Belleğin Aşamaları: Duyusal, Kısa ve Uzun Vadeli Bellek

Belleğin Aşamaları: Duyusal, Kısa ve Uzun Vadeli Bellek

Belleği anlamanın bir yolu da bilginin bizim için ne kadar süre mevcut kalacağını tanımlayan aşama terminolojisi üzerinden gitmektir.

Bilgi duyusal bellekte başlar, sonra kısa dönem belleğe geçiş yapar ve en sonunda uzun dönem belleğe ulaşır… Fakat bu geçişler bilginin tümüyle beraber yapılamaz, birçoğu unutulur. Bu kayıp, bilginin belleğe katılımı şekli ve nasıl bir süreçten geçtiğine bağlı olarak değişir.

Duyusal Bellek

Duyusal bellek, duyu bilgilerine ait küçük bir depo gibi nitelendirilebilir. Bu belleğin amacı, beyne, gelen duyuları işlemek için biraz zaman tanımasıdır. Görsel duyusal bellek, ikonik hafıza olarak da bilinir. İkonik hafıza ile ilgili ilk çalışmayı psikolog George Sperling yapmıştır. Sperling katılımcılara, saniyenin 20’de biri hızla harflerin olduğu görüntüler göstermiştir. Sperling, üç sıra halinde dizili bu harflere ait bir ipucu gösterdiğinde katılımcıların, görüntüler ortada olmadığı ve ipucu da çok kısa gösterildiği halde, görseli hatırladıklarını tespit etmiştir. Bu araştırma ikonik hafızanın varlığını göstermiştir. İşitsel duyusal hafıza ekoik bellek olarak bilinir. İkonik hafızanın tersine, ekoik bellek çok çabuk çözülür ve 4 saniye içinde sonlanır.

Bazı insanlarda ikonik hafıza çok uzun sürer, bu fenomene fotografik hafıza denir. Bu tip belleğe sahip insanlar, üzerinden çok uzun süre geçmesine rağmen bir görselin tüm detaylarını hatırlarlar.

Kısa Dönem Hafıza

Duyusal hafızaya giren birçok bilgi unutulur. Ancak bilgi eğer dikkatimizi cezbetmişse ve hatırlanma amacı güdüyorsa kısa dönem hafızaya geçer. Kısa dönem hafıza( STM), küçük miktarda bilgilerin birkaç saniyeden fazla fakat genellikle de bir dakikadan az bir süre geçici olarak saklandığı yerdir.

Kısa dönem hafızadaki bilgi sürekli olarak depolanamaz ama sürece sokacağımız bilgi için yeterlidir. Kullandığımız süreçler, duyum, değiştirme, yorumlama ve