Euregio Scheldemond: Actieplan

Actieplan Van strategie naar actie

2020

2020

4

Van strategie naar actie

5

Euregio Scheldemond is een grensoverschrijdend samenwerkingsverband tussen de provincies Oost- en WestVlaanderen en Zeeland. Deze samenwerking verloopt in de praktijk via de Scheldemondraad. Het Scheldemondfonds en diverse Europese subsidieprogramma’s geven er mee vorm aan.

Samen tellen de drie provincies ruim 3 miljoen inwoners, verspreid over 142 gemeenten. Tegenover 2000 steeg dit bevolkingscijfer met 5 %. Tegen 2030 verwachten de Vlaamse provincies een verdere toename met 4 %, Zeeland verwacht een krimp.

Het bruto binnenlands product ligt in de drie provincies beneden het respectievelijke landgemiddelde. Het cijfer van Zeeland ligt 10 % boven dat van West-Vlaanderen en 15 % boven dat van Oost-Vlaanderen.

1,4 miljoen mensen in Euregio Scheldemond zijn economisch actief. Meer dan een derde van hen behaalde een bachelordiploma of hoger (voortgezette opleiding).

Het onderwijsaanbod in de regio is groot. Oost-Vlaanderen telt een universiteit en drie hogescholen en in West-Vlaanderen zijn er drie hogescholen en een beperkte universiteits­­campus.

In Zeeland vind je een hogeschool en een University College. In totaal gaat het over meer dan 80.000 studenten.

Euregio Scheldemond telt zes zeehavens: twee in elke provincie en samen goed voor een totale maritieme trafiek van zowat 140 miljoen ton. Ter vergelijking: Europa’s grootste haven, Rotterdam, verhandelt jaarlijks zowat 400 miljoen ton goederen.

Naast de logistiek zijn ook handel, zorg, welzijn en onderwijs vooraanstaande werkgevers. Belangrijke industriële sectoren zijn onder meer bouw, chemie, metaal en voeding.

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

6

Van strategie naar actie

7

Visie Euregio Scheldemond wil in 2020 een toonaangevende, dynamische regio zijn in het Vlaams-Nederlandse grensgebied en de regio duidelijk op de Europese kaart zetten.

Dit vanuit een eigen perspectief en via een doorgedreven grensoverschrijdende samenwerking.

Daarvoor zijn ook voldoende troeven aanwezig: kennis- en onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden, ruimte voor creatieve, innovatieve, cross-sectorale verbanden en een goed platform voor grensarbeid.

Missie De Euregio Scheldemond wil zich onderscheiden door het stimuleren van samenwerking op het vlak van biogebaseerde economie, agrofood, logistiek, duurzame havens, zorgeconomie en beleveniseconomie, en door het bieden van een platform voor creatieve, innovatieve samenwerkingsinitiatieven over sectoren heen.

Als netwerk van intermediaire en lokale besturen is de Scheldemondraad goed ge足plaatst voor een faciliterende rol in de samenwerking tussen overheden, bedrijfswereld en onderwijs, rekening houdend met het maatschappelijke draagvlak. De Scheldemondraad bevordert hiertoe concrete samenwerkingsprojecten. Waar nodig neemt de raad ook het lobbywerk op naar bevoegde overheden.

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

8

Van strategie naar actie

Strategische visie in een notendop De strategische visie is opgebouwd rond drie domeinen. Elk daarvan heeft een grote invloed op de Euregio Scheldemond:

De veranderende economie Het vormt een uitdaging slim in te zetten op toekomstbestendige sectoren en tegelijk ruimte te behouden voor de traditioneel sterk aanwezige sectoren. In een sterk veranderende economische context moeten zij concurrentieel blijven.

De klimaatverandering De leefbaarheid in het gebied staat onder druk: de klimaatverandering veroorzaakt onder meer wateroverlast, droogte, verzilting en een afnemende biodiversiteit.

Grensoverschrijdend kan worden gezocht naar duurzame oplossingen.

Demografische veranderingen

9

biedt het ook concrete oplossingen voor fysiek grensoverschrijdende knelpunten. Via clustering en integratie op regionaal niveau zijn ook schaalvoordelen mogelijk.

De Europese, nationale en regionale strategieÍn enerzijds en bestaande andere (deels overlappende) samenwerkingsverbanden anderzijds, vormen een kader voor de Scheldemondwerking. Zinvol hierbij zijn vooral aandacht voor een flexibele samenwerking met interessante regio’s en partners buiten het Scheldemondgebied, voor complementariteit met initiatieven in andere netwerken en voor het ondernemen van actie op het juiste bevoegdheidsniveau (subsidiariteit).

De hierboven genoemde uitdagingen en grensoverschrijdende context bieden tal van aanknopingspunten voor de Euregio Scheldemond om samen te werken aan een slimme, duurzame en toekomstbestendige Euregio.

Innovatie, kennisvalorisatie en clustervorming vormen de sleutel tot de realisatie van een duurzame economische transformatie. Daarbij kunnen de provincies, samen met hun agentschappen en partnerorganisaties, een belangrijke rol spelen in het verbinden van overheden, kennisinstellingen en ondernemingen, met bijzondere aandacht voor kmo/mkb.

Krimp, ontgroening en vergrijzing hebben stuk voor stuk een sterke invloed op de samenleving: van de arbeidsmarkt tot de zorg, van de woningmarkt tot het onderwijs. Gezamenlijke initiatieven kunnen het gebied grensoverschrijdend versterken: stimuleren van grensarbeid, werken aan innovatie in de zorgsector ...

Op onderwijsvlak kan de Euregio Scheldemond zinvol inzetten op initiatieven voor promotie van studierichtingen in het technisch en beroepsonderwijs met zicht op economische meerwaarde en innovatie voor de betrokken provincies. Zo kan onder meer een aanzet worden gegeven tot oplossingen voor het tekort aan technisch opgeleiden in de regio. Het is ook van belang de kennis en expertise die op dit vlak in kennis- en opleidingsinstellingen aanwezig is, toegankelijk te maken voor de bedrijfswereld.

Grensoverschrijdende samenwerking biedt veel

De biogebaseerde economie evolueert zeer snel en is sterk in opkomst in het Vlaams-Nederlands grensgebied. Door de combinatie van stakeholders als bedrijven, kennisinstellingen,

voordelen: naast geoptimaliseerde beleidsinspanningen

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

10

Van strategie naar actie

11

zeehavens, de agro-industrie en overheden kan het westelijk Vlaams-Nederlands grensgebied zich ontwikkelen tot hotspot voor biogebaseerde economie.

De uitdagingen die de demografische ontwikkelingen voor de Euregio met zich meebrengen liggen vooral in het formuleren van een antwoord op de stijgende zorgvraag en de dalende beschikbaarheid van actieve werkkrachten in de sector. Via een goed zicht op het zorgeconomisch landschap in de Euregio Scheldemond kunnen grensoverschrijdende opportuniteiten gedetecteerd worden. Bedrijven kunnen op die vlakken worden onder­steund om innovatie in de zorg te stimuleren. * De concentratie aan havens in het Scheldemondgebied leent zich ook goed om op zoek te gaan naar complementaire belangen. Duurzame energieoplossingen, energie-efficiëntie en CO2-reductie zijn verenigbare behoeften bij de verschillende havenbesturen. Op termijn kan ook grensoverschrijdende samenwerking op andere domeinen en/of met grotere havens als Antwerpen en Rotterdam nuttig zijn.

In het realiseren van de ambitie om de grensregio Vlaanderen-Nederland te laten uitgroei­en tot de logistieke topregio van Europa, spelen onder andere de havens als draaischijven een cruciale rol. Op Scheldemondniveau kan de regionale logistiek in de agro-voedingssector nog beter worden afgestemd door introductie van intelligente ICT-systemen en het nauw betrekken van lokale actoren.

Voor het Scheldemondgebied zijn de Seine-Scheldeverbinding en de bouw van de tweede zeesluis in Terneuzen ontwikkelingen die ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor de regio. De Scheldemondraad volgt de voortgang hier met interesse.

Ten slotte gaat ook aandacht naar flankerende thema’s als leefbaarheid in de havengebieden.

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

12

Van strategie naar actie

13

Op het vlak van agro-voeding vinden innovatiecapaciteit en expertise niet altijd vlot hun weg naar de praktijk.

Mede via clustering kunnen ze nog beter worden ingezet ten behoeve van regionale economieĂŤn en ondernemers.

Product- en procesinnovatie zijn interessante pistes om grensoverschrijdend op in te zetten. Daarnaast kunnen ook marktgestuurde opleidingen deze sector beter op de kaart zetten. De huidige beperkte aquacultuursector kan dankzij samenwerking worden uitgebouwd tot een volwaardige, sociaal en ecologisch duurzame economische sector van betekenis.

Creatieve industrie is voor het Scheldemondgebied een

vrij nieuwe uitdaging. Op het snijvlak tussen creativiteit en de traditionele sectoren als bouw, zorg, agro-voeding en toerisme, kunnen zich in de toekomst kansen voordoen om grensoverschrijdend op in te spelen. De Scheldemondraad wil hiervoor een platform bieden en waar mogelijk initiatieven uit het veld faciliteren en ondersteunen.

In het kader van adaptatie aan en mitigatie van de klimaatverandering kan de Euregio Scheldemond zich met haar beleid rond klimaatverandering profileren als trekker. Door in te zetten op acties als energiebesparing en de overgang naar hernieuwbare energie en door bijvoorbeeld een rol te spelen in het voorzien van ruimte voor water en het tegengaan van verdroging. Grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van waterbeheer is traditioneel een thema van de Euregio Scheldemond en blijft dit ook in de toekomst.

Demografische veranderingen zorgen ervoor dat

een aantal voorzieningen in deze regio onder druk komen. Grensoverschrijdende oplossingen kunnen hier schaalvoordelen bieden. Zoals in de culturele en toeristische sector of voor basisvoorzieningen als zorg en onderwijs, maar ook op het vlak van grensarbeid. Bij dit laatste ligt de

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

14

Van strategie naar actie

15

uitdaging in goede informatievoorziening naar verschillende doelgroepen en het zoeken naar grensoverschrijdende oplossingen voor de invulling van knelpuntberoepen.

De opdracht voor de Scheldemondraad bestaat dan uit lobbywerk naar bevoegde (hogere) overheden om knelpunten rond grensarbeid op te heffen.

Een belangrijke voorwaarde voor de verbinding in dit grensgebied is een goede grensoverschrijdende mobiliteit. De mogelijkheden om zich grensoverschrijdend via het openbaar vervoer te verplaatsen, zijn nog steeds beperkt. Ook hier wil de Scheldemondraad stakeholders stimuleren om gezamenlijk op kansen in te gaan.

Toerisme is bij uitstek een sector om in te spelen op

grensoverschrijdende opportuniteiten. Dat kan vanuit verschillende invalshoeken, zoals duurzame mobiliteit , maar ook door een gezamenlijke benadering van gastvrij onthaal, digitalisering en monitoring in de toeristische sector.

Cultuur speelde al altijd een belangrijke rol in de

verbondenheid tussen de Scheldemondprovincies. Culturele samenwerking vergroot bovendien het draagvlak bij lokale overheden. De Scheldemondraad blijft aandacht schenken aan initiatieven die culturele samenwerking bevorderen. Hij treedt faciliterend op en biedt een platform voor culturele instanties met grensoverschrijdende ambities. Zo wil de Scheldemondraad de aanwezige ervaring en expertise in het sociaal-artistiek netwerk grensoverschrijdend delen. Dit moet een hefboom creĂŤren voor nieuwe initiatieven.

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

16

Van strategie naar actie

17

Van actie naar realisatie Een groot deel van de voorgestelde grensoverschrijdende acties moet worden uitgevoerd in grensoverschrijdende partnerschappen. Daarbij zijn de provincies niet de eerst aangewezen uitvoerende partijen.

Het actieplan benoemt dan ook niet enkel de acties die de provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland zelf willen uitvoeren, maar ook de initiatieven waarbij ze een faciliterende rol willen opnemen.

Om projecten te helpen realiseren kan Euregio Scheldemond de volgende zaken doen: * opdracht geven aan het Euregiosecretariaat en/of de provinciale ambtenaren om het proces van uitwerken en aanvragen van subsidies te ondersteunen (door het bijeenbrengen van partners, het ondersteunen van het schrijfproces met inhoudelijke en technische expertise enz.); * bestuurlijke contacten leggen om partners in het project te betrekken, om vastgelopen projecten aan te jagen enz.; * cofinanciering (bij een goede uitwerking van het project); * stimuleren van kleinschalige projecten via het Scheldemondfonds; * bij een goede uitwerking mee goedkeuren van grotere projecten binnen de Interreg-programma’s waarin de provincies leden zijn van de stuurgroep/het ComitÊ van Toezicht;

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

18

19

Van strategie naar actie

* pleiten voor de goedkeuring van grotere projecten bij hogere overheden of stuurgroepen van Interreg- of andere (nationale of EU-)programma’s waarin de provincies geen deel uitmaken van de stuurgroep.

Financiering Het belangrijkste programma voor de uitvoering van de Strategisch Visie Euregio Scheldemond is Interreg V Vlaanderen-Nederland. Daarin zijn grensoverschrijdende projecten mogelijk tussen Vlaamse en Zuid-Nederlandse partijen. De drie provincies zijn hier bestuurlijk vertegenwoordigd in de stuurgroep/het Comité van Toezicht.

Het programma Interreg V Vlaanderen-Nederland richt zich op een viertal thema’s: * onderzoek en innovatie * koolstofarme economie

Secretariaat Euregio Scheldemond Het Euregiosecretariaat richt zich in de komende jaren maximaal op het initiëren van concrete projecten en het realiseren van de in het actieplan genoemde projecten, lobby­ dossiers en thema’s waarin kennisuitwisseling of afstemming nodig zijn.

Vanuit de Scheldemondraad kunnen kleinere acties worden mogelijk gemaakt via het Scheldemondfonds. Binnen dit fonds ligt de prioriteit bij de in dit actieplan vermelde projecten of bij projecten die duidelijk inspelen op een of meerdere thematische prioriteiten in de strategische visie.

Scheldemondfonds met het Scheldemondfonds ondersteunen de provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland, verenigd in Euregio Scheldemond, grensoverschrijdende projecten

* milieubescherming en efficiënt gebruik van hulpbronnen * werkgelegenheid en arbeidsmarkt Vooral de innovatieprojecten en projecten rond grensarbeid zijn mogelijk kansrijk binnen dit programma. Voor pure adaptatieprojecten of projecten die inspelen op de demografische veranderingen en maatschappelijke thema’s biedt het programma wellicht minder mogelijkheden.

scheldemondfonds

I

1

www.euregioscheldemond

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

20

Van strategie naar actie

21

Actieplan Kennis en Innovatie Om Euregio Scheldemond op het vlak van kennis en innovatie naar een hoger niveau te tillen moet er verder worden geĂŻnvesteerd in een slimme specialisatie van het gebied, in efficiĂŤnte kennisclustering en in de verdere uitbouw van een aantal topsectoren, zoals biogebaseerde economie,

agrofood, blue energy, aquacultuur en creatieve industrie.

Kennis en onderwijs worden gezien als belangrijke motoren voor innovatie. Maar Euregio Scheldemond wil ook inspelen op zorgeconomie en innoverend toeristisch ondernemen.

HIERTOE WIL EUREGIO SCHELDEMOND:

Prioritair * Een betere aansluiting tot stand brengen tussen onderwijs en arbeidsmarkt door middel van het ondersteunen van initiatieven die gericht zijn op -- de promotie van studierichtingen die leiden naar kansenberoepen (bv. technische en zorgopleidingen); -- het bevorderen van de kennistransfer tussen kennis- en onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven.

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

22

Van strategie naar actie

Aandeel hooggeschoolden in bevolking 25-65 jaar (2013)

40 30 20

37%

33%

29%

* Product- en procesinnovatie in bedrijven stimuleren door middel van grensoverschrijdende initiatieven (bv. in de logistiek, de agrovoeding en het toerisme).

West-Vlaanderen

EU28 Zeeland

Oost-Vlaanderen

Tewerkstelling in wetenschap en technologie (2013)

40 30

31,8%

35,3% 30,9%

29,8%

20

Daarnaast * De grensoverschrijdende samenwerking versterken tussen de onderwijs- en kennisinstellingen op het vlak van toegankelijkheid voor leerlingen, grensoverschrijdende stages, diplomavergelijking, grensoverschrijdende mobiliteit van scholieren en studenten ‌ * Acties ondersteunen die jongeren helpen een bewuste studiekeuze maken in functie van hun talenten, zodat minder jongeren ongekwalificeerd uitstromen en ze maximale kansen krijgen in het hoger onderwijs of op de arbeidsmarkt. * Inspelen op de demografische evolutie door het stimuleren van technologische innovatie in producten en diensten in de zorg.

10 0

* Een grensoverschrijdende clustering faciliteren van kennis- en onderzoeksinstellingen, ondernemingen en overheid (triple helix) met het oog op de versterking van de topsectoren biogebaseerde economie, agrofood, blue energy, creatieve industrie en zorgeconomie. * Organisaties en bedrijven ondersteunen bij hun initiatieven en faciliterend optreden voor grensoverschrijdende contacten in het kader van de versterking van de hierboven vermelde Scheldemondtroeven.

22%

10 0

23

West-Vlaanderen

EU28 Zeeland

% van de actieve bevolking

Oost-Vlaanderen

* Faciliterend optreden voor concrete initiatieven op het vlak van kennis en innovatie met het oog op het verwerven van Europese fondsen voor deze regio.

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

24

Van strategie naar actie

25

Logistiek en Mobiliteit De grote concentratie aan havens is een heel uniek gegeven voor Euregio Scheldemond. Enerzijds heerst er een gezonde concurrentie tussen deze havens, anderzijds zijn er heel wat kansen voor samenwerking, zeker ook grensoverschrijdend en zelfs transnationaal. Euregio Scheldemond wil vooral inzetten op niet concurrentiegevoelige domeinen zoals duurzaamheid en veiligheid.

Maar niet alleen de havens zorgen ervoor dat Euregio Scheldemond een logistieke topregio is, ook het uitgebreide wegennetwerk, de talrijke spoorverbindingen en de vele achterlandverbindingen via het water zijn troeven.

Duurzame investeringen in deze infrastructurele mix blijven noodzakelijk. De logistieke sector zorgt voor de creatie van heel wat werkgelegenheid en toegevoegde waarde en is dus van groot belang in de Euregio Scheldemond.

Grensoverschrijdende mobiliteit via het openbaar vervoer is zeker een van de toekomstige uitdagingen voor Euregio Scheldemond. Vooral in de grensoverschrijdende Kanaalzone Gent-Terneuzen vormt het ontbreken van grensoverschrijdend openbaar vervoer een grote belemmering voor de mobiliteit van werknemers en studenten.

MOGELIJKE ACTIES VOOR EUREGIO SCHELDEMOND:

Prioritair * Stimuleren van logistieke samenwerking tussen de verschillende Scheldemondhavens en met andere logistiek belangrijke actoren.

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

26

Van strategie naar actie

27

Vrachtvervoer over de weg (2013)

* Optimaliseren en verduurzamen van alle transportmodi.

100000

* Beter afstemmen van de regionale logistiek in de agrofood met behulp van intelligente ICT-systemen.

90.380

90.327

75000

* Stimuleren van de samenwerking tussen hoeve- en streekproducenten en de toeristische horeca om het duurzaam toeristisch ondernemen en de korte keten in de toeristische sector te bevorderen.

73.261 50000 25000

* Inzetten op het bevorderen van duurzame (toeristische) mobiliteit.

23.485 0

West-Vlaanderen

EU28 Zeeland

Oost-Vlaanderen

* Follow-up van werkzaamheden in het kader van de bouw van de tweede zeesluis in Terneuzen en waar nodig gerelateerde dossiers ondersteunen.

miljoen ton/km per km autosnelweg

* Follow-up van het Seine-Schelde dossier en waar nodig gerelateerde dossiers ondersteunen.

Maritiem vrachtvervoer (2012)

* De inspanningen voortzetten om de grensoverschrijdende mobiliteit via openbaar vervoer te bevorderen, met name in de Kanaalzone Gent-Terneuzen en in het kustgebied.

100 75

86,3%

* Helpen om meer Europese fondsen naar deze regio te krijgen voor concrete initiatieven op het vlak van logistiek en mobiliteit.

50 25 0

Daarnaast

27,3% 17,9%

7,4%

West-Vlaanderen

EU28 Zeeland

* De nood aan afstemming van betalingssystemen en tarieven op het vlak van openbaar vervoer signaleren richting hogere overheden.

Oost-Vlaanderen

1.000 ton per inwoner

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

28

Van strategie naar actie

29

Werken en Ondernemen Euregio Scheldemond wil werk maken van één grensoverschrijdende arbeidsmarkt. Hiertoe moet de grens, die nog altijd voor tal van belemmeringen zorgt, nog meer worden weggewerkt. Euregio Scheldemond wil vooral inzetten op een degelijke informatievoorziening, maar ook op het oplossen van knelpunten. Waar mogelijk wil dit grensgebied fungeren als experimenteerruimte voor nieuwe wet- en regelgeving.

Kmo/mkb-bedrijven blijven heel belangrijk voor de regio. Zij zorgen voor een enorme economische toegevoegde waarde en voor veel werkgelegenheid. Daarnaast zijn ze belangrijk voor innovatie en creativiteit. Euregio Scheldemond onderkent het belang van de kleine en middelgrote bedrijven en wil daarom inzetten op ondersteunende maatregelen voor dit midden- en kleinbedrijf.

Werkzaamheidsgraad (2013)

MOGELIJKE ACTIES VOOR EUREGIO SCHELDEMOND:

80

Prioritair

60

68,5%

76,9%

74,3%

73,3%

40

* Voorzien van degelijke informatie over grensarbeid aan werknemers, werkzoekenden en werkgevers die aan de andere kant van de grens willen werken of rekruteren.

20 0

* Maatregelen ondersteunen om te komen tot één grensoverschrijdende arbeidsmarkt.

West-Vlaanderen

EU28 Zeeland

% tewerkstelling in verhouding tot de potentieel actieve bevolking

Van strategie naar actie

Oost-Vlaanderen

* Stimuleren van grensoverschrijdende samenwerking tussen kleine en middelgrote bedrijven, bv. op het vlak van internationalisering, kennisuitwisseling en leren van elkaar, … en hen bewust maken van grensoverschrijdende opportuniteiten. Specifieke aandacht gaat naar

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

30

Van strategie naar actie

grensoverschrijdend samenwerken in de toeristische sector.

Daarnaast * Inzetten op goede communicatie over en promotie van het informatiepunt grensarbeid (in samenwerking met andere informatiepunten langs de Belgisch-Nederlandse grens). * Bevorderen van grensoverschrijdende samenwerking tussen arbeidsmarktgerelateerde organisaties (o.a. in het kader van Eures). * Blijvend inspanningen leveren voor het wegwerken van knelpunten voor grensarbeid. * (Toeristisch) ondernemerschap bevorderen, bv. door middel van opleidingen in digitalisering. * Tot stand brengen van samenwerking in de toeristische sector tussen de publieke en private sector in het kader van informatievoorziening aan de toerist, innovatieve en duurzame vormen van logeren, onderzoek en natuurvriendelijk toeristisch ondernemen. * Helpen om meer Europese fondsen naar deze regio te krijgen voor concrete initiatieven op het vlak van werken en ondernemen.

31

voldoende economische bedrijvigheid maakt van Euregio Scheldemond een aantrekkelijke plek om te wonen. Euregio Scheldemond dient deze unieke combinatie nog meer uit te spelen.

Euregio Scheldemond wil de leefbaarheid van het gebied nog vergroten door een voortrekkersrol te spelen in een kwalitatief klimaatbeleid. Zo moet het gebied een toekomstbestendige regio worden.

Een van de uitdagingen waar onze samenleving de komende jaren een antwoord moet op vinden is de demografische evolutie met een sterk vergrijzende bevolking enerzijds en een krimpende bevolking in Zeeuws-Vlaanderen anderzijds.

Er liggen tal van opportuniteiten in bv. toerisme en recreatie om op deze vergrijzing in te spelen.

Er is nood aan een goed onderbouwde en gedragen visie over een welvarende toekomst, aan een gevoel van burgerschap.

Praktijk wijst uit dat participatieve kunst- en cultuurprojecten uitgelezen middelen zijn om dit te realiseren.

MOGELIJKE ACTIES VOOR EUREGIO SCHELDEMOND:

Prioritair * Gezamenlijke initiatieven ondersteunen die gericht zijn op het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen.

Klimaat en leefbaarheid

* Innovatieve acties stimuleren m.b.t. het verduurzamen van havenactiviteiten en havengerelateerde activiteiten.

Euregio Scheldemond is een regio waar het goed wonen en werken is. De combinatie van historische steden met een groot cultureel aanbod, het rustige platteland, de kust en

* Maatregelen ondersteunen in het kader van klimaatadaptatie en klimaatmitigatie (bv. mogelijkheden voor functioneel groen, ruimte voor water, tegengaan

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

32

Van strategie naar actie

33

van verdroging, monitoren van schadelijke dier- en plantensoorten, ontwikkelen van milieuvriendelijke bestrijdingstechnieken, tegengaan van erosie en stimuleren van biodiversiteit). * Maatregelen ondersteunen die specifiek inspelen op kust-/ Scheldegerelateerde klimaatproblemen in functie van het inrichten van ruimte enerzijds en het weerbaar maken van de bevolking bij calamiteiten anderzijds. * Acties (helpen) opzetten rond energiebesparing, hernieuwbare energie, energieneutraal bouwen en energiebesparend produceren. * Verder onderzoek stimuleren naar (grensoverschrijdende) interbedrijvensamenwerking (bv. rond de uitwisseling van reststromen). * Ondersteunen van koolstofneutrale bedrijventerreinen.

Daarnaast * Investeren in infrastructuur voor concrete interbedrijvensamenwerking. * Speuren naar interessante valorisatietoepassingen van reststromen uit de agrofood. * Verder inzetten op biogebaseerde economie. * De logistieke sector in Euregio Scheldemond duurzaam verankeren d.m.v. maximalisering van duurzaamheid, efficiĂŤntie, effectiviteit, ruimtegebruik en technologische vernieuwing.

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

34

Van strategie naar actie

* Duurzame (toeristische) mobiliteit stimuleren. * Energieneutrale investeringen in de toeristische sector stimuleren.

35

Colofon De verantwoordelijk uitgever

* Inspelen op grensoverschrijdende opportuniteiten in het kader van de demografische veranderingen.

gedeputeerde Geert Versnick Provincie Oost-Vlaanderen

* Initiëren en faciliteren van grensoverschrijdende samenwerking tussen voorzieningen aan beide zijden van de grens (bv. scholen, bibliotheken, zwembaden, winkels, zorg … ).

Foto’s

* Ondersteunen van acties die gericht zijn op het beter bekendmaken van het culturele, culinaire en natuuraanbod aan beide zijden van de grens. * De toeristische sector helpen met het toegankelijk maken van de volledige toeristische beleving en met het inzetten op zorgtoerisme. * Ondersteunen van nieuwe participatieve kunst- en cultuurprojecten die bijdragen tot een gevoel van burgerschap, waarbij duurzaamheid, solidariteit, authenticiteit, lokaliteit en engagement van burgers een plek kunnen krijgen.

Daniël de Kievith klikdubbelklik.be Ardvision

Bron data grafieken Eurostat

Opmaak DIFT bvba

* Helpen om meer Europese fondsen naar deze regio te krijgen voor concrete initiatieven op het vlak van natuur, klimaat en cultuur.

Van strategie naar actie

Euregio Scheldemond - www.euregioscheldemond.be

www.euregioscheldemond.be