kunstopleiding

Docenten

Aan de Theaterschool geven vijf vaste docenten les: Jeroen Wals, Linda Kok, Femke Blakborn, Marianne van Zeijlen en Tim Schuitvlot. Zij zijn ook betrokken bij Theatergroep Flexibel en kennen daardoor al veel studenten. Zij nemen de jongeren mee in alle elementen van het theatervak, denk aan spel, dans, zang, presenteren en vormgeving. “En net als bij andere opleidingen hebben we hier ook theorie- en praktijklessen, waarbij we veel aandacht besteden aan sociale vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling,” geeft Jantine aan.

De studenten aan de Theaterschool krijgen twee dagen per week les, op de maandag en woensdag van 09.30 tot 15.30 uur. De maandag staat in het teken van ‘train je instrument’, ofwel: je lichaam. Er staan dan vakken als theateryoga, dans en spellessen op het programma. Jantine: “En op woensdag halen we de theaterwereld binnen de school. Zo was onlangs poppenspeler Servaes Nelissen te gast. Hij gaf de studenten de opdracht een eigen handpop te maken – als een soort zelfportret – en om daarmee te spelen.”

Jantine is erg blij met de vaste samenwerking met Joan Nederlof van theatergezelschap Mugmetdegoudentand. “Zij komt een keer per maand gastlessen geven en zo werken de studenten toe naar een eindproductie in mei 2023 jaar als afsluiter van hun eerste studiejaar.”

Zelfvertrouwen

De projectleider is ervan overtuigd dat de opleiding jongeren met een verstandelijke beperking in hun kracht kan zetten. “De vaardigheden die je als acteur leert, zijn bij uitstek geschikt om eigenwaarde en zelfvertrouwen te vergroten. Daar heb je in je dagelijks leven ook echt iets aan. We willen elke student de kans geven om mee te doen in de samenleving, om zichzelf te empoweren en zo de kans op passend werk te vergroten, of dat nou in het theater of daarbuiten is.”

Een mooi voorbeeld is het Sinterklaasconcert dat een jubilerende harmonievereniging uit Purmerend hield in theater Purmaryn. “Onderdeel van dat concert was het aanbieden van een schilderij en onze studenten mochten voor het studievak acteren daarvoor een act verzinnen én spelen. Uiteindelijk gingen drie studenten als Vincent van Gogh, Rembrandt van Rijn en Pablo Picasso het podium op met dat kunstwerk.”

Passend werk vinden Misschien dromen de studenten wel van een leven lang schitteren op het podium, applaus ontvangen van uitbundig publiek of een rol in GTST. Deze dromen worden serieus onderzocht in de twee jaar dat zij op de school zitten. Zo wordt er contact gelegd met GTST om te vragen wat er voor nodig is om een rol te spelen in de serie. Met het antwoord gaan ze dan weer verder. En er kan passend werk gevonden wor- den in bijvoorbeeld hospitality. “We kijken met stages ook naar zulke plekken. Zo hebben studenten bij theater

Purmaryn als gastvrouw of -heer bezoekers welkom geheten en de bloemen na afloop van de voorstelling gegeven.

Ook lopen er studenten van de Theaterschool mee met de vaste theaterdocenten die geregeld lessen geven in het speciaal onderwijs. “Dat maakt het heel herkenbaar voor ze. Ze ondersteunen dan de docenten. Uiteindelijk kunnen de jongeren na hun opleiding ook bij bijvoorbeeld dagbestedingslocaties aan de slag, daar wordt ook vaak wel iets met theater gedaan,” zegt Jantine. Daarvoor werkt de opleiding nauw samen met een aantal partners.

De studenten krijgen na 2 jaar een certificaat. Dat wordt op maat gemaakt met de voor hen behaalde leerdoelen, naast de leerdoelen die voor alle studenten gelden.

Uitwisseling

Omdat de opleiding nog maar net begonnen is, staat een aantal plannen nog in de coulissen. “Om in toneeltermen te blijven: we noemen deze start ook wel het Premièrejaar. Ook voor ons is het afwachten hoe dingen gaan lopen,” aldus Jantine. Ze willen graag uitwisselingen doen met andere theatergroepen en samenwerken met verschillende opleidingen. “Theatergroep Flexibel heeft al ervaring met uitwisselingsprogramma’s. Ze hebben bijvoorbeeld in samenwerking met dansschool Lucia Marthas meegedaan aan de Flamenco Biënnale in 2019. Een fantastische ervaring voor alle deelnemers, met en zonder beperking,” vertelt Jantine enthousiast.

“We hopen met de Theaterschool ook uitwisselingsprogramma’s te kunnen doen met hogescholen voor de kunsten. Wel hebben we al workshops gegeven op de Pabo, voor reguliere studenten die het speciaal onderwijs in willen. Zo ontmoeten ze de doelgroep en leren ze wederzijds van elkaar. Iets soortgelijks zou ook mooi zijn bij zorgen verpleegopleidingen, om het werkveld gehandicaptenzorg zichtbaarder te maken. Die contacten zijn heel waardevol en hopen we te kunnen gaan uitbouwen.”

De studenten van de Theaterschool houden gedurende de opleiding een portfolio bij van hun vorderingen. Elke lesdag wordt geëvalueerd en die ervaring wordt in het portfolio verwerkt. Jantine: “Ze mogen zelf kiezen in welke vorm ze dat gieten. Dat kan dus met veel tekst zijn, maar ook met plaatjes. Ze zien zo waar het goed gaat en waar nog wat meer aandacht aan besteed moet worden. Onze studenten zijn niet allemaal goed in het onthouden van lange teksten. Maar als alles goed voorbereid is, ontstaat er op het podium een magische interactie tussen hen en het publiek. Het is spontaan, ze sproeien hun enthousiasme vanuit hun hart. De emoties en de lichaamstaal, dat is magisch.” |

Meer informatie over de Theaterschool bij Cultuurhuis Wherelant in Purmerend via Jantine Geels, j.geels@wherelant.nl, of op wherelant.nl/speciale-groepen/theaterschool

Ervaring delen

Het is fantastisch dat jongeren met een verstandelijke beperking en hart voor theater in de Noord-Hollandse regio Waterland nu na het vso naar de Theaterschool kunnen. En als er in die regio vraag naar is, dan is dat in andere delen van Nederland misschien ook wel zo. “Ik kan me voorstellen dat elders goed gekeken wordt naar wat wij met de Theaterschool neerzetten,” zegt Jantine. “Wat wij doen past in de participatiesamenleving en bij ‘een leven lang leren’. Ik zou anderen die iets soortgelijks zouden willen opzetten aanraden om goed onderzoek te doen en vooral om bestendige samenwerkingen aan te gaan met partners, ook om het financieel mogelijk te maken. Wij staan ervoor open om onze ervaringen te delen met andere organisaties. Wat zou het mooi zijn als dit in meer regio’s beschikbaar komt voor jongeren met een verstandelijke beperking.”