2 minute read

Gençlikte Fiziksel Değişim

Next Article
ANAHTAR BİLGİLER

ANAHTAR BİLGİLER

-Çocuklar asimilasyon ve uzlaşma tekniklerini kullanarak dünya şemasının işlevselliğini geliştirirler. -Piaget’in bilişsel gelişimi , sensorimotor, preoperasyonel (işlem öncesi), yığın operasyonel ve biçimsel operasyon olarak kategorize edilmiştir. - Sosyal gelişim, çocukların keşfetmekte özgür oldukları güvenli alandaki gelişmelere ihtiyaç duyar. - Boylamsal ve kesitsel araştırmalar, gelişim hakkında hipotezleri test etmekte kullanılırlar. Her ikisinin de avantajları ve dezavantajları vardır. 6.3 Gençlik: Gelişen Bağımsızlık ve Kimlik

Gençlik, ergenlik başlangıcı ile yetişkinlik başlangıcı arasındaki yıllar veya süre olarak ifade edilebilir. Eskiden insanlar 20’li yaşlarda evlenmeye meyilli olduğu için gençlik 10 yıl gibi bir süreyi kapsıyordu. Bugünlerde ise çocuklar daha yavaş olgunlaşıyor, daha geç evden ayrılıyor ve aileleriyle bağlarını daha uzun süre devam ettiriyorlar.. Böylece ergenlik ile yetişkinlik süresi 20 yıla uzamış oluyor. Gençlik sırasında, çocuk fiziksel, duygusal ve bilişsel olarak gelişmeye devam eder. Bedenen gelişimin yanı sıra üreme organları fonksiyonel hale gelir. Gençlik dönemi, aynı zamanda olup bitenin sebeplerinin araştırıldığı, kendi olma çabalarının arttığı, kimlik arayışıyla beraber aileden başka insanlarla yakınlaşma adımlarının atıldığı bir dönemdir. Gençlik dönemi birçok genç için stresli zamanların yaşandığı bir dönem olsa da çoğu bu türbülansları atlatırlar. Örneğin, gençliği zamanın kanunu çiğneyen bireyler, birer suçlu olmadığı gibi, okul döneminde alkol tüketenler ilerde büyük bir çoğunlukla alkolik olmazlar.

Gençlikte Fiziksel Değişim

Gençlik, ergenlik .çağı ile başlar. Kültürler arası zaman çeşitliliklerine rağmen bir genelleme yapılırsa ergenliğe erişme yaşı kızlarda 9 ile 14, oğlanlarda ise 10 ile 17 arasıdır.

Ergenliğe girişle beraber hipofiz bezi, oğlanlarda testosteron , kızlarda ise östrojen ve progesteron hormonlarını uyarmaya başlar. Seks hormonlarının salınımı ilk seks özelliklerinin gelişimini tetikler. Bunlar oğlanlarda penis ve testislerin büyümesi, kızlarda ise vajina, rahim ve yumurtalıkların gelişimidir.

İkincil cinsi özellikler ise üremeyi hariç tutarak iki cins arasındaki farklılıkları yaratan özelliklerdir. Bunlara örnek verecek olursak , oğlanlarda, büyüyen Adem elması, kalınlaşan ses, artan kol altı kılları kızlarda ise büyüyen göğüsler ve kalçalar ile kol altı ve kasık kıllarının görünümüdür. Göğüslerin büyümesi 10 ile 12 yaş arasında başlar ve kızlarda ergenliğin ilk işaretidir. Oğlanların sakalları 14 ile 16 yaşa arasında çıkar. Büyüme hamlesi kızlarda daha erken başlar ve yirmili yaşlara kadar erkeklerle beraber devam eder. Kızlarda ergenliğin temel taşı adettir ve ilk adet dönemi 12 ya da 13 yaş civarlarında tecrübe edilir. Erkeklerde ergenliğin başlangıcı olarak nitelendirilen sakal ise 10 yaşına kadar görünmez. Ergenliğin zamanlamasının önemli psikolojik sonuçları olabilir. Erken olgunlaşan erkekler bazı sosyal avantajlara sahip olurlar çünkü daha uzun ve güçlüdürler. Fakat aynı zamanda bu erken gelişim, alkol ve uyuşturucu kullanımından kaynaklı bazı anti sosyal hareketlere ve erken cinsel aktiviteye sebep olabilir. Erken olgunlaşan kızlar ise seksüel taciz ve saldırılara maruz kalabilir , duygusal sorunlar yaşayabilir, arkadaşlarından etkilenerek yeme bozukluğu , depresyon ve anksiyeteyle mücadele etmek zorunda kalabilir.

Gençlikte Bilişsel Gelişim

Bilişsel gelişim çocuklukta en hızlı noktasına ulaşsa da beyin gençlik boyunca hatta 20’li yaşları içinde bile gelişmeye devam eder. Gençlik dönemi sırasında beyin, yeni sinirsel bağlantılar üretmeye devam ederken kullanılmayanları da atar. Gençler olgunlaşırken, beynin, neden arama, planlama ve problem çözmeden sorumlu parçası olan prefontal korteks gelişmeye devam eder. Gençlerin düşünmeden tepkisel olarak hareket etmelerinin sebebi de prefrontal kortekstir.

Ergenlik ile ortaya çıkan hormonel dalgalanma , duygusal tepkileri etkilerken, tepkisel davranışlara yol açar. Bu da gençlerin uyuşturucu, alkol , tehlikeli araba kullanma gibi riskli davranışlarının sebebi olarak açıklanabilir. Gençlik sırasında ortaya çıkan yeni bilişsel yetenekler, ego merkezli duyguların kabarmasına ve “her şeyi en iyi ben bilirim” ya da “ her şeyi en iyi ben yaparım” havasına girilmesine neden olur.

This article is from: