2 minute read
Psikolojinin Diğer Disiplinleri
Sosyo-Kültürel Psikoloji
Sosyo – Kültürel yaklaşım, en son ekol olup, psikolojide büyük etki yaratmıştır. Sosyo-kültürel psikoloji, insanların kendilerini buldukları kültür ve sosyal durumların, düşünce ve davranışlarını nasıl etkilediğini araştıran bir yaklaşımdır. Sosyo-kültürel psikolojinin en önemli yönü sosyal normlardır ki bu normlar grup üyeleri tarafından uygun olarak algılanan ve paylaşılan duygu, düşünce ve davranış şekilleri olarak açıklanabilir. Normlar, gelenek, görenek, standartlar ve kurallar gibi genel değerlerdir. Psikologlar, sosyal normların Batı kültürleri ile Doğu Asya kültürleri arasında farklılık gösterdiğini tespit etmişlerdir. Araştırmalara göre Batı kültürleri öncelikle bireysel eksenlidir. Bunun yanında Doğu Asya kültürlerinde ise kollektivizm ana temadır.
Kültürler , sosyal normlara ve geleneklere bağlı olanlarla, bireysel duruşlarını normları ya da gelenekleri dikkate almadan ifade edenlerin farklılıklarıyla birbirlerinden ayrılırlar.
Psikolojinin Diğer Disiplinleri
Psikoloji çok geniş bir alana hitap ettiği için sadece bir ya da birkaç disiplin ile açıklanamaz. Az veya çok birbirleriyle paylaşım içinde birçok alt disiplin vardır. Bu sebeple öğrenciler, hangi alanın ilgilerini çekeceğini ve hangi tip kariyer olanaklarına sahip olduklarını merak etmektedirler.
Psikolojideki Bazı Kariyer Yolları Biopsikoloji ve Nörobilim: Bu alan insan ve hayvanlardaki psikolojik temelleri,beynin farklı bölümlerinin işlevlerini inceleyerek araştırır ve özel araştırma laboratuvarları ve üniversitelerde kariyer olanağı sunar. Klinik ve Psikolojik Danışmanlık: Bu alan değerlendirme, tanı, nedenler ve ruhsal bozuklukların tedavisi üzerine odaklanır. Hastanelerde, okullarda ve sosyal kuruluşlarda kariyer olanağı sunar. Bilişsel Psikoloji: Bu alan reaksiyon süresini ve insanların bellek, dil ve düşünme anlarında beyin görüntülemesi sağlayan sofistike araştırma metotları kullanır. İnsan-bilgisayar etkileşimi gibi konularda uzmanlaşmak isteyenler için araştırma ortamlarında kariyer sağlar.
Gelişmeye Yönelik Psikoloji: Bu alan hayat boyunca karşımıza çıkan bilişsel, duygusal ve sosyal değişikliklere rehberlik eden bir disiplindir. Okullarda ve toplum kuruluşlarında kariyer olanağı sunar. Adli Psikoloji: Adli psikoloji yargıçların,iddia makamlarının ve jüri gibi adalet sistemi unsurlarının davranışlarını anlamak için psikolojik prensiplere başvurur. Bu alanda çalışanlar adalet sisteminde yer alarak tanık ifadelerinde, jüri seçimlerinde güvenli bilgi sağlarlar. Sağlık Psikolojisi: Bu alan sağlığı ve hastalığı etkileyen biyolojiyi, davranışı ve sosyal statüyü anlamak için çalışırken üniversitelerde eğitim verme ve daha iyi sonuçlar alabilmek için klinik çalışmalarda profesyonellerle beraber mesai harcama gibi kariyer olanakları sunar. Endüstriyel- Organizasyon ve Çevre Psikolojisi: İşyerindeki performans artışı ve çalışanların durumlarının iyileştirilmesi konularında faaliyet gösteren bir dal olup, işçi seçimi, performans tespiti ve farklı durumlarda çalışmanın davranışlara olan etkilerini inceleyen iş alanlarında kariyer olanağı sağlar. Kişilik Psikolojisi: Bu alan insanları ve aralarındaki farkları inceler. Araştırma projeleri, pazarlama ve reklam projeleri bu dalın kariyer olanağı sağladığı birkaç iş sahasıdır. Okul ve Eğitim Psikolojisi: Okullardaki eğitim, okul programlarının etkisi ve öğretim psikolojisi üzerine çalışmalar yapan bu dal ilk ve ortaokullarda okul psikoloğu olarak çalışma imkanı sağlar. Sosyal ve kültürler arası Psikoloji: Bu alan benzerlik, grup, davranış, liderlik, huy ve insan algısı başlıkları altında insanların birbirleriyle olan ilişkilerini inceler. Reklam, pazarlama, sistem tasarlama ve psikolojinin diğer alanların çalışma imkanı sunar.
Spor Psikolojisi: Spor davranışlarının psikolojik yönlerini inceler. Amaç spor performansını etkileyen psikolojik faktörleri anlamaktır. Profesyonel takımlar, spor salonları ve okullar bu alanda çalışanlar için iş imkânı sağlar.
Günlük Hayatta Psikoloji: Öğrenme ve Hatırlamada ne kadar etkindir?
Psikolojik araştırmalar, öğrenme ve bellek ilkeleri hakkında önemli miktarda bilgi sağlar.