ΕΠΑΘΛΟ 101

101

#

Κοιλάδα Τεμπών

Νεάπολη Τροιζηνία

4,00 € ∅ www.epathlo.gr

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015

Εύηνος ∅ Αιωροπτερισμός ∅ Ομάδα ΘΕ.Α.Μ.Α.

Σκληρός εργάτης για δύσκολες αποστολές

www.mahindra.gr

ΔΈΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΜΈΓΑΛΎΤΈΡΑ ΩΦΈΛΙΜΑ ΦΟΡΤΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

SC έως 1190 κιλά

DC έως 1130 κιλά

Διαστάσεις καρότσας: SC 4x2, 4x4 2294x1520x550mm

DC 4x2, 4x4 1489x1520x550 mm

Τα Mahindra καλύπτονται με 3 χρόνια εργοστασιακή εγγύηση και 3 χρόνια Οδική Βοήθεια Mahindra Assistance μέσω ΕΛΠΑ ΔΩΡΕΑΝ

MAHINDRA GOA PICK UP m-HAWK

Μονοκάμπινα (SC) και 4θυρα διπλοκάμπινα (DC) 4x2 και 4x4 με κινητήρα τύπου m-Hawk, υπερτροφοδοτούμενο πετρελαίου 2.2l, common rail 2ης γενιάς Bosch. Δοκιμασμένα για τα μεγαλύτερα φορτία, σε κάθε έδαφος, με αξεπέραστη αντοχή ακόμα και στην πιο σκληρή δουλειά. Ελάτε στην AGRIPAN SA και στο επίσημο δίκτυό της και θα είσαστε πάντα κερδισμένοι. Σας προσκαλούμε να τα δοκιμάσετε και να τα γνωρίσετε! Σας περιμένει μια ευχάριστη έκπληξη!

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΙΤΗ Ορφέως 111, 118 55 ΑΘΗΝΑ, Τηλ.: +30 210 3485000, 210 3485006, Fax: +30 210 3413796, e-mail: mahindra@agripan.gr ΔΙΚΤΥΟ ΠΩΛΗΣΕΩN ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΚΑI ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ AGRIPAN-MAHINDRA ΈΠΩΝΎΜΙΑ ΑΤΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΝΑΥΠΛΙΟ ΠΑΤΡΑ ΤΡΙΠΟΛΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΓΡΙΝΙΟ ΘΗΒΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΒΟΛΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΛΑΡΙΣΑ ΤΡΙΚΑΛΑ ΗΠΕΙΡΟΣ ΠΡΕΒΕΖΑ

ΑΓΚΡΙΠΑΝ ΑΕΒΕ

ΤΗΛΈΦΩΝΟ 210 9220711, 210 9227111, 210 3485000

ΜΟΤORLAND - E.X. MΠΟΥΝΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.

2752 024930 ΜΥΛΩΝΑΚΟΣ ΕΠΕ 261 0422204, 0422024 ΗΛΙΑΣ ΒΕΡΒΑΙΝΙΩΤΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.

2710 227678 ΑΦΟΙ Ι. ΠΑΡΘΕΝΗ ΟΕ ΝΤΕΛΗΣ ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ

2641 020656 2262 027067

Ν. ΚΟΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ - Κ. ΚΟΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΟΕ AΦΟΙ ΚΩΝ/ΝΟΥΚΥΡΙΤΣΗ Ο.Ε. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ ΜΗΤΣΙΟΥΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

2421 060872 2441 022533 2410 552858 2431 079993

Γ. ΚΑΤΩΓΙΑΝΝΗΣ - Κ. ΚΟΛΙΤΣΗΣ ΟΕ

26820 26771

ΈΠΩΝΎΜΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΒΑΛΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΘΡΑΚΗ ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΞΑΝΘΗ ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΛEΣΒΟΣ ΣΑΜΟΣ ΣΥΡΟΣ ΚΡΗΤΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ

ΑΓΚΡΙΠΑΝ ΑΕΒΕ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΠΑΥΛΟΣ

ΤΗΛΈΦΩΝΟ 2310 755540 2510 327172, 620172 2351 036971

ΑΦΟΙ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΙ Ο.Ε. ΑΦΟΙ Δ. ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Ο.Ε.

2531 025940 2541 071337

ΜΙΧ. ΧΑΒΡΑΝΛΗΣ ΑΞΙΩΤΗΣ ΣΠΥΡΟΣ I. ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ & ΣΙΑ ΟΕ

2251 045909 2273 094422 2281 084658

ΜΠΕΛΙΒΑΝΗΣ Δ.

2810 245274

ΑΓΓΕΛΑΤΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΙ.ΠΕ.

26710 29300 2671 028537

Ήρθε και κάνει κάθε σου µέρα, καλύτερη. Ο Όµιλος της Τράπεζας Πειραιώς παρουσιάζει το yellowday, τη νέα ηλεκτρονική υπηρεσία προσφορών. Κατέβασε τώρα το yellowday app ή µπες στο yellowday.gr, βρες µοναδικές προσφορές, όπου κι αν είσαι, από το κινητό, το tablet ή το PC σου, και εξαργύρωσέ τις στη στιγµή. Ισχύει για τις κάρτες όλων των τραπεζών.

∆ιασκέδαση

Shopping

Υγεία & Ευεξία

Καθηµερινά

∆ιακοπές

Παιδί

16

9

11

12

Ψιλά γράμματα

Χαμηλές πτήσεις

Ατζέντα

Νέα, προτάσεις, οικολογία, πολιτισμός

16

Στην κοιλάδα των Τεμπών

30

Άνοιξη στην Εθνική Oδό

Νεάπολη

Πέτρα και νερό

42

Τροιζηνία

52

Μυθική και πολυποίκιλη

Εύηνος

Υδάτινη μεγαλοπρέπεια

62

Αιωροπτερισμός

70

52

«...πως ήταν άνθρωπος παλιά...»

30

Αντί επάθλου

76

Η χαρά τού να πετάς

Ομάδα ΘΕΑΜΑ

Επάγγελμα: ηθοποιός

Πολιτιστικός Σύλλογος Γαλατά

Οι Φίλοι της Παράδοσης

79

Γευστικές διαδρομές

81

Σπαγγέτι με καυτερή πιπεριά και αυγοτάραχο Μεσολογγίου

Δεσμοί αίματος

Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Αργολίδας

82

Μια στάση εδώ

Εξώφυλλο: Πετώντας με αετό Χρήστος Κανατάς Ιδιοκτήτρια-εκδότρια: Γεωργία Ντόκου

Επιμέλεια κειμένων - διορθώσεις: Συλβί Ρηγοπούλου

Εκτύπωση: ΚΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑ, Κιάτο Κορινθίας

Δημιουργικό: POSITIVE designlab Γιάννης Σουλτανίδης, Στεφανία Βολικάκη

Σ’ αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν οι φωτογράφοι: Αργύρης Αναγνωστόπουλος, Χρήστος Κανατάς, Νίκος Κατσιαρίμπας, Μάρω Κουρή, Θάλεια Νουάρου, Νίκος Υφαντής

ΕΔΡΑ: Μιδέας 5, 21055 Αγία Τριάδα Αργολίδας Τηλ. 27520 45095, 99700 Fax. 27520 45096 e-mail: info@epathlo.gr

Διαφήμιση: Κωνσταντίνος Καλλιάνος

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ (ετήσιες) Ιδιωτών: 20,00 € Επιχειρήσεων - Νομικών προσώπων Εξωτερικού: 50,00 € Ο.Τ.Α.: 65,00 € Εθνική Τράπεζα: 314 / 36897354

Αρχισυνταξία - photo editing: Θάλεια Νουάρου Συντακτική ομάδα: Χρήστος Κανατάς, Μάρω Κουρή, Δαμιανός Νάκος, Θάλεια Νουάρου, Γιώργος Παγούδης, Αλεξία Τούλιου, Γιολάντα Αρβανίτη

6 | www.epathlo.gr

Τμήμα συνδρομών: Φρόσω Αγγελοπούλου, Κατερίνα Μάρα

ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ // Κωδ. ΕΛΤΑ: 5167 Απαγορεύεται οποιαδήποτε αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή ύλης του περιοδικού χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια του εκδότη.

«...πως ήταν άνθρωπος παλιά...»

Θάλεια Νουάρου

Ά

νοιξη. Είναι το σώμα, που αρνείται να αγνοήσει την αλήθεια του. Η μέρα, που μεγάλωσε και πρέπει να χωρέσεις μέσα σου το φως. Τα βράδια, που ζεσταίνουν και βιάζεσαι να τα καταπιείς, ν’ ανοίξεις τα παράθυρα – ξεθάρρεψες, χωρίς ζακέτα. Ξυπνά η επιθυμία να στύψεις την πλάση, που εκρήγνυται. Σου το υπαγορεύει η άνοιξη πως θες να πετάξεις. Να διασχίσεις τα σύννεφα με έναν αετό, να σαλπάρεις με μια βάρκα στον Εύηνο, να καταρριχηθείς στο μυθικό Διαβολογέφυρο, να ανηφορίσεις στον κρατήρα των Μεθάνων. Να αγωνιστείς, να ξεχαστείς, να τρέξεις, να ανακαλύψεις άγνωστες πτυχές του εαυτού σου. Θέλεις να συμμετέχεις, να προσφέρεις, να ταξιδέψεις, να προσεγγίσεις τον Άνθρωπο. Κι αυτός είναι παντού:

Στο κρασί της Ραψάνης, στους ψαράδες του Δέλτα, σε ανθρωπόμορφους κορμούς και σταλακτίτες, πλάσματα πετρωμένα που σμίλεψε ο χρόνος κι ο νους. Πίσω απ’ τις κουζίνες και τα καζάνια μας, απ’ τα θαυμαστά και τα παράλογα. Στον γερο-πλάτανο της κοιλάδας των Τεμπών, στις μουσικές, στα τραγούδια μας. Σ’ εκείνους που παλεύουν καθημερινά με το Τέρας κι ακόμη αποτελούν λόγο να ταξιδέψει κανείς σ’ αυτή τη χώρα. Μας το είπαν Γερμανοί επισκέπτες που διαδίδουν παντού πως η αλήθεια μας είναι άλλη απ’ αυτή που τους πλασάρουν. Κι είναι πάλι ο άνθρωπος που κάνει τέχνη και θέατρο μιλώντας τη γλώσσα της ψυχής. Υπομένει βιβλικές καταστροφές, ανατροπές και ναυάγια, δίνει τις προσωπικές του μάχες κι επιμένει να γελά, να ελπίζει, να εμμένει. Να νικάει τον φόβο, να θέλει να φορέσει φτερά και να πετάξει. Η προσγείωση είναι αναγκαία. Η απογείωση, όμως, παραμένει επιλογή. Και όπως και να την πεις –τέχνη, έρωτα, αγάπη, ελευθερία–, θέλει ψυχή και τρέλα. Διαθέτουμε και από τα δύο. Πτήση είναι η χαρά. Κι επειδή η άνοιξη είναι η Κυριακή του χρόνου, μην πεις πως δεν αφέθηκες να σε συνεπάρει…

ΑΝΤΙ ΕΠΑΘΛΟΥ | 9

10 | www.epathlo.gr

Θάλεια Νουάρου, Χρήστος Κανατάς Χρήστος Κανατάς

Χαμηλές πτήσεις Στη ζωή υπάρχουν πολλών ειδών αναπηρίες. Άλλες εγκλωβίζουν το σώμα κι άλλες τον νου.

«

Τ

ίποτα δεν συγκρίνεται με την αίσθηση του αέρα. Η πτήση είναι χαρά, νικάς τη βαρύτητα, το βάρος της ζωής», μου γράφει ο Χρήστος. Παρακολουθώ το «Seatrac», το ντοκιμαντέρ του Νίκου Λογοθέτη: «Αυτό που αισθάνομαι όταν είμαι μέσα στο νερό, είναι απελευθέρωση, μπορώ να κινούμαι σε όποια κατεύθυνση θέλω χωρίς περιορισμούς […] όταν βγαίνω έξω, νομίζω ότι είμαι στον αέρα», λέει ο Γεράσιμος, καθηλωμένος από ατύχημα σε αναπηρικό καρότσι. «Στη ζωή υπάρχουν πολλών ειδών πτήσεις», του απαντώ. Θα μου μιλήσει για τον Αποστόλη, πιλότο παραπέντε. Μετά από ένα τρομερό ατύχημα, έχασε την ικανότητα κίνησης στο κάτω μέρος του σώματός του. Αναγκαστικά εγκατέλειψε το άθλημα, έχει πάρει όμως ένα μονοκινητήριο αεροπλάνο και πετά ακόμα. Θα μου μιλήσει και για τον Κώστα, με αναπηρία κι αυτός στα κάτω άκρα, που ξεκίνησε να μαθαίνει πολεμικές τέχνες μετά το ατύχημα και σήμερα έχει τη δική του σχολή. Σκέφτηκα τη Χριστίνα, απόφοιτο Παντείου, με σπαστική τετραπληγία, που εργαζόταν μέχρι πρόσφατα ως δασκάλα παιδιών με αυτισμό. Φέτος

είναι άνεργη αφού το κράτος διέκοψε το πρόγραμμα που της επέτρεπε να έχει ένα μικρό εισόδημα, να προσφέρει. Και τη Μαρίνα, με δύο άγνωστα σύνδρομα, που μεγάλωσε στο ΠΙΚΠΑ κι όλο γελά. «Μη σε παίρνει από κάτω», θα μου πει. Είναι και οι δυο τους ηθοποιοί της ομάδας ΘΕΑΜΑ (Θέατρο Ατόμων Με Αναπηρία). Σήμερα η πρόβα θα αναβληθεί γιατί κάποιος έχει παρκάρει μπροστά στην αναπηρική ράμπα... Ανάμεσά μας ζουν άνθρωποι για τους οποίους η πρόσβαση στο δρόμο, στη δουλειά, τη θάλασσα, την τέχνη, την ίδια τη ζωή δεν είναι δεδομένη, και όμως βρίσκουν τη δύναμη να μάχονται, να διεκδικούν αυτονόητα δικαιώματα, να το παλεύουν, να κάνουν αυτό που αγαπούν. Ένα από τα τραγικότερα γεγονότα των ημερών ήταν ο σεισμός στο Νεπάλ, σε μία από τις ομορφότερες και συνάμα φτωχότερες χώρες του κόσμου. «Οι άνθρωποι που συνάντησα ήταν από τους πιο καλόκαρδους και πρόσχαρους. Ένας υπέροχος λαός, με εκείνο το χαμόγελο που έρχεται αβίαστα στα χείλη. Η ευτυχία, βλέπεις, δεν συμβαδίζει απαραίτητα με το χρήμα», μου λέει ο Χρήστος συγκλονισμένος. Θα μιλήσει για τη σκληρή μοίρα των ανθρώπων αυτών, που πανίσχυροι σεισμοί φροντίζουν να τους στερούν το γέλιο κάθε λίγες δεκαετίες. Για τα αμέτρητα θύματα, και για το πώς ανάμεσα στα αεροπλάνα με την ανθρωπιστική βοήθεια βρέθηκε ένα, αμερικανικό, με 100.000 βίβλους – για τη «σίτιση της ψυχής τους»… Στη ζωή υπάρχουν πολλών ειδών αναπηρίες. Άλλες εγκλωβίζουν το σώμα κι άλλες τον νου. Να μη νοιάζεσαι, να μη δίνεσαι, να μην αγαπάς, να μη σε αγγίζει τίποτε, να ζεις με τον φόβο, να μένεις απαθής. «Τα έργα που επιλέγω να ανεβάσω θέλω να είναι γροθιά στο στομάχι», θα μου πει ο Βασίλης Οικονόμου, σκηνοθέτης της ομάδας ΘΕΑΜΑ. «Να τα βλέπει ο άλλος και να ξυπνά, να προσγειώνεται στην πιο σκληρή πραγματικότητα...» Θέλω να του πω πως μπροστά στο σθένος των ανθρώπων που κάποτε συναντάς, νιώθεις ανάπηρος ο ίδιος˙ που απελπίζεσαι, μαζεύεις λύπες, τα βάφεις μαύρα χωρίς να μαθαίνεις απ’ το μάθημά τους. Πως είναι ευκολότερο να αποστρέφεις το βλέμμα... Λέξη δεν θα του πω. Που αντί να χαιρόμαστε τα δυο τρία πράγματα που μας χάρισε η ζωή –υγεία, δυο φίλους, κάτι να αγαπάμε, κάποιον να μας αγαπά, ήλιο και θάλασσα, μια αγκαλιά–, όλα εκείνα τα μικρά και τα μεγάλα που δίνουν λόγο στην ύπαρξη, αφήνουμε να μας καταπίνει το βάρος της προσωπικής μας μιζέριας. Για κάποιους η δίψα της ψυχής θα παραμένει άσβεστη. Δεν θα χωρά σε καμία καρέκλα, σε καμία σύμβαση, σε καμία φυλακή. Θα ’ναι εκεί για να σε ξυπνά. Να σου θυμίζει πως μέσα στη σήψη, τη διαφθορά και τη βαρβαρότητα υπάρχει ένας καλύτερος κόσμος. Βρίσκεται δίπλα μας, σε απόσταση αναπνοής... Κι ας μην τον βλέπουμε. ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ | 11

Ψυρρή

Μουσείο Ελληνικής Γαστρονομίας Μια καινοτόμος ιδιωτική πρωτοβουλία, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ξεκίνησε από την ομάδα GastronomyΑ-Ω, που αποτελείται από νέους ανθρώπους προερχόμενους από διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς. Όραμά τους η δημιουργία ενός χώρου για την ανάδειξη της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού με επίκεντρο τη γαστρονομία, την ιστορική της εξέλιξη και την πολιτισμική της αξία. Ειδικότερα, στόχος είναι η προβολή των τόπων, των ιδιαίτερων στοιχείων της φύσης και των ανθρώπων μέσα από τα τοπικά εδέσματα, τις παραδόσεις και τις διατροφικές συνήθειες, αλλά και η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας για τους επισκέπτες που παρακολουθούν την πορεία του ελληνικού τροφίμου, από την παραγωγή, στην αγορά, την κουζίνα και, τέλος, στο τραπέζι, ενώ θα συμμετέχουν και θα δοκιμάζουν διάφορα παραδοσιακά εδέσματα. Το Μουσείο στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό κτίριο του 19ου αιώνα, στην περιοχή του Ψυρρή, 200 μέτρα από τη Βαρβάκειο αγορά. Η τοποθεσία επιλέχθηκε λόγω της εγγύτητας με την αγορά, η οποία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία γαστρονομικού ενδιαφέροντος της πόλης. Ο εκθεσιακός χώρος του Μουσείου φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις με άξονα την ελληνική γαστρονομία. Στον χώρο του Μουσείου λειτουργεί Εστιατόριο-Καφέ, όπου μπορεί κανείς να απολαύσει ελληνικό καφέ και διάφορες δημιουργικές γεύσεις υψηλής ποιότητας, εμπνευσμένες από τη σύγχρονη και την παραδοσιακή ελληνική κουζίνα. Στο Art Shop - Πωλητήριο, που λειτουργεί στο ισόγειο, διατίθενται ιδιαίτερα προϊόντα μικρών παραγωγών από όλη την Ελλάδα. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο παραδίδονται μαθήματα μαγειρικής ενώ λειτουργούν και παιδαγωγικά προγράμματα όπου μέσα από παιχνίδια συνταγών και ξεναγήσεις στον εκθεσιακό χώρο και τη Βαρβάκειο, παιδιά και έφηβοι έρχονται σε επαφή με την παραδοσιακή ελληνική διατροφή και τα βασικά προϊόντα της ελληνικής γης. Στόχος του Μουσείου είναι η δημιουργία μιας σφαιρικής και ευχάριστης εμπειρίας για τον επισκέπτη και παράλληλα η ευαισθητοποίησή του σε θέματα διατροφής, υγείας και ευζωίας. Αγίου Δημητρίου 13, Ψυρρή. Τηλ: +30 210 32 11 311. Πληροφορίες: www.gastronomymuseum.gr

12 | www.epathlo.gr

Γιάνκεα, το εντελβάις του Ολύμπου «Σπίτι» του έχει κάνει τον Όλυμπο ένα μικρό μοβ λουλούδι, το οποίο δεν το συναντάμε πουθενά αλλού στον κόσμο, ούτε έχει… κοντινούς συγγενείς. Το γιάνκεα (Jankaea heldreichii) είναι φυτό τοπικό, ενδημικό του Ολύμπου και, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο πληθυσμός του διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην προστασία και τη χωρίς επεμβάσεις διαχείριση των ενδιαιτημάτων του. «Το γιάνκεα φύεται κυρίως σε βράχια και προτιμά τη σκιά και την υγρασία», δηλώνει ο Δρ. Γεώργιος Φωτιάδης, δασολόγος-φυτοκοινωνιολόγος. «Το βουνό αποτελεί κυριολεκτικά χλωριδικό παράδεισο με πάνω από 1.500 είδη φυτών και με τοποθεσίες, όπως τα “Ζωνάρια”, όπου όλα τα είδη φυτών είναι είτε τοπικά είτε ελληνικά είτε βαλκανικά ενδημικά, γεγονός που από μόνο του κατατάσσει την περιοχή στις πολυτιμότερες από άποψη χλωρίδας παγκοσμίως», αναφέρει χαρακτηριστικά. Το εντελβάις, το μικρό άσπρο λουλούδι που φυτρώνει στους γκρεμούς της Αυστρίας και των Βαυαρικών Άλπεων, έχει συνδέσει το όνομά του με μύθους και θρύλους. Το ελληνικό γιάνκεα δεν χρειάζεται κάποιον ιδιαίτερο μύθο. Αρκεί το γεγονός ότι δεν απαντάται πουθενά αλλού στον κόσμο, παρά μόνο στο βουνό των Θεών, τον Όλυμπο. Περισσότερες ανακοινώσεις για τη χλωρίδα του Ολύμπου αναμένεται να γίνουν στο τριήμερο διεθνές συνέδριο, με θέμα «Ο Όλυμπος μνημείο φύσης και παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Ένας αιώνας από την πρώτη ανάβαση», στην έδρα του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου, στο Λιτόχωρο Πιερίας.

Κρήτη

Στην Ιεράπετρα η πρώτη παραλία για ΑΜΕΑ

Ερμιόνη

Διονύσια 2015 Στην Ερμιόνη, την πατρίδα των κολυμβητικών και κωπηλατικών αγώνων, οι αθλητές και οι επισκέπτες θα απολαύσουν ένα αθλητικό τριήμερο με αγώνες δρόμου, κολυμβητικούς ανοιχτής θαλάσσης, κωπηλασίας κανό-καγιάκ και ιστιοπλοΐας. Από τις 19 έως τις 21 Ιουνίου θα διεξαχθούν τα φετινά Διονύσια, που εκτός από τα αγωνίσματα, θα περιλαμβάνουν συναυλίες ροκ και έντεχνης μουσικής από καλλιτέχνες του ΚΕΘΕΑ και τοπικά σχήματα, καθώς φέτος τα Διονύσια θα συμπέσουν με την παγκόσμια ημέρα μουσικής. Η ιδέα της αναβίωσης των αρχαίων αγώνων χαράχτηκε πάνω στα βήματα του Παυσανία, όταν ο ίδιος είχε επισκεφθεί την όμορφη Ερμιόνη καταγράφοντας την ιστορία, τους μύθους και τους αρχαίους ναούς της, όπου τελούνταν γιορτές προς τιμήν των θεών στους οποίους ήταν αφιερωμένοι. Μια σημαντική γιορτή ήταν και τα Διονύσια, που πραγματοποιούνταν προς τιμήν του Μελαναίγιδος Διόνυσου και κατά την οποία διοργανώνονταν κάθε χρόνο κολυμβητικοί, κωπηλατικοί-ιστιοπλοϊκοί και μουσικοί αγώνες. Είναι μάλιστα οι πρώτοι καταγεγραμμένοι αγώνες γι’ αυτό και «είναι σημαντικό να αγωνιστείς στην Ερμιόνη», δηλώνουν οι φίλοι διοργανωτές. Πληροφορίες: Κοινωφελής Επιχείρηση Αθλητισμού και Περιβάλλοντος Δήμου Ερμιονίδας: 6945792259, Φυσιολατρική Ομάδα Ερμιονίδας: 6977643386.

ΕΡΜ ΙΟ ΣΙΑ ΝΥ

ΗΣ Ν

ΔΙ Ο ΑΝ Α

ΝΩ

Ν

ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΕΡΜΙΟΝΗΣ2015

Β

ΙΩ

ΣΗ

ΑΓ

Ω

Η Ιεράπετρα πρωτοπορεί και διαμορφώνει παραλία για να διευκολύνει τα άτομα με κινητικές αναπηρίες. Σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ιεράπετρας, δόθηκε επιτέλους λύση για την ολοκλήρωση της κατασκευής της παραλίας ΑΜΕΑ, με την παράλληλη τοποθέτηση του «Seatrac», πρωτοποριακού συστήματος που εξασφαλίζει στα άτομα με αναπηρία (κυρίως κινητικά προβλήματα στα κάτω άκρα) ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα χωρίς καμία βοήθεια. «Έπρεπε να παλέψουμε λίγο με τα γραφειοκρατικά κι αυτό ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα για εμάς», δηλώνει ο επικεφαλής της ομάδας του Πανεπιστημίου Πατρών, ερευνητής-μηχανικός Ιγνάτιος Φωτίου. «Νομίζω ότι άξιζε. Ένας άνθρωπος ο οποίος είναι κινητικά ανάπηρος έπρεπε μέχρι χθες να κανονίσει έναν ολόκληρο στρατό για να μπορέσει να τον βοηθήσει». Ο μηχανισμός, που αποτελεί ελληνική ευρεσιτεχνία της ομάδας του Πανεπιστημίου Πατρών, είναι φορητός, λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια και έχει κερδίσει Α΄ βραβείο καινοτομίας στον 2ο Διαγωνισμό «Η Ελλάδα καινοτομεί», που διοργάνωσε ο ΣΕΒ και η Eurobank. «Η λέξη προσβάσιμος στο δικό μου λεξιλόγιο έχει ευρεία έννοια. Γιατί δεν είναι μόνο η πρόσβαση στη θάλασσα, είναι η πρόσβαση στη ζωή», δηλώνει ο Γεράσιμος Φεσσιάν στο μικρού μήκους βραβευμένο ντοκιμαντέρ «Seatrac», που σκηνοθέτησε ο Νίκος Λογοθέτης και κυκλοφορεί ελεύθερα στο διαδίκτυο. «Είδαμε ανθρώπους να κλαίνε γιατί είχαν 25 χρόνια να κάνουν μπάνιο, να θέλουν πραγματικά να πέσουν στα πόδια μας και να μας φιλήσουν, να μας αγκαλιάσουν…» Ένα μεγάλο μπράβο στην ομάδα και τον Δήμο Ιεράπετρας, που δίνουν ένα εξαιρετικό παράδειγμα πολιτισμού και παράλληλα τουριστικής πολιτικής, το οποίο οφείλουν να ακολουθήσουν και άλλοι δήμοι της χώρας.

ΑΡ Χ ΑΙΩΝ

ΑΤΖΕΝΤΑ Νέα, προτάσεις, οικολογία, πολιτισμός | 13

Νίκοσ ∆ήµου Ειδικά τεµάχια γυψοσανίδασ Ψευδοροφέσ Χωρίσµατα Μονωτικά Υλικά

κέντρο διανοµήσ Θερµοµόνωση και ενεργειακή αναβάθµιση Ανακαίνιση και εκσυχρονισµόσ Εξοικονόµηση ενέργειασ και χρηµάτων

3ο χλμ. Π.Ε.Ο. Άργους-Τρίπολης τηλ. 27510 29260 fax. 27510 21930 κιν. 6974 867 628 email. gipsform@otenet.gr www.gipsform.gr

16 | ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ

Στην κοιλάδα των Τεμπών

Στην κοιλάδα των Τεμπών Άνοιξη στην Εθνική Oδό

Πέρασμα, Εθνική Oδός. Νταλίκες, περαστικοί, δρόμοι ατέλειωτοι. Αθήνα, Λάρισα, Θεσσαλονίκη. Πόσες χιλιάδες άνθρωποι περνούν από δω καθημερινά. Πόσες φορές πέρασα κι εγώ, να με παρασέρνει η γοητεία της ασφάλτου. Χωρίς ποτέ να αφεθώ στις πολύχρωμες στιβάδες των δέντρων που αγκαλιάζουν τον αργυροδίνη Πηνειό, να μείνω για να αφουγκραστώ τους ήχους των πουλιών, να κελαηδούν στην μπούκα ή στα γεφύρια, να τρυπώσω στην καλύβα ενός ψαρά, να ανέβω ψηλά σε ιστορικούς οικισμούς για να ατενίσω τη θάλασσα, που διαδέχεται τη μεγαλύτερη πεδιάδα της χώρας. Θάλεια Νουάρου

18 | www.epathlo.gr

Η θέα του aργυροδίνη Πηνειού, ανηφορίζοντας για τα Αμπελάκια

Δ

ιόδια, σήραγγες, διαγραμμίσεις –ο φόβος των μηχανοδηγών–, προσεκτική οδήγηση, φουλ αντανακλαστικά. Κι από πίσω μια κοιλάδα με τον τραγουδισμένο γεροπλάτανο να απλώνει ρίζωμα στα ανείπωτα. Με ανθρώπους που σκαλίζουν την αγάπη στο ξύλο και συζητούν για τον Λιαντίνη τα ανοιξιάτικα βράδια στα Μεσάγκαλα, εκεί όπου ανταμώνει ο Θερμαϊκός με το Αιγαίο. Κάποιος ψαράς απλώνει δίχτυα στον βυθό του Δέλτα, ένα σπίτι από κοχύλια ξεπροβάλλει στη μέση του πουθενά, η Δάφνη και η Αφροδίτη χορεύουν στις πηγές μεθυσμένες με κρασί Ραψάνης κι ένα ζευγάρι Γερμανών κλαίει κάθε φορά που αφήνει αυτόν εδώ τον τόπο˙ έναν τόπο κομβικό, που συνηθίσαμε απλώς να προσπερνάμε. Πήραν το όνομά τους από το ρήμα «τέμνω». Μια μεγάλη γεωλογική τομή, αποτέλεσμα κάποιου φοβερού σεισμού ή της οργής του Ποσειδώνα, άνοιξε τον αυλώνα των Τεμπών ελευθερώνοντας τα λιμνάζοντα νερά του Θεσσαλικού κάμπου προς τη θάλασσα. Φοβερές γεωλογικές αναστατώσεις, πλημμύρες και το τεράστιο σεισμικό ρήγμα ανάμεσα στον Όλυμπο και τον Κίσσαβο (ή Όσσα), που αποτελούσαν μέχρι τότε ενιαία οροσειρά, έρχονται να ανταμώσουν τον Δευκαλίωνα και τον περίφημο κατακλυσμό του. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, εδώ η γη… σείεται αφήνοντας κληρονομιά κάτι από την ενέργειά της. Μια ενέργεια τόσο δυνατή, που μόνο οι μύθοι μπορούν να ερμηνεύσουν. Η Άρτεμις, ο Ποσειδώνας,

Η κρεμαστή γέφυρα της Αγίας Παρασκευής Στην κοιλάδα των Τεμπών | 19

ο Απόλλωνας, η Δάφνη, η Ευρυδίκη και ο Πάνας με τις νύμφες του στάθμευσαν κάποτε στην κοιλάδα, που ήδη από την αρχαιότητα αποτελούσε μοναδικό πέρασμα από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία. Παλαιός Παντελεήμονας Ίσως γι’ αυτό συχνά δεν είσαι σίγουρος για το πού ακριβώς βρίσκεσαι. Βόρεια σε σκεπάζουν οι χιονισμένες κορφές του Ολύμπου, ακολουθεί το κάστρο του Πλαταμώνα, σε υποδέχονται με την πέτρα τους κουκλίστικοι ορεινοί οικισμοί: ο Παλαιός Παντελεήμονας, ένας παραδοσιακός αναπαλαιωμένος οικισμός, που πρωτοσυναντάμε στις αρχές του 16ου αιώνα και βρίσκεται χτισμένος σε υψόμετρο 440 μ. στις ανατολικές πλαγιές του Ολύμπου. Το χωριό ζούσε πλουσιοπάροχα από την εκτροφή μεταξοσκώληκα και τις μπολιασμένες αγριοκαστανιές που δημιούργησαν τον σημερινό ήμερο καστανεώνα που απλώνεται γύρω του. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, άρχισε η εγκατάλειψη, καθώς με την έκρηξη του τουρισμού οι κάτοικοί του μετακομίζουν προς τη θάλασσα χτίζοντας εκεί τον Νέο Παντελεήμονα. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, κάποιοι ξένοι φαίνεται να επανεκτιμούν τον τόπο, αγοράζουν τα πρώτα εγκαταλειμμένα κτίσματα και τα αναπαλαιώνουν. Ύστερα χτίζεται το πρώτο χάνι, έπειτα ακόμη ένας ξενώνας κι ανοίγουν τα πρώτα μαγαζάκια, που μέχρι σήμερα προσφέρουν καλό φαγητό και αρτιστίκ σουβενίρ. Τα αμέτρητα πλακόστρωτα με φόντο την καταπληκτική θέα φιλοξενούν σήμερα δέκα μόνιμους κατοίκους, πανέμορφους παραδοσιακούς ξενώνες και περιποιημένα τσιπουράδικα γύρω από την πλατεία με τον ναό του Άγιου Παντελεήμονα. Στον ξενώνα «Αγνάντι», στο ψηλότερο σημείο του οικισμού, τύχαμε θερμότατης υποδοχής από την οικογένεια Γκοδελιά. Αυτοδίδακτος ο κ. Βαγγέλης έμαθε πριν από δεκαπέντε χρόνια να σκαλίζει το ξύλο. Μας ξεναγεί στις αμέτρητες ρήσεις, τα αντιναζιστικά και… αντικαπνιστικά μηνύματα, στο «Αν» του Κίπλνγκ και τα άφθονα πειράγματα, όλα σκαλισμένα στην ντοπιολαλιά του χωριού. Το «Αγνάντι», με το κελάρι, το εστιατόριο και τα φιλόξενα δωμάτια με το τζάκι, προσφέρει μέχρι και σπα σε μια θέα που δεν χορταίνεις να τη ρουφάς. Πολιτική και φιλοσοφία, παρέα με τους νόστιμους μεζέδες της κυρα-Πόπης και κουμαρίσιο τσιπουράκι, το τοπικό προϊόν του χωριού, το οποίο αποτελεί σήμερα ένα από τα καλύτερα παραδείγματα παραδοσιακής μακεδονίτικης

Στροφή με τη στροφή στη φιδίσια ανηφοριά, η θέα του Πηνειού, όπως φωτίζεται στον ήλιο του μεσημεριού, επιβεβαιώνει τον ομηρικό χαρακτηρισμό «αργυροδίνης» – αυτός που σχηματίζει ασημόχρωμες δίνες.

20 | www.epathlo.gr

αρχιτεκτονικής στη βόρεια Ελλάδα. Καθώς είναι στραμμένο προς τον Βορρά, όταν έχει άπνοια, αγναντεύεις ως τη Χαλκιδική... Αν θέλεις να κρατήσεις λίγο ακόμα από το παραμύθι, μπορείς να ακολουθήσεις τη σήμανση προς την Καλλιπεύκη. Διασχίζοντας το ομώνυμο οροπέδιο στις πλαγιές του Κάτω Ολύμπου, το μάτι σου ταξιδεύει σε μια θέα απίθανη... Η Αγία Παρασκευή και η κοιλάδα Μια δρασκελιά και η Θεσσαλία μάς υποδέχεται. Με την ήρεμη δύναμη του κάμπου, τις ηλιόλουστες πλατείες των χωριών, τα τσιπουράκια, τους ιστορικούς οικισμούς, τη θάλασσα που ετοιμάζεται να υποδεχτεί το καλοκαίρι. Αιγαίο ή Θερμαϊκός; Εδώ σε θέλω! Στην ηλιόλουστη πλατεία των Γόννων, κατάμεστα από κόσμο τα καφενεία προσφέρουν ελληνικό καφέ και τσίπουρο με μεζεδάκια στα παραδοσιακά μικρά πιατάκια. Όπως λέμε: η Ελλάδα στο πιάτο σας! Τα ερείπια της ομώνυμης αρχαίας πόλης-οχυρού βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τη σύγχρονη κωμόπολη.

Νυχτερινή θέα από τον Παλαιό Παντελεήμονα

Διαδρομή στο οροπέδιο της Καλλιπεύκης

Κουμαρίσιο τσίπουρο και μεζεδάκια στον Παλαιό Παντελεήμονα Στην κοιλάδα των Τεμπών | 21

Περπατώντας στην κοιλάδα

Η θέα από το Αγνάντι 22 | www.epathlo.gr

Η κατάφυτη κοιλάδα, πλάι στην Εθνική Οδό, προσφέρει τα θέλγητρά της στους περαστικούς. Πηγές, πλατάνια, δάφνες, τρένα και, φυσικά, ο Πηνειός, που δεν είσαι σίγουρος κατά πόσο σε ακολουθεί ή τον ακολουθείς, ανταμώνοντάς τον παντού μέχρι το Δέλτα του. Η κοιλάδα έχει μήκος 10 χλμ., ενώ στο στενότερο σημείο της σχηματίζεται φαράγγι πλάτους 25 μ. και βάθους 500 μ. περίπου. Η πηγή της Δάφνης και έπειτα εκείνη της Αφροδίτης θα ήθελαν να ποτίσουν τους περαστικούς οδηγούς με δροσερό νεράκι αλλά η ταχύτητα δεν τους αφήνει... Οι περισσότεροι πάντως θα κάνουν μια στάση στην Αγία Παρασκευή. Σε μια σχισμή του Ολύμπου, πλάι στο ποτάμι, αναβλύζει αγίασμα για τους προσκυνητές. Μέχρι το 1960, όποτε και χτίστηκε η κρεμαστή γέφυρα, η πρόσβαση εδώ γινόταν αποκλειστικά με βάρκα, οπωσδήποτε πιο ρομαντικά, αφού μια βόλτα στο ποτάμι κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια, σε μια τόσο ειδυλλιακή τοποθεσία, σίγουρα δεν συνάδει με τους εκκωφαντικούς θορύβους, τους αγωγούς, τα μεγάφωνα, τις διαφημιστικές αφίσες και τις παράγκες με τα πλαστικά σουβενίρ. Είναι από τις στιγμές που το καλτ συναντά το θλιβερό και σε συνθλίβει. Η κοιλάδα των Τεμπών είναι ενταγμένη στο Δίκτυο Natura

Παλαιός Παντελήμονας: βόλτα στα στενά του διατηρητέου οικισμού

και μαζί με τον Πηνειό προστατεύεται από τη Σύμβαση Ramsar ως υγροβιότοπος σημαντικός για τα πουλιά. Όπως μαρτυρούν τα ευρήματα, κατά την αρχαιότητα υπήρχε εδώ ιερό του Απόλλωνα, που μάλιστα προηγήθηκε αυτού των Δελφών. Από πάνω ακριβώς βρίσκονται τα ερείπια του Κάστρου της Ωριάς, ενώ η πλούσια άγρια βλάστηση παλεύει νυχθημερόν με τον αυτοκινητόδρομο… Το καραβάκι του καπετάν Νίκου Τσιρίκα, το μοναδικό ποταμόπλοιο στην Ελλάδα, διέσχιζε κάποτε την κοιλάδα προσφέροντας ξενάγηση στα νεροτριβιά, τις παλιές γραμμές και την ήρεμη ομορφιά του τοπίου. Τα εμπόδια κάθε χρόνο ανυπέρβλητα, ύστερα ήρθε η κρίση και σταμάτησε πια να λειτουργεί. Η ανάπλαση των Τεμπών, που βρίσκεται στα σκαριά, ευχόμαστε να αναχαιτίσει την εικόνα που συναντήσαμε. Δεν αμαυρώνει απλώς το τοπίο, πληγώνει τον ίδιο τον πολιτισμό μας. Τα ιστορικά Αμπελάκια Έχουμε κυκλώσει την κοιλάδα των Τεμπών και περνώντας στην αντικρινή όχθη του ποταμού, ανηφορίζουμε για τα Αμπελάκια, τον ιστορικό και πανέμορφο θεσσαλικό οικισμό. Σκαρφαλωμένα στις καταπράσινες πλαγιές της Όσσας, έχουν να αφηγηθούν πολλά για την τέχνη, την αρχιτεκτονική, την ιστορία τους. Στροφή με τη στροφή στη φιδίσια ανηφοριά, η θέα του Πηνειού, όπως φωτίζεται στον ήλιο του μεσημεριού, επιβεβαιώνει τον ομηρικό χαρακτηρισμό «αργυροδίνης» – αυτός που σχηματίζει ασημόχρωμες δίνες. Στο χωριό με τα περίτεχνα αρχοντικά του 18ου αιώνα, περιδιαβαίνουμε στα ανηφορικά δρομάκια με τις παραδοσιακές γειτονιές, τις εκκλησιές, τα μουσεία. Εδώ λειτούργησε ο πρώτος στον κόσμο συνεταιρισμός «των

Ανταμώνοντας τον Πηνειό

κόκκινων νημάτων». Το επιβλητικό αρχοντικό που ήταν έδρα του συνεταιρισμού, είναι επισκέψιμο. Με σύμμαχο το ριζάρι (ερυθρόδανο το βαφικό), το φυτό που τους προμήθευε την κόκκινη χρωστική ουσία, οι Αμπελακιώτες ξεχώρισαν για την «κοκκινάδικη τέχνη». Νήματα βαμμένα σε έντονο βαθυκόκκινο χρώμα, το λεγόμενο «κόκκινο της Ανατολής», είχαν την ιδιότητα να μην ξεθωριάζουν. Με κύριο αγοραστή τον Γεώργιο Μαύρο ή Σβαρτς, που διέμενε στην Αυστρία και εμπορευόταν στην Ευρώπη, ξεκινά να θεμελιώνεται ένα ισχυρό εμπορικό δίκτυο εξαγωγών προς την Ευρώπη. Το 1750-1760, κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτες οικογενειακού τύπου συντεχνίες ή συντροφιές. Ήταν πέντε και μία εξ αυτών ανήκε στον Σβαρτς. Το 1778 συμφωνείται η ένωση και των πέντε συντεχνιών σε μία ενιαία με την επωνυμία «Κοινή Συντροφία και Αδελφότης των Αμπελακίων», που έκτοτε θεωρείται η πρώτη υλοποιημένη προσπάθεια συνεταιριστικής δράσης στον κόσμο. «Στην Κοινή συνεισέφερε ο καθείς κατά το “έκαστος στο είδος του”, ενώ ορίζονταν ανώτατα ποσά συμμετοχής ώστε να αποφεύγεται η επικράτηση κάποιων έναντι άλλων», μας ενημερώνει ο ξεναγός, καθώς ταξιδεύουμε νοητά στην εποχή της ευμάρειας. Διχόνοιες και διαφωνίες, Στην κοιλάδα των Τεμπών | 23

αλλεπάλληλες δίκες μεταξύ των μελών και τέλος οι Ναπολεόντειοι Πόλεμοι και η κατάρρευση των αυστριακών τραπεζών, όπου οι Αμπελακιώτες διατηρούσαν τις καταθέσεις τους, θα δώσουν το τελειωτικό χτύπημα στην Κοινή. Η φθηνότερη ανιλίνη, μια χημική ουσία βαφής πολύχρωμων νημάτων, όπως και η εφεύρεση της κλωστικής μηχανής, θα σβήσουν για πάντα την τέχνη των κοκκινάδων. Ο Σβαρτς θα κατηγορηθεί για κατάχρηση κεφαλαίων και θα οδηγηθεί στη φυλακή της Βιέννης, όπου και εξέπνευσε το 1818. Τι έχει μείνει από όλα αυτά; Σίγουρα κάποιες διδαχές αλλά και ένα θαυμάσιο αρχοντικό, κομψοτέχνημα αρχιτεκτονικής και εσωτερικής διακόσμησης. Χτισμένο το 1798, αναστηλώθηκε το 1965 και έκτοτε λειτουργεί ως μουσείο. Οι εσωτερικοί χώροι του είναι γεμάτοι ξυλόγλυπτα, εντυπωσιακές τοιχογραφίες, νήματα και περίτεχνα τζάκια. Κι όμως οι Αμπελακιώτες δεν έμειναν μόνο εκεί. Στο χωριό, που κάποτε φιλοξένησε

το περίφημο Ελληνομουσείο και τη Μανιάρειο Σχολή, λειτουργεί λαογραφικό μουσείο με πλούσιο υλικό από την παράδοση του τόπου, μια ιδιωτική συλλογή για την Εθνική αντίσταση, καθώς και κέντρο πολιτιστικής κληρονομιάς με λαογραφικά εκθέματα και υλικό σχετικό με την υφαντική τέχνη. Στην ταβέρνα του Τάκη, στην όμορφη πλατεία του χωριού, απολαμβάνουμε κλασικά ψητά συνοδεία ντόπιου κρασιού. Κατά την έξοδό μας απ’ το χωριό, ο γλύπτης Χρήστος Μαουσίδης μάς ξεναγεί στο καλλιτεχνικό του εργαστήρι όπου μαζί με τη σύντροφό του φιλοτεχνούν ζωγραφικά έργα και μικρογλυπτά από μάρμαρο και πηλό, τα οποία διαθέτουν σε πολύ προσιτές τιμές. Η κρασομάνα Ραψάνη Σειρά έχει η Ραψάνη, το όμορφο κρασοχώρι στους πρόποδες του Κάτω Ολύμπου. Σε υψόμετρο 500 μ. επάνω από την κοιλάδα των Τεμπών, ξεχωρίζει για την πανοραμική της θέα και το μπρούσκο κρασάκι της. Τρεις γηγενείς ποικιλίες, Ξινόμαυρο, Σταυρωτό και Κρασάτο, ενώνονται για να δημιουργήσουν τον πιστοποιημένο με ονομασία προέλευσης (ΟΠΑΠ) ραψιανώτικο οίνο. Θα επισκεφθούμε το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου Ραψάνης, που από το 2012 λειτουργεί με σκοπό να παρουσιάσει την ιστορία της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοποίησης στην περιοχή. Τρεις αιώνες αλληλένδετα συνδεμένοι με την καλλιέργεια του αμπελιού και την παραγωγή του περίφημου ραψανιώτικου μπρούσκου, που δεν υπάρχει καλύτερο από το να το απολαύσεις στην πεντάμορφη πλατεία, ένα αληθινό μπαλκόνι στο Αιγαίο. «…Έπιναν μόνοι τους, χωρίς φασαρία και γλέντι, σαν βέροι κρασοπατέρες˙ έπιναν για να πίνουν…» ιστορεί ο Μ. Καραγάτσης. Ο μεγάλος λογοτέχνης (κατά κόσμο Δημήτρης Ροδόπουλος) εμπνεύστηκε το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο από ένα καραγάτσι, μια φτελιά, στην αυλή της εκκλησιάς του Αγίου Αθανασίου, όπου καθόταν και διάβαζε τα καλοκαίρια των παιδικών του χρόνων. Η επίσκεψη στο μουσείο, το καμάρι της Ραψάνης, το οποίο στήθηκε

Τρεις γηγενείς ποικιλίες, Ξινόμαυρο, Σταυρωτό & Κρασάτο, ενώνονται για να δημιουργήσουν τον πιστοποιημένο με ονομασία προέλευσης (ΟΠΑΠ) ραψιανώτικο οίνο.

24 | www.epathlo.gr

Το προσκύνημα της Αγίας Παρασκευής

Μουσείο Οίνου και Αμπέλου Ραψάνης

Αίθουσα από το αρχοντικό του Σβαρτς στα Αμπελάκια Στην κοιλάδα των Τεμπών | 25

Βαρκάδα με τον Γιώργη στο Δέλτα Πηνειού

με μεράκι και προσωπική εργασία, είναι και μια καταπληκτική ευκαιρία να σεργιανίσεις τις ανηφοριές του οικισμού με το κουρείο, το χασάπικο, το κρασοπωλείο και τις 17 (!) εκκλησιές, μαντεύοντας ποια γειτονιά έχει την καλύτερη θέα... Η ευρύτερη περιοχή προσφέρεται για οινικές διαδρομές. Στην Ιτέα, επισκεπτόμαστε το Οινοποιείο Ντούγκου, ένα από τα πέντε της περιοχής των Τεμπών. Δίπλα ακριβώς βρίσκονται σταθμευμένες οι δρεζίνες του Πολιτιστικού Κέντρου Σιδηροδρόμων, τα τρενάκια που θα έμπαιναν ξανά στις ράγες προσφέροντας νοσταλγικές διαδρομές στην παλιά γραμμή Αθήνας-Θεσσαλονίκης, αλλά οι προσπάθειες έπεσαν στο κενό… Το κρασί της Ραψάνης τα πάει πάντως περίφημα στο εξωτερικό και αυτό οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στη δουλειά και το μεράκι των οινοποιών. Φιλοδοξία τους είναι να αναπτυχθεί στο εξής ένα αυτόνομο δίκτυο οινοτουρισμού στην περιοχή, εγκαινιάζοντας τους δρόμους του κρασιού της Στερεάς Ελλάδας. Στην ταβέρνα «Κρασομάνα», στην πλατεία της Ραψάνης, θα γευτείτε μπρούσκο από το οικογενειακό κτήμα Λιάπη, ενώ στη γειτονική Κρανιά αξίζει να επισκεφθείτε και το παραδοσιακό οινοποιείο του Κτήματος Κατσαρού. Δέλτα Πηνειού Κι ο Πηνειός πάντα εδώ, ιερός, θολός και… φλύαρος. Παρέα του θα πάμε να συναντήσουμε τη θάλασσα. Ένα σπίτι από… κοχύλια στον Παλαιόπυργο μάς επιβεβαιώνει ότι ο δρόμος είναι μάλλον σωστός! Αμέτρητα, χιλιάδες κοχύλια, που από το 2004 μαζεύει από τις γύρω ακτές ο 83χρονος κ. Σωτήρης Μπουντούρης, κεντούν το αξιοπερίεργο αυτό κατασκεύασμα, που ήταν μάλιστα υποψήφιο για βραβείο Γκίνες! Στην παραλία της Κουλούρας, θα συναντήσουμε τον Γιώργο Νάτση, έναν από τους 200 ερασιτέχνες ψαράδες της περιοχής του Δέλτα. Θα πάμε μαζί να δούμε το σημείο όπου αράζουν τα «βαρκάκια», στις εκβολές του Πηνειού, εδώ που η θάλασσα σμίγει με το ποτάμι. Πώς να χωρέσεις τόσες αντιφατικές εικόνες σ’ ένα κείμενο… Το Δέλτα του Πηνειού, που προστατεύεται από τη Σύμβαση Ramsar, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της χώρας. Στην περιοχή

Η ηρεμία του τόπου είναι αφοπλιστική. Όταν κοιτάς άλλωστε τον Γιώργη, νομίζεις πως η θάλασσα είναι πάντα τόσο γαλήνια όσο απόψε.

26 | www.epathlo.gr

εμφανίζονται τουλάχιστον 225 είδη πουλιών. Απόψε τα νερά είναι γυαλί. Είμαστε τυχεροί. «Τόσα χρόνια ψαράς, μα τη θάλασσα δεν την προβλέπεις, και φυσικά δεν παίζεις μαζί της», θα πει ο Γιώργος. Πόσο μάλλον στο σημείο αυτό, την μπούκα, όπου έχουν χαθεί ψυχές... Όμως σήμερα είναι αλλιώς. Ο Γιώργης, φίλος ψαράς κι αυτός, θα μας φιλοξενήσει στη βάρκα για να μας δείξει εν πλω την ομορφιά του τοπίου. Ακόμη μία βάρκα ψαρεύει στα νερά. Νησίδες, σμήνη από πουλιά κι εκείνο το χρώμα του νερού λίγο μετά τη δύση, σαν υδάτινο βιτρό ανάμεσα στη θάλασσα και το ποτάμι. Αφρόψαρα: σαφρίδια, σαρδέλες και κολιοί, και κατά καιρούς πατόψαρα: λυθρίνια, γουφάρια και μαγιάτικα περιλαμβάνει η σοδειά των ψαράδων του Δέλτα. Ένα από

Η ήσυχη ακτή στα Μεσάγκαλα

τα χαρακτηριστικά ψάρια του βυθού είναι οι φρίσσες. Δύσκολο ψάρι με πολλά αγκάθια, ο Γιώργης το φτιάχνει παστό κι είναι ο τέλειος τσιπουρομεζές. Ρίχνουμε δίχτυ στα νερά. Η ηρεμία του τόπου είναι αφοπλιστική. Όταν κοιτάς άλλωστε τον Γιώργη, νομίζεις πως η θάλασσα είναι πάντα τόσο γαλήνια, όπως απόψε. Βάρκα τη βάρκα, καλύβα την καλύβα, η ψυχή καθαρίζει κι είναι κρίμα που αν κάποιος δεν σε φέρει ως εδώ, δύσκολα θα ανακαλύψεις μόνος σου αυτό το μέρος. Γι’ αυτό ίσως και παραμένει τόσο γοητευτικό. Οι ψαράδες πάντως προσφέρονται να σε πάνε βαρκάδα στα νερά. «Οργανωμένη κατάσταση μπορεί να μην υπάρχει», θα πει ο Γιώργος, «υπάρχει όμως καλή καρδιά κι οι καταστάσεις της στιγμής», που είναι πάντα και οι καλύτερες! Μεσάγκαλα Στα Μεσάγκαλα, ο Φάνης Βουλιώτης μάς περιμένει. Ιδιοκτήτης του ξενώνα «Νόστος», είναι από τους ανθρώπους με εκείνη τη φυσική ευγένεια που αναβλύζει πηγαία χωρίς περιτύλιγμα και πολλά φκιασίδια. Όπως και τα Μεσάγκαλα. Ένα ήσυχο παραθαλάσσιο χωριό με μια ατέλειωτη αμμουδερή ακτή, που μάλιστα φημίζεται για τις ιαματικές ιδιότητές της. Φυσικά, παραδοσιακά αμμόλουτρα προσφέρονται δωρεάν κατά μήκος της ακτής αναζωογονώντας και θεραπεύοντας αρθριτικά και άλλες παθήσεις. Στα «Καράβια», το ταβερνάκι του Κώστα και της Ζανέτ, τρώμε, πίνουμε και συζητάμε. Εδώ θα συναντήσουμε τον Μπερχάρ και την Γκαμπριέλα, να πίνουν τσίπουρο χαζεύοντας την κυματισμένη θάλασσα. Ένα ζεύγος Γερμανών που εδώ και 10 χρόνια επισκέπτονται ανελλιπώς τα Μεσάγκαλα, και μάλιστα δύο φορές τον χρόνο! Έχουν ταξιδέψει και αλλού στην Ελλάδα, στην Κρήτη και στην

Πελοπόννησο, για να καταλήξουν συνειδητά εδώ. «Στη μέση της αγκαλιάς…» όπου, όπως μας λένε, μπορεί να μην είναι το πιο όμορφο μέρος στην Ελλάδα, είναι όμως όλα όσα σημαίνει η Ελλάδα για κείνους: ηρεμία, άπλα, αγνάντεμα, μπάνιο, τσίπουρο, μεζέδες, φίλοι. Άνθρωποι απλοί, ανοιχτοί, αληθινοί, που δεν σε βλέπουν σαν πορτοφόλι ή τουρίστα, άνθρωποι όπως ο Φάνης, ο Κώστας, ο Θανάσης… Ο Πάνος Κούτρας, σκηνοθέτης του πολυβραβευμένου «Ξενία», έκανε τα γυρίσματα της ταινίας εδώ στον Πηνειό και, όπως εξομολογήθηκε, το μέρος αυτό του θύμισε τα πρώτα παιδικά του καλοκαίρια... Στην κοιλάδα των Τεμπών συναντάς πράγματι συμπυκνωμένη μια μικρή Ελλάδα. Με τα όμορφα και τα παράδοξα, τον πλούτο και τις παραφωνίες. Καθώς απουσιάζει ο πολιτικός σχεδιασμός, ο καθένας παλεύει μονάχος, όπως μπορεί. Στην επιστροφή ακούω Σαββόπουλο: «Ό,τι αγαπήσαμε κι ονειρευτήκαμε εξακολουθεί να επαφίεται στον πατριωτισμό μας...»

*Ευχαριστούμε τον Αντιδήμαρχο Τουρισμού Δήμου Τεμπών, Δημήτρη Τσάτσαρη, την πρόεδρο του πολιτιστικού Συλλόγου Αμπελακίων, Στέλλα Κωσταρέλου, καθώς και τη Χάιδω Πανταζή, για την υποστήριξη και τη συμβολή τους στην πραγμάτωση του ρεπορτάζ.

Παντελεήµων Μεσάγκαλα Ραψάνη Τέµπη Αµπελάκια

Στην κοιλάδα των Τεμπών | 27

Τ

ο «Αγνάντι» βρίσκεται στον Παλαιό Παντελεήμονα Πιερίας, απέχει μόλις 50μ. από την πλατεία του χωριού με απέραντη θέα στον Όλυμπο και στην παραλία Ν.Παντελεήμονα. Αποτελείται από 12 παραδοσιακούς ξενώνες (οι 9 με τζάκι), παραδοσιακή ταβέρνα με σπιτικά, παραδοσιακά φαγητά. Τόσο οι χώροι του ξενώνα, τα δωμάτια αλλά και η ταβέρνα Αγνάντι είναι διακοσμημένα με χειροποίητο σκαλισμένο ξύλο. Για τους επισκέπτες οι οποίοι θέλουν να χαλαρώσουν και να ξεκουραστούν δημιουργήσαμε το spa «Αγνάντι», ένα μοναδικό πέτρινο σπα με τζακούζι, σάουνα, χαμάμ. Το σπα διατίθεται για πριβέ χρήση σε παρέες έως 6 ατόμων.

Παλαιός Παντελεήμονας Δήμος Δίου – Ολύμπου Τηλ.: 2352022128 Φαξ: 2352022128 www.agnantipanteleimonas.gr

Σ

ε μια περιοχή άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του Θεϊκού Ολύμπου, τα Μεσάγκαλα, όπως προδίδουν και το όνομά τους, βρίσκονται στη μέση μιας μεγάλης αγκαλιάς! Του Ολύμπου και του Κισσάβου, του Αιγαίου και του Θερμαϊκού. Μόλις 70 μέτρα, από την αμμώδη με ιαματική παραλία, το Nostos Apartments προσφέρει ζεστούς και φιλόξενους χώρους, άνετα και πλήρως εξοπλισμένα διαμερίσματα και το Αναψυκτήριο & Κρεπερί Nostos, για να μπορείτε να απολαύσετε γλυκές και αλμυρές κρέπες, ή το φαγητό σας, μέσα στον κήπο, παρέα με ένα ποτήρι κρασί!

Τηλ.: 24950 97225 Κιν.: 6945762781 e-mail: voulioti@nostosapartments.gr www.nostosapartments.gr

30 | ΞΕΝΑΓΗΣΗ

Νεάπολη

Νεάπολη

Πέτρα και νερό Απολιθωμένο κοχύλι

Η λακωνική γη δεν είναι ποτέ απομακρυσμένη από το παρελθόν. Με σύμβολο τα αγέρωχα κάστρα της, αξιώνει ακόμα τον τίτλο της πρώτης αμυντικής δύναμης στον ελλαδικό χώρο. Εξάλλου συνδέεται με όλες τις σπουδαίες μάχες, από την αρχαιότητα ως την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Μόνο που ένα ταξιδάκι στους αρχαίους χρόνους φαντάζει… πολύ κοντινό, αν σκεφτεί κανείς ότι έχει τη δυνατότητα να την «επισκεφθεί» 2-3 εκατομμύρια χρόνια πριν, κάπου κοντά στην Ιουράσια περίοδο. Φαίνεται πως η φύση την αγάπησε τόσο πολύ, καθώς επέλεξε εκεί να αποκαλύψει δύο από τα πιο σπάνια γεωλογικά της φαινόμενα: το απολιθωμένο φοινικόδασος του Αγίου Νικολάου και το σπήλαιο της Καστανιάς. Αλεξία Τούλιου Νίκος Υφαντής, Χρήστος Κανατάς

32 | www.epathlo.gr

Το σημείο με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση απολιθωμένων κορμών

Απολιθωμένο δάσος Αγίου Νικολάου Το απολιθωμένο δάσος που εκτείνεται στις παράκτιες τοποθεσίες της Αγίας Μαρίνας, του Κόρακα και της Σπίθας, φτάνοντας ως την Ελαφόνησο, δεν απέχει παρά μόνο 20 λεπτά οδήγηση από τη Νεάπολη. Στην πραγματικότητα, όμως, απέχει τόσο όσο να περάσεις… απ’ τη ζωή στον θάνατο. Δεν έχουμε φτάσει στη θάλασσα και η αγριότητα του τοπίου προκαλεί ανατριχίλα. Παρουσία έμβιας ζωής πουθενά, μόνο ένα γεράκι που εκμεταλλεύεται τον δυνατό άνεμο και στέκει από πάνω μας ασάλευτο καραδοκώντας για το επόμενο θήραμα. Σαν χαμαιλέοντας νιώθω, που αφομοιώνεται στο γκρίζο τοπίο, λες κι ο θεός αρνήθηκε να χρωματίσει τούτο τον τόπο. Κυκλωμένη από τεράστιους ογκόλιθους, μάρτυρας μιας κατάρας να πετρώσει η πλάση, αναζητώ μια μικρή ηλιαχτίδα. Στρέφοντας το βλέμμα στο βουνό, υποψιάζομαι πώς ο Δευκαλίων και η Πύρρα έριξαν από κρύπτη μυστική αυτές τις πέτρες, σύμβολα Νεάπολη | 33

Τα γεωλογικά φαινόμενα χρωματίζουν τα νερά με ένα υπέροχο γαλάζιο χρώμα

Διάσπαρτα τα απολιθώματα από κοχύλια και αχινούς σε όλη την παραλία της Νεάπολης

Πέτρα και νερό παντού 34 | www.epathlo.gr

αναγέννησης του ανθρώπινου είδους, και ακολουθώντας το μονοπάτι που ξετυλίγεται στα πόδια της Αγίας Μαρίνας επιβεβαιώνομαι αντικρίζοντας το τιρκουάζ των νερών. Όχι, ο θεός δεν τιμώρησε αυτή τη γη, αντιθέτως, την επέλεξε ως τον απόλυτο ορισμό της Ελλάδας, αφού και ετυμολογικά ερμηνεύεται ως η πέτρα, ο θρόνος των θεών, το σκληρό περίβλημα που μέσα του κατοικεί το αιώνιο φως. Σε άγονο περιβάλλον απλώνεται η ιδέα ενός αλλοτινού τροπικού φοινικόδασους. Απομεινάρια γεωλογικών καταστροφών, σεισμών και ηφαιστειακών εκρήξεων ξεγέλασαν το νεκρικό απόλυτο τίποτα, αν και είμαι της άποψης ότι δεν γίνεται να χαθεί κάτι ολοκληρωτικά. Με αρωγό το νερό και την ασβεστοποίηση που δέχτηκαν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, πέρασαν στη λιθόσφαιρα μετουσιωμένα, φοίνικες, ρίζες, όστρακα, μύδια, σαλιγκάρια, αστερίες κ.ά., συγκροτώντας έναν ολόκληρο ανόργανο κόσμο. Γλιστρώντας προσεκτικά ανάμεσά τους, αψηφώντας το κρύο και τη βροχή που ραπίζει τον φωτογραφικό φακό, δεν μπορείς να αρνηθείς ένα χάδι στη φαινομενικά σκληρή και ψυχρή τους φύση. Και ξέρεις πως μια πεισματική παρουσία ύπαρξης, ηλικίας εκατομμυρίων ετών, δεν μπορεί παρά να σε αποζημιώσει, αφήνοντας να αναδυθεί το εμποτισμένο άρωμα της καλοκαιρινής της αύρας. Δέος προκαλεί και ο πέτρινος κορμός μήκους δύο

μέτρων στον Κόρακα, που οι ντόπιοι αποκαλούν «άνθρωπο». Κάπου εδώ φαντάζομαι τον Δευκαλίωνα να μου κλείνει πονηρά το μάτι. Γεωλογικό μνημείο υψηλής επιστημονικής σπουδαιότητας, διεκδικεί επάξια μια θέση στο δίκτυο των γεωπάρκων της Ευρώπης. Άκρως ενδιαφέρον να το επισκεφτεί κανείς, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, είτε οργανωμένα με περιπατητικούς συλλόγους είτε απολαμβάνοντας τις δωρεάν ξεναγήσεις και το πλούσιο ενημερωτικό υλικό. Σπήλαιο Καστανιάς Αφήνοντας πίσω το πετρωμένο δάσος, επίσης λίγα λεπτά από τη Νεάπολη, και ακολουθώντας την ανατολική απόληξη του Πάρνωνα σε μια κυκλική διαδρομή που συνδέει τα χωριά Καστανιά και Άνω Καστανιά, Φαρακλό, Μεσοχώρι και Νεάπολη, βρίσκουμε το σπήλαιο της Καστανιάς. Λέγεται πως ο πρώτος άνθρωπος που ανακάλυψε, το 1920, το σπήλαιο αυτό ήταν ένας βοσκός, ο Κώστας Στιβακτάς. Παρατηρώντας τις μέλισσες να μπαινοβγαίνουν στη γη θεώρησε πώς σίγουρα εκεί θα υπήρχε νερό. Έρποντας και με τη βοήθεια της φωτιάς –το σκουρόχρωμο αποτύπωμα της στάχτης ακόμα φαίνεται στους σταλαγμίτες– κατάφερε να εισέλθει και να βρει μια πηγή. Το 1958, μίλησε πρώτη φορά δημόσια για την ανακάλυψή του, και τότε έπεσε στα χέρια του μια καρτ ποστάλ του σπηλαίου του Δυρού. Την εξερεύνηση ανέλαβε το διάσημο ζευγάρι σπηλαιολόγων, που είναι ιδρυτές μάλιστα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρίας, ο Γιάννης και η Άννα Πετροχείλου. Το Σπήλαιο Καστανιάς, ηλικίας 3 εκατομμυρίων ετών, επίσης δημιούργημα γεωλογικών διαταραχών

Κορμός απολιθωμένου δέντρου

Η διάβρωση από το νερό και τον αέρα συνεχίζεται εκατομμύρια χρόνια και δημιουργεί εντυπωσιακούς σχηματισμούς και απόρροια έντονης σταγονοροής, είναι εξαιρετικά πυκνό στον λιθωματικό διάκοσμο των σταλακτιτών και σταλαγμιτών, που συχνά δεν ξεχωρίζουν καθώς ενώνονται σε ένα σώμα. Η πυκνότητά του καθώς και ο χρωματισμός του, λόγω του εμπλουτισμού του υπεδάφους με οξείδια μετάλλων, είναι τα δύο χαρακτηριστικά που το κατατάσσουν δεύτερο στο είδος του σε όλη την Ευρώπη. Το επισκέψιμο μέρος του σπηλαίου, που χωρίζεται σε δύο μεγάλα δωμάτια, είναι μια διαδρομή μήκους 500 μέτρων. Με σταθερή θερμοκρασία 17⁰C αλλά και με ψυχρό φωτισμό δημιουργούνται οι ιδανικές συνθήκες ενός μικροκλίματος, για την αδιάκοπη ανάπτυξη των κρυσταλλικών σωμάτων. Αν και νομίζω πως κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, καθώς το χαμόγελο της γεωλόγου-ξεναγού Μαρίας Λαμπίρη γεμίζει ζεστασιά όλο τον χώρο.

Με αρωγό το νερό και την ασβεστοποίηση που δέχτηκαν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, πέρασαν στη λιθόσφαιρα μετουσιωμένα, φοίνικες, ρίζες, όστρακα, μύδια, σαλιγκάρια, αστερίες κ.ά., συγκροτώντας έναν ολόκληρο ανόργανο κόσμο. Νεάπολη | 35

Είναι μαγεία να απολαμβάνεις μια βόλτα κάτω από την επιφάνεια της γης και να φαντάζεσαι όλους τους αμύθητους θησαυρούς που μπορεί να κρύβει στα σπλάχνα της.

Προχωρώντας βαθύτερα στο εσωτερικό, το οξυγόνο μειώνεται κι ενώ η Μαρία προσπαθεί μάταια να μας πείσει για τον σπάνιο σφαιροειδή σταλαγμίτη, πως θυμίζει κάτι σαν εικόνα ή ταφόπλακα, εμείς φανταζόμαστε ένα γλυκό μπισκότο σαβαγιάρ, τότε που τα παγωτά τα στόλιζαν σημαιάκια και ομπρελίτσες. Σηκώνοντας το βλέμμα, βροχή από σπαθιά σταλακτιτών οριακά θαρρείς σταματάνε, λίγο πριν σε πληγώσουν. Και πού και πού, μέσα σ’ αυτόν τον κρυστάλλινο πολυέλαιο, ρίζες δέντρων ξεπροβάλλουν καθώς η απόσταση από την επιφάνεια της γης είναι σχεδόν μηδαμινή. Τα σχήματα των μορφωμάτων πολλά: Ένας αετός περήφανος φαίνεται ανακουφισμένος στη ζεστασιά ενός κοκκινωπού μανδύα. Μια γκέισα σκυφτή σαν να αποδέχεται την ταπεινότητα της γυναικείας φύσης. Μια μητέρα που αγκαλιάζει με θαλπωρή το μωρό της, ένας παππούς με μόνη συντροφιά ένα μικρό πουλί, ελέφαντες και μάγοι, καθώς κι ένα ολόκληρο χωριό μανιταριών συνθέτουν το παραμυθένιο σκηνικό. Τιμής ένεκεν, μια πέτρινη μελισσοφωλιά ευγνωμονεί τον εξερευνητή της.

Εντυπωσιακό το σπήλαιο της Καστανιάς, με επισκέψιμη διαδρομή μήκους 500 μέτρων 36 | www.epathlo.gr

Και είναι κι αυτές οι κουρτίνες, που αστράφτουν σαν να τις ευλογούν νεράιδες, άλλοτε μικρές, άλλοτε μεγάλες και καθώς η ξεναγός μάς εξηγεί το φαινόμενο της ζώνωσης, της εναλλαγής δηλαδή των χρωμάτων στις πτυχές τους, θέλω να κάνω μια και να τις τραβήξω. Και ξέρω πως ακόμα κι αν κρυώσω στην αφή, θα νιώσω μια βελούδινη χαρά όταν πίσω τους ανακαλύψω τη χώρα των θαυμάτων κάτω από τον έναστρο ουρανό. Είναι μαγεία να απολαμβάνεις μια βόλτα κάτω από την επιφάνεια της γης και να φαντάζεσαι όλους τους αμύθητους θησαυρούς που μπορεί να κρύβει στα σπλάχνα της. Επίμονα, σχεδόν ενοχλητικά ζητούσα από τη Μαρία να μου βρει τον μόνιμο κάτοικο του σπηλαίου, το τυφλό και κουφό δολιχόποδο. Πράγματι, η μικρή αυτή αράχνη βρέθηκε κοντά στην είσοδο, καθώς εκτελεί καθήκοντα κατάσκοπου και καθαριστή, αφού δεν επιτρέπει σε εξωτερικούς οργανισμούς να εισέλθουν και να βλάψουν τον διάκοσμο. Δυστυχώς, όμως, δεν πρόκειται για υπερφυσική αράχνη, αφού η μόνη πραγματική απειλή γι’ αυτήν είναι ο άνθρωπος, που με ένα μόνο άγγιγμά του

μπορεί να δημιουργήσει πρόσφορο περιβάλλον ανάπτυξης μυκήτων, θέτοντας τέλος μια για πάντα στην εξελικτική πορεία των συνεχώς μεταβαλλόμενων υδάτινων γλυπτών. Τελειώνοντας ένα ταξίδι χορτασμένο από νερό και πέτρα δεν μπορείς παρά να εντυπωσιαστείς από το αρμονικό πάντρεμα του απτού και του άπιαστου σε μια αιώνια σχέση εξάρτησης κι αλληλεπίδρασης. Γιατί το νερό, φαινομενικά απλό, κρύβει τεράστια δύναμη, και παραμένει πράγματι γοητευτική η σύλληψη του Θαλή, να το καθιερώσει ως την πρώτη ουσία που αποκτά θεϊκή υπόσταση.

Η «Γκέισα», ένας από τους πιο όμορφους συμβολισμούς της τέχνης του σπηλαίου σπήλαιο Καστανιάσ

Νεάπολη

Απολιθωµένο ∆άσοσ

Απολιθωμένο δάσος Αγίου Νικολάου: Τους καλοκαιρινούς μήνες (ως 31/8) πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις, ώρες: 10:00-19:00. Είσοδος ελεύθερη. Σπήλαιο Καστανιάς: Σαββάτο, Κυριακή και αργίες, ώρες: 10:00-16:00. Γενική είσοδος: 7€, ομαδικό: 5€, παιδιά, σπουδαστές, ΑΜΕΑ & άνεργοι: 3€. Τηλ.: 27343 60100, 27343 60115, 6947437515.

Το Hotel Palazzo βρίσκεται στο γραφικό Αρχάγγελο Λακωνίας, είναι κτισμένο με μια ιδιαίτερα παραδοσιακή αρχιτεκτονική, πρόσφατα πλήρως ανακαινισμένο έχει όλες τις σύγχρονες ανέσεις και είναι δίπλα στη θάλασσα. Όλα τα δωμάτια είναι κλιματιζόμενα, διαθέτουν τηλέφωνο, έγχρωμη τηλεόραση και ψυγείο. Το ξενοδοχείο επίσης διαθέτει parking, αίθουσα υποδοχής, roof garden, και cafe - restaurant. Παρέχονται υπηρεσίες fax και internet.

Για διακοπές χωρίς απρόοπτα, μακριά από πόλεις και παραλίες με συνωστισμό! Σας περιμένουμε στον Αρχάγγελο Λακωνίας, στο Hotel Palazzo Αρχάγγελος 230 53, Λακωνία | Τηλ. +30 27320 54111 - 12 | Fax. +30 27320 54113 www.palazzo.gr | e-mail: info@palazzo.gr

Αναπτυξιακή Πάρνωνα. Αναπτυξιακή Ανώνυµη Εταιρεία ΟΤΑ. Λεωνίδιο Αρκαδίασ 22300 Τηλ.: 27570-2280 7, Fax: 27570-23230 Email: info@parnonas.gr | www.parnonas.gr

«Γεύσεισ Ελλήνων Εκλεκτέσ» Εκλεκτή συγγένεια γεύσησ και πολιτισµού Οι «Γεύσεισ Ελλήνων Εκλεκτέσ» αποτελούν µια διατοπική συνεργασία είκοσι Αναπτυξιακών Εταιρειών τησ χώρασ για την ανάδειξη τησ ελληνικήσ γαστρονοµίασ. Η Αναπτυξιακή Πάρνωνα ανέλαβε την πρωτοβουλία να σχεδιάσει και να συντονίσει την παραπάνω συνεργασία, που χρηµατοδοτείται από το πρόγραµµα LEADER Άξονασ 4 του ΠΑΑ 2007-2013. Η Ελληνική διατροφή, εµπνευστήσ τησ Μεσογειακήσ δίαιτασ, βασίζεται στα εκλεκτά ελληνικά προϊόντα και την ελληνική γαστρονοµική παράδοση. Αυτά µπορούν να γίνουν «πρεσβευτέσ» τησ ιδιαίτερησ πολιτισµικήσ µασ ταυτότητασ στον τοµέα τησ γεύσησ και να συµβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη. Η διατοπική συνεργασία «Γεύσεισ Ελλήνων Εκλεκτέσ», που τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παραγωγικήσ Ανασυγκρότησησ, Περιβάλλοντοσ και Ενέργειασ, µέσω των δράσεών τησ στοχεύει στα παρακάτω: • να αναδείξει τισ γεύσεισ τησ ελληνικήσ γησ, που είναι ενταγµένεσ στισ διατροφικέσ µασ συνήθειεσ και τη γαστρονοµική µασ κουλτούρα,

• να καταγράψει τη συµβολή των πιο εκλεκτών προϊόντων Προστατευόµενησ Ονοµασίασ Προέλευσησ Π.Ο.Π., Προστατευόµενησ Γεωγραφικήσ Ένδειξησ Π.Γ.Ε. και άλλων φηµισµένων και επιλεγµένων στην ελληνική γαστρονοµία, • να σχεδιάσει και να δηµιουργήσει τα σύγχρονα εργαλεία προβολήσ και παρουσίασησ των τόπων, των προϊόντων και των γεύσεων των εµπλεκόµενων περιοχών, • να επιχειρήσει τη δηµιουργία ενόσ νέου καταλόγου συνταγών, δηλαδή πιάτων και συνταγών µε προϊόντα Π.Ο.Π. και εκλεκτά, εθνικού ή τοπικού επιπέδου, που θα φέρουν σφραγίδα διαχρονικότητασ, γνησιότητασ και ορθήσ παρασκευήσ, • να συνεργαστεί µε αναγνωρισµένεσ προσωπικότητεσ και επαγγελµατίεσ από των χώρο τησ παραγωγήσ και τησ µεταποίησησ, τησ εστίασησ και τησ γαστρονοµίασ, του τουρισµού, των ΜΜΕ και του marketing. Τέλοσ, µέσω τησ συνεργασίασ θα δηµιουργηθεί το ∆ίκτυο «Γεύσεισ Ελλήνων Εκλεκτέσ», που θα συστήσουν οι ΟΤΑ και οι παραγωγικοί φορείσ τησ Ελλάδοσ, εκπροσωπώντασ όλεσ τισ περιοχέσ τησ Ελλάδασ µε αναγνωρισµένα, φηµισµένα, χαρακτηριστικά και ποιοτικά προϊόντα. Η δηµιουργία του ανωτέρω ∆ικτύου υιοθετήθηκε πρόσφατα από την ΚΕ∆Ε - Κεντρική Ένωση ∆ήµων Ελλάδασ.

Το παρόν συγχρηµατοδοτείται στο πλαίσιο του τοπικού προγράµµατοσ προσέγγισησ LEADER Άξονασ 4 του ΠΑΑ 2007-2013, Μέτρο 421 «∆ιατοπική & ∆ιακρατική συνεργασία» µε τίτλο «Γεύσεισ Ελλήνων Εκλεκτέσ» από το ΕΓΤΑΑ και το Ελληνικό ∆ηµόσιο.

Στην ποιητική Μονεµβασιά η ατµόσφαιρα είναι µαγική, γεµάτη ροµαντισµό και ιστορία.

Mνηµείο παγκόσµιας εµβέλειας, αποτελεί βασικό σταθµό για κάθε περιηγητή. Στο θαλασσινό Κυπαρίσσι, ο ορεινός όγκος του Πάρνωνα µοιάζει να κόπηκε από κάποιο τεράστιο µαχαίρι για να καταλήξει στις ακτές του Μυρτώου Πελάγους. Ο ήρεµος κόλπος της Νεάπολης µε τα άσπρα σπίτια και τα στενά δροµάκια θυµίζει µε τη γραφικότητά του νησιώτικους οικισµούς. Η φύση την αγάπησε τόσο πολύ που επέλεξε εκεί να αποκαλύψει δύο από τα πιο σπάνια γεωλογικά φαινόµενα στην Ευρώπη. Το Σπήλαιο Καστανιάς και το Απολιθωµένο ∆άσος Αγίας Μαρίνας συµπληρώνουν την εικόνα της πολυποίκιλης και αγέρωχης Λακωνικής γης.

Απολιθωµένο ∆άσος Παραλία Πλύτρας

42 | ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ

Ο Γαλατάς... άνωθεν αεροφωτογραφία του Γαλατά

Τροιζηνία

Τροιζηνία

Μυθική και πολυποίκιλη

Ηλιοβασίλεμα στο ηφαίστειο

Περιδιαβαίνοντας τη νοτιοανατολική χερσόνησο της Αργολίδας, το μόνο βέβαιο είναι ότι θα κάνεις πολλές στάσεις. Στα Μέθανα, στις πηγές των ιαματικών λουτρών και το ηφαίστειο, στο σπήλαιο Περιστέρι, στην Αρχαία Τροιζήνα, στο Διαβολογέφυρο, στη λιμνοθάλασσα της Ψήφτας, στον θαλασσινό Γαλατά... Στην πολυποίκιλη γη του Θησέα, το μάτι δεν χορταίνει τις όμορφες εικόνες… Γιώργος Σαρρής - Δαμιανός Νάκος Δαμιανός Νάκος, Αργύρης Αναγνωστόπουλος, Νίκος Κατσιαρίμπας, Βασίλης Παντελής

Τ

ο σωτήριο έτος 1870, όταν το νεότερο ελληνικό κράτος μόλις και μετά βίας έχει συμπληρώσει τέσσερις δεκαετίες, λαμβάνεται η απόφαση να δημιουργηθεί η επονομαζόμενη Λουτρόπολη. Εκείνη την εποχή, οι επισκέπτες των λουτρών έμπαιναν καρτερικά μέσα σε μεγάλους λάκκους, στους οποίους έρεε το ιαματικό νερό κατευθείαν από τις πηγές. Η συνεχώς αυξανόμενη προσέλευση του κόσμου δημιούργησε την ανάγκη για την κατασκευή μεμονωμένων μικρών δεξαμενών αλλά και περισσότερων οικημάτων για τους χρήστες των πηγών. Η αλματώδης ανάπτυξη της περιοχής των Μεθάνων είναι προδιαγεγραμμένη και μαζί της συμπαρασύρεται η όμορφη Τροιζηνία και ο Γαλατάς, που εκτός από τους θρυλικούς μύθους και τη μακραίωνη ιστορία τους, διαθέτουν γραφικότατες τοποθεσίες, πλούσια βλάστηση, άγρια ομορφιά και πεντακάθαρες ακτές.

44 | www.epathlo.gr

Καταρρίχηση στο θρυλικό Διαβολογέφυρο

Το ηφαίστειο και η Καμένη Χώρα Εάν κοιτάξει κανείς στον χάρτη τα Μέθανα, θα του θυμίσουν ίσως... αχλάδι, με τον μίσχο να ακουμπάει προς την αργολική γη και τη βάση του να βρέχεται από τον Σαρωνικό! Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θεωρούνται νησί, όπως πολλοί νομίζουν, καθώς μια στενή λωρίδα ξηράς μήκους 1.300 μ. και πλάτους 300 μ., τα συνδέει με την Πελοπόννησο. Η μορφολογία τους οφείλεται στην ηφαιστειακή δραστηριότητα, που ήταν αρκετά έντονη τον 3ο αιώνα π.Χ., σύμφωνα με καταγραφές του Παυσανία και του Στράβωνα, αρχικά, και ακολούθως του Ρωμαίου ποιητή Οβίδιου. Η τελευταία έκρηξη με έκλυση λάβας τοποθετείται το 273 π.Χ. Ακούγεται ενδεχομένως

περίεργο, αλλά τα Μέθανα έχουν μέχρι και σήμερα περίπου 30 κρατήρες. Το κοντινότερο χωριό στο ηφαίστειο είναι η Καμένη Χώρα. Δεν χρειάζεται και πολλή σκέψη για να καταλάβει κανείς γιατί ονομάστηκε έτσι... Το μικρό αυτό χωριό, χτισμένο από τις ηφαιστειογενείς πέτρες στον λόφο του μεγάλου κρατήρα, προσφέρει μια σπάνια ομορφιά. Εκεί ζουν ελάχιστες οικογένειες, μετρημένες στα δάχτυλα, ωστόσο είναι διαποτισμένες με το αίσθημα της ευγένειας και της φιλοξενίας. Τα λίγα σοκάκια του χωριού είναι πλακόστρωτα, με σκαλίσματα, ώστε να μη γλιστρήσει εύκολα κάποιος τον χειμώνα με τις βροχές και τον πάγο. Όλα τα σπίτια διαθέτουν κεραμοσκεπές, που κάνουν το μικρό χωριό ακόμα γραφικότερο μέσα στο πανέμορφο τοπίο που το πλαισιώνει. Το χωριό είναι η αφετηρία του μονοπατιού προς το κέντρο του κρατήρα του ηφαιστείου, και η διαδρομή διαρκεί 40 λεπτά. Μια ξύλινη πινακίδα οδηγεί προς το μονοπάτι του κρατήρα. Από εκεί το τοπίο μεταμορφώνεται, καθώς περπατάς πάνω στις ηφαιστειογενείς πέτρες, ανάμεσα στο πυκνό πράσινο των πεύκων, και αντικρίζεις στον ορίζοντα το μπλε της θάλασσας μέχρι το βλέμμα να σταματήσει στο νησί της Αίγινας. Η αίσθηση στις πατούσες είναι εντελώς διαφορετική από ό,τι σε άλλα εδάφη. Ένας πεζοπόρος θα το αντιληφθεί αυτό γρήγορα. Σε δέκα λεπτά φτάνεις στον κρατήρα, όπου η εικόνα θυμίζει σεληνιακό τοπίο, με περισσότερο χρώμα και ζωή. Το μονοπάτι τελειώνει σε ένα εντυπωσιακό σπήλαιο με βάθος περίπου 15 μ., που έχει σχηματιστεί από τις εκρήξεις και τη λάβα. Εκεί, στην κορυφή, τη μαγική ώρα της δύσης, το Τροιζηνία | 45

χρυσό χρώμα των ηλιαχτίδων σβήνει πίσω από τους λόφους της Αρχαίας Επιδαύρου. Καλύτερη αυλαία για την εμπειρία αυτή είναι το «Οινοθεραπευτήριο» του Θεόδωρου στην Καμένη Χώρα. Σε ένα παλιό κτίσμα, φτιαγμένο με μεράκι και παλιά αντικείμενα, απολαμβάνουμε εκλεκτούς μεζέδες. Απέναντι ακριβώς, ο Θεόδωρος πραγματοποίησε ένα παιδικό του όνειρο. Κατασκεύασε με κόπο και αγάπη το Ανοιχτό Θέατρο Καμένης Χώρας, που τα τελευταία χρόνια έχει προσελκύσει σπουδαίους καλλιτέχνες. Ο γύρος της χερσονήσου

Ανηφορίζοντας στον κρατήρα του ηφαιστείου

Με το που φθάνεις στην περιοχή της Λουτρόπολης, σε... καλωσορίζει η μυρωδιά των θειούχων πηγών, που κάποιους μπορεί και να τους ενοχλήσει. Αυτό που δεν ενοχλεί κανέναν, όμως, είναι η φυσική ομορφιά του τοπίου. Βάσει της σύστασης του νερού, οι πηγές, που βρίσκονται στις περιοχές Άγιος Νικόλαος και Άγιοι Ανάργυροι, διακρίνονται σε χλωρονατριούχες, θειούχες αλιπηγές και οξυπηγές. Τα υδατοθεραπευτήρια αυτά διαθέτουν ευεργετικές ιδιότητες, βοηθώντας σε πάμπολλες παθήσεις. Συνεχίζοντας βόρεια, προς τον Άγιο Γεώργιο με το όμορφο λιμανάκι του, χαζεύουμε το βυθισμένο καράβι που χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί για τη μεταφορά υλικών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Περνάμε από τον γραφικό οικισμό του Αγίου Νικολάου, και συνεχίζουμε για τα Παλιά Λουτρά και τον Μακρύλογγο, όπου σε ύψος 325 μ. απολαμβάνουμε

Καμμένη Χώρα

Σε δέκα λεπτά φτάνεις στον κρατήρα, όπου η εικόνα θυμίζει σεληνιακό τοπίο, αλλά με περισσότερο χρώμα και ζωή.

46 | www.epathlo.gr

Ιαματικά λουτρά

Αρχαιολογικός χώρος Τροιζήνας

Σπήλαιο Περιστέρι

καταπληκτική θέα προς τη θάλασσα του Σαρωνικού. Η διαδρομή τελειώνει πάλι στην Καμένη Χώρα. Ακολουθώντας νότια κατεύθυνση, σταματάμε για έναν καφέ στο γραφικότατο λιμανάκι Βαθύ, που μας ανταμείβει με τη νοσταλγική ομορφιά του. Και στους δύο αυτούς παραθαλάσσιους οικισμούς μπορείτε να γευτείτε νόστιμους τοπικούς μεζέδες παρέα με ουζάκι ή κρασί. Προχωρώντας νοτιοανατολικά –και λίγο πριν από τη στενή λωρίδα που ενώνει τα Μέθανα με την υπόλοιπη Τροιζηνία– επισκεπτόμαστε το σπήλαιο Περιστέρι. Σκαρφαλώνουμε με προσοχή στα βράχια και σε λίγα λεπτά φτάνουμε στην είσοδο του σπηλαίου, που κλέβει την παράσταση με τη μικρή λίμνη που κουρνιάζει μέσα του. Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε τυχαία το 1973, είναι ηλικίας 2,5 εκατομμυρίων ετών, έχει μήκος 250 μ. και χωρίζεται σε τρεις θαλάμους. Εντυπωσιασμένοι από τα περάσματα και τα πολύμορφα βράχια του με τους μικρούς σταλακτίτες, αποχωρούμε. Λιμνοθάλασσα Ψήφτας

Με το που φθάνεις στην περιοχή της Λουτρόπολης, σε... καλωσορίζει η μυρωδιά των θειούχων πηγών, που κάποιους μπορεί και να τους ενοχλήσει. Αυτό που δεν ενοχλεί κανέναν, όμως, είναι η φυσική ομορφιά του τοπίου.

Αφήνοντας πίσω μας τη χερσόνησο των Μεθάνων, συναντάμε τη λιμνοθάλασσα Ψήφτας. Πρόκειται για μια Τροιζηνία | 47

Ο ποταμός Χρυσορρόας, που τρέχει κάτω από το γεφύρι, προσφέρεται για μπάνιο, ενώ το καταπράσινο τοπίο σε καλεί για περπάτημα, αναρρίχηση και καταβάσεις. Η χερσόνησος των Μεθάνων

Ο νησιωτικός Γαλατάς

που διαφέντευε την περιοχή επί Τουρκοκρατίας, διέταξε τον καλύτερο πρωτομάστορα της περιοχής να κατασκευάσει μια γέφυρα σε μια ιδιαίτερα απόκρημνη τοποθεσία. Εάν δεν τα κατάφερνε, θα τον αποκεφάλιζε. Βλέποντας ο πρωτομάστορας ότι οι προσπάθειές του αποτύγχαναν συνεχώς, σύναψε συμφωνία με τον διάβολο, δίνοντας ως αντάλλαγμα την ψυχή του. Το γεφύρι φτιάχτηκε και ο λαμπρός τεχνίτης αμείφθηκε πλουσιοπάροχα. Λίγα χρόνια αργότερα, όμως, την ώρα που περνούσε το γεφύρι, τον παρέσυρε ένας δυνατός άνεμος και τον σκότωσε. Το δε σπίτι του κάηκε από κεραυνό. Από τότε, ονομάστηκε «Διαβολογέφυρο». Με το που θα το περάσει κάποιος στις μέρες μας, ξεκινά αυτομάτως και η περιπέτεια. Ο ποταμός Χρυσορρόας, που τρέχει κάτω από το γεφύρι, προσφέρεται για μπάνιο ή απλώς δρόσισμα, ενώ το καταπράσινο τοπίο σε καλεί για περπάτημα, αναρρίχηση, καταβάσεις και φωτογράφιση. Τροιζήνα ή... Δαμαλάς

μικρή λιμνοθάλασσα εξαιρετικού φυσικού κάλλους, που εδώ και λίγα χρόνια διαθέτει παρατηρητήριο πουλιών και ένα ξύλινο γεφυράκι που διευκολύνει τη διέλευση αλλά και την τέρψη της όρασης. Η περιοχή αποτελεί πέρασμα μεταναστευτικών πτηνών, αλλά και καταφύγιο διαχειμαζόντων κύκνων και ερωδιών. Η χλωρίδα του υδρότοπου συντίθεται από καλαμιώνες και τη βλάστηση που αναπτύσσεται στην επιφάνεια του νερού. Η περίοδος που διανύουμε θεωρείται η καλύτερη εποχή για μια επίσκεψη στη λιμνοθάλασσα. Η Αρχαία Τροιζήνα και το Διαλοβολογέφυρο Κατευθυνόμενοι προς την Τροιζήνα είναι αδύνατο να μη σταθμεύσουμε στον αρχαιολογικό χώρο, που βρίσκεται 2 χλμ. βορειοδυτικά της σύγχρονης πόλης, στους πρόποδες των Αδέρων. Βόρεια και ανατολικά του απλώνεται η πεδιάδα της Τροιζηνίας. Εύκολα μπορείς να διακρίνεις τον ναό του Ασκληπιού, του Ιππόλυτου και της Επισκοπής, που πιθανότατα χτίστηκε πάνω σε ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Θησέας, Ιππόλυτος και Φαίδρα μπλέκονται σε μυθικά και ερωτικά μονοπάτια ανταμώνοντας με τον Ποσειδώνα, την Άρτεμη και τον Ασκληπιό... Πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται το Διαβολογέφυρο, ο μικρός κρυφός παράδεισος της Τροιζήνας. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο πασάς 48 | www.epathlo.gr

Είναι ένα καταπράσινο χωριουδάκι στους πρόποδες του όρους Αδέρες, περικυκλωμένο από ελαιόδενδρα και λεμονιές. Ονοματοδότης του είναι ο βασιλιάς Πιτθέας, που γύρω στο 1250 π.Χ. θέλησε με αυτό τον τρόπο να τιμήσει τον νεκρό αδελφό του Τροιζήνα. Κατά τη βυζαντινή περίοδο, και ειδικότερα επί αυτοκρατορίας του Λέοντος ΣΤ’ (866-912 μ.Χ.), η περιοχή θα ονομαστεί Δαμαλάς, από το όνομα ενός εύπορου αξιωματικού που είχε μεγάλες εκτάσεις γης. Στην Τροιζήνα, θα συγκεντρωθούν την άνοιξη του 1827 οπλαρχηγοί και πολιτικοί, για να πραγματοποιήσουν την Τρίτη Εθνοσυνέλευση, που εξέλεξε κυβερνήτη της Ελλάδος τον Ιωάννη Καποδίστρια. Σήμερα στο χωριό ζουν περίπου 700 ψυχές. Διαθέτει δύο καφενεία – ταβέρνες, δημοτικό σχολείο, νηπιαγωγείο, μαγαζάκια με είδη πρώτης ανάγκης, αλλά και μια ποδοσφαιρική ομάδα, τον «Θησέα». Ο τόπος είναι ιδανικός για όσους αποζητούν ηρεμία και ξεκούραση. Συνιστούμε ανεπιφύλακτα να πάρετε το ποδήλατο και να κάνετε βόλτες στη γύρω περιοχή.

Γαλατάς

Οι καλύτερες παραλίες

Στο γνωστό δίλημμα των διακοπών «βουνό ή θάλασσα;» η απάντηση είναι: Γαλατάς! Απέχοντας μόλις 180 χλμ. από την Αθήνα, ο Γαλατάς συνδυάζει αρμονικά βουνό με θάλασσα. Από τη μια πλευρά η γραφική πόλη βρέχεται από τον Αργολικό κόλπο, και από την άλλη στέκουν αγέρωχοι οι ορεινοί όγκοι. Αποτελεί ιδανική επιλογή για μικρές αποδράσεις από το κλεινόν άστυ. Το όνομά του οφείλεται στα δύο τυροκομεία του όπου συγκέντρωναν το γάλα που έφερναν οι βοσκοί από τα γύρω χωριά. Εάν είστε ερωτευμένοι ή απλώς ρομαντικοί, μην παραλείψετε να περάσετε από την όμορφη, μοναχική πύλη στην είσοδο της παραλίας του Γαλατά, που η καλαισθησία της δεν άφησε ασυγκίνητους ούτε τους σκηνοθέτες, που επέλεξαν να γυρίσουν εκεί αρκετές σκηνές. Ανεπανάληπτη θα σας μείνει και η εμπειρία μιας μικρής βόλτας με ναυλωμένο πλοιάριο, στις απομονωμένες παραλίες της περιοχής, όπως είναι το Λιμανάκι της αγάπης, το Νεώριο, το Ασκέλι, οι Αλυκές και το Νησάκι.

Ουκ ολίγες οι παραλίες που προσφέρονται για μπάνιο στην περιοχή. Μία από τις ωραιότερες είναι η Αλυκή, έξω από την πόλη του Γαλατά. Αμμουδερή, με αβαθή νερά και θέα στο νησάκι Μπούρτζι, όπου μπορεί να πάει κανείς κολυμπώντας. Είναι οργανωμένη και προσφέρεται για θαλάσσια σπορ. Τα Ψηφτά και η Δάρδιζα είναι παραλίες με άμμο και βότσαλα και απλώνονται σε έναν φυσικό όρμο, ανάμεσα στους ορεινούς όγκους της Τροιζήνας και του ηφαιστείου των Μεθάνων. Εκεί θα απολαύσετε και ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα. Στην παραλία Ντιρλαντά, θα σας δοθεί η ευκαιρία να κάνετε βουτιές κάτω από τη σκιά των ευκαλύπτων, ενώ η Καλλονή, στο ομώνυμο γραφικό χωριό, διαθέτει κρυστάλλινα νερά. Ο πανέμορφος Πόρος απέχει λίγα μόνο λεπτά από το λιμάνι του Γαλατά.

Καµµένη Χώρα

Μέθανα

ΠΟΡΟΣ

Τροιζήνα

Γαλατάσ

Ευχαριστούμε τους Αντιδημάρχους Τροιζηνίας-Μεθάνων, κ. Βασίλη Παντελή και, ιδιαιτέρως, κ. Σπύρο Καρνέζη για την αμέριστη υποστήριξη και τις χρήσιμες πληροφορίες που μας παρείχαν.

Ουζερί – Μεζεδοπωλείο

παραλία Ακτή Σαρωνικού & Στ. Αλούπη, Μέθανα Τηλ.: 2298092387 • Κιν.: 6994175836

www.aktimethana.gr

Ψαροµαγεία, ποτισµένη µε σπιτικό τσίπουρο... Οινογευστικές διαδροµές σε πιάτα κρεατικών, µαγειρεµένα µε µεράκι... Ό,τι κι αν διαλέξεις, έλα να το απολαύσεις στο χώρο µας, πάνω στο κύµα...

Ακτή Σαρωνικού 22, Μέθανα, τηλ. 22980 92955

Life Spa

Λουτρόπολη Μεθάνων τηλ. 22980 92079 & 22980 92394 - Fax. 22980 92957 e-mail: ergorower_atee@yahoo.gr

52 | ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ

Εύηνος

Εύηνος

Υδάτινη μεγαλοπρέπεια

Μάρω Κουρή

Σαλπάροντας στα νερά του ποταμού Μεγάλοι και μικροί, φοράμε τις αδιάβροχες στολές και μέσα σε ένα μικρό λεωφορείο ανεβοκατεβαίνουμε το βουνό Δερβέκιστα, που μοιάζει να «ανοίγει» τις πύλες του παραδείσου για να φθάσουμε μετά από μισή ώρα στο γεφύρι του Πόρου. Στη διαδρομή, μας συντροφεύουν από τα παραθύρια οι εξωτικές εικόνες των λιμνών Τριχωνίδας και Λυσιμαχίας. Τα μέλη της σχολής του Γιώργου Καλτσή, που φέρει το εντυπωσιακό όνομα «Cannibal Rafting House» και η οποία εδρεύει στο Χάνι Μπανιά, ξεφορτώνουν τις βάρκες από τα τζιπ. Δημιουργούμε παρέες και μπαίνουμε στις βάρκες μαζί με έναν εκπαιδευτή, ο οποίος μας δίνει οδηγίες 54 | www.epathlo.gr

Μόλις δεκαέξι χιλιόμετρα πάνω από τη Ναύπακτο, οι είκοσι όλοι κι όλοι κάτοικοι του χωριού Xάνι Μπανιά περιμένουν τον επισκέπτη να του εκδηλώσουν τη γνήσια φιλοξενία τους και να τον μυήσουν σε ένα απολαυστικό ταξίδι στα σμαραγδένια νερά του Εύηνου.

κωπηλασίας και συμβουλές, μέχρι που… « σαλπάρουμε»! Ως αρχάρια, μαρτυρώ μια αμηχανία αγκαλιά με τον ενθουσιασμό! Η στιγμή μοιάζει ατέλειωτη μέχρι που την κατακλύζει το έντονο γαργαλητό που νιώθουμε όταν η βάρκα αρχίζει να «παίζει» με πηδηματάκια (rapids) πάνω στα πιο γρήγορα, αφρισμένα νερά. Αυτή η επιθυμητή ανατριχίλα που σε διακατέχει στα λεγόμενα «περάσματα» μεταμορφώνεται σε βαθιά χαλάρωση όταν ολόγυρα αρχίζει να ξετυλίγεται το ευλογημένο δώρο της φύσης, η ομορφιά του φαραγγιού. Βρισκόμαστε στο δεύτερο φαράγγι του Εύηνου με το ασκηταριό του Αγίου Ιακώβου. Η κατάβαση χαρίζει συνονθύλευμα αισθήσεων. Όσο αλλάζει το τοπίο μέσα στο φαράγγι, που κρέμεται πανοραμικά πάνω από τα κεφάλια μας, τόσο το δέος κορυφώνεται ώστε να απελευθερώνουμε συναισθήματα με θεραπευτική μορφή. Μάθαμε να ακούμε τα προστάγματα με χιούμορ από τον εκπαιδευτή μας. Κλείνουμε τα μάτια για να περάσουμε τα τούνελ των άγριων κλαδιών. Τα ακούμε καθώς περνάμε ενώ αυτά μας αγγίζουν απειλητικά, λες και θέλουν να μας πλανέψουν. Εδώ κρύβονται τα ξωτικά... Εδώ που, κλείνοντας τα μάτια, αφουγκραζόμαστε τη φύση να μας γνέφει μέσα από τα αηδόνια, τα χελιδόνια, τα κοτσύφια. Περνάνε μπεκάτσες (αλλά μην το πείτε στους κυνηγούς) και γλαρόνια, που βουτάνε στο ποτάμι για να φάνε πέστροφες. Αητοί, σπουργίτια και βατράχια, που κοάζουν σε

Η ζωή είναι ένα παιχνίδι. Παίξ' το!

Μέσα από την άσκηση στη φύση βρίσκεις ευκολότερα λύσεις για προβλήματα που σε απασχολούν και γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος ανακαλύπτοντας πτυχές του εαυτού σου που δεν γνώριζες καν ότι υπάρχουν.

Ράφτινγκ στο φαράγγι του Εύηνου, οργανωμένο με ασφάλεια Εύηνος | 55

Τα καλά της κρίσης: η αυτάρκεια των κοινωνιών στα χωριά.

Σύνδεση με το παιδί μέσα μας: αναρρίχηση στο πάρκο δραστηριοτήτων στο Χάνι Μπανιά

Βόλτα με τα πόνυ στο χωριό Κάμπος Σίμου

Στο στέκι του ποταμιού, στο Χάνι Μπανιά

χορωδία παίζοντας με τους ήχους του αέρα αρμονικά. Οι ντόπιοι στο καφενείο μιλάνε για λαγούς και αγριογούρουνα, που κατεβαίνουν στο ποτάμι να πιουν νερό, και για παλαιότερα συναπαντήματά τους με ένα πανέμορφο ζαρκάδι. Βουτάμε στα παγωμένα νερά βάθους τεσσάρων μέτρων. Επαναβαπτιζόμαστε στη μικρή, φυσική «πισίνα», που μοιάζει με λαγκούν. Περνάμε κάτω από το παρατημένο «καρέλι», ένα ξύλινο κουτί με τέσσερα καρούλια, που παλιά μετέφερε τους διαβάτες από τη μία όχθη στην άλλη, πάνω σε μια κρεμαστή συρματογέφυρα. Το βάθος στο ποτάμι ξεκινά από το μισό και φθάνει τα έξι μέτρα. Το κολύμπι είναι δυσκολότερο αν το συγκρίνουμε με τη θάλασσα, αφού εδώ δεν υπάρχει άνωση. Αν τύχει και τουμπάρουμε, τότε κολυμπάμε με τα πόδια μπροστά μέχρι να μας σταματήσει κάποιο εμπόδιο, κλαδί ή πέτρα, για να πιαστούμε και να μη μας παρασύρει το ποτάμι. Μαθαίνουμε να τραβάμε τον κολυμβητή στη βάρκα. Η ζωή έχει κάθε μέρα μαθήματα που αξίζει να θέλεις να τα πάρεις… Για όλους όσοι μένουμε σε πόλεις, το ράφτινγκ είναι ευεργετικό αφού κωπηλατώντας μόνος ενώνεσαι με τη φύση, όπως και με τον εαυτό σου.

Γυμνάζοντας νου και σώμα, η αδρεναλίνη φθάνει στα ύψη, και γι’ αυτό όσοι ασχολούνται με το άθλημα λένε ότι εθίζεσαι και δύσκολα το εγκαταλείπεις.

56 | www.epathlo.gr

Πάρκο περιπέτειας Η ομάδα «Cannibal rafting house», όπως και ακόμη δύο ομάδες εναλλακτικού τουρισμού που εδρεύουν στο Χάνι, προσφέρουν τη δυνατότητα συμμετοχής και σε άλλες δραστηριότητες. Εδώ κατανοούμε ότι η ζωή είναι γιορτή, και παραδινόμαστε στην πλεύση στα ποτάμια, στην αναρρίχηση

Η θέα της πρωινής πάχνης από το παραθύρι - χωριό Κάμπος Σίμου στα βράχια και στα βουνά, στην ποδηλασία στο βουνό, στην πεζοπορία μέσα σε μονοπάτια, πάντα με σεβασμό, στις μυρωδιές άγνωστων λουλουδιών και σπάνιων βοτάνων, θαυμάζοντας τις έξυπνα κατασκευασμένες φωλιές πουλιών και εντόμων. Ίσως έτσι να διδασκόμαστε τον νόμο της αυτάρκειας, γιατί η αφθονία έχει ήδη μπει μέσα μας. Στο πάρκο περιπέτειας απολαμβάνουμε το σκαρφάλωμα στον τεχνητό πύργο αναρρίχησης, το εναέριο πέρασμα και την καταρρίχηση. Μέσα από την άσκηση στη φύση βρίσκεις ευκολότερα λύσεις για προβλήματα που σε απασχολούν, γνωρίζεις ενδιαφέροντες ανθρώπους και γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος ανακαλύπτοντας πτυχές του εαυτού σου που δεν γνώριζες καν ότι υπάρχουν. Η γυμναστική στη φύση είναι ένα παιχνίδι, ένας διαλογισμός. Και να μην ξεχάσουμε το σημαντικότερο: την κατάβαση με ράφτινγκ στο φαράγγι, κάθε νύχτα με πανσέληνο! Πληροφορίες: Cannibal Rafting House, τηλ. 26340 26435, 6936 746764, www.evinosriver.gr

Χάνι Μπανιά Σου έρχεται απλά να αγκαλιάσεις τα δέντρα μετά από μια πρωινή βόλτα στις όχθες του Εύηνου. Και το κάνεις. Ένα ζεστό στέκι, που το βράδυ μεταμορφώνεται σε μπαράκι, στην άκρη της γέφυρας Μπανιά, αρκεί για να εκδηλώσουμε την κοινωνικότητά μας. Εδώ, συναντάμε μια μεγάλη παρέα νέων που, πάνω στα αστεία τους, μας λένε ότι μένουν μόνιμα στο διπλανό χωριό, τα Πιτσιναίικα. Τα καλά της κρίσης: η αυτάρκεια των κοινωνιών στα χωριά. Η οικοδέσποινά μου, η κυρία Άννη, μια πραγματική μούσα της φιλοξενίας στο «Εύηνος village», έχει ζώα, γατάκια και σκυλάκια, καθώς και κήπους με λαχανικά και δέντρα, και τον πανοραμικό κήπο με την καρυδιά. Ετοιμάζει όλα τα καλούδια για πρωινό: κουλουράκια, μαρμελάδες χειροποίητες, δύο ειδών καφέδες, μέλι αγνό και πολλά άλλα. Με την οικογένειά της έφτιαξε έναν εξαιρετικό ξενώνα με τρεις βίλες χτισμένες πάνω στην όχθη. Τα καλοκαίρια, μπροστά στον ξενώνα, τα νερά είναι ειδυλλιακά για βουτιές. Τόσο η θέα όσο και η ηρεμία

Σου έρχεται απλά να αγκαλιάσεις τα δέντρα μετά από μια πρωινή βόλτα στις όχθες του Εύηνου. Και το κάνεις.

Εύηνος | 57

Εικόνες ονειρικές, ιδιαίτερα την αυγή, όταν η πρωινή πάχνη τα σκεπάζει όλα διακριτικά.

Τα τρία σπίτια του ξενώνα «Εύηνος village», με ενέργεια νερού και δάσους ομορφαίνουν την ψυχή. Ξυπνάμε από τα κελαηδίσματα των αηδονιών, τα κοάσματα βατραχιών, τους ήχους των νερών και του αγέρα... Στο χωριό υπάρχουν και άλλοι ξενώνες, όπως το «Guest House X-dream [water action]», που φιλοξενεί, σε πέντε δωμάτια δίκλινα, έως και 10 άτομα. Το παλιό πέτρινο σπίτι του χωριού ανακαινίστηκε κι έγινε καταφύγιο για δώδεκα άτομα. Ιδανικό για καγιάκερς! Ουσιαστικά εδώ είναι ένα στέκι από το 1995 για λάτρεις των λευκών νερών. Οργανώνονται ξεναγήσεις στο ποτάμι και διάφορες δραστηριότητες, όπως μαθήματα καγιάκ. (http://www.action-team.gr, τηλ.: 6982 310944) Το «Alpine Club», που βρίσκεται κάτω από τη γέφυρα, διέδωσε στους Έλληνες τις δραστηριότητες στο ποτάμι, από τις αρχές του ’90 μέχρι και σήμερα. Οι εγκαταστάσεις του κάτω από τη γέφυρα περιλαμβάνουν τα ξύλινα σπιτάκια και ένα σαλέ για πρωινό και μεσημεριανό, ενώ τα βράδια γίνονται ξακουστά πάρτι! Λειτουργεί μόνο από Οκτώβριο έως Απρίλιο. Υπάρχουν δύο ταβέρνες. Ο ένας κάπηλας μένει ανοιχτός όλο το χρόνο και μαγειρεύει ή ψήνει δικά του κρέατα, και ο άλλος ανοίγει τα Σαββατοκύριακα. Γύρω απ’ το ποτάμι Ο Εύηνος ή Φίδαρης, γνωστός από τη μυθολογία ως πέρασμα του Ηρακλή και της Δηιάνειρας, πήρε το όνομα του από τον ομώνυμο βασιλιά.

58 | www.epathlo.gr

Η αιωρούμενη συρμάτινη γέφυρα Καρέλι

Βόλτες χαλάρωσης και σύνδεσης με το βουνό, με θέα τον Εύηνο

Παίζοντας κρυφτό δίπλα στο ποτάμι, πλάι στην άγρια αχλαδιά

Στην ταβέρνα του ποταμού, στο Χάνι Μπανιά αγάπη για τον συνάνθρωπο. Στα μπαλκονάκια του ξενώνα Γρίβα ευωδιάζουν οι αχλαδιές και οι μηλιές, ενώ η μεγαλοπρέπεια της θέας οφείλεται στον καταπράσινο Κάμπο Σίμου, που σχίζεται στα δύο από το ποτάμι. Μια εικόνα ονειρική, ιδιαίτερα την αυγή, όταν η πρωινή πάχνη τα σκεπάζει όλα διακριτικά. Η οικογένεια Μουχτούρη, που διαχειρίζεται τον ξενώνα Γρίβα, αγαπά τα άλογα με τα οποία ιππεύουμε σε ένα ανήλιαγο μονοπάτι ως το γεφυράκι του Πόριαρη. Χρήσιμες πληροφορίες στο: http://e-nafpaktia.gr

Εύηνοσ

ΛΙΜΝΗ ΤΡΙΧΩΝΙ∆Α

ποταµόσ

Ο ποταμός πηγάζει από τα Βαρδούσια και εκβάλλει στον Πατραϊκό κόλπο. Το καλοκαίρι διακόπτονται οι δραστηριότητες στο ποτάμι αφού το νερό μειώνεται. Το φράγμα του Αγίου Δημητρίου, που ολοκληρώθηκε το 1995, συνέβαλε στο να χαμηλώσει η στάθμη του ποταμού αλλά και στο να εκτραπεί το νερό με σήραγγα στον Μόρνο και να αποφύγει η Αθήνα τον κίνδυνο λειψυδρίας. Το 25% των υδάτων του ταξιδεύει υπογείως στον Μόρνο υδροδοτώντας την Αττική, κι έτσι «ημέρεψε» ο ορμητικός Φιδάρης. Ένα προτεινόμενο μονοπάτι ξεκινά από το Χάνι Μπανιά, κινείται κατά μήκος του φαραγγιού του Εύηνου και, μετά από τέσσερις ώρες περίπου, καταλήγει στο μοναστήρι του Τιμίου Ιωάννου Προδρόμου. Είναι μέτριο προς δύσκολο και χρειάζεται καλή φυσική κατάσταση, έχει φυσικές σκάλες πάνω στα πετρώματα και αρκετά καλντερίμια. Για ποδηλασία βουνού, προτείνεται η διαδρομή 45 χλμ. με τέσσερα μονοπάτια γύρω από το βουνό της Βελβίνας και τον κάμπο του Αγραπιδόκαμπου, διαβαίνοντας πολλά ρυάκια με ξύλινα γεφυράκια. Υψομετρικά είμαστε περίπου στα 1.500 μ. Περιτριγυρισμένοι από πλατάνια, πουρνάρια, λεύκες και οξιές, στρίβουμε αριστερά από τη γέφυρα του Πόρου, με κατεύθυνση προς Στράνωμα, και σε δέκα λεπτά βρίσκουμε στην όχθη το ξακουστό «Καρέλι» και τη μεταγενέστερη συρμάτινη γέφυρα που αιωρείται πάνω από τον ποταμό και αξίζει να τη διαβείτε. Από τη γέφυρα του Πόρου, αν στρίψουμε δεξιά, φθάνουμε σε είκοσι λεπτά στον Κάμπο Σίμου, όπου ακόμη μία φιλόξενη οικογένεια μας υποδέχεται στον υπέροχο ξενώνα «Γρίβα». Μοναδικά διακοσμημένα τα οκτώ δωμάτια με υλικά από τη φύση: κρεβάτια χειροποίητα με ξύλο και σίδερο, κομοδίνα από κορμούς δέντρων και πρωτότυπα φωτιστικά από κλαδιά, ξύλο και χαλκό. Στα εκλεπτυσμένα σερβίτσια της τραπεζαρίας, τα ντόπια εδέσματα χορταίνουν και τον πιο απαιτητικό γαστρίμαργο, ενώ το ατμοσφαιρικό ντεκόρ με την απαράμιλλης ομορφιάς θέα καλεί επισκέπτες από όλη την περιοχή για καφέ, γλυκό ή μεζέ. Η κάθε λεπτομέρεια εδώ προδίδει καλαισθησία, όρεξη για ζωή και

χάνι Μπάνια Ναύπακτοσ

Εύηνος | 59

Δεκαέξι χιλιόμετρα από τη Ναύπακτο, δίπλα στον Εύηνο ποταμό, βρίσκεται το Χάνι Μπανιά. Πρόκειται για έναν μικρό οικισμό, χτισμένο μέσα σε μία χαράδρα. Στην είσοδο του οικισμού υπάρχει το Πάρκο Αναψυχής - Υπαίθριων Εναλλακτικών Δραστηριοτήτων, “Rafting House - Outdoor Activities”, ιδανικός προορισμός για τους λάτρεις του εναλλακτικού τουρισμού. Ένα “πάρκο περιπέτειας” όπου ο επισκέπτης μπορεί να πάρει μέρος σε μία σειρά αθλητικών δραστηριοτήτων, όπως Rafting, Kayak, Mountain Bike, Rappel, Αναρρίχηση, Τοξοβολία, Ιππασία, Πεζοπορία, Flying Fox, να παρατηρήσει τη φύση ή απλά να απολαύσει το φαγητό ή το ποτό του δίπλα στο ποτάμι.

Χάνι Μπανιά,Ναύπακτος τηλ. 2634026435, 6936746764 www.evinosriver.gr

Eύηνος village Δεκαέξι χιλιόμετρα από τo κέντρο της Ναυπάκτου, σε μια από τις ομορφότερες τοποθεσίες της δυτικής Ελλάδας, σας περιμένει το Evinos Village. Τέσσερις επιπλωμένες τουριστικές κατοικίες χτισμένες με σεβασμό στην παράδοση και κατανόηση για τις σύγχρονες ανάγκες. Εξοπλισμένο με όλες τις ανέσεις που διευκολύνουν την καθημερινότητα, το Evinos Village θα σας κάνει να νιώσετε σπίτι σας, απολαμβάνοντας τις διακοπές σας στη Ναύπακτο. Θάλασσα, βουνό, εναλλακτικές δραστηριότητες, νυχτερινή ζωή, όλα έξω από την πόρτα σας. Την πόρτα του...

Evinos Village Χάνι Μπανιά Τηλ : 26340.29335, 6945.366 188 www.evinos-village.gr

Αιωροπτερισμός Η χαρά τού να πετάς

Η πτήση, η χαρά, πετάω στα σύννεφα, πετάω από τη χαρά μου. Λέξεις και νοήματα άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους. Όταν ζεις στιγμές ευτυχίας, αλαφραίνεις, εγκαταλείπεις το βάρος της ζωής. Αντίστοιχα, όταν πετάς, το συναίσθημα είναι τόσο όμορφο που μόνο χαμόγελο φέρνει στα χείλη. Γίνεσαι πουλί. Και ο αιωροπτερισμός –κοινώς «αετός»– είναι το άθλημα που προσομοιάζει στα πουλιά, τόσο λόγω του ονόματος και των φτερών της συσκευής, όσο και λόγω της στάσης του σώματος κατά την πτήση. Χρήστος Κανατάς

Μ

ια κλασική ερώτηση μεταξύ των πιλότων είναι τι ήταν αυτό που τους έκανε να πάρουν την απόφαση να μάθουν να πετάνε. Η Μαρία, φίλη και δασκάλα φλαμένγκο, μου είχε πει ότι έβλεπε στα όνειρά της ότι πετούσε. Εγώ θυμάμαι ότι, από μικρός, έγραφα στις εκθέσεις ότι θα ήθελα να γίνω πιλότος. Όταν ήμουν περίπου 20 χρονών, πρωτοέμαθα για τον αετό, μου φάνηκε φανταστικό, αλλά θεώρησα τότε ότι θα είναι κάτι τρομερά επικίνδυνο, χωρίς να γνωρίζω. Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 20 χρόνια ακόμα για να βρεθεί στο διάβα μου ένας άλλος πιλότος και να μου εξηγήσει πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα. Και έτσι ξεκίνησα τελικά τη δραστηριότητα που έμελλε να γίνει η αγαπημένη μου. Ξεκίνησα να πετώ με αετό πριν από επτά χρόνια. Μέσα από την εμπειρία μου μπορώ να πω ότι τα συναισθήματα που νιώθει κάποιος είναι πρωτόγνωρα και μοναδικά. Τι να πρωτοθυμηθώ; Την πρώτη ψηλή πτήση όπου επιτέλους κατακτάς την ικανότητα να πετάς μόνος σου; Το πρώτο ισχυρό θερμικό, που με ανέβασε σε χρόνο μηδέν χίλια μέτρα πιο ψηλά; Το πρώτο ταξίδι μεγάλης απόστασης όπου ταξιδεύεις με μόνη πηγή ενέργειας τις δυνάμεις της φύσης; Τα φαντασμαγορικά θεάματα εναλλαγών σκηνικού πάνω από τις κορυφογραμμές;

62 | www.epathlo.gr

Πτήση στον Όλυμπο

Αιωροπτερισμός | 63

Πάνω από την γέφυρα των Σέρβιων Με τα σύννεφα να κινούνται ταχύτατα και να αλλάζουν αστραπιαία το τοπίο σε ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς… Να περνάς μέσα από τα σύννεφα κι ενώ εσύ δεν κινείσαι, να τρέχουν αυτά προς εσένα! Έρωτας. Είναι η μόνη έννοια που μπορεί να αγγίξει την αίσθηση που έχεις όταν πετάς με αετό. Θέλεις να βρεθείς ξανά και ξανά στο βουνό και να το ξαναζήσεις. Δεν το χορταίνεις ποτέ. Γι’ αυτό και βλέπεις ανθρώπους να πετάνε ακόμα και μετά τα 60 τους χρόνια! Πρώτα απ’ όλα, η ελεύθερη πτήση είναι υπέρβαση. Χωρίς πρόσθετη ενέργεια αλλά εκμεταλλευόμενος μόνο τις φυσικές πηγές, ίπτασαι. Το να εγκαταλείψεις όμως το έδαφος και να βρεθείς στον αέρα μόνος σου χρειάζεται κότσια. Όλοι φοβούνται πριν το κάνουν και όταν το πραγματοποιούν, όλοι μαγεύονται. Και βέβαια, το συναίσθημα της πρώτης πτήσης πάντοτε μένει αξέχαστο. Ξεπερνάς το δέος τού να βρεθείς στον αέρα και γίνεσαι κι εσύ πουλί. Απογειώνεσαι, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο αετός είναι σχετικά ασφαλής πτητική συσκευή. Οι πιθανότητες και οι κίνδυνοι να συμβεί κάτι στον αέρα είναι ελάχιστες. Στην απογείωση αλλά κυρίως στην προσγείωση χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή. Βέβαια, με την κατάλληλη εκπαίδευση και τηρώντας τους κανόνες ασφαλείας, το αεράθλημα μόνο

Να περνάς μέσα από τα σύννεφα κι ενώ εσύ δεν κινείσαι, να τρέχουν αυτά προς εσένα! Έρωτας. Είναι η μόνη έννοια που μπορεί να αγγίξει την αίσθηση του να πετάς με αετό. Θέλεις να βρεθείς ξανά και ξανά στο βουνό και να το ξαναζήσεις.

64 | www.epathlo.gr

απόλαυση μπορεί να σου προσφέρει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι έχεις την πολυτέλεια να ξεχνιέσαι. Οφείλεις να είσαι συγκεντρωμένος κάθε στιγμή, χρειάζεται να λαμβάνεις αποφάσεις γρήγορα και να αντιδράς ακόμη πιο γρήγορα. Για μένα, ίσως όπως και κάθε ενασχόληση, αποτελεί και αυτή πνευματικό μονοπάτι. Χρειάζεται ωριμότητα, διαύγεια και, το κυριότερο απ’ όλα, πειθαρχία και εγκράτεια. Οποιοδήποτε λάθος μπορεί να κοστίσει ακριβά. Για την εκπαίδευση, απαιτούνται συνήθως 6 με 8 εκπαιδευτικές ημέρες. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν αρχικά τρέξιμο σε ελαφρώς κατηφορικό έδαφος, κατόπιν πτήση από μικρό ύψος σε λόφο όπου μαθαίνεις να προσγειώνεσαι και τέλος πτήση από ψηλά στο βουνό, όπου και ολοκληρώνεται η βασική εκπαίδευση αποκτώντας τη γνώση πώς να προσεγγίζεις την προσγείωση. Όσο πιο συχνά πηγαίνει κάποιος τόσο πιο σύντομα γίνεται πιλότος. Όταν ολοκληρώσεις τη βασική εκπαίδευση, δεν μένει παρά να αποκτήσεις τον εξοπλισμό και είσαι έτοιμος πια για την εξερεύνηση των αιθέρων! Χρειάζεσαι έναν αετό, την κατάλληλη στολή με την οποία είσαι αναρτημένος στην πτητική συσκευή, αλεξίπτωτο, όργανα, κράνος, επιγονατίδες. Το κόστος του εξοπλισμού εξαρτάται από την ποιότητά του, εάν είναι καινούριος ή μεταχειρισμένος

Καρέ καρέ η απογείωση

«Προσέχετε μην καβαλήσετε το καλάμι», λέει ο δάσκαλος. Να κάνουμε πράγματα ανάλογα με τις δυνατότητές μας. Να πετάμε τόσο ώστε να μας μείνουν δυνάμεις και για την προσγείωση. Για να ξαναπετάξουμε την επόμενη φορά… Ανάμεσα στα σύννεφα κ.λπ. Συνήθως ξεκινάμε από φθηνότερο εξοπλισμό και με τον καιρό, όσο βάζουμε πτήσεις, φροντίζουμε να τον αναβαθμίζουμε. Οι εκπαιδευτές στην Ελλάδα είναι έμπειροι και υπεύθυνοι. Προσωπικά είχα την τύχη να βρίσκομαι δίπλα σ’ ένα μεγάλο και σπουδαίο δάσκαλο, τον Γιώργο Καραχάλιο, πραγματικό μέντορα, με γνήσια αγάπη για το άθλημα, που χωρίς αυτόν πιστεύω ότι σχεδόν θα είχε εκλείψει. Η διδαχή του έχει αποφθέγματα που περιέχουν σοφία για την ίδια τη ζωή. «Προσέχετε μην καβαλήσετε το καλάμι», μας λέει. Πρέπει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη. Να κάνουμε πράγματα ανάλογα με τις δυνατότητές μας. Να πετάμε τόσο ώστε να μας μείνουν δυνάμεις και για την προσγείωση. Για να ξαναπετάξουμε την επόμενη φορά… Και η διάθεσή του, να μας προχωρήσει όσο μπορούμε και ακόμα παραπέρα. Του χρωστάω πολλά, όπως και οι περισσότεροι από εμάς, γιατί σχεδόν όλους αυτός μας έκανε πιλότους. Αμέτρητες φορές με έσωσε, όπως κάποτε που κινδύνεψα στον αέρα, και ενώ και ο ίδιος πετούσε, έκανε τα αδύνατα δυνατά ώστε να προσγειωθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και να με βοηθήσει από το έδαφος. Διδάσκει την αλληλεγγύη, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα για τον άνθρωπο.

Πτήση στον Ταΰγετο

Αιωροπτερισμός | 65

Εύλογα θα αναλογίζεστε πώς πολλές φορές πετάμε με τις ώρες σε ελεύθερη πτήση χωρίς καμία ενεργειακή πηγή. Υπάρχουν δύο τρόποι για να κερδίσεις ύψος. Ο ένας είναι η δυναμική πτήση ή soaring. Ο άνεμος που έρχεται προσήνεμα στο βουνό λόγω της μορφολογίας της πλαγιάς, παίρνει ανοδική πορεία για να εκφύγει πάνω από την κορυφή. Πετώντας κοντά στο βουνό, εκμεταλλεύεσαι το ανοδικό αυτό ρεύμα και κερδίζεις ύψος, που πολλές φορές σε πηγαίνει πάνω από την κορυφή. Ο δεύτερος τρόπος είναι η θερμική πτήση, τα θερμικά που ανέφερα και παραπάνω. Το θερμικό είναι μια ζεστή μάζα αέρα που ξεκολλάει από το έδαφος και ανεβαίνει περιστροφικά και σε μορφή στήλης, κάθετα προς τον ουρανό. Όταν το εντοπίσεις, το κυκλώνεις ή το βιδώνεις, όπως λέμε. Πραγματοποιείς δηλαδή συνεχείς στροφές 360 μοιρών επιδιώκοντας να παραμένεις στο ανοδικό ρεύμα. Τότε αυτό σε οδηγεί στη βάση των νεφών, που συνήθως είναι και το μεγαλύτερο ύψος στο οποίο μπορείς να φτάσεις. Το να κυκλώνεις ένα θερμικό είναι από τα ομορφότερα βιώματα της πτήσης, ίσως το ομορφότερο. Πάντα το αισθάνομαι σαν χορό. Χορός στον αέρα που σε εκτοξεύει στα ουράνια! Πολλές φορές, όταν είναι δυνατό το θερμικό, σε κάθε στροφή ανεβαίνεις τόσο πολύ, που βλέπεις το τοπίο να αλλάζει. Στον Κιθαιρώνα, χαρακτηριστικά, που είναι το μέρος όπου πηγαίνουμε για πτήση συχνότερα απ’ όλα τα άλλα κοντά στην Αθήνα, με το που περνάς το ύψος της κορυφής, αποκαλύπτεται ξαφνικά μπροστά σου ολόκληρος ο Κορινθιακός κόλπος να λάμπει στο φως του ήλιου. Ένα θέαμα μαγευτικό…

66 | www.epathlo.gr

Προετοιμασία για απογείωση

Το ανεμούριο, απαραίτητο στην απογείωση και την προσγείωση για να μας δείχνει την κατεύθυνση του ανέμου

Σε κοινό ανοδικό πάνω από τα Σέρβια

Αετοί κυκλώνουν μαζί θερμικό για να κερδίσουν ύψος Αετοί, στημένοι στο βουνό για τους αγώνες του πρωταθλήματος

Με τον αετό, όπως και με τις άλλες συσκευές ελεύθερης πτήσης, εκτός από το να πετάς πολλές ώρες, μπορείς ακόμη και να ταξιδέψεις! Μέχρι και στη χώρα μας έχουν καλυφθεί αποστάσεις της τάξης των 180 χλμ. Το παγκόσμιο ρεκόρ βέβαια έχει σημειωθεί στο Τέξας και είναι περίπου 740 χλμ. σε μία και μόνη πτήση. Εγώ ο ίδιος έχω πετάξει μέχρι και 5 ώρες, ενώ το παγκόσμιο ρεκόρ ήταν μια πτήση 11 περίπου ωρών! Πιθανόν τώρα να αναρωτιέστε αν κάποιος βαριέται τόσες ώρες να πετά. Η απάντηση είναι φυσικά αρνητική! Είσαι σε μόνιμη εγρήγορση και αναζητάς καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης τρόπους για να ανεβαίνεις. Αυτό είναι και το μεγάλο ενδιαφέρον της ελεύθερης πτήσης σε σχέση με τη μηχανοκίνητη. Πετάς με τις δικές σου μόνο ικανότητες και γνώσεις. Διψάς, πεινάς; Εγώ προσωπικά όταν πετάω, ούτε διψάω, ούτε πεινάω, ούτε πίνω, ούτε τρώω, όσες ώρες και να πετάξω. Οι περισσότεροι πιλότοι πάντως έχουν μαζί τους νερό σε ασκί στη στολή τους Αιωροπτερισμός | 67

Απογείωση στο Ύπατο και το πίνουν με ένα σωληνάκι. Κουράζεσαι; Και βέβαια κουράζεσαι, αλλά με τον καιρό και την εμπειρία μαθαίνεις να χαλαρώνεις και να καταναλώνεις λιγότερες δυνάμεις. Φυσικά, όταν έχεις σκοπό να πραγματοποιήσεις μια πολύωρη πτήση, φροντίζεις να είσαι σε καλή φυσική κατάσταση, να έχεις κοιμηθεί καλά και να είσαι πλήρης βιταμινών! Η καλύτερη εποχή για να πραγματοποιήσεις μεγάλες και χορταστικές πτήσεις είναι από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο. Οι καλοκαιρινοί μήνες, και ιδιαίτερα ο Ιούλιος και ο Αύγουστος, είναι συνήθως οι προτιμότεροι, καθώς είναι οι πιο ζεστοί. Τότε τα θερμικά είναι πολλά και οι βάσεις των νεφών υψηλές. Βέβαια και τον χειμώνα γίνονται πτήσεις, συνήθως όμως μικρότερες σε διάρκεια και ύψος. Το ύψος στο οποίο μπορείς να φτάσεις είναι σε σπάνιες περιπτώσεις μέχρι και 4.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Όσο ψηλότερα ανεβαίνεις, αρχίζεις και συνειδητοποιείς ότι ο κόσμος μας στρογγυλεύει. Η θέα, αλλά και το θέαμα από ψηλά είναι πολλές φορές εντυπωσιακά πέρα από κάθε φαντασία και η γαλήνη, η πληρότητα που νιώθεις ξεπερνά κάθε περιγραφή.

68 | www.epathlo.gr

Για την απογείωση χρειάζεσαι κάποια μέτρα ομαλής πλαγιάς βουνού χωρίς εμπόδια. Ο άνεμος πρέπει να είναι προσήνεμος. Η πιο κατάλληλη ένταση για να απογειωθείς είναι τα 3 με 4 μποφόρ. Η προσγείωση προϋποθέτει να έχεις βρει ένα ικανοποιητικά μεγάλο και επίπεδο καθαρό χωράφι χωρίς εμπόδια και να έχεις τοποθετήσει ένα ανεμούριο που θα σου δείχνει τη διεύθυνση του ανέμου. Πάντα απογειωνόμαστε και προσγειωνόμαστε κόντρα στον άνεμο – στην απογείωση για να μας σηκώνει και στην προσγείωση για να μας φρενάρει. Υπάρχουν πολλές τοποθεσίες σε όλη την Ελλάδα κατάλληλες για πτήση με αετό και ενδεχομένως και κάποιες που δεν έχουν αξιοποιηθεί. Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται αγώνες με έδρα τα Σέρβια Κοζάνης. Φέτος, το πανελλήνιο πρωτάθλημα θα γίνει 18-25 Ιουλίου. Όσοι ενδιαφέρεστε μπορείτε να έρθετε και να γνωρίσετε το άθλημα και τους πιλότους από κοντά. Πληροφορίες με τα τηλέφωνα των σωματείων μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση www.hang-gliding. gr. Επίσης μπορείτε να επικοινωνήστε απευθείας με τον Γιώργο Καραχάλιο, στο τηλ. 6936969029. Ελπίζω να απολαύσατε την ξενάγηση και για τους επίδοξους πιλότους «…ραντεβού στον αέρα!»

Μέχρι και στη χώρα μας έχουν καλυφθεί αποστάσεις της τάξης των 180 χλμ. Το παγκόσμιο ρεκόρ βέβαια έχει σημειωθεί στο Τέξας και είναι περίπου 740 χλμ. σε μία και μόνη πτήση 11 ωρών περίπου!

Κατασκευάζουμε ηλιακούς Θερμοσίφωνες από το 1979 Τα προϊόντα μας εξάγονται σε 47 χώρες Πιστοποίηση κατά ISO 9001:2008 & Solar Keymark Ρομποτική τεχνολογία Laser υψηλής απόδοσης

ΔΗΜΑΣ ΑΕΒΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΗΛΙΑΚΩΝ ΘΕΡΜΟΣΙΦΩΝΩΝ 2o χλμ Άργους - Ναυπλίου, Άργος 21200, Τηλ. 27510 29110 - 27510 20920, Fax 27510 62671

www.dimas-solar.gr

info@dimas-solar.gr

Ομάδα ΘΕΑΜΑ

Επάγγελμα: ηθοποιός Θάλεια Νουάρου, Γιολάντα Αρβανίτη Θάλεια Νουάρου

Η

παράσταση δίνεται απόψε στο πλαίσιο του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ και μεταφράζεται ταυτόχρονα στη νοηματική. ΘΕΑΜΑ, βλέπεις, θα πει Θεατρική Ομάδα Ατόμων Με Αναπηρία. Μαζί τους η Κίνηση Καλλιτεχνών με Αναπηρία, που λίγο πριν από την έναρξη μας ενημερώνουν για κάτι που ομολογουμένως δεν γνωρίζαμε. Το Προεδρικό Διάταγμα 370/83 θεσπίζει την αρτιμέλεια ως απαραίτητη προϋπόθεση εισαγωγής στις ανώτερες δραματικές σχολές αποκλείοντας από τη θεατρική εκπαίδευση τα άτομα με οποιουδήποτε είδους κινητική αναπηρία, στερώντας τους κατ’ επέκταση τη δυνατότητα να γίνουν επαγγελματίες ηθοποιοί... Ο Βασίλης Οικονόμου είναι ο πρώτος Έλληνας ηθοποιός με αναπηρία που σπούδασε σε Ανώτερη Σχολή

70 | www.epathlo.gr

Κυριακή απόγευμα, έξω από το θέατρο «Εμπρός». Ο κόσμος πολύς, έχει έρθει για την «Ιστορία του Ζωολογικού Κήπου», το εμβληματικό κείμενο του Έντουαρντ Άλμπυ, που παρουσιάζεται από την ομάδα ΘΕΑΜΑ σε σκηνοθεσία Βασίλη Οικονόμου. Ο μεσοαστός Peter (Πάνος Ζουρνατζίδης) και ο απομονωμένος Jerry (Μιχάλης Ταμπούκας) ξεκινούν να συζητούν για τη μοναξιά, την κοινωνική ανισότητα, τη βία και την απανθρωπιά σε έναν κόσμο εμπορικό, καταλήγοντας να διεκδικούν το ίδιο παγκάκι. Μόνο που παγκάκι στην εκδοχή του Οικονόμου είναι μια αναπηρική καρέκλα… Ο καθένας δίνει τη δική του μάχη. Μια μάχη με έπαθλο το δικαίωμα στο είναι, στη διαφορετικότητα, στην προσωπική του αλήθεια, στη ζωή…

Δραματική Τέχνης και είναι τακτικό μέλος του ΣΕΗ. Έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους σημαντικούς σκηνοθέτες και εν γένει θεατρανθρώπους της γενιάς του. Έχει επίκτητη παράλυση στο δεξί του χέρι. «Δεν έχει σημασία τι λέει ο νόμος αλλά τι λέει η ψυχή», σκέφτηκε, και μετά την αποφοίτησή του από τη σχολή, πήρε την πρωτοβουλία να δώσει στις εξετάσεις του Υπουργείου, αμφισβητώντας έμπρακτα τον νόμο. Με πρόεδρο της επιτροπής την κ. Άννα Φόνσου κατάφερε και πέρασε με επιτυχία, επικυρώνοντας το πτυχίο του ηθοποιού. Η παράσταση είναι δυνατή. Ανοίγει διάλογο με τον θεό, την ύπαρξη, τα θεμελιώδη ανθρώπινα ερωτήματα. Θέτει ερωτήματα κι αγγίζει την ουσία. Είναι από εκείνες τις παραστάσεις που θες να βγεις από την αίθουσα και να τις συζητήσεις. Και που θα σκέφτεσαι για καιρό... Ο Βασίλης συμμετέχει με έναν υποστηρικτικό ρόλο στην παράσταση. Η σκηνοθεσία του λιτή και ουσιαστική, πραγματικά κεντά. Οι πρωταγωνιστές εξαιρετικοί, η Χριστίνα Τούμπα θα αποδώσει συγκλονιστικά τον «Ύμνο προς τον θεό», τον μονόλογο του Μπρεχτ, που ο Βασίλης ενσωμάτωσε στην παράσταση. Η μητέρα της, η Έφη, ερμηνεύει με βαθιά εσωτερικότητα τη «μάνα» που αγαπά, φροντίζει, πονά... Τα ερεθίσματα ήταν υπεραρκετά για να επιδιώξουμε μια συνάντηση με τον Βασίλη και τα υπόλοιπα παιδιά. Θα τους συναντήσουμε στο σχολείο της Πανόρμου, εκεί όπου κάθε Σάββατο πραγματοποιούν τις πρόβες τους. Κάποιος έχει παρκάρει επάνω στην αναπηρική ράμπα. Η πρόβα θα γίνει στο γυμναστήριο. Εκτός από ηθοποιός, ο Βασίλης είναι και αρχαιολόγος. Παράλληλα με το

Για έναν άνθρωπο με κινητική αναπηρία δεν υπάρχει τίποτα ευκολότερο από την έκθεση στη σκηνή, στο κοινό. Είτε το θες είτε όχι, όλη σου η ζωή είναι μια διαρκής έκθεση…

Από την παράσταση «Η ιστορία του ζωολογικού κήπου» στο Θέατρο «Εμπρός».

θέατρο δουλεύει το διδακτορικό του. Τον ρωτάμε πώς ξεκίνησαν όλα. Με αυτές τις δύο ιδιότητες εργαζόταν σε εκπαιδευτικά προγράμματα του Δήμου Αχαρνών. Το 2010, καταθέτει πρόταση στο δημοτικό συμβούλιο ώστε να ιδρυθεί στον Δήμο το πρώτο θεατρικό εργαστήρι ατόμων με αναπηρία. Η πρόταση υπερψηφίστηκε και ξεκίνησαν οι ακροάσεις. Καθώς παρέμενε απλήρωτος, αποφασίζουν με τα υπόλοιπα παιδιά να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. «Πιο οργανωτικοί είναι αυτοί, εγώ όμως έχω περισσότερη τρέλα», λέει γελώντας ο Βασίλης. Φτιάξανε τη δική τους ΜΚΟ, που ξεκίνησε ως θέατρο ατόμων με αναπηρία του Δήμου Αχαρνών για να ονομαστεί τελικά ΘΕΑΜΑ, Θέατρο Ατόμων Με Αναπηρία. Είναι όλοι μέτοχοι της εταιρείας και αναλαμβάνουν το ρίσκο κάθε παραγωγής. Ομάδα ΘΕΑΜΑ | 71

Η ομάδα ΘΕΑΜΑ είναι το μοναδικό επαγγελματικό θέατρο στην Ελλάδα όπου συμμετέχουν ηθοποιοί με κινητικές αναπηρίες. «Δεν έχουμε καμιά ιδιαιτερότητα. Όπως ο καθένας μας, είμαστε αυτό που είμαστε και διεκδικούμε κοινωνική ενσωμάτωση, καλλιτεχνική έκφραση και επαγγελματική καταξίωση. Ο επαγγελματισμός είναι προτεραιότητα. Τα εργαλεία είναι ίδια για όλους. Δεν χαριζόμαστε σε κανέναν», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Βασίλης. Και καθώς δεν πιστεύει στην «γκετοποίηση», στην ομάδα δεν συμμετέχουν αποκλειστικά άτομα με αναπηρίες αλλά και άλλοι, επαγγελματίες ηθοποιοί. Μέσα τη δράση τους σκοπεύουν να συμβάλουν στην ίδρυση της πρώτης σχολής δραματικής τέχνης για άτομα με κινητικές αναπηρίες. «Για να δημιουργήσεις μια νέα κατάσταση, πρέπει να υπάρχει ένα προηγούμενο. Εμείς προσπαθούμε να δημιουργήσουμε το προηγούμενο για να έρθει κάποια στιγμή και το συστηματικό εργαστήρι και η δραματική σχολή για άτομα με αναπηρία και αν όχι από εμάς, ας είναι από κάποιον άλλον», μας εξηγεί. Το πρώτο τους έργο που παρουσιάστηκε από τον Δήμο Αχαρνών, ονομαζόταν «Λάμια» και ήταν μια αναπροσαρμογή του ομώνυμου μύθου. Το δεύτερο έργο ήταν το «Ήρωες και μύθοι», βασισμένο στους μονολόγους του Τένεσι Ουίλιαμς. Έκαναν μια καλή αρχή στην Τεχνόπολη και αργότερα συμμετείχαν στο δεκαπενθήμερο σύγχρονης θεατρικής δημιουργίας στην Ελευσίνα. Η προσέλευση ήταν μεγάλη αλλά και… απολύτως αναγκαία, καθώς ο Δήμος Αθηναίων μισθώνει την κεντρική αυλή της Τεχνόπολης προς 7.000 ευρώ τη

Γιώργος Ηλιάκης και Μαρίνα Μπεσίρη

Δεν επιθυμώ να εκμαιεύσω συναισθήματα συμπάθειας ή, ακόμη χειρότερα, οίκτου. Τα έργα που επιλέγω να ανεβάσω θέλω να είναι γροθιά στο στομάχι. Να τα βλέπει ο άλλος και να ξυπνά, να προσγειώνεται στην πιο σκληρή πραγματικότητα...

72 | www.epathlo.gr

βραδιά (!). Ρωτάμε αν έχουν λάβει ποτέ κρατική επιδότηση. Μία και μοναδική: 8.000 ευρώ το 2013 από το Υπουργείο Πολιτισμού για την παράσταση «Κ.Π. Καβάφης, Επάγγελμα Ποιητής». Η Αγγλία επιχορηγεί επαγγελματικούς θιάσους για κάθε είδους αναπηρία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι στο εξωτερικό τα πράγματα είναι απαραιτήτως καλύτερα. «Όταν πήγαμε σε μια συνάντηση θεατρικών ομάδων με αναπηρίες στο Τορίνο, όπου παρουσιάσαμε μια πειραματική προσέγγιση της “Ηλέκτρας” του Σοφοκλή», φοβόμασταν ότι θα ήμασταν πολύ πίσω από τους υπόλοιπους. Με έκπληξη διαπιστώσαμε πως οι διοργανωτές και ο φορέας δεν είχαν μεριμνήσει να είναι τίποτα προσβάσιμο. Ούτε είδαμε κάτι το αξιόλογο», θα μας πουν τα παιδιά. Διαβάσαμε κριτικές, είναι πάντα διθυραμβικές. Ο Βασίλης δείχνει ενοχλημένος. Δεν επιθυμεί μόνο την «καλή κριτική». «Χρειαζόμαστε και την κακή κριτική ώστε να μπορούμε να βελτιωθούμε. Θέλουμε να μας αντιμετωπίζουν ισότιμα κι αντικειμενικά με κριτήρια αποκλειστικά καλλιτεχνικά, όπως και κάθε άλλη ομάδα. Ως επαγγελματικό θίασο...» Ο Βασίλης έχει διδάξει αρχαία τραγωδία σε άτομα με νοητική στέρηση και κινητική αναπηρία στη Μόσχα και στη Μεγάλη Βρετανία. Την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου προβλήθηκε στη ΝΕΡΙΤ το ντοκιμαντέρ «ΘΕΑΜΑ» της Ελιάνας Περηφάνου και της Μαρίας Σιδηροπούλου. Περιλαμβάνει στιγμιότυπα από παραστάσεις και

πρόβες, καθώς και συνεντεύξεις των συντελεστών, κι έχει ήδη προβληθεί σε πολλές χώρες. Ο Πάνος Ζουρνατζίδης εκτελεί και χρέη βοηθού σκηνοθέτη. Είναι πιο αυστηρός από τον Βασίλη, θα μας πουν με πειρακτική διάθεση τα παιδιά. Ήταν εργοθεραπευτής και μετά από ένα ατύχημα, έχει παράλυση στα κάτω άκρα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και πριν από το ατύχημα συμμετείχε σε ερασιτεχνικούς θιάσους. Όταν τελείωσε η αποκατάσταση, θέλησε να επιστρέψει στο θέατρο. Κατέληξε στην ομάδα αποτελώντας ένα από τα ιδρυτικά μέλη της. «Για έναν άνθρωπο με κινητική αναπηρία δεν υπάρχει τίποτα ευκολότερο από την έκθεση στη σκηνή, στο κοινό. Είτε το θέλεις είτε όχι, όλη σου η ζωή είναι μια διαρκής έκθεση», θα μας πει. «Η ονομασία μας είναι άλλωστε ειρωνική…» συμπληρώνει χαρακτηριστικά ο Βασίλης. Ζει αποκλειστικά από την αναπηρική σύνταξη αφού με τα υφιστάμενα δεδομένα «για έναν άνθρωπο καθηλωμένο σε αμαξίδιο, η πρόσβαση στο αυτοκίνητο, στο λεωφορείο, στο πάρκινγκ, στη δουλειά είναι πολύ πιο δύσκολη απ’ όσο κανείς μπορεί να φανταστεί…» Η Χριστίνα Τούμπα έχει σπαστική τετραπληγία. Τελείωσε Κοινωνική Πολιτική στο Πάντειο και δίδαξε για τρία χρόνια σε ειδικό σχολείο για παιδιά με αυτισμό. Όμως το πρόγραμμα… διεκόπη. Είναι εξαιρετική στους μονολόγους, θα πει ο Βασίλης. Η Έφη, η μητέρα της, είναι πάντα μαζί της. «Εδώ και 19 χρόνια». Πάντοτε αγαπούσε τις τέχνες. Όταν το αποφάσισε η Χριστίνα, την ακολούθησε και, κάπως έτσι, ασχολήθηκε κι εκείνη με την υποκριτική. Έχει γράψει και δύο θεατρικά: Το «Αύριο», που έχει ανέβει από τον θίασο, και το «Θεριό», μονόλογο ενός καρκινοπαθή, που είναι υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Θεατρικού Έργου. «Είναι όμορφα, μα είναι και δύσκολα», θα μας πει η Έφη, «δεν θέλω να το ωραιοποιήσω…» Ο Γιώργος Ηλιάκης γεννήθηκε με παράλυση στα κάτω άκρα, μεγάλωσε στο ΠΙΚΠΑ και τα τελευταία τρία χρόνια δουλεύει σε ασφαλιστική εταιρεία. Είναι φίλος από παλιά με τη Χριστίνα. Είδε τη βελτίωσή της από τη

Στιγμιότυπα από τις πρόβες

Χριστίνα Τούμπα

«Εδώ, δεν ακούς “δεν μπορώ”», θα πει χαρακτηριστικά ο Βασίλης… συμμετοχή της στην ομάδα και θέλησε και ο ίδιος να συμμετάσχει. Ήταν μέλος ερασιτεχνικών θεατρικών ομάδων αλλά οι συνθήκες δεν τον ικανοποιούσαν. «Εδώ τα πράγματα είναι σοβαρά. Κανείς δεν σου χαϊδεύει τα αυτιά. Υπάρχει αυστηρότητα, απαιτήσεις, επαγγελματισμός, γίνεται δουλειά, μαθαίνεις, γίνεσαι καλύτερος», θα μας πει ο Γιώργος, που αγάπησε το θέατρο από τη στιγμή που εντάχθηκε στην ομάδα. Πολλά από τα παιδιά ήταν σε ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες, αλλά εδώ βρήκαν την αντιμετώπιση που ζητούσαν. «Εδώ δεν ακούς “δεν μπορώ”», θα πει χαρακτηριστικά ο Βασίλης… Η Μαρίνα Μπεσίρη πάσχει από δύο άγνωστα σύνδρομα και μεγάλωσε κι εκείνη στο ΠΙΚΠΑ. Σήμερα μένει σε δικό της σπίτι, προσφορά εθελοντών, και ζει από το επίδομά της. «Κατέπληξε το κοινό ερμηνεύοντας την κυρία Γκρέις στο μονόπρακτο του Τένεσι Ουίλιαμς. Αυτό το κάτι που δεν λέγεται», θα πει ο Βασίλης. Για όλους άλλωστε έχει μια καλή κουβέντα. Η Μαρία Μουρελάτου γεννήθηκε κι αυτή με σπαστική τετραπληγία κι έμαθε για την ομάδα από το Ομάδα ΘΕΑΜΑ | 73

περιοδικό «Αναπηρία». «Δεν είχα φανταστεί πως θα έπαιζα θέατρο. Ευτυχώς το φαντάστηκε ο Βασίλης», μας λέει. «Η συμμετοχή μου μου κάλυψε ως ένα βαθμό και το κομμάτι της φιλίας». Την πειράζουν τη Μαρία κι εκείνη γελάει. Το χιούμορ κι ο αυτοσαρκασμός στην ομάδα περισσεύουν. Το διασκεδάζουν πραγματικά… Όπως και για τους περισσότερους ηθοποιούς, η ενασχόληση με το θέατρο ελάχιστες φορές καλύπτει τα προς το ζην. Ο Μάνος Τριανταφυλλάκης είναι γνωστός ηθοποιός με διάφορες συμμετοχές κι ο Μιχάλης Γραμματάς δουλεύει παράλληλα ως καθηγητής αγγλικών. Η Αιμιλιανή Αβραάμ είναι ηθοποιός και θεατρολόγος, και βρίσκεται διαρκώς σε αναζήτηση εργασίας. Η Όλγα Οικονόμου τελείωσε θεατρικές σπουδές στην Πάτρα και τώρα είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια. Ο Μιχάλης Ταμπούκας είναι επαγγελματίας ηθοποιός και ζει από αυτό. Έχει σκηνοθετήσει τη μικρού μήκους ταινία «Γιγάντιοι Βηματισμοί», που αφορά ανθρώπους με αναπηρία. Η επιλογή ενός έργου δεν είναι απλή υπόθεση για τον Βασίλη. Πρέπει να ταιριάξει τους χαρακτήρες στα παιδιά. Ταυτόχρονα επιλέγει κείμενα δυνατά, πάντα δραματικά, επιδιώκοντας να περάσει τα μηνύματα που αξιώνει. «Δεν

επιθυμώ να εκμαιεύσω συναισθήματα συμπάθειας ή, ακόμη χειρότερα, οίκτου. Τα έργα που επιλέγω να ανεβάσω θέλω να είναι γροθιά στο στομάχι. Να τα βλέπει ο άλλος και να ξυπνά, να προσγειώνεται στην πιο σκληρή πραγματικότητα... Πολλοί έχουν σηκωθεί κι έχουν φύγει…» Συχνά αντλεί έμπνευση από τα βιώματα τα δικά του καθώς και των υπόλοιπων μελών της ομάδας… Για πρώτη φορά φέτος, η ομάδα θα ανεβάσει μια κωμωδία ή καλύτερα θέατρο του παραλόγου: «Ιάκωβος ή Υποταγή» του Ιονέσκο. Είναι η πρώτη παράσταση στην οποία ο Βασίλης δεν θα συμμετέχει ως ηθοποιός. Παρακολουθούμε λίγο από την πρόβα. Έχει πολύ γέλιο. Ο Βασίλης καθοδηγεί με υπομονή, επιμονή, σαφήνεια. Γνωρίζει τι θέλει, είναι δάσκαλος, είναι εξαιρετικός... Καθώς θεωρεί πως το θέατρο του παραλόγου είναι άφυλο, στους περισσότερους ρόλους τα φύλα έχουν αντιστραφεί. «Πρέπει να επαναπροσδιοριστεί το «τι είναι φυσιολογικό». Το φυσιολογικό έχει να κάνει με τη φύση κάθε ανθρώπου, με ό,τι καλύτερο εκείνος διαθέτει, είτε είναι ανάπηρος είτε όχι», έχει δηλώσει στο παρελθόν. Η υπόθεση αφορά μια οικογένεια που θέλει οπωσδήποτε να παντρέψει τον γιο της, τον Ιάκωβο. Ο γάμος όμως αποτελεί για εκείνον μια σύμβαση. Επιλέγοντας να μη συμβιβαστεί ζητά τα πιο παράλογα πράγματα. Θεωρεί όμορφο το πιο άσχημο, και θέλει την πιο άσχημη νύφη. Στην τρίτη πράξη, ο Ιάκωβος και η νύφη με τις… τρεις μύτες μένουν μόνοι αποφασίζοντας να ζήσουν σε έναν δικό τους κόσμο. «Να φτιάξουμε τον δικό μας κόσμο. Είναι η μόνη αντίσταση που μας έχει απομείνει…» θα κλείσει ο Βασίλης αποχαιρετώντας μας.

Η παράσταση θα περιοδεύσει το καλοκαίρι και τον επόμενο χειμώνα σε Κιάτο, Κορυδαλλό, Μεταμόρφωση, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βέροια, Λάρισα και αλλού.

Μιχάλης Ταμπούκης

74 | www.epathlo.gr

Περισσότερες πληροφορίες: www.distheater.gr και theaterndisability.blogspot.com

Αργύρης Αναγνωστόπουλος

Πολιτιστικός Σύλλογος Γαλατά Οι Φίλοι της Παράδοσης

Η

ίδρυση του Συλλόγου, που ξεκινά από το 1990, έδωσε πνοή στην κοινωνική και την πολιτιστική ζωή του Γαλατά αλλά και της ευρύτερης Τροιζηνίας, σε μια εποχή μάλιστα που ο πολιτισμός ως έννοια ζωτική και εκσυγχρονιστική για τους ανθρώπους της περιοχής ήταν κάτι νέο και άγνωστο. Ο πρόεδρος του Συλλόγου και αντιδήμαρχος του Δήμου Τροιζηνίας-Μεθάνων, κ. Σπύρος Καρνέζης, το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο αποτελούν σήμερα οι Μαρία Ντιριντή, Μαρία Κούλη και Αναστασία Μάγειρα, καθώς και τα μέλη του: Άρτεμις Σκαρπινάκη, Ελένη Κώνστα, Χρήστος Καπέλλος, Δημήτρης Κλάδος, Κωνσταντίνος Καραμάνης, εργάζονται άοκνα προσφέροντας τόσο στην προβολή της περιοχής του Γαλατά όσο και στη διατήρηση της παράδοσης και της ιστορίας του τόπου. Η 25χρονη πορεία του συλλόγου είναι άλλωστε αποτέλεσμα της συνέπειας των εκάστοτε Διοικητικών Συμβουλίων, καθώς και των χορευτών που μετέχουν στα χορευτικά σχήματα, αλλά κυρίως της αγάπης των μελών –που σήμερα αριθμούν τα 180 άτομα– και των

Οι έννοιες που μας ωθούν στο νέο, στο διαφορετικό, στο καλύτερο για όλους μας είναι η πνοή, ο πολιτισμός, οι μνήμες, οι δράσεις και ο εθελοντισμός.

76 | www.epathlo.gr

κατοίκων του Γαλατά που στηρίζουν τις δραστηριότητες και τις πρωτοβουλίες του συλλόγου. Τα τμήματα εκμάθησης παραδοσιακών χορών λειτούργησαν ήδη από την ίδρυση του συλλόγου και σήμερα ξεπερνούν τους 130 χορευτές. Το γεγονός αυτό αποτελεί για τους Φίλους της Παράδοσης πολύ σημαντικό επίτευγμα αφού, όπως τονίζουν στο «Έπαθλο», «μέσα από τη συμπυκνωμένη κοινωνική ιστορία, δράση και αισθητική που αντανακλάται στα παραδοσιακά τραγούδια και τους χορούς της πατρίδας μας ερχόμαστε σε επαφή με την ιστορία και τα χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας και της πολιτιστικής ταυτότητας του λαού μας». Ο Σύλλογός άντεξε στο χρόνο επειδή τα μέλη του πίστεψαν στις προθέσεις του και αγκάλιασαν τις προσπάθειές του με ηθική και οικονομική στήριξη. Όσα έχουν επιτευχθεί μέχρι τώρα ήταν αποτέλεσμα εθελοντικής προσφοράς και αγάπης για τον Γαλατά και τους ανθρώπους του. «Μέσα από τους παραδοσιακούς χορούς και τις δραστηριότητες του συλλόγου γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια να αντισταθούμε στη διεθνοποίηση, την κονσερβοποίηση, τη σπίλωση και την αδράνεια που προσπαθούν με κάθε τρόπο και μέσο να μας επιβάλουν». Για τους «Φίλους της Παράδοσης», ο λαϊκός πολιτισμός αποτελεί σε πείσμα όλων έναν ζωντανό οργανισμό. Το τμήμα παραδοσιακών χορών ενηλίκων του Συλλόγου, με χοροδιδάσκαλο την Ιωάννα Κώνστα-Καρνέζη, έχει στο βιογραφικό του σημαντικές συμμετοχές: το ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ, που διοργανώνει ο Όμιλος UNESCO Νομού Πειραιώς και Νήσων στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, τη ΓΙΟΡΤΗ ΕΛΛΗΝΩΝ «Μεσσηνίων όραμα» του Δήμου Μεσσήνης στην Αρσινόη, το αφιέρωμα στον Ελληνικό Κινηματογράφο «Σαν παλιό Σινεμά», το Παραδοσιακό Καρναβάλι του Δήμου Νάουσας. Χορευτικές παραστάσεις έχουν δοθεί σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις ανά την Ελλάδα: στην Αναπαράσταση της μάχης του Βαλτετσίου, στην Επέτειο της ιστορικής Ναυμαχίας της Σαλαμίνας, στα Μιαούλεια της Ύδρας, στην Πειραϊκή Αμφικτιονία κ.ά. Παραδοσιακοί χοροί παρουσιάστηκαν επίσης από τις ομάδες του Συλλόγου στην Τελετή υποδοχής της φλόγας της ελπίδας των Special Olympics στον Πόρο, καθώς και σε διάφορες παραστάσεις και εκδηλώσεις στον Γαλατά και στην ευρύτερη Τροιζηνία, στα Μέθανα, τον Πόρο και την Επίδαυρο. Τα χορευτικά του σχήματα έχουν ταξιδέψει σε πολλά μέρη της Ελλάδας ανταλλάσσοντας φιλοξενίες με άλλους «αδελφούς» συλλόγους. Έχουν επισκεφθεί την Κύπρο καλεσμένοι στη Λεμεσό και στην όμορφη Φιλιά. Δέχονται προτάσεις για χορευτικές παραστάσεις στην Ευρώπη και αυτή τη στιγμή ετοιμάζονται εντατικά για τις παραστάσεις τους στο εξωτερικό, που θα περιλαμβάνουν χορούς από όλη την Ελλάδα. Στις δράσεις του συλλόγου συμπεριλαμβάνεται η Εκστρατεία καθαρισμού σε συνεργασία με τον ΣΚΑΪ στην παραλία της Πλάκας Γαλατά Πόρου, το «Παιχνίδι του Χαμένου Θησαυρού» και η διοργάνωση αγώνων δρόμου στο Λεμονοδάσος. Από τις σημαντικότερες όμως δράσεις και πρωτοβουλίες του αποτελούν

τα «ΣΑΡΩΝΕΙΑ», ένα δεκαήμερο φεστιβάλ πολιτιστικών εκδηλώσεων που ξεκίνησε το 1995 και αποτελεί πλέον θεσμό για ολόκληρη την Τροιζηνία. Κάθε χρόνο τον Ιούλιο, ντόπιοι και επισκέπτες περιπλανώνται σε εκθέσεις βιβλίου, παραδοσιακών φορεσιών, φωτογραφίας, χειροποίητων κοσμημάτων και λουλουδιών ενώ έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν παραδοσιακά γλυκά του τόπου, λικέρ, μέλι κ.ά. Παράλληλες πολιτιστικές εκδηλώσεις πλαισιώνουν τη μεγάλη αυτή διοργάνωση με παραστάσεις καραγκιόζη, παραδοσιακούς χορούς από τα τμήματα του Συλλόγου και φιλοξενούμενες ομάδες, αλλά και μοντέρνους χορούς από τα παιδιά του Συλλόγου, επίδειξη κανό-καγιάκ, αγώνες κολύμβησης του διάπλου Πόρος-Γαλατάς, χορωδίες, αγώνες μπάσκετ και πολλές μουσικές βραδιές. Τα φετινά «Σαρώνεια» θα

πραγματοποιηθούν το διάστημα από 10 έως 19 Ιουλίου και, όπως κάθε χρόνο, ο τόπος θα ζωντανέψει από τον κόσμο –ντόπιους και επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο– και θα γεμίσει με χαμόγελα προσφέροντας ουσιαστική ψυχαγωγία, που στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Πιστεύοντας ότι η συλλογικότητα και η ομαδικότητα πάντα έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα, ο Σύλλογος είναι ανοιχτός σε προτάσεις συνεργασίας με άλλους συλλόγους και φορείς πολιτισμού. Βασικός στόχος του Δ.Σ. είναι η διεύρυνση της κινητικότητας γύρω από τα πολιτιστικά δρώμενα, τόσο με τους ήδη συνεργαζόμενους ανθρώπους και φορείς, όσο και με τη νεολαία της περιοχής, που αποτελεί το μέλλον του τόπου. Ευελπιστούμε ότι οι Φίλοι της Παράδοσης θα συνεχίσουν να προσφέρουν στα κοινά και τον πολιτισμό με ποιοτικές εκδηλώσεις, που θα τις ευχαριστιούνται όλοι όσοι επιλέγουν να τις στηρίζουν με τη συμμετοχή τους.

Τα φετινά «ΣΑΡΩΝΕΙΑ» θα πραγματοποιηθούν από 10 έως 19 Ιουλίου 2015.

Τηλ.: 22980 42558, 6956 028713 email: polsylgal@gmail.com http://sites.google.com/site/ politistikossyllogosgalata

Τίτλος θέματος | 77

Μεσολόγγι

Σπαγγέτι με καυτερή πιπεριά και αυγοτάραχο Μεσολογγίου

Το ελληνικό χαβιάρι αποτελεί μεζέ υψηλής γαστρονομίας, με ντελικάτη γεύση και Πιστοποιημένη Ονομασία Προέλευσης. Τα αυγά προέρχονται από τις «μπάφες», τα θηλυκά κεφαλόπουλα που ψαρεύονται στα διβάρια της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. Αφού πλυθούν με θαλασσινό νερό, ωριμάζουν για δύο ώρες στο αλάτι. Έπειτα στεγνώνουν για τρεις ημέρες και κερώνονται, βουτώντας τα έξι φορές σε φυσικό κερί μέλισσας. Με έντονο άρωμα και πλούσια υφή, γεύση δυνατή και συνάμα φινετσάτη, το αυγοτάραχο Μεσολογγίου ταιριάζει ιδανικά με τσίπουρο ή λευκό κρασί. Εδώ το παρουσιάζουμε σε μια διαφορετική εκδοχή, με σπαγγέτι, σκόρδο, μπούκοβο, ελαιόλαδο και ξύσμα λεμονιού. Μια ελαφριά και πικάντικη εκδοχή, που σίγουρα θα εντυπωσιάσει.

Για 4 μερίδες

• 1 πακέτο σπαγγέτι • Α λάτι • 8 κ.σ. έξτρα παρθένο ελαιόλαδο • ½ μπαστούνι αυγοτάραχο, σε θερμοκρασία δωματίου

• 2 σκελίδες σκόρδο, κομμένες σε λεπτές φέτες

• 1 κ.γ. μπούκοβο • 2 κ.γ. ξύσμα λεμονιού • 2 χούφτες (1/2 φλιτζάνι) μαϊντανό, ψιλοκομμένο

• Φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Β

ράζουμε το σπαγγέτι σε άφθονο νερό, ελαφρά αλατισμένο, σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας. Σουρώνουμε, ξαναβάζουμε το σπαγγέτι στην κατσαρόλα, προσθέτουμε δύο κουταλιές ελαιόλαδο και ανακατεύουμε. Εντωμεταξύ, κόβουμε το αυγοτάραχο σε λεπτές φέτες. Σε βαθύ τηγάνι ζεσταίνουμε το υπόλοιπο λάδι και σοτάρουμε το σκόρδο και το μπούκοβο. Αποσύρουμε το σκεύος από τη φωτιά και αφήνουμε να κρυώσει. Ρίχνουμε στο τηγάνι το ξύσμα λεμονιού, προσθέτουμε το σπαγγέτι και ανακατεύουμε. Πασπαλίζουμε με τον μαϊντανό, σκορπίζουμε τις φέτες αυγοτάραχο και καρυκεύουμε με πιπέρι. Σερβίρουμε αμέσως. Τη συνταγή μάς παραχώρησε το εργαστήριο παρασκευής παραδοσιακού αυγοτάραχου Botargo Stefos των αδελφών Στεφάνου, στο Αιτωλικό Μεσολογγίου. Περισσότερες συνταγές και πληροφορίες για το Αυγοτάραχο Μεσολογγίου: www.botargostefos.gr ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ | 79

ΚΡΕΑΤΑΓΟΡΑ

Άργοσ Κορίνθου 212 Τηλ. 2751021081 Ναύπλιο Ασκληπιού & Τσιλικανίδου 1 Τηλ. 2752027861 Νέα Κίοσ Κεντρική Πλατεία 2751051347

Δεσμοί αίματος Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Αργολίδας

Μ

«Γίνε κι εσύ μέλος της παρέας μας, για να κάνουμε περισσότερους ανθρώπους να χαμογελούν…»

Επικοινωνία: info@desmoiaimatos.gr

ια παρέα ανθρώπων που, είτε από προσωπικές εμπειρίες είτε από εμπειρίες τρίτων, συνειδητοποίησαν πόσο σημαντικό και αναγκαίο είναι το αίμα για εμάς και τους συνανθρώπους μας, δημιούργησαν τους «Δεσμούς αίματος». Η ονομασία του Συλλόγου Εθελοντών Αιμοδοτών Αργολίδας συμβολίζει τη βαθιά, ανθρώπινη, παντοτινή σχέση που δημιουργούμε με κάθε άνθρωπο στον οποίο προσφέρουμε το αίμα μας. «Αν μέχρι τώρα αναγνωρίζαμε τους δεσμούς αίματος αποκλειστικά στην οικογένειά μας, τώρα έχουμε τη δυνατότητα το ίδιο αίμα να κυλάει στις φλέβες πολλών ανθρώπων...» Πολλές φορές έχουν χαθεί άνθρωποι, ιδίως μετά από σοβαρά ατυχήματα, επειδή δεν υπήρχε αρκετή ποσότητα ή/και κατάλληλη ποιότητα αίματος τη στιγμή του ατυχήματος. Είναι όμως πολλές και οι φορές που έχουν σωθεί άνθρωποι ακριβώς επειδή υπήρχε επάρκεια σε αίμα. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των αιμοδοτών αγγίζει μόλις το 4% του πληθυσμού, δηλαδή είναι αιμοδότης ένας στους είκοσι πέντε ανθρώπους. Την ίδια στιγμή, οι ανάγκες σε αίμα πολλαπλασιάζονται, καθώς αυξάνονται όλο και περισσότερο οι ασθένειες που απαιτούν μεταγγίσεις. Έτσι, ως κράτος, είμαστε υποχρεωμένοι να εισάγουμε αίμα, για το οποίο ξοδεύουμε υπέρογκα ποσά, που θα μπορούσαν να διοχετευτούν για να καλυφθούν άλλες ανάγκες του πολύπαθου κλάδου της υγείας. Ο Σύλλογος οργανώνει αιμοδοσίες σταθερά κάθε μήνα σε μία από τις τρεις κύριες πόλεις του Νομού Αργολίδας, καθώς και έκτακτες, όταν υπάρχουν επείγουσες εκκλήσεις από νοσοκομεία. Εκτός από τη δράση τους στο Άργος και το Ναύπλιο, υποστηρίζουν και προσπάθειες συλλογής αίματος που γίνονται με πρωτοβουλία άλλων φορέων

(συλλόγους, εκκλησία, νοσοκομεία κ.λπ.). «Δεν έχουμε αρνηθεί ποτέ αίμα, σε κανέναν, γι’ αυτό και ο κόσμος μάς εμπιστεύεται και αυξάνονται οι εθελοντές μας…» Μέσα από εκδηλώσεις, σχετικές ημερίδες, ομιλίες σε σχολεία και άλλες δράσεις, φιλοδοξούν να πείσουν όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους να γίνουν εθελοντές αιμοδότες. Την περσινή χρονιά, σε συνεργασία με την Ένωση Γραφιστών Ελλάδας, κάλεσαν τους σχεδιαστές οπτικής επικοινωνίας να σχεδιάσουν μία ή περισσότερες αφίσες, με σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών στην εθελοντική αιμοδοσία. Από το καλοκαίρι του 2011, που ξεκίνησαν, έχουν οργανώσει 36 εθελοντικές αιμοδοσίες στο Ναύπλιο, το Άργος και τη Νέα Κίο. «Αν βάλουμε στόχο το 4% να το κάνουμε 5%, για αρχή, θα έχουμε αυξήσει κατά ένα μεγάλο ποσοστό τους εθελοντές…» Ο Σύλλογος είναι ενταγμένος στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών (ΠΟΣΕΑ). Όσοι επιθυμούν να συμμετέχουν στις δράσεις και τις αιμοδοσίες τους, μπορούν να συμπληρώσουν την ηλεκτρονική φόρμα εγγραφής στη διεύθυνση: www.desmoiaimatos.gr «Χιλιάδες συνάνθρωποί μας βρίσκονται στη δυσάρεστη θέση να ζητούν απεγνωσμένα μία φιάλη αίματος. Ας μην αντιμετωπίσουν την αδιαφορία. Ας σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και ας δείξουμε με τον καλύτερο τρόπο την υπευθυνότητα και την ανθρωπιά μας. Ας μην επαναπαυόμαστε στην ιδέα ότι δεν πρόκειται να συμβεί σε εμάς. Αν υποψήφιος αιμοδότης είναι κάθε υγιής άνθρωπος, υποψήφιοι δέκτες είμαστε όλοι. Σε κανένα συνάνθρωπό μας να μη λείψει αίμα, όσο και όταν χρειαστεί…» ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ | 81

«Χαρά - ακόμη πιο βαθιά απ’ τον πόνο της ψυχής» Δ. Λιαντίνης, από το τρίτο μέρος του Ζαρατούστρα, «Το τραγούδι του άλλου χορού»

Ο

ι εικόνες από το Νεπάλ σοκάρουν: πόνος, θλίψη, απελπισία…

7.500 νεκροί, 14.000 τραυματίες, δύο εκατομμύρια άστεγοι, εκατοντάδες θαμμένοι στα συντρίμμια, εκατοντάδες χιλιάδες κοιμούνται έξω στο ύπαιθρο ή σε σκηνές. Το ηλεκτρικό είναι κομμένο παντού, τα νοσοκομεία έχουν πλημμυρίσει από κόσμο. Σχεδόν δύο εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται άμεσα τροφή – τα αποθέματα τροφίμων και νερού εξαντλούνται. Θα μπορούσαμε να επιλέξουμε μια εικόνα από την καταστροφή. Επιλέξαμε μια εικόνα διαφορετική. Τι νόημα έχει να θρηνούμε τον θάνατο, αν δεν χαιρόμαστε τη ζωή ως ζωντανοί... Δωρεές για το Νεπάλ:* Αctionaid www.actionaid.gr/kane-mia-dorea!/?e=2 Unicef Πειραιώς: GR30 0172 0490 0050 4902 2842 011 Eθνική: GR02 0110 1690 0000 1694 8002 064 Alpha Bank: GR98 0140 1150 1150 0200 2022 472 Eurobank: GR26 0260 1020 0001 3020 0612 226 www.unicef.gr/κάντε-τη-δωρεά-σας-βοήθεια-στο-νεπάλ/20 Ερυθρός Σταυρός Eurobank: GR4202602400000310201260645 * 40 λεπτά του ευρώ αντιστοιχούν σε ένα κιλό ρύζι, 3,5 ευρώ σε μία κουβέρτα, 6,5 ευρώ σε ένα σετ για μαγείρεμα.

82 | ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ

速