RYNEK ZDRoWIA W PIgułcE

Korona-starcie

Minister Adam Niedzielski postanowił zrzucić na lekarzy rodzinnych szereg obowiązków, jakie wcześniej miały sanepidy. Dodatkowo zaczął już zmiany personalne w MZ. Dość szybko wywołało to napięcia, ale sam minister nadal oceniany jest dość dobrze i widać, że ma wiele energii do działania.

ALEKSANDRA KUROWSKA Redaktor naczelna Cowzdrowiu.pl

Finanse Gdy zamykaliśmy to wydanie OSOZ Polska, nadal nieznany był plan finansowy Ministerstwa Zdrowia na 2021 r. W poprzednich latach projekt znaliśmy już w sierpniu. Za to Sejm zdążył uchwalić i wysłać do Senatu ustawę o Funduszu Medycznym, która jest prezydencką inicjatywą przygotowaną po fali krytyki za przekazanie kolejnych pieniędzy (2 mld zł) dla TVP. Niedzielski zaprezentował pod koniec września partnerom społecznym plany dużych zmian w sieci szpitali oraz minimalnych wynagrodzeniach pracowników. Trwają prace nad nową wersją ustawy, która ma na stałe regulować kwestie wynagrodzeń, z kolei dodatek na podwyżki dla pielęgniarek (tzw. Zembalowe) ma być włączony w wycenę świadczeń. Równocześnie placówki medyczne obawiają się dalszego pogorszenia sytuacji finansowej. 5 września wygasło wiele COVID-wych zmian dla ochrony zdrowia. Pojawiło się za to nowe rozporządzenie NFZ regulujące finansowanie świadczeń dla pacjentów zakażonych koronawirusem. Przestały obowiązywać

zapisy ograniczające sprawozdawczość placówek, a także np. preferencyjne zasady dotyczące wysokości zasiłku chorobowego oraz możliwości świadczenia pracy w czasie zasiłku chorobowego i dodatkowego zasiłku opiekuńczego przez osoby wykonujące zawód medyczny.

System Nasilają się napięcia w systemie ochrony zdrowia. Po kolejnych pomysłach dotyczących roli lekarzy POZ i nie raz obraźliwych oraz generalizujących stwierdzeniach (w uproszczeniu: że nie leczą, boją się chorych pacjentów) rozgorzał konflikt z MZ. Z kolei Komitet Protestacyjny Ratowników Medycznych odwiesza swój protest i wstępnie pierwsze działania zaplanował na 13 października. Ratownicy nie informują o formie protestu. Zapewniają, że mają na względzie dobro pacjentów. „W związku z brakiem porozumienia z dnia 9.10.2019 oraz poprzednich, decyzją z dnia 15.09.2020 informujemy, że z dniem 16.09.2020 Komitet Protestacyjny Ratowników Medycznych odwiesza protest i podejmuje działania mające na celu jego zintensyfikowanie”. Ratownicy zarzucają MZ, że nie realizuje zapisów porozumienia, a kolejne rozmowy z MZ prowadzone we wrześniu nie przyniosły konkretów.

Minister zdrowia powołał Zespół do spraw opiniowania zmian w ochronie zdrowia. Głównym zadaniem zespołu będzie wskazanie obszarów, które wymagają zmian, oraz zaproponowanie modyfikacji istniejących rozwiązań.

»Codziennie wystawianych jest średnio 30–40 tys. e-skierowań.«

leki W parlamencie trwają prace nad ustawą wprowadzającą opiekę farmaceutyczną. Wrzesień upłynął m.in. wokół dyskusji, czy 2 mln dawek szczepienia przeciwko grypie w 38 milionowym państwie to wystarczający zapas. MZ przez długi czas twierdziło, że dla chętnych szczepionek wystarczy. Ostatecznie jednak przygotowało przepisy reglamentujące liczbę dawek na osobę. Dodatkowo MZ przygotowało nową listę antywywozową. Na tej z 16 kwietnia 2020 r. było 312 pozycji. W czerwcu – 298 pozycji. Obecnie jest na nniej 306. Na wrześniowej dodano szczepionki przeciwko grypie: Influvac Tetra i VaxigripTetra (obie to zawiesiny do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce) oraz Fluenz Tetra (aerozol do nosa, zawiesina). Poprawia się dostęp do nowoczesnych leków onkologicznych w Polsce. Najnowsza lista refundacyjna przyniosła zmiany, na jakie wielu pacjentów czekało od lat. Wskaźnik Oncoindex, który określa poziom dostępności do najnowszych terapii onkologicznych w Polsce, osiągnął kolejny rekordowy wynik. Jednak nadal niedostępne dla pacjentów pozostaje 50 ze 114

terapii lekowych wymienionych w standardach Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ESMO). Zmiany w Polsce postępują zbyt wolno. Nie ma miesiąca, by nie toczyły się dyskusje i spory o promocje w aptekach. Kolejna odsłona dotyczy… potykaczy. Za postawienie przed apteką potykacza, który informował, czy też zachęcał do spytania o receptę farmaceutyczną w przypadku, gdy choremu kończą się leki Rx, Pomorski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Gdańsku nałożył karę w wysokości 40 tys. zł, uznając, że to forma reklamy. Nie tylko leki syntetyczne, ale również leki zawierające substancje czynne biologicznie będą musiały przejść proces analizy ryzyka wystąpienia zanieczyszczeń nitrozaminami. Takie zalecenia przekazał Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) przy Europejskiej Agencji Leków (EMA). Zgodnie z wytycznymi EMA, harmonogram kroków zmierzających do wykrycia ewentualnych zanieczyszczeń został zmieniony i przewidziano dla niego następujące daty: dla leków syntetycznych – 31 marca 2021 (etap 1) i 26 września 2022 (etap 3), z kolei dla leków biologicznych – 1 lipca 2021 (etap1) i 1 lipca 2023 (etap 3).

E-zdrowie Jak poinformowała Agnieszka Kister, dyrektor Centrum e-Zdrowia (dawne CSIOZ), dzięki temu, że NFZ dał dofinansowanie dla podmiotów wystawiających i realizujących e-skierowania, wdrażanie tej usługi zdecydowanie

przyspieszyło i jej zdaniem nie ma obecnie zagrożeń w zakresie tego, by e-skierowania były od 8 stycznia 2021 obligatoryjne. Z podanych w drugiej połowie września danych wynika, że każdego tygodnia do systemu włącza się ok. 100 nowych podmiotów, codziennie wystawianych jest średnio 30–40 tys. e-skierowań. Łącznie wygenerowano ok. 1,4 mln dokumentów w tej postaci.

Wydarzenia We wrześniu, w ramach Forum Ekonomicznego, odbyło się kolejne Forum Ochrony Zdrowia. Impreza, która cyklicznie organizowana była w Krynicy-Zdroju, tym razem przeniosła się do Karpacza. Powodem było m.in. to, że powiat nowosądecki znalazł się przed Forum na liście zagrożonych COVID-19, z dodatkowymi koronawirusowymi obostrzeniami. Ponadto organizatorom wygasa umowa z Krynicą i biorą pod uwagę zmianę lokalizacji na stałe. Forum, ze względu na okoliczności, miało o wiele węższy zasięg niż zwykle, ale zgromadziło parlamentarzystów, część decydentów, choć nie tych z ochro9 października weszło w życie nowe zarządzenie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie zasad sprawozdawania oraz warunków rozliczania świadczeń opieki zdrowotnej związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Zmienia ono wycenę tzw. świadczeń COVIDowych. Nowe stawki dotyczą teleporad, porad lekarskich, wizyt domowych na rzecz pacjentów z pozytywnym wynikiem testu w kierunku Sars-CoV-2. Największe zmiany zgodnie z zapowiedziami dotyczą podstawowej opieki zdrowotnej. To efekt wprowadzenia nowego standardu opieki nad pacjentem z COVID-19 wprowadzonego rozporządzeniem ministra zdrowia. Za teleporadę lekarską na rzecz pacjenta z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 NFZ zapłaci 40 zł. Za poradę lekarską świadczeniodawca otrzyma 75 zł, a wizytę domową – 100 zł. Opłata ryczałtowa za gotowość ny zdrowia. Wiąże się to także z decyzją MZ, że np. wiceministrowie mają nie brać udziału w spotkaniach, zwłaszcza wiążących się z osobistym uczestnictwem i ryzykiem zakażenia. Za to w zdrowotnych dyskusjach brała udział np. prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS. Większość tematów debat nawiązywała do pandemii COVID-19, np. wskazując na jej nie tak dużą skalę w porównaniu z chorobami cywilizacyjnymi (jeśli zestawi się śmiertelność). Mówiono też o korzystnym wpływie epidemii na przyspieszenie informatyzacji i wykorzystanie e-zdrowia.

Personalia Szefem mazowieckiego Oddziału NFZ, zgodnie z przypuszczeniami, został Zbigniew Terek, wcześniej szef oddziału dolnośląskiego. Filip Nowak, były szef Oddziału w Warszawie, we wrześniu nadal był p.o. szefa NFZ, a jego zastępca z Mazowsza został dyrektorem w MZ. Justyna Mieszalska odeszła ze stanowiska dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego i Rodziny. Jej miejsce zajął były wiceszef NFZ z Mazowsza, Mimobilnego zespołu wymazowego wynosi 700 zł. Zmiany dotyczą też szpitali. W uzasadnieniu czytamy, że „z uwagi na sytuację epidemiologiczną wprowadzono w naszym kraju działania mające na celu przeciwdziałanie, zapobieganie oraz zwalczanie epidemii na terenie poszczególnych województw. W związku z tym, wyznaczono w każdym z nich szpital IV poziomu (na podstawie polecenia wojewody) obowiązany do udzielania świadczeń zdrowotnych dla pacjentów z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Jednocześnie, ze względu na powtarzające się sytuacje odmowy przyjęcia pacjentów przez podmioty wyznaczone do realizacji zadań mających na celu przeciwdziałanie i zwalczanie COVID-19, wprowadzono mechanizm umożliwiający zmniejszenie płatności z tytułu opłaty ryczałtowej za gotowość do udzielania świadczeń, za dobę, w której nastąpiła nieuzasadniona odmowa przyjęcia pacjenta wymagającego hospitalizacji.”  chał Dzięgielewski. Powołany nowy wiceprezes GIS – Krzysztof Saczka – nie ma wykształcenia medycznego i wcześniej pracował w ZUS, podobnie jak minister zdrowia. Ma się zająć informatyzacją. Bartosz Arłukowicz, były minister zdrowia z rządu PO-PSL oraz poseł, został nowym przewodniczącym komisji specjalnej Parlamentu Europejskiego ds. walki z rakiem. Prof. dr hab. n. med. Maciej Banach został oficjalnie nominowany na stanowisko Sekretarza Generalnego Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS), jako jedyny kandydat z Europy Środkowo-Wschodniej. Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski powołał Dominikę Szafran na konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego. Do zespołu niemieckiej firmy farmaceutycznej STADA Arzneimittel dołączyła Paulina Romaniszyn. Od 7 września jest dyrektor generalną polskiego oddziału tej spółki. Wcześniej zajmowała podobne stanowisko w firmie Accord Healthcare, w której odpowiadała za rozwój przedsiębiorstwa i odbudo-

Wyższe stawki za teleporadę dla pacjentów z COVID-19

wę pozycji w Polsce. 

»Za teleporadę lekarską na rzecz pacjenta z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 NFZ zapłaci 40 zł.«