Verschenen

Nieuwe uitgaven en hulpmiddelen voor de verstandelijk gehandicaptenzorg

29

Vonk is voor de herziene versie een paar jaar bezig geweest met lezen van literatuur, herlezen van teksten en opzoeken van informatie en het ordenen van eigen ervaringen binnen het werk.

De auteur beschrijft verschillende theorieën en wetenschappelijke inzichten ten aanzien van emoties en denken en hun samenhang, met onder andere een bijdrage van Anton Došen. Heel concreet krijg je aan de hand van casussen denk- en handelingskaders om bewust en empathisch om te gaan met mensen met een ontwikkelingsstoornis of emotionele kwetsbaarheid.

Zo is er de casus van Tina bij wie de emotionele ontwikkeling samenhangt met ‘de relatie met de ander’, en ze moeite ervaart met haar emoties en gevoel. Tina heeft weinig eigenheid en identiteit kunnen ontwikkelen, doordat ze haar eerste levensjaren afhankelijk was van haar moeder die zelf beperkt was en niet de nodige nabijheid en beschikbaarheid kon bieden. Daardoor is er, naast een verstandelijke beperking, vertraging in haar persoonlijkheidsontwikkeling ontstaan.

Bij Tina is sprake van een disharmonisch profiel tussen 0-7 jaar. Ze praat beter dan wat ze emotioneel aankan. Dat is een waarschuwing voor begeleiders: goede taal leidt vaak tot overschatting, aldus Vonk.

Tina’s leven lijkt uit fragmenten te bestaan: alle gebeurtenissen zijn losstaande dingen die zijzelf niet tot één geheel kan vormen. Wanneer er sprake is van problemen, is het zelden dat een persoon een harmonisch profiel vertoont (dat wil zeggen dat alles terug te brengen is tot één fase van emotionele ontwikkeling).

Elkaar begrijpen CCE Podium Op CCE Podium delen deskundigen Twaalf jaar na het verschijnen van het eerste boek over emoti- hun een expertise en inzichten over specifiek thema rond proonele ontwikkeling is er nu de herziene editie. Auteur Jolanda bleemgedrag. Onlangs heeft CenVonk is werkzaam als senior gedragsdeskundige bij Lore/ORO trum voor Consultatie en Expertise in Helmond. Daarnaast is ze consulent bij het CCE. een video over onvoorwaardelijke ondersteuning bij probleemgedrag toegevoegd. Ook is er een Als Tina on- nieuwe video die ingaat op de ingesteld is, ver- vloed van de organisatiecontext stopt ze haar op het gedrag van cliënten. Kijk de maandver- video’s op cce.nl/cce-podium. band. Weliswaar probeert de begeleider haar uit te leggen hoe ze een maandverband moet gebruiken, maar als het eenmaal zover kennis niet toepassen. Tina is, kan ze die ziet alleen maar De digimens bloed, vindt dat eng en stopt het vieze ver- Een digitaal maatje voor cliënten, is band weg. In dit geval bied je ontwikke- dat iets wat de gehandicaptenzorg lingsgerichte ondersteuning en zijn er aan- in de toekomst staat te wachten? In dachtspunten die je in stand houdt. Bij- de uitzending van VPRO Tegenlicht voorbeeld: als Tina ongesteld is, loop je op werd dit vraagstuk kritisch bekevaste tijden mee naar het toilet, zodat Tina ken. Zo keek men mee bij Philahaar maandverband daar op de juiste wijze delphia hoe Sophi, een chatbot kan verschonen. met een menselijk gezicht, wordt Als je als professional antwoord wilt op ingezet. Kijk de aflevering terug via de vraag hoe je bewust en empathisch om- vpro.nl/programmas, zoek op ‘Tegaat met de emoties en het gedrag van ie- genlicht digimens’ . mand met een ontwikkelingsstoornis of emotionele kwetsbaarheid, dan is het zinvol om het boek te lezen. Want door meer Gebarentaal en beter bewustzijn van iemands draag- In het nieuwe jeugdprogramma kracht en basisbehoeften, kun je sneller af- Hands Up van KRO-NCRV op NPO stemmen in de (professionele) relatie. | Zapp (zaterdag 18.35 uur) strijden AMK zes duo’s (bestaand uit een doof of slechthorend kind en een BN’er) Emotionele ontwikkeling. Over basisbe- om de Hands Up Trofee. Welk duo hoefte en draagkracht, kwetsbaarheid en kan zich het best uitdrukken in geplezier. Een denk- en handelingskader barentaal? Tolk Nederlandse Gebavoor de praktijk. Door: Jolanda Vonk. Uit- rentaal Irma Sluis is een van de pregeverij Acco. Prijs: € 39,95. sentatoren. Terugkijken via npostart.nl, zoek op Hands Up.

30 verschenen

Gehechtheid als sleutel tot ontwikkeling

Gehechtheid wordt in de behandelmethode Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag (ITGG) gezien als basis voor ontwikkeling van mensen bij wie vaak wordt gedacht dat zij geen baat hebben bij een gestructureerde behandelmethode. De sleutel tot unieke mogelijkheden zit in het doorbreken van het isolement waar de personen in vast zitten.

In de uitgave ‘Gehechtheidstherapie’ van Bartiméus wordt de inhoud van de therapie duidelijk aan de hand van verschillende voorbeelden. De therapie die de auteurs beschrijven begint met het opbouwen van een gehechtheidsrelatie tussen cliënt en behandelaar. Die relatie vormt een buffer tegen stress, waardoor het moeilijk verstaanbare gedrag grotendeels vanzelf uitdooft.

ITGG is een individuele psychotherapeutische behandeling van ongeveer een jaar, die drie fasen kent: Fase 1: Door intensief contact een gehechtheidsrelatie opbouwen Fase 2: Gedragstherapie Fase 3: Generalisatie en afronding

Hoe ITGG werkt, laat de casus van Peter in het boek zien. Peter is een volwassen man met een ernstige verstandelijke beperking (microcefalie), epilepsie en problemen in de prikkelverwerking. Veel gedragsproblemen komen voor rond eet- en drinksituaties. Het valt op dat hij veel moet slikken, hoest, kokhalst, kwijlt en spuugt. Het belemmert de omgeving om Peter te knuffelen. Medisch en agogisch onderzoek leverden niets op.

De therapeut begon met contact maken door het gedrag van Peter te spiegelen en zijn tempo te volgen, iets dat Peter na een paar sessies in de gaten had. Fysiek contact kon alleen als Peter het initiatief nam. In de volgende sessies ontstond meer contact met zingen, op schoot zitten en activiteiten. Toen dat goed ging, werd de afstand vergroot. Iets verder van elkaar af zitten, zelf spelen tot even de kamer verlaten.

In de gedragstherapiefase leerde Peter aangeven wat hij wilde. In de derde fase liet hij het aangeleerde gedragsalternatief zien: ‘aai’ in plaats van spugen. Daarna kreeg hij een sociale beloning door een compliment en echte aandacht.

ITGG is wel een therapie waar een lange adem voor nodig is en waarin resultaten soms beperkt direct zichtbaar zijn. Het boek is vooral gericht op therapeuten, maar helpt ook begeleiders door de herkenbare casuïstiek om te begrijpen wat de oorzaak is van het probleemgedrag en hoe je de ervaren stress voor clienten kan verminderen. | AMK

Gehechtheidstherapie. Praktijkvoorbeelden van de Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag bij mensen met een visuele-en-verstandelijke of verstandelijke beperking. Onder redactie van: Paula Sterkenburg en Veerle Andries. Uitgave Bartiméus. Boek winnen? Klik mag 2 gratis exemplaren verloten. Mail om kans te maken je motivatie voor 21 december naar redactie@klik.org.

Lied voor de GHZ

Een eerder opgenomen ‘Concert voor de Zorg’ met daarin ook een prachtig lied voor zorgverleners in de verstandelijk gehandicaptenzorg is terug te kijken en luisteren op www.klik.org (zoek op ‘Pasch’) . Het concert was een initiatief van Amsterdams Kleinkunst Festival en KRONCRV. Klik-columnist Margreet Pereboom kreeg daarin een ode toegezongen door huisarts en artiest Ernst van der Pasch.

Fotograaf Anne van Zantwijk

Kijktip 100 dagen

In de VPRO-serie ‘100 dagen in je hoofd’ gaan Tim den Besten en Nicolaas Veul als bijzondere stagiairs meelopen bij GGzE, een grote GGZ-instelling in Eindhoven. Nicolaas zit bij chronisch psychisch zieke cliënten en Tim werkt op een afdeling waar mensen met een licht verstandelijke beperking hun psychische problemen te boven proberen te komen. Terugkijken? Ga naar vpro. nl/programmas, zoek op ‘100 dagen’ .

Platform Sophi

Philadelphia lanceert een platform voor ouders van kinderen met een beperking: Sophi, een digitaal magazine vol inspiratie. Verhalen van andere ouders, herkenbare ervaringen en je kan zelfs meedoen aan gratis webinars. Sophi.online is er voor alle ouders, dus ook als je kind geen client is bij Philadelphia.

31 volgendeklik

Klik 1 van 2022 heeft als thema Arbeidsomstandigheden: omgaan met fl exkrachten en het behoud van vast personeel

Verder in Klik

Pesten Oorzaken en aanpak van pestgedrag in teams // Vakantie Reportage over het ‘Wigwam-virus’ // Balans Meetinstrument vermindert valrisico // en de columns van de Gedragsdeskundige, Dokter, Seksuoloog, en Persoonlijk.

colofon

Vakblad voor de verstandelijk gehandicaptenzorg 50e jaargang, nummer 9 grote foto omslag Tiff any Peters, AnyTiff , bij het artikel op pagina 18-21 www.klik.org Redactie Tjitske Gijzen Postbus 24028, 3502 MA Utrecht Telefoon 06-24207476 E-mail gijzen@prelum.nl De redactie werkt onafhankelijk op basis van een redactiestatuut. Overname van artikelen, delen daaruit of illustraties uitsluitend met toestemming. Aan dit nummer werkten mee Mariët Ebbinge, Ruth Eppink, Fenne van den Hoogenband, Anne-Marie KLaassen

Uitgave Prelum Basis-lay out Twin media bv Vormgeving colorscan bv, www.colorscan.nl Druk Veldhuis Media, Raalte ISSN 0166-5782

Abonnementen Voor vragen over abonnementen, bezorging of adres wijzigingen kunt u: Bellen met: 030-63 55 060 Mailen naar: klantenservice@klik.org Schrijven naar: Prelum, Klik Postbus 24028, 3502 MA Utrecht

Klik Compleet € 179 Klik Print Only € 166 Klik Online Only € 149,00 Klik Privé € 99,90 Klik Privé Online € 90,50 Klik Privé Print € 94 Student Online € 45,25 Voor prijzen buiten Nederland en groepsabonnementen zie klik.org/abonneren of mail met klantenservice@klik.org, ook voor een gratis proefexemplaar. *Prijzen zijn incl. 9% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindigen kan schriftelijk of per mail tot drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode. Zie www.klik.org/voorwaarden

Advertenties Demani Sales in Didam Debbie van den Dool Telefoon 0316-227155 E-mail info@demani.nl

Kennispockets Kennispockets zijn themaboekjes, die je antwoord geven op de meest gestelde vragen over thema’s die leven in de zorg, zoals autisme, seksualiteit en communicatie. De pockets zijn zowel digitaal als in een geprinte versie verkrijgbaar. Prijs € 20, inclusief BTW en verzendkosten. Kijk op www.klik.org/kennispockets

Thema’s Het tijdschrift Klik is ook nog los na te bestellen. Prijs € 13,95 per stuk, inclusief verzendkosten en exclusief 9% BTW.

klikwijzer

advertentie

Cursus advies Vakantie

Mieke Janssens Trainingsbureau Concrete Coaching Graaf Hendrik III plein 68, 4819 CL Breda T 06-21215815 E miekejanssens@concretecoaching.eu I www.concretecoaching.eu

Vandaag leren, morgen toepassen! Mieke Janssens is auteur en geeft praktijkgerichte workshops en teamtrainingen in de Verstandelijk Gehandicaptenzorg, gebaseerd op actuele begeleidingscasuïstiek.

TFG, Tom Gravestein T 0651786223 E gravestein@hetnet.nl I www.contactcirkels.nl Behandeling, coaching met video, Scholing en methodisch werken Stichting Arie van Wijngaarden Postbus 72, 2160 AB Lisse T 0252 414 702 E info@stichtingarievanwijngaarden.org I www.stichtingarievanwijngaarden.org

Stichting Arie van Wijngaarden stelt jaarlijks voor kleinschalige doelen een bedrag beschikbaar, dat naar het oordeel van het bestuur bijdraagt aan de integratie en acceptatie van mensen met een verstandelijke handicap in de samenleving. Alleen schriftelijke aanvragen worden behandeld.

Eelke Verschuur T 030 2844844 E info@eelkeverschuur.nl I www.eelkeverschuur.nl

De leukste webwinkel voor aangepast speelgoed, communicatieknoppen en -mappen, sensomotorisch materiaal, planborden en timers, ADL hulpmiddelen, computer- en iPad-aanpassingen, kauwsieraden, Joyk poppen en meer.

Aanbieders van producten of diensten in de verstandelijk gehandicaptenzorg

Adverteren in de Klikwijzer?

Uw organisatie of bedrijf staat een jaar lang in elke editie van Klik voor slechts € 525,- exclusief btw.

Neem contact op met Debbie van den Dool:

E debbie@demani.nl T 0316 227155