Raam en Deur editie 2-2013

design | techniek | toepassing | productnieuws | regelgeving

jaargang 15, 2013

2

Vakblad voor gevelopeningen, beveiliging, raam- en deurtechniek

Cover nr2.indd 1

26-03-13 10:21

SecuSan – de nieuwe standaard in hygiëne SecuSan is een speciaal oppervlak dat microbiële groei onmiddellijk en blijvend tegengaat. Het is volledig onderhoudsvrij en berekend op langdurig gebruik. De effectiviteit is bewezen in onafhankelijke laboratorium- en praktijktesten.

SecuSan deur- en raambeslag van HOPPE werkt zeer effectief door de snelle verspreiding van de antimicrobiële eigenschappen, en bieden hierdoor een extreem hoge mate van hygiënische zekerheid.

Vragen omtrent „De goede greep.“ beantwoorden wij graag via het telefoonnummer +49 6428 932-124.

HOPPE AG • Am Plausdorfer Tor 13 • D-35260 Stadtallendorf •

Raam en Deur-Edition 2_Anzeigen-NL2013_SecuSan.indd 1 0445_Hoppe.indd 1

06428 932-0 •

06428 932-220 •

www.hoppe.com •

info.de@hoppe.com

2/8/2013 2:02:27 PM 20-03-13 15:18

VO O R WO O R D Voorwoord.indd 3

De juiste wissel Zie een bouwproces als een treintje. Dat vertrekt op het juiste spoor in de richting van het gekozen eindstation. Maar onderweg passeert het allerlei wissels.

En die moeten wel in de juiste richting staan. Anders mist het treintje onherroepelijk zijn doel.

Dat geldt ook bij brandwerendheid: het centrale thema van deze Raam en Deur-editie. “Je hoopt het voor niets te doen”, zegt deskundige Jacques Mertens over de toepassing van de brandveiligheidsregels.

“Maar als er wel iets gebeurt, maakt ons werk het verschil.” En daar raakt hij precies de kern.

Brandveiligheidsregels zijn geen papieren tijger, maar kunnen het verschil maken tussen leven of dood.

Mertens schetst de hoofdlijnen en gaat in op veelbetekenende details.

In een vaktueel-artikel in deze editie bespreken andere deskundigen de zaak vanuit de praktijk. En zij oordelen allemaal hetzelfde. Hoe goed producten ook gekeurd zijn en hoe goed ze op papier ook aan alle eisen voldoen, hun daadwerkelijke prestatie staat of valt met de juiste montage in het gebouw zelf. En zo zie je dat een treintje op het juiste spoor kan staan, maar door een verkeerde wissel – ondeskundige montage – toch zijn doel kan missen.

Ook bij de montage van hang- en sluitwerk gaat het in de praktijk vaak mis, zo legde de Vereniging Eigen Huis bloot. Hang- en sluitwerk staat heel hoog op het lijstje van veelvoorkomende opleverfouten. Vanwege gebrek aan deskundigheid van de monteurs, oordeelt de branche zelf. Die deskundigheid ontbreekt niet alleen bij de montage van ‘doorsnee’ hang- en sluitwerk in woningbouw, waar het in het VEH-onderzoek om gaat. Weer zo’n wissel die verkeerd staat.

Ook in de utiliteitsbouw laat het kennispeil nogal eens te wensen over. Althans, als je het Jaap Treur en Maarten Post vraagt. Het duo – met samen dik 75 jaar technische ervaring in het segment – bekeek voor ons veel noviteiten in de slotenhal van de recente Bouwbeurs. Niets nieuws te zien, was hun oordeel. Op het gevaar af dat ze op Statler en Waldorf versleten zouden kunnen worden: de twee mopperende oudjes uit de Muppetshow.

En oké, deze twee oudgedienden zijn misschien niet helemaal op de hoogte van alle details van de actuele – electronische – status quo. Ze weten wel heel goed waar de markt behoefte aan heeft, hoe je daar goede producten voor maakt en aan welke eisen die dan moeten voldoen voor de handel, de verwerker en de eindgebruiker. Zodat alle wissels in de goede richting staat en het treintje van kwaliteit niet ontspoort.

Cover nr2.indd

Marc Nelissen Hoofdredactie Raam en Deur

raam en deur

desi gn | tech niek | toep assi ng | prod uctn Vakb lad voor g ieuw s | rege evel open inge lgev ing n, beveilig ing, raam - en deur tech niek

jaargang 15, 2

2

013

1

26-03-13 10:21

2 / 2013

I

3

26-03-13 11:10

Raam en Deur

Inhoudsopgave Gevels van houten kozijnen

Vakmagazine voor raam-, deur- en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.

De gevels van kantoor CeeCee

Redactie Robert Dingemans Tim van Dorsten Hans Fuchs Paul van den Hurk Louis Jongeleen Ramona Kezer Marc Nelissen Rianne van der Voort Joop Wilschut

Uitgever Marc Nelissen

Vormgeving Inpladi bv, Cuijk

Uitgave MIXpress BV Rosmalen

Redactie-adres Raam en Deur postbus 55, 5240 AB Rosmalen tel. 073.503.43.47 fax 073.503.81.53 e-mail: raamendeur@mixpress.nl

Abonnementen

20 in Enschede zijn boven de plintbebouwing samengesteld uit houten kozijnen. Identieke vierkante kozijnen die per laag in een vast ritme ten opzichte van elkaar verspringen.

Nauwkeuriger kijkend valt op dat elke hogere laag kozijnen iets verder naar buiten staat dan de laag eronder.

10 ‘Foute montage bederft brandwerend product’ Hoe weten we of we op de juiste manier werken aan de brandveiligheid van onze gebouwde omgeving? Welke belangrijke eisen moet je stellen aan preventie en aan brandveilig bouwen? En wat komt daar in de praktijk van terecht? Raam en Deur stelde deze vragen aan vier deskundigen

14

die elke dag met brandveiligheid bezig zijn.

losse nummers E 12,50 jaarabonnement E 68 buitenland E 83 MIXpress BV (zie redactie-adres)

Tocht door kromtrekkende voordeuren

Abonnementsvoorwaarden check www.mixpress.nl/abo

Buitendeuren zijn het visitekaartje van

Stopzetten abonnement

de woning en hebben doorgaans een

Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

hoog kwaliteitsniveau. Toch komen er

Advertenties

dat ze kromtrekken. In de winter ervaren

Molijn Sales Support, Edgar Molijn postbus 61, 5258 ZH Berlicum tel. 073.503.35.44 fax 073.503.11.95 raamendeur@molijnsalessupport.nl

Omslagfoto Kantoor CeeCee, Enschede Reportage op pagina 10

Close-Up Advertorial

Copyrights Alle rechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden ver­­veel­voudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

ook regelmatig klachten voor. De meest voorkomende klacht bij buitendeuren is

18

bewoners daardoor problemen met de voordeur. Die wil niet goed meer dicht, wijkt onderaan, bovenaan of in het midden, met tocht tot gevolg.

Tropische alternatieven en gemodificeerd hout Meranti en merbau: exotisch hout dat al lang en breed is ingeburgerd in de Hollandse voordeur. Maar schaarste, kosten en een aangescherpte Bouwbesluit-eis brengen ook alternatieven in beeld: tatajuba, guarijuba, sapupira, maar ook gemodificeerd Europees hout. Bij de samengestelde voordeuren doet tricoya zijn intrede. Maar al met al blijft de vernieuwingsdrang bescheiden.

ISSN 1389-6873

4

I 2 / 2013

Inhoudsopgave.indd 4

20

raam en deur 26-03-13 11:34

Bouwbesluit 2012 onder vuur

Postbox

Is er in Nederland iemand te vinden die

Gevelarchitectuur

alle ins en outs van brandveiligheid in gebouwen overziet en kan doorgronden?

Jacques Mertens is bouwkundig adviseur bij adviesbureau Peutz en ontwikkelde zich in 25 jaar tot een gezaghebbend

26

specialist op het gebied van brandveiligheid. Op verzoek van Raam & Deur geeft hij zijn visie op de betekenis van de regels voor brandveiligheid in het Bouwbesluit 2012.

Gevels van houten kozijnen

Bij houten kozijnen denken de meeste mensen nog altijd direct aan grenen,

‘Foute montage bederft brandwerend product’ Interessante websites

14 49

Deur in Deur uit 18 20 23

Inside

vuren, meranti, merbau, hemlock, eiken

Bouwbesluit 2012 onder vuur

of de duurdere houtsoorten teak, wengé

26

Raamwerk

en iroko. Er zijn op de Nederlandse markt echter nog tientallen andere houtsoorten, waarmee verantwoord kozijnen, ramen en

28

deuren te maken zijn.

Oplevering hangen sluitwerk in nieuwbouwwoningen Meer dan een voetnoot is het eigenlijk niet, in het rapport ‘Nieuwbouwonderzoek 2012’. Ergens achterin het rapport, dat in opdracht van Vereniging Eigen Huis werd uitgevoerd, staat te lezen dat bij de oplevering van nieuwbouwwoningen maar liefst 39% van het hang- en sluitwerk

Kozijnen van minder gangbare houtsoorten Productinformatie

28 31

Sluitstuk Oplevering hang- en sluitwerk in nieuwbouwwoningen Hang- en sluitwerkkenners nemen trends onder de loep Productinformatie

32 34 38

Close Up Assa Abloy: ‘Veel waardering voor innovaties’ DOM: focus op het elektronische productgamma

37 39

Goed Beslagen

gebreken vertoont. Wat gaat er fout? En hoe kan dat?

Productinformatie

Hang- en sluitwerkkenners nemen trends onder de loep

Luchtdicht

Tijdens de Bouwbeurs, begin februari in

Productinformatie

de Jaarbeurs Utrecht, presenteerden een

Uitzicht

kleine zestig hang- en sluitwerkaanbie-

Productinformatie

ders hun noviteiten. Raam en Deur vroeg Jaap Treur en Maarten Post, samen goed

40

42

45

Branchepagina’s

voor ruim honderd jaar ervaring in de

VKG VMRG NBvT

branche, om een rondje te maken langs de exposanten. Ze kwamen weinig verrassends tegen. “Het wordt allemaal als

34

nieuw en innovatief gepresenteerd, maar ik heb weinig nieuws gezien.”

raam en deur Inhoudsopgave.indd 5

10

Vaktueel

Tocht door kromtrekkende voordeuren Tropische alternatieven en gemodificeerd hout Productinformatie

Kozijnen van minder gangbare houtsoorten

32

7

Berichten uit de markt

46 47 48

Buiten de Deur Beurzen en evenementen

50

2 / 2013

I 5

26-03-13 11:34

ClimaTop

Slimme ventilatie, ultiem comfort!

INTELLIGENTE STURING

VOORVERWARMING

ULTIEM COMFORT

De ClimaTop is het eerste ventilatierooster dat de verse lucht voorverwarmt via een interne warmtestrip, indien de buitentemperatuur onder de 12°C zakt. Dit intelligente rooster integreert zich probleemloos in Duco’s het binnenklimaat ondermaats dreigt te worden, dankzij CO2-sturing in de woonkamer. Kortom, slimme ventilatie voor ultiem comfort!

> Ontdek alles over de ClimaTop op www.climatop.nl We inspire at www.duco.eu

0443_DUCO.indd 1 26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 13

HOME OF OXYGEN

ventilatiesystemen en reageert bovendien enkel wanneer

info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

20-03-13 15:14 8/03/13 15:00

Postbox SKG en IKOB-BKB bundelen krachten In februari tekenden Bastiaan Benz, algemeen directeur IKOB-BKB en Olaf van Panhuys, algemeen directeur SKG, een samenwerkingsovereenkomst tussen beide organisaties. SKG en IKOBBKB, die zich allebei richten op kwaliteitsbeheersing in de bouw, bundelen hun krachten op twee onderdelen van hun dienstenpakket: systeemcertificatie- en laboratoriumactiviteiten.

IKOB-BKB en SKG zijn beide gezaghebbende certificatie-instellingen in de bouw.

Bouwdetails op één lijn door krachtenbundeling De Kracht van de Combinatie is de naam van drie samenwerkende bedrijven die sinds februari hun producten voor verankering, bevestiging en luchtdichting van bouwcomponenten nauwgezet op elkaar afstemmen.

Aanleidingen zijn de aanscherping van de EPC-normen in het Bouwbesluit, de toegenomen aandacht voor luchtdicht bouwen en de gezamenlijke ambities van Gebr. Bodegraven, Fischer Benelux en Tremco Illbruck op het gebied van duurzame oplossingen. De nieuwe alliantie bespaart tijd vooraf en tijdens de uitvoering en voorkomt faalkosten. Een gecombineerd advies in de vorm van een ankerplan (Gebr. Bodegraven) in combinatie met de juiste bevestigingsankers (Fischer) en met de juiste luchtdichtingsproducten (Tremco Illbruck), levert de aannemer op de bouwplaats direct voordeel. Op de website www. dkvdc.nl zijn alle details van de samenwerking te vinden.

TIFA-Tix breder gekeurd Pladeko opent passiefhuiscentrum Pladeko Ramen en Deuren heeft het passiefhuiscentrum in Deurne opgezet, met het doel om een plaats te creëren waar zowel particulieren als professionals terecht kunnen voor producten en informatie met betrekking tot het energiebesparend bouwen of verbouwen. Bedrijven en producten die producten leveren en/of produceren toegespitst op passieve of laagernergie bouwwijzen en renovaties en een toegevoegde waarde kunnen bieden aan het passiefhuiscentrum door hun deelname, kunnen contact opnemen met Pladeko Ramen en Deuren. Het initiatief wordt gesteund door de Stichting Passief Bouwen. Meer informatie is te vinden via www.passiefhuiscentrum.nl.

Bison Professional heeft opnieuw geluisterd naar de wensen van timmerfabrikanten. Dit heeft geleid tot een verbeterd verwerkingsvoorschrift. Daarnaast is het Komo-certificaat uitgebreid. Bison Professional TIFA-Tix is de eerste in de markt met een Komo-certificering voor de acht meest voorkomende houtsoorten, voor zowel verbindingsklasse B als C. Nieuw op het certificaat zijn de houtsoorten vuren, merbau en Accoya.

BIK en Vaculux gefuseerd BIK uit Opmeer en Vaculux uit ’s-Hertogenbosch gaan sinds 1 januari 2013 samen verder als JET BIK. JET BIK maakt deel uit van de internationale JET Group, de Europese marktleider in daglichtoplossingen en systemen voor rook- en warmteafvoer. De portfolio’s van BIK en Vaculux worden samengevoegd en verrijkt met de kennis, ervaring en het productportfolio van de JET Group. JET BIK Producten is gevestigd in ’s-Hertogenbosch.

Vanuit hier vinden de verkoop en de productie van daglichtproducten plaats. JET BIK Projecten zal zich vanuit het kantoor in Opmeer richten op het adviseren, verkopen en produceren van projectmatige daglichtoplossingen.

raam en deur Postbox_3pag.indd 7

2 / 2013

I 7

26-03-13 11:20

Postbox VBH Verkoopteam van het jaar

Directie EVVA heringedeeld

VBH Nederland kreeg onlangs uit handen van Rogier Telder, voorzitter van Ales B2B, de prijs Verkoopteam van het jaar 2012 uitgereikt. Deze prijs won VBH Nederland door in een veld van 538 deelnemers over vijf rondes te winnen. “Het verkoopteam van VBH Nederland presenteert zich als een eenheid. Of het om een onderhandeling gaat, een een-op-eengesprek of de dagelijkse klantcontacten”, zo luidde het lovende juryrapport.

Per 1 februari heeft de directie van EVVA Nederland een nieuwe rolverdeling. Charèl Nijhuis zal naast zijn bestaande directiefunctie in Nederland en België de leiding krijgen over de verkoop in Nederland, zowel de binnenals buitendienst.

Paul van Erp zal het technische bureau in Nederland gaan leiden. Hij neemt daarnaast een nieuwe internationale functie op zich: technisch directeur voor de EVVA groep in Noord-Europa. Nijhuis en Van Erp blijven gezamenlijk eindverantwoordelijk voor EVVA Nederland. Deze nieuwe opzet is een gevolg van de Xesar-productlijn, die na de zomer zal worden ingevoerd.

Nieuwe stap in samenwerking

Nieuwe productnorm voor houten gevelbekleding De Europese productnorm voor massief houten wand- en gevelbekledingen wordt herzien. Het normontwerp NEN-EN 14915 is uitgebracht voor een versnelde procedure, een zogeheten Unique Acceptance Procedure (UAP). Hiermee is de commentaarperiode (enquiry) en de definitieve stemming (formal vote) samengevoegd tot één procedure. Belanghebbenden kunnen tot 7 juni 2013 commentaar indienen op het normontwerp.

Graydon Awards uitgereikt Tijdens de internationale Bouwbeurs in Utrecht werden de Graydon Financieel Gezond Awards uitgereikt. Onder andere Velux, Repair Care (foto), Archidat en Hunter Douglas ontvingen deze Graydon Award. De award is een kwaliteitskeurmerk van Graydon op basis van onder meer omzetcijfers, jaarcijfers, het betaalgedrag en de algemene bedrijfssituatie. Hiermee behoren de bedrijven die een award ontvingen tot de top 10% van de financieel gezonde bedrijven in Nederland.

De BNA, die zich sinds 1 januari 2013 als brancheorganisatie voor de Nederlandse architecten profileert, heeft samen met Stabu voor haar leden voorbeeldbepalingen opgesteld voor een gewenste toepassing van de UAV 2012. De BNA Administratieve Voorbeeldbepalingen zijn geplaatst op www.stabu.org. Met het verschijnen van de UAV 2012 waren de BNA Administratieve Voorbeeldbepalingen aan een herziening toe. De Koninklijke Maatschappij ter Bevordering van de Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten (BNA) heeft voor haar leden enkele administratieve voorbeeldbepalingen opgesteld waarvan zij vindt dat deze een nuttige functie kunnen vervullen naast de door Stabu aangereikte aanvullende administratieve bepalingen.

Alleen nog legaal gekapt hout Sinds 3 maart is het in de hele Europese Unie strafbaar om illegaal gekapt hout te importeren en/of te verkopen. Dat geldt ook voor producten die van hout zijn gemaakt, zoals raamkozijnen en schuttingen.

Dit meldt de NOS. Importeurs die niet kunnen aantonen dat hun hout legaal gekapt is, riskeren een taakstraf, een boete tot € 79.000 of een gevangenisstraf van twee jaar. Het importverbod moet helpen ontbossing tegen te gaan.

In Nederland vallen zo’n 5.000 bedrijven onder de nieuwe wet. Zij moeten kunnen aantonen waar hun hout vandaan komt. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit gaat dit controleren.

8

I 2 / 2013

Postbox_3pag.indd 8

raam en deur 26-03-13 11:20

Postbox Nederlandse PEFC bosstandaard van kracht

CM Silver-label voor AGC

De PEFC Council heeft de Nederlandse bosstandaard voor duurzaam bosbeheer goedgekeurd.

Na een zorgvuldig traject van opstellen, publieke consultatie en toetsing, zowel nationaal als internationaal, kunnen Nederlandse boseigenaren en beheerders hun bos volgens de duurzaamheidcriteria en eisen van PEFC laten certificeren.

Onlangs ontving AGC Glass Europe nogmaals een Cradle to Cradle Certified(CM) Silver-label, ditmaal voor zijn voornaamste assortimenten decoratief glas: Lacobel, Matelac, Matelux en Mirox. In 2010 ontving de onderneming als eerste Europese glasfabrikant een CM Silverlabel voor zijn floatglas en magnetroncoatings.

Nu de voornaamste decoratieve beglazingen in de CM Silver-productenportefeuille opgenomen zijn, kan AGC architecten, ontwerpers en voorschrijvers een nog ruimere keuze aan milieuvriendelijke oplossingen aanbieden.

Actie HMB levert € 21.500 op Samen met Lieke van Lexmond zet HMB Profit Locks & Tools zich in tegen droogte in ZuidEthiopië. Tijdens de Bouwbeurs 2013 gaf Van Lexmond bij de stand van HMB een presentatie over haar reis naar het Afrikaanse land voor Cordaid Mensen in Nood. Maar liefst € 21.500 is door HMB en haar relaties gedoneerd. Hierdoor kunnen ruim duizend mensen en hun vee de droge periodes overleven.

Duurzaam Wonen gelanceerd Eind januari is het platform Duurzaam Wonen geïntroduceerd: een multimediaal consumentenplatform over duurzaam wonen, naar een idee van het team ‘Klantgerichte oplossingen voor duurzame woningverbetering’ van de Actieagenda Bouw.

Het platform is juist niet gericht op milieu of techniek, maar op lifestyle en comfort.

Initiatiefnemers zijn de mediabedrijven Sanoma Media en Duurzaam Gebouwd. De website www.langlevejehuis.nl is het centrale punt. Deze site is medio april 2013 live. De bedoeling van het platform is om woningeigenaren in Nederland niet alleen te enthousiasmeren voor duurzaam wonen, maar ook om hen tot concrete actie aan te zetten.

Velux best beoordeeld Voor het vierde achtereenvolgende jaar zijn aannemers het meest tevreden over de dienstverlening van Velux. Ook architecten waren in 2012 voor het derde jaar op rij het meest tevreden over Velux. Dat blijkt uit de Marketing Score Card Klanttevredenheid Ruwbouw, het jaarlijks terugkerende klanttevredenheidsonderzoek van BouwKennis.

Velux scoort bij architecten op alle aspecten hoger dan het marktgemiddelde, maar met name op innovatie, professionaliteit en meedenken met de klant presteert Velux Nederland goed. Hier is vergeleken met 2011 tevens de meeste vooruitgang geboekt.

Onder aannemers valt de hoge waardering voor innovatie het meest op. Vergeleken met 2011 zien aannemers ook dit jaar weer een duidelijke verbetering waardoor de tevredenheid van aannemers verder is toegenomen.

MENSEN Sinds 1 maart is Mariska Aarts bij Buva in dienst als financieel directeur. Het betreft een nieuwe functie, volgend op de recente groei van Buva en de verdere expansieplannen. Hiervoor was Aarts werkzaam als hoofd financiën en administratie bij Dura Vermeer Rotterdam & Leidschendam.

Vanaf begin februari is het verkoopteam van Post en Eger versterkt met Harry Banser. Eerder was Banser werkzaam voor Hering Interpublic, Geze en Hautau.

Belinda van Oenen, directeur Zon-Ex, is de nieuwe voorzitter van Romazo Projecten. Van Oenen was al bestuurslid. De bedrijven die aangesloten zijn bij Romazo Projecten, vormen gezamenlijk de sectie Zonwering binnen de VMRG (zie ook de VMRG-pagina verderop in dit blad).

raam en deur Postbox_3pag.indd 9

2 / 2013

I 9

26-03-13 11:20

Gevelarchitectuur

Door Joop wilschut

Kozijnen in vast patroon gestapeld

Gevels van houten kozijnen De gevels van kantoor CeeCee 20 in Enschede zijn boven de plintbebouwing samengesteld uit houten kozijnen. Identieke vierkante kozijnen die per laag in een vast ritme ten opzichte van elkaar verspringen.

Nauwkeuriger kijkend valt op dat elke hogere laag kozijnen iets verder naar buiten staat dan de laag eronder. Door te spelen met transparante beglazing en dichte glaspanelen wordt het ritme in de gevels versterkt.

Aan de Moutlaan in de wijk Roombeek staan sinds juni vorig jaar op één kavel twee niet al te grote bouwvolumes met opvallende gevels van gestapelde houten kozijnen. Het ene gebouw doet dienst als kantoor en huisvest het bedrijf Present Media en enkele andere bedrijven als huurders. Het andere, ook wel het Kraaiennest genoemd, herbergt uitsluitend een vergaderruimte voor algemeen gebruik. Deze tweeledige opzet was ook de opdracht voor het ontwerp die directeur-eigenaar Arjan van Liere gaf aan het Amsterdamse architectenbureau Rooijakkers + Tomesen. Het bouwwerk staat in het ontwikkelingsplan ‘Op de Brouwerij’, waar gewerkt wordt aan een Creatieve Campus, ook wel CeeCee genoemd. Daar dankt het kantoor ook zijn naam aan.

Gedachten achter het ontwerp Op de vraag hoe de architecten tot zo’n bijzondere gevelopbouw zijn gekomen, is Theo Rooijakkers duidelijk. “De opdrachtgever wilde een gebouw met een ‘wow-effect’, een bijzondere uitstraling. We dachten daarbij direct aan een ruimtelijk plan met een routing om de gebouwen, een flauwe trap in de vorm van een slakkenhuis en een omsloten tuin. De gevels moesten een fragiel uiterlijk krijgen en als een soort vitrage rondom de bouwvolumes hangen. In eerste instantie was ons plan glazen gevels met diagonalen te ontwikkelen, maar daar kwamen we ruimtelijk niet uit. Onze gedachten gingen toen uit naar iets orthogonaals en zo zijn we bij de stapeling van kozijnen uitgekomen.”

Er is om verschillende redenen voor houten kozijnen gekozen.

“Allereerst hebben we als architecten een voorliefde voor hout”, gaat Rooijakkers verder. “Hout past ook beter bij de sfeer binnen het gebouw en bij de omgeving. Als we gekozen zouden hebben voor aluminium, zou dat betekend hebben dat er nieuwe profielen ontwikkeld moesten worden en dat is een prijzige aangelegenheid. In hout was de detaillering veel beter en goedkoper te realiseren. De kozijnen staan namelijk niet zuiver boven elkaar, maar komen naar boven toe in de

10

I 2 / 2013

GEVELARCHITECTUUR.indd 10

gevel per laag 20 mm naar buiten toe. Dit geeft de gevels meer dynamiek, het zijn geen platte vlakken, en het zorgt voor schaduweffecten, waardoor het geheel levendiger en losser wordt.”

Sapupira “Mede om constructieve redenen is er gekozen voor kozijnen van sapupira. Door het vooruit plaatsen van de kozijnlagen vindt er geen zuivere verticale krachtenafdracht plaats en dat stelde wel eisen aan de houtsoort. Bovendien moest het hout zo min mogelijk werking vertonen. Daarnaast waren we gecharmeerd van de warme uitstraling en de bruine kleur van sapupira. We hebben bij die keuze uitgebreid overleg gehad met Centrum Hout, met houtleverancier Precious Woods en met constructieadviesbureau F.Wiggers. In een later stadium hebben ook aannemingsbedrijf Kormelink en timmerfabriek Overbeek nog tot in detail meegedacht met het realiseren van deze bijzondere gevels.

Deze bedrijven blijken veel kennis in huis te hebben en heel nauwkeurig te werken. Daar hebben we dankbaar en tot volle tevredenheid gebruik van gemaakt.”

Identieke kozijntjes “In totaal gaat het om 614 identieke rechthoekige kozijnen”, laat Arend Jan Overbeek weten. “Maar die zijn niet allemaal gelijk. In de vier gevels van het hoofdgebouw hebben ze afmetingen van 840 x 840 mm en bij de drie gevels van het Kraaiennest 720 x 720 mm. Iets kleiner dus, maar dat valt nauwelijks op.”

raam en deur 26-03-13 11:20

Bij het Kraaiennest zijn de kozijnen kleiner, 720 x 720 mm, maar dat valt ­nauwelijks op.

In principe stond timmerfabriek Overbeek niet voorgeschreven in het bestek. Maar na overleg met de aannemer, een goede prijsafspraak en enkele steekhoudende suggesties voor detailwijzigingen en verbeteringen, mocht het bedrijf de kozijnen gaan produceren, leveren en monteren.

Binnenbeglazing Overbeek: “Een van de eerste voorstellen die wij gedaan hebben en die ook is overgenomen, is te switchen van buitenbeglazing naar binnenbeglazing. Glaslatten aan de binnenzijde hebben het grote voordeel dat de spijkertjes niet blootgesteld worden aan weer en wind. Je loopt dan ook niet het risico dat er op termijn zwarte vlekjes op de latten ontstaan. Het scheelt dus enorm in onderhoud en voor vervangen van gebroken beglazing is geen steiger nodig; dat kan van binnen uit gebeuren.”

Toch bleek binnenbeglazing niet overal te realiseren. De beglazing van de smalle tussenruimten tussen de kozijnen zit op de stijlen vervat in een sponning in het kozijnhout. Sponningen in de boven- en onderdorpel maken om ook daar het glas op te vangen, werd in detail zo ingewikkeld, dat er besloten is aan de boven- en onderzijde wel glaslatten toe te passen.

De beglazing op zich bestaat voor het merendeel van de kozijnen uit transparant isolatieglas. Maar er zijn in de kozijnen ook niet transparante zogeheten VIP-panelen (vacuümisolatiepanelen) toegepast. Deze panelen zijn ook geplaatst in alle tussenruimten, waardoor er een levendig, afwisselend gevelbeeld ontstaan is. In totaal zijn er zeven

Bij elke hogere laag komen de kozijnen 20 mm naar voren.

De gevels van het hoofdgebouw zijn opgetrokken uit kozijnen met afmetingen van 840 x 840 mm.

raam en deur GEVELARCHITECTUUR.indd 11

2 / 2013

I 11

26-03-13 11:21

ABLOY Certa. De nieuwe generatie motorsloten NIEUW! Nu ook in meerpuntsuitvoering • Geschikt voor algemene toegangs- en uitgangsdeuren • Gegarandeerde veiligheid; vluchtveilig en SKG*** • Nood- en paniekfunctie gewaarborgd bij stroomuitval • 24/7 gebruiksgemak waaronder slimme dag- & nachtfunctie en push & pull functie • Hi-Security variant voor gecontroleerde in- en uitgang met behoud van ontruimingsfuncties • Extreme mechanische sterkte tot 60.000N (type EL532HS)

Sluitoplossingen voor de gehele gebouwomgeving!

De veelzijdige ABLOY slotenlijn garandeert een hoge mate van functionaliteit en veiligheid voor vele deuroplossingen. De categorieën mechanische -, solenoid - en motorsloten omvatten enkelpunt- en meerpuntssloten, die nationaal Download nu de brochure op www.assaabloy.nl/certa

RD_adv1_1.indt 1

én internationaal het breedst mogelijke scala van afmetingen, deurtypes en normeringen afdekken.

Of het nu gaat om kleine bedrijven, grootschalige commerciële gebouwen of industriële complexen ABLOY sloten bieden de juiste oplossing!

The global leader in door opening solutions

26-03-13 11:41

Gevelarchitectuur draaiende delen in de gevels opgenomen. Deze uitzetramen van structureel verlijmd glas op een klein aluminium frame vallen echter nauwelijks op in het totaalbeeld.

Stapeling Een ander aspect waar uitvoerig overleg over is gevoerd, is de stapeling van de kozijnen. “Het op elkaar plaatsen van kozijnen is in principe niet zo ingewikkeld”, gaat Overbeek verder. “Wat het bij dit project moeilijker maakte, was de verspringing van de kozijnen onderling en de verspringing van 20 mm naar buiten toe per laag kozijnen.”

“De kozijnen zijn onderling gekoppeld door rvs stiften Ø 12 mm die in de onder- en bovendorpel zijn ingelaten. Vier per kozijn, twee links en twee rechts. Door de gaten in de onderdorpel 2 cm verder naar binnen te boren dan bij de bovendorpel, kwamen de bovenliggende kozijnen de gewenste 20 mm naar voren. Met een tweevoudige dichting via butylband is de gevelconstructie wind- en waterdicht, zo bleek uit testen bij SHR.” “Eén van de knelpunten in het gehele gevelwerk waren de hoekaansluitingen. Vanuit de ontwerpgedachte mochten er op de hoeken geen kozijnstijlen komen. Dat zou afbreuk doen aan het gevelbeeld. Dit aspect trok nogal een wissel op de maatvoering van de hoekkozijnen en op de beglazing. Voor de kozijnen betekende het: alles heel gedetailleerd uittekenen en bij de montage de exacte maatvoering van twee gevels in de gaten houden. Qua beglazing is de oplossing gevonden door het glas bij de hoekaansluiting volledig af te kitten.”

maatvoering en de montage van de gevel. De verticale belasting van de gevel wordt afgedragen naar deze randbalk. Om de druk- en trekkrachten op de gevels op te vangen en de constructie stabiel te houden (door de uitkragingen van 20 mm neigt de gevel voorover te vallen) zijn de gevels met stalen wartels gekoppeld aan de achterliggende stalen draagconstructie van het gebouw.

Afwerking “Het project wijkt af van de Komo- en KVT-richtlijnen”, besluit Overbeek zijn uitleg. “Vandaar dat wij veel overleg hebben gepleegd met SHR en andere deskundigen. Zo ook over de afwerking van de kozijnen. De architecten wilden in eerste instantie een oliesysteem, maar volgens ons was dat niet zo verstandig. De kozijnen nemen dan extra vocht op en dat kan van invloed zijn op de werking van het sapupira. In overleg met een externe verfadviseur is er uiteindelijk gekozen voor een vierlaags systeem van Drywood, dat door ons al in de fabriek aangebracht is.”

Het gebouw is inmiddels opgeleverd en al ruim een half jaar in gebruik.

Tot volle tevredenheid van de opdrachtgever. Maar ook Rooijakkers + Tomesen, die zelf de bouwdirectie hebben gevoerd, zijn zeer te spreken over het eindresultaat. En uiteraard ook aannemer Kormelink en kozijnleverancier Overbeek. Of zoals Arend Jan Overbeek het zei: “Het was een bijzonder en interessant project, dat we met plezier hebben gemaakt, maar waarvan we ook weer hebben geleerd.”

Montage en verankering

Projectgegevens

De gevels zijn laag voor laag aan de hand van een montageschema opgebouwd uit zoveel mogelijk geprefabriceerde elementen. Het merendeel van deze elementen bestond uit drie gekoppelde kozijnen; twee boven, één onder. Bij de hoeken is voornamelijk met ‘losse’ elementen gewerkt vanwege de maatvoering, zoals Overbeek hiervoor al heeft aangegeven. Alle gevels zijn van buitenaf via een steiger gemonteerd.

De kozijngevels staan op een stalen randbalk, gevormd door een kokerprofiel met een aangelast hoeklijn. De maatvoering en het zuiver waterpas liggen van deze randbalk was wezenlijk voor de stand, de

Opdrachtgever Architect

De kozijngevels rusten op een stalen draagconstructie, samengesteld uit een kokerprofiel met aangelaste hoeklijn.

: Arjan van Liere, Present Media, Enschede : Rooijakkers + Tomesen architecten, Amsterdam Constructeur : Constructieadviesbureau ing. F. Wiggers, Varsseveld Aannemer : Aannemersbedrijf Kormelink, Rietmolen Kozijnleverancier : Timmerfabriek Overbeek, Haaksbergen Houtleverancier : Stolk Internatio, Zevenbergen

Bij de hoekaansluitingen van de gevels is geen stijlwerk te vinden.

De beglazing is volledig gekit.

raam en deur GEVELARCHITECTUUR.indd 13

2 / 2013

I 13

26-03-13 11:21

Vaktueel

Door Louis Jongeleen

Deskundigen zien zwakke schakels in de keten

“ Foute montage bederft het brand­ werend product” Hoe weten we of we op de juiste manier werken aan de brandveiligheid van onze gebouwde omgeving? Welke zijn de belangrijkste eisen die je moet stellen aan preventie en aan brandveilig bouwen?

En wat komt daar in de praktijk van terecht? Hoe nemen leveranciers van brandwerende producten hun verantwoordelijkheid? Raam en Deur stelde deze vragen aan vier deskundigen die elke dag met brandveiligheid bezig zijn.

“Navraag bij de aannemer is meestal zinloos” Chris van Hulzen is zelfstandig adviseur op het gebied van brandveiligheid. Op dit moment ondersteunt hij het team Toezicht en Handhaving van de gemeente Leeuwarden bij controle op naleving van de brandveiligheidsregels. Sinds twee jaar is hij betrokken bij de campagne van de gemeente om de brandveiligheid van alle zorginstellingen en kinderdagverblijven op het niveau te brengen van het Bouwbesluit 2012. Daarnaast voert hij controles uit volgens Brandveilig Gebruik Bouwwerken (BGB-opnames: www.ccb-groep. nl/inspectie-gebouwen ) van bouwwerken van een grote landelijke zorgaanbieder.

Uitvoering Bij het checken van de brandveiligheid van zorginstellingen komt Van Hulzen veel situaties tegen ‘die gewoon niet deugen’. Van Hulzen: “Het is dikwijls al lastig om een beeld te krijgen van de staat van de brandveiligheid omdat documentatie of een bouwboek met gegevens over recente verbouwingen ontbreekt. Dan kom je bijvoorbeeld een brandwerende scheiding tegen met een boarddeurtje waarvan nergens een testrapport te vinden is.” Ook met de uitvoering van brandwerende constructies gaat het blijkbaar vaak mis. Van Hulzen: “Ik stel bijvoorbeeld vast dat een brandwerende deur met het vereiste certificaat netjes is gemonteerd, maar dat er aan de zijkant is geschaafd. Bij nadere inspectie blijkt dat bij het op maat maken van die deur ook de voorgeschreven brandwerende strip is afgeschaafd. Niet zelden merk ik bij het controleren van een brandwerende constructie dat de gekozen combinatie deur-kozijn-wand niet past binnen het toepassingsgebied van het betreffende testrapport. Kom ik bijvoorbeeld een houten kozijn tegen, terwijl voor die constructie een stalen kozijn is getest. Navraag doen bij de aanne-

14

I 2 / 2013

Vaktueel brandwerende deuren.indd 14

Brandproef deur-kozijncombinaties Reinaerdt Deuren (foto: Efectis Nederland).

mer die het werk destijds maakte, is meestal zinloos. Of hij is onvindbaar, of de aansprakelijkheid is verjaard.”

Benadering Tijdens de brandveiligheidscampagne in de zorgsector in Leeuwarden heeft adviseur Van Hulzen veel bijgeleerd. Hij weet nu bijvoorbeeld dat je op een bouwplaats niet hoeft aan te komen met een houding van ‘ik ben meneer de inspecteur’. Van Hulzen: “Een normale respectvolle benadering van de uitvoerende vaklieden bevordert een correcte uitvoering. Ik vraag voortaan aan de uitvoerder wanneer ik kan komen kijken. Ik laat dan tevoren weten welke documenten ik graag wil zien. En ik laat die uitvoerder merken dat ik hetzelfde doel nastreef als hij, namelijk het realiseren van een brandveilig gebouw.” Tegelijkertijd beseft Van Hulzen dat regels voor de brandveiligheid in

raam en deur 26-03-13 11:05

Vaktueel Bouwbesluit 2012 soms moeilijk te volgen zijn, bijvoorbeeld als het gaat over een verbouwing. “Het Bouwbesluit uit 2003 bood nog de ruimte aan de gemeenteambtenaar om bij een verbouwing enigszins soepel of juist strenger om te gaan met de voorgeschreven nieuwbouweisen voor brandwerendheid. Sinds het nieuwe Bouwbesluit 2012 kan dat niet meer. De vergunningverlener kan nu niet zelf meer een brandveiligheidsniveau bepalen. Nu geldt bij verbouwen

niet automatisch meer de nieuwbouweis (met eventueel een ontheffingsmogelijkheid), maar het zogeheten ‘rechtens verkregen niveau’.

Het actuele kwaliteitsniveau is daarbij het uitgangspunt, de nieuwbouweis is de bovengrens en de bestaande bouweis de ondergrens.

Dat maakt voor sommigen de verleiding wel erg groot om het laagste kwaliteitsniveau aan te houden, ook van de brandwerendheidseisen.

“ De zwakste schakel is meestal de gebruiker”

art. 1.16 over Zorgplicht) van de aanwezige blusmiddelen, van noodverlichting, brandmelders en van doorvoeringen blijft dikwijls achterwege.”

Als er één partij is die de resultaten ziet van wat we in Nederland doen aan brandveiligheid, dan is het de brandweer. Fred Hart is kwaliteitsmanager bij Brandweer Amsterdam Amstelland en lid van de vakgroep Brandveilig Leven van Brandweer Nederland. Veel van zijn ervaring met controles van de brandveiligheid van gebouwen staat weergegeven in de publicatie ‘Essentiële Bouwkundige Controlepunten’ waarvan hij mede-auteur is. Deze uitgave van Brandweer Nederland en Brandveilig Bouwen Nederland (BBN) is te raadplegen via www.brandweerkennisnet.nl.

Zwakke schakels

In Amsterdam is het nog altijd de gemeentelijke dienst BWT die toeziet op de juiste uitvoering van brandwerende maatregelen. De brandweer geeft daarbij af en toe advies. De reguliere controle in het kader van een verstrekte omgevingsvergunning of een ‘melding brandveilig gebruik’ is voor 70% het werk van de brandweer. Bij controles kom Fred Hart heel wat missers tegen in de uitvoering van brandwerende voorzieningen.

Hij geeft de volgende hitlijst van fouten. “Op één staat het brandwerende afdichten van doorvoeringen voor kabels, kabelgoten, luchtbehandelingskanalen dwars door brandwerende constructies.

Die worden vaak niet op de voorgeschreven manier brandwerend afgewerkt. Nummer twee is de zelfsluitende functie van brandwerende deuren. Die ontbreekt vaak of is buiten werking gesteld. De deurdranger is bijvoorbeeld verwijderd. Op de derde plaats zet ik het ontbreken van het besef bij gebouwbeheerders, dat voorzieningen en installaties die de brandveiligheid moeten waarborgen ook onderhoud vergen. De verplichte controle (zie Bouwbesluit 2012,

Als het brandveilig maken van een gebouw een keten is van werkzaamheden van verschillende partijen, waar zitten dan volgens Hart de zwakke schakels? “De zwakste schakel is meestal de eigenaar/gebruiker van een gebouw. Die neemt de verantwoordelijkheid voor een gebouw over - bijvoorbeeld van een projectontwikkelaar of bouwer - zonder te beseffen dat hij daarmee ook de plicht overneemt om te zorgen voor de brandveiligheid van het gebouw.” Hart meent ook dat leveranciers van bouwproducten meer verantwoordelijkheid kunnen nemen voor de kwaliteit van brandwerende constructies. “Die verantwoordelijkheid kan niet ophouden bij de deur van de productiehal. De leverancier van brandwerende ramen, deuren en kozijnen die achter zijn product staat, zal willen weten of zijn producten ook naar behoren worden toegepast. Als de producent niet zelf monteert, kan hij er via steekproeven heus wel achter komen of de montage volgens zijn voorschriften is uitgevoerd.” Intussen valt er volgens Hart ook nog heel veel te verbeteren aan de brandveiligheid van wat hij ‘kwetsbare gebouwen’ noemt: ziekenhuizen, hotels, kinderdagverblijven, cellen, verzorgingshuizen, verpleegtehuizen en dagverblijven voor senioren en mindervaliden. Hart: “Juist daar moet een zeer regelmatige, deskundige controle plaatsvinden door een gespecialiseerd bedrijf of door de brandweer. Er zijn ook hulpmiddelen voor gebouwbeheer in de vorm van speciale veiligheidscontrolesystemen zoals BGB, IBB of FireFish.”

“ Uiteindelijk hangt de brandveiligheid af van de juiste verwerkingen van de brandwerende producten”

oppervlakte van 10.000 m² waar geen enkele vorm van brandscheiding viel te ontdekken.”

Missers

“In mijn dagelijkse werk ben ik nog nooit in een gebouw geweest waar alle brandwerende voorzieningen volgens de bestaande voorschriften waren uitgevoerd.” Het zijn de woorden van bouwkundig adviseur Danny Ruytenbeek, specialist op het gebied van brandveiligheid bij bureau Nieman Raadgevende Ingenieurs. Hij heeft de afgelopen tien jaar heel wat gebouwen van binnen gezien.

In alle fasen van nieuwbouw, verbouwing en renovatie, van ontwerp tot en met oplevering. Ruytenbeek: “ Het zijn kleine foutjes soms, maar er zijn ook voorbeelden van gevaarlijke nalatigheid. In die laatste categorie valt bijvoorbeeld een verzorgingstehuis met een

15

I 3 / 2013

Vaktueel brandwerende deuren.indd 15

Ontwerp Ruytenbeek is vaak betrokken bij ontwerp en uitvoering van nieuwbouwprojecten en overlegt dan met de bouwers, gemeente en de brandweer over de noodzakelijke brandwerende maatregelen. In de ontwerpfase van een project maakt hij bijvoorbeeld berekeningen van de brandwerendheidseisen voor situaties die ‘gelijkwaardig’ zijn met voorgeschreven, geteste situaties. De uitkomsten krijgen dan vorm in ontwerpschetsen voor een gebouw. Problemen met brandwerende voorzieningen beginnen volgens Ruytenbeek soms al in die

raam en deur

2 / 2013

I 15

26-03-13 11:05

DOM_ANZ_Guardian_1310_91x126_NL_DOM 11.03.13 15:20 Seite 1

Ook online op de hoogte www.raamendeur-online.nl

Nieuw: DOM Guardian®-S Elektronisch beslag voor buitendeuren

raam en deur

VEILI GH EID , KW A LI TEI T , D OM.

www.dom-nederland.nl

ZES KEUZES...

(Maar toch snel gemaakt!)

®

SKG

P R O D U C T I N F O De RUZ-W-300-serie maakt het DX raambeslag compleet! Qua design en kleurstelling is de raamuitzetter volledig in lijn met de DX raamboompjes, DX oplegraamsloten en andere DX raamuitzetters.

Zes kleurcombinaties voor één uitstraling van raam- en deurkozijn met het DX raambeslag!

f Corrosiewerend door roestvast stalen onderdelen

w w w. d u l i m e x . n l

f Verkrijgbaar in wit gelakt, antraciet-grijs en RVS-antraciet (afgebeeld) f 1 lijn, 1 uitstraling, 1 design door de perfecte combinatie met het overige DX raambeslag.

RAAM-& DEURBESLAG - HANGSLOTEN & OVERVALLEN - SCHARNIEREN & PAUMELLES - ANTIPANIEKBESLAG - DEURSLUITERS - SCHUIVEN & GRENDELS - MEUBELBESLAG - DRAGERS - KETTING - STAALKABEL - TOUW - TOEBEHOREN

RD_adv1_1.indt 1

26-03-13 11:46

Vaktueel ontwerpfase. “Dan ligt er bijvoorbeeld al een DO (definitief ontwerp, red.) en dan mag ik de brandwerende voorzieningen komen invullen. Het komt voor dat er dan al essentiële brandwerende maatregelen over het hoofd zijn gezien. Er staan bijvoorbeeld onvoldoende trappenhuizen op tekening. Dan moeten er heel snel wat aanpassingen worden berekend en getekend. Als pleisters op de wonde. Je merkt in dit soort situaties dat expertise op het gebied van brandveiligheid in de ontwerpfase al noodzakelijk is.”

Vakkennis De meeste missers op zijn vakgebied komt Ruytenbeek tegen waar hij toezicht houdt op uitvoering van brandwerende maatregelen. “Met het inschakelen van een brandveiligheidsexpert die meeloopt tijdens uitvoeringsfase van een bouwproject, kan de bouwer zich veel ellende en hoge kosten besparen. Het zijn soms kleine fouten die grote

“De Duitse aanpak is zo gek nog niet” Hoe kan een leverancier van brandwerende deuren waarborgen dat toepassing van zijn producten de gewenste brandveilige voorziening oplevert? “Dat valt niet altijd mee”, meent Rob ter Woerds, technisch adviseur bij Reinaerdt Deuren in Haaksbergen. Het is zijn werk om op aanvraag van klanten - aannemers, architecten en opdrachtgevers - de brandwerende deur te vinden die past bij de gevraagde brandwerende prestatie.

Test Ter Woerds: “Het komt steeds vaker voor dat ons gevraagd wordt om de volledige brandwerende deur-kozijnconfiguratie, inclusief het door ons aangeleverde hang- en sluitwerk, in het werk te plaatsen.

Berekening en montage van zo’n productcombinatie kunnen we onder onze verantwoording uitvoeren met de garantie van het GNDZekerheidsklasse III (www.gnd.nl). Daar hoort ook een SVO-

gevolgen hebben. Zo kan ik soms voorspellen dat door de ondeskundige montage de vereiste brandwerendheid van zestig minuten van een brandscheiding niet gehaald zal worden. De monteur is van goede wil , maar is gewoon niet op de hoogte van de mate van nauwkeurigheid die nodig is bij dit soort werk. Ander voorbeeld: Ik kijk naar de kwaliteit van de brandwerende pur waarmee een monteur de spleten tussen een plafond en een brandschacht afdicht.

Ik constateer dan dat hij voor die wand van 70 mm dikte een kwaliteit pur gebruikt die geschikt is voor een wand van 100mm. Ook hier ontbreekt dus de noodzakelijke vakkennis. De kwaliteit van brandwerende voorzieningen wordt altijd afgemeten aan gecertificeerde en bewezen prestaties van producten. Ik vraag me af of het niet beter zou zijn om brandwerende maatregelen te toetsen aan de hand van een procescertificaat. Want uiteindelijk hangt de brandveiligheid ook af van de juiste verwerkingen van de brandwerende producten.”

verklaring bij, die aangeeft dat de totale configuratie qua brandwerendheid gelijkwaardig is aan de geteste configuratie.”

Tot zover lijkt alles nog simpel. Helaas is de praktijk weerbarstiger.

“Want,” zegt Ter Woerds, “het is vaak lastig om aannemelijk te maken dat een bepaalde toepassing van een brandwerende deur in een bepaald kozijn gelijkwaardig is aan de geteste toepassing. Je kunt niet voor elke deur-kozijncombinatie een aparte brandtest laten uitvoeren.” Volgens Ter Woerds is dat precies de reden waarom uitgevoerde brandwerende deur-kozijn-wand-configuraties zelden één-op-één overeenstemmen met het betreffende brandtestrapport. “Dat is in Duitsland beter geregeld. Daar kun je het hele attest van de brandwerende configuratie, dus kozijn, deur, wand en de afwerking, aanbieden aan het Deutsches Institut für Bautechnik (DIBt) te Berlijn. Dat instituut bepaalt dan of jouw geteste configuratie wordt toegelaten op de Duitse markt of niet.”

Geen grip

Brandproef deur-kozijncombinatie Reinaerdt Deuren (foto: Efectis Nederland).

Deuren worden in een bouwontwerp dikwijls pas op het laatst ingetekend, volgens Ter Woerds. “Daardoor loop je het risico dat naderhand een gecertificeerde, brandveilige oplossing niet meer uitvoerbaar is. Bijvoorbeeld als de verschillende bouwonderdelen (kozijn, deur en hang- en sluitwerk) bij elkaar niet een gecertificeerd element vormen.

Het is beter om al vroeg in de ontwerpfase van een project, samen met de architect, uit te zoeken welke oplossingen voor brandveiligheid kunnen worden gekozen.”

Ter Woerds is er voorstander van dat de leverancier zelf de montage van de brandwerende bouwdelen uitvoert. “Aannemers gaan dikwijls op zoek naar prijstechnisch de beste aanbieding. Deuren, kozijnen en hang- en sluitwerk worden dan bij verschillende partijen ingekocht en de plaatsing wordt vaak apart uitbesteed. Maar de vraag is dan of de configuratie van al die bouwonderdelen nog wel aan de gevraagde brandwerendheideis voldoet en of de monteur vakkundig is. Ook de aanpak van de montage op de Duitse manier is zo gek nog niet. Daar mogen uitsluitend gecertificeerde bedrijven brandwerende deur-kozijnconfiguraties inbouwen.”

raam en deur Vaktueel brandwerende deuren.indd 17

2 / 2013

I 17

26-03-13 11:05

Deur in Deur uit

Tocht door kromtrekkende voordeuren Buitendeuren. Ze zijn het visitekaartje van de woning en hebben doorgaans een hoog kwaliteitsniveau.

Toch komen er ook regelmatig klachten voor. De meest voorkomende klacht bij buitendeuren is dat ze kromtrekken. In de winter ervaren bewoners daardoor problemen met de voordeur. Die wil niet goed meer dicht en is niet meer op slot te doen, wijkt onderaan, bovenaan of in het midden, met tocht tot gevolg.

Naast tochten leidt dit mogelijk tot waterlekkages, ergernis en energieverlies. Met name bij vlakke houten deuren is dit in meer of mindere mate een probleem. Bij SHR wordt er veel onderzoek gedaan naar het kromtrekgedrag. De expertise die SHR daaruit opgedaan heeft, wordt ingezet om de problemen te voorkomen en de deur-kozijncombinaties te verbeteren. Er zijn nieuwe testmethoden ontwikkeld om het kromtrekgedrag van deuren, zoals die zich voordoen in de praktijk, te kunnen nabootsen.

Klasse

Max. uitbuiging

I

0 – 8 mm

II

0 – 4 mm

III

0 – 2 mm

Gedurende de test worden de vervormingen van de deur gemeten en wordt op basis hiervan de deur ingedeeld in een klasse. De gevonden uitbuiging in deze test wordt met name veroorzaakt door vocht.

Uit praktijkonderzoek blijkt echter dat deuren, die bij de laboratoriumtesten volgens deze norm zijn ingedeeld in een van bovenstaande klassen, in de praktijk meer kunnen vervormen dan de maximale vervorming die uit deze testen tot uiting komt. Dit komt met name voor bij de vlakke deuren met een donkere afwerking. Uit onderzoek blijkt dat dit dan ook veelal deuren zijn die sterk zonbelast worden, doordat ze op de zuidzijde staan of bijvoorbeeld geen luifel kennen die voor schaduw zorgt. Door deze eenzijdige opwarming treden extra vervormingen op.

Vlakke deuren zijn gevoelig Vormstabiliteit Houten deuren hebben, als gevolg van temperatuur- en vochtverschillen tussen binnen- en buitenzijde, soms moeite om recht te blijven. De mate van kromtrekken bij massieve houten deuren is afhankelijk van de houtsoort, houtkwaliteit en manier van bewerken. Bij vlakke deuren is dit hoofdzakelijk afhankelijk van de toegepaste materialen (dekplaat, randhoutvulling en vooral stabilisator). Het hout en eventuele vochtgevoelige producten in het deurblad nemen aan één zijde meer vocht op en gaan uitzetten ten opzichte van de andere zijde. Dit leidt tot kromtrekken van met name de sluitzijde. De scharnierzijde blijft (redelijk) recht vanwege de fixatie door de scharnieren.

Een naar buiten draaiende deur (veelal een massieve houten deur) gaat bol naar buiten staan en moet aangetrokken worden om hem dicht te krijgen. Het vervolgens sluiten van boven- en ondersluitpunten is dan geen probleem meer.

Een naar binnendraaiende deur (veelal een vlakke deur) gaat eveneens ’s winters bol staan naar buiten waardoor bij dit soort deuren juist de boven- en onderhoek van de sluitzijde van de deur van het kozijn af gaan staan. Dit heeft tot gevolg dat de deur moeilijk op slot te doen is en dat er lucht- en/of waterlekkages ontstaan.

Gebleken is dat met name vlakke deuren zeer gevoelig kunnen zijn voor zonbelasting en opwarming, wat met name voorkomt in de maanden oktober en november. Dan wordt de verwarming weer aangezet waardoor de binnenzijde van de deur droger wordt. ’s Nachts is het buiten al koud en vochtig. Overdag schijnt vaak nog het zonnetje lekker op de deur, waardoor de deur vanaf de buitenzijde wisselend wordt belast. Warm en droog vanaf de binnenzijde en wisselend koud, vochtig en dan weer opwarming van de zon aan de buitenzijde.

Hierdoor heeft een deurblad het zwaar te verduren.

Om de vervormingen onder invloed van de opwarming met de zon vanaf de buitenzijde te kunnen bepalen heeft SHR aan de vormstabiliteitstest een nieuw element toegevoegd. De deuren worden dan vanaf de buitenzijde aangestraald waardoor ze worden opgewarmd tot 55°C boven de temperatuur aan de binnenzijde van de deur (gebaseerd op testklimaat e van NEN-EN 1121.)

Er zijn al diverse onderzoeken uitgevoerd op 54 mm dikke vlakke deuren. Hieruit blijkt dat de deuren, afhankelijk van de opbouw en toegepaste materialen, tot wel 5 mm (extra) kromtrekken onder invloed van temperatuur. Gecombineerd met de vervormingen die optreden bij vochtbelasting bereiken deze vlakke deuren krommingen tot wel 8 mm.

Maximale uitbuiging Wat betreft de vormstabiliteit van buitendeuren is in BRL 0803 een klasse-indeling opgenomen welke de maximale uitbuiging van de deur over de sluitzijde aangeeft.

De vormstabiliteit van deuren wordt standaard bepaald aan de hand van plaatsing in een gesloten situatie waarbij aan de twee zijden een verschillend klimaat wordt gehandhaafd (volgens testklimaat c van NEN-EN 1121: 23°C / 30% en 3°C / 85%) gedurende 28 dagen.

18

I 2 / 2013

Vaktueel_Tocht bij deuren.indd 18

Nieuwe testmethode deur-kozijncombinatie Deuren die krom zijn, wijken dus van het kozijn. Dit heeft vele ­gevolgen voor o.a. de afdichtingen, bedienbaarheid, sluitkrachten, ­waterdichting en inbraakwerendheid. Tijdens certificatieonderzoeken ­worden testen uitgevoerd op vrijwel perfecte deur-kozijncombinaties zoals voorgeschreven in (inter)nationale normen. In de praktijk zijn er echter vele factoren die deze prestaties negatief kunnen ­beïnvloeden.

raam en deur 26-03-13 11:04

Vaktueel Deuren blijven niet recht, dichtingen verouderen en hang- en sluitwerk is niet goed gesteld of is niet (goed) te stellen.

Testen met kromme deuren geven een beter beeld van hoe het geheel, deur met kozijn, in de praktijk zal functioneren. Voor het bepalen van de luchtverliezen is een nieuwe testmethode ontwikkeld. In deze test wordt niet de deur bewust krom getrokken, maar het kozijn, waardoor de deur spanningsloos in het kozijn blijft. De deur-kozijncombinatie wordt geplaatst op een laboratoriumtestkast waarbij er aan de buitenzijde van de deur een over- of onderdruk wordt gecreëerd. Door middel van het opvoeren van de winddruk aan de buitenzijde kunnen de luchtverliezen worden gemeten en wordt vastgesteld waar de luchtlekken zich bevinden. De gebruikte drukken zijn afgeleiden van de windbelasting, voor het toetsen in het laboratorium. Vervolgens wordt de kromming steeds per millimeter veranderd en wordt na elke verandering het luchtverlies bepaald, met een meetnauwkeurigheid vanaf 0,2 m3/h.

Met deze test worden onder andere het maximale werkingsgebied van een kaderdichting vastgesteld, tot welke kromming van de deur het sluitwerk nog te bedienen is zonder dat de sluitkracht te hoog wordt en ook tot welke kromming van de deur de sluitpunten nog kunnen sluiten in de sluitkommen.

Hiernaast wordt ook bepaald wat de waterdichtheid is van de verschillende deur-kozijncombinaties met betrekking tot krommingen van deuren.

Testopstelling van een bestraling.

Nieuwe concepten Resultaten van de uitgevoerde testen met kromme deuren hebben meerdere problemen blootgelegd: • Veel kaderdichtingen functioneren al niet meer voldoende bij een kromming van twee millimeter waardoor lekkages optreden.

• Veel sluitwerk kan maar enkele millimeters kromming opvangen, met als gevolg dat bij grotere krommingen de sluitkracht veel te hoog wordt of de deur gewoonweg niet te sluiten is.

Oplossingen moeten worden gezocht in het ontwikkelen van veel vormstabielere deuren door bijvoorbeeld het gebruik van andere materialen, dikkere deuren of een geheel nieuwe opbouw van een deurblad. Dit alleen is echter niet de oplossing voor genoemde problemen.

Er zullen altijd deuren zijn die meer dan 2 mm kromtrekken. Er wordt door SHR inmiddels onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om voor deze deuren een goede deur-kozijncombinatie te creëren.

Hiervoor zijn mogelijkheden met nieuwe of verbeterde kaderprofielen die een groter werkingsgebied hebben, hang- en sluitwerk dat beter verstelbaar is en ook bij grotere krommingen goed sluitbaar en inbraakwerend blijft.

Lastige uitdaging Ook de detaillering van de aansluiting tussen deur en kozijn wordt meegenomen in dergelijke onderzoeken. Met name de aansluiting op de onderdorpel is een belangrijk detail. In verband met de Bouwbesluiteis voor toegangsdeuren bij woningen van een maximale opstaphoogte van 20 mm, is dat een hele puzzel. Marktpartijen die nu bezig zijn met nieuwe concepten staan voor een lastige uitdaging waarin ze ondersteund worden door de ruime kennis bij SHR en het SHR-laboratorium.

raam en deur Vaktueel_Tocht bij deuren.indd 19

2 / 2013

I 19

26-03-13 11:04

Deur in Deur uit

Door Hans Fuchs

Nieuwe houtsoorten in voordeuren

Tropische alternatieven en gemodificeerd hout Meranti en merbau: exotisch hout dat al lang en breed is ingeburgerd in de Hollandse voordeur. Maar schaarste, kosten en een aangescherpte bouwbesluiteis brengen ook alternatieven in beeld: tatajuba, guarijuba, sapupira, maar ook gemodificeerd Europees hout. Bij de samengestelde voordeuren doet tricoya zijn intrede. Maar al met al blijft de vernieuwingsdrang bescheiden.

Eigenlijk is er niet zo heel veel loos op dit moment, als het gaat om nieuwe houtsoorten voor voordeuren. Dat stelt althans Arjan van Hunnik, projectleider binnen SHR en onder andere verantwoordelijk voor de deuren. “Fabrikanten laten bij ons hun deuren testen voor onder meer Komo-certificering, en wij zien daarbij niet veel nieuwe houtsoorten voorbij komen. Wel constateren we dat het gebruik van merbau minder wordt. Als alternatief wordt dan onder andere sapeli gebruikt, maar echt nieuw is dat natuurlijk niet. En men grijpt naar accoya, dus gemodificeerd hout, maar ook dat is natuurlijk niet echt nieuw meer.”

Achter de schermen zijn fabrikanten echter wel degelijk met noviteiten bezig, stelt Van Hunnik. “Onder andere met nieuwe gemodificeerde houtsoorten, bijvoorbeeld thermisch gemodificeerd hout. Maar dat staat allemaal veelal nog in de kinderschoenen. Maar feit is: de industrie zoekt naar alternatieven, onder andere om te kunnen voldoen aan de nieuwe eisen die het bouwbesluit stelt, waar de U-waarde is gewijzigd in 1,65. Bij die waarde kom je met zwaardere houtsoorten al snel in de knoop, maar met lichtere houtsoorten en gemodificeerd hout kun je nog wel een paar slagen maken.”

Zichtbaar resultaat In de branche druppelen de eerste zichtbare resultaten door van hetgeen Van Hunnik constateert: een bescheiden aantal nieuwe houtsoorten en gemodificeerd hout dat sterker opkomt. Bij Weekamp Deuren uit Dedemsvaart bijvoorbeeld, waar massieve deuren

20

I 2 / 2013

DiDu nieuwe houtsoorten.indd 20

onder de naam Premium Hardwood worden gefabriceerd uit een mix van tatajuba, guarijuba en sapupira.

Johan Spijker, commercieel manager bij Weekamp: “Tatajuba gebruiken wij al jaren als alternatief voor merbau, vanwege de beperkte beschikbaarheid van die laatste houtsoort in FSC. Tatajuba heeft dezelfde duurzaamheidsklasse, maar werkt meer en daardoor moet je het vingerlassen - wat ook goed is om de kromming van de deur tegen te gaan.”

Het tatajuba waarmee Weekamp werkt, is volledig FSC-gecertificeerd.

Spijker: “Dat betekent ook dat het product niet in grote massa’s uit de FSC-bossen kan worden gehaald. Daarom hebben wij drie houtsoorten uit FSC-bos geselecteerd, die we door elkaar mogen gebruiken onder de naam Premium Hardwood FSC: tatajuba, guarijuba en sapupira.

Die soorten zijn volledig FSC en hebben eigenschappen min of meer gelijkwaardig aan merbau. Weekamp mag deze drie houtsoorten door elkaar toepassen, waarbij we wel enkele spelregels hanteren voor wat betreft dorpels, stijlen etcetera, om ook esthetisch een goed eind product te krijgen.” Het Weekamp-product heeft Komo- en GND-garantie.

Behalve Premium Hardwood FSC, werkt Weekamp met nog twee andere concepten: Hardwood FSC (mahoniesoorten) en gemodificeerd naaldhout (accoya). Spijker: “Alles FSC.”

Gemodificeerd Bij Doorwin in Groesbeek zet men niet in op nieuwe soorten tropisch hout, maar op gemodificeerd Europees hout. Jeroen Luckers, hoofd R&D van Doorwin: “Wij hebben bij de massieve deuren twee producten met nieuwe gemodificeerde houtsoorten. Tinga en Van Bruchem brengen binnen het concept Duurzaamheid op Maat de houtsoort Duo Pine op de markt. Dat is in feite een advies op maat voor buitendeuren, met name voor de renovatiemarkt, waarbij we het houtadvies afstemmen op de energieprestatie die in een gegeven situatie vereist is. De producten maken we specifiek met Europees gemodificeerd hout, waarbij we de duurzaamheid als het ware in laagjes opbouwen.

raam en deur 26-03-13 11:08

We werken daarbij met vuren voor de binnentoepassing, en met gemidificeerd grenen en beuken voor buiten. Voordeel voor de klant is de optimalisatie van het product, de hoge isolatiewaarde, de lage CO2 footprint en de prijs.”

Duo Pine is sinds september 2012 op de markt. Er lopen momenteel diverse proefprojecten met corporaties. Luckers: “De verbeterde toepassing van industriële coatingsystemen en houtmodificatieprocessen maken zo’n product nu mogelijk. Zodoende kunnen nu Europese houtsoorten uit duurzaam beheerde Europese bossen worden gebruikt voor buitendeuren.”

Dat gaat ook op voor het nieuwe Kegroproduct KegaWood Dural .

Luckers: “Dat product wordt dit jaar door Kegro uitgerold, nadat we de eerste ervaringen in Concept III-toepassingen hebben opgedaan.

KegaWood Dural bestaat uit gemodificeerd Europees beukenhout. Met een gepatenteerd thermisch modificatieproces is de duurzaamheid en de stabiliteit van het beukenhout verbeterd. KegaWood Dural voldoet aan duurzaamheidsklasse 2, vergelijkbaar met merbau. Het thermisch gemodificeerde hout is Komo-gecertificeerd.”

Tricomfort Nieuwe houtsoorten vinden ook hun weg naar de samengestelde deur.

Op de Bouwbeurs in Utrecht, afgelopen februari, introduceerde Weekamp een samengestelde deur met een tricoya bekleding: de Tricomfort deur, voorzien van een Meditetricoya toplaag. Johan Spijker: “De laatste jaren is er een trend te zien geweest: mensen wilen een vlakke deur zonder houtnerfstructuur. Dergelijke deuren zijn ook te krijgen; met een MDF-of HDF-toplaag. Onze deur is een antwoord op de problemen die veel vlakke deuren met zo’n toplaag hebben: het bloemkooleffect dat ontstaat wanneer een vlakke deur beschadigt en de plaat zich volzuigt met vocht. Dat leidt tot het zwellen van de plaat. De afgelopen drie jaar hebben wij met een MDFleverancier gewerkt aan een deur die dat probleem niet kent - met een MDF-plaat van tricoya. De vezels die in het MDF gebruikt worden, ondergaan hetzelfde verduurzamingsproces als accoya. Resultaat: het MDF heeft nagenoeg geen last meer van uitzetten en krimpen. Ook treedt het bloemkooleffect niet meer op. Onze deur is voorzien van Komo- en GND-garantie, en dat maakt de Tricomfort deur tot een wereldprimeur. Op de dekplaat van tricoya zit vijftig jaar garantie.

Begin april is de marktintroductie.”

Kega Pro TC Ook Kegro heeft inmiddels een samengestelde deur op basis van tricoya plaatmateriaal: de Kega Pro TC. Jeroen Luckers van Doorwin: “Daarin benutten we de voordelen van een minder vochtgevoelige vezelplaat met de bekende techniek uit de standaard Kega Pro deur.

Voor een meerprijs heb je dan een deur met een langere onderhoudsinterval en zodoende minder exploitatiekosten. Dat is bijvoorbeeld interessant voor corporaties.”

Ook Deurenfabriek van der Plas uit Hardinxveld Giessendam heeft een tricoya deur. Manager Rob de Keijzer: “Wij hebben als eerste in Nederland, op de BouwRAI van 2012, een samengestelde deur met tricoya en gemodificeerd Europees hout gepresenteerd: de Ecogarantdeur, een duurzame vlakke buitendeur met een door de

fabrikant gegarandeerde levensduur van vijftig jaar op de buitenbeplating. De deur heeft een geteste wind- en waterdichtheid tot 600 pascal en voldoet aan het nieuwe bouwbesluit, ook wat betreft de thermische eisen.”

Susstabiel Bij Suselbeek in Varsseveld hebben ze sinds een jaar een samengestelde deur met een MDO-laag aan de buitenzijde, het materiaal dat ook gebruikt wordt als toplaag voor een keukenaanrecht: de Susstabiel. Algemeen directeur Hendrikus Dannenberg: “Dat is een gladde Suspex-plaat die speciaal voor Deurenfabriek Suselbeek wordt geproduceerd. De plaat is Komo-gecertificeerd en voldoet aan de BRL 1705 (beoordelingsrichtlijn triplexplaat). De Susstabiel is door SHR (Stichting Hout Research) uitvoerig getest en goed bevonden en voldoet aan de BRL 0803 (de Beoordelingrichtlijn voor buitendeuren).”

In deuren met Susplex-platen kunnen volgens Dannenberg naar wens groeven, glasopeningen, briefsleuven en roosteropeningen worden gemaakt: “Ook kunnen lijstwerk en latten ter verfraaiing worden aangebracht en, afhankelijk van de vereiste U-waarde, kunnen we verschillende vulmaterialen toepassen, zoals kurk, pir en biofoam.”

De Susstabiel heeft, als alle samengestelde buitendeuren van Suselbeek, randhout rondom glasopeningen, brief- en roosteropeningen, om de stabiliteit te behouden. Dannenberg: “De drukverschillen rondom het glas en de belasting op de kitvoegen en het glasoppervlak worden zo verminderd.”

raam en deur DiDu nieuwe houtsoorten.indd 21

2 / 2013

I 21

26-03-13 11:08

De sterren van schuiftechniek

ATRIUM schuifbeslag voor alle toepassingen en hoogste eisen.

ATRIUM SP 速 komfort

Paralel-schuifbeslag voor de hoogste eisen.

ATRIUM HKS 速

Kiep-schuifbeslag voor een behaaglijk wooncomfort

ATRIUM HS 速

Hef-schuif systemen voor een, barriere vrij, ruimtelijk gevoel

U zult het merken wanneer het HAUTAU is.

www.HAUTAU.de

0444_Hautau.indd 1

20-03-13 15:15

Deur in Deur uit Garagelicht Vriesceldeur Efaflex heeft de nieuwste innovatie op het gebied van snelloopdeuren gepresenteerd: de TK-100 vriesceldeur. Het is de eerste ééndeursoplossing voor koel- en vrieshuizen wereldwijd met zowel hoge openingssnelheden als een hoge isolatiewaarde, laat de trotse producent weten. De nieuwe snelloopdeur heeft geïsoleerde lamellen van 100 mm dik, die zijn toe te passen tot situaties van – 30 ºC en die het temperatuurverlies minimaliseren.

Efaflex Van der Tol en Keijzer, Utrecht, 0346.55.71.11, www.efaflex.nl Hörmann introduceerde onlangs een lijn voor lichtaccenten aan garagedeuren en inritten. De energiezuinige ledstrips vervangen de oplossingen op basis van halogeen. De strips zijn geschikt voor vrijwel alle Hörmann-garagedeuren en naar keuze boven de deur bij de latei of op het onderste deurpaneel aan te brengen. Aanvullend heeft Hörmann staande zuilen voor verlichting van de inrit. De SLS is te verkrijgen in de hoogtes 550 of 1.080 millimeter.

Hörmann Nederland, Barneveld, 0342.42.94.00, www.hormann.nl

Gemotoriseerd schuifsysteem

Deurpaneel Voor buiten – en binnentoepassingen worden vaak 40 mm dikke multiplex panelen gebruikt, die al gauw 50 kg wegen, wat Arbo-problemen en boetes kan opleveren. Met de UniPrime Superlite deurpanelen is dat te voorkomen.

Deze panelen zijn 35% lichter dan een standaard Okoumé-deurpaneel. Bij het samenstellen zijn geen concessies gedaan aan stabiliteit en duurzaamheid. De panelen laten zich eenvoudig bewerken, hebben een goede schroefvastheid en voldoen aan de UniPrime kwaliteitseisen.

Fetim Professional, Amsterdam, 020.580.52.85, www.fetimprofessional.nl

Het assortiment van Eclisse is uitgebreid met een gemotoriseerd schuifdeursysteem, dat wordt aangedreven door een lineaire motor waardoor er nagenoeg geen aandrijfgeluiden te horen zijn.

De gemotoriseerde uitvoering vraagt geen extra ruimte om de elektromotor in te bouwen. De benodigde wanddikte blijft 100 mm, zodat ook al geplaatste schuifdeursystemen van Eclisse, zoals Unico, Estensione, Luce, Unilaterale en Sideral zonder problemen te motoriseren zijn.

Marsica Special Doors & Frames, Noordwijk, 071. 405.00.50, www.marsica.eu

raam en deur Didu pi_1pag.indd 23

Beukenhout KegaWood/Dural is gemaakt van thermisch gemodificeerd, gevingerlast en gelamineerd Europees beukenhout. Door toevoeging van energie in de vorm van warmte verandert de structuur van het hout op moleculair niveau en verandert het hout van chemische samenstelling. Het hout is nagenoeg niet meer vatbaar voor houtrot, aldus producent Kegro.

KegaWood/Dural heeft een levensduur van tenminste 25 jaar in weer en wind en vijftien jaar in contact met grond en water.

Kegro Deuren, Groesbeek, 024.399.95.55, www.kegro.nl

2 / 2013

I 23

26-03-13 11:25

Inside

Door Louis Jongeleen

Brandveiligheidsregels zijn nog lang niet af

Bouwbesluit 2012 onder vuur

Een gesprek met Jacques Mertens over brandveiligheid begint met een uitspraak die voor hem de kern van de zaak is: “Werken aan brandveiligheid… je hoopt het voor niets te doen.

Gebeurt er wel iets, dan maakt ons werk mogelijk het verschil tussen wel of geen slachtoffers.” Met ‘ons’ bedoelt Mertens degenen die zich in hun dagelijkse werk bezighouden met brandveiligheid. Daar horen dus ook de leveranciers van bouwproducten bij. Mertens schetst hoofdlijnen en gaat in op veelbetekenende details.

Logische opbouw Mertens: “Het hoofdstuk ‘brandveiligheid’ in Bouwbesluit 2012 begint met de belangrijke vraag wat de ‘gebruiksfunctie’ is van een gebouw. Wordt er in geslapen of niet? Zijn de gebruikers zelfredzaam of niet? Dat zijn essentiële vragen als wilt weten hoe je moet bouwen. Dan wil je op sommige punten strenger zijn. In een kantoor bijvoorbeeld zijn overdag mensen aanwezig. Daar is een brand snel ontdekt en zijn vluchtwegen gemakkelijk bereikbaar. Daar kun je volstaan met minder strenge eisen dan in bijvoorbeeld een hotel waar wordt geslapen en men de weg niet kent.

Volgens de logische opbouw van het Bouwbesluit kijk je vervolgens hoe je de kans dat een brand zal ontstaan, kunt beperken.

Daarvoor moet je weten hoe gemakkelijk een brand zich voortplant in de materialen van een gebouw. In de mate van brandbaarheid verdeelt het Bouwbesluit bouwmaterialen in zeven klassen of Euroklassen (volgens NEN-EN 13501-1), waarbij A1 niet brandbaar is en klasse E erg makkelijk ontbrandt. Alle materialen die slechter zijn dan klasse E, of niet zijn onderzocht, vallen in klasse F. Een extra beschermde vluchtroute moet bijvoorbeeld brandklasse B hebben of beter.

Vervolgens richt het Bouwbesluit zich op de vraag hoe je een brand die is ontstaan, kunt beperken in omvang. Het antwoord

24

I 2 / 2013

Inside brandwerendheid.indd 24

Brandproeven en ­normen In zijn dagelijkse werk als brandveiligheidsdeskundige heeft Jaques Mertens te maken met alle schakels in de keten van werkzaamheden die van een gebouw een brandveilig gebouw kunnen maken. Als Jacques Mertens: “Het gaat om extra brandveiligheid” adviseur brandveiligheid bij (foto: Peutz). bureau Peutz in Mook beoordeelt hij hoe gedurende het bouwproces wordt gezorgd voor brandveiligheid, van ontwerp tot en met uitvoering.

Als hoofd van het Laboratorium voor Brandveiligheid van Peutz in Roermond voert hij brandproeven uit, die aantonen hoe brandwerende constructies ‘zich gedragen’ bij verhitting in een brandoven. Verder voert hij met brandveiligheidsdeskundigen overleg in de normcommissies ‘Brandveiligheid Bouwwerken’ en ‘Brandproeven’ over de landelijke normen voor brandveiligheid die het Bouwbesluit aanwijst. Ook is hij de Nederlandse vertegenwoordiger in de EU-commissie die de Europese normen voor ‘Brandproeven’ ontwerpt. Als mede-initiatiefnemer van de Vereniging van Brandveiligheidsadviseurs (VVAB) werkt hij met zijn collega-adviseurs aan meer eenduidigheid in de interpretaties van de regels voor brandveiligheid. En afgestudeerde bouwkundigen krijgen van hem college over hoe materialen en constructies falen bij brandproeven.

Proef tbv NEN 6069. Twee beglaasde puien die een zijlicht (glasstrook naast een deur) voorstellen (foto: Peutz).

raam en deur

" "

Is er in Nederland iemand te vinden die alle ins en outs van brandveiligheid in gebouwen overziet en kan doorgronden? Als zo’n expert bestaat, dan heet hij Jacques Mertens (zie kader). Als bouwkundig adviseur bij adviesbureau Peutz ontwikkelde ingenieur Mertens zich in 25 jaar tot een gezaghebbend specialist op het gebied van brandveiligheid. Op verzoek van Raam & Deur geeft hij zijn visie op de betekenis van de regels voor brandveiligheid in Bouwbesluit 2012. Met daarbij enkele praktijktips.

26-03-13 11:16

Twee glastypes. Links: een 'opschuimende' brandwerende ruit. Rechts: een 'gecoate' brandwerende ruit (foto: Peutz).

is de eis dat ieder gebouw moet zijn ingedeeld in brandcompartimenten met doorgaans een maximale oppervlakte van 1.000 m², in gebouwen waar geslapen kan worden (bijvoorbeeld hotels) is dit 500 m². Is er eenmaal brand, dan moet je snel weg kunnen. Dus schrijft het Bouwbesluit een maximum lengte voor van dertig meter voor een vluchtweg naar een veilig gebied, een ander brandcompartiment of naar buiten. Bij meerdere vluchters moet die vluchtweg korter zijn. Veilig kunnen vluchten stelt weer eisen aan de breedte van deuren en trappen.”

Normen

" "

Mertens: “Brandveiligheid in het Bouwbesluit 2012 gaat over de veiligheid van personen. Dat wil zeggen dat je bij brand voldoende tijd moet hebben om buiten te kunnen komen. Voor bestaande bouw moet dat binnen twintig minuten mogelijk zijn, stelt het Bouwbesluit. Daarvoor moeten bijvoorbeeld deuren in een brandscheiding opengaan in de vluchtrichting en dat zonder dat je daarbij een sleutel nodig hebt. En waar veel mensen moeten vluchten, moeten deuren een duwstang hebben (zie NEN 6089). Een brandscheiding moet ook zelfsluitend zijn door middel van een deurdranger, of een vrijloopdeurdranger als de deur alleen moet sluiten bij een brandmelding of met een kleefmagneet, die wordt aangestuurd door de brandmelder. Om uitbreiding van brand en de kans op slachtoffers te beperken zullen de brandscheidingen intact moeten blijven. Dat wil zeggen dat brandwerende constructies van de brandscheidingen - met deuren, kozijnen, ramen, glas en wanden - in voldoende mate bestand moeten zijn tegen branddoorslag. Het Bouwbesluit geeft via NEN 6068 een methode voor het bepalen van de vereiste

Inside brandwerendheid.indd 25

raam en deur

weerstand tegen brand, uitgedrukt in minuten. Deze norm verwijst naar NEN 6069 die precies aangeeft hoe je de brandwerende constructie kunt testen.

Dat gebeurt in een, door de EU geaccrediteerd, brandlaboratorium. In Nederland bestaat twee van dergelijke laboratoria, die van Efectis en van Peutz. In principe zal een constructie die getest wordt ook op dezelfde manier worden toegepast in een gebouw. Maar als de brandwerendheidstest een betere brandwerendheid vaststelt dan minimaal nodig, mag dezelfde constructie ook in een enigszins aangepaste toepassing worden gebruikt.

Momenteel is daarbij vaak sprake van een vrij ruime interpretatiemogelijkheid ten opzichte van die uitbreidingsmogelijkheden, ook tussen verschillende Europese lidstaten. Met de invoering van de CE-markering voor constructies wordt dat rechtgetrokken, wat voor de leveranciers natuurlijk beter is. Voor deuren zit dat er ook al aan te komen. Maar voordat het zo ver is, kunnen we met de testmethode van NEN 6069 gemakkelijk een wat ruimer toepassingsgebied claimen voor een geteste constructie. Dan kom je in een gegeven situatie bijvoorbeeld tot de conclusie dat de geteste houten deur-kozijnconstructie een gelijkwaardige brandwerendheid heeft als de combinatie met een stalen deur of met een deur met glas.”

Extra veiligheid Het Bouwbesluit 2012 is nu bijna een jaar operationeel. In die tijd is er al stevige kritiek geleverd op de vernieuwde bouwregels, ook op bepalingen in de afdeling brandwerendheid.

Jacques Mertens meent dat het de brandveiligheid ten goede komt als een aantal bepalingen wordt gewijzigd. “Dat in het

2 / 2013

I 25

26-03-13 11:16

Inside Bouwbesluit 2012 de eisen voor ‘rookwerendheid’ van een constructie zijn gekoppeld aan brandwerendheid, noem ik een misser. In de ‘oude’ NEN 6075 staat dat je de rookwerendheid van een constructie kunt berekenen door de brandwerendheid ervan te vermenigvuldigen met 1,5 , wat natuurlijk redelijk onzinnig is. Er is inmiddels een nieuwe versie van deze norm waarin echt naar de rookdoorgang wordt gekeken, maar die is helaas nog niet aangewezen in het Bouwbesluit. En dat terwijl rook in de praktijk dikwijls een stuk gevaarlijker is dan brand. Verder geeft het Bouwbesluit 2012 nog altijd geen sluitende methode waarmee je kunt uitmaken of een zogenoemde brandwerende constructie ook werkelijk de geclaimde brandwerende kwaliteit heeft. Een deurenleverancier verstrekt als bewijs voor de geleverde kwaliteit vaak niet meer dan een zogeheten Samenvatting van Onderzoek. Maar dat is alleen een soort uittreksel, geen bewijs.

Alleen het volledige testrapport, het attest, kan dat zijn. Daarin staat hoe die deuren zijn getest en in welke situatie. In de toekomst moeten leveranciers een EU-classificatierapport kunnen laten zien. Dat zal een verbetering zijn. Zeker als voor elke aparte constructie een aparte classificatie wordt gegeven. Wat ik mis in Bouwbesluit 2012 is een eis om van elk groter gebouw een logboek bij te houden waarin alle attesten te vinden zijn van alle brandwerende constructies in een gebouw. Ongeveer zoals dat nu gebeurt voor brandmeldinginstallaties. Voor de langere termijn ben ik een voorstander van een meer wetenschappelijke benadering van brandwerendheid, met meer maatwerk. We zijn nu nog te veel met confectie-oplossingen bezig. Voor nu zou ik zeggen: laten we ons niet als blinden alleen laten leiden door het Bouwbesluit 2012, maar laten we ons meer concentreren op wat extra veiligheid geeft.”

Een stalen deur na de test. Tegen de achtergrond zijn de thermokoppels te zien waarmee we de temperatuur in de oven wordt gemeten (foto: Peutz).

26

I 2 / 2013

Inside brandwerendheid.indd 26

raam en deur

"

Beglaasde pui tijdens een test (foto: Peutz).

26-03-13 11:16

Gunstigere isolatiewaarde dan HR++ glas!

(ºC) 20.0 19.5 19.0 18.5 18.0 17.5 17.0 16.5 16.0 15.5 15.0 14.5 14.0 13.5 13.0 12.5 12.0 11.5 11.0 10.5 10.0 9.5 9.0 8.5 8.0 7.5 7.0 6.5 6.0 5.5 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0

BUVA-IsoStone onderdorpels zijn er nu ook in geïsoleerde uitvoering. De Ufr-waarde varieert (afhankelijk van het type) tussen 0,86 en 0,93 W/(m2.K), waardoor BUVA-IsoStone toepasbaar is in Passief kozijnen en andere energiezuinige kozijnconcepten. De Ufr-waarde is zelfs gunstiger dan die van HR++ glas!

Zelf de Ud-waarde voor uw project berekenen? Download de rekentool op buva.nl!

0180 - 697500 | buva.nl

Hang- en sluitwerk | Woonhuisventilatie | Hardglas ramen | Aluminium- en glasvezel versterkte profielen

VOOR HET EERST GETOOND TIJDENS DE BOUWBEURS 2013 DE NIEUWE TJSS T6 RVS GLIJARM DEURDRANGER

EEN SENSATIE OP HET GEBIED VAN TOEGANKELIJKHEID | BRANDVEILIGHEID | DESIGN

DICTATOR Productie B.V. Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl

advp16.indd 1

26-03-13 11:47

Raamwerk

Door Joop Wilschut

Hout moet duurzaam geproduceerd zijn

Kozijnen van minder gangbare houtsoorten Bij houten kozijnen denken de meeste mensen nog altijd direct aan grenen, vuren, meranti, merbau, hemlock, eiken of de duurdere houtsoorten teak, wengé en iroko.

Er zijn op de Nederlandse markt echter nog tientallen andere houtsoorten, waarmee verantwoord kozijnen, ramen en deuren te maken zijn.

‘Onbekende’ soorten moeten vóór toelating tot productie van kozijnen onder Komo-keur onderworpen worden aan een technisch onderzoek conform SKH publicatie 97-4. Niet al deze soorten lenen zich voor de productie van geveltimmerwerk als kozijnen, ramen en deuren.

Wanneer volhout niet aan de KVT’95-eisen voldoet, is dit via technische ingrepen alsnog te realiseren. Lamineren en/of vingerlassen haalt onvolkomenheden uit het hout en verhoogt de stabiliteit, waardoor een hogere kwaliteit kozijnhout ontstaat. In Raam en Deur 6 van 2010 is al eens een artikel gepubliceerd, waarin aan de houtsoorten sapeli, sapupira, kosipo, moabi en bamboe aandacht besteed is. In dit artikel nog enige andere soorten die ook in aanmerking kunnen komen voor geveltimmerwerk.

Cedrorana Ook cedrorana is een Zuid-Amerikaanse loofhoutsoort waarvan de verdeling zich uitstrekt over het gehele Amazonegebied van Oost-Peru naar de benedenloop van de Amazone in de NoordBraziliaanse deelstaat Para. Over de gemiddelde hoogte van de bomen, de stam en de voorkomende diameter is weinig tot geen zekere informatie te vinden. Het kernhout is lichtroze van kleur, maar na blootstelling aan licht en na droging kleurt het na tot lichtbruin. Het spinthout is wit tot geelachtig strokleurig en in sommige gevallen rozeachtig grijs. De draad van het hout is golvend, maar recht of kruisdraad kan ook voorkomen.

Cedrorana is over het algemeen goed te drogen. Alleen bij een versnelde droging of bij hout met veel zogenaamd reactiehout kunnen vervormingen ontstaan. De kans op scheurvorming wordt aangeduid als variabel. Het hout is goed te bewerken, maar het gereedschap moet scherp zijn om een goed glad oppervlak te krijgen. Timmeren, schroeven, lijmen en afwerken van cedrorana gaat in de meeste gevallen zonder problemen.

28

I 3 / 2013

Raamwerk Nieuwe Houtsoorten.indd 28

Guariuba De loofhoutsoort guariuba komt uit tropisch Zuid-Amerika. De bomen kunnen een hoogte bereiken van 25 tot 35 meter met een maximum van 40 meter. De stam is in het algemeen goed gevormd zonder gebreken en wortelaanlopen, en is takvrij circa 15 tot 18 meter hoog met een diameter van 0,5 à 0,8 meter. Het smalle, 20-50 mm brede, witte tot lichtgele spint is vers duidelijk te onderscheiden van het kernhout, dat vers helder geel is en nadonkert tot bruin/roodbruin met onder bepaald licht een goudkleurige glans. De draad is in de meeste gevallen recht maar kan soms onregelmatig of kruisdradig zijn. Vaak kan door een golvende draad een aantrekkelijke tekening ontstaan. Droog heeft guariuba geen opvallende geur. De nerf is matig grof.

Aan de lucht drogen van guariuba gaat snel zonder veel problemen van vervormen en het ontstaan van oppervlaktescheurtjes.

Versneld drogen moet voorzichtig gebeuren om langsscheuren en eindscheuren te vermijden. Het hout is met handgereedschappen en machines matig goed tot goed te bewerken. Hout met kruisdraad vereist hardmetaal gereedschap om een glad oppervlak te verkrijgen; het heeft een afstompende werking op gereedschap door de aanwezigheid van kiezel. Droog guariuba bevat 0,2 - 1% kiezel. Daarom wordt het gebruik van hardmetalen snijgereedschap te allen tijde aanbevolen. Spijkeren en schroeven gaat goed.

Spijkers houden goed, maar bij schroeven wordt voorboren aanbevolen. Guariuba is goed te lijmen en kan worden gelamineerd.

Het oppervlak afwerken gaat eveneens goed.

raam en deur 26-03-13 11:38

Bintangor

Bossé

De loofhoutsoort bintangor komt voornamelijk voor in ZuidoostAzië, de eilanden in de Grote Oceaan en Madagaskar. De bomen worden gemiddeld 30 meter hoog, maar kunnen ook uitgroeien tot een hoogte van maximaal 45 meter. De 12 tot 18 meter lange cilindrische, takvrije stam heeft een gemiddelde diameter van 0,6 meter, maar dat kan maximaal ook 1,5 meter zijn. De kleur van het kernhout is donkerrood, roodbruin tot oranjebruin, scherp overgaand naar het geelbruine spint. Bintangor is over het algemeen kruisdradig, maar heeft soms een sterk afwijkende draad. De nerf is matig grof tot grof.

Het hout droogt vrij langzaam met een sterke neiging tot vervormen en oppervlaktescheurtjes. Eindscheuren zijn normaal. Het wordt aanbevolen bintangor niet in grotere lengten dan 3,0 meter toe te passen, aangezien lang hout meestal krom is.

Het hout is zonder veel problemen te zagen, hoewel het oppervlak vaak wollig is. Schaven geeft een goed glad oppervlak.

Spijkeren en schroeven gaat matig, maar het is goed te lijmen, te vingerlassen en te lamineren. Het oppervlak is goed af te werken met een oplosmiddelhoudende verf. Met een watergedragen systeem is dat matig.

Bossé is een loofhoutsoort, die groeit in tropisch West-Afrika, voornamelijk Ivoorkust, Kameroen, Nigeria en Zaïre. Op grond van de kleur en de eigenschappen is het hout in het algemeen voor dezelfde doeleinden toe te passen als de Afrikaanse mahoniesoorten. De bomen worden maximaal 50 meter hoog, met een diameter van 0,9 à 1,2 meter en maximaal 1,3 meter. De takvrije stam is boven de wortelaanzet recht en cilindrisch en 12 tot 20 meter lang. De verschillen in kleur, structuur en eigenschappen tussen de guareasoorten zijn, behalve soms enig verschil in kleur en tekening, zó klein dat de beschrijving op beide soorten van toepassing is. Wel is het belangrijk om voor decoratieve toepassingen op de tekening van het hout te letten, aangezien deze nogal kan variëren. De kleur van bossé clair-kernhout is rozeachtig en lijkt op een bleke mahonie. Diambi of bossé foncé is donkerder dan bossé en meestal rozebruin van kleur. Het 50 tot 100 mm brede spint is lichtroze en verschilt weinig in kleur van het kernhout. De geur van vers gezaagd bossé doet, evenals sapeli, aan ceder denken, waardoor beide soorten met elkaar kunnen worden verwisseld. Bossé is echter lichter van kleur. De draad van het hout is recht, maar kan ook golvend of zwak kruisdradig zijn.

De nerf is fijn.

Bossé droogt matig snel met enige neiging tot vervormen en splijten. Bij matig hoge temperaturen is het hout vrij vlug kunstmatig te drogen. Bij te hoge temperaturen scheurt het hout en bestaat er kans op uitscheiding van gom, wat de bewerking en het uiterlijk nadelig beïnvloedt. Bossé is vrij gemakkelijk te bewerken maar heeft, doordat het kiezel (vooral bij guarea cedrata) bevat, een enigszins afstompende werking op snijgereedschappen. Sommige stammen bevatten vrij veel gomachtige stof en kunnen dan enige moeilijkheden veroorzaken doordat kleverige plekken ontstaan.

Fijn stof dat ontstaat bij het bewerken, kan irritatie van de huid, ogen, neus en keel veroorzaken. Timmeren en schroeven gaat matig en soms is voorboren noodzakelijk. Lijmen en het oppervlak afwerken gaat goed.

Meer informatie over de hier besproken en andere minder gangbare houtsoorten is te vinden op: www.dlh-nederland.nl www.preciouswoods.eu www.dekkerhout.nl www.wijma.com www.houthandelvandam.nl www.propex.nl www.vandevoort.nl www.houtinfo.nl www.centrum-hout.nl www.fsc.nl www.shr.nl www.houtsoorten.nl

29

I 3 / 2013

Raamwerk Nieuwe Houtsoorten.indd 29

Een uitgebreidere versie van dit artikel is online te vinden. Download de pdf op www.raamendeuronline.nl/nieuwehoutsoorten.

raam en deur

3 / 2013 I 29

26-03-13 11:38

Brandwerend ventilatierooster

Brandklasse E-30/EI-EW-30 (WBDBO van 60 min) Van binnen naar buiten/van buiten naar binnen Zelfregelende EPC-klep: verbetert het comfort en bespaart energie Koudebrugvrij Uniform gevelaanzicht i.c.m. andere Aralco roosters

Better Air, better Life

Aralco NVS

RD_adv1_1.indt 1

T +32 56 52 80 60

E info@aralco.nl

I www.aralco.nl

26-03-13 12:02

Raamwerk Langdurige bescherming

Gezond binnenklimaat

MonoPlus montagekozijnen worden vervaardigd uit sendzimir-verzinkt staal en hebben een materiaaldikte van 1 of 1,5 mm. De stompe variant is ook leverbaar in 2 mm. Na een voorbehandeling van de kozijnprofielen wordt elektrostatisch een kras- en stootvaste poedercoating aangebracht. Hierdoor is het kozijn verzekerd van een langdurige bescherming en is overschilderen niet nodig. Kenmerkend zijn de verwisselbare sluitplaat en de verstelbare draaipunten die direct op de borgklauwen of aan het scharnierbakje zijn bevestigd.

Theuma, Nijkerk, 088.00.27.500, www.theuma.nl

Met de Movair+ sluit ISC aan op de ontwikkelingen in isolatie en ventilatie van bestaandeen nieuwbouwwoningen en gebouwen.

Belangrijk zijn de onzichtbare ventilatieopeningen in deze onderdorpel voor kozijnen, gecombineerd met een koppeling naar binnen. Dit maakt het mogelijk om verse buitenlucht via een WTW-wisselaar comfortabel in de binnenruimte te brengen. De EPC-waarde verbetert en de koppeling met een binnenunit geeft een perfecte balansventilatie per ruimte.

ISC, Schijndel, 073.611.06.14, www.isc-nl.com

Op afstand openen De Axa Remote 2.0 raamopener is ontwikkeld voor (moeilijk bereikbare) naar buitendraaiende bovenlichten, klep- en uitzetramen. Het is een raamopener en -sluiter ineen. De draadloze (infrarood) afstandsbediening heeft een bereik tussen de 6 en 20 meter en meerdere units zijn bedienbaar met één afstandsbediening. Een ketting maakt een traploos instelbare ventilatie mogelijk, met een opening tot 130 mm.

Goedgekeurd voor Politie Keurmerk Veilig Wonen en SKG** (uitsluitend op houten ramen).

AXA Stenman Nederland, Veenendaal.

0318.53.63.36, www.axa-stenman.com

Geschikt voor passiefbouw Alcoa Architectuursystemen presenteert haar nieuwste innovatie, het raam- en deursysteem RT 72 HI+. Mede door de gunstige Uw-waarde van 0,87 (W/m²K), die kan worden behaald met de RT 72 HI+, is dit systeem geschikt voor toepassing binnen het passiefhuis-concept. Verder is de RT 72 HI+ voorbereid op de verlaging van de EPC-waarde. De RT 72 HI+ biedt vrijheid van vormgeving. Extra comfort kan worden gecreëerd door toepassing van elektrische bediening.

Alcoa Architectuursystemen, Harderwijk, 0341.464615, www.alcoa.com

raam en deur Raamwerk pi_1pag.indd 31

Hoge isolatiewaarde Finstral introduceert een nieuw aluminium kozijn- en deursysteem dat een hoge isolatiewaarde koppelt aan een strak en slank ontwerp.

FIN-Project is ontwikkeld vanuit het oogpunt van duurzaam bouwen. Het systeem combineert de isolerende eigenschappen van een kunststof kozijnkern, opgebouwd uit volledig lucht- en waterdichte kamers, met de voordelen van een hoogwaardige, onderhoudsarme aluminium afwerking. Het leidt tot een thermische isolatiewaarde Uw tot 0,83 W/m2K. Finstral Nederland, Zutphen, 0575.538.538, www.finstral-nederland.nl

2 / 2013

I 31

26-03-13 11:13

Sluitstuk

Door Hans Fuchs

Oplevering hang- en sluitwerk in nieuwbouwwoningen

39 van de honderd keer gaat het verkeerd Meer dan een voetnoot is het eigenlijk niet, in het rapport ‘Nieuwbouwonderzoek 2012’.

Ergens achterin het rapport, dat in opdracht van Vereniging Eigen Huis werd uitgevoerd, staat te lezen dat bij de oplevering van nieuwbouwwoningen maar liefst 39% van het hang- en sluitwerk gebreken vertoont. Wat gaat er fout? En hoe kan dat?

Het ‘Nieuwbouwonderzoek 2012’ is uitgevoerd door The Choice Marktonderzoek en Advies. In nog geen veertig A-4tjes noteert het adviesbureau uit Amsterdam alle ups en downs die kopers ervaren bij de aankoop van een huis. Ook een gebrekenlijst bij oplevering ontbreekt in het rapport niet. Daar is zelfs een top drie van. Onderaan in de top drie van gebreken staan lekkage, waterschade, vocht en slechte afwatering. In 15% van de opleveringen hebben nieuwbakken huizenkopers daar mee te kampen. Op plaats twee: ondeugdelijk verf-, stucen tegelwerk (30%). Op nummer één, met een trieste 39%: gebrekkig hang- en sluitwerk, inclusief ramen en deuren.

Dat getal is niet mals. Van de honderd keer dat hang- en sluitwerk wordt gemonteerd, gaat het dus 39 keer gewoon fout. Dat roept twee vragen op. Allereerst: wat precies gaat er toch fout bij het opleveren van woningen als het gaat om hang- en sluitwerk? En hoe kan het nou (zo vaak) fout gaan?

Controleren Bij Vereniging Eigen Huis voerde pers- en communicatiemanager Hans André de la Porte ruggenspraak met één van de VEH-inspecteurs: “Het gaat meestal om installatiefouten en veel minder om materiaaldefecten.

De kwaliteit van het materiaal is over het algemeen voldoende. Als er gebreken zijn, laat in de meeste gevallen de kwaliteit van installatie en inbouw te wensen over. Dikwijls gaat het om niet werkende deur- en raamvergrendelingen, omdat sloten en andere onderdelen niet zorg-

32

I 2 / 2013

Sluitstuk opleverpunten.indd 32

vuldig zijn geïnstalleerd. Zeker bij schuifdeuren komt dit regelmatig voor. Die klemmen, lopen vast en zijn niet af te sluiten.”

Dergelijke euvels zijn volgens De la Porte vaak eenvoudig te verhelpen en te voorkomen: “Het is een kwestie van zorgvuldig werken en vooral van controleren. Daar schort het vaak aan. Veel opleverpunten hadden voorkomen kunnen worden wanneer de woning voor oplevering was gecontroleerd, juist op het goed functioneren van hang- en sluitwerk.”

Sommige bouwers pakken het volgens De la Porte praktisch aan: “Het komt nogal eens voor dat een ‘klusjesman’ van de bouwer meeloopt bij de oplevering. Hij kan veel van de voorkomende opleverpunten direct verhelpen, ook wat betreft het hang- en sluitwerk. Door zorgvuldig af te hangen, er aandacht en tijd aan te besteden, is dit vrijwel altijd snel verholpen.”

Sluitpost Slotenontwikkelaar Maarten Post verbaast het niks, die 39%: “Hang- en sluitwerk noemen ze altijd een sluitpost, alle aandacht voor beter hang- en sluitwerk ten spijt, die is ontstaan met de introductie van het Politiekeurmerk Veilig Wonen.” Post constateert ­hetzelfde als de VEH: het materiaal deugt, de montage laat te ­wensen over.

Er wordt niet altijd netjes gewerkt, stelt Post: “Slordig werken is wel degelijk een oorzaak dat het zo vaak verkeerd gaat. Het is nu eenmaal zo: hoe zuiverder je werkt, hoe beter het eindresultaat. Je hebt natuurlijk verschillende soorten nieuwbouw. Een aannemer die maar zes

raam en deur 26-03-13 11:14

woningen bouwt, zal de deuren handmatig infrezen. Maar dat doet hij dan met een speedboor. Als je een slotkast nodig hebt van veertien millimeter en je boort achttien millimeter met je speedboor... Je moet je slotkastsparingen wel afstemmen op je slot. En schroeven en bouten van de vereiste lengte en dikte gebruiken. Maar in de praktijk hebben ze op de bouwplaats gewoon een bak met schroeven en als het niet exact past, nemen ze die schroef die het dichtst bij komt.”

Uitholling Ook Henk ten Ham van Altham Techniek uit Woudenberg kent de wereld van hang- en sluitwerk door en door. Altham doet, ­hoofdzakelijk in de utiliteitsbouw, inkoop én montage van hang- en sluitwerk. Ten Ham ziet drie oorzaken voor de vele problemen met het hang- en sluitwerk: “Te weinig nazorg, een uitholling van de markt en verkeerde keuzes aan het begin van een ­bouwtraject.”

Het hang- en sluitwerk zelf is in orde tegenwoordig, stelt ook Ten Ham: “Dat voldoet aan alle eisen ten aanzien van kwaliteit en sterkte.

Daar zit het probleem niet. Het is de nazorg die ontbreekt. Een ­veelvoorkomende fout in de woningbouw is natuurlijk dat het ­stelwerk van raam en deur niet goed gaat. In de woningbouw wordt het hele kozijn kant- en klaar aangeleverd en er ingezet door de bouwer. En is de pui uit de haak of staat die scheel, dan loopt de deur spaak. En dat heeft natuurlijk weer gevolgen voor het hang- en ­sluitwerk.”

Er zit niemand meer tussen die het hang- en sluitwerk naloopt, daar zit een groot pijnpunt, aldus Ten Ham. “De aannemer doet dat niet.

En de ijzerhandel valt er momenteel tussenuit - in de huidige markt heeft ook de timmerfabriek hoge nood en die pakt alles wat hij krijgen kan. Heel wat timmerfabrieken doen tegenwoordig het hele project inclusief hang- en sluitwerk. Ze leveren een totaalconcept. Maar in de praktijk huren ze zzp’ers in om op de bouwplaats voor belachelijk lage prijzen het werk te doen. Dat is de uitholling van de markt waar ik het over heb. Er zijn bijna geen specialisten meer. Daar ligt een enorm probleem. Ook bij de grote aannemers: daar zit een jonge generatie, heel handig met de computer, maar het ontbreekt ze aan kennis en vaardigheden. En er wordt altijd naar de prijs gekeken. Maar meerwaarde...”

Maar de fouten beginnen volgens Ten Ham feitelijk vaak al veel eerder in het bouwproces: “Architecten moeten aan het begin van het traject wel de juiste keuzes maken. Ik heb recent aan een project gewerkt met 38 appartementen, waar de architect grote deuren van 260 cm inzette.

Door het weer gaan die deuren natuurlijk kromtrekken - én door het gebruik van te korte en verkeerde driepuntssluitingen. Dat kromtrekken kun je voorkomen door aluminium platen of stalen kokers in die deuren te zetten. Maar dat gebeurde niet, want dat zou een vermogen kosten. Dus een week voor de oplevering sloot geen van die grote deuren...”

Volgens Van Bokhoven is de belangrijkste oorzaak voor alle ­problemen met hang- en sluitwerk de slechte communicatie op de bouwplaats: “De verschillende partijen praten langs elkaar heen. Ik vraag altijd aan de aannemer: stuur ons bestek en tekeningen met alle gegevens van de ramen en deuren waarvoor wij het hang- en sluitwerk moeten leveren: de plaats van het slot, de deurdikte, zitten er sponningen in waar we rekening mee moeten houden, het type beslag, alles.

Ik vraag het allemaal schriftelijk op, anders doe ik die klus niet. Maar dat doet niet iedereen. En dat zorgt ­uiteindelijk natuurlijk voor verrassingen. Dat levert weer een hoop gesteggel op, revisies, meerwerk, vertraging. Het kost allemaal geld, veel geld.”

Die slechte communicatie heeft zijn oorsprong in het uitbesteden, stelt Van Bokhoven: “Tegenwoordig wordt heel veel uitbesteed - en daardoor vaak ook de verantwoordelijkheid. Niemand neemt meer de regie. De bouw zou heel veel baat hebben bij goede projectmanagers, mensen met kennis van zaken. Er is een groot gebrek aan interesse en betrokkenheid. Dat is mede aangejaagd door de harde concurrentie op prijs: je moet tegenwoordig diep gaan, wil je een klus krijgen. Maar vergeet niet: de beroemde architect Ludwig Mies van der Rohe heeft ooit gezegd: ‘Gott ist im Detail’, God zit in het detail. Zit het met de details niet goed, dan wordt het met het bouwen ook nooit wat. Zit het met de details wel goed, dan wordt bouwen een plezier.”

Alles uitbesteden Jim van Bokhoven van Kroon Technische Groothandel in Hoogezand ziet vergelijkbare oorzaken. Maar verrast over de mate van problemen met hang- en sluitwerk, zoals de VEH die constateert, is hij wel: “39%, dat is heel erg stevig. De cijfers die ik uit de Cobouw ken, zijn lager, al is de tendens wel dat de problemen toenemen.”

raam en deur Sluitstuk opleverpunten.indd 33

2 / 2013

I 33

26-03-13 11:14

Sluitstuk

Door Paul van den Hurk

Hang- en sluitwerkkenners nemen trends en innovaties onder de loep

‘Weinig verassingen, maar o Tijdens de Bouwbeurs, begin februari in de Jaarbeurs Utrecht, presenteerden een kleine zestig hang- en sluitwerkaanbieders hun noviteiten. Raam en Deur vroeg Jaap Treur en Maarten Post, samen goed voor ruim honderd jaar ervaring in de branche, om een rondje te maken langs de exposanten. Ze kwamen weinig verrassends tegen. “Het wordt allemaal als nieuw en innovatief gepresenteerd, maar ik heb weinig nieuws gezien.”

Als we Jaap Treur naar zijn bevindingen op de Bouwbeurs vragen, is hij duidelijk in zijn oordeel. “We zitten in een slechte tijd en dan zie je dat verschillende partijen gaan samenwerken. Ik ben daar sceptisch over. Je hoort namelijk overal dezelfde kretologie: het bieden van een totaalconcept. Kijk bijvoorbeeld naar de krachtenbundeling van BSW, Fuhr, Geze en Hoppe. Ze willen een totaaloplossing bieden, zodat klanten niet met iedere producent aan tafel hoeven. Maar wat als ik geen Geze-, maar een Dorma-dranger wil?”

Jaap Treur (links) en Maarten Post maakten op de Bouwbeurs een ronde langs alle hangen sluitwerkaanbieders.

Weinig nieuws Sluiten in een handomdraai Er liggen voor de aanbieders nogal wat uitdagingen, weet Post.

“Allereerst zijn er hindernissen in het gebruik, bedieningsproblemen en wensen op het gebied van duurzaamheid. Ook veiligheid in vluchtwegen en maatregelen tegen inbraak en overval spelen een rol. Een deur die ten minste 2.10 meter hoog is, moet over tenminste drie sluitpunten per zijde gesloten worden om tocht, kou, geluid, rook/ brand en inbraak weerstand te kunnen bieden. Dus tenminste drie scharnieren en een slot met drie (trekkende) sluitpunten. Ouderen en kinderen hebben moeite met het sluiten van klemmende en kromme deuren. En een deur alleen gesloten op de dagschoot, is per definitie dus niet goed afgesloten.” De P+E Groep (Glutz, MSL, Sea en een deel P+E-productie) biedt hiervoor een inventieve oplossing, weet Post.

“Een meerpuntsslot met haakschoten dat naar keuze met de deurkruk of de cilinder kan worden bediend. Dat wil dus zeggen dat de deur door een oudere met weinig kracht goed gesloten kan worden. Sterker nog: met geringe moeite is de deur altijd veilig gesloten. Mijn oma kan de deur met één handomdraai sluiten!”

Terwijl Treur en Post langs de stands liepen, werden diverse noviteiten aan hen gepresenteerd en gedemonstreerd. Althans, de leveranciers zélf noemen het noviteiten. “Ik noem het ‘ouwe wijn,in nieuwe zakken’”, lacht Treur. “Ze doen nog steeds hetzelfde als vroeger. Het wordt allemaal als nieuw en innovatief gepresenteerd, maar ik heb weinig nieuws gezien.” Maarten Post valt hem bij: “Het concept bestaat in de meeste gevallen al. De vernieuwing zit hem vaak in de details, de finesse. Bijvoorbeeld in een ledlampje of in rvs schoten.”

Varianten op de 4119 Kopieergedrag is de fabrikanten niet vreemd, zo constateren Treur en Post. “Je ziet veel varianten op de Nemef 4119”, stelt Treur vast. “Dat is ook niet zo vreemd, want die 4119 is altijd een hardloper geweest.

Daarvan zijn er honderdduizenden verwerkt in flats, woonhuizen, schuren, garages, noem maar op. Die moeten allemaal ooit vervangen worden en daar duikt iedereen bovenop. Bij Axa zag ik een aantal sloten die één op één de Nemef 4119 kunnen vervangen.” Post vult glimlachend aan: “Dan mogen ze achteraan in de rij aansluiten, want ik zag bij Mauer dezelfde concepten voorbijkomen.”

Weinig nieuws Terwijl Treur en Post langs de stands liepen, werden diverse noviteiten aan hen gepresenteerd en gedemonstreerd. Althans, de leveranciers zélf noemen het noviteiten. “Ik noem het ‘ouwe wijn,in nieuwe zakken’”, lacht Treur. “Ze doen nog steeds hetzelfde als vroeger. Het wordt allemaal als nieuw en innovatief gepresenteerd, maar ik heb weinig nieuws gezien.” Maarten Post valt hem bij: “Het concept bestaat in de meeste gevallen al. De vernieuwing zit hem vaak in de details, de finesse. Bijvoorbeeld in een ledlampje of in rvs schoten.”

34

I 2 / 2013

Post en Treur_2pag.indd 34

Vooruitlopen Ook Treur en Post constateren dat de nieuwbouw op zijn gat ligt en het ziet er niet naar uit dat daar de komende tijd verandering in komt.

De kansen liggen dus op het gebied van renovatie. Terwijl iedere aanbieder probeert een graantje mee te pikken uit de installed base, tracht Nemef op de massa vooruit te lopen. Van het 4119-ontwerp en de afgeleide 4109-versie met haakschoot werd een versie ontwikkeld die zelfsluitend is. Daardoor is dit nieuwe slot bijzonder geschikt voor

raam en deur 26-03-13 11:35

Sluitstuk

ar ook complimenten’ Over Maarten Post en Jaap Treur Maarten Post (72) is vanaf zijn 17e werkzaam in de hang- en sluitwerkbranche.

Hij was jarenlang, samen met zijn broer, directeur/eigenaar van Post + Eger.

Had zitting in diverse normcommissies en was voorzitter van de ABHS. Jaap Treur (65) belandde op zijn 16e in de ijzerwarenhandel en vervolgens de hang- en sluitwerkbranche. Hij doorliep bij Jacobs ijzerhandel magazijn, winkel en kantoor. Treur begon in 1991 als Area Sales Manager bij Nemef en werd later veel betrokken bij de techniek, als Product Manager Nieuwe Producten.

Onder directie van Cor de Beijer was hij de laatste jaren als Product Manager OEM actief.

voordeuren, omdat je nooit meer vergeet de deur op slot te doen. “De sluitkom kan gewoon blijven zitten, wat dit nieuwe ontwerp aantrekkelijk maakt voor renovatie”, weet Treur. Er was op de Bouwbeurs zelfs een versie met afstandsbediening te zien.

mooie innovatie. Ook de grotere PC-maat in zorgsloten wordt genoemd, omdat dat oplossingen biedt voor invaliden en senioren.

“Vroeger werd de cilinder boven de kruk geplaatst en gepresenteerd als nieuw zorgslot. Tegenwoordig zitten bejaarden in een karretje en hoort de cilinder juist weer onder de kruk. Maar dan met meer ruimte om het sleutelgat makkelijker te vinden.” Over de zelfsluitende meerpuntssluitingen voor dubbele deuren, uitgebracht door Fuhr, zijn de heren eveneens enthousiast. Al zitten er volgens Post nog wat mankementjes aan. “Het showmodel dat we zagen in de stand, stond vast.

Daardoor krijg ik het vermoeden dat het nog niet functioneel is.

Anders zouden we hem op de beurs wel werkend te zien krijgen. Het is een goed doordacht concept, maar het is duidelijk nog niet af.”

Mechaniek en elektronica Post constateert een vervlechting van mechaniek en elektronica. “Maar dat is niet meer dan logisch. Alles gaat tegenwoordig per laptop of mobieltje. Kinderen hebben nog maar één hand vrij. Die ontwikkeling trekt zich door in onze branche. Op de beurs werd mij getoond hoe mijn OV-chipkaart in een handomdraai geautoriseerd kan worden om een slot te bedienen. Handig en veilig.” Treur vult aan: “En daardoor uitermate geschikt voor zorginstellingen. Je kunt bijvoorbeeld een kaartje activeren als er iedere vrijdagmiddag iemand van de Thuiszorg bij je moeder langskomt. Die Thuiszorg-medewerker is dan alleen geautoriseerd voor de vrijdagmiddag, dus de rest van de week niet.

Het maakt een einde aan die enorm grote sleutelbossen.”

Complimenten

Highlights

Totaalpakket

Wat waren de highlights op de Bouwbeurs? Beide heren zijn erg te spreken over de Curve ZKB, het Axa veiligheidsbeslag met zelfstellende kerntrekbeveiliging. Dit beslag heeft geen losse onderdelen en de beveiliging trekt zich door middel van een veertje zelf vast op de cilinder. Het past altijd en kan snel en nauwkeurig gemonteerd worden.

“Kijk, zo’n verend element in het beslag, dát is nieuw”, zegt Treur. “Je kunt het toepassen op de bestaande situatie, zonder het slot of de cilinder te vervangen. De boorgaten zitten gewoon op dezelfde plek.

Sterk!” De meerpuntssluitingen van Post en Eger, die binnen drie seconden elektrisch vergrendeld worden, zien de heren ook als een

HMB en Brondool hebben begrepen dat service en informatieverschaffing een steeds belangrijkere rol spelen. Post: “Dat is het probleem met de totaalconcepten en geavanceerde technologie van vandaag de dag: de techniek is zo complex dat niemand precies alle details kent. Dat zorgt voor grote hoeveelheden lastige bestekbeschrijvingen, het wordt een heisa wanneer de aannemer de sloten verkeerd plaatst.” Ook in het vervolgtraject moet de producent de leiding behouden, stelt Post.

“Je bent eindverantwoordelijk voor het totale pakket, dus voor de volledige keten. Met simpelweg een ‘doosje in het schap leggen’ ben je er nog niet, je bent verantwoordelijk voor de toepassing en de montage.”

35

I 2 / 2013

Post en Treur_2pag.indd 35

Ook de ontwikkelingen bij HMB kunnen Treur en Post bekoren.

De samenwerking met Brondool wordt gezien als een goede zet.

Waar HMB profit locks & tools onder meer sales en logistiek verzorgt, regelt Brondool vooral de technische kant. Dit jaar willen ze het ­CareLock-slot, speciaal voor zorginstellingen, met behulp van de ijzerwarenvakhandels onder de aandacht brengen. “Brondool maakt een goede koppeling tussen sloten en de elektrische aansturing”, oordeelt Treur. “En HMB: complimenten voor de documentatie. Zelfs voor een leek is het eenvoudig te begrijpen. Ik denk dat het een heel wijs besluit was van Brondool, om haar sloten te laten vermarkten via HMB.”

raam en deur

2 / 2013

I 35

26-03-13 11:35

DOM_ANZ_Bohrer_1251_91x126_NL_DOM 20.12.12 13:57 Seite 1

Passief : HARTELIJK DANK! Uw = 0,8 W/m²K * HMBweerstand. profit locks & tools bedankt haar relaties Alles draait om voor steun aan Cordaid Mensen in Nood.

Door deze fantastische bijdrage kunnen ruim 1.000 mensen en hun vee in zuid-Ethiopië de droge periodes overleven.

Bezoek ons op BouwBeurs Utrecht 2013 stand A044 Hal 1

De oplossing voor energiebesparing & duurzaamheid: ✔ Kunststof profielsysteem S3000NL ✔ Onbeperkte kleurmogelijkheden met Color-line®GREEN ✔ Triple glas ✔ Passief : Uw = 0,8 W/m²K * * in functie van de isolatiewaarde van het glas

VEI LI G HEID , K W A LI T EIT, DOM.

www.dom-nederland.nl

K U N S T S T O F

R A A M -

E N

scan voor website

D E U R S Y S T E M E N

Ontdek meer over de wereld van Profialis op www.profialis.com Voor al uw vragen: info@profialis.com

De revolutionaire innovatie voor de houten kozijnenindustrie!

De onzichtbare ventilatieopeningen in deze onderdorpel voor houten kozijnen gecombineerd met een koppeling naar binnen maakt het mogelijk om verse buitenlucht via een WTW-wisselaar comfortabel in de binnenruimte te brengen.

De MOVAIR+ garandeert een

gezonde balansventilatie gecombineerd met een laag energieverbruik.

Een variant: MOVAIR, zonder ventilatieopeningen maakt het bovendien mogelijk alle ramen gelijkwaardig uit te voeren met een gelijkblijvend gevelaanzicht.

ISC® B.V. Heidebloemstraat 1 5482 ZA Schijndel +31 (0)73-611 06 14 www.isc-nl.com

06-DUCO.indd1 1 advp43.indd

15-01-13 11:57 14:04 26-03-13

Close Up

‘Veel waardering voor innovaties’ Tijdens de Internationale BouwBeurs stond Assa Abloy Nederland voor het eerst met al haar merken op één stand: Lips voor de utiliteitsbouw, Nemef voor de woningbouw en Yale voor dhz. “Het is zeer positief verlopen”, vindt Frank Mackenzie. “De bezoekers van onze stand herkenden het merkbeleid.”

Van 4 tot en met 9 februari, tijdens de BouwBeurs in Utrecht, presenteerde Assa Abloy de merken Lips, Nemef en Yale voor het eerst gezamenlijk op één stand. “Onze bezoekers waren positief over deze presentatie”, laat commercieel directeur Frank Mackenzie weten.

Dit onderschrijft Jack Raadsma, directeur van Raadsma IJzerhandel Dokkum. “De openheid van de stand sluit goed aan bij dit bedrijf”, vertelt hij. “Assa Abloy opent deuren voor je.” Co Bouter van Timmermans IJzerhandel Alkmaar deelt deze mening. “Een overzichtelijke stand met een duidelijke indeling.”

Nieuwe producten Tijdens de BouwBeurs heeft Assa Abloy verschillende nieuwe producten geïntroduceerd.

Aperio: de intelligente manier om extra deuren toe te voegen aan een elektronisch toe-

Zelfsluitende sloten: de Nemef-sloten 4119 en 4109 zijn nu ook zelfsluitend en

gangscontrolesysteem.

met een afstandsbediening.

Certa-motorsloten: de nieuwe generatie motorsloten kan de toegang en uitgang voor de gehele gebouwomgeving elektronisch controleren.

Assa Abloy Deurdrangers: de veelzijdige serie deurdrangers en –automaten is uitgebreid met de DC700G-FT. Dit is een dranger met geïntegreerde elektronische sluitplaat voor gecontroleerde uitgang.

Frank Mackenzie:

“BouwBeurs 2013 is positief verlopen.”

Ook Mastermate-directeur Dibe van Arnhem is enthousiast. “Assa Abloy Nederland is er goed in geslaagd een frisse en moderne uitstraling te creëren. Dit komt onder meer door het behoud van het goede van de sterke productmerken.”

Portfolio Volgens Mackenzie herkenden meerdere relaties het merkbeleid.

“Daarnaast hadden ze veel waardering voor de gepresenteerde innovaties, zoals de nieuwe deurdrangerlijn, Certa-motorsloten, het remote EL4000slot en de Radaris Evolution voor de extramurale zorg”, vertelt hij.

Dit beaamt Frank Peters, mede-eigenaar van het bouwkundig beveiligingsbedrijf TC & MB. “Voor ons is het een groot pluspunt dat de Abloy Certa motorsloten naast de enkelpuntuitvoering nu ook leverbaar zijn in een meerpuntuitvoering als Certa. Als gevolg hiervan kunnen we nu één totaalconcept aanbieden, zowel mechanisch als elektronisch. Naast de hoge productkwaliteit is ook ons vaste aanspreekpunt een grote pre.”

Dichter bij klant DGN Retails productgroepmanager Barry Schoneveld ziet een nieuwe marktbenadering. “Assa Abloy staat dichter bij de klant en trekt gezamenlijk met hem op om de eindklant de beste oplossing te bieden.”

Volgens Mackenzie heeft deze strategie er mede voor gezorgd dat de BouwBeurs zeer positief is verlopen. “We zijn blij dat we de beurs af kunnen sluiten met een scala van nieuwe kansen en mogelijkheden.”

raam en deur Close up Assa Abloy_1pag.indd 37

Bezoek ook de online portal van Assa Abloy op Raamendeuronline.nl/assaabloy.

2 / 2013

I

37

26-03-13 11:24

Sluitstuk Staartcilinder voor opdeksloten

Veelvoud aan vernieuwingen

Flexibel toegangsbeheer en veiligheid zijn belangrijke beweegredenen voor woningcorporaties. Iloq’s keyreader wordt vaak toegepast voor bijvoorbeeld het aansturen van deurautomatiek bij de centrale entree. Ter vervanging van oude mechanische staartcilinders onwikkelde Iloq op verzoek een Digitale Staartcilinder. Het is de eerste staartcilinder zonder bekabeling en zonder batterijen die te bedienen is door middel van Iloq’s programmeerbare sleutel zonder batterijen.

Iloq Benelux, Capelle a/d IJssel, 00358.40.3170.202, www.iloq.com

DOM Plura is de nieuwe SKG**voorraadcilinder met een veelvoud aan vernieuwingen. Dit systeem is geschikt voor gelijksluitende sets voor woningen en biedt veel voordelen voor de gebruiker. Bij elke cilinder worden standaard drie degelijke sleutels van nieuwzilver geleverd. Bovendien hoeven modelsleutels niet meegestuurd te worden bij een uitbreiding, want nabestellen van cilinders en sleutels kan eenvoudig en snel op nummer. Leverbaar vanaf medio 2013.

DOM Nederland, Den Haag, 070. 319.30.06, www.dom-nederland.nl

Aanvulling op standaard productgarantie S2-producten dienen een meerwaarde te zijn voor iedere speler in de bouwkolom, van projectontwikkelaar tot consument. Hiervoor ontwikkelde Themans een garantie-, service- en onderhoudsconcept: S2 Total Secure. Het concept vormt een aanvulling op de standaard productgarantie van alle S2-producten en richt zich naast de kwaliteit van het product ook op de functionaliteit van de producten als integraal onderdeel van het element (kozijn, deur of raam).

Themans Hang- en Sluitwerk, Deventer, 0570.662.580, www.themans.nl

Uitbreiding met Aperio

Minder krachtinspanning Dictator introduceert de nieuwe TJSS T6 design deurdranger. Een mooi vormgegeven dranger, die rekening houdt met een goede toegankelijkheid en een brandveilige deursituatie. De dranger bestaat uit een aluminium gegoten huis met een rvs gepolijste afdekkap. Dankzij de teflongelagerde zuiger en glijrollen vergt het openen van de deur tot bijna 20% minder krachtsinspanning.

De veersterkte EN 2-5 & EN 3-6 wordt afgestemd op de deurbreedte van 0,6 tot maximaal 1,4 m.

Dictator Productie, Emmeloord, 0527.61.34.56, www.dictator.nl

Sinds kort maakt Assa Abloy Aperio een draadloze integratie van mechanische deuren in bestaande 125 kHz toegangscontrolesystemen mogelijk met behulp van RF-technologie.

De RFID-lezers in de vorm van elektronische Aperio-cilinders en -beslag passen in en op de bestaande mechanische sloten. Een bekabeling van de deur is niet nodig. Voor eindgebruikers levert dit een verbeterd gebruiksgemak en meer veiligheid op.

Assa Abloy Nederland, Raamsdonksveer, 088.639.46.00, www.assaabloy.nl

38

I

2 / 2013

Sluitstuk pi_1pag.indd 38

raam en deur 26-03-13 11:28

Close Up

Focus op het elektronische productgamma De Bouwbeurs vormt tweejaarlijks het ideale podium om nieuwe producten breed onder de aandacht te brengen. Ook DOM Nederland presenteerde begin februari in de Jaarbeurs Utrecht haar noviteiten aan de Nederlandse markt. De focus voor 2013 ligt op het elektronische productgamma. “Onze noviteiten zijn erg goed ontvangen.”

Een drietal noviteiten op het gebied van elektronisch sluitwerk werd gepresenteerd: de DOM qKey, het DOM Guardian-S deurbeslag en het Ronis Evolution lockerslot. De reacties op de Bouwbeursvloer waren positief, stelt Rick Badoux, marketing- en communicatiemedewerker van DOM Nederland. “Onze noviteiten zijn erg goed ontvangen. Vooral de qKey. Dat is van deze producten dan ook de meest innovatieve, want aansturing vanuit een mobiele telefoon is nieuw in Nederland.”

Elektronisch deurbeslag Ook het DOM Guardian-S deurbeslag had de interesse van het beurspubliek. “Logisch, want er is ontzettend veel vraag naar SKG***-goedgekeurd elektronisch deurbeslag voor buitendeuren, vooral vanuit de particuliere markt. De Guardian-S is in combinatie met een DOM ixSaturn SKG***-cilinder te voorzien van kerktrekbeveiliging.” De qKey, het Guardian-S deurbeslag en het Ronis Evolution lockerslot zijn vanaf begin dit jaar te verkrijgen.

De innovaties van DOM Nederland DOM qKey De elektronische producten van DOM, waaronder de elektronische cilinder DOM Protector en deurbeslag DOM Guardian, zijn vanaf nu door middel van een mobiele telefoon aan te sturen.

En dit op een eenvoudige en veilige manier. De beheerder bepaalt op elk moment van de dag wie toegang krijgt tot welke deur en voor hoe lang. DOM qKey biedt hoogwaardige beveiliging voor een enkele deur of voor honderden deuren. Hierdoor is het prima geschikt voor toepassingen in bijvoorbeeld zorginstellingen, sportaccommodaties en multifunctionele gebouwen.

DOM Guardian-S beslag voor buitendeuren Gemakkelijk te monteren, doordat alle onderdelen verwerkt zijn in slechts één zijde van het beslag. Toegangsrechten worden geprogrammeerd door middel van een programmeerkaart of met software. Dit product kenmerkt zich door het SKG***-keurmerk en doordat alle techniek in één schild is verwerkt. DOM Guardian-S is uitstekend toe te passen in bijvoorbeeld woningbouw, kantoren, scholen, ziekenhuizen of appartementencomplexen.

Ronis Evolution lockerslot Met het elektronische pincodeslot Ronis Evolution kan de gebruiker met een eenvoudig bedienbaar codepaneel d.m.v. een 4-cijferige pincode de locker sluiten en openen. De beheerder heeft één Mastercode of USB Masterkey voor alle lockers, waardoor er totale controle over de situatie is. Ook zit er een klokfunctie in, waardoor alle lockers bijv. na sluitingstijd automatisch geopend worden. Geschikt voor toepassing in zwembaden, sportscholen en ziekenhuizen.

raam en deur Close Up DOM_1pag.indd 39

2 / 2013

I 39

26-03-13 11:23

Goed beslagen Modulair beslag

Altijd juiste stiftlengte

Met de serie activPilot met draaikantelbeslag biedt Winkhaus een collectie om trendy en duurzame houten ramen te construeren.

Dankzij het doordachte modulaire concept kunnen vakmensen met minder componenten meer individuele oplossingen realiseren. Het systeem biedt niet alleen oplossingen voor houten kozijnen, ramen en deuren met gangbare afmetingen, maar ook voor grote, zware constructies met openslaande vleugels tot drie vierkante meter en een gewicht tot 150 kg.

F+W Nederland, Zeewolde, 036.522.56.88, www.winkhaus.de

Hoppe heeft patent aangevraagd voor haar vierkantstift met variabele lengte voor raamgrepen. Met deze oplossing ligt altijd de juiste stiftlengte voor verschillende raamprofielen op voorraad. De lengte van de vierkantstift in deze raamgrepen past zich namelijk aan de diepte van het raamprofiel aan.

Dit wordt mogelijk gemaakt door de veerconstructie die in de raamgreep op de vierkantstift is aangebracht. Standaard verkrijgbaar in de uitvoering 32 – 42 mm geleverd met twee paar schroeven.

Hoppe, D-Stadtallendorf, 06.22.24.02.70, www.hoppe.com

Elektronisch krukgestuurd Ellocks, het nieuwste elektronische krukgestuurde beslag van Mauer, is eenvoudig in het gebruik en het programmeren en beheren gebeurt met behulp van servicekaarten. De bijbehorende software sluit hier op aan en blinkt uit in gebruikersgemak. De voordelen van Ellocks in het kort: te gebruiken in kleine en middelgrote gebouwen, eenvoudig te programmeren en te beheren en geschikt voor willekeurige Mifare-kaart. Identificatie verloopt d.m.v. een passieve chip (geen batterij in sleutel).

Mauer Locking Systems, Amersfoort, 033.455.09.00, www.mauerlocks.com

Nieuwe langschilden Hang- en sluitwerkleverancier Ten Hulscher brengt twee nieuwe rvs langschilden XL op de markt van het private label GPF-bouwbeslag.

De nieuwe modellen zijn 282 mm lang, 62 mm langer dan de bestaande GPFlangschilden. De ingebouwde veer zorgt dat de deurkruk altijd in ruststand terugkeert en behoudt het stabiele gevoel bij intensief gebruik. De langschilden zijn verkrijgbaar als blind en in alle bestaande pc-, bb- en wcmaten voor verschillende deurdiktes.

Ten Hulscher, Garderen, 0577.46.23.07, www.deurbeslag.nl

Veiligheidsbeslag uitgebreid Themans’ assortiment veiligheidsbeslag 40 mm en 50 mm is uitgebreid met een veiligheidsbeslag met kerntrekbeveiliging. De kerntrekbeveiliging beschermt tegen het ‘uittrekken’ van de cilinder.

Het S2 kerntrekbeslag voldoet aan de eisen van SKG*** en is toepasbaar volgens PKVW. Deze serie is modulair en in verschillende types en pc-maten verkrijgbaar. Leverbaar in aluminium F1 en rvs-look. Het beslag is onderhoudsvrij, eenvoudig te monteren en geschikt voor toepassing op hout, kunststof en aluminium.

Themans Hang- en Sluitwerk, Deventer, 0570.662.580, www.themans.nl

40

I

2 / 2013

Goed beslagen pi_1pag.indd 40

raam en deur 26-03-13 11:26

Amsterdam Z.O. Amsterdam Utrecht Bussum ‘s-Hertogenbosch

www.weijntjes.nl

Duurzaam bouwen?

VEKA heeft het juiste kunststof profiel!

In de volgende Raam en Deur

VEKA maakt duurzaam bouwen gemakkelijker.

Met de VEKA profielen kunt u de hoogste isolatiewaarden bereiken. De dikwandige KOMO klasse A profielen dragen triple beglazing met gemak.

Bovendien zijn ze volledig te recyclen. VEKA zorgt daar zelf voor; kunststof profielen worden verwerkt in de eigen recyclingfabriek. Cradle-to-cradle: met VEKA maakt u het waar!

Brandwerende ramen en deuren

HELM Modul.Concept 80 HELM Modul.Concept 80 biedt, met een beperkt aantal toebehoorgarnituren, een oplossing voor alle voorkomende situaties bij interne schuifdeuren.

Voor, glas- of houten deuren, Enkel of meervoudige deuren, synchroon of parallel schuivend, heeft HELM Modul.concept 80 een oplossing.

Helm is een merk van Woelm GmbH Nederlandse vertegenwoordiging: René Kos tel.: +31 (0) 226 - 34 51 50 e-mail: rnkos@planet.nl

Houten buitendeuren design | techniek | toepassing | productnieuws | regelgeving Vakblad voor gevelopeningen, beveiliging, raam- en deurtechniek raam- en deurtechniek

4

jaargang 14, 2012 jaargang 2012

desig n | techn iek | toepa Vakblad v ssing oor gevelo | produ peningen, ctnie uws | regel beveiliging gevin g , raam - en d deurt eurte echn chnie iekk

Kwaliteit, vertrouwen en zekerheid

raam en deur

jaargang 14 ng 14,, 201 2012 2

5

des ign | tech niek Vakblad | toe voor ge pas sing velopen | pro ingen, b duc tnie uws eveiligi | reg ng, raam elgeving - en deu rtechnie k

jaargan

g 14, 20 12

6

www.vekakozijn.nl

Cover.indd 1 20-08-12 11:37

Cover_nr

5.indd

1

02-10-12

13:15

Cover

_nr 6.indd

1

28-11-

12 08:54

VEK 146 Advertenties 2013_3_RenD.indd 1

advp27.indd 11 24-WOELM

20-03-13 14:39

26-03-13 14:18 11:53 15-01-13

Luchtdicht Muurroosters

Tochtwering als verfraaiing

et muurrooster DucoGrille Classic 50HP en het lamellenwandsysteem DucoWall Classic 50HP onderscheiden zich door hun High Performance op het vlak van luchtdoorlaat. Ze zijn opgebouwd uit lamellen, die ontwikkeld zijn voor intensieve ventilatie. De visueel vrije doorlaat bedraagt 88% en de fysieke vrije doorlaat 68%. Op die manier zijn grote hoeveelheden lucht zonder problemen aan te voeren en af te zuigen over kleine oppervlakten.

Duco Ventilation & Sun Control, B-Veurne, 0032.58.33.00.33, www.duco.eu

De aluminium binnenbriefplaat van Doorline, in zilver geanodiseerd of wit gecoat, is het aantrekkelijk vormgegeven alternatief voor bestaande tochtwering. De binnenbriefplaat voorkomt dat warmte verloren gaat door de opening in de voordeur en stopt tocht en pollen. De borstel in de binnenbrievenbus zorgt voor een goede afsluiting als men de post niet door de opening in de deur heen duwt.

Gezu, Nijkerk, 033.247.77.00, www.door-line.nl

Geluiddempend ventileren Voor geluiddempend ventileren introduceert Aralco een range suskasten: de VariaCoust EPC. In een capaciteitsrange van 12 t/m 28 dm³/s worden dempingswaarden gehaald tot 50 dB(A).

Bovendien zorgt de zelfregelende EPC-klep voor meer comfort en besparing op energiekosten.

Deze knijpt, wanneer het hard waait, de opening van het rooster dicht, zodat er nooit te veel lucht naar binnen treedt.

Voor het verlagen van de exploitatiekosten zijn de suskasten voorzien van de EasyClean-constructie.

Aralco, B-Waregem, 0032.56.53.80.60, www.aralco.be

Horren Een hor met speciaal pollengaas houdt behalve insecten ook irriterende, ongemak veroorzakende pollen buiten de deur. De extra voorziening is te leveren voor zowel plissé horren voor deuren als in rolhorren voor ramen. Door de keuze uit verschillende profielkleuren zijn de horren mooi aan te sluiten bij het aanzien van de kozijnen en de buitenzonwering.

Luxaflex Nederland, Hardinxveld-Giessendam, 0184.67.41.00, www.luxaflex.nl

Geluidsarm en energiezuinig Naast energiezuinig ventileren is het van belang dat er geluidsarm geventileerd wordt. In analogie met de ‘Trias Energetica’, waarbij energiebesparing wordt gerealiseerd door vraagbeperking, vervolgens duurzame energieopwekking en als laatste efficiënte invulling van de restvraag, heeft Buva de Trias Acoustica opgesteld. Hiermee wordt installatiegeluid op dezelfde integrale manier aangepakt, waardoor zo efficiënt mogelijk aan de geldende eisen wordt voldaan.

Buva, Barendrecht, 0180.697.500, www.buva.nl

42

I 2 / 2013

Luchtdicht pi_1pag.indd 42

raam en deur 26-03-13 11:27

DOM_ANZ_ixSaturn_1310_91x126_NL_DOM 11.03.13 14:56 Seite 1

DOM ixSaturn met kerntrekbeveiliging

VARIANT® VX Stijl en techniek in één.

Voor projectdeuren.

VEIL IG H EI D , K WA LIT EIT , D O M.

www.dom-nederland.nl

Passief : Uw = 0,8 W/m²K *

optimale draaieigenschappen, belastbaarheid en elegantie maken het variant vX scharnier een scharnier van een hoogwaardige kwaliteit. inzetbaar voor extreme toepassingen in b.v. brandwerende deuren tot 300 kg.

Gelanceerd op

Project scharnier voor hoge belasting • Tot 300 kg belastbaar • Comfortabele 3 D verstelbaarheid • Onderhoudsvrij • Inzetbaar voor houten, stalen en aluminium kozijnen • Ook voor brand en inbraakwerende deuren • Verschillende oppervlakte uitvoeringen

De oplossing voor energiebesparing & duurzaamheid: ✔ Kunststof profielsysteem S3000NL ✔ Onbeperkte kleurmogelijkheden met Color-line®GREEN ✔ Triple glas ✔ Passief : Uw = 0,8 W/m²K * * in functie van de isolatiewaarde van het glas

K U N S T S T O F

R A A M -

E N

scan voor website

D E U R S Y S T E M E N

Fon + 49 (0)5242 / 413-0

simonswerk.nl

Ontdek meer over de wereld van Profialis op www.profialis.com Voor al uw vragen: info@profialis.com

advp41.indd 1

26-03-13 11:54

Fixscreen® Mono AK

ec

tion

- S creen

s

• jaa

NSON® Sun

ot

7

pr

• Connect & Go-technologie voor eenvoudig onderhoud • Alle voordelen van Fixscreen® EVO • Maximaal thermisch & akoestisch comfort • Verschillende binnenafwerkingen mogelijk • Verborgen plaatsing • Patented technology

RE

r g a ra nt i e 7

•

•

an

s d e g a ra nt

ie

Invisivent® EVO • Verborgen plaatsing met een maximaal respect voor de architectuur • Natuurlijke, energievriendelijke comfortoplossing • Inbraakveilig ventileren (klasse WK 2) • Insecten- en regeninslagwerend • Ook leverbaar in akoestische versie (AK) of met hoger debiet (HF)

Wenst u meer informatie ? www.renson.eu

raam&deur_fix150_invisivent_0712.indd 1 0448_Renson.indd 1

10/07/12 16:17 20-03-13 15:19

Uitzicht Volglazen lamellen

Frisse lucht en daglicht

Metaglas introduceerde onlangs verschillende uitvoeringen van de nieuwe Total Glas-gevellamellen.

Deze volglazen lamellen zijn geschikt voor o.a. architecturale zonwering, gevelbekleding en beglazing van galerijen. Total Glas lamellen zijn er zowel verticaal als horizontaal, vast en beweegbaar en kunnen worden voorzien van bedrukte of gekleurde folies. De schuine stand van de panelen zorgt ervoor dat altijd natuurlijke ventilatie plaatsvindt in de achterliggende ruimtes.

Metaglas, Tiel, 0344.750.400, www.metaglas.nl

Tijdens de Bouwbeurs in Utrecht introduceerde Velux haar modulaire lichtstraten, waarmee het eenvoudiger wordt om frisse lucht en daglicht toe te laten in commerciële en openbare gebouwen, met behoud van hoge energieprestatie. De modulaire lichtstraten zijn een volledig geïntegreerd lichtstraatsysteem, compleet met profielen, afwerking, glaselementen, binnenzonwering en elektrische bedieningssystemen. Bovendien zijn de profielen van de lichtstraten vervaardigd uit een speciaal energie-efficiënt gepultrudeerd glasvezelcomposietmateriaal dat zorgt voor uitstekende U-waarden.

Velux Nederland, De Meern, 030.66.29.629, www.velux.nl

Eén ononderbroken glasplaat Tijdens de Bouwbeurs presenteerde Vlakkelichtkoepel.nl een vlakke lichtstraat met een lengte van maar liefst 3,80 meter en een breedte tot 70 centimeter, die bestaat uit één ononderbroken glasplaat. Er worden dus geen tussenstijlen toegepast. Vlakkelichtkoepel.nl levert de lichtstraat als één geheel, inclusief extra geïsoleerde aluminium opstanden. Zodoende is het aantal onderbrekingen in het totale product minimaal en de luchtdichtheid optimaal, met als resultaat een hoge isolatiewaarde.

Heruvent, Cuijk, 0485.212.564, www.vlakkelichtkoepel.nl

Helder floatglas

Dynamische zonwering Cilium, geproduceerd door Renson, is een dynamische zonwering, die kan worden omgevormd van een verticale zonwering voor het raam naar een horizontale, openstaande positie boven het raam. Deze klapluiken vermijden zo de oververhitting van gebouwen tijdens de zomermaanden en beperken ook kunstmatige koeling tot een absoluut minimum. Tijdens de koude wintermaanden kunnen de warme stralen door de lage stand van de zon ongehinderd onder de opgevouwen klapluiken in het gebouw schijnen.

Renson Ventilation, B-Waregem, 0032.56.62.71.11, www.renson.be

Optiwhite van Pilkington is een extra helder floatglas met een laag ijzergehalte. Het glas is vrijwel kleurloos en heeft geen groene randkleur, die bij andere glassoorten wel te zien is. Het is hierdoor ideaal voor gebruik op plaatsen waar glasranden zichtbaar zijn of waar een neutrale kleur gewenst is. Een andere eigenschap van Optiwhite is het hoge helderheids- en transparantieniveau, waardoor kleuren die door het glas gezien worden helderder en realistischer zijn.

Pilkington Benelux, Enschede, 053.483.58.35, www.pilkington.nl

raam en deur Uitzicht pi_1pag.indd 45

2 / 2013

I 45

26-03-13 11:30

VKG Nieuws Postbus 5086, 2000 GB in Haarlem T: 023.551.84.44, F: 023.551.00.83, E: info@vkgkozijn.nl, I: www.vkgkozijn.nl

De informatie op deze pagina is afkomstig van VKG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

VKG-keurmerk Kick-Off training speciaal voor leden Voor alle VKG-leden organiseert VKG op maandag 8 april, in samenwerking met Doortraining, een verkooptraining voor iedereen die verantwoordelijk is voor verkoop.

P Wil je meer orders?

P Wil je weten hoe je bezwaren zoals ‘te duur!’ kunt weerleggen?

P Wil je nog beter in staat zijn jouw oplossingen te presenteren?

P Doe je er alles aan om het resultaat te verbeteren?

Schrijf je dan zonder kosten in voor de VKG-keurmerk Kick-off training.

Doel: Gemakkelijker verkopen Voor wie: Verkopers met het VKG-keurmerk Wanneer: Maandagochtend 8 april van 9.30-12.30 in Nieuwegein Wat: Samen leren, inspireren en aan de slag om gemakkelijker te verkopen!

Tijdens de VKG-keurmerk Kick-Off training word je geholpen het goed te doen. Voor de wedstrijd én voor de klant!

Inschrijven VKG-keurmerk Kick-Off training VKG-leden kunnen zich rechtstreeks opgeven bij het VKG. Op naar een beter resultaat!

VKG: 023.551.84.44 Doortraining: 0343.49.94.00

Onderwerpen: • Wat wil de klant?

• Klanten werven met het VKG-keurmerk • Omgaan met (prijs)bezwaren • Hoe verdubbel je het verkoopresultaat?

• Hoe worden wij winnaar van de VKG-keurmerk prijs 2013?

VKG Keurmerk prijs 2013 De VKG reikt op de ledenvergadering van 18 juni de eerste VKGkeurmerk prijs uit. Jij kunt met jouw team de winnaar zijn! Je wordt met alle VKG-keurmerkleden op een aantal vlakken beoordeeldom je te helpen het maximale uit het VKG-keurmerk te halen. Waarom?

Omdat je zo wordt geholpen aan meer omzet!

Dit wordt allemaal bekeken: A) Online: Wat staat er over het VKG-keurmerk op de website?

B) Showroom: Hoe zichtbaar is het VKG-keurmerk in jouw vestiging?

C) Telefonische kennismeting: De vestiging wordt gebeld met vijf vragen over het VKG-keurmerk.

D) Digitale kennistoets: ‘Meer omzet met het VKG-keurmerk’.

46

VKG.indd 46

I 2 / 2013

Hoe belangrijk de zekerheden van het VKG-keurmerk zijn, bleek opnieuw bij de uitzending van Kassa op 2 maart. VKG-directeur Albert Zegelaar was te gast in het VARA-programma om commentaar te geven over de problemen met het bedrijf Designbouw. De gedupeerden dachten een ‘vrijblijvende offerte’ te hebben getekend en vervolgens zitten zij vast aan een onherroepelijke koopovereenkomst van duizenden euro’s.

Meer weten over VKG en het VKG-keurmerk of de uitzending terugzien? Kijk op www.vkgkozijn.nl.

Nieuw lidbedrijf VKG heet per 1 maart 2013 de firma Alpro van harte welkom als lid van de sectie ‘Fabrikanten VKG’ en van het VKG-keurmerk.

Alpro B.V. Clement van Maasdijkstraat 3 6021 PL Budel

raam en deur 26-03-13 11:02

VMRG Nieuws

Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

Impuls

Belinda van Oenen nieuwe voorzitter Romazo Projecten

Fijn, die impuls voor onze sector en natuurlijk ook voor onze bouwvrienden. De belastingmaatregel om gedurende een jaar het lage btw-tarief te gaan hanteren, werkt naar verwachting goed. Onze klanten raken hierdoor gemotiveerd om weer te investeren in hun gebouw of woning. Je hoeft ook niemand uit te leggen wat de voordelen zijn of waar het over gaat. Iedereen kent btw en van alles wat we maken, dragen we normaliter 21% af aan de overheid.

Belinda van Oenen, directeur Zon-Ex, is de nieuwe voorzitter van Romazo Projecten. Van Oenen was al bestuurslid. "Ik ben er trots op dat ik deze club van professionele projectzonweringsbedrijven mag voorzitten. Deze professionaliteit bouwen we samen verder uit en we blijven in de zonweringsbranche werken aan ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld HR-Zonwering", aldus Van Oenen.

Romazo Projecten is een brancheorganisatie, bestaande uit de grotere bedrijActueel ven op het gebied van projectzonweDe VMRG verwelkomde in januari en ring. Gezamenlijk hebben zij een februari de volgende partners: marktaandeel van ca. 70% van de totale projectenomzet in Nederland. Deze Lenco Projects bedrijven vormen binnen de VMRG de De Grote Elst 56, 5246 JR sectie Zonwering. Al deze bedrijven Rosmalen Tel.: 073. 640.02.06 hanteren de kwaliteit zoals opgesteld www.lenco-montage.nl in de ‘Kwaliteitseisen en -adviezen zonwering'. Daarnaast hanteren ze een Geze Benelux duidelijk veiligheidsbeleid en zijn ze Steenoven 36, 5626 DK VCA-gecertificeerd. Elk bedrijf Eindhoven beschikt over een eigen engineering-/ Tel.: 040.262.90.80 tekenafdeling en heeft specifieke kenwww.geze.nl nis van energie en milieu in het kader van zonwering.

Glascentrum J. Goemaat HR-Zonwering staat hoog op de agenProvincialeweg 14, 3252 LR da bij Romazo Projecten. Een certifiGoedereede caat HR of HR+ Zonwering, een kwaliTel.: 0187.49.26.48 teitscertificaat door SKG getoetst, toont www.goemaatglas.nl aan dat de complete zonweringsinstallatie goede energetische eigenschappen Overig nieuws: bezit. Voor een eigenaar/gebruiker betekent dit meer comfort en minder Besam Nederland B.V. heet voorenergiekosten. taan Assa Abloy Entrance Systems.

Maar eigenlijk is het treurig om te ervaren dat de overheid nodig is om de private markt te stimuleren. Het geeft aan dat onze producten en diensten voor hun succes in de markt afhankelijk zijn van derden.

Nu leveren wij gelukkig gevels en gevelelementen.

Deze producten kunnen aanzienlijke winsten en inkomsten opleveren voor bewoners en gebruikers van gebouwen. Ze leveren gezondheid, energie, ventilatie, veiligheid, etc.

Ik ben er voorstander van dat de gevelindustrie, gedurende dat jaar dat vadertje Staat ons helpt, er achter probeert te komen waarom de klant nu alleen maar koopt als de rekening wordt gereduceerd. Zijn onze producten dan zo ongewild of staan we achter in de rij van alle investeringen en bestedingen die onze klanten doen? Of kennen onze klanten de voordelen, opbrengsten en de werkelijke toegevoegde waarde niet? Dat is overigens een waarde die voortdurend, gedurende het hele leven van de woning of het gebouw, geĂŻncasseerd kan worden. En dit is veel meer dan die eenmalige en tijdelijke impuls waarvan we nu profiteren. Een marktmotivatie-onderzoekje waard, ook door u toch?

Nieman-Kettlitz is verhuisd naar: Postbus 40147, 8004 DC Zwolle Dr. v. Lookeren Campagneweg 16, 8025 BX Zwolle Alupui is verhuisd naar: Vlaardingweg 11, 3044 CJ Rotterdam

raam en deur VMRG_1pag.indd 47

2 / 2013

47

26-03-13 11:33

NBvT Nederlandse Branchevereniging voor de timmerindustrie Nieuwe ’s Gravelandseweg 16 | Postbus 24 | 1400 AA BUSSUM t: 035.694.70.14 | w: www.nbvt.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de NBvT en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

Houtvrienden gezocht!

Helaas denken veel vakgenoten in de bouw en particulieren nog steeds dat de toepassing van het hernieuwbare materiaal hout ten koste gaat van de mondiale bossen. En niets is minder waar. De aanzet tot een driejarige branchepubliciteitscampagne waarin houtbedrijven kunnen participeren is recentelijk in Rosmalen gestart met een succesvolle fondsenwerfbijeenkomst.

Hout verdient positieve aandacht. Het is duurzaam, vernieuwbaar en als CO2-binder een belangrijk middel in de terugdringing van het broeikaseffect. Het past in flexibel, duurzaam, energiezuinig en modern bouwen. En het is nog mooi ook. Leveranciers, bewerkers en fabrikanten merken dat deze positieve eigenschappen bij het brede publiek echter nauwelijks bekend zijn. Daar waar andere materialen in de publiciteit kunnen profiteren van een beperkt aantal leveranciers met grote budgetten voor promotie, is de houtsector even breed en rijk geschakeerd als het materiaal dat het verkoopt of bewerkt. En dat gaat ten koste van een eenduidige krachtige promotieboodschap.

Particulier Houtbranche en aanverwante sectoren hebben onder coördinatie van voorlichtingsinstituut Centrum Hout besloten tot een generieke houtcampagne die de voorlopige titel draagt: Hout laat je huis leven.

Projectleider Mirjam Wagteveld van Centrum Hout zegt: "De houtbranche en de daaraan gerelateerde industrieën communiceren op dit moment met name met professionele opdrachtgevers. Toch is de marktomvang en -invloed van de particuliere consument als geheel groter dan de professionele markt en bovendien ook nog eens groeiende. Wat voor individuele bedrijven niet haalbaar is, wordt mogelijk als de gehele aan hout gerelateerde bedrijfstak meedoet."

Hoe meer 'houtvrienden' participeren, hoe groter de campagne gaat worden.

Vrienden van hout Tot de participanten behoren inmiddels De Groot Houtbewerkingsmachines in Rosmalen, Leitz Service in Waddinxveen, de Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie (NBvT) en de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH). Na de recente kickoff-bijeenkomst voor 130 geïnteresseerden in Rosmalen meldden zich meer bedrijven en organisaties die de houtboodschap actief, eenduidig en krachtig willen uitdragen. In de sponsorwerving ‘Vrienden van hout’, zijn dusdanige sponsormodellen ontwikkeld dat grote en ook kleinere ondernemingen mee kunnen doen. Ook buitenlandse leveranciers en fabrikanten tonen inmiddels belangstelling, warm geworden door gelijksoortige succesvolle campagnes in Duitsland (Natürlich Holz: Schlau, Schnell, Sexy), Engeland (Wood for Good) en Frankrijk (Le Bois, c'est essentiel). Strategie en aanpak worden door deelnemers en projectteam verder uitgewerkt op basis van het beschikbare budget. Er is nu een startbudget van € 300.000. Voor een beoogde profilering richten de vrienden zich op een jaarlijks minimaal bedrag van € 450.000. Maar willen alle ambities worden waargemaakt, dan gaat het benodigde budget al snel richting € 1 mln per jaar.

Eenduidig De initiatiefnemers hebben een plan van aanpak voor een drie- tot vijfjarige campagne om de particuliere consument te stimuleren voor hout te kiezen. Daarbij ligt een sterke focus op sociale media, een printcampagne en zo mogelijk radio- en tv-spotjes. Naast de communicatie-uitingen richting de particulier, worden de betrokken bedrijven ondersteund met hun communicatie richting woningcorporaties, projectontwikkelaars en aannemers. Zo wordt de hele markt op een eenduidige manier geïnformeerd over de positieve aspecten en mogelijkheden van hout.

48

I

2 / 2013

NBvT_1pag.indd 48

Op www.vvnh.nl staat een verslag van de oprichtingsbijeenkomst, voorbeelden van campagnes en een overzicht van de sponsormodellen. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met: • Mirjam Wagteveld (VVNH), m.wagteveld@vvnh.nl, 036.532.10.20, 06.466.265.35 • Bert Kattenbroek (NBvT), b.kattenbroek@nbvt.nl, 035.694.70.14, 06.517.028.32

raam en deur 26-03-13 11:27

Vaktueel

Door Paul van den Hurk

Raam en Deur scant interessante websites

Online op de hoogte Internet biedt informatie in alle soorten en maten. Maar je moet het wel weten te vinden. Raam en Deur selecteert regelmatig interessante websites. www.NEN.nl

Agentschap NL heeft een nieuwe versie van de rekentool bij NVN 7125 ‘Energie­ prestatienorm voor Maatregelen op Gebiedsniveau (EMG)’ beschikbaar gesteld. In de rekentool die bij de voornorm hoort, zaten een paar verwijzings- en printproblemen. Die zijn nu opgelost. Deze eenvoudige software is gratis via de website van NEN te downloa­ den. Met de EMG is het mogelijk om gebiedsmaatregelen in de energieprestatie van gebouwen te verwerken. Deze voornorm is gelijktijdig met de energieprestatienorm voor gebouwen (NEN 7120) in het Bouwbesluit 2012 aangewezen. De EMG-methode is bedoeld voor de integrale beoordeling van de energieprestatie van een gebouw en de bij­ drage van de collectieve maatregelen buiten het perceel. Voorbeelden van dergelijke gebiedsmaatregelen zijn stadsverwarming, WKK, collectieve warmtepompen of een serie windmolens, collectieve PV en andere duurzame opties aangesloten op een specifieke wijk. NEN is alweer begonnen met een update van de voornorm zelf. Daarom wil NEN graag de ervaringen met NVN 7125 van de gebruikers horen, zowel goede als slechte, om de nieuwe versie te verbeteren (zoekterm: “EMG rekentool”).

www.woningmarktcijfers.nl

In tijden waarin de bouwwereld op zijn gat ligt, is de belangstelling voor cijfers over de woningmarkt groot. Woningmarktcijfers.nl, niet te verwarren met het initiatief van CBS www.woningmarktincijfers.nl, biedt transparante en actuele over de woningmarkt. Er is veel informatie over de landelijke woningmarkt beschikbaar, maar deze website onder­ scheidt zich met name met cijfers op regionaal en gemeentelijk niveau. Een uitgebreide database met nieuwsberichten is vrij beschikbaar en tegen betaling krijgt men inzage in woningmarktrapporten en artikelen omtrent marktontwikkelingen. Heeft u specifieke wensen ten aanzien van onderzoek of levering van gegevens? In veel gevallen kan Woningmarktcijfers.nl speciale informatie leveren, variërend van beperkt tot een uitge­ breid onderzoek op maat. De website richt zich op consumenten, makelaars, overheden en marktpartijen zoals woningcorporaties, projectontwikkelaars, bouwers en adviseurs.

Woningmarktcijfers.nl wordt geraadpleegd door gemeenten, makelaars en overige marktpartijen die in verband met nieuwbouwplannen inzicht willen hebben in de bestaande koopwoningenmarkt. Naast de standaardproducten heeft Woningmarktcijfers.nl onderzoeken verricht en woningmarktrapportages geleverd aan meerdere cor­ poraties, ontwikkelaars en gemeenten. De komende maanden zullen de resultaten hier­ van worden toegevoegd.

www.politiekeurmerk.nl

De certificeringsregeling Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) is een veiligheidsinstrument dat bijdraagt aan de sociale veiligheid in en rond woningen, wooncom­ plexen en buurten en wijken. Voor bedrijven is het mogelijk om PKVW-bedrijf te wor­ den. Alle bedrijven die zich richten op bouwkundige beveiliging, komen in aanmerking voor de erkenning. PKVW-bedrijven mogen adverteren met het onafhankelijke keur­ merk omdat ze voldoen aan de voorwaarden van het certificatieschema. Dat is te zien aan het logo dat deze bedrijven mogen voeren. PKVW heeft een groot bereik: consu­ menten, corporaties, gemeenten en projectontwikkelaars worden via www.politiekeur­ merk.nl geïnformeerd over veilig wonen. De bezoekers (zo’n 100.000 per jaar) lezen er over de inhoud van het PKVW, zoals de eisen en aanbevelingen. Een PKVW-bedrijf werkt onder verantwoordelijkheid van een certificatie-instelling (CI). Een CI erkent het bedrijf en houdt steekproeven om de kwaliteit van de werkzaamheden van het bedrijf te beoordelen.

raam en deur VAKTUEEL ONLINE 49

2 / 2013

I 49

26-03-13 11:01

Buiten de deur Nieuwe indeling beursvloer SSA

Safety & Security Amsterdam (SSA) kent dit jaar een nieuwe indeling van de beursvloer.

Verspreid over de Europahal wordt een aantal themawerelden ingericht waar wordt ingegaan op branchespecifieke veiligheidsvraagstukken.

De activiteiten zijn gericht op zorg, overheid, retail en transport & logistiek. De themawerelden van SSA 2013 komen tot stand in samenwerking met de branchevertegenwoordigers en deelnemende exposanten. SSA wordt van 4 tot en met 6 juni 2013 gehouden in de Europahal (hal 1) van Amsterdam RAI.

Installateursplein Ook installateurs komen uitgebreid aan hun trekken tijdens SSA 2013. Op een speciaal Installateursplein wordt ingegaan op spraak-

Ecobouw: integraal duurzaam bouwen Op 17, 18 en 19 september 2013 is in de Jaarbeurs Utrecht het beursevent Ecobouw.

Ecobouw richt zich op integraal duurzaam bouwen en is primair bedoeld voor architecten, aannemers, woningcorporaties, projectontwikkelaars en eindgebruikers. Dutch Green Building Council ondersteunt Ecobouw, dat gratis toegankelijk is. Ecobouw 2013 is het enige kennis- en beursevent dat een totaalbeeld biedt van innovaties over integrale

50

I

2 / 2013

RD2013_02_Buiten de Deur_1pag.indd 50

makendste innovaties, ontwikkelingen op het gebied van IP, de betekenis van het nieuwe bouwbesluit, netwerktechnology en cybersecurity. Beursmanager Nynke Lipsius van Amsterdam RAI licht het programma toe: “SSA brengt vragers en aanbieders van producten, oplossingen en informatie samen.

Bepaalde branches, zoals zorg, overheid, retail en transport & logistiek, kennen hun eigen specifieke veiligheids- en beveiligingsproblematiek. Om de bezoeker uit deze branches toegespitst te informeren, worden in samenwerking met kennisinstellingen en belangenbehartigers doelgroepgerichte ‘werelden’ ingericht. Beursbezoekers treffen hier een toegesneden programma, een overzicht van producten en oplossingen en de mogelijkheid om onderling ervaringen uit te wisselen.”

Agenda Bauma 2013 15 – 21 april, Munchen (D) www.bauma.de

Architect@work 25 – 26 april, Kortrijk (B) www.architectatwork.be

Nieuwkomers Onder meer ADT, Securitas, Siemens, Abus, Iolan en Nedap hebben zich inmiddels ingeschreven voor SSA 2013. Ook Axis, ADT Fire & Security, Lobeco, Nauta en Wagner zijn van de partij. Onder de nieuwkomers op de beurs zijn Top Security, RCCS en Risc & Fraud investigations. Terug van weggeweest is exposant Aras. Voor meer informatie en een volledig exposantenoverzicht, raadpleeg www.safetysecurityamsterdam.nl.

oplossingen op gebied van duurzaam bouwen.

Het belicht de bouwkundige, bouwtechnische en installatietechnische aspecten. Vanuit het gedachtegoed dat renovatie, herbestemming en onderhoud een steeds belangrijkere rol in de bouw hebben, is Ecobouw ontstaan.

Ecobouw tijdens de Dutch Green Building Week Ecobouw 2013 is het kennis- en beursevent van de ’Dutch Green Building Week 2013’.

Gedurende deze week houden meer dan zeventig leden van de Dutch Green Building Council presentaties over duurzaam bouwen. Deze presentaties worden bezocht door meer dan tienduizend bezoekers en vinden plaats in het hele land. Ecobouw fungeert hierbij als centraal knooppunt, waarbij onder andere live streams worden vertoond van de bijeenkomsten in het land. Bij interesse in het bezoeken van of deelname aan Ecobouw: op www.ecobouw.net is alle informatie te vinden.

Architect@work 23 – 24 mei, Luik (B) www.architectatwork.be

Safety & Security Amsterdam (SSA) 4 - 6 juni, Amsterdam www.safetysecurityamsterdam.nl

Ecobouw 17 - 19 september, Utrecht www.ecobouw.net

raam en deur 26-03-13 11:22

De nieuwe

generatie ziet het licht De helft minder onderhoud ĂŠn een uitstekende energie-efficiĂŤntie

Geoptimaliseerde thermische isolatie dankzij:

Alle grenenhouten dakramen zijn standaard wit afgelakt en FSC gecertificeerd

De nieuwe generatie VELUX dakramen is verkrijgbaar vanaf april 2013.

Kijk voor alle innovaties op www.velux.nl/denieuwegeneratie

13038 VELUX Advertentie Raam en Deur.indd 1 0447_Velux.indd 1

11-03-13 15:22 15:54 20-03-13

Totaal Concept

Uitsluitend voordelen.

compleet assortiment hang- en sluitwerk

kennis, ervaring & ondersteuning

garantie, service & onderhoud

Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem contact op met onze verkoop binnendienst.

Hunneperkade 62, 7418 BT Deventer E: info@themans.nl

| |

T: +31(0)570 662 580 I : w w w. t h e m a n s . n l -

S² safe & secure is een merk van

0446_Themans.indd 1

| F: +31(0)570 662 589 w w w. s 2 i n f o. n l

hang- & sluitwerk bv

20-03-13 15:20