De stem, 66 jaarg nr. 2, augustus 2014 by Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius

KONINKLIJK HEERLENS MANNENKOOR ST.-PANCRATIUS sinds 1878 Erepreses:

dr. P.F.G. Depla, burgemeester van Heerlen

Preses:

mr. J.J.A.M. Amkreutz

Secretariaat:

Koninklijk Heerlens Mannenkoor Sint-Pancratius Postbus 283 6400 AG Heerlen

Secretaris:

L.G. Arets Tel.: 045-5113682 E-mail: secretaris@pancratiuskoor.nl

Website: www.pancratiuskoor.nl Banknummer: NL75RABO0119995077 1988: 1991: 1997: 1997: 2001:

Zilveren diploma Internationaal Korenfestifal Budapest Limburgs koor van het jaar categorie mannenkoren Limburgs koor van het jaar categorie mannenkoren Eerste prijs categorie mannenkoren Internationaal Mannenkorenfestival Apeldoorn Zilveren diploma categorie mannenkoren Musica Sacra Praga Festivalprijs voor orginaliteit en variĂŤteit repertoire van concerten in Praag

Kun je zingen? Zing dan met ons mee in het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius! Kom a.s. donderdag tussen 20.00 en 22.30 uur geheel vrijblijvend kijken en luisteren in de Beerkompanie, Pancratiuspein 46 te Heerlen. Voor actuele informatie zie onze website: www.pancratiuskoor.nl

JAARGANG 66 - NUMMER 2 - AUGUSTUS 2014

BESTE LEZER, Terwijl ik mijn voorwoord schrijf, is in Nederland de vakantieperiode aangebroken. Dat betekent een moment van rust. Dat we een versnelling lager mogen, blijkt geen overbodige luxe en welverdiend gelet op het drukke programma in de voorbije maanden. In vogelvlucht was er: op 4 mei ons optreden bij de Dodenherdenking in Heerlen; op 26 mei ons Koningsdagconcert in de Krönungssaal van het gemeentehuis in Aken; op 11 mei het door ons georganiseerde (eerste) Florence Nightingale Concert in het Parkstad Limburg Theater in Heerlen; op 19 mei ons optreden in het Savelbergklooster in Heerlen; op 22 juni een uitvoering tijdens het festival Klassieke Zomer in Parkstad met de Harmonie Concordia uit Treebeek. Harmonie en koor brachten met soliste Miriam Klein en onze eigen solist Hans Knubben een groot aantal stukken ten gehore in het Vijverpark in Brunssum. Het officieuze zangseizoen zou vervolgens nog zijn afgesloten met ons traditionele optreden op Kasteel Terworm, ware het niet dat dit evenement vanwege het slechte weer geen doorgang kon vinden. Op deze plaats wil ik nog even stilstaan bij ons Florence Nightingale Concert op 11 mei. Een

COLOFON De Stem van Pancratius is het periodiek van het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius en verschijnt drie keer per jaar. Redactiecommissie: Paul Franken jr., Leo Klinkers, Koos Linders, Hub Slenders, Jo Vroomen Tekstverwerking: Leo Klinkers Lay-out: Leo Klinkers Druk: Drukkerij L’Ortye Inlichtingen Hub Slenders advertenties: telefoon 045-535 23 03 Redactieadres: l.klinkers@planet.nl

avond als blijk van waardering voor met name de vele mantelzorgers en andere vrijwilligers in de zorg. Ondanks een niet uitverkochte zaal was het een geslaagd concert dat veel waardering heeft geoogst bij onze doelgroep. Dat deze vrijwilligers een blijk van waardering verdienen, wordt ook bij het schrijven van dit stuk pijnlijk duidelijk. Zo juist bereikte ons het droeve bericht van het overlijden van ons koorlid Jan van den Bosch. In het hospice was ook hij verzekerd van de goede zorg van vrijwilligers. Met het Florence Nightingale Concert doen wij niet alleen iets terug, maar wij geven hiermee en met onze programmering ook blijk dat wij als koor midden in de samenleving willen staan en een belangrijke functie vervullen. In de komende maanden wil ik uw aandacht vragen voor de navolgende programmering: Op vrijdag 5 september is een optreden gepland bij het Bondsschuttersfeest van St.-Sebastianus in Heerlen. De aanvang is (onder voorbehoud) gepland om 19.00 uur op het Pancratiusplein. Op zondag 9 november is er een concert met de bekende harmonie TOG uit Welten. Dit in het kader van het 95-jarig bestaan van deze vereniging. Locatie is de Pancratiuskerk in Heerlen. En tot slot op zaterdag 20 december ons jaarlijkse Kerstconcert in die zelfde Pancratiuskerk. Graag wil ik degenen die ons koor een warm hart toedragen vragen om eens na te denken over een gift of sponsorbijdrage. Alleen met financiële steun kunnen we goed functioneren. Vermits aan een aantal voorwaarden is voldaan, kan een gift overigens volledig worden afgetrokken in de belastingaangifte. Als blijk van waardering doen wij voor onze begunstigers wat extra’s. Over het een en het ander informeren wij u graag nader. Bestuur en leden van KHM St.-Pancratius hopen u spoedig weer te kunnen ontmoeten bij een van onze optredens. Namens KHM St.-Pancratius, Jos Amkreutz preses 1

VAN DE REDACTIE... In memoriam Op 31 juli overleed onze zeer gewaardeerde zangersvriend bariton Jan van den Bosch. Hij zong ook vele jaren in het Heerlens Bruidskoor. Verslag van het verenigingsjaar 2013

zorgsector in Parkstad Limburg met de passende titel Florence Nightingale Concert. De naamdag van St.-Pancratius - op 12 mei - valt samen met de geboortedatum van Florence Nightingale Somewhere in Heerlen tijdens de WAK

In zijn uitgebreid verslag blikt de nieuwe secretaris Leo Arets terug op het succesvolle jubileumjaar 2013: het koor vierde zijn 135-jarig bestaan.

De leden waren aangespoord om in groten getale aanwezig te zijn, aangezien het optreden voor de WAK belangrijk is voor gemeentelijke subsidies. Het koor zong daarvoor in het Savelbergklooster.

Project ‘Koordirectie-studiedag/masterclass’

Nieuwe leden stellen zich voor

Het KNZV Limburg organiseerde op 12 april jl. het project Koordirectie-studiedag/masterclass in de Abdij Rolduc. Met drie koren brachten negen studenten hun vaardigheden in praktijk.

De afgelopen periode zijn zeven nieuwe zangers geïnstalleerd. In dit nummer stellen zich aan u voor Hans Mentink bas, Huub Knubben bariton, Frits van Roon en François Lommelen beiden eerste tenor.

‘Koningsdag’ Konzert 26 april Een gedurfd initiatief: het Koningsdagconcert van het KHM St.-Pancratius werd een Koningsdag Konzert in de Krönungssaal van het Raadhuis van Aachen! Vrijheid geef je door 4 mei In Heerlen werd dit jaar op een indrukwekkende wijze 4 mei herdacht, waarbij de jeugd van Heerlen speciaal betrokken was. Florence Nightingale Concert 11 mei Begin dit jaar ontstond binnen het bestuur van het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius het idee om een concert te organiseren voor de

Classic Open Air 22 juni De stichting Klassieke Zomer Parkstad organiseerde in de week van 14 t/m 24 juni een festival in heel Parkstad Limburg met een reeks concerten rondom het thema Muziek verbindt. Het Harmonie Orkest Concordia Treebeek en het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius traden samen op in het openluchttheater van het Vijverpark te Brunssum. Zangersportret Franco Corelli Niet alleen door zijn stem, maar ook door zijn elegante verschijning werd de Italiaanse tenor Franco Corelli in zijn tijd de Prins der tenoren genoemd.

Akerstraat 5 - Heerlen

Telefoon: 045-5715550

Nella fantasia io vedo un mondo giusto, li tutti vivono in pace e in onestà. Io sogno d’anime che sono sempre libere, come le nuvole che volano, pien’ d’umanità in fondo all’anima.

NELLA FANTASIA

Nella fantasia io vedo un mondo chiaro, li anche la notte è meno oscura. Io sogno d’anime che sono sempre libere, come le nuvole che vioano, pien’ d’umanità. Nella fantasia esiste un vento caldo, che soffia sulle città, come amico, Io sogno d’anime che sono sempre libere, come le nuvole che volano, pien’ d’umanità in fondo all’anima. In mijn verbeelding zie ik een rechtvaardige wereld, daar leven allen in vrede en in eerlijkheid. Ik droom van zielen die steeds vrij zijn, zoals de wolken die vliegen, vol menselijkheid in het diepst van de ziel.

In mijn verbeelding zie ik een heldere wereld, daar is ook de nacht minder duister. IN MIJN VERBEELDING Ik droom van zielen die steeds vrij zijn, zoals de wolken die vliegen, vol menselijkheid. In mijn verbeelding bestaat er een warme wind, die op de steden blaast, als een vriend. Ik droom van zielen die steeds vrij zijn, zoals de wolken die steeds vliegen, vol menselijkheid in het diepst van de ziel.

IN MEMORIAM

JAN VAN DEN BOSCH bariton * Kerkrade 20 februari 1937 † Heerlen 31 juli 2014

Oneindig zorgzaam, liefdevol en integer Jan is op 20 februari 1937 in Kerkrade als vierde en jongste kind van het gezin Van den Bosch geboren; een gezin dat daardoor 2 zonen en 2 dochters telde. Zijn vader was werkzaam bij de Belastingdienst in deze plaats. Door de naderende dreiging van de oorlog vindt vader het te onveilig voor zijn gezin in Kerkrade en vraagt overplaatsing aan naar de dienst in ‘s-Hertogenbosch, waar de familie gaat wonen aan de Rijke Vorssel van Kessellaan. Maar ook hier nadert het oorlogsgeweld: Jan ziet vanuit hun huis de dreigende tanks aan de overkant van de Maas. Daardoor is een plotselinge evacuatie naar Hintham onafwendbaar. Een dorpje dat toen bij de gemeente Rosmalen behoorde, maar tegenwoordig deel uitmaakt van de stad ‘s-Hertogenbosch. In rustiger tijden keren ze weer terug naar ‘s-Hertogenbosch waar Jans vroegste jeugd begint. Hij is vooral gehecht aan zijn oudere zus Martha, die hem liefdevol en met veel geduld port om toch naar school te gaan als hij daar geen zin in heeft. Als jongenssopraan maakt hij deel uit van het St.-Janskoor, dat elk jaar met Kerstmis de nachtmis opluistert in de St.-Janskathedraal. Hier wordt de basis gelegd voor de liefde voor de muziek die 4

zo’n grote rol in zijn leven vervult. Vervolgens krijgt hij pianoles en elke dag speelt hij op dit instrument dat in zijn verdere leven voor hem onmisbaar is. Na de lagere school studeert hij verder aan het St.-Janslyceum. In 1952, hij is dan 15 jaar, verhuist het gezin naar de Ambachtstraat in Heerlen, waar vader werkzaam is bij de Belastingdienst. Aanvankelijk is het wennen in het Heerlense, zeker ook veroorzaakt door wat aansluitingsproblemen bij het plaatselijke onderwijs. Nieuwe vriendschappen met Léon, Harry en Frans brengen vreugde in zijn leven: het worden vriendschappen voor het leven waar veel lief, maar ook de laatste jaren veel leed gedeeld wordt. Op aanbeveling van zijn vader krijgt Jan op 18-jarige leeftijd een baan bij de Twentsche Bank, de latere ABN, gelegen aan het Pancratiusplein en gevestigd in het pand waar later café-restaurant Oppidom en nu Beerkompagnie hun domicilie vonden. Toen Oppidom in 2001 de thuishaven van het KHM St.-Pancratius werd, kon Jan in dit pand zijn werkplek en de directiekamer nog aanwijzen. Hoe wonderlijk: zijn vroegere arbeidsplek is nu een plaats voor muziek en ontspanning.

In de weekenden musiceert Jan met vrienden en gaat tijdens een van de vele vakanties met Léon naar Frankrijk waar ze samen zwemmen naar het eilandje Le Dramont in de Middellandse Zee. De militaire dienst wordt niet de gehoopte Marine, maar de Landmacht in Garderen op kazerneplaats De Wittenberg. In 1959 ontmoet hij Til: haar eerste, maar meteen ook de beste. Ze trouwen in 1964 en krijgen twee dochters Karin en Nicole. Jan en Til, hun liefdevolle en innige band wordt onderstreept in Hans Lodeizen’s ontroerende gedicht Zij waren altijd samen, een gedicht dat het gedachtenisprentje van Jan siert. Jan werkt niet alleen voor zijn gezin aan de Benzenraderweg, maar wordt door studie in de avonduren procuratiehouder van de bank, waardoor hij zelf het gevoel heeft te weinig tijd voor zijn kinderen te hebben. Het tegendeel blijkt waar te zijn. Geweldige herinneringen hebben Karin en Nicole aan de vele vakanties, die vooral in de eerste jaren in Haamstede worden doorgebracht, waar de aankomst steeds een verrassing was, want niemand kon kaartlezen. Tijdens vakanties werd Jan een ander mens. Hij blonk uit in impulsieve en onbezonnen acties. Hij gaat met de kinderen zweefvliegen; peddelt met hen in een rubberboot naar het eilandje Le Dramont uit zijn jeugd; verliest de peddels; drijft af naar open zee; maakt Nicole wijs dat er haaien zijn en wordt door de reddingsbrigade opgepikt. Opa Jan en oma Til genieten van hun 7 kleinkinderen die tussen 1995 en 2003 geboren worden. Ze gaan met hen veel op pad. Eerst koopt Jan een

kleine, rode camperbus en daarna een grote camper, waarmee hij met alle kleinkinderen op vakantie gaat. Hij is altijd betrokken bij het hockeyen en het voetballen en als een moderne opa wordt hij op de hoogte gehouden via whatts app. Na een aantal herniaoperaties gaat Jan met vervroegd pensioen en pakt zijn oude hobby’s weer op. Hij haalt alle graden klassieke muziek voor piano en, omdat hij de smaak te pakken heeft, doet hij er nog een jaar lichte muziek achteraan. In 1996 wordt hij lid van ons koor en snel daarna ook van het Heerlens Bruidskoor, dat hem bijzonder lief is. Zijn muzikaliteit valt spoedig op. Met enthousiasme repeteert hij vele jaren met zangers de muziekstukken die ze als solist op Cecilia-avonden ten gehore brengen, waar hij hen ook begeleidt. Daarnaast is hij met Rien de organisator van deze festijnen. Toen Jan hoorde dat hij ziek was, heeft hij zo lang mogelijk met Til en de kinderen van dingen proberen te genieten. Vanaf mei ging het opeens ongelooflijk snel: hij had veel pijn, klaagde niet en bleef belangstelling tonen voor iedereen, maar hield de regie in eigen hand. Til stond hem bij in de moeilijke anderhalve week in het hospice in Welten, waar hij op zijn eigen, persoonlijke wijze afscheid nam van kinderen en kleinkinderen. Op woensdag 6 augustus nam de familie, omringd door vrienden en bekenden, in een stijlvolle en ontroerende dienst in het crematorium te Heerlen afscheid van Jan. Markante momenten uit zijn leven werden in een powerpoint presentatie getoond, omlijst door fraaie pianomuziek van Mozart, een cd-opname van zijn favoriete pianist Daniel Barenboim, wiens Mozart-interpretaties hij thuis zo vaak speelde. Kleinkinderen legden bloemen bij hem neer, geplukt uit zijn kleurrijke bloementuin. Kinderen en kleinkinderen memoreerden mooie momenten, die het Heerlens Bruidskoor afwisselde met het zingen van Dostoyno yest, Nico’s Tebe Pojem en het Dobra Noc. Wij wensen Til, kinderen en kleinkinderen veel sterkte met de verwerking van het verlies van Jan, die zij zo treffend kenschetsten met de woorden oneindig zorgzaam, liefdevol en integer.

Ceciliafeest 2013 Jan feliciteert Giel met zijn jubileum

Leo Klinkers 5

VERSLAG VAN HET VERENIGINGSJAAR 2013 KONINKLIJK HEERLENS MANNENKOOR SINT-PANCRATIUS Geachte leden, Tijdens de Algemene Ledenvergadering 2013 heeft u mij ‘bij verstek’ gekozen als bestuurslid waarna, bij de verdeling van de functies binnen het bestuur, mij de portefeuille ‘secretariaat’ is toebedeeld. Intussen heb ik mijn draai wel gevonden, maar zie me nu toch voor een aanzienlijke opgave gesteld: het jaarverslag. Van mijn voorganger was u gewend een compleet en treffend beschreven verslag van alle relevante gebeurtenissen van het afgelopen jaar gepresenteerd te krijgen. Ik wil graag aansluiten bij dit beproefde concept. Mocht u echter tijdens het lezen denken ‘Ken ik die tekst niet?’, dan vergist u zich niet. Door middel van ons verenigingsperiodiek ‘De Stem’ en het ‘Nieuws’ op de ledenpagina van onze website, wordt u gedurende het jaar actueel en uitgebreid geïnformeerd over onze activiteiten en wederwaardigheden. Ik zal vrijelijk daaruit plagiëren. Het jaar 2013 Ter afsluiting van het jaarverslag 2012 sprak Jos Eurlings de wens uit dat het jubileumjaar 2013 een groots jaar mocht worden. Die wens is meer als vervuld, want 2013 is dat jubileumjaar geworden waarin we niet alleen ons eigen 135-jarig bestaan, maar ook het 40-jarig dienstjubileum van onze dirigent John Gerits met twee heel bijzondere concerten hebben gevierd; ● was ook dat jubileumjaar waarin we ons met groot enthousiasme en een volwassen instelling voor dit geweldige resultaat hebben ingezet en waarin eveneens met creativiteit en overgave is gewerkt aan de uitvoering van andere feestelijkheden ter opluistering van het jubileum en versteviging van de onderlinge relaties; ● was ook het jaar waarin het interim-bestuur na drie jaar zijn opdracht kon afronden en zijn taken kon overdragen aan het nieuw gekozen bestuur onder leiding van de nieuwe voorzitter/ preses Jos Amkreutz; ● was ook dat jaar waarin de gestage ontwikkeling van ons koor in aantal en kwaliteit zich opnieuw heeft voortgezet. ●

halve repetitie in het Betahuis, waarna we met onze partners in café Der Klinge het glas hebben geheven op een voorspoedig en succesvol 2013. Wegens verbouwing konden we in Oppidom niet terecht en waren we voor onze repetities gedurende de eerste drie maanden van het jaar tot een zwerversbestaan veroordeeld. Niet de gedroomde start voor een intensief jubileumjaar, maar ook daarin heeft het koor karakter getoond. In januari is de sponsorcommissie met haar werkzaamheden begonnen. Natuurlijk had KHM St.Pancratius al sponsors en vrienden, maar het is duidelijk dat het fenomeen sponsoring nu een andere, meer professionele benadering behoeft, zeker in een tijd van crisis waarin kostenreductie voor alle bedrijven hoogste prioriteit is. De activiteiten van de commissie zullen zich niet meer beperken tot de collecterende functie, maar zich eveneens richten op het interesseren

Kortom: een geweldig verenigingsjaar dat een bijzondere plaats verdient in onze annalen. Op 3 januari zijn wij het jaar begonnen met een 6

Poefele Zitting 2013

een prachtig resultaat dat het succes bewijst van deze krachtige formule, geïntroduceerd en voortreffelijk verzorgd door onze dirigent John Gerits.

Thijs Giesen 1931-2013

van (potentiële) sponsors door middel van informatie over onze activiteiten, het bieden van tegenprestaties voor hun steun en het verschaffen van publiciteit. Een ander aandachtsgebied is het aanvragen van subsidie bij de grote subsidiërende instellingen. Het is niet eenvoudig om aan te tonen dat opzet en programmering van de geplande uitvoering aansluit bij de door subsidiënt geformuleerde voorwaarden en criteria. En achteraf moet verantwoord worden dat aan zekere voorwaarden is voldaan en met de subsidie daadwerkelijk de subsidiabele kosten zijn bestreden. De organisatie van het jubileumconcert heeft opnieuw duidelijk gemaakt hoe kostbaar het is om een productie op niveau te brengen: ambitie heeft onmiskenbaar zijn prijs. Vanwege dit cruciale belang kunnen we ons niet beperken tot de inspanningen van de leden van de commissie, maar moeten (ondersteunende) activiteiten in het kader van sponsoring eigenlijk tot de verantwoordelijkheid van ieder koorlid gerekend worden. In februari komt de oogst van de koorklas 2012 de gelederen van het koor officieel versterken. Toine Berkx, Jan Conjaerts, Lex Magielsen, Paul Michon en Paul Vijgen worden geïnstalleerd als lid van het KHM St.-Pancratius. Opnieuw

Voor het derde opeenvolgende jaar gaven we acte de présence tijdens de Poefele Zitting. Vol overgave en met ondersteuning van het publiek zongen we als ouverture het Heëlesj Volksleed gevolgd door een mix van carnavalsmuziek waarbij het publiek zich opnieuw niet onbetuigd liet. Onbetwiste topper was Went inne get va Heële zeët van Wiel Knipa, waarbij vier van onze topzangers voorgingen met het zingen van de coupletten. Vanwege het 135-jarig bestaan gaven we aan ons optreden een historisch tintje door ons te presenteren met hood en sjtieve kraag, zoals onze illustere voorgangers in 1902 deden bij gelegenheid van hun 25-jarig jubileum. Op 21 maart werden we geconfronteerd met de rauwe kant van het leven. Ontsteld vernamen we tijdens de repetitie dat ons koorlid bariton Thijs Giesen op die eerste lentedag was overleden. Waarschijnlijk werd een ongelukkige val met de fiets op een tocht door zijn geliefd Limburgs land een week daarvoor hem noodlottig. De aanvankelijke hoop op herstel bleek ijdel. Thijs werd 81 jaar en was gedurende 23 jaar lid van het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius en 20 jaar van het Heerlens Bruidskoor. Donderdag 28 maart bewezen we Thijs de laatste eer. Het Heerlens Bruidskoor verzorgde de muzikale omlijsting van zijn uitvaartdienst en bij het verlaten van de kerk vormden wij onder het zingen van het In Paradisum een erehaag voor hem en zijn familie. In een treffend In Memoriam in het augustusnummer van de Stem van Pancratius is Thijs met piëteit herdacht.

Schriller tegenstelling is nauwelijks denkbaar, maar op 22 maart levert het koor zijn vrolijke, muzikale bijdrage aan de officiële opening van de Beerkompanie. Het pand werd in opdracht van Alfa Brouwerij, de nieuwe eigenaar, geheel verbouwd 7

en prachtig aangepast aan de eisen en wensen van de moderne tijd. Er was voor deze opening een heus programma samengesteld, waarin onze dirigent John Gerits als ceremoniemeester optrad. KHM St. Pancratius sloot het feestelijk programma af met toepasselijke liederen als Aus der traube in die Tonne, Lebe, liebe lache en Limburg mijn heerlijk land.

John Gerits 40-jarig dirigentenjubileum 5 april 2013

Maar dan is er echt werk aan de winkel. Op vrijdag 5 april heeft onze dirigent John Gerits zijn 40-jarig dirigenten jubileum gevierd met een bijzonder concert in een uitverkochte Stadsschouwburg te Sittard-Geleen. Een wervelende muzikale happening waaraan werd deelgenomen door het Geleens Mannenkoor Mignon, het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius, het projectkoor Canto Limburg en de fanfare St.-Antonius uit Genhout. De begeleiding van de koren werd verzorgd door de pianisten Patrick Aendekerk, Augustine Boshouwers en Irina Venckus en saxofonist Christian Martens.

belangrijke taak voor ons koor in te zetten. Vervolgens is het interim-bestuur afgetreden en zijn de leden in het reglementaire bestuur gekozen. Als kandidaat voor de vacature Rien van der Werf werd Henk Vos door het bestuur voorgedragen en stelde Henk Hendriks zich als tegenkandidaat. Bij de stemming kreeg Henk Vos de voorkeur. In april is ook gestart met het project Koorscholing, waarmee beoogd wordt de kwaliteit van het hele koor te verbeteren. De scholing wordt gegeven in groepen van twaalf, evenredig verdeeld over de partijen, en is niet vrijblijvend; in de loop der tijd komt iedereen aan de beurt. Deze cursus omvat 10 lessen van een uur en wordt verzorgd door Jan Gooren, docent zang aan het Conservatorium in Maastricht. Onder het landelijk thema Vrijheid spreek je af werd op 4 mei in het gemeentehuis de Dodenherdenking gehouden. Met passende liederen als Dostojno yest, O lux beata, Seigneur je Vous en prie en Schiwiti A Dosjem is deze herdenking op sfeervolle wijze door het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius opgeluisterd. In een stille tocht zijn we vervolgens naar de Vredeskapel en het Joods Monument aan de Akerstraat getrokken waar om 20.00 uur na 2 minuten stilte het Wilhelmus werd gezongen en de plechtigheid werd afgesloten met de voordracht van Nachtelijke overdenkingen, een gedicht van Roos Reinarz.

Samen met het koor of individueel traden op de solisten Marco Gerits, Franz Glatzhofer, Wendy Kokkelkoren, GabriĂŤlle Massa, Anita Schielen, Kyle Schielen, Jack Vinders, de Family Guys en de Jeugd Bigband Vitz o.l.v Marc Huijnen en onze eigen leden Hans Knubben en John van Os. De aanwezigheid van de burgemeesters van Heerlen en Sittard-Geleen onderstreepte de betekenis van de koren Mignon en Pancratius met hun dirigent John Gerits voor de cultuur in beide steden. Op de algemene ledenvergadering op 17 april werd Jos Amkreutz gekozen tot preses/voorzitter van het KHM St-Pancratius. Tijdens een grondige inwerk- en oriĂŤntatieperiode heeft hij zich een goed beeld kunnen vormen van het totale reilen en zeilen binnen onze vereniging, waarna hij uit volle overtuiging heeft besloten zich in deze 8

Het eveneens jubilerende Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap organiseerde op 14 mei de lezing Muziekleven in de Oostelijke Mijnstreek in de eerste helft van de 20e eeuw. De lezing werd gehouden door de heer Hub Pittie. Na de lezing verzorgde Het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius een gastoptreden.

Onze dirigent John Gerits liet in de keuze van het programma zien hoe breed het repertoire van het koor is: niet alleen Byzantijns religieuze liederen en operakoren, maar ook hulde aan het Limburgse land, Afrikaanse gospel en zelfs musical. Zaterdag 25 mei vond tijdens een gala-avond in het Munttheater te Weert de uitreiking plaats van de Koor CD Award Project 2011 – 2012 van de Stichting Euregio Zangprojecten 2. In december 2011 maakten wij in dat kader een cd-opname begeleid door de violisten Milcah Huynh en Janine van Zandvoort van de SCHUNCK* Muziekschool Heerlen en fluitiste Anita Schielen. Ruim 50 koren hebben via de VNK-Limburg aan deze competitie deelgenomen. Tijdens het gala zijn aan KHM StPancratius twee prijzen uitgereikt: • Een eervolle vermelding voor onze 2e plaats voor de Publieksprijs, • Een aanmoedigingsprijs als waardering voor de bijzondere ontwikkeling van het koor. Ter stimulering van de bijzondere ontwikkeling (werving én repertoire) mag onder begeleiding van een professionele producent een 3 minuten

durende videoclip geproduceerd worden, aangeboden door Provincie, VNK en Huis der Kunsten. De voorkeur van het koor gaat uit naar een duurzame demo die ook in combinatie met sponsoractiviteiten gebruikt kan worden.

Jubileumdag 135-jarig bestaan 9 juni 2013

Op 9 juni werd door de feestcommissie bestaande uit de leden Guus Brandt, Lou Cloodt, Sjir van der Linden en René van Rooijen een feestelijke jubileumdag in het kader van ons 135-jarig bestaan georganiseerd. Na de eucharistieviering, opgeluisterd met gewijd repertoire, trok de karavaan naar Simpelveld waar men werd opgewacht met een - natuurlijk - door het Damescomité verzorgde lunch. Simpelveld, de thuishaven van de ZuidLimburgse Stoomtrein Maatschappij, was de uitvalsbasis voor deze enerverende dag. Meester

Vanouds de bekende plek voor

BOEKEN TIJDSCHRIFTEN EXCLUSIEVE WENSKAARTEN

BOEKHANDEL (v/h boekhandel Winants)

NU OOK LUXE SCHRIJFWAREN WATERMAN - PARKER - LAMY loop eens binnen voor een (hernieuwde) kennismaking Raadhuisstraat 2 6411 HM Heerlen tel. 045-5711840 e-mail: info@bijhetraethuys.nl website: www.bijhetraethuys.nl

Lou Cloodt, zelf gecertificeerd machinist op deze locs, en zijn mannen hadden een interessant en informatief programma opgesteld met voldoende gelegenheid voor gezelligheid en verpozing. Achter Locomotief 1040 ging het in luxe rijtuigen uit 1935 naar Valkenburg, heen en weer. Terug in Simpelveld was er alle gelegenheid om locomotieven, seinhuis en loods te bezichtigen onder de deskundige begeleiding van het personeel. Intussen kon de echte treinliefhebber nog een ritje naar Vetschau v.v. maken. Deze dag werd afgesloten met een prima verzorgd diner in restaurant Bergzicht, met lof voor de geweldige inzet van de commissie. De chroniqueur sprak over een gouden randje aan de viering van het 135-jarig bestaan. Jammer was de wat tegenvallende deelname als gevolg van een vervelend misverstand. In oktober 2010 waren wij te gast bij het Männerchor Bachum 1904 e.V. in Bad Neuenahr-Ahrweiler. Op zondag 16 juni brachten onze Duitse zangvrienden een tegenbezoek aan Heerlen bij gelegenheid waarvan zij de eucharistieviering in de Pancratiuskerk verzorgden. Aansluitend was er Frühshoppen in de Beerkompanie en voor onze gasten een diner in de brasserie.’s Middags gaven zij samen met ons koor een openluchtconcert op het Pancratiusplein in Heerlen.

Matineeconcert TerWorm 22 september 2013

Anders dan de laatste jaren gebruikelijk hielden wij donderdag 27 juni onze laatste repetitie niet op Kasteel Terworm. Kasteelheer Freek van der Valk en eega Annie die ons ieder jaar gul onthalen, hadden aangeboden bij gelegenheid van het 135 jarig bestaan extra cachet aan ons jaarlijks 10

optreden te geven. Daarom deze keer geen laatste repetitie maar op zondag 22 september ons eerste matineeconcert, een dank-je-wel-concert voor hen die het koor, door al die jaren, steeds financieel en anderszins hebben ondersteund: de vrienden en de donateurs. De adellijke ambiance, de feestelijk ingerichte binnenplaats en het professioneel overkapte podium verplichtten ons het allerbeste uit de kast te halen om ons publiek te verrassen. Met dit concert lichtten we al een tipje van de sluier van ons nieuwe repertoire, terwijl ook The Family Guys met saxofonist Christian Martens voor aansprekend entertainment wisten te zorgen. Voor het koor de opmaat naar het jubileumconcert en voor onze gasten een genoeglijke muzikale middag, niet in de laatste plaats vanwege de excellente catering die ons door Freek en Annie van der Valk werd aangeboden. In de publiciteit rond de werving van geïnteresseerden voor onze koorklas (workshop) werden ook zij nadrukkelijk uitgenodigd voor het matineeconcert om kennis te maken met ons koor. Enkele kandidaten hebben van deze gelegenheid gebruik gemaakt en zijn op 26 september mogelijk nog enthousiaster gestart met deze unieke kennismakingscursus met de (koor)zang en de elementaire beginselen van het zingen. In totaal hebben 8 mensen dit jaar aan deze oriëntatie deelgenomen, van wie er intussen 6 als lid tot ons koor zijn toegetreden. Opnieuw een geweldig resultaat waarmee wij ons nadrukkelijk onderscheiden binnen de wereld van de mannenkoren. Voor onze jaarlijkse studiedag waren wij op 7 september opnieuw te gast in het Bernardinuscollege. Deze dag stond geheel in het teken van de voorbereiding op ons jubileumconcert. Verdeeld in twee groepen werd onder leiding van onze vaste muzikale staf van 9 tot 4 uur straf doorgewerkt aan het omvangrijk repertoire. En natuurlijk werden we ook dit jaar weer tussentijds op voortreffelijke wijze met koffie, vla en broodjes verzorgd door leden van ons onvolprezen Damescomité. Op 3 november zongen wij tijdens de jaarlijkse Allerzielenviering van de Stichting Samen Onderweg waarbij in het bijzonder de overledenen van

het afgelopen jaar worden herdacht. 7 November is weer zo’n dag met een bijzonder randje: Sekoy ter Horst wordt geïnstalleerd als lid van ons koor. Amper 20 jaar oud is hij met afstand het jongste lid van ons koor. Dat neemt niet weg dat hij zich zeer welkom mag weten bij de eerste tenoren.

Ceciliafeest 9 november 2013

Enigszins aan de vroege kant vieren wij 9 november alvast het Ceciliafeest, het grote jaarlijks verenigingsfeest. Naast muzikaal entertainment en heerlijk buffet biedt deze feestavond bij uitstek de gelegenheid om speciale aandacht te schenken aan bijzondere verdiensten van leden en verbondenen. Dat zijn allereerst de jubilarissen: de gouden jubilarissen Hein Muys en Nic Sijstermans vieren beiden hun 50-jarig lidmaatschap van het koor en Frank Janssen zijn zilveren jubileum als lid van Pancratius. Onze nestor Giel Braeken wordt gehuldigd in verband met zijn 65-jarig lidmaatschap van de KNZV. De bijbehorende oorkondes en insignes ontvingen de heren van de heer Janssen die namens de KNZV-Limburg de hartelijke felicitaties overbracht aan deze monumenten van Pancratius. Mevrouw Annie Beckers, lid vanaf de oprichting van het Damescomité, viert met het comité haar zilveren jubileum. Vanwege haar grote verdiensten voor ons koor werd zij benoemd tot erelid van het KHM St.-Pancratius. Woorden van dankbaarheid en verbondenheid gingen evenzeer uit naar alle dames van het damescomité dat op 18 juni zijn 25-jarig bestaan vierde. Paul Franken heeft in de Stem een beeldende opsomming van hun acties en wapenfeiten beschreven waarvan de opbrengsten overwegend ten goede van ons koor

zijn aangewend. De wisseltrofee Wie doet mij na voor de super-vrijwilliger van St.-Pancratius werd door Frans Ramaekers overgedragen aan Jo Vroomen, onze webmaster en aimabel koor- en bestuurs-lid. Vriend en vijand benijden ons om de voor-treffelijke website die Jo voor het KHM St.-Panratius heeft ontworpen. Heel toegankelijk en actueel met een schat aan relevante informatie tot en met de thuisrepetitie faciliteit, waarmee de interne communicatie een voortreffelijk niveau heeft bereikt. Maar even gemakkelijk tekent deze selfmade graficus voor het ontwerp van onze flyers, posters, affiches, programmaboekjes etc. Na ruim een jaar voorbereiding is het dan eindelijk zover. Op zondag 24 november vindt in de Schouwburg de uitvoering van ons galaconcert plaats, de apotheose van ons jubileumjaar. Een geweldige productie met, naast ons eigen Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius, een sterrenbezetting als Guido’s Orchestra met Wendy Kockelkorn en een keur aan solisten als Marco Gerits, Hans Knubben, John van Os, Christian Martens de Bernardinus talenten Joanna Amkreutz en Celine Prevos en onze vaste begeleidster Augustine Boshouwers.

Jubileumconcert 24 november 2013

Een nieuw, maar door het publiek zeer gewaardeerd element was het optreden van de soultroopers van dansschool Move in Kerkrade evenals het door Stadsschutterij St.-Sebastianus gevormde tableau vivant. Alles onder de bekwame leiding van onze dirigent John Gerits. De lovende en enthousiaste reacties na afloop van het concert waren meer dan verdiend, want er is voortreffelijk gemusiceerd en een geweldig spektakel geboden. En dan, achteraf, wordt pas echt duidelijk hoe hard er is gewerkt door koor, muzikale staf en organisatie om zo’n evenement verantwoord en op hoog niveau te realiseren. 11

Het Koninklijk Heerlens Mannenkoor heeft zich hiermee weer helemaal op de kaart gezet en bewezen hard op weg te zijn met het nieuwe geluid z’n oude reputatie in ere te herstellen. Natuurlijk waren er ook zaken die anders liepen als verwacht en daar hebben we met elkaar lering uit getrokken. Anderzijds moeten we ons ervan bewust zijn dat er in een professionele omgeving ook zaken zijn die niet naar eigen hand zijn te zetten.

voor het voetlicht traden met muziek van alle tijd. Veel jeugdig talent optredend als solist of in duo’s, trio’s en kwartetten in verschillende muziekstijlen. Een ongewoon programma voor ons kerstconcert waarop door het publiek enthousiast en zichtbaar tevreden werd gereageerd.

Traditiegetrouw organiseerde het jubilerend damescomité op 1 december de jaarlijkse kerstfair in Auberge De Rousch in Heerlen. In de gerenoveerde zaal presenteerden de standhouders weer een grote variëteit aan producten. Vanzelfsprekend was het KHM St.-Pancratius weer van de partij voor de muzikale omlijsting. Het kerstconcert bij SCHUNCK*, uitgevoerd door muziekgezelschappen en koren uit Heerlen en Parkstad wordt gaandeweg een traditie. Ondanks de forse belasting op het einde van het jaar namen we toch deel met een programma van sfeervolle kerstmuziek.

Kerstconcert 21 december 2013

De finale van het jubileumjaar vormde het gezamenlijk kerstconcert met het 100-jarig Bernardinuscollege op zaterdag 21 december in een volle Pancratiuskerk. KHM St.-Pancratius 135 jaar en het Bernardinuscollege dat dit jaar zijn eeuwfeest vierde. Met dank aan Koos Linders vonden beide jubilarissen elkaar en spraken zij af om samen aan beider jubileum muzikaal uiting te geven op een speciaal moment. Bijzonder hierbij was dat de koorleden gemiddeld 67 jaar oud waren en de Bernardijnen zo rond 18, de leeftijd van de leraren buiten beschouwing gelaten die hun bijdrage leverden in het fraai spelende koperensemble en als ondersteuners van het bovenbouwkoor. Een bijzonder spanningsveld: twee sterk uiteenlopende generaties die samen 12

Kerstconcert 21 december 2013

Een bijzondere ceremonie aan het eind van dit bijzondere concert ter afsluiting van een bijzonder jaar was de uitreiking van de gouden Pancratiusring aan vicevoorzitter Jeu Knubben. Een uitzonderlijke onderscheiding die in de 135jarige bestaansgeschiedenis van het koor pas acht keer is verleend. Preses Jos Amkreutz verraste Jeu met deze hoge onderscheiding als blijk van onze bijzondere waardering voor zijn vele verdiensten en tomeloze inzet voor ons koor in de afgelopen jaren. Met name het nu afgesloten jubileumjaar was een enerverend en hectisch jaar waarin Jeu de drijvende kracht was achter meerdere succesvolle optredens met het jubileumconcert in Theater Heerlen als absolute klapper. Onder de indruk en enigszins beduusd onderging Jeu het ceremonieel terwijl echtgenote Gonny de ring aan zijn vinger schoof. We kijken terug op een bijzonder jaar waarin veel en goed is gepresteerd. Het is nu zaak elkaar te blijven inspireren en onze inzet op dit niveau te continueren. Heerlen, 31 maart 2014 Leo Arets secretaris

BIJZONDERE VERMELDINGEN Overleden

H. Noestheden z.g. J. Beekman z.g. J. Kroes H.Slenders J. Palmen J. Stouten H. Muys

Thijs Giesen, bariton Nieuwe, geïnstalleerde leden Toine Berkx, bas Jan Conjaerts, tenor 2 Sekoy ter Horst, tenor 1 Lex Magielsen, bariton Paul Michon, bas Paul Vijgen, tenor 2

Ereleden

Uit respect voor hun verdiensten tegenover de vereniging vermelden we de namen van hen, onderscheiden met de ‘Gouden Pancratiusring’, leden van verdienste en ereleden. Onderscheiden met de Gouden Pancratiusring J. Schlösser z.g. H. Heydendaal z.g. C. Rentenaar z.g. P. Kerckhoffs z.g. E. Akkerman z.g. W. Gielgens z.g. J. van Dijk A. Emonds z.g. J. Knubben

sinds 1953 sinds 1961 sinds 1962 sinds 1963 sinds 1975 sinds 1991 sinds 1994 sinds 1996 sinds 2013

Leden van verdienste J. Wintgens z.g. J. Schlösser z.g. L. Cools F. Schreurs z.g. E. Akkerman z.g. P. van Zeil z.g. J. van Dijk J. Lardinois L.Mulders P. van Els M. Knubben P. Franken A. Emonds z.g. J. Knippenbergh W. Gielgens z.g. J. Maassen z.g.

sinds 2004 40 jaar lid sinds 2006 40 jaar lid sinds 2008 40 jaar lid sinds 2010 40 jaar lid sinds 2011 40 jaar lid sinds 2012 40 jaar lid sinds 2013 50 jaar lid

sinds 1964 sinds 1966 sinds 1976 sinds 1976 sinds 1980 sinds 1992 sinds 1994 sinds 1997 sinds 1998 sinds 2001 sinds 2004 sinds 2006 sinds 2006 75 jaar lid sinds 1983 40 jaar lid sinds 1992 40 jaar lid sinds 1993 40 jaar lid

P. Cadeveille H.K.H. Prinses Juliana z.g. Beschermvrouwe tot 20 maart 2004 H. Brand A. Misset M.G.V. Schlägel und Eisen P. Jochems z.g. S. Nieuwland J. Reiziger De heer en mevrouw Kohnstamm A. Widdershoven z.g. J. van Straaten z.g. W. Frösch H. Stienstra J. Pleumeekers F. van der Valk A. Sakkers H. Luesink, eredirigent T. Gresel Mevrouw R. Gielgens Mevrouwe A. Beckers

sinds 1952 sinds 1953 sinds 1954 sinds 1957 sinds 1960 sinds 1966 sinds 1969 sinds 1972 sinds 1975 sinds 1975 sinds 1978 sinds 1986 sinds 1994 sinds 2000 sinds 2002 sinds 2003 sinds 2007 sinds 2010 sinds 2012 sinds 2013

Bestuur Preses: Jos Amkreutz Vice-preses Jeu Knubben Secretaris: Leo Arets Lid / tweede secretaris Jos Eurlings Penningmeester / archivaris: Hub Slenders Lid: John Knubben Lid: Frans Raemaekers Lid: Henk Vos Lid: Jo Vroomen Muzikale staf John Gerits Augustine Boshouwers

dirigent repetitor / pianiste 13

Bibliotheekcommissie Aloïs Comello René de Koning Hub Slenders

Sponsorcommissie bibliothecaris

Muziekcommissie Jeu Knubben Aloïs Comello John Gerits Henk Hendriks John van Os Paul Ramaekers Hub Slenders

voorzitter secretaris dirigent

Partijcommissariaat Tenor 1: Tenor 2: Bas 1: Bas 2:

Jo Genders, Hub Slenders Jan Stouten. Bernard Donners Harrie Bastin, René de Koning Rien Van der Werf, Frans Ramaekers

Jos Amkreutz Ulbe Balt Cor Duijf Hub Lindenlauf Hub Slenders Henk Vos Concertcommissie Jeu Knubben James Barton Sjir van der Linden Frans Ramaekers Paul Ramaekers René van Rooyen Aloys Wouters

Frans Ramaekers Jos Wanten Activiteitencommissie

Leo Klinkers Paul Franken jr. Koos Linders Hub Slenders Jo Vroomen

Guus Brandt Lou Cloodt Sjir van der Linden René van Rooijen

ceremoniemeester vandelbeheerder

Stichting ‘Damescomité KHM St.-Pancratius’

PR-commissie Jos Eurlings Peter Corstjens Leo Klinkers John Knubben Jo Vroomen

voorzitter

Ceremonieel

Redactie ‘De Stem van Pancratius’ hoofdredacteur

voorzitter

voorzitter hoofdredacteur ‘De Stem’ webmaster

Voorzitter: Penningmeester: Secretaris: Lid: Lid: Lid:

Anny Ramaekers José Hendriks José Van der Werf Annie Beckers Charlotte van Rooyen Gonnie Schoenmaekers

PROJECT KOORDIRECTIE-STUDIEDAG/MASTERCLASS

Het KNZV Limburg organiseerde op 12 april jl. het project ‘Koordirectie-studiedag/masterclass’ in de Abdij Rolduc. Drie koren hadden toegezegd hun medewerking te verlenen: Mannenkoor David, het Koninklijk Kerkraads Mannenkoor St.-Lambertus en het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius. Negen studenten hadden zich aangemeld om met genoemde koren de eigen vaardigheden in praktijk te brengen. HISTORIE ABDIJ ROLDUC In 1104 verscheen in het Land van Rode de jon-

ge priester Ailbertus van Antoing met zijn twee broers, waar zij een ascetisch leven in volstrekte armoede wilden leiden. Van Graaf Adelbert van Saffenberg uit Mayschoß aan de Ahr en eigenaar van de burcht van ’s-Hertogenrode (het huidige Herzogenrath), kregen zij grond waarop ze een eenvoudig onderkomen en een houten kapelletje bouwden. In daarop volgende 900 jaar groeide dit uit tot het grootste abdijcomplex van de Benelux en tot een van de UNESCO top 100 monumenten van ons land. Vroege geschiedenis De rijke Embrico van Mayschoß sloot zich met zijn gezin aan bij Ailbertus en schonk al zijn bezittingen aan de kleine gemeenschap. In 1106 be-

gonnen ze met de bouw van de crypte en legden de fundamenten voor de toekomstige kloosterkerk. Op 13 december 1108 werd de crypte ingewijd. Na onenigheid met Embrico heeft Ailbertus in 1111 Rode verlaten. Hij overleed in Sechtem bij Bonn in 1122. In 1895 werd het aan Ailbertus toegeschreven gebeente naar Rolduc overgebracht en in de door hem en Embrico gebouwde crypte bijgezet. Hertogdom Limburg De eerste abt van de kloostergemeenschap werd Richer uit Rottenbuch in Beieren. De gemeenschap werd een klooster van Augustijner koorheren, aanvankelijk levend volgens zeer strenge regels. Centraal stonden gemeenschapsleven, koorgebed, afzien van privébezit, streng vasten en handenarbeid verrichten. De abdij werd Kloosterrade genoemd. Vanaf de 18e eeuw werd de Fran-

se vertaling van ’s-Hertogenrade (Rode-le-Duc) verkort tot Rolduc. In 1136 viel de voogdij over de abdij toe aan de hertogen van Limburg en werd Kloosterrade hun familieklooster. Verschillende hertogen zijn in Rolduc begraven, van wie Walram III de bekendste is. Zijn graf bevindt zich in het middenpad van de abdijkerk. Eerste bloeiperiode Halverwege de 12e eeuw begon voor de abdij een bloeitijd. Rond 1250 beschikte de abdij over meer dan 3000 hectare grond en het aantal kloosterlingen groeide gestaag. De bibliotheek ontwikkelde zich tot een van de belangrijkste van haar tijd en diverse parochies in het huidige Nederland, Duitsland en België werden vanuit de abdij van zielzorgers voorzien. Vanuit Kloosterrade werden ook enkele nieuwe kloosters gesticht: Marienthal in het Ahrdal, Sinnich bij Teuven, Hooidonk bij Eindhoven en Scharn bij Maastricht. In Friesland was een vijftal kloosters onder het gezag van de abt van Kloosterrade geplaatst, waarvan de abdij van Ludingakerke de belangrijkste was. Tweede bloeiperiode In de 14e, 15e en 16e eeuw maakte de abdij een lange periode van verval op zowel geestelijk en materieel gebied door. De gebouwen hadden zwaar te lijden in de 80-jarige Oorlog. Pas rond 1677 lukten het de abten Van der Steghe en Bock weer een strengere kloosterregel in te voeren, ondanks verzet van de meeste kloosterlingen. Ook in materieel opzicht begon een nieuwe bloeitijd, voornamelijk door de inkomsten uit de exploitatie van de kolenmijnen. Kloosterrade had ruim 400

mijnwerkers in dienst. In 1796 werd de abdij door de Fransen opgeheven en verlieten de koorheren Rolduc. Internaat en seminarie

De gebouwen stonden daarna 35 jaar leeg. In 1831 werd de priesteropleiding van het Bisdom Luik te Rolduc gevestigd. Na de Belgische afscheiding vertrok dit naar St.-Truiden en werd Rolduc eigendom van de apostolisch-vicaris, later bisschop van Roermond. Rolduc werd een internaat met gymnasium, hbs, theologie en filosofie voor jongens uit de min of meer gegoede Nederlandse bourgeoisie gevestigd. Diverse bekende politici, wetenschappers en schrijvers uit die tijd genoten in Rolduc hun opleiding. Van 1946 tot 1967 was het weer uitsluitend een kleinseminarie voor het bisdom Roermond. Het internaat werd in 1970 gesloten. De middelbare school bleef tot medio 2011 in Rolduc gevestigd Multifunctioneel gebruik In de jaren zeventig van de 20e eeuw is het complex grondig gerestaureerd. Sindsdien wordt Abdij Rolduc multifunctioneel gebruikt en herbergt het 900 jaar oude complex: • • • •

Abdijhotel, Auberge, Conferentieoord Rolduc Particuliere woningen Kantoor- en praktijkruimtes Diverse onderwijsinstellingen

Behoud en toekomst Rolduc behoort tot de belangrijkste religieuze monumenten in Limburg en staat op de UNESCO-lijst van 100 belangrijkste

monumenten in Nederland. Het Bisschoppelijk Centrum rekent het tot zijn voornaamste taak om zorg te dragen voor behoud en onderhoud van het monumentale complex, ten behoeve van de gebruikers en de gemeenschap in het algemeen. Cultureel erfgoed Voor het behoud van het cultureel en geestelijk erfgoed van Rolduc worden nauwe contacten onderhouden met diverse stichtingen en organisaties, waaronder de stichting Lève Rolduc. Hierin zijn vooral oud-studenten van Rolduc verenigd. In 1992 ontving Rolduc het Europa Nostra Award, een prijs die wordt toegekend aan restauraties die bijdragen aan het behoud van het Europees cultureel erfgoed. Voor het publiek worden elke zondagochtend (tijdens schoolvakanties ook op woensdagmiddag) en op aanvraag rondleidingen verzorgd. In de abdij zijn ook regelmatig concerten en exposities. Belangrijke jaarlijks evenementen zijn onder meer het Orlando Festival en de uitreiking van de Martin Buberplaquette. PROJECT KOORDIRECTIE De drie koren werden in de inloopfoyer onthaald met koffie en vlaai. De heer Joos Truijen, voorzitter KNZV Limburg, heette de drie koren van harte welkom. Henny Ramaekers, koordirigent en advi-

seur van het KNZV Limburg. gaf vervolgens aan dat het project uniek was, want alleen het Conservatorium Maastricht besteedt nog aandacht aan de opleiding van dirigenten m.n. voor zangkoren. Dit voor de tweede keer gehouden project krijgt nog een vervolg met koren in het noorden van onze provincie. Vervolgens stelde Ludo Claesen, coördinator van het Conservatorium Maastricht, de negen studenten aan de koren voor. De koren gingen naar de toegewezen congresruimten waar van 11.00 tot 12.30 uur de eerste sessie plaatsvond, waarbij om de 30 minuten een andere student als dirigent optrad. Wij startten met de Koreaanse Moonsook Ryu die All bij myself met het koor repeteerde. Zij had moeite om het koor op de juiste tel te laten inzetten en het was Henny Ramaekers die haar de nodige aanwijzigingen gaf, zodat dat wel lukte. De Nederlander Oliver Bruning, die van Henny Ramaekers privé les in koordirectie krijgt, ging vervolgens met ons aan de slag met Dostoyno yest. De Griek Alexandros Kavvados sloot de rij in de eerste sessie met de directie van Choeur des soldats. Na de lunch, in de tweede sessie van 13.30 tot 14.30 uur, ging de Luxemburger Andy Loor als dirigent voortvarend te werk in All by myself. Tot groot genoegen van John Gerits, die ons aan de piano begeleidde, wist deze eindexamenkandidaat het koor alert te laten blijven bij dit werk door steeds weer op humoristische wijze de zwakke punten bloot te leggen. Vervolgens besteedde de Belg Jos Braeken aandacht aan de tekst van Dostoyno yest, zodat de donkere klanken ervan meer het Russisch benaderden. Alexandros Kavvados zette de puntje op de i in Choeur de Soldats. De drie koren presenteerden zich ieder met een werk; wij deden dat met Dostoyno yest onder leiding van Oliver Bruning. Afsluitend sprak Joos Truijens over een zeer geslaagd project en dankte de koren voor hun medewerking.

De Griek Alexandros Kavvados dirigeert

In de nazit was iedereen het over eens dat het project Koordirectie zeer geslaagd was. Vooral de Pancratianen waren lovend over de akoestiek in de congresruimten van abdij Rolduc. Wat een genot om hier te mogen zingen. Leo Klinkers

‘KONINGSDAG’ KONZERT 26 APRIL 2014

Een gedurfd initiatief: het ‘Koningsdagconcert’ van het KHM St.-Pancratius werd een ‘Koningsdag’ Konzert in de Krönungssaal van het Raadhuis van Aachen! Gedurfd: een eerste koningsdagconcert voor de Nederlandse koning in een niet-Nederlands stadhuis. Toch ligt het voor de hand om in onze Euregio ‘Charlemagne’ uit te wijken naar een ruimte die een koning waardig is. En die ruimte is de Krönungssaal in Aachen, geworteld in de grote Karolingische traditie van onze streek. De palts van Karel de Grote

Het gotische stadhuis

Karel de Grote (748-814) begon in 789 in Aken met de bouw van zijn favoriete palts (palatium, paleis). Na zijn kroning tot keizer in Rome in het jaar 800, werd Aken zijn vaste woonplaats. Grote delen van deze Karolingische palts zijn tot op heden bewaard gebleven. Het centrale element van de Mariakerk, een door een zestienhoek omgeven achthoekige koepelbouw, behoorde tot de prachtigste kerkelijke gebouwen ten noorden van de Alpen.

Na het verval en de verregaande afbraak van de Karolingische koningshal in de 13de eeuw, sloot de magistraat met keizer Lodewijk de Beier een akkoord over een nieuwbouw, waarvoor een dubbele functie voorzien was: de administratieve zetel van de vrije rijksstad én een feestzaal voor de grootste vieringen van het rijk, de kroningsfeestmalen. Toen het bouwwerk rond 1350 voltooid was, gold het als één van de schitterendste en stoutmoedigste prestaties van de niet-kerkelijke architectuur. De belangrijke humanist Enea Silvio Piccolomini, de latere paus Pius II, beschreef het in 1435 als het voornaamste paleis van heel Duitsland. Op de fundamenten en binnen enkele resten van de buitenmuren van de palts ontstond een paleisgebouw met drie verdiepingen. De beide hoofdverdiepingen waren elk onderverdeeld in tien bijna vierkante vakken met kruisribgewelven. De Granustoren werd met drie verdiepingen verhoogd en in het gebouw geïntegreerd.

Het grootste bewaarde bouwwerk uit de tijd van Karel de Grote is de zogenaamde Granustoren. Tot 869 was de koningshal van de Akense palts een belangrijk Europees machtscentrum. Naast de keizerlijke rijksadministratie schiep Karel de Grote in Aken het gedurende enige tijd invloedrijkste culturele centrum van Europa. Rond de uit York afkomstige Alquin en zijn latere biograaf Einhard verzamelde hij belangrijke geleerden uit heel Europa.

adelaar, sinds 1433 het keizerlijke wapenschild en links het Karelswapenschild van het Akense Marienstift, dat sinds de 15de eeuw de Franse lelie met de Duitse adelaar verenigt. Tot bij de laatste koningskroning in Aken in 1531 was deze zaal de plek voor de grootste vieringen in het rijk: de kroningsfeestmalen. Na zijn kroning in de Mariakerk trok de koning in prachtig ornaat naar het stadhuis, voorafgegaan door dragers met de rijksinsignes. De wapenschilden op de stenen vloer in de oostelijke zaalhelft leggen de zitorde vast van de zeven keurvorsten rond de in het midden tronende keizer. Oorspronkelijk stond het bronzen standbeeld van Karel de Grote beeld op de fontein voor het stadhuis; sinds 1969 wordt deze door een kopie ervan gekroond. De levensgrote figuur werd in 1620 door een onbekende meester in Dinant in BelgiĂŤ gegoten. Karel de Grote poseert met harnas, kroon, zwaard en rijksappel. Karel de Grote

In de jaren 1943/44 werd het stadhuis zwaar beschadigd door bomaanvallen. In 1944, maar vooral vanaf 1946 werd met spoed aan de berging en vervolgens aan de heropbouw gewerkt. Al in 1950 kon in de provisorisch herstelde kroningszaal de eerste Internationale Karelsprijs verleend worden. Een jaar later keerden de stadsraad en de burgemeester aan hun historische plaats terug.

De unieke muurschilderingen van Alfred Rethel hebben de kroningszaal tot een pelgrimsoord voor kunstliefhebbers uit de hele wereld gemaakt. Van de acht geplande muurschilderingen kon Rethel er tussen 1847 en 1851 slechts vier voltooien. Rechts

De kroningszaal De tweebeukige zaal waarvan de telkens vijf kruisribgewelven door vier machtige zuilen verdeeld zijn, was met haar 45 m lengte en 18,5 m breedte na haar oprichting rond 1349 de grootste niet-kerkelijke ruimte in het Heilige Roomse Rijk. Het is deze zaal die het Akense stadhuis zo uniek maakt ĂŠn het tot het belangrijkste stadhuis van het Rijk liet worden. Waren het in de middeleeuwen de kroningsfeestmalen voor de koningen van het Heilige Roomse Rijk, dan is het tegenwoordig de Internationale Karelsprijs waar de zaal haar Europese betekenis aan te danken heeft. Daarnaar verwijzen de drie wapenschilden boven het podium: in het midden de Staufische rijksadelaar die sinds 1351 het wapenschild van de vrije rijksstad is, rechts ervan de tweekoppige 20

Welkom door mevrouw dr. Margaretha Schmeer

naast de erker vereeuwigde Rethel in 1848 een gebeurtenis uit het jaar 772. Karel de Grote liet in een bos bij Paderborn de Saksische pijler van het heelal, de Irminzuil, omverhalen. Nee, Karel was niet bepaald christelijk in zijn benadering van de Saksen… Boven de hoofdingang zien we het belangrijkste werk van de reeks, dat in 1849/50 ontstond: de slag bij Cordoba. Het verbeeldt een stuk van de middeleeuwse legende rond Karel de Grote. De grandioze compositie van dit fresco is een meesterwerk van Rethel en geldt als een van de belangrijkste veldslagschilderijen in het Duitsland van de 19de eeuw. Het concert Koor en publiek werd die middag welkom geheten door mevrouw dr. Margarethe Schmeer, Bürgermeisterin für Aachen, zoals zij officieel genoemd wordt. In die hoedanigheid ondersteunt zij al vanaf 28 oktober 2009 de Oberbürgermeister, Marcel Philipp. Mevrouw Schmeer, voor de ge-

Lerros For Fellows Gardeur Bugatti Ben Barton Van Gils Pierre Gardin Gross Alberto State of Art Baileys Olymp

legenheid charmant en attent gekleed in oranje, sprak ons in het Nederlands en in het Duits toe. Mooi Nederlands, maar dat is begrijpelijk, gezien haar grote kennis van talen. Zij studeerde immers Romaanse talen en geschiedenis, waarin ze ook gepromoveerd is. Haar devies in haar politieke en bestuurlijke arbeid luidt: ‘Nit mulle, werke!’. Dat brengt me op de grootste misser van dit concert: er was in het publiek geen enkel lid van het Heerlens bestuurscollege aanwezig, al was het alleen maar om mevrouw Schmeer de hand te kunnen drukken. Nota bene: de cultuurdrager van de Heerlense samenleving, het KHM St.Pancratius, gaat op bezoek bij grote broer Aachen, van oudsher nog van vóór de mijnbouw hét achterland van Heerlen. Onlangs is door Wiel Kusters in het stadhuis van Heerlen gewezen op het economisch én sociaal-cultureel belang van Aachen. We hebben die stad gewoon nodig, maar ook: we zijn niet alleen afhankelijk van RheinlandWestfalen, we hebben ook wat te bieden. Vergeet even de kaasstolp van Den Haag, vergeet even het gouvernement in Maastricht, we zullen ons meer

Nieuwe Dameskelder geopend Geleenstraat 34-36 & Promenade 33, hartje Heerlen ook vestigingen in Sittard en Deurne

Ledub Esprit Stones Tenson Mac Meyer Tom Tailor ‘S Oliver Tence Esprit Mac Soya

moeten richten op ons Rijnlands achterland, beter gezegd, vóórland. Dit statement is voor rekening van schrijver dezes. Zoals het hoort voor een koningsdagconcert, openden wij het concert met het Wilhelmus en het Domine, salvum fac, regem nostrum, een gebed voor de koning. Dat was even wennen, omdat we tot nu toe alleen koninginnen hebben gekend: salvam fac, reginam nostram. Het moet gezegd worden dat de geslachtsverandering in de tekst vrijwel vlekkeloos verliep. Een enkele halsstarrige zanger had het nog over reginam. Het zij hem vergeven. Koningin Máxima maakt nu eenmaal een enorme indruk. Na het Ave Maria van Caccini volgde Dostoyno yest uit de Oosters Orthodoxe liturgie. Voor deze Kroningszaal was dit muzikaal gezien een heel toepasselijk lied. De zaal heeft een mooie akoestiek met een grote nagalm. Dat was even wennen, maar onder leiding van maestro John Gerits waren we al snel in staat om van dit voordeel gebruik te maken. Somewhere, Choeur des Soldats, Nella Fantasia, All by myself: het ging gewoon goed. Onze nu bijna vaste jonge solistes Celine Prevos op hobo en de sopranen Joanna Amkreutz en Amy Schillings maakten indruk met respectievelijk het Ave Maria van Caccini, La Vergine degli Angeli

Muurschilderingen van Alfred Rethel

van Verdi en Spente le Stelle van Emma Shapplin. Bij veel toehoorders toverden hun jeugdige en enthousiaste verschijning een glimlach op het gezicht. Het concert werd afgesloten met Jubilate Deo, een compositie van Ludwig Puts, voormalig Domorganist te Aachen. Preses Jos Amkreutz reikte bloemen uit en dankte het publiek voor hun enthousiaste reacties. Na afloop van het concert stond ik beneden aan de trap van het raadhuis mijn medereizigers-terugnaar-Heerlen op te wachten. Op dat moment kwam mevrouw Schmeer naar beneden lopen, de door ons uitgereikte bos bloemen nog in haar hand. Met een vriendelijk, in onberispelijk Nederlands uitgesproken Hartelijk bedankt! Tot gauw ziens! nam zij afscheid.

Celine Prevos, Joanna Amkreutz en Amy Schillings

Niks kwaads gezegd hoor, maar dan is het in Heerlen met ons gemeentebestuur maar behelpen. Zeker nu we de charme en daadkracht van Riet de Wit moeten missen… Nit mulle! Werke! Mevrouw Schmeer zou een prima dirigente van ons koor kunnen zijn. Koos Linders

VRIJHEID GEEF JE DOOR: 4 MEI 2014 Anna-Sophie Dorweiler, leerlinge van het Sintermeerten College, schreef speciaal voor deze 4 mei herdenking een gedicht, Vrijheid, hetgeen ze prachtig voordroeg. Vicky Moens, tevens leerlinge van deze school, declameerde het gedicht Wat is vrijheid. Muziek

In Heerlen werd dit jaar op een indrukwekkende wijze 4 mei herdacht, waarbij de jeugd van Heerlen speciaal betrokken was. In de Pancratiuskerk werd gestart met een oecumenische dienst, geleid door deken van Galen, die hierin het belang aanstipte om steeds weer stil te staan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en de inzet voor vrijheid. Voordrachten In het stadhuis van Heerlen vroeg burgemeester Paul Depla aandacht voor het feit dat vrijheid niet vanzelfsprekend is: we moeten er samen aan werken. Zo is het leggen van Stolpersteinen een manier om de aandacht blijven te vestigen op de gruwelijkheden die ook in Heerlen, meer dan 70 jaar geleden, plaatsvonden. Kay Golob, eindexamenstudent vwo van het Bernardinus College, wijdde zijn profielwerkstuk aan Carolina van Leeuwen, een baby van amper acht maanden, ooit inwoonster van Heerlen, die op verschrikkelijke wijze aan haar eind kwam.

Het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius luisterde de sfeervolle en druk bezochte bijeenkomst op met toepasselijke liederen: Schiwiti adoschem, Signore delle cime, Dostoyno yest en Dobra noc. Vervolgens liep het gezelschap in een stille tocht door het centrum van Heerlen naar de gedachteniskapel/Joods Monument, dit onder begeleiding van de stadsschutterij Sint-Sebastianus. Bij genoemd monument werd twee minuten stilte in acht genomen en werden kransen gelegd door het college van Burgemeester en Wethouders, het Bestuur van 4 en 5 mei Heerlen, de Veteranen, de Raad van de Kerken en andere maatschappelijke organisaties. De taptoe werd gespeeld door Laurens van den Bos, lid TOG Welten, de harmonie omlijstte de plechtigheid met muziek, waaronder het Wilhelmus. Het gedicht De stille getuige van Nieke Woltmeijer, werd voorgedragen door Sam Tijdeman, leerlinge van Tarcisiusschool te Bekkerveld. Ook waren er diverse inwoners van Heerlen die bloemen legden bij het monument. Burgemeester Paul Depla onthulde vervolgens samen met mevrouw Marianne Bont de naam van Carolina van Leeuwen op het Joods gedenkmonument. Leo Klinkers

GOED NIEUWS VOOR ONZE BEGUNSTIGERS EN… ONZE PENNINGMEESTER de Belastingdienst maakt het namelijk leuk om te geven Doet u als schenker (natuurlijk persoon) aan onze vereniging een gift, dan kunt u deze in uw belastingaangifte aftrekken. Helaas geldt daarbij voor u op dit moment nog een drempelbedrag. Deze drempel (van grof gezegd 1% van het totale belastbare gezinsinkomen) geldt niet wanneer u zich als schenker verbindt om minimaal 5 jaar een gift aan ons koor te doen. Tot 2014 was voor een dergelijke schenking een notariële akte nodig. Vanaf 2014 hoeft de notaris hiervoor niet meer te worden ingeschakeld, wat de schenking natuurlijk een stuk makkelijker en goedkoper maakt. Dus wanneer een schenker in 2014 toezegt minimaal 5 jaar een schenking te willen doen aan onze vereniging, dan geniet hij of zij voor elke geschonken euro 100% aftrek. Geen drempel dus! Deze verandering biedt natuurlijk ook mogelijkheden voor de sponsors van onze vereniging en voor de leden van onze Club van 100. De stap naar een periodieke giftenaftrek is voor hen immers minder groot. En voor ons als vereniging is een periodieke schenking nog waardevoller. Wij krijgen hierdoor meer zekerheid over onze toekomstige inkomsten. Voor de geïnteresseerde lezer vermelden wij hierna de voorwaarden waaraan de hier bedoelde ‘periodieke gift’ moet voldoen: • De verplichting tot schenking moet in een schenkingsovereenkomst zijn vastgelegd. • In dat contract moet vermeld staan dat de periodieke giften minimaal jaarlijks worden uitgekeerd over een periode van ten minste vijf jaar. Maandelijks mag natuurlijk ook. • De giften zijn vaste en gelijkmatige periodieke uitkeringen, die uiterlijk bij overlijden van de schenker eindigen. Bent u geïnteresseerd en wilt u meer informatie, dan volstaat een mailtje naar onze secretaris (secretaris@pancratiuskoor.nl) of een telefoontje met onze preses Jos Amkreutz (06-54 93 60 35). Uiteraard draagt onze vereniging zorg voor een duidelijke schenkingsovereenkomst, die aan alle eisen voldoet.

ZIJ WAREN ALTIJD SAMEN

Zij waren altijd samen als zij het verkeerd gedaan hadden in de herfst als zij in de lente lagen als zij fietsten want de zomer gaat voorbij en de winter is niet eenzaam als hij ziek was en in zijn hand lag als een geschenk de ander als zij ziek in bed lagen en het bed de huifkar was van hun vrees als het bed de vallei was van hun juichen en het lichaam rustte als de dagen lang werden zij waren altijd samen. Hans Lodeizen uit: 'Het innerlijk behang en andere gedichten', 1956

FLORENCE NIGHTINGALE CONCERT 11 MEI 2014 een ode aan alle mantelzorgers en zorgmedewerkers in Parkstad Limburg

Begin dit jaar ontstond binnen het bestuur van het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius het idee om een concert te organiseren voor de zorgsector in Parkstad Limburg met de passende titel ‘Florence Nightingale Concert’. De naamdag van St.-Pancratius - op 12 mei - valt samen met de geboortedatum van Florence Nightingale en de daaruit voortgekomen ‘Internationale Dag van de Verpleging’. Florence Nightingale (1820-1910) was een Brits verpleegkundige, sociaal hervormer, statisticus en mystica. Als tiener hoorde ze de stem van God en wist ze dat ze het lot van de armen, zieken en gewonden wilde verbeteren. Als protest tegen de beperkingen die haar daarbij in die tijd als vrouw werden gesteld, schreef ze een feministische klassieker Cassandra. Als de Lady with the lamp is zij vooral bekend geworden door haar verpleegkundige activiteiten tijdens de Krimoorlog. De Krimoorlog (18531856) was een conflict, uitgevochten tussen het Tsaristische Rusland en een alliantie van het Tweede Franse Keizerrijk, het Britse Rijk, het

pianovirtuoos Jan Vayne

Ottomaanse Rijk en het koninkrijk Sardinië. De oorlog maakte deel uit van de langlopende strijd tussen de Europese grootmachten om invloed op grondgebied van het in verval rakende Ottomaanse Rijk. Toen een oorlogscorrespondent van The Times melding maakte van mensonterende toestanden onder de zieke en gewonde Britse soldaten, bood Florence, als 34-jarige verpleegster, haar diensten aan. Gesteund door minister van oorlog Sidney Herbert vertrok zij aan het hoofd van een groep van 38 verpleegsters naar Scutari (de oude naam voor een stadsdeel in het Aziatische deel van Istanbul). Met geduld, tact en vooral veel organisatievermogen wist zij orde in de hospitaalafdeling van de Selimiyekazerne te scheppen en bereikte ze dat de verzorging van gewonden aanmerkelijk ver-

beterde. Toch stierven juist in haar ziekenhuis relatief de meeste soldaten. Ze drong aan op een onderzoek, waaruit bleek dat een defecte riolering de oorzaak was. Hier heeft ze haar leven lang een sterk besef van het belang van hygiëne (de dienares van de beschaving) aan overgehouden. Het plan voor dit concert had binnen een recordtijd vaste vormen aangenomen waardoor op zondag 11 mei jl. het eerste Florence Nightingale Concert met succes kon worden uitgevoerd in het Parkstad Limburg Theater Heerlen. Op het programma stond een mix van diverse genres muziek, een cross-over van klassiek naar modern, uitgevoerd door ons koor, de Kumulus Bigband, Dance2Move, jonge talenten uit Parkstad en - niet op de laatste plaats - pianovirtuoos Jan Vayne.

Het koor, dat onder leiding stond van dirigent John Gerits met Augustine boshouwers aan de vleugel, opende het concert met het martiale Choeur des Soldats uit de opera Faust van Charles Gounod, gevolgd door virtuoos solowerk van Jan Vayne. Voor het Ave Maria en La Vergine degli Angeli tekenden respectievelijk Celine Provos (hobo) en de sopranen Amy Schillings en Joanna Amkreutz. De Kumulus Big Band onder leiding van Marc Huynen maakte met de Libertango, La Fiesta en Nadalin de zaal dolenthousiast. Het KHM St.-Pancratius overtrof zichzelf in snelheid bij In Taberna en liet de dirigent hijgend achter zich. De Leichte Cavallerie was er niets bij… Bij Somewhere, Who wants to live forever, Nella Fantasia en Spente le Stelle liepen de Pancratianen weer keurig in de pas…

Kumulus Bigband

Jan Vayne heeft al vele cd’s uitgebracht, waarvan verschillende de platinastatus behaald hebben. Ook gaf hij vele concerten, in 1997 voor het eerst in de Verenigde Staten, o.a. in de Shakespeare Library in Washington ter gelegenheid van de tweede ambtstermijn van president Clinton. Zijn piano-improvisaties van popmuziek van onder meer Queen en - bij ons concert - van klassieke muziek van Beethoven tot Mozart, bezorgden hem in Nederland al aan het begin van de jaren 90 landelijke bekendheid.

Celline Provos hobo

Hans Knubben en Joanna Amkreutz in La Vergine degli Angeli

Tijdens het gedeelte na de pauze hebben we van de entreeopbrengst € 200,- overhandigd aan Angèle van Kasteren - Steunpunt Mantelzorg - ten behoeve van de Nationale Dag voor de Mantelzorg die in Parkstad op 10 november 2014 gevierd wordt. Ook waren 65 toegangskaarten beschikbaar gesteld voor mantelzorgers die tijdens het concert allemaal aanwezig bleken te zijn. Wij konden dit doen dankzij de donateurs en sponsors (onder andere de Meandergroep, het Atrium Medisch Centrum, APG, Vebego, Stichting Fonds voor Sociale Instellingen, de gemeente Heerlen en de Mediagroep Limburg) in samenwerking met het Steunpunt Mantelzorg Parkstad Limburg. Na de uitreiking van de Award bracht het koor Adios Nonino met Trees Verburg op de accordeon en vervolgde ingehouden met All By myself. Na wederom prachtig solowerk van Jan Vayne werd het concert spetterend afgesloten met werk van Frank Sinatra, uitgevoerd door de Kumulus Big 27

Band, Jan Vayne, de dansers van Dance2Move en niet te vergeten onze eigen Frank Sinatra, bariton Hans Knubben, samen met het koor in New York, New York: Start spreading the news I am leaving today I want to be a part of it New York, New York These vagabond shoes Are longing to stray Right through the very heart of it New York, New York I want to wake up in that city That doesnâ&#x20AC;&#x2122;t sleep And find Iâ&#x20AC;&#x2122;m king of the hill Top of the heap! De tomeloze inzet van Hans werkte aanstekelijk en de zaal zong, klapte en zwaaide vol enthousiasme mee. Een reprise was dus meer dan gewenst! Bij voldoende belangstelling zou er naar gestreefd worden om van dit concert een jaarlijks terugkerend gebeuren te maken. En dat zal ook het geval zijn:

Hans Knubben in New York, New York

op dinsdag 12 mei 2015 zal het tweede Florence Nightingale Concert plaatsvinden, waar wederom de Mantelzorg Award zal worden uitgereikt. De medewerkers aan dit tweede concert zijn nog niet bekend, maar het belooft in ieder geval weer een boeiend en sprankelend geheel te worden! Koos Linders Fotografie: Serena Cloodt the world@throughmylens.nl

NIEUWE LEDEN STELLEN ZICH VOOR Even voorstellen Graag wil ik mij als nieuw lid van Pancratius aan u voorstellen. Mijn naam is Hans Mentink, 52 jaar geleden geboren in Epe Gelderland. Mijn muzikale vorming begon - toen ik 10 jaar was met het bespelen van de klarinet in de plaatselijke Koninklijke Harmonie. Mijn grootvader speelde daar schuiftrombone en was jarenlang voorzitter. Na 9 jaar klarinet gespeeld te hebben, ben ik begonnen met de baritonsaxofoon en altsaxofoon in hetzelfde orkest.

Ik verhuisde in 1984 naar Arnhem en speelde daar in diverse bands als altsaxofonist, basgitarist, drummer en mondharmonicanist in een bluesband. Van jongs af aan had ik regelmatig langdurige oorontstekingen in mijn rechteroor, met als gevolg dat ik voor meer dan 80% doof werd. Na het plaatsen van een interne prothese verbeterde mijn gehoor, alleen kon ik geen blaasinstrument meer bespelen. Dan maar een ander instrument; keyboard leek mij ook wel wat. Alleen door privéomstandigheden is het er nooit van gekomen. Ik raakte in een scheiding en liet mijn 4 jongens achter bij hun moeder. Na geruime tijd leerde ik mijn tweede vrouw kennen; we trouwden

en verhuisden in 2005 naar Heerlen. Mijn vak als onderhoudschilder kon ik ook in Limburg uitoefenen. In 2006 kwam daar een eind aan door een ernstig auto-ongeluk, met als gevolg een hersenletsel en een 3-voudige bekkenbreuk. In het AZM in Maastricht heeft de chirurg mij weer ‘in elkaar’ gezet, waarna ik revalideerde in de Lucas in Hoensbroek, dat nu Adelante heet. Een instrument kan ik niet meer bespelen, omdat door het hersenletsel mijn hand-oogcoördinatie niet meer parallel loopt. Toen zei mijn schoonmoeder: ‘Waarom ga je niet zingen’ en zo startte ik in 2008 bij het dekenaal kerkkoor St.Ceacilia o.l.v. Jaap Dekker. Door mijn ongeluk kan ik mijn vak als onderhoudsschilder niet meer uitoefenen. Ik werk nu parttime bij Adelante in Hoensbroek waar ikzelf bij het intern vervoer revalideerde; ik breng daar nu revalidanten naar de therapie . Op een dag hoorde ik daar het Lucaskoor, dat nu Adelante Zingt heet. De dirigent Steven van Kempen vroeg mij of ik kwam zingen bij zijn koor. Vorig jaar februari ben ik ook als zanger begonnen bij Kamerkoor Concertato in Landgraaf. Toen zag ik de advertentie voor koorscholing van het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius. Door de vakkundige leiding van John Gerits zijn mij veel zaken over het gebruik van mijn stem duidelijk geworden. Zingen bij Pancratius vind ik een uitdaging: met meer dan 80 man iets moois neerzetten De diversiteit van de muziekkeuze bevalt mij enorm. Ik hoop van dit koor, door de bassen te versterken, nog lang deel te mogen uitmaken. Hans Mentink Beste zangvrienden, Als nieuw koorlid wil ik mij graag aan jullie voorstellen. Mijn naam is Huub Knubben en ik ben op 26 april 1951 in Heerlen geboren. Tussen 4 broers, waarvan er 3 wellicht inmiddels bij jullie bekend zijn, ben ik opgegroeid in het mooiste plekje van Heerlen, te weten Benzenrade. 29

Ik ben getrouwd met Martha, vader van 2 dochters en inmiddels trotse opa van 4 kleinkinderen. Na een werktuigbouwkundige opleiding ben ik aan de slag gegaan bij Philips in Eindhoven om vervolgens een nieuwe uitdaging te vinden bij toenmalige DSM in Geleen. Bij DSM ben ik in eerste instantie actief geweest als werktuigbouwkundig engineer, gevolgd door projectmanagement en chef technische dienst. In deze laatste functie was ik verantwoordelijk voor het onderhoud van een van de chemische fabrieken.

ik SABIC inmiddels verlaten. Mijn vrije tijd die ik nu beschikbaar heb, besteed ik aan mijn hobby’s zoals uiteraard zingen, klussen in en om het huis en het maken van fietstochten met de racefiets. Daarnaast vervul ik nog een adviesfunctie bij We4people in Meerssen, een werving- en detacheringsbureau voor mensen met een technische opleiding. Na de koorscholing en een halfjaar actieve deelname aan de repetities voel ik mij inmiddels volledig opgenomen binnen het koor en met name binnen de baritons. Ik hoop dat we in toekomst samen nog vele koorsuccessen mogen beleven en uiteraard wil ik daar graag een bijdrage aan leveren. Huub Knubben Frits van Roon Vanaf mijn geboorte in Curaçao in 1947 heb ik als kind redelijk veel gezworven over de aarde. Dat begon met mijn ouders die vlak na de oorlog naar Curaçao emigreerden. Mijn vader kon er aan de slag als verslaggever/eindredacteur van de enige krant op het eiland.

In 2002 werd het petrochemisch onderdeel van DSM overgenomen door een Saudi-Arabische onderneming, genaamd SABIC. Binnen deze onderneming heb ik diverse functies vervuld, zoals IT-projecten inkoopmanager. In deze laatste functie hield ik mij vooral bezig met het onderhandelen en afsluiten van omvangrijke contracten voor projecten en het onderhoud van alle petrochemische installaties. De laatste jaren was ik actief in een wereldwijd project. Tijdens dit project werkte ik samen met collega’s uit andere werelddelen en culturen. Dat was zeer uitdagend en interessant. Naarmate je deze mensen beter leert kennen, geven ze je meer inzicht in hun leefwijzen en cultuur. Dit was voor mij een ervaring die ik niet had willen missen. Na het beëindigen van dit wereldwijd project heb 30

De oorlog was grotendeels aan het eiland voorbijgegaan en dat uitte zich toen in ongebreidelde vriendjespolitiek en een grote mate van onverschilligheid en passiviteit. Op het door Shell gedomineerde vakantieparadijs werd van party naar party geleefd. Mijn moeder had daar geen moeite mee, maar dit leven ging mijn vader steeds meer tegenstaan. In 1951 achtte hij het hoog tijd om naar een land met meer pioniersgeest te verkassen en dat werd Canada. We gingen in de provincie Québec wonen in een forensendorp bij Montreal. Het was een prachtig land met een prachtige ongerepte natuur, maar het ging gebukt onder een taalstrijd en een heersende materialistische instelling waar vooral mijn vader en ik niet konden gedijen. Toen ik 14 jaar was, vertrokken we uiteindelijk naar Nederland, voor mij het paradijs op aarde. Ik kon in Amsterdam naar een Rudolf Steiner school en vervolgens een opleiding volgen aan de Gerrit

Rietveld Academie. Vanaf 1972 woon ik in Limburg, eerst in Roosteren, daarna Maastricht en sinds 1993 in Heerlen. Door de liefde voel ik me hier ook echt thuis. Ik werk nog steeds elke dag in mijn atelier. Ik maak beelden in hout en steen en geef beeldhouwles aan volwassenen en kinderen. Mijn jeugdherinneringen aan de zee rond het eiland en die van de ruige Canadese natuur waar ik buiten schooltijden altijd te vinden was, zijn een niet aflatende inspiratiebron voor mijn beelden en grafiek. Een muziekverleden heb ik ook. In Canada zong ik in het kerkkoor van de Protestantse kerk, op de Steinerschool was ik lid van het schoolkoor, in Maaseik, maakte ik een aantal jaren deel uit van het A Capella Koor, en in Maastricht zong ik twee jaar bij het koor Quartna. Vanaf mijn 15de kreeg ik ook pianoles en tot op de dag van vandaag ben ik mijn piano trouw gebleven. Kunst en muziek zijn mijn grootste passie.

www.fritsvanroon.nl juli 2014

ich zieĂŤ dâ&#x20AC;&#x2122;r dirigent noe

weer zjweie..! optiek mayk van beek Bautscherweg 68 | 6418 EP Heerlen | 045 - 566 09 90 www.maykvanbeek.nl 31

Mijn naam is ... François Lommelen, ik ben 54 jaar en woon samen met mijn partner. Ik werk bij stichting Fokus. Dat is een stichting die 24 uur ADL-hulp verleent aan zwaar lichamelijke gehandicapten die zelfstandig wonen. Het volgend jaar vier ik mijn 25-jarig dienstverband. Het is in die tijd niet altijd even gemakkelijk geweest, want het is lichamelijk en geestelijk zwaar werk. Toch vind ik het toch nog altijd leuk om te doen. Mijn grote hobby is badminton, dit doe ik al van kinds af aan. Zo’n 45 jaar speel ik competitie. Dit heb ik altijd leuk gevonden. Ik speelde best wel op een hoog niveau, zowel in teamverband als individueel. Maar ja, je wordt ouder, je krijgt wat lichamelijke klachten en toen zag ik die advertentie voor de koorklas. Muziek en zang heb ik ook altijd leuk gevonden en helemaal toen ik als toeschouwer het concert in Kasteel Terworm meemaakte. Ik kreeg kippenvel en tranen in mijn ogen. Dat wilde ik dus ook. Aanvankelijk viel het wel vies tegen. Toen ik bij het echte grote koor kwam, dacht ik bij mezelf: “Waar ben ik aan begonnen.” Wat vond ik het moeilijk om door te zetten. Langs deze weg wil ik ook iedereen bedanken voor de steun en

support die ik heb mogen ontvangen. Het zingen gaat nog niet zo goed als ikzelf wil, maar ik vind het wel hartstikke leuk om te doen. Ik verheug me nu al op het komend seizoen. François Lommelen

Fysiotherapie Molenberg Locaties: Kerkraderweg 54 Voskuilenweg 129F (MediPoint Parkstad) 6416 CK Heerlen 045 541 04 44 6416 AJ Heerlen 045 571 86 85 www.fysiomolenberg.nl

ADVERTEREN IN DE STEM VAN PANCRATIUS ● ● ● ● ● 32

Het is voor adverteerders uiterst lucratief om te adverteren in de ‘Stem van Pancratius’. Ons verenigingsblad wordt in de maanden april, augustus en december uitgegeven. Naast de gedrukte versie verschijnt ons periodiek ook op onze website www.pancratiuskoor.nl. Hierdoor kunnen adverteerders hun advertentie terugzien op internet, inclusief een directe link naar hun eigen website. voor de zeer gunstige prijzen mail naar: l.klinkers@planet.nl

SOMEWHERE IN HEERLEN in de week van de amateurkunst (WAK) De leden waren aangespoord om in groten getale vandaag aanwezig te zijn, aangezien een optreden voor het WAK belangrijk is om in aanmerking te komen voor gemeentelijke subsidies. Het KHM St.-Pancratius heeft hiervoor in het Savelbergklooster gezongen. Bij een wak denken de meesten aan een gat in het ijs met snaterende eenden, waardoor de Elfstedentocht weer niet doorgaat. In dit geval gaat het hier om een veelomvattend cultureel evenement. Toneel en schutterijen, maar ook videoclubs en mannequins doen mee met de Week van de Amateur Kunst. se optredens in Heerlen van vrijdag 16 mei t/m zondag 25 mei 2014. Het K.H.M. St.-Pancratius nam een bescheiden plaats in, te midden van deze bonte parade. Het had het voorrecht om te zingen op de meest verstilde plaats van het turbulente Heerlen: het Savelbergklooster. Met twee andere koren lieten zij zien en horen dat klassieke koren nog niks van hun aanlokkelijke monumentaliteit hebben verloren. De akoestiek is prachtig. Aan kritisch publiek is er geen gebrek. Daar zorgen de koren zelf wel voor. Savelbergklooster achterzijde

Ook ons koor was er bij. Het mocht een uitvoering geven op een zeer waardige locatie voor een 135 jaar jong koor: het klooster in de Gasthuisstraat. Een schuilkerk in het centrum, beveiligd tegen hiphop, graffiti en de kinderkunstroulette van de aanstormende generaties. Is de citadel bestand? Het initiatief komt van de gemeente Heerlen. Zij wil de amateurkunsten hiermee in kaart gaan brengen en etaleren. Alle verenigingen krijgen een uitnodiging voor de bijeenkomsten van de werkgroep Amateurkunsten. Zij geven daarna de wensen en ideeën door aan de gemeente. De werkgroep noemt zich een platform en ze hebben zich gevestigd in het Cultuurhuis van Heerlen. Amateurkunst is alles wat mensen bevlogen bezighoudt. Puur voor het plezier en zonder winst als doel. Eindelijk, een loket voor de hobby´s van Heerlen, dat het culturele klimaat zonniger maakt. Vanuit het gemeenschapshuis der inspiratie: het Cultuurhuis, probeert Petra Stevens in deze mediamaatschappij de verschillende hobby´s en de volgelingen ervan voor het uitsterven te behoeden. Ze geeft er ook informatie over overlevingsmiddelen zoals: subsidies. In de Week van de Amateurkunst waren er diver-

Het optreden was ver van tevoren aangekondigd en goed voorbereid. Op de valreep, op 16 mei, kregen we nog een mailtje van onze secretaris om ons te laten herinneren aan het inzingen in de Beerkompanie om 19:30 uur. De verhoogde staat van paraatheid. In de mail stond ook nog een opsomming van alle liederen. Een goede voorbereiding is onontbeerlijk. Dresscode: smoking, zonder cummerband. Oftewel gevechtstenue. D-day was op maandag 19 mei 2014. Een regenachtige dag. Ideaal museumweer. We mochten optreden in het museum gewijd aan P.J. Savelberg. Aangezien kapelaan Savelberg rond het jaar 1872 kapelaan was van de Pancratiuskerk, is de kans groot dat hij het beginnende koor heeft mogen

Bert Paffen

Postbus 32081 6370 JB LANDGRAAF Mobiel 06-22235929 Kantoor 045-5317953 E-mail info@paffenbewind.nl Web www.paffenbewind.nl KVK 56049722

aanschouwen. Het was een fijne thuiswedstrijd in de Gasthuisstraat, niet ver van verwijderd van de Beerkompanie, voorheen Oppidom. Om 20:00 uur werden we ontvangen door de museumdirecteur Maurice Sonnenschein, die de deur openhield en later alle koren toesprak met een opbeurende peptalk als welkomstwoord. Hij wilde dat wij ons realiseren dat wij hier alleen mogen zijn dankzij de noeste inspanningen van de Congregatie van de Kleine Zusters. Omdat de tachtig zitplaatsen snel bezet waren, konden een aantal onder ons uitwijken naar het oksaal boven. Achter de chique balustrade, in ’t hiemelke, hoorde je nog beter de verschillende partijen weergalmen door de plechtige ruimte. Om 20:05 uur precies ging het Heerlens Dameskoor van start. 10 dames zongen een parmantig repertoire dat zeer jeugdig en modern was. Zouden zo hoog de Kleine Zusters hebben geklonken terwijl ze tijdens het zware werk samen zongen? Veel meerstemmige gimmicks zoals wabadidaa, lardeerde de pop- en gospelnummers For the Joy of God, Let it be, When I sixtyfour, etc. Veel van The Beatles. Ook klonk er Simon & Garfunkels’ integere Bridge over Trouble Water. Het koor werd begeleid door onze Augustine Boshouwers op de elektrische piano. Om 20:35 uur was het 70- jarig Heerlens Citykoor aan de beurt. Een koor van ongeveer 15 man. Bijgestaan door de 95-jarige dirigent Fer Heidendael en pianist Jos Knoben. Het repertoire zou ons niet misstaan hebben: Piet Hein, Im Abendrot, Zauberflöte, het liefelijke Mien Leef Limburg, Ouverture 1812 van Tsjaikowsky en Raspaschol, voor een uitsmijter met ‘n vrolijke kozakkenklank. 34

Om 21:15 uur werd er een pauze ingelast van één kwartier. In de serre van het Klösterke werd er koffie geserveerd. In de moderne museale ruimte stonden zangers her en der te netwerken en te leuten boven het welverdiende bakkie troost, dat men verkreeg na het inleveren van de bon. Vervolgens kon KHM St.-Pancratius aanstalten maken om het podium te bezetten. De Chinese draak van onze traditionele opkomst, werd in de juiste kronkel gelegd in de smalle ruimte, voor het podium. Na wat passen en meten paste elk koorlid op het podium. Muziek per vierkante centimeter. In het gelid klonk het Choeur des Soldats, nog overtuigender. Ook moest je beter op de dirigent John Gerits letten, omdat de linker en de rechter buurman ook luider klonken dan in de Beerkompanie. Vanwege de drukte was het op sommige plekken moeilijk om de map helemaal te openen. Er zat niks anders op: de dirigent bleef de rots in de branding te midden van de decibellen van deze bende wereldsterren. Om een extra meerwaarde aan het optreden te geven veranderde de dirigent de volgorde van de nummers vlak voor de uitvoering. Zo klonk het Ave Maria weergaloos, Nella

Fantasia fantastisch en All by Myself toepasselijk. In eenzaamheid word je geboren en ga je ook weer heen. Zoals duizenden zusters en broeders van Savelsberg zelf in dit leven ervaren hebben. Sana Sananina klonk frisser, Signore delle Cime klonk overtuigend Italiaans, Somewhere werd gebracht met allure. Want het is een groot voorrecht om in het centrum van Heerlen te mogen repeteren met zoveel goede podia op een steenworp afstand. Bij deze Week van de Amateurkunst is een imponerend visitekaartje afgegeven van koormuziek in Heerlen: de kwaliteit blijft. De tweede korenavond van de WAK zal plaatsvinden op donderdag. Hier traden op: Thirdwing, C.O.D.A. en het Poolse koor Podlasie. Na het uitdoven van zijn congregatie, zal de positieve boodschap door de cultuur worden doorgegeven: in vrede samenwerken, samendoen en samenleven. Iets wat ook de gastheer en de priester zichzelf als doel had gesteld. Peter J. Savelsberg is de nationale katholieke volksheld uit Heerlen. Er is veel aandacht aan hem besteed door katholieke en christelijke kranten, zenders en tijdschriften. Peter Joseph werd geboren in Heerlen. Zijn vader was de eigenaar van een stadsherberg. Op vijftienjarige leeftijd gaat hij naar Rolduc. Hij blinkt daar uit in vakken zoals wiskunde, theologie en talen. Maar ook beschikt hij over het muzikale talent om de klarinet te bespelen. Na het grootseminarie in Roermond

Tijdens de pauze

wordt hij op zijn 27e levensjaar tot priester gewijd. Daarna wordt hij rector op een meisjespensionaat op een eilandje in de Rijn, bij Bonn. Al snel komt hij terug, wanneer hij kapelaan kan worden in Schaesberg. Armoede en wantoestanden onder de kansarmen besluiten hem om de mouwen op te stropen. Om er iets aan te doen richt hij een beweging op: de Vincentiusbeweging. Dit resulteerde in een huishoudschooltje voor weeskinderen. In 1865 wordt hij kapelaan van de Pancratiusparochie. Het moderne managementvak blijkt hij zo goed te verstaan dat hij zijn baan als kapelaan opzegt om zich geheel en al te gaan wijden aan het oprichten van en het leidinggeven aan congregaties. Twee belangrijke congregaties hebben onder zijn leiding het bestaansrecht verworven: de orde van de Kleine Zusters en haar broertje, de Broeders van de Heilige Joseph. De Kleine Zus-

ters helpen in talloze steden, in binnen- en buitenland, geholpen met het genezen van zieken en bejaarden. Ook veel missieprojecten komen van de grond, tot ver in het diepe donkere Afrika. De ordes groeien en bloeien en de duizenden leden werken aan ons zielenheil en gezondheid, in de geest van de heilige St.-Franciscus. De broeders leren bijvoorbeeld de kennis van de Kneippmethode aan en later wordt het St- Josephziekenhuis opgericht in Heerlen. Ook werd er een doorgangshuis in Den Haag gesticht, voor jonge moeders en pasgeboren kinderen. In 1904 vierde Savelberg zijn 50-jarig priesterfeest in Heerlen. Heel Heerlen bracht hulde aan de rector uit het klooster. Vanwege de grote verdiensten kreeg hij van Paus Pius X de benoeming tot Erekamerheer. Vanwege deze gunst mocht hij in Heerlen verder met de aanhef monseigneur. Uiteindelijk werd hij ook geridderd in de Orde van Oranje Naussau voor zijn inzet voor de minderbedeelden en zijn kordate leiderschap, tot over de landsgrenzen. Een dag na zijn 80ste verjaardag, stierf hij op 11 februari. Na zijn overlijden hield de verering van zijn persoon niet op. In 1934 werd een langdurig Proces van Zaligverklaring opgestart om hem heilig te kunnen verklaren op grond van wonderbaarlijke genezingen. Dit resulteerde in 1988 tot de titel Eerbiedwaardig Dienaar Gods. In 1964 is er een bekend standbeeld van hem onthuld, aan de Putgraaf, gemaakt door Mari Andriessen. De maker van nationale bekendheden als de Dokwerker en de Wilhelmina met de dikke winterjas. Het beeld van Savelberg is in 2006 verplaatst naar

Museumdirecteur Maurice Sonnenschein

de ingang van de Pancratiuskerk. Daar waar zijn epos ooit begon, als kapelaan van Heerlen.

De kapel, die officieel is omgedoopt tot een culturele ruimte en zo ontdaan is van haar godsdienstige verplichtingen, heeft voor haar ingebruikname in 2010 een ingrijpende restauratie ondergaan. Het is een ware belevenis om hier een voordracht te houden of een kleinschalig optreden te geven. De beleving van het eeuwige en het ware, wordt door de architectuur haast tastbaar verbeeld. De spreuk die Savelberg bezigde was God heeft geholpen, god helpt en god zal blijven helpen. Voor het K.H.M. St.-Pancratius geldt de zinspreuk, met betrekking tot de zangkunst Sicut erat in principio et nunc et semper. Zoals het was, in ’t begin, nu en altijd. In ieder geval vanaf 1878, het jaar van de oprichting van KHM St.-Pancratius. In dat jaar begon ook de Heerlense priester aan iets nieuws. Hij betrok het monumentale pand aan de Gasthuisstraat 2 met zijn zusters om de gesel der armoede te bedwingen. In 1978 werd ook de pal ernaast gelegen neogotische kapel gebouwd door Johan Kayser. De kapel werd in één jaar tijd gebouwd. Opvallend is dat dit het eerste voorbeeld is van terracottagebruik in de Limburgse kerkbouw. Je ziet het toegepast in

de daklijst, de kozijnen van de spitsboogvensters en het venster boven de ingang heeft ook zo’n typisch oranje aardewerken kozijn. Bijzonder zijn de gouden kapitelen binnen, die de ranke pilasters met goud bekronen. Op de kapitelen zie je afbeeldingen van wijnranken en eikenbladeren. Het delicate spel van de kruisribgewelven is goed zichtbaar door het lichtspel op de gepleisterde plafonds. Buiten toont de kapel een leiendak met een frivole dakruiter. Gestut door vijf zware steunberen. Binnen wordt de kapel ingedeeld door delicate pilasters die eerst donkerrood waren en nu lichtblauw zijn geverfd. Buiten kijken we tegen een bakstenen muur in kruisverband. Binnen zie je witte kalk en een balustrade in decoratief houtsnijwerk. Zo ontstaat een plek van meditatie in het midden van een drukke stad. In 1920 is de zusterorde de hele kapel kwijtgeraakt. Maar in 1937, vlak voor de oorlog, heeft moeder-overste Oda Hommelberg het moederhuis weer teruggekocht, omdat het van een onschatbare waarde is als reliek voor de orde. In 2008 hebben de nonnekes het klooster voorgoed verlaten. In 2010 werd het pand weer teruggegeven aan het seculiere volk van Heerlen. De ruimtes van refter en sacristie, direct naast de kapel, waren niet bouwkundig beschermd. Meteen

is deze drastisch onder handen genomen, na 2008, door het moderne architectenbureau Coenen. Tijdens de restauratie is gedacht aan het behoud van de openbare en geëngageerde functie van de kapel. Bureau Coenen heeft in het moderne gedeelte een aantrekkelijke tentoonstellingsruimte gecreëerd over het leven van de zusters en de monseigneur. In de kapel is nu ruimte voor een 80 koppig publiek. De grote azuurblauwe bank op het voormalige altaar, is de plek waar de duizenden ijverige zusters herdacht mogen worden, die hier van 1875 tot 2008 naamloos leefden en stierven, voor St.-Franciscus, voor Savelberg en voor de bakermat van onze zorgmaatschappij. Paul Franken jr. Bron: Rijckheyt Centrum voor regionale geschiedenis Voor de agenda: koorleden kunnen meedoen met een gezellige groepsrondleiding door het huis van Savelberg. Op zondag 21 september. Start: om 2:00 uur. Duur 2 uur. Korting van 2,- euro (normaal 5,- eu.) per ticket bij een groep van méér dan 15 personen. Iedereen is welkom. Reserveer alvast uw ticket, door te mailen naar: u.kunt.besparen@gmail.com. Verzamelen om 13:45 uur is mogelijk bij café Pelt, onze sponsor.

Manders bouw- en timmerbedrijf realiseert al meer dan 35 jaar bouwprojecten. Van een eenvoudige reparatie tot het maken van een keuken, badkamer, dakkapel, garage of huis! Wij zijn u met raad en daad van dienst en tonen graag ons vakmanschap. 6% BTW pak het mee en profiteer nu! Bel voor een vrijblijvende offerte

uw vakman: Martien Manders telefoon: 06 21 57 36 75

Bekijk onze website: www.mandersbouwentimmerbedrijf.nl

CLASSIC OPEN AIR ZONDAG 22 JUNI

De stichting ‘Klassieke Zomer Parkstad’ organiseerde in de week van 14 t/m 24 juni een festival in heel Parkstad Limburg met een reeks concerten rondom het thema ‘Muziek verbindt’. Optredens waren er in Heerlen, Kerkrade, Klimmen en Brunssum. Een nieuw muziekfestival voor iedereen die houdt van klassieke muziek en hiernaar nieuwsgierig is. Het ‘Harmonie Orkest Concordia Treebeek’ verzorgde in samenwerking met het ‘Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius’ onder het thema ‘Classic Open Air’ een optreden op zondag 22 juni in het openluchttheater in het Vijverpark te Brunssum. Het Vijverpark en openluchttheater Voor de oorsprong van het Vijverpark moeten we terug in de tijd, naar het jaar 1919. Door het winnen van bruinkool ontstond even ten noorden van de kern Rumpen spontaan een grote vijver in een bruinkoolgroeve. De Eerste Wereldoorlog zorgde voor een energieschaarste en in een half jaar tijd werd door de Nederlands-Belgisch-Engelse firma Bergerode op deze plek 406.000 ton bruinkool gedolven, waarna het bruinkoolveld was uitgeput. In 1937 werd rond deze grote waterpartij een park aangelegd naar het ontwerp van stadsarchitect J.J. Drummen. In 1951 werd dit ontwerp aangepast door landschapsarchitect J. Bergmans, die in deze tijd ook de uitbreiding van het Schutterspark ontwierp. Bovendien verrijkte hij het Vijverpark met een openluchttheater. De Staatsmijnen financierden de aanleg. Het openluchttheater in het Vijverpark is één van de 75 openluchttheaters in Nederland en telt 400 zitplaatsen. Een opmerkelijk element is de kleine 38

vijver tussen de tribune en het podium die bedoeld is om het geluid van het podium naar de tribune te versterken. Het theater werd in de jaren vijftig en zestig druk bezocht. Door de concurrentie van andere vrijetijdsbestedingen nam de belangstelling voor dit theater in de jaren zeventig af, waardoor tribune en podium in verval raakten. Tussen eind maart en eind juni 2012 is het theater, in opdracht van de gemeente Brunssum, in oude luister hersteld. Dat gebeurde op basis van een ontwerp door Architectenbureau Hermans-Vliegen, dat in zijn plannen het oorspronkelijke ontwerp van Bergmans zoveel mogelijk heeft benaderd. Harmonie Orkest Concordia Treebeek Op 20 januari 1934 werd in het Nederlands Hervormd Jeugdcentrum, tegenwoordig Trefcentrum Treebeek, Harmonieorkest Concordia Treebeek opgericht. Nu, 80 jaar later, kan de vereniging te-

rugblikken op een mooie geschiedenis. Dit blijkt uit de vele successen op concoursen die onder befaamde dirigenten als Jan Cober, Hardy Mertens en Pieter Jansen behaald werden. Daarnaast vonden veel Concordianen hun weg naar beroepsorkesten in Nederland en daarbuiten.

haar studie vervulde ze de rol van Sandmännchen in Hänsel en Gretel van Engelbert Humperdinck en maakte als zangeres deel uit van het koor in Die Zauberflöte, een productie van Opera Zuid. Ook werd ze gevraagd voor veel optredens, ondermeer door het ensemble Chez La Main.

Harmonie Orkest Concordia Treebeek bestaat uit een hoofdorkest en een leerlingensemble. Het hoofdorkest staat sinds 2008 onder leiding van dirigent Björn Bus, oud-Concordia slagwerker en trombonist, en komt uit in de eerste divisie van de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen LBM. Het repertoire bestaat niet alleen uit een combinatie van klassiek en populair werk, maar ook uit hedendaagse muziek.

Tijdens de zomer van 2013 kon ze vanwege een studiebeurs deelnemen aan de masterclass In canto Corbone, geleid door regisseur Paul Curran en sopraan Nicola Beller Carbone. In oktober van dat jaar nam ze deel aan het uitwisselingsprogramma met de Staatliche Hochschule für Musik und darstellende Kunst in Stuttgart. Daar studeerde ze een semester bij Turid Karlsen.

Het concert In drie blokjes traden het harmonieorkest en het koor afwisselend op. Concordia liet fraaie blaasmuziek horen in een zeer afwisselend programma van klassiek en populair werk, waarin de solisten op trompet, hoorn, hobo en dwarsfluit aan hun trekken kwamen.

In februari 2014 heeft ze in Zemlinsky’s opera Der Zwerg de rol van tweede speelgenote vervuld.

Ook het koor bracht een zeer afwisselend programma: van Choeur des Soldats via Bring him Home naar Limburg mijn heerlijk Land. In het tweede blok Sana Sananina, Somewhere, Spente la Stelle en Nella Fantasia. Als afsluitend derde blok klonk La Vergine degli Angeli, All by Myself en Aus der Traube in die Tonne. In Spente La Stelle en La Vergine degli Angeli soleerde de fraai klinkende sopraan Miriam Klein, waarbij we in het laatste werk onze bariton Hans Knubben natuurlijk niet mogen vergeten. Miriam Klein werd in 1991 in de Duitse Eifel geboren en startte op twaalfjarige leeftijd met zangles bij Francisca Beaumont. Omdat de drang om zich op muzikaal gebied artistiek te uiten steeds groter werd, besloot ze na haar middelbare studie in 2010 professioneel zangeres te worden. Sindsdien studeert ze aan het Conservatorium Maastricht bij Yvonne Schiffelers, met wie ze zich vooral focust op operamuziek. In 2012 trad ze op als soliste in het project Mozartiana onder leiding van Jan Ezendam. Tijdens

Miriam Klein, sopraan

Het concert werd afgesloten met een gezamenlijk optreden. John Gerits dirigeerde in Santo en Björn Bus in The Exodus song. Hoewel een aantal zangers gemengde gevoelens had over dit optreden in de buitenlucht, spraken veel toehoorders over een geweldig concert van zowel het Harmonie Orkest Concordia Treebeek als van het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius. Leo Klinkers 39

ZANGERSPORTRET FRANCO CORELLI de heldentenor uit Ancona Niet alleen door zijn stem, maar ook door zijn elegante verschijning werd de Italiaanse tenor Franco Corelli in zijn tijd de ‘Prins der tenoren’ genoemd. Operatenoren zijn meestal klein en dik, Franco Corelli daarentegen met zijn lengte van 1,85 m, slank postuur en het uiterlijk van een filmster was in de operawereld een opvallende verschijning. Legendarisch was zijn faalangst die hem zijn hele carrière achtervolgde. De sopraan Renata Scotto herinnert zich nog dat ze hem vanweg die faalangst het podium moesten ‘opduwen’. Had hij zijn zenuwen in bedwang, dan zong hij de sterren van de hemel en spaarde zichzelf niet. Een officiële zangopleiding wilde hij niet meer volgen, maar door te luisteren naar plaatopnamen van Enrico Caruso en Beniamino Gigli en door adviezen van vrienden die wel een zangopleiding volgden op te volgen, maakte hij zich de zangkunst eigen. Hij was dus een echte autodidact. Doordat hij de carrière van de populaire tenor Mario del Monaco zorgvuldig bestudeerde, ging hij zingen met een verlaagd strottenhoofd. Deze zangtechniek werd door het ontbreken van subtiliteit en fijne nuances veel bekritiseerd, maar zorgde wel voor een open klank. Bovendien eiste deze techniek een zware tol van de stembanden, zodat hij naar een middenweg zocht en een eigen zangstijl ontwikkelde.

Franco Corelli tenor 1921-2003

Dario, Franco Corelli werd op 8 april 1921 geboren in Ancona, gelegen aan de Adriatische Zee, waar zijn vader scheepswerfmedewerker bij de Italiaanse marine was. Hoewel zijn ouders niet bijzonder muzikaal waren, was de familie Corelli begenadigd met een aantal mooie stemmen. Grootvader Augusto van vaderszijde bezat een mooie tenorstem, Franco’s oudere broer Aldo en twee ooms zongen als bariton. Franco Corelli studeerde aan de universiteit van Bologna: hij hield van de zee en wilde in de voetsporen van zijn vader treden. Op aandringen van zijn docenten werd hij aangemoedigd om zang aan het conservatorium van Pesaro te gaan studeren. Dit werd geen succes, omdat hij niet tevreden was over de resultaten door slechte ervaringen met zangleraren, voor wie hij zijn hele leven geen goed woord over had. 40

In het dagelijks leven was hij ambtenaar; zingen kwam op de tweede plaats. Toch lachte het geluk hem toe - heel vaak in het leven van een musicus of zanger - doordat zijn vriend, de baritonstudent Carlo Scaravelli, hem voor de grap opgaf voor het zangconcours Maggio Musicale in Florence. Tot ieders verbazing won hij de zangwedstrijd, want hij wist de jury te overtuigen met zijn prachtig tenorgeluid en trompetachtige klank. Hierdoor kreeg hij in 1951 op het Muziekfestival in Spolet een contract aangeboden, waar hij op dertigjarige leeftijd - laat voor een operazanger debuteerde als Don José in Bizet’s Carmen. Vanaf dat moment raakte zijn carrière in een stroomversnelling. In 1952 trad hij veelvuldig op voor de radio en in kleine operahuizen. In 1953 wordt hij gevraagd voor de Opera in Rome en zingt daar zo’n 30 hoofdrollen, vooral als Verdi- en Puccinizanger. In datzelfde jaar raakte de beroemde Maria Callas geïnteresseerd in de heldentenor uit Ancona

en samen zongen ze in Donnizetti’s Norma. Zij was een grote bewonderaar van Corelli, waardoor er een vriendschap ontstond die in stand bleef tot het eind van haar carrière in 1977.

stein zei over hem: “Hij heeft een paar longen als een kameel, alleen jammer die eeuwige plankenkoorts.”

In 1954 zong hij voor het eerst in de Teatro alla Scala van Milaan, waar zijn ster snel rees. Daarna trad hij op in alle grote theaters, maakte veel plaatopnames van complete opera’s en werkte samen met de beroemde diva’s als Maria Caniglia, Renata Tebaldi, Jean Sutherland, Birgit Nilsson, Maria Callas, Anna Moffo en Leontyne Price. Met veel succes maakte hij in 1957 in de London Opera als cavaradossi in Puccini’s Tosca zijn debuut. In dat jaar ontmoette hij ook de sopraan Loretta di Lilio, die hem backstage na een optreden in Rome om een handtekening vroeg. Hij was op slag verliefd en een jaar later trouwden ze. Loretta was zijn liefde voor het leven. Zij gaf haar carrière als zangeres op, werd zijn manager, vocalcoach, steun en toeverlaat, uiteindelijk het brein achter de carrière van Franco Corelli. In 1960 overleed de Zweedse tenor Jussi Björling en meteen kreeg Franco Corelli een contract aangeboden. Met de jonge sopraan Leontyne Price debuteerde hij in de Metropolitan Opera te New York in Verdi’s Il Trovatore. Hier zou hij 13 jaar lang, van 1961 tot 1973 zingen. Door zijn specifieke kenmerken: heldhaftige podiumpresentatie met gevoel voor drama, zijn sportief uiterlijk, zijn stem als heldentenor met die stralende hoge bes was hij een sensatie op de planken. De beroemde dirigent Leonard BernLuisteren

Franco Corelli en Maria Callas in Il Pirata van Bellini

Naast bewonderaars had Corelli ook tegenstanders die hem gebrek aan zangtechniek toeschreven, hem een macho tenor noemden, zijn stijl wel krachtig en volumneus vonden, maar weinig subtiel in uitvoering. Door zijn vreselijke faalangst, de ondraaglijke gespannenheid voor een optreden nam Franco Corelli op het podium zo weinig mogelijk risico’s.

Alleen de topmerken met KEMA- of KIWA-keur Sanitair & accessoires Grohe CV & accessoires. Agpo - Radson - Nefti - Danfoss Elektrotechnische installaties Kracht-, licht- en zwakstroom

Doet u het zelf, wij adviseren hoe! Laat u het uitvoeren, wij verzorgen de calculatie, planning en installatie WATERVAL, DE INSTALLATIESPECIALIST VOOR DE BEWUSTE DOE-HET-ZELVER

... is onze sterke kant

Die angst had alles te maken met een volledige stemblokkade bij een vroeger belangrijk optreden. Toch was hij ook de perfectionist die kritisch luisterde naar eigen grammofoonopnames.

hebbers hem niet vergeten waren, want hij kreeg een staande ovatie.

Zijn favoriete podium, waar hij zijn grootste roem en successen behaalde, was de Metropolitan Opera te New York: hij trad hier 386 keer op. Met zijn sonore stem beheerste hij de grootste zalen en gedurende vele jaren was hij de favoriete zanger van dirigent Herbert von Karajan in Wenen en Salzburg. In 1976 trad hij op als Rodolfo in Puccini’s La Bohême in de Toscaanse stad Torre del Lago, waar nu elk jaar een Puccini festival plaatsvindt. Daarna stopte hij tot verbazing van de hele operawereld plotseling met zingen en ging met pensioen. Hij bleef woonachtig in New York city, werd zangleraar, ironisch kan dat genoemd worden, omdat hij altijd een hekel aan zangleraren had. Later zei hij over dat abrupte stoppen met zingen: “Ik voelde dat mijn stem moe was en minder briljant dan voorheen. Het leven van een operazanger vergt veel kracht, brengt angst met zich mee. Ik was een bundel zenuwen: kon niet meer eten en slapen.” In 1980 maakt hij een comeback en liet zich verleiden tot het geven van enkel recitals, maar die waren niet succesvol. De laatste keer dat hij in het openbaar verscheen was in 2002 tijdens een prijsuitreiking in Milaan. Daar bleek dat de operalief-

Franco Corelli en Leontyne Price

Op 19 augustus 2003 werd hij getroffen door een beroerte en na een ziekbed van enkele maanden overleed hij in de herfst van dat jaar, 82 jaar oud. De combinatie van een bijzondere stem en het uitelijk van een filmster maken hem onvergetelijk. Franco Corelli ligt begraven op de Cimiterno Monumentale, de grootste begraafplaats van Milaan die bekend is door zijn artistieke grafmonumenten. Mocht u geïnteresseerd zijn in deze legendarische zanger, ga naar www.francocorelli.nl en luister naar zijn Nessun Dorma van Puccini. Bron: Encyclopedie van de opera Wikipedia

John van Os en Leo Klinkers

Luijten Advocaten Grootmeesters & specialisten op het gebied van: LIKE ONS OP :

• Mr. V.C.C. Luijten

• Mr. E.R. Th. A. Luijten

• Mr. R.P.H.W. Haas

Gratis open spreekuur:

Elke dinsdag van 15.30-17.00 uur & elke donderdag van 17.00-18.00 uur (gelieve vooraf per mail of telefonisch aan te melden).

Ons adres:

Ruys de Beerenbroucklaan 16 | 6411 GB Heerlen | T 045 571 38 88 secretariaat@luijtenadvocaten.nl | www.luijtenadvocaten.nl

• Echtscheidingsrecht • Ontslagrecht • Personen- en familierecht • Burengeschillen • Erfrecht • Huurrecht • Arbeidsrecht • Verbintenissenrecht

Post uitvaartzorg VOOR ZORG EN NAZORG afscheidskamer: Kruisstraat 16 6411 BT Heerlen info@postuitvaartzorg.nl www.postuitvaartzorg .nl

045 542 99 88 43

CHAARELKE HUURDE DAT... ● veel Pancratianen tijdens het project Koordirectie lovend waren over de geweldige akoestiek in de congresruimten van Abdy Rolduc; ● het een geweldig ervaring was om hier te kunnen werken met dirigenten in opleiding van het Conservatorium Maastricht; ● vooral de aanpak van de Luxemburger Andy Loor het koor bijzonder aansprak; ● hij humoristisch de zwakke punten van het koor in All by myself wist aan te geven; ● het optreden in de Krönungssaal in Aken tijdens het Koningsdag Konzert een gedurfd initiatief was; ● ook hier de geweldige akoestiek voor een waar zanggenot zorgde; ● ons optreden in deze prachtige zaal voor mevrouw dr. Margarethe Schmeer, Bürgermeisterin für Aachen, aanleiding was ons uit te nodigen voor de grote Koorbiënnale die in 2015 in Aken plaatsvindt; ● onze zang tijdens de 4 mei-herdenking in het stadhuis diepe indruk maakte; ● het Florence Nightingale concert een cross-over van klassieke naar moderne muziek was; ● we in groten getale aanwezig waren tijdens de Week van de Amateurkunst in het Savelbergklooster; ● het passen en meten was om het koor op het podium te plaatsen; ● we ook hier grootse indruk maakte met onze zang, vooral in het fraai klinkende Somewhere als slotlied; ● het een bijzondere ervaring was om te zingen tijdens Klassieke Zomer Parkstad in het openluchttheater in het Vijverpark te Brunssum; ● het in de zon op het podium van dat theater, gekleed in black tie, wel erg warm was; ● we na enkele nummers derhalve onze jasjes maar uitdeden; ● we daardoor letterlijk met onze cumberbund in ons hemd stonden: ● deze cumberbund alleen - volgens etiquette - met een smokinkjas gedragen mag worden.

ED HEUVELMANS BLOEMSIERKUNST Weltertuinstraat 80 6419 XD Welten- Heerlen

Tel.: 045-5718533 Fax.: 045-5740665

E-mail: info@edheuvelmans.nl Website: www.edheuvellmans.nl

PANCRATIUS’ VERJAARDAGSKALENDER september 1 september 2 september 7 september 12 september 12 september 14 september 23 september 24 september 24 september 30 september

Jeu Knubben Pascal Buck Ed Koord André van Belkom Sjir van der Linden Pierre van Els Henk Kremer Willem ter Horst Ed Quett René de Koning oktober

11 oktober 14 oktober 16 oktober 16 oktober 17 oktober 19 oktober 21 oktober

Hub Winthagen Mathieu Crombag Frank Janssen Cor Snouck Albert van Lieshout Jos Eurlings André Coort november

18 november 20 november 21 november 24 november 24 november 27 november

Theo Lenartz Johan Palmen Bert Rutters Ger van Ham Hans Mentink John van Os december

1 december 3 december 8 december 16 december 19 december 28 december 29 december

Hein Muys Hub Lindenlauf Albert Balt Theo Fontaine Lou Cloodt Toine Berkx Jo Souren

K.H.M. ST.-PANCRATIUS

GEEF UW STEM AAN PANCRATIUS