Onderzoek bewijst: wie beweegt, leert beter

ONDERZOEK BEWIJST: WIE BEWEEGT, LEERT BETER

Springen tijdens de rekenles TEKST MAR IJKE NIJBOER

Leerlingen die drie maal per week bewegend taal- en rekenles krijgen, kunnen beter rekenen en spellen. Dat blijkt uit onderzoek door het Universitair Medisch Centrum Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen. Een vervolgonderzoek moet uitwijzen welke bewegingen het meeste effect hebben op het leren. Ondertussen experimenteren sommige scholen al met een combinatie van leren en bewegen.

PO-R AAD SPECIAL

SPORT & BEWEGEN IN HET ONDERWIJS

Speciaal voor het inmiddels afgeronde

aan deze lessen was na één jaar gelijk,

onderzoek werden Fit&Vaardig-lessen

terwijl de BMI van de controlegroep

ontwikkeld, die taal en rekenen com-

die de reguliere lessen volgde, was

bineren met bewegingen. Deze lessen

toegenomen.

worden drie keer per week een half uur gegeven. De leerkracht herhaalt

De basisscholen geven deze les-

de lesstof vanuit de bestaande metho-

sen tijdens de voor taal en rekenen

des en automatiseert met de kinderen.

ingeroosterde tijd. Gedurende het

Zij geven al bewegend antwoord op

eerste jaar voerden ingehuurde

vragen. Als ze bijvoorbeeld een woord

leerkrachten de lessen uit, want alles

spellen, maken ze een sprong bij elke

moest precies volgens de onderzoeks-

uitgesproken letter.

regels gebeuren. Daarna namen de groepsleerkrachten de lessen over. De

Na twee jaar bleken deze leerlin-

Fit&Vaardig-lessen worden nu verder

gen een leerwinst van vijf maan-

ontwikkeld, met eigen versies voor de

den te hebben geboekt. Dat is

verschillende groepen.

een opmerkelijk resultaat. Esther Hartman, project­leider Fit&Vaardig

Hoe komt het dat je al bewegend

op School, en onderzoeker Marijke

dingen beter gaat snappen? Mullender:

Mullender-Wijnsma waren verrast

„De taakgerichtheid verbetert, dat

over de resultaten. Maar helemaal

helpt. Maar wanneer je matig tot

onverwacht kwamen die ook weer

intensief beweegt, kunnen er in de

niet. „In Amerika is al een dergelijk

hersenen na verloop van tijd ook meer

onderzoek gedaan, met vergelijkbare

verbindingen ontstaan tussen zenuw-

resultaten”, vertelt Hartman. „Het

cellen. Wij denken dat ook daardoor de

Amerikaanse onderzoek draaide om

leerprestaties verbeteren.”

het terugdringen van overgewicht; de effecten op de leerresultaten waren

‘Heel logisch’

een bijvangst.” Mullender: „We wil-

Jasmijn Bruining, intern begelei-

den dit onderzoek herhalen voor de

der op een basisschool, vindt het

Nederlandse setting, want die is echt

‘heel logisch’ dat je door middel van

anders.”

beweging kinderen dingen beter bij kunt brengen. Bruining: „Ik vind het

Taakgerichter

vreemd dat er op dit punt nog maar

Uit het onderzoek bleek ook dat

zo weinig lesmateriaal is.” Daar doet

kinderen na de Fit&Vaardig-lessen

zij wat aan, vanuit het mede door

taakgerichter zijn dan na gewone les-

haar opgerichte Move Education. Deze

sen. Ook zijn deze lessen goed voor de

organisatie ontwikkelt lessen bewe-

gezondheid. De body mass index (BMI)

gingsonderwijs/rekenen en traint

van groep 5-leerlingen die meededen

leerkrachten om deze te geven.

PO-R AAD SPECIAL

SPORT & BEWEGEN IN HET ONDERWIJS

Waar Fit&Vaardig-lessen in de klas

daarna ook cognitief. Die twee worden

plaatsvinden, gaat Move Education

een. Wij hebben op school een leerling

met de groepen 2, 3 en 4 naar de

die fysiek sterk is, maar veel moeite

gymzaal. De getallen zijn omgezet in

heeft met rekenen. Dat gaat hem veel

bewegingen. Hoe hoger het getal, hoe

beter af nu hij het fysiek heeft erva-

meer lichaamsdelen de vloer moeten

ren. Het grappige is dat kinderen deze

raken. De 1 is de ‘flamingo’, waarbij je

lessen als spel zien; ze vinden het leuk

met één been op de grond staat. Bij

en hebben niet door dat ze aan het

het getal 8 raken je handen, ellebo-

rekenen zijn.” En ook slimme reke-

gen, knieën en voeten de vloer. Een

naars vinden volgens Bruining uitda-

kind moet bijvoorbeeld twee getallen

ging in de bewegingen.

bij elkaar optellen die andere kinderen uitbeelden. Hij geeft het antwoord

Vervolgonderzoek

ook weer door dit getal uit te beelden.

Het is duidelijk dat bewegen tijdens de

Kinderen gaan op matjes staan om

les een positieve invloed heeft. Maar

de tientallen aan te geven. Bruining:

wat is effectiever: matig tot intensief

„Het is goed om beide hersenhelften

bewegen, of complexe bewegingen

te stimuleren. Daarom lopen kinderen

maken waarbij je na moet denken?

tijdens deze lessen bij ons in de kruis-

Daar richt zicht een vervolgonderzoek

loop: de rechterhand gaat tijdens het

op, dat wordt uitgevoerd op twaalf

lopen naar de linkerknie en andersom.”

basisscholen in Noord- en twaalf in West-Nederland. De resultaten van dit

De ib’er: „Je ziet dat kinderen het

onderzoek, waarbij MRI-scans worden

rekenen eerst lichamelijk snappen, en

ingezet, worden verwacht in 2018. n

Het verslag van het onderzoek naar de Fit&Vaardig-lessen is hier te vinden: http://www.nro.nl/al-springend-leer-je-beter-rekenen/ Move Education is te vinden op: http://www.moveeducation.nl

PO-R AAD SPECIAL

SPORT & BEWEGEN IN HET ONDERWIJS