pro zdrowie 10

WYDANIE 4(10)2016

BEZPŁATNY MAGAZYN SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO

Projekt: Karnawał!

Bądź piękna podczas sylwestrowej nocy

Mróz...na zdrowie!

Pokochajcie zimowe spacery

Kangurowanie

bliskość, która leczy

n

P

Y

PRO-FAMILIA jednym z najlepszych szpitali w Polsce!

„Żeby było mądre, żeby było zdrowe” Jedyny , z CHOLINĄ

w niezbędną gu z ó rozwoju m Twojego dziecka.

Geny to nie wszystko. Masz wpływ na zdrowie i mądrość dziecka!

Czy wiesz, że już od pierwszych dni ciąży można wpływać na rozwój i zdrowie dziecka w dalszych latach jego życia?

Oprócz genów, które dziecko dziedziczy po rodzicach, pewne cechy można wykształcić poprzez dostarczanie przyszłej mamie już w okresie ciąży odpowiednich składników odżywczych. Badaniem dziedziczenia cech „ponad” genami zajmuje się epigenetyka.

Prenatal to specjalistyczna linia preparatów, które zostały opracowane na podstawie najnowszych badań w dziedzinie epigenetyki. Dobierz właściwy preparat dla swoich pacjentek!

Dowiedz się więcej na www.genytoniewszystko.pl

Starannie wyselekcjonowane składniki zawarte w DNA Protection Formula przygotowują organizm kobiety do ciąży. Już od momentu poczęcia wspierają prawidłowy rozwój dziecka, chroniąc jego materiał genetyczny. Zawartość imbiru łagodzi nudności, poprawiając komfort życia w tym wyjątkowym czasie.

Wspiera rozwój płodu, dostarczając mu niezbędnych składników rekomendowane przez Ekspertów w dziedzinie ginekologii.

Zawartość choliny pozytywnie wpływa na inteligencję dziecka, podatność na choroby cywilizacyjne oraz jakość jego życia w przyszłości.

Prenatal® uno jest polecany: w okresie przygotowań do ciąży oraz do 12. tygodnia ciąży

Prenatal® duo jest polecany: od 13. tygodnia ciąży do końca okresu karmienia

NOWY, udoskonalony skład: Imbir 600 mg

Cholina 125 mg

FolActiv 800 µg

Jod 150 µg

Wit. D3 1500 j.m.

Wit. B6 1,25 mg

Metyl B12 1 µg

www.prenatale.pl

DHA 600 mg

Żelazo 60 mg

Jod 200 µg

Cholina 125 mg

Wit. D3 2000 j.m.

FolActiv 800 µg

Selen 55 µg

Wit. B6 2,6 mg

Metyl B12 4 µg

| MISJA ZDROWIE

NASI EKSPERCI

dr n.med.

dr n.med.

ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie

i medycyny estetycznej ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Łodzi

TOMASZ ŁOZIŃSKI specjalista ginekolog-położnik

ALDONA STACHURA specjalista chirurgii plastycznej

BEZPŁATNY MAGAZYN SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO

Spokojne myśli, serdeczna atmosfera, obecność najbliższych. Idą święta! Przed nami magiczny czas, błogie dni, świąteczne godziny! Cieszymy się tym bardziej, ponieważ tuż przed tym szczególnym dla nas wszystkich okresem oddajemy w Wasze ręce wyjątkowy prezent – 10. już numer magazynu PRO ZDROWIE, wypełniony po brzegi zdrowymi inspiracjami dla całej rodziny.

W najnowszym numerze przeczytacie m.in. o tym, dlaczego warto pokochać zimowe spacery, o bliskości i kangurowaniu, a także o mleku mamy, które jest bez wątpienia jednym z największych cudów natury. Nie zabraknie też pomysłów na świąteczne smakołyki oraz przepisów na witaminowe koktajle, które w te zimowe dni zadbają o nasze samopoczucie.

n

P

Spokojnych świąt, pełnych bliskości i uśmiechu, Y a także samych pogodnych myśli przy wigilijnym stole!

Serdecznie Państwu tego życzę w imieniu Zarządu oraz wszystkich pracowników Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA.

lek. med.

lek. med.

nefrolog, ordynator oddziału pediatrycznego w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA w Rzeszowie

estetycznej ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie

GRZGEGORZ SITEŃ specjalista chorób dziecięcych,

dr

BARBARA PIEKŁO dietetyk ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie

ALEKSANDRA SZCZEPAŃSKA dermatolog, certyfikowany lekarz medycyny

mgr

KLAUDIA BIELAK dietetyk ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie

A w Nowym Roku wiary, że wszystko jest możliwe! mgr

JÓZEFA KOŁODZIEJ Międzynarodowy Certyfikowany

Konsultant Laktacyjny ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie

mgr

ANNA MESJASZ położna neonatologiczna ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Łodzi

DOMINIKA CZAPKOWSKA redaktor naczelna magazynu PRO ZDROWIE

mgr

mgr

metod NDT-Bobath i Vojty ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie

Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie

JOANNA JĘDRZEJEK GRZEGORZ KANIA fizjoterapeutka, dyplomowana terapeutka rehabilitant ze Szpitala

KATARZYNA OLSZEWSKA higienistka ze Stomatologii PRO-FAMILIA w Rzeszowie

4

mgr

AGATA BUSZTA farmaceutka z Apteki PRO-FAMILIA w Rzeszowie

%

| W NUMERZE

CO NOWEGO W PRO FAMILII?

8.

Pro Familia w czołówce najlepszych szpitali w Polsce!

Wyniki prestiżowego rankingu „Bezpieczny Szpital 2016” ogłoszone!

12.

Duma Regionu Na Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA w Łodzi zagłosowało ponad 24 tysiące osób!

BEZPŁATNY MAGAZYN SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO

STREFA DZIECKA

WYDANIE 4(10)2016

14. Zabawa w życiu

niemowlaka!

Wspiera nie tylko naturalny rozwój, ale jest też nieograniczonym źródłem radości.

18.

Kangurownie Bliskość, która leczy.

20. Mróz na zdrowie

Nie bójmy się zabierać dzieci na spacer podczas zimowych dni.

n

P

24. Mleko mamy

Y

rządzi Mleko mamy zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze i biologiczne do prawidłowego rozwoju malucha.

OD MAMY DLA MAMY

50.

Moje marzenie?

By kobiety wpisały do kalendarza „Iść do ginekologa na badania” – rozmowa z Idą Karpińską.

6

SPIS TREŚCI

WARTO WIEDZIEĆ

36. Świąteczna

gorączka zakupów Czy zawsze możemy zwrócić zakupiony towar do sklepu?

STOMATOLOGIA

58.

To możliwe Piękny, hollywoodzki uśmiech w jeden dzień.

38.

Prezenty Polecamy jakie prezenty kupić dla niej, dla niego, dla maluszka.

MODA & URODA

44. Gadżety

przydatne na stoku Zobacz co warto zabrać ze sobą na stok!

68. Torba do szpitala

Co warto zabrać do porodu?

74. Etykiety pod lupą

Aby kupować mądrze i świadomie, warto studiować etykiety.

60. Projekt karnawał

Bądź piękna podczas sylwestrowej nocy!

64.

S.O.S. dla skóry zimą Podpowiadamy, jak o nią zadbać i jakich kosmetyków używać.

66.

Dobre z natury O naturalnych kosmetykach opowiada farmaceutka Agata Buszta.

KULINARIA MISJA ZDROWIE

32. KULINARIA

28. Dieta w ciąży ma

70. Kuchnia z krainy

znaczenie O swojej diecie warto pomyśleć już na etapie planowania ciąży.

Błogi czas.

Drakuli O kuchni rumuńskiej opowiada Mihaela Balan.

42. Białe szaleństwo

Co robić, aby skutecznie przygotować się do białego sezonu i uchronić się przed urazami?

46. Nie daj się

chorobie Kilka sposobw na uniknicie inekcji.

54. Przełom w lecze-

niu mięśniaków macicy Nowatorska metoda.

DZIEJE SIĘ

78. Kulturalne

co nieco Nasze propozycje kulturalne

7

| CO NOWEGO W PRO-FAMILII RZESZÓW?

PRO-FAMILIA jednym z najlepszych szpitali w Polsce!

W tegorocznej edycji prestiżowego rankingu „Bezpieczny Szpital „PRO-FAMILIA znalazła się w czołówce liderów, zajmując w skali kraju 4. miejsce oraz 1. wśród szpitali na Podkarpaciu, stając się najlepiej ocenioną placówką prywatną w Polsce! Specjaliści od monitorowania jakości, przyznając punkty, oceniali m.in. wysoką jakość bezpiecznej opieki, komfort pobytu, diagnostykę oraz personel i jego kwalifikacje.

8

2016

Prestiżowy ranking „Bezpieczny Szpital” od 13 lat organizowany jest przez jednostkę Ministerstwa Zdrowia – Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia, a jego wyniki publikowane są na łamach dziennika „Rzeczpospolita”. W rankingu oceniana jest głównie wysoka jakość bezpiecznej opieki zdrowotnej. Organizatorzy biorą pod uwa-

gę również m.in. komfort pobytu w szpitalu, poziom diagnostyki, analizę zdarzeń i skarg, jakość i standard opieki medycznej, personel i jego kwalifikacje, a także inne czynniki - jak finanse czy zarządzanie majątkiem. W tym roku ocenie specjalistów poddało się ok. 230 szpitali, czyli co trzecia placówka szpitalna funkcjonująca w naszym kraju. Maksymalna liczba punktów, jaką mogły zdobyć w rankingu, wynosiła 1000. Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA zdobył 892 punkty, , zajmując 4. miejsce w skali kraju oraz 1. na Podkarpaciu, zyskując tytuł najbezpieczniejszego szpitala w regionie.

Najwyższy standard opieki

– Jesteśmy niezwykle dumni, że nasz szpital uplasował się tak wysoko w ogólnopolskim rankingu! To praca całego naszego zespołu, który każdego dnia dokłada wszelkich starań, aby doskonalić wprowadzone standardy opieki medycznej oraz zapewniać pacjentom jak najlepszą opiekę – wyjaśnia Radosław Skiba, dyrektor PRO-FAMILII w Rzeszowie.

– W stosunku do ubiegłego roku poprawiliśmy nasz wynik o cztery pozycje. To wielki sukces! Zwłaszcza, że po raz kolejny zostaliśmy ocenieni jako najbezpieczniejszy szpital w naszym regionie. Jednak najcenniejszą nagrodą są dla nas pozytywne opinie pacjentów, którzy w 99 % są zadowoleni ze świadczonych przez nas usług – dodaje lek. med. Janusz Kidacki, dyrektor ds. medycznych.

Pełny raport rankingu „Bezpieczny Szpital” dostępny jest na stronie internetowej

www.rankingszpitali.com.pl

FOT: Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

fot. Agnieszka Bohdanowicz

9

| CO NOWEGO W PRO-FAMILII RZESZÓW?

FOT: Patryk Ogorzałek

Pacjentki wraz z rodzinami zorganizowały wiele akcji

wyrażając poparcie dla placówki w Łodzi Pomimo, że główną działalnością szpitala jest opieka nad mamą i dzieckiem, szpital z sukcesem realizuje świadczenia medyczne również na innych oddziałach – pediatrii, chirurgii, chirurgii plastycznej, urologii, okulistyce i ortopedii. Nieodłączną częścią placówki jest również stomatologia, nowoczesna pracownia endoskopii, zespół poradni specjalistycznych oraz Centrum Badawczo-Rozwojowe. PRO-FAMILIA ponad dwa lata temu, jako pierwsza wprowadziła do Polski oraz Centralno-Wschodniej Europy badania nad nowatorską metodą leczenia mięśniaków macicy – termoablacją ultradźwiękową. Stając się światowym ośrodkiem referencyjnym firmy Philips, szkoląc z tej metody lekarzy z całego świata oraz prezentując swoje osiągnięcia na międzynarodowych konferencjach.

10

Bliźniak w Łodzi bez kontraktu

Chcąc zapewnić opiekę medyczną na najwyższym poziomie również mieszkankom Łodzi, właściciele szpitala PRO-FAMILIA zdecydowali się na otworzenie tam bliźniaczej placówki. Rok temu, dokładnie 7 października, łódzka PRO-FAMILIA przyjęła pierwsze pacjentki. Od tamtej pory w szpitalu przyszło na świat ponad 1700 dzieci. Dla pacjentek przygotowano pięć nowoczesnych sal operacyjnych i pięć porodowych, w tym dwie do cięć cesarskich. Na trzecim poziomie referencyjnym działa też nowoczesny oddział neonatologiczny z intensywną opieką medyczną noworodka. Niestety, pomimo najwyższej jakości świadczonych usług oraz ogromnego poparcia pacjentek, szpital od kilkunastu miesięcy mierzy się z bezdusznością urzędników Narodowego Funduszu Zdrowia, który blokuje nie tylko możliwość podpisania kontraktu, ale przede wszystkim wstrzymuje zapłatę za przeprowadzone w szpitalu porody nagłe, co jest zagwarantowane ustawowo.

– Szpital w Rzeszowie odniósł ogromny sukces, stając się jednym z najprężniej działających szpitali w Polsce, świadcząc w ramach kontraktu z NFZ kompleksową opiekę na światowym poziomie. Niestety, w Łodzi ta sama, lustrzana inicjatywa jest blokowana przez urzędników, którzy za wszelką cenę nie chcą dopuścić do tego, aby PRO-FAMILIA dostała kontrakt i co naj-

2016

ważniejsze – otrzymała należne jej pieniądze za przeprowadzone dotychczas porody w trybie nagłym – wyjaśnia prof. Dariusz Borowski, dyrektor ds. medycznych Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Łodzi.

W obronie szpitala stanęły pacjentki, które założyły na Facebooku profil „Rodzić po łódzku – Ratujmy PRO-FAMILIĘ”. Tylko w kilka dni profil zdobył ponad 5 tysięcy polubień. Ponadto pacjentki wraz z rodzinami zorganizowały w ostatnim czasie wiele akcji, wyrażając tym samym poparcie dla placówki. Kilkaset osób blokowało główną ulicę przed łódzką siedzibą NFZ, domagając się rozpisania nowego konkursu na świadczenia w zakresie położnictwa. W innym terminie w siedzibie Funduszu pacjentki zorganizowały strajk okupacyjny. Na Łodzi się nie skończyło. Pacjentki wyruszły do Warszawy, aby również tam, pod główną siedzibą NFZ oraz Ministerstwa Zdrowia, prowadzić strajk.

Twórcy społecznego ruchu dla PRO-FAMILII zapewniają, że nie dadzą za wygraną, a dotychczasowa bierność Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ motywuje ich tylko do podejmowania dalszych, jeszcze bardziej zdecydowanych działań.

fot. Agnieszka Bohdanowicz

To pacjent powinien decydować

Taka postawa Łódzkiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia dziwi tym bardziej, że podpisanie dodatkowego kontraktu z nowym szpitalem nie odbyłoby się kosztem innych świadczeń medycznych ponieważ porody to tzw. procedury nielimitowane, czyli takie, za które NFZ powinien zapłacić. W obecnej sytuacji, gdy pacjentki publicznie deklarują chęć porodu w łódzkiej PRO-FAMILII, to fundusz powinien zabiegać o to, aby taki kontrakt został niezwłocznie podpisany. W myśl zasady– to pieniądze powinny iść za pacjentem, bo to pacjent tak naprawdę jest płatnikiem. Tym bardziej, że według raportu opublikowanego przez Najwyższą Izbę Kontroli, niechlubny rekord w zakresie śmiertelności okołoporodowej wśród największych miast w Polsce bije Łódź, zajmując w skali kraju ostatnie miejsce.

Tekst: Dominika Czapkowska

FOT: Patryk Ogorzałek

FOT: Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

FOT: Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

11

| CO NOWEGO W PRO-FAMILII ŁÓDŹ?

Duma Regionu!

Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA w Łodzi znalazł się wśród zwycięzców prestiżowego plebiscytu Nasze Dobre Łódzkie. Na Szpital zagłosowało ponad 24 000 osób!

Jakość na medal

Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA w Łodzi pierwszą pacjentkę przyjął ponad rok temu. Od tamtej pory w szpitalu przy ul. Niciarnianej na świat przyszło blisko 1700 dzieci!

12

Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA, który dba o komfort, zdrowie i bezpieczeństwo przyszłych mam oraz ich dzieci otrzymał prestiżową nagrodę – Srebrny Znak Jakości.

Oznacza to, że jest wartością na łódzkim rynku, sukcesem twórców i dowodem, że jakość nawet tą niedostrzeganą przez urzędników łódzkiego oddziału NFZ doceniają mieszkańcy regionu. Misją szpitala jest holistyczne traktowanie pacjentek, ze szczególnym uwzględnieniem roli bliskich, w tym wyjątkowym dla nich czasie. Właśnie to docenili mieszkańcy województwa łódzkiego w głosowaniu. – Nagroda dla Szpitala to sukces pacjentów – podkreśla Piotr Latawiec, dyrektor szpitala. – Zostaliśmy docenieni za naszą pracę, empatię i jakość, którą promujemy w regionie. Cały czas kobiety wybierają właśnie nas i nam ufają a my rozwijamy się i nie ustajemy w staraniach o dobro pacjentów. PRO-FAMILIĘ tworzy doświadczony i ceniony w kraju zespół lekarzy, pielęgniarek i położnych, posiadający międzynarodowe certyfikaty w swoich specjalizacjach oraz znakomity zespół osób zarządzających placówką. To empatyczni, ciepli i zaangażowani ludzie, dla których praca jest równocześnie wielką pasją. Hasło „rodzić po ludzku” ma dla nas wyjątkowy wymiar – dodaje.

Nagroda Szpitala – sukces pacjentek

Na gali „Nasze Dobre Łódzkie” organizowanej przez Polska Press przy współudziale Marszałka Województwa Łódzkiego i Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, statuetkę odebrał dyrektor szpitala – Piotr Latawiec.

Odbierając tą wyjątkową nagrodę złożył szczególne podziękowania grupie ponad 24 tysięcy osób, którzy oddali głos na najmłodszy szpital położniczy w Łodzi, który po zaledwie roku działalności została dumą regionu! To nie pierwsza ważna nagroda dla Szpitala. Już wcześniej Polskie Towarzystwo Uśmierzania Bólu, przyznało Pro-Familii prestiżowy certyfikat „Szpital bez Bólu”. Co oznacza, że szpital przyczynia się do podniesienia jakości uśmierzania bólu pooperacyjnego w trosce o bezpieczeństwo i samopoczucie pacjentek.

Nie spoczywają na laurach

Wszystkie oddziały szpitalne działają na poziomie najwyższego III poziomu referencyjności. Przez rok w łódzkiej PRO-FAMILII odbyło się ponad 1600 porodów. Jest to jedyny szpital w województwie łódzkim, w którym oddział neonatologii z intensywną opieką medyczną noworodka – czyli ten, na którym opieką zostają otoczone dzieci w stanie zagrożenia życia – znajduje się nie dalej niż 5 metrów od sal porodowych. Noworodek natychmiast trafia w ręce neonatologów. Szpital jest przygotowany na prowadzenie trudnych ciąż do szczęśliwego rozwiązania. Pro-Familia to także zespół poradni specjalistycznych do których należą: poradnia ginekologiczna, neonatologiczna, pediatryczna, laktacyjna, logopedyczna, preluksacyjna oraz naprotechnologii. Niedawno uruchomione zostały dwie nowe poradnie – medycyny estetycznej i chirurgii plastycznej oraz wielozabiegowy oddział z chirurgią plastyczną.

Ponad 24 tysiące osób oddało głos na szpital,

który po zaledwie roku stał się dumą regionu!

Pro-Familia – duma Łodzi

Szpital aktywnie uczestniczy w życiu regionu zapraszając do siebie licealistów, dla których prowadzone są ciekawe wykłady i warsztaty. Cały czas kontynuuje też współpracę z wieloma organizacjami pozarządowymi. 17 listopada – z okazji Światowego Dnia Wcześniaka budynek Szpitala zabłysnął na fioletowo tak jak najważniejsze budowle na świecie. Już po

fot. Agnieszka Bohdanowicz

raz drugi podjął międzynarodową inicjatywę „Global Illumination Initiative” promując tym samym miasto na całym świecie.

Tekst: Aneta Juśkiewicz

Na zdjęciu do lewej: Aneta Juśkiewicz - rzecznik prasowy szpitala, Piotr Latawiec - dyrektor oraz Irena Rychta - naczelna położna.

13

| STREFA DZIECKA

ZABAWA w życiu niemowlaka

Turlanie, kołysanie, sięganie i łapanie nowych przedmiotów – te proste zabawy odgrywają znaczącą rolę w życiu niemowlaka. Wspierają nie tylko jego naturalny rozwój, ale są też nieograniczonym źródłem radości.

Rozmowa z mgr Joanną Jędrzejek, fizjoterapeutką, dyplomowaną terapeutką metody NDT – Bobath i metody Vojty ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie.

PRO ZDROWIE:

Pierwszy rok życia dziecka to czas, gdy mały człowiek zdobywa całe mnóstwo nowych umiejętności. Co możemy powiedzieć o tym okresie?

Joanna Jędrzejek: To tzw. kamienie milowe rozwoju. Są to bardzo ważne umiejętności dla naszego malucha, a zaliczyć do nich możemy między innymi kontrolę główki, zdolność obrotu, przemieszczanie się na czworakach, czy też zmianę pozycji do siadu, a także samodzielne stanie. Statystycznie podczas tego pierwszego roku życia grupa około 50 procent dzieci opanowuje również zdolność samodzielnego chodzenia.

14

PZ: Czy ten rozwój może być wspierany przez rodziców, np. pod-

czas codziennej zabawy lub pielęgnacji?

JJ: Oczywiście! Naturalny rozwój malucha może i powinien być wspierany podczas codziennych czynności, które przyniosą wszystkim również wiele radości. Rodzice jednak często, zupełnie nieświadomie, popełniają wiele błędów. Najważniejsza zasada, o której niestety często zapominamy, to zapewnienie dziecku możliwości do swobodnego rozwoju. To fundament zdrowego rozwoju! Dlatego powinniśmy unikać stałego noszenia naszej pociechy na rękach czy w nosidłach, a także układania dziecka w leżaczkach, co wyklucza możliwość swobodnego spędzania czasu na brzuszku od pierwszych dni życia. Musimy pamiętać również o tym, że niektóre zabawki oraz sprzęty mogą wręcz zaszkodzić naszemu maluchowi. Zaliczamy do nich huśtawko-skoczki, chodziki i leżaczki, w których dziecko spędza długie godziny w pozycji półsiedzącej.

JOANNA JĘDRZEJEK

FOT: Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

MGR FIZJOTERAPEUTKA, DYPLOMOWANA TERAPEUTKA METOD NDT BOBATH I VOJTY ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZESZOWIE.

15

| STREFA DZIECKA

PZ: W jaki sposób rodzice mogą w pra-

widłowy sposób wspierać rozwój malucha podczas pierwszych miesięcy życia?

JJ: Przez pierwszy miesiąc życia od noworodka nie możemy wymagać zbyt wiele – maluch przesypia znaczną część doby.

Ważne, aby było mu ciepło, sucho i aby był najedzony. Z kolejnymi miesiącami okresy czuwania wydłużają się, a dziecko staje się coraz bardziej aktywne i szeroko otwiera oczka. Ten czas warto wykorzystać na aktywną zabawę. Od pierwszych dni życia, warto maluszka układać na brzuszku i zachęcać w ten sposób do podnoszenia główki. Gdy maluch jest w takiej pozycji, mama lub tata może przesuwać przed oczami dziecka niewielki przedmiot w kontrastowych kolorach w odległości ok. 15 centymetrów. Idealnie sprawdzą się zabawki w kolorze czerwonym lub czarny. Możemy też położyć malucha na naszych kolanach i ćwiczyć skupienie oraz wodzenie wzrokiem – od boku główki do środka. Od trzeciego miesiąca życia stawiamy na rozwój chwytu.

Zachęcamy dziecko do łapania zabawek o różnych fakturach, od miękkich po twarde, gładkich, szorstkich czy szeleszczących.

Podając dziecku zabawkę blisko rączki, zachęcamy je do otwarcia paluszków. Ponadto możemy też na rączki lub stópki dziecka założyć specjalne grzechotki, które zachęcą maluszka do podejmowania ruchu.

Przez pierwszy miesiąc życia od noworodka nie możemy wymagać zbyt wiele

PZ:

– maluch przesypia znaczną część doby.

Podobno oprócz zabawy, świetnym sposobem na nawiązywanie bliskiej relacji z dzieckiem jest także masaż.

JJ: Dokładnie! To świetny sposób na nawiązywanie bliskiej więzi z naszą pociechą, ale także skuteczny sposób wspierania rozwoju w pierwszym kwartale życia. Dzieci bardzo lubią też delikatne bujanie i kołysanie. Możemy wykorzystać do tego dużą piłkę gimnastyczną. Mama bierze malucha na ręce, siada wygodnie na piłce i zaczyna bujać się powoli w różne strony. Dzieci uwielbiają tą zabawę, która dodatkowo wpływa korzystnie na rozwój błędnika. Pamiętajmy tylko aby nie potrząsać dziecka, ponieważ taki ruch ma zły wpływ na rozwijający się mózg.

Starajmy się też nie używać poduszek, leżaczków czy nosidełek.

16

PZ: Znaczenie ma też prawidłowe układanie noworodka w łóżecz-

ku. Na co rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę?

JJ: Znaczenie ma zarówno prawidłowe układanie jak i noszenie malucha.

Musimy pamiętać, aby zawsze uwzględniać prawą i lewą stronę oraz pozycję na wznak. Warto pamiętać również o tym, aby do łóżeczka podchodzić raz z jednej, a raz z drugiej strony. Z kolei podczas ubierania, starajmy się toczyć malucha na boki, co dostarczy dodatkowych bodźców. Ważne jest też prawidłowe zmienianie pieluszki. Unikajmy pociągania dziecka za stopy.

PZ: A jakie aktywności dedykowane są dla dzieci, które rozpoczy-

nają drugi trymestr życia?

JJ: Gdy maluch leży na plecach, zachęcajmy go do kontaktu ręka-kolano, do łapania stópek rączkami i spoglądania w ich kierunku. To wzmocni mięśnie brzuszka. Pomocne okażą się z pewnością kolorowe skarpetki z grzechotkami. Warto też zachęcać dziecko do leżenia na brzuszku na dość twardej macie edukacyjnej. Zabawki na macie powinny być rozłożone wokół dziecka i przed nim w takiej odległości, aby musiało wyciągać po nie rączki.

gdy nasz maluch zaczął poruszać się na czworaka, zachęcajmy go do tego jak najczęściej! Warto stworzyć też dla niego tor przeszkód – schodki, pochylnie, wałki. Musimy pamiętać również o tym, aby nie ograniczać fazy chodzenia w bok. Rodzice w tych momentach zwykle biorą malucha za ręce i zachęcają do chodzenia w przód. Spokojnie – ten etap też na pewno nastąpi.

PZ: A czy w domu powinniśmy zakładać maluchowi jakieś obuwie?

JJ: Nie ma takiej potrzeby. Obuwie stosujemy dopiero wtedy, gdy dziecko chodzi samodzielnie na zewnątrz. W domu wystarczą skarpetki antypoślizgowe. Do trzeciego roku życia u dzieci występuje naturalne płaskostopie, dlatego najlepszym treningiem dla malucha będzie chodzenie boso po różnych powierzchniach.

PZ: Rodzice często pytają o przydatność chodzików.

fot. Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

Z pewnością maluch doceni, gdy mama lub tato położy się obok niego. Nie możemy zapominać o tym, że regularne układanie dziecka na brzuszku wpływa na prawidłowe kształtowanie się jego stawów biodrowych.

Motywujmy też malca do obrotu, pokazując mu z boku zabawki. Możemy też ułożyć go na kocu, a następnie podnosić koc raz z jednej a raz z drugiej strony. Zachęcajmy też naszą pociechę gdy leży na plecach do coraz wyższego unoszenia nóżek i kopania nimi nad podłożem. Ruchy te możemy ćwiczyć podczas zmiany pieluchy na przewijaku, gdy dziecko ma większą swobodę ruchu. Najważniejsze zadanie dla rodziców – zapewnienie dziecku jak największej swobody ruchu.

PZ: A gdy nasz maluch zaczął już po-

ruszać się na czworakach. Na co zwrócić uwagę?

JJ: Tak jak podczas wcześniejszych trymestrów, również podczas czwartego największe znaczenie ma swoboda ruchu. Dlatego

JJ: Przyrządy takie jak chodzik są bardzo szkodliwe dla układu ruchu dziecka i mogą w poważny sposób zakłócić jego prawidłowy rozwój. W prawidłowym rozwoju ruchowym dziecko zaczyna stawiać pierwsze kroki około 9-12 miesiąca życia, a następnie zaczyna chodzić podtrzymując się mebli. Taki spacer, dzięki naprzemiennemu obciążaniu brzegu bocznego i przyśrodkowego stopy, wspomaga prawidłowe wysklepienie stóp i zapobiega płaskostopiu w przyszłości. Gdy dziecko jest włożone do chodzika, jego stopy ulegają nieprawidłowym obciążeniom, bo dziecko stawia je na palcach, przez co stawy kolanowe oraz kręgosłup ulegają nadmiernemu obciążeniu, co w przyszłości może skutkować wadami postawy. Maluch, który stawia swoje pierwsze kroki w chodziku lub jest prowadzony za rączki, nie uczy się prawidłowych reakcji równoważnych i obronnych. Dlatego to takie ważne, aby dziecko podczas chodu miało swobodne rączki, aby mogło się podeprzeć i ochronić przed upadkiem.

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat rozwoju swojego dziecka? Odwiedź Gabinet Rehabilitacji Dzieci w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA i porozmawiaj z doświadczonymi fizjoterapeutkami.

PZ: A co z tzw. pchaczem?

JJ: To jedyny dozwolony sprzęt wspomagający chód dziecka. Jednak nie powinniśmy stosować go przez cały czas i uczyć chodzenia za jego pomocą, a także stosować go zbyt wcześnie – tuż po przyjęciu przez dziecko pozycji pionowej. Dobrym momentem przejściowym na zastosowanie pchacza jest czas, kiedy nasz maluszek opanował już chód do boku, stoi samodzielnie w przestrzeni, jednak boi się postawić pierwszy krok.

PZ: Nasz maluch stawia już pierwsze kroki. Samodzielnie pokonuje

już coraz większe odległości. Na co rodzice powinni zwracać szczególną uwagę na tym etapie rozwoju?

JJ: Gdy dziecko już samodzielnie chodzi, szczególnie ważny jest dobór obuwia. Bucik przede wszystkim musi mieć właściwy rozmiar, czyli nie może być za krótki i zbyt wąski. Powinien być ok. 8-10 mm dłuży niż stopa dziecka, ponieważ paluszki w bucie powinny mieć swobodę ruchu i miejsce do przesunięcia się do przodu. Buty najlepiej mierzyć po południu i zawsze oceniać rozmiar w pozycji stojącej. Wybierajmy produkty, które mają elastyczne śródstopie i wyższy zapiętek, obejmujący kostkę dziecka.

Dobrze, jeśli nosek buta jest lekko zadarty. Bardzo ważne jest, aby dziecku kupić nowe buty, nienoszone przez inne dzieci.

Rozmawiała: Dominika Czapkowska

17

| STREFA DZIECKA

Kangurowanie - bliskość która leczy O bliskości i kangurowaniu, o przytulaniu nowo narodzonego dziecka tuż po porodzie, a także o wyjątkowej więzi, która umacnia się podczas tych pierwszych minut opowiada Anna Mesjasz, położna ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Łodzi.

ANNA MESJASZ

18

TEKST: POŁOŻNA NEONATOLOGICZNA ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W ŁODZI. PREZES FUNDACJI “WSPIERAJĄC CUD”

Kiedy zacząć?

Czym jest kangurowanie?

Kangaroo Mother Care (KMC) czyli kangurowanie to bezpośredni kontakt skóra do skóry noworodka z mamą lub tatą. Ubranego w pieluszkę, czapeczkę i skarpetki noworodka kładziemy w pozycji pionowej na odsłoniętej klatce piersiowej rodzica I przykrywamy kocykiem. Ten wyjątkowy kontakt wzmacnia nie tylko więź, ale daje także poczucie bezpieczeństwa oraz wpływa na poprawę stanu zdrowia maluszka I skraca konieczność jego pobytu w szpitalu. Według WHO jest to również wczesna promocja karmienia piersią i wsparcie dla rodziców w trudnym dla nich czasie pobytu dziecka na oddziale neonatologicznym.

fot. Agnieszka Bohdanowicz

Sposób na brak inkubatorów

Opieka metodą „kangura” miała swój początek w Bogocie, w Kolumbii. To właśnie tam w 1979 roku dr Rey Martinez zaczął ją stosować w odpowiedzi na niedobór inkubatorów oraz dużą umieralność noworodków z powodu ciężkich zakażeń okołoporodowych. Od tamtej pory dzięki tej metodzie każdego roku udaje się uratować tysiące dzieci na całym świecie, szczególnie w krajach słabo rozwiniętych.

Niezwykła współpraca

Po porodzie, szczególnie po tym, który zakończył się cesarskim cięciem dużo większą skuteczność stabilizacji stanu noworodka obserwuje się w czasie kangurowania w porównaniu z umieszczaniem dziecka w inkubatorze. Jak wykazują liczne badania, matka dzięki kontaktowi skóra do skóry jest w stanie podnieść temperaturę dziecka o 2 stopnie Celsjusza lub ją obniżyć – jeżeli noworodkowi jest za ciepło. Poza stabilizacją termiczną dziecko dostaje również bezcenną stabilizację emocjonalną. To właśnie bicie serca mamy dziecko słyszało przez ostatnie 9 miesięcy swojego życia płodowego. To jej zapach jest mu znany oraz obecność.

Bliskość taty też ma znaczenie. Wszystkie te elementy są najbardziej potrzebne do adaptacji noworodka w nowych warunkach.

Kontakt skóra do skóry z rodzicami powinien rozpocząć się bezpośrednio po urodzeniu u wszystkich noworodków. Dobrze jeśli to mama podejmie pierwsze kangurowanie z uwagi na wczesną promocję karmienia naturalnego. W przypadku gdy nie jest to możliwe, pierwszy powinien kangurować tata. Co najważniejsze – to nieprawda, że kangurowane mogą być tylko tzw. stabilne noworodki. To właśnie metoda kangura w dużej mierze może poprawiać sytuację. Dlatego niestabilne, urodzone przedwcześnie noworodki powinny być kangurowane najpóźniej do 6 godziny życia.

Wyjątek stanowią maluszki z niektórymi wadami wrodzonymi. W takich przypadkach rodzice powinni mieć umożliwiony kontakt poprzez dotyk dziecka w inkubatorze oraz możliwość pozostawienia w inkubatorze materiału np. pieluszki ze swoim zapachem oraz florą bakteryjną. Taki kontakt powinien być stosowany kilka razy w ciągu doby i powinien trwać około godziny – tyle zwykle trwa cykl snu noworodka. To ważne, ponieważ spokojny sen jest niezbędnym elementem terapii, zwłaszcza dla wcześniaków.

Dlatego nie należy go przerywać.

Dotyk, który leczy

Opieka „skóra do skóry” pozytywnie wpływa na rozwój neurologiczny dziecka zwłaszcza na rozwój ciała migdałowatego, które jest odpowiedzialne za emocje, regulację uczucia głodu, zapamiętywanie. Kangurowanie wpływa również na zmniejszenie wydatku energetycznego i poprawę przyrostów masy ciała, zaś spokojny sen działa przeciwbólowo i uspokajająco na noworodka. Dodatkowo obserwuje się także poprawę jakości oddechu, pracy serca co stymuluje organizm do szybszego powrotu do zdrowia i dojrzewania.

Korzyści również dla rodziców

Korzyści kangurowania obserwuje się również u rodziców. Matki korzystające z tej metody dwukrotnie dłużej karmią piersią, więcej się uśmiechają i mają lepszy kontakt emocjonalny z dzieckiem. Ojcowie również wykazują większe zaangażowanie w opiekę i interakcje emocjonalne z dzieckiem.

Warto pamiętać, że opieka metodą kangura nie wymaga specjalistycznego przygotowania i jest przeznaczona dla wszystkich rodziców. Poza obecnością mamy lub taty potrzebny jest ciepły kocyk, czapeczka, skarpetki i pieluszka. Ważne aby kangurujący rodzic nie stosował na klatce piersiowej żadnych kosmetyków – balsamów, perfum, lub żeli, które mogą uczulić noworodka. Niewskazane jest również golenie klatki piersiowej przez tatę, natomiast mama powinna zdjąć na czas kangurowania biustonosz. Dla większego komfortu rodziców, zaleca się stosować rozpinaną koszulę, którą łatwo można rozpiąć bez zdejmowania. Idealną pozycją do kangurowania malucha jest pozycja leżąca lub półsiedząca.

Przytulanie i tulenie nowo narodzonego dziecka przez nieograniczony czas jest bardzo istotne dla przyszłości nowo narodzonego dziecka.

Najważniejsze dwie godziny

Opuszczenie brzucha mamy to dla dziecka niemała rewolucja. Przeżywa szok. Opuszczając macicę, trafia do środowiska w którym zamiast płynu owodniowego jest powietrze. Robi się też jasno i o wiele chłodniej. Dlatego tak ważne jest, aby maluch, który właśnie przyszedł na świat znalazł się od razu na brzuchu mamy. Przytulanie i tulenie nowo narodzonego dziecka przez nieograniczony czas jest bardzo istotne dla przyszłości nowo narodzonego dziecka. To magiczna i wyjątkowa chwila, która daje dziecku, jak I mamie czas na zapoznanie się. Dlatego te pierwsze dwie godziny po porodzie powinny być czasem, który nie będzie zakłócany przez personel medyczny jeśli nie ma takiej konieczności.

CZY WIESZ, ŻE...

W Zimbabwe dzięki metodzie kangurowania udało się 5-krotnie zwiększyć przeżywalność noworodków urodzonych z masą poniżej 1500g. To matka jest najlepszym inkubatorem – daje ciepło, pożywienie i poczucie bezpieczeństwa.

19

| STREFA DZIECKA

Mróz... na zdrowie!

Nie bójmy się zabierać dzieci na spacer podczas zimowych dni, nawet tych najchłodniejszych. Wręcz przeciwnie – zadbajmy o to, aby taki spacer stał się codziennym rytuałem. Nic nie wpłynie lepiej na samopoczucie, zdrowie i odporność malucha jak ruch na świeżym powietrzu – przekonuje dr Grzegorz Siteń, specjalista chorób dziecięcych, nefrolog.

Rozmowa z lek.med. Grzegorzem Siteniem, specjalistą chorób dziecięcych i nefrologiem, ordynatorem oddziału pediatrycznego w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA w Rzeszowie.

PRO ZDROWIE:

Panie doktorze proszę nam powiedzieć na jakim etapie rozwoju zaczyna się kształtować odporność dziecka?

Grzegorz Siteń: Odporność dziecka zaczyna kształtować się już w brzuchu mamy, a później przez wiele kolejnych lat. Przez pierwszy rok życia, dzieci zwykle nie chorują zbyt często. Dzieje się tak, ponieważ chronione są przez naturalną tarczę obronną – przeciwciała, które otrzymują w czasie ciąży, a później wraz z mlekiem matki. Niestety, w kolejnych latach układ odpornościowy malca nie jest jeszcze do końca ukształtowany, a pierwsza ochrona przestaje już spełniać swoją rolę. Zwykle zbiega się to z czasem, gdy dziecko idzie do żłobka lub przedszkola.

PR: Okres, który szczególnie przeraża rodziców ze względu na czę-

ste infekcje.

G.S.: Dokładnie! To właśnie wtedy zaczyna się kolejny etap kształtowania odporności. Żartobliwie nazywamy dzieci „smarkaczami” bo ciągle mają katar. Dziecko w wieku od 2 lat do wieku szkolnego może przechodzić nawet do sześciu ciężkich infekcji w ciągu roku i wciąż jest to normalne. Jakkolwiek to przewrotnie brzmi, przebyte infekcje wpływają na budowanie odporności dziecka. Kiedy organizm dziecka zaczyna walczyć z nowymi zarazkami, jego

20

GRZEGORZ SITEŃ

LEK.MED. ORDYNATOR ODDZIAŁU PEDIATRYCZNEGO, SPECJALISTA CHORÓB DZIECIĘCYCH, NEFROLOG ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZSZOWIE

Odporność dziecka zaczyna kształtować się już w brzuchu mamy,

a później przez wiele kolejnych lat

układ immunologiczny zaczyna wytwarzać przeciwciała. Jest to naturalna szczepionka, która będzie chronić organizm dziecka w późniejszym czasie przed wieloma infekcjami, m.in. dlatego dzieci w wieku szkolnym rzadziej chorują.

PR:

Co w sytuacji, gdy maluch łapie znacznie częściej infekcji?

G.S.: Jeżeli dziecko choruje częściej niż sześć razy w roku, łapie infekcję za infekcją,

które przebiegają nietypowo, warto skonsultować się z lekarzem i wykonać odpowiednią diagnostykę. Przyczyną osłabionej odporności mogą być np. alergie.

PR: W jaki sposób rodzice mogą wspierać naturalny proces budo-

wania odporności?

G.S.: Na odporność dziecka wpływ mają różne czynniki, m.in. miejsce w którym mieszka, klimat, dieta oraz sposób życia. Najgorzej na odporność wpływa tzw. domestyfikacja, czyli ciągłe przybywanie w domu. Zdrowe dziecko powinno jak najczęściej przebywać na świeżym powietrzu i mieć jak najwięcej ruchu. Brudny i radosny maluch bawiący się cały czas na polu

21

| STREFA DZIECKA

to przede wszystkim zdrowy maluch. Musimy pamiętać, że nie ma leków na odporność. Niestety najnowsze badania udowodniły, że wyniki dzieci z naturalną witaminą D, czyli tych, które przebywały często na świeżym powietrzu były znacznie lepsze od tych z wysokim poziomem witaminy D uzyskanym dzięki suplementacji. Co dowodzi, że podawanie różnych preparatów na odporność ma się nijak do porządnego spaceru. Zimą szczególnie polecam wyprawy do lasu, zwłaszcza iglastego.

PR: A co w przypadku, gdy za oknem pada śnieg a temperatura się-

ga poniżej zera. Spacery wtedy też są wskazane?

G.S.: Oczywiście! Nie ma takiej pory roku, aby dziecko nie mogło oddychać świeżym powietrzem. Nie bójmy się zabierać dzieci na spacer podczas zimowych dni. Wręcz przeciwnie, taki spacer powinien stać się nieodłącznym elementem każdego dnia. Ze spaceru można zrezygnować dopiero wtedy, gdy mocno wieje lub temperatura przekracza 15 stopni poniżej 0. Starajmy się z naszym maluchem wychodzić nawet w najgorsze dni. Choćby na 15 minut.

Idealna sytuacja będzie wtedy, gdy uda nam się z dzieckiem wyjść na 30 minutowy spacer dwa razy dziennie. Dzieci potrzebują ruchu. Gdy go nie mają są bardziej pobudzone, mogą mieć problem ze snem. Pamiętajmy jednak o tym, aby nie przegrzewać dziecka. To niestety najczęściej popełniany błąd

CZY WIESZ, ŻE...

22

FOT: Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

Dziecko w wieku od 2 lat do wieku szkolnego może przechodzić nawet do sześciu ciężkich infekcji w ciągu roku i wciąż jest to normalne. Jakkolwiek to przewrotnie brzmi, przebyte infekcje wpływają na budowanie odporności dziecka.

PR: Czy na zimowy spacer możemy zabrać też noworodka?

przez rodziców i nierzadko staje się przyczyną choroby. Tymczasem nie ma powodów, aby ubierać malucha cieplej niż siebie

G.S.: Tak ale tylko do temperatury 0 stopni. Raczej nie wychodziłbym z noworodkiem przy mrozie. Ale nie wyklucza to werandowania, czy szeroko otwartego okna. W skrajnych przypadkach polecam technikę dwóch pokoi.

Polega na tym, że w jednym z pokoi otwieramy szeroko okno doprowadzając tym samym do całkowitej wymiany powietrza, przenosząc w tym czasie malucha do drugiego pokoju. I tak minimum trzy razy dziennie. Pamiętajmy, że przegrzanie dziecka w domu też negatywnie wpływa na jego odporność.

Temperatura w pomieszczeniu nie powinna przekraczać 18-20 stopni.

PR: Panie doktorze powiedzmy w ta- PR: Czy istnieje jakiś skuteczny sposób aby sprawdzać, czy maluch kim razie trochę więcej na temat ubioru.

Na co zwracać szczególną uwagę?

G.S.: Przegrzanie jest znacznie gorsze od wychłodzenia. Dlatego zawsze powtarzam rodzicom, aby ubierali dzieci w ten sam sposób jak siebie. Ubiór dostosowujemy też do tego czy nasz maluch podczas spaceru będzie aktywny czy pasywny w wózku. Do wózka warto zabrać koc, którym dodatkowo przykryjemy malucha. Nie zapominajmy też o rękawiczkach, skarpetkach i butach.

Ważna jest też czapka, ale nie taka, która będzie drażnić i lecieć na nos malucha. Spacer dla malucha ma być źródłem radości.

PR:

A gdy wieje silny wiatr, powinniśmy dodatkowo zabezpieczyć dziecko?

G.S.: Mamy do dyspozycji wiele ubrań wiatrochronnych i wodoodpornych. Niestety są one mało przepuszczalne dla potu. Efekt?

Nasz aktywny maluch kończy spacer z mokrą bielizną, co sprzyja wychłodzeniu a wtedy przeziębienie – murowane. Jeżeli nie ma silnego wiatru, nie ma konieczności zakładania ubrań typu windproof. Na starych rycinach możemy zobaczyć, że dzieci bawiące się na lodowisku były ubrane w swetry. I my też mamy do dyspozycji polary, przewiewne kurtki. Polecam ubierać dzieciom bieliznę oddychającą, przeciwpotną. Warto kupować produkty, które są dedykowane wyczynowym sportowcom, np. biegaczom.

PR: Nie możemy też zapomnieć o po-

smarowaniu buzi specjalnym kremem.

G.S.: Twarz już praktycznie od października powinna być zabezpieczana tłustym kremem. Dodatkowo niemowlętom i dzieciom do 2 roku życia warto dać chustkę na buzię, ale tylko tym, które nie są zasłonięte w wózku i tak żeby swobodnie oddychały. Chustka ma jedynie zagrzać powietrze koło nosa i twarzy i co najważniejsze – nie powinna utrudniać oddychania. Starszym dzieciom zakrywamy twarz jedynie przy mrozie poniżej -10.

podczas spaceru nie przegrzał się lub czy nie zmarzł?

G.S.: Tak. Od czasu do czasu powinniśmy spróbować włożyć rękę pod kurtkę, na plecy i brzuch sprawdzając czy dziecko nie jet mokre od potu. Nic nie da nam dotknięcie rąk dziecka, które zwykle podczas spaceru są zimne lub mokre.

PR: Dieta też ma ogromne znaczenie. Powiedzmy w takim razie co

powinno znaleźć się na zdrowym talerzu dziecka?

G.S.: Wartościowa dieta to podstawa. Wpływa korzystnie nie tylko na odporność ale także na funkcjonowanie i zdrowie całego organizmu. Dietę zdrowego dziecka warto opierać na mleku, produktach zbożowych z pełnego przemiału, warzywach i owocach, chudym mięsie i jajkach. Podstawowym elementem diety powinny stać się ryby morskie, które są bogatym źródłem kwasów Omega-3 i tranu, który wzmacnia odporność. Pamiętajmy, że idealny jadłospis to taki, który jest różnorodny i pełen kolorowych warzyw i owoców, które zapewnią odpowiedni poziom witamin i mikroelementów.

W okresie jesienno-zimowym korzystnie na odporność wpłyną też domowe kiszonki: kapusta i ogórki, które zawierają dużą ilość witaminy C oraz domowe konfitury i przetwory. Wybierając warzywa i owoce sięgajmy po te, które są dostępne w naszym regionie: czarne porzeczki, jeżyny, żurawina, wiśnie.

Do naturalnych produktów, które wzmocnią odporność naszego malucha zaliczamy również sok malinowy, miód – najlepiej spadziowy, syrop z cebuli, a także czosnek, nazywany naturalnym antybiotykiem.

PR: Olej lniany okazał się się także naturalną skarbnicą wszystkie-

go co dobre. Czy też możemy dołączyć go do zdrowej diety malucha?

G.S.: Olej lniany powinniśmy dodawać do każdego posiłku np. do kiszonej kapusty. Jest skarbnicą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które mają duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego, układu oddechowego, a także nerek i narządów rozrodczych. Ich niedobór może wpływać m.in. na zwiększoną podatność na infekcję. Nasz organizm nie produkuje ich samodzielnie, dlatego tak ważne jest ich dostarczanie wraz z pokarmem.

PR: A jakie mięso będzie najzdrowsze?

G.S.: Niestety najczęściej sięgamy po drób, który jest w dzisiejszych czasach naszpikowany ogromną ilością hormonów i chemicznych składników.

Najlepszym mięsem dla dziecka, jak i dla dorosłych, jest królik później indyk i cielęcina. Najgorszym – wieprzowina.

PR:

Panie doktorze nie pozostaje nam nic innego jak na koniec życzyć wszystkim aktywnej zimy!

G.S.: Nie ma nic piękniejszego!

Rozmawiała: Dominika Czapkowska

23

FOT: Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

| STREFA DZIECKA

24

Mleko mamy rządzi Mleko mamy zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze i biologiczne do prawidłowego rozwoju malucha w pierwszych miesiącach jego życia. – To unikalna substancja, która jest idealnie dopasowana przez naturę do potrzeb noworodka – podkreśla Józefa Kołodziej, konsultantka laktacyjna ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie.

Pierwszy posiłek

– Mleko produkowane przez świeżo upieczoną mamę jest idealnym, indywidualnie przygotowanym pożywieniem dla dziecka, w którym znajdują się wszystkie najlepsze składniki odżywcze. Łatwo przyswajalne i lekkostrawne białko, immunoglobuliny, które zapewniają odporność organizmu, a także enzymy, które wpływają na prawidłowe trawienie. W mleku mamy nie brakuje również hormonów, które regulują pracę całego organizmu, a także wartościowych tłuszczów, które uczestniczą m.in. w procesie budowania układu nerwowego u maluszka. W pakiecie takiego posiłku są także węglowodany, w tym latoza, która chroni organizm przed drobnoustrojami chorobotwórczymi, i związki mineralne. Dlatego dokładamy wszelkich starań, aby na pierwszy posiłek maluch dostał właśnie mleko mamy – wyjaśnia położna Józefa Kolodziej, Międzynarodowy Certyfikowany Konsultant Laktacyjny.

– Dotyczy to dzieci urodzonych o czasie i tych urodzonych przedwcześnie. O to, aby wcześniaki dostawały mleko mamy, zabiegamy szczególnie. Wprowadzanie niewielkiej ilości mleka mamy w trakcie żywienia pozajelitowego u dziecka, które urodziło się przedwcześnie jest bardzo ważne. Ma na celu odżywienie komórek błony śluzowej

układu pokarmowego, co zapobiega wielu powikłaniom. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach dziecko nie może być karmione mlekiem od mamy. Przeciwwskazania mogą występować zarówno ze strony mamy jak i dziecka, ale jest ich niewiele i zdarzają się bardzo rzadko.

Wyjątkowa ochrona

Mleko mamy zawiera wszystkie niezbędna składniki odżywcze i biologiczne do prawidłowego rozwoju malucha w pierwszych miesiącach jego życia. To substancja o unikatowym składzie, zmieniająca się jakościowo i ilościowo, tak, aby dostosować się do zapotrzebowania rozwijającego się organizmu. – Udowodniono, że mleko mamy wpływa na obniżenie zachorowalności m.in. na biegunkę, infekcyjne zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego, martwicze zapalenie jelit, zakażenie przewodu pokarmowego, sepsę, a także zmniejsza ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej. Lista korzyści jest naprawdę długa! Ponadto ma również wpływ na zdrowie dziecka w przyszłości – zmniejsza ryzyko wystąpienia otyłości, cukrzycy, choroby Crohna, a nawet białaczki limfatycznej i szpikowej. To niezwykły dar natury – podreśla nasz ekspert.

Korzyści też dla mamy

Warto wiedzieć, że karmienie piersią jest bogatym źródłem korzyści zdrowotnych również dla świeżo upieczonej mamy. Zaliczamy do nich m.in.: krótszy okres krwawienia po porodzie, szybsza inwolucja macicy, a także łatwiejszy powrót do figury sprzed ciąży. – Odległe korzyści to mniejsze ryzyko zachorowania na raka jajnika i piersi oraz wystąpienia osteoporozy i złamania szyjki kości udowej w okresie pomenopauzalnym. Ponadto kobiety, ktore karmiły piersią rzadziej zapadają na cukrzycę, hiperlipidemię, nadciśnienie tętnicze czy choroby układu krążenia – wylicza Józefa Kołodziej. Mamy karmiące są też spokojniejsze i bardziej cierpliwe. Nawiązują silną więź z dzieckiem. To zasługa hormonu oksytocyny, który wydziela się m.in. w trakcie karmienia piersią.

Nawał pokarmu

JÓZEFA KOŁODZIEJ

KONSULTACJA: MGR MIĘDZYNARODOWY CERTYFIKOWANY KONSULTANT LAKTACYJNY ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZESZOWIE.

Między 2. a 4. dobą następuje nawał pokarmu – mówi Józefa Kołodziej – Niekiedy występuje póżniej - między 5. a 6. dobą. To zjawisko fizjologiczne i dobry zwiastun karmienia naturalnego. Malucha trzeba wówczas często przystawiać do piersi. Jeśli nawałowi nie towarzyszy obrzęk piersi warto zastosować przed karmieniem ciepły kompres lub ciepłą impresję wodną, która poprawi wypływ mleka, a następnie odciągnąć niewielką ilość pokarmu celem zmiękczenia otoczki. Kolejny krok to karmienie malucha.

Przystawiamy go do każdej piersi na około 15-25 minut podczas jednego

25

| STREFA DZIECKA

karmienia. Rozpoczynając od piersi na której zakończyło się ostatnie karminie .

Na koniec karmienia warto zrobić okład z chłodnej kapusty. Pamiętajmy jednak, aby okładów zarówno ciepłych jak i zimnych nie stosować na brodawki – dodaje nasz ekspert.

W nawale pokarmu nie wolno mocno masować piersi, co najwyżej lekko opuszkami palców. Można za to dwa razy dziennie wypić szklankę naparu z szałwi, która hamuje laktację. Czasami trzeba odciągnąć niewielką ilość pokarmu między karmieniami do uczucia rozluźnienia piersi. Należy jednak unikać odciągania dużych ilości mleka i nie dążyć do tego, by piersi były opróżnione do końca, bo w ten sposób możemy doprowadzić do nadprodukcji pokarmu. Jeśli w piersiach zostanie trochę mleka, to jest to sygnał dla organizmu, że trzeba go wytwarzać mniej.

SIARA – na dobry początek Na pierwszy posiłek maluch dostaje od mamy tzw. siarę, która wydzielana jest w pierwszych dniach po porodzie, do czasu wystąpienia nawału pokarmu. Siara zawiera duże ilości immunoglobulin, szczególnie SIgA oraz leukocytów, które stanowią ochronę immunologiczną dla malucha. To bardzo ważne, ponieważ noworodek, przychodząc na świat, opuszcza sterylne warunki, jakie panowały w brzuchu mamy. Sterylna jest nie tylko jego skó-

RSIĄ?

JAK CZĘSTO KARMIĆ MALUCHA PIE Karminy według potrzeb dziecka i mamy. Trzeba tu postawić znak równości. Nie tylko maluch woła, że jest głodny, ale i mama czując wypełnione piersi zachęca dziecko do karmienia.

Na początku powinno być min. 8 karmień, najlepiej 10-12 w ciągu doby, z czego 1-2 karmienia w nocy Przerwy między karmieniami nie powinny byc dłuższe niż 3 godziny od rozpoczęcia karmienia, z jedną dłuższą przerwą nie przekraczającą 4 godzin.

Ze względu na wysoki poziom prolaktyny i możliwość wypracowania laktacji na wysokim poziomie, dziecko przez pierwsze 2-3 tygodnie należy karmić z obu piersi podczas jednego karmienia. Rozpoczynając od piersi na której zakończyło się wcześniejsze karmienie. Jeden akt karmienia powinien trwać z każdej piersi przez ok 15-25

26

minut. Minimalny czas karmienia wynosi 10 minut.

Po upływie ok. 2-3 tygodni można podczas jednego karmienia, karmić z jednej piersi. Akt karmienia powinien trwać ok. 10 minut – zwykle tyle czasu wystarczy maluchowi, aby się najadł. Dzieje się tak ponieważ, skład pokarmu mamy z czasem znacznie się zmienia i zwiększa się jego kaloryczność.

W czasie karmienia mama powinna słyszeć przełykanie mleka przez maluszka. Warto wiedzieć, że z reguły przez pierwsze 2 minuty noworodek ssie pierś i nie przełyka – to fizjologia. Dopiero po upływie tych pierwszych minutdzieckowykonuje3zassaniai 1przełknięcie,bądź 2 zassania i 1 przełknięcie. Gdy mama ma za dużo pokarmu podczas nawału, maluch będzie pił pokarm bardziej intensywnie – 1 zassanie i 1 przełknięcie.

Na wzmocnienie laktacji po pływie drugiej doby można pić słód jęczmienny.

REKLAMA

ra, ale równiez przewód pokarmowy. Immunoglobulina selekcyjna, która jest w mleku mamy, pokrywa błonę śluzową przewodu pokarmowego i układu oddechowego, tworząc wyjątkową barierę ochronną przed zakażeniami. Siara bogata jest również w inne bardzo ważne składniki odżywcze – witaminy, sole mineralne oraz m.in. białka odpornościowe. – Z kolei mleko przejściowe pojawia się pomiędzy siarą a mlekiem dojrzałym. To białawy płyn o zmiennym składzie. Dopiero po upływie ok. 2 tygodni występuje mleko dojrzałe. Jest wodniste, klarowne, niebieskawe. Zawiera więcej laktozy, tłuszczów i witamin. Wzrasta jego kaloryczność. Zmniejsza się stężenie białka – wylicza certyfikowany doradca laktacyjny. – Mleko kobiece zmienia się w zależności od czasu trwania ciąży. Warto wiedzieć, że pokarm mamy wcześniaka jest dostosowany do jego potrzeb – dodaje.

Do kiedy karmić

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby przez pierwsze sześć miesięcy życia, dziecko było karmione tylko mlekiem mamy, a następnie rozszerzając dietę, kontynuowć karmienie naturalne przez okres dwóch lat lub dłużej. – Co najważniejsze – nie ma potrzeby dopajania malucha wodą, herbatkami czy glukozą. Jeżeli mama chce po sześciu miesiącach zrezygnować z karmienia, warto pamiętać o tym, że rozszerzając dietę malucha wprowadzając do jego diety dodatkowe posiłki, zaleca się aby karmienie potrwało jeszcze przez około 2-3 miesiące. Nazywamy to wprowadzaniem substancji dodatkowych pod osłoną karmienia piersią. Wszystko po to, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia alergii – przekonuje Józefa Kołodziej ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie.

Wsparcie i pomoc – bezcenne – Dwa lata to optymalny czas karmienia piersią i wiele kobiet pragnie karmić dziecko przez ten okres, ale bywa, że zaczyna im brakować pokarmu. Dotyczy to głównie kobiet, które żyją w ciągłym biegu, napięciu. Są przepracowane i zmęczone – zaznacza nasz ekspert. – Pracuję kilkanaście lat z mamami karmiącymi i wiem, że potrzebują wsparcia, utwierdzania w tym, że są dobrymi matkami. Jeżeli ktoś im doradzi, rozwieje wątpliwości, wytłumaczy, dlaczego tak się dzieje i że trudności są przejściowe, zwykle mama wraca do pełnego karmienia piersią. Powinna wcześniej zadbać o odpowiedni odpoczynek i racjonalne żywienie. Przy karmieniu piersią znaczącą rolę odgrywają m.in. takie hormony jak prolaktyna i oksytocyna. Ból, stres i zmęczenie powodują ich blokadę.

| MISJA ZDROWIE

Dieta w ciąży ma znaczenie O swojej diecie warto pomyśleć już na etapie planowania ciąży. Popularne stwierdzenie – „jesteś tym, co jesz” odnosi się nie tylko do mamy, ale i do maluszka, który pojawi się na świecie. Składniki pokarmowe dostarczane dziecku jeszcze w łonie matki, wpływają na jego zdrowie w całym późniejszym życiu.

Mądra dieta pomoże nie tylko zaopatrzyć organizm mamy w ciąży we wszystkie niezbędne elementy, ale wpłynie na rozwój i prawidłową masę urodzeniową dziecka. Co więcej, wartościowe żywienie w okresie ciąży ma wpływ na bezpieczne jej przebycie i uniknięcie problemów zdrowotnych takich jak: anemia, cukrzyca ciążowa, poranne nudności, zmęczenie czy zgaga. Dlatego kobieta już na etapie planowania ciąży powinna zadbać o to, aby jej codzienny jadłospis składał się z pięciu posiłków bogatych w węglowodany złożone, pełnowartościowe białko, tłuszcze nienasycone, nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), witaminy i składniki mineralne.

Dieta Mamy

Różnorodność spożywanych produktów ma w okresie ciąży jeszcze większe znaczenie niż przed jej rozpoczęciem. Podstawą wartościowej diety są produkty zbożowe, zwłaszcza te z pełnego przemiału: makarony, kasze, pieczywo. Powinny stać się głównym źródłem energii. Wspomagają nie tylko przemianę materii, ale także zawierają witaminy, składniki mineralne i błonnik, który poprawia perystaltykę jelit i zapobiega zaparciom. Na zdrowym talerzu mamy nie zabraknie również produktów wysokobiałkowych: drobiu, chudego mięsa i wędlin. Warto, aby minimum raz w tygodniu w ciążowym menu znalazła się gotowana wołowina, która jest bogatym źródłem żelaza. Nieodłącznym elementem prawidłowego jadłospisu są

28

BARBARA PIEKŁO

TEKST: DR DIETETYK ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZESZOWIE

29

| MISJA ZDROWIE

Prawidłowy przyrost masy ciała w ciąży przy prawidłowym BMI powinien wynosić od 11,5 kg do 16 kg.

także tłuste morskie ryby, które są skarbnicą nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega – 3 i białka. Dla łasuchów z pewnością złą informacją będzie fakt, że podczas ciąży należy zrezygnować ze słodyczy. Jednak z sukcesem można je zastępować suszonymi owocami, migdałami i orzechami. Kolejnym ważnym składnikiem wzorowej diety jest –

Bogactwo warzyw i owoców

Warzywa i owoce są nie tylko bogatym źródłem witamin, ale dostarczają naszemu organizmowi niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania składników mineralnych. Dla mamy idealna porcja każdego dnia to ok. 500 g warzyw i ok. 400 g sezonowych owoców.

Z kolei do sałatek warto dodawać olej lniany, oliwę z oliwek lub olej rzepakowy z pierwszego tłoczenia. Przyszła mama musi pamiętać także o regularnym piciu 2-2,5 litrów wody każdego dnia, ponieważ zwłaszcza w tym okresie nawodnienie organizmu jest bardzo istotne.

Dieta ma wpływ nie tylko na zdrowie mamy, ale i maluszka, który rozwija się w brzuchu!

Jedz dla dwojga, ale nie za dwoje mleko. Każdego dnia kobieta powinna wypijać trzy duże szklanki mleka, które od czasu do czasu można zamieniać na jogurt, kefir, lub ser. Warto wiedzieć, że dwa plasterki żółtego sera zawierają tyle samo wapnia, co szklanka mleka, jednak nie zapominajmy o tym, że w czasie ciąży kobiety powinny ograniczać produkty z wysoką zawartością tłuszczu, który nie tylko dostarcza wysoką ilość kalorii, ale sprzyjają także rozwojowi miażdżycy tętnic. Ważna jest także różnorodność posiłków pod względem barwy oraz smaku.

Mitem dawnych czasów jest stwierdzenie, że kobieta powinna spożywać podwojone porcje. Instytut Żywności i Żywienia podaje, że zapotrzebowanie na dodatkową energię w ciąży wynosi zaledwie 360 kalorii dziennie w okresie II trymestru, z kolei podczas trwania III trymestru to 475 kalorii. Pod koniec ciąży dzienne zapotrzebowanie na energię zwiększa się do ok. 2800–3000 kalorii.

Obiektywnej ocenie wagi służy wskaźnik BMI. Mamy, których wskaźnik BMI wynosił przed ciążą mniej niż 18,5, powinny przybrać w ciąży nawet 12,5-18 kg.

Przy BMI w zakresie 25–29,9, czyli nadwadze, całkowity przyrost masy ciała nie powinien przekraczać 7–11,5 kg. Z kolei przy MBI powyżej 30, waga nie powinna wskazywać pod koniec ciąży więcej niż 5-9 kg dodatkowych kilogramów.

Zalecany przyrost masy ciała dla kobiety, której BMI jest w normie, czyli między 18,5 a 24,9 powinien wynosić – 11,5–16 kg.

TYCH PRODUKTÓW UNIKAJ W OKRESIE CIĄŻY: niepasteryzowane mleko i sery pleśniowe: mogą być źródłem listeriozy – bakteryjnej choroby zakaźnej surowe mięso, ryby, wątróbka, surowe jajka nieumyte warzywa i owoce słodkie, barwione napoje, jedzenie typu fast food, produkty z dużą zawartością konserwantów, półprodukty: zupki instant, pasztety czy mielonki sól i glutaminian sodu : spożywane w dużych ilościach mogą sprzyjać nadciśnieniu ciążowemu oraz obrzękom alkohol: spożywany przed ciążą, jak i w trakcie jej trwania, doprowadza do wrodzonych wad płodu, niskiej masy urodzeniowej, a także wcześniactwa kofeina – działa pobudzająco i odwadniająco

30

| KULINARIA

ZUPA KREM Z BIAŁYCH WARZYW Składniki: 2 korzenie pietruszki Pół selera 2 ziemniaki Kalafior Pieprz Sól Gałka muszkatołowa Suszona bazylia Bulion warzywny

Do podania: pasta harrisa (z papryczek chili, grzanki, jogurt naturalny) Wykonanie: Warzywa myjemy, obieramy i gotujemy do miękkości w osolonej wodzie.

Ostudzone miksujemy na gładki krem, doprawiamy i dolewamy bulion (jego ilość zależy od gęstości zupy jaką chcemy uzyskać), gotujemy na wolnym ogniu ok 15 minut .

Podajemy z ulubionymi dodatkami.

Błogi czas JUSTYNA KŁECZEK

AUTORKA BLOGA „SMUKŁE WIDELCE” DORADCA ŻYWIENIOWY, EDUKATORKA PROGRAMU „ZDROWO JEMY, ZDROWO ROŚNIEMY”

Kokosowa kasza gryczana z owocami, waniliowe ciasteczka z żurawiną, a może piernikowe smoothie, które korzenną nutą zaskoczy nawet największych smakoszy? Do kuchni pełnej świątecznej magii zaprasza nas Justyna Kłeczek, autorka bloga „Smukłe Widelce”.

Przepisy i zdjęcia przygotowała: Justyna Kłeczek, autorka bloga „Smukłe widelce”, doradca żywieniowy, edukatorka programu „Zdrowo jemy, zdrowo rośniemy”.

32

Składniki: 100 g kaszy gryczanej niepalonej Banan Garść malin (mogą być mrożone) Garść pestek granatu Szklanka mleka 2 łyżki wiórków kokosa Łyżeczka sezamu

KOKOSOWA KASZA GRYCZANA Z OWOCAMI ( 2 porcje) Wykonanie: Kaszę gotujemy na mleku do miękkości.

Dosypujemy wiórki kokosowe.

Przekładamy do miski i dekorujemy owocami i sezamem.

33

| KULINARIA

WANILIOWE CIASTECZKA Z ŻURAWINĄ (16 sztuk) Składniki: 2 szklanki mąki owsianej (zmielone płatki owsiane)

1 łyżeczka proszku do pieczenia 50 g masła 5 łyżek miodu 60 g jogurtu naturalnego 1 jajko 4 łyżki żurawiny Laska wanilii

PIERNIKOWE SMOOTHIE Składniki: Szklanka mleka Łyżeczka przyprawy korzennej Banan Piernik Wykonanie: Mleko podgrzewamy.

Dodajemy przyprawę, banana i całość miksujemy, Posypujemy pokruszonym piernikiem.

34

Wykonanie: Miód rozpuszczamy z masłem na wolnym ogniu i zostawiamy do ostygnięcia.

Mąkę mieszamy z proszkiem do pieczenia.

W misce mieszamy jajko z jogurtem i środkiem z wanilii, następnie dolewamy masło z miodem.

Całość dolewamy do mąki, dosypujemy żurawinę i dokładnie mieszamy.

W dłoniach formujemy kulki, spłaszczmy je i układamy na natłuszczonej folii.

Pieczemy ok. 12 minut w 180 st.

TARTA Z POMIDORAMI I ŁOSOSIEM Składniki: Ciasto 2 szklanki mąki 150 g zimnego masła 1 łyżeczka soli 1 jajko

Farsz 5-6 pomidorków koktajlowych 1/3 kostki sera feta 1 serek Bieluch 4 plastry łososia wędzonego 2 jajka łyżeczka suszonej bazylii pieprz

Wykonanie: Mąkę mieszamy z jajkiem, solą, zimnym masłem i wodą.

Ugniatamy ciasto, formujemy w kulę i wstawiamy na godzinę do lodówki.

Ciasto wykładamy na dno i boki natłuszczonej formy, dziurkujemy widelcem i podpiekamy 3 minuty w 180 st.

Serek mieszamy z jajkami, pieprzem i bazylią.

Na cieście układamy pokrojone plasterki łososia, zalewamy masą jajeczną i układamy pokrojoną w kostkę fetę i plastry pomidorków. Całość pieczemy jeszcze 30 minut.

35

| WARTO WIEDZIEĆ

Świąteczna gorączka...

- zakupów

Grudzień to dla większości z nas okres wzmożonej aktywności zakupowej. Na kilka dni przed świętami, wyruszamy do sklepów w poszukiwaniu wyjątkowych prezentów dla naszych najbliższych.

Obok tych wymarzonych zdarzają się niestety też te – nietrafione.

Czy zawsze możemy zwrócić zakupiony towar do sklepu? Podpowiada – Łukasz Bochenek, adwokat z kancelarii BKPS w Rzeszowie.

36

TEKST: ADWOKAT

ŁUKASZ BOCHENEK

Z KANCELARII BKPS W RZESZOWIE

dzieć, że w sytuacji złożenia reklamacji z tytułu rękojmi możemy skorzystać z czterech opcji i zażądać: wymiany towaru na nowy, naprawienia go lub obniżenia jego ceny. Jeżeli wada jest istotna, możemy odstąpić od umowy.

Rękojmia obowiązuje sprzedawcę przez okres 2 lat od momentu wydania towaru. Wyjątkiem są nieruchomości. W tym przypadku rękojmia obowiązuje przez okres 5 lat.

Zwrot towaru

Reklamacja w drodze gwarancji

Musimy pamiętać, że nasze prawo do zwrotu towarów kształtuje się odmiennie w przypadku sklepów stacjonarnych i internetowych. Robiąc świąteczne zakupy pamiętajmy, że polskie prawo co do zasady nie nakazuje sprzedawcy przyjęcia towaru, jeśli został on kupiony w sklepie stacjonarnym. Zgodnie z obowiązującym prawem zwrot towaru bez wad lub możliwość wymiany na inny jest

Reklamacja w drodze gwarancji danego towaru jest dla nas dodatkowym gwarantem. To nasze uprawnienia jako konsumentów do naprawy, wymiany, zwrotu ceny lub zapewnienia innych usług w razie wystąpienia wady fizycznej towaru. Pojęcie wady fizycznej w ujęciu gwarancji odnosi się do przydatności towaru do jego normalnego użytkowania. Pojęcie wadliwości nawiązuje do braku lub tylko pomniejszenia cech użytkowych jakie danym produkt powinien posiadać – zgodnie z normami i uzasadnionymi oczekiwaniami. Warto pamiętać jednak o tym, że czas obowiązywania gwarancji zależy od woli gwaranta, a zakres jego odpowiedzialności określony jest

Prawo zwrotu kształtuje się odmiennie w przypadku sklepów stacjonarnych i internetowych. indywidualną sprawą sprzedawcy sklepu stacjonarnego. Jeżeli się zgadza, ma prawo określić własne warunki, np. termin, wymagać dostarczenia paragonu, oryginalnego opakowania lub metek. W zamian – może zaproponować zwrot gotówki, wymianę lub bon na zakupy w tej samej sieci. Inaczej prawo wygląda w przypadku zakupów zrobionych w sklepie internetowym. Jeżeli nie jesteśmy zadowoleni z kupionego produktu online lub nie spełnia on naszych oczekiwań, bez podania przyczyny mamy prawo odstąpić od umowy w terminie 14 dni, a w ciągu kolejnych 14 – odesłać produkt.

Rękojmia lub gwarancja W przypadku, gdy zakupiony przez nas towar posiada wady, możemy skorzystać z prawa do zgłoszenia reklamacji na zasadach rękojmi lub na zasadach gwarancji.

Zgłoszenie reklamacji na zasadzie rękojmi polega na dochodzeniu odpowiedzialności od sprzedawcy towaru, w związku z ujawnioną wadą fizyczną lub prawną kupionego towaru. Czym jest wada fizyczna? Polega na szeroko pojętej niezgodności towaru z umową. Może to być np. brak funkcji, którą dany produkt powinien posiadać, został wydany w stanie niezupełnym lub nie posiada właściwości, o których poinformował nas sprzedawca lub o których dowiedzieliśmy się z reklamy. Natomiast wada prawna może polegać na tym, że kupiony przez nas towar jest np. własnością osoby trzeciej lub jest obciążony prawem osoby trzeciej. Warto wie-

w gwarancji. Może obejmować zwrot zapłaconej kwoty, wymianę, naprawę produktu bądź zapewnienie innych usług. Gwarant musi wykonać swoje obowiązki w terminie i w sposób wskazany w gwarancji. Jeżeli nie określono tego terminu, powinien uczynić to niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia dostarczenia mu produktu przez konsumenta.

Bezpieczniejsze rozwiązanie Zgłaszanie reklamacji na zasadzie rękojmi jest bezpieczniejsze dla konsumenta a wynika to z faktu, że rękojmia przysługuje z mocy prawa. Co oznacza, że sprzedawca nie może się z niej zwolnić. Natomiast reklamacja na zasadzie gwarancji jest mniej korzystna dla konsumenta, bo wynika z zapisów i warunków gwarancji ustalonych przez gwaranta, co pozostawia gwarantowi dużą swobodę w kształtowaniu warunków jego odpowiedzialności oraz uprawnień konsumenta. W praktyce, rozszerzenie uprawnień konsumenta o reklamację na zasadach gwarancji, jest uzależnione od dobrej woli gwaranta, który przyjmuje na siebie dodatkową odpowiedzialność za właściwą jakość towaru wytwarzanego lub sprzedawanego. Ponieważ rękojmia posiada swoje źródło w przepisach prawa, przedsiębiorca nie może w żadnym zakresie zmieniać tych uprawnień na niekorzyść konsumenta.

WARTO WIEDZIEĆ Podstawą zgłaszania reklamacji czy to z tytułu rękojmi lub gwarancji jest szeroko pojęty dokument zakupu towaru. Jednak w ślad za najnowszym stanowiskiem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sprzedawca nie może uzależniać przyjęcia reklamacji od dostarczenia paragonu fiskalnego przez konsumenta. Pamiętajmy, że paragon to tylko jeden z wielu możliwych dowodów nabycia rzeczy w danym sklepie i w danej cenie.

37

| WARTO WIEDZIEĆ WYJĄTKOWA PORTPHONETKA Portphonetka Mandel to połączenie elegancji i funkcjonalności.

Dodatek, który rozwesela klasykę unikalnym designem, tak aby inspirował każdą z nas do uzupełnienia nim codziennych stylizacji.

Sprawdzi się podczas wyjścia do klubu, spotkania w kawiarni czy spaceru labiryntem miejskich ulic.

Portphonetka została zaprojektowana tak, aby zadbać o wszystko co dla Ciebie niezbędne: telefon, karty kredytowe, pieniądze czy klucze.

Mandel, cena – ok. 190 zł, www. Mandel-store.com

SREBRNY WISIOR Ta delikatna i minimalistyczna biżuteria z pewnością zachwyci każdą miłośniczkę subtelnej elegancji. Każdy egzemplarz wykonywany jest ręcznie, co nadaje mu wyjątkowości.

Wishbone fine jewellery cena – 169 zł, www.wishbone.pl

Prezent dla NIEJ Jaki prezent wybrać, by wywołać kobiecy uśmiech?

Oto kilka propozycji niebanalnych prezentów – subtelna biżuteria, ulubione perfumy, ciekawa książka. Ważne, by upominek wybrać zgodnie z temperamentem obdarowanej.

ZAPACH DLA PANTERY Majestatyczna i fascynująca Pantera, od stu lat ikona Domu Cartier i nieodłączny element kreacji biżuteryjnych i zegarmistrzowskich zainspirowała najnowszy zapach marki: La Panthere. Pantera to atrybut kobiet wolnych i pełnych pasji, to dla nich, Mathilde Laurent, wyłączna Kreatorka zapachów Cartier, stworzyła ZAPACH KWIATOWO ANIMALISTYCZNY który łączy kwiat z wrażeniem: olśniewającą gardenię z aksamitnymi nutami piżmowymi.

Cartier La Panthère, cena – 299 zł/ 30 ml, www.douglas.pl

WIZYTA DLA URODY Mezoterapia igłowa, modelowanie ust, a może redukcja zmarszczek? Podaruj swojej przyjaciółce lub mamie wyjątkowy prezent i – voucher o dowolnej wartości do wykorzystania w Gabinecie Medycyny Estetycznej w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA. Zabiegi wykonuje doświadczony ekspert – lek. Med. Aleksandra Szczepańska, dermatolog, specjalista medycyny estetycznej.

Więcej informacji: 886 606 880 PRZEBADANY OKULISTYCZNIE MASAŻER OKOLIC OCZU IRIS wykorzystuje technologię T-Sonic™ zamkniętą w unikalnej formie, by redukować widoczne oznaki starzenia i zmęczenia. IRIS znacznie poprawia wchłanianie i skuteczność kremu czy serum.

Foreo, cena – ok. 600 zł, www.foreo.com

OPOWIEŚĆ O PODRÓŻACH, KTÓRYCH NIE BYŁO KOŃCA! Anita Demianowicz po pięciu latach pracy w korporacji postanowiła zmienić swoje życie. Kupiła więc bilet, spakowała plecak i wyjechała na pięć miesięcy do Ameryki Środkowej. Odwiedziła w tym czasie Gwatemalę, Honduras, Salwador i Meksyk. Aby naprawdę dobrze poznać kraje, w których się znalazła, uczyła się języka hiszpańskiego i mieszkała u gościnnych rodzin. „Końca świata nie było” Anita Demianowicz, cena – 39.99 zł, www.empik.com

38

GOLARKA BRAUN Na wyjątkowy efekt golenia składa się maksymalny kontakt golarki ze skórą oraz brak podrażnień. W tej kwestii nie ma kompromisów. Dzięki golarce Braun Series 9 podarujesz najwyższy poziom golenia w obu tych aspektach jednocześnie.

Golarka BRAUN 9290CC Series 9, cena – 1315 zł, www.braun.pl

Prezent dla NIEGO

Szczęśliwego Nowego

2017

Coś eleganckiego? A może na luzie? Coś do poczytania? A może do schrupania? A może to, i to, i to, i jeszcze to! Dla ukochanego męża, chłopaka czy taty zawsze znajdzie się coś wyjątkowego.

DIOR HOMME Dior Homme Parfum to niezwykła kompozycja o zmysłowym, intensywnym zapachu, kwintesencja linii Dior Homme. Szlachetna jakość jego składników nabiera indywidualnego wyrazu na każdej skórze.

Dior Homme, cena – 525 zł / 75 ml, www.sephora.pl

YOU WANT IT DARKER – LEGENDA NA PŁYCIE Legendarny Leonard Cohen w wieku 82 lat wydaje swój ostatni album studyjny. Na dzieło zatytułowane„You Want It Darker” składają się niepokojące utwory, które można określić jako„majstersztyk w stylu klasycznego Cohena”, jednak nie brakuje tu brzmieniowych zaskoczeń, jakich na próżno szukać na ostatnich – świetnie ocenianych – płytach barda. Nowy krążek wyprodukowany przez syna Leonarda, Adama Cohena, jest 14. studyjnym dziełem w dyskografii tego rozpoznawalnego na całym świecie artysty.

You want it darker, Leonard Cohen, cena – 50 zł, www.empik.com

ROKU

CZYTNIK E-BOOKÓW AMAZON Kindle Paperwhite III to idealny prezent dla miłośnika książek. Nowy Kindle to aż dwa razy więcej pikseli niż w poprzednim modelu tego czytnika. Wysokiej rozdzielczości wyświetlacz 300 ppi zapewnia laserową ostrość tekstu w każdych warunkach. Wyjątkowo lekka i wyprofilowana obudowa gwarantuje łatwą i komfortową obsługę czytnika, nawet jedną ręką. Kindle Paperwhite 3 wyposażony został w nowoczesny system rozprowadzania przedniego światła, dzięki czemu czytanie, nawet w nocy, jest wygodne i nie męczy oczu.

AMAZON Kindle Paperwhite III, cena – 690 zł, www.empik.com

OPOWIEŚĆ O NAJSŁYNNIEJSZYM HIMALAIŚCIE „Kukuczka” – ten portret legendarnego himalaisty to coś więcej niż rzecz o determinacji i górach. To zapierająca dech opowieść o granicach ryzyka, które bywają granicami człowieczeństwa.

Kukuczka.

Opowieść o najsłynniejszym himalaiście, cena – 39.99 zł, www.swiatksiazki.pl

PRZYGODA NA STRZELNICY Ten prezent z pewnością przysporzy wiele radości. 50 strzałów na profesjonalnej strzelnicy pod okiem instruktora, niedaleko Rzeszowa, z różnych rodzajów broni. W cenę wliczone jest szkolenie teoretyczne dotyczące zasad zachowania i bezpiecznego posługiwania się bronią.

Dodatkowo stanowiska strzeleckie, broń, tarcze oraz opieka instruktorów, czuwających nad bezpieczeństwem uczestników strzelania.

Voucher – Strzelnica„Strzelka”, cena – od 125 do 180 zł, www.strzelka.pl

39

| WARTO WIEDZIEĆ

SŁONIK JOLLEIN Przemiły słonik-przytulanka, symbol marki Jollein Słonik jest wykonany z tkanej bawełny w połączeniu z akrylem. Przyjaciel każdego maluszka i piękny element dziecięcego pokoju.

Cena – 89 zł, www.sklep.pro-familia.pl TKANY KOCYK Z BAWEŁNY ORGANICZNEJ Tkany kocyk lubianej polskiej marki Poofi. Wykonany w 100% z bawełny organicznej. Idealny na każdą porę roku, do wózka i łóżeczka. Pierwszy kocyk bardzo często staje się najlepszym przyjacielem dziecka – z powodzeniem zastępuje przytulankę, chroni przed chłodem, by po latach stać się pamiątką z dzieciństwa, przywołującą miłe wspomnienia.

Cena – 99 zł, www.sklep.pro-familia.pl

Prezent dla MALUSZKA Zakup prezentu dla malucha może okazać się nie lada wyzwaniem!

Podarunek powinien być praktyczny czy przeznaczony do zabawy?

Zobaczcie nasze propozycje!

SMOCZEK ELODIE DETAILS Wysokiej jakości silikonowy smoczek szwedzkiej firmy w kolorze złotym.

Coś dla małej Księżniczki lub Księcia.

Cena – 99 zł, www.sklep.pro-familia.pl

SZUMIĄCY MIŚ WHISBEAR Wspiera noworodki i niemowlęta w spokojnym śnie a także w ich sensorycznym rozwoju. Wspaniały pomocnik każdego Rodzica. To pierwsza szumiąca zabawka w całości stworzona i produkowana w Polsce. Urządzenie szumiące białym szumem, przypomina dziecku dźwięki znane z życia płodowego Cena – 129 zł, www.sklep.pro-familia.pl

BEABA BIB’EXPRESSO® EKSPRES DO MLEKA 3W1, Wielofunkcyjne urządzenie 3 w 1 do przygotowywania posiłków i sterylizacji butelek, francuskiej marki BEABA. Pozwala błyskawicznie przyrządzić mleko dla maluszka, używając tylko jednej ręki. W górnej części zawiera pojemnik do podgrzewania wody – przy pojemności ok.

270 ml już w 30 sekund osiąga ona temperaturę 37°C. Cena – 409 zl, www.sklep.pro-familia.pl

40

ŻYRAFA SOPHIE Narodziła się 25 maja 1961 roku we Francji w dniu Świętej Zofii, na której cześć nosi imię.

Stworzona jest w całości ze 100% naturalnej gumy, otrzymanej z soku drzewa Havea.

Sophie ma w sobie TO COŚ, co sprawia, że niemowlęta nie potrafią się z nią rozstać.

Cena – 79 zł, www.sklep.pro-familia.pl

REKLAMA

SUSZARKA TRAWKA GRASS Suszarka GRASS to nie tylko rewelacyjna ozdoba każdej kuchni, ale przede wszystkim bardzo ciekawy i praktyczny nowoczesny gadżet. Przystosowana jest do suszenia przedmiotów w każdym kształcie i rozmiarze.

Cena – 79 zł, www.sklep.pro-familia.pl

KURA BABCI DANY – LA MILLOU Niesamowicie miękka i wygodna wielofunkcyjna poduszka do: przytulania spania lub karmienia. Jest szyta ręcznie z najwyższą dokładnością i z wykorzystaniem najlepszych jakościowo materiałów. Świetnie sprawdzi się w roli stylowego i nietuzinkowego prezentu.

Cena – 99 zł, www.sklep.pro-familia.pl

Akcesoria dla kobiet w ciąży oraz wspomagające karmienie i pielęgnację maluszka Produkty znanych i docenianych marek

Sklep medyczny PRO-FAMILIA PODGRZEWACZ DO CHUSTECZEK, PRINCE LIONHEART Podgrzewacz do chusteczek Prince Lionheart sprawia, że wilgotne i przyjemnie ciepłe chusteczki zawsze będą w zasięgu Twojej ręki, dzięki czemu przewijanie stanie się dla dziecka bezstresowe.

Cena – 159 zł, www.sklep.pro-familia.pl

ul. Witolda 6B 35-302 Rzeszów tel. 17 77 35 895 606 987 772

ul. Niciarniana 49 92-320 Łódź tel. 42 20 81 353 570 557 909

www.sklep.pro-familia.pl Sklep prowadzi również wypożyczalnię laktatorów i wag niemowlęcych.

| MISJA ZDROWIE

Białe szleństwo GRZEGORZ KANIA

MGR: REHABILITANT ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZESZOWIE

Narciarstwo to jeden ze sportów, które najbardziej sprzyjają kontuzjom. Amatorzy szusowania doznają najczęściej urazów stawów kolanowych, barków, złamań nadgarstka i nóg. Na urazy są najbardziej narażeni amatorzy białego szaleństwa, którzy przed sezonem nie pomyśleli o przygotowaniu mięśni i stawów do forsownego wysiłku.

PRO ZDROWIE: Jak powinni-

śmy się przygotować do sezonu narciarskiego, aby na stoku uniknąć kontuzji?

Grzegorz Kania: Sporty uprawiane codziennie przez wiele lat mają znaczący wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia kontuzji. Mięśnie są przygotowane, stabilizatory aktywowane i wzmacniane przez długi okres. Zawodowy narciarz jest po prostu „wytrenowany”. Z kolei narciarz amator powinien na długo przed rozpoczęciem sezonu pomyśleć chociażby o namiastce profesjonalnego przygotowania ciała do zwiększonego wysiłku. Najlepszym sposobem na przygotowanie są regularne ćwiczenia fizyczne ukierunkowane głównie na zwiększanie siły i wytrzymałości naszych nóg i rąk, wzmacnianie stabilizatorów tułowia oraz poprawa równowagi ruchowej całego układu. Na listę aktywności przygotowawczych możemy wpisać m.in. bieganie, chodzenie

42

Sporty zimowe, szczególnie narciarstwo zjazdowe, ale i niektóre formy snowboardingu, niosą za sobą ryzyko kontuzji. Co robić, aby skutecznie przygotować się do białego sezonu i uchronić się przed urazami?

Rozmowa z mgr Grzegorzem Kanią, rehabilitantem ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie.

po schodach, fitness czy na przykład gry zespołowe takie jak koszykówka lub piłka nożna. Skuteczne będą również te ćwiczenia, które przygotuje dla nas instruktor na siłowni.

PZ: Czy takie zalecenia dotyczą również dzieci?

G.K.: Zalecenia treningu dotyczą zarówno dorosłych jak i dzieci. Przygotowanie fizyczne dzieci nie różni się za bardzo od tych wykonywanych przez dorosłych. Takie ćwiczenia mogą być wykonywane podczas wspólnej zabawy. Aby nie zniechęcić najmłodszych domowników, musimy pamiętać o częstych przerwach pomiędzy zadaniami i zabawowej formie takich ćwiczeń.

PZ: Jak długo nasze przygotowania powinny trwać, aby skutecznie

przygotować się do sezonu?

G.K.: Należy pamiętać o progresywnym zwiększaniu obciążeń i długości trwania naszych ćwiczeń. Czas rozpoczęcia treningu przygotowawczego wynosi od 2 do 3 miesięcy. Nie traćmy czasu aura dopisuje więc… startujemy!

PZ: Jakie błędy najczęściej popełniamy podczas białego szaleństwa?

G.K: Do najczęstszych błędów zaliczamy – brak przygotowania fizycznego oraz brak porządnej rozgrzewki o której niestety lubimy zapominać. Często też lekceważymy stok, za bardzo wierzymy w swoje umiejętności. Źle dobrane buty i narty też mają wpływ. Wciąż wielu narciarzy nie zakłada kasku.

Wszystkie te czynniki mogą spowodować serię nieszczęśliwych zdarzeń, a niestety z kontuzją zwykle borykamy się później przez wiele miesięcy.

PZ: Jakie kontuzje najczęściej spotykają nas na stoku?

G.K.: Na liście najczęstszych kontuzji znajdują się urazy kolan do których zaliczamy: uszkodzone więzadło poboczne piszczelowe i więzadło krzyżowe przednie oraz uszkodzenia łąkotek. Dość często zdarzają się także różnego rodzaju złamania rąk czy nóg, a także skręcenia stawów skokowych i zwich-

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU KONTUZJI WEDŁUG METODY PRICE-M nięcia kończyn górnych. Najbardziej niebezpieczne są jednak urazy głowy. Dlatego tak ważne jest zakładanie kasku, a jeżeli dojdzie do wypadku – szybkie wezwanie pomocy.

Niestety na stokach zdarzają się również urazy kręgosłupa, równie niebezpieczne.

Protect- zabezpieczenie i unieruchomienie uszkodzonej kończyny Rest- odpoczynek i wyłączenie z ruchu bolesnej okolicy Ice- schładzanie lodem żeby zapobiec powstawaniu krwiaka Compression- kompresja, zabezpieczenie bandażem kończyny w celu zmniejszenia obrzęku Elevation- uniesienie kończyny w celu zmniejszenia obrzęku Medicine- zastosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych

PZ:

Jakie części naszego ciała są najbardziej narażone na obciążenia?

G.K.: W przypadku nart są to stawy kolanowe i dolna część kręgosłupa. Prawidłowe funkcjonowanie tych struktur zależy głównie od ich wytrenowania. Niestety, poza sezonem większość z nas minimalizuje aktywność sportową poświęcając się rodzinie i pracy. A te zadania powiązane są najczęściej z pozycją siedzącą przy biurku, czy w aucie.

PZ: Gdy dojdzie do kontuzji, jak powin-

niśmy zareagować?

G.K.: Gdy upadamy, pierwszym sygnałem, że stało się coś poważnego jest zazwyczaj nagły, silny ból. Wkrótce po urazie pojawia się obrzęk, potem krwiak. Ruchomość kończyny staje się ograniczona przez ból. W takiej sytuacji nie należy samemu próbować zejść ze stoku, gdyż grozi to pogłębieniem kontuzji.

Znacznie rozsądniejszym i bezpieczniejszym rozwiązaniem jest wezwanie pomocy. Na całym świecie po kontuzji zalecane jest postępowanie według metody PRICE-M:

P.Z. A jak wygląda leczenie kontuzji?

G.K.: W diagnostyce podstawą jest badanie kliniczne, które wykonuje lekarz. Kolejny krok to badanie radiologiczne. W większości przypadków wystarcza badanie rentgenowskie. Jeżeli wynik budzi wątpliwości lub jest niejednoznaczny, konieczna może okazać się także tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. W przypadku złamań kości czy zerwania więzadeł konieczna może okazać się hospitalizacja i operacja. Jeżeli uraz ogranicza się do tkanek miękkich, to podstawą jest odpoczynek. Zaleca się, by trwał od 7 do 14 dni, w zależności od skali obrażeń. Osoby, które doznały urazów nóg powinny leżeć z kończynami uniesionymi powyżej serca. Tak, by usprawnić krążenie i zmniejszyć ryzyko wystąpienia zmian zakrzepowych w układzie żylnym. Kluczową sprawą jest stosowanie się do zaleceń lekarza prowadzącego. Jeżeli zbagatelizujemy sprawę, to niedoleczony uraz może powodować nadmierną luźność w stawach czy chroniczne bóle nawet przy niewielkim przeciążeniu. Ponadto istnieje duże ryzyko, że kontuzja się powtórzy z uwagi na wcześniejsze osłabienie np. stawu. W przypadku mniej poważnych kontuzji regeneracja uszkodzonych tkanek i powrót do zdrowia trwa średnio od 4 do 6 tygodni. W tym czasie należy powstrzymać się od aktywnego uprawiania sportów. Chyba, że inaczej zdecyduje lekarz. W powrocie do formy bardzo pomaga rehabilitacja.

Rozmawiała: Dominika Czapkowska

43

| WARTO WIEDZIEĆ BLUZA MISTRAL – dla miłośników ekstremalnych przeżyć, cena – ok. 250 zł Bluza MISTRAL marki CUNA to oryginalna i niezwykle funkcjonalna bluza o przedłużonym kroju, ze ściągaczem na dole niekrępującym ruchów dla najlepszego komfortu podczas jazdy na desce. Uszyta została z najwyższej jakości materiałów, które zapewniają ciepło i wygodę. Wyposażona jest w bardzo praktyczne rozwiązania, jak: ocieplacz z otworem na kciuk, kieszonkę wodoodporną na lewym przedramieniu, kieszeń typu kangur zapinaną na zamki: na telefon, mp3, portfel (nigdy niczego nie zgubisz podczas robienia trick’ów), wyjście z kieszeni na słuchawki, a także wysoką stójkę zapewniającą ochronę przed podmuchami wiatru i podwójny kaptur. Idealna na snowboard oraz każdy chłodny dzień. Posiada elementy odblaskowe, które zapewniają widoczność po zmroku zarówno na stoku, jak i w codziennym użytkowaniu.

TERMOSY W KOLORACH TĘCZY, cena – ok. 70 zł Kolorowy termos próżniowy o dwóch ściankach z nierdzewnej stali szczotkowanej 18/8. Zamknięcie„Quick-Stop” i nakrętka służąca za kubek. Dobra izolacja i niska masa bez uszczerbku dla trwałości. Świetnie nadaje się zarówno do zimnych, jak i ciepłych napojów.

RĘKAWICZKI Z AKTYWNĄ POWIERZCHNIĄ PALCÓW, cena – ok. 150 zł Dwuwarstwowe rękawice The North Face Etip Glove to idealna propozycja dla miłośników nie tylko nart, ale i smartphonów. Dzięki aktywnej powierzchni palców umożliwiającą obsługę urządzeń mobilnych.

44

SZUSZARKA DO BUTÓW I RĘKAWIC, cena – ok. 50 zł Suszarka do butów i rękawiczek marki Bushmen, dla narciarzy i wielbicieli zimowych wycieczek, ale też w domu – zawsze przydatna. Pasuje również do dziecięcych butów.

Gadżety przydatne na stoku Multimedialny kask z kamerą, ładowarka solarna, a może rękawiczki z aktywną powierzchnią palców do obsługi mobilnych urządzeń? Zobacz co warto zabrać ze sobą na stok!

Kamera GO PRO HERO 5 BLACK & Session, cena – ok. 1900 zł Lider na rynku kamer wypuścił na rynek dwa nowe produkty – GO PRO HERO 5 BLACK i HERO 5 Session. Woodoodporne do głębokości aż 10 metrów, ponadto rejestrują obraz w rozdzielczości 4K. Umożliwią ci rejestrację zdjęć lub filmów z narciarskich zjazdów w wysokiej jakości. Odporne na deszcz, śnieg i upadki.

MULTIMEDIALNY KASK Z KAMERĄ, cena – ok. 950 zł Airwheel C5 – to kask narciarsko rowerowy wyposażony w kamerę o rozdzielczości 2K, aparat szerokokątny robiący zdjęcia panoramiczne, głośniki i mikrofon umożliwiające połączenie głosowe. Kask łączy się z urządzeniem mobilnym przez sygnał bluetooth.

Wystarczy jedno kliknięcie by odebrać telefon, włączyć ulubioną muzykę oraz zmieniać piosenki. Akumulator o pojemności 2000mAh zapewnia wydajną pracę przez 180min.

ŁADOWARKA SOLARNA POWERMONKEY EXPLORER, cena – ok. 130 zł PowerMonkey Explorer jest poręcznym urządzeniem, które może dostarczyć energię elektryczną większości niezbędnych nam na co dzień urządzeń elektronicznych jak: telefony komórkowe, smartfony, iPhony, iPody, MP3, MP4, gpsy, aparaty cyfrowe i wiele innych. Wcześniej naładowany przechowuje energię nawet przez rok. Dodatkowo posiada mały panel słoneczny

CZAPKA Z BLUETOOTH, cena – ok. 100 zł Czapka marki Glovii to produkt, który pozwoli Ci cieszyć się aktywnością na świeżym powietrzu, dając jednocześnie możliwość rozmowy przez telefon lub słuchania muzyki. Wbudowany Bluetooth zapewnia rewelacyjną komunikację z dowolnym telefonem, a wysokiej jakości głośniki pozwalają na odbiór dźwięku bez żadnych szmerów i zakłóceń. Ponadto zastosowana technologia Bluetooth daje Ci możliwość rozmowy przez telefon bez wyciągania go z kieszeni! A dzięki wbudowanemu panelowi sterującemu możesz odebrać i zakończyć rozmowę w dowolnej chwili bez sięgania po telefon!

PUCHOWE KAPCIE TENT MULE, cena – ok. 150 zł Te puchowe kapcie to idealne rozwiązanie dla wszystkich miłośniczek ciepła. Izolacja PrimaLoft® ThermoBall ™ utrzymuje ciepło stóp nawet w ekstremalnie niskich temperaturach. Dodatkową dawkę ciepłego luksusu zapewnia obszycie ze sztucznego futerka.

Podeszwa to wytrzymała, nylonowa siateczka wykończona z zewnątrz warstwą gumy z bieżnikiem.

45

| MISJA ZDROWIE

Nie daj się CHOROBIE! Kolorowe, pełne witamin i cennych składników mineralnych. Podane o poranku dodadzą energii na cały dzień, a wieczorem z sukcesem zastąpią kolację.

Koktajle – stworzone z sezonowych warzyw i owoców, z dodatkiem ziół lub przypraw wzmocnią naszą odporność stając się w naszej diecie bogatym źródłem tego co najlepsze – każdego dnia.

Seledynowy koktajl

– 2 kiwi – pomarańcza – banan truszki – liście z ½ pęczka natki pie – sok z ½ cytryny ych – łyżka zarodków pszenn wana – woda mineralna niegazo zem miksujemy.

Wszystkie składniki ra

Korzenny koktajl

– garść szpinaku – szklanka mleka kokosowego lub innego – duży banan – 1 cm kawałek imbiru – ¼ łyżeczki cynamonu cejlońskiego – szczypta kardamonu Wszystkie składniki razem miksujemy.

46

Śnieżny koktajl

KLAUDIA BIELAK

TEKST: MGR DZIETETYK ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZESZOWIE

– ½ szklanki mleka roślinnego – średnia gruszka – banan – łyżka suszonych owoców morwy – łyżka łuskanych nasion konopi – 5 migdałów – łyżeczka inuliny Wszystkie składniki razem miksujemy.

Koktajl pełen słońca!

– 2 cm kawałek imbiru – mała surowa marchewka – ½ mango – pomarańcza – sok z limonki Wszystkie składniki razem miksujemy.

Koktajl dla miłośników kawy

– szklanka mleka roślinnego – 2 daktyle – łyżka nasion chia – łyżeczka surowego kakao lub karobu – 2 orzechy brazylijskie – łyżeczka miodu – porcja espresso Wszystkie składniki razem miksujemy.

Koktajl z zieloną herbatą

– ¼ dojrzałego awokado – dojrzały banan – średnia pomarańcza – szklanka naparu zielonej herbaty – garść liści szpinaku – ¼ łyżeczki kurkumy Wszystkie składniki razem miksujemy.

Fioletowy koktajl na wzmocnienie

wonej kapusty – szklanka posiekanej czer lnej niegazowanej – ½ szklanki wody minera – mała pomarańcza oców jagodowych – ½ szklanki mrożonych ow – ½ dojrzałego banana bzu bez cukru – 1 łyżka soku z czarnego pomarańczą Kapustę zmiksować z ć pozostałe i wodą. Następnie doda zmiksować. składniki i ponownie

Koktajl z dynią

– średni dojrzały banan – 2 garście szpinaku – 1/3 szklanki upieczonej dyni – szklanki mleka roślinnego – ½ łyżeczki cynamonu – ¼ łyżeczki kurkumy – 2 łyżki pestek dyni – łyżeczka zmielonego siemienia lnianego Wszystkie składniki razem miksujemy.

Koktajl –Zielona moc

– 2 zielone jabłka ku – duża garść jarmużu lub szpina – łodyga selera naciowego – ½ świeżego ogórka szki – liście z ½ pęczka natki pietru u – 1 cm kawałek świeżego imbir limonki – sok wyciśnięty z ½ cytryny lub – ¼ łyżeczki kurkumy miksujemy.

Wszystkie składniki razem

47

| MISJA ZDROWIE

ŚCIĄGA ZDROWIA W tych produktach znajdziesz cenne witaminy i składniki mineralne, potrzebne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Żelazo – występuje w żywności w dwóch postaciach: łatwo przyswajalnej (mięso, podroby, ryby) i trudno przyswajalnej (jaja, produkty zbożowe pełnoziarniste, rośliny strączkowe). Przyswajalność żelaza można zwiększyć poprzez łączenie z produktami o dużej zawartości witaminy C, np. natką pietruszki.

Witamina B6 – dobrym źródłem są przede wszystkim produkty roślinne (warzywa liściaste i korzeniowe, kiełki pszenicy, drożdże, awokado, rośliny strączkowe, orzechy i nasiona, banany) ale również te pochodzenia zwierzęcego (przetwory mleczne, mięso drobiowe, ryby, jaja).

Cynk – występuje w dużych ilościach w owocach morza (ostrygi) oraz mięsie i podrobach, produktach zbożowych pełnoziarnistych (kasza gryczana), jajach, serach żółtych, pestkach i nasionach (pestki dyni) oraz roślinach strączkowych. Podobnie jak żelazo, wykazuje lepszą przyswajalność z mięsa i owoców morza niż produktów roślinnych, które zawierają kwas fitynowy utrudniający jego wchłanianie. Na szczęście można się go pozbyć w znacznej części poprzez gotowanie i ukwaszanie produktów, np. chleb razowy na zakwasie.

Witamina B12 – występuje tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego, a więc mięsie, rybach, jajach i produktach mlecznych.

Miedź – produkty bogate w ten składnik to zarodki i otręby pszenne, płatki owsiane, orzechy, kakao, nasiona słonecznika.

Selen – znaleźć można w rybach i owocach morza, jak również przetworach mlecznych, czosnku, grzybach i roślinach strączkowych.

Witamina A – w postaci retinolu znajduje się w żółtkach jaj, podrobach (wątróbka), maśle i przetworach mlecznych, natomiast w postaci B-karotenu w warzywach o barwie czerwonej, pomarańczowej, żółtej i ciemnozielonej (papryka, marchew, dynia, natka pietruszki, brokuły, pomidory) i owocach (wiśnie, brzoskwinie, pomarańcze).

Witamina C – ta z kolei znajduje się w warzywach i owocach, w szczególności w natce pietruszki, papryce czerwonej, warzywach kapustnych, owocach jagodowych i cytrusowych oraz owocach dzikiej róży. Straty tej witaminy można zminimalizować poprzez spożywanie wymienionych produktów w postaci surowej.

Witamina E – znaleźć ją można w produktach roślinnych, takich jak: oleje tłoczone na zimno, oliwki, orzechy i nasiona, awokado, rośliny strączkowe oraz kiełki pszenicy.

Kwas foliowy – dostarczyć go można z ciemnozielonymi warzywami, produktami zbożowymi z pełnego przemiału, roślinami strączkowymi i owocami. Jednak podobnie jak witamina C jego straty są duże w przypadku obróbki termicznej [3].

Probiotyki i prebiotyki – wspierają rozwój prawidłowej flory bakteryjnej jelit i występują w fermentowanych przetworach mlecznych, kiszonkach, cebuli, czosnku, cykorii, karczochach, szparagach, bananach [4].

WARTO WIEDZIEĆ: Nasz układ odpornościowy to złożony mechanizm współdziałających między sobą narządów limfoidalnych, warunkujących skuteczną ochronę organizmu przed infekcjami i chorobami nowotworowymi. Aby ten skomplikowany mechanizm działał sprawnie i wydolnie musi otrzymywać każdego dnia dobrej jakości paliwo – zbilansowaną dietę zawierającą odpowiednią ilość makro- i mikroskładników. Naukowcom nie od dziś znane jest zjawisko zwiększonej podatności na choroby infekcyjne wśród niedożywionych [1]. Niektóre badania wskazują na to, że na taki stan rzeczy mają wpływ niedobory w diecie, głównie cynku, witaminy E, miedzi, żelaza, selenu oraz witaminy A, B 6, B 12 , C i kwasu foliowego. Nie bez znaczenia jest również zachowanie odpowiedniej równowagi flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, tworząc barierę ochronną w jelicie utrudnia rozwój chorobotwórczym bakteriom [2].

Literatura 48

1. How to boost your immune system?, Harvard Health Publications, 2016.

2. Calder P. C., Kew S.: The immune system: a target for functional foods?, British Journal of Nutrition, 2002.

3. Jarosz M.: Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, IŻŻ, 2012.

4. Mojka K.: Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2014.

SKLEP I SERWIS FIL-BIKE UL. DÄ„BROWSKIEGO 21 https://www.facebook.com/FilBike/

| OD MAMY DLA MAMY

MARTA ANDREASIK

TEKST AUTORKA STRONY O MACIERZYŃSTWIE WWW.MAMASUBIEKTYWNIE.PL

50

Ida Karpińska na backstage’u sesji fotograficznej kampanii.

Moje marzenie?

By kobiety wpisały do kalendarza „Iść do ginekologa na badania”

62% kobiet bardzo rzadko lub w ogóle nie rozmawia w rodzinie o chorobach kobiecych. A to błąd! Jak przekonuje Ida Karpińska z organizacji „Kwiat Kobiecości”, taka rozmowa może uratować życie.

Z Idą Karpińską z organizacji „Kwiat Kobiecości” rozmawiała Marta Andreasik, autorka strony o macierzyństwie – www.mamasubiektywnie.pl

Marta Andreasik:

Jak to jest, Pani Ido. Badamy się, czy się nie badamy?

Ida Karpińska: Jeszcze 10 lat temu statystyki były takie, że ponad 4000 kobiet rocznie dowiadywało się, że ma raka szyjki macicy, z czego połowa tych kobiet umierała. W tej chwili coraz więcej kobiet chodzi do ginekologa – i super, bardzo się z tego cieszymy i coraz mniej kobiet umiera z powodu raka szyjki macicy.

MA: Dziś mówimy też o raku jajnika. Co wiemy o tej chorobie?

IK: Rak jajnika to szczególnie wredna choroba. Po pierwsze nie mamy w jej przypadku żadnej profilaktyki. Chyba, że jesteśmy w grupie ryzyka, bo na przykład nasza mama czy babcia chorowały. W takiej sytuacji możemy być w grupie 15% kobiet, u których ta choroba jest genetyczna. Nie chcę powiedzieć, że jest to choroba śmiertelna. Wolałabym powiedzieć, że jest to choroba przewlekła.

Wiele kobiet z tą chorobą ma obecnie szansę i możliwości by długo żyć. Popatrzmy na przykład na Korę Jackowską. Ponieważ leki na raka jajnika zostały refundowane, kobiety takie jak ona mogą się leczyć i funkcjonować w ludzkich, domowych warunkach.

MA: Czy rak jajnika ma jakieś specyficzne objawy?

IK: Nie. To mogą być na przykład wzdęcia, ból brzucha, głośne burczenie, bóle podbrzusza. Jeśli takie objawy utrzymują się przez dłuższy czas – nie mam na myśli paru tygodni, ale raczej miesięcy – to należy zwrócić na nie szczególną uwagę. W momencie, kiedy występuje już wodobrzusze i zauważamy, że obwód brzucha zaczyna nam rosnąć, to znaczy, że mamy już duży problem i wizyta u ginekologa jest niezbędna.

MA: Czyli obserwujemy siebie. Podobno wystarczy też zwykła rozmowa z mamą?

IK: Tak, mówimy tu o tych 15% kobiet ze skłonnością genetyczną.

MA: Co w takiej sytuacji?

IK: Mamy testy BRCA1, BRCA2 – podobnie jak w przypadku raka piersi. Jeśli mama czy babcia miały raka, to my jesteśmy w grupie ryzyka. Trzeba być wtedy szczególnie czujnym i wykonywać mammografię i USG piersi. Tak samo z rakiem jajnika. Dlatego najlepiej zrobić sobie test genetyczny BRCA2.

MA:

A czy w grę wchodzi profilaktyka, podobna do tej, jaką zastosowała Angelina Jolie, odejmując sobie piersi?

IK: Oczywiście. Ale czy my jesteśmy na to gotowe i czy tego chcemy? To jest tylko i wyłącznie nasza decyzja. Usuwanie narządów rodnych czy piersi to w Polsce niezwykle trudny temat. Zwłaszcza jeśli w grę wchodzi działanie profilaktyczne.

MA:

Przed naszą rozmową zapytałam znajome kobiety i każda potwierdziła, że regularnie się bada pod kątem raka narządów rodnych. Ale statystyki pokazują, że z tym badaniem się bywa różnie. Dlaczego, według Pani, nie dbamy o siebie? Dla mnie to coś naturalnego, że się badam.

IK: My, kobiety, mamy to chyba w genach [śmiech]. Zawsze stawiamy siebie na końcu bardzo długiej listy. Najważniejsza jest dla nas rodzina, dzieci, dom, mąż, pies, pranie, sprzątanie i nasza kariera. Nasze zdrowie jest na końcu. Moim zdaniem, trochę źle myślimy. Trzeba zmienić to myślenie wśród kobiet i sprawić by zastanowiły się, co się stanie z tymi wszystkimi bliskimi, z tymi planami, marzeniami w momencie kiedy będziemy musiały się na długo zatrzymać i walczyć o swoje życie?

MA: Pani była w takiej sytuacji…

IK: Musiałam zweryfikować wszystko i przewartościować całe swoje życie by zacząć na nowo.

Dopiero wtedy, kiedy mnie to dopadło, zaczęłam myśleć zupełnie inaczej. Jednak ta profilaktyka i myślenie o sobie i o zdrowiu są ważniejsze.

Pójście raz w roku i zrobienie USG dopochwowego czy USG piersi czy cytologii zajmie nam może godzinę. I to nie są też żadne koszty, nawet jeśli chcemy to zrobić prywatnie.

MA: Mam taką bliską osobę, która z pre-

medytacją tego nie robi. A zapytana o to, dlaczego, odpowiada „Po co?” A takie historie potrafią być złośliwe.

IK: Też mi się wydawało, że mnie to nie dotyczy.

Miałam trzydzieści parę lat, super pracę, planów milion na przyszłość, macierzyństwo w tle i przeprowadzkę z Trójmiasta. Też mi się wydawało, że świat należy do mnie i mnie to nie dotyczy.

A w momencie, kiedy przyszła choroba nowotworowa, to wszystko się zweryfikowało. Okazało się, że tak naprawdę wszystko może mnie dotyczyć. Rocznie spotykam się z około trzydzie-

51

| OD MAMY DLA MAMY

Chcesz przeczytać więcej inspirujących wywiadów?

Odwiedź stronę www.mamasubiektywnie.pl, którą prowadzi Marta Andreasik – mama dwójki dzieci, mieszkająca na co dzień w Warszawie.

stoma tysiącami kobiet. Z tej perspektywy myślę, że my, kobiety w Polsce, jesteśmy bardzo mądre. Jesteśmy też bardzo waleczne.

Tylko czasami odnoszę wrażenie, że brakuje nam wiedzy. I takiego bodźca. Żeby ktoś dał nam „pstryczka” i pokazał, że jest problem, ale możesz temu problemowi zaradzić.

5000 pacjentek chorujących na nowotwory na oddziałach ginekologii onkologicznej, 100 wolontariuszek zaangażowanych w akcję z 16 oddziałów „Kwiatu Kobiecości”. Ruszamy w czapkach świętego Mikołaja – przytulamy, całujemy, obdarowujemy drobnymi upominkami od naszych partnerów.

To bardzo ważna, wzruszająca i dająca sporo energii i siły do walki z chorobą akcja. Dzieje się więc bardzo dużo. Oprócz tego – mnóstwo konferencji medycznych i kobiecych.

MA: Nie umiemy o siebie walczyć?

MA: Jesteście wszędzie!

IK: To nie tak. Myślę, że nie mamy po prostu wystarczającej wiedzy. Jak nam się da tę wiedzę, to my już wiemy, co mamy z tym zrobić.

Podczas jednego ze spotkań w ramach akcji „Kobiety dla kobiet”, rozdawałyśmy bezpłatne zaproszenia na cytologię. Po tym spotkaniu około 80% kobiet pobiegło na badania. One dostały informację, dostały wiedzę, dostały pstryczka (ale nie straszącego) i poszły – zrobiły badanie cytologiczne. Dostawałyśmy potem wiadomości na Facebooku i emaile. U jednej z tych kobiet wykryto stan przedrakowy. To była „szybka piłka” i sprawę szybko załatwiono. Problem z głowy! Inne, powpisywały sobie do kalendarza, na pięć lat do przodu datę kolejnego badania. Dlatego wpływanie na zmianę świadomości kobiet i przewartościowanie w głowie priorytetów w życiu to główne cele moje i „Kwiatu Kobiecości”.

MA: To czego możemy się po was spo-

dziewać w najbliższym czasie?

IK: O Jezu! [śmiech] Będzie się działo! Jesteśmy w trakcie kampanii „Diagnostyka jajnika”, a już zaczęły się przygotowania do kampanii „Piękna bo zdrowa”, która dotyczy raka szyjki macicy. Ta kampania rusza w styczniu.

Kończy się Owsiak, rusza Kwiat Kobiecości.

Pierwszy krok?

Trzeba zabrać do ginekologa kobiety, które są dookoła nas MA: O, tak najłatwiej zapamiętać!

IK: Oprócz tego mamy sporo akcji edukacyjnych skierowanych do różnych grup społecznych i wiekowych kobiet. „Młoda i zdrowa”, którą prowadzimy razem z marką Bella.

Spotykamy się w jej ramach z dziewczynami w gimnazjum i liceum. „Rozumni i uważni” – to projekt skierowany do studentów na wszystkich uczelniach medycznych w całej Polsce oraz „Kobiety dla kobiet”, skierowana do kobiet dojrzałych, pracujących. Jest też moja ulubiona akcja, „Święty Mikołaj”, która odbędzie się w okolicach 6 stycznia. 40 szpitali onkologicznych w całej Polsce, około

52

IK: A 24 godziny na dobę to już dla mnie za mało [śmiech].

MA: W kobietach siła. To, co możemy dla siebie zrobić, to wspie-

rać się. A co jeszcze może zrobić każda z nas dla dobra innych. Na przykład ja – chciałabym coś zmienić w swoim otoczeniu. Od czego powinnam zacząć?

IK: Pierwszy krok? Trzeba zabrać kobiety, które są dookoła – mamę, babcię, ciocię, koleżankę, a nawet wredną sąsiadkę – do ginekologa. Albo chociażby zadać pytanie „Kiedy ostatni raz robiłaś badania?” Czasami odpowiedź może być szokująca. Można usłyszeć to, co ja kiedyś, rozmawiając z jedną z kobiet. Zaczęła liczyć: 5, 10, 15... „Moja córka ma 21 lat, to ja byłam 21 lat temu.” Dlatego trzeba „odhaczyć” to badanie raz na rok. To naprawdę ogromny kamień z serca.

MA: Wydaje mi się, że ten element strachu demotywuje kobiety

do wykonania badania.

IK: Tak jest. Ale nawet jeśli się okaże, że „coś tam jest”, to medycyna poszła już tak do przodu, że z chorobami nowotworowymi w dzisiejszych czasach można walczyć i można wygrać. Nie wolno się bać! Mój lekarz ginekolog-onkolog powiedział kiedyś „Z rakiem to jest tak fifty-fifty. 50% to jest to, co robimy my lekarze. To trudny etap leczenia. Drugie 50% jest w głowie – jeśli pacjent jest dobrze przygotowany do leczenia, to nam daje razem 100% z tego, żeby z tą chorobą można walczyć i wygrać.” Wiem, że to zabrzmi trochę dziwnie. Ale kiedy coś się wydarzy, trzeba na to spojrzeć pozytywnie – wziąć byka za rogi i po prostu załatwić tę sprawę. Odkładanie tego na później nie ma sensu, bo wtedy jest dużo trudniej. Wszystkie znane mi kobiety, u których wykryto chorobę nowotworową we wczesnym stadium, poszły na zabieg i to była „krótka piłka”. Wróciły do domu, pracy, rodziny.

Zapominały o temacie.

MA: Czego życzyć kobietom?

IK: By były zdrowe, dbały o siebie, żeby pamiętały o sobie.

MA: A Pani czego można życzyć, oprócz wydłużenia dnia w nie-

skończoność? [śmiech] IK: Ja wszystko mam! Ale w sumie mam marzenie. Żeby kobiety raz w roku wpisały sobie w kalendarzu, najlepiej w swoje urodziny „IŚĆ NA BADANIE GINEKOLOGICZNE”. To taki prezent zdrowia: cytologia, mammografia, USG piersi, USG dopochwowe.

MA: To ja dodam, by na swoje urodziny zażyczyły sobie takie prezenty od wszystkich kobiet dookoła.

IK: Tak jest!

MA: Mój mąż, na 30 urodziny, zażyczył sobie od swojego ojca by ten schudł dla swojego zdrowia. Podstępem zawiózł go, co prawda na wizytę do dietetyka, ale i tak się udało. Już 12 kg mniej i waga nie wzrasta!

IK: „Idźcie się przebadać i przyjdźcie z wynikiem” – to może być najfajniejszy prezent!

MA: Dziękuję za naszą rozmowę!

Rozmawiała: Marta Andreasik, autorka strony o macierzyństwie www.mamasubiektywnie.pl

| MISJA ZDROWIE

Przełom w leczeniu MIĘŚNIAKÓW MACICY

– nowatorska metoda bezpłatnie w PRO-FAMILII

Termoablacja ultradźwiękowa to innowacyjne uzupełnienie dotychczasowych metod leczenia mięśniaków macicy. Metoda jest nie tylko skuteczna i bezbolesna, ale co najważniejsze – nie wymaga operacji. Powrót do zdrowia jest błyskawiczny, a kobieta po zakończeniu zabiegu opuszcza szpital jeszcze tego samego dnia. Wciąż trwają zapisy na bezpłatne kwalifikacje.

KONSULTACJA:

TOMASZ ŁOZIŃSKI

54

DR N.MED. SPECJALISTA GINEKOLOG-POŁOŻNIK ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZESZOWIE

FOT: Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

55

| MISJA ZDROWIE

Od ponad dwóch lat Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA w Rzeszowie prowadzi badania nad skutecznością tej metody, a w ramach prowadzonego programu naukowego pacjentki mogą z niej skorzystać bezpłatnie.

Od tamtej pory przeprowadzono z sukcesem ponad 160 zabiegów i wykonano blisko 600 kwalifikacji. Wciąż trwają zapisy na bezpłatne kwalifikacje – tel. 694 902 111. Projekt dedykowany jest dla kobiet do 43 roku życia.

Problem ponad miliona kobiet Mięśniaki macicy są najczęstszym rodzajem łagodnych guzów występujących u kobiet.

Z najnowszych statystyk wynika, że problem dotyczy aż miliona kobiet w Polsce. Doniesienia są zatrważające, zwłaszcza, że aż 50 procent dotkniętych chorobą kobiet jest w wieku rozrodczym.

Materiały firmy Philips

Metoda jest nie tylko skuteczna i bezbolesna,

ale co najważniejsze - nie wymaga operacji!

– Mięśniaki to poważny problem medyczny.

Niestety choroba nierzadko powoduje bezpłodność, a także niemożność donoszenia ciąży, czyli poronienia i porody przedwczesne – wyjaśnia dr n. med. Tomasz Łoziński, ginekolog i położnik ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA. – Najnowsza metoda jest ogromną szansą przede wszystkim dla kobiet, które do tej pory nie decydowały się na zabieg chirurgiczny z obawy przed utratą szansy na założenie rodziny. Niestety, każda operacja przeprowadzona na narządzie rodnym ogranicza możliwość zostania matką. Po operacji usunięcia mięśniaków, w zależności od ich lokalizacji, szansa na potomstwo może zmaleć nawet do 50- 60 procent – wyjaśnia nasz ekspert.

– Przytoczę historię jednej z naszych pacjentek. Starała się o dziecko 9 lat. Po zabiegu termoablacji mięśniaków macicy zaszła w ciąże i teraz oczekuje upragnionego potomstwa. Takich historii jest więcej. To nasz ogromny sukces!

56

Innowacyjne leczenie

Nowa metoda jest innowacyjna, a zarazem przyjazna dla pacjentki.

– Termoablacja jest metodą bezoperacyjną i całkowicie nieinwazyjną.

Cały zabieg polega na skierowaniu wiązki energii ultradźwiękowej na chory obszar wewnątrz ciała pacjentki, nie naruszając tym samym skóry, oraz tkanek miękkich. Dodatkowo cały proces monitorowany jest w czasie rzeczywistym za pomocą map temperatury, które uzyskiwane są za pomocą rezonansu magnetycznego, co zapewnia skuteczność zabiegu i pełną kontrolę– wyjaśnia doktor Łoziński.

To przełom w leczeniu choroby. Technika jest znacznie wygodniejsza niż inne, stosowane do tej pory metody, jak leczenie operacyjne, wycięcie mięśniaka, lub embolizacja. Zabiegi te wymagają pobytu pacjentki w szpitalu, a powrót do zdrowia trwa czasem kilka tygodni i obarczony jest ryzykiem licznych powikłań i dolegliwości bólowych.

– W przypadku leczenia za pomocą metody termoablacji, zabieg prowadzony jest w trybie ambulatoryjnym, pacjentka wraca do domu jeszcze tego samego dnia, a powrót do zdrowia trwa zaledwie kilka dni – podkreśla nasz ekspert.

ZABIEG W RAMACH BADAŃ WYKONYWANY JEST BEZPŁATNIE. ZADZWOŃ I DOWIEDZ SIE WIĘCEJ.

tel. 694 902 111

Przed zabiegiem potrzebne badania

Dzięki odpowiedniej kwalifikacji do zabiegu skuteczność terapii ultradźwiękowej jest bardzo wysoka. Może sięgać aż do 90-100 procent, jeżeli chodzi o ustąpienie dolegliwości bólowych, krwawień i obfitych miesiączek. Z obserwacji prowadzonych w ramach projektu wynika, że w niespełna sześć miesięcy po zabiegu, masa guza może zmniejszyć się aż o 70-80 procent.

– Dlatego przed rozpoczęciem procedury, potrzebna jest kompleksowa diagnostyka – wyjaśnia doktor Łoziński.

Osiągnięcia prezentowane na całym świecie Szpital Pro-Familia stał się światowym ośrodkiem referencyjnym termoablacji mięśniaków macicy firmy Philips. Co oznacza, że do Rzeszowa przyjeżdżają lekarze z całego świata – z Australii, Nowej Zelandii, Grecji, Austrii, Słowacji, aby zobaczyć stosowaną w Rzeszowie technikę leczenia mięśniaków. Ponadto wyniki badań prezentowane są na najbardziej prestiżowych konferencjach medycznych na całym świecie.

W Polsce po raz pierwszy zabieg termoablacji ultradźwiękowej mięśniaków macicy został wykonany ponad dwa lata temu, przez zespół specjalistów ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie.

Dokładnie 11 listopada 2014 roku.

TERMOABLACJA – INNOWACJA W LECZENIU Zabieg jest skuteczny i bezpieczny Nieinwazyjne leczenie. Zabieg nie wymaga przeprowadzenia operacji Zabieg wykonywany jest bez znieczulenia Kobieta nie zostaje w szpitalu, po zabiegu wraca do domu tego samego dnia Powrót do zdrowia trwa zaledwie kilka dni

Jak wygląda zabieg?

Przyczyna choroby nie jest znana

– Cała procedura trwa około 4-5 godzin i jest nieinwazyjna. Podczas zabiegu pacjentka nie odczuwa bólu lub tylko w niewielkim stopniu, dlatego nie jest wymagane znieczulenie – dodaje lekarz.

– Przyczyny powstawania mięśniaków nie są do końca znane. Jedna z teorii mówi, że za powstawanie mięśniaków odpowiada brak równowagi hormonalnej organizmu, a dokładniej nadmierna produkcja lub zwiększona wrażliwością na estrogeny – tłumaczy doktor Łoziński. – Jednak nie każda kobieta z wysokim poziomem estrogenów ma mięśniaki.

Podczas zabiegu pacjentka leży na specjalnym stole. Przez cały czas trwania zabiegu kobieta jest przytomna, zachowuje pełną świadomość. Ma także możliwość przerwania leczenia w każdym momencie, używając specjalnego przycisku, który trzyma w dłoni.

Guzy mogą występować pojedynczo lub w większej ilości. Rozwijają się wewnątrz macicy, jak i na zewnątrz tego mięśnia. Bywają także umiejscowione śródściennie. Najbardziej charakterystycznym objawem mięśniaków są obfite i przedłużające się miesiączki, które mogą prowadzić do przewlekłej anemii. Kobieta nierzadko boryka się także z bólami podbrzusza.

Inna teoria z kolei głosi, że rozwojowi mięśniaków sprzyja wysokotłuszczowa dieta. Doniesienia te nie zostały jednak potwierdzone.

Tekst: Dominika Czapkowska

57

| STOMATOLOGIA

To możliwe!

Piękny, hollywoodzki uśmiech w jeden dzień.

KONSULTACJA:

KATARZYNA OLSZEWSKA HIGIENISTKA ZE STOMATOLOGII PRO-FAMILIA.

58

Wymarzony uśmiech możemy uzyskać nawet podczas jednej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Przy odpowiedniej pielęgnacji zębów, efekt może utrzymać się nawet przez 2-3 lata.

Nawyki żywieniowe, upływ czasu, palenie papierosów, przyjmowanie leków – to tylko niektóre czynniki, które negatywnie wpływają na biel naszych zębów. Korzystając z profesjonalnych zabiegów wybielających, piękny uśmiech możemy odzyskać nawet podczas jednej wizyty. Bezpiecznie, szybko i bezboleśnie.

– Zabieg wybielania możemy przeprowadzić u każdego dorosłego pacjenta. Pod jednym warunkiem – jeżeli w jamie ustnej nie ma żadnych zmian chorobowych. Dlatego zanim przystąpimy do wybielania, konieczna jest konsultacja stomatologa, który oceni stan zdrowia zębów i dziąseł – wyjaśnia Katarzyna Olszewska, higienistka ze Stomatologii PRO-FAMILIA.

mocznika lub karbamidu. Kolejnym skutecznym sposobem jest tzw. metoda nakładkowa. Na czym polega? Na noc na zęby nakładamy specjalnie wykonane szyny (nakładki), które wypełnione są specjalnym preparatem wybielającym dobranym w gabinecie. Pełny efekt wybielania uzyskujemy po ok. 10-14 dniach – wylicza Pani Katarzyna – Warto pamiętać o tym, że wybielanie nie zadziała na plomby i uzupełnienia prote-

W gabinecie zęby możemy wybielić

szybko i bezpiecznie!

Z kamieniem warto walczyć!

FOT: Joanna Kielar | www.lullabeestudio.pl

Przed zabiegiem wybielania higienistka wykona profesjonalne oczyszczenie zębów. Nierzadko już samo usunięcie kamienia i osadu wpływa pozytywnie na estetykę uśmiechu.

– Jednym z najbardziej skutecznych zabiegów usuwania kamienia i osadu jest skaling, uzupełniany tzw. piaskowaniem. To bardzo dokładny zabieg, podczas którego każdy ząb czyszczony jest osobno i z każdej strony.

Skutecznie usuwa kamień nawet z najgłębszych kieszonek wokół zęba.

Z kolei zastosowanie piaskarki umożliwia usunięcie nawet najbardziej uporczywych osadów z powierzchni, które pozostają niedostępne dla innych narzędzi czyszczących – wylicza higienistka.

Na powstawanie kamienia wpływa m.in. nasza codzienna dieta: słodkie napoje, picie dużej ilości kawy i herbaty oraz palenie papierosów. Nie bez znaczenia jest także higiena jamy ustnej.

– Z kamieniem warto walczyć, a nawet trzeba! Redukcja bakterii ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu chorób przyzębia, m.in. groźnej paradontozy, która nieleczona może doprowadzić nawet do utraty zębów. A jak podają najświeższe badania, na paradontozę cierpi aż 7 na 10 Polaków – dodaje nasz ekspert.

Zabieg profesjonalnego oczyszczania zębów zakończony jest polerowaniem, które wykonuje się za pomocą pasty polegującej i specjalnej gumki, która zbiera wszystkie osady i przebarwienia, pozostawiając czyste i dokładnie wygładzone powierzchnie zębów.

– Tak przygotowane zęby są gotowe na wybielanie – tłumaczy higienistka.

Wybielanie w domu lub w gabinecie

Zabieg wybielania możemy wykonać w domu lub w gabinecie. Wybielanie nie niszczy szkliwa i nie powoduje zwiększonej podatności na próchnicę. To całkowicie bezpieczny zabieg.

tyczne. Jeśli są dopasowane kolorystycznie do obecnej barwy uzębienia, po wybieleniu będą wydawały się ciemniejsze. W takim wypadku warto wziąć pod uwagę konieczność wymiany plomb w strefie estetycznej uśmiechu – dodaje nasza specjalistka.

Kiedy nie wybielamy?

Oprócz złego stanu uzębienia, lekarze wyliczają kilka przeciwwskazań do zabiegu wybielania. Zalicza się do nich m.in. ciąża, karmienie piersią, alergia na składniki preparatów, a także wiek – zabieg można wykonać dopiero po zakończeniu 16 roku życia.

Biała dieta przez minimum 14 dni Efekt wybielania jest ściśle związany z naszą dietą, dlatego zaleca się aby minimum przez okres dwóch tygodni od zabiegu zastosować tzw. białą dietę. Powinniśmy zrezygnować z kawy – także białej, herbaty, coca coli, czerwonego wina, a w okresie świątecznym z czerwonego barszczu.

Z diety powinny zostać wykluczone również wszystkie „barwne” produkty, np. owoce i warzywa – buraczki i jagody.

Tekst: Dominika Czapkowska

– W gabinecie możemy skorzystać m.in. z jednowizytowej metody, która polega na naświetlaniu naszych zębów specjalną lampą, na które wcześniej nakładamy specjalny żel. Efekt jest natychmiastowy. Wymarzony kolor uzyskujemy poprzez denaturacje białka znajdującego się w strukturze szkliwa, preparatami utleniającymi, którymi są najczęściej nadtlenek

| MODA & URODA

Projekt Podczas sylwestrowej nocy i karnawałowych spotkań każda kobieta chce wyglądać pięknie. Doradzamy, co zrobić, aby przywrócić skórze zdrowy wygląd i cieszyć się gładką skórą przez długi czas.

Domowe spa

Kilka dni przed wielkim balem pomocne okażą się domowe zabiegi, które skutecznie wygładzą cerę i wpłyną na jej regenerację.

– Na początku warto wykonać odpowiedni peeling skóry twarzy. Wygładzimy ją, odświeżymy i pozbędziemy się martwego naskórka. W aptece lub dobrych drogeriach dostępne są m.in. preparaty z zawartością kwasu migdałowego, który działa rozjaśniająco, a także pomaga w leczeniu trądziku – podkreśla lek. med. Aleksandra Szczepańska, dermatolog, certyfikowany lekarz medycyny estetycnej.

Pomocne będą także maseczki typu peel-off. Mają działanie nie tylko ściągające, ale także oczyszczające i pobudzające krążenie. Dla osób z łojotokiem najlepsze będą te z zieloną glinką. W zaciszu własnej łazienki możemy też wykonać domową mezoterapię, która korzystnie wpłynie na krążenie i pobudzi naszą skórę do produkcji kolagenu i elastyny.

– Aby zabieg mezoterapii igłowej wykonać w domu, wystarczy zaopatrzyć się w specjalny derma roller, którym zrobimy delikatny masaż twarzy. Dla wzmocnienia działania po masażu warto wklepać w skórę specjalne ampułki odżywcze, które kupimy m.in. w apece – dodaje nasz ekspert.

Zabiegi zaplanuj wcześniej

A na jakie profesjonalne zabieg warto zdecydowac się w gabinecie medycyny estetycznej?

– Jeżeli chcemy profesjonalnie zadbać o naszą skórę, zabiegi warto zaplanować z większym wyprzedzeniem. Najbezpieczniejszy będzie okres od dwóch tygodni do miesiąca. Musimy pamiętać, że efekty wielu zabiegów widoczne są dopiero po upływie tygodnia lub dwóch – podkreśla specjalista medycyny estetycznej.

Mezoterapia – idealny sposób na gładką skórę W skutecznej regeneracji i pielęgnacji skóry pomocny będzie m.in. zabieg lekarski – mezoterapia igłowa. Dzięki niej możemy poprawić kondycję skóry twarzy, ale także dekoltu, szyi i dłoni.

– Zabieg przeznaczony jest dla posiadaczek wszystkich rodzajów skóry z wyjątkiem takiej, na której toczą się stany zapalne jak np. trądzik, opryszczka, stany ropne czy alergiczne – podkreśla doktor Szczepańska.

Mezoterapia skutecznie nawilża, odżywia i stymuluje do produkcji kolagenu i elastyny. Może być stosowana jako profilaktyka starzenia się skóry albo w celu redukcji już istniejących zmarszczek. Jak wygląda zabieg?

60

ALEKSANDRA SZCZEPAŃSKA

LEK. MED.

DERMATOLOG, CERTYFIKOWANY LEKARZ MEDYCYNY ESTETYCZNEJ ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZESZOWIE.

– Za pomocą delikatnych nakłóć skóry, poddawane są różne substancje, w zależności od tego, czego skóra potrzebuje. Cały zabieg trwa zaledwie 15-20 minut. Do pielęgnacji twrazy wykorzystuje się najczęściej preparaty z zawartością kwasu hialuronowego. W przeciwieństwie do tych, które stosuje się w celu wypełnienia zmarszczek, są one bardzo rzadkie i miękkie. Mają za zadanie nawilżyć skórę od wewnątrz, uzupełnić naturalny kwas hialuronowy, poprawić metabolizm skóry i dostarczyć jej niezbędnych witamin i aminokwasów – wylicza lekarz.

Zabieg jest praktycznie bezbolesny dla pacjenta, ponieważ wczesniej skóra znieczulana jest miejscowo za pomocą specjalnego kremu.

Głęboka regeneracja

Z kolei dla osób chcących uzyskać efekt głębokiej regeneracji skóry, idealnym zabiegiem będzie pixel peel. To najnowsza metoda, która gwarantuje szybkie i spektakularne efekty.

Zabieg łączy w sobie frakcyjne mikronakłuwanie urządzeniem Dermapen i głębokie złuszczanie kwasami. Działa w najgłębszych warstwach skóry, przywracając jej jędrność i blask. Pozwala pozbyć się m.in. blizn po trądziku oraz wyrównać koloryt skóry. Efekt? Intensywna regeneracja skóry już po pierwszej wizycie w gabinecie.

Skuteczne wygładzanie

Na trzy tygodnie przed wielkim wyjściem warto zdecydować się na profesjonalny zabiegi, które pomogą wygładzić zmarszczki i korzystne wpłyną na wygląd skóry. Jednym z nich jest zabieg z wykorzystaniem kwasu hialuronowego.

– Kwas hialuronowy jest substancją naturalną, która występuje w naszym organizmie. Jego ilość w skórze zmniejsza się wraz z wiekiem, co skutkuje jej stopniowym wiotczeniem. Zabieg z sukcesem stosowany przy wygładzaniu zmarszczek pojawiających się w dolnych częściach twarzy, a więc bruzd nosowo-wargowych, zmarszczek na policzkach, wokół ust – wylicza lekarz. Jak wygląda zabieg?

61

| MODA & URODA

WYBRANE ZABIEGI MEDYCYNY ESTETYCZNEJ AŻ 30 % TANIEJ! Lekarz aplikuje środek cieniutką igłą. Po zakończeniu zabiegu przez trzy kolejne dni może być odczuwalna lekka bolesność lub niewielki obrzęk. Po ich ustąpieniu warto dodatkowo masować twarz przez dwa tygodnie.

– Takie delikatne zgrubienia po podaniu kwasu hialuronowego są rzeczą normalną i stopniowo znikają w ciągu następnych kilku dni.

Efekt utrzymuje się nawet do 12 miesięcy! Zabieg polecany jest szczególnie osobom starszym, z utrwalonymi zmarszczkami – dodaje.

Piorunujący efekt

Kwas hialuronowy w gabinecie medycyny estetycznej stosowany jest również w celu nawilżania i modelowania ust. To idealny sposób na polepszenie kondycji przesuszonej i szorstkiej skóry. Podczas zabiegu lekarz za pomocą cienkiej igły lub kaniuli wstrzykuje w usta rzadki kwas hialuronowy. Efekt? Usta stają się pełne i dobrze nawilżone, a taki stan utrzymuje się nawet do sześciu miesięcy.

– Dla posiadaczek wąskich, mało widocznych ust skuteczne może okazać się ich subtelne powiększenie. W tym celu wykorzystywany jest gęsty kwas hialuronowy, który pozwala uzyskać naturalny wygląd. Zabieg jednocześnie wpływa na uwypuklenie i nawilżenie czerwieni wargowej, co daje zwykle piorunujący efekt – przekonuje doktor Szczepańska.

NAWILŻAJ SWOJĄ SKÓRĘ OD ŚRODKA! 1. Każdego dnia pij odpowiednią ilość niegazowanej wody mineralnej. Pomoże ci ona pozbyć się toksyny z organizmu i nawilży skórę od środka.

2. Zadbaj o swoją dietę. Menu korzystne dla skóry powinno zawierać duże ilości beta-karotenu, który jest niezastąpiony w walce z wodnymi rodnikami. Sięgaj też po produkty bogate w witaminy A, D, E, K, rozpuszczalne w tłuszczach. Żelatyna to równiez bardzo ważny składnik menu zdrowego dla skóry.

Jest źródłem aminokwasów siarkowych, które są budulcem dla kreatyny. Ma korzystny wpływ na jakość skóry, paznokci i włosów. Regularnie sięgaj także po ryby, które są idealnym źródłem antyoksydantów.

Tylko teraz w Gabinecie Medycyny Estetycznej w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA w Rzeszowie wybrane zabiegi aż 30 procent taniej! Zabiegi wykonuje lek. med. Aleksandra Szczepańska, dermatolog, certyfikowany lekarz medycyny estetycznej.

Pixel peel – głęboka regeneracja skóry Nawilżanie lub modelowanie ust kwasem hialuronowym Mezoterapia igłowa Promocja w ramach „Projekt: KARNAWAŁ” trwa od 1.12.2016 do 31.01.2017.

Zapisy i dodatkowe informacje: 886 606 880

Drobna korekta, duży efekt

W walce ze zmarszczkami mimicznymi skuteczny będzie zabieg z wykorzystaniem toskyny botulinowej, potocznie zwanej botoksem.

– Jedną z największych zalet toksyny botulinowej jest to, że znika po upływie ok. 30 godzin od aplikacji. Natomiast efekt upiększający utrzymuje się nawet do 8 miesięcy – mówi nasz ekspert.

Wykorzystując ją podczas zabiegu efektywnie wygładzimy zmarszczki, które sprawiają, że wyraz twarzy jest zbyt surowy lub smutny. Dlatego botoks najczęściej stosowany jest w korekcie zmarszczek na czole, tak by zlikwidować tzw. lwią zmarszczkę lub kurze łapki. Drobna w sumie korekta daje bardzo widoczny efekt. Twarz po zabiegu jest rozluźniona, wygląda na zrelaksowaną i wypoczętą, a skóra jest znacznie gładsza. Jak działa botulina?

– Wstrzyknięta pod skórę powoduje czasowe wyłączenie pracy mięśni.

W związku z tym nie dochodzi do powtarzanego codzienną mimiką zaginania skóry twarzy, co daje skórze czas na regenerację i odzyskanie jędrności w miejscu gdzie są widoczne zmarszczki. Po upływie kilu miesięcy stopniowo ruchy mięśni powracają, aż osiągną stan wyjściowy. Wiele pacjentek obawia się, że po zakończeniu wstrzykiwania botoksu zmarszki się nasilą. Nic bardziej mylnego. Wręcz przeciwnie – będą mniejsze, ponieważ skóra zdąży się zregenerować. Jeśli nie będziemy powtarzać zabiegu, skóra po pewnym czasie wróci na tor swojego naturalnego starzenia i zmarszki stopniowo będą się pogłębiały – wyjaśnia ekspert.

Jak ukłucie komara

Zabieg polega na wstrzyknięciu preparatu do precyzyjnie określonej części mięśnia mimicznego za pomocą bardzo cienkiej igiełki. Dla pacjenta nie jest zbyt bolesny, nakłucia można porównać do ugryzienia komara, dlatego nie ma potrzeby stosowania znieczulenia. Na jego wykonanie lekarz potrzebuje zaledwie kilku minut, stąd jego popularna nazwa – zabieg lunchowy. Po zabiegu można od razu wrócić do pracy. Jedynie przez pierwsze cztery godziny nie należy się kłaść, wykonywać dynamicznych ćwiczeń i pić alkoholu. Pierwsze efekty pojawiają się już po upływie kilkunastu godzin, ostateczne po kilku dniach, a efekt utrzymuje się nawet do 8 miesięcy. Zabieg polecany jest stosunkowo młodym kobietom z bogatą mimiką twarzy. Użyty wówczas preparat działa silnie profilaktycznie. Toksyna rozluźnia nadmiernie aktywne mięśnie i sprawia, że pojawiające się zmarszczki nie utrwalają się i nie pogłębiają.

Tekst: Dominika Czapkowska

62

W.KRUK

APART

cena 299 zł

cena 159 zł

SABRINA PILEWICZ cena ok. 650 zł

ZARA

cena 159 zł

TOUS

cena 999 zł

BLASK I SZYK W tym sezonie blask to podstawa sylwestrowych i karnawałowych kreacji. Sukienki odkrywają w smysłowy sposób plecy albo mienią się cekinowym blaskiem, a dodatki są wyraziste i przykuwają spojrzenie.

ZARA

cena 199 zł

STRADIVARIUS cena 99 zł

BERESHKA cena 159 zł

MANGO

cena 139 zł

ZARA

cena 199 zł

KOD

cena 790 zł

| MODA & URODA

S.O.S. dla skóry zimą

Twoja skóra podczas zimy bywa podrażniona, przesuszona i ściągnięta? Czerwieni się i piecze po użyciu kremu? Podpowiadamy, jak o nią zadbać i jakich kosmetyków używać.

Konsultacja: lek. med. Aldona Stachura, specjalista medycyny estetycznej ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Łodzi.

1. Oczyszczaj!

Dzięki prawidłowej pielęgnacji twoja skórą będzie odpowiednio nawilżona i pełna blasku!

64

Przed nadejściem zimy zadbaj o to, by skóra była dobrze oczyszczona. Tak przygotowana lepiej przyswaja wszelkiego rodzaju preparaty pielęgnacyjne: kremy, maseczki, serum, który nazywany jest eliksirem młodości. Poza tym będzie wyglądać na zdrową i bardziej wypoczętą. W domowym zaciszu pomocne okażą się różnego rodzaju peelingi lub maseczki typu peel-off. Dzięki nim nasza skóra stanie się gładka i będzie oczyszczona z martwego naskórka. Chcąc ją dodatkowo rozjaśnić, sięgnijmy po preparaty z zawartością kwasu migdałowego. W gabinecie medycyny estetycznej warto skorzystać z zabiegów mezoterapii, które pomogą dogłębnie oczyścić skórę oraz kompleksowo przygotują ją do kolejnych etapów zimowej pielęgnacji.

2. Odżywiaj

To kolejny etap prawidłowej pielęgnacji zimą. Zadbaj o to, aby w twojej kosmetyczce nie zabrakło odpowiednio dobranego kremu. Powinien zawierać substancje, które pomogą zachować odpowiedni poziom nawilżenia – ceramidy, kwasy tłuszczowe, kwas hialuronowy. Wybieraj kosmetyki, które dodatkowo będą łagodzić podrażnienia – aloes, wyciągi z rumianku, a także preparaty, które zawierać będą antyoksydanty – olej arganowy, koenzym q10, wyciąg z zielonej herbaty. Pamiętaj, aby krem dobrać odpowiednio do rodzaju twojej skóry. Dla skóry suchej najlepszy będzie ten o gęstej konsystencji. Z kolei dla skóry tłustej lub mieszanej idealnie sprawdzi się emulsja lub lekki krem. Decydując się na wizytę w gabinecie medycyny estetycznej, warto wybrać zabieg mezoterapii lub osocza bogatopyłkowego -PRP. Ten ostatni jest z sukcesem stosowany w medycynie od ponad 30 lat. PRP to autologiczny (pochodzący od pacjenta, któremu wykonuje się zabieg) koncentrat płytek krwi w niewielkiej objętości osocza, zawierający substancje stymulujące czynniki aktywujące procesy naprawcze w skórze. To zabieg w 100 procentach biokompatybilny co oznacza, że nie ma ryzyka nietolerancji, alergii czy innych reakcji immunologicznych. Skóra po zabiegu jest bardzo intensywnie odżywiona, zagęszczona, zregenerowana i pełna blasku.

Pamiętaj, aby krem zawsze dobierać odpowiednio

do rodzaju Twojej skóry!

3. Natłuszczaj!

Zimą ważne jest nie tylko odpowiednie nawilżanie skóry, ale również jej natłuszczanie. Pomocne okażą się kosmetyki z dodatkiem naturalnych olejków – m.in. lnianego, kokosowego, migdałowego lub z pestek winogron, które skutecznie wzmocnią barierę lipidową w głębi naskórka. Skuteczne okażą się również oleje zwierzęce i mineralne – wazelina, parafina, masło kakaowe czy shea. Nie zapominaj o delikatnej skórze wokół oczu oraz zabezpieczeniu ust.

4. Chroń przed słońcem!

KONSULTACJA:

ALDONA STACHURA

DR N. MED. SPECJALISTA MEDYCYNY ESTETYCZNEJ ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W ŁODZI.

Pamiętaj, że podczas zimy twoja skóra potrzebuje również ochrony przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB. Wszelkie kosmetyki na dzień, które stosujemy zimą, oprócz składników natłuszczająco – ochronnych powinny zawierać również filtry słoneczne. Choć największe nasłonecznienie występuje latem, promienie UV działają jednak ciągle, niezależnie od pory roku. Zimą dodatkowo są odbijane od białej pokrywy śniegu, co nasila ich niekorzystne działanie.

Tekst: Aneta Juśkiewicz

65

| MODA & URODA

AGATA BUSZTA

MGR: FARMACEUTKA Z APTEKI PRO-FAMILIA W RZESZOWIE

7.

Dobre

z natury 1.

Naturalne kosmetyki robią na rynku w ostatnim czasie zawrotną karierę, a ich producenci prześcigają się w uzyskiwaniu certyfikatów potwierdzających ich wartość. Zastanawiasz się, które z nich warto mieć w domowej kosmetyczce? Podpowiada Agata Buszta, farmaceutka z Apteki PRO-FAMILIA w Rzeszowie.

1. OLEJEK DO TWRAZY, KORESS, cena – ok. 200 zł, www.pro-apteka.pl Wysoce skoncentrowany olejek z witaminą C, która rozjaśnia i wyrównuje koloryt skóry, odkrywając gładszą i widocznie młodszą skórę. Nietłusty i szybko wchłaniający się olejek, bogaty w niezbędne kwasy tłuszczowe i silne antyoksydanty, natychmiast poprawia nawilżenie skóry i pomaga zredukować drobne zmarszczki i przebarwienia.

6.

2. MASŁO DO CIAŁA, PAT&RUB, cena – 75 zł, www.patandrub.eu Masło do ciała to innowacyjne połączenie składników wykazujących dużą biozgodność z naturalnymi lipidami skóry. A wszystko, by jak najefektywniej poprawić kondycję suchej skóry oraz sprawić, by odzyskała swoją elastyczność. Masło szybko się wchłania, a dzięki „roślinnemu silikonowi” pozostawia aksamitne i nietłuste odczucie. Wykonany w 100 procentach z naturalnych składników certyfikowanych.

JAKICH SUBSTANCJI W KOSMETYKACH UNIKAĆ?

Stosowanie substancji toksycznych w kosmetykach jest oczywiście zabronione, dlatego produkty zawierające syntetyczne składniki nie zagrażają naszemu zdrowiu. Część tych substancji może jednak wysuszać naszą skórę, powodować alergie i podrażnienia, a także zatykać pory pogarszając tym samym stan naszej skóry. Dlatego analizując etykiety kosmetyków szczególnie zwracaj uwagę na poniższe składniki i staraj się ich unikać: SLS i SLES, silikony, parabeny, syntetyczne substancje zapachowe, parafina i wa-

zelina czyli oleje mineralne, glikol propylenowy, ftalany 66

2.

REKLAMA

3. OLEJ KOKOSOWY, BE ORGANIC, cena – 45 zł, www.beorganic.com.pl Tłoczony ręcznie na zimno z orzechów kokosowych pochodzących z ekologicznych upraw na Sri Lance. Wytwarzany w tradycyjny sposób bez użycia środków chemicznych i pestycydów. Do stosowania na włosy oraz w pielęgnacji skóry twarzy i ciała.

4. CUKROWY PEELING, ORGANIQUE, cena – 59.90 zł, www.organique.pl Aromatyczny, kwiatowo-owocowy peeling do ciała o kremowej konsystencji. Dzięki zastosowaniu wyciągów z owocu granatu i kwiatu nasturcji wzmacnia skórę i wspomaga ją w walce ze szkodliwymi czynnikami środowiskowymi. Masujące kryształki cukru delikatnie pobudzają mikrokrążenie i w naturalny sposób złuszczają martwy naskórek, a unikalna baza stworzona z połączenia masła Shea i oleju sojowego przywraca skórze gładkość i elastyczność.

5. NAWILŻAJĄCY KREM DO TWARZY, KORRES, cena – 109,90 zł, www.pro-apteka.pl Krem na dzień na pierwsze zmarszczki. Aktywny wyciąg z kory magnolii pomaga wygładzić drobne linie i pierwsze zmarszczki, poprzez stymulowanie komórek do naturalnej obrony przed chronicznym zapaleniem (główny aktywizator starzenia) zapobiega również powstawaniu nowych zmarszczek. Kwas hialuronowy pobudzając syntezę kolagenu zwiększa jędrność i elastyczność skóry. Związek o silnych właściwościach przeciwutleniających pochodzący z korzenia kurkumy zwalcza wolne rodniki, wyrównuje skórę oraz poprawia jej strukturę. Formuła wolna od: olej mineralny, ropa naftowa/parafina wosk, silikony, parabeny, glikol propylenowy, etanolamina, SLES, ALES, sztuczne barwniki, ftalany, syntetyczne piżma, retinol.

6. PŁYN MICELARNY, CLOCHEE, cena – 59 zł, www.clochee.com Płyn micelarny to dobry wybór szczególnie dla osób ze skórą naczyniową. Choć nie ma dodatku zapachu, można wyczuć w nim naturalny aromat hydrolatu z kwiatu pomarańczy. Usuwa makijaż twarzy i oczu, oczyszcza, tonizuje, łagodzi podrażenia i zaczerwienienia. Działa antystarzeniowo i relaksuje naturalnym zapachem wód roślinnych.

Dzięki zawartości hydrolatu z róży damasceńskiej ma działanie przeciwzapalne, łagodzące, odmładzające i poprawia elastyczność skóry. Wzmacnia też naczynka krwionośne, wygładza, matuje i oczyszcza. Natomiast hydrolat z kwiatu pomarańczy jest polecany do cery wrażliwej i naczyniowej. Działa antyoksydacyjnie, regeneruje i wspomaga walkę z przedwczesnym starzeniem.Wpływa także korzystnie na cerę dojrzałą.

7. RÓŻ DO POLICZKÓW – ANNABELLE MINERALS cena – 39,90 zł, www.eshopannabelle.com Róże mineralne Annabelle Minerals to niezastąpiony produkt w codziennym makijażu. Pozwala ożywić cerę i nadaje jej świeży, młodzieńczy wygląd. Ładnie podkreśla kości policzkowe i pomaga delikatnie wykonturować twarz. Tylko naturalne składniki takie jak mika, tlenek cynku czy tlenek żelaza sprawiają, że róż jest zdrowy dla skóry, antyalergiczny i nie wywołuje podrażnień. Wszystkie kosmetyki Annabelle Minerals, to produkty naturalne, pozbawione konserwantów, odpowiednie dla każdego typu cery. Dostępny jest w 6 odcieniach.

5.

4.

3.

| WARTO WIEDZIEĆ

TORBA DO SZPITALA Co wziąć do porodu?

Nie zostawiaj pakowania torby na ostatnią chwilę.

Położna Marlena Wójcik podpowiada jakie dokumenty, badania, ubrania i kosmetyki warto wziąć na porodówkę - dla mamy i dziecka.

Listę przygotowała: Marlena Wójcik, położna ze Szpitala Specjalistycznego PRO-FAMILIA w Rzeszowie

NIE PRZESADZAJ! Zachowaj umiar pakując do torby rzeczy, które przydadzą ci się podczas porodu i pobytu w szpitalu.

Pamiętaj, że wiele rzeczy dostaniesz w szpitalu.

DOKUMENTY Dowód osobisty/paszport lub akt małżeństwa - jeżeli nazwisko w dowodzie nie jest zgodne z aktualnym.

Karta przebiegu ciąży.

Oryginał grupy krwi lub KREWKARTA (wystawiony na aktualne nazwisko).

Wyniki badań HBs-Ag - jest to badanie na antygen wirusowy wykrywany w przypadku zachorowania na WZW typu B, GBS- wymaz z pochwy w kierunku paciorkowców grupy B, oraz HIV. Warto zabrać ze sobą wyniki ostatniej morfologii, jeżeli była wykonana w ciągu ostatniego miesiąca.

Zestaw pobraniowy

Zestaw do pozyskania krwi pępowinowej. W 3. trymestrze ciąży zgłoś się do Polskiego Banku Komórek Macierzystych, żeby omówić możliwości zdeponowania krwi pępowinowej.

Zestaw do pobrania krwi pępowinowej zabierz ze sobą na porodówkę, żeby zabezpieczyć życiodajne komórki.

680 zł, POLSKI BANK KOMÓREK MACIERZYSTYCH www.pbkm.pl

Wszystkie karty informacyjne, związane zarówno z twoim pobytem w szpitalu, jak i konsultacjami na Izbie Przyjęć Ginekologiczno-Położniczej (jeżeli je posiadasz).

W przypadku współistnienia innych chorób, konieczne jest posiadanie zaświadczenia od odpowiedniego lekarza prowadzącego, które będzie zawierało zalecenia dotyczące zbliżającego się porodu.

Warto zabrać ze sobą również wszystkie wyniki USG, z czego najważniejszym jest tzw. USG połówkowe.

Jeżeli zdecydowaliście się na pobranie krwi pępowinowej, potrzebny będzie zestaw pobraniowy Polskiego Banku Komórek Macierzystych, który po dotarciu na Trakt Porodowy przekażecie położnej.

Spakuj wszystkie rzeczy co najmniej miesiąc przed wyznaczonym przez lekarza terminem porodu.

68

REKLAMA

RZECZY DLA CIEBIE Trzy koszule (1 – do porodu, 2 – do karmienia).

Szlafrok.

Dwa biustonosze z odpinanymi do karmienia miseczkami.

Ciepłe skarpetki, które mogą się przydać w klimatyzowanej sali porodowej.

Jednorazowe majtki (najlepiej ze specjalnej siateczki lub włókniny).

Klapki pod prysznic a także kapcie. W domu, w osobnym miejscu, można również przygotować ubranie, w które mama ubierze się wychodząc ze szpitala.

Przybory toaletowe i środki higieny: ręcznik, płyn do higieny intymnej, szare mydło lub żel pod prysznic, wazelina do ust, pasta do zębów i szczoteczka, szampon do włosów i inne potrzebne ci przybory toaletowe.

Płyny do picia (woda niegazowana lub płyny wieloelektrolitowe), najlepiej w butelce z ustnikiem, który ułatwi picie.

Opcjonalnie do torby możesz spakować: Sprzęt do słuchania muzyki.

Kadzidełka do aromaterapii.

Książkę lub czasopismo.

Aparat.

Poduszkę do karmienia.

TORBA DLA MALUSZKA Trzeci element pakowania, nie mniej ważny niż pozostałe dwa, to torba dla maluszka. Jej zawartość nie musi być tak zróżnicowana, jak zawartość torby mamy - w szpitalu znajdują się prawie wszystkie potrzebne rzeczy.

Do torby z rzeczami dla mamy, warto dołożyć kilka elementów, które przydadzą się tacie chcącemu uczestniczyć w porodzie - jednorazowy zestaw porodowy, który składa się z koszulki, spodni i obuwia ochronnego. Ponadto coś do picia i do jedzenia.

RZECZY DLA MALUSZKA Chusteczki nawilżane.

Maść do pielęgnacji pupy niemowlaka.

W szpitalu dla każdego malucha są przygotowane ubranka, jednak warto do torby spakować dodatkowy zestaw - najlepiej pajacyki - dostosowane do danej pory roku, rożek lub kocyk.

| KULINARIA

! i l u k a Dr

Kuchnia z krainy...

O kuchni rumuńskiej opowiada Mihaela Balan, która od urodzenia mieszka w Sighisoarze. Mieście znanym na całym świecie, bo to własnie tutaj, według legendy urodził się najsłynniejszy wampir – Drakula.

70

Sarmale: gołąbki po rumuńsku W tradycyjnej kuchni rumuńskiej znajdziemy najsmaczniejsze dania ze wszystkich kuchni bałkańskich. Nie brak w niej również wpływów tureckich, rosyjskich czy węgierskich.

– W transylwańskich potrawach przeważają przede wszystkim silne wpływy niemieckie i węgierskie – opowiada Mihaela.

przekładamy na pojedyncze liście kapusty i mocno zawijamy. Sarmale układamy w dużym garnku, przekładając warstwę po warstwie pokrojonymi w plastry pomidorami. Całość zalewamy litrem bulionu dodając ząbki czosnku, słodką paprykę, kminek, parę ziarenek czarnego pieprzu, liść laurowy i ziele angielskie. Całość gotujemy na wolnym ogniu przez około 40 minut – wyjaśnia Mihaela. Tak przygotowane sarmale podaje się ze śmietaną i z tartym serem na wierzchu.

Transylwania oprócz pysznej kuchni

słynie również z dobrego wina!

Jedną z najbardziej popularnych potraw w Rumunii są sarmale, które wyglądem przypominają polskie gołąbki. Aby przygotować potrawę potrzebne nam będą: 4 duże cebule, 3 łyżki smalcu, 2 łyżki słodkiej papryki, 1 kiszona w całości głowa kapusty, 800 g mielonego mięsa wieprzowego, 100 g ryżu, pieprz mielony, 5-6 pomidorów, bulion wołowy, 2 ząbki czosnku, ziarenka kminku, ziarenka czarnego pieprzu, ziele angielskie, liść laurowy, 200 ml śmietany, twardy ser kozi. – Na początku kroimy cebulę na drobne kostki i podsmażamy przez chwilę na patelni z łyżeczką słodkiej papryki. W tym samym czasie zaczynamy przygotowywać kapustę.

Staramy się wyciąć z niej zgrubiałe części.

Mięso przekładamy do garnka, dodając do całości podsmażoną cebulę, opłukany ryż i kilka ziarenek pieprzu. Wszystko delikatnie mieszamy, tworząc jednolitą masę. Tak przygotowane mięso, w małych ilościach

MIEJSCE Sighisoara leży w środkowej Rumunii, w samym centrum Transylwanii, nad rzeką Wielką Tyrnawą. Znane w historycznym świecie jako jeden z najlepiej zachowanych średniowiecznych zespołów miejskich w Europie Środkowo-Wschodniej. To małe miasto na wzgórzu kusi turystów z całego świata średniowieczną atmosferą, bajecznymi kolorami i kamienicą w centrum miasta, w której według legendy niemal 600 lat temu narodził się Wład Palownik, legendarny Drakula.

71

| KULINARIA

legenda To tutaj, jak głosi jedna z regionalnych opowieści, w 1431 roku narodził się Wład Tepesz, zwany przez swoich podwładnych Drakulą.

Wampir narodził się w najstarszej kamienicy w mieście. Wydarzenie upamiętnia kamienna tablica, umieszczona nad drzwiami budynku. Aktualnie w kamienicy znajduje się urocza restauracja, w której już za 4 leje (4zł) można napić się lampki regionalnego wina i poodychać atmosferą tajemnicy.

72

Mamałyga, największy rarytas – Kto słysząc o Rumunii, nie słyszał o słynnej mamałydze – z uśmiechem zadaje mi pytanie Miha. – Mogę śmiało powiedzieć, że mamałyga to podstawa rumuńskiej kuchni. Podawana nie tylko w każdym domu, ale w każdej rumuńskiej restauracji. Każdy turysta, który odwiedza nasz kraj, na początku musi spróbować mamałygi. Inaczej nie pozna naprawdę Rumunii – przekonuje. Do przygotowania potrawy potrzebne nam będą: 2 szklanki mąki kukurydzianej, 3 szklanki wody, sól, śmietana i twardy kozi ser. Na początku wlewamy do garnka osoloną wodę. Potem, bardzo powoli wsypujemy przez sitko do wody mąkę. Gotujemy mąkę na małym ogniu. Kiedy zgęstnieje, ściągamy garnek z ognia i przelewamy mamałygę do małych miseczek. Potrawę podajemy ze śmietaną i z tartym serem kozim na wierzchu. Mąkę można przyrządzać również na mleku.

Będąc w Rumunii

koniecznie spróbuj słynnej mamałygi!

Puree z fasoli

Kim byl Drakula Wład Tepesz był XV-wiecznym księciem Transylwanii ( obecnie w Rumunii). Słynął on z tego, że wrogich żołnierzy, a nawet wielu swoich poddanych, wbijał na pale. Dłatego był znany jako ”Wład Okrutnik” i wzbudzał powszechny strach i nienawiść. Podczas wojny z Turkami jego żołnierze zbuntowali się przeciwko niemu, odbierając mu życie.

Legenda o wampirze Drakuli oparta jest na życiu Włada, którego ojciec nazywał się Wład Drakula.

– W Sighisoarze zamiast ziemniaków bardzo często podawane jest puree de fasole, czyli pure z fasoli. Pure jest bardzo łatwe w przygotowaniu, a dodatkowo urozmaici smak całego obiadu – przekonuje Mihaela.

Do przygotowania pure potrzebne nam będą: 1 szklanka białej, drobnej fasoli, 2-3 łyżki oleju słonecznikowego, 1 średnia cebula, łyżka soku z cytryny, świeżo zmielony pieprz, sól. Na początku płuczemy fasolę i zostawiamy w wodzie na całą noc. Na drugi dzień wrzucamy fasolę do garnka i gotujemy aż zmięknie, soląc ją delikatnie pod koniec gotowania. Ugotowaną i odcedzoną fasolę miksujemy blenderem na gładką masę, dodając olej i sok z cytryny. Tak przygotowane pure doprawiamy solą i pieprzem.

Deser po rumuńsku

– Najpopularniejszym deserem w Sighisoarze są ciasteczka orzechowe.

Piecze się je przy każdej okazji, a ich zapach można poczuć przechodząc obok każdej kawiarenki – z uśmiechem zachęca Mihaela.

Do przyrządzenia ciasteczek potrzebne nam będą: 250 g łuskanych orzechów włoskich, szklanka cukru, 2 łyżki wody, 4 białka, kilka łyżek dżemu różanego, masło do posmarowania blachy. Bardzo drobno posiekane orzechy mieszkamy z cukrem, jednym białkiem i wodą. Całość podgrzewamy na małym ogniu do momentu aż cukier się rozpuści. Pozostałe białka ubijamy na sztywną pianę i dodajemy do masy orzechowej. Małe porcje z masy układamy na blaszce, posmarowanej masłem i pieczemy w temperaturze 200 stopni przez około 10 minut.

Tekst: Dominika Czapkowska

73

| WARTO WIEDZIEĆ

Patrząc w sklepie na półki, uginające się pod ciężarem towaru, zastanawiamy się, jak z wielu podobnych produktów spożywczych wybrać ten najlepszy. Aby kupować mądrze i świadomie, warto studiować etykiety.

BARBARA PIEKŁO

74

DR DIETETYK ZE SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO PRO-FAMILIA W RZESZOWIE

MOŻESZ WIEDZIEĆ WIĘCEJ O PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH: Dzięki Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1169/2011 zostały sformułowane nowe zasady podawania informacji na temat żywności. Każdy konsument będzie mógł znaleźć na opakowaniu produktu m.in. takie informacje: nazwa produktu, wykaz wszystkich składników, także dodatków do żywności; kolejność nie może być przypadkowa – jako pierwsze mają być wymienione składniki, których jest najwięcej – dzięki temu dowiemy się, ile jest np. szynki w „szynce”, wykaz alergenów oraz substancji wywołujących nietolerancje pokarmowe, zawartość netto składników, np. ile procent tuńczyka znajduje się w konserwie, data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, specjalne warunki przechowywania lub warunki użycia, kraj lub miejsce pochodzenia produktu, wartości odżywcze (wartość kaloryczna, zawartość tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka, soli).

Producenci żywności prześcigają się w atrakcyjności swojego produktu nierzadko zapominając o jego najważniejszym elemencie, czyli jakości. Każdy z nas oczekuje, aby wybrane przez nas np. serek, wędlina czy dżem były nie tylko smaczne, atrakcyjne w wyglądzie, trwałe, ale miały także odpowiednią cenę.

Podczas zakupów często znajdujemy taki produkt, ale co się dzieje, kiedy zerkniemy na etykietę? Wśród składników podstawowych najczęściej odczytujemy jeszcze pełen zestaw konserwantów, barwników, emulgatorów i spulchniaczy, które są w nim zawarte. Wszystko po to, by producenci mogli spełnić oczekiwania konsumentów. Np. w utrzymaniu trwałości pomagają konserwanty, oznaczane literą „E” oraz liczbami od 200 do 299 – wyjaśnia dr Barbara Piekło, dietetyk ze Szpitala Specjalistycznego Pro-Familia.

75

| WARTO WIEDZIEĆ

Kamuflaż dodatków

Obecnie wiele badań, przeprowadzonych wśród konsumentów potwierdza, iż obawiamy się wszelkich składników w produktach spożywczych zaczynających się na literę „E”. Mamy świadomość, że są to dodatki, które nie zawsze są dla nas bezpieczne, w szczególności spożyte w nadmiarze.

Jednak, mimo wyników badań konsumenckich, koncerny spożywcze wcale nie zrezygnowały z ich stosowania. Powszechną praktyką stało się natomiast używanie pełnych nazw dodatków, zamiast wspomnianych symboli, które źle się kojarzą – dodaje Barbara Piekło.

I tak na etykietach pojawił się m.in. kwas borowy, który zdecydowanie lepiej brzmi, niż E-284. Taki kamuflaż nie zmienia faktu, że dodatek ten, spożyty w nadmiernej ilości, może zaburzać pracę wątroby, układu nerwowego i nerek.

Jako konsumenci mamy świadomość,

że dodatki typ „E” są dla nas szkodliwe W restauracji dowiesz się więcej

Wiedzy o tym, co trafia na nasz talerz warto zasięgnąć także wtedy, gdy stołujemy się poza domem. Od stycznia 2014 r. każda restauracja, stołówka, bar powinny posiadać dostępną dla konsumenta informację o alergenach w przygotowywanych potrawach. Natomiast od połowy grudnia tego roku klient będzie miał prawo otrzymać od kelnera także informację, jaka jest wartość energetyczna serwowanej potrawy, co wchodzi w jej skład, jaka jest zawartość tłuszczy, białek, węglowodanów.

Nowe przepisy dadzą konsumentom możliwość sprawdzenia jakości przygotowanej potrawy. Dodatkowo będzie to ułatwienie dla osób stosujących dietę redukcyjną lub np. dietę cukrzycową. Nie mam wątpliwości, że nowe wymogi przełożą się pozytywnie na jakość serwowanych w lokalach posiłków – uważa dietetyk.

76

CIEKAWOSTKI O PRODUKTACH CZYLI DIETETYK NA ZAKUPACH!

Parówki: tłuszcz wieprzowy, skrobia modyfikowana, substancje zagęszczające (acetylowany adypinian diskrobiowy, guma guar, karagen, mleczan sodu, białko sojowe, cukier, glukoza, sacharoza, sól, konserwanty (azotan sodu), stabilizatory (difosforany, trifosforany, polifosforany, cytryniany sodu), wzmacniacz smaku (glutaminan monosodowy) W jednej porcji (1 szt.) dostarczamy Cukier – ok. ½ łyżeczki Sól – 20% dziennego zapotrzebowania na ten składnik dla dorosłego człowieka Płatki śniadaniowe: cukier, sól, słód jęczmienny, syrop glukozowy, cukier inwertowany, emulgator mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych W jednej porcji (4 łyżki) Cukier – 4 łyżki cukru Sól – 19% dziennego zapotrzebowania na ten składnik dla dorosłego człowieka Jogurt owocowy: cukier, wsad owocowy ok.

10%, substancje zagęszczające (karagen, guma ksantynowa), skrobia modyfikowana, syrop glukozowo-fruktozowy, substancje słodzące (aspartan, acesulfam, sorbitol), żelatyna, mleko w proszku 1 opakowanie Cukier – 1 ½ łyżki Serek na kanapki: substancje zagęszczające (karagen, guma ksantynowa, karboksymetyloceluloza), sól, chlorek potasu, stabilizatory, W 1 porcji (50g) Tłuszcze nasycone – 39% dziennego zapotrzebowania na ten składnik dla dorosłego człowieka Sól – 7 % – dziennego zapotrzebowania na ten składnik dla dorosłego człowieka Ketchup: cukier, skrobia modyfikowana, substancje zagęszczające guma guar, syrop glukozowo – fruktozowy, substancje konserwujące (benzoesan sodu) W jednej porcji (15g – 1 łyżka) Cukier – 1 łyżeczka cukru Sól – 10% dziennego zapotrzebowania na ten składnik dla dorosłego człowieka

REKLAMA

SZYFR E – CO OZNACZA?

E 100 – 199 to koloranty czyli barwniki, nadają jedzeniu zachęcającą barwę.

E 200 – 299 to konserwanty czyli substancje przedłużające termin przydatności do spożycia.

E 300 – 399 to przeciwutleniacze tzn. zabezpieczają żywność przed rozkładem na skutek działania tlenu.

E 400 – 499 to emulgatory i środki zagęszczające czyli substancje umożliwiające m.in. połączenie niemieszających się ze sobą składników (jak woda i olej) oraz spulchniają.

E 500 – 599 to środki pomocnicze, odpowiadają za regulatory kwasowości i spulchniacze.

E 600 – 699 to wzmacniacze smaku, wzmacniają naturalną smakowitość i zapach potraw, przedłużają wrażenia smakowe, a także niwelują niepożądane smaki.

E 700 – 799 to antybiotyki (nie dodaje się ich do jedzenia).

E 900 – 999 to substancje słodzące i nabłyszczające, nadają produktom słodki smak, są stosowane do produkcji żywności bez cukru.

E 1400 – 1499 to skrobie modyfikowane, są używane jako: zagęstnik, stabilizator, emulgator, nośnik.

E 1500 – 1525 to sztuczne wzmacniacze smaku, obejmują substancje spulchniające, przeciwzbrylające i wzmacniające smak.

| DZIEJE SIĘ

PAWEŁ KACZMARCZYK ZAGRA W RZESZOWIE! TERMIN: 20.01.2017 R. STUDIO KONCERTOWE RADIA RZESZÓW UL. ZAMKOWA 3 Trzeci album artysty„Complexity in Simplicity” wydany dla prestiżowej wytwórni ACT Music otworzył pianiście drzwi do międzynarodowej kariery. Płyta została uznana„Albumem Roku”, a Paweł Kaczmarczyk„Pianistą Roku” (JAZZ FORUM). Laureat nagrody„Kulturalne Odloty Gazety Wyborczej”w kategorii„Artysta Roku 2009” oraz zdobywca„Oskarów Jazzowych”- Grand Prix Jazz Melomani w kategoriach: Nowa Nadzieja, Artysta Roku, Album Roku. Był dwukrotnie nominowany do nagrody„FRYDERYK” w kategoriach: Jazzowy Muzyk Roku, Fonograficzny Debiut Roku. Koncertuje na całym świecie m.in. w Europie, USA, Indiach, Afryce, Azji i Półwyspie Arabskim.

Kulturalne co nieco

PIERWSZY W POLSCE PODCAST O ŚNIE DZIECKA!

SLEEPCAST to pierwszy w Polsce podcast o śnie dziecka. Marta Andreasik, autorka strony o macierzyństwe –mamasubiektywnie.pl stworzyła go z myślą o dostarczaniu rodzicom rzetelnej wiedzy popartej opiniami ekspertów i m.in. badaniami naukowymi. Co tydzień nowych odcinków podcastu można posłuchać na blogu: mamasubiektywnie.pl w zakładce Podcast oraz na platformach: SoundCloud, Sticher, TuneIn, PodcastAddict.

RAZ, DWA, TRZY – KONCERT JUBILEUSZOWY TERMIN: 15.01.2017 R., GODZINA – 19:00 FILHARMONIA PODKARPACKA, UL. SZOPENA 30 BILETY: 150/115/95 ZŁ

„Raz Dwa Trzy Dwadzieścia Pięć…” to cykl wydarzeń artystycznych, które z racji swego Jubileuszu zespół prezentuje w głównych miastach Polski. Są one okazją do wyjątkowych spotkań z ludźmi, którzy przez 25 lat towarzyszą zespołowi na jego artystycznej drodze. Przyjaciele zespołu to nie tylko muzycy, aranżerowie, producenci i literaci, ale także – a może i przede wszystkim – publiczność, która niezmiennie od ćwierć wieku wypełnia do ostatnich miejsc sale podczas jedynych w swoim rodzaju spotkań. Bo jak mówi często lider zespołu Adam Nowak„muzyka i śpiewanie piosenek to przede wszystkim pretekst do spotkań z ludźmi”.

CIRCUS PARADISE – TEATR PRZEDMIEŚCIE TERMIN – 15.01.2017 R., GODZINA – 19:00 TEATR PRZEDMIEŚCIE, UL. REFORMACKA 4 BILETY: NORMALNY – 30 ZŁ, ULGOWY – 20 ZŁ Circus Paradise” wg„Parad” Jana Potockiego i „Dekameronu” Giovanniego Boccaccia to szalone i wesołe widowisko pełne energii i niecodziennych sytuacji. Na scenie – dwie parady Hrabiego Potockiego ku uciesze gawiedzi, a także dwie opowieści z rubasznych i pełnych wigoru nowel Boccaccia. Zawiłe gry miłosne, liczne żarty sceniczne, gra słów i frywolny humor commedii dell’ arte ukazują nam prawdę o nas samych, o naszych słabościach i pragnieniach. Spektakl barwny i groteskowy, czasem oniryczny, czasem przewrotny, przedstawia niewątpliwie zabawne historie ludzkich namiętności.

SZTUKA KOCHANIA. HISTORIA MICHALINY WISŁOCKIEJ PREMIERA: 27 STYCZNIA 2017 R. REŻYSERIA: MARIA SADOWSKA OBSADA: MAGDALENA BOCZARSKA, PIOTR ADAMCZYK, JUSTYNA WASILEWSKA Michalina Wisłocka, najsłynniejsza ZDOBYĆ, UTRZYMAĆ, PORZUCIĆ – TEATR CAPITOL seksuolog czasów PRL-u, walczy TERMIN: 5.03.2017 R., GODZINA 16 I 19 o wydanie książki, która na zawsze FILHARMONIA PODKARPACKA, UL. SZOPENA 30 odmieni życie seksualne Polaków.

BILETY: 90/99 ZŁ „Zdobyć, Utrzymać, Porzucić” to spektakl muzyczny, w którym każda z trzech aktorek przewodzi kolejnej części tryptyku. Katarzyna Zielińska – żądzy ZDOBYĆ, Katarzyna Żak – pragnieniu UTRZYMAĆ i Olga Bończyk – wyzwaniu PORZUCIĆ. Różne wizje przedstawiają w świetnie zinterpretowanych piosenkach. Usłyszeć można zarówno poruszające i nostalgiczne utwory, jak i lekkie oraz żartobliwe kompozycje. Krzysztof Jaślar – autor scenariusza i reżyser przedstawienia – wybrał hity polskiej muzyki rozrywkowej oraz zagraniczne evergreeny w znakomitych tłumaczeniach. W spektaklu poruszane są tematy parytetu, szowinizmu obojga płci, feminizmu, diety, kosmetyków, salonów piękności, chirurgii plastycznej, prezentów, biżuterii, asertywności w kontaktach z płcią przeciwną oraz szeroko rozumianego poradnictwa odpowiadającego na fundamentalne pytanie: JAK?

78

| MISJA ZDROWIE

SPAGHETTI W SOSIE POMIDOROWYM Z MOZZARELLĄ

Przyprawione natką pietruszki spaghetti pomoże zadbać o urozmaicenie jadłospisu malucha. Mozzarella jest w obiadku źródłem białka, dzięki czemu stanowi on pomysł na pełnowartościowy posiłek dla niemowląt po 8. miesiącu życia. Danie dostarczy błonnika pokarmowego i mnóstwa radości z poznawania nowych smaków.

GERBER, średnia cena rynkowa około 5,99 zł, www.zdrowystartwprzyszlosc.pl

KASZKA GRYCZANA

Kaszki gryczane stanowią cenne uzupełnienie diety maluchów po 6. miesiącu życia.Kaszka gryczana Nestlé pozwoli nie tylko na urozmaicenie jadłospisu, ale także dostarczy cennych składników odżywczych, potrzebnych do prawidłowego rozwoju dziecka – ważnego dla rozwoju mózgu żelaza i immunoskładników (cynk, żelazo, witaminy A* i C), uczestniczących w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.*zawartość zgodnie z przepisami prawa NESTLÉ, średnia cena około 8,50 zł, masa netto 180 g www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/

Z MYŚLĄ O ZDROWIU MAMY W CIĄŻY

Prenatal Duo jest unikalnym preparatem polecanym kobietom w okresie od 13 tygodnia ciąży do końca karmienia piersią. Składa się z dwóch preparatów – Prenatal Classic oraz Prenatal DHA 600. Zawiera cholinę oraz kompleks niezbędnych składników, wyselekcjonowanych pod względem korzystnego wpływu na matkę i dziecko w odpowiednio wysokich dawkach rekomendowanych przez PTG. Prenatal, cena – ok. 35 zł/ 90 sztuk, www.prenale.pl

BESTSELLERY DLA MAMY W OKRESIE LAKTACJI

Wiele współczesnych kobiet cierpi na brak pokarmu po porodzie lub ma problemy z laktacją spowodowane często poczuciem zbyt małej ilości wytwarzanego mleka. Ostatnie badania potwierdziły znane od lat przekonanie, że słód jęczmienny, główny składnik preparatu Femaltiker dla mam karmiących piersią, w znaczący sposób wspomaga proces laktacji.

Prenatal, cena – ok. 18 zł/12 saszetek, www.prenale.pl

KOMPRESY DLA KARMIĄCEJ MAMY – MULTI – MUM

Kompresy Multi-Mam to nowoczesne podejście do leczenia bolesnych sutków. Preparat nasączony jest bioaktywnym żelem opartym na kompleksie 2QR, który nakłada się jednocześnie z kompresem; przywraca równowagę mikroflory i wspomaga naturalne procesy gojenia. Kompresy Multi-Mam pakowane są pojedynczo. W jednym opakowaniu 12 sztuk.

Multi-Mum, cena – ok. 43 zł, www.multi-mum.pl

ZESTAW POBRANIOWY

Zestaw do pozyskania krwii pępowinowej. W 3. trymestrze ciąży zgłoś się do Polskiego Banku Komórek Macierzystych, aby omówić możliwość zdeponowania krwi pępowinowej. Zestaw pobraniowy zabierz ze soba na porodówkę, aby zabezpieczyć życiodajne komórki.

Polski Bank Komórek Macierzystych, cena – 680 zł, www.pbkm.pl

NAWILŻENIE I OCHRONA OKOLIC INTYMNYCH

Mucovagin został opracowany z myślą o milionach kobiet, które cierpią z powodu suchości miejsc intymnych. Mucovagin dedykowany jest również kobietom po zabiegach ginekologicznych, w tym ginekologii estetycznej. Mucovagin to szybkie nawilżenie i regeneracja dla kobiet w każdym wieku.

Mucovagin, cena – 29.90 zł / żel, www.mucovagin.pl

ZAPOMNIJ O BLIZNACH

Sutricon to innowacyjne plastry silikonowe, przeznaczone do stosowania podczas leczenia wszystkich rodzajów blizn. Dzięki swej wyjątkowej strukturze charakteryzują się niezwykłą wygodą stosowania. Skuteczność plastrów silikonowych została potwierdzona w licznych badaniach klinicznych.

Sutricon, cena – ok. 70 zł, www.sutricon.pl

80

WYNAJEM I SPRZEDAŻ SPRZĘTU BUDOWLANEGO

www.exall.pl

ul. Dworzysko 2, Rzeszów

| WAŻNE NUMERY

www.pro-familia.pl RZESZÓW

Oddział Neonatologiczny z Intensywną Opieką Medyczną Oddział Ginekologiczno-Położniczy Oddział Pediatryczny Oddział Ortopedyczny Oddział Urologiczny Oddział Chirurgii Ogólnej Oddział Okulistyczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Chirurgia Plastyczna i Rekonstrukcyjna Ginekologia Estetyczna ARTUR KRUPA | WWW.AGENCJAMIRAGE.PL

ul. Witolda 6b 35-302 Rzeszów www.pro-familia.pl

Rejestracja Główna Izba Przyjęć Stomatologia

17 773 57 00/01/02 17 773 57 03 17 773 57 58/59

Pracownia USG Poradnie Specjalistyczne Medycyna Estetyczna Stomatologia

ŁÓDŹ

Oddział Ginekologiczno-Położniczy Oddział Neonatologiczny z Intensywną Opieką Medyczną Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Oddział Wielozabiegowy z Chirurgią Plastyczną Poradnie Specjalistyczne

MAGDALENA MAJEWSKA

ul. Niciarniana 49 92-320 Łódź www.pro-familia.pl

Infolinia Rejestracja Główna Izba Przyjęć

42 207 00 07 42 208 13 00 42 208 14 00

WYDANIE 4(10)2016

WYDAWCA BEZPŁATNY MAGAZYN SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO

REDAKTOR NACZELNA

OPRACOWANIE GRAFICZNE

FOTOGRAFIA NA OKŁADCE

Dominika Czapkowska

Artur Krupa | www.agencjamirage.pl

Schutterstock

dominika.czapkowska@gmail.com

Projekt: Karnawał!

FOTOGRAFIE

Bądź piękna podczas sylwestrowej nocy

AZYN SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO

Joanna Kielar

Mróz...na zdrowie!

Pokochajcie zimowe spacery

Szpital Specjalistyczny PRO-FAMILIA ul. Witolda 6 b, 35-302 Rzeszów

Kangurowanie

bliskość, która leczy

n

P

WSPÓŁPRACA adw. Łukasz Bochenek Justyna Kłeczek Marta Andreasik

© Copyright by PRO FAMILIA 2016 Y

PRO-FAMILIA jednym z najlepszych szpitali w Polsce!

Patryk Ogorzałek Agnieszka Bohdanowczi Justyna Kłeczek

Chcesz otrzymać bezpłatne egzemplarze magazynu?

Skontaktuj się z nami: prozdrowie@grupadobrydom.pl tel. 17 852 52 20 wew. 4

Opracowanie graficzne i merytoryczne magazynu stanowi własność Wydawcy. Kopiowanie oraz wykorzystywanie w jakikolwiek sposób materiałów bez pisemnej zgody Wydawcy jest zabronione. Wydawca nie odpowiada za treść reklam oraz artykułów sponsorowanych zamieszczonych w katalogu. Ceny prezentowanych produktów są uaktualnione w okresie redagowania pisma (grudzień 2016).

Przewodnik Pro Zdrowie ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Jest zbiorem wielu przydatnych informacji o medycynie i zdrowym stylu życia, które nie mogą być traktowane jako zalecenia, ale wyłącznie jako pomoc w dbaniu o własny organizm. Zaistniałe problemy czy wątpliwości dotyczące konkretnych przypadków należy bezzwłocznie konsultować ze stosownym specjalistą w danej dziedzinie. PRO FAMILIA nie odpowiada za treść reklam, nie ponosi również żadnych konsekwencji prawnych ani odpowiedzialności za następstwa mogące wyniknąć na skutek zastosowania podanych informacji bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Nawilżenie i regeneracja

Zapomnij o bliźnie po cesarskim cięciu

okolic intymnych

Silikonowe plastry na blizny Sutricon: Zmniejszają widoczność blizn Zapewniają dyskrecję i wygodę (ultracienkie, przezroczyste)

Przyspieszają regenerację i gojenie po zabiegach ULTRACIENKA MEMBRANA POLIURETANOWA, przepuszczająca TLEN

Zmniejszają ból i swędzenie blizny Do blizn po cesarskim cięciu, operacji, urazie, oparzeniu

Globulki i żel z drobnocząsteczkowym kwasem hialuronowym Mucovagin:

Żel silikonowy o właściwościach adhezyjnych

ginekologicznych (m.in. po porodzie) Uelastyczniają tkanki pochwy i zmniejszają uczucie

dyskomfortu Intensywnie nawilżają poprawiając komfort

FOLIA zabezpieczająca

kontaktów intymnych Nie zawierają hormonów, parabenów,

olejków i wyciągów roślinnych

Skuteczność i bezpieczeństwo silikonu potwierdzają badania kliniczne. Silikon to jedyna nieinwazyjna metoda pielęgnacji blizn, rekomendowana na podstawie dowodów naukowych.1 1 Updated Scar Management Practical Guidelines: Non-invasive and invasive measures, Monstrey S, Middelkoop E, Vranckx JJ, Bassetto F, Ziegler UE, Meaume S, Teot L, Journal of Plastric, Reconstructive & Aesthetic Surgery (2014) 67 1017-1025.

Sprawdź www.sutricon.pl

Dowiedz się więcej na www.mucovagin.pl