Raam en Deur editie 5-2014 by Plancommunicatie

design | techniek | toepassing | productnieuws | regelgeving

jaargang 16, 2014

Vakblad voor gevelopeningen, beveiliging, raam- en deurtechniek

bouwbeslag kozijn/raam-& deurtechniek beveiliging beglazing tochtwering & ventilatie

1413202967-ak6d8.indd 1

13/10/14 14:22

„My home is my castle“ betekent: Thuis is men alleen daar, alwaar men zich veilig voelt. KFV deurbeslagen staan voor de grootste veiligheid door zijn hoogste kwaliteit. Niet voor niets zijn onze meerpuntssluitingen binnen Nederland vooraanstaand. Het perfect op elkaar afgestemde complete programma reikt van eenvoudige insteeksloten en intelligente sluiten toegangscontrolesystemen tot aan een omvangrijk paniekassortiment. Bij KFV stuit een lange traditie op een gestage innovatie en garandeert zo MORE DRIVE THAN EVER. www.siegenia.com

U IREBBEESTLÜAG SDCE H R BEEN S C H L ÄG E

2014_AZ_KFV_HOME_nl.indd 2 1413202967-xn252.indd 2

15.09.2014 15:49:18 13/10/14 14:22

VOORWOORD

Samenwerking Samenwerking is de trend. Samenwerking in de bouw. In deze Raam en Deur zien we er een aantal mooie voorbeelden van. Samenwerking van corporaties met het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Samenwerking van aannemers met specialisten op het gebied van inbraakwerendheid. Maar ook samenwerking van een aantal industrie-partijen in het concept van de Comfortgevel. De koppen bij elkaar steken, de krachten bundelen en er samen iets moois van maken. Iets mooiers dan ieder voor zich kan bieden. Daar worden opdrachtgevers blij van en daar trekken ze de portemonnee voor. Dat dat nodig is, blijkt wel uit de deurenmonitor van Bouwkennis: dieptepunt in 2014. Het is nog steeds huilen met de pet op. Bar weinig woning-nieuwbouw, dus bar weinig nieuwe woningdeuren. Innovatie is ook zo’n drijver. Sla ‘Kleine Bouwfysica’ en de glasprojecten in de rubriek ‘Uitzicht’ er maar op na. Met nieuwe techniek de oplossing voor een bestaand probleem bieden, is projecten binnenslepen. Van die nieuwe techniek presenteren we ook een aantal voorbeelden in de Close Ups van deze raam en Deur. Die beschrijven niet alleen de nieuwe producten zelf, ook de manier waarop de industrie met de rest van de bouwkolom wil samenwerken. En dan ben ik weer terug waar ik dit voorwoord begon: samenwerken! Succes er mee! Marc Nelissen Hoofdredactie Raam en Deur

desi gn | tech niek | toepassin g | prod uctn Vakblad voor ieuws | rege gevelopening lgev ing en, beveiligin g, raam- en deur techniek

jaargang 16, 2014

bouwbeslag kozijn/raam-& deurtechniek beveiliging beglazing tochtwering & ventilatie RenD_2099-08-

28_1.indd 1

13-10-14 11:08

Tips voor de redactie? Mail ze naar raamendeur@mixpress.nl.

5 2 / 2014

1413202967-0znpz.indd 3

13/10/14 14:22

INHOUDSOPGAVE COLOFON

INHOUDSOPGAVE

Raam en deur Vakmagazine voor raam-, deuren geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.

Markt voordeuren bereikt dieptepunt in 2014

Redactie Hans Fuchs Louis Jongeleen Johan van Leipsig Marc Nelissen Hein Stienstra Joop Wilschut

Er zijn in 2013 zo'n 40.000 nieuwe woningen

Uitgever Marc Nelissen Vormgeving Inpladi bv, bureau voor idee en creatie, Cuijk

gereedgekomen. Met evenzoveel voordeuren daarin. Dit jaar wordt naar verwachting het dieptepunt genoteerd met 35.000 nieuwe woningen. Pas in 2015 is er sprake van herstel. Het aandeel vrijstaande woningen en tweeonder-een-kapwoningen (met luxere deuren) liep de afgelopen jaren sterk terug. Ook die noteerden een dieptepunt in 2014.

Uitgave MIXpress BV Rosmalen Redactie-adres Raam en Deur postbus 55, 5240 AB Rosmalen tel. 073.503.43.47 fax 073.503.81.53 e-mail: raamendeur@mixpress.nl

Uitbreiden en optoppen als alternatief voor sloop

Ze zijn gestript tot op het casco, de drie woongebouwen aan de Orionstraat in Rotterdam.

Abonnementen losse nummers € 12,50 jaarabonnement € 68,– buitenland € 83,– MIXpress BV (zie redactie-adres)

Daarna zijn de casco's aan de achterzijde circa drie meter uitgebouwd, is er op elk blok een nieuwe verdieping gekomen en heeft elke woning een nieuw balkon gekregen. Tot slot is

Abonnementsvoorwaarden check www.mixpress.nl/abo

er om de kopgevels een nieuwe `jas' gehangen. Het oogt nu als nieuwbouw maar dat is

Stopzetten abonnement Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Advertenties Molijn Sales Support, Edgar Molijn postbus 61, 5258 ZH Berlicum tel. 073.503.35.44 fax 073.503.11.95 e-mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl Omslagfoto Orionstraat R’dam-Schiebroek Reportage op pagina 12

het dus niet.

"Gevels van de toekomst zijn groen en upcyclebaar"

Als we niet anders gaan bouwen, helpen we mee aan de uitputting en vervuiling van onze aarde. Dat wist Elma Durmisevic al zeker toen ze bouwkunde studeerde aan de TU Delft. Dat besef werd

Close-Up Advertorial

het begin van haar onverstoorbare onderzoek

Copyrights Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

bouwen wat past bij voortdurende verandering.

ISSN 1389-6873

Isolerend glas blijft vernieuwend

naar slimme bouwsystemen waarmee we kunnen Nu , bijna twintig jaar later, werkt ze als architect, hoogleraar en onderzoeker nog altijd verder aan de theoretische basis en de uitvoeringsaspecten van bouwen met toekomstwaarde, aan 'aanpasbare monumenten'.

20 Glas is bij uitstek geschikt om er een gevelopening mee af te dichten. Het biedt bescherming tegen wind, water, vorst, herrie en boosaardigheid van buiten en laat tegelijkertijd het daglicht toe. Die oerfuncties van glas zijn in relatief korte tijd enorm uitgebreid. Een doorkijkje in de ontwikkeling van hightech toepassingen van een multifunctioneel gevelproduct.

5 / 2014

1413202676-2g75o.indd 4

13/10/14 14:18

Timmerfabrieken ontwikkelen conceptgevel

Meedoen of zelf doen? In een markt waar

Postbox Berichten uit de markt

Vaktueel

opdrachtgevers steeds vaker bouwconcepten

Deurenmarkt op dieptepunt

met gegarandeerde prestaties verlangen, rijst voor fabrikanten en toeleveranciers een nieuwe vraag: waar staan wij, in die nieuwe

Gevelarchitectuur

markt? Hoe blijven we aan bal? Dertien bedrij-

Orionstraat Rotterdam

ven uit de gevelbranche – daaronder vijf timmerfabrieken – presenteerden vorig jaar hun

Vaktueel

antwoord: de Comfortgevel.

Van een beter slot naar een leefbare wijk

32 Het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) heeft zich al lang bewezen als een effectief middel om een woning inbraakveilig te maken. Maar PKVW is méér. Nog steeds ontdekken

Gevel van de toekomst

Kleine bouwfysica: innovatie in glas

Inside CCV helpt corporaties

Raamwerk Comfortgevel: vereende kracht

partijen de mogelijkheden van het keurmerk

Close Up

als betrouwbaar instrument om de leefbaar-

DTS-Kreunen

heid in woonwijken te verbeteren. Een

KFV/Siegenia-Aubi

momentopname.

Sluitstuk Beter slot maakt veilige wijk

Investeer in preventie

Close Up Intersteel/Van Leeuwen

Schade aan kozijn en deur na een inbraak is buitengewoon hinderlijk, maar prima te herstellen. Psychische schade kan blijvend zijn. Deugdelijk hangen sluitwerk voorzien van het politiekeurmerk vermindert de kans op materiële en imma-

International

Winkhaus Nederland

teriële schade aanzienlijk. Uit de praktijk van een sleutel-

Goed Beslagen

servicedienst.

Inbraakwering in de praktijk

Close Up Duco

Uitzicht Innovatieve glasprojecten

Zes innovatieve projecten

Van gotische kerkramen tot expressionistische skyscrapers: bouwers en ontwerpers maken al heel lang heel graag gebruik van glas. Het materiaal uit zand, soda en kalk is een

Branchepagina’s VKG

VMRG

NBvT

multitalent: transparant, representatief, constructief inzetbaar, duurzaam en in staat om tal van functies aan de gevel

Buiten de Deur

te vervullen. Zes recente Hollandse projecten bieden een

Beurzen en evenementen

staalkaart van de innovatieve kracht van glas.

Op de Mat Vakboeken, catalogi

5/ 2014

1413202676-2g75o.indd 5

13/10/14 14:18

POSTBOX Webwinkel voor kozijnen

Mastenbroek marketingdirecteur DOM

Hebo Kozijnen uit Hengevelde

Erik Mastenbroek werd

heeft zijn website uitgebreid

benoemd tot Group

met een webwinkel. Hier kun-

Marketing Director van

nen klanten hun producten

de DOM-Group. Zo

online al uitzoeken. “Met onze

wordt hij daar verant-

vernieuwde website spelen we

woordelijk voor de

in op de behoefte van onze

internationale marke-

klanten”, zegt directeur

tingactiviteiten en het

Norbert Kuipers. “Steeds meer

productmanagement.

mensen willen van tevoren hun kozijnen nauwkeurig vergelijken. Dit kon natuurlijk al in onze

Mastenbroek was hier-

showroom, maar nu bieden we deze mogelijkheid ook online.”

voor werkzaam als directeur voor de Benelux bij het Finse

Versterking team Hoppe

bedrijf iLOQ. En eerder Ron Schaapman en Stefan Oomen

was hij meer dan tien

versterken sinds 1 september het

jaar commercieel

verkoopteam van Hoppe als

actief voor DOM Nederland met het verkopen

accountmanager. Zowel

van sluitsystemen. Hij richtte de Business Unit

Schaapman als Oomen zijn in hun

Electronics op voor de verkoop van de elektro-

functie verantwoordelijk voor het

nische toegangscontrolesystemen die DOM

beheer van bestaande en het aan-

Technologies ontwikkelt en produceert. "Deze

trekken van nieuwe relaties.

functie is in het leven geroepen omdat DOM

Beiden beschikken over vele jaren

Technologies de komende jaren sterk wil

ervaring in de bouwbranche. Met

groeien. Met onze hoogwaardige producten

het aantrekken van de twee heren

zijn wij toegewijd aan innovatieve en betrouw-

worden de rayons Oost en West

bare oplossingen. Al onze inspanningen zijn

Nederland optimaal bezet waarmee Hoppe Benelux de ondersteuning aan zijn klanten verder opti-

gericht op het succes van onze klanten en

maliseert, zo laat het bedrijf weten.

partners”, aldus CEO Martin Dettmer.

Glas verbindt natuur met klas

Lieverse voorzitter VMRG

Het AGC glas Colorbel speelt een belangrijke rol voor basisschool, kinderdagopvang en buitenschoolse opvang Het Dok in Oegstgeest. Hoewel de omgeving nog in opbouw is, moet het gebouw in de toekomst opgaan in de bomen die het omringen. Om dit te bereiken, werd er voor de bouw een mix gebruikt van een houten plint met erboven een glazen gevel van geschakeerd gekleurd glas in drie tinten groen. Door de reflectie van de bomen en de lucht in het glas, wordt het gebouw één met de omgeving. “We zijn als adviseurs nauw betrokken geweest in de fase voorafgaand aan de bouw”, vertelt Alexander Postma, verkoper bij AGC Heerlen. “Het glas Colorbel leek ons uitermate geschikt om het effect te bereiken wat de architecten voor ogen hadden. Het betreft gekleurd emaille, standaard verkrijgbaar in 30 kleuren, dat in het glas gebrand wordt. De kleurechtheid van het glas blijft hierdoor jarenlang heel goed.” Bert Lieverse is de nieuwe voorzitter van de VMRG, de brancheorganisatie voor metalen gevels en gevelelementen. Sinds 1997 is hij al directeur bij de VMRG en hij bekleedt nu een dubbelfunctie. Lieverse: “Juist in deze turbulente tijden, waarin zowel bedrijven als hun brancheorganisaties nieuwe wegen zoeken en nieuwe beleidsvoornemens formuleren, is gekozen voor een fulltime functievervulling als voorzitter. Voor de gevelsector is dit belangrijk, met name gezien rol van de gevelindustrie bij de grote veranderingen en technologische vernieuwingen waarvoor de bouwwereld en de en de gebouwde omgeving zich geplaatst ziet.”

5 / 2014

1413202967-v1oci.indd 6

13/10/14 14:22

POSTBOX Energielabel utiliteitsbouw

Mauer versterkt

BuildingLabel.com ontving onlangs het

Het verkoopteam van Mauer Locking Systems

eerste SKW-certificaat voor nieuwe utiliteitsge-

is versterkt. Sinds 1 september werkt Gert

bouwen. Al op dezelfde dag gaf BuildingLabel.com het

Braakman er als verkoopmedewerker binnen-

allereerste energielabel voor nieuwe utiliteitsgebouwen af in

dienst. Braakman heeft al 12 jaar ervaring

Nederland. Het gaat hier om een NL-EPBD (Energy Performance of

opgedaan in de hangen sluitwerkbranche.

Buildings Directive) certificaat op basis van BRL 9500 deel 06 'Energielabel

Klanten kunnen bij hem terecht voor vragen

- methode nieuwe utiliteitsgebouwen'. De Europese richtlijn energieprestatie

over orders, offertes, voorraden en dergelijke.

van gebouwen (EPBD) heeft tot doel het stimuleren van een verbeterde energieprestatie voor gebouwen in de Europese Unie.

Ook kan hij goed adviseren bij het zoeken naar technische oplossingen en mogelijkheden van de producten. Sytske Pronk is het sales-supportteam komen versterken. Pronk is

De Groot heeft een nieuwe website

al jaren werkzaam bij Mauer Locking Systems

Maak een keuze voor de

en heeft nu de overstap gemaakt naar het ver-

bewerking van hout, kunststof

koopteam.

of aluminium en de bezoeker krijgt een overzicht van de machines, onderdelen en merken die het bedrijf voor hem in het programma heeft. Op de homepage is er geen onderscheid meer in nieuwe en gebruikte machines. Met de filters aan de linkerkant op de productenpagina's kan de bezoeker de keuze verder verfijnen op nieuw of gebruikt, op merk, op bewerking of op branche. Als er gebruikte machines op voorraad zijn, is dat zichtbaar via deze extra filter. De gebruikte machines worden nog dagelijks aangevuld. Nieuw is de mogelijkheid direct producten te bestellen op de site.

Projectrealisatie 11 Woningen Haaften sneller Projectrealisatie 11 Woningen Haaften sneller

GND naar BBN

Ketenintegratie werkt, zo stelt bouwbedrijf De GND-garantiedeuren is lid geworden van BBN,

Vree en Sliepen uit Tiel. Van de Vin ramen en

Brandveilig Bouwen Nederland. GND onder-

kozijnen is partner van De Vree en Sliepen

schrijft hiermee de missie van BBN voor de ver-

voor de levering van houten kozijnen. Het eer-

betering van de brandveiligheid. Onderdeel van

ste project, de bouw van 11 woningen in

het lidmaatschap van BBN is het onderschrijven

Haaften, is afgerond. Door ketenintegratie,

van de missie en visie van BBN en de hiermee

LEAN en BIM werd de planning van de realisa-

gepaard gaande BBN Gedragscode. Het lidmaat-

tie van dit project gehalveerd van 150 naar 75

schap van BBN sluit naadloos aan bij de doelstel-

werkdagen. “Denk alleen al eens hoeveel min-

ling van GND om het vertrouwen tussen

der renteverlies dit voor de opdrachtgever

fabrikanten en hun afnemers en maatschappelijke thema's als veiligheid en duurzaamheid te

oplevert”, zegt directeur Ted van der Netten

bevorderen, zo laat GND weten. De ontwikkeling die de GND-aangesloten bedrijven afgelopen

van Stigt van het bouwbedrijf. “De grootste

jaren gedaan hebben op het gebied van de GND-zekerheidsklasse voor brandwerende deuren, zijn

winst zit in de prefabricage', erkent hij: “Bij een

hier het bewijs van. Door een label aan de scharnierzijde van de deur is eenvoudig af te lezen aan

traditionele uitvoering moeten na het plaatsen

welke brandwerende prestatie de deur-kozijn combinatie voldoet.

van de kozijnen nog 5 mensen aan het kozijn werken. Van schilder, kitten, tot aftimmeren. Nu komen de kozijnen beglaasd en afgelakt en

Morgen is vandaag

geplaatst in de HSB-wand, op het project aan.

In Sterksel, nabij Eindhoven, staat de eer-

Stellen, beglazen, schilderen, kitten en aftim-

ste nieuwbouwwoning in Nederland

meren zijn niet meer nodig.”

gebouwd volgens de principes van Active House en Slimbouwen. De experimentele woning draagt de naam House of Tomorrow Today (HoTT) en is voor publiek te bezoeken. De ambitie van HoTT was scherp: een energieleverende woning creeren zonder concessies te doen aan het wooncomfort. De woning ontworpen door KAW/e architecten en adviseurs is nu gereed en laat de stand der techniek zien voor een woning op het gebied van gezond binnenklimaat, decentrale energieopwekking en bouwprocesinnovatie.

5 / 2014

1413202967-v1oci.indd 7

13/10/14 14:23

Brandwerend tot 30 min. tot 90 min.

uw ie N !

FireMax ‘ZR’ Brandwerend ventilatierooster

> Tweezijdig brandwerend > Bij glasplaatsing: Klasse E(W) 30 > Bij compacte kalfplaatsing: Klasse E(W) 90

Ook geschikt voor glasplaatsing!

> Minimale glasaftrek

Brandwerend tot 30 min. tot 90 min.

We inspire at www.duco.eu

HOME OF OXYGEN

> Geschikt voor hoogbouw (tot 40 m)

info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 17 1413202967-x7kmz.indd 8

19/09/14 14:22 09:10 13/10/14

postbox Mijlpaal voor Pilkington Pilkington heeft een bijzondere mijl-

BouwBewust ondersteunt klanten

paal gevierd: de productie van de 15

'Jij plust met BouwBewust' is de slogan die

miljoenste vierkante meter isolatieg-

hoort bij BouwBewust, het nieuwe concept

las. In aanwezigheid van de medewer-

waarmee CRH Bouwmaterialen klanten onder-

kers in Enschede is symbolisch de 15

steunt duurzaam winstgevend te bouwen. Het

miljoenste vierkante meter overhan-

bevat producten, diensten en oplossingen

digd aan de heer De Groot (algemeen

waarmee aannemers en zzp'ers kennis en han-

directeur) en de heer Kampherbeek

dige tools krijgen om succesvol te blijven in

(regiodirecteur) van SW in Almelo. SW

een veranderende markt. Aandacht voor

is een professionele partner voor

bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid van

vastgoedbeheerders, woningcorporaties, aannemers en particulieren en is ook betrokken bij het

de leefomgeving staan daarbij centraal. Met de

renoveren van de 40.000 woningen in Enschede.

slogan 'Jij plust met BouwBewust' maakt CRH duidelijk dat de optelsom van deze activiteiten onder de streep resulteert in duurzaam winst-

Kozijn & Zo breidt verder uit

gevend bouwen. De Select Windows partner Kozijn & Zo is uitgebreid. Eigenaar Angelo Olierhoek heeft zijn zaak fors uitgebreid om zijn klanten ook de voordeuren en garagedeuren van Hörmann te laten zien. “We hebben nu behalve op de eerste verdieping ook een showroom op de begane grond. De naastgelegen garageboxen zijn erbij betrokken als opslag”, vertelt hij. Het geheim van het succes is volgens hem

eenvoudig: “Onder meer dankzij ons partnerschap bij Select Windows kunnen we veel kwaliteitsproducten inkopen en ruimere garanties bieden. Dat werpt duidelijk z'n vruchten af.”

Inbraakpreventieweken In de onlangs opgerichte stichting Nationale Inbraakpreventie Weken (NIPW) hebben com-

VolkerWessels bouwt 150ste Energienota-nul woning

merciële partijen als Assa Abloy, De Raat

De bouw van de 150ste Energienota-nul

Security Products, SecuProducts en Verisure

woning van VolkerWessels staat gepland.

elkaar gevonden om, samen met het Ministerie

Met deze mijlpaal wordt een volgende stap

van Veiligheid en Justitie en het Verbond van

gezet op weg naar een duurzame leefom-

Verzekeraars, huiseigenaren en huurders van

geving in Nederland, aldus de bouwer. Bij

woningen méér te interesseren voor het

Energienota-nul wordt een zeer goede

nemen van maatregelen tegen woninginbraak.

woningisolatie gecombineerd met het

De stichting heeft zich tevens ten doel gesteld

opwekken van zonne-energie. Voor bewo-

om de vele initiatieven die al ontplooid worden

ners van een Energienota-nul-woning bete-

op het gebied van inbraakpreventie te bunde-

kent dit dat men per saldo geen

len om zo een compleet platform te bieden aan

energierekening meer heeft. De

de geïnteresseerde consument. De betrokken

Energienota-nul-woningen zijn ontwikkeld door verschillende dochterbedrijven van

commerciële partijen zijn van groot belang,

VolkerWessels. Energienota-nul is in veel projecten van VolkerWessels nu al de nieuwe norm. Een

omdat zij ervoor kun-

bekend project waar al veel van deze woningen zijn gebouwd is Sterrenberg in Huis ter Heide

nen zorgen dat onder

(gemeente Zeist).

meer doe-het-zelfwinkels, sleutelspecialisten,

Siegenia helpt verschil maken

beveiligingsbedrijven

Siegenia Aubi doet goede zaken over heel de wereld, zo bleek tijdens een persconferentie die CEO

en ijzerwarenwinkels

Wieland Frank gaf bij gelegenheid van het eeuwfeest van de beslagfabrikant uit Wilnsdorf/Siegen.

zich in de actieperi-

Ook in Oost-Europa gaan de zaken goed. Raam en Deur vroeg of alle lokale markten het concern

ode extra laten gelden

even lief zijn en of de directie zich zorgen maakt over goedkope importen vanuit het ene Europese

door bijvoorbeeld

land naar het andere. Bijvoorbeeld vanuit Polen naar Nederland. “Ja, dat is inderdaad een kwestie

acties, aanbiedingen

die onze aandacht heeft”, antwoordde Frank. Mededingingstechnisch kan hij niets aan de prijzen

en kortingen op arti-

doen, klonk het. Door bepaalde markten sterker te ondersteunen in toegevoegde waarde dan

kelen die inbraak en

andere, hoopt Siegenia wel te helpen het verschil te maken.

diefstal tegengaan.

5 / 2014

1413202967-v1oci.indd 9

13/10/14 14:23

VAKTUEEL

Markt voordeuren bereikt dieptepunt in 2014 Er zijn in 2013 zo'n 40.000 nieuwe woningen gereedgekomen. Met evenzoveel voordeuren daarin. Dit jaar wordt naar verwachting het dieptepunt genoteerd met 35.000 nieuwe woningen. Pas in 2015 is er sprake van herstel. Het aandeel vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen (met luxere deuren) liep de afgelopen jaren sterk terug. Ook die noteerden een dieptepunt in 2014. Dit artikel gaat in op relevante ontwikkelingen die de markt voor voordeuren beïnvloedt. De markt voor voordeuren is in kwantitatieve zin sterk afhankelijk van de woningnieuwbouwproductie. Elke nieuwe woning heeft immers een voordeur. Daarnaast is de kwalitatieve ontwikkeling van belang voor het type deur dat wordt geleverd. Kwaliteit wordt hier vooral bedoeld in de zin van koop en huur - en in het verlangde daarvan - woningtype. Vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen zijn doorgaans van een luxer segment dan rijtjeswoningen en meergezinswoningen.

Woningmarkt trekt aan Voor de bouw van nieuwe woningen is het uiteraard van groot belang dat de Nederlandse woningmarkt de weg omhoog weer vindt. Deze markt beweegt zich in de loop van 2014 de goede kant op. Het aantal transacties neemt toe en ook de prijzen stijgen weer voorzichtig. Er is

• Corporaties hebben januari tot en met juni 2014 cumulatief voor 2.525 woningen een vergunning verleend. Dat is 33,2% minder dan vorig jaar in dezelfde periode. • Bouwers voor de markt hebben in de periode januari tot en met juni

echter nog geen sprake van een nieuw evenwicht. De omslag steunt

2014 cumulatief voor 10.593 woningen een vergunning verleend. Dat is

vooral nog op tijdelijke maatregelen en de verkoop van corporatiewonin-

67,8% meer dan vorig jaar in dezelfde periode.

gen. Een aantal stimuleringsmaatregelen geven het aantal transacties

• Particuliere opdrachtgevers hebben in de periode januari tot en met

een steun in de rug, maar daarnaast wordt het voor bijvoorbeeld star-

juni 2014 cumulatief voor 2.139 woningen een vergunning verleend.

ters steeds moeilijker om een woning te kopen.

Dat is 13,9% meer dan vorig jaar in dezelfde periode.

Desalniettemin herstelt het aantal transacties, zowel op de markt van bestaande als van nieuwe woningen. Naar schatting komt het aantal ver-

Invloed reservoir vergunningen

kochte nieuwe woningen in 2014 op circa 20.000. Dat ligt in lijn met het

In de periode van 2002 tot en met 2009 werden er fors meer vergunnin-

cumulatieve aantal verkopen tot en met juni 2014 (10.151). Dit zorgt voor

gen aangevraagd dan er gereedgemeld zijn, met name bij bouwers voor

nieuwbouwherstel bij bouwers voor de markt. Zij wachten met bouwen

de markt. Dit reservoir van oude projecten zorgt ervoor dat de vergun-

tot de omstandigheden weer gunstiger zijn, oftewel tot mensen weer

ningverlening tussen 2008 en 2013 extra hard is teruggelopen. Er zitten

nieuwbouwwoningen kopen. Momenteel neemt de verkoop van nieuw-

nog heel veel projecten in de pijplijn waarvoor kopers moeten worden

bouwwoningen toe en durven bouwers voor de markt ook weer nieuwe

gevonden. Mede hierdoor daalde het aantal woningen waarvoor een ver-

vergunningen aan te vragen.

gunning werd verleend in 2013 naar een historisch dieptepunt van iets meer dan 26.000.

Stijgende vergunningverlening Het algemene beeld is dat ook de vergunningverlening weer aan het

Dalende gereedmeldingen

herstellen is, met name bij de bouwers voor de markt. Corporaties stel-

Het aantal gereedmeldingen zakt doorgaans terug tot het dieptepunt

len bouwplannen juist uit en vragen daardoor ook minder vergunningen

van de `vergunningconjunctuur', dit was zo in 1991 en 2003. Het eerder

aan. Particulieren hebben waarschijnlijk de bodem bereikt. Met het hui-

genoemde omvangrijke reservoir aan bouwplannen dat nog in de pijplijn

dige groeitempo komt de vergunningverlening in heel 2014 uit op circa

zit zorgt ervoor dat dit dieptepunt zich de komende jaren niet in het aan-

35.000 stuks.

tal gereedmeldingen zal doorwerken. In 2014 zal het aantal nieuwe

• In totaal is er in de periode januari tot en met juni 2014 voor 15.257

woningen naar verwachting uitkomen op 35.000. In 2015 neemt het aan-

woningen een vergunning verleend. Dat is 27,5% meer dan in dezelfde

tal gereedmeldingen toe tot een niveau van 40.000, in 2016 zal dit naar

periode in 2013.

verwachting 45.000 zijn.

5 / 2014

1413183960-pg9pq.indd 10

13/10/14 09:06

Ramingen BouwKennis maakt vier keer per jaar ramingen voor de woningnieuwbouw- en utiltieitsnieuwbouwproductie. Abonnees van BouwKennis hebben direct inzicht in deze ramingen en de achterliggende factoren. Bovenstaand artikel is gebaseerd op de septemberraming van BouwKennis. Voor inzicht in de meest actuele cijfers kunt u contact opnemen met Jacco Ridderhof (010 2066996, ridderhof@ bouwkennis.nl) deel is de afgelopen jaren sterk gedaald. In 2014 tonen beide woningtype een fikse daling in aantal gereedmeldingen en in aandeel op de totale productie. Wanneer de woningnieuwbouw in 2015 weer aantrekt ligt vooral de procentuele stijging van twee-onder-een-kapwoningen ver boven het gemiddelde. In 2016 wordt voor beide woningtype weer een stabilisatie verwacht. Het totaal aantal gereedmeldingen bevindt zich op dat moment 38% onder het niveau van tien jaar eerder. Voor vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen is dit respectievelijk 70% en 47%.

Langzaam herstel De nieuwbouwmarkt voor voordeuren staat ook dit jaar nog in het teken van een dalende marktomvang. Vanaf 2015 trekt de markt weer voorzichtig aan. Het dalende aandeel van vrijstaande woningen en tweeonder-een-kapwoningen heeft vooral impact op de markt voor luxere deuren. Vooral de vrijstaande woningen hebben tot en met 2016 te maken met een dalend marktaandeel. Zoals altijd past er enige voorzichtigheid bij de ramingen, dit geldt met name voor de prognoses voor 2016. Herstel op de nieuwbouwmarkt moet komen van de bouwers voor de markt, de kracht van dit herstel is

Luxe segment in de knel

afhankelijk van de mate waarin de koopwoningmarkt zich herstelt.

Doordat de doorstroming op een lager pitje ligt dan voor de crisis, heb-

Tevens is er momenteel veel beleidsonzekerheid bij corporaties.

ben projectontwikkelaars de focus in hun nieuwbouwprojecten verschoven naar de onderkant van de markt. Starters en senioren zijn de

Aandeel luxe

groepen die momenteel het makkelijkst een nieuwbouwwoning kunnen

Nieuwbouw

kopen. Dit heeft consequenties voor het luxe segment van voordeuren. Het aandeel luxe voordeuren is het hoogst in vrijstaande woningen en

Vrijstaande woning

twee-onder-een-kapwoningen. Dat geldt voor zowel nieuwbouw als

2-o-1-kapwoning

renovatie.

Rijtjeswoning

Vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen hebben traditioneel een relatief laag aandeel in de jaarlijkse nieuwbouwproductie. Dit aan-

Totaal

Meergezinswoning

In %

aantallen

Egz

Mgz

Egz

Mgz

vrijst.

2-o-1 kap

rijtjes

vrijst.

2-o-1 kap

rijtjes

2006

72.382

16,30%

11,70%

37,00%

35,00%

11.769

8.440

26.810

25.363

2007

80.193

14,90%

10,90%

35,80%

38,30%

11.957

8.749

28.747

30.740

2008

78.885

14,10%

10,30%

36,50%

39,00%

11.146

8.157

28.809

30.773

2009

75.000

12,70%

9,90%

35,60%

41,80%

9.510

7.433

26.722

31.336

2010

64.000

12,30%

8,30%

33,50%

45,90%

7.846

5.318

21.448

29.387

2011

57.703

12,00%

9,50%

36,70%

41,80%

6.924

5.482

21.177

24.121

2012**

48.000

11,00%

9,00%

36,30%

43,80%

5.300

4.300

17.400

21.000

2013**

40.000

10,00%

30,00%

50,00%

4.000

12.000

20.000

2014*

35.000

8,60%

31,40%

51,40%

3.000

11.000

18.000

2015*

40.000

8,80%

11,30%

30,00%

50,00%

3.500

4.500

12.000

20.000

2016*

45.000

8,20%

10,60%

30,60%

50,60%

3.500

4.500

13.500

21.000

5 / 2014

1413183960-pg9pq.indd 11

13/10/14 09:06

GEVELARCHITECTUUR

Woonblokken in Rotterdam-Schiebroek

Uitbreiden en optoppen als alternatief voor sloop De woonblokken aan de Orionstraat zijn opgetopt met een vierde verdieping, waardoor het aantal woningen is toegenomen van 36 naar 48.

Ze zijn gestript tot op het casco, de drie woongebouwen aan de Orionstraat in Rotterdam. Daarna zijn de casco's aan de achterzijde circa drie meter uitgebouwd, is er op elk blok een nieuwe verdieping gekomen en heeft elke woning een nieuw balkon gekregen. Tot slot is er om de kopgevels een nieuwe `jas' gehangen. Het oogt nu als nieuwbouw maar dat is het dus niet.

Vervolgens zijn ze aan één zijde uitgebouwd en alle drie opgetopt met een extra verdieping. Verder zijn er liften en nieuwe trappen geplaatst in het gehandhaafde trappenhuis en is tegen de kopgevels een nieuwe bekleding aangebracht. Door de uitbouw zijn de woningen ruim 2,50 meter dieper geworden, is de indeling volledig gemoderniseerd en hebben ze in plaats van kleine balkons nu één flinke buitenruimte van acht vierkante meter gekregen. Bovendien is het aantal woningen door de optopping uitgebreid van 36 naar 48 woningen. De aanpak viel nog onder het oude Bouwbesluit regime vanwege de afgiftedatum van de bouwvergunning.

Bestaande casco Aan de Orionstraat in Rotterdam-Schiebroek zijn eind 2013 drie woon-

Omdat de woningen dateren uit de jaren vijftig van de vorige eeuw, is er

blokken opgeleverd, die via vernieuwbouw een compleet nieuwe en

vooraf goed onderzocht of de bestaande constructie sterk genoeg was.

eigentijdse indeling en uitstraling hebben gekregen. Bouwvereniging

De fundering met forse balken en betonpalen met verzwaarde punten

Onze Woning is tien jaar geleden gestart met het vernieuwen van de wijk

zouden geen problemen opleveren. Hetzelfde gold voor de bouwmuren,

110 Morgen. Deze wijk is een schoolvoorbeeld van naoorlogse volkshuis-

destijds opgetrokken in kalkzandsteen-metselwerk. Die bleken vol-

vesting: een geordende stedenbouwkundige opzet ingevuld met woon-

doende draagkracht te hebben om het extra gewicht van een vierde

blokken.

bouwlaag te dragen.

Waar bij eerdere projecten sloop en nieuwbouw de aanpak was, is bij

Anders lag het bij de vloeren, die niet in staat bleken om een zwaardere

deze drie blokken gekozen voor vernieuwbouw, maar wel met een

belasting aan te kunnen. Deze zogenoemde Cusvellervloeren, opgelegd

opwaardering van het wooncomfort. Bouwservice Buskoop, een bouw-

van bouwmuur tot bouwmuur, zijn samengesteld uit lichtgewicht beton-

bedrijf dat al 25 jaar met Onze Woning samenwerkt, heeft in 2011 aan

broodjes, een minimale wapening en aanstortingen met beton. Alles wat

ConsortArchitects opdracht gegeven een ontwerp voor de woonblokken

er bij het strippen aan gewicht uit gehaald werd, is er ook weer als

te maken.

gewicht ingebracht en niets meer. Dat betekende dat de vloeren zijn uit-

De woonblokken met drie bouwlagen zijn gestript tot op het casco.

gevlakt met een lichtgewicht materiaal. De scheidingswanden in de

5 / 2014

1413202967-h67kc.indd 12

13/10/14 14:22

Beeld van de woonblokken vóór de ingrepen. De woningen hadden aan de voor- en achterkant een inpandig balkon (Foto:Bouwservice Buskoop).

De nieuwe achtergevel is ten opzichte van de bestaande situatie circa 3,00 meter verplaatst, waardoor de woningen dieper zijn geworden.

De nieuwe kopgevel zijn bekleed met witte vezelcementplaten. Per woonlaag zijn drie nieuwe kozijnen geplaatst.

De oude situatie van de kopgevels aan de westzijde met de rookkanalenschacht en het uitwendige balkon (Foto: Bouwservice Buskoop).

woning zijn vervangen door metalstud-wanden. Ook zijn tegen de bouw-

bouwmuren en de wanden rondom het trappenhuis zijn net als bij de uit-

muren en de steensmuren van de kopgevels halfschalige, geïsoleerde

bouw opgehaald met keramische porotherm blokken aan weerszijden

metalstud-wanden geplaatst. Tevens is de verdiepingshoogte van 2,70

bekleed met halfschalige geïsoleerde metalstud wanden. De binnenwan-

meter teruggebracht naar 2,55 meter met een verlaagd metalstud-sys-

den zijn allemaal metalstud-wanden.

teemplafond, waarboven ruimte ontstond voor leidingwerk. Om bij het strippen tot op het casco de stabiliteit in stand te houden, zijn

Voorgevels

voor het verwijderen van de achtergevel tijdelijk houten stabiliteitsver-

De nieuwe voorgevels aan de entreezijde zijn opgetrokken als een geïso-

banden aangebracht bij de tussenwoningen. Deze zijn later vervangen

leerde spouwmuur met een binnenblad van porothermblokken en een

door staalconstructies met kruisverbanden, die zijn weggewerkt in de

gemetseld buitenblad. De gevels hebben een verticale geleding, waarbij

scheidingswand tussen woonkamer en badkamer.

metselwerk en kozijnen elkaar afwisselen. De donkergekleurde stenen op waalformaat zijn op kleur doorgestreken met een donkere voegmor-

Optopping en uitbreiding

tel in nagenoeg dezelfde kleur. Ter hoogte van de verdiepingsvloeren zijn

Voor de nieuwe achtergevel - ruim 2,50 meter verplaatst - is een nieuwe

rollagen in een lichte kleur stenen in het metselwerk opgenomen.

fundering gemaakt. De achtergevel zelf bestaat uit een staalconstructie,

In de gevels zijn hardhouten kozijnen geplaatst, samengesteld uit een

die met UNP-liggers is gekoppeld aan de bestaande vloeren en bouwmu-

isolerende glaspartij met onderin een gedeelte vastglas en bovenin een

ren. De balkons zijn met koudbrugonderbrekingen vastgebout aan deze

draaikiepraam. Daarnaast zit in de kozijnen een gevelbetimmering van

staalconstructie. De nieuwe gedeelten van de verdiepingsvloeren zijn

hardhouten rabatdelen. Opvallend is, dat de kozijnen per verdieping

uitgevoerd in staalplaat betonvloeren. De bouwmuren zijn naar de gevel

omgedraaid zijn qua indeling. Waar bij de ene verdieping de glaspartij

toe `verlengd' met wanden opgebouwd uit keramische porothermblok-

links zit en de rabatdelen rechts, is dat bij het kozijn daarboven

ken, aan weerszijden bekleed met halfschalige geïsoleerde metalstud

andersom. Bij de entrees zijn nieuwe voordeuren geplaatst en aan

wanden.

weerskanten daarvan een bellentableau plus brievenbussen. Boven de

Voor de nieuwe verdieping is de bestaande, constructieve dakvloer

entreedeuren zijn in de gevel nieuwe, smalle, verdiepingshoge kozijnen

gehandhaafd. Daar overheen ligt nu een zwevende houten vloer met

opgenomen, die voor lichtinval in de achterliggende trappenhuizen zor-

underlayment-platen opgelegd op de bouwmuren. In de uitbreiding aan

gen. In de trappenhuizen zelf hebben de woningen eveneens een nieuwe

de achterzijde is ook hier de dakvloer uitgebreid met een staalplaten

voordeur gekregen.

betonvloer. De nieuwe dakvloer heeft als basis een houten balklaag. De

5 / 2014

1413202967-h67kc.indd 13

13/10/14 14:23

TOE TE PASSEN TOT 3100 MM HOOGTE

RAL-getest beslag Voor zware draaival elementen

en RC 2 voor iedere deur

MACO Z-TS/G-TS PROTECT Modul • Iedere deur is te personaliseren door middel van dit multifunctioneel beslag • Hoge veiligheid door massief stalen haak-pen combinatie • In de gesloten positie extra bescherming tegen kromtrekken van de deur • Soepel en lichte bediening van het deurslot, ook bij sterke aantrek • Weerstandsklasse tot RC 2 volgens EN 1627-30

MACO MULTI POWER VV • Voor ramen tot 130 kg en deurformaten tot 150 kg • Voor hout, kunststof en aluminium • Volledig verdekt, gelijkliggend of in opdekdetail, geen extra draagstang nodig • Inbraakwerendheid tot RC 2 • Optioneel in het extreem corrosie werende TRICOAT-PLUS

Beurs HoutPro+ Stand 3202 4. – 7. November 2014 in de Brabanthallen in `s Hertogenbosch U bent van harte welkom op onze stand!

TECHNIEK IN BEWEGING MACO BESCHLÄGE BV NEDERLAND

www.maco.at

Scan for more Info

MACO_Anzeige_Multi_multi_power_vv_PROTECT_Z-TS_A4_4c_9_2014_NL.indd 1 1413202967-h67kc.indd 14

18.09.2014 15:29:38 13/10/14 14:23

5:29:38

GEVELARCHITECTUUR

De nieuwe gevelbekleding van de kopgevels is als een omkadering, ook aan de dakrand, doorgezet in de voor- en achtergevel.

De acht vierkante meter grote balkons zijn verspringend per verdieping verankerd aan de staalconstructie van de nieuwe achtergevel.

Detailopname van de entreegevel (voorgevel). Hierop is goed de verspringing qua indeling van de kozijnen te zien.

Ook bij de hardhouten puien in de achtergevel wisselt de indeling per verdieping. De deur zit links of rechts.

Achtergevels

Deze bekleding bestaat uit elementen van 10 mm dikke, witte vezelce-

Ook de nieuwe achtergevels zijn opgetrokken als spouwmuurconstruc-

mentplaten, Ornimat. De platen zijn bevestigd op een ge誰mpregneerd

ties met dezelfde opbouw en gebruikte materialen als bij de voorgevels.

houten regelwerk dat aan het metselwerk is verankerd. Uiteraard zit er

In deze gevels zijn grote hardhouten puien geplaatst, ingedeeld uit vier

tussen regelen metselwerk dampremmende en waterkerende folie. De

vakken. In drie daarvan zit met een tussendorpel op borstweringshoogte

vakken van het regelwerk zijn gevuld met isolatiemateriaal.

vaste, isolerende beglazing. Het vierde vak bevat een draaideur, uitko-

De gevelbekleding is aan het eind van de kopgevels omgezet tot in de

mend op het nieuwe balkon. Net als bij de voorgevel zijn ook hier de

gevelvlakken van de voor- en achtergevels en bij deze gevels ook als een

puien per verdieping omgedraaid qua indeling. Bij de ene verdieping zit

koofconstructie langs de dakranden doorgezet. Voor- en achtergevels

de draaideur links in de pui, bij de andere rechts. Opvallend is dat de

zijn zo als het ware ingekaderd en krijgen een afgerond aanzien.

puien recht boven elkaar zitten, maar dat de balkons per verdieping over de halve breedte verspringen. In de twee gemetselde geveldelen tussen

Korte bouwtijd

de hoeken tussenwoningen zijn smalle, verdiepingshoge kozijnen opge-

De vernieuwbouw van de drie woonblokken is ondanks de drastische

nomen met onderin een niet transparante beglazing/beplating en boven

ingrepen toch vrij snel gerealiseerd. In zeventien maanden waren de

de tussendorpel een draaikiepraam. Deze kozijnen zorgen voor lichtinval

werkzaamheden gedaan en konden de bewoners, deels de oorspronke-

in de open keuken van de hoekwoningen.

lijke, hun vernieuwde en fors uitgebreide woning betrekken.

Kopgevels De gehandhaafde kopgevels van het casco bestaan uit een gemetselde

Projectgegevens

steensdikke muur, die ter plaatse van de uitbouw zijn `verlengd' door

Opdrachtgever : Bouwvereniging Onze Woning, Rotterdam

metselwerk van porothermblokken. In de oude situatie zat op beide

Architect : ConsortArchitects, Rotterdam

gevels een uitbouw van rookkanalen en aan de westzijde ook nog een

Constructeur : ABT Bouwtechnisch Adviesbureau, Velp

uitwendig balkon. De kanalen en balkons zijn verdwenen en vervangen

Aannemer : Bouwservice Buskoop, Rotterdam

door drie vierkante hardhouten kozijnen met een draaikiepraam met iso-

Start uitvoering : juli-augustus 2012

lerende beglazing. Deze kozijnen met hardhouten kantstukken zijn van-

Oplevering : december 2013

wege de diepe negge opgenomen in de nieuwe gevelbekleding.

5 / 2014

1413202967-h67kc.indd 15

13/10/14 14:23

VAKTUEEL

Auteur: Louis Jongeleen Fotografie: Marcus Peters

1413202967-ke3q9.indd 16

13/10/14 14:22

De gevel van de toekomst (5)

"Gevels van de toekomst zijn groen en upcyclebaar" Als we niet anders gaan bouwen, helpen we mee aan de uitputting en vervuiling van onze aarde. Dat wist Elma Durmisevic al zeker toen ze bouwkunde studeerde aan de TU Delft. Dat besef werd het begin van haar onverstoorbare onderzoek naar slimme bouwsystemen waarmee we kunnen bouwen wat past bij voortdurende verandering. Nu , bijna twintig jaar later, werkt ze als architect, hoogleraar en onderzoeker nog altijd verder aan de theoretische basis en de uitvoeringsaspecten van bouwen met toekomstwaarde, aan 'aanpasbare monumenten'.

de duurzaamheidspionier Jón Kristinsson in 2012 heeft neergezet in Venlo op de Floriademet de realisatie van Villa Flora, het duurzaamste kantoor van Nederland (zie kader). Je ziet nu ook meer ideeën opkomen voor een ander businessmodel voor bouwactiviteiten, zoals dat van innovator Wim Gielingh met zijn Real Capital Systems BV. In dat model fungeert een aantal demontabele gebouwen als grondstoffenvoorraad. De bouwer blijft eigenaar en exploiteert de gebouwen. Er is geen sprake van huur of koop. Gebruikers nemen alleen een dienst af."

U werkt al jaren intensief aan de ontwikkeling van bouwsystemen die demontabel zijn. Wat maakt de demontage zo essentieel in een bouwproces? Elma Durmisevic: "Het gaat erom dat we de waarde van materialen

Wat deugt er niet aan onze huidige bouwpraktijk?

behouden. Er wordt teveel weggegooid. Materialen worden nu al

Het is niet alleen de bouwpraktijk die zou moeten veranderen. De con-

schaars. De volgende crisis zal een materialencrisis zijn. Hoe slimmer we

text van de problemen is breder. We zullen nu al onze ontwerpen en

omgaan met de materialen die we hebben, hoe meer waarde we kunnen

technische systemen die we sinds de industriële revolutie hebben ont-

behouden. Dat betekent dat we materialen na een gebruiksfase geschikt

wikkeld, moeten gaan herdefiniëren. Want wat hebben al die tijd gedaan

moeten maken voor hergebruik. Bij die recycling moeten we ervoor zor-

met onze wereld? We hebben geen rekening gehouden met wat onze

gen dat we aan het vrijgekomen materiaal waarde toevoegen. Upcyclen

belangrijkste levensbehoeften zijn: schone lucht, schoon water en een

noemen we dat. Het tegendeel is downcycling. Daarmee maak je het

schone aarde. We hebben onze natuurlijke bronnen vervuild. Van het

materiaal minder waard, bijvoorbeeld door betonnen bouwdelen te ver-

totale gebruik van grondstoffen in deze wereld gaat 50 procent naar de

malen tot granulaat. Om slim hergebruik mogelijk te maken zullen we bij

bouw. Van alle geproduceerde afval is veertig procent afkomstig van de

het ontwerp en uitvoering van nieuwe gebouwen al rekening moeten

bouw. Dat materiaalgebruik moet anders. We moeten naar een circulaire

houden met toekomstig hergebruik door constructies en componenten

economie van gebruiken en hergebruiken. De bouw is daar nog nauwe-

demontabel te maken. Voor het gereedmaken van materialen en bouw-

lijks mee begonnen. Gelukkig zijn er ook hoopgevende initiatieven. De

producten voor hergebruik bestaan verschillende scenario's. Het beste

EU komt dit najaar met een aantal projectvoorstellen voor research en

kunnen we die upcycling overlaten aan de partijen die zelf de vrijgeko-

innovatie in de bouw. Daarbij is er speciale aandacht voor het toene-

men materialen en producten in eerste instantie hebben geproduceerd

mende tekort aan grondstoffen en het bevorderen van een circulaire

en gemonteerd. Zij hebben er het meeste verstand van. Op kleine schaal

economie. Ook in Nederland zie ik nu steeds meer positieve ontwikkelin-

gebeurt dit al. Zo levert bijvoorbeeld producent De Groot Vroomshoop

gen, bijvoorbeeld de opzet van Park 20|20 in Hoofddorp. Daar wordt

Bouwsystemen BV uit Vroomshoop, houtbouwsystemen die prefab zijn

gebouwd met materialen die eindeloos recyclebaar zijn. En kijk eens wat

voorbereid en samengesteld op basis van eerder gebruikte elementen.

Voorhoededenkers

Welke rol heeft de architect in de nieuwe circulaire opvatting van het bouwproces

Dat de bouw nu razendsnel verandert, is voor een belangrijk deel het

Elma Durmisevic: " Elk gebouw is sowieso uniek door de specifiek plek

werk van enkele gangmakers. Zij ontwikkelen nieuwe methoden voor

onder de zon en in de omgeving en door de technische oplossingen die

het maken van gebouwen die goed zijn voor mensen in plaats van

passen bij die context. Daarbij is er ook nog het aspect ' vormgeving'. Die

het omgekeerde. In de toekomst zal de gevel een technologisch

staat los van slimme materiaalkeuze en techniek. De architect zorgt

hoogwaardig onderdeel zijn van elk gebouw, afgestemd op de

voor de identiteit van een ruimte of een gebouw. Dat culturele aspect

behoeften van de gebruikers. Raam & Deur vraagt zes koplopers in

noem ik de dynamische esthetiek. Het is de waarde van het gebouwde

bouwinnovatie naar hun visie op 'De Gevel van de Toekomst'.

voor de maatschappij. Die waarde is wezenlijk voor de duurzaamheid van wat we bouwen, want wat we mooi vinden laten we lang staan. Zoals

5 / 2014

1413202967-ke3q9.indd 17

13/10/14 14:22

50 JAAR MONDIALE BRANCHEBIJEENKOMST

De R+T is de nummer 1. Wereldwijd. De beurs is een branchebijeenkomst, branchebarometer en innovatieplatform. En de beurs is een uniek succesverhaal. Vier samen met ons het 50-jarig bestaan van de R+T!

R+T_S_Jubi-Anz_187x131_nl.indd 1

08.09.14 15:02

Persberichten en Nieuws Persberichten en nieuws kunt u tot 11 november 2014 opsturen naar raamendeur@mixpress.nl

www.vekakozijn.nl

Kwaliteit, vertrouwen en zekerheid

1413202967-ke3q9.indd 18

raam en deur 13/10/14 14:22

VAKTUEEL

monumenten. Architecten zouden misschien meer onderzoek kunnen doen naar die culturele kwaliteit door zich af te vragen hoe mensen een gebouw of plaats ervaren en hoe ze komen tot een bepaalde waardering."

Hoe denkt u dat we in de toekomst onze gevels zullen bouwen? Elma Durmisevic: "Bij het ontwerpen van een gevel wordt de materiaalkeuze nu al afgestemd op de specifieke functie en de omgeving van het gebouw. Als je weet dat de temperatuur van aluminium in de volle zon kan oplopen tot wel 70° Celsius, dan weet je ook dat een aluminium gevel een flink aandeel zal hebben in de opwarming van de directe omgeving. In Dubai moet je geen stalen gevelbeplating op straatniveau hebben, want dan kun je daar overdag niet eens langs lopen. Bij gevel-

"Demontabele GeboUWen fUnGeren als GronDstoffenvooraaD"

bouw doen we ook iets met het buitenklimaat. Als we bijvoorbeeld

Demontabel kantoor (Middelharnis) van hergebruikte materialen uit interimhuisvesting van ziekenhuis.(Realisatie: De Groot Vroomshoop, Foto Norbert van Onna)

gebruikte lucht uit een gebouw naar buiten blazen, dan vervuilen we de buitenlucht. Diezelfde lucht zuigen we dan weer naar binnen alsof het

monumenten' moeten zijn waar je aanpassingen aan kunt doen en

frisse lucht is. We weten dat planten en bomen in de omgeving van het

andere functies aan kunt geven, terwijl de basisonderdelen met karakter

gebouw of groene gevels kunnen bijdragen aan schonere lucht en dat

herkenbaar blijven. De waarde van dit soort gebouwen is precies die

gevelgroen CO bindt en fungeert als isolatie. We zijn nu nog te éénzijdig

aanpasbaarheid. De aanpasbaarheid is de toekomstwaarde. De grach-

gericht op binnenklimaat en energiezuinigheid. Bij duurzaam ontwerpen

tenpanden in Amsterdam staan er nog steeds terwijl de gebruiksfuncties

moet je rekening houden met alle aspecten van een gebouw in de omge-

inmiddels totaal zijn veranderd. Eigenlijk zouden we onze gebouwde

ving. Energie zal in de toekomst geen probleem meer zijn. Daarom moe-

omgeving moeten beoordelen op aanpasbaarheid, op toekomstwaarde.

ten we ons nu al meer bezighouden met bewust gebruik van materialen.

Die waarde zou je meetbaar kunnen maken. Dan zou een bepaalde gega-

Elk gebouw heeft een andere context, een andere oriëntatie op de zon,

randeerde toekomstwaarde een voorwaarde kunnen zijn om te mogen

andere beschaduwing en een andere plek tussen andere gebouwen. Elke

bouwen."

gevel zal daarom moeten zijn aangepast aan die unieke context. Het is

* Lees meer in 'Bouwen de Vierde Dimensie' door Elma Durmisevic,

dus niet slim om voor verschillende gevels hetzelfde gevelsysteem te

uitg. Pioneering, sept. 2103, ISBN 9789462282490

gebruiken. Verder kun je je afvragen of materialen zoals staal, aluminium, beton en glas niet te belastend zijn voor het milieu vanwege het hoge energieverbruik tijdens de productie. Maar op de langere termijn hoeft energie geen probleem meer te zijn. Producenten gebruiken rest-

Groenste kantoor

warmte die vrijkomt bij de materiaalproductie bijvoorbeeld voor andere

Jón Kristinsson: 'Duurzaamheid heeft niet alleen met innovatie en

systemen. Daarbij zijn staal, aluminium en glas bijna 100 procent recy-

hightech te maken, maar ook met gezond verstand en gevoel. Uit

clebaar. Beton is een apart verhaal. Dat is nu nog niet te upcyclen. Die

onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat groen geschilderde muren in

andere manier van denken over materialen begint nu al. We kunnen ons

een ziekenhuis heilzamer voor patiënten zijn dan witte wanden. Dat

beter niet uitsluitend richten op energie. Vraag je liever af welke toe-

Villa Flora tot de absolute top op het gebied van duurzaamheid gaat

komstwaarde onze bouwmaterialen, bouwcomponenten en bouwpro-

behoren, heeft te maken met de combinatie van technieken die er in

ducten hebben. Het gaat ten slotte om de verlenging van de

toegepast worden. Die versterken elkaar dusdanig dat Villa Flora vol-

gebruiksduur. Dat is de bedoeling."

ledig energieneutraal en zelfvoorzienend is op het moment dat alle opties opgenomen zijn. Daarmee krijgt de regio Venlo een vooraan-

Uw eigen architectenbureau heet 4Darchitects. Wat betekent die '4D'?

staand expertisecentrum op het gebied van duurzaamheid. Villa

Elma Durmisevic: "4D is de vierde dimensie, de tijdsfactor. Ik zie een

gen, scholen en zorginstellingen blijvend beïnvloeden. Op langere

gebouw niet als een onveranderlijk product dat af is en ook zo blijft. Bij

termijn hangt het succes van Villa Flora niet uitsluitend af van de

de oplevering begint het leven van een gebouw en het beweegt zich

technieken die er in gebundeld worden, maar zeker ook van de bezie-

door de tijd heen. Het is in die zin een dynamisch product, dat in de loop

ling van degene die er in de toekomst de leiding over krijgt. De

der jaren steeds wordt aangepast aan het leven van mensen. Het draagt

groene motor moet je van brandstof blijven voorzien en dat is uitein-

ook bij aan de kwaliteit van dat leven. We willen die kwaliteit steeds ver-

delijk mensenwerk.' (Bron: www.kristinsson.nl )

Flora zal niet alleen de kantoorbouw, maar ook de bouw van wonin-

nieuwen zodat het weer bij ons past. Ik vindt dat gebouwen 'aanpasbare

5 / 2014

1413202967-ke3q9.indd 19

13/10/14 14:23

VAKTUEEL Kleine Bouwfysica van isolatieglas (slot)

Isolerend glas blijft vernieuwend Glas is bij uitstek geschikt om er een gevelopening mee af te dichten. Het biedt bescherming tegen wind, water, vorst, herrie en boosaardigheid van buiten en laat tegelijkertijd het daglicht toe. Die oerfuncties van glas zijn in relatief korte tijd enorm uitgebreid. Een doorkijkje in de ontwikkeling van hightech toepassingen van een multifunctioneel gevelproduct. Tegenwoordig gebruiken we glas in de gevel voor warmte- en geluidisolatie, voor het regelen van daglichttoetreding, voor beheersing van ons binnenklimaat, voor bescherming tegen zonlicht en voor het oogsten van zonne-energie. Een beginpunt van de nieuwe glastechnologie was de introductie van het homogene vlakglas, geproduceerd volgens het industriële floatglasproces in 1959 (Pilkington). Door wijziging van de samenstelling en door verschillende bewerkingen en toevoegingen kunnen met dit basisglas uiteenlopende soorten glas worden gemaakt met verschillende eigenschappen. Van gecoat glas tot gelamineerd glas en van voorgespannen glas tot isolerend dubbelglas of triple glas en zelfs vierbladig glas. De eerste generatie warmte- isolerend dubbelglas heette Thermopane', een product van de toenmalige Belgische glasproducent Glaverbel. Als in 1973 de oliecrisis de Nederlanders aanzet om energie te besparen en stookkosten te temperen, zijn de isolerende Thermopaneruiten niet aan te slepen. De merknaam werd bijna een soortnaam voor isolerend dubbelglas.

Enkel en dubbel Enkel glas laat veel warmte door. M.a.w. het heeft een hoge warmtedoorgangscoëfficiënt (Ug-waarde 5,7 W/m2 K). Toch blijkt het geschikt voor de

Grotiusgebouw, RU Nijmegen: gevel van isolerend triple glas met zonwerende coating (ontwerp: Benthem Crouwel Architects) (foto: Jannes Linders)

productie van isolerend dubbelglas. Dat heeft te maken met de constructie. Isolerend glas bestaat uit twee (of meer) glasbladen die van

Dubbel en triple

elkaar gescheiden zijn door afstandhouders. Nu isoleert stilstaande

In afgelopen decennia hebben producenten van basisglas en gespeciali-

lucht zeer goed. Het is dan ook de warmteweerstand van de met lucht

seerde glasbedrijven verschillende methoden ontwikkeld om isolerend

(of gas) gevulde spouw die het isolerend vermogen van de dubbelglas

vermogen van dubbelglas extra te verhogen. Een nóg betere warmte-

constructie twee keer zo groot maakt als dat van enkel glas. Ofwel, de

weerstand wordt bijvoorbeeld verkregen door de luchtspouw breder te

warmtedoorgangscoëfficiënt van isolerend dubbelglas is bijna twee keer

maken. De uiterste grens ligt daarbij tussen 15 en 20 mm. Daarboven

zo laag (Ug-waarde 2,9 W/m2 K). Isolerend dubbel glas met een spouw

gaat warmteweerstand verloren door circulatie (convectie) in het gas in

van 12 mm die gevuld is met Argon heeft een warmtedoorgangscoëffici-

de spouw. Warmteverliezen kunnen ook worden voorkomen door de alu-

ent van 2,6 W/m2 K en met Krypton kan zelfs een Ug-waarde van 2,2 W/

minium of metalen afstandhouders tussen de glasplaten te vervangen

m2 K bereikt worden. Om de isolerende waarde van dubbel glas nog ver-

door kunststof `spacers'. Daardoor verbetert de Uw-waarde van het

der te verhogen zijn coatings ontwikkeld. Met zogeheten Low-E coating

geheel van het beglaasde gevelelement. De laatste vijf jaar wordt bij de

die is aangebracht op de spouwzijde van de glasplaat aan de zijde van

bouw van zeer energiezuinige gebouwen vaker triple isolatieglas toege-

het interieur, kan warmteverlies flink worden beperkt. Deze coating

past. Immers, als een luchtspouw een goede warmteweerstand heeft,

reflecteert de warmte die is opgebouwd in de binnenruimte. Met het toe-

leveren twee luchtspouwen een nog betere warmteweerstand op. Maar

passen van dergelijke coatings zijn zeer lage U- waarden haalbaar. Extra

zo eenvoudig ligt het toch niet volgens Peter van Dijk, technisch advi-

hoogrendementsglas ofwel HR++ dubbelglas dat is voorzien van Low-E

seur van het KennisCentrumGlas (www.kenniscentrumglas.nl) . “Met de

coating en dat een spouw heeft die gevuld is met een sterk isolerend

extra luchtlaag in triple glas zijn weliswaar Ug-waarden tussen de 0,8 en

edelgas in de spouw, haalt zelfs een Ug-waarde van 0,9 W/m2 K.

0,5 haalbaar, maar die bijna-halvering van de U-waarde levert geen ver-

5 / 2014

1413203714-g1ahp.indd 20

13/10/14 14:35

dubbeling van de energiebesparing op ten opzichte van isolerend dub-

Hij gaat verder: â&#x20AC;&#x153;Kijk je naar de woningrenovatie dan zie je dat de pres-

belglas. In de huidige marktsituatie maakt isolerend dubbelglas

tatie van isolatieglas deel uitmaakt van een totaalpakket van energiezui-

ongeveer 80 % van de totale omzet van isolatieglas uit. Dat aandeel

nige maatregelen. In de totale EPC-berekening speelt de Ug-waarde van

wordt in hoofdzaak omgezet in de woningsector.â&#x20AC;?

de isolerend beglazing een belangrijke rol. Triple glas levert nog eens

Glassoort

Samenstelling / opbouw

U- waarde in W/m2K

Enkelglas

4 mm

5,8

Isolerend dubbelglas

5 - 15 - 4

2,7

Isolerend dubbelglas

5 - 15 - *4

1,4

Isolerend dubbelglas

5 - 15A - *4

1,1

Drievoudig glas

4 - 12 - 4 - 12 - 4

1,9

Drievoudig glas

4 - 12 - 4 - 12 - *4

1,3

Drievoudig glas

4* - 12 - 4 - 12 - *4

0,9

Drievoudig glas

4* - 15 - 4 - 15 - *4

0,8

Drievoudig glas

4* - 15A - 4 - 15A - *4

0,6

NB - Opbouw van buiten naar binnen: - buitenblad - spouw - middenblad - spouw - binnenblad; - * geeft de positie van de Low- E coating aan - 15A - de A staat voor een met 90% argon gas gevulde spouw (Samenstelling en bijbehorende U- waarden geven een indicatie) Bron: KCG

5/ 2014

1413203714-g1ahp.indd 21

13/10/14 14:35

Anz_FEX_NL_187x126_ks1 • mk • 22. September 2014 • 006-4037

Beslagschroef De ideale schroef voor bevestiging van beslag op houten kozijnen. Verbeterde bescherming tegen corrosie door vernieuwde verdelingstechniek.

De schroefkop is afgerond; zelfs bij scheef indraaien verzinkt hij zich nog keurig in het gesoevereinde beslag gat. Ideaal voor gebruik met schroefautomaten. Remribben onder de kop. Gepatenteerd golfsnede profiel. Geen lastige staalsplinters. Bitaansluiting T-STAR plus en pozi.

Anz_FEX_NL_187x126_ks1.indd 1

1413203714-g1ahp.indd 22

www.spax.com

y 18

i n G e r mA75ard

ta cc

M aProd

Afmeting 4.0 x 30/ 35 /40 mm.

TÜV NORD CERT GmbH

. t o TN - S t a n d

22.09.14 14:49

13/10/14 14:35

Hermitage, Amsterdam: isolerend dubbelglas met extreem dunne vacuüm spouw (0,2 mm) speciaal voor historische gebouwen (Ug-waarde 1,4 W/m²K) (foto: Pilkington Benelux BV)

extra energiewinst en meer comfort op. Dat de keuze voor triple glas

op de gewenste warmtoevoer en lichtinval in een binnenruimte. Gelaagd

niet in alle gevallen vanzelfsprekend is, heeft te maken met het zware

glas met een tussenlaag van PVB-folie kan bv 99% van de UV-straling

gewicht van het glaspakket plus geschikt kozijn. Voor grote glasopper-

absorberen. Gecoat glas kan de temperatuurstijging in de binnenruimte

vlakken komt dan het dubbelglas met Low-E-coating dikwijls weer in

binnen grenzen houden. Selectieve beglazing met super-isolerende

beeld. Laat ik het zo zeggen: Als er geen Low-E coating was geweest,

eigenschappen kan tegelijkertijd de zonnewarmte beperken en het zon-

hadden we waarschijnlijk voor bijna alle energiezuinige toepassingen

licht doorlaten. Dat maakt een geschikte keuze van beglazing er niet

van glas de voorkeur gegeven aan triple glas.”

altijd gemakkelijker op. Toepassing van glas met een hoge thermische isolatiewaarde kan ook weer ongunstige gevolgen hebben voor de licht-

Warmte en licht

toetreding. Dat zou kunnen betekenen dat de lampen eerder aan moe-

Als de zon schijnt op het glas van een raam, wordt een deel van de zon-

ten in het gebouw en daarmee stroomt weer energiewinst weg.

nestraling gereflecteerd, een deel wordt direct doorgelaten en een derde deel wordt geabsorbeerd door de glasplaat en weer uitgestraald

Duurzaamheid

naar binnen en naar buiten. De totale hoeveelheid zonne-energie die de

Isolerende beglazing heeft een belangrijke functie in het terugdringen

binnenruimte bereikt, is de zontoetredingsfactor of ZTA. Slechts een

van gebruik van fossiele brandstoffen en CO2-uitstoot. In die zin is de

deel van die doorgegeven zontoetreding is zichtbaar licht, de lichttoe-

toepassing van isolerend glas in de bouw een duurzame maatregel.

treding of LTA (of g-waarde). Voor de beheersing van de zontoetredings-

Verder zijn glasproducten niet of nauwelijks milieubelastend en meestal

factor en de lichttoetredingsfactor kunnen we nuttig gebruikmaken van

gemakkelijk te recyclen. Tegelijkertijd vergt de productie van glas een

glas voorzien van folies en coatings. De beglazing zal altijd berekend zijn

enorme hoeveelheid energie. Het is een continue proces bij een temperatuur van 1600°Celsius. Weegt die zware ecologische' footprint' wel op tegen de duurzaamheid van het glasproduct? KCG-adviseur Van Dijk meent dat de producenten van basisglas op dat punt nog veel kunnen doen. “Het gebruik van isolerend glas is moeilijk te sturen. De vraag naar steeds meer glas in de gevels wordt stevig gevoed door de ontwerpers, de architecten. Intussen zijn de producenten van basisglas bezig met het verduurzamen van hun productieproces door te werken met meer energiezuinige ovens, door nuttig gebruik te maken van restwarmte en door te werken met glasrecepten die de smelttemperatuur van glasmengsels omlaag brengen. Verder is het van belang dat aan het einde van de glasketen meer glas kan worden hergebruikt voor uiteenlopende toepassin-

Isolerend dubbelglas met jaloezieën in de spouw en thermisch onderbroken afstandhouders tussen de glasbladen (Ug-waarde: tussen 0,1 en 0,2 W/m2 k) (foto: Pillkington Benelux BV).

gen. Het gebruikte glas dat door de stichting Vlakglasrecycling Nederland (VRN) wordt ingezameld en gerecycled gaat naar de producenten van glaswol, glaswolplaten en speciaal asfalt.”

5/ 2014

1413203714-g1ahp.indd 23

13/10/14 14:35

INSIDE

Auteur: Door Saskia van Bruinessen

Renovatie met Politiekeurmerk biedt kansen In sociaal zwakkere wijken blijft het beveiligingsniveau achter bij het gemiddelde, aldus criminoloog Jan van Dijk. De minister maakt er werk van en verwacht dat steeds meer woningcorporaties investeren in het renoveren van hun (sociale) huurwoningen waarbij energiebesparend renoveren en het Politiekeurmerk Veilig Wonen hand in hand gaan. Dat biedt kansen voor de gevelindustrie. Minister Opstelten maakte onlangs bekend dat 110.000 huurwoningen gaan voldoen aan de eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) door woningbeveiliging slim te combineren met energiezuinig renoveren. Voor het einde van het jaar zijn de eerste 500 woningen die deze combinatie in zich hebben, opgeleverd. Tot 2020 hebben de corporaties de tijd om de overige woningen van dit keurmerk te voorzien. De minister gaat hiervoor meer samenwerken met bouwbedrijven en woningcorporaties. Hij stelt voor de pilot 125.000 euro beschikbaar om woningbeveiliging ook in de renovatieprocedures mee te nemen. Toch zijn er woningcorporaties die

Mitros: Bomenbuurt beveiligd volgens het Politiekeurmerk Veilig Wonen

zelf al jarenlang veel doen aan beveiliging van hun sociale huurbestand. Zo ook in Utrecht. Daar bestaat sinds 2008 een samenwer-

vangt, doe het dan ook gewoon goed. Niet bij alle grote onder-

kingsverband tussen gemeente, corporaties en politie om het aantal

houdsprojecten lukt het om het certificaat te halen maar

inbraken te laten afnemen.

uiteindelijk zijn alle woningen in de Bomenbuurt ook op PKVWniveau gebracht. Voor onze huurders is het belangrijk dat ze een

Samen schouwen

veilig gevoel in hun huis hebben.”

Bastiaan Staffhorst, manager Strategie en Advies bij de Utrechtse woningcorporatie Mitros, blikt hierop terug: “Voormalig burgemees-

Combinatierenovatie

ter Wolfsen heeft veel bereikt en het aantal inbraken nam fors af.

Ook woningcorporatie Portaal Utrecht heeft ruime ervaring met

Dankzij hem krijgen wij nu ook van de politie informatie over inbra-

renovatieprojecten en kent de voordelen van de combinatierenova-

ken. Denk aan waar en hoe een inbraak gepleegd is, de modus ope-

tie met het Politiekeurmerk. Erwin Schut, projectleider onderhoud

randi, zoals insluipen of inklimmen. Bewoners melden een inbraak

en preventieadviseur PKVW van deze corporatie is hier positief over

wel bij de politie, maar niet altijd bij ons. Dankzij dit overzicht kun-

en noemt een voorbeeld: “Bij een project in Hoograven met wonin-

nen we veel beter maatregelen nemen.”Daarnaast gaan de

gen en complexen uit de jaren vijftig combineerden wij groot onder-

Utrechtse corporaties elk jaar met de gemeente en de politie door

houd met het Politiekeurmerk. We pakten daar echt alles aan: van

de wijk, de zogenaamde wijkschouw. Staffhorst: “We kijken waar

asbest, brandbeveiliging tot dakbedekking en nieuwe keukens. Bij

veel inbraken voorkomen en waar de zwakke punten zich bevinden.

zo'n renovatie kun je de kosten van het keurmerk ook makkelijker

Dan kunnen we gericht handelen.”

dragen. Zo vervingen we in totaal vierhonderd deuren; dat waren voordeuren maar ook de boxgangdeuren. De huurders kregen een

Renovatiesmet keurmerk

volledig nieuwe voordeur met een aangepast kozijn en goedgekeurd

Naast deze nauwe samenwerking met gemeente en politie levert

hangen sluitwerk. Bij boxgangen van wooncomplexen met minder

Mitros alle nieuwbouwwoningen met PKVW-certificaat op, zoals

dan vijftien bergingen vervingenwe de boxgangdeur in plaats van

recent nog het Mariakwartier bij station Overvecht en de nieuw-

de boxdeur.” Na deze aanpak van Portaal waren er alleen nog maar

bouw in Leidsche Rijn. Verder streeft zij bij ingrijpende renovaties

inbraakpogingen, geen ervan was geslaagd.

in het renovatieproject. De aannemer krijgt een beschrijving van

Gecertificeerde onderhoudsmonteurs

wat we met het complex willen. Bijvoorbeeld een nieuwe keuken en

Wat het reguliere onderhoud betreft, redt Mitros het niet om elke

badkamer, maar ook beveiligingsmaatregelen. In de Bomenbuurt in

woning te beveiligen volgens het Politiekeurmerk. “Maar we halen

Ondiep moesten de voordeuren vervangen worden. Dan zorg je dat

wel de zwakke punten eruit. Bijvoorbeeld door de toegangsdeur van

die nieuwe deur gecertificeerde sloten heeft. Als je toch iets ver-

een complex goed te beveiligen en door goede verlichting te monte-

5/ 2014

1413202967-k6soo.indd 24

" "

dit certificaat na. Staffhorst legt uit: “Het wordt dan meegenomen

13/10/14 14:23

Voordelen voor inbraakpreventie Misdaadeconoom Ben Vollaard ziet de voordelen van corporaties die op deze manier werken en pleit zelfs voor landelijke eisen aan inbraakpreventie bij renovatie van sociale huurwoningen. “Een op de drie woningen in Nederland is sociale huur. Daar is veel aan preventie te verbeteren. Renovatie is een moment waarop dat goedkoop kan.”Hij publiceerde het rapport Beïnvloeding van inbraakpreventiegedrag, ook nuttig voor woningcorporaties. Deze publicatie sluit aan op het doel van de politiek: het aantal woninginbraken (inclusiefpogingen) in 20132017 met 30% te verlagen. In 2017 moet het aantal woninginbraken zijn teruggebracht tot 65.000. Alleen door krachten te bundelen wordt dit bereikt. ook in een taskforce intensief samen met gemeente en politie. Het gaat deze taskforce om zowel het Politiekeurmerk Veilig Wonen voor de bestaande bouw, renovatie en groot onderhoud waar dat past, als de nieuwbouw. Het is mooi om te zien hoe samenwerking tot meer veiligheid leidt.” Een voorbeeld: corporaties hebben extra lampen geplaatst. Soms moest de stroom van een openbare lantaarnpaal komen en kon de gemeente hiervoor ingeschakeld worden. Dan merk je de meerwaarde van overkoepelende afspraken dankzij de taskforce.

Adviezen Bouman: “Als gemeenten iets van corporaties willen, dan moet je zelf ook een inspanning leveren. De samenwerking is zo in balans. ren,” legt Staffhorst uit. Ook kunnen bewoners op termijn kosteloos

Je kunt corporaties vragen om een x-aantal woningen te beveiligen,

een onderhoudsmonteur inschakelen als ze zelf goedgekeurd hang-

maar dan moet je als gemeente ook iets doen. Zoals in Utrecht de

en sluitwerk willen installeren. Mitros heeft namelijk een aantal

samenwerking met de politie, de mogelijkheid om als particulier

monteurs in dienst die een PKVW-opleiding afgerond hebben. Zij

subsidie aan te vragen en het onderhoud van de openbare ruimte.”

kunnen bewoners adviseren over inbraakpreventie. Bovendien is er

Als andere corporaties een dergelijke structurele aanpak willen

binnen Mitros een beleidsadviseur belast met inbraakpreventie. Zij

opzetten zoals in Utrecht, adviseert Staffhorst van corporatie

voert onder andere overleg met de gemeente en de politie.

Mitros om het overzicht van de politie te gebruiken: “Zonder dit overzicht zijn maatregelen al snel een schot hagel.” Alleen door

Kennis aanwezig

samen te werken kun je gericht beveiligen en heeft het ook effect.

Ook bij Portaal is er kennis over het keurmerk aanwezig. Schut: “Je moet de plannen van aannemers kunnen beoordelen. Dan is het goed als je als woningcorporatie deze kennis in huis hebt. Tip die ik

Bronnen

kan geven, is om bij PKVW-projecten niet eerst zelf te gaan kijken

Altijd wat monitor (NCRV)

wat nodig is, maar dit over te laten aan degene die het certificaat

Hetccv.nl

levert. Zeg bijvoorbeeld tegen de aannemer dat je het keurmerk

Me Judice

wilt en kies bedrijven die dit kunnen. Als zij met een plan komen,

Politiekeurmerk.nl

bekijk dan alles wel kritisch. Zo hebben wij tienduizenden euro's

Stroomversnelling.net

kunnen besparen na een discussie of alle balkons wel of niet opklimbaar waren. De aannemer wilde de balkons op de tweede verdieping aan de voorzijde en de eerste verdieping van de achterzijde ook

Meer info

allemaal volgens het PKVW doen; dat was bij dit project uiteindelijk

Wilt u meer weten over de samenwerking met woningbouwcor-

toch niet nodig.

poraties, de gevelindustrie en het Politiekeurmerk Veilig Wonen? Neem dan contact op met Lilian Tieman: lilian.tieman@hetccv.nl.

Samenwerken

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV)

René Bouman, voormalig projectleider woninginbraken bij de

helpt (veiligheids)professionals om Nederland veilig en leefbaar

gemeente Utrecht en nu voor een jaar gedetacheerd bij het

te maken. Binnen het CCV is het PKVW-servicebureau opgericht.

Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV): “In

Dit bureau ondersteunt onder andere corporaties op diverse ter-

Utrecht bestrijden de gemeente, politie en de woningcorporaties

reinen. Meer informatie staat op: www.hetccv.nl en www.politie-

samen woninginbraken. De woningcorporaties bundelen hun krach-

keurmerk.nl.

" "

ten in de Stichting Utrechtse Woningcorporaties (STUW). Zij werken

1413202967-k6soo.indd 25

5/ 2014

13/10/14 14:23

VAKTUEEL

Auteur: Door Hans Fuchs

Marktvraag stuurt productinnovatie

Timmerfabrieken ontwikkelen conceptgevel Meedoen of zelf doen? In een markt waar opdrachtgevers steeds vaker bouwconcepten met gegarandeerde prestaties verlangen, rijst voor fabrikanten en toeleveranciers een nieuwe vraag: waar staan wij, in die nieuwe markt? Hoe blijven we aan bal? Dertien bedrijven uit de gevelbranche - daaronder vijf timmerfabrieken - presenteerden vorig jaar hun antwoord: de Comfortgevel. Hoe blijf je overeind in een markt die meer en meer kiest voor kant-enklare bouwconcepten? Om een antwoord te vinden op die vraag, trokken dertien gevelbedrijven in 2011 de stoute schoenen aan. Zij begonnen in het kader van een IPC project van de NBvT aan een twee jaar durend ontwikkeltraject, met als doel het bedenken van een gevel die op alle fronten de vinger aan de pols van de tijd heeft: prefab, modulair en lichtgewicht, snel te plaatsen, en vooral: energiezuinig, luchtdicht en onderhoudsarm. Het eindresultaat kreeg de naam Comfortgevel. Een nieuw product ontwikkelen in een samenwerkingsverband met maar liefst dertien bedrijven uit de gevelbranche, zo vanzelfsprekend was dat niet, stelt Rob van den Oudenrijn, directeur/aandeelhouder van Van den Oudenrijn Timmerfabriek en Aannemersbedrijf in Bodegraven. Zijn bedrijf is één van de timmerfabrieken die instapten in het NBvT-traject: "Alle disciplines aan één tafel, twee jaar lang, dat was uniek. Er zijn in onze branche meerdere samenwerkingsverbanden, maar op deze schaal, met alle toeleveranciers, een gezamenlijk product ontwikkelen, dat is zo nog niet eerder gebeurd. En de samenwerking blijft bestaan: de

verlangt dat dit woningbestand in 2020 een label B scoort.

Comfortgevel zal zich in de toekomst blijven ontwikkelen, gestuurd door

Opdrachtgevers die hun woningbestand de komende jaren duurzaam

de ontwikkelingen op de markt. De partijen komen altijd nog met grote

moeten gaan renoveren, kiezen steeds vaker voor systeemoplossingen;

regelmaat bij elkaar."

die zijn snel te plaatsen, bewoners hoeven niet langdurig in een wisselwoning of kunnen in hun huis blijven, en de prestaties van het product

Trend

zijn gegarandeerd. We hebben uitgerekend dat als we met dit product

Het initiatief van de bedrijven, onder de paraplu van de NBvT, past in de

één procent marktaandeel zouden veroveren, we als gezamenlijke tim-

martkontwikkeling, stelt Van den Oudenrijn: "De Comfortgevel is een

merfabrieken die het product mede hebben ontwikkeld, de handen vol

conceptueel product, gecertificeerd en met gegarandeerde prestaties.

zouden hebben.

Dat past helemaal bij de bouw van nu. We zien in ons eigen bedrijf een duidelijke trend. In 2013 was zeventig procent van de kozijnen al een

Lat almaar hoger

compleet eindproduct, Concept III, in plaats van een in het werk

Het maken van een kwaliteitsslag, ook dat was een motief achter de ont-

geplaatst en geschilderd product. De cijfers voor dit jaar geven nu al aan

wikkeling van de Comfortgevel, aldus van den Oudenrijn: "In het ontwik-

dat dat getal voor 2014 ergens tussen de zeventig en honderd procent

kelingstraject wilden wij verbeteringen aanbrengen met onze

zal liggen. Het in het werk geplaatste en geschilderde product verliest

toeleveranciers, energetische verbeteringen, verbeteringen op gebied

terrein, in nieuwbouw, maar ook in de renovatie."

van lucht- en kierdichtheid."

De Comfortgevel werd afgelopen jaar officieel gepresenteerd op de

De Comfortgevel scoort een Rc van 5, meldt Van den Oudenrijn: "Ons

Renovatiebeurs in Den Bosch. De prefab voorzetgevel is ontwikkeld voor

doel was om die Rc te halen binnen een dikte van 17 centimeter.

nieuwbouw èn voor die grote groeimarkt van dit moment, renovatie. Van

Theoretisch zou dat niet haalbaar zijn, daar waren allerlei berekeningen

den Oudenrijn schetst de omvang: “Er zijn miljoenen bestaande wonin-

van. Maar wij hebben dat toch gehaald, in een samengestelde voorzetge-

gen uit de jaren vijftig tot de vroege jaren zeventig met slecht geïso-

vel, dankzij een slimme combinatie van producten, zoals bijvoorbeeld

leerde gevels die moeten worden opgewaardeerd. De regelgeving

een stabiele, vorm vaste en tochtvrije voordeur."

5 / 2014

1413203714-s3cu4.indd 26

13/10/14 14:35

Geen totaalconcept Opmerkelijk is, dat de Comfortgevel niet ‘meedraait’ in een totaal renovatieconcept of een concept voor de hele gebouwschil. Volgens Van den Oudenrijn zijn daar goede gronden voor: "Ons product laat opdrachtgevers de vrije keuze voor bijvoorbeeld dak-aanpak en installaties. De vraag uit de markt is ook gesegmenteerd. Wanneer je je met een heel specifiek product als dit aansluit bij een totaalconcept, maak je het nog moeilijker om het product te vermarkten."

"OPDRACHTGEVERS DIE HUN WONINGBESTAND DE KOMENDE JAREN DUURZAAM MOETEN GAAN RENOVEREN, KIEZEN STEEDS VAKER VOOR SYSTEEMOPLOSSINGEN."

De Comfortgevel als geheel is nog niet in de bouwpraktijk toegepast. Van den Oudenrijn: "Nu al worden verschillende elementen uit de Hoe exact de Rc gehaald wordt, houdt Van den Oudenrijn onder de pet:

Comfortgevel toegepast, maar dan niet als complete gevel. Het verfsys-

"We hebben een behoorlijke voorsprong in de markt met dit product. Die

teem bijvoorbeeld, en de voordeur, worden ook los in de renovatiemarkt

voorsprong loopt de concurrentie ook niet zo snel in. Ons product is

ingezet."

gecertificeerd, als geheel en op de onderdelen, en certificatietrajecten

Maar de eerste grote opdracht voor de Comfortgevel als geheel ligt in

zijn lang. Het product is getest bij de universiteit van Gent, maar ook bij

het verschiet, meldt Van den Oudenrijn: "De ontwikkeling van het pro-

TNO, BDA en SKH, één van de dertien partijen die de Comfortgevel mede

duct is recent afgesloten. Nu volgt het vermarkten."

ontwikkelde."

Dat vermarkten noemt Van den Oudenrijn het grootste verschil tussen

De traditionele bouw kan op dit gebied systeemoplossingen niet evena-

werken met een concept en werken via een traditionele aanbesteding:

ren, aldus Van den Oudenrijn: "Aansluitingen in de gevel zijn een pro-

"Normaal gesproken komt er vraag uit de markt waarop wij inspelen. Nu

bleemgebied, op de bouwplaats. Dat gaat eigenlijk alleen in een

hebben we de oplossing klaar liggen. Dan wordt de marketing een

geconditioneerde productie-omgeving, zoals een timmerfabriek."

belangrijk element."

En ook de handen op de bouwplaats spelen een rol bij de ontwikkeling van de prefab systeemoplossing. Van den Oudenrijn: "Nu de bouw weer aantrekt, zal het moeilijk worden om de factor arbeid weer aan te vul-

In de volgende uitgave van Raam en Deur:

len."

De markt wordt sinds enige jaren overspoeld met totaalconcepten,

Op het gebied van onderhoud hebben systeemoplossingen eveneens

voor nieuwbouw en voor renovatie. Al die concepten zijn opgebouwd

een stap voor, stelt Van den Oudenrijn: "Op dat gebied legt de markt de

uit deelproducten, afkomstig van verschillende toeleveranciers. Ook

lat almaar hoger. Men wil de onderhoudscyclus oprekken. Een stan-

timmerfabrikanten draaien mee in die carrousel. Hoe is het om als

daardgevel heeft een SGT-garantie van maximaal zes jaar. Bij de

timmerfabriek mee te doen met het bouwconcept van een ander?

Comfortgevel ligt die garantie op vijftien jaar op het schilderwerk, zon-

Wat zijn de voordelen, zijn er nadelen? Verandert het werk? En: is dit

der overschilderen. Ook op de kozijnen zit vijftien jaar garantie, op de

de toekomst? Lees meer in de volgende Raam en Deur.

gevel als geheel tien jaar."

5 / 2014

1413203714-s3cu4.indd 27

13/10/14 14:35

Houd inbrekers buiten Anti-kerntrek veiligheidsrozet UNIEK VOOR OPLEGSLOTEN

• uniek veiligheidsrozet, voorkomt kerntrekken • voor Nemef en LIPS oplegsloten • eenvoudige montage • patent pending

Kijk voor meer informatie op www.lips.nl/anti-kerntrekrozet

LIPS_adve_antikerntrekrozet_RaamDeur.indd 1

90% minder kans op inbraak 09-09-14 18:55

SECUREFOLD

VOUWDEURBESLAG Het SECUREFOLD vouwdeurbeslag programma, geschikt voor naar buiten- en binnenvouwende deuren, is uitgebreid met een thermisch gescheiden aluminium dorpel. Met behulp van het SECUREFOLD rekenprogramma, te vinden op onze website, kunnen de juiste productiegegevens en detaillering bepaald worden voor zowel de deuren als de aluminiumdorpel.

NIEUW

Thermisch gescheiden aluminium dorpel. Het SECUREFOLD vouwdeurbeslag is leverbaar in vier kleuren.

1413202967-urhts.indd 28

13/10/14 14:23

close up

DTS Reflex maakt toegang drempelverlagend De deurdorpels van 270 woningen in een galerijflat zijn verlaagd. Met een slijtvaste onderdorpel en neuten die verlijmen overschilderbaar zijn. Daardoor verbetert niet alleen de toegankelijkheid, het kozijn wordt ook robuuster dan hij oorspronkelijk was. Zomaar één voorbeeld van de mogelijkheden die Kreunen Kunststoffen met DTS Reflex biedt. DTS Reflex is een kozijnrenovatiesysteem dat het `houten kozijn 2.0' mogelijk maakt. “We maken het kozijn `houtbaar',” aldus bedrijfsleider Ludo Schennink. “Of het nu om renovatie gaat of om nieuwbouw, met onze gepatenteerde Hollodeen en Durodeen componenten verbeteren

De entrees van de Nijmeegse Meijhorstflats zijn toegankelijker gemaakt.

we de traditioneel zwakke plekken in houten raam- en deurkozijnen: de dorpels en de aansluitingen op de stijlen.”

dorpel ter plaatse van het deurvak te verlagen en de rest van het bestaande kozijn intact te laten.”

Opstap verlagen Een voorbeeld van die verbetering is het Meijhorst-project in Nijmegen.

Levensloopbestendig

In een galerijflat van Talis kreeg Kegro opdracht voor de complete

Door bestaande deurdrempels te verlagen, opplussen, worden woningen

upgrading van de deuren en de deurkozijnen van 270 woningen. Vanuit

toegankelijker en daardoor levensloopbestendiger. Schennink: “In het

de samenwerking met de KAI-(passiefhuis)deurdorpels wist de deuren-

kader van de vergrijzing en de trend naar langer thuis wonen is gemak-

fabrikant bij wie hij moest aankloppen: DTS Kreunen Kunststoffen.

kelijke toegang heel belangrijk. Wij kunnen daar een bijdrage aan leve-

Bouwkundig technisch adviseur Bart Eeftink: “De deurdorpel vormde

ren en tevens het dagelijks comfort verhogen.”

één geheel met de doorlopende houten onderdorpel van het gevelvullende element. De architect en opdrachtgever hadden de wens om de

Overschilder- en verlijmbaar Omdat alleen de deurdorpel werd verlaagd diende het gedeelte tussen de nieuwe dorpel en de bestaande stijlen overbrugd te worden, zonder aantasting van de stabiliteit van het kozijn. Kreunen realiseerde dit met een combinatie van een Hollodeen dorpel met Durodeen neuten. De onderdorpel is slijtvast en onderhoudsvrij. De neuten zijn goed overschilderbaar en kunnen naadloos aansluiten op het bestaande. Eeftink: “Durodeen heeft het voordeel dat het uitstekend te verlijmen is. Daardoor konden we de nieuwe neuten onzichtbaar integreren in de ingekeepte hoekverbinding en ze overschilderen in dezelfde kleur als de bestaande stijlen.”

De hoge opstap was aanleiding voor dorpelverlaging.

Duurzame en kostenbesparende mogelijkheden Meijhorst is één van de mogelijkheden van het DTS ReFlex kozijnrenovatiesysteem. “Onze kunststoffen passen we toe op die plek waar hout tekortschiet, zodat we een vraagstuk als in Meijhorst kunnen oplossen. We werken niet met mallen of matrijzen maar profileren het kunststof en kunnen daardoor op alle kozijnmaten aansluiten”, vertelt Schennink. “Ons systeem voorziet in kostenbesparende oplossingen voor alle praktijksituaties. Met Durodeen kunnen we ook de liggende delen en verbindingen van bestaande houten kozijnen herstellen en beschermen. Zo maak je het kozijn beter dan het ooit geweest is en voorkom je onnodige vervanging van het complete kozijn. De onderhoudsinterval van het geheel wordt minimaal met een factor 1,5 verlengt, en dat betekent

De nieuwe opstap is 7 cm lager dan oorspronkelijk.

direct besparen op materialen en arbeid. Ook dat is duurzaam.”

5 / 2014

1413202967-lf92t.indd 29

13/10/14 14:23

Uw eigen abonnement op Raam en Deur? Zie www.raamendeuronline.nl/ abonneren desig n | tec hn iek | toe pa ssi Vakblad ng | pro voor gev du ctn ieu elopening ws | reg en, beveili elg evi ng ging, raa m- en deu rtechniek

jaargang

16, 2014

www.vekakozijn.nl

Kwaliteit, vertrouwen en zekerheid

bouwbeslag kozijn/raam -& deurtechnie k beveiliging beglazing

RenD_209

9-08-28_1

tochtwering & ventilatie .indd 1

13-10-14

1413202967-6nsci.indd 30

11:08

13/10/14 14:23

close up

Klantgericht slotennieuws KFV GENIUS: uitgebreid gamma

KFV introduceert diverse nieuwe sluitoplossingen die het leven van de verwerker en van de eindgebruiker gemakkelijker maken. Een nieuwe voeding, smartphone-bediening en multifuctionele renovatie-oplossingen.

Perfecte allrounder

Eenvoudiger gaat het niet Een nieuwe voedingseenheid en een nieuwe App voor het beheer van de fingerprint-gebruikers maakt de erkende KFV GENIUS nog efficiënter. Plug-and-playmogelijkheden Voor de montage op een U-vormige bevestigingsrail binnen een zekeringenkast, is er nu een aantrekkelijk alternatief: De nieuwe, optionele voe-

Fabrikantonafhankelijke toepassing en een grootst mogelijke flexibi-

dingseenheid van KFV

liteit in alle toepassingen - dat zijn de uitstekende eigenschappen van

Genius maakt de montage

het KFV renovatieslot.

van de mechatronische veren ontgrendeling nog efficiënter.

Qua variatie blijven er geen wensen over: twee nieuwe uitvoeringen

Deze voedingseenheid kan reeds tijdens de productie volledig wor-

maken het KFV renovatieslot nu nóg veelzijdiger. Naast de nieuwe

den ingebouwd en met het complete element functioneel worden

set, krukbediende hoofdsloten, heeft KFV vanaf heden ook een

getest. Dat de Genius, samen met een gebruikelijke

oplossing voor meerpuntssluitingen met rolnokken. Het is een stulp-

230V-aansluiting, ter plaatse plug-and-play voorbereid is, redu-

set met 3D verstelbare comfort veiligheidsnokken. Die is fabrikanton-

ceert de montage behoorlijk. Bijkomend voordeel: de mogelijkheid

afhankelijk en zowel geschikt voor kruk- als ook voor sleutelbediende

om een 12 V AC/DC-schakelsignaal vanuit een E-opener of een

uitvoeringen.

intercom als openingssignaal te gebruiken.

Deze stulpset bestaat uit vijf delen, is compatibel met alle gangbare doornmaten en stulpuitvoeringen en laat zich individueel aan

Comfortabel met eensmartphone Nieuwe argumen-

bestaande sluitplaatposities aanpassen. In combinatie met de

ten in het overtui-

Siegenia S-RS sluitplaten, zorgen de 3D verstelbare comfort veilig-

gen en winnen van

heidsnokken voor een verbeterde inbraakwering.

eindgebruikers

Universeel, flexibel, efficïent

biedt de nieuwe

Verwerkers profiteren van een snelle montage en geringe voorraad-

Android-App van-

beheer. Dit maakt tevens een vrije combinatie mogelijk van verschil-

wege de sturing en

lende stulpgarnituren met diverse sets hoofdsloten. Ze zijn

beheer van het

gemakkelijk ter plaatse in te korten. Frezen ter plaatse van de koppe-

Genius fingerprint-

lingen komt bij de toepassing van de U-stulp variant te vervallen.

systeem. Eenvoudig

Deze vlakke koppeling ligt namelijk binnen het U-profiel.

en bekwaam kun-

Doordacht is eveneens de realisatie van een hoge veelvoud aan vari-

nen middels een

anten bij een minimale inspanning qua bestelling en logistiek: de set

smartphone 20

met het hoofdslot wordt passend aan de gewenste doornmaat geko-

belangrijke functies

zen en bevat seriematig een onderhoudsvrije softlock-dagschoot.

worden ingesteld

Die garandeert veel bedieningscomfort en weinig sluitgeluid.

en met een pas-

Daarnaast bevat de set een oplossing met een afgefreesde softlock

sende vingerafdruk

dagschoot alsook een reduceerhuls voor een aanpassing van de vier-

binnen het systeem

kantstift. Voor verwerkers betekent dit een flexibele aanpassing aan

worden opgeslagen. Dat is bedieningscomfort in hoofdletters. Alle

de situatie ter plaatse. Voor eindgebruikers een hoog bedienings-

handelingen worden via het display van de telefoon gevisualiseerd

comfort en een laag sluitgeluid. Diverse toebehoren - bijvoorbeeld

en uitvoerig weergegeven.

voor hoge deuren - maken het programma compleet.

5 / 2014

1413202967-8y4g5.indd 31

13/10/14 14:23

SluitStuk

Door Louis Jongeleen

PKVW in beweging

Van een beter slot naar een leefbare wijk Het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) heeft zich al lang bewezen als een effectief middel om een woning inbraakveilig te maken. Maar PKVW is méér. Nog steeds ontdekken partijen de mogelijkheden van het keurmerk als betrouwbaar instrument om de leefbaarheid in woonwijken te verbeteren. Een momentopname. Het PKVW-keurmerk is geen vaste lijst van onaantastbare veiligheidscriteria. De eisen en aanbevelingen die in de PKVW-handboeken Nieuwbouw en Bestaande Bouw staan, worden steeds getoetst aan actuele ontwikkelingen. Updates zijn bijvoorbeeld nodig om alert te reageren op de opmars van nieuwe inbraaktechnieken. Met dat doel organiseert het CCV, de beheerder van het PKVW, om de drie jaar een afstemmingsoverleg. Dan komen alle ideeën ter sprake die de betrokken partijen – gemeenten, corporaties, adviseurs, PKVW-bedrijven en politie – hebben over wijzingen van de PKVW- handboeken en over brandende kwesties.

Dat effect bereik je echt niet als je alleen maar voorlichtingsflyers ver-

Dit najaar is o.a. de vraag aan de orde of de huidige PKVW-eisen op som-

spreidt. Partijen zullen moeten investeren om het PKVW- certificaat

mige punten niet te streng zijn. Moet er misschien een ‘PKVW-Light’

‘Beveiligde Woning’ te halen. Die bereidheid is er zeker, maar de midde-

komen? Lilian Tieman, landelijk projectleider ‘Veilig Wonen’ van het CCV

len zijn bij de meeste woningcorporaties nu even beperkt.”

(de beheerder van het PKVW) , legt uit wat er speelt rondom het totaalconcept van het PKVW. Tieman: “In de huidige situatie hanteert het

Moeizame kant

PKVW Nieuwbouw een totaalpakket van veiligheidseisen op het gebied

Hoe komt het eigenlijk dat de het PKVW nog steeds niet algemeen is

van planologie, stedenbouwkunde, openbare ruimte, kavels, complexen

ingeburgerd terwijl de voordelen aantoonbaar zijn? Wat is er mis met

en de woning. Om het keurmerk voor een veilige wijk, een veilig complex

het imago van inbraakpreventie? Zijn inbraakwerende maatregelen niet

of een veilige woning te krijgen, moet aan alle eisen van het hele pakket

aan de dure kant? Tieman: “De beveiligingsproducten die zijn vermeld in

worden voldaan. Als bijvoorbeeld één partij niet meewerkt aan een plan

de Productenlijsten van het PKVW hebben een hoge kwaliteit. Het gaat

voor verlichting, hebben alle andere ijveraars voor dat PKVW-certificaat

om geteste en door de SKG gecertificeerde producten. Daar hangt nu

het nakijken. Dat is lastig. Daar moeten we naar kijken.” Eind november

eenmaal een prijskaartje aan. Het kan natuurlijk gebeuren dat een

maakt het CCV de nieuwe wijzigingen in de PKVW-Handboeken bekend.

woningcorporatie constateert dat er bij een renovatie geen geld meer is om bijvoorbeeld alle buitendeursloten te vervangen. Wat het imago van

Examenmoment

inbraakpreventie aangaat, kun je inderdaad wel zeggen dat daar een

Het is de vraag wat de voor- en nadelen zijn van een algehele versoepe-

moeizame kant aan zit. Het PKVW kampt met het gegeven dat het

ling van het PKVW-pakket of van het invoeren van deelconcepten zoals

steeds weer moet uitleggen wat het waard is. Het keurmerk verkleint het

die al bestaan voor PKVW Bestaande Bouw. De achtergrond van deze

risico op inbraak. Een risico is niet vooraf uit de drukken in berekenbare

discussie is volgens Tieman de ervaring van sommige woningcorpora-

eenheden, zoals bijvoorbeeld het effect van een isolatieproduct op ener-

ties, gemeenten en politieregio’s dat beoordeling van hun plannen voelt

giebesparing. Inbrekers die niet slagen bij een inbraakpoging of er in

als een examenmoment.

tweede instantie vanaf zien, laten meestal geen briefje achter met de

“Ze willen heel graag het PKVW-keurmerk halen, maar vinden de eisen

mededeling dat ze het voordeurslot erg goed vonden.”

soms te streng.” Is daar niet iets voor te zeggen? Tieman: “Dat zal de discussie uitwijzen.

Algemeen belang

Onze veiligheidspartners zijn nu aan zet. Punt is wel dat het PKVW nu

Moet inbraakpreventie wel afhankelijk zijn van de wil van private par-

een krachtig instrument is bij inbraakpreventie. In twintig jaar zijn we

tijen. Is het niet vooral ook een collectief belang dat inbraakcijfers in een

erin geslaagd om inbraakcijfers op plaatsen te verlagen met wel 90%.

wijk omlaag gaan?

5 / 2014

1413202967-3pytm.indd 32

13/10/14 14:23

Verouderd slot: geen probleem voor gelegenheidsinbreker (foto Hans Schelvis)

Lilian Tieman: “Het PKVW is nu een krachtig instrument bij inbraakpreventie.” (foto: Pallieter de Boer)

Tieman: “Het PKVW werkt samen met woningcorporaties die de leef-

delijk. Verder was begin juli minister Ivo Opstelten in Hoorn om het

baarheid van wijken willen verbeteren en met gemeenten die een wonin-

startschot te geven van project ‘Buurtauto’s Stop Woninginbraken’, een

gencomplex willen opknappen. Dat is in het belang van het algemeen en

gezamenlijke aanpak van ‘veiligheidspartners’ in 38 gemeenten van de

van de particuliere bewoners. Intussen wil de overheid juist dereguleren

Politie-eenheid Noord-Holland. Van juli tot december rijden er in Noord-

en gaat de verantwoordelijkheid voor inbraakpreventie dus niet hele-

Holland drie preventieteams rond in ‘herkenbare buurtauto’s’ om in buurten waar veel wordt ingebroken (hotspots) bewoners voor te lichten

“Wij makeN er geWooN PkVW-WoNiNgeN VaN…”

over betere beveiliging van hun woning. Intussen startte de Hoornse burgemeester een belronde langs zijn collega-burgemeesters van ‘de gemeenten boven het Noorzeekanaal’ waar de inbraakcijfers relatief hoog zijn. Hij stelde hen voor om de inbraakpreventie gezamenlijk te gaan aanpakken. Zijn suggestie dat de gemeenten op dit punt veel van

maal overnemen door bijvoorbeeld een inbraakveilige voordeur ver-

elkaar kunnen leren, vond weerklank in het Noord-Hollandse burge-

plicht te stellen. Het PKVW helpt partijen ook bij snelle oplossingen voor

meestersnetwerk. Dat werd afgelopen zomer het begin van het project

acute veiligheidsproblemen, ook al leidt dit niet tot het volledige PKVW.

‘Pilot Veilig Wonen Noord-Holland’.

Maar dat zal nooit gebeuren door het keurmerk te verkleinen tot bijvoorbeeld het enkel verplicht stellen van een inbraakwerende voordeur.

Duurzaam en veilig

Voor ‘Veilig wonen’ is altijd méér nodig dan dat. Wij blijven de landelijke

In de ‘Pilot Veilig Wonen Noord-Holland’ werken Politie-eenheid Noord-

organisatie met het éénduidige landelijke keurmerk dat zich richt op de

Holland, het OM en vijf Noord-Hollandse gemeenten plus enkele ‘veilig-

meest gehanteerde inbraakmethodes.”

heidspartners’ samen in het kader van de ‘integrale aanpak woninginbraken’ van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De aanpak

Netwerk

is specifiek gericht op woninginbraken bij sociale huurwoningen in de

In Noord-Holland zetten de gemeenten de laatste tijd stevig in op

steden Alkmaar, Haarlem, Haarlemmermeer, Purmerend en Zaanstad.

inbraakpreventie.

Het gezamenlijke doel is om samen met de woningbouwcorporaties de

Westfriesland had deze zomer een primeur met het vaststellen van één

sociale huurwoningen veiliger te maken. De gesprekken tussen gemeen-

gezamenlijke veiligheidsambitie van de gemeenten, politie en het OM.

ten, politie en grotere woningbouwcorporaties waaronder Ymere en

Op de prioriteitenlijst van deze Westfriese Driehoek staat aandachtspunt

Parteon zijn in september begonnen. Hoorn had meteen al een duidelijk

‘woninginbraken’ op nummer één. Voor de uitvoering van die veiligheid-

voorstel. Burgemeester Van Veldhuizen: “Het aantal woninginbraken

sambitie is burgemeester Onno van Veldhuizen van Hoorn verantwoor-

kan echt nog heel veel verder dalen als woningcorporaties willen inves-

5 / 2014

1413202967-3pytm.indd 33

13/10/14 14:23

Gevelarchitectuur teren in het Politiekleurmerk Veilig Wonen voor de bestaande bouw. Met dezelfde euro kunnen we én duurzaam én veilig bouwen en verbouwen. Meer kwaliteit dus voor minder geld. En dat zouden we toch allemaal moeten willen.”

Hotspots De eerste fase van het Noord-Hollandse Pilotproject Veilig Wonen leverde voor Martijn van der Linden al een opmerkelijke ‘eye-opener’ op. Van der Linden: “Voor de pilot Veilig Wonen hebben we een analyse laten uitvoeren van de inbraakgegevens en het woningbestand van de corporaties. Aan de hand van deze feiten zijn overzichten gemaakt van de gepleegde inbraken in de gemeenten, onderverdeeld naar woningbouwcorporaties. Daarmee maak je de zogeheten hotspots zichtbaar. De plekken waar de meeste woninginbraken worden gepleegd zijn met stippen aangegeven op kaarten. In dit geval zijn alleen de locaties van inbraak in sociale huurwoningen aangegeven.”

“De Pilot leVert al sNel Veel Nuttige iNformatie oP” De ‘Pilot Veilig Wonen Noord-Holland’ brengt in korte tijd al veel nuttige informatie bij elkaar. De politie heeft de meeste kennis van inbraakcijfers en inbraaktechnieken, de gemeenten hebben informatie over de openbare ruimte en woningbouwcorporaties krijgen de signalen die bewoners afgeven en zij weten hoe het zit met de conditie van hun woningbezit. Het samenbrengen van de puzzelstukjes en het uitvoeren van bijvoorbeeld een schouw in hotspotgebieden kan volgens Van der Linden zorgen voor meer gerichte en effectieve maatregelen en besluiten.

PKVW-woningen

”Duurzaamheid en veiligheid voor dezelfde euro” (foto: Marc Dorleijn)

Waarom zou duurzame renovatie van naoorlogse huurwoningen niet kunnen samengaan met het inbraakveilig maken van diezelfde wonin-

keurmerk ‘Beveiligde Woning’ overhandigd aan Bert Keijts,

gen? Die voor de hand liggende gedachte kwam op bij de ijveraars voor

directeur-bestuurder van woningcorporatie Portaal. De minister zegde

duurzaam wonen van ‘Stroomversnelling’ (www.stroomversnelling.net ).

een bijdrage van 125.000 euro toe als ondersteuning van de inzet van

Deze organisatie werkt aan het ambitieuze plan om in samenwerking

Stroomversnelling om 110.000 naoorlogse huurwoningen op energieni-

met bouwbedrijven en woningcorporaties binnen zes jaar 111.000 naoor-

veau nul-op-de-meter te brengen en op veiligheidsniveau volgens

logse huurwoningen te verduurzamen tot niveau ‘nul-op-de-meter’.

PKVW-certificaat.

Stroomversnelling stelde aan minister Opstelten van Veiligheid en

Beleidsadviseur Martin Donker van het ministerie van Veiligheid en

Justitie voor om zijn inspanningen voor ‘Veilig Wonen’ uit te breiden met

Justitie licht de bedoeling van die overheidssteun toe. Donker: “De

inbraakwerende maatregelen bij duurzame renovatie. Leen van Dijke,

opgave voor Nederland om de voorraad naoorlogse woningen te reno-

voorzitter van het kernteam van de ‘Stroomversnelling’, meent dat het

veren biedt een uitgelezen kans om zowel te voorzien in duurzame- als

combineren van duurzame renovatie en inbraakwerende maatregelen

inbraakveilige woningen. Bovendien richt Stroomversnelling zich op de

volgens PKVW een logisch stap is. Van Dijke: “Het kier- en tochtdicht

renovatie van sociale huurwoningen, die bovengemiddeld vaak op zoge-

maken van woningen en het aanbrengen van inbraakveilige voorziening

naamde hotspots worden aangetroffen, locaties waar vaak wordt inge-

zouden bij een renovatie deel kunnen uitmaken van één uniforme prak-

broken. Door juist die woningen te renoveren en inbraakveiliger te

tijk die overal op dezelfde manier controleerbaar is en die daardoor

maken verwacht het ministerie het aantal woninginbraken verder terug

gemakkelijk kan worden geborgd.” Dijke constateert dat

te dringen.”

Stroomversnelling vooral veel woningen onder handen neemt die een

Stroomversnelling heeft zich voorgenomen om ook in een volgende fase

lage energieprestatie hebben en die tegelijkertijd ‘nogal inbraakgevoe-

het PKVW-keurmerk aan te houden als vaste prestatie-eis. Dat zou bete-

lig’ zijn. Van Dijke: “Wij maken er gewoon PKVW-woningen van. Daarmee

kenen dat er tussen 2017 en 2020 in totaal 111.000 huurwoningen wor-

snijdt het mes aan twee kanten.”

den gerenoveerd tot nul-op-de- meter-woningen en met inbraakveiligheid volgens PKVW. Van Dijke: “Dit gaat lukken omdat de

Norm

methode -Stroomversnelling dan op industriële schaal zal worden aan-

In mei van dit jaar heeft minister Opstelten in Soesterberg bij de opleve-

gepakt. Dat brengt de kosten omlaag en zet een norm in de markt, voor

ring van één van de testwoningen van Stroomversnelling het PKVW-

energieprestatie en voor inbraakveiligheid.”

5 / 2014

1413202967-3pytm.indd 34

13/10/14 14:23

CLOSE UP

Meer dan een deurkruk Met een nieuw management, complete concepten, technische ondersteuning en projectondersteuning bekleedt Intersteel-Van Leeuwen International samen met haar dealers een bijzondere positie in de markt. “Natuurlijk, we maken deurkrukken, maar we leveren veel meer dan het product alleen.” Intersteel: full-servicepartner op gebied van bouwbeslag.

‘Erik Munnikhof – Dock Black’

“Oplossingen bieden aan onze klanten op het gebied van raam- en deursluitingen die voldoen aan de geldende kwaliteitsnormen van de heden-

En hebben we een ruime voorraad van onze 10.000 artikelen en kunnen

daagse bouw en het verfraaien van hangen sluitwerk van woningen en

eventueel met luchtvracht snel extra volume invliegen.”

gebouwen met sierbeslag is onze missie”, vertelt commercieel directeur Ronald Taling. Algemeen directeur Gerrit Bijvank vult aan: “Dat gaat van

Full service

productie in eigen hand tot en met complete en exclusieve concepten

Die servicebereidheid is volgens Bijvank en Taling een van de onder-

van interieurarchitecten als Erik Munnikhof en Arjan Moors. Die concep-

scheidende punten in de huidige markt. “Samen met onze dealers staan

ten zijn zo compleet dat je niet alleen het interieur van een project func-

we pal voor de levering van de doorsnee orders, maar zeker ook voor

tioneel en esthetisch kunt voorzien van raam- en deurbeslag. Maar

grotere projectbestellingen.” Het bedrijf maakt ook serieus werk van

bijvoorbeeld ook de buitenzijde inbraakwerend kunt maken in dezelfde

e-commerce. Aan de ene kant kan iedereen in de bouwkolom de techni-

exclusieve stijl.”

sche gegevens van alle producten van zijn gading vinden op de website. Aan de andere kant heeft Intersteel ook een eigen dealershop die uitein-

Complete oplossingen

delijk tot zaken leidt via dealers. Taling: “Heel belangrijk: eindgebruikers

Het merk Intersteel heeft een uitstekende positie in het midden van de

oriënteren zich graag online en kopen er ook steeds meer. Daarom spe-

markt met een breed scala aan producten voor raam- en deurtoepassin-

len wij daar op in en inspireren we de eindgebruiker en tonen we wat we

gen. Van sierbeslag voor de binnendeur tot aan veiligheidsbeslag voor

in huis hebben en wat hij daarmee kan bereiken in zijn eigen project.”

de buitendeur. Maar ook raamkrukken, deurgrepen, beldrukkers en briefplaten. “Met onze concepten hebben dealers eigenlijk alles voor

Snel en klantgericht

handen van één betrouwbare leverancier”, aldus Taling.

Doordat Van Leeuwen dicht op de markt zit en over eigen productiefaci-

Bijvank benadrukt de achterkant van het verhaal: “Doordat we een hele

liteiten beschikt, kan het bedrijf snel schakelen. Ook qua trends. De lij-

brede klantenkring hebben en ook ruim 35% van onze omzet in grote

nen van Munnikhof en Moors zijn er goede voorbeelden van. “Daarmee

aantallen exporteren, hebben we de massa om in onze eigen fabriek en

helpen we onze klanten aan onderscheid vanuit dezelfde vertrouwde

die van onze leveranciers aantallen te laten produceren voor een

hand. Wij staan namelijk borg voor de kwaliteit, de compleetheid en alle

scherpe prijs. Door goede relaties met onze leveranciers plus een uitste-

bijbehorende service voor zo'n concept. In de productontwikkeling bor-

kende kwaliteitsbeheersing en -controle zijn onze producten van de

relt het aan alle kanten van ideeën en het komend jaar staan er dan ook

hoogste kwaliteit. Bovendien is onze leverbetrouwbaarheid verbeterd.

veel introducties op de rol.”

5 / 2014

1413187029-132cr.indd 35

13/10/14 09:57

Voor iedereen die méér van zijn sluitsysteem verwacht.

blueSmart Slim. Comfortabel. Flexibel. + Sleutel gestuurd systeem

Met blueSmart doet een nieuwe generatie elektronische toegangscontrole zijn intre-

+ Virtuele netwerktechnologie

de. Waar u tot voorheen de deurcilinders van offlinesystemen bij de deur ter plekke

+ Intelligente opdrachtver-

moest programmeren, is er nu het comfortabele systeem blueSmart. Bij deze revolutionaire technologie vormen een opwaardeerlezer, cilinders en sleutels samen een

spreiding + Terugkoppeling van cilinderdata aan de centrale + Online comfort voor een offline prijs

doeltreffend communicerend virtueel netwerk. De blueSmart-sleutel geeft daarbij alle opdrachten door aan het systeem. Écht slim wordt het, als de intelligente sleutel ook de informatie van de cilinders opslaat en deze bij de volgende sluitbeweging doorgeeft. Zo worden bijvoorbeeld blokkeeropdrachten bij sleutelverlies razendsnel door het gebouw verspreid. Meer intelligentie bestaat nauwelijks, meer informatie wél! Bel 036-5227744.

Ervaar de wereld van intelligente toegangscontrole via www.winkhaus.nl

WH-14-09-0165_Anzeige_blueSmart_A4_NL.indd 1 1413202967-m5z5c.indd 36

02.10.14 16:57 13/10/14 14:23

CLOSE UP

Online functies voor offline prijs Vanuit een totaalaanbod de juiste oplossing voor toegangscontrole adviseren. Dat doen ze bij Winkhaus het liefst. Met het modulaire BlueSmart-systeem kun je klein beginnen en later gemakkelijk uitbreiden. Qua aantallen sleutels, deuren, maar ook qua functionaliteit. Onbedraad, met een virtueel netwerk: online functionaliteit voor een offline prijs.

Bij grotere hangen sluitwerkprojecten is de techniek vaak ingewikkelder en de vraag naar deskundigheid groter. Zo groot dat de expertise van de fabrikant eigenlijk onmisbaar is. Dat is precies de reden waarom Winkhaus Nederland een projectafdeling opgetuigd heeft. Sowieso kunnen opdrachtgevers, hun architecten en bestekschrijvers voor bestekdetails terecht op de nieuwe Winkhaus-website of bij Stabu, NBD en de Twee Snoeken. Maar René Kop en zijn andere Winkhaus-collega’s gaan opdrachtgevers, hun architecten en bestekschrijvers ook persoonlijk helpen met advies op hangen sluitwerkgebied.

over latere jaren. We kunnen zelfs mechanische sleutels van de binnenschil van een blueSmart transponder voorzien om de elektronische

Adviseren, projecteren, implementeren

krukgarnituren en paslezers van de buitenschil mee te bedienen.” Als

Winkhaus heeft de markt ook heel wat te bieden:mechanische sluitsyste-

instap voor dit geavanceerde systeem introduceert Winkhaus binnen-

men, maar ook het elektronische BlueSmart-systeem. Sluitplannen uit-

kort BlueSmart Compact. Een toegankelijk – app-bediend - systeem voor

gewerkt in producten projectplannen. Kop: “Een systeem er in

kleinzakelijke toepassing.

schroeven is één, maar vooraf de juiste keuze maken op basis van een deskundig advies, is twee. Er is vaak veel mogelijk tegen lagere kosten.

Actieve sleutel

Daarom is het ook zo belangrijk om een vraagstuk eerst te adviseren en

Ander nieuws is de BlueSmart Active Key. Belangrijk bij een onbekabeld

projecteren en pas daarna te implementeren.”

systeem is dat een cilinder geen stroom gebruikt, als het niet nodig is. Bij BlueSmart is de cilinder echt ‘dood’ als hij ‘dood ‘mag zijn waardoor de

Oplossing vanuit totaalaanbod

batterij langer meegaat. En als die toch bijna leeg is, rapporteert hij dat

Qua sluittechniek en toegangscontrole helpt Winkhaus klanten vanuit

op tijd via de sleutel naar de centrale. Voor weinig gebruikte cilinders – in

een totaalaanbod de juiste oplossing te kiezen. “Tegenwoordig kun je –

het veld – is er zelfs een Active Key. Die bedient oa. passieve cilinders die

ook zonder een volledig bekabeld netwerk – van afstand je beheer per

daardoor van zichzelf geen stroom nodig hebben.

deur op afstand regelen. Wij noemen dat een virtueel netwerk. De intelli-

“Vanuit onze gloednieuwe fabriek in Münster investeren we fors in hard-

gente BlueSmart-sleutels spelen een cruciale rol in dat netwerk. Bij de

ware, software en firmware, ‘Made in Germany’ en snel en gemakkelijk

centrale ingang hangt een opwaardeerlezer. Die geeft desgewenst via

aan te passen aan specifieke wensen. Zo zijn we klaar voor alle wensen

de sleutels rechten door aan alle cilinders en neemt omgekeerd de cilin-

en eisen vanuit de markt”, zegt Sevat stellig.

derstatus op die de sleutels terugbrengen. Zo ben je bijvoorbeeld continu op de hoogte van de batterijstatus van iedere afzonderlijke cilinder.”

Schaal- en behapbaar Het mooie van Winkhaus’ systeem is de schaalbaarheid. Kop: “Ons virtueel netwerk is uitstekend in te passen in de bestaande (mechanische) situatie en scheelt al snel een factor 7 in de kosten. Je kunt altijd gemakkelijk uitbreiden. Niet alleen in aantallen deuren, maar ook in functionaliteit. ”Sevat: “Begin met de buitenschil en verdeel de binnenfuncties

5 / 2014

1412847575-vp6cr.indd 37

09/10/14 11:39

GOED BESLAGEN

Geringe aandacht voor hangen sluitwerk is uitnodiging aan inbrekers

Investeer in preventie Schade aan kozijn en deur na een inbraak is buitengewoon hinderlijk, maar prima te herstellen. Psychische schade kan blijvend zijn. Deugdelijk hangen sluitwerk voorzien van het politiekeurmerk vermindert de kans op materiële en immateriële schade aanzienlijk. Uit de praktijk van een sleutelservicedienst.

Roel Broek (l) en Ramon Leysner: `Beste tip tegen inbraak: beveilig je huis of bedrijfspand beter dan je buurman'

informatiebijeenkomsten over inbraakpreventie. De gemeente voert intensief campagne om het aantal inbraken terug te brengen. En dat is niet voor niks, want na Amersfoort bekleedt Almere de tweede plaats op de ranglijst van steden waar het meest wordt ingebroken. Tijdens die bijeenkomsten spreken ze niet alleen over hangen sluitwerk en andere technieken tegen inbraak. Ze leggen ook uit welke organisato-

Zesendertig jaar zit hij in het vak waarvan de laatste vier jaar als zelfstan-

rische maatregelen men kan nemen of wat je zou kunnen doen als je met

dig ondernemer. Samen met compagnon Roel Broek heeft Ramon Leysner

een veilig gevoel op vakantie wilt gaan. Ramon: “De beste reclame voor

Home & Building Checkpoint (HBC) opgericht, een sleutel- en slotenspecia-

preventieve maatregelen maken de inbrekers zelf. Nadat er ergens inge-

list die inmiddels met twee medewerkers actief is in Almere en omgeving.

broken is, moeten we soms in de hele straat het hangen sluitwerk ver-

Ze zijn aangesloten bij het Nederlandse Sleutel- & Slotenspecialisten Gilde.

vangen.

Verder beschikken ze over het Politie Keurmerk Veilig Wonen met jaarlijkse audits door Kiwa NCP. Ondernemers, kortom, die hun werk serieus nemen.

Naïef

Maar is dat niet vanzelfsprekend? Ramon: “Wij vinden van wel, maar we

Als Ramon in gesprek komt met de slachtoffers, valt hem vaak op, hoe

weten ook dat er veel kaf onder het koren zit. Zogenaamde sleutelservice-

naïef de mensen kunnen zijn. “De deur open laten staan terwijl je op

bedrijfjes die zich profileren als deskundigen, maar in feite nauwelijks ken-

straat de auto wast. Of de voordeur alleen maar dichttrekken zonder

nis hebben van hangen sluitwerk, maar wel belachelijk hoge rekeningen

deze met een sleutel af te sluiten. Ze reageren dan verbijsterd als ik ze

presenteren. Het komt nog te vaak voor en wij hebben daar last van. Via

laat zien dat zo'n deur met een vlak, hardplastic kaartje ter grootte van

onze brancheorganisatie proberen we daar iets tegen te doen.”

een creditcard te openen is. Mensen hebben geen idee hoe inbrekers opereren. Ze denken dat het gewoon pech is als ze ongewenst bezoek

Preventie

krijgen van het dievengilde. Dat is niet zo. De boeven staan op de hoeken

Met grote regelmaat worden ze gebeld om hun kennis en kunde in te zet-

van de straten. Ze vallen niet op, doordat er altijd wel enkele jongens op

ten bij klanten die geconfronteerd zijn met een woning- of bedrijfsin-

de hoek van de straat staan. Maar dat kunnen dus ook jongens zijn die

braak. Zij brengen dan in eerste instantie een tijdelijke voorziening aan

de boel in de gaten houden en zien dat er een deur openstaat of alleen

en adviseren de veelal geschrokken slachtoffers over deugdelijk hang-

maar dichtgetrokken is. Even later staan ze in je woonkamer om met de

en sluitwerk in de hoop dat ze ook gevraagd worden voor het definitieve

flatscreen en de laptop onder de arm weer te vertrekken.”

herstel van de schade. Hun inzichten ventileren ze niet alleen bij slachtoffers van inbraak.

Gebrekkige kennis

Doordat ze werken onder het politiekeurmerk weten ook de gemeente

Onachtzaamheid is wijdverbreid en een belangrijke oorzaak van inbraak.

Almere en de woningcorporaties hen te vinden voor presentaties tijdens

Tijdens preventieavonden is er ook vaak een ex-inbreker die de toehoor-

5 / 2014

1413183234-48tgb.indd 38

13/10/14 08:53

ders op hun tekortkomingen wijst. De gebrekkige kennis over het sluit-

Politiekeurmerk

werk en over de zwakke plekken in de beveiliging van het woonhuis is

Ramon noemt het aanbrengen van inbraakwerend hangen sluitwerk de

echter niet minder wijdverbreid, aldus Ramon. `We komen vaak bij slacht-

belangrijkste maatregel tegen inbraak. “Ik ben niet zo'n voorstander van

offers die maar niet begrijpen dat er bij hen ingebroken is. Ze denken dat

elektronische beveiliging bij doorsnee woningen. Het kost buitenpropor-

ze veilig zijn als ze een cilinderslot met een driepuntsluiting in hun deur

tioneel veel geld, is voor de gemiddelde bewoner niet altijd even gemak-

hebben. Een driepuntsluiting op zich, biedt geen enkele garantie. Met een

kelijk te bedienen en als de stroom is uitgevallen, heb je een probleem.

stevige zelftapper en koevoet of klauwhamer breek je binnen een minuut

Hetzelfde geldt overigens voor bedrijfspanden. Gewoon deugdelijke slo-

een doorsnee cilinderslot af, waardoor je vrije toegang hebt tot de woning;

ten, scharnieren en veiligheidsbeslag met kerntrekbeveiliging, daar heb

de driepuntsluiting ten spijt. Wij adviseren: breng kerntrekbeslag aan op

je het meeste aan. Dat kost de inbreker tijd en daar heeft hij een hekel

de deur en een tweede slot, dat niet zo gemakkelijk te slopen is. En voor

aan. Hij wil het liefst zo snel en zo geruisloos mogelijk naar binnen.

de ramen: monteer naast het krukje een goedgekeurd oplegbijzetslot.'

Inbraak is nooit helemaal uit te sluiten. Niemand wil van zijn huis een

Ramon geeft nog een ander voorbeeld. `De kanteldeur van een aan- of

fort maken. Maar goed hangen sluitwerk dat voorzien is van het politie-

inpandige garage is een kleine hindernis voor de professionele inbreker.

keurmerk vermindert de kans op inbraak. Mijn beste tip: zorg dat je het

Bovendien is die zelden afgesloten. De scheidingsdeur tussen woning en

qua beveiliging beter voor elkaar hebt dan je buurman.”

garage bestaat dan meestal uit een afsluitbare vlakke binnendeur, of hele-

Onnauwkeurigheid en onbedachtzaamheid bij de uitvoering van bouw-

maal erg, een opdekbinnendeur. In negen van de tien gevallen is die bin-

en renovatieprojecten spelen het dievengilde in de kaart.

nendeur gewoon open. Maakt overigens niet zoveel uit, want in de garage

Verhoudingsgewijs wordt het meest ingebroken in buurten waar de hui-

is de inbreker uit het zicht en kan hij op zijn gemak aan het `werk'.'

zen net zijn gerenoveerd. Dat is opmerkelijk. De belangrijkste oorzaak, aldus een preventie-adviseur van de Amsterdamse politie: de kozijnen

Herstel

staan ingekrat op de bouwlocatie en het hangen sluitwerk kan uitvoerig

Hoe zit het met het herstel na inbraak? Is het altijd mogelijk de bescha-

door de inbrekers bestudeerd worden. Ook is de nauwkeurigheid bij het

digde deur in de oude staat te brengen? Of leidt dat tot problemen?

afhangen niet altijd optimaal. Men hanteert te ruime marges om van

“Een inbraak heeft een behoorlijke psychologische impact op de slacht-

klachten over klemmende deuren af te zijn.

offers. Het is bekend dat ze de toiletpot vervangen, nadat een inbreker

De kwaliteit van zogeheten inbraakwerend beslag laat eveneens te wen-

deze heeft gebruikt. Dat doen ze ook het liefst met de voordeur. Gewoon

sen over. Illustratief is de anekdote van de preventie-adviseur die op uit-

compleet nieuw met een driepuntsluiting, kerntrekbeslag, anti-inbraak-

nodiging van een leverancier een beslag kwam testen. Voor de

strippen, een skg-kierstandhouder of een hoofdslot met een insteekbij-

gelegenheid had de zelfverzekerde leverancier een breekijzer en voor-

zetslot en sluitkommen. En verder dievenklauwen of scharnieren met

hamer klaargezet. Maar de adviseur ging liever aan de slag met het

dievenpennen. Maar in principe kunnen we al de voorzieningen ook in de

gereedschap van een professionele inbreker: een schroevendraaier, een

oude deur aanbrengen en de beperkte inbraaksporen zijn doorgaans

nagelschaartje, een hamertje en een waterpomptang. En voordat de

prima te herstellen. Mits de deuren en ramen van hout zijn. Aluminium

aanwezige fotograaf zijn camera had ingesteld, stond hij aan de andere

of kunststof deuren en ramen moeten bij schade in de regel in zijn

kant van de deur.

geheel vervangen worden.”

5 / 2014

1413183234-48tgb.indd 39

13/10/14 08:54

Bouwkundige Termen TECTUS® Compleet verdekt liggend voor woonkamer en projectdeuren.

Ruim 5700 (historische) bouwbegrippen in één verklarend woordenboek. Dat betekent voor de liefhebber van –historische – bouwmaterialen, constructies, gereedschappen en beslag (ex 6% btw + verzendkos zo’n 640 pagina’s smullen. ten) Want de nieuwste druk omvat 5740 bouwkundige begrippen die uitvoerig, vaak met tekeningen, worden toegelicht. Dikwijls historische citaten en bronvermeldingen. Weet u wat een cafcoen is, een vermetguts, een pesienne, een slof en een haarstuk, een dagge en een vlagflits? De auteur was dan ook 33 jaar architect bij de Rijksdienst Monumentenzorg. Bijzonder: achterin ruim 100 pagina’s met Franse, Duitse en Engelse vertalingen van al die bouwkundige termen. Ook vanuit de vreemde taal naar het Nederlands. In harde kaft.

€ 57

Bestellen: www.mixonline.nl/vakboeken

NIEUWE MODELVARIANTEN • verhoogde en geoptimaliseerde belastingswaarden tot 300 kg • modelvarianten voor deuren met een eenzijdige bekleding tot 8 mm • comfortabele hoogte-instelling • uniforme uitgefreesde deuren kozijnuitsparingen

Fon +49 (0)5242 / 413- 0

1413202967-somvl.indd 40

simonswerk.nl

www.vekakozijn.nl

Kwaliteit, vertrouwen en zekerheid

13/10/14 14:23

close up

Bewezen brandwerend De Firemax `ZR' van Duco Ventilation & Sun Control zet nieuwe standaarden. De roosters zijn brandwerend: 30 minuten bij plaatsing op glas, 90 minuten bij compacte kalfplaatsing. Met drie ventilatiestanden en akoestische isolatie als uitzonderlijke pluspunten én een compleet vernieuwd uiterlijk. Transparantie in prestaties biedt de de zekerheid van bewezen veiligheid. “Je moet er niet aan

Compacte kalfplaatsing

denken dat er iets ver-

Plaatsing op het glas

keerd gaat tijdens een

`ZR'. Het maakt het nieuwe brandwerende rooster bijvoorbeeld geluid-

brand doordat je het

werend. Zo ben je in noodgevallen niet alleen verzekerd van brandveilig-

verkeerde rooster hebt

heid, maar in alledaagse situaties ook van akoestische isolatie. De

gebruikt.” Richard

Firemax `ZR' is ook compromisloos op het gebied van ventilatie. Waar

Geraerts, verkoopleider

andere brandwerende roosters vaak 15 liter lucht doorlaten, kent de

Nederland voor Duco,

noviteit van Duco standaard drie verschillende luchtdoorlaten, tot 21-29

ziet het in de bouw

liter. De roosters zijn trouwens allemaal maatwerk. Je bestelt ze exact

maar al te vaak fout

op lengte en kunt daarbij ook de luchtspleet exact bepalen. Er zijn ook

gaan. “Brandveiligheid

verschillende glasaansluitingen leverbaar, dus plaatsing op glas zal nooit

is voor veel mensen een

een probleem opleveren.

grijs gebied. Tests zijn duur. In plaats van een compleet gevelelement te testen, stapelen marktpartijen soms de certificaten van de losse compo-

Geen verstoppertje

nenten van zo'n element. Dat geeft volgens Geraerts echter geen garan-

Het belangrijkste van het nieuwe rooster vindt Geraerts de bewezen

tie. Een kozijn kan 30 minuten brandwerend zijn, als het glas of het

prestaties. “Duco is daar altijd heel transparant in. Bij ons kun je alle

rooster dat niet is, schiet het complete element tekort.

attesten en testresultaten verkrijgen. Wij zullen nooit verstoppertje spelen, daar is dit aandachtsgebied veel te belangrijk voor. Of je nu bouwer

Esthetisch en prestatief

bent of opdrachtgever, bewoner of verhuurder… Op basis van ons advies

Tijdens de Bouwbeurs van 2009 introduceerde Duco als allereerste

ben je altijd verzekerd van een oplossing die niet alleen aan de regels

fabrikant een brandwerend rooster. Voor die tijd waren er simpelweg

voldoet, maar ook nog eens echt veilig is. Bovendien zien de roosters er

geen van zulke roosters voorhanden. Duco voorzag de noodzaak er van

goed uit en stellen ze evenmin compromissen aan ventilatie en akoesti-

en ontwikkelde zo'n rooster: Firemax `ZR'. Inmiddels is er echter een en

sche isolatie. Eigenlijk precies zoals je van een Duco-product verwacht.”

ander veranderd, zodat de fabrikant een nieuwe maatstaf zet met de splinternieuwe versie. Dat rooster is esthetisch weer helemaal bij de tijd en staat met bewezen prestaties aan de top van de markt. De Firemax `ZR' is er in twee varianten: eentje voor plaatsing op het glas, de ander voor compacte kalfplaatsing (op het kozijn, weggewerkt in het buitenblad van de gevel). De eerste variant bleek in test probleemloos 30 minuten brandwerend. Niet alleen van binnen naar buiten, maar zelfs van buiten naar binnen. Deze tweezijdigheid is een belangrijke troef in de almaar strenger wordende bouwregelgeving, verwacht Geraerts. De variant voor de compacte kalfplaatsing is zelfs tot 90 minuten brandwerend.

Compromisloos De Firemax `ZR' is gebaseerd op Duco's Glasmax `ZR': “Een gekend goed rooster”. Deze Glasmax `ZR' situeert zich als susrooster tussen de basisroosters en de suskasten en biedt een goede basis voor de Firemax

Brandwerend rooster: mooi en prestatief

5 / 2014

1413202967-qqt07.indd 41

13/10/14 14:23

Uitzicht

Bouwen met glas

Zes innovatieve projecten Hybride verlijmde constructie

Van gotische kerkramen tot expressionistische skyscrapers: bouwers en ontwerpers maken al heel lang heel graag gebruik van glas. Het materiaal uit zand, soda en kalk is een multitalent: transparant, representatief, constructief inzetbaar, duurzaam en in staat om tal van functies aan de gevel te vervullen. Zes recente Hollandse projecten bieden een staalkaart van de innovatieve kracht van glas.

Brandwerend glas van uitzonderlijk formaat

Transparante entree

Alles glas

Een blikvanger moest het worden, de nieuwe entree naar de kasteel-

In de Lely Campus in Maassluis is

ruïne van Valkenburg, en een dui-

zo veel glas verwerkt, dat het

delijke markering van de voorheen

gebouw op sommige plekken uit

wat weggestopte ingang naar de

louter glas lijkt te bestaan. De Lely Campus is het internationale

historische hoogteburcht.

hoofdkantoor van de Lely Groep en herbergt twee productielocaties.

Scheuten Absoluut Glastechniek

Volgens projectarchitect Machiel Hopman van ConsortArchitects uit

deed de engineering en leverde en

Rotterdam geeft de open architectuur het beste uitdrukking aan de

monteerde het transparante

high tech bedrijfsvoering van de Lely Groep.

entreegebouw naar ontwerp van

AGC Glass leverde voor de Lely Campus Thermobel Stopray Vision

architect Harrie Luijten uit

50 dubbel glas, met een LTA van 50 en een ZTA van 28, gevat in een

Maastricht. Dat het een hybride uit

ranke aluminium vliesgevel van De Groot & Visser. Wat betreft het

staal en gelamineerd gelaagd glas

ontwerp van het gebouw lag de uitdaging met name in het feit dat de

werd, is te danken aan wat ze bij Scheuten het 'Hollandse bouwbud-

gevels zo ontwikkeld moesten worden dat ze in geval van een brand

get' noemen. Het strikte financiële kader resulteerde in een (op

alleen (of hoofdzakelijk) van buitenaf belast konden worden.

zichzelf te licht) stalen frame, uitgestijfd met constructief, in het

Hierdoor kon met een verkorte brandkromme gerekend worden.

staal verlijmd glas.

Bij het brandwerende Pyropane 241-60 glas van AGC verlangde de

Het entreegebouw meet 6 x 6 meter bij een hoogte van 9,30 meter

architect forse formaten, om de transparantie in het ontwerp vast te

en heeft twee ingangen met automatische schuifdeuren. De terug-

houden. Gevelbouwer De Groot & Visser moest voor de ruitmaat van

liggende ingangen verlangden een portaalconstructie waaraan de

177,6 x 360 centimeter een conformiteitsverklaring opvragen bij

schuifdeuren kwamen te hangen en waarmee de openingen in de

Efectis Nederland.

gevel opgevangen konden worden. Het gevelglas bij aan de stabili-

Voor het overige moest het glas in de Lely Campus voldoen aan een

teit van de portaalconstructie. Op twee niveaus aan de binnenkant

heel spectrum van eisen: warmtewering, zonreflectie, windbelasting,

bevinden zich stabilisatiekabels van 6 mm diameter.

letselveiligheid, doorvalveiligheid, brandveiligheid en akoestiek,

De hybride constructie is vergelijkbaar met die in het Ministerie van

mede ingegeven door de ligging van de Lely Campus aan de drukke

Financiën, waar Scheuten de 'hangende wintertuin' realiseerde.

A20. Opmerkelijk wapenfeit: de Lely Campus ontving een REEAM-NL

Met dat verschil dat de constructie in Den Haag hangt en in

Outstanding duurzaamheidscertificering met vijf sterren, de hoogste

Valkenburg sprake is van een staande constructie. Scheuten was

haalbare certificering. Met glas als prominent bouwmateriaal.

vrij vroeg bij het project betrokken. Zodoende kon een aantal zaken

Dubbel glas wel te verstaan, geen triple glas.

fraai worden geïntegreerd, zoals de hemelwaterafvoer (opgenomen in de staalconstructie) en de sensoren voor de toegang (openen/sluiten van de schuifdeuren) die zijn weggewerkt in de nis van de deuren.

5 / 2014

1413202967-br261.indd 42

13/10/14 14:23

Uitzicht Transparante afgeronde hoeken

Glazen lamellen met LED

Glas maakt gebouw slank

Custom made en high tech

In het kantoor van ICT-bedrijf Sigmax in Enschede maken grote glasruiten de scheiding tussen binnen en buiten ragfijn. Architect Paul de

AAE Helmond, bedrijf in mechatronics, wilde van de nieuwe kan-

Ruiter maakte van het Sigmax gebouw een sterk horizontaal belijnd,

tine, prominent gepositioneerd aan de voorkant van het bedrijfster-

rank en licht gebouw, met een hoofdrol voor het glas. Glassolutions

rein, een visitekaartje maken, even hightech als producten van

Saint-Gobain leverde de beglazing voor het gebouw.

AAE. Dat hightech-karakter is uitgedrukt in een ellipsvormig

Er werden hoge eisen gesteld aan het glas, wat betreft afmeting,

gebouw met een schuin groen dak en een volledig transparante

eigenschappen en met name de wijze van bevestiging. Het

glazen gevel.

Sigmaxkantoor kreeg om die reden Climaplus Ultra N en Climaplus

De glasgevel van Scheuten Absoluut Glastechniek is opgebouwd uit

Contour glas. Het glas is semi-structureel bevestigd, waarbij de hori-

gesegmenteerd zonwerend triple glas en 126 glazen lamellen. De

zontale zijden van het glas zijn weggewerkt in de vloer en in het pla-

gevelglasdelen zijn ca. 0,5 meter breed en 3 meter hoog.

fond. De verticale naden zijn structureel gekit. Achter de verticale

De lamellen zijn multifunctioneel. In de eerste plaats werken ze

naden is geen kozijn- of vliesgevelstijl toegepast, waardoor van bin-

constructief door te zorgen voor afdracht van de windlast naar de

nen en buiten een volledig vlakke glasgevel is ontstaan. Omdat er

staalconstructie die werkt op het gevelglas. Dit werd mogelijk door

geen stijlen en klem- en deklijsten zijn toegepast, worden de reflec-

het verlijmen van profielen aan de lamellen waarin het triple gevel-

ties van het glas niet onderbroken en is een zeer hoge mate van

glas is geklemd. Montagetechnisch bood deze methode bovendien

transparantie ontstaan. Hierdoor kan het daglicht tot diep in het

extra tijdwinst: alle lamellen konden in het werk met een eenvou-

gebouw doordringen

dige boutverbinding aan de staalconstructie worden gekoppeld.

Het meest opmerkelijke glasgebruik is te vinden op de hoeken van

Tenslotte is de custom made gevel van de kantine, een ontwerp van

het pand. De glaspuien zijn op alle gebouwhoeken afgerond. Hier is

architectenbureau Margry Arts uit Valkenswaard, aan de binnen-

warmgebogen Climaplus Contour glas geplaatst.

zijde, op de koppen van de glazen lamellen, voorzien van RGB LED

Het glas zorgt in het Sigmax pand niet alleen voor transparantie en

strips, ingegoten in een profiel aan de achterzijde van het glas.

een goede daglichttoetreding, het speelt ook een belangrijke rol bij

Dankzij een honingraat zeefdruk op de glazen lamellen wordt het

de klimaatbeheersing. Iedere gevel heeft zijn eigen klimaatconcept

LED licht egaal verspreid. Zo ontstaat de indruk dat de lamellen

en de klimaatbeheersing gebeurt direct via de glazen gevel. De uit-

stralen van licht. Elke LED heeft zijn eigen aansturing: AAE kan het

kraging van de verdiepingsvloeren varieert per gevel. Aan de zuid-

licht computergestuurd laten 'waaieren' van licht- naar donker-

zijde is de uitkraging van de verdiepingsvloeren het grootst en dient

groen, of kiezen voor een willekeurige andere kleur licht binnen het

als zonneluifel. Aan de onderzijde is de uitkraging voorzien van rvs-

RGB spectrum.

panelen om, via de volledig beglaasde gevel, indirect daglicht diep het gebouw in te transporteren.

Extra aandachtspunt was de afstemming van glas en staal. De geometrische vorm van het gebouw, ovaal met een schuin dak, vereiste de toepassing van complex gewalste staalprofielen. De staalconstructie fungeert tegelijk als kozijn voor de glazen lamellen ; dat resulteerde in een strikte maattolerantie van 4 millimeter op 7 meter hoogte.

5 / 2014

1413202967-br261.indd 43

13/10/14 14:23

U wilt faalkosten voorkomen. Wij bieden PreSets. Professionele hangen sluitwerkproducten voor ramen en deuren, in drie voorselecties: Basic: het bekende BUVA hangen sluitwerk dat zijn waarde in de bouwpraktijk heeft bewezen. Total Control: voor blijvende en volledige nastelbaarheid van hangen sluitwerk van ramen en deuren. Full Proof: Zelfstellend en corrigerend hangen sluitwerk, voor het opvangen van nagenoeg alle in de praktijk voorkomende bouwtoleranties. Meer informatie? Bel BUVA, vraag de brochure aan of download deze op buva.nl

0180 - 69 75 00 | buva.nl

Uniek in deursluittechniek, sinds 1932 fabrikant van geruisloze deursluitoplossingen

OPENWAAIENDE DEUREN â&#x20AC;&#x2DC;Houd de deur goed vastâ&#x20AC;&#x2122;! Je moet er niet aan denken dat deze door de wind openslaat tegen.... En toch gebeurd het nog te vaak. Door toepassing van een DICTATOR deuropeningsbegrenzer wordt de deur afgeremd en begrensd. Hierdoor wordt schade aan de deur of kozijn voorkomen en ontstaat er een veiligere situatie. Afhankelijk van de deur/kozijn situatie kan er gekozen worden uit 3 verschillende bevestigingssets. Optioneel is de begrenzer leverbaar met dubbelzijdige demping en/of mechanische vaststelling op de eindpositie (90o of 120o)

DICTATOR Productie B.V. Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl

1413202967-br261.indd 44

13/10/14 14:23

Uitzicht 24 glasopbouwen

Rondom spiegelend en abstract

Cradle tot cradle met glas

Glassculptuur aan de Maas

Opvallend veel glas onder een ver uitkragende luifel, dat typeert de architectuur van het nieuwe hoofdkantoor van de FIFPRo, de bond die wereldwijd de belangen behartigt van professionele voetballers.

De Regiocentrale Zuid in Maasbracht, de 'verkeerstoren' die het

Het FIFPRo House staat op het Park 20|20, het groene bedrijventer-

internationale scheepsverkeer op de Maas en andere waterwegen in

rein in Hoofddorp waar de Amerikaanse architect William

de regio afwikkelt, is een ontwerp van architect Wiel Arets. Arets

McDonough probeert zijn cradle to cradle filosofie zoveel mogelijk

koos voor een heldere hoofdvorm met een gladde huid uit ruiten en

toe te passen, in elk gebouw dat er verrijst.

panelen van isolatieglas. Saint Gobain Glassolutions Gevelebouw

Het hoofdontwerp van het FIFPRo House stamt van William

leverde voor het gebouw gebogen zonnewarmtewerend glas Cool-

McDonough and partners en is technisch uitgewerkt door N3O

Lite ST 150 als shadowboxpaneel en als gebogen en gezeefdrukt glas

Architecten uit Nootdorp. Bij het FIFPRo kantoor zette N3O aan de

met een gordijnmotief. Ook bevindt zich aan het gebouw gebogen en

gevels in op zo groot mogelijke glasvelden en zo min mogelijk ander

gelaagd geëmailleerd glas, structureel verlijmd (Emalit) , gebogen

materiaal. Dat resulteerde in glas van voet tot dak. Dat glas is afkom-

brandwerend glas en gelaagd glas met een geprint motief (Stapid

stig van AGC, leverancier van het glas voor alle bedrijfspanden op

View). Het buigen van de isolatieglasruiten gebeurde bij Döring Glas.

Park 20|20 en in Europa de enige C2C gecertificeerde glasleveran-

Arets' ontwerp bestaat uit een glazen plint die staat in een waterpar-

cier .

tij, met daarop een ver uitkragend, veelhoekig volume. Profielen in

In het gebouw draaide het bij de inzet van het glas om de balans tus-

het zicht waren voor de architect uit den boze. Alle zichtvlakken zijn

sen lichtdoorlatendheid en zonwering. De prominente luifel stond

beglaasd, zelfs de onderkant van de overstek: hier verlangde Arets

AGC toe de lichtdoorlatendheid van het glas groter maken, zonder

gezeefdrukt zwart glas om een extra reflectievlak te creëren dat het

daarbij aan zonwering te hoeven inboeten. Aan de gevel bevindt zich

daglicht dat op het water valt een extra duw in de rug te geeft bij het

Stopray Vision 50 glas, met een LTA van vijftig procent en een ZTA

verlichten van de ruimtes in de plint. Binnen zorgt een centraal

van 28 procent.

atrium bovendien voor extra daglicht van bovenaf. Daarnaast moest het glas een rol vertolken in een heel palet aan aanvullende eisen, ten aanzien van luchtverkeerslawaai, incidenteel beloopbaar glas, brandwerend glas, dakbeglazing, privacy,

letselwerendheid, doorvalveiligheid en isolatiewaarde. Al deze eisen hebben uiteindelijk geresulteerd in 24 verschillende glasopbouwen. Bij het doorvalveilig glas leverde AGC een glasopbouw (van buiten naar binnen) van 8 mm Stopray Vision 50 t, spouw 15 argon, en Stratobel 1010.2, bij het incidenteel beloopbaar glas 10 mm Stopray vision 50 t, spouw 15 argon, en Stratobel 66.2, bij een oppervlakte van ruim 3 vierkante meter per ruit. De voorgevel van het FIFPRo kantoor staat onder een lichte hoek van 7,5 graden. Deze helling en de grootte van de ruiten (hellend glas 2220 mm x 3370 mm; doorvalveilig glas 2220 mm x 3780 mm) stelden extra eisen aan de sterkte en dikte van het glas.

5 / 2014

1413202967-br261.indd 45

13/10/14 14:23

VKG NIEUWS Postbus 5086, 2000 GB in Haarlem T: 023.551.84.44, F: 023.551.00.83, E: info@vkgkozijn.nl, I: www.vkgkozijn.nl

De informatie op deze pagina is afkomstig van VKG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

Meld u nu aan!

Tijd

Locatie

2 december 13.00 -17.00 uur

Tropenmuseum Amsterdam

Vernieuwen doe je niet alleen De 10de editie van de VKG Architectuurprijs, georganiseerd door VKG in samenwerking met de Architect, heeft als thema Vernieuwen doe je niet alleen, inzetten op technologie, creativiteit en samenwerking. Vanuit hun eigen werkgebied delen inspirerend sprekers hun kennis en ervaringen over vernieuwing met u. Aansluitend worden de VKG Architectuurprijzen 2014/2015 voor NIEUWBOUW en RENOVATIE uitgereikt net als de VKG Publieksprijs.

Programma VERNIEUWEN DOE JE NIET ALLEEN Inzette op technologie, creativiteit en samenwerking Gastsprekers Prof. Richard de Jeu, METRI Fact Based Advisory Janjaap Ruijssenaars, Univers Architecture Uitreiking VKG Architectuurprijzen VKG Architectuurprijs is een initiatief van de Vereniging Kunststof Gevelelementenindustrie (VKG) in samenwerking met “de Architect” vkg-architectuurprijs.nl

Voor meer informatie en aanmelden gaat u naar vkg-architectuurprijs.nl

5 / 2014

1413203714-iioqg.indd 46

13/10/14 14:35

VMRG NIEUWS Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

Turbulente tijden Het zijn turbulente en ook verraderlijke tijden? Turbulent omdat we ons bevinden in snel veranderende omstandigheden. We zien dan een drietal groeperingen bij onder-

Bert Lieverse nieuwe voorzitter VMRG

nemers en andere betrokken in de Nederlandse bouw. De eerste groep verwacht

overschot.

Bert Lieverse is door de Algemene Ledenvergadering van de VMRG benoemd tot voorzitter van de VMRG, de brancheorganisatie voor metalen gevels en gevelelementen. Sinds 1997 is hij al directeur bij de VMRG en hij bekleedt nu een dubbelfunctie.

De VMRG zet echter haar koers uit! Met een brief naar minister Blok biedt ze samen

Lieverse: “Juist in deze turbulente tijden,

met de VKG haar kwaliteitssytematiek met de VMRG Kwaliteitseisen en het VMRG

waarin zowel bedrijven als hun branche-

Keurmerk aan als oplossingsrichting voor het kwaliteitswantrouwen dat de

organisaties nieuwe wegen zoeken en

opdrachtgevers en bouwconsumenten hebben in de bouwsector. Samen met pilotbe-

nieuwe beleidsvoornemens formuleren, is

drijven wordt gestart met productontwikkelingstrajecten voor nieuwe gevelproduc-

gekozen voor een fulltime functievervul-

ten en diensten vanuit de vier strategische richtingen Duurzaamheid, Flexibiliteit,

ling als voorzitter. Voor de gevelsector is

Innovatie en Internationalisatie.

dit belangrijk, met name gezien rol van de

Kortom genoeg om te doen en na te streven voor de VMRG. In de Algemene leden-

gevelindustrie bij de grote veranderingen

vergadering zijn de bestuurlijke samenstelling, portefeuille verdeling en voorzitter-

en technologische vernieuwingen waar-

schap gewijzigd om niet alleen toekomstbestendig te zijn maar ook

voor de bouwwereld en de gebouwde

toekomstbepalend. Het bestuur bestaat nu uit de heer J. Koster, de heer H. Slump,

omgeving zich geplaatst ziet. Deze veran-

de heer J. Roo, de heer J.de Vries, de heer H. Spronk en de heer M. Vorsselmans, tot

deringen op het gebied van technologie

voorzitter is benoemd VMRG directeur, de heer B. Lieverse.

en regelgeving worden ook vertaald in de

terugkeer naar de groeisituatie van voor de crisis en wacht af, de tweede groep weet het niet, twijfelt en wacht ook af. De derde groep weet zeker dat alle bakens verzet zijn, dat er structurele wijzigingen in de economie zijn opgetreden en dat dit ook structurele antwoorden zal moeten krijgen vanuit het bedrijfsleven. Er is geen bedrijfstak te vinden waarin de productieketen zo van wantrouwen en risico aan elkaar hangt. Alle macht concentreert zich en derhalve is vaak een hele reeks leveranciers in de keten afhankelijk van de financiële soliditeit van de voorganger in de keten. Voorspellers bepleiten uitstel van groei, tekorten op de woningmarkt en toch ook weer ten gevolge van demografische ontwikkeling op enige termijn een

eisen die ten grondslag liggen aan het VMRG-Keurmerk waarover al onze leden beschikken. Deze eisen passen wij voortdurend aan en breiden wij uit om ervoor te zorgen dat onze leden altijd gegarandeerde kwaliteit bieden volgens de meest recente maatstaven.”

Actueel De VMRG verwelkomt onderstaande bedrijven als partner: Softtech Group www.stgroup.com Luxaflex Nederland www.luxaflex.nl

5 / 2014

1412842687-3kxp3.indd 47

09/10/14 10:18

NBvT Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's Gravelandseweg 16, Postbus 24, 1400 AA Bussum t: 035.694.70.14, w: www.nbvt.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de NBvT en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

Prestatiecontract: zeker en vast Een praktijk die in de automobielindustrie al gemeengoed is, begint ook bij het bouwen en beheren van vastgoed in schwung te komen. Total Cost of Ownership (TCO) is een benaderingswijze waarbij, naast de stichtingskosten, ook gekeken wordt naar de financiĂŤle gevolgen van keuzes in de ontwerpfase van gebouwen. TCO brengt de totale kosten op korte en langere termijn in beeld om een beoogde prestatie te kunnen realiseren. En dat is ook voor woningeigenaren van belang. Wie een moderne auto aanschaft, krijgt sinds enige tijd van zijn dealer vaak ook het aanbod een vast onderhoudscontract af te sluiten, waarbij het periodiek onderhoud over een aantal jaren tegen een vaste prijs wordt uitgevoerd. Die werkwijze heeft een aantal voordelen: niet alleen de aanschafprijs wordt belangrijk, maar ook de levensduur en de prestatie van uw aanschaf zijn tegen een vooraf bepaalde prijs gegarandeerd. Vertaal je dat naar de bouw, dan worden niet alleen de bouwen/of

ringskosten leiden tot een veelvoud aan verhoogde exploitatiekosten.

huurprijs van een gebouw relevant, maar ook de kosten tijdens gebruik

Verder kunnen extra investeringen een veelvoud aan besparingen tij-

voor energie, schoonmaak, onderhoud, bouwkundig onderhoud, beveili-

dens de levensduur opleveren.

ging, bouwkundige aanpassingen en parkeerkosten. De totale eigendomskosten tijdens de levensduur worden zo afgewogen en op elkaar

Ontzorgen

afgestemd en niet alleen tijdens de investering.

De NBvT-leden bieden de ramen en kozijnen aan op basis van de BRL 0801, Concept IV (Totaalplan). Naast de levering, afmontage en plaat-

Betere keuzes

sing van een volledig afgelakt en beglaasd hoogwaardig houten eindpro-

Houten geveltimmerwerk is mooi, duurzaam, en aan de (kleur)smaak

duct, wordt in samenspraak met eigenaar/gebruiker van het gebouw een

van de moderne tijd aan te passen. Het heeft een hoge isolatiewaarde en

meerjarig prestatieovereenkomst opgesteld, waaraan op maat een

heeft bij planmatig onderhoud zomaar een levensduur van vijftig jaar.

onderhoudscyclus wordt gehangen waarvoor de timmerfabriek eindver-

Vreemd genoeg worden deze pluspunten door sommigen ook als een

antwoordelijk is. Deze overeenkomst wordt voor ondertekening getoetst

nadeel ervaren. Want veel huiseigenaren klagen dat een gedeelte van

door de onafhankelijke keuringsinstantie SKH te Wageningen.

het weekend of de zomervakantie opgaat aan het doorvlooien van offertes van schilderbedrijven voor klein en groot onderhoud of aan het zelf

Kostenbesparing

hanteren van de kwast. De leden van de Nederlandse Branchevereniging

Concept IV betekent dat de eindgebruiker volledig wordt ontzorgd, dat

voor de Timmerindustrie (NBvT) hebben vaak al decennia lang ervaring

het geveltimmerwerk optimaal wordt onderhouden, maar ook dat er

met het produceren van houten ramen, deuren en kozijnen. Zij weten

maatwerk wordt geleverd voor elke specifieke woning- of gebouwsitua-

niet alleen hoe die volgens de gevraagde specificatie geproduceerd

tie. Een uitvloeisel kan zijn dat aan de ene kant van het gebouw (met de

moeten worden, maar ook hoe het onderhoud van hun producten een

meeste wind- en zonbelasting) vaker wordt geschilderd dan aan de zijde

langjarige succesvolle prestatie garandeert. Volgens de methodiek van

waar dit niet zo'n vaart loopt. Ook is het mogelijk voor kleuren te kiezen

de Total Cost of Ownership worden de consequenties van te maken keu-

die een lagere onderhoudscyclus vergen (donkere kleuren moeten over

zes inzichtelijk, waardoor op termijn voordeel te halen is. Door te kijken

het algemeen vaker bijgewerkt worden dan lichtere). Zo worden tijdens

naar de totale levensduur kun je betere keuzes maken en de Total Cost

de bouwen gebruiksfase kosten bespaard, wordt er optimaal voor het

of Ownership optimaliseren. Hiermee kunnen niet alleen bezuinigingen

geveltimmerwerk gezorgd en kunnen vergaande afspraken worden

in investeringskosten worden gevonden, maar ook in de exploitatiekos-

gemaakt met betrekking tot de exploitatiekosten. En dat allemaal met

ten. Er wordt voorkomen dat verkeerde bezuinigingen in de investe-

garanties die kunnen oplopen tot 25 jaar.

5 / 2014

1413203714-ss0oa.indd 48

13/10/14 14:35

BUITEN DE DEUR HoutPro+

Agenda

De eerste editie van HoutPro+ vindt plaats van 4 tot en met 7 november genbosch. Drie beurshallen worden

Brandveiligheid: voorkomen en beperken van brand

bezet door houtbewerkingsmachines,

7 november

toebehoren, toeleveranciers en aan-

Met het hernieuwde Bouwbesluit 2012

verwante producten. Tijdens de beurs

zijn de begrippen van het onderwerp

vinden verschillende activiteiten

brandveiligheid ingrijpend aangepast. In

plaats, zoals workshops en presenta-

deze actuele cursus over brandveiligheid

ties. HoutPro+ richt zich op de volle-

wordt niet alleen het Bouwbesluit, de

dige sector van de houtbewerking.

allerlaatste wijzigingen en de relevante

Naast fabrikanten en leveranciers van

weten regelgeving behandeld, maar met

houtbewerkingsmachines zijn alle toeleveranciers en aanverwante productgroepen vertegen-

name de knelpunten in de praktijk.

woordigd, waaronder meubelbeslag, houtveredelingsproducten, hout in diverse afwerkingen en

www.omgevingindepraktijk.nl

2014 in de Brabanthallen in 's-Herto-

toepassingen et cetera. De beurs is op dinsdag, woensdag en donderdag geopend van 12.00 tot 21.00 uur, en op vrijdag van 12.00 tot 18.00 uur.

Beurs Domotica & Slim Wonen

Meer informatie: houtproplus.nl

19 en 20 november Het Evoluon in Eindhoven opent wederom haar deuren voor de Beurs Domotica &

VCA Jaarcongres

Slim Wonen. Deze beurs, georganiseerd

VCA Jaarcongres

door Smart Homes, creëert een perfecte

Hoe kunt u meer uit de VCA halen? En hoe kunt u ervoor zorgen dat opdrachtgevers en

gelegenheid om nieuwe inzichten te krij-

opdrachtnemers het werken met VCA als zinvol ervaren? Laat u inspireren en kom op 28 oktober

gen, kennis uit te wisselen, contact te leg-

naar het 9de VCA Jaarcongres. De VCA bestaat 25 jaar. Het is inmiddels een vertrouwd instru-

gen en meer te leren over innovatieve

ment. Het aantal ongevallen is sinds de

oplossingen op het vlak van woontechno-

introductie drastisch afgenomen. In de

logie.

vertrouwdheid schuilt ook een gevaar:

www.beursdomoticaenslimwonen.nl

lijstje afvinken, diploma's halen en klaar. Of toch niet? Hoe kunt

Gevel 2015

u meer uit de VCA halen? En hoe

9-13 februari

kunt u ervoor zorgen dat

Vakbeurs voor ontwerp en engineering

opdrachtgevers en opdrachtne-

van de gebouwschil. Met volop innovaties,

mers het werken met VCA als

technologie, materialen, kennis, ideeën

zinvol ervaren? Laat u inspireren en kom

en ontmoetingen met architecten en

op 28 oktober naar het 9e VCA

bouwkundigen.

Jaarcongres.

www.gevel-online.nl

Meer informatie: www.vcajaarcongres.nl

BouwBeurs 2015 9-13 februari

Bouw Compleet

De BouwBeurs is de tweejaarlijkse ont-

De vakbeurs Bouw

moetingsplaats waar bouwend Nederland

Compleet Venray,

bij elkaar komt. Hier maakt u kennis met

gehouden op 4, 5 en 6

nieuwe producten, systemen en ideeën en

november, is het tref-

doet u de kennis en contacten op die u

punt waar ondernemers

nodig heeft.

en relaties uit de bouw-

www.bouwbeurs.nl

wereld elkaar ontmoeten. In combinatie met

Batibouw

Bouw Compleet

26 februari-8 maart 2015

Hardenberg en Bouw

Batibouw, de grootste (ver)bouwbeurs

Compleet Gorinchem is

van België en haar bijna 1000 exposanten

er een landelijke dekking, maar wel met een regionaal tintje. Bouw Compleet is volgens de organi-

nodigen u uit om de nieuwste trends en

satoren de ideale gelegenheid om nieuwe producten en diensten onder de aandacht te brengen bij

materialen te ontdekken. Locatie is

de beslissingsbevoegde bezoekers, waaronder (onder-)aannemers, calculators, architecten,

Brussels Expo.

gemeentevertegenwoordigers, onderhoudssectoren en woningbouwverenigingen.

5 / 2014

1413202967-vf0s6.indd 49

13/10/14 14:23

OP DE MAT

Nieuw Nederlandstalig handboek FSB

Nieuw Betonlexicon

De Nederlandstalige uit-

Het BetonLexicon is vernieuwd en heeft een eigentijdse vormgeving en

gave van het geheel ver-

een verbeterde zoekfunctie gekregen. Ook zijn de begrippen naar het

nieuwde en uitgebreide

Engels vertaald en voorzien van literatuur- en websiteverwijzingen. In

FSB-handboek is nu ver-

het vernieuwde digitale woordenboek van de betonbranche zijn ruim

krijgbaar. Het ruim

300 begrippen uit de cement- en betonwereld opgenomen. Binnen de

760-pagina's tellende

bouwwereld worden veel verschillende begrippen gebruikt, die soms een

boekwerk biedt een volle-

andere betekenis hebben. Om spraakverwarring te voorkomen, is het

dige weergave van de pro-

belangrijk dat in de bouw één uniforme taal wordt gesproken. Dit is

ducten van FSB en is

mogelijk met het BetonLexicon. Naast een uitleg bevatten de begrippen

voornamelijk bestemd

illustraties, foto's en verwijzingen naar websites, vakliteratuur en regel-

voor architecten, aanne-

geving. BetonLexicon wordt uitgegeven door Æneas.

mers, ingenieurs en de groothandel. Het vernieuwde Nederlandstalige

Jaarboek Architectuur

handboek is onder meer

In deze publicatie zijn 30 gebouwen opgenomen die het afgelopen jaar

opgebouwd vanuit de

zijn opgeleverd. De Rotterdam van OMA siert de cover. De redactie van

innovaties die FSB dit jaar

het Jaarboek heeft niet alleen overzicht van Nederlandse bouwprojec-

heeft geïntroduceerd. In

ten gemaakt, maar ze beschrijft ook de belangrijkste trends en ontwik-

logisch opgebouwde

kelingen die 'de productie en vormgeving van de Nederlandse

hoofdstukken is extra informatie te vinden over de elektronische toe-

architectuur beïnvloeden.' De redactie bestaat uit Tom Avermaete, Hans

gangscontrolesystemen isis M100 en isis M300, Ergo (nieuwe generatie

van der Heijden, Edwin Oostmeijer en Linda Vlassenrood. Het boek kost

barrièrevrije producten voor het sanitaire programma), paniekbeslag

€ 39,50 en is te koop bij NAIPublishers.

(EN179 en EN1125-normering), projectbeslag AGL en een greep uit het assortiment sloten. Het FSB-handboek is verkrijgbaar door een e-mail te sturen naar verkoop.nederland@fsb.de of te downloaden via de website www.fsb.de.

Deceuninck online Deceuninck introduceert een online versie van haar technische kozijnen-, ramen- en deurengids. Met de nieuwe online editie van de 'Technische gids' voor kozijnen, ramen en deuren biedt het systeemhuis zowel voorschrijvers als aannemers een handig, overzichtelijk en uitgebreid online boekwerk aan. Zo kunnen eenvoudig doorsnedetekeningen, inbouwdetails, productkarakteristieken, onderhoudsrichtlijnen en antwoorden op de meest voorkomende vragen worden gevonden. Van wetgeving tot profielen/of kleurenoverzicht. Onder de hoofdrubrieken 'ramen en (schuif)deuren', 'rolluiken', 'rolluikkasten' en 'luiken' is een uitgebreid overzicht van het assortiment, alle plaatsing- en verwerkingsvoorschriften, vele technische doorsneden en meer te vinden. Voor alle bouwprofessionals, waaronder architecten, is deze meer dan 480 pagina's tellende gids vanaf heden gratis te downloaden. Kijk op www.deceuninck.nl.

5/ 2014

1413202967-uu0b3.indd 50

13/10/14 14:23

HoutPro+_2014_A4_printer_marks.pdf 1 17-09-14 16:50:36

NODIGEN U VAN HARTE UIT VOOR HOUTPRO 2014 De nieuwe nationale vakbeurs voor de branche van houtbewerking en aanverwante sectoren.

BRABANTHALLEN, ’S HERTOGENBOSCH (Diezekade 2)

dinsdag 4 t/m vrijdag 7 november 2014

Openingstijden:

dinsdag t/m donderdag

: van 12.00 tot 21.00 uur

vrijdag

: van 12.00 tot 18.00 uur

CMY

GRATIS PARKEREN VOOR BEZOEKERS

BEZOEK ONS OP STAND: 3202 Persoonlijke toegangskaarten Wij verwelkomen u graag op onze stand. Persoonlijke toegangskaarten zijn te verkrijgen via één van de onderstaande e-mailadressen. info@axa-stenman.com, houtbeurs@burghouwt.nl, marketing@hmb.nu of houtbeurs@maco.eu Vervoer per touringcar Komt u van ver? Wij regelen uw vervoer per touringcar. Er zijn twee opstapplaatsen op donderdag 6 november. 1. Heerhugowaard (tussenstop Breukelen) 2. Assen (tussenstop Rijssen) Heeft u interesse? Meld u zich aan via houtbus@gmail.com

1413202967-e52zb.indd 51

13/10/14 14:23

GEEF INBREKERS GEEN KANS!

Benieuwd naar de mogelijkheden? Scan de QR code of ga naar www.themans.nl/assortiment

Hunneperkade 62, 7418 BT Deventer +31(0)570 662 580 i n f o @ t h e m a n s . n l | w w w. t h e m a n s . n l

1413202967-fhesi.indd 52

13/10/14 14:23