9.4 Bölüm Özeti

-Broca Alanı dil üretiminden, Wernicke Alanı ise dili kavramadan ve anlamadan sorumludur.

-Dil öğrenme doğmadan önce başlar. Bebek ilk kelimelerini yaklaşık 1 yaş civarlarında üretmeye başlar.

-Dil gelişimine ait bir açıklama dilin öğrenme ilkeleri, takviye ve diğerlerini gözlem yoluyla oluştuğunu ifade etmiştir.

- Dil bilimci Noam Chomsky, insan beyninin, tüm insan dillerinin altında yatan grameri içeren bir dil edinin cihazı olduğunu iddia eder.

- Bazı hayvan beyinleri bizimkilerle benzerlikler taşısa da sadece insan beyni bir dil yaratacak kadar komplikedir

-Dilimiz, düşüncemiz üzerinde bazı etkilere sahiptir ama kavramları

anlayışımız üzerinde etkisi yoktur.

9.4 Bölüm Özeti

Zeka, düşünme, tecrübelerden öğrenme, problem çözme ve yeni durumlara uyum sağlama kabiliyetidir.

1900’lerin başında, Fransız psikolog Alfred Binet ve meslektaşı Henri Simon, öğrencilerden hangilerinin iyi hangilerinin ise daha yavaş öğrenici olduğunu tespit etmek için ilk zeka testini oluşturdular. Bu test, nesneleri isimlendirmek, kelimeleri tanımlamak, resim çizmek, cümleleri tamamlamak, maddeleri karşılaştırmak ve cümle oluşturmak gibi çeşitli soruları kapsıyordu.

Binet ve Simon, çocuklara sorulan bu soruların yüzeyde birbirine benzememesine rağmen anlama, nedenini sorma ve yargıda bulunma gibi temel yetenekleri değerlendirmek için yeterli olacağına inanıyordu. Ve bu ölçümler arasındaki korelasyon tamamıyla pozitifti. Sorular birbirinden farklı olmasına rağmen bir maddeye doğru cevap veren öğrenciler diğerlerine de olumlu cevap veriyorlardı.

Bu sonuçları temel alarak psikolog Charles Spearman , bu öğelerin hepsini ölçmek için altta yatan önemli bir yapı olması gerektiği hipotezini ortaya koydu ve zeka testlerinde ölçülen farklı yetenekleri ve becerileri ölçmek için ortak bir genel zeka faktörü(g) olduğunu ifade etti.

Yaratıcı ve pratik zekayı içine alan ve dar alanlardaki özel yetenekleri ölçmeye yarayan özel yeteneklere(s) dair de kanıt vardır.

Zeka katsayısı (IQ), zekayı ölçmek için yaşa göre ayarlanabilir bir ölçüdür IQ testleri ,psikolojik testler arasında en doğru sonuç veren testlerdir. İyi bir zeka testi , yapı geçerliliğine sahip olmalı ve güvenirliliğini korumalıdır. Wechsler Yetişkin Zeka Skalası( WAIS) yetişkinler için kullanılan en yaygın zeka testidir

Zeka testleri , belirli bir görevi yerine getirmedeki yeteneği ölçmek için üretilen testleriyle yakın alakalı olabilir. SAT, ACT, GRE gibi testler öğrenci seçmek için faydalıdır çünkü bu öğrenciler için dizayn edilen programlardaki başarı seviyesini tahmin etmeye yararlar.

Zeki insanlar daha az zeki olanlara göre daha etkin ve hızlı çalışan daha geniş beyinlere sahiptirler.

Zeka, hem genetiktir hem de çevreden etkilenir ve araştırmalar, zekanın yüzde 40 ile 80 arasında bir oranla kalıtımsal olduğunu göstermektedir.

Duygusal zeka, duyguyu, tanımlama, değerlendirme ve kontrol etme kabiliyetidir.

Zeka geriliği , IQ’su 70’in altında olan insanlara atfedilen genel bir bozukluktur ki bu insanlar çocukluklarından beri büyük boşluk yaşayan, giyinmek, beslenmek ve diğerleri ile iletişim kurma gibi temel hayat becerilerini kullanamamaktadır.

130’un üzerinde IQ’ya sahip olan insanları ileri zekalı olarak tanımlayabiliriz.

Kadın ile erkek genelde aynı zekaya sahiptir ama belli konularda cinsiyet farklılıklarından doğan değişik sonuçlar olabilir. Irklar ve etnik gruplar arasındaki zeka farklarını gözlemleyerek elde edilen ortalama farklar , bu farkları düzeltmek amaçlı kötü niyetli denemelere neden olmuştur. Buna örnek olarak 20.yy başlarındaki öjeni hareketini gösterebiliriz. Kelime anlamı insan popülasyonlarının genetik frekanslarının kontrollü yönlendirmeyle iyileştirilmesi demek olan öjeni hareketi, üstün insan ırkı yaratmak maksatlı bir hareketti.

Dil, hem sözlü ve yazılı kelimeleri kavrama ve hem de konuştuğumuz ve yazdığımız zaman gerçek zamanlı iletişim yaratma yeteneklerini içerir. Dil, ses, anlam ve çevresel faktörler çerçevesinde kavramsallaştırılabilir. Fonem, dilimizin temel ses birimleridir. Morfemler(biçimbirim), dildeki en küçük anlam birimleridir. Sentaks(sözdizimi), kelimeleri nasıl bir araya getireceğimizi gösteren gramer kurallarıdır. Bağlamsal bilgi, dilin içeriğinin bir parçası olmayan ama bize yardımcı olan iletişim unsurudur.