2012
plastik sanayi 7h5.ú<(
3/$67ú. úû/(0(
0$.ú1(/(5ú 6(.7g5 ú=/(0( RAPORU
Plastik Sanayicileri Derneği
$CTDC $CTDCTQU &'/ć4%ć CTQU &'/ć4%ć Genell Sekreter G PLASFED - PAGDER
Türkiye’nin İlk
Özel Plastik İhtisas Org. San. Bölgesi Kırklareli - Vize’de Kuruluyor. ((Mahmutbey (Mah (Mahm hmutbey Gi Gişelerine işşel şe şelerine ellerine elerine erine rin rine inee 14 ine 14 140 40 0 km kkm. km.) m...)) m m.)
50
%
Yatırım Teşvik Desteği*
* PAGDER & ASLAN OSB, Plastik İhtisas OSB olarak yapılandırıldığı için yeni teşvik yasası 2 B ekinde yer alan 1 no.’lu dipnota göre bölgesel destekler kapsamında değerlendirilecektir. Referans değer olarak verilen % 50 yatırım teşvik destek miktarı, yeni istihdam edilecek personel sayısı ve yatırım finansmanı olarak kullanılacak kredi miktarına göre değişiklik gösterir.
www.pagder.org pagder@pagder.org Tel: 0212 438 26 19
www.paosb.org paosb@paosb.org Tel: 0212 438 58 41
Ülkemizdeki ekonomik büyümenin lokomotiflerinden biri olan plastik sanayinin 2003 -2012 döneminde 5.7 Milyar ABD doları makine ve ekipman yatırımı yaptığı öngörülmektedir. Ancak bu yatırımların hammaddede olduğu gibi %80 oranında ithalat ile karşılanmış olması fazlası ile üzücüdür. Sektörün ithalat hacmine bakıldığında, yüzde altmışının Avrupa, ABD ve Japonya gibi ileri teknoloji ile üretim yapan ülkelerden gerçekleştiğini görmekteyiz. Yüzde kırklık payı ise maliyet avantajı olan Çin, Tayvan, Kore gibi ülkeler oluşturmaktadır. 2011 yılında rekor büyüme kaydeden pazarın 2012’de yüzde 10 küçülmesi beklenmektedir. Gerek iç pazarda uygulanan büyümeyi soğutucu önlemler gerekse Avrupa’da giderek şiddetlenen ekonomik kriz yatırım kararlarını askıya aldırmıştır.
Selçuk AKSOY PLASFED Plastik Sanayicileri Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı
Son yirmi yıla kadar ihtiyacı karşılayabilen Türkiye plastik işleme makineleri üreticileri gümrük duvarlarının kaldırılması ile önce Avrupa’ya daha sonra da tüm dünyaya hızla yayılan Uzakdoğulu makinecilere karşı önemli ölçüde pazar kaybetmişlerdir. 80’lerden sonra Türkiye plastik sektörü gerek iç piyasada gerekse ihracatta hızlı bir büyüme trendi yakalamıştır. Ancak yerli üreticilerin gerek teknolojik yeniliklere adapte olamamaları gerekse üretim kapasitelerini hızla arttırmaya ve müşteriyi finanse etmeye yönelik enstrüman bulamamaları sebebiyle bu trendi takip etmeleri mümkün olamamıştır. Nispeten daha az sermayeye ihtiyaç duyulan yardımcı ekipman, aksam ve kalıp üretimi ise bugün daha rekabetçi durumdadır. Öte yandan konusunda uzmanlaşan ve kalitesini koruyan az sayıda makine üreticimizin hem iç piyasada hem de yurtdışında başarı ile rekabet edebildiği de görülmektedir. Bugün dünyada büyük makine üreticileri ancak çok kritik parçaların üretimini kendi bünyelerinde yapmakta, daha ziyade işin mühendisliğine odaklanarak işleme teknolojisini geliştirmeye yönelmektedirler. Bu amaçla alanlarında önde gelen plastik işleyen firmalar ile işbirlikleri gerçekleştirmektedirler. Bu şekilde daha yüksek verimle üretim yapabilen, daha az enerji tüketen ve insan gücüne daha az bağımlı üretim hatları geliştirmekte ve pazar paylarını arttırmaktadırlar. Ülkemizde de önemli ölçekte üretim yapan firmaların varlığını dikkate alarak makine ve ürün üreticileri arasında bu tür işbirliklerinin oluşturulması orta vadede her iki tarafın da lehine olacaktır. Günümüzde plastik işleme makinelerinde söz sahibi olan büyük grupların bir çoğunun hisselerinin özel yatırım firmalarına ait olduğu görülmektedir. Bu firmalar bünyelerinde ileri teknolojiyi barındırsalar da kuvvetli finans desteği olmadan dünya piyasalarında satış yapmak mümkün olamamaktadır. Yerli makine üreticilerimizin büyüyebilmeleri için mutlaka özel finansal enstrümanlar ile desteklenmeleri gerekmektedir.
3
Türkiye plastik sektörü 2003-2012 yılları arasında, son üç yılı 750 milyon doların üstünde olmak üzere toplam 5,7 milyar dolar tutarında makine ve teçhizat yatırımı gerçekleştirdi. 2012 yılında, bir önceki yıla göre ithalatta ve yatırımlarda gerileme görülüyor. Buna karşılık ihracat artış eğilimini sürdürüyor. 2012 sonu itibariyle yerli üretim, ithalat ve ihracat dikkate alındığında Türkiye plastik işleme makineleri pazar büyüklüğünün 908 milyon dolar seviyesinde gerçekleştiğini, yerli üretim tutarının bir önceki yıla göre yüzde 5 artışla 311 milyon dolar seviyesine yükseldiğini görüyoruz.
Hüseyin SEMERCİ PAGDER Yönetim Kurulu Başkanı
2003 yılında 22 milyon dolar olan plastik işleme makineleri ile aksam ve parçaları ihracatı kriz dönemindeki dalgalanmanın ardından 2011’de başlayan yükselişini sürdürdürüyor. 2012 yılında ihracat bir önceki yıla göre yüzde 20 artarak 2012 sonunda 123 milyon dolara çıktı ve ortalama hracat birim fiyatı 2011’e göre yüzde 7,5 artarak 12,04 dolar/kg oldu. Sektörün ithalatı ise 2003 yılındaki 257 milyon dolarlık seviyesinden, 2011 yılında 692 milyon dolara yükseldi. 2012 sonunda ise yüzde 14 oranında azalarak 596 milyon dolara indi. İthalat birim fiyatı, 2011’e göre yüzde 4 gerileyerek 12,72 dolar/kg oldu. Tüm bu gelişmelerden sonra sektörün dış ticaret açığı, bir önceki yıla göre yüzde 20 azalarak 589 milyon dolardan, 474 milyon dolara düştü. 2011 sonu dünya sektör verilerine göre Türkiye’nin 2011 sonu itibariyle dünyanın en büyük ilk 10 ithalatçısı arasında yer aldığını ve toplam 25 milyar dolarlık dünya ithalatındaki payının yüzde 3 seviyesinde olduğunu görüyoruz. Buna karşılık, ihracattaki payımız ancak yüzde 0,4 seviyelerinde seyrediyor. Dünya plastik işleme makine aksam ve parçaları ihracatında söz sahibi 10 ülke, toplam ihracattan % 82 pay alırken yine 10 ülkenin toplam ithalatın yüzde 52’sini gerçekleştirdiğini gözlemliyoruz. Veriler detaylı olarak incelendiğinde, Türkiye’nin en fazla makine aksam ve parçaları satışı yaptığı 10 ülkenin, dünya toplam ithalattaki paylarının yüzde 13,4 olduğu görülüyor. Bu nedenle, dünya toplam ithalatından daha çok pay alan ülkelere yönelik girişimlerimizi artırmamız gerekiyor. Son yıllarda ihracatta artış gözlenen dönemler olsa da, sektördeki çok düşük kar marjı ve yoğun rekabet nedeniyle, ucuz Çin üretimi makinelerin baskısı altındayız. Sektörün makine talep artışları daha çok ithalatla karşılanıyor. Yerli üretimi geliştirmek ve pazar payını arttırmak için öncelikle sektörün yeniden yapılanması ve en önemlisi bir strateji belirlenerek buna göre yönlendirilmesi gerekir. Derneğimiz bu konuda görev almaya hazırdır. Türkiye plastik işleme makinaları sektörü, alternatif pazarlarda kendine yer bulmalı ve bu pazarlara yönelik imaj çalışması yapmalıdır. Üzerinde sektörel mutabakatın sağlandığı hedef pazarlarda münferit imaj ve marka çalışması yapmak yerine Türkiye plastik işleme makineleri sektörünün marka değerine ve imajına yönelik çalışmalar yaparak, pazardaki yeri sağlamlaştırılmaya çalışılmalıdır. Son olarak yeni teşvik yasasının özellikle makine sektörüne sunduğu fırsatları tekrar hatırlatmak isterim. Makine sektörü, İstanbul ili hariç olmak üzere tüm illerde ve teşvik bölgelerinde desteklenen sektörlerden biridir. Yatırım planlaması içinde olan sektör mensuplarımız, promosyon dönemi olarak tanımlanan dönem içinde ve özelikle OSB’ler içinde yatırımlarını yapsınlar ve ekstra indirimlerden istifade etsinler.
4
YÖNETİCİ ÖZETİ : Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin % 70 – 80’ini ithalatla karşılayan, bu mamullerde net ithalatçı konumunda bulunan ve 2012 yılında birim ihraç fiyatlarının ithal fiyatlarına yaklaşmış olmasına rağmen, gelişmiş batı toplumlarına kıyasla düşük ihraç fiyatları ile yeterli katma değer sağlayamayan bir ülke konumundadır. Plastik sektörü hızla büyürken plastik işleme makineleri üretimi bu hıza paralel olarak gelişmemekte ve sektör, başta Çin olmak üzere ucuz makine üretici ülkelerden yapılan ithalat karşısında hızla erimektedir. Plastik işleme makineleri sektörüne yönelik bir devlet stratejisinin bulunmaması, yerli üreticinin yeterince korunmaması ve plastik mamul üreticilerinin rekabet üstünlüğü sağlamak için ucuz ve ikinci el makine ithalatını tercih etmeleri, Türkiye’de plastik işleme makineleri sektöründe üretimin giderek küçülmesine neden olmaktadır. Plastik sektörü, 2003 – 2012 yılları arasında toplam 5,7 milyar dolarlık makine ve teçhizat yatırımı yapmış olup son 3 yıldır yapılan yatırımın ortalama yıllık tutarı 750 milyon dolardır. Bunun, % 24’ü enjeksiyon, % 18’i ekstrüzyon, % 28’i kesme yarma ve biçim verme makinelerinden oluşmuştur. Plastik işleme makineleri sektöründe 2012 yılında 311 milyon dolar üretim gerçekleşirken bunun 123 milyon doları ihraç edilmiştir. 596 milyon dolar ithalata karşı iç pazar satışlarının 785 milyon dolar düzeyinde olduğu görülmektedir.
Barbaros DEMİRCİ Genel Sekreter PLASFED/PAGDER
2012 yılında plastik işleme makineleri üretimi 2011 yılına kıyasla % 5, ihracatı % 20 artarken, ithalatın % 14 , iç satışların da % 11 gerilediği görülmektedir. Türkiye’nin plastik ihracatında ilk 10 sıraya giren ihracat pazarlarının dünya plastik işleme makineleri toplam ithalatı içinde % 13,4 payı olan ülkeler olduğu görülmektedir. Türkiye’nin plastik işleme makineleri ihracatını arttırması için, dünya plastik işleme makineleri ithalatından % 86,6 pay alan diğer ülkelere yönelik tanıtım faaliyetlerini arttırması gerekmektedir. Türkiye, ucuz ve yetişmiş insan gücü ile makine üretimindeki deneyim avantajını kullanarak global makine üreticilerini Türkiye’de yatırım yapmak için gerekli teşvik altyapısını kurabilir ve global oyuncuların Türkiye’de yapacağı plastik işleme makine yatırımlarına özel teşvikler sağlanabilir. Bu şekilde uygulanacak bir teşvik altyapısı ile en azından plastik işleme makinelerinin bazı modelleri için Türkiye üretim ve ihracat üssü haline getirilebilir. Bunun başarılması halinde diğer model makinelerinin de Türkiye’de üretilip, batının makine ihtiyacı Türkiye’den sağlanabilir. Bunun gerçekleşmesi için ana makine ve bu makinelere yönelik parça üreten firmalar arasında “Rekabet Öncesi İşbirliği“ nin sağlanması gerekmektedir. Küresel rekabetin sürdürülebilirliği için makine ve aksam ve parçalar üreticisi ilişkilerinin karşılıklı güvene dayanan, ortak tasarımı içeren uzun vadeli bir “İş Ortaklığı” olarak ele alınması gerekmektedir. Aksi takdirde, global oyuncuların Türkiye’de yatırım yaptıktan sonra aksam ve parça ihtiyaçlarını yurt dışından karşılayıp katma değerin yurt dışına transferleri mümkün olabilir. Türkiye’nin makine üretiminde global oyuncu olması, bu sektöre yönelik aksam ve parçaların da hızla üretilip daha büyük katma değerle ihraç edilmesine olanak verecektir. Bugün katma değer sağlayan makinelerin üretimi çok büyük AR–GE harcamaları gerektirmektedir. Tümü KOBİ düzeyinde bulunan yerli makine üreticilerinin bu ölçeklerde AR - GE harcamaları yaparak batının makineleri düzeyinde teknolojik düzeye erişmeleri mevcut finansal güçlerinin yetersizliği nedeni ile zordur. Bu nedenle Türkiye’de ana makine üretimi yerine bu makinelerin aksam ve parçalarının istenilen kalite düzeyinde üretilerek sektörümüzün küresel oyuncuların parça tedarik sistemine girmeleri ve Türkiye’nin plastik işleme makineleri aksam ve parçalarında üretim ve ihracat üssü haline getirilmesi izlenebilecek ikinci stratejiyi oluşturabilir.
5
1. DÜNYA PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ DIŞ TİCARETİ Plastik işleme makineleri dünya dış ticaret hacmi 2011 yılı itibariyle yaklaşık 50 milyar dolardır. 2009 yılında küresel krizin olumsuz etkisi ile 39 milyar dolara gerileyen dış ticaret hacminin 2010 yılından bu yana artış trendine girdiği görülmektedir. Dış ticaret hacminin 2012 yılında 2011 yılına kıyasla % 10 artarak 55 milyar dolara yükseldiği tahmin edilmektedir. Dünya Plastik İşleme Makineleri Dış Ticaret Hacmi (Milyar $) 49,6
46,1 39,1 31,2
2008
2009
2010
2011
Kaynak : ITC, International Trade Center
1.1. DÜNYA PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ İTHALATI : 2008 yılında 23 milyar dolar olan dünya plastik işleme makineleri ithalatı 2009 yılında 16 milyar dolara geriledikten sonra tekrar artış trendine girmiş ve 2011 yılında 25 milyar dolara çıkmıştır. Dünya toplam ithalatının % 52’si en büyük 10 ithalatçı ülke tarafından yönlendirilmekte, ikinci 10 ülke ise toplam ithalattan % 19 pay almaktadır. Çin, ABD ve Almanya plastik işleme makineleri ithal eden en büyük üç ithalatçı ülkeyi oluştururken, Türkiye de % 3 payla en büyük 10 ithalatçı ülke içinde yer almaktadır. Başlıca Ülkeler İtibariyle Dünya Plastik İşleme Makineleri İthalatı (Milyon $) İthalatçı Ülkeler
6
2008
2009
2010
2011
%Pay (2011)
Çin
2.832
2.023
3.039
3.705
14,8
ABD
2.080
1.343
1.749
2.208
8,8
Almanya
1.247
743
839
1.423
5,7
Hindistan
652
631
816
906
3,6
Brezilya
616
383
564
883
3,5
Meksika
815
627
777
847
3,4
Rusya Fed.
897
428
476
811
3,2
Tayland
515
460
564
800
3,2
Endonzeya
459
349
540
740
3
Türkiye
507
315
452
692
2,8
10 Ülke Toplamı
10.619
7.301
9.816
13.014
52,1
Diğerleri
12.190
8.397
9.651
11.953
47,9
İthalatçı Ülkeler
2008
2009
2010
2011
%Pay (2011)
Kore Cumh.
357
313
429
671
2,7
Fransa
625
457
471
567
2,3
Avusturya
587
390
378
505
2
Japonya
559
295
396
491
2
Italya
549
391
454
479
1,9
Malezya
363
307
403
456
1,8
Kanada
436
310
376
421
1,7
Polonya
647
305
288
416
1,7
Çin Taype
324
176
286
403
1,6
Vietnam
358
309
348
371
1,5
İkinci 10 Ülke Toplamı
4.804
3.253
3.828
4.780
19,1
TOPLAM
22.809
15.698
19.467
24.967
100
Kaynak : ITC, International Trade Center
Dünya Plastik İşleme Makineleri İthalatının Paylaşımı (10 Ülke) `HM
!# #H´DQKDQH
KL@MX@
'HMCHRS@M
!QDYHKX@ ,DJRHJ@ 1TRX@ 3}QJHXD $MCNMDYX@
3@XK@MC
Kaynak : ITC, International Trade Center
1.2. DÜNYA PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ İHRACATI : 2008 yılında 23 milyar dolar olan dünya plastik işleme makineleri ihracatı 2009 yılında 16 milyar dolara geriledikten sonra tekrar artış trendine girmiş ve 2011 yılında 25 milyar dolara çıkmıştır. Dünya toplam ihracatının % 82’si en büyük 10 ihracatçı ülke tarafından yönlendirilmekte, ikinci 10 ülke ise toplam ithalattan % 12 pay almaktadır. Almanya, Japonya ve Çin plastik işleme makineleri ihraç eden en büyük üç ihracatçı ülkeyi oluştururken, Türkiye toplam ihracattan % 0,4 pay almaktadır.
7
BaĹ&#x;lÄąca Ă&#x153;lkeler Ä°tibariyle DĂźnya Plastik Ä°Ĺ&#x;leme Makineleri Ä°thalatÄą (Milyon $) Ä°thalatçĹ Ă&#x153;lkeler
2008
2009
2010
2011
%Pay
Almanya
5.868
3.627
4.389
6.254
25,4
Japanya
2.483
1.620
2.428
2.828
11,5
Ă&#x2021;in
1.911
1.355
1.966
2.559
10,4
Italya
2.505
1.599
1.784
2.322
9,4
ABD
1.408
1.225
1.362
1.547
6,3
Ă&#x2021;in Taype
1.080
746
1.167
1.334
5,4
850
635
787
970
3,9
Fransa
1.233
790
868
934
3,8
İsviçre
813
590
746
875
3,5
Avusturya
1.036
423
531
699
2,8
Ä°lk 10 Ă&#x153;lke ToplamÄą
19.187
12.610
16.027
20.323
82,4
Kore Cumh.
4.087
2.922
3.570
4.338
2,5
Hollanda
23.274
15.532
19.597
24.661
1,6
Hong Kong
528
309
546
620
1,2
Luksemburg
371
223
221
407
1,2
Hindistan
381
191
334
293
1,0
Ă&#x2021;ek Cumh.
264
200
210
291
1,0
Slovakya
184
134
154
249
0,9
Ä°ngiltere
200
120
157
240
0,9
Singapur
153
100
157
228
0,7
Malezya
242
165
181
227
0,6
Ä°kinci 10 Ă&#x153;lke ToplamÄą
183
161
202
166
11,7
TĂźrkiye
162
149
191
156
0,4
TOPLAM
23.274
15.532
19.597
24.661
100,0
Kanada
Kaynak : ITC, International Trade Center
DĂźnya Plastik Ä°Ĺ&#x;leme Makineleri Ä°hracatÄąnÄą YĂśnlendiren Ä°lk 10 Ă&#x153;lke #H´DQKDQH
KL@MX@ )@ONMX@
`HM ÂľKJ dKJD
ÂľS@KX@
!# `HM 3@XOD *@M@C@ %Q@MR@
UTRSTX@ Kaynak : ITC, International Trade Center
8
ÂľRUHkQD
2. TÜRK PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜ 2.1. ÜRETİM : 2003 yılında 53 milyon dolar olan plastik işleme makineleri üretimi, 2008 yılında 243 milyon dolara çıkmış ancak 2009 ve 2010 yıllarında küresel krizin olumsuz etkileri nedeniyle geriledikten sonra 2011 yılından itibaren tekrar artış trendine girmiştir. 2012 yılında üretim 311 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup 2011 yılına kıyasla % 5,1 artmıştır. Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri Üretimi (Milyon $) 296
311
243
164
180
179
167
141 83 53
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012 yılında 2011 yılına kıyasla üretim ; enjeksiyon makinelerinde % 3, aksam ve parçalarda % 54 azalırken, ekstrüzyon makinelerinde 7 kat, kesme, yarma ve biçim verme makinelerinde 5 kat artış göstermiştir.
Plastik İşleme Makineleri Üretimi (Milyon $) GTİP
Makine Grubu
2011
2012
% Artış 2011/2012
847710
Enjeksiyon Mak.
19
19
-3
847720
Ekstrüzyon Mak.
6
47
746
847730
Püskürtme Mak.
68
3
-96
847740
Dış Lastiğin Dökümüne Mahsus Mak.
29
29
1
847751
Sırt Kaplama ve Şekil Verme Mak.
18
2
-92
847759
Presler
14
28
97
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
20
127
538
847790
Aksam ve Parçalar
122
56
-54
8477
Toplam
296
311
5
Kaynak : TUİK
2012 yılının ilk 6 ayında plastik işleme makineleri toplam üretimi içinde, değer bazında enjeksiyon makineleri % 7, ekstrüzyon makineleri % 15, kesme- yarma ve biçim verme makineleri % 40, aksam ve parçalar üretimi de % 20 pay almıştır. 2012 yılında, 2011 yılına kıyasla toplam üretim içinde, ektrüzyon, kesme yarma ve biçim verme makineleri ve preslerin payı artmıştır.
9
Makinelerin Toplam Üretim İçindeki Payı GTİP
Makine Grubu
2011
2012
847710
Enjeksiyon Mak.
6
6
847720
Ekstrüzyon Mak.
2
15
847730
Püskürtme Mak.
23
1
847740
Dış Lastiğin Dökümüne Mahsus Mak.
10
9
847751
Sırt Kaplama ve Şekil Verme Mak.
6
0
847759
Presler
5
9
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
7
41
847790
Aksam ve Parçalar
41
18
8477
Toplam
100
100
Kaynak : TUİK
2.2. İTHALAT : 2003 yılında 257 milyon ABD $ olan plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçaları ithalatı sürekli olarak artmış ve 2008 yılında 507 milyon dolara çıktıktan sonra 2009 yılında küresel krizin olumsuz etkisi ile gerileme trendine girmiştir. 2008 yılında 507 milyon dolara çıkan ithalat 2009 yılında 312 milyon dolara indikten sonra 2011 yılında 692 milyon dolara çıktığı görülmektedir. 2012 yılında plastik işleme makineleri ithalatı % 14 azalarak 596 milyon dolara inmiştir. Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri İthalatı (Milyon $) 692 596
408
421
459
486
507 452 312
257
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012 yılında plastik işleme makinelerinde ithalatın 2011 yılına kıyasla, sırt kaplama ve şekil verme makineleri ile aksam ver parçalar dışındaki tüm makinelerde gerilediği görülmektedir. Plastik İşleme Makineleri Ve Aksam Ve Parçaları İthalatı (Milyon $) GTİP
Makine Grubu
2011
2012
%Artış 2011/2012
847710
Enjeksiyon Mak.
203
169
-17
847720
Ekstrüzyon Mak.
139
123
-11
847730
Püskürtme Mak.
20
10
-51
847740
Dış Lastiğin Dökü. Mak.
27
22
-18
847751
Sırt Kaplama, Şekil Verme Mak.
32
33
4
847759
Presler
34
28
-18
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
192
167
-13
847790
Aksam ve Parçalar
8477
Toplam
Kaynak : TUİK
10
43
44
2
692
596
-14
2012 yılında toplam ithalatın % 28’ini kesme, yarma, biçim verme makineleri, % 28’ini enjeksiyon % 21’ini de ekstrüzyon makineleri oluşturmuştur. 2012 yılında 2011 yılına göre, toplam ithalat içinde ekstrüzyon, sırt kaplama makineleri ile aksam ve parçaların payı artış göstermiştir. Makinelerin Toplam İthalat İçindeki Payı (% Milyon $) GTİP
Makine Grubu
2011
2012
847710
Enjeksiyon Mak.
29
28
847720
Ekstrüzyon Mak.
20
21
847730
Püskürtme Mak.
3
2
847740
Dış Lastiğin Dök. Mak.
4
4
847751
Sırt Kaplama, Şekil Verme Mak.
5
6
847759
Presler
5
5
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
28
28
847790
Aksam ve Parçalar
6
7
8477
Toplam
29
28
Kaynak : TUİK
2012 yılında 10 ülke toplam ithalattan değer bazında % 91, adet bazında da % 94 pay almıştır. Almanya, Çin ve İtalya, plastik işleme makineleri ithal ettiğimiz ilk 3 ülkeyi oluşturmaktadır.
Plastik İşleme Makineleri İthalatında İlk 10 Ülke (Milyon$) 2011 ÜLKELER
2012
Milyon $
Adet
ÜLKELER
Milyon $
Adet
210
1.068
Almanya
158
836
Çin
130
5.459
Çin
148
4.528
İtalya
104
2.422
İtalya
82
552
Avusturya
44
143
Japonya
37
44
Tayvan
35
383
Avusturya
36
165
Fransa
27
88
Tayvan
31
287
İsviçre
24
70
A.B.D.
22
105
Hollanda
21
104
Güney Kore
11
195
Japonya
16
32
Fransa
10
42
15
32
İsviçre
624
9.801
Almanya
Kanada 10 Ülke Toplamı Diğerleri GENEL TOPLAM
67
771
692
10.572
10 Ülke Toplamı Diğerleri GENEL TOPLAM
9
60
543
6.814
53
438
596
7.252
Kaynak : TUİK
2.3. İHRACAT : 2003 yılında 22 milyon dolar olan plastik işleme makineleri ile aksam ve parçaları ihracatı, 2008 yılında 95 milyon dolara çıktıktan sonra küresel krizin olumsuz etkisi nedeniyle 2009 ve 2010 yıllarında gerilemiştir. 2011 yılında 103 milyon dolara çıkan ihracat, 2012 yılında % 20 artarak 123 milyon dolara çıkmıştır.
11
Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri İhracatı (Milyon$) 123 103
95 72
65
65
57
72
33 22
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012 yılında 2011 yılına kıyasla, ekstrüzyon, presler ile kesme, yarma ve biçim verme makineleri ihracatı artmış, diğer makineler ve aksam ve parçalarda ihracat gerilemiştir.
Plastik İşleme Makineleri ve Aksam ve Parçaları İhracatı (Milyon $) GTİP
Makine Grubu
2011
2012
%Artış 2011/2012
847710
Enjeksiyon Mak.
10
9
-3
847720
Ekstrüzyon Mak.
3
24
746
847730
Püskürtme Mak.
27
1
-96
847740
Dış Lastiğin Dökümüne Mahsus Mak.
12
12
1
847751
Sırt Kaplama ve Şekil Verme Mak.
7
1
-92
847759
Presler
6
8
36
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
8
55
580
847790
Aksam ve Parçalar
31
14
-54
8477
Toplam
103
123
20
Kaynak : TUİK
2012 yılında toplam plastik işleme makineleri ihracatının % 44’ünü kesme, yarma ve biçim verme makineleri, % 11’ini aksam ve parçalar, % 19’unu ekstrüzyon, % 10’unu da dış lastik döküm makineleri oluşturmuştur. Makinelerin Toplam İhracat İçindeki Payı (% Milyon $) GTİP
2011
2012
847710
Enjeksiyon Mak.
9
8
847720
Ekstrüzyon Mak.
3
19
847730
Püskürtme Mak.
26
1
847740
Dış Lastiğin Dök. Mak.
11
10
847751
Sırt Kaplama, Şekil Verme Mak.
7
0
847759
Presler
6
6
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
8
44
847790
Aksam ve Parçalar
30
11
8477
Toplam
100
100
Kaynak : TUİK
12
Makine Grubu
2012 yılında 10 ülkeye yapılan plastik işleme makineleri ihracatı toplam ihracatın dolar bazında % 59’unu, adet bazında da % 40’ını oluşturmuştur. 2012 yılında plastik işleme makineleri ihracatımızda ilk 3 sırayı Rusya, İran ve Almanya almıştır. Türkiye’nin plastik işleme makineleri ihracatında ilk 10’a giren ülkelerin, dünya plastik ithalatındaki toplam payları % 13,4’tür. Plastik İşleme Makineleri ve Aksam ve Parçaları İhracatında İlk 10 Ülke 2011
2012
Milyon $
Adet
ÜLKELER
Milyon $
Adet
Dünya İthalatındaki Payı
İran
17,2
507
Rusya Fed.
16,7
343
3,20
Rusya Fed.
14,5
271
İran
11,9
318
1,19
ÜLKELER
Azerbeycan
5,2
141
Almanya
8,6
77
5,70
Bulgaristan
4,8
146
Azerbeycan
7,6
99
0,14
Romanya
4,2
59
Irak
6,9
224
0,16
Almanya
3,8
52
Bulgaristan
5,5
137
0,13
Güney Afrika
3,4
14
Güney Afrika
4,8
34
1,01
Kazakistan
3,1
155
Kazakistan
3,9
225
0,17
Özbekistan
2,4
75
Romanya
3,4
53
0,94
Irak 10 Ülke Toplamı Diğerleri GENEL TOPLAM
2,2
149
Mısır
2,6
49
0,56
60,8
1.569
10 Ülke Toplamı
72,1
1.559
13,2
41,7
1.444
Diğerleri
50,6
2.371
86,8
102,6
3.013
GENEL TOPLAM
122,7
3.930
Kaynak : TUİK
2.4. BİRİM DIŞ TİCARET FİYATLARI : Plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçalarının ortalama birim ithal fiyatı 2011 yılında 13,25 dolar/kg iken, 2012 yılında 12,72 dolar/kg’a gerilemiştir. Bu dönemde ortalama ithal fiyatlarında % 4 gerileme yaşanmıştır. Birim ithal fiyatları, kesme, yarma ve biçim verme makineleri ile aksam ve parçalar dışındaki tüm makinelerde önemli ölçüde gerilemiştir. Plastik İşleme Makineleri Birim İthal Fiyatları ($ / Kg) GTİP
Makine Grubu
2011
2012
%Artış 2011/2012
847710
Enjeksiyon Mak.
7,0
6,4
-8,2
847720
Ekstrüzyon Mak.
22,1
20,3
-8,6
847730
Püskürtme Mak.
27,8
23,8
-14,3
847740
Dış Lastiğin Dökümüne Mahsus Mak.
18,5
16,8
-9,0
847751
Sırt Kaplama ve Şekil Verme Mak.
13,8
11,6
-15,6
847759
Presler
23,6
19,5
-17,5
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
20,1
22,5
11,6
847790
Aksam ve Parçalar
35,7
44,3
24,0
8477
Toplam
13,3
12,7
-4,0
Kaynak : TUİK
Plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçalarının ortalama birim ihraç fiyatı 2011 yılında 11,2 dolar/kg iken 2012 yılında % 7,5 artarak 12,04 dolar/kg’a çıktığı görülmektedir. 2012 yılında enjeksiyon, kesme, yarma ve biçim verme makineleri ile aksam ve parçalar dışındaki tüm kalemlerde birim ihraç fiyatının önemli ölçüde arttığı izlenmektedir.
13
Plastik İşleme Makineleri Birim İhraç Fiyatları ( $ / Kg ) GTİP
Makine Grubu
2011
2012
%Artış 2011/2012
847710
Enjeksiyon Mak.
15,56
6,89
-55,7
847720
Ekstrüzyon Mak.
4,60
14,26
209,8
847730
Püskürtme Mak.
12,14
18,18
49,8
847740
Dış Lastiğin Dökümüne Mahsus Mak.
11,51
19,02
65,3
847751
Sırt Kaplama ve Şekil Verme Mak.
9,96
16,93
69,9
847759
Presler
8,92
8,93
0,1
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
15,84
12,71
-19,7
847790
Aksam ve Parçalar
10,81
10,71
-1,0
8477
Toplam
11,20
12,04
7,5
Kaynak : TUİK
Plastik işleme makineleri birim ithal fiyatları, 2003 yılından bu yana birim ihraç fiyatlarının daima üstünde seyretmektedir. Bu durum, Türkiye’nin katma değeri daha yüksek makineler ithal ettiğini ve buna karşılı katma değeri düşük makineleri üreterek ihracat yaptığını göstermektedir. Plastik Kauçuk İşleme Makinaları Ortalama Birim Dış Ticaret Fiyatları 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
µSG@K %HX@SK@Q
2009
2010
2011
2012
µGQ@k %HX@SK@Q
2.5. DIŞ TİCARET AÇIĞI : Türkiye, plastik işleme makineleri dış ticaretinde daima dış ticaret açığı vermektedir. 2011 yılında dış ticaret açığı 589 milyon dolarla en üst düzeye çıkmıştır. 2012 yılında dış ticaret açığı % 20 azalarak 474 milyon dolara inmiştir. Plastik İşleme Makineleri Dış Ticaret Açığı (Milyon$)
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003 -236
-247
-375
-364
-394
-415
-412
-380 -474
14
-589
2012 yılında, sırt kaplama ve şekil verme makineleri dışındaki tüm makine ve aksam ve parçalarda dış ticaret açığı önemli ölçüde gerilemiştir.
Plastik İşleme Makineleri Dış Ticaret Açığı (Milyon ABD $)
GTİP
Makine Grubu
2011
2012
%Artış 2011/2012
847710
Enjeksiyon Mak.
-194
-159
-18
847720
Ekstrüzyon Mak.
-136
-100
-27
847730
Püskürtme Mak.
7
-9
-232
847740
Dış Lastiğin Dökümüne Mahsus Mak.
-16
-11
-32
847751
Sırt Kaplama ve Şekil Verme Mak.
-25
-33
32
847759
Presler
-29
-20
-29
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
-184
-112
-39
847790
Aksam ve Parçalar
-13
-30
136
8477
Toplam
-589
-474
-20
Kaynak : TUİK
2.6.İÇ PAZAR SATIŞLARI (PLASTİK SEKTÖRÜNÜN MAKİNE VE TEÇHİZAT YATIRIMI) : Plastik sektörü, işleme kapasitesindeki artışa paralel olarak her yıl artan ölçüde makine ve teçhizat yatırımı yapmaktadır. Sektörün 2003 yılında 288 milyon dolar olan makine teçhizat yatırımı 2011 yılında 885 milyon dolarla en üst düzeyine çıkmıştır. Toplam makine teçhizat yatırımı 2012 yılında % 11 azalarak 785 milyon dolara gerilemiştir.
Plastik İşleme Makineleri İç Pazar Satışları (Milyon $) 885 785 656 558 458
595
558
505 414
288
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012 yılında ekstrüzyon makineleri, presler ve kesme, yarma ve biçim verme makineleri dışında tüm makinelerde iç satışlar önemli ölçüde gerilemiştir.
15
Plastik İşleme Makineleri İç Pazar Satışları (Milyon $) GTİP
Makine Grubu
2011
2012
%Artış 2011/2012
847710
Enjeksiyon Mak.
213
178
-16
847720
Ekstrüzyon Mak.
142
147
4
847730
Püskürtme Mak.
61
12
-81
847740
Dış Lastiğin Dökümüne Mahsus Mak.
45
40
-11
847751
Sırt Kaplama ve Şekil Verme Mak.
43
34
-20
847759
Presler
43
49
13
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
204
240
17
847790
Aksam ve Parçalar
135
86
-36
8477
Toplam
885
785
-11
Kaynak : TUİK
Plastik sektörünün 2012 yılında gerçekleştirdiği makine yatırımının % 23’ünü enjeksiyon, % 19’unu ektrüzyon, % 47’sini diğer makineler ve % 11’ini de aksam ve parçalar oluşturmuştur. Plastik İşleme Makineleri İç Pazar Satışları (% Milyon $) GTİP
Makine Grubu
2011
2012
847710
Enjeksiyon Mak.
24
23
847720
Ekstrüzyon Mak.
16
19
847730
Püskürtme Mak.
7
1
847740
Dış Lastiğin Dökümüne Mahsus Mak.
5
5
847751
Sırt Kaplama ve Şekil Verme Mak.
5
4
847759
Presler
5
6
847780
Kesme, Yarma, Biçim Verme Mak.
23
31
847790
Aksam ve Parçalar
15
11
8477
Toplam
100
100
Kaynak : TUİK
Plastik sektörü, 2003 – 2012 yılları arasında toplam 5,7 milyar dolarlık makine ve teçhizat yatırımı yapmış olup son 3 yıldır ortalama yatırım tutarı 750 milyon doların üzerindedir. Bunun % 24’ü enjeksiyon, % 18’i ekstrüzyon, % 28’i kesme, yarma ve biçim verme makinelerinden oluşmuştur. Plastik Sektörünün Son 3 Yıllık Makina Yatırımının Makineler Dağılımı JR@L UD /@Qk@K@Q
$MIDJRHXNM ,@J
*DRLD 8@QL@ !HkHL 5DQLD ,@J
$JSQ}YXNM ,@J
/QDRKDQ
16
2¶QS *@OK@L@ UD ·DJHK 5DQLD ,@J
/}RJ}QSLD ,@J #¶¸ +@RSH´HM #xJ}L}MD ,@GRTR ,@J
2.7. ARZ – TALEP DENGESİ : Plastik işleme makineleri ile aksam ve parçaları sektöründe 2012 yılında 311 milyon dolar üretim, 596 milyon dolar ithalat, 123 milyon dolar ihracat ve 785 milyon dolar da iç pazar satışları ( plastik sektörünün makine ve teçhizat yatırımı ) gerçekleşmiştir. Plastik İşleme Makineleri Genel Arz – Talep Dengesi (Milyon $) 2011
2012
%Artış 2011/2012
Üretim
296
311
5
İthalat
692
596
-14
İhracat
103
123
20
İç Satış
885
785
-11
İhracat / Üretim ( % )
35
39
İthalat / İç Satış ( % )
78
76
İhracat / İthalat ( % )
15
21
2012 yılında, plastik işleme makineleri ile aksam ve parçaları sektöründe, iç satışların ( sektörün makine teçhizat yatırımının ) % 76’sının ithalatla karşılandığı, toplam üretimin % 39’unun ihraç edildiği, ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 21 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Plastik İşleme Makineleri Arz ve Talep Dengesi 1.000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
2003
2004
2005
2006 Üretim
µSG@K@S
2007 µGQ@B@S
2008
2009
2010
2011
µk 2@S¶¸
2.7.1. PLASTİK ENJEKSİYON MAKİNELERİ ARZ VE TALEP DENGESİ : Plastik enjeksiyon makinelerinde 2012 yılında 19 milyon dolar üretim, 169 milyon dolar ithalat, 9 milyon dolar ihracat ve 178 milyon dolar da iç pazar satışları ( plastik sektörünün enjeksiyon makineleri yatırımı ) gerçekleşmiştir. Enjeksiyon Makineleri Genel Arz – Talep Dengesi (Milyon $) %Artış 2011/2012
2011
2012
Üretim
19
19
-3
İthalat
203
169
-17
İhracat
10
9
-3
İç Satış
213
178
-16
İhracat / Üretim ( % )
50
50
İthalat / İç Satış ( % )
96
95
İhracat / İthalat ( % )
5
6
17
2012 yılında, plastik enjeksiyon makinelerinde iç satışların ( sektörün enjeksiyon makineleri yatırımının ) % 95’inin ithalatla karşılandığı, toplam üretimin % 50’sinin ihraç edildiği ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 6 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
Plastik Enjeksiyon Makineleri Arz-Talep Gelişimi (Milyon $)
250 200 150 100 50 0
2003
2004
2005
2006 Üretim
2007 µSG@K@S
2008 µGQ@B@S
2009
2010
2011
2012
µk 2@S¶¸
Plastik enjeksiyon makineleri ithalatının % 99’u 10 ülkeden yapılmaktadır. Çin, plastik enjeksiyon makineleri ithalatından adet bazında % 57, değer bazında % 41 pay almaktadır. Çin’den sonra Almanya ve Avusturya’nın en çok ithalat yaptığımız ülkeler olduğu görülmektedir.
Plastik Enjeksiyon Makineleri İthalatının Ülkelere Dağılımı Ülke Adı Çin
Adet
Dolar
%Adet
%Dolar
1.195
69,3
56,5
41,1
Almanya
345
38,9
16,3
23,1
Avusturya
101
18,1
4,8
10,7
Tayvan
156
13,6
7,4
8,1
İtalya
123
9,4
5,8
5,6
Kanada
9
5,3
0,4
3,1
İsviçre
31
4,6
1,5
2,7
Güney Kore
81
2,8
3,8
1,6
Japonya
15
2,3
0,7
1,4
Fransa
14
1,7
0,7
1,0
2.070
166,0
97,9
98,5
Diğerleri
44
2,5
2,1
1,5
Toplam
2.114
168,5
100,0
100,0
10 Ülke Toplamı
Kaynak : TUİK
Plastik enjeksiyon makineleri ihracatının adet bazında % 37, değer bazında da % 68’i 10 ülkeye yapılmaktadır. Irak, İran ve Bosna Hersek 2012 yılında plastik enjeksiyon makineleri ihracatı yaptığımız en büyük pazarımızı oluşturmuştur.
18
Plastik Enjeksiyon Makineleri İhracatının Ülkelere Dağılımı Ülke Adı
Adet
1000$
%Adet
%Dolar
Irak
14
1.613
5,6
17,3
İran
9
1.302
3,6
14,0
Bosna-Hersek
23
704
9,1
7,6
Libya
3
632
1,2
6,8
Hindistan
2
485
0,8
5,2
Bulgaristan
11
393
4,4
4,2
Rusya Federasyonu
14
392
5,6
4,2
Tunus
1
303
0,4
3,3
Mısır
13
285
5,2
3,1
İtalya
4
187
1,6
2,0
10 Ülke Toplamı
94
6.296
37,3
67,7
Diğerleri
158
3.000
62,7
32,3
Genel Toplam
252
9.296
100,0
100,0
Kaynak : TUİK
2.7.2. PLASTİK EKSTRÜZYON MAKİNELERİ ARZ VE TALEP DENGESİ : Plastik ekstrüzyon makinelerinde 2012 yılında 47 milyon dolar üretim, 123 milyon dolar ithalat, 24 milyon dolar ihracat ve 147 milyon dolar da iç pazar satışları ( plastik sektörünün ekstrüzyon makineleri yatırımı ) gerçekleşmiştir.
Ekstrüzyon Makineleri Genel Arz – Talep Dengesi (Milyon $) Makine Grubu
%Artış 2011/2012
2011
2012
Üretim
6
47
746
İthalat
139
123
-11
İhracat
3
24
746
İç Satış
142
147
4
İhracat / Üretim ( % )
50
50
İthalat / İç Satış ( % )
98
84
İhracat / İthalat ( % )
2
19
2012 yılında, plastik ekstrüzyon makinelerinde iç satışların ( sektörün ekstrüzyon makineleri yatırımının ) % 84’ünün ithalatla karşılandığı, toplam üretimin % 50’sinin ihraç edidiği ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 19 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
19
Plastik Eksrüzyon Makineleri Arz-Talep Gelişimi (Milyon $)
160 140 120 100 80 60 40 20 0
2003
2004
2005
2006 Üretim
2007 µSG@K@S
2008 µGQ@B@S
2009
2010
2011
2012
µk 2@S¶¸
Plastik ekstrüzyon makineleri ithalatının adet bazında % 88, değer bazında % 97’si 10 ülkeden yapılmaktadır. Almanya, Çin ve İtalya en çok ithalat yapılan ülkeleri oluşturmaktadır.
Plastik Enjeksiyon Makineleri İthalatının Ülkelere Dağılımı Ülke Adı
Adet
Dolar
%Adet
%Dolar
Almanya
128
47,9
18,0
38,9
Çin
234
20,1
32,9
16,3
İtalya
98
19,8
13,8
16,0
Avusturya
51
10,0
7,2
8,1
Japonya
3
8,0
0,4
6,5
Tayvan
42
7,2
5,9
5,8
Hindistan
6
1,9
0,8
1,5
İsrail
2
1,8
0,3
1,4
Güney Kore
24
1,6
3,4
1,3
İngiltere
40
0,9
5,6
0,8
10 Ülke Toplamı
628
119,2
88,3
96,7
Diğerleri
83
4,1
11,7
3,3
Toplam
711
123,2
100,0
100,0
Kaynak : TUİK
Plastik ekstrüzyon makineleri ihracatının adet bazında % 67, değer bazında % 82’si 10 ülkeden yapılmaktadır. Rusya, Azerbaycan ve İran en çok plastik ekstrüzyon makineleri ihraç ettiğimiz ülkeleri oluşturmaktadır.
20
Plastik Enjeksiyon Makineleri İhracatının Ülkelere Dağılımı Ülke Adı
Adet
Dolar
%Adet
%Dolar
Rusya Federasyonu
84
5,7
27,4
23,9
Azerbeycan
12
4,2
3,9
17,8
İran
45
2,4
14,7
10,3
Irak
17
1,5
5,5
6,4
Kazakistan
15
1,5
4,9
6,1
Tunus
2
1,2
0,7
4,9
Özbekistan
15
1,0
4,9
4,3
Fas
3
0,8
1,0
3,6
Moğolistan
1
0,6
0,3
2,6
Romanya
13
0,6
4,2
2,3
10 Ülke Toplamı
207
19,4
67,4
82,2
Diğerleri
100
4,2
32,6
17,8
Genel Toplam
307
23,6
100,0
100,0
Kaynak : TUİK
2.7.3. PÜSKÜRTME MAKİNELERİ ARZ VE TALEP DENGESİ : Püskürtme makinelerinde 2012 yılında 3 milyon dolar üretim, 10 milyon dolar ithalat, 1 milyon dolar ihracat ve 12 milyon dolar da iç pazar satışları ( plastik sektörünün püskürtme makineleri yatırımı ) gerçekleşmiştir.
Püskürtme Makineleri Genel Arz – Talep Dengesi (Milyon $) %Artış 2011/2012
2011
2012
Üretim
68
3
-96
İthalat
20
10
-51
İhracat
27
1
-96
İç Satış
61
12
-81
İhracat / Üretim ( % )
40
40
İthalat / İç Satış ( % )
33
86
İhracat / İthalat ( % )
133
11
2012 yılında, püskürtme makinelerinde iç satışların ( sektörün ekstrüzyon makineleri yatırımının ) % 86’sının ithalatla karşılandığı, toplam üretimin % 40’ının ihraç edildiği ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 11 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
2.7.4. DİĞER MAKİNELER ARZ VE TALEP DENGESİ : Diğer makinelerde 2012 yılında 186 milyon dolar üretim, 251 milyon dolar ithalat, 75 milyon dolar ihracat ve 363 milyon dolar da iç pazar satışları ( plastik sektörünün diğer makineler yatırımı ) gerçekleşmiştir.
21
Diğer Makineler Genel Arz – Talep Dengesi (Milyon $) 2011
2012
%Artış 2011/2012
Üretim
81
186
130
İthalat
286
251
-12
İhracat
32
75
130
İç Satış
335
363
8
İhracat / Üretim ( % )
40
40
İthalat / İç Satış ( % )
85
69
İhracat / İthalat ( % )
11
30
2012 yılında, diğer makinelerde iç satışların (sektörün diğer makineler yatırımının) % 69’unun ithalatla karşılandığı, toplam üretimin % 40’ının ihraç edildiği ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 30 olarak gerçekleştiği görülmektedir. 2.7.5. AKSAM VE PARÇALAR ARZ VE TALEP DENGESİ Aksam ve parçalarda 2012 yılında 56 milyon dolar üretim, 44 milyon dolar ithalat, 14 milyon dolar ihracat ve 86 milyon dolar da iç pazar satışları (plastik sektörünün aksam ve parçalar yatırımı) gerçekleşmiştir.
Aksam ve Parçalarda Genel Arz – Talep Dengesi (Milyon $) 2011
2012
%Artış 2011/2012
Üretim
122
56
-54
İthalat
43
44
2
İhracat
31
14
-54
İç Satış
135
86
-36
İhracat / Üretim ( % )
25
25
İthalat / İç Satış ( % )
32
51
İhracat / İthalat ( % )
71
32
2012 yılında, aksam ve parçalarda iç satışların (sektörün aksam ve parçalar yatırımının) % 51’inin ithalatla karşılandığı, toplam üretimin % 25’inin ihraç edildiği ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 32 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Aksam ve Parçalarda Arz – Talep Gelişimi (Milyon $) 150 100 50 0
2003
2004
2005
2006 Üretim
22
2007 µSG@K@S
2008 µGQ@B@S
2009 µk 2@S¶¸
2010
2011
2012
3. SONUÇ ve TEMEL STRATEJİLER AB ülkelerinde plastik ve kauçuk makineleri ile bunların aksam ve parçalarını imal eden firma sayısı 3.700 civarında iken, Türkiye’de 800’ün üzerinde firmanın bulunması, firma başına üretim ve ciro oranının düşmesine neden olmaktadır. Plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçaları sektöründeki gelişmeler, büyük ölçüde plastik sektörünün büyümesine ve yatırım eğilimlerine paralel bir seyir izlemesine rağmen sektör, özellikle Çin ve Uzak Doğu ülkelerinden yapılan ucuz ithalat baskısı altındadır. Artan talebin paylaşılmaında ithalat daha çok pay almaktadır. Türkiye, plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçaları dış ticaretinde net ithalatçı ülke konumundadır ve katma değeri nisbi olarak daha düşük makineler ihraç ederken, pahalı makineleri ithal etmektedir. Türk plastik işleme makineleri sektörünün katma değeri daha büyük makineler üretip ihraç edebilmesi için temel stratejiler şunlar olabilir:
Sektörün teknolojik düzeyini arttırarak, global pazarlarda rekabetçi üretim olanaklarını yükseltmek.
Yabancı sermaye yatırımlarını çekerek, sektörü geleneksel makine üretim yapısından katma değeri daha yüksek makineleri üreten bir yapıya ulaştırmak ve sektörün üretim ve katma değerini arttırmak. Sektörde global pazarlarda marka yaratacak daha büyük ölçekli enjeksiyon ve ekstrüzyon makine üreticilerinin yaratılması, diğer firmaların ise bu firmalara ve global makine üreticilerine aksam ve parça üreten yan sanayi firmaları olarak organize edilmesi. Sektörün verimliliğini yükseltmek ve sinerji sağlamak için kümelenme faaliyetlerini geliştirmek ve yaygınlaştırmak.
Sektörün eğitimli ara eleman ihtiyacını karşılayacak ölçüde eğitim alt yapısını oluşturmak.
Sektöre yönelik AR-GE, ÜR-GE ve innovasyon destekleri arttırılmalıdır.
Kayıtdışı üretim ve haksız rekabet önlenmelidir.
Plastik sektörünün büyüme hızının dışında, dış pazarlardaki pozitif/negatif gelişmeler de plastik işleme makineleri sektörünü doğrudan etkileyecektir. Küresel krizin olumsuz etkileri ile geleneksel dış pazarlarda daralma veya duraklama sürmektedir. Firmaların geleneksel dış pazarlardaki daralmayı ikame edecek yeni dış pazarlar bulmaları gerekecektir. Bu konuda devlet kurumları dışında sektörel derneklere, potansiyel dış pazar arayışları ve firmaların bu pazarlara açılımları konularında görevler verilmelidir. Tanıtım ve pazarlama amacıyla sektörel dernekler tarafından potansiyel dış pazarlarda ofisler açılmalı, road show ve bileteral toplantılar organize edilmelidir. Büyük fabrika yatırımı yapan işletmeler çeşitli ve avantajlı krediler ile gelişmiş ülkelerden 5 yıl vadeli makine alabilirken, ülkemize daha düşük fiyatlı tek makine siparişleri kalmaktadır. Siparişin boyutu az olduğu için yeterince indirim yapılamadığından bu siparişler de Çin – Tayvan gibi ülkelere kaptırılmaktadır. Makine ihracatının geliştirilmesi için Almanya’daki Hermes kredi sisteminin bir benzeri Türkiye’de de kurulmalı, Eximbank kredileri makine üreten KOBİ firmalarının kolayca ulaşabileceği kaynaklar haline getirilmelidir. Eximbank tarafından yurtdışındaki orta ve küçük ölçekli şirketlere kredi sağlanmalı ve bu alıcıların Türkiye’den ithalatı özendirilmelidir.
Uzun vadeli ihracat satışlarında ihracatçıya kur ve vade garantisi getirilmelidir.
23
İthal edilen makine ve aksamlarının % 80’i ülkemizde üretilebildiği halde, kullanılmış makine ithalatında yaş sınırı kaldırılmış ve bu durum yerli üretimi negatif yönde etkilemiştir. Dünyada gümrükler azaltılmakta, fakat ülkeler çeşitli standartlar ile kendi sanayicilerini korumak için başarılı tedbirler uygulayarak ithalatı düzenlemektedirler. Bu uygulamalara benzer şekilde gümrüklerimizde de denetim mekanizmaları geliştirilmelidir. AB standartlarını sağlamayan makinelerin Türkiye’ye girmesi engellenmelidir. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin yeterli düzeye çıkarılması, standardizasyon kontrollerinin tavizsiz gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Makine ve yatırım mallarında yerli üretim için KDV indirimi yapılmalıdır. Yatırım malları leasing uygulamalarında % 1’e düşürülmelidir. Plastik işleme makineleri sektörünün katma değeri ve global pazarlarda rekabet düzeyi yüksek makineler üretmesi gerekmektedir. Ancak, ülkemizde çok sayıda plastik işleme makinaları ve aksam ve parçaları üreticisi mevcut olup, firmaların üretim kapasiteleri ve firma başına üretim miktarları çok düşüktür, ekonomik ölçeklerin altındadır. Bu nedenle küçük firmaların özellikle AR–GE yapacak güce erişebilmeleri için firmalar arası birleşmelerin veya AR–GE konusunda stratejik işbirliklerinin (ortak AR –GE merkezlerinin) kurulması gereklidir. Tüm plastik işleme makine üreticileri PAGDER’in üye olduğu EUROMAP – Avrupa Birliği Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri Birliğinin web sitesi bilgi bankasında yer almalıdır. Bu durum firmalara dünya ölçeğinde tanıtım ve potansiyel yeni müşteriler sağlamaktadır. Firmalar, PAGDER – OAİB organizasyonu ile gerçekleştirilen TURQUM kalite belgesi çalışmalarına katılmalı ve bu belgeyi alan firmaların yurt içi ve yurt dışı fuar katılımlarında daha avantajlı devlet destekleri verilmelidir. Türkiye, ucuz ve yetişmiş insan gücü ile makine üretimindeki deneyim avantajını kullanarak global makine üreticilerini Türkiye’de yatırım yapmak için gerekli teşvik altyapısını kurabilir ve global oyuncuların Türkiye’de yapacağı plastik işleme makine yatırımlarına özel teşvikler sağlanabilir. Bu şekilde uygulanacak bir teşvik altyapısı ile en azından plastik işleme makinelerinin bazı modelleri için Türkiye üretim ve ihracat üssü haline getirilebilir. Bunun başarılması halinde diğer model makinelerinin de Türkiye’de üretilip, batının makine ihtiyacı Türkiye’den sağlanabilir. Bunun gerçekleşmesi için ana makine ve bu makinelere yönelik parça üreten firmalar arasında “ Rekabet Öncesi İşbirliği “ nin sağlanması gerekmektedir. Küresel rekabetin sürdürülebilirliği için makine ve aksam ve parçalar üreticisi ilişkilerinin karşılıklı güvene dayanan, ortak tasarımı içeren uzun vadeli bir “İş Ortaklığı” olarak ele alınması gerekmektedir. Aksi takdirde, global oyuncuların Türkiye’de yatırım yaptıktan sonra aksam ve parça ihtiyaçlarını yurt dışından karşılayıp katma değeri yurt dışına transferleri mümkün olabilir. Türkiye’nin makine üretiminde global oyuncu olması, bu sektöre yönelik aksam ve parçaların da hızla üretilip daha büyük katma değerle ihraç edilmesine olanak verecektir. Bu gün katma değer sağlayan makinelerin üretimi çok büyük AR – GE harcamaları gerektirmektedir. Tümü KOBİ düzeyinde bulunan yerli makine üreticilerinin bu ölçeklerde AR - GE harcamaları yaparak batının makineleri düzeyinde teknolojik düzeye erişmeleri mevcut finansal güçlerinin yetersizliği nedeni ile zordur. Bu nedenle Türkiye’de ana makine üretimi yerine bu makinelerin aksam ve parçalarının istenilen kalite düzeyinde üretilerek sektörümüzün küresel oyuncuların parça tedarik sistemine girmeleri ve Türkiye’nin plastik işleme makineleri aksam ve parçalarında üretim ve ihracat üssü haline getirilmesi izlenebilecek ikinci stratejiyi oluşturabilir.
24
1.
PAGDER & ASLAN ÖZEL ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (PAOSB) HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1.1.
Bölgenin Konumu PAOSB, Kırklareli ili Vize ilçesinde 598.656 m2 büyüklüğünde bir arazi üzerinde kuruludur. Kırklareli, Türkiye deprem haritasında en düşük risk kategorisi olarak gösterilen dördüncü bölgede yer almaktadır.
1.2.
Ulaşım İmkânları Bölgenin bazı karayolu, liman ve istasyonlar ile en yakın gümrük kapısına olan uzaklıkları aşağıdaki gibidir. Hava Çorlu Sivil Havalimanı : 65 km Hava İstanbul Atatürk Havalimanı : 140 km Deniz Tekirdağ Limanı : 82 km Deniz Ambarlı Limanı : 125 km Demiryolu Alpullu İstasyonu : 77 km Demiryolu Durak İstasyonu : 60 km Karayolu E5 : 43 km Karayolu TEM : 40 km En Yakın Gümrük Kapıkule : 140 km
1.3.
İmar Durumu Bölgede oluşturulacak parseller E:0.60 ve H:MAX yapılaşma koşullarına haizdir. Yapı inşaat alanının artırılmasına yönelik girişimler devam etmektedir.
1.4.
PAOSB'nin Yönetimi PAGDER ile Asrey İnşaat Ltd. Şti. arasında imzalanan protokole göre, PAOSB, oluşturulacak bir Yönetim Kurulu tarafından yönetilecektir. 5 (beş) kişiden oluşacak yönetim kurulunun 3 (üç) üyesi katılımcıları temsilen PAGDER tarafından, 2 (iki) üyesi ise Asrey İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından atanacaktır.
2.
PAOSB'NİN YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI KAPSAMINDA SAHİP OLDUĞU AVANTAJLAR VE BÖLGENİN PLASTİK SEKTÖRÜ BAKIMINDAN ÖNEMİ Yeni Teşvik Yasasının, 2B numaralı ekinde yer alan 1 numaralı dipnot aşağıdaki gibidir. “İstanbul ili hariç olmak üzere, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilan edilen İhtisas Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleştirilecek ihtisas konusundaki yatırımlar, ilgili bölgede seçilmiş sektörler arasında yer almasa dahi bölgesel desteklerden yararlanır.” Bu düzenlemeye göre, Kırklareli Vize’de kurulu PAGDER & ASLAN Özel Organize Sanayi Bölgesinin ihtisas OSB’ye dönüştürülmesi halinde 3. Bölge için öngörülen bölgesel teşviklerinden yararlanabilecektir. Bu temel bilgiler çerçevesinde, PAGDER & ASLAN Özel Organize Sanayi Bölgesinde yapılacak bir yatırımın sağlayacağı avantajlar aşağıdaki bölümde özetlenmiştir. Örnek Hesaplama Temel Varsayım ve Açıklamalar - Arsa ve arazi hariç olmak üzere yapılacak yatırım tutarı 3.000.000 TL’dir. - Yatırıma 2013 yılında başlanacaktır. - Yatırım neticesinde 50'si yeni olmak üzere 80 personel istihdam edilecektir. - Yapılacak yatırım için beş yıl vadeli ve aylık faiz ödemeli 2.200.000 TL tutarında kredi kullanılmıştır. Teşvik Avantajlarının Hesaplanması Yukarıda yer alan örnekteki üç destek unsurundan sağlanacak teşvik destekleri toplamı aşağıdaki gibidir. Hesaplamalarda bölgesel teşviklerden sadece üçü dikkate alınacaktır. Bunlar, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteğidir. Zira bölgesel teşvikler içinde de yer alan gümrük vergisi muafiyeti ile KDV istisnası genel teşvik uygulamaları kapsamında olup, yatırım İhtisas OSB içinde yapılmasa dahi bu teşviklerden yararlandırılmaktadır. Vergi İndirimi 750.000,00 Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 572.010,00 Faiz Desteği 315.000,00 Toplam Teşvik Desteği 1.637.010,00
25