Klatki budzące zachwyt

Klatki schodowe w starych szczecińskich kamienicach. Ostatnio kilka z nich przeszło prawdziwą metamorfozę i budzą prawdziwy zachwyt. Są przykładami wyjątkowej sztuki dawnych mistrzów architektury i profesjonalizmu współczesnych rekonstruktorów oraz konserwatorów.

Niewiele zostało z trwałych fragmentów przedwojennej zabudowy stolicy Pomorza Zachodniego. Szczególnie tej secesyjnej, którą można podziwiać oglądając zdjęcia przedwojennego Szczecina. Kilkadziesiąt kamienic, przede wszystkim w Śródmieściu. Po wojnie niektóre, w mniejszym lub większym stopniu, wyremontowano, Ale aktualnie wtedy panująca socjalistyczna doktryna tzw. państwowej własności powoli doprowadzała wiele z nich do coraz większego upadku. Lokatorzy o budynki nie dbali, bo przecież nie były ich. To po co? Po transformacji kolejnym ekipom rządzącym w mieście nie udało się przeprowadzić w pełni programu rewitalizacji kamienic np. w kwartałach śródmiejskich. Choć kolejne plany i pomysły prezentowały się imponująco. Na szczęście zaczęły się pojawiać „samotne wyspy”, którym przywrócono dawny blask. Od kilku lat takim sztandarowym przykładem była kamienica przy ulicy Św. Wojciecha 1. Powstała w 1904 roku dla Alberta Netza – właściciela Cesarsko – Królewskiej Firmy Spedycyjnej z Berlina. Już sama klatka schodowa zachwyca i daje możliwość wyobrażenia sobie jak to miejsce wyglądało kiedyś. Jej ściany zdobi barwna glazura i sztukaterie, m.in. chrząszcze z opuszczonymi ku dołowi skrzydłami. Ostatnio na Facebooku, Twitterze oraz w Internecie pojawiły się zdjęcia fantastycznie odnowionych i zrekonstruowanych klatek schodowych w kilku wyremontowanych szczecińskich kamienicach. Prawdziwe perełki dawnej architektury zachwycają szczecinian i wszystkich miłośników dobrej architektury. Oto kilka takich klatek schodowych historycznych kamienic na terenie Śródmieścia. Kamienica przy ulicy Piłsudskiego 7 – tuż obok stacji benzynowej. Wejście do klatki schodowej prowadzi od strony ulicy Piłsudskiego zostało poddane pieczołowitym pracom konserwatorskim. Polegały one na przywróceniu pierwotnego wystroju sztukatorskiego i malarskiego wnętrza. Pierwszy etap prac miał miejsce w 2020 roku. Ale są kontynuowane w tym roku. Prace zostały sfinansowane przy wsparciu dotacji Miejskiego Konserwatora Zabytków. Kamienica przy ulicy Piłsudskiego 7 (dawniej Friedrich-Karl-Straße 7) została wybudowana w kilku etapach, w latach 1893–1900, wg projektów architektów P. Seyringa, W. Trosta i F. Liebergessella. Narożny budynek wyróżnia urozmaicona ryzalitami bryła oraz bardzo bogaty wystrój sztukatorski elewacji, jak również zachowany, oryginalny wystrój klatek schodowych ozdobionych sztukateriami i polichromiami. Kamienica wraz z oficynami przetrwała drugą wojnę światową w stanie nienaruszonym. Choć większość budynków w okolicy zostało zrównanych z ziemią. Zbliżony wystrój, ale wciąż czekający na odsłonięcie, posiada druga klatka schodowa kamienicy, od strony ulicy Mazurskiej. Najnowszą rekonstrukcję klatki schodowej w wyremontowanym i zmodernizowanym budynku można podziwiać w kamienicy Dohrnów przy alei 3 Maja 22. Od niedawna ma w niej swoja siedzibę Grand Focus Hotel. Prace konserwatorskie zostały przeprowadzone w tym roku. Wsparła je dotacja MKZ. Prace pozwoliły na odsłonięcie pierwotnego wystroju malarskiego i sztukatorskiego wnętrza klatki schodowej. Neorenesansowa dekoracja stropu doskonale podkreśla pierwotny charakter miejskiej rezydencji należącej do jednego z najbardziej zasłużonych rodów dawnego Szczecina. Dom Dohrnów wybudowany w 1853 roku, jest jednym z pierwszych budynków wzniesionych na terenie szczecińskiego Nowego Miasta. Budynek pełnił funkcję mieszkalną i był własnością znamienitej rodziny kupców, naukowców i mecenasów sztuki oraz stanowił pierwszą siedzibę Muzeum Pomorskiego mieszącego m.in. unikatowe zbiory przyrodnicze. Kolejna wspaniała klatka schodowa mieści się w sławnej już na cały świat po mistrzowsku odnowionej Willi Lenza przy alei Wojska Polskiego. Kto nie był, musi ja koniecznie zobaczyć! To nawet nie jest perełka szczecińskiej architektury, to prawdziwa perła. Ostatnio prace remontowe, konserwatorskie i rekonstrukcyjne zakończono także w kamienica przy ulicy Felczaka 16. Klatka schodowa zachowała oryginalną okładzinę ścian w postaci ozdobnych, intensywnie zielonych kafli, stylistyka charakterystyczna dla architektury wczesno modernistycznej powstałej w tej części miasta w pierwszej ćwierci XX wieku. Kilkanaście dni temu zakończyła się renowacja kolejnej zabytkowej klatki schodowej. Tym razem w kamienicy przy ulicy Monte Cassino 7

(wejście od ulicy Mazurskiej). – To kolejna konserwacja dofinansowana z budżetu Gminy Miasto Szczecin – środków Miejskiego Konserwatora Zabytków. Wspólnota mieszkaniowa przy ul. Monte Cassino 7 uzyskała w ubiegłym roku dotację w wysokości 90 tys. PLN na remont klatki schodowej. Dzięki temu odtworzono brakujące sztukaterie, przywrócono złocenia i skromny wystrój malarski, odtworzono ozdobną balustradę schodów, wykonano konserwację wzorzystej posadzki w sieni. Z inicjatywy wspólnoty wystrój klatki ubogacono również nowymi elementami wystroju takimi jak witraże w naświetleniu głównych drzwi oraz w oknie podestu klatki schodowej – wyjaśnia Michał Dębowski, Miejski Konserwator zabytków w Szczecinie. Dodaje, że wiele ciekawych klatek schodowych w Śródmieściu zachowało oryginalny wystrój, który wciąż czeka na odkrycie spod warstw olejnej farby lub wtórnych okładzin. – Czasem są to pojedyncze elementy wystroju takie jak elementy ozdobnych posadzek, stolarki bram i nadświetli, balustrady schodów, sztukaterie czy elementy pierwotnego wystroju malarskiego. Nierzadko jednak mamy do czynienia z niemal pierwotnie zachowanym wystrojem reprezentacyjnych mieszczańskich wnętrz świetnie dokumentujących sposób dekorowania i urządzania wnętrz w epoce, w którym zbudowane zostało Śródmieście Szczecina – twierdzi Michał Dębowski. Poszczególne elementy wystroju klatek schodowych zachowały się również m.in. przy ul. Mazurskiej 23 (przepiękna ceramiczna okładzina ścian oraz wzorzysta posadzka) i Bałuki 24 (ornamentalna panneau na ścianie sieni).