Jaar gang67,nummer3 December2015
KONINKLIJK HEERLENS MANNENKOOR ST.-PANCRATIUS sinds 1878
Preses:
mr. J.J.A.M. Amkreutz
Secretariaat:
Koninklijk Heerlens Mannenkoor Sint-Pancratius Postbus 283 6400 AG Heerlen
Secretaris:
L.G. Arets Tel.: 045-5113682 E-mail: secretaris@pancratiuskoor.nl
Website: www.pancratiuskoor.nl Banknummer: NL75RABO0119995077 1988: 1991: 1997: 1997: 2001:
Zilveren diploma Internationaal Korenfestifal Budapest Limburgs koor van het jaar categorie mannenkoren Limburgs koor van het jaar categorie mannenkoren Eerste prijs categorie mannenkoren Internationaal Mannenkorenfestival Apeldoorn Zilveren diploma categorie mannenkoren Musica Sacra Praga Festivalprijs voor orginaliteit en variĂŤteit repertoire van concerten in Praag
Kun je zingen? Zing dan met ons mee in het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius! Kom a.s. donderdag tussen 19.45 uur en 22.15 uur geheel vrijblijvend kijken en luisteren in het Juphuis, Schandelerstraat 81 Heerlen. Voor actuele informatie zie onze website: www.pancratiuskoor.nl
JAARGANG 67 - NUMMER 3 - DECEMBER 2015
Beste lezer, En weer nadert het jaar een einde. Een jaar dat bepaald niet rustig is verlopen. Bij het schrijven van dit stuk is net in Parijs een groot aantal slachtoffers gevallen als gevolg van een groots opgezette terroristische aanslag. Frankrijk verklaart in oorlog te zijn met IS, waardoor het strijdtoneel akelig dichtbij komt. Enkele weken daarvoor stortte in Egypte een Russisch vliegtuig neer met als gevolg vele doden. Waarschijnlijk ook een daad van terrorisme. Gebeurtenissen als deze maken grote indruk. Een ieder staat er bij stil. Tegelijk is er vanuit die stilte een roep om actie. Actie door overheden, maar ook door burgers.
ontwikkeling. Zij zijn de stille slachtoffers van de oorlog. Ook dat doel maakt duidelijk dat een te groot deel van de wereld in oorlog is en in oorlog leeft. En ons koor maakt duidelijk betrokken te zijn bij wat in de samenleving leeft. Dat doen wij niet alleen nu, maar dat doen wij al meer dan 135 jaar. U kunt een bijdrage aan het goede doel van Serious Request leveren door kaarten voor dit bijzondere concert te kopen (à € 10,00) bij onze secretaris (secretaris@pancratiuskoor.nl of 0455113682). Wij hopen nog diezelfde avond € 2.500 te kunnen overhandigen aan de DJ’s in het Glazen Huis.
Ook KHM St.-Pancratius wil van zich laten horen door het organiseren van een benefietconcert op 22 december a.s. op de binnenplaats van Kasteel Terworm. Dankzij de belangeloze bijdragen van de familie Van der Valk en de deelnemende artiesten als Martin Hurkens, Enzo Kok en Paul van Loo kan de volledige opbrengst van dat concert ten goede komen aan 3FM Serious Request, dat zoals bekend in december in Heerlen zal plaatsvinden. Serious Request heeft de opbrengst dit jaar bestemd voor de generatie van de toekomst in oorlogsen conflictgebieden: kinderen en jongeren die leven onder de meest extreme omstandigheden en daardoor weinig kans hebben op scholing en
Vóór dit concert geven wij op zondag 13 december om 20:00 uur een kerstconcert in de Pancratiuskerk in Heerlen. De entreeprijs bedraag € 7,50. Zoals gewend, zult u getrakteerd worden op een onderhoudende avond, een gevarieerd muzikaal repertoire en zult u met zekerheid al vroeg in de juiste kerstsfeer komen. Het is vaker gezegd: ons koor groeit in kwantiteit, maar zeker ook in kwaliteit. Met name dit laatste veroorzaakt dat wij steeds vaker gevraagd worden voor muzikale optredens. Op 12 december treden wij in Maastricht op met orkest van Guido Diederen. Dichter bij huis zijn er optredens in het Glaspaleis (12 december) en in De Nieuwe Nor (23 december). Wij verzoeken u om ook reeds 10 mei 2016 vast te leggen in uw agenda, wanneer wij voor de derde keer het Florence Nightingaleconcert zullen organiseren. Uiteraard houden wij u op de hoogte.
COLOFON De Stem van Pancratius is het periodiek van het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius en verschijnt drie keer per jaar. Redactiecommissie: Paul Franken jr., Leo Klinkers, Koos Linders, Jo Vroomen Tekstverwerking: Leo Klinkers Lay-out: Leo Klinkers Ontwerp kaft: Theo Lenartz Druk: Drukkerij L’Ortye Inlichtingen Ulbe Balt advertenties: telefoon 045-5722714 Redactieadres: l.klinkers@planet.nl
Wij stellen het zeer op prijs wanneer u zich betrokken toont bij ons koor. Dat kan door het leveren van een financiële bijdrage, maar ook door het bezoeken van onze concerten. U spreekt daarmee de waardering uit voor ons koor, zijn inspanningen en prestaties. Rest mij om u namens het bestuur en alle koorleden een mooie kerst te wensen en alle goeds voor het nieuwe jaar. Met vriendelijke groet, Jos Amkreutz preses 1
VAN DE REDACTIE... Kerstmis 2015
Allerzielenviering 1 november
In dit nummer het kerstverhaal De goede dennenboom van Urbanus en het gedicht Kerstmis van Ivo de Wijs, waarin de cabaretier met een knipoog naar het kerstfeest kijkt.
Traditiegetrouw verzorgt het KHM St.-Pancratius de muzikale omlijsting van de Allerzielenviering van de Stichting Samen Onderweg in de Bernardinuskapel te Heerlen.
Studiedag Bernardinuscollege 17 oktober Onze zangersvriend Frank Janssen, werkzaam op het Bernardinuscollege, stond ons als een echte gastheer om kwart over negen aan de poort op te wachten om ons binnen te laten in zijn school voor de jaarlijkse studiedag van het koor. The Rose Op het repertoire van het koor prijkt sinds kort The Rose, tekst en muziek van Amanda McBroom. Het lied beschrijft de liefde, maar ook de angst om geliefd en daarna gekwetst te worden, de slotregels bieden hoop voor eenzamen. Villancios, kerstliederen uit Spanje Deze kerstliederen brengen een aparte sfeer in een kerstconcert, denk aan A la nanita nana. De muzikale staf en muziekcommissie hebben er nog twee aan het repertoire toegevoegd: Riu riu chiu en Campanitas de Belén.
Nieuwe leden stellen zich voor De afgelopen periode zijn drie nieuwe leden geinstalleerd van wie Leo Bras, tenor 2 en Ad van der Vleuten, bariton zich aan u voorstellen. X Edizione Florence Biennale d’Arte e Polis Op de tiende Florence Biennnale heeft de internationale jury de Nederlandse inzending van Theo Lenartz in de categorie Installazione bekroond met de 1e Premio Lorenco il Magnifico. Serious Request en het KHM St.-Pancratius Ons koor concerteert met veel medewerkenden op kasteel Terworm, waarvan de opbrengst ten goede komt aan Serious Request. The Royal Cantors St. Pancras go to the USA Paul Franken geeft een impressie van een memorabele koorreis door Amerika in 1967 van huisarts Guus Widdershoven uit Heerlen.
De redactie wenst het bestuur, de muzikale staf, het damescomité, leden en hun partners, donateurs, adverteerders en allen die zich bij ons koor betrokken voelen een gelukkig en zalig kerstfeest en alle goeds voor 2016.
2
DE GOEDE DENNENBOOM URBANIS Een oudere dennenboom beschermt in het bos een klein dom boompje dat niet snapt dat het zich lelijk moet maken, zodat het niet omgehakt wordt voor het kerstfeest. Het is gewoon geen pretje om in december een dennenboom te zijn. In het dennenbos liep een man met een bijl en drie kleine kindertjes. De grote dennenbomen trokken zich van het viertal niet veel aan, want zij wisten dat zij geen kwaad konden. De kleine dennenboompjes sidderden van angst als de man met de bijl dichterbij kwam. Ze trachten er allemaal zo onaantrekkelijk mogelijk uit te zien. Al snel viel het oog van de kinderen op een prachtig boompje dat nog volop stond te pronken. “Deze hier is de mooiste!” riepen ze. Het was het domste boompje van het ganse dennenbos. Het kende het verschil nog niet tussen de lente en de winter en het begreep dan ook niet waarom al de andere boompjes zich zo lelijk maakten. Vader duwde de kinderen eventjes opzij, spuwde in zijn handen en hief de bijl hoog in de lucht. Een iets oudere dennenboom die dit alles zag, kreeg zo’n medelijden met het domme boompje, dat hij zijn afhangende takken omhoog stak. Hij trok zoveel sap naar zijn kruin, dat zijn naalden glansden en fonkelden als kristal. Nu wuifde hij sierlijk met zijn takken om de aandacht van de kinderen op zich te vestigen. “Halt vader, eigenlijk zouden wij liever deze hier willen.” “Zoals jullie wensen,” zei vader en de bijl hakte diep in de voet van de moedige boom. De drie kinderen namen hem onder de arm en lachend stapten ze weer naar huis. De boom schreeuwde het uit van pijn, maar de mensen luisteren niet goed genoeg om de boom te horen huilen. 4
Daar stond hij nu, in het midden van de huiskamer, overdekt met slingerende lichtjes, slingers en bollen. Helemaal bovenaan stak een zilveren bol met een lange punt. Er waren al rare vogels boven op zijn kop komen zitten, maar zoiets, nee. Beneden aan zijn voeten stond een stalletje en hij zag hoe de kinderen er allemaal plaasteren figuurtjes inzetten met overal kleine schaapjes er om heen. “Zie mij hier nu staan,” mopperde de boom, “ik ben blij dat de andere bomen mij niet zien, met al die belachelijke rommel aan mijn lijf.” Zo stond hij daar week na week. Op zekere dag maakten de kinderen weer een drukte van belang om en rond het stalletje. “Wel verdraaid,” dacht hij. “Nu komen er nog drie beeldjes bij, waarvoor dient dat toch allemaal.” De dennenboom had al veel van zijn groene glans verloren en wanneer de kinderen eventjes aan zijn takken kwamen, voelde hij de dennennaaldjes overal langs zich heen naar beneden vallen. De dag daarna werd hij van al zijn versieringen ontdaan en al de plaasteren mannetjes werden in een papiertje gerold en in een doos gelegd. “Het is afgelopen,” zuchtte de boom. “Mij wacht de open haard, het is allemaal voor niets geweest.” Nu werd er ook een klein ventje in een strooien bakje uit het stalletje genomen en voor ook hij in het papiertje ging, knipoogde hij naar de boom en zei: “Ik weet wat je gedaan hebt en dat zal ik nooit vergeten.”
KERSTMIS Zaligheid der zaligheden Engelen en arresleden Maria en haar metgezel En uit de dorpen en de steden Rijzen gezangen en gebeden Van ingetogen eerherstel Een kindeke sloot lang geleden Voorgoed de hel
Kinderen, komt naar beneden Moeder heeft al brood gesneden ‘t Is Christmas, Weihnachten, NoĂŤl En wie niet gloeit van rust en vrede Van goede wil en vrome zeden Verdraagzaamheid en samenspel Die krijgt een lel! Ivo de Wijs
5
STUDIEDAG BERNARDINUSCOLLEGE 17 OKTOBER
Onze zangersvriend Frank Janssen, werkzaam op het Bernardinuscollege, stond ons als een echte gastheer om kwart over negen aan de poort op te wachten om ons binnen te laten in ‘zijn’ school voor de jaarlijkse studiedag van het koor. De zin om er vandaag wat van te maken was duidelijk aanwezig. Het zonnetje scheen, het was lekker warm in school dus de condities waren optimaal. We zouden ons vooral gaan richten op het komende kerstprogramma: december is een drukke maand met minstens vier optredens voor de boeg. Het inzingen begon met Nella fantasia, niet voor niets, zoals later zou blijken. Tijdens de eerste partijrepetities onder leiding van Augustine Boshouwers en John Gerits stortten we ons vol overgave op Riu, riu riu, O magnum mysterium en Lullabye, drie bijdragen voor de kerstconcerten. De grammaticale discussie over iacentem/iacentum was inmiddels in het voordeel van iacentem beslist. Het ging wel, maar bij de bassen/baritons
John Gerits en Marijke de Wit
werd na afloop van dit deel de verzuchting geslaakt: ‘We zijn klaar voor Kerstmis … 2018!’
De muzikale staf
6
Onze dames Annie, Hilde, Friede en Annie schonken met vaardige hand koffie in en presenteerden vlaai, een hartversterker voor wat zou komen… Ja, we zouden ons in beweging moeten zetten, en wel onder regie van Marijke de Wit, een vakvrouw die ons vorig jaar al uitstekend geholpen had.
Nella Fantasia werd als uitgangspunt genomen en ze wees ons op een aantal dingen: heb contact met je publiek, met elkaar en weet wat je zingt, straal dat uit, zoek naar de centrale boodschap van het lied Nella fantasia esiste un vento caldo Che soffia sulle citta, come amico Io sogno d’anime che sono sempre libere Come le nuvole che volano Pien’ d’umanita in fondo all’anima In mijn verbeelding bestaat er een warme wind die op de steden blaast, als vriend Ik droom van zielen die steeds vrij zijn Zoals de wolken die vliegen Vol menselijkheid in het diepst van de ziel Voorwaar, een visioen, dat in deze tijd van oorlogen en vluchtelingen toch tot de verbeelding zou moeten spreken. Marijke sprak het woord libere kennelijk niet met de juiste klemtoon uit. Foei foei foei… Alle onderwijzers, leraren en Italianen in het koor, en dat zijn er veel, denderden over haar heen… Vervolgens studeerden we rond The Rose (zie elders in deze Stem), een lied over de liefde. Na de eerste keer zingen vertelde Marijke de Wit
Voor de inwendige mens was goed gezorgd
gewoon over de inhoud: het gaat over de liefde, denk aan je geliefde die in de zaal zit, fluister soms, probeer te vertellen wat liefde is en van wie je houdt. Deze opmerkingen waren voldoende om bij de tweede keer een veel grotere intensiteit in de muziek te leggen dan bij de eerste keer. Bij Whisper, whisper, dat we al oet ’t köpke konden zingen, werd de choreografie al wat ingewikkelder, verrassender, zeker ook voor het publiek van straks. Deze bewegingen, hoe minimaal ook, maken muziek, tekst en presentatie intenser en lokken reacties uit als: Daar gebeurt wat, dit is niet saai, hier wordt muziek beleefd!
Manders bouw- en timmerbedrijf realiseert al meer dan 35 jaar bouwprojecten. Van een eenvoudige reparatie tot het maken van een keuken, badkamer, dakkapel, garage of huis! Wij zijn u met raad en daad van dienst en tonen graag ons vakmanschap. 6% BTW pak het mee en profiteer nu! Bel voor een vrijblijvende offerte
uw vakman: Martien Manders telefoon: 06 21 57 36 75
Bekijk onze website: www.mandersbouwentimmerbedrijf.nl
7
WERKEN AAN DE PRESENTATIE Het Trinklied liep uit op een ware happening van plezier, gezelligheid en levensvreugde. Ook al zijn mijn zangbuurman Cor en ik niet zo’n fans van dit type muziek, zelfs wij vielen elkaar aan het einde in de armen. En dat wil wat zeggen. Deze presentatie van het koor ontlokte de dirigent de volgende opmerking: Augustine en ik konden het hier horen: er is een nieuwe chemie, het is andere muziek! Vorig jaar zijn we deze weg ingeslagen, dit jaar weer een grote stap gezet en langzaam veranderen we van het grote boze serieuze mannenkoor in een koor dat weet wat er gezongen wordt en dat ook wil overbrengen. Inclusief koorchoreografie. Langzaam, maar het komt er aan! Respect voor Marijke de Wit en voor onze muzikale staf. Het kost geduld en vakkennis om een groot koor zover te brengen. Gelukkig dat wij op deze ontwikkeling met groot gevoel voor humor reageren, getuige de vele humoristisch bedoelde 8
opmerkingen die door de Berenkuil vlogen. Ik maak me daar helaas ook schuldig aan en neem me wéér voor om in het vervolg mijn grote mond te houden en alleen in de pauze mijn humor te debiteren, zodat ik dan genadeloos afgeslacht kan worden wanneer het slecht valt. Zo. Nog een korte partijrepetitie rond Lullabye en het inmiddels klassiek geworden Who wants to live forever, beide liederen nog even tutti gezongen en toen was het duidelijk dat voor de meesten de pijp even uit was. Het was gewoon een dag hard werken geweest. We kunnen terugkijken op een vruchtbare studiedag en het publiek zal tijdens de komende concerten merken dat we ons weer ontwikkeld hebben: daar stáát een koor! Koos Linders Foto’s: Jo Vroomen
9
NIEUW OP ONS REPERTOIRE: THE ROSE Amanda McBroom en Bette Midler Met veel succes blijft Amanda McBroom tot op de dag van vandaag teksten schrijven en zingen. In 1974 trouwde ze met acteur George Ball. Bette Midler Bette Midler werd in 1945 geboren in Honolulu en haar ouders vernoemden haar naar Bette Davis. Ze studeerde drama aan de Universiteit van Haiwai en begon haar zangcarrière in homobadhuizen in New York city, waar ze bevriend raakte met de sing songwriter Barry Manilow die haar aan de piano begeleidde. In 1984 trouwde ze met de artiest Martin von Haselberg met wie ze een dochter kreeg Sofie.
Amanda McBroom Amanda McBroom werd in 1946 in Californië geboren als dochter van acteur David Bruce (geboren Marden McBroom). Ze studeerde aan de Universiteit van Texas in Austin en behaalde een BFA in 1969. Haar vroege televisieoptredens omvatten gastrollen in Medical Center, The Magician, Police Story en Gunsmoke. Amanda is waarschijnlijk het best bekend bij televisiekijkers voor de terugkerende rol van politievrouw Sandi Welles in Hawaii Five-O, en voor het spelen van Captain Phillipa Louvois in de Star Trek. Naast actrice bouwde ze ook een succesvolle carrière op in de muziek: ze was niet alleen een gewaardeerd tekstschrijver en componist, maar ook een verdienstelijk zangeres. Een grote hit in Amerika werd haar lied The Rose, vooral door de vertolking van Bette Midler als drugsverslaafde rockmuzikant in de gelijknamige film uit 1979. De song beschrijft de liefde, maar ook de angst om geliefd en daarna gekwetst te worden, de slotregels bieden hoop voor eenzamen: Onthoud gewoon dat in de winter, ver onder de koude sneeuw, er een zaadje ligt dat met de liefde van de zon een roos kan worden. 10
Haar eerste filmrol in 1979 als rockmuzikant in de film The Rose, gebaseerd op het leven van Janis Joplin, leverde haar een Oscarnominatie op voor beste actrice. Vooral een rol in de film Down and Out in Beverly Hills uit 1986 was het begin van een succesvolle carrière als commedienne. Ze werd vooral bekend onder haar informele artiestennaam The Divine Miss M. In haar carrière van een halve eeuw heeft ze veel filmprijzen gewonnen, terwijl ze wereldwijd meer dan 30 miljoen albums verkocht. Als 70-jarige zingt en acteert ze nog steeds. compilatie en bewerking van internetinformatie
John van Os en Leo Klinkers
THE ROSE
tekst en muziek AMANDA MCBROOM Some say love it is a river that drowns the tender reed Some say love it is a razer that leaves your soul to blead
Sommigen zeggen liefde, dat is een rivier die het tere riet verdrinkt Sommigen zeggen liefde, dat is een scheermes dat je ziel bloedend achterlaat
Some say love it is a hunger an endless aching need I say love it is a flower and you it's only seed
Sommigen zeggen liefde, dat is een honger een eindeloos pijnlijke behoefte Ik zeg liefde, dat is een bloem en jij haar enige zaad
It's the heart afraid of breaking that never learns to dance It's the dream afraid of waking that never takes the chance It's the one who won't be taken who cannot seem to give and the soul afraid of dying that never learns to live
Het is het hart bang om te breken dat nooit leert dansen Het is de droom bang om te ontwaken die nooit een kans neemt Het is diegene die niet genomen kan worden die lijkt niet te kunnen geven en de ziel bang om te sterven die nooit leert om te leven
When the night has been too lonely and the road has been too long and you think that love is only for the lucky and the strong Just remember in the winter
Als de nacht te eenzaam is geweest en de weg te lang en je denkt dat liefde alleen voor de gelukkige en de sterke is Onthoud gewoon dat in de winter
far beneath the bitter snows lies the seed that with the sun's love in the spring becomes the rose
diep onder de sneeuw het zaad ligt dat met de liefde van de zon in de lente een roos wordt
11
VILLANCICOS KERSTLIEDEREN UIT SPANJE
De villancico (afgeleid van villano, bewoner van een huis op het platteland) was als lied een gebruikelijke, alledaagse poëtische en muzikale uitdrukkingsvorm in Spanje, Portugal en LatijnsAmerika en vooral populair van de late 15e tot de 18e eeuw. Je zou ze kunnen vergelijken met de oude Nederlandse volksliedjes. Toen de populariteit van de villancicos in de 20e eeuw begon af te nemen, werd de betekenis van de term villancico teruggebracht tot alleen kerstlied. Afgeleid van middeleeuwse dansvormen, was de 15e eeuwse Spaanse villancico een volksliedje dat gezongen werd in de volkstaal en vaak geassocieerd werd met onderwerpen uit het leven op het platteland. De poëtische vorm was die van coupletten met een refrein, dat luidkeels door de toehoorders meegezongen werd. De villancico was aanvankelijk een wereldlijk lied tot de katholieke kerk zich in de 16e eeuw, na de reconquista (herovering) van Spanje door de katholieke koningen Ferdinand II van Aragon (1452-1516) en Isabella van Castilië (1451-1504), de villancico toe-eigende voor gebruik tijdens de liturgie. Deze liturgische, devotionele villancicos werden gezongen tijdens 12
de Metten (ochtendgebed) van de feesten van de katholieke kalender. De teksten waren meestal geschreven om de nieuwe bekeerlingen te helpen de nieuwe religie te begrijpen en ervan te genieten. Een enorme hoeveelheid villancicos werd in de Spaanse wereld geschreven voor feesten als Maria Onbevlekte Ontvangenis, Kerstmis, Driekoningen, Hemelvaart en voor feestdagen van belangrijke heiligen. De term villancico wordt nu alleen gebruikt in de betekenis van kerstlied. Zo spreken Spanjaarden ook over Duitse en Engelse Villancicos. Het KHM St.-Pancratius heeft er enkele op het repertoire staan: A la nanita Nana, Riu riu chiu en Campanitas de Belén: Campanitas de Belén tocad al alba, que sale vertiendo divino aljófar sobre el Sol que de ella nace, que los Ángeles tocan, tocan y tañen. En Belén tocan al alba casi al primer arrebol porque della nace el Sol, que de la noche nos salva.
Gloria en el cielo y en la tierra y en la tierra paz. Klokjes van Bethlehem ga luiden bij de dageraad, zodat hij goddelijke parels strooit op de zon die opkomt, dat de engelen de klokken aanslaan en luiden. In Bethlehem luiden zij bij dageraad bijna bij het eerste morgenrood omdat daaruit de zon opkomt die ons verlost van de nacht. Glori in de hemel en op aarde en vrede op aarde.
Villancicos passen zich aan de cultuur en de tijd aan. Een mooi voorbeeld is Riu riu chiu dat in het arrangement, dat door het koor gezongen wordt, Falala, hosanna in excelsis uit het Engelse kerstlied Ding dong merrily on high opgenomen heeft. Zo bevatten sommige villancicos uit Mexico Afrikaanse invloeden, ontleend aan de periode van de slavernij. Villancicos brengen een aparte sfeer in een kerstconcert, zoals we meegemaakt hebben met A la nanita nana. Het was daarom een goed idee van de muzikale staf en muziekcommissie om er nog enkele in het repertoire op te nemen. Koos Linders
Feliz Navidad y un pr贸spero a帽o nuevo vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuw jaar
13
ALLERZIELENVIERING BERNARDINUSKAPEL 1 NOVEMBER
Behoefte aan middelbaar onderwijs Door de opkomende mijnbouw aan het begin van de twintigste eeuw was er in Heerlen behoefte aan middelbaar onderwijs. In 1911 begonnen Franciscaanse paters het Sint-Bernardinus, R.K. Hoogere Burgerschool met 3-jarige cursus. In september 1913 kwamen de eerste leerlingen op de school. Sint Bernardinus breidde in 1918 uit met een Middelbare handelsschool en in 1919 werd de 3-jarige HBS omgezet in een 5-jarige. In 1930 werd aan Sint Bernardinus een Gymnasium toegevoegd. Vanaf 1970 verviel de St. voor de naam en werd de naam veranderd in Bernardinuscollege. Bernardinus heeft een kapel en een prachtig auditorium waar vroeger ook een kerk was. De kapel De kapel van de heilige Bernadinus van Siena is gebouwd in 1931 in zakelijk expressionistische stijl naar een ontwerp van architect Jos Wielders. De kapel met een hoofdzakelijke rechthoekige plattegrond is gelegen onder een zadeldak met leien in Maasdekking. De gevels hebben een in 14
hoogte variabele plint in trasraam en een optrek van rode baksteen in kettingverband Charles Vos en nieuw inzicht kruiswegstaties Vos was een zoon van boekhandelaar Jacques Joseph Hubertus Vos en Marie Virginie Stille. Hij werkte van 1906 tot 1909 in het atelier Cuypers & Co. van vader en zoon Pierre en Joseph Cuypers in Roermond. Daarna studeerde hij aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (19091914) in Antwerpen. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, keerde hij terug naar Maastricht, waar hij diverse werkzaamheden uitvoerde. In 1915 trok hij naar Amsterdam om onder Jan Bronner te studeren aan de Rijksakademie van beeldende kunsten, klasgenoten waren onder anderen Albert Termote en
Jaap Kaas. In 1917 won hij de Prix de Rome, dit stelde hem in staat om studiereizen te maken. In 1919 trouwde hij met HenriĂŤtte (Jet) den Breejen (1893-1978), die hij als model op de Amsterdamse academie had leren kennen. In 1922 keerde hij terug in zijn geboortestad Maastricht, waar hij een eigen atelier opende en daarnaast les gaf aan de Middelbare Kunstnijverheidschool (1926-1953), de latere Stadsacademie, en vanaf 1948 aan de Jan van Eyck Academie. Ook ontwierp hij in 1928-1929 voor de Sphinx. Vos maakte vele bekende beelden die ook nu nog in Maastricht te vinden zijn, zoals het Mooswief op de Markt en het beeld van Servaas van Maastricht aan de Sint Servaasbrug. Hij wordt ook wel de stadsbeeldhouwer van Maastricht genoemd. Hij legde zich met name toe op christelijk religieuze kunst. Ook schiep hij het beeld van de Sint-Servaasfontein.Vos overleed in 1954 in het ziekenhuis Sint Annadal, enkele dagen nadat hij een beroerte had gehad. De kruisweg van de Bernardinuskapel, eveneens een opdracht van de minderbroeders uit 1932, is een stuk terughoudender van formaat, kleurgebruik en vorm dan die van de Antonius van Padua, Vrank. Ze werden tot voor kort dan ook niet aan Vos toegeschreven, maar aan Renald Rats ofm. Vanwege de stijl kan die toeschrijving echter geen stand houden en moeten ze aan Vos worden toegeschreven.
De viering Tradiegetrouw omlijstte het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius de jaarlijkse Allerzielenviering van de Stichting Samen Onderweg in de Bernardinuskapel aan de Akerstraat te Heerlen. De muzikale staf en muziekcommissie had ook dit jaar weer gezorgd voor een fraai programma dat uitstekend aansloot bij de lezingen en teksten van deze bijzondere dienst. Twee liederen werden zelfs voor het eerst gezongen: het indrukwekkende Chvalite Gospodnje van een onbekende Russische componist en The Rose van Amanda McBroom, een lied over alle aspecten van de liefde zoals die in een mensenleven ervaren kunnen worden. Centraal in deze herdenkingsdienst staat de lichtritus waarin alle gestorvenen van het afgelopen die vanuit deze kapel begraven of gecremeerd werden, worden herdacht. Het koor zong met volle overtuiging: Bohordietse Diewo, Somewhere, Benedictus, Santo Tore en Bring him home, liederen die een overvolle kapel dankbaar in ontvangst nam. We mogen terugzien op een fraaie muzikale omlijsting. Leo Klinkers
Al meer dan 75 jaar uw bandenspecialist
Willemstraat 80 - 6412 AT Heerlen - T. 045 572 59 10 15
NIEUWE LEDEN STELLEN ZICH VOOR Even voorstellen‌ Het is een zeer mistige woensdagavond als Leo Bras op 12 november 1958 het levenslicht ziet. Wellicht, dat die mist ook de reden was, dat op het geboortekaartje de datum 11 november 1958 is terechtgekomen. Hoe het ook zij, een vroege verwijzing naar het carnaval zal het gezien de plaats van handeling (Heerjansdam) niet zijn geweest!
de studie kwam ik Nelly weer tegen en in 1981 kochten wij samen een huis in Bergen op Zoom, waar we in 1982 ook zijn getrouwd. Ook aan het nageslacht werd gewerkt en in 1987 zag onze dochter Suzanne het levenslicht in 1990 gevolgd door haar broer Remco. Beiden hebben inmiddels een goede baan en wonen zelfstandig in respectievelijk Heerlen en Londen. Zowel Nelly als ik hebben onze sporen in de accountancy ruimschoots verdiend. Nelly doet dit nog steeds, terwijl ik inmiddels ben overgestapt naar een interne functie. Als manager Finance en IT heb ik mijn handen vol bij Koenen en Co, het grootste nog zelfstandige accountants- en advieskantoor van Limburg. Na wat geroken te hebben aan blokfluiten, orgelen keyboardspelen kwam ik begin jaren negentig in Bergen op Zoom voor de eerste keer in aanraking met de koorzang. Dit beviel zo goed, dat ik ook na onze verhuizing naar Valkenburg in 1996 aansluiting gezocht heb bij een koor. Zo heb ik gezongen bij Mannenkoor Walram onder John Gerits en bij gemengd koor Chorale onder Peter Eijkenboom en later Sonja Feenstra.
Opgegroeid onder de rook van Rotterdam begon ik in 1977 met werken bij een grote verzekeraar waar ik Nelly leerde kennen. Al gauw vertrok ik bij die verzekeraar om mijn geluk in de accountancy te beproeven. Tijdens de daarvoor benodig-
16
Sinds 2008 zing ik met een korte onderbreking bij het kerkkoor van de Nicolaas en Barbaraparochie te Valkenburg onder leiding van Arno Kerkhof. Helaas zit de groei er bij dit soort koren niet meer in, hetgeen ten koste gaat van de kwaliteit.
Dit constaterende ben ik afgelopen zomer op zoek gegaan naar een nieuwe uitdaging in de koorzang, welke uitdaging ik bij het Koninklijk Heerlens Mannenkoor St.-Pancratius meen te hebben gevonden. Het is iedere donderdagavond dan ook weer een feest om onder de bezielende leiding van Augustine en John de zangkunst te mogen beoefenen. Ook de contacten met collega-zangers zijn vanaf het eerste uur uitstekend te noemen. Ik kan dan ook niet anders zeggen, dan dat mijn komst naar Pancratius voelt als een warm bad. Ik zou dit voor geen goud meer willen missen en hoop dan ook nog heel veel jaren de wekelijkse rit naar Heerlen te mogen maken! Leo Bras
Wie ben ik... Leo Klinkers kwam met het verzoek om iets over mijn persoontje te vertellen in De Stem, het blad van ons kluppie zangers. Het is moeilijk bescheiden te blijven, voor iemand die zo goed is als ik. Deze tekst is natuurlijk niet van mezelf. Een
Bert Paffen
Postbus 32081 6370 JB LANDGRAAF Mobiel 06-22235929 Kantoor 045-5317953 E-mail info@paffenbewind.nl Web www.paffenbewind.nl KVK 56049722
beetje plagiaat. Maar nu, vlak ná 11-11 moet een geintje kunnen. In 1949 bracht St.-Nicolaas op pakjesavond een wolk van een baby, een pracht van een knulletje (dat vond mijn moeder tenminste) in de Vroedvrouwenschool. Zoals zoveel goede dingen, bestaat deze ook niet meer. Mijn jeugd bracht ik door op de Molenberg. Daarna vloog ik uit naar de Veluwe, waar ik vele jaren in Harderwijk heb gewoond. Vandaaruit ging ik elke dag in een of andere kazerne helpen het land te verdedigen. De eerste jaren als sportinstructeur en daarna als logistiek manager. Na een diensttijd van 36 jaar zat het er op. Wat nu. Terug naar de roots. Te jong om achter de geraniums te zitten. Samen met Saskia, mijn lief, woon ik (nog) in Beek. We willen graag weer helemaal terug naar Heële, naar het Maankwartier. Dat is wel een beetje onze wens. Onze patchwork kids zijn het huis uit en ondertussen hebben we 6 ½ kleinkind. Via via heb ik als docent een aantal jaren mijn verworven kennis aan jongelui van het Arcus College kunnen/mogen doorgeven. In die periode ben ik ook begonnen met klarinetspelen, helaas jááááren te laat. Ja, en nu is er naast mijn fitnessuurtjes Pancratius bijgekomen.
Ad van der Vleuten
17
X EDIZIONE FLORENCE BIENNALE D’ARTE E POLIS
Inzending Theo Lenartz’ Installatie White Mountain
Theo Lenartz, geboren te Heerlen 18 november 1937, volgde de ambachtschool waarna hij enkele jaren in een meubelfabriek werkte. Mede op advies van zijn broer Frans Lenartz, die zelf tekende en schilderde, ging hij op 19-jarige leeftijd naar de Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten in Maastricht en werd daar tweemaal winnaar van de Lucasprijs. Daarna was hij twee jaar student aan de Jan van Eyck Academie bij Jaap Min (schildersklas). Hij maakte reizen in Spanje, Israël, Griekenland en de Verenigde Staten.
hij ook veel wanden, vaak in glas, en ontwierp hij interieurs. Veel van die werken zijn inmiddels door sloop en verbouwing verloren gegaan Erkenning voor zijn werk blijkt uit de uitnodi-
Als monumentaal kunstenaar begon hij met wandschilderingen in het Groene Kruisgebouw en de Philipshal te Molenberg. Imposant zijn de glas-in-betonramen in de sporthal Varenbeuk te Heerlen-Noord. Van hem zie je bijzondere glasappliqués in het crematorium van Heerlen, in de Lambertuskerk te Terwinselen en glasfusing bij de roltrappen in het Zuyderland Medisch Centrum Heerlen. Ook maakte hij hout- en betonreliëfs. Statig staat zijn bronssculptuur de Duikster op het plein achter Valkenstaete. Zijn helaas verwijderde, veertig meter lange waterpartij op de Promenade, was een markant punt in het Heerlense koopcentrum. Daarnaast maakte 18
Award Lorenco Il Magnifico
ci, Donatello, Botticelli en vele anderen. Theo omschrijft zijn installatie, die hij in zijn atelier in Heerlen ontwierp, als de spirit van het witte licht. Hij gaf zijn creatie de titel White Mountain, een berg van wit licht. Hij maakte een witte sculptuur van vormen die elkaar ontmoeten. Geen enkele vorm is hetzelfde. Je kunt het zien als een ruimtelijk en inwendig labyrint van vormen waarin licht en schaduw elkaar ontmoeten Als materiaal gebruikte hij polystyreen, piepschuim. De afmeting van het kunstobject is 250x250.x300 cm.
Het document bij de award, uitgereikt door de internationale jury
gingen die hij krijgt om te exposeren tijdens de tweejaarlijkse Florence Biennale. Zo maakte hij in 2005 hiervoor een installatie, genaamd Blue Spagetti. In 2007 presenteerde hij een installatie die hij St.-Sebastiaan en Maria Magdalena noemde. Deze veroorzaakte nogal heftige emoties, zo zelfs dat een bezoeker die zwaar beschadigde. Dit jaar kende de tiende editie van de Florence Biennale meer dan 10.000 bezoekers, 1300 tentoongestelde werken, gemaakt door 423 kunstenaars uit 62 landen. De categorieĂŤn waren schilderkunst, sculptuur, installatie, fotografie, digitaal art, mixed media, grafiek, keramiek, textielkunst, edelsmeedkunst en video. Op deze tiende Florence Biennnale heeft de internationale jury op 25 oktober om 17.48 uur de Nederlandse inzending van Theo Lenartz uit Heerlen in de categorie Installazione bekroond met de 1e Premio Lorenco il Magnifico. De prijs is vernoemd naar Lorenco de Medici. (1449-1492), bijgenaamd il Magnifico. Hij was in zijn tijd een kunstanimator voor vele belangrijke kunstenaars als Michel Angelo, Leonardo da Vin-
Theo voor zijn creatie in zijn atelier
Theo voelt zich zeer vereerd door deze prijs en heeft in Florence daarnaast genoten van het goede leven. Zo was hij vaak te vinden op de Piazza del Repubblica bij het artiestencafĂŠ Giubbe Rosse, waar in het verleden veel bekende artiesten kwamen als Dali en Max Ernst. Leo Klinkers 19
en
Van 18 tot en met 24 december 2015 ontvangt Heerlen het Glazen Huis van 3FM Serious Request 2015. Daar zijn we niet alleen in Heerlen, maar ook in Parkstad en Limburg ontzettend trots op! Serious Request Serious Request is sinds 2004 een jaarlijks terugkerende benefietactie van radiozender 3FM. Elk jaar wordt in de week voor kerst geld ingezameld voor het Rode Kruis. Zonder eten bivakkeren in Heerlen de FM-dj’s Paul Rabbering, Domien Verschuuren en Giel Beelen zes dagen onafgebroken in het Glazen Huis. Tijdens deze non-stopuitzending draaien zij verzoekplaatjes tegen betaling. De dj’s in het Glazen Huis in Heerlen zetten zich met Nederland in voor de generatie van de toekomst in oorlogs- en conflictgebieden: kinderen en jongeren die leven onder de meest extreme omstandigheden en daardoor weinig kans hebben op scholing en ontwikkeling. Zij zijn de stille slachtoffers van de oorlog. Serious Request trekt meer dan 12 miljoen kijkers en luisteraars. Het Glazen Huis van 3FM Serious Request is daarmee het grootste multimediale evenement van Nederland. De positieve impact voor de stad, de regio en de provincie is dan ook enorm. De organiserende steden trekken gemiddeld 70.000 bezoekers per dag. Gaststad Heerlen De Stichting Promotie Glazen Huis Heerlen 2015 wil natuurlijk dat Heerlen er in de week van het Glazen Huis er op een zo positief mogelijke manier uitspringt. Heerlen laat zich zien als jonge, 20
dynamische stad, een slimme stad in beweging. Een stad waar pop en urban culture hoog in het vaandel staan. Een stad van innovatie en smart services die tijdens 3FM Serious Request het centrum en kloppend hart van de regio is. Side -Events & Thema’s De Stichting zal side-events in de binnenstad organiseren tijdens de actieweek in december met als doel veel geld op te halen voor de generatie van de toekomst in oorlogs- en confictgebieden. Hiervoor presenteert ze in de stad de thema’s Young & Urban, Culture, Smart City en Food & Drinks. Het KHM St.-Pancratius doet mee Op de unieke locatie Kasteel Terworm geeft het KHM St.-Pancratius een winterconcert waarvan de opbrengst bestemd is voor Serious Request. Medewerkers: solo en met koor Martin Hurkens, Paul van Loo, Enzo Kok, jong violisttalent, Joep Conjaerts (sing songwriter), Hans Knubben, solist uit eigen gelederen, Christian Martens (saxofonist) en Stans Smeets (oa. bekend van tv-programma beste sing songwriter van Nederland). Om de sfeer te verhogen wordt er gezorgd voor glühwein en warme chocolademelk. Leo Klinkers
PROGRAMMA Plaats: Datum: Tijd: Toegang:
Kasteel Terworm Dinsdag 22 december 19.30 uur € 10,- inclusief hapje en drankje. Toegang is beperkt, reserveer tijdig uw kaart! Dirigent: John Gerits - Piano: Augustine Boshouwers
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Nella Fantasia, Ennio Morricone Prendi l’anel ti dono uit: La sonnambula, Vincenzo Bellini Iedereen komt aan, Joep Conjaerts You raise me up, Rolf Lǿvland Whisper! Whisper! Jay Althouse Wat ich um dich goof (What I did for love) uit: A chores line, Marvin Hamlisch All by myself, Eric Carmen Pauze 1. ‘t Is nog noëts zoë donker geweës muziek: Ede Staal, tekst: Paul van Loo 2. Mi mancherai, Luis Bacalov 3. Somwhere uit: West Side Story, Leonard Bernstein 4. Drek, Joep Conjaerts 5. Largo al factotum uit: Il barbiere di Seviglia, Gioacchino Rossini 6. Together undisturbed, Stan Smeets 7. New York, New York, J. Kander
Koor Martin Hurkens, Paul van Loo Joep Conjaerts Marin Hurkens, Enzo Kok viool Koor Hans Knubben Koor, Christiaan Martens saxofoon
Koor, Paul van Loo Martin Hurkens, Enzo Kok viool Koor Joep Conjaerts Hans Knubben Stan Smeets piano Christiaan Martens saxofoon Koor, Hans Knubben
21
THE ROYAL CANTORS OF ST. PANCRAS GO TO THE U.S.A. Een impressie van een memorabele koortournee door Amerika, van huisarts Guus Widdershoven uit Heerlen, is onlangs in ons bezit gekomen. Deze reis vond plaats 10 mei 1967 tijdens de World Expo in Montreal. Zaterdag 30 mei 2015 gaf KHM St.-Pancratius samen met het Groot Mannenkoor Zwolle een uitvoering in de St.-Michaëlskerk. Bij deze concertreis werd dankbaar gebruik gemaakt van de accommodatie van het Mercurehotel. Dit is een groot hotel met 72 kamers, busparkeerplaats, wifi, internet op de kamer en een bistro met de naam: proeflokaal Bartjens. Onder de indruk? Dan heeft u kennelijk wat gemist. You ain’t seen nothin’yet! Dit is de 16e concertreis die KHM St.-Pancratius heeft gemaakt. Het koor is een reisgezelschap dat de volgende steden en landen heeft bezocht: Genève, Wenen, Frankrijk, Bern, London, Rome, Berlijn, Amerika, Canada, Israël, Oslo, Boedapest, Zuid-Frankrijk, Faro, Praag, Bad Neuenahr, Ahrweiler en in mei 2015 Zwolle. In 1967 U.S.A. en Canada.
Euro in het stopcontact en er komt 2.20 uit.” Een goede gids meenemen helpt. Een stadsgids van het Zwolse koor, met de naam Wim Sleiderink, herinnerde ons dat Zwolle ook de geboortestad is van Thorbecke. Maar Heerlen heeft ook zijn onuitwisbare sporen achtergelaten in de vaderlandse geschiedenis, tijdens de World Expo van 1967.
Een speciaal lid van ons koor, dat hierover 48 jaar geleden een reisverslag heeft nagelaten, is dokter Widdershoven, de hospik van het koor tussen 1960 en 2000. De witte raaf onder de zwarte raven. Hij was zeer actief bij het koor betrokken ten tijde van de componist en dirigent Heydendael. In de huidige concertmap zit bladmuziek uit Noorwegen, Schotland, Rusland, Frankrijk, Israel, Spanje en zelfs Afrika. Genoeg aanknopingspunten voor uitwisselingsprogramma’s over de grens! Hebben we nog de kennis en kunde voor zo’n grote reis? Wat kunnen we leren van de Zwollereis: genoeg los kleingeld meenemen. In de onze bus was de toilet gelukkig gratis, maar de koffie die pin je niet zo gemakkelijk bij de buschauffeur. Onze chauffeur over kleingeld:“Hoe weet een Belg nu hoeveel Gulden een Euro waard is. Hij stopt een 22
Huisarts Guus Widdershoven 1921-2009
De meeste oudere leden herinneren zich Guus Widdershoven uit de Deken Nicolayestraat in Heerlen nog goed. Hij was er zelfs bij toen het koor afreisde naar Faro in 2006. Om te leren van het verleden kun je notities maken of werken via de sociale media. De geschiedenis van ons koor werd zorgvuldig genoteerd in een logboek door Guus. Een chroniqueur pur sang. Op 10 maart in 1921 werd August Antoine Marie Widdershoven geboren en hij stierf in de lente van 2009 op 26 april. In zijn nalatenschap bevond zich ook het reisverslag dat ik wil bespreken. Die hij noemde: Reismemoires, twee dagen na de reis geschreven. Zijn taak op reis: planken-arts, niet alleen tegen de plankenkoorts. Hij was aanwezig tijdens de grote concerten, de vergaderingen en als het mogelijk was ging hij mee op reis. Hij overleed na een verblijf in Bergweide aan de rand van het Aambos, enkele maanden nadat zijn echtgenote kwam te ontvallen. Hij werd begraven in Imstenrade. Hij had het leven lief, daarbij hoorde de mannenkoorzang en het feestgedruis van het Heerlense verenigingsleven.
Lerros For Fellows Gardeur Bugatti Ben Barton Van Gils Pierre Gardin Gross Alberto State of Art Baileys Olymp
White Cars Heerlen
Een reisverslag als dit is van onschatbare waarde voor het koor. Aan alle details: foto’s, menukaarten, tickets en reiskaartjes, zien we dat zorg en aandacht een gouden rijglijn is dat bij K.H.M. St.-Pancratius de decennia met elkaar verbindt. Tegenwoordig doet het koor dat op zijn eigen website. In het beste geval kunnen nieuwe leden hier veel leren over vroeger, zoals van de memoires van Guus Widdershoven. Zo piepen de jongen verder, waar de ouden stopten met zingen...
Nieuwe Dameskelder geopend Geleenstraat 34-36 & Promenade 33, hartje Heerlen ook vestigingen in Sittard en Deurne
Ledub Esprit Stones Tenson Mac Meyer Tom Tailor ‘S Oliver Tence Esprit Mac Soya
23
De memoires beschrijven een magnifique reis van KHM St.-Pancratius met de naam U.S.A.Canada tour. De reis begon op woensdag 10 mei en eindigde op zaterdag 20 mei 1967. Het koor vertrok met de legendarische Heerlense White Cars vanaf het Schouwburgplein om 8:30 uur. Meldingstijd 8:10 uur. Koffers dienen een dag van tevoren afgeleverd te worden bij White Cars, het busbedrijf, vóór 20:00 uur. White Cars was gelegen aan de Spoorsingel en herkenbaar aan de transparante witte bussen met de grote doorzichtige glazen daken. De reis werd geregeld door Raptim Nederland b.v. uit Tilburg, die op de reisbescheiden ook het adres vermeldde van het Nederlands Consulaat in het Rockefeller Plaza in New York. Op Schiphol volgt een biertje bij de duty free shop en er werden volksliederen gezongen in de gloednieuwe vertrekhal. De remedies tegen vliegangst in 1967 komen aan bod: toupen met de burgemeester, het vliegtuig droogdrinken, etc. Er wordt slim opgemerkt dat hij om 9 uur op de kamer in het hotel een patiënt bezoekt, terwijl het in Nederland 2 uur ‘s nachts is.
Opluisteren dienst Fulton College
Na aankomst, op donderdag 11 mei staat iedereen om 7:30 uur op. Voor de dokter zijn er enkele consulten. De sightseeing tour Downtown start om 9:00 uur. Ze bezoeken Old New York en Chinatown. Vervolgens is er een bezoek aan het U.N.O. gebouw. Ze worden ontvangen door Gouverneur Houben’s zoon die Nederlands vertegenwoordiger is. Om 20:00 uur worden ze verwacht bij de Radio City Music Hall voor een goede show over 100 jaar Canada. Ook is er gekeken naar een nogal moeilijke film met Audrey Hepburn. Vrijdag 12 mei is Upper New York aan de beurt voor een tour en vervolgens het Interchurch Center voor een optreden. Op de hotelkamer vieren Guus en Tenny hun 11e huwelijksjaar met Deken Jochems e.a. muziekvrienden. Zaterdag 13 mei wordt er om 5:45 uur gewekt, om te vertrekken naar Grand Rapids in het Lake District. Na de behandeling van enkele patiënten wordt het ontbijt voortgezet in ’t vliegtuig. ’s Avonds is er al een uitvoering in het Calvin College op de Knollcrest Campus. De akoestiek was er lastig.
New York
24
Zondag 14 mei is er een opluistering van de
hoogmis om 9:30 uur, van de Gereformeerde Kerk in het Fulton College. De arts heeft vandaag weer enige patiÍnten van pillen voorzien. Ook wordt er een verkenningstocht gemaakt met een Ford stationcar door het gebied dat door een tornado is geteisterd. Maandag 15 mei vertrekt het vliegtuig om 10:00 uur vanuit Grand Rapids in Canada naar Toronto, aankomst om 12:38 uur. Om 20:30 uur is er een uitvoering in het Reyerson Polutechnical Institute in Toronto. Dit concert is georganiseerd door The Netherlands Canadian Centennial Committee, met de Canadees de heer F. Hoogstraten. Dinsdag 16 mei is er een uitstapje per bus naar de Niagara Falls, vanaf het Shopping Center. Volgens de arts volgde een luie middag rond de tegenvallende watervallen. ’s Avonds is er weer een uitvoering in de First United Church. Woensdag 17 mei vertrekken ze vanuit Toronto naar Montreal. Om 14:30 uur start er een sightseeing tour door Montreal. Het Nederlands
Niagara Falls
consulaat is te bezoeken op 1736 Place Ville Marie in Montreal. In de avond is er weer een uitvoering in een kerk: de St. James United Church. Donderdag 18 mei ontwaken ze om 6:45 uur om per metro te vertrekken naar de Expo kerk St. Jacques. Daar volgt een plechtige hoogmis. Met de metro wordt die dag ook de Wereldtentoonstelling van 1967 bezocht. Een schone ervaring vanwege de enorm mooi aangelegde perken. Veel mooier dan de metro in New York.
van Hooren
Saroleastraat 59 Tel.: 045-5712741
6411 LS Heerlen Fax 045-5741189
E-mail: vanhooren.info@planet.nl www.vanhoorenkantoorcentrum.nl Voor al uw: kantoorartikelen en schrijfwaren relatiegeschenken kantoormeubelen kantoormachines schoolartikelen Luxe schrijfwaren als: Mont Blanc Cerruti, Ungaro, Nina Ricci e.a. Graf Von Faber Faber Castell Waterman Lamy Parker En nog meer... 25
U kunt bij ons tevens terecht voor drukwerk, belettering en andere reclame-uitingen!
Heerlerbaan 56, 6418 CH Heerlen W www.coriotrading.com
Vrijdag 19 mei is een vrije dag. Het koor is een ontvangst aangeboden door de Consul Generaal en de Secretaris Generaal, met een stroom van veel aperitiefjes. Met een kleiner deel van het koor worden liederen aangeheven, die hun Nederlandse gehoor graag meezingt. De K.L.M.machine kiest om 19:00 uur het luchtruim boven Montreal, to bring him home.
Expo Montreal 1967
Zaterdag 20 mei komen de chanteurs aan op Schiphol, om ongeveer 6:50 uur in de vroege ochtend. De reis is bijna ten einde wanneer de Pancratianen om 13:30 uur in Heerlen aankomen. Na een veilige en voorspoedige reis arriveren ze ’s middags pas op het Schouwburgplein. Een verrassend onthaal wacht hen op het Raadhuisplein. Door de Koninklijke harmonie St. Caecilia worden de koorleden in een mars-parade begeleid, naar het stadhuis. Aldaar volgt een ovatie door honderden Heerlenaren, die allemaal met de Harmonie zijn meegekomen voor het Welcome Home. Voor de koorleden maakte het enthousiaste onthaal op het Raadhuis een enorme indruk. Het was het einde van een mooie reis en een enorm 26
info@coriotrading.com
hoogtepunt voor de bestaansgeschiedenis van het zangkoor. Even fonkelde er een internationale ster boven het moderne vooruitstrevende Heerlen van de jaren zestig. Van opwindende steden naar de donderende Niagara. Het fotoalbum van Guus Widdershoven staat vol met kleine zwart-wit vakantiefotootjes over dit hoogtepunt. Er op te zien zijn: cadillac’s, vrouwen met hoeden als witte taarten en mannen met lange trenchcoat’s, zwarte deukhoeden en dikke donkere monturen. Lange rijen staan er voor het Statler Hilton hotel. De dames, gefotografeerd in het vliegtuig, lezen een boek bij het patrijspoort en lijken op Jackie Kennedy. De menukaart van de KLM is in het fotoalbum opgenomen. Voorin staat gedrukt, in statige blokletters: Ter gelegenheid van deze speciale vlucht per KLM DC-8 met het Pancratiuskoor uit Heerlen, van Amsterdam naar New York. Grandioos. Op de menukaart staan 151 handtekeningen van alle bemanningsleden plus de passagiers! Met namen als Heydendael, Akkerman en Jochems. Dat waren pas heugelijke tijden! Vin de Champagne avec grenadin de veau au paprika in plaats van koffie uit de bus-bar-o-maat.
Nederlands paviljoen Expo Montreal 1967
Er ontbreekt natuurlijk geen groepsfoto van voor de Empire State Building en knalblauwe glansansichtkaarten van het Statue of Liberty behoren ook tot de verzameling. Opmerkelijk betreffende het bezoek aan de wereldtentoonstelling is de foto waarbij het Belgische en het Nederlandse paviljoen gebroederlijk naast elkaar te vinden zijn. Alle paviljoens vallen op door de gecombineerde moderne bouwstijlen en het gebruik van moderne kunst.
Zo’n kans krijg je maar eens. Mijnheer Widdershoven was door de States ook zelf van de plankenkoorts genezen, want het lukte hem zelfs om een foto te maken van onze geliefde koningin Juliana, onze beschermvrouwe en haar man Prins der Nederlanden, prins Bernard. Zij bezochten eveneens de première van de film. Vooraf zong KHM St.-Pancratius het Wilhelmus, Merck toch hoe sterck en én buiten het protocol het Limburgs volkslied. Alle 2000 Nederlanders in de zaal en de koningin waren zeer enthousiast. Het geluid van de Limburgse Nachtegaal was tot ver over de provinciegrenzen hoorbaar. In de informatiemap van de tournée schrijft de preses E. Akkerman de volgende woorden: ”We moeten beseffen dat we, behalve ons eigen koor, op deze reis ook Heerlen vertegenwoordigen. We mogen deze reis meemaken omdat men het waard vindt Pancratius te beluisteren. We kunnen deze tournée meemaken omdat vele instanties het waard vonden om grote subsidiebedragen te schenken. We willen de tournée dan ook zodanig laten verlopen dat het in al zijn facetten een succes wordt”.
Menukaart KLM
Het Mexicaanse paviljoen heeft enorme Maya Tula-beelden voor haar ingang staan. Ze lijken op de moderne beelden van Miro bij het Spaanse paviljoen. In het filmcentrum wordt de film aangekondigd Ciels d’Hollande. Volgens de aankondiging onderscheiden met een Palme d’Or Cannes 1961. K.H.M. St.-Pancratius mag aldaar de opluistering van de premiére verzorgen.
Expo Montreal 1967
Het in handschrift geschreven logboek, neergekrabbeld in notities op de reisbescheiden, geeft de leuke facetten van de reis in 1967 treffend weer.
Fysiotherapie Molenberg Locaties: Kerkraderweg 54 Voskuilenweg 129F (MediPoint Parkstad) 6416 CK Heerlen 045 541 04 44 6416 AJ Heerlen 045 571 86 85 www.fysiomolenberg.nl 27
“Het blijkt dat we onze postbode Cleveu verloren zijn, gelukkig is hij op tijd op het vliegveld”. Je leest er ook dat een katholiek arts anno 1967 weinig tijd heeft te verliezen, wanneer de vakantiedagen eenmaal zijn opgenomen: “Na een gezamenlijk ontbijt op zondag 21 mei, een H.Mis en een diner in Alberts Corner (in ’t Loon) vertrekken wij voor het tweede deel van de vakantie naar d’Alle sur Semois in de Ardennen”. Onze lieve Heer schept de tijd, die de sterveling te kort komt.
Ontmoeting met koningin Juliana en prins Bernard
Ook de muziek die is uitgevoerd, is terug te lezen in het memoires-album. Het tournee repertoire bestaat uit de volgende vier onderdelen, die tijdens elk concert worden ingevuld: A. klassieke
polyphonie, B. romantiek, C. eigentijdse muziek en D. bewerkte volksliederen. Een beproefde methode voor succes op het concours. Van de klassieke polyphonie werd er bijvoorbeeld gezongen: Haec Dies Quam Fecit Dominus (De dag die de heer heeft) van Jacob Gallus (latijn). Van de romantiek werd er gezongen La Preghiera Degli Zingari (Het gebed van de zigeuners) van Virgilio Aru (Italiaans). Van de eigentijdse muziek werd er gezongen Tarantella van Randall Thompson (Amerikaans), met vleugelbegeleiding. Van de bewerkte volksliederen werd er gezongen Merck toch hoe sterck van Henk Badings (Nederlands) In het volledige repertoire van de tournee van 48 jaar geleden, kwamen de volgende landen en talen aan bod: Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije, Engeland, Hongarije, U.S.A., Duitsland, Japan, Rusland. Het K.H.M. St.-Pancratius lijkt zelf wel een permanente World Expo en hopelijk mag deze power in onze muziekkeuze door blijven klinken! Wanneer andere koren, in steden buiten Nederland, Nederlandse liederen in hun selectie hebben opgenomen, zijn die een bezoek van ons méér dan waard. Paul Franken jr.
St.-Pancratius in 1947 Uit Uitde derijke rijkegeschiedenis geschiedenisvan vanons onskoor koor St.-Pancratius St.-Pancratiusin in1946 1947
Foto in bezit van Jo Bovendeert
28
“RICOS” SFEERVOL WONEN VOOR INTERIEUR EN DECORATIES, VOOR BINNEN EN BUITEN IEDERE VRIJDAG, ZATERDAG EN ZONDAG GEOPEND VRIJDAG VAN 13.00 T/M 18.00 UUR ZATERDAG EN ZONDAG VAN 12.00 T/M 17.30 UUR LOOP VRIJBLIJVEND EENS BINNEN U BENT VAN HARTE WELKOM AAN DE HEKERWEG NO 37 VALKENBURG TEL. 045-4055494 E-MAIL RICOS@KPNMAIL.NL WWW.RICOS-WOONDECO.NL
Luisteren
Alleen de topmerken met KEMA- of KIWA-keur Sanitair & accessoires Grohe CV & accessoires. Agpo - Radson - Nefti - Danfoss Elektrotechnische installaties Kracht-, licht- en zwakstroom
Doet u het zelf, wij adviseren hoe! Laat u het uitvoeren, wij verzorgen de calculatie, planning en installatie WATERVAL, DE INSTALLATIESPECIALIST VOOR DE BEWUSTE DOE-HET-ZELVER
... is onze sterke kant
29
● Stemhygiëne Zorg voor rust, veel slaap, nuttig weinig alcohol, weinig versnapering, weinig specerijen, eet zuidvruchten en drink water. ● Ontspannen Masseer het gezicht en de lippen om het gezicht te ontspannen. Zing zachte klinkers zoals ng om de spanning i.v.m. het zingen te verlagen. ● Leer te ontspannen De adem vermindert de spanning van de stembanden. Rollen van de tong, kauwen om kaken te ontspannen. Zing en oefen op oe, oo, o, aa en ng. ● Roken Rook niet, want dat is funest voor uw stem. Wees zuinig op uw stem! Veel zangplezier! Bron: Jan Gooren, zangpedagoog
John van Os
Luijten Advocaten Grootmeesters & specialisten op het gebied van: LIKE ONS OP :
• Mr. V.C.C. Luijten
• Mr. E.R. Th. A. Luijten
• Mr. R.P.H.W. Haas
Gratis open spreekuur:
Elke dinsdag van 15.30-17.00 uur & elke donderdag van 17.00-18.00 uur (gelieve vooraf per mail of telefonisch aan te melden).
Ons adres:
Ruys de Beerenbroucklaan 16 | 6411 GB Heerlen | T 045 571 38 88 secretariaat@luijtenadvocaten.nl | www.luijtenadvocaten.nl
30
• Echtscheidingsrecht • Ontslagrecht • Personen- en familierecht • Burengeschillen • Erfrecht • Huurrecht • Arbeidsrecht • Verbintenissenrecht
Post uitvaartzorg VOOR ZORG EN NAZORG afscheidskamer: Kruisstraat 16 6411 BT Heerlen info@postuitvaartzorg.nl www.postuitvaartzorg.nl
045 542 99 88 31
CHAARELKE HUURDE DAT... ● de studiedag in het Bernardinuscollege geheel in het teken stond van het kerstconcert in december; ● daarnaast onder bezielende begeleiding van Marijke de Wit hard gewerkt werd aan de presentatie van het koor; ● zij het koor voorhield dat het moet uitstralen dat het weet wat het zingt en dat dat duidelijk in de presentatie te zien moet zijn; ● gelukkig ook bleek dat veel Pancratianen tijdens de koorchoreografie over veel humor beschikken; ● het damescomité tijdens deze studiedag weer gezorgd had voor vlaai, koffie en broodjes; ● aan het kerstrepertoire weer twee Spaanse villancicos - kerstliederen - zijn toegevoegd; ● ook nieuw in het repertoire van het koor het fraaie lied The Rose van Amanda McBroom is; ● dit lied als primeur werd uitgevoerd tijdens de omlijsting van de Allerzielenviering in de Bernardinuskapel te Heerlen; ● in deze dienst ook het Chavalite Gospodne van een onbekende Russische componist voor het eerst ten gehore werd gebracht; ● een overvolle kapel dankbaar de muzikale omlijsting van de Allerzielenviering in ontvangst nam; ● onze bariton, beeldend kunstenaar Theo Lenartz, tijdens de tiende Internationale Biennale voor hedendaagse kunst te Florence onderscheiden werd met de award Lorenzo il Magnificio; ● hij die onderscheiding kreeg voor zijn van polystereen gemaakte sculptuur White Mountain; ● dit de derde keer was dat hij als kunstenaar aan deze Internationale Biennale deelnam; ● de afgelopen periode weer drie nieuwe leden geïnstalleerd zijn, daardoor het koor nu 87 leden telt; ● het KHM St.-Pancratius ook meedoet met de acties van Serious Request door het geven van een winterconcert op kasteel Terworm; ● in december liefst 4 optredens op het programma staan: 12 dec. 14.00 uur kerstconcert Schunck* 13 dec. 20.00 uur kerstconcert Pancratiuskerk 22 dec. 19.30 uur winterconcert kasteel Terworm 23 dec. 20.00 uur optreden Nieuwe Nor.
ED HEUVELMANS BLOEMSIERKUNST Weltertuinstraat 80 6419 XD Welten- Heerlen
Tel.: 045-5718533 Fax.: 045-5740665
E-mail: info@edheuvelmans.nl Website: www.edheuvellmans.nl
PANCRATIUS’ VERJAARDAGSKALENDER januari 2 januari 8 januari 11 januari 13 januari 24 januari 25 januari 25 januari 25 januari 25 januari
Wil Theunissen Oebbele de Vries Willem Beekhuis Giel Braeken Peter van den Broek Ulbe Balt Frans Ramaekers Paul Ramaekers Leo Klinkers II februari
12 februari 17 februari 17 februari
Leo Custers Koos Gulpen Henk Hendriks maart
3 maart 11 maart 15 maart 15 maart 16 maart 24 maart 31 maart 31 maart
Augustine Boshouwers Jo Knippenbergh Martien Manders Fons van Roy Swie Tjwan Tjan John Gerits Sekoy ter Horst Hub Slenders april
6 april 8 april 9 april 10 april 11 april 15 april 16 april 26 apil 29 april 30 apil
32
Rien Verburg Lex Magielsen Jan Conjaerts Paul Vijgen Leo Arets Henk Vos Jo Genders Huub Knubben Aloïs Comello Aloys Wouters
K.H.M. ST.-PANCRATIUS
GEEF UW STEM AAN PANCRATIUS
Visual Vinyl
thomas Raat
Kunstenaarshoezen van Beuys tot Basquiat. 28 nov t/m 6 mrt / di-zo / 11.00-17.00 uur €5,- / SCHUNCK* Glaspaleis.
Painting meets design. 28 nov t/m 6 maart / di-zo 11.0-17.00 uur €5,- / SCHUNCK* Glaspaleis.
De LP als kunstobject
Archetypes and Residues
SCHUNCK* WINTERFESTIVAL 18 t/m 24 december
Tijdens Serious Request Heerlen bruist het in elke hoek van SCHUNCK*; cultuur, entertainment en spektakel! Van de lift tot in de danszaal, van de toiletten tot in de filmzaal Kom binnen en laat je onderdompelen in meer dan 20.000 kuub cultuur! Uiteraard is de opbrengst voor 3 FM Serious Request 2015 ‘Keep them going’ Entree op basis van een vrije gift. Complete en actuele informatie vind je op schunck.nl/winterfestival.