STREFA STARTuP

Startupy wzmacniają innowacyjność sektora zdrowia

Mikołaj Gurdała jest regionalnym menedżerem EIT Heath w Polsce, organizacji non-for-profit działającej z ramienia Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), utworzonego przez Unię Europejską w 2008 r. w celu wzmocnienia zdolności Europy do innowacji. Ekspert odpowiada na pytania o potencjał polskich startupów medycznych oraz rolę sztucznej inteligencji w transformacji ochrony zdrowia.

Jak ocenia Pan krajobraz polskich startupów medycznych na tle innych krajów Europy?

Polski rynek start-upów w ostatnich latach rozwija się dość dynamicznie. Przyczynia się do tego z pewnością wzrost dostępności funduszy, zarówno w fazie seed, jak i inwestycje pośrednie i bezpośrednie. Polskie start-upy medyczne sięgają coraz odważniej po zasoby i możliwości płynące z programów akceleracyjnych oferowanych nie tylko w Polsce, ale także za granicą. Dostęp do mentorów, szpitali czy danych staje się coraz łatwiejszy i także EIT Health w tym zakresie oferuje wiele programów dla firm z Polski. Obserwujemy również, że podejmowane przez nas działania mające na celu stymulację współpracy szpitali, uczelni czy dużych firm z nowo założonymi innowacyjnymi przedsiębiorstwami w Polsce przynoszą efekty. Lokalne pilotaże pozwalają start-upom medycznym tworzyć określoną wartość rynkową, pozyskiwać kolejne rundy finansowania i skalować swój biznes także poza Polskę. Na początku drugiego kwartału będziemy prezentować wyniki naszych analiz dotyczące ścieżek akceleracyjnych start-upów w Polsce i kluczowych instytucji w naszym ekosystemie. Moim zdaniem mamy bardzo ciekawy obraz powiązań i zależności sieciowych w Polsce, który z jednej strony ogniskuje główne organizacje, a z drugiej – pozwala śledzić najczęściej występujące ścieżki rozwoju polskich start-upów. Ten krajobraz jest bardzo interesujący i wkrótce przedstawimy szczegóły oraz komentarze ekspertów.

We wrześniu 2020 roku odbyła się debata „Przekształcenia kadrowe i organizacyjne w służbie zdrowia z wykorzystaniem AI“ w ramach cyklu spotkań okrągłego stołu zorganizowanego przez EIT Health. Jak AI może wesprzeć transformację ochrony zdrowia w Polsce?

Zanim rozpocznie się transformacja ochrony zdrowia przez sztuczną inteligencję, trzeba stworzyć jasny obraz tego, co należy zrobić, z jakimi wyzwaniami trzeba się zmierzyć i jak im sprostać. AI może zmienić sposób, w jaki diagnozujemy i leczymy pacjentów lub dostarczamy poszczególne rodzaje terapii, ale musi być wdrażana w bezpieczny i rozsądny sposób. W trakcie debaty skupiliśmy się na niekluczowych elementach rozwoju AI w ochronie zdrowia zdiagnozowanych w naszym raporcie. Poczynając od otoczenia prawnego, określiliśmy bezpieczne ramy dla rozwoju AI w Polsce, które powinny uwzględniać dostęp do danych służących tworzeniu nowych algorytmów oraz zapewnić bezpieczeństwo pacjentom. Następnie, definiując sposoby finansowania AI w Polsce, zidentyfikowaliśmy konieczność wzrostu nakładów na projekty, np. w formie digital health sandbox, czyli projektów pilotażowych z udziałem start-upów i szpitali, gdzie najszybciej można wskazać korzyści płynące z wykorzystania AI w diagnostyce. Na koniec opisaliśmy kluczowe kompetencje i ścieżki edukacyjne związane z AI w ochronie zdrowia. Interdyscyplinarność i wiedza z zakresu technologii cyfrowych są elementami łańcucha wartości we wdrażaniu AI. Dobrze przygotowany personel medyczny, rozumiejący możliwości płynące z wykorzystania AI w diagnostyce i leczeniu, oznacza wyższą jakość świadczonych usług i większą liczbę pacjentów mogących skorzystać z tych rozwiązań.

Czego brakuje polskiej ochronie zdrowia, aby lepiej wykorzystać możliwości, jakie oferuje AI?

Jednym z najważniejszych zadań jakie stoi obecnie przed nami, jest zwiększenie roli edukacji wszystkich grup zaangażowanych we wdrażanie i wykorzystanie AI w ochronie zdrowia, a także włączenie sztucznej inteligencji do programów nauczania na uczelniach medycznych. Oprócz edukacji i odpowiednich umiejętności, ważnym aspektem jest również wzmocnienie jakości danych, zarządzania nimi jak i ich bezpieczeństwa. W ramach zeszłorocznej debaty jako EIT Health opracowaliśmy wspólnie z naszymi partnerami raport, w którym dla każdego z obszarów tematycznych zaproponowano szczegółowy zestaw rekomendowanych dalszych działań. Ponadto, jak już wcześniej zaznaczyłem, uwarunkowania prawne, w tym dostęp do danych, ich swobodne przetwarzanie przez algorytmy powiązane z przejrzystymi modelami biznesowymi, są istotnymi barierami rozwoju AI w Polsce. EIT Health zachęca do tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych do walidowania tych rozwiązań oraz większej otwartości jednostek publicznych będących w posiadaniu danych, które startupy medyczne mogą wykorzystać.

Jakie elementy decydują o sukcesie startupów rozwijających rozwiązania sztucznej inteligencji?

W EIT Health już od wielu lat posługujemy się metodologią CIMIT, w której identyfikujemy dojrzałość pod kątem technologii, modelu biznesowego, kompetencji klinicznych i regulacyjnych. Wypracowaliśmy szczegółowe wytyczne w zakresie kamieni milowych dla startupów z sektora digital health, w tym AI. W odniesieniu do technologii, start-up musi rozwijać rozwiązanie, które będzie przejrzyste pod kątem architektury algorytmu i przetwarzania danych. Istotne jest w tym względzie zachowanie zasad bezpieczeństwa przechowywania i przetwarzania danych (on-site lub cloud). Pod kątem modelu biznesowego zawsze zwracamy uwagę start-upom, żeby odpowiednio formułowały tzw. value proposition i poprawnie identyfikowały płatnika danego rozwiązania. System ochrony jest bardzo złożony, więc jeśli błędnie określimy płatnika, całe przedsięwzięcie nie ma sensu. Kolejnym elementem jest dojrzałość kliniczna, która wymaga weryfikacji w realnych warunkach szpitalnych, współpracy z personelem medycznym i pacjentami. Bez tego elementu nie ma co marzyć o uzyskaniu akceptowalnego poziomu produktu przez użytkowników. Na koniec wreszcie Big data, AI czy oprogramowanie to rozwiązania, które zyskują coraz większe znaczenie w ochronie zdrowia, ale wciąż wymagają precyzyjnej procedury rejestracyjnej. Jest wiele sposobów na efektywną ścieżkę regulacyjną dla AI, ale muszą one być oparte o istniejące dobre praktyki rejestracyjne lub powiązane ze sprawdzonymi wzorcami np. w sektorze urządzeń medycznych. Tylko kombinacja tych wszystkich elementów daje start-upom szanse na realne wdrożenia produktu lub usługi opartej o AI w ochronie zdrowia.

Co oferuje program EIT Health InnoStars młodym innowatorom?

Rolą EIT Health, który jest największym europejskim partnerstwem publiczno-prywatnym w dziedzinie opieki zdrowotnej, jest stwarzanie możliwości współpracy, umożliwienie dostępu do wiedzy, finansowania, a także efektywnego tworzenia innowacji. Co roku EIT Health wspiera kilkaset start-upów z sektora medtech, digital health i biotech. Oferujemy udział w bootcampach, sieci mentorów i coachów, finansowanie, ekspozycję wobec inwestorów oraz walidację w najlepszych europejskich szpitalach. W pierwszym kwartale tego roku uruchamiany nabór w naszych flagowych programach: – Wild Card – program open innovation, w którym planujmy sfinansować utworzenie dwóch nowych firm w obszarach zarządzania bólem i opieki nad zdrowiem oczu; – EIT Health Catapult – największy program eksponujący start-upy wobec inwestorów branżowych; – InnoStars Awards – program akceleracyjny i grantowy dla start-upów z Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej; – Start-ups meet Pharma – program pozwalający start-upom na nawiązanie współpracy z firmami farmaceutycznymi; – Bridgehead – program dla firm, które poszukują wsparcia na skalowanie swojego biznesu na nowe rynki. 

EIT Health to największe w Europie partnerstwo publiczno-prywatne działające w obszarze innowacyjnej medycyny i opieki zdrowotnej. Ponad 150 wiodących firm, uczelni wyższych, centrów badawczo-rozwojowych z całej Europy rozwija wspólne projekty innowacyjne, które są testowane i wdrażane w ramach systemów opieki zdrowotnej. do tej pory EIT Health przeszkolił 11 tysięcy studentów, lekarzy, naukowców, przedsiębiorców, wdrożył na rynek ponad 55 konkretnych rozwiązań, udzielił wsparcia ponad 600 najlepszym europejskim startupom i pomógł uzyskać finansowanie inwestorskie w wysokości ponad 100 mln euro dla najbardziej obiecujących projektów.

Strona internetowa: www.eithealth.eu