Fluids Processing 4-2022

WATERZUIVERING Aardappelfabriek halveert waterinname door proceswater te recyclen COMPRESSOREN Slimme blowercombinatie gebruikt maar half zo veel energie BIOTECHNOLOGIE Praktijkonderzoek toont aan: hoge-drukfermentatie versnelt CO2 conversie 4 2022SEPTEMBER

www.lechler.be

EEN VOORSPROEINOZZLEELKETOEPASSING

Lechler beschikt over een gamma van meer dan 25.000 soorten sproeiers. Onze engineers, R&D afdeling en laboratoria staan paraat voor elke uitdaging. Graag komen wij in contact met u en ervaar de voordelen van onze kwaliteit en knowhow.

www.lechler.comwww.lechler-sproeiers.nl

KWALITEITSPRODUCTEN MET MEER DAN 140 JAAR ERVARING

Lechler Nr. 1 op sproeitechniek

Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur

an 27 tot en met 30 september is het dan eindelijk zo ver, WoTS 2022 gaat los, en de verwachtingen zijn hooggespannen. (U gaat toch ook?). Het is de eerste keer sinds 2018 dat Nederlands grootste technologiebeurs plaatsvindt en zelfs corona lijkt geen roet in het eten meer te kunnen gooien. Tijdens de vorige editie was de plek van ‘World of Industrial Processing’ wat ongelukkig in een hoek van de Jaarbeurs gesitueerd. Hier is van geleerd, dit keer ligt World of Industrial Processing pal in het midden, waardoor bezoekers gemakkelijk een kijkje bij de andere werelden kunnen nemen. De beursorganisatoren verwachten dat u van 27 tot 30 september zo’n 70 bedrijven met een specialisme in industriele procestechnieken kunt bezoeken. De verhouding tussen leveranciers die zijn gespecialiseerd in de verwerking van poeders, granulaten en bulkmaterialen en leveranciers van technologie voor de verwerking van vloeistoffen en gassen is ongeveer 2:3.

Helemaal nieuw zijn de WoTS Stories, waarin deskundigen hot topics met mensen in de zaal bediscussiëren. Technisch Onderwijs en de interactie met technische bedrijven haakt in op de schaarste een jong bloed in de industrie en de kloof tussen opleiding en praktijk. Een vroege aansluiting zoeken door

De organisatie, met een voorname rol van Machevo, heeft er ook dit keer alles aan gedaan om er een geslaagd event van te maken. Er is een divers randprogramma opgetuigd met nieuwe en vertrouwde topics als Voedselveiligheid, Digitalisering in de industrie, Bescherming tegen cyberaanvallen en het Toenemend belang van waterstof. De vertrouwde projecten Machevo Hotspots en de Proces Innovatie Prijs (PIP) ontbreken niet.

de samenwerking aan de gaan met mbo/hbo is een van de oplossingen. Actueel is ook het thema Robotics – Industry & Science, een item dat ook aansluit op het thema personeelskrapte, omdat cobots en robots extra handjes bieden aan de industrie en steeds meer kunnen. Meer maatschappelijk geëngageerd is de WoTS-story over de veiligheid, robuustheid en deskundigheid van kerncentrales. Als u geïnteresseerd bent in het nut en de noodzaak van nieuwe kerncentrales dan kunt u zich hier op technisch vlak laten bijpraten.

U GAAT TOCH OOK NAAR WoTS?

staan wij met de magazines Solids Processing, Fluids Processing en MB Maintenance ook op WoTS, en wel op stand 8F018, dus in hal 8. Kom gerust langs voor een praatje en wellicht rolt er een leuke reportage uit over uw bedrijfsproces in een van de komende edities. Vergeet u zich niet alvast voor in te schrijven, anders is het zo weer 2024. Samen maken we de WoTS tot een succes. U gaat toch ook naar WoTS? ●

De exposanten die ik sprak, hebben er zin in. Iedereen staat te popelen om eindelijk weer echt contact te hebben met eindgebruikers. Want zeg nu zelf: videogesprekken zijn heel handig, maar als je voor grote investeringen staat, wil je toch graag even face-to-face met aanbieders kunnen spreken en de technologie met eigen ogen aanschouwen. Dit kan gelukkig weer, en met vier jaar vooruit in de tijd zijn er tijdens WoTS meer vernieuwingen dan ooit te Alsbewonderen.ProcesMedia

Fotografie: Finn Hentzepeter | EDITORIAL

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 3

V

+31 (0)6 2059

Vincent Hentzepeter

14

In de waterzuivering, waar tot 90% van de energie in de beluchting gaat zitten, kan het energieverbruik fors omlaag door verschillende energiezuinige blowers te combineren en uit te gaan van de nominale last in plaats van piekbelastingen. Intelligente software regelt 24/7 automatisch dat machines steeds met de energiezuinigste combi draaien.

Het EU-project BioRECO₂VER werkte aan het verbeteren van biologische processen die CO₂ via de inzet van micro-organismen omzetten in chemische bouwstenen. VITO ontwikkelde een hogedrukfermentor, waarmee uiteenlopende praktijkcases beproefd werden.

4 Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 OP DE

vincent@procesmedia.nl2436

OP WEG NAAR 50% WATERBESPARING

Veldhuis Media, Meppel

Eindredactie

20

Druk

Proces redactie@fluidsprocessing.nl+311421MarktpleinMedia2ACUithoorn(0)297223462

VOORPAGINAINHOUD08WATERZUIVERINGLAMBWESTON/MEIJER

(Foto: VITO)

Vormgeving

Mischa mischa@procesmedia.nlHoyinck

Verschijnt 6 x per jaar.

Frizzon B.V., Arnhem

ONDERBIOTECHNOLOGIEHOGEDRUK ZETTEN MICRO-ORGANISMEN CO₂ EFFICIËNTER OM IN CHEMISCHE BOUWSTENEN

+31 (0)316 22 sales@procesmedia.nl7155

World of Industrial Processing telt komende WoTS (27 – 30 september) zo’n 70 bedrijven met een specialisme in industriële procestechnieken. Wie werkt in de natte procesindustrie kan hier terecht voor de laatste ontwikkelingen voor de verwerking van vloeistoffen, slurries en gassen, geconcentreerd rond Pump Plaza.

Erik ten Haaf

Fluids Processing is een uitgave van Proces Media bv

Marion van Sinderen

Aardappelverwerker Lamb Weston/Meijer werkt aan het halveren van het gebruik van leidingwater en het recyclen van afvalwater uit de productielijnen. Het bedrijf gebruikt daarvoor een speciaal ontworpen zuiveringsinstallatie die ultrafiltratie en omgekeerde osmose combineert.

Hoofdredactie

24

Met medewerking van: Pieter van den Brand, Leendert van der Ent, Marco Vellinga

Het Europese onderzoeksproject BioRECO2VER heeft onderzocht hoe CO2 efficiënt afgevangen kan worden en omgezet in chemische bouwstenen. Binnen dit Horizon 2020 programma werkte projectcoördinator VITO (Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek) aan de omzetting van CO2 naar chemische bouwstenen in fermentaties bij verhoogde druk. Fermentoren worden gebruikt om de afgevangen en geconcentreerde CO2 stroom om te zetten in nuttige producten. De emissiegassen worden erin blootgesteld aan speciaal ontwikkelde micro-organismen die de gewenste omzetting realiseren. Alleen zijn de gassen moeilijk oplosbaar in water waardoor die bacteriën mogelijk nogal langzaam werken. Daarom heeft VITO de bacteriën letterlijk onder druk gezet om hun werk sneller uit te voeren. De daarvoor ontwikkelde bioreactor kan drukken tot 10 bar aan. Specifiek is gemikt op de productie van isobuteen (C4H8) en melkzuur (lactaat - C3H6O3), twee producten die representatief zijn voor een veel bredere groep chemicaliën. Melkzuur is de grondstof voor de productie van het veelgebruikte biologische afbreekbare polymeer polymelkzuur.

Redactieadres

+31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003

70BEURSEXPOSANTEN OP WORLD OF INDUSTRIAL PROCESSING

Sales

Debbieerik@procesmedia.nl1781vandenDoolen

SLIMMECOMPRESSORENBLOWERCOMBINATIE HALVEERT ENERGIEREKENING

Een onderzoeker bij de hogedrukfermentor (High Pressure Fermentor, HPF) die VITO ontwikkelde om de conversie van CO2 naar chemische bouwstenen te versnellen.

Lees het artikel op pagina 20 e.v.

Losse nummers: op aanvraag.

Abonnementsprijs 2022

Abonnementen +31abo@procesmedia.nl(0)297223462

Proces Media bv,

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 5 8 24 14 20

Uitgever: 1421 AC Uithoorn 2022, Proces Media bv

©

© Proces Media bv

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Voor de Benelux: € 126 (excl. 9% btw).

03 Editorial 06 Kort EN VERDER 06 Column 32 Fluids Processing World 35 Marktnieuws 39 Agenda

Overig buitenland: op aanvraag.

ISSN: 1874-7914

CIRTECNIEUWSWINT

4. Hoe hoog is de inlaat- en uitlaatdruk van het proces waar het filter in moet komen? Deze gegevens moeten zeker in het advies worden meegenomen, aangezien de meeste problemen ontstaan door een gebrek aan druk. Dit laatste is belangrijk voor de juiste werking van de reinigingsactie.

Gerard de Ruiter Specialist procesfiltratie bij Hitma

5. Footprint, hoeveel inbouwruimte heb je beschikbaar? Soms moet ik bij klanten rekening houden met een smalle footprint, maar dan kan ik vaak wel de hoogte in (een verticale opstelling). Ook dit is een belangrijk punt om rekening mee te houden voor de oplossing.

binnen in het systeem. Op afstand voegde hij een grote dosis natriumhydroxide toe aan het drinkwater zonder dat het systeem dit signaleerde en alarmeerde. Wanneer de dienstdoende medewerkers het probleem niet tijdig hadden onderkend, had de hacker het drinkwater van de gehele regio kunnen vergiftigen.

2. Wat is je doel? Om wat voor toepassing gaat het? Wat wil je beschermen? Wil je bijvoorbeeld het verstoppen van spuitnozzles tegengaan waarvoor 125 micron genoeg is? Gaat het om koelwater waar 100 micron voldoende is of heb je 200 micron nodig voor UF-bescherming?

De Raad van Accreditatie roept participanten in de industrie op mee te werken aan een ontwikkeltraject voor Accreditatie op basis van IEC 62443: ‘Veiligheid voor industriële meet- en regeltechniek – Netwerk en systeembeveiliging’. Reden is dat RvA sinds de publicatie van de normen IEC 62443-4-1 en IEC 62443-4-2 enkele verzoeken ontving voor het accrediteren van activiteiten onder deze normenserie maar hiervoor nog niet eerder een accreditatie verleende en dus nog moet ‘oefenen’. Het ontwikkeltraject hiervoor wil RvA samen met geïnteresseerde klanten uitvoeren om tot een robuuste beoordelingsaanpak te komen. RvA geeft aan alleen bij voldoende belangstelling dit

biogas op te wekken, gaat het energieverbruik van een zuivering flink omlaag, ontstaat er minder slib(afval) en zijn minder chemicaliën nodig voor ontwatering. Mark Barker, CEO van WEX, vertelde bij de uitreiking van de prijs dat de juryleden vooral onder de indruk van CellCap waren, omdat terugwinning van de grondstof cellulose niet alleen flink bespaart op de zuivering, maar ook de uitstoot van CO₂ drukt.

6Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 KORT

6 TIPS VOOR HET KIEZEN VAN ZELFREINIGENDE FILTERS VOOR WATERBEHANDELING COLUMN

WEX GLOBAL 2022 PRIJS

Om een passende waterfiltratieoplossing met zelfreinigende filters te kunnen ontwerpen, zijn er 6 zaken waar je rekening mee moet houden:

1. Wat is de waterbron? Hoe is het gesteld met de waterkwaliteit en is er een eventuele voorfiltratiefase aanwezig (zo ja, wat voor type voorfiltratie)?

Met het winnen van de WEX Global 2022 award heeft CirTec internationale erkenning gekregen voor zijn CellCap technologie waarmee kwalitatief hoogwaardig cellulose is te onttrekken aan gebruikt rioolwater. De prijs werd eind juni in Valencia uitgereikt tijdens de WEX Global 2022 conference. Door aan het begin van het zuiveringsproces in twee stappen een relatief schone cellulosestroom te onttrekken aan rioolwater en een residustroom om

Uitreiking van de WEX Global 2022 prijs aan CirTec. (Foto: CirTec)

Het apparaat om de cellulose aan de rioolwaterstroom te onttrekken. (Foto: CirTec)

Door met deze 6 punten rekening te houden, kom je tot de meest optimale filtratieoplossing voor een waterfiltratietoepassing.

3. Heb je wel echt zeer kleine filterfijnheden nodig? Het is een trend dat klanten naar extra kleine filterfijnheden vragen, maar dat is vaak helemaal niet nodig. En als het niet nodig is, dan adviseer ik het ook niet, aangezien het de aanschafkosten van filters enorm opdrijft.

Geautomatiseerde zelfreinigende filtratiesystemen worden gebruikt voor diverse applicaties die veel voorkomen bij waterbehandeling (specifiek bij waterfiltratiesystemen voor koelwater, inkomend water, proceswater en afvalwater). Bij het kiezen van een filtratieoplossing spelen deze 6 factoren een belangrijke rol.

ACCREDITATIE OP BASIS VAN IEC 62443

ontwikkeltraject te willen opstarten. De focus ligt in eerste instantie op testaccreditaties (onder de EN ISO/ IEC 17025). Het beter beveiligen van industriële installaties voor meet- en regeltechniek is bittere noodzaak, blijkt uit een recente cyberaanval in Florida. Bij een hack op een waterzuiveringsinstallatie in februari 2021 drong een hacker

6. Hoe groot is je budget? Er zijn vele opties voor zelfreinigende filters met verschillende prijskaartjes (denk aan de constructiematerialen koolstofstaal met epoxycoating of volledig roestvrijstaal 316, type elektrisch of hydraulische aandrijving, instrumentatie, certificaten NSF, Attestation de Conformité Sanitaire (ACS) etc.).

Precisie-O-ringen in 45.000 soorten. Op afroep leverbaar.

Aan elk geselecteerd onderzoeksproject wordt vanuit de Europese Commissie € 150.000 verleend, bovenop de bestaande ERC- beurs.

PROJECT BEST PRACTICE VEILIGHEIDSBEHEERSSYSTEMEN

De VNCW, de branchevereniging voor de chemische logistiek van gevaarlijke stoffen gaat Best practice Veiligheidsbeheerssystemen opstellen. Doel is dat bedrijven hun veiligheidscultuur en omgevingsveiligheid sterk gaan verbeteren door een Veiligheidsbeheerssysteem (VBS) op te stellen en in te voeren.

VNCW start Project Best (Foto:Veiligheidsbeheerssystemen.practiceVNCW2022)

Avans Hogeschool mag van het ministerie van OCW investeren in de nieuwe master ‘Material & Energy Transition’. (Foto: Adobe Stock)

COG IS TOONAANGEVEND: ‘s Werelds grootste voorraad O-ringen. www.COG.de SEAL TECHNOLOGY PREMIUM QUALITY SINCE 1867

De Best practice helpt om structuur aan te brengen in het veiligheidsdenken om veiliger handelen in de praktijk te

In de volgende fase wordt een basisopzet van de Best practice gemaakt en worden de verplichte onderdelen per element gedefinieerd. Hierna wordt de Best practice verder uitgeschreven en worden voorbeelden toegevoegd. In een aansluitend project zal de best practice als ‘kapstok’ dienen om data van de VBS-elementen bij verschillende bedrijven te verzamelen. Ook de rest van de keten (klanten en toeleveranciers) zal daarbij betrokken worden. Het project, waaraan een aantal bedrijven en branchevereniging VNCW deelnemen, wordt ondersteund door de overheid in het kader van de Subsidieregeling Versterking Omgevingsveiligheid (SVO).

MASTER TECHNISCHE DUURZAAMHEID

KUNSTMESTPRODUCTIE MET PLASMAREACTOR

Avans Hogeschool mag van het ministerie van OCW investeren in de nieuwe master ‘Material & Energy Transition’. Deze nieuwe master zal halverwege volgende jaar ter accreditatie aan de deaanbiedenmasterssteperspectief.duurzaamheidwordenAccreditatieorganisatieNederlands-Vlaamse(NVAO)voorgelegdenbenadertvanuiteentechnischDemasterisdeeer-van7nieuwecross-sectoraledieAvansvanaf2025wilendieverbondenzijnaanonderzoekszwaartepuntenvan

De plasmareactor van Prof. Annemie Bogaerts (UAntwerpen) waarmee direct, en met veel minder inzet van energie, kunstmestgrondstoffen uit de lucht gehaald kunnen worden. (Foto: UAntwerpen)

(advertentie)

Annemie Bogaerts, professor chemie aan UAntwerpen, krijgt financiering van de Europese Commissie voor onderzoek naar de inzet van plasmareactoren die stikstof en zuurstof uit de omgevingslucht rechtstreeks kunnen gebruiken om er stikstofoxiden van te maken als grondstof voor kunstmest. Bogaerts en collega’s zullen drie verschillende reactoren bouwen en testen op hun kwaliteiten en advies uitbrengen welke reactor in potentie het meest geschikt is voor de praktijk. De plasmareactoren zouden theoretisch tot vijf keer minder elektriciteit nodig hebben dan gangbare productieprocessen van meststoffen. Het team acht de tijd nu rijp het reactorontwerp en de prestaties te optimaliseren, te testen in de praktijk, om vervolgens aan te bevelen welke reactor geschikt is voor opschaling en mogelijke commercialisering. De Europese gelden voor dit onderzoek betreffen de ‘proof of concept’ beurs van de European Research Council (ERC) van de Europese Commissie, waarmee onderzoekers, verbonden aan een Europese kennisinstelling, gelden kunnen binnenhalen.

stimuleren. Het project start met een inventarisatie van procedures en veiligheidsstudies voor ieder VBS-element.

de hogeschool. Hiermee richt Avans zich op de grote maatschappelijke uitdagingen en toekomstige transitievraagstukken. Studenten zullen binnen deze master samenwerken met bedrijven en maatschappelijke organisaties om klimaatproblemen technisch op te lossen en nemen daarbij de laatste ontwikkelingen op materiaal- en energiegebied in ogenschouw. Avans Hogeschool streeft ernaar om in september 2024 de eerste studenten voor deze master te ontvangen.

LAMB WESTON/MEIJER OP WEG NAAR 50% WATERBESPARING Aardappelverwerker Lamb Weston/Meijer werkt aan het halveren van het gebruik van leidingwater en het recyclen van afvalwater uit de productielijnen. Het bedrijf gebruikt daarvoor een speciaal ontworpen zuiveringsinstallatie die ultrafiltratie en omgekeerde osmose combineert. 8 Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 WATERZUIVERING | Tekst: Pieter van den Brand

De testunit met fijnfiltratie en RO-membraanfilters (rechts op de foto) in de Lamb Weston/Meijer fabriek in Bergen op Zoom. (Foto: Pathema)

Mariska van Dalen, LambWeston/Meijer

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 9

De forse waterbehoefte van Lamb Weston/Meijer laat zich in een paar simpele staatjes uitdrukken. De producent en wereldwijde leverancier van diepgevroren friet en gedroogde aardappel-ingrediënten heeft in Nederland vier van zijn zes Europese fabrieken staan. Daar verwerkt het bedrijf jaarlijks 1,6 miljoen ton aardappelen tot 700 duizend ton producten. Per kilo eindproduct is zo’n zes liter water nodig, van het transport van de aardappelen binnen de productielijnen tot het reinigen, koelen, verwarmen en stomen ervan. De twee grootste productielocaties in Kruiningen en Bergen op Zoom nemen jaarlijks zo’n 1,5 miljoen kuub leidingwater in. “Water is voor ons een belangrijk medium, maar tegelijkertijd streven we naar een zo klein mogelijke waterfootprint”, zegt manager Sustainability by Design Mariska van Dalen. “Zo gebruiken we op de meeste locaties geen grondwater en willen we het gebruik van leidingwater vergaand afbouwen. Ook doen we veel aan het recyclen van ons proceswater.”

REDUCTIEDOELEN

De reductiedoelen staan opgesomd in de Sustainability Agenda 2030 van Lamb Weston/Meijer. In dat jaar wil het bedrijf het volume aan ingenomen water tot de helft hebben teruggebracht. Daarbovenop komt het streven gezuiverd proceswater in te zetten voor hergebruik in de agro-industrie. Veel van de aardappelen komen van Zeeuwse telers. Om in droge perioden het tekort aan zoet water in de regio op te vangen, is het bedrijf met een aantal partijen het project Fresh4C’s gestart, onderdeel van een Europees Interreg-project om de verzilting van kustgebieden tegen te gaan. Doel is in de toekomst telers te bedienen met gezuiverd proceswater uit de fabriek in Kruiningen. Het idee is om via een pijpleiding teruggewonnen schoon proceswater in het gebied te laten lopen en de hoeveelheid zoetwater in de bodem te verhogen. Het water is schoner dan het water in de omgeving waarop het wordt geloosd. Ook de koeien kunnen het slootwater drinken. “Zo’n project krijgt een extra dimensie nu het dit jaar zo droog is in ons land. Dat maakt het nog meer de moeite waard. Verdroging is een belangrijk issue. Aan de andere kant is drinkwater nog goedkoop. Het is lastig om de businesscase rond te krijgen. Maar daar is het

‘We streven we naar een zo klein waterfootprint’mogelijke

10 Fluids Processing | nr. 4 | september 2022

Leon Bruining, LambWeston/Meijer

WATERBESPARING

Glaspoeder verhoogt zuiveringsprestatie

Waterbesparing, weten Bruining en Van Dalen, heeft ook alles te maken met het creëren

nieken die wij nu inzetten. In België is nog meer waterschaarste en is leidingwater veel duurder. Daar kijken bedrijven onder meer naar hergebruik van regenwater. Daar kun je ook in ons land nog veel meer op inzetten, als je dat zou willen. Echter, niet per se voor het productieproces. Ik denk eerder aan het schoonmaken van het terrein, dat soort toepassingen.”

In de toekomstige RO installatie in de fabriek van Lamb Weston/Meijer in Bergen op Zoom verloopt de zuivering van het proceswater in twee stappen. De eerste stap gebeurt met een AFM-filter (Activated Filter Media). Gangbaar is zand als filtermateriaal om vaste deeltjes te verwijderen. In dit type filter wordt vermalen (afval)glas als medium gebruikt. Het glaspoeder heeft een elektrische lading gekregen, waardoor de positief geladen deeltjes magnetisch aan het glas worden gebonden. Volgens Pathema is het filter in staat in één stap tot 0,8 micron te filtreren. Om opgeloste stoffen en zouten uit het afvalwater te halen, wordt vervolgens membraanfiltratie met omgekeerde osmose toegepast (reversed osmosis, RO). Bij deze techniek wordt het afvalwater door de membranen getrokken en blijven zouten en microvervuilingen achter. Het resultaat van RO levert demiwaterkwaliteit op, geschikt voor onder meer koelsystemen en stoomketels. Pathema heeft de RO-installatie voorzien van een CIPsysteem (Cleaning In Place), dat de membranen automatisch reinigt als ze vervuild dreigen te raken.

‘Nog niet veel bedrijven gebruiken de technieken die wij nu inzetten’

BEWUSTWORDING

De technologie is in 2017 begonnen als pilot en had wel wat aanloopproblemen. “Als er te veel vaste deeltjes in het afvalwater zaten, werkte de zuivering niet goed”, vertelt Van Dalen. “Het was lastig de installatie in te regelen. Soms was het water te warm en moest er extra worden gekoeld. Ook het energieverbruik liep op. We hebben veel geleerd in deze periode en ondertussen zijn deze problemen opgelost . Waterrecycling blijft altijd een complex onderwerp. Het waterverbruik interacteert met het hele productieproces. In Kruiningen is de basis gelegd voor ons waterhergebruik. We onderzoeken hoe we vergelijkbare technologie over andere fabrieken uit kunnen rollen.”

‘LIGHT’ VARIANT

Op de productielocatie in Bergen op Zoom is inmiddels een zelfde installatie gerealiseerd, al is daar sprake van een ‘light’ variant. Gaat het in Kruiningen om het proceswater van de volledige fabriek, in de fabriek in Brabant wil het bedrijf via fijnfiltratie en omgekeerde osmose het proceswater uit de waterzuivering verder zuiveren voor her-

WATERZUIVERING

gebruik als koelwater en voedingswater voor de stoomketels die de bakovens verwarmen. Volgens dit procedé is door technologiebedrijf Pathema bij een van de koelinstallaties een kleinschalige zuiveringsunit gerealiseerd. Deze installatie draait nog proef op leidingwater. Wanneer volgens planning begin 2023 een full-scale installatie is opgeleverd, kan de aardappelverwerker de utilities van het drinkwaternet afkoppelen. “Het gaat om circa veertien procent van het totale watervolume. We verwachten zo in Bergen op Zoom op jaarbasis 185 duizend kuub leidingwater te besparen”, zegt environmental engineer Leon Bruining van de vestiging in Brabant. “Dat is een aanzienlijke hoeveelheid. Het feit dat we minder effluent hoeven te lozen, levert ook financieel voordeel op.” Bruining is betrokken bij tal van water- en energiebesparingsprojecten van het bedrijf en zit in het team dat de afvalwaterzuivering coördineert. Zuiveren van de totale stroom proceswater staat in Bergen op Zoom pas voor de toekomst op de agenda.

ons niet om te doen. Dit zijn projecten met benefits op de langere termijn”, zegt Van Dalen.

Vanuit de Brabantse vestiging neemt Lamb Weston deel aan de Werkgroep Water Brabant, gefinancierd door de provincie. Doel is de procesindustrie door het uitwisselen van kennis en ervaringen verder aan te sporen water te besparen om zo de druk op de grondwatervoorraad te verminderen en verdroging tegen te gaan. Grondwater is immers de bron voor de drinkwaterproductie. “Het is goed om samen met collega-bedrijven naar deze problematiek te kijken, zodat je van elkaar leert wat er mogelijk is”, vertelt Bruining. “We kijken naar verschillende manieren om water te besparen. Nog niet veel bedrijven gebruiken de tech-

Op de locatie in Kruiningen nam Lamb Weston/ Meijer in 2020 een zuiveringsinstallatie in gebruik, ontworpen door Evides Industriewater, die het effluent van de waterzuivering van de fabriek in twee stappen van ultrafiltratie en omgekeerde osmose (reversed osmosis, RO) naar een hoogwaardige waterkwaliteit opwerkt. Het gaat om een full-scale installatie (70 m3/uur). Een deel van het effluent hoeft het bedrijf zo niet langer te lozen op de Westerschelde. De aanvoer van zoet water uit de Biesbosch is hiermee ook teruggebracht. Op dit moment wordt ongeveer 30% van het proceswater hergebruikt. “Er moet voor het productieproces wel weer vers water bij”, licht Van Dalen toe, “want water van RO-kwaliteit is niet geschikt als proceswater. Honderd procent hergebruik is bij deze techniek dus niet mogelijk.”

AANLOOPPROBLEMEN

HERGEBRUIK

van bewustwording onder medewerkers. Het bedrijf streeft ernaar dat iedereen binnen de organisatie van de duurzaamheidsambities van het bedrijf doordrongen is en weet hoe hij of zij hieraan kan bijdragen. Het bedrijf heeft daar het Changemakers-programma voor opgezet in combinatie met een postercampagne. “Via best practices proberen we onze engineers bij nieuwe projecten zoveel mogelijk te stimuleren hierop te acteren”, zegt Van Dalen. Bij de productie-installaties is voor de operators door de eigen ICT-specialisten een dashboard ontwik-

De productielijn voor frietjes in de fabriek van Lamb Weston/Meijer in Kruiningen. (Foto: Lamb Weston/Meijer)

“Voor elke stap hebben we een bepaald volume gelimiteerd. Wordt er te veel water verbruikt, dan kleurt de betreffende stap rood. Hiermee kunnen operators direct zien dat er te veel water verbruikt wordt.”, legt Bruining uit. Door het dashboard groeit de bewustwording bij de operators, waardoor ze actie kunnen nemen.

“In onze processen wordt regelmatig te snel water ververst”, zegt Van Dalen. “Dat is be-

grijpelijk, we werken met voedingsproducten. Onze mensen denken dan al snel dat het voor de kwaliteit goed is zo vaak mogelijk water te verversen. Maar we kijken naar de trends in het proces, om te leren wat er precies aan proceswater nodig is en dat weer exact af te stemmen op de verschillende productiestappen. We zien uit onze monitoring dat het dashboard en de getroffen maatregelen bijdragen aan de reductie van het waterverbruik. Op al onze plants wordt inmiddels op deze manier aan bewustwording gewerkt.”

●

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 11

keld, dat exact in beeld brengt hoeveel water ze per productiestap verbruiken. De operator roept het dashboard op via zijn beeldscherm.

Met sprekers WOENSDAGvan: 28.09.22 JAARBEURS UTRECHT Stichting KernVisie, NRG en TU Delft s van: TECHNISCHE DESKUNDIGEN VERTELLEN: DE VEILIGHEID EN DE TOEKOMST VAN KERNCENTRALES Meldje aan via WoTS.NL

VERDER is fabrikant van VERDERAIR® pompen VERDER BV TEL +31 (0)50-549 59 00 MAIL sales@verder.nl WEB www.verder.nl ELEKTRISCH AANGEDREVEN VERDERAIRMEMBRAANPOMPe-PURE Elektrisch membraanpompaangedreven

De Verderair e-PURE elektrisch aangedreven membraanpomp maakt gebruik van een nieuw soort technologie voor membraanpompen. Deze pompserie werkt volgens een horizontale vloeistofstroom, waardoor een energiezuinigere en minder wrijvingsverliezende vloeistofstroming ontstaat.

Zeer energie-efficiënt Plug en play Minder onderhoud - langere levensduur Max.capaciteit100l/min Max.druk5bar ANDERE VERDERAIR® PRODUCTEN EN ACCESSOIRES Voor meer informatie: +31 (0)50-549 59 NIEUW00

SLIMME HALVEERTBLOWERCOMBINATIEENERGIEREKENING 14 Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 COMPRESSOREN | Tekst: Vincent Hentzepeter | Fotografie: Foodnote

In de waterzuivering, waar tot 90% van de energie in de beluchting gaat zitten, kan het energieverbruik fors omlaag door verschillende energiezuinige blowers te combineren en uit te gaan van de nominale last in plaats van piekbelastingen. Intelligente software regelt 24/7 automatisch dat machines steeds met de energiezuinigste combi draaien.

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 15

COMPRESSORTECHNOLOGIE

Het energieverbruik van (verouderde) zuiveringsinstallaties kan wel met 60% of meer omlaag, blijkt uit casestudies van Aerzen, gepresenteerd tijdens een persconferentie bij Aerzen Nederland ter ere van de lancering van de nieuwe, energiebesparende alleskunner ‘Delta Hybrid’. Deze blower/compressor kan een fors hoger drukverschil – geen 1.000, maar 1.500 hPa – aan dan conventionele apparatuur en opereert zuiniger. Volgens Siert Wiersema, manager water technology business bij Aerzen, wordt het tijd dat gebruikers van compressoren kritisch gaan nadenken over de inzet van compressortechnologie. Met de juiste combinatie van budget-, basis- en high end-oplossingen valt namelijk veel winst te halen. “Wij willen ook graag geld verdienen, maar liever bieden wij de markt de meest efficiënte oplossing. En laat die nu ook nog eens goedkoper uitpakken op de korte en lange termijn... Waterschappen stellen zich duurzaamheidsdoelen, maar kiezen voor drie dezelfde machines, vaak de duurste uit de range, zoals onze Aerzen Turbo blowers. Die high performance machines zijn dan vaak qua grootte berekend voor piekmomenten, maar daardoor niet optimaal efficiënt bij nominaal gebruik, dus staat er een groot deel van de tijd een oversized, te dure oplossing te draaien.”

De combinatie van 2 Delta Hybrids en een Turbo blower van Aerzen bij deze zuiveringsinstallatie in het Duitse Oberschleissheim dekt compressie voor nominale en piekbelasting af bij het laagste energieverbruik.

De enorme energiebesparingen die in waterzuivering kunnen worden behaald, worden niet ten volle benut. Bij vernieuwing van installaties doen ingenieursbureaus vaak ‘copy-paste’ van het bestek van een eerder project. Maar de compressortechnologie staat niet stil. Een uitgekiende combinatie van de nieuwste energiezuinige compressoren en afstemming van de capaciteit op de nominale flow zorgen ervoor dat de initiële investeringen stukken lager uitvallen en de energiekosten fors omlaag gaan. Bij de huidige energieprijzen verdient de aanschaf van nieuwe machines zich verrassend snel terug en wordt de uitstoot flink verlaagd.

Turbocompressoren zijn al zo’n tien jaar in opkomst in Nederland en Europa. Het zijn echte werkpaarden, maar alleen dit compressortype inzetten drijft het energieverbruik op als ze niet juist gedimensioneerd zijn. “De ‘Turbo’ kan qua toerental goed in de basislast draaien”, zegt Van Maanen. “Het regelbereik beloopt in de praktijk 45 tot 100 procent en de permanente aandrijving van de magneetmotor verhoogt de betrouwbaarheid. De footprint is onverslaanbaar, dat kan de doorslag geven als er weinig ruimte is, zoals in de industrie, of als we ze plug & play in een container leveren. Met grotere machines wordt dat erg krap. Wat we in de praktijk vaak zien, is dat er standaard drie van diezelfde machines neergezet worden. Maar afgaande op de pieken en dalen in het belastingprofiel, ben je vrijwel altijd voordeliger uit met een combinatie van machines.” Zo kan de Delta Hybrid de taken overnemen van de Turbo’s als er minder aanbod is en dat scheelt veel energie. “Met zowel de Turbo als de Delta Hybrid zit je in het gebied dat het meest wordt toegepast in de waterschap-

Het lijkt hen interessant wat de digitalisering qua energieverbruik brengt.”

‘Dus staat er een groot deel van de tijd een oversized, te dure oplossing te draaien’

CLOUDOPLOSSING

INTELLIGENTE REGELAAR

Ook de compressoren zelf worden steeds efficienter, maar dat gaat met kleine optimalisaties. “Qua compressorontwerp is het schroefprofiel al zo optimaal, dat daar weinig verbetering in zit. Wel kunnen we met digitale simuleringssystemen van rotorprofielen nog stapjes zetten voor een betere doorstroming van lucht bij verschillende drukken, maar je ontkomt er niet aan naar het hele proces te kijken en ook de vraag te stellen: is er wel zo veel lucht nodig? Als er vroeger vier grotere blowers stonden, en je rekent door dat je met de

In dit verhaal is een cruciale rol weggelegd voor de AERsmart-regelaar. Die berekent met zijn intelligente software precies het optimale regelbereik van het systeem en de combinatie van blowers om qua flow en druk zo zuinig mogelijk te draaien. Van Maanen: “Zo kun je 10, 15 procent energiezuiniger opereren dan met een traditionele regeling. Deze tool bepaalt continu of er meer of minder lucht nodig is vanuit het compressorstation. Zo kom je op de gunstigste toerentallen voor je systeem, zodat alle machines steeds op meest efficiënte energielevel draaien.”

Siert Wiersema, Aerzen

pen, maar de Hybrid heeft de beste papieren qua regelbereik”, benadrukt Van Maanen.

16 Fluids Processing | nr. 4 | september 2022

Een turboblower leent zich bij uitstek voor een basislast. De Delta Hybrid heeft een groot regelbereik van 1:5 en is 25-30% energiezuiniger dan standaard beluchtingsblowers. Naast basisoperaties, kan deze ook op piekmomenten bijschakelen. Het is een kwestie van calculeren welke combinatie van blowertechnologie binnen een waterzuivering volstaat en zich het snelste terugbetaalt in termen van investeringen en (toekomstig) energieverbruik. Zo kan er flink gesneden worden in de kosten en wordt de installatie stukken groener. Ben van Maanen, sales engineer bij Aerzen: “Besef dat 60 tot 80 procent van de energie gaat zitten in de biologische behandeling van afvalwater, precies het stuk waar onze installaties opereren – de beluchting. Op veel plekken kan tot 30 procent energie en 40 procent op de CO₂-emissies worden bespaard door de configuratie van blowers te heroverwegen. Ja, dat kost wat, maar waar dit gebeurt zijn die investeringen in minder dan twee jaar terugverdiend.”

Van Maanen: “Je kunt dan alles op afstand monitoren en benchmarken, de ene installatie op kpi’s vergelijken met de andere, kijken waar dat aan ligt en optimaliseren qua energieverbruik. Als add-on kan er met de data ook onderhoud gepleegd worden op basis van conditie in plaats van standaard servicing. Dus alleen onderhoud als het nodig is. We bieden ook een module voor energiemonitoring, die houdt het energieverbruik bij voor optimalisering. Er draaien in de EU nu 10 installaties met deze cloudoplossing. Bij het waterschap Vechtstromen komt er een pilot na de zomer.

●

Siert Wiersema, Manager Water Technology Business Western Europe.Ben van Maanen, sales engineer Aerzen.

ENERGIEZUINIGER

COMBINATIE

nieuwste modellen ook met drie kleinere toekunt, dan is dat misschien jammer voor ons, maar dat gaan we wel adviseren!”

PROCESBENADERING

Waar AERsmart de data lokaal op slaat en het proces regelt, doet AERprogress dit in de cloud.

Ben van Maanen, Aerzen

‘Besef dat 60 tot 80 procent van de energie gaat zitten in de biologische behandeling van afvalwater’

WATERZUIVERING BESPAART

De lokaal draaiende regeling zorgt voor een volautomatische omschakeling van machine naar machine. “AERsmart geeft door aan het SCADA-systeem welke machine op welk toerental moet gaan draaien, met druk als belangrijke parameter”, zegt Van Maanen. “De Delta Hybrid draait voor de minimale last, de Turbo voor de nominale last, bij grotere vraag draaien de Turbo en de energiezuinige Hybrid, hier het nieuwe type D30s, samen. En er staan meer van dit soort oplossingen bij waterzuiveringen. In Almere is een vergelijkbare opstelling gerealiseerd. Mooi extra is dat AERsmart op basis van intrede-druk en temperatuur en levensduurparameters gaat signaleren wanneer het tijd is voor onderhoud.” ●

> 60% OP DE ENERGIEKOSTEN

Energiereductie met compressortechnologiegeoptimaliseerde

De nieuwe generatie Aerzen Turbo blowers, waarvan de eerste versies sinds 2010 op de markt zijn, is op tal van punten verbeterd en combineert een hoge energie-efficiëntie met de laagste gebruikskosten. De AT 35 en AT 60 voor middelgrote waterbehandelingsinstallaties met een vermogen van 50 kilowatt hebben een nieuw ontwerp met geoptimaliseerde turbine en lagers. Dit zorgt voor 10% meer efficiency en met 20 dB geluidsproductie voor de leiding en 40 dB voor de machine, en daarmee is hij de ‘stilste in de markt’. Hij opereert optimaal op 35 -100% van zijn capaciteit.

De nieuwe generatie Aerzen Turbo blowers combineert een hoge energie-efficiëntie met de gebruikskosten.laagste

Had de locatie in het Duitse Oberschleissheim uit 1960 oorspronkelijk vier bassins die belucht moesten worden, dat zijn er nu twee geworden, waarbij relatief meer lucht ingebracht wordt dan in de oorspronkelijke vier. De standaard roots blowers op de vier bassins zijn vervangen door twee Delta Hybrids en een Turbo blower van Aerzen met hieraan de AERsmart besturingsregeling gekoppeld. “De AERsmart kijkt welke machines ingezet moeten worden voor het optimale rendement”, legt Ben van Maanen, sales engineer Aerzen, uit. “De gebruikte Aerzen Turbo AT 50 is zuinig in zijn bereik. Die lekker laten draaien en niet te veel regelen buiten zijn optimale werkpunt, anders moet je de Delta Hybrid gaan inzetten. Zo kom je tot een optimale balans.”

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 17

In het Duitse Oberschleissheim is de waterzuiveringsinstallatie uitgerust met nieuwe compressortechnologie met dik 60% energiebesparing als resultaat. Deze reductie is een combinatie van herinrichting van de bassins en de investering in nieuwe compressortechnologie van Aerzen.

VOLAUTOMATISCHE OMSCHAKELING

SUURMOND.COMTALK!LET’S FLUIDPULSATION-FREEDOSINGSYSTEMS FOR CONTINUOUS AND BATCH PROCESSES Complete solutions for: FOOD & PAINTINGADHESIVESCHEMICALLIFEPHARMACEUTICALBEVERAGEINDUSTRYSCIENCEINDUSTRY&HOTMELTINDUSTRYINDUSTRY Blijf op de www.fluidsprocessing.nlhoogte

ALS HET DICHT MOET ZIJN.

KSB heeft een uitgebreide afsluiterprogramma van o.a. de vlinderafsluiters Isoria en BOAX maar daarnaast ook de Sisto membraanafsluiters. De zacht afdichtende vlinderkleppen van de serie Isoria en BOAX worden geleverd met nominale afmeting tot maximaal 4,7 meter en worden o.a. ingezet bij het transport of behandeling van water. De membraanafsluiterserie Sisto TWA is speciaal ontwikkeld voor drinkwatertoepassingen waar hoge eisen worden gesteld aan een hygiënische uitvoering van afsluiters. Hebben wij u nieuwgierig gemaakt? www.ksb.nl

ONDER HOGE DRUK ZETTEN MICRO OM IN CHEMISCHE BOUWSTENEN

Het EU-project BioRECO 2 VER werkte aan het verbeteren van biologische processen die CO 2 via de inzet van micro-organismen omzetten in chemische bouwstenen. VITO ontwikkelde een hogedrukfermentor, waarmee uiteenlopende praktijkcases beproefd werden.

Op de lange termijn zou de overstap van de industrie naar waterstof (H2) een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van de CO₂ uitstoot. In die stap verdwijnt de koolstof (C) uit het verhaal. Maar Heleen De Wever, projectmanager bij VITO, zegt dat volledige decarbonisatie voor de chemie- en materialensector geen optie is. “De brede range aan eigenschappen van veel producten is grotendeels toe te schrijven aan de koolstof.” Om de uitstoot toch significant te verminderen, is daarom gewerkt aan Carbon Capture and Utilization (CCU) op industriële CO₂ puntbronnen. Binnen dit kader heeft het BioRECO₂VER project onderzocht hoe CO₂ efficiënter kan worden afgevangen en of biotechnologie goed werkt voor het omzetten van CO₂-houdende praktijkemissies in nieuwe chemische bouwstenen. Daarmee dekte het project een groot deel van de productieketen van chemische bouwstenen uit CO₂ af. Specifiek is gemikt op de productie van isobuteen (C4H8) en melkzuur (lactaat - C3H6O3), twee producten die representatief zijn voor een veel bredere groep chemicaliën. Isobuteen is het uitgangsproduct voor de synthese van talrijke producten zoals butylrubber, polyisobuteen, vertakte aldehyden, carbonzuren, alcoholen en alkenen. Melkzuur is de grondstof voor de productie van het veelgebruikte biologische afbreekbare polymeer polymelkzuur.

Heleen De Wever, projectleider bij VITO: “We zijn klaar om voor ontwikkelaars van micro-organismen en voor bedrijven met een emissieprobleem aan de slag te gaan.”

AFVANGEN

20 Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 BIOTECHNOLOGIE | Tekst: Leendert van der Ent | Beeld: VITO

Installaties voor het grootschalig afvangen van CO₂ bestaan al. Probleem met het sorptieproces in deze amine-scrubbers is dat ze onder een hoge procestemperatuur werken. De Wever: “Ze vangen heel effectief CO₂ af, maar kosten veel energie. Om de energiebalans te verbeteren is binnen BioRECO₂VER gekeken naar een hybride chemisch-enzymatisch alternatief. Daarvoor werd een alternatief amine geselecteerd dat bij lagere temperatuur kan worden geregenereerd. Om de

lagere sorptiesnelheid te compenseren, wordt een enzym toegevoegd. De combinatie met biokatalyse leverde een veelbelovend proces op dat onder een veel lagere temperatuur kan plaatsvinden.” Met deze aanpak kan afvang gecombineerd worden met voorbehandeling van emissiestromen – vooral het concentreren van de CO₂-stroom.

OMZETTEN

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 21

ORGANISMEN CO2 EFFICIËNTER

“We hebben deze flexibele pilot-infrastructuur ondertussen getest met praktijkemissies”, zegt De Wever. “Daarmee zijn we klaar om aan de slag te gaan voor ontwikkelaars van micro-organismen en bedrijven met een emissieprobleem. We kunnen aan alle gewenste knoppen in het proces draaien. De hogedrukfermentor kan diverse emissiestromen uit de praktijk aan en kan getest worden met een breed scala aan micro-organismen. Zo kunnen we voor elke case testen tot we daarvoor het optimale resultaat bereiken. Het gaat zowel om een technische als een economische evaluatie.”

VITO heeft de bacteriën letterlijk onder druk gezet om hun werk sneller uit te voeren

Dat laatste is uiteraard erg belangrijk, legt De Wever uit: “Door in onze installatie te gaan testen, kunnen klanten meer duidelijkheid krijgen over de benodigde investeringskosten voor ze daadwerke-

FLEXIBILITEIT

Na het afvangen en concentreren van de CO₂stroom is de volgende vraag hoe deze omgezet kan worden in nuttige producten. Dat kan en gebeurt ook al grootschalig in fermentoren. De emissiegassen worden daarin blootgesteld aan speciaal ontwikkelde micro-organismen die de gewenste omzetting realiseren. Alleen zijn de gassen moeilijk oplosbaar in water waardoor die bacteriën mogelijk nogal langzaam werken, wat de technische en economische haalbaarheid van de conversieprocessen niet ten goede komt. Daarom heeft VITO de bacteriën letterlijk onder druk gezet om hun werk sneller uit te voeren. De daarvoor ontwikkelde bioreactor kan drukken tot 10 bar aan.

Officiële distributeur van Dickow centrifugaalpompen, Tuthill tandradpompen en Munsch kunststof centrifugaalpompen.(beklede)

Veiliger, sneller en goedkoper reinigen?

Voorraadhoudend, service, onderhoud en reparatie

Roestvaststalen buizen en fittingen - sanitaire koppelingen - afsluiters - slangen - filters en andere armaturen voor de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie

Hygiëne en reiniging zijn belangrijke aspecten binnen de voedingsmiddelenindustrie. Heleon Group biedt een compleet programma aan toekomstgerichte, efficiënte en proceszekere reinigingscomponenten. Plus de bijhorende kennis over toepassingen.

Multipomp bv, Canadaweg 10, 4661 PZ Halsteren (ind. terrein Oude Molen)

Tel.: 0164-63 20 40, Fax: 0164-63 20 41, E-mail: info@multipomp.nl, www.multipomp.nl

Heleon Group helpt u om de beste oplossing voor uw reinigingstaken te formuleren en heeft daarvoor een breed scala aan producten ter

Heleon Group Holstaal BV Vierlinghstraat 10 4251 LC Werkendam Nederland

Tel: (+31) 183-679860 www.heleon-group.com

Synergie in roestvaststaal

Ontdekbeschikking.dekracht van Heleon Group.

Nu kun je wel producten uit CO₂ gaan maken, maar accepteert de consument die ook? Consumenten zijn zich ervan bewust dat CO₂ verantwoordelijk is voor klimaatverandering. Dat zou ertoe kunnen leiden dat ze producten die daarop

De hogedrukfermentor (High Pressure Fermentor, HPF) kan drukken tot 10 bar aan. Onder hoge druk werken de micro-organismen sneller.

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 23 BIOTECHNOLOGIE

KOSTPRIJS

lijk in een installatie investeren. Dat geeft een stuk meer zekerheid en brengt daarmee praktijktoepassing dichterbij.”

De Wever maakt duidelijk dat omzetting tot bulkproducten voorlopig moeilijk economisch haalbaar is. “Prijzen voor bulkchemicaliën liggen onder de duizend dollar per ton, terwijl industriële gasfermentaties volgens publiek beschikbare informatie een investering van tussen de drieduizend en zesduizend dollar per ton product vergen. Het zal duidelijk zijn dat het in eerste instantie om producten met een hoge toegevoegde waarde moet gaan. De verwachting is wel dat de kostprijs op termijn zal dalen.”

KLANTACCEPTATIE

De Wever, VITO

BioRECO2VER

gebaseerd zijn ten onrechte juist zien als ‘schadelijk’ of ‘negatief’ in plaats van groen. Het onderzoek maakte duidelijk dat consumenten eigenlijk bitter weinig weten over het feit dat producten gemaakt kunnen worden uit CO₂. Ze bleken zonder verdere uitleg soms huiverig om de producten te gebruiken als deze in contact komen met de huid. Dat is van belang, omdat cosmetica bij uitstek tot de producten met hoge toegevoegde waarde kunnen horen, waarmee de toepassing zou kunnen beginnen. Gelukkig blijkt, dat wanneer de context goed wordt uitgelegd, mensen juist aangenaam verrast kunnen raken. Het is de kunst om de consument mee te nemen naar een groenere toekomst. ●

Eind 2021 werd het Europese onderzoeksproject BioRECO₂VER afgerond (Horizon 2020 onderzoeks- en innovatieprogramma, grant agreement 760431, www.bioreco2ver. eu/). Het doel was Carbon Capture and Utilization verder te brengen. De Luleå University of Technology (LTU) werkte vooral aan verbetering van de Carbon Capturestap. Projectcoördinator VITO (Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek) richtte zich op de omzetting van CO₂ naar chemische bouwstenen in fermentaties bij verhoogde druk. De University of Girona werkte aan bio-elektrochemische reactoren en concepten. Het NOVA Institute in Hürth nam onder andere consumentacceptatie in beschouwing. Daarnaast waren nog zeven andere bedrijven en één onderzoeksinstituut betrokken.

‘We kunnen aan alle gewenste knoppen in het proces draaien’

70 EXPOSANTEN OP WORLD OF INDUSTRIAL PROCESSING

biedt steeds meer analysemogelijkheden om nabij of in de proceslijn kwaliteitscontroles te kunnen uitvoeren. Ook voor alle mobiele apparatuur voor snelle metingen in de fabriek is dit het juiste adres. Aanpalend zijn verder de werelden ‘Electronics’ en ‘Motion & Drives’, waar het meer gaat over de componenten en aansturingen in installaties.

World of Technology & Science is zo opgezet dat bezoekers binnen één beursdag ook ontwikkelingen in aanpalende vakgebieden kunnen meenemen. Zo biedt World of Automation het nodige op het vlak van meet- en regeltechniek, met oplossingen voor onder meer niveau-, druk-, temperatuur en vochtmeting of monitoring. World of Laboratory

Vooruitblik WoTS 2022 (27 – 30 september)

World of Industrial Processing is dit jaar niet meer aan de rand maar midden tussen de andere werelden gesitueerd. Dit maakt het gemakkelijk om snel een andere wereld te bezoeken. Traditioneel zijn de meeste aanbieders gespecialiseerd in technieken voor de droge procesindustrie. Onge-

WORLD OF INDUSTRIAL PROCESSING

World of Industrial Processing telt komende WoTS (27 – 30 september) zo’n 70 bedrijven met een specialisme in industriële procestechnieken. Wie werkt in de natte procesindustrie kan hier terecht voor de laatste ontwikkelingen voor de verwerking van vloeistoffen, slurries en gassen, geconcentreerd rond Pump Plaza.

24 Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 BEURS | Tekst: Vincent Hentzepeter | Fotografie: Foodnote

• Robotics – Industry & Science

Seminars voor de procesindustrie tijdens WoTS 2022

Pump Plaza tijdens de laatste WoTS in 2018.

WoTS Stories

Gratis beursbezoek

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 25

www.wots.nl

Machevo

Proces

Robotica rukt op in de industrie, aangejaagd door technisch-wetenschappelijke innovaties en niet in de laatste plaats, omdat robots een oplossing kunnen bieden voor de voortdurende personeelsschaarste. In dit Engelstalige WoTS Stories-programma zal Georgios Petropoulos (MIT, Stanford University, Bruegel) de impact van robotica op de werkgelegenheid, economie en de voldoening in het werk belichten. Julian Langowski (WUR) zoomt in op de impact van de natuur op biometrie. Paul Buisman (Moba) vertelt hoe robots sneller inzetbaar zijn door middel van standaardisatie. Robert van Riet (MAREL) bepleit hoe kunstmatige intelligentie en 3D-scans robots aangestuurd kunnen worden. (vrijdag 30 september, 09:00 – 12:15 uur)

Dagelijks van 10:00 – 17:30 (vrijdag tot 16:00)

• Technisch Onderwijs en de interactie met technische bedrijven Drie technische bedrijven geven in een korte presentaties aan hoe zij afgestudeerde professionals meenemen in hun bedrijfsvoering en hoe zij samenwerken met het beroepsonderwijs in het mbo en hbo. Diverse onderwijsinstellingen geven in dit interactie-seminar aan hoe zij met bedrijven sparren om scholieren/studenten op het toekomstige beroep voor te bereiden. Doel is de aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven te verbeteren. (dinsdag 27 september, 13:00 – 16:15 uur)

ste technologieën en innovaties onder de aandacht door mee te dingen naar de ‘Proces Innovatie Prijs’.

NIEUW: WOTS-STORIES

Experts discussiëren over nut en noodzaak van nieuwe kerncentrales. Drie sprekers gaan vanuit hun technische deskundigheid in op de veiligheid en robuustheid van nucleaire energie. De sprekers zijn Jan van Cappelle (Stichting Kernvisie), Jan Willem Spoelstra en Professor Jan Leen Kloosterman. (woensdag 28 september, 09:00 – 12:15 uur).

Inovatie Prijs (PIP) 2022

De volgende WoTS Stories sluiten goed aan op professionals in de procesindustrie:

Een bezoek aan World of Technology & Science is gratis. Vantevoren aanmelden via de bezoekersregistratielink.

WoTS Stories is een gloednieuw onderdeel tijdens WoTS 2022 en biedt de beursbezoeker extra verdieping. De WoTS Stories-lezingen, met tal van topsprekers, richten zich op thema’s die op dit moment grote economische, wetenschappelijke en maatschappelijke impact hebben, te weten: kernenergie, semiconductors, COVID-19, robotica en het technisch onderwijs. Het volgen van een WoTS Story kan in een dagdeel. ●

27 – 30 september

• Kerncentrales – veiligheid, robuustheid en deskundigheid

De gezamenlijk organisatoren FHI, Feda en Machevo hebben een stevig seminarprogramma in elkaar getimmerd. Ook zijn binnen de World of Industrial Processing dit jaar weer verschillende projecten te vinden waar bezoekers via een route in korte tijd veel praktische kennis op kunnen doen bij diverse exposanten. Tot slot brengen exposanten de laat-

dinsdag 27 september 09:00 – 12:30Voedselveiligheid dinsdag 27 september 09:00 - 12:00De kansen van digitalisering in de industrie dinsdag 27 september 13:00 - 16:00Open Industrie 4.0 Alliance woensdag 28 september 09:00 - 14:45Autonomous Operations: Challenges and Opportunities in the Process Industry woensdag 28 september 13:00 - 14:55Waterstof: de technische uitdaginge woensdag 28 september 13:00 - 15:00Watertechnologie binnen Industrial donderdag 29 september 09:00- 11:45Basics of Industrial Processing donderdag 29 september 13:00 - 16:00Industrial Cyber Security vrijdag 30 september 09:00 – 12:00Transport van goederenstromen in de industrie

SEMINARS EN PROJECTEN

Hotspots

PROJECTEN

WoTS2022

veer 1 op de 3 exposanten richt zich op de natte procesindustrie. Een groot aantal daarvan zal ook dit jaar weer Pump Plaza bezetten, het platform voor pompen, pompsystemen en componenten.

WoTS 2022

De revolutionaire nieuwe FLEXI-FLOW™ combineert een ingenieuze chip sensor met betrouwbare capillaire bypass technologie. De compacte, snelle en nauwkeurige instrumenten bieden nieuwe mogelijkheden op het gebied van mass flow meting en regeling. SNEL, STABIEL EN NAUWKEURIG ons op stand 08A054

World of Technology & Science Bezoek

POEDEROPLOSMACHINES • DISPERGEERMACHINES • STUWSTRAALMENGERS POEDER HANDLING EQUIPMENT • ADVIES EN SERVICE INLINE POEDER OPLOSOntdek de nieuwe Rmixx RMC: EN DISPERGEERMACHINES Rmixx is een merk van RS Contracting BV T +31 (0)524 52 27 22 E info@rs-contracting.nl I www.rs-contracting.nl MEMBRAANGASPOMP MET MET RVS POMPKOP TYPE N922 Hoge prestatie, onderhoudsarm. Flow tot 25 l/min. Vacuüm tot 110 mbar abs. Druk tot 6 Gasdichtheidbarg6 x 10-3 mbar x l/s Beschermklasse IP20 of IP54 en volgens ATEX De N922 leent zich o.a. zeer goed voor emissiemetingen of gascompressie in de energieopwekkingsindustrie. info@knf-verder.nlinfo@knf.bewww.knf-verder.nlwww.knf.be +31(0)30 6779240+32(0) 38719624 N922STE IP54 N922STEN922STEIP20IP54 ATEX 03 KN 21 Adv 210x140mm N922 indd 1 28 06 2021 11:36 #RedefinedFlowMassControl www.bronkhorst.nl

Multi-parameter meting: flow, temperatuur en druk in één instrument Eenvoudige en veilige verbinding via Bluetooth en een uitgebreide App Superieure nauwkeurigheid dankzij ingebouwde gasdatabase en realtime conversiesNAMURstatusindicatie houdt u op de hoogte van uw proces Geschikt voor veel toepassingen door een groot dynamisch meet- en regelbereik

BUITENGEWOON

Naast de enige gecertificeerde flowcomputer voor waterstoftoepassingen, die momenteel op de markt is, biedt KROHNE oplossingen voor alle aspecten van ijkwaardige metingen. Onze meetsystemen zijn afgestemd op de eisen van waterstof en waterstof-aardgasmengsels.

heeft KROHNE NMi-gecertificeerde ijkinstallaties. Elke flowmeter die de KROHNE fabriek verlaat wordt standaard nat gekalibreerd. Zelfs tot DN 3000 mm (3 meter).

Ininstallaties.Dordrecht

IJkcircuit in Dordrecht

De energietransitie en duurzaamheid, wat kunnen we er zelf aan bijdragen? Vraagstukken die ook bij KROHNE bovenaan de agenda staan. Waterstof zal een cruciale rol gaan spelen in het koolstofvrij maken van de industrie. Op weg naar een duurzamere wereld is waterstof een van de essentiële energiedragers van de toekomst. De beschikbaarheid ervan kan een van de pijlers van de energietransitie zijn. Wij denken graag mee met onze klanten bij de uitdagingen, die waterstof met zich meebrengt.

Als je een KROHNE instrument koopt, ontvang je een meetinstrument dat zeer nauwkeurig met een lage onzekerheid, onder echte procesomstandigheden, presteert. Om dit te kunnen bereiken beschikt KROHNE wereldwijd over 140 kalibratie

Uiteraard verliezen we de veiligheid voor mens en machine ook niet uit het oog. Implementatie zoals SIL in procesapparatuur vereist niet alleen bepaalde engineering en circuitontwerp, maar ook kennis van de specifieke kenmerken van het metertype. Zoals de SIL 2/3 gecertificeerde Coriolis massaflowmeters, die veilige draadloze toegang via Bluetooth® of op afstand via HART® mogelijk maken, waardoor werknemers op afstand de instellingen kunnen optimaliseren. Of de OPTIWAVE radar niveautransmitters, deze zijn SIL 2/3-gecertificeerd volgens IEC 61508 met een meetbereik tot 30 meter vanaf de antenne. In deze Newsline bespreken we de oplossingen voor de toekomst!

NewslineNewslineSOLUTIONSWijdenkengraagmetumee! Uitgave 4 | 2022

Onzuiverheden zoals H2O, O2, CO2, CO of CH4 hebben vrijwel geen invloed op de meetnauwkeurigheid, net zo min als lage dichtheden. De ultrasone ALTOSONIC V12 flowmeter is beschikbaar met titanium en op epoxygebaseerde transducers en is daardoor niet gevoelig voor waterstofverbrossing bij hoge temperaturen. KROHNE biedt ook een oplossing voor het monitoren van waterstofpijpleidingen, PipePatrol een systeem voor leidingbeheer, lekdetectie en lokalisatie.

Applicatievoorbeeld:

•Gebaseerd op ultrasone, Coriolis, turbine of PD

•Voldoet aan internationale en lokale normen, bv. OIML R137, MI-002

Highlights •Allereerste ultrasone flowmeter met OIML R137 klasse 0.5 goedkeuring •12-pads meter, voor zeer nauwkeurige flowmeting van gassen •Transducers op epoxybasis, geschikt voor waterstoftoepassingen •OIML R137 (klasse 0.5), MI-002, AGA9 •DN100...1600;enz.max.PN450/ASME Cl 2500 Highlights •Betrouwbare detectie en lokalisatie voor 100% waterstoftoepassingen en voor mengsels van waterstof en aardgas •Lekdetectie met meerdere methodes, onder stabiele en veranderende flow •Ondersteunt•Lekpatroonherkenningregimes.diverseprotocollen (o.a. OPC, Modbus TCP/IP, Modbus Serial, HART en •StandaardProfibus)interface naar SCADA

Applicatievoorbeeld:

Een Franse chemieproducent produceert in de polyolefinefabriek, polypropyleen en polyethyleen. Voor continue flowmeting van waterstof zocht de klant een ijkwaardige flowmeting.

flowmeters

Lekdetectiesystemen voor waterstof- en koolstofdioxidepijpleidingen Een belangrijke voorwaarde voor de energietransitie is de mogelijkheid om waterstof veilig en economisch te vervoeren. Pijpleidingen hebben bewezen hiervoor een veilig en economisch middel te zijn. Niettemin ontstaan er soms door de eigenschappen van waterstof kleine lekkages. Verschijnselen zoals waterstofbrosheid door geabsorbeerd waterstof, verhogen het risico.

In haar streven naar een klimaat neutrale industrie is Dow Benelux actief als partner van Smart Delta Resources (SDR). Een project hiervan is de levering van waterstof, dat wordt geproduceerd in de kraakinstallaties van Dow.

•Bestaande uit flowmeetskid, flowregeling, meet- en regelkasten, monstername- en analysesystemen, inclusief alle controle- en validatiesoftware

Lees meer

eardgas.len,ct

•Van de eerste ontwerpfase tot inbedrijfstelling ter plaatse en opleiding

•SUMMIT 8800 flowberekening gecertificeerd voor waterstof custody transfer

Unieke meetinstrumentatie- en systeemoplossingen voor uw waterstof applicaties

Custody transfer meetsystemen voor waterstof KROHNE-meetsystemen worden gebruikt in de hele energiewaardeketen, van productie via (ont) laden van schepen, pijpleidingtransport, tot industriële verbruikers of ondergrondse opslaglocaties. Naar gelang het productieproces en de beoogde toepassing heeft waterstof als brandstofgas verschillende eigenschappen waarmee rekening gehouden moet worden.

Highlights

Flowmeting van zuivere waterstof en van waterstof-aardgasmengsels De ALTOSONIC V12 is een 12-pads ultrasone custody transfer (CT) flowmeter voor zuivere waterstof, aardgas en mengsels van waterstof met aardgas. KROHNE biedt een breed scala aan ultrasone transducer materialen, zoals een op epoxy gebaseerde versie. Dit type transducer is perfect voor waterstoftoepassingen, omdat het uitstekende akoestische eigenschappen heeft en niet gevoelig is voor waterstofbrosheid.

In 1989 introduceerde we de eerste FMCW radar.

De MFC 400 is de massaflowsignaalversterker voor alle KROHNE coriolis massaflowmeters.

Lees meer

Hoe borgen we de veiligheid van mens en machine?

SIL 2/3 certificering voor radar niveaumeters

De OPTIWAVE radars zijn SIL 2/3-gecertificeerd volgens IEC 61508 en voldoen aan de hoogste veiligheidsnormen, ze bieden de kwaliteit en bedrijfszekerheid om het risico in veiligheid kritische toepassingen te minimaliseren.

Alleen volledig betrouwbare hardware voor procesautomatisering, in combinatie met een uitgebreid veiligheidsbeheersysteem, zal voldoen aan de toekomstige eisen van de procesinstallaties. Als wereldwijd toonaangevende fabrikant van procesinstrumentatie en meetoplossingen heeft KROHNE alle relevante punten geïmplementeerd in een uitgebreide portefeuille van meetapparatuur, die voldoet aan de meest recente internationale veiligheidsnormen en waarin geavanceerde veiligheidsvoorzieningen zijn opgenomen.

De opgedane kennis hiervan hebben we steeds geïmplementeerd in onze meetontwerpen.

Hoogwaardige signaalversterker voor massaflowmeters

Implementatie van SIL in procesapparatuur vereist niet alleen bepaalde engineering en circuitontwerp, maar ook diepgaande kennis van de specifieke kenmerken van het metertype. Onze SIL-instrumenten hebben zichzelf al in uitgebreide tests bewezen.

Highlights • Dankzij Entrained Gas Management (EGM™) stabiel in meerfase-toepassingen • Intelligente diagnostiek volgens NAMUR NE 107 • Volledig ontwikkeld voor veiligheidstoepassingen volgens IEC 61508 2010 • Diagnostische dekking van > 96 % • Korte diagnose testinterval: dit maakt gebruik mogelijk in SIL 3-toepassingen of bij continue databehoefte, de hoogste gespecificeerde werkingsniveaus • De enige Coriolis massaflowmeter die toegang biedt met bluetooth® of op afstand via HART® , zelfs in veiligheid gerelateerde (SIL) toepassingen Highlights • SIL 2/3 gecertificeerd (SIL 3 1oo2) volgens IEC 61508 • Hoogste veiligheidsnormen voor uw proces • Uitgebreide keuze aan procesaansluitingen vanaf ¾" • Lens-, druppel- en hoornantennes • Meetbereik tot 30 m

De versterker vertaalt ruwe signalen vanuit het instrument naar signalen, die een systeem en de mens kunnen monitoren en interpreteren. Dit klinkt complex, maar in basis zorgt de versterker voor een stabiele en nauwkeurige meting van massaflow, dichtheid en temperatuur, van vloeistoffen of gassen. Van cryogene vloeistoffen tot en met hoge temperaturen en enkele- of meerfase vloeistoffen.

Volgens de laatste wereldwijde ontwikkelingen op het gebied van veiligheidssystemen voor installaties, is er een sterk groeiende vraag naar zowel hardware als de gehele organisatie eromheen.

Drinking WaterNanofilter

Voorbeeld FOCUS-ON oplossing

FT

Neem voor meer informatie contact op met:

Water To NF HP Pump

Voorbeeld oude situatie bij filtratie

Met KROHNE Academy online trainingen bent u altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van procesinstrumentatie.

Water To NF HP Pump

www.krohne.com

U heeft er vast al over gelezen. FOCUS-ON heeft samen met KROHNE en SAMSON een product op de markt gebracht, genaamd FOCUS-1.

CirculationPump

Lees meer

ConcentrateBufferTank

Na een Nanofilter wordt het permeaat/concentraat rondgepompt, een deel van dit concentraat wordt afgetapt met een constante debiet van 0,5 m³/h, en wordt opgeslagen in een buffervat. Het overige concentraat wordt rondgepompt en een deel, gaat door een 2e filter terug naar het voedingswater van het hogedruk deel.

PROCES-NODE maakt ook bij filtratie extra sensoren overbodig

KROHNE Nederland B.V. Postbus 110 3300 AC e-mail:Tel.:Nederland3313KerkeplaatDORDRECHT14LCDordrecht+31(0)78-6306200infonl@krohne.com

ConcentrateBufferTank

Een regelventiel met geïntegreerde meettechnologie (flow, druk en temperatuur), die procesregeling simpeler en efficiënter maakt. Dit 4.0 device biedt, zowel bij RO-installaties als bij Nanofiltraties, nieuwe inzichten. Wij geven u graag een voorbeeld hoe FOCUS-ON een filtratieproces kan vereenvoudigen en optimaliseren.

De Academy geeft u niet alleen directe toegang tot de kennis en uitgebreide ervaring van KROHNE. U krijgt ook de laatste informatie over normen en voorschriften van e-learning cursussen, zoals bijvoorbeeld ‘Functionele veiligheid (SIL)’, die we in samenwerking met onze partners ontwikkelen.

CirculationPump

Het leerplatform, biedt digitale e-learning cursussen (niet commercieel) over verschillende onderwerpen, zoals: grondbeginselen en meetprincipes, entrained gas management, functionele veiligheid (SIL) en grondbeginselen van gasmeting.

Drinking WaterNanofilter

DN 50 F-1 DCS

Door een FOCUS-1 device in te zetten, vervang je de losse flow, druk en regelklep in de leiding door één toestel. Het toestel is geconfigureerd als een intelligent flowregelapparaat (FCD) en gedraagt zich als een regelaar met één geïntegreerde regelkring.

KROHNE Academy online

Om een constante debiet naar het buffervat te realiseren moet de flow worden geregeld door een regelklep en een flowmeter. De flowgegevens gaan naar de DCS/PLC, deze bepaald de klepstand en stuurt de klep aan, zodat deze de gewenste waarde (0,5 m³/h) doorlaat naar de buffer.

DN 50 FC PT

Lees meer

Flow rate as set point (in m3/hr)

inOntdekwww.lechler-sproeiers.nldenieuwedimensiesproeidrogen Als het op sproeidrogen aankomt, voldoet de nieuwe DryMASTER serie aan alle eisen. In talrijke toepassingen, o.a. de voedingsindustrie, en in de uwe. • Meer dan 900 varianten beschikbaar • Proces-specifieke materialen • Lange levensduur • Eenvoudige reiniging en onderhoud • Hoge drukbestendigheid • Korte levertijden • Compatibel met bestaandeTOPOWDERinstallatiesTHEPEOPLE PUMPS & PUMP UNITS FOR BATCH ForCONTINUOUSANDPROCESSESdemandingapplications! FROM MICRO LITRE PER HOUR TO 2,400 LITRE PER MINUTE PULSELESS, ACCURATE AND REPRODUCIBLE WIDE APPLICATION RANGE EVEN AT >150 200 BAR WIDE CHOICE MATERIALS, INCLUDING PLASTIC! WIDE TEMPERATURE RANGE SYSTEM PRESSURE UP TO 325 Customized pumps for lab, pilot and production. Also for CIP/SIP/ATEX conditions. SUURMOND.COM ProcesSERIEInstrumentatie4000 DRUK, NIVEAU, VERSCHILDRUK EN TEMPERATUUR TRANSMITTERS ENKELE KENMERKEN: Geheel RVS Optie:EenvoudigeGrafischNauwkeurigheidbehuizing0,075%displaymetbacklight1knopsbedieningHARTProtocolofProfibus PA 40 verschillende proces aansluitingen Ingebouwde Tanklinearisatie EHEDG gecertificeerd ATEX en IECEx II 1G Ex ia IIC T4 DE NEDERLANDERS‘INTELLIGENTE’: t Standnr:TE’Hal 8 B033

In het kader van de UN Food Safety Day op 7 juni heeft Tetra Pak aangekondigd dat het bedrijf gaat samenwerken met verschillende startups, technologiebedrijven en universiteiten om de innovatiemotor in de voedingsindustrie aan te jagen. Het gaat om partijen in onder meer Frankrijk, de VS, Zweden en Italië die zich richten op nieuwe ontwikkelingen in de sector, zoals plantaardig voedsel, het gebruik van enzymen die voedselverspilling verminderen en onderzoek en ontwikkeling naar insecteneiwitten. Uit een longlist van 300 bedrijven bleven er 10 startups over waar TetraPak kennis mee wil uitwisselen. Hieronder zijn het Zweedse EnginZyme dat zich bezighoudt met het verwaarden van bijproducten als zure wei, het Franse innovatieplatform Paris&Co, het Spaanse NuCaps (encapsulatie met nanotechnologie) en het Zweedse Tebrito (eetbare eiwitten uit biomassa). ●

NEW YORK, VERENIGDE STATEN Krachtenbundeling in drankverpakkingen

Betere slibontwatering voor milieurendement

FLUIDS PROCESSING WORLD

ALCANTARA (LISSABON), PORTUGAL

De Chileense drankenproducent Compañía Cervecerías Unidas (CCU) is mede door investeringen in nieuwe bliklijnen in enkele jaren uitgegroeid tot de op één na grootste brouwer in het land (na AB InBev). De brouwer heeft nu een derde van de biermarkt in handen. Na het sluiten van diverse licentieovereenkomsten met grote brouwers, gevolgd door investeringen in een vuller en twee kant-en-klare lijnen van KHS voor het afvullen in blik, zijn de bierverkopen van CCU enorm gestegen. In 2016 was slecht 5% van het bier in de totale Argentijnse markt te koop in alublikjes, vrijwel al het bier werd in statiegeldflessen verkocht. CCU wilde af van de logistiek en hoge kosten voor dit retoursysteem en besloot te investeren in bliklijnen. Met KHS werd een glaslijn omgebouwd en de bierverkoop in blik schoot hiermee direct omhoog. Achtereenvolgens werden blikken van 355, 473 en 710 ml geïntroduceerd. Alle formaten werden een groot succes. Inmiddels rollen er in Florida Oeste 200.000 blikjes bier per uur van de band. Het marktaandeel blik in Argentinië stijgt nu minder hard door en zal naar verwachting rond de 55% stagneren. ●

De afvalwaterzuiveringsinstallatie van Águas de Portugal nabij Lissabon wordt uitgebreid met meetapparatuur voor vaste stoffen en een ontwateringsunit. De apparatuur (van Valmet) moet het energieverbruik omlaag brengen bij een lagere milieubelasting. Door het droge-stofgehalte bij de slibontwatering te verhogen hoeven straks minder polymeren toegevoegd te worden. Nauwkeurig meten van vaste stoffen maakt monitoring en daarmee optimalisatie van het ontwateringsproces mogelijk. De levering bestaat uit Valmets Total Solids Meting, Valmet Low Solids Meting, Valmet Dry Solids Meting en Valmet Sludge Dewatering Optimizer. ●

FLORIDA OESTE, ARGENTINIË

32 Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 INTERNATIONAAL | Tekst: Redactie Proces Media

Bliklijnen boosten bierverkoop

Chemiebedrijven ASF, SABIC en gasproducent Linde gaan ‘s werelds eerste demo-installatie opleveren om ovens van stoomkrakers elektrisch te verwarmen. Ze maken daarbij gebruik van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen in plaats van aardgas, wat de uitstoot van CO₂ van een van de meest energieverslindende productieprocessen in de chemische industrie met minstens 90% moet verminderen. ●

BENGUERIR, MAROKKO Proeffabriek groene ammoniak

TetraPak zegt een belangrijke stap gezet te hebben op weg naar een aseptische, volledig hernieuwbare, recyclebare en CO₂-neutrale kartonverpakking. Een belangrijk wapenfeit is het testen van de eerste, op vezels gebaseerde beschermlaag in het kartonlaminaat dat het huidige aluminiumfolie moet gaan vervangen. Dit moet de CO₂-voetafdruk verkleinen en recycling eenvoudiger maken. De verpakkingsproducent heeft een validatieronde afgerond, waarbij een polymeer beschermlaag is toegepast in plaats van de gebruikelijke dunne aluminiumlaag. Nu volgt het testen van een beschermlaag op basis van vezels. Dit is nog niet eerder toegepast op kartonverpakkingen voor lang houdbare voedingsmiddelen. De aluminiumlaag in drankenkartons is een pijnpunt. Ze geven producten een jarenlange houdbaarheid, maar maken recycling lastig en het flinterdunne laagje is verantwoordelijk voor een derde van de broeikasgas-emissies van de verpakking. In Japan worden nu consumententests georganiseerd met portieverpakkingen met een vezellaag. De eerste bevindingen zijn positief, zowel qua klimaatimpact als recyclebaarheid zijn er voordelen, terwijl het product net zo goed beschermd lijkt te worden. ●

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 33

ZUIDWENDING, NEDERLAND Opslag van groene waterstof

LAUSANNE, ZWITSERLAND Emissievrij drankenkarton dichterbij

Bilfinger gaat Gasunie ondersteunen met een project voor de opslag van groene waterstof in NoordGroningen. Dit project, met de naam HyStock, heeft een capaciteit van 26 miljoen kilogram waterstof. Het wordt diep in de ondergrond geïnjecteerd en opgeslagen in enorme zoutholtes. Het gas wordt geproduceerd met elektriciteit van windparken en zonneparken en de opslag moet een continue voorraad waterstof garanderen. Bilfinger Tebodin Netherlands tekende voor het ontwerp van de bijbehorende fabriek, inclusief apparatuur, leidingen, gebouwen en de infrastructuur. ●

MÜNCHEN, DUITSLAND Proef met elektrisch kraken

De Mohammed VI Polytechnische Universiteit (UM6P) en het Nederlandse bedrijf Proton Ventures hebben in het bijzijn van het Institute Research Energy Solar et Energy Nouvelles (IRESEN) een overeenkomst gesloten voor de bouw van een turnkey productiefaciliteit voor groene ammoniak in het Marokkaanse Jorf Lasfar. De unit krijgt een capaciteit van 4 ton per dag op basis van het Haber-Bosch proces. Voor de productie van Groene Waterstof is deze pilotinstallatie uitgerust met twee PEM & Alkaline electrolysers met elk een vermogen van 2 MW. Een PEM-electrolyser werkt met een membraan tussen de kathode en de anode voor een beter rendement en snelle aanpassing aan wisselende stroomhoeveelheden. De proefinstallatie krijgt ook een emulator – een techniek om een computersysteem na te bootsen in een nieuwe omgeving – die verschillende elektrische belastingprofielen kan simuleren, van belang voor het samenkomen van energie uit zonnecellen en wind onder diverse (piek)belastingen. Ook voor andere locaties op de wereld kunnen situaties gesimuleerd worden. ●

De hoge eisen met betrekking tot pneumatisch transport in de chemische industrie of in elektriciteitscentrales vereisen oplossingen met 100% veiligheid en maximale betrouwbaarheid. Hier speelt het door AERZEN ontwikkelde oplossingsconcept een belangrijke rol. Met zijn drie technologieën Delta Blower, Delta Hybrid en Delta Screw biedt AERZEN een uitgebreid productportfolio - individueel geconfigureerd volgens de procesvereisten. 100% betrouwbaar dankzij de gepatenteerde olie- en absorptiemateriaalvrije en ATEX-conforme oplossingen.

www.aerzen.nl HOE VEILIG, SCHOON EN BETROUWBAAR IS UW PROCESLUCHT IN GEVOELIGE GEBIEDEN DAADWERKELIJK? LET’S TALK Jeroen van Alken, Sales Engineer +31 6 12924598 jeroen.van.alken@aerzen.nl

GF Piping Systems levert het eerste PVC-U leidingsysteem dat niet verlijmd hoeft te worden, maar infrarood (IR) gelast kan worden. Resultaat: zonder oplosmiddelen een betrouwbare las met een kleine ril. Infrarood lassen is een vorm van stomp- of spiegellassen waarbij de fitting, buis of afsluiter niet tegen de lasspiegel wordt gedrukt. De opwarming gebeurt contactloos via infraroodstraling. Dit resulteert in een veel kleinere lasril en een 100% homogene verbinding (dus geen kans op uitvloeiing van vervuilende elementen die tijdens het lassen in de verbinding ontstaan). Het IR lasproces is volledig machinegestuurd, waardoor elke lasverbinding exact hetzelfde is en de kans op een menselijke fout bijna volledig uitgesloten is. Belangrijkste voordeel van IR-lassen is dat PVC-U leidingsystemen nu ingezet kunnen worden bij applicaties die in het verleden niet mogelijk waren vanwege de beperkende chemische bestendigheid van lijmverbindingen. Hierdoor kun-

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 35 MARKT NIEUWS

nen PVC-U leidingen nu ook toegepast worden in onder andere de chemische procesindustrie en waterbehandeling.

Ecosmart doseerpompen van LEWA.

IR-LASBAAR PVC-U LEIDINGSYSTEEM

Pompenfabrikant LEWA heeft zijn ecosmart-lijn uitgebreid met twee nieuwe membraan-doseerpompen met een capaciteit van respectievelijk 1.000 en 2.000 liter per uur, bij een persdruk van max. 50 bar. Het interne overstortventiel zorgt ervoor dat overdruk in de pomp niet leidt

tot schade aan het membraan of het drijfwerk. Het PTFE-sandwich-membraan wordt op zijn plek gehouden door het gepatenteerde ‘diaphragm protection system’ (DPS). Hierdoor kan het membraan niet worden overbelast of beschadigd tijdens het opstarten van de pomp of bij operationele fouten.

Infrarood-lasbare PVC-U leidingen van Georg Fischer.

modellen is de pompkop uitgelijnd in een hoek van 90° ten opzichte van de hartlijn van de plunjer, dit maakte ze bijzonder compact. Deze ruimtebesparende opstelling werd mogelijk door de nieuwe, kleinere membraanaandrijving. De M900 pompkop wordt niet alleen in de ecosmart-modellen toegepast, maar ook in de ecoflow-pompen. Dit betekent dat snel slijtende onderdelen voor beide typen pompen geschikt zijn, waardoor bedrijven minder reserveonderdelen op voorraad hoeven te houden. Ook kan de slagfrequentie of plunjerdiameter worden aangepast aan het proces. Alle ecosmart pompen hebben een enkel oliebad, dat wordt gebruikt voor zowel smering van het drijfwerk als de hydraulische aandrijving van de pompkop. De nieuwe LEWA LCC en LCD-pompen voldoen aan API 675.

MEMBRAAN-DOSEERPOMP VOOR 1.000 EN 2.000 LITER

Het nieuwe leidingsysteem bestaat uit IR-lasbare PVC-U buizen, fittingen en afsluiters. Het systeem is geschikt

voor een operationele druk van 16 bar. Een nieuwe IR-lasmachine is niet nodig; bestaande IR-lasmachines kunnen softwarematig eenvoudig aangepast worden om de nieuwe componenten te lassen.

Georg Fischer +31 (0)578 678 www.georgfischer.nl298

Geveke +31(0)20 www.geveke.com5829111

Verder reageert de breuksignalering direct bij een eventuele membraanbreuk. Dit gebeurt echter zelden, omdat de LEWA membranen een jarenlange levensduur hebben, zelfs onder volle belasting en continu bedrijf. De pompen kunnen zowel horizontaal als verticaal worden uitgevoerd. Bij de nieuwe

Besmetting? Bacteriegroei? Salmonella? Lysteria? Biofilm? Fouling? Beilby UitstekendeRouging?Geurbederf?Verstopping?Aankleven?Corrosie?Zwartverkleuring?Reinigbaarheid?layer?Pitting?Aanbakken?Aanladen?Smaakbederf?Oxidatie?Roest?eigenschappen voor uw RVS met: - Amorfiseren - Micro-ondulatie - Elektrochemisch ontzwarten - Elektropolijsten - Derouging Cardijnlaan 10 B8600 Diksmuide T +32 (0) 51 51 92 surface@packo.comwww.electropolish.be80 LET US OPTIMIZE YOUR SURFACE A VERDER COMPANY

De SCP04 is gemaakt van 316L rvs. De lage permeabiliteit maakt hem bestand tegen veel media en voorkomt dat het metaal door geïoniseerde waterstof bros wordt. De sensor is zeer flexibel inzetbaar vanwege de verschillende schroefdraden die aansluiten op een breed scala aan systeemconnectoren. Hij kan worden geconfigureerd met verschillende uitgangssignalen.

DRUKSENSOR WATERSTOFTOEPASSINGENVOOR

voor drukoverdracht. De sensor is ook vacuümdicht en vrij van elastomeren. De procesaansluitingen zijn pakkingsvrij ontworpen, zodat ze voldoen aan de vereisten van waterstoftoepassingen.

Meet- en regelspecialist Parker Hannifin introduceert een druksensor voor waterstoftoepassingen. Het produceren, transporteren, tanken en opslaan van waterstof vraagt om nieuwe oplossingen. De chemische en fysieke eisen zijn anders dan voor bijvoorbeeld aardgas. De SCP04 druksensor is bestand tegen hoge druk en, omdat het een digitaal gekalibreerde piëzoresistieve meetcel is, kan hij een druk van 4 tot 1.000 bar detecteren. De speciaal gelijmde verbinding is bestand tegen lage temperaturen, schokken en trillingen, waardoor deze zeer robuust is in de meest veeleisende omgevingen. Het ontwerp uit één stuk maakt interne afdichtingen overbodig en voorkomt lekkage. De SCP04 werkt zonder vloeistof

KSH Innofill Can C bij brouwer Tiny Rebel (Foto: Tiny Rebel)

Netzch autonome statorinstelling ‘xLC-select’ bespaart energie

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 37 MARKT NIEUWS

Parker SCP04 druksensor voor waterstof.

Parker Hannifin +31 0800 www.parker.com27275374

KSH +49 (0)611 www.ksh.com945884-0

Netzsch heeft een nieuw pompconcept ontwikkeld waarmee veel energie te besparen valt. De innovatie zit in het automatisch verstelbare statorsysteem “xLC-select”. Dit slimme systeem berekent het optimale rendement van de pomp op basis van algoritmes en stelt de stator daar zelf op af. Dit kan tot

30% schelen in het energieverbruik van de pomp, wat een grote bijdrage kan leveren aan het verkleinen van de CO₂ voetafdruk van het hele proces.

ENERGIEZUINIGE EXCENTRISCHE

NETZSCH Tel.: +49 8638 www.pumps-systems.netzsch.com63-0

SNELLER BLIKJES AFVULLEN

De Innofill Can C-afvulmachines van KSH worden al door meer dan 100 drankenproducenten over de hele wereld gebruikt. Onlangs nam ook Tiny Rebel, een kleine brouwer in Wales, deze machine in gebruik om zijn afvulproces te versnellen. De Innofill Can C vult in één uur evenveel blikjes als de oude machine in een hele dag. De brouwerij kan nu 15.000 blikjes van 33 cl per uur vullen. Een tweede voordeel is dat het speciale CO₂-zuiveringsproces van de Innofill Can C de zuurstofopname met 90% vermindert, wat de productkwaliteit ten goede komt. Verder maken de compacte, hygiënische vulkleppen omstellen eenvoudig. Zo kunnen kleine brouwers gemakkelijk kleinere batches van verschillende biersoorten en blikgroottes produceren zonder contaminatie of smaakoverdracht. Voor drankproducenten met een hogere output heeft KHS de prestaties van de Innofill Can C verder verhoogd. De afvuller kan nu tot 60.000 blikjes per uur aan, wat integratie in lijnen met hogere capaciteiten mogelijk maakt. De vulmachine kan dan ook gecombineerd worden met een Innopro Paramix C mengsysteem of een KHS flash pasteur. Een optie voor heet vullen maakt de afvuller nog flexibeler. Hij kan dan ook ingezet worden voor het produceren van sappen, ijsthee en andere dranken.

WORMPOMP

mix coatholdititit Continu hoge capaciteit batter aanmaakHetHygiënischoplossingenLagevoorVolledigcoatinggeautomatiseerdconstantekwaliteitenhogeviscositeitontwerpcontinubattersysteem Batterline Batter PreparatieCoatingSysteem +31 (0)182 – 51 36 info@gpi-degouwe.com44 gpi-degouwe.com PRODUCTEN Aardappel SpecialtiesWedgesPatat Vis Vlees taste it! Bereik de www.fluidsprocessing.nlbeslissers

DrinkTec

27-30 september 2022

Grote vakbeurs voor de procesindustrie, geïntegreerd in de World of Technology and Science (WoTS). Er zijn vijf ‘werelden’: World of Automation, World of Laboratory, World of Electronics, World of Motion & Drives en, in het midden, World of Industrial Processing. Zo houden de branches hun eigen identiteit en expositieprogramma en richten zij zich op hun eigen bezoekersdoelgroepen met interactieve beursprojecten en actuele seminaronderwerpen, terwijl bezoekers gemakkelijk een kijkje in een belendende sector kunnen nemen.

● Meer rendement halen uit de door Anglian Water ontwikkelde techniek voor de opwerking van zuiveringsslib: hogere gasopbrengsten, minder uitstoot

Wordt elke 4 jaar georganiseerd, maar vanwege Covid zit er ditmaal 5 jaar tussen. Drinktec 2017 trok 1750 exposanten uit 80 landen en meer dan 76.000 bezoekers uit 170 landen.

Grootste beurs ter wereld voor de dranken- en vloeibare voedingsindustrie.

Industrial Processing / WoTS

Utrecht

Het volgende nummer van Fluids Processing verschijnt op 8 november 2022.

IN DE KOMENDE NUMMERS

● Een kunststofproducent investeerde in nieuwe doseersystemen met ultraprecisiepompen voor een hogere nauwkeurigheid, inclusief aansturing

Voor meer cursussen en evenementen, zie www.fluidsprocessing.nl/ events

16-17 september 2022

München

● Investeringen in nieuwe wasinstallaties verdienen zich verbazingwekkend snel terug door enorme energie- en waterbesparingen

Mis ‘m niet! NIVEAU SENSOREN VOOR FLUIDS OP BASIS VAN RADAR, VLOTTER, ULTRASOON, MAGNETOSTRICTIEF, HYDROSTATISCH, CAPACITIEF, TRILVORK +31 (0)78 - 681 39 77 | info@lansnivotherm.nl | www.lansnivotherm.nl (advertenties) Kennis www.fluidsprocessing.nldelen

Fluids Processing | nr. 4 | september 2022 39 AGENDA

Lechler Nr. 1 op sproeitechniek

KWALITEITSPRODUCTEN MET MEER DAN 140 JAAR ERVARING

Lechler beschikt over een gamma van meer dan 25.000 soorten sproeiers. Onze engineers, R&D afdeling en laboratoria staan paraat voor elke uitdaging. Graag komen wij in contact met u en ervaar de voordelen van onze kwaliteit en knowhow.

www.lechler.be

www.lechler.comwww.lechler-sproeiers.nl

EEN VOORSPROEINOZZLEELKETOEPASSING

PERSONEEL & ORGANISATIE Omgaan met het personeelstekort: vijf tips VOORRAADBEHEER Stilstand vermijden door kritische electronica op voorraad te houden ENERGIEBESPARING Snel geld verdienen op perslucht 4 2022SEPTEMBER

Met sprekers VRIJDAGvan:30.09.22 JAARBEURS ROBOTISERING:MARELMIT/Stanford,UTRECHTWUR,enMoba LESSEN VAN DE NATUUR, DE ARBEIDSMARKT EN DE INDUSTRIE Meldje aan via WoTS.NL

Druk

Vincent Hentzepeter

Redactieadres Proces redactie@maintenancebenelux.nl+311421MarktpleinMedia2ACUithoorn(0)297223462

Marion van Sinderen +31 (0)316 22 sales@procesmedia.nl7155

Besparen op perslucht en daarmee energieverbruik is geen overbodige luxe bij de huidige gasprijzen. Energieconsultants Koen Leeflang en Johanne de Peijper van Festo lopen vijf benaderingen langs. Het meest simpel: luisteren en bij een sissend geluid de koppeling vastdraaien. Alleen daarmee valt al 5 tot 35% te besparen.

54

vincent@procesmedia.nl2436

INHOUD 44

Als een van de twee machines het onverwacht laat afweten door een defect elektronicaonderdeel is dat een tegenvaller. Leidt dit tot een dag stilstand, dan is het een kleine ramp. Met strak voorraadbeheer kan de technische dienst grip krijgen op de situatie.

Hoofdredactie

Ook de onderhoudssector kampt met een tekort aan vakmensen: er zijn te weinig monteurs, werkvoorbereiders en engineers. Tijd om te accepteren dat we meer moeten doen met minder mensen, volgens Johan Treur, projectleider Fieldlab SAMEN bij World Class Maintenance. Over “het slimmer doen” en andere tips voor maintenancebedrijven die op zoek zijn naar personeel.

PERSONEELSTEKORTP&O OPLOSSEN

DOOR SLIMMER SAMENWERKEN

ISSN: 2352-0027

Veldhuis Media, Meppel Sales

Maintenance uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Benelux is een

Met medewerking van: Ingeborg Abendanon, Leendert van der Ent, Marjan Hammink

ELIMINEERTONDERDELENVOORRAADSTRAKVOORRAADBEHEERBEHEERDOWNTIME

Mischa mischa@procesmedia.nlHoyinck

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

Frizzon B.V., Arnhem

Abonnementen

Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003

Voor de Benelux: € 126 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag.

© Proces Media bv 44 5448 Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 43

51 MARKTNIEUWS

+31 (0)6 2059

Vormgeving

Eindredactie

‘VERBAZENDENERGIEBESPARINGHOEEENVOUDIG JE OP PERSLUCHT KUNT BESPAREN’

Abonnementsprijs 2022

48

Debbieerik@procesmedia.nl1781vandenDoolen

+31abo@procesmedia.nl(0)297223462

Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Uitgever: Proces Media bv, 1421 AC Uithoorn © 2022, Proces Media bv

Vijf tips voor werkgevers PERSONEELSTEKORT OPLOSSEN DOOR SLIMMER SAMENWERKEN 44 Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 P & O | Tekst: Ingeborg Abendanon

Ook de onderhoudssector kampt met een tekort aan vakmensen.

Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 45

(Foto: AdobeStock)

HOGER ONDERWIJS

WEINIG TIJD

Gedreven door het idee dat de dienstensector de toekomst had, lag de focus bovendien lange tijd op het hoger onderwijs: het behalen van hbo- en universiteitsdiploma’s en zo snel mogelijk doorgroeien naar een managementfunctie. “Terwijl sommige mensen daar helemaal niet gelukkig van werden. Ook dat is één van de veroorzakers van een ongekend tekort aan vakmensen. Geluk-

“Aan de andere kant zie je dat juist de nieuwe generatie werknemers na een jaar of twee, drie denkt: ‘Ik ben wel toe aan de volgende stap”, zegt Treur. “Dat is een groot verschil met de babyboomgeneratie die dertig jaar bij dezelfde werkgever bleef. Bedrijven zijn nu veel tijd kwijt aan het opleiden van mensen, terwijl ze daar relatief maar kort de vruchten van kunnen plukken. En voor opleiding hebben ze sowieso structureel te weinig tijd, want er is nú een probleem in de planning en dat moet opgelost worden.”

In het eerste kwartaal van 2022 groeide het aantal vacatures in Nederland volgens de cijfers van het CBS naar 451.000, een toename van 59.000. Sectoren waar het knelt zijn onder andere de industrie, waterbedrijven en afvalbeheer, energievoorzieningen, delfstoffenwinning en bouwnijverheid. Bij uitstek terreinen waar goed onderhoud van wezenlijk belang is. De krapte is volgens Treur allereerst een simpele rekensom. Door uittreding van de babyboomers zijn er gewoon minder mensen om het werk te doen. Dat is volgens hem voor veel bedrijven wennen, maar wel een realiteit die niet gaat veranderen.

‘Realiseer je dat de beste ideeën misschien van buiten je eigen organisatie kunnen komen’

Ook de onderhoudssector kampt met een tekort aan vakmensen: er zijn te weinig monteurs, werkvoorbereiders en engineers. Tijd om te accepteren dat we meer moeten doen met minder mensen, volgens Johan Treur, projectleider Fieldlab SAMEN bij World Class Maintenance. Over “het slimmer doen” en andere tips voor maintenancebedrijven die op zoek zijn naar personeel.

SAMENWERKEN

1. Maak kinderen al op jonge leeftijd enthousiast voor het vak

De blauwe overals hebben plaatsgemaakt voor onderhoudsmensen die ook over digitale vaardigheden moeten beschikken.

‘Open innovatie lijkt de oplossing, want we worden steeds afhankelijker van elkaar in de keten’

Blijft de vraag hoe je als onderhoudsbedrijf die slimme vakmensen binnenhaalt. Treur snapt die vraag: “Iedereen vist in dezelfde vijver en we kijken vaak alleen naar de korte termijn. Maar als we het morgen in de techniek hebben opgelost, krijgen we overmorgen weer tekorten in andere sectoren. In dat opzicht is het ook een kwestie van denken en handelen op langere termijn.” Zijn belangrijkste advies is om het slimmer te organiseren en de

Wat lange tijd ‘werken met je handen’ werd genoemd, is door digitalisering en technologische innovaties verschoven naar superintelligente vakmensen die over de juiste skills beschikken om te kunnen werken met algoritmes (Artificial Intelligence), Augmented Reality (bijvoorbeeld om monteurs op afstand te ondersteunen) en data science. “De wereld is door technologie een stuk complexer geworden”, zegt Treur. “Of dat nou een

Om de volgende generatie nu al enthousiast te maken voor data science en digital skills in de industrie, loont het om als gastdocent naar scholen te gaan en te vertellen wat je doet. Gebruik een case als voorbeeld en werk die samen uit. Treur:

VAKMENSEN

technische innovaties ook daadwerkelijk breed uit te nutten: ga samenwerken. “Met je klanten, met ketenpartners, en ook met je concurrenten. Samenwerken zit in onze genen en we scoren als land hoog als het gaat om innovatieve ecosystemen. Dat is niet voor niets. Ik zie steeds meer open innovatiemodellen ontstaan. Met koplopers die nu de weg vrij maken en andere sectoren en bedrijven die straks volgen.”

(Foto: AdobeStock)

SUPERINTELLIGENTE

Slimmer omgaan met de krapte op de arbeidsmarkt begint met deze vijf tips van Treur:

kig is het belang van de industrie inmiddels weer zichtbaar en komt er een herwaardering voor vakmanschap. Dat is een goede ontwikkeling. Als technisch expert ben je misschien wel meer waard dan een manager.”

slim verkeersplein is of een fabriek met slimme productielijnen, het is een optelsom van hard- en software, technologie, camera’s, sensoriek en data. Dat heeft de rol van vakmensen ingrijpend veranderd, ook in de onderhoudssector.”

46 Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 P & O

VIJF TIPS

●

3. Onderscheid je van de concurrent, maar werk ook samen om het imago van de sector te verbeteren Je onderscheiden van je concurrent: natuurlijk moet je dat doen. Als je weet dat nieuwe medewerkers gefocust zijn op maatschappelijke uitdagingen, geef dan ook concreet invulling aan een thema als duurzaamheid en laat het niet alleen bij loze woorden. Voor de jonge generatie is het belangrijk dat hun werk impact heeft en bijdraagt aan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken. Zoek je mensen met digital skills, kijk dan wat je ze op dat vlak kunt bieden. “Ik ken uit de praktijk een voorbeeld waar medewerkers in de pauze op de PlayStation kunnen spelen. Een beetje gek misschien, maar het werkt.” Op de langere termijn

4. Blijf inzetten op leren en ontwikkelen De blauwe overals hebben plaatsgemaakt voor onderhoudsmensen die ook over digitale vaardigheden moeten beschikken. Die leren ze deels op school, maar het doorontwikkelen begint pas op de werkvloer. Daar ligt 80% van de leerbehoefte. Treur: “Ik snap dat bedrijven het liefst iemand in dienst nemen die meteen aan de slag kan. De planning knelt en schuurt, maar bedrijven moeten blijven investeren in de ontwikkeling van (digitale) kennis en vaardigheden, ook tijdens het werk.”

Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 47

2. Verdiep je in de nieuwe generatie medewerkers

Wat spreekt ze aan, wat is belangrijk voor ze? Iemand van 20 zoekt andere dingen in zijn werk dan iemand van 50. Passen de faciliteiten en arbeidsvoorwaarden van je bedrijf bij die nieuwe medewerkers? “Techneuten zaten vroeger in de garage van hun ouders te knutselen aan hun brommer. Dat willen ze nog steeds graag doen, maar in steden als Eindhoven zijn huizen met een garage voor jonge starters te duur. Een partij als TMC speelt daarop in door een ‘garage-omgeving‘ in de vorm

van een lab te bouwen met allerlei faciliteiten. Hier kunnen hun techneuten in de avonduren en de weekenden naar hartenlust sleutelen. En daar komen ook nog eens hele toffe dingen uit.”

5. Meer doen met minder: doe het slimmer En slimmer betekent innoveren én samenwerken. “De route van open innovatie lijkt de oplossing, want we worden steeds afhankelijker van elkaar in de keten. Bekijk samen hoe een proces slimmer geautomatiseerd kan worden. Nederland is een van de koplopers als het gaat om innovatie, maar we moeten ons daarbij realiseren dat de beste ideeën misschien van buiten onze eigen organisatie kunnen komen. Als je alles intern blijft doen en op je eigen eiland blijft zitten, loop je straks achteraan.”

Johan Treur is projectleider bij Fieldlab SAMEN World Class Maintenance, een consortium van bedrijven, branches en kennisinstellingen dat zich samen met de overheid bezighoudt met het wegnemen van drempels om de uitrol van Smart Maintenance en Servitization te bevorderen. Bedrijven kunnen bij het Fieldlab SAMEN terecht voor vragen, advies en samenwerking. maintenance.com/project/fieldlab-samen/https://www.worldclass-

“Een mooi voorbeeld is een project waarbij ik als gastdocent de robot was. Leerlingen moesten de stappen beschrijven die de robot moest doen om een boterham te smeren. Toen ze de instructie ‘pak het mes op’ vergaten, zagen ze mij met m’n handen door de boter gaan. Dat zijn leuke manieren om inzichtelijk te maken hoe algoritmes gebouwd moeten worden.”

FACTOR MENS

World Class Management organiseert op 5 oktober in Oegstgeest een bijeenkomst onder de titel Factor Mens. toekomst.kunnenstaatevent/wcm-jaarevent-2022-factor-mens/https://www.worldclassmaintenance.com/Centraaldevraagwathetonderwijsendeindustriedoenomgoedvoorbereidtezijnopde

Johan Treur, projectleider bij Fieldlab SAMEN World Class Maintenance.

is de sector gebaat bij een beter imago en daarvoor moeten bedrijven volgens Treur veel meer samenwerken. “Sla de handen ineen en maak die industrie aantrekkelijker.”

48 Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 VOORRAADBEHEER | Tekst: Marjan Hammink | Fotografie: Marco Vellinga

UPGRADEN

STRAK BEHEER ONDERDELENVOOR

nagement. En dat juist vlak nadat een van de twee machines geheel onverwacht een dag had stilgestaan door een defect elektronica-onderdeel. Heiwo maakte al een aantal jaren gebruik van de productielijnen voor het maken van koel- en diepvriestrailers, groente- en bloemenaanhangwagens en lang-en-zwaar-vervoer-combinaties. De productielijn bestaat uit 4 (2K) lijmmachines, waarvan 2 automatisch rijdend en 2 stand-alone machines. Tijdens het overleg, waar medewerker Technische Dienst Johnny van Smirren nauw bij betrokken was, draaide het om de vraag “gaan we investeren in nieuwe lijmmachines of gaan we de levensduur van de bestaande machines met 5 tot 10 jaar verlengen?” Met de recente downtime in het achterhoofd was het antwoord op deze vraag niet meteen glashelder.

Begin 2020 kwam bij Heiwo, specialist in klantspecifieke carrosseriebouw in Wolvega, de toekomst van het machinepark aan bod in het jaarlijkse overleg tussen de technische dienst en het ma-

Lijmmachine voor het maken van koel- en diepvriestrailers, gekoelde aanhangwagens en lang-en-zwaar-vervoer-combinaties bij Heiwo in Wolvega.

Als een van de twee machines het onverwacht laat afweten door een defect elektronica-onderdeel is dat een tegenvaller. Leidt dit tot een dag stilstand, dan is het een kleine ramp. Met strak voorraadbeheer kan de technische dienst grip krijgen op de situatie.

“Maar zowel de technische dienst als het management waren het erover eens dat een investering in nieuwe machines op dat moment niet aan de orde was,” vertelt Van Smirren. De voorkeur voor het verlengen van de levensduur met zo’n 5 tot 10 jaar lag daarom meer voor de hand. Die keuze kon trouwens bij doorrekenen zomaar twee tot drie keer zo goedkoop uitpakken. Anderzijds, zo licht van Smirren toe, wilde niemand het risico van een onverwacht stilstaande machine. De mechanische kant van de machines kende voor de technische dienst geen geheimen, maar de elektronica in de besturing was onduidelijk. De PLC-techniek in de machines stamde al uit de 90’er jaren. Welke onderdelen waren het precies? En waren deze nog leverbaar als ze defect zouden raken?

Aantal medewerkers: 100+

Johnny van Smirren is blij met het resultaat: “Wij zijn nu helemaal bij. Het is rustig, er zijn geen storingen, we hebben het voor elkaar en dat is geruststellend. Door de inzichten uit het adviesrapport van UNIS en het aanleggen van onze ‘critical stock’ kunnen we veel sneller handelen. Met als gevolg dat er geen langdurige downtime meer is door een gebrek aan elektronica. We zijn blij met de geleverde service en het resultaat ervan. En als het gaat om elektronica zullen we ook in de toekomst een beroep doen op UNIS Group.”

Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 49

Sector: Toeleverancier Automotive / Carrosseriebouw

Vervolgens maakte UNIS Group een systematisch en betrouwbaar overzicht van wat wereldwijd de beschikbaarheid van de elektronica was, zowel nieuw als gereviseerd. Ook werd er gekeken welke elektronica binnen de service van UNIS kon vallen, naast wat er te repareren kon zijn. Onderdeel van de systematiek was het identificeren van zogeheten kritieke modules: moeilijk leverbaar of niet te repareren. Deze onderdelen kunnen mogelijk voor (langdurige) downtime van de productielijnen zorgen als ze defect raken. Ook werd er vastgesteld welke modules essentieel waren voor de continuiteit. De focus kwam op deze twee categorieën te liggen.

Johnny van Smirren, medewerker Technische Dienst bij Heiwo.

‘Door het aanleggen van onze ‘critical stock’ kunnen we veel sneller handelen’

Doelstelling: Levensduur van machinepark verlengen en onverwachte downtime voorkomen.

●

Johnny van Smirren, Heiwo

GOEDKOPER

UITKOMST

Bedrijf: Carrosseriebouw Heiwo

KRITIEKE MODULES

ZOEKTOCHT

naar UNIS Group. Daarmee houden de bedrijven gezamenlijk het risico op stilstand minimaal.

RAAD ELIMINEERT DOWNTIME

Dienst: Inventarisatie en evaluatie Heiwo is specialist in klantspecifieke carrosseriebouw van topkwaliteit en maakt koel- en diepvriestrailers, groente- en bloemenaanhangwagens en LZV-combinaties met hoogwaardige koeltechniek.

Op deze manier kreeg de technische dienst van Heiwo grip op de elektronische machine-onderdelen, zonder dat grote investeringen nodig waren. De productielijn kan door deze duurzame backup met gemak nog 5 jaar probleemloos functioneren. In het verlengde van de inventarisatie en de aanschaf van een nieuwe reservevoorraad stuurt de TD tegenwoordig een defect onderdeel meteen

Een UNIS Group field service engineer kwam daarom ter plekke inventariseren welke elektronica er in de besturingskast van de lijmmachines aanwezig was. Van daaruit werd bekeken of de onderdelen nog verkrijgbaar waren. Ook werd er van elke module een foto genomen, zodat de gegevens achteraf goed te controleren zouden zijn voor zowel Heiwo als UNIS Group. De foto’s kunnen in de toekomst van grote betekenis zijn in geval van onduidelijkheid.

Tijdens het eerder aangehaalde incident waarbij de hele lijn tot stilstand kwam, betekende de levering van een gereviseerd onderdeel door UNIS Group uit Grou de uitkomst. Van Smirren: “Die oplossing was er binnen een dag. UNIS Group was relatief dichtbij in Grou.” Mede daarom besloot Heiwo bij dit vraagstuk de experts van de UNIS afdeling ‘Inventarisatie en Evaluatie’ in te schakelen. Deze afdeling ging inventariseren welke elektronica in de besturingskast van vier lijmmachines zat en de beschikbaarheid van de onderdelen in kaart brengen.

INVENTARISATIE

Na het doornemen van het adviesrapport maakte Heiwo een voor de hand liggende keuze: voor alle kritieke modules en een aantal essentiële modules moet er altijd een reserveonderdeel op voorraad liggen in Heiwo’s magazijn in Wolvega – in de praktijk zijn dat PLC’s en drives. Dit betekende in eerste instantie voor UNIS Group een zoektocht naar de kritieke onderdelen binnen haar eigen leveranciersnetwerk. Aansluitend werden de aangeschafte kritieke of essentiële onderdelen zo nodig gereviseerd, getest en op voorraad gelegd. Het beheer van deze voorraad ligt in handen van UNIS Group.

Onze gespecialiseerde diensten richten zich op het bevorderen van de continuïteit van

RecycleElektronicanogBestel+sales@unisgroup.comwww.unisgroup.nl/recycle31566624462vandaaguwgratisBox!

Bestel nu gratis de Elektronica Recycle Box, waarin u defecte of overbodige industriële elektronica en onderdelen op locatie kunt verzamelen: we komen de Recycle Box kosteloos bij u brengen en ophalen.

Wijproductieprocessen.helpenugraag met het verantwoord recyclen van uw industriële elektronica, zodat we samen bijdragen aan een circulaire economie.

BESTEL GRATIS UWRECYCLEELEKTRONICABOX!

UNIS Group is de full service partner op het gebied van industriële elektronica.

Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 51 MARKTNIEUWS

RFID labels en scanners maken het makkelijker om assets te lokaliseren.

Geveke +31(0)20 www.geveke.com5829111

Het reinigen van de besturings- en schakelkasten van een fabriek in Eupen (B) die door de watersnoodramp is getroffen.

ASSETS SNELLER TE LOKALISEREN MET RFID LABELS

sneller uitpakt. Bovendien is droogijs milieuvriendelijk (er worden geen chemische reinigingsmiddelen gebruikt) en veroorzaakt geen schadelijke uitstoot. Er blijft geen residu achter op de gereinigde apparatuur, er wordt geen water of ander vocht gebruikt, waardoor ook vochtgevoelige apparatuur vaak middels droogijsstralen gereinigd kan worden. Droogijs kan veilig gebruikt worden op allerlei oppervlakken, zonder beschadigingen te veroorzaken.

Met de RFID labels van Brady kunnen assets in elke industriële omgeving gelabeld worden, zodat ze eenvoudig te herkennen en lokaliseren zijn. Alle RFID labels kunnen aangepast worden aan de wensen van de klant. Het leesbereik van de labels kan worden aangepast, maar ook alle andere labeleigenschappen, zodat ze in de meeste industriële omgevingen blijven kleven. Er kun-

slechtere kwaliteit van de perslucht, potentiële productverontreinigingen en onnodig hoge energierekeningen. Het is dus zaak de filters van de persluchtinstallatie tijdig te controleren.

Lucht die is vervuild met pluizen, stuifmeel, zaadjes en pollen kan schadelijk zijn voor compressoren en persluchtdrogers en kan leiden tot onnodig hoge energiekosten. Stof in de omgevingsruimte van compressoren kan leiden tot verstopte aanzuigfilters. De meeste compressoren zijn voorzien van een grof aanzuigrooster, een behuizingsfilter en een relatief grof aanzuigfilter dat

Brady +31 (0)70 323 6298

COMPRESSORSCHADE VOORKOMEN

bestrijken. Zo kunnen werknemers snel de gelabelde assets vinden die ze nodig hebben, kunnen voorraden worden geautomatiseerd en kunnen uitgaande zendingen in enkele seconden op volledigheid worden gecontroleerd. Scanners kunnen worden uitgerust met op maat geprogrammeerde apps die data verwerken om de voordelen te benutten die een specifiek bedrijf nodig heeft en Brady kan de volledige oplossing integreren met de bestaande ICTinfrastructuur. Automatisch gegenereerde data over alle gelabelde assets helpen bij het nemen van strategische beslissingen over het aantal assets, hun locatie, preventief onderhoud en omgevingselementen. Met behulp van automatisch verzamelde, actuele data kunnen ook voorraadniveaus worden beoordeeld.

stof- en vuildeeltjes kan afvangen. Maar stuifmeel en andere kleine deeltjes passeren de eerste filters en soms zelfs het aanzuigfilter. Verstopte aanzuigroosters en behuizingsfilters kunnen leiden tot onvoldoende koeling van de installatie. Verstopte aanzuigfilters kunnen leiden tot een lagere aanzuigdruk, een hoger energieverbruik en een hogere olietemperatuur. Dit kan weer resulteren in een

Polygon maakt gebruik van droogijsstralen d.m.v. CO2 blokken voor het reinigen van elektrische en mechanische apparatuur. Dit werkt uitstekend voor reiniging na brand- en waterschade, maar ook als industriële reiniging van gebruiks- en productievervuiling. Normaal gebruik van elektrische en mechanische apparatuur veroorzaakt vervuiling. Denk aan inkt, lijm en ander vuil. Vervuiling kan leiden tot een tragere werking, lagere kwaliteit van geproduceerde goederen, een langere productiecyclus, veiligheidsrisico’s door oververhitting en verminderde hygiëne. Droogijsstralen, ofwel CO2-reiniging, gaat als volgt.

Droogijs – de vaste vorm van koolstof dioxide (CO2) – wordt in de vorm van blokken in een machine gedaan, waar het geschaafd wordt en met een kracht van 2-10 bar als een fijne sneeuw op de vervuilde oppervlakken wordt gespoten. Droogijs sublimeert (gaat over van een vaste stof in een gas) bij impact met het te reinigen materiaal. Het gas van het droogijs heeft een volume dat ongeveer 500 keer groter is dan de fijne sneeuw, waardoor het vuil van het oppervlak ‘gelift’ wordt zonder er een residu achter te laten. Voordelen zijn dat machines niet gedemonteerd hoeven te worden, zodat deze methode

nen sensoren worden ingebouwd om omgevingsgegevens zoals temperatuur of vochtgehalte te registreren. Ook aan de scanners valt het nodige te personaliseren. Met een RFID handscanner kunnen meerdere assets op een afstand van 15 meter worden gelokaliseerd, geïdentificeerd en getraceerd zonder dat een zichtlijn nodig is. Vaste RFID scanners kunnen zelfs de hele werkplek

goedkoperwww.brady.nlen

Pluizen en stuifmeel kunnen aanzuigfilters van persluchtinstallaties verstoppen.

Polygon Nederland +31 (0)800 686 www.polygongroup.com8377

DROOGIJSSTRALEN IS SNELLER EN GOEDKOPER

an bTevens leverancier vio-olie. Verhuur van MOBIELE STOOM-UNITS BINNEN 24 UURTER GEHELEINPLAAHETLAND A.J. van der Kooy b.v. Denariusstraat 19a, 4903 RC Oosterhout T 088 36 94 240 M 06 546 750 08 www.vdkooy.nl | info@vdkooy.nl vd Kooy 102x140 indd 1 17 02 2022 16:38 inOntdekwww.lechler-sproeiers.nldenieuwedimensiesproeidrogen Als het op sproeidrogen aankomt, voldoet de nieuwe DryMASTER serie aan alle eisen. In talrijke toepassingen, o.a. de voedingsindustrie, en in de uwe. • Meer dan 900 varianten beschikbaar • Proces-specifieke materialen • Lange levensduur • Eenvoudige reiniging en onderhoud • Hoge drukbestendigheid • Korte levertijden • Compatibel met bestaandeTOPOWDERinstallatiesTHEPEOPLE Bereik de www.maintenancebenelux.nlbeslissers

UW PARTNER IN ULTRASOONINSTRUMENTEN Lek ElektrischeCondenspotLagerLagerDetectieConditiebewakingSmering&AfsluiterOntladingsdetectie TRAINING CAT I & CAT II Ultrasound Training On-site Implementatie Training TECHNISCHE ONDERSTEUNING Kostenloze ondersteuning & software Online KostenlozeTrainingtoegang tot onze kenniscentrum (webinars, artikelen, tutorials…) NEEM CONTACT OP MET UE SYSTEMS VOOR EEN DEMONSTRATIE UE SYSTEMS Windmolen 20 7609 NN Almelo The Netherlands T: +31-546-725125 E: info@uesystems.eu W: www.uesystems.eu

Perslucht kost zo’n 1,2 à 1,3 cent per duizend liter. Dat lijkt niet zo veel, maar via een gaatje van een millimeter stroomt 45 liter lucht per minuut weg. Kosten van zo’n lek: 450 euro per jaar. Driekwart van de kosten van een persluchtsysteem zit in het energieverbruik. Dat betekent dat persluchtoptimalisatie ongeveer gelijk staat aan beheersing van het energieverbruik. Energieconsultants Koen Leeflang en Johanne de Peijper van Festo leggen uit hoe bedrijven te werk kunnen gaan om dat te realiseren. Gebaseerd op 20 jaar ervaring met monitoren en optimalisatie laten ze vijf benaderingen de revue passeren:

• Toepassing van Kunstmatige Intelligentie

• Productselectie (retrofit op oudere machines, energiereductie op niet-geoptimaliseerde machines, gebruik van (gratis) energie-analyse software)

AUDITS EN VERBETERPROGRAMMA’S

54 Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 ENERGIEBESPARING | Tekst: Leendert van der Ent | Fotografie: Festo

Het begint met het in kaart brengen van het persluchtsysteem. Wat is het verbruik? Hoeveel en wat voor componenten zijn er geïnstalleerd,

• Reguliere audits en verbeterprogramma’s

• Personeelstrainingen

VTEM motion terminal. Deze maakt van ventielen tegelijk flowmeters en drukregelaars. Bij lekkage worden deze intelligente ventielen automatisch afgeschakeld.

met welk vermogen, van welke soort, met welke druk werken ze? Wat is het drukverlies over filters en drogers? Vervolgens is lekdetectie in alle gevallen aan te raden. Via lekkage gaat bij bedrijven tussen 5 en 35% van de perslucht verloren. Daarvan verdwijnt 70% via leidingen en koppelingen. Even wat vaster draaien of vervangen; dat is het eerste verdiend. En zet de machine uit als hij niet produceert. Ook een goede vraag is of pneumatisch voor elke toepassing het best is. Soms is elektrisch beter. Een audit levert over het algemeen een goede Return On Investment in Kwh, CO2 en euro’s. “Het is verbazend hoeveel er relatief simpel te besparen valt”, concludeert Leeflang.

‘VERBAZEND HOE EENVOUDIG JE OP PERSLUCHT KUNT BESPAREN’

Besparen op perslucht en daarmee energieverbruik is geen overbodige luxe bij de huidige gasprijzen. Energieconsultants Koen Leeflang en Johanne de Peijper van Festo lopen vijf benaderingen langs. Het meest simpel: luisteren en bij een sissend geluid de koppeling vastdraaien. Alleen daarmee valt al 5 tot 35% te besparen.

• Aanschaf van nieuwe machines

Jan Koudijzer: “Het Festo AX systeem brengt machine learning in de praktijk. De gegevens worden gelogd en in een model meegenomen. Tijdens de productie kun je dan de praktijk afzetten tegen het optimale, geleerde model. Onderhoud en bewaking kunnen grotendeels op afstand plaatsvinden. Is er een afwijking, dan is er wat aan de hand en kun je ingrijpen.” Het cloudgebaseerde, voortdurend beschikbare, cyberveilige systeem voor datagebaseerde beslissingen wist bij Unilever een besparing van 20% oftewel £ 140.000 te realiseren.

PERSONEELSTRAININGEN

NIEUWE MACHINES

In moderne apparatuur zijn veel sensoren voor

Maintenance Benelux | nr. 4 | september 2022 55

Koen Leeflang: ‘Een audit levert een goede ROI op in Kwh, CO2 en Euro’s.’

KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE

De tweede benadering is relevant als er investeringen in nieuwe machines aan de orde zijn. Goed specificeren is de moeite waard. Wat is het persluchtverbruik per uur, per operatie, per week? Nu en in een benchmark van aankoopopties? Op welke druk op welke plek gaat de machine werken? De Peijper: “Betrek de machinebouwer bij de ‘drive to five’ (Bar). 8 Bar is zelden nodig en veel kan zelfs op 3,5 tot 4 Bar. Doe het verder elektrisch waar het elektrisch kan, bijvoorbeeld aansturing van een motorcontroller vanuit de PLC in plaats van met een ventiel. En zorg voor live monitoring van het energieverbruik, zodat de lekkagedetectie is ingebouwd.”

PRODUCTSELECTIE

Voor productselectie heeft Festo gratis engineering software tools ter beschikking. Die maken het mogelijk de afweging elektrisch/pneumatisch te maken, de juiste ventielen en cilinders te kiezen en oversizing te voorkomen. De juiste productkeuze maakt veel energiebesparing mogelijk. Leeflang: “Zo kan een pulsventiel afhankelijk van de toe-

‘predictive energy consumption’ al ingebouwd. De meetgegevens kunnen via gestandaardiseerde interfaces in een cockpit worden verzameld. Market & Technology Development Manager

Bewustwording, de mensen aan boord krijgen, is enorm belangrijk. Om het eenvoudig samen te vatten: gaten in de kennis van de mensen dichten, leidt ertoe dat zij lekkages dichten. Een goede trainer, die op de bedrijfssituatie afgestemde trainingen verzorgt, verdient zijn geld snel terug. “Het leidt ook tot loyale mensen, zeker wanneer je de successen in het bedrijf deelt”, geeft De Peijper aan.

Dit artikel is gebaseerd op Festo webinar ‘Safeguarding Your Compressed Air Assets’ van voorjaar 2022.

Johanne De Peyper, energieconsultant bij Festo.Energieconsultant

Voor wie dit allemaal te ver gaat, is het advies van de energieconsultants: Begin met luisteren en koppelingen aandraaien. ●

passing 30 tot 50% besparen ten opzichte van een contante druk.” Een ander voorbeeld is een druksperplaat die cilinders op een gereduceerde druk houdt. Winst: 14% per Bar. En dan is er nog de energiezuinige vacuümgenerator met wel 60 tot 70% besparing ten opzichte van continu. Ook handig: intelligente ventielen (VTEM) die van een ventiel tegelijk een flowmeter en drukregelaar maken. Bij lekkage vindt automatische afschakeling plaats.

ÉÉN ALLES...VOORisecht heel simpel Of uw medium nu vloeibaar, vast, heet, koud of agressief is; de VEGAPULS 6X kan het allemaal. Geen lastige keuzes meer, vertel ons gewoon wat u nodig heeft en wij maken de radarsensor die past bij uw applicatie! Eén radarsensor voor alles... vega.com/nl-nl/radar