Solids Processing 6-2021

DECEMBER 2021

6

EXPERTVISIE ‘Markt voor luchtontvochtiging groeit door klimaatverandering’ RONDE-TAFELGESPREK DUURZAAMHEID De technologie is er, maar wie waagt de sprong?

RECYCLING Refurbished food-machines doen het goed in de kunststofrecycling SOL006_01_cover.indd 1

02-12-2021 10:27

MAKES YOUR BUSINESS FLOW

HETHON

BESTURING EN WEGING Op zoek naar een COMPLEET SYSTEEM met op elkaar afgestelde producten?

•

Diverse soorten weegschalen

•

EasyAccess waarmee Hethon de klantondersteuning kan bieden, software kan aanpassen en/of het systeem te allen tijde kan updaten

•

Bediening van meerdere Feeders vanuit één bedieningskast

•

Bediening van de bedieningskast en het receptenmenu via tablet of laptop is mogelijk door middel van bijvoorbeeld een wifi-router in de bedieningskast

•

HETHON LEVERT een compleet programma op maat:

Indien gewenst geleverd in de taal van het land • Doseer en weeg-installaties • BIG BAG installaties

NU OOK MET SINGLE POINT LOADCEL!

• Zakkenstortkabinetten • Pompen en afsluitkleppen • Draaiende doorvoeren • Turn key oplossingen • Niveau- en levelmeting

Wij zijn sterk in het meedenken naar oplossingen in de totale lijn van uw bedrijf. Dat doen wij al 48 jaar, waarbij we prachtige relaties hebben Ook verkrijgbaar in ATEX

opgebouwd. Daar zijn wij trots op!

A Vlijtstraat 47, 7005 BN Doetinchem - The Netherlands E info@hethon.nl T +31 (0) 74 25 00 555

20SOL006_ADVERTENTIES.indd 2

Follow us by:

www.hethon.nl 01-12-2021 10:18

Fotografie: Finn Hentzepeter

| EDITORIAL

BEN U AL IN TRANSITIE? it onderzoek dat Proces Media dit najaar heeft laten uitvoeren kwam naar voren dat energietransitie en biomassa opkomende zoekwoorden zijn in onze sector. Je zou dus kunnen concluderen dat er veel gezocht wordt naar technische oplossingen om als procesindustrie te gaan voldoen aan de almaar strenger worden klimaateisen. Lees: het terugdringen van emissies. Die moeten echt fors terug en wel met tientallen procenten in acht jaar tijd. ‘De uitstoot van broeikasgassen moet in 2030 met 55 procent omlaag vergeleken met 1990. En in 2050 moet Europa zelfs klimaatneutraal zijn, als onderdeel van de Green Deal’, zoals Astrid van Ballegooy van Hitma in haar column in dit nummer beschrijft.

U

Dat zijn forse reducties voor een sector die grootverbruiker is in energie en bovendien met machineparken zit die soms wel tientallen jaren meegaan.

Die vervang je niet even door een ‘groen alternatief’ – als dat al op de markt is, en betaalbaar is. De honger naar informatie over thema’s als ‘energietransitie’ en ‘biomassa’ laat wel zien dat er een toenemende interesse is in alternatieven voor bijvoorbeeld energieopwekking met gas, afvangen van CO2, of afstappen van fossiele brandstoffen als energiebron of bouwsteen.

We waren als uitgever dan ook blij met de mooie opkomst tijdens de ‘Ronde Tafel Duurzaamheid’ die we tijdens de voorbije ‘Solids Rotterdam’ en ‘Pumps & Valves’ samen met Easyfairs organiseerden. Afgevaardigden van de droge en natte procesindustrie broederlijk naast elkaar. In het theater alle stoelen bezet, een aandachtig publiek. Op het podium aan elkaar gewaagde sprekers van Dinnissen, Gorman-Rupp, Hosokawa Micron en Van

Beek Schroeftransport. Alle vier zijn ze bezig met het ontwikkelen van technologieën die de procesindustrie duurzamer moeten maken. Dinnissen heeft bijvoorbeeld zijn hele productieproces klimaatneutraal gemaakt en heeft een geavanceerde methode ontwikkeld om installaties op locatie per video te begeleiden. Scheelt heel veel vlieguren. Gorman-Rupp zet in op het geschikt maken van zijn pomptechnieken voor duurzame brandstoffen, waardoor de pompen tot wel 90% minder broeikasgassen uitstoten. Hosokawa Micron weet het energiegebruik in bijvoorbeeld energieverslindende drogers fors terug te dringen door op hogere temperaturen te drogen; dan volstaat een kleinere installatie die per saldo een lagere ecologische voetafdruk heeft.

Van Beek heeft zijn fabrieksdak vol met zonnepanelen gelegd, maar is ook sterk in energiezuinig ontwerp en het reviseren van oudere apparatuur, zodat die niet op de schroothoop belandt, maar nog jaren meekan alsof het nieuwe installaties betreft. Circulariteit is hier het motto in het machineontwerp.

Er zullen in korte tijd nu stappen gezet moeten worden om de uitstoot in te dammen, tijd om af te wachten is er eigenlijk niet. Toch, aan de reacties in de zaal af te lezen, waren veel bedrijven daar nog niet écht mee bezig. Ik kon me niet aan de indruk onttrekken dat er nog weinig beweging zit in het tot uitvoering brengen van de energietransitie. Te lang wachten – en 2030 is al snel – gaat straks betekenen dat er halsoverkop ingegrepen moet worden in bedrijfsprocessen. Zou ik niet doen. Laat u daarom inspireren door onze rondetafelsprekers (pag. 8 van dit nummer), en lees wat u nú al kunt doen. ● Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_03_Editorial.indd 3

3

02-12-2021 10:28

OP DE VOORPAGINA

INHOUD

08 DUURZAAMHEID ENERGIETRANSITIE: ‘GENOEG LAAGHANGEND FRUIT De belangstelling voor de ‘energietransitie’ resulteerde in een goede opkomst tijdens de ‘Ronde Tafel Duurzaamheid’ die tijdens de combibeurs Solids en Pumps & Valves Rotterdam werd georganiseerd. Deelnemende leveranciers hebben de technologieën klaar staan om fors op het energieverbruik te besparen en zo de CO2-uitstoot te reduceren.

12 VEILIGHEID BRANDVEILIGHEID AL BIJ BOUW RECYCLINGLIJN MEENEMEN Brandveiligheid is een hot topic in de recyclingbranche. Bij VDL ziet Sander Brands de rol van de leverancier van detectie- en blussystemen bij recyclingprocessen groeien. ‘We zijn al vanaf de bouw bij een recyclinglijn betrokken.’

(Foto: Marco Vellinga)

André van Zutphen, Munters Nederland Klimaatverandering en strengere hygiëne-eisen beïnvloeden de markt voor luchtontvochtiging, schetst André van Zutphen, accountmanager bij Munters Nederland.

Het vochtige seizoen wordt steeds langer, waardoor fabrikanten steeds meer last hebben van klontering van droge stoffen, storingen en stilstand.

In gekoelde productieruimtes moet de lucht ontvochtigd worden om de bacteriegroei te remmen en zo te voldoen aan de steeds stringentere hygiëne-eisen.

Lees het hele interview met André van Zutphen op pagina 16.

Munters Nederland +31 (0)88 404 9000 www.munters.com

16 EXPERTVISIE EFFICIËNT ONTVOCHTIGEN VOORKOMT STILSTAND EN BACTERIEGROEI Klimaatverandering en strengere hygiëne-eisen zijn twee trends die de markt voor luchtontvochtiging beïnvloeden, schetst André van Zutphen, accountmanager bij Munters Nederland.

18 RECYCLING OP WEG NAAR 100% CIRCULAIR ASFALT Nederlands asfalt bevat nu gemiddeld 50% gerecycled asfalt. Wegenbouwers onderzoeken manieren om het wegdek nog circulairder te maken: nieuwe technologieën om het percentage oud asfalt te verhogen, duurzamere alternatieven voor het bindmiddel bitumen, en mogelijkheden om het recyclingsproces zelf te vergroenen.

22 VEILIGHEID AARDING VERMINDERT EXPLOSIEGEVAAR SUIKER Een aardverbinding voor tankwagens en bigbags vermindert het gevaar op explosies door elektrostatische oplading bij het verladen van suiker. De veiligste optie is bewaakte aardingsapparatuur, die de juiste toepassing en de kwaliteit van de verbinding doorlopend controleert.

26 RECYCLING HERGEBRUIK MACHINES MAAKT FABRIEKEN MEER CIRCULAIR Steeds meer procesmachines krijgen na bewezen diensten een ‘functie elders’. Leveranciers bieden klanten aan hun machines terug te nemen voor een nieuwe bestemming. Nieuw zijn sectoren als de kunststofrecycling die volop voor de robuuste machines uit de food-industrie kiezen.

31 BESTSELLER DOSEERSLUIS REINIGEN ZONDER GEREEDSCHAP Een uitschuifbare doseersluis vereenvoudigt het omstellen van een productielijn bij een kleurstoffenfabrikant. Uitbouwen kan nu zonder gereedschap. Dat spaart tijd, is veiliger en voorkomt contaminatie.

EN VERDER

03 Editorial 07 Kort nieuws 07 Column

Solids Processing is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl

Redactieadres Proces Media Marktplein 2 1421 AC Uithoorn redactie@solidsprocessing.nl

Vormgeving Giesbers Communicatie Groep, Duiven

Hoofdredactie Vincent Hentzepeter +31 (0)546 65 8833 +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl

4

Met medewerking van: Pieter van den Brand, Marjan Hammink, Kai Schlüter, Marco Vellinga, Alinda Wolthuis

34 Solids Processing World 36 Marktnieuws 39 Agenda

Sales Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

Druk Veldhuis Media, Raalte

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_04_Inhoud.indd 4

02-12-2021 10:28

8

12

16

18

26 Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462 Abonnementsprijs 2022 Voor de Benelux: € 126 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag.

Losse nummers: op aanvraag.

Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Uitgever: ProcesMedia bv, 1421 AC Uithoorn © 2021, ProcesMedia bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

ISSN: 1874-7906

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_04_Inhoud.indd 5

5

02-12-2021 10:28

.(. &RQXV 0ROHQ PHW JURRWVWH XLWYRHULQJHQ QDDU FDSDFLWHLW HQ RQGHU DDQGULMYLQJ

'H PHHVW YHHO]LMGLJH 0ROHQ YRRU YHUNOHLQHQ RQWNORQWHQ KHUYHUZHUNLQJ ZZZ NHPXWHF FRP VDOHV#NHPXWHF FRP

Blijf op de hoogte UW PARTNER VOOR PROCESBRAND- & EXPLOSIEBEVEILIGING ONK DE V AAN T A LA SL OVER NIET

Wij voorkomen en bestrijden procesbranden en -explosies Onze aardingssystemen zijn eenvoudig te installeren en geschikt voor vrachtwagens, metalen vaten en FIBC’s. Ze kunnen gebruikt worden in zowel stof- als in gaszones.

www.solidsprocessing.nl

StuvEx International NV ◆ +32 (0)3 458 25 52 ◆ info@stuvex.be ◆ www.stuvex.be +31 654 74 68 01 ◆ info@stuvex.nl ◆ www.stuvex.nl

STUV_ADV_102x140_TES01-V2-EX_NL.indd 1 20SOL006_ADVERTENTIES.indd 6

24/11/2021 16:50:51 29-11-2021 13:37

KORT NIEUWS

COLUMN

DIGITALISERING = EINDE AMBACHTELIJK VAKMANSCHAP? De Nootzaak Gotjé heet voortaan More Den nuts.

‘MORE DEN NUTS’ De ambachtelijke notenbranderij De Nootzaak Gotjé heet voortaan ‘More Den nuts’. Directeur Dennis Gotjé, derde generatie, stelt in een bericht: “Onze nieuwe naam heeft een internationalere uitstraling en is voor buitenlandse relaties in onder andere Spanje en het VK beter uit te spreken. Het tussenvoegsel ‘Den’ is een knipoog naar mijn eigen voornaam.”

De notenbranderij begon ooit in de

Jordaan op de Lindengrachtmarkt met de verkoop van noten. Nu voert het familiebedrijf een assortiment dat varieert van noten en zuidvruchten tot rijstcrackers en pinda’s. Het zijn meer dan 120 verschillende soorten producten, geïmporteerd vanuit de hele wereld. De kwaliteit moet aan de hoogste standaarden voldoen, niet voor niets wordt er al ruim 30 jaar geleverd aan (sterren-)chefs.

ENQUÊTE CORONACRISIS De impact van de coronacrisis op de procesindustrie viel erg mee, blijkt uit de enquête ‘coronacrisis leden Machevo & Bulk Vereniging 2021’. Deze werd gehouden onder leden en niet-leden van de branchevereniging voor producenten en leveranciers van de procesindustrie. De crisis deelde zeker enkele korte tikken uit, vooral op het vlak van import en export, maar het gros van de getroffen bedrij-

ven heeft zich herpakt. Perry Verberne, voorzitter van de Machevo & Bulk Vereniging, reageert in een Machevo-bericht op de conclusies: “De meeste bedrijven hadden vet op de botten, waren gesterkt door de goede jaren die voorafgingen aan de coronacrisis. Dat, in combinatie met een snel herstel eind 2020, heeft ervoor gezorgd dat de crisis weinig impact had op de procesindustrie.”

CIRCULARITEIT ONDERBELICHT Nog geen kwart van de bedrijven in de maakindustrie richt zich actief op circulariteit, blijkt uit onderzoek

Containers met te recyclen materialen.

(Foto: Kruizinga)

van Kruizinga.nl. Ruim driekwart van de respondenten geeft aan dat hun bedrijf hier nog geen plan van aanpak voor heeft. Boris Vildósola Bustos, managing director bij Kruizinga.nl zegt in een reactie op het onderzoeksrapport dat dit thema snel opgepakt moet worden. “Nederland moet in 2050 een volledig circulaire economie zijn waarbij grondstoffen niet verloren gaan. Hierbij is veel aandacht voor materiaalefficiency, recycling en circulair inkopen nodig. Uit het onderzoek blijkt dat de sector wel aandacht aan het onderwerp geeft, maar dat er nog heel veel te verbeteren valt”.

Het rapport laat zien dat 40% van de bedrijven bezig is met circulariteit is, maar slechts 16% hier geld voor vrijgemaakt. De meeste aandacht

e verschuiving van mechanische en analoge elektronische technologie naar digitale- en computertechnologie raast in sneltreinvaart voort. Ook buitendienstbeheer ontkomt er niet aan. We zien een toename van industriële automatisering, slimme service-apps, het Internet of Things (IoT) en machine-to-machine communicatie (M2M): machines die op afstand met elkaar verbonden zijn, informatie uitwisselen en data verzamelen.

Processen verlopen hierdoor niet alleen sneller en efficiënter, maar het vermindert ook de kans op menselijke fouten. Gevolg? Een verbetering van de continue productiekwaliteit en een afname van zwaar fysiek werk. Alleen maar pluspunten! Toch?

D

Of vraagt al dit technologisch geweld om meer behoedzaamheid? Want wat betekent dit alles eigenlijk voor ons ambacht? Is er straks nog wel ruimte voor maatwerk en in welke vorm? Waar houdt het vakmanschap op en houdt het überhaupt op? Gelukkig is goed vakmanschap onvervangbaar, dus het zal wel loslopen. Wel zal het een ander soort vakmanschap worden, één waarbij kennis van robots steeds belangrijker wordt.

Ook Van Beek staat op dit gebied niet stil. Zo hebben wij onlangs een nieuwe ‘collega’ mogen verwelkomen: de lasCobot. Ideaal voor het lassen van veelvoorkomende vormen, maar zo’n robot is een hele uitdaging als het op maatwerk aankomt. We zijn dan ook volop aan het experimenteren geslagen. Maar daar blijft het niet bij.

Ook onze Dino bulkwagenbeladingsmachines worden klaargemaakt voor de toekomst met een ingebouwde wifi-connectie en buitendienstmedewerkers krijgen een slimme service-app tot hun beschikking.

Zo kunnen ze voortaan op afstand de meest recente tekeningen van schroeftransporteurs, schroefwarmtewisselaars en bulkwagenvullers inzien en foto’s toevoegen. En dat allemaal zónder te schakelen met onze serviceafdeling of mechanical engineers. Handig, efficiënt en snel!

Toch zal de aloude buitendienst niet helemaal verdwijnen, slijtageonderdelen moeten nu eenmaal handmatig vervangen worden. De digitale revolutie betekent dan ook niet direct het einde van ambachtelijk vakmanschap. Het zal meer een toevoeging zijn op het gebied van efficiency en productkwaliteit, door het voorspellende karakter van slimme machines en een nóg beter afgestemd voorraadbeheer.

Téan van Horssen Teamleider service Van Beek

wordt besteed aan het sorteren en gescheiden aanleveren van afval, efficiënt omgaan met grondstoffen en het beperken van de hoeveelheid verpakkingsmaterialen. Circulair inkopen wordt nog nauwelijks gedaan.

*Onderzoek in opdracht van Kruizinga.nl onder 376 werkende Nederlanders die werkzaam zijn in de industriesector.

Ondervraagd zijn productiemedewerkers, middenkader, projectleiders, senior management en eigenaar/partner.

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_07_kort.indd 7

7

02-12-2021 10:29

DUURZAAMHEID | Tekst: Vincent Hentzepeter

Slimme besparingstips tijdens Ronde Tafel Duurzaamheid

ENERGIETRANSITIE: ‘GENOEG LAAGHANGEND FRUIT’ De belangstelling voor de ‘energietransitie’ resulteerde in een goede opkomst tijdens de ‘Ronde Tafel Duurzaamheid’ die tijdens de combibeurs Solids en Pumps & Valves Rotterdam werd georganiseerd. Deelnemende leveranciers hebben de technologieën klaar staan om fors op het energieverbruik te besparen en zo de CO2-uitstoot te reduceren.

8

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_08_Ronde tafel.indd 8

30-11-2021 16:54

Afgevaardigden van de droge en natte procesindustrie lanceerden tijdens het rondetafelgesprek hun praktische oplossingen waarmee de industrie de emissies de komende jaren fors omlaag kan brengen. Op het podium stonden Dinnissen Process Technology, Gorman-Rupp Europe, Hosokawa Micron en Van Beek Schroeftransport. Ze kwamen niet met vergezichten over de techniek van de toekomst, maar leverden boter bij de vis.

Tientallen procenten terug in uitstoot is nu al mogelijk. De technologie is er klaar voor, nu is de industrie aan zet. Die lijkt nog wat te aarzelen. Aan de reacties uit de zaal af te lezen is ‘energietransitie’ voor menigeen nog een ver-van-mijn-bedshow.

ZONNEDAKEN Op het podium stonden salesmanager Rieks Reyers namens Dinnissen, algemeen directeur Chris van der Gaag van Gorman-Rupp Europe, Perry Verberne, Machevo-voorzitter en directeur van Van Beek, en manager sales & marketing Berthram Mak namens Hosokawa Micron. Alle vier hebben ‘energietransitie’ in chocoladeletters in hun strategische visie geschreven. De eerste stappen zijn ook al gezet, te beginnen bij de productie van machines. Dinnissen zet volgens Rieks Reyers binnen de eigen processen op diverse fronten in op duurzaamheid. “We hebben zonnecellen laten installeren op het dak van de oude en nieuwe fabriekshallen. Daarmee wekken we genoeg energie op om klimaatneutraal te kunnen produceren, mede door energiebesparingen in ons proces. De nieuwe fabriekshal is ingedeeld op minimaal intern transport.”

Rieks Reyers, Salesmanager Dinnissen Process Technology

“Op afstand testen is niet ideaal, maar wel werkbaar.

Opvallend is dat een klant dit protocol internationaal wil uitrollen, dus ‘remote’ blijft denk ik een belangrijke rol spelen. Dat het tijd en kosten spaart maakt het extra interessant. Onze omzet stijgt, terwijl de reisbewegingen dalen.”

STARTUPS

Alternatieve energiebronnen.

(Foto: Adobe Stock)

Zonnepanelen liggen trouwens ook op de daken van Gorman-Rupp, Van Beek en wereldwijd bij Hosokawa Micron. Van der Gaag: “Ons zonnedak maakt ons eigen proces energieneutraal. Intern kun je, zoals Rieks aangeeft, ook nog van alles doen. Ook al eens gedacht aan het vervangen van traditionele schoonmaakmiddelen door alternatieven op basis van natuurlijk ingrediënten? Een hele

mooie startup is Peel pioneers die grondstoffen voor reinigers uit sinaasappelschillen wint. Wij hebben nu reinigingsmiddelen in de productie en werkplaats vervangen door een biologisch afbreekbare variant. Daarmee kun je gelijk dit soort startups steunen!”

MINDER LOGISTIEK Machevo-voorzitter en directeur Perry Verberne, Van Beek Schroeftransport

“Hergebruik van machines is een prima invulling van het Reduce, Re-use en Recycle-principe. En door goed onderhoud gaan machines langer mee. Zo hoeven er minder snel nieuwe machines gekocht en gebouwd te worden. Dat scheelt in de grondstofketen. Kortom, allemaal winst.”

Mak: “Naast dat we voor onze gebouwen, bedrijfsvoering en fabricage in diverse Hosokawalocaties zonne-energie opwekken, kiezen we voor ledverlichting en een centraal persluchtsysteem.

Met computergestuurde regeling van werktuigmachines – ons hele CNC-machinepark is gemoderniseerd – verlagen we de carbon footprint van het primaire fabricageproces van de apparatuur.

Binnen onze logistieke processen realiseren we minder logistieke bewegingen door nieuwe en slimmere inrichting en routing tussen bewerkingscentra binnen het eigen fabricageproces en van assemblage en eindmontage. Onze nieuwe centrale locatie voor verzending, ontvangst en opslag van onderdelen en machines is in dit kader het noemen waard. “

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_08_Ronde tafel.indd 9

9

30-11-2021 16:54

DUURZAAMHEID

Ronde Tafel Duurzaamheid tijdens de combibeurs Solids en Pumps & Valves Rotterdam, oktober 2021. (Foto: Foodnote)

REDUCE, RE-USE, RECYCLE Bij Van Beek is circulariteit van installaties al jaren belangrijk in het ontwerp. Machines worden zo gemaakt dat ze gereviseerd kunnen worden, en er wordt nagedacht over hergebruik van componenten in het eindstadium. Verberne. “Wat betreft circulariteit baseer ik me met name op onze terugkoopgarantie en refurbished programma. Bij duurzaamheid worden vaak de 3 R’s van Reduce, Re-use en Recycle gehanteerd. Wat mij betreft is hergebruik van machines dus een prima invulling van dit principe, aangezien daardoor ook minder nieuwe machines gemaakt hoeven worden.

Door goed onderhoud kunnen machines langer meegaan. Dit bevordert dan ook het minder snel hoeven te kopen van nieuwe machines. Goed onderhoud kan veel energie besparen en minder

nieuwe machines bouwen scheelt in de grondstofketen. Kortom, allemaal winst.”

EFFICIËNTERE ELEKTROMOTOREN Het inbouwen van moderne elektromotoren kan een fors verschil maken in energieverbruik. Alle deelnemers gaven aan hun apparatuur zo veel mogelijk met deze motoren uit te rusten. IE4motoren staan voor superpremium efficiëntie volgens de standaarden van de International Electrotechnical Commission. De IEC ontwikkelt en publiceert de algemene internationale normen voor elektrische componenten en apparatuur. Nu IE4 is uitgerold, is IE5 de volgende stap in zuinigere motoren. De parameters van deze efficiëntieklasse zijn nog in ontwikkeling.

Naar verwachting van de IEC zullen motoren in

Berthram Mak, manager sales & marketing Hosokawa Micron

“Met technische optimalisatie bij het ontwerp van installaties valt veel winst te behalen. Denk ook aan het optimaal op elkaar afstemmen van bestaande en nieuwe productieprocessen voor een hogere productiviteit. En het uitrusten van installaties met Internet of Things. Dat verhoogt de uptime, en dus het rendement en de productie, en kan 10% of meer besparen in de uitstoot.”

10

deze nieuwe klasse het energieverlies met ongeveer 20% verminderen ten opzichte van de IE4motoren. Rieks Reyers. ‘Ja, we bouwen dat type energiezuinige motoren in.” Mak ziet op het vlak van elektromotoren nog veel laaghangend fruit hangen. Want IE4 is absoluut nog geen standaard in de industrie. “Bedenk dat het toepassen van elektromotoren met de IE3 efficiëntieklasse pas sinds 1 juli 2021 van kracht is voor praktisch alle motoren! Maar het kan nog veel zuiniger, want het rendement neemt, afhankelijk van het vermogen en gebruik, tussen de 2 en 10% per stap in de klasse toe. De vervanging van bestaande oude elektromotoren door efficiëntere motoren levert direct en veel energiewinst op.”

BESPAREN OP PERSLUCHT Een stille energievreter in de (droge)procesindustrie is perslucht. Het kost veel energie die op te wekken, en persluchtsystemen willen nog wel eens lekken. Hier wordt veel te weinig bij stil gestaan, stelt Perry Verberne. “En dat is zonde.

Over nut en noodzaak van het controleren van luchtafdichtingen hebben wij een whitepaper geschreven. Als vuistregel gebruik ik dat 1 kuub perslucht ongeveer 2,5 eurocent kost – uitgaande van een elektriciteitstarief van +/- 0,20 euro per kWh. De jaarlijkse kosten voor perslucht lopen daardoor gauw op. Stel je produceert 100 kuub perslucht per uur met een compressor van 11 kW. Dan zit je in een uurtje al op 2,5 euro! Dat gaat dus heel hard. Wat dat voor individuele gevallen aan kosten is, valt lastig te becijferen. Dat hangt af van het soort afdichting, het aantal afdichtingen, en de exacte staat van de afdichtingen, etc. Maar ik wil er maar mee zeggen dat er meer bewustzijn rond dit onderwerp mag komen. We hameren erop bij onze klanten dat ze hun persluchtsystemen op orde hebben. Alles wat je daar bespaart, is winst voor het milieu en je portemonnee!”

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_08_Ronde tafel.indd 10

30-11-2021 16:54

HERNIEUWBARE BRANDSTOF Chris van der Gaag stelt dat het gebruik van duurzame brandstoffen tot een enorme uitstootreductie kan leiden. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, omdat de motoren van de pompen hiervoor aangepast moeten worden.

Gormann-Rupp heeft dit traject nu succesvol doorlopen en biedt daarmee pompgebruikers een veel duurzamer alternatief. “Onze dieselaangedreven pompsets zijn vrijgegeven voor het gebruik van 100% HVO niet-fossiele brandstof. Dat is diesel geproduceerd op basis van met waterstof behandelde plantaardige oliën en restafval, zoals dierlijke vetten. Daarmee bereik je een ISCC- gecertificeerde CO2-reductie van 89%.” Helaas is die indrukwekkende milieuwinst onvoldoende om de markt massaal over de streep te trekken, ziet ook Van der Gaag. Als kosten voor de baat uitgaan hebben gebruikers een duwtje in de rug nodig.

“Overheden als gemeenten en waterschappen moeten hierin het voortouw nemen. Zij kunnen heel eenvoudig voorschrijven dat het gebruik van dergelijke brandstoffen bij bouwprojecten binnen hun verantwoordelijkheid op zijn minst de voorkeur geniet, zo niet verplicht gesteld moet worden. Zonder de dwingende vraag vanuit de eindklant zal de markt hier niet zomaar op overstappen. Technisch zie ik geen obstakel. De aanpassingen aan de motor en brandstofsysteem zijn voor een professionele OEM-fabrikant prima te doen.” Overstappen op elektrische apparatuur zet eveneens zoden aan de dijk, voegt hij toe. Zijn bedrijf ontwikkelt daar complete oplossingen voor. “Voor elektrificatie van de mobiele vloot, waarbij we zelfs een concept hebben ontwikkeld om elektrische pompsets aan te kunnen sluiten op een auto-oplaadpunt.”

LIJNOPTIMALISATIE Processen als mengen en drogen kosten nu eenmaal veel energie. Juist hier valt met technische optimalisatie bij het ontwerp van installaties nog veel winst te behalen. Cruciaal daarvoor is een goede samenwerking tussen de verschillende partijen die betrokken zijn bij het ontwerp en de installatiebouw, stelt Mak. Door technische onderdelen goed op elkaar af te stemmen kan een installatie als totaal zuiniger draaien en kan er bijvoorbeeld door warmteterugwinning veel energie worden bespaard. “Denk bij lijnoptimalisatie ook aan het optimaal op elkaar afstemmen van bestaande en nieuwe productieprocessen voor een hogere productiviteit. En denk aan het uitrusten van installaties met Internet of Things. Dat verhoogt de uptime, en dus het rendement en de productie, en kan een besparing van 10% of meer opleveren in de uitstoot.”

HETER = ZUINIGER Het investeren in zuiniger installaties zet eveneens zoden aan de dijk. Mak: “Wij hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling van efficiëntere maal- en classificeerinstallaties die tot wel 25% of soms

Chris van der Gaag, Managing Director bij Gorman-Rupp Europe

“Overheden als gemeenten en waterschappen moeten het voortouw nemen en voorschrijven dat het gebruik van niet-fossiele brandstoffen de voorkeur geniet, of zelfs verplicht gesteld wordt voor bouwprojecten binnen hun verantwoordelijkheid; zonder de dwingende vraag vanuit de eindklant zal de markt niet zomaar overstappen.”

zelfs nog meer minder stroom gebruiken. We hebben onze convectieve droogtechnologieën doorontwikkeld en weten met hogere luchttemperaturen een energiebesparing te bereiken tot 25%.” Dat zit zo: “Een luchttemperatuur van 600-650 °C maakt het mogelijk je apparatuur kleiner uit te voeren, wat per saldo deze lagere carbon footprint oplevert. Bij onze conductieve droogtechnologieën is de besparing ook altijd nog 10% of meer.” Andere optimalisaties leveren juist verderop in het proces winst op. “We weten uit studies naar productbeweging in mengers en mengwerking dat verbetering van efficiëntie daar relatief weinig elektrische energiebesparing oplevert, maar wel een merkbaar hogere lijnproductiviteit oplevert.” Opstartverliezen kosten geld én energie. Dinnissen heeft zijn mengapparatuur daarom ontworpen om dit tot een minimum terug te dringen. “Optimalisatie van mixprocessen is bij onze apparatuur niet nodig”, stelt Reyers. “De Pegasus menger is binnen 30 tot 45 seconden klaar.”

FAT/SAT OP AFSTAND Dinnissen heeft gedwongen door de coronapandemie vaart gezet achter commissioning van installaties op afstand. Voor de zogenoemde Site Acceptance Tests moest altijd personeel ingevlogen worden. Voor Factory Acceptance Tests moest de klant naar de fabriek komen.

Beide gingen gepaard met veel vliegbewegingen.

Toen dit ineens niet meer mogelijk was, werd het op afstand testen een serieus alternatief.

“We kunnen wel stellen dat ingebruikname van nieuwe proceslijnen via remote controls de nieuw standaard is geworden bij ons. En niet onbelangrijk: tot zeer grote tevredenheid van de klant. Danone Argentinië heeft zelf een bericht geplaatst op LinkedIn, waarin ze hun waardering laten blijken over onze aanpak. We hebben de

FAT bij Dinnissen met camera’s gedaan: een succesvolle remote FAT, zonder dat Danone personeel ter plekke was. De commissioning bij Danone Argentinië is ook met camera’s gedaan: een succesvolle SAT zonder aanwezigheid van ons personeel.” Of ‘remote’ de standaard wordt na COVID-19, is afwachten. “Remote is niet ideaal, maar wel werkbaar gebleken in periode met COVID-19. Klanten accepteren de randcondities en willen zelf ook verder. Opvallend is wel dat Danone dit protocol internationaal wil uitrollen, dus ‘remote’ blijft denk ik in de toekomst een belangrijke rol spelen. Dat het tijd en kosten spaart maakt het extra interessant. Onze omzet stijgt, terwijl de reisbewegingen dalen.”

DUURZAME STRATEGIE Op de vraag ‘wie er actief met duurzaamheid bezig is’ bleef het opvallend stil in de zaal. Bedrijven zijn vooral bezig met procesoptimalisatie of hun park draaiende te houden. Het thema energietransitie staat nog niet bij iedereen even scherp op het netvlies. De leveranciers aan de ronde tafel zien dat ook. Waar de één voor de troepen uitloopt, wacht de ander rustig af. Reyers: “Het invulling geven aan duurzaamheid is bij klanten sterk verschillend. De ene klant is hier veel meer mee bezig dan de andere. Wij hadden bijvoorbeeld een klant die wilde weten met hoeveel vrachtwagens wij zouden komen vanwege de CO2-uitstoot, die rekent alle milieubelasting door, terwijl een ander daar niet eens bij stilstaat.” Van der Gaag: “Zeker is dat duurzaamheid steeds meer begint te leven, al is dat nog lastig te kwantificeren. Maar er duidelijk een trend zichtbaar, wij noemen dit markt en mentaliteit. Wij kiezen duidelijk vanuit ons als leverancier voor een duurzame strategie omdat we ervan overtuigd zijn dat bedrijven die dat niet doen, over vijf jaar niet meer relevant zullen zijn.” ●

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_08_Ronde tafel.indd 11

11

30-11-2021 16:54

VEILIGHEID | Tekst: Pieter van den Brand | Fotografie: Marco Vellinga

BRANDVEILIGHEID AL BIJ BOUW RECYCLINGLIJN MEENEMEN Brandveiligheid is een hot topic in de recyclingbranche. Bij VDL ziet Sander Brands de rol van de leverancier van detectie- en blussystemen bij recyclingprocessen groeien. ‘We zijn al vanaf de bouw bij een recyclinglijn betrokken.’

Van de hout- en papierrecycling tot de verwerking van PMD (plastic, metaal en drankenkartons) en matrassen. In de recyclingbranche ontkomt geen enkele tak van sport eraan scherp te zijn op brandveiligheid. In alle stromen zitten wel accu’s, batterijen en metalen die bij het shredderen vonken geven of warmte ontwikkelen, waarmee ontstekingsrisico’s ontstaan. “Je ziet dat in steeds meer producten batterijen zitten, zoals in telefoons en lampen, maar ook in wenskaartjes met zo’n deuntje met een knoopcelletje. Dat wenskaartje komt bij de papierrecycler terecht. Zo’n knoopcelletje kan spontaan ontbranden en zie zo’n brand dan maar eens uit te krijgen tussen al dat papier”, zegt brandveiligheidsexpert Sander Brands van VDL Industrial Products. Bij de recycling van matrassen kan het ook mis gaan, bijvoorbeeld als in de snijmachines voor het PUR-schuim metalen matrasveren gaan vonken. Uit het schuim komen gassen vrij die zich op de transportband ophopen.

“Als een matrasveer blijft hangen en opwarmt, kan dat een ontsteking veroorzaken. Dan kan heel snel een brand ontstaan.”

ONVERZEKERBAAR De bewustwording van brandveiligheid onder recyclers neemt toe. Steeds meer bedrijven laten

vlamdetectie- en blussystemen aanleggen. Na de grote namen als Renewi en PreZeRo (voorheen SUEZ) komen deze systemen nu ook op het netvlies van kleinere bedrijven. “Wekelijks zijn er incidenten. De klanten van recyclers willen niet dat zoiets gebeurt. Ook verzekeraars zijn daar scherp op, want het kost hen veel geld. We zijn op een punt gekomen dat recyclers zoveel risico lopen, dat verzekeraars dat niet meer af willen dekken.

Het wordt steeds lastiger zich te verzekeren.”

SNELLE DETECTIE De zware omstandigheden in en rond recyclinglijnen en de verschillende machines, zoals shredders en persen, stellen hoge eisen aan het vlamdetectie- en blussysteem. Brands ziet een groeiende vraag naar systemen die op basis van de combinatie ultraviolet (UV) en infrarood (IR) hitte detecteren en over een brede golflengte opereren.

“Dat maakt een snelle detectie van ontstekingen mogelijk. Bij droge afvalstromen is een korte reactietijd cruciaal. Het systeem is intelligent en herkent niet alleen vonken en vlammen, maar ook hete deeltjes en onderdelen.”

PMD Het sorteren van PMD gebeurt in gigantische recyclinglijnen. Aan metershoge transportbanden

‘Vroeger kwamen we pas in beeld na een incident, nu werken we van het begin af aan mee’

Vlamdetectie en blusnozzles Voor vlamdetectie en blussystemen in de recyclingbranche levert VDL Industrial Products (onderdeel van VDL Groep) de Firefly ShredderGuard, de Firefly ConveyorGuard en Firefly vonkendetectiesystemen. Naast de vlamdetectoren van het Zweedse Firefly – die werken op basis van UV en IR – is elk systeem voorzien van een groot aantal blusnozzles. Bij activatie verspreiden die een fijne watermist over een breed oppervlak, wat de ontsteking dooft en een koelend effect heeft. Het systeem detecteert op zowel ontstekingstemperatuur als energieniveau. Dus niet alleen de temperatuur is bepalend voor een ontsteking, maar ook de minieme warme deeltjes in het afval zelf, die in korte tijd oververhit kunnen raken. In hete deeltjes schuilt een veel groter risico op een ontsteking dan bij een gemiddelde slagvonk tijdens het productieproces.

12

gekoppelde trommelzeven, magneten en optische scheiders houden kunststoffen, metalen en drankpakken apart. Kunststof wordt per type in balen gesorteerd, waarna het voor verdere verwerking naar klanten in de kunststofrecycling gaat. Vrijwel alle stappen in het scheidingsproces zijn gevoelig voor ontsteking. “In het grove breken van de huisvuilzakken met PMD aan het begin van het proces kan al brand ontstaan. Ook bij de machines die de verschillende materiaalstromen in balen persen, is ontsteking mogelijk. Daar loop je het risico dat er nog spuitbussen inzitten. Hoe accuraat sorteerprocessen vandaag de dag ook zijn, er kan altijd nog iets achterblijven”, zegt Brands.

MOBIELE UNIT Recyclers werken veel met installaties, zoals shredders en puinbrekers, die op het bedrijfsterrein verrijdbaar zijn, om ze bij meerdere recyclingstromen in te kunnen zetten. “Vroeger konden we er weinig mee om zo’n installatie tegen brand te beveiligen. Maar nu hebben we voor zowel vaste als verrijdbare opstellingen een mobiele branddetectie- en blusunit ontwikkeld. Onze oplossing is een eenvoudige technische ruimte inclusief een bluswateropslag, waar je alleen maar een stekker in hoeft te prikken. Zo kunnen we ook voor de mobiele installaties de brandveiligheid regelen.”

VANAF HET BEGIN Wat opvalt aan deze ontwikkeling in de recyclingbranche is dat de leverancier van blus- en detectiesystemen voortaan al bij de bouw bij installaties betrokken is. “Vaak was het zo dat we pas na een incident in beeld kwamen om een systeem te installeren, of als de verzekeraar aanvullende eisen ging stellen”, zegt Brands. “Nu werken we van het begin af aan mee bij de brandveiligheid van een nieuwe recyclinglijn. We krijgen steeds meer grip op de recyclingprocessen van onze klanten.

Tenslotte zijn we middenin het proces actief.

Juist installateurs vragen ons mee te denken over het totaalplaatje van de veiligheidsinstallatie in plaats van het sec toeleveren van detectieapparatuur op de verschillende bluspunten in een lijn. Ze vragen ons ook de inrichting van de technische ruimte in te kleden. Daarmee zijn we een belangrijke aanvulling op camerasystemen die buiten het proces om de recyclinglijnen en ook de opslaglocaties op de site bewaakt. Wij kunnen in het proces zelf het ontstaan van ontstekingen voorkomen.” ●

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_12_VDL.indd 12

01-12-2021 16:08

Sander Brands, brandveiligheidsexpert van VDL Industrial Products.

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_12_VDL.indd 13

13

01-12-2021 16:08

Luchtsluizen

Doseersluizen

Doorblaassluizen

Our part: BULKHANDLING EN LUCHTTECHNIEK

BRAND- EN EXPLOSIEBEVEILIGING

• • • •

• • • •

Modulair leidingwerk Sluizen Wisselkleppen Triltransporteurs

• • • •

Ventilatoren Filters Draaipijpverdelers Maatwerk

Watermist blussystemen Vonkendetectiesystemen Explosie drukontlasting Explosie onderdrukking

• • • •

Explosie isolatie Preventieve beveiliging CO2 blussystemen CO detectie

www.vdlindustrialproducts.com VDL Industrial Products bv | Hoevenweg 3 | 5652 AW Eindhoven | The Netherlands | T: +31 (0)40 - 292 55 80 | E: info@vdlindustrialproducts.com

Non-Contact Instant Measurements Continuous Reliable Readings

www.MoistTech.com +1 941.727.1800

20SOL006_ADVERTENTIES.indd 14

29-11-2021 13:37

ebbens engineering ingenieursbureau bv

De kracht van ebbens engineering wordt

Hoeflingweg 8

bepaald door een integrale aanpak van

7241 CH Lochem

vraagstukken op het gebied van proces.

Telefoon 0573 250777

Dit is het resultaat van een jarenlange

E-mail info@ebbens.nl

ervaring in het samen met de klant ontwikkelen en verbeteren van droog-, adsorptie- en koelprocessen.

Met ondersteuning van ons technicum en in eigen beheer ontwikkelde software, wordt een helder overzicht van droog- en koelmogelijkheden verkregen.

Koelunit op skid www.ebbens.nl

• Bulk & Liquids Handling • Air technology • Automatisation

21SP005_Ventilec_210x140.indd 1

20SOL006_ADVERTENTIES.indd 15

14-10-21 13:10

29-11-2021 13:38

EXPERTVISIE | Tekst: Alinda Wolthuis

| Fotografie: Marco Vellinga

André van Zutphen, Munters Nederland

EFFICIËNT ONTVOCHTIGEN VOORKOMT S Klimaatverandering en strengere hygiëne-eisen zijn twee trends die de markt voor luchtontvochtiging beïnvloeden, schetst André van Zutphen, accountmanager bij Munters Nederland. Het vochtige seizoen wordt steeds langer, waardoor fabrikanten meer last hebben van klontering van droge stoffen, storingen en stilstand. En in gekoelde productieruimtes moet de lucht ontvochtigd worden om de bacteriegroei te remmen en zo te voldoen aan de hygiëne-eisen.

In 1955 richtte de Zweedse uitvinder Carl Munters een bedrijf op waar hij zijn inzichten op het gebied van thermodynamica vertaalde naar technologie voor ontvochtiging en verdampingskoeling. Het werd de start van een wereldwijd opererend bedrijf met 3.500 medewerkers, een omzet van 7 miljard Zweedse kronen en vestigingen in 30 landen. Ook de Nederlandse vestiging bestaat inmiddels al weer zo’n 45 jaar, vertelt accountmanager André van Zutphen.

“En in de kern doen we nog steeds hetzelfde als waar we 65 jaar geleden mee begonnen: zorgen voor een optimaal binnenklimaat, waardoor vochtproblemen geen kans krijgen.

Met in essentie dezelfde droogtechnologie, die dauwpunten maakt die met andere technieken niet mogelijk zijn. Daardoor kunnen we extreem drogen. Wel combineren we deze technologie nu met warmtepompen, warmteterugwinning en modulerende verwarmers, ten behoeve van de energie-efficiëntie.”

DOWNTIME BEPERKEN Vocht is een bekend probleem voor veel bedrijven.

“Het kan zorgen voor klontering van droge stoffen of bacteriegroei in gekoelde productieruimtes, om maar eens twee voorbeelden te noemen”, zegt Van Zutphen. “Neem pneumatisch transport, waarbij je droog product door een leiding heen blaast met behulp van sterke ventilatoren. Als je de lucht daarvoor samenperst of de temperatuur verlaagt, komt er vocht vrij. Het gedroogde product kan dat vocht opnemen en gaan klonteren. Droog je de lucht van te voren, dan voorkom je daarmee dat je leidingen dichtslibben.” Niet alle bedrijven kennen de oorzaak voor deze klontering, of weten dat er een remedie is. Van Zutphen: “En dus staan ze om de zoveel tijd de leidingen te reinigen, wat niet alleen veel werk is maar waarvoor ze ook het proces moeten stil leggen. Terwijl dat niet nodig is met een adequate ontvochtiging.” Van Zutphen geeft het voorbeeld van een relatie die veevoeder produceert. “Door de lucht te ontvochtigen, bespaart de onderneming twee dagen stilstand per maand.”

SOLIDS IN SILO’S Een ander voorbeeld is suiker in silo’s. “Suiker neemt makkelijk vocht op. Als de buitenlucht afkoelt, condenseert er water aan de binnenkant van de silo. De suiker neemt het water op en er ontstaat een rand met aangeplakte suiker. Die wordt steeds groter en zwaarder, tot ze uiteindelijk als een klont naar beneden zakt en leidingen kan gaan verstoppen. Je kunt de klonten stuk slaan, maar je kunt ook voorkomen dat er klonten aangroeien door de lucht te ontvochtigen.” Dit geldt trouwens niet alleen voor suiker, maar ook voor producten als zout, meel of kunststofkorrels voor spuitgietmachines. “Kunststofkorrels nemen ook water op en worden vaak net voor het spuitgieten op hoog vermogen verwarmd, om het water te verdampen zodat je geen belletjes in je eindproduct krijgt. De hoeveelheid energie die dit vergt is soms 25 keer zo hoog als wanneer je een klein drogertje plaatst dat de hele silo droog houdt.”

Droogwiel Ontvochtigingsystemen van Munters verwijderen vocht uit de lucht met een wiel dat geïmpregneerd is met silicagel, dat waterdamp aantrekt en vasthoudt. Het hart van de ontvochtigers wordt gevormd door een gepatenteerd droogwiel. De instromende proceslucht geeft zijn vocht af aan het droogmiddel en verlaat gedroogd het wiel. Het wiel, nu vol met vocht, draait langzaam naar een tweede, verwarmde luchtstroom. Die warmt het droogmiddel op. Het opgewarmde droogmiddel geeft het vocht af, dat wordt afgevoerd door de regeneratielucht. Het droogmiddel, dat nu weer droog is, draait nu weer in de procesluchtstroom en neemt weer vocht op.

16

KLIMAATVERANDERING De opwarming van de aarde is vanzelfsprekend ongewenst, maar heeft voor Munters wel positieve gevolgen, stelt Van Zutphen vast. “Sommige vochtproblemen doen zich alleen in en rond de zomermaanden voor. Als het oppervlaktewater warmer is, zit er meer vocht in de lucht. En ook de nachten worden steeds warmer, waardoor er ‘s nachts minder vocht neerslaat. Het gevolg is dat er meer vocht

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_16_Expertvisie_Munters.indd 16

01-12-2021 16:11

T STILSTAND EN BACTERIEGROEI ‘Kunststofkorrels voor het spuitgieten verwarmen om het vocht te verdampen vergt soms 25 keer zo veel energie als een klein drogertje plaatsen dat de hele silo droog houdt’

in de proceslucht zit, met alle problemen van dien.

Met de stijging van de temperaturen wordt de periode waarin dit soort situaties zich voordoen, steeds langer. In plaats van mei tot september, hebben we het nu over april tot oktober.”

KOELRUIMTES Een tweede ontwikkeling die het bedrijf de wind in de zeilen geeft, zijn de steeds stringentere eisen in

de food en de feed, onder andere ten aanzien van bacteriegroei. Munters richt zich onder andere op het ontvochtigen van lucht in koelruimtes. “Dat zorgt voor betere arbeidsomstandigheden, bijvoorbeeld in de visverwerking en in slachterijen. Het ziekteverzuim en het personeelsverloop nemen daardoor af. Net zo belangrijk is het tegengaan van bacteriegroei. Bij het reinigen van de ruimten met water kunnen we het droogproces versnellen

met ontvochtigde lucht. Zo neem je de bodem voor bacteriegroei weg. Dit is vooral efficiënt voor ruimten die koud moeten worden gehouden.” Een ander voorbeeld is de kaasopslag, waar de relatieve vochtigheid vaak zo hoog is dat er kans op schimmelvorming is.

“Ontvochtiging met behulp van ons droogwiel is hier een oplossing, omdat het bij alle temperaturen even effectief is. Ook helpt het bij het drogen van de kaas voordat een coating wordt aangebracht.” ●

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_16_Expertvisie_Munters.indd 17

17

01-12-2021 16:11

RECYCLING | Pieter van den Brand | Fotografie: KWS

Asfalteermachine van KWS in actie.

18

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_18_Asfaltrecycling.indd 18

30-11-2021 16:55

OP WEG NAAR 100% CIRCULAIR ASFALT Nederlands asfalt bevat nu gemiddeld 50% gerecycled asfalt.

Wegenbouwers onderzoeken manieren om het wegdek nog circulairder te maken: nieuwe technologieën om het percentage oud asfalt te verhogen, duurzamere alternatieven voor het bindmiddel bitumen, en mogelijkheden om het recyclingsproces zelf te vergroenen.

Het begin van de asfaltrecycling in Nederland ligt in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Door de oliecrisis was er minder aardolie beschikbaar, en dat betekende minder bitumen, het onmisbare bindmiddel in asfalt. Hergebruik was dus de aangewezen route. Die ontwikkeling heeft ertoe geleid dat al het asfalt dat vandaag de dag vrijkomt bij de verbouwing van wegen, terugkomt als nieuw asfalt. Een extra argument om te recyclen, is dat de asfaltindustrie in de loop der tijd volledig afhankelijk werd van de import van steenmaterialen voor in het asfalt. “Er verdwijnt dan ook niets van het asfalt dat we verwijderen”, vertelt hoofd Onderzoek & Advies Wegen Alex van de Wall van KWS. “Het enige asfalt dat we in Nederland niet meer hergebruiken is teerhoudend asfalt.” Van de Wall is bij KWS verantwoordelijk voor de ontwikkeling van nieuwe asfaltmengsels. Circulariteit en duurzaamheid zijn hierbij de nieuwe trefwoorden.

NIEUW ASFALT Het recyclingproces van asfalt is nauw verweven met de productie van nieuw asfalt. In Nederland staan zo’n dertig asfaltcentrales. Acht daarvan zijn eigendom van KWS, of gedeeld eigendom van KWS met andere bedrijven. Asfalt is een mengsel van zand, steen en vulstof, bijeengehouden door bitumen. De eerste stap is het drogen en verwarmen van de mineralen vanuit een reeks voordoseerunits in een grote droogtrommel (circa 160 °C). Dit is nodig omdat het bitumen de mineralen anders niet kan omhullen en vastplakken.

De droogtrommel is een gigantische buis met een gasgestookte brander. Vanwege zijn enorme

‘Lignine als alternatief voor bitumen staat nog in de kinderschoenen’ Alex van de Wall, KWS gewicht staat deze trommel op de grond, maar om in de rest van het proces van de zwaartekracht te kunnen profiteren, worden de verwarmde mineralen zo’n dertig meter omhoog gebracht met een schraapladder, een meterslange ketting met bakken eraan. Na een zeefstap gaan de mineralen omlaag een tussenopslag in. Vanuit deze opslag gaan ze de menger in. Daar worden de verwarmde mineraalfracties in de gewenste verhouding (van onder meer grove en fijne korrels) met warme vloeibare bitumen gemengd. De menger bevat twee grote assen met tegengesteld draaiende schoepen. Eenmaal gemengd wordt het warme kant-en-klare asfalt in ondergelegen opslagsilo’s bewaard.

TIJDGEVOELIG Het hele mengproces duurt niet meer dan een minuut. “We hebben maar vijftien seconden om alle ingrediënten er goed in te krijgen en vervolgens

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_18_Asfaltrecycling.indd 19

19

30-11-2021 16:55

RECYCLING

De HERA-installlatie van KWS heeft speciale droogtrommels met satellietbuizen waarin het oude asfalt indirect verwarmd en gedroogd wordt. Hiermee kan 100% gerecycled asfalt gemaakt worden.

zo’n dertig seconden om te mengen. Dan moet het asfalt eruit”, preciseert Van de Wall. “Elke keer maken we zo een partij van twee tot vijf ton asfalt, afhankelijk van de grootte van de installatie.

Dat gaat in batches, want we maken verschillende soorten asfalt. In de installatie hebben we

verschillende opslagsilo’s staan. Vers asfalt blijft daarin gemakkelijk meer dan een halve dag goed.”

BIJMENGEN De eerste recycling-initiatieven in Nederland begonnen vrij eenvoudig met het bijmengen van

Asfalt Asfalt is een mengsel van 95% mineralen (zand, grind en steenslag) en vulstof, bijeengehouden door bitumen. Vulstof, zand en bitumen vormen samen de ‘mastiek’. De mastiek omhult het steenslag en zorgt samen met de steenkeuze voor de eigenschappen van het asfaltmengsel. De soort steen is bepalend voor de stroefheid. Op snelwegen en kruisingen is een hoge stroefheid gewenst. Op een fietspad kan de wegenbouwer met een minder stroeve steensoort toe. Kalksteen wordt bijvoorbeeld niet gebruikt in de bovenste lagen van wegen. Zandsteen is juist ideaal, want dat blijft ruw ondanks het vele rijden over de weg dat de deklaag continu doet slijten. Ook de grootte van de steen is van invloed.

In de ZOAB-toplaag op de snelweg zit een grove kwalitatief hoogwaardige korrel met een hoge stroefheid. Dat zorgt ervoor dat dit populaire type asfalt regenwater goed wegvoert en het rollende geluid van autobanden absorbeert. De kern van goed asfalt is dat het druk van auto’s en vrachtwagens zo goed mogelijk verspreidt, zodat de weg niet wegzakt in de grond. De wegfundering en de opbouw van het asfalt zijn bedoeld om die last te verdelen. Onderin zit zo dicht mogelijk asfalt van doorsnee zo’n 15 tot 25 centimeter dik, terwijl de gebruikte asfaltmengsels in de bovenste laag niet dikker dan een paar centimeter hoeven te zijn. ZOAB gaat zo’n 13 jaar mee, dicht en gevuld asfalt wel een jaar of 20.

20

koud asfaltgranulaat met nieuw asfalt. In het asfaltmengsel kon de asfaltrecycler echter maar 25-30% oud asfalt kwijt. Daarom ontwikkelde de industrie een tweede trommel, die ervoor zorgt dat het oude asfalt wordt verhit zonder dat de oude bitumen verbrandt. “Dat is immers zonde, want dan ben je je bindmiddel kwijt en het geeft veel emissies”, verklaart Van de Wall. “Doordat we het asfaltgranulaat nu verwarmen tot een temperatuur van zo’n 100-120 °C, kunnen we veel meer oud asfalt in één mix recyclen.” Dat percentage ligt nu industriebreed op 50%. Zelf zit KWS gemiddeld op 60% en in een deel van de installaties is 85% recycling in één mengsel mogelijk.

HERA-INSTALLATIE Met het in eigen huis ontwikkelde HERA-systeem (kort voor Highly Ecologic Recycling Asphalt) is KWS in zijn asfaltcentrale in Rotterdam in staat tot zelfs 100% te recyclen bij een temperatuursniveau tot 100 °C. “In plaats van het asfalt in de droogtrommel met gasbranders direct te verhitten”, legt Van de Wall uit, “doen we dat in onze HERA-installatie indirect met hete gassen in een speciale trommel met satellietbuizen. Het oude asfalt wordt rustig rollend in deze buizen

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_18_Asfaltrecycling.indd 20

30-11-2021 16:56

verwarmd en gedroogd, zonder dat het met de hete gassen in aanraking komt. Dat komt de kwaliteit ten goede en het scheelt bovendien in geuroverlast.” Het honderd procent gerecyclede asfalt is al een aantal keren toegepast, voor het eerst eind 2019 in de onderlaag van de wegen op bedrijventerrein Schiphol Trade Park in Hoofddorp. Zie http://bit.ly/KWS-Hera voor een video hierover.

ALTERNATIEF MATERIAAL De enige hindernis om alleen maar gerecycled asfalt te gebruiken, geeft Van de Wall aan, is de beperkte hoeveelheid beschikbaar oud asfalt.

Jaarlijks komt er 3-4 miljoen ton vrij uit opgebroken wegen, terwijl de asfaltindustrie in Nederland per jaar zo’n 8 miljoen ton asfalt produceert. “Daar zit dus een flink gat. Daarom kijken we nu naar andere vormen van hergebruik. Er is een enorme drive om meer secundair materiaal in asfalt te recyclen om zo het aandeel gerecycled te vergroten.” Houtachtige biomassa als lignine, als alternatief voor bitumen als bindmiddel, staat nog in de kinderschoenen, aldus Van de Wall. “Dat zet

‘Sturen we op een circulair eindproduct of op een gesloten keten?’

Alex van de Wall, KWS nog niet echt zoden aan de dijk. Wij kijken naar een alternatieve soort bio-bitumen, die wel volop beschikbaar is. Maar de klant moet deze biovarianten uiteraard willen betalen.” Aan afgedankt dakbitumen wil de wegenbouwer zijn vingers in elk geval niet branden. “Wij staan daar zeer sceptisch tegenover. Ik vind dat je wel twee keer moet nadenken, voordat je een stroom uit een andere branche binnenhaalt, zeker gebruikte dakbedekking waar mogelijk teer in zit.” Om de kwaliteit van oud asfalt op te krikken, voegt KWS aan het vermalen asfaltgranulaat een plantaardige verjongingsolie toe, geperst uit reststromen van gewassen, die de bitumen weer zijn flexibele eigenschappen geeft.

HORIZONTAAL RECYCLEN Ook is de wegenbouwer op ‘horizontaal’ recyclen overgegaan. “Als we een beschadigde deklaag

weghalen, dan brengen we datzelfde asfalt aan als nieuwe toplaag. Het gaat bijvoorbeeld ’s ochtends mee naar onze asfaltcentrale en komt ’s avonds terug in nieuw asfalt. Dus dezelfde componenten zitten dan weer op dezelfde plek. Klinkt goed, toch?”, zegt Van de Wall. Andere winstpunten zijn te behalen door de productie van gerecycled asfalt op nog lagere temperaturen te laten draaien. “We werken dus nu op zo’n 100 °C”, zegt Van de Wall. “En we onderzoeken de mogelijkheden van waterstof of een elektrische aandrijving van installaties. Dat laatste heeft wel wat voeten in aarde. Er zijn gigantisch veel megawatts nodig.

De vraag is of dat wel realistisch is. De grote uitdaging is te sturen op een circulair eindproduct of op een gesloten keten. Dat is niet hetzelfde. Daarbij moeten we blijven kijken naar wat onze klanten voor product willen.” ●

Eerste toepassing van 100% gerecycled asfalt op bedrijventerrein Schiphol Trade Park in Hoofddorp.

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_18_Asfaltrecycling.indd 21

21

30-11-2021 16:56

VEILIGHEID | Kai Schlüter | Fotografie: Timm Technology

AARDING VERMINDERT EXPLOSIEGEVAAR SUIKER

Het TIMM EKX-FIBC aardingsapparaat met objectdetectie controleert de geleidingsverbinding automatisch en doorlopend.

22

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_22_Suiker.indd 22

01-12-2021 15:28

Een aardverbinding voor tankwagens en bigbags vermindert het gevaar op explosies door elektrostatische oplading bij het verladen van suiker. De veiligste optie is bewaakte aardingsapparatuur, die de juiste toepassing en de kwaliteit van de verbinding doorlopend controleert.

Suiker is een van de explosiefste stoffen in de industrie. Vooral het verladen in silowagens en bigbags is gevaarlijk, omdat daar de kans op een elektrostatische ontlading groot is. De locaties waar suiker wordt verladen zijn daarom geclassificeerd als explosiegevaarlijke zones 21 en 22.

Omdat suiker-luchtmengsels kunnen exploderen door elektrostatische ladingen is IEC60079-32-1 van toepassing. Deze norm schrijft een aardverbinding voor met een maximale geleidingsweerstand van 10^6 Ohm voor tankwagens, die vóór het vullen of legen moet worden aangebracht. Ook bigbags van het type C moeten voor elke vulling en lediging worden voorzien van een geleidende aardverbinding van maximaal 10^7 Ohm. Een bewaakte aarding zorgt voor correcte toepassing van de aarding door objectdetectie en controleert bovendien de kwaliteit van de aardingsverbinding. Met behulp van de signalen van de besturingsuitgangen kan bij gevaar zo snel mogelijk worden gereageerd en zo de ontstekingsgevaren van elektrostatische oplading effectief worden voorkomen.

ELEKTROSTATISCHE OPLADING

Via de besturingsuitgangen van het TIMM EKX-FIBC aardingsapparaat kan de procesbesturing worden aangestuurd, maar ook lampen of claxons die de veilige of onveilige status aangeven.

Elektrostatische oplading ontstaat als twee stoffen met hoge snelheid tegen elkaar wrijven, zoals wanneer suiker in leidingen wordt getransporteerd of in tanks wordt geblazen. Als ten minste een van de twee materialen geïsoleerd is van het aardpotentiaal of zeer slecht geleidend is, kan de resulterende elektrostatische lading niet worden afgevoerd en hoopt de elektrische lading zich op het materiaal op. Als dan een geaard voorwerp wordt benaderd of de veldonderbrekingssterkte wordt overschreden, kan een plotselinge en hoogenergetische vonkoverslag optreden. De ontstekingsenergie die hierbij vrijkomt, hangt af van de elektrische capaciteit van het voorwerp waarop de ladingen zich hebben opgehoopt. In het algemeen kan voor kleine tot middelgrote metalen containers worden uitgegaan van ontstekingsenergieën tussen 3 - 60 mJ. Silowagens kunnen door hun containergrootte zelfs ontstekingsenergieën van meer dan 120 mJ hebben. De potentiële ontstekingsenergieën zijn dus ruim voldoende om explosieve suiker-luchtmengsels tot ontbranding te brengen.

AARDING HELPT Gezien de ontstekingsenergieën die in het spel zijn, zijn preventiemaatregelen noodzakelijk. Een geleidende aardverbinding is een basisvoorzorgs-

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_22_Suiker.indd 23

23

01-12-2021 15:28

Het TUNEN van doseersluizen en wisselkleppen zorgt voor een Group

opmerkelijk hogere productiewinst

• Langere levensduur • Hogere betrouwbaarheid • Gevoelige kostenbesparing • Stabiele productiecapaciteit

sense common sense

www.uptivalves.com High Speed big bag opzak machine Capaciteit: 50 tot 70 Ton m3 120 zakken van 1000 tot 1250 kg per uur.

EMT is producent van meng machines, vulinstallaties en transportsystemen voor big bags van 100 tot 1200 kg en voor 25 tot 50 kg zakken.

Weighcont Mengsysteem Volledig automatisch.

Op maat gemaakt.

Ongelimiteerd aantal weegbunkers.

Capaciteit:10 - 200 ton per uur.

Shamrock Blender Capaciteit van 25 tot 70 ton/m³ per uur Machine grootte 4.5 - 5,4 - 7 - 9- 11.5 en14 ton per charge. h

20SOL006_ADVERTENTIES.indd 24

Uw contact persoon is Gustaaf Zeeman EMT, Molenpad 10, 1755EE ‘t Zand. N-H. www.emt.tech e-mail: emt@emt.tech Tel: 0224 591213

29-11-2021 13:38

VEILIGHEID

maatregel, die ook in de IEC60079-32-1 norm wordt benoemd. Een geleidende aardverbinding voorkomt elektrostatische oplading, door de ontstane ladingen rechtstreeks af te voeren naar het aardpotentiaal. Zo kunnen zich geen ladingen op het materiaal ophopen. Voor tankwagens mag de weerstand in de aardverbinding de 10^6 ohm niet overschrijden. Om deze grenswaarde te waarborgen moet conform IEC60079-32-1 een aardingssysteem voor gecontroleerde aarding worden gebruikt, dat bij onvoldoende geleiding een signaal geeft en zo nodig automatisch de laadprocessen kan stoppen. Bovendien moet het systeem onderscheid kunnen maken tussen een vrachtwagen en andere geleidende voorwerpen en structuren om storingen in de apparatuur te voorkomen. Moderne aardingsapparatuur zoals de TIMM EKX-4 hebben diverse elektrische en mechanische interfaces waarmee vrijgave- en stopsignalen aan het procesbesturingssysteem worden doorgegeven.

In combinatie met de geïntegreerde objectdetectie zorgt het apparaat voor een foutloze toepassing van aarding door te controleren of een vrachtwagen werkelijk is aangesloten.

BIGBAGS Ook bij het verwerken van suiker in bigbags is sprake van explosiegevaar. Bigbag-laadinstallaties voor suiker zijn ingedeeld in Ex-zone 21, waar – afhankelijk van de minimale ontstekingsenergie van het verwerkte materiaal – FIBC’s type C moeten worden gebruikt, die moeten worden voorzien van een geleidende aarding als er brandbare stoffen, gassen en dampen aanwezig zijn tijdens het vullen

Hoe gevaarlijk is suiker?

Suikerstof in combinatie met lucht vormt een explosief mengsel. Afhankelijk van de korrelgrootte van het materiaal zijn explosies al mogelijk vanaf een zeer lage ontstekingsenergie van 5 mJ. Dit maakt suikerstof tot een van de meest explosieve stoffen in industriële processen, die kan worden ontstoken door diverse ontstekingsbronnen, zoals mechanische of elektrische vonken. Ongeveer 27% van alle explosies in de levensmiddelen- en diervoederindustrie doet zich voor in en rond transportbanden en elevatoren. Vanwege het sterke explosieve vermogen van suiker worden veel installaties en bedrijfsruimtes als explosiegevaarlijke zones gedefinieerd. De zones waar bigbags gevuld en geleegd worden en tankwagens geladen worden zijn dus gelabeld als explosiegevaarlijke zones 21 resp. 22. Hier ligt de nadruk op het minimaliseren en zo mogelijk voorkomen van ontstekingsbronnen. Met name elektrostatische oplading is een groot gevaar.

Suiker wordt in 114 landen industriematig verwerkt. Wereldwijd werd in 2020/21 circa 180 miljoen ton ruwe suiker geproduceerd.

en legen. Praktisch betekent dit dat deze bigbags voor elk vul- en ledigingsproces moeten worden voorzien van een functionele aardaansluiting, bijvoorbeeld een aardklem met aardingskabel.

Bij deze vrij eenvoudige oplossing bestaat echter het risico dat de kabelverbinding niet geleidend genoeg is, bijvoorbeeld vanwege kabelbreuk of een ondeugdelijke aardingslip aan de bigbag. Daarom moet er ook bij bigbags gebruik gemaakt worden van een gecontroleerde aarding met objectdetectie, zoals de TIMM EKX-FIBC. Deze controleert de geleidingsverbinding automatisch en doorlopend.

Voor de operator biedt de objectdetectie de extra zekerheid dat de aarding niet wordt vergeten en dat de aardingskabel daadwerkelijk op de big bag is aangesloten. Bedieningsfouten worden dus

effectief vermeden. Via de besturingsuitgangen kan de procesbesturing worden aangestuurd, maar ook lampen of claxons die de veilige of onveilige status aangeven.

Voor het verladen van suiker in zowel tankwagens als bigbags geldt dus dat een aardingsapparaat met objectdetectie en doorlopende controle een must is om het explosiegevaar effectief te beteugelen. ● Kai Schlüter is verkoop- en productmanager bij H. Timm Elektronik GmbH, +49 (0)40 248 3563 – 37 +49 (0)151 143 505 34 schlueter@timm-technology.de

Aarding van een tankauto met de TIM EKX-4 bij het verladen van suiker.

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_22_Suiker.indd 25

25

01-12-2021 15:28

RECYCLING | Pieter van den Brand

HERGEBRUIK MACHINES MAAKT FABRIEKEN MEER CIRCULAIR Steeds meer procesmachines krijgen na bewezen diensten een ‘functie elders’. Leveranciers bieden klanten aan hun machines terug te nemen voor een nieuwe bestemming. Nieuw zijn sectoren als de kunststofrecycling die volop voor de robuuste machines uit de food-industrie kiezen.

26

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_26_Circulariteit.indd 26

30-11-2021 16:57

Coolrec is sterk in het opzuiveren van PS, de in koelkasten gangbare kunststof (Foto: Coolrec).

Site-manager Frank Feijen van Coolrec Plastics wijst op een magneetscheider op twee meter hoogte als ‘finishing touch’ in een proceslijn voor het opschonen van kunststofrecyclaat. Niets wijst erop dat het apparaat al een lang leven elders heeft gedraaid. Het exacte type magneet wil Feijen onbenoemd laten, om de concurrentie niet wijzer te maken, maar het apparaat doet perfect zijn werk. “We kunnen nog heel fijne metaaldeeltjes uit het kunststof halen. Dus we zijn er erg blij mee.” Het bedrijf in Waalwijk, dat plastics opwerkt uit gerecyclede koelkasten en andere elektronische apparaten, is onderdeel van afvalconcern Renewi. De kunststofstromen worden op Coolrecs locatie in Dordrecht tot snippers geshredderd en in Waalwijk met uiteenlopende scheidingstechnieken naar kwalitatief hoogwaardig recyclaat opgeschoond (jaarlijks 30 duizend ton, geselecteerd op kleur met een zeer hoge zuiverheidsgraad).

Circulariteit is ons bestaansrecht en gebruikte machines dragen hieraan bij Frank Feijen, Coolrec Plastics KUNSTSTOFFEN

In zijn proceslijn voor het opschonen van PS uit gerecyclede koelkasten zet Coolrec gebruikte machines in (Foto: Coolrec).

Coolrec is sterk in het opzuiveren van polystyreen (PS), de in koelkasten gangbare kunststof. Ook werkt het bedrijf steeds meer Acrylonitril-Butadieen-Styreen (ABS) op vanwege de groeiende belangstelling vanuit de industrie. De gecertificeerde kunststoffen gaan allang niet meer uitsluitend naar de bloempottenindustrie en krijgen zelfs hoogwaardige toepassingen, zoals in kinderspeelgoed. Een van de proceslijnen is speciaal ontworpen voor de kunststof uit koelkasten en vriezers. Dit type kunststof, vooral wit PS, wordt bij de ontmanteling van koelkasten meteen in een monostroom gehouden. De mix van kunststof uit andere elektrische apparatuur (PS, ABS en PPPE) gaat naar een andere proceslijn, in dit geval die met de tweedehands magneetscheider.

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_26_Circulariteit.indd 27

27

30-11-2021 16:57

RECYCLING

TWEEDE LEVEN Ook andere machines hebben bij Coolrec een tweede leven gekregen. Feijen wijst op een schroeftransporteur en een trilzeef. “De machines komen vaak uit de voedingsindustrie, zijn hoogwaardig van kwaliteit en direct inzetbaar.” Ook zijn ze doorgaans in RVS uitgevoerd. “Het water in de

Bij een beperkt onderzoeksbudget bieden gebruikte machines dan uitkomst Rick Soepenberg, Surplus Select 28

densiteitbaden, waarin we PS en ABS afvangen, is acht keer zouter dan zeewater. De atmosfeer in onze fabriek is veel zouter dan normaal”, zegt Feijen.

VERBETERPROJECTEN Coolrec zet gebruikte machines daarnaast in voor verbeterprojecten, waar het eerst een proefopstelling voor maakt. Binnen het Renewi-concern staat het bedrijf erom bekend dat het de benodigde recyclingprocessen en engineering zelf uitvindt en test. “Wat wij doen is per definitie niet standaard”, zegt Feijen. “Met proefopstellingen zijn hoge kosten gemoeid. Levertijden van nieuwe machines zijn lang. Omdat gebruikte machines robuust en technisch nog in goede staat zijn, kunnen we langdurige testen doen in de productieomgeving met grote volumes.” Hergebruik van machines

past in de duurzaamheidsvisie van het bedrijf, aldus Feijen. “Circulariteit is ons bestaansrecht en gebruikte machines dragen hieraan bij.”

DETECTOREN Directeur Rick Soepenberg van Surplus Select, dat een aantal gebruikte machines aan Coolrec leverde, bevestigt dat de belangstelling in de markt groeit. “Mengers, zeefmachines en transportschroeven”, noemt hij als voorbeeld, “maar ook ontijzeringsapparaten en detectoren zijn prima herplaatsbaar. Ook al zijn het niet de nieuwste modellen en vergen ze wat meer onderhoud, technisch gezien zijn de machines betrouwbaar en meer is er vaak niet nodig.” Een zeefmachine, die eerder bij een bandenrecyclingbedrijf in gebruik was voor het scheiden van rubber en staaldraad, heeft een nieuw tehuis gekregen bij een grote

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_26_Circulariteit.indd 28

30-11-2021 16:57

Klanten vragen ons nadrukkelijk mee te denken over hun wisselende capaciteitsvraag Kees Uppenkamp, Smicon exporteur van gecomposteerde meststoffen. Door een wijziging in de productie bij een zuivelfabrikant kwam een melkpoedersilo (inhoud: 80 kuub) vrij, en daar kon Soepenberg een muesli-producent blij mee maken. Met fabrikant Van Beek van schroeftransporteurs heeft Surplus Select een terugkoopprogramma opgezet.

BIOBASED Ook in de biobased hoek ziet Soepenberg interessante ontwikkelingen. Een van de trends is het verwerken van alternatieve eiwitten in vleesvervangers. “Bedrijven die eiwitten winnen uit nieuwe bronnen als insecten, slachtafval, algen en zeewier experimenteren volop met uiteenlopende kleinschalige testinstallaties. De uitdaging is hoe ze deze voedingsstoffen procesmatig uit deze bronnen kunnen halen. Bij een beperkt onderzoeksbudget bieden gebruikte machines dan uitkomst.”

REFURBISHEN

Proceslijn van Smicon bij een recycler van voedselafval; de interesse in hergebruik van deze machines neemt toe (Foto: Henk Hulshof).

De groeipotentie van de refurbished-markt is enorm, beaamt commercieel manager Kees Uppenkamp van Smicon. Dit bedrijf bouwt machines voor het recyclen van verpakte en onverpakte voedingswaren, zoals over-de-datum-producten uit de supermarkt en afval van restaurants. De gerecyclede stromen gaan onder meer naar de diervoederindustrie en biogascentrales. Smicon biedt zijn klanten aan machines bij vervanging terug te nemen. “Als we een machine zelf in onderhoud kunnen houden, doen we daar heel graag een terugkoopgarantie bij. Al

Circulaire economie In 2016 lanceerde het kabinet het programma ‘Nederland Circulair in 2050 circulair’. Als tussendoel moet het gebruik van fossiele grondstoffen in 2030 zijn gehalveerd. De circulaire economie lijkt gestoeld op de gedachte dat er dan geen afval meer is. De nadruk ligt ook sterk op het eind van de keten bij de recycling van reststromen. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat een vinger aan de pols houdt bij het realiseren van de kabinetsdoelen, draait de circulaire economie om veel meer: efficiënter omgaan met grondstoffen, geen eindige materialen (plastic uit olie) meer gebruiken maar vervangen door hernieuwbare grondstoffen, afgedankte materialen hergebruiken en de levensduur van producten verlengen. Ook een langer gebruik van machines hoort daar nadrukkelijk bij. Hierdoor draagt de industrie bij aan circulariteit, aldus het PBL. Leveringsrisico’s rond nieuwe machines zullen in toenemende mate gaan spelen. Er is een groeiende schaarste aan belangrijke grondstoffen, zoals nikkel en kobalt, in de wereld. Levertijden van machines worden langer en de prijzen gaan omhoog. Hergebruik van machines spaart grondstoffen uit en daarmee is de circulaire economie weer een stapje verder. Bovendien kunnen bedrijven snel schakelen tegen een vaak aantrekkelijke prijs.

onze machines zijn technisch goed om een tweede leven te krijgen. Soms zitten er pareltjes tussen.

De afgelopen drie jaar hebben we enkele tientallen machines kunnen herplaatsen.”

GROEI De groei zit volgens Uppenkamp vooral in opkomende landen. Dichterbij in Europa en eigen land hebben klanten met name behoefte aan tijdelijke extra productiecapaciteit. “Tijdens de coronacrisis moesten bedrijven bijvoorbeeld van de grote berg frietaardappelen af, omdat de eetgelegenheden dicht waren”, zegt Uppenkamp. “Als een klant dan gedurende een aantal maanden extra capaciteit nodig heeft, kunnen we daar snel op inspelen. We slagen er dankzij ons netwerk en kennis van de markt moeiteloos in om een nieuwe bestemming voor machines te vinden.” Ook ziet Uppenkamp nieuwe businessmodellen ontstaan. “Klanten vragen ons nadrukkelijk mee te denken over hun wisselende capaciteitsvraag. Ze richten hun investering in een machine anders in en vragen voortaan een prijs per ton per maand. Als ze extra capaciteit nodig hebben, kunnen klanten prima uit de voeten met een tweedehands machine. Voor een langere periode gaan we de machines die we terugnemen, eerst uitgebreid refurbishen.”

De prijzen van gebruikte machines zijn interessant en ze zijn meteen beschikbaar Paul van den Munckhof, Nijsen DUURZAAMHEID Een van Smicons klanten voor gebruikte machines is Nijsen. Het bedrijf in Veulen onder de rook van Venray verwerkt reststromen van levensmiddelen, zoals brood, koek en snoep, tot diervoeder. In de fabriek in Veulen bij Venray staan een ontpakker en een aantal schroefpersen. “De prijzen van gebruikte machines zijn interessant en ze zijn meteen beschikbaar”, vertelt hoofd technische projecten Paul van den Munckhof. Ook Nijsen bouwt proefopstellingen om aanvullende processtappen uit te proberen.

“Daar schaffen we liever geen nieuwe machine voor aan. Een voorwaarde is wel dat een gebruikte machine goed in het proces past, zowel qua omvang als capaciteit. Als we veel kosten kwijt zijn aan ombouwen en aanpassen, is het niet meer interessant.”

Duurzaamheid speelt beslist mee in de overwegingen bij Nijsen om voor een gebruikte machine te gaan. “Dat zit in onze genen”, zegt Van den Munckhof. “We zijn heel zuinig op onze machines en willen dat ze zo lang mogelijk meegaan. Eigenlijk halen we liever een ouderwetse machine in huis die degelijk en betrouwbaar is dan een nieuwer model waarbij de kans bestaat dat het veel sneller oud ijzer wordt.” ●

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_26_Circulariteit.indd 29

29

30-11-2021 16:57

EUROPA’S NR.1 IN SPROEITECHNOLOGIE LECHLER Benelux · info@lechler.be NL +31 30 68 76 047 · www.lechler-sproeiers.nl B/Lux. +32 10 22 50 22 · www.lechler.be

The art of controlling the process Van Beek ontwikkelt en produceert schroeftransportsystemen voor een optimaal productieproces.

Geautomatiseerd waar het kan, ambachtelijk daar waar nodig.

Meer informatie? Bel dan +31 (0)416 37 52 25 of stuur een e-mail naar info@van-beek.nl.

WWW.VAN-BEEK.NL

RS CONTRACTING INTRODUCEERT NIEUWE RMIXX MENGAPPARATUUR RMIXX IS EEN MERK VAN RS CONTRACTING BV

POEDEROPLOSMACHINES

20SOL006_ADVERTENTIES.indd 30

T +31 (0)524 52 27 22 E info@rs-contracting.nl I www.rs-contracting.nl DISPERGEERMACHINES

STUWSTRAALMENGERS

POEDER HANDLING EQUIPMENT

ADVIES EN SERVICE

29-11-2021 13:38

Tekst: Marjan Hammink

| Beeld: VDL | BESTSELLER

DOSEERSLUIS REINIGEN ZONDER GEREEDSCHAP

Een uitschuifbare doseersluis vereenvoudigt het omstellen van een productielijn bij een kleurstoffenfabrikant. Uitbouwen kan nu zonder gereedschap. Dat spaart tijd, is veiliger en voorkomt contaminatie.

Omstellen van de productielijn van de ene batch kleurstof naar de andere betekent schoonmaken van de doseersluizen. Dit houdt in: sluis uitbouwen met allerlei gereedschap, reinigen, terugplaatsen, weer afstellen. Een tijdrovend, maar noodzakelijk karwei. Verontreiniging in het proces is uit den boze. Het te transporteren medium moet een brandschone doseersluis passeren, niet alleen uit

hygiëne-overwegingen, maar ook om te voorkomen dat er bijvoorbeeld pigment-contaminatie plaatsvindt.

MAKKELIJKER VARIANT Carlos Ooijen, managing director bij VDL legt uit: “Vaak zien we bij dit soort fabrieken dat er een schoonmaakbedrijf wordt ingezet bij het wisselen naar een andere batch, als alles weer schoon moet. Maar ingehuurde schoonmakers zijn echt geen techneuten.” Vandaar dat VDL een makkelijker te demonteren variant van de bewezen HT-S sluis bedacht. Het alternatief biedt een aantal pluspunten. “De schoonmakers kunnen de rotor demonteren, reinigen en weer terugzetten zonder dat er gereedschap aan te pas komt”, zegt Ooijen. “ Ze hebben niet te maken met allerlei loszittende

Eigenschappen Easy Clean sluis • • • • • • • •

In- en uitwendig chemisch vernikkeld: geschikt voor voedingsmiddelen RVS 316-gegoten rotor uit één stuk RVS-slede met aluminium lagerhuizen Geschikt voor drukverschillen tot ca. 0,4 bar Geen afstellingen achteraf nodig Directe aandrijving Geen uitbouw van aandrijving nodig bij reiniging Ingebouwde fysieke beveiliging, openen in bedrijf onmogelijk

delen, er is dus geen risico dat er iets in het proces achter blijft zoals bouten of moeren.”

GELAGERDE SLEDE In het ontwerpproces was het van groot belang dat de sluis als geheel veilig moest zijn en goed te reinigen, zodat nergens restjes achter kunnen blijven. Ooijen: “Bij een kleurstoffenfirma vonden ze het bijvoorbeeld niet snel schoon genoeg, uiteraard inherent aan de tak van industrie. Na een schoonmaakbeurt moet alles pigmentvrij achter te blijven. Met de nieuwe Easy Clean sluis is dat gelukt.” De sluis heeft een heel precies gelagerde slede, waarlangs de gebruiker de rotor na het losdraaien van de draaiknoppen uit de rotorkamer kan schuiven. Een veiligheidsschakelaar voorkomt ondertussen dat de aandrijving plotseling aan kan gaan. Is de sluis schoon, dan hoeft hij alleen nog teruggeschoven te worden in het in- en uitwendig chemisch vernikkelde huis. Draaiknoppen vastdraaien – zonder verdere afstellingen – en de sluis is weer gebruiksklaar.

TRACK & TRACE De ontwikkeling van de nieuwe doseersluis past in de groeiende roep om veiligheid en traceerbaarheid. Ooijen: “De eisen worden steeds strenger als het gaat om food en feed, de lat ligt almaar hoger.

We hebben te maken met track en trace van stoffen, je moet kunnen garanderen dat een batch een bepaalde kwaliteit heeft. Met onze doseersluis kun je dat tussendoor ook zekerstellen.” ●

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_31_VDL easyclean.indd 31

31

02-12-2021 10:31

(ADVERTORIAL)

KEK KONUSMOLEN MAXIMALISEERT productie Zwitserse zuivelproducent Bij Cremo, een groot zuivelbedrijf in Zwitserland, werd onlangs een KEK Cone Mill CM540-UB geplaatst voor het verkleinen van het geagglomereerde melkpoeder uit de sproeitoren. De konusmolen met onderaandrijving was eenvoudig in te bouwen in de bestaande proceslijn en levert het bedrijf langere productieruns op bij een lager energieverbruik.

Tekst: Schenck Process, Beeld: Schenck Process

Voor de melkpoederproductie bij Cremo, de op een na grootste zuivelproducent in Zwitserland, leverde Kemutec een CM540-UB konusmolen. Het Britse Kemutec is onderdeel van de Schenck Process Group, marktleider in zeef-, meng- en maalsystemen voor de voedingsindustrie. De molen heeft een onderaandrijving, waardoor de inlaat net zo groot is als de zeefkonus, oftewel maximaal. Dit voorkomt dat er zich – plakkerig – product gaat ophopen in de inlaat. De molen is uiteraard ook CIP-reinigbaar, een vereiste in de zuivelindustrie. Door de grote capaciteit van de molen kan Cremo grote volumes grondstoffen verwerken zonder aan productkwaliteit in te boeten.

PORTFOLIO Kemutec heeft een uitgebreid portfolio met molens op lab-, pilot- en fabrieksschaal die allerlei soorten producten aankunnen. Het maalbereik ligt tussen D50 – 1.500 tot < 250 μ. De molens zijn geschikt voor veel verschillende grondstoffen in de food-industrie, zoals suiker, aardappel- en havervlokken, chocolade, crèmebiscuits, zoetwaren, kruidenmixen en paneermeel.

De molens verkleinen tot korrels, agglomeraten of poeders en zijn specifiek ontworpen voor: ● Granuleren ● Breken van klonten ● Verdichten van poeders ● Variatie van vlokken ● Herverwerking De molens kunnen zowel op hoge als lage snelheid werken om optimale proces condities of product specificaties te verkrijgen.

De vorm en grootte van de zeefkonus en de rotoropening kan aangepast worden aan de specificaties van de klant. Dit optimaliseert het maalproces, maakt de doorstroom efficiënter en vermindert het energieverbruik. De Kemutec molens zijn niet alleen energiezuinig, maar ook efficiënt omdat ze alle toegevoerde grondstof verwerken: er blijft geen residu achter op de zeef.

INSTALLATIE

ONDERAANDRIJVING De konusmolen werd na de sproeitoren geplaatst, waardoor langere productieruns mogelijk werden. Door de onderaandrijving is het zeefoppervlak volledig toegankelijk. Directe toevoer van het kleverige, snel klonterende melkpoeder voorkomt dat de inlaat verstopt raakt. De konusmolen heeft eenvoudig te verwisselen zeven en gebruikt weinig energie. De inbouw en ingebruikname verliep gesmeerd, tot volle tevredenheid van de klant.

De molens zijn zo ontworpen dat ze geïntegreerd kunnen worden in bestaande productielijnen. Ze kunnen bijvoorbeeld eenvoudig ingepast worden in een vacuümtransportsysteem.

Ze produceren geen lucht en minimaliseren fijnstof, waardoor er geen filtersystemen benodigd zijn. Ook ontwikkelen ze weinig warmte, wat essentieel is voor het malen van vette, kleverige en warmtegevoelige producten. Hun uitstekende reinigbaarheid en optionele CIP-geschikte uitvoering maakt ze zeer geschikt voor zuiveltoepassingen, zoals bij het Zwitserse Cremo. ●

Kemutec Kemutec is een gerenommeerd merk in poederverwerkingstechnologieën.

De fabrikant levert machines voor het breken, malen, microniseren, zeven en mengen van korrels, agglomeraten en poeders,. Kemutec is onderdeel van de Schenck Process Group actief in de food, farma- en chemische industrie. Alle producten zijn hygiënisch ontworpen en kunnen op wens van de klant op maat gemaakt worden. Kemutec voert onder andere de merken KEK, GARDNER en PPS. Voor meer informatie over Kemutec: www.kemutec.com Voor een video over de KEK kegelmolen, zie https://bit.ly/KEKConeMill Kemutec bv +31 (0)6 5386 7706 J.Lucas@schenckprocess.com

32

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_32_Schenk.indd 32

02-12-2021 10:32

EXPERT OP HET GEBIED VAN PROCESINSTRUMENTATIE ATIE NIVEAUSCHAKELAARS NIVEAUSCHAKELAA ARS VOOR SOLIDS A

ROTONIVO OTONIVO D DRAAIVLEUGEL

MONONIVO TRILSTAAF

RF R F NIVO RADIO-FREQUENT R ADIO-FREQUENT

CAPANIVO CA APANIVO CAPACITIEF CAPACITI APACITIEF F

VIBRANIVO TRILVORK

+31 (0)78 - 681 39 77 | info@lansnivotherm.nl | www.lansnivotherm.nl

20SOL006_ADVERTENTIES.indd 33

29-11-2021 13:38

INTERNATIONAAL | Tekst: Vincent Hentzepeter

SOLIDS PROCESSING WORLD RANA, NOORWEGEN

EERSTE KOOLSTOFAFVANG VOOR SMELTERIJ GETEST Elkem, producent van hoogwaardige siliciummaterialen, gaat in het Noorse Rana de eerste proef ooit doen met het afvangen van koolstof bij een siliciumsmelterij. De test past binnen de ambities van het bedrijf om emissies tot nul terug te brengen in aanloop naar een groene transitie. De proefinstallatie komt op een locatie waar hoogzuivere ferrosilicium en microsilica geproduceerd worden. Dit project moet aantonen dat de technologie werkt met echte uitlaatgassen van smelterijen om vervolgens een grootschalige installatie neer te zetten. Het hele programma duurt twee jaar. ●

MANCHESTER, VK

SAMENWERKING IN PRODUCTIE EN ONDERHOUD Ultimo en Good Solutions bundelen hun krachten om productie en onderhoud bij fabrieken te integreren. Met een technische samenwerking willen ze de industrie beter van dienst zijn bij rendementsverbeteringen in de productie. Gevestigd in Göteborg ontwikkelt en beheert Good Solutions software om de efficiëntie en duurzaamheid van fabrieken te verhogen. Ultimo biedt Enterprise Asset Management-oplossingen (EAM) met een sterke focus op productiebedrijven. De samenwerking combineert EAM software en Overall Equipment Effectiveness (OEE) softwareproducten, waarmee kapitaalintensieve bedrijven het rendement van hun machinepark kunnen verhogen bij lagere productiekosten. ●

ROTTERDAM, NEDERLAND

SLUITING ROTTERDAMSE KOLENCENTRALE Het kabinet gaat steun verlenen om de kolencentrale van Onyx Power in Rotterdam binnen 2 maanden te kunnen sluiten. Reden voor het besluit is dat er bij de productie van elektriciteit met kolen veel CO2 vrijkomt en sluiting helpt om korte termijn de klimaatdoelen te halen. De eigenaar van de kolencentrale ontvangt maximaal € 212,5 miljoen subsidie om de centrale vrijwillig en volledig te sluiten. Zodra aan alle voorwaarden is voldaan, moet de centrale binnen twee maanden stoppen met kolen en binnen drie jaar zijn ontmanteld. ●

34

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_34_Internationaal.indd 34

02-12-2021 10:32

GÖTEBORG, ZWEDEN

NETTO-NUL LEVERINGSKETEN IN 2050 Smeermiddelenspecialist SKF meldt te gaan werken aan een leveringsketen met netto nul uitstoot van broeikasgassen in 2050. Bestuursvoorzitter Rickard Gustafson stelt in een bericht dat de uitstoot van de eigen activiteiten al neutraal zal zijn in 2030, maar dat dit ook moet gaan gelden voor betrokken leveranciers, partners en klanten. Het reduceren gaat in stapjes. SKF zal in 2040 minstens 40% van het staal uit koolstofneutrale staalfabrieken betrekken en de emissies van broeikasgassen die samenhangen met transport, in 2040 met 80% verminderen. Dit is in overeenstemming met het Klimaatakkoord van Parijs om netto nul uitstoot in 2050 te bereiken om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 °C. Vanaf 2022 wordt de productievestiging van de Groep in Göteborg de derde locatie die de netto-nulstatus bereikt door inzet van groene energie en investeringen in energiezuinigere processen. ●

HELSINKI, FINLAND

(ULTRA)FIJNE ERTSDEELTJES TERUGWINNEN Metso Outotec komt met de Concorde Cell-flotatietechnologie om fijne en ultrafijne ertsdeeltjes efficiënt terug te winnen. Met deze innovatie kunnen ertsdeeltjes van minder dan 20 micron teruggewonnen worden.

Ook kan er nu fijner gemalen worden zonder dat er erts verloren gaat. De technologie werkt met straalbuizen die extreme afschuivingskrachten genereren en het pneumatische flotatieproces bespoedigen. Flotatie – opdrijving – is een scheidingstechniek om met microluchtbelletjes stoffen uit het water te laten opborrelen om ze vervolgens af te scheiden. De extreem fijne belletjes in de Concorde flotatie-unit maken dat er meer deeltjes van minder dan 20 micron worden teruggewonnen, dit bij veel minder energie- en waterverbruik per geproduceerde ton metaal. Dit verlaagt de druk op (zeldzame) ertsen en de ecologische voetafdruk. ●

REGENSDORF, ZWITSERLAND

FAMILIEBEDRIJFSPRIJS VOOR GERICKE-TOPMAN Markus Gericke, oprichter van de Gericke Group, heeft in de categorie ‘Familiebedrijf’ de Entrepreneur Of The Year Award 2021 gekregen van de Zwitserse poot van audit- en adviesbureau EY. In 1894 richtte voorvader Walter H. Gericke een molenbouwbedrijf op dat Markus Gericke als lid van de vierde generatie nu met succes leidt, volgens de jury. Hij kreeg de onderscheiding ‘omdat hij zich inspant om een traditie in stand te houden waarmee Zwitserland in de hele wereld waardering en bewondering oogst.’ Gericke biedt totaaloplossingen voor de verwerking van stortgoederen, zoals het transporteren, doseren, mengen en controleren van poeders, korrels en granen. ●

KAAPSTAD, ZUID-AFRIKA

GROOTSTE DIAMANTMIJNBOUWSCHIP De Nijmeegse systeemintegrator Alewijnse heeft het nieuwste en grootste diamantmijnbouwschip van De Beers opgeleverd. Damen Shipyards bouwde dit vlaggenschip van het diamantbedrijf uit Johannesburg. Het gevaarte verblijft de komende maanden in Kaapstad voor verdere inrichting van de werkapparatuur aan boord. Daarna wordt het ingezet voor de winning van diamanten voor de kust van Namibië. Het 177-meter lange Additional Mining Vessel (AMV) is het grootste en meest geavanceerde schip van dit type dat ooit is gebouwd. Alewijnse werd door Damen Shipyards Mangalia gecontracteerd voor de volledige elektrische installatie. Op het hoogtepunt van het project werkten er 325 personeelsleden aan boord voor de aanleg en aansluiting van de systemen en de in totaal 490 kilometer aan kabels. De AMV3 beschikt over een groot aantal geavanceerde systemen voor elektrisch vermogen, besturing en monitoring. Het schip is uitgerust met het nieuwste onderzeecrawlingsysteem voor het delven van diamanten van de zeebodem. De installatie bestaat uit een graafmachine op rupsbanden van 300 ton met een mechanische arm die materiaal van de zeebodem kan baggeren tot diepten van wel 130 meter. Een grote verwerkingsinstallatie aan boord zeeft vervolgens het gebaggerde grind, verwijdert de diamanten en verpakt de edelstenen in metalen vaten. ●

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_34_Internationaal.indd 35

35

02-12-2021 10:33

MARKTNIEUWS

DINNISSEN EN OTTEVANGER GAAN SAMENWERKEN Dinnissen Process Technology en Ottevanger Milling Engineers vormen een strategische alliantie om samen klantwaarde, synergie en focus te realiseren. De alliantie krijgt vorm via een deelname in Dinnissen door Bolster Investment Partners en Triott Group, de holding waar Ottevanger deel van uitmaakt. De alliantie biedt de partners groeimogelijkheden.

Beide hebben internationale klanten die elkaar bijna niet overlappen. De samenwerking zal onder andere vorm krijgen in gezamenlijke klantprojecten, internationale dienstverlening, R&D, innovatie en efficiency. Door de alliantie met de bedrijven van Triott Group kan Dinnissen meer

gaan bieden op het gebied van automatiseringsoplossingen, 24/7 support en doseer- en opslagsystemen.

Ottevanger kan zijn positie in de internationale feed markt versterken met de food-grade en hygiënische machines van Dinnissen. Bolster Investment Partners heeft ervaring met het (internationaal) uitbouwen van Nederlandse maakbedrijven. De lange-termijn investeerder gaat de alliantie steunen met zijn netwerk en kennis op het gebied van organisatie, strategie en professionalisering.

Dinnissen +31 (0)77 467 3555 www.dinnissen.nl

NIEUWE DIRECTEUR INTERFLOW Bart-Jan Freriks wordt per 1 januari 2022 benoemd tot algemeen directeur van luchtbehandelingspecialist Interflow bv. Freriks is sinds 2014 in verschillende functies werkzaam voor Equans (v.h. Engie Services), waarvan de laatste vijf jaar in de functie van algemeen directeur van Engie Services West. Hij heeft brede ervaring in de bedrijfsvoering van technologisch georiënteerde bedrijven, met projecten en services en kent de laatste ontwikkelingen in zowel Care & Cure, Food & Pharma en Hightech industrie.

Voordat hij in dienst trad bij Engie, werkte hij onder andere voor Fokker Aerostructures en het NLR (National Aerospace Laboratory). Een groot deel van zijn technische opleiding heeft hij doorlopen bij het Koninklijk Instituut voor de Marine. Zijn masterfase rondde hij af bij het voormalige Prins Maurits Laboratorium, instituut voor chemische en technologische research. Daarnaast heeft hij een masterstudie afgerond bij de Twente School of Management.

Bart-Jan Freriks, per 1 januari 2022 algemeen directeur van Interflow.

Interflow adviseert over, ontwerpt, realiseert en valideert operatiekamers, cleanrooms en laminar flow units. We zijn een toonaangevende fabrikant, gericht op de internationale farmacie, industrie, zelfstandige behandelcentra en ziekenhuizen.

Interflow +31 (0)227 602 844 www.interflow.nl

Procesinstallatie van Dinnissen.

HOSOKAWA STEEDS MEER TOTAALLEVERANCIER Met de overname van de Solids Solutions Group door zusterbedrijf Hosokawa Alpine, heeft de Hosokawa Micron Group zijn positie als totaalleverancier van processystemen voor de poederverwerkende industrie verstevigd. Hosokawa Solids Solutions is een systeemleverancier met vestigingen in Duitsland en Spanje en meer dan 50 jaar ervaring in bulkgoed handling. De firma levert systeemcomponenten voor o.a. pneu-

ROTERENDE SLUIS KAN TEGEN HOGEDRUKSPUIT

matisch transport, afvullen, wegen en verpakken en biedt systeemoplossingen. De producten en de knowhow sluiten naadloos aan op het portfolio van Hosokawa, dat gespecialiseerd is in mengen, drogen, agglomereren, malen, ziften, compacteren en containment.

Hosokawa +31 (0)314 373 333 www.hosokawa-micron-bv.com

De buitenkant van de Gericke Rotaval is nu bestand tegen de hogedrukspuit.

Gericke biedt sinds kort een optie aan voor hun Rotaval roterende sluizen, waarmee de buitenkant van de sluis bestand wordt tegen reiniging met de hogedrukspuit tot IPX 6K (krachtige waterstralen met verhoogde druk, DIN 40050).

Dit verbetert de in-situ reinigbaarheid van de sluizen in veeleisende omgevingen. De optie is beschik-

baar naast de bestaande CIP-optie voor interne reiniging. Er is ook een special retrofit-set beschikbaar, waarmee eerder aangeschafte sluizen ter plekke kunnen worden omgebouwd.

Gericke +31 (0)33 254 2100 gericke.nlgerickegroup.com

Hosokawa integraal processysteem.

36

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_36_markt.indd 36

02-12-2021 10:33

RFID-LABELS MET UHF ÉN NFC-FREQUENTIE Brady introduceert een RFID-label met dubbele frequentie dat de voordelen van UHF en NFC RFID-technologie combineert. Zo hebben bedrijven nog maar één label nodig voor logistiek, authenticatie en interactie met de eindgebruiker. Met een draagbare of vaste UHF RFID-lezer kunnen meerdere gelabelde artikelen in één keer op afstand (max. 11 meter) worden geteld en geïdentificeerd. De signalen zijn niet afhankelijk van zichtlijnen, wat voorraadbeheer sneller en flexibeler maakt. Ook kunnen per gescand artikel de relevante traceerbaarheidsgegevens worden opgevraagd. Het is Dubbel-frequentie RFID labels maken voorraadbeheer nog makkelijker.

RFID-labels met dubbele frequentie van Brady.

ook mogelijk om productie- en onderhoudsgegevens, verzendingsdata, producthandleidingen, authenticatiegegevens en garantie-informatie toe te voegen. Met een smartphone met NFC-reader kunnen gegevens gelezen en gewijzigd worden. Elk artikel met een dubbel-frequentie-RFID-label kan contact maken met de hele logistieke keten en zo volledig traceerbaar worden, van onderdelenfabricage, assemblage, logistiek en distribu-

tie tot installateurs, onderhoud en eindgebruikers. Via het label kunnen codes, links naar online informatie en documenten toegevoegd worden. Voor meer informatie: https://bit.ly/RFIDinfographic. Een video over dit onderwerp is te zien via: https://bit.ly/RFIDvideo

LYBOVER PARTNERT MET ALLGAIER Lybover BULK (v.h. Motogroup) is gespecialiseerd in maatwerk bulkhandlingprojecten. Het bedrijf neemt het ontwerp voor zijn rekening en een deel van de bouw, maar werkt ook samen met een aantal vaste partners die deeloplossingen aanreiken. Zo levert de nieuwe partner, het Duitse Allgaier Process Technology, zeef- en droogoplossingen. De Duitse Allgaier group levert zeefmachines, wervelbed- en trommeldrogers en heeft ervaring in veel sectoren. De samenwerking is een reactie op de groeiende vraag in de markt naar totaaloplossingen.

Lybover BULK krijgt steeds vaker de vraag om monostromen van bulkgoederen niet alleen te transporteren en op te slaan, maar ze ook beter af te stemmen op de volgende processtap. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om wassen, drogen, koelen, zeven en scheiden, doseren en mengen.

Brady +31 (0)70 323 6298

Lybover

www.brady.nl

T +32 (0)50 450 860 www.motogroup.be/nl

ADSORPTIEDROGERS VOOR PERSLUCHT Persluchtspecialist BOGE voorziet zijn installaties van DAV-2 warm-regenererende adsorptiedrogers, zodat de perslucht bij hoge volumestromen vrij blijft van verontreinigingen en vocht. De drogers maken de productie van zeer droge perslucht mogelijk bij een betrouwbaar drukdauwpunt van –40 °C (optioneel –70 °C) en bereiken zo betrouwbaar de zuiverheidsklassen 2.2.2 (partikels, vocht en olie) of 2.1.2 conform ISO 8573-1: 2010. De drogers met high-performance vooren nafilter maken debieten mogelijk van 450 tot 7302 m3/h bij een maximale bedrijfsdruk van 11 bar. Standaard zijn ze uitgerust met thermisch geïsoleerde ketelmantel en bescherming tegen aanraking. De thermische isolatie vermindert warmteverliezen en zorgt voor meer arbeidsveiligheid.

Het energieverbruik daalt alleen al daardoor met ongeveer 4%. Centraal staat een nieuwe high-end PLC-besturing met 7 inch touchscreen voor de permanente bewaking, analyse en

evaluatie van alle relevante parameters. De besturing beschikt over een groot aantal interfaces (Modbus, Profibus enz.), en een USB-interface voor software-updates en data-uitwisseling.

De afmetingen van de ketel zijn gewijzigd: hij is breder en lager gemaakt, zodat hij gemakkelijk kan worden getransporteerd en geïnstalleerd. Hij past nu in een standaard container. De drogers zijn ook beter toegankelijk, wat onderhoud eenvoudiger maakt. Om het droogmiddel te regenereren gebruikt de warmgenererende droger omgevingslucht die extern verwarmd wordt en dan met een vacuümpomp over het droogmiddelbed wordt gezogen.

Dit voorkomt spoelluchtverlies en verlaagt het energieverbruik met zo’n 25% ten opzichte van koudgenererende systemen die gedroogde proceslucht gebruiken voor de regeneratie.

Boge +31 (0)6 5 338 7285 www.boge.com/en

DAV-2 adsorptiedrogers van BOGE.

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_36_markt.indd 37

37

02-12-2021 10:33

WE CHALLENGE YOUR PACKAGING PROJECTS AFZAKKEN – PALLETISEREN – WIKKELEN

Simuleer uw oplossing op onze website!

Uw product perfect stapelen? + -,"!"/0 1,1 Ɲ ("0ǽ + -) 01& $/ +2) 1"+ 1,1 *,/1")0ǽ + (("/&'$/,+!01,ƛ "+ 1,1 %"*&0 %" -/,!2 1"+ǽ +$" %1 4 1 24 -/,!2 1 &0ǽ &' 01 -")"+ 7" + 24("2/&$ "+ 01"3&$Ǿ () / 3,,/ 1/ +0-,/1ǽ "+1 2 ,- 7,"( + / ""+ (,01"+3/&"+!")&'(" * %&+" !&" ț""+ !"") 3 +Ȝ 24 3"/- ((&+$0) 01 ,- 7& % +""*1Ȅ &' !"+("+ *"1 2 *"" "+ 01"))"+ * %&+"0 3,,/ ,- * 1 3 + 24 -/,!2 1&"Ǿ ,*$"3&+$ "+ $"4"+01" 0+")%"&!ǽ Ontdek zelf hoe we uw producten kunnen stapelen op ausloos.be

Everveld 23, 3200 Aarschot – +32 16 256734 – sales@ausloos.be – www.ausloos.be

Bereik de beslissers

www.solidsprocessing.nl 20SOL006_ADVERTENTIES.indd 38

29-11-2021 13:38

AGENDA

IN DE KOMENDE NUMMERS ●

Waarom de ene feeder de andere niet is

●

Geautomatiseerde silo-opstelling maakt handmatig suiker scheppen overbodig bij sojasausproductie

Voor meer cursussen en evenementen, zie www.solidsprocessing.nl/events 1-3 februari 2022 Exposolidos Barcelona 3-daagse, internationale solids-beurs, toonaangevend in Zuid-Europa.

●

Eigen bulkverwerkingsmachine samenstellen met online toolbox

Het volgende nummer van Solids Processing verschijnt op 8 maart 2022.

Mis ‘m niet!

Producten en technieken voor de behandeling en verwerking van vaste stoffen, stortgoederen, bulkpoeders, halfvaste stoffen en vaste stof-vloeistofscheiding.

1-3 februari 2022 Polusolidos Barcelona 3-daagse internationale ontstoffings- en filtratiebeurs. Focus op filtratiesystemen, opvang en scheiding van metalen en niet-metalen deeltjes, en de opvang van nanodeeltjes (aerosolen, gassen en stoom).

(advertenties)

1-3 februari 2022 Expofluidos

Kennis delen

Barcelona 3-daagse fluids-beurs, toonaangevend in Zuid-Europa. Alles voor de verwerking, transport en opslag van vloeistoffen en gassen. Combi-event met de stortgoedbeurs.

11 maart 2022 Hygiënische engineering: droge processen Utrecht Dagcursus van Burggraaf en Partners over de zeven richtlijnen van de werkgroep Dry Processes van de EHEDG (European Hygienic Engineering & Design Group). Aan bod komen: zonering, droog reinigen, specifieke ontwerp-

www.solidsprocessing.nl

regels voor droge processen, ontwerp lossystemen, ontwerp transportsystemen, ontwerp afsluiters, ontwerp gebouw, scheiding nat & droog, CIPreinigbare componenten, wervelbed & sproeidroger, en case studies.

26-28 april 2022 Powtech Nuremberg Grote solids beurs, “onbetwist de nummer 1” volgens de beursorganisatie.

State of the art technologie en instrumentatie voor een breed spectrum aan sectoren, van glas, bouwmateriaal en papier tot food, farma en chemie.

Innovaties op het gebied van verkleinen, zeven, ziften, mengen, transporteren, doseren, granuleren etc.

Band-, schroef- en kettingtransport Beladingsbalgen Bigbag-handling Elevatoren

Hoewel de redactie de gegevens voor deze rubriek uit betrouwbaar geachte bronnen verkrijgt, kunnen wij voor een onjuiste vermelding geen verantwoordelijkheid aanvaarden.

Jansen&Heuning bulk handling systems | Duinkerkenstraat 11 | 9723 BN Groningen | +31(0)50-312 64 48 | info@jh.nl | www.jh.nl

Al 60 jaar het vertrouwde adres voor weegbruggen, weegplateaus, containerwegers, kalibraties…

L.R. Beijnenlaan 8, 6971 LE Brummen | Tel. 0575-561208 | E. info@smitsenco.com | www.weegbruggen.nl

Solids Processing | nr. 6 | december 2021

SOL006_39_Agenda.indd 39

39

02-12-2021 10:34

UW PARTNER IN ULTRASOON INSTRUMENTEN Lek Detectie Lager Conditiebewaking Lager Smering Condenspot & Afsluiter Elektrische Ontladingsdetectie

TRAINING CAT I & CAT II Ultrasound Training On-site Implementatie Training $SSOLFDWLH 6SHFLȴHNH 7UDLQLQJ

TECHNISCHE ONDERSTEUNING Kostenloze ondersteuning & software Online Training Kostenloze toegang tot onze kenniscentrum (webinars, artikelen, tutorials…)

UE SYSTEMS Windmolen 20 7609 NN Almelo The Netherlands T: +31-546-725125 E: info@uesystems.eu W: www.uesystems.eu

21MAP006_SOLIDS_ADV.indd 40

NEEM CONTACT OP MET UE SYSTEMS VOOR EEN DEMONSTRATIE

01-12-2021 13:20

DECEMBER 2021

6

AUTOMATISERING HART-IP technologie brengt industrie 4.0 dichterbij AANDRIJVINGEN Afkortinstallatie kan toe met kleinere motor WEBINAR GASLEKDETECTIE Ultrasone gaslekdetectie ideaal als extra beveiliging MAIN006_SP_41_cover.indd 41

02-12-2021 10:40

3-in-1 Critical Stock Management

SCAN ME

In drie stappen naar meer uptime Een compleet overzicht van alle elektronica in een industrieel systeem, inclusief kritische reserveonderdelen, draagt bij aan het beperken van kostbare downtime.

Stilstand verminderen met Critical Stock Management in drie stappen.

STAP 1

STAP 2

STAP 3

Inventa ris

Real-time de beschikbaarheid van elektronica in één dashboard

Een betrouwbaar overzicht van al uw elektronica

Uw kritische reserveonderdelen bij ons op voorraad

Een online dashboard waarop u in één oogopslag de beschikbaarheid en knelpunten van uw geïnstalleerde elektronica afleest. Waar liggen de risico’s?

Een uitgebreid en merkonafhankelijk overzicht van uw geïnstalleerde elektronica met bruikbare informatie voor inkoop en onderhoud.

We houden cruciale reserveonderdelen in perfecte conditie voor u op voorraad en zorgen ervoor dat deze direct naar u worden verstuurd zodra dat nodig is.

Neem contact met ons op via: sales@unisgroup.com +31 566 62 44 62 Voor meer informatie ga naar: www.unisgroup.nl/3in1/

21MAP006_SOLIDS_ADV.indd 42

01-12-2021 13:20

INHOUD

44

46

44 AANDRIJVINGEN KLEINERE MOTOR, ZELFDE PRESTATIES Na 24 jaar gebruik werd het tijd om de aandrijving van een afkortinstallatie voor plaatstaal bij een dak- en gevelplatenspecialist te vervangen. De nieuwe motor van de meelopende afkortzaag bleek kleiner te kunnen om toch prima te presteren.

48

46 GASLEKDETECTIE EXTRA ZEKERHEID MET ULTRASONE GASLEKDETECTIE Er zijn talloze sensoren die gaslekken kunnen detecteren. Ze hebben allemaal voor- en nadelen, maar geen ervan is 100% effectief. Dat geldt dus ook voor de ultrasone gaslekdetectie. Maar als extra beveiliging is zo’n sensor ideaal, volgens Richard Barry van Det-Tronics.

48 AUTOMATISERING HART-IP TECHNOLOGIE MAAKT WEG VRIJ VOOR INDUSTRIE 4.0 HART-IP levert een nieuw standaardprotocol dat zorgt voor efficiënte integratie bij het implementeren van WirelessHART gateways of bij het toevoegen van HART multiplexers aan een bestaande infrastructuur. Met HART-IP wordt het ook mogelijk om HART data in assetmanagementtoepassingen te integreren, maar hiervoor is nog wel een fysieke tussenlaag (APL) nodig.

51 MARKTNIEUWS

Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Met medewerking van: Leendert van der Ent, Zhu Yajun

Redactieadres Proces Media Marktplein 2 1421 AC Uithoorn redactie@maintenancebenelux.nl

Druk Veldhuis Media, Raalte

Hoofdredactie Vincent Hentzepeter +31 (0)546 65 8833 +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl Vormgeving GiesbersRetail, Duiven

Sales Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462 Abonnementsprijs 2022 © Proces Media bv Voor de Benelux: € 126 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag.

Losse nummers: op aanvraag.

Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Uitgever: ProcesMedia bv, 1421 AC Uithoorn © 2021, ProcesMedia bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

ISSN: 2352-0027

Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_43_Inhoud.indd 43

43

02-12-2021 10:41

AANDRIJVINGEN | Tekst: Redactie Proces Media | Fotografie: Bosch Rexroth

Nieuwe afkortinstallatie voor dak- en gevelplatenspecialist

KLEINERE MOTOR, ZELFDE PRESTATIES

Een oude CML controller werd vervangen door een moderne IndraDrive (rechts).

Na 24 jaar gebruik werd het tijd om de aandrijving van een afkortinstallatie voor plaatstaal bij een dak- en gevelplatenspecialist te vervangen. Uit metingen aan de oude motor bleek dat de nieuwe motor van de meelopende afkortzaag kleiner kon om toch prima te presteren. Een meedenk-oplossing die de opdrachtgever kon waarderen.

Dak- en gevelplatenspecialist Hardeman gebruikt een afkortinstallatie om plaatstalen panelen, afgewikkeld van een spoel, op het juiste formaat te snijden. De productielijn dateert van halverwege de jaren negentig en was aan vervanging toe. De servobesturing en PLC waren verouderd, waardoor de continuïteit van de lijn gevaar begon te lopen. Directeur Johan Hardeman besloot dat er geïnvesteerd moest worden in de lijn en benaderde TechTron, specialist in meelopende applicaties.

Hardeman was al bekend met het elektrotechni-

44

sche installatiebureau. “Ze kennen ons en onze productieprocessen en ondersteunen ons bij onze E-vraagstukken”, zegt Hardeman.

OVERGEDIMENSIONEERD TechTron verzorgde het projectmanagement, de software engineering en de inbedrijfsstelling van de nieuwe lijn. Voor de hardware engineering werd aandrijf- en besturingsspecialist Bosch Rexroth ingeschakeld. De oude installatie bevatte al verschillende componenten van Bosch Rexroth, waaronder een MAC112D-motor, een KDS1-3-100-versterker en een TVD1.2.15-voe-

TechTron TechTron is gespecialiseerd in elektrotechniek, technisch beheer en industriële automatisering tot en met aandrijftechniek en duurzame energie. Het bedrijf met ruim 60 medewerkers is vooral actief in de industrie-, onderwijs-, zorg- en utiliteitsector.

‘Geen ander bedrijf dan Bosch Rexroth biedt zulke goede opties voor meelopende applicaties’ Marcel Oosterbaan, TechTron

ding. Voor de nieuwe lijn was het even zoeken naar de juiste afstemming. Roel Boessen, branchemanager Factory Automation van Bosch Rexroth, legt uit waar dat aan lag: “De oude MAC-motor was behoorlijk overgedimensioneerd. Zouden we een nieuwe motor kiezen met soortgelijke specificaties, dan zou er weer sprake zijn van overcapaciteit, met een onnodig hoge investering als gevolg.

Daarom zijn we eerst samen met TechTron gaan inventariseren: wat heeft Hardeman werkelijk nodig? Door eerst de huidige opstelling door te meten, zijn we tot de meest efficiënte oplossing gekomen.”

Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_44_Bosch Rexroth+ADV.indd 44

01-12-2021 16:59

CAPACITEIT Die aanpak viel in de smaak bij Hardeman. “Tegenwoordig kunnen we heel goed de daadwerkelijke benodigde capaciteiten bepalen. Vroeger was dat wel anders. Dacht je ‘honderd’ nodig te hebben?

Dan nam je voor de zekerheid honderdvijftig. Gelukkig kan het vandaag de dag anders. TechTron en Bosch Rexroth hebben niet blindelings voor een ‘veilig’ vermogen gekozen, maar zijn echt gaan zoeken naar de beste oplossing voor ons.”

COMPACTE MOTOR Het resultaat bestaat uit een compacte motor en aandrijfversterker, voorzien van het functiepakket Indramotion For Metal Forming, waarbij de PLC de meelopende functie met behulp van standaard bouwstenen vervult. De oude CLM-controller van de installatie bevatte Bosch Rexroth’s Sequential Motion Control (SMC)-technologie, die ook beschikbaar is in de moderne Indramotion-software.

Marcel Oosterbaan, projectleider Industriële Automatisering van TechTron, vertelt lachend over de ingebruikname. “Op de dag van de ombouw belde mijn contactpersoon bezorgd op of we wel de goede motor hadden geleverd. Want deze was wel heel erg klein. Ik kon hem snel geruststellen.

Qua formaat en afmetingen is de nieuwe motor

Hardeman Hardeman levert staalproducten, beplatingsmaterialen, bouwmaterialen en materialen voor tuinen en erven. Het bedrijf produceert zo veel mogelijk in eigen beheer, zowel voor het bouwbedrijf als voor de handelstak. Het bedrijf heeft expertise op het gebied van hekken, betonstaal, sandwichpanelen, profielplaten, golfplaten en diverse andere producten en toepassingen.

Sequential Motion Control (SMC)-technologie is ook beschikbaar in de moderne Indramotion-software van Bosch Rexroth.

een stuk kleiner, maar de prestaties zijn exact wat Hardeman nodig heeft.”

MEELOPENDE APPLICATIE Oosterbaan blikt tevreden terug op de samenwerking met Bosch Rexroth. “We werken goed samen.

Bovendien ken ik geen ander bedrijf dat zulke goede opties biedt voor meelopende applicaties.

Anderen zeggen wel dat ze het kunnen, maar uiteindelijk grijp je vaak toch mis op dingen. Neem de software voor de aansturing van de afkortzaag.

De zaag loopt met de lijn mee, doet zijn werk en wordt teruggestuurd naar zijn rustpositie. Soms wil je echter op de terugweg al een nieuw actiesignaal versturen. In zo’n geval moet de afkortzaag meteen reageren. De Bosch Rexroth-software kan dat, terwijl de meeste andere software eerst een terugkeer naar de rustpositie vereist.”

20+ JAAR LEVENSDUUR Oosterbaan noemt de Bosch Rexroth-oplossingen

‘Bosch Rexroth en TechTron zijn echt gaan zoeken naar de beste oplossing voor ons’ Johan Hardeman, Hardeman

kwalitatief betrouwbaar. Hardeman beaamt dit.

“De oude lijn functioneerde nog uitstekend, ook na 24 jaar dienst. Maar op een gegeven moment bereik je een punt waarop je constateert: áls er nu iets kapotgaat, zijn er te veel cruciale onderdelen niet meer leverbaar. En dat kunnen we niet gebruiken. Nu zijn we weer helemaal up-to-date, en mogen we rekenen op minstens dezelfde levensduur, twintig jaar-plus dus. Ik heb er alle vertrouwen in.” ●

(advertentie)

EUROPA’S NR.1 IN SPROEITECHNOLOGIE LECHLER Benelux · info@lechler.be NL +31 30 68 76 047 · www.lechler-sproeiers.nl B/Lux. +32 10 22 50 22 · www.lechler.be

Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_44_Bosch Rexroth+ADV.indd 45

45

01-12-2021 16:59

GASLEKDETECTIE | Tekst: Leendert van der Ent | Beeld: Hitma

EXTRA ZEKERHEID MET ULTRASONE GASLEKDETECTIE Er zijn talloze sensoren die gaslekken kunnen detecteren. Ze hebben allemaal voor- en nadelen, maar geen ervan is 100% effectief. Dat geldt dus ook voor de ultrasone gaslekdetectie.

Maar als extra beveiliging is een dergelijke sensor volgens Richard Barry van Det-Tronics ideaal.

Peter Adema toont de FlexSonic akoestische (ultrasone) gaslekdetector.

46

Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_46_Hitma.indd 46

01-12-2021 17:05

Als het om gaslek- en vlamdetectie gaat, zijn er talloze sensoren die daarbij kunnen helpen. Gasen vlamdetectiespecialist Peter Adema van Hitma in Uithoorn loopt de soorten door, van catalytic bead sensoren, metaaloxide halfgeleider sensoren en foto-ionisatie sensoren tot single- en multifrequentie-infraroodsensoren. “Maar in grote lijnen komt het er op neer dat sensoren een lek ruiken of horen of een vlam zien.”

EXTRA BEVEILIGINGSLAAG Dat ‘horen’ is het domein waarop onder andere Carrier-dochter Det-Tronics werkzaam is. Dit bedrijf voert de FlexSonic akoestische (ultrasone) gaslekdetector. Richard Barry, sales manager van het bedrijf: “De sensor ‘luistert’ of er een gaslek is.” Barry legt uit waarom een bedrijf voor dit type sensor zou kiezen; een ultrasone sensor is vooral als extra detectiemethode erg nuttig. “De Engelse gezondheids- en veiligheidsinspectie heeft onderzocht dat andere detectiemethoden niet erg effectief zijn in het melden van gaspluimen in goed geventileerde gebieden, zoals de buitenruimte. Die detectie is maar 65% effectief – wat betekent dat ruim één op de drie gaslekken bij die omstandigheden onopgemerkt blijft.” Dan is een extra beveiligingslaag, die werkt waar andere detectiemethoden niet werken, natuurlijk handig. Barry: “Ultrasone gaslekdetectie biedt daarvoor een oplossing. De detectie is snel en heeft als bijkomend voordeel dat er geen direct contact tussen gas en detector nodig is. Dat maakt het niet alleen mogelijk om met één sensor een vrij groot gebied af te dekken, maar maakt bijvoorbeeld ook de windrichting irrelevant voor het al of niet opmerken van een lek.”

24 FREQUENTIEBANDEN Hoe werkt een ultrasoon gaslekdetectiesysteem? De FlexSonic bestaat uit een sensor/microfoon die akoestische signalen registreert (AC100)

en is gekoppeld aan een transmitter (ATX10). Die transmitter analyseert of een signaal – ultrasone frequenties die worden veroorzaakt door het drukverlies als gevolg van een lek – tot een alarm moet leiden. Het systeem analyseert 24 discrete frequentiebanden in het ultrasone bereik tussen 20 en 80 KHz.

GEVOELIGHEID Det-Tronics mikt op een behoorlijke gevoeligheid.

Barry legt uit waarom: “In de literatuur geldt een lek van 0,1 kg per seconde als ‘klein’, 0,1 tot 1 kg/s als ‘aanzienlijk’ en groter dan 3 kg/s als ‘groot’.

Maar bij propaan leidt een ‘klein’ lek van 0,1 kg/s al tot een steekvlam van 7 of 8 meter. Daarom maken wij met de ultrasone sensor detectie van lekken van 0,004 kg/s mogelijk, die nog altijd tot een propaanvlam van een meter kunnen leiden.” Door zoveel verschillende frequentiebanden te analyseren, kan de sensor gewone achtergrondgeluiden leren negeren. “Eventuele standaard aanwezige of regelmatig terugkerende achtergrondgeluiden zoals windgeruis of rammelende kettingen, kan dit systeem leren negeren, zodat ze niet tot een alarm leiden. Alarmen komen dus tot stand op basis van de intensiteit van een signaal, gekoppeld aan een bepaald frequentiebereik.” Het is als het instellen van de schuifjes van een equalizer op de achtergrondgeluiden die tot twaalf (basic mode) of tot maximaal twintig meter (profile mode) rondom de sensor voorkomen. Als de schuifjes goed zijn ingesteld, volgt er pas bij afwijkingen van het geijkte geluidspatroon een alarm. “Dit onderscheidt het van andere producten, die veelal alleen op basis van de intensiteit van een ‘gemiddelde’ frequentie meten”, licht Barry toe.

GOED INREGELEN Barry geeft ook aan wat de beperkingen van zo’n sensor zijn. “Wat een sensor wel en niet kan, is allebei even belangrijk om te weten voor een bedrijf dat hem wil toepassen. Een ultrasone gaslekdetector analyseert bijvoorbeeld niet wat voor soort gas het is en of het brandbaar of toxisch is. Daarvoor zijn andere sensoren. Ook moet de druk in een pijp hoger zijn dan 1 Bar om een lek te kunnen detecteren; daaronder werkt hij niet.”

Essentieel voor de gebruiker is, dat de ultrasone sensor behalve relevante signalen van een lek ook alle achtergrondgeluiden oppikt. Dat betekent dat hij dus zorgvuldig ingeregeld moet worden in de aparte ‘learning mode’ van de bedieningssoftware,

De FlexSonic gaslekdetector bestaat uit een sensor/microfoon die akoestische signalen registreert (AC100), gekoppeld aan een transmitter (ATX10).

om valse alarmen te vermijden. De gebruiker bepaalt op hoeveel banden er een afwijkend signaal geregistreerd moet worden en na hoeveel seconden dit tot een alarm leidt.

PRAKTIJKTESTEN Det-Tronics deed zelf de eerste ervaringen op tijdens een praktijktest in een compressorstation: op een leiding met een druk van 6 Bar, voor een bereik van 2 meter recht omhoog. “Daarbij gebruikten we een spuitbus om alarmen te creëren.

Daaruit bleek dat er op verschillende frequentiebanden pieken ontstonden die boven de pieken van de normale achtergrondgeluiden uitkwamen; precies zoals het moet.” Momenteel vinden er nog aanvullende praktijktesten plaats in een turbinefabriek van Siemens Energy in Lincoln. Het systeem is inmiddels op de markt verkrijgbaar.

Peter Adema en Richard Barry spraken tijdens het Hitma webinar over ultrasone lekdetectie op 4 november 2021. ●

‘Alarmen komen tot stand op basis van de intensiteit van een signaal, gekoppeld aan een bepaald frequentiebereik, en niet op basis van de intensiteit van een ‘gemiddelde’ frequentie’ Richard Barry, Det-Tronics Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_46_Hitma.indd 47

47

01-12-2021 17:05

AUTOMATISERING | Tekst: Zhu Yajun

HART-IP TECHNOLOGIE MAAKT WEG VRIJ VOOR INDUSTRIE 4.0 HART-IP levert een nieuw standaardprotocol dat zorgt voor efficiënte integratie bij het implementeren van WirelessHART gateways of bij het toevoegen van HART multiplexers aan een bestaande infrastructuur. Met HART-IP wordt het ook mogelijk om HART data in assetmanagementtoepassingen te integreren, maar hiervoor is nog wel een fysieke tussenlaag (APL) nodig.

HART-IP biedt de mogelijkheid om WirelessHART gateways en HART multiplexers efficiënt te integreren in de besturingssystemen van bestaande en nieuwe procesinstallaties. Met HART-IP kunnen data

48

ook verticaal geïntegreerd worden, vanuit procesapparatuur naar de controlekamer. Het HART protocol kan via ethernet, wifi of andere netwerkmedia worden uitgevoerd en geeft toegang tot de proces-

variabelen van een apparaat, maar ondersteunt ook de parametrisering daarvan en geavanceerde diagnostiek. Dit betekent dat HART-IP een belangrijke rol kan spelen in het Internet of Things in procesinstallaties.

Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_48_MB Hart.indd 48

01-12-2021 17:16

Intelligente HART apparaten ondersteunen centrale configuratie en diagnose- en accumonitoring.

SYSTEEMINTEGRATIE

HART-IP biedt fabrieksbrede, grootschalige oplossingen en interoperabiliteit tussen apparaten en toepassingen. (Foto: Adobe Stock)

Systeemintegratie met traditionele PLC protocollen stuit op zijn grenzen. Het in kaart brengen van één enkele variabele per apparaat vanuit een PLC of RTU Modbus-register om visualisatiesoftware mee te voeden, is nog te doen, maar het in kaart brengen van dynamische variabelen uit multivariabele apparaten in Modbus-registers of OPCgroepen en -items kost tijd en is foutgevoelig. Die registers en items zijn ongeschikt voor Intelligent Device Management (IDM)-software als onderdeel van assetmanagementsystemen. Hiervoor zijn intelligente HART apparaten nodig die zowel centrale configuratie steunen als diagnostische en accubewaking. Intelligente apparaatbeheersoftware is een betere oplossing voor fabrieksbrede netwerken.

END-TO-END COMMUNICATIE

HART HART (Highway Addressable Remote Transducer) is een protocol waarmee slimme veldinstrumentatie in de procestechniek aangestuurd kan worden. Het protocol maakt gebruik van een digitaal signaal dat op het conventionele 4-20 mA signaal gemoduleerd wordt en waarmee in twee richtingen gecommuniceerd kan worden. Hierdoor blijft het mogelijk HART-instrumentatie te gebruiken met oudere apparatuur; nieuwe apparatuur kan echter gebruikmaken van de nieuwe functionaliteit.

HART-IP biedt fabrieksbrede, grootschalige oplossingen en interoperabiliteit tussen apparaten en toepassingen. Het protocol loopt via IP-gebaseerde netwerken, zoals ethernet en wifi, en werkt via UDP (User Datagram Protocol) en TCP (Transmission Control Protocol) met IPv4 (Internet Protocol Version 4) of IPv6. De HART-IP applicatielaag is gebaseerd op dezelfde commando’s als 4-20 mA/ HART en WirelessHART. Proces- en IT-data kunnen over een gemeenschappelijk medium worden verzonden. De beschikbare adresruimte is groot met een bijna onbeperkt aantal deelnemers. Cascadeschakelaars maken het mogelijk om enorme netwerken te creëren. Daarnaast kunnen grotere hoeveelheden data efficiënt worden overgedragen en verschillende transmissiemedia (koper, optische vezels, radio) worden gecombineerd. Door het gebruik van IP-gebaseerde communicatie

kunnen meerdere protocollen hetzelfde netwerk delen, elk met zijn specifieke toepassing. Hierdoor kan HART-IP naast IT-protocollen en andere industriële ethernetprotocollen, zoals HTTP, ethernet/IP of PROFINET, bestaan. Er is geen specifieke infrastructuur nodig. Gespecialiseerde toepassingen, zoals software voor de bewaking van condenspotten of de ‘gezondheid’ van machines maken al gebruik van HART-IP om toegang te krijgen tot de data van apparatuur. Op termijn wordt verwacht dat besturingssystemen en automatiseringsoplossingen via HART-IP toegang zullen krijgen tot HART. Ook is het denkbaar dat HART-IP apparaten zullen worden gebruikt voor naadloze verticale integratie in fabrieken. Sommige apparaten, zoals flowmeters, ondersteunen ethernet nu al.

NOG NIET GESCHIKT Maar veel apparaten, zoals transmitters, analyzers en kleppen, hebben nog geen ethernet-connectiviteit en zullen voorlopig gebruik blijven maken van 4-20 mA/HART, veldbus of WirelessHART. Om diverse redenen kan HART-IP deze protocollen op apparaatniveau nog niet vervangen: • Het bereik van koper-ethernet is te beperkt.

• Glasvezel ethernet levert geen stroom.

• Power over Ethernet (PoE) is tot nu toe nog niet intrinsiek veilig.

• Met duizenden transmitters en kleppen in een installatie moeten er te veel LAN switches geinstalleerd worden om het economisch interessant te maken.

• Glasvezel ethernet maakt vervanging van apparaten en de daaropvolgende kalibratie onpraktisch.

• TCP/IP vereist betrokkenheid van IT-afdelingen bij cybersecurity.

Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_48_MB Hart.indd 49

49

01-12-2021 17:16

AUTOMATISERING GEAVANCEERDE FYSIEKE LAAG Het wachten is op de doorbraak van ethernet Advanced Physical Layer (APL). APL is Single Pair Ethernet (SPE) en omzeilt de beperkingen van 4-20 mA. Het gaat om een fysieke laag voor ethernet communicatietechnologie, specifiek ontworpen om te voldoen aan de eisen van de procesindustrie, zoals de behoefte aan snelle, langeafstandscommunicatie, de behoefte om stroomen communicatiesignalen te leveren over een enkele tweedraadskabel, en de behoefte om een veilige werking te garanderen binnen potentieel explosieve omgevingen. Ethernet APL is ontwikkeld als ontbrekende schakel tussen ethernet en industrial ethernet, de variant die gebruikt wordt in de procesindustrie. Met APL kan via ethernet ook met veldinstrumenten gecommuniceerd worden en dit maakt gebruik van HART-IP, Ethernet/IP en Profinet mogelijk. HART-IP zal vermoedelijk vooral intern gebruikt gaan worden; wordt het extern gebruikt, dan zijn veiligheidsmaatregelen zoals firewalls, VPN tunneling, Secure Socket Layer (SSL) en authenticatie op afstand nodig.

NAMUR OPEN ARCHITECTURE Namur Open Architecture is een andere stimulans om het gebruik van HART-IP te bevorderen.

De klassieke automatiseringspiramide biedt veel bedrijfszekerheid, maar mist de flexibiliteit die nodig is voor Industry 4.0 oplossingen. Met het Namur Open Architecture-concept en een open OPC UA interface kunnen data uit een oudere automatiseringswereld geëxporteerd worden naar de systeemwereld voor bewakings- en optimalisatiedoeleinden, waarbij de kerntaken grotendeels onaangetast blijven. Daarnaast kan een tweede communicatiekanaal direct toegang krijgen tot informatie van bestaande veldapparatuur. In verband hiermee richten steeds meer gebruikers en systeemaanbieders zich nu op HART-IP als een extra open interface.

INDUSTRIE 4.0 TOEPASSINGEN HART-IP is het meest geschikte backhaulnetwerk voor WirelessHART gateways en HART infrastructuurcomponenten, aangezien beide dezelfde applicatielaag hebben, waardoor tijdrovende en

Met HART-IP kan HART-informatie geleverd worden aan overkoepelende applicaties.

foutgevoelige datamapping (als voor Modbus of OPC) wordt vermeden. HART-IP is eenvoudig te implementeren omdat het gebruik maakt van (bestaande) ethernet infrastructuur. Bestaande intelligente software voor apparaatbeheer kan worden geüpgraded naar de nieuwste versie die HART-IP en de onderliggende WirelessHART gateways ondersteunt.

DATA-UITWISSELING HART-IP is niet revolutionair nieuw, maar is wel cruciaal voor een betere en simpelere data- en informatie-uitwisseling in procesinstallaties, één van de basisvereisten voor de implementatie van Industrie 4.0 toepassingen. Met deze slimme koppelingsoplossing biedt Softing een NOA-conforme gateway die data van HART apparaten via PROFIBUS remote I/O’s verzamelt en die via OPC UA beschikbaar stelt volgens de bijbehorende specificaties. Bovendien biedt een in smartLink

HART-IP levert informatie van bedrade en draadloze apparaten aan applicaties op een overkoepelend niveau (SCADA, CMMS, DCS, ERP, enz.), onafhankelijk van de transmissiemedia.

HART-IP technologie • Eenvoudig te implementeren door gebruik te maken van bestaande Ethernet infrastructuur • Gestandaardiseerd gebruik in de gehele procesinstallatie • Intelligent apparaatbeheer via Ethernet of wifi • Bedrijfsbrede toegang tot apparaatgegevens en diagnostische informatie over de apparaatconditie en procesgegevens zonder mapping • Ondersteunt proactieve onderhoudsstrategie door snelle toegang tot diagnostische gegevens • Sluit aan op gestandaardiseerde encryptieprotocollen voor datatransport.

DP geïntegreerde HART-IP-server transparant toegang tot HART veldapparaten via ethernet. In de toekomst zal het mogelijk zijn om elke HART-IP client te gebruiken, zoals Emerson’s AMS Device Manager of ProComSol’s DevComDroid Android app, om via deze open communicatiestandaard parameters te kunnen instellen en HART-veldapparatuur te monitoren en evalueren. ● Zhu Yajun werkt bij Softing Industrial Automation GmbH. Softing levert diensten, software en hardware voor de automotive, industrial en IT networks sectoren. Met standaard producten worden maatwerkoplossingen gecreëerd die een brug slaan tussen technologieën en data- en informatieuitwisseling verbeteren.

Voor meer informatie: www.industrial.softing.com

50

Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_48_MB Hart.indd 50

01-12-2021 17:16

MARKTNIEUWS (advertentie)

Verhuur van MOBIELE

STOOM-UNITS Tevens leverancier van bio-olie.

Binnen 2 4 uur ter plaats e in het gehele la nd.

LEIDINGMERKERS VOOR NATTE, KOUDE OPPERVLAKKEN Brady levert labels voor het merken van natte en gecondenseerde oppervlakken, zoals leidingen buiten. Veel labels raken verzadigd, komen los of zijn na een tijdje niet meer leesbaar.

Brady’s B-7530 labels blijven echter goed kleven en blijven leesbaar. De polyesterlabels hebben een uitstekend hechtingsvermogen op natte en gecondenseerde metalen oppervlakken. Kenmerken: • Volledig personaliseerbaar, verkrijgbaar als pictogrammen en leidingmerkers

A.J. v.d. KOOY B.V. %FOBSJVTTUSBBU " /- 3$ 0PTUFSIPVU

www.vdkooy.nl info@vdkooy.nl

• Verhoogt de veiligheid op de werkplek • Aan te brengen op gecondenseerde oppervlakken zonder dat het proces hoeft worden stilgelegd • Blijft kleven, zelfs op leidingen met wisselende temperaturen.

Voor meer informatie: https://bit.ly/B-7530 Brady +31 (0)70 323 6298 www.brady.nl

(advertorial)

STILSTAND DOOR GEBREK AAN GOEDWERKENDE RESERVEONDERDELEN? Heeft u een compleet overzicht van alle elektronica in uw systemen?

Op papier? Of zit deze waardevolle kennis vooral in het hoofd van een handjevol ervaren collega’s. Wat als deze informatie op een kritiek moment niet beschikbaar is? Of wat als er bij een storing reserveonderdelen van de plank worden gehaald, maar ze niet blijken te werken?

UNIS Group komt in de dagelijkse praktijk regelmatig tegen dat een productielijn stilstaat en kostbare tijd wegtikt. Terwijl dat eenvoudig te voorkomen is. De internationale dienstverlener op het gebied van industriële elektronica biedt een modulaire dienst aan met als doel om de industrie te helpen om risico’s in te perken en kostenefficiënt – met voortschrijdend inzicht – elektronicavoorraden te beheren.

Downtime verminderen in drie stappen De 3-in-1 service Critical Stock Management geeft inzicht in geïnstalleerde systemen en helpt de beschikbaarheid van reserveonderdelen te optimaliseren.

Stap 1. Een betrouwbaar overzicht van de geïnstalleerde elektronica Een uitgebreid en merkonafhankelijk overzicht van de geïnstalleerde elektronica aangevuld met bruikbare en praktische informatie voor inkoop en onderhoud.

Stap 2. Real-time de beschikbaarheid van elektronica wereldwijd in één dashboard Een online dashboard waarop de knelpunten van geïnstalleerde elektronica zijn af te lezen. Welke elektronica is moeilijk verkrijgbaar? Waar liggen de risico’s?

Stap 3. Kritische reserveonderdelen in perfecte conditie extern op voorraad Cruciale reserveonderdelen worden in perfecte conditie extern op voorraad bewaard en met spoed verzonden zodra dat nodig is.

Voor meer informatie: www.unisgroup.nl/3in1/.

Maintenance Benelux | nr. 6 | december 2021

MAIN006_SP_51_kort+ADV+ADVO.indd 51

51

02-12-2021 10:41

Solid partners for powder and bulk handling components

SERVICE- EN KENNISLEVERANCIER VAN BEDRIJFSZEKERE COMPONENTEN VOOR DE BULK- EN PROCESINDUSTRIE

| ATEX BEWAKINGSSYSTEMEN | SLIJTVASTE POLYURETHAAN BEKLEDING | COMPONENTEN VOOR HORIZONTAAL TRANSPORT | MONTAGE, ENGINEERING EN ADVIES COMPONENTEN VOOR ELEVATOREN

Betrek ons in een vroegtijdig stadium bij uw specifieke vraagstuk voor het vinden van de juiste duurzame oplossing. Met het productportfolio én onze uitgebreide kennis en ervaring, voorkomen wij stilstand en ontzorgen wij u met langere standtijden, hogere capaciteiten en/of lagere kosten per ton getransporteerd product en blijven wij ook na installatie uw servicepartner.

V GM C HECKLIST A ANNEMERS

20SOL006_ADVERTENTIES.indd 52

Nederland | +3115 369 54 44 | info@mullerbeltex.com | www.mullerbeltex.nl

29-11-2021 13:38