DREISSIG

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

Julia liest. - Julia okuyor. Der Lehrer schreibt. - Öğretmen yazıyor. Die Suppe kocht. - Çorba kaynıyor. Ich lerne Deutsch. - Ben Almanca öğreniyorum. Ich gehe nach Hause. - Ben eve gidiyorum. Du siehst den Ball. - Sen topu görüyorsun. Wir haben etwas Geld. - Biraz paramız var.

Yüklem öznenin etkinliğini anlatır. Cümleye ne, kim veya ne hissettiğini sorarak yüklemi bulabiliriz.

Aşağıdaki örneklerle yakından inceleyelim: Julia liest. Was tut Julia? Julia ne yapiyor? Sie liest. O okuyor. Bu cümlede „liest" yüklemdir.

Der Lehrer schreibt. Was tut der Lehrer? Öğretmen ne yapıyor? Er schreibt. Yazıyor. Burada ise „schreibt" yüklemdir.

Diğer örnekleri de birlikte yapalım. Ekrana gelen cümlenin yüklemini bulunuz:

Die Suppe kocht. - Çorba kaynıyor. Was tut die Suppe? - Çorba ne yapıyor. Sie kocht. - Kaynıyor. Bu cümlede “kocht” yüklemdir.

Ich lerne Deutsch. - Ben Almanca öğreniyorum. Was tue ich. - Ben ne yapıyorum. Ich lerne. - Öğreniyorum.

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

Bu cümlede “lerne” yüklemdir.

Ich gehe nach Hause. - Ben eve gidiyorum. Was tue ich. - Ben ne yapıyorum. Ich gehe. - Gidiyorum. Bu cümlede “gehe” yüklemdir.

Du siehst den Ball. - Sen topu görüyorsun. Was tust Du? - Sen ne yapıyorsun? Du siehst. - Görüyorsun. Bu cümlede “siehst” yüklemdir.

Lektion 10 – Ders 10 Konjugation der Artikel der, die, das - “der, die das” tanımlıklarının halleri

Tanımlıklar öğrendiğimiz gibi dil bilgisel cinsiyeti tanımlar. Ancak bu doğal cinsiyetle eşdeğer olması gerekmiyor. Örnek olarak “die Tür” doğal cinsiyette cinssizdir, ama Almanca’da dişil, “die” tanımlığını almaktadır. Dolayısıyla Almanca kelimeleri çalışırken tanımlıklar kelimelerle birlikte ezberlenmelidir. Kelimelerin çekimi Türkçe’de sonek ile yapılırken Almanca’da hem tanımlık hem de kelime çekime uğramaktadır. Bu farkı Türkçe ile karşılaştırarak örneklerle ele alalım:

der Mann kelimesinden eril tanımlık ve kelime çekimiyle başlayalım:

der Mann, eril Tekil Tanımlığın hali Kelimenin hali 1. yalın hali der Mann adam 2. in-hali des Mann-e-s adamın 3. e-hali dem Mann adama 4. i-hali den Mann adamı Çoğul

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

1. yalın hali die Männer adamlar 2. in-hali der Männer adamların 3. e-hali den Männer-n adamlara 4. i-hali die Männer adamları (Der Mann, eril yalın hali olan kelime 2inci halde des Mannes, adamın,.....)

Çoğulda tüm cinsler için çekim aynıdır!

Birkaç satırla bu çekimleri ve çeşitli halleri vurgulayalım:

Der Wagen steht auf der Straße. (Araba caddede duruyor.) Die Farbe des Wagen-s ist blau. (Arabanın rengi mavidir.) Der Mann fährt sehr schnell mit dem Wagen. (Adam arabayı çok hızlı sürüyor.) Er gibt seinem Sohn den Wagen. (Arabayı oğluna veriyor.)

“die Frau” kelimesinden dişil tanımlık ve kelime çekimiyle devam edelim:

die Frau, dişil Tekil Tanımlığın hali Kelimenin hali 1. yalın hali die Frau kadın 2. in-hali der Frau kadının 3. e-hali der Frau kadina 4. i-hali die Frau kadını Çoğul 1. yalın hali die Frauen kadınlar 2. in-hali der Frauen kadınların 3. e-hali den Frauen kadınlara 4. i-hali die Frauen kadınları (Die Frau, dişil yalın hali olan 2inci halde ise der Frau, kadının,...)

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

Çoğulda tüm cinsler için çekim aynıdır!

Birkaç satırla bu çekimleri ve çeşitli halleri vurgulayalım:

Die Frau ist unsere Lehrerin. (Kadın bizim öğretmenimiz.) Der Schal der Frau ist rot. (Kadının atkısı kırmızıdır.) Das Kind gibt der Frau eine Blume. (Çocuk kadına bir çiçek veriyor.) Ich sehe die Frau vor dem Haus. (Kadını evin önünde görüyorum.)

das Kind kelimesinden eril tanımlık ve kelime çekimiyle başlayalım:

das Kind, cinssiz Tekil Tanımlığın hali Kelimenin hali 1. yalın hali das Kind çocuk 2. in-hali des Kind-e-s çocuğun 3. e-hali dem Kind çocuğa 4. i-hali den Kind çocuğu Çoğul 1. yalın hali die Kinder çocuklar 2. in-hali der Kinder çocukların 3. e-hali den Kinder-n çocuklara 4. i-hali die Kinder çocukları (Das Kind, cinssiz yalın hali olan 2inci halde ise des Kindes, çocuğun,...)

Dikkat ettiyseniz çoğulda yine çekim aynıdır!

Birkaç satırla bu çekimleri ve çeşitli halleri vurgulayalım:

Das Kind spielt im Garten. (Çocuk bahçede oynuyor.) Das Fahrrad des Kindes ist grün. (Çocuğun bisikleti yeşil.)

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

Ich gebe dem Kind eine Tüte Eis. (Çocuğa bir külah dondurma veriyorum.) Die Frau sieht das Kind im Garten. (Kadın çocuğu bahçede görüyor.) Tanımlıkları da isimler gibi sorgulayarak doğru çekimi veya hali bulabiliriz. 1. hal, yalın hali Wer?(Kim?) Was? (Ne?) sorusuna cevap verir. 2. hal, in-hali Wessen? (Kimin?) sorusuna, 3. hal, e-hali Wem? (Kime?) sorusuna ve 4. hal, i-hali Wen? Was? (Kimi?) sorusuna cevap vermektedir.

Böylece halleri bulma yöntemimizi de böylece öğrenmiş olduk ve birlikte konuyla ilgili alıştırma yaparak ismin ve tanımlıkların hallerini çalışalım. Doğru çekimi yaparak yerleştirelim ve tekrarlayalım:

- ______ Baum steht im Garten. (Baum, erildir ve ağaç anlamındadır) Wer? Was? sorusuna cevap verir, dolayısıyla 1.hal, yani yalın hali ve der olması gerekir: - Der Baum steht im Garten. (Ağaç bahçede duruyor.)

- Das Dach _____ Hauses. (Haus, cinssiz ve ev anlamındadır) Wessen? sorusuna cevap verir, dolayısıyla 2.hal, yani -in hali ve des olması gerekir: - Das Dach des Hauses. (Evin çatısı.)

- Er gibt _____ Kind eine Tüte Eis. (Eis, cinssiz ve dondurma anlamındadır) Wem? sorusuna cevap verir, dolayısıyla 3.hal, yani –e hali ve dem olması gerekir: - Er gibt dem Kind eine Tüte Eis. (Çocuğa bir külah dondurma veriyor.)

(seslendirme sonu “Lektion9_10.mp3”)

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

Lektion 11- Ders 11 Lokaladverbien - Yer belirten zarflar

Zarflar kendi aralarında çeşitlere bölünür. Duruma göre, zarf yada aynı zamanda edat görevi de alabilen kelimeler mevcuttur. Đlk olarak Almanca’da Lokaladverbien olarak da bilinen yer belirten zarfları ele alalım ve örneklerle inceleyelim:

Adverb des Ortes, bire bir çevirisi “yere göre zarf” olan kelimeler sırasıyla şunlardır:

rechts – sağ(da) links – sol(da) oben – yukarıda auf – üstünde über – üst tarafında unter – altında hier – burada dort – orada

Bunların dışında başka yer belirten zarflarda mevcut, ileriki aşamalarda onlar da ele alınacaktır. Tüm yer belirten zarflar Wo? / nerede? sorusuna cevap verir, böylece yer belirten zarf olduğunu kolayca anlayabiliriz.

Örneğin “Das Haus steht auf dem Hügel.” cümlesini Türkçe’ye çevirdiğimizde “Ev tepenin üstünde duruyor.” denmez ve cümle “Ev tepede duruyor.” halinde telafuz edilir. Ancak Almanca’da “üstünde” kelimesi yerine nesneye ekleme yapmak mümkün değildir. Dolayısıyla zarf cümle içinde mutlaka bulunmak zorundadır. “Wo”, nerede sorusunu yöneltiğimizde cevap “auf dem Hügel” tepenin üstündedir.

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

Cümleleri baz alarak sırayla inceleyelim:

Die Tür des Badezimmers ist rechts. (Banyonun kapısı sağda.) Wo ist die Tür? - Kapı nerede? Die Tür ist rechts. - Sağda.

Das Fenster ist links. (Pencere sağda.) Wo? - Nerede? Links. - Solda.

Der Mann steht oben. (Adam yukarıda duruyor.) Wo? - Nerde? Oben. - Yukarıda.

Der Stift ist auf dem Tisch. (Kalem masanın üstünde.) Wo? - Nerede? Auf dem Tisch? - Masanın üstünde.

Das Bild hängt über dem Sofa. (Resim koltuğun üst tarafında asılı.) Wo? - Nerede? Über dem Sofa. - Koltuğun üst tarafında.

Die Katze liegt unter dem Bett. (Kedi yatağın altında yatıyor.) Wo? - Nerede? Unter dem Bett. - Yatağın altında.

Der Papierkorb ist hier. (Çöp kutusu burada.) Wo? - Nerede? Hier. - Burada.

Der Fernseher ist dort. (Televizyon orada.) Wo? - Nerede? Dort. - Orada.

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

LEKTION 12 - DERS 12 VERBEN - FĐĐLLER

Đlk olarak fiilin tanımını yaparak giriş yapalım. Daha sonra 4 konumuz olan

12.1 Fiiller 12.2 Yardımcı Fiiller 12.3 Fiil çekimleri 12.4 Düzenli ve düzensiz fiiller

altında fiilin çeşitlerini beraber işleyeceğiz. 12.1. FĐLLER, VERBEN Almanca’da fiil eylem veya zamanla birlikte belirtilen bir eylem kelimesidir. Fiiller eylem, olay, hadise, gidiş vb anlatmaktadır.

Her dilde olduğu gibi Almanca’da da fiil yüklemi oluşturur ve cümlenin merkezindedir. Ich gehe nach Hause. 1 2 3 Ben eve gidiyorum. 1 3 2

Gördüğümüz gibi fiil merkezdedir, yani 2. konumda, oysa Türkçe’de 3. konumdadır.

Alman dilinde fiiller esnektir ve değişime uğrarlar.

Zamana göre ve durum/ hale göre fiiller cümle içerisinde değişime uğrarlar. Bunları ileriki dersimizde teker teker işlenecektir.

Şimdi yardımcı fiiller ile ilgili önemli bir püf noktaya değinelim ve bu amaçla bazı fiillerin yalın halini ele alalım:

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

arbeiten - çalışmak schreiben - yazmak essen - yemek yemek regnen - yağmak sein - olmak bleiben - kalmak wissen - bilmek

Örnek olarak ekrana gelmiş olan fiiller yalın halde, Almanca’da bu yalın hale INFINITIV denir ve dil eğitimi kitaplarında her zaman Infinitiv baz alınır. Eğer cümle içerisinde fiil yalın haldeyse mutlaka özne artı yardımcı fiil vardır. Örneklerle inceleyelım:

Ich möchte morgen ins Kino gehen. Yarın sinemaya gitmek istiyorum. Dikkat edersek möchte – yardımcı fiil, gehen-fiil (yalın, yani “Infinitiv” haldedir)

Ich kann nicht gut schlafen. Đyi uyuyamıyorum Burada ise kann- yardımcı fiil, schlafen- fiil (yalın, yani “Infinitiv” haldedir)

Heute muss ich viel arbeiten. Bugün çok çalışmak zorundayım. Muss- yardımcı fiil, arbeiten- fiil (yalın, yani “Infinitiv” haldedir)

12.2 HILFVERBEN / YARDIMCI FĐĐLLER

Almanca’nın temel yardımcı fiilleri “haben”, “sein” ve “werden” dır ve zamanlara göre kullanırlar. Onların dışında yardımcı görev alan ve cümlelerde de bulunan “Modalverben” denilen diğer yardımcı

[SIFIRDAN ALMANCA] AkademiPress

fiiller “können”, “dürfen”, “mögen”, ve “lassen” mevcuttur. Bu türden olan yardımcı fiiller ileriki ünitelerimizde işlenecektir. Öncelikle haben, sein ve werden yardımcı fiillerin çekimlerini ele alalm. Yardımcı fiillerin çekimleri çok önemlidir ve mutlaka ezberlenmesi gerekmektedir. Şimdi ekrana gelecek tablo üzerinde çekimlerini birlikte yapalım:

Konjugation des Hilfsverbs "sein" Önce “sein” olmak fiilinin şimdiki zamanda “Präsens” çekimini yapalım:

sein (olmak) Präsens/ Şimdiki zaman Tekil 1. Şahıs Đch bin 2. Şahıs Du bist 3. Şahıs er / sie / es ist Çoğul 1. Şahıs Wir sind 2. Şahıs Đhr seid 3. Şahıs Sie sind Ezberlerken yardım olarak şu yöntemi izleyebilirsiniz: Her zaman fiil çekimini zamirlerle birlikte öğrenin, böylece karışmalarını önlersiniz. Birkaç örnek cümle ile pekiştirelim: Ich bin ein Schüler. Cümlemizde Schüler, yani öğrenci kelimesi, hem tekil hem de çoğulda aynıdır. Şimdi bu cümlenin çekimini yapalım: Đkinci tekil şahısta: