Luxmagazyn July-Sept 2013

nr

08

lipiec – wrzesień

2013

IS S N 23 0 0 - 515 8

Oprawy biurowe LED 600x600

ce n a 15 z ł ( w t y m 8 % vat )

w w w.lu x m ag a z y n p l

CZASOPISMO OŚWIETLENIOWE

str. 56

Organiczne światło nad Narwią str. 49

Technologia OLED Oświetlenie przyszłości str. 64

Centrum Profilaktyki Nowotworów w Warszawie

str. 18

Raport Oświetlenie w przemyśle str. 30

Luxiona Poland oświetliła Centrum Profilaktyki Nowotworów w Warszawie

Instalacja energooszczędnego oświetlenia LED firmy Verbatim w pałacu Esterháza

str.

18

Panasonic oświetla technologią LED największy zabytkowy zamek na świecie

24

Ponadto w numerze:

Znajdź nas na

str.

12

CityTouch – Nowa wizja oświetlenia miejskiego

str.

33

Oświetlenie ma znaczenie. Jak zadbać o bezpieczeństwo w magazynach?

str.

35

Oświetlenie magazynów – etap projektowy

str.

40

Oświetlenie chłodni firmy Deutsche See oprawami diodowymi POLARIS NORKA

str.

42

Oprawy oświetleniowe Luxon LED w hali lublińskiego producenta farmaceutycznego

str.

45

Cree aeroblades – połączenie najnowocześniejszej technologii i oryginalnego wzornictwa

str.

60

Standard sterowania DALI

www.twitter.com /lednews _ pl

22

str.

26

str.

48

luxiona Poland oświetliła Dworzec Centralny w Warszawie

str.

Regularne wpisy z Branż y Oświetleniowej

str.

Organiczne światło nad Narwią

PORTAL I MAGAZYN OŚWIETLENIA www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

3

serock

praga

Hotel Narvil w Serocku inspiruje i zadziwia unikatowym oświetleniem szytym na miarę pod indywidualne oczekiwania klienta. Życie, w to wyjątkowe miejsce, tchnął znany polski architekt, Konrad Rubaszkiewicz inspirując się pięknem lasu i energią przestrzeni. str. 48

Zamek na Hradczanach oszczędza na energii i wymianie żarówek, zachowując historyczny nastrój dzięki technologii LED firmy Panasonic. inspirując się pięknem lasu i energią przestrzeni. str. 24

Organiczne światło nad Narwią

Panasonic oświetla technologią LED największy zabytkowy zamek na świecie

Warszawa

Luxiona Poland oświetliła Centrum Profilaktyki Nowotworów w Warszawie Miejsce to stanowi nie tylko kolejną przychodnię w przepełnionym Centrum Onkologii, ale jest miejscem, gdzie pacjenci przeżywają często niezwykle trudne momenty w życiu. str. 18

Warszawa

luxiona Poland oświetliła Dworzec Centralny w Warszawie Dworzec Centralny w Warszawie to jedna z ikon architektury okresu realnego socjalizmu. Powstał w latach 1972-75 i jak na swoje czasy miał duże walory funkcjonalno-użytkowe. str. 26

4

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

lublin

fertod

Luxon LED to firma produkująca i wdrażająca oprawy oświetleniowe oparte o technologię LED, przeznaczone do aplikacji świetlnych w biurach, obiektach handlowych i halach przemysłowych. str. 42

Pałac Esterháza to jeden z najpiękniejszych budynków barokowych w Europie i co roku jest odwiedzany przez około 80 000 gości. str.

Oprawy oświetleniowe Luxon LED w hali lublińskiego producenta farmaceutycznego

Instalacja energooszczędnego oświetlenia LED firmy Verbatim w pałacu Esterháza

22

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

5

Od Redaktora

CZASOPISMO OŚWIETLENIOWE

Adres Redakcji Solski Center ul. Ludwika Solskiego 4a/14 52-416 Wrocław biuro@lednews.pl Redaktor Naczelny Artur Siekierski artur.siekierski@lednews.pl

Prenumerata prenumerata@luxmagazyn.pl Dział reklamy marketing@lednews.pl

Wydawnictwo LEDNEWS Solski Center ul. Ludwika Solskiego 4a/14 52-416 Wrocław www.lednews.pl biuro@lednews.pl tel. +48 600 500 933

Skład i opracowanie graficzne Wojtek Świerdzewski Druk Drukarnia ORTIS ul. Paprotna 16 51-117 Wrocław

W

raz z nadejściem sierpnia oddajemy w Wasze ręce nowy, ósmy już numer naszego kwartalnika i drugi w wersji drukowanej. Niezmiernie cieszy nas zainteresowanie naszym magazynem, dlatego mamy nadzieję, że i w tym numerze każdy znajdzie coś interesującego.

Szczególnie polecamy Państwu artykuły o oświetleniu w przemyśle, w których przeczytać można o tym, jak oświetlenie wpływa na bezpieczeństwo pracowników oraz jakie są wymagania dotyczące oświetlenia miejsc, w których panują szczególnie trudne warunki środowiskowe, w tym chłodni oraz magazynów. Informujemy ponadto, jakie są zalety wykorzystania w przemyśle oświetlenia LED, a także jaka jest jego przewaga nad tradycyjnym oświetleniem.

Zapraszamy również do lektury artykułu o kolejnym kroku w ewolucji oświetleniowej, czyli technologii OLED. Diody organiczne oprócz tego, że podobnie jak LEDy zapewniają energooszczędne i trwałe oświetlenie, to przynoszą również nowe możliwości wykorzystania oświetlenia do tworzenia nastroju w domach, biurach, sklepach czy hotelach. Warto śledzić rozwój tej nowej technologii.

Nadto w bieżącym numerze znajdziecie Państwo artykuły o oświetleniu architektonicznym, z których dowiecie się, jakie są najnowsze trendy w oświetleniu hoteli i budynków historycznych.

Jeszcze raz dziękujemy za prenumeratę drukowanej wersji naszego magazynu i jak zawsze czekamy na Wasze emaile oraz komentarze do artykułów.

Nakład 3000 sztuk ISSN 2300-5181

Artur Siekierski Wydawca i Redaktor Naczelny Wydawnictwo LEDNEWS artur.siekierski@lednews.pl

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treści reklam i ogłoszeń. Zastrzegamy sobie prawo skrótów tekstów przyjętych do druku. Prawa autorskie zastrzeżone, przedruk i wykorzystanie materiałów możliwe jedynie po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawcy.

6

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

7

wiadomości

THORN Lighting Polska Smart Buildings Experience Rewolucyjny, najbardziej aktualny, interaktywny podręcznik oświetlania wnętrz od THORN Lighting Polska – Smart Buildings Experience.

N

arzędzie Smart Buildings Experience przedstawione przez THORN Lighting Polska pomaga odkryć najodpowiedniejsze oświetlenie oraz systemy sterowania dla budynku i jego otoczenia. Przedstawia inspirujące sposoby na zastosowanie opraw oświetleniowych w nowoczesnych wnętrzach, ze szczególnym uwzględnieniem oświetlenia LED i energooszczędności. Pomaga zarówno architektom, projektantom oświetlenia, elektrykom jak i osobom odpowiedzialnym za utrzymanie budynków być na bieżąco z najnowszą wiedzą oświetleniową.

Pokazuje również, kompendium wymogów oraz praktycznych rodzajów oświetlenia dla typowych przestrzeni, które występują w nowoczesnym inteligentnym budynku. Co najważniejsze jest zawsze aktualny i dostępny wszędzie i w każdych okolicznościach, wystarczy smartfon, tablet lub komputer z dostępem do internetu.

i

wiadomości elektryków, użytkowników, projektantów oświetlenia, architektów, twórców specyfikacji i władz samorządowych – i stanowi synonim niezawodności, doskonałej obsługi klienta, wysokiej funkcjonalności i zaawansowanych technicznie projektów. Wszystkie te cechy sprawiają, że firma Thorn szybko wychodzi na wiodącą pozycję we wszystkich podstawowych sektorach swojego rynku.

Wyróżnikiem marki Thorn jest program PEC, którego założeniem jest dostarczanie produktów, koncepcji oświetleniowych i usług opartych na potrzebach klientów w sposób zapewniający dobre parametry oświetleniowe, skuteczność i wygodę.

Dzięki PEC we wszystkich obszarach projektowania oświetlenia i opracowywania nowych produktów uwzględniony jest aspekt ludzki. Celem jest dostarczenie wygodnego i zdrowego oświetlenia miejsca pracy, uwzględniającego potrzeby wszystkich użytkowników, zapewnienie bezpiecznego oświetlenia wewnątrz i na zewnątrz budynków, w miejscach prywatnych i publicznych, przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia energii, olśnień i oświetlenia niepożądanego.

Zeskanuj kod, by obejrzeć Smart Buildings Experience Zapraszamy na www.thornlighting.pl/smart_building Informacja o firmie Firma Thorn Lighting, wchodząca w skład grupy Zumtobel, jest wysoko cenioną, ogólnoświatową marką na rynku profesjonalnego oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego.

Jej misją jest podnoszenie jakości życia poprzez dostarczanie energooszczędnego oświetlenia najwyższej jakości.

Firma Thorn, której początek dała firma Electric Lamp Service Company założona w 1928 roku przez Julesa Thorna, obecnie z powodzeniem konkuruje na ponad stu rynkach całego świata. Jest liderem w swojej branży na rynku brytyjskim i zdobyła silna pozycję we Francji oraz w krajach skandynawskich. Jest również głównym dostawcą produktów oświetleniowych w Australii oraz Hongkongu i szybko rozszerza swoją obecność na rynkach Dalekiego Wschodu, szczególnie w Chinach i Singapurze.

Nasza marka przewodzi też w dziedzinie innowacji technicznych skierowanych do szerokich grup odbiorców – a szczególnie dystrybutorów,

8

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

9

wiadomości

newsy SAPA – Poradnik do projektowania

Europa oszczędza energię elektryczną

wiadomości

LED wchodzi w fazę szybkiego wzrostu

Projektowanie profili aluminiowych łatwiejsze z nowym internetowym poradnikiem firmy Sapa.

Firma SAPA wprowadza bezpłatny internetowy poradnik, który pomoże zaprojektować produkty z wykorzystaniem profili aluminiowych.

Bezpłatna wersję online Podręcznika projektowania znajdą Państwo na stronie www.sapadesignmanual.com.

10

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Przychód z produktów GaN LED przekroczy 10 mld USD jeszcze w tym roku Zgodnie z prognozami firmy badawczej IHS ponad 100 mld sztuk diod produkowanych na bazie azotku galu (GaN LED) zostanie sprzedanych na całym świecie w 2013, a łączny przychód ze sprzedaży tych produktów przekroczy 10 mld USD.Produkty GaN LED stosowane głównie w oświetleniu oraz telewizorach odpowiadają za 85% przychodów całej branży LED. Największy wzrost sprzedaży LED-ów z arsenku galu jest spodziewany w branży oświetleniowej.

IHS szacuje, że łączny przychód w tym sektorze wyniesie w tym roku 3.4 mld USD, do 2016 roku ma to być kwota 6.7 mld USD.

Agostino Renna Prezesem i CEO GE Lighting EMEA Agostino zajmuje obecnie pozycję Prezesa i CEO w GE Lighting for Europe, the Middle East and Africa i odpowiada za działalność spółki w regionie EMEA. Do GE dołączył w 2011 roku jako Wice Prezydent ds. Rozwoju i Strategii Marketingowej odpowiedzialny za długofalowy wzrost i pozycjonowanie GE na rynku kanadyjskim. Przed przejściem do GE spędził 14 lat w Johnson Controls Inc. Pracując w Kanadzie, USA i Europie zajmował kierownicze stanowiska w działach sprzedaży, marketingu, strategii i zarządzania ogólnego. Agostino zakończył współpracę z Johnson Controls na stanowisku szefa brukselskiego działu Energy Solutions odpowiedzialnego za Europę, Bliski Wschód i Afrykę.

Agostino urodził się w Montrealu i ma dyplom z inżynierii mechanicznej zdobyty na McGill University.

Jeszcze w Belgii Agostino współpracował z Vlerick Leuven Gent Management School, gdzie jako Executive in Residence dzielił się ze studentami swoim rozległym doświadczeniem praktycznym w obszarze sprzedaży, marketingu, zarządzania ogólnego i przywództwa.

newsy

W

ramach walki z marnotrawstwem energii elektrycznej jeszcze tego lata wiele Europejskich miast ograniczy drastycznie nocne oświetlenie. We Francji, zgodnie z decyzją resortu ekologii, wszystkie oświetlenia budynków niemieszkalnych i witryn sklepowych muszą być wygaszane pomiędzy 1 w nocy a 7 rano. Oświetlenie wewnętrzne lokali do użytku profesjonalnego, np. biur, powinno być gaszone najpóźniej po godzinie od wyjścia ostatniego pracownika.

Ma to pomóc francuskiemu rządowi w oszczędzaniu energii oraz stworzeniu bardziej czystego środowiska. Ekonomiści szacują, że nowe regulacje pomogą Francji wygenerować oszczędności rzędu 200 mln euro i zredukować emisję gazów cieplarnianych o 250 tys. ton. Firmy które naruszyły to prawo będą ukarane grzywną, a jeśli chcą włączyć światła w nocy, muszą zapłacić 750 euro.

Oczywiście, nie wszystkie miejsca muszą stosować się do nowego rozporządzenia.

Nie dotyczy ono miejsc pracy świadczących swoje usługi w nocy, w tym kawiarni, restauracji, nocnych klubów, hoteli itp., i innych miejsc rozświetlających nocne życie Paryża, notabene zwanego La Ville Lumiere, czyli Miastem Świateł. Wyjątkiem objęte zostało również oświetlenie publiczne, lampy uliczne, światła drogowe, a także iluminacje świąteczne, oświetlenie imprez organizowanych nocą oraz stref turystycznych o wyjątkowej frekwencji i stałych walorach kultury.

Obok francuskiej stolicy, z systemu wyłączeń korzysta 40 francuskich gmin.

Również w Niemczech liczba miast, które zdecydowały się ograniczyć zanieczyszczenie światłem, rośnie każdego dnia. Do tej pory od tradycji zostawiania włączonego światła odstąpiło 10 miast. Pozytywnym przykładem jest Goslar, małe miasteczko w Dolnej Saksonii, które gasząc światła po północy oszczędza 100 tys. euro każdego roku.

LEDinside

O

świetlenie ogólne LED charakteryzuje się taką samą chłonnością rynku jak smartfony i jest w fazie szybkiego wzrostu. W świetle struktury rynkowej lampy energooszczędne stanowią taką samą część rynku co żarówki, czyli około 40%, niemniej ilość aplikacji z zastosowaniem lamp żarowych ciągle maleje na skutek stopniowej realizacji zakazu sprzedaży nieefektownych źródeł światła. Można więc spodziewać się konsekwentnego wzrostu udziału lamp energooszczędnych i urządzeń oświetleniowych LED w rynku.

Mimo że oświetlenie LED stanowi zaledwie 2-3% wszystkich zainstalowanych produktów oświetleniowych, to zgodnie z globalnymi danymi z 2012, aż 15% wszystkich nowo sprzedanych produktów oświetleniowych to właśnie LEDy; w Chinach ten wskaźnik jest nawet wyższy.

Dla przemysłu okres najwyższego wzrostu jest wtedy, kiedy wskaźnik penetracji rynku wskazuje od 15 do 60%. LED jest więc we wczesnym etapie prawdziwego rynkowego wybuchu i przewiduje się, że w ciągu kolejnych 2-3 lat osiągnie wzrost z 15% do 60%, a w dwóch kolejnych latach wskaźnik penetracji rynku wzrośnie nawet do 80%. Można to porównać z przyjęciem smartfonów, których wskaźnik przyjęcia wzrósł gwałtownie w ciągu ostatnich dwóch lat i sięga obecnie 60%. LED jest na etapie przyjęcia, na jakim smartfony znajdowały się dwa lata temu.

W porównaniu z okresem wprowadzenia sprzed kilku lat, przyjęcie oświetlenia LED zwolniło w 2011, głównie z powodu znaczącego wzrostu cen produktów LED; warto zauważyć, że obecne ceny oświetlenia LED stanowią 30% cen z początku 2011 roku. W ciągu dwóch lat popyt na oświetlenie LED utrzyma roczny wzrost o około 100%.

LEDinside

E-skóra świeci przy dotknięciu Zespołowi naukowców z University of California w Berkeley pod kierownictwem profesora nadzwyczajnego inżynierii elektrycznej i nauk komputerowych – Ali’ego Javey, udało się stworzyć „elektroniczną skórę (e-skórę)”, reagującą na dotyk poprzez natychmiastowe podświetlenie. Prototypowe próbki e-skóry mają wymiary 16×16 pikseli.

W każdym pikselu znajduje się tranzystor, organiczna dioda świecąca OLED oraz czujnik ciśnienia. Żeby nadać e-skórze elastyczności, inżynierowie umieścili ​​cienką warstwę polimeru na płytce krzemowej, utwardzili ją, a następnie dodali warstwę z elementami elektronicznymi (półprzewodnikami).

Po zespoleniu elektroniki z polimerem, folia została odklejona od krzemowej podstawy, a sieć czujników pozostawiona na dużej, elastycznej, polimerowej powierzchni.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

11

wiadomości

wiadomości

Sapa Aluminium 20 lat na polskim rynku

7

czerwca br., Sapa Aluminium Sp. z o.o. w Trzciance obchodziła 20-lecie swojego istnienia. Z tej okazji został zorganizowany piknik dla 1800 osób, w którym uczestniczyli pracownicy wraz z rodzinami oraz zaproszeni goście.

Niespodzianką dla pracowników było ogłoszenie 10 laureatów konkursu „Pracownik Roku – Pracownik z pozytywną energią”. Główną nagrodą był telewizor 55-calowy, a dla pozostałych wyróżnionych laptopy. Teren firmy zamienił się w kolorową, wesołą krainę, gdzie dla najmłodszych uczestników pikniku czekało wiele atrakcji, miedzy innymi przejażdżka ciuchcią, kule zorbingowe, dmuchane zamki i zjeżdżalnie, trampoliny, ścianki wspinaczkowe, malowanie twarzy, konkursy i wiele innych... 20-lecie świętowano przy występie zespołu Elektryczne Gitary oraz kabaretu formacji Chatelet. Sapa Aluminium Sp. z o.o. dziękuje pracownikom i gościom za udział w pikniku i życzy co najmniej następnych 20 lat sukcesów.

CityTouch Nowa wizja oświetlenia miejskiego

P

rzy stopniowym wzroście liczby mieszkańców aglomeracji miejskich statyczne oraz pasywne oświetlenie ulic często nie spełnia pokładanych w nim oczekiwań. Miasta wymagają oświetlenia, które potrafi dostosowywać się do kaprysów pogody, ruchu ulicznego i aktywności mieszkańców.

Opierając się na swoim ponad 100-letnim doświadczeniu, firma Philips stworzyła CityTouch: system zarządzania oświetleniem zewnętrznym w trybie on-line. Umożliwia on dynamiczną, inteligentną i elastyczną kontrolę oświetlenia w skali całego miasta.

System umożliwia dopasowanie natężenia światła do wymagań danego miejsca i czasu. W połączeniu z oświetleniem LED, City Touch może zmniejszyć zużycie energii nawet o 70%, oraz spowodować zmniejszenie kosztów utrzymania aż do 70%, w porównaniu z oświetleniem konwencjonalnym.

Skuteczne i łatwe zarządzanie CityTouch umożliwia użytkownikom zarządzanie wszystkimi systemami oświetlenia w mieście przy pomocy jednego, intuicyjnego interfejsu on-line. Zapewnia łatwą i prostą konserwację oraz nadzór dzięki raportom o stanie każdego pojedynczego punktu świetlnego, przekazywanym w czasie rzeczywistym. Dzięki sys-

12

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

temowi operatorzy oświetlenia mogą śledzić zużycie energii i wydajność każdej części systemu i dostosowywać poziomy oświetlenia, tak by spełniały lokalne potrzeby. System znacząco redukuje koszty operacyjne i zużycie energii, przyczynia się do obniżenia rachunków za energię. Dodatkowo umożliwia przyciemnienie punktów świetlnych poza godzinami szczytu, wykrywanie usterek i zapewnianie inteligentnego wsparcia pracy oświetlenia. Jednocześnie jest to rozwiązanie przyjazne dla środowiska powodujące mniejszą emisję dwutlenku węgla i mniejsze zanieczyszczenie światłem nocnego nieba.

Rozwiązanie umożliwiające przyszłe aktualizacje Infrastruktura oświetleniowa to poważna inwestycja, szczególnie w obliczu napiętych budżetów. Odpowiedzią na ten problem jest rozwiązanie CityTouch, które przystosowuje się do potrzeb rozwijających się miast. Jedną z największych zalet systemu jest to, że jest on całkowicie skalowalny i umożliwia stały rozwój. W miarę powiększania się obszarów zurbanizowanych korzystający z CityTouch mogą dodawać do systemu nową infrastrukturę oświetleniową do istniejącej już sieci. Do systemu można z łatwością dołączać nowe rozwiązania oświetleniowe, a podstawowa usługa

CityTouch może być w sposób ciągły aktualizowana. CityTouch jest pierwszą i jedyną na świecie platformą sterowania niezwiązaną z żadnym typem sprzętu lub dostawcą. Oznacza to, że użytkownicy mają całkowitą dowolność w wyborze produktów, które najlepiej odpowiadają potrzebom i mogą być pewni, że punkty oświetleniowe i sterowniki segmentowe będą idealnie kompatybilne z systemem CityTouch.

Miasta, w których żyje się lepiej Oświetlenie zewnętrzne odgrywa istotną rolę w tworzeniu atmosfery miast, w których żyje się lepiej. Innowacyjny i dynamiczny system oświetleniowy zwiększa poczucie bezpieczeństwa na drogach i ulicach. Może mieć także wpływ na mniej dostrzegalne aspekty życia miejskiego, takie jak solidarność społeczną czy dumę ze swojego miejsca zamieszkania. Z CityTouch operatorzy oświetlenia mogą w mgnieniu oka zmieniać nastrój i atmosferę: rozjaśniając światła w trakcie nocnych festiwali czy imprez sportowych, lub też przyciemniając w celu zachowania ciszy nocnej. System CityTouch wpływa na poprawę jakości życia w mieście.

Zeskanuj kod i pobierz prezentację CityTouch

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

13

wiadomości Projekty pilotażowe System CityTouch jest już stosowany przez operatorów oświetlenia w wielu miastach europejskich, w tym Pradze i Londynie.

Z tego rozwiązania, przez najbliższe 25 lat, będzie korzystała Rada Miejska Croydon w London Borough of Lewisham w projekcie renowacji miejskiego oświetlenia – wymieniając ponad 42 000 punktów światła. Rozwiązanie CityTouch ułatwia dostosowanie oświetlenia do potrzeb gmin, zapewniając bezpieczeństwo i elastyczność. Umożliwia osiągnięcie znaczących oszczędności z tytułu zużycia energii i kosztów utrzymania, w porównaniu poprzednio używanym oświetleniem. Jednocześnie dostarcza dokładne i szczegółowe dane zapewniając wysoką jakość usług oświetleniowych.

Philips Lighting Poland SA

CityTouch – dynamiczne, inteligentne i elastyczne sterowanie oświetleniem miejskim

wiadomości

Ceny zamienników LED II kwartał 2013 Ceny żarówek LED wciąż spadają, najwięksi producenci coraz bardziej skupiają się na rynku oświetlenia mieszkaniowego

Z

godnie z ostatnim badaniem cen żarówek LED przeprowadzonym przez firmę badawczą TrendForce na zlecenie LEDinside, Średnia Cena Sprzedaży (ASP) ekwiwalentu LED żarówki 40W spadła w maju (2013) o 1%, osiągając 16 USD. Najbardziej wyrazistą redukcję cen odnotowano na Tajwanie. ASP ekwiwalentu LED żarówki 60W obniżyła się o 0.1% do 23.8 USD. Wzrost cen sprzedaży zamienników LED odnotowano w Wielkiej Brytanii, w pozostałych regionach ceny ekwiwalentów LED żarówek 40 i 60W nieznacznie spadły albo pozostały stabilne. W Niemczech firmy Osram, Samsung oraz LG sprzedawały swoje zamienniki LED żarówki 40W za mniej niż 10 euro. W Chinach lokalni producenci, tacy jak SunSun i BYD, skupili się na rynku oświetlenia mieszkaniowego i zwiększaniu swoich rynkowych udziałów w tym sektorze. Na Tajwanie konkurencja rynkowa przybrała na sile przez Toshibę promującą różne typy tanich zamienników LED żarówki 40W. Wszystkie ceny sprzedaży tych produktów znalazły się poniżej 8 USD, co stanowi poważne zagrożenie dla lokalnych producentów..

Ceny zamienników LED żarówki 40W maleją przez tanie produkty Toshiby Zgodnie z LEDinside, ASP zamiennika LED żarówki 40W ob-

#

14

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

niżyła się w maju 2013 o 1%, do 16 USD. W Japonii ASP ekwiwalentu żarówki 40W zmniejszyła się o 3.3%, mimo że ceny niektórych produktów wzrosły po zakończeniu okresu promocyjnego. W USA ASP zamiennika LED żarówki 40W spadła w maju o 6.9%. Ceny oryginalnych produktów stale maleją; nie wprowadzono nowych produktów w regionie. ASP zamiennika LED żarówki 40W w Korei wzrosła w maju nieznacznie o 0.2% z powodu obniżenia kursu waluty; ceny oryginalnych produktów nie uległy zmianie.

Duży wzrost ASP zamiennika LED żarówki 40W, bo aż o 12.8% odnotowano w Wielkiej Brytanii, gdzie ceny oryginalnych produktów systematycznie rosną. Na rynek nie wypuszczono jednak wielu nowych zamienników LED. W Niemczech ASP ekwiwalentu LED żarówki 40W spadła w maju o 4.7%, maleją również ceny oryginalnych produktów; nie wprowadzono nowych zamienników LED. ASP zamiennika LED żarówki 40W w Chinach wzrosła o 12.3% z powodu spadku kursu waluty. ASP zamienników LED żarówki 40W na Tajwanie spadła w maju aż o 15.8%. Ceny oryginalnych produktów zachowywały się stabilnie. Za obniżenie średniej ceny sprzedaży zamienników LED w tym regionie odpowiedzialna jest Toshiba, oferująca swoje produkty w bardzo niskich cenach.

Ekwiwalent 40W standardowej żarówki 450-485lm, światło ciepłe białe (US$)

Maj 2013

High

Low

Avg

Change

K-lm, Avg

Japonia

25.0

8.1

13.2

-3%

27.1

Świat

41.0

4.2

16.0

-1%

33.9

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

15

wiadomości Średnia cena ekwiwalentu LED żarówki 60W niestabilna w każdym regionie Średnia Cena Sprzedaży ekwiwalentu LED żarówki 60W spadła w maju nieznacznie o 0.1%, osiągając 23.8 USD. Ceny zachowywały się niestabilnie w każdym z regionów; na rynku nie pojawiło się wiele nowych zamienników. W Japonii ASP spadła w maju o 8.4%, osiągając 21.9 USD. Cena oryginalnych produktów w tym regionie systematycznie malała, do czego przyczynił się rosnący kurs waluty; nie wprowadzono nowych produktów.

W Korei i Chinach ASP wzrosła odpowiednio o 0.8% i 0.7% z powodu spadku kursu walut. W obu krajach nie odnotowano zmian w cenach oryginalnych produktów. ASP zamienników LED żarówki 60W w USA oraz w Niemczech spadły w maju odpowiednio o 3.3% i 0.9% przy stale obniżających się cenach oryginalnych produktów. W Wielkiej Brytanii ASP zwiększyła się o 5% przy ogólnym wzroście cen oryginalnych produktów.

#

wydarzenia

Ceny nowych produktów w Wielkiej Brytanii były niższe. ASP zamienników LED żarówki 60W na Tajwanie wzrosła o 8.5% z powodu wyższych cen nowych produktów; ceny oryginalnych produktów pozostały stabilne.

LEDinside prognozuje, że ponieważ rozwój technologii i świadomość klientów na temat oświetlenia LED stale rosną, tradycyjne oświetlenie będzie systematycznie zastępowane lampami LED. Analitycy TrendForce szacują, że wskaźnik przyjęcia oświetlenia LED wyniesie w 2013 roku 25.7%, co będzie oznaczało wzrost o 8.1% w porównaniu z 2012. Ponieważ popularność oświetleniowego rynku mieszkaniowego LED stale rośnie, wielu producentów intensywnie pracuje nad zwiększeniem udziałów rynkowych i rozszerzeniem kanałów dystrybucji.

Stosując elastyczne ceny mogą oni promować swoje produkty, przygotowując się na prawdziwy wzrost rynku oświetlenia Opracowanie: LEDnews za zgodą LEDinside mieszkaniowego.

Ekwiwalent 60W standardowej żarówki 800-810lm, światło ciepłe białe (US$) High

Low

Avg

Maj 2013

Change

K-lm, Avg

Japonia

37.7

12.1

21.9

-8%

26.6

Świat

47.4

5.7

23.8

0%

28.7

Zamów prenumeratę online

Nadchodzące wydarzenia 17-19.09.2013 26. Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie ENERGETAB 2013

ENERGETAB to największe w Polsce targi nowoczesnych urządzeń, aparatury i technologii dla przemysłu energetycznego.

W ubiegłorocznych targach wzięło udział 720 wystawców z 18 krajów. Teren targów obejmuje ponad 30 tys. m2 powierzchni ekspozycyjnej, zarówno w nowoczesnej hali wielofunkcyjnej, pawilonach namiotowych jak i terenach otwartych.

ZIAD Bielsko-Biała SA / al. Armii Krajowej 220 43-316 Bielsko-Biała / Polska

24-26.09.2013 3RD LED PROFESSIONAL SYMPOSIUM +EXPO / BREGENCJA

Międzynarodowe sympozjum LED Professional, jest wiodącym wydarzeniem w Europie skierowanym do ekspertów technologii oświetlenia LED, skupiającym się na szeroko rozumianym oświetleniu ogólnym, przemysłowym oraz architektonicznym LED. Wydarzenie łączy w sobie trzydniową wystawę z sympozjum i programem warsztatów.

Bregenzer Festspiel- und Kongresshaus GmbH Platz der Wiener Symphoniker 1 / 6900 Bregenz / Austria www.led-professional-symposium.com

www.energetab.pl

19-21.11.2013 Strategies in Light Europe / Monachium

26-28.02.2014 XII Międzynarodowe Targi Sprzętu Oświetleniowego Światło 2014

www.luxmagazyn.pl/prenumerata

e-mailem

prenumerata@luxmagazyn.pl

lub telefonicznie 600 500 933

16

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Strategies in Light Europe łączy ze sobą wystawę z konferencją dla szybko rozwijającej się branży oświetlenia LED. Na wystawie zaprezentuje swoje najnowsze produkty i rozwiązania ponad 80 firm dzięki czemu wydarzenie jest jednym najskuteczniejszych mediów tworzenia i utrzymywania relacji z klientami w Europie.

Targi ŚWIATŁO na stałe wpisały się w kalendarz imprez targowych zarówno w Polsce, jak również za granicą. Misja branżowej edukacji, która przez lata przyświecała organizatorom zaowocowała pojawieniem się nowej jakości na polskiej mapie targowej. Targi ŚWIATŁO to nie tylko największe branżowe targi oświetleniowe w Europie Środkowowschodniej, lecz także jedyne wydarzenia branżowe w Polsce łączące prezentację najnowszych produktów z koncepcją szkoleniową.

M.O.C. Event Centre / Monachium / Niemcy

Warszawskie Centrum Wystawiennicze EXPO XXI / ul. Prądzyńskiego 12/14 / Warszawa / Polska

www.sileurope.com

www.lightfair.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

17

projekty

Luxiona Poland oświetliła Centrum Profilaktyki Nowotworów w Warszawie

Centrum Profilaktyki Nowotworów jest obiektem wyjątkowym. Miejsce to stanowi nie tylko kolejną przychodnię w przepełnionym Centrum Onkologii, ale jest miejscem, gdzie pacjenci przeżywają często niezwykle trudne momenty w życiu.

Nadrzędnym celem projektu tego budynku było wykreowanie takiego wnętrza, które ułatwi pacjentom i ich rodzinom pobyt w tej placówce i złagodzi ich emocje.

18

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

C

entrum Profilaktyki Nowotworów w Warszawie powstało dzięki Fundacji TVN, z okazji jubileuszu 10-lecia działalności. Obiekt ten stanowi uzupełnienie kompleksu medycznego Centrum Onkologii, działającego od ponad 20 lat na warszawskim Ursynowie.

Głównym wyzwaniem, przed którym stanęli twórcy tego budynku, było stworzenie miejsca łączącego funkcjonalność przychodni z komfortowym i przyjaznym pacjentom pomieszczeniem. Dla projektantów niezmiernie ważne było zaprojek-

towanie wnętrza, które ułatwi chorym orientację w przychodni oraz pozwoli na spędzanie trudnych dla wielu z nich chwil w pomieszczeniach przyjaznych i wygodnych.

Budynek z zewnątrz ma bryłę nawiązującą do pozostałych obiektów Centrum Onkologii, jest jednak nowocześniejszy i bardziej harmonijny, między innymi dzięki ciekawemu graficznie układowi okien. Przyjaznego wyglądu dodają mu rosnące tuż obok drzewa.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

19

projekty

projekty

Wnętrze przychodni jest wyjątkowe. Szczególną uwagę należy zwrócić na hol główny, w którym znajduje się bardzo nowoczesna bryła recepcji. Miejsce to przypomina bardziej hotel niż obiekt medyczny. Całość wnętrz jest utrzymana w jasnych kolorach, ożywiona jedynie akcentami w bardzo intensywnych barwach (pomarańczowe kanapy i oparcia krzeseł).

Oświetlenie również dodaje wnętrzu nowoczesnego charakteru. Dzięki wielu powierzchniom przeszklonym, do wnętrza budynku wpada dużo światła słonecznego. Jest ono uzupełnione poprzez oświetlenie sztuczne zaprojektowane tak, aby oprócz funkcji oświetlania stanowiło również element dekoracji i wystroju.

Korytarze przychodni poprzecinane są liniami świetlnymi, wbudowanymi w sufity i schodzącymi na ściany, Imitującymi światło wpadające do wnętrza z różnych punktów. W kawiarni z kolei zastosowano nieregularnie rozmieszczone białe walce opraw, które stanowią doskonałe uzupełnienie całości, współgrając z okrągłymi białymi stolikami i krzesłami.

Lokalizacja: Warszawa, ul. Roentgena Pracownia Projektowa: Kuryłowicz&Associates Sp. z o.o.

Data opracowania: 2008-2010 Data realizacji: 2011 Inwestor: Fundacja TVN „Nie jesteś sam”, Centrum Onkologii – Instytut MariiSkłodowskiej-Curie 20

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Powierzchnia całkowita: 3778 m2 Powierzchnia zabudowy: 985 m2 Kubatura brutto: 14 547 m3 Generalny wykonawca: Narew Styl sp. z o.o.

Oświetlenie: LUXIONA Poland S.A.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

21

projekty

Instalacja energooszczędnego oświetlenia LED firmy Verbatim w pałacu Esterháza Pałac Esterháza to jeden z najpiękniejszych budynków barokowych w Europie i co roku jest odwiedzany przez około 80 000 gości. Po gruntownej renowacji ta ikoniczna posiadłość, zbudowana na zlecenie księcia Mikołaja Esterházego w XVIII wieku, odzyskała znaczną część pierwotnego splendoru.

W

zeszłym roku władze zamku rozpoczęły modernizację oświetlenia zamku. Zarząd we współpracy z węgierskim Towarzystwem Opieki nad Zabytkami postanowił rozpocząć wymianę lamp żarowych i halogenowych na nowoczesne oświetlenie LED. Było to duże i ambitne przedsięwzięcie, ponieważ pałac liczy 126 pomieszczeń, a wiele z jego spektakularnych sal jest oświetlonych antycznymi, kryształowymi kandelabrami. Projekt wymiany oświetlenia zakończono do tej pory w 20 salach pokazowych, 12 apartamentach oraz w przyległych pomieszczeniach i korytarzach. Modernizację skończono także w pokojach mieszkalnych Księcia i Księżniczki, w wyłożonej lustrami Sali Zgromadzeń oraz w Sali Koncertowej, gdzie odbyły się premierowe wykonania wielu klasycznych kompozycji austriackiego kompozytora Josepha Haydna.

22

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Specjalną uwagę poświęcono owalnej pałacowej kaplicy z ornamentami naściennymi i sufitowymi freskami. Lampy LED chronią wrażliwe malowidła i rzeźby przed szkodliwym wpływem promieniowania ultrafioletowego i podczerwonego, a jednocześnie zapewniają jednolite oświetlenie docelowych obszarów, aby podkreślić dzieła sztuki i zapewnić gościom wyjątkowe doznania estetyczne.

Zarząd pałacu Esterháza jest bardzo zadowolony z przejścia na oświetlenie LED firmy Verbatim. „Modernizacja oświetlenia zaoszczędzi dużo pieniędzy, które będziemy mogli przeznaczyć na konserwację pałacu i ulepszenie usług dla zwiedzających. Dobrze wiedzieć, że mimo zmniejszonego poboru prądu barokowe przestrzenie pałacu nadal błyszczą tak, jak za najlepszych czasów”, powiedział Ágota Dobó, zastępca dyrektora Państwowego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.

— Fakt, że kierownictwo Esterháza wybrało Verbatim do projektu związanego z renowacją oświetlenia całego zespołu pałacowego jest dla nas ogromnym zaszczytem — powiedziała Jeanine Chrobak-Kando, kierownik ds. rozwoju działalności na rynkach EUMEA w dziale oświetlenia firmy Verbatim. — Dzięki temu udało się nam pokazać, że oświetlenie LED jest idealnym rozwiązaniem nie tylko dla nowoczesnych budowli. Można je z powodzeniem stosować także w przypadku zabytków, gdzie szczególny nacisk przykłada się do ochrony przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych – kończy Jeanine Chrobak-Kando.

Verbatim

Nowe oświetlenie na nowo rozświetliło barokowy pałac

Podczas samej modernizacji kandelabrów zastąpiono lampami LED ponad 1250 żarówek świecowych, a także 200 żarówek okrągłych i reflektorów w innych oprawach. Nowe lampy LED o mocy 3,7W zużywają zdecydowanie mniej energii niż standardowe żarówki żarowe i oferują jednocześnie światło o większym natężeniu lumenów. Zamek jest także niemal bez przerwy oświetlany, przez co 30-krotnie dłuższa żywotność pozwala na radykalne zmniejszenie kosztów jego utrzymania.

Dzięki możliwości zmiany natężenia światła, kąta padania czy jego jasności pozwalają na stworzenie odpowiednich warunków do podziwiania sal i eksponatów w nich zgromadzonych.

Oświetlenie ma duży wpływ na komfort i satysfakcję gości.

Stworzenie relaksującej atmosfery może wydłużyć czas zwiedzania oraz zachęcić do powtórnej wizyty i dalszego podziwiania piękna zamku.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

23

projekty

projekty

Panasonic oświetla technologią LED największy zabytkowy zamek na świecie Zamek na Hradczanach oszczędza na energii i wymianie żarówek, zachowując historyczny nastrój dzięki technologii LED firmy Panasonic.

A

dministracja Zamku na Hradczanach w czeskiej Pradze zleciła firmie Panasonic dostawę ponad 10 000 żarówek LED. Zastąpią one dotychczasowe żarówki konwencjonalne i kompaktowe żarówki fluorescencyjne, zapewniając 77-procentową oszczędność energii.

W zależności od potrzeb i wymagań w różnych miejscach na zamku zainstalowano żarówki LED pięciu typów z szerokiej oferty firmy Panasonic.

W najsłynniejszym budynku, Katedrze św. Wita położonej w centrum Hradczan, zainstalowano 40-watowe żarówki Nostalgic Clear firmy Panasonic oraz 15-watowe żarówki w kształcie świeczki. Przyjemnie rozświetlają one przestronne wnętrze świątyni, zachowując jej religijną i zabytkową atmosferę. Żarówki LED Nostalgic Clear firmy Panasonic zainstalowane na Pierwszym Dziedzińcu zapewniają nie tylko oszczędność energii, ale też mniejsze koszty wymiany. Ich czas eksploatacji sięga bowiem 40 000 godzin, a zatem nie trzeba wymieniać ich tak często jak żarówek tradycyjnych, które wystarczą na zaledwie 1000 godzin. Jest to ważne szczególnie dla personelu Hradczan, który musi wymieniać wiele żarówek zainstalowanych wysoko i w trudno dostępnych miejscach. Żarówki tradycyjne mogą ponadto szkodzić zabytkom.

Technologia LED firmy Panasonic emituje tymczasem bardzo niewiele promieniowania ultrafioletowego i podczerwonego, dlatego wykorzystujące ją żarówki zainstalowano w Pałacu Królewskim, aby zredukować niekorzystny wpływ otoczenia na bezcenne eksponaty.

W ofercie żarówek LED firmy Panasonic znajdują się także modele o 300-stopniowym rozpraszaniu światła. Wykorzystano je na Trzecim Dziedzińcu, który stanowi element głównej trasy po kompleksie zamkowym, ponieważ obszar ten wymaga dobrego oświetlenia o każdej porze.

Laurent Abadie, prezes i dyrektor generalny firmy Panasonic Europe oraz dyrektor zarządzający w Panasonic Corporation Japan, powiedział: Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO, takie jak Zamek na Hradczanach, mają ogromne znaczenie dla

24

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

naszej kultury, dlatego musimy dbać o zachowanie ich zabytkowej atmosfery. Wielokrotnie nagradzana za design żarówka Nostalgic Clear firmy Panasonic pomoże zamkowi nie tylko zachować tradycyjny charakter, ale także uzyskać oszczędności, ponieważ nasza innowacyjna technologia zmniejsza koszty energii i pozwala uniknąć częstej wymiany żarówek.

Panasonic

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

25

projekty

luxiona Poland oświetliła Dworzec Centralny w Warszawie Dworzec Centralny w Warszawie to jedna z ikon architektury okresu realnego socjalizmu. Powstał w latach 1972-75 i jak na swoje czasy miał duże walory funkcjonalno-użytkowe. Był też postrzegany jako szczyt elegancji i nowoczesności (niektóre elementy np. schody ruchome, zostały sprowadzone z Paryża i Brukseli).

Z

biegiem lat budynek Dworca stracił swój blask i stał się raczej niechętnie odwiedzanym miejscem, kojarzącym się raczej z brudem, bałaganem, niemiłymi zapachami z przeróżnych punktów gastronomicznych oraz miejscem noclegowym dla bezdomnych. Na szczęście mistrzostwa EURO 2012 stały się dla całego kraju czynnikiem motywującym do uporządkowania istniejących oraz budowy brakujących elementów infrastruktury. Na fali tego trendu pojawił się temat budowy nowego Dworca Centralnego. Jednakże kwestie budżetowe oraz inne priorytety PKP ograniczyły te plany w obecnej chwili do renowacji istniejącego obiektu. Przed czerwcem 2012 poprawiona została estetyka dworca, uporządkowana część komercyjna, stworzona nowa przestrzeń do odprawy podróżnych,

26

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

ulepszona funkcjonalność dla niepełnosprawnych. Renowacji i konserwacji poddane zostały elementy architektury, takie jak: strzegomskie granitowe posadzki i okładziny, ściany z marmuru „Biała Marianna” oraz surowe betonowe tynki z płukanego żwiru, typowe dla stylu modernistycznego. Unowocześniony dworzec charakteryzuje się zwiększoną ilością światła, czystością oraz bardziej czytelnym układem przestrzennym. Oświetlenie zostało wzmocnione dzięki zastosowaniu energooszczędnych, nowoczesnych świetlówek. Powstała przestrzeń wygodna, przyjazna dla podróżnych, dostępna dla osób niepełnosprawnych ruchowo i niedowidzących. Dworzec zyskał spójny system komunikacyjny i informacyjny, charakteryzujący się uporządkowanym układem nośników reklamowychi szyldów. Zastoso-

wane zostały nowoczesne technologie elektroniczne, takie jak czterostronne infokioski. Duży nacisk jest położony na wygodę komunikacji w pionie (windy i schody) i w poziomie. Przestrzeń Dworca Centralnego stała się integralną częścią obszaru wielkomiejskiego, z rozwiniętymi funkcjami: pobytową (wygodne poczekalnie, miejsca odpoczynku), gastronomiczną (kawiarnie, food court), handlową (nowoczesny pasaż handlowy) oraz reprezentacyjną (punkt promocji miasta, informacja turystyczna i przestrzeń ekspozycyjna). Projekt oświetlenia dworca stanowił spore wyzwanie, ponieważ musiał łączyć w sobie zarówno uzyskanie oczekiwanego efektu, jak i wpisywać się w ściśle określone wymogi techniczne, mocno ograniczające możliwości zastosowania gotowych rozwiązań. Konieczne było stworzenie

nowych opraw oświetleniowych dedykowanych do tej realizacji, tak aby „wpasować” się w istniejące elementy konstrukcyjne.

Projekt obejmuje zastosowanie trzech głównych typów opraw.

Pierwsza to oprawa Flying Surface, wg projektu słynnego francuskiego architekta, Jean’a Nouvel’a. Kolejna to energooszczędna oprawa metalohalogenkowa typu downlight (zunifi kowana oprawa o różnych mocach i rozsyłach światła). Dzięki wysokiemu poziomowi szczelności nie ulega ona zabrudzeniom od wewnątrz, a jednocześnie jest łatwa w konserwacji. I wreszcie oprawa szczelna – przystosowana specjalnie do montażu w suficie typu clip-in, do łączenia w linie. Jej główne zalety to łat wy serwis i konserwacja oraz relatywnie niska cena w stosunku do wysokiej jakości i wytrzymałości na czynniki zewnętrzne.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

27

projekty

projekty

Inwestor: Polskie Koleje Państwowe S.A. Generalny wykonawca: PORR Architekt wiodący: Towarzystwo Projektowe Koordynacja projektu oświetlenia: LUXIONA Poland

28

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

29

raport oświetlenie w przemyśle

W

branży przemysłowej najważniejsza funkcja oświetlenia sprowadza się do właściwego oświetlenia stanowiska pracy.

Odpowiednie natężenie światła poprawia koncentrację pracowników, redukuje ilość popełnianych przez nich błędów, co przekłada się na bezpieczeństwo pracy, a tym samym na jej jakość oraz wydajność.

Bezwypadkowość i komfort pracy nie pozostają również bez wpływu na motywację pracownika. Wybór odpowiedniego systemu oświetleniowego staje się zatem jedną z najważniejszych decyzji, z jaką musi zmierzyć się właściciel przedsiębiorstwa.

Oświetlenie jako czynnik produktywności Ponad 80 procent wszystkich informacji, które docierają do ludzkiego mózgu poprzez oczy. Tak więc słabe warunki widzenia w sposób oczywisty stanowią przeszkodę dla pracy. Wpływają negatywnie na nasze dobre samopoczucie, zmniejszają produktywność i prowadzą do błędów i wypadków. Pracownik, który dobrze widzi i czuje się komfortowo w pomieszczeniu, czuje się bardziej zmotywowany, bardziej skupiony i efektywny. Jakość pracy wzrasta, a liczba popełnianych błędów wymiernie spada. Zmniejszone jest również ryzyko wypadków.

Inwestycja w oświetlenie ma sens ekonomiczny. Okres zwrotu inwestycji w nowoczesną instalację oświetleniową jest stosunkowo krótki. Jest to częściowo spowodowane faktem, że jest bardziej efektywne oświetlenie zużywa mniej energii. Jednak dobre oświetlenie wpływa również na inne czynniki ekonomiczne: • zwiększa wydajność poprzez zwiększenie motywacji pracowników i wzmocnienie zaangażowania, • obniża koszty poprzez redukcję błędów, wypadków i absencji, • poprawia jakość i zmniejsza ilości odpadów.

30

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

31

raport – oświetlenie w przemyśle

Oświetlenie ma znaczenie. Jak zadbać o bezpieczeństwo w magazynach?

Niewłaściwie dostosowane do specyfiki pracy przedsiębiorstwa oświetlenie oraz ograniczona widoczność to jedne z najczęstszych, poza czynnikiem ludzkim, przyczyn wypadków w branży transportowej i logistycznej. Odpowiedni projekt oświetlenia magazynu oraz zastosowanie skutecznych i sprawdzonych rozwiązań pozwoli zmniejszyć ryzyko kolizji, znacznie poprawiając komfort pracy.

raport – oświetlenie w przemyśle cie sprawdzonych rozwiązań do konkretnych wnętrz i charakteru wykonywanej w nich pracy. Konieczne jest też zwrócenie uwagi na kilka ważnych aspektów, które pozwolą ograniczyć lub wyeliminować wypadki np. z udziałem wózków widłowych. W takim przypadku istotną kwestią jest rozkład luminacji, olśnienie, migotanie, kierunkowość światła, oddawanie barw (Ra) i wygląd barwy światła. Operatorzy powinni mieć nieograniczone pole widzenia, a pracownicy pełną świadomość zbliżającego się pojazdu z dużym załadunkiem.

Najpopularniejsze rozwiązania Dobór rozwiązań oświetleniowych uzależniony jest od rodzaju magazynu. W zależności od przeznaczenia i lokalizacji w budynku oraz jego wysokości można wyróżnić m.in. magazyny: przy pomieszczeniach biurowych, w podziemiach budynków, wolnostojące (takie których wysokość zwykle nie przekracza 4,0 metrów), wiaty bądź hale magazynowe o wysokości 3,0-7,0 metrów oraz magazyny wysokiego składowania o wysokości powyżej 8,0 metrów. W mniejszych halach i magazynach najczęściej używanym rozwiązaniem są oprawy dla świetlówki liniowej T5. Bardziej przestrzenne wnętrza potrzebują natomiast zróżnicowanego oświetlenia: świetlówkowego np. linie świetlne w części wysokiego składowania (pomiędzy regałami) oraz opraw typu high bay na lampy wyładowcze lub LED w części bez zaregałowania w strefie dostaw, przeładunku.

Do oświetlenia pomieszczeń w strefie wysokiego składowania stosuje się oprawy w liniach świetlnych o wąskim rozsyle światłości. – Najskuteczniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie odpowiednich odbłyśników dostępnych do tzw. linii świetlnych szybkiego montażu, wąskoświecących w przestrzeniach między

#

W

edług raportu Głównego Urzędu Statystycznego tylko w pierwszym półroczu 2012 roku liczba wypadków w obszarze transportu i gospodarki magazynowej wyniosła blisko trzy tysiące, z czego aż 25 ze skutkiem śmiertelnym. Najczęstszym źródłem urazu były maszyny, urządzenia i wyposażenie do podnoszenia, przenoszenia i magazynowania. Wózki widłowe, będące podstawowym narzędziem logistyki wewnętrznej, przy niezachowaniu należytej ostrożności i nieprzestrzeganiu zasad bezpieczeństwa, mogą być przyczyną groźnych wypadków. Dlatego tak ważna jest właściwa organizacja i nadzór pracy oraz stworzenie zatrudnionym odpowiedniej widoczności w trakcie wykonywanych czynności. W trosce o bezpieczeństwo pracowników magazyn

32

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

powinien być starannie oświetlony z zachowaniem wymaganych poziomów natężenia oświetlenia na płaszczyźnie roboczej, regulowanych przez normy PN-EN 12464-1:2004 „Światło i oświetlenie”.

regałami, gdy są one wysokie oraz szerokoświecących w części ogólnej magazynu lub przy niższych wysokościach, które gwarantują odpowiednie dostosowanie do wnętrza magazynu i tym samym optymalną jakość oświetlenia – przekonuje Krzysztof Stachurski, projektant z firmy Trilux Polska, ekspert Polskiego Komitetu Oświetleniowego. Najważniejsze jest jednak zwrócenie uwagi na obowiązujące normy. – Na płaszczyźnie roboczej, w której przebywają ludzie, natężenie oświetlenia powinno wynosić nie mniej niż 200 lx. W zależności od potrzeb można je zwiększyć lub zmniejszyć o jeden stopień w stosunku do poziomu minimalnie dopuszczalnego w przypadku, gdy występują ku temu dodatkowe przesłanki. I tak np. zwiększenie poziomu natężenia oświetlenia może zapewnić większą wygodę widzenia, szczególnie w sytuacji, w której pracownicy w większości przekroczyli 40. rok życia. Taki zapis istniał w poprzednio obowiązującej normie oświetleniowej i nie został bezpośrednio uwzględniony w obecnie stosowanej. Natomiast dobra praktyka projektowa i znajomość techniki świetlnej pozwala uwzględniać wszelkie odstępstwa od normy, tak by zachować poprawną wygodę widzenia – dodaje ekspert.

Szczególną uwagę trzeba zwrócić też na wskaźnik oddawania barw (Ra), ponieważ wygląd określonego przedmiotu może ulegać zmianom w warunkach oświetlania różnymi typami źródeł światła. – Aby usprawnić pracę i zapewnić właściwe odwzorowanie kolorów, oprawy powinny mieć wskaźnik nie mniejszy niż Ra 80. U większości renomowanych producentów, stosowane źródła światła posiadają już dobry wskaźnik oddawania barw. Dzięki temu przedmioty i załadunek prezentują się w swojej naturalnej kolorystyce. Ważna jest też temperatura barwowa źródeł światła, która powinna zwiększać się wraz z ze wzrostem natężenia oświetlenia – tłumaczy Stachurski.

Wymagane natężenie oświetlenia względem różnych wnętrz (zgodnie z PN-EN 12464-1:2004)

1. Strefy komunikacyjne • strefy komunikacyjne [100 lx] • korytarze dostępne dla pojazdów [150 lx] • schody i chodniki [150 lx] • rampy, zatoki ładunkowe [150 lx]

2. Pomieszczenia magazynowe • składy [100 lx] i magazyny, w których stale przebywają pracownicy [200 lx] • strefy pakowania i wysyłania [300 lx]

3. Strefy magazynowe z regałami • przejścia z obsługą [150 lx] • bez obsługi [20 lx] • stanowiska kontroli [150 lx]

4. Biura • prace bez użycia komputera np. kopiowanie dokumentów [300 lx] • prace przy pomocy komputera [500 lx]

Różne wnętrza, różne światło Zgodnie z §26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (26 września 1997 r.) w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz.

1650 z późn. zm.) zarówno oświetlenie naturalne, jak i sztuczne powinno być odpowiednio dopasowane do specyfiki przedsiębiorstwa. Poza spełnieniem obowiązujących norm dotyczących natężenia oświetlenia, dobry projekt przewiduje dobranie i uży-

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

33

raport – oświetlenie w przemyśle Magazyn w dobrym świetle Projektując oświetlenie w magazynie, warto rozważyć zamocowanie opraw w postaci linii szybkiego montażu. Oprawy można wtedy montować w szynach nośnych, w które wpina się wkład oświetleniowy (układ zasilający razem z oprawkami do źródła światła i odpowiednim odbłyśnikiem jeśli potrzeba). – Korzystnym i bardzo efektywnym rozwiązaniem jest system linii świetlnych z wąskim bądź szerokim rozsyłem światłości w zależności od wysokości montażu (dostępne dla świetlówek T5 oraz LED). Takie rozwiązanie pozwala na dobre oświetlenie bocznej powierzchni regałów, poprawia widoczność napisów i tablic, a także ułatwia pobieranie palet z załadunkiem – mówi Krzysztof Stachurski, projektant z firmy Trilux Polska. Odpowiednio dobrane elementy optyczne oprawy (np. odbłyśnik, raster bądź inna przesłona źródła światła) ograniczają luminację i jaskrawość źródeł światła, które powodują olśnienie. – Wśród określonych wymagań dla magazynów podana jest wartość UGR, wskaźnika oceny olśnienia spowodowanego przez zastosowane w pomieszczeniu oprawy oświetleniowe przy przyjętym rozmieszczeniu, którą należy uwzględnić na etapie wykonywania projektu – dodaje ekspert.

Już na etapie projektu oświetlenia należy uwzględnić warunki panujące we wnętrzu (np. uwzględnić regały wysokiego składowania jeśli będą w rzeczywistości) Jeśli podczas prac projektowych docelowe usytuowanie regałów w pomieszczeniu nie zostało precyzyjnie określone, oprawy powinno się montować możliwie wysoko, aby uzyskać równomierne natężenie oświetlenia na powierzchni roboczej. Należy o tym rzetelnie uprzedzić klienta, który nierzadko nie posiada wiedzy o tym, jak zmienią się warunki oświetleniowe po wstawieniu regałów do wnętrza oświetlonego w sposób ogólny. Warto też zastosować podział na poszczególne obwody elektryczne.

34

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

raport – oświetlenie w przemyśle

Dzięki temu, za pomocą szafy sterowniczej można zarządzać systemem w celu zapewnienia optymalnych warunków pracy na poszczególnych stanowiskach oraz oszczędzać energię, wyłączając oprawy w nieużywanych sektorach. Najkorzystniejsze jest zastosowanie systemów sterowania oświetleniem, które w zależności od światła dziennego (coraz częściej projektowane są świetliki w dachach) oraz obecności personelu zarządza oświetleniem w wybranych strefach.

Szczelność i konserwacja Na etapie projektu należy rozważyć, czy oprawy oświetleniowe powinny mieć podwyższony poziom szczelności (IP), aby zanieczyszczenia powstałe w wyniku pracy nie przedostawały się do środka. Jest to szczególnie ważne w tych przypadkach, gdzie oprawy narażone są na osadzanie się spalin, nadmierne zapylenie czy zakurzenie. Dlatego często stosuje się oprawy z dyfuzorami w celu ochrony m.in. przed strugami wody, dzięki czemu podczas systematycznej konserwacji można je szybko i w prosty sposób wyczyścić z zewnątrz.

Korzyści z inwestycji Bezpieczeństwo w magazynie niesie ze sobą wymierne korzyści ekonomiczne. Przede wszystkim pozwala zmniejszyć ryzyko narażenia zdrowia pracowników oraz ograniczyć straty finansowe związane ze zniszczeniem lub uszkodzeniem mienia.

Dlatego istotne są podjęte przez pracodawców inwestycje w odpowiednio zaprojektowane i wykonane oświetlenie, które zredukuje liczbę niebezpieczeństw w magazynie. Niejednokrotnie pozwoli też na oszczędność energii spowodowaną wykorzystaniem energooszczędnych rozwiązań oświetleniowych.

Trilux

Oświetlenie magazynów – etap projektowy Jakie czynniki należy brać pod uwagę planując energooszczędny system oświetlenia hali magazynowej?

Komentarza udziela Krzysztof Stachurski, projektant z firmy Trilux Polska, ekspert Polskiego Komitetu Oświetleniowego.

T

ok projektowania hali magazynowej jest złożony i składa się z kilku etapów. Na początku konieczne jest przygotowanie odpowiedniego projektu, w którym jednocześnie spełnimy normy oświetleniowe wg PN-EN 12464-1 oraz oczekiwań inwestora/użytkownika związanych z efektywnością energetyczną i niskim zużyciem energii.

Pierwszym punktem w toku projektowym jest określenie wymagań oświetleniowych we wnętrzu.

W tym celu powinniśmy wziąć pod uwagę charakter pomieszczenia: czy jest to tylko zwykły magazyn, czy występuje przeładunek, czy stale pracują ludzie. Kolejnym, równie istotnym etapem jest określenie sprzętu oświetleniowego, jaki będzie zapewniał odpowiednie warunki oświetleniowe. Producenci i dostawcy dysponują obecnie szerokim wachlarzem możliwości, oferując m.in. standardowe oprawy świetlówkowe (często nazywane garażowymi), świetlówkowe linie świetlne, a także oprawy typu high-bay na źródła wyładowcze. Alternatywą w stosunku do tradycyjnych źródeł światła jest technologia LED, która łączy energooszczędność z nowoczesnym wzornictwem opraw.

Rozwiązania w technologii LED umożliwiają efektywniejsze zarządzanie oświetleniem ze względu na bardziej wydajne układy optyczne. Kształt opraw LED może być zbliżony do tradycyjnych opraw oświetleniowych. Aby koszty związane z oświetleniem przestrzeni magazynowych były jak najniższe, należy dokładnie dopasować rozmieszczenie opraw oświetleniowych, odpowiednio dobrać typ oprawy i ich charakterystykę świetlną.

Dobór odpowiedniej liczby opraw oświetleniowych oraz ich mocy zależy od wysokości montażu. Natężenie oświetlenia maleje z kwadratem odległości E= I/r². Mając na względzie

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

35

raport – oświetlenie w przemyśle wymagania PN-EN 12464-1 bądź indywidualne wytyczne inwestora (często wyższe niż przewiduje norma), należy dążyć do tego, aby oprawy we wnętrzu montować najniżej jak to możliwe. Wówczas zoptymalizujemy koszty wykonania projektu, nie tracąc przy tym na wydajności.

Dodatkowo, można zastosować system sterowania oświetleniem, który wpłynie na redukcję kosztów eksploatacji. Najprostszym rozwiązaniem jest instalacja czujników ruchu/obecności. Dzięki temu w tych przestrzeniach, w których obecnie nie przebywają pracownicy światło automatycznie się wyłączy.

Można także wykorzystać system sterowania za pomocą pilota bądź wyłączników naściennych, regulowanych według indywidualnych potrzeb. Bardziej zaawansowana technologia przewiduje włączenie do systemu sterowania czujnika oświetlenia dziennego, który w zależności dostępności światła naturalnego automatycznie dopasuje natężenie wiązki. Połączenie czujnika obecności i czujnika oświetlenia dziennego przyczyni się do zredukowania kosztów związanych z eksploatacją. Nie zawsze jest to jednak możliwe, ponieważ niektóre magazyny są pozbawione dostępu do światła dziennego.

Ważnym czynnikiem podczas planowania energooszczędnego oświetlenia hali magazynowej jest także odpowiedni dobór rozwiązań. Dlatego bardzo istotna jest współpraca dostawcy oświetlenia z inwestorem czy użytkownikiem. Rynek w dalszym ciągu dyktuje cena produktu, ale to nie jedyne koszty wiążące się z inwestycją. W perspektywie kilku lat koszty eksploatacji mają większe znaczenie niż koszt zakupu opraw oświetleniowych. W związku z tym warto dokładnie przeanalizować, które źródła światła powinniśmy zastosować. Najlepiej w zestawieniach wypada technologia LED. Pomimo wyższych

36

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

raport – oświetlenie w przemyśle

nakładów początkowych, w dłuższej perspektywie przyniesie większe oszczędności energii, które zniwelują wydatki związane z zakupem sprzętu. Należy także wspomnieć o nakładach związanych z utrzymaniem instalacji oświetleniowej w należytym stanie i wymianą źródeł światła. W wypadku tradycyjnych rozwiązań (np. świetlówkowych) trzeba uwzględnić utrudniony dostęp do wnętrza oprawy, a to wiąże się z dodatkowym wynajęciem fachowej obsługi i sprzętu. W wypadku technologii LED, koszty związane z wymianą źródeł światła praktycznie nie istnieją – żywotność oprawy (około 50 tysięcy roboczogodzin) jest porównywalna z okresem użytkowania pomieszczenia. Zazwyczaj po takim czasie następuje modernizacja całego obiektu.

Jaka jest rola dostawcy systemów oświetlenia na etapie projektowania obiektu przemysłowego i samego wdrożenia konkretnych rozwiązań?

Głównym zadaniem dostawcy jest rzetelne przygotowanie projektu i poinformowanie klienta o możliwych rozwiązaniach: tradycyjne oświetlenie, LED, systemy sterowania, a także o czasie zwrotu kosztów z poniesionej inwestycji. Ponadto, eksperci ds. oświetlenia powinni ściśle współpracować z innymi branżystami, a przede wszystkim – w wypadku nowopowstającego obiektu – z architektem, który „otworzy” budynek na światło dzienne, czyli zapewni bezpieczny i odpowiedni dostęp światła naturalnego we wnętrzu. Po zrealizowaniu projektu należy odpowiednio przeszkolić personel/pracownicy z zakresu sterowania oświetleniem w obiekcie, aby w pełni wykorzystać zaawansowane możliwości użytego systemu.

Trilux

Oświetlenie odporne na niską temperaturę Choć normy oświetleniowe dla chłodni nie różnią się od tych, które trzeba spełnić w magazynie, sam projekt powinien uwzględniać jej odmienną specyfikę.

Jak wykonać właściwą instalację w takich pomieszczeniach? Komentarza udziela Krzysztof Stachurski, projektant z firmy Trilux Polska, ekspert Polskiego Komitetu Oświetleniowego.

C

hłodnia i mroźnia przemysłowa to specyficzny rodzaj magazynu, dlatego warunki oświetleniowe regulowane są przez normę PN-EN 12464-1, tak samo jak w przypadku standardowego miejsca składowania. Różnica jednak polega na doborze odmiennego sprzętu. Ze względu na specyficzne warunki panujące w chłodniach, wymagane są produkty, które sprostają pracy w skrajnie niskich temperaturach, nawet do –30°C. Dobry projekt oświetleniowy zakłada także m.in. wyższy poziom wskaźnika oddawania barw Ra, które pozwoli kontrolować jakość składowanego towaru.

Projekt Projekt oświetlenia należy zacząć od ustalenia charakteru chłodni. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na wysokość pomieszczenia. Wyróżniamy obiekty standardowe (3-4 m,

związane z wysokością przestrzeni w budynku, w którym się znajduje) i wysokie, w których towary są składowane tylko w przestrzeni poziomej lub na regałach wysokiego składowania (ewentualnie połączenie obu rozwiązań). W związku z tym, użyjemy zupełnie innych oprawy przy projekcie oświetlenia w małych i niskich chłodniach, a innych przy oświetleniu pomiędzy regałami wysokiego składowania. Pierwsze nie będzie szczególnie wymagające, wystarczy ogólny rozstaw lamp, aby oświetlić wnętrze i spełnić wymagane normy. Drugie natomiast wymaga szczegółowego dobrania produktów.

Właściwy projekt oświetlenia chłodni zakłada odpowiedni poziom natężenia oświetlenia, który wynosi, w zależności od przeznaczenia pomieszczenia, od 100 do 300 lx. Konieczne jest przy tym uzyskanie równomierności oświetlenia nie mniejszej niż 0,4 (równomierność oświetlenia = Emin/Eśr). Ponadto,

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

37

raport – oświetlenie w przemyśle tak jak w każdym wnętrzu, należy minimalizować zjawisko olśnienia. W związku z tym w niskich wnętrzach nie powinno się stosować opraw o wysokiej mocy. Konieczne jest też dopasowanie układów optycznych do charakteru pomieszczenia: w niskich sprawdzą się np. oprawy kloszowe, w wysokich zaś oprawy z dodatkowym odbłyśnikiem. Najlepszym rozwiązaniem będzie też zastosowanie opraw oświetlenia bezpośredniego, które zawsze powinno mieć odpowiedni kąt ochrony przed olśnieniem (kąt w zakresie którego widoczne są świecące elementy źródła światła). Minimalna wielkość tego kąta ochrony jest znormalizowana (PN-EN 12464-1) w zależności od luminancji (jaskrawości, jasności) lampy w zakresie 15 – 30o.

Pośrednie oświetlenie w tym wypadku się nie sprawdzi, ponieważ znacznie podniesie koszty instalacji (więcej opraw w stosunku do opraw oświetlenia bezpośredniego).

Kolejnym ważnym parametrem, na który trzeba zwrócić uwagę jest wskaźnik oddawania barw (Ra). Według normy, minimum spełniające kryteria to Ra 60, jednak należy rozważyć stosowanie źródeł światła na poziomie co najmniej Ra 70 (idealne rozwiązanie zakłada Ra 80). Wyższy współczynnik oddawania barw będzie miał istotny wpływ na kontrolę produktów przechowywanych w chłodni, np. mięsa czy owoców.

Przy oświetleniu, które właściwie oddaje kolorystykę, łatwiej wychwycić nieprawidłowości towaru i odpowiednio wcześnie usunąć psujące się towary.

Ostatnim parametrem, który należy uwzględnić na etapie projektowania to temperatura barwowa stosowanych źródeł światła. W związku z tym, że wymagania natężenia oświetlenia w chłodni według normy są stosunkowo niskie, zalecana barwa światła to 3000 K ÷ 4000 K. Wyższe temperatury barwowe, przy tym stosunkowo niskim natężeniu, będą dawały wrażenie tzw. trupiego światła, którego w chłodni powinno się unikać.

Rozwiązania oświetleniowe Ze względu na ograniczoną dostępność sprzętu oświetleniowego, który nadaje się do pracy w skrajnie niskich temperatu-

#

we parametry oświetleniowe (np. znormalizowane natężenie oświetleniowe) były zachowane i utrzymane w czasie, a nie tylko w momencie montażu opraw. Poza tym, że oprawy oświetleniowe muszą być specjalnie wykonane i odporne na działanie niskich temperatur, ważna jest charakterystyka trwałości źródła światła, zmieniająca się w czasie w zależności od temperatury otoczenia. Producenci oświetlenia prezentują wykresy, na podstawie których można sprawdzić, jaki strumień świetlny jest uzyskiwany przy zadanych ujemnych temperaturach panujących w chłodniach. W projekcie oświetlenia należy koniecznie uwzględnić te wartości. Dla przykładu: świetlówki znanego producenta dedykowane do niskich temperatur uzyskują maksymalny strumień światła w temp. +5°C, ale w temp -20°C wydajność spada już do 45% wartości tego strumienia.

Dlatego tą redukcję, w zależności od specyfiki pomieszczenia i panującej w nim temperatury, należy w projekcie uwzględnić.

Trwałość i żywotność Na trwałość oświetlenia chłodni składa się wiele czynników.

Najważniejszym aspektem jest oczywiście dobór odpowiednich produktów, które będą pracowały bezawaryjnie w niskich temperaturach. Niektórzy producenci w oprawach świetlówkowych stosują specjalne, elektroniczne układy zasilające, które zapewniają pracę przez około 100 000 godzin. Jest to porównywalna żywotność do tego, jaką gwarantuje użytkowanie technologii LED. Zatem nie zawsze zastosowanie diod elektroluminescencyjnych będzie odpowiednim rozwiązaniem. Kolejną wytyczną, mającą istotny wpływ na trwałość, jest poprawnie wykonany projekt oświetlenia, uwzględniający specyfikę chłodni (np. spadek strumienia świetlnego wraz ze spadkiem temperatury otoczenia). Częste błędy projektowe wynikają z nieznajomości sprzętu oświetleniowego. Obliczenia wyko-

nywane są przy fabrycznie ustawionych danych strumienia świetlnego, czyli podawanych dla temperatury otoczenia około +25°C. W związku z tym w projekcie uwzględnia się zbyt małą liczbę opraw oświetleniowych, co w konsekwencji powoduje najczęściej spadek natężenia oświetlenia przynajmniej o połowę w porównaniu do początkowych założeń. Newralgicznym punktem projektu jest także poprawnie dobrany system konserwacji, m.in. współczynnik utrzymania/zapasu, czyli uwzględnienie starzenia się źródła światła oraz czyszczenie opraw oświetleniowych i odnawianie wnętrza pomieszczenia.

Takie kwestie najlepiej ustalić z inwestorem jeszcze przed przystąpieniem do prac projektowych.

Energooszczędność Ważnym aspektem oświetleniowym są kwestie energooszczędności. Koszty można zoptymalizować, jeśli spełnimy kilka konkretnych wymogów. Najważniejszy jest prawidłowo wykonany projekt, uwzględniający skrupulatny wybór produktów, dedykowanych do pracy w niskich temperaturach. Najlepiej decydować się na sprawdzone rozwiązania renomowanych producentów. Wówczas będziemy mieć pewność, że sprzęt został odpowiednio wykonany i przeszedł szereg testów pracując w wymaganych warunkach. Wpływ na zmniejszenie kosztów eksploatacji będzie miała także technologia oświetleniowa, dlatego jeśli koszty inwestycji na to pozwalają, warto stosować tą najnowszą – LED-ową. Jest ona bardzo efektywna, a jednocześnie charakteryzuje się wysoką żywotnością i niskim poborem energii elektrycznej. Instalację oświetleniową warto dodatkowo podzielić na obwody, dzięki którym w zależności od potrzeb można będzie włączać i wyłączać dodatkowe oprawy w sektorach aktualnie nieużywanych.

Trilux

Wymagania oświetleniowe dla chłodni/pomieszczeń magazynowych

Składy i magazyny • natężenie oświetlenia: 100 lx (200 lx, jeśli na stałe przebywają ludzie) • współczynnik UGR: 25 • oddawanie barw [Ra]: 60

38

rach, oświetlenie chłodni nie jest już tak prostym zadaniem, jak w przypadku zwykłego magazynu wysokiego składowania.

Użyte rozwiązania powinny być odporne na ujemne temperatury, nawet do -300C. Co to oznacza? Obudowa oprawy, układ zasilający, a także źródła światła powinny zachowywać się stabilnie podczas pracy w tych trudnych warunkach. Do niedawna najczęściej stosowane były rozwiązania ze specjalnymi świetlówkami oznaczonymi w zależności od producenta np.

Thermo, Cold, Polar. Swoim wyglądem przypominały hermetyczne oprawy przemysłowe na świetlówki liniowe przystosowane do pracy w niskich temperaturach (z dedykowanym układem zasilającym i źródłami światła). Oprócz nich używano też oprawy na lampy wyładowcze. Technologia poszła jednak do przodu i obecnie bardzo często wykorzystuje się technologię LED, która dobrze sprawdza się w skrajnych temperaturach.

Wynika to z lepszego oddawania ciepła (odpowiedniego chłodzenia złącza p-n), dlatego im niższa temperatura, tym wyższa skuteczność świetlna diod elektroluminescencyjnych. Ogromne znaczenie mają także względy ekonomiczne, wynikające z oszczędności energii elektrycznej. Inwestorzy szybko przekonali się do technologii LED, co potwierdzają wytyczne przy zleceniach modernizacji oświetlenia.

W przypadku chłodni, analogicznie jak w przestrzeniach magazynowych, odpowiednie rozwiązania oświetleniowe należy dobierać do specyfiki wnętrza. W mniejszych pomieszczeniach najczęściej używa się opraw w technologii LED lub świetlówek liniowych T5. Bardziej przestrzenne obiekty potrzebują natomiast zróżnicowanego oświetlenia: typu świetlówkowego lub LED, np. linie świetlne w części wysokiego składowania (pomiędzy regałami) oraz opraw typu high bay na lampy wyładowcze i LED-y w sektorach bez zaregałowania, np. w strefie dostaw czy przeładunku. Do oświetlenia obszernych pomieszczeń w strefie wysokiego składowania stosuje się oprawy w liniach świetlnych o wąskim rozsyle światłości.

Oprawy do oświetlenia chłodni należy dobierać bardzo skrupulatnie, szczególnie mając na względzie współczynnik zapasu (współczynnik utrzymania). Bardzo ważne jest, aby właści-

raport – oświetlenie w przemyśle

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Strefy pakowania i wysyłania • natężenie oświetlenia: 300 lx • współczynnik UGR: 25 • oddawanie barw [Ra]: 60

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

39

raport – oświetlenie w przemyśle

Oświetlenie chłodni firmy Deutsche See oprawami diodowymi POLARIS NORKA

P

oprawa procesów operacyjnych pod względem oddziaływania zakładu na środowisko naturalne może przybierać różne formy. Firma Deutsche See specjalizująca się w przetwórstwie i sprzedaży ryb oraz owoców morza, kierując się polityką zrównoważonego rozwoju, w swojej nowej chłodni zastosowała autonomiczny system fotowoltaiczny. Na dachu chłodni zamontowano ogniwa fotowoltaiczne, które wytwarzają prąd elektryczny z promieniowania słonecznego.

Ogniwa wytwarzają 70.000 kWh rocznie, co pokrywa całoroczne zapotrzebowanie do zasilenia wszystkich systemów budynku. Aby to osiągnąć, już na etapie projektu przyjęto rozwiązania mające zapewnić maksymalną efektywność energetyczną. Do oświetlenia chłodni o powierzchni 1.600 m² zastosowano 59 opraw diodowych POLARIS typu „high-bay”, produkowanych przez niemiecką firmę NORKA GmbH. Opra-

wy rozmieszczone są w regularnych odstępach i zamontowane na wysokości 6,8m. Szeroki rozsył światłości przy jednoczesnej maksymalnej ochronie przed olśnieniem zapewnia wysoki komfort widzenia dla personelu chłodni podczas codziennych prac, takich jak: przeładunki, układanie i zdejmowanie surowych i przetworzonych produktów na regałach. Wysoki strumień świetlny pojedynczej oprawy POLARIS o wartości 16.000 lumenów gwarantuje, iż przy zastosowaniu tylko 59 opraw na tak dużej powierzchni, właściwy poziom natężenia oświetlenia zarówno w obszarze pracy jak i komunikacji jest osiągnięty.

Szeroki asortyment opraw POLARIS oferuje różnorodne rozwiązania oświetleniowe, zróżnicowane pod względem wartości strumienia świetlnego, temperatury barwowej LED, czy też dodatkowych opcji. Korpus oprawy wykonany jest z odlewanego ciśnieniowo aluminium, system odpornych na starzenie

raport – oświetlenie w przemyśle uszczelek NORKA z silikonu/ syntetycznej gumy zapewnia utrzymanie stopnia ochrony IP65 przez cały okres użytkowania oprawy. Oprawa POLARIS może pracować w zakresie temperatury otoczenia od -35°C do +55°C. Precyzyjnie skonstruowany system optyczny zapewnia właściwą dystrybucję światła i eliminację efektu olśnienia. Połączenie wysokowydajnych źródeł LED i aluminiowego odbłyśnika gwarantuje wysoki współczynnik LOR oprawy. Natomiast system podłączeń opraw LUCON®NORKA umożliwił szybkie i bezproblemowe podłączenie do zasilania, bez konieczności otwierania oprawy.

W chłodni Deutsche See zamontowano oprawy POLARIS 137W, z przezroczystą pokrywą z poliwęglanu (zgodność z systemem HACCP i standardami IFS). Źródłem światła są 4 moduły LED Array o temperaturze barwowej 5.600K i generujące strumień świetlny o wartości 16.000 lumenów. To rozwiązanie w pełni wykorzystuje wszystkie znane zalety technologii LED, a w szczególności natychmiastowe, po załączeniu, osiągnięcie 100% strumienia świetlnego w temperaturze ujemnej, brak wrażliwości na częste załączanie, niskie zużycie energii, wysoki strumień świetlny, długą żywotność źródła światła, niskie koszty konserwacji i utrzymania. W szczególności, przy wysokości pomieszczenia prawie 7 m, dużą zaletą jest wyeliminowanie konieczności wymiany źródła światła.

Rozwiązanie oświetleniowe z oprawami POLARIS NORKA ma jeszcze jedną zaletę. W tym projekcie wykorzystano dodatkowe opcje oferowane dla opraw POLARIS – 18 opraw realizuje także funkcję oświetlenia awaryjnego. W oprawach tych wbudowane są 2 niezależne układy zasilające; jeden z nich zasila 3 moduły LED Array, natomiast drugi zasila czwarty moduł LED Array i jest podłączony do baterii centralnej poprzez przejściowy przełącznik. W przypadku zaniku napięcia pojedynczy moduł LED Array zapewnia oświetlenie awaryjne.

Krulen

40

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

41

raport – oświetlenie w przemyśle

50%

Oprawy oświetleniowe Luxon LED w hali lublińskiego producenta farmaceutycznego

oszczędności energii

Luxon LED to firma produkująca i wdrażająca na rynek oprawy oświetleniowe oparte o technologię LED, przeznaczone do aplikacji świetlnych w biurach, obiektach handlowych i halach przemysłowych. Jedną z pierwszych realizacji firmy i zarazem jednym z pierwszych obiektów w Polsce w całości oświetlonym w technologii LED jest hala producenta farmaceutycznego Baxter Manufacturing Sp. z o.o. w Lublinie.

Droga ku oszczędności Szukając opraw oświetleniowych do nowopowstającej hali produkcyjnej, inwestor szczególny nacisk kładł na eliminację wad typowych dla stosowanych dotąd w posiadanych budynkach tradycyjnych rozwiązań świetlówkowych. Głównym problemem były wysokie koszty energii elektrycznej związane z dużym poborem, ale nie mniej istotne okazywały się utrudnienia związane z serwisowaniem i wymianą świetlówek charakteryzujących się wysoką awaryjnością i krótką żywotnością.

Na czas przeprowadzania serwisu opraw oświetleniowych linia produkcyjna w obiektach inwestora musiała być czasowo zatrzymywana, co w znaczący sposób zwiększało koszty utrzymania obiektu. Znalezienie sposobu rozwiązania tych problemów stało się zatem priorytetem w procesie wyłonienia dostawcy opraw oświetleniowych dla nowej inwestycji.

42

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Oprawy Smart:LED – ponad 50% oszczędności energii elektrycznej w obiekcie Projektanci i inżynierowie Luxon LED zmierzyli się z konkretnymi, sprecyzowanymi przez inwestora wymaganiami. Pożądane oświetlenie miało charakteryzować się: • możliwością montażu w modułach 60x60 cm w suficie podwieszanym; • żywotnością dla wskaźnika L70 (30-procentowej degradacji strumienia świetlnego) na poziomie minimum 5 lat; • bezobsługowym użytkowaniem w całym okresie żywotności oprawy; • natężeniem oświetlenia na powierzchniach roboczych na poziomie minimum 300 oraz – we wskazanych miejscach – 500 lux; • zwrotem z inwestycji nie dłuższym niż 3 lata.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

43

raport – oświetlenie w przemyśle W efekcie pracy zespołu powstał kompleksowy projekt oświetlenia generalnego i awaryjnego z wykorzystaniem opraw typu Smart:LED Plus, których „sercem“ są moduły LED bazujące na diodach firmy Osram Opto Semiconductors. Produkt charakteryzuje strumień świetlny przekraczający 4000 lm oraz pobór energii elektrycznej na poziomie 39W. Porównanie z projektem przygotowanym w oparciu o tradycyjne rozwiązania świetlówkowe pokazało, że inwestycja przyniesie ponad 50% oszczędności w poborze energii elektrycznej, gwarantując przy tym bezobsługowe użytkowanie przez cały okres żywotności.

Co ważne, początkowe założenia szybko znalazły potwierdzenie w rzeczywistości, cała inwestycja początkowa spłaciła się z wygenerowanych oszczędności poboru energii elektrycznej i zmniejszonych kosztów konserwacji.

#

produkty

Bezawaryjność i bezobsługowość od początku 2010 roku Warto zauważyć, że opisane w niniejszym artykule oprawy oświetleniowe pracują w trybie 24h nieprzerwanie, bezawaryjnie i bezobsługowo od początku 2010 roku. Na tej podstawie można więc śmiało stwierdzić, że zakup oświetlenia LED bazującego na sprawdzonych i markowych komponentach, jest inwestycją generującą nie tylko znaczne oszczędności energii elektrycznej, ale i w znaczący sposób wpływającą na zmniejszenie kosztów konserwacji.

Porównanie alternatywnych rozwiązań

Rodzaj oświetlenia

Ilość opraw

Całkowity pobór energii

Smart:LED

388

15 KWh

Koszty konserwacji w ciągu 5 lat

Różnica w emisji CO2 w okresie pracy lampy LED (kg)

0 zł 1367700

Świetlówki T8

388

33,5 KWh

25 000 zł

Cree aeroblades – połączenie najnowocześniejszej technologii i oryginalnego wzornictwa Cree wprowadził serię opraw Aeroblades stanowiącą dowód na nieustanną ewolucję zewnętrznego oświetlenia LED. Oparte na zaawansowanej technologii Cree BetaLED® i wykorzystujące najwyższy system kontroli optycznej NanoOptic® oprawy Aeroblades reprezentują innowacje i wzornictwo na najwyższym poziomie.

Z

aprojektowana i skonstruowana przez Speirs + Major – jedną z wiodących światowych firm projektujących oświetlenie, seria opraw Aeroblades charakteryzuje się śmiałym podejściem do oświetlenia ulic i terenów. Dzięki wdrożeniu technologii LED przy jednoczesnym zoptymalizowaniu zarządzania termicznego, kontroli optycznej, wydajności oraz długowieczności, oprawy Aeroblades rewolucjonizują zewnętrzne oświetlenie.

– Podczas kiedy inni zajmują się projektowaniem konwencjonalnych wzorów i konstruowaniem standardowych opraw, my stosujemy rewolucyjną technologię, która pozwoliła nam wyzbyć się wszelkich uprzedzeń na temat wyglądu opraw zewnętrznych – powiedział Keith Bradshaw, dyrektor Speirs + Major. Wynikiem tego są oprawy Aeroblades, które zrewolucjonizowały myślenie na temat wyglądu i wydajności opraw oświetlenia zewnętrznego LED. To co osiągnęliśmy było możliwe tylko dzięki diodom LED i innowacyjnej technologii Cree.

Dzięki modułowej konstrukcji oprawy ilość ostrzy może być dopasowywana do indywidualnych i specyficznych potrzeb klienta, który może je dodawać lub usuwać w zależności od tego, ile potrzebuje światła. Technologia NanoOptics umożliwia z kolei regulację i kontrolę strumienia świetlnego. Przełom inżynieryjny obejmuje również innowacyjny system zarządzania termicznego, który umożliwił zwiększenie mocy strumienia, większą spójność koloru i znaczny wzrost żywotności lamp.

Wszystkie oprawy posiadają opcje przyciemniania 0-10V i są zaprojektowane, aby utrzymywać strumień światła na poziomie L70 nawet przy żywotności wynoszącej 80,000 godzin.

Oprawy zostały objęte pięcioletnią gwarancją.

Aeroblades są początkowo dostępne w ponad 300 kombinacjach, w tym: w wersji z dwoma, czterema i sześcioma ostrzami, czterech temperaturach barwowych (3000K, 3500K, 4000K i 5700K), w trzech wersjach mocowań (na słupie i na ścianie budynku) oraz siedmiu kolorach wykończenia.

Cree

Unikalna modułowa konstrukcja opraw serii Aeroblades zapewnia bezprecedensową wszechstronność i precyzję aplikacji zewnętrznych.

44

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

45

produkty

Oświetlenie przemysłowe 1 Philips GentleSpace LED

produkty

Polecamy

2 Helvar – czujnik ruchu 317 High Bay PIR

Nowy czujnik obecności przeznaczony do zastosowań przemysłowych Przy maksymalnej wysokości montażu 15 m oraz obszarze zasięgu do 40 m, czujnik ten jest idealny do zastosowania w pomieszczeniach wysokich typu magazyny, hale produkcyjne. Obszar pracy czujnika można dostosować za pomocą przysłony ochronnej, która zasłania część soczewki czujnika. Oznacza to, że obszar wykrywania może, być dostosowany do długich i wąskich przejść w magazynach.

3 Trilux Coriflex LED

Oprawy liniowe wewnętrzne Coriflex LED charakteryzuje wysoka wydajność – 105 lm/W Źródło światła stanowi system energooszczędnych diod LED, które zapewniają strumień świetlny emitujący maksymalnie 4400 lumenów na jednostkę. Dzięki temu zapewniają dużą oszczędność energii, krótki czas amortyzacji oraz ekonomiczną eksploatację – świecą bowiem do 50 tysięcy godzin. Coriflex LED zapewnia nieograniczoną elastyczność zastosowania. W zależności od zakresu, projektanci mogą wybrać z różnych wariantów barwę światła, natężenie strumienia świetlnego (od 3800 do 4400 lumenów) i odpowiedni wzór. Oprawy liniowe dostępne są w wersji do wbudowania i do zwieszenia.

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Oprawa POLARIS 137W, z przezroczystą pokrywą z poliwęglanu (zgodność z systemem HACCP i standardami IFS) Źródłem światła są 4 moduły LED Array o temperaturze barwowej 5.600K i generujące strumień świetlny o wartości 16.000 lumenów. To rozwiązanie w pełni wykorzystuje wszystkie znane zalety technologii LED, a w szczególności natychmiastowe osiągnięcie 100% strumienia świetlnego w temperaturze ujemnej, brak wrażliwości na częste załączanie, niskie zużycie energii, wysoki strumień świetlny, długą żywotność źródła światła oraz niskie koszty konserwacji i utrzymania.

5 Luxon Highbay LED

Lampa zastępująca oprawy ze źródłem sodowym lub metalohalogenkowym o mocy do 400 W Generuje do 60% oszczędności energii elektrycznej względem standardowych odpowiedników. Jest to produkt w całości zaprojektowany w firmie Luxon LED i produkowany w Polsce na diodach firmy OSRAM Opto Semiconductors. Oprawę charakteryzuje wysoka sprawność generowana nie tylko przez efektywne diody LED, ale również sprawny układ zasilania oraz odpowiednią optykę, długa żywotność – pozwalająca zaoszczędzić na kosztach eksploatacji, łatwość montażu i możliwość wymian komponentów w trakcie użytkowania oprawy.

6 Trilux Nextrema II

Druga generacja Nextremy LED W nowej odsłonie oprawy poprawiono wydajność świetlną, ograniczono olśnienie oraz zoptymalizowano sterowanie światłem. Ponadto montaż stał się jeszcze prostszy. W oprawie poprawiono między innymi wydajność świetlną o 37% – do 100 lm/W, w której źródłem światła jest 140 lub 162 diod wysokiej mocy (zamiast 24), które zapewniają strumień emitujący 4000 lub 6000 lumenów. Nowo opracowany dyfuzor z poliwęglanu lub PMMA ogranicza poziom olśnienia, gwarantując odpowiednie rozproszenie i równomierne rozłożenie światła. Dzięki nowej osłonie oprawa jest też odporna na uderzenia (stopień ochrony IK04 dla wersji PMMA oraz IK08 dla wersji PC).

7 PXF Lighting MATRIUS LED

Nowoczesna, hermetyczna oprawa przemysłowa o wszechstronnym zastosowaniu Oprawa idealnie sprawdzi się w oświetlaniu ciągów komunikacyjnych, stref magazynowych oraz wszelkiego typu pomieszczeń o charakterze industrialnym. MATRIUS wyposażony został w źródła LED najnowszej generacji zamknięte w estetycznej, aluminiowej obudowie o stopniu szczelności IP54. Łatwy montaż zapewnia płynna regulacja rozstawu mocowań. Moce: 35W LED 3000K - 35W LED 4000K / 45W LED 3000K - 45W LED 4000K / 55W LED 2700K - 55W LED 4000K.

Producent: Philips LEDGINE Temp. barwowa (K): 4000 Strumień świetlny (lm): 10 000, 12 000, 20 000 i 24 000 Moc (W): 108, 145, 218 i 292 Wejście układu sterującego: DALI

GentleSpace — nowa jakość oświetlenia typu Highbay Oprawa charakteryzuje się znakomitą energooszczędnością, pobór prądu jest mniejszy nawet o 40% w porównaniu z systemami HPI-P. Lampa dostępna jest w dwóch rozmiarach: z dwoma lub czterema sekcjami diod LED zastępującymi systemy z lampami metalohalogenkowymi o mocy 400 W lub 250 W.

46

4 Polaris Norka

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

47

projekty

Organiczne światło nad Narwią Hotel Narvil w Serocku inspiruje i zadziwia unikatowym oświetleniem szytym na miarę pod indywidualne oczekiwania klienta. Życie, w to wyjątkowe miejsce, tchnął znany polski architekt, Konrad Rubaszkiewicz inspirując się pięknem lasu i energią przestrzeni.

48

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Organiczne projekty autora na język światła przełożył designer oświetlenia – Przemysław Rechnio wraz z zespołami firm Euro-Light Sp.z o.o. oraz Organic Lighting Sp.z o.o. To niepowtarzalne miejsce przepełnione jest wyjątkowym designem połączonym z ergonomią rozwiązań, w większości na bazie technologii Led. Kilka z nich udało nam się przedstawić w tym artykule – opowie o nich Przemysław Rechnio.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

49

projekty

projekty

Koniczynki – magia kolorów

Oddychający sufit – rozwiązanie bez kompromisów

Wielki wybuch

Eva – elastyczna ergonomia

Przełamując stereotyp podjęliśmy wyzwanie. Stworzyliśmy największą lampę w Polsce o powierzchni przekraczającej 2000 m2. Składa się na nią ponad 2200 elementów.

Dzięki zastosowaniu technologii LED w połączeniu z systemem sterowania DMX sufit ma możliwość świecenia w ponad 16 milionach kolorów. Ze względu na różnorodność wydarzeń odbywających się w sali balowej sufit został podzielony na 4 sekcje, z których każda posiada możliwość indywidualnego sterowania. Każdy sektor po wysunięciu ścian stanowi oddzielne pomieszczenie. Pozwala to na trwanie kilku równoległych imprez, z czego każda posiada odrębnie zaprogramowane iluminacje.

Szukając odpowiedzi na pytanie, gdzie kończy się rola kreatora postanowiliśmy tchnąć życie w jedną z najtrudniejszych do ożywienia płaszczyzn – sufit. Jeżeli kiedykolwiek czułeś, że przyziemne wymagania instalacyjne ograniczają twoją wizję pomyśl o oddychającym suficie. Stworzyliśmy sufit utkany z aluminiowych nici, dyskretnie ukrywający wszystkie instalacje, a uwypuklający swoje ażurowe piękno. Uwagę przyciągają pojedyncze źródła LED, umieszczone w siatce sklepienia.

Początek stał się końcem a koniec początkiem. Inspirowani procesem kiełkowania idei stworzyliśmy nową lampę. Jak niewinne ziarenko w ziemi pod wpływem wody zaczyna rosnąć, tak idee trafiając do umysłu opadają spokojnie aby pod wpływem odpowiednich czynników gwałtownie wzrosnąć. Zaczynają przenikać, oplatać aż wreszcie miażdżyć stary porządek. Rewolucje rodzą się w głowach.

Zapomnij o sztywnych formach i regułach. Forma wcale nie musi być stała. Sprzeciwiając się powszechnie przyjętym regułom postanowiliśmy stworzyć lampę, która gibkością zaskoczy nawet największych marzycieli. Masa kauczukowa pozwala jej przyjmować dowolne pozycje i figury. Eva czuje się swobodnie w towarzystwie każdego przedmiotu. Została zaprojektowana aby spełniać twoje życzenia. Eva symbolizuje wolność i brak granic. To od ciebie zależy czy dasz się porwać w wir tańca czy uwięzisz ją w jednej pozie. Pozwól sobie na odrobinę fantazji.

Euro-Light

Wyobraź sobie świat bez granic.

Tworzenie bez ograniczeń.

Czystą kreację. Nie ma rzeczy niemożliwych

50

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

51

oświetlenie zewnętrzne

Oświetlenie uliczne

Nowości z rynku

GE Lighting Okapi LED Idealne połączenie między estetyką i funkcjonalnością. Okapi LED dostępny jest o mocach 20, 30 i 44 W. Można stosować go do oświetlenia ulic, chodników, parków i ogrodów przy montażu do 6 m wysokości. Do wyboru jest 5 wersji odbłyśników.

Producent zapewnia żywotność L85 na poziomie przekraczającym 50000 godzin co daje blisko 12 lat pracy przy 12 godzinach świecenia dziennie.

oświetlenie zewnętrzne

Trilux Convia Innowacyjna, kompaktowa płaska diodowa oprawa masztowa z płaską osłoną. 24 diody LED o dużej mocy wytwarzają strumień świetlny 2400 lm przy poborze mocy 31 W. Korpus oprawy to aluminium formowane ciśnieniowo, z nasadką masztową.

Wierzchołek masztu o średnicy 76 mm. Osłona z płaskiego jednowarstwowego szkła hartowanego, częściowo satynowana.

LP Nest Louispoulsen Urządzenie emituje pośrednie symetryczne światło. Odbicia w „kratownicy” tworzą atrakcyjną grę światła w wewnątrz lampy. Lampa dostępna w kolorze aluminium lub grafitowo-szarym. Idealnie nadaje się do centrów handlowych, placów, ścieżek i terenów rekreacyjnych.

Philips CitySpirit CitySpirit to rodzina opraw oświetlenia ulicznego zapewniająca wspaniałe, ekologiczne oświetlenie, nie naruszające harmonii architektonicznej otoczenia. Charakterystyczne wzory mają wyraźne cechy wspólne, ale umożliwiają instalację modułową.

Trilux Lumega 700 Lumega 700 LED doskonale nadaje się do wydajnego i oszczędnego oświetlania dróg i chodników. Łącznie 48 diod emituje w różnych wersjach tego modelu strumień światła w zakresie od 5000 do 8000 lumenów. Diody oprawy do oświetlenia drogi wyposażone są w osobny system soczewek, które zapewniają optymalny rozdział i kierowanie światła.

iGuzzini Archilede HP Archilede jest wyposażona w optykę wysokiej wydajności, która zapewnia wyjątkowy komfort wizualny dla ruchu kołowego i na obszarach deptaków. Lampa dostępna o mocach 60W (6050 lm), 72,3 W (6990 lm) oraz 84,6 W ( 7860 lm). System został zaprojektowany tak, aby źródło światła w postaci diod LED mogło być wymieniane wraz z rozwojem technologii (Future Proof). Konserwacja jest prosta i wyjątkowo szybka, zarówno dla elementów optycznych (czas wymiany 30 sekund) jak i dla obwodów elektrycznych (czas wymiany 60 sekund).

52

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Lamp Lighting NIU LED Rodzina lamp NIU została zaprojektowana specjalnie w celu spełnienia wszystkich wymogów oświetlenia ulicznego. Oprawa wykorzystuje wysokiej jakości, neutralne białe diody LED (4650 K) i posiada modele, które emitują strumień świetlny na poziomie 5000 i 10000 lumenów.

Arcluce Boulevard

Philips CitySoul

Lampa uliczna stożkowa do montażu na słupie o średnicy 60 mm głowy. Dostępny w dwóch wersjach: ze wzmocnioną pokrywą z poliamidu lub z aluminiową osłoną. Źródłem światła mogą być lampy rtęciowe, lampy sodowe oraz metalohalogenkowe.

Stopień ochrony IP65, odporność na uderzenie IK08.

Lampy CitySoul od Philips to zamienniki lamp sodowych o mocy 70 i 100 W. Klasyczne wzornictwo CitySoul dobrze pasuje do współczesnego otoczenia miejskiego.

Prosty, płaski, eliptyczny kształt oprawy tworzy elegancki punkt świetlny, poprawiając estetykę przestrzeni miejskiej.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

53

produkty

produkty

Nano light – designerska żarówka Zespół inżynierów z Uniwersytetu w Toronto zaprojektował lampę o nazwie NanoLight, wytwarzającą taką samą ilość światła co konwencjonalna 100 W lampa żarowa (1600 lm) i pobierającą przy tym zaledwie 12 W mocy. Wysoce wydajna żarówka LED zapewnia żywotność na poziomie 30 tysięcy godzin, co oznacza, że przy używaniu jej przez 5 godzin dziennie lampa będzie świecić przez około 16 lat.

Unikalny wzór urządzenia eliminuje wyciek energii w postaci ciepła i umożliwia równomierne rozproszenie światła we wszystkich kierunkach.

Z

espół utrzymuje, że żarówka została stworzona od podstaw i nie potrzebuje radiatora zwykle stosowanego w żarówkach LED. Diody LED zostały umieszczone na płytce drukowanej, którą przycięto w niekonwencjonalny sposób, tak aby żarówka odznaczała się doskonałymi właściwościami rozpraszania ciepła i mogła być produkowana niskim kosztem. Zespół pracujący nad NanoLight, wspierany obecnie z funduszu prywatnych ludzi na KickStarterze, zaprezentował do tej pory trzy warianty lampy. Pierwszy z nich to żarówka

zużywająca 10W mocy i wytwarzająca światło żarówki 75 W, drugi wariant zużywa 12W generując światło odpowiadające światłu produkowanemu przez żarówkę 100 W, z kolei trzeciemu wariantowi w jakiś sposób udaje się być bardziej wydajnym przy poborze takiej samej ilości energii co drugi wariant, ale świeci jaśniej. Cena lampy jest obecnie jednak bardzo wysoka i wynosi 50 dolarów, czyli ponad 150 złotych. Pomysłodawcy obiecują jednak, że w przyszłości wprowadzą do sprzedaży nieco tańsze modele, np. 10 W w cenie 30 dolarów.

Zastosowanie energooszczędnych opraw LED wpływa znacząco na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w biurze

Oświetlenie biur w przeważającej większości jest używane przez cały dzień co daje doskonałą okazję do ograniczenia kosztów funkcjonowania biura. W budynkach biurowych średnio 40% energii elektrycznej używana jest przed instalacje oświetleniową. Oświetlenie LED kreśli również nowe standardy w projektowaniu oświetlenia biur szczególnie w połączeniu z inteligentnymi systemami sterowania.

Dzięki niespotykanej do tej pory żywotności oświetlenie LED oszczędza nawet więcej pieniędzy firmom na konserwacje oświetlenia gdyż nie ma potrzebę częstej wymiany świetlówek.

LEDinside

54

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

55

produkty

Lux Magazyn

rek om en d u je

Oprawy biurowe LED 600x600

Trilux Aurista

Aurista LED to oprawa do wbudowania, która łączy w sobie technologię LED i nowatorski układ optyczny. Specjalne odbłyśniki z przewodzącymi światło elementami tworzą pojedyncze gwiazdy świetlne, zapewniając wyjątkowy efekt. Wykorzystanie technologii LCL (Low-Contrast-Light) opracowanej przez firmę TRILUX sprawia, że oświetlenie w pomieszczeniu jest harmonijne i niezwykle przyjemne dla oka. Zwiększona zostaje bowiem powierzchnia świecąca, dzięki czemu kontrast między światłem a płaszczyznami wokół zostaje zredukowany.

Wydajność w cenie Technologia odbłyśników Aurista LED umożliwia oszczędność nawet do 55% energii w porównaniu do tradycyjnych opraw rastrowych. TRILUX oferuje trzy warianty – złożone z 5, 6 lub 7 modułów. Ich strumień świetlny wynosi odpowiednio 2800, 3300 lub 3800 lumenów, a pobór mocy 35, 45 i 47 Wat. Są one przystosowane do montażu w sufitach z wyciętymi otworami, bądź systemowych z widocznymi lub ukrytymi profilami nośnymi (o wielkości 600x600, 625x625, 300x1200 lub 312,5x1250 mm). Dodatkowym atutem jest możliwość zainstalowania oprawy za pomocą szybkiego złącza Linect, co jest bez wątpienia dużą korzyścią ułatwiającą montaż.

GE Lumination LED Moc (W): 50 CRI >80 CCT (K): 3000-4000 Strumień świetlny (lm): 3550 Efektywność świetlna (lm/W): 71

Najnowsza oprawa biurowa LED od GE wykorzystuje technologię optyczną Intrinsx dzięki której uzyskuje się ultracienki profil oraz równomiernie oświetloną powierzchnie oprawy. Oprawa dostępna jest w trzech temperaturach barwowych: 3000 K, 3500 K oraz 4000 K i uzyskuje strumień świetlny na poziomie 3550 lm przy skuteczności świetlnej przekraczającej 70 lm/W. Lampa wyposażona może być w zasilacz w opcji DALI lub 0-10 V co sprawia, że może być podłączona do systemu sterowania oświetleniem uzyskując jeszcze większe oszczędności energii elektrycznej w obiekcie.

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Philips DayZone

Luxiona Agat LED

Energooszczędna oprawa o innowacyjnym wzornictwie

Moc (W): 61 CRI >80 CCT (K): 3000-4000 Strumień świetlny (lm): 3500 Efektywność świetlna (lm/W): 57

Moc (W): 38 CRI >80 CCT (K): 3000 Strumień świetlny (lm): 2800 Efektywność świetlna (lm/W): 73

56

produkty

Oprawa LED DayZone do wbudowania oferuje oświetlenie dobrej jakości oraz oszczędność energii na poziomie porównywalnym z systemami świetlówkowymi ze statecznikami elektronicznymi. Technologia LED jest rozwiązaniem innowacyjnym, pozwala pokonać ograniczenia wzornictwa w porównaniu do świetlówek. Oprawa DayZone dostępna jest o temperaturze barwowej 3000 K i 4000 K oraz strumieniu świetlnym 2000 lm i 3500 lm. Opraw osiąga skuteczność świetlną na poziomie 57 Lm/W.

Lena Lighting Plano LED

Moc (W): 30 CRI >80 CCT (K): 3000 Strumień świetlny (lm): 3750 Oprawa kasetonowa LED do sufitów podwieszanych, korpus wykonany z blachy stalowej malowanej proszkowo, układ optyczny o wysokiej wydajności złożony z rastra w wersji błyszczącej lub matowej oraz przesłony przezroczystej. Oprawa charakteryzuje się szerokim zakresem zastosowań, prostym i szybkim montażem i przede wszystkim energooszczędnością.

Dostępna jest w zakresie mocy od 10 W do 72 W i strumieniu świetlnym od 1250lm do 8800 lm.

Luxon Smart LED Fusion

Moc (W): 65 CRI >80 CCT (K): 3000-4000 Strumień świetlny (lm): 7475

Moc (W): 36 CRI >80 CCT (K): 3000-6000 Strumień świetlny (lm): 4100-4400

Oprawa od Leny Lighting cechuje się bardzo eleganckim, smukłym wyglądem. Jej grubość to jedynie 15 mm, a dzięki zmodyfikowanej metodzie łączenia profili uzyskano większą precyzję wykonania. Plano LED cechuje równomierny rozkład luminancji na powierzchni całej oprawy. Całkowity strumień świetlny ze źródła wynosi 7.475 lm dla wersji 65 W. Przy takich parametrach zastosowanie Plano LED w biurach gwarantuje naprawdę dobre warunki pracy a przy okazji zastosowania LED wymierne korzyści ekonomiczne. Rodzina Plano LED to cztery różne rozmiary i cztery różne moce oraz aż trzy opcje montażu: montaż kasetonowy, montaż KG lub zwieszany.

Oprawa uzyskała Złoty Medal Prezesa SEP na Targach EXPOPOWER 2013.

Oprawa Smart LED fusion jest najnowszym produktem w ofercie firmy Luxon. Zastępuje oprawy ze świetlówkami 4x18 W w sufitach standardowych i podwieszanych. Cechą, która nadaje oprawie Smart:LED fusion wyjątkowości jest jej zmienna temperatura barwowa. Dzięki zastosowaniu diod w przedziale 3000-6000 K i specjalnego sterownika istnieje możliwość regulacji temperatury bieli, co pozwala na stworzenie odpowiedniego dla każdej osoby komfortu fizjologicznego. Pozwala to ustawić barwę odpowiednią do nastroju, pory dnia, czy charakteru pracy którą wykonujemy.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

57

Mity na temat oświetlenia LED, czyli diody na cenzurowanym

technik a

MIT

technik a

Diody świecące nie emitują promieniowania nadfioletowego (UV), a ciepło (promieniowanie podczerwone IR), aczkolwiek wytwarzane prze diodę w proporcji z grubsza porównywalnej z innymi źródłami światła, ale z uwagi na niższe moce LEDów w mniejszej ilości, nie jest skierowane na oświetlane powierzchnie. Zatem bezpośrednio nie dogrzewa nas i oświetlanych przedmiotów. Produkowane lampy diodowe i moduły LED mają podobną do tradycyjnych źródeł światła (żarówki, lampy wyładowcze) paletę barw (oznaczaną za pomocą temperatury barwowej albo skrótowo, odpowiednim symbolem). Dostępne są LEDy z ciepło-białą barwą światła (jak żarówki), barwą neutralną (często nazywaną barwą dzienną) lub barwą zimną. Dostępne są również LEDy RGB, świecące, w zależności od wysterowania, różnymi kolorami – nie przewidywanymi co prawda do oświetlenia bezpośredniego miejsc pracy, ale umożliwiające uzyskanie odmiennej atmosfery we wnętrzu. Ponadto światło LEDów nie pulsuje, zatem nie męczy naszego wzroku. Reasumując, LEDy są niezwykle przydatne w oświetleniu miejsc pracy, a jakość oświetlenia zależna jest przede wszystkim od zastosowanej oprawy.

MIT MIT

Jest drogie i niefunkcjonalne, nie nadaje się do wykorzystania w domu czy w biurze, a przy tym to tylko chwilowy trend – tak powszechnie myślimy o oświetleniu diodami LED. Ile w tym prawdy?

LEDy to moda

Mieszkania oświetlamy żarówkami, bo LEDy się nie nadają

Z mitami na temat oświetlenia LED rozprawia się Adam Gołąb, menedżer ds. efektywności energetycznej w firmie TRILUX Polska Sp. z o.o., specjalizującej się w produkcji nowoczesnych rozwiązań oświetleniowych.

58

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

MIT

Oświetlenie diodowe to technologia przyszłości. Podobnie jak telewizory LED wyparły już praktycznie tradycyjne odbiorniki z kineskopem, w oświetleniu świecące diody będą stopniowo eliminować inne źródła światła. I to nie tylko z powodu ograniczeń wprowadzanych w Unii Europejskiej (od 1. września br. obowiązuje już zakaz sprzedaży żarówek głównego szeregu o mocach przekraczających 25 W), ale także ze względu na istotne zalety lamp diodowych, przede wszystkim niskie zużycie energii elektrycznej i trwałość, czyli czas świecenia.

Musimy chronić nasze środowisko m. in. przez zmniejszanie emisji dwutlenku węgla powstającego w procesie wytwarzania energii oraz eliminowanie szkodliwych substancji (ołów, rtęć) stosowanych w produkcji źródeł światła. Zatem należy się spodziewać, że stopniowo (lecz może szybciej niż nam się dzisiaj wydaje) diody zastąpią większość lamp stosowanych obecnie w oświetleniu i to nie tylko z powodu decyzji rządowych, gdyż sami przekonamy się o ich zaletach. Nadal dostępne są żarówki halogenowe, żarówki świecące kierunkowo lub świetlówki (kompaktowe oraz liniowe) ale także coraz więcej dostępnych jest lamp diodowych o konstrukcji umożliwiającej bezpośrednie zastąpienie tych źródeł światła (bez zmiany oprawy oświetleniowej) oraz nowych opraw oświetleniowych z modułami LED. Coraz lepsze i tańsze LEDy (a postęp w tym zakresie jest nadzwyczaj szybki) będą zastępować tradycyjne źródła światła.

Diody LED nie nadają się do oświetlania miejsc pracy (np. nad biurkiem lub fotelem do czytania)

LEDy oraz oprawy z LEDami są drogie To prawda, jeżeli uwzględnimy jednorazowy wydatek. Zwykła żarówka 60 W kosztuje (kosztowała) ok. 5 zł, cena zamiennego LEDa o mocy 12 W – 150 zł. Trwałość żarówki wynosi 1000 godzin (przy przeciętnej eksploatacji 5 godzin dziennie oznacza to czas świecenia przez 200 dni), trwałość odpowiednika LED 30 000 godzin (ponad 16 lat). W tym okresie zużylibyśmy 30 żarówek, a ich koszt (w cenach stałych) wyniósłby 30x5 zł = 150 zł. co daje kwotę porównywalną z kosztem LEDa. Jeśli uwzględnimy jednak, że żarówki zużyją w tym okresie 1 800 kWH, a dioda tylko 360 kWH), oraz przyjmując, że 1 kWH kosztuje tylko 50 gr, okazuje się, że oświetlenie żarowe będzie nas kosztowało ponad 1000 zł a z LED tylko 330 zł. A przecież ceny energii elektrycznej nie będą malały, ale na pewno koszt LEDów będzie się zmniejszał.

Porównanie kosztów nowych opraw oświetleniowych jest bardziej skomplikowane, gdyż są one różne i często wybór podyktowany jest względami estetycznymi. Jednak różnice w cenach zakupu opraw są znacznie mniejsze niż w omówionym wypadku źródeł światła, a szacunek kosztów zużycia energii porównywalny. Dobrzy producenci sprzętu oświetleniowego oferują klientom kalkulator efektywności ekonomicznej opraw oświetleniowych, umożliwiający dokładne obliczenie czasu zwrotu poniesionych kosztów. W zależności od rodzaju oprawy, liczby sztuk, oczekiwanych efektów oświetleniowych okresy amortyzacji nakładów, dzięki oszczędności w zużyciu energii elektrycznej, bardzo często wynoszą tylko 3-5 lat.

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

59

technik a

Standard sterowania DALI Standardowe instalacje oświetleniowe nie pozwalają na dokonywanie przeróbek związanych ze zmianą oświetlenia w obiekcie. Modernizacja, lub zmiana istniejącego rozwiązania pociąga za sobą ogromne koszty remontu budynku. Mając na uwadze indywidualizm każdej instalacji, opracowano zupełnie nową koncepcję, umożliwiającą dowolną konfigurację oświetlenia pod kątem użytkownika. Koncepcją tą, jest system DALI.

Czym jest DALI? DALI (Digital Addressable Lightning Interface) jest protokołem umożliwiającym komunikację między elementami końcowymi instalacji (w tym przypadku oprawami oświetleniowymi) a systemem sterującym, niezależnie od użytych rozwiązań technologicznych. Stworzony jako alternatywa dla tradycyjnych układów sterowania, opartych na napięciu 1-10V, pozwala sterować pojedynczymi oprawami, czy też konkretną grupą, za pomocą urządzeń peryferyjnych lub komputera PC przy wykorzystaniu pojedynczego przewodu dwużyłowego. Normalizacja interfejsu zawarta jest w dokumencie IEC (EN) 60929 E4. Ten ogólnodostępny standard elektronicznej regulacji oświetlenia został stworzony przez czołową grupę producentów opraw i instalacji oświetleniowych takich jak Osram, Lutron, Philips Lightning i Tridonic. Obecnie praktycznie wszystkie firmy produkują, bądź sprzedają urządzenia wspierające protokół DALI, co pozwala stworzyć kompletne systemy oświetleniowe w oparciu o komponenty dowolnych producentów.

60

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

61

technik a Możliwości systemowe

•

Sposób sterowania w oparciu o protokół DALI został stworzony tak, aby być jak najbardziej intuicyjnym i uniwersalnym. Cechy tego systemu, wynikające ze zbudowania go według tej koncepcji, można najłatwiej przedstawić na zasadzie porównania z tradycyjnym systemem, opartym na zasilaniu napięciem 1-10V.

•

•

•

•

•

•

•

62

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Analogowy system sterowania 1-10V posiada oddzielne funkcje włączania i regulacji, co wymaga poprowadzenia dodatkowych przewodów, ponadto do utworzenia grup oświetleniowych składających się z kilku opraw, potrzeba oddzielnych sterowników. W przypadku DALI stateczniki opraw są włączane równolegle do kabli sterujących, a wszystkie sygnały wysyłane są za pomocą tylko i wyłącznie dwóch przewodów. Funkcje włączania i regulacji są zintegrowane. Możliwym staje się również grupowanie opraw bez użycia dodatkowych kontrolerów, dzięki nadawaniu adresów pojedynczym oprawom, bądź grupom.

DALI pozwala kontrolować maksymalnie 64 indywidualne oprawy oświetleniowe, lub 16 grup opraw w trybie transmisji (Broadcast), za pomocą przewodu dwużyłowego o długości nie większej niż 300 m (ograniczenie spadkiem napięcia do 2V).

W porównaniu do systemu analogowego, przepływ informacji pomiędzy systemem sterującym a oprawą następuje w dwóch kierunkach. Nie opiera się tylko na wydawaniu poleceń urządzeniom za pomocą sterownika, ale jeszcze zbiera i analizuje informacje dostarczone przez czujniki umieszczone przy urządzeniach końcowych.

To, co cechuje system DALI, to również prostota instalacji.

Przewody sterujące zabezpieczone są przed odwróceniem polaryzacji, oraz mogą być ułożone w jednej linii z przewodami zasilającymi.

Ze względu na standaryzację protokołu i kompatybilność sprzętową, posiadamy możliwość dalszej rozbudowy systemu w oparciu o dowolne komponenty, oraz bez przeszkód możemy zmienić tryb pracy każdej oprawy w dogodnym dla nas momencie.

Interfejs DALI nie wymaga dodatkowych wyłączników światła. Ściemnianie oświetlenia, bądź jego całkowite wyłączenie opiera się na przesyłaniu sygnałów za pomocą przewodów kontrolnych bezpośrednio z centralki, dodatkowo charakterystyka ściemniania ma kształt logarytmiczny, co odpowiada właściwościom ludzkiego oka.

DALI umożliwia tworzenie scen świetlnych, zarówno standardowych opartych na dostosowaniu wartości strumienia świetlnego do otoczenia, jak i skomplikowanych efektów z użyciem LEDowych opraw RGB. W przypadku użycia różnych opraw oświetleniowych, o różnej wartości emitowanego strumienia świetlnego, pracujących w innych scenach świetlnych, interfejs ten powoduje płynne i zharmonizowane przejście wszystkich opraw z zaprogramowanej jednej sceny do drugiej, w przypadku zmiany.

Protokół sterowania w standardzie DALI, w połączeniu z kontrolerami i sensorami, działa w topologii Master-Slave.

technik a Sposób podłączenia i działania urządzeń w standardzie DALI Za pomocą protokołu DALI jesteśmy w stanie zaadresować do 64 indywidualnych stateczników opraw. Wiąże się to z 6-bitowym systemem adresowania oświetlenia. Sterowanie może być realizowane w układzie 16 grup (4 bity) oraz 16 scen (4 bity).

Tworzenie sceny świetlnej polega na zdefiniowaniu schematu załączania pojedynczych opraw, lub całych grup zależnie od sytuacji i żądanego poziomu natężenia oświetlenia. Poziom natężenia możemy regulować w zakresie 256 poziomów Istnieje całkowita dowolność w łączeniu poszczególnych stateczników w grupy, załączanych za pomocą dodatkowego przełącznika bądź adresu wywołanego w interfejsie zainstalowanym na komputerze.

Opisane cechy układu sterowania DALI pozwalają stwierdzić, że jest to system przeznaczony głównie do współpracy z oświetleniem w biurach, bądź małych pomieszczeniach, gdzie przewidziany jest montaż co najwyżej 64 punktów oświetleniowych. Co zrobić w przypadku, kiedy chcemy użyć większej ilości opraw? Możliwe jest sprzęgnięcie systemu DALI z magistralą LON, która pozwala podzielić projektowany układ na strefy, każda z nich może zawierać maksymalnie 64 oprawy.

Komunikację pomiędzy poszczególnymi strefami umożliwia sieć LONWork oraz system bramek (GateWay) sprzęgniętych poprzez router z komputerem sterującym. Poprzez jednostkę centralną jesteśmy w stanie zadeklarować żądany poziom natężenia oświetlenia. Za regulację do odpowiedniej wartości odpowiedzialne są czujniki światła znajdujące się w każdej strefie, oraz sterowniki LON.

Opracowano na podstawie: www.dali-ag.org

Protokół cyfrowego adresowania (DALI) jest nowoczesnym sposobem sterowania oświetleniem. Przy współpracy z dedykowanymi urządzeniami staje się idealny do zastosowania w instalacjach inteligentnych we wszelkiego rodzaju budynkach. Budowa, cechy i możliwości przywodzą na myśl, że jest to system uniwersalny, o bardzo dużym potencjale do rozbudowy i przeznaczony do współpracy z każdym rodzajem oświetlenia, co powoduje że coraz więcej firm sięga po rozwiązania z tej dziedziny.

Więcej informacji na temat sterowania oświetleniem znajdą Państwo w serwisie swiatlo.com

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

63

technik a

Wademecum Oświetleniowca Lampa sodowa – (pot. sodówka, Wysokoprężna Lampa Sodowa) lampa wyładowcza, w której środowiskiem wyładowczym są pary sodu. Dają charakterystyczne, pomarańczowe światło – długość fali 589.3 nm. Pierwsze lampy sodowe skonstruowano w 1935 roku. Obecnie są powszechnie stosowane w oświetleniu zewnętrznym i uprawie roślin. Ze względu na wysoką skuteczność świetlną i bezpośrednio wynikającą z tego oszczędność energii, praktycznie zastąpiły stosowane wcześniej lampy rtęciowe. Lampy sodowe dzielone są na nisko- i wysokoprężne.

DMX512 (Digital MultipleX) – cyfrowy standard wymiany danych pomiędzy urządzeniami dedykowany do zarządzania oświetleniem scenicznym i kontrolą nad efektami świetlnymi. Opracowany w 1986 roku przez USITT (United States Institute of Theater Technology) miał ujednolicić współpracę i podłączenie wszystkich urządzeń używanych na scenie podczas przedstawień czy koncertów. Bardzo szybko stał się uniwersalnym standardem wymiany danych i w 1990 roku po dokonaniu poprawek technicznych otrzymał nazwę DMX512(1990).

Dyrektywa RoHS (RoHS, Restriction of the use of certain Hazardous Substances in electrical and electronic equipment) – Dyrektywa Unii Europejskiej, dotycząca ograniczenia stosowania określonych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Ta Dyrektywa określa, że od dnia 1 lipca 2006 roku większość nowego sprzętu elektrycznego i elektronicznego nie może być sprzedawana na terenie Unii Europejskiej w przypadku zawierania niebezpiecznych substancji powyżej określonego stężenia: 0.1% ołowiu, 0.1% rtęci, 0.01% kadmu.

DALI (Digital Addressable Lighting Interface) – jest protokołem umożliwiającym komunikację między elementami końcowymi instalacji (w tym przypadku oprawami oświetleniowymi) a systemem sterującym, niezależnie od użytych rozwiązań technologicznych. Stworzony jako alternatywa dla tradycyjnych układów sterowania, opartych na napięciu 1-10V, pozwala sterować pojedyńczymi oprawami, czy też konkretną grupą, za pomocą urządzeń peryferyjnych lub komputera PC przy wykorzystaniu pojedyńczego przewodu dwużyłowego. Normalizacja interfejsu zawarta jest w dokumencie IEC (EN) 60929 E4.

Dialux (www.dial.de) – darmowy program do profesjonalnego projektowania oświetlenia, zawierający bazy danych opraw wielu producentów, umożliwiający m.in. obliczanie natężenia oświetlenia wnętrz, terenów zewnętrznych i dróg. Światło – promieniowanie elektromagnetyczne rejestrowane przez siatkówkę ludzkiego oka. Zakres promieniowania elektro-

64

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

magnetycznego jest dużo szerszy niż ten, który jesteśmy w stanie widzieć. Promieniowanie widzialne obejmuje zakres fal elektromagnetycznych od 380 do 780 nm. Światło rozchodzi się w próżni i ośrodkach przezroczystych takich jak szkło czy woda. Jest pochłaniane lub odbijane od ośrodków takich jak metal lub drewno. Jego prędkość w próżni wynosi około c=3*108m/s, w innych ośrodkach przezroczystych jest zawsze mniejsza. Ilość energii niesionej przez światło jest odbierana przez oko jako natężenie światła, a częstotliwość promieniowania jako barwa. Światło o jednej długości fali nazywamy monochromatycznym, a jeśli jest ono mieszaniną fali o wielu długościach (jak np. światło słoneczne) – polichromatycznym.

Natężenie oświetlenia E – jest gęstością powierzchniową strumienia świetlnego na oświetlonej powierzchni. Natężenie E jest, więc wytwarzane jest przez strumień świetlny padający na powierzchnię S. Jeżeli strumień świetlny pada prostopadle na powierzchnię S, to natężenie E określa się zgodnie ze wzorem: Jednostką natężenia oświetlenia jest luks [lx = 1lm/ 1m2].

Wskaźnik oddawania barw (Ra) – Wskaźnik Ra określa stopień zgodności barwy faktycznej z jej obrazem widzianym przy danym oświetleniu. Im niższa jest wartość Ra, tym gorzej oddawane są barwy oświetlanych przedmiotów. Wskaźnik oddawania barw Ra posiada maksymalną wartość 100. Niesie on informację o tym, w jakim stopniu dane źródło światła umożliwia obserwację kolorów.

Wartości zbliżone do 100 charakteryzują najlepsze właściwości oddawania barw. Im większe jest wymaganie dotyczące właściwego postrzegania barw, jak np. w przemyśle poligraficznym, tekstylnym, tym wskaźnik oddawania barw powinien być większy.

Temperatura barwowa (Tc) – temperatura ciała doskonale czarnego, w której wysyła ono promieniowanie tej samej chromatyczności, co promieniowanie rozpatrywane. Innymi słowy, jest to obiektywna miara wrażenia barwy danego źródła światła, np.: 2000 K – barwa światła świeczki 2800 K – barwa ciepłobiała (żarówkowa) 3000 K – wschód i zachód Słońca 3200 K – barwa światła żarowego lamp studyjnych 4000 K – barwa biała 5000 K – barwa chłodnobiała 6500 K – barwa dzienna 10000-15000 K – barwa czystego niebieskiego nieba 28000-30000 K – błyskawica OLED – Organiczna dioda elektroluminescencyjna (ang. Organic Light-Emitting Diode) to dioda elektroluminescencyjna (LED) wytwarzana ze związków organicznych.

technik a

Technologia OLED – oświetlenie przyszłości

N

ajwiększa na świecie udostępniona do sprzedaży instalacja oświetlenia OLED – interaktywna ściana LivingShapes została zaprezentowana podczas wydarzenia „90 lat Philips w Polsce. Innowacyjne rozwiązania – lepsza jakość życia”. Składa się ona z 72 paneli OLED, zbudowanych z 1152 diod OLED Lumiblade. Każdy panel wyposażony jest w zatrzask, by z łatwością łączyć dowolną liczbę paneli, tworząc w ciągu zaledwie kilku minut interaktywną instalację OLED. Instalację można wykorzystać do oświetlenia biur, poczekalni, lobby hotelowych lub ekskluzywnych rezydencji.

Podczas wydarzenia prezentowane było także interaktywne lustro LivingShapes, wykorzystujące fakt, że diody OLED odbijają światło po włączeniu. Kwadratowa siatka diod OLED wygląda jak zwykła instalacja oświetleniowa. W rzeczywistości, to technologia oparta na inteligentnych czujnikach powiązanych z lustrem. Wyczuwa, gdy ktoś podchodzi blisko. Interaktywne lustro LivingShapes wykrywa zarys postaci i wyłącza diody OLED będące w polu widzenia obserwatora. W ten sposób instalacja oświetleniowa przekształca się w lustro. Odbicie w lustrze jest pozbawione cieni i jednocześnie daje bardzo naturalny obraz. Dzięki temu lustro idealnie wpasowuje się do wystroju pokoi hotelowych o wysokim standardzie lub obok toalet w poczekalniach czy lobby.

Firma Philips przedstawiła także nowy modułowy system 3D LivingSculpture, wyróżniony nagrodami w konkursach wzornictwa, min. nagrodą iF-Award (za projekt produktu i komunikację) i nagrodą Red Dot Award w zakresie projektu produktu.

Wykorzystując trójwymiarowy system modułowy zaprojektowany przez Christophera Baudera, Philips Lumiblade stworzył system umożliwiający projektantom pełne wykorzystanie trzech wymiarów przestrzeni w instalacjach oświetlenia OLED. Składa się on z płyt bazowych i prętów łączących. Pręty łączące dostępne są w różnych długościach i umożliwiają równomierne i błyskawiczne tworzenie złożonych trójwymiarowych struktur. W zależności od wymogów projektowych, można połączyć ze sobą dowolną liczbę płyt bazowych i szybko stworzyć trójwymiarową rzeźbę świetlną.

Firma Philips wciąż poszerza portfolio rozwiązań z zakresu oświetlenia OLED wprowadzając min. nową wersję Lumiblade OLED Panel GL350. Nowa dioda OLED daje więcej światła (do 200 lumenów) i jest bardziej wydajna (45 lm/W) od pierwszej wersji GL350 (~17 lm/W; 120 lumenów).

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

65

technik a OLED – rewolucyjna technologia oświetlenia OLED (organiczne diody elektroluminescencyjne) to kolejny krok w ewolucji oświetleniowej. Jego innowacyjność polega na tym, że światło produkowane jest przez półprzewodniki, a nie przy użyciu włókna lub gazu. Podobnie, jak w przypadku oświetlenia LED, diody OLED zapewniają bardziej energooszczędne i trwalsze oświetlenie. Dzięki nim pojawiają się nowe możliwości wykorzystania oświetlenia, które tworzy nastrój w miastach – domach, biurach, sklepach, hotelach.

Jak działają diody OLED? Oświetlenie OLED działa przewodząc prąd elektryczny przez jedną lub więcej niezwykle cienkich warstw organicznych półprzewodników. Warstwy te włożone są pomiędzy dwie elektrody – jedną naładowaną dodatnio i drugą, naładowaną ujemnie. Tak powstała „kanapka” umieszczana jest na szkle lub innych przeźroczystym materiale nazywanym „podłożem”. Po przyłożeniu prądu do elektrod, emitują one dodatnio i ujemnie naładowane dziury oraz i elektrony. Łączą się następnie w środkowej warstwie „kanapki” i tworzą krótkotrwały, wysokoenergetyczny stan zwany „pobudzeniem”. Gdy ta warstwa powróci do swojego pierwotnego, stanu spoczynku, energia przepływa

66

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

poprzez cienką warstwę organiczną, co powoduje, że emituje ona światło. Dzięki zastosowaniu w cienkich warstwach organicznych różnych materiałów, diody OLED emitują światło o różnej barwie.

Diody LED i OLED – czym się różnią?

Główna różnica między diodami LED i OLED polega na tym, że diody OLED wytwarzane są przy użyciu półprzewodników organicznych, podczas gdy diody LED wbudowane są w kryształy pochodzące z materiałów nieorganicznych. Pomiędzy tymi dwoma typami półprzewodnikowego oświetlenia istnieją także zauważalne różnice: diody LED są migotającymi punktami świetlnymi, zaś diody OLED to płaskie panele równomiernie emitujące światło na całej powierzchni. Produkowane przez nie światło jest „spokojne”, bardziej połyskliwe i rozproszone, a także nie oślepia. Cienka, płaska charakterystyka diod OLED umożliwia także wykorzystanie emitowanego przez nie światła w sposób niemożliwy do zastosowania przy użyciu innych źródeł światła. Diody OLED nie zastąpią diod LED – mają one swoje bardzo specyficzne i praktyczne rodzaje zastosowań. Oba jednak uzupełniają się nawzajem zapewniając wiele możliwości w erze oświetlenia cyfrowego.

technik a Działania na rzecz rozwoju technologii OLED Firma Philips, jako pierwsza, udostępniła do sprzedaży na szeroką skalę technologię oświetlenia OLED wprowadzając panele Lumiblade OLED w różnych kształtach i kolorach sprzedawanych pod nazwą Philips Lumiblade. Ponadto, laboratorium Lumiblade firmy Philips w Aachen, w Niemczech, umożliwiło projektantom oświetlenia oraz producentom opraw oświetleniowych udział w tworzeniu dopasowanych rozwiązań OLED. Firma Philips posiada jednostki ds. rozwoju produktów OLED w Brazylii i Chinach, umożliwiając bliską współpracę miedzy architektami i projektantami z całego świata. Posiada też fabrykę diod OLED w Aachen. Duże, przestronne pomieszczenie o rozmiarze prawie 2 000 metrów kwadratowych mieści największą na świecie linię produkcyjną oświetlenia OLED.

Dojrzeć piękno światła dzięki zastosowaniom diod OLED Hotele, sprzedawcy detaliczni i firmy nieustannie poszukują sposobów wyróżnienia się. Ich wizerunek i tożsamość są także przekazywane poprzez aranżację i dekorację. Innowacyjne oświetlenie może odgrywać znaczącą rolę w tworzeniu atmosfery w tych miejscach.

Philips

www.luxmagazyn.pl

lipiec – wrzesień 2013

67

wiz y tówki firm TRILUX Polska Sp. z o. o.

Wał Miedzeszyński 630 03-994 Warszawa tel. +48 22 6 71 62 88 (89) fax +48 22 6 71 63 00 www.trilux.com/pl

W skład TRILUX Holding B.V. – Grupa TRILUX wchodzą czołowi w Europie producenci wyrobów oświetleniowych i medycznych oraz handlowe spółki córki w większości krajów Europy. Firma prowadzi kompleksową obsługę w zakresie projektowania rozwiązań oświetleniowych i technologii gazów medycznych oraz realizację dostaw wyrobów Grupy TRILUX.

Luxon Sp. z o.o.

Biuro (adres korespondencyjny) ul. Tarnogajska 11-13 (I piętro) 50-512 Wrocław, Poland tel. +48 71 733 60 50 www.luxon.pl

Firma Luxon LED produkuje oświetlenie w oparciu o technologię LED. Swoją działalność opiera na projektowaniu oraz produkcji lamp na bazie wyselekcjonowanych diod o najwyższej efektywności i jakości. Firma zapewnia nowoczesne oświetlenie LED dla biur, przemysłu, budynków publicznych oraz oświetlenie do zastosowań specjalnych.

Euro-Light Sp.z o.o ul. Dworcowa 17 05-500 Piaseczno tel. +48 22 736 73 00 fax + 48 22 726 73 01 www.euro-light.pl

Euro-Light to wiodąca w Polsce firma oświetleniowa, która specjalizuje się w realizacji projektów szytych na miarę wyobrażeń Klientów. Firma posiada własną linię ekskluzywnych opraw oświetleniowych „Organic” bazującą na najnowszych trendach w designie oraz współpracuje z wiodącymi producentami oświetlenia w Europie.

Luxiona Poland S.A. ul. Sochaczewska 110 05-850 Ożarów Mazowiecki, Macierzysz k/Warszawy tel. +48 22 721 72 72 www.luxiona.pl

LUXIONA Poland jest częścią hiszpańskiej Grupy LUXIONA, która od ponad 80 lat z sukcesami działa na międzynarodowym rynku branży oświetleniowej.

LUXIONA Poland jest niekwestionowanym liderem na rynku rozwiązań typu CLEAN ROOM – dla tzw. obiektów czystych tj. sterylnego oświetlenia pomieszczeń szpitalnych,oświetlenia fabryk farmaceutycznych czy laboratoriów chemicznych.

Czytaj bezpłatnie czasopismo Lux Magazyn on-line www.luxmagazyn.pl

Pobierz bezpłatnie numery archiwalne naszego magazynu CZASOPISMO OŚWIETLENIOWE

68

lipiec – wrzesień 2013

www.luxmagazyn.pl

Znajdź produkty i projekty które cię zainspirują