Warszawa, dnia 25 marca 2010 r. Departament Analiz Strategicznych Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
Sytuacja na rynku pracy osób mieszkających wraz z rodzicami (tzw. „gniazdowników”) Streszczenie Wśród osób powyżej 19. roku życia „gniazdownicy” (osoby mieszkające ze swoimi rodzicami) stanowią około 20% populacji (wśród mężczyzn – ok. 24%, zaś wśród kobiet – 16,5%). Udział ten zmniejsza się wraz z wiekiem – w przedziale wiekowym 20-24 lat wynosi niemal 83%, w przedziale 25-29 lat – 57,5%, zaś w kategorii 30-34 lat – 28,2%. Z kolei przewaga udziału mężczyzn nad kobietami w populacji „gniazdowników” rośnie w czasie. Problem pozostawania w gospodarstwie domowym rodziców dotyczy w największym stopniu mieszkaoców wsi, zaś w najmniejszym – mieszkaoców dużych miast (wielkości powyżej 20 tys., szczególnie tych powyżej 100 tys.). „Gniazdownicy” później wkraczają na rynek pracy – w przedziale wiekowym 25-29 istnieje w tej kategorii istotna nadreprezentacja w stosunku do populacji ogółem osób kontynuujących naukę. Gorzej radzą sobie również ze znalezieniem pracy – istotnie częściej niż średnio w populacji pierwszą pracę zawdzięczają pośrednictwu rodziców lub znajomych i urzędów pracy, zaś rzadziej odbytym praktykom i stażom lub pomyślnemu przebiegowi postępowania kwalifikacyjnego, zaś okres między zakooczeniem edukacji a podjęciem pierwszej pracy jest w ich przypadku istotnie dłuższy niż w populacji ogółem. „Gniazdownicy” istotnie rzadziej pracują w wyuczonym zawodzie, czego przyczyną jest raczej niemożnośd znalezienia pracy niż lepsze warunki finansowe w innej profesji. Istotnie rzadziej podejmują również pracę na własny rachunek. W każdej kategorii wiekowej i klasie miejscowości udział osób bezrobotnych wśród gniazdowników jest istotnie wyższy niż w populacji ogółem, zaś w przypadku osób w wieku 30-50 lat wyższy jest również odsetek biernych zawodowo. Co więcej, bierni „gniazdownicy” w tym przedziale wiekowym istotnie częściej niż to ma miejsce w populacji są przekonani o niemożności znalezienia odpowiedniej pracy i wyczerpaniu wszystkich możliwości poszukiwao. Tym niemniej, relatywnie duża biernośd wśród „gniazdowników” determinowana jest w znacznym stopniu nadreprezentacją w tej grupie osób chorych lub niepełnosprawnych, zaś wśród osób do 35. roku życia – kontynuacją nauki. W każdym przedziale wiekowym wśród „gniazdowników” występuje istotna nadreprezentacja osób pozostających na utrzymaniu innych. „Gniazdownicy” stanowią grupę o gorszych kwalifikacjach na rynku pracy niż średnio w populacji. W przedziale wiekowym 25-50 lat występuje wśród nich istotna niedoreprezentacja osób z wykształceniem wyższym, zaś nadreprezentacja osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym i podstawowym. Osoby mieszkające z rodzicami są również gorzej opłacane – w każdym przedziale wiekowym jest ich istotnie mniej wśród najlepiej zarabiających niż w populacji ogółem. 1