Heleon Group staat voor synergie in hoogwaardige procescomponenten voor de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie.
Gebr. Rieger uit Aalen Duitsland produceert al meer dan een eeuw RVS afsluiters. Heleon Group werkt al tientallen jaren samen en heeft o.a. aseptische meerweg-, dubbelzitting-, monstername- en veiligheidsventielen in het programma. De robuuste bouwwijze beperkt vervormingen van het ventielhuis bij krachten veroorzaakt door het leidingwerk. Hierdoor is de afdichting zeer betrouwbaar, zijn de afsluiters eenvoudig te reinigen en is er sprake van een lange levensduur. De ventielen zijn beproefd door onder andere: TUV, EHEDG en 3A en in praktisch alle uitvoeringen en aansluitingen leverbaar. Graag denken we met u mee en ontwikkelen samen met u de meest effectieve toepassingen en oplossingen. Ontdek de kracht van Heleon Group.
Heleon Group Heleon Food BV Het Eek 11
LM Tiel Nederland Tel: (+31) 183-679860 www.heleon-group.com
GENERATIEVE AI GAAT DE PROCESINDUSTRIE OP ZIJN KOP ZETTEN
Wordt kunstmatige intelligentie inderdaad dat vliegwiel dat processen in de industrie revolutionair gaat veranderen? Je hoort en leest een stuk minder over Artificial Intelligence (AI) de laatste tijd dan pakweg een paar maanden geleden. Dat is verklaarbaar. De ontwikkelingen staan nog in de kinderschoenen en de grootschalige uitwerking ervan laat echt nog wel even op zich wachten. Zeker voor industriële AI, waar specifiek generatieve AI de manier waarop we industriële processen vormgeven compleet op zijn kop kan zetten.
Verwar deze vorm van AI niet met dingen als chatbots en beeldherkenning, dat is al gemeengoed. Wie heeft er niet zijn tekstje door ChatGTP gegooid of zijn paspoort automatisch laten scannen op de luchthaven? Generatieve AI gaat een stuk verder, want biedt ongeziene mogelijkheden om niet alleen te verwerken, maar ook te creëren in een industriële context. Je kunt met deze technologie je data analyseren om vervolgens je processen te optimaliseren, te besparen en te innoveren. Denk daarbij niet alleen aan productieprocessen, maar ook aan je belangrijkste bedrijfskapitaal – je mensen – en de logistiek. Besef wel dat alles draait om het kunnen vergaren van de juiste data. Dat wil zeggen: ze uitlezen, interpreteren en vertalen naar het allesomvattende industriële proces. Een giga-uitdaging! Maar zonder dat begin je niks. Wie zijn data-acquisitie niet op orde heeft, is niet klaar voor de grote AI-revolutie…
Beschikken over de juiste data is in dit kader cruciaal, want industriële AI vraagt om laserprecisie. Waar je bij algemene toepassingen van AI nog enigszins wegkomt met veronderstellingen en verzinsels (die je vervolgens recht zet), moet industriële AI altijd spot-on zijn. Je baseren op data die niet 100% kloppen is ondenkbaar in een industrieel proces. Alle noodzakelijke informatie moet digitaal beschikbaar zijn en waterdicht geborgd. En dan nog dit: alleen als AI de taal van de industrie spreekt en toegerust is op de unieke eisen van een specifiek productieproces gaat het werken. Dat vraagt nogal wat van organisaties. Niet gek dus dat AI op het netvlies van de industrie staat, maar dat vrijwel alle bedrijven geen idee hebben waar te beginnen. De realiteit is ook dat – uitzonderingen daargelaten – dit niet gaat lukken zonder kennispartners die je sector van binnenuit kennen. Om te beginnen met het laaghangende fruit, die procesonderdelen waar AI de grootste winst oplevert. Wacht niet te lang is mijn advies, want naar verluidt zullen er eind 2024 zo’n 60 verschillende toepassingen van industriële AI in gebruik zijn, verspreid over uiteenlopende sectoren. Toepassingen variëren van het verbeteren van de toeleveringsketen tot het optimaliseren van onderhoudsschema’s voor machines. Hier gaat het om het actief toewerken naar optimalisaties op basis van data-analyse en voorspellingen. Bedrijven die dit in de vingers krijgen, kunnen snel een voorsprong nemen op de concurrentie. Denken dat industriële AI niks wordt, en voorlopig alleen maar geld kost, dat is je kop in het zand steken. Of dat op termijn slim is? ●
Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur
(Foto: HaskoningDHV)
Luchtfoto van de rwzi van Zeist
Op de rwzi van Zeist (Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden) wordt binnenkort de eerste full-scale Aurea-installatie gerealiseerd, waarmee medicijnresten uit het rioolwater gehaald kunnen worden. Deze technologie combineert een biologisch actiefkool filter met een ozonbehandeling en is daarmee effectiever dan bestaande technieken. De Aurea-technologie is ontwikkeld door Royal HaskoningDHV in samenwerking met de WUR en werd bekroond met de Vernufteling-prijs 2024.
Lees er alles over op pagina 8.
Meer innovaties in rioolwaterzuivering vind je in het artikel over de Nereda Verdygo Package Plant (NVPP) die de rwzi Weert van Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) in oktober 2024 in gebruik nam.
Lees meer op pagina 18.
Fluids Processing is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.
Redactieadres
Proces Media
Marktplein 2
1421 AC Uithoorn
+31 (0)297 22 3462 redactie@fluidsprocessing.nl
Hoofdredactie
Vincent Hentzepeter
+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl
08 WATERZUIVERING RIOOLWATERZUIVERING WORSTELT MET MEDICIJNRESTEN IN AFVALWATER
Medicijnresten worden niet volledig afgebroken in rioolwaterzuiveringen en komen zo in het oppervlaktewater terecht. De Aurea technologie is een van de nieuwe zuiveringstechnieken die getest worden om dit groeiende milieuprobleem op te lossen.
10 POMPEN
9 FOUTEN DIE JE MEMBRAANPOMP OM ZEEP HELPEN
Membraanpompen zijn veelzijdig en voor allerlei toepassingen geschikt. Maar elk voordeel heeft een nadeel: als je de membraanpomp niet precies afstemt op jouw proces, draai je hem snel in de soep. 9 fouten die je moet vermijden.
12 DUURZAAMHEID
SCOPE 1, 2, 3-METHODE: HULPMIDDEL OM EMISSIES TE VERLAGEN
Met het Scope 1, 2, 3 systeem kunnen bedrijven de uitstoot van CO2- en andere broeikasgassen stapsgewijs verlagen en de productieketen verduurzamen. Wat houdt de methode in, en wat heeft de procesindustrie eraan?
14 VEILIGHEID
BREEKPLATEN: VEELVOORKOMENDE TYPEN EN TOEPASSINGEN
De breekplaat is een veel gebruikte drukbeveiliging in productieprocessen. In dit artikel lees je welke typen breekplaat vaak gebruikt worden en waar ze worden toegepast.
18 WATERZUIVERING
WATERZUIVERING: NEREDA-VERDYGO TECHNOLOGIE IS DOORBRAAK IN DUURZAAMHEID
In oktober 2024 is de eerste Nereda Verdygo Package Plant in gebruik genomen op de rwzi Weert van Waterschapsbedrijf Limburg. Deze nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie combineert Nereda (bacterie)korrels voor de zuivering met de Verdygo bouwwijze. Deze wereldprimeur betekent een doorbraak in duurzaamheid.
Eindredactie
Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl
Vormgeving Giesbers Retail, Velp
Met medewerking van: Loet van Bergen, Pieter van den Brand, Martijn Kroese
Druk Veldhuis Media, Meppel
Uitgever
Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl
Sales
Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
03 Editorial: Generatieve AI gaat de procesindustrie op zijn kop zetten
07 Column: PFAS in procesfilters: Alternatieven zonder ‘forever chemicals’
Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.
Groepsportret van Nobian en Adven ter ere van de start van een samenwerkingsproject voor een energiezuinige installatie voor de productie van natronloog. (Foto: Nobian)
ELEKTRIFICATIE NATRONLOOGPROCES BESPAART 85%
Zoutchemiebedrijf Nobian en energiebedrijf Adven werken samen bij de bouw van een energiebesparende, elektrische indampinstallatie voor natronloog. Hiermee kan de CO2-uitstoot in de chemieproductie in Delfzijl tot 25.000 ton per jaar omlaag. Dit komt neer op een energiebesparing van 85%. De installatie – met als
kern een industriële warmtepomp – zal vanaf 2027 operationeel zijn. De samenwerking past binnen Nobians ambitieuze duurzaamheidsprogramma ‘Grow Greener Together’. Het bedrijf heeft als doelstelling om in 2040 CO2-neutraal te zijn, met 100% duurzame energie.
LAB VOOR GROENE WATERSTOF OP KLEINE SCHAAL
SYNTRA (specialist in praktijkgerichte, toekomstgerichte opleidingen in België) Midden-Vlaanderen/NXTPro lanceert dit najaar een waterstoflab op de campus in Sint-Niklaas, gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). In dit laboratorium wordt groene waterstof kleinschalig geproduceerd, waarmee SYNTRA inspeelt op de technologische en
arbeidsmarktevoluties binnen de energietransitie. Het nieuwe lab dient als praktijkruimte voor professionals en bedrijven die waterstof willen integreren in hun processen. SYNTRA ontwikkelt 4 nieuwe opleidingen rond waterstoftechnologie, gericht op specifieke thema’s zoals productie, opslag, transport en brandstofcellen. Deze trainingen combineren theoretische kennis met praktijkervaring en
BUREAU VERITAS NEEMT VERSATEC
ENERGY OVER
Bureau Veritas versterkt zijn positie in de energie- en hergebruiksector door de overname van Versatec Energy, een onafhankelijk technisch adviesbureau gespecialiseerd in de off- en onshoreenergiesector. Met deze strategische zet breidt Bureau Veritas zijn expertise uit in technische regelnaleving, operationele veiligheid en risicobeheer binnen de energiesector. De overname ondersteunt de LEAP | 28-strategie
en richt zich op hernieuwbare energie, low carbon technologieën (zoals waterstof), en CO2-afvang en -opslag (CCUS). Versatec Energy, gevestigd in Woerden, heeft 40 jaar ervaring in health, safety & environment, technische documentatie en digitale oplossingen. De overname biedt Bureau Veritas toegang tot Versatec’s gespecialiseerde kennis en innovatieve en veilige methodologieën.
worden afgestemd op de behoeften van bedrijven in de sector. Wim Van Stappen, opleidingsinnovator energietransitie, benadrukt het belang van kwalitatieve, praktijkgerichte opleidingen voor de ruim 80bedrijven in België die actief zijn in de waterstofsector. De uitgebreide opleidingsmogelijkheden omvatten zowel een algemene cursus waterstoftechniek als korte, maatgerichte trainingen.
Hiermee speelt het opleidingsinstituut een belangrijke rol in het versterken van expertise binnen de industrie en het ondersteunen van bedrijven in de omschakeling naar duurzame energieoplossingen. Het nieuwe waterstoflab en het opleidingsaanbod positioneren de campus Sint-Niklaas als een belangrijke schakel in de vorming van professionals binnen de opkomende waterstofeconomie.
Klaas-Otto Ykema en Marijke Paalvast ondertekenen de contracten voor de overname. (Foto: Bureau Veritas/Steven Lammering)
RWZI WEERT OPENT KLEINSCHALIGE
AFVALWATERZUIVERINGSINSTALLATIE
RWZI Weert van Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) heeft op 18 oktober zijn Nereda Verdygo Package Plant (NVPP) officieel geopend. Deze kleinschalige afvalwaterzuiveringsinstallatie is modulair en daarom snel en eenvoudig te implementeren daar waar gezuiverd zoetwater nodig is. Het betreft een pilot vanuit een samenwerking tussen WBL, Royal HaskoningDHV en SBE Piping om de werking van de installatie in de praktijk te testen. De NVPP biedt circulaire oplossingen voor diverse toepassingen, zoals irrigatiewater voor de landbouw, water voor glastuinbouw, of het bestrijden van droogte in beken, en nieuwe woonwijken. Nu periodes van droogte
vaker (lijken) voor te komen, biedt deze nieuwe kleinschalige waterzuiveringsinstallatie uitkomst bij het omzetten van afvalwater naar zoetwater voor lokaal hergebruik. Het onderzoek bij WBL richt zich op het produceren van ‘water op maat’ uit rioolwater, met verschillende waterkwaliteiten voor specifieke toepassingen. Dit kan variëren van irrigatiewater tot water voor recreatiegebieden of industriële processen. In de toekomst wordt ook onderzocht hoe medicijnresten kunnen worden verwijderd voor bredere toepassingen. Lees meer over deze technologie in het artikel op pagina 18.
RWZI Weert van Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) heeft op 18 oktober zijn Nereda Verdygo Package Plant (NVPP) officieel geopend. (Foto: WBL)
COLUMN ENERGIEZUINIGE
VOOR
PFAS IN PROCESFILTERS: ALTERNATIEVEN ZONDER
‘FOREVER CHEMICALS’
De procesindustrie staat voor een grote uitdaging: het verminderen van PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen), de forever chemicals. De regulering van deze stoffen wordt strenger. Hoe zit het met PFAS in procesfilters?
PFAS worden soms ook in procesfilters toegepast vanwege hun unieke eigenschappen, zoals water- en vuilafstotendheid. Maar gelukkig zijn er steeds meer PFAS-vrije alternatieven in ontwikkeling. Toch blijft de complexiteit van regelgeving een obstakel, met verschillen tussen Europa, de VS en China. Europa kiest voor brede, strenge beperkingen, terwijl de VS een meer gefaseerde aanpak hanteert. In China worden PFAS geleidelijk vervangen, maar zorgen over alternatieven blijven.
Een specifiek aandachtspunt binnen PFAS-regelgeving zijn fluoropolymeren, zoals PTFE en PFA. Deze stoffen hebben door hun moleculaire stabiliteit een lager risico op uitloging, maar nieuwe wetgeving zou ook hen kunnen omvatten. Dit heeft gevolgen voor zowel filters als afdichtingen, zoals Teflon O-ringen, waarvoor alternatieven nodig zijn.
Filterfabrikanten en leveranciers werken proactief aan vervangingsopties en aan veilige verwerking van PFAS-houdend afval. Totdat volledige alternatieven beschikbaar zijn, blijven transparantie en strikte controles cruciaal. Als jouw bedrijf PFAS-vrije filters nodig heeft, kunnen we je helpen bij het vinden van passende oplossingen. De weg naar een PFASvrije industrie is uitdagend, maar noodzakelijk.
Gerard de Ruiter Specialist procesfiltratie bij Hitma
Gasunie heeft een langdurige raamovereenkomst afgesloten met Mokveld Valves als leverancier van controlekleppen voor de waterstofleveringsstations van het Hynetwork. Daarmee is Gasunie weer een stap verder met de plannen voor de ontwikkeling van een landelijk waterstofnetwerk in Nederland. Hierbij worden bestaande aardgasleidingen geschikt gemaakt voor het transport van
waterstof. Het netwerk zal waterstof leveren aan grootverbruikers, zoals industriële bedrijven nabij de leveringspunten. Mokvelds axiale controlekleppen zijn niet alleen nauwkeurig, maar gebruiken ook minder energie omdat het ontwerp de inzet van elektrische actuatoren mogelijk maakt. Duurzaamheid was een van de criteria in de Europese aanbestedingsprocedure naar een regelkleppenleverancier.
Gasunie heeft een langjarige raamovereenkomst afgesloten met Mokveld
Valves als leverancier van controlekleppen voor de waterstofleveringsstations van het Hynetwork. (Foto: Mokveld)
RIOOLWATERZUIVERING WORSTELT MET MEDICIJNRESTEN IN AFVALWATER
Medicijnresten worden niet volledig afgebroken in rioolwaterzuiveringen en komen zo in het oppervlaktewater terecht. De Aurea technologie is een van de nieuwe zuiveringstechnieken die getest worden om dit groeiende milieuprobleem op te lossen.
Medicijnresten zijn niet alleen ongewenst in het oppervlaktewater, maar vormen ook een bedreiging voor de drinkwaterkwaliteit, omdat ze steeds vaker worden aangetroffen in bronnen die gebruikt worden voor drinkwaterproductie. Dit leidt tot zorgen over de volksgezondheid, hogere zuiveringskosten en complexere zuiveringsprocessen.
VERPLICHTE ZUIVERING VANAF 2027
Vanaf 2027 zijn rioolwaterzuiveringen verplicht om medicijnresten en andere microverontreinigingen te verwijderen uit afvalwater voordat dit water in het
milieu wordt geloosd, zo heeft de Europese Unie in een wet bepaald. Dit legt druk op waterzuiveringsinstallaties en vraagt om nieuwe technologieën die deze verontreinigingen niet alleen effectief verwijderen, maar ook duurzaam zijn en niet al te duur.
15 TECHNIEKEN GETEST
De afgelopen jaren zijn er 15 nieuwe kansrijke (combinaties van) technieken onderzocht in het Innovatieprogramma Microverontreinigingen uit rwzi-afvalwater (IPMV) van STOWA en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Deze
technieken bieden qua verwijderingsrendement, kosten en/of CO2-voetafdruk voordelen ten opzichte van bestaande technieken, blijkt uit de onlangs afgeronde evaluatie, die te downloaden is van de STOWA website.
AUREA-TECHNIEK
Een van de veelbelovende technieken is de Aurea technologie, ontwikkeld door Royal HaskoningDHV in samenwerking met Wageningen Universiteit & Research. In 2024 kreeg het Aurea-project de Vernufteling-prijs, een erkenning voor technische innovaties die bijdragen aan een duurzame toekomst. “Wat Aurea onderscheidt van andere technologieën is de combinatie van biologische zuivering en een milde ozonbehandeling”, vertelt projectleider Arnoud de Wilt bij Royal HaskoningDHV. “Daarmee is het een effectieve, energiezuinige en milieuvriendelijke oplossing.”
Op de rwzi van Zeist (Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden) wordt binnenkort de eerste full-scale Aurea-installatie gerealiseerd met een capaciteit van 1.250 m3/uur. (Foto: HaskoningDHV)
Hoe werkt Aurea?
1. Inlaat afvalwater: Afvalwater met medicijnresten en andere verontreinigingen wordt de Aurea-installatie binnengeleid.
2. Biologisch actief koolfilter (BAKF): Het afvalwater stroomt door een biologisch actief koolfilter. Micro-organismen die op actieve kool groeien, breken medicijnresten en andere organische verontreinigingen af. De actieve kool fungeert als drager voor de micro-organismen en adsorbeert de medicijnen die vervolgens door de micro-organismen worden afgebroken.
3. Ozoninjectie: Na de biologische zuivering wordt het water behandeld met ozon. Ozon, een krachtige oxidator, breekt de overgebleven medicijnresten af.
4. Uitstroom gezuiverd water: Het gezuiverde water, nu vrij van microverontreinigingen, kan veilig geloosd worden op het oppervlaktewater of verder verwerkt worden.
TWEESTAPSPROCES
De Aurea-technologie werkt op basis van een tweestapsproces. “In de eerste stap wordt het afvalwater behandeld met een biologisch actief koolfilter”, legt De Wilt uit. “Hierin groeien microorganismen op het oppervlak van actieve kool die een breed scala aan organische verontreinigingen, waaronder medicijnresten, kunnen afbreken. Ze zetten schadelijke stoffen om in onschadelijke componenten, wat de concentratie verontreinigingen in het water sterk verlaagt. De tweede stap is een milde ozonbehandeling. Ozon is een krachtige oxidator die de resterende microverontreinigingen verder afbreekt.”
COMBINATIE
Het gebruik van ozon in de waterzuivering is op zichzelf niet nieuw, maar de combinatie van BAKF en ozon wel. Doordat het water in de eerste stap al grotendeels is gezuiverd, is er veel minder ozon nodig om de resterende verontreinigingen af te breken. Dit verlaagt het energieverbruik en de operationele kosten, en maakt het proces duurzamer in vergelijking met traditionele ozonbehandelingsprocessen.
VOORDELEN AUREA
Aurea biedt een aantal voordelen boven bestaande technologieën voor het verwijderen van microverontreinigingen. “Een van de belangrijkste voordelen is het zogenaamde “dubbele barrièreeffect”, zegt De Wilt. “Zowel het biologische proces als de ozonbehandeling kunnen heel veel verschillende verontreinigingen verwijderen. Zo bereik je een hoge zuiveringsgraad, wat belangrijk is voor de bescherming van zowel het milieu als de volksgezondheid.” Een ander belangrijk voordeel is de duurzaamheid van het proces. Omdat Aurea tot 75% minder ozon gebruikt dan conventionele systemen, is het energieverbruik ook veel lager.
RoyalHaskoningDHV kreeg de Vernufteling-prijs 2024, een jaarlijkse prijs voor het meest innovatieve ingenieursproject. (Foto: NLingenieurs.nl)
Dat betekent lagere operationele kosten en een kleinere ecologische voetafdruk van waterzuiveringsinstallaties. Bovendien heeft het biologisch actief koolfilter in Aurea een levensduur van 15-20 jaar, wat ook de onderhoudskosten verlaagt. Al deze factoren maken Aurea een aantrekkelijke optie voor rioolwaterzuiveringen.
INTERESSANT VOOR DE INDUSTRIE
Hoewel Aurea ontwikkeld is voor het verwijderen van medicijnresten uit huishoudelijk afvalwater, is de technologie potentieel veel breder toepasbaar. “Grote industriële bedrijven, die te maken hebben met steeds strengere milieueisen omtrent lozingen van schadelijke stoffen, hebben al interesse getoond”, vertelt De Wilt. “Met Aurea kun je ook microverontreinigingen uit industriële afvalstromen halen.” Zo kunnen bedrijven hun milieudoelstellingen behalen en voldoen aan wet- en regelgeving.
DRINKWATERSECTOR
Aurea biedt ook mogelijkheden voor de drinkwatersector. Hoewel de uitrol van nieuwe technologieën in deze sector minder snel gaat, wordt er al wel nagedacht over de integratie van Aurea in drinkwaterzuiveringsprocessen. De technologie zou ingezet kunnen worden om chemische verontreinigingen uit drinkwater te verwijderen.
FULL-SCALE IMPLEMENTATIE
Op de afvalwaterzuiveringsinstallatie van Zeist (Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden) wordt de eerste full-scale Aurea-installatie gerealiseerd met een capaciteit van 1.250 m3/uur, voor het afvalwater van zo’n 100.000 inwoners. De installatie is nu in de definitieve ontwerpfase van de aannemer. Een tweede installatie wordt geplaatst als nabehandeling op de Nereda Verdygo Package Plant in Weert (Waterschapsbedrijf Limburg). Deze installatie krijgt een capaciteit van 5 m3/uur. ●
Meer lezen over de 15 veelbelovende zuiveringstechnieken? Scan de QR-code.
Flowschema Aurea-techniek. (Beeld: HaskoningDHV)
9 FOUTEN DIE JE MEMBRAANPOMP
OM ZEEP HELPEN
Membraanpompen zijn veelzijdig en voor allerlei toepassingen geschikt. Maar elk voordeel heeft een nadeel: als je de membraanpomp niet precies afstemt op jouw proces, draai je hem snel in de soep. 9 fouten die je moet vermijden.
Membraanpompen zijn er in allerlei soorten en maten: van kunststof of metaal, persluchtaangedreven of elektrisch aangedreven en sterk variërend in vermogen. Door de juiste eigenschappen van de pomp te kiezen, past de membraanpomp bij tal van toepassingen. Je kunt er bijvoorbeeld
corrosieve, abrasieve (schurende) of viskeuze vloeistoffen mee verpompen. Daarom tref je ze overal in de industrie aan, van de food tot de chemie.
VERKEERD GEBRUIK
Maar soms worden membraanpompen ingezet op een manier die niet goed past bij de eigenschappen van de pomp. Dat is zonde, want bij verkeerd gebruik kun je een membraanpomp helaas binnen mum van tijd slopen. Wat zijn de 9 meest gemaakte fouten bij het gebruik en de inzet van membraanpompen?
Martijn Kroese
1
Drooglopen
Membraanpompen staan erom bekend dat ze droog mogen lopen. In de basis klopt dat ook: je kunt ze gebruiken om een vat of reservoir helemaal leeg te pompen.
Net als veel andere typen pompen vindt de membraanpomp drooglopen echter niet bepaald prettig. De membranen gaan op den duur scheuren, waardoor die vervangen moeten worden. Membraanpompen kunnen worden uitgerust met een beveiliging (Flow Stop Valve) die de pomp uitschakelt als die droogloopt, maar is zo’n beveiliging er niet, dan moet je de pomp tijdig handmatig uitschakelen.
2
Vervuilde perslucht
De meeste membraanpompen zijn perslucht-aangedreven. En hoewel nieuwe compressors schone perslucht afgeven, zijn er nog erg veel oude types in gebruik die met olie, vocht of ander vuil verontreinigde perslucht uitstoten. Gebruik je zo’n compressor, dan is dat funest voor de luchtschuif en geluidsdemper in je membraanpomp. Vuil en vocht kunnen zorgen voor verstoppingen en ijsvorming. Investeer je in een membraanpomp, zorg dan ook voor droge en schone perslucht.
3
Starten met volle druk
Wil je een membraanpomp op hoge capaciteit inzetten, dan heb je veel persluchtdruk nodig. Maar zet je een membraanpomp vanuit het niets onder hoge persluchtdruk, dan krijgen de membranen een opdoffer die schade kan veroorzaken.
Membraanpompen kunnen daarom worden voorzien van een Soft Start Valve. Die zorgt ervoor dat het vermogen in de pomp altijd langzaam wordt opgebouwd. Gebruik je een membraanpomp zonder zo’n Soft Start Valve, dan zul je er zelf aan moeten denken om de druk niet snel, maar geleidelijk op te voeren.
4
Onjuiste membraankeuze
Een membraanpomp pak je zo op om ‘m op een andere plek aan te sluiten. Dat maakt dat mensen soms één membraanpomp gebruiken voor het verpompen van verschillende vloeistoffen – en dat kan ten koste gaan van de levensduur. Een membraan kies je zorgvuldig op basis van de vloeistof die je gaat verpompen. Membranen die geschikt zijn voor bijvoorbeeld corrosieve vloeistoffen kun je niet zomaar gebruiken om abrasieve vloeistoffen te verpompen, of vice versa. Kies dus het juiste membraan en gebruik je pomp alleen voor die toepassing.
5
Te hoge ingangsdruk
Een berucht verschijnsel bij membraanpompen is het ‘machinegeweer-geluid’. Hoor je dit geluid tijdens het gebruik van de pomp, dan betekent dit dat de ingangsdruk te hoog is. De druk op de ingang van de pomp is dan dusdanig hoog, dat de klepkogel aan de zuigzijde uit zijn zitting wordt gedrukt. Dat levert een klepperend geluid op. Dat is niet alleen irritant – het beschadigt bovendien je pomp.
6
Te smalle persluchtleiding
Perslucht bereikt de membraanpomp via een leiding. Die persluchtleiding heeft idealiter dezelfde diameter als de luchtaansluiting op de pomp. Kies je een smallere leiding, dan ontvangt de pomp te weinig perslucht.
Het gevolg daarvan is dat de pomp continu op een lager vermogen draait dan je eigenlijk zou willen, waardoor je pompproces onnodig traag verloopt. Gebruik daarom altijd een persluchtleiding die goed bij je pomp past.
Door drooglopen kan het membraan scheuren. Een flow stop valve schakelt de pomp uit voordat die droogloopt.
7
Te kleine aanzuigleiding
Een te kleine aanzuigleiding kan cavitatie veroorzaken: de druk in de pomp wordt lager dan de dampdruk van de vloeistof. Dit kan de levensduur van de pomp verkorten. Daarnaast veroorzaakt een te kleine leiding grotere drukverliezen, waardoor de doorstroomcapaciteit van je membraanpomp omlaaggaat.
Zorg daarom altijd voor de juiste leidingmaten voor een goede werking van je membraanpomp.
8
Hoog vermogen bij abrasieve vloeistoffen
Onjuiste membraankeuze gaat ten koste van de levensduur. Er is een geschikt membraan voor elk soort vloeistof.
Kies je een pomp die op hoge snelheid een abrasieve vloeistof moet verpompen, dan kan dat leiden tot meer slijtage van de klepzittingen en kogels. Een hogere snelheid leidt bovendien tot een kortere levensduur van de membranen. Daarom is het beter om in zulke gevallen een grotere pomp te kiezen, die je op een lagere snelheid laat pompen. Dit voorkomt slijtage en verlengt de levensduur van de membranen aanzienlijk.
9
Onjuiste capaciteitsinschatting
Fabrikanten testen en meten het vermogen van een membraanpomp met water en zonder aanzuighoogte. Ga je viskeuze vloeistoffen verpompen met aanzuighoogte dan zijn de pompprestaties echter ingrijpend anders. Viskeuze vloeistoffen zorgen voor meer drukverlies in de pomp – het gewicht van de vloeistof werkt de pomp tegen. Die heeft extra kracht nodig om de zwaartekracht te verslaan. Bereken de capaciteit van je pomp dus op basis van de exacte toepassing die je voor ogen hebt. ●
Scope 1, 2, 3 emissies.
SCOPE 1, 2, 3-METHODE: HULPMIDDEL
OM EMISSIES TE VERLAGEN
Met het Scope 1, 2, 3 systeem kunnen bedrijven de uitstoot van CO 2 - en andere broeikasgassen stapsgewijs verlagen en de productieketen verduurzamen. Wat houdt de methode in, en wat heeft de procesindustrie eraan?
De Scope 1, 2, 3-methode is ontstaan vanuit het Green House Gas Protocol. Het is een staps gewijze aanpak om de impact van de uitstoot van CO 2 - en andere broeikasgassen binnen en buiten je bedrijf in beeld te brengen. Op basis van deze kennis kun je dan een gerichte strategie opzetten om je CO 2 -voetafdruk te verkleinen.
SCOPE 1, 2 3: STEEDS WIJDERE
CIRKELS
De drie scopes zijn steeds wijdere cirkels rond je bedrijf waarvan de uitstoot meegerekend wordt.
● Scope 1 gaat over de directe CO2- en andere broeikasgasemissies afkomstig van bronnen die je bedrijf in eigendom heeft, zoals ovens, ketels en voertuigen.
● Scope 2 gaat over de indirecte broeikasgasemissies die veroorzaakt worden door de opwekking van ingekochte energie (gas, elektriciteit, stoom of warmte).
● Scope 3 betreft de indirecte broeikasgasemissies in de productketen, zowel ‘upstream’ (materialen en machines van leveranciers) als ‘downstream’ (alle activiteiten na de productie tot aan de afvalfase).
SCOPE 3-EMISSIES
Scope 3 betekent dat je als bedrijf ook de emissies buiten de bedrijfspoort meeneemt om je eigen CO2-voetafdruk te verkleinen. Deze bronnen van uitstoot heb je niet zelf in bezit en dat maakt de aanpak van deze emissies lastig, maar verminderen van deze emissies is wel cruciaal. Steeds meer bedrijven brengen hun Scope 3-emissies in kaart en stellen reductiedoelen op. Ook gaan ze met klanten en leveranciers hierover het gesprek aan. Een bedrijf dat duidelijke stappen zet om zijn emissies terug te dringen, is immers interessanter voor klanten en leveranciers die ook zulke ambities hebben.
IMPLICATIES VOOR TOELEVERANCIERS
Via Scope 3 krijgen ook toeleveranciers voor de procesindustrie, en dus ook machinebouwers, te maken met de duurzaamheidsambities van hun klanten. Daarnaast kunnen toeleverlanciers zelf met de Scope-methode aan de slag, om hun eigen CO2-voetafdruk te verkleinen. De Scope 3-emissies van hun klanten zijn immers hun eigen Scope 1- en 2-emissies.
Fictief praktijkvoorbeeld
Wat Scope 1, 2, 3 in de praktijk betekent, kun je aflezen aan het voorbeeld van het fictieve bedrijf ‘NutriFit’. NutriFit is een fictief levensmiddelenbedrijf dat ingrediënten voor proteïnerijke voeding maakt. Deze eiwitrijke poeders maakt het bedrijf in een proces van malen, mengen en drogen. Het drogen gebeurt met sproeidrogers. Het transport van het product naar de klant gaat met dieselvrachtwagens. Met ‘Scope 1’ brengt NutriFit zijn directe CO2-emissies in kaart en met ‘Scope 2’ de indirecte emissies die ontstaan bij de opwekking van de energie die het bedrijf inkoopt. De sproeidroger op aardgas is door zijn hoge energieverbruik een grote CO2-uitstoter. Daarom gaat NutriFit op zoek naar mogelijkheden om die emissies tijdens het sproeidrogen te verlagen.
CO2-REDUCTIE SCOPE 1 EN 2
Uit onderzoek blijkt dat online sensoren die het vochtgehalte tijdens het droogproces efficiënter sturen, het energieverbruik fors kunnen verlagen (Scope 1 CO2-reductie). NutriFit besluit hierin te investeren. Daarnaast zet het bedrijf een plan op om een aantal kleinere gasgestookte sproeidrogers binnen 3 jaar te vervangen door elektrische. De overstap naar duurzame elektriciteit levert nog aanvullende CO2-reductie (Scope 2) op. Om het transport te verduurzamen, gaat NutriFit geleidelijk over op vrachtwagens met schone Euro 6-motoren.
SCOPE 3
Om de indirecte emissies in de productketen (Scope 3) terug te brengen, wil NutriFit de (dierlijke) melkeiwitten gaan vervangen door plantaardige eiwitten, die een flink lagere CO2-voetafdruk hebben. Boter en kaas hebben namelijk een grote milieu-impact vanwege de hoeveelheid methaan die door koeien wordt uitgestoten. Het bedrijf vindt een leverancier die plantaardige proteïnen uit peulvruchten produceert. De eerste tests bij NutriFit met deze ingrediënten zijn veelbelovend. Het bedrijf besluit deels over te gaan op plantaardige proteïnen, om zo de CO2-voetafdruk van zijn producten te verkleinen. De nieuwe lijn kan al binnen 2 jaar in bedrijf zijn.
‘Scope 3-emissies vertegenwoordigen gemiddeld zo’n 70% van de totale broeikasgasemissies van een bedrijf’
WAT HEEFT DE PROCESINDUSTRIE AAN DE SCOPE-METHODE?
De procesindustrie gebruikt fors veel energie en stoot dus ook veel CO2 uit. De sector moet de komende jaren verduurzamen. De energieregelgeving vereist daarnaast van steeds meer procesbedrijven dat zij zicht hebben op hun CO2en andere broeikasgasemissies en de beschikbare data hierover verzamelen. De Scope-methode biedt een praktisch instrument om deze emissies op een rij te zetten en te begrijpen. Op basis hiervan kunnen bedrijven verduurzamen en meegaan in de energietransitie.
SCOPE 1, 2, 3-RAPPORTAGEPLICHT
Verder helpt de Scope-methode bedrijven om te voldoen aan hun rapportageplicht naar de buitenwereld toe. Steeds meer bedrijven in de proces-
industrie – zowel producenten als leveranciers van procestechnologie – vallen onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Deze Europese richtlijn verplicht bedrijven jaarlijks verslag uit te brengen aan de hand van een lijst met duurzaamheidscriteria, waaronder de CO2-uitstoot. Bedrijven zijn verplicht te rapporteren over hun eigen broeikasgasemissies (Scope 1) en hun indirecte emissies bij de opwekking van de energie die zij inkopen (Scope 2). Het meten en rapporteren van Scope 3-emissies is (voorlopig) nog vrijwillig. Toch doet een groeiend aantal bedrijven dat al wel, vooruitlopend op een mogelijke verplichting. ●
Meer lezen over Scope 1,2,3 in de toeleveringsketen?
Scan de QR-code
BREEKPLATEN: VEELVOORKOMENDE TYPEN EN TOEPASSINGEN
De breekplaat is een veel gebruikte drukbeveiliging in productieprocessen. In dit artikel lees je welke typen breekplaat vaak gebruikt worden en waar ze worden toegepast.
Diverse typen breekplaat van grafiet.
Forward-acting breekplaat.
Meer weten over breekplaten de functie en eigenschappen van breekplaten?
Scan de QR-code en lees het artikel op Solids Processing.nl.
In veel gesloten processen waar gewerkt wordt met drukken, zijn breekplaten een onmisbare beveiliging tegen over- en onderdrukken.
TYPEN BREEKPLAAT
Drie veelvoorkomende typen van breekplaten zijn:
1. forward-acting breekplaten
2. reverse-acting breekplaten
3. sanitaire breekplaten
1. Forward-acting breekplaten
Forward-acting breekplaten zijn breed inzetbaar en geschikt voor breekdrukken vanaf circa 0,2 tot ruim 4.000 bar, afhankelijk van grootte. Dit type breekplaat is verkrijgbaar in diameters van 6 tot 600mm. Vooral voor hogere drukken (vanaf 50 bar) zijn forward-acting breekplaten ideaal. Een aandachtspunt bij dit type breekplaat is de verhouding tussen toegestane werkdruk en ontwerpdruk.
2. Reverse-acting breekplaten
Reverse-acting breekplaten kenmerken zich door het omklappen (‘buckling’) van de breekplaat. Bij een ongewenst drukniveau scheurt de breekplaat open. Dit type breekplaat is daarmee uitermate geschikt voor cyclische en pulserende druktoepassingen. Bij drukpulsatie is sprake van een snelle stijging of daling van de druk. De reverseacting breekplaat heeft een breekdrukbereik van 0,14 tot 69 bar en is in diameters van 25 tot 300mm beschikbaar.
Sanitaire breekplaat voor gebruik in hygiënische processen.
Breekplaat van grafiet.
3. Sanitaire breekplaten
Sanitaire of hygiënische breekplaten zijn reverseacting breekplaten waarvan de bolle zijde naar het proces is gericht. Dit type breekplaat kan een zeer groot aantal cycli aan, van vol vacuüm tot de maximaal aanbevolen breekdruk. Het breekdrukbereik ligt tussen de 0,76 en 20,7 bar. Dit type breekplaat is leverbaar in diameters van 25 tot 100 mm. De sanitaire breekplaat breekt niet direct als de werkdruk boven de maximale werkdruk komt. Er is wat tolerantie. Als de belasting van een ‘gewone’ breekplaat te vaak boven de maximaal aanbevolen werkdruk komt, zal deze op den duur breken, zelfs onder de ingestelde breekdruk. De sanitaire breekplaat is van hoogwaardig gepolijst roestvaststaal gemaakt. Het product krijgt geen of veel minder kans zich te hechten en de breekplaat (en houder) zijn eenvoudig te reinigen.
Op zoek naar tips voor het selecteren, opslaan en monteren van breekplaten?
Scan de QR-code en lees het artikel op MB Maintenance Benelux.
MATERIAAL
Breekplaten zijn meestal gemaakt van metaal, maar ook composiet en grafiet platen komen voor.
COMPOSIET
Breekplaten van composiet bestaan uit metaal in combinatie met een dunne kunststof folie. Door het gebruik van verschillende materialen functioneren deze breekplaten ook bij zeer lage drukken (vanaf 0,2 tot 172 bar in diameters van 6 tot 600 mm). Er zijn zelfs breekplaten die in beide richtingen een drukniveau hebben, zodat ze bescherming bieden tegen over- én onderdruk.
GRAFIET
Een van oudsher gebruikelijke uitvoering zijn breekplaten gemaakt van grafiet. Deze worden doorgaans toegepast op drukvaten en leidingen vanwege hun uiteenlopende temperatuurbereik van -179 tot 600ºC. De breekplaat van grafiet is corrosiebestendig, geschikt voor vloeistoffen, gassen en dampen, en kan alle breekdrukniveaus aan.
VEELVOORKOMENDE TOEPASSINGEN
De breekplaat is in gebruik in nagenoeg alle sectoren van de procesindustrie. De ene sector stelt evenwel hogere eisen aan drukbeveiliging dan de andere. In de chemie en de olie- en gasindustrie worden breekplaten aan uiteenlopende (mogelijk agressieve en giftige) gassen en vloeistoffen blootgesteld. Corrosiebestendigheid en een hoge levensduur van de breekplaat zijn daarom zeer belangrijk.
HYGIËNE-EISEN AAN DE BREEKPLAAT
De farmaceutische industrie en de voedingsindustrie stellen juist hoge hygiëne-eisen. De sanitaire breekplaat wordt hier dan ook veel toegepast. Dit type breekplaat is geschikt voor in steriele processen en is hygiënisch ontworpen, dat wil zeggen dat hij zo min mogelijk dode ruimtes creëert. In de food en de farma is dat een must. Er mag immers geen product in de installatie achterblijven en systemen moeten goed reinigbaar zijn. ●
FLUIDS PROCESSING WORLD
AKRON (OHIO), VS Chemische recycling met liquefactie
Biobrandstoffenspecialist Neste, plasticrecycler
Alterra en ingenieursbureau Technip Energies hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend voor de ontwikkeling van een modulaire installatie voor chemische recycling. Aan de basis staat
Alterra’s technologie voor het vloeibaar maken van afvalplastic, meer specifiek thermochemische liquefactie. De vloeibare koolwaterstofproducten uit dit proces kunnen verder worden geraffineerd tot hoogwaardige grondstoffen voor nieuwe kunststoffen en chemicaliën. In dit project leveren
Alterra en Neste de technologie, terwijl Technip Energies verantwoordelijk is voor het ontwerp, de ontwikkeling en levering van een modulaire, pasklare productielijn. ●
AKEN, DUITSLAND
Onderhoudskosten lager met kunststof lagers
Een gezamenlijk onderzoek van de RWTH Aachen University en Igus, producent van hoogwaardige smeermiddelvrije polymeren, heeft voor het eerst de voordelen van smeermiddelvrije kunststof glijlagers versus conventionele metalen lagers aangetoond. Door kunststof lagers te gebruiken kunnen bedrijven jaarlijks tot € 14 miljoen besparen, afhankelijk van de toepassing, en uiteraard de grootte van het bedrijf. De besparing zit in de aankoop van smeermiddelen, die niet langer nodig zijn en in het handmatig nasmeren van lagers. In sommige gevallen kunnen bedrijven tot 2 miljoen werkuren per jaar besparen die anders zouden gaan naar smeeronderhoud. Een aangehaald voorbeeld van Heineken Brasil, dat meedeed aan dit onderzoek, laat zien dat de brouwer bij de overstap op kunststof glijlagers jaarlijks 20 ton smeermiddel kan besparen en een klein half miljoen euro aan uitgaven voor smeermiddelen. Het gaat hier om 600 lagerlocaties. Daar bovenop zou het Heineken ook nog eens ook € 5,4 miljoen aan personeelskosten schelen als er wordt overgeschakeld op kunststof lagers voor de transportbanden van alle 160 vestigingen wereldwijd. ●
VELEN, DUITSLAND
Energiezuinig
roerwerk bespaart 75%
Het Duitse zuivelbedrijf ‘Molkerei Wiegert’ heeft met een nieuw ALSroerwerk van Alfa Laval het energieverbruik bij het roeren van een tank met 75 % weten te verlagen. Het bedrijf besloot een proef van 3 maanden te doen en dat pakte zo positief uit, dat ook een tweede tank van een nieuw exemplaar is voorzien. Het oude roerwerk was aan het eind van zijn levensduur, en verbruikte dagelijks 8,6 kW bij volledige belasting, met alle energie en onderhoudskosten van dien. Het werd gebruikt voor het homogeniseren van mager melkconcentraat met een drogestofgehalte van 35%. Het nieuwe roerwerk doet hetzelfde werk met slechts 2,2 kW vermogen en spaart jaarlijks € 1.200 in energie uit. De investering in het nieuwe roerwerk wordt naar verwachting in minder dan 3 jaar terugverdiend. Het roeren dient voor het mengen van ingrediënten, het verkrijgen van een uniforme textuur en stabiliteit, het ondersteunen van fermentatie en het gelijkmatig verdelen van de temperatuur binnen de tank. ●
NÜRNBERG, DUITSLAND
Duurzamer brouwen en bottelen op de BrauBeviale
Tijdens de vakbeurs BrauBeviale van 26 tot 28 november 2024 toonde Krones, samen met dochterondernemingen Steinecker, Evoguard en Ampco Pumps, diverse nieuwe technologieën die de drankenproductie en het brouwproces effectiever en duurzamer maken. Omdat veel fabrieken met verouderde apparatuur werken, die nog niet aan vervanging toe is, biedt het bedrijf een levenscyclusservice om de bestaande productie te verduurzamen. Hiervoor wordt duurzaamheid op alle niveaus van de onderneming doorgelicht. Een van de opties is renovatie van bestaande machines en lijnen met oog voor duurzaamheid. Hierbij kunnen duurzaamheid en digitale transformatie hand in hand gaan om sneller stappen te kunnen zetten. Brau Beviale trok dit jaar 31.000 bezoekers, dit is vrijwel gelijk aan 2023. Hoewel bezoekersaantallen over de jaren wat terugliepen, is de teruggang zeker niet dramatisch te noemen. Zo trok de editie van 2022 ruim 35.000 bezoekers, wat wel aangeeft dat het beursconcept springlevend is. ●
FOSHAN, CHINA
Duurzame, intelligente brouwerij
DORTMUND, DUITSLAND
Fabriek van het jaar 2024
Wilo’s Smart Factory op het hoofdkantoor in Dortmund heeft de prestigieuze titel ‘Fabriek van het Jaar 2024’ in de wacht gesleept. Deze hypermoderne fabriek van de leverancier van pompen en pompsystemen is volgens de jury een toonaangevend voorbeeld van Industrie 4.0 en zet binnen de industriële productie een nieuwe standaard op het gebied van digitalisering en automatisering. De productiefaciliteit maakt gebruik van innovatieve technologieën, waaronder kunstmatige intelligentie en cobots (robots die samenwerken met mensen) om flexibel en met een constant hoge kwaliteit te kunnen produceren. Wilo heeft meer dan € 125 miljoen geïnvesteerd in de fabriek, die in 2019 werd geopend en 55.000 m2 bestrijkt. De fabriek produceert pompen voor verwarmingstechnologie en airconditioningsystemen en voldoet aan de hoogste kwaliteits en milieustandaarden. Het productieproces in Dortmund is klimaatneutraal, net als in de andere Europese en Chinese locaties van Wilo. ●
Carlsberg en KHS hebben samen een van de grootste en modernste brouwerijen van China gerealiseerd in het ZuidChinese Foshan. Dit greenfieldproject met vijf geavanceerde vul en verpakkingslijnen kostte € 191 miljoen, omvat 80.000 m² op een 16 ha groot terrein, en produceert zowel internationale premiummerken, zoals Carlsberg en Tuborg, als sterke lokale merken. De brouwerij start met een capaciteit van 5 miljoen hectoliter, maar kan de productie opvoeren tot 14 miljoen hectoliter. De brouwerij is slim en duurzaam ontworpen. Zo wordt regenwater opgevangen en behandeld om waterverbruik te besparen. Ook wekt de brouwerij tot 30% van haar elektriciteit op via zonnepanelen op het dak. Verder bestaat de constructie uit energiebesparende, gerecycleerde bouwmaterialen, zoals bepaald in een drie punten tellend Chinees milieusysteem. ●
(bacterie)korrels
WATERZUIVERING: NEREDA-VERDYGO TECHNOLOGIE IS DOORBRAAK IN DUURZAAMHEID
In oktober 2024 is de eerste Nereda Verdygo Package Plant in gebruik genomen op de rwzi Weert van Waterschapsbedrijf Limburg. Deze nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie combineert Nereda (bacterie)korrels voor de zuivering met de Verdygo bouwwijze. Deze wereldprimeur betekent een doorbraak in duurzaamheid.
De innovatieve Nereda-technologie biedt een efficiënte oplossing voor waterzuivering. De technologie is ontwikkeld door ingenieursbureau Royal HaskoningDHV in samenwerking met Nederlandse waterschappen en universi-
teiten. De techniek is gebaseerd op het gebruik van speciale bacteriekorrels waarmee afvalwater effectief omgezet wordt in schoon water, dat geschikt is voor toepassingen zoals irrigatie in de landbouw.
MODULAIRE TOEPASSINGEN
De Nereda Verdygo Package Plant (NVPP) is een mobiele versie van de Nereda techniek. De NVPP is modulair en verplaatsbaar en kan zowel klein- als grootschalig relatief snel en gemakkelijk
Nereda Verdygo Package Plant op de rwzi in Weert van Waterschapsbedrijf Limburg. De afvalwaterzuiveringsinstallatie combineert Nereda
voor de zuivering met de Verdygo bouwwijze.
worden opgebouwd op plekken waar behoefte is aan gezuiverd zoetwater. Dit maakt de NVPP circulair en geschikt voor meerdere toepassingsmogelijkheden, zoals irrigatiewater in de landbouw of glastuinbouw, specifieke industriële toepassingen, droogtebestrijding in beken, en bij nieuwe woonwijken. De NVPP is een coproductie van Waterschapsbedrijf Limburg, SBE Eijsden en Royal HaskoningDHV
HOE WERKT DE NEREDA-TECHNOLOGIE?
Nereda is een unieke waterzuiveringstechnologie die gebruikmaakt van speciale bacteriekorrels om afvalstoffen in het water af te breken. In tegenstelling tot traditionele waterzuiveringsprocessen, waarin slibvlokken langzaam bezinken, bevatten deze actief-koolkorrels bacteriën die het afval versneld afbreken. De korrels bezinken niet alleen veel sneller, maar bevatten zowel zuurstofrijke als zuurstofarme en zuurstofloze zones, waardoor aerobe en anaerobe bacteriën tegelijkertijd hun werk kunnen doen. Het hele zuiveringsproces (nitrificatie, denitrificatie en biologische fosfaatverwijdering) kan zo binnen één tank plaatsvinden. Dat betekent dat er geen veelvoud aan bassins nodig zijn, en dat het slib niet van het ene naar het andere bassin overgepompt hoeft te worden. Dit maakt Nereda niet alleen ruimtebesparend, maar ook veel energiezuiniger dan conventionele zuiveringen. Het water dat overblijft na zuivering is schoon genoeg om te gebruiken voor irrigatie of in industriële processen.
Voordelen Nereda ten opzichte van traditionele waterzuivering
1. Ruimtebesparing en efficiënter energiegebruik: Door het compacte ontwerp met de bacteriekorrels nemen Nereda-installaties minder ruimte in dan conventionele zuiveringssystemen, die vaak meerdere grote tanks en verschillende zuiveringsstappen vereisen. Het volledige zuiveringsproces vindt plaats in één tank, wat de installatiekosten en onderhoudskosten verlaagt en tegelijkertijd een snelle installatie mogelijk maakt.
2. Geen chemische toevoegingen en lagere energiekosten: De Nereda-technologie vereist geen toevoeging van chemicaliën, wat de impact op het milieu vermindert en de operationele kosten verlaagt. Bovendien is het energieverbruik van het Nereda-proces lager, wat bijdraagt aan een aanzienlijke vermindering van de CO₂-uitstoot. Deze voordelen maken Nereda niet alleen duurzaam, maar ook kosteneffectief.
3. Flexibiliteit en inzetbaarheid op diverse locaties: Dankzij de modulaire opzet van de Package Nereda-installatie kan deze technologie eenvoudig en snel geïnstalleerd worden op uiteenlopende locaties. Dit maakt de technologie uitermate geschikt voor toepassingen in onder meer landbouwgebieden met watertekorten en industriële omgevingen met een grote waterbehoefte. In tijden van droogte zorgt de installatie voor meer flexibiliteit in bestaande watersystemen.
4. Productie van waardevolle bijproducten: Naast de waterzuivering produceert de Neredatechnologie waardevolle bijproducten, zoals biogas en biopolymeren, die opnieuw ingezet kunnen worden voor energieopwekking of andere industriële processen. Dit draagt bij aan een circulaire economie en maakt het zuiveringsproces nog duurzamer.
VERDYGO-SYSTEEM
Een andere bekende innovatie in waterzuivering is het Verdygo-systeem. Dit systeem is, net als Nereda, compact en gericht op duurzaamheid, maar het grootste verschil zit in de zuiveringsaanpak. Verdygo is modulair en maakt gebruik van flexibele modules voor verschillende afvalwaterbehandelingsstappen, terwijl Nereda het hele zuiveringsproces in één tank uitvoert. Nereda’s snellere bezinking en chemievrije benadering bieden vooral voordelen voor toepassingen in de agrarische en industriële sectoren. Voor meer informatie over het Verdygo-systeem zie www.verdygo.com. De combinatie van Nereda en Verdygo levert de flexibele Nereda-Verdygo Package Plant op, die nu in Weert draait.
AGRARISCHE SECTOR
De Nereda-technologie heeft wereldwijd interesse gewekt en biedt oplossingen voor tal van wateruitdagingen. Naast de zuivering van stedelijk afvalwater blijkt de technologie vooral veelbelovend voor de agrarische sector, waar droogteproblemen steeds urgenter worden. Door afvalwater op een efficiënte manier om te zetten in schoon water
Modulaire Verdygo onderdelen worden samengebouwd voor de rwzi Weert.
kunnen boeren hun gewassen besproeien, zonder extra druk te leggen op schaarse grondwaterreserves.
INDUSTRIEWATER EN KLEINSCHALIGE TOEPASSING
Ook in industriële omgevingen biedt Nereda een toekomstbestendige oplossing. Bedrijven die veel water nodig hebben, zoals in de voedselproductie en de chemische industrie, kunnen hun eigen afvalwater zuiveren en hergebruiken, wat de kosten verlaagt en een kleinere ecologische voetafdruk achterlaat. Daarnaast maakt de modulaire aard van de installatie het mogelijk om deze in kleinere omgevingen toe te passen, zoals ziekenhuizen en hotels die continue waterzuivering nodig hebben.
Wereldwijd zijn er inmiddels al meer dan 100 Nereda-projecten gerealiseerd in landen zoals Zuid-Afrika, Brazilië en Australië en de VS. Deze technologie kan van onschatbare waarde zijn in gebieden met beperkte toegang tot schoon water, waar waterbesparing en hergebruik essentieel zijn.
Nereda Verdygo Package Plant. Links de bufferzone met de influent-, effluent- en slibbuffers; in het midden de operations container met blowers, pompen en cormpressors; rechts de 3 Nereda reactoren, waar de zuivering plaatsvindt.
Stappenplan: Zo bouw je een Nereda-installatie
Een Nereda-installatie implementeren is eenvoudig en bestaat uit de volgende stappen:
1. Locatieanalyse en vaststellen waterbehoefte: Bepaal de benodigde waterzuiveringscapaciteit en kies een geschikte locatie, zoals een landbouwgebied of industrieterrein.
2. Installatie van tanks en systemen: De modulaire tanks kunnen snel en flexibel worden geplaatst, waardoor de installatie indien nodig eenvoudig uitgebreid of verplaatst kan worden.
3. Inbrengen van bacteriekorrels: De bacteriekorrels, de kern van het Nereda-proces, worden in de tanks geplaatst en starten het zuiveringsproces direct.
4. In bedrijfstelling en monitoring: Het proces wordt continu gemonitord en geoptimaliseerd om ervoor te zorgen dat het gezuiverde water voldoet aan de gestelde normen.
5. Beheer van bijproducten: Het slib dat tijdens het proces ontstaat, kan worden ingezet voor biogasproductie en biopolymeren (Kaumera) [link?], wat het proces verder verduurzaamt.
DROOGTEBESTRIJDING EN WATERBEHEER
Droogte en waterbeheer is een groeiend probleem. Nereda kan bijdragen aan een oplossing, omdat deze techniek het water zo ver zuivert dat het hergebruikt kan worden. Dit helpt om de druk op natuurlijke waterbronnen te verlichten, wat gezien de groeiende klimaatuitdagingen
(advertentie)
steeds belangrijker wordt. Nereda speelt zo een belangrijke rol in de transitie naar een circulaire economie, waarin water een waardevolle, herbruikbare grondstof wordt. Dit sluit naadloos aan bij de missie van de Nederlandse waterschappen om waterbeheer duurzamer en toekomstbestendig te maken. ●
Procesverbetering is als klimmen. Met een sterke partner kun je elk obstakel overwinnen.
Net zoals atleten vertrouwen op hun teamgenoten, weten wij dat samenwerking met onze klanten hetzelfde niveau van ondersteuning en betrouwbaarheid biedt op het gebied van productieproductiviteit. Samen kunnen we uitdagingen overwinnen en een gezamenlijk doel bereiken; processen optimaliseren met het oog op economische efficiëntie, veiligheid en milieubescherming. Laten we samen verbeteren.
Wil je meer weten? www.nl.endress.com
SINGLE-USE ASSEMBLAGES VOOR BIOFARMA EN BIOTECH
Watson-Marlow Fluid Technology Solutions (WMFTS) introduceert single-use vloeistof-assemblages voor de biofarmaceutische en biotechnologische sector. De nieuwe steriele vloeistoftransport- en vul- en afwerkoplossingen voor eenmalig gebruik kunnen niet alleen geleverd worden als standaard, kant-en-klare assemblages, maar ook op maat gemaakt worden. De kant-en-klare assemblages zijn voorgemonteerde, lot-traceerbare assemblages voor de vloeistofoverdracht tussen apparatuur en processtappen. Daarnaast kan Watson Marlow putten uit een uitgebreide ‘bibliotheek’ van componenten om de maatwerk-assemblages samen te stellen. Het open architectuurmodel biedt flexibiliteit en compatibiliteit met
SLANGENPOMP VOOR SLURRIES MET GROTERE CAPACITEIT
De Verderflex Dura 60 is een slangenpomp voor overslagtoepassingen voor abrasieve slurries en zeer viskeuze vloeistoffen. De pomp is onderdeel van de Dura-serie van Verder, een reeks slangenpompen die, door de vertikaal geplaatste motor, uitzonderlijk compact zijn. Ze hebben 70% minder vloeroppervlak nodig dan conventionele slangenpompen. Er bestonden al pompen met capaciteiten tusssen de 5 en 55, maar daar is nu aan de Dura 60 bijgekomen, met een verhoogd
debiet tot 16,5 m3 per uur op dezelfde maat frame. De pomp kan een maximale druk van 16 bar aan, en een maximum temperatuur van 100°C. De vaste delen in de te verpompen vloeistof mogen maximaal 15 mm groot zijn (voor samendrukbare deeltjes) en maximaal 6 mm als ze niet samendrukbaar zijn. Maximale opvoerhoogte is 9,5 m en het maximale toerental is 71 rpm. De slang van NBR of EPDM gaat lang mee en is eenvoudig en snel te verwisselen.
bestaande vloeistofcontactmaterialen. De fill/finish assemblages beschermen therapeutische producten tijdens het vullen. Alle assemblage configuraties hebben een steriliteitsgarantie en worden routinematig getest op bioburden, deeltjes en endotoxine. De assemblages zijn geschikt voor gebruik in combinatie met Watson-Marlow peristaltische pompen of Flexicon vulsystemen voor een end-to-end oplossing voor vloeistofbeheer. Alle WMArchitect-oplossingen worden geproduceerd, voorgemonteerd en verpakt in de Class 7 cleanrooms van WMFTS.
WMFTS
+31 (0)85 536 0010 www.wmfts.com.
Verder Liquids +31 (0)30 677 9211 www.verderliquids.com
VERMEULEN VERTEGENWOORDIGT SOMMER
Vermeulen Ingenieursbureau heeft de exclusieve vertegenwoordiging van Sommer Maschinen- und Anlagenbau voor de Benelux gekregen. Machinebouwer Sommer staat bekend om zijn brede assortiment dat onder andere roerwerken, mengers, staalconstructies, pijpleidingen, en complete productielijnen omvat. Sommer richt zich vooral op de productie van machines voor vloeibare en pasteuze producten en biedt systemen die wereldwijd worden toegepast bij het mengen van
o.a. kleefstoffen (lijmen, dichtingskits, hotmelt), smeermiddelen (lagervetten, smeerolie) en coatings (dispersieverf, latex, vloercoatings). Het bedrijf is gespecialiseerd in apparatuur voor producten met een hoge viscositeit (tot 4.000.000 mPas). De samenwerking met zusterbedrijf Feige Filling versterkt het productaanbod nog verder.
Vermeulen Ingenieursbureau biedt klanten in de Benelux tailormade vulmachines aan voor vloeistoffen, poeders en granulaten, palletiseermachines
en stretchhoodmachines. De samenwerking met Sommer verbreedt hun productaanbod.
Single-use vloeistof assemblages van Watson Marlow.
Vermeulen Ingenieursbureau vertegenwoordigt Sommer in de Benelux.
Verderflex Dura 60 met grotere capaciteit.
IN DE KOMENDE NUMMERS
● Nieuwe serie heavyduty pompen voor chemische processen kan de zwaarste pompklussen aan.
● Medicijnresten uit afvalwater halen, welke zuiveringstechnieken kunnen de RWZI’s inzetten?
● Sprinklerinstallaties: zo worden ze beproefd en gecertificeerd voor jarenlang zorgeloos functioneren.
De volgende editie van Fluids Processing verschijnt op 11 maart 2025. Mis ‘m niet!
18 december 2024
Hygiënisch onderhoud
Utrecht
Dagcursus voor onderhoudsmonteurs en andere medewerkers die hygiënisch bewust moeten zijn op de fabrieksvloer. Hoe pleeg je zo onderhoud dat het hygiëneniveau hetzelfde blijft? Wat doe je als je niethygiënische situaties tegenkomt? Aan bod komen: bewustwording van de noodzaak van hygiënisch werken, herkennen, signaleren en doorgeven (en terugkoppelen) niethygiënische situaties, kleine verbeteringen doorvoeren m.b.t. hygiënisch ontwerp, en hygiënisch werken.
16, 17 en 24 januari 2025
Hygiënisch ontwerpen
Utrecht
(advertenties)
NIVEAU SENSOREN
VOOR FLUIDS
3daagse cursus van Burggraaf & Partners (die de organisator als ‘pittig’ bestempeld) over voedselveilig ontwerpen of aanpassen van apparatuur en productielijnen. De cursus is gericht op de samenwerking tussen machineontwerper en gebruiker en wordt voortdurend aan nieuwe ontwikkelingen aangepast. Behandeld worden wet en regelgeving; risicoanalyse (C/F/M); reiniging (tot welk niveau, met welke middelen en methoden, en reinigingsdetectie); basisprincipes hygiënisch ontwerpen; materialen (metalen, elastomeren & plastic, overig); hygiënisch lassen hygiënische statische / dynamische afdichtingen; hygiënisch tankontwerp; hygiënische transportband; hygiënische procesvoering; hygiënisch samenbouwen (integreren); en hygiënisch beoordelen.
6-7 februari 2025
CIP- Innovatieve reinigingstechnieken
Utrecht
reinigingskosten (en downtime) en te garanderen dat je met schone apparatuur kunt beginnen.
6-7 maart 2025
Cursus zonering-gebouw: listeria-vrij produceren
Utrecht
2daagse, Engelstalige cursus van Burggraaf en Partners over hoe zonering helpt om tot listeriavrij produceren te komen. Aan bod komen o.a. de hygiënische eisen aan het gebouw waarin de bereidingsprocessen van food, feed of pharma plaatsvinden: locatieeisen, bouwelementen, omgeving en ongedierte, productstroom en zonering, constructie en luchtbehandeling.
Met case studies
13 maart 2025
Opleiding Procesveiligheid
Utrecht
Start van de opleiding Procesveiligheid met 8 bijeenkomsten en een tentamen, georganiseerd door PHOV. Aan bod komen de procesveiligheid, maar ook de organisatie en uitvoering van grote projecten in de chemische procesindustrie. Ook aandacht voor cybersecurity. Bedoeld voor MVK’ers, HVK’ers, process engineers, procestechnologen, vergunningverleners en inspecteurs bij de overheid, operators en contractors in de procesindustrie zonder MVK of HVKopleiding. Cursusdata 13, 20, 27 maart, 3, 10, 17, 24 april, 8 mei en tentamen op 22 mei 2025.
Lestijden: 9.30 tot 17.15 uur.
NB: Deze groep is vol, aanmelden voor de wachtlijst kan via info@phov.nl
De cursus wordt ook aangeboden in het najaar, startdatum 16 september 2025.
2daagse cursus Cleaning in Place voor producenten en machinebouwers in de food, feed en farma. Burggraaf en Partners behandelt hierin nieuwe automatische reinigingssystemen. Niet alleen leidingen en tanks, maar ook het automatisch reinigen van open systemen zoals transportbanden, afvulmachines of andere apparatuur. Ook aandacht voor RobotCIP oftewel rCIP als manier om te besparen op de totale
Cursusdata 16, 23, 30 september, 7, 28 oktober, 4, 11, 18 november en tentamen op 2 december 2025.
4 april 2025
Hygiënisch ontwerpen –
Transportbanden
Utrecht
Dagcursus over het hygiënisch ontwerpen van een open transportband, met o.a. specifieke aandacht voor het bandoppervlak dat langs andere oppervlakken loopt en hoe die te reinigen.
Blijf op de hoogte
AUTOMATISERING
Weg met het lopendebandwerk, leve de cobot
VOORSPELLEND ONDERHOUD
Ultrasone inspectie: stapsteen op weg naar predictive maintenance
AANDRIJFTECHNIEK
Motorreductoren: innovaties zitten vooral in de motor
UW
INSTRUMENTEN
Lek Detectie
Lager Conditiebewaking
Lager Smering
Condenspot & Afsluiter
Elektrische Ontladingsdetectie
TRAINING
CAT I & CAT II Ultrasound Training
On-site Implementatie Training
TECHNISCHE ONDERSTEUNING
Kostenloze ondersteuning & software
Online Training
Kostenloze toegang tot onze kenniscentrum
(webinars, artikelen, tutorials…)
www.uesystems.eu
28 AUTOMATISERING
‘DE MACHINE MOET DE MENS ONTZORGEN, NIET ANDERSOM’
Onderhoudsmedewerkers en procesoperators een leuke, zinvolle werkdag bieden. Dat is de missie van automatiseringsbedrijf Omron. “Automatisering moet omarmd worden, maar dan wel inclusief het team dat erachter staat”, vindt Maarten Mooi, general manager Benelux bij het bedrijf.
30 VOORSPELLEND ONDERHOUD PREDICTIVE MAINTENANCE: 5 VOORDELEN VAN ULTRASONE INSPECTIE
Ultrasone inspectie biedt onderhoudsteams tal van voordelen bij voorspellend onderhoud. Liever willen ze anticiperen op storingen en deze voorkomen dan te wachten tot het fout gaat en ze dan op te lossen.
33 AANDRIJFTECHNIEK MOTORREDUCTOREN: VOOR- EN NADELEN & INNOVATIES
Een motorreductor is een combinatie van een tandwielkast met een elektromotor die het toerental van de motor omlaag brengt en het koppel van de uitgaande as verhoogt. Welke voor- en nadelen hebben de verschillende soorten motorreductoren? En valt er nog iets te verbeteren aan het ontwerp?
35 LEESTIPS
Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.
Redactieadres
Proces Media
Marktplein 2
1421 AC Uithoorn
+31 (0)297 22 3462 redactie@maintenancebenelux.nl
Hoofdredactie
Vincent Hentzepeter
+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl
Eindredactie
Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl
Vormgeving Giesbers Retail, Velp
Met medewerking van: Martijn Kroese, Paul Smits
Druk
Veldhuis Media, Meppel
Uitgever
Erik ten Haaf
+31 (0)297 22 3462
+31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl
Sales
Debbie van den Dool en Marion van Sinderen
+31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
Abonnementen abo@procesmedia.nl
+31 (0)297 22 3462
Abonnementsprijs 2025
Voor de Benelux: € 160 (excl. 9% btw).
Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.
‘DE MACHINE MOET DE MENS ONTZORGEN, NIET ANDERSOM’
Onderhoudsmedewerkers en procesoperators een leuke, zinvolle werkdag bieden. Dat is de missie van automatiseringsbedrijf Omron. “Automatisering moet omarmd worden, maar dan wel inclusief het team dat erachter staat.”
Begin oktober 2024 vond in Den Bosch de aftrap plaats van de Europese ‘Make It Excellent’-tour: een rondgang van Omron Industrial Automation en IT-partner Dassault Systèmes om de nieuwste innovaties op
het gebied van industriële automatisering aan Europa te presenteren. Automatisering is een hot item, want in heel Europa kampen nagenoeg alle industriële bedrijven met groeiende personeelstekorten.
SAAI WERK
“De groep mensen die ‘saai’ werk willen doen, slinkt”, zegt Maarten Mooi, general manager Benelux bij Omron. Mooi heeft in die functie al bij talloze bedrijven in heel Europa in de keuken kunnen kijken. “Ik heb weleens medewerkers urenlang bakken uit de ene machine zien halen en in de andere machine zien zetten. Wat zo’n persoon daar zelf van vindt, is niet aan mij, maar ik denk dan: dat kan zinvoller, dat kan leuker.”
VAN KLANTVRAAG NAAR VISIE
Als klanten bij de automatiseerder aankloppen, doen ze dat doorgaans met een simpele vraag: bouw een machine waarmee we met minder mensen dezelfde productie kunnen draaien, of waarmee we kunnen opschalen zonder extra personeel. Mooi: “Dat is ook logisch, want zo’n bedrijf wil een zekere productie kunnen draaien tegen voorspelbare kosten. Maar wij werken anders.”
BEHOEFTE IN KAART BRENGEN
Omron maakt er een gewoonte van om niet te ontwerpen vanuit die initiële vraag, maar eerst grondig met de klant rond de tafel te gaan. “We willen de klant leren kennen en ontdekken waar uitdagingen en behoeften liggen. En het leuke is: in 99% van de gevallen weten ze dat eigenlijk zelf helemaal niet.” De toegevoegde waarde van de automatiseringsspecialist is op dat moment helemaal niet het eenvoudigweg bouwen van
‘Eén aspect van vrijwel elk innovatie- en automatiseringstraject is het uitfaseren van lopende-bandwerk’
Maarten Mooi, Omron
die machine, maar zit ‘m in visie. “Wij kennen de markt waar zo’n klant actief is, want we doen dit werk wereldwijd voor tal van partijen. Wij kennen de regio. Wij kennen de uitdagingen in de branche,” legt Mooi uit. “En dat gaan we vervolgens terugpresenteren naar zo’n klant: kijk, dit zijn jullie klanten, dit zijn uitdagingen en behoeftes in jullie regio en marktsegment, en dit is waar we samen mee aan de slag zouden moeten gaan. Dan bouw je niet meer simpelweg naar aanleiding van een vraag, maar je ontwikkelt naar behoefte.”
ONTWERPEN NAAR LATENTE BEHOEFTE
Die behoefte is in verreweg de meeste gevallen latent, weet Mooi inmiddels uit de praktijk. “Als Henry Ford simpelweg naar vraag had gebouwd, was hij snellere paarden gaan fokken. Maar hij ontwikkelde de automobiel. Daar vroeg niemand naar, maar het vulde wel de behoefte in. Dát is waar het om gaat, ook in deze moderne tijd.”
VOORSPELBAARHEID
“Personeel wordt niet alleen schaarser, maar het wordt ook steeds lastiger om qua kostprijs te concurreren met landen als China. En waar vrijwel elk bedrijf mee worstelt, is de voorspelbaarheid
van hun productie. Neem een bierbrouwer,” geeft Mooi als voorbeeld. “Afgelopen zomer was er een EK voetbal. Elke keer als het Nederlands elftal een ronde verder komt, komt er weer een grote order binnen. Want de horeca zit stampvol op zo’n voetbalavond. Maar weet je zeker dat je die order binnen een paar dagen foutloos kunt uitleveren?
Weet je waar je afhankelijkheden zitten? Hoe ga je ermee om als een batch ineens afgekeurd is? Dat is voorspelbaarheid: weten – echt zéker weten – wat je kunt waarmaken en grip hebben op alle omstandigheden. Maar dát is lastig.”
LOPENDE-BANDWERK UITFASEREN
Omron helpt zijn klanten uiteindelijk het meest met de durf en de visie om slim en effectief te innoveren en automatiseren. Dat is nodig om concurrerend te blijven ten opzichte van partijen op andere continenten, maar zeker ook vanuit menselijk perspectief. “Eén aspect van vrijwel elk innovatie- en automatiseringstraject is het uitfaseren van lopende-bandwerk,” zegt Mooi. “We halen die schaarse, waardevolle medewerker weg achter de lopende band, en creëren een productieketen waarin zijn werk veel zinvoller en leuker wordt. Automatiseren en innoveren gaat niet om het overbodig maken van mensen: het is een gezamenlijk traject om beter te gaan presteren, dus inclusief het team dat achter de machines staat.”
“Uiteindelijk verschuift dan de verantwoordelijkheid van zo’n medewerker,” sluit Mooi af. “Niet meer bakken van de ene in de andere machine zetten, maar veel leuker, intuïtiever en afwisselender werk doen. Laat die machine maar het saaie, repetitieve werk doen. We willen namelijk dat medewerkers – als ze dat zelf willen – over tien jaar nog steeds gezond, met plezier en zonder zorgen hun werk kunnen doen. De machine moet immers de mens ontzorgen – niet andersom.” ●
‘Ik heb weleens medewerkers urenlang bakken uit de ene machine zien halen en in de andere machine zien zetten; dat kan leuker’
Maarten Mooi, Omron
Maarten Mooi, general manager Benelux bij industriële automatiseerder Omron.
Demo Cobot van Omron.
PREDICTIVE MAINTENANCE: 5 VOORDELEN VAN ULTRASONE INSPECTIE
Ultrasone inspectie biedt onderhoudsteams tal van voordelen bij voorspellend onderhoud. Liever willen ze anticiperen op storingen en deze voorkomen dan te wachten tot het fout gaat en ze dan op te lossen.
Met voorspellend onderhoud voorkom je het ongepland stilvallen van het productieproces. Je bent problemen immers voor. Tegelijkertijd ben je kostenefficiënt bezig: je pleegt alleen onderhoud zodra het nodig is, niet eerder. Dat maakt predictive maintenance voor bedrijven interessant, maar de bottleneck is dat je over heel veel data moet beschikken. Nog lang niet elk onder-
deel van een proceslijn is uitgerust met sensoren en verbonden met een digitaal systeem waar die data automatisch worden opgeslagen. In die gevallen is ultrasone inspectie een heel effectief hulpmiddel.
WAT IS ULTRASONE INSPECTIE?
Bij ultrasone inspectie wordt ultrasound ge-
bruikt voor het bepalen van de conditie van een machine of onderdeel. Voordat een naderend defect in een onderdeel de prestaties van de machine negatief beïnvloedt, is met ultrasound al een afwijking te bepalen. Zo kun je dus slijtage opsporen die je met andere technologieën, laat staan met het menselijk oog of oor, niet zou vinden.
Ultrasone inspectie genereert data die voorspellend onderhoud mogelijk maken.
5 voordelen van ultrasone inspectie bij voorspellend onderhoud
Ultrasone inspectie kun je op allerlei verschillende manieren inzetten bij voorspellend onderhoud. Vijf van de belangrijkste voordelen van de toepassing van ultrasound zijn:
1 2 3 4 5
Smering optimaliseren.
60 tot wel 80% van de beschadigde lagers in machines raakt beschadigd vanwege slechte smering. Met ultrasone inspectie is het heel eenvoudig om exact de juiste hoeveelheid smeermiddel aan te brengen, zodat de machine optimaal presteert en de lagers minimaal slijten.
Elektrische storingen voorkomen.
Ultrasound kan elektrische problemen, zoals ionisatie en vonkvorming, in een vroegtijdig stadium detecteren. Daarmee kun je storingen in het elektrische domein voorkomen – voordat ze een kostbare machine beschadigen.
Conditiebewaking van lagers.
In veel machines is de conditie van de lagers een van de belangrijkste aspecten die de prestaties van de machine bepaalt. Daarom is het cruciaal om de actuele condities van alle lagers nauwgezet te kunnen meten. Met ultrasone inspectie is dat optimaal in te regelen, omdat het elke kleine afwijking in wrijving detecteert en inzichtelijk maakt.
Lage toerentallen monitoren.
Trillingsanalyse is een vaak toegepaste methode om machines met ronddraaiende onderdelen te monitoren. Een veelvoorkomend probleem is daarbij echter dat onderdelen die op een laag toerental draaien, moeilijk te monitoren zijn via zulke oplossingen. Ultrasound biedt uitkomst, want het kan ook bij lage toerentallen uitstekend afwijkingen detecteren.
Lekkages detecteren.
Waar zit het lek? Installaties waarin bijvoorbeeld met perslucht wordt gewerkt, geven vaak wel een signaal als er ergens een lekkage zit, maar weten niet waar die dan exact zit. Met ultrasone lekdetectie spoor je lekkages razendsnel op.
PRAKTIJKVOORBEELDEN
Hoe werken dit soort ultrasone oplossingen nu exact in de praktijk? Daarvoor kijken we naar twee actuele voorbeelden waarbij ultrasone inspectie is toegepast.
Voorbeeld 1: Lagerbewaking in een meelfabriek
Om kritieke lagers te monitoren, installeerde een meelfabriek ultrasone sensoren. Die werden gekoppeld aan een gegevensverwerkingsunit: de 4Cast. Dit is een online bewakingssysteem dat lagers 24/7 in de gaten houdt door het opslaan van dB en geluid. Bij afwijkingen stuurt de unit per e-mail of sms een alarm naar de technische dienst. Die stelde het alarmniveau laag in, zodat ook bij kleine afwijkingen al een alarm verzonden zouden worden.
AFWIJKINGEN
Na enige tijd bleek dat de dB-waarden die de sensoren registreerden regelmatig het lage alarmniveau bereikten: het onderhoudsteam ontving e-mails en sms-berichten. De 4Cast registreerde ook geluidsopnames van de lager waar de sensoren afwijkingen constateerden, die het team zelf kon bestuderen. Vergeleken met een volledig ‘gezonde’ lager waren er duidelijke verschillen te zien in de geluidspatronen. Het spectrum van de defecte lager had een hogere amplitude en was waarschijnlijk beschadigd.
Geluidsopnames van de lager waar de ultrasone sensoren afwijkingen constateerden. Boven het spectrum van de lager die een alarm genereerde, onder de normale waarden van een ‘gezonde’ lager. Bij demontage bleken de buitenring en de rolelementen inderdaad beschadigd te zijn.
DEMONTAGE
Hierop besloot het onderhoudsteam de lager met een diameter van 35 centimeter uit elkaar te halen. Daarbij werd het vermoeden bevestigd: er was sprake van schade aan de buitenring en de rolelementen. Zonder de ultrasone monitoring was dit probleem waarschijnlijk veel later ontdekt, pas op het moment dat de machine minder was gaan presteren. Dankzij de toepassing van ultrasone bewaking kon het team tijdig ingrijpen en grotere problemen voorkomen.
Voorbeeld 2: Uitvallende lagers in een papierfabriek
In papierfabrieken worden zogeheten blekers gebruikt om papier te reinigen en te bleken. Deze cruciale machine heeft 4 grote lagers van maar liefst 120 centimeter in diameter die draaien op een snelheid van 3 toeren per minuut (RPM).
ABNORMALE DB-WAARDE
Een papierfabriek wilde de omslag maken naar voorspellend onderhoud en besloot daarom ultrasone sensoren te installen. Dit om realtime monitoring op de vier lagers mogelijk te maken. Ook hier werden de sensoren gekoppeld aan een 4Cast. Na verloop van tijd detecteerden de sensoren een afwijking in een van de lagers, en wel de zogeheten NDE-lager, waarbij NDE staat voor nondrive-end. Normaal gesproken moet deze lager bij de lage snelheid van 3 RPM een waarde van 0 dB produceren. De sensoren pikten echter 17 dB op: een abnormale waarde. Het team ontving daarom een alarm vanuit de 4Cast.
4Cast gegevensverwerkingsunit voor lagerbewaking in een papierfabriek. Het online bewakingssysteem slaat dB en geluidsopnames op. Bij afwijkingen wordt de TD per e-mail of sms gealarmeerd.
Vanwege abnormale dB-waardes werd het lager in de papierbleker gedemonteerd. De schade was meteen zichtbaar: metaalfragmenten en duidelijke impactsporen.
GELUIDSOPNAME
Ook in dit geval maakte de 4Cast een geluidsopname van de afwijking. De pieken in de opname wezen duidelijk op een probleem, en bij vergelijking met opnames van goed werkende lagers was de afwijking ook goed te horen.
SCHADE
Na demontage zagen de onderhoudstechnici direct de schade: metaalfragmenten en duidelijke impactsporen. Dankzij de ultrasone monitoring heeft dit probleem geen verdere schade kunnen aanrichten en is het direct opgemerkt, zodat het noodzakelijke onderhoud kon worden uitgevoerd.
STAP VOOR STAP NAAR PREDICTIVE MAINTENANCE
Los je direct al je onderhoudsproblemen op als je ultrasone inspectie toepast? Dat niet, maar ultrasound kan wel – in allerlei verschillende situaties en toepassingen – helpen bij het maken van de switch van reactief naar voorspellend onderhoud.
De genoemde voordelen en voorbeelden laten zien wat er kan en hoe ultrasone inspectie nu al wordt toegepast. In de toekomst gaat deze techniek zeker een nog grotere rol spelen in moderne, voorspellende onderhoudsstrategieën. ●
MOTORREDUCTOREN: VOOR- EN NADELEN & INNOVATIES
Welke voor- en nadelen hebben de verschillende soorten motorreductoren?
En valt er nog iets te verbeteren aan het ontwerp?
De verschillende types motorreductoren hebben voor- en nadelen. We vergelijken hier de verschillende haakse overbrengingen: wormwiel, hypoïde en kegelwiel.
WORMWIEL
Dit type kenmerkt zich door hoogwaardige kwaliteit, compactheid en universele bouwvorm. Het is voordelig in de aanschaf, zelfremmend bij bepaalde reducties en geluidsarm. Een nadeel is relatief weinig rendement en dus niet echt duurzaam.
HYPOÏDE
Het is een energiezuinig alternatief voor wormwieloverbrenging, waar grote verliezen zijn door de glijweerstand tussen worm en wormwiel. De hypoïde aandrijving heeft minimale rolweerstand tussen de tandwielen, waardoor het rendement hoog is. Deze reductor kost wel meer geld. De vraag is daarom of de investering loont.
Motorreductoren zijn bedoeld om het aantal rpm omlaag te brengen en het koppel omhoog. (Foto: Adobe Stock)
Hypoide reductor. (Foto: Adobe Stock)
KEGELWIEL
Dit is de meest efficiënte haakse overbrenging, met een lange levensduur. Het kegelwiel is geschikt voor zware omstandigheden en onderhoudsarm. Voor het grootste rendement wordt wel een hogere prijs betaald dan de andere genoemde aandrijvingen.
VERBETERINGEN
Innovaties, of verbeteringen, bij reductoren zijn vooral te behalen door de weerstand te verminderen en een energiezuinigere elektromotor te gebruiken.
WEERSTAND
De voornaamste innovatie is het beperken van
energieverlies door de weerstand te verlagen. Want hoe efficiënter een machine draait hoe beter. Met een gladder oppervlak of goede smering verlaag je de weerstand en verhoog je het rendement. Tandwielwrijving is een bekend voorbeeld van rendementsverlies.
ELEKTROMOTOR
Aan de reductoren zelf valt weinig te verbeteren, de verbetering zit hem vooral in de elektromotor. Daar gelden in Europees verband steeds strengere regels wat betreft energieklasse en efficiency. De regels gelden niet specifiek voor reductoren. Het is vaak ook niet financieel interessant om een reductor met een laag rendement te vervangen. Zeker niet als het
Overzicht van diverse types elektromotoren; hoe hoger het cijfer, hoe energiezuiniger.
(Bron: Fernando J.T.E. Ferreira, Universiteit van Coimbra).
om een toepassing gaat die niet continu draait. Bijvoorbeeld bij een sorteerder met een wormwielreductor die nogal eens stil staat, is het economisch niet verantwoord om die te vervangen door een dure reductor die iets energiezuiniger werkt.
POPULAIRE MODELLEN: PLANETAIR EN HAAKS
De laatste tien, vijftien jaar zijn de planetaire reductoren in opkomst. De combinatie van een klein huis met groot vermogen is populair. Het nadeel ervan is dat het rendement niet optimaal is. Er ontstaat nogal wat warmte in de kleine behuizing. Daardoor wordt de reductor snel te heet en is een koelelement nodig.
De vraag naar reductoren die een haakse aandrijving mogelijk maken zit in de lift. De prijzen voor deze reductoren worden steeds betaalbaarder. Met minder geld dan vroeger is het mogelijk een behoorlijk rendement te behalen, onder meer doordat het materiaal waarvan de reductoronderdelen gemaakt zijn, een spiegelglad oppervlak hebben. ●
Meer lezen over de werking van motorreductoren?
Scan de QR-code.
Meer weten over de meest voorkomende toepassingen van motorreductoren?
Scan de QR-code.
Een elektromotor met een haakse reductor wordt veel toegepast in de procesindustrie.
(Foto: Adobe Stock)
Datagestuurd onderhoud windparken op zee
Onderhoud aan offshore windparken kan efficiënter, blijkt uit het PhD onderzoek van Mingxin Li aan de TU Delft. Closed-loop datagestuurde onderhoudsstrategieën op basis van sensoren, computersimulaties en AI kunnen het onderhoud aan windturbines op zee ingrijpend effectiever maken.
Breekplaten: 5 praktische tips
De breekplaat is een populaire drukbeveiliging in gesloten systemen. Waar moet je op letten bij het kiezen, monteren en vervangen van breekplaten? 5 tips voor in de praktijk.
Industrial AI: van correctief naar proactief onderhoud
Met Industrial AI kunnen Maintenance-afdelingen onderhoudstaken sneller en beter uitvoeren: van reactief, correctief naar proactief onderhoud. De eerste pilots met AI gegenereerde troubleshooting en reparatieschema’s en AI-gestuurde maintenance laten veelbelovende resultaten zien.
Motorreductoren: de meest voorkomende praktijktoepassingen
Welke sectoren maken gebruik van motorreductoren? Met andere woorden, waar is een laag toerental en hoog koppel handig bij het aandrijven van een machine?
Waarom onderhoud aan uw persluchtinstallatie essentieel is
Perslucht speelt dikwijls een cruciale rol in het dagelijks functioneren van bedrijven. Regelmatig onderhoud is essentieel voor de efficiëntie, veiligheid en duurzaamheid van de installatie.
L E T U S O P T I
W E O P T I
M e c h a n i s c h e
o p p e r v l a k t e b e h a n d e l i n g
C h e m i s c h e
o p p e r v l a k t e b e h a n d e l i n g
E l e k t r o c h e m i s c h e
o p p e r v l a k t e b e h a n d e l i n g
O p l o s s i n g e n v o o r c o r r o s i e ,
p i t t i n g , h y g i ë n e , r e i n i g b a a r h e i d ,
r o u g i n g , o x i d a t i e , v e r v u i l i n g
( b a c t e r i e e l , g e u r , s m a a k ) ,
f o u l i n g & b i o f i l m , s l i j t a g e ,
b e s c h a d i g i n g e n , . . . v o o r n i e u w e n g e b r u i k t m a t e r i a a l INNOVATIVE STAINLESS SURFACE
