Raam en Deur editie 5-2015 by Plancommunicatie

Jaargang 17 nr 5 - 2015

vakblad voor raam-, deuren geveltechniek, van ontwerper tot verwerker

Architect Dieter Blok:

â&#x20AC;&#x2DC;Architectuur laat de kwaliteiten van een plek zienâ&#x20AC;&#x2122;

p01_Cover.indd 1

06-10-15 13:58

Gratis Seminar ‘AKOESTIEK’

Woensdag 4 november

Geniet van de stilste ventilatie... Ook op zoek naar een moment van rust en stilte? Kom dan op 4 november naar het gratis seminar rond Akoestiek & Ventilatie maak kennis met de Duco’s akoestische oplossingen voor een optimale gemoedsrust!

Seminar ‘In stilte genieten? Natuurlijk!’ Meer info & Inschrijvingen: www.duco.eu/seminars

We inspire at www.duco.eu

26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 19 Naamloos-7 1

HOME OF OXYGEN

in het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid (Hilversum), en

info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

28/09/15 15:16 06-10-15 10:31

VOORWOORD VOORWOORD

Mooie artikelen! Aan de gevel komt veel samen. Op het snijvlak van binnen en buiten ontmoeten architectuur en techniek elkaar, duurzaamheid en gezondheid, ecologie en economie. Al die facetten komen in deze editie van Raam en Deur aan de orde, in een aantal aansprekende artikelen die ik bij u graag extra onder de aandacht breng. Om met die economie te beginnen; door de diepe val van de euro ten opzichte van de dollar zijn inkoopprijzen flink gestegen. In de nieuwe rubriek “Economie” buigen we ons over de vraag: wan neer worden de prijzen van hang en sluitwerk ver hoogd? Iemand al nagedacht wie die prijsval van de euro gaat betalen? Importeur, bouwgroothan del, aannemer of opdrachtgever? Ook nieuw in Raam en Deur is de serie “Het Familiebedrijf”. Binnen onze sector zijn veel fami liebedrijven actief. Binnen deze bedrijven is de beleving van de bedrijfsvoering door de generaties heen vaak veranderd, maar het gevoel van een familiebedrijf is gebleven. Het eerste bedrijf is deze serie is HMB profit locks & tools in IJsselstein. In deel 4 van de serie “Gebouwen voor nu en straks” belicht architect Dieter Blok de nieuwe Brugbedieningscentrale Steekterpoort in Alphen aan den Rijn. Een mooi voorbeeld hoe je je als ontwerper slim omgaat met energie en materiaal, met het landschap en de ecologisch footprint, met recycling en het binnenklimaat.

door het samenspel in de keten. Rob Nijsse van ABT beweert daarentegen dat echte glasinnovaties pas ontstaan als enkelingen hun nek uitsteken en risicodragend aan het experimenteren slaan. In de serie “Het Detail” gaat deel 4 over het belang van uitzicht, specifieke zonwering en voldoende daglicht voor onze gezondheid en ons comfort. Onderzoekster en adviseur Hester Hellinga van DPA Milieu BV geeft hierop haar visie. Het internet zal een steeds belangrijker medium worden voor Raam en Deur. Onlangs zijn we gestart met de maandelijkse nieuwsbrief, om u up to date te houden met het laatste nieuws en ontwikkelingen in de markt. Gelet op de positieve reacties en vele nieuwe aanmeldingen een mooi begin. Ook mooi is het enthousiasme dat we op beurzen bij exposanten zien als wij een beurs noviteit op ons Raam en Deur Twitteraccount plaatsen. Hoe snel wil je je nieuws bekend maken? En vergeet ook onze LinkedIngroep Raam en Deur niet. Tot slot heb ik een verzoek aan u. Heeft u ideeën c.q. suggesties voor de redactie van Raam en Deur? Neem dan contact op via: tel. +31 (0)73 503 88 32 of mail naar het redactieadres: raamendeur@plancommunicatie.nl. Wij maken samen met u Raam en Deur!

De term ketensamenwerking wordt te pas en te onpas gebruikt. In het artikel over “Glasinnovaties” kunt u lezen dat die innovaties ook vaak ontstaan

COLOFON Raam en Deur vakblad voor raam , deur en gevel techniek, van ontwerper tot verwerker. www.raamendeuronline.nl Verschijning 6x per jaar Uitgave Plancommunicatie Postbus 61 NL 5258 ZH Berlicum Tel. +31 (0)73 503 88 32 Fax +31 (0)73 503 11 95 E mail: info@plancommunicatie.nl Website: www.plancommunicatie.nl Uitgever Edgar Molijn Redactie-adres Raam en Deur Postbus 61 NL 5258 ZH Berlicum Tel. +31 (0)73 503 88 32 E mail: raamendeur@plancommunicatie.nl

Redactie Hans Fuchs Arie Grevers Louis Jongeleen Johan van Leipsig Edgar Molijn Adverteren Molijn Sales Support Bert van Woesik, Debby Sajoe en Edgar Molijn Postbus 61 NL 5258 ZH Berlicum Tel. +31 (0)73 503 35 44 Fax +31 (0)73 503 11 95 E mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl Website: www.molijnsalessupport.nl Vormgeving Inpladi bv bureau voor idee en creatie, Cuijk Druk Veldhuis Media bv, Raalte Abonnementen Plancommunicatie Postbus 61 NL 5258 ZH Berlicum Tel. +31 (0)73 503 88 32

Edgar Molijn Hoofdredactie Raam en Deur

Wilt u een abonnement? E mail: abonnement@plancommunicatie.nl Jaarabonnement € 72, (excl. btw) Buitenland € 87, (excl. btw) Verschijning 6 x per jaar. Annulering is alleen schriftelijk mogelijk tot 8 weken voor afloop van de abonne mentsperiode. Close-Up Advertorial Copyrights Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden ver veelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toe stemming van de uitgever. Uitgever en redacteuren verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen uit gever en redacteuren op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en redacteuren aan vaarden dan ook geen enkele aansprakelijk heid voor schade van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

De wederpartij wordt met nadruk aan geraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken maar af te gaan op zijn pro fesisionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controlereren. De inhoud van zowel advertenties als Close Up pagina's zijn samengesteld door of namens adverteerders en wordt door Plancommunicatie niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatig heid daarvan. Plancommunicatie aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van zowel advertenties als Close Up pagina's. ISSN 1389 6873

: @RD_redactie

K E U R M E RK

: @RD_banen

5 / 2015

p03_Voorwoord.indd 3

06-10-15 13:59

INHOUDSOPGAVE

Brugbedieningscentrum Steekterpoort, een duurzame parel in een puur Hollandse setting In Alphen aan den Rijn, knooppunt van waterwegen in Zuid Holland, wordt altijd wel ergens gewerkt aan vaarwegen en bruggen. Daarbij gaat niet altijd alles goed. De vernieuwing van de Julianabrug in het cen trum van de stad, liep deze zomer uit op een ramp. Daardoor is ander waterbouwnieuws vanzelf op de achtergrond geraakt. Bijvoorbeeld dat de Provincie Zuid Holland dit voorjaar de bediening van dertig bruggen in de regio heeft geautomatiseerd uit oog punt van efficiency, veiligheid en betrouwbaarheid. Aan de zuidoostkant van de stad staat nu de nieuwe Brugbedieningscentrale Steekterpoort, een ontwerp van BKVV Architecten uit Amsterdam. De plek is een voorbeeld van bewust omgaan met energie, materiaal, landschap, ecologische footprint, recycling en bin nenklimaat. Tijdens een wandeling rondom en in de BC Steekterpoort laat architect Dieter Blok zien wat architectuur is volgens BKVV Architecten.

Postbox Berichten uit de markt

Het Detail, deel 4 7

Gevelarchitectuur Architectuur voor nu en straks, deel 4

HMB

DUCO

VKG

Branchepagina 28

VMRG

Buiten de Deur/Agenda 30

Close-Up 20

Goed Beslagen Productnieuws

Productnieuws

Safe Beveiliging/Transferro

Branchepagina 27

Het Familiebedrijf 18

Raamwerk Productnieuws

Valutaperikelen

Gereedschap 16

Uitzicht Glasinnovaties

Close-Up 23

Economie 12

Productnieuws Productnieuws

Daglicht

Beurzen en evenementen

Op de mat 33

Vakboeken/catalogi

Inside 21

Kunststof â&#x20AC;&#x2DC;prothesesâ&#x20AC;&#x2122; voor herstel en bescherming verlengen levensduur houten kozijn 34

2015/5

p04_Inhoud.indd 4

06-10-15 13:55

INHOUDSOPGAVE 18

Glasinnovaties ontstaan uit samenspel in de keten De meeste ontwikkelingen op gebied van glas vinden tegenwoordig plaats op drie terreinen, stelt Ruud Geerlings van Scheuten Glas: energiebesparing en duurzame opwekking, dynamische gevels en esthetisch glas. Maar voor echte glasinnovaties moet je bij architec ten, adviesbureaus en universiteiten zijn, stelt Rob Nijsse van ABT en TU Delft. Die innovaties zetten soms glastrends in gang of schoppen het tot vernieuwend confectieproduct. Gaat dat ook gebeuren met de bakstenen uit glas aan de pui van de Chanel winkel in Amsterdam?

“Daglicht en uitzicht hebben meer invloed dan je denkt”

Voor het beoordelen van de kwaliteit van onze gebouwen hebben we allerlei normen, wettelijke eisen en ‘bovenwettelijke’ kwaliteitssyste men. Toch blijken er steeds weer nieuwe aspecten een rol te spelen. Onderzoekster en adviseur Hester Hellinga richt zich op de lichtkwali teit van binnenruimte. In 2015, het UNESCO jaar van licht, vestigt zij de aandacht op het belang van uitzicht, specifieke zonwering en vol doende daglicht voor onze gezondheid en ons comfort. Een interview.

Uitvindingen Joop Boumans staan aan basis familiebedrijf HMB profit locks & tools HMB profit locks & tools uit IJsselstein is een echt familiebedrijf dat eind jaren tachig van de vorige eeuw is opgericht door Joop Boumans en zijn drie kinderen: Jeroen, Dirk en Margreet. Ook de derde generatie dient zich aan. Inmiddels brengt de familie Boumans al weer ruim vijfentwintig jaar innovatieve afhangge reedschappen en kwalitatief hoogwaardig hang en sluit werk op de markt.

Kunststof ‘protheses’ voor herstel en bescherming verlengen levensduur houten kozijn

Houten kozijnen moet je onderhouden. Doe je dat niet, dan bestaat gevaar voor houtrot. Eerst op de plekken die het meest te lijden heb ben onder de wisselende weersomstandigheden: de dorpel en de onderkant van de stijlen. Dat aangetaste hout is door nieuw hout te vervangen en ook met de welbekende tweecomponenten vulmiddelen is een deel van het euvel weg te nemen. Kreunen Kunststoffen bedacht een lange termijn oplossing.

Close-Ups

DUCO De DucoScreen Front 150 is een nieuw extern doekzonweringsysteem van Duco Ventilation & Sun Control dat zich uitstekend leent voor toepassing aan de gevel van moderne, energie efficiënte architectuur zoals passiefbouw. Het zon weringsysteem laat zich eenvoudig vanaf de buitenzijde in de spouw plaat sen en draagt bij aan een reductie van de koellast tot wel 30%.

Safe Beveiliging/Transferro Levering, montage en service op hang en sluit werk is het specialisme van Safe Beveiliging. Jacqueline Beer is met haar bedrijf meer dienstverlener dan hande laar en werkt liefst voor opdrachtgevers die ze compleet kan ontzorgen. “Alleen een partij sloten verkopen, doen we eigenlijk nooit. Een chirurg opereert toch ook niet zonder narcose?” Een mooi voorbeeld van een onderscheidende positionering en een duidelijke keuze.

5/2015

p04_Inhoud.indd 5

06-10-15 13:56

Veiligheid is Roto NT Designo II

Ramen met een Roto security label bieden een veiligheidsniveau gelijk aan de overeenkomstige DIN EN norm voor inbraakvertragende bouwproducten. Op alle producten met Roto Security Label geniet u van 10 jaar functionaliteitsgarantie. Lees uitgebreid over veiligheidsnormen op: www.quadro-safe.eu

RC 1N norm

RC 2N norm

RC 3N norm

De onzichtbare oplossing voor veilige ramen van hout, kunststof en aluminium met een gewicht tot 150 kg en 10 jaar functionaliteitsgarantie

Met een mooi huis nemen ook de eisen aan het raamdesign toe. Roto NT Designo is door zijn ultra sterke scharnieren niet alleen veilig maar deze zijn bij gesloten raam ook onzichtbaar en zijn er derhalve ook geen afdekkappen nodig. – niets stoort het uiterlijk van het raam. Hoe minder er van de techniek te zien is, hoe beter! Slechts zicht-

baar is de Roto raamkruk als eyecatcher op uw raam Dit hoogwaardige draai-kiepbeslagsysteem Roto NT is geschikt voor hout- kunststof en aluminiumprofielen en voor de meest uiteenlopende raamvormen en voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van veiligheid, bedieningscomfort, duurzaamheid en design.

www. quadro-safe.eu Raam- en deurtechnologie

Naamloos-8 1

06-10-15 10:40

POSTBOX “Niet minder opdrachten door aflopen 6%-regel” Het aflopen van de zogenaamde 6% regel per 1 juli, waarbij opdrachtgevers in de bouw profiteren van een lager btw tarief, heeft niet geresulteerd in minder opdrachten voor zelfstandigen met een eigen klusbedrijf. Dat concludeert De Klussenier op basis van eigen onderzoek. In juni gaf 72% van de zelfstandigen aan dat zij een afname van het aantal opdrachten verwachtten na 1 juli. In augustus blijkt echter dat bij 69% van de dezelfde groep respondenten het aantal opdrachten gelijk blijft of zelfs toeneemt. Maar liefst 74% van de klusbedrijven krijgt volgens het onderzoek van De Klussenier mini maal hetzelfde aantal aanvragen of zelfs meer dan voor 1 juli. Een logische verwachting zou zijn dat klanten voornamelijk de grotere opdrachten (even) uitstellen. Ook dit blijkt in de meeste gevallen niet zo te zijn: 86% van de klusbedrijven geeft aan dat de gemid delde opdrachtgrootte minimaal gelijk is gebleven.

Stabu en NCOI werken samen

Nieuwe Managing Director Häfele Nederland Frank Knapper is per 1 juli benoemd tot managing director van Häfele Nederland. Hiervoor was Knapper werkzaam bij de Fetim Group als directeur van de sanitairdivisie Wellsani en de laatste 2 jaar als Fetim Group area director voor Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Oost Europa. Frank Knapper volgt hiermee Hans Bovekerk op die binnen Häfele is benoemd tot managing director van Häfele Schweiz AG.

Opleider NCOI gaat met ingang van het cursusseizoen 2015/2016 de training ‘project beschrijvingen en gebouwdossier’ op basis van de systematiek Stabu Bouwbreed organiseren. NCOI en Stabu hebben hiertoe een overeenkomst gesloten. NCOI biedt opleidingen voor werkend Nederland. Naast erkende opleidingen van mbo, hbo en Master, verzorgt het bedrijf vaardigheidstrainingen. Stabu is een samenwerkingsverband tussen de partners in de bouw nijverheid. De naam is een afgeleide van de taak waarvoor zij staat: het uitgeven en beheren van de gestandaardiseerde specificatiesystematiek voor de woning en utiliteitsbouw. Daarnaast levert Stabu fabrikantgebonden productspecificaties, geeft zij adviezen op het gebied van het juridische gedeelte van het bestek en doet zij onderzoeksprojecten. Dit alles wordt voortdurend getoetst aan nieuwe ontwikkelingen op het gebied van contractvormen, wet en regelgeving en techniek.

“BIM rukt op” Een derde van de bouwers die nog niet met BIM werken, verwacht dat in 2015 of het volgend jaar wel te gaan doen. Dat blijkt uit onderzoek van BouwKennis. Een belangrijke reden om met BIM te starten, is de klantvraag. Architecten lopen voorop in het gebruik van de informa tiemodellen in projecten, maar aannemers B&U blijven niet ver achter. Installateurs noteren het laagste percentage projecten waarin momenteel gebruik wordt gemaakt van BIM. Het belangrijkste struikelblok voor de opmars van BIM is voor de 360 ondervraagden de vereiste training en kennis, net als het verschil in BIM gebruik tussen partijen. Verder noemt 9% van ondervraagden de complexiteit en de financiële investeringen. De hoeveelheid tijd die BIM in beslag neemt, wordt door 7% genoemd als obstakel.

McDonald’s paviljoen wint prijs Het nieuwe paviljoen van McDonald’s op de Rotterdamse Coolsingel is onlangs internationaal in de prijzen gevallen. Het paviljoen is win naar in de categorie Architectuur van de Iconic Awards 2015 ‘the whole world of architecture’, een internationale Architectuur en Designprijs voor architecten en ontwerpers, uitgeschreven door de German Design Council. De winnaar is volgens de organisatie een ‘onafhankelijk symbool van kwaliteit en hedendaagse ontwikkelingen met een excellente internationale reputatie’. Leuk detail: De voorma lige kiosk van McDonald’s op de Coolsingel is ooit uitgeroepen tot het lelijkste gebouw van Rotterdam. Mei architects and planners kreeg de opdracht van McDonald’s om op de bestaande locatie een nieuw paviljoen te ontwerpen met een uitstraling die past bij de Coolsingel en de rijke historische omgeving. Het nieuwe gebouw is zo ontwor pen, dat het achtergelegen monumentale postkantoor weer zichtbaar is. Het gebouw heeft een compacte kern met daaromheen een gla zen gevel van 6,20 meter hoge glaspanelen. 5/2015

p07_Postbox.indd 7

06-10-15 11:35

POSTBOX Vrees voor inlands hout

Populariteit warmtepomp groeit

Opdrachtgevers zijn vaak bang voor gebruik van inlands hout. Dat zegt timmerfabriek TimmerSelekt Doornenbal uit Veenendaal, die samen met Staatsbosbeheer een project realiseert met enkel inlands hout, zoals lariks. In het Buitencentrum Almeerderhout van Staatsbosbeheer is een keur aan inlands hout toegepast in spanten, gevels, deuren en kozij nen. Directeur Carel Doornenbal is erg gecharmeerd van vooral de lariks. Hij merkt dat bij tal van opdrachtgevers en architecten nog onbekend is dat het geschikt is voor de bouw. Steeds weer stuit hij op koudwatervrees en angst om het onbekende materiaal toe te passen. “We hebben al bijna 10 jaar alleen maar goede ervaringen met het Hollands lariks. We passen het ook steeds vaker succes vol toe. Het ontbreekt alleen aan naamsbe kendheid. Lariks heeft zich bewezen bij gela mineerde houtcon structies, maar ook als gevelbekleding. Ook zijn de hogere kwaliteiten zeer geschikt voor kozijn hout in buitentoe passingen.”

De warmtepomp wordt steeds populairder, zo leren cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Er zijn al meer dan 245.000 warmtepompen geïnstalleerd in Nederland. Vorig jaar waren er bijna 50.000 meer warmtepompen dan in 2013. Het aantal pompen in woningen is ongeveer gelijk aan het aantal pompen in kantoorgebouwen, stallen en kassen. Uit de cijfers van het CBS blijkt ook dat warmtepompen op bui tenluchtwarmte populairder worden dan de warmtepompen die draaien op bodem warmte. Een warmtepomp hergebruikt warmte uit de grond, de lucht of het water op een milieuvriendelijke manier. De pom pen hebben een hoog rendement en zijn onderhoudsvriendelijk. In steeds meer hui zen worden warmtepompen geïnstalleerd.

Inschrijving Duurzaam Bouwen Awards gestart De inschrijving voor de Duurzaam Bouwen Awards 2016 is gestart. De Awards belonen de inzet van koplopers die een duidelijke visie hebben op duurzame renovatie van bestaande voorraad en dit kunnen onderbouwen met meetbare resultaten. De Duurzaam Bouwen Awards 2016 worden uitgereikt in de categorieën Gemeente/Regio, Woningcorporatie, Bouwpartij en Partij met energiezuinige renovatieaanpak voor VvE appartementsgebouw (NeZeR categorie). De beoordeling van inzendingen wordt door de jury gedaan aan de hand van de inbedding van duurzaamheidsdoelstellingen in de organisatie, duurzame afspraken met stakeholders en gerealiseerde duurzame renovatieprojecten. Geïnteresseerden kunnen zich opgeven via het deelnameformulier op de website www.duurzaambouwenawards.nl. De uitreiking is op 22 maart 2016 tijdens Building Holland in de RAI Amsterdam.

Architecten werken vaker samen Architectenbureaus zijn de afgelopen jaren steeds meer gaan samenwerken met andere partijen in de bouw. In 2015 werkt zelfs 73 procent samen met andere bouwpartijen, zo blijkt uit onderzoek van de branchevereniging BNA. De architect heeft tegenwoordig veel verschillende rollen en disciplines. Uit het onderzoek blijkt dat de architect het vaakst de faciliterende rol op zich neemt. Daarbij ziet hij zich als specialist en als probleemop losser en inspirator, aldus het onderzoek. Iets waar relatief nog weinig architecten zich mee associëren, is de rol van productontwikkelaar. Door de rolverbreding van de architect is competentie ontwikkeling populair. Veel architecten bureaus bieden hun medewerkers een opleiding aan. Het meest voorkomende onderwerp waarop wordt bijgeschoold is BIM. Wat verder belangrijk is voor architectenbureaus, zijn een strategische marktfocus en positionering. Om bureaus op weg te helpen en te ondersteunen bij hun ondernemerschap heeft de BNA daarom Dienstenkaarten ontwikkeld. Ze dienen als gereedschap bij het maken van keuzes. 8

Bouw eerste aardbevingbestendige woning gestart In Meedhuizen verrijst een vrijstaande woning die wordt gebouwd volgens de nieuwe richtlijn voor aardbevingsbestendig bouwen. De constructie is van massief hout. De woning in Groningen wordt gebouwd door houtbouwspecialist MiCasa uit Alblasserdam in opdracht van een echtpaar uit Meedhuizen. Hun huidige boerderij moet worden vervangen omdat deze aardbevings schade heeft opgelopen. Bij het bepalen van de constructie hebben MiCasa en architec tenbureau Architraaf goed gekeken naar wat de bodem doet bij een aardbeving, welke krachten er vrijkomen en hoe die geremd kunnen worden. Ook de fundering is aange past. De woning rust op heipalen, die in de vaste zandlagen zijn geslagen. Bij een aard beving kunnen die heipalen de uitzonderlijke krachten ervan niet meer opvangen. Om te voorkomen dat alsnog aardbevingsschade ontstaat, wordt het huis in Meedhuizen voor zien van een vloer gemaakt van gewapend beton en bevestigd aan de funderingsbalken.

2015/5

p07_Postbox.indd 8

06-10-15 11:35

POSTBOX “Bouw snelst groeiende sector” De bouw is dit jaar de snelst groeiende sector in ons land. De bouwproductie groeit in 2015 naar verwachting met zo’n 5 procent. Het vertrouwen van de aannemers is verbeterd en is inmiddels bijna op hetzelfde niveau als voor de crisis in 2008. Dat stelt het ING Economisch Bureau in Vooruitzicht Sectoren. De groei is vooral te danken aan de toename van woningbouw, die het goed doet door de aantrekkende woningmarkt. Dat blijkt ook uit de Construction Update van Rabobank. “Het herstel in de bouwsector is eenzijdig. Het wordt nog grotendeels gedreven door de aansterkende woningmarkt”, vertelt sectorspecia list bouw Leontien de Waal van Rabobank. Wat betreft andere bijzonderheden, viel vooral bij de infrasector de groei begin dit jaar nogal tegen, zo zegt ING econoom Maurice van Sante. “De afgelopen maanden herstelt ook daar echter weer het vertrouwen bij onderne mers. De orders nemen weer toe waardoor we ook in de infrasector een volumestijging voor 2015 verwachten.”

Duurzame Delta thema Green Buildings

Wijzigingsblad bij NEN 5096 gepubliceerd De normcommissie ‘Inbraakwerendheid van gevelelementen’ heeft een wijzigingsblad gepu bliceerd bij NEN 5096:2012 ‘Inbraakwerendheid Dak of gevelelementen met deuren, ramen, luiken en vaste vullingen Eisen, classificatie en beproevingsmethode’. De belangrijk ste reden hiervoor is dat bij de herziening van NEN 5096 in 2012 onbedoeld de reikwijdte van de manuele beproeving volgens NEN EN 1630 is vergroot. Het manueel aanvallen van het materiaal van een deurconstructie komt in de Nederlandse praktijk niet voor, dus er was niet voldoende aanleiding voor het aanpassen van de norm op dit punt. Door het wijzigings blad NEN 5096:2012/A1:2015 heeft de normcommissie de onbedoelde aanpassing van NEN 5096:2012 gerepareerd.

Het Green Buildings Congres 2016, op 23 maart tijdens Building Holland, heeft als thema ‘Nederland als Duurzame Delta van Europa: smart communities, cities en buil dings voor een circulaire en inclusieve eco nomie’. Tijdens het congres wordt onder andere het samenspel tussen de stad, gebou wen en vervoer belicht, waarbij de aandacht ligt bij het creëren van een circulaire en inclusieve economie binnen Nederland, dat als voorbeeld voor Europa kan dienen. “Het doel is om Nederland binnen 15 jaar koplo per te maken als sustainable urban delta, voor onszelf en als aanbieder op de wereld markt voor duurzame steden”, vertelt Bram Adema, Duurzaam Gebouwd expert. “Het vorige Green Buildings Congres werd gehou den in De St@art te Apeldoorn, en kon reke nen op een volle zaal deelnemers”, vertelt Adema. “Deze keer, tijdens Building Holland, krijgen bezoekers van het Green Buildings Congres meteen een kijkje op de marktplaats van de meest groene en innovatieve aanbie ders van duurzame gebouwen en duurzame bouw.”

SecuCare bij Eigen Huis & Tuin SecuCare is sponsor geworden van het popu laire televisieprogramma Eigen Huis & Tuin van RTL4. “Eigen Huis & Tuin trekt wekelijks bijna 800.000 mensen. Het programma bestaat al 20 jaar en is het bekendste klus programma van Nederland”, vertelt Christian van Bruggen van Secu. “Ze zijn een autori teit op woon , tuin en dhz gebied. En omdat we SecuCare groot in de markt aan het zet ten zijn, hebben we voor het beste pro gramma gekozen.” 5/2015

p07_Postbox.indd 9

06-10-15 11:35

Tel. 0594 / 612112 info@wilpstra.nl www.wilpstra.nl

Hoofdstraat 160 9861 AM Grootegast

Uw deurrooster gieten wij in elk gewenst model en afmeting.

long lasting quality

In onze brochure (www.wilpstra.nl) presenteren wij onze traditionele producten. Deze kunnen naar wens op maat geleverd worden. Afwijkende maten en enkelfabricage tegen meerprijs. De deurroosters 9620T, 9628T, 9735T, 9885T, 9886T en 9862A kunnen op ieder gewenste maat gemaakt worden, met en zonder midden ornament.

Hoogste kwaliteit Uitstekende verwerkbaarheid Hoogste certificering Breed toepasbaar Hoge duurzaamheid

www.denbraven.com

Naamloos-25 1

06-10-15 16:09

POSTBOX HMC Rotterdam heeft zijn nieuwbouw Het HMC, mbo vakschool voor hout, meubel en interieur in Rotterdam, heeft zijn nieuwbouw afgerond. Locatiedirecteur Denny Terlouw vertelt: “We wilden graag een bruisende leeromgeving maken waarin leerlingen samenwerken aan praktijk en leeropdrachten. De beleving en ervaring van onze creatieve opleidingen en de prachtige producten die we jaar lijks maken, speelden een belangrijke rol bij de realisatie. We vonden het erg belangrijk dat onze (oud )leerlingen en docenten mee konden denken met de nieuwbouw. De docenten hebben zich onder andere bezig gehouden met het interieur, waarbij ze al het meubilair hebben uitgekozen en meegedacht hebben met het kleurenpalet van de nieuw bouw. Oud leerlingen, zoals Sjoerd Vroonland en Anne Blussé van Oud Alblas hebben diverse interieurelementen ontworpen, zoals de receptie balie, die gemaakt is van een echte boomstam en een catwalk tafel van maar liefst 12,5 vierkante meter, die uit de vloer lijkt te groeien.” Het komende schooljaar worden de bestaande werkplaatsen en praktijkruim tes van 4.500 vierkante meter ingrijpend gerenoveerd.

Weekamp Deuren in ‘Uitstel van Executie’ Het bedrijf Weekamp Deuren neemt dit seizoen deel aan het tv programma ‘Uitstel van Executie’ van RTL4. De deurenfabrikant uit Dedemsvaart steunt de uitzendingen, waar presen tator Martijn Krabbé deelnemers in moeilijkheden helpt hun woning op te knappen. Door deu ren beschikbaar te stellen voor de verschillende bouwprojecten, draagt Weekamp Deuren zijn steentje bij. Het Weekamp Montageteam meet de deuren in en hangt ze af om de bewoners volledig te ontzorgen. De uitzendingen zijn iedere dinsdag te zien op RTL4 om 20.30 uur.

“Te weinig aandacht voor vrouwen bij renovatie kantoren” Op kantoor hebben vrouwen het bijna altijd kouder dan hun mannelijke collega’s. Bij de renovatie van kantoren wordt namelijk te wei nig rekening gehouden met de voorkeuren van de vrouw, waardoor de airco in gebouwen structureel te koud staat. Dat blijkt uit onder zoek van Boris Kingma van de Universiteit van Maastricht, waarover Renovatieprofs.nl bericht. Kingma publiceerde onlangs in Nature Climate Change een artikel over het energie verbruik van gebouwen en de ‘thermische behoefte’ van vrouwen. Daaruit blijkt dat vrou wen zich beter voelen bij een binnentempera tuur die 3 graden hoger ligt dan de tempera tuur waarbij mannen zich optimaal voelen. In het experiment van Kingma droegen vrouwen die licht kantoorwerk verrichtten een shirt met korte mouwen, een joggingbroek, sokken en schoenen. Zij voelden zich het prettigst bij een binnentemperatuur van 23,2 tot 26,1 graden Celsius. Voor mannen is dat vaak te warm.

Duco Bestekservice up-to-date De bestekservice van Duco is grondig herzien, zo laat het bedrijf weten. Met de Duco Bestekservice genereert de klant op een snelle en eenvoudige manier zijn bestektekst op maat, aldus de specialist op het gebied van ventilatie systemen, zonwering en gevelbekleding. Duco heeft de bestaande bestekteksten herzien en voegde eveneens een aantal bestekteksten van nieuwe producten toe. Zo werd vooral het akoestische gamma (met onder meer de nieuwe Silenzio Retro ‘ZR’) en het gamma textielzon wering (met de nieuwe DucoScreen Front 150) onder handen genomen. Duco roept op tot het testen van de online bestekservice, die op een officiële Stabu stempel kan rekenen. 5/2015

p07_Postbox.indd 11

06-10-15 11:35

GEVELARCHITECTUUR

Tekst Louis Jongeleen | Beeld Marcus Peters

Gebouwen voor nu en straks, deel 4

Brugbedieningscentrum Steekter po een duurzame parel in een puur Hollandse setting In Alphen aan den Rijn, knooppunt van waterwegen in Zuid-Holland, wordt altijd wel ergens gewerkt aan vaarwegen en bruggen. Daarbij gaat niet altijd alles goed. De vernieuwing van de Julianabrug in het centrum van de stad, liep deze zomer uit op een ramp. Daardoor is ander waterbouwnieuws vanzelf op de achtergrond

Projectgegevens

geraakt. Bijvoorbeeld dat de Provincie Zuid-Holland dit

Project:

Brugbedieningscentrum Steekterpoort, Alphen a/d Rijn

Opdrachtgever:

Provincie Zuid-Holland

Architectuur:

BKVV Architecten, Amsterdam, Bureau B+B (landschap), Amsterdam

stad staat nu de nieuwe Brugbedieningscentrale

Uitvoering:

Nobel Bouwbedrijf, Bodegraven

Steekterpoort, een ontwerp van BKVV Architecten uit

Staalconstructie:

Nelissen van Gerwen Staalbouw, Oss

Amsterdam. De plek is een voorbeeld van bewust omgaan

Gevelbouwer:

Jansen VISS TV, Barendrecht

Lamellen:

Colt International, Katwijk

Gevelroosters:

Storax B.V., Zwijndrecht

Glaswanden:

AGC Flat Glass Nederland, Tiel

Binnenklimaat:

Ingenieursbureau Knipscheer BV, Soest

voorjaar de bediening van dertig bruggen in de regio heeft geautomatiseerd uit oogpunt van efficiency, veiligheid en betrouwbaarheid. Aan de zuidoostkant van de

met energie, materiaal, landschap, ecologische footprint, recycling en binnenklimaat. Tijdens een wandeling rondom en in de BC Steekterpoort laat architect Dieter Blok zien wat architectuur is volgens BKVV Architecten. Op een half bewolkte nazomerdag staat architect Dieter Blok in het lange gras op de hoge talud van het terrein ‘Steekterpoort’. Voor hem stroomt de Gouwe, rechts van hem steken de stoere torens van Hefbrug Gouwesluis de hoogte in. Onderaan de groene berm staat een compact industrieel gebouw. De vorm van het zilverkleurige bouwwerk doet denken aan de brug van een groot passagiersschip. Dieter Blok: “In Alphen aan den Rijn en omgeving heb je wel een stuk of dertig bruggen. Die werden allemaal nog apart bediend met verschillende bedieningsgebouwtjes. Het plan van de Provincie was om dat met nieuwe technieken te centraliseren en bij elkaar te brengen in één centraal bedieningsgebouw. De locatie die daarvoor gekozen werd, is deze plek. Het bedienen van bruggen door afzonderlijke brugwachters vanuit hun aparte brugwachtershuisjes is nu in Alphen e.o. verleden tijd. Dat gebeurt nu van hieruit. Dit nieuwe bedieningscentrum is een zeer functioneel gebouw. Een cockpit op pootjes, zeg maar.”

Gave plek Hoe ontwerp je een gebouw waar feitelijk geen voorbeelden van zijn? Dat was de vraag waar Dieter Blok en zijn twee collega’s voor stonden toen ze na een Europese aanbesteding door de Provincie Zuid-Holland werden uitgekozen om een zeer energie-efficiënt en duurzaam centraal brugbedieningsgebouw te ontwerpen. Terwijl Dieter Blok langzaam 12

naar beneden loopt tussen de wilde bloemen en planten door, legt hij met brede armgebaren uit waarom die opdracht van de Provincie paste bij BKKV. Hij praat liefst in de wij-vorm omdat ook zijn collega’s Robert van Kats en Sander van Veen bij het ontwerp van het brugbedieningsgebouw betrokken waren. Dieter Blok: “Toen wij hier voor het eerst kwamen kijken, zeiden we meteen: ‘Wauw, wat een gave plek’. Een plaats aan het water waar de doorstroming geregeld wordt van het weg- en waterverkeer. Met die hefbrug. Op en top Nederland-in-actie.

“De grondkoelte wordt gebruikt om het datacenter te koelen” Dat utilitaire van de plek en de poëzie van zulke stoere constructies wilden we terug laten komen in de vormgeving van het nieuwe gebouw. We hebben gezocht naar een industrieel, stoer en utilitair ontwerp, passend op deze plek met van binnen de kwaliteit van een villa.

2015/5

p12_Gevelarchitectuur.indd 12

06-10-15 14:16

GEVELARCHITECTUUR

er poort, r

De uitkragende constructie is een verwijzing naar stalen bruggen. Deze opdracht paste precies bij ons, omdat ons gevraagd werd om alles te doen, het gebouw, het landschap, het interieur en ook de aansturing van alle bouwtechnische adviseurs. We hebben bijvoorbeeld de constructeur en de adviseurs voor de installatietechniek uit kunnen kiezen, in overleg met de opdrachtgever. Zo hebben we een team kunnen samenstellen dat ons paste als een handschoen. Toen we het ontwerp hadden gemaakt, alles technisch hadden uitgezocht en de bestekstukken hadden gemaakt, werd de aparte aanbesteding uitgeschreven voor de aanneming. We hebben de directievoering gedaan op esthetisch gebied. Tot op de laatste schroef waren we erbij. Een mooi concept is belangrijk, maar dat komt pas tot zijn recht als het tot in de finesses is uitgetekend en kloppend is gemaakt.”

Datacenter In welke zin is de nieuwe BC Steekterpoort een duurzaam gebouw? Dieter Blok: “In de toepassing van verschillende duurzame oplossingen zaten we destijds in de voorhoede. Er zit hier een WK-opslag in de grond die direct gekoppeld is aan het datacenter, de grootste stroomgebruiker in het gebouw. Vanuit dit hart van het bedieningscentrum worden alle computersystemen van alle bruggen aangestuurd. Er staat

een behoorlijke partij servers die een flinke hoeveelheid warmte produceren. De grondkoelte wordt gebruikt om het datacenter te koelen. En de warmte van het datacenter die overblijft, wordt gebruikt om het gebouw te verwarmen. Overtollige warmte wordt weer in de grond gebracht en weer opgepompt als dat nodig is. Bij het ontwerpen hebben we niet gewerkt met een eisenpakket van een bepaald duurzaamheidskeurmerk, dus niet volgens het C2C-systeem of BREEAM. Onze belangrijkste keuze was om het datacenter op de meest slimme manier te koppelen aan dat WK-systeem. Verder hebben we verschillende duurzame technieken toegepast zoals energiezuinige beeldschermen, waterloze urinoirs en een sedumdak voorzien van PV-panelen.”

Berm Een andere belangrijke keuze was volgens Dieter Blok de gerichte aanpak van de directe omgeving van het brugbedieningscentrum. “We zijn ervan overtuigd dat je een gebouw altijd moet zien in zijn context. Zo hoort bij dit oer-Nederlandse stukje veenlandschap een brede berm, met wilde planten en bloemen. Wandelaars die via de hefbrug naar beneden komen, moeten hier op de bankjes kunnen zitten, bootjes kijken langs de Gouwe. De kracht van een plek als deze zit ‘m in die geïntegreerde aanpak. 5/2015

p12_Gevelarchitectuur.indd 13

06-10-15 14:17

GEVELARCHITECTUUR

Dit is niet een gebouwtje op een locatie, maar een setting met bepaalde kwaliteiten. Het gaat erom dat je de kwaliteiten van die setting benadrukt. Architectuur is daarvoor een van de middelen. Het gebouw op zich is natuurlijk ook zeer duurzaam. Het is gemakkelijk te demonteren. Je kunt de gevellamellen eraf halen, het hele gevelsysteem kun je losmaken, het staalskelet kun je ook uit elkaar halen. Er zitten zogeheten Slimline-vloeren in van beton. Die kun je ook weer loshalen. In de Slimline-vloeren liggen de leidingen waarmee je het plafond kunt koelen en verwarmen en dat is een hele efficiënte manier van temperatuurbeheersing. ”

Op de kade Het hele terrein van de Steekterpoort is door BKVV Architecten opnieuw vormgegeven, in samenwerking met landschapsarchitectenbureau B+B uit Amsterdam. Dieter Blok ziet een zeldzaam plantje. “Hier in de watergang voor hemelwaterafvoer groeien nu van die varens die je vaak ziet bij sluizen en waterlopen. Dat is echt dezelfde begroeiing die je ook ziet aan de overkant van het water tussen die basaltkeien.“ Vanaf de kade langs de Gouwe valt de compacte en stoere vorm van het bedieningsgebouw op en tegelijkertijd de lichtheid ervan. Robuust zijn de stalen vakwerkliggers van de basisconstructie die door de glazen gevel heen zichtbaar is en de vier stalen kolommen waarop het gebouw rust. Het is vooral de afwerking van de gevel die het volume voor het oog minder zwaarte geeft. Dieter Blok: “De aluminium lamellen van de gevel zijn geëxtrudeerd en daarna rond gezet. Dat is een bijzondere techniek waarbij het materiaal in de dwarsrichting is uitgewalst. Colt International heeft dat ergens in Spanje laten doen. Met deze kleine straal is de methode hier voor het eerst toegepast. Het effect ervan vind ik heel geslaagd. De rondingen maken het stoere beeld van het gebouw wat zachter en subtieler. Het staal van de basisconstructie is weliswaar rauw maar de verfijnde detaillering geeft het gebouw toch een vriendelijker uitstraling. We hebben de plint van het gebouw doorschijnend gemaakt. Binnenin zijn lichtobjecten aangebracht, waardoor die wand ‘s avonds oplicht als een lampion.”

Glas De entree van het gebouw op het maaiveld is uitgevoerd in drievoudig glas dat voor de warmtewering is voorzien van coating en gasvulling. Het is bovendien brandwerend. Als je die kwaliteit ook graag wilt heb-

ben voor gebogen hoeken, heb je een probleem . Dieter Blok: “Die ronde hoeken waren voor ons essentieel, maar uitgevoerd in die hoge kwaliteit glas zou het gigantisch duur worden. Dus hebben we een concessie gedaan. Die ronde hoeken zijn door AGC op maat uitgevoerd in tweebladig glas. Die verspringing van de glasdikte verstoort het beeld niet. Je ziet het alleen als je er met je neus bovenop staat. Verder hebben we ook scherp gelet op de detaillering van de aansluitingen van het ene materiaal op het andere, zodat alles echt koud tegen elkaar komt. Waar mogelijk hebben we aansluitingen weggedetailleerd. Het kozijn van de glaswand is vrijwel onzichtbaar. Daardoor zie je vanaf een afstand alleen maar die glazen wand, begrensd door het plafond en de bestrating. Om dezelfde reden hebben we ervoor gekozen om de gevelrand rondom de hele omtrek van het gebouw uit te voeren in aluminium. Dat materiaal kun je goed buigen zodat je met die rand de kopse kanten van het gebouw het aanzicht kan geven van halve cirkels. Zo valt het niet op dat de uiteinden van het gebouw feitelijk bestaan uit verticale glazen segmenten. De rondingen van de gevelrand en van de lamellen geven het gebouw zijn ronde aanzicht. Zo kregen we toch de zachte uitstraling die we zochten.”

Bamboe Dieter loopt onder de uitkraging van het bedieningscentrum door en opent de glazen toegangsdeur aan de zuidoostelijke kant van het gebouw. Het interieur, de hal, de treden en leuningen van de opgaande trap, de wanden naar boven, eenmaal binnen ademt alles de warme sfeer van hout. Dieter Blok: “Bamboe, ja! Dat was onze keus. We hadden ook de interieuropdracht voor dit gebouw. We hebben gezegd : het plafond is van beton en de gevel is van staal en glas. Dan is het een mooi contrast als we het binnenwerk helemaal van bamboe maken. Waarom bamboe? Vanuit duurzaamheidsoptiek. Bamboe is een snelgroeiende grassoort en is dus een zeer duurzaam bouwmateriaal. Het geeft een natuurlijke uitstraling en je kunt er prachtige dingen mee maken. De plattegrond van dit gebouw is een soort ovaal met afgeronde hoeken met een blok in het midden, waarin alle functies zijn ondergebracht zoals het datacenter, toiletten, kantoren. Dat hele blok hebben we van bamboe gemaakt. Bamboe is flexibel en knettersterk en de grotere stukken zijn recyclebaar. De vloeren zijn ook allemaal van bamboe.”

14 2015/5

p12_Gevelarchitectuur.indd 14

06-10-15 14:17

GEVELARCHITECTUUR

Dieter Blok gaat de trap op en blijft bovenaan even stilstaan. “De vloer waar ik op sta is de bovenkant van een Slimline- vloer. Daar lopen enorme bossen datakabels doorheen en luchtkanalen. De bamboe vloertegels kun je er gewoon uithalen om overal bij de kabels te kunnen komen.” Boven, in de gang, is ook zichtbaar hoe is bespaard op gebruik van staal. Dieter Blok: “Hier aan de binnenzijde

“ Het plafond is van beton en de gevel is van staal en glas” van de gevel kun je de hoofdconstructie van het gebouw goed zien, een vakwerk van stalen balken. We wilden graag dat deze spanten zouden bestaan uit stalen kokers van gelijke omvang. Dan krijg je mooie knooppunten waar alle gelijkwaardige delen bij elkaar komen. Maar constructief gezien hoeft het staal niet overal even dik te zijn, want op het ene deel van het vakwerk komt meer kracht dan op het andere. Dus zou je verschillende profielen kunnen gebruiken. Maar dat is geen gezicht. Je krijgt dan een rommeltje bij zo’n knoop. Wij hebben daarom voor sommige balken de diktes van de profielen gevarieerd en de buitenomtrek gelijk gehouden. Dan zie je niet dat sommige delen feitelijk lichter zijn.”

Cockpit. In de operationele ruimte van het brugbedieningscentrum zitten vier brugwachters achter de brede raampartij als piloten in een cockpit. In volle bezetting werken hier tien brugwachters . Allemaal met een eigen werkplek. Vanaf hun ergonomische stoelen kijken ze uit op Hefbrug Gouwesluis terwijl ze via beeldschermen dertig bruggen in de gaten houden. Ze zijn geconcentreerd op hun monitoren en de navigatieapparatuur. Hun instructies en opmerkingen kaatsen door de ruimte. In hoeverre is bij het ontwerpen rekening gehouden met het gegeven dat mensen in dit gebouw prettig hun werk moeten kunnen doen achter

beeldschermen? Dieter Blok: “Samen met de brugwachters hebben we uitgeprobeerd hoe je in een bedieningscentrum achter een bureau kunt zitten. Op basis van die proefsessies zijn de bureaus daarna helemaal op-maat gemaakt. Ze zijn in hoogte verstelbaar, net zoals de stoelen. Ook de bureaustoelen zijn gekozen in samenspraak met de brugwachters. Wij menen dat het voor het menselijke welbevinden goed is als je ziet hoe het licht in de loop van de dag verandert. Als dat moeilijk te combineren valt met werken achter beeldschermen, kun je met screens de monitoren afschermen. Sommige brugwachters vinden hun werkplek helemaal geweldig, anderen hebben kritiek. De akoestiek was een punt. Daar gaan we nu iets aan doen. Dat is iets wat blijkt bij gebruik. Dan moet je dat ook gemakkelijk kunnen aanpassen.” BC Steekterpoort heeft een uitermate gunstige EPC-score van 0. Maar dat is voor de architecten van BKVV niet het enige dat van belang is. Dieter Blok: “Voor ons moest het duurzaam zijn en prettig, een mooie uitstraling moest het hebben, het moest een plek worden met veel daglicht waar je de hele dag moet kunnen zijn. Dat alles bij elkaar telde steeds mee bij de afweging of we in de juiste richting zaten. Daar is dit uitgekomen.”

Raampje open Het binnenklimaat in de ‘cockpit’ van het BC Steekterpoort is automatisch geconditioneerd. Die beheersing van het binnenklimaat is mogelijk omdat de ruimte luchtdicht is. Toch zijn er op enkele plaatsen in de glazen gevel draai-kiepraampjes aangebracht die de brugwachters open kunnen zetten. Is dat niet tegenstrijdig, zelf het klimaat regelen door een raam open te zetten terwijl de ruimte geconditioneerd wordt? “In technische zin is dat zeker tegenstrijdig, maar niet in psychologische zin. Bij sommige gebruikers heeft namelijk het gevoel de overhand dat je het buitenklimaat naar binnen moet kunnen halen. Direct contact kunnen hebben met het buitenklimaat is erg belangrijk voor het behaaglijkheidsgevoel”, zegt klimaattechnicus Robbert Knipscheer van Ingenieursbureau Knipscheer uit Soest, het bedrijf dat de klimaatinstallatie van het BC Steekterpoort heeft ontworpen.

5/2015 15

p12_Gevelarchitectuur.indd 15

06-10-15 14:17

PRODUCTNIEUWS Wandlezer voor smartphone-sleutel

TECTUS® voor woonkamer- en projectdeuren. Compleet verdekt liggend.

De nieuwe AirKey wandlezer is een uit breiding van de moge lijke toepassingen voor AirKey, het elektroni sche sluitsysteem waarbij de smartphone de sleutel is. “De AirKey wandlezer is zowel binnen als bui ten universeel toepas baar. Met de bescher mingsklasse IP65 is hij bestand tegen de zwaarste omstandighe den buiten. In combi natie met de besturing is hij geschikt voor het aansturen van elektro nische componenten in de meest uiteenlopende situaties, zoals bij voorbeeld schuif en klapdeuren, elektronische deuropeners, in liften en veiligheidsbarrières”, zegt Hanspeter Seiss, AirKey productmanager. “Houd gewoon de smartphone, AirKey kaart of sleu telhanger bij de lezer en de garagedeur, slagboom of elektrische schuifdeur gaat open”, somt Seiss de mogelijke toepassingen op. Daarbij overtuigt de AirKey wandlezer met hoogwaardig design en materiaal. Door zijn vlakke ontwerp is de wandlezer in elke omgeving integreerbaar. De AirKey wandlezer heeft een afwerking van slijtage bestendig glas. EVVA, Hengelo, (074) 851.53.00, www.evva.nl

Pakketbrievenbus voor wand en op statief Hardbrass komt met een nieuwe brievenbus. In navolging op de populaire Allux 600 pakketbrievenbus, introduceren de Barnevelders de nieuwe Allux 500 voor plaatsing op wand, statief of aan een hek werk. De pakketbrievenbus werkt universeel met alle statieven die zij in hun assortiment hebben. Allux 500 is gemaakt van thermisch ver zinkt staal, waarna dit is voorzien van een zwarte of antraciete poe dercoating. Het product wordt geleverd in combinatie met het sterke Ruko slot en biedt ruimte voor een schoenendoos, brieven, kranten en meer. Tot eind 2015 wordt deze kast aangeboden voor de intro ductieprijs van € 149 inclusief btw. Hardbrass, Barneveld, (0342) 40.48.84 www.hardbrass.nl

NIEUWE MODELVARIANTEN 〉 verhoogde en geoptimaliseerde

belastingswaarden tot 300 kg 〉 modelvarianten voor deuren met een

eenzijdige bekleding tot 8 mm 〉 comfortabele hoogte-instelling 〉 uniforme uitgefreesde deuren

kozijnuitsparingen

www.simonswerk.nl

2015/5

p16_Productnieuws.indd 16

06-10-15 14:05

PRODUCTNIEUWS Snel poorten openen en sluiten

Aluminium voordeur ThermoSafe

Mauriks Solutions introduceert een nieuwe lijn Nice Hi Speed motoren waarmee schuifpoorten en draaipoorten veel sneller openen en sluiten. Deze aandrijvingen halen een openingssnelheid die tot 3 maal hoger is dan met andere motoren. De Hi Speed motoren van Nice bieden een antwoord op alle situaties waarbij snelheid nodig is: voor stedelijke gebieden met veel verkeer, bedrijfs of industrie terreinen of voor maximaal beveiligde woonomgevingen. De Hi Speed motoren zijn volledig te installeren met de huidige Nice accessoires. Uit een vergelijkend onderzoek blijkt dat de Nice Hi Speed motoren de snelste zijn. Een voorbeeld. Een schuifpoort met Nice Hi speed automatisering wordt geopend met een snelheid van 70 cm per seconde, terwijl een gemiddelde motor zonder Hi Speed een snelheid 19 cm per seconde heeft. Mauriks Solutions, ‘s Hertogenbosch, (073) 646.11.00, www.maurikssolutions.com

Sterke ronde aluminium roosters

Hörmann voordeuren, in elke klasse: • De premiumklasse: ThermoCarbon,

de wereldkampioen warmte-isolatie* en beste in zijn veiligheidsklasse*

De T170 serie ronde aluminium roosters van Tilmar zijn sterke venti latieroosters voor toevoer of afvoer van ventilatielucht. De buiten muurroosters zijn gemaakt van gegoten aluminium, met vaste regen inslagvrije schoepen. Achter de schoepen zijn de roosters voorzien van insectengaas. De ventilatieroosters zijn bedoeld voor inbouw. Ze worden toegepast voor mechanische en natuurlijke ventilatie, toe en afvoer op buitenmuren, in metselwerk, hout of metaal. Ook zijn ze te verwerken in bijvoorbeeld natuurstenen gevels. De standaarduitvoe ring is uitgevoerd in blank aluminium met robuuste natuurlijke uit straling. De roosters zijn geschikt voor stevig ontwerp met industriële uitstraling, maar ook esthetisch en subtiel wanneer ze bijvoorbeeld gespoten zijn in een RAL kleur. Er is een uitgebreide serie maten van 80 mm tot en met 500 mm diameter, uit voorraad leverbaar en gunstig geprijsd. Tilmar, Meppen, 0591.37.16.68, www.tilmar.nl

• De hogere klasse: ThermoSafe met een

hoge warmte-isolatie en veiligheid tot RC 3

• De middenklasse: ThermoPro Plus met een hoge warmte-isolatie en veiligheid tot RC 2

* UD-waarde tot 0,47 W/(m²·K), optioneel met RC 4

5/2015

p16_Productnieuws.indd 17

06-10-15 14:05

UITZICHT

Tekst Hans Fuchs

Bakstenen van glas, digitale glasdruk en LED-integratie

Glasinnovaties ontstaan uit samenspel in de keten De meeste ontwikkelingen op gebied van glas vinden tegenwoordig plaats op drie terreinen, stelt Ruud Geerlings van Scheuten Glas: energiebesparing en duurzame opwekking, dynamische gevels en esthetisch glas. Maar voor echte glasinnovaties moet je bij architecten, adviesbureaus en universiteiten zijn, stelt Rob Nijsse van ABT en TU Delft. Die innovaties zetten soms glastrends in gang of schoppen het tot vernieuwend confectieproduct. Gaat dat ook gebeuren met de bakstenen uit glas aan de pui van de Chanel-winkel in Amsterdam?

Architecten, adviesbureaus en universiteiten als drijvende kracht achter belangrijke glasinnovatie; Rob Nijsse, verbonden aan de TU Delft en aan ABT, weet waarover hij spreekt. Nijsse heeft een lange staat van dienst als het gaat om glasinnovaties. Hij is onder andere de man die meewerkte aan het Casa da Música in Porto van OMA met zijn grote gebogen glaspartijen – inmiddels een echte architectuurtrend. Nijsse werkte recentelijk aan de gevel met glazen bakstenen voor de Chanel-winkel in de Amsterdamse PC Hooftstraat, momenteel in uitvoering. Volgens Nijsse is ook dat project een voorbeeld van een glasinnovatie die ontstaat uit het ‘gekke idee’ van een architect en een voorbeeld van een maatwerkoplossing met potentie om door te groeien tot confectieproduct: “Dat gebeurt niet vaak, maar het komt voor. Nu zijn die glazen bakstenen nog duur, maar ik verwacht op grond van de huidige interesse voor het product, dat het vaker toegepast zal worden. Dan kan ook de prijs van het product omlaag.”

Glazen bakstenen. Afbeelding: MVRDV.

“ Glas draagt steeds meer bij aan het opwekken van de duurzame energie in gebouwen.” Daarmee raakt Nijsse meteen aan het punt dat volgens hem echte glasinnovaties typeert: “Innoveren betekent het nemen van risico en is een bron van faalkosten. In de glasbranche als geheel is echt innoveren slechts een ‘deelprobleem’; men wil vooral zoveel mogelijk verkopen. Innoveren zoals ik het opvat, is een separate, kostbare discipline. Het risco maakt innoveren kostbaar. In feite wordt je gestraft als je iets nieuws ontwikkelt, want jij moet aantonen dat je innovatie voldoet aan alle eisen.”

Lamineren en spuiten Ruud Geerlings, Director Business Development van Scheuten Glas nuanceert de visie van Nijsse: “Het maken van innovaties is tegenwoordig altijd een samenspel in de keten, waarin ook de componentenindustrie een plek heeft, naast architect, constructeur, adviseur of universiteit.” Ook technische ontwerpbureaus en gespecialiseerde onderaannemers spelen een rol in deze keten. Volgens Geerlings vinden binnen de glasbranche wel degelijk allerhande glasinnovaties plaats. En dan vooral op het gebied van energiebesparing en duurzame opwekking, dynamische gevels en esthe-

18 2015/5

p18_Glasinnovaties.indd 18

06-10-15 16:06

UITZICHT Mediaglass

Glazen vinnen Volop glasinnovatie in de nieuwe entree van het Van Gogh, een ontwerp van Hans van Heeswijk in samenwerking met glasinnovator Octatube. De nieuwbouw heeft dertig glazen vinnen die het dak dragen en nog eens twintig glazen vinnen in de gevel. Joeri Bijster van Octatube: “De entree is in feite een gekromd, liggend schaaldak. Architect Hans van Heeswijk daagde ons uit om de entree zo transparant mogelijk te maken.” Glazen vinnen zijn niet nieuw, maar de laatste jaren staan de productiefaciliteiten steeds langere vinnen toe. Joeri Bijster: “De langste vin in de Van Gogh-entree is twaalf meter; de langste glazen ligger in Nederland. Productietechnisch haalbaar zijn tegenwoordig glaspanelen tot achttien meter, maar dan is het transport vaak een beperking.” De vinnen in de entree van het Van Gogh hebben vanwege de elliptische gebouwvorm allemaal verschillende lengtes. Octatube constructeur Chris Noteboom: “De glazen vinnen dragen het glas, stabiliseren het dak en leveren samen met de dakruiten stijfheid. Bijzonder is dat de dakvinnen ook de stalen buis in de entree steunen.” De gevel heeft koudgebogen isolatiepanelen. Omdat de radius in de panelen overal verschilt, is hier gekozen voor koudgebogen glas, dat tegen glazen vinnen is geklemd. Een 1,3 meter brede strook koud getordeerd glas zorgt aan de rand van het gewelfde dakvlak voor een fraaie aansluiting op de gekromde gevel.

tisch glas: “We gaan rap toe naar gebouwen die netto geen energie meer verbruiken uit externe bronnen. Dat bereiken we door isolatie; we halen steeds betere waardes met ons glas. Daarnaast draagt het glas steeds meer bij aan het opwekken van de duurzame energie in deze gebouwen.” Scheuten Glas levert zelf al enkele jaren BIPV glas-glasmodules onder de naam Optisol. Volgens Geerlings ontwikkelt deze markt zich voortdurend: er komen almaar nieuwe producten en ook de esthetiek van die producten verbetert. En Geerlings ziet nieuwe soorten PV-cellen opduiken: “Men kan PV-materiaal tegenwoordig lamineren en Scheuten heeft recent een aantal demo-projecten gedaan met glas-glas modules op basis van organische PV-cellen, via de Duitse dochteronderneming Bischoff Glastechnik.” Scheuten Glas is niet het enige bedrijf dat experimenteert met organische fotovoltaïsche zonnepanelen (OPV). Het Amerikaanse SolarWindow claimt over twee jaar een marktrijp product paraat te hebben dat bestaat uit een zeer dunne laag vloeibare en transparante OPV coating. Deze coating maakt van een raam een PV paneel.

Digitaal drukken Ook de dynamische en beelddragende gevels ontwikkelen zich. Voor glas met LED, dat gevels tot beeldschermen maakt, is de basistechnologie inmiddels ongeveer twee jaar oud. Maar één probleem hield een grote doorbraak tot nu toe tegen: hoe verwissel je een kapotte LED-strip die geïntegreerd is in een raam? Scheuten Glas ontwikkelde een gepatenteerde oplossing: Mediaglass. Geerlings: “Dankzij sleuven voor de LED-strips die we voor het lamineren in het glas slijpen, kunnen LED-strips nu worden vervangen zoals je een lamp vervangt.” Volgens Geerlings is het de opmaat van een doorbraak. Bij het esthetisch glas vond ook een doorbraak plaats: het digitaal bedrukken van glas. Digitaal bedrukken van glas biedt nog meer designvrijheid dan zeefdrukken, en wordt gretig opgepakt door architecten. Geerlings: “Dit gaat een hoge vlucht nemen.”

De nieuwe entree van het Van Gogh Museum. Fotografie: Jan Kees Steenman, credits: Van Gogh Museum.

De glasindustrie brengt frequent innovatieve noviteiten op de markt. Vier voorbeelden. 1. IQ-Glas Screen is een verIQ-Glas Screen warmingsglas met geïntegreerde zonwering in de vorm van tussen het glas ingebouwde lamellen. IQ-Glas en lamellen tussen glas zijn afzonderlijk al langer op de markt, maar de combinatie is nieuw. 2. Het nieuwste isolatieglas van het Poolse bedrijf Press Glass heeft een geluidwering (Rw) van 39 dB. Het isolatieglas heeft twee akoestische folies. 3. In mei introduceerde AGC Glass zonwerende Stopray Vision-72, dat lichttransmissie en thermische isolatie koppelt aan een lage zontoetredingsfactor. De selectiviteit, de verhouding tussen lichtdoorlaat en zontoetreding, is hier 1.9. 4. Het Amerikaanse bedrijf Vitrius Technologies ontwikkelde hoogrendementsglas met een actief verwarmingselement. Een volwaardige vervanging voor de klassieke verwarming, aldus Vitrius.

5/2015 19

p18_Glasinnovaties.indd 19

06-10-15 16:06

RAAMWERK Snelle daglichtberekening

‘Alles-in-1-ruit’ met lamellen

Met de Bink AEQ module maakt de gebruiker gemak kelijk en snel een daglichtberekening. Met de rode draad wordt hij zo door het programma geleid. Achter iedere invoervraag is een verklarende helptekst aanwezig. Indien rele vant zijn er hyperlinks opgenomen naar het digitale Bouwbesluit en digitale normen van het BRISwarenhuis en via de Helpfunctie vindt de gebruiker alle achterliggende informatie. De module is geschikt voor het bepalen en/of toetsen van de equivalente daglichtoppervlakte van daglichtopeningen. Ook kan de equivalente daglichtoppervlakte van binnenramen tussen verblijfsgebieden en bijvoorbeeld serres worden bepaald. De heldere en controleerbare rapportage toont of er aan de gestelde eisen ten aanzien van daglicht wordt voldaan. Niet alleen het eindresultaat, maar ook alle tussenresultaten zijn beschikbaar en con troleerbaar. Deze zijn zowel in diagram als tabelvorm beschikbaar. Resultaten kunnen in diverse formaten worden geëxporteerd (zoals naar Excel). De professionele rapportage kan naar eigen inzicht worden uitgevoerd en voorzien van bijlagen. Bink Software, Dordrecht, (078) 740.02.00, www.binksoftware.nl

High Tech Glas uit Nijmegen introduceert een nieuwe ontwikkeling op glasgebied: verwarmingsglas met zonwering geïntegreerd. IQ Glas, het comfortabele en probleemoplossende verwarmingsglas, kan nu zelfs ook geleverd worden als dubbele ruit met tussen het glas inge bouwde lamellen: IQ Glas Screen. Zowel IQ Glas als lamellen tussen het glas, waren afzonderlijk reeds langere tijd op de markt verkrijg baar, maar zijn nu als een totaalpakket mogelijk. Hiermee komt IQ Glas Screen tegemoet aan de vaak gehoorde wens van met licht overgoten ruimtes, maar wel met een hoog thermisch en visueel comfort. Want met de invallende zonnestralen kan het in de warme periode van het jaar te warm worden wanneer de warmte niet wordt geremd. En in sommige gevallen is ook een inkijk tijdelijk niet gewenst. Doordat het verwarmende IQ Glas nu ook leverbaar is met ingebouwde lamellen, kan de lichtinval worden aangepast aan elke weers en lichtsituatie. High Tech Glas, Nijmegen, (024) 300.57.40, www.hightechglas.com

Snel uithardende reparatiepasta Er is een nieuw product toegevoegd aan het schilderassortiment van Repair Care. Met Dry Flex 3 introduceert Repair Care de snelst uithar dende, zuivere epoxyreparatiepasta bij tempera turen onder de 15 graden Celsius. Het nieuwe product is tijdelijk tegen kennismakingstarief verkrijgbaar. Dry Flex 3 is ontwikkeld om met name ook bij koudere temperaturen een snel uithardende reparatiepasta te hebben. Zo is het product bij 15 graden Celsius binnen 10 uur uitgehard en bij 5 graden binnen 20 uur. Een zuivere epoxyreparatiepasta met zulke uithar dingstijden was tot dusver nog niet beschikbaar op de markt. Dry Flex 3 is goed en strak modelleer baar. Het kan gebruikt worden voor alle type reparaties met een laag dikte van 5 40 mm en bij temperaturen van 0 25 graden Celsius. Repair Care International, Waalwijk, (0416) 65.00.95, www.repair care.com

Watergedragen voegafdichter JF100 is de nieuwe elastische voegafdichter van tremco illbruck die voegen in 2 stappen iso leert: aanbrengen en afwerken binnen enkele minuten. Stap 1: de voeg wordt volledig opge vuld, omdat JF100 na uitspuiten niet verder uit zet. Stap 2: na het aanbrengen is de voeg al binnen enkele minuten glad af te werken. Overtollig materiaal kan eenvoudig worden ver wijderd met een spatel zonder sporen achter te laten. Na handen wassen met water is de klus geklaard. Het product is duurzaam elastisch, te reinigen met water en isoleert uitstekend. De voegafdichter is van wege de specifieke eigenschappen geschikt voor nieuwbouw, maar vooral ook voor renovatiewerkzaamheden. Omdat JF100 geen isocya naat bevat, is het niet schadelijk voor milieu en gezondheid en kan het zonder handschoenen worden verwerkt. Tremco illbruck, Arkel, (0183) 56.80.19, www.illbruck.nl/JF100 20

Glas voor multi-touchscreens Om te beantwoorden aan de toenemende vraag naar touchscreens met de FTIR technologie (Frustrated Total Internal Reflection), brengt AGC Tirextreme glas op de markt. Tirextreme heeft dezelfde esthetische eigenschappen als helder glas, maar absorbeert tot 30 maal minder in het nabije infrarood dan helder floatglas en 3,5 keer minder dan extra helder glas, wat te danken is aan de samenstelling van het glas. Tirextreme wil een oplossing bieden voor fabrikanten die gebruik wil len maken van FTIR. Dankzij deze technologie wordt de aanraakdruk accurater gedetecteerd, terwijl het scherm beter oogt, minder gevoelig is voor krassen en compacter is dan conventionele IR technologieën die gebruik maken van een infraroodframe dat voor het scherm wordt geplaatst. Tirextreme is beschikbaar in verschillende diktes, van 0,55 tot 4 mm, in afmetingen tot 3,21 x 6 m. Het behoudt zijn eigen schappen zelfs als het onderworpen wordt aan bewerkingen zoals buigen of harden (chemisch of thermisch). AGC Flatglass, Tiel, 0344.679.911, www.agc flatglass.com

2015/5

p20_Raamwerk.indd 20

06-10-15 14:00

GOED BESLAGEN Nieuwe poedercoatstraat

Design deurkruk

AMI heeft haar productielijnen uitgebreid met een nieuwe moderne poedercoatstraat waar het ruime assortiment aluminium deurbeslag voorzien wordt van een poedercoatlaag. Iedere kleur uit het RAL programma is daarbij mogelijk: felle kleuren voor instellingen zoals kinderdagverblijven of donkere structuurlakken voor klassieke afbouwsituaties en uitstraling. Bij AMI vindt de klant verschillende mogelijkheden, voor zowel grote als kleine bouwprojecten. De pro ducten worden na een voorbehandeling in de eigen faciliteiten voor zien van een poedercoatlaag. Daarna worden ze in de oven verder uit gehard en in het productieproces verder geassembleerd. AMI doet dit alles in eigen beheer en het bedrijf kan de producten in korte tijd en in kleine aantallen leveren. AMI, Lomm, (077) 473.74.75, www.ami.nl

Intersteel heeft als missie om designdeurkrukken een prominentere rol te laten spelen binnen het interieurdesign. Vandaar dat het bedrijf nu samenwerkt met interieurdesigner Arjan Moors. Omdat zijn erva ring voornamelijk in de meubelindustrie ligt, zag Moors het als een uitdaging om een ‘alledaags’ product als deurkrukken te benaderen vanuit de filosofie ‘Less is Moors’. Zijn inbreng heeft de naam ‘Sliced’ gekregen en heeft een strakke, minimalistische vormgeving. De deurkrukken vallen niet op, maar zijn zeker aanwezig in het interi eur. De deurkrukken van de Sliced serie zijn allen uitgevoerd in mas sief RVS in 4 verschillende uitvoeringen. De designlijn is voor de bui tendeuren te combineren met schilden met anti kerntrekbeveiliging. Kenmerkend voor de deurkrukken is de Japanse werkwijze van Moors: met een aantal sneden worden de verschillende vormen tot een een heid gemaakt. De moderne krukken ademen sfeer en luxe uit. Van Leeuwen International, Rhenen, 0318.47.77.77, www.intersteel.nl

Extra zwart beslag

Beslag met pincode

Hardbrass, specialist in deurbeslag, breidt zijn assortiment uit met Puurzwart; producten met een messing basis en afgewerkt met een sterke zwarte coating. De afwerking die gebruikt wordt, is geschikt voor verschillende stijlen. Het binnen en buitendeurbeslag kan wor den toegepast in moderne woningen, maar is ook geschikt voor lande lijke interieurs. De lijn bestaat uit voordeurbeslag, binnendeurbeslag en verschillende accessoires. De zwarte kleur is goed te combineren met zwart stalen deuren. De Ovo knopkruk kan (zoals alle krukken) ook zonder rozet besteld worden. De Puurzwart lijn is te vinden op de website, in de catalogus en brochures van Hardbrass. Hardbrass, Barneveld, (0342) 40.48.84, www.hardbrass.nl

Achter het strakke design van het Lips Smartair beslag met pincode schuilt een uitgebreide beveiliging. De nieuwe smalstijl uitvoering is een aanvulling op het Smartair toegangscontrole assortiment en werkt met pincode én pas. “Het nieuwe Smartair beslag met pincode is speciaal ontworpen om de esthetiek van een modern kantoor of openbaar gebouw te behouden”, zegt René Jongepier, hoofd product management bij Assa Abloy. “Het beslag voldoet aan de belangrijkste beveiligingskenmerken en heeft alle gemeenschappelijke eigenschap pen van onze Smartair serie, plus een beetje extra.” Het beslag biedt 3 niveaus van verificatie: de deur kan worden geopend door alleen een pincode, alleen een pas, of pincode en pas. De cijfers op het codetableau lichten blauw op wanneer een gebruiker een code invoert, groen als de toegang is toegestaan en rood als de toegang wordt geweigerd. Het beslag is eenvoudig te installeren, draadloos en batterijgevoed. Smartair is te combineren met alle toonaangevende RFID technologieën, waaronder iClass door HID, Mifare Classic en DesFire. Assa Abloy, Raamsdonkveer, 088.639.47.61, www.assaabloy.nl 5/2015

p21_Goed beslagen.indd 21

06-10-15 14:00

Uw ramen en deuren moeten perfect functioneren. BUVA PreSets bieden zekerheid. Professionele hang- en sluitwerkproducten voor ramen en deuren, in drie voorselecties: Basic: het bekende BUVA hang- en sluitwerk dat zijn waarde in de bouwpraktijk heeft bewezen. Total Control: voor blijvende en volledige nastelbaarheid van hang- en sluitwerk van ramen en deuren. Full Proof: Zelfstellend en corrigerend hang- en sluitwerk, voor het opvangen van nagenoeg alle in de praktijk voorkomende bouwtoleranties. Meer informatie? Bel BUVA, vraag de brochure aan of download deze op buva.nl

Naamloos-26 1

06-10-15 16:10

HET DETAIL

Tekst Louis Jongeleen

Onderzoek geeft nieuwe kijk op lichtkwaliteit

“Daglicht en uitzicht hebben meer invloed dan je denkt”

Voor het beoordelen van de kwaliteit van onze gebouwen hebben we allerlei normen, wettelijke eisen en ‘bovenwettelijke’ kwaliteitssystemen. Toch blijken er steeds weer nieuwe aspecten een rol te spelen. Onderzoekster en adviseur Hester Hellinga richt zich op de lichtkwaliteit van binnenruimte. In 2015, het UNESCO-jaar van licht, vestigt zij de aandacht op het belang van uitzicht, specifieke zonwering en voldoende daglicht voor onze gezondheid en ons comfort. Een interview. HET DETAIL (4)

Hester Hellinga: “Bij goede daglichtkwaliteit hebben we het over individuele voorkeuren en behoeften”

‘Het Detail’ is de titel van een zesdelige serie, waarmee Raam & Deur de aandacht vraagt voor de schijnbaar kleine oorzaken van grote bouwfouten. In elke aflevering gaan we in op de bouwfysische achtergrond van een bouwdetail en geven we aan hoe bouwgebreken kunnen worden voorkomen. Deze aflevering van ‘Het Detail’ kwam tot stand in samenwerking met DPA Milieu BV.

5/2015

p23_Detail4.indd 23

06-10-15 14:01

HET DETAIL De setting van een gesprek met dr. ir Hester Hellinga is een ruim restaurantgedeelte op de begane grond van een kantoorflat van 18 verdiepingen. Het licht dat door de glaswand naar binnen valt, wordt gedempt door een hoge heg die het uitzicht belemmert. Hellinga gaat aan een tafel zitten met haar rug naar de groene glazen muur.

dat je mensen de mogelijkheid geeft het systeem te ‘overrulen’. Wanneer dat niet kan, leidt dat tot irritatie en soms zelfs tot sabotage van de zonweringsinstallatie.”

U heeft een methode ontwikkeld waarmee de lichtkwaliteit van een binnenruimte kan worden beoordeeld. Kunnen ontwerpers daarmee nu het raam ontwerpen dat de beste daglichtkwaliteit oplevert?

Hellinga: “Het ingrijpend gerenoveerde Provinciehuis van NoordHolland in Haarlem is een mooi voorbeeld waar de duurzaamheid onderzocht is in samenhang met het comfort. Er is optimale daglichttoetreding gerealiseerd zonder extra warmtelast. Op de werkplekken zijn temperatuur en lichttoetreding te regelen met kleine aanpassingen.”

Hester Hellinga: “Met mijn promotie-onderzoek dat ik in 2013 afrondde (zie kader), heb ik vastgesteld dat ramen zeer belangrijk zijn voor de beleving en het comfort van een binnenruimte. Daarbij blijken zowel het daglicht als het uitzicht bepalend te zijn. Ook heb ik een nieuwe manier ontwikkeld waarmee we de daglichtkwaliteit beter kunnen beoordelen. Een beoordelingsmethode voor uitzicht bestond nog niet. Aan de hand van vragenlijsten die ik aan kantoormedewerkers heb voorgelegd, heb ik een waarderingssysteem voor uitzichtkwaliteit ontwikkeld. Daaruit blijkt dat de natuurlijke uitstraling van het uitzicht van betekenis is en de gelaagdheid of diepte waardoor je ook in de verte kunt kijken. Dat ontspant de ogen. Andere factoren zijn: de hoeveelheid lucht die je ziet, het soort gebouwen waar je op uitkijkt en of er verkeer te zien is. Ook de grootte, de plaatsing en de vorm van ramen spelen een rol. Alle aspecten krijgen een score. De optelsom is een maat voor de kwaliteit van het uitzicht. Met deze gegevens kunnen ontwerpers hun voordeel doen, want als een gebouw eenmaal af is, kun je weinig meer veranderen aan de vormgeving van de gevel.”

Zijn scores van proefpersonen wel objectief genoeg voor een wetenschappelijk oordeel over de kwaliteit van daglicht en uitzicht? Hellinga: “Er bestaan grote verschillen in de behoeften en voorkeuren van mensen. Als onderzoeker probeer je inzicht te krijgen in de overeenkomsten tussen mensen en als er verschillen zijn, wil je weten waarom die er zijn. Door toepassing van statistische modellen wordt een zo objectief mogelijke conclusie getrokken. De kennis die dat oplevert, wordt gebruikt om wetten en regels op te stellen, maar deze gaan vaak uit van de ‘gemiddelde mens’. Dat geldt dus ook voor de regels van het Bouwbesluit. In de praktijk hebben we uiteraard te maken met de verschillen tussen individuen , waardoor je geen situatie kan ontwerpen die ‘totale tevredenheid’ oplevert wat thermisch comfort en daglicht aangaat. Zo heb ik vorig jaar onderzocht hoe 400 kantoorwerkers in dertien verschillende kantoren het gebruik van automatische zonwering ervaren. Daaruit kwam naar voren dat centraal geregelde zonwering nooit helemaal naar tevredenheid werkt. Er zijn wel mogelijkheden om in een open kantoorruimte de bediening per zone in te delen of je kunt in kantoortuinen een eigen werkplek zoeken die je bevalt, maar het blijft essentieel

Kunt u voorbeelden noemen van een aanpak waarmee een optimale lichtkwaliteit is bereikt ?

“ Wetten en regels gaan vaak uit van ‘de gemiddelde mens’…”

Bij welk soort gebouwen kan uw benadering van de lichtkwaliteit veel voordelen opleveren? Hellinga: “Dat zijn gebouwen waarvan de gebruikers veel binnen blijven. Dat zijn dus ziekenhuizen met patiënten die het bed moeten houden en zorgcentra waar ouderen de deur bijna niet meer uitgaan. Ook bij scholen valt veel te verbeteren. Niet alleen omdat onvoldoende lichten zichtkwaliteit slecht is voor concentratie en leerprestaties, maar ook omdat daglicht inwerkt op onze biologische klok. In onze ogen zitten receptoren die onder invloed van licht de aanmaak van hormonen beïnvloeden die op hun beurt onze alertheid beïnvloedt en het dagnachtritme. Voldoende duisternis wanneer iemand slaapt, is trouwens ook van belang. Op dit terrein is nog veel onderzoek nodig . Dat laatste geldt ook voor de plaatsen waar wij langere tijd achter een PC, een i-pad of een tv zitten, in een kantoor of elders. Wat doen die nieuwe lichtsoorten op die verschillende plaatsen met ons gestel? Verder is het bij renovatie van oude, monumentale panden belangrijk er rekening mee te houden dat zonwerend glas leidt tot een lagere daglichttoetreding dan voorheen. Dat wordt nogal eens vergeten.”

Grootte, plaatsing en vorm van het raam plus het uitzicht bepalen mede de lichtkwaliteit

24 2015/5

p23_Detail4.indd 24

06-10-15 14:01

HET DETAIL

Werkplekken in Provinciehuis Noord-Holland in Haarlem na hoog-niveaurenovatie (2013) foto: Michael van Oosten

Wat ziet u graag veranderen in de manier waarop wij omgaan met de lichtkwaliteit in onze gebouwen? Hellinga:” Bij het bepalen van de noodzakelijke lichttoetreding wordt soms gekozen voor een te éénzijdige benadering, waarbij het thermisch comfort en energiegebruik de nadruk krijgen. Er wordt bijvoorbeeld glas toegepast met een lage lichtdoorlatendheid om

“Daglicht beïnvloedt ook onze biologische klok…”

maar aan de eisen voor de maximale zonlichttoetreding te voldoen. Richtlijnen gaan daarentegen uit van de gedachte ‘hoe meer daglicht, hoe beter’. Er worden minimale eisen gesteld aan de daglichtfactor, dus de verhouding tussen de hoeveelheid licht binnen en de hoeveelheid licht buiten. Deze moet worden bepaald bij een gestandaardiseerde, bewolkte hemelkoepel. Beter is om uit te gaan van een realistische voorspelling van de hoeveelheid daglicht op grond van een jaarmeting, zoals het Amerikaanse keurmerk LEED dat

doet. Vervolgens kunnen er eisen worden gesteld aan zowel de minimale als de maximale daglichttoetreding. Er zijn immers ook zonnige dagen en dan wil je verblinding en te hoge temperaturen voorkomen, terwijl je op donkere dagen verhoudingsgewijs juist meer daglichttoetreding wilt.”

Wat vindt u van de huidige wetgeving voor lichtkwaliteit? Het Bouwbesluit stelt uit het oogpunt van gezondheid eisen aan de minimale daglichttoetreding, maar de voorgeschreven bepalingsmethode geeft je totaal geen indruk van de lichtkwaliteit die je uiteindelijk krijgt. Aan de uitzichtkwaliteit worden in het geheel geen eisen gesteld. Met de komst van een Europese daglichtnorm zal dit op den duur veranderen. Ik vind dat een positieve ontwikkeling. Verder is het opvallend dat in het Bouwbesluit onlangs de daglichteisen voor het bouwen van een woonfunctie voor particulier eigendom zijn gewijzigd. Vanaf 1 juli 2015 hoeft er nog slechts aan de eisen voor verbouw te worden voldaan. En dat uitgerekend in het ‘UNESCO-jaar van het licht’. “

In 2013 promoveerde Hester Hellinga aan de TU Delft met een onderzoek naar de invloed van daglicht en uitzicht op het visueel comfort. Titel van het onderzoek: ‘ Daylight and View: Influence of Windows on the Visual Quality of Indoor Spaces’. Op haar werkgebied van licht, comfort en duurzaamheid werkt Hellinga nu als projectleider-adviseur bij DPA Milieu in Rotterdam.

5/2015

p23_Detail4.indd 25

06-10-15 14:01

EllenMatic Soundproof De geluidswerende valdorpel voor houten deuren

De voordelen van de EllenMatic Soundproof

T30, T60

G et

est

1 tot ht b d ic

• Enkelzijdige bediening aan de scharnierzijde. • Aandrukknop met groot contactoppervlak maakt montage zonder stootplaatje mogelijk. • Groot werkingsbereik door maximale slag van 20 mm. • Loodrechte verplaatsing van het binnenwerk zonder zijwaartse beweging voor 1 - 2 mm afhangspeling. • Automatische scheefstelling voor oneffen vloeren.

RS,w,0 51 dB

mi ew l j o e n eg o ing penen en.

Scan de qr-code en bekijk de film

www.elton.nl

Lamikon SecondLife het tweede leven van uw kozijn. Uw voordelen op een rijtje: •

Uw bestaande kozijn geconserveerd

•

Nieuw Isoglas met lage U-waarde

•

Nieuwe ramen en deuren

•

Hoogwaardig PPG (SIGMA) verfsysteem

•

Gegarandeerd laagste onderhoudskosten

•

Om de 9 jaar schilderen

•

15 jaar collectieve garantie

Wilt u besparen op uw onderhoudskosten? kijk op www.kozijnkompas.nl, daar vindt u ons unieke rekenmodel voor het beheersen van gevelelementen.

KozijnKompas.nl

Bel uw systeemhouder voor meer informatie!

Lamikon | Bramenberg 8, 3755 BX Eemnes | Tel.: 035 - 76 00 083 | info@lamikon.nl | www.lamikon.nl

Naamloos-11 1

06-10-15 10:47

Tekst Gerard Zweers en Arie Grevers

ECONOMIE

Niet iedereen blij met koersval euro

Valutaperikelen De diepe val van de euro ten opzichte van de dollar sinds maart 2014 heeft een grote impact op de export en import van goederen in de eurozone. Nogal wat producenten van en handelaren in hang- en sluitwerk – made in the far east – houden de adem in en wachten op het eerste schaap dat, met een fikse prijsverhoging op zak, de dam oversteekt. Economische maatregelen werken doorgaans twee kanten op: er is een groep die ervan profiteert en er is een groep die zich benadeeld weet door de maatregel. Het is met economen niet veel anders, de ene helft kan niet genoeg benadrukken dat deze of gene maatregel al veel eerder had moeten worden genomen, en de andere helft wijst op de catastrofale gevolgen die de ingreep zal hebben. Zo is het ook met de economische koers die de Europese centrale bank (ECB) is ingeslagen. Met de strategie van ‘quantitative easing’, wat zoveel betekent als geld bijdrukken, wil de ECB de schuldenpositie van een aantal Eurolanden verzachten. Neem deze tsunami van vers gedrukt geld en voeg die samen met de Griekse tragedie en het recept voor een koersval is compleet. Dat is feest voor bedrijven die exporteren naar gebieden buiten de eurozone, maar zuur voor hen die inkopen in Azië.

Geen buffer meer Zegslieden van importeurs en producenten van metaalproducten, gereedschap, bevestigingsmaterialen en dergelijke geven aan, dat men de ontwikkelingen argwanend volgt. Velen onder hen laten produceren in Azië en hebben Nederland als voornaamste afzetmarkt. Zij worden geconfronteerd met een euro die sinds medio 2014 bijna 25% van haar waarde heeft verloren ten opzichte van de dollar, en met inkoopprijzen die met hetzelfde percentage gestegen zijn. In onze buurlanden België en Duitsland heeft dit tot prijsverhogingen geleid, maar op de Nederlandse markt is het nog opmerkelijk stil. Door de zwakke bouweconomie en het overaanbod op de markt staan de prijzen al jaren onder druk en zijn prijsverhogingen maar mondjesmaat door te voeren. Nu zullen veel bedrijven de klap van de crisis hebben opgevangen door een dieet van efficiëntiemaatregelen, slimme verbeteringen en afslanking. Daar komt nu dus die 25%(!) overheen, terwijl de marges door de crisis al flinterdun zijn. Zelfs voor gezonde bedrijven is dat niet meer te trekken. Enkele bedrijven hebben goed opgelet en hebben aan het begin van de koersval dollars ingekocht. Maar ook aan die buffer komt een eind. En als we de financiële goeroe’s mogen geloven dan zou de euro kunnen blijven dalen tot pariteit (koers 1:1) wordt bereikt met de dollar. Dat zou dan uitkomen op een daling van bijna 40%. En dat zou zo maar eens kunnen gebeuren door weer een ander naar trekje van economie: self fulfilling prophecy.

Reshoring Is ‘reshoring’ (productie terughalen naar Europa) dat zich in een toenemende populariteit mag verheugen, dan het antwoord? Volgens producenten van metaalwaren, die matrijzen gebruiken in hun proces, is de price gap daarvoor nog te groot. Matrijzen zijn in europa drie tot vier maal duurder en de kostprijs van producten komt nog altijd 20-30% hoger uit dan bij productie in Azië. Eerder genoemde zegslieden verwachten dat prijsverhogingen aan het eind van dit jaar niet kunnen uitblijven. En daarbij zijn alle ogen gericht op de marktleiders. Wellicht is de verhoging nu wat gemakkelijker verteerbaar, doordat de economie weer aantrekt.

5/2015 27

p27_Valutaperikelen.indd 27

06-10-15 11:49

GEREEDSCHAP Bosch komt met een nieuwe, bijzondere handcirkelzaag. De handcirkelzaag GKS 55+ GCE Professional van Bosch biedt 15% meer zaagdiepte bij dezelfde zaagbladgrootte. De nieuwe geometrie van de aandrijving met tweetraps reductie maakt dit mogelijk: de in het midden gelagerde aandrijfspil is duidelijk kleiner dan die van een gewoon systeem. De tweede spil is zijwaarts naar boven verplaatst en ligt niet in de zaagas. Daardoor kan het zaagblad nu bij dezelfde groot te dieper in het materiaal binnendringen. Dat betekent dat de machi nes timmerlieden, dakdekkers, meubelmakers en installateurs in de droogbouw een nog breder toepassingsspectrum bieden. Bovendien zijn de machines zeer licht en praktisch. Bosch, Hoevelaken, (033) 24 791.60, www.bosch.nl

Nieuw voor de Multitool Makita voegt 3 nieuwe gereedschappen toe aan het bestaande assorti ment verbruiksartikelen voor de Multitool. Het gaat allereerst om 2 extra lange invalzaagbladen van 70 mm. Met de nieuwe lange inval zaagbladen van 70 mm kunnen gebruikers dieper invallen en sneller zagen, bijvoorbeeld in hoeken van ramen, kozijnen en houtverbindin gen. Met het nieuwe multifunctionele mes snijden gebruikers eenvou dig door linoleum, isolatiemateriaal, tapijt, rubberen matten en het steeds populair wordende kunstgras. De afgeronde zaagkant zorgt voor extra nauwkeurigheid en een verminderd tandverlies aan de zijkanten. Het bi metalen invalzaagblad (TMA037) is bij uitstek geschikt voor zaagwerk in zachthout tot 70 mm, epoxy tot 70 mm en stalen platen tot 1 mm. Ook spijkers en non ferro metalen tot 2 mm, hardhout, gips plaat, glasfiber en dun aluminium zijn voor dit zaagblad geen pro bleem. Makita, Eindhoven, (040) 206.40.40, www.makita.nl

Energiezuinige schroefmachine Makita lanceert een 18 volt schroefmachine die is uitgerust met een energiezuinig auto start stopsysteem. De machine verbruikt alleen stroom als het bit wordt ingedrukt. De motor schroefmachine DFS452 gaat pas draaien als het bit wordt ingedrukt. Gebruikers hoeven dus niet langer handmatig in en uit te schakelen. Dankzij het auto start stop systeem en de energiezuinige koolborstelloze motor gaat de schroefmachine zo zuinig mogelijk om met de energie van de accu. Wanden en plafonds kunnen efficiënter worden geplaatst. Deze nieuwe Makita schroefmachine is specifiek geschikt om gips , vezelcement of houten platen te bevestigen op construc ties van hout of metal stud. Makita, Eindhoven, (040) 206.40.40, www.makita.nl

Hulp bij aankoop machines

DeWalt introduceert XR ToolSelect als een overzichtelijk programma om de ideale set van accumachines samen te stellen. Op deze manier wor den vakmannen in staat gesteld alleen de echt nodige machines te kopen, die aansluiten op hun vakgebied en toepassingen. ToolSelect bestaat uit 3 stappen. De eerste stap is het kiezen van de 18 volt XR accumachines. Het aanbod varieert van slagschroevendraaiers en SDS+combihamers tot reciprozagen en multitools. Elke machine wordt standaard geleverd in een stevige TSTAK koffer, met ruimte om de lader en accu’s op te bergen. Stap 2 bestaat uit het kiezen van de benodigde startpakketten met 18 volt accu’s en lader. Bij stap 3 komt men, als er minimaal 3 of 5 machines tegelijkertijd worden besteld, in aanmerking voor een TSTAK bonus item zoals een TSTAK cart. Dat is een handig onderstel met wielen om de machines snel en veilig over de werf te verplaatsen. DeWalt, Born, (0164) 28.30.63, www.dewalt.nl

2015/5

p28_Rond het Raam.indd 28

06-10-15 11:55

GEREEDSCHAP Flexibele harmonicaschraag

Krachtige zaagmachine

Werken op verschillende locaties, dat doen de meesten het liefst zo efficiënt en comfortabel mogelijk. Met de harmo nicaschragen van Wiltec creëert de gebruiker op iedere locatie eenvoudig een ergonomische werk plek. De schragen zijn volledig in breedte en hoogte verstelbaar. Zo kan de werkplek volledig afgestemd worden op de gebruiker. Ingeklapt neemt de schraag weinig ruimte in beslag en is hierdoor gemakkelijk op te bergen of te verplaatsen. Een multifunctioneel hulpmiddel voor vele branches. De harmonicaschragen nemen ingeklapt 24 cm in beslag. Dit maakt de schraag licht en gemakkelijk te transporteren. Handig voor zaag en schuurwerkzaamheden, het bewerken en afmonteren van bijvoorbeeld planken of als werktafel. Ook het plaatsen van zware objecten tot 250 kg kunnen de stabiele harmonicaschragen van Wiltec aan. Wiltec, Uden, (0413) 24.44.44, www.wiltec.nl

De US 1300 EX reciprozaagmachine van Wiltec is de krachtigste in zijn klasse met 1.300 watt opgenomen vermogen. Dankzij het Fixtec snelwisselsysteem is het mogelijk om de zaagbladen snel en zonder sleutel te wisselen. Daarnaast kunnen de zaagbladen tot 180 graden worden gedraaid voor zagen op de lastigste plaatsen. Bovendien gaan ze langer mee door de verstelbare aanslag. De variabele snelheidsrege ling zorgt voor optimale controle en effectiviteit. De reciprozaagmachi ne is voorzien van een ergonomische softgrip handgreep voor optimale grip en comfort. De machine heeft een onbelast toerental van 0 2.800 slagen per minuut, een slaglengte van 30 mm en weegt 3,8 kg. De US 1300 XE wordt standaard geleverd met een 4 meter lang snoer, 2 zaagbladen en een transportkoffer. Wiltec, Uden, (0413) 24.44.44, www.wiltec.nl

Lichte afwerktacker

Stofvrij schuren

DeWalt heeft een nieuwe machine toegevoegd aan het 18 volt XR Li Ion plat form: de DCN660 afwerktacker. De lichtgewicht afwerktacker heeft een schuin magazijn van 20 graden en is geschikt voor brads van 1,6 mm. De speciaal ontwikkelde ‘Brushless’ motor maakt de DCN660 met 2,65 kg meer dan 1 kg lichter dan zijn voorgan ger. Deze verbeterde ergo nomie komt het gebruiks comfort ten goede. De druk op de arm van de gebruiker is aanzienlijk verminderd. De koolborstel loze ‘buitenrotor’ motor werkt volledig op het XR Lithium ion accuplat form. Met 1 accu van 2,0Ah kunnen ongeveer 800 brads worden geschoten. Een 5,0Ah accu is in staat om tot 2200 brads te schieten voordat hij moet worden opgeladen. Doordat de tacker volledig op accu werkt, zijn gaspatronen of pneumatische slangen niet nodig en wordt de gebruiker niet blootgesteld aan schadelijke gassen of lawaai. DeWalt, Born, (0164) 28.30.63, www.dewalt.nl

Stofdeeltjes in vers gespoten lak zijn funest. Automotive bedrijven heb ben dan ook veel belang bij een stofvrije werkomgeving. De nieuwe Dynabrade Raptor stofzuiger zorgt hier voor. Deze krachtige, industriële stofzuiger is speciaal ontwikkeld voor gebruik in combinatie met schuurmachines. De Raptor vormt zowel met pneumatische als elektri sche schuurmachines een goede combinatie om een schone en veilige werkomgeving te creëren. De stofzuiger is voorzien van een automati sche start stopfunctie, waardoor er uitsluitend wordt afgezogen als er daadwerkelijk wordt geschuurd. Het automatische filterreinigingssy steem houdt het zuigvermogen con stant hoog, verlengt de levensduur van het filter, voorkomt langdurige werkonderbrekingen en waarborgt de betrouwbaarheid van de motor. De Raptor beschikt over een aan sluiting voor 2 pneumatische machines. Het reservoir is van poly carbonaat en is standaard uitgerust met zwenkwielen waardoor de stof zuiger gemakkelijk te verplaatsen is. Voor een optimaal gebruikersge mak zijn de persluchtslangen geïn tegreerd in de slang van de stofzui ger. De machine wordt compleet geleverd met 2 slangen en bijbeho rende koppelingen. Wiltec, Uden, (0413) 24.44.44, www.wiltec.nl 5/2015

p28_Rond het Raam.indd 29

06-10-15 11:56

HET FAMILIEBEDRIJF

Tekst Arie Grevers

Uitvindingen Joop Boumans staan aan basis familiebedrijf HMB profit locks & tools

Slimme oplossingen voor kleine ongemakken HMB profit locks & tools uit IJsselstein is een echt familiebedrijf dat eind jaren tachig van de vorige eeuw is opgericht door Joop Boumans en zijn drie kinderen: Jeroen, Dirk en Margreet. Ook de derde generatie dient zich aan. Inmiddels brengt de familie Boumans al weer ruim vijfentwintig jaar innovatieve afhanggereedschappen en kwalitatief hoogwaardig hang- en sluitwerk op de markt. Eind negentiende eeuw ontwierp de Noor Johan Vaaler een gebogen draadje, waarmee men enkele velletjes papier bij elkaar kon houden. Het bleek een doorslaand succes en Vaaler ging de boeken in als de ‘paperclip-miljardair’. Een uitgesproken bewijs dat de meest succesvolle uitvindingen vaak creatieve oplossingen zijn voor kleine ongemakken. Ook de geschiedenis van het familiebedrijf HMB profit locks & tools begon met een ongemak: Dirk Boumans vond het afhangwerk dat hij uitvoerde als monteur in de renovatiesector onnodig zwaar. Hij bedacht een mal om het werk te verlichten, maar zonder succes. Vader Joop Boumans zag het geknutsel van zijn zoon met lede ogen aan en besloot zelf achter de tekentafel te kruipen. Joop, een gepensioneerd ingenieur in de vrachtwagenbranche, was in staat om met een frisse blik het probleem te benaderen en out-of-the-box te denken. Dirk: “De eerste ontwerpen van mijn vader waren innovatief, maar niet praktisch. Dat slechte nieuws moest ik hem brengen. In onze discussies ging het vaak hard tegen hard en ik heb hem tot zijn ongenoegen een aantal keren teruggestuurd naar zijn tekentafel.

Het huidige HMB-team. Op de vernieuwde website is te zien wie wie is.

Uiteindelijk kwamen we uit op een systeem van freesmallen, waarmee de monteur een deur maar één keer hoeft te tillen; dat spaart de rug en bovenal heel veel tijd en geld. We stapten met ons product naar de Kamer van Koophandel en HMB was geboren.”

Beginjaren Dirk herinnert zich de begintijd nog levendig. De eigenaar van Wijngo ijzerhandelaar, de heer van Wijngaarden, reserveerde voor de ‘Bouwmannen’ een plek op een NWR beurs in de RAI Amsterdam om de uitvinding van Joop te lanceren. Dirk: “De beurs in Amsterdam bleek dan ook een gouden greep. Ik demonstreerde ons product en kreeg veel bekijks. Eén van onze medewerkers stond tussen de toeschouwers, zodat ik hem ‘toevallig’ uit het publiek kon pikken voor de demonstratie – kijk mensen, Jan en alleman kan dit gereedschap gebruiken. De presentatie op de beurs was een doorslaand succes. Zo bevond de directeur van Renson – het bedrijf is een belangrijke speler op de Belgische markt – zich onder de toeschouwers. Hij was zeer enthousiast en via Renson kregen we al snel in België voet aan de grond. De introductie van het politiekeurmerk begin jaren negentig gaf de bedrijvigheid nog een extra boost en HMB vestigde zich definitief op de markt.”

Einstein

Een foto uit 1999 met van links naar rechts vader Joop en de zonen Jeroen en Dirk.

Vanaf het begin was de rolverdeling duidelijk: Joop ontwikkelde nieuwe producten, Dirk deed de uitvoering, zijn broer Jeroen hield zich bezig met commercie en zus Margreet was verantwoordelijk voor de binnendienst en de administratie. Boumans senior droeg op hoge leeftijd nog innovatieve oplossingen aan en was tot op zijn sterfbed nauw betrokken bij het bedrijf. Een kleine greep uit de producten uit de koker van HMB: tijdbesparende freesgereedschappen, een 4-seizoenen pui, een universele scharniermal en Multipoints ‘Sluitlijsten’ voor dubbele deuren . Dirk: “Alle innovaties komen voort uit ontevredenheid van onze potentiële klanten over de bestaande producten.

30 2015/5

p30_Familiebedrijf HMB.indd 30

06-10-15 13:54

HET FAMILIEBEDRIJF

Enkele producten die HMB profit locks & tools in de loop der jaren ontwikkeld heeft.

Jeroen en ik kwamen met de problemen bij Joop, die er dan weer een oplossing voor bedacht. Als hij iets had verzonnen, schoten wij gaten in zijn plannen en trok hij zich mokkend terug achter de tekentafel, om een week later weer op te duiken met een geniaal product.” Margreet: “De bijnaam ‘Einstein’ was dan ook snel geboren. Het heeft zo moeten zijn, dat het nieuwe bedrijfspand is gevestigd aan de Einsteinweg in IJsselstein. Het is mooi om te zien dat hier de jonge generatie al weer druk bezig is met nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld het aansturen van sloten met een smartphone.”

“ Al onze innovaties zijn eenvoudig, praktijkgericht en ze ontzorgen de klant” HMB-virus Inmiddels heeft Dirk een stapje teruggezet en is Margreet algemeen directrice. Hoe ervaart zij het om zo nauw met familie samen te werken? Margreet: “Als kind hebben we altijd meegekregen om bij meningsverschillen de confrontatie met elkaar aan te gaan. Kwaad worden is niet erg, maar kwaad blijven, kan niet. Dat is eigenlijk altijd zo gebleven. Verder hielp het natuurlijk dat we binnen het bedrijf allemaal onze eigen tak van sport beoefenden en daardoor elkaar niet in de weg liepen.” Femke Oudshoorn, dochter van Margreet, heeft het HMB-virus met de paplepel ingegoten gekregen. Als kind hielp ze, net als alle kleinkinderen overigens, op zaterdagochtend om stickers te plakken op dozen en na haar studie kreeg ze een functie bij het familiebedrijf: sales, marketing en communicatie.

Femke: “Eigenlijk zijn we pas sinds een paar jaar wat actiever bezig met marketing. HMB heeft het daarvoor vooral moeten hebben van mond-tot-mondreclame. Wij leveren kwaliteit in het duurdere segment en onderscheiden ons liever met goede service en kosteloze scholingen, dan met een mooie folder. De basis moet eerst goed zijn. We merken dat onze intensieve ondersteuning ook een aantrekkingskracht heeft op potentiële klanten. Uiteraard is uitstraling wel belangrijk. Echter moet dit altijd een boodschap hebben, waarbij de klant centraal staat. Dat willen we ook overbrengen met onze onlangs vernieuwde website (www.hmb.nu), waarop alle productdetails zoals o.a. technische specificaties, duidelijke afbeeldingen en overzichtelijke documentatie te vinden is. Ook op deze manier willen wij onze klanten ontzorgen.”

Groot verlies De familie Boumans kreeg een harde klap te verwerken, zowel op persoonlijk als bedrijfsmatig gebied toen Jeroen Boumans, commercieel directeur en broer van Margreet en Dirk, eind 2014 in een noodlottig ongeval om het leven kwam. Margreet: “Het verdriet was en is immens. Toch hebben we na het overlijden van Jeroen gelijk gezegd: het bedrijf moet doorgaan. Daar is nooit twijfel over geweest. Jeroen had een goede neus voor zakelijke kansen. Hij kon hier ook in doorslaan; we moesten hem soms afremmen als hij weer met een wild plan aankwam. Hij kende oneindig veel mensen bij voornaam en zat in talloze commissies. Het gat dat hij heeft achtergelaten, vullen we als team met elkaar op. De samenhorigheid binnen het HMBteam was groot en is alleen maar groter geworden na het verlies. Iemand van buitenaf aantrekken kan mogelijk de balans verstoren en zal voor ons niet werken. We blijven een familiebedrijf.”

Meer informatie is te vinden op de onlangs vernieuwde website: www.hmb.nu.

5/2015 31

p30_Familiebedrijf HMB.indd 31

06-10-15 13:54

Uniek in deursluittechniek, sinds 1932 fabrikant van geruisloze deursluitoplossingen

OPENWAAIENDE DEUREN ‘Houd de deur goed vast’! Je moet er niet aan denken dat deze door de wind openslaat tegen.... En toch gebeurd het nog te vaak. Door toepassing van een DICTATOR deuropeningsbegrenzer wordt de deur afgeremd en begrensd. Hierdoor wordt schade aan de deur of kozijn voorkomen en ontstaat er een veiligere situatie. Afhankelijk van de deur/kozijn situatie kan er gekozen worden uit 3 verschillende bevestigingssets. Optioneel is de begrenzer leverbaar met dubbelzijdige demping en/of mechanische vaststelling op de eindpositie (90o of 120o)

DICTATOR Productie B.V. Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl

PRESTATIEGERICHT KOZIJNONDERHOUD de meest efficiënte manier van bescherming en herstel

Omdat 80% van een rot houten kozijn vaak nog in prima staat verkeert, biedt DTS®-ReFlex onder het motto ‘behoud het goede, vervang het slechte’ een compleet kozijnbescherming- en herstelsysteem dat voorziet in kostenbesparende oplossingen voor alle praktijksituaties. Het vormstabiele kunststof DURODEEN® is ongevoelig voor vocht en daardoor dé perfecte ondergrond voor schilderwerk. Het slijtvaste HOLLODEEN® is door-en-

Kostenefficiënte kwaliteitsverbetering Verleng onderhoudsinterval met tenminste 50% Nimmer scheuren of onthechting Voorkom verspilling Maak entrees levensloopbestendig Ideaal voor prestatiegericht onderhoud

door gekleurd en ideaal voor toegangspuien.

kozijn-herstel.nl DUTCH THRESHOLD SYSTEMS®

Naamloos-11 1

ReFlex

DTS® producten zijn geoctrooieerd

06-10-15 10:48

CLOSE UP

DucoScreen Front 150

Zonwering voor de bouw van nu De DucoScreen Front 150 is een nieuw extern doekzonweringsysteem van Duco Ventilation & Sun Control dat zich uitstekend leent voor toepassing aan de gevel van moderne, energie-efficiënte architectuur zoals passiefbouw. Het zonweringsysteem laat zich eenvoudig vanaf de buitenzijde in de spouw plaatsen en draagt bij aan een reductie van de koellast tot wel 30%. Inbouwdetail DucoScreen Front 150.

Energieneutraal en luchtdicht bouwen, nul-op-de-meter; de focus van de bouwkolom op energie-efficiënt bouwen zal niemand zijn ontgaan. Aanhakend op die ontwikkeling brengt Duco Ventilation & Sun Control de DucoScreen Front 150 op de markt. De nieuwkomer in het gamma ‘onzichtbare’ doekzonwering van Duco heeft enkele kwaliteiten die het product bij uitstek geschikt maken voor bijvoorbeeld passiefbouw, zo licht de Verkoopleider Nederland van Duco Richard Geraerts toe: “Er wordt in de huidige bouw sterk gekeken naar de energetische prestaties van de schil. Isoleren en luchtdicht bouwen zijn belangrijke instrumenten om energie-efficiënte gebouwen te realiseren. Dat is een goede zaak. Maar ik vind dat er ook gekeken moet worden naar comfort. Daar heeft zonwering een belangrijke functie. Bij luchtdicht bouwen is het niet langer de vraag hoe warmte in een gebouw wordt vastgehouden, maar wel hoe oververhitting tijdens warmere periodes kan worden voorkomen. Externe zonweringsystemen kunnen daarin een significante rol vertolken; zij reduceren op een natuurlijke en energiezuinige manier de opwarming van gebouwen en verlagen de koellast tot wel 30%.”

‘Onzichtbaar’ Om aan te sluiten op de nieuwe manier van bouwen in de passiefbouw, ontwikkelde Duco de DucoScreen Front 150 als een systeem dat volledig vanaf de buitenzijde in de spouw geplaatst kan worden. “De gemotoriseerde DucoScreen Front 150 heeft een hoogte van slechts 150 mm, waardoor het systeem makkelijk in de spouw te plaatsen is. Daarnaast is de DucoScreen Front 150 ook eenvoudig te onderhouden”, aldus Richard Geraerts.

zijden gesloten is. Met de stormvaste uitvoering zijn maximale doekmaten haalbaar van 4 x 3 m (b x h).

Bouwkundige Integratie Met het nieuwe zonweringsysteem levert Duco ook de vertrouwde advisering en begeleiding, meldt Richard Geraerts: “De meestgestelde vraag rondom de DucoScreen Front 150 is: hoe integreer ik het in mijn bouwkundige constructie? We hebben een aantal standaarddetails, maar we weten allemaal dat in de bouwpraktijk veel zaken niet standaard zijn. Mede daarom zitten wij al het liefst aan het begin van een bouwtraject aan tafel om mee te denken over een project, en optimaal te kunnen adviseren over de mogelijkheden en de integratie in de schil.”

Een traditie van innoveren Duco Ventilation & Sun Control is in Europa toonaangevend fabrikant van totaaloplossingen op het gebied van natuurlijke ventilatie- en zonweringsystemen. Producten worden in eigen huis ontwikkeld. Daarnaast zet het Belgische bedrijf uit Veurne sterk in op zijn eigen R&D-afdeling om steevast te blijven innoveren. In Nederland bieden negen Duco-adviseurs ondersteuning door informatie en advies te geven over de diverse producten en hun toepassing, en dit op het gebied van woningen utiliteitsbouw in nieuwbouw en renovatie.

Niet onbelangrijk voor architecten en opdrachtgevers die waarde hechten aan esthetiek: de DucoScreen Front 150 is in de gevel even ‘onzichtbaar’ als de populaire DucoTwin 120 die Duco Ventilation & Sun Control in 2008 op de markt bracht.

De DucoScreen Front 150 staat in een lange traditie van innovatieve producten, aldus Richard Geraerts: “In 2005 maakte Duco Ventilation & Sun Control voor het eerst een product dat ventilatie en zonwering combineerde: de DucoTwin 50, die dat jaar op de Bouwbeurs in Utrecht meteen de Nederlandse Bouwprijs kreeg. Daarop volgden in sneltreinvaart nieuwe ontwikkelingen, waaronder de DucoTwin 120 in 2008, een product waar architecten echt om verlegen zaten, want het bood niet alleen die combinatie van natuurlijke ventilatie en zonwering, maar het was ook nog eens nauwelijks zichtbaar in de gevel.”

Het buitendoek van de DucoScreen Front 150 kan zowel aan de raamzijde als aan de buitenzijde afrollen. Naast de standaardversie met een doekbuis van ø 63 mm is de DucoScreen Front 150 ook beschikbaar in een stormvaste FIX-uitvoering met een doekbuis van ø 78 mm. In de geleiders van de stormvaste uitvoering is een profiel aangebracht dat samen met een ‘ritssluiting’ op het doek zorgt dat de zonwering aan de

De DucoTwin 120 is nog steeds een succesvol product, maar de DucoScreen Front 150 is een nieuwkomer die helemaal is toegesneden op de eisen en wensen van nu. Wie de DucoScreen Front 150 in een praktijktoepassing wil zien, kan afreizen naar Kampen, waar het zonweringsysteem is ingezet in een groot verzorgingshuis. Een volgend project in Limburg is inmiddels in uitvoering.

5/2015 33

p33_Close-up Duco.indd 33

06-10-15 12:00

INSIDE

Tekst Gerard Zweers en Arie Grevers

Kunststof ‘protheses’ voor herstel en bescherming verlengen levensduur houten kozijn

Apps tegen houtrot Houten kozijnen moet je onderhouden. Doe je dat niet, dan bestaat gevaar voor houtrot. Eerst op de plekken die het meest te lijden hebben onder de wisselende weersomstandigheden: de dorpel en de onderkant van de stijlen. Dat aangetaste hout is door nieuw hout te vervangen en ook met de welbekende tweecomponenten vulmiddelen is een deel van het euvel weg te nemen. Kreunen Kunststoffen bedacht een lange termijn oplossing. De auto industrie weet al veel langer dat slimme producten uit meerdere materialen zijn opgebouwd. In de bouwindustrie vindt dit geleidelijk navolging. Een typisch voorbeeld is het hout alumi nium kozijn, met aluminium aan de belaste buitenzijde en het warme hout aan de binnenzijde. Kreunen Kunststoffen in Lochem hanteert een soortgelijk principe, maar dan met andere materia len. Het bedrijf is voortgekomen uit een bouwonderneming en een timmerfabriek. Na de overname van een bedrijf dat industri ele kunststoffen produceert, is men een nieuwe weg ingeslagen.

oplossingen voor afnemers zoals Kegro, Henderson en anderen. Schennink: “We kunnen voor onze klanten alles op maat produ ceren. Dat heeft in belangrijke mate te maken met de eigen schappen van het kunststof dat we toepassen. Een belangrijk voordeel ten opzichte van enkele concurrenten die extrusie toe passen, en dus aan de vaste maten van de mal gebonden zijn.” Hollodeen beperkt zich tot de onderdorpel en neut van peilkozij nen, waarbij de standaardkleur zwart is. De laatste innovatie maakt het nu ook mogelijk Hollodeen te produceren, dat er uit

‘De onderhoudsfrequentie van een kozijn wordt bepaald door de onderdorpel en dat dwingt je het hele kozijn te schilderen ook al is dat nog niet nodig’ Het bouwbesluit uit 1999, waarin onder meer de eis is opgeno men dat het hoogteverschil buiten binnen niet meer dan 20 mm mag zijn, bracht voor het Lochemse bedrijf de kans op een door braak. Deze eis is namelijk moeilijk te realiseren met houten onderdorpels en bij Kreunen voorzagen ze de behoefte in een nieuw product. Gebruikmakend van de synergie tussen kunst stof en timmerfabriek heeft Kreunen de Hollodeen onderdorpel ontwikkeld voor houten kozijnen. Hollodeen is een kunststof die zich goed laat bewerken, weerbestendig en slijtvast is. Ludo Schennink, business manager, vertelt: “Dit eerste product was relatief eenvoudig voor ons, we kenden de timmerindustrie van haver tot gort en we zagen dat we een probleem konden oplos sen. Door onze contacten in de branche verkoopt het zich bijna als vanzelf.” Aansluitend is men zich gaan richten op klantspecifieke dorpel 34

2015/5

p34_Inside.indd 34

ziet als (Belgisch) hardsteen. De Hollodeen dorpels voor de nieuwbouwmarkt vormen de productgroep DTS Timber, waarbij DTS staat voor Dutch Treshold System.

Renovatie Circa vier jaar geleden heeft Kreunen de volgende stap gezet door een serie producten te ontwikkelen, specifiek voor de reno vatiemarkt, onder de naam DTS Reflex. Als timmerindustrie weet men natuurlijk als geen ander waar de zwaktes liggen van houten kozijnen. Schennink: “De onderdorpel is de kritische factor bij het bepalen van de onderhoudsfrequentie. Deze heeft het meest te lijden in weer en wind. Je bent gedwongen het hele kozijn te schilderen terwijl in feite alleen de onderdorpel onderhoud nodig heeft.” Doordat Hollodeen niet overschilderbaar is, heeft men een nieuwe weerbestendige kunststof ontwikkeld met de naam

" "

Aanvankelijk alleen voor nieuwbouw

06-10-15 12:01

INSIDE

Durodeen. Durodeen is, in tegenstelling tot de thermoplast Hollodeen, een thermohardende kunststof die zeer goed over schilderbaar is. Testen, uitgevoerd door AHA adviseurs, hebben aangetoond dat alle coatingsystemen, geschikt voor hout, gebruikt kunnen worden. Van Durodeen heeft men vervolgens een neuslat ontworpen die de gehele buitenzijde van de onder dorpel en de verbindingen afdekt en deze beschermt tegen UV licht en vocht. De neuslat is te zien als een preventieve maatregel die de onderhoudstermijn van kozijnen met tenminste 50% verlengt, volgens onderzoek dat Kreunen heeft laten uit voeren. Zowel voor Hollodeen als Durodeen geldt dat de zaag kanten niet beschermd hoeven te worden omdat beide materia len ongevoelig zijn voor vocht.

Vervangen of herstellen

" "

Als het raam of deurkozijn al aangetast is door houtrot, doet zich de vraag voor of je het moet vervangen of kunt herstellen. De kosten voor vervanging gaan veel verder dan alleen de kosten en manuren van het nieuwe kozijn. In veel gevallen is er sprake van bewonersoverlast, beschadigd stucwerk, CV elementen en vensterbanken die in de weg zitten; bijkomende kosten die niet te verwaarlozen zijn. Als de aantasting is beperkt tot de onder dorpel en een klein gedeelte van de opgaande stijlen, zoals vaak het geval is, kan de serie DTS Reflex een kostenbesparend alter natief zijn voor kozijnvervanging. De slechte delen van het kozijn worden eruit gezaagd en vervangen door een vol kunststof Hollodeen of Durodeen dorpel met of zonder neut al naar gelang de mate van aantasting. Durodeen dorpels en neuten lijmt men naadloos in de opgaande stijlen met één van de gangbare epoxy lijmen. Het geheel is dan overschilderbaar en niet meer te onderscheiden van hout. Voor toegangspuien blijft men de niet overschilderbare Hollodeen dorpels gebruiken vanwege de goede slijtvastheid. Ook voor deze producten geldt dat de dorpels en neuten volledig op klantspecificatie geproduceerd worden.

p34_Inside.indd 35

Applicaties Er is een uitgebreide serie ‘apps’ ontwikkeld met verschillende renovatietoepassingen. Bij buitendeuren is vaak de wens de nieuwe dorpel lager te leggen in verband met de levensloopbe stendigheid van de woning. In dat geval is de buitendeur te kort. Hiervoor is de app Opplussen bedacht; ook de deur ver lengt men met een Durodeen verlengstuk. Als het kozijn alleen vanaf de buitensponning is aangetast en aan de binnenzijde ziet het er allemaal nog pico bello uit, dan is men met de app Inzetduro goedkoper uit dan bij gehele vervanging van de onder dorpel. In dat geval wordt uitsluitend het sponninggedeelte ver vangen en zijn er in de woning geen werkzaamheden nodig. De app Inval (zie afbeelding) is volgens Schennink ook geschikt voor nieuwe kozijnen. Deze hebben dan minder onderhoud nodig. Schennink: “We proberen ook de particuliere woningeige naar duidelijk te maken dat je deze investering op termijn zon der meer terugverdient.”

Marktbenadering Net als meerdere renovatieproducten wordt het assortiment van Kreunen verwerkt door onderhouds en schilderbedrijven. De neuslat is inmiddels bij diverse verfgroothandelaren uit voorraad leverbaar. De promotie tot op heden bestond voornamelijk uit beursoptredens en advertenties. Inmiddels heeft men commer ciële mensen in dienst die werken aan een uitbreiding van het dealernetwerk. Daarmee kunnen ook kleinere projecten snel lokaal beleverd worden.

5/2015

06-10-15 12:01

CLOSE UP

“Iets mis met de deur? Dan bellen ze ons” Levering, montage en service op hang- en sluitwerk is het specialisme van Safe Beveiliging. Jacqueline Beer is met haar bedrijf meer dienstverlener dan handelaar en werkt liefst voor opdrachtgevers die ze compleet kan ontzorgen. “Alleen een partij sloten verkopen, doen we eigenlijk nooit. Een chirurg opereert toch ook niet zonder narcose?” Een mooi voorbeeld van een onderscheidende positionering en een duidelijke keuze. Safe Beveiliging is een beetje een vreemde eend in de bijt van de ijzerwarenhandel. “We concentreren ons met 25 mensen inderdaad puur op de levering, montage en service van hang- en sluitwerk. Da’s maar een klein stukje van de reguliere groothandel in ijzerwaren en gereedschappen, maar we pakken dat wel heel breed en diep aan.” Aan het woord is directeur-eigenaar Jacqueline Beer. 10 jaar geleden nam ze de zaak van haar ouders over, verhuisde ze naar het industrieterrein van Barendrecht en besloot ze zich puur op de business-tobusiness-markt te richten met hang- en sluitwerkoplossingen. En dat specialisme werd nog verder uitgediept, toen ze 5 jaar geleden zag dat aannemers ook projecten gingen aannemen voor sloten en dat de reguliere ijzerwarenhandel zich ook ging verdiepen in meer ingewikkelde sluitsystemen.

Obsessie voor hang- en sluitwerk Beer: “We waren altijd al geobsedeerd door hang- en sluitwerk, maar dát was voor ons het moment om ons nóg verder te specialiseren.” Dat betekent dat Safe tegenwoordig hang- en sluitwerk levert en plaatst, met eigen IT’ers werkt voor de implementatie van de software, zelf elektriciens heeft die de bekabeling verzorgen, gebruikers kan trainen en met PKVW-gecertificeerde monteurs 24/7 bereikbaar is voor alle denkbare problemen, klachten en storingen. Beer: “We zijn meer een dienstverlener dan een handelaar. Landelijk zorgen we dat al onze klanten één partij hebben die zich om de deur bekommert. Als er iets mis is met de deur, bellen ze naar Safe.” Safe zet dus zwaar in op service en ontzorging en doet dat op PKVWgebied complexmatig voor woningcorporaties. Inclusief intensieve bewonersbegeleiding, soms zelfs meertalig, op momenten dat het de bewoner uitkomt, zelfs als dat ’s avonds is.

Volledig service’en Ten tweede verzorgt Safe het ‘bonnenwerk’: storing en onderhoud. Slot kapot? Deurdranger eraf gelopen? Probleem met de toegangs36

2015/5

p36_CU-Safe-Transferro.indd 36

06-10-15 12:02

CLOSE UP controle? Safe lost het met één bezoekje op. Monteurs zijn namelijk voortdurend getraind en hebben veel voorraad in de bus, tot de meest vreemde exoten aan toe. Beer: “Eigenlijk kunnen we een probleem alleen niet ineens oplossen als het ons mandaat te boven gaat en we vooraf over de kosten moeten overleggen.” Safes derde tak van sport is de elektromechanische deurtechniek. De projecten met ‘draadjes en software’. Daar heeft Safe projectleiders en IT’ers voor in dienst die het hele proces voor de klant beheersen en hem geheel ontzorgen. Beer geeft een voorbeeld: “Als de software op de server van de klant staat, geeft hij ons vaak toegang om hem voortdurend te kunnen service’en. Maar het komt ook voor dat wij de software op onze shared server installeren en de klant toegang geven. Het is maar net wat de klant wil.” Het elektromechanische werk heeft volgens Beer de meeste toekomst. “Een oplossing is pas goed als hij van A tot Z werkt, daarom hebben wij ook alle specialismen zelf in huis en houdt het bij ons niet op met de levering van producten.” Sterker nog, klanten die alleen sloten willen kopen, krijgen beleefd te horen dat ze dat misschien beter elders kunnen doen.

Opereren zonder narcose Beer: “Wij werken doorgaans direct voor opdrachtgevers, of soms voor een aannemer, maar dan eigenlijk alleen als het bestek dat verplicht stelt. Laatst wilde een aannemer bijvoorbeeld alleen toegangscontroleproducten. Installeren zou hij zelf wel doen. Ik leg dan netjes uit dat een chirurg ook niet opereert zonder narcose en dat wij dus liever niet zouden leveren. Als het verkeerd gaat, trekt de aannemer namelijk vaak zijn handen terug en kijkt de eindgebruiker ons erop aan. Wie schetst mijn verbazing? Uiteindelijk kregen we de order toch. Inclusief implementatie en servicecontract. Blijkbaar hadden we hen overtuigd.” En dat is precies de business waarin Safe zich onderscheidt. “We werken veel voor retailers. En als daar de deur niet opengaat, maakt het niet zoveel uit wat die dranger kost. Het probleem moet opgelost worden. En snel ook. Of als je aan een nieuwe Jumbo werkt, is de verbouwing vaak per uur gepland. Dan is tijd echt geld en is de prijs van de producten eigenlijk secundair, gaat het veel meer over de service.”

Ondersteuning op inkoop Om die service te kunnen waarborgen, heeft Safe alle processen strak op orde, is alles gecertificeerd, iedereen getraind, is er een zwaar ERP-systeem vanwege alle gedetailleerde klantwensen en zijn er bijvoorbeeld drie servicecoördinatoren op tien monteurs. Beer: “Om dat allemaal te stroomlijnen is het belangrijk dat we kunnen bouwen op onze leveranciers. Als ik op woensdag om 15:00 uur een bepaald slot moet hebben, moet ik er zeker van zijn dat het er ook echt is.” Op dat vlak is een goede relatie en een soepele samenwerking met fabrikanten en leveranciers dan ook cruciaal. Safe koopt dus veel minder op prijs in, maar let veel meer op kwaliteit van de producten en op zekerheid van levering. Tegelijk zijn scherpe inkoopcondities wel belangrijk. Om zich te verzekeren van de juiste condities, is Safe lid van Transferro. “Al 15 jaar. We merken dat ze steeds meer van ‘onze’, ingewikkelde producten op voorraad hebben en dat is fijn. Bovendien staan ze open voor discussie en zijn ze voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om hun leden steeds beter te helpen.” Kijkt ze wel eens naar andere inkoopcombinaties? “Zeker wel. En de inkoopprijs is dan een cruciaal criterium. Maar aan de andere kant monitor ik dat niet heel scherp en weeg ik ook de service en de relatie mee. En die balans is goed. Zo kunnen wij ons concentreren op onze corebusiness. We zijn tenslotte veel meer dienstverlener dan handelaar.”

5/2015 37

p36_CU-Safe-Transferro.indd 37

06-10-15 12:02

VKG NIEUWS Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.750.98.01, E: info@vkgkozijn.nl, I: www.vkgkozijn.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van VKG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur redactie

KOMT U DIT JAAR OOK NAAR DE VKG ARCHITECTUURDAG?

MELD NU AAN Op 8 december worden voor de 11e keer de VKG Architectuurprijzen uitgereikt in het Kunstmin te Dordrecht. De 11de editie van de VKG Architectuurprijs, georganiseerd door VKG in samenwerking met de Architect, heeft als thema Renovatie en verduurzaming. Om een verduurzamingsslag te maken vragen drie zaken aandacht. Door samenwerking zullen industrie, ontwerpers en opdrachtgevers een aanbod moeten creĂŤren dat toegankelijk en betaalbaar is. Daarnaast is verduurzaming pas aantrekkelijk als tegelijkertijd de

woonkwaliteit verbetert. Als laatste moeten mogelijke besparingen en voordelen helder gemaakt worden. Tijdens deze middag zullen wij U verrassen op interactieve manier met sprekers die vanuit de praktijk graag hun visie en ervaringen zullen delen. Geen lange lezingen of presentaties maar een kort en krachtig programma. Aansluitend worden de VKG Architectuurprijzen 2015/2016 voor RENOVATIE en NIEUWBOUW uitgereikt net als de VKG Publieksprijs. Voor meer informatie en aanmelden gaat u naar vkg architectuurprijs.nl

2015/5

p38_VKG.indd 38

06-10-15 12:08

VMRG NIEUWS Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur redactie

Positief De economie groeit weer en ook de gevelindustrie zal wel weer zijn deel hiervan kunnen verwerven. Jammer is alleen dat de groei in de bouw hoofdzakelijk in de woningbouw plaatsvindt en dat de andere sectoren daar langzaam achteraan komen. Gevaarlijk is ook het versluierende effect dat uitgaat van een aantrekkende econo mie en groeiende markt. Dit gevaar houdt in dat we kunnen con cluderen dat alles weer als vanouds gaat en dat we weer met onze oude vertrouwde gereedschappen en succesmethoden uit het ver leden ook de opdrachten van de toekomst aan kunnen. Iedereen die goed om zich heen kijkt, ziet dat de kwaliteit van de markt en van de sector bouw en gevelbouw is veranderd. Natuurlijk zijn er overblijfselen uit het verleden, maar de structuur, de samenstelling en de omstandigheden in de markt zijn veran derd. De faillissementen in de bouwsector zijn hoog in aantal geweest en de omzet is ver teruggevallen. Dus we moeten weer bouwen, maar ook bouwen we aan ons zelf, aan onze bedrijven, aan onze medewerkers en aan onze werkprocessen. De markt vraagt immers niet om vaardigheden en kwaliteiten van 2007, nu bijna 10 jaar geschiedenis. De maatschappij om ons heen, die bepalend is voor de kwaliteiten van de markt, is compleet anders geworden en tolereert geen fos siele bedrijfstak meer. Alleen modern werkende bedrijven hebben recht op een plek. Dit zijn bedrijven die vernieuwen en met unieke producten en diensten komen. De gevelbouw gaat daarom ook steeds meer gevelindustrie heten. Een industrie maakt op profes sionele en moderne wijze met vooraanstaande technologie de meest geavanceerde producten. Kortom met een open geest de toekomst tegemoet treden, is de gevelindustrie op het lijf geschre ven. Professionele creativiteit en organisatievermogen worden ingezet om de opdrachtgevers en hun architecten aan te sporen om geveluitdagingen te vragen en te ontwerpen. De gevelsector is er klaar voor en sluimert zeker niet met de beloofde groei, maar zet ideeën om in gevelproducten en gevels.

VMRG-Kwaliteitseisen 2016 live in oktober

Per 1 oktober 2015 zijn de VMRG- Kwaliteitseisen en Adviezen® 2016 voor de metalen gevelbranche gepubliceerd op de website www.vmrgkwaliteitseisen. nl. De eisen zijn per 1 januari 2016 van kracht, maar kunnen in onderling overleg eerder van toepassing verklaard worden. Deze website is voor iedereen vrij en gratis toegankelijk. Een kwaliteitsgevel begint bij een juiste omschrijving in het bestek. Dit betekent dat in het bestek niet alleen een verwijzing moet staan naar de VMRG Kwaliteitseisen en Adviezen, maar ook als eis gesteld moet worden dat het project uitgevoerd wordt door een gevelbouwbedrijf met een geldig VMRG keurmerk certificaat. Alleen deze bedrijven worden namelijk regelmatig zowel in de fabriek als op de bouwplaats gecontroleerd of zij inderdaad con form de VMRG Kwaliteitseisen leveren. Voor architecten en investeerders biedt het VMRG Keurmerk certificaat garantie voor een kwaliteitsgevel en gevelelementen. De belangrijkste wijziging ten opzichte van 2015 is het hoofdstuk over glas. Dit is aangepast aan de nieuwe norm NEN 2608:2014. Verder is het gedeelte over Panelen aangevuld met specifieke eisen en is de normenlijst weer helemaal up to date. Naast Aluminium en Staal maken Zonwering en Panelen deel uit van de Kwaliteitseisen. Bedrijven in deze branches die gegarandeerd leveren vol gens de VMRG Kwaliteitseisen beschikken over een geldig VMRG Panelen resp. een VMRG Zonwering certificaat.

Wijzigingen VMRG partners • Metaalzetterij Zuid-Nederland BV en Allpro BV zijn gefuseerd. Het nieuwe bedrijf heet MZAllpro BV. • Imtech Toegangstechniek BV is overgenomen door Record Automatische Deuren BV

5/2015

p39_VMRG.indd 39

06-10-15 12:06

Comfort beleven met HAUTAU schuifsystemen voor elk kozijn een passend beslag

Als specialist voor schuifoplossingen heeft HAUTAU voor elke aanvraag een passend systeem. Een HAUTAU ATRIUM schuifsys teem biedt met een barrièrevrije doorgang en eenvoudige bediening een grenzeloos komfort. De ventilatiefunctie en inbraakwerendheid bieden nog meer veiligheid. U zult het merken wanneer het HAUTAU is.

www.HAUTAU.de

Hautau.indd 1 Naamloos-8

19-01-15 10:39 11:50 06-10-15

BUITEN DE DEUR Batimat 2015 De Paris Nord Villepinte is van 2 tot en met 6 november weer het decor voor Batimat. Deze editie staat in het teken van 5 sectoren: ruwbouw, hang- en sluitwerk, afbouw en decoratie, gereedschappen en IT en telecommunicatie. Batimat behoort tot de meest toonaangevende beurzen van Europa. Volgens de organisatie is de beurs het trefpunt van beleidsmakers die er hun partners zoeken, plus producten en diensten voor de gebouwen van vandaag en morgen. Op de beurs staan 2.600 exposanten en meer dan 350.000 bezoekers trekken langs de verschillende stands om er hun licht op te doen en te netwerken met potentiële klanten en opdrachtgevers. Meer informatie: www.batimat.com

Agenda BouwCompleet 6-8 oktober Bouw Compleet in Hardenberg brengt de totale bouwwereld samen. De grote kracht van dit vakbeursconcept schuilt in het diverse aanbod aan exposanten uit alle lagen van de bouwbranche. Zij presenteren de nieuwste producten, trends en uitdagingen van de branche. www.bouwcompleet.nl

Cursus Brandveiligheid Domotica en Slim Wonen Op 18 en 19 november 2015 houdt Smart Homes de Beurs Domotica en Slim Wonen, in het Evoluon. Tegenwoordig bedien je apparaten met 1 druk op je smartphone of tablet, zonder er bij na te denken wat de rol van techniek is. Dat benadrukken de organisatoren tijdens deze beurs, alles is met elkaar te verbinden. Ook dit jaar is er weer een uitgebreid programma inclusief congressen. Zoals elk jaar wordt de Smart Homes Award uitgereikt aan het best gerealiseerde domoticaproject en worden de meest inspirerende stands in de spotlights gezet. Het aanbod is ook dit jaar weer breed: producten en diensten op het gebied van communicatie, zorg en alarmering, veiligheid, entertainment, AV, infrastructuur en nog veel meer. Meer informatie: www.beursdomoticaenslimwonen.nl

Hout en Groen Wonen In de Antwerpse Beurshallen De Waagnatie is op 24 en 25 oktober alles te zien over gezond wonen, milieuvriendelijk bouwen, hernieuwbare energie, houtbouw en aanverwante technieken en materialen. Onder één dak vindt de bezoeker de beurs 'Hout en Groen Wonen'. Naast bedrijven die hier hun nieuwste ecologische producten en technieken voorstellen, kan de bezoeker ook terecht bij diverse organisaties voor advies. Dit evenement is volgens de organisatoren de snelst groeiende beurs van Vlaanderen. Meer informatie: www.houtengroenwonen.be

13 oktober Wat zijn de brandveiligheidseisen en hoe gaat u daarmee om? Rode draad in deze cursus is het Bouwbesluit 2012, met name het ontwerpproces van grof naar fijn. Per fase leren deelnemers wat het Bouwbesluit voorschrijft en hoe ze de eisen vertalen naar een bouwplan. www.sbrcurnet.nl

3D printen in de bouw 29 oktober 3D-printing zal het hele bouwproces totaal gaan veranderen, daarover zijn de meeste experts het wel eens. Prof. dr. Theo Salet, TU Eindhoven, spreekt van een 'disruptive innovation': niet zomaar het verbeteren van bestaande uitvoeringstechnieken, maar een revolutionair andere manier van bouwen. Wat gaat dat voor de rol en positie van opdrachtgevers in het bouwproces betekenen? Deelnemers horen het tijdens het seminar 3D Printing in de Bouw. www.i-br.nl

BouwVisie 3-5 november In de Evenementenhal Venray vindt de bezoeker toeleveranciers voor bouwen installatiemateriaal, sanitair groothandels en importeurs van zonne-energiesystemen en glas-in-lood-restaurateurs. www.evenementenhal.nl

5/2015 41

p41_Buiten de Deur-agenda.indd 41

06-10-15 12:12

OP DE MAT Jan Duiker, bouwkundig ingenieur

De grachten van Amsterdam

Jan Duiker wordt gerekend tot de belangrijkste architecten van ons land. Hij stelde zich, aanvankelijk samen met Bernard Bijvoet, ten doel architectuur in overeenstemming te brengen met de nieuwste ont wikkelingen binnen de samenleving. Enkele van zijn bouwwerken heb ben de monumentenstatus bereikt en zijn al onderwerp van studie geweest. Toch valt over Duikers positie binnen de architectuurwereld nog het nodige te zeggen. Zo heeft zijn werk een interessante ontwik keling doorgemaakt, waarbij, in overdrachtelijke zin, warm plaats moest maken voor koud. In de eerste werken is baksteen nog het domi nante bouwmateriaal en vormt de haard meestal het middelpunt, ter wijl later gewapend beton domineert en centrale verwarming of een ander verwarmingssysteem wordt toegepast. De gevel wordt gereduceerd tot een zo dun mogelijke schei dingswand tussen binnen en buiten. Het kille van de moderne techniek moest de mens harden. Nieuwe wetenschappelijke inzich ten, ontdekkingen en effi ciënte productiewijzen wezen hem de weg naar zijn modernistische archi tectuur, die hij beschouw de als uiting van een kos mische orde. Het boek is te koop bij Vantilt Uitgeverij en kost € 24,50.

Een boek om in te ver dwalen, zonder de weg kwijt te raken. Overkoepelend en diep gravend. Een monu ment gerealiseerd door een team van specialis ten, aldus schrijft de uitgever over het boek ‘De grachten van Amsterdam’. De com plete grachtenwand van het UNESCO gebied is erin afgebeeld in 180 fotostrips en meer dan 700 illustraties. De Grachtengordel, baken in een globaliserende samenleving, is door een team van specialis ten beschreven in 11 toegankelijke hoofdstukken. Deze dienen als introductie voor het hoofddeel van het boek: de uitgebreide beschrijving in beeld en woord van ieder stukje grachtenwand. Voor het boek werden alle gevels opnieuw gefotografeerd. De illustraties en de fotostrips van de grach tenwanden maken dit tot een weldadig en rijk boek. Het boek kost € 99,50 en is te koop bij Thoth Uitgeverij.

De Sint-Jan in ‘s-Hertogenbosch Vakwerkbouw Vakwerkbouw, het bouwen met hout en leem, is vele eeuwen oud en verspreid over heel Europa. Coen Eggen heeft de afgelopen 40 jaar intensief veldwerk gedaan in Limburg en nabije omgeving. Aan de hand van voorbeelden laat hij zien welke gebouwsoorten en stromin gen in Limburg voorkomen. Zowel op hoofdlijnen als in detail werkt hij alles uit en biedt zo een inzicht in een bouwmethode die eeuwen lang de norm was. Vakwerkbouw gaat in op ruim 600 jaar bouwhis torie, maar besteedt ook aandacht aan de restauraties van de afgelo pen 50 jaar én de huidige nieuwbouw. Voor wie zijn pand, of dat van zijn buurman, wil leren zien en begrijpen biedt Vakwerkbouw een houvast. Daarnaast is het een aansporing voor iedereen die te maken heeft met res tauratie en behoud van dit specifieke culturele erfgoed om zeer zorg vuldig om te gaan met wat resteert. Het boek is te koop bij Vantilt Uitgeverij en kost € 29,50.

De Sint Janskathedraal van ‘s Hertogenbosch is verreweg het rijkst gedeco reerde middeleeuwse kerk gebouw van de Lage Landen. De bouwsculptuur in en op de Sint Jan kent onder meer de bekende luchtboogfiguren; bijzon dere verschijningsvormen die op andere kerken niet worden aangetroffen. Toch speelde het beeldhouw werk in de verschillende publicaties die over de kerk verschenen een mar ginale rol. In dit boek krijgt de rijke, maar steeds sterk onderbelichte bouws culptuur van de kerk voor het eerst de aandacht die ze verdient. Niet alleen wordt het middeleeuwse beeldhouwwerk integraal beschreven. Ook wordt het chronologisch gepresenteerd in de context van de boeiende bouwgeschiedenis van de kathedraal. Dit levert niet alleen nieuwe perspectieven op de geschiedenis van het gebouw op, maar geeft soms ook een verrassende kijk op de datering van het beeld houwwerk. Het boek kost € 39,95 en is te koop bij uitgeverij WBooks.

2015/5

p42_Op de Mat.indd 42

06-10-15 12:15

LET OP! nieuw adres voor uw pers- en nieuwsberichten!

raamendeur@ plancommunicatie.nl

UW EIGEN ABONNEMENT OP RAAM EN DEUR?

abonnement@ plancommunicatie.nl

Naamloos-27 1

06-10-15 16:18

Beslagrevolutie...

Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan contact met ons op. Hunneperkade 62, 7418 BT Deventer E: info@themans.nl

ANSA intense is een merk van

RD_adv1_1.indt 1

| |

T: +31(0)570 662 580 I : w w w. t h e m a n s . n l -

| F: +31(0)570 662 589 w w w. a n s a d e s i g n . n l

hang- & sluitwerk bv

02-10-15 10:21