Felix & Vrienden
Boom voor Boom Nu zullen kinderen de wereld redden
“Toen ik las hoeveel koolstofdioxide (CO2) we uitstoten met onze auto’s, vliegtuigen, huizen, fabrieken en elektriciteitscentrales en wat CO2 en andere broeikasgassen met de atmosfeer doen, raakte ik erg van streek. Door het opwarmende klimaat, de smeltende gletsjers en de stijgende zeespiegel wordt onze toekomst vernietigd en mensen zitten daar gewoon rustig over te discussiëren. Waarom doen we er niets aan!?” Het begon allemaal in 2007 met een gewone spreekbeurt van de toen 9 jaar oude Felix. Hierin legde hij aan zijn klasgenootjes uit hoe het broeikaseffect werkt en vertelde hij over de vreselijke consequenties van de daaraan verbonden stijging van de algehele temperatuur op aarde, wanneer wij mensen niets doen om dit te stoppen. Maar Felix had ook gelezen dat bomen deze gevaarlijke broeikasgassen kunnen opvangen, dus hij eindigde zijn presentatie met de woorden: ”Laten we in elk land ter wereld een miljoen bomen planten!” Dat was het begin van het Plant-for-thePlanet Kinderinitiatief, dat sinds toen uitgegroeid is tot een echte wereldbeweging. Door middel van deze campagne, planten kinderen niet alleen bomen over de hele wereld, maar vechten zij als jonge wereldburgers voor Klimaatrechtvaardigheid….
Dit online boek is equivalent aan het origineel door Oekom. Het is beschikbaar op aanvraag. Het originele boek is geschreven in het Duits. Deze editie is uitgebracht in overeenstemming met de Creative Commons Licence als volgt:
DOOR: www.oekom.de | www.plant-for-the-planet.org NC: Niet-commercieel GEEN: Geen derivaten
1e herziene editie, November 2015
Editor: Veronika Straaß en Claus-Peter Lieckfeld Concept en editing: Ulrike Völkmann Cover, illustratie, lay-out: Carsten Abelbeck Vertaling: Bianca de Heide Lezer: Adriaan van der Tang Revisie: Marina Edelmann, Karolina Reinhart (Plant-for-the-Planet Secretariaat)
Gratis te downloaden via www.plant-for-the-planet.org en gratis Printen-op-Aanvraag in alle beschikbare talen. Deze versie van dit boek is geprint om gedistribueerd te worden aan de kinderen van de Plant-for-the-Planet Academies. Alle rechten voorbehouden aan Plant-for-the-Planet
Geprint op FSC® gecertificeerd papier.
Felix & vrienden
BOOM voor BOOM Nu zullen kinderen de wereld redden
3. Wat we kunnen doen Introductie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Waarom wij, kinderen moeten
1. handelen
Felix legt uit: Hoe het allemaal begon
11
. . . . . . . . 12 Een presentatie met consequenties 14 We groeien! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . the-Planet 16 Prominente Mensen binnen Plant-for-
Wangari Maathai: Mama Miti – De Moeder 19 Der Bomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20 Waarom Wangari in actie kwam . . . . . . . . . . . 22 Green Belt Movement . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Billion Tree Campaign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Plant-for-the-Planet Kinderinitiatief paign . . . . 24 Plant-for-the-Planet Billion Tree Cam ik mee? . . . . . . . . . . . . . . 26
Waarom doe
2.
g? Wat betekent klimaatveranderin
30 Klimaat in Crisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Clara’s interview met de . . . . . . . . 30 weerman van een Duitse TV zender . . . . . . . . . 33 Klimaatverandering voor onze tijd 34 De klimaatmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 De kringloop van koolstofdioxide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Waar kool en olie vandaan komen 36 Rokende schoorstenen . . . . . . . . . . . . . . . . at . . . . . . . 37 De mens als “motor” van het klima echtvaardigheid? . . . 42
Wat is Klimaatr
Uitstoothandel: makkelijk maar 44 moeilijk uitvoerbaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hoe bomen het klimaatprobleem 46 tegengaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wat iedereen kan doen … Of: het . . . . . . . 52 klimaat beschermen vanuit huis
52 Wat is er mis met verkeer? . . . . . . . . . . . . . . 53 Energievreters bij je thuis . . . . . . . . . . . . . . ? . . . . . . . . 55 Veranderen van energieleverancier . . . . . . . 55 Hoe veel CO2 heb ik op mijn bordje?
Over het zelf doen … . . . . . . 58 Of: over school en levenslessen Boom voor Boom … . . . . . . 66 Of: het geweldig grote plantfeest
. . . . . . . . . 68 Hoe vind je partners die meedoen 68 Waar kun je plantlocaties vinden . . . . . . . . . . 69 Hoe vind je de beste bomen . . . . . . . . . . . . . en . . . . . . 70 Hoe en waar je de bomen kunt krijg maakt . . . . 71 Hoe je je boomplantfeest bekend feest maakt . 72 Hoe je van je plantcampagne een 73 Hoe tellen je bomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bomen voor het zuiden … 74 Of: 20 euro = 20 bomen . . . . . . . . . . . . . Namibië (Afrika) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
75
Mexico (Midden-Amerika) . . . . . . . . . . . . . . . .
76
77 Maleisië (Azië) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Azië) . . . 77 De Filipijnen, Indonessië en Thailand . . . . . . . . . . 78 Ecuador (Zuid-Amerika) . . . . . . . a) . . . . . 78 Democratische Republiek Congo (Afrik 79 Costa Rica (Midden-Amerika) . . . . . . . . . . . . . menten! . . . 80 Goede antwoorden op domme argu 82 “Run4Tree“ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inhoud
Onze planeet heeft komst Klimaatrechtvaardigheid - en Toe Ambassadeurs nodig … Of: De Plant-for-the-Planet
84
Academies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rdigheid Academie voor Klimaatrechtvaa 86 Ambassadeurs (8-14 jaar) . . . . . . . . . . . Module 1: Introductie n van de Of: Luisteren naar en bediscussiëre heid ardig presentatie van een Klimaatrechtva 86 Ambassadeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Onze visie
Module 2: Klimaatprobleem p klimaatOf: Het bespreken van het onderwer 88 rechtvaardigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Module 3: Retorica & Stijl n . . . . . . . . 89 Of: Leren een korte lezing te geve Module 4: Planten Of: We planten en bereiden nieuwe 91 plantacties voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Module 5a: Wereld Café ren erbij Of: We verzamelen ideeën om ande 92 te kunnen betrekken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Module 5b: Werken in schoolgroepen 92 Of: We komen in actie! . . . . . . . . . . . . . . . . . Module 6: Onze eerste lezing Of: We presenteren onze doelen 93 aan volwassenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Academies voor Toekomst Ambassadeurs (15-21 jaar) eren Of: We verzamelen ideeën om and 95 erbij te kunnen betrekken . . . . . . . . . . . . . Alles komt goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
96
Appendix: echten . . . . 144 Contactinformatie / Afbeeldingenr
eld Wij zijn de kinderen van de wer Of: Onze wereldwijde 100 plantgemeenschap . . . . . . . . . . . . . . . . . ers en Wij, kinderen, zijn wereldburg wereldpolitici Of: Denken en 115 handelen als wereldburgers . . . . . . . . . We moeten leren van de recente 117 geschiedenis! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Wat geeft ons moed! . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
n? Wat zouden wij, kinderen, doe e Of: Ons 3-Punten-Plan om onz 120 toekomst te redden . . . . . . . . . . . . . . . . . ? Wij zijn Toekomst Ambassadeurs e Of: Hoe wij strijden voor onz toekomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
123
124 De regeringsleiders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 De Verenigde Naties! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Parlementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-Point-Plan voor staten, steden, 131 gemeenschappen en bedrijven . . . . . . . . . . . te sector . . . 133 Toekomstvergoeding van de priva te The Change Chocolate – Ons eers 134 Plant-for-the-Planet product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 Onze eerste politieke wereldpartij 136 Wereld Jeugd Conferentie . . . . . . . . . . . . . . . 136 Onze democratische structuur . . . . . . . . . . . . in ons Word een programmacoördinator trainingscentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
137
138 Ik doe ertoe; wij zijn belangrijk . . . . . . . . . . . . 139 Wij willen stemmen! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 Ons kantoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Social media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Introductie Het klimaatprobleem bedreigt onze aarde en wij mensen zijn er verantwoordelijk voor. Wanneer we doorgaan ons te gedragen zoals we tot nu toe hebben gedaan, zal dit catastrofale gevolgen hebben. Er is tot nu toe veel te weinig gedaan om dit te stoppen. Wij kinderen willen dat veranderen – door middel van acties en dit boek! We hebben “Boom voor Boom” vooral geschreven voor mensen als wij, kinderen en tieners, omdat wij degenen zijn die met de gevolgen zitten wanneer volwassenen deze wereldproblemen niet oplossen. Maar we richten dit boek ook bewust op volwassenen – ouders, leraren, politici, entrepreneurs en andere “beslissing-makers” in onze maatschappij, omdat we hun hulp willen bij wat wij doen. Ons Plant-voor-de-Planeet Kinderinitiatief was erg klein toen we er in 2007 mee begonnen, maar is sindsdien uitgegroeid tot een wereldbeweging. In Tegenstelling tot de meeste volwassenen, die alleen maar praten over klimaatverandering, doen wij er echt iets aan! Jij kunt ook ervaren hoe geweldig het is om te planten wanneer je besluit mee te doen en te helpen! We hopen dat we je door dit boek de moed geven om dit te doen. Eerst willen we je graag vertellen hoe Plant-for-the-Planet begon en
6
hoe het zich ontwikkeld heeft tot een zeer grote (en enthousiaste!) beweging in een korte tijd. Je zult leren
wat “klimaatverandering” betekent, hoeveel wij mensen eraan bijdragen en wat we kunnen doen om het milieu te beschermen.
Je zult zien waarom het zo belangrijk is dat wij, kinderen, ons toewijden aan meer bescherming en rechtvaardigheid van het klimaat in deze wereld. En we zullen je uitleggen waarom we bomen planten om deze doelen te bereiken. Je kunt ook heel veel leuke dingen leren. Weet je bijvoorbeeld hoeveel lucht een enkele boom schoon kan maken en waarom? Weet je het verschil tussen weer en klimaat? Weet je hoe kool en petroleum (olie) ontstaan? Weet je wat CO2 is en welke impact het heeft op de atmosfeer? En weet je waarom het zo slecht is wanneer het ijs in Groenland en Antarctica smelt of dat er elk jaar een zogenaamde “Wereld Klimaat Top” plaatsvindt? Etc… Als er iets in dit boek is dat je niet begrijpt, bijvoorbeeld een woord of zin die je niet kent, vraag het dan aan je ouders, je leraar of een andere volwassene. Ze zijn er, uiteindelijk, om ons, kinderen, te helpen. Wanneer je toegang hebt tot internet, kun je ook daar even kijken. Nu we het toch over helpen hebben: veel volwassenen hebben ons geholpen dit boek voor jou te schrijven. Voor al hun harde werk willen we de volgende mensen speciaal bedanken: Austin, Carsten, Claus-Peter, Melanie, Pascale, Renee, Robyn, Sebastian, Susanne, Ulrike, Veronika en iedereen van Uitgeverij Oekom. Maar het belangrijkste is dat we je met “Boom voor Boom” willen laten zien hoe makkelijk je mee kunt doen met wat wij proberen te bereiken en hoe leuk het kan zijn om te doen! Felix en Vrienden
7
Wangari Maathai: Mama Miti – de Moeder der Bomen 19 Waarom ik meedoe?
26
“Het gaat om de kleine dingen die de burgers doen. Dat maakt het verschil. Mijn kleine ding is het planten van bomen.”
Wangari Maathai Winnares van de Nobel Vredesprijs En milieuactiviste
Waarom wij, kinderen moeten handelen
Felix legt uit: Hoe het allemaal begon 11
1.
10
Felix legt uit:
Hoe het allemaal begon Zonder mijn lerares, zou dit kinderinitiatief nu waarschijnlijk niet bestaan. In 2007 was zij degene die bedacht dat het hoog tijd was voor ons kinderen om over het klimaatprobleem na te gaan denken. De winter van 2006-2007 was uitzonderlijk warm en mijn lerares dacht dat het iets te maken kon hebben met de opwarming van de aarde. In ieder geval vond ze dat wij als scholieren er op internet wat onderzoek naar moesten doen om te zien wat we erover konden vinden. Ik beloofde de maandag erop een presentatie te geven over het klimaatprobleem. Dus dat weekend keek ik de film van Al Gore: “An Inconvenient Truth” en kopieerde ik dia’s uit zijn boek, dat mijn oma voor mij gekocht had om te gebruiken tijdens mijn presentatie. Toen ik las hoeveel CO2 we uitstoten met onze auto’s, vliegtuigen, huizen, fabrie-
ken en elektriciteitscentrales en wat CO2 en andere broeikasgassen* met onze
atmosfeer doen, raakte ik erg van streek. Met het opwarmen van het klimaat, het smelten van de gletsjers en het stijgen van de zeespiegel wordt onze toekomst vernietigd en mensen zitten daar gewoon rustig over te discussiëren! Waarom heeft niemand er nog iets aan gedaan? Op internet las ik over Wangari Maathai* uit Kenia. Tijdens haar leven heeft ze
*
Op pagina 34 vertellen we over broeikasgassen en de reden dat ze meer gevaar opleveren voor ons klimaat.
veel bomen geplant in verschillende Afrikaanse landen en heeft ze ook gestreden tegen de egoïstische belangen van de rijken. Hierdoor kreeg ik het idee dat wij, kinderen, ook bomen konden gaan planten! Kinderen van over de hele wereld zouden mee kunnen doen en samen kunnen werken, als één grote wereldfamilie! Als Wangari Maathai ervoor kan zorgen dat er in Afrika 30 miljoen bomen geplant worden in 30 jaar, zouden wij als kinderen ook in staat moeten zijn om een miljoen bomen in elk land op de wereld te planten. Niet waar?
Wangari plant een van de dertig miljoen bomen.
*
Leer meer over Wangari Maathai op pagina 19
11
Een Presentatie met consequenties De maandag erop gaf ik mijn presentatie voor de klas. Ik noemde het: “Het Het einde van de ijsberen was het begin.
Einde van de IJsberen.” Ik vertelde iedereen over het broeikasaffect en het verband tussen de stijging van CO2 en de stijging van de klimaattemperatuur. Ik vertelde ook hoe bomen CO2 opnemen en dit omzetten in zuurstof. Bomen zorgen ervoor dat broeikasgassen ongevaarlijk worden. Natuurlijk, dacht ik, er moeten meer bomen komen – we hoeven er alleen maar voor te zorgen dat ze geplant worden! Dus aan het einde van mijn presentatie vertelde ik mijn klasgenoten: “Laten we in elk land ter wereld een miljoen bomen planten.” Vanaf dat moment zijn we bomen gaan planten. Hiermee stellen we een voorbeeld voor Klimaatrechtvaardigheid. In vergelijking met een Afrikaan, stoot een Amerikaan 40 keer zoveel CO2 uit en een Europeaan 20 keer zoveel. Wanneer iedereen het recht had om een gelijke hoeveelheid CO2 uit te stoten, laten we zeggen 1,5 ton CO2, dan zou een Afrikaan, die een halve ton uitstoot, de rechten voor de overige 1,0 ton kunnen verkopen aan iemand anders, bijvoorbeeld iemand die een grote auto wil rijden. Mensen moeten wat dieper in hun portemonnee tasten voor dergelijke luxe. In dit geval zou de Afrikaan meer geld ontvangen omdat hij het mili-
Frithjof Finkbeiner praat over zijn zoon, Felix:
eu minder belast dan anderen en met dit geld kunnen ze goede dingen doen, zoals scholen en ziekenhuizen bouwen. Dit kan uiteindelijk zorgen voor een verandering van het feit dat meer dan 30.000 mensen, vooral kinderen, elke dag sterven aan verhongering en makkelijk te voorkomen ziektes. 30.000 in een ongelooflijk rijke wereld.
12
In het begin stond ik ervan versteld hoeveel interesse ik had gewekt in mijn klas. Mijn klasgenoten vonden het een geweldig idee, net als mijn lerares. Twee
Over Felix Finkbeiner Felix is altijd een onafhankelijk kind geweest. Toen
volhardend; hij is, zoals we het in Bavaria zeggen,
hij pas zeven jaar was, reisde hij elke dag in vier
een “persoon die door dik hout boort” of in hoog-
uur alleen van ons kleine dorpje Paehl naar Augs-
Duits: hij heeft een hard hoofd, maar zeker in de
burg en terug met de trein, bus en tram, omdat
goede zin van het woord.
hij er op stond om naar de internationale school daar te gaan. Voor ons als ouders was dit moei-
Wanneer hij 9 jaar was en het idee kreeg om
lijk. Wanneer hij iets doet is hij erg vastberaden en
bomen te planten over de hele wereld, vonden
dagen later mocht ik mijn presentatie houden voor alle leraren van de school. En op donderdag hield ik dezelfde presentatie nog een keer, voor de directeur van de school! Al gauw ging ik met een laptop naar andere scholen waar ik uitlegde wat het klimaatprobleem inhoudt en praatte over mijn boomplant idee. Toen was ik 9 jaar oud. De presentatie op school werd erg goed ontvangen. Waarschijnlijk omdat er veel kinderen zijn die zich, net als ik, zorgen maken over het klimaatprobleem en er ook iets aan willen doen. En misschien vinden zij, net als ik, dat volwassenen moeten stoppen met praten en er eindelijk iets aan moeten doen. Ik denk dat wanneer wij als kinderen geen oplossing vinden en volwassenen niet dwingen in actie te komen, er niets zal gaan gebeuren! Wij, kinderen, moeten samen werken! Alle grotere problemen die er op het moment zijn kunnen alleen op wereldniveau opgelost worden. Het klimaatprobleem, het krimpend aantal grondstoffen, het verlies van de biodiversiteit, de financiële crisis, het conflict tussen arm en rijk - dit is allemaal niet op te lossen wanneer iedereen alleen maar denkt en handelt vanuit het idee dat hun eigen land de meeste winst moet behalen. Er kan natuurlijk geen wereldcontract ontstaan wanneer iedereen alleen maar aan zichzelf denkt. Alleen wanneer we onszelf zien als een wereldfamilie, als wereldburgers en alleen wanneer we de toekomst niet verdeeld zien, zullen we al deze problemen aan kunnen pakken.
Toen Felix 5 was kreeg hij van zijn tante Michi met Kerst een hele grote knuffelijsbeer. De ijsbeer werd zijn lievelingsdier: pyjama’s, T-shirts, kalenders, posters, beddengoed – hij had alles van ijsberen. Wanneer hij in groep 6 een presentatie over de klimaatverandering moest geven wist hij meteen wat de titel zou zijn: “Het Einde van de IJsberen”. De ijsbeer was in gevaar. Tijd om er iets aan te doen. Tijd om bomen te planten.
we dit heel leuk, maar dachten er verder niet veel
ment met een persconferentie, deskundigen van
over na – tot begin 2008 toen we een bijzondere
over de hele wereld en veel belangrijke en invloed-
ervaring hadden:
rijke mensen, maar er was niemand van de pers aanwezig. Niet één! Een maand later organiseerde
De Global Marshall Plan Foundation, opgericht
Felix en zijn vrienden hun eigen persconferentie in
door mijn vrouw en mij, organiseerde het World
het Literatuurhuis van München en hier stonden
Commons Forum in Berlijn. Een fantastisch evene-
persmensen in de rij om binnen te komen!
13
We groeien! Heel veel scholieren hebben al deelgenomen aan ons proces. Gregor, Sascha www.plant-for-the-planet.org
en Christian, van de Protestantse Academie in Tutzing, hebben een website voor
*
De VN (Verenigde Naties) is een unie die bestaat uit vele landen van over de hele wereld. Haar hoofdtaken zijn: het veilig stellen van de vrije wereld, toezien op de internationale wetgeving, beschermen van de mensenrechten en het stimuleren van internationale samenwerking.
ons gemaakt en meer dan 100 scholieren hebben ons geholpen met het sturen van brieven naar andere scholen. Mijn zussen, Franziska en Flurina, en ook mijn ouders hebben mij geholpen. Het enige wat we nu nog moesten doen was het vinden van een naam voor onze beweging. Op het internet ontdekte ik uiteindelijk dat de UNEP in 2003 een project voor kinderen had opgezet met de naam Plant-for-the-Planet (UNEP is trouwens de afkorting van het United Nations Environment Programme, de afdeling van de
VN* welke verantwoordelijk is voor het beschermen van het milieu). Gedurende lange tijd was er niets met dit project gedaan, maar WIJ wilden het meteen doen! Plant-for-the-Planet, deze naam paste perfect bij onze plannen. Omdat iedereen op deze aarde samen moet werken, was het logisch om een Engelse naam voor onze organisatie te gebruiken. Het is de enige manier waarmee we konden garanderen dat mensen van alle nationaliteiten samen zouden komen. Wij, kinderen, wilden dat onze stemmen gehoord werden! Toevallig begon Wangari Maathai tegelijk met campagne UNEP-campagne met de lancering van haar eigen “Billion Tree Campaign” voor volwassenen. De volwassenen- en de kindercampagne samen noemen we de Plant-for-the-Planet Billion Tree Campaign. Op 28 Maart 2007, twee maanden na mijn presentatie, plantten we onze
14
eerste boom voor mijn school. Kort hierna volgden andere scholen. Verslaggevers van kranten en de radio kwamen langs om meer te weten te komen over het idee. In november 2007 gaf ik mijn eerste grote presentatie aan de Rotary Club in Weilheim in Duitsland. De baas van Toyota Duitsland was ook aanwezig. Hij kwam naar het podium en nodigde me, in het bijzijn van alle mensen, uit om een presentatie te houden voor 1200 Toyota dealers in Keulen op 6 december. Ik nam de uitnodiging meteen aan. Toen ik naar Keulen vertrok was het erg hectisch, omdat ik dacht dat ik de notities voor mijn presentatie vergeten was. Na de presentatie vond ik ze alsnog in een van mijn sokken! Ik had het daarin gestopt zodat ik het niet zou vergeten…, maar vanaf dat moment heb ik mijn notities niet meer nodig gehad om een presentatie te kunnen geven.
Onze eerste boom plantten we op 28 mei 2007. Echter, binnen één enkel jaar kon ik op een persconferentie aankondigen dat we al 50.000 bomen geplant hadden. Ons verhaal werd overal verteld: in kranten, op TV, radio en het internet. In juni 2008 reisde ik naar Noorwegen om een presentatie over Klimaatrechtvaardigheid te houden voor 700 kinderen uit 105 landen op de Kinderconferentie van de UNEP. Hierna stemden de kinderen in het Jeugdbestuur van de UNEP ervoor dat ik daarbij kwam. Het bestuur bestaat uit 7 kinderen die elk een continent representeren. “Mijn” continent is Europa en mijn taak is om aan zoveel mogelijk mensen uit te leggen dat we iets aan het klimaatprobleem, -rechtvaardigheid en -ongelijkheid moeten doen; niet ergens in de toekomst, maar nu! Zelfs in mijn wildste dromen had ik nooit gedacht dat Plant-for-the-Planet zo’n succes zou zijn! Maar een zeer belangrijk aspect van mijn idee was dat wij als kinderen dit probleem samen zouden aanpakken; waar ook onder viel dat niet alleen ik, maar ook zoveel mogelijk andere kinderen rond zouden reizen om presentaties en interviews te geven, informatieve bijeenkomsten te houden en boomplantfeestjes te geven. Plant-for-the-Planet is een boodschap die Ambassadeurs nodig heeft! Op dit moment ben ik niet meer de enige die presentaties geeft en boomplantfeesten organiseert. Er zijn nu meer dan 30.000 Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs over de hele wereld; kinderen uit meer dan 193 landen die werken voor
Samen kunnen we veel bereiken!
Plant-for-the-Planet. En mensen luisteren echt naar ons! Ons idee is aanstekelijk!
15
In mijn eentje zou ik nooit alle presentaties en interviews gedaan kunnen hebben. We hadden gewoon meer kinderen nodig. Aanvankelijk hebben veel kinderen niet het zelfvertrouwen om zo’n taak op zich te nemen, maar eigenlijk is het helemaal niet eng! Ze hoeven alleen maar de feiten over de klimaatverandering te leren en te weten hoe ze de informatie moeten presenteren aan andere mensen. Eind oktober 2008 nodigden we een groep scholieren uit voor onze eerste “Academie” in een ontmoetingsplek in Sonnenberg in Duitsland. Elke school in de provincie Lagere Saksen mocht 2 kinderen sturen. Franziska, Gregor en ik hielden presentaties in de Academie en vertelden de studenten over onze ervaringen. Opeens leek het hen niet meer zo’n raar idee om presentaties te geven, niet alleen aan kinderen, maar ook aan volwassenen. Nu hadden de kinderen het zelfvertrouwen om aan iedereen uit te leggen hoe we deze ernstige problemen aan kunnen pakken. Vanaf toen hebben er veel van deze Academies* plaatsgevonden en niet alleen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, maar ook in België, Benin, Brazilië, Kameroen, Chili, China, de Dominicaanse Republiek, Frankrijk, Ghana,
*
Meer informatie over deze Academies en wat je er kunt leren kun je vinden op pagina 84.
16
Guatemala, Haïti, India, Indonesië, Italië, Kenia, Lesotho, Liechtenstein, Malawi, Mexico, Nepal, Nederland, Nigeria, de Filipijnen, Polen, Singapore, Zuid-Afrika, Spanje, Tanzania, Thailand, Togo, Uganda, de Verenigde Arabische Emiraten, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Zambia en binnenkort in vele andere landen!
Prominente mensen binnen Plant-for-the-Planet Om ervoor te zorgen dat onze Plant-for-the-Planet beweging zich zo snel mogelijk over de wereld verspreidt,
raten. Niet p n. Plante
hebben we veel Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs nodig. Daarom hebben we vanaf het begin goed nagedacht over wie het meest
*
geschikt zou zijn voor deze taak, naast wijzelf natuurlijk. Wie zou er meer geschikt zijn dan de mensen die al bekend zijn?! Binnen een korte tijd haalden
we veel prominente* en invloedrijke mensen over om mee te doen, mensen die ons idee geweldig vonden en het net zo belangrijk vonden als wij. Deze groep mensen bestaat uit muzikanten, atleten, wetenschappers, politici en vele andere prominente mensen. Dit zijn onder andere: Harrison Ford (internationale acteur), Gisele Bündchen (supermodel), HKH Haya Bint Al Hussein (Prinses van Jordanië), Michael Stich
Aanvankelijk verwijst “prominent” naar “uitstekend” -iets dat ons natuurlijk blij maakt – omdat dit betekent dat we naast zoveel “uitstekende” mensen kunnen werken!
(Professioneel Tennisser), Seung Soo Han (Premier van Zuid-Korea), Masenate Mohato Seeiso (Koningin van Lesotho), Wei Wei (Chinese popster) en vele anderen.
Peter M
affay
II Albert
of Mon
de voor hand ijk of e j k gr ij oo belan n? Wil j van een on houde o nd mond md pers . beloo or beroe talking g.” Was Effie vo p n e o i l n t t a g S n i a “ pla Soc camp eStart e Golden tionale r advert d a o n o t r v e e m int car” beste – de “Os 0 1 0 2 ren.
aco
Rajend
a ra Pach
uri
17
David S
uzuki
ri Wanga
Maatha
i
18
Wangari Maathai (1940 2011):
Mama Miti – de Moeder der Bomen De hoofdreden dat mensen bomen planten is omdat ze deze later willen gaan gebruiken, als brandstof of bouwmateriaal. Soms planten mensen bomen voor het fruit, zoals appels, pruimen, peren of kersen. Bomen worden vaak geplant voor esthetische redenen. En inderdaad kan de charme van de meeste parken en tuinen toegewezen worden aan de overvloed van weelderige en mooie bomen. Vroeger werden bomen naast de weg geplant om schaduw te bieden aan reizigers en paardenkoetsen. Er zijn altijd mensen geweest die bomen geplant hebben met als doel het verbeteren van hun omgeving. Ontwerpers van vroegere steden wisten bijvoorbeeld dat bossen of groenstroken de luchtkwaliteit kunnen verbeteren wanneer de wind er doorheen waait voor hij de stad bereikt. Met deze kennis begon de traditie van het planten van bossen aan de kant van de stad waar de wind meestal vandaan kwam Felix kreeg het idee voor Plant-for-the-Planet toen hij las over Wangari Maathai, een Afrikaanse vrouw die bomen plantte om haar land te redden. Voor haar was het geen kwestie van hout of fruit verkrijgen, het ging niet eens om de schoonheid van de bomen zelf. Wat zij wilde was meer dan alleen persoonlijk gebruik. Zij wilde iets creëren dat iedereen kan gebruiken en waar iedereen van kan genieten.
1940
Wangari Maathai werd op 1 april 1940 geboren in Kenia. Toen ze jong was werd ze er door haar moeder vaak op uit gestuurd om
hout te halen en vertelde ze haar vele interessante verhalen over de bomen en struiken in haar Afrikaanse thuisland. “Haal geen droog hout weg onder een vij-
genboom. Het is een boom, God! We gebruiken hem niet en kappen hem niet,”* zei ze vroeger. Veel kinderen in Afrika zullen waarschijnlijk hetzelfde advies gekregen hebben… en uiteindelijk zijn vergeten, maar Wangari niet. Ze zoog alle informatie op die te maken had met het leven, zoals een boomwortel water opzuigt. Iets anders dat Wangari’s moeder haar vaak vertelde, in de hoop dat ze het ooit haar levensmotto zou maken, was “Ga niet werkeloos zitten, ga iets planten!” Later zou Wangari precies hiermee wereldberoemd worden. Maar eerst iets anders. Wangari had geluk dat haar intelligentie en capaciteiten opgemerkt werden door lokale missionariszusters. Zij zorgden er samen voor
*
Dit is een quote uit het boek, “Bomen Redden de Wereld!” waarin tot in detail over het leven van Wangari Maathai verteld wordt. 19 Hierdoor leer je hoe Wangari Maathai de “Moeder der Bomen” en een duidelijk rolmodel werd voor de wereld en in het bijzonder voor ons van Plantfor-the-Planet.
Keniaanse Vijgenboom
dat dit jonge Keniaanse plattelandsmeisje naar een bekende zusterschool kon waar ze een goede opleiding kreeg. Wangari’s schoolresultaten waren zo goed dat ze een beurs kreeg om in het buitenland te studeren. Eerst ging ze naar de Verenigde Staten en daarna naar Duitsland om biologie te studeren. In 1971 was
1971
zij de eerste Keniaanse vrouw die haar PhD haalde op de universiteit van Nairobi. In datzelfde jaar werd ze de eerste Anatomieprofessor in de Diergeneeskunde.
Waarom Wangari in actie kwam 20
*Petra
Schäfer-Timpner is de auteur van het boek: “Trees Save the World!”
Eén bepaalde ervaring zette Wangari ertoe aan zichzelf toe te wijden aan de bescherming van het milieu. Petra Schäfer-Timpner schrijft*: “Toen ze de
omgeving van Nairobi afzocht naar teken om te bestuderen in haar laboratorium, zag ze tot haar grote schrik dat de rivieren vol modder stonden, die overliep naar de straten en dat de koeien uitgehongerd waren omdat ze niet genoeg gras konden vinden om van te eten. Plotseling werd alles duidelijk voor Wangari. Ze realiseerde zich dat teken nog niet het ergste waren voor het veebedrijf, het ergste was de vernietiging van de natuur… Hierna ontdekte ze dat haar geliefde vijgenboom omgehakt was om ruimte te maken voor een theeplantage… En dat een beekje in de buurt, waar ze gespeeld had als kind, droog gelegd was.”
Wangari Maathai zag dat de verontreiniging en verwoesting van het land duidelijk
en Hele bossen werd verwoest.
verband hield met het feit dat de bomen verdwenen waren. Jarenlang had de Keniaanse regering bossen gekapt om ruimte te maken voor koffie- en theeplantages. Wangari was al een aantal jaren lid van de National Council of Women of Kenya (NCWK). Tijdens de eerstvolgende bijeenkomst vertelde ze de andere vrouwen over haar idee om te “planten” om bodemerosie en droogte tegen te gaan. Wangari wist zeker dat haar collega’s ook wisten op welke manier bomen ervoor konden zorgen dat de grond sterk bleef. Zelfs tijdens extreme regenval, wat normaal is gedurende het regenseizoen in Afrika, kunnen de wortels van een boom ervoor zorgen dat de kostbare aarde niet wegspoelt
Bomen houden de grond sterk.
Aan de andere kant wist Wangari hoe moeilijk het leven was voor de mensen in de kleine dorpjes en ze wist dat zij het zich niet konden veroorloven om tegen het kappen van de bossen te strijden omdat dit hen brandhout zou kosten dat ze gebruiken om te koken en warm te blijven. Kortom, ze zouden de grond onder hun eigen voeten weggraven. Heeft iemand echt het recht om de armen, die toch al over te weinig bronnen beschikken, te zeggen: “Blijf met je handen van de bomen af”? Dat is hetzelfde als eten weigeren te geven aan iemand die uitgehongerd is. Wangari Maathai deed een grote stap voorwaarts toen ze deelnam aan de eerste VN Vrouwen Conferentie in Mexico Stad in 1975. Deelnemers uit 133 landen
1975
waren het erover eens dat de drie gebieden; vrouwen, ontwikkeling en milieu als één geheel beschouwd zouden moeten worden In 1977 droeg de National Council of Women of Kenya (NCWK) Wangari (die toen al een bekende wetenschapper was, zowel nationaal als internationaal) op om haar boomplant idee uit te gaan voeren. Dat was het begin van de “Green Belt Movement”.
Wangari Maathai deelt zaden uit n aan de dorpelinge t ig tu er en ov politici.
21
Green Belt Movement Het begin was niet makkelijk. Politiekorpsen van de corrupte Moi* regering
vernietigden de scheuten die de vrouwen hadden geplant. Vanaf de eerste dag
*
Daniel arap Moi was President van Kenia van 1978 tot 2002. Ook al was hij verkozen, hij was in feite een dictator.
moest de beweging vechten om te overleven. Maar de pioniers van de Green Belt Movement raakten niet ontmoedigd. Uiteindelijk ontving Wangari een toezegging van de Keniaanse Bosbouwdienst dat zij voor een miljoen gratis kiemplanten zouden zorgen. Helaas was het zo dat toen de vrouwen plantfeesten gingen geven door het gehele land, de Bosbouwdienst zijn belofte verbrak. “Alleen tegen betaling”, zei iemand tegen Wangari en haar helpers, waarmee ze de indruk gaven dat zij ook tegen de vrouwen waren. Helaas was er geen geld beschikbaar om honderdduizend kiemplantjes te kunnen kopen, laat staan een miljoen! De mensen van de Bosbouwdienst wisten dit en hoopten dat ze door hun belofte te verbreken van de “probleem” vrouwen af zouden komen. Het idee dat de beweging uiteindelijk redde, was eigenlijk heel simpel: “We zaaien onze eigen kiemplantjes!” Hiervoor lieten ze vrouwen op het platteland thuis hun eigen kiemplantjes zaaien voor de Green Belt Movement waarvoor ze 4 dollarcent kregen per plantje. Dit lijkt misschien niet veel, maar voor veel vrouwen was het het eerste dat ze ooit verdiend hadden. Voor het eerst konden de vrouwen basisproducten kopen voor zichzelf en hun familie, producten die tot dat moment onbereikbaar waren. In 1981 hield de hoofdstad van Kenia, Nairobi, een VN Conferentie met als
1981 22
thema “Vernieuwde Energie”. Voor Wangari was dit een mooie kans om vele gelijkgestemden van over de hele wereld te ontmoeten. Collega’s van het Noorse bosbeheer boden haar een klein salaris aan dat haar de tijd en mogelijkheid gaf om de Green Belt Movement verder te versterken en te laten groeien. Er kwam ook geld van de Verenigde Naties (VN) waardoor haar organisatie fulltime werknemers kon betalen. De Green Belt Movement ontwikkelde zich in het begin nog langzaam en voorzichtig, maar op dit moment is het uitgegroeid tot een sterke en robuuste organisatie, als een jonge boom in goede aarde. Niets is sterker dan een idee waarvoor de tijd rijp is. Wangari kreeg meer succes door veel afgestudeerde middelbare scholieren uit Nairobi te halen om voor de organisatie te werken als inspecteurs. Delegaties in heel Afrika openden hun deuren voor de vrouwen van de Green Belt Movement, hopende dat ze van deze inspirerende vrouwen konden leren hoe ze het milieu in hun eigen land konden beschermen. Het idee bloeide op en wierp zijn vruchten af. Petra Schäfer Timpner schrijft: “In 1989 werd Wangari Maathai samen met Moeder Theresa uitgeroepen tot de Vrouw van de Wereld. Deze prijs ontving
zij persoonlijk van Prinses Diana. Dit evenement zorgde ervoor dat de Green Belt Movement en haar inhoud over de hele wereld bekender werden. Maar waar Wangari het meest blij om was, was dat de wereld eindelijk goede dingen zag gebeuren in Afrika, goede dingen die geleid werden door initiatieven van Afrikaanse vrouwen.” In 2004 kreeg Wangari Maathai als eerste Afrikaanse vrouw ooit de Nobelprijs voor de Vrede. Dit was de eerste keer dat Wangari’s bescherming van de natuur – naast haar weerstand tegen het MoiDictatorschap – gewaardeerd werd als een actie van vredesbehoud. Maar als leider van de Nobelprijscommissie zei Ole Danbold Mjøs wijs: “Vrede op aarde is afhankelijk van onze mogelijkheid een levende omgeving in stand te houden.” Deze prijs eerde zowel haar inzet om het milieu te beschermen als haar moed om de regering van Kenia te proberen te veranderen. Eerder, toen Daniel arap
Wangari Maathai ontving de Nobelprijs voor de Vrede in 2004.
Moi nog in de race was om staatshoofd te worden, had Wangari haar eigen veiligheid op het spel gezet door op te staan als presidentskandidaat tegenover hem; een brutale actie die ervoor zorgde dat ze de gevangenis in ging waar ze slecht behandeld werd. Bij Amnesty International bedankte ze alle mensen uit verschillende landen over de hele wereld die haar gesteund hadden terwijl ze in de gevangenis zat: “Ik kan het aantal keren dat ze mijn leven hebben gered en ons werk mogelijk hebben gemaakt niet eens meer tellen.” De Green Belt Movement is actief in 13 landen en heeft meer dan 600 boomgaarden opgezet. Tot nu toe zijn er meer dan 30 miljoen bomen geplant door leden van de beweging. Deze leden hebben Wangari de bijnaam “Mama Miti”
23
gegeven dat “Moeder der Bomen” betekent in het Swahili: de originele taal van Kenia.
Billion Tree Campaign Toen een corporate groep in de Verenigde Staten Wangari Maathai vertelde dat ze van plan waren miljoenen bomen te planten, was haar spontane reactie hierop: “Dat is geweldig, maar wat eigenlijk moet gebeuren is miljarden bomen planten.” Het idee van de Billion Tree Campaign was geboren en het werd gelanceerd tijdens de VN Klimaattop COP12 in November 2006 in Nairobi, Kenia, met steun van Wangari Maathai, ZKH Prins Albert II van Monaco en de steun van de UNEP. Op hetzelfde moment, tien duizend kilometer verderop in Duitsland rond Kerstmis, las Felix het boek van Al Gore: “An Inconvenient Truth”. Via internet las hij over Wangari Maathai, die inspirerende vrouw in Afrika.
2006
Plant-for-the-Planet Kinderinitiatief
2007
Op 15 januari 2007 hield Felix zijn spreekbeurt over het klimaatprobleem in zijn klas. Zijn logica: wanneer vrouwen in Afrika elk jaar een miljoen bomen kunnen planten, zouden wij als kinderen over de hele wereld in staat moeten zijn om een miljoen bomen te planten in elk land ter wereld. Dit was de lancering van het Plant-for-the-Planet Kinderinitiatief. De volwassenen in de Billion Tree Campaign slaagden erin om in November 2007 de miljardste boom de grond in te krijgen. Felix en zijn vrienden bereikten met hun Plant-for-the-Planet Kinderinitiatief de miljoenste boom in mei 2010.
Plant-for-the-Planet Billion Tree Campaign
2009
Op 21 september 2009 ontmoetten Wangari en Felix elkaar voor het eerst in New York. Beiden namen deel aan een persconferentie van de UNEP tijdens de Algemene Bijeenkomst van de VN. Wangari Maathai onderstreepte het belang van de campagne door te zeggen: “Mensen praten te veel. We gaan niet langer praten, we gaan aan de slag. De uitdaging is nu om de wereld te laten weten dat ze gaten moeten graven en zaden moeten planten. Ik weet zeker dat we ons doel zullen bereiken.”
24
Felix presenteerde op datzelfde moment de campagne “Stop talking. Start planting..” Met Wangari, Gisele Bündchen, Jia Zhibang, de Chinese Minister van Bosbouw en vele anderen. Twee jaar later, weer in New York, waren zowel Felix als Wangari uitgenodigd
Felix en Wan gari Maatha i ontm oeten el kaar i n septem ber 20 09 in New York v oor het ee rst.
door de Verenigde Naties om tijdens de Algemene Bijeenkomst van de VN te spreken bij de opening van het Internationale Jaar van Bossen op 2 februari
2011. In zijn VN-toespraak stelde Felix voor aan Wangari Maathai om een nieuw officieel doel op te stellen van 1.000 miljard bomen. Wangari vond dit een geweldig voorstel. Toen Felix naar Afrika reisde in juli 2011, bezocht hij ook Nyeri in Kenia, Wangari’s geboorteplaats, maar Wangari was toen al erg ziek. In Nairobi, de hoofdstad van Kenia, in het hoofdkwartier van de UNEP, had Felix een bespreking met de Executive Director Achim Steiner. Hij ging ermee akkoord de Billion Tree Campaign over te dragen aan de kinderen van Plant-for-the-Planet. Wangari en Felix zouden elkaar daarom ontmoeten tijdens de VN Klimaattop COP17 in Durban in december 2011. Op 25 september 2011 stierf deze inspirerende en geweldige vrouw. Felix schreef in zijn dagboek: “Wangari, u was zo’n inspirerende persoonlijkheid. U zult voortleven in duizenden kinderen. Wij als kinderen zullen uw visie vervullen! U zal trots op ons zijn wanneer u neerkijkt op de aarde!” Toen Mama Miti, de moeder der bomen, stierf, namen de kinderen de verantwoordelijkheid voor de Billion Tree Campaign over. 14 Miljard bomen werden toegezegd en 12,5 miljard bomen werden geplant. Felix en zijn vrienden riepen
Overdracht van de Billion Tree Campaign door Achim Steiner, UNEP en Prins Albert II aan de kinderen in December 2011 in Durban, Zuid-Afrika.
2011
in Durban, Zuid-Afrika, alle wereldburgers op tot actie: “Twee bomen voor elke inwoner binnen vijf jaar is een goed begin. Maar nu moeten we sneller gaan: elke wereldburger zou 150 bomen moeten planten om de 1.000 miljard bomen te halen voor 2020. We zullen doorgaan met het planten van bomen totdat we 1.000 miljard bomen hebben geplant. Wangari Maathai heeft aangetoond dat zij erin slaagde de Afrikaanse vrouwen sterker te maken door het planten van bomen. Door samen wereldwijd bomen te planten, zullen we ons beseffen dat we wereldburgers zijn en dit zal ons sterken in een wereldbeweging voor behoud.” De overdracht van de officiële bomenteller van de UNEP aan de kinderen van Plant-for-the-Planet was een historische gebeurtenis en een bevoegdheid voor alle kinderen ter wereld. Elke regering, bedrijf en burger rapporteert nu aan de kinderen hoeveel bomen ze willen gaan planten of al geplant hebben.
25
Carolina Raphael
Ik maak me zorgen over de opwarming van de aarde en de impact die
Ik ben bij Plant-for-
het heeft op onze toekomst en de komende generaties. We zijn op het
the- Planet omdat ik
moment met veel mensen op deze planeet, we zijn niet geboren om de aarde te
het erg belangrijk vind dat
verwoesten, ook al hebben we altijd al elk levend wezen op deze planeet willen
we voor het milieu zorgen.
domineren, controleren en manipuleren. Terwijl we op zoek gaan naar meer manie-
Wanneer we eindelijk
ren om de aarde te manipuleren, wordt de impact
beginnen met het planten
elk jaar groter door de nieuwe industrieën en
van bomen, kunnen we het
technologieën. Nu zijn we samen. Als we einde-
Josia
klimaatprobleem misschien
lijk beginnen met het planten van bomen, kunnen
Ik vind alles over het
beïnvloeden.
we het klimaatprobleem misschien beïnvloeden.
klimaat interessant. Ik vind het erg belangrijk om te weten hoe het komt dat de milieuramp erger wordt.
Lea en Mira
We hebben het hier al een
Wij zijn mee gaan doen omdat we het erg belangrijk vinden
beetje over gehad tijdens onze
dat mensen onderwezen worden over het belangrijke onderwerp de klimaat-
schoolpresentaties. Dat was
verandering. Het gaat om onze toekomst!! Wij geloven dat we, ook al zijn we
heel interessant en ik was
kinderen, toch de wereldgebeurtenissen kunnen beïnvloeden. We hoeven niet
heel blij dat ik dit samen kon
te luisteren naar de mensen die zeggen: “Je moet volwassen zijn om dat te
doen met mijn vriendin Jona.
kunnen.” We vinden het idee van Felix super en we willen dat er zoveel mogelijk
We hebben elkaar heel goed
mensen mee gaan doen, zodat er een sneeuwbaleffect komt en het zal blijven
geholpen..
groeien. . Jona
Alina en Moritz
Ik doe mee omdat ik iets wil
Wij zijn erbij omdat we onze toekomst in onze eigen hand moeten nemen. De politici
doen voor onze toekomst.
26
De meeste volwassenen praten
praten alleen maar. Wij beginnen meteen met doen! Elke
wel veel, maar ze doen bijna nooit
kleine bijdrage is beter dan grote beloften. We hebben
iets aan waar ze het over hebben.
ook veel lol.
Ze weigeren in actie te komen, omdat ze alleen aan het nu denken en aan hun eigen gemak. Ze hoeven zich
Max, Szesima
Liam
geen zorgen te maken over deze
en Karoline
Ik ben sinds
ramp omdat zij er niet meer zullen zijn
Wij doen mee
september 2010
wanneer wij ouder zijn en daardoor
omdat we niet de geschiedenisboeken in
actief en het is mijn
geen last hebben van de gevolgen.
willen gaan als de generatie die ervoor
doel om ervoor te zor-
Dus als het zo is dat gemak en geld
gezorgd heeft dat alle aan zee grenzen-
gen dat China ook een
voor de meeste volwassenen belang-
de landen overstromen door de stijgen-
klimaat georiënteerd
rijker zijn dan wij, kinderen, dan
de zeespiegel. Nee, we willen bekend
land gaat worden.
moeten we er zelf iets aan doen, want
staan als de generatie die de moeilijkste
zij zullen dat niet doen.
crisis die de mens ooit tegenkwam succesvol heeft weten te overwinnen.
Waarom doe ik mee? We moeten iets doen! Het is geen optie om niets te doen en simpelweg af te wachten totdat de verschrikkelijke voorspellingen met betrekking tot de klimaatverandering realiteit worden. Natuurlijk vragen we onszelf weleens af of we een verschil kunnen maken. “Zijn we niet al te laat …?” Een wijs man zei ooit: “De vraag of hulp op tijd of te laat is kan niet altijd beantwoord worden met een duidelijk ja of nee. Maar een ding is zeker: degenen die opgeven hebben al meteen verloren!”
We zullen niet opgeven! In tegendeel, het gaat nu pas een beetje de goede kant op!
Leon Ik doe mee omdat ik wil helpen onze aarde
Jule en Merle We moeten zorgen voor de toekomst, omdat we het anders niet zullen overleven. Met de Plant-for-the-Planet campagne komen we in actie terwijl we tegelijkertijd plezier hebben. Door de omvang van het initiatief krijgen we veel aandacht en we horen steeds dat dat de reden is van ons succes. In tegendeel, het gaat nu pas een beetje de goede kant op.
te redden, en dat kan alleen Clara
als mensen zich bewuster
Er zijn veel redenen: ten eerste wil
worden van het milieu. Ik wil
ik graag nog steeds sneeuw kunnen
onze medemens voorlichten
is een enorm netwerk
zien wanneer ik ouder ben. Het gaat me vooral
door hen uit te leggen dat
en verbindt kinderen uit
om mijn toekomst en om de slechte situatie
je bijvoorbeeld niet elke dag
vele verschillende landen.
van mensen in de derde wereld. Ik vind dat
vlees hoeft te eten, omdat
Samen staan we sterk
klimaatbescherming een groot deel van de
een ongelofelijke hoeveelheid
en moeten volwassenen
sociale verantwoordelijkheid uitmaakt.
van de CO2 die in de lucht
wel aandacht aan ons
aanwezig is, afkomstig is van
besteden. Met Plant-for-
de vleesproductie.
the-Planet kan ik nog meer
Julian
Rufat Plant-for-the-Planet
In Indonesië zag en ervoer ik de
kinderen uitnodigen om
milieuvervuiling meer dan hier in Duitsland. Ik heb het kappen van de
deel te nemen aan onze
bossen zelf gezien inclusief de consequenties waar dat toe kan leiden; vele
campagnes.
aardverschuivingen waardoor ontelbare dieren sterven. De luchtvervuiling
27
door de uitstoot van auto’s en brommers heeft grote gevolgen gehad en in
Franziska
Jakarta is er regelmatig een smog alarm.
Ik vind het geweldig dat we nieuwe
Lexam
vrienden kunnen maken
Ik doe mee omdat Plant-for-the-Planet een echt democratisch
over de hele wereld en dat
kinderinitiatief is. Wij, kinderen, kunnen onze toekomst alleen
we de aarde redden terwijl
redden door het opbouwen van een wereldwijd netwerk waarmee we
we tegelijkertijd plezier
de volwassenen kunnen laten zien dat wij in de meerderheid zijn op
hebben.
deze planeet. Maiken Ik vertel tegen mijn vrienden en alle andere mensen hoe belangrijk het is om bomen te sparen de opwarming van de aarde te verminderen. De toekomst is van ons!
Wat is klimaatrechtvaardigheid? 42 Hoe bomen helpen om het klimaatprobleem tegengaan 46
“Behandel de aarde goed: je hebt haar niet van je ouders gekregen, het is je te leen gegeven door je kinderen. We erven de Aarde niet van onze Voorouders, we lenen haar van onze Kinderen.� Oorspronkelijk Indiase Quote
Wat betekent klimaatverandering?
Klimaat in crisis 30
2.
Klimaat in crisis Wanneer er een heftige sneeuwstorm is midden in mei, zeggen veel mensen: “Oh, dat is gewoon de klimaatverandering.” Of wanneer het de hele dag regent wanneer het hoogzomer is en de rivieren overstromen, hoor je, zelfs op tv: “Dit is de opwarming van de aarde, de opwarming van de aarde heeft dit veroorzaakt.” Maar bizar weer hoeft niet noodzakelijk verband te houden met de klimaatverandering, omdat het klimaat en het weer twee heel verschillende dingen zijn. Clara hield een interview met Sven Ploeger, de “Weerman” van ARD (een Duitse televisiezender). In dit interview leerden we veel meer dan alleen het verschil tussen weer en klimaat, zoals je verderop zult zien:
Clara’s interview met de “weerman” van een Duitse TV zender. “Kan ik u aanspreken
“Nou, officieel ben ik Gediplomeerd
met uw voornaam?”
Meteoroloog: ‘Gediplomeerd’ omdat ik
“Ja, natuurlijk! Meneer Ploeger klinkt
meteorologie gestudeerd heb. Maar
veel te ouderwets voor mij.”
omdat ik ook het weer presenteer,
“Dat geldt ook voor mij. Gebruik alsjeblieft mijn voornaam.” Vanaf het begin van het inter-
30
noemt men mij de “weerman.” “Hoe lang werk je al als weerman?” “Ik geloof zo’n 14 jaar nu.”
view met Sven Ploeger was de
“In mijn presentaties als Klimaat-
sfeer heel relaxed. Bijna al zijn
rechtvaardigheid Ambassadeur,
antwoorden waren zeer gedetail-
geef ik de gemiddelde temperatuur
leerd en goed te begrijpen.
als definitie van het klimaat, maar
“Sven, wat is de naam van
dat is wat vereenvoudigd. Kun je
jouw baan precies?”
preciezer uitleggen wat het is?“
“Het klimaat is niet alleen de gemiddelde
weinig, maar de temperatuur van de aar-
temperatuur op een bepaalde plaats,
de is maar met 4°C gestegen sinds de
mens ook de gemiddelde regenval en
laatste ijstijd, wat ongeveer 11.000 jaar
andere weersomstandigheden. Het is
geleden is. Wanneer we niets verande-
een meting gedaan over een periode
ren, zal de temperatuur in de komende
van ongeveer 30 jaar. Daardoor neemt
100 jaar stijgen met 2-4 °C. Tot nu toe
het altijd het gemiddelde (weer) met
zijn fluctuaties in stormpatronen over
daarnaast de tijd en ruimte in acht. Ons
het algemeen normaal gebleven. Maar
wereldklimaat is dus het resultaat van
wanneer de atmosfeer warmer is, kan
(weer)gemiddelden over 30 jaar over
deze meer water absorberen, dus wordt
de hele wereld. Een belangrijk verschil
er verwacht dat het maximum aantal
tussen weer en klimaat is dat we het
stormen in de toekomst zal stijgen door
weer kunnen voelen, maar het klimaat
het warmere klimaat”
niet.” “Maar er zijn ook overeenkomsten, of niet?”
“Welke tips zou je geven aan mensen die iets aan de klimaatverandering willen doen?”
“Overeenkomsten in zoverre dat beiden,
“Ik denk dat het erg belangrijk is om aan
zowel het weer als het klimaat, te maken
mensen uit te leggen dat we veel kunnen
hebben met de fysieke werking van de
doen tegen de klimaatverandering. Wan-
atmosfeer. Desalniettemin zijn ze erg
hoop niet! Op dit moment zijn er twee
verschillend. Ik zal een voorbeeld geven
factoren die het klimaat veranderen: de
aan de hand van sport; over volleybal en
natuur en de mens. Wat de natuur doet
voetbal. Beiden worden gespeeld met
kunnen we niet veranderen, maar we
een bal. Maar in de ene sport proberen
hebben wel controle over wat we zelf
de spelers de bal over het net te krijgen
doen. Zo wordt er bijvoorbeeld over de
en bij de andere sport proberen de spe-
helewereld dagelijks 13,8 miljard liter
lers de bal in het net te krijgen. Volleybal
olie geconsumeerd.
en voetbal hebben als overeenkomst dat
Dus we moeten onszelf afvragen: hoe
ze beiden met een bal gespeeld worden,
gebruik ik energie? Aan de andere kant
maar ze worden toch gespeeld met
kan ik energie besparen, maar ik kan
geheel andere regels. Hetzelfde geldt
ook gebruik gaan maken van alternatieve
voor de relatie tussen weer en klimaat.”
vormen van energie.
“Heb je enige overeenkomst gezien
Om ervoor te zorgen dat dit gebeurt,
tussen de klimaatverandering
moeten bestaande technologieën voor
en het weer in Duitsland?”
alternatieve energie ontwikkeld en beter
“Van dag tot dag niet echt. In de
gebruikt worden. En nog belangrijker, elk
afgelopen 100 jaar, is de gemiddelde
individu moet zich realiseren dat ze een
temperatuur in Duitsland met ongeveer
belangrijke bijdrage kunnen leveren aan
1,1°C, en over de hele wereld met
klimaatbescherming. Ze moeten alleen
ongeveer 0,7°C gestegen; dit is over
nog in actie komen. Wachten tot anderen
vele jaren gemeten. Dit lijkt misschien
het doen brengt ons nergens. Jaloezie
31
* Wat
Sven precies bedoelt wordt verder uitgelegd onder het thema “klimaat rechtvaardigheid,” op pagina 42
helpt niet; alleen omdat mijn buurman
een misverstand over de echte prijs
een grote auto heeft, betekent niet
van energie!”
dat ik er automatisch ook een moet
Je hebt zowel morele als
hebben. Het is een veel beter idee om
politieke redenen genoemd.
een eenvoudig, milieuvriendelijk leven te leiden.” “Welke dingen doe jij zelf?”
Zijn er nog andere redenen? „Ja, zeker. Neem bijvoorbeeld de economie. Als de overheid van
“De elektriciteit in mijn huis komt uit
land ‘A’ zegt: ‘We verhogen onze
groene, herbruikbare bronnen. Ik
milieustandaarden.’ Dan reageren
probeer op mijn werk ook zo veel
bedrijven hierop met de woorden:
mogelijk papier te besparen.”
‘Dat zal onze kosten verhogen, dat
“Het argument dat alternatieve ener-
doen we niet. Dus ze verhuizen hun
giebronnen nog niet genoeg ont-
exploitaties naar een ander land, land
wikkeld zijn, is zeker niet waar. Dus
‘B’. Voor ‘A’ betekent dit een verlies op
waarom zijn we dan al niet massaal
economisch gebied. Dus besluiten ze
over gegaan op groene energie?”
uiteindelijk om niets te doen.“
“Ten eerste is niet iedereen zich ervan bewust dat we deze verandering
“Sven, zou je tot slot nog iets willen zeggen?”
moeten maken. Ten tweede zijn er
“Ja. Ik wil jullie allemaal bedanken:
aardig wat mensen die veel geld
jullie toekomst ziet er positief uit. Ga
verdienen door het vervuilen van het
verder met waar jullie mee bezig zijn,
milieu. Wat we echt nodig hebben is
jullie zitten op de juiste weg!”
een wereldwijd vaste prijs voor de
“Heel erg bedankt voor dit interessante
kosten van emissies* Een algemeen
interview!”
tegenargument is: “Schone energie is te duur!” Maar de realiteit is dat
32
conventionele energie niet goedkoper is omdat de milieukosten ervan uiteindelijk betaald zullen moeten worden.
Dit interview is afgenomen door Clara, een Klimaat Rechtvaardigheid Ambassadeur uit Augsburg in Duitsland.
De natuur wordt niet gecompenseerd voor wat wij ermee doen. Er bestaat
Het weer is wat we ervaren , vandaag of in de afgelopen maand . Het klimaat is het gemiddelde van het weer over 30 jaar. Pas wanneer het weer beweegt in een bepaalde richting over tientallen jaren - bijvoorbeeld in de zomer steeds warmer en droger, hoewel deze vroeger koeler en natter waren - is dit een teken dat het klimaat aan het veranderen is.
Klimaatverandering voor onze tijd Wanneer mensen het hebben over klimaatverandering reageren velen hierop met, een schouderophalend, “Nou en? Het klimaat verandert altijd. Dat is normaal!” Ja, dat is waar. Het klimaat van de aarde ondergaat voortdurend veranderingen, maar normaalgesproken gaat dit met een slakkengang. Het wisselt continu tussen warme en koele periodes en in de 11.000 jaren sinds de laatste ijstijd is de temperatuur met maar 4 graden gestegen. Omdat deze verandering over een dergelijk lange periode plaats heeft gevonden, hebben veel dieren en planten zich aan kunnen passen of enige vervelende veranderingen kunnen vermijden. Wat we nu redelijk precies weten is dat gletsjers ons kunnen vertellen hoe het klimaat op aarde er duizenden jaren geleden uitzag. Gletsjers zijn uitermate interessant voor wetenschappers omdat zij vertellen wanneer, waar, hoe lang en hoe warm of hoe koud dingen waren op een bepaald moment. Een gletsjer is een enorme ijsmassa, die elk jaar dikker wordt. Deskundigen kunnen met behulp van de “jaarringen” uitrekenen dat de diepere lagen van de Groenlandgletsjer meer dan 200.000 jaar oud moeten zijn en dat de ijzige heuvels van de gletsjer op Antarctica waarschijnlijk meer dan 900.000 jaar oud zijn. Wetenschappers nemen lange cilindervormige monsters, ijskernen genoemd, uit dit oude ijs. Deze ijskernen, of preciezer gezegd: de kleine luchtbelletjes daarin, zijn erg interessant voor de wetenschappers. Wetenschappers komen meer te weten door bijvoorbeeld te onderzoeken hoeveel methaan (CH4) er in zit op een diepte van 150, 170 of 200 meter. Ze kunnen ook vaststellen hoeveel koolstofdioxide (CO2) ze bevatten. Wanneer de hoeveelheid koolstofdioxide of methaan in deze belletjes afwijkend hoog is, is dat een teken dat het klimaat warm was toen de ijsbelletjes gevormd werden.
800,000 jaar oude ijskern, geboord op 3.200 33 meter diepte!
De klimaatmakers Maar wat hebben koolstofdioxide (CO2) en methaan (CH4) te maken met het klimaat? Eigenlijk best wel veel. Beide gassen, en ook sommige anderen, maken het klimaat. Ze functioneren hetzelfde als een warme trui die ervoor zorgt dat je lichaamswarmte niet ontsnapt. Op het moment dat de zonnestralen de oppervlakte van de aarde bereiken, wordt een deel hiervan terug gereflecteerd, als door een spiegel, en de rest wordt direct omgezet in hitte. In werkelijkheid zou deze hitte terug gestraald moeten worden en de ruimte in moeten gaan, maar er is iets dat ervoor zorgt dat deze warmte niet afgevoerd kan worden: de beschermlaag van gassen, de atmosfeer zijn “trui”. Sommige gassen in de atmosfeer laten de zonnestralen gemakkelijk door tijdens het neerdalen van de zonnestralen op aarde. Deze zelfde gassen zorgen ervoor dat de hitte niet terug naar buiten straalt, net als het glas van een broeikas. Daarom worden deze gassen broeikasgassen genoemd. De belangrijkste broeikasgassen zijn koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4) en stoom. We hebben het vooral aan deze gassen te danken dat de aarde een comfortabele gemiddelde temperatuur van 15 °C heeft. Wanneer er helemaal geen broeikasgassen zouden zijn, zou de gemiddelde temperatuur op aarde -18 °C zijn! Zeker niet zo comfortabel!
De kringloop van koolstofdioxide Koolstofdioxide (CO2) beweegt constant door de atmosfeer. Planten absorberen deze stof door middel van ontelbare kleine poriën in hun bladeren en ze verwerken het op een geraffineerde manier in voedsel en plantweefsel. De zuurstof die overblijft na dit gecompliceerde proces wordt uiteindelijk door de groene plant uitgestoten
34
in de lucht. Maar dit gasvormige afvalproduct is precies wat wij mensen en dieren nodig hebben om te leven, omdat wij zuurstof (O2) inademen en koolstofdioxide (CO2)
Zonlicht
Warmte teruggekaatst in de ruimte Broeikasgassen
Het broeikaseffect
Warmte uitstraling
Bodemoppervlak
Verbranding van fossiele brandstoffen Landbouw leem! Dit is het prob Ontbossing
Begroeiing
!!!
De CO2 kringloop Atmosfeer Oceaan
Bodem
Oceaanplanten
Stoot CO2 uit Absorbeert CO2 uitademen. Dus het gas dat de planten en bomen uitstoten, wordt hergebruikt; een perfecte cirkel. Maar koolstofdioxide (CO2) komt de atmosfeer niet alleen in wanneer mensen en dieren uitademen. In werkelijkheid komt er meer CO2 in de atmosfeer wanneer een dier sterft en zijn lichaam zich ontbindt, wanneer een boomtak aan het rotten is of wanneer je een stuk hout verbrandt. De dood van zowel planten als dieren kan gezien worden als een grote laatste uitademing van CO2 in de lucht.
Waar kool en olie vandaan komen In de geschiedenis van de aarde was er een tijd dat het klimaat veel warmer en natter was dan het nu is. Voor planten was dit het paradijs. Sinds toen hebben planten nooit meer zo snel en weelderig kunnen groeien. Wanneer enorme bomen en andere planten stierven en instortten in moerassen, werden zij onmiddellijk bedekt door water en modder. Planten hebben echter lucht nodig om te kunnen ontbinden en dit was er niet in de moerassen. Hierdoor bleven de stronken, stammen en bladeren in het water waar ze zich opstapelden gedurende de jaren en dikke lagen vormden van dood plantenweefsel. Oorspronkelijk werden de planten samengeperst tot een substantie die turf genoemd wordt, maar nadat er nog dikkere lagen zand en gravel bovenop kwamen zorgde de extra druk die dat met zich meebracht ervoor dat de turf veranderde in een substantie die we houtskool noemen. Dit is nog altijd dezelfde koolstofdioxide uit de bladeren, takken en stammen van de vroegere jungles, maar in plaats van de atmosfeer in te gaan werd dit onder de grond opgeslagen als turf of kool. Het was alsof iemand de CO2 had weggestopt in een grote ondergrondse spaarrekening. Olie wordt eigenlijk op een vergelijkbare manier gevormd. Gedurende een periode van honderdduizenden jaren, stierven planten en dieren in de oceaan en verzamelden
35
zich op de zeebodem. De delen die te weinig zuurstof kregen om afgebroken te kunnen worden, veranderden in vieze modder. En na miljoenen jaren werden deze “kerkhoven” steeds dikker, doordat er constant zand en ander materiaal bovenop
Hoe kool en olie worden worden
kwam. Door het gewicht ontstond er hogere druk en hogere temperaturen (druk genereert warmte) totdat het op een bepaald moment uiteindelijk allemaal omgezet werd in olie. Deze olie kan ook gezien worden als een enorme ondergrondse CO2 spaarrekening. Grote oliereservoirs, of ze nu op het Arabisch Schiereiland, in Venezuela of in de
Planten en dieren sterven
Kaspische Zee liggen, zijn altijd een teken dat het gebied erboven miljoenen jaren geleden een gigantische oceaan is geweest.
Rokende schoorstenen Duizenden jaren lang verbrandde de mens alleen wat er boven de grond te vinden was, vooral hout, turf en dierlijke mest, en gedurende die periode was alles in
Hierdoor ontstaat turf of modder
balans. De (kleine) hoeveelheid koolstofdioxide die we uitstootten kon opgenomen worden door nieuwe planten en snel “onttrokken worden aan de kringloop.” Ons dilemma begon toen mensen ontdekten dat kool en olie konden dienen als goed brandmateriaal. Eerst groeven ze de kool op die dicht onder het aardoppervlak lag. Later ontwikkelden ze geavanceerdere methodes waardoor ze bij dieper gelegen kool- en olievoorraden konden komen. Tegenwoordig noemen we de oude bossen die samengeperst zijn in kool en de oceaanwezens die samengeperst zijn in olie,
Andere lagen genereren druk 36
“fossiele brandstoffen.” Het woord fossiel komt uit het Latijn en betekent “opgegraven”. De mens doet nog meer dingen waarmee ze standaard hoeveelheden CO2 produceert. Veel van ons transport, met name vliegtuigen, auto’s en schepen, vormen een grote koolstofdioxidewolk. De productie van energie en warmte (waardoor we over bijvoorbeeld elektriciteit beschikken!) zorgt voor nog grotere hoeveelheden gas. Ook
Hierdoor ontstaat kool of olie
komt er veel CO2 vrij wanneer we bossen kappen of platbranden. Zou het beter geweest zijn als de mens niet was gaan graven? Zou het beter zijn geweest als we de kool en olie diep onder de grond hadden laten zitten? Zonder de “snelle energie” uit kool en petroleum zou het industriële tijdperk met al zijn vooruitgang (maar ook met al zijn nadelen en problemen) nooit zijn begonnen. Wanneer olie en kool verbrand worden, wordt de CO2 opnieuw uitgestoten in de atmosfeer in plaats van voor altijd onder de grond bewaard te blijven. In een korte periode van een paar decennia hebben we de levensvoorraad van de hele aarde opgemaakt. In een jaar stoten we net
zoveel CO2 uit als planten geabsorbeerd en bewaard hebben in een periode van een miljoen jaar! En hoe meer koolstofdioxide er in de lucht komt, des te meer broeikasgassen zich verzamelen in de atmosfeer. En hoe meer broeikasgassen er zijn, des te warmer wordt de hele aarde. Geen wonder dat het klimaat in de war raakt. Maar er zijn nog andere bronnen van CO2 waar mensen in eerste instantie niet aan denken. Het algemene beeld dat mensen hebben van het platteland is bijvoorbeeld het ploegen van de velden in de lente met grote, sterke tractoren die lange, diepe groeven in de aarde maken. Als CO2 een kleur had, bijvoorbeeld geel, dan zou je gigantische zwavelgele wolken boven de pas geploegde velden zien hangen; en wanneer de aarde net was omgewoeld, zou het lijken alsof er gele rook uit een schoorsteen kwam. Er zitten ongelooflijk grote hoeveelheden CO2 opgeslagen in de bovenste lagen van de aarde, welke opgegraven en vrij gelaten worden door het ploegen. Dit is een hoofdreden (maar niet de enige reden) waarom biologische boerderijen dit niet meer doen. Biologische boeren “graven” voorzichtiger, daarmee wordt bedoeld dat ze de aarde losmaken zonder grote wolken CO2 te veroorzaken. Wanneer je je zorgen maakt over het klimaat kun je dus het beste biologisch eten kopen.
De mens als “motor” van het klimaat Het is waar dat het klimaat altijd onderhevig is aan verandering. Maar de huidige trend in klimaatverandering gaat in een hoger tempo en met een hogere snelheid
600
dan ooit tevoren.
37
De concentratie van CO2 en methaan in de lucht is hoger
CO2 niveau in 45 jaar (als we er niets aan doen)
dan het in de afgelopen 600.000 jaar geweest is. In
de
voorgaande
1.000
jaar
CO2 niveau van nu
300 260
Gemeten CO2 concentratie
Afwijking van he t gemiddelde
400
240
CO2 ppm
200
600.000
Temperatuur in graden Celsius 500.000 300.000 Tijd (Jaren tot nu)
200.000
Huidige temperatuur van de aarde 100.000 0
Methaan en de koe als zondebok Eerst het slechte nieuws: metha¬an is een broeikasgas dat 25 keer sterker is dan koolstofdioxide. Het goede nieuws: methaan komt niet vaak voor. De hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer is bijna 400 keer zo groot als de hoeveelheid methaan. Daarom draagt het, ondanks zijn sterkte, minder bij aan de opwarming van de aarde dan CO2. Methaan wordt uitgesto-
ten door stortplaatsen, rijstvelden, moerassen en het ontdooien van permafrost. Methaan komt ook uit zowel de voor- als de achterkant van dieren – echt waar! Elke keer dat een koe een boer of een scheet laat, wat koeien allebei vaak doen, brengen ze methaan in de lucht. En omdat mensen (specifieker gezegd de meer welgestelde mensen) enorme hoeveelheden rundvlees eten, zijn er constant kuddes koeien die boeren en scheten laten en daarmee onze atmosfeer nog meer belasten. Maar we kunnen de koeien vergeven, want wij zijn hier verantwoordelijk voor. Wanneer vee alleen maar op grasvlaktes zou leven, zoals de natuur
het bedoeld heeft, in plaats van vetgemest te worden met soja en mais in stallen, dan zou alles er anders uitzien dan hoe het nu is. Het is zelfs zo dat het grootste deel van het regenwoud gekapt is om plaats te maken voor de sojabonen die dienen als voedsel voor de koeien. Dit zorgt ervoor dat de groene ‘longen’ verdwijnen en dus niet zoveel CO2 kunnen absorberen als ze voorheen deden. Deze verwoestende methoden hebben uiteindelijk geleid tot een gigantische toename van de CO2 uitstoot. Het komt erop neer dat we sojabonen voeren aan de koeien, die de hele dag?
is het niet zo warm geweest als nu. De gemiddelde temperatuur op aarde is met 0,74 °C gestegen, alleen al in de laatste 100 jaar. Driekwart graden in maar één eeuw! Vroeger zou dat 2.000 jaar geduurd hebben! “Ja, en...?” zeggen veel mensen. “Dat is nog niet eens een graad! Waar maken jullie je druk over?!” We maken ons druk omdat alleen de gemiddelde temperatuur al met 0,74 °C gestegen is. In sommige gebieden is het veel sneller gestegen. In Alaska is de temperatuur bijvoorbeeld met 3-4°C gestegen sinds de jaren 50 en in West Siberië is de temperatuur meer dan 3°C hoger dan in de jaren 60. De permafrost in Alaska en Siberië is al aan het ontdooien en hierdoor zijn de broze straatjes en gebouwen
38
daar, de stabiliteit van de grond verloren waardoor ze in beginnen te storten. We maken ons druk omdat 0,74 °C nog maar het begin is. Wetenschappers hebben al vastgesteld dat binnen deze eeuw, de gemiddelde temperatuur op aarde verder zal stijgen, in het ergste geval met 4°C , wanneer we niet snel tegenmaatregelen nemen. We maken ons druk omdat zelfs deze kleine temperatuurverhoging van maar 0,74°C al een grote impact heeft op onze planeet doordat het zeeniveau met meer dan 15 centimeter gestegen is in de afgelopen 100 jaar. Dit komt doordat de gletsjers op Groenland en Antarctica veel te snel beginnen te smelten. Enorme hoeveelheden van het water op aarde zit “opgeslagen” in gletsjers en ijskappen in Antarctica en Groenland en dat water smelt en vult de oceanen.
Deskundigen zeggen dat de staat van de oceanen door het smelten steeds risicovoller zal worden gedurende deze eeuw. Eilanden in de Indische Oceaan, zoals de Malediven, zullen bijna helemaal overstromen; kustlijnen zullen voor altijd veranderen en dichtbijgelegen steden zullen opgeslokt worden door het stijgende waterniveau. Aangezien 40 procent van alle mensen dichtbij de kustgebieden woont, zullen ongeveer 100 miljoen mensen hun huizen kwijtraken en klimaatvluchtelingen worden. Door de verandering van de kustlijn zullen levens permanent gewijzigd worden. Koraalriffen zullen de warmere temperatuur niet kunnen verdragen en miljarden dieren die in de riffen leven zullen een voor een uitsterven. Koraalriffen functioneren ook als een natuurlijke bescherming; zonder deze riffen hebben natuurkrachten gemakkelijker toegang tot de onbeschermde kust wat betekent dat stormen en tsunami’s* voor nog meer sterfgevallen zullen zorgen dan voorheen. Koraalriffen functioneren net als tropisch regenwoud: als een habitat voor de biodiversiteit op aarde. Met het verliezen van de riffen zullen we dus veel diversiteit in het leven op aarde verliezen. Terwijl het water langs de kust stijgt, zullen elders woestijnen zich uit gaan breiden. Land waarop mensen eerder voedsel verbouwden, zal niet langer vruchtbaar zijn. Regenwouden met hun ongelofelijke diversiteit in planten en dieren zullen uitdrogen en aangetast worden. Deskundigen discussiëren erover wanneer het zelfs voor de regenwouden te heet zal zijn om te kunnen overleven, maar ze zijn het erover eens dat minder regen ervoor zal zorgen dat het regenwoud minder goed in staat zal zijn om onderdak te bieden aan ontelbare planten en dieren. Veel rivieren en stroompjes staat eenzelfde toekomst te wachten. Wanneer rivieren,
Felix en de andere Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs hebben ontdekt dat het niet alleen gaat om het redden van de ijsberen, het gaat om de toekomst van de mens. Gedurende een presentatie in Genève kreeg Felix het idee om een “brutale” sticker te maken samen met zijn vriend Johann. Dit idee kwam terecht bij de Wereld Klimaattop in Kopenhagen. Volwassenen stonden voor de ontmoetingsplaats tussen “Klimaatpolitici” en zwaaiden met doeken en posters van deze ijsberen waarop stond “Red de Mens.”
die om te kunnen blijven stromen afhankelijk zijn van water van de gletsjers, niet
39
meer “gevoed” worden door smeltend sneeuw en ijs. Oftewel wanneer de gletsjers verdwenen zijn zullen er geen grote rivieren of zelfs kleine stroompjes meer zijn, omdat ze alleen af en toe nog “gevoed” zullen worden door regen. We kunnen ons zelfs in onze ergste nachtmerries niet voorstellen wat dit zal betekenen. Bijvoorbeeld voor de Ganges Rivier in India en de miljoenen mensen die aan deze rivier wonen en het water drinken wat geleverd wordt door gletsjers, dit zal verdwijnen. De schaarste die uit zal breken en de miljoenen mensen die zullen moeten vluchten van droogte en honger. Ze zullen moeten migreren om te overleven. De gebieden die minder beïnvloed zullen worden door de klimaatverandering, rijke landen, waaronder de Verenigde Staten en vele Europese landen, zullen dan snel lijden aan overbevolking.
*
Tsunami’s zijn gigantische golven die veroorzaakt worden door aardbevingen op de bodem van de oceaan.
pen! echt willen stop Dat is iets dat we “En om al deze bedreigende ontwikkelingen te stoppen is het planten van bomen alles wat jullie willen gaan doen?” is wat mensen ons vragen. Ja! Omdat het niet gaat om het wegnemen van CO2 uit de lucht, het gaat om samenwerken voor een nieuwe toekomst. En door het planten van bomen over de hele wereld, zullen wij, kinderen, onszelf gaan zien als een wereldfamilie, als wereldburgers. We blijven niet onderuitgezakt zitten terwijl we ons afvragen wie verantwoordelijk is voor deze chaos, we gaan samen aan de slag om er iets aan te doen. Het gaat erom anderen aan te moedigen om ook in actie te komen! Natuurlijk weten we wel dat er jaarlijks meer bossen gekapt of vernietigd worden dan we met Plant-for-the-Planet kunnen vervangen. Ook weten we dat de jonge De Aletsch Gletsjer in Zwitserland, in 1900 en 2005
boompjes en struiken die we planten niet zoveel CO2 op kunnen nemen als volgroeide regenwouden. Maar we weten ook dat achterover leunen en niets doen simpelweg geen optie is. We hebben al best een grote groep Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs. En ongetwijfeld zal deze groep steeds groter worden; de leiders doen nog steeds
40
Niet al het smeltende ijs zorgt ervoor dat de zeespiegel stijgt
smelten, zal het glas niet overstromen. En wanneer het ijs in een vijver aan het einde van de winter smelt, zal de vijver niet voller zijn dan tijdens de herfst ervoor. Maar wanneer we een groot ijsblok aan de rand van de vijver leggen, kan
We hebben een algemene misvatting opgemerkt onder veel
het, wanneer het smelt, zorgen voor een hoger waterniveau
mensen, vooral in gesprekken met degenen die pas sinds
in de vijver.
kort met ons onderwerp bezig zijn. De misvatting gaat over ijs en de vraag wat er gebeurt met de wereld wanneer het
Hetzelfde geldt voor het “opgeslagen” ijs in de glet-
smelt. Veel mensen geloven dat wanneer een ijsberg smelt
sjers op elk continent. Wanneer de gletsjers smelten,
in de oceaan, de zeespiegel onmiddellijk stijgt. Dit is niet
als gevolg van de opwarming van de aarde, stroomt
helemaal hoe het werkt. Een voorbeeld: wanneer een glas
het water de oceaan in waarmee het de zeespiegel
voor ¾ gevuld is met water en ijsblokjes en de ijsblokjes
verhoogt en de kust en kustplaatsen laat overstromen.
t ijs op de Ezelsbruggetje: He r dik. Het ijs op te me 2 Noordpool is eter dik. Groenland is 2 kilom niet genoeg om de toekomst van onze planeet te redden. Het overgrote deel van de politici, industriëlen, zakelijk leiders en landbouwvertegenwoordigers die weigeren in actie te komen, zullen er niet meer zijn in 2040. Maar wij, kinderen, wel. Het gaat om onze toekomst, onze levens! Daarom gebruiken we de term klimaatprobleem. De opwarming van de aarde klinkt iets te aangenaam. “Probleem” toont aan hoe serieus de situatie is en maakt duidelijk dat wij, mensen, echt iets moeten doen. We weten dat we nog een lange weg te gaan hebben, maar elke reis begint met één enkele stap en we zijn al goed op weg. „Als je snel wilt gaan, ga dan alleen. Als je ver wilt gaan, ga dan samen.” (Oud Indisch gezegde) We moeten snel en ver gaan!
Door de opwarming van de aarde wordt het weer extremer. Zogenaamde “eeuw overstromingen” zijn al begonnen, elke paar jaar.
41
De grootste hoeveelheid continentaal ijs op aarde (het
hierdoor tot 90 procent van de zonnestralen direct terug de
“opgeslagen” ijs) bevindt zich op Antarctica en Groenland.
ruimte in. Zonder dit proces wordt het waarschijnlijker dat
Er zijn ook grote hoeveelheden in Zuid-Amerika en in
de atmosfeer van de aarde op zal warmen.
gletsjers in verschillende gebergtes over de hele wereld. Als deze gigantische spiegels (de drijvende ijsschotsen Betekent dit dat het ijs dat al in de zee aanwezig is geen
rondom de polen) smelten, zal de aarde zijn meest effec-
effect heeft op het klimaat? Nee! IJs dat smelt in de oceanen
tieve “koelkast” verliezen. Wanneer de zon op water schijnt
heeft zelfs een krachtig effect op het wereldklimaat. Dit is
in plaats van op ijs, absorbeert het tot 90 procent van de
vooral goed te zien wanneer zeeën bevroren zijn gedurende
warmte en energie. Dit voegt continu meer warmte toe aan
een jaar of tijdens vele maanden van het jaar en vervolgens
het al warme wereldklimaat en zorgt ervoor dat het conti-
hun ijslaag verliezen. Dit komt doordat sneeuw en ijs zonlicht
nentale ijs ook smelt en de zeespiegel nog sneller stijgt dan
reflecteren als een gigantisch vel aluminiumfolie; ze sturen
tevoren.
Wat is klimaatrechtvaardigheid? Gemiddeld gezien produceert een Noord-Amerikaan 20 ton CO2 per jaar, een Europeaan 10 ton, een Chinees 6 ton en een Afrikaan produceert nauwelijks meer dan een halve ton. De Verenigde Staten en Europa, samen goed voor zo’n 1 miljard mensen, zijn verantwoordelijk voor 60 procent van de CO2 uitstoot. De rest van de mensheid, ongeveer 60 miljard mensen, delen de overgebleven 40 procent Is dit eerlijk? Natuurlijk niet! Ons idee klinkt in eerste instantie misschien raar, maar wij geloven dat iedereen het recht zou moeten hebben om evenveel CO2 uit te stoten, onafhankelijk van waar ze wonen of waar ze geboren zijn. Als we afgaan op het huidige CO2 niveau in de atmosfeer, zou dit gaan om 5 ton koolstofdioxide per persoon per jaar.
*
Vuistregel: 4 Ton CO2 = 4 graden temperatuurstijging 1,5 Ton CO2 = 1,5 graad temperatuurstijging
Zelfs als het ons zou lukken om de CO2 uitstoot eerlijk over de wereld te verdelen, zouden er nog steeds veel andere veranderingen doorgevoerd moeten worden. Een gemiddelde uitstoot van 5 ton CO2 zou nog steeds veel te hoog zijn en uiteindelijk leiden tot een chaotisch wereldklimaat met verschrikkelijke gevolgen. De zeespiegel zou bijvoorbeeld blijven stijgen als we de totale CO2 uitstoot niet verminderen. En aangezien bijna 40 procent van alle mensen dichtbij de kust woont, zouden miljoenen mensen hun huizen verliezen en een nieuwe woonplaats moeten zoeken. De realiteit is dat de mensen die in de landen wonen met de minste CO2 uitstoot het zwaarst getroffen zullen worden. Is dit niet totaal oneerlijk?
42
We moeten hier iets aan doen. We moeten de CO2 uitstoot eerlijk maken voor iedereen. En we moeten de hoeveelheid die we allemaal produceren halveren, naar 1,5 ton CO2 per jaar, omdat met deze
20t
hoeveelheid de atmosfeer van de aarde
10t
eindelijk de kans heeft om zichzelf te
6t
0,5t
1 Noord- 1 Europeaan 1 Chinees 1 Afrikaan Amerikaan
Ecologische voetafdruk per persoon in tonnen CO2
herstellen*. We hebben geen keus! Zelfs volwassenen moeten zich hier bewust van zijn. Ze moeten inzien dat
deze regels opgevolgd moeten worden, net zoals dat wij kinderen de regels op moeten volgen die we krijgen van onze ouders. Iedereen, of we nu groot
60% CO2 uitstoot of klein zijn, of uit Afrika, Europa of Amerika komen, heeft een wet nodig die voorschrijft
Ongeveer 1.000.000.000 mensen (VS + Europa)
dat niemand meer dan 1,5 ton CO2 per jaar uitstoot.
Ongeveer 6.000.000.000 mensen (rest van de wereld)
Tot de VN Klimaattop in Kopenhagen in 2009 dacht men dat 2 ton CO2 en de bijbehorende gemiddelde temperatuurstijging van 2°C genoeg zou zijn. Maar tijdens de VN Klimaattop van 2010 in Cancun legden de vertegenwoordigers van verschillende eilanden uit dat een temperatuurstijging van
40% CO2 uitstoot
Totale CO2 uitstoot
2°C ervoor zal zorgen dat
hun eilanden onder water zullen komen te staan. 1,5°C of 1,5 ton CO2 per persoon per jaar is de limiet. Wat gebeurt er als we over deze grens gaan? Dan zullen we ervoor moeten betalen. Wanneer we meer CO2 produceren dan we eigenlijk zouden mogen, moeten we extra “vervuilingsrechten” kopen van de landen die niet aan hun CO2 quotum komen. Een Afrikaan zal waarschijnlijk maar 0,5 ton gebruiken van zijn toegestane 1,5 ton. Daarom zouden zij het recht moeten hebben om deze ongebruikte ton aan anderen te verkopen die meer dan 1,5 ton CO2 per jaar uit willen stoten. Het geld dat de Afrikaanse mensen hiermee verdienen kan vervolgens geïnvesteerd worden in milieuvriendelijke technologieën. Ze zouden scholen en ziekenhuizen kunnen bouwen, dokters en leraren kunnen opleiden en hun kinderen zouden geen honger meer hoeven te leiden. Dat noemen wij, kinderen, Klimaatrechtvaardigheid. Sinds de Klimaattop van 2005 wordt deze benadering van het implementeren van Klimaatrechtvaardigheid “uitstoot handel” genoemd. Het woord uitstoot betekent over het algemeen alles dat vrijgelaten wordt in het milieu, maar in dit geval verwijst het alleen naar de uitstoot van broeikasgassen (en met name CO2).
43
Het handelen in CO2 op deze manier zal ons ook dwingen onze gewoontes te veranderen. Wanneer CO2 geld gaat kosten en we moeten CO2 belasting betalen op elk product dat we kopen, dan worden CO2 intensieve producten snel veel duurder dan milieuvriendelijke producten. Op deze manier worden we meer bewust van wat we kopen en hoe we leven. Druiven uit Zuid-Afrika en appels uit Chili, die beiden over de wereld getransporteerd worden wat leidt tot een hoge CO2 uitstoot, zouden zo bijvoorbeeld heel erg duur worden. Hetzelfde zou gelden voor auto’s die veel brandstof verbruiken en gigantische CO2 wolken “uitademen.” Zij zouden een speciale CO2 belasting krijgen. Misschien zouden er dan meer mensen met de trein gaan reizen, omdat de prijs van luchtverkeer, inclusief de enorme CO2 belasting, eindelijk de echte prijs zou tonen
*
De VN Klimaattop wordt elk jaar in een andere stad ter wereld gehouden.
Uitstoot handel: makkelijk, maar moeilijk uitvoerbaar Uitstoot handel werkt eigenlijk net als “stoelendans“.
“Ja, het kan werken … dus wat maakt het uit? We wisselen gewoon certificaten in voor vervuilingsrechten?” Dit is de meest gehoorde reactie die we kregen van sceptici wanneer we het hadden over de uitstoot handel als middel om het milieu te redden. We zeggen: ja, het kan werken! Maar natuurlijk moet het idee erachter goed uitgewerkt worden. In elk geval ziet het plan er als volgt uit: elk lid van de Europese Unie (EU) verdeelt een zogenaamd “toewijzingsplan” met “vervuiling certificaten”* over alle elek-
triciteitsleveranciers en de bedrijven in hun land die veel elektriciteit verbruiken.
*
Degenen die deze bonnen hebben mogen een bepaalde hoeveelheid broeikasgas
Volwassen noemen het “uitstootcertificaten”
uitstoten over een bepaalde periode. Nu komt het belangrijkste deel: om ervoor te zorgen dat het plan werkt en dat er dus uiteindelijk minder broeikasgassen uitgestoten worden, dienen mensen zuinig om te springen met hun CO2 toewijzing. Dit betekent dat de mensen die de certificaten uitgeven ervoor moeten zorgen dat er minder CO2 uitstoot toegestaan is dan wat eerder als “normaal” beschouwd werd. Het lijkt een beetje op een stoelendans. Het werkt alleen wanneer er te weinig stoelen zijn, omdat de schaarsheid mensen dwingt om alert en actief te zijn. En wanneer er een beperkt aanbod en een hoge vraag is, worden ze duurder omdat mensen bereid zijn er meer voor te betalen.
44
Joy [12, Krefeld, Duitsland] Toen ik voor het eerst over dit idee hoorde, dat iedereen ter wereld dezelfde “vervuilingsrechten” zou moeten hebben, dacht ik eerlijk gezegd: “Ze zijn gek geworden! We vervuilen de aarde al veel te veel, wat gaat er gebeuren wanneer we iedereen vertellen gewoon hun gang te gaan? Dan zou iedereen het milieu nog meer gaan vervuilen, net als in China op dit moment! En bovendien, wanneer wij 50 jaar zijn, zullen er 2 miljard mensen meer op aarde zijn dan nu en iedereen (Chinezen, Indiërs, Zuid Amerikanen, Afrikanen, etc…) zal net zo comfortabel willen leven als wij hier doen… Maar toen ik meer te weten kwam over het idee van Klimaatrechtvaardigheid, met name dat het als algemeen doel heeft om de vervuiling in zijn geheel te limiteren door het eerlijk te verdelen over iedereen was ik zo blij!
Stijgende prijzen op de “vervuilingscertificatenmarkt” zullen een krachtig effect hebben: het zal snel goedkoper worden op lange termijn voor energieproducenten en andere bedrijven om nieuwe technologieën en methoden te ontwikkelen die niet zoveel vervuiling veroorzaken, dan om steeds weer nieuwe uitstootcertificaten te kopen. Degenen die investeren in schone energie kunnen dan hun overige vervuilingsrechten met winst verkopen aan anderen, omdat ze deze niet meer nodig hebben. So far so good … of niet? Dit is een geweldig idee, maar zoals soms gebeurt wanneer volwassenen proberen een moeilijk probleem aan te pakken, is het nog niet in zijn ideale vorm doorgevoerd. Tijdens eerdere pogingen om een markt voor uitstoot handel op te zetten, werden er simpelweg te veel uitstoot certificaten gemaakt en verspreid (de mensen die deze kochten, hoefden niet eens iets te betalen!). Er was ook te weinig stimulans voor elektriciteitsbedrijven en andere grote vervuilers om te veranderen en schonere energie en milieuvriendelijkere producten te produceren. Dus natuurlijk kan dit werken! Een ding is duidelijk: we hebben een echt, eerlijk en bindend wereldcontract nodig dat overal ingevoerd kan worden! Om vastberaden door te kunnen gaan moeten we echter de corruptie aanpakken die onze toekomst schade toebrengt en Klimaatrechtvaardigheid tegenwerkt. Zelfs wanneer het moeilijk is: Deze kans moeten we absoluut grijpen!
45
Franziska [13, Pähl, Duitsland] Ik moet toegeven dat het even duurde voordat ik de uitstoot handel helemaal begreep, maar het is eigenlijk heel simpel: wetenschappers kunnen ons elk jaar precies vertellen hoeveel CO2 het milieu (de oceaan, bomen, etc…) veilig kan opnemen, bijvoorbeeld 15 miljard ton CO2. Deze hoeveelheid kunnen we vervolgens delen door het aantal mensen op aarde, laten we zeggen door 10 miljard (dat maakt het rekenen makkelijker). Dit komt uit op 1,5 ton CO2 per persoon. Wie meer nodig heeft kan CO2 rechten kopen. Wanneer veel mensen meer CO2 willen, zal de prijs zo hoog worden dat het goedkoper wordt om te investeren in groene technologie. Wat heel belangrijk is voor ons, kinderen, is dat er niet meer dan 15 miljard ton CO2 uitgestoot mag worden.Als elk kind op aarde zijn geboorterecht van 1,5 ton CO2 zou ontvangen, dan hoeven we ons geen zorgen meer te maken over geld voor goede doelen of ontwikkelingshulp. Klimaatrechtvaardigheid is een eitje! Dit is de reden dat we dit plan bevestigd willen zien tijdens de volgende Klimaattop.
Hoe bomen het klimaatprobleem tegengaan De overgrote meerderheid van de mensen weet dat bomen goed zijn voor het wereldklimaat, maar ze zijn ook goed voor het zogenoemde microklimaat (oftewel de directe omgeving). De reden hierachter, wat ook de reden is waarom wij besloten hebben bomen te planten, vereist wat meer ruimte voor uitleg. Wij, de kinderen van Plant-for-the-Planet, hebben geleerd dat je iets door en door moet begrijpen om het op een simpele manier aan anderen uit te kunnen leggen en snel en zelfverzekerd te kunnen antwoorden op hun eventuele vragen. Dit hebben we geleerd door het geven van lezingen en het inzamelen van donaties voor de bomen. dkennis Achtergron jk! ri ng la be is
Het is van groot belang om te beschikken over achtergrondkennis, zodat je altijd kunt reageren op nieuwe vragen. Anders kom je niet zeker over. Daarom proberen we hier een uitleg te geven over de relatie tussen bomen en verschillende aspecten van het wereldklimaat. Zoals we weten, kunnen bossen koolstofdioxide absorberen. Maar het ene
46 De tropische bossen zijn de longen van onze aarde.
bos is het andere bos niet, net zoals de ene boom de andere niet is. Tropische bossen groeien veel sneller dan bossen in Midden-Europa. Daarom wordt er meer CO2 opgenomen in bomen die dichter bij de evenaar liggen. Dit is ook de reden dat het verlies van de regenwouden zo veel erger is voor het wereldklimaat. Het is om deze reden dat veel van de gedoneerde bomen geplant worden in de zuidelijke landen: in Afrika, Zuid- en Midden-Amerika en in AziĂŤ. Deze bomen helpen niet alleen het wereldklimaat, ze strijden ook tegen de uitbreiding van woestijnen door land “terug te winnenâ€?, stukje bij beetje, terwijl ze er tegelijkertijd voor zorgen dat het grondwaterniveau weer stijgt. Waar dit lukt, kan de bevolking genieten van het extra water in de stroompjes en bronnen.
Tegelijkertijd mogen we de prestaties van de bossen hier op het noordelijk halfrond niet onderschatten. Wanneer ze groeien, verminderen deze bossen de totale hoeveelheid CO2 in de lucht met 1/3. Hoe doen ze dat? Nou, elke plant absorbeert CO2 moleculen uit de lucht met behulp van zijn bladeren en naalden. Na het absorberen scheidt het de zuurstof- en koolstofatomen van elkaar en zet het de koolstof met een chemisch proces om in hout en creĂŤert het groei. Om ervoor te zorgen dat dit werkt dient er een gecompliceerd chemisch proces (fotosynthese genoemd) plaats te vinden in de bladeren en
t om heef Elke bo en! g a l s e g CO 2 op
naalden van de plant. Om dit proces volledig te begrijpen, zou je waarschijnlijk een biologiecursus voor gevorderden of een studie plantkunde moeten volgen. Maar wat voor ons belangrijk is, is het resultaat: planten kunnen koolstofdioxide (door middel van fotosynthese) omzetten in een vaste stof, een hoofdingrediĂŤnt van hout. Zolang dit hout niet brandt of rot, zal het broeikasgas hierin blijven zitten. De plant slaat de koolstof in wezen op in zijn stam, takken en wortels. Twee voorbeelden hiervan: een dennenboom van 35 meter met een stam met een diameter van 50 centimeter slaat 0,7 metrische ton koolstof op. Dit betekent dat de boom, om tot dit formaat te kunnen groeien, 2,6 metrische ton CO2 heeft moeten opnemen uit de atmosfeer. Beukenbomen hebben nog steviger hout. Daarom hebben ze meer CO2 nodig om hun sterke wortels te laten groeien en in dit proces beschermen ze het klimaat nog meer. Een beuk van dezelfde hoogte en diameter als de dennenboom hierboven, heeft ongeveer 0,95 metrische ton koolstof opgeslagen. Dit staat gelijk aan 3,5 metrische ton CO2 geabsorbeerd uit de atmosfeer; dat is bijna een hele metrische ton meer!
CO2 opslag boom Zuurstof(O2)
Koolstofdioxide CO2
Koolstof (C) is opgeslagen in hout, bladeren en wortels Bladeren
Wortels, delen van planten en aarde organismen slaan koolstof op in de aarde
47
Ongeveer een derde van Duitsland is bedekt met bossen en in deze bossen zit ongeveer 4,4 miljard ton CO2 opgeslagen iBomen en bossen zijn niet alleen onze medestanders in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Ze brengen ook vele voordelen met zich mee voor de directe omgeving; voordelen die zelfs opgemerkt kunnen worden zonder meetapparatuur te gebruiken. Laten we terug gaan naar de beukenboom. Op een zonnige zomerdag absorbeert hij met zijn bladeren
ongeveer 9.400 liter* CO2 en stoot dezelfde hoeveelheid zuurstof (O2) weer uit in de atmosfeer.
*
Let op: 9.400 liter gas is niet hetzelfde als 9.400 liter vloeistof! 1 liter CO2 weegt maar 1,96 gram, maar dat betekent dat het elke dag meer dan 18 kilo CO2 opneemt!
Wie denkt dat dit niet genoeg is, moet in acht nemen dat voor een beukenboom om 9.400 liter pure CO2 op te nemen, deze tot 24.737 kubieke meter lucht moet filteren. Dit is ongeveer dezelfde hoeveelheid als de lucht in 7 gigantische luchtballonnen! Hoe kun je dan zeggen dat dit geen gigantische impact heeft? Maar dat is nog niet alles. Gedurende een zomer “werkdag” zuigt elke boom 6.000 liter water op uit de grond, het equivalent van 40 badkuipen gevuld tot de rand. Van deze indrukwekkende hoeveelheid water heeft de boom maar een promille (0,1 procent), ongeveer 6 liter, direct nodig voor zijn werk (fotosynthese). De overige 99,9 procent zal “uitgeademd” worden door de boom als waterdamp en deze uitademing koelt de omringende lucht drastisch af, terwijl het de luchtvochtigheid sterk verhoogt. Deze effecten zorgen samen voor het koele, vochtige bosklimaat dat vooral erg prettig is tijdens een hete zomerdag.
48
Steden met veel straten en gebouwen kunnen ondraaglijk heet worden. Deze steden zouden hun “klimaat” veel prettiger kunnen maken door het planten van bomen langs de wegen en door het creëren van vele kleine parken in de buurten waar mensen werken en leven. Een ander positief punt is dat bomen verschillende soorten stof deeltjes uit de stadslucht filteren; ongeveer 80 procent. Wanneer mensen besluiten bomen te kappen in stedelijke gebieden, alleen om ruimte te maken voor meer parkeergelegenheid,
Een enkele boom kan zoveel opnemen in maar een dag!
plegen ze niet alleen een aanslag op de bossen, ze plegen ook een aanslag op de longen van de stadsbewoners Dus, wanneer ons gevraagd wordt of onze boomplantcampagne echt van betekenis is, kunnen we zeggen: Ja, en zowel op grote als kleine schaal! Bomen kunnen, wortel voor wortel, het tij keren met betrekking tot de klimaatverandering, door het broeikasgas CO2 uit de lucht te halen en het op te slaan. En ze verbeteren de lucht die we dagelijks inademen, iets dat veel verademing biedt, met name in grote steden. Het planten van bomen is niet het enige dat we doen met onze wereldcampagne. Boven alles willen we andere kinderen en tieners onderwijzen en informeren over het klimaatprobleem en hen bewust maken van alle manieren waarop ze iets kunnen doen voor het klimaat. Onze bomen zijn symbolen, symbolen voor Klimaatrechtvaardigheid. De UNESCO leraar Gerhard de Haan, noemde ons, scholieren van Plant-for-the-Planet, “diplomaten in rubberlaarzen�. Hij zei dit omdat we, in tegenstelling tot veel politici en diplomaten, actief willen zijn, we willen onze kennis omzetten in actie. . Praat niet alleen, maar plant bomen!
Wij, kinderen, planten bomen over de hele wereld om onze toekomst te redden
49
Over het zelf doen … Of: over school en levenslessen 58 Boom voor Boom … Of: het geweldig grote plantfeest 66 Bomen voor het zuiden … Of: 20 euro = 20 bomen 74
Wat we kunnen doen
Wat iedereen kan doen … Of: het klimaat beschermen vanuit huis 52
Onze planeet heeft Klimaatrechtvaardigheiden Toekomst Ambassadeurs nodig … Of: de Plant-for-the-Planet Academies 84
“Een mug kan niets doen tegen een neushoorn, maar duizend muggen samen kunnen een neushoorn van richting doen veranderen.”
Carolina (14), Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur uit Cancun, Mexico
3.
Wat iedereen kan doen... Of: het klimaat beschermen vanuit huis Wanneer we bedenken wat één iemand kan doen om de impact van de klimaatverandering te beperken, leidt dit vaak tot een moedeloos gevoel en hopeloosheid: “Ja, wat heeft het voor nut, als ik de enige ben…”
Er is maar een goed, logisch antwoord: elke grote verandering bestaat uit kleinere veranderingen en een kleine inspanning om het goede te doen, zal leiden tot meer kleine inspanningen en meer zal uiteindelijk leiden tot veel, totdat het doel, dat oorspronkelijk onmogelijk leek, al bereikt is. Een goed voorbeeld is besmettelijk! Het is het waard om een paar voorbeelden uit ons dagelijks leven nader te bekijken, zelfs de meest “overduidelijke“.
Wat is er mis met verkeer? Hoeveel uur zou je naar de radio moeten luisteren, wanneer je alle verkeersinformatie en meldingen van elk verkeersongeluk dat ooit gebeurd is zou willen tellen? Soms moeten we onszelf simpelweg afvragen of auto’s ons leven wel makkelijker maken, vooral wanneer we in overweging nemen hoeveel uitlaatgassen ze elke dag uitstoten. Het is duidelijk dat mensen die niet in de stad wonen meer moeite
52
zouden hebben om zonder auto te leven, maar is het voor iedereen noodzakelijk om elke kilometer per auto af te leggen? We willen niemand een schuldgevoel aanpraten, alleen omdat je een auto hebt en er gebruik van maakt. Onze focus ligt meer op het grote plaatje, het ongelooflijk aantal ritten die bespaard zouden kunnen worden door simpelweg de gewoontes van mensen te veranderen: “Maar ik ben te langzaam als ik fiets” is iets dat we vaak horen. Maar dit is in ieder geval niet waar wanneer je binnen de stad reist. Neem bijvoorbeeld München; het netwerk van fietspaden daar is meer dan 1200 kilometer lang! Dus terwijl automobilisten moeten wachten bij verkeerslichten en in files, zijn fietsers waarschijnlijk al op hun plaats van bestemming. Maar simpelweg een paar kilometer fietsen gaat niet helpen om het klimaat te beschermen”, zeggen velen. Maar wie zegt dat het moet stoppen bij een paar
CO2 uitstoot voor elke 100 km
kilometer? Elke keer dat ik op de fiets naar muziekles of sporttraining ga in plaats van dat ik door
mijn moeder gebracht en gehaald wordt met de auto, bespaar ik 3.360 gram CO2. En wanneer ik mijn fiets 30 weken per jaar gebruik (rekening houdend met vakantie en de keren dat het weer het niet toestaat), kan ik er zelf voor zorgen dat er 100 kilogram minder CO2 de atmosfeer in gaat; een indrukwekkende hoeveelheid! En hoe zit het met vakanties? Hier is iets om over na te denken: elke vlucht van München naar Palma de Mallorca en terug stoot ongeveer 680 kilogram CO2 uit, per persoon. Best veel, nietwaar? We zeggen echt niet dat niemand ooit nog mag vliegen, maar is het echt nodig om het elk jaar te doen?
Energievreters bij je thuis Wanneer mijn familie aan anderen vertelt dat we lang geleden al overgestapt zijn op energiezuinige lampen, beginnen mensen vaak een beetje te lachen en vragen ze of we wel weten dat lampen bijna geen energie verbruiken in vergelijking met sommige andere apparaten. Natuurlijk weten we dit, maar we weten ook dat als je veel dingen tegelijkertijd gebruikt, dit alles uiteindelijk zorgt voor een groot resultaat. Waarom besloot de Europese Unie anders om traditionele gloeilampen te verbannen vanaf 2012? We steunen dit idee enorm, zoveel dat we hopen dat het eerder ingevoerd wordt en dat iedereen energiezuinige lampen kan kopen. Elk
Jule [13, Bremen, Duitsland] en Merle [13, Bremen, Duitsland] Toen we voor het eerst gevraagd werden naar de specifieke dingen die we thuis doen om het klimaat te beschermen, duurde het even voordat we ons realiseerden dat we niets buitengewoons deden. Dat komt waarschijnlijk omdat voor ons, als scholieren van Plant-of-the-Planet, het beschermen van het klimaat heel logisch is. Zo doen we bijvoorbeeld “automatisch” de verwarming, lampen, computer en andere apparaten uit wanneer we ze niet nodig hebben of weggaan. We laten de auto ook vaak thuis en reizen in plaats daarvan met de trein, of in de zomer met de fiets. En we besparen water door kort te douchen. We proberen gewoon energie te besparen waar het kan. Jule is ook vegetariër en Merle eet heel weinig vlees, wat een groot verschil maakt. En we scheiden altijd ons afval en recyclen… oh ja, en we planten bomen!
53
kilowattuur dat verbruikt wordt staat gelijk aan een gemiddelde besparing van 616 gram CO2! Dus hoe sneller deze nieuwe standaard ingevoerd wordt, hoe beter. Het schijnt zo te zijn dat koelkasten en vriezers vrij veel energie verbruiken, vooral wanneer ze op de verkeerde plaats staan en verkeerd gebruikt worden. De koelkast naast het fornuis? Een slecht idee. De koelkast moet zich constant koelen door de hitte die van de oven afkomt. En hoe zit het met warm eten in de koelkast zetten? Nog erger! De koelkast heeft veel meer energie nodig om het eten af te koelen dan wanneer je het eten eerst op het aanrecht uit zichzelf af laat koelen. En een vriezer in een onverwarmde opslagruimte? Perfect! Hierbij nog een snelle en simpele tip om het energieverbruik van je koelkast te verminderen: wanneer je hem atbeKlima ing in m r sche lkast e de ko
op 7°C instelt in plaats van op 5°C, kan het tot 15 procent elektriciteit schelen! Aan de andere kant van de thermometer, kunnen we ook energie besparen tijdens het koken. Soms is het gebruiken van een deksel al voldoende! Mensen die met deksel koken verminderen hun energieverbruik met 1/3 en wanneer je een snelkookpan gebruikt in plaats van een normale pan, kun je daarbovenop nog 40 procent besparen. Dit geldt ook voor de oven. Houd de deur dicht! Elke keer dat je de ovendeur opent ontsnapt namelijk 20 procent van de warmte en is er meer
Klimaa t ming o bescherp fornui het s
energie nodig om hem weer op temperatuur te krijgen. Nog een extra tip voor theedrinkers. Mensen die een liter water in een waterkoker opwarmen in plaats van in een fluitketel op het fornuis, besparen ongeveer 32 gram CO2. Dat telt op! Je kunt thuis een enorme hoeveelheid CO2 besparen door onnodig afval te vermijden. Elke kilo afval is niet alleen zonde van het geld, maar kost ook gemiddeld 320 gram CO2. Beperken van afval is de meest directe vorm van klimaatbescherming!
54
Het is natuurlijk het beste om zo veel mogelijk afval te elimineren als je kan. Wist je dat een glazen fles wel tot 50 keer hergebruikt kan worden en een plastic fles Klimaatbein scherming de afvalbak
tot 25 keer voordat het nodig is om ze weg te gooien? En wanneer het zover is moeten ze dan naar de vuilnisbelt? Nee! Ze moeten gerecycled worden. Wanneer we ons afval scheiden, hergebruiken wat kan en het vervolgens recyclen, zal onze hoeveelheid niet herbruikbaar afval krimpen tot een redelijk kleine en hanteerbare hoeveelheid. De meeste energie kan thuis bespaard worden wanneer het huis zelf “klimaatvrien-
Klimaatbescherming thuis
delijk” is. Maar dit onderwerp is zo uitgebreid dat we dit niet kunnen bespreken in dit boek. Gelukkig zijn er vele informatiebronnen, bijvoorbeeld over hoe je je ramen kunt isoleren met het juiste materiaal. Je kunt ook genoeg informatie vinden over kleinere, makkelijkere dingen die je kunt veranderen wanneer je je huis zo in wilt richten dat je zoveel mogelijk energie bespaart.
Groene elektriciteit
Frustrerend maar waar: de grote energiemaatschappijen zijn weerbarstig als het gaat om het stoppen met onverantwoordelijke technologieën zoals kool en nucleaire stroom. En helaas zijn ze totaal niet onder de indruk van argumenten zoals die van ons. Maar als het om een bepaald ding gaat begrijpen ze het heel goed: wanneer het gaat over
Conventionele elektriciteit
geld. Wanneer ze klanten en omzet dreigen te verliezen moeten ze wel luisteren, of ze nu willen of niet! Daarom zou het echt fantastisch zijn
Vergelijking van CO2 uitstoot
Veranderen van energieleverancier?
als zoveel mogelijk mensen zouden overstappen op milieuvriendelijkere energieleveranciers. De overstap is eigenlijk heel makkelijk! Overstappen op groene energieleveranciers is niet alleen een politieke actie, het is ook een meer directe manier om het milieu te beschermen. Het genereren van groene energie kost maar 1/3 van de hoeveelheid CO2 van de energie die geproduceerd wordt op de conventionele manier. Wanneer een vierpersoonshuishouden een jaar lang groene energie gebruikt in plaats van conventionele energie, zullen ze ongeveer 3.265 kilogram CO2 besparen!
Hoe veel CO2 heb ik op mijn bordje? 55
Je kunt gezond, biologisch, caloriearm voedsel eten dat bovendien klimaatvriendelijk is! Maar hoe dan? Een paar voorbeelden uit Duitsland: 500 gram aardbeien uit Duitsland genereren (gedurende het aardbeienseizoen van mei tot juli) 80 gram minder CO2 dan
cherKlimaatbes bord ming op je
dezelfde hoeveelheid aardbeien die verscheept wordt vanuit Italië. En in vergelijking met aardbeien uit Zuid-Afrika, creëren Duitse aardbeien 6.000 gram minder CO2. Hiernaast bespaart 500 gram biologische boter 425 gram CO2 in vergelijking met conventionele boter en 1 kilo biologisch brood creëert 1,1 kilogram minder CO2 dan dezelfde hoeveelheid regulier brood. Supermarkten, zelfs de meest conventionele, reageren redelijk goed op klantenverzoeken. Wanneer het hoofd van de fruit- en groenteafdeling bijvoorbeeld merkt dat klanten geïnteresseerd beginnen te raken in hoeveel afstand bepaalde producten af moeten leggen voor ze in de winkel liggen, zal hij hier zeker op reageren.
Klimaatbes ch ming in je erwinkelmand je
Hij zal niet reageren omdat hij het opeens eens is met milieuredenen zoals die van ons. Nee, hij zal reageren omdat hij een bepaalde variëteit aan klanten wil trekken. Maar dat hoeft voor ons niet uit te maken. Wat het belangrijkste is, is dat milieuvriendelijke producten meer terrein winnen en in de schappen van de reguliere supermarkten komen te liggen. Soms zijn de dingen echter wat ingewikkelder dan ze op het eerste gezicht lijken. Hoe milieuvriendelijk bepaalde groenten en fruit zijn, ligt vooral aan op welk moment in het groeiseizoen ze geoogst worden. Je kunt hier meer over lezen onder het kopje “Over appels.” Belangrijker dan alle reiskilometers, ecologisch gekweekte appels en gerecyclede blikjes, is er nog iets anders: een verantwoordelijk, economisch en duurzaam gebruik van energie zou net zo natuurlijk moeten zijn als bijvoorbeeld het antwoord op de vraag “Kan ik dit stelen?” Iedereen weet hier het antwoord op zonder erover na te hoeven denken. Het zit diep in ons, niet alleen in ons hoofd, maar ook in ons hart.
Over appels: Een appel uit Duitsland is niet altijd automatisch milieuvriendelijker dan een appel uit Chili of Nieuw-Zeeland. Dit komt doordat de maandenlange opslag van de Duitse appel in een koelcel heel wat energie verbruikt en daardoor voor
56
redelijk wat CO2 uitstoot zorgt. Klimaatvriendelijke lokale appels zijn daarom alleen beschikbaar tijdens de oogstperiode, van september tot mei. Van juni tot september zijn de appels uit Nieuw Zeeland echter beter wanneer je kijkt naar klimaatbescherming ondanks het feit dat ze verscheept zijn vanaf de andere kant van de wereld. In elk geval is het altijd beter om fruit te kopen dat vers geoogst is, zonder de lange opslag en zonder de duizenden transportkilometers. Om te vergelijken: een kilo fruit en groente uit de lokale regio stoot gemiddeld 230 gram CO2 uit, een kilo uit een ander Europees land stoot gemiddeld 460 gram CO2 uit, wanneer het vervoerd wordt per schip komen we al op 570 gram CO2 en wanneer het per vliegtuig getransporteerd wordt bereikt het de 11.000 gram CO2 per kilo! Moeten we echt aardbeien eten in de winter?
Wanneer we milieuvriendelijk gedrag ons goed eigen gemaakt hebben, zodat het een tweede natuur is geworden, zal er al veel gewonnen zijn. Maar als we onszelf er constant aan moeten herinneren waarom verspilling slecht is, verliezen we de kostbare tijd die we nodig hebben om het beter te doen.
Daarom: we moeten de moed verzamelen om kleine stapjes te nemen! Moed, omdat hoe meer moed we hebben, des te meer mensen mee gaan doen en des te makkelijker het zal worden!
Vleesloze Maandag Iedereen weet‌ nee, iedereen zou moeten weten dat wanneer je vegetariÍr wordt dit niet betekent dat je niet meer kunt genieten van eten. Het laat zelfs een hele prettige nasmaak achter: een goed geweten. Wie veel regulier vlees eet, stoot bijna twee keer zoveel CO2 per jaar uit in vergelijking met iemand die vooral vegetarische en biologische producten eet! Wat is vleesloze maandag? Het is een internationale beweging die ervoor wil zorgen dat mensen hun vleesconsumptie met 15% verminderen, om de persoonlijke gezondheid en de gezondheid van de planeet te verbeteren. Het is een initiatief van The Monday Campaigns, in samenwerking met de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health in de VS! Waarom vleesloos? Gemiddeld consumeren Amerikanen 800 gram vlees per dag; dit is 45% meer dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid in de VS. Een keer per week geen vlees eten kan het risico op vermijdbare chronische ziektes verminderen en kan ook de ecologische voetafdruk limiteren en belangrijke bronnen als vers water en fossiele brandstoffen sparen. Een dag zonder vlees bespaart evenveel broeikasgassen als een dag zonder auto Deze campagne wordt gesteund door belangrijke personen, beroemdheden en leiders zoals Michael Pollan, Al Gore, Sir Paul McCartney, Gwyneth Paltrow en Mario Batali. Wat in de VS werkt zou ook heel goed kunnen werken in veel andere landen. We zijn al bezig dit soort veranderingen door te voeren en jij kunt hier aan meedoen. Ieder individu zou de koe bij de horens moeten vatten en zichzelf af moeten vragen of het echt nodig is om zoveel vlees te eten.
57
Over het zelf doen…
Of: over school en levenslessen Felix’ spreekbeurt op school, de München Internationale School in Starnberg in Percha, markeerde het begin van Plant-for-the-Planet. Wat belangrijk is, misschien nog wel belangrijker dan de spreekbeurt zelf, was iets anders: de reactie die mensen erop gaven, vooral de reactie van zijn lerares Tonianne Phillips en de schooldirecteuren Mary Seppala en Eif Phillips. Zonder hun aanmoediging zou Plant-for-the-Planet nu waarschijnlijk niet bestaan. En als Felix’ klasgenoten niet zo graag mee hadden willen doen met zijn plan om over de hele wereld bomen te gaan planten, dan zou zijn idee waarschijnlijk ook niet doorgegaan zijn. Veel van ons, kinderen, hadden evenveel geluk als Felix; wij hebben van het begin af aan steun gekregen van zowel onze klasgenoten als leraren. Het is zelfs zo dat we de rol van de school heel erg belangrijk vinden voor het succes van Plant-for-the-Planet. Normaal gesproken blijkt uit de eerste reactie van volwassenen geen steun, maar eerder twijfel: “Het is geweldig wanneer kinderen de verantwoordelijkheid nemen en betrokken zijn, maar waarom zouden ze zich zorgen maken over dit probleem? Kinderen zouden moeten genieten van hun vrijheid en dit soort problemen aan volwassenen moeten overlaten. De serieuze kant van het leven komt snel genoeg. Scholen zijn nu al te veeleisend; je zou niet ook nog eens niet Misleid ons
58
de wereldproblematiek aan moeten pakken, vooral niet dergelijke ingewikkelde problemen als het klimaatprobleem en de toekomstige schaarste.” Ieder van ons heeft deze of een vergelijkbare reactie wel eens gehoord. Veel volwassenen die denken dat dit te moeilijk is voor ons, begrijpen niet dat actie ondernemen en de realiteit onder ogen zien niet half zo moeilijk is als erover lezen en alle bedreigingen voor onze toekomst zien in het nieuws en op tv en horen dat we er toch niets aan kunnen doen omdat het al te laat is. De meeste volwassenen zien het alleen vanuit hun eigen perspectief. Voor hen betekent de toekomst maar 20, 30 of 40 jaar, maar voor ons is het 70, 80 of zelfs 90 jaar en in 2100 kunnen wij nog steeds in leven zijn.
Wanneer de zeespiegel met 1, 2 of zelfs 7 meter stijgt, is dit een overlevingskwestie voor ons, de kinderen; voor volwassenen is het een puur theoretische kwestie We doen dit omdat we een positieve toekomst willen Wie het heeft ervaren weet dat er absoluut niets beters is dan het delen van een
We wil len
steun
overtuiging met anderen en het samenwerken om de wereld te veranderen. Dit zorgt zowel voor meer kracht als moed! En wat betreft dit probleem van frustratie en overbelasting: we willen de volwassenen er gewoon van verzekeren dat strijden voor een betere toekomst niet vermoeiend is; het is zowel betekenisvol als leuk! Scholen kunnen ons, kinderen, helpen door ons meer mogelijkheden te geven voor autonome en onafhankelijke projecten. Een goed voorbeeld hiervan is te zien bij Max, Szesima en Karoline. Zij zitten op de Protestantse Openbare School in Centraal Berlijn en op hun school zijn de Plant-for-the-Planet feesten een groot succes. Maar dat is nog lang niet alles. Deze school voert vaak goede acties uit door
„verantSchoolvak heid“ woordelijk
scholieren de kans te geven aan hun eigen ideeën te werken. Op vele andere scholen worden de kinderen niet op deze manier aangemoedigd. Wij denken dat het fantastisch zou zijn wanneer meerdere scholen hun scholieren dezelfde soort kansen zouden bieden als de openbare school in Berlijn. We hebben zelfs van Max, Szesima en Karoline gehoord dat er een vak bij hen op school is dat “verantwoordelijkheid” heet, iets soortgelijks als staatsinrichting of ethiek, waarin de structuur van de staat en samenleving besproken wordt en hoe het zou kunnen of ideaal gezien zou moeten zijn. We waren hier erg nieuwsgierig naar en toen Max ons uitlegde waar het precies over ging, kwamen we erachter dat dit schoolvak vooral gaat om het nemen van initiatief. Nadat we dit hoorden leek het ons interessant om een interview te houden met het hoofd van deze school: Margaret Rasfeld.
59
Beste Mevrouw Rasfeld, wat houd het vak “verantwoordelijkheid” in? Het vak “verantwoordelijkheid” betekent in het kort dat elk kind onafhankelijk deelneemt aan vrijwilligersprojecten. Het doel ervan is om hun persoonlijke ontwikkeling te stimuleren, door simpelweg de school open te stellen en de scholieren de kans te geven om hun eigen ideeën vanuit hun eigen motivatie uit te voeren “buiten” de schoolmuren. Hun ideeën hoeven niet perse een sociaal doel te hebben, maar in de meeste gevallen is dat toch zo. Wat doen de scholieren uiteindelijk precies? Velen van hen gaan naar hun oude kleuterschool of basisschool en gaan daar aan het werk. Sommigen helpen waar ze kunnen terwijl anderen speeltuinen verbeteren door paden of kleine hutjes van modder voor de kinderen te maken. Anderen doen onderzoek. Sommigen hebben kleine experimenten opgezet vanuit Maatschappelijke betrokkenheid is leuk!
hun eigen natuur- of scheikundelessen die zowel veilig als interessant zijn voor basisschoolkinderen. Natuurlijk moeten ze dit van te voren controleren om er zeker van zijn dat het toegestaan is en dat het experiment werkt zoals het zou moeten. Dan zijn er nog scholieren die naar bejaardentehuizen gaan om spelletjes te spelen met de bewoners, hen voor te lezen en te helpen met fijne motoriekoefeningen zodat ze hun handvaardigheid behouden. Met een bal spelen is bijvoorbeeld een hele goede oefening. Of ze organiseren “mysterieuze uren”. De kinderen zijn vooral heel behulpzaam tijdens de “dierendagen” wanneer bezoekers hun huisdieren mee kunnen nemen en de bewoners kunnen genieten van hun gezelschap. En wat leren de scholieren van deze projecten? De kinderen ervaren natuurlijk levensaspecten waar ze niet vertrouwd mee zijn,
60
soms worden ze zelfs geconfronteerd met de dood. Ik ken een voorbeeld van een jonge vrouw die weloverwogen had gekozen om een bejaardentehuis te bezoeken voor haar focus op “verantwoordelijkheid.” Ik hoorde vervolgens dat er een onopgelost sterfgeval plaatsgevonden had binnen haar familie. Door haar ervaring in het bejaardentehuis lukte het haar om haar moeder thuis steun te bieden en haar te helpen om te gaan met het sterfgeval wat hun familie dichter bij elkaar bracht. Ook was er een scholiere die een kinderopvangcentrum had gekozen en daardoor veel beter om kon gaan met haar jongere zusje, waar ze eerder altijd
oor de Actie v chap s n gemee
ruzie mee had. Ze zei dat ze nu beter begrijpt hoe kleine kinderen denken en wat ze nodig hebben. Hebben de gemeenschapshuizen het gevoel dat ze profijt hebben van dit programma?
Jazeker. Een groep scholieren is bijvoorbeeld een samenwerking met een lokale speeltuin aangegaan. Zij deden dingen als: aangeven wanneer speeltoestellen defect waren, klimtoestellen schilderen om roest tegen te gaan, flesjes en papier verzamelen en ander afval opruimen. En ze brachten vele simpele spellen mee waar ze vroeger mee speelden welke erg goed ontvangen warden door de jongere kinderen daar. Langzaam aan kwam de bijna verlaten speeltuin weer helemaal tot leven. Anderen hebben een training gehad tot museumgids en hebben rondleidingen gegeven. Niet alleen aan andere scholieren, maar ook aan volwassenen. Een fascinerend iets dat ik zag was een groep brugklassers die een gratis cursus op hadden gezet: computerlessen voor bewoners van een bejaardentehuis. Ze kondigden de cursus aan door aanplakbiljetten op te hangen in dokterspraktijken en ze organiseerden alles helemaal zelf. Het geweldige was dat de lessen die ze aan de senioren gaven van derde klas niveau waren. Het lukte deze brugklassers zelfs om een oudere vrouw, die ervan overtuigd was dat alles dat zij intypte op een computer het programma zou vernietigen, haar angst te laten overwinnen. De computerkinderen hebben een bewustzijn van lange termijn kwaliteit ontwikkeld. Ze hebben zeer goed overwogen aan welke jongere kinderen zij de cursus over zouden dragen. Wanneer iemand deze groep echt over wilde nemen, moest hij of zij eerst zelf deelnemen aan de les. Dat is absoluut geweldig en ze deden het niet alleen om te kunnen zeggen dat ze computerles hadden gegeven. Ze wilden echt dat dit goede project door zou gaan. Dat is een levensles dan, of niet?
Levenslessen
Ja, precies. Sommigen gebruiken gebeurtenissen uit hun eigen leven wanneer ze op zoek gaan naar werk om hun eigen verantwoordelijkheid te ontwikkelen. Een voorbeeld hiervan: een meisje, wiens ouders als vluchtelingen in Berlijn hadden geleefd koos ervoor te gaan werken in een opvangcentrum voor andere asielzoekers. Zij is Albanees en omdat er niemand in het opvangcentrum was die Albanees sprak, kon zij het personeel helpen als tolk. Wanneer scholieren zulke taken op zich nemen krijgen ze schoolkrediet van 2 tot 3 lessen per week. Dit is zeker geen verlies, omdat ze in hun “verantwoordelijkheid” uren meer leren dan ze in normale lessen zouden doen. Dit is iets heel anders dan wanneer een leraar zegt: “Stel je voor dat je…” Nee, ze moeten zich realiseren dat de beste manier om scholieren te laten zien hoe ze de wereld kunnen vormen, veranderen en verbeteren is door het zelf te ervaren, niet door het zich voor te stellen. Hoe raakte uw school betrokken bij Plant-for-the-Planet? We hadden al eerder evenementen en activiteiten met betrekking tot milieubescherming gehouden op onze school. En toen ik voor het eerst een folder van Felix Finkbeiner en zijn Initiatief in handen kreeg, nodigde ik hem uit deel uit te
61
* Je kunt meer
vinden over de training van Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs op pagina 84
maken van ons programma “Mensen met een Boodschap” zodat hij meer uitleg kon geven over zijn plantcampagne aan de scholieren. Felix sprak tegen ons tijdens een samenwerking van scholen in juli 2008 en we besloten spontaan dat we 100.000 bomen zouden planten in Berlijn. Dat is natuurlijk een gigantisch aantal, maar wanneer we eraan twijfelden of dit wel haalbaar zou zijn, zei een van de scholieren: “We zijn de hoofdstad, we moeten een rolmodel zijn voor de anderen!”
can” Een “Yes we ng ri erva
We besloten toen om Klimaat Academies te gaan houden en tot nu toe hebben we 168 Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs geautoriseerd.* De meeste van hen geven nu introductie presentaties over het klimaatprobleem aan andere scholieren. We hebben ook boswachters en boomkweekdeskundigen uitgenodigd om ons te vertellen welke bomen we het beste waar kunnen planten. De kinderen hebben het op zich genomen om te bepalen waar we het beste boomkiemplantjes kunnen kopen. Met de hulp van dokterspraktijken en biologische restaurants hebben ze een buitengewoon goede ervaring gehad. Als leraar is het soms erg moeilijk om alleen aan de hand van een brief te bepalen wat echt effectief zal zijn en langdurend resultaat zal opleveren en wat uiteindelijk alleen maar een hoopvol idee blijkt te zijn. Het verschil tussen deze twee is als het verschil tussen een feestmaaltijd en een pagina in een kookboek. Wanneer je meer wilt weten over de activiteiten op onze school, bekijk dan onze internethomepage: www.ev-schule-zentrum.de Mevrouw Rasfeld, bedankt voor dit zeer interessante interview! Maar dat is niet het enige stimulerende voorbeeld. Op haar school in Neuss aan
62
de Rijn, begon Joy samen met haar vriendin Luna iets fantastisch. IIn september 2009, begonnen ze het project “Activiteit: Plant-for-the-Planet.” Hun doel: hun klasgenoten laten zien hoe belangrijk klimaatrechtvaardigheid is en hoe ze dit samen kunnen bereiken. Ze hebben helemaal zelf een compleet programma ontwikkeld dat vele weken in beslag nam. Natuurlijk bestaan zulke geweldige projecten niet op elke school. Maar je kunt hier verandering in brengen op je eigen school! Probeer het, het is gemakkelijk. Praat met je ouders, je schoolvrienden en met je leraren en je zult ontdekken dat het best makkelijk is om een soortgelijk project op te zetten. Je zou bijvoorbeeld zelfs dit boek mee kunnen nemen naar de directeur en erop staan dat hij het gaat lezen. Ga later terug en vraag of hij je wil steunen in het opzetten van je
plan. En wanneer de directeur het niet wil, vraag het dan aan een leraar die je leuk vindt, iemand die erg behulpzaam is! Alleen om je te laten zien dat dit proces voor ons niet anders is, zullen we je vertellen over onze eigen ervaringen op onze scholen: En alleen omdat iemand misschien niet meteen heel enthousiast is over je idee, moet je niet stoppen het te proberen!
Programma: Activiteit: Plant-for-the-Planet Week 1
en wat de scholieren Introductie en onderzoek ing van de aarde al weten over de opwarm
Week 2
tatie en een Plant-for-the-Planet presen concluderende discussie
Week 3
heid precies?
dig “Wat is Klimaatrechtvaar
Raphael [12, Aichach, Duitsland] De reacties varieerden. Sommigen zeiden: “Hé, dat wil ik doen!” en anderen zeiden: “Wat een slecht idee zeg.” In elk geval steunden mijn ouders en mijn lerares Mevrouw Bueschl me voor 100 procent. Zij vinden het idee net zo belangrijk als ik. Josia [11, Duisburg, Duitsland] Sommige mensen vonden het heel cool. Er waren zelfs een paar mensen uit mijn jaar die naar me toe kwamen en vertelden dat ze eindelijk een doel hadden dat ze wilden bereiken. In een korte periode hadden we al een scholierenclub opgezet voor Plant-for-thePlanet
Hoe kan het ingevoerd
worden?
Week 4 and 5
aarde en de gevolgen “De opwarming van de voor het milieu” ekenen voor het “Wat bomen kunnen bet klimaatprobleem” g van de feiten en “Uitbreiding en verdiepin ” gecompliceerde relaties
Week 6
r het klimaatprobleem Kijk samen een film ove discussie met een concluderende
Week 7
schillende Maak een poster over ver oorzaakt zijn ver die n nge eri and milieuver aarde de door de opwarming van
63
Week 8 and 9
huidige KlimaatreVerschillende lezingen van s eur chtvaardigheid Ambassad
Week 10
” om kennis te Ontwikkel “actieplannen tionaal verspreiden, ook interna
Week 11
ten te houden op het Zoek hulp om plantfees je voor op sponsoren schoolterrein en bereid
Clara [12, Augsburg, Duitsland] Op school probeer ik met de hulp van de directeur en één van de leraren om een milieu actiegroep op te richten. Mijn vrienden gaven me de bijnaam “Klimaat-Clara”, maar ik vind het erg cool. Een vriendin van mij ging zelfs naar een Academie in Augsburg. Mijn klasgenoten waren erg enthousiast in het begin. Maar na een tijdje, zoals dat soms gaat, begonnen sommige jongens in de klas met hun ogen te rollen wanneer mijn vrienden en ik voorstelden dingen te doen voor Plant-forthe-Plant. Dus mijn vrienden en ik legden hen de ernst van de situatie uit en zeiden dat als zij dat niet konden begrijpen, dat hun probleem was en niet dat van ons. Ik hoop dat we meer dan een miljoen bomen kunnen planten en er ook voor kunnen zorgen dat er op onze school op zoveel mogelijk manieren gebruik gemaakt zal worden van gerecycled papier en bio-producten (voor kopieerapparaten, tijdschriften en tissues). Maar daarvoor hebben we waarschijnlijk de hulp van meer medeactivisten nodig.
Rufat [12, Baku, Azerbeidzjan] De eerste keer dat ik over Plant-for-the-Planet hoorde was op de UNEP Tunza Conferentie in juni 2008. Felix gaf een presentatie over de organisatie daar en vanaf dat moment heb ik regelmatig hun internetpagina bezocht. Het deed me echt iets, omdat de kennis en informatie die ik tegenkwam op de Plant-for-the-Planet website helemaal past binnen mijn interesses.
64
Ik ben lid van de Plant-for-the-Planet Wereldorganisatie, omdat ik samen wil werken met deze kinderen van over de hele wereld die ook onze toekomst willen redden. Om mijn medescholieren te informeren over Plant-for-the-Planet gaf ik een presentatie van 15 minuten over klimaatverandering (met toestemming van mijn ouders natuurlijk). Mijn vrienden wisten al dat ik erg geïnteresseerd was in kwesties met betrekking tot onze toekomst en in de uitdagingen die we tegen zullen komen door het klimaatprobleem, dus toen ik mijn presentatie over Plant-for-the-Planet gaf, werden zij er ook enthousiast over! Samen met mijn vrienden heb ik dit jaar ongeveer 1.000 bomen geplant. Ik probeer hen altijd te motiveren meer te planten. Ons ultieme doel is om het aantal plantfeesten en campagnes te verhogen, om onze kennis met anderen te delen en zo veel mogelijk nieuwe mensen erbij betrekken als mogelijk is!
Jule & Merle [13, Bremen, Duitsland] Mensen reageren erg verschillend op onze betrokkenheid bij de bescherming van het klimaat. Veel mensen van onze school maakt het allemaal eigenlijk niet zo veel uit. Soms krijgen we ironische of denigrerende opmerkingen over ons motto, bijvoorbeeld: “Is het niet geweldig, jullie zijn zo betrokken bij het klimaat, maar…” Maar we krijgen ook positieve reacties. Tijdens onze lezing in de klas waren sommige leraren jaloers op ons, omdat we de aandacht van de andere scholieren zo goed vast wisten te houden en omdat iedereen luisterde, mee deed en vragen stelde over wat we presenteerden. Een opmerking die we bijvoorbeeld achteraf kregen was: “Dat was echt een geweldige presentatie!” Kinderen die normaal gesproken nooit opletten tijdens de les luisterden en reageerden op onze lezing. Het was zo goed dat een leraar zich een jaar later onze lezing nog herinnerde en erg onder de indruk was van het feit dat we nog steeds actief waren. Omdat we niet vanaf het begin gesteund werden door onze school, besloten we om in onze vrije tijd actief te worden. We wilden uiteindelijk Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs worden! Toen in de pers bekend gemaakt werd dat er een paneldiscussie over klimaatverandering gehouden zou worden in ons gemeentehuis, gingen wij er natuurlijk heen om mee te doen…
Joy [12, Krefeld, Duitsland] Ik denk dat veel van mijn klasgenoten het idee interessant vinden, maar nog niet zelf gemotiveerd zijn om er iets mee te doen. Ik denk dat ze zich machteloos voelen, hoewel ik hen al heb uitgelegd dat we het internet kunnen gebruiken om grote groepen mensen samen te brengen; groepen die een grote invloed zullen hebben. Misschien had de vernietiging van het milieu, als ik ook alleen maar in Duitsland had gewoond, ook voor mij niet zo dringend geleken. Het is niet zo makkelijk voor sommige mensen om de vernietiging te zien als voor mensen in andere plaatsen op de wereld.
65
Boom voor Boom… Of: het geweldig grote plantfeest Toen we onze Poolse vrienden Ula en Kamil vroegen waarom ze boomplantfeesten hielden in hun eigen kleine stadje Borek, antwoordden ze als volgt: “We doen het omdat bomen de longen van de aarde zijn. Zonder bomen is er geen leven. Ook zijn ze een mooi symbool. Op onze school hebben we een gewoonte waarbij elke eersteklasser een boom plant achter de school. Op deze manier kunnen we zien hoe hun boom tegelijkertijd met hen groeit. Maar deze bomen blijven staan, lang nadat de scholieren de school verlaten hebben. We organiseren boomplantfeesten omdat we willen laten zien dat, ondanks dat we kinderen zijn, we toch iets betekenisvols kunnen doen… We praten niet alleen, zoals de politici doen, we gaan aan het werk. Ook is het zo dat er alleen al 7 miljoen bomen vernietigd zijn tijdens de laatste grote storm in onze regio, wat nog een goede reden is om meer bomen te planten!
Wij zijn het er over eens: Stop talking. Start planting.
66 Max [12, Berlijn, Duitsland]
2 van deze mensen dan 2 anderen bellen en
Wij mogen bomen planten op
deze 2 bellen weer 2 anderen, etc., dan zullen
de grond die de stad ons heeft
er veel mensen zijn om te helpen wanneer het
aangeboden. We hebben bijvoorbeeld een klein
tijd is om te planten! We gebruiken ook T-shirts,
bos geplant in Pankow, aan de rand van Berlijn.
folders en posters van Plant-for-the-Planet om
Nadat de afdeling van bosbouw ons de grond
het nieuws te verspreiden, evenals massa
daar gegeven had, vroegen we een boswach-
e-mails. Daarnaast spreken we vaak met de
ter, Meneer Franusch, welke bomen het meest
pers en vragen we hen de plantcampagnes
geschikt waren voor dat gebied en wanneer we
te ondersteunen door erover te schrijven in
ze het beste konden planten. Op de volgende
kranten of erover te praten op radio en tv.
manier verspreiden we het nieuws over onze plantfeesten: wanneer jij 5 mensen belt, en als
Nieuwe bomenplanters moeten zich zelf een paar vragen stellen:
Hoe vind ik partners die meedoen? Hoe kan ik ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk mensen op de hoogte zijn van het evenement en hier enthousiast over raken? Waar kan ik planten? Welke bomen groeien op welke plek? Waar haal ik de jonge boompjes vandaan? Wie kan ons plantfeest vastleggen? Klinkt moeilijk? Het is nog niet half zo moeilijk als het klinkt. Wij hebben al heel veel plantfeesten georganiseerd en we hebben hier veel ervaring door opgedaan. Iedereen die een eigen plantfeest wil organiseren kan meeliften op onze ervaring zonder gedoe.
Eerst de belangrijkste regel: dingen zijn een stuk makkelijker (en een stuk leuker!) wanneer je samenwerkt met anderen.
67 Leon [13, Cologne, Duitsland]
Alles dat we nodig hebben om te planten is een
We hadden veel plezier tijdens het
stevige schop en een paar rubberlaarzen. Dan
planten. Ook al regende het en was
laten de boswachters ons het stuk land zien
het een beetje koud, toch plantte onze groep
waar we kunnen gaan planten. Vaak hebben
van 30 kinderen 1.000 bomen in iets minder dan
ze al een rijtje kiemplantjes klaargezet om te
2 en een half uur!
planten. Dan graven wij, de kinderen, gaten die
Normaal gesproken beginnen we, wanneer we
net diep genoeg zijn om de wortels te bedekken
een boomplantfeest willen organiseren, met
wanneer de plant in de aarde staat. Hierna
het sturen van e-mails naar onze vrienden, het
zetten we de kiemplant in het gat en drukken we
ophangen van posters op school en het vertellen
de aarde eromheen stevig aan en beginnen we
wat we gaan doen aan iedereen die we tegenko-
met het volgende gat. Heel simpel!
men.
Hoe vind je partners die meedoen Je kunt het beste partners vinden in je vriendenkring en familie. Het is vaak al genoeg om hen alleen maar te vertellen over het geplande boomfeest, ze zullen dan zo geïnteresseerd zijn dat ze meteen zullen vragen of ze kunnen komen. ! Vind partners
Natuurlijk is je antwoord dan: “Natuurlijk, hoe meer hoe beter!” Een spreekbeurt houden over het klimaatprobleem is ook een hele goede manier om mensen te vinden die willen helpen met het boomplantfeest. Per slot van rekening begon het Plant-for-the-Planet initiatief allemaal met de presentatie van Felix. Als je ervoor zorgt dat je je spreekbeurt eindigt met het omhooghouden van een schep terwijl je zegt: “We hebben genoeg gepraat over het klimaatprobleem, wat willen we er nu aan gaan DOEN?” dan zal je gegarandeerd enkele van je medescholieren overtuigen om mee te doen met het feest.
Waar kun je plantlocaties vinden Natuurlijk kun je gewoon je mouwen opstropen, een schep pakken en alle soorten kleine boompjes en struiken overal gaan planten waar je wil. Maar dan kan het zomaar gebeuren dat de boompjes die jij vandaag hebt geplant, morgen weer gekapt worden om plaats te maken voor een nieuw voetbalstadion of een fabriek… en al je bomen en harde werk zullen daarmee ten onder gaan.
68 Josia [11, Duisburg, Duitsland]
Niklas [12, Cologne, Duitsland]
Mijn plantfeest vond plaats in de
Ik plant niet alleen bomen omdat ik
zomer van 2009 als onderdeel van
iets goeds wil doen voor het milieu,
de Duisburg Milieu Dagen. Felix en onze burge-
maar ook omdat ik hoop dat we samen kunnen
meester, die ook een boom plantte, waren er
werken om een gebalanceerde wereld te creëren,
allebei bij. Felix was de sponsor, of misschien de
nadat we gestopt zijn met het kappen van het
“hoofdsupporter” van de Milieu Dagen. (Eindelijk
regenwoud. Het maakt me erg gelukkig wanneer
mocht een kind het doen!) Er kwamen ook veel
ik zie dat elke boom die geplant wordt een kleine
journalisten, sommige met camera’s. Toen stond
positieve verandering teweegbrengt in het milieu.
een aantal kinderen op en vertelde hen wat we al gedaan hebben voor Plant-for-the-Planet.
De grond waar de planten zullen gaan groeien moet eerst beschikbaar gesteld worden voor dit doel door de eigenaar, soms is dit een individu, maar het kan ook de stad, provincie of het land zijn. Je kunt het beste eerst de lokale boswachter vragen naar mogelijke locaties. Of je kunt naar het stadhuis of gemeentehuis gaan en het vragen aan degene die verantwoordelijk is voor het onderhouden van parken en groene gebieden. Maak je geen zorgen! Deze mensen zijn bijna altijd ruimdenkend en behulpzaam in
tsen plaa nten! d n a i V e pl om t
het werken met toegewijde jongeren. En misschien helpen ze je zelfs wel met het organiseren van het feest!
Hoe vind je de beste bomen Je hebt een plek gevonden om de bomen te planten. Wat nu? Inderdaad, je moet de juiste kiemplantjes vinden! Ze moeten geschikt zijn voor hun toekomstige locatie. Hiervoor kun je het beste naar een boswachter gaan. Zij weten precies welke soorten beter groeien in direct zonlicht of in de schaduw en bijvoorbeeld dat dennenbomen een zandbodem nodig hebben terwijl elzen graag natte “voeten� hebben.
Vind boom! de juiste
Of je kunt een kijkje nemen bij een lokale boomkwekerij; daar zijn vaak professionals aanwezig die je om advies kunt vragen.
69 Raphael [12, Aichach, Duitsland] Ik heb de leiding genomen over ons
Het laatste nieuws: op 6 februari 2010 werd er
boomplant evenement in december
een besluit gemaakt door de kinderraad: de Plant-
2009. De vader van een van mijn medescholieren
for-the-Planet Stichting zal een groot stuk land aan
doneerde niet alleen de grond, maar zelfs de
mijn school doneren voor onze volgende boom-
bomen. Onze lerares, Mevrouw Bueschl, had een
plant campagne deze lente. Jippie! We hebben de
schema gemaakt om ervoor te zorgen dat we
gemeenschap overtuigd!
op een dag zouden planten met mooi weer. En het was een regelrecht succes. Omringd door de lokale pers plantte onze klas meer dan 500 boompjes.
Hoe en waar je de bomen kunt krijgen Je kunt bijna altijd kiemplantjes krijgen van de bosbouwafdeling of van de stad. Wanneer dit niet zo is (onwaarschijnlijk!) dan kun je vast bomendonateurs of andere sponsoren vinden; vraag gewoon bij een broeikas, boomkwekerij of een tuincentrum bij jou in de buurt of ze je willen steunen bij het boomplant evenement. Benedikt, en zijn Milieu Actiegroep met zijn “Boomsponsorloop” campagne, heeft Het krijge n van de bomen!
een groot aantal suggesties verzameld over waar je sponsoren kunt vinden. Hier kun je meer over lezen in het volgende hoofdstuk. Uit hun ervaring blijkt dat het makkelijker is om sponsoren te vinden wanneer je ze vertelt dat de media aanwezig zal zijn bij het evenement.
2,000 bomen in een middag!
70
Wat bomen fijn vinden… en wat niet Een paar kleine tips voor het planten van bomen
fouten te corrigeren. Maar er zijn ook tuinhobbyisten die veel ervaring hebben in het planten van bomen en die je kunnen helpen. Alles wat een boom nodig heeft om zich prettig te voelen op zijn nieuwe plek gedurende tientallen jaren is een beetje voorzichtig-
Van alle planttips is er een die je onder geen enkele
heid bij het planten. Wanneer hij haastig in de grond
omstandigheid kunt negeren: “Het planten van
wordt gestopt zal hij nooit zo goed groeien.
bomen is geen gecompliceerd proces, maar je kunt
Het belangrijkste: de wortels hebben ruimte nodig.
toch veel kleine foutjes maken.” Dat is de reden om
Om ervoor te zorgen dat de wortels kunnen groeien
zeker, vooral tijdens je eerste boomplantfeest, een
moet het gat waarin de boom geplant gaat worden
“professional”, zoals een boswachter of iemand van
twee keer zo diep en twee keer zo breed zijn als
de bosbouwafdeling of boomkwekerij, naast je te
de wortels. Dit komt doordat de wortels in alle
hebben om je het proces uit te leggen en eventuele
richtingen moeten kunnen groeien, een beetje als
Hoe je je boomplantfeest bekend maakt Dit brengt ons (bijna) bij het belangrijkste deel: heb je eraan gedacht om de pers uit te nodigen voor het boomplantfeest? We willen er uiteindelijk voor zorgen dat zoveel mogelijk mensen ons idee horen en er geïnspireerd door raken. Hoe meer mensen hoe beter. Als het gaat om de media is het altijd het beste om hen zo snel mogelijk over
Verspreid idee!
het
het evenement in te lichten. Wanneer je het te laat doet is er een grote kans dat ze al andere verplichtingen hebben. Wij hebben buitengewoon goede ervaringen met onze regionale zenders. Dit komt omdat onze plantfeesten altijd een goede mogelijkheid zijn om foto’s te maken, dus we worden vaak gezien als een “godsgeschenk” voor fotografen en tv-ploegen. Denk van te voren na over je evenement. Vooral over wie de beste persoon is om een kort interview te geven voor de camera. Het kan geen kwaad om van te voren even te oefenen. Het is het beste om korte en overtuigende antwoorden te geven. De vragen die gesteld zullen worden zijn vaak vrij voor de hand liggend: “Waarom planten jullie bomen? Hoe ontstond het idee? Wat is jullie doel? Hoe reageren andere kinderen en volwassenen op jullie campagne?”
71 een octopus die zijn tentakels spreidt. Voordat
Een andere kleine tip: een bergje aarde rond de
de bomen in de gaten geplaatst kunnen worden,
stam helpt erg goed. Dit zorgt ervoor dat het
moet je de wortels nog een keer onderdompelen
irrigatiewater niet meteen wegstroomt, maar in
in water. Dit zorgt ervoor dat de boom genoeg
plaats daarvan de grond insijpelt op de plek waar
water heeft om de acclimatiseringsperiode te
de boom het nodig heeft. De beste jaargetijden
overleven tot zijn wortels volgroeid zijn en hij zelf
om te planten zijn de lente en de herfst. De mees-
in staat is om genoeg water op te zuigen.
te bomen hebben in deze seizoenen de grootste overlevingskans. Maar het is vooral belangrijk
De bomen moeten niet te diep in de grond
dat mensen niet ontmoedigd raken wanneer hun
geplant worden. Het is prima wanneer je de
boom langzamer dan of niet zo groot groeit als
bovenkant van de wortels nog boven de grond uit
andere bomen; dat is volkomen normaal.
kunt zien, omdat de wortels kunnen gaan rotten wanneer je de planten te diep plant.
Hoe je van je plantcampagne een feest maakt Hoe zit het met het eten en drinken voor het plantfeest? Kunnen je ouders helpen? Enkele scholieren in Augsburg maakten wafels en verkochten ze op een schoolmarkt voor Plant-for-the-Planet. Dit is ook een goed idee voor een plantfeest! Misschien kan je oma een cake voor je bakken? Iemand anders zou een pastasalade kunnen maken en meenemen? Nog iemand zou voor servies en bestek kunnen zorgen? Misschien kan de lokale supermarkt je plantfeest zelfs sponseren door het doneren van een tuintafel en/of drankjes en hapjes? Het is in ieder geval in onze ervaring zo dat mensen veel eerder geneigd zijn te helpen wanneer we ons idee uitleggen en vertellen waarom we bomen planten.
* Je kunt T-shirts en folders bestellen op onze homepage!
Uit onze ervaring blijkt dat het dragen van een Plant-for-the-Planet T-shirt bij het zoeken naar sponsoren voor een boomplantfeest erg goed helpt.* Ten eerste geeft het mensen het gevoel dat ze bijdragen aan iets dat echt belangrijk is. Daarnaast maakt het ook duidelijk dat je plantfeest niet een “eenzaam� evenement is, maar dat het onderdeel uitmaakt van iets groters. Hoewel het lastig is gebleken, kun je proberen beroemdheden uit de omgeving (bijvoorbeeld lokale politici) uit te nodigen voor je plantfeest. Je kunt ze het beste een tijd van te voren informeren, en het helpt ook als ze weten dat de lokale pers aanwezig zal zijn. Elke politicus staat graag voor een camera of microfoon.
72 n! Bomen plante
Nu je alles georganiseerd hebt; een plantteam, kiemplantjes, scheppen, de grond, eten en drinken; kun je eindelijk gaan beginnen! Om te weten te komen hoe je een kiemplantje moet planten zodat het uitgroeit tot een gezonde boom die veel CO2 op zal nemen tijdens zijn leven, kun je het beste een boswachter om advies vragen. Het liefst een die je kan vergezellen tijdens je eerste plantfeest.
Het organiseren van een plantfeest (en vooral het planten van vele bomen voor Klimaatrechtvaardigheid) is iets waar je echt trots op kun zijn! Je plantfeest maakt deel uit van een wereldwijde oproep tot actie. Over de hele wereld planten kinderen bomen. We zijn als het ware een grote wereldfamilie omdat wij als kinderen, boom voor boom vechten voor onze
www.plant-for-the-planet.org
toekomst. Wanneer we een miljoen bomen in elk land op aarde geplant hebben zal iedereen eindelijk van ons gehoord hebben en ons serieus nemen en jij zult al betrokken zijn! Dit is hetgeen waar jouw bomen aan bij zullen dragen.
Hoe tellen je bomen Om bij te kunnen houden hoeveel bomen we samen al geplant hebben, is het zowel nodig als belangrijk dat “jouw” bomen meegenomen worden in zowel de nationale als internationale telling. Daarom moet elk plantfeest beginnen met een internetklik. Op onze homepage kun je je plantfeest registreren. Wanneer je dit gedaan hebt kun je aankondigen hoeveel bomen je wilt planten: je bomenbelofte. Na je plantfeest is het cruciaal dat je weer inlogt op de website en vastlegt hoeveel bomen er uiteindelijk geplant zijn.
er je
Registre bomen!
Er zijn kinderen uit verschillende steden die al beloofd hebben om 100.000 bomen te planten voor hun stad. Dat is een gigantisch aantal… maar het is bereikbaar, zoals blijkt uit veel van de reacties en successen van plantfeesten in Duitsland. Een ander belangrijk punt is dat niet elke boom die toegeschreven wordt aan een specifieke plantgroep ook persoonlijk geplant dient te worden door deze groep, of zelfs lokaal geplant hoeft te worden. Het totale aantal geplante bomen bevat alle bomen die over de hele wereld geplant zijn als gevolg van de acties van de groepen. Wanneer een groep ook sponsoracties uitvoert, kan het opgehaalde geld gedoneerd worden aan het planten van bomen in andere landen. Je kunt hier meer over lezen op de volgende pagina.
73 Else [12, München, Duitsland] en Miriam [12, München, Duitsland] We zitten in de brugklas van het Ernst-Mach-Gymnasium in Haar bij München. We waren meteen gegrepen toen we hoorden over Plant-for-the-Planet. Onze leraar gaf ons meer informatie en we deden research via internet. Felix’ idee had ons geïnspireerd. Om meer te leren werden we Klimaat Rechtvaardigheid Ambassadeurs in maart 2009 in de Plant-for-thePlanet Academie in de Evangelische Academie in Tutzing. We waren erg trots op onszelf toen we de certificaten in handen hadden. Ondertussen hebben we al 25 presentaties gegeven, enkele daarvan op drie andere scholen in onze gemeente. Maar elke presentatie is weer een nieuwe ervaring, omdat we veel vragen stellen aan onze luisteraars en altijd andere antwoorden krijgen. In april 2010 werden we gevraagd een Plant-for-the-Planet Academie te houden op onze school. De burgemeester hield een openingsspeech, we plantten 4.000 kiemplantjes en trainden 25 nieuwe Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs.
Bomen voor het zuiden… Of: 20 euro = 20 bomen Voor elke euro die gedoneerd wordt kan er een boom geplant worden. Maar we willen niet maar één boom planten, we willen er zo veel mogelijk planten; een miljoen bomen in elk land ter wereld! Wanneer je een boomplantfeest wilt geven is het vaak mogelijk om sponsoren te vinden die je financiële steun willen geven. Misschien zijn je ouders, familieleden of vrienden ook wel bereid je te helpen. Als je eenmaal officieel bent opgeleid tot Klimaatrechtvaardigheid Ambassa-
*
Je kunt meer te weten kome over hoe je n ee Klimaatrecht n vaardigheid Ambassadeur kunt worden in het volgende hoofdstuk op pagina 84!
deur*, zal je “officiële” sponsoracties kunnen organiseren en kunnen beginnen
met het ophalen van donaties bij bijvoorbeeld treinstations of tijdens publieke
evenementen. Op onze website hebben we een lijst samengesteld van de meest belangrijke vragen met betrekking tot de sponsoracties en het inzamelen van geld. Vaak hebben we bedrijven en organisaties kunnen vinden die ons royaal wilden steunen in onze campagne en onze officiële sponsoren werden.
*
Meer over he idee van Bene t dikt vind je op pagina 82!
Aan het eind van dit hoofdstuk kun je meer lezen over hoe een goede sponsoractie en sponsorcampagne werkt. Onze vriend Benedikt* heeft hier een fantastisch idee voor. Je kunt er zelfs voor zorgen dat mensen een boom
beloven tijdens een presentatie. Je kunt presentaties geven op plekken waar veel mensen samen komen, zoals op plantfeesten.
74 Karoline [14, Berlijn, Duitsland] De eerste keer dat ik met mijn
naar het metrostation te gaan en daar geld op te
vrienden geld op ging halen als
halen. We stapten de trein in en zeiden gewoon:
Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur, deden
“Hallo, wij zijn scholieren van de Evangelische
we het volgende: tijdens onze middagpauze
School in het centrum van Berlijn en we werken
gingen we erop uit (in vol ornaat met onze Plant-
samen aan een project genaamd Plant-for-the-
for-the-Planet T-shirts en folders) en gingen we
Planet. Wij, de kinderen van Plant-for-the-Planet,
eerst naar de Friedrich straat in Berlijn, omdat
planten bomen om het klimaat te redden. Een
daar altijd veel mensen zijn. Maar toen kwamen
euro staat gelijk aan een boom en we zouden
we erachter dat dit niet zo’n goed idee was. De
erg blij zijn als u ons een kleine donatie zou
meeste mensen liepen ons gewoon voorbij en
kunnen geven. Elke cent helpt.”
knikten ons alleen maar toe. Dus besloten we
Nu komen we tot de kern van de zaak: we hebben boven alles geld nodig om bomen te planten waar het het grootste effect heeft: in de zuidelijke landen. Het is daar veel warmer dan in Europa. Daarom groeien de bomen sneller en helpen ze, door hun vaardigheid om CO2 te absorberen, nog sneller tegen het klimaatprobleem dan de bomen in andere delen van de wereld waar ze langzamer groeien.
Een klein deel van de 40.000 bomen in Namibië
Daarom zijn we samen gaan werken met partnerorganisaties in Afrika, Zuid- en Midden-Amerika en in Azië. Deze organisaties planten bomen voor Plant-for-thePlanet met het geld dat wij ophalen. Elke gedoneerde euro wordt door onze partners getransformeerd in een boom. Hier zijn een paar voorbeelden:
Namibië (Afrika) Met de kinderen in Namibië en onze partnerorganisatie “Trees for the world” hebben we al meer dan 40.000 bomen geplant! Naast het absorberen van CO2, hebben deze bomen nog een andere belangrijke functie: ze gaan de groei van woestijnen in het noorden van Namibië tegen.
75
Dat ging een stuk beter, want de mensen in de metro konden ons niet negeren en weglopen. In totaal verdienden we genoeg geld voor 26 bomen! We houden ook collectes op pleinen en tijdens
op onze school en het werkt ongeveer hetzelfde
publieke evenementen (bijvoorbeeld op de
als een ontvangstbewijs. Op de achterkant
stadsmarkt en in botanische tuinen). Wanneer
staat: “Moed om te dromen”, “Voor deze MOED
we geld inzamelen brengen we altijd onze MOED
kaart wordt er een boom geplant.” Iedereen die
kaarten mee, omdat iemand altijd wat MOED kan
een euro doneert krijgt er een kaart voor terug.
gebruiken. De MOED kaart is een soort motto
Mexico (Midden-Amerika) Door onze Plant-for-the-Planet Stichting zijn wij kinderen boseigenaren sinds 2014. Met het eigen kapitaal van de familie Finkbeiner, donaties van hun familieleden en vele sponsoren tijdens kerst 2013, kon onze Kinder- en Jeugdstichting 32 miljoen vierkante meter in Campeche in Mexico kopen. De bomenpopulatie van dit ongelooflijk vruchtbare bosgebied was bijna helemaal uitgeput omdat een Chinese investeerder het land wilde gebruiken voor methaan intensieve rijstverbouwing. Door middel van de Mexicaanse Felix’ vader organiseert de herbebossing. Hier knielt hij boven 2.000 mahonie kiemplantjes op het Plant-for-thePlanet land in Campeche. In tien jaar tijd zullen deze mahonie plantjes net zo groot zijn als de boom waar ze tegenaan leunen.
Plant-for-the-Planet organisatie konden we het land op 1 januari 2014 kopen. Met onmiddellijk effect kunnen we miljoenen bomen herplanten in ons eigen gebied. Alina, van 15 uit Unterhaching in Bavaria, bezocht het herbebossingsproject in december 2013 samen met haar vader Michael en ingenieur Raul Negrete, de volwassen directeur van onze Mexicaanse Plantfor-the-Planet organisatie. Samen met een Mexicaanse bosbouwdeskundige zijn we aan het bekijken hoe we deze grootschalige herbebossing het beste kunnen aanpakken. Toen we de eerste editie van Boom voor Boom schreven in 2010, dacht geen van ons dat dit kleine kinder- en jeugdinitiatief zoveel eigen bosland zou bewerken binnen enkele jaren. Elk van onze ambassadeurs is nu op hun eigen kleine manier een boseigenaar.
76 Binnen 10 jaar zullen deze ontboste gebieden weer bedekt zijn met enorme bomen en zij zullen elk jaar duizenden tonnen CO2 absorberen. Als we het hout gebruiken om meubels te maken zal binnen twintig jaar de koolstof [C] in het bos blijven gedurende vele jaren. We zullen meteen nieuwe bomen planten, welke opnieuw CO2 zullen absorberen en zo gaat de kringloop door. Hierom planten we vooraanstaand hardhout, zoals mahonie op onze Rancho Las Americas in ConstituciĂłn, Campeche.
Maleisië (Azië)
In Maleisië zijn we al jarenlang bomen aan het planten in samenwerking met onze betrouwbare plantpartner: de SMK Teloi Kanan School. We zijn natuurlijk erg blij met het feit dat scholieren hier aan de kust mangrovebomen planten. Mangrovebossen vormen een paradijselijk habitat voor vogels, reptielen, zoogdieren, vissen, mosselen, krabben en andere dieren. Maar bovenal vormen de mangrovebossen aan de kust een belangrijke bescherming tegen stormen en tsunami’s!
De Filipijnen, Indonessië en Thailand (Azië) Het belang van mangrovebossen als bescherming van de kust tegen tsunami’s en tropische stormen werd duidelijk in 2013 toen een tyfoon de kust van de Filipijnen veranderde in een rampgebied. Samen met onze plantpartners hebben we mangrovebossen opgebouwd langs de kust van de Filipijnen, Indonesië en vooral Thailand sinds de zomer van 2013. In 2013 alleen al plantten we meer dan 400.000 bomen in deze drie landen.
77
Ecuador (Zuid-Amerika) Gregor, die al sinds het begin deel uitmaakt van Plant-for-the-Planet heeft vrijwilligerswerk gedaan in Ecuador waar hij samenwerkte met Ecuadorianen voor het planten van meer dan 28.000 bomen. Samen met de regioleider en andere lokale inwoners, herstelde Edwin Bustamante, een milieu ingenieur, de bossen van de provincie Pichincha. In totaal werden er 13 verschillende originele soorten Gregor op een plantfeest!
78
bomen geplant. Door dit herbebossingsproject worden de negatieve consequenties van ontbossing (klimaatverandering, erosie, het verlies van de biodiversiteit, etc…) vertraagd en uiteindelijk getemperd.
Democratische Republiek Congo (Afrika) De Democratische Republiek Congo ligt in een van de grootste tropische regenwoudgebieden ter wereld. Maar omdat een ongelooflijke hoeveelheid bomen in Congo gekapt zijn, is er een toenemende hoeveelheid kale vlaktes op de berghellingen welke kwetsbaar zijn voor erosie. Boomplantages en de “goede sfeer” daar met de lokale bevolking die de inspanningen van Plant-for-the-Planet begeleiden, doen veel om dit probleem te bestrijden.
Costa Rica (Midden-Amerika) Met onze partner “BaumInvest” hebben we al 40.000 bomen geplant op braakliggend terrein. De unieke diversiteit van teakbomen en een variëteit aan andere lokale soorten die daar geplant zijn, zijn boven alles zeer belangrijk geweest voor de ecologische diversiteit in het gebied en de bestrijding van boomplagen. Een van de drie soorten die geplant zijn is de amandelboom, wiens fruit dient als voedsel voor een zeldzame papegaai. Daarnaast hebben ze gebieden langs lokale rivieren herbebost. Af en toe werden de kiemplantjes voor de plantcampagne direct van de plek gehaald waar ze opnieuw geplant werden. En op sommige plaatsen werden de bomen zelfs gebruikt als een natuurlijk alternatief voor hekken.
Wij geloven dat al deze projecten het waard zijn om aan te doneren! Wij, van Plant-for-the-Planet (evenals een gecertificeerde accountant) garanderen dat er voor elke euro die gedoneerd wordt een boom geplant zal worden in een van deze landen. Trouwens, één euro van de opbrengst van dit boek dat je nu in je hand hebt, zal ook gedoneerd worden, zodat er nog een boom geplant zal worden! Dank je wel! Wat zou je ervan vinden om een boom cadeau te “geven”? Een van onze vrienden gaf 50 bomen aan haar oma voor haar verjaardag en ze vond het een prachtig cadeau! Het mooie donatiecertificaat hangt nu in haar woonkamer. Of misschien kun je aan iemand anders vragen om jou bomen cadeau te geven voor je volgende verjaardag of voor Kerst. In elk geval hebben we met onze campagne de ervaring dat veel mensen vrij ruimdenkend reageren en erg blij zijn wanneer we een kleine donatie vragen om ons te helpen ons doel te bereiken. Er zullen natuurlijk altijd mensen zijn die sceptisch zijn of
79
soms zelfs negatief reageren. Dit is de reden dat we een lijst met argumenten hebben opgesteld waar we af en toe tegenaan lopen zodat we mogelijke antwoorden kunnen bedenken en delen. Misschien kan dit jou ook helpen wanneer je anderen wilt overtuigen om mee te doen. Maar, zoals we eerder gezegd hebben, is onze ervaring dat veel mensen het heel leuk vinden wat we doen en graag geld of tijd doneren om te helpen.
Goede antwoorden op domme argumenten! Argument – Maar het is fijn als het warmer wordt!
Svar 2: Vliegt u? (Eet u veel vlees? Scheidt u uw afval? Bespaart u energie? Etc.) Iedereen kan met deze kleine dingen beginnen.
Argument – Maar een iemand kan het niet veranderen! Antwoord 1: Dat is niet helemaal waar! Wanneer
Antwoord 1: Vindt u het ook nog fijn als de
veel mensen een klein beetje doen, kunnen ze
zomers zo heet zijn dat ouderen en kinderen
samen veel bereiken. We kunnen de klimaatveran-
sterven aan een hartaanval?
dering misschien niet stoppen, maar we kunnen
Antwoord 2: Wanneer de opwarming van de aar-
het in ieder geval vertragen, wanneer iedereen
de met de huidige snelheid door blijft gaan, zullen
iets bijdraagt.
miljoenen mensen hun huis verliezen. Kunnen die
Antwoord 2: Wij planten bijvoorbeeld bomen.
allemaal bij u komen wonen dan?
Een enkele boom kan 24.000 kubieke meter lucht per dag filteren. En gedurende zijn leven kan een
80
Argument – Het kan me niet schelen! Ik wil er niets over horen!
boom tot 3 ton gevaarlijke koolstofdioxide uit de atmosfeer verwijderen!
over de hele wereld en het verdwijnen van de
Argument – Wat? Je hebt het over 2050? Tegen die tijd ben ik er al lang niet meer.
gletsjers niet een probleem is ?!
Antwoord 1: Maar degenen die er WEL zijn,
Antwoord 1: Geef je meer om jezelf dan om de kinderen? Antwoord 2: Dus jij denkt dat overstromingen
zoals wij kinderen, willen een aarde die nog
Argument – Ik doe al iets om het klimaat te beschermen. Ik probeer zo weinig mogelijk te rijden. Antwoord 1: Geweldig! Maar helaas doet niet iedereen hieraan mee. Dus wij moeten harder werken.
steeds bewoonbaar is. Antwoord 2: Heeft u geen kinderen ... of vrienden of familie met kinderen?
Argument – Klimaatverandering? Dat heeft altijd al bestaan.
aankomende boomplantfeest en hoe mensen dit
Antwoord: Dat klopt! Maar de wereld heeft nog
kunnen steunen…)
nooit te maken gehad met zo’n snelle klimaatver-
Argument – Maar met een paar bomen bereik je niets.
andering als tegenwoordig het geval is. Dit komt
Antwoord: Elke boom zet CO2 om in zuurstof en
doordat het CO2 niveau in de atmosfeer sneller stijgt
we planten er telkens meer. Na de eerste miljoen
dan ooit tevoren. Denk hier eens over na: gedurende
bomen zullen er meer volgen omdat WIJ, kinderen,
vele decennia hebben we meer en meer koolstof
samen over de hele wereld bomen planten. We
gedolven in de vorm van kool, petroleum en ruwe
weten dat bomen maar een deel van de oplossing
olie en dit hebben we verbrand waardoor er steeds
vormen, dus we gebruiken onze boomplantcam-
meer CO2 in de lucht kwam. Deze koolstof heeft een
pagnes om aandacht te vragen voor het feit dat
lange periode nodig gehad om begraven te worden,
we, wanneer we ook andere wereldproblemen
maar tegenwoordig brengen we het bijna in een keer
op willen lossen, door moeten gaan met nauw
terug in onze atmosfeer. Zo snel zelfs dat we een
samenwerken.
hoeveelheid CO2 die er miljoenen jaren over gedaan
Argument – Maar ik heb al bomen geplant.
Argument – Dit is een politieke zaak ... en als zij er niets aan gaan doen, waarom zou ik dat dan wel doen?
Antwoord: Dat is geweldig, maar help ons alsje-
Antwoord: Wanneer veel mensen samenwerken
blieft met het planten van meer bomen! Wanneer
moeten politici wel luisteren en gaan helpen. U kan
u wilt dat nog meer mensen uw voorbeeld volgen
en zou een van de velen moeten zijn die politici
hebben wij een heel goed idee… (vertel over het
dwingen aan het werk te gaan.
heeft om onder de grond opgeslagen te worden in een dag vrij laten komen.
81 Het is natuurlijk ook geweldig wanneer een hele schoolklas, club of andere grote groep een donatie doet* om te helpen met het planten van bomen in
het Zuiden of wanneer ze een boomplantcampagne sponseren in hun eigen stad. Dit is precies wat we bedoelen
*
BELANGRIJK! Wanneer je ons een donatie stuurt, zet er alsjeblieft je school, de naam van je organisatie en de stad bij (zodat we je boombijdrage kunnen registreren)!
wanneer we zeggen dat alles veel makkelijker en leuker is wanneer we samen werken! Mensen leren het beste hoe een grote campagne eruit zou moeten zien van degenen die dit eerder hebben gedaan. Met dit in ons achterhoofd hebben we de visies verzameld van de leden van de Milieuwerkgroep van de Immanuel Kant Middelbare School in Tuttlingen in Duitsland. Hierin leggen zij uit hoe ze op het idee kwamen om een “Boomsponsorloop” te houden. Wat deze kinderen hebben opgezet is zeer opmerkelijk!
“Run4Tree” – Benedikts briljante idee voor de Milieu Schoolwerkgroep Onze Milieu Werkgroep werd opgericht door Benedikt Hitzler in maart 2008. Hij is een schoolmentor voor Natuur en Milieubescherming en is de leider van de groep. Benedikt kreeg het idee voor de sponsorloop toen hij een Plant-for-the-Planet folder zag. De opwarming van de aarde leefde onder iedereen en de politici hielden heftige discussies over beschermmaatregelen. Alleen maar praten! Naar ons idee was dat het grootste probleem. Er moest iets gedaan worden, meer dan praten alleen. En de volgende vraag die erom smeekte gesteld te worden was: wat kunnen WIJ eraan doen? Op dit moment? We vonden het antwoord in de Plant-for-the-Planet folder over bomen planten. Bomen planten? Dat leek ons erg praktisch. We kwamen erachter dat de Plant-for-the-Planet Stichting donaties aanneemt zodat er bomen geplant kunnen worden in Ecuador, in Namibië en op andere locaties. Het sprak ons aan dat Plant-for-the-Planet een gecertificeerde garantie biedt dat er een boom geplant zal worden voor elke euro. We bespraken hoe we meer donaties konden krijgen. We zouden een basketbaltoernooi kunnen houden en de entreegelden kunnen doneren aan de plantcampagne? Maar we realiseerden ons al snel dat we niet genoeg scholieren of volwassenen zouden kunnen vinden die mee zouden willen doen. Uiteindelijk had Benedikt en geweldig idee: een Boomsponsorloop! In de weken die volgden promootte de Milieu Werkgroep het evenement. We overtuigden het schoolbestuur en kregen ook steun van onze burgemeester bij het leiden van het evenement. Ook maakten we een film om aan onze medescholieren te laten zien in de kleine pauze, op deze manier groeide en ontwikkelde ons idee van een “Run4Tree.”
82
Met enorm veel steun van zowel de stad als de school was het tijd om op zoek te gaan naar sponsoren; een lastige taak. De zoektocht ging door in de zomervakantie. Vaak hadden we meer vragen dan antwoorden: hoe gaat het met de catering? Wie is verantwoordelijk voor de folders en posters? En wanneer kunnen we alle losse eindjes aan elkaar knopen? Meteen na de zomervakantie begonnen we aan de eindfase; we kwamen nog steeds problemen tegen! Er waren problemen met het printen van de posters. Het bedrijf dat ze voor ons zou maken was laat en in eerste instantie was de lokale pers niet echt geïnteresseerd in ons evenement. Dus, naast de reguliere wekelijkse bijeenkomsten van de Milieu Werkgroep, hielden we tijdens de laatste twee weken voor het evenement ook veel extra bijeenkomsten. De eerste van deze speciale bijeenkomsten (drie weken voor de sponsorloop) was een noodbijeenkomst. Tot dan toe waren er maar 20 aanmeldingen en de registratietermijn was al 14 dagen verstreken. Tijdens die bijeenkomst in het kantoor van het bedrijf Hitzler Solar (zij stelden een paar kamers en
voorbereiding materiaal beschikbaar) besloten we om alle ideeën, problemen en suggesties die we hadden op briefjes te schrijven en te verdelen in categorieën. Uiteindelijk sorteerden we alles op urgentie, stelden we deadlines en duidelijke verantwoordelijkheden om alles gedaan te krijgen. Wie kan ervoor zorgen dat alle posters voor een bepaalde datum opgehangen worden? Wie is de verantwoordelijke coördinator voor de deelnemende adverteerders? Wie kan er voor zorgen dat alle scholen in de buurt ingelicht worden over de sponsorloop? Intussen had de zoektocht naar sponsoren genoeg opgeleverd. Natuurlijk zullen er in elke stad verschillende mogelijkheden zijn, maar voor degenen die een zelfde soort sponsorloop willen organiseren in hun eigen stad denken we dat je bij het zoeken naar sponsoren het beste kunt beginnen met een lijst van onze sponsoren: verschillende lokale en regionale bedrijven, lokale politieke organisaties, de openbare nutsbedrijven, de stad zelf, twee banken, een radiostation en een milieuorganisatie. Veel zakenmensen vonden het goed als wij folders op hun kantoor neerlegden. En we mochten ons evenement aankondigen op de zijkant van de bus die door de stad reed. In een plaats waar bijna iedereen met de bus gaat, of de bus ziet, ging onze advertentie alle straten door. Ook werden er 200 posters in de hele provincie opgehangen door het adverteerbedrijf waarmee we samenwerkten, 82 hiervan op lantaarnpalen. Kortom: bijna iedereen in de regio was op de hoogte van ons evenement. Maar het was niet allemaal makkelijk en we moeten onze fouten ook onder ogen zien. Het bleek ongelooflijk moeilijk om steun te krijgen van lokale beroemdheden (zoals politici). De meeste afzeggingen die we kregen, kregen we omdat mensen hun agenda al vol hadden staan. Maar zelfs zonder “prominente” vrijwilligers, kwamen er meer dan duizend lopers opdagen aan de startlijn, gesteund door meer dan 60 vrijwillige evenementorganisatoren. Uiteindelijk konden we meer dan 7.654 euro doneren aan Plant-for-the-Planet, mogelijk gemaakt door 1800 vrijwilligersuren en een geweldige ervaring voor iedereen.
Scholieren zonder ervaring in het organiseren van grote evenementen kunnen nu zien wat er mogelijk is wanneer je enthousiast bent over een groot idee en hard werkt om het werkelijkheid te laten worden. Op dit moment groeien er meer dan 7.654 bomen in Namibië dan er zouden groeien zonder deze plantcampagne. In 2009 organiseerde Benedikts Milieu Werkgroep een andere loop en deze keer verdiende hij 8.000 euro wat resulteerde in nog 8.000 bomen die geplant werden in Maleisië. Moritz (9 jaar) en Alina (10 jaar) hebben ook hun eigen “Run4Trees” georganiseerd met hulp van hun ouders. De scholieren hebben beloofd 100.000 bomen te planten voor hun gemeente en daarvoor geadverteerd. Sinds 2010 vindt hun Boomsponsorloop elk jaar plaats.
83
Onze planeet heeft Klimaatrechtvaardigheiden Toekomst Ambassadeurs nodig... Of: De Plant-for-the-Planet Academies Om ervoor te zorgen dat wij, kinderen en jongeren, voor onze toekomst kunnen opkomen, hebben we natuurlijk zoveel mogelijk mensen nodig die ons kunnen Iedereen kan het, jij ook: praat me t zoveel mogelijk mensen over het klimaatprobleem en over wat we eraa n kunnen doen!
steunen. We hebben al een grote groep die achter ons staat, maar er zouden er nog veel meer moeten zijn! We moeten deze mensen vinden en hen ervan overtuigen dat we samen iets kunnen doen om het klimaat te beschermen en Klimaatrechtvaardigheid over de hele wereld kunnen bereiken. Om deze belangrijke boodschap te verspreiden hebben we ambassadeurs nodig. Specifieker gezegd: Klimaatrechtvaardigheid- en Toekomst Ambassadeurs. Wij, kinderen en jongeren, zijn de perfecte mensen om dit te doen! Wanneer je dit hele boek tot hier gelezen hebt, weet je al iets meer over wat je moet doen om anderen te overtuigen. Het helpt natuurlijk wanneer je hulp krijgt en kunt leren van volwassenen, maar het is altijd beter als wij als kinderen elkaar
84
helpen en steunen.
Lea en Mira [13 & 11, Erlangen, Duitsland]
We vonden het erg cool dat Felix, zijn zussen en
In januari vorig jaar lazen wij in onze
zijn vader er ook waren. Zelfs een tv-ploeg van een
lokale krant, het Erlanger Nieuws, dat
populair Duits kinderprogramma was aanwezig en
er een Klimaat Academie gehouden
er werd in het kort verslag gedaan op de radio in
zou worden in het Milieustation van
de provincie Bavaria in Duitsland. Een jaar later,
Lias Grube in Eggolsheim in Duitsland.
aan het einde van februari 2010, gaven wij samen
In onze familie praten we veel over het
met onze vriendin Elizabeth de openingstoespraak
klimaatprobleem en onze vader werkt
op de Academie in Stuttgart in Duitsland. Dat was
in dat veld. Dus we dachten meteen dat dit iets
fantastisch! We gaan ook een Academie in onze
voor ons zou zijn. Ook al was het erg koud dat
woonplaats, Erlangen, organiseren zodat meer
weekend en stortregende het, het was fantastisch!
kinderen uit onze buurt Klimaatrechtvaardigheid
Met z’n allen plantten we 130 bomen.
Ambassadeurs worden.
Plant-for-thePlanet Academie met Zulus in Thousand Hills, Zuid-Afrika
*
Als het mogelijk is, zullen we de training met een paar dagen uitbreiden.
In de lente van 2008, hebben we een manier opgezet om Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs “op te leiden.” Meestal tijdens een cursus van een dag, *
hielden we een “Academie” waarin kinderen leerden over het klimaatprobleem, met name van elkaar.
Plant-for-the -Planet Academie STAD XX MAAND, 2015 Voorlopig prog
Registratie: www.plant-forthe-planet.org/ Deelname en en/academy/e eten zijn grati vent s!
Tijdens het schrijven van dit boek hebben we de hele training voor Klimaatrechtramma:
9:00
Check-in
9:30
Welkomstwoor
Contact: Naam van het instituut Contact: Voor naam Achte rnaam Adres E-mail, Telef oon Plant-for-the-P lanet Contact: Kerst in Knuth Lindemannstras se 13, D-82327 kerstin.knuth@ Tutzing plant-for-the-p Tel.: +49 8808 lanet.org 9345
vaardigheid Ambassadeurs al voltooid. We hebben niet alleen veel geleerd, we 9:45
hadden intussen ook heel veel lol!
10:15 10:30 10:45 11:30
d en inleiding
Now we child ren save the world! Presentatie door Klimaatgerechti Ambassadeur voor de gheid Vragen en discu ssie over de presentatie Pauze
Wereldspel: We beleven het globaal burgerschap en de rechtvaard igheid groepen
Retorica in werk
Mogelijk gema akt door: Dank gaat uit naar XXX om dit evenemen maken.
We bieden twee Academies aan: een voor kinderen van 8 tot 14, die Klimaat12:30
Lunch
13:15
Boomplant party
15:00
Pauze
unterstützt das Umweltprogramm der Vereinten Nationen
t mogelijk te
Locatie: School / Instit uut Straatnaam en huisnumm er Postcode en plaats
rechtvaardigheid Ambassadeurs willen worden en een voor jongeren van 15 tot 15:15
Wereldcafé (groe kunnen we onze pswerk): Hoe vrienden, oude leerkrachten rs en motiveren om ons te helpen in onze doelen? Het plannen van onze eerste eigen projecten! Afsluiter met oude en andere geïnt rs, vrienden eresseerden: presenteren We onze projecten, visies aan de doelen en volwassenen en worden aangewezen als Ambassad eur Einde
Onze supporter
21, die deel willen nemen als Toekomst Ambassadeurs. Aan het einde van beide 16:30
Uitnodiging voor de Plant-for-th e-Planet Academy
s:
Academies ontvangen deelnemers een certificaat voor een Klimaatrechtvaardigheid- of Toekomst Ambassadeur.
17:30
in PLAATS op XX MAAND , 201 van 9:00 tot 17:0 5 0 Kinderen eisen wereldwijde klimaatgerec htigheid
Plant-for-the-Pl anet Founda Sozialbank / tion Konto-Nr. 200 000 / BLZ 700 IBAN: DE1370 205 020500000020 0000 / BIC: BFSWD 00 E33MUE
In dit hoofdstuk willen we beschrijven hoe de Academies werken en welke interessante dingen je er kunt leren.
Gratis eveneme nt
over de klim aatcrisis
85
We hebben de visies van veel verschillende kinderen verzameld die hebben deelgenomen aan een Academie en we hebben meer achtergrondinformatie toegevoegd om hun visies in een context te plaatsen. Natuurlijk zou het geweldig zijn als jij mee kon doen met een Academie in jouw buurt. Je kunt aankondigingen voor komende Academies vinden op onze website: www.plant-for-the-planet.org
Misschien wil je zelfs wel zelf een Academie op gaan zetten, bijvoorbeeld bij jou op school. Wanneer je dit wilt doen helpen wij je graag. Neem gewoon contact met ons op.*
*
Op onze website bieden we veel handig “materiaal” aan voor Academies waar je gebruik van kunt maken wanneer je wilt.
Als je (nog) niet mee wil of kan doen aan een Academie, kun je er toch veel over leren in dit hoofdstuk! Onze Academies verlopen altijd volgens een bepaald patroon waarmee wij de beste ervaring hebben. De training voor Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur bestaat daarom uit verschillende “blokken” die we “modules” noemen. Hetgeen dat erg belangrijk is, is dat we tijdens de Academies van elkaar leren. Het is daarom altijd noodzakelijk dat er in ieder geval een “voorgetrainde” Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur aanwezig is (volwassenen kunnen natuurlijk ook ondersteuning bieden in het leiden van het evenement).
Academie voor Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs (8-14 jaar) Module 1: Introductie Of: Luisteren naar en bediscussiëren van de presentatie van een Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur 86
end nt behalve mijn vri l zenuwachtig, wa we st be ik s wa t g he ares (zij leidde voor het eerst za elletje”. Momo’s ler en ik alle kinderen sp n en go nn be ke ie r em aa lde ad elk ero “Toen de Ac (terwijl we de afg we een leuk “leer aar toe te gooien maar toen deden … elk nd ar na ma nie ng ik kri Dit e te een gro Momo kend vraag stellen. l en zei ons dit in ne een makkelijke gigantische bol wo moesten we diege e, oid go l bo spel) gaf ons een kring.” de d de n eer ieman t in het midden va en hielden). Wann cool web gemaak el he n draad in onze hand ee we en de hadd ken en aan het ein hielp het ijs te bre
Na een of twee spelletjes om het ijs te breken, geeft een (of meer) van de opgeleide Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs een lezing van ongeveer 45 minuten. Het woord “lezing” klinkt misschien een beetje saai, maar dat is het helemaal niet!
Ten eerste, vinden wij, kinderen, het een stuk makkelijker om naar elkaar te luisteren dan naar volwassenen (ook al horen veel volwassenen dit niet graag…) hierdoor blijven wij opletten tijdens de lezingen van de Academie, ook al wordt er veel informatie gegeven. Ten tweede, wordt er een hele goede PowerPoint presentatie gegeven naast de lezing (welke ook gemaakt is door kinderen en tieners)*. Deze illustreert de boodschap van de Ambassadeur goed. Ten derde, het onderwerp van de lezing is ongelooflijk interessant… het gaat om onze eigen toekomst! Als je het hoofdstuk “Wat betekent klimaatverandering?” hebt gelezen dan weet je al best veel. Het is hoe dan ook een goed idee om nog even terug te lezen en misschien zal je dan toch nog iets nieuws leren. Natuurlijk is het zo dat hoe beter je de feiten kent, des te makkelijker het is om anderen te overtuigen om mee te doen. Na de lezing bespreken we vragen van mensen en gaan we dieper in op de inhoud van de cursus. Meestal doen we dit in kleinere groepjes omdat de
*
PowerPoint is een computerprogramma dat je kunt gebruiken om plaatjes en grafieken te kunnen laten zien tijdens een lezing.
gesprekken dan gedetailleerder zijn en we de inhoud grondiger kunnen bespreken. Uiteindelijk komen we weer samen in een grote groep en praten we over wat we geleerd hebben. Hier volgt een voorbeeld van een vraag en hoe we erop geantwoord hebben: na de lezing die Mira en Lea uit Erlangen gaven in Stuttgart, zei iemand uit het publiek (een Toekomst Ambassadeur) dat ondanks dat de gletsjers overal erg snel smelten er ook plaatsen zijn in Antarctica waar ze groter worden. Kan dit waar zijn? We onderzochten dit en kwamen erachter dat het waar was. Ook al beginnen de ijskappen op Antarctica al te smelten; er zijn delen op het ijscontinent waar de dikte van de gletsjers groeit. Je zou kunnen zeggen dat dit toeneemt tegen de trend in. Hoe komt dit? Wanneer het pakijs (het drijvende ijs in de zee rondom Antarctica) smelt tijdens de zomer op het zuidelijk halfrond, is er een veel hogere hoeveelheid waterdamp in de lucht. Wanneer dit vocht vanaf de zee naar het land gedreven wordt door sterke winden, zal het hier hevig gaan sneeuwen en door het bevriezen van de sneeuw zal het ijs dikker worden.
87
Dit soort vragen gaan natuurlijk erg diep en van niemand kan verwacht worden dat hij alle details hierover in zijn hoofd heeft zitten. Hoe dan ook, we proberen altijd om elke vraag zo grondig en duidelijk mogelijk te beantwoorden.
Module 2: Klimaatprobleem Of: Het bespreken van het onderwerp klimaatrechtvaardigheid grond ende grootte op de ekken” van verschill “vl ren pie van pa d er en hill pauze, lagen elke ook versc amen na een korte op deze vlekken (w er t da we , n ka ge “Toen we terug kw eri za naar keken Azië, Noord-Am . Toen we er beter ntinenten: Europa, eider, op ons te wachten n verschillende co va n me na t Hoffmann, de spell me er kaartjes zaten . Toen legde mene en do an t ga me vorm waren) kleine n en ud d wat we zo rd. Wat we leerde was heel benieuw thousiaster door we en g no lijk ik de ar ein Zuid-Amerika…. Ik wa Uit , . onze handen zijn op aarde p en een ballon in ieverbruik niveaus erg en en art re lva een chocoladeree de we an e oneerlijk de, terwijl er op grediënten” was ho met weinig chocola behulp van deze “in er op een continent ren de kin l nta zij hadden veel me aa t een groot ren stonden, maar de kin er nd mi stond ik samen me n de el de -Amerika) ve nenten en hun lan l Europa en Noord erden welke conti lise rea s on t we continenten (voora we wa n g erger toe rlijk praten over n wij. Het werd no or gingen we natuu rdo Hie jk! eli chocoladerepen da lof ge gewoon on ceerden, dat was die we zagen.” meeste CO2 produ eid aan te pakken kh rlij ee on de om en do zouden kunnen
88 In de tweede module doen we een spel dat we het “Wereldspel” noemen. Tijdens dit spel leren we over eerlijkheid, zowel in termen van welvaart als in termen van Klimaatrechtvaardigheid. Alleen wanneer we het duidelijk kunnen zien, kunnen we echt begrijpen hoe oneerlijk de huidige wereldstructuur is. In het spel heeft een klein deel van de wereldbevolking de meeste chocolade, die hun rijkdom symboliseren. Om zo rijk te kunnen worden, gebruiken deze kleine delen van de wereld de bronnen van de arme landen (zoals olie, gas en metalen) en door deze bronnen te gebruiken wordt de overgrote meerderheid van de gehele CO2 uitstoot gecreëerd, dat weer leidt tot de opwarming van de aarde. Het is alleen over het algemeen niet zo dat degenen die de opwarming van de aarde veroorzaakt hebben, te maken krijgen met de meest ernstige gevolgen…het zijn de landen die de minste chocolade hebben van allemaal: de arme landen!
Module 3: Retorica & Stijl Of: Leren een korte lezing te geven Retorica is een oud-Grieks woord dat ”spreekkunst” betekent. Retorica geeft het antwoord op de vraag: hoe en met welke houding moet ik spreken om anderen te overtuigen? Er wordt gezegd dat deze kunstvorm meer dan tweeëneenhalf duizend jaar geleden ontwikkeld is op de openbare pleinen van het oude Griekenland, waar de sprekers massa’s mensen probeerden aan te trekken voor hun onderwerp en hen probeerden te overtuigen van hun visie. “ Mijn vriend Seba stian, die nu al ee n hele tijd Klimaatr nemen aan een Ac echtvaardigheid Am ademie), legde ee bassadeur is (en rst uit hoe je niet me overhaalde de paar zinnen voor mo et presenteren: do el te te lezen met zach or na ar ee n te, ve lag l papier te staren en e stem; hij keek all hij stond er ongema een een maar naar zijn kkelijk bij…het wa aantekeningen of s zeker geen goed naar de grond en was. Zijn eerste pre e presentatie omda sentatie was dus t niets dat hij zei du zo slecht dat we all idelijk of overtuigen omdat Sebastian emaal begonnen d probeerde het extra te lachen, maar dit slecht te doen. was niet gemeen of zo
We oefenden vervo lgens in het verbe teren van elkaars mijn beurt was om spreekvaardighed te spreken was ik en zonder de ande eerlijk gezegd be r te kwetsen. Toen snel je kunt verbe st wel zenuwachtig… het teren met een paar maar het was erg kle ine fijn om te ervaren trucjes en tips vo eerste officiële klim hoe or tijdens het sprek aatlezing op onze en! Twee weken lat school en het was er gaf ik mijn echt leuk.“
Natuurlijk heeft ieder van ons wel eens meegemaakt dat het soms echt niet makkelijk is om onze kennis over te brengen aan anderen. En we willen graag aan anderen over brengen wat we weten, dat is duidelijk. De weg van het hoofd naar de mond in het oor en het brein van de luisteraar is vaak niet zo makkelijk als je zou willen dat het was. Hier kunnen verschillende redenen voor zijn. Je wordt soms bijvoorbeeld zo enthousiast, warrig of gooit het belangrijke en onbelangrijke deel van je onderwerp door elkaar, verliest de rode draad of wordt geïntimideerd door het publiek, ook al hebben de meeste mensen helemaal niet de bedoeling je te intimideren. Op sommige scholen oefenen scholieren hun spreekvaardigheid voor de klas. Maar zelfs dan is het nog geen kleinigheid. Als Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs spreken we vaak voor zowel grote als kleine groepen mensen. Uitleggen en onderwijzen is onze specialiteit, dus is het extra belangrijk om
89
te oefenen met presenteren. Dit is de reden dat onze Academies les geven in retorica. De beste oefening krijg je door samen te werken in een groep: 1. Let erop dat je luid en duidelijk spreekt, probeer niet te mompelen! En probeer je snelheid normaal te houden, niet te snel of te langzaam. 2. Het is goed om woorden of termen te gebruiken die erg belangrijk en goed te onthouden zijn. Hier volgt een klein voorbeeld uit onze klimaatlezing: “Wat is Plant-for-the-Planet? Heel simpel: een Kinderinitiatief dat bomen plant voor Klimaatrechtvaardigheid . In 2007 gaf de toen 9 jaar oude Felix Finkbeiner een spreekbeurt op school over het klimaatprobleem …” 3. Kijk regelmatig mensen in het publiek aan en probeer oogcontact te maken. Dit zorgt er ook voor dat je het opmerkt wanneer iemand niet begrijpt wat je zegt. 4. Zorg ervoor dat je rechtop en op beide benen staat (dit is geen grapje, het helpt echt!) 5. Wanneer je samen met anderen een presentatie geeft, ga dan niet staan klooien wanneer iemand anders aan de beurt is! Alina: rhetorical skills!
90
Module 4: Planten Of: We planten en bereiden nieuwe plantacties voor Het was spannend en leu k om te kijken en mee te doen. Sommigen hadden aarde gewerkt en vonden nog nooit met het niet prettig om dit voo r het eerst te doen. De grijnsde en zei: “het is bos wachter aarde, geen vergif!� Af en toe moest hij een paa van onze te goede intentie r bomen redden s. De kleine plantjes kwa men amper boven de gro leerden dat schaduw me nd uit. We t name goed is voor nie uwe plantjes, maar dat directe beschadigen. “ zon hen kan
Onze Academies worden meestal in de herfst of de lente gehouden; de perfecte seizoenen om bomen te planten. Natuurlijk kunnen we op een Academiedag geen grote plantfeesten houden, maar als het mogelijk is gaan we naar buiten en planten we een paar bomen onder de leiding van een deskundige, het liefst een boswachter. Anders potten we kiemplantjes: erg jonge plantjes die vervolgens later geplant kunnen worden. Natuurlijk kunnen en zullen we in de toekomst zelf meer kiemplantjes planten, maar het is belangrijk om eerst te leren hoe we dat goed moeten doen voordat we proberen het zelf te doen. Dit is cruciaal, zodat we voorbereid zijn om zo groot mogelijke plantfeesten te kunnen leiden nadat de Academie is afgelopen!
91
Module 5a: Wereld Café Of: We verzamelen ideeën om anderen erbij te kunnen betrekken in
sten ons op binnen, split afé e weer naar w en ng ze Wereld C gi , on en rwerp aan de schoon war k on lij et de mijn H t re . r da iten?” Om tafels zitten handen wee onze activite n vier aparte “Nadat onze er aa ov en t ng ng ze gi re on rslag uitb groepen en even we al t de media ve Samen schr verschillende zitten, we ervoor da interessant. g en er rg e zo si us oe nieuwe tafel nd ik de disc en aan een tafel was: “H vo ng t gi zi , p de d or aa do schreven. O groepen gemeenter hadden opge wisselden de en moeder in de e er dj tij nd c.) n ki et ee re s, a wat de ande n poster. N , grootouder er en keken ren, ouders ideeën op ee st ra po (le n e de W ne j. op se een paar bi we volwas t onderwerp schreven er Hoe kunnen bekeken he een even en we tafel stond: hr de sc en ge lg ganiseer je op vo or stond: “Hoe poster op de goede ideeën ls el fe ve ta eveel st re ho be g de s op de an Er waren al echt geweldi motiveren?” op de poster n?”. Het was en re or lie do ho sc er andere g twee ke e vrienden en wisselden no inspireren w oe “H tonden!“ en ” on t? er daar ts plantfees goede ideeën
Het Wereld Café geeft ons de mogelijkheid om aan verschillende kwesties na elkaar te werken in kleine groepjes. Op elke poster kunnen alle ideeën, die tot dan toe al verzameld zijn door andere kinderen, voortgezet worden en aangevuld worden met je eigen ideeën.
92
Module 5b: Werken in schoolgroepen Of: We komen in actie! De uitgebreide ideeëncollectie uit het Wereld Café zal vervolgens gebruikt worden als basis voor de rest van ons werk en de acties in schoolgroepen. Hierbij komen alle kinderen van een school samen bij een poster om specifieke projecten uit te werken; hoe willen wij Plant-for-the-Planet inzetten op onze school? Om een effectief actieplan op te kunnen stellen schrijven we precies op „Wat” we gaan doen , „Wie” van ons welke taak zal uitvoeren op school en „Wanneer” we onze doelen bereikt willen hebben. Uiteindelijk schrijven we al onze doelen, beloftes en plannen op grote posters. Onze schoolposters zijn niet alleen bedoeld als een herinnering voor ons, kinderen, maar laten ook aan de volwassenen zien dat we onze verbintenis met klimaatrechtvaardigheid zeer serieus nemen.
„We waren met vijf kinderen van onze school en samen dachten we erover na hoe wij onze deelname aan Plant-for-the-Planet zagen in de toekomst. Tijdens het Wereld Café hadd en we al veel ideeën verzameld. Hierdoor was het voor ons erg makkelijk om campagnes op te zette n voor onze school. Sarah nam de organisatie van een Plant-for-the-Planet informatiepunt op zich op een schoolfeest net voor de zomervakantie. Daarna wilde Lisa een artikel schrijven over het scho olfeest, waarvoor ze een “Stop talking. Start planting.” foto wilde maken met haar tante die in de gem eent eraad zit. Antonia kon niet wachten tot het schoolfeest. Zij besloot over een week een toespraa k te houden over Plant-forthe-Planet en de Academie. Uiteindeli jk moesten de andere kinderen op onze school ook geïnformeerd worden over het klimaatprobleem. Leon en Niklas vonden het zo leuk om bomen te planten dat zij de organisatie van een plantfeest op zich namen.”
Module eerste Of: We doelen
6: Onze lezing presenteren onze aan volwassenen
Het hoogtepunt van de Academie moet nog komen: aan het eind van de Academie nodigen we altijd zoveel mogelijk volwassenen uit (ouders, leraren, maar soms ook de burgemeester) aan wie de nieuwe Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs alles dat ze geleerd hebben tijdens de Academie kunnen presenteren. Hierdoor zijn we niet alleen heel trots op onszelf, maar ervaren we ook samen hoe het voelt om de verantwoordelijkheid voor onze doelen op ons te nemen tegenover volwassenen. Het is trouwens een geweldige ervaring wanneer je iets aan volwassenen kunt uitleggen waar zij zelf nog niet veel over weten.
93
„Ik had al last va n podiumvrees toe n we onze eerste presentat ie zouden gaan ge ve n aan volwassenen; vo oral omdat zove el va n onze leraren waren ge komen. Maar teg eli jke rti jd wilde ik de opwindende dingen delen die we aan het doen waren voor de wereld. Na de ze avond op de Academie gin gen we terug na ar school met nieuwe grote do elen in het vizier .”
Academies voor Toekomst Ambassadeurs (15-21 jaar) Of: We verzamelen ideeën om anderen erbij te kunnen betrekken Wij zijn ambassadeurs en lobbyisten voor onze toekomst. Tijdens wereldwijd overleg hebben we een 3-Punten-Plan ontwikkeld om onze toekomst te redden. Zelfs wanneer we strijden voor het goede, moeten we anderen nog overtuigen van de waarde van onze ideeën en de machthebbers overhalen om ons 3-Punten-Plan uit te voeren om onze toekomst te redden. Daarom bieden we een aparte Academie aan voor jongeren waar zij een “Gecertificeerde Toekomst Onderhandelaar” kunnen worden. Tijdens deze Academies trainen wij, jongeren, elkaar door het gebruiken van vele praktijkvoorbeelden van hoe we succesvol kunnen onderhandelen met bedrijfsleiders, burgemeesters, premiers en regeringen. We moeten precies weten wat we willen en moeten ons hoofd koel kunnen houden in stressvolle situaties. Matthias Schranner, een erkend onderhandelingsexpert, heeft ons geholpen de inhoud van deze Academie te ontwikkelen (www.schranner.com). Hij is jarenlang een gijzelingsonderhandelaar bij de politie geweest. Tegenwoordig traint hij leiders van gerenommeerde bedrijven. Hij heeft een 7-punten strategie voor ons ontwikkeld waarmee we onze doelen kunnen bereiken in een onderhandeling: Alle Ambassadeurs krijgen een “TreeShirt”. Dat is een T-shirt 94 dat gemaakt is van Tencelhoutvezels, welke biologisch geoogst zijn door de Oostenrijkse firma Lenzing en in Duitsland verweven worden tot T-shirts.
1. Hoe analyseren we de andere partij en haar motieven op de juiste manier? 2. Hoe streven we ons doel na met een duidelijke strategie? 3. Hoe halen we iemand over met de juiste argumenten? 4. Hoe nemen we de leiding tijdens een onderhandeling? 5. Hoe tonen we onze kracht? 6. Hoe doorbreken we de weerstand tegen onze argumenten? 7. Hoe zorgen we ervoor dat de overeenkomst wordt nageleefd? Kennis is het enige bezit dat niet afneemt wanneer we het delen. Op dit moment zijn we bezig met het ontwikkelen van een E-learning Platform. Het doel is dat we kinderen en jongeren kunnen opleiden tot Ambassadeurs en hun kennis uit kunnen breiden. We zullen binnenkort nieuwe inhoud aanbieden, zoals wereldfinanciënsystemen, wereldbestuur en energietransitie.
Meer informatie over hoe je mee kan doen kun je vinden op onze website www.plant-for-the.planet.org Er zijn heel veel kinderen en jongeren op de wereld. En elke dag komen er meer bij. Wij geloven sterk in gemeenschappelijke intelligentie en niet in de “eenmanstheorie”. Een persoon kan de wereld niet zelf veranderen, maar een wereldbeweging kan dit wel. Samen met de UNEP organiseerden wij wereldoverleg tijdens kinder- en jeugdconferenties in Noorwegen in 2008, in Zuid-Korea in 2009 en in Japan in 2010 met duizenden verschillende deelnemers. We stonden in verbinding door middel van laptops en wanneer een van ons een idee had, konden alle anderen dit zien en hierop reageren of eigen ideeën toevoegen en stemmen op anderen. Uit deze overlegprocessen ontwikkelden we ons 3-Punten-Plan. We presenteerden dit plan op de Algemene Vergadering van de VN op 2 februari in New York 1. Laten we 1.000 miljoen bomen (1.000.000.000.000) planten voor 2020! Er is voldoende beschikbare ruimte voor deze extra bomen op onze planeet, zonder te hoeven concurreren met landbouw of huizen en zonder woestijnen of droogland te hoeven gebruiken. 2. Laat fossiele brandstoffen onder de grond! De technologie waarmee we tegen 2050 op 100% vernieuwde energie kunnen leven bestaat al. 3. Laten we armoede aanpakken met behulp van Klimaatrechtvaardigheid! Laten we het overige budget van ongeveer 600 miljard ton CO2, wat een verhoging van meer dan 2°C in de gemiddelde temperatuur zou voorkomen, eerlijk verdelen over alle wereldburgers. Dat betekent 1,5 ton CO2 per persoon per jaar. Wie meer wil betaalt degenen die minder uitstoten.
Tijdens de UNEP Kinderconferentie in Zuid-Korea in 2009 brengt Natalia uit Polen verslag uit van hoe ze betrokken raakte nadat Felix zei: “Iedereen die een miljoen bomen wil planten in zijn of haar land moet op het podium komen.” Ze zei: “Mijn vriendin Milena en ik reisden af naar de UNEP Kinder- en Jeugdconferentie in Zuid-Korea waar we een presentatie van Felix zagen. In het begin dacht ik: ik wil zeker een miljoen bomen in mijn 95 land planten, maar is dit wel mogelijk? Toen ik zag hoeveel kinderen het podium opkwamen dacht ik bij mezelf: wij kinderen kunnen het samen doen!”
Dit noemen we “Klimaatrechtvaardigheid”. Sinds Plant-for-the-Planet is opgericht zijn er meer dan 36.000 Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs opgeleid in 600 Academies. Met ons Academieconcept hebben we ervaring opgedaan in 50 landen en we weten dat het werkt. Daarom willen we onze Academies nu in alle landen in gaan zetten. Daarvoor zullen we jaar na jaar bureaus op gaan zetten in tien nieuwe landen.
Alles komt goed Wij mensen weten veel, we kunnen steeds meer, maar we staan ook voor extreme uitdagingen. Wij jongeren erven niet alleen een ongelofelijke schuld van de volwassenen, maar ook, om het visueel uit te drukken, een Mount Everest aan onopgeloste problemen en uitdagingen: 1. De groei van de wereldbevolking stijgt verder en in een paar jaar zullen er meer dan 50% meer mensen op aarde leven dan nu, die ook een levensstandaard vergelijkbaar met die van Europa of Amerika zoeken die gebaseerd is op intensief gebruik van natuurlijke bronnen. Dit zal de draagkracht van de aarde echter vele malen overschrijden. 2. De belofte die gemaakt was rond de tijd dat wij geboren werden in 2000, In maart 2013 hield Felix een preek in de Kerk van de Verlossing in Schwabing te München, welke afgedrukt werd in een brochure getiteld: ‘Alles komt goed’ („Alles würde gut“). Je kunt de preek op YouTube vinden met behulp van de zoektermen ‘Felix Kanzelre¬de’ (alleen in het Duits). In het eerste publicatiejaar werden 96 50.000 exemplaren van de brochure “Alles komt goed” besteld. De publicatie is ook in het Engels verkrijgbaar. Je kunt het voor 1 euro bestellen in onze winkel op www.plantfor-the-planet. org in pakketten van 6, 13 of 50 stuks, zonder verzendkosten binnen Duitsland.
namelijk de invoering van de ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, de zogenaamde Millennium Ontwikkeling Doelen (Millennium Development Goals: MDGs) is in de periode van toen tot 2015 niet nageleefd. Blijkbaar was er geen geld.
Je wist ervan, wat deed jij eraan? Is deze historische vraag toegestaan en zal deze vraag de komende jaren luider en vaker gesteld worden? 70 Jaar geleden maakten broer en zus Sophie en Hans Scholl een statement in Duitsland. Zij zijn de rolmodellen van moedige scholieren. Ze gingen de strijd aan met behulp van de middelen die ze tot hun beschikking hadden: folders. Ze bestempelden onrechtvaardigheid als onrechtvaardigheid. En net als dat het dictatorschap in 1943 geen onvoorkoombare natuurramp was, is wereldarmoede ook ontstaan door mensen, het klimaatprobleem is door mensen ontstaan en het financiële systeem is gemaakt door mensen.
Waarom maken we duurzaamheid geen onderdeel van ons overlevingsconcept? We zouden moeten leren van de boswachters die deze term 300 jaar geleden “ontdekten”. Specifieker gezegd, Saxon “Oberberg-hauptmann” Carl von Carlowitz ontwikkelde het duurzaamheidsprincipe in 1713. Alles dat de boswachters plukken hebben ze te danken aan het werk van hun voorouders. Alles waar de boswachters hun hele leven voor werken, gaat naar de volgende generatie. Sommige bedrijven zijn trots op hun winst. Maar is het een prestatie wanneer je winst maakt ten nadele van ons, kinderen en is het vergelijkbaar met het kappen van bomen zonder ontbossing?
De overgang naar duurzame energie is essentieel voor onze overleving Er worden op dit moment extreem succesvolle lobby pogingen gedaan door de nucleaire- en koolindustrie tegen de overgang naar duurzame energie,
Energiet sneller ransitie is een appa betaald dan rtement!
die ze proberen weg te zetten als veel te duur. Zelfs wanneer de complete overgang naar duurzame energie Duitsland 1.000 miljard euro zou kosten tot aan 2050, dan zullen er nog steeds hogere subsidies toegewezen zijn aan koolen nucleaire energie gedurende de afgelopen decennia en dan hebben we het nog niet over de immense kosten van de gevolgen van nucleair afval. Daarnaast importeren we in Duitsland 100 miljard euro aan gas en olie per jaar. Anders dan in Rusland en de Arabische landen stuurt de zon ons niet de rekening. Energietransitie is sneller betaald dan een appartement. We moeten strijden voor de overgang van energie. De hele wereld, vele jonge mensen, kijken naar Duitsland. Wanneer de Duitsers succes boeken met de energietransitie zal er geen staat ter wereld zijn die nog kan zeggen dat het niet werkt. Met de energieovergang in Duitsland is veel meer gemoeid dan er naar voren komt in nationale discussies. Wanneer de lobbyisten de duidelijke wens van de meerderheid deze keer proberen omver te werpen, ziet het er niet goed uit voor onze toekomst. Wij moeten dit voorkomen! Het aangaan van schulden, waar de volgende generatie vervolgens voor moet gaan betalen, is niet duurzaam. De overgang naar duurzame energie werkt anders, omdat hoe sneller we het doorvoeren, des te sneller we 100 miljard euro kunnen besparen per jaar op het importeren van energie. Door deze besparing kunnen we snel onze schulden afbetalen. Dat is de reden dat wij, kinderen en jongeren, de overheid vragen om het afsluiten van een lening, zodat we de energieovergang zo snel mogelijk door kunnen voeren. Alles komt goed als het ons lukt om 1.000 miljard bomen te planten voor 2020 en als we daarmee kunnen laten zien dat de toekomst van de mens belangrijk is voor ons. Het lukte de mens om binnen 10 jaar op de maan te komen. Het planten van bomen is zeker makkelijker. Alles komt goed als we onszelf, door het planten van bomen, gaan zien als een wereldfamilie en hierdoor verder kunnen gaan met het aanpakken van andere uitdagingen. Alles komt goed als we wakker zouden worden en het juiste zouden doen.
Tijdens een Volkswagen (VW) bedrijfsvergadering in Wolfsburg in juni 2013 zei Felix: 97 ‘Duurzame ontwikkeling is geen extra optie, maar een jeugdrecht.
Wij, kinderen, zijn wereldburgers en wereldpolitici... Of: Denken en handelen als wereldburgers 115
Onze visie
Wij zijn de kinderen van de wereld... Of: Onze wereldwijde plantgemeenschap 100
Wat zouden wij, kinderen, doen? Of: Ons 3-Punten-Plan om onze toekomst te redden 120 Wij zijn Toekomst Ambassadeurs... Of: Hoe wij strijden voor onze toekomst 123
“We zullen de volwassenen niet tot verantwoording kunnen roepen, omdat zij dood zullen zijn wanneer wij de problemen op moeten lossen die zij niet hebben aangepakt.“ Felix (14)
4.
Wij zijn de kinderen van de wereld… Of: Onze wereldwijde plantgemeenschap Plant-for-the-Planet begon als zaadje in Duitsland in 2007 en sinds toen is het verspreid en uitgegroeid over de hele wereld. Het was op het moment dat Felix de kinderen op het podium riep in Zuid-Korea in 2009 om een miljoen bomen in elk land te gaan planten, dat we echt een wereldbeweging werden. Informatie over activiteiten in andere landen kun je vinden op onze website. Hier kunnen de internationale Plantgroepen hun nieuwe plantcampagnes en -evenementen uploaden en door dit te doen kunnen ze het delen met de rest van de wereld. Hiermee ontstaan niet alleen wereldwijde campagnes, maar kunnen ook vriendschappen gevormd worden. Het is geweldig wanneer een Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur in Duisburg op internet foto’s van bomenrijen in bijvoorbeeld Afrika kan zien die geplant zijn door kinderen uit het Plant-for-thePlanet netwerk. De taken die ons als Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs te doen staan over de hele wereld zijn in de basis gelijk, ook al zijn er natuurlijk verschillen in de details. Het is in feite ons werk, van de A in Argentinië tot de Z in Zimbabwe, om bomen te planten, anderen voor te lichten en bewustzijn te verspreiden. We hebben al actieve kinderen in meer dan 100 landen en er staan ook heel veel plantgroepen en verslagen van hun activiteiten op onze website.
100
De feedback en verslagen van Plant-for-the-Planet groepen van over de hele wereld zijn zo talrijk dat we maar een klein gedeelte ervan in dit boek op kunnen nemen. Je kunt meer foto’s en verhalen van de deelnemende landen vinden op hun respectievelijke Plant-forthe- Planet pagina’s op het internet of in onze maandelijkse nieuwsbrief.
Argentinië Vanina lanceerde een plantcampagne in haar omgeving op 21 september. “We plantten originele soorten in Patagonië: nires, coihues en berberis struiken, allemaal planten uit onze eigen boomkwekerij! Op 10 oktober organiseerde de Buenos Aires Daom Club een boomplantinitiatief. Bijna honderd kinderen en enkele ouders plantten 50 bomen in een gebied met weinig vegetatie. Geweldig!”
Azerbeidzjan In November 2010 ging Rufat naar Baku. Daar vond het eerste kinderforum in Azerbeidzjan plaats, met de steun van de Minister van Onderwijs. Rufat zorgde ervoor dat de Plant-for-the-Planet initiatieven als prioriteit op de agenda kwamen. In Azerbeidzjan wilden kinderen ook Academies organiseren, om Ambassadeurs voor Klimaatrechtvaardigheid op te leiden. Samen willen ze een netwerk opzetten van kinderen in verschillende landen.
België In Oktober 2011 vond, ter ere van onze heldin Wangari Maathai, de eerste Academie in Bütgenbach plaats. De nieuwe Ambassadeurs voor Klimaatrechtvaardigheid bewezen zichzelf tijdens een enorm plantinitiatief, waarbij duizenden bomen geplant werden. In 2013 werden er nieuwe Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs getraind in Brussel en er werden meer dan 500 bomen geplant.
Benin In Benin zijn meer dan 84 scholen actief: ‘We willen 5.000 bomen per maand planten. Tegen 2017 zullen er 100 miljoen bomen staan in alle regio’s rondom Benin!’ Eind 2013 vond de eerste Academie plaats in Benin waar meer dan 60 kinderen aan meededen.
Bolivia “Wij doen ook mee aan Plant-for-the-Planet. Gelukkig zijn we niet pas net begonnen; ons plantinitiatief is al 17 jaar oud. In de dorre hooglanden zijn onze bossen uitgegroeid tot meer dan 70.000 bomen. In het komende plantjaar zullen we hier nog 7.000 bomen bij planten.”
Brazilië In Brazilië begon het initiatief in 2012. Samen met Braziliaanse organisaties en lokale overheden organiseerden we 11 Academies. Ongeveer 600 kinderen zijn door andere kinderen getraind om Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur
101
te worden. Iago Hairon uit Cachoeira werd opgeleid tijdens een Academie en is nu lid van het Plant-for-the-Planet Wereld Comité. “Als lid van het Wereld Comité heb ik ambitieuze plannen. Ik wil met de regering van mijn land spreken om de activiteiten die de effecten van de klimaatverandering aanpakken te versterken. Ik geloof dat wij een generatie van ambassadeurs kunnen worden die betrokken zijn bij de strijd tegen de klimaatverandering en Plant-for-the-Planet zou ontzettend goed kunnen helpen bij het bereiken van dit doel. Ik denk dat het onderwijzen van kinderen over het milieu de beste manier is om een generatie te vormen die staat voor duurzaamheid. Daarom geloof ik in Plant-for-the-Planet. Ik geloof dat wij een betere wereld kunnen maken.” Chili Chili’s eerste Academie vond eind november 2013 plaats in Santiago de Chile, met 41 nieuwe Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs. Er staan meer Academies gepland voor 2014.
Colombia Een week nadat de eerste Academie plaatsvond in dit land, had Colombia al 100 bomen extra en bijna 40 nieuwe Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs. Op 15 juni 2012 organiseerde het Colegio Agustin Nieto Caballero in Bogata een zeer succesvolle Plant-forthe-Planet Academie. Een televisieploeg kwam speciaal opdagen om de hele dag op video vast te leggen voor het nationale nieuws. De cameraman, nieuwslezer en andere deelnemers waren erg onder de indruk van hoe gemotiveerd de kinderen waren en hoeveel ze al wisten. De kinderen droegen veel van hun eigen kennis en
102
ideeën aan tijdens de introductiepresentatie en het Wereldspel. Maar het hoogtepunt van de dag was natuurlijk het planten. Alle scholieren deden enthousiast mee en plantten samen 100 bomen verspreid over het schoolterrein. De bomen, waarvan sommigen meer dan 1,5 meter hoog waren, waren speciaal geselecteerd om te kunnen gedijen in het lokale klimaat en het karakter van de bodem. Daarom werden er eikenbomen, rubberbomen, kersenbomen en elzen geplant.
De Dominicaanse Republiek Sinds 2011 heeft de Santa Lola Foundation, onze partnerorganisatie in the Dominicaanse Republiek, een pilot programma ingevoerd voor een innovatief model: Plant-for-the-Planet Academies in verschillende stadia. Eerst wordt er een Plantfor-the-Planet club gevormd. Zij komen elke zaterdag bij elkaar en behandelen de thema’s van een ‘normale’ Academie stap voor stap: de wereldspellen, training
in retorica en natuurlijk het plantinitiatief. Aan het einde van de laatste Academiedag is er een Ambassadeurgelofte en worden de certificaten gepresenteerd. Tussen april en mei 2013 is er een nieuwe generatie Klimaat Ambassadeurs opgestaan.
Egypte Tijdens de ‘Cairo Climate Talks’ conferentie in september 2012 werd er een videoboodschap van Felix getoond aan de 300 deelnemers. Daarna keken de bezoekers van het evenement in Caïro een documentaire van 45 minuten gemaakt door Carl Fechner met de titel ‘Omdat ik langer leef dan jij’. De reactie in Caïro was als volgt: “De videoboodschap is briljant en het raakte het publiek echt. Felix kreeg een heel lang applaus hier in Caïro (…) We willen de video op onze website zetten en/of op Facebook om meer geïnteresseerde mensen in Egypte te bereiken. De film werd ook enthousiast ontvangen, zowel onder de scholieren als de volwassenen. We gaan er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de film op zoveel mogelijk scholen hier vertoond zal worden. Dan kunnen we waarschijnlijk ook plannen maken om een Academie op te zetten in Caïro.
De Filipijnen In de Filipijnen gingen we echt goed aan de slag met Academies en plantevenementen in 2013. Aan het einde van de zomer hadden we 25 Academies gehouden waar bijna 2.000 enthousiaste kinderen aan deelgenomen hadden. Een van deze kinderen is Luz; een 14 jaar oude Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur: “Ik nam deel aan de Academie omdat ik wilde helpen om onze planeet groener te maken. Ik plant bomen en zorg voor hen wanneer ze groeien, net als een moeder die voor haar kind zorgt tot het op eigen benen kan staan. Sinds ik deelneem aan de Academie, besteed ik mijn tijd aan het verzamelen van boomzaden en het recyclen van plastic bakjes voor onze boomkwekerij. Ik zou graag nog 300 bomen meer kweken voor december.” Frankrijk Ter opvolging van de eerste Duits-Franse Academie in de ICE trein van Parijs naar Stuttgart waar de eerste Franse Ambassadeurs werden getraind in 2010, zijn er nu al drie andere Academies georganiseerd in Frankrijk; twee in de hoofdstad
103
Parijs en een in Nice. Felix heeft ook al gesprekken gevoerd met de waarnemend burgemeester van Nice over hoe de vijfde stad van Frankrijk 52,5 miljoen bomen kan planten voor zijn 350.000 inwoners; 7,5 miljoen bomen per jaar. De stad kan maar 10.000 bomen op openbaar land planten, maar met de hulp van een slimme campagne willen ze burgers aanmoedigen om bomen te planten in de Zuidelijke landen. Nice zal waarschijnlijk de eerste stad worden in Frankrijk die samen gaat werken met Plant-for-the-Planet, vooral als je bedenkt dat de bedrijven Accor en Yves Rocher al meer dan respectievelijk 3 miljoen en 26 miljoen bomen hebben geplant en een verdere 24 miljoen bomen hebben beloofd.
Verenigde Arabisch Emiraten De voorzitter van onze Plant-for-the-Planet Kinderraad, Kehkashan, is het weer gelukt, voor de derde keer. Zelfs voordat ze op 1 juli 2013 haar positie innam, had ze haar derde Academie in de Verenigde Arabische Emiraten al georganiseerd. Ze schrijft: “Onze Academie op 8 juni was het hoogtepunt van een zeer succesvolle Wereld Milieu Week. We bereikten ons doel van 95 studenten en 5 leraren van meer dan 10 scholen uit het hele land. We gebruikten verschillende unieke methodes om Klimaatrechtvaardigheid aan de kinderen over te brengen, inclusief een toneelstuk met de titel “A Green Life”, door mij geschreven en uitgevoerd door al onze groepsleden. Naast presentaties en twee workshops, bevatte onze Academie ook een milieuquiz en we plantten 100 kiemplantjes. De dag eindigde met de beloftes van alle deelnemers die we op
104
een uitgeknipte boom prikten welke we de Tree of Hope noemden.” Er hebben in totaal al 5 Academies plaatsgevonden in de Verenigde Arabische Emiraten.
Ghana De ‘Youth Volunteers for the Environment’ organisatie hielp met het opzetten van de Academie in Ghana, in het ‘Atta Mills Centre of Excellence’ in het midden van het Leger des Heils schoolcomplex in Mamprobi, Accra. Van alle 12 deelnemende scholen deden drie scholieren en een leraar mee. In navolging van het succes van de eerste Academie in Accra, kregen de kinderen in Kumasi ook de kans om Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs te worden op 12 december 2012 Mohammed Rabiu is een Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur en lid van het Plant-for-the-Planet Wereld Comité: “Mijn dienstverband bij Plant-for-the-Planet begon tijdens een
Academie in Oktober 2012. Een deel van mijn campagnewerk hield in om ‘Green Clubs’ te organiseren op pakweg 10 scholen, waarvan elke school ongeveer 20 leden bevat. Mijn intentie is om het aantal van deze clubs op scholen in verschillende gebieden te vergroten om ervoor te zorgen dat het aantal Klimaat Ambassadeurs ook vergroot wordt. Ik wil een aantal Academies opzetten en minstens 200 bomen per club planten. Als het mogelijk is zou ik graag een project opzetten met de naam ‘Tree for Life’ om een bos te planten bij mij in de buurt.”
Guatemala De eerste Academie in Guatemala vond plaats op 13 augustus 2011. In het landelijke San Marcos, een van de armste gebieden van Guatemala, dat zelf een van de armste landen van Latijns-Amerika is. Dat schrikte de deelnemers, die over het klimaatprobleem leerden en hun eigen actieplan opzetten, echter niet af. Aangespoord door Andrea Nava, een Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur uit Guatemala Stad, gaven kinderen van verschillende scholen hun bomen zelfs namen. De deelnemers maken onderdeel uit van de Mam, afstammelingen van de Maya’s, en leven naast de hoogste vulkaan van Midden-Amerika (Tajumulco 4220m). Intussen hebben er nog 10 Academies plaatsgevonden in Guatemala.
Haïti Negen scholen waren uitgenodigd om deel te nemen aan de eerste Academie op Haïti op 20 juni 2014. Alle scholen lagen in de gemeente Robillard in het noorden van Haïti. De kinderen plantten 650 (fruit)bomen tijdens de Academie. Voor november staan er nog meer Academies gepland.
Kameroen Barnen från Little Angels of the De kinderen van Little Angels of the Environment beloofden bomen te planten voor Klimaatrechtvaardigheid in Kameroen. Tussen 29 tot 31 juli plantten 50 kinderen bomen op het strand van Kribi. Veel volwassenen hielpen hen, de Minister van Milieu moedigde de kinderen zelfs aan om hun kennis te delen en hun acties te bespreken met hun familie en op school. De eerste Academie in Kameroen werd gehouden op 9 maart 2013, in Bamenda tijdens de Delegation for Youth and Political Education. Negen scholen uit de omgeving werden uitgenodigd. Scholieren van zes van deze scholen deden mee, allemaal vergezeld door een leraar. Zelfs een paar ouders deden mee aan de Academie.
105
India De eerste Plant-for-the-Planet Academie in India vond plaats op 14 augustus 2012 op de Vivekananda Senior Secondary School. Suman Kasana, de organisator van de Academie, zei: “Aan de eerste Plant-for-the-Planet Academie op dinsdag deden 371 schoolkinderen van de Vivekananda Openbare School in Rajoti, Khretri, Rajasthan mee. De presentatie was opgesplitst in twee groepen, het kon niet in een keer in verband met ruimtegebrek, en werd gevolgd door het planten van bomen (15 bomen) op het schoolterrein en er werden er nog meer geplant op de heuvels tegenover de school. Ander goed nieuws is dat de school al toegezegd heeft een Klimaatclub te gaan beginnen en beloofd heeft om door te gaan met het planten van bomen en het houden van Academies om nieuwe Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs te creëren in de regio.”
Indonesië Het Indonesische eiland Bali hield in augustus twee Plant-for-the-Planet Academies. Twee privéscholen, de Christelijke Kalama Kudos School en de internationale Gandhi Memorial School, nodigden hun scholieren uit om mee te doen met Plant-for-the-Planet als Klimaat Ambassadeurs. In juni hoorde Bagus, een lid van de Plant-for-the-Planet Wereldorganisatie, over de kans om een Plant-for-thePlanet Academie te organiseren. Even later, eind september, werd zijn eerste Academie, en de eerste op Java (het hoofdeiland van Indonesië), werkelijkheid. Bagus wil in 2014 nog meer Academies organiseren.
Italië 106
In Italië zijn er intussen bijna overal Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs. Van het uiterst noordelijke Duitstalige Tirol tot aan het Mediterrane eiland Sardinië. Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur Giovanni uit Sassari is zeer actief: “Ik ben als sinds 2011 lid van Plant-for-the-Planet en heb al 150 bomen geplant. Afgelopen juni organiseerde ik de eerste Academie op Sardinië. Vijfentwintig basisschoolkinderen deden mee. Ik wil graag helpen om kinderen meer te betrekken bij onze toekomst. Dat is de reden dat ik ook samen ben gaan werken met de lokale autoriteiten en andere lokale organisaties. Daarnaast geef ik lezingen op scholen om meer kinderen aan te sporen mee te gaan doen.” Canada Clara uit Canada schrijft: “We hebben al 500 bomen geplant in Montreal, waarbij we vooral bedreigde boomsoorten hebben gekozen. Ik vind dat we ook bomen nodig hebben hier in Montreal omdat er te veel auto’s zijn en er te weinig groen is. Alles dat mijn stad groener kan maken is de moeite waard. Toevallig is het
zo dat de meeste dertien- en veertienjarigen in Canada een zomer besteden in de wat afgelegenere regio’s om bomen te planten. Ik heb er zelf al duizenden geplant en dit jaar zullen we weer gaan planten!”
Kenia In juli 2011 werden meer dan 1400 kinderen getraind in Kenia. De eerste Academie werd gehouden in Kayole Soweto: een van de ergste krottenwijken in Nairobi. Ondanks de moeilijke omstandigheden luisterden de kinderen goed en deden ze volledig mee met de studiegroepen. Ook al was het Kayole gemeenschapshuis barstensvol, toch waren alle deelnemers heel rustig en gefocust. In 2013 reisde Felix naar Kenia waar hij Stephen Njoroge ontmoette. Stephen begon in 2009, toen hij negen jaar oud was, met het planten van bomen en heeft er intussen 15.000 geplant. Hij heeft ook een club opgezet met 5.000 leden. Stephens doel is om de stem van de Afrikaanse kinderen te worden.
China China plant de meeste bomen ter wereld. China’s Bosbouwminister Jia Zhibang en de Chinese superster Wei Wei steunen de ‘Stop talking. Start planting.’ campagne. In November 2009 vond de eerste Academie plaats in China. 70 Kinderen van School nr. 1 in Guilin, een stad met 1 miljoen inwoners, waren enthousiast over het opbouwen van een wereldwijd netwerk en samen met Felix en zanger Wei Wei plantten ze de eerste 26 bomen op de speelplaats van hun school. De Plant-for-the-Planet kinderen verschenen met hun plantinitiatief niet alleen op de voorkant van verschillende Chinese kranten, maar ze kwamen ook op televisie! Aan het einde van 2013 was het aantal Chinese Academies gestegen naar 14.
Lesotho 500 Kinderen namen deel aan de eerste Academie in een van de armste landen ter wereld. Het was een echt hoogtepunt. De Minister van Bosbouw van Lesotho zei in zijn toespraak dat hij zich realiseerde dat hij een fout had gemaakt door tot nu toe alleen te vertrouwen op volwassenen. Hij beloofde deze fout recht te zetten en kinderen van nu af aan te vertrouwen. Daarnaast beloofde hij de kinderen van alle districten van Lesotho dat ze op elk moment gratis kiemplantjes konden krijgen van de boomkwekerijen van de overheid. De koningin van Lesotho zei dat het een grote eer was dat Lesotho nu deel uit kon maken van het Plant-for-the-Planet netwerk.
107
Libanon “Elk jaar organiseren wij een plantsessie in de Bekaa Vallei om ontbossing tegen te gaan. Dit jaar hebben we 5.000 coniferen geplant op de Kab-Elias Berg waar afgelopen zomer brand was. Vanaf 2006 tot nu hebben we meer dan 30.000 coniferen geplant in de Bekaa Vallei regio.” zei Nour.
Liechtenstein “Voor de toekomst van onze kleinkinderen” is de slogan van het Morgenland Festival. Wat is er nu mooier dan de jongere generatie de kans geven om te spreken? Daarom was Felix uitgenodigd te spreken op het festival in mei 2011. Hij riep de regering van Liechtenstein op om de belastingen te verhogen en om “één procent of een tiende procent in een fonds voor de toekomst van de kinderen te investeren. Ondanks dit zal jullie belasting onvergelijkbaar laag blijven.” richtte hij het woord aan gemeenteraadslid Dr. Renate Meussner, die, zoals ze later aan Felix vertelde, Minister van Milieu, Welzijn en Gezondheid is en een vijfde van de regering van Liechtenstein representeert. Kinderen die geïnteresseerd waren konden deelnemen aan een Plant-for-thePlanet Academie. Gedurende een heel weekend concentreerden de kinderen zich op het klimaatprobleem en wat ze er zelf aan konden doen.
Luxemburg Op 30 maart 2012 deden 82 kinderen mee aan de eerste Plant-for-the-Planet Academie in Luxemburg in het Miersch Arts Center. Samen leerden ze veel over de klimaatverandering, het klimaatprobleem, wereldburgerschap en wereldwijde rechtvaardige verdeling. Ze leerden hoe ze zelf in actie konden
108
komen. Ze plantten hun eerste bomen en ontwikkelden hun eigen projecten.
Malawi Wereldactivist Joseph Kenson Sakala heeft al de tweede Plant-for-the-Planet Academie georganiseerd in Malawi. Het werd gehouden op 17 augustus 2013 in de hoofdstad Lilongwe. Ongeveer 50 scholieren van zes lokale scholen namen deel en kregen een introductie in het werk van Plant-for-the-Planet. De kinderen konden bijna niet wachten tot het plantseizoen in december zou beginnen, zodat ze zoals beloofd veel bomen konden gaan planten!
Mexico Als gevolg van Felix’ presentatie in maart 2010 in Playa del Carmen, is er een sterke beweging opgestaan in Mexico. Alleen al in de staat Quintana Roo zijn er zeven Plant-for-the-Planet Clubs opgericht. Deze Clubs zijn erg actief in het planten van bomen en het organiseren van Academies. Binnen vier maanden hadden de kinderen uit de Mexicaanse Clubs al meer dan 50.000 bomen geplant, meerdere Academies georganiseerd en waren in meer dan 50 mediaverslagen voorgekomen. En dat is nog maar het begin! Met hun basis in Quintana Roo, willen de kinderen minstens 2.000 nieuwe Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs per jaar trainen in 30 Academies verspreid over Mexico en hen aanmoedigen om actief te zijn voor Plant-for-the-Planet. De burgemeester van Playa del Carmen begon in oktober 2013 een campagne en plant elke zaterdag bomen samen met zijn collega’s. Zijn doel: een miljoen bomen in 2016. Hij doneerde een kantoorgebouw aan de Plant-for-the-Planet organisatie, opgericht in 2013.
Nepal Volgens Rajan: “Ook al zijn onze plantjes en kiemplantjes nu nog klein, binnen tien jaar zal iedereen ervan kunnen profiteren. We zijn overweldigd door het enthousiasme en de betrokkenheid van de kinderen.” De bomen slaan niet alleen koolstof op, maar zullen ook de ongunstige effecten van bodemerosie en overstromingen verminderen. Intussen zijn er al vijf Plant-for-the-Planet Academies gehouden in Nepal, vooral gesteund door Sagar, de voormalig leider van de Plant-for-the-Planet Jeugd Wereldorganisatie.
Nigeria De allereerste Plant-for-the-Planet Academie in Nigeria werd gehouden in februari 2013 met 55 kinderen van 10 scholen. De Academie vond plaats in de Infant Jesus Academie: een privéschool bestaande uit een kinderdagverblijf en basisscholen dichtbij Kabond in het grote Rukuba Road district. De omgeving is rotsachtig en bood een goede mogelijkheid om bomen te planten die voor schaduw zorgden.
Papua Nieuw Guinea Op 5 juni namen 65 scholieren van de basisschool in Kikori in Papua Nieuw Guinea deel aan de allereerste Academie in Oceanië. Meneer Terry Osbourne, de aardrijkskunde en geschiedenisleraar van de middelbare school in Kikori leidde de organisatie van de Academie met grote inzet. Terry had vele maanden van te voren een speciaal milieueducatieprogramma opgezet. Hij bood deze
109
Academie aan de scholieren aan als een cursus voor gevorderden en velen van hen waren geïnteresseerd. Vooral scholieren met de vakken aardrijkskunde, biologie en agricultuur namen deel. Het schoolbestuur huurde een motorbootje en een vrachtwagen om het materiaal naar Kikori te brengen. Stormachtig weer en vertragingen maakten deze reis gecompliceerd. Boom-voor-Boomboeken, T-shirts en ander Academiemateriaal arriveerde drie dagen voor de Academie op school. Na deze opwindende bezorging kon de Academie beginnen. Tijdens de boomplantactie plantten de scholieren 65 bomen in totaal en leerden ze veel over Klimaatrechtvaardigheid. Aan het einde waren alle deelnemende scholieren benoemd tot Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs.
Polen Er zijn al drie Plant-for-the-Planet Academies gehouden in Polen. Na de eerste Academie in 2010, duurde het even voordat de tweede kwam, maar toen deze plaatsvond in Opole in september 2013, was het toch een geweldig evenement en deden er 81 kinderen aan mee van 17 verschillende scholen. Er staan meer Academies in de planning voor Polen.
Oostenrijk Oostenrijk is een van de landen waar wij, kinderen, als Ambassadeurs het meest actief zijn; we hebben hier al 22 Academies gehouden. De kinderen in Oostenrijk hebben daarnaast vele goede ideeën bedacht om meer bomen te kunnen planten, zoals het componeren van liedjes en zelfs boomdonatie ritten voor Albanië.
Zwitserland Onze Zwitserse Ambassadeurs zijn er trots op dat ze al acht Plant-for-the-Planet
110
Academies hebben gehouden. In 2014 willen we een aparte Zwitserse stichting opzetten om dit niveau van betrokkenheid verder te steunen.
Senegal “Afgelopen jaar plantten we eucalyptusbomen in Birkima, zodat er meer schaduw is rondom het sportveld. Sindsdien zijn de bomen meer dan twee meter gegroeid. Onze partnerschool in Berlijn steunt ons. Aan het begin van december stuurden de Berlijners ons een donatie welke we gebruikt hebben om nog meer bomen te planten.”
Singapore De voormalig voorzitter van de Plant-for-the-Planet Wereldorganisatie, Shanisse, uit Singapore ging samen met een aantal vrienden terug naar de South Asian United World College op 3 oktober 2013 om een nieuwe groep Klimaat
Ambassadeurs op te leiden. Felix begon zijn werk anderhalf jaar geleden en de school zet zijn missie voort, trouw aan de oprichter. Kurt Hahn: “Omdat een deel van de les ‘Wees de Verandering’ heette, wat scholieren aan moest moedigen een positieve bijdrage te leveren aan hun gemeente, konden kinderen naar ons luisteren en leren over Felix, over Wangari Maathai en natuurlijk over Klimaatrechtvaardigheid en het werk dat kinderen van over de hele wereld doen namens Wangari. Na de presentatie plantten we Pandan (Pandanus amaryllifolius) in de schooltuin, een plant die erg bekend is in Zuid-Azië en gebruikt wordt in veel zoete en traditionele gerechten.”
Spanje Op 23 juni 2011 werden meer dan 60 nieuwe Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs getraind door Felix Finkbeiner op de Maristes School in Girona. Daardoor lukte het om een Plant-for-the-Planet netwerk te lanceren in Spanje. Sinds toen is het concept van Plant-for-the-Planet wijd verspreid in Spanje: in Sevilla, Barcelona, Madrid en bovenal op Gran Canaria doen enthousiaste kinderen mee. Prins Felipe van Spanje was zo overtuigd door het initiatief dat hij een foto van zichzelf met Felix liet maken voor onze campagne “Stop talking. Start planting..” Het haalde al snel de voorpagina van elke Spaanse krant.
Groot Brittannië Tot nu toe hebben er al 10 Academies plaatsgevonden in Groot Brittannië en er staan er nog veel meer op de planning. In juni 2013 reed de 10 jaar oude Brianna op haar eenwieler over de 2,5 km Forth Bridge in Schotland. Waarom? Om boombeloftes te verzamelen. “Plant-for-the-Planet was een paar maanden geleden bij ons op school en maakte ons tot Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs. Ik was op weg naar school toen ik heel veel boompjes vernietigd zag worden tijdens het grasmaaien. Het waren nog maar kiemplantjes, misschien zagen de mannen die het gras aan het maaien waren ze niet eens.” Brianna besloot er iets aan te doen. Ze haalde niet alleen geld op voor het planten van 950 bomen in het Zuiden, maar overtuigde haar stad er ook van om de kiemplantjes opnieuw te planten.
111
Zuid-Afrika Nadat Plant-for-the-Planet succesvol op was gezet in de vier Afrikaanse landen Tanzania, Kenia, Lesotho en Zuid-Afrika in juli 2011, bereiden de Kinder- en Jongereninitiatieven zich voor om de volwassenen wakker te schudden tijdens COP17, de 17e Klimaatverandering Conferentie van de Verenigde Naties welke plaatsvond in Durban van 28 november tot 9 december 2011. De kinderen waren bang dat de leiders van de volwassen wereld alleen maar zouden praten en geen actie zouden ondernemen om het klimaatprobleem op te lossen en ze hadden gelijk! Daarom trainden de kinderen van Plant-for-the-Planet zoveel mogelijk kinderen tijdens Academies in Zuid-Afrika zodat ze deel konden nemen aan de conferentie, zichzelf konden laten horen en Klimaatrechtvaardigheid konden eisen. In oktober en november werden meerdere Academies georganiseerd in verschillende steden in Zuid-Afrika. Zuid-Afrikaanse leraren werden getraind om in de toekomst meer Academies te organiseren om Kinder- en Jongereninitiatieven wortel te laten schieten in het land. De Zuid-Afrikaanse kinderen zullen bomen gaan planten om onze planeet te redden.
Tanzania In augustus 2012 werd er een Academie gehouden in de samenwerking tussen de Eine Welt Jesuskirche en het Ernst-Mach Gymnasium (in Haar, München). Edwin Busl, een leraar op het Ernst-Mach Gymnasium, vertelde: „We hadden al een Academie gepland op twee scholen, om op het laatste moment tot de ontdekking te komen dat de vakantieperiode opeens uitgesteld was van juni naar
112
augustus, omdat de overheid een volkstelling hield waar vooral de leraren bij betrokken waren. Daardoor konden we ons maar op een school richten, welke, gelukkig, 80 geïnteresseerde scholieren en een aantal leraren wist te werven. We ontdekten tot onze vreugde dat het concept achter Plant-for-the-Planet goed verwelkomd werd. Een leraar genaamd Nelson Mbamba biedt expertise en toewijding (hij leidt een kleine boomkwekerij en bespreekt milieukwesties in de klas); daarnaast is de gemeenschap waar de school (Basisschool Igando) ligt, al bezig om 20 hectare opnieuw te bebossen en vragen ze ons om hulp. (Quote: “Wanneer we niets veranderen zullen we over vijf jaar in een woestijn wonen”).
Thailand Op 14 oktober 2013 werd de vierde Plant-for-the-Planet Academie gehouden in Ratchaburi in Thailand. In plaats van de verwachte 40 deelnemers, kwamen er meer dan 100 scholieren van twee lokale scholen. Ondanks dat het vakantie was wilden de scholieren bomen planten, leren over klimaatbescherming en hun eigen evenementen voorbereiden. De locatie van de Academie was het ‘Leercentrum voor een Zelfvoorzienende Economie’. Een zelfvoorzienende economie is koning van de theorie van Thailand, welke beschrijft dat mensen opgeroepen worden niet meer te gebruiken dan ze hebben en alleen zoveel te gebruiken als ze nodig hebben. Dat is een belangrijke stap in het aanpakken van het klimaatprobleem. De scholieren plantten 100 mahoniebomen op het terrein van het leercentrum. Deze bomen, die oorspronkelijk uit Amerika komen, worden in Thailand gewaardeerd om hun duurzame hout.
Togo Waar ligt Togo op de kaart? In West-Afrika natuurlijk. Maar het staat nu ook op de Plant-for-thePlanet kaart van Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs die deel hebben genomen aan een Plant-for-the-Planet Academie. Meer dan 100 basis- en middelbare schoolkinderen uit de stad Kpalimé vormen onze eerste vertegenwoordigers in Togo. De Academy begon om 6:45 op de middelbare school in Kpodzi. Met meer dan 2.500 scholieren is dit de grootste lokale school en ook de oudste en meest prestigieuze. Aan het einde van de Academie werd een totaal van 136 loofbomen geplant op het schoolterrein.
Uganda “Het bisdom waarin onze school staat beschikt over vrij land waar wij 14.000 bomen kunnen planten. Het zou geweldig zijn om een partnerschap aan te gaan met een Duitse school…”
113
Hongarije “Onze Klimaatclub zal Plant-for-the-Planet activiteiten coördineren. De Club heeft 11.000 leden en we hebben als doel om een ‘klimaatbos’ te planten waar elk lid zijn of haar eigen boom heeft. We hebben ook veel scholen en verslaggevers uitgenodigd…”
De Verenigde Staten De eerste Academies werden aan de oostkust gehouden in New York en Washington in het begin van 2011. In 2013, verspreidde het zich naar Seattle en California waar vier Academies georganiseerd werden. Een van onze nieuwe Ambassadeurs uit Seattle, de 12 jaar oude Zoe, sprak de Klimaat Wetgevende en Uitvoerende Werkgroep aan: “Terwijl volwassenen alleen maar praten over wat er gedaan zou moeten worden, hebben wij het probleem al opgelost en de oplossing gevonden…en we zijn pas net begonnen het werkelijkheid te maken.” Zoe beëindigde haar praatje tegen de politici door te zeggen: “Bedankt dat jullie me serieus hebben genomen, want ik zal er nog steeds zijn wanneer jullie er niet meer zullen zijn!”
Zambia Er wordt ook veel geplant in Zambia: Lucky en vele anderen, er moeten er meer dan 40 geweest zijn omdat de T-shirts opraakten, willen zoveel bomen planten als ze kunnen. Hun doel is een miljoen. Om ervoor te zorgen dat iedereen een T-shirt krijgt, willen ze er nu zelf een aantal gaan printen. De landen die we tot nu toe hebben genoemd zijn nog maar een paar van de landen waar Plant-for-the-Planet campagnes plaats gevonden hebben of
114
gepland staan. Er zijn ook evenementen in Armenië, Australië, Bahrein, Bangladesh, Belize, Bosnië Herzegovina, Botswana, Brunei, Burundi, De Cook Eilanden, Costa Rica, Tsjechië, Democratische Republiek Congo, Denemarken, Dominica, Ecuador, Ethiopië, Fiji, Gambia, Griekenland, Honduras, IJsland, Irak, Israël, Ivoorkust, Japan, Kazachstan, Koeweit, Kirgizië, Laos, Letland, Litouwen, Macedonië, Madagaskar, Maleisië, Malta, Mongolië, Mozambique, Myanmar, Namibië, Nederland, Nicaragua, Noorwegen, Pakistan, Palestina, Paraguay, Peru, Portugal, Roemenië, Rusland, Samoa, De Seychellen, Slowakije, Slovenië, Somalië, Sri Lanka, Zuid-Korea, St. Lucia, Suriname, Swaziland, Zweden, Syrië, Trinidad en Tobago, Turkije, Bermuda Eilanden, Oekraïne, Oezbekistan, Vietnam, Zimbabwe…
En dat is nog maar het begin!
Wij, kinderen, zijn wereldburgers en wereldpolitici… Of: Denken en handelen als wereldburgers Elke boom die we met onze eigen handen planten en elke euro die we omzetten in een boom in een land op het zuidelijk halfrond is echt en vormt een belangrijke bijdrage in de strijd tegen het klimaatprobleem. We kijken ernaar uit om elke boom op de wereld niet gekapt maar geplant te zien worden!
Maar we zijn niet naïef. We denken niet dat we de hele wereld kunnen redden met bomen planten alleen. Als we een positieve toekomst tegemoet willen zien, moeten we meer doen. Veel meer.
Duurzame ontwikkeling* Duurzame ontwikkeling is “ontwikkeling die tegemoet komt aan de behoeften van de huidige generatie zonder in te leveren op de behoeften van komende generaties.” Wij, kinderen, definiëren duurzaamheid als volgt: “het leven van vandaag moet niet morgen in rekening gebracht worden en ook niet ten koste gaan van iemand die ergens anders woont.”
Tijdens de afgelopen bijeenkomst voor Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs, vertelde een kind ons over een verslag dat hij had gelezen over een experiment
*
Leider Swan van een originele Amerikaanse stam legde “duurzaamheid” aan ons uit: “Bij elk besluit controleert de Ouder van ons dorp of 115 de zevende generatie na ons er nog steeds voordeel van zal hebben.”
met dieren: wanneer je een aap vraagt of hij nu één banaan wil, of later zes bananen, zal hij altijd meteen voor één banaan kiezen. Dit biedt een goede vergelijking. Voor ons, kinderen, betekent de toekomst nog 70, 80 of zelfs 90 jaar, maar voor volwassenen gaat het maar om 20 of 30 jaar. Dus wanneer de volwassenen ook maar een klein beetje handelen als de apen, zal onze toekomst er ongetwijfeld donker uit zien. Wanneer we ervoor kiezen om op dit moment fijn te leven in plaats van de behoeften van komende generaties in de gaten te houden, zal de mens in feite handelen als de apen in het experiment. Ook al
en hebWij, kinder nodig. ben regels k! oo ld re De we
hebben wij, kinderen, over het algemeen een hekel aan regels; iedereen zal het erover eens zijn dat we ze nodig hebben. Zonder regels zouden we ons huiswerk waarschijnlijk nooit maken en in plaats daarvan alleen nog maar videospelletjes spelen. Volwassenen zijn ongetwijfeld een beetje net als grote kinderen. Dit is de reden dat wij, Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs, ervan overtuigd zijn dat we absoluut wereldwijde wetten en regels nodig hebben om onze acties te leiden. De eerste VN-Top in 1992 ging over duurzaamheid. Toen, in Rio de Janeiro in Brazilië, hield voor het eerst een kind een toespraak: Severn Suzuki (13). Helaas is de situatie sindsdien nog niet verbeterd. Haar toespraak zou woord voor woord herhaald kunnen worden in Rio+20. Het is triest dat we 20 jaar later nog geen duurzamere leefstijl hebben gevonden. Maar het is positief dat wij, kinderen en jongeren, veel beter verbonden zijn dan 20 jaar geleden. Severns video is 20 116 miljoen keer bekeken in de afgelopen 20 jaar. Tegenwoordig kunnen we 20 miljoen mensen bereiken en aanzetten tot actie in twee dagen. Voor ons, kinderen, is duurzaamheid de enige manier van overleven en onze enige kans op onze toekomst.
In het hoofdstuk “Wat we kunnen doen” kun je lezen dat iedereen minder auto zou kunnen rijden, minder zou kunnen vliegen, altijd een deksel zou kunnen gebruiken bij het koken, alle gloeilampen zou kunnen vervangen door spaarlampen, minder vlees zou kunnen eten, zou kunnen veranderen van elektriciteitsleverancier, etc. Dit zijn allemaal vrijwillige maatregelen. Maar hoeveel mensen hebben deze maatregelen al genomen? Vijf, zes, zeven procent? Meer dan 90% van de mensen heeft nog niets gedaan. Veel mensen leven nog steeds volgens het motto: “Waarom zou ik iets moeten doen voor de volgende generatie? Wat ik nu doe zal geen verschil maken.” We nemen het voorbeeld van de auto. Toen wij, kinderen, geboren werden beloofden Duitse autoproducenten te stoppen met het produceren van auto’s die meer dan 120 gram CO2 per kilometer uitstootten. Nou, ze hebben deze belofte verbroken en tegenwoordig zijn er steeds meer benzine slurpende SUV’s die onze straten vullen dan ooit tevoren. Tijdens de laatste UNEP Kinder- en Jongerenconferentie hebben we met veel kinderen uit andere landen gepraat en ontdekt dat de belasting op een SUV in Duitsland veel lager is dan bijvoorbeeld in Frankrijk, Engeland en Noorwegen. In Duitsland worden veel off-road voertuigen belast alsof het om bedrijfsauto’s gaat. Dus, wie een grote auto rijdt, krijgt ook nog eens meer voordeel van de staat. We hoeven alleen maar op straat te kijken om het resultaat te zien van dit soort regels, of beter gezegd het resultaat van de afwezigheid van regels. Hier in Duitsland rijden honderdduizenden mensen off-road voertuigen, maar in andere landen met slimmere belastingen ligt dit aantal veel lager. We zullen ook kijken naar het vliegverkeer. Net als bij auto’s, laten de regels van luchtverkeer de CO2 uitstoot buiten beschouwing. De kerosine voor internationale vluchten is over de hele wereld belastingvrij. In 2005 zouden de Ministers van Financiën van de EU een Europa brede belasting invoeren op kerosine, maar de toerisme sector was ertegen. Geweldig; dus nu kan iedereen over de hele
wereld goedkoop vliegen. Uiteindelijk gaan de kosten hiervan echter naar ons, kinderen. Mensen denken nu niet alleen dat ze beter altijd kunnen vliegen naar hun bestemming, ze transporteren ook zinloze goederen over de wereld in vliegtuigen, alleen omdat het goedkoop is. Veel te goedkoop. Niemand heeft echt wanhopig aardbeien nodig van de andere kant van de wereld in de winter! Nu we het toch over eten hebben, hetzelfde principe geldt voor vleesconsumptie. In het verleden aten onze grootouders maar een keer per week vlees. Maar op dit moment is vlees zo goedkoop dat veel mensen, vooral degenen in de landen met veel welvaart, het elke dag eten. Wanneer we wereldwijde regels af kunnen spreken waarin vastgelegd wordt dat de prijs van elk product de hoeveelheid CO2 moet weergeven die gecreëerd is tijdens het productieproces, dan zou vlees veel duurder zijn en zouden mensen er weer minder van gaan eten (en gezonder gaan leven).
“Elk blad bindt CO2.“ Onze campagne in 2012
Alle Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs zijn het erover eens dat we zoveel mogelijk bomen op de wereld gaan planten omdat we het klimaat stabiel willen houden. We zijn er ook achter gekomen dat we onze energie moeten steken in het opstellen van de juiste regels en wetten over de hele wereld, zodat mensen die zich nog steeds niet hebben gerealiseerd hoe belangrijk het is om iets te doen tegen het klimaatprobleem, in feite “wel mee moeten gaan” met de rest.
We moeten leren van de recente geschiedenis! Wij, Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs, houden bij wat er in de wereld gebeurt. Niet alleen volwassenen lezen de krant of kijken het nieuws. Hier hebben we gezien dat onze regeringen veel liever geld uitgeven aan banken en autobedrijven dan aan gewone individuen die er een veel urgenter doel voor hebben. We weten al jaren dat er elke dag 30.000 mensen ter wereld doodgaan van de honger. Een groot deel van deze 30.000 mensen bestaat uit kinderen. Ze lijden honger in een rijke wereld. Tijdens de G8 Top in Groot Brittannië in 2005, kwamen de regeringsleiders van de acht rijkste landen op aarde bij elkaar en beloofden plechtig om de hoeveelheid hulp die ze aan Afrika gaven voor 2010 te verdubbelen. Dat zou gaan om 30 miljard Amerikaanse dollar. Maar de hulp aan Afrika blijft, zelfs nu, steken op 20 miljard dollar minder dan het zou moeten zijn, dus hebben ze hun belofte
*De
117
andelenbeurs van New York wordt gezien als de belangrijkste Aandelenbeurs ter wereld
Kinderen en adolescenten zijn vooral bezorgd over de wereldarmoede en het klimaatprobleem. 3/4 van de kinderen en adolescenten ziet armoede en klimaatverandering als de grootste problemen ter wereld. 2/3 van de kinderen en adolescenten ziet de klimaatverandering als een bedreiging voor het bestaan van de mensheid.
Bertelsmann Onderzoek 2009 / Shell Jeugdonderzoek 2010
verbroken. Trouwens, 20 miljard dollar is ongeveer evenveel geld als de bankiers op Wall Street zichzelf uitbetaalden in extra salaris (bonussen) aan het einde van 2009. Een jaar nadat de regering hen redde met behulp van belastinggeld. Wij, kinderen, vragen onszelf af waarom volwassenen niets doen tegen dit onrecht, zij lezen toch ook de krant?! In plaats van hulp te bieden aan mensen in arme landen, laten we hen zitten met het meest ernstige gevolg van de opwarming van de aarde, wat wij in de rijke landen voor een groot gedeelte veroorzaakt hebben. Wij, kinderen, zijn geen klimaatonderzoekers. Wij begrijpen zowel het wereldwijde financiële systeem als de wereldeconomie niet. Wij, kinderen, weten niet of de klimaatwetenschappers straks gelijk blijken te hebben of de klimaatsceptici. Niemand weet op dit moment of het zeeniveau met 0,2 of 2,0 meter gestegen zal zijn aan het einde van deze eeuw. Maar er zijn drie dingen die wij, kinderen,
118
zeker weten: velen van ons zullen tot het eind van deze eeuw leven met elke ton koolstof die we uit de grond halen in de vorm van petroleum, kool en ruwe olie en vervolgens vrij laten komen in de atmosfeer als CO2, versterken we het broeikaseffect nog meer. de technologie die ervoor zorgt dat petroleum, kool en ruwe olie onder de grond kunnen blijven, is al beschikbaar (uranium natuurlijk ook, omdat wij, kinderen, geen dodelijk atomisch afval willen) Daarnaast is de hoeveelheid olie uit mineralen, natuurlijk gas en kool die we uit de aarde halen en elke dag verbranden gelijk aan de hoeveelheid die de zon in een miljoen dagen absorbeert. We hebben deze afvalproducten al decennia lang in de atmosfeer vrij laten komen. Het broeikaseffect wordt steeds meer geïnten-
„Elke generatie vergt een nieuwe revolutie.“ Thomas Jefferson (1743 – 1826, President van de USA)
siveerd en de temperatuur stijgt. Als gevolg van de opwarming van de aarde, zijn er in sommige gebieden meer overstromingen en in andere gebieden juist meer droogte. Zoals we al eerder gezegd hebben zijn het de mensen in de arme delen van de wereld, die het meest overgeleverd zijn aan de natuur, die het meest zullen lijden van de gevolgen van het klimaatprobleem. Ondanks het feit dat ze zelf het minste hebben bijgedragen aan de opwarming van de aarde. Waarom gaan we er niet vanuit dat de klimaatwetenschappers gelijk hebben (of misschien dat het zelfs nog erger is dan zij denken) en veranderen we ons gedrag daar niet naar? Wanneer we over 40 jaar te weten komen dat de opwarming van de aarde niet zo erg is al voorspeld, dan kunnen we gelukkig en zeker zijn over het feit dat we onze planeet niet onherstelbaar beschadigd hebben.
Wat geeft ons moed? In de geschiedenis kunnen we zien dat elke groep heeft moeten vechten voor zijn toekomst. Vrouwen hebben gestreden en strijden nog steeds over de hele wereld voor hun rechten. Een klassiek voorbeeld is Wangari Maathai in Afrika. Mensen als Martin Luther King in Amerika of Nelson Mandela in Zuid-Afrika hebben ook moeten vechten voor de rechten van de mens. Misschien is er geen andere keus voor ons, kinderen, dan ook te vechten voor ons recht op een eigen toekomst. In 2007 waren we nog maar met een paar kinderen, maar nu, in 2012, zijn we al met een paar duizend en ook al kent nog niet iedereen ons, binnen een paar jaar, wanneer we nog groter gegroeid zullen zijn, zullen ze ons niet langer kunnen negeren… Tijdens de UNEP Kinder- en Jeugdconferentie in Zuid-Korea in augustus 2009, hebben 800 kinderen uit bijna 100 landen van over de hele wereld een gezamenlijk standpunt aangenomen voor de Klimaattop in Kopenhagen. Ook al voorkwam het niet dat de top faalde, het is noemenswaardig dat wij, kinderen met succes een gezamenlijk standpunt geformuleerd hebben.
119
Wat zouden wij, kinderen, doen? Of: Ons 3-Punten-Plan De IPCC is er 95% zeker van dat de koolstofdioxide (CO2) in de uitlaatgassen die mensen uitstoten in de lucht de hoofdoorzaak van de opwarming van de aarde is. IPCC‘s Vijfde Onderzoeksrapport gepubliceerd op 27 september 2013 www.ipccch.ch
om onze toekomst te redden Wij, kinderen, hebben veel nagedacht over wat we zouden doen wanneer we de leiders van de wereldregeringen zouden zijn en ons voor aan het bereiden waren om samen te komen tijdens de volgende beslissende Klimaattop. Wat zouden wij doen om onze toekomst te redden? We hebben onze antwoorden op deze vraag ondergebracht in ons “3-Punten-Plan om Onze Toekomst te Redden.”
1. Laten we 1.000 miljard bomen planten voor 2020, dat is maar 150 bomen per persoon! Wij willen de bestaande bossen beschermen en 1000 miljard bomen planten. Bomen zijn de enige “machines” die “CO2” splitsen en direct “C” binden. Daarnaast
IPCC = Intergovernmental Panel on Climate Change (Intergouvernementele Raad van de Klimaatverandering
kun je bomen zien als kleine “suikerfabrieken”. In de afgelopen 20 jaar zijn de helft van alle bossen ter wereld verdwenen. Nu zijn er nog steeds 3.000 miljard bomen in onze bossen. Dit aantal is een schatting op basis van satellietbeelden. In Duitsland telden de boswachters in 2008 alle bomen en kwamen uit op 7 miljoen bomen. Gebaseerd op ons eigen onderzoek is het gemakkelijk om een miljard hectare nieuwe bossen te planten op grond die niet al bestemd is voor andere zaken (landbouw, akkoorden) en geen woestijngebied zijn. Door een hectare te verdelen
120
in vierkante meters, dat is 10.000 vierkante meter per hectare, en te bedenken dat we een boom kunnen planten per 10 vierkante meter, kun je concluderen er in werkelijkheid 1.000 miljard bomen in deze nieuwe bossen geplant kunnen worden.
1.000 miljard bomen klinkt als een geweldig grote hoeveelheid, het is een één met twaalf nullen, maar er zijn voorbeelden die aantonen dat het mogelijk is: de Chinezen plantten alleen al 2,7 miljard bomen in 2009, als bijdrage aan de UNEP-Billion Tree Campaign. Als iedereen 150 bomen plant in de komende tien jaar, zullen we de 1.000 miljard bomen bereiken in 2020. Door samen te werken kunnen we dit zeker bereiken. Zo moeilijk is het niet en het is zeker niet onmogelijk. Waarom willen volwassenen CO2 in de aarde stoppen en noemen ze dit vervolgens CCS? CCS staat voor Carbon Capture and Storage (Koolstof Afvangen en
Opslaan). Niemand weet 100% zeker dat CCS zal werken en niemand kan er zeker van zijn dat het niet gevaarlijk is om CO2 op te slaan. Zal het daar voor altijd blijven? Wat gebeurt er als dat niet zo is? Wie wil er in de buurt wonen van een CO2 opslag? Er zijn vele vragen die wachten op antwoord… Soms is het erg moeilijk om volwassenen te begrijpen! Waarom willen ze de veilige CCS methode via bomen, die al een miljoen jaar goed werkt, niet gebruiken? Het planten van bomen wordt gezien als kinderspel en we kunnen de koolstof jarenlang in bomen opslaan, maar ook in houten meubels, houten huizen, etc. Volwassenen steken liever een enorme hoeveelheid geld in CCS onderzoek. Waarom steken we dit geld niet in bebossing; een effectieve CCS methode die al miljoenen jaren bestaat? Wanneer ieder mens op aarde in de komende tien jaar 150 bomen zou planten, zouden er in totaal 1.000 miljard bomen geplant worden. Degenen die geen ruimte hebben in de buurt, kunnen doneren om bomen te laten planten in de zuidelijke landen. In tropische gebieden groeien bomen sneller en ze absorberen hierdoor meer CO2.
Op 9 december 2009 voor het regeringsgebouw in Berlijn in Duitsland
Wanneer er 1.000 miljard bomen geplant zouden worden, zouden deze bomen functioneren als een extra koolstofopslag voor 10 miljard ton CO2. Een dergelijke afname van de CO2 in de atmosfeer is dringend nodig. Deze 10 miljard ton CO2 zou kunnen werken als een tijd buffer om ons uitstootniveau op een effectieve manier te reduceren. Met deze buffer zouden we per jaar in plaats van 15 miljard ton CO2 (zoals eerder berekend), zelfs 31 miljard ton CO2 uit kunnen stoten in het jaar 2010. Van 2009 tot 2010 was de uitstoot zelfs met 5% gestegen, in plaats van gedaald. Wanneer deze stijgende trend van 5% van de CO2 uitstoot per jaar doorgaat, zullen we onze CO2 van 600 miljard ton opgebruikt hebben voor 2024. Maar als we op het zelfde niveau blijven qua uitstoot, dus op 31 miljard ton CO2, zouden we ons budget van 600 miljard ton nog steeds opgebruikt hebben in 2029 en zouden we als gevolg daarvan de temperatuur met 2°C hebben laten oplopen. Deze beide gevolgen moeten voorkomen worden en het planten van bomen zal natuurlijk een belangrijke factor zijn die dit kan helpen voorkomen! 1.000 miljard bomen wereldwijd – de miljoenste boom in Duitsland Helaas zijn wij, kinderen, niet in staat om zelf 1.000 miljard bomen te planten. We hebben ook wat hulp van volwassenen nodig. Desalniettemin hebben we zelf al veel bereikt. Wij, kinderen, zijn al jaren bezig om een miljoen bomen in elk
121
land op aarde te planten. In Duitsland kostte het ons maar 3 jaar voordat we de miljoenste boom hadden geplant! Op 4 mei 2010 werd de miljoenste boom geplant in Petersberg bij Bonn in de aanwezigheid van de Ministers van Milieu uit Denemarken, Duitsland, Canada, Mexico en Turkije.
2. Laat fossiele brandstoffen onder de grond. Geen uitstoot in 2050! Wij, mensen, moeten onze CO2 uitstoot absoluut op nul krijgen tegen het jaar 2050. De technologie voor een dergelijke CO2 vrije toekomst bestaat al. Gebaseerd op de hedendaagse techniek, zou het zeker mogelijk moeten zijn om over te stappen op duurzame energiebronnen voor ALLE energiebehoeften ter wereld (zonder dat er nucleaire energie nodig is) voor 2050. Het feit dat we afhankelijk zijn van geïmporteerde fossiele brandstoffen (olie, gas en kool) is ook een van de hoofdredenen voor de Europese schuld. De 27 EU landen besteden meer dan € 400 miljard per jaar aan de invoer van grondstoffen. We zouden geen EU steunpakketten meer nodig hebben als we eindelijk over zouden stappen op de energie van de toekomst.
3. Laten we armoede bestrijden met behulp van Klimaatrechtvaardigheid! Laten we het overige budget van ongeveer 600 miljard ton CO2 eerlijk verdelen over alle burgers ter wereld. Dit betekent 1,5 ton CO2 per persoon per jaar. Wie meer wil, betaalt degenen die minder uitstoten. Dat noemen we “Klimaatrechtvaardigheid”.
122
Op 4 mei 2010 in Petersberg bij Bonn in Duitsland
Om de toekomstige opwarming te beperken tot 2°C, wat de regeringsleiders in Kopenhagen beloofd hebben, kan er tot 2050 maar 600 miljard ton CO2 uitgestoten worden. Wanneer we meer CO2 produceren, zal de temperatuur ook meer dan 2°C stijgen. De klimaatwetenschappers geven aan dat wanneer de gemiddelde temperatuur met meer dan 2,3-2,4°C stijgt, het ijs in Groenland helemaal zal smelten. Dat zou betekenen dat de zeespiegel met 7 meter zou stijgen. Wanneer we 600 miljard ton CO2 delen door 40 jaar, komen we uit op 15 miljard ton CO2 per jaar. In 2010 is er 31 miljard ton
CO2 geproduceerd. Het volgende probleem waar we tegenaan lopen is: hoe kunnen we deze 15 miljard ton
CO2 eerlijk verdelen over de wereldbevolking? Zouden we door moeten gaan zoals het nu is, met Amerika en Europa die alleen al 60 procent uitstoten? Voor ons, kinderen, is er maar één oplossing: iedereen krijgt
hetzelfde: 1,5 ton CO2 per persoon per jaar, met de verwachting van een stijging van de bevolking tot 9-10 miljard mensen in 2050. Dus, wat gebeurt er wanneer mensen meer willen gebruiken? Heel simpel: wie meer wil, moet meer betalen. Wanneer een Europeaan 10 ton CO2 wil produceren kan hij dit doen, maar hij moet dit recht kopen van andere mensen, bijvoorbeeld mensen in Afrika, die gemiddeld maar 0,5 ton CO2 produceren. Hierdoor zal het principe van Klimaatrechtvaardigheid ervoor zorgen dat armoede verleden tijd wordt. Met het geld dat ze verdienen, kunnen de Afrikanen vervolgens investeren in voedsel, onderwijs en medische voorzieningen. Ze zullen ook ontmoedigd worden in het maken van dezelfde fouten als wij, al het gaat om kool, minerale oliën en alle andere fossiele brandstoffen. In plaats daarvan kunnen ze energie opwekken met behulp van de zon en andere duurzame bronnen, waarmee ze hun CO2 uitstoot tot een minimum kunnen beperken en hun recht om hun ongebruikte deel te verkopen behouden. Misschien klinkt 2°C niet als veel, maar dit zou aanzienlijke veranderingen betekenen voor ons, kinderen. Wat er precies zou veranderen is nog onzeker. Een ding dat we wel weten is dat jaren geleden, toen de gemiddelde temperatuur 5°C lager lag dan nu, het grootste deel van Europa bedekt was onder een laag ijs van twee kilometer dik. Zelfs als we onder de 600 miljard ton CO2 uitstoot blijven tot 2050, is het maar voor 75% zeker dat de gemiddelde temperatuurstijging onder de 2°C blijft. Niemand weet precies wat er gaat gebeuren..
Wij zijn Toekomst Ambassadeurs... Of: Hoe wij strijden voor onze toekomst Weet jij wat een lobbyist is? Lobbyisten zijn mensen die het beleid beïnvloeden, oftewel het besluit van regeringen en parlementen, zodat de juiste wetten worden aangenomen. Ze geven minder, of helemaal niets, om de toekomst van de
Hier overhandigen we de brief, geadresseerd aan de President van de VS: Barack Oba123 ma, aan de ambassadeur in Berlijn
eft Groenland he er ke s ze bijna sa zoveel ijsmas en ss tu en or verl dan in 2002 en 2011 ande ga af or vo le al el Ve jaren. ronnen gletsjers (b er) at kw in dr van et kunnen comple . en jn wi rd ve (Vijfde IPCC ort, Onderzoeksrapp 2013)
mens of om onze toekomst, maar meer om de toekomst van hun bedrijven en bedrijfstakken. Wij, jongeren, van 15 jaar en ouder, noemen onszelf Toekomst Ambassadeurs. Wij, Toekomst Ambassadeurs, strijden niet voor een bedrijfstak, wij strijden voor onze toekomst. Dus moeten we handelen als lobbyisten voor onze toekomst. Wij strijden voor de toekomst en duurzaamheid. Dit doen we vanuit ons eigenbelang.
De regeringsleiders Zowel in juli 2010 als in september 2011 hebben we onze brief gestuurd naar alle regeringsleiders ter wereld, zodat ze onze voorstellen en oplossingen kunnen bespreken. Om er zeker van te zijn dat de brieven aankwamen, en ook om postzegels te besparen, hebben wij, kinderen, ze persoonlijk afgegeven aan de regeringsleiders in de hoofdsteden. De rest hebben we afgegeven aan de ambassades in Berlijn op 1 juli 2010. Onze brief aan de regeringsleiders had de volgende vraag als titel: “Heeft u plannen om onze toekomst te redden?” Je kunt alle antwoorden die we hierop
Wij, kinderen reisden niet naar Kopenhagen, maar oefenden druk uit door te demonstreren voor het Duitse regeringsgebouw op 9 december 2009.
kregen op onze website vinden. Wij vinden het belangrijk dat alle kinderen over de hele wereld deze antwoorden kunnen lezen, erop kunnen reageren en erover kunnen discussiëren. Wij, kinderen, waren er zeker van dat minstens de helft van de regeringsleiders zou antwoorden. Helaas kregen we maar van 15 van de 200 regeringen antwoord. Dit waren de regeringen van de volgende landen: Angola, Burkina Faso, Canada, Denemarken, Duitsland, Kenia, Libanon, Malta, Montenegro, Marokko, Mexico, Zweden, Zwitserland, Syrië en de VS. Sommige reacties waren erg vaag en bevatten weinig concrete beloftes. We waren gechoqueerd.
124
Zou het echt zo zijn dat onze toekomst zo onbelangrijk is voor de regeringsleiders? Is het dus aan ons, kinderen, om onze toekomst zelf te redden? Wie anders zou ons moeten helpen in de strijd om onze toekomst te redden?
De Verenigde Naties Het klimaat kent geen grenzen en het klimaatprobleem kan ook niet opgelost worden door één regeringsleider alleen. We probeerden redenen te verzinnen voor het uitblijven van de reacties van de regeringsleiders; ze hadden het waarschijnlijk veel te druk. In essentie is elke regering alleen verantwoordelijk voor de mensen waardoor ze verkozen is. Natuurlijk wil elke regering herkozen worden en zullen ze geen dingen doen om dit op het spel te zetten. Misschien zou het beter zijn om de internationale
Yugratna, Wereldbestuurder 2011/12, tijdens de Algemene Vergadering van de VN in New York in 2009.
gemeenschap en de Verenigde Naties over ons 3-Punten-Plan om onze toekomst te redden te vertellen. Dat kunnen we doen! Wanneer ontmoeten de regeringsleiders elkaar om te praten over het redden van onze toekomst? We keken op de website van de Verenigde Naties, de VN, om organisaties te vinden die geïnteresseerd zouden kunnen zijn in onze 3-Punten-Strategie. Naast de VN zelf, met bijeenkomsten in New York, ontdekten we andere sub-organisaties die belangrijk zouden kunnen zijn voor ons, kinderen. De UNEP, het Milieu Programma met een hoofdkantoor in Nairobi in Kenia.
The UNFCCC* dat zijn hoofdkantoor heeft in Bonn in Duitsland. FCCC staat voor Framework Convention on Climate Change (Raamverdrag Klimaatverandering).
125
De CBD heeft zijn hoofdkantoor in Montreal in Canada. CBD staat voor Convention on Biological Diversity (Verdrag van de Biodiversiteit). De UNFF, United Forum on Forests (het VN Bossenforum). Het hoofdkantoor staat in New York in Amerika. De UNCCD: Convention to Combat Desertification (Verdrag tegen de Verwoestijning), in Bonn in Duitsland Deze vijf zijn voor nu voldoende. We zouden toch niet meer kunnen bereiken in het eerste jaar. Al deze organisaties houden regelmatig bijeenkomsten en nodigen de regeringen en regeringsleiders hiervoor uit. Al snel ontdekten we evenementen die belangrijk konden zijn voor ons.
*
UNFCCC = United Nations Framework Convention on Climate Change.
De president van Ecuador, Rafael Correa, plant samen met ons, kinderen, en maakt een campagne foto met Alessa uit Mexico.
UNEP: Milieu programma De UNEP is een zeer belangrijke organisatie. Deze coördineert alle milieu activiteiten van de VN. De huidige directeur, Achim Steiner en zijn team zijn ook ”Wanneer een van de politici die alleen maar praat en niet handelt, glimlacht op de posters, zou ik willen dat ik een herbruikbare ‘Stop talking. Start planting.’ plakhand had.” Zei Andreas tijdens een Ambassadeur bijeenkomst in Possenhofen in Duitsland.
begonnen te werken voor de Billion-Tree-Campaign samen met de voorzitters Wangari Maathai en Prins Albert II. Wangari Maathai is een geweldige inspiratiebron geweest voor Felix en Felix is op zijn beurt een grote inspiratiebron geweest voor ons. Wij, kinderen, hebben op onze beurt steeds meer kinderen geworven die ook weer anderen hebben geïnspireerd. Sinds 2007 is Achim’s voorganger en voormalig directeur, Klaus Toepfer, de directeur geweest van het Plant-for-the-Planet Kinderinitiatief. In de tijd dat hij de baas was van UNEP, heeft Klaus de UNEP/TUNZA Jeugdraad opgezet voor kinderen van over de hele wereld. Voor deze Jeugdraad verkiezen de kinderen een keer in de twee jaar een vertegenwoordiger voor elk continent. Daarnaast organiseert de UNEP elk jaar een Kinderconferentie. Aan deze conferentie nemen honderden kinderen deel, vaak uit meer dan 100 landen. Deze bijeenkomsten zijn heel cool. Je ontmoet kinderen van over de hele wereld en je ontdekt dat
126
ze hetzelfde denken als jij. Zij maken zich ook zorgen over de toekomst en het milieu. Je kunt er geweldige vriendschappen sluiten en veel netwerken. Als je bij
+2°C +4°C +5°C
?
erde ntrole t Ongeco itstoo u asgas n e g broeik e t aarde zou de kunnen p o 0 210 7°C. et +3. m n warme Vijfde IPCC’s ort eksrapp 27 o z Onder op d r e e c i gepubl er 2013 septemb
de volgende bijeenkomst aanwezig wilt zijn kun je jezelf opgeven via: www.unep. org/tunza. De UNEP steunt ook de vier andere VN-sub organisaties.
UNFCCC: Klimaatconventie De bijeenkomsten waarop alle regeringen samenkomen heten Conferenties van de Partijen (COP). De Klimaattop in Kopenhagen in 2009 was COP15. Het hoofdkwartier van de UNFCCC staat in Bonn.
In 1997, werd COP3 gehouden in Kyoto, een stad in Japan. Dit evenement, dat erg bekend werd, resulteerde in het Kyoto Protocol. Het Kyoto Protocol is een overeenkomst, opgesteld door veel regeringen samen, over de regels en richtlijnen voor het verminderen van de broeikasgasuitstoot tegen 2012. Het Kyoto Protocol, een van de eerste milieu wereldcontracten, zal helaas eindigen in 2012. De 15e Klimaatconferentie werd in 2009 gehouden in Kopenhagen. Meer dan 100.000 mensen van over de hele wereld, wereldburgers waaronder veel jongeren, kwamen naar Kopenhagen, maar COP15 was een mislukking. De wereldlei-
Zes jonge Canadezen draaiden hun rug naar de Canadese regering tijdens COP17 in Durban in Zuid-Afrika
ders werden het niet eens over een vervolgcontract dat het Kyoto Protocol zou vervangen. De enige belofte die de wereldleiders deden was dat de gemiddelde temperatuur met niet meer dan 2°C zal stijgen. We waren allemaal erg teleurgesteld en boos over het resultaat. Tijdens de volgende bijeenkomst in december 2010, COP16 in Cancun in Mexico, droegen de jongeren T-shirts waarop stond: “U bent al langer aan het discussiëren dan wij oud zijn. Zeg ons niet dat u meer tijd nodig hebt!” In Cancun werden ook geen concrete plannen gemaakt. Een positief punt in Cancun was dat sommige eilanden verklaarden dat zij het doel om de temperatuurstijging te begrenzen op 2°C niet konden steunen, omdat hun eilanden bij deze temperatuurstijging al onder water zouden staan. Ze hebben andere regeringen gevraagd om er begrip voor op te brengen dat zij alleen een doel kunnen accepteren dat de maximale temperatuurstijging op 1,5°C stelt. Tijdens
de 16e Conferentie van de Partijen (COP16) in Cancun, nodigden alle kinderen uit onze groep alle delegaties uit om een boom met ons te planten; we plantten 193 bomen. Het zou erg cool zijn als de volwassenen aan het begin van elke conferentie ten minste één boom met ons zouden planten voor elke deelnemer, elk deelnemend land en elke deelnemende groep. Misschien dat volwassenen dan meer zullen denken aan kinderen als wij wanneer ze beslissingen voor of tegen onze toekomst nemen tijdens de conferentie. De film REVOLUTION, die meerdere prijzen heeft gewonnen (www.therevolutionmovie.org), laat de plantcampagne zien. In de tweede scene worden jongeren op een dwingende manier weggeleid door veiligheidstroepen tijdens een vredige demonstratie. In de film wordt gevraagd: evolutie of revolutie?
12/11, de donkerste dag voor onze toekomst.
Francesco uit Zuid-Afrika en Annie uit Canada lieten samen met twee kinderen uit Japan hun kijk op de wereld zien tijdens COP10, de 127 conferentie voor biodiversiteit in het Japanse Nagoya
COP17, in Durban in Zuid-Afrika op 11 december 2011, eindigde in een ramp voor onze toekomst. De regeringen waren het erover eens dat ze niet met een nieuw contract zouden komen voor 2020. Dit betekent dat er in 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 en 2019 niet langer enige bindende overeenkomsten zijn en dat alle landen ongelimiteerde hoeveelheden CO2 uit kunnen stoten. De regeringsleiders verbraken hun beloftes om de temperatuurstijging onder de 2°C te houden. Zonder enige toezegging om In het Auditorium van de Algemene Vergadering van de VN presenteren wij met z’n zessen ons 3-Punten-Plan in februari 2011 om onze toekomst te redden
broeikasgassen vanaf 2012 te verminderen, is het 2°C doel absoluut onmogelijk geworden. Sommige wetenschappers voorspellen 4°C of zelfs meer dan 5°C. En alsof dit nog niet genoeg was, zei de Canadese Minister van Milieu, een paar uur nadat hij terugkwam uit Durban, dat Canada zich officieel terug zou trekken uit het Kyoto Protocol. Volgens het Kyoto Protocol, moest Canada zijn CO2 uitstoot tegen 2012 met 6% verminderen in vergelijking met 1990. Maar in 2010 steeg het 35% uit boven het niveau van 1990. Het besluit om zich terug te trekken zal Canada een geschatte $14 miljard (€ 11 miljard) besparen aan boetes, zo legde de Canadese regeringsleider uit. Vijf dagen eerder werden zes jonge Canadezen uit de klimaatverandering onderhandelingsbijeenkomst gezet in Durban in Zuid-Afrika. Matthew, Sonia, Brigette, Meghan, James en Karen leggen uit waarom: “Toen de Minister van Milieu van Canada zijn openingspraatje hield voor alle landen, stonden wij in stilte op en draaiden we onze rug naar hem toe. We droegen T-shirts met daarop de tekst ‘Mensen voor Vervuilers’ en ‘Draai Je Rug Naar Canada’. De VN beveiliging nam
128
ons mee, nam onze naamplaatjes in en zette ons het gebouw uit. Een persoon kan niet opstaan tegenover de rest. Zes mensen kunnen dit wel. Maar wanneer er honderden, duizenden, miljoenen van ons opstaan tegenover onze regering en pleiten voor een alternatieve weg, dan pas kan een veilig thuis voor ons allen mogelijk worden.”
Eerst chocolade, dan een boycot. Tijdens COP19 in Warschau verdeelden we 25.000 repen Gute Schokolade onder de afgevaardigden en op de binnenkant van de wikkel, nodigden we hen uit om de juiste beslissing te nemen. Alle chocolade hielp helaas niet, aangezien Warschau de wereld toonde dat het milieu niet langer belangrijk is voor de machthebbers.
De sociale organisaties waren zo teleurgesteld dat ze besloten de conferentie
Wij, kindren, houden een toespraak tijdens het congres van Quintana Roo in México
onder protest te verlaten. De Klimaatconferentie in 2015 in Parijs zal belangrijk zijn. Als je een Ambassadeur voor Klimaatrechtvaardigheid bent en ouder bent dan 18, kun je je opgeven via ons kantoor.
CBD: Biodiversiteit Om het jaar komen regeringen bij elkaar om te praten over biodiversiteit. Op dit moment sterven er elke dag 180 dier- en plantsoorten uit en deze komen nooit meer terug. In oktober 2010 vond de tiende bijeenkomst, de COP10, plaats in de Japanse stad Nagoya waar Annie, Clara, Felix en Francesco van de UNEP-Tunza-Jongerenraad aan deelnamen en spraken. Dit was een succesvolle conferentie en hij eindigde in het Nagoya Protocol. COP11 werd gehouden in oktober 2012 in Hyderabad (Andhra Pradesh) in India.
UNFF: Het Bossenforum Toen de regeringen bij elkaar kwamen voor de aftrap van het Internationale Jaar van het Bos in februari 2011 in New York tijdens de Algemene Vergadering van de VN, grepen wij onze kans om ons 3-Punten-Plan te introduceren. De video en de uitgeschreven presentatie kun je vinden op onze website. De titel van onze presentatie was: “Over Bossen, Apen en Muggen”. We vergeleken het gedrag van volwassenen met dat van een aap en wekten de aandacht van de kinderen over de hele wereld met de metafoor dat duizend muggen een neushoorn van richting kunnen laten veranderen.
UNCCD: Verdrag tegen de Verwoestijning Dit VN-verdrag richt zich op droge gebieden. 41% Van de aarde bestaat uit droog gebied en daar wonen meer dan 2 miljard mensen. De UNCCD steunt bosprojecten over de hele wereld om de verwoestijning in droge gebieden tegen te gaan. Wij, kinderen, werken samen met de UNCCD door bomen te planten in droge gebieden.
129
Parlementen Het waterpei l van de oceane n is sinds 1900 20 centimeterge stegen. In 2100 zal dit 82 centim eter gestegen zijn . IPCC’s Vijfde Onderzoeksrapp ort gepubliceerd op 27 september 2013
Nadat we zo weinig reacties hadden ontvangen van de regeringsleiders, moesten we wel nadenken over alternatieve en nieuwe manieren: wanneer de regeringsleiders zo weinig belangstelling tonen in onze voorstellen, dan moeten we onszelf ervan verzekeren dat wetten die belangrijk voor onze toekomst zijn worden uitgevaardigd. Wetten worden in de meeste landen uitgevaardigd door het parlement. Dit wordt normaal gesproken zo gedaan in democratische landen. Wij denken dat de makkelijkste oplossing zou zijn als de parlementen zouden besluiten dat elke inwoner van hun land 150 bomen zou moeten planten voor 2020. Vrij eenvoudige, maar effectieve wetgeving. Dit is ook iets dat de gemeenteraad zou kunnen beslissen. Wanneer een land al zoveel bomen heeft dat er niet meer geplant kunnen worden, kunnen de inwoners bomen planten in de zuidelijke landen, persoonlijk of door middel van een donatie. Veel gemeenten hebben zustergemeenten, veel scholen hebben zusterscholen, veel bedrijven hebben dochterondernemingen in andere landen, dan is er nog het internet en de mogelijkheid voor iedereen, arm of rijk, om samen te werken en te bekijken hoe we elkaar kunnen helpen. De armere landen in het zuiden hebben iets zeer waardevols te bieden, namelijk de tropen, waar bomen twee of drie keer zo snel groeien als in bijvoorbeeld Europa en dus meer CO2 opnemen.
Vraag je gemeente om je te steunen in bosen plantfeesten.
bomen daar veel sneller groeien en tot vier keer zoveel CO2 opnemen, er is veel meer ruimte voor
130
Ons doel is het planten van 1.000 miljard nieuwe
bomen en de mensen zijn arm en kunnen geld ver-
bomen; het aantal nieuwe bomen waarvoor er
dienen aan het planten van de bomen. Begin met
plaats is op onze planeet. Er wonen nu meer dan
vragen hoeveel bomen de gemeente kan planten
zeven miljard mensen op de aarde, dus willen we
per persoon met het bestaande bosbestand en
150 nieuwe bomen planten voor elk persoon. De
de kinderen in jouw groep. De gemeente zal waar-
extra bomen zullen een kwart opnemen van de
schijnlijk maar 20, 10 of 5 bomen aanbieden…
CO2 die door mensen wordt geproduceerd. Ga in
maar zelfs één boom per persoon is al een groot
gesprek met je gemeente en vraag hen om 150
succes.
bomen te planten voor elk persoon in de gemeente of stad. Een stad met 50.000 inwoners zou
En dat is wat Clara en Alexandra deden in Augs-
dan 7,5 miljoen bomen planten. De gemeente
burg in Duitsland. Met hulp van de burgemeester
zegt misschien dat er gewoonweg niet genoeg
spraken de twee meiden met de bosbouwcom-
land beschikbaar is, lokaal gezien. Onderhandelen
missie specifieke deadlines af over een periode
begint met “nee”. Stel voor te planten in zuidelijke
van meerdere jaren, waar de boswachters zorgen
landen in Afrika, Azië of Zuid-Amerika. Het is veel
voor kiemplantjes en bomen zullen planten met
logischer om in het zuiden te planten omdat de
mensen uit de stad. Clara en Alexandra nodigen
Het parlement van de Federale Staat Quintana Roo in Mexico was het eerste parlement dat ons, kinderen, uitnodigde. Dit was een grote eer, omdat Niet-Congresleden nooit eerder toegestaan werden te spreken voor het congres. En dan nog wel een kind! We grepen deze kans aan op 22 april 2011 en dienden voor het eerst ons voorstel in voor een wet die aangeeft dat elke burger 150 bomen zal planten. Al een jaar later, op 13 april 2012, tekenden Luis (14) en Felix samen met de burgemeester van Chetumal, de hoofdstad van Quintana Roo, een contract waarin staat dat de 140.000 inwoners van de stad, inclusief de omliggende dorpen, ieder 150 bomen zullen planten voor 2020.
3-Punten-Plan voor staten, steden, gemeenschappen en bedrijven Niet elke Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur (8-14 jaar oud) of Toekomst Ambassadeur (15-21 jaar oud) heeft de mogelijkheid om in contact te komen met zijn of haar nationale overheid, maar elke Ambassadeur kan wel in contact komen met landelijke politici of het bestuur van bedrijven om het 3-Punten-Plan te promoten op lokale of nationale schaal of in de bedrijfswereld.
niet alleen hun vrienden en mensen uit de stad uit
Ambassadeurs hoe je professioneel kunt onder-
voor de plantfeesten, maar ook de bedrijven uit
handelen. Je zal ook het boek Onderhandelen op
hun stad: directeuren en hun werknemers. Bedri-
de Grens (Verhandeln im Grenzbereich) van Mat-
jven en inwoners planten samen met kinderen en
thias Schranner ontvangen. Hij was vroeger een
beloven ook om een aantal bomen te doneren in
detective, gespecialiseerd in het onderhandelen
de jaren tot 2020. Deze bomen worden vervol-
met ontvoerders en Matthias steunt ons, kinderen
gens geplant in AziĂŤ, Afrika en Zuid-Amerika. Wan-
en jongeren, zodat we effectiever kunnen onder-
neer een bedrijf 10.000 mensen in dienst neemt,
handelen in de toekomst. Louis (9) uit Pfaffenhofen
zou het moeten beloven 1,5 miljoen bomen te
in Duitsland, onderhandelde succesvol gedurende
planten. En bedrijven kunnen overal doneren, ook
meerdere maanden met zijn burgemeester en
in het buitenland. Clara en Alexandra hopen 40,5
vertegenwoordigde
miljoen bomen te halen; 150 per inwoner van
een zitting van de gemeenteraad.
Augsburg. Elke boom neemt gemiddeld 10 kilo
Luis (14) uit Chetumal in Mexico,
CO2 op per jaar, dus de bomen zouden de CO2
haalde zijn burgemeester over om
elk jaar opnieuw met 405.000 ton af doen nemen.
150 bomen per inwoner te planten.
Plant-for-the-Planet
Dus geloof in jezelf en maak een afspraak met de gemeente. Je kunt hen overtuigen. Leer tijdens de Plant-for-the-Planet Academie voor Toekomst
Louis (9) onderhandelde succesvol met zijn burgemeester
tijdens
131
We willen graag vier voorbeelden beschrijven van de methoden die de Toekomst Ambassadeurs gebruiken.
1 . Gran Canaria, dat ligt bij de kust van Afrika en hoort bij Spanje, 2. Chetumal, de hoofdstad van de staat Quintana Roo in Mexico, 3. Kenia, 4. De Duitse provincie Hesse. Gran Canaria: Samen met de President van Gran Canaria, Een historisch moment. Het eerste contract tussen een stad en de kinderen van Plant-forthe- Planet werd opgemaakt op 13 april 2012
JosĂŠ Miguel Bravo de Laguna, hebben wij, kinderen, een 3-Punten-Plan voor Gran Canaria opgezet om het groenste eiland te worden in 2020. 1. In 2020, moet de energievoorziening van het eiland geproduceerd worden door zon- en windenergie in plaats van door middel van fossiele brandstoffen. 2. Vanaf 2020, zal de overheid het gebruik van voertuigen op fossiele brandstoffen niet meer toestaan; alleen het gebruik van elektrische voertuigen is dan toegestaan. 3. Aangezien elke wereldburger 150 bomen moet planten, zullen de 830.000 inwoners van Gran Canaria verantwoordelijk zijn voor het planten van 120 miljoen bomen: 10 miljoen op het eiland zelf en 110 miljoen in nabijgelegen Afrikaanse landen De miljoenen toeristen die elk jaar naar Gran Canaria komen kunnen Gran Canaria financieel ondersteunen om het groenste eiland ter wereld te worden.
Chetumal: Een jaar nadat we voor het parlement van Quintana Roo hadden gesproken, hebben Luis (14) uit Chetumal en Felix een formeel contract getekend met de burgemeester van Chetumel waarin staat dat de 140.000 inwoners van de stad elk 150 bomen zullen planten, in totaal 21 miljoen bomen, en zullen proberen
132
de andere twee punten van ons 3-Punten-Plan ook uit te voeren. Kenia: In Kenia, het thuisland van Wangari Maathai, leert elk kind dat, wanneer hij zelf niet genoeg bomen plant, “de lucht van anderen ingeademd wordt�. Gedurende de afgelopen vijf jaar hebben 1.419 mensen en organisaties samen 495 miljoen bomen geplant in Kenia. Op 19 april 2012, heeft een aantal van deze organisaties samen verklaard dat ze van plan zijn dit aantal te verdubbelen naar een miljard bomen tegen het einde van 2012. Faridosa, een Toekomst Ambassadeur uit Nairobi, en Felix hebben hen gefeliciteerd en hebben berekend dat Kenia hiermee zeer goed op schema zit. In 2020, zullen de 40 miljoen inwoners allemaal 150 bomen geplant hebben, of in totaal samen 6 miljard. In de beginjaren duurt het wat langer, maar wanneer mensen eenmaal het proces kennen, zijn uitzonderlijke ontwikkelingen mogelijk zoals het regelmatig verdubbelen.
Hesse: De financiële afdeling van de provincie Hesse vroeg ons om een suggestie over hoe de provincie het 3-Punten-Plan in zou kunnen voeren. Je kunt onze gedetailleerde bijdrage lezen in de bloemlezing “klimaat neutraliteit in Hesse”, het volgende is alleen een abstracte weergave: Met haar 6 miljoen inwoners zou Hesse een “Billion Tree” campagne moeten beginnen. De 100 grootste bedrijven in Hesse kunnen beginnen met het planten van 75 miljoen bomen voor hun bijna 500.000 werknemers. Hesse heeft waarschijnlijk niet genoeg plaats voor al deze extra bomen, maar het maakt het klimaat niet uit waar de bomen staan. In tegendeel, bomen in de tropen nemen veel meer CO2 op dan bomen in Hesse. De ratio van rijke en arme mensen op aarde is 1:5. Hesse kan gebruik maken van bestaande samenwerkingsverbanden met landen op het zuidelijk halfrond en/of nieuwe samenwerkingen opzetten met regio’s met minimaal 30 miljoen inwoners. Uit ons Plant-for-the-Planet netwerk, kunnen we twee Afrikaanse partnerlanden vragen, namelijk Kenia en het Koninkrijk Lesotho. Hesse kan ook nieuwe technologie inbrengen in de samenwerking en dankzij “Leap Frogging“ zullen de partners niet dezelfde fouten maken, maar kunnen ze, figuurlijk gezien, direct van de fiets naar de elektrische auto gaan en tegelijkertijd hun huizen voorzien van zonne-energie. Door samen te werken met autoproducenten, zouden elektrische voertuigen aangeboden kunnen worden met korting, waardoor ze ook te betalen zijn door mensen met een erg laag inkomen. Zo kunnen de partners uit Hesse, Kenia en Lesotho samen het limiet van 1,5 ton CO2 per persoon per jaar op lange termijn vasthouden.
Toekomstvergoeding van de private sector We hebben er ook over nagedacht hoe bedrijven ons zouden kunnen helpen. Veel bedrijven steunen ons al, maar we willen een stap verder gaan. We hopen een hele industrie te kunnen laten helpen. Met het oog op onze toekomst zouden de bedrijven zichzelf en elkaar niet moeten beschouwen als concurrenten, maar ze zouden allemaal samen campagne moeten voeren. We wisten meteen welke industrie we eerst wilden benaderen. De favoriet van alle kinderen natuurlijk: de chocolade- en snoepindustrie. In mei 2011 openbaarde zich een kans toen het Zwitserse bedrijf Buhler, de wereldmarktleider in technische machines voor het fabriceren van cacao, hun klanten van over de hele wereld uitnodigde en Felix vroeg als spreker. Felix en de bazen van Buhler deden samen een voorstel waarin elke chocoladefabrikant een euro van elke ton verkochte chocolade zou
133
investeren als toekomstvergoeding in een toekomstfonds voor de kinderen. Dit zou maar 0,01% van hun totale jaarlijkse omzet bedragen, wat betekent dat per 10.000 euro omzet wij 1 euro krijgen. Dat is bijna niks voor de private sector, Onze chocoladecampagne en onze chocomob in oktober 2012, in München in Duitsland
maar een grote kans voor de kinderen om bomen te planten, andere kinderen op te leiden en meer duurzaamheid te promoten. Het Communicatiebureau Leagas Delaney, die al eerder kwam met het idee voor onze campagne “Stop talking. Start planting..”, heeft een campagne voor de gehele chocolade industrie ontworpen: “Bruin is het nieuwe groen”. Buhler produceerde 20.000 chocolademunten, toekomstmunten genaamd, en Felix stelde het onmiddellijk voor aan de bedrijven in mei 2011 in Düsseldorf. Niet een enkele vertegenwoordiger van een bedrijf gaf zich op, wat Felix erg gechoqueerd en ongelukkig maakte. Maar hij gaf niet op en in januari 2012 tijdens de Sweet Global Netwerk Nieuw Jaarsreceptie gaven de directeuren en 60 bedrijven uit 12 landen zich op voor de toekomstvergoeding, waaronder Bahlsen, Becks Cocoa, BrandLogistics, Brandt, Buhler, Chocolats Halba, Chocri, Confi serie Heilemann, Dehner, DMV Diedrichs Markenvertrieb, farbtex, Heads! Personalberatung, Lanwehr Confiserie, Pit Süss¬waren, SweetTec, S&R Vertrieb, targetmedia, Trolli, Viba Nougat en Zott. We hopen dat veel bedrijven uit verschillende sectoren mee zullen gaan doen. De toekomstvergoeding wordt ingezameld door de Plant-for-the-Planet Stichting en zal puur geïnvesteerd worden in de organisatie van Academies over de hele wereld en het planten van bomen op het zuidelijk halfrond.
The Change Chocolate – Ons eerste Plant-for-the-Planet product 134 Terwijl we ons toekomstvergoeding voorstel voorbereidden voor de choco-
"De wereld zou in de handen van de kinderen moeten zijn” Herbert Grönemeyer, Duitse zanger
ladesector leerden we veel over chocolade. Zo produceert de productie van 100 gram chocolade 300 gram CO2. We hebben ook geleerd dat de meeste van de kinderen van de 2 miljoen cacaoboeren op de cacaoplantages moeten werken in plaats van dat ze naar school gaan. Aangezien wij in de rijke landen maar een lage prijs betalen voor de cacaobonen, kunnen de boeren de goedkope kinderarbeid goed gebruiken omdat ze het zich niet kunnen veroorloven om volwassen werkers in te huren.
Tijdens een Wereldraadvergadering kwamen we met het idee om onze eigen chocolade te produceren, zowel kindvriendelijk als CO2 neutraal. De boeren zouden genoeg geld moeten verdienen om hun kinderen naar school te kunnen sturen
Zo ziet onze chocolade eruit
(zoals het gaat bij eerlijke handel) en we compenseren voor de CO2 uitstoot met agrobosbouw, door bomen te planten. Wanneer de boeren kostbaar hout planten, kunnen ze dit hout later verkopen voor het maken van meubels, ze kunnen langdurig compenseren voor CO2 uitstoot en het familie inkomen verhogen. We hebben een producent van uitstekende Zwitserse chocolade gevonden, Chocolats Halba, en we hebben een expert gevonden voor het planten van waardevol hout met de boeren, Pur Projet. We hebben onze chocolade “Die Gute Schokolade” genoemd en hebben de eerste winkeliers overtuigd onze chocolade te verkopen. Een deel van de verkoopprijs van elke chocoladereep komt ten goede aan de Plant-for-the-Planet Stichting om meer kinderen op te leiden en extra bomen te planten. Sinds september 2013 is er ook biologische Gute Schokolade beschikbaar. Het is te koop in alle Alnature, DM en Tegut winkels en wordt verkocht in samenwerking met Alnatura. Alle ingrediënten zijn biologisch en Fairtrade, plus we planten een boom voor elke drie repen, aangezien 33 eurocent van de verkoopprijs van €1,25 naar Plant-for-the-Planet gaat. Die Gute Schokolade werd de meeste succesvolle Fairtrade chocolade in Duitsland in het jaar waarin het geïntroduceerd werd. Het redden van de wereld smaakte nog nooit zo goed. Het redden van de wereld smaakte nog nooit zo goed.
Onze eerste politieke wereldpartij Wij beschouwen de reactie van de regeringsleiders, of liever gezegd het uitblijven van een reactie, als een direct en duidelijk signaal. We hebben het begrepen. We zullen onze toekomst in eigen hand moeten nemen, we zullen zelf in actie moeten komen en zullen ons niet afhankelijk op kunnen stellen van volwassenen. Tijdens onze jaarlijkse bijeenkomst hebben we vaak overwogen om onze eigen politieke partij op te richten. Onze partij zou dan een wereldpartij worden, in feite de eerste wereldpartij, met leden in elk land op aarde. Ons “3-Punten-Plan om de toekomst te redden” zou ons partijprogramma zijn en de basis van deze eerste wereldpartij. Onze oudere leden, van 14 jaar en ouder, hebben aan dit “wereld-
12 Repen van Die Gute Schokolade vlogen het universum in aan boord van de Albert Einstein, die aankwam op het International Space Station op 15 juni 2013; twee repen per astronaut. De astronauten waren ver135 rukt.www. into- thechocosphere.org
partij” project gewerkt sinds onze laatste jaarlijkse bijeenkomst aan het begin van 2011. Zodra we oud genoeg zijn, zullen we onze eigen “Inwoners van de Wereld Partij” oprichten.
Wereld Jeugd Conferentie De jongeren onder ons hebben besloten om een keer per jaar een wereld jeugd conferentie te houden om ideeën uit te wisselen met gelijken. Deze zal voor de eerste keer plaatsvinden in 2015 onder het motto Wereldraad van het Plant-for-the-Planet Kinderinitiatief 2014/2015: Dev (10) uit India, Dong (11) uit China, Franziska (12) uit Duitsland, Gballe Estell (11) uit Ivoorkust, Giovanni (14) uit Italië, Guru Vishnu (12) uit India, Harshla (14) uit Fiji, Hima Ann (10) uit de Verenigde Arabische Emiraten, 136 Kdealya (12) uit Maleisië, Kehkashan (13) uit de Verenigde Arabische Emiraten, Kitty (14) uit China, Lénárd (10) uit Canada, Linda Michell (13) uit Mexico, Wren (13) uit de VS
“Wereldwijd Jeugd Klimaatplan” en hier zullen wij, jongeren van over de hele wereld, samen met gerenommeerde wetenschappers een 10 punten plan opstellen over hoe we de temperatuurstijging kunnen limiteren tot 2°C. De Jeugd Conferentie zal gehouden worden in de Academie in Tutzing in Duitsland waar we in de toekomst elk jaar een conferentie over een actueel onderwerp willen gaan houden. Meer informatie kun je vinden op http://www.plant-for-the-planet.org/de/informieren/youth-summit.
Onze democratische structuur Wij, kinderen, zijn al leiders en autoriteiten binnen ons eigen initiatief en onze stichting! Als onderdeel van onze democratische structuur hebben we al duizenden Plant-forthe-Planet lokale initiatieven opgezet, verspreid over de hele wereld. Deze organisaties helpen stuk voor stuk bij het versterken van ons internationale netwerk en concentreren onze kracht en invloed.
Jij kunt je eigen Plant-for-the-Planet Club beginnen! Onze Plant-for-the-Planet Clubs zijn de belangrijkste actiegroepen van Plant-for-thePlanet. Zij nemen hun eigen beslissingen en dragen hun eigen verantwoordelijkheid. Deze groepen hebben ook veel invloed omdat zij degenen zijn die, elk jaar in de lente, de leden van onze Wereldraad verkiezen; een voor de kinderen (8-14 jaar) en een voor de jongeren (15-21 jaar). De kinderen in de eerste Wereldraad kwamen vooral uit Duitsland. Maar in de huidige Wereldraad 2012/13 komt zowel de Wereld
President als de Vice Wereld President uit Azië. We verdelen de zetels aan de hand van de wereldbevolking. Door de lokale Plant-for-the-Planet Clubs in hun werk te steunen, houden wij, kinderen van de Wereldraad, toezicht op de wereldwijde activiteiten van het Kinderinitiatief. Wij, kinderen van de Wereldraad, kiezen de algemene strategie en het beleid van de organisatie en we stellen ook de jaarlijkse prioriteiten voor acties vast. We representeren de mening van onze organisatie en praten met de media en het publiek in de naam van alle leden en clubs. In de lente verkiezen we nieuwe leden en tot aan 1 juli nemen de vorige leden van de Wereldraad de tijd om de zeggenschap over het Initiatief over te dragen aan de nieuwe leden van de Wereldraad en de volgende generatie van Plant-for-the-Planet kinderen en jongeren. Herverkiezing is niet mogelijk. Onze Wereldraad bestaat uit 14 kinderen, 14 jongeren en één volwassene. We hebben een volwassene nodig om zorg te dragen voor specifieke taken zoals financiën en wettelijke zaken. Alleen deze volwassene wordt aangewezen door andere volwassenen en komt uit het bestuur van de Plant-for-the-Planet Stichting. Op 31 januari 2010 tijdens de derde jaarlijkse bijeenkomst van het Initiatief, hebben wij, de 21 auteurs van dit boek, de Plant-for-the-Planet Stichting opgezet. Tegen die tijd, op 31 januari, had Felix ons allemaal bij hem thuis uitgenodigd in een klein dorpje, Peahl genaamd. Daar begonnen we met het schrijven van dit boek en het opzetten van de Stichting. Met onze Plant-for-the-Planet Stichting helpen we de Plant-for-the-Planet Clubs met het organiseren en financieren van hun activiteiten. De Plant-for-the-Planet Stichting stelt overeenkomsten op met nationale- en wereldpartners van bedrijven en instituten.
Word een programmacoördinator in ons trainingscentrum We hebben geïnteresseerde jongeren en volwassenen van 18 jaar en ouder van over de hele wereld uitgenodigd om deel te nemen aan ons trainingsprogramma in een van onze twee internationale trainingscentra in Playa del Carmen in Mexico en Uffing am Staffelsee in Duitsland. Hier kun je deelnemen aan onze programmacoördinatortraining en gedachten uitwisselen met andere actieve jongeren en volwassenen. Na de training kun je zelfstandig als programmacoördinator
Wereldraad van het Plant-forthe-Planet Jongereninitiatief 2014/2015: Aman (17) uit India, Denrick Nesbert (20) uit Zuid-Afrika, Gauri (15) uit de Verenigde Arabische Emiraten, Jorge Cesar (21) uit Mexico, Kailash (17) uit de VS, Limbert Gabriel (16) uit Mexico, Luis (17) uit Mexi137 co, Marie (15) uit Duitsland, Mohammed Rabiu (19) uit Ghana, Rebecca (20) uit Duitsland, Shiela Marie (17) uit de Filipijnen, Simran (15) uit de Verenigde Arabische Emiraten, Sudeep (18) uit Nepal, Yugratna (18) uit India.
Plant for the Planets “centro de preparación” (voorbereidingscentrum) in Playa del Carmen, Mexiko.
Academies organiseren in je eigen land. Je kunt kiezen of je parttime wilt werken, als je bijvoorbeeld je studie wilt financieren, of zelfs fulltime. Hoe dan ook, het zal het waard zijn als je ons helpt om duizenden kinderen op te leiden. Geef je nu op voor het Als onderdee l van ons www. global-youth climate-plan .org project vrag en we honderde n wetenschappe rs van over de hele wereld wat we moeten doen om de verhoging va n de temperatuur met +2°C te limi teren.
trainingsprogramma of als programmacoördinator: international@plant-for-the-planet.org
Ik doe ertoe; wij zijn belangrijk Alec Loorz (16) uit California zet zich ook in voor Plant-for-the-Planet en hij nodige ons uit voor zijn “Ik-doe-ertoe-mars” op 8 mei 2011. Dit vonden wij een geweldig idee. Plant-for-the-Planet Clubs uit vijf steden; Augsburg, Cancun, Cologne, Dresden en München deden ook spontaan mee aan deze campagne. Het was heel leuk. De politie zette straten af voor ons en leidde het verkeer om. Wij hielden kartonnen bomen, geprinte en zelf gemaakte posters omhoog en aan het begin en het eind van onze mars hielden we een protest. Toen het avond was hadden we allemaal geen stem meer, omdat we zoveel geroepen hadden tijdens de mars. Het is vrij makkelijk om een demonstratie te houden. Je hoeft alleen maar een volwassene te vinden die het kan melden bij de autoriteiten. In de democratische landen is vrijheid van meningsuiting een wettelijk vastgelegd recht. Dit betekent dat iedereen een demonstratie kan houden. Voor je demonstratie kun je kartonnen bomen van 1,5 bij 1,1 meter bestellen op
Invigningen av vårt trähus 138 den 1 juli 2011 med Peter Maffay
info@plant-for-the-planet.org waarmee je samen met je vrienden kunt demonstreren tijdens de Internationale Klimaatconferenties voor het stadhuis, een ambassade of andere overheidsgebouwen. ”Het woord demonstratie is afgeleid van het Latijnse woord demonstrare dat “laten zien” betekent. Door middel van een demonstratie kunnen wij in het openbaar laten zien dat onze toekomst belangrijk is voor ons. Alec en zijn vrienden hebben de federale overheid in de Verenigde Staten aangeklaagd om de volgende redenen: als een bedrijf gifstoffen stort in een openbaar gebied is de overheid verplicht om dit gebied te herstellen en de vervuiler te vervolgen. Wanneer bedrijven het klimaat vernietigen, en dus onze toekomst, met hun producten, is de overheid ook verantwoordelijk voor het herstellen van het klimaat,
dat een algemeen goed is en aan de gemeenschap toebehoort. We kunnen nog steeds kinderen en jongeren kiezen, maar we kunnen wel klagen.
Wij willen stemmen! Wij willen dat iedereen moet kunnen stemmen, zodra ze dit willen en er toe in staat zijn, op welke leeftijd dan ook. Het is immers een basisprincipe in de grondwet dat “het gezag van de staat een afgeleide is van de mensen”. Desalniettemin, zijn er 14 miljoen mensen in Duitsland die onthouden worden van stemmen, alleen omdat ze jonger dan 18 zijn. Er zou ook een standaard leeftijd kunnen zijn (14
Onze twee directeuren zijn Klaus Töpfer en Prins Albert van Monaco.
of 16) waarop je officieel uitgenodigd wordt om te stemmen. Maar iedereen die zou willen stemmen, kan in het kiesregister van het stadhuis komen. Niet alle kinderen zullen gaan stemmen, maar sommigen zullen dat zeker doen! Het feit dat meer dan een dozijn kinderen actief deelnemen aan onze “Wij willen stemmen” campagne is al een bewijs op zich. Meerdere Plant-for-the-Planet Ambassadeurs tussen de 9 en 17 jaar meldden zich aan om te stemmen in de zomer van 2013 en werden afgewezen. We kregen geen stem tijdens de Duitse federale Bundestag verkiezing. Het duurde een paar maanden, maar in mei 2014, werd ons protest uiteindelijk afgewezen door de Budestag. Toen bereidden we samen met onze advocaat en de “Stichting voor de Rechten van Toekomstige Generaties”
Plant-forthe-Planet wordt geadviseerd door een internationale groep deskundigen
een rechtszaak voor en deze zaak werd op 7 juli 2014 voorgedragen voor het Federaal Constitutioneel Hof, omdat een allesomvattende uitsluiting van jongeren niet alleen arbitrair is, maar ook schadelijk voor de democratie en rechtvaardigheid tussen generaties. Ons doel is dat iedereen moet mogen stemmen zodra hij of zij kan en wil stemmen. Als jonge mensen willen deelnemen in de samenleving moet geen wet ter wereld hen stoppen! Veel media hebben sindsdien verslag uitgebracht over onze actie en er hiermee voor gezorgd dat dit probleem openbaar wordt besproken. Dat is een klein succes. Nu moeten we nog zien of het Federaal Constitutioneel Hof onze klacht accepteert en of er een onderzoek zal volgen. www.wir-wollen-waehlen.de
Ons kantoor Wij, kinderen, hebben zeker een secretariaat nodig, waarmee we assistenten bedoelen die alles organiseren, en zij hebben een kantoor nodig. De eerste maanden na de toespraak van Felix en na zijn eerste boom, konden hij en zijn vrienden nog zelf de e-mails beantwoorden. Gregor Hintler en Sascha Suaheli, beide klaar met de middelbare school in Tutzing, hebben de website opgezet. Vanaf toen werd het alleen maar meer en meer. Felix had een idee en deed zijn
139
ouders het volgende voorstel: “Als wij, kinderen, het geld inzamelen, dan kan er een assistent overdag in ons huis werken.” Felix` ouders, die ons als vrijwilligers altijd gesteund hebben, waren het ermee eens en Felix en zijn vrienden schreven 40 brieven aan bedrijven. Het bedrijf Toyota was het eerste bedrijf dat antwoordde en geld doneerde. In december 2007 nog, werd de eerste assistent ingehuurd. In 2008 volgden de tweede en derde. De ouders van Felix maakten de tweede, de derde en in de zomer van 2011 de vierde kamer leeg, omdat er al twaalf assistenten aan het werk waren in hun huis in Paehl. In de garage stonden geen auto’s, fietsen of grasmaaiers, deze stonden buiten, maar binnen in de garage hadden de ouders planken opgehangen en hier alle geweldige boeken opgeslagen die de Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs zouden ontvangen tijdens de Academies. Net voordat het huis en de garage uit hun voegen zouden barsten, kwam de eigenaar van supermarktketen Tengelmann, de familie Haub, hier achter en gaf het Kinderinitiatief een nieuw thuis voor de herfst van 2011 in Tutzing met meer dan 200m2 kantoorruimte en 70m2 opslagruimte dichtbij het treinstation en met uitzicht op het Starnberg meer. Als symbool voor ons nieuwe thuis hielden we een openingsfeest door het bouwen van een boomhut aan de oever van het Starnberg meer. Het zal de intelligentste boomhut ter wereld worden. Onze boomhut zal in verbinding staan met veel andere bomen over de hele wereld en het laatste nieuws uitwisselen. De boomhut zou symbool moeten komen te staan voor het feit dat wij, de kinderen op de wereld, met elkaar in verbinding staan via de bomen.
Dankzij alle volwassenen die ons serieus nemen! We zijn blij dat veel volwassenen ons uitnodigen om te komen spreken. Wij vinden het erg leuk om aan oudere mensen uit te leggen hoe wij, kinderen, de toekomst
140
zien. Hoe we ons voelen wanneer we de krant lezen en hoe wij denken en ons voelen wanneer een komende Klimaattop opnieuw faalt. Wanneer u ons inhuurt als spreker, komen we graag. We doen dit altijd vrijwillig en steken ons salaris in de volgende Academie waarin we 80 kinderen opnieuw klaarstomen om ons te helpen. Wij organiseren de Academie het liefst op dezelfde dag en plaats als de presentatie. Daarmee leren kinderen hoe ze bomen moeten planten, presentaties moeten geven en zij steken hun salaris vervolgens ook weer in Academies, etc. Als antwoord op de vraag, die ons vaak gesteld wordt, wat iemand voor ons kan doen zeggen wij: “Nodig 80 kinderen in de leeftijd van 8-12 jaar van tien of twintig verschillende scholen uit voor een dag op een Academie. Dan komt een Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeur die tijdens een eerdere Academie is opgeleid en stoomt de 80 nieuwe kinderen klaar om ons te helpen.” Dat is het beste dat u voor ons kunt doen. We zijn ook erg blij met alle tekenen van erkenning en de vele prijzen die we hebben gekregen van volwassenen van over de hele wereld:
Beierse Staatsmedaille voor Plant- for-the-Planet; Bavarische Staatsmedaille voor Felix Finkbeiner (Bavarisch Ministerie voor Milieu); B.A.U.M. Milieuprijs 2009, Categorie Jeugd ; 2010 International Young Hero Award (USA); GWA Social Effie 2010 – för ”Stop talking. Start planting.”; 21st Century Superhero (Global Tolerance and UNESCO); Humanity4Water Award 2011, Category Polar Bear; Hamburg Social Oskar 2012, Silver Aw burger (Herbstempfang); Success for Future Award 2011 (Krug Mediapool); European University Social Responsibility Award 2012; Sea Award 2012 (Sustainable Entrepreneurship); Winspiration Award 2012; You and Peace Ecology Award 2012; Citizen Culture Award 2013 (Bavarisch Parlement); Climate Week Awards 2013 “Meest inspirerende jongere” HONOUR OF EKOTOPFILM 40:e IFSDF 2013; One World Family Award 2013; Reineccius- Medaille 2013 (staden Steinheim, Duitsland); Duitse Cultuurprijs 2014 (Stichting Cultuursteun, Duitsland); 17:e Global Fervent for Love of Lives Medal 2014 (Chou Ta-kuan Foundation) We zijn ook blij met de vele mediaverslagen. In de eerste vijf jaar hebben meer dan tienduizend media over de hele wereld verslag over ons uitgebracht. Ze helpen ons om bekender te worden bij meer volwassenen en kinderen. We willen zeker alle Vips bedanken die ons toestonden hun mond dicht te houden en daarmee onze visie over de wereld te verspreiden. We bedanken alle personen, bedrijven en instituten die geld aan ons gedoneerd hebben, omdat we alleen met hun hulp al zo veel hebben kunnen bereiken en onze Kinderstichting op hebben kunnen richten. Alle volwassenen die ons niet vertroetelen, maar samen met ons vechten voor onze toekomst: dank jullie wel! We zijn op zoek naar rolmodellen die ons willen steunen en beloven nieuwe bomen te planten voor onze toekomst! Individuen 1.000 bomen Bedrijven 1.000.000 bomen Corporaties 1.000.000.000 bomen!
dden! e r e t t s m ze toeko n o s n o p l He
141
Social media Internet heeft veel potentie ”Een mug kan niets beginnen tegen een neushoorn, maar duizend muggen samen kunnen hem van richting laten veranderen”. Via internet kunnen we duizenden mensen bereiken en hen vertellen over onze activiteiten! Meer dan 800 miljoen mensen gebruiken Facebook. Iedereen van ons kan eraan werken om onze wereldfamilie uit te breiden en levend te houden! Facebook: “Stop talking.Start planting.”: facebook.com/plantfortheplanet Twitter: Twitter.com/pftp_int Wat te doen? Wordt fan van onze Facebookpagina “Stop Talking. Start Planting” en “The change Chocolate“ en promoot de pagina op je tijdlijn. Nodig je vrienden ook uit! Post foto’s op onze Facebook tijdlijn en tag jezelf of je vrienden! Neem je eigen video op, upload hem op YouTube en post de link op onze Facebook pagina! Wordt lid van onze wereldgemeenschap via www.plant-for-the-planet.org: upload foto’s en verslagen van je activiteiten en zet de link op je eigen Facebook profiel. De Arabische Revolutie laat ons zien dat internet de macht heeft om mensen te verbinden en hun krachten te bundelen! Laten we het internet gebruiken om aandacht te vragen! Als de jongeren in de Arabische wereld het kunnen, kunnen wij het ook!
Samen kunnen we veel bereiken! 142
Internet geeft ons de mogelijkheid om in groepen te communiceren en onze acties te coördineren. Veel zogenaamde flashmobs ontstonden uit creatieve ideeën van mensen! Deze flashmobs creëren grote aandacht! Stel je voor dat er duizend kinderen voor het regeringsgebouw in hun hoofdstad gaan staan tijdens de bijeenkomsten van de Klimaattop. Of dat de kinderen elkaar ontmoeten bij de ambassades die het belangrijkste zijn voor de klimaatonderhandelingen en dan bomen gaan planten. Veel bomen. En wanneer het niet mogelijk is om bomen te planten, dan kunnen ze zwaaien met papieren bomen, zoals de kinderen uit Berlijn deden voor hun regeringsgebouw op 9 december 2009, toen de Klimaattop plaatsvond in Kopenhagen.
Door zulke ervaringen krijg je moed!
S.D. Fürs ihre Freu t Albert II von Helfen nde werden weltMonaco unte auch Sie rstü mit im weit 1.000 Milli tzt gemeinsam Kampf mit der für Klim arden Bäume agerech pflanzen. UN die 14-jähri tigkeit auf www Das sind 150 ge Maike .plant-fo Bäume pro r-the-pl anet.org
2, 33 keer verhoogd is 8 miljard. Wanneer twee mensen twee anderen overtuigen van de waarde van een idee en deze vier vervolgens vier anderen inspireren binnen een maand en zo verder, dan zal binnen 32 maanden de hele mensheid hetzelfde idee delen. We weten dat de 30.000 kinderen die deel hebben genomen aan onze Academies nog maar het begin zijn. Ons doel is om een miljoen kinderen te bereiken voor 2020. We zullen altijd bezig zijn met het stimuleren van veel meer kinderen over de hele wereld en hen laten zien dat we samen grote dingen kunnen bereiken. En we zullen niet stoppen. We zullen doorgaan met planten tot er klimaatrechtvaardigheid is en tot onze toekomst eindelijk gered zal zijn! Bijna elke school heeft ergens in een ander deel van de wereld een school waarmee ze samenwerken. Na het lezen van dit boek kun je aan hen uitleggen hoe Plant-forthe-Planet werkt. Nodig hen uit om samen bomen te planten. Bomen zijn onze symbolen voor Klimaatrechtvaardigheid. Bomen zijn de symbolen voor onze toekomst! Het opzetten en deel uitmaken van een uitgebreid wereldwijd netwerk is een stuk makkelijker geworden dankzij het internet. Iedereen kan meedoen, waar je ook bent op de wereld. We moeten samen strijden voor onze eigen toekomst!
Als wij het niet doen, wie dan wel? Als we het niet nu doen, wanneer dan wel? Door verder te gaan met samenwerken over alle landgrenzen heen, hebben wij, de kinderen van de wereld, een echte kans op een veilige en gelukkige toekomst!
Franziska zei ooit: “Als we onszelf beschouwen als een wereldfamilie kunnen we zowel het klimaatprobleem als de armoede overwinnen.“
Wij zijn het ermee eens!
Abhisekh, Alberto, Alec, Alina, Aman, Andrea, Anting, Antonella Ambra, Antonia, Ariane, Ashmita, Ava, Bagus, Cameron, Carolin, Carolina, Casey- May, Caterina, Clara, Clara Madeleine, Daria, Denrick Nesbert, Dev, Dharmendra, Dong, Else, Erik, Eva, Evelyn, Fatima, Felipe, Félix, Fern- anda, Franziska, Franziska Sophie, Gauri, Gballe Estelle, Giovanni, Guru Vishnu, Hanna, Harshla, Hiba, Hima Ann, Himangi, Iago Hairon, Jessica, Jona, Jorge Cesar, Josia, Joy, Kailash, Kartik, Kdealya, Kehkashan, Kitty, Jule B., Jule S., Julian, Karoline, Laura, Laxman, Lea, Lena A., Lena S., Lénárd, Leon, Liam, Limbert Gabriel, Linda Michell, Lione, Luis Angel, Luisa, Madhav, Madhumita, Maiken, Martha, Max, Melik-Sina, Merle, Mira, Miriam, Mohammed Rabiu, Moritz, Nayeli, Niklas, Nitipong, Nour, Pablo, Paulina, Priyankha, Radhika, Raphael, Rebecca, Rufat, Sagar, Shanisse, Shiela Marie, Shraddha, Shubham, Simran, Sudeep, Svenja, Szesima, Toni, Viacheslav, Wan Rui, Wren, Yifan, Yue, Yugratna, Yun Qi Vicki en alle andere leden van Plant-for-the-Planet.
143
*
Wij zijn de schrijvers van dit boek, samen met de leden van de Plantfor-the-Planet Kinder- en Jongeren Wereldraad
Doe je met ons mee? Word ook lid! Iedereen kan lid worden, zelfs volwassenen, maar alleen wij, kinderen en jongeren, hebben stemrecht om onze Wereldraad te verkiezen.* Plant-for-the-Planet is een wereldwijde lidmaatschap organisatie. Jij kunt ook lid worden. Om je aan te melden, ga je naar onze website: http://www.plant-for-the-planet.org/de/member en vul je het lidmaatschap formulier in. Als je niet online kunt aanmelden, bel ons dan op +49 (0) 8808 9345 of stuur een e-mail naar members@plant-for-the-planet.org
www.plant-for-the-planet.org
Contact Plant-for-the-Planet Lindemannstr. 13 82327 Tutzing, Germany Tel. +49 (0) 88 08 93 45 Fax +49 (0) 88 08 93 46 www.plant-for-the-planet.org info@plant-for-the-planet.org Wij zijn altijd te bereiken via onze website. Het groeit elke dag met de hulp van vele kinderen en jongeren.
Speciale 144 e-mailadressen Vragen over deelname aan/organiseren van een Plant-for-the-Planet Academie: academy@ plant-for-the-planet.org Vragen over donaties: donation@ plant-for-the-planet.org Voor de maandelijkse nieuwsbrief: newsletter @plant-for-the-planet.org
Donatie account Plant-for-the-Planet Foundation Duitsland IBAN DE13 7002 0500 0000 200000 BIC: BFSWDE33MUE Zwitserland IBAN: CH06 0077 8202 4545 1200 1 SWIFT: LUKBCH2260A Luzerner Kantonalbank Spanje IBAN: ES40 2013 1707 0502 0020 9621 BIC/SWIFT: CESCESBBXXX Mexico Bank: BBVA BANCOMER Account number: 0193447065 Clave interbancaria: 0126 9400 1934 4706 59 BIC/SWIFT: BCMRMXMMPYM De Plant-for-the-Planet Stichting is erkend als liefdadigheidsstichting door de Garmisch-Partenkirchen Tax Foundation in Duitsland en kan fiscaal aftrekbare facturen uitgeven voor donaties in bepaalde landen.
Afbeeldingen rechten Behalve wanneer anderszins aangegeven, komen de afbeeldingen gebruikt in dit boek uit de archieven van het scholiereninitiatief van Plant-for-the-Planet. De uitgeverij heeft zijn best gedaan alle afbeeldingsbronnen te herleiden. Alle vorderingen die over het hoofd gezien zijn, kunnen dan worden geclaimd. Campagne foto’s: Andreas Biedermann, Anita Bischoff, Per Eriksson, Annette Koroll, Andreas Müller, Thomas Rosenthal, Bernd Schumacher, Markus Seidel en Jens Umbach. Foto’s van Academies: Andreas Biedermann, Portretten van de Klimaatrechtvaardigheid Ambassadeurs: Andreas Mueller, Illustraties: Carsten Abelbeck. P. 11, t.r., Riemann; P. 11, b.l., Wanjira Mathai; P. 15, Frankfurter Allgemeine Zeitung, Augsburger Allgemeine en The Korea Herald; P. 18, dpa; P. 19, epubli GmbH (www.epubli.de); P. 20, Fritz Pölking/Okapia; P. 21, epa-Bildfunk; P. 23, dpa; P. 25, b. Shane Doyle Photography;
P. 30, t., meteomedia; P. 30, b., DigitalVision; P. 33, l., Digital Vision; P. 33, r., dpa; P. 40, Sammlung Gesellschaft fürökologische Forschung/ Schweizerisches Alpines Museum Bern; P. 41, l., Jason Branz – Fotolia.com; P. 41, r., Martina Topf – Fotolia.com; P. 46, guentermanaus Fotolia.com; P. 48, Creativ Collection; P. 49, Christine Anrather; P. 56, Photodisc; P. 57, Creativ Collection; P. 60, Margret Rasfeld; P. 71, Mittelschwäbische Nachrichten; P. 87, Claus-Peter Lieckfeld en Veronika Straaß; P. 88, Backarts; P. 117, 118, Leagas Delaney; P. 119, Kids vs. Global Warming; P. 121, 122, Michael Setzpfand; P. 123, Andreas Biedermann; P. 125, Michael Setzpfand; P. 127, Canadian Youth Delegates; P. 128 d., CBD, P. 136, 137, Andreas Müller; P. 139 d., Bettina Kelm.
Felix Finkbeiner en zijn vrienden zijn Plant-for-the-Planet begonnen om in elk land ter wereld een miljoen bomen te planten en zij hebben zichzelf als doel gesteld dat iedereen in 2020 150 bomen geplant zal hebben. In december 2011, overhandigde de UNEP aan de kinderen van Plant-for-thePlanet de officiële boomteller. Dit was een historische stap en een machtiging voor alle kinderen ter wereld. Nu rapporteren alle overheidsinstanties, bedrijven en burgers aan de kinderen hoeveel bomen zij planten. In vijf jaar zijn er 12.6 miljard bomen geplant en hun doel is 1.000 miljard in 2020, 150 bomen per inwoner. ”Wanner we de klimaatwetenschappers volgen en nu handelen en er over 20 jaar achter komen dat ze het bij het verkeerde eind hadden, hebben we het niet fout gedaan. Maar wanneer we de klimaatsceptici volgen en niet handelen en dan ontdekken dat ze het bij het verkeerde eind hadden, zal het te laat zijn om de toekomst te redden.”
“We kunnen de vorm van onze toekomst niet alleen aan volwassenen overlaten!” Felix Finkbeiner
De kinderen en jongeren op deze wereld willen niet langer wachten tot volwassenen eindelijk de huidige dreigende wereldproblemen aanpakken. En er moet veel gedaan worden: ze willen hun toekomst redden. Boom voor Boom. “We hebben dit boek vooral geschreven voor mensen als wij: kinderen en tieners. Omdat wij de enigen zijn die de “prijs” moeten betalen als volwassenen deze wereldproblemen niet helemaal oplossen. Met dit boek willen we laten zien hoe leuk het is om mee te doen. We zullen je ons verhaal vertellen en de reden dat we handelen en doen wat we kunnen voor een positieve toekomst. We willen je laten zien hoe opwindend het is om meer te leren over onze wereld, het klimaat en de relatie hiertussen. En hoe leuk het is om samen te werken met kinderen van over de hele wereld. Natuurlijk zullen we je ook vertellen hoe je met ons mee kunt doen en zelf in actie kunt komen. Omdat praten alleen het smelten van de gletsjers niet stopt. Stop talking. Start planting.”
supports the United Nations Environment Programme