1 minute read
Inleiding
from Geronde Voorvokale
by Pietertoypom
Duits en Frans is twee wêreldtale wat bekend is vir hulle geronde voorvokale, soos [y] of [ü] en [ö] in woorde soos tu (jy) of Mörsch of über (oor) of Bücher (boeke). Afrikaans het ook dié [y] of [ü] soos byvoorbeeld in die formele tweedepersoon-voornaamwoord u, en [ö] in woorde soos lug, dun en sug.
Volgens die World Atlas of Language Structures Online, is daar 37 tale met geronde voorvokale in hulle klank-inventaris, wat maar 6.6% van wêreldtale uitmaak. Geronde voorvokale verskyn in vokaalstelsels met 'n bogemiddelde aantal klinkers. Die gemiddelde syfer vir die bovermelde 37 tale is 7.87, teenoor 5.85 vir tale sonder geronde voorvokale. Om daardie rede, en gegrond op wat bekend is oor die ontwikkeling van heelwat van die betrokke tale, word die teenwoordigheid van geronde voorvokale gewoonlik beskou as 'n leidraad dat sulke klankinventarisse gegroei het van 'n klinkerstelsel wat op 'n vroeëre stadium uit minder elemente bestaan het.
Advertisement
Rigiede eenvormigheid word nie universeel gehandhaaf nie, en opsies bestaan vir die fonetiese simbole hieronder. Simbool [y] word byvoorbeeld in die gewone alfabet van sommige tale, en die fonetiese alfabet van ander deur [ü] vir die kort klank en [ű] vir die lang klank verteenwoordig. Simbole soos å, ä, ö, ɪ, ɛ, æ, ʊ, ʌ, ə, ɚ, ɔ, ɑ, ɨ, ʉ, ɯ, ɵ, ɤ, ø, ɜ, ɞ word aangewend om fyner te onderskei, en dan’s daar nog ‘n hele rits diakritiese tekens ook.