Financial & lifestyle magazine 05 - NL of Puilaetco Dewaay Private Bankers by Puilaetco Dewaay Private Bankers

Analyses 05

Jérôme Truyens Tussen ﬁnance en hockey

VS en Europa: op weg naar een duurzaam herstel

Het vermogenskrediet: een oplossing voor u?

Na de regularisatie, de planning!

Voorwoord | Analyses |

Puilaetco Dewaay op weg naar uitmuntendheid Beste lezer, Een hoogtepunt van de zomer was de Europese vicekampioenstitel van de Red Lions, de Belgische nationale hockeyploeg. De Red Lions, die tot voor kort nog weinig bekend waren, zetten een ijzersterke prestatie neer onder aanvoering van kapitein Jérôme Truyens, die eveneens ﬁnancieel analist bij Puilaetco Dewaay is. Dit succes, waarover iedereen het eens is, komt verre van toevallig, maar is het resultaat van een werk van lange adem, met onder andere de invoering van een weldoordachte en uitgekiende strategie. Aan de basis hiervan ligt de beslissing die de Koninklijke Belgische Hockeybond enkele jaren geleden genomen heeft om ambitieuze doelstellingen vast te leggen en hiervoor de nodige middelen uit te trekken. De Red Lions hebben zich geëngageerd om uitmuntendheid na te streven door hun aanpak te structureren en te professionaliseren. Hoewel hun inspanningen ruimschoots beloond werden tijdens de voorbije kampioenschappen en Olympische Spelen, bestaat hun ambitie erin om de lat steeds hoger te leggen en nieuwe overwinningen aan hun palmares toe te voegen.

www.porsche.be

Er hangt elektriciteit in de lucht. De nieuwe Panamera S E-Hybrid. Van zodra je hem ziet slaan de vonken over. Begrijpelijk, want de nieuwe Panamera S E-Hybrid is de onweerstaanbare vrucht van een geslaagd huwelijk: dat van design met technologie. Met zijn 416 pk, een verbruik van 3,1 l/100 km, een CO2-uitstoot van 71 g en een VAA vanaf € 400 bruto/maand kreeg de eerste herlaadbare hybride van Porsche alles mee om zowel sportievelingen als milieubeschermers moeiteloos voor zich te winnen. Functionaliteit in stijl, het ís ook onweerstaanbaar.

Vanaf nu te ontdekken bij uw officiële Porsche verdeler.

“WIJ VINDEN HET ESSENTIEEL, EN DIT REEDS JAREN, OM ONZE KRACHTEN TE BUNDELEN EN ONS SAMEN IN TE ZETTEN OM DIT DOEL NA TE STREVEN.”

Na het lezen van de vorige paragraaf denkt u wellicht: “Interessant, maar waarom komt dit ter sprake in het magazine van mijn privébank?” Wel, Puilaetco Dewaay vertoont op vele punten gelijkenissen met de Belgische nationale hockeyploeg. Zo streven wij eveneens uitmuntendheid na door onze voortdurende bekommernis om onszelf te verbeteren, onszelf in vraag te stellen en rekening te houden met zowel de positieve als de negatieve commentaren. En ook wij zagen onze inspanningen beloond: op 13 september 2013 werd aan Puilaetco Dewaay, als eerste bank in België, het “Committed to Excellence”-certiﬁcaat toegekend door de Europese stichting voor kwaliteitsmanagement

(EFQM). Deze internationaal erkende organisatie houdt zich bezig met de certiﬁcering van ondernemingen die zich inzetten om naar uitmuntendheid te evolueren. Als cliënt van Puilaetco Dewaay heeft u een private banker tot uw beschikking die zich in dit proces engageert, wat u de garantie biedt te kunnen rekenen op een bank die als doel heeft om haar dienstverlening aan haar cliënten voortdurend te optimaliseren. In een tijd waarin de banken vaak scherpe kritiek krijgen en het vertrouwen tussen de cliënt en zijn private banker absoluut onmisbaar is voor een kwaliteitsrelatie, vinden wij het essentieel, en dit reeds jaren, om onze krachten te bundelen om dit doel na te streven. De certiﬁcering van onze inspanningen door een externe en volledig onafhankelijke organisatie was voor ons een “must”. Wij zijn trots dat wij deze eerste kaap op de weg naar uitmuntendheid succesvol hebben gerond en net zoals bij de Red Lions moedigt dit ons aan om onszelf te blijven verbeteren teneinde zo goed mogelijk aan uw evoluerende behoeften en wensen te kunnen beantwoorden. Ik wens u veel leesplezier met uw nieuwe nummer van Analyses, waarin wij uiteraard rekening hebben gehouden met alle waardevolle opmerkingen en commentaren die u ons heeft overgemaakt.

Thierry Smets, Gedelegeerd Bestuurder Voorzitter van het Directiecomité van Puilaetco Dewaay

Milieu-informatie (KB 19/03/2004) : www.porsche.be

GEMIDDELD VERBRUIK (L/100 KM) : 3,1 / CO2-UITSTOOT (G/KM) : 71

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Analyses |

| Analyses

Inhoud FINANCIËLE KRONIEK 06 / Vijf jaar na het begin van de ﬁnanciële crisis 12 / Keerpunt in het monetair beleid creëert onrust

EXPERTISE 32 / Home Funds News: we mogen het kind niet met het badwater weggooien!

35 / 36 / 40 / 44 / 47 / 50 /

ÿ p. 6

SECTORALE ANALYSE 20 / Is het Belgische vastgoed overgewaardeerd? 24 / Oliepiek van de vraag of het aanbod? 28 / De grootdistributie surft op de discountgolf

Analyses is een financieel en lifestyle magazine uitgegeven onder de verantwoordelijkheid van Danny Wittenberg, Chief Investment Officer, en Christophe Van Canneyt, Chief Economist, van Puilaetco Dewaay Private Bankers NV waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is aan de Herrmann Debrouxlaan 46 te 1160 Brussel. R.P.R. BE 403.236.126. De verstrekte informatie mag niet worden beschouwd als een aanbod of een verzoek tot aan- of verkoop van om het even welk financieel instrument. De redactie van het magazine werd afgesloten op 17 september 2013.

www.pldw.be

ÿ p. 47

Na de regularisatie, de planning! Het vermogenskrediet: een oplossing voor u? Triodos Sustainable Pioneer Fund Het team Antwerpen: een vijfsterrenservice

ÿ p. 50

met de Red Lions!

57 / 60 / Green label Dit magazine is CO2-neutraal geproduceerd. Het papier en drukwerk zijn duurzaam ingekocht en de CO2-uitstoot die toch nog bij de productie van dit magazine vrijgekomen is, is gecompenseerd. Het magazine is CO2-neutraal gedrukt waarbij gebruikgemaakt is van FSC gecertiﬁceerd papier.

The American Renaissance

LIFESTYLE 54 / Jérôme Truyens, Europees vicekampioen hockey

ÿ p. 20

Realisatie Roularta Custom Media Concept Ben Herremans & Kaat Kerkhove Hoofdredactie Pieter Taelman Lay-out Marie Vannesche Coördinatie Pieter Taelman Teksten Puilaetco Dewaay, Cantilis Medewerkers Delphine Gorloo, Peter Luyten, Jo Vandendries, Aurore Vanopbroeke Mediaregie Custom Regie Druk Roularta Printing Verantwoordelijke uitgever: Dominiek Vanwynsberghe Herrmann Debrouxlaan 46, 1160 Brussel.

Puilaetco Dewaay verkrijgt het “Committed to Excellence”- certiﬁcaat

63 / 66 /

Goods to Give: minder verspillen, meer delen Bomen op onze muren: kunst heeft haar plaats bij Puilaetco Dewaay Een ondernemer met een missie BOZAR, niet te missen tentoonstellingen

ÿ p. 60

Wenst u te reageren? Aarzel niet om ons uw opmerkingen te bezorgen, zodat wij van dit magazine Uw magazine kunnen maken. info@pldw.be www.pldw.be

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Financiële kroniek | Analyses |

| Analyses | Financiële kroniek

“WE STAAN AAN DE VOORAVOND VAN EEN BELANGRIJKE TWEEDE FASE IN HET HERSTEL.”

Vijf jaar na het begin van de financiële crisis ÿ Het faillissement van Lehman Brothers heeft de ﬁnanciële wereld door elkaar geschud. Vijf jaar

Foto’s © Roularta / Reporters Agency

nlangs was het de vijfde verjaardag van de financiële crisis die officieel startte met de val van Lehman Brothers in september 2008. Vijf jaar lang hebben de centrale banken overal ter wereld het onderste uit de kan gehaald om de gevolgen van de Grote Recessie te milderen. Aanvankelijk via een lagerentebeleid, later aangevuld met niet-conventionele technieken. Duizenden miljarden euro’s hebben de financiële markten tot in de verste uithoeken van de wereld overspoeld en ervoor gezorgd dat bijna elk actief dat men zich kon indenken (aandelen, obligaties, vastgoed, goud, kunst, …) een steile rit heeft doorgemaakt, en dit in afwezigheid van een sterke economische groei.

DANNY WITTENBERG Chief Investment Ofﬁcer Puilaetco Dewaay

www.pldw.be

Hoewel aan deze stimuli nog niet onmiddellijk een einde komt, staan we aan de vooravond van een belangrijke tweede fase in het herstel, een nieuw lustrum waarin de

later is al een hele weg afgelegd.

monetaire politiek van de centrale banken geleidelijk zal (moeten) verstrakken en plaats zal maken voor de “fundamentals”, voor de economische realiteit.

DE FED BRENGT DE BEWEGING OP GANG De Fed in de VS zal het startschot geven met de geleidelijke vermindering van de terugkoop van obligaties, vanaf nu tot ergens rond midden 2014. De snelheid waarmee de afbouw gebeurt, zal afhangen van een aantal macroeconomische parameters zoals inﬂatie en werkloosheid. De reden waarom de Fed met die operatie start, is velerlei. Enerzijds neemt het begrotingstekort in de VS razendsnel af, waardoor de overheid minder moet ontlenen. Anderzijds heeft de totale geldcreatie intussen dergelijke proporties aangenomen dat een voortzetting van het beleid aan hetzelfde tempo voor ﬁnanciële instabiliteit zou kunnen zorgen. Zo dreigt er op een bepaald ogenblik een speculatieve zeepbel te ontstaan, die bij explosie de voorafgaande positieve effecten die ze

heeft voortgebracht, volledig tenietdoet. De Fed acht het ogenblik gekomen om de kostenbatenanalyse te beslechten in het voordeel van het geleidelijk terugdraaien van het stimulerende beleid. Ten derde loopt de termijn van voorzitter Ben Bernanke begin 2014 ten einde en wenst hij de bakens uit te zetten voor de nieuwe toekomstige voorzitter. Ten slotte wenst de centrale bank aan politici de boodschap mee te geven dat ze ﬁscale en structurele maatregelen moeten nemen om de economie te herlanceren, want de monetaire interventies alleen zijn niet bij machte om de economische machine op blijvende wijze aan te zwengelen.

EEN MOEILIJK TE BEREIKEN EVENWICHT Het is een delicate oefening waarbij een evenwicht moet worden gezocht tussen voldoende economische groei en afdoende monetaire inmenging. Een te laks beleid van de Fed bij sterke economische groei kan snel inﬂatoire spanningen genereren. Een te snelle verstrak-

king van de Fed (met bijhorende stijging van de rentevoeten) bij onvoldoende economische groei kan de huidige hoge waarderingen in de aandelenmarkten niet rechtvaardigen, waardoor correcties kunnen optreden die een vicieuze cirkel in gang zetten. De wereld kijkt met veel belangstelling uit naar dit bochtenparcours. Des te meer omdat de centrale banken van Europa, het VK en Japan hun economie op dit ogenblik te zwak achten om de teugels al te vieren. Voeg daarbij het warm en koud blazen van de Chinese economie en de bijhorende spreidstand van de autoriteiten en de centrale bank (PBOC) en je krijgt een bijzonder delicate cocktail. Daardoor krijgen we dus een mondiaal beleid van de centrale banken met 2 of 3 snelheden, waarbij de Fed sowieso aan het roer staat. Of we die divergentie goed beheerd krijgen, is voorlopig een open vraag, maar we denken dat het tactisch wenselijk is om wat munitie achter de hand te houden voor wanneer het even warm dreigt te worden. Turbulenties zullen er namelijk komen tijdens deze transitiefase.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Financiële kroniek | Analyses |

| Analyses | Financiële kroniek

“BINNEN DE AANDELENMARKTEN GAAT ONZE VOORKEUR UIT NAAR ONZE EIGEN VERTROUWDE EUROPESE MARKTEN.”

“DE OPKOMENDE MARKTEN ZIJN BIJZONDER GOEDKOOP GEWORDEN.”

ÿ Het beleid van de centrale banken zal geleidelijk verstrakken. In de huidige omstandigheden gaat ons fundamentele basisscenario uit van een overweging van aandelen ten voordele van obligaties. De op lange termijn opgaande trend van de aandelen is ongeschonden en blijft ondersteund door een zekere activarotatie, weg van de obligaties richting aandelen. De aandelenwaarderingen, hoewel niet goedkoop meer, blijven veel realistischer dan die van de obligaties. Historisch blijken de aandelenmarkten positief gecorreleerd met de reële obligatierentes, zolang deze reële rentes niet boven de 4% liggen en daar zijn we nog ver van af. Hierbij hoort wel de kanttekening dat het absoluut zaak zal zijn dat de reële economie inderdaad aan kracht kan winnen en kan leiden tot een verdere omzet- en winstgroei van de bedrijven om de koersen te ondersteunen op het ogenblik dat de monetaire vangnetten worden weggetrokken. Binnen de aandelenmarkten gaat onze voorkeur uit naar onze eigen vertrouwde Europese markten, omwille van een betere risico-

www.pldw.be

rendementsverhouding en de steun van de centrale banken (ECB en BoE). De aandelen in de VS-markten zijn al verder vooruitgelopen in het herstel. De Amerikaanse markt is nog steeds een trendsetter en zeer resistent, maar per saldo verwachten we hier een meer zijdelingse beweging. Historisch is er ook een positief verband tussen de relatieve outperformance Europa/VS en de relatieve stijging van de obligatierentes VS/Europa. Aangezien we ervan uitgaan dat de rentes sterker zullen stijgen in de VS dan in Europa, belooft dit goed nieuws te worden voor de Europese markten. Laten we echter niet naïef zijn: een correctie in de VS zal Europa nooit onverschillig laten.

TERUGVAL VAN DE OPKOMENDE MARKTEN De opkomende markten zijn bijzonder goedkoop geworden na de recente pandoering, volgend op twee jaar van relatief minder presteren. De afnemende economische groei in deze landen en het terugvloeien van goedkoop monetair geld vanuit die landen naar

ÿ Japan blijft interessant, zolang de regering Abe de markten ervan kan overtuigen dat haar politieke, monetaire en ﬁscale beleid zal aanslaan.

het Westen zijn echter geen stimulansen om deze lage waardering op korte termijn gewijzigd te zien. De posities die we hebben, via gespecialiseerde third-party-fondsen, behouden we, maar breiden we niet uit. Een kleine diversiﬁcatie naar Japan is verdedigbaar, zolang de regering Abe de markten ervan kan overtuigen dat haar politieke, monetaire en ﬁscale beleid zal aanslaan. Het laatste woord is daarover nog niet gezegd. De Nikkei heeft een heel duidelijk voorschot genomen op toekomstig resultaat, maar de reële economie kan de lichtsnelheid van de markten niet volgen en dus wordt er nu wat gas teruggenomen, typisch consolidatie genoemd. Inzake beleggingsstijl leert de ervaring dat “value investing” het relatief beter doet dan “growth investing” in tijden van stijgende rentevoeten. Een economie in betere doen en betere kredietvoorwaarden toegekend door banken aan ontleners zorgen ervoor dat de cyclische waarden, als groep, relatief beter

scoren dan de meer defensieve waarden. Dit zal deze keer misschien nog meer uitgesproken zijn dan in vorige cycli, omdat de defensieve sectoren zo enorm duur geworden zijn. Het dient echter te worden vermeld dat we een einde zien komen aan het klassieke “risk on/risk off”-fenomeen dat zo sterk opgang maakte tijdens de ﬁnanciële crisis. Naar de toekomst toe zal “stock picking” opnieuw veel belangrijker worden dan hele sectoren of indexen in één keer te kopen of te verkopen.

EEN VOORKEUR VOOR KORTETERMIJNOBLIGATIES In de obligatiemarkten valt er weinig te versieren. We zijn “bearish” op de EM-obligatiemarkten (Emerging Markets), die kampen met een stijgende inﬂatie en stijgende rentevoeten om verzwakkende deviezen te ondersteunen. We zijn ook negatief tegenover VS-obligaties, omdat de aantrekkende economische groei daar het eerst tot een normalisatie van de rentecurve zal leiden.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

| Analyses | Financiële kroniek

Omdat Europa deze normalisatiebeweging slechts ten dele zal volgen en omdat de economie minder sterk groeit, geniet de Europese obligatiemarkt onze relatieve voorkeur, hoewel we hier de focus beperken tot kortlopende obligaties. Langetermijnobligaties worden best gemeden vanwege hun te grote gevoeligheid voor stijgende rentes, die er toch zitten aan te komen. We hebben ook bijzondere aandacht voor “steepeners”, kortetermijnobligaties die zo gestructureerd werden dat men proﬁteert van steiler wordende rentecurves (aangezien de kortlopende rentes vastgeankerd zijn door de centrale banken). Het basisscenario zal regelmatig moeten worden geactualiseerd, in functie van wat de Fed beslist, in functie van de sterkte

van de globale en regionale economische groei, de geopolitieke situatie in het Midden-Oosten (stijgende olieprijzen kunnen stokken in de wielen steken), de hete hangijzers in het eurocrisisdossier (bankenunie, schuldherschikking in Griekenland, Italiaanse en Spaanse politieke situatie, enz.) die na de Duitse verkiezingen opnieuw brandend actueel kunnen worden, de politieke patstelling tussen Republikeinen en Democraten over het schuldplafond en de sekwestratie in de VS, enz. Aan volatiliteit zal het tijdens deze herfst opnieuw niet ontbreken. Dat is meteen de enige constante die we met zekerheid overhevelen naar de volgende fase in het herstel van de ﬁnanciële crisis.

“LANGETERMIJNOBLIGATIES WORDEN BEST GEMEDEN.” ÿ De politieke situatie in Italië en Spanje zou na de Duitse verkiezingen opnieuw op de voorgrond kunnen treden.

www.pldw.be

Financiële kroniek | Analyses |

| Analyses | Financiële kroniek

“NA HET UITBREKEN VAN DE CRISIS KENDE DE WERKLOOSHEID IN DE VS EEN STERKE STIJGING.”

US Unemployment (in %) 10 9 8

6 5 4

jan. - 05 mei - 05 sept. - 05 jan. - 06 mei - 06 sept. - 06 jan. - 07 mei - 07 sept. - 07 jan. - 08 mei - 08 sept. - 08 jan. - 09 mei - 09 sept. - 09 jan. - 10 mei - 10 sept. - 10 jan. - 11 mei - 11 sept. - 11 jan. - 12 mei - 12 sept. - 12 jan. - 13

Keerpunt in het monetair beleid creëert onrust

Bron : Reuters

ÿ Fig. 1: Werkloosheidsgraad VS.

Foto’s © Roularta / Reporters Agency

CHRISTOPHE VAN CANNEYT Chief Economist Puilaetco Dewaay

www.pldw.be

at de economie nog steeds in woelige wateren verkeert, bleek ook de voorbije maanden weer. Zo diende Cyprus in maart als 5de land een beroep te doen op Europese steun om het hoofd boven water te houden. De krakkemikkige communicatie rond dit reddingsplan en het “bail-in“-principe, waarbij ook private crediteuren en depositohouders mee aansprakelijk werden voor de verliezen van de banken, leidde daarbij tot heel wat onrust. De storm ging gelukkig snel liggen toen, onder impuls van de merkbare verbetering van de economische situatie, het vertrouwen in de markten terugkeerde. Het zich doorzettende Amerikaanse herstel zorgde daarbij voor een onverwacht snelle verbetering van de veelbesproken budgettaire problemen van de VS. Wellicht was dit budgettaire herstel ook de reden dat de Fed zich sterk genoeg voelde om de markten voor te bereiden op het nakende einde van het hyperstimulerende monetaire beleid. De heftige reactie van de markten hierop heeft menig waarnemer verrast: niet alleen

ging de lange rente scherp de hoogte in, maar beleggers begonnen ook massaal het vele geld dat ze de voorbije jaren in de groeilanden hadden gestopt, terug te trekken. Plots waarde het spookbeeld van een crisis in de groeilanden weer door de markten. Ondertussen ging het ook met het geopolitieke plaatje de verkeerde kant uit. De hernieuwde onrust in Egypte en de escalerende crisis in Syrië bezorgden de al veelgeplaagde beleggers bijkomende geopolitieke kopbrekers.

GOEDNIEUWSSHOW IN DE VS Gelukkig was er de voorbije maanden ook heel wat goed nieuws op te tekenen. Het meeste daarvan kwam uit de Verenigde Staten, waar het economische herstel zich verder doorzette. Sterk ondersteunende beleidsmaatregelen en een aantal externe ontwikkelingen hebben zeker bijgedragen aan dit herstel. Maar door hun dynamisme, aanpassingsvermogen en ondernemingszin lijken de Amerikanen ook veel beter dan de Europeanen de kansen te grijpen die de structurele veranderingen in de wereldeconomie

bieden om weer uit te groeien tot een industriële natie.

duurder wordende China) weer naar eigen land konden halen.

Dit aanpassingsvermogen blijkt onder andere uit de evolutie van de Amerikaanse loonkosten. Na het uitbreken van de crisis kende de werkloosheid in de VS een sterke stijging (ﬁg. 1). In tegenstelling tot grote delen van Europa aanvaarden de Amerikanen dat ook de arbeidsmarkt een markt is die moet kunnen reageren op de economische prikkels van vraag en aanbod. De scherp oplopende werkloosheid vertaalde zich in de VS al snel in een matiging van de lonen, terwijl de arbeidsproductiviteit verder bleef stijgen. De daaruit resulterende daling van de loonkost per eenheid product (ﬁg. 2) liet de Amerikaanse bedrijven toe om, zelfs bij een traag groeiende vraag, hun marges op te krikken. De bereidheid van de Amerikaanse werknemers om in moeilijke tijden voor een lager loon te werken droeg dus bij aan het herstel van de competitiviteit en de kracht van het bedrijfsleven. En we kunnen alleen maar vaststellen dat de VS daardoor een deel van de industriële productie van de groeilanden (vooral van het in snel tempo

Deze industriële revival vormt één van de drijvende krachten achter de opnieuw toenemende tewerkstelling in de VS. Sinds eind 2012 is de tewerkstellingsmachine echt op gang gekomen en maandelijks worden er ongeveer 200.000 jobs gecreëerd. De werkloosheidsgraad daalt dan ook gestaag en is van 10%, op het hoogtepunt van de crisis, teruggevallen tot 7,3%, een cijfer waar de meeste Europese landen alleen maar van kunnen dromen. Die betere arbeidsmarktperspectieven resulteerden ook in het herstel van het consumentenvertrouwen, waardoor de Amerikanen weer meer durfden te spenderen aan “big ticket”-items zoals huizen en auto’s. De Amerikaanse woningmarkt lijkt de diepe crisis intussen zogoed als verteerd te hebben. Dit droeg niet alleen bij tot een herstel van de vermogenssituatie van de burgers, maar ook tot een herstel van de banken, omdat daardoor een deﬁnitief einde kwam aan de vloed van slechte hypotheekleningen.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Financiële kroniek | Analyses |

| Analyses | Financiële kroniek

“DE SCHERP OPLOPENDE WERKLOOSHEID VERTAALDE ZICH IN DE VS AL SNEL IN EEN MATIGING VAN DE LONEN.”

12.0

Percent change

9.0 6.0 3.0 0.0 -3.0 -6.0 -9.0

From previous quarter, annual rate From same quarter a year ago

-12.0 2008

2009

2010

2011

2012

Bron : Reuters

ÿ Fig. 2: Loonkosten per eenheid product VS. HERSTEL VERENIGDE STATEN SUST BEGROTINGSPROBLEMATIEK De overeind krabbelende economie had echter nog een ander erg welkom resultaat: veel sneller dan verwacht herstelden de Amerikaanse publieke ﬁnanciën van de zware dreun die ze door de crisis hadden gekregen. Het Amerikaanse begrotingstekort beliep sinds 2008 elk jaar meer dan USD 1000 miljard en de ontsporende Amerikaanse schuldenberg was de aanleiding tot erg bitse discussies tussen Democraten en Republikeinen over hoe dit tekort in te dijken. Uiteindelijk kwam hierover een ongemakkelijk compromis uit de bus met beperkte besparingen en een kleine belastingverhoging, maar veel waarnemers gingen ervan uit dat verdere maatregelen zich opdrongen om de situatie onder controle te krijgen. Ook voor dit jaar ging men immers uit van een nog steeds gigantisch tekort van USD 900 miljard. Groot was dan ook de verbazing (en de opluchting) toen het begrotingsorgaan van het Congres op 15 mei aankondigde dat het tekort allicht beperkt zou blijven tot USD 642 miljard (of zo’n 4% van het bnp), een stuk minder dus dan gevreesd. Deze verbetering was niet alleen het gevolg van meevallende

www.pldw.be

ontvangsten vanuit de gezinnen en de bedrijven. Ook het herstel van de door de staat ondersteunde hypotheekgiganten Freddie Mac en Fannie Mae droeg ertoe bij, aangezien zij de massale staatssteun veel vroeger dan verwacht konden terugbetalen. Maar dat alles nog niet koek en ei is met de Amerikaanse publieke ﬁnanciën werd in de zomermaanden aangetoond door het faillissement van Detroit. Deze stad, die eens de thuisbasis van de ooit zo trotse Amerikaanse auto-industrie was, moest na een jarenlang verval de handdoek in de ring gooien. Met USD 18 miljard aan uitstaande schulden vroeg ze op 18 juli bescherming tegen haar schuldeisers aan.

timing van de aankondiging was in elk geval merkwaardig. Op 22 mei, nauwelijks één week na het verschijnen van de sterk verbeterde begrotingsraming van het Congres, kondigde Fed-voorzitter Bernanke in een speech voor ditzelfde Congres aan dat de Fed overwoog om haar massale steunaankopen van overheidspapier te verminderen indien de economie (en vooral de werkloosheid) verder bleef verbeteren. Bernanke voerde hierbij aan dat de bijkomende positieve effecten van de immer toenemende liquiditeitscreatie steeds kleiner werden en niet meer opwogen tegen de toenemende nadelen. De groeiende USDberg zou volgens de Fed-voorzitter immers tot oververhitte kredietmarkten en zeepbellen in obligaties en grondstoffen leiden. Verder ondermijnde dit beleid op langere termijn de geloofwaardigheid van de Fed inzake inﬂatiebestrijding en de sterkte van de USD. Of zoals Fed-vicevoorzitter Fisher het verwoordde: “Het werd tijd het idee te lanceren dat quantitative easing geen eenrichtingsstraat is.” Bernanke is zich waarschijnlijk een hoedje geschrokken van de reactie van de markten op deze aankondiging. Hoewel hij zijn best had gedaan om de exit uit het ultralakse beleid als een heel geleidelijk en voorwaardelijk proces voor te stellen, besloten de markten het zekere voor het onzekere te nemen en hun meer riskante posities te elimineren

voor anderen dit deden en de prijzen waren gezakt. Er kwam een echte verkoopgolf op gang, waarbij beleggers logischerwijs eerst hun meest rentegevoelige langlopende obligaties verkochten. De rente op langere looptijden ging fors de hoogte in: de Amerikaanse 10 jaarrente steeg van 1,7% begin mei tot 2,9% eind augustus.

GROEILANDEN IN GROEIKRAMP? Maar ook de obligaties van de groeilanden werden massaal verkocht. Het gebrek aan goed renderende alternatieven in de ontwikkelde landen had de beleggers de afgelopen jaren massaal naar beleggingen in de groeilanden gedreven, omdat die betere economische fundamenten aan hogere rendementen leken te koppelen. Deze vloedgolf van westers geld naar de kleinere markten van de groeilanden (er werd sinds het uitbreken van de crisis voor naar schatting USD 3900 miljard in de groeilanden geïnvesteerd) dreef de waarde van de munten van de groeilanden fors op. De Braziliaanse minister van Economie sprak in 2010 zelfs openlijk over een muntoorlog. En deze muntappreciatie bleek een sluipend gif, omdat de exportpositie van de groeilanden er gaandeweg door werd aangetast. Toen de crisis in de ontwikkelde landen ook nog eens leidde tot een vermindering van de vraag naar hun producten en grondstoffen, ging de groei in vele opkomende landen fors lager. Tegelijk

BETERE OVERHEIDSFINANCIËN BASIS VOOR TERUGTREKKEN MONETAIRE STEUN? Toch kon de algemene verbetering van de overheidsﬁnanciën niet worden ontkend. Het zal wel de eeuwige vraag blijven of de Fed de daling van de ﬁnancieringsbehoefte van de overheid in aanmerking heeft genomen bij haar aankondiging dat aan de hyperstimulerende monetaire politiek van de voorbije jaren stilaan een einde moest komen, maar de

“DE WERKLOOSHEIDSGRAAD IN DE VS KENT EEN GESTAGE DALING.” ÿ Sinds eind 2012 is de tewerkstellingsmachine echt op gang gekomen en maandelijks worden er ongeveer 200.000 jobs gecreëerd.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Financiële kroniek | Analyses |

| Analyses | Financiële kroniek

“DE VLOEDGOLF VAN WESTERS GELD NAAR DE KLEINERE MARKTEN VAN DE GROEILANDEN DREEF DE WAARDE VAN DE MUNTEN VAN DIE LANDEN FORS OP.”

smolt het externe surplus van deze landen weg en een aantal landen begon zelfs tekorten op zijn externe rekening te vertonen (ﬁg. 3). Zolang de geldstroom naar de groeilanden op gang bleef, bleek de ﬁnanciering van deze externe tekorten geen probleem. Maar toen de beleggers plots hun geld begonnen terug te trekken, kreeg de markt al snel oog voor de fundamentele economische en politieke zwakte van een aantal landen. De munten van landen met grote externe tekorten, zoals India en Indonesië, kregen het dan ook hard te verduren. Ironisch genoeg bevestigden de markten hiermee dus ergens wel het gelijk van Bernanke: de massale geldcreatie van de Fed had zeepbellen veroorzaakt die door de aangekondigde vermindering van de steun in snel tempo leegliepen … Kunnen de groeilanden door het plots dichtdraaien van de geldkraan opnieuw in een crisis zoals die van 1997-98 belanden of zal het door de grote verschillen met die periode niet zo’n vaart lopen? We kunnen inderdaad niet om het feit heen dat deze landen over veel grotere deviezenreserves beschikken dan toen het geval was. Bovendien hebben ze veel minder deviezenschulden dan in 1998 en hebben ze

in hun economische ontwikkeling een ﬂinke weg afgelegd. Maar als de groeilanden een volgende stap willen zetten in hun economische ontwikkeling, zal een aantal ervan wel ﬂink moeten timmeren aan de hervorming van hun te eenzijdig op grondstoffen gerichte economische structuur. En ook het verbeteren van de kwaliteit van het bestuursapparaat moet in een aantal groeilanden dringend op de agenda worden geplaatst.

EUROPA BLIJFT STRUIKELEN OVER ZIJN BANKSYSTEEM Dit laatste geldt helaas misschien ook voor Europa. Althans, zo leken nogal wat waarnemers te suggereren na de chaotische communicatie die gepaard ging met het redden van Cyprus. Bij de redding van de Cypriotische banken bleek Europa niet geneigd om zomaar met de benodigde EUR 10 miljard over de brug te komen zonder een inspanning van de schuldeisers van die banken. Helaas rekende men bij die schuldeisers ook de depositohouders die minder dan EUR 100.000 aanhielden. Daarmee werd een belangrijk basisprincipe van het bancair systeem, de depositogarantie tot EUR 100.000, overboord gegooid en dat zorgde voor een stormloop van reacties in de pers en op de markten. Bankobligaties kregen opnieuw

www.pldw.be

10.6

2.2

India

-0.7

-4.3

Indonesia

2.4

-2.0

Philippines

4.7

2.4

Thailand

6.2

1.8

Russia

5.9

2.3

Poland

-6.2

-2.7

South Africa

-7.3

-5.4

Hungary

-7.3

2.5

Turkey

-5.9

-6.4

Brazil

0.1

-3.3

Mexico

-1.1

-1.0

Chile

-3.2

-4.2

Colombia

-2.9

-4.0

Na het gewijzigde reddingsplan voor Cyprus ging het tumult vrij snel liggen. De renteverschillen tussen de zwakke en sterkere landen liepen weer terug (ﬁg. 4).

400 350 300 250 200 150 100 50 0 31/12/2012

28/02/2013

30/04/2013 FRA

ITA

30-06-2013 SP

IRE

31/08/2013 Bron : Reuters

ÿ Fig. 4: Renteverschillen met Duitsland 2013. Een en ander had allicht ook te maken met de eerste voorzichtige tekenen van herstel die intussen ook in Europa merkbaar werden. De relatieve rust die, dankzij de dreigende interventie van de ECB, in de 2de helft van 2012 op de obligatiemarkten was teruggekeerd, het beginnende herstel in de VS en het afvijlen van de scherpste kanten van het soberheidsbeleid leken de burger moed te geven: de indicatoren die het vertrouwen van de Europese producenten en consumenten meten, gingen

2013F

China

Fig. 3: Evolutie lopende rekening groeilanden.

KRUIPT EUROPA EINDELIJK UIT HET DAL?

10yrs EUR govies / Bund spreads (in basispunten)

Bron: HSBC

Current account positions are more stretched (as % of GDP) 2007

rake klappen en dat net op het moment dat een aantal banken uit het diepe crisisdal leek te klauteren. De hele episode deed ook de renteverschillen tussen de Europese kernlanden en de periferie weer oplopen en de markten leken opnieuw af te glijden naar een staat van paniek. Geconfronteerd met deze reacties trokken de beleidsmakers de voorgestelde maatregel haastig in en werd er een nieuw reddingsplan uitgewerkt waarmee de kleine depositohouders buiten schot bleven. Dit nieuwe plan vormde ook een blauwdruk voor toekomstige reddingsoperaties van banken. Het besef dat het Europese banksysteem nog steeds op een wankele basis rustte en dat er een meer eenvormig kader nodig was om banken die niet meer levensvatbaar leken, te laten uitdoven, bleef immers hangen. Intussen werd het principe van de “bail-in”, waarbij obligatiehouders en grote depositohouders kunnen worden aangesproken voor verliezen van een bank, algemeen ingevoerd.

“EEN BELANGRIJK BASISPRINCIPE VAN HET BANCAIR SYSTEEM, DE DEPOSITOGARANTIE TOT 100.000 EURO, WERD OVERBOORD GEGOOID.” ÿ De redding van de Cypriotische banken verliep chaotisch. 17

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Financiële kroniek | Analyses |

| Analyses | Financiële kroniek

“DE ALGEMENE VERBETERING VAN DE OVERHEIDSFINANCIËN KAN NIET WORDEN ONTKEND.”

ÿ De begrotingsraming van het Congres kende een sterke verbetering. vanaf begin dit jaar een voorzichtig herstel vertonen. Ook in de cijfers over de bestellingen begon zich een verbeterende trend door te zetten. Zelfs de werkloosheidscijfers leken in het tweede kwartaal eindelijk te stabiliseren, zij het op een veel te hoog niveau. Naarmate de maanden vorderden, gingen de tekenen van een niet erg krachtig, maar wel breed gedragen herstel zich verder bevestigen. In juli kwamen de PMI-indicatoren, die een aanduiding geven van de industriële productie, voor het eerst in 2 jaar boven het belangrijke niveau van 50 uit. Dit niveau wijst op een expansie van de productie. De gunstige evolutie werd verder bevestigd door de lichtjes positieve cijfers betreffende de Europese bnp-groei in het tweede kwartaal. Na 6 kwartalen van negatieve groei leek Europa zich eindelijk aan de wurggreep van de veel te lang aanslepende recessie te kunnen onttrekken. Ondanks dit positieve economische nieuws bleef Europa met heel wat moeilijkheden worstelen. Vooral de politieke situatie in de perifere landen blijft een bron van zorgen. De wankele coalitie die na de verkiezingen in Italië op de been werd gebracht, hangt aan een zijden draadje door de veroordeling van ex-premier Berlusconi. In Spanje kan premier Rajoy zich met moeite overeind houden door de onthullingen omtrent de jarenlange illegale ﬁnanciering van zijn partij, waarbij

www.pldw.be

ook Rajoy zelf langs de kassa passeerde. En in Portugal was er een minicrisis nadat president Silva had aangedrongen op het vormen van een regering van nationale eenheid met de in de oppositie zetelende socialisten; een poging die op niets uitdraaide. Dat de markten nog nauwelijks reageren op al deze politieke strubbelingen bewijst hoezeer de politiek in deze landen zichzelf buitenspel heeft gezet. De markten gaan er blijkbaar van uit dat het lot van deze landen veel meer bepaald wordt door de ECB en door Duitsland dan door hun eigen beslissingen.

gevolg van het succes dat bij het bestrijden van de crisis werd geboekt. Met een echt op gang komende economische motor dreigt de gigantische hoeveelheid liquiditeiten, die tot op heden werkloos op bankrekeningen geparkeerd stonden, immers werkelijk te worden uitgegeven, wat zich al snel zal vertalen in een oplopende prijsdruk. Het is voor de Fed dus zaak om deze monetaire brandstof onschadelijk te maken vóór het herstel in een uitslaande inﬂatoire brand uitmondt. De voorbije maanden hebben aangetoond dat dit proces gevolgen heeft tot ver buiten de landsgrenzen en dat het ontwinden ervan niet gemakkelijk zal zijn. In Europa bestaat de prioriteit erin om het prille herstel te bestendigen en aan te wakkeren, zodat het eindelijk kan leiden tot betere perspectieven voor de zwaar getroffen bevolking in de perifere landen. Het is zeer de vraag of die bevolking nog het geduld kan opbrengen om te wachten tot ze eindelijk de vruchten kan plukken van de verbeterende economie, of sociale spanningen het herstel lang voordien in de kiem zullen smoren. En de leiders mogen zeker niet

zelfgenoegzaam worden en denken dat de problemen wel weer vanzelf zullen verdwijnen, want verdere structurele hervormingen zullen onvermijdelijk zijn om tot een duurzaam herstel te komen. De situatie van de groeilanden toont voldoende aan tot welke toestanden zelfgenoegzaamheid kan leiden. Te weinig hebben de gezagsdragers daar beseft dat de schijnbaar relatief voorspoedige gang van zaken na 2008 eerder te wijten was aan de vloed van goedkoop geld naar hun markten dan aan een stevige economische basis. Nu met het wegvloeien van dit geld de fundamentele zwaktes van vele landen weer zichtbaar worden, groeit het besef dat het werk niet af is en dat verdere aanpassingen zich dus opdringen. Als de wereldleiders bij de les blijven en erin slagen om hun verschillende nationale agenda’s enigszins te coördineren, lijkt een verder herstel meer dan ooit tot de mogelijkheden te behoren. Hopelijk beseffen de leiders dat en kunnen de komende maanden het deﬁnitieve einde van de crisisperiode inluiden.

TREKT HET OOG VAN DE STORM OOSTWAARTS? Hoe staat de wereldeconomie er nu voor, 5 jaar nadat het ineenstorten van Lehman het begin van de crisis inluidde? Laat ons beginnen met het goede nieuws: er werd de voorbije maanden een belangrijke vooruitgang geboekt in het wegwerken van heel wat pijnpunten van het crisisdebacle. De sterk verbeterde budgettaire situatie in de VS en het groeiherstel in Europa zijn erg belangrijke stappen vooruit op de weg naar een duurzaam herstel en zeker geen economische faits divers. We kunnen echter niet ontkennen dat er nog heel veel klippen te nemen zijn alvorens het herstel als een verworvenheid mag worden beschouwd. De exit uit de hyperstimulerende monetaire politiek is noodzakelijk en is een logisch

“ER MOETEN NOG HEEL VEEL KLIPPEN WORDEN GENOMEN ALVORENS HET HERSTEL ALS EEN VERWORVENHEID MAG WORDEN BESCHOUWD.” ÿ Met een echt op gang komende economische motor dreigt de gigantische hoeveelheid liquidi-

teiten, die tot op heden werkloos op bankrekeningen geparkeerd stonden, werkelijk te worden uitgegeven.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Sectorale Analyse | Analyses |

| Analyses | Sectorale Analyse

Is het Belgische vastgoed overgewaardeerd? Tekst © Puilaetco Dewaay Foto’s © Roularta / Reporters Agency

n crisisperiodes doet de baksteen dienst als een veilige haven. Maar is dat wel zo? Kan men er zeker van zijn dat zijn aankoop door de jaren heen in waarde zal stijgen? Hieronder vindt u het antwoord.

Iedereen weet het: de Belg is geboren met een baksteen in de maag en het beste bewijs hiervan is dat 75% van de Belgen een eigen woning bezit. Maar de crisis doet de Belgen eveneens op zoek gaan naar een alternatieve belegging voor hun spaarboekje (dat een pover rendement biedt) en voor de beurs (waarvan de volatiliteit hen angst inboezemt). Hierbij wordt onmiddellijk aan vastgoed gedacht ter aanvulling van een goed uitgebalanceerde portefeuille. Maar hoe zit het in werkelijkheid? Is vastgoed vandaag de te verkiezen belegging? Of is het beter om te wachten tot de prijzen dalen? Deze vragen vereisen een genuanceerd antwoord. Eerste vaststelling: de visies op vastgoed verschillen naargelang men hiervoor een econoom of een makelaar raadpleegt. Uit studies over het Belgische vastgoed uitgevoerd door de Nationale Bank van België (NBB), de bank ING, het IMF, The Economist en de OESO blijkt dat het Belgische residentiële vastgoed overgewaardeerd is... ten belope van meer dan 50% volgens The Economist, het IMF en de OESO en van “slechts” 15% volgens ING en de NBB. Om de zaken eenvoudig voor te stellen, kunnen we vandaag zeggen dat veel economen van mening zijn dat de Belgische baksteen waarschijnlijk circa 20% overgewaardeerd is op basis van de verhouding aankoopprijzen/huurprijzen of aankoopprijzen/lonen. Maar ondanks deze pessimistische vooruitzichten lijkt de Belgische markt stand te houden en de reeds verschillende jaren aangekondigde terugval van de prijzen komt er niet! Voor de pessimistische experts is dit normaal: in de eerste plaats omdat de aangekondigde daling niet bruusk zal zijn, maar wel gespreid in de tijd en ze dus over verscheidene jaren zal verlopen. Ten tweede omdat

www.pldw.be

“DE OUDERE GENERATIES DIE ER DE VOORKEUR AAN GAVEN OM HUN VERMOGEN VIA ERFENIS OVER TE DRAGEN, AARZELEN VANDAAG NIET MEER OM DE JONGE GENERATIES RECHTSTREEKS TE HULP TE SCHIETEN VIA SCHENKINGEN BIJ LEVEN.”

ÿ De crisis doet de Belgen op zoek gaan naar een alternatieve belegging voor hun spaarboekje en voor de beurs : vastgoed.

de rente, wegens de slechte economische conjunctuur in de eurozone, langer dan voorzien zeer laag gebleven is. Waarop baseren zij zich dan om ondanks alles een daling van 15 of 20% te voorspellen? Ten eerste moet de rente opnieuw gaan stijgen, want ze bevindt zich vandaag op een historisch laag niveau. Deze rentestijging is onvermijdelijk, omdat de Europese reglementeringen (Bazel III) de banken in 2014 zullen verplichten om meer kapitaal opzij te zetten dan vroeger ter waarborging van hun leningen. De bijkomende kost van deze reglementering zal noodzakelijkerwijs aan de cliënten worden doorgerekend. Ook mogen we niet vergeten dat de langetermijnrente laag staat vanwege de economische situatie en om de betaling van de overheidsschuld te vergemakkelijken, maar dat het einde van de recessie in de eurozone de langetermijnrente, in principe, zou moeten toelaten om in de loop van 2014 opwaarts te evolueren. Volgens sommige studies zou een rentestijging van 1% een daling van de vastgoedprijzen met 7% veroorzaken! Ten tweede dient de Belg steeds meer te bezuinigen en moet hij zich nog meer dan vroeger in de schulden steken om een eigen woning te kunnen aankopen. In 2008 vertegenwoordigden de hypothecaire leningen 40% van het bbp, terwijl dit cijfer eind 2012 tot 46% was opgeklommen. Met andere woorden, wie vandaag een woning in Brussel wil kopen, dient daarvoor het equivalent van 14 jaar aangegeven inkomsten neer te tellen, ten opzichte van 4,5 jaar in 1995! Kortom, de verhouding aankoopprijzen/inkomsten is in de loop der jaren verslechterd en dat pleit, volgens de experts, niet in het voordeel van een stijgende evolutie van de vastgoedmarkt.

LATEN WE OPTIMISTISCH BLIJVEN Deze pessimistische visie wordt niet door alle spelers van de vastgoedsector gedeeld. De economen wordt vaak verweten dat ze een te theoretische of beperkte visie op de Belgische vastgoedmarkt hebben, terwijl die economen op hun beurt de makelaars verwijten een duidelijk partijdige kijk te hebben. Maar welke argumenten hebben de marktspelers? Ten eerste stellen zij vast dat jonge gezinnen, om de bancaire obstakels te omzeilen, blijk geven van creativiteit en de door de banken gevraagde persoonlijke inbreng bij familieleden gaan lenen. Ook de notarissen ondervinden het: de oudere generaties die er de voorkeur aan gaven om hun vermogen via erfenis over te dragen, aarzelen vandaag niet meer om de jonge generaties rechtstreeks te hulp te schieten via schenkingen bij leven. En de gezinnen die niet kunnen rekenen op de gulheid van hun ouders of grootouders? Zij nemen hun toevlucht tot kleinere en dus minder dure woningen.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Sectorale Analyse | Analyses |

| Analyses | Sectorale Analyse

“DE KOPERS PASSEN DE LOOPTIJD VAN HUN LENING AAN IN FUNCTIE VAN DE RENTESTIJGING.”

HET VASTGOED VAN DE TOEKOMST? HET APPARTEMEu! Diegenen die vastgoed als een belegging blijven beschouwen, dienen één ding in gedachten te houden, namelijk de trend die zich vandaag aftekent. Het vastgoed van de toekomst is zeer duidelijk het appartement! De reden? Omdat de vraag naar dit soort vastgoed zal toenemen ten nadele van de bekende viergevelwoning. Deze stijgende vraag vloeit voort uit het aantal echtscheidingen (explosie van het aantal eenoudergezinnen, waardoor de gezinswoning te duur en te groot wordt om er alleen te wonen in geval van beurtelingse huisvesting van de kinderen), maar ook uit het feit dat de generatie tussen 46 en 64 jaar minder honkvast is en dat de senioren (ouder dan 65 jaar) een kleiner huis of een appartement verkiezen boven de klassieke gezinswoning. Er manifesteert zich een sterke tendens in de richting van kleinere woningen: volgens een studie van makelaar Century 21 gaat de gemiddelde oppervlakte van appartementen in dalende lijn en bedraagt ze vandaag... 70 vierkante meter! Kortom, zoals voor elke iets meer complexe investering geldt ook voor vastgoed dat men zich best zo goed mogelijk documenteert en raad vraagt aan een expert, zodat de baksteen niet zwaar op de maag gaat liggen.

ÿ De Belg moet zich nog meer dan vroeger in de schulden steken om een eigen woning te kunnen aankopen.

LANG LEVE HET GEDULD Maar dat zijn niet de enige argumenten die in het voordeel van een relatief bestendige Belgische vastgoedmarkt pleiten. Een ander element is dat de Belgische verkopers verkiezen om te wachten in plaats van hun goed van de hand te doen tegen een prijs die zij te laag vinden. Dit geduld hebben de eigenaars in andere landen dikwijls niet. Volgens de makelaars is het feit dat de Belgische markt nog steeds standhoudt, eveneens te wijten aan de hoge registratierechten, waardoor speculatie zoals in Spanje of in andere landen van de eurozone wordt belet. Zonder te vergeten dat de vastgoedprijzen de voorbije jaren op peil gebleven zijn dankzij de verschillende ﬁscale amnestieën, die ertoe hebben geleid dat het tot dan toe in het buitenland aangehouden geld werd herbelegd in bakstenen. Maar welke impact zal een mogelijke rentestijging in 2014 hebben? De makelaars blijven kalm bij dit vooruitzicht. De reden? De kandidaat-kopers zullen de looptijd van hun lening desgevallend aanpassen. Tussen 2007 en 2012 registreerde het aantal leningen op 25 jaar een stijging van 29% tot 41% van het totaal. En terwijl de leningen met vaste rente in 2007 nog 72% van alle leningen vertegenwoordigden, was dat eind 2012 nog slechts 31%. De reden hiervoor ligt in het succes van de door de banksector aangemoedigde semivaste lening. Voor de makelaars is de voornaamste factor voor een goede of slechte evolutie van de vastgoedmarkt echter... de werkloosheid! Als de conjunctuur verbetert, als het werkloosheidscijfer eindelijk begint te dalen, zal het vertrouwen van de gezinnen toenemen, en dat vertrouwen blijft de belangrijkste motor van de vastgoedsector. Om volledig te zijn, vermelden we dat de economen van Standard & Poor’s de Belgische makelaars onrechtstreeks te hulp gekomen zijn. Uit een studie die zij in juli laatstleden gepubliceerd hebben, blijkt dat zij niet geloven in het scenario van een sterke terugval van de vastgoedprijzen in België, meer bepaald omdat de vraag hoog blijft wegens demograﬁsche redenen, terwijl het aanbod niet mee evolueert: “Terwijl de residentiële vastgoedprijzen sinds 1997 met 85% gestegen zijn, registreerden de nieuwe investeringen over diezelfde periode een toename van slechts 20%. Dit toont aan dat de stijgende vraag leidt tot een stijging van de prijzen in plaats van tot een toename van de bouw.” De laatste statistieken van de FOD Economie (augustus 2013) lijken dit scenario trouwens te bevestigen. De prijsstijging ligt iets lager dan de vorige jaren, maar zet zich voort: een middelgrote woning kostte in het eerste semester van 2013 2,2% meer dan het jaar voordien. De prijzen van appartementen kennen de sterkste stijging: +2,9%, ook al is dit minder dan de opstoot tijdens het eerste semester van 2012 (+5,5%).

www.pldw.be

“DE BELGISCHE VERKOPERS VERKIEZEN OM TE WACHTEN IN PLAATS VAN HUN GOED VAN DE HAND TE DOEN TEGEN EEN PRIJS DIE ZIJ TE LAAG VINDEN.” ÿ De prijsstijging ligt iets lager dan een jaar geleden, maar zet zich voort. 23

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Sectorale analyse | Analyses |

| Analyses | Sectorale analyse

Oliepiek van de vraag of het aanbod? Foto’s © Roularta / Reporters Agency & Corbis Images

e uitdrukking “peak oil” staat voor de wereldwijde oliepiek, ofwel het moment waarop de wereldwijde olieproductie haar plafond bereikt alvorens opnieuw te gaan dalen door de uitputting van de exploiteerbare voorraden. In de industrie verwijst men naar het werk van geoloog Marion King Hubbert die in de jaren 1950 de olieproductiepiek in de Verenigde Staten correct heeft voorspeld. Vanaf het einde van de twintigste eeuw was de olieproductiepiek op middellange termijn voorzien. Het jaarverslag 1998 van het Internationaal Energieagentschap (IEA) situeert de piek tijdens het huidige decennium... Maar hoe zit het nu eigenlijk?

MARC ERNAELSTEEN Head of Equities Puilaetco Dewaay

www.pldw.be

Olie is momenteel de meest gebruikte grondstof, vóór steenkool en aardgas, die nog één derde van onze energiebehoeften vertegenwoordigen. Het zwarte goud is de meest verhandelde grondstof geworden, met een wereldwijde handel die goed is voor ongeveer USD 3500 miljard per jaar.

goed zal zijn voor een gemiddelde jaarlijkse groei van 1%. Deze hypothese wordt trouwens door de verschillende internationale energieagentschappen en door de oliemaatschappijen bijgetreden.

van de grote consumenten niet alleen van ecologische, maar ook van geopolitieke aard. Het gaat er hen eveneens om hun afhankelijkheid van de import uit het Midden-Oosten, Venezuela, Nigeria, Rusland, ... te verminderen.

EEN GLOBAAL ECOLOGISCH THEMA

EEN INDUSTRIE IN BEWEGING

Het is echter waarschijnlijker dat de opkomende landen een ander groeimodel zullen volgen dan dat van de Westerse landen vroeger. Vóór 1960 hadden de regeringen nauwelijks aandacht voor ecologie, terwijl het vandaag een maatschappelijk thema is geworden. De westerse landen hebben steeds strengere milieunormen doorgevoerd teneinde het verbruik en de uitstoot te verlagen. Maar ze zijn niet de enigen: de opkomende landen, waaronder China, slaan eveneens deze weg in. Elk jaar worden auto’s gemiddeld 3% energiezuiniger en we bemerken dezelfde tendens bij vrachtwagens. Deze daling van het energieverbruik wordt mogelijk gemaakt door grote investeringen in alternatieve energieën voor vervoer (vloeibaar gas, hybride of elektrische technologie). Dit heeft tot gevolg dat de wereldwijde oliebehoeften geleidelijk zouden moeten afnemen op middellange termijn. Bovendien is de bekommernis

Vóór 1970 werd het model van de geïntegreerde producenten als het ideaal beschouwd dat de facto de wereldwijde olie-industrie beheerste. Het olieaanbod was ruimschoots voldoende en zelfs overvloedig, wat de grondstofrijke staten zeer weinig macht gaf. De instapdrempels van de industrie waren hoog vanwege de noodzaak om over afzetmarkten na de productie te beschikken. De oliemarkt kende een structurele groei met weinig bedreigingen voor de rentabiliteit van de industrie. In de jaren 1970 betekenden de eerste (1973 – Jom Kippoeroorlog) en de tweede (1979 – Iraanse revolutie) olieschok een deﬁnitief keerpunt voor de olie-industrie, die een machtsverschuiving onderging van de westerse bedrijven naar de grondstofrijke staten, met de opkomst van hun nationale oliemaatschappijen (National Oil Companies of NOC’s, i.e.

“OLIE IS MOMENTEEL DE MEEST GEBRUIKTE GRONDSTOF, VÓÓR STEENKOOL EN AARDGAS, DIE NOG ÉÉN DERDE VAN ONZE ENERGIEBEHOEFTEN VERTEGENWOORDIGEN.”

De voorbije 15 jaar kende de vraag naar olie een aanhoudende stijging, met uitzondering van de jaren 2008-2009 als gevolg van de wereldwijde recessie. Sindsdien is de vraag opnieuw aan een opwaartse beweging bezig en momenteel bevindt ze zich boven haar niveau van vóór de crisis. Gedurende deze periode was de groei van de vraag voornamelijk toe te schrijven aan de opkomende landen. Zij compenseerden de reële daling die sinds 2005 in de westerse landen werd waargenomen als gevolg van de energiebesparingen, de demograﬁe en de sputterende economie. In absolute termen ligt de olieconsumptie van de niet-OESO-landen momenteel hoger dan die van de westerse landen. Drie kwart van de olieconsumptie is enkel en alleen voor vervoermiddelen bestemd, de rest wordt gebruikt als grondstof voor de industrie. De meest optimistische voorspellingen verwachten bijgevolg dat de verbetering van de levensstandaard van miljoenen nieuwe Chinese en Indiase consumenten de vraag naar olie zal blijven ondersteunen en

ÿ Drie kwart van de olieconsumptie is enkel en alleen voor vervoermiddelen bestemd. 25

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Sectorale analyse | Analyses |

| Analyses | Analyse sectorielle

« CHAQUE ANNÉE, LES AUTOMOBILES SONT EN MOYENNE 3% MOINS ÉNERGIVORES. »

zaken zijn veranderd, want vandaag zien we in de top 10 van grootste producenten ter wereld zes NOC’s die meer in R&D investeren om knowhow te verwerven. Een bijzonder kenmerk van de NOC’s is dat ze zich tot hun nationaal grondgebied beperken, met uitzondering van de Chinese bedrijven die, door een gebrek aan ontwikkelingsopportuniteiten in China, in Afrika actief zijn.

ÿ Les techniques d’extraction se sont considérablement améliorées.

De winningstechnieken zijn verbeterd en laten toe om voorheen ontoegankelijke vindplaatsen te exploiteren. Dankzij de techniek van de hydraulische fracturering zijn de Verenigde Staten enkele jaren geleden gestart met de ontginning van leisteengas tegen een lage exploitatiekost. Op die manier is de grootste olieconsument ter wereld er vandaag in geslaagd om de sinds de jaren 1970 dalende tendens van zijn binnenlandse productie om te keren.

EEN OMGEKEERDE TENDENS pétrolières nationales (NOC - «National Oil Companies») comme concurrents. Au début des années 90, alors que le pétrole ﬂirte avec un niveau de prix très bas, et que paradoxalement les conditions d’accès aux ressources sont devenues moins favorables, la compétition face aux NOC

ÿ Les pays émergents vont probablement suivre un modèle de croissance différent de celui des pays occidentaux.

www.pldw.be

du Moyen-Orient a changé la donne. Cet environnement plus compétitif a poussé les seven sisters nées dans les années 50 (les sept sociétés pétrolières privées qui ont dominé l’industrie jusque dans les années 70) à une nouvelle vague de consolidation qui a fait émerger les quatre Supermajors (BP, Chevron, ExxonMobil et RD Shell) que nous connaissons actuellement. Dix ans plus tard, les vastes gisements pétroliers des pays de l’OCDE ont entamé leur déclin accentué par un sous-investissement dans les années 90. Entretemps, les pays émergents ont connu une période de forte croissance économique ayant largement soutenu la demande mondiale de pétrole. Si en 1950, les seven sisters contrôlaient près de 85% des réserves mondiales de pétrole, de nos jours 90% sont sous la tutelle des NOC et trois-quarts des réserves sont sous contrôle de l’OPEP qui assure près de 40% de l’offre mondiale. Sur fond de tensions géopolitiques au Moyen-Orient, les prix se sont envolés. Le contexte est donc redevenu plus favorable aux investissements dans l’exploration et la production. Autrefois, les NOC faisaient appel au savoir-faire des producteurs intégrés. Les choses ont changé car aujourd’hui dans le top 10 mondial des producteurs, six sont des NOC qui

Vandaag zijn de theorieën van de oliepiek die voorspelden dat het plafond van het aanbod in de loop van het huidige decennium zou worden bereikt, steeds minder geloofwaardig geworden. Wanneer men rekening houdt met het potentieel van leisteengas (bitumineuze leisteen), zijn de (bekende) wereldwijde olieen gasvoorraden gestegen van 50 jaar tot 200 jaar. Vandaag is het scenario eerder dat van

een voldoende bevoorrade oliemarkt ten opzichte van een vraag die op middellange termijn zou kunnen afnemen. Een radicale verandering van perspectief! Als dat het geval zou zijn, zouden de producenten met de hoogste marginale exploitatiekosten worden afgestraft. Dit scenario zou dus minder gunstig zijn voor de geïntegreerde producenten die de voorbije jaren steeds meer hebben moeten investeren, waarbij ze het hoofd moesten bieden aan de uitdaging om hun voorraden te vernieuwen in minder gunstige omstandigheden. De kapitalen werden bijgevolg gebruikt om complexere, meer risicovolle en duurdere projecten te ﬁnancieren. De vastgelegde doelstellingen inzake verhoging van de productie werden niet vaak behaald. De afwezigheid van reële groei, de hogere kapitaalintensiteit en de inﬂatie van de operationele kosten maken het businessmodel van de geïntegreerde producenten zeer afhankelijk van de instandhouding van de olieprijs op een hoog niveau. Dat is vandaag zeker het geval, maar zal minder evident zijn op middellange termijn. Voor de aandeelhouder is dit dus geen optimaal investeringsvooruitzicht. Wat de activaspreiding betreft, raden wij aan om de energiesector, met inbegrip van de geïntegreerde producenten, te onderwegen. Onze voorkeur gaat uit naar bedrijven die in de oliediensten actief zijn.

“DE OPKOMENDE LANDEN KENDEN EEN PERIODE VAN STERKE ECONOMISCHE GROEI DIE DE WERELDWIJDE OLIEVRAAG RUIMSCHOOTS ONDERSTEUNDE.” ÿ Vandaag staat 90% van de wereldwijde oliereserves onder het toezicht van de NOC’s. 27

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Sectorale analyse | Analyses |

| Analyses | Sectorale analyse

“DE SECTOR, DIE LANG DOOR DE INVESTEERDERS WERD GEMEDEN, KENT EEN HEROPLEVING EN LAAT EEN MOOIE PERFORMANCE OPTEKENEN.”

De grootdistributie surft op de discountgolf Foto’s © Roularta / Reporters Agency & Corbis Images

oen het Britse aandeel Tesco op 12 januari 2012 een duik van 16% maakte, waardoor het zijn beurskapitalisatie in één dag tijd met zo’n 5 miljard pond sterling zag krimpen, verkeerde de Europese grootdistributiesector in shock. De sector verloor die dag rond de 10% als gevolg van de eerste winstwaarschuwing van deze Engelse distributeur in bijna 20 jaar. Die waarschuwing bevestigde de bijzonder moeilijke context in het begin van dat jaar, voor zover dat nog nodig was. De nummer 3 van de wereld (en de Britse nummer 1) was er immers niet in geslaagd om nieuwe klanten aan te trekken, ondanks een intensieve en dure promotiecampagne, en zag zich gedwongen om zijn jaardoelstellingen neerwaarts te herzien na teleurstellende eindejaarsverkopen. Dat werd door de markt slecht onthaald.

PHILIPPE VANMEERHAEGHE Financial Analyst Puilaetco Dewaay

www.pldw.be

Vandaag is de situatie nog altijd moelijk, maar sinds het begin van het jaar kent de sector, die lang door de investeerders werd gemeden, een heropleving en laat hij een mooie performance van 21% (inclusief dividenden) optekenen, i.e. beter dan de Europese markt (+15%). Sommige aandelen deden het zeer goed (Ahold en Dia stegen elk met meer dan 30%), terwijl andere een lichte onderper-

formance registreerden (Tesco en Jeronimo Martins, met een winst van minder dan 15%). Maar de grote winnaar met een stijging van meer dan 50% is Delhaize, dat van ver teruggekomen is na twee bijzonder moeilijke jaren. Waarin ligt de verklaring voor deze hernieuwde belangstelling voor de sector na de onderperformances van de voorbije vier jaar? Hoe doet de sector het vandaag?

EEN TERUGBLIK In 2008 kende de wereld een nooit geziene financiële crisis en de grootdistributiesector verloor dat jaar iets minder dan 40% op de beurs. Dat was lichtjes beter dan de Europese markt, die bijna 45% moest prijsgeven, maar het was dan ook de laatste keer dat de sector het beter deed... 2008 werd gekenmerkt door een sterke voedingsinflatie in Europa (4-8%), die zwaar op de marges van de distributeurs woog (een inflatie van 1-3% is ideaal, maar een te hoge inflatie is nefast omdat ze een impact heeft op de gezinsuitgaven). De marges stonden onder druk en dat is vandaag nog steeds het geval. Aangezien de crisis de koopkracht van de gezinnen heeft aangetast, hebben deze laatstgenoemden hun toevlucht genomen tot de hard discounters (met Aldi en Lidl op kop), aangetrokken door hun lageprijzenpolitiek en hun huismerken.

ÿ Tussen juli 2011 en eind 2012 liet Dia een winst van meer dan 50% optekenen. In Europa registreerde het marktaandeel van de hard discounters een sterke stijging, van 5% in 1990 tot bijna 15% vandaag. In Duitsland (de thuisbasis van de twee wereldleiders) hebben ze een recordmarktaandeel van meer dan 40% ten opzichte van slechts 7% in het Verenigd Koninkrijk. In de andere landen, waaronder België, ligt het marktaandeel van de hard discounters in de buurt van het Europees gemiddelde (we merken hierbij op dat Colruyt niet in de cijfers is opgenomen, aangezien het als soft discounter wordt beschouwd wegens de grotere omvang van zijn winkels en de sterke aanwezigheid van internationale merken). Deze groepen deinen mee op de golven van de crisis en zien hun winst snel toenemen. De enkele hard discounters die op de beurs noteren, registreren, net als op het terrein, opmerkelijke performances ten opzichte van klassieke spelers zoals Carrefour of Delhaize. Bij wijze van voorbeeld: Jeronimo Martins, een Portugese discounter met een sterke aanwezigheid in Polen, liet tussen begin 2008 en eind 2012 een stijging van 200% optekenen, ten opzichte van een daling van 50% voor Carrefour en van 40% voor Delhaize

(inclusief dividenden). Dia, een Spaanse discounter die eveneens in Frankrijk en in Latijns-Amerika aanwezig is, klom tussen zijn beursintroductie in juli 2011 en eind 2012 meer dan 50%, tegenover een daling van 4% voor de grootdistributiesector. En tot slot, verder van ons verwijderd, is de koers van de Russische discounter Magnit over de voorbije vier jaar verdriedubbeld (in euro)! Tot groot jolijt van diegenen die zich tijdens deze moeilijke beursperiode hebben laten meedrijven op de discountgolf. Hoewel het Belgische Colruyt over diezelfde periode in het groen eindigde met een stijging van 32%, verbleekt deze performance naast die van de andere Europese discounters. In een context van bezuinigingsmaatregelen en een dalende koopkracht is het tamelijk logisch dat de discounters de wind in de zeilen hebben. Het “trading down”-verschijnsel (overschakeling van klassieke merken naar discounters) is de voorbije vijf jaar toegenomen als gevolg van de verslechtering van het socio-economische klimaat. Bovendien hebben sommige discounters hiervan gebruikgemaakt om hun imago, hun concept en

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Sectorale analyse | Analyses |

| Analyses | Sectorale analyse

“IN EUROPA REGISTREERDE HET MARKTAANDEEL VAN DE HARD DISCOUNTERS EEN STERKE STIJGING, VAN 5% IN 1990 TOT BIJNA 15% VANDAAG.”

niet-voedingsmiddelen (hoge marges, vooral aanwezig in de hypermarkten) links liggen rekening houdend met hun beperkte budget. Men begrijpt dus waarom bedrijven met een blootstelling buiten Europa te verkiezen zijn. In sommige landen heeft de crisis immers niet zo veel schade veroorzaakt als in Europa, wat de bedrijven toelaat om groei te genereren en hun geograﬁsche portefeuille te diversiﬁëren. En ook al zijn sommige distributeurs nog maar net in deze regio’s actief (hoge ontwikkelingskosten, lage marges), toch is het langetermijnpotentieel reëel en biedt het mooie vooruitzichten met betrekking tot de toekomstige winst.

ÿ Delhaize herstelt zich na twee bijzonder moeilijke jaren. hun communicatie te versterken teneinde de meer welgestelde klasse, die ietwat aarzelde om zich naar hun verkooppunten te begeven, over de streep te trekken (kijk maar naar het aantal dure wagens op hun parkings).

2013 : HET JAAR VAN DE STABILISATIE? Vandaag is de situatie van de sector in zijn geheel lichtjes veranderd. Nadat de jaren 19702000 in het teken stonden van de expansie van de verkooppunten en de jaren 2000-2010 focusten op het concept en het imago, werden de jaren 2010-2012 gekenmerkt door een reeks herstructureringen: Carrefour trok zich terug uit een aantal landen waaronder Griekenland en Colombia, Delhaize verkocht een deel van zijn winkels in de Verenigde Staten, Tesco zette zijn activiteiten in de Verenigde Staten stop, ... Onder druk van de moeilijke conjunctuur en de concurrentie van de discounters hebben de distributeurs eveneens grote kostenbesparingsplannen doorgevoerd die hen toelieten om hun marges sta-

www.pldw.be

Ter conclusie, de Europese grootdistributiesector evolueert in een sombere socio-economische omgeving met een hevige concurrentie. Maar na vele moeilijke jaren hebben de distributeurs hun inspanningen verhoogd teneinde hun marges stabiel te houden en hun strategie aan te passen. De goede resultaten die sinds het begin van het jaar werden gepubliceerd, lieten de sector toe om opnieuw het vertrouwen van de investeerders te winnen en mooie performances neer te zetten. Men moet echter selectief zijn nu de

herstructureringsverhalen achter de rug zijn en de waarderingen niet meer zo goedkoop zijn als vroeger. Bij de distributeurs gaat onze voorkeur uit naar Ahold, dat sinds het begin van de crisis goed stand weet te houden, dat goed gepositioneerd is op zijn belangrijkste markten (Verenigde Staten en Nederland), dat solide fundamenten bezit en plannen heeft om zich in andere landen te ontwikkelen (België en Duitsland), waarbij niet-strategische activa worden verkocht (recente verkoop van de participatie in de Scandinavische distributeur ICA). Bij de discounters opteren we voor Dia, dat uitstekende resultaten op zijn thuismarkt (Spanje, met hoge marges en een stijgend marktaandeel) neerzet ondanks de moeilijke socio-economische context in deze regio van Europa. Dia beschikt over een doeltreffend en aantrekkelijk businessmodel op basis van franchise en is tevens in de opkomende landen (Latijns-Amerika, China) aanwezig. Bovendien denken wij dat het bedrijf zich tegen 2014 gedeeltelijk uit Frankrijk zou kunnen terugtrekken, aangezien deze regio niet rendabel is voor deze vroegere dochtermaatschappij van de Franse groep Carrefour.

biel te houden en de investeerders ietwat gerust te stellen. 2013 zou dus het jaar van de stabilisatie kunnen worden, met een gemiddelde operationele marge die net boven de 4% ligt. De marges zijn laag in een sector waarin 80 tot 90% van de kosten vast is en bijgevolg heeft een daling van het omzetcijfer een grote impact op de rentabiliteit van de distributeurs. Ze moeten dus jongleren met hun kosten, de (voedingsen loon)inﬂatie, hun imago en hun prijzen om nieuwe klanten aan te trekken en een evenwicht tussen rentabiliteit en verkoopgroei te vinden. De tendens neigt dus duidelijk naar kostenvermindering en aanpassing. De daling van de koopkracht en de stijging van de olieprijs hebben bijvoorbeeld een negatieve impact op de hypermarkten, die zich vaak buiten de stadscentra bevinden (wagen nodig). Internet wordt een noodzaak door de concepten “click & collect” of “click & delivery” die zich steeds meer ontwikkelen, maar de prijstransparantie ook vergroten. Tot slot laten de klanten de

“DE ENKELE HARD DISCOUNTERS DIE OP DE BEURS NOTEREN, REGISTREREN, NET ALS OP HET TERREIN, OPMERKELIJKE PERFORMANCES.” ÿ Ahold behoort, met name via zijn merk Albert Heijn, tot de distributeurs die de crisis goed doorstaan hebben.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

“ZELFS IN ZO’N MOEILIJKE EN IN DISKREDIET GERAAKTE SECTOR IS HET MOGELIJK OM JUWEELTJES TE VINDEN MET PERFORMANCES DIE KUNNEN VERRASSEN.”

Home Funds News: We mogen het kind niet met het badwater weggooien!

anneer we het over onze twee in aandelen belegde compartimenten hebben, leggen we zeer vaak de nadruk op onze fundamentele analyse die aan elke investeringsbeslissing voorafgaat, maar eveneens op het feit dat wij ons selectieproces niet aanvatten met een bepaald land of een specifieke sector in gedachten. Zelfs in volle eurocrisis hadden we, weliswaar beperkte, beleggingen in Spanje, Italië, Portugal en Ierland in portefeuille. Hetzelfde geldt voor onze sectorbenadering. De activiteitssector waarin het bedrijf actief is, is van weinig belang als het idee goed is, de onderneming financieel gezond is en het aandeel aantrekkelijk gewaardeerd is. Dat was niet anders toen we beslisten om te beleggen in Kabel Deutschland (KD) voor rekening van het compartiment Small & Mid Cap Europe en in Telenet voor rekening van PLDW Belgium.

MARC ENGELS Head of Equity Funds Puilaetco Dewaay

www.pldw.be

Fundamenteel zijn we verre van positief over de telecomsector. Op enkele uitzonderingen na hebben de operatoren het moeilijk om groei te genereren, omdat hun omzetcijfer onder druk staat en hun operationele marges een hoogtepunt hebben bereikt, zodat ze alleen nog maar kunnen dalen. En ook de reglementering verandert voortdurend... maar steeds in het voordeel van de consumenten en dus in het nadeel van de operatoren. Zelfs de uitkering van een gul dividend kan door de investeerders niet meer worden aangehaald, aangezien de dalende resultaten de dividenden in gevaar brengen. Waarom hebben we dan in de telecomsector belegd? Omdat, zelfs in zo’n moeilijke en (terecht!) in diskrediet geraakte sector, het mogelijk is om juweeltjes te

KABEL DEUTSCHLAND

EUR 92,89

+1,17%

KD8888 / DE000KD88880 / Xetra

16.09.13 09:12:10

+1,7

Hoogtepunt: 94 Laagtepunt: 92,76

Opening: 93,65 Sluiting: 91,82

ÿ Kabel Deutschland: koersevolutie over drie jaar. vinden met performances die kunnen verrassen. Een mooi voorbeeld hiervan was Telenet, dat sterk heeft bijgedragen aan de performance van het compartiment PLDW Belgium.

NIET ALLE TELECOMWAARDEN ZIJN SLECHT! Begin 2011 zijn we in Europa beginnen te zoeken naar een soortgelijk model als dat van Telenet. Al redelijk snel kwamen we tot de vaststelling dat KD, een Duitse alternatieve operator, dezelfde kenmerken bezat, maar in zijn ontwikkeling ongeveer twee jaar achteropliep op Telenet. KD hanteerde dezelfde strategie van ontwikkeling van een kabelnetwerk, lancering van een aantrekkelijk ADSL-aanbod (kwaliteit + prijs) en digitalisering van het tv-aanbod. Wij verwachtten bijgevolg dezelfde evolutie van de operationele marges, een sterke cashﬂowgenerering en een snelle vermindering van de schuldenlast. Alle stukken van de puzzel pasten mooi in elkaar en de beurskoers evolueerde volgens onze verwachtingen... tot Vodafone de kers op de taart zette. Deze Engelse mobiele operator lanceerde immers een openbaar bod tot aankoop van 87 euro per aandeel, ofwel meer dan het dubbele van wat wij begin 2011 betaalden om de eerste aandelen KD te kopen! Vodafone, dat zijn strategie altijd volledig op het mobiele segment heeft gericht, begint immers vast te stellen dat het gemakkelijker is om convergentieproducten (vast-mobiel-internet-tv) te commercialiseren vertrekkende van de kabel of van een vaste lijn dan van een mobiel aanbod. Deze conclusie gaat nog meer op in landen waar de penetratiegraad van de kabel hoog is. Dit verklaart trouwens de benarde, zeer delicate strategische positie waarin Mobistar zich in België bevindt. Deze mobiele operator heeft tevergeefs getracht om zijn convergent aanbod via satelliet te ontwikkelen en heeft uiteindelijk de handdoek in de ring gegooid. De groep richt nu al haar inspanningen op het mobiele 4G-netwerk… maar de buit is nog lang niet binnen! Telenet blijft daarentegen goed gepositioneerd met zijn convergent aanbod... waarvan het mobiele segment ondersteund wordt door het netwerk van Mobistar! Sinds de aankondiging van het openbaar bod tot aankoop op KD in juni 2013 hebben we ons analysewerk opnieuw aangevat en twee namen zijn naar voren gekomen als mogelijke kandidaten om KD te vervangen: het Franse Iliad en het Spaanse Jazztel. Iliad hebben we redelijk snel laten varen, voornamelijk vanwege zijn waardering, maar ook omdat de kenmerken van het ultralowcostmodel ons niet houdbaar lijken op lange termijn.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

“JAZZTEL IS DE MARKT INGESTAPT MET EEN AANTREKKELIJK ADSLAANBOD EN EEN VAST NETWERK DAT HET GELEIDELIJK HEEFT ONTWIKKELD.”

NA TELENET EN KD WIST JAZZTEL ONS TE VERLEIDEN Jazztel is een Spaanse alternatieve operator waarvan we het management reeds tweemaal hebben kunnen ontmoeten. De groep is de markt ingestapt met een aantrekkelijk ADSL-aanbod en een vast netwerk dat ze geleidelijk heeft ontwikkeld. Jazztel is er redelijk snel in geslaagd om zich een toppositie op de binnenlandse markt te veroveren. De groep kon proﬁteren van een relatief afwezige concurrentie, met één historische operator (Telefonica) die in zijn dominante positie waarschijnlijk een beetje ingedommeld is. Dit alleen zou echter niet voldoende zijn geweest. Het succes van Jazztel is eveneens toe te schrijven aan zijn kwaliteitsdienstverlening, zijn ontwikkeling van een betrouwbare infrastructuur en zijn aantrekkelijke prijspositionering. Al deze elementen samen zorgden ervoor dat de groep in staat was om haar marktaandeel de voorbije jaren aanzienlijk te vergroten. Paradoxaal genoeg heeft de zware economische crisis in Spanje in het voordeel gespeeld van deze lowcostoperator. Sinds meer dan een jaar heeft de groep een convergentieaanbod ontwikkeld waarin mobiele telefonie geïntegreerd is, net zoals Telenet in België heeft gedaan. En het succes lijkt op het appel. De strategische doelstelling van Jazztel is tweeledig: nieuwe klanten aantrekken die meer geïnteresseerd zijn in het mobiele dan in het vaste (telefonie en internet) aanbod en zijn bestaande klantenbestand veiligstellen door meer volledige pakketten aan te bieden. Op die manier is het moeilijker om van operator te veranderen. Onlangs heeft Jazztel met Telefonica een akkoord gesloten voor de gedeelde ontwikkeling van een optisch vezelnetwerk (Fiber To The Home). Via dit akkoord wil Jazztel niet alleen zijn marktaandeel vergroten, maar zich ook verzekeren van de kwaliteit van zijn netwerk, dat de hoeksteen van zijn strategie is. Zoals u ziet, is het mogelijk om zelfs in een sector waarover wij fundamenteel negatief zijn, toch nog interessante waarden te vinden die een duidelijke meerwaarde kunnen genereren... en niet alleen omdat ze het voorwerp zijn van een overnamebod, zoals voor Telenet en KD het geval was. Onze analyse en onze kennis van de dynamiek van de sectoren laten ons toe om juweeltjes te ontdekken waar men ze het minst zou verwachten, wat de performance van onze fondsen alleen maar ten goede komt! Meer gedetailleerde informatie en de netto-inventariswaarden van onze fondsen kunt u terugvinden op onze website www.pldw.be.

JAZZTEL 20

EUR 8,018

+0,87%

n.a. / GB00B5TMSP21 / Madrid (SIBE)

16.09.13 09:13:16

+0,07

Hoogtepunt: 8,026 Laagtepunt: 7,977

Opening: 7,99 Sluiting: 7,949

Puilaetco Dewaay verkrijgt het ‘Committed to Excellence’certificaat Tekst © Puilaetco Dewaay

nlangs werd aan Puilaetco Dewaay het “Committed to Excellence”-certificaat uitgereikt door de Europese stichting voor kwaliteitsmanagement, EFQM. Dit label beloont de inspanningen van bedrijven om een buitengewone kwaliteit na te streven. Managementbenadering, prestaties, vooruitgang, ... niets wordt aan het toeval overgelaten. Puilaetco Dewaay is trots dat ze vandaag de enige Belgische bank is die zich heeft toegelegd op dit proces van voortdurende verbetering dat uitmuntendheid beoogt.

Na deze eerste fase op weg naar uitmuntendheid kan een eerste diploma worden behaald dat door de onderneming Bbest wordt uitgereikt: het “Committed to Excellence”-certificaat. Dit certificaat beloont de inzet van de onderneming. Puilaetco Dewaay is de eerste Belgische bank die deze kaap succesvol heeft gerond. Om hiertoe te komen, heeft de Bank vanaf de lente van 2012 een interne structuur van werkgroepen gecreëerd. Deze werkgroepen hebben verbeteringsprojecten voorgesteld die, na goedkeuring door Bbest, werden verwezenlijkt. Er verspreidde zich een nieuwe ingesteldheid binnen de bank en de gezamenlijke inspanningen van iedereen hebben toegelaten om het “Committed to Excellence”-certificaat in de wacht te slepen. De komende maanden zal de Bank alles in het werk stellen om de tweede fase van de EFQM-methodologie, “Recognized for Excellence”, tot een goed einde te brengen. Het is immers vanzelfsprekend dat de prestaties van een onderneming niet op toeval of geluk berusten, maar het resultaat zijn van weloverwogen en op elkaar afgestemde acties.

De stichting EFQM, die in 1988 in Brussel werd opgericht en de steun van de Europese Commissie geniet, wil bedrijven een methodologisch kader bieden voor de evaluatie van de verbetering van de kwaliteit. De stichting telt verschillende internationale vertegenwoordigers in de Europese Unie, waaronder het bedrijf Bbest in België.

ÿ Jazztel: koersevolutie over één jaar. www.pldw.be

De methodologie, die een echt referentiekader op Europese schaal geworden is, start met een zelfevaluatie: de organisatie evalueert haar performances, rangschikt haar prioriteiten, spoort haar sterke en zwakke punten op, ... Op die manier wordt er een zelfevaluatie van de kwaliteit van de onderneming uitgevoerd aan de hand van negen criteria: leadership, personeelsbeheer, beleid en strategie, partnerships en middelen, processen, tevredenheid van het personeel, tevredenheid van het cliënteel, integratie in de gemeenschap en kernresultaten. Op basis hiervan stelt de organisatie verbeteringsmaatregelen op die moeten worden doorgevoerd.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

“DE MEESTE MACROECONOMISCHE INDICATOREN WIJZEN IN DE RICHTING VAN EEN DUURZAAM HERSTEL VAN DE ECONOMIE.”

The American Renaissance Foto’s © Roularta / Reporters Agency & Corbis Images

et zoals de feniks lijken de Verenigde Staten sneller uit de as te herrijzen dan sommigen hadden kunnen vermoeden. Nauwelijks zes jaar nadat de subprimecrisis hard toesloeg, vertoont de Amerikaanse economie bemoedigende tekenen van een herstel. Welke factoren zijn verantwoordelijk voor deze heropleving?

Ten eerste wijzen de meeste macro-economische indicatoren in de richting van een duurzaam herstel van de economie met overtuigende cijfers (werkgelegenheid, consumentenvertrouwen, ...). Het Amerikaanse soepele monetaire beleid zit hier zeker voor iets tussen.

CHARLES-ANTOINE de BELLEFROID Fund & Portfolio Analyst Puilaetco Dewaay

www.pldw.be

Ten tweede komt de Amerikaanse residentiële vastgoedmarkt er beetje bij beetje weer bovenop. De meeste indicatoren geven een positieve tendens aan. Zo gaan de vastgoedtransacties in stijgende lijn en kent het vertrouwen in de bouwsector een toename. Dat zou een dubbele impact op de economie kunnen hebben: de markt van de bouw en de vastgoedpromotie een nieuwe dynamiek geven, maar eveneens het gevoel van rijkdom van de Amerikaanse consument aanzienlijk verhogen.

De derde bepalende factor is leisteengas en -olie. Deze goedkope energiebron bezorgt de hele Amerikaanse economie een belangrijk concurrentievoordeel. Dit voordeel zou duurzaam kunnen blijken, omdat de andere regio’s van de wereld nog niet over de nodige technologie beschikken om dit gas te ontginnen en tevens meer rekening moeten houden met de ecologische gevolgen van leisteengaswinning. Het zijn dus de Amerikaanse energievretende sectoren die er het meest van zouden moeten proﬁteren. Toch is het niet al rozengeur en maneschijn in het land van Uncle Sam. Gezien de positieve tendens van de macro-economische cijfers begint de Fed (de Amerikaanse centrale bank), die zich de voorbije vier jaar uiterst soepel heeft opgesteld, de voortzetting van haar niet-conventionele monetaire beleid in vraag te stellen. Maar de afbouw ervan zou rampzalig zijn voor het herstel van de vastgoedmarkt, omdat de hypothecaire rente dan zou gaan stijgen. Bovendien merken we op dat de Amerikaanse markt relatief duurder is (met een koers-winstverhouding van 15) dan de andere geograﬁsche regio’s. Anderzijds ligt deze waardering in de lijn van haar historisch gemiddelde. De toekomstige stijging van de Amerikaanse aandelen zal dus waarschijnlijk via een groei van de winsten moeten gebeuren.

ÿ De Fed stelt het behoud van haar niet-conventionele monetaire beleid in vraag. Over het geheel genomen onthouden we de conjunctuurverbetering in de Verenigde Staten, die door duurzame tendensen wordt ondersteund. Hoe kan men zich nu het best aan deze markt blootstellen? Hieronder geven we een overzicht van onze overtuigingen inzake fondsen van derden die in Amerikaanse aandelen beleggen.

ROBECO US PREMIUM EQUITIES – KWALITEIT TEGEN EEN REDELIJKE PRIJS Robeco US Premium Equities is onze eerste keuze voor een blootstelling aan de Verenigde Staten. Dit fonds wordt gekenmerkt door zijn gedisciplineerde beleggingsproces. De analisten gaan op zoek naar bedrijven met uitstekende fundamenten (leveren van stabiele cashﬂows) tegen een redelijke prijs. Ze trachten eveneens katalysatoren van verandering op te sporen (opwaartse herziening van de winst, nieuw project of nieuwe CEO, ...) die het aandeel zouden kunnen beïnvloeden. De strikte combinatie van deze drie criteria getuigt van een streng selectieproces. De beheerder, Duilio Ramallo, past deze strategie al 12 jaar toe, wat resulteerde in een betere performance dan die van de S&P 500. Hij belegt in bedrijven met een kleine, middelgrote of grote beurskapitalisatie. Momenteel is het fonds zwaar onderwogen

in de consumptiegoederen, wegens hun hoge waarderingen, en overwogen in de ﬁnanciële waarden evenals in de gezondheidssector. Bij de tien belangrijkste posities van het fonds vinden we onder meer JP Morgan, Pﬁzer, Amgen, Microsoft, Johnson & Johnson, Citigroup en Cisco.

FIDELITY AMERICA – EEN STRENG AANDELENSELECTIEPROCES Dit fonds belegt voornamelijk in Amerikaanse ondernemingen met een grote beurskapitalisatie en wijkt qua sectorspreiding zeer weinig af van de S&P 500. Het verschil in performance ten opzichte van zijn referentie-index wordt dus hoofdzakelijk gecreëerd door middel van zijn aandelenselectie. Dit fonds is het basisfonds bij uitstek voor een portefeuille. Het heeft als doel om een lichtjes hogere performance te bieden dan de index door de afwijkingsrisico’s ten opzichte van deze laatstgenoemde te beperken. Dit belet Adrian Brass en zijn team van 17 analisten echter niet om een uitgesproken visie op de aandelenselectie te hebben. Het fonds is momenteel overwogen in de gezondheidszorg en is belegd in minder bekende bedrijven zoals CVS Caremark, Nielsen, Alimentation Couch, … Door dit fonds in portefeuille te nemen, beperkt men dus het sectorale risico ten aanzien van de markt, maar behoudt men een actieve aandelenselectie.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

“DE TOEKOMSTIGE STIJGING VAN DE AMERIKAANSE AANDELEN ZAL DUS WAARSCHIJNLIJK VIA EEN GROEI VAN DE WINSTEN MOETEN GEBEUREN.”

Cumulatieve Performance performance op jaarbasis ROBECO US PREMIUM EQUITIES 44,1% 7,1% EDM ROTH-US VALUE & YIELD 62,5% 9,5% FOURPOINTS AMERICA 49,3% 7,8% FIDELITY AMERICA 38,6% 5,7% MSCI USA USD 18,8% 3,3%

ÿ Graﬁsche performance van de geselecteerde fondsen tussen 30/04/2008 en 31/08/2013.

ÿ De Amerikaanse residentiële vastgoedmarkt komt er beetje bij beetje weer bovenop.

EDMOND de ROTHSCHILD US VALUE & YIELD – AMERIKAANSE AANDELEN TEGEN EEN LAGE PRIJS

voor een belegging. Het fonds kan trouwens tot 40% cash aanhouden in functie van de beleggingsopportuniteiten en van zijn voorzichtigheidsniveau ten aanzien van de markt. Zijn historisch cashgemiddelde bedraagt 10%. Een belegging in dit fonds biedt u een focus op drie thema’s via een veertigtal overtuigingen en vormt dus een mooie aanvulling op een van de drie andere fondsen.

Dit fonds is perfect voor diegenen die bekommerd zijn om de waardering van de aandelenmarkt, maar toch een blootstelling aan het Amerikaanse economische herstel wensen. Christophe Foliot beheert dit fonds al meer dan 13 jaar en past een zogenaamde “value”strategie toe. De beleggingsfilosofie focust op drie soorten waarden: aandelen die lager gewaardeerd zijn dan hun sector (i), bedrijven die hogere en stabielere cashflows genereren dan de markt (ii) en een selectie van waarden in een herstructureringsfase met een sterk heroplevingspotentieel (iii). Dit komt tot uiting in de waardering van het fonds, aangezien het wordt verhandeld tegen 10,5 keer de winst, ten opzichte van 15,8 keer voor de S&P 500. De portefeuille bestaat over het algemeen uit 40 tot 60 waarden met een overweging in de industriële en de gezondheidssector.

FOURPOIuS AMERICA – STERKE OVERTUIGING IN DE THEMATIEK VAN HET VASTGOED EN DE ENERGIE FourPoints America kan in de portefeuille worden aangehouden als complementair fonds bij één van de voornoemde fondsen, aangezien zijn benadering gebaseerd is op de sterke overtuigingen van John Conti, de

www.pldw.be

beheerder van dit fonds. Hij is ervan overtuigd dat de Verenigde Staten een haussemarkt op lange termijn hebben ingezet. Deze tendens zal worden ondersteund door drie duurzame thema’s: de opkomst van de middenklasse over de hele wereld, de toegang tot leisteengas/olie en het herstel van de vastgoedmarkt. John Conti toont zich bijzonder optimistisch over dit laatste thema. Het meest verspreide spaarmechanisme in de Verenigde Staten is immers dat van de eengezinswoning die men als jong koppel koopt en weer verkoopt wanneer men de pensioenleeftijd bereikt. De “echoboomers”, de kinderen van de babyboomgeneratie, bereiken de leeftijd waarop zij hun eerste woning kopen en zullen dus een belangrijke motor van dit herstel van de vastgoedmarkt zijn. Vanuit dit oogpunt is de aandelenselectie van John Conti gericht op bedrijven met een middelgrote beurskapitalisatie die groeipotentieel bezitten. Zijn beleggingsbenadering wordt gekenmerkt door een grote striktheid op het vlak van de waardering en de aankoopprijs van de bedrijven die aan zijn kwalitatieve criteria voldoen. Het gebeurt regelmatig dat hij verschillende jaren wacht alvorens in een waarde te beleggen, omdat deze nog niet de décote heeft bereikt die hij noodzakelijk acht

HOE DEZE FONDSEN GEBRUIKEN BIJ DE OPBOUW VAN UW PORTEFEUILLE? Het fonds Robeco US Premium Equities en/ of het fonds Fidelity America lijken ons een solide basis om een blootstelling aan de Amerikaanse markt in haar geheel te

genieten. Teneinde er een valuebenadering aan toe te voegen, raden wij het fonds EdR US Value & Yield aan dat een hoger koersstijgingspotentieel biedt gezien de lagere waardering (meer bepaald de koers-winstverhouding) waartegen het wordt verhandeld. Tot slot moet het fonds FourPoints America worden beschouwd als een satellietbelegging om de weging in het thema van het herstel van de vastgoedmarkt te benadrukken. Wenst u meer informatie over deze fondsen? Aarzel niet om uw private banker te contacteren.

Sectorspreiding van de fondsen met de over- en onderwegingen ten opzichte van de MSCI USA

Consumer Discretio- Financials nary

Information Technology

14%

28%

18%

13%

16%

22%

11%

18%

19%

10%

14%

22%

26%

10%

11%

14%

17%

31/07/2013

Consumer Staples

Healthcare

Utilities

Telecom Services

Robeco US Premium Equities

18%

Fidelity America

21%

EdR US Value & Yield

21%

FourPoints America

MSCI USA

13%

Energy

Materials

Industrials

Groen = overweging ten opzichte van de index, Rood = onderweging ten opzichte van de index

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

Na de regularisatie, de planning! Foto’s © Roularta / Corbis Images

e regularisatieprocedure bij het Contactpunt Regularisaties eindigt op 31 december 2013. Diegenen die deze gelegenheid hebben aangegrepen of nog zullen aangrijpen om in een kluis of bij een (Belgische of buitenlandse) bank aangehouden kapitalen te regulariseren, hebben er alle belang bij om hun successieplanning op punt te stellen als ze successierechten wensen te vermijden.

DE SUCCESSIERECHTEN: EEN BELASTING DIE GEMAKKELIJK KAN WORDEN VERMEDEN Wist u dat de belasting op (roerende) nalatenschappen de enige “facultatieve” belasting in België is? Er bestaan immers verschillende planningstechnieken. Het ontbreekt ons hier aan plaats om ze allemaal aan bod te laten komen. Daarom hebben we er een aantal uitgekozen waarop we dieper zullen ingaan. Het is belangrijk om in gedachten te houden dat de keuze van de planningstechniek afhankelijk is van drie parameters, met name de wil van de cliënt, de samenstelling van zijn vermogen en zijn persoonlijke situatie. Maar alvorens tot een planning over te gaan, raden wij aan om een simulatie uit te voeren van de successierechten die verschuldigd zouden zijn zonder een successieplanning. Deze berekening laat immers toe om de ﬁscale kostprijs in kaart te brengen. Eerste techniek: de roerende schenking (zonder verlies van inkomsten, controle en beheer van de geschonken activa) Wie uit geschonken ﬁnanciële activa voordeel wil blijven halen, heeft de keuze tussen twee schenkingsformules: de schenking met voorbehoud van vruchtgebruik en de schenking onder last van lijfrente.

BRUNO FERRIER Head of Estate Planning Puilaetco Dewaay

www.pldw.be

In de eerste formule kan de schenker de inkomsten (intresten en dividenden) uit zijn effectenportefeuille blijven genieten. Er is echter één minpunt: indien de geschonken portefeuille uitsluitend uit kapitalisatieproducten bestaat (bv. kapitalisatiebeveks), heeft het vruchtgebruik geen economische waarde.

“DE KEUZE VAN DE PLANNINGSTECHNIEK IS AFHANKELIJK VAN DRIE PARAMETERS, MET NAME DE WIL VAN DE CLIËNT, DE SAMENSTELLING VAN ZIJN VERMOGEN EN ZIJN PERSOONLIJKE SITUATIE.”

ÿ Successieplanning laat toe om de successierechten voor de erfgenamen te verlagen. In de tweede formule heeft de schenking betrekking op de volle eigendom van de activa, maar kan de schenker in ruil daarvoor een rente ontvangen (waarvan het bedrag op talrijke manieren door de schenker kan worden bepaald). De betaling van de rente is niet afhankelijk van het feit dat de geschonken activa al dan niet inkomsten opbrengen. De rente kan dus met behulp van het kapitaal worden betaald indien de inkomsten niet volstaan. Een ander belangrijk verschil: een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik moet verplicht voor een (Belgische of buitenlandse) notaris worden gedaan, terwijl een schenking onder last van lijfrente onderhands kan gebeuren. Ter herinnering, indien de schenking voor een Belgische notaris wordt gedaan, wordt de notariële akte verplicht geregistreerd en is het schenkingsrecht verschuldigd. In de andere gevallen geldt een driejaarstermijn, behoudens vrijwillige registratie van de schenking binnen deze termijn, om successierechten te vermijden. Het behoud van het kapitaal wordt op verschillende manieren verzekerd naargelang de schenking met voorbehoud van vruchtgebruik of onder last van rente wordt gedaan. Als de schenker zich het vruchtgebruik heeft voorbehouden, kan de blote eigenaar (begiftigde) niet vrij over de activa beschikken zolang de vruchtgebruiker (schenker) in leven is. Bij een schenking onder last van lijfrente wordt het behoud van het kapitaal verzekerd door de inpandgeving van de geschonken activa (waardoor eveneens de betaling van de lijfrente wordt gegarandeerd). Het beheer van de geschonken activa door de schenker kan gebeuren via een door de begiftigde toegekende volmacht beperkt tot het beheer. Een bijzondere soort schenking is de schenking tussen echtgenoten. De enige voorwaarde is dat de echtgenoten gehuwd moeten zijn onder het stelsel van zuivere scheiding van goederen. Als ze gehuwd zijn onder een stelsel van gemeenschap, is een schenking mogelijk voor zover ze betrekking heeft op eigen goederen. De schenking tussen echtgenoten is op elk ogenblik en zonder rechtvaardiging herroepbaar (tenzij ze bij huwelijkscontract werd gedaan). De herroepbaarheid van een schenking tussen

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

echtgenoten laat niet alleen toe om het risico van een mogelijke echtscheiding in aanmerking te nemen, maar vormt eveneens een doeltreffend middel om de successierechten aanzienlijk te verlagen wanneer beide echtgenoten wederzijdse schenkingen doen. Bij het overlijden van de eerste echtgenoot behoudt de langstlevende het voorwerp van de schenking waarvan hij de begunstigde was en kan hij de aan de eerststervende gedane schenking herroepen. Enig minpunt: als er kinderen zijn, kan de schenking tussen echtgenoten slechts betrekking hebben op het beschikbaar deel. Indien de schenking het voorbehouden erfdeel van de kinderen aantast, kunnen deze laatstgenoemden de inkorting ervan vragen.

Derde techniek: het duolegaat Het tarief van de successierechten in de zijlijn of tussen vreemden komt bijna neer op een verbeurdverklaring. Elke erﬂater die geen bloedverwant in neergaande lijn, bloedverwant in opgaande lijn of echtgenoot (of daarmee gelijkgestelde) heeft, kan deze testamentaire techniek benutten om de successierechten te verminderen, indien hij niet geheel of gedeeltelijk afstand wil doen van zijn vermogen bij leven. In zijn testament duidt de toekomstige erﬂater twee begunstigden aan: een bijzondere legataris (bv. een neef), die een legaat vrij van successierechten ontvangt, en een algemene legataris, die eveneens een deel van de nalatenschap ontvangt, maar vergezeld van de last om de successierechten op de door de bijzondere legataris ontvangen goederen te betalen. De algemene legataris is vaak een liefdadigheidsinstelling. Dit soort vereniging geniet over het algemeen een verlaagd tarief van de successierechten.

Tweede techniek: de overeenkomst van aanwas Om het voorbehouden erfdeel van de kinderen te vermijden, is de ondertekening van een overeenkomst van aanwas een zeer interessant alternatief in de plaats van een schenking tussen echtgenoten. Door deze techniek is het immers mogelijk om de langstlevende echtgenoot te beschermen en er tevens voor te zorgen dat die geen schenkings- en successierechten dient te betalen en dat de kinderen geen mogelijkheid hebben om de inkorting te vragen.

Concreet betaalt de vereniging de door haar verschuldigde successierechten (berekend tegen een gunstig tarief), evenals die welke, in ons voorbeeld, door de neef van de erﬂater verschuldigd zijn (berekend tegen het normale tarief). De besparing inzake successierechten gebeurt op het aan de vereniging toegekende deel en bovendien krijgt de neef een hoger nettobedrag in handen dan indien hij als enige erfgenaam zou zijn aangeduid.

We merken op dat de overeenkomst van aanwas niet alleen voor echtgenoten is voorbehouden. Ze kan worden ondertekend tussen alle personen die hun nalatenschap wensen te plannen (bv. twee broers, twee feitelijk samenwonenden, ...). De overeenkomst heeft in dat geval enkel betrekking op roerende waarden.

CONCLUSIE De techniek bestaat erin om op een rekening in onverdeeldheid activa te deponeren waarvan de waarde afhangt van de levensverwachting van elke deelgenoot (hoe jonger de deelgenoot, hoe groter het bedrag dat hij op de rekening zal deponeren). Bij het overlijden van de eerste deelgenoot wordt zijn deel in volle eigendom aan de langstlevende deelgenoot toegekend. Dit deel doet het vermogen van de langstlevende dus aangroeien.

Elke successieplanning moet rekening houden met uw wensen, uw persoonlijke situatie en de samenstelling van uw vermogen. Uit deze stelling volgt dat de planningsmogelijkheden (bijna) oneindig zijn. We hebben slechts enkele technieken besproken, maar er bestaan nog talrijke andere opties. We vestigen uw aandacht op het feit dat de belastingadministratie sinds kort over een nieuw wapen beschikt, aangezien zij de mogelijkheid heeft om een rechtshandeling of verrichting te herkwaliﬁceren wanneer zij meent dat deze handeling of verrichting werd uitgevoerd met een uitsluitend ﬁscaal doel. Het departement Estate Planning staat te uwer beschikking om een simulatie van de successierechten uit te voeren en om samen met u een planning uit te werken die aan al uw wensen beantwoordt.

“ELKE ERFLATER DIE GEEN BLOEDVERWANT IN NEERGAANDE LIJN, BLOEDVERWANT IN OPGAANDE LIJN OF ECHTGENOOT HEEFT, KAN DEZE TESTAMENTAIRE TECHNIEK BENUTTEN OM DE SUCCESSIERECHTEN TE VERMINDEREN.”

“DE OVEREENKOMST VAN AANWAS BESTAAT ERIN OM OP EEN REKENING IN ONVERDEELDHEID ACTIVA TE DEPONEREN WAARVAN DE WAARDE AFHANGT VAN DE LEVENSVERWACHTING VAN ELKE DEELGENOOT.” ÿ Successieplanning is denken aan de volgende generaties. www.pldw.be

ÿ De overeenkomst van aanwas laat toe om de langstlevende echtgenoot te beschermen en er tevens voor te zorgen dat hij geen schenkings- en successierechten dient te betalen.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

Het vermogenskrediet: een oplossing voor u? Foto’s © Roularta / Reporters Agency & Porsche Belgium

uilaetco Dewaay Private Bankers beheert het vermogen van haar cliënten over de generaties heen. Vermogensplanning is dan ook een werk op lange termijn, rekening houdend met uw persoonlijke, familiale en vermogenssituatie, evenals met uw projecten en doelstellingen. Ons aanbod van vermogenskredieten, op maat en tegen zeer gunstige voorwaarden, vergemakkelijkt niet enkel de verwezenlijking van uw projecten. Het vermogenskrediet is tevens een volwaardig instrument van vermogensbeheer om u in de beste omstandigheden door de sleutelmomenten in uw leven te gidsen.

VALÉRIE VOORTMAN Credit Supervisor Puilaetco Dewaay

www.pldw.be

Men kan op elk ogenblik en om zeer uiteenlopende redenen geld nodig hebben. Toch is het niet altijd een geschikt moment om effecten te verkopen teneinde over liquiditeiten te beschikken. Het vermogenskrediet met inpand-

geving van uw effectenportefeuille biedt in dat geval een oplossing zonder dat u aan uw zorgvuldig uitgewerkte vermogensstrategie hoeft te raken. Of het nu gaat om de aankoop van een onroerend goed, een niet te missen beleggingsopportuniteit of successierechten die moeten worden betaald, het vermogenskrediet biedt de ideale oplossing. Maar het kan ook voor nog tal van andere doeleinden worden aangewend, zoals voor een schenking aan uw kinderen in het kader van een successieplanning. Of u kunt er gebruik van maken om een voorschot aan een vennootschap te betalen en daarbij een fiscaal voordeel te genieten of om een bestaande lening te herfinancieren. Renovatiewerken, een kunstwerk, een oldtimer of een boot kunnen eveneens met behulp van het vermogenskrediet worden gefinancierd. Kortom, het vermogenskrediet kan worden benut voor tal van doeleinden en vermijdt dat u uw effectenportefeuille hoeft aan te spreken.

ÿ De kredieten van Puilaetco Dewaay helpen u om in uw liquiditeitsbehoeften te voorzien, bijvoorbeeld voor de ﬁnanciering van renovatiewerken.

FLEXIBILITEIT TEN TOP Het vermogenskrediet is de ideale oplossing om uw projecten te financieren zonder aan uw roerend vermogen te raken. Puilaetco Dewaay biedt u een kwaliteitsdienstverlening op maat. De kredietmodaliteiten worden zorgvuldig uitgewerkt om zo goed mogelijk aan uw behoeften te voldoen. We bepalen samen wanneer en hoe u de lening zal terugbetalen. Hiervoor bieden wij u verschillende mogelijkheden. U kunt het kapitaal terugbetalen op de vervaldag van de lening of gespreid in de tijd. De terugbetaling kan worden aangepast in functie van specifieke inkomsten. De bank biedt eveneens een grote soepelheid met betrekking tot de betaling van de intresten. Zij kunnen maandelijks, driemaandelijks, halfjaarlijks, ... worden betaald, afhankelijk van wat u het best past. Wat het soort rentevoet (vast of variabel) betreft, worden de financiële opportuniteiten nauwgezet bestudeerd, zodat wij u het meest optimale aanbod kunnen doen.

Van al de oplossingen die de bank aanbiedt, is de kredietopening ongetwijfeld die met de grootste ﬂexibiliteit. Deze formule laat u immers toe om de gelden op te nemen naargelang van uw behoeften. De intresten zijn dus enkel verschuldigd op het daadwerkelijk gebruikte deel. Het voordeel van deze kredietoplossing ligt eveneens in het feit dat u het krediet op elk moment kunt terugbetalen, zonder kosten of schadevergoeding.

AAuREKKELIJKE VOORWAARDEN Het vermogenskrediet biedt talrijke voordelen. Een schuldsaldoverzekering is niet verplicht. U bent vrij om er een af te sluiten, indien gewenst. Bovendien geldt er geen leeftijdsgrens om te lenen bij Puilaetco Dewaay. Daarenboven laat het vermogenskrediet toe om ﬁscale voordelen te genieten wanneer u het krediet voor onroerende doeleinden gebruikt: de aankoop van een huis of een appartement, de bouw, renovatie of

“HET VERMOGENSKREDIET KAN WORDEN BENUT VOOR TAL VAN DOELEINDEN EN VERMIJDT DAT U UW EFFECTENPORTEFEUILLE HOEFT AAN TE SPREKEN.”

Let op, geld lenen kost ook geld.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

“DE KREDIETMODALITEITEN WORDEN ZORGVULDIG UITGEWERKT OM ZO GOED MOGELIJK AAN UW BEHOEFTEN TE VOLDOEN.”

ÿ Het vermogenskrediet kan worden aangewend om de aankoop van een oldtimer te ﬁnancieren. inrichting van een onroerend goed, ... Tot slot bieden wij u zeer concurrentiële en transparante tarieven. Of het nu gaat om de aankoop van een tweede verblijf, de ﬁnanciering van het huwelijk van uw kind of de inbreng van kapitaal in een veelbelovende onderneming, Puilaetco Dewaay helpt u om uw projecten te verwezenlijken, zonder dat u daarbij uw zorgvuldig

uitgestippelde vermogensstrategie hoeft aan te passen en uw ﬁnanciële vermogen hoeft aan te spreken. Onze vermogenskredieten bieden u een ﬂexibele oplossing op maat. Aarzel niet om uw private banker te contacteren voor meer informatie hierover.

uurzaam investeren zit in de lift. Steeds vaker wordt duidelijk dat maatschappelijke en economische belangen niet louter naast elkaar bestaan, maar juist een impact op elkaar hebben. Eén van de bekendste spelers op de markt van duurzaam beleggen is Triodos Bank, die ook actief samenwerkt met Puilaetco Dewaay. Triodos Bank beheert momenteel vier volwaardige beleggingsfondsen. Een van die fondsen – het Triodos Sustainable Pioneer Fund – werd dit jaar bekroond als Beste Duurzame Fonds 2013, en dat voor het derde jaar op rij. Wij praatten met Arthur van Mansvelt, duurzaamheidsanalist bij het Pioneer Fund, om uit te zoeken wat dit fonds zo bijzonder maakt.

GEEN COMPROMISSEN Het Triodos Sustainable Pioneer Fund, een subfonds van Triodos Sicav I, is een volledig op zichzelf staand fonds. Dat wil zeggen dat het een eigen beleggingsuniversum (een verzameling bedrijven die in aanmerking komen voor investering) heeft, gebaseerd op eigen criteria. Die criteria, alsook het onderzoek naar bedrijven en de uiteindelijke selectie voor het beleggingsuniversum, zijn de taak van Arthur van Mansvelt en zijn collega’s van het Research Team van Triodos Bank: “Wij gaan na welke bedrijven voldoen – of kunnen voldoen – aan de door ons gestelde voorwaarden. Het is ook onze taak de criteria up-to-date te houden en dus aan te passen aan nieuwe maatschappelijke evoluties. Daarom is het vaak niet mogelijk om louter te selecteren, maar ontstaat er

een echte dialoog met het bedrijf, dat zich mee engageert in ons proces.” Een duurzaam bedrijf biedt echter nog geen garanties voor een goede ﬁnanciële investering. Daarom gebeurt een tweede selectie: “De assetmanagers kiezen geschikte bedrijven uit het door ons samengestelde beleggingsuniversum. Dat doen ze natuurlijk op basis van heel andere criteria dan wij. Zij kijken naar de ﬁnanciële performance, wij naar de maatschappelijke aspecten. Op die manier zijn we in staat een sterke portefeuille op te bouwen zonder compromissen op het vlak van rendement of duurzaamheid. Beide teams werken natuurlijk actief samen: zo kunnen de assetmanagers ook interessante bedrijven voorstellen om te onderzoeken voor het beleggingsuniversum.”

FLEXIBELE BETALING VAN DE INTRESTEN Trouw aan haar maatwerkcultuur biedt Puilaetco Dewaay een zeer grote ﬂexibiliteit in haar kredietverlening. Alles kan worden afgestemd op uw behoeften, zelfs het moment waarop u de intresten betaalt! Wanneer, in het kader van de aankoop van een onroerend goed, uw businessplan voorziet dat de huurinkomsten pas vanaf de 18de maand van het krediet binnenkomen, werkt Puilaetco Dewaay een kredietvoorstel uit dat hiermee rekening houdt. Bij de bepaling van de modaliteiten van de lening en van de terugbetaling worden alle elementen in aanmerking genomen, teneinde u toe te laten uw project in zo optimaal mogelijke omstandigheden te verwezenlijken.

ÿ Het Triodos Sustainable Pioneer Fund werd bekroond als Beste Duurzame Fonds 2013. www.pldw.be

www.pldw.be

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

“DUURZAAMHEIDSOVERWEGINGEN WORDEN STEEDS MEER MEEGENOMEN IN DE RISICOANALYSES VAN BELEGGERS.”

“HET PIONEER FUND IS EEN INTERNATIONAAL FONDS DAT WERELDWIJD INVESTEERT.”

ÿ Wij gaan na welke bedrijven voldoen – of kunnen voldoen – aan de door ons gestelde voorwaarden. GROEIEND BEWUSTZIJN Duurzaamheid is geen vrijblijvend aspect van het bedrijfsleven, maar heeft vaak ook een sterke economische impact. Daarom worden duurzaamheidsoverwegingen steeds meer meegenomen in de risicoanalyses van beleggers. “Investeerders gaan meer en meer aspecten mee in overweging nemen. Zijn er risico’s op schandalen rond mensenrechten of arbeidsvoorwaarden? Wat gebeurt er met het aandeel als de emissierechten stijgen? Bovendien komt er ook steeds meer Europese regelgeving rond rapportering, zodat deze afwegingen beter kunnen worden gemaakt”, legt van Mansvelt uit. “Ook buiten Europa groeit dat bewustzijn en zien we dus meer kansen om te investeren: we kijken bijvoorbeeld sterk naar China, waar veel bedrijven naar oplossingen zoeken voor waterzuivering en afvalverwerking om een antwoord te bieden op de enorme milieu-uitdagingen. Helaas voldoen veel Chinese bedrijven nog niet aan de internationale best practices rond transparantie, waardoor aan een investering vaak een lang traject voorafgaat. Het Triodos Sustainable Pioneer Fund blijft immers trouw aan zijn drie fundamentele principes: een

www.pldw.be

langetermijnstrategie, volledige transparantie en een actieve dialoog met de ondernemingen waarin we beleggen.”

UITSLUITEND DUURZAME ACTIVITEITEN Het Pioneer Fund is een internationaal fonds, dat wereldwijd investeert. Dat moet ook wel, aangezien het op zoek gaat naar de koplopers binnen bepaalde thema’s en naar de absolute duurzaamheidspioniers. Er worden bedrijven gezocht die minstens 50% van hun omzet halen uit één of meerdere van de drie fondsthema’s. Deze zijn klimaatbescherming (duurzame energie en het energievraagstuk), gezond leven (medische technologie en biologische producten) en milieu-evenwicht/ schone aarde (milieutechnologie en diensten die vervuiling voorkomen en oplossen). Ook komen bedrijven in aanmerking die behoren tot de absolute koplopers in maatschappelijk verantwoord ondernemen binnen hun sector. “Bij elk van deze thema’s gaan we op zoek naar interessante bedrijven die écht vooruitstrevend zijn. Zo selecteerden we vorig jaar Annie’s Inc, een van de weinige beursgenoteerde bedrijven in biologische voedingsmiddelen. Andere interessante bedrijven in de

ÿ Het fonds baseert zich op drie principes: een langetermijnstrategie, volledige transparantie en een actieve dialoog met de ondernemingen waarin het belegt.

portefeuille zijn LKQ, een bedrijf dat autoonderdelen recycleert en hergebruikt, en Ocean Power, dat zeeboeien ontwikkelt die energie produceren door op en neer te deinen op zee.” Binnen een bepaald thema vallen is echter een noodzakelijke, maar geen voldoende voorwaarde voor selectie”, vertelt van Mansvelt nog. “Naast de duurzame thema’s worden het hele productieproces en de impact van het bedrijf onderzocht om vast te stellen of het bedrijf ook aan onze minimumeisen voldoet. Het einddoel van onze investeringen bestaat immers in een positieve impact op en een concrete verbetering van de leefomgeving en de gezondheid van mensen.”

ACTIEVE DIALOOG LEIDT TOT MEER IMPACT “Vaak beginnen we ons onderzoek bij de publieke rapportering van bedrijven, zoals de jaarverslagen of de website. Die kunnen we aanvullen met duurzaamheidsdata die we via gespecialiseerde ondernemingen opvragen. Daarnaast bekijken we ook een brede waaier van internationale media en berichten om te onderzoeken of er geen andere zaken zijn die mogelijk een basis voor uitsluiting kunnen

vormen, zoals de schending van mensenrechten of corruptie. Wanneer ons onderzoek positief is, maar op basis daarvan nog niet vast te stellen is of het bedrijf aan alle eisen voldoet, nemen we contact op met het bedrijf voor aanvullende informatie. Het fonds focust vooral op kleine en middelgrote ondernemingen. Die hebben lang niet allemaal een duurzaamheidsmanager of een investorrelationsafdeling. Zo hebben we regelmatig een direct contact met bijvoorbeeld de CFO van een bedrijf.” In een enkel geval kan het zijn dat een bedrijf toch nog niet voldoet aan alle strenge criteria van het Triodos Sustainable Pioneer Fund: “Als uit de dialoog blijkt dat een bedrijf dan bereid is verdere stappen te ondernemen om ook aan de resterende criteria te beantwoorden, geven we soms al groen licht. We volgen kritisch of aan de voorwaarden wordt voldaan. Zo dienen onze aanbevelingen als een leidraad voor verder verduurzamen. In die zin is er echt sprake van een actieve dialoog, die resulteert in tastbare resultaten en nog duurzamere bedrijven. Een mooier resultaat kan je als belegger niet hebben.”

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

“OPENHEID, VERTROUWEN EN VERNIEUWING ZIJN DAARBIJ ONZE BELANGRIJKSTE SUCCESFACTOREN.”

ÿ Het verhaal van Puilaetco Dewaay begon in 1868 in Antwerpen.

www.pldw.be

et prachtige kantoorgebouw van Puilaetco Dewaay Antwerpen bevindt zich aan de originele Leien van Antwerpen, op enkele straten van het chique Zuid, rond het Hof van Leysen. Achter de statige gevel van het herenhuis schuilt een enthousiast en dynamisch team dat binnen een gloednieuwe structuur werkt. Marc Verbraeken, Senior Manager van het kantoor, wil zijn mensen volop aan het woord laten. Het kantoor heeft immers het grootste team in Vlaanderen en een unieke opdeling in drie samenwerkende desks, met steeds een eigen ondersteuning. “De voortdurende uitwisseling van informatie tussen deze specialisten zorgt ervoor dat we echt een vijfsterrenkwaliteit kunnen aanbieden, zowel op inhoudelijk vlak als op het vlak van service. Openheid, vertrouwen en vernieuwing zijn daarbij onze belangrijkste succesfactoren”, besluit Marc Verbraeken.

ÿ Onze experts van de Desk Private Banking & Relatiebeheer. DESK PRIVATE BANKING & RELATIEBEHEER Aan het woord: Nicolas Sebreghts, Kristof Anthonis en Birgitte De Bodt Overige teamleden: Vicky Lemmens, Georges Van der Aa en Chantal Vranckx “Ons team staat in voor de relaties en contacten met de cliënten. Daarbij is het onze taak om hun noden en wensen zo goed mogelijk te leren kennen, in kaart te brengen en op basis daarvan een strategie uit te werken. Vertrouwen en openheid zijn daarvoor absolute voorwaarden: het is belangrijk om te weten wat het doel van het vermogen is. Afhankelijk van wat er nodig is, halen we dan de juiste specialisten erbij, of het nu over portefeuillebeheer, ﬁscaliteit, onroerend goed, kunst of iets anders gaat. Zo geven we de cliënt meer vat op zijn eigen vermogen.” “Naast het beheer van de bestaande cliëntenrelaties zoeken we ook actief nieuwe contacten op. Het kantoor organiseert tal

van activiteiten, zowel voor de bestaande als voor potentiële cliënten, gaande van golfevents of een dagje met de catamaran tot informatieve voordrachten over de laatste veranderingen in de ﬁscale wetgeving en over de macro-economische verwachtingen. Voor onze cliënten is het vaak een grote troef dat wij niet productgedreven zijn: onze focus ligt op hun wensen en op een uitstekende service, niet op het verkopen van ﬁnanciële producten.”

ren zo open mogelijk te communiceren met onze cliënten. Dat doen we bijvoorbeeld door hen zo goed mogelijk te informeren over alles wat hun vermogen aanbelangt: de strategie, de waarden in portefeuille, eventuele risico’s of gevolgen van een bepaalde beslissing, de nieuwste wetgeving … Alleen door duidelijke communicatie, informatie en deskundigheid kunnen we het noodzakelijke vertrouwen winnen.”

DESK DISCRETIONAIR BEHEER “De bankencrisis heeft het vertrouwen in de banksector algemeen geschaad. Bij Puilaetco Dewaay hebben we daar weinig rechtstreekse gevolgen van gezien, maar we merken wel dat cliënten nu bijvoorbeeld drie banken hebben in plaats van twee: het vermogen wordt meer gespreid. Dat is geen probleem, maar het is voor ons wel nodig om een goed overzicht te krijgen van hoe het volledige vermogen van de cliënt in elkaar zit. Natuurlijk komt die openheid van twee kanten: ook wij probe-

Aan het woord: Olivier Kimpe, Georges Nédée en Thierry Mathieu “Wij beheren portefeuilles van cliënten met wie we bepaalde richtlijnen en doelstellingen hebben afgesproken, maar die ons binnen dat kader veel vrijheid geven. Dat wil zeggen dat we beslissingen kunnen nemen binnen de beleggingsovereenkomst zonder de cliënt steeds toelating te moeten vragen. Wij voeren het maatwerk uit: onze belangrijkste verantwoordelijkheid bestaat erin

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Expertise | Analyses |

| Analyses | Expertise

“ONZE FOCUS LIGT OP DE WENSEN VAN DE CLIËNTEN EN OP EEN UITSTEKENDE SERVICE.”

om het door de cliënt vooropgestelde resultaat te bereiken met inachtneming van zijn wensen.” “We hebben de dubbele taak om, enerzijds, de portefeuilles van de cliënt zo goed mogelijk te beheren en, anderzijds, daarover zo transparant mogelijk te communiceren met onze collega’s van relatiebeheer. Wat is onze manier van denken, welke transacties hebben we gedaan en waarom, hoe zullen we in de toekomst verder gaan … Onze teams staan in voortdurende dialoog.” “De nieuwe structuur binnen dit kantoor, met de opdeling in relatiebeheer, discretionair beheer en een adviesdesk, laat toe ons om volledig te focussen op ons vakgebied. Dat is zeker geen overbodige luxe, aangezien we onze kennis continu moeten verbreden: door de globalisering en het internet zijn de markten vandaag dag en nacht in beweging en evolueren ﬁnanciële producten sneller dan ooit tevoren. De centrale kennisdeling bij Puilaetco Dewaay en de invoering van een volwaardige open architectuur bezorgen ons daarbij veel

meer informatie dan voordien: we evolueren steeds meer naar een onderzoeksplatform op Europees niveau, terwijl we toch een hele nauwe band tussen de portefeuillebeheerder en de cliënt kunnen behouden. Als een cliënt bijvoorbeeld heel speciﬁeke vragen heeft of bepaalde verwachtingen moeten worden bijgesteld, nemen we rechtstreeks contact met hem op. Die combinatie is uniek.”

DESK ADVISEREND BEHEER & EXECUTION Aan het woord: François Dierckx, Christophe Keusters, Georges Nédée en Véronique Kengen “Net als de Desk Discretionair Beheer doen wij aan portefeuillebeheer volgens de wensen van de cliënt. Het belangrijkste verschil daarbij is onze actievere band met de cliënt. Er zijn weliswaar afspraken en doelstellingen opgesteld, maar voor elke verandering die we aan de portefeuille willen aanbrengen, nemen we contact op met de cliënt. Cliënten in adviserend beheer zijn actief bezig met hun portefeuille, vaak dagelijks. We spreken daardoor absoluut van tweerichtingsverkeer: wij geven opties en advies, maar de cliënt komt

ÿ Onze experts van de Desk Adviserend Beheer & Execution. ook zelf met ideeën voor investeringen of een nieuwe strategie. Wij onderzoeken die dan en gaan in gesprek om hem zo goed mogelijk te informeren. De uiteindelijke beslissing ligt dan ook bij hem.”

aangename werkrelatie en ononderbroken vertrouwen bij. Bij Puilaetco Dewaay bieden we die combinatie elke dag.”

“Het bijzondere aan deze regeling is dat de cliënt daardoor ook investeringsbeslissingen kan nemen die buiten het beleggingsuniversum van Puilaetco Dewaay vallen. De cliënt heeft hier een bijzondere vrijheid, wat soms tot verrassende resultaten leidt.”

ÿ Onze experts van de Desk Discretionair Beheer. www.pldw.be

“De cliënten verwachten niet alleen advies en antwoorden van ons, maar ook een grote mate van proactiviteit. De samenwerking tussen de teams binnen de nieuwe structuur biedt ons daarvoor veel mogelijkheden. De transacties die binnen het discretionair beheer worden gedaan, stellen we bijvoorbeeld ook voor aan geïnteresseerde cliënten in adviserend beheer. Dat doen we vaak via e-mail, zodat onze cliënten steeds op de hoogte blijven van de nieuwste evoluties. Als de cliënt geïnteresseerd is, neemt hij contact op met ons voor meer informatie. Die proactieve aanpak wordt door de complexere markten en producten en door de toenemende controle en administratie steeds belangrijker. Een vermogen beheren is meer dan ooit specialistenwerk geworden, maar daar hoort ook een uitstekende service, een

ÿ Het enthousiaste en dynamische team van het kantoor van Antwerpen functioneert binnen een volledig nieuwe structuur.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Lifestyle | Analyses |

| Analyses | Lifestyle

“HET ENTHOUSIASME VOOR DE RED LIONS WAS ONGELOOFLIJK EN DE TOESCHOUWERS STONDEN IN VUUR EN VLAM.”

aast ﬁnancieel analist bij Puilaetco Dewaay is Jérôme Truyens eveneens kapitein van de Belgische nationale hockeyploeg, de Red Lions. Tijdens de ﬁnale van het Europees Kampioenschap 2013, op 25 augustus laatstleden in Boom, moesten “Tchouk” (zoals hij op het veld wordt genoemd) en zijn ploegmaats de duimen leggen tegen het nummer 1 van de wereld, Duitsland. Jérôme vertrouwt ons zijn herinneringen aan dit kampioenschap toe, vertelt over het enthousiasme waarop de Red Lions konden rekenen en onthult zijn doelstellingen voor de toekomst: hij denkt er niet aan om zijn stick aan de haak te hangen vóór de Olympische Spelen van 2016 in Rio de Janeiro!

De Red Lions behaalden op Euro 2013 zilver op eigen bodem: welk gevoel heeft u hierbij, tevredenheid of eerder ontgoocheling? Het is uiteraard een fantastisch resultaat, maar toch hadden we het gevoel dat de overwinning van ons had kunnen zijn. In de eerste helft waren we de dominante ploeg, maar vanaf het begin van de tweede helft keerde

www.pldw.be

ÿ Jérôme Truyens, kapitein van de Belgische nationale hockeyploeg. het tij. We hebben niet op ons beste niveau gespeeld, dus hoe kan je dan niet ontgoocheld zijn op dat moment? De finale winnen was de kers op de taart geweest van een week die in alle opzichten uitzonderlijk was. Het enthousiasme voor de Red Lions was ongelooflijk en de toeschouwers stonden in vuur en vlam. Nog nooit hebben we voor zo veel supporters gespeeld als tijdens de voorbije finale. Het stadion was volledig uitverkocht en ook op televsie werd de finale massaal gevolgd: niet minder dan 200.000 mensen hebben naar de wedstrijd gekeken op de VRT en 120.000 op de RTBF!

vrouwenploeg die eveneens een mooi kampioenschap heeft gespeeld. Onze speelsters hadden de bronzen medaille verdiend.

Was u niet overweldigd door zo’n groot enthousiasme? We wisten ongeveer waaraan we ons mochten verwachten. In 2011, tijdens het vorige EK in Mönchengladbach, dus niet zo ver van België, kregen we reeds een voorsmaakje van wat we in Boom mochten meemaken. Talrijke supporters waren toen naar Duitsland afgezakt voor onze wedstrijd tegen Spanje, waardoor we ons wisten te kwaliﬁceren voor de Olympische Spelen in Londen. We ervaren het meer als plezier dan als druk, ook al is het uiteraard uitzonderlijk om een ﬁnale voor eigen publiek te spelen. Maar zodra we op het veld staan, doet ieder zijn job.

Wat zijn uw mooiste herinneringen aan Euro 2013? Naast de ﬁnale denk ik dan vooral terug aan de match van de eerste zaterdag van het kampioenschap, toen we Duitsland in de kwaliﬁcaties hebben verslagen. Een andere gebeurtenis die mij bij zal blijven, is het bezoek van Koning Filip, die ons reeds lang volgt. Hij had ons al in actie gezien tijdens de Olympische Spelen van 2008 in Peking. Een ander memorabel en emotioneel moment was toen we vóór elke match de Brabançonne a cappella hebben gezongen, naar het voorbeeld van de

Hoe heeft het team zich op Euro 2013 voorbereid?

ÿ Jérôme Truyens, ﬁnancieel analist bij Puilaetco Dewaay.

Het gaat in de eerste plaats om een grondige voorbereiding op lange termijn: de nationale ploeg traint tweemaal per week en dit het hele jaar door. We kennen elkaar dus goed en vormen een hechte groep, behalve dan tijdens de wedstrijden van het Belgisch Kampioenschap,

waar we elkaars rivalen zijn. Deze goede verstandhouding komt duidelijk tot uiting op het veld. Bovendien hadden we een goed gevulde kalender, met de opeenvolgende rondes van de World League (i.e. de kwaliﬁcatietoernooien voor de Wereldbeker 2014). Sinds mei hebben we ongeveer 30 matchen samen gespeeld!

En hoe heeft u zich persoonlijk voorbereid? Ik heb mij niet anders voorbereid dan voor andere competities, ook al heb ik een redelijk moeilijk seizoen 2012-2013 achter de rug, aangezien ik sinds de Olympische Spelen in Londen de ene blessure na de andere heb opgelopen. Daardoor heb ik met mijn ploeg, Racing, slechts 5 wedstrijden kunnen spelen van de 26 die het Belgisch Kampioenschap telt. Ook voor de play-offs heb ik forfait moeten geven, maar gelukkig was ik altijd op het goede moment weer speelklaar voor mijn drukke programma met de Red Lions.

Wat zijn uw doelstellingen nu? Opnieuw aan het werk gaan! Ik heb 4 maanden verlof zonder wedde moeten nemen om deel te nemen aan de World League en het Europees Kampioenschap. Ik wil hierbij vermelden dat

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Lifestyle | Analyses |

| Analyses | Lifestyle

“PUILAETCO DEWAAY BIEDT MIJ DE FLEXIBILITEIT DIE IK NODIG HEB OM ZOWEL MIJN BEROEPSLOOPBAAN ALS MIJN SPORTCARRIÈRE OP HOOG NIVEAU UIT TE BOUWEN.”

Goods to Give: minder verspillen, meer delen

ÿ De ontmoeting met Koning Filip, een memorabel moment van Euro 2013. ik het geluk heb om de volledige steun van Puilaetco Dewaay te genieten. De bank biedt mij de ﬂexibiliteit die ik nodig heb om zowel mijn beroepsloopbaan als mijn sportcarrière op hoog niveau uit te bouwen. Het is geen evidente combinatie, omdat ik mij op beide vlakken ten volle moet inzetten. Na mijn werkdag volgt er nog een training tot 22u. Het leuke is wel dat mijn collega’s zonder twijfel mijn meest enthousiaste supporters zijn: op het werk leeft men mee met de Red Lions en met Racing, waarvan Puilaetco Dewaay sponsor is, en worden mijn prestaties op de voet gevolgd.

En op sportief vlak? Onze resultaten hebben mij zin gegeven om nog tot in 2016 op het hoogste niveau te

blijven spelen. We hebben een fantastische kalender voor ons, met volgend jaar de Wereldbeker in Nederland en in 2016 de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Wie zou niet gemotiveerd zijn door zulke uitdagingen? Daarna ga ik stoppen met de nationale ploeg.

Maar ik heb mij ook nog een ander doel gesteld. Dit jaar hebben we met Racing voor de derde maal de ﬁnale van de play-offs van het Belgisch Kampioenschap verloren. Ik wil graag revanche nemen. Dat zal niet gemakkelijk zijn, want verschillende spelers hebben de ploeg verlaten. We moeten het collectieve dus boven het individuele stellen en zullen er werk van moeten maken om feilloos op elkaar ingespeeld te raken. Met één duidelijk doel voor ogen.

oods to Give is een nieuw platform dat, via een netwerk van partnerverenigingen, onverkochte niet-voedingsproducten aan de minstbedeelden verdeelt. Het wil een brug slaan tussen de industriële en de liefdadigheidssector. Een voorstelling van dit goed geoliede systeem dat ecologie, economie en de strijd tegen uitsluiting met elkaar verzoent. Goods to Give (G2G) werd in 2012 opgericht vanuit een dubbele vaststelling. Enerzijds leven in België 1,6 miljoen mensen onder de armoededrempel, ofwel bijna 15% van de bevolking (bron: EU-SILC). Maar anderzijds worden er elk jaar tienduizenden nieuwe niet-voedingsproducten, waarvan de waarde op 100 miljoen euro wordt geschat (bron: A.T. Kearney), vernietigd onder het voorwendsel dat ze verouderd zijn. De maatschappij wordt geconfronteerd met een ernstige incoherentie en er moeten oplossingen worden gezocht om de industriële verspilling en de sociale uitsluiting in België te bestrijden. Vanuit deze doelstelling is Goods to Give ontstaan, dat als missie heeft om onverkochte niet-voe-

PORTRET EN PALMARES Jérôme Truyens (26 jaar), winnaar van de Gouden Stick 2010, werd bijna met de stick in de hand geboren. Hij startte met hockey toen hij 5 jaar was en is steeds trouw gebleven aan dezelfde club, de Royal Racing de Bruxelles, waar hij sinds zijn 14de in eredivisie speelt. Deze middenvelder weet eveneens voor doelgevaar te zorgen, getuige hiervan enkele opmerkelijke goals die hij met de Red Lions heeft gescoord. Sinds juli 2004 heeft hij al 254 wedstrijden met de nationale ploeg gespeeld. “Tchouk” heeft intensief deelgenomen aan de vernieuwing van de nationale ploeg sinds zij een professionele omkadering geniet. Na een 9de plaats op de Olympische Spelen in Peking, gevolgd door een 5de plaats op de Olympische Spelen in Londen ambiëren de Red Lions, die zich bovendien wisten te plaatsen voor de Wereldbeker 2014, niet minder dan een podiumplaats op de Olympische Spelen van 2016 in Rio de Janeiro.

www.pldw.be

dingsproducten uit de industriële wereld te verzamelen en ze, via een netwerk van liefdadigheidsinstellingen, te verdelen aan mensen die in armoede leven.

STRIJD TEGEN SOCIALE UITSLUITING De nood is enorm. In Europa leeft 1 op de 8 onder de armoededrempel. Hetzelfde geldt voor België: duizenden mannen, vrouwen en kinderen moeten het stellen zonder voedingsen niet-voedingsproducten die in primaire levensbehoeften voorzien, wat een grote weerslag heeft op hun waardigheid, integratie en ontplooiing. Hoewel de voedselbanken tegemoetkomen aan de voedingsbehoeften van deze minderbedeelden, bestond er geen enkele oplossing die in hun niet-voedingsbehoeften voorzag. Om hieraan te verhelpen, werd Goods to Give opgericht. Dit platform verzamelt in de eerste plaats hygiëneproducten, zoals zeep, shampoo, wasproducten, ... maar ook kleding, ondergoed, klein huishoudelektro, schoolgerei, speelgoed, computermateriaal, ... Kortom, alle producten die een mens nodig heeft om een waardig bestaan te kunnen leiden en zich in de maatschappij te kunnen integreren. En het zijn allemaal nieuwe producten!

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Lifestyle | Analyses |

| Analyses | Lifestyle

“ZO SLAAT G2G TWEE VLIEGEN IN ÉÉN KLAP: DE TERUGDRINGING VAN DE SOCIALE UITSLUITING EN DE VERMINDERING VAN DE INDUSTRIËLE VERSPILLING.”

de vereniging? Hoe draagt de vereniging bij aan de strijd tegen uitsluiting? Over welke logistieke capaciteiten beschikt ze? Hoe zit het met haar ﬁnanciële levensvatbaarheid? Wie zijn haar begunstigden? Iedereen of enkel mensen die door het OCMW gestuurd zijn? Na een positieve beoordeling ontvangt de liefdadigheidsinstelling gratis haar toegangsrechten tot de onlinecatalogus. Ze kan dan uit alle rubrieken de zaken bestellen die zij nodig heeft, en dit zonder enige verplichting. Er wordt enkel een symbolische bijdrage gevraagd die erin bestaat om bij elke bestelling een klein deel van de opslagkosten ten laste te nemen.

ÿ Goods to Give houdt zich bezig met het inzamelen van onverkochte niet-voedingsproducten uit de industriële wereld.

www.pldw.be

Anderzijds volgt Goods to Give de verdeling van de bestelde producten nauwlettend op, meer bepaald door bezoeken aan de verenigingen en/of door tweejaarlijkse rapporten. De verenigingen ondertekenen bovendien een overeenkomst waardoor zij zich ertoe verbinden om de door Goods to Give geschonken producten niet door te verkopen. Met andere woorden, ze mogen in geen geval een secundaire markt creëren: de door Goods to Give geschonken producten zijn uitsluitend voor sociale doeleinden bestemd.

EEN NIEUW LEVEN VOOR ONVERKOCHTE GOEDEREN

EEN UITERST EENVOUDIGE WERKWIJZE

EN NOG TALRIJKE ANDERE PARTNERS!

Alle bedrijven bezitten een voorraad onverkochte goederen, die na jaren van opslag vaak wordt vernietigd. Goods to Give verzamelt goederen die in marketingtermen verouderd zijn: promotionele acties, eindereeksen, kleine gebreken aan de verpakking, .... die maken dat deze producten niet meer in aanmerking komen voor verkoop via de gebruikelijke kanalen, maar die in geen geval de kwaliteit van de producten zelf aantasten. Zo slaat G2G twee vliegen in één klap: de terugdringing van de sociale uitsluiting en de vermindering van de industriële verspilling. Die laatste brengt niet alleen kosten met zich mee, maar heeft eveneens schadelijke gevolgen voor het milieu: verspilling van grondstoffen, afval, uitstoot van broeikasgassen, ... Kortom, G2G biedt bedrijven een oplossing die een drieledige impact heeft: ze draagt bij aan de strijd tegen sociale uitsluiting, ze zorgt voor een verlaging van de kosten verbonden aan de opslag en vernietiging van onverkochte goederen en ze verbetert de ecologische voetafdruk van de bedrijven.

De giftprocedure is eenvoudig: de partneronderneming stelt de nieuwe producten in kwestie voor aan Goods to Give, die het voorstel valideert. Vervolgens levert diezelfde onderneming haar producten aan de opslagplaats van G2G, die gevestigd is bij zijn logistieke dienstverlener, Norbert Dentressangle, in Bornem. De geschonken producten worden dan opgeslagen, geïnventariseerd en opgenomen in een online-”catalogus”, via dewelke zij kunnen worden besteld door alle liefdadigheidsverenigingen van het netwerk van G2G.

Giften in geld, in tijd, ... Goods to Give functioneert eveneens dankzij de bijdrage van

ﬁnanciële mecenassen, maar ook dankzij mensen die hun deskundigheid belangeloos ter beschikking stellen. Sommigen bieden hun juridische deskundigheid aan, terwijl anderen gratis vertalingen of communicatieadvies verstrekken. Alle hulp is waardevol en laat toe om zich voor dezelfde zaak in te zetten. Puilaetco Dewaay heeft zich als stichtend lid in dit sociale project geëngageerd. Dankzij haar ﬁnanciële steun van bij het begin heeft zij de werking van G2G in België mede mogelijk gemaakt. Vanuit haar sociale verantwoordelijkheid is de bank in dit avontuur gestapt teneinde de strijd aan te binden tegen sociale uitsluiting en industriële verspilling en te ijveren voor duurzame ontwikkeling. Goods to Give werd bekroond met de Ashoka Prijs 2013 voor Cocreatie vanwege zijn inspanningen om een brug te slaan tussen de industriële en de liefdadigheidswereld en op die manier actief te strijden tegen sociale uitsluiting en verspilling, met de hulp van zijn talrijke partners en mecenassen. Zijn missie bestaat erin om, via een netwerk van partnerverenigingen, de onverkochte goederen van bedrijven aan de minstbedeelden te verdelen. Zijn doel: tegen 2015 voor 2,5 miljoen euro aan niet-voedingsproducten verdelen. Wenst u meer informatie? Raadpleeg de website www.goodstogive.be!

EEN NETWERK VAN ZORGVULDIG UITGEKOZEN VERENIGINGEN Enkel de door G2G uitgekozen “partnerverenigingen” hebben het recht om bestellingen te doen via zijn onlinecatalogus. Geïnteresseerde liefdadigheidsverenigingen moeten een volledig kandidaatsdossier bij G2G indienen. De dossiers worden door een wervingscomité beoordeeld op basis van verschillende objectieve criteria: past de aansluiting bij Goods to Give in het kader van de missie van

“PUILAETCO DEWAAY HEEFT ZICH ALS STICHTEND LID IN DIT SOCIALE PROJECT GEËNGAGEERD.” ÿ De geschonken producten worden opgeslagen, geïnventariseerd en opgenomen in een online“catalogus”.

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Lifestyle | Analyses |

| Analyses | Lifestyle

Wij hebben het genoegen u in deze editie van Analyses onze laatste twee aanwinsten voor te stellen. Het gaat om een reeks gravures van de Italiaanse beeldhouwer Giuseppe Penone (1947) en om een foto van de Zwitserse kunstenares Irène Kung (1958). Het eerste werk onthult de klank van de bomen. Het tweede nodigt ons uit voor een wezenlijke confrontatie, ver weg van het gewone tumult.

GIUSEPPE PENONE: DE KLANK VAN DE BOMEN Sinds het einde van de jaren 1960 creëert Giuseppe Penone prachtige werken waarin de relatie tussen hem als kunstenaar en de natuur centraal staat. De herinnering, de afdruk, de huid, de adem, de blik, het lichaam, ... zijn thema’s die tijdens zijn ontdekkingsreis door de minerale en plantenwereld aan bod komen. Zijn benadering is zowel poëtisch als diep filosofisch. Het scheppingsproces is even belangrijk als het werk zelf: aangezien de vorm het resultaat is van de handelingen, legt Penone zich erop toe om het werk tevoorschijn te halen. Voor deze uit Piemonte afkomstige kunstenaar staan het bos en de figuur van de boom centraal. Hij meent dat het bos, door over zichzelf te vertellen, eveneens over de mens vertelt. In 2011 wordt Penone uitgenodigd om de uitgestrekte landschappen van de Ardèche te doorkruisen. Hij krijgt het idee om de stam van veertien verschillende soorten bomen met een rubberen hamer te beslaan en de klank ervan te registreren. Na een lang ontcijferproces in de studio komen er veertien muziekpartituren tot stand waarvan de uitvoering de ziel van deze bomen doet weerklinken. In tweede instantie selecteert Giuseppe Penone zeven boomsoorten en geeft hij de geluidservaring plastisch weer op een koperplaat, waarbij hij zich laat leiden door zijn herinneringen. Op die manier werd een reeks van zeven gravures uitgegeven ter illustratie van deze poëtische zoektocht. Deze uitgave is het eerste gegraveerde werk van de kunstenaar.

KUNSTBEHEER EN -ADVIES In 2011 heeft Puilaetco Dewaay kunstbeheer en -advies in haar dienstenaanbod opgenomen. Wij bieden u onafhankelijk en objectief advies met betrekking tot de taxatie van kunstwerken, de uitvoering van kunsttransacties, de overdracht van een kunstverzameling via schenking of als onderdeel van een mogelijke erfenis, de conservatie of restauratie van kunstwerken, ... Het is onze hoofdbekommernis dat u zorgeloos van uw kunstwerken kunt genieten. Wij nemen alle andere aspecten voor onze rekening, overeenkomstig het contract dat wij met u sluiten: met de discretie, onafhankelijkheid en objectiviteit van een vermogensbeheerder.

www.pldw.be

inds enkele jaren zijn de relaties tussen de kunst en het bedrijfsleven volop tot ontwikkeling gekomen in verschillende vormen: verzameling, stichting, mecenaat, partnership, ... Kunst staat vandaag centraal in tal van bedrijven. Ze laat toe om het tastbare en het zintuigelijk waarneembare, de cijfers en de emotie, de performance en het plezier te verenigen. Ze bevordert het gevoel van een gemeenschappelijke cultuur en draagt bij aan de visie van de onderneming op de wereld.

Ook Puilaetco Dewaay heeft zich in dit domein geëngageerd door haar eigen kunstverzameling aan te leggen. Maar een verzameling aanleggen en tentoonstellen vraagt een grondige voorbereiding: men mag niet louter op zijn gevoel afgaan zonder een duidelijke richting te bepalen. Het thema dat de bank voor haar verzameling gekozen heeft, is de relaties tussen mens, natuur en omgeving. Ze opteert hierbij voor kunstenaars die de relaties tussen onze maatschappij en de haar omringende wereld in vraag stellen. De werken zijn niet alleen mooi om naar te kijken, maar weerspiegelen eveneens de waarden die de bank hoog in het vaandel draagt. Het is niet onze bedoeling om een verzameling aan te leggen die in het teken staat van een bepaalde periode of een bepaald artistiek genre, maar wel om werken te verzamelen – uit alle mogelijke kunstdisciplines – die een gemeenschappelijke boodschap uitdragen.

“DE WERKEN ZIJN NIET ALLEEN MOOI OM NAAR TE KIJKEN, MAAR WEERSPIEGELEN EVENEENS DE WAARDEN DIE DE BANK HOOG IN HET VAANDEL DRAAGT.” ÿ Giuseppe PENONE, Transcription musicale de la structure des arbres, 2012 © Penone. 61

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Lifestyle | Analyses |

| Analyses | Lifestyle

IRÈNE KUNG: VAN SCHILDERKUNST TOT FOTOGRAFIE Irène Kung is een kunstenares van Zwitserse afkomst die in Milaan woont en werkt. Ze heeft een opleiding schilderkunst genoten, maar sinds enkele jaren hebben haar penselen plaats geruimd voor een fototoestel. Het schilderaspect blijft nochtans sterk aanwezig in haar werken. Haar foto’s, die blijk geven van een scherpe zin voor de materie en het licht, getuigen van een zeer picturale sensualiteit die haar onderscheidt van de huidige belangrijke fotograﬁsche stromingen. De onderwerpen die Irène Kung fotografeert, zijn vertrouwd. Ze worden realistisch en uiterst gedetailleerd in beeld gebracht, zonder echter “de werkelijkheid” te reproduceren. Gebouwen, dieren en bomen lijken gevangen in een droom die het waarneembare overstijgt. De stilte en de onbeweeglijkheid zijn twee hoofdthema’s in het werk van de fotografe. De “lege” ruimte die zij rond haar onderwerpen creëert, geeft een andere dimensie aan de tijd en de ruimte. De kunstenares houdt van de duisternis, die haar toelaat om op te lichten wat zij wil. In onze turbulente wereld biedt Irène Kung ons een rustmoment om na te denken, te beschouwen, te kijken, te voelen en te dromen. Dit afstandsperspectief helpt ons in onze zoektocht naar de waarheid door ons waarnemingsvermogen aan te scherpen. Haar werk Ulivo Sabaudia, dat van 2007 dateert, maakt deel uit van de reeks Trees. Het werd getoond tijdens de zeer mooie fototentoonstelling over de diversiteit van het Europese landschap die tijdens de zomer van 2012 in het Paleis voor Schone Kunsten van Brussel te zien was.

vogenics, een jonge Belgische kmo die nauwelijks twee jaar bestaat, heeft in de lente van 2013 een voedingssupplement op de markt gebracht op basis van een gestandaardiseerd extract van kwarteleieren, waarvan de doeltreffendheid tegen allergieën – een van de kwalen van de 21ste eeuw – wetenschappelijk bewezen is. De oprichter van het bedrijf, Pascal Melsens, vertelt hoe en waarom hij deze uitdaging is aangegaan.

ÿ Irène KUNG, Ulivo Sabaudia, 2007. Foto gedrukt in een oplage van vijf exemplaren, 100 x 100 cm

Nadien deed er zich een gebeurtenis voor die Pascal Melsens overtuigde om zijn carrière over een andere boeg te gooien: op zesjarige

ÿ Pascal Melsens, CEO en stichter van Ovogenics.

www.pldw.be

Toch bleef één zin in zijn hoofd hangen : “Ofwel slaat u nu een nieuwe richting in, ofwel blijft u de specialist die u bent, maar zult u niets anders meer bereiken.” Deze headhunter, die van een kale reis terugkwam, verdient een eervolle vermelding, want hij ligt aan de basis van een ondernemingsavontuur dat goed op weg is om een revolutie in de gezondheidssector te veroorzaken.

“DE KUNSTENARES HOUDT VAN DE DUISTERNIS, DIE HAAR TOELAAT OM OP TE LICHTEN WAT ZIJ WIL.”

“DE PRODUCTIE VAN TABLETTEN DIE GESTANDAARDISEERDE EXTRACTEN VAN KWARTELEIEREN BEVATTEN, STAAT OP DE DREMPEL OM EEN WETENSCHAPPELIJKE HOOP OM TE ZETTEN IN EEN INDUSTRIËLE EN ECONOMISCHE REALITEIT.”

Het is nooit te laat om je leven een andere wending te geven en soms helpt het lot een handje. Pascal Melsens kreeg een duwtje in de rug toen hij 45 jaar was. Als directeur van de commerciële diensten van één van de grootste Europese farmaceutische groothandels

kreeg hij een telefoontje van een headhunter aangaande een carrièreopportuniteit. De veertiger luisterde naar het voorstel, maar sloeg het af.

www.pldw.be

Puilaetco Dewaay Private Bankers

Lifestyle | Analyses |

| Analyses | Lifestyle

“ACHTER DIT SUCCESVERHAAL ZIT EEN MAN DIE DE HUIDIGE GENEESKUNDE IN VRAAGT STELT.”

ÿ Kwarteleieren bezitten antiallergische

ÿ Twee tabletten per dag volstaan om aller-

leeftijd kreeg zijn dochter Amber een hevige allergische reactie. Hij ziet de beelden nog steeds voor zich: hoe hij op de spoeddienst aankwam, het gehuil dat hij van ver hoorde, zijn dochter die een anafylactische schok kreeg. Daarbij kwam het besef dat zijn dochter voor de rest van haar leven het risico zou lopen op een fatale allergische reactie. Welke vader zou in dergelijke omstandigheden geen oog hebben voor een doeltreffende behandeling tegen allergieën, die bovendien geen bijwerkingen heeft?

producten van Ovogenics worden goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration en er wordt een partner gevonden om ze te commercialiseren.

Op een medisch congres gewijd aan de antiallergische eigenschappen van kwarteleieren werd een dergelijke behandeling aangekondigd. En alweer door een speling van het lot zat Pascal Melsens op dit congres naast de eigenaar van de patenten op het gebruik van de proteïnen uit kwarteleieren voor de behandeling van allergische symptomen. Deze laatstgenoemde vertelde hem dat hij, vanwege zijn leeftijd, van plan was om zijn patenten te verkopen.

DE GENEESKUNDE IN VRAAG GESTELD Hoe kan men blijven weerstaan aan zo veel druk van het lot? In 2011 zegt Pascal Melsens zijn vertrouwde, comfortabele job vaarwel. Hij koopt de patenten en richt Ovogenics op. Twee jaar later is het eerste succes in zicht. De productie van tabletten die gestandaardiseerde extracten van kwarteleieren bevatten (zie kaderstuk), staat op de drempel om een wetenschappelijke hoop om te zetten in een industriële en economische realiteit. De

giesymptomen doeltreffend te verlichten..

Achter dit succesverhaal zit een man die de huidige geneeskunde in vraagt stelt: “De gezondheid evolueert naar preventie: hoe kunnen we ervoor zorgen dat we in goede gezondheid verkeren en blijven? Men spitst zich eveneens toe op de natuurlijke en doeltreffende bestrijding van de oorzaken en symptomen, wat fundamenteel is in het geval van allergieën. Dit project om allergieën te behandelen beantwoordt onbetwistbaar aan een persoonlijke bekommernis.” Van de beslissing tot de concrete uitwerking diende er natuurlijk meer dan één kaap te worden gerond. Pascal Melsens legt de nadruk op de steun die hij gekregen heeft : “Via het Waalse Marshall Plan en het wetenschappelijk onderzoek dat de universiteiten verrichten, heb ik de middelen gevonden die Ovogenics nodig had om te kunnen starten.”

Indien u reeds een kwartelei geproefd heeft, zal dit u ongetwijfeld een moment van gastronomisch plezier hebben bezorgd, zonder meer. Nochtans was men zich in het oude China en Egypte al ten volle bewust van het therapeutische potentieel dat hierin verschuild lag, meer bepaald als remedie tegen astma. De hedendaagse geneeskunde is zich sinds een halve eeuw hierin gaan verdiepen: in het begin via empirische waarnemingen, later door het werk van dokter J.-C. Truffier. Tijdens de jaren 1960 heeft deze dokter bijna 5000 patiënten in tien jaar tijd behandeld. De behandeling bleek succesvol bij meer dan 70% van de volwassenen en 85% van de kinderen. Zijn onderzoek kreeg navolging in de hele wereld en de successen volgden elkaar op. Het is voortaan bewezen dat de proteïnen in kwarteleieren de ontstekingsverschijnselen afremmen die aan de basis liggen van de allergische cascade. Dat is goed nieuws voor miljoenen mensen: allergische ziekten treffen meer dan 20% van de bevolking van de geïndustrialiseerde landen en rukken in snel tempo op (+25% in tien jaar). Bij zijn behandeling heeft dokter Truffier echter benadrukt dat het zeer belangrijk is dat “de patiënt zichzelf niet behandelt op om het even welke manier en met om het even welke eieren”. En dat is precies de missie van Ovogenics: volgens een strikt procedé producten ontwikkelen waarvan de doeltreffendheid wetenschappelijk bewezen is. De eieren zijn afkomstig van 50.000 kwartels die in de beste omstandigheden gekweekt worden. Ze krijgen biologische voeding, zonder ggo’s (genetisch gemodificeerde organismen), en een natuurlijke verzorging zonder antibiotica. In Ghlin, vlak bij Bergen, worden de eieren gewassen en gedesinfecteerd. Nadien worden ze een voor een, met de hand, gebroken in een tempo van 3000 eieren per dag. Het wit en een deel van de dooier worden gebruikt voor de productie van de tabletten. Momenteel worden er twee miljoen tabletten per week geproduceerd, waarbij strenge hygiënische voorschriften worden nageleefd. Het laboratorium voldoet aan de HACCP-normen en is in het bezit van een BIO-label en van een ISO 22000-certificaat. “Wij produceren een voedingssupplement dat 100% natuurlijk is, zonder gekende bijwerkingen of gewenning. Het gaat dus niet om een synthetisch geneesmiddel. Twee tabletten per dag volstaan om allergiesymptomen doeltreffend te verlichten”, benadrukt Pascal Melsens.

En als hij het zou kunnen overdoen? “Ik zou mij op jongere leeftijd in het avontuur storten! Er zijn zo veel kaderleden met grote plannen om te ondernemen. Maar naarmate hun carrière vordert, verliezen ze hun energie en durven ze de sprong niet meer te wagen. Het enthousiasme van de jongeren kan de ervaring van de ouderen ruimschoots compenseren. Het is zoals een huwelijk: wanneer men op jonge leeftijd huwt, staat men nog niet stil bij alle verantwoordelijkheden. En maar goed ook!”

eigenschappen.

www.pldw.be

ALLERGIEËN IN DE KIEM GESMOORD

“ALLERGISCHE ZIEKTEN TREFFEN MEER DAN 20% VAN DE BEVOLKING VAN DE GEÏNDUSTRIALISEERDE LANDEN EN RUKKEN IN SNEL TEMPO OP.”

Puilaetco Dewaay Private Bankers

| Analyses | Lifestyle

EUROPALIA INDIA Europalia is een tweejaarlijks internationaal kunstenfestival dat in 1969 het levenslicht zag. Dit jaar wordt het cultureel erfgoed van India in de kijker gezet. Muziek, beeldende kunst, ﬁlm, theater, ... alle aspecten komen aan bod. Deze vierentwintigste editie van Europalia laat u meegenieten van de Indiase cultuur via drie tentoonstellingen in het Paleis voor Schone Kunsten van Brussel.

India belichaamd India belichaamd, is de benadering van het lichaam in al zijn verscheidenheid. Het lichaam, dat tegelijkertijd sensueel, onaanraakbaar en sacraal is, bekleedt een bijzondere plaats in de Indiase cultuur. Doorheen de tijden werd het gebruikt als instrument om waarden, vragen en aspiraties uit te drukken. Deze tentoonstelling brengt 250 meesterwerken samen, waarvan sommige voor de eerste keer worden geëxposeerd: een feest voor zintuigen en geest.

eeuwen heen. Schilders, schrijvers, muzikanten, ﬁlmmakers, beeldhouwers, ... die een gezamenlijke passie voor dit thema delen. Van Rembrandt tot de Beatles verenigt deze expositie kunstenaars met een intellectuele nieuwsgierigheid voor de Indiase cultuur. Van 4 oktober 2013 tot 26 januari 2014

ZURBARAN Een unieke tentoonstelling De artistieke productie van de Spaanse grootmeester van de barokschilderkunst, Francisco de Zurbaran, wordt voor de eerste keer in België tentoongesteld. Zijn oeuvre met voornamelijk religieuze werken wordt gekenmerkt door een zuiver naturalisme vermengd met een moderne poëtische sensibiliteit. Van 29 januari 2014 tot 25 mei 2014

MICHAËL BORREMANS Large Mountain. Anish Kapoor Anish Kapoor is een Brits-Indiase kunstenaar die internationale bekendheid geniet. In 1994 creëerde hij een indrukwekkende sculptuur door gebruik te maken van houtcomposiet in verschillende lagen: Large Mountain. Dit meesterwerk, dat verrast door zijn omvang, vorm en mysterieuze aura, maakt deel uit van de collectie Lhoist en wordt voor het eerst aan het publiek voorgesteld.

Indomania. Van Rembrandt tot de Beatles Deze tentoonstelling bekijkt India door de ogen van talrijke kunstenaars door de

ÿ KAPOOR, Large Mountain, 1994.

As sweet as it gets De Gentse kunstenaar Michaël Borremans produceerde zijn eerste tekeningen en schilderijen in de late jaren 1990. Zijn mysterieuze en hallucinatoire beeldenwereld schuwt logische verbanden en dwarsboomt iedere interpretatie. Zijn oeuvre heeft een complex, vervreemdend karakter en is gebaseerd op oude beeldbronnen waarvan de esthetiek in zijn werken wordt overgezet. Deze expositie geeft een overzicht van zijn carrière. Van 22 februari 2014 tot 3 augustus 2014

Vanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid inzake kunst en cultuur steunt Puilaetco Dewaay het Paleis voor Schone Kunsten van Brussel als BOZAR Patron.

ENGINE CAPACITY: 3799 CC - MAX POWER: 530 HP @ 6500 RPM - MAX TORQUE: 710 NM @ 2250 RPM (IN OVERBOOST, OTHERWISE 650 NM @ 2000 RPM) - MAX SPEED: 307 KM/H - 0-100 KM/H: 4.7 SECS - FUEL

Voor meer informatie, raadpleeg de website van het Paleis voor Schone Kunsten van Brussel: www.bozar.be.

CONSUMPTION (COMBINED): 11.8 L/100KM (23.9 MPG) - FUEL CONSUMPTION (URBAN): 17.4 L/100KM (16.2 MPG) - FUEL CONSUMPTION (EXTRA URBAN): 8.5 L/100KM (33.2 MPG) - CO2 EMISSIONS: 274 G/KM

ACG Maserati NV IJZERWEGLAAN 101, 9000 GENT F.M.A. ERTBRUGGESTRAAT 108 C, 2110 WIJNEGEM Francorchamps Motors Brussels CHAUSSÉE DE BRUXELLES 54, 1410 WATERLOO

www.pldw.be

Hermès. De tijd heruitgevonden.

dressage Het Hermès-horloge overwint de tijd om er de maat van te nemen. Een tikje op de drukknop en de secondewijzer van de chronograaf snelt vooruit. Met in zijn kielzog de wijzers van de tellers. Onder de wijzerplaat geven de bewegingen van het H1925-raderwerk, bewijs van de veeleisendheid van het huis, het ritme aan. Precisie en elegantie worden één. Elke seconde is uniek.

w w w.info -fulltime.be