2012_dotacje_unijne

e

e-Poradnik

Prawo

Prawo

Prawo

Prawo

Prawo

Pieniądze

z Unii Europejskiej w 2012 roku Środki na założenie firmy Dotacje dla osób fizycznych Dotacje inwestycyjne dla małych i średnich firm Wsparcie w programie Innowacyjna Gospodarka Dotacje na szkolenia dla małych i średnich firm Inne rodzaje wsparcia dla małych i średnich firm Program Inwestycyjny Innowacyjna Gospodarka Dotacje dla sektora rolniczego Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel. (22) 530 40 40; www.gazetaprawna.pl Redakcja: Beata Lisowska, Radosław Bentkowski DTP: Joanna Archacka Biuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40 tel. (22) 761 30 30, 0 801 62 66 66; e-mail: bok@infor.pl © Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o.

ISBN 978-83-63360-48-1 Wydanie I/2012, styczeń 2012 r.

Spis treści Wstęp ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 5 Rozdział 1. Środki na założenie firmy ����������������������������������������������������������������� 7 Dotacje dla osób fizycznych �������������������������������������������������������������������������������� 7 Działanie 6.2 PO KL �������������������������������������������������������������������������������������������������� 7 Jak uzyskać unijną dotację lub pożyczkę na własny biznes ������������������������ 7 Dla kogo wsparcie ������������������������������������������������������������������������������������������������������ 7 Jak ubiegać się o pomoc ������������������������������������������������������������������������������������������� 8 Szkolenia i doradztwo ���������������������������������������������������������������������������������������������� 9 Wniosek o dotację ��������������������������������������������������������������������������������������������������� 10 Jakie zabezpieczenia ����������������������������������������������������������������������������������������������� 10 Na co wsparcie ���������������������������������������������������������������������������������������������������������� 10 Dodatkowe wsparcie ����������������������������������������������������������������������������������������������� 11 Pomoc de minimis �������������������������������������������������������������������������������������������������� 12 Jakie są obowiązki operatora wsparcia �������������������������������������������������������������� 12 Jak trafić do projektu ���������������������������������������������������������������������������������������������� 12 Działanie 8.1 w programie Innowacyjna Gospodarka ����������������������������� 13 Działanie 312 „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” ���������������� 17 Kto może zostać beneficjentem Działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” ������������������������������������������������������������������������������������������� 17 Na jakie operacje może być przyznana pomoc ���������������������������������������������� 19 Jaki jest zakres działalności gospodarczych objętych pomocą ����������������� 20 Jaki jest maksymalny okres realizacji operacji ���������������������������������������������� 20 Jakie rodzaje kosztów są uznawane za kwalifikowalne ����������������������������� 20 Jakie koszty nie mogą być uznane za kwalifikowalne �������������������������������� 22 Jaki jest maksymalny poziom i wysokość pomocy ��������������������������������������� 22 Rozdział 2. Dotacje inwestycyjne dla małych i średnich firm ������������������ Dotacje dla małych i średnich firm w regionalnych programach operacyjnych �������������������������������������������������������������������������������� Dotacje dla sektora MŚP dostępne w regionach w 2012 r. ������������������� Wsparcie w programie Innowacyjna Gospodarka ����������������������������������� Działanie 4.4 ������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Wymogi formalne projektu ��������������������������������������������������������������������������������� Ocena formalna wniosku ������������������������������������������������������������������������������������� Ocena merytoryczna wniosku ���������������������������������������������������������������������������� Działanie 8.2 ������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Cel działania �������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Na co można otrzymać dotację ��������������������������������������������������������������������������� Kredyt technologiczny ���������������������������������������������������������������������������������������� Wykluczone działy gospodarki ��������������������������������������������������������������������������� Proces ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

24 24 26 30 30 30 32 32 34 34 35 35 37 37

Obowiązujące zmiany w kredycie technologicznym ���������������������������������� 38 Podstawowe dokumenty wymagane przez BGK ������������������������������������������ 38 Rozdział 3. Dotacje na szkolenia dla małych i średnich firm �������������������� 40 Działanie 8.1.1 PO KL �������������������������������������������������������������������������������������������� 40 Dla kogo dotacje ������������������������������������������������������������������������������������������������������� 40 Jaki typ szkoleń ��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 41 Dla kogo szkolenia ��������������������������������������������������������������������������������������������������� 41 Na co można wydać dotację ��������������������������������������������������������������������������������� 42 Na co nie można przeznaczyć dotacji ��������������������������������������������������������������� 43 Jaka pomoc publiczna w projektach ������������������������������������������������������������������ 43 Jaki wkład własny ���������������������������������������������������������������������������������������������������� 43 Kiedy pomoc de minimis �������������������������������������������������������������������������������������� 44 Kto organizuje konkursy ��������������������������������������������������������������������������������������� 45 Rozdział 4. Inne rodzaje wsparcia dla małych i średnich firm ����������������� 47 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka �������������������������������������� 47 Działanie 6.1, czyli „Paszport dla eksportu” ���������������������������������������������� 47 Wielkość wsparcia ��������������������������������������������������������������������������������������������������� 48 Działanie 1.4 ������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 49 Kto może ubiegać się o dotację ��������������������������������������������������������������������������� 49 Poddziałanie 3.3.2 �������������������������������������������������������������������������������������������������� 50 Kto może ubiegać się o dotację ��������������������������������������������������������������������������� 50 Na co można otrzymać dotację ��������������������������������������������������������������������������� 50 Poddziałanie 5.4.1 �������������������������������������������������������������������������������������������������� 51 Dofinansowanie na uzyskanie ochrony ���������������������������������������������������������� 51 Jakie wydatki PARP uzna za kwalifikowane �������������������������������������������������� 51 Pomoc na realizację ochrony własności przemysłowej ������������������������������ 52 Zasady ubiegania się o dofinansowanie ���������������������������������������������������������� 53 Rozdział 5. Dotacje dla sektora rolniczego �������������������������������������������������������� Program Rozwoju Obszarów Wiejskich ������������������������������������������������������ Działanie 311 „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” ���������������������������������������������������������������������������������� Na jakie operacje może być przyznana pomoc ���������������������������������������������� Jaki jest zakres działalności nierolniczych objętych pomocą ������������������� Jaki jest maksymalny okres realizacji operacji ���������������������������������������������� Jakie rodzaje kosztów są uznawane za kwalifikowalne ����������������������������� Jaki jest maksymalny poziom i wysokość pomocy ��������������������������������������� Działanie 121 „Modernizacja Gospodarstw Rolnych” ���������������������������� Działanie 123 „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” �������������������������������������������������������

54 54 54 54 55 55 56 57 58 62

Wstęp Wiedza o tym, o jakie środki unijne można się ubiegać, to dopiero początek trudnej drogi po unijne pieniądze. Przedsiębiorca, zainteresowany wsparciem z UE najpierw powinien złożyć wniosek o dotacje, a po podpisaniu umowy o dofinansowaniu projektu realizować inwestycje. Środki unijne przyznawane są na konkretne cele oraz obszary wsparcia.

Dlatego ważne jest, aby firma zidentyfikowała cel, któremu ma służyć inwestycja, oraz dziedzinę, której dotyczy (np. ochrona środowiska, poprawa warunków edukacji, rozwój przedsiębiorstwa czy szkolenie danej grupy osób). Za różne dziedziny wsparcia odpowiadają różne programy – firma musi znaleźć więc program, za pośrednictwem którego dofinansowane są takie projekty jak ten, który chce zrealizować.

Każdy program składa się z osi priorytetowych (lub priorytetów), których cele są bardziej zawężone niż programu, natomiast każda oś priorytetowa zawiera jedno lub więcej działań (w niektórych programach nazewnictwo jest nieco odmienne). W ramach działań występują czasami także poddziałania czy schematy. Aby ustalić, do którego konkursu złożyć wniosek o dotacje, przedsiębiorca powinien określić tę najmniejszą jednostkę, której cel odpowiada celowi jego projektu (może to być np. działanie, poddziałanie, schemat, obszar wsparcia). Przygotowanie całej dokumentacji aplikacyjnej i złożenie jej w terminie nie gwarantuje jeszcze przyznania środków. Wniosek o dotacje zostanie dokładnie sprawdzony i dopiero wtedy firma dowie się, czy otrzyma wnioskowane wsparcie. Najpierw wniosek przejdzie przez etap oceny formalnej. Zostanie on zweryfikowany pod kątem obowiązkowych kryteriów formalnych. Potem zostanie poddany ocenie merytorycznej.

Jeśli wniosek o dofinansowanie spełni wymagane kryteria formalne, czeka go jeszcze ocena merytoryczna. Na tym etapie sprawdzana będzie treść projektu i to, w jakim stopniu realizuje on cele wskazane przez program, z którego przedsiębiorca chce pozyskać środki. W trybie konkursowym ocenione merytorycznie projekty są ze sobą porównywane pod względem zdobytych punktów. Wtedy tworzona jest lista rankingowa, a dofinansowanie otrzymują najlepsze projekty.

Kluczowym momentem dla przygotowanego przez przedsiębiorcę projektu jest podpisanie umowy o przyznaniu dotacji z instytucją, która będzie przekazywać wsparcie z UE. Dopiero wtedy przedsiębiorca może mieć pewność, że środki finansowe zostały dla niego zarezerwowane.

Umowa o dofinansowanie opisuje dokładnie zobowiązania i uprawnienia beneficjenta oraz zawiera dokładny harmonogram realizacji projektu i jego budżet. Zawiera ona również informacje na temat szczegółów rozliczania, czy promocji projektu oraz metody postępowania w sytuacjach, gdy dokładne wykonanie umowy stanie się niemożliwe.

6

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Przedmiotem umowy jest realizacja zaproponowanego przez firmę projektu tak, jak został on opisany we wniosku o dofinansowanie. Wniosek jest załącznikiem do umowy o dofinansowanie, a wszelkie ewentualne zmiany w nim będą wymagały zatwierdzenia przez właściwą instytucję oraz będą wymagały podpisania aneksu do umowy.

Dotacja może być odebrana, jeżeli przedsiębiorca realizuje projekt niezgodnie z założeniami, które opisał we wniosku o wsparcie, lub jeśli nie osiągnął on zamierzonego celu (np. nie zakupił konkretnych maszyn, o których pisał we wniosku czy też czy nie zatrudnił wymaganej liczby pracowników).

Przedsiębiorca musi zwrócić całość lub część dotacji, jeżeli wykorzysta ją niezgodnie z przeznaczeniem, z naruszeniem procedur lub zostanie ona pobrana nienależnie lub w nadmiernej wysokości. Jeżeli w trakcie realizacji projektu zauważy, że inwestycja mocno odbiega od zamierzeń, powinien jak najszybciej poinformować o tym instytucję, z którą zawarł umowę o dofinansowanie. Umowę można zmienić poprzez aneks. Zazwyczaj urzędy wyrażają na to zgodę, ale są przypadki, gdy ich odpowiedź jest odmowna.

Jest tak na przykład w sytuacjach, gdy zmiany w sposób istotny zmieniają przedmiot projektu. W takich sytuacjach lepszym wyjściem jest rezygnacja z unijnej dotacji.

Realizację projektu należy w odpowiedni sposób zabezpieczyć. Zabezpieczenia mają zapobiegać nieuczciwemu wykorzystaniu środków unijnych.

W zależności od wartości dofinansowania przyznanego w umowie zabezpieczeniem może być np.: n weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, n cesja praw z polisy ubezpieczeniowej, n przewłaszczenie rzeczy ruchomych na zabezpieczenie, n hipoteka, n poręczenie bankowe, n gwarancja bankowa, n zastaw rejestrowy.

Niewniesienie wymaganego zabezpieczenia w określonym terminie stanowi podstawę do niewypłacenia dofinansowania, a nawet do rozwiązania umowy.

Rozdział 1 Środki na założenie firmy Dotacje dla osób fizycznych Działanie 6.2 PO KL Jak uzyskać unijną dotację lub pożyczkę na własny biznes Osoba fizyczna, która ma pomysł na własny biznes, może pozyskać na jego rozruch unijne środki. Pomoc do końca 2011 r. była udzielana w formie bezzwrotnej dotacji. Od 2012 r. zmieniają się zasady jej przyznawania. Oprócz dotacji na własny biznes przyszłym przedsiębiorcom będą udzielane również mikropożyczki. Na pomoc bezzwrotną mogą liczyć osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy, np. długotrwale bezrobotne, przed 25 i po 45 roku życia czy zamieszkujące na wsi. Pozostali, nawet jeśli mają doskonały pomysł na biznes, mogą liczyć już tylko na niskooprocentowane pożyczki.

Wypłata dotacji i mikropożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej jest przewidziana w ramach Działania 6.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki – Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia.

Dotacja jest przyznawana w wysokości do 40 tys. zł, kwota mikropożyczki jest nieco wyższa, bo wyniesie maksymalnie 50 tys. zł. Wysokość wsparcia jest uzależniona od wykazania rzeczywistych potrzeb związanych z uruchomieniem planowanej działalności gospodarczej. Dotacja jest bezzwrotna, pod warunkiem, że firma utrzyma się na rynku przynajmniej przez rok.

Dla kogo wsparcie O dotację na własny biznes może starać się osoba, która nie miała zarejestrowanej działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy poprzedzających przystąpienie do projektu. Wymóg ten nie dotyczy jedynie osób, które założyły firmę poza granicami Polski.

Wsparcie bezzwrotne od przyszłego roku będzie przysługiwało tylko osobom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy. Są nimi: n osoby pozostające bez zatrudnienia przez okres co najmniej kolejnych 12 miesięcy w ciągu dwóch lat przed przystąpieniem do projektu, n kobiety (w tym zwłaszcza powracające oraz wchodzące po raz pierwszy na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i wychowaniem dzieci), n osoby do 25 roku życia, n osoby niepełnosprawne, n osoby po 45 roku życia, n osoby zamieszkujące w gminach wiejskich i miejsko–wiejskich oraz mieszkańcy miast do 25 tys. mieszkańców.

8

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Uczestnikami projektów mogą być osoby pozostające bez zatrudnienia, zarówno zarejestrowane, jak i niezarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy.

O bezzwrotne dotacje nie będą mogły natomiast ubiegać się osoby pracujące.

Z kolei pomoc w postaci pożyczki będzie kierowana do osób, które posiadają co najmniej minimalny kapitał początkowy na uruchomienie własnej działalności gospodarczej, przede wszystkim do osób pracujących, a także pracowników naukowych, studentów i absolwentów studiów, planujących założenie własnej firmy w ramach innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej. Pożyczki będą udzielane na preferencyjnych zasadach. Ich oprocentowanie ma wynosić 0,5 proc. stopy redyskonta weksli NBP (obecnie 2,38 proc.).

Pożyczka będzie udzielana na okres pięciu lat. Przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z rocznej karencji wliczonej w okres spłaty pożyczki. Decydując się na pożyczkę, otrzyma pomoc de minimis.

Jak ubiegać się o pomoc Wytyczne dotyczące udzielania pomocy na rozwój przedsiębiorczości zarówno w formie dotacji, jak i pożyczki są tworzone przez zarządy województw, więc poszczególne regiony mogą ustalić własne kryteria przyznawania pomocy. Za każdym razem warunkiem otrzymania pomocy w postaci dotacji lub pożyczki jest wcześniejszy udział w projekcie, obejmujący szkolenia i doradztwo z zakresu przedsiębiorczości.

Projekty przewidujące wypłatę dotacji realizują tzw. operatorzy wsparcia, czyli firmy i fundacje, które w konkursach organizowanych przez urzędy marszałkowskie i wojewódzkie urzędy pracy pozyskały unijne dofinansowanie na ten cel. Mikropożyczek będą natomiast udzielać fundusze pożyczkowe, które o dofinansowanie będą się ubiegać w konkursach organizowanych również przez urzędy marszałkowskie i wojewódzkie urzędy pracy.

Operatorzy wsparcia i fundusze pożyczkowe będą odpowiedzialni za rekrutację uczestników do projektu, zapewnienie im szkoleń i doradztwa oraz wybór osób, które staną się ostatecznymi beneficjentami, tzn. otrzymają dotację lub mikropożyczkę.

Ponieważ nie został jeszcze zorganizowany żaden konkurs na wybór funduszu pożyczkowego, szczegółowe zasady przyznawania wsparcia zwrotnego nie są znane. Zarządy województw opracują je na początku roku. Można się jednak spodziewać, że zasady będą podobne do tych, które dotychczas obowiązywały osoby ubiegające się o bezzwrotne dotacje. Do tej pory regułą było, że działalność gospodarcza rozpoczynana przez uczestników projektu musi zostać zarejestrowana na obszarze województwa, na terenie którego realizowany jest projekt i może być prowadzona w formie jednoosobowej firmy, spółki cywilnej lub spółdzielni socjalnej. Z zasady od osób ubiegających się o dotacje na własny biznes nie jest wymagany wkład własny. Jednak niektóre urzędy marszałkowskie i wojewódzkie urzędy pracy, które przyznają dofinansowanie pośrednikom dzielącym dotacje z UE, wprowadziły w konkursach dodatkowe kryteria i wymagają od przyszłych przedsiębiorców zaangażowania własnych środków. Taki wymóg stawiany jest m.in. na Dolnym Śląsku. Od uczestnika programu wyma-

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

9

gane jest wniesienie 10-proc. wkładu własnego. Posiadanie własnych środków nie może być warunkiem wstępnym podczas rekrutacji do projektu. Wkład w wysokości 10 proc. jest wymagany dopiero po zakończeniu szkoleń i przyznaniu dotacji. Może być też wniesiony w postaci rzeczowej, np. własnego lokalu, jednak po oszacowaniu jego wartości przez rzeczoznawcę.

Rekrutacja do projektu odbywa się na podstawie zgłoszeń aplikacyjnych, przesłanych do operatora wsparcia. Wniosek powinien zawierać opis pomysłu na biznes, który zamierza dzięki unijnemu dofinansowaniu zrealizować przyszły przedsiębiorca. Ocena odbywa się w dwóch etapach. Najpierw dokonywana jest ocena formalna wniosku. Standardowo sprawdzane jest przede wszystkim to, czy kandydat spełnia tzw. kryteria dostępu (na przykład czy mieszka na terenie powiatu, który jest objęty zasięgiem danego projektu szkoleniowego).

Drugim etapem rozpatrywania wniosku jest ocena merytoryczna. Zazwyczaj dokonuje jej kilkuosobowa komisja rekrutacyjna. Oceniane jest wykształcenie, doświadczenie zawodowe, dodatkowe kwalifikacje i umiejętności związane z profilem planowanej działalności. Operatorzy projektu mają dużą elastyczność w przyznawaniu punktów za wartość merytoryczną wniosku.

Już na etapie rekrutacji do projektu oceniany jest pomysł na biznes m.in. pod kątem realności, trwałości i innowacyjności.

Szkolenia i doradztwo Osoby, które zakwalifikują się do projektu, podpisują deklarację udziału w projekcie i zostają dopuszczone do dalszego postępowania. Obejmuje ono szkolenia z zakresu przedsiębiorczości oraz indywidualne i grupowe doradztwo, dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej. Czas trwania i intensywność szkoleń różni się w przypadku poszczególnych operatorów. Zwykle jest to około 20 godzin zajęć. Ich tematyka może obejmować: n prowadzenie księgowości w przedsiębiorstwie, n podstawy marketingu, n prawo pracy, n prawo podatkowe, n praktyczną wiedzę z zakresu ubezpieczeń społecznych, n sporządzanie biznesplanów.

Warunkiem uzyskania wsparcia jest uczestniczenie w całym bloku szkoleniowym, na który składa się kilka modułów. Uczestnik projektu może zostać wykluczony przez operatora z udziału w projekcie, jeśli opuści więcej niż 20 proc. godzin szkoleniowych. Szkolenia mają przygotować przyszłych przedsiębiorców do samodzielnego napisania biznesplanu. Będzie to również warunek niezbędny do uzyskania wsparcia w postaci mikropożyczki. Właśnie na podstawie oceny biznesplanu zapada decyzja o przyznaniu bądź odmowie przyznania unijnej pomocy uczestnikowi szkoleń. Przyszły przedsiębiorca musi opisać w nim planowane przedsięwzięcie, przewidywaną formę organizacyjno-prawną oraz formę rozliczeń z urzędem skarbowym. Musi umieć wskazać głównych konkurentów na rynku i zastanowić się, jaka będzie ich reakcja na uruchomienie nowego przedsięwzięcia oraz wprowadzenia pro-

10

e-Biblioteka Gazety Prawnej

duktu lub usługi na rynek. Powinien wykazać, w jaki sposób jego produkt lub usługa różni się od produktów konkurencji i na czym polega jego przewaga. Autor biznesplanu powinien opisać także zaplanowana politykę cenową, oszacować wielkość sprzedaży i przewidywane przychody, zasoby przedsiębiorstwa oraz źródła jego finansowania.

Wniosek o dotację Każdy operator oraz fundusz pożyczkowy musi opracować regulamin oceny wniosków o przyznanie dotacji lub mikropożyczki. Decydująca jest jakość przygotowanego przez uczestnika szkoleń biznesplanu. Ich selekcji dokonuje komisja oceny wniosków (KOW), w której skład wchodzą niezależni, zewnętrzni eksperci. Wojewódzki urząd pracy lub urząd marszałkowski może delegować swojego pracownika do udziału w posiedzeniu komisji. Powinien on gwarantować bezstronność oraz zachowanie procedur podczas przyznawania środków finansowych na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Po przeprowadzeniu oceny Komisja Oceny Wniosków podejmuje decyzję o przyznaniu dotacji, negocjacji wniosku lub jego odrzuceniu.

Umowa o przyznaniu dofinansowania może zostać zawarta dopiero po uzyskaniu przez uczestnika projektu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej oraz zaświadczenia o ukończeniu etapu szkoleniowo-doradczego.

Jakie zabezpieczenia Operator lub fundusz pożyczkowy może określić dodatkowo zabezpieczenie zwrotu przekazanego wsparcia finansowego w przypadku niedotrzymania warunków umowy. Formami zabezpieczenia mogą być: n poręczenie, n weksel własny, n weksel z poręczeniem wekslowym, n gwarancja bankowa, n zastaw na prawach lub rzeczach, n blokada rachunku bankowego, n akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika.

Działalności gospodarczej uruchomionej dzięki pomocy unijnej nie można zlikwidować ani zawiesić przez 12 miesięcy od jej rozpoczęcia. Instytucje pośredniczące II stopnia – urzędy marszałkowskie i WUP – za uzasadnioną przyczynę zaprzestania działalności uznają jedynie wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności, w szczególności śmierci lub ciężkiej choroby osoby, której przyznano unijne dofinansowanie. Jeżeli nowo powstała firma nie utrzyma się na rynku przez 12 miesięcy od momentu zarejestrowania działalności, środki finansowe przekazane uczestnikowi projektu powinny być zwrócone urzędowi marszałkowskiemu lub wojewódzkiemu urzędowi pracy.

Na co wsparcie Dotację lub mikropożyczkę można przeznaczyć na rozpoczęcie dowolnego rodzaju działalności gospodarczej. Istnieją jednak pewne wyłączenia. Nie

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

11

można otrzymać wsparcia na działalność w sektorze rybołówstwa oraz na działalność rolniczą związaną z przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych. Unijna pomoc może być przeznaczona na sfinansowanie pierwszych wydatków umożliwiających funkcjonowanie nowo powstałego przedsiębiorstwa. Należy ją wydatkować w okresie trzech miesięcy od podpisania umowy z operatorem lub funduszem pożyczkowym. W uzasadnionych przypadkach termin ten jednak może być przedłużony.

Wsparcie powinno być przeznaczone przede wszystkim na pokrycie wydatków inwestycyjnych (w tym m.in. na środki transportu, składniki majątku trwałego, koszty prac remontowych i budowlanych, które mają charakter dostosowania budynków, pomieszczeń lub miejsca pracy do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej) i na środki obrotowe, w szczególności zakup surowców i materiałów. Muszą to być wydatki niezbędne do prowadzenia wybranej działalności gospodarczej. Dlatego operatorzy odrzucają zwykle biznesplany, w których wydatkami inwestycyjnymi są np. samochód lub laptop. Dotacji nie można przeznaczyć na zatrudnienie pracownika ani na budowę nowych budynków, ani remont już istniejących.

Dodatkowe wsparcie Osoby, którym zostanie przyznana bezzwrotna dotacja, mogą dodatkowo ubiegać się o również bezzwrotne wsparcie pomostowe. Jest ono wypłacane comiesięcznie przez pół roku od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej równowartości minimalnego wynagrodzenia (obecnie 1386 zł). W uzasadnionych sytuacjach istnieje możliwość przedłużenia wypłaty wsparcia pomostowego do 12 miesięcy.

Wsparcie pomostowe może być przeznaczone na sfinansowanie następujących wydatków: n opłaty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (w pierwszej kolejności pokrywane są płatności obowiązkowe, czyli m.in. składki na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz fundusze pozaubezpieczeniowe, czynsz, opłaty za media). n Płatności na np. usługi księgowe, pocztowe, prawne, promocyjne i inne niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w danej branży. Środki pieniężne otrzymywane w ramach wsparcia pomostowego nie mogą być przeznaczone na: n zakup środków trwałych, n zakup materiałów do produkcji, n zakup towarów z przeznaczeniem na sprzedaż.

Przedłużone wsparcie pomostowe może zostać przyznane wtedy, gdy przedsiębiorca jest w sytuacji, która zagraża trwałości realizowanego przedsięwzięcia, np.: n jego działalność przynosi straty, n osiąga zysk na poziomie, który grozi likwidacją działalności gospodarczej, n w czasie prowadzenia działalności gospodarczej pojawiły się nieprzewidywalne okoliczności, które mogą prowadzić do likwidacji firmy.

12

e-Biblioteka Gazety Prawnej

O przyznaniu przedłużonego wsparcia pomostowego zdecyduje komisja powołana przez operatora.

Pomoc de minimis Działalność firmy utworzonej za pieniądze z UE jest monitorowana przez operatora wsparcia przez rok od jej zarejestrowania. W tym czasie nie można jej zlikwidować ani też sprzedawać środków trwałych zakupionych za unijne środki. Przedsiębiorca, który skorzystał z unijnego dofinansowania otrzymał pomoc publiczną de minimis, udzieloną w trzech formach: n w formie środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości, mimo, iż przyznawana jest osobie fizycznej, która w dniu uzyskania dotacji nie prowadzi jeszcze działalności gospodarczej (w tym przypadku efekty wsparcia na rozwój przedsiębiorczości dotyczą faktycznie nowo powstałego przedsiębiorstwa, stanowiąc dla niego korzyść ekonomiczną); n w formie finansowego wsparcia pomostowego do sześciu miesięcy (podstawowe wsparcie pomostowe) lub do 12 miesięcy (przedłużone wsparcie pomostowe); n w formie szkoleń i doradztwa po zarejestrowaniu przez uczestnika projektu działalności gospodarczej.

Wsparcie szkoleniowo-doradcze udzielane uczestnikowi projektu do momentu zarejestrowania przez niego działalności gospodarczej nie stanowi pomocy publicznej.

Jakie są obowiązki operatora wsparcia Pośrednik jest zobowiązany do wydania przedsiębiorcy zaświadczenia o udzielonej pomocy de minimis. Zaświadczenie powinno być wydane w dniu udzielenia pomocy, tj. w dniu podpisania umowy o przekazaniu środków.

Operator wsparcia ma obowiązek: n przechowywania dokumentów związanych z udzieloną pomocą przez co najmniej dziesięć lat od dnia udzielenia pomocy, n udostępniania tych dokumentów, jak również stosownych informacji, dotyczących udzielonej pomocy na żądanie prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), n kontrolowania sposobu wykorzystania udzielonej pomocy publicznej i jej zgodności ze stosownymi regulacjami, na podstawie których pomoc została udzielona, n wydania uczestnikowi zaświadczenia o udzielonej pomocy de minimis.

Jak trafić do projektu Pośrednicy, którzy otrzymali unijne dofinansowanie na wypłatę dotacji, reklamują się w prasie. Informacje o nich można także uzyskać w instytucjach regionalnych (w zależności od województwa – urzędach marszałkowskich lub wojewódzkich urzędach pracy). Także w ten sposób – przez kontakt z instytucją regionalną – będzie można uzyskać informacje o funduszach pożyczkowych, udzielających mikropożyczek przyszłym przed-

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

13

siębiorcom. Pierwsze konkursy, w których zostaną wybrane fundusze pożyczkowe, odbędą się w regionach w drugim kwartale 2012 r. Kontaktu z pośrednikami realizującymi projekty w ramach Działania 6.2 POKL należy szukać na stronach internetowych urzędów marszałkowskich i wojewódzkich urzędów pracy: Woj. dolnośląskie: www.pokl.dwup.pl Woj. kujawsko-pomorskie: www.wup.torun.pl Woj. lubelskie: www.wup.lublin.pl Woj. lubuskie: www.wup.zgora.pl Woj. łódzkie: http://efs.wup.lodz.pl Woj. małopolskie: www.pokl.wup-krakow.pl Woj. mazowieckie: http://pokl.mazowia.eu Woj. opolskie: www.pokl.opolskie.pl Woj. podkarpackie: http://pokl.wup-rzeszow.pl Woj. podlaskie: www.pokl.wrotapodlasia.pl Woj. pomorskie: www.woj-pomorskie.pl Woj. śląskie: http://efs.wup-katowice.pl Woj. świętokrzyskie: www.wup.kielce.pl Woj. warmińsko-mazurskie: www.up.gov.pl Woj. wielkopolskie: http://efs.wup.poznan.pl Woj. zachodniopomorskie: www.wup.pl

Działanie 8.1 w programie Innowacyjna Gospodarka Unijne dotacje z działania 8.1 w programie Innowacyjna Gospodarka to ostatni typ wsparcia z UE, który może być wykorzystany przez początkującego przedsiębiorcę. Jednak w przeciwieństwie do wcześniej omawianych dotacji na założenie własnej firmy z Działania 6.2 w programie Kapitał Ludzki, o wsparcie z działania 8.1 powinny ubiegać się osoby, które: n mają już założoną działalność gospodarczą, n ich firma istnieje na rynku nie dłużej niż 12 miesięcy, n posiadają środki, które zapewnią im uruchomienie działalności gospodarczej.

Jak widać nie jest to pomoc dla przedsiębiorców zaczynających działalność gospodarczą, którzy są pozbawieni kapitału. Raczej należy ten typ wsparcia traktować jako środki przeznaczone na rozwinięcie firmy, który już funkcjonuje.

Sama nazwa działania 8.1 „Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej” sugeruje, że największe szanse wsparcia otrzymają sklepy internetowe zajmujące się sprzedażą za pośrednictwem stron internetowych. Nie jest to jednak prawda. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, która zajmuje się podziałem dotacji w działaniu 8.1, od pierwszego konkursu podkreśla, że sam założenie zwykłego sklepu internetowego to przedsięwzięcie za mało e-biznesowe, by mogło uzyskać dotacje. Posiadanie

14

e-Biblioteka Gazety Prawnej

własnej strony internetowej jest obecnie standardem, czy wręcz zaledwie minimum przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Ubiegając się o dotacje z działania 8.1 należy pamiętać o dwóch rzeczach: n przedsiębiorstwo musi dostarczać e-usługi, n e-usługi muszą być zdalnie zamawiane i zdalnie dostarczane do klienta.

E-usługa to usługa elektroniczna, która spełnia wszystkie poniższe warunki: n polega na wysyłaniu i odbieraniu danych za pomocą systemów teleinformatycznych w publicznych sieciach telekomunikacyjnych, n jest świadczona w sposób częściowo lub całkowicie zautomatyzowany przez technologię informacyjną (IT) i wymaga niewielkiego udziału człowieka po stronie usługodawcy (proces świadczenia usługi musi być częściowo lub całkowicie zautomatyzowany), n jest świadczona na indywidualne żądanie usługobiorcy (jest zindywidualizowana), n jest realizowana bez jednoczesnej obecności stron w tej samej lokalizacji (czyli zdalnie).

Produkt cyfrowy – to plik zawierający informację zapisaną w postaci cyfrowej, będącą przedmiotem działalności gospodarczej lub publicznej. Produktem cyfrowym mogą być m.in. dokumenty, pliki wideo lub audio, oprogramowanie.

Do dofinansowania nie kwalifikują się projekty mające na celu świadczenie: n usług poczty elektronicznej, n hostingu, n rejestracji i utrzymania domen internetowych, n projekty mające na celu obrót handlowy produktami.

To powoduje, że sklepy internetowe, internetowe serwisy fotograficzne, e-kwiaciarnie, firmy świadczące usługi hostingowe, serwerownie, biura architektoniczne, rachunkowe i porad prawnych nie mogą otrzymać dofinansowania na samo stworzenie strony internetowej czy na rozszerzenie działalności, jeżeli inwestycji nie będzie towarzyszyła pełna automatyzacja związana z świadczeniem danych e-usług. Aby otrzymać dotacje, należy wprowadzić np. system, który nie tylko będzie przyjmował zlecenia, ale sam będzie je realizował. Projekt musi zatem zakładać wprowadzenie co najmniej jednej e-usługi, która dzięki odpowiedniej technologii będzie w pełni zautomatyzowana. Rola pracowników w tym przypadku ograniczy się jedynie do kontroli i rozwoju aplikacji.

Za pieniądze unijne będzie można kupić sprzęt elektroniczny, komputery, oprogramowanie i licencje, które będą niezbędne do realizacji projektu. Ponadto będzie można zakupić usługi (np. doradcze, techniczne, informatyczne, itp.) niezbędne do świadczenia bądź aktualizacji obecnych usług, uruchomienia nowych lub wytworzenia produktów cyfrowych. Możliwe będzie również sfinansowanie szkoleń związanych z uruchomieniem i obsługą nowej lub zaktualizowanej usługi elektronicznej, bądź wprowadzeniem produktu cyfrowego.

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

15

Warto dodać, że Działanie 8.1 jako jedno z nielicznych przewiduje także dofinansowanie bieżącej działalności firmy. Możliwe będzie zatem zapłacenie składek na rzecz ZUS-u, wynagrodzenia pracowników, czynszu i innych bieżących opłat. To na pewno pozwoli pokryć koszty związane z wdrożeniem różnego typu projektów informatycznych.

W ramach Działania 8.1 można dostać dofinansowanie tylko na jeden projekt, jednakże dofinansowanie może być udzielane przez okres nawet do dwóch lat. Zgodnie z wytycznymi, wsparcia w ramach tego działania nie uzyskają projekty przewidujące zwykłe świadczenie usług hostingu oraz rejestracji i utrzymania domen internetowych. Projekty tego typu muszą wiązać się z pełną automatyzacją świadczenia usług.

Lista wydatków kwalifikowanych: n zakup usług informatycznych, technicznych i doradczych w celu stworzenia produktów cyfrowych oraz przygotowania, świadczenia i aktualizacji e-usług, n kupno patentów, licencji, know-how, n zakup nowych lub używanych środków trwałych (z wyłączeniem nieruchomości), n zakup usług księgowych, prawnych, tłumaczeń i innych profesjonalnych usług, n wynagrodzenia osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację projektu, n zakup analiz przygotowawczych, n zakup usług pomocniczych, takich jak: telekomunikacyjne, transportowe, pocztowe, n zakup materiałów biurowych i eksploatacyjnych, n wynajem pomieszczeń, n raty spłat w ramach umowy leasingu, n działania promocyjne wdrożonych e-usług i produktów cyfrowych, n szkolenia specjalistyczne związane z uruchomieniem i obsługą e-usługi.

W 2010 r. zostały zmienione warunki ubiegania się o dotacje z działania 8.1.

Maksymalny poziom dofinansowania spadł z 85 do 70 proc., a maksymalna kwota wydatków kwalifikowanych – do 700 tys. zł, co sprawia, że ostateczne kwota dotacji nie może przekroczyć 490 tys. zł. Wcześnie maksymalna kwota wydatków kwalifikowanych wynosiła 1 mln zł, co powodowało, że maksymalna wysokość dotacji sięgała nawet 850 tys. zł. Wyjątkowo są jednak traktowane osoby poniżej 27 roku życia, które prowadzą indywidualną działalność gospodarczą. W ich przypadku maksymalna wysokość wsparcia to 80 proc., czyli 560 tys. zł.

Kryteria merytoryczne, które zgłoszone do konkursu projekt musi spełniać, dotyczą stopnia zaawansowania i unikatowości tworzonej w ramach projektu e-usługi. Oceniane także będzie zróżnicowanie źródeł przychodów generowanych przez projekt oraz rynków docelowych planowanej e-usługi.

Na etapie oceny merytorycznej możliwe będzie otrzymanie punktów fakultatywnych za spełnienie następujących kryteriów: n przychody ze sprzedaży powierzchni reklamowych nie stanowią czynnika decydującego o rentowności projektu (w tej części projekt przedsiębiorcy może uzyskać maksymalnie 20 punktów);

16

e-Biblioteka Gazety Prawnej

n e–usługa świadczona będzie zarówno dla odbiorców krajowych, jak i zagranicznych (10 punktów); n projekt polega na przygotowaniu, wdrożeniu i świadczeniu zaawansowanych e-usług o znaczeniu krajowym lub międzynarodowym (50 punktów); n podstawowa funkcjonalność planowanej e-usługi odpowiada na niezagospodarowaną dotychczas niszę rynkową, poprzez zaspokajanie zasadniczej potrzeby grupy docelowej, która nie może być zaspokojona przez inne usługi lub produkty aktualnie dostępne na rynku (20 punktów).

W 2010 r. zmieniła się także procedura składania wniosków o dofinansowanie. PARP odeszła od papierowych aplikacji w kierunku aplikowania za pośrednictwem sieci. Zgodnie z nowymi zasadami składania wniosków, przedsiębiorca zainteresowany uzyskaniem wsparcia w ramach działania 8.1 PO IG powinien zarejestrować się w generatorze wniosków aplikacyjnych i wypełnić znajdujący się w nim dokument. Generator wniosków aplikacyjnych umożliwia wielokrotne uzupełnianie dokumentu aż do momentu jego zapisania. Z chwilą zapisania wniosku o dofinansowanie w generatorze jest on uznany za złożony i jest blokowany do dalszego postępowania kwalifikacyjnego.

Obecnie po zapisaniu wniosku w generatorze wniosków przedsiębiorca może wybrać jedną z dwóch metod przekazania dokumentacji aplikacyjnej do RIF. Przedsiębiorca posiadający podpis elektroniczny z certyfikatem kwalifikowanym może przesłać wniosek o dofinansowanie drogą elektroniczną, za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej. Przedsiębiorcy, którzy nie posiadają podpisu elektronicznego, powinni wydrukować dokument z generatora wniosków aplikacyjnych, podpisać go i przesłać pocztą do RIF w ciągu dziesięciu dni roboczych.

Rozwiązania przyjęte w obecnie prowadzonym naborze są korzystne dla przedsiębiorców, gdyż nie wymagają ich obecności w siedzibie RIF w celu złożenia wniosku.

Na koniec przedstawimy listę elementów, na które trzeba zwrócić uwagę podczas przygotowywania się do ubiegania w tym roku o dotacje z działania 8.1. To zestawienie należy potraktować jako instrument, który pomoże początkującym przedsiębiorcom w sprawdzeniu jakości swojego projektu i jego dopasowania do działania 8.1. Tak więc przy generowaniu pomysłu na e-usługę należy zwrócić uwagę na następujące elementy, brane pod uwagę podczas oceny złożonych wniosków: n o wsparcie z tego działania mogą się ubiegać tylko mikro- i mali przedsiębiorcy, którzy złożą wniosek o udzielenie wparcia nie wcześniej niż w dniu wpisu przedsiębiorcy do Krajowego Rejestru Sądowego lub Ewidencji Działalności Gospodarczej i nie później niż przed upływem roku, licząc od dnia wpisu (w ostatnim czasie pojawiły się zapowiedzi wydłużenia tego okresu do dwóch lat – nowe zasady będą obowiązywać podczas naboru w 2012 r.); n projekt może zostać rozpoczęty dopiero po dniu złożenia wniosku o dofinansowanie; n okres realizacji projektu nie może być dłuższy niż 24 miesiące;

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

17

n projekt zakłada osiągniecie dodatniej wartości wskaźnika zdyskontowanego skumulowanego zysku z działalności operacyjnej; n w ramach projektu wnioskodawca będzie osiągał przychody z przynajmniej dwóch źródeł związanych ze świadczeniem e-usług; n projekt polega na przygotowaniu, wdrożeniu i świadczeniu e-usług zgodnie z ich definicją; n przychody inne niż te ze świadczenia e-usług, związane z udostępnianiem zasobów serwisu dla działalności marketingowej innych podmiotów, nie stanowią czynnika decydującego o rentowności projektu; n projekt uzyskuje dodatkowe punkty za świadczenie e-usługi nie tylko dla odbiorców krajowych, ale i zagranicznych; n projekt dotyczy przygotowania, wdrożenia i świadczenia zaawansowanych e-usług o znaczeniu krajowym lub międzynarodowym; n zasadnicza funkcjonalność dotycząca głównej funkcji e-usługi dotyczy niezagospodarowanej dotychczas niszy rynkowej i zaspokaja ważną potrzebę grupy docelowej, która nie ma do dyspozycji innych usług lub produktów aktualnie dostępnych na rynku; n projekt wykazuje wysoką efektywność ekonomiczną.

Od 2010 r. PARP żąda zabezpieczenia dotacji z działania 8.1. Dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej zabezpieczeniem jest weksel, który muszą poręczyć jej udziałowcy lub wszyscy członkowie zarządu. Takie rozwiązanie ma mobilizować przedsiębiorców do wywiązania się z zapisów umowy. Chodzi przede wszystkim o trzyletni okres trwałości projektu po jego zakończeniu i wypłacie całej dotacji. Jeśli w tym czasie okaże się, że firma np. zbankrutuje, to dotację unijną będą musiały (w przypadku kiedy spółka nie ma majątku) zwrócić osoby, które poręczyły weksel. To rozwiązanie nie dotyczy przedsiębiorców, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, bo oni z zasady za swoje zobowiązania odpowiadają własnym majątkiem.

Działanie 312 „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” Kto może zostać beneficjentem Działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” O pomoc mogą ubiegać się: n osoby fizyczne i osoby prawne – podejmujące lub prowadzące działalność gospodarczą, n spółki prawa handlowego nieposiadające osobowości prawnej i wspólnicy spółek cywilnych – prowadzące(y) działalność gospodarczą, jako mikroprzedsiębiorstwo, zatrudniające mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót i/lub całkowity bilans roczny w okresie referencyjnym nie przekracza 2 mln euro, spełniające obowiązujące wymogi formalne określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Roz-

18

e-Biblioteka Gazety Prawnej

woju Wsi z 17 lipca 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” objętego PROW na lata 2007–2013 (Dz.U. z 2008 r. nr 139, poz. 883 z późn. zm.) oraz w dokumentach programowych.

Okres referencyjny przyjęty w omawianym działaniu do określania statusu przedsiębiorcy obejmuje maksymalnie trzy kolejne, zamknięte okresy obrachunkowe, poprzedzające rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

Osoba fizyczna może ubiegać się o pomoc, jeżeli: n podejmuje albo wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą jako mikroprzedsiębiorca; n jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej; n jest pełnoletnia i nie ukończyła 60 roku życia; n nie podlega przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników w pełnym zakresie; n ma miejsce zamieszkania w przypadku: a) podmiotów podejmujących lub wykonujących działalność gospodarczą obejmującą świadczenie usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa w miejscowości należącej do gminy: – wiejskiej, lub – miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców, lub – miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, b) podmiotów innych niż wyżej wymienione – w miejscowości należącej do gminy: – wiejskiej, lub – miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub – miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców; n miejsce położenia nieruchomości – w przypadku operacji związanych z budową, przebudową, remontem połączonym z modernizacją, wyposażeniem lub zagospodarowaniem nieruchomości objętej operacją – znajduje się w ww. miejscowościach; n nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE2; n został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Osoba prawna może ubiegać się o pomoc, jeżeli: n podejmuje albo wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą jako mikroprzedsiębiorca; n jej siedziba lub oddział oraz – jeśli operacja jest związana z budową, przebudową, remontem połączonym z modernizacją, wyposażeniem lub zagospo-

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

19

darowaniem nieruchomości objętej operacją – miejsce położenia nieruchomości, znajdują się w przypadku: a) grup producentów rolnych, wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw, organizacji producentów owoców i warzyw oraz podmiotów podejmujących lub wykonujących działalność gospodarczą obejmującą świadczenie usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa – w miejscowości należącej do gminy: – wiejskiej, – miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców, lub – miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, grup, organizacji i podmiotów innych niż wyżej wymienione – w miejscowości należącej do gminy: – wiejskiej, – miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub – miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców; n jest wpisana do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu szkół i placówek publicznych; n nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE4; n w okresie ostatnich dwóch lat poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy w ramach przedmiotowego działania nie przyznano jej pomocy w ramach działania „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienie”, objętego Programem Operacyjnym „Kapitał Ludzki, 2007 – 2013”; n został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Na jakie operacje może być przyznana pomoc Pomoc może być przyznana na operacje obejmujące wyłącznie inwestycje związane z podejmowaniem lub wykonywaniem działalności gospodarczej, jeśli m.in.: n operacja jest uzasadniona ekonomicznie oraz zapewnia osiągnięcie i zachowanie celu działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”, n operacja spełnia wymagania wynikające z obowiązujących przepisów prawa, które mają do niej zastosowanie, n siedziba lub oddział lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy oraz – w przypadku operacji związanych z budową, przebudową, remontem połączonym z modernizacją, wyposażeniem lub zagospodarowaniem nieruchomości objętej operacją – miejsce położenia nieruchomości znajdują się w wymienionych wyżej gminach.

20

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Jaki jest zakres działalności gospodarczych objętych pomocą Pomoc może być udzielana z tytułu operacji związanych z podejmowaniem lub rozwijaniem mikroprzedsiębiorstw działających w zakresie: n usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa, n usług dla ludności, n sprzedaży hurtowej i detalicznej, n rzemiosła lub rękodzielnictwa, n robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych, n usług turystycznych oraz związanych ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem, n usług transportowych, n usług komunalnych, n przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych, n magazynowania lub przechowywania towarów, n wytwarzania produktów energetycznych z biomasy, n rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych.

Jaki jest maksymalny okres realizacji operacji Operacje finansowane bez udziału leasingu mogą być realizowane maksymalnie w dwóch etapach. Zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną powinno nastąpić w terminie: n 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanych w jednym etapie, n 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanych w dwóch etapach, lecz nie później niż do dnia 30 czerwca 2015 r.

Wniosek o płatność pośrednią należy złożyć w terminie 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy przyznania pomocy – w przypadku, gdy wniosek dotyczy etapu, który nie kończy inwestycji. W przypadku operacji obejmujących inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu liczba etapów może wynieść maksymalnie dziesięć. Pierwszy wniosek o płatność pośrednią należy złożyć w terminie do 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy, przy czym wnioski te nie mogą być składane częściej niż dwa razy w roku. Zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną musi nastąpić w terminie do 60 miesięcy od dnia zawarcia umowy, lecz również nie później niż do dnia 30 czerwca 2015 r.

Jakie rodzaje kosztów są uznawane za kwalifikowalne Zakres wydatków kwalifikowalnych operacji realizowanej w ramach omawianego działania obejmuje koszty: 1) budowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją niemieszkalnych obiektów budowlanych wraz z zakupem instalacji technicznej oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; 2) nadbudowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją istniejących budynków mieszkalnych wraz z zakupem instalacji technicznej

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

21

oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; 3) zagospodarowania terenu; 4) zakupu maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu; 5) zakupu sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu podejmowanej lub rozwijanej działalności gospodarczej; 6) zakupu środków transportu, z wyłączeniem zakupu samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób (łącznie z kierowcą), z tym, że w przypadku pojazdów samochodowych, naczep lub przyczep – będą to koszty w wysokości nieprzekraczającej: a) trzykrotności pozostałych inwestycyjnych kosztów kwalifikowalnych operacji – w przypadku działalności gospodarczej w zakresie świadczenia wyłącznie usług transportowych, b) równowartości pozostałych inwestycyjnych kosztów kwalifikowalnych operacji – w przypadku działalności gospodarczej wykonywanej w zakresie innym niż usługi transportowe; Zakres wsparcia nie obejmuje zakupu pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego przez podmioty gospodarcze prowadzące działalność zarobkową w tym zakresie. W związku z tym z możliwości wsparcia wykluczony jest zakup pojazdów przeznaczonych do drogowego transportu towarowego, na działalność sklasyfikowaną w ramach kodu PKD 49.41.Z Transport drogowy towarów.

7) rat zapłaconych tytułem wykonania umowy leasingu, nieprzekraczających ceny netto nabycia rzeczy, o których mowa w pkt 4 i 6, jeżeli przeniesienie własności tych rzeczy na beneficjenta nastąpi w okresie realizacji operacji, lecz nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną.

Do kosztów, o których mowa w pkt 1 – 5, zalicza się także koszty transportu do miejsca realizacji operacji materiałów oraz maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu oraz koszty ich montażu.

Do kosztów kwalifikowalnych zaliczyć można koszty ogólne związane bezpośrednio z przygotowaniem i realizacją operacji, tj. koszty: n przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w szczególności: – kosztorysów, – projektów architektonicznych lub budowlanych, – ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, – dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, – wypisów i wyrysów z katastru nieruchomości, – projektów technologicznych; n opłat za patenty lub licencje; n sprawowania nadzoru inwestorskiego lub autorskiego oraz koszty związane z kierowaniem robotami budowlanymi, w wysokości nieprzekraczającej 10 proc. pozostałych kosztów kwalifikowalnych.

Powyższe koszty mogą zostać uznane za kwalifikowalne, jeżeli zostały poniesione od dnia zawarcia umowy – jeżeli realizacja zestawienia rzeczowo-finansowego operacji w zakresie danego kosztu została rozpoczęta nie wcze-

22

e-Biblioteka Gazety Prawnej

śniej niż w tym dniu, a w przypadku kosztów stanowiących koszty ogólne – poniesionych nie wcześniej niż 1 stycznia 2007 r., w formie: n gotówkowej – wyłącznie w przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę wynikających z niej płatności nie przekracza równowartości 10 tys. zł brutto; n bezgotówkowej przeprowadzonej poleceniem przelewu – w przypadku transakcji powyżej 10 tys. zł brutto.

W przypadku przyznania pomocy do kosztów kwalifikowalnych zalicza się również koszty poniesione przez wnioskodawcę przed dniem zawarcia umowy, lecz nie wcześniej niż od dnia, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, jeżeli realizacja zestawienia rzeczowo finansowego operacji w zakresie danego kosztu została rozpoczęta nie wcześniej niż w dniu, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy. Jednakże koszty poniesione przed dniem zawarcia umowy są ponoszone na wyłączne ryzyko wnioskodawcy. W przypadku nieprzyznania pomocy wnioskodawcy nie przysługuje roszczenie o zwrot tych kosztów.

Jakie koszty nie mogą być uznane za kwalifikowalne Zakres kosztów kwalifikowalnych nie obejmuje m.in.: n podatku od towarów i usług (VAT), n nabycia nieruchomości, n nabycia rzeczy używanych, n budowy budynków mieszkalnych, n zakupu samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób (łącznie z kierowcą), n części raty leasingowej obejmującej marżę (zysk) finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące oraz opłaty ubezpieczeniowe.

Jaki jest maksymalny poziom i wysokość pomocy Pomoc jest udzielana w formie refundacji części poniesionych kosztów kwalifikowalnych operacji. Maksymalny poziom pomocy finansowej może wynosić 50 proc. kosztów kwalifikowalnych. Beneficjenci mają możliwość korzystania z zaliczek na realizację operacji. Możliwość ta dotyczy beneficjentów, którzy: n złożyli wnioski o przyznanie pomocy w ramach dotychczas przeprowadzonych naborów, z którymi: – została podpisana umowa przyznania pomocy, którzy jeszcze nie zakończyli operacji i nie złożyli wniosku o płatność ostateczną, – zostanie podpisana umowa przyznania pomocy; n będą składać wnioski w następnych naborach.

W przypadku pierwszej z ww. grup beneficjentów będzie ona mogła być przyznana i wypłacona na podstawie wniosku o zaliczkę, złożonego w terminie 30 dni od dnia: n wejścia w życie ww. ustawy – w odniesieniu do beneficjentów, z którymi podpisano umowę przed dniem wejścia w życie ustawy,

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

23

n przyznania pomocy (tj. podpisania umowy) – w odniesieniu do beneficjentów, z którymi podpisano umowę po dniu wejścia w życie tej ustawy, po dokonaniu stosownej zmiany umowy w formie aneksu.

Kwota zaliczki nie może przekroczyć: n 50 proc. kwoty pomocy przyznanej w ramach umów podpisanych w 2009 lub 2010 r., n 20 proc. kwoty pomocy przyznanej w ramach pozostałych umów, tj. które zostaną podpisane po 2010 r.

Warunkiem wypłaty zaliczki jest ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia właściwego wydatkowania zaliczek w postaci gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji, odpowiadającej 110 proc. kwoty zaliczki.

Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który w okresie realizacji Programu wynosi maksymalnie 300 tys. zł na jednego beneficjenta, z tym, że: n 100 tys. zł – jeśli ekonomiczny plan operacji (biznesplan) przewiduje utworzenie co najmniej jednego i mniej niż dwóch miejsc pracy, n 200 tys. zł – jeśli ekonomiczny plan operacji przewiduje utworzenie co najmniej dwóch i mniej niż trzech miejsc pracy, n 300 tys. zł – jeśli ekonomiczny plan operacji przewiduje utworzenie co najmniej trzech miejsc pracy.

Liczbę przewidzianych do utworzenia miejsc pracy podaje się w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne, przy czym ich utworzenie musi być uzasadnione zakresem rzeczowym operacji. Dopuszczalne jest zatrudnianie pracowników na etaty cząstkowe, np. na ½ etatu. W takim przypadku zakres rzeczowy operacji będzie musiał być jednak adekwatny do ilości tworzonych etatów (pełnych), a nie do ilości zatrudnianych osób, co oznacza, iż np. przy sześciu osobach zatrudnionych na ½ etatu można będzie uzyskać wsparcie na stworzenie trzech stanowisk pracy, gdyż faktycznie zostaną utworzone trzy pełne etaty.

Jeśli operacja dotyczy wyłącznie działalności związanej z przetwórstwem lub obrotem produktami rolnymi lub jadalnymi produktami leśnymi (objętymi załącznikiem nr 1 do Traktatu Wspólnot Europejskich), która jest wymieniona w wykazie działalności wspieranych w ramach działania 123 „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej”, pomoc przyznawana jest i wypłacana do wysokości 100 tys. zł, przy czym ekonomiczny plan operacji (EPO) musi przewidywać utworzenie co najmniej jednego miejsca pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne, co uzasadnia zakres rzeczowy operacji.

Rozdział 2 Dotacje inwestycyjne dla małych i średnich firm Dotacje dla małych i średnich firm w regionalnych programach operacyjnych Wsparcie z Unii Europejskiej dla małych i średnich firm jest rozdzielane na poziomie województw. Każdy region oferuje inne warunki, na których udziela dotacji, choć wspólna jest wartość projektów, które mogą liczyć na wsparcie. Ich wartość nie może przekraczać 8 mln zł.

Dotacje inwestycyjne dla sektora małych i średnich firm zawsze cieszyły się największym zainteresowaniem. Średniej wielkości firmy (czyli takie, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników, ale więcej niż 50) powinny zainteresować się możliwościami wsparcia ich inwestycji, jakie oferują regionalne programy operacyjne (RPO). Na lata 2007 – 2013 dostały one ponad 16 mld euro z UE. Z tej kwoty blisko 4 mld euro zostało przeznaczone na różnego rodzaju formy wsparcia przedsiębiorców. Chodzi nie tylko o dotacje bezpośrednio do inwestycji, ale także o różnego rodzaju środki na wsparcie instytucji otoczenia biznesu (np. funduszy poręczeniowych).

Inaczej niż w okresie 2004 – 2006, firmy, które zdecydują się na aplikowanie o pieniądze z regionalnych programów operacyjnych, nie będą współpracowały z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości. W tym zakresie nastąpiła pełna regionalizacja. Każdy urząd marszałkowski samodzielnie opracował procedury wyboru projektów w konkursach. Konkursy zaś rozpisuje albo sam urząd, albo też jednostka do tego powołana lub wybrana w przetargu.

Na jakiego rodzaju pomoc mogą liczyć przedsiębiorcy? Przeanalizujemy to na podstawie regionalnego programu operacyjnego dla województwa dolnośląskiego. Wsparcie dla przedsiębiorstw znajduje się w działaniu 1.1 „Wzrost konkurencyjności dolnośląskich przedsiębiorstw”.

Wsparcie dla „normalnych” projektów zostało podzielone na dwie kategorie. Pierwsza z nich to inwestycje w sektorze przedsiębiorstw. Szansę na unijną dotację będzie miał każdy projekt, który nie ma charakteru inwestycji odtworzeniowej, czyli polegającej na wymianie starych urządzeń na nowe.

W szczególności o dotacje mogą starać się projekty, które polegają na: n rozpoczęciu w przedsiębiorstwie działań obejmujących dokonywanie zasadniczych zmian w produkcji lub procesie produkcyjnym, n zmianie wyrobu lub usługi, n wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie innowacyjności podejmowanych przez przedsiębiorstwa.

Wartość projektu, liczona w postaci kosztów kwalifikowanych, powinna wynosić od 100 tys. zł do 8 mln zł.

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

25

Z naszego zestawienia, przygotowanego pod koniec ubiegłego roku wynika, że łączny budżet wszystkich konkursów dla przedsiębiorców to blisko 2 mld zł.

Taka kwota została zarezerwowana na ten cel w ramach 16 regionalnych programów operacyjnych, finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Z tego źródła firmy mogą pozyskać dotację przede wszystkim na: n rozbudowę przedsiębiorstwa; zakup wyposażenia niezbędnego do prowadzenia i rozwoju działalności gospodarczej lub modernizacji środków produkcji prowadzące do zwiększenia zdolności inwestycyjnej i innowacyjności przedsiębiorstwa; n działania modernizacyjne, prowadzące do wprowadzenia na rynek nowych lub ulepszonych produktów i usług; n dokonywanie zasadniczych zmian procesu produkcyjnego lub sposobu świadczenia usług; dostosowywanie technologii i produktów do wymagań dyrektyw unijnych, zwłaszcza norm zharmonizowanych i prawodawstwa w zakresie BHP, ochrony środowiska; n zastosowanie i wykorzystanie technologii gospodarki elektronicznej (e-biznes); n zastosowanie i wykorzystanie technologii informatycznych i komunikacyjnych (ICT) w procesach zarządzania przedsiębiorstwem; n udział w targach i wystawach międzynarodowych oraz misjach gospodarczych związanych z targami i wystawami za granicą.

Jak widać, katalog potencjalnych inwestycji jest bardzo szeroki. Zakres, jak i typy projektów inwestycyjnych czy doradczych różne są dla przedsiębiorstw z poszczególnych województw, jako że każde z nich ustaliło własne cele, priorytety i działania. Każdy urząd marszałkowski mógł bowiem inaczej określić listę przedsięwzięć, które będzie wspierał. Na przykład unijne pieniądze w ramach wielkopolskiego programu operacyjnego dostaną te projekty inwestycyjne, które będą miały charakter innowacyjny, będą tworzyły nowe miejsca pracy, przyczyniały się do tworzenia firm na terenach o niskim poziomie przedsiębiorczości lub też wspomagały rozwój eksportu i turystyki.

W każdym województwie zagwarantowano środki na bezpośrednie wparcie inwestycyjne dla sektora MŚP. W części regionów średnie firmy startują w konkursach o unijne wsparcie razem z małymi. W innych mają wydzielone pule środków wyłącznie dla siebie.

Inną kwestią jest wysokość dotacji dla przedsiębiorstwa. Linia demarkacyjna pomiędzy regionalnymi programami operacyjnymi a Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka wyznaczona została na poziomie 2 mln euro, czyli równowartości ponad 8 mln zł. Oznacza to, że projekty inwestycyjne o wartości niższej od wyznaczonej kwoty powinny być finansowane w ramach programów regionalnych, zaś większe projekty ze środków programu centralnego Innowacyjna Gospodarka. Decyzje o maksymalnej wysokości wsparcia dla firm pozostawiono w gestii zarządów województw, dlatego też część polskich przedsiębiorców będzie się mogła ubiegać jednorazowo o dotację do kwoty 8 mln zł, a część jedynie o kilkaset tysięcy zł.

Na szczególne względy mogą liczyć przedsiębiorcy z pięciu województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, podkarpackiego oraz

26

e-Biblioteka Gazety Prawnej

świętokrzyskiego, które objęte zostały specjalnym Programem Operacyjnym Polska Wschodnia, na lata 2007 – 2013. W oparciu o środki unijne firmy będą mogły stworzyć infrastrukturę zaplecza badawczo-rozwojowego oraz zatrudnić wykwalifikowaną kadrę naukową.

Dotacje dla sektora MŚP dostępne w regionach w 2012 r.

Woj. dolnośląskie 1.2.A Dotacje na doradztwo dla MŚP

MŚP (mikroprzedsiębiorstwo: zatrudnienie < 10 pracowników, bilans lub obrót roczny ≤ 2 mln euro; małe przedsiębiorstwo: zatrudnienie < 50 pracowników, bilans lub obrót roczny ≤ 10 mln euro; średnie przedsiębiorstwo: zatrudnienie < 250 pracowników, bilans roczny ≤ 43 mln euro lub obrót roczny ≤ 50 mln euro

10 tys. – 400 tys. zł wydatków kwalifikowalnych Poziom dofinansowania: do 50 proc.

1.1.A1 Dotacje inwestycyjne dla MŚP wspierające innowacyjność produktową i procesową, w tym innowacyjność o charakterze regionalnym, zgodną z Dolnośląską Strategią Innowacji (z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki)

MŚP z wyłączeniem mikroprzedsiębiorstw działających poniżej 2 lat od daty rejestracji

100 tys. zł – poniżej 8 mln zł wydatków kwalifikowalnych Poziom dofinansowania: mikro- i małe firmy – do 60 proc., średnie – do 50 proc., duże – do 40 proc.

1.1.D1 Dotacje inwestycyjne dla MŚP zwiększające atrakcyjność turystyczną regionu

MŚP z wyłączeniem mikroprzedsiębiorstw działających poniżej 2 lat od daty rejestracji

100 tys. zł – poniżej 8 mln zł wydatków kwalifikowalnych Poziom dofinansowania: mikro- i małe firmy – do 60 proc., średnie – do 50 proc., duże – do 40 proc.

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

5.1 Odnawialne Źródła Energii

– jednostki sektora finansów publicznych; – związki i stowarzyszenia jednostki samorządu terytorialnego; – przedsiębiorstwa energetyczne w rozumieniu ustawy z dn. 10.04.1997 r.

– Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 89, poz. 625 z późn. zm.); – regionalne zarządy gospodarki wodnej; – organizacje pozarządowe; – szkoły wyższe.

1.1.C Dotacje inweMŚP oraz duże przedsiębiorstycyjne związane stwa z prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej

1.2.C Dotacje w zakresie nawiązywania kontaktów gospodarczych

27

300 tys. zł wydatków kwalifikowalnych – poniżej 10 mln zł wydatków całkowitych (kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych) Poziom dofinansowania: mikro- i małe firmy – do 60 proc., średnie – do 50 proc., duże – do 40 proc. wydatków kwalifikowalnych

50 tys. zł – 400 tys. zł wydatków kwalifikowalnych Poziom dofinansowania: mikro- i małe firmy – do 60 proc., średnie – do 50 proc., duże – do 40 proc.

IOB, które aplikować będą w imieniu grupy przedsiębiorców z sektora MŚP. Z wnioskiem o dofinansowanie występuje Instytucja Otoczenia Biznesu, które zorganizuje wyjazd dla grupy przedsiębiorców

Woj. kujawsko-pomorskie Podstawowa pula środków dla sektora MŚP w tym regionie uległa już wyczerpaniu. Jednak w ramach podziału rezerwy wykonania województwo przeznaczyło dodatkowe 6,7 mln euro dla firm. Środki mają zostać rozdysponowane w trybie konkursowym. Brak informacji na temat terminów naborów.

Woj. lubelskie Z uwagi na trwające renegocjacje dotyczące wielkości alokacji środków finansowych, związane z pozyskaniem środków z rezerwy wykonania, kwoty

28

e-Biblioteka Gazety Prawnej

przewidziane do rozdysponowania w ramach planowanych konkursów zostaną podane przed ich ogłoszeniem. W tym województwie planowane są nabory wniosków o następujące dotacje: n Dotacje dla nowopowstałych mikroprzedsiębiorstw – marzec 2012 r.; n Dotacje inwestycyjne dla mikroprzedsiębiorstw – sierpień 2012 r.; n Dotacje inwestycyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw – grudzień 2012 r.; n Dotacje inwestycyjne w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska oraz w zakresie odnawialnych źródeł energii – marzec i wrzesień 2012 r.; n Badania i nowoczesne technologie w strategicznych dla regionu dziedzinach – czerwiec 2012 r.

Woj. lubuskie Region pozyskał dodatkowe środki z rezerwy wykonania. Terminy nowych konkursów nie zostały jeszcze ustalone. Wiadomo jednak, że województwo zamierza przeprowadzić nabory wniosków o dotacje dla mikro-, małych i średnich firm na następujące cele: Mikroprzedsiębiorstwa Inwestycje w przedsiębiorstwa bezpośrednio związane z dziedziną badań i innowacji (innowacyjne technologie, tworzenie przedsiębiorstw przez uczelnie, istniejące ośrodki B+RT i przedsiębiorstwa itp.) 5,1 mln euro.

Poprawa konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje Inwestycje w przedsiębiorstwa bezpośrednio związane z dziedziną badań i innowacji (innowacyjne technologie, tworzenie przedsiębiorstw przez uczelnie, istniejące ośrodki B+R) 5,1 mln euro.

Woj. łódzkie Brak informacji o harmonogramie konkursów w 2012 r.

W 2011 r. województwo zorganizowało 11 naborów na dotacje dla sektora MŚP. Woj. małopolskie Województwo małopolskie planuje następujące nabory wniosków: n Projekty badawcze – luty 2012 r., budżet: 500 tys. euro; n Wspólne przedsięwzięcia i tworzenie powiązań kooperacyjnych pomiędzy przedsiębiorstwami, w tym tworzenie klastrów – sierpień 2012 r., budżet: 636 tys. euro; n Dotacje dla instytucji otoczenia biznesu – październik 2012 r., budżet: 1 mln euro.

Woj. mazowieckie Brak informacji o planowanych konkursów w 2012 r.

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

29

Woj. opolskie Brak informacji o planowanych konkursach w 2012 r.

Woj. podkarpackie Brak informacji o planowanych konkursach w 2012 r.

Woj. podlaskie Województwo podlaskie planuje nabory wniosków w ramach następujących działań: n Działanie 1.1 Tworzenie warunków dla rozwoju innowacyjności – maj 2012 r.; n Poddziałanie 1.2.1 Tereny inwestycyjne – konkurs otwarty; n Działanie 1.3 Wsparcie instytucji otoczenia biznesu; n Poddziałanie 1.4.1 Mikroprzedsiębiorstwa = styczeń-luty; wrzesień-październik 2012 r.; n Poddziałanie 1.4.2 Małe i średnie przedsiębiorstwa.

Woj. pomorskie Planowane nabory w województwie pomorskim: n 1.2 Rozwiązania innowacyjne w MŚP – 1 grudnia 2011 r. – 29 lutego 2012 r.; n 1.5.1 Infrastruktura dla rozwoju firm innowacyjnych – 1 grudnia 2011 r.

– 29 lutego 2012 r.

Woj. śląskie Planowane nabory w województwie śląskim: n 3.1.1. Infrastruktura zaplecza turystycznego – konkurs dla przedsiębiorstw – styczeń – marzec 2012 r.; n 1.2.3. Innowacje w mikroprzedsiębiorstwach i w sektorze MSP – maj – lipiec 2012 r.; n 1.2 Wsparcie rozwoju MŚP – I kwartał 2012 r.

Woj. świętokrzyskie Brak informacji o planowanych konkursach w 2012 r.

Woj. warmińsko-mazurskie Brak informacji o planowanych konkursach w 2012 r.

Woj. zachodniopomorskie Brak informacji o planowanych konkursach w 2012 r.

30

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Wsparcie w programie Innowacyjna Gospodarka Działanie 4.4 Środki w działaniu 4.4 zostały już wyczerpane. Nic nie wskazuje, by w tej perspektywie finansowej miała się pojawiać nowa pula na ten najbardziej popularny rodzaj dotacji inwestycyjnych. Jednak w wyniku oszczędności w realizowanych projektach pod koniec tej perspektywy finansowej Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości może zostać zmuszona do rozpisania dodatkowego konkursu. Dlatego warto znać zasady przyznawania pomocy w działaniu, z którego firmy mogą uzyskać nawet 40 mln zł wsparcia.

Na dotacje w Działaniu 4.4 może liczyć przedsiębiorca, który prowadzi działalność i ma siedzibę, a w przypadku osoby fizycznej – miejsce zamieszkania – na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Nie może on jednak podlegać wykluczeniu z ubiegania się o dofinansowanie na podstawie art. 211 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych – zgodnie ze złożoną deklaracją (obecnie art. 207 nowej ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych – Dz.U. nr 157, poz. 1240 z późn. zm.). Dotyczy to wnioskodawców, którzy realizując projekt z wykorzystaniem środków z funduszy UE i z innych źródeł przeznaczonych na realizację programów, wykorzystali je niezgodnie z przeznaczeniem. Przedsiębiorca nie może też podlegać wykluczeniu z ubiegania się o dofinansowanie na podstawie ustawy z 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 42, poz. 275 z późn. zm.) – zgodnie ze złożoną deklaracją. Wykluczenie to dotyczy przedsiębiorcy: n będącego osobą fizyczną, jeżeli został skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo składania fałszywych zeznań, przekupstwa, przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, obrotowi gospodarczemu, systemowi bankowemu, karno-skarbowe albo inne związane z wykonywaniem działalności gospodarczej lub popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych; n niebędącego osobą fizyczną, w którym osoba – członek jego organów zarządzających bądź wspólnik – została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa, o których mowa wyżej; n posiadającego zaległości z tytułu należności publicznoprawnych lub pozostającego pod zarządem komisarycznym bądź znajdującego się w toku likwidacji, postępowania upadłościowego, postępowania naprawczego, lub który w okresie trzech lat przed złożeniem wniosku o udzielenie wsparcia lub pożyczki naruszył w sposób istotny umowę zawartą z Agencją.

Wymogi formalne projektu Projekt musi być realizowany na terytorium kraju, a realizacja przedsięwzięcia musi mieścić się w ramach czasowych działania. Oznacza to, że rozpoczęcie realizacji inwestycji może nastąpić dopiero po otrzymaniu przez wnioskodawcę potwierdzenia kwalifkowalności projektu, a harmonogram

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

31

realizacji projektu nie będzie wykraczał poza końcową datę realizacji programu, czyli 31 grudnia 2015 r.

Kwota wsparcia określona we wniosku, wartość projektu i wydatki kwalifikowane muszą być też zgodne z zasadami finansowania projektów, obowiązującymi dla danego działania. W przypadku Działania 4.4 kwota wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem nie może być mniejsza niż 8 mln zł i nie może przekraczać 160 mln zł. Poziom dofinansowania wynosi od 30 do 70 proc. kosztów kwalifikowanych – w zależności od lokalizacji projektu i wielkości przedsięwzięcia. Wnioskowana kwota dofinansowania jest nie mniejsza niż 2,4 mln zł i nie przekracza 40 mln zł – na część inwestycyjną; 1 mln zł – na część doradczą dla małych i średnich firm; 1 mln zł – na część szkoleniową.

Jeśli wnioskodawca planuje ponieść koszty (kwalifikujące się do objęcia wsparciem) na szkolenia specjalistyczne – nie mogą one przekraczać 10 proc. całkowitych kosztów kwalifikujących się do objęcia wsparciem oraz nie mogą przekraczać: n 45 proc. wydatków na pokrycie kosztów szkolenia w przypadku mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy, n 35 proc. wydatków na pokrycie kosztów szkolenia w przypadku przedsiębiorcy innego niż mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca.

Maksymalna wartość wsparcia dotycząca planowanych wyłącznie przez mikroprzedsiebiorcę, małego lub średniego przedsiębiorcę kosztów analiz przygotowawczych i usług doradczych związanych z inwestycją nie może przekraczać 50 proc. tych wydatków.

Z kolei koszt zakupu gruntu lub użytkowania wieczystego nie może przekraczać wysokości 10 proc. całkowitych wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem. Wydatki na nabycie wartości niematerialnych i prawnych planowane przez dużego przedsiębiorcę muszą być uwzględnione w wydatkach kwalifikujących się do objęcia wsparciem w wysokości nieprzekraczającej 50 proc. wydatków inwestycyjnych projektu (tj. sumy kosztu kwalifikowanego gruntu, kosztów budynków i budowli, środków trwałych, robót i materiałów budowlanych). Zakupywane w ramach projektu środki trwałe przez dużego przedsiębiorcę muszą być nowe.

Do wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem nie zostały zaliczone wydatki na zakup środków transportu – gdy przedsiębiorca wykonuje przeważającą działalność gospodarczą w sektorze transportu.

Przedsiębiorca składa deklarację, że projekt jest zgodny z politykami horyzontalnymi wymienionymi w art. 16 i 17 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 – chodzi tu o ochronę środowiska i równe szanse kobiet i mężczyzn oraz niedyskryminację. Ponadto przedmiot projektu nie dotyczy rodzajów działalności wykluczonych z możliwości uzyskania wsparcia w ramach działania. W przypadku wystąpienia wątpliwości, czy produkt w ramach podanego PKD jest produktem wykluczonym, na etapie oceny formalnej instytucja wdrażająca zwróci się do wnioskodawcy o przedstawienie kodu CN (Nomenklatura Taryfowa i Statystyczna).

32

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Ocena formalna wniosku Ocena dokonywana jest w Regionalnej Instytucji Finansującej, nie później niż w ciągu 30 dni od dnia wpływu wniosku. Wpływ wniosku oznacza wpływ wersji papierowej wniosku. W przypadku stwierdzenia uchybień formalnych we wniosku RIF wzywa wnioskodawcę do usunięcia uchybień w terminie trzech dni roboczych od dnia wezwania. Jeśli przedsiębiorca nie dopełni tej formalności – wniosek jest odrzucany z przyczyn formalnych.

Ocena merytoryczna wniosku Wnioski poprawne formalnie przekazywane są do oceny merytorycznej, która dokonywana jest w instytucji wdrażającej (jest nią PARP), nie później niż w ciągu 90 dni od dnia zakończenia rundy aplikacyjnej. Ocena merytoryczna składa się z oceny obligatoryjnej i fakultatywnej. Spełnienie wszystkich kryteriów obligatoryjnych jest warunkiem przekazania wniosku do oceny merytorycznej fakultatywnej. Ocena merytoryczna fakultatywna jest oceną punktową. Liczba możliwych do otrzymania punktów wynosi od 0 do 100. W ramach oceny danego kryterium fakultatywnego oceniający przyzna 0 lub przewidzianą dla tego kryterium liczbę punktów. Nieprzyznawane są punkty cząstkowe.

Aby spełnione zostało kryterium merytoryczne obligatoryjne, projekt musi być zgodny z celami i zakresem Działania 4.4 PO IG. Celem tego działania jest wsparcie przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych, dokonujących nowych inwestycji obejmujących nabycie lub wdrożenie rozwiązań technologicznych stosowanych na świecie nie dłużej niż trzy lata lub których stopień rozprzestrzenienia na świecie w danej branży nie przekracza 15 proc. Kryterium zostanie uznane za spełnione pod następującymi warunkami: 1. Projekt musi dotyczyć inwestycji początkowej oznaczającej inwestycję w aktywa materialne i niematerialne i prawne związane z tworzeniem nowego zakładu lub rozbudową istniejącego. Może dotyczyć także dywersyfikacji produkcji poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub wiązać się z zasadniczą zmianą procesu produkcyjnego istniejącego zakładu, związaną z zastosowaniem nowych rozwiązań technologicznych, prowadzących do powstania i wprowadzenia na rynek nowego lub zasadniczo ulepszonego produktu.

Ocenie podlegać będzie także to, czy koszty kwalifikowane uwzględnione w projekcie nie zawierają nakładów odtworzeniowych, tzn. nie dotyczą środków trwałych, wartości niematerialnych lub prawnych, które były już w posiadaniu przedsiębiorcy, a uległy zużyciu. Do takich nakładów zalicza się także zakup nowszych wersji posiadanych urządzeń, maszyn, licencji, itd., które nie powodują zasadniczej zmiany procesowej, a jedynie niewielkie polepszenie parametrów procesów produkcji, zarządzania czy sprzedaży. Jeśli do wniosku o dofinansowanie zostanie załączona opinia o innowacyjności dotycząca technologii będącej przedmiotem projektu (musi być sporządzona zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik 6 do Regulaminu przeprowadzania konkursu) – będzie ona stanowić podstawę do uznania tego kryterium za spełnione.

2. Inwestycja polega na zakupie lub wdrożeniu rozwiązania technologicznego, które jest stosowane na świecie przez okres nie dłuższy niż trzy lata

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

33

bądź technologii, której stopień rozprzestrzenienia na świecie w danej branży nie przekracza 15 proc. Okres stosowania technologii na świecie liczony jest w pełnych latach wstecz od momentu złożenia wniosku o dofinansowanie realizacji projektu. Projekt może polegać zarówno na wdrożeniu technologii, opracowanej przez przedsiębiorcę samodzielnie lub we współpracy z innymi podmiotami lub na zakupie istniejącej technologii. Przy czym technologia stosowana w projekcie musi stanowić główną oś projektu, ważną z punktu widzenia efektywności całego przedsięwzięcia, wokół której definiowane są inne przewidziane w projekcie wydatki kwalifikowane.

3. Wskaźniki produktu i rezultatu muszą być obiektywnie weryfikowalne, odzwierciedlać założone cele projektu. Musi istnieć spójność między celami projektu opisanymi we wniosku a wskaźnikami realizacji celów. Każdy wskaźnik musi mieć swój odpowiednik w postaci wyznaczonego celu, nie każdy jednak cel musi być przedstawiony w postaci liczbowej. Niektóre cele mogą być bowiem celami jakościowymi, nie da się ich więc zapisać w postaci wskaźników mierzalnych. Produkt – to osiągnięcie bezpośredniego efektu realizacji projektu (rzeczy materialne lub usługi), mierzonego konkretnymi wielkościami. Wskaźniki produktu oznaczają konkretny efekt materialny działań inwestycyjnych. Wskaźnikiem produktu jest hala produkcyjna, a nie materiały wyszczególnione w kosztorysie potrzebne do jej zbudowania. Wskaźniki produktu są związane wyłącznie z okresem wdrażania projektu – mogą być podawane wyłącznie za okres, w którym projekt jest realizowany (muszą być zatem zgodne z terminami podanymi w harmonogramie realizacji projektu). Rezultat – to bezpośrednie oraz natychmiastowe (mierzone po zakończeniu realizacji projektu lub jego części) efekty wynikające z dostarczenia produktu. Rezultat informuje o zmianach wynikających z realizacji projektu, jakie nastąpiły u wnioskodawcy bezpośrednio po jego zakończeniu. Wskaźniki rezultatu mogą być przedstawiane za okres nie wcześniejszy niż wskaźniki produktu, bowiem zawsze są ich wynikiem. Dokumentami źródłowymi mogą być przykładowo umowy o pracę, deklaracje ZUS DRA, dokumenty księgowe.

4. Projekt musi wykazywać opłacalność finansową. Kryterium będzie weryfikowane na podstawie wyliczonej przez wnioskodawcę w biznesplanie wskaźnika wartości zaktualizowanej netto dla inwestycji (NPV – Net Prezent Value).

5. Informacje zawarte we wniosku lub załączone dokumenty (np. promesa kredytowa) potwierdzają zdolność wnioskodawcy do sfinansowania projektu.

Przedstawione przez wnioskodawcę dokumenty i informacje na temat źródeł finansowania wraz z historycznymi danymi finansowymi oraz prognozą finansową zostaną poddane ocenie przez ekspertów z dziedziny analizy finansowej przedsiębiorstw. Przyjęte do prognozy założenia muszą być realne i uwzględniać obowiązujące na danym rynku ceny zarówno co do przychodów, jak i kosztów.

6. Wskazane przez wnioskodawcę wydatki są kwalifikowane w ramach działania, uzasadnione i niezbędne ze względu na osiągnięcie planowanych rezultatów. Zgodnie z katalogiem wydatków kwalifikowanych zakup nieruchomości oraz robót i materiałów budowlanych jest możliwy pod warunkiem,

34

e-Biblioteka Gazety Prawnej

iż pozostaje on w bezpośrednim związku z celami przedsięwzięcia objętego wsparciem i jest niezbędny do osiągnięcia zamierzonego efektu w związku z zastosowaniem innowacyjnej technologii.

7. Wnioskodawca dysponuje zasobami gwarantującymi realizację projektu (np. know-how, doświadczoną kadrą, infrastrukturą techniczną). W kryterium ocenie podlega to, czy zasoby rzeczowe i kadrowe przedsiębiorcy umożliwią terminową realizację projektu.

8. Wnioskodawca musi dysponować licencjami, pozwoleniami, koncesjami niezbędnymi do realizacji inwestycji (w tym pozwolenie na budowę, jeśli jest ono niezbędne do realizacji inwestycji).

9. Wnioskodawca zapewnia trwałość rezultatów projektu przez okres minimum pięciu lat, a w przypadku MSP – trzech lat od zakończenia projektu.

Kryterium zostaje uznane za spełnione na podstawie podpisanej przez wnioskodawcę deklaracji we wniosku o dofinansowanie.

10. Projekt ma co najmniej neutralny wpływ na polityki horyzontalne UE wymienione w art. 16 i 17 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. Ocenie będzie podlegała charakterystyka polityki równości szans kobiet i mężczyzn oraz niedyskryminacji. Zostanie również zbadane, czy projekty mają co najmniej neutralny lub pozytywny wpływ na środowisko.

Działanie 8.2 O dofinansowanie w ramach Działania 8.2 mogą ubiegać się mikroprzedsiębiorcy, mali lub średni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą i posiadający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną – miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, współpracujący na zasadzie zawartych umów, z co najmniej dwoma innymi przedsiębiorcami i planujący współpracę biznesową w oparciu o rozwiązania elektroniczne.

Cel działania W ramach Działania 8.2 przewidziano dofinansowanie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B z przeznaczeniem na realizację projektów o charakterze technicznym, informatycznym i organizacyjnym, które prowadzą do realizacji procesów biznesowych w formie elektronicznej. Wsparcie może być udzielone przedsiębiorcy, który planuje rozpoczęcie lub rozwój współpracy w oparciu o rozwiązanie elektroniczne, w szczególności przez dostosowanie własnych systemów informatycznych do systemów informatycznych przedsiębiorców, z którymi kooperuje, w celu umożliwienia automatyzacji wymiany informacji między systemami współpracujących przedsiębiorców.

Business-to-Business to relacja usługowa oraz klasa systemów teleinformatycznych przeznaczonych do automatycznej komunikacji handlowej (wymiany danych) oraz koordynacji działań między przedsiębiorcami, stanowiące niezbędne ogniwo procesów biznesowych tych przedsiębiorców, dotyczące

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

35

różnego rodzaju współpracy między tymi przedsiębiorcami, w tym również w modelu wirtualnego przedsiębiorstwa, z zastosowaniem e-usług.

Wymagane jest, aby przedsiębiorca ubiegający się o dofinansowanie współpracował na podstawie zawartych umów z co najmniej dwoma innymi przedsiębiorcami i planował rozpoczęcie lub rozwój współpracy w oparciu o rozwiązania elektroniczne. Wymagana umowa o współpracy powinna określać warunki i zakres współpracy w odniesieniu do realizowanych wspólnie procesów biznesowych oraz wzajemne prawa i obowiązki przedsiębiorców.

Na co można otrzymać dotację Przykładowy projekt powinien obejmować wdrożenie nowych lub integrację istniejących systemów informatycznych, a także wdrożenie nowych systemów mających na celu umożliwienie automatyzacji wymiany informacji pomiędzy systemami informatycznymi współpracujących przedsiębiorców.

Do wydatków poniesionych przez przedsiębiorcę w związku z realizacją projektu, które mogą zostać uznane za kwalifikowane zaliczamy w szczególności: n koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how, nieopatentowanej wiedzy technicznej, w szczególności oprogramowania niezbędnego do wdrożenia rozwiązania elektronicznego typu B2B, n koszty zakupu nowych środków trwałych z wyjątkiem nieruchomości, n koszty zakupu analiz przygotowawczych oraz usług doradczych o charakterze informatycznym, technicznym, wdrożeniowym, prawnym i innych usług eksperckich związanych z projektem, n koszty zakupu szkoleń specjalistycznych niezbędnych do wdrożenia rozwiązania elektronicznego biznesu typu B2B dla osób zaangażowanych w realizację projektu objętego wsparciem, do wysokości nieprzekraczającej 10 proc. całkowitych wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem.

Minimalna wartość wsparcia w ramach działania 8.2 PO IG wynosi 20 tys. zł, maksymalna nie może przekroczyć 2 mln zł. Poziom dofinansowania na część inwestycyjną wynosi od 40 do 70 proc. w zależności od lokalizacji projektu i wielkości przedsiębiorstwa, na wydatki szkoleniowe do 45 proc. dla mikro i małych i 35 proc. dla średnich przedsiębiorstw oraz na wydatki związane z zakupem usług doradczych – do 50 proc. Ponadto przewiduje się dofinansowania wynagrodzeń i działania informacyjne w wysokości do 85 proc. (pomoc de minimis).

Kredyt technologiczny Kredyt technologiczny to nazwa Działania 4.3 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka mającego na celu wspieranie innowacyjnych projektów inwestycyjnych w formie tzw. premii technologicznej, stanowiącej spłatę części kapitału kredytu technologicznego (nawet do wysokości 70 proc. kwoty nakładów inwestycyjnych). Przedsiębiorca, chcąc ubiegać się o kredyt techno-

36

e-Biblioteka Gazety Prawnej

logiczny, musi zwrócić się do jednego z 15. banków komercyjnych współpracujących z BGK, które pośredniczą w przyznaniu dofinansowania – oceniają projekt inwestycyjny i w przypadku podjęcia decyzji o finansowaniu przekazują dodatkową dokumentację przygotowaną przez przedsiębiorcę (wniosek o dofinansowanie i biznes plan) do BGK celem oceny jego parametrów innowacyjnych (m.in. na podstawie opinii o innowacyjności planowanej do wdrożenia technologii). Jeszcze do niedawna był to instrument wykorzystywany przez bardzo niewielu przedsiębiorców, co wynikało przede wszystkim ze specyficznych zasad, które warunkowały wypłatę dotacji. Wysokość wsparcia wyliczana była bowiem na podstawie osiągniętych przychodów ze sprzedaży nowych towarów bądź usług, będących wynikiem inwestycji, co utrudniało określenie faktycznej i realnej wysokości premii technologicznej. W związku z licznymi uwagami przedsiębiorców i ekspertów podjęto decyzję o zmianie zasad udzielania wsparcia i nowelizacji Ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (podstawa prawna udzielania pomocy w ramach kredytu technologicznego). Bank Gospodarstwa Krajowego planuje ogłosić konkurs już na nowych zasadach na przełomie maja i czerwca br.

Zmiany, które mają się pojawić wraz z rozpoczęciem nowego konkursu, przewidują zniesienie uzależnienia wypłaty premii technologicznej od osiąganych przychodów ze sprzedaży nowych towarów czy usług. Dodatkowo wprowadzony ma zostać przepis zmieniający sposób wyliczania wysokości premii – jej kwota ma być wyliczana od całości wydatków kwalifikowanych poniesionych w ramach projektu, a nie jak do tej pory – jedynie od kwoty kredytu.

Zostanie także rozszerzony katalog wydatków kwalifikowanych oraz nastąpi ograniczenie obowiązków sprawozdawczych. Co więcej, inwestycję będzie można rozpocząć wcześniej, bo już po złożeniu wniosku o kredyt technologiczny (dotychczasowo można to było zrobić dopiero po dniu przyznania promesy premii technologicznej).

Zasady uczestnictwa w programie przewidują, że zgłaszane projekty będą oceniane z uwzględnieniem kryteriów formalnych oraz dostępu, a następnie punktowane w oparciu o kryteria merytoryczne. Katalog kryteriów merytorycznych nie jest szeroki i dotyczy przede wszystkim posiadania odpowiedniej zdolności kredytowej i pozyskania promesy, zgodności z celami działania oraz innowacyjności technologii, która nie może być stosowana dłużej niż pięć lat.

Wśród czynników decydujących o szansach na dofinansowanie istotny będzie moment złożenia wniosku. Wprawdzie jest to konkurs otwarty, jednak wnioski będą przyjmowane do wyczerpania budżetu, a przy zakładanym wysokim zainteresowaniu programem może się to zdarzyć bardzo szybko. Ważne jest również właściwe udokumentowanie innowacyjności technologii, którą inwestor zamierza nabyć, w stosownej opinii.

W dokumentacji konkursowej wskazano szereg zasad, którym powinna podlegać opinia o nowej technologii, m.in. musi być wystawiona przez odpowiednią jednostkę naukową oraz powinna potwierdzać kluczowe charakterystyki technologii, czyli należy w niej wykazać, że projekt dotyczy inwestycji

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

37

technologicznej lub że na jej podstawie będą wytwarzane nowe lub znacząco ulepszone produkty lub usługi. Oprócz tego opinia powinna zawierać szczegółowy opis technologii, możliwości jej wdrożenia, a nawet uzasadnienie dla poszczególnych kosztów. Jak więc widać, dobra współpraca z jednostką naukową w przypadku kredytu technologicznego jest kluczowa i będzie determinowała ostateczny sukces.

Wyjątkowo ważną zasadą kredytu technologicznego, odróżniającą go od innych schematów wsparcia, jest to, że przedsiębiorca musi przeprowadzić inwestycję technologiczną, która polega na zakupie nowej technologii i jej wdrożeniu. W praktyce oznacza to, że beneficjent zakupuje lub wytwarza technologię w postaci prawa własności przemysłowej, wyników projektu badawczo rozwojowego lub nieopatentowanej wiedzy technicznej i następnie może zakupić niezbędne do jej wdrożenia środki trwałe i wartości niematerialne i prawne.

Można spodziewać się, iż większość beneficjentów założy w swoich projektach zakup technologii w postaci nieopatentowanej wiedzy technicznej, bo jest to po prostu najłatwiejsze rozwiązanie. Istotnym, nowym ułatwieniem jest to, że można zakupić taką technologię od podmiotu, który nie świadczy usług badawczo–rozwojowych, czyli na przykład od innego przedsiębiorcy. Należy podkreślić, iż nieopatentowana wiedza techniczna powinna mieć formę materialną, czyli np. dokumentu zawierającego specyfikację szczegółową. Dokument ten będzie podlegać weryfikacji w trakcie kontroli realizacji projektu.

Kredyt technologicznych jest jednym z ostatnich źródeł, pozwalających na uzyskanie dodatkowego dofinansowania planowanych przedsięwzięć przez MSP, a szczególnie przez firmy planujące wzrost mocy produkcyjnych poprzez zakup innowacyjnych technologii. Z racji atrakcyjności programu można spodziewać się dużej konkurencji – potwierdzają to zresztą wyniki dotychczasowych naborów.

Wykluczone działy gospodarki O kredyt technologiczny nie mogą ubiegać się przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność: n w zakresie rolnictwa, łowiectwa i leśnictwa, n w zakresie rybołówstwa, n w zakresie wytwarzania i obrotu produktami mającymi imitować lub zastępować mleko i przetwory mleczne, n w zakresie włókien syntetycznych, n w sektorze górnictwa węgla, hutnictwie żelaza i stali, n w zakresie budownictwa okrętowego.

Proces Poniżej przedstawiamy całą procedurę ubiegania się o wsparcie w ramach kredytu technologicznego: n Klient banku przygotowuje i składa komplet dokumentów (zarówno służące do oceny zdolności kredytowej, jak i wymagane przez BGK).

38

e-Biblioteka Gazety Prawnej

n Bank dokonuje oceny zdolności kredytowej klienta, w przypadku decyzji pozytywnej wydawana jest promesa kredytu technologicznego a bank przesyła komplet dokumentów wraz z promesą do BGK. n BGK dokonuje oceny formalnej i merytorycznej wniosku oraz pozostałej dokumentacji. W przypadku pozytywnej decyzji wydaje promesę premii technologicznej. n Po otrzymaniu promesy premii klient podpisuje z bankiem umowę kredytu. Bank uruchamia kredyt technologiczny i klient może rozpocząć realizację inwestycji. n Po zakończeniu inwestycji i wypłacie wszystkich transz kredytu, klient składa wniosek o wypłatę premii technologicznej.

Premia jest wypłacana przez BGK do banku na poczet spłaty części kredytu technologicznego.

Obowiązujące zmiany w kredycie technologicznym Po zmianie przepisów o kredycie technologicznym, które weszły w życie wiosną 2011 r., pojawiły się nowe elementy w procedurze i zasadach udzielania wsparcia: n Premia technologiczna wyliczana będzie od całości wydatków kwalifikowalnych a nie tylko sfinansowanych kredytem technologicznym (suma kosztów kwalifikowanych jest podstawą wyliczania premii). n Uniezależnienie wypłaty premii technologicznej od udokumentowania sprzedaży towarów i usług wyprodukowanych z udziałem nowej technologii (wypłata premii następuje jednorazowo po zakończeniu inwestycji). n Możliwość rozpoczęcia realizacji inwestycji po złożeniu wniosku o dofinansowanie do BGK (do tej pory było to możliwe dopiero po przyznaniu promesy premii). n Możliwość wdrażania technologii w formie nieopatentowanej wiedzy technicznej, (także własne nieopatentowane technologie. n Katalog kosztów kwalifikowanych obejmie zakup gruntu (do 10 proc. kwoty wszystkich kosztów kwalifikowanych) oraz budowę budynków i budowli. n Możliwość refundacji 50 proc. kosztów usług doradczych związanych z realizacją inwestycji (poniesionych po złożeniu wniosku). n Możliwość skorzystania ze zmian wprowadzanych nowelizacją zagwarantowana jest także beneficjentom realizującym projekty pod rządami poprzedniej wersji ustawy.

Podstawowe dokumenty wymagane przez BGK Poza dokumentami wymaganymi przez bank do oceny zdolności kredytowej wymagane są: n wniosek o dofinansowanie, n opinia o nowej technologii, n biznesplan inwestycji (z harmonogramem rzeczowo-finansowym inwestycji oraz wykazem wydatków),

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

39

n oświadczenie przedsiębiorcy o niefinansowaniu wkładu własnego ze środków publicznych, n oświadczenie o spełnianiu kryteriów MSP, n kopie dokumentów potwierdzających status przedsiębiorcy, wykazujących brak zaległości w opłacaniu należnych składek itp., n informacja o uzyskanej pomocy publicznej na finansowanie inwestycji (formularz dot. pomocy publicznej), n zobowiązanie przedsiębiorcy do przekazywania do BGK informacji dotyczących inwestycji technologicznej w zakresie niezbędnym do realizacji obowiązków nałożonych na BGK ustawą, n sprawozdania finansowe za okres ostatnich trzech lat.

Rozdział 3 Dotacje na szkolenia dla małych i średnich firm

Działanie 8.1.1 PO KL

Koszty szkoleń pracowników można znacząco obniżyć dzięki unijnym dotacjom szkoleniowym. Przyznają je urzędy marszałkowskie i wojewódzkie urzędy pracy w ramach Poddziałania 8.1.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki – Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw.

Warunkiem jest napisanie dobrego projektu szkoleniowego. Do dyspozycji firm na szkolenia w latach 2007 – 2013 przeznaczono ponad 902 mln euro. Pula pieniędzy dotychczas została wykorzystana w skali kraju w 68,2 proc.

Dla kogo dotacje Z dotacji na szkolenia podnoszące kwalifikacje pracowników mogą korzystać przedsiębiorcy. Zarówno ci, którzy chcą szkolić swoje własne kadry, jak i firmy szkoleniowe, które mogą napisać projekt dla pracowników jakiegoś konkretnego przedsiębiorstwa lub osób zatrudnionych w kilku firmach, a nawet dla całej branży. Preferowane są projekty tzw. „szyte na miarę”, czyli składane przez przedsiębiorców, którzy ubiegają się o dotacje na szkolenie własnych pracowników lub przez firmy szkoleniowe, które zamierzają realizować projekt na potrzeby konkretnego pracodawcy. Szkolenia powinny być kierowane do wybranych grup docelowych. Preferowaną grupą pracowników są osoby, które ukończyły 50 rok życia oraz z wykształceniem co najwyżej średnim. Samorządy niektórych województw wymagają, żeby w ramach projekty starsi pracownicy zostali objęci wsparciem w postaci coachingu lub szkoleń typu 1 na 1. Grupa pracowników 50+ jest w szczególnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy i ma największe trudności ze spełnianiem wymogów pracodawców z uwagi na nieaktualne lub nieadekwatne kwalifikacje, a także utrudniony dostęp do szkoleń i doradztwa. Tym samym konieczne jest wspieranie i premiowanie działań szkoleniowych skierowanych do tych osób. W niektórych województwach preferowane są projekty firm z określonych branż uznanych przez samorząd danego regionu za kluczowe. Na przykład w województwie pomorskim za takie branże zostały uznane: branża spożywcza, okrętowa, drzewno-meblowa, chemiczna, energetyka, budownictwo, turystyka, transport i logistyka, outsourcing procesów gospodarczych, technologie informacyjno-komunikacyjne. Natomiast w województwie opolskim za wymagające szczególnego wsparcia uznano branże: spożywczą, chemiczną, metalurgiczną, energetyczną, budowlaną, drzewną i usługową.

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

41

Jaki typ szkoleń Zgodnie z generalną zasadą, która obowiązuje wszystkich przedsiębiorców korzystających z unijnych środków w ramach Poddziałania 8.1.1 PO KL, projekty nie mogą obejmować szkoleń obowiązkowych, wymaganych przepisami prawa powszechnie obowiązującego. Unijnej dotacji na szkolenia nie można więc wykorzystać np. na zorganizowanie szkoleń z zakresu BHP. Projekty szkoleń muszą mieć charakter regionalny, nie mogą mieć zasięgu krajowego. Przedsiębiorca, który ubiega się o unijne dofinansowanie, w okresie realizacji projektu musi prowadzić biuro projektu (lub posiadać siedzibę, filię, delegaturę, oddział czy inną prawnie dozwoloną formę organizacyjną działalności podmiotu) na terenie województwa, które przyznaje dotację szkoleniową.

Projekty realizowane w ramach Poddziałania 8.1.1 PO KL powinny przyczyniać się do nabycia nowych kwalifikacji zawodowych i umiejętności, w szczególności przez osoby zatrudnione o niskich lub zdezaktualizowanych kwalifikacjach. Można realizować projekty szkoleń zarówno ogólnych, jak i specjalistycznych. Właściwe zdefiniowanie kategorii szkoleń zaplanowanych w projekcie jest ważne, ponieważ od niego jest uzależniona wysokość wkładu własnego, jaki przedsiębiorca musi wnieść do projektu.

Szkolenie specjalistyczne to takie, które polega na przekazywaniu wiedzy związanej z obecnym lub przyszłym stanowiskiem pracy pracownika w danym przedsiębiorstwie oraz na przekazywaniu umiejętności, których wykorzystanie w innym przedsiębiorstwie jest niemożliwe. Z kolei szkolenie ogólne oznacza szkolenie polegające na przekazywaniu wiedzy, która nie jest wyłącznie lub głównie związana z obecnym lub przyszłym stanowiskiem pracy pracownika w danym przedsiębiorstwie, lecz przekazuje umiejętności, które można wykorzystać w innym przedsiębiorstwie lub innym obszarze zatrudnienia.

Podstawowym kryterium decydującym o uznaniu danego szkolenia za ogólne lub specjalistyczne jest zatem możliwość wykorzystania zdobytej wiedzy przez przeszkolonego pracownika w innych miejscach pracy lub na innych polach aktywności zawodowej. Z dotychczasowej praktyki realizacji projektów w PO KL wynika, że tylko niewielki odsetek szkoleń adresowanych do przedsiębiorców i ich pracowników spełnia kryteria szkolenia specjalistycznego. Do szkoleń ogólnych są zaliczane zatem szkolenia z języków obcych, zarządzania, psychologii czy obsługi podstawowego pakietu biurowego czy programów finansowo-księgowych, a nawet dotyczące mechanicznej obróbki drewna, elektroniki samochodowej czy obsługi oprogramowania do fakturowania.

Dla kogo szkolenia Z dotowanych szkoleń mogą korzystać tylko pracownicy. Rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego z 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Dz.U.

42

e-Biblioteka Gazety Prawnej

nr 239, poz. 1598 z późn. zm.) zmieniło definicję pracownika. Przed datą obowiązywania tego aktu prawnego do takich projektów mogły być rekrutowane osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilno-prawnych. Obecnie uznaje się, że pracownikami są tylko osoby zatrudnione na podstawie umowy o prace, właściciele pełniący funkcje kierownicze oraz wspólnicy, w tym partnerzy prowadzący regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiący z niego korzyści finansowe. W związku z powyższym, z projektów zostały wyłączone osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych.

Na co można wydać dotację Tzw. kosztami kwalifikowalnymi czyli tymi, które można sfinansować ze środków unijnej dotacji są: 1. Koszty zarządzania projektem, które obejmują: n wynagrodzenia kierownika projektu oraz innych osób zaangażowanych w zarządzanie projektem i jego rozliczanie, n wydatki związane prowadzeniem wyodrębnionego na rzecz projektu subkonta na rachunku bankowym lub odrębnego rachunku bankowego, n zakup lub amortyzacja sprzętu oraz mebli, ale tylko tych, które są niezbędne do zarządzania projektem, n działania informacyjno-promocyjne związane z realizacją projektu (np. zakup materiałów promocyjnych i informacyjnych, zakup ogłoszeń prasowych), n koszty zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy.

2. Koszty pośrednie (administracyjne, związane z funkcjonowaniem przedsiębiorcy, który otrzymał dotację szkoleniową): n koszty zarządu (np. wynagrodzenie szefa firmy), n koszty personelu obsługowego (np. obsługi księgowej czy prawnej projektu), n koszty utrzymania powierzchni biurowych (czynsz, najem, opłaty administracyjne), n opłaty za energię elektryczną, cieplną, gaz i wodę, w zakresie związanym z obsługą projektu, n koszty usług pocztowych, telefonicznych, telegraficznych, teleksowych, internetowych, kurierskich związanych z obsługą administracyjną projektu, n koszty materiałów biurowych i artykułów piśmienniczych związanych z obsługą administracyjną projektu, n koszty ubezpieczeń majątkowych, n koszty ochrony, n koszty sprzątania pomieszczeń, związanych z obsługą administracyjną projektu.

3. Zlecanie zadań merytorycznych, np. organizacji niektórych szkoleń podwykonawcy 4. Cross-financing czyli finansowanie krzyżowe pomiędzy programami – w PO KL dopuszcza się przeznaczenie 10 proc. przyznanego dofinansowania

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

43

na wydatki inwestycyjne, np. dostosowanie pomieszczeń przedsiębiorcy do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Na co nie można przeznaczyć dotacji Dofinansowania z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki nie można przeznaczyć na: n podatek od towarów i usług (VAT), jeśli może zostać odzyskany w oparciu o przepisy krajowe, tj. ustawę z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), n zakup nieruchomości, gruntu oraz infrastruktury, n zakup sprzętu, mebli oraz pojazdów, z wyjątkiem wydatków w ramach tzw. cross-financingu – sprzętu, którego wartość jest niższa od 350 zł, n odsetki od zadłużenia.

Dodatkowo, zgodnie z krajowymi wytycznymi, niekwalifikowalne są następujące kategorie wydatków: n koszty prowizji pobieranych w ramach operacji wymiany walut, n wydatki poniesione na zakup środków trwałych, które były współfinansowane ze środków krajowych lub wspólnotowych w przeciągu siedmiu lat poprzedzających datę zakupu środka przez beneficjenta, n koszty kar i grzywien, a także koszty procesów sądowych oraz koszty realizacji ewentualnych postanowień wydanych przez sąd, n wydatki związane z umową leasingu, a w szczególności: podatek, marża finansującego, odsetki od refinansowania kosztów, koszty ogólne, opłaty ubezpieczeniowe, n wydatki związane z wypełnieniem wniosku o dofinansowanie projektu, n koszty kredytu.

Jaka pomoc publiczna w projektach Wsparcie szkoleniowe, o które wnioskuje przedsiębiorstwo, jest traktowane jako pomoc publiczna. Zasady jej udzielania zostały określone w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 800/2008 z 6 sierpnia 2008 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych). W projekcie może wystąpić pomoc publiczna na szkolenia lub doradztwo. Przedsiębiorca, który otrzymuje pomoc publiczną, musi wnieść do projektu wkład własny. Jego wysokość jest uzależniona od intensywności pomocy publicznej, a ta od wielkości przedsiębiorstwa oraz typu szkoleń (czy są to szkolenia ogólne, czy specjalistyczne).

Jaki wkład własny W przypadku szkoleń ogólnych maksymalna wartość pomocy nie może przekroczyć: n 80 proc. kwoty wydatków kwalifikowanych dla mikro lub małego przedsiębiorstwa, co oznacza, że wkład własny przedsiębiorcy wyniesie pozostałe 20 proc.,

44

e-Biblioteka Gazety Prawnej

n 70 proc. kwoty wydatków kwalifikowanych dla średniego przedsiębiorstwa, co oznacza, że wkład własny przedsiębiorcy wyniesie pozostałe 30 proc., n 60 proc. kwoty wydatków kwalifikowanych dla dużego przedsiębiorstwa, co oznacza, że wkład własny firmy wyniesie pozostałe 40 proc.

W przypadku szkoleń specjalistycznych maksymalna wartość pomocy nie może przekroczyć: n 45 proc. kwoty wydatków kwalifikowanych przypadających na mikro przedsiębiorstwo lub małe przedsiębiorstwo, n 35 proc. kwoty wydatków kwalifikowanych przypadających na średnie przedsiębiorstwo, n 25 proc. kwoty wydatków kwalifikowanych przypadających na duże przedsiębiorstwo. Wkład własny przedsiębiorcy w przypadku szkoleń specjalistycznych wynosi – w zależności od wielkości przedsiębiorstwa – od 55 do 75 proc. wydatków kwalifikowalnych w projekcie.

Istnieje możliwość wniesienia wkładu własnego w postaci wynagrodzeń pracowników biorących udział w szkoleniach pod warunkiem, że odbywają się one w godzinach pracy. Przedsiębiorca, który za środki UE szkoli swoich pracowników, musi na każde szkolenie przygotować imienną listę zawierającą miesięczne wynagrodzenia jego uczestników, na podstawie której wylicza się wkład własny.

Jeżeli pomoc szkoleniowa w projekcie jest adresowana do właściciela lub współwłaścicieli przedsiębiorstwa pełniących funkcje kierownicze, wkład własny może być wniesiony w postaci bezgotówkowej (czyli w postaci wynagrodzenia) jedynie wówczas, gdy istnieje możliwość rzetelnego udokumentowania prawidłowej kwoty wkładu, w sposób nie budzący wątpliwości co do prawidłowości rozliczenia.

Kiedy pomoc de minimis Rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego z 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Dz.U. z 2010 r. nr 239, poz. 1598 z późn. zm.) dopuszcza możliwość udzielenia mikroprzedsiębiorcom oraz małym i średnim firmom realizującym projekty w ramach Poddziałania 8.1.1 POKL pomocy de minimis. W przypadku jej wystąpienia wkład własny od przedsiębiorcy nie jest wymagany. Pozwoli to zaoszczędzić przedsiębiorcom nawet do 75 proc. kosztów (tyle wynosi maksymalny wkład własny w przypadku szkolenia specjalistycznego). Pomoc de minimis nie może być jednak udzielona takiemu podmiotowi, który w bieżącym roku kalendarzowym oraz w dwóch poprzedzających latach kalendarzowych otrzymał pomoc de minimis z różnych źródeł i w różnych formach, której wartość brutto łącznie z pomocą, o którą się ubiega, przekracza równowartość w złotych kwoty 200 tys. euro. Przedsiębiorca we wniosku o dofinansowanie powinien uzasadnić potrzebę zmiany formy udzielnej mu pomocy (tzn. zastąpienia pomocy publicznej szkoleniowej pomocą de minimis). Argumentem przemawiającym za przyjęciem takiego rozwiązania może być np. ograniczony dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania lub brak możliwości wniesienia wkła-

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

45

du własnego w postaci gotówki lub wynagrodzeń. Wprowadzenie powyższej zmiany powinno nastąpić przed dniem udzielenia pomocy, ponieważ zmiana może mieć wpływ na wysokość przyznanego dofinansowania.

Kto organizuje konkursy Dofinansowanie jest przyznawane w trybie konkursowym. Oznacza to, że przedsiębiorca, który chce zrealizować taki projekt, musi przystąpić do konkursu organizowanego w zależności od województwa przez urząd marszałkowski lub wojewódzki urząd pracy, a na Mazowszu – Mazowiecką Jednostkę Wdrażania Programów Unijnych. Terminy konkursów są różne w zależności od województwa.

Ogłoszenia o nich są publikowane w prasie oraz na stronach internetowych instytucji organizujących konkursy w ramach Poddziałania 8.1.1 PO KL. Są nimi: Województwo dolnośląskie: Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu www.pokl.dwup.pl Województwo kujawsko-pomorskie: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu www.fundusze.kujawsko-pomorskie.pl Województwo lubelskie: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie www.efs.lubelskie.pl Województwo lubuskie: Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze www.efs.lubuskie.pl Województwo łódzkie: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego w Łodzi www.pokl.lodzkie.pl Województwo małopolskie: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie www.pokl.wup-krakow.pl Województwo mazowieckie: Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych www.mazowia.eu Województwo opolskie: Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu www.pokl.opole.pl Województwo podkarpackie: Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie www.pokl.wup-rzeszow.pl Województwo podlaskie: www.pokl.up.podlasie.pl Województwo pomorskie: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego w Gdańsku www.defs.woj-pomorskie.pl

46

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Województwo śląskie: Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach www.efs.wup-katowice.pl województwo świętokrzyskie: Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach www.pokl.wup.kielce.pl Województwo warmińsko-mazurskie: Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie www.up.gov.pl Województwo wielkopolskie: Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu www.efs.wup.poznan.pl Województwo zachodniopomorskie: Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie www.pokl.wup.pl

W konkursie przedsiębiorca musi złożyć wniosek o dofinansowanie projektu. Można go wypełnić za pomocą aplikacji internetowej Generator Wniosków Aplikacyjnych (GWA) dostępnej pod adresem http://www.generatorwnioskow.efs.gov.pl.

GWA jest często modyfikowany przez instytucję zarządzającą programem czyli Departament Zarządzania EFS Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.

Jego obowiązującą obecnie wersją jest 6.4 GWA. Wnioskodawca powinien wypełnić wniosek zgodnie z aktualnymi wytycznymi dla projektodawców. Instrukcja wypełnienia wniosku znajduje się na stronie internetowej www.egs.gov.pl. Wnioski można składać osobiście oraz nadsyłać pocztą lub przesyłką kurierską w terminie i miejscu wskazanym w ogłoszeniu konkursowym.

Rozdział 4 Inne rodzaje wsparcia dla małych i średnich firm Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Działanie 6.1, czyli „Paszport dla eksportu” Działanie „Paszport” dla eksportu skierowane jest do przedsiębiorstw z sektora MSP rozpoczynających działalność eksportową lub potencjalnych eksporterów, mających siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (w przypadku osób fizycznych posiadających miejsce zamieszkania na terenie Polski).

Samo działanie składa się z dwóch następujących etapów: Etap I – przygotowanie Planu Rozwoju Eksportu (PRE) (dotacja do 10 tys. zł), Etap II – wdrożenie Planu Rozwoju Eksportu (dotacja do 200 tys. zł).

Każde przedsiębiorstwo może otrzymać dofinansowanie na projekt przy założeniu, iż nie trwa on dłużej niż 24 miesiące. Maksymalna wysokość dofinansowania wynosi 200 000 zł, przy założeniu refundacji 50 proc. całkowitych kosztów kwalifikowanych, związanych z rozwojem działalności eksportowej.

W ramach Działania 6.1 PO IG udzielane jest kompleksowe wsparcie dla przedsiębiorców z grona MSP, zainteresowanych nawiązaniem kontaktów handlowych z partnerami zagranicznymi, obejmujące w szczególności doradztwo i szkolenia w zakresie promocji sprzedaży za granicą i promocji eksportu, badania rynków zagranicznych, udziału w imprezach targowo-wystawienniczych (wsparcie to nie obejmuje pomocy publicznej na działalność związaną z wywozem produktów).

O dotację z działania 6.1 mogą ubiegać się firmy spełniające łącznie poniższe kryteria: n firma należy do sektora mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw i jej siedziba znajduje się na terenie Polski; n udział eksportu firmy w całkowitej sprzedaży w roku obrotowym poprzedzającym rok, w którym złoży wniosek, nie może przekroczyć 30 proc. Za eksport należy również uznać sprzedaż na rynkach Unii Europejskiej; n obrót firmy nie przekracza 50 mln euro; n firma prowadzi działalność w dowolnym sektorze gospodarki za wyjątkiem rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa, rybołówstwa oraz górnictwa węgla.

WAŻNE Aby firma mogła starać się o dotację, wszystkie z powyższych warunków muszą zostać spełnione.

48

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Dofinansowanie uzyskiwane w ramach Działania 6.1 POIG „Paszport do eksportu” stanowi pomoc de minimis. Udzielane jest w formie refundacji części kosztów kwalifikowanych w ramach pierwszego etapu oraz refundacji/zaliczki w ramach etapu drugiego.

Wielkość wsparcia I etap – Przygotowanie Planu Rozwoju Eksportu (PRE) Wsparcie na przygotowanie Planu Rozwoju Eksportu nie może przekroczyć 80 proc. całkowitych wydatków na zakup usługi doradczej związanej z przygotowaniem PRE. Jednocześnie kwota dofinansowania nie może być wyższa niż 10 tys. zł.

II etap – Wdrożenie Planu Rozwoju Eksportu Wsparcie na wdrożenie Planu Rozwoju Eksportu nie może być wyższe niż 50 proc. całości wydatków, które kwalifikują się do objęcia pomocą. Ponadto, kwota wsparcia nie może przekroczyć 200 tys. zł.

Do kosztów kwalifikowanych należą: – udział w zagranicznych imprezach targowo-wystawienniczych w charakterze wystawcy, – organizacja i udział w misjach gospodarczych za granicą, – wyszukiwanie i dobór partnerów na rynkach docelowych, – uzyskanie niezbędnych dokumentów, uprawniających do wprowadzenia produktów przedsiębiorcy na wybrane rynki docelowe, – doradztwo w zakresie strategii finansowania przedsięwzięć eksportowych i działalności eksportowej, – doradztwo w zakresie opracowania koncepcji wizerunku przedsiębiorcy na wybranych rynkach docelowych.

WAŻNE Każdy podmiot z sektora MSP może otrzymać wsparcie na przygotowanie oraz wdrażanie Planu Rozwoju Eksportu jeden raz w okresie realizacji Działania 6.1 „Paszport do eksportu” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007 – 2013.

Działanie 6.1 PO IG „Paszport do eksportu” – Krok po kroku: n przygotowanie wniosku do I etapu, n podpisanie umowy o dofinansowanie, n przygotowanie Planu Rozwoju Eksportu (PRE), n rozliczenie dotacji w ramach I etapu, n przygotowanie wniosku do II etapu, n podpisanie umowy o dofinansowaniu, n wdrożenie Planu Rozwoju Eksportu oraz przygotowanie do rozliczenia przyznanej dotacji.

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

49

Działanie 1.4 Działanie 1.4 PO IG to szansa na zdobycie przez firmę środków na prowadzenia badań naukowych. Od 2008 r. ten rodzaj dotacji był połączony z działaniem 4.1 w tym samym programie. Umożliwiało to firmom nie tylko sfinansowania badań, ale także inwestycji niezbędnych do wdrożenia ich wyników w życie. W tym roku jednak Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zdecydowało o rozdzieleniu tych dwóch działań. Powodem było wyczerpanie się środków na inwestycje w działaniu 4.1. Jednak w działaniu 1.4 cały czas znajdują się wolne do wzięcia pieniądze.

Reasumując, w ramach działania 1.4 przedsiębiorcy mogą otrzymać dofinansowanie ze środków unijnych na wsparcie badań i rozwoju na etapie przygotowawczym projektu.

Kto może ubiegać się o dotację W ramach działania 1.4 POIG dotację ze środków UE mogą uzyskać mikro-, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa prowadzące działalność i posiadające swoją siedzibę na terenie Polski. Dotację w ramach działania 1.4 POIG można otrzymać na wsparcie badań przemysłowych oraz prac rozwojowych.

Badania przemysłowe – służą zdobyciu nowej wiedzy i umiejętności, dzięki której możliwe będzie opracowanie innowacyjnych produktów, procesów lub usług lub wprowadzenia istotnych ulepszeń do istniejących produktów, procesów lub usług.

Prace rozwojowe – służą wykorzystaniu wiedzy i umiejętności na potrzeby planowania produkcji, projektowania nowych produktów lub usług. Obejmują także przygotowanie dokumentacji, która jest niezbędna dla skutecznego wdrożenia w życie rezultatów realizacji projektów np. prototypów urządzeń.

Przedsiębiorca (również w konsorcjum naukowo-przemysłowym), ubiegający się o dofinansowanie badań i prac rozwojowych w ramach I etapu projektu, może ich wykonanie zlecić podmiotowi zewnętrznemu, takiemu jak jednostka naukowa lub wykonać je samodzielnie.

W ramach działania dofinansowanie jest udzielane przedsiębiorcy na pokrycie wydatków bezpośrednio związanych z prowadzonymi w ramach projektu badaniami i pracami rozwojowymi (w odróżnieniu od działania 4.1 POIG). Innymi słowy do wydatków, o zwrot których może ubiegać się przedsiębiorca, należą m.in. wynagrodzenia osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację projektu, pokrycie kosztów zakupu lub używania sprzętu i urządzeń na potrzeby realizacji przedsięwzięcia, zakup badań i usług doradczych, zakup materiałów i środków eksploatacyjnych, które są niezbędne dla osób zaangażowanych w projekt, jak również nabycie wartości niematerialnych i prawnych, pod warunkiem, że będą wykorzystywane na cele projektu, będą podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami oraz będą nabyte od osób trzecich na warunkach rynkowych.

W ramach działania 1.4. intensywność pomocy unijnej na badania przemysłowe i prace rozwojowe jest uzależniona od tego czy wnioskodawca należy

50

e-Biblioteka Gazety Prawnej

do grupy mikro-, małych, średnich czy dużych przedsiębiorstw. Dla mikroi małych przedsiębiorstw maksymalna wysokość wsparcia wynosi do 70 proc. (badania przemysłowe) i do 45 proc. (prace rozwojowe), dla średnich przedsiębiorstw odpowiednio do 60 proc. oraz do 35 proc. oraz w przypadku dużych przedsiębiorstw do 50 proc. oraz do 25 proc. Maksymalne dofinansowanie z UE na wsparcie badań przemysłowych oraz prac rozwojowych nie może przekroczyć równowartości 7,5 mln euro.

Poddziałanie 3.3.2 W ramach poddziałania 3.3.2 POIG dofinansowanie mogą otrzymać przedsiębiorcy zainteresowani zakupem usług doradczych w zakresie przygotowania dokumentacji i analiz, niezbędnych do pozyskania inwestora zewnętrznego o charakterze udziałowym. Celem tego działania jest wprowadzenie w przedsiębiorstwach innowacyjnych zmian o charakterze organizacyjnym, produktowym lub technologicznym. Innymi słowy wsparcie jest kierowane do przedsiębiorców chcących realizować innowacyjne projekty i którzy poszukują inwestorów.

Kto może ubiegać się o dotację W ramach poddziałania 3.3.2 POIG o dotację ze środków UE mogą ubiegać się mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą i mające siedzibę na terytorium Polski.

Na co można otrzymać dotację O dotację mogą ubiegać się przedsiębiorcy, którzy ponieśli koszty w zakresie przygotowania dokumentacji i analiz, w tym zakupu usług doradczych, niezbędnych do pozyskania zewnętrznego źródła finansowania. Wspierane będą działania związane m.in. z przygotowaniem biznesplanów, analiz ekonomicznych i finansowych, wycen spółek, usług prawnych, audytów, prospektów emisyjnych i badań przedinwestycyjnych.

Do wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem zalicza się m.in. wynagrodzenia osób bezpośrednio zaangażowanych w realizację projektu, zakup usług, tłumaczenie oraz druk materiałów, udział w konferencjach i seminariach, organizację szkoleń dla inwestorów i przedsiębiorców.

Poziom dofinansowania na zakup usług doradczych nie może przekroczyć 50 proc. wydatków kwalifikowanych faktycznie poniesionych na ten cel.

Pozostałą cześć przedsiębiorca jest zobowiązany zapewnić ze środków własnych. Maksymalna kwota wsparcia udzielona mikro-, małemu lub średniemu przedsiębiorcy na zakup usług doradczych nie może być wyższa niż 2 mln euro dla jednego przedsiębiorcy na jeden projekt.

Wnioskodawca przygotowuje elektroniczną wersję wniosku o dofinansowanie w aplikacji Generator Wniosków, zamieszczonej na stronie internetowej Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Wypełniony wniosek w wersji drukowanej (oryginał) i elektronicznej wraz z wymaganymi załącznikami

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

51

w zamkniętej kopercie wnioskodawca przesyła listem poleconym lub pocztą kurierską lub dostarcza osobiście do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Poddziałanie 5.4.1 Celem Poddziałania 5.4.1 jest poprawa efektywności funkcjonowania rynku innowacji i przepływu rozwiązań innowacyjnych poprzez upowszechnianie stosowania prawa własności intelektualnej. Szczególnie chodzi o uzyskiwanie i realizację ochrony praw własności przemysłowej.

O wsparcie w ramach Poddziałania 5.4.1 mogą się starać mikro-, mali lub średni przedsiębiorcy, którzy: n spełniają kryteria zawarte w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 800/2008 z 6 sierpnia 2008 r., uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych); n posiadający siedzibę na terytorium RP, a w przypadku przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną – miejsce zamieszkania na terytorium RP; n prowadzący działalność gospodarczą we wszystkich sektorach z wyłączeniem: rybołówstwa i akwakultury, działalności związanej z produkcją podstawową produktów rolnych, przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych oraz górnictwa węgla.

Dofinansowanie dotyczy uzyskania oraz realizacji ochrony własności przemysłowej i obejmuje: wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe. Nie obejmuje znaków towarowych.

Dofinansowanie na uzyskanie ochrony W ramach pomocy na uzyskanie ochrony własności przemysłowej można się starać o pieniądze na: n przygotowanie zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego przez zawodowego pełnomocnika, uprawnionego do występowania przed właściwym organem własności przemysłowej, n zgłoszenie w celu uzyskania ochrony przyznawanej przez krajowe/międzynarodowe organy ochrony własności przemysłowej, n prowadzenie postępowania przed właściwym krajowym/regionalnym/ międzynarodowym organem udzielającym ochrony.

Dofinansowaniem nie będą objęte wynalazki, wzory użytkowe i przemysłowe na etapie badań podstawowych oraz te, które mają być chronione tylko na obszarze kraju.

Jakie wydatki PARP uzna za kwalifikowane n Opłaty urzędowe za zgłoszenie wynalazku/wzoru użytkowego/wzoru przemysłowego w trybie krajowym, regionalnym lub międzynarodowym (w tym opłaty za przekazanie, opłaty za dokumenty pierwszeństwa, opłaty za odnowienie wniosku oraz opłaty od wszelkich innych czynności dokonywa-

52

e-Biblioteka Gazety Prawnej

nych w trakcie postępowania prowadzonego przez krajowy, regionalny lub międzynarodowy organ udzielający ochrony). n Koszty obsługi zawodowego pełnomocnika, obejmujące przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej wynalazku/wzoru użytkowego/wzoru przemysłowego oraz reprezentację przed organem ochrony własności przemysłowej. n Koszty tłumaczenia, w tym tłumaczenia przysięgłego, dokumentacji niezbędnej do dokonania zgłoszenia wynalazku/wzoru użytkowego/wzoru przemysłowego oraz do prowadzenia postępowania przed właściwym krajowym, regionalnym lub międzynarodowym organem ochrony własności przemysłowej. n Koszty tłumaczenia przysięgłego na język polski dokumentacji. n Wydatki na ustanowienie lub utrzymanie zabezpieczenia należytego wykonania zobowiązań wynikających z umowy o udzielenie wsparcia. n Wydatki na pokrycie kosztów związanych z otwarciem i prowadzeniem przez przedsiębiorcę odrębnego rachunku bankowego lub subkonta na rachunku bankowym, przeznaczonych do obsługi projektu lub płatności zaliczkowych.

Kwota dofinansowania na opłaty urzędowe, obsługę zawodowego pełnomocnika i tłumaczenia wynosi od 2 tys. do 400 tys. zł. Jeżeli przedmiot zgłoszenia powstał w wyniku badań przemysłowych, dofinansowanie nie może przekroczyć 70 proc. wydatków kwalifikowanych w przypadku mikro, małego przedsiębiorcy oraz 60 proc. wydatków kwalifikowanych w przypadku średniego przedsiębiorcy. Natomiast jeżeli przedmiot zgłoszenia powstał w wyniku prowadzonych prac rozwojowych, pomoc finansowa nie może przekroczyć 45 proc. wydatków kwalifikowanych w przypadku mikro-, małego przedsiębiorcy i 35 proc. wydatków kwalifikowanych w przypadku średniego. Jeśli chodzi o pozostałe wydatki, dofinansowanie może objąć nawet 100 proc. kosztów kwalifikowanych.

Pomoc na realizację ochrony własności przemysłowej Pomoc dotyczy wydatków związanych z wszczęciem i prowadzeniem postępowania dotyczącego unieważnienia patentu/prawa ochronnego na wzór użytkowy/prawa z rejestracji oraz stwierdzenia wygaśnięcia patentu/ prawa ochronnego na wzór użytkowy/prawa z rejestracji. Nie dotyczy jednak przedmiotów postępowania, które powstały w wyniku badań podstawowych.

Dofinansowanie może objąć koszty związane z: n prowadzeniem postępowania w danej instancji przez zawodowego pełnomocnika, n opłatami urzędowymi za wniesienie pism w postępowaniu w danej instancji, n tłumaczeniem, w tym tłumaczeniem przysięgłego, dokumentacji niezbędnej do prowadzenia postępowania w danej instancji, n tłumaczeniem przysięgłego na język polski dokumentacji,

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

53

n ustanowieniem lub utrzymaniem zabezpieczenia należytego wykonania zobowiązań wynikających z umowy o udzielenie wsparcia, n pokryciem kosztów dotyczących otwarcia i prowadzenia przez przedsiębiorcę odrębnego rachunku bankowego lub subkonta na rachunku bankowym, przeznaczonego do obsługi projektu lub płatności zaliczkowych.

Podobnie jak w przypadku kosztów związanych z uzyskaniem ochrony, refakturowane będą koszty poniesione po dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia do dnia określonego w stosownej umowie i nie później niż do dnia zakończenia postępowania, o ile zostanie udokumentowane wszczęcie postępowania w zakresie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawa z rejestracji po dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia.

Kwota dofinansowania jest podobna. Na cztery pierwsze rodzaje kosztów wynosi od 2 tys. zł do 400 tys. zł i nie może przekroczyć 45 proc. wydatków kwalifikowanych w przypadku mikro, małego przedsiębiorcy oraz 35 proc. wydatków kwalifikowanych w przypadku średniego przedsiębiorcy. Pozostałe wydatki mogą być dofinansowane nawet w 100 proc.

Zasady ubiegania się o dofinansowanie Zasady ubiegania się o wsparcie są określone w ogłoszeniu o naborze wniosków zamieszczonym na stronie internetowej PARP oraz w Regulaminie Przeprowadzania Konkursu, który również tam się znajduje.

Wnioskodawca wypełnia wniosek w Generatorze Wniosków, właściwym dla danego konkursu, w ramach poddziałania 5.4.1 PO IG, zgodnie z instrukcją. Wniosek uważa się za wypełniony z chwilą zablokowania, po dokonaniu pozytywnej walidacji, przy czym na żądanie wnioskodawcy nie można go odblokować. Za datę złożenia wniosku uważa się datę jego rejestracji w Generatorze Wniosków, po uprzedniej walidacji i zablokowaniu wniosku. Formalne potwierdzenie złożenia wniosku następuje poprzez złożenie podpisów przez osoby upoważnione do reprezentacji wnioskodawcy i wysłanie pocztą wymaganych załączników w ciągu trzech dni roboczych od dnia rejestracji lub elektronicznie, pod warunkiem użycia bezpiecznego podpisu.

Rozdział 5 Dotacje dla sektora rolniczego Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Działanie 311 „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” O pomoc w ramach działania „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” może ubiegać się rolnik lub jego domownik – w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników – lub małżonek tego rolnika: n który jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej; n który jest pełnoletni i nie ukończył 60 roku życia; n który ma miejsce zamieszkania w miejscowości należącej do: – gminy wiejskiej, lub – gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub – gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców; n który jest nieprzerwanie ubezpieczony w pełnym zakresie na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników przez okres co najmniej ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy; n który nie będzie realizował operacji jako wspólnik spółki cywilnej, jeżeli za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomoc, do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego posiadanego przez tego rolnika przyznano dopłaty.

Rolnik jest to pełnoletnia osoba fizyczna, zamieszkująca i prowadząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osoba, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia.

Domownik natomiast jest to osoba bliska rolnikowi, która: n pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, n stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Na jakie operacje może być przyznana pomoc Pomoc może być przyznana na operację obejmującą wyłącznie inwestycje związane z podjęciem lub prowadzeniem działalności nierolniczej, jeśli m.in.: n operacja jest uzasadniona ekonomicznie;

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

55

n operacja spełnia wymagania wynikające z obowiązujących przepisów prawa, które mają do niej zastosowanie; n działalność, której dotyczy operacja, zarejestrowana jest w miejscowości należącej do gminy: – wiejskiej, albo – miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, albo – miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców; n inwestycje związane z budową, remontem, wyposażeniem, zagospodarowaniem nieruchomości objętych operacją, dotyczą nieruchomości położonych w ww. miejscowościach; n operacja wiąże się z możliwością zatrudnienia w ramach podjętej albo rozwijanej działalności nierolniczej; n operacja nie jest finansowana z udziałem innych środków publicznych; n realizacja operacji nie została rozpoczęta przed dniem, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy.

Jaki jest zakres działalności nierolniczych objętych pomocą Pomoc może być udzielana z tytułu podejmowania lub rozwijania działalności w zakresie: n usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa, n usług dla ludności, n sprzedaży hurtowej i detalicznej, n rzemiosła lub rękodzielnictwa, n robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych, n usług turystycznych oraz związanych ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem, w tym: wynajmowania pokoi w budynku mieszkalnym oraz sprzedaży posiłków domowych lub świadczenia innych usług związanych z pobytem turystów w gospodarstwie rolnym, n usług transportowych, n usług komunalnych, n przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych, n magazynowania lub przechowywania towarów, n wytwarzania produktów energetycznych z biomasy, n rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych.

Jaki jest maksymalny okres realizacji operacji Pomoc może być przyznawana wnioskodawcy, jeżeli: n operacja będzie realizowana w jednym albo dwóch etapach, n złożenie wniosku o płatność pośrednią nastąpi w terminie 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy przyznania pomocy; n zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną nastąpi w terminie:

56

e-Biblioteka Gazety Prawnej

n 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanych w dwóch etapach, n 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanych w jednym etapie, lecz nie później niż do dnia 30 czerwca 2015 r.; 4) płatność ostateczna będzie obejmować nie mniej niż 25 proc. łącznej planowanej wysokości pomocy.

W przypadku operacji obejmującej inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu liczba etapów może wynieść maksymalnie dziesięć. Pierwszy wniosek o płatność pośrednią należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy, przy czym wnioski te nie mogą być składane częściej niż dwa razy w roku. Zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną musi nastąpić w terminie 60 miesięcy od dnia zawarcia umowy, lecz również nie później niż do dnia 30 czerwca 2015 r.

WAŻNE Zakup środków transportu przeznaczonych do towarowego transportu drogowego przez osoby prowadzące działalność gospodarczą w zakresie: n Transport drogowy towarów (kod PKD 49.41.Z) – według obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności; n Transport drogowy towarów pojazdami specjalizowanymi (kod PKD 60.24.A); n Transport drogowy towarów pojazdami uniwersalnymi (kod PKD 60.24.B); n Wynajem samochodów ciężarowych z kierowcą (kod PKD 60.24.C) – według poprzednio obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności nie stanowi kosztu kwalifikowalnego.

Ograniczenie to nie obejmuje innych elementów kosztów kwalifikowalnych w operacjach realizowanych przez wnioskodawców, prowadzących działalność w ramach ww. kodów PKD.

Jakie rodzaje kosztów są uznawane za kwalifikowalne Zakres wydatków kwalifikowalnych operacji realizowanej w ramach omawianego działania obejmuje koszty: 1) budowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją niemieszkalnych obiektów budowlanych wraz z zakupem instalacji technicznej oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; 2) nadbudowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją istniejących budynków mieszkalnych wraz z zakupem instalacji technicznej oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; 3) zagospodarowania terenu; 4) zakupu maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu; 5) zakupu sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu podejmowanej lub rozwijanej działalności nierolniczej;

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

57

6) zakupu środków transportu, z wyłączeniem zakupu samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób (łącznie z kierowcą), z tym, że w przypadku pojazdów samochodowych, naczep lub przyczep: a) w wysokości nieprzekraczającej trzykrotności pozostałych inwestycyjnych kosztów kwalifikowalnych operacji – w przypadku działalności nierolniczej w zakresie świadczenia wyłącznie usług transportowych, b) w wysokości nieprzekraczającej równowartości pozostałych inwestycyjnych kosztów kwalifikowalnych operacji – w przypadku działalności nierolniczej w zakresie świadczenia innych usług niż usługi transportowe; 7) rat zapłaconych tytułem wykonania umowy leasingu, nieprzekraczające ceny netto nabycia rzeczy, o których mowa w pkt 4 i 6, jeżeli przeniesienie własności tych rzeczy na beneficjenta nastąpi w okresie realizacji operacji, lecz nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną.

WAŻNE Do kosztów, o których mowa w pkt 1 – 5, zalicza się także koszty transportu do miejsca realizacji operacji materiałów oraz maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu oraz koszty ich montażu.

Do kosztów kwalifikowalnych zaliczyć można koszty ogólne związane z przygotowaniem i realizacją operacji, tj.: n przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w szczególności: – kosztorysów, – projektów architektonicznych lub budowlanych, – ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, – dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, – wypisów i wyrysów z katastru nieruchomości, – projektów technologicznych; n opłat za patenty lub licencje; n sprawowania nadzoru inwestorskiego lub autorskiego oraz koszty związane z kierowaniem robotami budowlanymi w wysokości nieprzekraczającej 10 proc. pozostałych kosztów kwalifikowalnych.

Jaki jest maksymalny poziom i wysokość pomocy Pomoc jest udzielana w formie refundacji części poniesionych kosztów kwalifikowanych operacji. Maksymalny poziom pomocy finansowej może wynosić 50 proc. kosztów kwalifikowalnych.

Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który w okresie realizacji Programu wynosi maksymalnie 100 tys. zł na jednego beneficjenta. Uwzględnia się przy tym sumę kwot pomocy wypłaconej w ramach operacji zrealizowanych i kwot pomocy przyznanej w ramach operacji niezakończonych.

58

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Działanie 121 „Modernizacja Gospodarstw Rolnych” O pomoc w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” mogą ubiegać się osoby fizyczne, w tym jako osoby wspólnie wnioskujące, osoby prawne, wspólnicy spółek cywilnych, spółki osobowe prawa handlowego, jeśli: n są posiadaczami samoistnymi lub zależnymi (np. właścicielami lub dzierżawcami) gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej gospodarstwem, którego wielkość ekonomiczna wynosi co najmniej równowartość 4 ESU; n prowadzą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję roślinną lub zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, produkcję sadowniczą, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb, zwaną dalej „działalnością rolniczą”.

Możliwość ubiegania się o pomoc uzależniona jest od spełnienia przez wyżej wymienione podmioty szeregu warunków formalnych. Warunki te są zróżnicowane w zależności od formy prawnej, w jakiej prowadzona jest działalność rolnicza, przy czym ich spełnianie wymagane jest już w momencie składania wniosku o przyznanie pomocy.

Osoba fizyczna może ubiegać się o pomoc, jeśli: n jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej; n jest pełnoletnia i nie osiągnęła wieku emerytalnego (tj. nie ukończyła 60 roku życia – w przypadku kobiet i 65 roku życia – w przypadku mężczyzn); n został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności; n nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE; n posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, tj.: – wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub – tytuł kwalifikacyjny, tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub ukończyła szkołę przysposobienia rolniczego lub zespół przysposobienia rolniczego i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub – wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

59

– wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie, – kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy inwestycyjnej rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego.

Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym osoba ubiegająca się o pomoc: n podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik, lub n była zatrudniona w gospodarstwie na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem działalności rolniczej, lub n była posiadaczem gospodarstwa, z wyłączeniem okresu przed ukończeniem przez tę osobę 16 roku życia, lub n odbyła staż obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej, na który kierowane są przez starostę osoby bezrobotne.

Posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych w momencie składania wniosku o przyznanie pomocy nie jest wymagane od beneficjenta działania Ułatwianie startu młodym rolnikom objętego PROW 2007–2013, ubiegającego się o pomoc w ramach działania Modernizacja gospodarstw rolnych.

W takim przypadku jest on zobowiązany spełnić to kryterium w terminie wyznaczonym w związku z przyznaniem mu pomocy na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Ułatwianie startu młodym rolnikom, objętego PROW 2007 – 2013.

– W przypadku ubiegania się o wsparcie operacji dotyczącej restrukturyzacji produkcji mleczarskiej osoba fizyczna musi dodatkowo: n być wpisana do rejestru producentów prowadzonego przez dyrektora właściwego oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego i przysługiwać jej musi w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy kwota indywidualna w wysokości co najmniej 20 tys. kg, n co najmniej od roku prowadzić działalność rolniczą w zakresie produkcji mleka.

WAŻNE W przypadku podmiotów, które nabyły gospodarstwo w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy, warunek ten uznaje się za spełniony, jeżeli w nabytym gospodarstwie działalność rolnicza w zakresie produkcji mleka jest prowadzona co najmniej od roku.

60

e-Biblioteka Gazety Prawnej

Zasada ta dotyczy wszystkich podmiotów, które ubiegają się o wsparcie w zakresie restrukturyzacji produkcji mleczarskiej.

Osoby fizyczne, z których każda spełnia powyższe warunki, mogą ubiegać się wspólnie, jako tzw. „osoby wspólnie wnioskujące” o pomoc na operacje dotyczące: n restrukturyzacji produkcji mleczarskiej, n zakup nowych maszyn lub urządzeń, które będą stanowić przedmiot ich współwłasności, w celu używania tych maszyn lub urządzeń w posiadanych gospodarstwach, jeśli zawarły pomiędzy sobą, w formie pisemnej, umowę, której czas trwania nie może być krótszy niż szaeść lat od dnia złożenia przez te osoby wniosku o przyznanie pomocy, zawierającą w szczególności postanowienia dotyczące zasad wspólnego używania i eksploatowania maszyn lub urządzeń oraz zakresu prac wykonywanych przez każdą z tych osób przy użyciu tych maszyn lub urządzeń, przy czym określając zakres należy uwzględnić zasoby i potrzeby gospodarstw tych osób.

Osoba prawna może ubiegać się o pomoc, jeśli: n jest wpisana do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym; n został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności; n co najmniej jedna osoba wchodząca w skład organu, do zakresu działania którego należy podejmowanie decyzji dotyczących prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie, lub osoba zatrudniona do prowadzenia gospodarstwa, posiada wymagane kwalifikacje zawodowe, tj.: – wykształcenie rolnicze średnie lub wyższe, lub – wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy na stanowisku kierowniczym związanym z zarządzaniem produkcją rolną lub produkcją w dziale specjalnym produkcji rolnej albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy na stanowisku kierowniczym związanym z zarządzaniem produkcją rolną lub produkcją w dziale specjalnym produkcji rolnej, – kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy inwestycyjnej rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego; n nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE, oraz w przypadku ubiegania się o wsparcie operacji dotyczącej restrukturyzacji produkcji mleczarskiej dodatkowo: – jest wpisana do rejestru producentów prowadzonego przez dyrektora właściwego oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego i przysługuje jej w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy kwota indywidualna w wysokości co najmniej 20 tys. kg,

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

61

– co najmniej od roku prowadzi działalność rolniczą w zakresie produkcji mleka.

Wspólnicy spółek cywilnych mogą ubiegać się o pomoc, jeśli: n każdy ze wspólników będący osobą fizyczną: – jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej; – jest pełnoletni i nie osiągnął wieku emerytalnego (tj. nie ukończył 60 roku życia – w przypadku kobiet i 65 roku życia – w przypadku mężczyzn); – nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE; oraz w przypadku ubiegania się o wsparcie na operację dotyczącą restrukturyzacji produkcji mleczarskiej, dodatkowo: – jest wpisany do rejestru producentów prowadzonego przez dyrektora właściwego oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego i przysługuje mu w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy kwota indywidualna w wysokości co najmniej 20 tys. kg, – co najmniej od roku prowadzi działalność rolniczą w zakresie produkcji mleka; n każdy ze wspólników będący osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej: – nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE, – jest wpisany do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, oraz w przypadku ubiegania się o wsparcie na operację dotyczącą restrukturyzacji produkcji mleczarskiej, dodatkowo: – jest wpisany do rejestru producentów prowadzonego przez dyrektora właściwego oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego i przysługuje mu w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy kwota indywidualna w wysokości co najmniej 20 tys. kg, – co najmniej od roku prowadzi działalność rolniczą w zakresie produkcji mleka; n gospodarstwo, w którym będzie realizowana operacja, stanowi wkład wniesiony do spółki; wielkość ekonomiczna gospodarstwa stanowi co najmniej równowartość 4 ESU; n w ramach umowy spółki prowadzą działalność rolniczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; n co najmniej jeden ze wspólników posiada kwalifikacje zawodowe na poziomie wymaganym w przypadku osób fizycznych lub prawnych; n jednemu ze wspólników, co do którego pozostali wspólnicy wyrazili zgodę, został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Spółka osobowa w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych może ubiegać się o pomoc, jeśli:

62

e-Biblioteka Gazety Prawnej

n jest wpisana do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, n co najmniej jedna osoba uprawniona do prowadzenia spraw spółki posiada kwalifikacje zawodowe na poziomie, jaki jest wymagany w przypadku osób prawnych, n został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, n nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE, oraz w przypadku ubiegania się o wsparcie na operację dotyczącą restrukturyzacji produkcji mleczarskiej, dodatkowo: n jest wpisana do rejestru producentów prowadzonego przez dyrektora właściwego oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego i przysługuje jej w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy kwota indywidualna w wysokości co najmniej 20 tys. kg, n co najmniej od roku prowadzi działalność rolniczą w zakresie produkcji mleka.

Działanie 123 „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” Celem działania „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” jest poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw w sektorze przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, uwarunkowana wzrostem wartości dodanej, jakości produkcji, obniżeniem kosztów oraz rozwojem nowych produktów, procesów i technologii produkcji, jak również poprawa warunków produkcji w odniesieniu do obowiązujących lub nowowprowadzanych standardów.

Charakterystyka beneficjentów (podmioty uprawnione do korzystania z programu wsparcia): Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która: n posiada zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, n działa jako przedsiębiorca wykonujący działalność jako małe lub średnie przedsiębiorstwo lub przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 750 pracowników, lub przedsiębiorstwo, którego obrót nie przekracza równowartości 200 mln euro w złotych.

Przykładowe rodzaje projektów, które mogą być objęte wsparciem: n Pomoc może być przyznana na projekty dotyczące przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów rolnych objętych załącznikiem nr 1 do Traktatu Wspólnot Europejskich, z wyłączeniem produktów rybnych, przy czym produkt będący wynikiem przetwarzania powinien być również produktem rolnym.

Pieniądze z Unii Europejskiej w 2012 roku

63

n Pomoc udzielana jest na realizację projektów związanych z modernizacją lub budową zakładów przetwórstwa produktów rolnych lub infrastruktury handlu hurtowego produktami rolnymi. Wsparcie dotyczy inwestycji, których celem jest poprawa ogólnych wyników przedsiębiorstw, warunków ochrony środowiska, a w przypadku mikroprzedsiębiorstw, dostosowanie do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych. n W ramach działania wspierane są inwestycje w sektorach przetwórstwa: mleka (z wyjątkiem produkcji masła), mięsa, owoców i warzyw (z wyjątkiem produkcji napojów winopodobnych i winopochodnych), zbóż (z wyjątkiem produkcji słodu), ziemniaków, jaj, miodu, lnu i konopi, roślin oleistych, wysokobiałkowych, przetwarzania produktów rolnych na cele energetyczne, a także usługowego zamrażania wraz z przechowywaniem produktów rolnych. n Pomocą finansową objęte są projekty dotyczące sprzedaży hurtowej produktów rolnych: owoców i warzyw, kwiatów i roślin, mleka i wyrobów mleczarskich, zboża oraz materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych.

Pomoc finansowa może być przyznana na inwestycje obejmujące w szczególności: 1. Inwestycje materialne: – budowę, modernizację lub przebudowę budynków lub budowli stanowiących infrastrukturę zakładów przetwórstwa lub handlu hurtowego produktami rolnymi, – zakup lub instalację maszyn lub urządzeń do przetwarzania, magazynowania lub przygotowania produktów do sprzedaży, – zakup lub instalację aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprzętu do sterowania procesem produkcji lub magazynowania, – zakup specjalistycznych środków transportu, – zakup lub instalację urządzeń służących poprawie ochrony środowiska.

2. Inwestycje niematerialne: – zakup oprogramowania służącego zarządzaniu przedsiębiorstwem oraz sterowaniu procesem produkcji i magazynowania, – wdrożenie procedury systemów zarządzania jakością, – przygotowanie dokumentacji technicznej projektu, – przygotowanie biznesplanu, – opłaty za patenty lub licencje, – koszty nadzoru urbanistycznego, architektonicznego, budowlanego lub konserwatorskiego. artość możliwego do uzyskania wsparcia wynosi od 100 tys. zł W do 20 mln zł.

Poziom pomocy wynosi maksymalnie: n 25 proc. kosztów inwestycji kwalifikującej się do wsparcia, realizowanej przez przedsiębiorcę, który nie jest małym lub średnim przedsiębiorcą;

64

e-Biblioteka Gazety Prawnej

n 40 proc. kosztów inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą, realizowanej przez przedsiębiorcę wykonującego działalność jako małe lub średnie przedsiębiorstwo; n 50 proc. kosztów inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą, realizowanej przez przedsiębiorcę wykonującego działalność jako małe lub średnie przedsiębiorstwo: – które zaopatruje się w surowce na podstawie umów długoterminowych, zawieranych z grupami producentów rolnych lub wstępnie uznanymi grupami lub uznanymi organizacjami producentów owoców i warzyw lub, – które jest zarejestrowane jako grupa producentów rolnych lub ich związek, lub wstępnie uznana grupa, lub uznana organizacja producentów owoców i warzyw lub, – który realizuje projekt dotyczący przetwarzania produktów rolnych na cele energetyczne.