IS AM ARE MAR62

IS AM ARE

ความส�ำคัญของพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ค�ำเกี่ยวกับพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ความยากจนไม่ใช่ อุปสรรคของการเข้าถึงการศึกษา

ชั ยณรงค์ กัจฉปานันท์

2 IS AM ARE www.fosef.org

การท� ำ ความดี นั้ น ...โดยมากเป็ น การเดิ น ทวนกระแสความพอใจและความต้ อ งการของมนุ ษ ย์ จึ ง ท� ำ ได้ ย ากและเห็ น ผลช้ า ...แต่ ก็ จ� ำ เป็ น ต้ อ งท� ำ เพราะหาไม่ . ..ความชั่ ว ซึ่ ง ท� ำ ได้ ง ่ า ยจะเข้ า มาแทนที่ แล้ ว จะพอกพู น ขึ้ น อย่ า งรวดเร็ ว โดยไม่ ทั น รู ้ สึ ก ตั ว

พระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็ จ พระปรมิ น ทรมหาภู มิ พ ลอดุ ล ยเดช ในพิ ธี พ ระราชทานกระบี่ แ ละปริ ญ ญาบั ต รแก่ ว ่ า ที่ ร ้ อ ยต� ำ รวจตรี โรงเรี ย นนายร้ อ ยต� ำ รวจ ๑๐ มี น าคม ๒๕๒๙

3 issue 134 March 2019

ทักทายกันในเดือนที่ก�ำลังจะผ่านพ้นไตรมาสแรกของปี เสียงอื้ออึงของประชาชนในหลายสาขาอาชีพที่ได้รับ ผลกระทบจากข้อกฎหมายใหม่หลาย ๆ ฉบับที่ผ่านการพิจารณาจากผู้บริหารประเทศในปัจจุบัน ซึ่งในแต่ละปัญหา ที่เกิดขึ้นและที่ได้รับฟังจากผู้ด�ำเนินรายการวิทยุ ในเวลาที่ บก.ขับรถอยู่บนท้องถนน หลายคลื่นความถี่ และหลาย ปัญหาที่ถาโถม แต่เมื่อฟังแบบใช้สติในการพินิจพิเคราะห์ ปัญหาต่าง ๆ ที่ก�ำลังเกิดขึ้นอยู่ในเวลานี้ ล้วนแล้วแต่เกิด ขึ้นจาก จิตหรือส�ำนึกของประชาชนที่ไม่เคยถูกระเบียบเข้าควบคุม ไม่เคยต้องรับรู้ รับฟังกฎหมาย ขนาดเป็นกฎหมาย ใกล้ตัว ยังไม่รู้ ความเป็นอยู่ อยู่อย่างเคยชิน จนเป็น “สันดาน” ของคนไทย เข้าต�ำราที่ว่า สบาย สบายไทยแลนด์ และเมื่อ ท�ำผิดกฎหมาย ก็ยื่นข้อแลกเปลี่ยน เป็นทรัพย์สินบ้างหรือเป็นอะไรก็สุดแล้วแต่ที่จะท�ำให้ตนเองพ้นผิดได้ในเวลานั้น ประเทศไทยเป็น เมืองพุทธ เป็นประเทศที่มีคนนับถือศาสนาพุทธ กว่า ๙๗ เปอร์เซ็นต์ของประชากรทั้งประเทศ และประเทศไทยก็ได้ถูกประเมินว่าเป็นดินแดนที่มีการค้าประเวณีเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก และอีกหนึ่งสถิติที่คนไทย ต้องหันมามองลูกหลานที่เป็น หญิง กันหน่อยว่าเป็นอย่างที่สถิติเขาว่ากันจริงตามนั้นหรือ คือ เยาวชนมีเพศสัมพันธ์ ก่อนวัยอันควร อายุต�่ำที่สุดในโลก และที่ปรากฏให้เห็นคือ อายุ เพียง ๙ ปี ก็ให้ก�ำเนิดบุตรแล้ว ปัญหาระดับประเทศที่ก�ำลังเกิดขึ้นนี้ ถ้ามองกันให้ดี ทุกปัญหาเริ่มต้นจาก “ครอบครัว” และปัญหาคือวง สะท้อนความอ่อนแอของ “ครอบครัว” และที่แน่ ๆ ปัญหา “ครอบครัว” นี้ยังส่งผลด้านความ ปรองดอง ระดับประเทศอีกด้วย ถึงจุดนี้แล้วคงต้องมามองว่า ถ้าจะแก้ปัญหาต้องเริ่มที่ไหน ถ้าไม่ใช่ที่ “ครอบครัว” และจากปกฉบับนี้ ผู้น�ำครอบครัวท่านนี้ ก็เป็นผู้น�ำที่หลาย ๆ ครอบครัวน่าที่จะน�ำไปเป็นแบบอย่างได้เป็น อย่างดี สังคมดีได้ เริ่มต้นที่ “ครอบครัว” ครอบครัวพอเพียง คือ รากแก้วของแผ่นดิน .

4 IS AM ARE www.fosef.org

Contributors

มู ลนิธิครอบครัวพอเพียง

พลอากาศเอก ประจิน จั่นตอง ประธานโครงการครอบครัวพอเพียงสู่สถานศึกษาและชุมชน คุณหญิงพวงรัตน วิเวกานนท์ นายธนพร เทียนชัยกุล นายณัฐเสกข์ น้อยสมบูรณ์ นายภูวนาถ เผ่าจินดา นางอริยสิริ พิพัฒน์นรา นางสาวเอื้อมพร นาวี ผศ.ดร.ปรีชาพร สุวัฒโนดม นายเอกรัตน์ คงรอด นายอภีม คู่พิทักษ์ นายกมลเศรษฐ์ เก่งการเรือ นายธงชัย วรไพจิตร

ประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ กรรมการและเลขาธิการ กรรมการและผู้ช่วยเลขาธิการ กรรมการและผู้ช่วยเลขาธิการ กรรมการและเหรัญญิก กรรมการและผู้ช่วยเหรัญญิก กรรมการ กรรมการ

ดร.เชิดศักดิ์ ดร.กัมปนาท ดร.นฤมล ดร.อ�ำนาจ ดร.ชลพร ดร.กาญจนา ดร.ปิยฉัตร ดร.คุณานันท์

Let’s

Start

ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์

ศุภโสภณ บริบูรณ์ พระใหญ่ วัดจินดา กองค�ำ สุทธิเนียม กลิ่นสุวรรณ ทยายุทธ

and Enjoy!

ส�ำนักงาน :

โทรศัพท์ : โทรสาร : เว็ปไซต์ :

5 issue 134 March 2019

นิตยสารครอบครัวพอเพียง 663 ซอยพหลโยธิน 35 แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 0 2939 5995 0 2939 5996 www.fosef.org

Hot Topic

8

เกร็ดการทรงงาน

28

ความยากจนไม่ใช่ อุ ปสรรคของการเข้า ถึงการศึกษา ชั ยณรงค์ กัจฉปานันท์

14

ความส�ำคัญของพระราชพิธี บรมราชาภิเษก ่ ค�ำเกียวกับพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

Don’t miss

42

74 68 6 IS AM ARE www.fosef.org

40 70

Table Of Contents

ชั ยณรงค์ กัจฉปานันท์

ผู ้จัดการกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.)

7 issue 134 March 2019

เกร็ดการทรงงาน ชาวบ้านเป็นครู ยุทธศาสตร์พระราชทาน “หากปากท้องของเขาอิ่ม เขาก็จะไม่เป็น คอมมิวนิสต์” การพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศึกษา by. จ�ำรูญ ธรรมดา ขโณ โว มา อุปจฺจคา อย่าปล่อยให้ช่วงเวลาอันยอดเยี่ยมหลุดลอยไป ค�ำพ่อสอน cover story ความยากจนไม่ใช่อุปสรรค ของการเข้าถึงการศึกษา ชัยณรงค์ กัจฉปานันท์ ความคืบหน้าการเตรียมงาน พระราชพิธีบรมราชาภิเษก ความเป็นคน ความเป็นครู มุมมองความสุขของ ครูรุ่งทิพ จันทร์มุณี นักฟิสิกส์ในบทบาทครูครอบครัวพอเพียง Cartoon บทความพิเศษ ลลิดา ค�ำวิชัย สาวแบงค์ สู่จุดเริ่มต้นมะม่วงแก้วขมิ้น อาชีพทางเลือก การผลิตตะไคร้ Let’s Talk บันดาล “รวย” จากสิ่งใกล้ตัว อนุรักษ์ สรรฤทัย 70 เส้นทางตามรอยพระบาท โดย ททท. พิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จังหวัดปทุมธานี Round About

8 10 14 24 26

28 38

42 56 60 68 70

74 80

ชาวบ้านเป็ นครู 8 IS AM ARE www.fosef.org

เกร็ ด การทรงงาน เมื่อวันที่ ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๒๘ พระบาทสมเด็จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว พร้ อ มด้ ว ยสมเด็ จ พระเทพรั ต นราชสุ ด าฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชด�ำเนินไปยังศูนย์ศึกษา การพั ฒ นาภู พ านอั น เนื่ อ งมาจากพระราชด� ำ ริ อ� ำ เภอเมื อ ง จังหวัดสกลนคร ในครั้งนั้นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ พระราชทานพระบรมราโชวาทแก่บัณฑิต อาสาสมั ค รพั ฒ นา ชนบทมหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่ก�ำลังจะออกไปเป็นอาสาสมัคร เพื่ อ ช่ ว ยพั ฒ นาหมู ่ บ ้ า นในเขตภาคตะวั น ออกเฉี ย งเหนื อ มี ใจความส�ำคัญตอนหนึ่งเกี่ยวกับการท�ำงานพัฒนาชนบท การ ประยุกต์ใช้ความรู้จากทฤษฎีกับความรู้จากประสบการณ์จริง และรวมทั้งการมีปฏิสัมพันธ์กับประชาชนในท้องถิ่น ว่า “...เราเป็นนักเรียน เราไม่ใช่เป็นผู้เชี่ยวชาญ ชาวบ้าน เป็นครู” ถ้าหากว่าในด้านไหนก็ตาม เวลาไปปฏิบัติให้ถือว่า เราเป็นนักเรียนชาวบ้านเป็นครู หรือ “ธรรมชาติเป็นครู” การ ที่ท่านทั้งหลายจะออกไปก็จะไปในหลายๆ ด้าน...ก็ต้องเข้าใจ ว่า เราอาจจะเอาความรู้ไปให้เขาแต่ก็ต้องนับถือความรู้ของเขา ด้วยจึงจะมีความส�ำเร็จ... “... เวลาเข้าไปท�ำงาน อย่านึกว่าเราเป็นครูให้นึกว่าชาว บ้านเป็นครู...” ...อัธยาศัยไมตรีของชาวบ้านเราต้องไม่ลืม วัฒนธรรม ของชาวบ้ า นเราต้องไม่ลืม เขามีความรู้ด ้ว ยความรู ้ วิ ช าการ เขาดี แต่ไม่ได้ออกมาจากหนังสือ ออกมาจากประสบการณ์ หรือการกระท�ำที่ท�ำมาตลอด อันนี้เป็นข้อส�ำคัญอันหนึ่งที่ท่าน ทั้งหลายต้องพยายามไม่ลืม... พระราชด�ำรัสข้างต้น โดยแท้แล้วแปลความหมายได้ ว่า การปฏิบัติงานใดๆ นั้น จ�ำเป็นที่จะต้องมีการจัดการความรู้ โดยการผสมผสานทั้ง ความรู้เด่นชัด (Explicit Knowledge) อันเป็นความรู้ที่อยู่ในรูปแบบที่เป็นเอกสาร หรือวิชาการอยู่ใน

ต�ำรา คู่มือปฏิบัติงานกับความรู้ซ่อนเร้น (Tacit Knowledge) อันเป็นความรู้ที่แฝงอยู่ในตัวคน และเป็นประสบการณ์ที่สั่งสม มายาวนานจนเป็นภูมิปัญญา ให้เกิดเป็นกระบวนการเรียนรู้ ร่วมกัน โครงการอั น เนื่ อ งมาจากพระราชด� ำ ริ ก็ เช่ น กั น มี วั ต ถุ ป ระสงค์ เ พื่ อ มุ ่ ง พั ฒ นาคนเป็ น ส� ำ คั ญ โดยกระบวนการ เรียนรู้จะเป็นไปบนพื้นฐานของ “การร่วมคิดร่วมท�ำ” โดยเน้น ให้เกษตรกรแต่ละคนได้ร่วมคิดและลงมือปฏิบัติไปพร้อมๆ กับ ผู้ปฏิบัติงาน และถ้ามีปัญหาก็มาเรียนรู้และไขข้อข้องใจร่วมกัน ผ่านการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและเรียนรู้ระหว่างกัน ซึ่งนับ เป็นกลไกหนึ่งในการสร้างกระบวนการทางปัญญาให้เกิดขึ้น ใน เกษตรกรและผู้ปฏิบัติงานแต่ละคน ซึ่งถือเป็นทรัพย์ที่ส�ำคัญใน การพัฒนา อีกประการหนึ่งที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรง ให้ความส�ำคัญคือ การให้ความเคารพชาวบ้าน ด้วยเหตุเพราะ ชาวบ้านจะต้องผ่านร้อนผ่านหนาว ผ่านสิ่งที่เป็นความทุกข์ ความสุข และสิ่งที่ล้มแล้วล้มอีกมาเป็นเวลานาน เช่น การ ประกอบอาชีพที่ล้มเหลว การเป็นหนี้เป็นสินมาก่อนแต่สิ่งที่ชาว บ้านมีอยู่ในตัวเอง คือ ความอดทนและการต่อสู้ดิ้นรนเพื่อที่จะ เอาชนะปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น เพื่อความอยู่รอดด้วยหรือที่เรียก ว่า ไม่ยอมแพ้ต่อชีวิต จึงท�ำให้เกิดแรงบันดาลใจ ท�ำให้ต้องคิด... คิด...และคิดอยู่ตลอดเวลา โครงการอันเนื่องมาจากพระราชด�ำริทุกโครงการจึงให้ ความเคารพความคิดของชาวบ้านเสมอ โดย นายสุวัฒน์ เทพอารักษ์ เลขาธิการ กปร.

9

issue 134 March 2019

ยุ ทธศาสตร์พระราชทาน

“หากปากท้องของเขาอิ่ม เขาก็จะไม่เป็นคอมมิวนิสต์” นี้ คื อ พระราชด� ำ รั ส ของพระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว ที่ มี ต ่ อ ราษฎรและทหารในระหว่ า งที่ เ สด็ จ ฯ ไปหลาย จั ง หวั ด ในเขตพื้ น ที่ ภ าคเหนื อ ในช่ ว งที่ ส ถานการณ์ บ ้ า นเมื อ งก� ำ ลั ง สู ้ ร บกั บ ผู ้ ก ่ อ การร้ า ยคอมมิ ว นิ ส ต์ เมื่ อ หลายปี ก ่ อ น 10 IS AM ARE www.fosef.org

พลเอกพิจิตร กุลละวณิชย์ องคมนตรี อดีตนายทหาร นักรบแห่งกรมยุทธการทหารบก เจ้าของฉายา “บิ๊กเสือ” ได้ กล่าวถึงเหตุการณ์ในครั้งนั้นว่า ทั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงห่วงใยต่อ สถานการณ์บ้านเมืองในขณะนั้นมาก พร้อมกับที่ได้ทรงอุทิศ พระวรกายทุ่มเทเสด็จฯ ไปเยี่ยมราษฎรและทหารในทุกหน ทุกแห่ง โดยไม่ทรงย่อท้อ ทั้งนี้ไม่ว่าจะทุรกันดารหรือเสี่ยง อันตรายเพียงใด ก็เพื่อทรงช่วยเหลือพสกนิกรของพระองค์ให้ พอมีพอกิน จะได้หลุดพ้นและไม่ตกไปอยู่ภายใต้อิทธิพลของ คอมมิวนิสต์ ดังพระราชด�ำรัสที่ได้ยกมาข้างต้นนั้น พลเอกพิจิตร กุลละวณิชย์ เล่าว่า วันหนึ่งพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จฯ ไปเยี่ยมกองพันพิเศษ (พลร่ม) ค่ายสฤษดิ์เสนา พิษณุโลก และหลังจากที่ได้ทรงกางแผนที่ บริเวณเขาค้อออกแล้ว ก็ได้พระราชทานด�ำรัสมีใจความตอน หนึ่งที่ว่า “การใช้ก�ำลังทหารเข้ากวาดล้างบริเวณเขาค้อ เสมือน หนึ่งโยนหินลงไปในแหน เมื่อน�้ำหยุดกระเพื่อมแหนก็จะปิดตัว เหมือนเดิม เปรียบเหมือนเอาก�ำลังทหารเข้ากวาดล้างผู้ก่อการ ร้ายก็จะหนีไป เมื่อถอนก�ำลังออกเขาก็จะกลับเข้ามาเหมือนเดิม ไม่ได้อะไร...ขอให้พิจารณาหาวิธีใหม่” โครงการพัฒนาลุ่มน�้ำเข็ก เขาค้อ เพชรบูรณ์ อันเนื่อง มาจากพระราชด�ำริที่เริ่มตั้งแต่ปี ๒๕๒๐ นั้น เป็นการสนอง พระราชด�ำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ให้สร้างหมู่บ้าน ห่างกัน ๑ กิโลเมตร โดยการจัดสรรที่ดินท�ำกินให้กับชาวบ้าน คนละ ๒๐ ไร่ พร้อมกับที่ให้เมล็ดพันธุ์พืช ปุ๋ย และให้สัตว์เลี้ยง เศรษฐกิจเอาไว้ท�ำทุนด้วย เมื่อเริ่มต้นจากแค่ ๒ หมู่บ้านก็ค่อยๆ ขยายมาเป็น ๓๒ หมู่บ้านในเวลาต่อมา

พลเอกพิจิตร กุลละวณิชย์ องคมนตรีอดีตนายทหาร นักรบ ผู้รับผิดชอบบริเวณพื้นที่เขาค้อในขณะนั้น ได้เล่าเอาไว้ มีความตอนหนึ่งว่า ...ท่ามกลางเสียงปืนที่ยังดังรัวอยู่ตลอดเวลา ทุกครั้งที่ผม เข้าเฝ้าฯ กราบบังคมทูลรายงาน จะมีพระราชด�ำรัสพระราชทาน ก�ำลังใจว่า “การที่ผู้ก่อการร้ายขัดขวางและต่อต้านมิให้เราจัดตั้ง หมู่บ้านได้ส�ำเร็จ แสดงว่าเราเดินมาถูกทางแล้ว เสมือนหนึ่งเรา ไปบีบจมูกแล้วเขาหายใจไม่ออก จึงจ�ำเป็นต้องดิ้น...” พลเอกพิจิตร กุลละวณิชย์ องคมนตรีกล่าวว่า พระราช ด�ำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในสถานการณ์ขณะ นั้ น นั บ ว่ า เป็ น ก� ำ ลั ง ใจอั น สู ง ค่ า ของผู ้ ป ฏิ บั ติ ง านในพื้ น ที่ ทั้ ง หลายที่พร้อมจะสละชีวิต เพื่อปกป้องรักษาผืนแผ่นดินไทยเอา ไว้ ทั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถได้ทรงมีความห่วงใย และทรงเป็นก�ำลังใจ ให้แก่ทหารหาญอย่างสม�่ำเสมอ และได้เสด็จฯ ไปเยี่ยมทุกปี ด้วย “กระทั่งในครั้งหนึ่งหน่วยทหารเกิดปะทะกับผู้ก่อการ ร้ายและได้รับบาดเจ็บ พระองค์ท่านพระราชทานเฮลิคอปเตอร์ พระที่นั่งไปรับทหารบาดเจ็บ นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่าง หาที่สุดมิได้” พลเอกพิ จิ ต ร กุ ล ละวณิ ช ย์ เล่ า ต่ อ ไปว่ า หลั ง จากที่ ทหารได้ตัดสินใจใช้ “ยุทธการเผาเมืองเผด็จศึก” กับผู้ก่อการ 11

issue 134 March 2019

คือให้มีรายได้เฉลี่ยต่อครอบครัว ต่อปี สูงกว่ารายได้ของราษฎร ทั่วไปในภาคเหนือ ซึ่งก็บรรลุผลตามเป้าหมายทุกปี นับเป็น ความส�ำเร็จที่ยิ่งใหญ่ของยุทธศาสตร์พระราชทานของพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในการน�ำเอาการพัฒนาอาชีพ และจิตใจ มาเป็นอาวุธในการสู่รบจนได้รับชัยชนะอย่างแท้จริง” พลเอก พิจิตร กุลละวณิชย์ องคมนตรีได้กล่าวในที่สุดว่า แม้ว่าสมรภูมิรบ สมรภูมิเลือดเขาค้อวันนี้จะเป็นแค่อดีต เพราะ ได้กลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวอันลือชื่อไปแล้ว “แต่ทุกครั้งที่ผมเหยียบลงบนสมรภูมิแห่งนี้ ไม่เคยมี วั น ใดที่ ผ มจะไม่ คิ ด ว่ า เพราะประเทศไทยมี พ ระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เรา จึงยังคงเป็นไทได้จนถึงวันนี้…” เรียบเรียงจากบทสัมภาษณ์ พลเอกพิจิตร กุลละวณิชย์

ร้ายคอมมิวนิสต์ที่บริเวณเขาค้อ และได้รับชัยชนะจนก�ำลังพล ของผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ที่รอดตายพากันล่าถอยหลบหนี ไปอยู่ที่อื่นหมดแล้วนั้น ในครั้งนั้นถือว่าเป็นชัยชนะอันยิ่งใหญ่ ของฝ่ายทหารเลยทีเดียว เพราะได้น�ำไปสู่ความส�ำเร็จอันยิ่ง ใหญ่ในเวลาต่อมา สมดังกระแสพระราชด�ำรัสที่พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวที่ได้เคยพระราชทานไว้ว่า “แผนยุทธศาสตร์พัฒนานี้ ทดลองปฏิบัติดู ๔ ปี ซึ่งอาจ จะยาวนาน แต่ถ้าส�ำเร็จแล้ว เขาจะต้องพ่ายแพ้ในที่สุด” แล้วเหตุการณ์ต่อจากนั้น พลเอก พิจิตรกล่าวว่า ก็เป็น จริงดังที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานด�ำรัส ไว้ทุกประการ เมื่อประเทศไทยหลุดพ้นจากภัยคอมมิวนิสต์ และบ้านเมืองกลับคืนสู่ความสงบสุข “จากนั้นผมเร่งพัฒนา ยุทธศาสตร์พระราชทานคือ ปลูกฝังให้ราษฎรรักและหวงแหน ในพื้นที่ และส่งเสริมราษฎรได้อยู่ดีกินดี โดยมีเป้าหมายที่เด่นชัด 12

IS AM ARE www.fosef.org

ประโยชน์ จ ากน�้ ำ มั น เมล็ ด ชา • มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง และมีกรดไขมันอิ่มตัวต�่ำ • ช่วยลดระดับ LDL (คอเรสเตอรอลชนิดไม่ดี) และเพิ่ม ระดับ HDL (คอเรสเตอรอลชนิดดี) • ลดความเสี่ยงในการเกิดหลอดเลือดตีบตัน ความดัน เบาหวาน และโรคหัวใจ • ดีต่อผู้รักสุขภาพ ผู้สูงอายุ และผู้มีภาวะน�้ำหนักเกิน

ร่ า งกายของเราจ� ำ เป็ น ต้ อ งใช้ ไขมั น เพื่ อ เป็ น แหล่ ง พลังงานของร่ายกาย ดังนั้นการเลือกบริโภคไขมันจึงเป็นการ เลือกแหล่งพลังงานของร่างกาย ไขมันมีทั้งไขมันชนิดดี และ ไขมันชนิดร้าย น�้ำมันพืชที่มีไขมันไม่อิ่มตัวแบบเดี่ยวสูง จัดเป็นน�้ำมัน ชนิด “ดีพิเศษ” น�้ำมันเหล่านี้ช่วยลดคอเลสเตอรอลชนิดร้าย (LDL) และเพิ่มคอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) ซึ่งช่วยท�ำความ สะอาด หรือเก็บขยะ (คราบไขมัน) จากผนังเส้นเลือด

13 issue 134 March 2019

14 IS AM ARE www.fosef.org

การพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

สมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว มหาวชิ ร าลงกรณ บดิ น ทรเทพยวรางกู ร เสด็ จ เถลิ ง ถวั ล ยราชสมบั ติ เ ป็ น พระมหา กษั ต ริ ย ์ แ ห่ ง ประเทศไทย ตั้ ง แต่ วั น ที่ ๑๓ ตุ ล าคม พุ ท ธศั ก ราช ๒๕๕๙ และประธานสภานิ ติ บั ญ ญั ติ แ ห่ ง ชาติ ปฏิ บั ติ ห น้ า ที่ ป ระธานสภา ในนามของปวงชนชาวไทย ได้ ก ราบบั ง คมทู ล เชิ ญ ขึ้ น ทรงราชย์ เมื่ อ วั น ที่ ๑ ธั น วาคม พุ ท ธศั ก ราช ๒๕๕๙ โดยทรงมี พ ระราชด� ำ รั ส ว่ า เป็ น ไปตามพระราชประสงค์ ข องพระบาทสมเด็ จ พระปรมิ น ทรมหาภู มิ พ ลอดุ ล ยเดช บรมนาถบพิ ต ร และเป็ น ไปตามกฎมณเฑี ย รบาลว่ า ด้ ว ยการสื บ ราช สั น ตติ ว งศ์ และรั ฐ ธรรมนู ญ แห่ ง ราชอาณาจั ก รไทย จึ ง ทรงตอบรั บ เพื่ อ สนองพระราชปณิ ธ าน และเพื่ อ ประโยชน์ ข องประชาชนชาวไทยทั้ ง ปวง ปีพุทธศักราช ๒๕๖๒ ทรงพระราชด�ำริว่า เป็นโอกาส อั น ควรที่ จ ะได้ ป ระกอบการพระราชพิ ธี บ รมราชาภิ เ ษก ตามพระราชประเพณี เพื่อความเป็นสวัสดิมงคลของประเทศ ชาติและราชอาณาจักร ให้เป็นที่ชื่นชมยินดีของประชาชนผู้ มีความหวังตั้งใจอยู่ทั่วกัน จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรด กระหม่อมให้ตั้งการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกขึ้น เมื่อวันที่ ๑ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ ดังนี้ วันที่ ๔ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ พระราชพิธี บรมราชาภิเษก และเสด็จออกมหาสมาคม พระบรมวงศานุวงศ์ คณะองคมนตรี คณะรัฐมนตรี ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่เฝ้าทูลละออง ธุลีพระบาทถวายพระพรชัยมงคล จากนั้น พระราชพิธีเฉลิม พระราชมณเฑียร วันที่ ๕ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ พระราชพิธี เฉลิมพระปรมาภิไธย พระนามาภิไธยและสถาปนาฐานันดรศักดิ์ พระบรมวงศ์ จากนั้นเสด็จเลียบพระนครโดยขบวนพยุหยาตรา ทางสถลมารค วันที่ ๖ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ เสด็จออก ณ สีหบัญชร พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ปราสาท พสกนิกรเฝ้าทูล ละอองธุ ลี พ ระบาทถวายพระพรชั ย มงคล จากนั้ น เสด็ จ ออก ณ พระที่ นั่ ง จั ก รี ม หาปราสาท คณะทู ต านุ ทู ต และกงสุ ล ต่ า ง ประเทศเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคล ส่วนการเสด็จเลียบพระนครโดยขบวนพยุหยาตราทาง ชลมารค ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้มีขึ้น ใน ช่วงการพระราชพิธีทรงบ�ำเพ็ญพระราชกุศลถวายผ้าพระกฐิน ปลายปีพุทธศักราช ๒๕๖๒ เมื่อสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวขึ้นครองราชย์แล้ว ตามโบราณ ราชประเพณี จ ะทรงตั้ ง การพระราชพิ ธี บ รมราชาภิ เ ษกเฉลิ ม พระปรมาภิไธยเป็นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว อันเป็นพระ

ราชพิธีศักดิ์สิทธิ์ส�ำคัญยิ่ง แสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมอันงดงาม และการเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ให้ทรงพระเกียรติยศ สูงสุดของแผ่นดิน การพระราชพิ ธี บ รมราชาภิ เ ษกมี ห ลั ก ฐานปรากฏขั้ น ตอนล�ำดับการพระราชพิธีในสมัยรัตนโกสินทร์ โดยแบ่งล�ำดับ ๓ ขั้นตอน ได้แก่ พระราชพิธีเบื้องต้น พระราชพิธีเบื้องกลาง และพระราชพิธีเบื้องปลาย

พระราชพิธีเบื้องต้น

พระราชพิธีเบื้องต้น ประกอบด้วย การเตรียมนํ้าอภิเษก และนํ้ า สรงพระมุ ร ธาภิ เ ษก การจารึ ก พระสุ พ รรณบั ฏ ดวง พระบรมราชสมภพ และแกะพระราชลัญจกร ระหว่างวันที่ ๖ - ๒๓ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ 15

issue 134 March 2019

พิ ธี เ ตรี ย มนํ้ า อภิ เ ษกและนํ้ า สรงพระมุ ร ธาภิ เ ษก ในการพระราชพิ ธี บ รมราชาภิ เ ษกจะมี ก ารจั ด เตรี ย ม ท�ำนํ้าอภิเษกโดยพิธีพลีกรรมตักนํ้าจากแหล่งนํ้าศักดิ์สิทธิ์ตาม โบราณราชประเพณี ซึ่งในครั้งนี้ใช้นํ้าจากแหล่งนํ้าศักดิ์สิทธิ์ จาก ๗๖ จังหวัด จ�ำนวน ๑๐๗ แห่ง และอีกหนึ่งแห่งจาก กรุงเทพมหานคร ณ หอศาสตราคม พระบรมมหาราชวัง รวม เป็น ๑๐๘ แห่ง พิธีพลีกรรมตักนํ้าทั้ง ๗๖ จังหวัดจะท�ำพร้อมกัน ในวันที่ ๖ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ จากนั้นจึงท�ำพิธีเสกนํ้า อภิเษก ณ พระอารามส�ำคัญของจังหวัดแต่ละจังหวัด ในวันที่ ๘ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ และท�ำพิธีเวียนเทียนสมโภชในวัน ที่ ๙ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ ในส่วนของกรุงเทพมหานคร จะมีพิธีพลีกรรมตักนํ้าศักดิ์สิทธิ์ ณ หอศาสตราคม พระบรมหา ราชวัง ในวันที่ ๑๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ จากนั้นทุก จังหวัดจะเชิญคนโทนํ้าอภิเษกของจังหวัด และคนโทนํ้าอภิเษก ของกรุงเทพมหานครมาเก็บรักษาไว้ที่กระทรวงมหาดไทยก่อนที่ จะจัดริ้วขบวนแห่เชิญไปประกอบพิธีเสกนํ้าอภิเษกรวม ณ วิหาร หลวง วัดสุทัศนเทพวราราม ในวันที่ ๑๘ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ และในวันที่ ๑๙ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ จะแห่ เชิญคนโทนํ้าอภิเษกไปยังพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ส�ำหรับนํ้าสรงพระมุรธาภิเษก ใช้นํ้าจาก ๙ แหล่งนํ้า ได้แก่ นํ้าจาก ๔ สระศักดิ์สิทธิ์ของจังหวัดสุพรรณบุรี คือ สระแก้ว สระเกษ สระคา และสระยมนา รวมทั้งนํ้าเบญจสุทธคงคา ได้แก่ แม่นํ้าราชบุรี แม่นํ้าเพชรบุรี แม่นํ้าบางประกง แม่นํ้าเจ้าพระยา และแม่นํ้าป่าสัก

จารึ ก พระสุ พ รรณบั ฏ ดวงพระบรมราชสมภพ และแกะพระราชลั ญ จกร วันที่ ๒๒ และ ๒๓ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ มี พิ ธี จ ารึ ก พระสุ พ รรณบั ฏ ดวงพระบรมราชสมภพ และแกะ พระราชลัญจกรประจ�ำรัชกาล ตลอดจนจารึกพระสุพรรณบัฏ พระบรมวงศ์ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดย อาลั ก ษณ์ เ ป็ น ผู ้ จ ารึ ก พระสุ พ รรณบั ฏ โหรหลวงจารึ ก ดวง พระบรมราชสมภพ และนายช่างแกะพระราชลัญจกรประจ�ำ รัชกาลไปพร้อมกัน ในระหว่างนั้นพระสงฆ์สวดชัยมงคลคาถา พราหมณ์เป่าสังข์ เจ้าพนักงานประโคมแตร สังข์ และพิณพาทย์ ตลอดการจารึก เสร็จแล้วเวียนเทียนสมโภชพระสุพรรณบัฏดวง พระราชสมภพ และพระราชลัญจกรแล้วคงประดิษฐานไว้ ณ ธรรมมาสน์ศิลาในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม จนกว่า จะถึงวันเริ่มงาน พระราชพิธีบรมราชาภิเษก จึงตั้งกระบวนแห่ เชิญไปประดิษฐาน ณ พระแท่นมณฑลภายในพระที่นั่งไพศาล ทักษิณ 16

IS AM ARE www.fosef.org

การพระราชพิ ธี บ รมราชาภิ เ ษก วันที่ ๓ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ พิธีแห่เชิญพระ สุพรรณบัฏ ดวงพระราชสมภพ และพระราชลัญจกรประจ�ำ รัชกาลจากวัดพระศรีรัตนศาสดารามไปประดิษฐาน ณ พระแท่น มณฑลในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ เพื่อทูลเกล้าฯ ถวายในการพระ ราชพิธีบรมราชาภิเษก สมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว เสด็ จ พระราชด� ำ เนิ น ไปทรง นมั ส การพระพุ ท ธมหามณี รั ต นปฏิ ม ากร ณ พระอุ โ บสถ วั ด พระศรี รั ต นศาสดาราม ทรงนมั ส การพระรั ต นตรั ย ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ถวายบังคมพระบรมอัฐิ และพระอัฐิ ณ หอพระธาตุมณเฑียร พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ได้ เ วลามหามงคลฤกษ์ พระสงฆ์ ท รงสมณศั ก ดิ์ จุดเทียนชัย และประกาศการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ณ พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ ระหว่าง พระราชพิ ธี เ บื้ อ งกลาง และพระราชพิ ธี บ รม นั้นพราหมณ์ถวายน�้ำพระมหาสังข์ และใบสมิต (ใบไม้มงคล ราชาภิเษก ประกอบด้วยใบมะม่วง ๒๕ ใบ เป็นใบไม้ป้องกันภยันตราย สั ก การะสิ่ ง ศั ก ดิ์ สิ ท ธิ์ ก ่ อ นการพระราชพิ ธี ใบทอง ๓๒ ใบ เป็นใบไม้ป้องกันอุปัทวันตราย และใบตะขบ วั น ที่ ๒ พฤษภาคม พุ ท ธศั ก ราช ๒๕๖๒ สมเด็ จ ๙๖ ใบ เป็นใบไม้ป้องกันโรคันตราย โดยน�ำใบไม้แต่ละชนิดมัด พระเจ้ า อยู ่ หั ว เสด็ จ พระราชด� ำ เนิ น ไปถวายสั ก การะสมเด็ จ รวมเป็นช่อ แล้วหุ้มโคนด้วยผ้าขาว) พระบรมราชบุพการี ได้แก่ พระบรมราชานุสรณ์ รัชกาลที่ ๕ ณ พระลานพระราชวังดุสิต จากนั้นเสด็จพระราชด�ำเนินไป พิ ธี ส รงพระมุ ร ธาภิ เ ษก ถวายราชสักการะปฐมบรมราชานุสรณ์ ณ เชิงสะพานพระพุทธ วันที่ ๔ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ ทรงสรงพระ ยอดฟ้า และเสด็จพระราชด�ำเนินไปยังพระที่นั่งไพศาลทักษิณ มุรธาภิเษก ณ มณฑปพระกระยาสนาน บริเวณชาลา พระที่นั่ง และพระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ในพระบรมมหาราชวังเพื่อทรง จักรพรรดิพิมาน สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระภูษาเศวตพัสตร์ บวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ทรงสะพักขาวขลิปทองประทับเหนืออุทุมพรราชอาสน์ ภายในมณฑปพระกระยาสนาน เพื่ อ ทรงรั บ น�้ ำ สรง จากสหัสธารา จากนั้น สมเด็จพระสังฆราชถวายน�้ำพระพุทธ มนต์ พระราชครูพราหมณ์ถวายน�้ำพระมหาสังข์ น�้ำเทพมนตร์ และถวายใบมะตูมขณะทรงสรงพระมุรธาภิเษกพระสงฆ์เจริญ ชัยมงคลคาถา ชาวพนักงานประโคมสังข์ แตร มโหระทึก และ เครื่องดุริยางค์ทหารกองเกียรติยศถวายความเคารพ แตรวง บรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี ทหารปืนใหญ่ยิงปืนมหาฤกษ์ มหาชัย มหาจักร มหาปราบยุค เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ

พิธีถวายน�้ำอภิเษก

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงสรงพระมุรธาภิเษกแล้ว เสด็จ พระราชด�ำเนินมายังหอพระสุราลัยพิมาน ทรงเครื่องบรมขัตติย ราชภูษิตาภรณ์ เสด็จจากหอพระสุราลัยพิมานไปยังพระที่นั่ง ไพศาลทักษิณ ประทับพระที่น่ังอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์ แปร พระพักตร์สู่ทิศบูรพา (ทิศตะวันออก) เป็นทิศแรก ผู้แทนที่ได้รับ

พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน 17

issue 134 March 2019

พระราชพิธีเบื้องปลาย

การคัดเลือกประจ�ำทั้ง ๘ ทิศ ถวายน�้ำอภิเษกจากน�้ำศักดิ์สิทธิ์ ทั้ง ๗๗ จังหวัด พระราชครูพราหมณ์ถวายน�้ำเทพมนตร์ ถวาย พระนพปฎลมหาเศวตฉัตร เสด็จพระราชด�ำเนินไปยังพระที่นั่ง ภัทรบิฐ ทรงรับพระสุพรรณบัฏจารึกพระปรมาภิไธย เครื่องราช กกุธภัณฑ์ เครื่องบรมขัตติยราชวราภรณ์ เครื่องขัตติยราชูปโภค และพระแสงศาสตราวุธ

พระราชพิ ธี เ สด็ จ พระราชด� ำ เนิ น เลี ย บพระนคร โดย ขบวนพยุหยาตราทางชลมารค ในช่วงการพระราชพิธี ทรง บ� ำ เพ็ ญ พระราชกุ ศ ลถวายผ้ า พระกฐิ น ปลายปี พุ ท ธศั ก ราช ๒๕๖๒ ณ วัดอรุณราชวราราม ราชวรมหาวิหาร

พระราชพิ ธี เ ฉลิ ม พระปรมาภิ ไ ธย พระนามาภิ ไ ธย สถาปนา พระฐานั น ดรศั ก ดิ์ พ ระบรมวงศ์ เสด็ จ อ อ ก รั บ ก า ร ถ ว า ย พ ร ะ พ ร ชั ย ม ง ค ล แ ล ะ เ ส ด็ จ พระราชด� ำ เนิ น เลี ย บพระนครโดยขบวนพยุ ห ยาตรา ทางสถลมารค วันที่ ๕ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว เสด็ จ ออกพระที่ นั่ ง อมริ น ทรวิ นิ จ ฉั ย ในการ พระราชพิธีเฉลิมพระปรมาภิไธย พระนามาภิไธย และสถาปนา พระฐานันดรศักดิ์พระบรมวงศ์ จากนั้นเสด็จพระราชด�ำเนิน โดยขบวนพยุหยาตราทางสถลมารค ไปยังวัดบวรนิเวศวิหาร วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม และวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เพื่อทรงนมัสการพระพุทธปฏิมาประธาน และพระบรมราชสรีร างคาร สมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช เสด็ จ ออกทรงรั บ การถวายพระพรชั ย มงคล วันที่ ๖ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ เวลา ๑๖.๓๐ น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จออก ณ สีหบัญชร พระที่นั่ง สุทไธสวรรย์ปราสาท ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประชาชน เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายพระพรชัยมงคล จากนั้นเสด็จ ไปยังพระที่นั่งจักรีมหาปราสาททรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ คณะทูตานุทูต และกงสุลต่างประเทศ เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคล

ภาคผนวก

พระที่ นั่ ง อั ฐ ทิ ศ อุ ทุ ม พรราชอาสน์ ประดิ ษ ฐานภายในพระที่ นั่ ง ไพศาลทั ก ษิ ณ ด้ า นทิ ศ ตะวันออก เป็นพระแท่นท�ำจากไม้อุทุมพรหรือ “มะเดื่อ” ทรง แปดเหลี่ยม สลักปิดทองประดับกระจก กางกั้นด้วยสัปตปฎล เศวตฉัตร (ฉัตรเจ็ดชั้น) เป็นพระที่นั่งส�ำหรับพระมหากษัตริย์ ประทับรับนํ้าเทพมนตร์จากพระราชครูวามเทพมุนี นํ้าอภิเษก จากผู ้ แ ทนที่ ไ ด้ รั บ การคั ด เลื อ กเวี ย นไป ทั้ ง ๘ ทิ ศ ในการ พระราชพิธีราชาภิเษก พระที่ นั่ ง ภั ท รบิ ฐ ประดิษฐานภายในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ด้านทิศตะวัน ตกเฉียงเหนือ พระที่นั่งมีลักษณะคล้ายเก้าอี้ มีกงเท้าแขน ด้าน หลังมีพนักพิง และตั้งโต๊ะเคียง ๒ ข้าง สลักปิดทองประดับ กระจก ขาเป็นรูปพญานาคราช ส�ำหรับทอดเครื่องราชกกุธภัณฑ์ และเครื่องราชูปโภค แต่เดิมรัชกาลที่ ๑ ถึงรัชกาลที่ ๘ ปักสัปต 18

IS AM ARE www.fosef.org

19 issue 134 March 2019

พระที่ นั่ ง พุ ด ตานกาญจนสิ ง หาสน์ ภายใต้ พ ระนพปฎลมหาเศวตฉั ต ร ประดิษฐานภายในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหยสูรย พิมาน เป็นพระราชบัลลังก์ทองขนาดย่อม ท�ำด้วยไม้แกะสลัก ปิดทอง มีรูปครุฑ และเทพนมประดับเรียงรายโดยรอบฐาน ทั้ง ๒ ชั้น เมื่อมีพระราชพิธีจะเชิญมาทอดบนพระราชบัลลังก์ ภายใต้พระนพปฎลมหาเศวตฉัตร (ฉัตรเก้าชั้น) อีกชั้นหนึ่ง เรียกว่า “พระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์” พระมหากษัตริย์ เสด็ จ ขึ้ น ประทั บ ในพระราชพิ ธี ส� ำ คั ญ เช่ น พระราชพิ ธี บ รม ราชาภิเษก พระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษาเพื่อรับการถวาย พระพรชัยมงคล เมื่อใช้เป็นพระราชยาน เรียกว่า “พระราชยาน พุดตานทอง”

ปฎลเศวตฉัตรกางกั้น ครั้นในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถ บพิตร ได้เปลี่ยนเป็นกางกั้น พระนพปฎลมหาเศวตฉัตร ทรง รับการถวายเครื่องราชกกุธภัณฑ์ เครื่องบรมขัตติยราชวราภรณ์ เครื่องราชูปโภค และพระแสงศาสตราวุธ

พระแท่ น ราชบรรจถรณ์ ประดิ ษ ฐานในพระที่ นั่ ง จั ก รพรรดิ พิ ม านองค์ ต ะวั น ออก เป็ น พระแท่ น บรรทมของพระมหากษั ต ริ ย ์ ใ นพระบรม ราชจักรีวงศ์ ตั้งแต่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จนถึงพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ประทับในพระที่น่ัง จักรพรรดิพิมานเป็นการถาวร เหนือพระแท่นกางกั้นด้วยพระ นพปฎลมหาเศวตฉัตร หน้าพระแท่นทอดพระแท่นลด ตั้งแต่ รัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นต้นมา เมื่อ เสด็จขึ้นเฉลิมพระราชมณเฑียรและประทับอยู่ระยะหนึ่งแล้ว จะเสด็จพระราชด�ำเนินไปประทับ ณ พระราชมณเฑียรอื่นต่อไป แต่ยังคงรักษาโบราณราชประเพณี โปรดเกล้าฯ ให้ประกอบการ พระราชพิธีบรมราชาภิเษก เฉลิมพระราชมณเฑียร ณ พระที่นั่ง จักรพรรดิพิมานและบรรทมเหนือพระแท่นราชบรรจถรณ์เพื่อ เป็นมงคลฤกษ์อย่างน้อยหนึ่งราตรี พระแท่ น มณฑล ใช้ เ ป็ น ที่ ป ระดิ ษ ฐานเครื่ อ งมงคลต่ า งๆ ในการพระ 20

IS AM ARE www.fosef.org

พระราชพิธีบรมราชาภิเษก เป็นประเพณีสืบเนื่องมาจาก ลัทธิ พราหมณ์ โดยพระมหาราชครูพราหมณ์เป็นผู้ถวาย ประกอบ ด้ ว ย พระมหาพิ ชั ย มงกุ ฎ พระแสงขรรค์ ชั ย ศรี ธารพระกร วาลวิชนี และฉลองพระบาทเชิงงอน

ราชพิธีบรมราชาภิเษก ได้แก่ พระพุทธปฏิมากรส�ำคัญ พระ สุ พ รรณบั ฏ ดวงพระบรมราชสมภพ และพระราชลั ญ จกร พระแสงอัษฎาวุธ พระแสงศาสตราวุธ รูปเทพยดาเชิญพระ ขรรค์ ฯลฯ หน้าพระแท่นตั้งเครื่องนมัสการลงยาราชาวดี และ พระแท่นทรงกราบ

พระสุ พ รรณบั ฏ แผ่นทองค�ำรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หนา ๐.๑ เซนติเมตร ความกว้ า งยาวขึ้ น อยู ่ กั บ อั ก ษรหรื อ ข้ อ ความที่ จ ะจารึ ก พระ ปรมาภิ ไ ธยพระมหากษั ต ริ ย ์ และพระนามาภิ ไ ธย พระนาม พระบรมวงศ์ตั้งแต่ชั้นพระองค์เจ้าขึ้นไป เจ้าประเทศราช และ สมเด็จพระสังฆราช ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อ ถวายนํ้าอภิเษกแล้ว พระราชครูพราหมณ์จะร่ายเวทสรรเสริญ เปิดศิวาลัยไกรลาส และถวายพระสุพรรณบัฏ พระปรมาภิไธย พระมหาเศวตฉั ต ร หรื อ พระนพปฎลมหาเศวตฉั ต ร ก่อนที่จะถวายเครื่องราชกกุธภัณฑ์ เป็นฉัตร ๙ ชั้น หุ้มผ้าขาว มีระบาย ๓ ชั้น ขลิบทอง แผ่ลวด มียอด ชั้นล่างสุดห้อยอุบะจ�ำปาทอง ส�ำหรับพระมหา พระราชลั ญ จกร กษัตริย์ที่ทรงรับพระบรมราชาภิเษกแล้ว ใช้แขวนหรือปักเหนือ พระราชลัญจกร เป็นเครื่องหมายอย่างหนึ่งที่แสดงถึง พระราชอาสน์พระราชบัลลังก์ในท้องพระโรง พระมหาปราสาท พระราชอิสริยยศ พระเกียรติยศและพระราชอ�ำนาจของพระ ราชมณเฑียร และจะไม่ลดลงตลอดรัชกาล มหากษัตริย์ ตามโบราณราชประเพณีถือว่า พระราชลัญจกร เป็นเครื่องมงคลในหมวดพระราชสิริอย่างหนึ่ง อันประกอบด้วย เครื่ อ งบรมขั ต ติ ย ราชวราภรณ์ พระสุพรรณบัฏ ดวงพระบรมราชสมภพ และพระราชลัญจกร เป็ น เครื่ อ งประดั บ แสดงพระเกี ย รติ ย ศของพระมหา ประจ�ำรัชกาล กษัตริย์ ในที่นี้หมายถึง เครื่องประกอบพระราชอิสริยยศแห่ง พระราชลั ญ จกรประจ� ำ รั ช กาลใช้ ป ระทั บ ก� ำ กั บ พระ พระมหากษัตริย์ ซึ่งพระครูพราหมณ์เป็นผู้ทูลเกล้าฯ ถวาย ปรมาภิไธย ในเอกสารส�ำคัญอันเป็นราชการแผ่นดินทั้งปวง ประกอบด้วยพระสังวาลพราหมณ์ธุร�ำ พระมหาสังวาลนพรัตน ประจ� ำ รั ช สมัย เช่น รัฐ ธรรมนูญ พระราชบัญ ญั ติ พระราช ราชวราภรณ์ สังวาลพระนพ พระธ�ำมรงค์วิเชียรจินดา และพระ กฤษฎีกา พระราชก�ำหนด ประกาศพระบรมราชโองการต่างๆ ธ�ำมรงค์รัตนวราวุธ เป็นต้น เครื่ อ งบรมขั ต ติ ย ราชภู ษิ ต าภรณ์ เครื่ อ งราชกกุ ธ ภั ณ ฑ์ เป็นฉลองพระองค์ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ใน เครื่องราชกกุธภัณฑ์ คือ เครื่องหมายแห่งความเป็น สมัยรัชกาลที่ ๙ ท�ำจากไหมทองสลับไหมสีฟ้า กลัดกระดุม พระราชาธิบดี จึงเป็นสิ่งส�ำคัญยิ่งที่ต้องทูลเกล้าฯ ถวายในการ นพรัตน์ ๗ กระดุม และจีบหลัง ๒ กระดุม ทรงฉลองพระองค์ 21 issue 134 March 2019

ครุยริ้วทองพื้นสีเหลืองอ่อนชั้นนอก ทรงสวมสะพายนพรัตนรา ในที่พระมหากษัตริย์เสด็จประทับ โดยทอดไว้บนโต๊ะเคียงข้าง ชวราภรณ์ประดับจักรีดาราและดารานพรัตน์ ทรงพระภูษาเขียน พระราชอาสน์ ประกอบด้วย พระมณฑปรัตนกรัณฑ์ คือ ภาชนะใส่นํ้าเสวย ท�ำด้วย ทองพื้นสีน�้ำเงิน พระสนับเพลา เชิงงอนสีเขียว รัดพระองค์สาย ทอง หัวฝังเพชร ถุงพระบาทแพรสีฟ้า ฉลองพระบาทไหมทอง ทองค�ำลงยาราชาวดีประดับอัญมณี พานพระขันหมาก คือ พานพระศรี มีซองพลู ท�ำด้วย สลับสีฟ้า ทองค�ำลงยาราชาวดีประดับอัญมณี พระสุพรรณศรีบัวแฉก คือ กระโถนเล็ก ท�ำด้วยทองค�ำ พระแสงศาสตราวุ ธ คือ อาวุธของพระมหากษัตริย์ ที่ส�ำคัญ เช่น พระแสง ลงยาราชาวดีประดับอัญมณี พระสุพรรณราช คือ กระโถนใหญ่ ท�ำด้วยทองค�ำเกลี้ยง ราชศาสตรา พระแสงอัษฎาวุธ พระแสงดาบคาบค่าย พระแสง ดาบใจเพชร พระแสงเวียด พระแสงดาบฟันปลา พระแสงแฝด พระแสงฝักทองเกลี้ยง มณฑปพระกระยาสนาน เป็นอาคารชั่วคราวทรงมณฑป มีหลังคาเครื่องยอดทรง จอมแห ผนังเปิดโล่ง ที่เสามีพระวิสูตรทั้งสี่ด้าน ตรงกลางตั้ง ตั่งไม้อุทุมพรหรือไม้มะเดื่อซึ่งเป็นไม้มงคล ข้างตั่งไม้อุทุมพร ตั้งโต๊ะทอง ๒ ชั้น บนโต๊ะตั้งครอบมุรธาภิเษก บนเพดานเป็น ที่เก็บนํ้าสรงพระมุรธาภิเษกส�ำหรับสรงเป็นสหัสธารา มณฑป พระกระยาสนานนี้ใช้ส�ำหรับพระมหากษัตริย์ ประทับสรงพระ มุรธาภิเษกในการพระราชพิธีส�ำคัญต่างๆ เช่น พระราชพิธีบรม ราชาภิเษก เป็นอาทิ เครื่ อ งราชู ป โภค เป็นเครื่องใช้สอยประกอบพระบรมราชอิสริยยศ ตั้งไว้

22 IS AM ARE www.fosef.org

ตราสัญลักษณ์ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกพุทธศักราช 2562 ตราสัญลักษณ์ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกพุทธศักราช 2562 ประกอบด้วยอักษรพระปรมาภิไธย วปร อยู่ตรงกลาง พื้ น อั ก ษรสี ข าวขอบเดิ น ทอง อั น เป็ น สี ข องวั น จั น ทร์ ซึ่ ง เป็ น วันพระบรมราชสมภพ ภายในอักษรประดับเพชร ตามความ หมายแห่งพระนามมหาวชิราลงกรณ อักษร วปร อยู่บนพื้นสี ขาบ (สีน้�ำเงินเข้ม)​ อันเป็นสีของขัตติยกษัตริย์ ภายในกรอบ พุ่มข้าวบิณฑ์สีทองสอดสีเขียว อันเป็นสีซึ่งเป็นเดชแห่งวันพระ บรมราชสมภพ กรอบทรงพุ่ มข้าวบิณฑ์อัญเชิญมาจากกรอบที่ ประดิษฐานพระมหาอุณาโล ม อันเป็นพระราชลัญจกรประจ�ำ พระองค์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชปฐม กษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ แวดล้อมด้วยเครื่องเบญ จราชกกุธภัณฑ์ อันเป็นเครื่อง ประกอบพระบรมราชอิสริย ยศของพระมหากษัตริย์และเป็น เครื่องหมายแห่งความเป็นสมเด็จพระบรมราชาธิราช ได้แก่ พระ มหาพิชัยมงกุฎพร้อมอุณ าโลมประกอบเลขมหามงคลประจ�ำ รัชกาล อยู่เบื้องบน พระแสงขรรค์ชัยศรีกับพระแส้จามรี ทอด ไขว้อยู่เบื้องขวา ธารพระกรกับพัดวาลวิชนี ทอดไขว้อยู่เบื้องซ้าย และฉลองพระบาทเชิงงอน อยู่เบื้องล่าง พระมหาพิชัยมงกุฎ หมายถึง ทรงรับพระราชภาระอัน หนักยิ่งของแผ่นดิน เพื่อประโยชน์สุขของประชาชน พระแสงขรรค์ชัยศรี หมา ยถึง ทรงรับพระราชภาระ

ปกป้ อ งแผ่ น ดิ น ให้ พ ้ น จา กภยั น ตราย ธารพระกรหมายถึ ง ทรงด�ำรงราชธรรม เพื่อค�้ำจุนบ้านเมืองให้ผาสุกมั่นคง พระแส้จามรีกับพัดวาลวิชนี หมายถึง ทรงขจัดปัดเป่า ความทุกข์ยากเดือดร้อนของอาณาประชาราษฎร์ ฉลองพระบาทเชิ ง งอน หมายถึ ง ทรงท� ำ นุ บ� ำ รุ ง ปวง ประชาทวดรัฐสีมาอาณาจักร เบื้ อ งหลั ง พระมหาพิ ชั ย มงกุ ฎ ประดิ ษ ฐานพระมหา เศวตฉัตรอันมีระบายขลิบทอง จงกลยอดฉัตรประกอบรูปพรหม พักตร์อันวิเศษสุด ระบายชั้นล่างสุด ห้อยอุบะจําปาทอง แสดง ถึงพระบารมีและพระบรมเดชานุภาพที่ปกแผ่ไปทั่วทิศานุทิศ เบื้องล่างกรอบอักษรพระปรมาภิไธยมีแถบแพรพื้นสีเขียวถนิม ทอง ขอบขลิบทอง มีอักษรสีทองความว่า “พระราชพิธีบรม ราชาภิเษกพุทธศักราช 2562” ปลายแถบแพรเบื้ อ งขวามี รู ป คชสี ห ์ ก ายม่ ว งอ่ อ น ประคองฉัตร 7 ชั้น หมายถึง ข้าราชการฝ่ายทหาร เบื้องซ้าย มีรูปราชสีห์กายขาว ประคองฉัตร 7 ชั้น หมายถึงข้าราชการ ฝ่ายพลเรือน ผู้ปฏิบัติราชการสนองงานแผ่นดินอยู่ด้วยกัน ข้าง คันฉัตรด้านในทั้งสองข้างมีดอกลอยกนกนาค แสดงถึงปีมะโรง นักษัตริย์อันเป็นปีพระบรมราชสมภพ สีทองหมายถึงความเจริญ รุ่งเรืองยิ่งของประเทศชาติและประชาชน

ขโณ โว มา อุ ปจฺ จคา.

อย่าปล่อยให้ช่วงเวลาอันยอดเยี่ยมหลุดลอยไป กึ โภนฺโต อชฺช ปุพฺพณฺเห ตุมฺหากํ สนฺติกํ เปสิตุํ ลิเขยฺยํ. เช้าวันนี้ไม่ทราบว่าจะเขียนเรื่องอะไรส่งไปให้ท่านทั้งหลาย อ่านดีครับ

๓. ปฏิปชฺชนตฺเถ- ใช้ในความหมายว่า “ปฏิบัติ” เอวํ กโรนฺโต โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณาติ. เมื่อปฏิบัติอยู่อย่างนี้ ย่อมบรรลุคุณวิเศษมีโสดาปัตติผล เป็นต้น

กาแฟปานียํ ปิตฺวา ชานิสฺสามิ. ดื่มกาแฟแล้วคงคิดออกครับ

วิญฺญาปนํ: เอวํ กโรตีติ ลิขิตพฺพํ. หมายเหตุ: จะออกอุทาหรณ์ว่า “เอวํ กโรติ” (ปฏิบัติอยู่อย่างนี้) ก็ได้ครับ

สาธุ โภนฺโต อชฺช กรธาตุมยกิริยา วิเสสโต วุจฺจนฺเต. วันนี้จะขอโอกาสพูดถึงเรื่องกริยาที่สร้างมาจากกรธาตุ โดยเฉพาะครับ

กโรตีติ ปฏิปชฺชติ. ค�ำว่า กโรติ แปลว่า ปฏิปชฺชติ

กโรติสทฺทสฺส หิ อตฺถา อเนกปฺปการา โหนฺติ. สาเหตุก็เพราะว่าค�ำศัพท์ว่าโกรตินั้นมีความหมาย หลากหลายครับ

ยสฺมา โภนฺโต กโรติสทฺทสฺส อตฺถา วีสติปฺปมาณา อเนกวิหิตา สนฺติ.ตสฺมา เอกปฺปหาเรน เต ทีปิตุํ น สกฺโกมิ มญฺเญ. เรียนท่านทั้งหลายโปรดทราบ เนื่องจากค�ำกริยาว่า “กโรติ” มีความหมายมากถึงเกือบ 20 อรรถ กระผมคิดว่าคงจะยังไม่ สามารถแสดงได้ทั้งหมดในช่วงเวลาเดียวครับ

กโรตีติ เอตฺถ กรธาตุยา เจว โอวิกรณปจฺจเยน จ ติวตฺตมา นาย จ นิปฺผนฺนรูปํ โหติ. ในบทว่า “กโรติ” นี้ ส�ำเร็จรูปมาจาก กรธาตุ + โอวิกรณ ปัจจัย + ติวัตตมานาวิภัตติ อิทเมตฺถ นิทสฺสนํ โหติ. ที่จะกล่าวต่อไปนี้คือตัวอย่างในการแสดงความหมายของ ค�ำกริยาว่า “กโรติ” ครับ

อิทานาหํ วตฺถานิ โธวิตฺวา ติฏฺฐนฺโตว ปาฬึ ลิขามิ. เวลานี้ผมได้ซักผ้าเสร็จแล้ว ก�ำลังยืนเขียนบาลีอยู่ครับ ๔. ฐปนตฺเถ-ใช้ในความหมายว่า “ตั้งไว้,วางไว้”

๑. กรณตฺเถ-ใช้ในความหมายว่า “กระท�ำ”

อารมฺมณํ มนสิ กโรติ. ตั้งอารมณ์ไว้ในใจ

กุสลาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ. กระท�ำการขวนขวาย เพื่อให้ได้มาซึ่งบุญกุศล

เอตฺถ กโรตีติ ฐเปติ. กโรติในประโยคนี้มีความหมายว่า ฐเปติ

๒. อุปฺปาทนตฺเถ- ใช้ในความหมายว่า “ให้บังเกิดขึ้น” วิปฺปฏิสารํ กโรติ. ก่อให้เกิดวิปฏิสารกล่าวคือความเดือดเนื้อร้อนใจ

ยนฺนูน พหู สยามิกา พุทฺธมามกา อตฺตโน ปิตุ สมฺมาสมฺ พุทฺธสฺส ทายภูตํ ปาฬิภาสํ ชาเนยฺยุํ. ไฉนหนอ! หากพุทธศาสนิกชนชาวสยามเป็นจ�ำนวนมาก พึง มีความรู้ในภาษาบาลีซึ่งเป็นมรดกตกทอดมาจากพระสัมมา สัมพุทธะเจ้าผู้เป็นบิดาแท้ๆ ของเรา ทั้งหลายได้ ก็จะเป็นสิ่งที่ดีเยี่ยมครับ

วิญฺญาปนํ: กโรตีติ อุปฺปาเทตีติ อฏฺฐกถายํ วณฺณิตํ. ในคัมภีร์อรรถกถาอธิบายไว้ว่า ค�ำว่า “กโรติ” มีความหมาย เท่ากับค�ำว่า “อุปฺปาเทติ” 24

IS AM ARE www.fosef.org

พุ ท ธศึ ก ษา by. จ� ำ รู ญ ธรรมดา ปาฬึ หิ ลิขนฺโต สมโณ สาสเน อตีว โสภติ. พระสงฆ์สมณะผู้สามารถเขียนบาลี ชื่อว่า เป็นผู้งามยิ่ง ในพระพุทธศาสนา ครับ

๗. ปสวนตฺเถ – ใช้ในความหมายว่า “พัฒนาให้เจริญ, ท�ำให้งอกงาม, ท�ำให้พรั่งพรู” กุสลกมฺมํ กโรติ. พัฒนากุศลกรรมให้เจริญยิ่งๆ

สุณิตฺวา ลิเขยฺยาถ. ฟังแล้วเขียนลงในกระดาษครับ

กโรตีติ ปสวติ. ค�ำว่า กโรติ แปลว่า ปสวติ

สพฺพาการํ สาตฺถิกํ กโรถ. จงใช้อวัยวะทุกสัดส่วนให้เป็นประโยชน์ครับ

๘. คหณตฺเถ – ใช้ในความหมายว่า “รับเอา”

ขโณ โว มา อุปจฺจคา. อย่าปล่อยให้ช่วงเวลาอันยอดเยี่ยมหลุดลอยไปครับ

อิมํ โน อคฺฆํ กุรุตุ ภวํ. ขอท่านจงรับเอาสิ่งมีค่านี้จากข้าพเจ้าทั้งหลายด้วยเถิด

อิตรถา อิห โลเก กิญฺจิมตฺตํ น ลภิสฺสถ. มิฉะนั้น ท่านทั้งหลายอาจจะไม่ได้อะไรเลยในชาตินี้ครับ

กุรุตูติ ปฏิคฺคณฺหาตุ ค�ำว่า กุรุตุ แปลว่า ปฏิคฺคณฺหาตุ

สาธุ เทวสิกํ กมฺมํ. การท�ำงานทุกวันเป็นสิ่งที่ดีครับ

๙. จินฺตนตฺเถ – ใช้ในความหมายว่า “ตรึก, นึก, คิด”

อติรตฺติ โข ทานิ, สพฺเพ มนาปํ สุปินํ ปสฺสนฺตุ. ตอนนี้ดึกแล้วครับ ขอให้สมาชิกทุกท่านนอนหลับฝันดีครับ

มา เหวํ กโรหิ. ท่านจงอย่าคิดเช่นนั้น

อิทานิ หิยฺโย ลิขิตสฺส กโรติสฺส อนุสนฺธึ ฆเฏนฺโต ตสฺส ปญฺ จมํ อตฺถํ ลิขามิ. วันนี้ผมจะขอเขียนความหมายของ “กโรติ” ต่อจากที่เขียนไว้ เมื่อวานครับ

กโรหีติ จินฺเตหิ. ค�ำว่า กโรหิ แปลว่า จินฺเตหิ ๑๐. อิจฺฉตฺเถ – ใช้ในความหมายว่า “ต้องการ, ปราถนา” โสตฺถานํ กโรมิ ชีวิตสฺส. ข้าพเจ้าปรารถนาสิ่งที่เป็นมงคลแก่ชีวิต

๕.อนุยุญฺชนตฺเถ–ใช้ในความหมายว่า “เจริญ,เพียรพยายาม” ภาวนํ กโรติ. เจริญภาวนา (เพียรปฏิบัติ)

กโรมีติ อิจฺฉามิ. ค�ำว่า กโรมิ แปลว่า อิจฺฉามิ

กโรตีติ อนุยุญฺเชติ. ค�ำว่า กโรติ แปลว่า อนุยุญฺเชติ

ติดตามฉบับหน้าครับ

๖. กถนตฺเถ - ใช้ในความหมายว่า “กล่าว,พูด” อุตฺตานี กโรติ. อธิบายให้ง่าย กโรตีติ กเถติ. ค�ำว่า กโรติ แปลว่า กเถติ จ� ำ รู ญ ธรรมดา 25 issue 134 March 2019

ค� ำ พ่ อ สอน

cover story

ความยากจนไม่ใช่อุปสรรคของการเข้าถึงการศึกษา

ชั ยณรงค์ กัจฉปานันท์

28 IS AM ARE www.fosef.org

29 issue 134 March 2019

หลายคนถามตัวเอง “เรียนจบมาได้ยังไง” ตอบแบบไม่เกรงใจ “จบได้เพราะ กยศ.” จริงไหม ? ถามใหม่อีกครั้ง, ปัจจุบัน ถ้าไม่มีเงินสามารถเรียน หนังสือได้ไหม ? ตอบแบบไม่เกรงใจอีกครั้ง “ไม่มีทาง” ส�ำหรับหลายคน กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา หรือ กยศ. เปรียบดังแสงสว่างแห่งชีวิต โดยเฉพาะผู้มีฐานะทางบ้าน ยากจน รายได้ทั้งครอบครัวปีละไม่เกินสองแสนบาท กระทั่ง ผู้ที่ฐานะทางบ้านไม่ถึงกับยากจน แต่มีความฝันอยากเรียนใน คณะสาขาที่เป็นความต้องการของประเทศ ซึ่งต้องใช้เงินทุนสูง เช่น แพทย์ วิศวะ พยาบาล ฯลฯ เหล่านี้ ถ้าว่ากันตามจริงแล้ว กยศ. ก็เปิดโอกาสให้กับทุกคนเข้าถึงการศึกษาได้อย่างเท่าเทียม ภายใต้หลักการที่ว่า “ความยากจนไม่ใช่อุปสรรคของการเข้าถึง การศึกษา” อย่ า งไรก็ ต าม หลายคนอาจเข้ า ใจผิ ด ว่ า จะต้ อ งมี ข้าราชการเป็นผู้ค�้ำประกันในการกู้เงิน กยศ. จนท�ำให้เกิดความ สับสนและความยากล�ำบากของผู้กู้ อันที่จริงแล้ว ผู้ค�้ำประกัน เป็นบิดามารดาหรือใครก็ได้ แต่ที่ก�ำหนดว่าต้องเป็นข้าราชการ หรือผู้ใหญ่บ้านนั้นหมายถึง “ผู้รับรองฐานะผู้กู้” ว่ามีรายได้น้อย ตามเกณฑ์จริง ไม่ใช่ “ผู้ค�้ำประกันผู้กู้” ฉบับนี้ นายชัยณรงค์ กัจฉปานันท์ ผู้จัดการกองทุน เงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา ตอบทุกเรื่องที่หลายคนอาจจะสงสัย พร้อมค�ำแนะน�ำในการใช้ทุนคืนด้วยวิธีที่ง่ายที่สุด ภายใต้นิยาม “เพียงแค่ไม่ทานกาแฟวันละแก้วเดียวก็สามารถช�ำระหนี้ กยศ. ได้แล้ว”

กยศ. เปิ ด โอกาสให้ กั บ ทุ ก คนเข้ า ถึ ง การศึ ก ษาได้ อย่ า งเท่ า เที ย ม ภายใต้ ห ลั ก การที่ ว ่ า “ความยากจน ไม่ ใ ช่ อุ ป สรรคของการเข้ า ถึ ง การศึ ก ษา” ท� ำ ค ว า ม รู ้ จั ก กั น ก ่ อ น ท ่ า น เ ป ็ น ค น ก รุ ง เ ท พ ฯ โดยก� ำ เนิ ด รึ เ ปล่ า คะ ? ใช่ครับ ผมเกิดและเติบโตที่กรุงเทพมหานคร เริ่มเรียนที่ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ปีพ.ศ. 2515 ครับ จากนั้นผมไป เรียนต่อที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คณะนิติศาสตร์ ครับ แล้วไป เรียนต่อที่เนติบัณฑิตไทย จบรุ่น 36 แล้วก็ไปเรียนต่อปริญญาโท ที่สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) ครับ เข้ า เรื่ อ งเลยดี ก ว่ า หนั ก ใจไหมคะกั บ การตามหนี้ กยศ. ในวั น นี้ ? ไม่ได้หนักใจครับ แม้ว่า กยศ. จะมีปริมาณงานที่เยอะ มาก แต่ในระบบเดิมของเราท�ำไว้ดีอยู่แล้ว ปัจจุบันก็มีกฎหมาย ใหม่ขึ้นมาให้เราท�ำงานง่ายขึ้นครับ กองทุ น เงิ น ให้ กู ้ ยื ม เพื่ อ การศึ ก ษา เป็ น ที่ พึ่ ง อย่ า งไร ให้ ป ระชาชน ? กยศ. เกิดขึ้นมาจากหลักการที่ว่า ‘ความยากจนไม่ใช่ อุปสรรคของการเข้าถึงการศึกษา’ ใครที่ไม่มีเงินเรียนในปัจจุบัน กยศ. ให้ โ อกาสให้ อ นาคต วิ สั ย ทั ศ น์ ข องเราคื อ “เป็ น กอง ทุนหมุนเวียนที่ให้โอกาสทางการศึกษาเพื่อสร้างอนาคตที่มั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน” 30

IS AM ARE www.fosef.org

มารับรองรายได้ว่าผู้กู้ยากจนจริง คนอาจเข้าใจผิดเพราะว่า การ รับรองรายได้กับการค�้ำประกัน เป็นคนละเรื่องกัน รับรองรายได้ คือรับรองว่าครอบครัวนี้ขาดแคลนจริงเท่านั้นครับ แต่คนค�้ำเป็นใครก็ได้ จะเป็นคุณครูหรือใครก็ได้ ปัจจุบัน ผู้กู้ในรอบ 10 ปี มีประมาณ 2.5 ล้านคน มีครูค�้ำประกันแค่ 0.1 เปอร์เซ็นต์ ประมาณ 1,000 กว่าคนครับ ซึ่งน้อยมาก ปัจจุบัน เป็นคุณพ่อคุณแม่ค�้ำอยู่ประมาณ 88 เปอร์เซ็นต์ สถิติคุณแม่ค�้ำ มากกว่าคุณพ่อครับ เราให้โอกาสในการเข้าถึง ถ้าเราไปจ�ำกัดว่า คนค�้ำจะต้องเป็นใคร ก็เท่ากับไปปิดกั้นโอกาสของเด็ก น้ อ งๆ ที่ ป ระสงค์ จ ะขอกู ้ กยศ. สามารถติ ด ต่ อ สถาน เด็กๆ ที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ในการเรียนสามารถเข้าถึง ศึ ก ษาที่ ป ระสงค์ จ ะเข้ า เรี ย นได้ เ ลยใช่ ห รื อ ไม่ ? ถ้าเด็กสอบติดที่ไหนก็สามารถไปติดต่อเรื่องกู้ที่นั่นได้เลย กยศ. ได้ ผ่านครูอาจารย์หรือเจ้าหน้าที่ในสถานศึกษาที่ดูแล ครับ แต่ละมหาวิทยาลัยจะมีหน่วยงานดูแลเรื่องการให้กู้ยืมเงิน เรื่องนี้โดยเฉพาะครับ กยศ.ผ่านสถานศึกษาอยู่ เราเป็นพันธมิตรกับสถานศึกษาทุกแห่ง ปั จ จุ บั น ผู ้ กู ้ ส ามารถเข้ า ถึ ง รายละเอี ย ดการกู ้ ไ ด้ ง ่ า ย นักเรียนที่จะกู้เงินจะมีอาจารย์หรือเจ้าหน้าที่คอยให้ค�ำปรึกษา และบริการด้านนี้อยู่ครับ ขึ้ น ? ใช่ครับ แค่เข้าไปดูในเว็บไซต์ (www.studentloan. or.th) เราก็จะทราบขั้นตอนทั้งหมดรวมถึงตารางการช�ำระหนี้ ทุ ก วั น นี้ เ ราเริ่ ม สร้ า งวิ นั ย ทางการเงิ น ตั้ ง แต่ วั น ที่ เ รา ผู้กู้สามารถท�ำความเข้าใจล่วงหน้าก่อนตัดสินใจกู้ได้ ผมมั่นใจ เริ่ ม ปฐมนิ เ ทศเลย เราไปอธิ บ ายให้ เ ด็ ก ฟั ง ก่ อ นเลย ว่าการสื่อสารในยุคใหม่นักเรียนทุกคนส่วนใหญ่ใช้คอมพิวเตอร์ ให้ ผู ้ ป กครองมากั บ เด็ ก มาพู ด กั น เลย นั่ ง คู ่ กั น เลย อยู่แล้ว สามารถเข้าถึง กยศ. ได้ ไปเปิดดูในหน้าเว็บไซต์ กยศ. ว่ า กู ้ แ ล้ ว ต้ อ งท� ำ อะไรบ้ า ง ต้ อ งใช้ ห นี้ อ ย่ า งไร จะมีคู่มือจะมีค�ำแนะน�ำทั้งหมดเลย เรียนสายอาชีพเฉพาะทาง หมายความว่ า เด็ ก ควรรู ้ ค ่ า เทอมในคณะที่ ต นเองจะ ก็สามารถกู้เรียนได้ครับ เรี ย นก่ อ น ว่ า มี ก� ำ ลั ง จ่ า ยหรื อ ไม่ ? ใช่ครับ เขาสามารถที่จะศึกษารายละเอียดของแต่ละ ต้ อ งมี ผู ้ ค�้ ำ ประกั น ไหมคะ ? โดยระเบียบต้องมีคนค�้ำประกันครับ แต่เรา ‘ไม่ได้จ�ำกัด มหาวิ ท ยาลั ย ได้ ว่ า ค่ า เทอมกี่ บ าท แต่ ล ะมหาวิ ท ยาลั ย จะมี ว่าคนค�้ำจะต้องเป็นใคร’ จะเป็นคุณพ่อคุณแม่ก็ได้ เป็นญาติพี่ ประกาศของเขาอยู่แล้ว เด็กก็สามารถไปดูได้ ถ้าพบว่าตัวเอง น้องปู่ย่าตายายได้ทั้งหมดครับ เราไม่ได้จ�ำกัดว่าต้องเป็นใคร รายได้ไม่พอก็สามารถที่จะขอยื่นกู้ได้ครับ แต่คนกู้ต้องอยู่ภายใต้ระเบียบของเรา คือ ต้องเป็นเด็กที่ฐานะ เงิ น ที่ กู ้ ม ามี ทั้ ง ค่ า เทอมและค่ า ครองชี พ ? ยากจนขาดแคลน ครับ ปั จ จุ บั น เราให้ ค ่ า ครองชี พ ระดั บ ปริ ญ ญาตรี เ ดื อ นละ คนที่ ค�้ ำ ประกั น เด็ ก จ� ำ เป็ น จะต้ อ งเป็ น ข้ า ราชการ เป็ น 2,400 บาท ต่อคน ส่วนค่าเทอมเราโอนตรงไปที่สถานศึกษา ครับ หลักการกู้มี 2 แบบ ความเข้ า ใจถู ก หรื อ ไม่ ค ะ ?

1.คนที่ขาดแคลน มีรายได้ทั้งครอบครัวไม่เกิน 2 แสน ไม่จ�ำเป็นครับ จริงๆ ผู้ค�้ำประกันเป็นใครก็ได้ แต่อาจเป็น ความเข้าใจผิดเรื่อง ‘การรับรองรายได้’ อันนี้ต้องให้ข้าราชการ บาทต่อปี 2.กู้ในสาขาวิชาที่เป็นความต้องการหลักของประเทศ รับรองรายได้ครับ เช่น นักเรียนมายื่นขอกู้เงินบอกว่าขาดแคลน ทุนทรัพย์ แต่เราไม่เห็นหลักฐานว่าขาดแคลนจริงหรือไม่ เราก็ เช่น แพทยศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ พยาบาล ทันตแพทย์ ต้องให้ข้าราชการรับรองรายได้ เพราะถือว่าเป็นคนที่มีความน่า เภสัช ฯลฯ สามารถกู้ได้โดยไม่จ�ำเป็นต้องมีฐานะยากจน ถ้าเป็น เชื่อถือทางสังคม เช่น ก�ำนัน ผู้ใหญ่บ้าน หรือว่าเป็นข้าราชการ สาขาหลักที่เราก�ำหนดก็สามารถกู้ได้เลย 31 issue 134 March 2019

32 IS AM ARE www.fosef.org

การใช้ ทุ น คื น – หลั ง จากเรี ย นจบแล้ ว กี่ ป ี ค ะ ? เด็กที่กู้ยืมหลังจากเรียนจบแล้ว มีระยะเวลาปลอดหนี้ 2 ปี หลังจากนั้นจะเริ่มผ่อนช�ำระหนี้ โดยเฉลี่ยนักเรียนคนหนึ่ง กู้อยู่ที่ประมาณ 1 แสนบาท ปีที่ 1 ต้องช�ำระหนี้ 1,500 บาท ปีที่ 2 ประมาณ 2 พันกว่าบาท, 3 พันบาท แล้วค่อยๆ ไล่ไปเรื่อยๆ (ตาราง หน้า 35) ฉะนั้นจริงๆ แล้วต่อเดือน เด็กที่กู้เงิน 1 แสนบาท ปีแรก ผ่อนช�ำระเพียงเดือนละ 125 บาท เป็นรายวันๆ ละ 5 บาท ใคร กู้ 2 แสนก็เพิ่มจากนี้ไปอีกสองเท่า การช�ำระเงินคืน กยศ.ง่าย นิดเดียว เราท�ำตารางอย่างง่ายที่สุด ถ้าเด็กมีวินัยทางการเงิน ก็สามารถเก็บเงินช�ำระหนี้ให้กับเราได้เลย ในช่วง 2 ปีแรก ถ้า ดอกเบี้ ย ? กู้ 1 แสนบาท 2 ปีแรกเก็บเงินวันละ 5 บาท ปีถัดมาเก็บวันละ ดอกเบี้ย ร้อยละ 1 ต่อปี ครับ 10 บาท ท�ำตามขั้นบันไดที่เราก�ำหนดไว้ 15 ปีก็จะมีเงินออมเท่า นี้ ไปใช้หนี้เท่านี้ เหลืออยู่เท่านี้บาท แค่ไม่ทานกาแฟวันละแก้ว สถานการณ์ ข องผู ้ ที่ ไ ม่ ช� ำ ระหนี้ ใ นวั น นี้ เ ป็ น อย่ า งไร เดียว ก็สามารถช�ำระหนี้ กยศ.ได้ อันนี้ยืนยันได้เลย เงื่อนไขเดิม คะ ? คือ เมื่อเรียนจบแล้วมีรายได้ก็ต้องช�ำระ ตอนนี้ผู้ที่ไม่ใช้คืนมีอยู่ 3 ประเภทครับ 1. ยากจน คือเรียนจบแล้วก็ยังยากจนอยู่ อันนี้น่าเห็นใจ น้ อ งๆ ที่ ข าดแคลนทุ น ทรั พ ย์ ก็ ส ามารถที่ จ ะกู ้ เ งิ น เรียนจบแล้วก็กลับไปท�ำนาท�ำไร่ ท�ำแล้วขาดทุน น�้ำท่วม เขาไม่มี เรี ย นได้ ถ้ า น้ อ งๆ เรี ย นในสาขาวิ ช าที่ เ ป็ น ความ เงินจริงๆ อันนี้เราเข้าใจ ต้ อ งการหลั ก ของประเทศ สามารถกู ้ เ งิ น ได้ เ ลย แต่ 2. คือไม่มีวินัยทางการเงิน พอเรียนจบแล้วมีรายได้ ไป กู ้ แ ล้ ว ก็ ข อให้ มี วิ นั ย ทางการเงิ น ขอให้ เ ป็ น พลเมื อ ง ท�ำบัตรเครดิต ไปซื้อรถยนต์ ไปผ่อนมอเตอร์ไซค์ ผ่อนมือถือ ที่ ดี มี จิ ต อาสา แล้ ว ก็ คื น เงิ น ให้ กั บ กยศ. ท�ำให้ไม่มีเงินช�ำระหนี้ 3. คือขาดจิตส�ำนึก คือมีเงินแต่ไม่จ่าย เราก็ต้องฟ้อง ฟ้องแล้วก็ไม่จ่ายจนเราต้องบังคับคดี จ� ำ นวนของผู ้ กู ้ ใ นวั น นี้ ? เราให้กู้ไปแล้วประมาณ 5.8 แสนล้านบาท จากจ�ำนวน ผู้กู้ยืมประมาณ 5 ล้านกว่าคน วันนี้ผู้กู้เราจ�ำนวนลดลงอย่าง มี แ นวทางสร้ า งวิ นั ย ทางการเงิ น ให้ กั บ ผู ้ กู ้ อ ย่ า งไร ต่อเนื่อง จากประชากรเด็กที่เกิดน้อยลง จ�ำนวนผู้กู้ก็จะลดลง บ้ า งคะ ? ทุกวันนี้เราเริ่มสร้างวินัยทางการเงินตั้งแต่วันที่เราเริ่ม ตามสัดส่วน ตามสถาบันต่างๆ มีผู้เรียนน้อยลง ก็เป็นสัดส่วนที่ ใกล้เคียงกัน แต่เราให้กู้ปีหนึ่งประมาณ 6 แสนราย ใช้เงินให้กู้ ปฐมนิเทศเลย เราไปอธิบายให้เด็กฟังก่อนเลย ให้ผู้ปกครอง มากับเด็ก มาพูดกันเลย นั่งคู่กันเลย ว่ากู้แล้วต้องท�ำอะไรบ้าง ประมาณปีละ 3 หมื่นล้านบาท ต้องใช้หนี้อย่างไร พอเริ่มเรียนเราก็ให้ความรู้ทางการเงิน การสร้างวินัย นั ก เรี ย นกู ้ ไ ด้ ตั้ ง แต่ ชั้ น ไหนคะ ? ตั้งแต่ชั้น ม.4 เริ่มกู้ได้เลยครับ พอเรียนจบแล้วจะไป ทางการเงิน เราจับมือกับตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และ กู้ต่อระดับอุดมศึกษา หรือ ปวส. ก็สามารถกู้ได้หมดเลยครับ กอช. (กองทุนการออมแห่งชาติ) ให้ความรู้กับนักเรียนในการ อย่างนักเรียนที่ยากจนเรามีค่าครองชีพให้กู้ 1,200 บาทต่อเดือน ออมเงิน สร้างวินัย ในการช�ำระหนี้ จริงๆ อาจจะไม่ใช่ทั้งหมด เพียงแต่เป็นการแบ่งเบาภาระของผู้ ปกครอง ผู้ปกครองอาจจะเข้าใจผิดว่าเราให้แค่นี้เขาจะอยู่ได้ จิ ต อาสากั บ กยศ. เกี่ ย วข้ อ งกั น อย่ า งไร ? ทุ ก วั น นี้ เรามี ร ะเบี ย บอยู ่ ว ่ า เด็ ก ที่ กู ้ เ งิ น จะต้ อ งท� ำ จิ ต อย่างไร จริงๆ แล้วเป็นเงินที่เราช่วยเขาต่างหาก แต่เป็นเงินที่ อาสาหรือท�ำความดี 36 ชั่วโมง เฉพาะเด็กที่เรียนไปแล้วนะครับ แบ่งเบาภาระเขา 33 issue 134 March 2019

เพราะเด็กเข้าใหม่ยังไม่มีโอกาสที่จะท�ำ อย่างเด็กปี 1 ยังไม่ต้อง ท�ำความดี เพราะเขามากู้ตั้งแต่ปี 1 แต่ระหว่างปี 1 จะขึ้นปี 2 เขาต้องท�ำความดี 36 ชั่วโมง เป็นจิตอาสา ใครเป็ น คนรั บ รองว่ า เขาท� ำ จิ ต อาสาจริ ง ? สถานศึกษาเขาจะมีระเบียบของเขาอยู่ เช่น เด็กนักเรียน ไปที่วัด เจ้าอาวาสก็จะรับรองมาให้ ไปช่วยงานห้องสมุด ไปช่วย งานโรงพยาบาล บริจาคโลหิตให้แก่สภากาชาดไทย เป็นต้น เขา ก็จะท�ำอย่างนั้น ซึ่งอันนี้ได้ผลมากนะครับ เพราะว่า 1 ปี เรามี นักเรียนอยู่ 6 แสนกว่าคน คนหนึ่งท�ำ 36 ชั่วโมง ก็เท่ากับ 1.8 ล้านชั่วโมง

นอกจากนี้ นายชัยณรงค์ กัจฉปานันท์ ผู้จัดการ กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา ยังย�้ำว่า การช�ำระหนี้ กยศ. ไม่ได้อาศัยเงินจ�ำนวนมาก หากขึ้นอยู่กับวินัยในการ ช�ำระตามกรอบหรือตารางที่ทาง กยศ.แนะน�ำ ก็จะท�ำให้ การใช้หนี้ กยศ. เป็นไปอย่างง่ายดายโดยไม่ต้องเสียดอก เบี้ยจ�ำนวนมาก แต่เหนือสิ่งอื่นใดก็คือ คุณธรรมหรือความ ส�ำนึกของผู้กู้ หากเรียนจบมีรายได้จากงานที่มั่นคงแล้ว ก็ควรช�ำระคืน จะได้มีเงินหมุนเวียนให้คนรุ่นหลังได้ใช้ใน การศึกษาต่อไป

ฝากถึ ง เยาวชน อยากจะฝากถึงน้องๆ นะครับว่า กยศ. เป็นองค์กรที่ให้ โอกาสทางการศึกษา น้องๆ ที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ก็สามารถที่จะ กู้เงินเรียนได้ ถ้าน้องๆ เรียนในสาขาวิชาที่เป็นความต้องการหลัก ของประเทศ สามารถกู้เงินได้เลย แต่กู้แล้วก็ขอให้มีวินัยทางการ เงิน ขอให้เป็นพลเมืองที่ดี มีจิตอาสา แล้วก็คืนเงินให้กับ กยศ. เพื่อส่งมอบโอกาสให้กับน้องๆ รุ่นต่อไปครับ.

34 IS AM ARE www.fosef.org

35 issue 134 March 2019

36 IS AM ARE www.fosef.org

37 issue 134 March 2019

ความคืบหน้าการเตรียมงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก รัฐบาลแถลงความคืบหน้าการเตรียมงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ทุกภาคส่วนร่วมมือให้พระราช พิธีสมบู รณ์สมพระเกียรติท่ีสุด เริ่มตักน�้ำศักดิ์สิทธิ์ท่ัวประเทศ 6 เม.ย.นี้ เม.ย.62 ซึ่งการเตรียมการที่ผ่านมา ด�ำเนินแล้ว 7 ด้าน ได้แก่ การเตรียมตราสัญลักษณ์งานพระราชพิธีฯ การเลือกพระบรม ฉายาลั ก ษณ์ ส� ำ หรั บ ใช้ ใ นงานที่ จ ะต้ อ งมี ลั ก ษณะคล้ า ยกั น ทั่ ว ประเทศ การเตรียมน�้ำสรงมุรธาภิเษก การเตรียมน�้ำจากทุก จังหวัดเพื่อท�ำน�้ำศักดิ์สิทธิ์ในการถวายอภิเษก เตรียมเครื่องใช้ ส�ำหรับจารึกพระสุพรรณบัฏ แกะดวงพระบรมราชสมภพและ แกะพระราชลัญจกรหรือตราประจ�ำรัชกาล การเตรียมเครื่อง มือเครื่องใช้ เช่น การสร้างมณฑปพระกระยาสนาน ซ่อมเกย

เมื่อวันที่ 1 มี.ค.62 เวลา 10.00 น. ที่กรมประชาสัมพันธ์ คณะกรรมการจัดงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก แถลงความคืบ หน้าการเตรียมความพร้อมด้านต่างๆ เริ่มพระราชพิธีเบื้องต้น 6 เม.ย. นี้ตักน�้ำศักดิ์สิทธิ์ทั่วประเทศ นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธาน กรรมการฝ่ายพิธีการ พระราชพิธีบรมราชาภิเษก เปิดเผยว่า การเตรียมพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ล�ำดับพระราชพิธี หมาย ก�ำหนดการ การเตรียมน�้ำอภิเษก และน�้ำมุรธาภิเษก ในวันที่ 6 38

IS AM ARE www.fosef.org

ส�ำหรับเสด็จพระราชด�ำเนินลงพระราชยานเข้าสู่พระอุโบสถ วัดทั้ง 3 แห่ง ได้แก่ วัดบวรนิเวศวิหาร วัดราชบพิธสถิตมหา สีมารามวรวิหาร วัดพระเชตุพนวิมลมังคราราม และเตรียม ขบวนพยุหยาตราสถลมารค มีการซ้อมก�ำลังพล รวมทั้งเตรียม เครื่องแต่งกาย การประชุมตระเตรียมการจัดพระราชพิธี ใน พระที่นั่ง และที่ส�ำคัญ คือการประชุมตระเตรียมบุคคลที่จะเข้า เฝ้าฯ ในพระราชพิธีส่วนต่างๆ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีรับสั่งว่าให้ระมัดระวังในการเคลื่อนย้าย ผู้เข้าร่วมพระราชพิธีเนื่องจากมีบุคคลส�ำคัญต่างๆ เป็นผู้สูง อายุเป็นจ�ำนวนมาก ส่วนพระราชอาคันตุกะจะไม่ทูลเชิญอย่าง เป็นทางการ แต่หากบุคคลส�ำคัญจากประเทศใด จะเดินทางมา ร่วมพระราชพิธี ก็สามารถเดินทางมาร่วมพระราชพิธีในฐานะ แขกของรัฐบาล ด้าน ได้แก่ ด้านกายภาพ ด้านปรับปรุงภูมิทัศน์อาคารและสถาน ที่ ด้านการบริการและการอ�ำนวยความสะดวกให้แก่ประชาชนที่ กทม.เร่ ง ปรั บ ภู มิ ทั ศ น์ ก� ำ หนดเสร็ จ ก่ อ นเดื อ นเม.ย. จะมาเฝ้าฯรับเสด็จ ด้านการรักษาความปลอดภัยและการจราจร ด้ า น พล.ต.อ.อั ศ วิ น ขวั ญ เมื อ ง ผู ้ ว ่ า ราชการ ด้านการสนับสนุนด�ำเนินงาน กรุ ง เทพมหานคร กล่ า วถึ ง การเตรี ย มงานด้ า นการปรั บ ภู มิ ส� ำ หรั บ การปรั บ ปรุ ง ภู มิ ทั ศ น์ กทม.ได้ รั บ มอบหมาย ทั ศ น์ ก รุ ง เทพมหานคร เพื่ อ เตรี ย มการเฝ้ า รั บ เสด็ จ สมเด็ จ ให้ ซ ่ อ มแซมปรั บ ปรุ ง พื้ น ผิ ว การจราจรทางเท้ า ระบบไฟฟ้ า พระเจ้าอยู่หัว ตามภารกิจที่มอบหมายจากรัฐบาลให้รับผิดชอบ ระบบการระบายน�้ำ ป้ายต่างๆ ศาลาที่พักผู้โดยสาร การตีเส้น ที่เกี่ยวกับงานในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ได้แก่ รวมทั้งหมด 5 เครื่องหมายจราจรในพื้นที่การจัดงานพระบรมราชาภิเษกให้ สวยงาม จ�ำนวนกว่า 20 เส้นทาง ความก้าวหน้าแล้วเสร็จ 75 % สมเด็ จ พระเทพรั ต นราชสุ ด าฯ สยามบรมราชกุ ม ารี การจัดระเบียบสายไฟฟ้าและสายสื่อสาร ตลอดจนตู้อุปกรณ์ มี รั บ สั่ ง ว่ า ให้ ร ะมั ด ระวั ง ในการเคลื่ อ นย้ า ยผู ้ เ ข้ า ร่ ว ม ต่ า งๆ ในพื้ น ที่ ง านพระราชพิ ธี ร ่ ว มกั บ หน่ ว ยงานที่ เ กี่ ย วข้ อ ง พระราชพิ ธี เ นื่ อ งจากมี บุ ค คลส� ำ คั ญ ต่ า งๆ เป็ น ผู ้ สู ง ขณะนี้มีความก้าวหน้า 50% ก�ำหนดแล้วเสร็จภายในวันที่ 15 มี.ค. 62 อายุ เ ป็ น จ� ำ นวนมาก ก า ร ป รั บ ป รุ ง ซุ ้ ม เ ฉ ลิ ม พ ร ะ เ กี ย ร ติ บ ริ เว ณ ถ น น ราชด�ำเนินนอก ถนนราชด�ำเนินกลาง และหัวมุมถนนริมพระ ต�ำหนักจิตรลดารโหฐาน รวมทั้งสิ้น 32 ซุ้ม และจัดท�ำซุ้มเฉลิม ฉลองทั่วกรุงเทพฯ 106 ซุ้ม พร้อมธงประดับเสา 4,000 ชุด ซึ่ง จะเสร็จในเดือน มี.ค.62 การประดับตกแต่ง ได้แก่ การวาง ต้นไม้ ดอกไม้ประดับ งานดอกไม้สด การตัดแต่งกิ่งไม้ ขณะนี้ ได้ด�ำเนินการออกแบบและจัดท�ำรายละเอียดการด�ำเนินงาน จะเสร็จในเดือน เม.ย.62 และจะดูแลให้ถึงวันที่ 10 พ.ค. 62 การทาสีโบราณสถานตามเส้นทางพระราชพิธีบรมราชาภิเษก รวม 12 แห่ง ประกอบด้วย โบราณสถานประเภทก�ำแพง ประตู เมื อ ง บริ เวณหน้ า วั ด บวรนิ เวศวิ ห าร โบราณสถานประเภท สะพานโบราณสถานประเภทอนุสาวรีย์ ขณะนี้อยู่ระหว่างการ ด�ำเนินการคาดว่าจะแล้วเสร็จ 31 มี.ค. 62 โครงการแต้มสี กรุงเทพมหานคร เป็นการประสานการมีส่วนร่วมในการปรับปรุง และพัฒนาเมืองจากภาคเอกชน โดยทาสีถนนและอาคารและ 39 issue 134 March 2019

เป็นสัญลักษณ์ของกรุงเทพฯ ได้แก่ ถนนตะนาว ถนนสิบสามห้าง พระราชพิ ธี เ บื้ อ งกลาง จะปิ ด การจราจร 8 เส้ น ทาง ถนนพระสุเมรุ ถนนบ�ำรุงเมือง ถนนเฟื่องนคร ถนนเจริญกรุง ในวั น ที่ 2-4 พ.ค. 62 จั ด เดิ น รถทางเดี ย วอี ก 5 เส้ น ทาง ที่ ถ นนราชด� ำ เนิ น ใน ถนนสนามไชย ถนน มีก�ำหนดแล้วเสร็จภายในวันที่ 31 มี.ค. 62 หน้ า พระลาน ถนนหน้ า พระธาตุ ถนนท้ า ยวั ง ซอย เตรี ย มถวายความปลอดภั ย และจุ ด จอดรถแก่ ผู ้ ม า ที่ เ ชื่ อ มกั บ คลองผดุ ง กรุ ง เกษม ถนนหน้ า หั บ เผย ถนนหลั ก เมื อ ง ถนนกั ล ยาณไมตรี ถนนสราญรมย์ ร่ ว มพระราชพิ ธี พลต� ำ รวจตรี จิ ร สั น ต์ แก้ ว แสงเอก รองผู ้ บั ญ ชาการ ต่ อ จากนั้ น จะมี ก ารปิ ด ถนนเพิ่ ม ในวั น ที่ 5 พ.ค. 62 ต�ำรวจนครบาล กล่าวถึง การรักษาความปลอดภัยและการ จราจร โดยยึดหลักการจัดงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกอย่าง สมพระเกียรติ ดูแลความปลอดภัย และอ�ำนวยความสะดวก โดยผ่านจุดคัดกรองทั้ง 6 แห่ง ก่อนเข้าร่วมพระราชพิธี จราจรให้แก่ผู้เข้าร่วมงานพระราชพิธี โดยแผนงานถวายความ ประการที่ 2 คือการอ�ำนวยการจราจร พระราชพิธีใน ปลอดภัย ขณะนี้คณะท�ำงานก�ำหนด 3 พื้นที่หลัก ได้แก่ พื้นที่ เบื้องต้นตั้งแต่พระราชพิธีในวันที่ 6-23 เม.ย. 62 ในการถวาย ส่วนใน ส่วนกลาง และส่วนนอก หรือที่เรียกว่าพื้นที่หวงห้าม ความปลอดภัยและอ�ำนวยความสะดวกด้านจราจร จะด�ำเนิน พื้นที่ควบคุมและพื้นที่เฝ้าระวัง เพื่อตรวจสอบความปลอดภัย การตามปกติ มีการก�ำหนดจุดคัดกรองโดยรอบพื้นที่ เพื่อรองรับประชาชนที่ ส่วนพระราชพิธีเบื้องกลาง จะปิดการจราจร 8 เส้นทาง เข้ามาในพื้นที่ คือ พี่น้องประชาชนที่อยู่ในกรุงเทพฯและที่อยู่ ในวันที่ 2-4 พ.ค. 62 จัดเดินรถทางเดียวอีก 5 เส้นทาง ที่ถนน ใกล้บริเวณจัดงานพระราชพิธีดังกล่าว รวมทั้งประชาชนจากต่าง ราชด�ำเนินใน ถนนสนามไชย ถนนหน้าพระลาน ถนนหน้าพระ จังหวัดซึ่งกระทรวงมหาดไทยจะพาเข้ามาร่วมในพระราชพิธีนี้ ธาตุ ถนนท้ายวัง ซอยที่เชื่อมกับคลองผดุงกรุงเกษม ถนนหน้า 40 IS AM ARE www.fosef.org

หับเผย ถนนหลักเมือง ถนนกัลยาณไมตรี ถนนสราญรมย์ ต่อ จากนั้นจะมีการปิดถนนเพิ่มในวันที่ 5 พ.ค. 62 เมื่อพระราช พิธีเข้าสู่ขบวนพยุหยาตราสถลมารคจะมีการปิดการจราจรรวม ทั้งสิ้น 27 เส้นทาง ส� ำ หรั บ ประชาชนที่ จ ะเข้ า มาร่ ว มพระราชพิ ธี บ รม ราชาภิเษก สามารถน�ำรถยนต์มาจอดได้รอบเมือง ได้แก่ ด้าน ทิศเหนือ ที่เมืองทองธานี ฟิวเจอร์ปาร์ครังสิต ศูนย์ราชการ และสโมสรต� ำ รวจ ทิ ศ ใต้ บริ เวณถนนพุ ท ธมณฑลสาย 4 เซ็นทรัลศาลายา เซ็นทรัลพระราม 2 ทิศตะวันออก บริเวณ ศูนย์การค้าเมกะบางนา ไบเทคบางนา และทิศใต้ บริเวณห้าง เซ็นทรัลเวสเกต หลังจากนั้นแล้วจะมีบริการซัตเติ้ลบัสของ ขสมก. รับ ประชาชนมาส่งตามจุดต่างๆ ทั้ง 5 จุด ได้แก่ บ้านมนังคศิลา บ้านพิษณุโลก แยกวิสุทธิ์กษัตริย์ ใต้สะพานพระปิ่นเกล้า แยก ปากคลองตลาด ก่อนเดินเท้าต่อไปยังบริเวณงานพระราชพิธี บรมราชาภิเษก ตามล�ำดับ กระทั่ง วันที่ 6 พ.ค. 62 ซึ่งตรง กั บ งานพระราชพิ ธี บ รมราชาภิ เ ษกเสด็ จ ออก ณ สี ห บั ญ ชร พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ปราสาท เพื่อให้ประชาชนเฝ้าฯ ถวาย พระพรชัยมงคล มีการปิดการจราจร 17 เส้นทาง เปิ ด ศู น ย์ สื่ อ มวลชน พร้ อ มบริ ก ารข้ อ มู ล ข่ า วสาร นางทัศนีย์ ผลชานิโก รองอธิการบดีกรมประชาสัมพันธ์ กล่าวแนะน�ำศูนย์สื่อมวลชนและภาพรวมการประชาสัมพันธ์ พระราชพิ ธี บ รมราชาภิ เ ษก ในส่ ว นของแผนประชาสั ม พั น ธ์ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกมี 3 ระยะ ด้วยกัน คือ ช่วงต้นพระ ราชพิธี ตั้งแต่วันที่ 10 ม.ค. - 3 พ.ค. 62 ช่วงกลางพระราช พิธี ตั้งแต่วันที่ 4 - 6 พ.ค. 62 และปลายพระราชพิธี ตั้งแต่วัน ที่ 7 พ.ค. - พ.ย. 2562 โดยประชาสัมพันธ์ผ่ายเว็บไซต์ www. phralan.in.th และ Facebook พระราชพิธีบรมราชาภิเษก ซึ่ ง ได้ ร วบรวมข้ อ มู ล ตั้ ง แต่ ป ระวั ติ ค วามเป็ น มา โบราณราช ประเพณี พิธีเสกน�้ำพระพุทธมนต์ ซึ่งประชาชนผู้สนใจทั่วไป สามารถสืบค้นข้อมูลได้ และคณะกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์ งานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ได้จัดตั้งศูนย์สื่อมวลชนขึ้น 2 ศูนย์ ได้แก่ ศูนย์สื่อมวลชนย่อย ตั้งอยู่ที่ห้องประชุม 1 ชั้น 1 อาคารหอประชุมกรมประชาสัมพันธ์ ซอยอารีย์สัมพันธ์ เปิด ด�ำเนินการตั้งแต่วันที่ 1 มี.ค. - 26 เม.ย.62 ในวันและเวลา ราชการ รวมทั้งศูนย์สื่อมวลชนหลัก ตั้งอยู่ที่หอประชุมใหญ่ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ เปิดด�ำเนินการตั้งแต่ วันที่ 27 เม.ย.- 6 พ.ค.62

ขณะนี้ ค ณะท� ำ งานก� ำ หนด 3 พื้ น ที่ ห ลั ก ได้ แ ก่ พื้ น ที่ ส่ ว นใน ส่ ว นกลาง และส่ ว นนอก หรื อ ที่ เ รี ย กว่ า พื้ น ที่ ห วงห้ า ม พื้ น ที่ ค วบคุ ม และพื้ น ที่ เ ฝ้ า ระวั ง เพื่ อ ตรวจสอบความปลอดภั ย มี ก ารก� ำ หนดจุ ด คั ด กรอง โดยรอบพื้ น ที่ เพื่ อ รองรั บ ประชาชนที่ เ ข้ า มาในพื้ น ที่ คื อ พี่ น ้ อ งประชาชนที่ อ ยู ่ ใ นกรุ ง เทพฯและที่ อ ยู ่ ใ กล้ บริ เ วณจั ด งานพระราชพิ ธี ดั ง กล่ า ว รวมทั้ ง ประชาชน จากต่ า งจั ง หวั ด ซึ่ ง กระทรวงมหาดไทยจะพาเข้ า มา ร่ ว มในพระราชพิ ธี นี้ โดยผ่ า นจุ ด คั ด กรองทั้ ง 6 แห่ ง ก่ อ นเข้ า ร่ ว มพระราชพิ ธี

41 issue 134 March 2019

มุมมองความสุขของ

ครู รุ่งทิพ จันทร์มุณี นักฟิสิกส์ในบทบาทครูครอบครัวพอเพียง

กลางฤดู ร ้ อ น เราพบกั น ในค่ า ยเยาวชนโครงการหนึ่ ง ของมู ล นิ ธิ ค รอบครั ว พอเพี ย งซึ่ ง จั ด ขึ้ น ในจั ง หวั ด สงขลา โดยไม่ ไ ด้ นั ด หมายล่ ว งหน้ า ว่ า จะขอสั ม ภาษณ์ ต่ า งคนต่ า งไปท� ำ หน้ า ที่ แ ละเจอกั น โดยบั ง เอิ ญ ครู รุ ่ ง ทิ พ พานั ก เรี ย นไปร่ ว มค่ า ย เธออายุ 40 ปี เป็ น ครู ส อนระดั บ ชั้ น ม.3,ม.6 อยู ่ ที่ โ รงเรี ย นกั ล ยาณี ศ รี ธรรมราช จั ง หวั ด นครศรี ธ รรมราช และก� ำ กั บ ดู แ ลงานของศู น ย์ ค รอบครั ว พอเพี ย งโรงเรี ย นกั ล ยาณี ศ รี ธรรมราชอี ก ด้ ว ย ผมจึ ง ถื อ โอกาสนี้ ช วนคุ ย ในเรื่ อ งที่ เ ธอถนั ด คื อ เรื่ อ งฟิ สิ ก ส์ กอปรกั บ อาชี พ ที่ เ ธอท� ำ อยู ่ คื อ ครู จึ ง ได้ หั ว ข้ อ สั ม ภาษณ์ “มุ ม มองของนั ก ฟิ สิ ก ส์ ใ นบทบาทครู ค รอบครั ว พอเพี ย ง”

42 IS AM ARE www.fosef.org

ความเป็ น คน ความเป็ น ครู

43 issue 134 March 2019

ล�ำบาก แต่พ่อปลูกฝังว่าต้องเรียนต้องอ่านหนังสือ คนเรามีความ เก่งมากขนาดไหนก็ไม่เท่าความขยัน พ่อสอนให้มุ่งมั่น ตั้งใจ จน สามารถสอบเป็นนักเรียนเพื่อเป็นครูฟิสิกส์ทุน สควค. (โครงการ ส่งเสริมการผลิตครูที่มีความสามารถพิเศษทางด้านวิทยาศาสตร์ และคณิตศาสตร์) ได้อย่างที่หวัง และสถาบันส่งเสริมการสอน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ให้โอกาสได้เรียน ป.โท อีก ครั้ง มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราชได้ปลูกฝังความเป็นครู ฟิสิกส์ที่ต่างไปจากเดิม ปรับเปลี่ยนการมองนักเรียน ปรับเปลี่ยน โอกาส วิธีคิด ท�ำให้มองฟิสิกส์ต่างไป ‘มองฟิสิกส์เป็นชีวิต เป็น ธรรมชาติมากขึ้น’ ดึงคุณธรรมเข้ามาควบคุมโดยไม่รู้ตัว เช่นเวลาไปสอนเด็กเก่ง ก็เคยเจอเด็กที่ท้าทายครู โชค ดีที่เราเป็นนักเรียนทุนและเรียนฟิสิกส์ ฉะนั้น โม้ได้ คนที่เข้าใจ ยากคือคนเก่ง เด็กเก่งมักอวดดี อวดฉลาด ฉันเก่ง ฉันไม่ต้องมี ครูก็ได้ จึงมักท้าทายนักเรียนที่เก่งเสมอว่า หากเก่ง ต้องได้เต็ม ถ้าไม่ได้เต็ม จะเก่งจริงเหรอ ถ้าได้ 80 คะแนน มันก็แค่ดีมาก ไม่ใช่ดีเยี่ยม มักท้าท้ายศิษย์ที่เก่ง ด้วยความเก่งของคนในอดีต เพื่อให้เขาเก่งขึ้น ส�ำหรับนักเรียนที่น่ารักที่สุด คือนักเรียนที่คิดว่า ตนเองไม่เก่ง ไม่รู้เรื่องอะไรเลย เรียนฟิสิกส์ ตกแล้วตกอีก ก็มัก บอกเขาว่า ไม่ใช่ไม่เก่ง แค่ยังหาความเก่งไม่เจอต่างหาก ความ ภูมิใจของเรา ไม่ใช่สอนจนเขาสอบฟิสิกส์ได้ หรือน�ำนักเรียนไป แข่งขันได้รางวัลกลับมา แต่สามารถช่วยเด็กที่คิดว่าตนไม่เก่ง ผู้อ่านเห็นหัวข้ออาจจะดูเพี้ยนๆ ก็เพราะว่าครูรุ่งทิพ จั น ทร์ มุ ณี เป็ น หนึ่ ง ในคนจ� ำ นวนไม่ ม ากของประเทศไทยที่ เลือกเรียนด้านฟิสิกส์จนจบปริญญาโทตั้งแต่อายุ 30 ต้นๆ มี ดีกรีได้รับทุน สควค. ของ สสวท. ในการเรียน จนได้ชื่อว่า เป็น ข้าราชการครู ทุน สควค. ได้รับวุฒิ วทบ.ฟิสิกส์ /ป.ทางการ ศึกษา /วท.ม.วิทยาศาสตร์ศึกษา หากจะหันเหตัวเองไปเปิด ศูนย์ติวฟิสิกส์ ชั่วโมงละ 400-500 บาท/คน ก็ท�ำได้ไม่ยาก เผลอๆ จะร�่ำรวยกว่าการรับราชการเสียอีก แต่นั่นแหละ ที่เธอ ไม่ท�ำเพราะเธอยืนยันว่าตนเองคือ “ครูฟิสิกส์” มีวิญญาณนัก วิทยาศาสตร์สว่างโล่อยู่ภายใน และฟิสิกส์นั่นเองที่พาเธอเดิน ทางมาสู่อาชีพครู และชีวิตก็ได้มาร่วมงานกับครอบครัวพอเพียง ฉะนั้น ไม่ว่าจะอยู่ในสถานะไหน บทบาทอะไร ครูฟิสิกส์จะให้ทิ้ง ฟิสิกส์เป็นไปไม่ได้ แล้วมาท�ำงานฟิสิกส์ในครอบครัวพอเพียงได้ อย่างไร

ความสุ ข ของครู คื อ เห็ น ผู ้ อื่ น มี ค วามสุ ข ฉะนั้ น ถ้ า ครู เ ปลี่ ย นวิ ธี ส อนให้ เ หมาะกั บ ศิ ษ ย์ แ ต่ ล ะคน เพื่ อ ให้ เ ด็ ก ที่ เ ขาสอนแต่ ล ะคนมี ค วามสุ ข เห็ น ช่ อ งทางที่ จะพั ฒ นาตนเอง สอนวิ ธี เ รี ย น เปลี่ ย นวิ ธี คิ ด ปรั บ ตนเอง ครบทุ ก คนได้ ก็ จ ะไม่ มี เ ด็ ก ติ ด 0 เลย ไม่ มี เด็ ก มี ป ั ญ หาเรื่ อ งเรี ย นเลย

ขอย้ อ นไปถึ ง บรรยากาศในวั ย เด็ ก สู ่ ก ารเป็ น ครู ฟิ สิ ก ส์ ทุ น สควค. ? สิ่งที่เราต้องท�ำก็คือต้องสอบชิงทุนเรียน เราเป็นลูกสาว ที่พ่อแม่เชื่อว่าให้เรียนหนังสือดีกว่า ถึงแม้ว่าฐานะทางบ้านจะ 44 IS AM ARE www.fosef.org

เลย แต่ IS คือ Independent Study (วิชาการศึกษาค้นคว้า และสร้างองค์ความรู้) รู้ไหม นี่คือการเรียนวิชาฟิสิกส์ที่แท้จริง ฟิสิกส์คือ ‘วิชาที่ว่าด้วยการอธิบายปรากฏการณ์ในชีวิต’ เรามี อิสระในการค้นหาความจริง ค้นหาธรรมชาติของตนเอง ค้นแค่ ไหนจึงจะสามารถอธิบายปรากฏการณ์ที่เกิดเองได้ ค้นหาโดย อิสระ นั่นแหละการเรียนฟิสิกส์เลย เรามาหาโจทย์ หาสมการ ให้ตนเอง แล้วแค่ไหนจึงจะจบหลักสูตร แค่เราพอ พอเพียง ความพอเพียงเริ่มมาสอดแทรกในฟิสิกส์แล้ว ยิ่งครูได้มีโอกาส ท� ำ งานร่ ว มกั บ ที ม งานครอบครั ว พอเพี ย ง ร่ ว มกั น ขั บ เคลื่ อ น ศาสตร์พระราชาของพ่อหลวงรัชกาลที่ 9 ครูได้ท�ำมากกว่าที่เคย ท�ำ ครูรู้สึกมีความสุขที่ได้หยิบยกมาเล่า หยิบงานของครอบครัว พอเพียง งานสืบสานศาสตร์พระราชา มาเรียนรู้กันอย่างอิสระ มีเพื่อนเพิ่ม มีมิตรเพิ่ม ยิ่งอิสระในการเรียนรู้ ทุกคนกลายเป็น นักฟิสิกส์ โดยไม่รู้ตัว นักฟิสิกส์จะเรียนรู้ จะท�ำในสิ่งที่มุ่งมั่น มีความสุข เพราะความสุขก็คือเป้าหมายของการเรียนฟิสิกส์ เรียนอย่างมีความสุข

หาความภูมิใจในตนเอง หาความเก่ง ความถนัด ความชอบของ ตนเอง ศิษย์ที่เรียนฟิสิกส์เก่งที่สุดคือ เรียนแล้วรู้ว่าตนเองต้อง ท�ำอย่างไรแล้วมีความสุข งานสอน IS กั บ งานครอบครั ว พอเพี ย งไปด้ ว ยกั น ? มันเป็นความท้าทายมาก ครูชอบกลุ่มวิชา IS มาก เพราะ มันยากกว่าฟิสิกส์ หากเด็กเรียนฟิสิกส์ไม่เข้าใจ เขายังสามารถ ไปเรียนเพิ่มจากศูนย์ติวต่างๆ ได้ ฟิสิกส์ทั่วไป ตอนนี้มักสอน โดยใช้คณิตศาสตร์ ทุกคนจึงเรียนแต่คณิต ไม่ได้เรียนฟิสิกส์ ที่แท้จริง ทุกคนท�ำโจทย์ได้หมดเลย แต่พอถามไปๆ แล้วเธอมี ความสุขกับการท�ำโจทย์แต่ละข้อไหม ส่วนใหญ่ตอบตรงกัน ไม่ 45

issue 134 March 2019

46 IS AM ARE www.fosef.org

ท� ำ ไมต้ อ งถามแบบนี้ “เธอมี ค วามสุ ข กั บ การท� ำ โจทย์ แต่ ล ะข้ อ ไหม” ? เพราะครูผู้สอนบอกว่า นักฟิสิกส์ คือ นักวิทยาศาสตร์ หรือนักคิด ที่คิดแล้ว คิดต่างจากคนอื่น เช่น โทมัส แอลวา เอดิสัน ท�ำหลอดไฟอยู่ 11 ปี ใครจะท�ำได้ คนที่ท�ำแบบนี้ได้ต้อง รู้ว่าชอบจริง ถ้าเราหาความชอบได้ ก็จะมีความสุข ถ้าเจอโจทย์ ที่ท�ำแล้วมีความสุข ก็จะท�ำได้ไม่รู้เบื่อ ยิ่งยาก ยิ่งอยากแก้ ยิ่งท�ำ ยิ่งมีความสุข ครูถามเพื่อให้ศิษย์ได้เจอโจทย์ที่เหมาะกับตนเอง โจทย์นั้นอาจไม่จ�ำเป็นต้องไปเรียนมหาวิทยาลัย ปัจจุบันบาง บริษัทไม่ได้รับคนที่ดีกรีสูง แต่รับที่ประสบการณ์ ความส�ำเร็จ ในชีวิตตอนนี้คือ มีความสุขกับโจทย์ที่ได้รับที่ได้แก้ในแต่ละวัน ศาสตร์พระราชา เป็นศาสตร์ยาก ยากที่จะเรียนรู้ โจทย์ยาก แต่ยิ่งท�ำ ยิ่งเรียนรู้ ยิ่งมีความสุข แปลกนัก อธิบายยาก บอกได้ ยาก แต่คนที่เข้าใจ แต่บอกใครไม่รู้เรื่อง ก็ต้องเป็นนักฟิสิกส์ใช่ ไหม ตอนนี้หลายๆ คนที่ท�ำงานครอบครัวพอเพียง ล้วนเป็นนัก ฟิสิกส์กันนะ ครอบครัวพอเพียงท�ำติดต่อกันมานาน ยังไม่เบื่อ และยังท�ำกันต่ออีก จริงไหม ครูที่ส�ำคัญตอนนี้คือ ยิ้มกับเด็กให้ได้ ถ้าเขายิ้มมาเรายิ้ม ไป ตอนนี้เรากลายเป็นครูสอน IS แต่ยังไม่ทิ้งฟิสิกส์ ยังสอนอยู่ นี่แหละคือฟิสิกส์ คือ พยายามให้เขาเข้าใจตัวเอง อธิบายตัวเอง

เด็ ก รุ ่ น ใหม่ ไ ม่ มี ป ั ญ หา ปั ญ หาคื อ คนมอง เพราะเด็ ก คื อ เขายั ง เด็ ก ไง เขายั ง ไม่ รู ้ เ ลยว่ า เขาคื อ ปั ญ หา ไม่ มี อ ะไรน่ า ห่ ว ง เราแค่ ท� ำ ให้ เ ขาดี ขึ้ น ๆ จากสิ่ ง ที่ เ ขา เป็ น อยู ่ ท� ำ ไมต้ อ งมองว่ า เขามี ป ั ญ หาด้ ว ย ปั ญ หา คื อ ฉั น มองเขาว่ า มี ป ั ญ หาต่ า งหาก เราแค่ เ ปลี่ ย น มุ ม มองว่ า สิ่ ง ที่ เ ขาท� ำ มั น ถู ก มั น ถู ก ใจเขาแล้ ว แต่ เกณฑ์ ไ ปท� ำ ให้ เ ขาผิ ด แล้ ว ท� ำ ยั ง ไงให้ เ ขาปรั บ ตั ว เข้ า กั บ เกณฑ์ เขาไม่ ผิ ด ระบบต่ า งหากที่ ผิ ด เรี ย กว่ า ความผิ ด เชิ ง ระบบ

ให้ได้ว่า ธรรมชาติของตัวเองคืออะไร ถ้าหาเจอ ท�ำบ่อยๆ ท�ำ ซ�้ำๆ มันก็จะเป็นสมการเอง คิดสมการของตัวเองออกมาให้ได้ ว่า สูตรที่ต้องใช้คืออะไร สูตรที่ท�ำให้ตัวเองมีความสุขคืออะไร เพราะเป้าหมายของการเรียนปริญญาต่างๆ คือ มีงานท�ำ มีงาน ท�ำเพื่ออะไร มีเงิน มีเงินเพื่ออะไร มีครอบครัว มีครอบครัวเพื่อ อะไร ท้ายสุดก็คือ ต้องการมีความสุข มีความสุขตอนไหน ตอน ที่เราตอบว่าเราพอแล้ว เรามีความสุขแค่นี้พอแล้ว พอเพียงแล้ว (แต่ยังบอกใครไม่รู้เรื่องเลย ฮ่าๆ) 47

issue 134 March 2019

เราก็จะเจอเด็กแบบนี้เยอะเหมือนกัน เด็กที่นั่งนิ่งๆ แล้วคุยกับใครไม่รู้เรื่อง แต่มักจะคุยกับเรารู้เรื่อง ก็จะบอกเด็ก ว่า แบบนี้เหมือนครูรุ่งทิพเลยนะ เพราะครูก็ไม่อยากคุยกับใคร เหมือนกัน ครูรู้สึกเบื่อๆ แล้วครูก็ไม่อยากมาสอนอะไรซ�้ำๆ น่า เบื่อมากเลย อะไรที่ให้เอกสารมาแล้วท�ำไมต้องให้เขียนซ�้ำอีกมัน น่าเบื่อมาก มันทรมาน เพราะครูก็ทรมานกับการที่ให้หนังสือ หรือรายงานมาหนึ่งเล่ม แล้วก็ให้ไปอ่าน แล้วก็ให้ไปเขียนอีก รอบ เยอะๆ ก็ไม่ชอบ ฉะนั้น ก็จะปรับวิธีสอน สอนในสิ่งที่ฉัน ชอบ เธอก็ชอบ ถ้าฉันชอบ เธอไม่ชอบ เธอบอกฉันสิ เพราะฉัน ก็ไม่รู้ว่า เธอชอบอะไร ง่ายกว่าเร็วกว่า ซื่อสัตย์กับตนเอง ส� ำ ห รั บ ค รู เ ห็ น ป ั ญ ห า ใ น เ ด็ ก รุ ่ น ใ ห ม ่ ด ้ า น ไ ห น หรื อ ไม่ ? เด็กรุ่นใหม่ไม่มีปัญหา ปัญหาคือคนมอง เพราะเด็ก คือ การที่ ค รู ม องอะไรไปตามความเป็ น จริ ง คนอื่ น เขายังเด็กไง เขายังไม่รู้เลยว่าเขาคือปัญหา ไม่มีอะไรน่าห่วง เราแค่ท�ำให้เขาดีขึ้นๆ จากสิ่งที่เขาเป็นอยู่ ท�ำไมต้องมองว่าเขา อาจมองว่ า เราต่ า ง ? ใช่ ก่ อ นท� ำ อะไรหรื อ ก่ อ นพู ด อะไรกั บ เด็ ก สั ก ค� ำ ต้ อ ง มีปัญหาด้วย ปัญหาคือ ฉันมองเขาว่ามีปัญหาต่างหาก เราแค่ ท�ำได้ก่อน เช่น เธอเคยท�ำอันนี้ไหม ฉันเคยท�ำมาแล้วนะ ฉัน เปลี่ยนมุมมองว่าสิ่งที่เขาท�ำมันถูก มันถูกใจเขาแล้ว แต่เกณฑ์ โม้ได้ อย่างงาน IS3 มันมีหลายอย่างที่ต้องท�ำเองหมด แต่ทุก อย่างที่ฉันพูดกับเธอคือ ฉันท�ำได้มาหมดแล้ว และฉันมีรางวัล การันตีด้วย อะไรที่ฉันท�ำไม่ได้ ฉันก็จะบอกว่าฉันท�ำไม่ได้ เช่น ฉันกลัวแมว เธอคิดว่าเป็นเรื่องง่ายของเธอแค่อุ้มแมว แต่ฉันท�ำ ไม่ได้ ฉันไปสนามหญ้าไม่ได้เพราะฉันแพ้ดอกหญ้า ฉะนั้น เรื่อง ง่ายบางคนกับเรื่องยากบางคนมันต่างกัน ฉะนั้น เธอต้องรู้ตัว เธอก่อน ครูสามารถท�ำงานตื่นมอนิ่งตอนเที่ยงคืนได้ นั่นคือ เช้าแล้ว แต่เธอท�ำไม่ได้เพราะเธอไม่เคยฝึก เพราะเธอนอนอีก แบบหนึ่ง เรามีวัฒนธรรมการนอนต่างกัน วิถีการกินอยู่ต่างกัน ฉะนั้น มันใช้กันไม่ได้ วิถีการเรียนจึงเปลี่ยนไป เมื่อเพื่อนมอง เราต่าง เราก็ยอมรับความแตกต่างนั้น ความต่างไม่ใช่สิ่งผิด แต่ เป็นสิ่งแปลกใหม่ การคิ ด แบบฟิ สิ ก ส์ ท� ำ ให้ เ ราต้ อ งปรั บ ตั ว กั บ คนรอบ ข้ า งมากน้ อ ยแค่ ไ หน ? ต้องปรับตัวมากๆ เลย เพราะเราคิดแบบนักฟิสิกส์ แต่ คนทั่วไปเขาไม่ได้คิดแบบนั้น ส�ำหรับเรา 0 คือไม่ทราบ เราคิด เป็นตัวเลข พอเราคิดไม่เหมือนเพื่อนมันท�ำให้เราหาเพื่อนยาก นักฟิสิกส์มีเพื่อนน้อย คุยกับคนไม่รู้เรื่อง คนทั่วไปคิดว่าเขารู้ เรื่อง พี่ก็จะมีปัญหาเรื่องการคบคน ว่าเราจะคบกับใครได้บ้าง เพราะเวลาสื่อสารออกไป คนมักจะมองว่าเรื่องอะไรของเธอ มา อีกแล้ว มึนอีกแล้ว ฉันไม่เข้าใจเธอเลย 48 IS AM ARE www.fosef.org

นั้นยาก เวลาครูสื่อสารกับเพื่อนที่ไม่เข้าใจ ครูก็จะบอกว่าลอก เพื่อนจบ ครูหลายคนที่เรียนมาไม่ได้มีจิตวิญญาณความเป็นครู ข้าพเจ้าเป็นครูเพราะตอนนั้นข้าพเจ้าก็ไม่ได้อยากเป็นครู แต่ ข้าพเจ้าอยากเป็นครูเพราะเป็นอาชีพที่ข้าพเจ้ามีงานท�ำ พอเรียนไปเรื่อยๆ ครูผู้ใหญ่ที่เขาเป็นครูจริงๆ เขาสอน เราแล้วเขาก็ปรับแต่งเรา แล้วก็มองเห็นว่าอะไรที่เราเป็นข้อเสีย อะไรที่เราด้อย ปรับเราไปเรื่อยๆ แล้วเราก็ท�ำตัวเป็นน�้ำครึ่งแก้ว ตลอดเวลา ครูไม่ได้หมายความว่าผู้ใหญ่สอนอย่างเดียว รุ่นไหน ก็สอนได้ทุกเรื่อง ฉันไม่ได้เก่งเรื่องกล้อง เธอก็สอนฉัน เธอก็คือ ครูของฉัน

ความสุ ข ของครู คื อ อะไร ? ความสุ ข ของครู คื อ เห็ น ผู ้ อื่ น มี ค วามสุ ข ฉะนั้น ถ้า ครู เปลี่ยนวิธีสอนให้เหมาะกับศิษย์แต่ละคน เพื่อให้เด็กที่เขาสอน แต่ละคนมีความสุข เห็นช่องทางที่จะพัฒนาตนเอง สอนวิธีเรียน เปลี่ยนวิธีคิด ปรับตนเอง ครบทุกคนได้ ก็จะไม่มีเด็กติด 0 เลย ไม่มีเด็กมีปัญหาเรื่องเรียนเลย มองวงการการศึ ก ษาบ้ า นเราอย่ า งไร ? มันดีอยู่แล้ว อย่าไปคิดมาก ถ้าเรามองว่ามันไม่ดีมันก็ จะไม่ดีไปตลอด เพราะถ้าไม่ดีแล้วท�ำไมคนอื่นเขาอยู่ได้ เพราะ เป้าหมายคือมีความสุข ถ้าบอกว่ามันไม่ดี แล้วเธอจะไปแก้ให้ มันดียังไง ถูกไหมคะ ? แล้วใครจะเป็นคนตอบ ปัญหานี้ไม่รู้จบ ก็อย่าไปแก้ที่ผู้อื่น ให้ไปแก้ที่ตัวเอง ฉะนั้น ตอนนี้ดีอยู่แล้ว ฉัน มีความสุข ถ้ามีความสุขแล้วอะไรที่มันแย่มันก็ดีหมด ดีแล้วที่ เขาเป็นอย่างนั้น

ไปท�ำให้เขาผิด แล้วท�ำยังไงให้เขาปรับตัวเข้ากับเกณฑ์ เขาไม่ ผิด ระบบต่างหากที่ผิด เรียกว่าความผิดเชิงระบบ เช่น เด็กแต่ง กายผิดระเบียบเพราะอะไร เพราะระเบียบมาจากเขาเขาเลย ผิด ถ้าแก้ระเบียบล่ะ เขาก็ถูกทันที ถ้าเขาตื่นตอน 8 โมงเช้า มาโรงเรียน 9 โมง มันไม่สายล่ะ มันก็ถูกทันที ฉะนั้น เด็กทุก คนที่เกิดมาล้วนไม่ผิด เพราะว่าเด็กคือผ้าขาว แต่ครูเข้าใจแบบ 49

issue 134 March 2019

50 IS AM ARE www.fosef.org

อยู ่ กั บ การเรี ย นการสอนมาทั้ ง ชี วิ ต ยั ง มี อ ะไรอี ก ที่ อยากท� ำ ? อยากเที่ยวค่ะ ปกติไปไหน ไปเพราะงานพาไป ไม่ได้ไป เพราะคิดอยากไปเอง การเที่ยวไปในสถานที่ต่างๆ เป็นความฝัน อยากเดินทาง อยากขับรถ อยากถ่ายรูป อยากเรียนรู้ เมื่องานกับ การเที่ยวไปด้วยกัน ก็มีความสุขดี ทุกครั้งที่ได้เดินทาง เหมือน มีพลังขับเคลื่อนให้กลับมาท�ำสิ่งใหม่ เหมือนการได้เติมพลังให้ กับชีวิต ทุกสถานที่ที่ไปนั้น เป็นคลังความรู้ คลังประสบการณ์ เป็นบทเรียนชีวิตจริง ที่จะน�ำมาเล่าเรื่อง เป็นสื่อจริงในชีวิตครู ผลลัพธ์ที่ได้ไป คือ ความรู้และความสุข

เราก็ จ ะเจอเด็ ก แบบนี้ เ ยอะเหมื อ นกั น เด็ ก ที่ นั่ ง นิ่ ง ๆ แล้ ว คุ ย กั บ ใครไม่ รู ้ เ รื่ อ ง แต่ มั ก จะคุ ย กั บ เรารู ้ เ รื่ อ ง ก็ จะบอกเด็ ก ว่ า แบบนี้ เ หมื อ นครู รุ ่ ง ทิ พ เลยนะ เพราะ ครู ก็ ไ ม่ อ ยากคุ ย กั บ ใครเหมื อ นกั น ครู รู ้ สึ ก เบื่ อ ๆ แล้ ว ครู ก็ ไ ม่ อ ยากมาสอนอะไรซ�้ ำ ๆ น่ า เบื่ อ มากเลย อะไรที่ ให้ เ อกสารมาแล้ ว ท� ำ ไมต้ อ งให้ เ ขี ย นซ�้ ำ อี ก มั น น่ า เบื่ อ มาก มั น ทรมาน

ที่เราท�ำไม่ได้-ไม่ได้ไม่ได้-ไม่ได้ต้องได้ ความพยายาม ความ ทิ้ ง ท้ า ย ณ เวลานี้ คุ ณ ครู ก� ำ ลั ง ใจกั บ เยาวชน มั่นใจ ครูเชื่อเสมอว่า ศิษย์ครูทุกคน มีความสุขทุกเส้นทางที่ เดิน มีรอยยิ้มทุกครั้งที่ท�ำ ก้าวต่อไป ศิษย์ของครู เยาวชนของ อย่ า งไร ? fighting สู้ต่อไป ค�ำสั้นๆ ต่อด้วยค�ำพูดเล็กๆ สื่อให้รู้ แผ่นดิน ฉะนั้น หากทุกคนภูมิใจในตัวเอง มีความมั่นใจในตัวเอง ว่า ครูภูมิใจจังที่มีน้องเป็นศิษย์ครู น้องเก่ง น้องท�ำได้ ครูมั่นใจ ส�ำคัญคือให้มีความรอบคอบ หากไม่รอบรู้ ถามผู้ใหญ่ช่วยดู เมื่อ น้องสามารถคิด ท�ำ แล้วสื่อสารอะไรก็ได้ น้องต้องซื่อสัตย์กับ รอบคอบ รอบรู้ ระมัดระวัง มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกัน มีคุณธรรม ก็ ความรู้สึกตนเอง ชอบก็บอก ไม่ชอบก็บอก เราสามารถเปิด หลักความพอเพียงนั่นแหละ ทุกคนย่อมมีช่องทางเรียนรู้ฟิสิกส์ เผยหรือบอกความรู้สึกกับใครก็ได้ สื่อสารกับใครก็ได้ ท�ำในสิ่ง ได้อย่างพอเพียง ยิ่งรู้เร็ว รู้มาก ต้องแชร์ ต้องแลกเปลี่ยน สิ่งที่ ที่คิดว่าใช่ ถูกต้องแล้วถูกใจ หากลุ่มหาเป้าหมายให้เจอ เราอาจ ท�ำไม่ได้ ท�ำไม่ถูก แค่เริ่มใหม่ ท�ำใหม่ ท�ำซ�้ำ ท�ำต่อไป เพราะ ไม่เจอ ไม่ประสบผลส�ำเร็จในตอนนี้ แต่เราจะหาเจอ ไม่มีสิ่งใด ความสุขมีทุกครั้งที่ท�ำ

51 issue 134 March 2019

พม. จัดงานวันแห่งครอบครัว ประจ�ำปี 2562 ชูแนวคิด “รวมพลังครอบครัวไทย ไร้ความรุนแรง”

กระตุ้นทุกครอบครัวท�ำกิจกรรมร่วมกัน สร้างสัมพันธ์ในครอบครัว เมื่ อ วั น ที่ 5 เม.ย.62 ณ ห้ อ งประชุ ม วายุ ภั ก ษ์ แ กรนด์ บ อลรู ม ชั้ น 4 อาคารศู น ย์ ป ระชุ ม วายุ ภั ก ษ์ โรงแรม เซ็ น ทรา บาย เซ็ น ทารา ศู น ย์ ร าชการและคอนเวนชั น เซ็ น เตอร์ แจ้ ง วั ฒ นะ กรุ ง เทพฯ พลเอก ฉั ต รชั ย สาริ กั ล ยะ รองนายกรั ฐ มนตรี เป็ น ประธานเปิ ด งานวั น แห่ ง ครอบครั ว ประจ� ำ ปี 2562 ชู แ นวคิ ด “รวม พลั ง ครอบครั ว ไทย ไร้ ค วามรุ น แรง” และปาฐกถาพิ เ ศษ หั ว ข้ อ “นโยบายและยุ ท ธศาสตร์ เ พื่ อ ครอบครั ว ไทย ไร้ ค วามรุ น แรง” พร้ อ มมอบโล่ เ ชิ ด ชู เ กี ย รติ ค รอบครั ว ร่ ม เย็ น และรั บ มอบข้ อ เสนอมติ ส มั ช ชาครอบครั ว ระดั บ ชาติ โดยมี น ายปรเมธี วิ ม ลศิ ริ ปลั ด กระทรวงการพั ฒ นาสั ง คมและความมั่ น คงของมนุ ษ ย์ ก ล่ า วรายงาน ในการนี้ พลเอก อนั น ตพร กาญจนรั ต น์ รั ฐ มนตรี ว ่ า การกระทรวงการพั ฒ นาสั ง คมและความมั่ น คงของ มนุ ษ ย์ (รมว.พม.) พร้ อ มด้ ว ยนายเลิ ศ ปั ญ ญา บู ร ณบั ณ ฑิ ต อธิ บ ดี ก รมกิ จ การสตรี แ ละสถาบั น ครอบครั ว และผู ้ บ ริ ห าร พม.ร่ ว มเป็ น เกี ย รติ ใ นงาน 52 IS AM ARE www.fosef.org

พลเอก ฉัตรชัย กล่าวว่า ขอแสดงความชื่นชม ยินดี และ เป็นก�ำลังใจให้แก่ครอบครัวร่มเย็น และบุคคลดีเด่นด้านการ พัฒนาครอบครัวที่ได้รับโล่เชิดชูเกียรติ เนื่องในวันแห่งครอบครัว ประจ�ำปี 2562 ขอให้ทุกท่านได้ร่วมกันเป็นก�ำลังส�ำคัญในการ พัฒนาครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศให้มีความมั่นคง เจริญก้าวหน้าต่อไป พลเอก ฉัตรชัย กล่าวต่อไปว่า รัฐบาลให้ความส�ำคัญ กับการเสริมสร้างความอบอุ่นเข้มแข็งของครอบครัว เพราะ ครอบครั ว เป็ น หน่ ว ยที่ เ ล็ ก ที่ สุ ด ของสั ง คม แต่ ก ลั บ มี ค วาม ส�ำคัญยิ่งเพราะครอบครัวจะช่วยหล่อหลอมสมาชิกให้มีความ สมบูรณ์แข็งแรงทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ และรัฐบาลได้ ตระหนักปัญหาความรุนแรงในสังคมทุกรูปแบบ โดยเฉพาะ ความรุนแรงต่อเด็ก สตรี และบุคคลในครอบครัว เป็นปัญหา ส�ำคัญที่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาสังคมและประเทศชาติ จึง มุ่งเน้นการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพคนตลอดทุกช่วงวัย ให้เป็นคนดี คนเก่ง และมีคุณภาพ พร้อมทั้งตระหนักรู้ จัดการ ป้องกันความรุนแรง และสร้างเจตคติในการ “ไม่ยอมรับ ไม่นิ่ง เฉย ไม่กระท�ำรุนแรง” และได้ด�ำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง เช่น โครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งและพัฒนาศักยภาพครอบครัว ประสบภาวะยากล�ำบาก การจัดสรรงบประมาณเพื่อสนับสนุน การจัดกิจกรรมส่งเสริมสัมพันธภาพในครอบครัวระดับพื้นที่ และระดับประเทศ ความเอื้ อ เฟื ้ อ ซึ่ ง เป็ น พื้ น ฐานจิ ต ใจที่ มี อ ยู ่ ใ นตั ว ของ คนไทยทุ ก คนอยู ่ แ ล้ ว ช่ ว ยกั น สอดส่ อ งความเป็ น อยู ่ ซึ่ ง กั น และกั น เมื่ อ เกิ ด ปั ญ หาความรุ น แรงไม่ ว ่ า กั บ เด็ ก สตรี บุ ค คลในครอบครั ว หรื อ ความรุ น แรง ในทุ ก รู ป แบบ ก็ ส ามารถให้ ค วามช่ ว ยเหลื อ ตามก� ำ ลั ง หรื อ แจ้ ง เหตุ ไปยั ง ศู น ย์ ช ่ ว ยเหลื อ สั ง คม 1300

ป้องกัน แก้ไขปัญหาของครอบครัวในชุมชน และประสานส่ง ต่อให้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ปัจจุบันมีการจัดตั้ง ศพค. แล้ว จ�ำนวน 7,133 ศูนย์ และอยู่ระหว่างการยกระดับเป็นศูนย์ปฏิบัติ การเพื่อป้องกันการกระท�ำด้วยความรุนแรงในครอบครัวระดับ ต�ำบล (ศปก.ต.) จ�ำนวน 536 ศูนย์ ในพื้นที่ 76 จังหวัด (ข้อมูล ณ มี.ค. 62) รวมทั้งการจัดตั้งโรงเรียนครอบครัวเพื่อส่งเสริม สัมพันธภาพ เสริมสร้างความเข้มแข็งของสมาชิกครอบครัวใน ทุกช่วงวัย ตลอดจนปรับปรุง พ.ร.บ. คุ้มครองผู้ถูกกระท�ำด้วย ความรุนแรงในครอบครัว พ.ศ. 2550 ให้ครอบคลุมทุกมิติใน ด้านครอบครัว ทั้งการคุ้มครองสวัสดิภาพ และการส่งเสริม พัฒนาสถาบันครอบครัว ภายใต้ พ.ร.บ. ส่งเสริมการพัฒนา และคุ้มครองสถาบันครอบครัว เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์ ปัจจุบัน ด้ า นนายเลิ ศ ปั ญ ญา กล่ า วว่ า การจั ด งานวั น แห่ ง ครอบครัว ประจ�ำปี 2562 จัดขึ้นในวันที่ 5 เมษายน 2562 ใช้ แนวคิด “รวมพลังครอบครัวไทย ไร้ความรุนแรง” มีวัตถุประสงค์

นายปรเมธี กล่าวว่า กระทรวงการพัฒนาสังคมและ ความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) โดยกรมกิจการสตรีและสถาบัน ครอบครัว (สค.) ที่ผ่านมาได้ด�ำเนินการสร้างความเข้มแข็งของ สถาบันครอบครัว โดยเฉพาะการสร้างภูมิคุ้มกันครอบครัวจาก ความรุนแรง ผ่านกระบวนการป้องกันและแก้ไขปัญหาความ รุนแรงในทุกช่องทาง ทั้งการสร้างความตระหนัก เข้าใจ การ เข้ าถึ ง สิ ท ธิ ข องประชาชน การรณรงค์ป รับ เจตคติ ข องสั ง คม รวมทั้งการสร้างเครือข่ายการท�ำงานด้านครอบครัวระดับต�ำบล ในรูปแบบของศูนย์พัฒนาครอบครัวในชุมชน (ศพค.) เพื่อเป็น ศูนย์กลางในการให้ค�ำแนะน�ำปรึกษา เฝ้าระวัง ส�ำรวจข้อมูล 53

issue 134 March 2019

ดีเด่นด้านการพัฒนาครอบครัว จ�ำนวน 5 รางวัล โดยปีนี้มี ครอบครัวบุคคลผู้มีชื่อเสียงที่ได้รับคัดเลือกเข้ารับโล่เชิดชูเกียรติ ประเภทครอบครั ว ศิ ล ปิ น ได้ แ ก่ คุ ณ วริ น ทร ปั ญ หกาญจน์ (เกรท) นักแสดงจากช่อง 3 ครอบครัวนักธุรกิจ ได้แก่ คุณ อมรา พวงชมพู จากบริษัท สยามแฮนดส์ จ�ำกัด เจ้าของเสื้อ แบรนด์ดัง “แตงโม” ครอบครัวนักกีฬา ได้แก่ คุณศศลักษณ์ ไหประโคน นักฟุตบอลทีมชาติไทย สังกัดสโมสรฟุตบอลบุรีรัมย์ ยูไนเต็ด ครอบครัวพิเศษ ได้แก่ คุณพิชาภา ลิมศนุกาญจน์ (นิโคลีน) มิสไทยแลนด์เวิลด์ 2018 และสื่อส่งเสริมสถาบัน ครอบครัว ได้แก่ รายการศึกร่วมชายคา บริษัท กันตนา กรุ๊ป จ�ำกัด (มหาชน) ออกอากาศทางช่อง 7HD จากนั้น พลเอก ฉั ต รชั ย สาริ กั ล ยะ รองนายกรั ฐ มนตรี รั บ มอบข้ อ เสนอมติ สมัชชาครอบครัวระดับชาติ ประจ�ำปี 2562 นอกจากนี้ยังมีการ จัดนิทรรศการภายใต้แนวคิด “รวมพลังครอบครัวไทย ไร้ความ รุนแรง” นิทรรศการข้อมูลสถานการณ์ความรุนแรงในครอบครัว ผลการด�ำเนินงาน สค. และบูทแนะน�ำศูนย์เรียนรู้การพัฒนา สตรีและครอบครัว นายเลิศปัญญา กล่าวในตอนท้าย

เพื่อกระตุ้นให้ทุกภาคส่วนเห็นความส�ำคัญของพลังคนไทยและ พลั ง จากสมาชิ ก ครอบครั ว ไทยหลายครอบครั ว ที่ จ ะร่ ว มแรง ร่วมใจช่วยกันดูแลผู้ที่ประสบปัญหาภาวะยากล�ำบาก และผู้ที่ ถูกกระท�ำความรุนแรง โดยใช้พลังความมีน�้ำใจ ความเอื้อเฟื้อซึ่ง เป็นพื้นฐานจิตใจที่มีอยู่ในตัวของคนไทยทุกคนอยู่แล้ว ช่วยกัน สอดส่องความเป็นอยู่ซึ่งกันและกัน เมื่อเกิดปัญหาความรุนแรง ไม่ว่ากับเด็ก สตรี บุคคลในครอบครัว หรือความรุนแรงในทุกรูป แบบ ก็สามารถให้ความช่วยเหลือตามก�ำลัง หรือแจ้งเหตุ ไปยัง ศูนย์ช่วยเหลือสังคม 1300 โทรฟรีตลอด 24 ชั่วโมง ภายในงานมีกิจกรรมส�ำคัญ ประกอบด้วย การมอบโล่ เชิดชูเกียรติ ให้แก่ครอบครัว บุคคล ที่มีผลงานดีเด่นด้านการ พัฒนาสถาบันครอบครัว โดยพลเอก ฉัตรชัย สาริกัลยะ รอง นายกรัฐมนตรี รวมจ�ำนวนทั้งสิ้น 92 รางวัล ได้แก่ ครอบครัว ร่มเย็นจากส่วนภูมิภาคและกรุงเทพมหานคร จ�ำนวน 82 รางวัล ครอบครัวร่มเย็น ด้านผู้มีชื่อเสียง : ประเภทครอบครัวศิลปิน/ ครอบครัวนักธุรกิจ/ครอบครัวนักกีฬา/ครอบครัวพิเศษ/สื่อส่ง เสริมสถาบันครอบครัว จ�ำนวน 5 รางวัล และรางวัลบุคคล

54 IS AM ARE www.fosef.org

55 issue 134 March 2019

56 IS AM ARE www.fosef.org

57 issue 134 March 2019

58 IS AM ARE www.fosef.org

59 issue 134 March 2019

เรื่อง/ภาพโดย: ทีมงานรักบ้านเกิด

ลลิดา ค�ำวิชัย

สาวแบงค์ สู่จุดเริ่มต้นมะม่วงแก้วขมิ้น

“เมื่ อ พอเพี ย งกั บ ตนเองแล้ ว ...ก็ แ บ่ ง ปั น ความพอเพี ย งนั้ น ให้ กั บ คนอื่ น ” “เกษตรกรรุ ่ น ใหม่ คื อ การน� ำ แนวคิ ด มาพั ฒ นาสิ่ ง เดิ ม ให้ ส ามารถพั ฒ นาต่ อ ได้ ดี ขึ้ น รู ้ จั ก ปรั บ ปรุ ง เปลี่ ย นแปลง น� ำ ศาสตร์ พ ระราชามาประยุ ก ต์ ใ ช้ อ ย่ า งลึ ก ซึ้ ง เข้ า ใจอย่ า งถ่ อ งแท้ เพื่ อ ให้ เ กิ ด การเปลี่ ย นแปลง ในทางที่ ดี ขึ้ น หรื อ การลดละเลิ ก การใช้ ส ารเคมี เพื่ อ หั น มาท� ำ เกษตรแบบอิ น ทรี ย ์ หรื อ เกษตรธรรมชาติ และมี ผ ลผลิ ต ทางการเกษตรที่ ป ลอดภั ย ต่ อ ผู ้ บ ริ โ ภค และตรงตามความต้ อ งการของตลาด ซึ่ ง ล้ ว น เป็ น การสร้ า งสิ่ ง ที่ ชุ ม ชนมี แ ละปฏิ บั ติ กั น ในอาชี พ เกษตรกร เพี ย งแค่ เ ราปรั บ เปลี่ ย นให้ เ ป็ น ธรรมชาติ ม ากขึ้ น ก็ ป ลอดภั ย กั บ ตั ว เรา ปลอดภั ย ต่ อ ชุ ม ชน และปลอดภั ย ต่ อ นั ก ท่ อ งเที่ ย วอี ก ด้ ว ย”

60 IS AM ARE www.fosef.org

บทความพิ เ ศษ

61 issue 134 March 2019

“ลลิ ด า ค� ำ วิ ชั ย ” เกษตรกรสาวรุ ่ น ใหม่ ไ ฟแรง อายุ เพียง 26 ปี จบการศึกษาระดับปริญญาโท ทางด้านการตลาด จากพนักงานแบงค์ หวนคืนสู่บ้านเกิดในปี 2558 สิ่งหนึ่งที่ท�ำ ให้ลลิดา ตัดสินใจกลับคืนสู่บ้านเกิด นั่นก็คือ “แม่” แม่ของ ลลิดา ล้มป่วยเพราะสารเคมีจากการท�ำการเกษตร จึงท�ำให้ ลลิดาตัดสินใจลาออกจากงานเพื่อกลับมาดูแลแม่ ระหว่างนั้น ลลิดามองเห็นถึงปัญหาที่เกิดกับสุขภาพของแม่ตัวเอง จึงได้ ตั้งปณิธานไว้ว่า ถ้ากลับมาแล้วท�ำการเกษตรจะหันมาท�ำการ เกษตรแบบปลอดสารเคมีให้ได้ จึงเริ่มจากการพัฒนาพื้นที่กว่า 100 ไร่ของแม่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด พร้อมกับค่อยๆ ปรับ และ ลดการใช้สารเคมี เพื่อเข้าสู่การท�ำการเกษตรแบบธรรมชาติ 100 เปอร์เซ็นต์ โดยเน้นการปลูกพืชที่ใช้น�้ำน้อย ปลูกแบบ ผสมผสาน และยึดหลักการท�ำการเกษตรแบบทฤษฎีใหม่ของ ในหลวงรัชกาลที่ 9 มาปรับใช้ จนเกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง มาจนถึงปัจจุบัน ปัจจุบันเปิดเป็นศูนย์เรียนรู้เกษตรผสมผสาน ไร่ ณ ชายแดน ซึ่งมีผู้คนเข้ามาศึกษาดูงาน กว่า 3,000 คนต่อปี “มะม่วงแก้วขมิ้น” ผลผลิตหลัก ของ “ไร่ ณ ชายแดน” และยังมีการรวมกลุ่มเพื่อสร้างรายได้และสร้างงาน สร้างอาชีพ ผลไม้ที่ก�ำลังเป็นที่ต้องการของตลาดต่างประเทศ และปลูก ให้กับคนในชุมชน ต่อยอดจนเกิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร ได้ผลผลิตดีในพื้นที่จังหวัดสระแก้ว ด้วยการวางแผนการปลูก แบบใช้การตลาดน�ำการผลิต และตั้งกลุ่มเป้าหมายไปที่ลูกค้า การจั ด สรรพื้ น ที่ เ ราใช้ ห ลั ก เกษตรทฤษฎี ใ หม่ ข อง ที่ บ ริ โ ภคอาหารแบบปลอดสารเคมี เพื่ อ ที่ จ ะได้ ผ ลิ ต ได้ ต รง พ่ อ หลวงรั ช กาลที่ 9 ผนวกคู ่ กั บ การท� ำ เกษตรไร่ ตามความต้องการของลูกค้าโดยตรง ในแต่ละปี ตลาดมีความ นาสวนผสม โดยน� ำ มาประยุ ก ต์ ใ ช้ ใ ห้ เ หมาะกั บ พื้ น ที่ ต้องการมะม่วงแก้วขมิ้นสูงถึง 200 ตันต่อปี ท�ำให้ชุมชนเกิด บริ บ ทที่ ข าดแหล่ ง น�้ ำ ของชุ ม ชนเราโดยแบ่ ง เป็ น 3 การรวมกลุ่มเพื่อผลิตมะม่วงแก้วขมิ้นส่งให้กับโรงงานแปรรูป ส่ ว นใหญ่ ๆ คื อ ศู น ย์ ก ารเรี ย นรู ้ 1 ส่ ว น แปลงไม้ ปัจจุบันกลุ่มมีสมาชิกจ�ำนวน 40 คน ส�ำหรับการปลูกมะม่วง ผล 2 ส่ ว น และปศุ สั ต ว์ ห รื อ เลี้ ย งไส้ เ ดื อ น 1 ส่ ว น แก้วขมิ้นที่ไร่ ณ ชายแดน มีการเว้นระยะระหว่างต้น 6x6 เมตร เพื่อให้ง่ายต่อการเก็บเกี่ยวและการดูแลรักษา รวมไปถึงเพิ่ม ความสะดวกให้กับนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเดินชมสวนได้อีกด้วย “การจั ด สรรพื้ น ที่ ข องไร่ ณ ชายแดน” การจั ด สรรพื้ น ที่ เราใช้ ห ลั ก เกษตรทฤษฎี ใ หม่ ข องพ่ อ หลวงรัชกาลที่ 9 ผนวกคู่กับการท�ำเกษตรไร่นาสวนผสม โดย น�ำมาประยุกต์ใช้ให้เหมาะกับพื้นที่บริบทที่ขาดแหล่งน�้ำของ ชุมชนเราโดยแบ่งเป็น 3 ส่วนใหญ่ๆ คือศูนย์การเรียนรู้ 1 ส่วน แปลงไม้ผล 2 ส่วน และปศุสัตว์หรือเลี้ยงไส้เดือน 1 ส่วนและ ลดละเลิกการใช้สารเคมีปรับเปลี่ยนมาท�ำเกษตรธรรมชาติและ ผลิตปุ๋ยอินทรีย์ใช้เองในชุมชน จึงท�ำให้คนในชุมชนเล็งเห็น ถึงประโยชน์และหนทาง ลดความเสี่ยงต่อการท�ำการเกษตร หันมาท�ำเกษตรธรรมชาติแบบเน้นคุณภาพเพื่อส่งต่อตนเอง และผู้บริโภคมากขึ้น 62 IS AM ARE www.fosef.org

เราจะใช้แรงงานคนเพียง 2 คนและท�ำงานเพียงครึ่งวัน ซึ่งค่าใช้ จ่ายด้านแรงงาน ค่าน�้ำมันและค่าเสื่อมสภาพต่างๆ จะอยู่ที่ 635 บาทต่อไร่ ส�ำหรับค่าแรง จึงท�ำให้เห็นความคุ้มค่า 2.การใช้โดรนเพื่อการเกษตร สมาชิกในวิสาหกิจของเรา เป็นกลุ่มผู้ปลูกมะม่วงแก้วขมิ้นแปลงใหญ่ ซึ่งจะต้องฉีดพ่นเพื่อ ให้ฮอร์โมนอินทรีย์ชีวภาพทางใบ เดิมเราใช้ถังสเปรย์สะพาย หรือเครื่องฉีดพ่นในการฉีดในแต่ละครั้งซึ่งเราจะมีค่าใช้จ่ายต่อ แปลงอยู่ที่ไร่ละ 660 บาท เฉลี่ยต้นละ 15 บาทต่อไร่ เราจึง “นวั ต กรรมและเทคโนโลยี ที่ น� ำ มาปรั บ ใช้ ” 1.เครื่องเจาะส�ำหรับปลูก เราใช้เครื่องเจาะเพื่อทุ่นแรง ปรับเปลี่ยนทดลองมาใช้โดรนเพื่อการเกษตรที่เปรียบเสมือน หรือการใช้แรงงานคนเพื่อลดค่าใช้จ่ายและการท�ำงานที่รวดเร็ว เครื่องบินที่น�ำพาถังฮอร์โมนอินทรีย์ชีวภาพขึ้นไปฉีดพ่นจาก ขึ้นในการขุดหลุมปลูก โดยการค�ำนวณพื้นที่เช่นต้องการปลูก ด้านบนยอดของต้นไม้และสามารถท�ำงานด้วยระบบอัตโนมัติ ต้นกล้าจ�ำนวน 1 ไร่ในระยะห่าง 6X6 เมตร จากที่เราต้องใช้ มีการป้อนโปรแกรมการฉีดพ่นเฉพาะต้นไม้จึงไม่ท�ำให้สูญเสีย แรงงานไม่ต�่ำกว่า 3 คนโดยมีค่าใช้จ่ายไม่ต�่ำกว่า 1,000 บาท ฮอร์โมนและทั่วถึงคุ้มค่ากว่าการใช้แรงงานยืนฉีดพ่น โดยค่าใช้ ในการท�ำงาน 1 วัน แต่หากเราปรับเปลี่ยนมาใช้เครื่องทุ่นแรง จ่ายลดลงเหลือไร่ละ 250 บาท เฉลี่ยต้นละ 5.7 บาท “ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ข อง ไร่ ณ ชายแดน มี อ ะไรบ้ า ง” ผลผลิตทางการเกษตรหลักของ ไร่ ณ ชายแดน คือ มะม่วงแก้วขมิ้นผลสด และผลสุก และมีการน�ำมะม่วงแก้วขมิ้น มาแปรรูป เช่น มะม่วงอบแห้ง มะม่วงกวน มะม่วงหยี นอกจาก นี้ยังมีการเลี้ยงไส้เดือนเพื่อท�ำเป็นผลิตภัณฑ์ เช่น มูลไส้เดือน ชนิดผง มูลไส้เดือนชนิดน�้ำ เป็นต้น

63 issue 134 March 2019

64 IS AM ARE www.fosef.org

3.การใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีเพื่อการแปรรูป คือ การอบแห้งที่ท�ำให้อายุและคุณภาพของมะม่วง สามารถเก็บไว้ ได้นาน และจ�ำหน่ายได้ตลอดทั้งปี รวมไปถึงการท�ำบรรจุภัณฑ์ที่ สามารถเก็บรักษาคุณภาพของสินค้าให้คงสภาพและมีรูปลักษณ์ ที่สามารถสร้างความสนใจแก่ลูกค้าได้ “การท� ำ การเกษตรแบบอิ น ทรี ย ์ เ ป็ น มิ ต รต่ อ สิ่ ง แวดล้ อ ม” 1.การปลูกมะม่วงแก้วขมิ้น ด้วยวิธีการท�ำเกษตรรูป แบบเกษตรธรรมชาติ รณรงค์ให้คนในชุมชนลดละเลิกการใช้ สารเคมีในการท�ำเกษตร โดยเน้นไม่พึ่งพิงสารเคมี โดยใช้ตลาด อาหารปลอดภัย ตลาดอินทรีย์ เป็นกลยุทธ์ ตลาดน�ำการผลิต จึง ท�ำให้สมาชิกเล็งเห็นถึงความต้องการอาหารปลอดภัยจากลูกค้า จึงท�ำให้ตัวเกษตรกรต้องปรับตัวและมีจรรยาบรรณในการผลิต อาหารปลอดภัย เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้า 2.การเลี้ยงไส้เดือนคอนโดเพื่อผลิตปุ๋ยอินทรีย์ เป็นการ รวมตัวของสมาชิกในกลุ่มการผลิตปุ๋ยอินทรีย์มูลไส้เดือนใช้เอง ในครัวเรือน เพื่อลดรายจ่ายในการซื้อปุ๋ยจากท้องตลาดและ ต่อยอดมาสู่การรวมผลผลิตเพื่อจัดจ�ำหน่ายเป็นสินค้าชุมชน ในแบรนด์เดียวกัน เพื่อสร้างอาชีพเสริม

“การตลาด” แนวคิ ด วิ ธี ก ารสร้ า งแบรนด์ สร้ า งเอกลั ก ษณ์ ใ ห้ กั บ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ คื อ เราเน้ น การออกแบบที่ ส ร้ า งการจดจ� ำ และสื่ อ ถึงความเป็นตัวตนของตัวสินค้า ด้วยการใช้โทนสีที่เน้นสีของ ธรรมชาติ ห รื อ ตั ว การ์ ตู น ต่ า งๆ ที่ เ ป็ น เราเช่ น โลโก้ผ ลิตภัณ ฑ์ มูลไส้เดือน เราจะใช้ตัวการ์ตูนไส้เดือนสวมแว่นตาและหมวก เนื่องจากไส้เดือนเป็นสัตว์ที่น่ารังเกียจแต่เราต้องการสื่อสารให้ ลูกค้าลืมความน่ารังเกียจเป็นความน่ารัก ในรูปลักษณ์และการ จดจ�ำแบรนด์ ภายใต้ชื่อว่าแบรนด์ ไอ-เดือน เป็นต้น การก� ำ หนดราคาที่ ต อบสนองต่ อ ความต้ อ งการของ ผู้บริโภคมีหลักการ คือ การตั้งราคาจะพิจารณาจากการค�ำนวณ ต้นทุน ค่าใช้จ่ายทั้งหมดและบวกค่าตอบแทนที่เราต้องการ เพื่อ ให้เกิดความคุ้มทุน แล้วจึงน�ำมาเป็นตัวตั้งราคาของสินค้า อีก ส่วนดูจากก�ำลังการซื้อและพฤติกรรมการอุปโภคบริโภคของ ลูกค้า ดังนี้

65 issue 134 March 2019

การตั้งราคาจ�ำหน่ายผลผลิตมะม่วงแก้วขมิ้นมี 3 กลุ่ม ลูกค้าคือ เกรด A ราคาตลาดส่งออกกิโลกรัมละ 30-40 บาท เกรด B ราคาค้าปลีกกิโลกรัมละ 15-20 บาท เกรด C ราคาส่ ง เข้ า โรงงานแปรรู ป กิ โ ลกรั ม ละ 10-12 บาท การตั้งราคาจ�ำหน่ายผลิตภัณฑ์จากมูลไส้เดือน ตั้งโดย ประเภทของบรรจุภัณฑ์ ดังนี้ • มูลไส้เดือน ชนิดผงบรรจุ 1 กิโลกรัม 35 บาท (เหมาะ ส�ำหรับลูกค้าที่มีแปลงสวนขนาดกลาง) • มู ล ไส้ เ ดื อ นแบบกระปุ ก ชนิ ด ผงบรรจุ 500 กรั ม 45 บาท (เหมาะส�ำหรับลูกค้าที่มีแปลงขนาดเล็ก)

• น�้ำสกัดมูลไส้เดือนแบบแกลอน บรรจุ 500 มิลลิลิตร 45 บาท (เหมาะส�ำหรับลูกค้าเน้นความคุ้มค่า) • น�้ำสกัดมูลไส้เดือนแบบสเปรย์ บรรจุ 250 มิลลิลิตร 65 บาท (เหมาะส�ำหรับลูกค้าเน้นความสะดวกและปลูกต้นไม้ ในพื้นที่จ�ำกัดเช่นคอนโดและออฟฟิศ) ราคาแปรผันตามราคาตลาด ข้อมูลการติดต่อ นางสาวลลิดา ค�ำวิชัย 22 หมู่ 6 ต.ทัพพริก อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว 27120 Facebook : ไร่ ณ ชายแดน 66

IS AM ARE www.fosef.org

67 issue 134 March 2019

การผลิตตะไคร้

ตะไคร้ เป็ น พื ช เครื่ อ งเทศ/สมุ น ไพรอย่ า งหนึ่ ง ที่ ใ ช้ ใ นการประกอบอาหารไทยหลายชนิ ด ไม่ ว ่ า จะเป็ น อาหาร จ� ำ พวกย� ำ หรื อ แกงต่ า งๆ หรื อ แม้ แ ต่ ต ้ ม ย� ำ กุ ้ ง ซึ่ ง เป็ น อาหารที่ ค นรู ้ จั ก กั น ทั่ ว โลกก็ ยั ง มี ต ะไคร้ เ ป็ น ส่ ว น ประกอบและในปั จ จุ บั น ได้ มี บ ริ ษั ท อุ ต สาหกรรมบางแห่ ง ได้ ผ ลิ ต เครื่ อ งปรุ ง อาหารไทยส� ำ เร็ จ รู ป เพื่ อ วาง จ� ำ หน่ า ยทั่ ว ไปตามห้ า งสรรพสิ น ค้ า ต่ า งๆและส่ ง ออกท� ำ ให้ เ ห็ น ได้ ว ่ า ตะไคร้ ยั ง มี โ อกาสในการท� ำ การตลาด ได้ แ ต่ ทั้ ง นี้ ผ ลผลิ ต ต้ อ งมี ป ริ ม าณและคุ ณ ภาพตรงตามที่ ต ลาดต้ อ งการด้ ว ย ซึ่ ง เกษตรกรจ� ำ เป็ น ต้ อ งมี การวางแผนการผลิ ต และการตลาดเป็ น อย่ า งดี 68 IS AM ARE www.fosef.org

อาชี พ ทางเลื อ ก การขยายพั น ธุ ์ สามารถขยายพันธุ์โดยการแยกหน่อหรือเหง้าไปปลูก การเตรี ย มแปลงปลู ก โดยการไถ่ดินตากก่อน 7 วันเพื่อก�ำจัดวัชพืชโรคและ แมลงในดินตามด้วยการไถพรวนเพื่อย่อยดินการยกร่องท�ำแบบ เดียวกับการปลูกพืช โดยทั่วๆ ไป ระยะห่าง 50*50 ซม. แล้วน�ำส่วนของหน่อหรือเหง้าลง ปลูกระหว่างข้างร่องหรือกลางร่อง หลุมละประมาณ 1-2 ต้น โดยปักให้เอียง 45 องศา ในพื้ น ที่ 1 ไร่ จ ะใช้ ห น่ อ ประมาณ 6,400-12,800 ต้ น แล้วแต่ระยะห่างระหว่างเหง้า การให้ น�้ ำ สามารถท�ำได้ 2 แบบ คือให้น�้ำแบบสปริงเกอร์และ ปล่อยน�้ำไหลเข้าร่องพอให้ดินเปียก การให้ปุ๋ยหลังจากการปลูก ประมาณ 20-50 วันใส่ปุ๋ยเมื่อตะไคร้เริ่มจะมีการแตกกอในช่วง ตั้งแต่ 120-150 วัน ใส่ปุ๋ยสูตรเดิมอีกเดือนละครั้งเพื่อเร่งการ เจริญเติบโตส่วนของเหง้าและใบ

วางแผนการผลิ ต /การตลาด จั ด ประชุ ม วางแผนการตลาดการผลิ ต ในท้ อ งถิ่ น เพื่ อ ก� ำ หนดทางเลื อ กในการจ� ำ หน่ า ยผลผลิ ต ของกลุ ่ ม ก่ อ นปลู ก โดยประสานผู้รับซื้อที่มีอยู่ในท้องถิ่นหรือลูกค้าเป้าหมายของ กลุ่ม

การดู แ ลรั ก ษาตะไคร้ ตะไคร้เป็นพืชที่ทนต่อแมลงและทนแล้งได้ดีซึ่งง่ายต่อ การดูแล ปัญหาที่มักพบกับต้นตะไคร้บ้านคือหนอนกอเข้ามา ท�ำลายในระยะต้นก�ำลังเจริญอย่างไรก็ตามสามารถป้องกันได้ โดยก�ำจัดวัชพืชในแปลงให้สะอาดและดูแลให้ต้นตะไคร้แข็งแรง โดยการใส่ปุ๋ยบ�ำรุงดิน

ผลผลิ ต (ผลผลิตสด) เริ่มผลผลิตได้หลังปลูกได้ 90 วัน (ผลผลิต 2 ตัน/ไร่/ปี) ตลาดและผลตอบแทน เริ่มให้ผลผลิตเก็บเกี่ยวได้หลัง 90 วัน(ผลผลิต2ตัน/ ไร่/ปี) ต้ น ทุ น การผลิ ต และผลตอบแทน • ต้นทุนการผลิต 2.585 บาท/ไร่ • ผลผลิตเฉลี่ย 2.000กก./ไร่ • ราคาที่เกษตรกรขายได้ 4-6บาท/กก.

• รายได้รวม 10.000 บาท/ไร่ • รายได้สุทธิ 7.415 บาท/ไร่ 69

issue 134 March 2019

บันดาล “รวย” จากสิ่งใกล้ตัว

อนุรักษ์ สรรฤทัย 70 IS AM ARE www.fosef.org

Let’s Talk อนุรักษ์ สรรฤทัย หรือ บังฮาซัน เจ้าของเพจ “อาหาร ทะเลตากแห้ง จ.สตูล” เผยมุมมองเล็กๆ ในการพลิกชีวิตจาก อาชีพพนักงานเงินเดือนขั้นต�่ำปริญญาตรี สู่การขายอาหารทะเล ตากแห้งผ่านเฟสบุ๊กด้วยวิธี “ไลฟ์สด” สร้างรายได้มากกว่า 10 ล้านบาท ภายในเดือนเดียว โดยการน�ำสินค้าจากชาวประมงใน ชุมชนออกมาขายสู่สายตาชาวโลก กลายเป็นก�ำลังส�ำคัญช่วย ให้ชุมชนบ้านเกิดตัวเองมีกินมีใช้มากขึ้น ปัจจุบัน บังฮาซันเปิด บริษัท ฮาซันอาหารทะเลตากแห้ง อยู่ที่ 914 หมู่ 1 ต�ำบลปากน�้ำ อ�ำเภอละงู จังหวัดสตูล ภู มิ ห ลั ง พนักงานขายสมุนไพรช่องเคเบิ้ลเงินเดือน 15,000 บาท มีทักษะการขายถึงวันละ 100 กระปุก แต่อยู่ไกลบ้าน ไกลลูก เมียและพ่อแม่ซึ่งประกอบอาชีพชาวประมงอยู่บ้าน จึงคิดหา อาชีพอื่นเพิ่มเติมเพื่อผ่อนบ้าน-รถ ตั ด สิ น ใจกลั บ บ้ า น เห็ น ชาวบ้ า นในชุ ม ชนเดิ น ขาย อาหารทะเลตากแห้งตามถนนกว่า 10 กิโลเมตร ได้วันละ 150 บาท ท�ำให้เกิดความคิดขายสดในโลกออนไลน์ซึ่งยังไม่มีใคร ท�ำ (ไลฟ์สด)

อาศั ย ความรู ้ ใ นการเป็ น ชาวประมง เล่ า เรื่ อ งราวให้ ลู ก ค้ า ฟั ง ว่ า วั ต ถุ ดิ บ แต่ ล ะอย่ า งมี ที่ ม าอย่ า งไร สด อย่ า งไร สร้ า งความน่ า สนใจในการขาย เช่ น จั บ มา อย่ า งไรที่ ไ หน,กิ น ฤดู ก าลไหนถึ ง อร่ อ ย ยกตั ว อย่ า ง ปลาหมึ ก ที่ จั บ มาจากทะเลสตู ล มี ค วามพิ เ ศษคื อ ตั ว ใหญ่ คว้ า นท้ อ งออกท� ำ ให้ ไ ม่ ข มไม่ เ ค็ ม วิ ธี ก ารเริ่ ม แรก รับของจากชาวบ้านมานั่งขายออนไลน์คนเดียวก่อน คืน เงินทีหลัง เพราะไม่มีเงินทุน แต่ไม่ประสบผลส�ำเร็จ จึงหยุดขาย เพื่อทบทวนและคิดค้นวิธีการใหม่ เคล็ ด ลั บ ในการขาย อาศัยความรู้ในการเป็นชาวประมง เล่าเรื่องราวให้ลูกค้า ฟังว่าวัตถุดิบแต่ละอย่างมีที่มาอย่างไร สดอย่างไร สร้างความ น่าสนใจในการขาย เช่น จับมาอย่างไรที่ไหน,กินฤดูกาลไหนถึง อร่อย ยกตัวอย่าง ปลาหมึกที่จับมาจากทะเลสตูลมีความพิเศษ คือตัวใหญ่ คว้านท้องออกท�ำให้ไม่ขมไม่เค็ม เอาตาออก เรียกว่า ปลาหมึกเจาะตา เป็นปลาหมึกที่ตากจากปลาหมึกสด หลั ก ในการขาย “สินค้าเรา เราต้องอร่อยก่อน คนอื่นถึงจะอร่อย” สินค้าทุกชิ้นผ่านการชิมกว่า 10 ปาก จนได้รสชาติที่ ต้องการก่อนน�ำมาขาย ต้องเป็นสินค้าที่รับมาจากชาวประมง โดยตรง 71

issue 134 March 2019

72 IS AM ARE www.fosef.org

บั ง ฮาซั น เจ้ า ของเพจ “อาหารทะเลตากแห้ ง จ.สตู ล ” เ ผ ย มุ ม ม อ ง เ ล็ ก ๆ ใ น ก า ร พ ลิ ก ชี วิ ต จ า ก อ า ชี พ พนั ก งานเงิ น เดื อ นขั้ น ต�่ ำ ปริ ญ ญาตรี สู ่ ก ารขาย อาหารทะเลตากแห้ ง ผ่ า นเฟสบุ ๊ ก ด้ ว ยวิ ธี “ไลฟ์ ส ด” สร้ า งรายได้ ม ากกว่ า 10 ล้ า นบาท ภายในเดื อ น เดี ย ว โดยการน� ำ สิ น ค้ า จากชาวประมงในชุ ม ชนออก มาขายสู ่ ส ายตาชาวโลก กลายเป็ น ก� ำ ลั ง ส� ำ คั ญ ช่ ว ย ให้ ชุ ม ชนบ้ า นเกิ ด ตั ว เองมี กิ น มี ใ ช้ ม ากขึ้ น

สามารถสร้ า งความสุ ข ให้ กั บ ครอบครั ว และชุ ม ชนได้ ปัจจุบันบิดาขายเรือประมงเพื่อหันมาดูแลคัดสรรรับซื้อวัตถุดิบ ในการขายอย่างเดียว โดยคัดจากคนในชุมชน กลายเป็นความ หวังของชาวบ้านในชุมชน จากที่รายได้ไม่พอใช้กลับมีรายได้ หลักหมื่นต่อวัน สโลแกนร้ า น เป็นสินค้าท�ำจากชาวบ้าน ท�ำสดใหม่ทุกวัน ดูแลลูกค้า ด้วยคุณภาพด้วยใจ สินค้ามีปัญหาเปลี่ยนใหม่ให้ทันที ไม่มีสาร กันบูด โทร.065 0606 173, 065 0606 183

สิ่ ง ส� ำ คั ญ ในการไลฟ์ ส ด เล่าเรื่องราวของสินค้า แต่ต้องปิดการขายให้ได้ ไม่ใช่ สนุกอย่างเดียว เพราะยอดคนชมเยอะจะเข้าถึงลูกค้าที่จะซื้อ จริงๆ ยาก มีแต่คนดูและคอมเมนต์สนุกๆ ท�ำให้ดูและตอบเพื่อ ค้าขายกับผู้ซื้อไม่ทัน สิ่งส�ำคัญคือ ต้องดึงคนดูกลับมาโฟกัส สินค้าให้ได้ ปั จ จุ บั น ไลฟ์สดขายออนไลน์มา 8 เดือน เคยขายกุ้งแห้งสูงสุดวัน ละ 1 พันกว่ากิโลกรัม เคยขายปลาหมึกแห้งสูงสุดวันละ 1 พัน กว่ากิโลกรัม ไลฟ์สดนานสูงสุด 4 ชั่วโมง ปัจจุบันไลฟ์สดวันละ 1.30 นาที ก็ขายหมด รายได้สูงสุดเดือนละ 15 ล้านบาท 73

issue 134 March 2019

พิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จังหวัดปทุมธานี

ศู น ย์ ก ารเรี ย นรู ้ อี ก หนึ่ ง แห่ ง ที่ ก ระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไ ด้ จั ด ตั้ ง ขึ้ น ในโอกาสที่ พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว ทรงครองสิ ริ ร าชสมบั ติ ค รบ 50 ปี เมื่ อ ปี พ .ศ. 2539 ซึ่ ง ตั้ ง อยู ่ ไ ม่ ห ่ า งจากเขตกรุ ง เทพฯ มากนั ก 74 IS AM ARE www.fosef.org

70 เส้ น ทางตามรอยพระบาท โดย ททท. พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ เ กษตรเฉลิ ม พระเกี ย รติ พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ้าอยู่หัว คือศูนย์การเรียนรู้ของเยาวชนและบุคคลทั่วไป ที่ จะได้ซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณที่พระองค์ ทรงเหน็ดเหนื่อย เพื่อปวงชนชาวไทยมาตลอดชีวิต ภายในพิพิธภัณฑ์แบ่งพื้นที่จัดแสดงออกเป็น 10 โซน ภายใต้แนวคิด 10 โซนมหัศจรรย์การเรียนรู้วิถีเกษตรตามรอย พ่อ เป็นนิทรรศการที่รวบรวมผลงานของพ่อ อาทิ พระราช กรณียกิจส�ำคัญ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตลอดจนการพัฒนา พื้นที่การเกษตรและถิ่นทุรกันดาร ใครอยากเรียนรู้ความหมาย ตลอดจนความเป็นมาของ พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ใครอยากเดินตามรอย พ่อบนวิถีพอเพียง ศึกษาวิธีการทรงงานของพระองค์ทั้งหมดนี้ เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น มาที่นี่เพียงหนึ่งวัน แล้วจะซาบซึ้งใจ ในพระมหากรุณาธิคุณ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท่านได้ ท�ำเพื่อคนไทยนั้นมีมากมายจริงๆ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ เ กษตรเฉลิ ม พระเกี ย รติ ฯ ที่ ส ะท้ อ น 10 แนวคิดพอเพียง และการเรียนรู้วิถีเกษตรตามรอยพ่อ พบกับสิ่ง ประดิษฐ์ ที่สะท้อนพระอัจฉริยภาพของพระองค์ได้เป็นอย่างดี เช่น กังหันน�้ำชัยพัฒนา ที่โซนนวัตกรรมของพ่อ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ เ กษตรเฉลิ ม พระเกี ย รติ พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว คื อ ศู น ย์ ก ารเรี ย นรู ้ ข องเยาวชนและ บุ ค คลทั่ ว ไป ที่ จ ะได้ ซ าบซึ้ ง ในพระมหากรุ ณ าธิ คุ ณ ที่ เ ที่ ย วห้ า มพลาด ที่ พ ระองค์ ทรงเหน็ ด เหนื่ อ ยเพื่ อ ปวงชนชาวไทยมา โซนพระราชพิ ธี ใ นวิ ถี เ กษตร แสดงหุ ่ น จ� ำ ลองการ ตลอดชี วิ ต ประกอบพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ซึ่งมีประวัติ ความเป็นมาเล่าอย่างละเอียด โซนเรื่องของพ่อในบ้านของเรา ชมเรื่องราวการทรงงาน 23 ข้อ ที่สร้างความอยู่เย็นเป็นสุขให้คนไทยตลอดมา โซนตามรอยพ่อ อยู่อย่างพอเพียงชมแนวคิดต้นแบบที่ จีรังของพ่อหลวงอย่างใกล้ชิด ทริ ป ตั ว อย่ า ง 1 วั น เส้ น ทางท่ อ งเที่ ย ว จ.ปทุ ม ธานี • เดินทางสู่จังหวัดปทุมธานี เยี่ยมชม หอจดหมายเหตุ เฉลิมพระเกียรติ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกาญจนาภิเษก • พิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว สร้ า งขึ้ น เนื่ อ งในโอกาสที่ พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ้าอยู่หัว ทรงครองสิริราชสมบัติครบรอบ 50 ปี • เยี่ยมชมวัดเจดีย์ทอง (วัดสิงห์) 75 issue 134 March 2019

พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ เ กษตรเฉลิ ม พระเกี ย รติ พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว 13 ถ.พหลโยธิน ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี โทร. 09 4649 2333 www.wisdomking.or.th เปิดให้เข้าชม : วันอังคาร-อาทิตย์ เวลา 09.00-16.00 น. ปิดวันจันทร์และวัน หยุดนักขัตฤกษ์ ฤดูท่องเที่ยว ตลอดทั้งปี การเดิ น ทาง ใช้ เ ส้ น ทางถนนพหลโยธิ น ผ่ า น ม.กรุ ง เทพห่ า งจาก ม.ธรรมศาสตร์ 10 กม. พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ เ กษตรเฉลิ ม พระเกี ย รติ อยู ่ ร ะหว่ างกม.46-48 ฝั่งตรงข้ามกับ โรงพยาบาลการุ ญเวช (นวนครเดิม) 76 IS AM ARE www.fosef.org

การละเล่ น ของเด็ ก ไทย

ตีวงล้อ

น้องๆ หาวงล้อมา 1 วงจะเป็นวงล้อหวายวงของขอบกระด้ง ล้อจักรยานที่เอาเหล็กซี่ล้อออกแล้วหรือจะเป็นยางนอกของ ล้อจักรยานก็ได้ เอาไม้ยาว 30-50 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1-2 ซม. 1 อันเพื่อใช้ตีหรือดันวงล้อ วิ ธี เ ล่ น เราจะก�ำหนดเส้นชัยไว้ก่อนแล้วมาตั้งต้นที่เส้นเริ่มต้นตีวงล้อให้ไปถึงเส้นชัยใครถึงก่อนชนะแต่ถ้าวงล้อของใครล้มลงก็ต้อง แพ้และออกจากการแข่งขัน ถ้าเล่นคนเดียวก็ตีวงล้อไปเรื่อยๆ จนเหนื่อยหรือเบื่อก็เลิกเล่น การแข่งตีวงล้อนอกจากแข่งขันกันว่าใครที่ไปได้เร็วกว่ากันแล้วยังสามารถปรับเปลี่ยนให้เป็นการตีแข่งบนเส้นทางวิบาก ที่คดเคี้ยวไปมาหรือมีสิ่งกีดขวางแบบต่างๆ แล้วแต่จะหามาได้ก็จะเป็นการเพิ่มความยากในการแข่งขันและเพิ่มความสนุกสนาน ให้มากขึ้น 77 issue 134 March 2019

Do for D กิจกรรมจิตอาสาสร้างฝายชะลอน�้ำ โครงการครอบครัวพอเพียงสู่สถานศึกษาและชุมชนจัดกิจกรรมจิตอาสาสร้างฝายชะลอน�้ำ เพื่อรักษาความชุ่มชื้นให้แก่ป่า ต้นน�้ำและเชื่อมความสัมพันธ์ที่ดีให้กับชมรมศูนย์ครอบครัวพอเพียง ระดับอุดมศึกษา ทั้ง 10 แห่ง ได้แก่ 1.มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2.มหาวิ ท ยาลั ย ศรี น คริน ทรวิโรฒ 3.มหาวิทยาลัยราชภั ฏ สวนสุ นั น ทา 4.มหาวิ ท ยาลั ย มหิ ด ล 5.มหาวิ ท ยาลั ย เกษตรศาสตร์ 6.มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ 7.มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี 8.มหาวิทยาลัยกรุงเทพ 9.มหาวิทยาลัยธุรกิจ บัณทิตย์ 10.มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ณ วัดลิ้นช้าง อ.หนองหญ้าปล้อง จ.เพชรบุรี วันที่ 23 มีนาคม 2562

78 IS AM ARE www.fosef.org

Round About

NBTC Walk Rally สื่อสารไร้สายพัฒนาได้เริ่มต้นได้ท่ีใจ

กิจกรรม NBTC Walk Rally สื่อสารไร้สายพัฒนาได้เริ่มต้นได้ที่ใจ มูลนิธิครอบครัวพอเพียง ร่วมกับ ส�ำนักงานคณะ กรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) จัดกิจกรรม Walk Rally ให้ความรู้เกี่ยว กับการสื่อสารไร้สายพัฒนาคนได้ เริ่มต้นที่ใจ และเดินรณรงค์บริเวณโดยรอบให้กับประชาชน โดยผู้เข้าร่วมกิจกรรม ประกอบไป ด้วยนักเรียนเยาวชนแกนน�ำครอบครัวพอเพียงเข้าร่วมจากทั่วประเทศ จ�ำนวน 45 โรงเรียน แบ่งออกเป็น 50 ทีม ณ สวนธนบุรี รมย์ กรุงเทพฯ ในวันที่ 30 มีนาคม 2562 79 issue 134 March 2019

Young UC Walk Rally กิจกรรมเรียนรู้เพื่อรณรงค์การรับรู้ช่องทางการสื่อสารสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติในกลุ่มเด็กเเละเยาวชน โดยมี นักเรียนเเกนน�ำเข้าร่วม 167 คน จาก 16 โรงเรียน ได้เดินรณรงค์ให้ความรู้กับประชาชนรอบๆสวนลุมพินีรับรู้ถึงสิทธิหลักประกัน สุขภาพแห่งชาติ ณ บริเวณเกาะลอย สวนลุมพินี เมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2562 ประกอบไปด้วย ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนปัญญาวรคุณ ศูนย์ครอบครัว พอเพียงโรงเรียนพระหฤทัยนนทบุรี ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนวัดราชาธิวาส ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนเบญจมราชาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ศูนย์ครอบครัวพอเพียงอิสลามวิทยาลัยแห่งประเทศไทย ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนสตรีนนทบุรี ศูนย์ ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนปทุมคงคา ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนลาดปลาเค้าพิทยาคม ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียน รัตนโกสินทร์สมโภช ลาดกระบัง ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนยานนาเวศวิทยาคม ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนทวีธาภิเศก ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนบดินทร์เดชา (สิงห์ สิงหเสนีย์) 2 ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนเทพศิรินทร์ ศูนย์ครอบครัว พอเพียงโรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภช บางเขน

80 IS AM ARE www.fosef.org

โครงการพัฒนาสิ่งแวดล้อมด้วยการบู รณาการแหล่งเรียนรู ้ด้านวัฒนธรรม

มูลนิธิครอบครัวพอเพียง ร่วมกับ คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ บ้านสมเด็จเจ้าพระยา โครงการพัฒนาสิ่งแวดล้อมด้วยการบูรณาการแหล่งเรียนรู้ด้านวัฒนธรรมกับชุมชนท้องถิ่น(กิจกรรมอันเนื่องมาจากพระราชด�ำริ) : บูรณาการพันธกิจสัมพันธ์มหาวิทยาลัยสู่ชุมชนโดยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ได้ศึกษาดูงานของน้องๆ แกนน�ำเยาว์ชน ศูนย์ครอบครัวพอเพียงโรงเรียนรัตนาธิเบศร์ ณ 27 มีนาคม 2562 ณ โรงเรียนรัตนาธิเบศร์ จังหวัดนนทบุรี 81 issue 134 March 2019

82 IS AM ARE www.fosef.org

เว็ปไซต์ของมู ลนิธิครอบครัวพอเพียง ท่านสามารถเข้ามาอ่านบทความ นิตยสาร IS AM ARE ครอบครัวพอเพียง หรือข่าวสารดีๆ ได้แล้ววันนี้ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย และท่านยังสามารถสมัครเป็นสมาชิ กของมู ลนิธิครอบครัวพอเพียง เพื่อรับข่าวสารจากทางมู ลนิธิครอบครัวพอเพียงได้ก่อนใคร โดยท่านสามารถสมัครเพื่อเป็นสมาชิ กได้ท่ี

www.fosef.org 83

issue 134 March 2019

นิตยสาร IS AM ARE ครอบครัวพอเพียง พร้อมเสริพ์ให้ทุกท่านได้อ่านแล้ว!! เพี ย งแค่ ค ลิ ก เข้ า ไปที่ www.fosef.org ท่ า นก็ ส ามารถอ่ า นนิ ต ยสาร IS AM ARE ครอบครั ว พอเพี ย ง ได้ โ ดยไม่ มี ค ่ า ใช้ จ ่ า ย เรื่ อ งราว สาระดี ๆ มากมายรอท่ า นอยู ่ หากอ่ า นแล้ ว ถู ก ใจอย่ า ลื ม บอกต่ อ นะครั บ 84 IS AM ARE www.fosef.org