ONDERZOEK BEWIJST: WIE BEWEEGT, LEERT BETER
Springen tijdens de rekenles TEKST MAR IJKE NIJBOER
Leerlingen die drie maal per week bewegend taal- en rekenles krijgen, kunnen beter rekenen en spellen. Dat blijkt uit onderzoek door het Universitair Medisch Centrum Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen. Een vervolgonderzoek moet uitwijzen welke bewegingen het meeste effect hebben op het leren. Ondertussen experimenteren sommige scholen al met een combinatie van leren en bewegen.
PO-R AAD SPECIAL
SPORT & BEWEGEN IN HET ONDERWIJS
Speciaal voor het inmiddels afgeronde
aan deze lessen was na één jaar gelijk,
onderzoek werden Fit&Vaardig-lessen
terwijl de BMI van de controlegroep
ontwikkeld, die taal en rekenen com-
die de reguliere lessen volgde, was
bineren met bewegingen. Deze lessen
toegenomen.
worden drie keer per week een half uur gegeven. De leerkracht herhaalt
De basisscholen geven deze les-
de lesstof vanuit de bestaande metho-
sen tijdens de voor taal en rekenen
des en automatiseert met de kinderen.
ingeroosterde tijd. Gedurende het
Zij geven al bewegend antwoord op
eerste jaar voerden ingehuurde
vragen. Als ze bijvoorbeeld een woord
leerkrachten de lessen uit, want alles
spellen, maken ze een sprong bij elke
moest precies volgens de onderzoeks-
uitgesproken letter.
regels gebeuren. Daarna namen de groepsleerkrachten de lessen over. De
Na twee jaar bleken deze leerlin-
Fit&Vaardig-lessen worden nu verder
gen een leerwinst van vijf maan-
ontwikkeld, met eigen versies voor de
den te hebben geboekt. Dat is
verschillende groepen.
een opmerkelijk resultaat. Esther Hartman, projectleider Fit&Vaardig
Hoe komt het dat je al bewegend
op School, en onderzoeker Marijke
dingen beter gaat snappen? Mullender:
Mullender-Wijnsma waren verrast
„De taakgerichtheid verbetert, dat
over de resultaten. Maar helemaal
helpt. Maar wanneer je matig tot
onverwacht kwamen die ook weer
intensief beweegt, kunnen er in de
niet. „In Amerika is al een dergelijk
hersenen na verloop van tijd ook meer
onderzoek gedaan, met vergelijkbare
verbindingen ontstaan tussen zenuw-
resultaten”, vertelt Hartman. „Het
cellen. Wij denken dat ook daardoor de
Amerikaanse onderzoek draaide om
leerprestaties verbeteren.”
het terugdringen van overgewicht; de effecten op de leerresultaten waren
‘Heel logisch’
een bijvangst.” Mullender: „We wil-
Jasmijn Bruining, intern begelei-
den dit onderzoek herhalen voor de
der op een basisschool, vindt het
Nederlandse setting, want die is echt
‘heel logisch’ dat je door middel van
anders.”
beweging kinderen dingen beter bij kunt brengen. Bruining: „Ik vind het
Taakgerichter
vreemd dat er op dit punt nog maar
Uit het onderzoek bleek ook dat
zo weinig lesmateriaal is.” Daar doet
kinderen na de Fit&Vaardig-lessen
zij wat aan, vanuit het mede door
taakgerichter zijn dan na gewone les-
haar opgerichte Move Education. Deze
sen. Ook zijn deze lessen goed voor de
organisatie ontwikkelt lessen bewe-
gezondheid. De body mass index (BMI)
gingsonderwijs/rekenen en traint
van groep 5-leerlingen die meededen
leerkrachten om deze te geven.
PO-R AAD SPECIAL
SPORT & BEWEGEN IN HET ONDERWIJS
Waar Fit&Vaardig-lessen in de klas
daarna ook cognitief. Die twee worden
plaatsvinden, gaat Move Education
een. Wij hebben op school een leerling
met de groepen 2, 3 en 4 naar de
die fysiek sterk is, maar veel moeite
gymzaal. De getallen zijn omgezet in
heeft met rekenen. Dat gaat hem veel
bewegingen. Hoe hoger het getal, hoe
beter af nu hij het fysiek heeft erva-
meer lichaamsdelen de vloer moeten
ren. Het grappige is dat kinderen deze
raken. De 1 is de ‘flamingo’, waarbij je
lessen als spel zien; ze vinden het leuk
met één been op de grond staat. Bij
en hebben niet door dat ze aan het
het getal 8 raken je handen, ellebo-
rekenen zijn.” En ook slimme reke-
gen, knieën en voeten de vloer. Een
naars vinden volgens Bruining uitda-
kind moet bijvoorbeeld twee getallen
ging in de bewegingen.
bij elkaar optellen die andere kinderen uitbeelden. Hij geeft het antwoord
Vervolgonderzoek
ook weer door dit getal uit te beelden.
Het is duidelijk dat bewegen tijdens de
Kinderen gaan op matjes staan om
les een positieve invloed heeft. Maar
de tientallen aan te geven. Bruining:
wat is effectiever: matig tot intensief
„Het is goed om beide hersenhelften
bewegen, of complexe bewegingen
te stimuleren. Daarom lopen kinderen
maken waarbij je na moet denken?
tijdens deze lessen bij ons in de kruis-
Daar richt zicht een vervolgonderzoek
loop: de rechterhand gaat tijdens het
op, dat wordt uitgevoerd op twaalf
lopen naar de linkerknie en andersom.”
basisscholen in Noord- en twaalf in West-Nederland. De resultaten van dit
De ib’er: „Je ziet dat kinderen het
onderzoek, waarbij MRI-scans worden
rekenen eerst lichamelijk snappen, en
ingezet, worden verwacht in 2018. n
Het verslag van het onderzoek naar de Fit&Vaardig-lessen is hier te vinden: http://www.nro.nl/al-springend-leer-je-beter-rekenen/ Move Education is te vinden op: http://www.moveeducation.nl
PO-R AAD SPECIAL
SPORT & BEWEGEN IN HET ONDERWIJS