NOWOŚCI WYNAlAZKI

Endoskopia jelit z pomocą tabletki

Brytyjska służba zdrowia (NHS), chcąc zwiększyć dostępność badania profilaktycznego w kierunku raka jelit, sięga do innowacji. Zamiast nieprzyjemnego zabiegu endoskopowego polegającego na wprowadzeniu sondy do jelit, pacjenci w Wielkiej Brytanii będą połykać tabletki zawierające miniaturowe kamery i lampy oświetlające ściany wnętrzności. Zażycie kapsułki jest o wiele łatwiejsze niż poddanie się badaniu, którego procedura odstrasza wielu pacjentów. Do tego w związku z pandemią COVID-19, pogłębia się trend polegający na przesunięciu usług opieki zdrowotnej ze szpitali i klinik do domów. Jeżeli dzięki temu więcej osób będzie skłonnych wykonać badania endoskopowe, korzyści z takiego podejścia będą szybko widoczne. Tabletka PillCam (Medtronic) ma wielkość porównywalną z kapsułkami zawierającymi olej z wątroby rekina i jest łatwa do połknięcia. Wykonując dwa zdjęcia na sekundę, sonda wykrywa pierwsze oznaki raka i stany zapalne jelit świadczące o chorobie Leśniowskiego-Crohna. NHS planuje test rozwiązania na pierwszej grupie 11000 pacjentów z objawami raka jelit. Tzw. endoskopia kapsułkowa rozpoczyna się od wizyty pacjenta u pielęgniarki, która zakłada specjalne urządzenie odbierające transmitowane zdjęcia. Pacjent zabiera kapsułkę do domu, zażywa środki przeczyszczające, aby oczyścić jelito grube, i połyka tabletkę. Badanie trwa od pięciu do ośmiu godzin. Zdjęcia jelita są wysyłane bezprzewodowo z kapsułki, a następnie przekazywane do lekarza. Po kilku godzinach tabletka jest naturalnie wydalana przez pacjenta. Co roku w wielkiej Brytanii z powodu raka jelita umiera 16600 osób.

głośniki monitorujące rytm serca

Naukowcy z Uniwersytetu Waszyngtońskiego opracowali system dźwiękowy oparty na sztucznej inteligencji, który może wykrywać nieregularne bicie serca. Wysyła on niesłyszalne dźwięki, a następnie analizuje odbite fale, aby zidentyfikować pojedyncze uderzenia serca osoby znajdującej się w pobliżu. Technologia ta może być przydatna w wykrywaniu zaburzeń rytmu serca, w tym m.in. arytmii serca. – Zaburzenia rytmu serca są w rzeczywistości bardziej powszechne niż inne, dobrze znane choroby serca. Arytmie mogą powodować poważne choroby, w tym udar. Są do tego wysoce nieprzewidywalne w występowaniu i trudne do zdiagnozowania – mówi Arun Sridhar, badacz z Uniwersytetu Waszyngtońskiego zaangażowany w opracowanie wynalazku. Dodaje on, że dostępność taniego testu, który można wykonywać często w warunkach domowych, może być dla niektórych pacjentów przełomem w zakresie wczesnej diagnozy.

Robot wykona badania

Naukowcy z Uniwersytetu Simona Frasera w Kanadzie opracowali trzy różne roboty, które mogą mierzyć parametry zdrowotne pacjentów, w tym elektrokardiogram (EKG), poziom nasycenia krwi tlenem, częstość oddechu i temperaturę ciała. Jeden z nich, składający się z robotycznego ramienia, ma wbudowane elektrody w opuszkach palców, dzięki czemu może mierzyć np. puls poprzez sam dotyk nadgarstka pacjenta, podobnie jak robi to lekarz. Naukowcy mają nadzieję, że kolejne wersje tej technologii doprowadzą z czasem do opracowania zunifikowanego asystenta, który mógłby pomagać lekarzom w pracy, nie tylko dokonując wstępnych badań, ale i zbierając informacje w ramach wywiadu lekarskiego. Drugim argumentem rozwoju tego typu robotów jest ograniczenie kontaktów w związku z COVID-19 i ewentualnymi pandemiami w przyszłości. Roboty zostały wyprodukowane przy użyciu drukowanych w technologii 3D struktur origami. Naukowcy są przekonani, że urządzenia asystujące mogłyby przejąć inne proste zadania, jak np. przepisywanie leków na receptę.

ultradźwiękami w wirusa

Symulacje naukowców z Instytutu Technologii Massachusetts (MIT, Massachusetts Institute of Technology) sugerują, że fale ultradźwiękowe o częstotliwościach stosowanych w obrazowaniu medycznym mogą powodować zapadanie się i pękanie otoczki i kolców wirusa SARS-CoV-2. To na razie tylko symulacje – badacze podkreślają, że nie znają dokładnych właściwości kolców wirusa (mają zaledwie 10 nanometrów wysokości) oraz jego wnętrza wypełnionego RNA i otoczonego osłonką lipidową.

Szczepienie przez inhalację

Dostarczanie szczepionek bezpośrednio do płuc może zwiększyć reakcje immunologiczne na infekcje dróg oddechowych lub raka płuc – wynika z badań Instytutu Technologii Massachusetts MIT. Naukowcy twierdzą, że oprócz ochrony przed patogenami infekującymi płuca, tego typu wziewne szczepionki mogą być również stosowane w leczeniu raka z przerzutami do płuc lub nawet zapobiegać rozwojowi nowotworów. Obecnie prowadzone są też badania nad szczepionką przeciw COVID-19 w formie tabletek.

Ambasador innowacji

Z końcem marca media obiegła informacja o tym, że Książę Harry dołączył do startupu BetterUp oferującego trening online dla poprawy zdrowia psychicznego. Jako Chief Impact Officer, będzie on m.in. wspierał działania zwiększające świadomość w zakresie zdrowia, co w praktyce oznacza, pełnienie roli ambasadora marki. Jest to o tyle ważne, że Książę Harry należy do najbardziej rozpoznawalnych osób na świecie i jego przystąpienie do startupu oferującego rozwiązanie e-zdrowia może zwiększyć zainteresowanie aplikacjami i platformami zdrowia cyfrowego. Jeszcze pełniąc obowiązki członka rodziny królewskiej, Harry współpracował z organizacjami charytatywnymi zajmującymi się zdrowiem psychicznym.

Zmiana w Centrum e-Zdrowia

Dość niespodziewanie na stanowisku dyrektora Centrum e-Zdrowia, Jarosław Kieszek zastąpił Agnieszkę Kister. Wcześniej pełnił on funkcję dyrektora Departamentu Innowacji w Ministerstwie Zdrowia. Agnieszka Kister objęła to stanowisko po tym, jak w maju 2020 roku rezygnację złożył Bartłomiej Wnuk. Za jej kadencji m.in. zmieniono nazwę z Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ) na Centrum e-Zdrowia (CeZ), kontynuowano wdrażanie e-skierowania, rozpoczął się pilotaż EDM i sfinalizowano projekt e-recepty transgranicznej.

Interaktywny raport DilO

W celu łatwiejszego monitorowania liczby wystawianych kart DiLO, Narodowy Fundusz Zdrowia udostępnił interaktywną aplikację. Przedstawia ona zmiany w liczbie wydanych kart DiLO (również w ujęciu regionalnym). Dane w aplikacji odświeżane są każdego miesiąca. Od 2015 r. funkcjonuje tzw. pakiet onkologiczny. Jego nieodłącznym elementem jest karta diagnostyki i leczenia onkologicznego (karta DiLO), mająca za zadanie usystematyzowanie procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Nowe, interaktywne statystyki dostępne są na portalu NFZ „Zdrowe Dane”. Oprócz podsumowań i trendów w zmianach kart DiLO, przygotowano też wykresy z podziałem na województwa.

RPl i lSf w nowej wersji

29 marca br. Centrum e-Zdrowia udostępniło nową wersję Rejestru Produktów Leczniczych (RPL) oraz Listę Surowców Farmaceutycznych (LSF). Obydwa rejestry przeszły zmianę technologiczną oraz wizualną. Dostęp do nowej wersji RPL jest możliwy jak dotychczas, z poziomu Platformy Rejestrów Medycznych. Wraz z wdrożeniem, zawartość rejestru w formie plików XML, CSV i XLSX została udostępniona również w nowej wersji. Rejestr Produktów Leczniczych zawiera informacje o produktach leczniczych przeznaczonych dla ludzi oraz weterynaryjnych dopuszczonych do obrotu na terytorium RP. Lista Surowców Farmaceutycznych obejmuje z kolei dane na temat surowców farmaceutycznych dopuszczonych do obrotu na podstawie decyzji Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

Źródła i zdjęcia: BetterUp, The Guardian, Medtronic, Uniwersytet Waszyngtoński, Massachusetts Institute of Technology, Simon Fraser University