Τα ξενοδοχεία του Μεσοπολέμου στη Θεσσαλονίκη
The hotels of the Interwar period in Thessaloniki
Διαμόρφωση και σχολιασμός του φέροντος οργανισμού
Configuration and comments on the load bearing structure
Διπλωματική εργασία Αθανασία Τσιτλακίδου Πολιτικός Μηχανικός
Postgraduate thesis Athanasia Tsitlakidou Civil Engineer
Επιβλέπων Κοσμάς Στυλιανίδης Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών
Supervisor Kosmas Stylianidis Professor, School of Civil Engineering
Δ.Π.Μ.Σ. «ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ, ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ & ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΏΝ ΜΝΗΜΕΊΩΝ». ΘΈΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΊΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ & ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΈΣ ΕΡΓΑΣΊΕΣ 2008-2010 I.P.P.S. “PROTECTION, CONSERVATION & RESTORATION OF ARCHITECTURAL MONUMENTS”. INTERDISCIPLINARY COLLABORATION STUDIO PROJECTS & POSTGRADUATE THESES 2008-2010
κατακόρυφα στοιχεία να είναι συνήθως από φέρουσα τοιχοποιία και τη θεμελίωση, καθώς και τις πλάκες να είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 και μετά καθιερώνεται η χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος σε ολόκληρο τον φέροντα οργανισμό. Ένα θέμα που επίσης εξετάζεται είναι η διάταξη του φέροντος οργανισμού και κυρίως των στύλων –άξονας συμμετρίας, κάναβος κανονικός ή μη– (εικ. 3), των δοκών –σύστημα δοκός επί δοκού– (εικ. 4) και των πλακών (εικ. 5). Ακόμα, αναλύονται οι επιλογές
Another issue examined is the arrangement of the elements of the bearing structure and mostly of the columns –axis of symmetry, regular or irregular grid– (fig. 3), of the beams (fig. 4) and the slabs (fig. 5). Also, the choices made concerning the foundation are analyzed and more specifically the choice of the material
25 H παρούσα διπλωματική εργασία αφορά στη μελέτη του φέροντος οργανισμού των ξενοδοχείων που χτίστηκαν κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου στη Θεσσαλονίκη (1919-1939). Σε μια περίοδο με πολλές αρχιτεκτονικές επιρροές που άφησαν το στίγμα τους στην πόλη της Θεσσαλονίκης, η παρούσα εργασία έρχεται να εξετάσει τις επιλογές που γίνονταν κατά τη διαμόρφωση του φέροντος οργανισμού. Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο άρχισε να γίνεται χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος στις κατασκευές, εκτοπίζοντας σταδιακά τα παραδοσιακά υλικά, όπως η πέτρα και το τούβλο, και δίνοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα για ανάπτυξη νέων αρχιτεκτονικών τάσεων. Αρχικά γίνεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή, κατά την οποία εξετάζεται η εξέλιξη των ξενοδοχείων, από τα απλά χάνια στα πολυτελή ξενοδοχεία, ενώ επίσης παρουσιάζονται και κάποιες περιπτώσεις ξενοδοχείων ιδιαίτερης αισθητικής, τα οποία δεν υπάρχουν πλέον (εικ. 1). Ακολούθως, αναλύεται η εξέλιξη των αρχιτεκτονικών μορφών και τάσεων και οι επιρροές που δέχτηκαν αυτές από τα διάφορα ιστορικά γεγονότα, καθώς επίσης και η εξέλιξη στον τρόπο δόμησης και τα υλικά κατασκευής. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα στοιχεία που συλλέχθηκαν, κυρίως από έρευνα στα αρχεία της Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης, για 24 κτίρια ξενοδοχείων που κατασκευάστηκαν κατά την περίοδο μελέτης και εξακολουθούν να υπάρχουν (εικ. 2). Εξετάζονται ως επί το πλείστον η διαμόρφωση του φέροντος οργανισμού, ο τρόπος υπολογισμού του, τα χρησιμοποιηθέντα υλικά. Τέλος, συγκεντρώνονται και παρουσιάζονται τα συμπεράσματα από την παραπάνω έρευνα. Πιο αναλυτικά, εξετάζεται ο τύπος του φέροντος οργανισμού, ο οποίος στην αρχή της περιόδου μελέτης είναι από φέρουσα τοιχοποιία, ενώ στη συνέχεια, και για λίγα χρόνια, κυριαρχεί ο μικτός φέρων οργανισμός, με τα 125
The present postgraduate thesis concerns the study of the load bearing structure of hotels built in Thessaloniki during the Interwar period, i.e. between 1919 and 1939. In a period with many architectural influences in the city of Thessaloniki, apparent even nowadays, the present work examines the choices that were made in the configuration of the load bearing structures. At this specific time the use of reinforced concrete in constructions begun, which displaced gradually the traditional materials, such as stone and brick and enabled at the same time the development of new architectural trends. At first there is a brief historical review, in which the development of hotels is examined, from the simple caravanserais to the luxury ones. Also some hotels of special aesthetics are presented, which do not exist anymore (fig. 1). Furthermore, there is an analysis of the architectural forms and trends influenced by several historical events, as well as the development of constructing methods and construction materials. Subsequently all the information collected, mostly from the archives of the urban planning department of Thessaloniki, is presented. The information concerns 24 existing hotels constructed during the period of study (fig. 2). Here is examined the configuration of the load bearing structure of each hotel, the way it was calculated and the materials used. Finally, the conclusions of the above research are presented. Specifically, the type of bearing structure is examined, which in the beginning of the study period is formed of bearing masonry, while afterwards and for a few years the use of the mixed bearing structure prevails with masonry vertical elements and reinforced concrete foundation and slabs. From the mid 1920s the use of reinforced concrete in the entire bearing structure is established.
01 Το «Mediterranean Palace» χτίστηκε το 1922 και κατεδαφίστηκε μετά το σεισμό του 1978. Built in 1922, the Mediterranean Palace Hotel was demolished after the earthquake in 1978. 02 Χωροθέτηση των ξενοδοχείων. The location of the hotels studied.
01
02
126
ΑΘΑΝΑΣΊΑ ΤΣΙΤΛΑΚΊΔΟΥ - ΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΈΜΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ: ΔΙΑΜΌΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΌΣ ΤΟΥ ΦΈΡΟΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΎ ATHANASIA TSITLAKIDOU - THE HOTELS OF THE INTERWAR PERIOD IN THESSALONIKI: CONFIGURATION AND COMMENTS ON THE LOAD BEARING STRUCTURE
Δ.Π.Μ.Σ. «ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ, ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ & ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΏΝ ΜΝΗΜΕΊΩΝ». ΘΈΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΊΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ & ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΈΣ ΕΡΓΑΣΊΕΣ 2008-2010 I.P.P.S. “PROTECTION, CONSERVATION & RESTORATION OF ARCHITECTURAL MONUMENTS”. INTERDISCIPLINARY COLLABORATION STUDIO PROJECTS & POSTGRADUATE THESES 2008-2010
που γίνονταν στη θεμελίωση και πιο συγκεκριμένα στο υλικό κατασκευής, που είναι είτε αργολιθοδομή είτε σκυρόδεμα (οπλισμένο με σιδηροδοκούς ή ράβδους) και στον τρόπο θεμελίωσης που είναι είτε κοιτόστρωση (εικ. 6), είτε πεδιλοδοκοί, είτε μεμονωμένα πέδιλα. Επιπρόσθετα, εξετάζεται ο τρόπος υπολογισμού του φέροντος οργανισμού, και πιο συγκεκριμένα τα φορτία των πλακών και οι συνδυασμοί φόρτισης, αλλά και η φόρτιση επί του εδάφους. Τέλος, παρατίθενται τα συμπεράσματα για τη διάταξη των οπλισμών στις δοκούς (εικ. 7), στους στύλους (εικ. 8) και στις πλάκες.
06 Ξενοδοχείο «Λουξεμβούργο» – Λεπτομέρεια δοκού κοιτόστρωσης. Hotel Luxembourg – Beam footing detail.
of structure which is either stone masonry or concrete reinforced with iron girders or bars and of the type of foundation which is either slab (fig. 6), beam or spot footing. Additionally, the manner of calculation of the bearing structure is examined and specifically the slab loads, the load combinations and the ground load. Finally, the conclusions about the arrangement of the reinforcement bars of the beams (fig. 7), columns (fig. 8) and slabs are presented.
06 03 Ξενοδοχείο «Καστοριά» – Κάτοψη υπογείου. Hotel Kastoria – Basement plan. 4Ö25
04 Ξενοδοχείο «Μινέρβα» – Κάτοψη, σύστημα δοκού επί δοκό. Hotel Minerva – Plan.
3Ö25
30
50
20
20
POUTRE 10
3Ö25
80
07 Ξενοδοχείο «Εξέλσιορ» – Διάταξη οπλισμού δοκού. Hotel Excelsior – Beam reinforcement arrangement.
03
08 Ξενοδοχείο «Λουξεμβούργο» – Διάταξη οπλισμού στύλων. Hotel Luxembourg – Column reinforcement arrangement.
30
5Ö25
2,50
POUTRE 9
50
10Ö25
8Ö25 5Ö25
20
05 Ξενοδοχείο «Λουξεμβούργο» – Λεπτομέρεια δοκιδωτής πλάκας. Hotel Luxembourg – Slab detail.
POUTRE 8
07 08
04 05
127
128