Οδηγός Υιοθεσίας by Περιφερειακή Ενότητα Έβρου

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

Μαρία Καδόγλου - Κοινωνική Λειτουργός MSc, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου *Ευχαριστούμε θερμά τις ψυχολόγους κα Κασσιανή Μαδεμλή και κα Αγγελική Γιαντσελίδου για την συμβολή τους στην επιστημονική επιμέλεια του Οδηγού.

ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Μαρία Καδόγλου - Κοινωνική Λειτουργός Msc, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Μαραγκοπούλου Ελένη - Εκπ. Κοινωνική Λειτουργός, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Γκουλιαμτζή Παναγιώτα - Κοινωνική Λειτουργός, Εθελόντρια, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου

ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ:

Μαρία Καδόγλου - Κοινωνική Λειτουργός MSc, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Ευαγγελία Κοσμαδάκη - Προϊσταμένη Δ/νσης Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Αρτεμησία Καλαϊτζή - Κοινωνική Λειτουργός, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Δήμος Κιορφελεκίδης - Κοινωνικός Λειτουργός, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Ειρήνη - Μαρία Κελεσίδου - Ψυχολόγος, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

Μαρία Κιτσάτη - Εκπαιδευτικός

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ: πι τετράγωνο

ΕΚΔΟΣΗ: Α΄, 2014 2

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

Η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου εκδίδει αυτόν τον Οδηγό, με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού για την υιοθεσία. Ο Οδηγός απευθύνεται κυρίως σε ζευγάρια που επιθυμούν να υιοθετήσουν ένα παιδί. Το Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Υπηρεσίας με τους Κοινωνικούς Λειτουργούς του, τους εκπαιδευόμενους και τους εθελοντές που διαθέτει, επιμελήθηκε επιστημονικά τον Οδηγό, αξιοποιώντας τις μεθόδους και τις εφαρμογές της επιστήμης της Κοινωνικής Εργασίας σε επίπεδο πρόληψης. Η συγγραφή του Oδηγού βασίζεται στην υπάρχουσα νομοθεσία, στη σύγχρονη βιβλιογραφία, σε διαδικτυακές πηγές και σε προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που έχουν την εμπειρία της υιοθεσίας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΣΙΑ

ΝΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΝΕΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ

1A. Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΣΙΑ................................................8

1Β. H ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.....................18

2A. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ;..............10 3A. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ........10 4A. ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ.........................11 5A. ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΤΟΥ ΘΕΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ............................................12 6A. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ;.........13 4

Β 2Β. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΣΙΑ......................................19 3Β. TO ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ....................................21

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ, ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

1Γ. Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΟΝΕΩΝ.......................24

1Δ. ΕΓΩ: ΕΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙ.......................................30

2Γ. ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ....26

2Δ. ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΣΕΝΑ!...32

ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ;..................................................................34 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ....................................................................................................36 5

σημερινός χαρακτήρας του θεσμού της υιοθεσίας διαμορφώθηκε μέσα στον 20ο αιώνα, έχοντας ως ουσιαστικό στοιχείο διάκρισής του από το παρελθόν τον ίδιο του τον στόχο: η οικογενειακή και κοινωνική αποκατάσταση του παιδιού, το οποίο για κάποιους λόγους δεν μπορεί να ζήσει με την φυσική του οικογένεια. Σήμερα γνωρίζουμε καλά πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη ενημέρωση του παιδιού για την υιοθεσία του. Ξέρουμε για την κρίση ταυτότητας αλλά και τα υπόλοιπα συναισθήματα που μπορεί να βιώσει στην εφηβεία του εξαιτίας της υιοθεσίας του. Πάνω από όλα ξέρουμε, πόσο καθοριστικός είναι ο ρόλος των θετών γονέων που πρώτοι αυτοί πρέπει να βοηθήσουν το παιδί στους προβληματισμούς και στα ερωτήματα του. Δεν αρκεί ένα ζευγάρι που δεν έχει παιδιά να θέλει απλά να υιοθετήσει. Απαιτείται ωριμότητα, ευαισθησία, προετοιμασία, για να αντιμετωπίσει τις ειδικές και πολλαπλές ανάγκες του θετού παιδιού. Η σωστή επιλογή θετής οικογένειας για το κάθε παιδί και η προετοιμασία του παιδιού, των θετών και των φυσικών γονέων προσφέρουν τις περισσότερες εγγυήσεις για τη καλή έκβαση της υιοθεσίας και την διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού. Στη χώρα μας, υιοθετούνται περίπου 500 παιδιά κάθε χρόνο. Από αυτά μόνο το 1/5º αφορά στα παιδιά που προστατεύονται από Ιδρύματα. Η αναμονή για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων υιοθεσίας από τα ιδρύματα δεν οφείλεται σε χρονοβόρες διαδικασίες, όπως συχνά αναφέρεται, αλλά στην έλλειψη παιδιών για υιοθεσία συγκριτικά με τον μεγάλο αριθμό ζευγαριών που επιθυμούν να υιοθετήσουν. Επιπλέον, μόνο ένα μέρος των παιδιών σε ιδρύματα είναι νομικά ελεύθερα για να δοθούν για υιοθεσία. Κι αυτό γιατί οι φυσικοί τους γονείς πρέπει να συναινέσουν για κάτι τέτοιο. Δυστυχώς όμως, αρκετοί είναι οι φυσικοί γονείς που ακόμη κι αν παραμελούν ή κακοποιούν τα παιδιά τους, εμποδίζουν κάθε διαδικασία που θα τους κόστιζε την επιμέλεια του παιδιού τους και αρνούνται να δώσουν τη συγκατάθεσή τους για υιοθεσία. Για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ή παιδιά με αναπηρία, ο χρόνος αναμονής είναι κατά πολύ μικρότερος, λόγω του μικρού αριθμού αιτήσεων υιοθεσίας για αυτά αλλά και της προτεραιότητας που δίνεται στις αιτήσεις ζευγαριών που έχουν δεκτικότητα. 7

1Α. Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΣΙΑ Πολλά νέα ζευγάρια που επιθυμούν να γίνουν γονείς, έρχονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα της ατεκνίας. Τα συναισθήματα που βιώνουν είναι δυσάρεστα: υπάρχει το αίσθημα της στεναχώριας και της πικρίας, ενώ συνήθως μετά από αποτυχημένες προσπάθειες τεκνοποίησης αρχίζουν να αναρωτιούνται ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης του κάθε συζύγου ξεχωριστά. Μπορεί να εκφράζουν αλληλοκατηγορίες, ωστόσο συνήθως συνεχίζουν την κοινή τους ζωή. Συχνά καταφεύγουν σε ειδικούς αναζητώντας τους λόγους της ατεκνίας τους, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει επιπλέον αισθήματα ανασφάλειας και να εντείνει το άγχος. Ακόμη, κάποιες φορές αισθάνονται ντροπή, κατώτεροι και σε μειονεκτική θέση απέναντι στην πατρική οικογένεια του καθενός και στον κοινωνικό του περίγυρο. Τα άτεκνα ζευγάρια μπορεί να αποφεύγουν εκδηλώσεις που σχετίζονται με τα παιδιά ή δείχνουν να ενοχλούνται σε υπερβολικό βαθμό από την παρουσία ενός παιδιού που κλαίει ή τρέχει τριγύρω τους σε έναν χώρο μαζικής εστίασης. Υπάρχει όμως και η αντίθετη περίπτωση, κατά την οποία το ζευγάρι υπερεπενδύει σε συναισθήματα, αγοράζοντας δώρα και αφιερώνοντας χρόνο σε ανίψια, βαφτιστήρια και παιδιά φίλων. Κάθε άτομο περνάει από μια περίοδο πένθους για τον χαμό της δυνατότητάς του για τεκνοποίηση, για τα χαμένα

όνειρα και τις προσδοκίες του για παιδί που δεν πραγματοποιήθηκαν. Όταν όμως η θλίψη πάρει έντονη μορφή κι αρχίσει να εκδηλώνεται με στεναχώρια, έλλειψη ενδιαφέροντος, κλάμα, παραίτηση, αυτοκατηγορίες, αίσθηση ότι η ζωή δεν αξίζει, τότε το μέλος του ζευγαριού που αισθάνεται έτσι θα πρέπει να αναζητήσει τη βοήθεια ενός ειδικού τόσο ατομικά, όσο και ως ζευγάρι. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνδρες που δεν έχουν κάνει παιδιά είναι πιο πιθανό να νιώθουν κατάθλιψη συγκριτικά με τις γυναίκες που δεν έχουν δημιουργήσει οικογένεια. Πολλές φορές οι άνδρες αισθάνονται περισσότερο θυμό και στεναχώρια σε σχέση με τις γυναίκες, βιώνουν την κοινωνική απομόνωση, όχι όμως και ενοχές όπως αυτές. Οι επιρροές που δέχονται οι άνδρες και οι γυναίκες για την απόκτηση παιδιού είναι διαφορετικές. Οι γυναίκες αναφέρουν συχνότερα την προσωπική επιθυμία και την έντονη βιολογική ανάγκη να αποκτήσουν παιδί ως σημαντικότερα κίνητρα για την δημιουργία οικογένειας. Οι άνδρες από την άλλη μεριά αισθάνονται μεγαλύτερη πίεση από την κοινωνία και την οικογένεια. Μετά την περίοδο άγχους και δυσαρέσκειας και αφού το ζευγάρι έχει αποδεχθεί την ατεκνία του, έχοντας εξαντλήσει φυσικούς και τεχνητούς τρόπους, επιλέγει την λύση της υιοθεσίας. Τι είναι όμως η Υιοθεσία;

2Α. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ; Η υιοθεσία είναι μια νομική πράξη, η οποία καθιστά το παιδί που δεν μπορεί να ζήσει με τη φυσική του οικογένεια, ως μόνιμο μέλος μιας άλλης οικογένειας, ακριβώς σα να είχε γεννηθεί σε αυτή. Στη θετή οικογένεια, το υιοθετημένο παιδί μπορεί να απολαμβάνει όλα τα προνόμια και τα δικαιώματα ενός φυσικού παιδιού. Οι δε θετοί γονείς, έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις απέναντι στο υιοθετημένο παιδί σαν να ήταν φυσικό τους τέκνο. Η υιοθεσία είναι μια πράξη αμετάκλητη. Ακόμη, η υιοθεσία περιλαμβάνει μια κατάσταση πολύπλοκων διαπροσωπικών ενδοοικογενειακών και κοινωνικών σχέσεων, οι οποίες μπορεί να επηρεάζουν τόσο θετικά, όσο και αρνητικά τη συμπεριφορά των ανθρώπων που τις βιώνουν: του παιδιού, των θετών και των φυσικών γονέων. Για αυτό και η υιοθεσία μπορεί να δώσει πολλές χαρές, αλλά και απογοητεύσεις. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που οι θετοί γονείς απογοητεύονται από το παιδί, διότι δεν είναι όπως το περίμεναν ή το παιδί αισθάνεται ότι αν ζούσε με τη φυσική του οικογένεια θα ήταν καλύτερα.

3Α. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

α. Ιδιωτική υιοθεσία: Ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί το παιδί κάποιου άλλου προσώπου (συγγενικού ή αγνώστου). β. Υιοθεσία από ίδρυμα: Ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί ένα παιδί από ίδρυμα. γ. Διακρατική υιοθεσία: Ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί ένα παιδί από το εξωτερικό (Σύμβαση της Χάγης). 10

4Α. ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

Η ηλικία τουλάχιστον ενός εκ των δύο υποψήφιων θετών γονέων πρέπει να είναι άνω των 30 ετών και κάτω των 60 ετών. Επιπλέον ο θετός γονέας απαιτείται να είναι μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο τουλάχιστον κατά 18 έτη, αλλά όχι και πάνω από 50 έτη. Οι θετοί γονείς δεν πρέπει να έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα ή να εκκρεμεί σε βάρος τους ποινική δίωξη για τα αδικήματα εκείνα που επισύρουν έκπτωση από τη γονική μέριμνα, σύμφωνα με το άρθρο 1537 του Αστικού Κώδικα, καθώς και για τα προβλεπόμενα από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία περί ναρκωτικών και περί εμπορίας ανθρώπων και οργάνων. Απαιτείται να έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τα βασικά έξοδα διατροφής, μόρφωσης και ιατρικής περίθαλψης του παιδιού, διαθέτοντας επαρκείς γι΄ αυτό οικονομικούς πόρους. Επίσης απαιτείται να έχουν καλή ψυχική, διανοητική και σωματική υγεία και ιδίως να μην πάσχουν από χρόνια μεταδοτικά νοσήματα. Είναι απαραίτητη η συμφωνία και των δύο συζύγων. Επιπλέον, ένας άντρας ή μία γυναίκα έχει το δικαίωμα να υιοθετήσει παιδί, χωρίς να είναι έγγαμος/η. Είναι απαραίτητη η συναίνεση του προς υιοθεσία ανήλικου παιδιού, αν αυτό έχει συμπληρώσει το 12ο έτος της ηλικίας του. Η τελική συναίνεση των φυσικών γονέων δίδεται αφού περάσουν τρεις μήνες από τη γέννηση του παιδιού. Επομένως, μία απόφαση για υιοθεσία μπορεί να εκδοθεί μετά τη συμπλήρωση τριών μηνών από τη γέννηση του παιδιού.

*Σημείωση: Οι παραπάνω προϋποθέσεις αφορούν μόνο την υιοθεσία ανηλίκου. 11

5Α. ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΤΟΥ ΘΕΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ Ο κατάλογος με τα προσόντα που είναι απαραίτητα να διαθέτει ένας θετός γονιός είναι αρκετά μεγάλος, ωστόσο παρακάτω αναφέρονται μερικά από τα πιο ουσιαστικά: Να έχει ως κύριο κίνητρό του την προσφορά των αποθεμάτων αγάπης σε ένα παιδί που δεν είναι φυσικό του παιδί. Εάν τυχόν έχει δικά του παιδιά, αυτά θα πρέπει να γνωρίζουν και να αναμένουν ότι θα μοιράζονται την αγάπη αυτή. Να μπορεί να αναπτύξει μαζί με το παιδί μια υγιή συναισθηματική σχέση που θα το βοηθήσει να αναπτυχθεί ομαλά σε ψυχολογικό επίπεδο. Να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και της ταυτότητας του παιδιού. Να προάγει την υγεία, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των ικανοτήτων του παιδιού. Να προσφέρει στο παιδί θετικές εμπειρίες οικογενειακής ζωής και να το υποστηρίζει στις καλές και κακές του στιγμές. Να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει ποικίλες καταστάσεις, συμπεριφορές και συναισθήματα του παιδιού και να αντιλαμβάνεται τις πολλές και διαφορετικές του ανάγκες. Να διαθέτει υπομονή και να μπορεί να χειρίζεται επαρκώς την φροντίδα του παιδιού ή τυχόν δύσκολη συμπεριφορά του. Να μπορεί να αναπτύξει στο παιδί το αίσθημα ότι αξίζει. Να ενθαρρύνει το παιδί να αναπτύσσει την κοινωνικότητα του (π.χ. παρέες/φιλίες).

6Α. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ; Α) Για την ιδιωτική υιοθεσία Οι υποψήφιοι θετοί γονείς, εφόσον γνωρίζουν το παιδί προς υιοθεσία, χρειάζεται αρχικά να συντάξουν μια συμβολαιογραφική πράξη, στην οποία θα αναφέρεται η συναίνεση της φυσικής μητέρας για την προσωρινή φιλοξενία του παιδιού της. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς καταθέτουν αίτηση και δικαιολογητικά στην αρμόδια υπηρεσία (αυτοπροσώπως ή μέσω δικηγόρου). Οι υποψήφιοι θετοί γονείς συμμετέχουν στις διαδικασίες της κοινωνικής έρευνας, την οποία διενεργεί η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία με τον κοινωνικό λειτουργό της, με σκοπό να εκτιμηθεί η καταλληλότητά τους για τον ρόλο των θετών γονέων και αν η υιοθεσία είναι προς το συμφέρον του ανήλικου παιδιού. Η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία αναζητά τους φυσικούς γονείς στην περιοχή κατοικίας τους, με σκοπό να διενεργηθεί για εκείνους κοινωνική έρευνα και να συνταχθεί η αντίστοιχη έκθεση από τον κοινωνικό λειτουργό. Η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία αποστέλλει στο δικαστήριο την έκθεση κοινωνικής έρευνας για τους θετούς και φυσικούς γονείς και τη βεβαίωση καταλληλότητας των υποψήφιων θετών γονέων. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς και η φυσική μητέρα ή φυσικοί γονείς συμμετέχουν στη διεξαγωγή της δίκης για την έκδοση της τελικής απόφασης της υιοθεσίας του παιδιού.

Β) Για την υιοθεσία από ίδρυμα Οι υποψήφιοι θετοί γονείς απευθύνονται στα ιδρύματα της χώρας, όπου καταθέτουν αίτηση και δικαιολογητικά. Το ίδρυμα αποστέλλει έγγραφο στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία της περιοχής κατοικίας των υποψήφιων θετών γονέων για διενέργεια κοινωνικής έρευνας από κοινωνικό λειτουργό για τους υποψήφιους θετούς γονείς αλλά και τη φυσική μητέρα. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς συμμετέχουν στις διαδικασίες της κοινωνικής έρευνας, την οποία διενεργεί η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία, με σκοπό να εκτιμήσει την καταλληλότητα των υποψήφιων θετών γονέων και το αν η υιοθεσία είναι προς το συμφέρον του ανηλίκου. Το ίδιο και η φυσική μητέρα. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς αναμένουν ειδοποίηση από το ίδρυμα ότι υπάρχει εκεί το κατάλληλο γι’ αυτούς παιδί, εφόσον η παραπάνω διαδικασία είναι θετική. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς αλλά και οι φυσικοί γονείς συμμετέχουν στη διεξαγωγή της δίκης για την έκδοση της τελικής απόφασης της υιοθεσίας του παιδιού.

Γ) Για τη διακρατική υιοθεσία Οι υποψήφιοι θετοί γονείς, αφού πρώτα απευθυνθούν στην κοινωνική υπηρεσία της περιοχής τους, καταθέτουν αίτηση και δικαιολογητικά στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία: Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Αττικής, με έδρα την Αθήνα (Λεωφόρος Αλεξάνδρας 196, 115 21, Αθήνα), για τον Νομό Αττικής (Αθήνα, Πειραιά, Ανατολική και Δυτική Αττική), τους Νομούς των περιφερειών Στερεάς Ελλάδος και Θεσσαλίας, καθώς και τους Νομούς των περιφερειών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου. Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη για τους Νομούς των περιφερειών Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, με έδρα την Πάτρα για τους Νομούς των περιφερειών Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου και Ιονίων νήσων. Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερείας Κρήτης, με έδρα το Ηράκλειο. Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Ηπείρου, με έδρα τα Ιωάννινα. Τον Ελληνικό Κλάδο της Διεθνούς Κοινωνικής Υπηρεσίας με έδρα την Αθήνα. Το Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης «Άγιος Στυλιανός» και οι Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας που μετατράπηκαν σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με το άρθρο 14 του ν. 3329/2005 (ΦΕΚ 81/Α΄), στις οποίες περιλαμβάνονται και οι Μονάδες «Αναρρωτήριο Πεντέλης», Κέντρο Βρεφών «Η ΜΗΤΕΡΑ» και Παιδόπολη «Άγιος Ανδρέας Καλαμακίου».

ίναι σημαντικό και απαραίτητο, ακριβώς μετά την απόφαση ενός ζευγαριού να υιοθετήσει ένα παιδί και πολύ πριν αυτό τοποθετηθεί στην θετή οικογένεια, οι γονείς να λάβουν ανάλογη συμβουλευτική και ψυχολογική προετοιμασία και εκπαίδευση, ώστε να δεχτούν ομαλά τη νέα οικογενειακή τους κατάσταση: τώρα μια νέα ζωή ξεκινά που επιφέρει όμως δομικές αλλαγές στην καθημερινότητα, στις συμπεριφορές και στις σχέσεις των μελών. Το κάθε υιοθετημένο παιδί φέρει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, τα οποία το οδηγούν στο να βιώνει την υιοθεσία του διαφορετικά (π.χ. ως απόρριψη), ιδίως αν δεν βρίσκεται πλέον στην βρεφική του ηλικία, κάτι που απαιτεί και τους ανάλογους χειρισμούς από τους γονείς. Τα υιοθετημένα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ξεκινούν τη νέα ζωή τους με ένα τραύμα που άλλες φορές διαρκεί πολύ και άλλες λίγο. Κάποιες φορές η ένταξή τους σε μια οικογένεια, ακόμη και με τις καλύτερες προδιαγραφές, δεν είναι αρκετή για την επούλωση αυτού του τραύματος. Για αυτό το λόγο, η προσπάθεια της θετής οικογένειας για μια ομαλή ένταξη του παιδιού απαιτείται να είναι διαρκής και επίμονη. Παράλληλα, για τον ίδιο σκοπό πραγματοποιείται για τα πρώτα τρία χρόνια η διαδικασία της μεταπαρακολούθησης. Σκοπός της είναι η παροχή υποστήριξης στη νέα οικογένεια, ώστε να προσαρμοστεί στην καινούργια κατάσταση. Ο Κοινωνικός Λειτουργός της αρμόδιας Κοινωνικής Υπηρεσίας επισκέπτεται την οικογένεια και διερευνά τις συνθήκες διαβίωσης του παιδιού. Ενδιαφέρεται να ενημερωθεί για τη σωματική και ψυχική του υγεία, την κοινωνικοποίησή του, την εξέλιξη της γλώσσας του, τη συμπεριφορά του, την ένταξή του σε αντίστοιχη με την ηλικία του βαθμίδα εκπαίδευσης κλπ. Στο τέλος, συντάσσει έκθεση κοινωνικής έρευνας που πιστοποιεί την ικανότητα των θετών γονέων να ανταπεξέλθουν στον ρόλο τους και στις νέες ανάγκες. Σε περίπτωση διαπίστωσης δυσλειτουργίας στην οικογένεια η παρέμβαση του Κοινωνικού Λειτουργού είναι άμεση, προκειμένου οι θετοί γονείς να υποστηριχτούν ανάλογα. 17

1Β. Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Σε περίπτωση υιοθεσίας ενός παιδιού μικρής ηλικίας, συχνά παρατηρείται ότι η προσαρμογή του σταδιακά ομαλοποιείται. Το παιδί αρχίζει να ανταποκρίνεται συναισθηματικά και να εμπιστεύεται τους νέους του γονείς. Σε άλλες περιπτώσεις, το άγχος των νέων γονιών για το πώς τους βλέπει το παιδί μπορεί να το οδηγήσει στην εκδήλωση διστακτικότητας, δυσφορίας, παραπόνων ή παλινδρομήσεων. Επιπλέον, σε περιπτώσεις υιοθεσίας αν ένα παιδί από ίδρυμα, όταν το παιδι για μεγάλο χρονικό διάστημα έχει παραμείνει ή έχει βιώσει παραμέληση και στερήσεις, μπορεί να εμφανίσει επιθετικότητα, δυσκολίες στην πρόσληψη τροφής, ανυπακοή, συνεχές κλάμα ή υπερκινητικότητα. Ακόμη, μπορεί να ζητά ολοένα και περισσότερες υλικές και συναισθηματικές παροχές από το νέο περιβάλλον του, προσπαθώντας έτσι επίμονα να αποκτήσει πράγματα και φέρνοντας παράλληλα σε δύσκολη θέση τους γονείς του. Για τους λόγους αυτούς, χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή και φροντίδα, πάντοτε με σκοπό την ομαλή προσαρμογή του στο νέο περιβάλλον. Οι δυσκολίες των παιδιών μπορεί να γίνονται αντιληπτές με μερικές φράσεις όπως: Νιώθω αμήχανα, όταν έχω γενέθλια. Θέλω εσείς να ανοίγετε τη συζήτηση για τη φυσική μου οικογένεια. Όταν ξεσπάω και φέρομαι άσχημα, τότε σας χρειάζομαι ακόμα περισσότερο. Μείνετε κοντά μου. Φοβάμαι μήπως και εσείς με εγκαταλείψετε. Κάθε υιοθετημένο παιδί έχει την ανάγκη: Να υποστηριχθεί για να διαχειριστεί τον αποχωρισμό του από τη φυσική του μητέρα προκειμένου να μπορέσει να δεχτεί την αγάπη των άλλων. 18

Να δεχτεί τη διαβεβαίωση ότι ανεξάρτητα από τις επιλογές του, για τους θετούς γονείς θα είναι πάντα το παιδί τους. Να αισθανθεί την αποδοχή και παραδοχή της διαφορετικότητας της εμφάνισης ή της προσωπικότητας από τους θετούς γονείς. Να λάβει την ειλικρινή πληροφόρηση για τη φυσική του οικογένεια.

2B. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΣΙΑ Σχέσεις μεταξύ των θετών γονέων & του υιοθετημένου παιδιού: Οι θετοί γονείς, στην προσπάθεια κοινωνικοποίησης του παιδιού τους, φροντίζουν να του εξασφαλίζουν τις ανάλογες συνθήκες για παιχνίδι, επαφή με άλλα παιδιά, ανάπτυξη του συναισθηματικού του κόσμου, της εδραίωσής του κτλ. Αυτά τα στοιχεία μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας υγιούς προσωπικότητας. Στις περιπτώσεις που οι μητέρες είναι υπερπροστατευτικές, υπάρχει το ενδεχόμενο να ενισχυθεί η εξάρτηση και η προσκόλληση του παιδιού σε αυτές. Επίσης συχνά επικεντρώνεται το ενδιαφέρον των θετών γονέων στα υλικά αγαθά, σε μια προσπάθεια αναπλήρωσης των στερήσεων. Σε άλλες περιπτώσεις, οι γονείς προσπαθούν να επιβάλλουν πειθαρχία και να οριοθετήσουν το παιδί, με αποτέλεσμα να περιορίζουν ταυτόχρονα και τη γενικότερη έκφραση των επιθυμιών του. 19

Σχέσεις μεταξύ των θετών γονέων: Συχνά επικρατεί ενθουσιασμός, χαρά και αίσθημα πληρότητας. Το ενδιαφέρον στρέφεται στην περιποίηση και στην εκπλήρωση των επιθυμιών του παιδιού, για τις οποίες αφιερώνεται αρκετός χρόνος. Οι θετοί γονείς, μπορεί, μέσα από την προσήλωσή τους στο παιδί, να αμελήσουν ο ένας τον άλλον ή να διαταράξουν τη σχέση τους. Στην προσπάθεια για διατήρηση ισορροπιών, μπορεί να προκύψουν διαφωνίες και ένταση. Μετά την περίεργη αυτήν περίοδο προσαρμογής, συνήθως, οι σχέσεις ομαλοποιούνται και ο χρόνος επιμερίζεται σωστότερα στην οικογενειακή & κοινωνική ζωή.

Σχέσεις μεταξύ αδελφών (φυσικού παιδιού & υιοθετημένου παιδιού): Το φυσικό παιδί σταδιακά αποδέχεται και προσαρμόζεται ικανοποιητικά στον ερχομό του υιοθετημένου αδελφού του. Συνήθως τα αδέρφια μεγαλύτερης ηλικίας δείχνουν υπερπροστατευτικότητα προς το νέο μέλος. Σε περιπτώσεις, όμως που το θετό παιδί αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστό μέλος από τους γονείς του, τα φυσικά αδέρφια μπορεί να εκδηλώσουν αντιζηλία, αντιπαλότητα, να υποβαθμίσουν και να περιθωριοποιήσουν το υιοθετημένο παιδί. Ακόμη, όταν οι γονείς διαχωρίζουν εξ΄ αρχής το θετό παιδί, τα φυσικά παιδιά εσωτερικεύουν αυτήν την στάση και δημιουργούν τάσεις κτητικότητας προς τους γονείς τους.

3Β. ΤΟ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

Οι επεξηγήσεις που δίνονται σε ένα παιδί για την υιοθεσία του χρειάζεται να είναι απλές και περιγραφικές. Σε αυτό βοηθούν επιπλέον οι συγκρίσεις των συνθηκών διαβίωσης των υιοθετημένων παιδιών με τις συνθήκες διαβίωσης σε ορφανοτροφεία ή ανάδοχες οικογένειες. Ο τρόπος αυτός βοηθά τα παιδιά, μέσω του μηχανισμού της μνήμης (μερική λήθη, αφομοίωση) να απλοποιούν τα στοιχεία, να προσαρμόζονται και να ισορροπούν ψυχικά & σωματικά. Σε περίπτωση που οι διεργασίες αυτές είναι αδύνατες για το παιδί ή διακοπούν, μπορεί να παρατηρηθούν συμπτώματα μετατραυματικού συνδρόμου που εκδηλώνονται με αϋπνία, απαισιόδοξες σκέψεις, φαντασιώσεις επανάληψης γεγονότων, αίσθημα μοναξιάς- εγκατάλειψης- ανασφάλειας ή κινδύνου για το μέλλον του. Μπορεί ακόμη οι παραπάνω εκδηλώσεις να αποτυπώνονται σε σωματικά συμπτώματα όπως κοιλιακά άλγη, εμετοί, τραυλισμοί, ανορεξία, βουλιμία, πονοκέφαλοι. Σε καμία περίπτωση η εκδήλωση κάποιων από τα παραπάνω δεν πρέπει να πανικοβάλλει, διότι συχνά τα παιδιά εμφανίζουν τέτοιες συμπεριφορές παίζοντας, σε μια προσπάθεια προσέλκυσης ενδιαφέροντος. Αν παρ΄ όλα αυτά συνδυάζονται αρκετά από τα παραπάνω και εμποδίζουν την βιοψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, θεωρείται χρήσιμη η επικοινωνία και η συνεργασία με κάποιον ειδικό. 21

αθώς το υιοθετημένο παιδί μεγαλώνει, του δημιουργούνται απορίες για την προέλευσή του. Αυτή η κατάσταση δεν είναι μια απλή επιθυμία που χρειάζεται να ικανοποιηθεί, αλλά αποτελεί ταυτόχρονα ένα δικαίωμά του να γνωρίζει τις ρίζες του και να νιώθει ολοκληρωμένο. Μετά την ενηλικίωσή του, αν το επιθυμεί, μπορεί να αναζητήσει τους φυσικούς του γονείς. Τις αρχικές πληροφορίες μπορεί να τις λάβει από τους θετούς του γονείς και την αρμόδια κοινωνική υπηρεσία, που είχε πραγματοποιήσει την υιοθεσία του και τηρεί φάκελο με όλα τα στοιχεία. Βέβαια, το γεγονός της αποκάλυψης της υιοθεσίας και της γνώσης της προέλευσης ενός υιοθετημένου παιδιού φαίνεται πως αντιμετωπίζεται διαφορετικά κατά καιρούς από κοινωνία σε κοινωνία, ενέχοντας τον κίνδυνο του στιγματισμού του παιδιού.

1Γ. Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

Πότε είναι η κατάλληλη ηλικία; Η κατάλληλη ηλικία για να ενημερωθεί και να ευαισθητοποιηθεί ένα παιδί για την υιοθεσία του είναι όταν αρχίζει να αναρωτιέται για την προέλευση του ανθρώπου (από πού έρχονται τα μωρά), δηλαδή μεταξύ 2 & 5 ετών. Σε αυτήν την ηλικία οι εξηγήσεις χρειάζεται να έχουν τη μορφή ενός παραμυθιού ή μιας ιστορίας, που να μπορούν να γίνουν κατανοητά από το παιδί. Το γεγονός ότι τα παιδιά ενημερώνονται νωρίς δε σημαίνει ότι καταλαβαίνουν πλήρως το νόημα της υιοθεσίας. Μόνο μετά την ηλικία των 6 έως 7 ετών αρχίζουν σταδιακά να συνειδητοποιούν και να αντιλαμβάνονται την ιδιαιτερότητα της θέσης τους. Συχνά, πολλοί γονείς αναζητούν βοήθεια από κάποιον ειδικό για περαιτέρω καθοδήγηση, συμβουλές και τρόπους διαχείρισης των δύσκολων ερωτημάτων του παιδιού τους. Στην περίπτωση που οι γονείς αποφασίσουν να αποκαλύψουν στο παιδί την υιοθεσία μετά τα 10 χρόνια της ζωής του ή έστω στην εφηβεία με το πρόσχημα ότι τότε θα αντιληφθεί τη σημασία της πληρέστερα, είναι καλό να γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια περίοδο άγχους και ειδικών δυσκολιών του παιδιού ως προς τη συγκρότηση της προσωπικότητας και της ταυτότητάς του.

Η αποκάλυψη από πρόσωπα εκτός οικογένειας Ίσως το υιοθετημένο παιδί να ακούσει από συγγενείς, φίλους και άλλους ανθρώπους του περιβάλλοντός του ότι είναι υιοθετημένο. Η βίαιη αυτή αποκάλυψη μπορεί να γίνει τυχαία ή σκόπιμα. Ενδεχομένως, να προκαλέσει τρόμο, διατάραξη των σχέσεων του παιδιού με την οικογένεια και να επηρεάσει την κοινωνικότητά του κ.ά. Σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, οι θετοί γονείς πρέπει να αφιερώσουν χρόνο για να ακούσουν τις ανησυχίες του παιδιού, να δεχθούν τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να προκύψουν π.χ. εκρήξεις θυμού, αρνητικά σχόλια, παράπονα και βίαια επεισόδια, να του εξηγήσουν για τους φυσικούς του γονείς, τους λόγους και τον τρόπο που δόθηκε για υιοθεσία, να το καθησυχάσουν για τα συναισθήματα τους προς αυτό και για το ότι δε θα αλλάξουν οι ίδιοι απέναντί του.

Λόγοι απόκρυψης της αλήθειας Οι λόγοι που προβάλλουν οι θετοί γονείς για να υποστηρίξουν την άποψή τους ότι το παιδί δεν πρέπει να μάθει την αλήθεια ή τουλάχιστον να τη μάθει όσο γίνεται πιο αργά, είναι ποικίλοι: 1. Φόβος ότι το παιδί θα πληγωθεί και θα απογοητευτεί. 2. Φόβος ότι το παιδί θα γίνει ανυπάκουο & επιθετικό, ότι θα τους κρίνει αυστηρά, θα τους αμφισβητήσει ή θα τους απορρίψει. 3. Ανησυχία μήπως το παιδί τους εγκαταλείψει και αναζητήσει την φυσική του οικογένεια. 4. Φόβος για το τι θα συμβεί, όταν το παιδί συνειδητοποιήσει τη διαφορετικότητά του από τα άλλα παιδιά. 5. Προσπάθεια αποφυγής ρατσιστικών εκδηλώσεων από την κοινωνία. 6. Τυχόν ενοχλήσεις ή παρεμβάσεις από τη φυσική οικογένεια του παιδιού, εφόσον αυτή κατοικεί στην ίδια περιοχή. 25

2Γ. ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

Ο στιγματισμός ενός υιοθετημένου παιδιού αρχίζει συνήθως στο σχολείο. Εκεί σταδιακά βλέπει τον εαυτό του διαφορετικό από τους άλλους. Ιδιαίτερα όταν οι άνθρωποι του περιβάλλοντός του χρησιμοποιούν αρνητικές εκφράσεις που μπορεί να νιώσει συναισθήματα θλίψης και απόρριψης, μπορεί να νιώσει ανησυχία και να επηρεαστεί σημαντικά η ομαλή ανάπτυξη της προσωπικής του ταυτότητας. Επιπλέον, ο περίγυρος της οικογένειας, όπως η γειτονιά ή οι φίλοι του ζευγαριού, μπορούν να στιγματίσουν την οικογένεια με το υιοθετημένο παιδί. Οι συζητήσεις τους περιλαμβάνουν συχνά την κακοπροαίρετη κριτική και την περιέργεια, επίσης μπορεί να αναφέρονται σε θέματα όπως οι λόγοι που υιοθετήθηκε το παιδί, τα συναισθήματα που υπάρχουν λόγω της ατεκνίας κλπ. Το στίγμα και η προκατάληψη φαίνεται να σχετίζονται και με το τι «κουβαλά» το θετό παιδί από τη φυσική του οικογένεια (τυχόν παραβατική συμπεριφορά των φυσικών γονέων, ιστορικό υγείας, νοητικό επίπεδο κτλ.). Πολλοί θεωρούν ότι τα παραπάνω μεταβιβάζονται αυτομάτως στο παιδί. Όμως, κάτι τέτοιο δε φαίνεται να ισχύει απόλυτα, καθώς ακόμα και αν η κληρονομικότητα έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, η επίδραση του περιβάλλοντος, στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί είναι εξίσου ικανή, προκειμένου να αποτραπεί η εκδήλωση κληρονομικών ασθενειών. Πολύ σημαντικός παράγοντας για την άμβλυνση ή την αποφυγή του στίγματος φαίνεται να είναι ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται το θέμα η ίδια η οικογένεια. Χρειάζεται να γνωρίζει πότε είναι η κατάλληλη ηλικία να αποκαλύψει στο παιδί την υιοθεσία του, τον τρόπο με τον οποίο θα το προετοιμάσει γι΄αυτό, σε ποιους άλλους πρέπει να μιλήσει κτλ. Εντούτοις δεν αποκλείεται η περίπτωση να διαταραχθεί η ισορροπία των υπαρχόντων σχέσεων μέσα στην οικογένεια αλλά και με τον κοινωνικό περίγυρο. Γι΄αυτό, είναι σημαντικό να μπορούν τα μέλη να εκφράζουν τις ανησυχίες τους, να αποφορτίζονται, να ενισχύονται και κυρίως το παιδί να καθοδηγείται αναλόγως. 26

ε συνέχεια όσων περιγράφτηκαν παραπάνω, έχει ιδιαίτερη σημασία η κατάθεση των απόψεων των ίδιων των εμπλεκόμενων ατόμων, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να βιώνουν όσα συνοδεύουν μια υιοθεσία (συναισθήματα, συμπεριφορές κτλ.). Οι προσωπικές τους μαρτυρίες μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση των στάσεων των μελλοντικών θετών γονέων αλλά και του περιβάλλοντός τους και να τους βοηθήσουν να κατανοήσουν περισσότερο το ζήτημα της υιοθεσίας μέσα από τη δική τους εμπειρία.

1Δ. “ΕΓΩ: ΕΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙ…”

Είμαι 26 χρονών και στα 22 μου έμαθα ότι είμαι υιοθετημένο παιδί. Η αλήθεια είναι ότι ήταν (και είναι ίσως) ένα γεγονός που ταρακούνησε όλες τις ισορροπίες της ζωής μου. Τα συναισθήματα πολύπλοκα και δύσκολο να εξηγηθούν και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και να ειπωθούν με λόγια. Όλα αυτά τα χρόνια λοιπόν παρακολουθώ στην τηλεόραση κάποιες συζητήσεις που αφορούν στο θέμα και ακούω τους ειδικούς να λένε ότι πρόκειται για λεπτό και φλέγον ζήτημα. Δεν ξέρω όμως κατά πόσο ακόμα και αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν τι σημαίνει να νιώθεις ότι ένας κόσμος γκρεμίζεται γύρω σου, ότι ζεις ένα ψέμα στο οποίο δεν ανήκεις και δεν ανήκες ποτέ. Ότι το αίσθημα της απόρριψης από τους ανθρώπους που υποτίθεται ότι θα σε αγαπούν πιο πολύ και από τη ζωή τους είναι τόσο έντονο που σε κάνει να αμφισβητείς ακόμα και την “καλημέρα” που σου λένε καμιά φορά. Δεν ξέρω αν κάποιος από εσάς νιώθει ότι το θέμα τον αφορά. Στα παιδιά που είναι υιοθετημένα θέλω να πω να εκφράσουν αυτό που νιώθουν ακριβώς και να μην το κρύψουν από κανέναν (έκανα το λάθος και ίσως γι’ αυτό τώρα νιώθω την ανάγκη να βγάλω κάποια πράγματα). 30

Και να μην ξεχνάνε ποτέ: Γονιός δεν είναι αυτός που σε γεννάει. Είναι αυτός που σε μεγαλώνει, που ξενυχτάει στο προσκεφάλι σου, που πονάει όταν πονάς, που είναι ευτυχισμένος όταν κάνει εσένα ευτυχισμένο. Στους θετούς γονείς θέλω να πω να φροντίζουν να το μαθαίνουν τα παιδιά τους σε μικρή ηλικία. Και να τα στηρίξουν ψυχολογικά. Να τα στηρίξουν ακόμα κι όταν εκείνα τους δείχνουν ότι είναι μια χαρά. Μπορεί να μην είναι. Μπορεί να το παίζουν “καραγκιόζηδες” για να διαφυλάξουν την ψυχολογία των γονιών τους (το έκανα και πονάει πολύ). Σε όλους αυτούς που έχουν γύρω τους έναν άνθρωπο υιοθετημένο θέλω να πω να του κρατήσουν το χέρι τρυφερά. Να μην προσπαθήσουν να καταργήσουν τα συναισθήματά του με θεωρίες, γιατί θα τον κάνουν αμυντικό και εσωστρεφή. Να του δείξουν ότι δεν ήρθε το τέλος του κόσμου και ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει.

ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ; Οι υποψήφιοι θετοί γονείς μπορούν να απευθύνονται στη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας της περιοχής τους. Εκεί θα λάβουν πληροφορίες και για τις τρεις κατηγορίες υιοθεσιών. Τα αρμόδια ιδρύματα για υιοθεσία στη χώρα μας είναι: Το Κέντρο Βρεφών ÒΜητέραÓ Το Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης ÒΆγιος ΣτυλιανόςÓ Το ÒΑναρρωτήριο ΠεντέληςÓ Η Παιδόπολη ÒΆγιος Ανδρέας ΚαλαμακίουÓ. Για τις δε διακρατικές υιοθεσίες βλ. Μέρος Α΄- παρ. 6Αγ.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΕΒΡΟΥ: Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου- Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Τηλ: 2551355335, 2551355340 Φαξ: 2551024599 Email: merimna.evrou@pamth.gov.gr http://www.peevrou.eu/ 35

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Βιβλία 1. Γυιόκας, Κ. (1982). Η υιοθεσία ανηλίκων: ουσιαστικαί προϋποθέσεις κατά το Ν. Διάταγμα 610/1970. Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας 2. Καλούτση- Ταυλαρίδου, Α. (1970). Συμβολή στην κατανόηση προβλημάτων υιοθεσίας: η διαταραχή της ταυτότητας στην υιοθεσία. Αθήνα: Φιλοσοφική σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 3. Μαρκαντώνη Ι., Ρήγα Α., (1991). Οικογένεια, μητρότητα, αναδοχή, Αθήνα: Μαυρομάτη 4. Παράσχου, Σ. (2005). Το παιδί της καρδιάς. 4η έκδοση. Αθήνα: Καστανιώτη 5. Σπυριδάκης, Ι.Σ. (1997). Η υιοθεσία ανηλίκων Αθήνα, Κομοτηνή: Αντ. Ν. Σάκκουλας 6. Φουντεδάκη, Κ. (1998). Υιοθεσία: προϋποθέσεις, διαδικασία, προσβολή: συμβολή στη μελέτη του δικαίου της υιοθεσία. Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας. (Δημοσιεύματα Οικογενειακού Δικαίου) 7. Sherrie, E. (2004). Τι θα ήθελα να γνώριζαν οι γονείς μου όταν με υιοθέτησαν. 2η έκδοση. Αθήνα: Θυμάρι

Νομοθεσία 1. Νόμος Υιοθεσίας 2447/1996, ΦΕΚ 278/τ. Α΄/30-12-1996 2. Νόμος Υιοθεσίας 610/1970 3. Αστικός Κώδικας, Οικογενειακό δίκαιο, Υιοθεσία 4. Κεντρική Αρχή Διακρατικών Υιοθεσιών - ÇΣχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης της Χάγης της 29-5-1993 για την προστασία των παιδιών και την συνεργασία σχετικά με την διακρατική υιοθεσίαÈ (ΑΔΑ: 4Α15Θ-Ρ)

Ηλεκτρονικές πηγές 1. Ευαγγέλου Όλγα (2010). Υιοθεσία: ουσιαστικές προϋποθέσεις και έννομα αποτελέσματα- Διπλωματική εργασία στο Αστικό Δίκαιο (προσπελάστηκε στις 12/05/2013) διαθέσιμο από http://invenio.lib.auth.gr/record/126063/files/GRI-2011-6411.pdf 2. Καππάτου Αλεξάνδρα, Υιοθετημένο παιδί: Η στοργή και η ενημέρωση (προσπελάστηκε στις 15/05/2013) διαθέσιμο από www.akappatou.gr/index.php/2011-09-09-0835-15/2010-10-12-20-45-14-210/2010-10-12-20-45-14-219/305-2010-11-06-10-10-55 3. Καραγιάννης Δημήτριος, Αστικός Κώδικας - Οικογενειακό δίκαιο Υιοθεσία (προσπελάστηκε στις 20/05/2013) διαθέσιμο από www.karagiannislawfirm.gr/astikodikaio/152-yiothesia 4. Κέντρο Βρεφών ÒΜητέραÓ (προσπελάστηκε 13/05/2013 και στις 10/10/2013) διαθέσιμο από www.kvmhtera.gr/index.php?detail_id=24 36

5. Κωττάκη Μαριλένα, Ανδοχή και Υιοθεσία (προσπελάστηκε στις 10/10/2013) διαθέσιμο από http://familyclub.gr/ 6. Μπέης Κώστας, Ν. 2447/1996 - ÒΥιοθεσία, επιτροπεία και αναδοχή ανηλίκου, δικαστική συμπαράσταση, δικαστική επιμέλεια ξένων υποθέσεων και συναφείς ουσιαστικές, δικονομικές και μεταβατικές διατάξειςÓ, (προσπελάστηκε στις 15/05/2013) διαθέσιμο από www.kostasbeys.gr/articles.php?s=4&mid=1479&mnu=3&id=19182 7. Μπίτσικα Παναγιώτα, Οι έμποροι των παιδιών, οι αγοραπωλησίες, οι εξαφανίσεις βρεφών και τα πλοκάμια των διεθνών κυκλωμάτων (προσπελάστηκε στις 10/05/2013) διαθέσιμο από www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=88791 8. Παπαβασιλείου Βάσω, Η ψυχοσωματική εξέλιξη των υιοθετημένων παιδιών (προσπελάστηκε στις 16/05/2013) διαθέσιμο από www.zougla.gr/oikogenia/article/ipsixosomatiki-ekseliksi-ton-io8etimenon-pedion 9. Παπαδοπούλου Μαρία, Το υιοθετημένο παιδί (προσπελάστηκε στις 13/05/2013) διαθέσιμο από www.dromostherapeia.gr/paidi-efivos/to-iiothetimeno-paidi.html 10. Παπάνης Ευστράτιος, Το υιοθετημένο παιδί - η στάση των θετών γονιών (προσπελάστηκε στις 13/05/2013) διαθέσιμο από http://epapanis.blogspot.gr/2007/11/blogpost_8227.html