ROZMOWY

W jaki sposób chiński system zdrowia poradził sobie z COVID-19?

Z końcem marca Chiny ogłosiły, że wygrały walkę z koronawirusem. Symbolicznie otwarto zamknięte na kilka miesięcy granice Wuhan, na ulice powoli wróciło życie, w fabrykach wznowiono produkcję. To oficjalne obrazy przekazywane przez władze centralne Chin. Trudno powiedzieć, na ile wszystkie przekazy są prawdziwe, ale Światowa Organizacja Zdrowia potwierdza, że zdecydowana reakcja w postaci izolacji i innych interwencji przyniosły efekty. Na ten temat udało nam się porozmawiać z Chenchao (刘晨超) Liu, założycielem i prezesem Silreal, ekspertem zajmującym się nowymi technologiami w ochronie zdrowia na linii Europa-Chiny.

Wprowadzenie W Chinach jest ok. 7 milionów łóżek szpitalnych. W przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców jest to ok. 400 łóżek. W Polsce wskaźnik ten jest prawie identyczny i wynosi 397 łóżek. Chiński system wyróżnia się bardzo niską liczbą lekarzy na 1000 mieszkańców na poziomie 1,8 (w Polsce: 2,4). Wydatki na ochronę zdrowia są w Chinach jeszcze mniejsze niż w Polsce i oscylują w okolicach 5% PKB. Kraj – pomimo swojej wielkości tyrytorialnej i zagęszczenia ludności (1,38 mld mieszkańców) – jest dobrze rozwinięty cyfrowo. To także najszybciej rosnąca na świecie gospodarka (wzrost na poziomie 6,1% PKB w 2019 roku). Mieliśmy okazję obserwować, jak w cztery dni powstał ogromny szpital zakaźny z 30 oddziałami intensywnej terapii, wybudowany od podstaw, zdolny przyjąć 10000 pacjentów. I to nie pierwszy raz. Podobny szpital powstał w czasie epidemii SARS w 2003 roku. Właśnie z czasów tamtej epidemii kraj posiada doświadczenie, które pomogło działać błyskawicznie.

5G dla szybkiej komunikacji 5G to kluczowa technologia, która umożliwia chińskiej służbie zdrowia skuteczne zwalczanie pandemii. Była zresztą ona mocno rozwinijana od kilku lat. West China Hospital of Sichuan University jako pierwszy zainstalował sieć 5G, która umożliwia 25000 osobom komunikować się płynnie ze sobą w tym samym czasie. System telezdrowia pozwala na zdalną diagnostykę COVID-19 na masową skalę. Rozwiązanie zmniejsza niebezpieczeństwo zarażenia lekarzy, jednocześnie bez obniżenia szybkości testów lub jakości opieki. Technologia rozwiązuje również poważny niedobór lekarzy rodzinnych, umożliwiając specjalistom leczenie dużej liczby pacjentów przy minimalnym czasie podróży w różnych lokalizacjach. Usługi cyfrowe, szczególnie dla dotkniętych chorobą obszarów wiejskich, znacznie poprawiają dostęp do odpowiedniej diagnostyki i wydłużają czas reakcji na nowe infekcje poza epicentrami.

Konsultacje telemedyczne Podobnie usługi telekonsultacyjne umożliwiają diagnostykę pacjentów przy minimalnym narażeniu lekarzy. Ich użycie znacznie wzrosło od czasu pojawienia się COVID-19. Platforma komercyjna JD Health i AliHealth wykazały się solidarnością, oferując swoje podstawowe usługi za darmo zaraz po wybuchu epi

demii. Innym przykładem jest platforma „Ping An Good Doctor”, która zanotowała 900% wzrost liczby telekonsultacji. Chińska Narodowa Komisja Zdrowia podkreśliła potrzebę szybkiego rozwoju zaawansowanych cyfrowych platform konsultacyjnych w celu zmniejszenia presji na instytucje opieki zdrowotnej. Technologie robotyki również zmniejszają ryzyko infekcji – są one stosowane do dostarczania żywności pacjentom i usuwania śmieci w szpitalach, dezynfekcji skażonych obszarów. Monitorowanie sytuacji ma kluczowe znaczenie dla powstrzymania epidemii, ale z drugiej strony jest trudne do wykonania w kraju o tak gęstej populacji. Rząd wdrożył cyfrowe rozwiązanie za pośrednictwem sieci monitorowania o nazwie „Kod zdrowia Alipay”. Wykorzystanie analizy dużych zbiorów danych pozwala na automatyczne wyciąganie wniosków na temat ryzyka zarażenia danej osoby. System przypisuje poziom ryzyka każdemu użytkownikowi platformy. Kod czerwony oznacza przymusową, dwutygodniową kwarantannę. Kod żółty oznacza tygodniową izolację społeczną. Kod zielony pozwala sowobodnie porusząć się i korzystać przykładowo ze środków komunikacji miejskiej. To rozwiązanie pomaga monitorować i zapobiegać infekcjom – jeżeli tylko wykryty zostanie nowy przypadek, a system GPS odtworzy sposób poruszania się chorego po mieście, osoby jadące przykładowo tym samym autobusem co chory, mogą być błyskawicznie zidentyfikowane, otrzymać stosowane powiadomienie, wraz z obowiązkiem kwarantanny.

Stały monitoring zdrowia Urządzenia do noszenia (wearables) to kolejna przydatna technologia. Centrum kliniczne zdrowia publicznego w Szanghaju stosuje ciągłe kontrolowanie temperatury u pacjentów za pomocą noszone

go przez nich czujnika, aby wykrywać objawy tak wcześnie, jak to możliwe. To rozwiązanie ma jeszcze jedną zaletę – pozwala na utrzymywanie dystansu pomiędzy pracownikami medycznymi a pacjetami. Czujniki mają w przyszłości zostać rozszerzone o funkcje monitorowania pracy serca i układu oddechowego, aby uzyskać bardziej szczegółowy obraz stanu pacjenta. Równie ważne jest zbieranie danych i ich przetwarzanie na centralnym poziomie, aby zyskać dokłany obraz rozprzestrzenianie się wirusa. Analizy Big Data, w połączeniu z innymi interwencjami i testami, umożliwiają tworzenie map epidemiologicznych i szybkie reagowanie na zmieniającą się dynamicznie sytuację. Oczywiście, w Chinach obowiązuje inny system polityczny (system autorytarny), także inne podejście do zbierania danych w stosunku do tego obowiązującego w krajach demokratycznych. Interes zbiorowy jest wyżej od interesu jednostki. I tak cały chiński system kontroli pozwala dokładnie śledzić przemieszczanie się obywateli na podstawie informacji zbieranych z telefonów komórkowych, płatności internetowych, logowania się w miejscach publicznych itd. W wielu przypadkach interwencje państwa w pozyskiwaniu danych mocno wkraczają w sferę prywatną, co w państwach Europy byłoby niemożliwe. Oczywiście dyskusyjne pozostaje, gdzie powinna przebiegać granica pomiędzy prywatnością i wolnością jednostki a dobrem kolektywu. W czasie pandemii SARS-CoV-2 Europa może nauczyć się wiele od Chin i odwrotnie. Szybkie reagowanie na poziomie politycznym, błyskawiczne wdrażanie zaleceń instytucji zdrowia pubicznego, transparentne działania, testy na ogromną skalę, monitorowanie pacjentów i wykorzystanie sieci 5G do bezpiecznych i szybkich konsultacji telemedycyny to tylko niektóre przykłady. 

Jednym ze sposobów ochrony przez rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Chinach było wdrożenia obowiązkowej aplikacji mobilnej przyporządkowującej każdemu mieszkańcowi grupę ryzyka, pozwalając monitować miejsca pobytu i ewentualny kontakt z osobą zarażoną.