Pieterskerk Leiden
vriendenbericht
05/14
jaargang 21/1 - mei 2014 ISSN 1387-9952
2 vriendenbericht > Column en colofon
column
Manifest De cover van dit Vriendenbericht is enigszins anders dan anders: u ziet een manifest ‘gespijkerd’ op de deuren van de Pieterskerk. Weest u gerust de spijkers hebben geen kwaad gedaan aan de deuren of het schilderwerk. Het was een bewuste keus van de leden van het Grote Kerken Overleg, om op deze manier aandacht te vragen voor het ontbreken van structurele subsidies voor het onderhoud van onze gezichtsbepalende stadskerken. Er is veel media aandacht geweest voor dit manifest, misschien heeft u het in de krant gelezen of op de radio gehoord. Frieke Hurkmans
colofon Het Vriendenbericht is een uitgave van de Stichting Vrienden van de Pieterskerk en verschijnt tweemaal per jaar.
Redactie Wouter Hollenga (hoofdred.), Josse Moers, Kim van Goethem, Leon Geutjes en Monique
Waarom is dit manifest nodig? De kosten om een
uit te kunnen voeren. En dat is buitengewoon goed
monument als de Pieterskerk in goede bouwkundige
gelukt. Echter, als wij er niet voor kunnen zorgen
conditie te houden kost jaarlijks tussen de
dat jaarlijks € 100.000 tot € 150.000 bijeen gebracht
€ 100.000 tot € 150.000. Een enorm bedrag, maar
wordt voor het reguliere onderhoud zal de conditie
als u bedenkt wat uw eigen huis aan onderhoud
van de Pieterskerk in de nabije toekomst met snelle
kost zal het u mogelijk niet verbazen. Een bijna 900
stappen achteruitgaan. In mijn beleving is er dan,
jaar oud monument met een kathedrale omvang
in min of meerdere mate, sprake van kapitaal-
als de Pieterskerk heeft, ook na een ingrijpende en
vernietiging. Dat is de reden waarom de Pieterskerk
veelomvattende restauratieperiode, vol continue
Leiden, hoewel op dit moment nog in uitstekende
onderhoud nodig.
staat, volhartig het manifest vanuit het Grote Kerken Overleg heeft ondertekend.
Roscher. Met dank aan Brigitte Bruyns.
Maandelijks wordt de onderhoudsplanning van de
Bijdrage van
Pieterskerk Leiden bijgewerkt en worden de priori-
Stadskerken zoals de Pieterskerk in Leiden bestaan
Frieke Hurkmans.
teiten vastgesteld. Zo is het afgelopen jaar veel
niet enkel uit stenen, het zijn ook historische
schilderwerk gedaan en zijn enkele muurankers
monumenten die het verleden en het heden
Foto’s/illustraties
vervangen. En wist u bijvoorbeeld dat ieder jaar alle
verbinden. Daarbij richten wij de blik op toekom-
Claudia Claas, Hielco Kuijpers en
bouten van de plafondbalken aangedraaid moeten
stige generaties, zodat zij kennis kunnen nemen
Stefan Tetelepta
worden of dat de monumentale vloer in de eerste
van de bijzondere verhalen en gebeurtenissen die
maanden van het jaar in de was wordt gezet?
hebben plaatsgevonden in de Pieterskerk. U als
Moderne techniek helpt ons met het monitioren
Vriend van de Pieterskerk Leiden ondersteunt het
van luchtvochtigheid en temperatuur bij kwetsbare
uitvoeren van het noodzakelijke onderhoud met uw
monumentale onderdelen als de orgels en de kerk-
jaarlijkse donaties, lijfrentes of legaten en daarmee
meesterskamer. Maar de grootste waarde in het
ondersteunt u ook de toekomst. Daarvoor zeer
behoud en onderhoud is en blijft toch de betrok-
zeer veel dank!
Vormgeving en Druk Valetti, Claudia Claas. Drukkerij van der Linden.
Redactieadres Stichting Vrienden van de Pieterskerk Antwoordnummer 12052 VC Leiden Bureau: Kloksteeg 16, 2311 SL Leiden T 071 512 43 19 info@pieterskerk.com www.pieterskerk.com IBAN: NL22ABNA0881528307 © Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd.
kenheid van alle mensen in en rond de Pieterskerk. De huismeester die een paar keer per week ronde
Als u wilt volgen wat er de komende tijd te doen is
loopt en mankementen signaleert of de buren die
in de Pieterskerk, kijkt u dan op onze website voor
attenderen op kleine gebreken. En niet te vergeten,
de meest actuele informatie. Ik hoop, als altijd, u in
de specialisten van de monumentenwacht die ons
de komende maanden in de Pieterskerk te mogen
helpen met een grondige jaarlijkse inspectie.
begroeten bij één van de evenementen, concerten of tijdens openstellingen van uw prachtige monument.
Tijdens de recente restauratieperiode van 2000 tot 2010 zijn vele miljoenen euros bij elkaar gebracht
Frieke Hurkmans
om het achterstallig onderhoud van de Pieterskerk
Directeur-bestuurder Pieterskerk Leiden
De vloer blinkt weer! < vriendenbericht 3
De vloer blinkt weer! “Even de vloer in de was zetten” is het antwoord van huismeester Bram Siera op de vraag wat hij en collega Robert gaan doen. In drie dagen tijd wordt de vloer geschrobd, geboend en in de was gezet. Dit onderhoud wordt één keer per jaar uitgevoerd om de monumentale vloer in optimale conditie te houden. Niet alleen de oppervlakte, van bijna 3000 vierkante meter, maakt dit een tijdrovende klus. Sommige grafzerken bevatten diepe details, waardoor deze met een kleine borstel in de was moet worden gezet. Het harde werken zorgt echter voor een prachtig resultaat. Kom langs om de vloer weer te zien blinken!
4 vriendenbericht > Het grafmonument van Gerard Meerman
De Pieterskerk heeft in de loop der eeuwen velen een laatste rustplaats of een herinneringsplek geboden. Zwervend door de kerk kom je namen tegen op grafstenen, monumenten en rouwborden. Wie waren deze mensen, wat was hun levensloop en wie zorgden er voor dat de herinnering aan hen bewaard bleef in de Pieterskerk? In dit Vriendenbericht nemen we u mee naar de noordwesthoek van de kerk. Hier herinnert een statig monument aan Gerard Meerman (17221771), telg uit een bekende Leidse regentenfamilie. Op zoek naar het verhaal achter dit monument stuitten we op een gefrustreerde vader, een uit Limburg gesmokkeld lijk en in het Frans geschreven liefdesbrieven. Gerard stamde uit een Leids regentengeslacht dat burgemeesters, ambassadeurs, bewindvoerders van de VOC en andere hoge functionarissen heeft voortgebracht. De naam leeft nu nog voort in het Hof Meermansburg aan de Oude Vest, in 1680 gesticht door een broer van de overgrootvader van Gerard. Gerards opa draaide een groot deel van het familiekapitaal er door heen. Zijn zoon Johan, Gerards vader, moest dan ook trouwen met een rijke vrouw; het werd Catharina de la Court van der Voort.
Het grafmonument van Gerard Meerman
een meer kostbaar dan fraai gedenkteken
Prestige Catharina, de moeder van Gerard, stamde af van Vlaamse immigranten die zich in Leiden hadden opgewerkt tot succesvolle textielhandelaren. Haar vader, Pieter de la Court van der Voort, was een van de rijkste burgers van de stad. Hij bewoonde met zijn vrouw Sara Poelaert het indrukwekkende Rapenburg 65. Hier konden bezoekers zich vergapen aan een grootse kunstverzameling, waaronder schilderijen van Breugel, Rubens, Dou en Willem van Mieris. De grote rijkdom leidde echter niet automatisch tot opname in de Leidse regentenklasse. Het huwelijk van dochter Catharina met een Meerman bracht de familie enig prestige. Johan en Catharina woonden enige tijd in bij haar
vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman < vriendenbericht 5
Linksboven: detail gevel Rapenburg 65, het
ouders op Rapenburg 65. Later betrokken zij
geweest op het gezinsleven. Johan behoorde tot
woonhuis van Gerards grootouders, Pieter de
Rapenburg 47; hier heeft hun zoon Gerard het
een minderheidsfactie in de Leidse Vroedschap,
la Court van der Voort en Sara Poelaert.
grootste deel van zijn jeugd doorgebracht. Zo
waardoor hij uiteindelijk politiek uitgerangeerd
Rechtsboven: detail gevel Rapenburg 47.
bezien had de jonge Gerard alles mee; van een
raakte. Dit alles heeft hem bijzonder gefrustreerd.
Hier bracht Gerard Meerman een groot deel
onbekommerde jeugd zou echter geen sprake zijn.
Zijn zoon Gerard zou over zijn vader het volgende zeggen: die voor vroeger tyd zeer vrolijk, en veel
van zijn jeugd door.© Foto’s: Claudia Claas
Familieruzies en frustraties
met menschen omging (…), hoe langs hoemeer
Voor Catharina was Johan Meerman niet de ge-
hypoconder, afgetrocken van de menschen, en zoo
droomde huwelijkskandidaat. Zij had iemand
onverdraeggelyk van humeur [wierd], dat naeuwelyx
anders op het oog, maar moest gehoor geven aan
met hem (..) was omtegaen.
de wens van haar vader. Dit werd hem door haar bepaald niet in dank afgenomen. Toen er een conflict
Boekenverzamelaar
ontstond tussen haar vader en haar echtgenoot,
Gerard gaat Rechten studeren. Dit leidt tot een
koos zij partij voor de laatste. Deze familieruzie
doctorstitel, waarna hij zich vestigt in Den Haag
hakte er flink in; de betrokken familieleden woonden
om daar verder te gaan in de advocatuur. Hij
grotendeels op het Rapenburg, niet ver van elkaar.
wordt vervolgens aangesteld als Pensionaris van
Catharina en Johan werd de toegang tot Rapen-
Rotterdam, oftewel stadsadvocaat. In 1759 reist
burg 65 en de kamer van (schoon)moeder Sara
Gerard af naar Engeland om te onderhandelen
ontzegd tot op de dag van haar dood. Catharina
vanwege ontstane handelsgeschillen. Hij verkrijgt
werd onterfd, alleen haar kinderen zouden, na haar
een aantal titels, waaronder Heer van Dalem
dood, nog een nalatenschap van hun grootouders
en Vuren; hij koopt deze in 1769. Gerard blijft
verkrijgen. Uiteindelijk komt Rapenburg 65 zelfs nog
wetenschappelijk actief getuige zijn omvangrijke
in het bezit van Gerard; samen met zijn zus veilt hij
publicaties over Recht én over de oorsprong van
het pand én het merendeel van de kunstcollectie
de boekdrukkunst. Zijn belangstelling voor boeken
tijdens een meerdaagse veiling in het Heeren-
uit zich verder in een omvangrijke verzameling die
logement; de catalogus telde meer dan 1000 stuks.
verder zou worden uitgebouwd door zijn zoon
Naast de familieruzies moet ook de gemiste carrière
Johan en uiteindelijk de basis zou vormen voor de
voor Gerards vader Johan van grote invloed zijn
collectie van Museum Meermanno in Den Haag.
6 vriendenbericht > vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman
Liefdesbrieven
dat het op â&#x20AC;&#x2DC;t oogenblik is. Ik had er op gerekend
Sentimenteele anecdote uit de 18e eeuw luidt de
groote vordering in uw hart te maken, verleden
titel van een artikel uit een aflevering van tijdschrift
week, daar ik in de gelegenheid was om u dag aan
De Gids (1898). In een uitvoerig relaas lezen we
dag mijn hof te maken, en u dagelijks de bewijzen
hoe Gerard in Den Haag ene Maria Catharina
van mijn liefde en teederheid te geven. Maar helaas,
van Schuijlenburg het hof maakt. Van haar vader
toen ik u Maandag verliet, was ik niet alleen niets
krijg hij toestemming voor een huwelijk. De dame
gevorderd, maar ik heb u ook uiterst koel gevonden,
zelf wijst, tot ontsteltenis van beide families, het
zoodat ik niet weet wat ik er van denken moet.
aanzoek van Gerard af. Deze laat zich daardoor
Ook zijn dagboek getuigt van een weinig succes-
niet ontmoedigen en begint met het schrijven van
volle benadering: Wij kregen woorden. Zij zeide, zij
in het Frans gestelde liefdesbrieven. Het volgende
mij niet voor den gek hield, dog ik mijn tijd moest
citaat laat zien dat Maria zich ook hierdoor niet laat
afwachten, zoo als alle galanten.
vermurwen: Wanneer ik ooit reden had om bedroefd
Uiteindelijk trouwt Gerard in 1750 met haar nicht
en verdrietig te wezen, dan kan ik u wel verzekeren
Maria Catharina Buijs. Zij krijgen 3 kinderen, waaronder zoon Johan (1753-1815).
Een gesmokkeld lijk Ondermeer vanwege zijn gezondheid en zijn behoefte om meer tijd te kunnen besteden aan studie, neemt Gerard in 1766 ontslag. Vijf jaar later overlijdt hij op 49-jarige leeftijd, tijdens een kuurverblijf in Aken. De dichtstbijzijnde Protestante kerk bevindt zich in Vaals en dat lijkt dan ook de voor de hand liggende laatste rustplaats van Gerard. Terwijl er voorbereidingen voor de begrafenis worden getroffen, blijkt echter dat Gerard in zijn testament anders heeft beschikt. Hij wil in de Leidse Pieterskerk worden bijgezet. Nu zou het lijkvervoer vanuit Limburg naar Leiden vanwege de hoge territoriale lasten een kostbare aangelegenheid worden. De begrafenis in Vaals vindt daarom doorgang, maar een week later wordt de loden kist met het lichaam weer opgegraven (overigens met medeweten van de plaatselijke schout) om vervolgens verpakt als een partij tapijten via Den Bosch naar Leiden te worden vervoerd. Uiteindelijk krijgt Gerard hier, in de Pieterskerk dan zijn echte laatste rustplaats.
Zoektocht naar een ontwerper Aan de laatste wil van Gerard is daarmee nog niet helemaal voldaan. In zijn testament uit hij de wens voor een herdenkingsinscriptie in het Latijn, op een pilaar of een andere plek gelijk er in de voorz. Kerke verscheydene op lieden van studie ofte aensien te vinden zijn. Zijn weduwe en zoon besluiten echter dat Gerard â&#x20AC;&#x201C; en de familie - iets beters verdient en willen een grafmonument. Zoon Johan benadert twee in zijn ogen geschikte ontwerpers, maar geen van beiden heeft belangstelling. Uiteindelijk richt Johan zich met succes tot Jean Theodoor Royer, substituut-griffier bij het Hof van Holland en amateur-sinoloog. Diens ontwerp wordt uitgevoerd door de beeldhouwer Franciszek Offert (of Hoffert,
vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman < vriendenbericht 7
Linksboven: Portret van Gerard Meerman met guirlandes
geboren 1748), dan werkzaam in het Haagse.
kenmerken van de neoclassicistische stijl. Op
van eikenloof en olijftakken, detail grafmonument.
Hij rondt het monument af in 1786, 15 jaar na het
de sarcofaag staat een door leeuwenklauwen
Rechtsboven: Detail witmarmeren plaat met opschrift aan
overlijden van Gerard Meerman.
gedragen obelisk, bekroond door een urn. Op de
de voorzijde van de sarcofaag. © Foto’s: Claudia Claas
obelisk hangt een wit medaillon met het portret van
Een douceur voor de kerkmeesters
Gerard Meerman in halfreliëf. De ontwerper Royer
Intussen is Johan bezig met het regelen van een
had verschillende kleuren marmer voorgesteld. Al
locatie in de kerk. De kerkmeesters hadden toe-
met al had Johan Meerman kosten noch moeite
stemming gegeven voor een plek in de noordwest
gespaard om het monument voor zijn vader te laten
hoek van de kerk. Deze is alleen niet groot genoeg
realiseren. Desondanks sprak men er uiteindelijk
voor het beoogde monument; Johan heeft ook de
over als een meer kostbaar dan fraai gedenkteken.
twee aangrenzende graven nodig. Na enige moei-
Uiteindelijk zou ook Johan een grafmonument in
te lukt het hem deze allebei te verwerven. Johan
de Pieterskerk krijgen; nog steeds staan de twee
betaalt de kerkmeesters vervolgens een flinke som
monumenten naast elkaar tegen de westmuur van
geld, de ‘douceur’ van fl 2.100,=, en gaat zich
de kerk.
buigen over een geschikt grafschrift. Hij wisselt hierover van gedachten met de Leidse hoogleraar David
• Jos van Heel, ‘De grafmonumenten van Gerard
Ruhnkenius; hun briefwisseling is bewaard gebleven.
en Johan Meerman in de Pieterskerk te Leiden’ in
Het opschrift dat nu te lezen is op de witmarmeren
Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde
plaat aan de voorzijde van de sarcofaag luidt vertaald:
van Leiden en omstreken, 2001
Voor Gerard vrijheer Meerman Bij zijn leven één van de meest vooraanstaande geleerden en voornaamste burger en bij hen geliefd Nu door hen gemist. Hij leefde 49 jaar.
Meer kostbaar dan fraai De guirlandes van eikenloof en olijftakken die het grafmonument sieren, onderstrepen deze tekst: zijn symboliseren respectievelijk Gerards roem als staatsman en zijn reputatie als geleerde. Het monument straalt eenvoud en grandeur uit,
• Verschillende delen uit de reeks Het Rapenburg. Geschiedenis van een Leidse gracht
8 vriendenbericht > Een zoektocht naar de juiste lampen
Een zoektocht naar de juiste lampen
Nieuwjaarsreceptie met de nieuwe verlichting. Toespraak van burgemeester Lenferink. © Foto: Hielco Kuipers
De verlichting in de Pieterskerk Leiden is net voor de jaarwisseling vervangen. Het kiezen van de juiste lampen had veel voeten in de aarde. Hieronder een verslag over deze zoektocht. Als u het Vriendenbericht in het vorig voorjaar heeft
voor gloeilampen en sinds september 2012 mogen
gelezen, herinnert u zich misschien nog wel dat er
gloeilampen niet meer verkocht worden in Europa.
tijdens het Pieterskerkgala 2013, een bedrag van
De urgentie voor de vervanging was dan ook groot.
€ 80.000 werd gedoneerd voor de vervanging van de verlichting in de Pieterskerk. De reguliere
De Pieterskerk heeft naast gewone verlichting voor
cheque werd die avond spontaan aangevuld met
het monument, ook speciale verlichting voor de
gulle giften, door de Universiteit Leiden, het LUMC
tentamens van de Universiteit en het LUMC, die
en Buik en van der Horst-deurwaarders.
al meer dan dertig jaar met grote regelmaat in de Pieterskerk worden gehouden. Ook deze lampen
De vervanging van verlichtingsarmaturen in de
waren zeer hard aan vervanging toe. Bij het
monumentale ruimte was al gepland tijdens de
samenstellen van het plan van eisen (PVE) was
restauratie 2000-2010 en ook al (deels) voor-
één van de belangrijkste voorwaarden dat de
bereid, maar kon wegens geldgebrek uiteindelijk
nieuwe lampen geschikt moesten zijn voor zowel
niet worden uitgevoerd. De armaturen, uit begin
het aanlichten van het monument, als voor het
jaren ‘80 van de vorige eeuw, waren alleen geschikt
leveren van goede verlichting voor de studenten.
vervolg Pieterskerk is beslist niet statisch < vriendenbericht 9
In totaal ging het om 65 pendels en 115 armaturen voor tentamenverlichting, die vervangen zouden gaan worden door 75 nieuwe lampen. Uiteindelijk deden vier leveranciers een voorstel, maar geen van de voorstellen voldeed op alle punten. Of de prijs was te hoog, of de spreiding van het licht was onvoldoende of de voorgestelde lamp was dusdanig industrieel dat het ernstig zou detoneren in de monumentale omgeving van de Pieterskerk. Van maart tot oktober 2013 duurde de zoektocht, tot wij via het internet zelf een lamp vonden die mogelijk geschikt zou kunnen zijn. Deze lamp was wel al operationeel in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, maar nog niet in Nederland. Technisch voldeden deze lampen aan al onze eisen en als proef werd een aantal lampen naar de Pieterskerk gebracht. Twee avonden werd er volop getest door de producent van de Pieterskerk, Jaap van Rijn, geassisteerd door onafhankelijke lichttechnici. Na de tweede avond was het duidelijk, deze lampen waren wat we zochten. Na strakke onderhandelingen werden wij het eens over de prijs en konden de lampen ingevlogen worden. Inmiddels hangen de lampen tot ieders volle tevredenheid. De armaturen zijn relatief klein en vallen niet op in de ruimte, verder zijn ze voorzien van LED lampen waardoor de energiekosten zullen dalen. En als leuke extra kunnen zij in iedere kleur van de regenboog geprogrammeerd worden. Dat laatste is alleen van toepassing bij speciale gelegenheden, maar het is een mooie gratis toegift. Goed nieuws verspreidt zich snel en ondertussen zijn de bouwmeesters van de Stichting Kathedrale Basiliek Sint Bavo in Haarlem al op bezoek geweest om te kijken naar ‘onze’ lampen. Ook in Haarlem moeten de lampen vervangen worden en via de voormalig Rijksadviseur cultureel erfgoed, Wim Eggenkamp, had men gehoord dat de nieuwe lampen in de Pieterskerk Leiden zo mooi en doeltreffend waren. Mooie reclame als nevenrendement van een lange maar geslaagde zoektocht.
Rechtsboven: Detail technische tekening van het verlichtiongsplan.
Rechtsonder: De verlichting bij daglicht. © Foto: Claudia Claas
10 vriendenbericht > U bent welkom in de nieuwe entree
U bent welkom in de nieuwe entree
Jaarlijks bezoeken tussen de 35.000-45.000 bezoekers de Pieterskerk Leiden tijdens de openstelling. Deze bezoekers willen wij graag meer bieden dan
Tussen april en oktober 2014 zal er gekeken worden of het structureel exploiteren van een museumwinkel en -café rendabel zou kunnen zijn.
alleen een bezoek aan ons mooie rijksmonument. Daarom is de bibliotheek
Het entreebewijs van € 2 kan na een bezoek aan
van de Pieterskerk de afgelopen weken tijdelijk aangepast en klaargemaakt
voor een korting. Natuurlijk is er verse appeltaart en
om deze te kunnen gebruiken als museumwinkel en -café.
ook kunt lunchen.
de Pieterskerk in het museumcafé ingeruild worden een assortiment van ovenvers brood maakt dat u er
In de winkel van de Pieterskerk zijn artikelen te koop zoals: cd’s van de orgels, kaarten, boeken over o.a. de bouwgeschiedenis van de Pieterskerk
BON
Vriend van de Pieterskerk bon voor twee personen 2 x gratis entree inclusief koffie of thee naar keuze (geldig tot 1 juli 2014)
en andere aardige (relatie)geschenken. Wij nodigen u als vriend van de Pieterskerk graag uit om binnenkort een kijkje te komen nemen in de bibliotheek. Tegen inlevering van de bon op deze pagina ontvangt u twee gratis toegangsbewijzen en daarmee ook gratis koffie of thee naar keuze. Wij kijken uit naar uw komst!
vervolg U bent welkom in de nieuwe entree < vriendenbericht 11
De bibliotheek omgebouwd tot museumcafé. Ook op de binnenplaats kunt u terecht voor een consumptie. © Foto’s: Stefan Tetelepta
Openingstijden iedere dag 11:00-18:00 uur Entree € 2 Entree tot 18 jaar gratis Rondleidingen € 5
12 vriendenbericht > Ruimte voor jong talent
Ruimte voor jong talent
Naast monument en evenementenlocatie is de Pieterskerk Leiden sinds enige tijd ook een stagebedrijf. Al heel wat studenten hebben hier hun eerste
praktijkervaringen
mogen
opdoen en sommigen konden zelfs doorstromen als vaste kracht in het bedrijf. Het Vriendenbericht sprak met drie enthousiaste (ex-)stagiaires over hun ervaringen in de Pieterskerk.
stage lopen ? Ge誰nteresseerd in de Pieterskerk als stage bedrijf en wat het stagiaires allemaal kan bieden? Kijk dan op http://www.pieterskerk.com/nl/ontdekpieterskerk/stages/
vervolg Ruimte voor jong talent < vriendenbericht 13
Rianne de Winter (20 jaar) is studente Media en Management aan het Grafisch Lyceum in Utrecht en loopt op dit moment stage bij het sales & marketing team van de Pieterskerk. “Ik had al kennis gemaakt met het bedrijf via mijn horecabijbaan. Via het cateringbedrijf ‘Mise en Place’ werk ik soms tijdens evenementen in de Pieterskerk. Een collega vertelde me over zijn ervaringen bij de Pieterskerk als stagebedrijf en dat maakte me heel enthousiast. Bij een klein bedrijf als de Pieterskerk krijg je meer verantwoordelijkheid en zit je dicht op alle aspecten binnen een bedrijf.’’ Rianne solliciteerde en werd aangenomen. “Tot 20 juni mag ik de sales & marketing versterken. Ik vind het erg leuk om zowel mijn creatieve kant te kunnen gebruiken en de marketingkant van de Pieterskerk in de praktijk te leren kennen. Ik ondersteun bij dagelijkse klussen en praktische zaken die er bij zo’n actief monument en evenementenlocatie horen.” Naast de ruimte die er voor stagiaires is om zich te ontplooien, biedt de Pieterskerk beperkt doorgroeimogelijkheden. Twee stagiaires van de afgelopen jaren, Huibert van der Bent (24) en Wouter Hollenga (26), zijn inmiddels doorgestroomd als vaste krachten. Wouter is marketeer bij sales & marketing van de Pieterskerk. “Toen ik
commerciële
economie
student
aan
Van links naar rechts: Wouter Hollenga, Rianne de Winter en Huibert van der Bent. © Foto’s: Claudia Claas
de
Hogeschool Leiden was, heb ik op de sales &
ook hoe het smaakte, en waarom er voor de juiste
worden gehuurd onder de naam Villa Rameau. Veel
marketingafdeling meegedraaid. Ik vond het een
wijnen en combinaties van gangen was gekozen.
van de verhuringen van Villa Rameau neem ik aan.
hele prettige stageplek door de grote mate van
Absoluut geen straf om dat mee te mogen maken!”
Leuk om dan te zien dat de eerste gast van Villa
vrijheid en verantwoordelijkheid van werken. De
Rameau zo tevreden was met zijn overnachting, dat
collega’s waren (en zijn) gezellig en laten je veel
Huibert van der Bent herinnert zich het moment hij
nieuwe dingen leren. Ik mocht de social media van
als vaste medewerker zijn eerste grote verhuring
de Pieterskerk mee inrichten en beheren, draaide
voor het bedrijf had binnengehaald. Ook hij begon
Ook Rianne heeft in haar korte periode al veel
mee achter de schermen bij de evenementen in
als stagiair van de HBO-opleiding commerciële
mooie ervaringen opgedaan. “Tijdens de Scratch-
de kerk en hielp mee bij de openstellingen voor
economie en is tegenwoordig werkzaam als sales-
dagen was het bijzonder om te zien hoe in twee
bezoekers. Nu beheer ik de marketing van de
assistent. “Iedereen was zo trots op mijn eerste
dagen tijd het historische monument werd
Pieterskerk in de breedste zin van het woord: van
grote getekende offerte dat ik een klein vaatje bier
omgetoverd tot een concertpodium. Het liet mij
ontwerpen van informatiedragers, het beheren
kreeg. Die hebben we samen op het terras van
goed inzien dat de Pieterskerk zeer divers kan
van de websites en stimuleren van de verkoop tot
Villa Rameau opgedronken. Juist die openheid
worden ingezet. Juist die combinatie van werken
het opstellen van een marketingplan voor de ko-
onderling maken het werk zo leuk. Ik heb tijdens
voor een monument dat ook als evenementen-
mende jaren. Sinds februari 2014 ben ik ook eind-
mijn stage al veel kanten van de Pieterskerk
locatie gebruikt wordt, vind ik heel bijzonder aan
redacteur geworden van het Vriendenbericht.” Van
mogen leren kennen. Tijdens evenementen liep ik
dit stagebedrijf. Het is een unieke samensmelting
zijn stagetijd bij de Pieterskerk herinnert Wouter
mee met de dutymanager en overdag hielp ik bij
die je bijna nergens anders tegenkomt.”
zich vooral nog de voorbereidingen voor het
de salesafdeling, daarnaast wees ik toeristen de
Pieterskerkgala, dat eens in het jaar wordt georga-
weg in de Pieterskerk tijdens de openstellingen.
Wouter: “Het is een jong team, en wat mij heel erg
niseerd. “Samen met de directeur en hoofd sales
Nu ben ik naast sales-assistent, ook vrijwilligers-
aan sprak was dat locatie erg gaaf is. Je speelt
& marketing mocht ik het eten voorproeven voor
coördinator van de Pieterskerk. Een leuk project
onbewust toch een rol in een monument dat
het gala in 2013. Dat was een onwijs bijzondere er-
waar ik als stagiair bij betrokken ben geweest is het
tekenend is voor de stad en haar inwoners. En dat
varing. Tijdens de avond zelf wist ik daardoor niet
opzetten van Villa Rameau. Dat is de voormalige
je daar aan kunt bijdragen tijdens je stage is een
alleen precies wat de gasten zouden eten, maar
kosterswoning die nu voor short-stay gehuurd kan
unieke ervaring.”
hij recent een tweede bezoek heeft gepland!”
14 vriendenbericht > Afscheid Joop Maat
Het Vriendenbericht van vouwblad tot marketinginstrument Het Vriendenbericht is, al sinds de oprichting ervan, het podium om alle Vrienden betrokken te laten zijn bij de eeuwenoude Pieterskerk Leiden. Vrijwilliger Joop Maat heeft inmiddels afscheid genomen van zijn functie als eindredacteur. Een goed moment om de balans van het Vriendenbericht eens op te maken. Rechts onder aan de voorpagina staat het; een
Volgens Jos hebben de donateurs altijd centraal
bovenal erg leuk om te doen. Het is een soort
jaargangnummer. Op iedere uitgave van het
gestaan: “Alles was gericht op het informeren en
visitekaartje van de Pieterskerk geworden. In die
Vriendenbericht is te zien in welke jaargang het
interesseren van de Vrienden. Dat was toen het
zin zou je het kunnen zien als een relatiemagazine,
blad zich bevindt. De teller staat op eenentwintig
geval en nu nog steeds. De belangrijkste zaak was
een sterk marketinginstrument.”
en het blad is uitgegroeid tot een volwaardig
en is om iedereen verbinden met de Pieterskerk.”
magazine vol foto’s, artikelen en interviews.
Het Vriendenbericht zal altijd in het teken staan van Van het vouwblad dat zo nu en dan uit kwam, is het
de Pieterskerk zelf. Verhalen over de geschiedenis
Het doel van het Vriendenbericht was tijdens de
Vriendenbericht uitgegroeid naar een magazine
en hedendaagse activiteiten wisselen elkaar af.
beginjaren direct duidelijk: contact onderhouden
dat twee keer per jaar op de deurmat van iedere
Het is voor de donateurs een “extraatje om te
met de donateurs. De uitgave gebeurde via een
Vriend valt. Een ontwikkeling waar aftredend eind-
ontvangen”, aldus Joop Maat. Een aardigheidje
vouwblad op folio (papierformaat van gedrukte
redacteur Joop Maat zich de laatste jaren flink
dat inmiddels ook al een behoorlijke historie met
boeken en documenten red.) en restauraties of
mee heeft bemoeid. Vanaf 2006 heeft Joop met
zich meedraagt. Want, welk blad is tegenwoordig
vondsten van monumenten waren onderwerpen
veel plezier geschreven en geredigeerd voor het
nog intact na 21 jaargangen? Alleen daarom al is
waarover vaak geschreven werd, aldus toenmalig
Vriendenbericht. “De betrokkenheid bij zo’n blad
het een product van waarde, wat toegevoegd kan
eindredacteur Jos Hooghuis. Want, “zo wisten de
is bijzonder, de hele redactie werkt er op vrijwillige
worden aan het historisch bezit wat de Pieterskerk
donateurs wat er met hun gelden werd gedaan”.
basis aan mee en met name het schrijven blijft
al rijk is.
Noot van de redactie: Zoals de jaargang op de voorpagina doet lijken, is het Vriendenbericht vanaf ca. 1993 opgericht. Dit is echter niet het geval. Rond 1993 is het blad vernieuwd en geprofessionaliseerd, maar de eerste uitgave van het Vriendenbericht gaat terug tot maar liefst 35 jaar geleden, rond de eind jaren zeventig.
Het Vriendenbericht is de afgelopen jaren een paar keer naar aanleiding van een nieuwe huistijl van uiterlijk veranderd.
Prenten uit de oude doos & Webshop < vriendenbericht 15
Prenten uit de oude doos Door de eeuwen heen is er het nodige gebouwd, verbouwd, vervangen en verbeterd in de Pieterskerk Leiden. Sinds de 19e eeuw maken restauraties een belangrijk deel uit van die werkzaamheden. Aanvankelijk was restauratie vooral bedoeld om een gebouw in oude glorie te ‘herstellen’. Tegenwoordig worden ook deze herstelpogingen gezien als een belangrijk onderdeel van de bouwgeschiedenis. Op de foto’s ziet u de restauratie van de kapconstructie op het zuidtransept in 1907. De zichtbare schade is waarschijnlijk exact een eeuw eerder ontstaan, tijdens de ontploffing van het kruitschip op 12 januari 1807. De bekende koster W.K.L. Rameau, naar wie de huidige ‘Villa Rameau’ is vernoemd, heeft de werkzaamheden gefotografeerd.
Bent u wel een lezer van het Vriendenbericht maar nog geen Vriend van de Pieterskerk?
word een vriend en steun de Pieterskerk Wat houdt het in: l
kosten € 20,- euro per jaar
l
steun een nationaal monument
l
2 Vriendenberichten per jaar
l
korting bij sommige culturele activiteiten
Verder: l
Pieterskerk heeft als goededoelen instelling de culturele ANBI status
l
Vriend voor het leven kost € 1000,-
Voor meer informatie zie www.pieterskerk.com en klik op de ‘steun ons’ buttom op de homepage
Webshop bezoek de webshop van de pieterskerk
www.pieterskerk.com
agenda pieterskerk leiden
Openstelling en rondleidingen: Wanneer er geen evenementen plaatsvinden is de Pieterskerk geopend voor publiek. Iedere dag van 11.00 tot 18.00 uur. Op www.pieterskerk.com vindt u de data van actuele openstellingen en rondleidingen. Wilt u een rondleiding op een niet gepubliceerde datum of met een groep? Onze vrijwilligers zijn graag bereid u rond te leiden in de Pieterskerk. Voor meer informatie en reserveringen kunt u contact opnemen met de salesafdeling van de Pieterskerk via (071) 513 77 64 of een e-mail sturen naar sales@pieterskerk.com
Parkeren: Wij adviseren u te parkeren op het Haagweg Parkeerterrein, kosten hiervoor zijn € 12,- per auto per dag inclusief vervoer naar en van de binnenstad. Zie voor meer informatie www.stadsparkeerplan.nl. Vanaf Leiden CS stoppen verschillende bussen op de Breestraat, op 2 minuten loopafstand van de Pieterskerk.
concerten & evenementen
zo 20 Zomerorgelconcert – Leo van Doeselaar Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com zo 27 Zomerorgelconcert – Leonore Lub & Peter Westerbrink Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com Augustus 2014 zo 03 Inlooporgelconcert – Henk Gijzen Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com zo 10 Inlooporgelconcert – Peter van der Zwaag Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com Inlooporgelconcert – Erik van Bruggen zo 17 Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com September 2014
Ingang concerten e.d.: Pieterskerkhof 1A
Mei 2014
Opening academisch jaar Universiteit Leiden ma 01 Aanvang: 15:00 uur www.leidenuniv.nl
za 17 + Leiden Marathon zo 18 Inschrijving en informatie via www.marathon.nl
za 13 + Open Monumentendagen zo 14 Informatie via www.pieterskerk.com
do 29 5e Leidse Koorboeken Aanvang: 20:15 uur www.leidsekoorboeken.nl
Oktober 2014
Juni 2014 do 05 Leiden International Film Festival t/m Summer Special Aanvang: 18:00 uur za 07 www.leidsfilmfestival.nl Leidse Orgeldag za 07 Informatie via www.stichtingorgelstadleiden.nl Juli 2014 Zomerorgelconcert – Cor Ardesch zo 13 Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com
Cantatedienst zo 26 Aanvang: 19:00 uur www.stichtingcantate.nl
November 2014 Thanksgiving Ceremony do 27 Informatie via www.pieterskerk.com Cantatedienst zo 30 Aanvang: 19:00 uur www.stichtingcantate.nl December 2014 za 20 Weihnachtsoratorium Bachkoor Holland www.bachkoorholland.nl wo 24 Kerstnachtdienst Informatie via www.pieterskerk.com
Pieterskerk Leiden Postadres Kloksteeg 16, 2311 SL Leiden Bezoekadres Pieterskerkhof 1a, Leiden (071) 512 43 19 www.pieterskerk.com
Dit Vriendenbericht is gedrukt op FSC gecertificeerd papier.