Samen dromen

In het pakkende boek ‘Hoe weten wat te willen’ stellen onderzoekers Toon Benoot en Rudi Roose voor om autonomie als een gelaagd begrip te zien dat meerdere interpretaties en betekenissen in zich draagt dan louter ‘zelfregie’.

Nieuwe handelingsmogelijkheden en oplossingen voor complexe problemen ontspruiten volgens de auteurs niet in onafhankelijkheid, maar in het nemen van ruimte om samen te dromen en verwonderd te zijn. Dit komt in de openingszin al naar voren: ‘Autonomie is een illusie, het is een vrijheid die je in jezelf opsluit en nauwelijks perspectieven biedt om jezelf via de ander te kunnen ontwikkelen.’

In de manier waarop zorg en ondersteuning in onze samenleving worden georganiseerd, zijn begrippen als autonomie, keuzevrijheid en zelfbeschikking leidende principes. Van personen met een ondersteuningsvraag wordt verwacht dat ze een consument worden. Zoals terugkomt in beleid voor het persoonsgebonden budget, dat volgens de auteurs meer gericht zou moeten zijn op de realisatie van ‘een goed leven’, omdat: mensen met een (verstandelijke) beperking de zorg en ondersteuning die zij ontvangen niet zien als elementen die een bijdrage leveren aan onafhankelijkheid en zelfredzaamheid. Veel meer gaat het hen om het samendoen van activiteiten. zaken die cliënten van grote betekenis vinden voor hun welzijn kunnen sowieso niet met een persoonsgebonden budget bekostigd worden. het veronderstelt dat deze personen een budget nodig hebben om enige be- tekenis in de ondersteuningsrelatie te hebben.

Deze drie argumenten zetten de auteurs aan om onderlinge afhankelijkheid in overweging te nemen als basis voor alle menselijke interactie en het universele kenmerk van mens-zijn. De onderzoekers ondervroegen ook de mensen om wie het gaat. Tien personen met een verstandelijke beperking die zorg en ondersteuning ontvangen in een woonzorgvoorziening, gingen in op de vraag om te delen wat zij verstaan onder het begrip ‘autonomie’ en te vertellen wat zij waardevol vinden met betrekking tot hun zorg en ondersteuning in de instelling. Ze deden dit middels een fotoverslag dat zijzelf toelichtten. Opvallend was dat de deelnemers zelf op veel foto’s stonden. De beelden vertellen dus iets over de manier waarop de deelnemers afgebeeld willen worden, terwijl ze iets doen wat ze zelf belangrijk vinden, met wie en waar ze dat het liefste doen.

De auteurs hebben met dit boek een uitermate goed staaltje werk geleverd, door de theorie in de praktijk te toetsen bij de mensen om wie het gaat, de wetenschap ernaast te leggen en integere argumenten te geven. Het boek leest bijna als een roman. Het vele jargon maakt het wel wat wollig en hoogdravend. | AMK

Hoe weten wat te willen. Over autonomie, dromen en waarom het sociaal werk niet zonder kan. Door: Toon Benoot en Rudi Roose. Uitgeverij: Gompel & Scavina. Prijs: € 23,50

Competentieprofiel

Belangenorganisaties LFB en VGN hebben het competentieprofiel Ervaringsdeskundige met een verstandelijke beperking gelanceerd. Hierin staat welke kennis en vaardigheden je nodig hebt om het beroep te kunnen uitoefenen. Het is ontwikkeld in samenwerking met zorgorganisaties, opleidingen en kenniscentra. Het profiel is te downloaden via de websites van VGN en LFB.

Nieuwe Steffie-site

Alles rond de energietransitie, duurzaamheid en de hoge prijs van gas en stroom: het zijn onderwerpen die best lastig uit te leggen zijn. Daarom is er nu ook een speciale Steffie-site over gemaakt in makkelijke taal: energie.steffie.nl. Het bevat ook tips om gewoon thuis energie te besparen en een spel om die tips te ontdekken.

Keuzewijzer

Hulpverleners die ouders met een licht verstandelijke beperking ondersteunen, hebben een scala aan hulpmiddelen tot hun beschikking voor een gesprek over de opvoeding. Maar wat nog ontbrak is een goed bruikbaar overzicht. Carola van Hof, gedragskundige bij Alliade jeugdzorg, ontwikkelde de online keuzewijzer Hulpmiddelen Opvoedgesprek. Deze is beschikbaar via de website alliade.nl, zoek op ‘Opvoeden doe je samen’.