word, I feel for you, When the others play with you, When they lie using you, When they insult with you, When they promise using you, When they vow, relying on you. Dear word! How much altruistic you are, You exist for noble reasons, To be only in the mouth of the brave, In the mouth of the honest, In the mouth of the moral, In the mouth of the Wise, In the mouth of the Faithful. Derar word, you exist for, The truth to be told, Love to be bestowed, Hearts to become closer, Bliss to be achieved!
65
Vlora Kozhani
Queen With resistant pride, Challenging the winds, Eternally shining Because you are an all-shining star in the sky. They closed you in the cell, At a young age, But honesty and pride, Ruined those walls. Even the steely door , Could not face you, You came out flyingly, Because freedom was for you. With your head up before the enemy, A shining pen before the friend, Iron-hearted for the fatherland, A Pelican for the children. Honor and pride hold you, Fame and beauty hold you, Albanian woman full of dignity, You are a light ray that shines!
Unawarely time involves us Life will remain a memory, Imprisoned in human hearts, Leafed often with nostalgia, Accommpanied with pain-love.
66
MOON PROFILE A memory will remain the day, When the sun set, Those magical rays, Will arouse the longing and the pain. A memory will remain the moment, Since the youth flashed in your eyes, Those deep penetrating eyes As if the world was our property... We both will remain a memory, As main protagonists of the world love, Unawarely time involves us, In its overfilled archive!
The history knows me I became burnt in icy winds, Tattered in baronial world, Pale from rhe risen chimneys, Inspired by remaining cradles, Muddy from my age long mud, In you I want to die, My arbĂŤrore land . The swallow came and left, Leaving me here, Where it found me, And the bones we left into the grounds, Who remained to mourn them, not with tears and howls, But with feathers and new seeds. I walked as I have walked, With my chest facing the storm,
67
Vlora Kozhani I came back again, here I am, The way I was when i was born. The history knows me, Because without me, It will know only poverty...
The moment It has no shape, but it has time, It has not height, but it has importance, It has no gravity, but it has weight. It is not a pearl, but it has value, It is not a stirring wheel, but it conducts, It is not a price, but it has benifits. It is a moment, but it lengthens the life, It is February, but it lives longer, It is only once, but to be for life. It is good you should know, It is rare, you should know how to keep it, It is a moment, you should be there without fail. It is life itself... It is a moment, To protect it by working, To wait it, without stopping, To be careful, But successful, It is you r m om ent, d on t let it go!...
68
MOON PROFILE
For the beloved words My playing hand, Holds the pencil and works, In a white paper, without stopping. Now good and then no... But what should it do, It happens to me this way, I sit and think, And There you are! The idea springs in my head, And without losing time, I begin to work zestfully. But, suddenly, I see a collection, So much titles, And which should I take? I fall into big trouble, Now comes one and then the other: Take m e, Becau se i am the best . Oh! In what big trouble I have fallen, All the titles, Ask me entreatingly: Take m e, d on t let m e for the other one... And there you are! I say to them : Com e one by one, I shall take you all, One by one you shall be in my poetry. The poor ones feel very happy, So it seems to me, And now they love each other more, And together they dance around me. As if with praise and pride, They express their understanding to me, And unfold their beauty.
69
Vlora Kozhani I resemble with a princess, In the ball at the castle, The whole palace seems to be celebrating, For the beautiful agreement we had. They come before me And ask me to caress them with words,... And I say to them: I need you all together, To d o this thing... It seems to me as if they bestow me a smile, All of them one by one, And they make me a gift, The most beautiful poem in the palace. We are you r w ord s, For you to play with us, To express whatever you wish, To reach that w ish... .
To live Minutes pass, Hours pass, And you keep thinking, That you are living. Months pass, Years pass, And you keep thinking that the works You ranked them well. Decades passed, And you still without thinking, That why does the time pass, Does not mean that you have lived. Look behind yourself, What have you let behing, What have you created,
70
MOON PROFILE What have you achieved. You investigate it poutingly, That you have done nothing, it seem s that i have not lived , Even thou gh i have existed ! Because to live, Means: To act. How to act???!!! Act! Building the castle of harmony, Building the oasis of love, And in the end to reach, The p eak of hap p iness .
Wooden bridge How many feet passed on you, And you showed yourself very merciful, You endured a heavy weight, Only that generations of feet pass on you. And today, you wooden bridge, they forgot you, Rare are those who visit you, Even rarely they remember you, And when they recall you in their minds, The visit you just for hypocrisy, They bring you flowers of graves, And take pictures. Tell me: are you rancorous??!! Do you have regrets?? Tell m e please, w hat d o you think?? And with difficulty it answered to me, As if it was waking up form the age long sleep, And slowly it spoke to me:
71
Vlora Kozhani I am not rancorous, I m like the cap tain of a ship sw orn in his d u ty, To cann the boat for as long as I live, From all the generations which passed on me, A good person will come, And w ill reap p raise the im p ortance of this brid ge .
Bride Kosovo I want that .... The blueness of the ksy, Become my veil, A necklace in my neck, The snowflowers of Kosovo, A ring in the finger, The villages of Kosovo Gems in the ear, From the mines of the underground, A bunch of flowers in the hand, With d ecorations of the arbĂŤror land A castle where the wedding party is held, In the mountains of Rugova, To send me at the altar, My old father became brave, To wait for me smiling, The brave son of Kosovo.
A nectar that springs To mother You know the best word, Is it Mother It means warmth. You have had the fate to meet,
72
MOON PROFILE That being who acknowledges the sacrifice, Better than anyone in the world. Mother, mother, My heart loves you beyond measure, That my soul to embrace you, To fall on your bosom, And to caress my head, And send away from me the pains of the world. To kiss me in the cheeks, To remain your child, Even when i grow old. I need you, in every step, This is what I wish, Even though you are concerned about me. I know that you keep my dismay, Whatever I do, Wherever I go, And what will happen to me. My mother, my mother, A nectar that springs, For me you are, A flower that blooms, Every time! For me you are, A real spring. But, i also want to taste this feeling.
A dream, last ... Accompany me, you dream, Continously, Don t you d are interru p t, w ithou t asking m e, Stay w ith m e m y friend , Tell me your tortures. A slave of the dream I cannot see, In visions you appear,
73
Vlora Kozhani Interrupting endlessly, Feed me with false sweetness. Abandoning me is a bad thing from you, Accompany my rainy day, Oh you dream, last, Until the pain lasts.
Senseless time The nature has changed, The m an s m ind thinks d ifferently, The birds have another voice, Prayers to another direction. The spring has another welcoming, The winter does not differ from the summer, The cat and the mouse became friends, The song in laments- echo. The world changed, It does not shine anymore, And the rain cannot quench the thirst of the poor plant, The hu m an s heart has becom e cold , It beats just to live the time out of bounds! The joy and the grief cannot be percieved, The same have become the stone and the corn, The man and the woman became become equal, Equal: the ignorant and the knowledgable.
74
MOON PROFILE
Violin It oftens seems to me as if you are my only friend, You understand my discoursing, plaintive pains of the soul. And your sound sheds light the sorrows of my soul. Every joy, Suffer, Grief, Delight, Happiness, Every verse of mine you find their melody. I languish for you also, violin, Perhaps your melody ties us together, Perhaps because of this connection we are friends. Violin, I wait for that day, When my verses you will transfor to melody, Where your voice to boom happily, My verse to echo in space, Only our meaning-sounding weights heavily.
Boat of feelings Happiness, , I a sw orn m ariner, In eternal human sails, I look for you, jumped to find you... I cap tain of a ship , That I shall cann it until I reach the port. I have left my place empty for you, No other feeling will occupy it,
75
Vlora Kozhani Com e, hu rry, d on t slow the step s, My boat and I are looking for you, In every endless side of the sea, That takes us with its waves unwillingly. A boat of various feelings, Often w restling am onng each other, Joy grief and vice verca, Without giving up of finding you.
D reaming
looking for
I look for the world, Not to undress the green attire, The winter to be mentioned only in the fairy tales, For the man not to acknowledge the old age, Life to remain with laughters, free of lament, pains The loneliness not to exist, The dark corners to be illuminated, The darkness to leave, The cloak of happ iness to cover every child s heart.
Wild beauty They say you are wild, Untamed, Wrongly. You are just coy, Frightened, Of course I shall be patient, I shall entice you carefully, I shall win your trust, In my arms to rest... I d on t ask you to take you r first step tow ard s m e,
76
MOON PROFILE Nor will I be furious, I shall come carefully, softly, And you ju st w ait for m e there w ith love...
My deer ( To my nephew) The deer, like the grape, His aunt loves him very much, His ey es are like squirrel s He has the neck like that of a pigeon! With a heart like that of a lion s cu b, With an angel s face, His father loves him very much, His mother loves him very much.
I breathe amidst doubts An icy hand, Disheveled hair, Pale face, Vague look, Absence of clarity. A guitar left deserted, Not known who used it, It is broken wired, Impossible to play melody, The messy bed, Muddy floor, And the drained garden, Not known what has happened! I breathe amidst doubts....
77
Vlora Kozhani
III. In order not to wear the green array A w oman s profile I see: A part of yours, An eye like an arrow, Directed I d on t know w here, Mystic, so investigating, but with care. Any rare flapping of the eyelids, Which lets you understand much, But, you find meaning nowhwere. I see: A part of yours, A brow combed well, As if with care, Meaningful for one goal. I see: Your nose, In the centre of your face, Turned in the profile, As an indicator for the unseen, Tempting standing. I see A half part of your lips, Not enough,
78
MOON PROFILE The other part I only imagine, Inside them remain untold, Or they make me daubt in vain? A Wom an s Profile A Moon s Profile Strange, So attractive, I will never know the other part, And to remain with what i see, It s not enou gh. I am looking for the other profile!
Another way Inactive life that exhausts the man, Roads emptied for reason, I stand there again, As if I had someone to wait for, As if I do not give myself to fate, As if I dare not have initiative.
Fragile elegance Pay attention to the newly opened flower, There should not be drawn closer: The beasts, Liers, Those who steel dreams, Cruels, Sadists, The immature, The narrow-minded Exploiters.
79
Vlora Kozhani It is so beautiful, So innocent, So naive, Someone should protect it.
Inner monologue I live and continue to think, And the countinuance of thinking makes me think That I expect ... I expect a new and better day to dawn. I want this day to be different, From these which are passing, The dark curtain to be torn, And never coem back again, The light to shine ... Since when ... The tyranny reign in this wretched world?? But why should this world be called wretched, Where in fact people who live in it are wretched. Believe me, In the depth of my heart I rebel, When I see: injustice, family ruining, egoism, The envy for power and career. But, can all these change?! And an inner voice says to m e: N o, no, no! Because the poverty comes, W hen t he poor men suffers from t he man in pow er Then comes the family ruining, Where the poor endures, Because he has no place to go, But strangley enough, even the rich endures, Because they get mad from the manipulation with the money. And then comes the egoism, That makes the man selfish, To covet only power, career, Where a m eans of com m u nication for him is only the finger . How many people have been trying,
80
MOON PROFILE To find a solution, or, even a meaning, Some are tired, dispirited and fed up, And for some remains only the pen for writing, Or the heart to discourse, The world is interest, the man is, The most errat ic being in t he univ erse .
Vlora Kozhani was born in February 26, 1990 in Lipjan. She attend ed her first lessons at the elem entary school Kad ri Beba , in the village of Ribar i Madh, whereas she attended her high school at the Ulpiana college, d irection of natu ral sciences in Lipjan. She finished her stu d ies at the Prishtina u niversity, Facu lty of Ed u cation, direction Albanian Language and Literature. During her education she attained great success. Since earlier she was involved in free activities, her conspicuous talent was in writting and interpretting poetry. She was also an activist for the child ren s rights, a regu lar participant in festivals of poetry, later she m od erated in m any cu ltu ral and artistic events, pu blished her poem s in the collegiate m agazine Bota e Re and in the m agazine Metafora of the Kosovo Leagu e of Writers. Vlora, a member of LNPSHA PEGASI ALBANIA is involved in the Anthology of Poetry Korsi e H apu r 2 ( Open Lane 2) an ed ition of LN PSH A PEGASI ALBAN IA, pu blished by the Pu blishing H ou se Marin Barleti Tiranë, year 2012. She has pu blished also articles in the Magazine Pegasi Bukuria d he Shëndeti në fokus (Pegasi Beauty and Health in focus). This is her first book w ith poem s Profil hëne in three languages Albanian, English and Italian.
81
Vlora Kozhani
Vlora Kozhani
Profilo di luna
Redattore Letterario: Kristaq F. Shabani I.W.A, W.P.S, AOM Prof. Flavia Lepre Traduttori: Dritan Kardhashi( inglese) W.P.S Majlinda Shabani (Aleksandra) italiano, W.P.S, U.P.L.I Recensore: Kozeta Zavalani W.P.S, UPLI Copertina: Florent Gashi, piktor Sponsore: Il comune di Lipjan
Ringrazio in particolare Il preside del Comune di Lipjan, il signor Shukri Buja, per il sostenimento ed il contributo per la pubblicazione del libro Profilo di luna Il libro si pubblica nel quadro del centesimo anno della dichiarazione d indipendenza ed anche a cura di LN PSHA PEGA SI A LBA N IA .
82
PROFILO DI LUN A
* * * Ormai i voli prendovo impeto, perchè le anime umani cercano d i sfogare la loro ira, sentim ento ad ornato. Spesso si affronta nella m atu rita e nella profezia, m a qu esto capita nella poesia d ella sfera intellettuale, dove si viaggi con un pensiero chiaro, oltre maturo, si aprono delle nuove corsie, e inizia un volo al volo figurativo. La creatrice Vlora Kozhani esce d avanti ai lettori con u n volu m e prom ettente Profilo d i lu na nel su o viaggiam ento poetico, d opo che nel su o su bstrato d i qu esto volu m e si incontra con u n verso ben stu d iato, vivo, ad ornato, con u n p ensiero cond u ttore, architettandolo con spontaneita questo verde naturale. Uno stile particolare nel modo di essprimere ed un trattamento con un punto di vista individuale, non vista prima dagli altri creatori. Una precipitazione naturale, senza pensare che cosa puo venire piú tardi e la forza della spontaneita, della liberta porta qualcosa bella, d im provviso, raggiu nta, pieno d i im pressioni... Si sente d a qu esto volu m e il livello cu ltu rale, la sapienza perchÊ ha id ee, contrasti, i qu ali si m ettono d i fronte l u no all altro con u n analitica, d ed u zione logica ed u n p sicoanalisi ind ivid u ale. Vlora Ê osservattrice d ei d ettagli in u n processo, fenom eno, che d i tal genere lei gioca tra i versi, porta il profond o pensiero e la su a presenza d i qu ella, la qu ale cerca che si sem bri pocchino e poi che si rivelli interam ente d al lettore intelletu ale. Si d eve m ettere in evid enza la piatform a poetica, la partenza e l arrivo nella stazione d esid erante attraverso ad u n incanto trasm ettente, em ozionale, senza esitare. Se stessa la respirazione della presenza umana in un percorso d i tentazione e d i esperim ento attraverso il d u bbio , m ette in evidenza e rend e nud o il reale... E un meccanismo acuto che muove.. La creatrice u sa u na figu ra sim bolica, classifica i contrasti sim bolici nostalgia ghiaccio , volo m entiroso , m eraviglia trascinam ento , verd u ra d epravazione , com parazione e casa , mond o giocatolo e reale , con il qu ale la poetessa gioca ed anche se stessa p er cercare a cap ire essenzialm ente il gioco ed i su oi giocatoli.. Ecco u n u niverso p ensatore nel vivificam ento, nel movimento. Idillico: velo bianco, orizzonti del futuro da nessuna parte nello spazzio sociale, u ni protestante, interpretazione d i ru olo finto d i
83
Vlora Kozhani felicita , trotto d el cavallo, sorriso d anim a in u na labbra abbattu ta, codificazione del ciclo di vetro, le luci omicidi, le quali non brillano gli angoli...., la fragilita d ell eleganza, pigm enti pieno d i colorazioni nella tu a p aletta, le ond e d el d estino agu zzato, d ecorazione d el sorriso, senso su ono, la pietra il grano; strad e vu ote per ragioni, ( m entalitĂ insensibile ), che non svesta l abito verd e e altri. Pieno di ricetta e risparmiata Vlora nella presenza della poesia con d elle note lirici erotici, finalizzand olo qu esto lirism o con u no scorrim ento d i m iele e m asticata bene con la m entalita d i u n fu tu ro, visto d a u n altro pu nto d i vista, non com e si porta qu esta poesia di solito dai suoi coetanei.... Si affronta ed anche con u na m ortalita bella, che d i tanto in tanto si trasm ette d irettam ente m a nel m assim o d ei casi con d ei m essaggi d ei aghi gettati cu rativi, i qu ali lasciano l effetto nel corpo m assacrato e pieno d i m alattia d el tem po che vive e che supera la giovane creatrice. I raporti parola cuore sono parole chiave e il pred icato d ell and am ento e d ell analitica. M et t e n d o in e v id e n z a ch e la cr e a z io n e v ie n e co m e consenguenza della ricerca spontanea della favola, della regola del parto bello e d ell apparizione d ella presenza con contorno. L id ea essenziale: Dentro al m ond o m orto, u n m ond o vivo d iventa il volume poetico Profilo d i luna d i Kozhani che si rilegga e che si piacia. N on p ensi che sono felice, Sotto l om bra d ell altra foglia... Un u so d egli stru m enti stilistici com pletato che m ette in evid enza il grad o d ell asservim ento , d etta con u na raffinatezza visiva, u sand o u na frase d i foglia... La presenza d i qu esta frase sim bolica d im ostra il grand e grad o d el ragionam ento e d ella rivelazione individuale. Dichiarazione d i appello d etto bene: Che basta orm ai, che ci siamo rimasti tard ati..! , rivolgend osi con alliterazione alla Mano del Destino... Il concetto d ella vita com e Ond e in corsa ĂŠ u n m essaggio riassuntivo di appello per avere attenzione nel cammino e nel salto dei passi con sicurezza pensata bene. L u so d ell an titesi, la p resen za e n on p resen za.. e la su a d ettatu ra attraverso l u so d egli stru m enti stilistici che aggiu nge il velo d i sposa d el volu m e, com binand osi con gli elem enti d ella presenza della poesia psicologica, la quale ĂŠ necessita di memoria
84
PROFILO DI LUN A con il qu otid iano e nel d are d ella com p ressione p er avere attenzione. Qu ind i la p oetessa giovane Vlora Kozhani, sta iniziand o il su o viaggio con il volu m e Profilo d i lu na in u na d iversita tem atica ed in u na concorrenza p ensata bene con i creatori d ella sentenza visiva, della poesia. In qu esto sip ario d i p resen tazion e n on abbiam o alcu n a intenzione d i presentare qu alche d iffetto rifflessivo, il qu ale col grado di conoscenza della creatrice si eleminerano e la sua poesia assumerĂĄ delle forme piĂš perfette di presentazione. Importante ĂŠ il talento e la sua volonta di scolpire in modo artistico la parola. Kristaq F. Shabani, I.W.A, W.P.S poeta, scrittore, esteta Girocastra, marzo 2012
85
Vlora Kozhani
I. Respiro t ra i dubbi.... Ci sono anche io ! Mondo che ti prende con me?! Guardami, questa sono io... Mi conosci? Ho qualche valore per te? Sono per te, Una goccia nell oceano, Con me, senza di me, Tu di nuovo sei lo stesso. Io conosco un tuo segreto, Mondo! Ogni cosa è u na goccia, Goccia ci sono anche io, Goccia é ed anche l altro, Da una goccia si forma ogni cosa. Suppongo che mi allontano, Lasceró libero un posto, Verrá u n altro Ma causerá problemi a catena.
Da quanto.... Da quanto il vento ha fatto calare i tetti.. Da qu anto l u signolo si è accovacciato nel nid olo, Da qu anto il sole il cald o se ne è and ato via, Il mio sorriso è spento. Albeggia un nuovo giorno, se ne va e non si torna mai più,
86
PROFILO DI LUN A Quante mattine, triste senza di te, Al cuore i singhiozzi non li sentano, Dal m u ro esterno d acciaio. Difficile, piú difficile non ha, Ed anche con la speranza ho rovinato le cose, Forse se stessa mi ha ingannata, Mi ha d etto: Con le braccia false voli . Cam m ino senza qu alche d irettore d i gu id a Non vedo orizzonti di futuro, Nella meraviglia, cosi poco ci credo, Ma, strisciando non sopporto che mi sdrai. Mi lego p er ricord o, com e se d i nessu n altra cosa, Niente non ha, niente non rimane, Come è stato sciolto cosi ogni cosa, Ma perchè ed anche i dolori non si sciolgono?!
Dove va il velo bianco..! Per dove ti sei partito!... In quale onde di vita ti stai scappando? Dove lo porti il tuo passo... Per dove si parte il tuo corpo di verde..., ma dove rimane il ricordo triste? Non ti sorprendi! Non lo puoi nascondere un ricordo. Quella bellezza divina, La mantiene quel velo, Ma perchè dentro a se stessa non vive,... Com e te l hanno interroto il sorriso d ell anim a! No! L avrai d ifficile, Giocherai il ruolo della felicita,
87
Vlora Kozhani L u nico ru olo per qu anto esisterai, la pace solo nella morte la troverai. Quanto difficile, pesante, povero, Il velo bianco nel viaggiamento senza vita!
Il trotto del cavallo Aspettavi, Che il vento scuota le foglie, Che compossero suoni, Brezza che scuota la mantellina, La cupola del tuo cuore, Che si apra con delle gioie. Aspettavi, Il suo rumore amato di vita, La sua onda calda del sole, Il tuo passo partito verso di lui, Con l arca in m ano, raccolto le vicissitu d ini. Aspettavi, Il trotto del cavallo che bussi, che ronzasse il tuo cuore, Sinfonia di primavera nel riverbero, Sul cavallo al volo che cavalchiamo.
La profondita marinaia In ricerca di una fortuna, non trovata esotica m i sono saltata, Su lla terra ho cercato non l ho incontrata, N elle m ontagne ho d am and ato, m a non l ho trovata, Nel cielo ho osservato, senza investigazione,
88
PROFILO DI LUN A Nel cuore ho domandato, mi ha detto; N el m are si trovano le sirene Con se ho preso ossigeno, Che respiro abbia, Che mi immensi profondamente nel mare, Che trovi la mia Perla. Ho passato profondo e piĂš profondo, Insistente che la troverĂł... Accovacciato nella profond ita m arinaia ti ho trovato, Nel buio avvolto, ti ho aiutato darti la mano, ti ho portato nella luce marinaia.
D efinizione di
Bellezza
Bellezza ed anche il p restigio ce l hai d oloroso! Bellezza dolorosa, Bellezza rara, Bellezza triste, Bellezza omicida Bellezza disgraziata , Bellezza tormentatrice, Bellezza fragile, Bellezza ardente, Bellezza nera, Tutto questo... Perchè Il Dio ha seminato nella terra bellezza, Terra, questo pianeta non splendente! Durante la sua notte, Le ha indossato alla bellezza epiteti pieni di macchia, N on l ha cu stod ito la bellezza d ella bellezza, L ha oscu rato d entro, Da che ?... Soltanto d all invid ia Bellezza Invid ia.
89
Vlora Kozhani
Nel tuo vivaio Cattu rata, u n essistenza ap p ena creata, Rimasta con la mano messa nel vetro vaporoso, Gocce di acqua passano attraverso le dita, Ricordando il tempo, quando mi hanno seminato, senza stagione. Ed anche altri fiori ho accanto a me stessa, Raccolte crudelmente dai giardinieri Com e harem il su ltano Dentro al mondo morto, un mondo vivo. Giorno notte, u gu ale, Dal tuo vivaio, solo il sogno puo uscire fuori.
Come gocce dal paradiso Questo mondo, Mi azzardo che lo chiami gioco... Mi sembra che mi piace, Ma posso giocare liberamente con te..??!! Qualcosa qui non va bene... Mi apparisci con due volti, come medaglia... Come mi sento imbarazzata, A stento respiro, La mano spaventosa lo sa, non accarezza! Mondo, sento paura da questa malizia... Che ti faccio preghiera Dio, mi racconti!? Almeno che lo sappia, Ho goccia dal paradiso? Io non lo conosco il gioco ingiu stizia E non l im p ararer贸 m ai...
90
PROFILO DI LUN A
La foglia verde Non pensi che sono felice, N ella l om bra d ell altra foglia, Non pensi che mi sento bene, Nella mancanza di raggi del sole. Ma, ed anche quando mi soffoca il caldo, E mi secca completamente, Ma, p er poco, qu and o viene l au tu nno, E mi sradica senza pieta. Io sono felice allora, Quando mi riscalda il primo raggio della mattina, Nel pomeriggio che riposi tranquilla, E nella sera che sogni, Ed attraverso a me che passi una goccia di rugiada. Che apri la mia superficia, Che mi sdrai interamente, Senza d iventarsi all altro l om bra, Ma soltanto nel mio paese.
La vita in miniatura Forse questa le dicono felicita ! Che ti attiri dal mondo gigande, Che ti accovacci negli angoli della vita, Che ti dedichi ruvidamente al tuo lavoro, Senza plani grandiosi. Che ti tuffi lĂĄ profondondamente e piĂş profondamente, LĂĄ dove le luci omicida non brillano tutti gli angoli,
91
Vlora Kozhani Dove non la porti nella mente che lรก qualcosa Esiste, Muove, Vive. Lasciala qu ella , che si sd rai qu anto d esid era, Che sp orchi lo sp azzio occu pato, Se stessa che produca, se stessa che vinca, Che si ricompensi da se, che si bussi se stessa, E che il m erito che si rim anga il term ine d ell u topia u m ana, Ed anche il prezzio se stessa che la metta ,e che se stessa la tolga.
92
PROFILO DI LUN A
II. Regina del tuo cielo! Tessitura con scopo involontario Ancora vagandosi, nelle onde del destino aguzzatto, Sorriso appeso al muro, quanto per decorazione, Aspettando il tuo sguardo, che alla decorazione del sorriso gli do anche senso. E che continui il sorriso pieno degli atti come passi tu, Senza sapere chi, senza investigarlo neppure tu, Tessitura con scopo involontario, Che ti veda te, Soltanto p er u n attim o, Senza investigare, Al mio sguardo che non gli dia nessuna ragione. Ancora vagandosi, Non trovando pace, Fermo me stessa, come se cadessi nel buio, E sorprendetemente non incolpo nessuno.
Peccatori Come farfalla nella luce che si bruccia Corri dietro a me, Com e l u ccello d opo l attrazzione. Corri dietro a me, Come bambino corri dietro a giocatolo.
93
Vlora Kozhani Corri dietro a me, Com e l ape d ietro l arom a. Corri dietro a me, Com e l agnello nelle verzu re. Corri dietro a me, Come migratore nel luogo della nascita. Corri dietro a me, Come la luce dietro al buio. Corri dietro a me, Come la farfalla nella luce che si bruccia.
La ragione della esistenza! Sei tu ... Tu... che ti ho cercata, Tu che ho dubbitato nella tua esistenza; Che i raggi del sole me li cambi Tu , che l aria m e la rinfreschi, Sei tu... che al sonno me gli regali il sogno Al cuore me gli dai la vita, Sei tu la ragione della esistenza! Sei tu... Il mio dolore che mi tormenta, nello sforzo Sei tu ... La lacrim a che all occhio m e l inond i, e parti nell inond azione Sei tu... Che non lo sai ancora se mi meriti oppure no, Sei tu...che i miei leggi me li cambi completamente. Sono io... Ogni momento, in ricerca In mezzo della folla ti distinguo, Tra le richieste ti scelgo, Tra gli eventi il mio cuore per te batte in corsa. Sono io... Alla tua chiamata le rispondo Sono io...La tua vuotezza riempio, Sono io... Il calmante dei tuoi dolori, Sono io... Che non puoi senza di me.
94
PROFILO DI LUN A
Il secondo tutti e due che ci siamo mancati Storia di una rondine Migratore commovente, In ricerca del futuro, Coda divisa in due, Come una mente confusa, Che non ha un pensiero. N ell azzu rro d el cielo m are, Perdita, senza estremita, Di nuovo gli scopi non li ritiro, Che giu nga l alto zenit. Piccola nell im m enso cielo, Morbida a migliaia cieli di secoli, Rondine entri in questi spazi di esperienza, E le braccia non azzardano che stanchezza conoscano. Voli tra i venti, onde di nuvole agitate, L u m id ita non p enetri, Gli occhi che non li chiudi dalle tempeste, Diventati regina del tuo cielo!
Sentire... Hai saputo tu... Che sentire significa tanto, di più, Che la tua definizione. Non è soltanto la toccata di una cosa, Neppure sentire la provocazione della luce negli occhi, N è il cibo che m angi, nè l arom a che od ori.
95
Vlora Kozhani E tanto di più, E nu lla, Ma ed anche nulla é qualcosa, E cosi d entro a noi, Non si vede, non si tocca, non si goda, Ma, Si apprezza, Si indaga, Si apprezza.. ed Si puo ferire, E qu ella che m i senta, Quando senza dire niente, capire che cosa voglio dire, Senza dire che mi duole, ... capire che ho Senza sapere, che mi manchi, Sentire e che mi venga accanto.
Cara parola Ti ho preso te cara parola, Come protagonista della mia poesia, Non per caso, ma di proposito Lo scopo é Che mi duole per te, Cara parola, Mi duole tanto per te, Quando gli altri con te giocano, Quando mentono, usando te, Quando offendono con te, Quando promettono, sfruttando te, Quando si giurano, appoggiandosi in te. Cara parola! Come altruista che sei, Esisti per ragioni di nobilta, Che ti trovi solo nella bocca del più coragioso,
96
PROFILO DI LUN A N ella bocca d ell onesto, Nella bocca della moralita Nella bocca del Saggio Nella bocca del Fedele. Tu sei, cara parola,, Che si racconti la verita, Che si regali l am ore, Che si avvicinano i cuori, Che si aggunga la felicita!
Il momento Non ha forma, ma ha tempo, Non ha altezza, ma ha importanza, Non ha peso, ma ha pesatura. Non é perla, ma ha un valore, Non é timone, ma ti dirige, Non é prezzo, ma ha guadagno. E u n attim o, m a la vita l allu nga, E corto, ma vive tantissimo, E solo p er u na volta, m a che sia in eternita. E buono, devi saperlo, E raro, devi mantenerlo, E m om ento, d evi senz altro lá essere. E se stessa la vita... é momento, Che lo custodi lavorando, Che l asp etti senza ferm are, Che sia prudente, Ma di successo, E il tu o m om ento, non lo lasci che te ne va via!
97
Vlora Kozhani
Ponte legnoso Quante gambe hanno passato su di te, E tu ti sei dimostrato molto clemente, Hai superato un grande peso, Solo che le generazioni di gambe che passino su di te. Ed oggi ponte di legno che ti hanno dimenticato, Raramente chi viene visitarti, Di raro quante volte che ti portano nella mente, Ed allora quando se ne accorgono, Ti visitano, tanto p er d ire, p er l ip ocrisia, Che ti portino fiori di tombe, E che scattono delle fotografie. Dim m i: Sei p ieno d i rancore??!! Ti senti pentito?? Dim m i ti p rego, che cosa stai p ensand o?? E con difficolta mi rispondi, E come se si svegliasse dal sonno del secolo, E lentamente mi ha parlato: Io non m i sento p ieno d i rancore., Sono capitano della nave giurato nel dovere, La barca che la dirigo, per quanto vivo, Dalle tutte generazioni che sono passati su di me, Uno migliore uscirรก a qu esto p onte l im p ortanza gliela ap p rezzerรก .
Contrasto... Se non fosse stato il buio. N on la sapessim o l im p ortanza alla lu ce. Se non fosse stato il cattivo,
98
PROFILO DI LUN A N on l app rezzassim o il bu ono. Se non fosse stata la morte, Non la sapessimo il significato alla vita. Se non fosse stata la bruta, Non la conoscevassimo la belta. Se non fosse stato l od io, Non la conoscevassimo la bonta. Se non fosse stata il feroce, Non la conoscevassimo il dolce. Se non fosse stata la poverta, N on l ap prezzassim o la fortu na. Se non fosse stata la spina nella rosa, Non la conoscevassimo la sua spina. Se non fosse stato l altro, Non lo sapessi che esisti tu. Se non fosse stato il peccato, Non la sapessi la benevolenza. Se non fosse stato il tradittore, Non la potessi conoscere il fedele. Se non fosse stato il lento, Non lo sapessi il veloce. Se non fosse stata la mente, Non saperesti niente!
Nettare che scorre A madre Lo sapete che la piĂş bella parola, E Mad re , Significa calore. Avete avu to il d estino d incontrarla, Qu ell essere u m ano che conosce il sacrificio, Di piĂš nel mondo. Madre, madre, Ti ama il mio cuore senza limite,
99
Vlora Kozhani Che la m ia anim a l abbracci, Che cada nel tuo petto, la testa che m e l accarezzi, E che me li allontani i dolori del mondo. Che mi abbracci nelle tutte e due guancie, Che mi rimani la tua bambina, Ed anche quando mi invecchi. Io ho bisogno di te passo dopo passo, Cosi desidero, Ed anche che per me ti preoccupi. Lo so che mantieni la mia paura. Che cosa far贸, Per dove me ne vado, E che cosa mi accada. La mia madre, il mio cuore, Nettare che scorre, Per me sei, Fiore che sbocci, Ogni volta! Per me sei, Primavera vera. Ma, ed anche io desidero che goda questo sensazione.
Nostalgia spezzatta E come lo potessi sapere tu che, Il ghiaccio freddo si spezza, Aspettavo che si sciogliesse, Dall alba d ella prim avera cald a... Non aspettavo, Spezzamento dalla forza misteriosa la salvezza, Ghiaccio, forza dura di freddezza, Ti sei spezzatto dalla se stessa forza di ferocita, H ai m angiato ed anche m e grad u alm ente, Cosi hai spezzatto ed anche se stessa, ed anche in nero. Con il tuo spezzamento consapevole, Ma come 茅 staccato cosi una nostalgia,
100
PROFILO DI LUN A Ghiaccio - spezzatto tu e la mia nostalgia, Ma di nuovo non sento nessuna allegria, Qu and o m anca ghiaccio la m ia nostalgia.
Sogno, allungati... Compagnami sogno, In continuazione, Non ti azzardare che ti interrompa, senza chiedermi, Resti con m e, am ica m ia, Raccontami le tue torture. Prigionero del sogno, che non lo vedo, Nella visione ti apparisci, Senza fine ti interrompi, Dolcezza mentirosa mi nutrisci. C e l hai svantaggio che ti rinu nci d a m e, Accompagni i miei giorni di pioggia, Sogno allungati, finche si allungi il dolore.
Tienimi le mani Vieni vicino a me, Come quanto eri nella mia infanzia, Mi sono cresciuta con le tue accarezze, Mi sono educata con i tuoi discorsi. Mi stringevi forte, Me, tua figlia, Ho gustato vita di principessa, Nel tuo regno,
101
Vlora Kozhani Che hai costruito per me e la Madre Regina. Mi hai cresciuto con orgoglio, Come te stesso non occupato mi hai diventata, Una resistenza indistruttibile, Con l id eale d el giu sto. Tienimi le mani fortemente, Ed adesso che sono cresciuta Dammi forza che continui, Nei venti con tentazioni.
E una vita c ero Ho camminato in un epoca, Era la mia epoca, La mia generazione era, Un reale film drammatico. Strade dove ho camminato, LĂĄ ho trovato l inspirazione, Giovanile, sincera, Pieno di visioni del futuro. Mi sono appoggiata fortemente ed anche per ciottoli, Nei marciapiedi spezzatti, dove ho camminato, Da questo che per me in legenda si ĂŠ alzata, Un grand e lettera L nel cu ore m i ĂŠ stata scrittta. Tempeste dolci ho passato, Nelle finestre di vapore ho disegnato... Quanti canzoni di gioventu mi sono composi versi, Eh, mi hanno sforzato, quanti sogni di desideri... Un inno per la mia citta.
102
PROFILO DI LUN A
Violino Spesso mi sembra che tu sei il mio unico amico, Mi capisci i dolori del lutto, lamentosi spirituali. E la tua voce esporre nella luce i dolori della mia anima. Ogni gioia, Sofferenza, Dolore, Piacere, Felicita, Ogni mio verso gliela trova la melodia. Mi affliggo anche per te violino, Forse la tua melodia ci lega tutti e due entrambi, Forse ed anche da questo legame ci restiamo amici. Violino, aspetto quel giorno, Dove i miei versi, che li trasformi nella melodia, Dove la tua voce che rombi felicemente, Il mio verso che risoni nello spazio, Solo il nostro senso su ono p esa d i im p ortanza.
Barca di sentimenti Felicita, Io marinaio giurato, Nelle navigazioni etterni umani, Ti cerco, sono buttato a trovarti... Io capitano di una nave, Che la diriger贸 mentre arrivi nel porto. Ho lasciato il posto libero per te, N on l occu p a nessu n altro sentim ento, Vieni sbrigati, non rallenti i passi
103
Vlora Kozhani La mia barca ed io ti cerchiamo, In ogni angolo del mare immenso, Che ci prende con le sue onde ed anche involontariamente. Barca di sentimenti diversi, Azzufati spesso tra di loro, Gioia d olore e viceversa, Senza rinunciarsi che ti troviamo te.
Io e tu Una parte divisa in due, Con difficolta nel respiro, Con ferventi desideri di stare insieme, Con orgoglio assurdo non permetente. Non ci arrendiamo nessuno di noi, Ed anche perchĂŠ tutti e due ci rinunciassimo l u no d ietro all altro, Ed aspettiamo inutilmente, Senza nessun segnale, Senza nessuna salvazione. Io e tu, Due esseri umani, Aggravanti di se stessi del nostro destino.
Sogno di ricerca Cerco che il mondo, non svesta l abito d i verd e, Stagione d ell inverno si m enziona soltanto nelle favole, Che l u om o non conosca la vecchiaia, Che rimanga la vita con delle risate, senza lamenti, senza affanni,
104
PROFILO DI LUN A La solitudine che non esista, Gli angoli scuri che si splendano, Il buio che conosca soltanto fuga, Mantellina di felicita che copra ogni cuore di bambino.
Bellezza selvatica Ti dicono selvatica, Non rammollita Per errore. Tu solo ti senti imbarazzata, Spaventata, Certamente Che ci saro impazziente, Che ti sedurrerรณ con attenzione, Guadagnerรณ la tua fiduce, Nelle mie braccia che ti riposi tranquilla... Non cerco che lanci il primo passo per me, Neppure io non stuzzicerรณ furiosamente, Verrรณ con attenzione, con delicatezza, E tu solo lรก asp ettam i con am ore...
L uomo cassiere Cammina il tempo, L u om o si torce fortem ente, A volte in alto, a volte in basso, Qualche volta si accovaccia negli angoli, Non sa come agire...
105
Vlora Kozhani
Respiro tra i dubbi Mano di ghiaccio, Capelli arruffati, Volto pallido, Sguardo torbido, Mancanza di chiarezza. Una chitarra lasciata povera, Senza sap ere chi l ha u sata, E anche corda sfinita, N ell im p ossibilita che crea d elle m elod ie. Il letto disordine, Pavimento di fiango, Chiamo senza sequenza in volo,
Ed un giardino seccato, Senza sapere che cosa è accaduto! Respiro tra i dubbi....
106
PROFILO DI LUN A
III. Che non sv est a l abit o v erde Profilo di donna Vedo: Una parte tua, Un occhio com e freccia, Diritto non lo so per dove, Mittico, cosi distratto, ma con attenzione. Raramente qualche battito della ciglia, Che ti da capire tanto, Ma, senso non trovo da nessuna parte. Vedo: Una parte tua, Un sopracciglio posizionato bene, Pettinato con attenzione, Significante per uno scopo. Vedo: Il tuo naso, Nel centro del tuo viso, Voltato nel profilo, Com e ind ice d ell invisibile, Posizione alletante. Vedo: Una mezza parte delle tue labbra, Insufficiente, L altra parte soltanto l im m aggino, Dentro a loro sono rimaste parole non dette,
107
Vlora Kozhani Oppure soltanto mi fanno dubitare inutilmente? Profilo di donna, Profilo di luna, Strano, Cosi attrattivo, N on ti conoscer贸 m ai e l altra p arte, E che ci siamo rimasti con questo che vedo, Non basta. In ricerca d ell altro p rofilo sono!
Eleganza fragile Devi avere attenzione verso al fiore appena sbocciato, Non si devono avvicinare: Le bestie, Le belve, I mentitori, I ladri di sogni, I crudeli, I sadici, Gli immaturi mentalmente, I pregiudicati, Gli sfruttatori. E cosi bello, Innocente, Non diabolico, Qualcuno lo deve custodire.
108
PROFILO DI LUN A
Innocenza Da lontano vedo onde tempestate, Che mi avventino con ruvidezza, Sto sembrando spaventosa, Ma, dentro a me mi mantiene un castello. Stringo fortemente il mio petto imparato, E che soffi, che la onda la ostacoli, Allento da me stessa respiro accarezzato, E che sembra che ed anche questo mi ha tradito.. Intorno mi giro, senza scopo, E la onda che si avvicina con commozione, Alla fine prendo una decisione: Davanti che l affronto d i prop osito. Ecco ti aspetto, onda appassionata, Tutta la vita mi sei venuta di dietro, Nessuna colpa non ho macinato, E tranquillo rimasto che gridi. Una visione mi ĂŠ passata nella mente, Che raccolgo le forze di me stessa per combattimento, E un svolgimento mi ha offerto, Le armi fino alla fine, non mi arrendo. Innocente sono, perchĂŠ mi scagliate, Io cammino a lungo al mio percorso, Oppure ed anche voi da me vi buttate, E la direzione che le cambiarete alla mia vita. Raccolgo le forze di me stessa velocemente, Che vi dica perchĂŠ io lo so, Mi stringono ruvidamente, Che non dica niente, quello che so.
109
Vlora Kozhani Aspetto una forza magica, Che ci liberi da questa maledizione, Che venga come amica fedele, Queste onde per sempre nella tranquillita. Che ci accarezzi La mano del Destino, E che camminiamo alla nostra strada Dalla paura che ci liberi, Perché basta ci siamo rimasti tardati!
Vlora Kozhani é nata il 26 aprile nel 1990 a Lipjan. I primi studi li ha term inati nella scu ola elem entare Kad ri Beba , nel villaggio d i Ribar i Mad h , m entre la scu ola m ed ia l ha term inato nel ginnasio d i Ulpiana , la d irezione Scienze N atu rali, a Lipjan. Gli stu d i li ha term inati nell Universita d i Pristina, nella Facolta d i Ed u cazione, d iram azione Lingu a e Letteratu ra Albanese. Du rante l ed u cazione ha d im ostrato grand e su ccesso... Da quando era piccola si é impegnata con delle attivita libere, il su o talento apparente era presente nella scrittu ra d ella poesia e nella sua interpretazione, era attivista per i diritti dei bambini, anche partecipante a festival di poesia, e poi ha partecipato in molti eventi cu ltu rali artistici, ha pu bblicato le su e poesie nella rivista d egli stu d enti Bota e Re e nella rivista Metafora d i LSH K. Vlora é m em bre d i LN PSH A PEGASI ALBAN IA, é stata inclusa anche nell Antologia Poetica Korsi e H apur 2, di LN PSHA PEGASI ALBAN IA, pubblicata d alla casa ed itrice Marin Barleti Tirana, nell anno 2012 ed anche ha pu bblicato d elle scrittu re nella rivista Pegasi Bu ku ria d he Shend eti ne foku s . Qu esto é il su o prim o libro d i poesia Profilo d i lu na in tre lingue : albanese, inglese ed italiano.
110
PROFILO DI LUN A
PËRMBAJTJA I.Frymoj mes dyshimeve.... ................................................................ 5 Jam dhe unë! ................................................................................... 5 Që kur..... ......................................................................................... 6 Ku shkon velloja e bardhë..! ......................................................... 7 Desha të iki ...................................................................................... 7 Troku i kalit ..................................................................................... 8 Filokserë sociale ............................................................................. 9 Flutura e lakrës ............................................................................... 9 Bentali detar .................................................................................. 10 Përku fizim i Bu ku ri ................................................................. 11 Në vivariumin tënd ..................................................................... 11 Si pika nga parajsa ....................................................................... 12 Mirësia e vargut ........................................................................... 12 Fletë e gjelbër ................................................................................ 13 Gotë në dollap .............................................................................. 13 Jetë në miniaturë .......................................................................... 14 Pse, vallë, e lënë botën fajtore, ... ................................................ 15 II. Mbretëreshë e qiellit tënd! ......................................................... 16 Endje me qëllim të paqëllimtë .................................................... 16 Si flutura në dritë që digjet... ...................................................... 17 Është au ra jote ajo .................................................................... 17 Arsyeja e ekzistencës! .................................................................. 18 Histori e një dallëndysheje .......................................................... 19 Të ndjesh... .................................................................................... 19 Fjalë e dashur ................................................................................ 20 Mbretëreshë .................................................................................. 21 Pavetëdijshëm koha na përfshin ................................................ 21 Më njeh historia ............................................................................ 22 Momenti ........................................................................................ 22 Për fjalët e dashura ....................................................................... 23 Të jetosh ......................................................................................... 24 Urë e drunjtë ................................................................................. 25 Kontrast ... ..................................................................................... 26 Nuse Kosove ................................................................................ 26 Nektar që rrjedh ........................................................................... 27
111
Vlora Kozhani Mollë e krimbur ............................................................................ 27 Dije ti .............................................................................................. 28 Mall i thyer .................................................................................... 29 Ëndërr, zgjat... .............................................................................. 29 S d u a të shkru aj për d ashu ri ....................................................... 30 Kohë pandjesi ............................................................................... 30 Mbami duart ................................................................................. 31 E një jete isha ................................................................................. 31 Ushtari im ...................................................................................... 32 Violinë ............................................................................................ 32 Pafundësi yjesh ............................................................................. 33 Barkë ndjenjash ............................................................................ 33 Unë dhe ti ...................................................................................... 34 Ëndërrim kërkimi ......................................................................... 34 Bukuri e egër ................................................................................. 35 Njeriu arkëtar ................................................................................ 35 Drenushi im .................................................................................. 35 Atëherë... ....................................................................................... 36 Frymoj mes dyshimeve ............................................................... 36 Në humbëtirën kohë .................................................................... 37 Ngjyrë dhe ngjyrimet .................................................................. 37 III. Të mos zhvesh petkun e gjelbër ............................................... 39 Profil gruaje ................................................................................... 39 Një rrugë tjetër .............................................................................. 40 Elegancë e brishtë ......................................................................... 40 Jam kështu... .................................................................................. 41 Ftohtësirë... .................................................................................... 41 Pafajësi ........................................................................................... 42 Kur dashuron vrasësin ................................................................ 44 Një kohë, një jetë, një dëshirë ..................................................... 44 Me paramendim! .......................................................................... 45 Lodhje ............................................................................................ 46 I. I breathe amidst doubts ... ............................................................ 51 I also exist! ..................................................................................... 51 Since when.... ................................................................................ 51 Where does the white veil go..! .................................................. 52 I wanted to go ............................................................................... 53 The horse s trot ............................................................................. 54
112
PROFIL H テ起 E The butterfly of cabbage .............................................................. 54 Definition of Beau ty ................................................................. 55 Like points from the paradise .................................................... 56 Goodness of the verse .................................................................. 56 Life in miniature ........................................................................... 57 Why, wonder why do they leave the world in guilt,... ........... 57 Coldness.... .................................................................................... 58 Innocence ....................................................................................... 59 II. A queen of your sky! .................................................................... 61 Still with a aimless intention ...................................................... 61 Like the butterfly burning into light .......................................... 61 That is your aura.... ...................................................................... 62 The reason of existence! ............................................................... 63 A story with swallows ................................................................. 63 To feel... ......................................................................................... 64 Beloved word ................................................................................ 65 Queen ............................................................................................. 66 Unawarely time involves us ....................................................... 66 The history knows me ................................................................. 67 The moment .................................................................................. 68 For the beloved words ................................................................. 69 To live ............................................................................................ 70 Wooden bridge ............................................................................. 71 Bride Kosovo ................................................................................. 72 A nectar that springs .................................................................... 72 A dream, last ... ............................................................................. 73 Senseless time ............................................................................... 74 Violin ............................................................................................. 75 Boat of feelings ............................................................................. 75 Dream ing looking for ............................................................... 76 Wild beauty ................................................................................... 76 My deer .......................................................................................... 77 I breathe amidst doubts ............................................................... 77 III. In order not to wear the green array ....................................... 78 A w om an s profile ........................................................................ 78 Another way ................................................................................. 79 Fragile elegance ............................................................................ 79 Inner monologue .......................................................................... 80
113
Vlora Kozhani I.Respiro tra i dubbi.... ................................................................... 86 Ci sono anche io ! ......................................................................... 86 Da quanto.... .................................................................................. 86 Dove va il velo bianco..! .............................................................. 87 Il trotto del cavallo ....................................................................... 88 La profond ita m arinaia ........................................................ 88 Definizione d i Bellezza .......................................................... 89 Nel tuo vivaio ............................................................................... 90 Come gocce dal paradiso ............................................................ 90 La foglia verde .............................................................................. 91 La vita in miniatura ..................................................................... 91 II. Regina del tuo cielo! ..................................................................... 93 Tessitura con scopo involontario ............................................... 93 Peccatori ........................................................................................ 93 La ragione della esistenza! .......................................................... 94 Il secondo tutti e due che ci siamo mancati .............................. 95 Sentire... ......................................................................................... 95 Cara parola .................................................................................... 96 Il momento .................................................................................... 97 Ponte legnoso ................................................................................ 98 Contrasto... .................................................................................... 98 Nettare che scorre ........................................................................ 99 Nostalgia spezzatta .................................................................... 100 Sogno, allungati... ....................................................................... 101 Tienimi le mani ........................................................................... 101 E u na vita c ero ........................................................................... 102 Violino ......................................................................................... 103 Barca di sentimenti .................................................................... 103 Io e tu ........................................................................................... 104 Sogno di ricerca .......................................................................... 104 Bellezza selvatica ........................................................................ 105 L u om o cassiere .......................................................................... 105 Respiro tra i dubbi ..................................................................... 106 III. Che non svesta l abito verde ................................................... 107 Profilo di donna .......................................................................... 107 Eleganza fragile .......................................................................... 108 Innocenza .................................................................................... 109
114