Fluids Processing-2022-05

Aankleven? Aanbakken? Verstopping?

MIJN SWOT VAN DE WOTS

Even swotten over de WoTS. Swotten? U weet wel zo’n sterktezwakte analyse op basis van ‘Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats’. Om met de S te beginnen: er kwamen toch maar mooi 15.703 mensen naar dit evenement, waarvan er 2.334 voor World of Industrial Processing, met de meeste bezoekers op woensdag en donderdag. Deel je dat aantal door het aantal exposanten op het IP-gedeelte en je hebt een potentie van tientallen leads. Niet verkeerd. Zo simpel werkt het natuurlijk niet, maar met een attractieve stand, de nodige PR vooraf en een slim marketingplan moet het wel heel gek lopen, wil je geen nieuwe potentiële klanten trekken. Het bekende verhaal dat er op een beurs vooral bestaande klanten naar je stand komen, die je normaal toch wel weten te vinden, gaat deels mank. Ik heb diverse exposanten gesproken die nieuwe gezichten langs kregen. Voor de notoire klagers was deze editie de bevestiging nooit meer deel te nemen, misschien maar beter ook… Het gaat niet over bezoekersaantallen, het gaat om gezien worden – de branding – en het face-to-face contact bij de beurs. Dingen die je off the record hoort en je op een spoor zetten (mag dat helaas niet delen). En na al dat ‘gezoom’ is elkaar in levenden lijve zien en spreken wel zo verhelderend en verfrissend. Als standhouder in pomptechnologie is het wel zo handig als je de apparatuur kunt laten zien waarmee zowel kwetsbare kleine als grote conserveningrediënten verwerkt kunnen worden en boven- of onderlangs doorgevoerd kunnen worden. Zien is geloven, een wezenlijk verschil met een verkoopgesprek via Teams.

Door met de W van weaknesses: toch wel veel minder bezoekers dan vier jaar geleden. Toen kwamen er 22.147 naar World of Technology & Science,

zelfs meer dan in de editie van 2016 toen er 21.384 kwamen. Hmm, 5.500 minder. Het is een onmiskenbare en onomkeerbare trend dat beurzen minder bezoekers trekken. Dat betekent ook minder contactmomenten en minder leads. Aan de andere kant: je hoort ook dat de kwaliteit van de bezoekers hoger wordt. Bedrijven vaardigen minder mensen af, alleen die met inkoopbevoegdheid, dus die orders komen wel. Getallen zeggen hier dus niet alles, van zeven naar twee betekent niet dat de investeringsplannen decimeren…

Snel verder met de O van Opportunities. Ik zie het nog praktischer maken van beurzen als een kans om het bezoek onmisbaar te maken. Meer workshopachtige sessies, waar je met vakgenoten kunt brainstormen, interactievere stands, nog beter op de praktijk aansluitende seminars, open stands die de bezoeker begroeten, en natuurlijk proactieve exposanten die ook richting het evenement de sector lekker maken voor een bezoek. Ja, met een social media-offensief.

En om te eindigen met de T van ‘Threats’: het negativisme dat een beurs niets meer toevoegt, te duur is omdat het te weinig oplevert en het werk een week stilligt. En dan nog deze: ‘Alles staat toch al op internet’. Het zijn dooddoeners. Juist in deze tijd van informatie-overkill maakt een beurs dat je door de bomen het bos weer ziet. Dat is de stip op de horizon. Als WoTS transformeert van een verkooppodium naar een kennis- en netwerkmarkt –en het begin is er – gaan er nog heel wat edities volgen. ●

Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur

Uitbreiding van de tankterminal bood Kelvin Terminals de kans om de instrumentatie te verbeteren. Voor niveaumeting in de nieuwe tanks koos het bedrijf voor radar- in plaats van druksensoren. Bij niveaumeting in een tank op basis van radar zit de sensor bovenin om met het radarsignaal de afstand tot het vloeistofoppervlak te meten. Met behulp van een tanktabel wordt die afstand omgerekend tot de hoogte van de vloeistofkolom en uiteindelijk de inhoud in tonnen. Eerder werd het niveau gemeten met minder betrouwbare en lastiger te kalibreren drukopnemers onderaan de tank, waardoor operators ook vaak naar boven moesten klimmen om met een diplint het niveau te verifiëren. Een gevaarlijk karweitje door het werken op hoogte en de aanwezigheid van ammoniak, dat in lage dosis het natuurproduct latex moet stabiliseren. De radarsensoren zijn zeer nauwkeurig en dat heeft ook voordelen bij het vullen van de tankwagens. Ook de oude tanks bij Kelvin Terminals zijn daarom inmiddels voorzien van VEGA radarsensoren.

Lees het artikel op pagina 16.

VEGA Meet en Regeltechniek +31 (0)33 450 2502 info.nl@vega.com www.vega.com

Fluids Processing is een uitgave van Proces Media bv

Verschijnt 6 x per jaar.

Redactieadres

Proces Media

Marktplein 2 1421 AC Uithoorn +31 (0)297 22 3462 redactie@fluidsprocessing.nl

Hoofdredactie

Vincent Hentzepeter +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl

07 BEURS

WOTS 2022: DOORBRAAK ENERGIEZUINIGE POMPTECHNOLOGIE?

De pompleveranciers pakten tijdens WoTS 2022 flink uit met energiezuinige technologie, waardoor de energietransitie in een stroomversnelling lijkt te komen. Relatief dure, groene technologie verdient zich door de gekte op de energiemarkt ineens veel sneller terug. Een fotoverslag.

10 BEURS

VERWACHT OP VALVE WORLD EXPO 2022

De laatste ontwikkelingen in industriële afsluiters, ventielen, kleppen en pompen zijn te zien tijdens de 12e ‘Valve World’ van 29 november tot en met 1 december in Düsseldorf. Aan deze vakbeurs zit ook een uitgebreid conferentieprogramma vast.

12 DOSEREN

SECUUR MENGEN EN DOSEREN VOOR CONSTANTE LIJMKWALITEIT

Uit efficiëntie-overwegingen en om minder afval te produceren schakelden meerdere vestigingen van Avery Dennison over op een continuproces voor haar microdoseringen. Twee doseerpompen, drie flowmeters en een statische menger garanderen nu de kwaliteit van de lijm.

16 NIVEAUMETING

RADARSENSOREN BRENGEN TANK TERMINAL ARBO-, MILIEUEN VEILIGHEIDSVOORDELEN

Kelvin Terminals koos voor radar- in plaats van druksensoren om het niveau in zijn nieuwe latex-tanks te meten. Dat beviel zo goed dat ook de bestaande tanks van radarsensoren werden voorzien.

26 MARKTNIEUWS HOLSTAAL VERDER ALS HELEON FOOD

Holstaal, leverancier van rvs leidingwerk en componenten, gaat verder onder de naam Heleon Food. Tegelijkertijd verhuisde het bedrijf van Werkendam naar een nieuw bedrijfspand in Tiel.

Eindredactie

Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl

Vormgeving

Frizzon B.V., Arnhem

Met medewerking van: Marjan Hammink, Hans van Heerden, Marco Vellinga

Druk

Veldhuis Media, Meppel

Sales

Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl

Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

Tanks bij Kelvin Terminals, uitgerust met radar-niveaumeters van VEGA

(Foto: Marco Vellinga)

Uitgever: Proces

Uithoorn

verveelvoudigd,

in een geautomatiseerd

in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,

openbaar

of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

1874-7914

FABRIEK VOOR NIET-DIERLIJK EIWIT

In Zeeland is voedseltechnologiebedrijf Enough gestart met de grootschalige productie van plantaardige eiwitten. Hiervoor kweekt de onderneming ABUNDA mycoproteïne, schimmels die gefermenteerd worden met behulp van hernieuwbare grondstoffen. Het voedseltechnologiebedrijf uit Glasgow (voorheen 3F BIO) zal in Sas van Gent

WIS-PRIJS

Het watertechnologiebedrijf bedrijf Ferr-Tech heeft de WIS Award 2022 gewonnen met het vernieuwende product Ferraat(VI). De prijs bestaat uit € 10.000 voor de marketing van het product. Ferraat(VI) is de sterkste oxidant voor waterbehandeling van (indus-

10.000 ton per jaar gaan produceren. De fabriek staat naast de Cargill-fabriek, die de duurzame eitwitbron in zijn producten gaat verwerken. De plannen zijn om op te schalen naar 60.000 ton in 2027. Enough profiteert van de circulaire Bio Based Europe Joint Undertaking CBE JU, goed voor € 16,9 miljoen aan EU-financiering.

COLUMN

WATERSTOF DIRECT UIT ZEEWATER PRODUCEREN

Wetenschappers uit de VS en China hebben een methode gevonden om waterstof direct uit zout water te produceren. Dit biedt mogelijkheden voor waterstofproductie op zee, ter plekke in offshore-windmolenparken. Als gasdetectiespecialist ben ik bij zo’n bericht meteen nieuwsgiering naar hoe ze de beveiliging gaan aanpakken.

Maar allereerst, hoe werkt die waterstofproductie uit zeewater precies? Op de website van Change Inc. las ik dat hiervoor een aangepaste elektrolysemethode is ontwikkeld. Het was natuurlijk al bekend dat je via elektrolyse van zeewater elektriciteit kunt omzetten in waterstof, om deze vervolgens te transporteren via bestaande gasleidingen. Dit is een stuk goedkoper dan elektriciteit transporteren via elektriciteitskabels. Het bijzondere aan de apparatuur die de Chinese en Amerikaanse wetenschappers gebruiken, is dat deze waterstof kan maken van zowel zoet als zout water. Het systeem gebruikt daarvoor één soort materiaal als katalysator. Daarmee zou de waterstofproductie goedkoper worden en het proces eenvoudiger.

trieel) afvalwater en staat te boek als milieuvriendelijk en biologisch afbreekbaar. Ferr-Tech heeft nu een proces ontwikkeld waarmee Ferraat(VI) stabiel en houdbaar wordt voor industrieel gebruik, waarmee het breed inzetbaar wordt voor verduurzaming.

Deze nieuwe elektrolysemethode maakt het mogelijk om waterstof direct uit zout water te produceren. Nu zijn daarvoor nog twee verschillende apparaten nodig: één om te ontzilten en één om de waterstof te maken. Het project zit nog in de laboratoriumfase en het is nog de vraag of het een succes wordt, maar het is wel een interessante ontwikkeling om te volgen. Vooral omdat de verwachtingen voor windenergie op zee hoog zijn. Uit eerdere studies bleek al dat de Noordzee 280 gigawatt aan windcapaciteit herbergt. Dit kan onmogelijk via elektriciteitskabels naar land worden gebracht. Waterstof produceren op zee biedt dan een uitkomst. Er zijn inmiddels tien pilots aangekondigd, maar de industrie is afwachtend.

Als het zover komt dat de technologie om direct waterstof te produceren uit zeewater wordt ingezet, dan zijn er in ieder geval voor de beveiliging gasdetectoren beschikbaar die onder de zware, gevaarlijke omstandigheden offshore kunnen werken. Ideaal en noodzakelijk voor extra veiligheid bij waterstofproductie op zee.

Peter Adema Gas- en vlamdetectiespecialist bij Hitma

NIEUWE VOORZITTER KONINKLIJKE METAALUNIE

KWALIFICATIESTRUCTUUR MBO HERZIEN

Om de opleidingen beter te laten aansluiten op de vraag naar vaktechnici in het bedrijfsleven wordt de versnipperde structuur van ruim 30 mbo-opleidingen teruggebracht naar drie hoofddossiers: productietechniek, mechatronica en engineering, met daaronder in totaal 9

kwalificaties. De onderwijsinstellingen verwachten met deze herstructurering meer nieuwe studenten te kunnen trekken en vakken te bieden die inhoudelijk beter aansluiten op de technologische ontwikkelingen in de mkb-maakbedrijven.

Mark Helder (51) is benoemd tot nieuwe voorzitter van de Koninklijke Metaalunie. Hij volgt per 1 januari Fried Kaanen op die deze functie vanaf 2014 bekleedde en in zijn derde en laatste termijn zit.

Mark Helder nieuwe voorzitter Koninklijke Metaalunie. (Foto NFP)

Watertechbedrijf Ferr-Tech heeft de WIS Award 2022 gewonnen met het vernieuwende product Ferraat(VI).

Het team van voedseltechnologiebedrijf Enough, dat is gestart met de productie niet-dierlijke eiwitten in Sas van Gent.

WOTS 2022: DOORBRAAK ENERGIEZUINIGE POMPTECHNOLOGIE?

De pompleveranciers pakten tijdens WoTS 2022 flink uit met energiezuinige technologie, waardoor de energietransitie in een stroomversnelling lijkt te komen. Relatief dure, groene technologie verdient zich door de gekte op de energiemarkt ineens veel sneller terug. Een fotoverslag.

WoTS 2022 in de Jaarbeurs te Utrecht werd vier jaar na de laatste editie goed bezocht. Rustiger dan de laatste editie in 2018, zeker, maar de beurs was ook een stuk compacter opgezet, met voor de totale WoTS een beurshal minder. Daardoor leek

het voor het oog op de hele beurs en ook op de IPsectie drukker. Industrial Processing was nu mooi centraal gepositioneerd en lag pal naast de drukke Lab Highway en Industriële Automatisering. Beursorganisator FHI spreekt bij monde van Linda

Bos, adjunct-directeur Collectieve Marketing, van ‘hartstikke mooie aantallen’. Voor de cijferfreaks: in totaal bezochten 15.703 mensen het evenement, hiervan kwamen er 2.334 voor World of Industrial Processing.

Woensdag en donderdag waren de drukste dagen. Opvallend was de nadruk op energiebesparing in en rondom het Pump Plaza. De veelal duurdere, zuinigere pompopties zijn door de hoge energieprijzen enorm interessant geworden en verdienen zich veel sneller terug. Reden voor de pompleveranciers hier breed mee uit te pakken. ●

Voor het eerst te zien op een grote Nederlandse beurs op de stand van KG deze in het voorjaar gelanceerde, pulsatievrije lobbenpompen uit de EP-serie van Vogelsang. De voor doorstroming geoptimaliseerde behuizing uit één stuk verhoogt het rendement volgens de fabrikant, waarbij de hogeprestatieaandrijving een constante druk van 18 bar mogelijk maakt. Dit model voldoet aan industrie-specifieke normen door nieuwe afdichtingsopties en heeft een luchtkamer voor atmosferische afscheiding tussen pompkamer en tandwielkast. Geschikt om chemisch agressieve en explosieve stromingsmedia met temperaturen tot 200 °C te verpompen in de olie-, gas- en chemische industrie.

Belangstelling op de stand van Endress + Hausser voor deze Liquiline Compact CM82 multiparameter transmitters voor memosens-sensoren. Hier toegepast op een bioreactoropstelling. Ze zijn voorzien van bluetooth en HART-technologie om de prestatie 24/7 te kunnen beheersen.

Deze extreem energiezuinige, elektrische diafragmapomp was tijdens de beurs in moederland Duitsland nog niet gelanceerd en mocht daarom nog niet als demomodel geshowd worden. Siem Donders – manager of sales bij Holland Air Pumps – onthulde dat dit nieuwe model van Graco, de S Quantm, per 1 november officieel op

en

zijn zuinige elektrische aandrijving tot wel 5x minder energie nodig heeft

stille energievreter.

Er was veel bekijks voor deze spindelpomp van Borneman type 5G om (kwetsbare) vaste delen te verpompen met weinig turbulentie. Voor de meeste processen zal deze pomp draaien op 600-700 toeren, maar ook als hij harder draait, treedt er geen onbalans in de lagers op. Daardoor loopt het product vrijwel bewegingsloos door de spindel, waarbij er diverse manieren zijn om product zowel bovenlangs als onderlangs door te voeren. Dit model kan zelf zijn leiding spoelen en haalt maximaal 3.000 toeren.

Gespot op World of Laboratory: bioreactoren met flexibele koppelingen bij Suurmond. Deze BÜCHI glas reactoren kunnen worden aangesloten aan nutsch filters (voor het veilig scheiden van vaste stoffen en (inerte) vloeistoffen na syntheses), roervaten en gaswassers voor aanvullende stappen in het proces. De büchiflex flexibele glas verbindingen maken de apparatuur eenvoudig aanpasbaar voor bijvoorbeeld op- of afschaling.

Flottweg toonde tal van ‘groene’ oplossingen voor bijvoorbeeld het winnen van eiwitten uit algen. Op de stand ook onder meer deze decanteercentrifuge voor afscheiding van vruchtenpulp, populair in de drankenindustrie. Naar verluidt ook ingezet door Heineken om bier terug te winnen uit gist.

Energiebezuiniging en de energietransitie waren de rode draad op de stand van Aerzen Nederland. Voorbeelden: de Delta Hybrid schroefblowers voor een energiebesparing tot 30% en de VRW-serie water-geïnjecteerde schroefcompressor packages voor H₂compressie van atmosferisch naar 10 bar.

De stand van Multipomp, met als een van blikvangers deze sealless magnetisch gekoppelde meertraps horizontale centrifugale pomp van Dickow tot wel 70 bar ‘type HZ/HZM’ voor het verpompen van laag- en lichtviskeuze vloeistoffen in de chemische, petrochemische, farmaceutische en voedingsindustrie. Ook leverbaar in zelfaanzuigende uitvoering.

De Proces Innovatie Prijs (PIP) ging dit jaar naar de roertechnologie ‘Mermaid’ van Typhoon Roertechniek. Het gepatenteerde roer- en mengsysteem is helemaal geïntegreerd in de tank zelf. Dit betekent dat er geen asafvoer met afdichting door de tank heen hoeft met alle risico’s op lekkage of contaminatie van dien. Het mechaniek werkt met een door een permanentmagneet aangedreven motor in combinatie met een siliciumcarbide scheidingswand. De positie van het roerwerk op de bodem verzekert een optimaal roer- en mengproces. Het aantal deelnemers aan de PIP-prijs neemt al jaren af, waardoor vaak dezelfde leveranciers meedingen, waaronder dit jaar ook weer Van Beek Schroeftransport, dat de laatste keer won.

Vers van de Achterhoekse tekentafels en ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit Twente is de FLEXI-FLOW-serie Compact Mass Flow meters en regelaars voor gassen van Bronkhorst. De apparatuur meet en regelt de in- en uitgangsdruk en temperatuur tot een maximum van 20 gassen – met als voordeel dat er geen aparte druk- en temperatuurmeting meer nodig is voor dagelijkse routinemetingen. Hij is uitgerust met een aparte servicepoort en blijft dus ook bij onderhoud online. Compact en modulair uit te breiden tot 8 compartimenten voor de flowkamer en voorzien van een bluetoothverbinding om op afstand uit te lezen.

Algemeen Directeur Roderik Hol van Typhoon Roertechniek reageert uitgelaten als hij hoort dat zijn bedrijf de PIP in de wacht heeft gesleept.

VERWACHT OP VALVE WORLD EXPO 2022

De laatste ontwikkelingen in industriële afsluiters, ventielen, kleppen en pompen zijn te zien tijdens de 12e ‘Valve World’ van 29 november tot en met 1 december in Düsseldorf. Aan deze vakbeurs zit ook een uitgebreid conferentieprogramma vast.

Post-corona komt de branche voor industriële afsluiters, kleppen en ventielen voor het eerst in vier jaar tijd weer bijeen tijdens Valve World

Expo 2022 in Düsseldorf. Deze vakbeurs is een must voor alle takken van industrie waar deze componenten een onmisbare rol spelen bij het

meten en regelen, doorstromen en scheiden van vloeistoffen en gassen. Veel van de grote spelers zullen eind november vertegenwoordigd zijn, waaronder MRC Global, KITZ, Emerson, Samson, AUMA, Omal/Actuatech, Zwick Armaturen, Pekos Valves, Böhmer, Ari Armaturen, Effebi, Hoerbiger, Galperti, Neles/metso, Neway en Crane. De editie 2018 telde ruim 600 standhouders, hier kwamen toen ruim 11.000 bezoekers op af.

Nederlandse en Belgische exposanten op Valve World Expo 2022

Nederland

CONFERENTIEPROGRAMMA

de vernieuwde hal 1

World Expo-Forum, die parallel aan de vakbeurs plaatsvinden, maken de vertaalslag van theorie naar praktijk. De organisatie van de conferentie ligt weer in de professionele handen van de KCI. Aanvullend haakt het Valve World Expo-Forum hierop aan met een Duitstalig lezingenprogramma tijdens de eerste beursdag, georganiseerd door uitgeverij Vulkan.

het

PRIJZEN

Voor het eerst worden er tijdens deze vakbeurs innovatieprijzen uitgereikt. De Valve Stars Awards vallen in vier categorieën en het publiek kan tijdens het evenement een stem uitbrengen op de genomineerde producten en technologieën.

THEMA DUURZAAMHEID

Op de beursvloer worden thema’s als duurzaamheid, energie-efficiëntie en het besparen van grondstoffen – belangrijker dan ooit in energieintensieve takken van industrie – uitgelicht. Hiervoor is de ecoMetals-campagne in het leven geroepen. Rondleidingen met een gids – de ecoMetals-trails – voeren langs exposanten die bewust duurzaam produceren. Ze starten dagelijks vanaf een gemarkeerd trefpunt bij de nieuwe entree Zuid. Geïnteresseerde exposanten kunnen zich direct bij het projectteam aanmelden via exhibitor@valveworldexpo.de

TECHNIEK VOOR LNG-TERMINALS

Beursbezoekers kunnen op Valve World ook terecht voor de laatste technologische ontwikkelingen in de overslag, opslag en verwerking van de explosief stijgende import van vloeibaar aardgas. Met de versnelde afbouw van Russische gasimporten worden LNG-terminals overal in Europa in snel tempo uitgebreid of zitten er grote nieuwe

Facts & figures

12e Valve World conferentie & beurs

Wanneer: 29 november - 1 december 2022

Openingsuren: 9.00 tot 18:00

Waar: Messe Düsseldorf

Ventielenmarkt is booming

De wereldwijde verkoop van afsluiters, kleppen en ventielen stond jarenlang stil en schommelde rond een omzet van $ 65 miljard, maar is nu in een stroomversnelling gekomen. Dit heeft alles te maken met de energiecrisis en energietransitie. Verwacht wordt een forse groei in de periode tot 2030, met een omzet die richting de $ 100 miljard gaat.

opslagvoorzieningen in de pijplijn. Zo levert Emerson automatiserings- en regeloplossingen voor gasproductie, installaties voor het vloeibaar maken van gas, transportmiddelen, installaties om vloeibaar gas weer gasvormig te maken en bijbehorende pijpleidingen. Ze zijn ontworpen om minder energie te verbruiken bij een zo hoog mogelijke productie, minder broeikasgassen uit te stoten, en op hernieuwbare energiebronnen of schonere brandstoffen te (kunnen) draaien. LNG-producenten kunnen zich bij Emerson laten adviseren over geautomatiseerde afsluiters voor cryogene toepassingen en automatiseringsoplossingen om de fabrieksprocessen gesmeerd, gecontroleerd en veilig te laten verlopen. Hot items zijn uiteraard ook de explosiebeveiliging en certificering van de installaties. Te zien bij Müller Co-Ax zijn fittingen voor aandrijving van schepen voor het weer vloeibaar maken van LNG. Dat aardgas pas vloeibaar wordt bij een temperatuur van circa -162°C maakt de omstandigheden er niet gemakkelijker op. Daar komen de hoge veiligheidseisen bij voor het moment dat LNG verdampt en er een explosief gas ontstaat. De afsluiters van Müller voldoen aan de explosiebeveiligingseisen en zijn ATEX-gecertificeerd. ●

Expositieprogramma (hal 1 en 3): industriële kleppen, kleponderdelen, actuatoren, compressoren, meet- en regeltechniek, installatiebouw en software, vakinformatie

Nieuw: ecoMetal-trails; Expo-Forum centraal in hal 3; Valve Stars Award

Voor wie: Fabrikanten en leveranciers van ventielen e.d., technisch dienstverleners, softwareontwikkelaars voor fabrieksbesturingen, opleidingsinstituten, de petrochemie, de automobielsector

Toegangsprijs: € 40,00

Online seizoenskaart; € 52,00

Tip: Entreekaarten zijn inclusief heen- en terugreis naar het beursterrein met het lokale streekvervoer op de dag van het beursbezoek, en zijn als eTicket op de website www.valveworldexpo.com, onder het tabblad ‘Visitor’ te bestellen Meer info: www.valveworldexpo.com

Uit efficiëntie-overwegingen en om minder afval te produceren schakelden meerdere vestigingen van Avery Dennison over op een continuproces voor haar microdoseringen. Twee doseerpompen, drie flowmeters en een statische menger garanderen nu de kwaliteit van de lijm.

SECUUR MENGEN EN DOSEREN VOOR CONSTANTE LIJMKWALITEIT

Precisiedoseringen zijn key bij de ontwikkeling van nieuwe coatings. Rob de Boer weet dat als geen ander. Hij is Principal Scientist Label and Graphics Materials Europe bij Avery Dennison, een wereldwijd actief, materiaalkundig bedrijf, gespecialiseerd in het ontwerpen en produceren van labeling en functionele materialen, zoals etiketten en coatings. “We hebben nu wereldwijd zes à zeven vrij grote doseerinstallaties in bedrijf, waarbij verschillende componenten eerst gemengd en dan gedoseerd worden”, zegt De Boer. Hij is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van coatingprocessen en de bijbehorende voedingssystemen van de apparatuur. “We willen werken met constante hoeveelheden om in onze proeffabriek een defectvrije coating als prototype te kunnen maken. Daarna kunnen we dit laten opschalen in een van onze fabrieken.”

PROEFFABRIEK

De proeffabriek in Leiden, waar De Boer werkzaam is, was op zoek naar apparatuur voor het doseren van micro-hoeveelheden van een kleurstof in een lijm. “Dat zijn dan minimale hoeveelheden van een tiende of een honderdste procent van de formulering. Suurmond kon dat.” Sommige lijmsoorten bestaan uit verschillende componenten die voor of tijdens het coatingproces moeten worden samengevoegd. Cruciaal daarbij is de nauwkeurigheid van het doseren en mengen van deze vloeistoffen. Tot voor kort werkte Avery Dennison vooral batchgewijs met nieuwe lijmsoorten: het coatingproces vereist vaak last-minute bereiding, terwijl het mengsel vaak beperkt houdbaar en dus kort bruikbaar is. Uit efficiency- en duurzaamheidsoverwegingen werd overgestapt op een continuproces.

PROCESBEHEERSING

Continuprocessen vragen om automatisering en een uitgebreide beheersing. Op basis van goede ervaringen met de afname van een eerdere machine werd Suurmond gevraagd de doseer- en mengmodule voor deze nieuwe lijm te ontwikkelen. “Bij hen zit heel veel specifieke kennis. Ze stellen de juiste vragen en geven suggesties als er iets verbeterd kan worden. Ik heb een basisschema aangeleverd en dat hebben zij driedimensionaal uitgewerkt,” aldus De Boer. “Ik werk graag met bedrijven die precies weten wat je nodig hebt, zodat je niet iedere keer het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Ze komen snel met een gedetailleerde specificatie.”

‘Onze labels zijn eigenlijk te goed geworden’

De speciaal ontwikkelde doseer- en mengmodule meet ruwweg een kubieke meter. De kast staat in een productieomgeving en is daarom volledig omsloten vanwege de gevoeligheid van de apparatuur: “Ook vanwege de flowmeters moet het bovendien allemaal trillingsvrij zijn. Vaak kunnen de stoffen geen vocht verdragen, dat kan immers leiden tot uitharden. Dat zijn allemaal extra beperkingen en complicerende factoren.” Avery heeft een aantal ‘standaard’ suurDOS-systemen en daarnaast grotere units. Ook de ‘standaard’ suurDOS-systemen die Avery gebruikt zijn uiteindelijk naar wens geconfigureerd. Deze staan in meerdere Europese vestigingen voor het verpompen van lijmen waarbij kleine hoeveelheden stabiel gedoseerd worden.

Rob de Boer, principal scientist label & graphics materials Europa bij Avery Dennison.

SuurDOS systeem bij Avery voor het verpompen van lijmen waarbij kleine hoeveelheden stabiel gedoseerd worden.

Alleen op Valve World Expo! Bezoek ’s werelds toonaangevende beurs en ontdek de nieuwste producten, processen en technologieën. Hier vind je ruim 700 internationale exposanten die op meer dan 19.000 m2 hun aanbod presenteren.

bij het VALVE WORLD CONFERENCE in gesprek met andere experts.

Daarnaast biedt de geïntegreerde ecoMetals Campagne inspiratie voor duurzaamheid binnen de waardeketen.

Het zijn tenslotte energie-efficiëntie en het besparen van resources die een centrale rol in energie-intensieve industrieën spelen.

Voor meer informatie: valveworldexpo.com

Informatie in Nederland: Fairwise bv

Zeestraat 100 2518 AD Den Haag Tel. +31 (0) 70 350 1100 info@fairwise.nl www.fairwise.nl

HECHTEIGENSCHAPPEN

Een van de uitdagingen bij de ontwikkeling van lijmen is dat ze enerzijds super moeten hechten, maar anderzijds ook eenvoudig te verwijderen moeten zijn met het oog op bijvoorbeeld recycling van kunststof. Een paradox, schetst de Boer: “Onze labels zijn eigenlijk te goed geworden. Neem bijvoorbeeld een PET-flesje waar je een label op plakt dat overal moet blijven zitten. Pas op het allerlaatste moment, bij de recycling, moet dat er in één keer af kunnen: dat is controversieel. Daar proberen we oplossingen voor te vinden, want in afvalstromen is lijm een inherent moeilijke factor. We werken aan een label dat je samen met de lijm kunt hergebruiken, dan hoef je dat niet te scheiden en kun je het gelijktijdig verwerken. Daarnaast heb je de liner van het label zelf, die gooi je ook weg. We zitten dan te denken in de richting van hergebruik, of het elimineren ervan, en ook dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Ook als het gaat om patenten - wat is nieuw en wat kun je vervolgens beschermen?”

CONTINU PRODUCEREN

De nieuwe doseringstechnologie heeft het mogelijk gemaakt om over te stappen van batchgewijs naar continu produceren. Duurzamer en efficienter, stelt De Boer: “Wat dat betreft is het doseersysteem een groot voordeel. Dus geen grote hoeveelheden meer van de benodigde twee of drie componenten, gemengd in een groot vat. Soms is dat mengsel maar een paar uur goed. Door dit continusysteem produceren we minder afval.”

IMPLEMENTATIE

Installatie en implementatie geschiedde in meerdere stappen. De Boer: “Omdat ik niet al te ver van Suurmond vandaan woon, kon ik er tijdens de bouw binnenstappen om iets te bespreken. Het moment van gereedheid was het sein voor de factory acceptance test, dus nog niet in een dynamische omgeving. Bij hen werd er zoveel mogelijk getest; zit alles op de goede plek, zit het goed aan elkaar, is het waterdicht, is het luchtdicht?” Omdat het om een modulair systeem gaat, werd het binnen 8 uur geïnstalleerd, geïnitieerd en opgestart: “Dat heeft ook veel met voorbereiding te maken, alles is nagemeten, zodat we precies onze contactpunten in de trillingvrije omgeving hebben kunnen voorbereiden.”

ONDERHOUD

Momenteel hanteert de Boer het principe ‘geen nieuws is goed nieuws’ als het om onderhoud gaat: “We hebben het inmiddels over proven technology. Maar soms gaan dingen toch net even iets anders gaan dan gedacht. Dat heeft vaak te maken met een externe factor zoals een tropische omgeving, dan heb je iets meer werk te doen, om bijvoorbeeld het vocht eruit te houden.” Onderhoud doet Avery Dennison helemaal zelf. De apparatuur wordt zeer regelmatig helemaal uit elkaar gehaald, bekeken en opnieuw in elkaar gezet. “Dat is ook een van de voordelen van dit systeem: het is niet zo dat als je het een keer uit elkaar gehaald hebt, het allemaal net iets minder past.”

Microdosering

De combinatie van een tandwielpomp met een massaflowmeter met PID-regeling (Proportioneel, Integrerend en Differentiërend) in een ‘closed loop’-regeling maakt de hoge nauwkeurigheid (± 0.1%) mogelijk. De modulaire oplossing maakt gebruik van twee doseerpompen die de twee lijmcomponenten nauwkeurig in een leiding doseren. De volumestroom wordt daarbij gemeten en gecontroleerd door twee flowmeters. In de leiding zelf is een statische menger aangebracht die de twee componenten tot een homogeen geheel mengt.

Opbouw

DOSEERPOMP ADDITIEF

Dichtheid: circa 1 kg/l Viscositeit: 100-300 mPa

Zuigdruk: 1 bar(a)

Persdruk: 11 bar(a) Flow: 6-217 ml/min

Toerental: circa 30-1000 rpm

DOSEERPOMP WATER

Dichtheid: 1 kg/l Viscositeit: 1 mPa

Zuigdruk: 1 bar(a)

Persdruk: 9 bar(a) Flow: 14-217 ml/min

Toerental: circa 1750-2400 rpm

REINIGING

Schoonmaken werd meteen meegenomen in de ontwerpfase. Sommige onderdelen zijn inherent moeilijk te reinigen, zoals de dunne leidinkjes van de drie flowmeters. Ook kan er aanslag ontstaan op de wanden van een leiding of bij afdichtingen, er kan gelvorming optreden bij het bij elkaar komen van componenten. De Boer houdt dat scherp in de gaten: “Dat zijn dingen die je checkt en mocht dat gebeuren, dan vindt er overleg plaats om te kijken waar dat aan kan liggen.” Voor beide partijen stond de wens voorop om het schoonmaakproces zo veilig en makkelijk mogelijk te maken: “Je kunt dingen zo compact mogelijk willen maken, maar dan kun je er niet goed bij. Alles moet ook veilig losgemaakt kunnen worden. Dat is een belangrijk aspect in het ergonomische ontwerp. We kunnen overal makkelijk bij om het schoon te maken, want anders gebeurt het niet! Ik zie dat veel leveranciers veel moeite hebben om complexe apparatuur in elkaar te zetten. Vergewis je er dus van een partij te kiezen die dit bewezen in de vingers heeft.” ●

Integre-

0.1%) mogelijk.

RADARSENSOREN BRENGEN TANK VEILIGHEIDSVOORDELEN

Uitbreiding van de tankterminal bood Kelvin Terminals de kans om de instrumentatie te verbeteren. Voor niveaumeting in de nieuwe tanks koos het bedrijf voor radar- in plaats van druksensoren. Dat leverde zoveel voordelen op dat ook de bestaande tanks van radarsensoren werden voorzien.

Jarenlang soebatte Pascal de Maat, directeur van Kelvin Terminals in Terneuzen, bij zijn aandeelhouders om uitbreiding, maar tevergeefs. Totdat Europa’s grootste tankterminal voor natuurlatex werd verkocht aan het Britse Corrie MacColl. Bij een diner met de nieuwe eigenaar was het snel beklonken: De Maat mocht nieuwe tanks bestellen.

NIVEAUMETING

Voor niveaumeting kwam hij in 2018 in contact met VEGA in Amersfoort, onderdeel van de Duitse specialist in niveau- en drukmeting voor uiteenlopende industrieën. Het bedrijf levert sensoren en verzorgt de inregeling, maakt klantspecifieke visualisatiesoftware en biedt service. Bij niveaumeting in een tank op basis van radar zit de sensor bovenin om met het radarsignaal de afstand tot het vloeistofoppervlak te meten. Met behulp van een tanktabel wordt die afstand omgerekend tot de hoogte van de vloeistofkolom en uiteindelijk de inhoud in tonnen.

NIET MEER HANDMATIG

De Maat was snel overtuigd en inmiddels zijn 26 tanks uitgerust met radarsensoren. “Het heeft ons ontzettend veel voordelen gebracht. In de oude situatie werkten we met drukopnemers onderaan de tanks; minder betrouwbaar en lastiger te kalibreren. Bijna wekelijks klommen onze operators op de tanks om met een groot diplint

het niveau te meten.” Met alle veiligheids- en arborisico’s van dien, zoals het werken op hoogte en de aanwezigheid van ammoniak, dat in lage dosis het natuurproduct latex moet stabiliseren. “Handmatig meten is niet meer nodig, omdat de radarsensoren zo accuraat zijn. We besloten daarom ook de bestaande tanks hiervan te voorzien.”

NAUWKEURIGHEID

De nauwkeurigheid brengt nog een voordeel. De grote tankterminal krijgt veel tankwagens over de vloer. “Niet alle chauffeurs begrijpen hoe het laden van hun tank werkt en wanneer die vol is, met soms een overstroming tot gevolg. Dat willen we natuurlijk voorkomen. Niveaubewaking is daarom belangrijk, ook voor onze milieuvergunning. Nu houdt onze operator met de radarsensor in de gaten hoeveel er vanuit onze tank is geladen in de tankwagen en hoeveel ruimte die nog heeft.” De tanks van Kelvin Terminals zelf hebben voor de zekerheid nog een akoestische overvulbeveiliging; die werkt op basis van de waarde van de radarsensor en is geïntegreerd in de visualisatie van de tankniveaus.

DATAPRESENTATIE

De sensoren zijn elektrisch doorgelust met één kabel voor voeding en uitlezing. De kabel blijft van tank naar tank op hoogte en is niet telkens naar beneden geleid. Dat scheelde enorm in kabellengte en installatiekosten. Tot vijftien sensoren passen er in één string, aangesloten op een kleine PLC voor dataverwerking en -presentatie. Op z’n scherm ziet de operator in één oogopslag alle sensoren. Een SD-geheugenkaart in de PLC kan de data tot wel een jaar bewaren. Mocht het gemeten niveau niet meer overeenstemmen met de voorraadadministratie, dan kunnen de historische data worden geplot om uit te zoeken wanneer het is misgegaan.

Pascal de Maat, directeur van Kelvin Terminals in Terneuzen.

‘Radarsensor biedt veel voordelen en is ook prijstechnisch interessant’

TERMINAL ARBO-, MILIEU- EN

ONLINE CONTACT

Het sensorsysteem is te integreren in een procesbesturing, maar dat speelt nu niet bij Kelvin Terminals, vertelt de directeur. “Latex is gevoelig voor stress en kan daardoor gaan klonteren, waardoor er verstopping optreedt. Onze operators voelen dat als ze handmatig de afsluiters bedienen.” Wel leeft de wens voor koppeling met de cloud, om data toegankelijk te maken voor klanten en leveranciers. VEGA heeft daarvoor een oplossing. Zoals de sensorleverancier ook online met de klant kan meekijken in het sensorsysteem, waardoor het mogelijk is om online een storing te

verhelpen of bijvoorbeeld sensorvervuiling vast te stellen. Tijdwinst voor Kelvin Terminals, dat niet op een monteur hoeft te wachten en zelf alvast die sensor kan gaan reinigen.

PRIJSTECHNISCH INTERESSANT

Een uitdaging bij vloeistofniveaumeting met radar is schuimvorming. In Terneuzen geen probleem, omdat natuurlatex nauwelijks schuimt. Bovendien werken de sensoren met de hoogste industriële radarfrequentie, 80 GHz. Hoe hoger de frequentie, hoe beter radar door het eventuele schuim ‘kijkt’. Kelvin Terminals kreeg de eerste generatie

80GHz-sensoren. Onlangs werd de opvolger geïntroduceerd, VEGAPULS 6X, vergelijkbaar maar met meer functies. De jongste uitbreiding bij Kelvin Terminals, vier tanks dit jaar, is ervan voorzien. Pascal de Maat is blij met de samenwerking. “We hebben nog geen echte storing gehad en hun servicemonteur weet een probleem snel te verhelpen. Hun systeem biedt veel voordelen en was in vergelijking met andere oplossingen ook prijstechnisch interessant.” ●

www.corrie-maccoll.com/rubber-logistics www.vega.com

VEGAPULS

6x 80GHz radarsensor op een tank met latex bij Kelvin Terminals.

FLUIDS PROCESSING WORLD

SPARTANBURG, SC, VS PP-fabriek van wereldklasse

Chemieproducent Milliken, specialist in additieven en kleuringen voor kunststoffen, heeft met een nieuwe fabriek zijn capaciteit voor het maken van klaringsproducten voor polypropyleen met ruim 50% verhoogd. Specifiek gaat het om het additief Millad NX 8000 (ECO) dat hier voor de wereldmarkt geproduceerd gaat worden. Met dit additief verlagen verwerkers van PP hun CO₂-emissies, produceren ze efficiënter en mogen ze hun spuitgietonderdelen voorzien van een eco-label. ●

PARIJS, FRANKRIJK

Circulaire polyolefinen

Petrochemiebedrijf TotalEnergies en afvalverwerker Indaver gaan samenwerken om petrochemische grondstoffen te produceren uit afval van polyolefinen, de bouwstenen van plastics. De recyclingsproducten gaan komen uit de Plastics2Chemicals-fabriek van Indaver in Antwerpen en worden gemaakt van gemengd consumentenplastic. Indaver gebruikt een zelf-ontwikkelde technologie om de polymeren aan het afvalplastic te onttrekken. Dit kan ook voor polystyreen. De fabriek is momenteel in aanbouw en zal naar verwachting in 2024 operationeel zijn. TotalEnergies zal deze petrochemische grondstof verwerken tot hoogwaardige circulaire polymeren in zijn fabrieken in Antwerpen. ●

PINOS PUENTE, SPANJE

Brouwerijen op zonne-energie

Met de opening van een zonnepark van 161 ha in Zuid-Spanje mag AB InBev bieren voortaan claimen dat alle in West-Europa gebrouwen bieren van merken als Leffe en Jupiler volledig met hernieuwbare elektriciteit geproduceerd worden. Het park, dat geëxploiteerd wordt door waterkrachtenergiebedrijf ‘Verbund’, heeft een geplande capaciteit van 147,6 megawattpiek (MWp). Nu dit najaar ook een tweede park operationeel is geworden, biedt de overeenkomst met Verbund de brouwer meer dan 250 gigawattuur (GWh) hernieuwbare stroom per jaar. Alle opgewekte zonne-energie is genoeg om 670.000 gezinnen van elektriciteit te voorzien. Met de duurzaam opgewerkte stroom wordt jaarlijks ongeveer 188.200 ton CO₂ bespaard. In Nederland zullen de twee brouwerijen van AB InBev in Dommelen en Arcen ervan profiteren. Overigens wil de brouwer de komende jaren verder verduurzamen. De ambitie is de volledige waardeketen emissievrij te maken voor 2040. De brouwerijen moeten al in 2028 CO₂-neutraal zijn. ●

DORTMUND, DUITSLAND

Pompproducent krijgt waterstoffabriek

Pompproducent Wilo heeft zijn waterstoffabriek officieel in gebruik genomen. De fabriek is ontwikkeld met het Franse elektronica bedrijf Schneider Electric. Het techbedrijf ziet de fabriek als basis voor een zelfvoorzienend, decentraal en hernieuwbaar energievoorzieningsnetwerk en een manier om actief bij te dragen aan klimaatbescherming en duurzaamheid. De toegepaste waterstoftank bestaat uit vier hoofdonderdelen: de zonnepanelen op het dak van de Smart Factory, een elektrolyser (geleverd door Enapter), een waterstofopslagtank en een brandstofcel (geleverd door Proton Motor). De elektronensplitser scheidt de moleculaire verbindingen van water (H₂O) in waterstof (H2) en zuurstof (O). Zo moet het systeem jaarlijks tot 10 ton groene waterstof produceren uit volledig hernieuwbare energiebronnen. De restwarmte die vrijkomt bij het elektrolyseproces kan of direct worden gebruikt, of omgezet in koeling. De installatie wordt in eerste instantie gebruikt voor nood- of back-up stroomvoorziening, en voorziet in een energiebuffer van twee dagen. Waterstof geproduceerd uit groene energie, zoals zonne-energie of windenergie, is CO₂-neutraal. Het kan worden opgeslagen en getransporteerd en biedt een aanzienlijke opslagcapaciteit voor zonne-energie. Slechts één ton kan tot 33.330 kWh energie opslaan. ●

MÜNCHEN, DUITSLAND

Waterstofproductie 20% effectiever

Clariant en ingenieursbedrijf Technip Energies zijn door ICIS, een uitgever in de petrochemiesector, onderscheiden voor hun EARTH-technologie. EARTH is een katalysatortechnologie die in petrochemieprocessing kan worden geïntegreerd om de productiecapaciteit van waterstof te verhogen. Dit bespaart energie en kan de uitstoot van CO₂ tot 20% verlagen. De technologie is nu voor het eerst met succes geïnstalleerd in een grootschalige H2 fabriek in Europa. ●

SURABAYA, INDONESIË

Fabriek voor oppervlakteactieve stoffen

MÜNCHEN, DUITSLAND

Bierbrouwen zonder onderhoudszorgen

Paulaner en KHS maakten tijdens de DrinkTec beurs bekend dat KHS de Beierse brouwer onderhoudstechnisch compleet gaat ontzorgen. Kern van het verhaal is dat KHS configureerbare maatwerkpakketjes aflevert aan Paulaner, een all-inclusive dienstverlening biedt, en dat KHS-specialisten de lijnen regelmatig onder handen nemen (ook als alles tiptop loopt), plus zorgen dat alle reserveonderdelen altijd onder handbereik liggen. KHS verzekert de brouwerij met voorspellend onderhoud dat de geïnstalleerde bottellijnen soepel en efficiënt lopen. KHS claimt dat predictive maintenance de productiviteit met 4% kan verhogen ten opzichte van reactief onderhoud. Die winst komt met name uit minder stilstand door uitgevallen lijnen. ●

Global Amines, een dochter van speciaalchemiebedrijf Clariant, heeft in Indonesië een fabriek geopend voor vet-amines, afgeleide stikstofverbindingen uit vetzuren. Hiermee wil het bedrijf klanten in Zuidoost-Azië en wereldwijd bedienen. De productie is additioneel aan bestaande fabricage in China. Vet-amines zijn oppervlakte-actieve stoffen (surfactanten) die worden gebruikt in persoonlijke verzorgingsmiddelen zoals shampoo en schoonmaakmiddelen zoals afwasmiddelen. Ze worden ook gebruikt in industriële processen. ●

Newsline Newsline

ENERGIE

Heeft u er nog energie voor?

Je kan er bijna niet om heen, we moeten zuiniger omgaan met energie en uitkijken naar andere energiebronnen. Energieprijzen gaan door het dak, maar gelukkig wordt er vanuit Den Haag meegedacht zodat het nog enigszins te behappen is. Feit is dat we anders met energie om zullen moeten gaan.

Korter douchen, verwarming een graadje lager, want het vooruitzicht om zelf via fietsen de bewegingsenergie om te zetten in elektrische energie, voor je verlichting, nodigt niet echt uit.

Het moet duurzamer, de windmolens voor windenergie kom je inmiddels overal tegen net zoals de zonnepanelen op de daken voor het leveren van zonne-energie. Maar ook via aardwarmte, waar warm water op een diepte van 500meter wordt opgepompt om huizen te verwarmen.

In de industrie zijn ook al verschillende goede initiatieven opgezet, om op een andere manier energie te verkrijgen. Zoals door biomassa om te zetten in groene stroom, de bron is duurzaam maar of dat ook geldt voor het verbranden, staat soms ter discussie. Of door het ombouwen van bestaande aardgasleidingen, zodat er waterstof en groen gas door kan worden vervoerd.

Nieuwe initiatieven vragen ook om efficiëntere meetoplossingen. KROHNE biedt in haar toekomstvisie voor deze industrie oplossingen voor lokale en internationale wetgeving. Zo is voor warmtemeting de nauwkeurigheid van de ultrasone flowmeter OPTISONIC 3400 gespecificeerd op 0,5% en mag daarmee gecertificeerd worden, volgens de MI-004 Heat meter regelgeving. Een kant en klare oplossing voor afrekenverkeer en subsidieverrekening.

Zo ook voor het afvangen van CO2 in verbrandingsovens, met de OPTISONIC 7300 ultrasone gasflowmeter of een hydrostatische druktransducer, voor drukmeting van gassen.

In deze Newsline bespreken we oplossingen voor de toekomst, die eigenlijk al is begonnen.

IJkcircuit in Dordrecht

Als je een KROHNE instrument koopt, ontvang je een meetinstrument dat zeer nauwkeurig met een lage onzekerheid, onder echte procesomstandigheden, presteert. Om dit te kunnen bereiken beschikt KROHNE wereldwijd over 140 kalibratie installaties.

In Dordrecht heeft KROHNE NMi-gecertificeerde ijkinstallaties. Elke flowmeter die de KROHNE fabriek verlaat wordt standaard nat gekalibreerd. Zelfs tot DN 3000 mm (3 meter).

Uitgave

Meting van het vliegasniveau

•Opslag van lichte fijne as in conische silo •Monitoren van laag reflecterend medium in stoffige omgeving •Voorraadbeheer zonder procesonderbreking

Op de productielocatie van een bouwmaterialen fabrikant worden de bijproducten van de verbranding van kolen verwerkt tot hoogwaardig vliegas. Voor leveringsdoeleinden wordt de vliegas opgeslagen in een conische silo van 20m hoog met een diameter van 6m. Het product wordt met behulp van een afvoersysteem onderaan de silo in vrachtwagens geladen. Om te garanderen dat de vrachtwagens zonder vertraging worden gevuld, is een voorraadcontrolesysteem nodig dat ervoor zorgt dat er altijd voldoende vliegas in de silo beschikbaar is. Gezien het moeilijke productoppervlak van vliegas met zijn lage diëlektrische constante (3,3 r) en de neiging om zware ophopingen te veroorzaken, zocht de klant een betrouwbare niveaumeter met Ex goedkeuring voor gevaarlijke stoffen.

Flowmeting van ruw biogas

•Energievoorziening voor ketel voor de verbranding van zuiveringsslib •Ultrasone flowmeting van nat gas met corrosief H2S-gehalte •Geïntegreerde berekening van het methaangehalte om de biogaskwaliteit te bepalen

De Franse Saur-groep ondersteunt gemeentelijke en industriële klanten met ontwikkelingsprojecten op het gebied van bouw, energie en water. Zo ook bij de uitvoering van een moderniseringsplan ter verbetering van de zuiveringsprocessen.

Rekening houdend met het regionale ecosysteem mag de zuiveringsinstallatie alleen gezuiverd afvalwater naar de rivier de Loire afvoeren. Het slib dat tijdens het zuiveren ontstaat, wordt in het kader van een duurzame economische strategie hergebruikt en gaat naar een vergistingstoren.

De gebruiker van de installatie gebruikt het opgewekte biogas als brandstof, om het gedroogde slib te verbranden.

Om ervoor te zorgen dat het biogas kan worden gebruikt als primaire brandstof voor de ketel, moet de gebruiker de hoeveelheid en de kwaliteit van het geproduceerde biogas weten.

Lees meer

Lees meer

Energie en uw toekomst

Energie uit hernieuwbare bronnen, zoals uit de biomassa-energiecentrale van Twence, waar biomassa in groene stroom wordt omgezet. In 2018 is deze centrale omgebouwd, waardoor Twence er nu ook warmte en stoom uit kan leveren. Er kan nu drie keer zoveel duurzame energie geproduceerd worden uit vrijwel dezelfde hoeveelheid biomassa. De centrale levert 450GWh duurzame energie: 350GWhth stoom en warmte, vergelijkbaar met het gasverbruikvan 27.000 huishoudens en 100GWhe elektriciteit, waarmee zo’n 33.000 huishoudens van energie worden voorzien. KROHNE heeft aan dit project een tweetal stoomflowmeters geleverd. Deze twee OPTISONIC 8300 stoomflowmetingen zijn ingezet voor meting van de stoomhoeveelheden en verrekening van subsidies, die door de rijksoverheid worden verstrekt, om duurzame energie te stimuleren.

IJkwaardige meting van warmte overdracht in WKK-installatie

•MID MI-004 goedgekeurde verrekening van de aan het warmtenet geleverde warmte

•Ultrasone flowmeting in toevoer- en retourleiding

•Effectieve detectie van productverlies voor beheer van pijpleiding

Het totale rendement van een conventionele thermische elektriciteitscentrale kan worden verhoogd, door de afvalwarmte te gebruiken voor gemeentelijke of industriële verwarmingsdoeleinden. De exploitant van een bruinkoolgestookte warmtekrachtcentrale (WKK) in Tsjechië levert warmte aan een verdeelstation, vervolgens wordt de warmte naar het lokale net gedistribueerd.

Het voor het warmtetransport gebruikte stadsverwarmingssysteem bestaat uit een toevoer- en een retourleiding (DN1200, 35km lang). Het warme water wordt geleverd op verschillende temperaturen (60...140°C) met een groot flowbereik (verhouding: 5:1). Dit resulteert in een Reynoldsgetallenbereik van >10:1.

Voor verrekeningsdoeleinden was de exploitant van de fabriek op zoek naar een MID MI-004 goedgekeurde en gekalibreerde flowmeter als

KROHNE Burner Control System

In de chemische industrie is veel warmte nodig voor de diverse processen. Deze warmte wordt verkregen door stoom die wordt opgewekt in grote stoomketels. Deze ketels zijn voorzien van branders die veelal worden gevoed met aardgas. Dit uiteraard in een goede mengverhouding met lucht. Hierdoor ontstaat een zo efficiënt mogelijke verbranding, met maximale warmte opbrengst en minimale emissie. In de toekomst eventueel gemengd met extra waterstof.

Samen met HIMA, bekend van veiligheids-PLC’s, heeft KROHNE Solutions een modulaire oplossing ontwikkeld waarbij het gas en de lucht in de ideale verhouding naar de brander wordt gevoerd. Dit binnen een SIL 2 en SIL 3 gecertificeerde omgeving, met de meest strikte veiligheidsvoorwaarden.

Het grote meetbereik in combinatie met de hoge nauwkeurigheid van de KROHNE meters maakt het mogelijk om met slechts 4 gestandaardiseerde modellen; branders van 1 tot 10 MW te bedienen. Dit heeft als voordeel dat het gehele ontwerp gecertificeerd, inclusief alle veiligheidsberekeningen en softwareontwikkeling, vooraf wordt opgezet. Hiermee bespaart de klant kostbare tijd tijdens de installatie om de instrumentatie op de juiste manier met de PLC te laten communiceren en voorkomt kostbare verrassingen tijdens de SIL certificering gedurende de startup.

De installatie is verder uitgerust met Module Type Package (MTP) software, wat een plug & play integratie met de bestaande installatie mogelijk maakt en daarmee fit for use in de Industrie 4.0 filosofie.

Het burner control system is een goed voorbeeld van de samenwerking van twee specialisten; HIMA op het gebied van veiligheids-PLC’s en KROHNE op het gebied van losse veldinstrumentatie en Solutions. Deze samenwerking resulteert uiteindelijk in het op de markt brengen van een systeem volgens de hoogste veiligheidsnormen waarmee klanten niet alleen tijd en geld besparen door een efficiëntere verbranding, maar ook een bijdrage leveren aan het milieu door minimale emissie.

KROHNE Academy online

Met KROHNE Academy online trainingen bent u altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van procesinstrumentatie.

Het leerplatform, biedt digitale e-learning cursussen (niet commercieel) over verschillende onderwerpen, zoals: grondbeginselen en meetprincipes, entrained gas management, functionele veiligheid (SIL) en grondbeginselen van gasmeting.

De Academy geeft u niet alleen directe toegang tot de kennis en uitgebreide ervaring van KROHNE. U krijgt ook de laatste informatie over normen en voorschriften van e-learning cursussen, zoals bijvoorbeeld ‘Functionele veiligheid (SIL)’, die we in samenwerking met onze partners ontwikkelen.

Neem voor meer informatie contact op met:

KROHNE Nederland B.V. Postbus 110 3300 AC DORDRECHT Kerkeplaat 14 3313 LC Dordrecht Nederland Tel.: +31 (0)78 - 6306 200 e-mail: infonl@krohne.com www.krohne.com

Verhuizing

Tiel

HOLSTAAL VERDER ALS HELEON FOOD

Holstaal, leverancier van rvs leidingwerk en componenten, gaat verder onder de naam Heleon Food. De naamswijziging is een logische stap in de verdere internationalisering van de Heleon Group en benadrukt de synergie binnen de groep. Tegelijkertijd verhuisde het bedrijf van Werkendam naar een nieuw bedrijfspand in Tiel.

Niet alleen Holstaal verandert van naam, ook Heleon bv uit Middelharnis, actief in de farmaceutische industrie, gaat anders heten: Heleon Pharma. Volgens Jan Timmer, CEO van de Heleon Group, luiden de wijzigingen een nieuw tijdperk in. Heleon Group heeft vestigingen in België en Nederland en nam vier jaar geleden nog het Belgische Gillain & Co over. De internationale groei van de groep vraagt volgens Timmer om een duidelijkere profilering. “Als gespecialiseerde leverancier van hygiënische apparatuur en rvs componenten vullen alle bedrijven binnen Heleon Group elkaar aan. De nieuwe namen Heleon Food en Heleon Pharma benadrukken enerzijds de synergie en ons internationale karakter en anderzijds geven ze helder aan welke markten ze bedienen, namelijk de voedingsmiddelen- en de farmaceutische industrie.”

VERHUIZING

Het voormalige Holstaal startte in 1963 en bouwde een naam op als leverancier van rvs componenten en adviseur van klanten in de zuivel- en voedingsmiddelenindustrie. De marktpositie van het bedrijf wordt nog altijd sterk

bepaald door een grote voorraadpositie en snelle levertijden. Speciaal hiervoor verhuisde het bedrijf in 2002 van Nieuwegein naar een nieuw bedrijfspand in Werkendam. Ook deze jas begon te knellen, waarna een nieuw pand in Tiel werd aangekocht. Deze nieuwe bedrijfshuisvesting zorgt ervoor dat de groei van Heleon Food kan worden doorgezet. In Tiel heeft Heleon Food een totale opslag van bijna 4.000 m2 in combinatie met zes nieuwe Kardex shuttlesystemen, voorzien van ‘Put to Light’ module. Daarnaast werden de organisatorische en logistieke processen verder verbeterd en doorontwikkeld. In totaal beschikt de Heleon Group nu over 9.000 m2 opslagruimte in combinatie met 16 Kardex shuttles, die samen het oppervlak met nog eens 2.500 m2 vergroten.

VOORRAADBEHEER

Deze state-of-the-art magazijnen vormen het hart van de organisatie, want hier ligt de grote voorraad rvs buizen en onderdelen van hoge kwaliteit. Die voorraad garandeert directe beschikbaarheid en snelle levering. Geavanceerde magazijnautomatisering zorgt ervoor dat voor-

raadtekorten nauwelijks voorkomen. Bestellingen worden normaal binnen een dag bij de klanten geleverd. Opslag en transport gebeurt met zorg zodat de onderdelen niet beschadigd raken. Ook aan klantspecifieke verpakkings- of leveringseisen komt Heleon Group tegemoet. Klanten kunnen bijvoorbeeld hun eigen artikelcodes of referenties mee laten afdrukken op de etiketten waardoor ze tijd besparen en fouten voorkomen. Maar ook op het vlak van voorraadbeheer wordt ondersteuning op maat aangeboden en kunnen ten behoeve van specifieke projecten of klanten afgestemde voorraden worden aangehouden.

Het nieuwe bedrijfspand van Heleon Food (vh Holstaal) in Tiel. (Foto: Stijn Van Hulle)

De

componenten, die individueel geseald en traceerbaar zijn. (Foto: Stijn Van Hulle)

HYGIËNISCHE COMPONENTEN

Alle hygiënische procescomponenten worden geleverd met materiaalcertificaten. Hygiënische buizen en fittingen zijn volledig traceerbaar. Zowel op het onderdeel als op de verpakking en certificaten wordt alle productinformatie vermeld. Heleon Group zorgt voor volledige documentatie en documentcontrole. ASME BPE en EHEDG buizen en fittingen zijn voorzien van beschermdeksels en afzonderlijk verpakt in gesealde folieverpakkingen met een etiket met productinformatie. Alle fittingen worden stofvrij opgeslagen op chargenummer in het Kardex-systeem. ●

Over Heleon Group

Heleon Group startte in 2000 met Heleon bv, opgericht door Jan Timmer. In 2002 nam dit bedrijf het Belgische PMA-Heleon nv over. In 2008 volgde de overname van het Nederlandse Holstaal bv en zo werd de Heleon Group een feit. In 2013 werd de groep uitgebreid met Heproflex bv (Nederland) en in 2018 met Gillain & Co nv (België). Heleon Group levert procescomponenten waaronder buizen, leidingcomponenten, afsluiters, pompen, slangen en instrumentatie aan de medische, farmaceutische, voedingsmiddelen-, vacuümtechnologie-, semiconductor- en algemene industrie in de Benelux. www.heleon-group.com

INDUTRADE KOOPT CATEC

Indutrade Benelux heeft alle aandelen gekocht van CaTec, specialist in klimaatmeettechniek. Dit is de 3e overname in 2022. CaTec levert als exclusief importeur een breed scala aan meetinstrumenten en sensoren in de Benelux. Het bedrijf is opgericht in 1995, heeft 14 medewerkers in dienst en is gevestigd in Wateringen. Het CaTec-assortiment bevat naast sensoren en transmitters ook dataloggers en wetenschappelijke meetapparatuur. De kern van de instrumentatie is gericht op het meten van klimaatparameters en het regis-

treren en analyseren van meetsignalen in de meteorologie, tuinbouw, HVAC, klimaatonderzoek en de proces- en farmaceutische industrie. Het bedrijf biedt ook kalibratie-, reparatie- en onderhoudsdiensten aan, en systeemintegratie en technische ondersteuning op locatie.

NIEUWE DOSEERPOMP MET IOT-FUNCTIONALITEIT

Verder Liquids lanceert de Verderflex Ds500 doseerpomp met IoT functionaliteit en ‘click & go’ cartridge-wissel. De Ds500 kan een nauwkeurigheid tot +/1% leveren met een afgevlakte stroming (d.w.z. minder pulsatie). Bovendien heeft deze pomp een nauwkeurige debietprestatie van 0,1 tot 500 ml/min en een druk tot 7 bar. Dit betekent een grotere nauwkeurigheid en een gelijkmatiger debiet. Omdat het een slangenpomp is, kan hij vaste stoffen, schuurmiddelen, slurries en kristallen verpompen en wordt niet beïnvloed door ‘off gassing’ (zoals natriumhypochloriet in de drinkwaterindustrie). De cartridge – het belangrijkste slijtageonderdeel – kan met één klik binnen een minuut worden verwisseld, wat op onderhoudstijd en reserveonderdelen bespaart. De Remote Assistant (RA) maakt IoT moni-

SCHROEFVACUÜMPOMPEN VOOR GLASPRODUCENT

Atlas Copco heeft drie GHS 4600 VSD+ oliegeïnjecteerde schroefvacuümpompen geleverd aan de Duitse glasproducent Noelle + von Campe. De glasfabrikant gebruikt de pompen om lucht tussen de mal en het glas te verwijderen, zodat het reliëf van het logo of de belettering op de klantspecifieke glazen en potten zo scherp mogelijk wordt. Het vacuümsysteem bespaart sowieso al energie in vergelijking met een persluchtsysteem, maar door de variabele snelheidsregeling (VSD) wordt die besparing extra groot: in totaal zo’n 27%. Bovendien is het systeem zeer stabiel, ook als de glasfabriek zijn apparatuur of proces aanpast. De centrale besturing levert volgens Atlas Copco nog meer kostenbesparingen op. De ES16 centrale controller coördineert en optimaliseert de prestaties van de pompen, wat het totale energieverbruik en het benodigde onderhoud vermindert. Verder

toring – maar niet besturing – mogelijk. De RA zorgt voor nauwkeurigheid in het proces en waarschuwt voor eventuele problemen. Veranderingen worden voorspeld, zodat onderhoud kan worden ingepland. Verder worden de prestaties geregistreerd en hier wordt feedback op gegeven. De voordelen op een rij: gereedschapsloos onderhoud (‘click & go’ cartridge, afgevlakt debiet voor betere dosering, minder chemicaliënverbruik (+/- 1% nauwkeurigheid), touchscreen voor eenvoudige bediening, aansluitingen voor afstandsbediening, kleine voetafdruk met veilige montage, IoT bewaking op afstand. Zie ook de video op https://youtu.be/vdU1r5_dNCQ.

Verder

+31 (0)30 677 9211 www.verderliquids.com

zijn de pompen stil, compact en zeer makkelijk te installeren (plug&play), aldus de fabrikant.

Atlas Copco +31 (0)78 623 0230 +32 (0)2 689 05 11

www.atlascopco.com/nl-nl www.atlascopco.com/nl-be

V.l.n.r. Hans Oosterling (CaTec) en Tilly Spaans (CaTec) en Robert Timmer (Indutrade Benelux).

GHS 4600 VSD+ oliegesmeerde schroefvacuümpomp bij glasproducent

Noelle + von Campe.

Verderflex Ds500 doseerpomp.

POMPINSTALLATIES VOOR WATERBEDRIJF

KSB heeft acht horizontaal gedeelde drinkwaterpompen van het type RDLO 500-685A GB met 1 MW 6 kV elektromotoren geleverd en geïnstalleerd bij waterbedrijf Waternet. KSB leverde ook het bijbehorende leidingwerk, appendages, elektrotechnische installaties, frequentie-regelaars inclusief ventilatiesysteem op basis van omgevingslucht alsmede besturingskasten. De acht KSB pompen en motoren, verdeeld over twee pompstations, vervangen 18 oude pompen en motoren, die te veel herrie maakten, te veel energie gebruikten, en te veel onderhoud vergden. Het project had een zeer strakke planning, die werd bemoeilijkt door de coronamaatregelen. Technische problemen die moesten worden overwonnen, betroffen de juiste plaatsing van de zuigmonden in de aanzuigkelder, de

noodzaak een zo gelijkmatig mogelijke snelheidsverdeling bij een turbulente inlaatkelder te realiseren en het koelen van de frequentieomvormers inclusief ventilatiesysteem met omgevingslucht. Daarnaast moesten de pompfunderingen trillingsvrij worden uitgevoerd. Een verdere uitdaging zat in de complexe besturingstechniek. Lastig was dat de werkzaamheden in vochtige zuigkelders met overstromingsrisico moesten worden uitgevoerd. De stromings-engineering (CFD) is uitgevoerd door KSB Nederland in samenwerking met de KSB vestiging in Halle, Duitsland, terwijl het ontwerp voor de pompfunderingen, leidinggrootte en leidingondersteuningen is verzorgd in samenwerking met HAL-Engineering, eveneens in Halle. Alle waterpompen van het type RDLO 500-685 zijn in aanwezigheid van de

NIEUWE SERIE GESINTERDE NEG-POMPEN

Non-Evaporable Getter (NEG) pompen zijn gaspompen voor (ultra)hoogvacuümtoepassingen in R&D, medisch onderzoek, de industrie en laboratoria. Ze binden gassen door middel van sorptie. Ze zijn stil, energiezuinig en trillingsvrij. De componenten bewegen niet en zijn daarom onderhoudsvrij. Vanwege hun werkingsprincipe bereiken ze een druk van minder dan 1x10-10 mbar. Nieuw aan deze serie pompen van Gamma Vacuum is het gesinterde NEG-materiaal. Dit is

een verbetering ten opzichte van het geperste materiaal dat in de NP-serie NEG pompen wordt gebruikt, omdat gesinterde materiaal de emissie van stofdeeltjes, die een negatieve invloed hebben, in de applicatie vermindert. De pompsnelheid van de serie varieert van 50 l/s tot 400 l/s (50NS, 100NS, 200NS, 300NS, 400NS, 410NS). Alle pompen zijn gemonteerd op een DN 40 CF (2,75” CF) flens. Ze hebben een 3-pins doorvoer, behalve de 410NS, die een 4-pins doorvoer heeft. Hun

REUSACHTIGE POMPEN VOOR MIJNBOUW

GIW Industries, onderdeel van de KSB Groep, heeft een reusachtig grote mijnbouwpomp met de benaming MDX-850 op de markt gebracht. De pompserie is speciaal ontwikkeld voor extreme omstandigheden, zoals die in

KSB leverde twee ultramoderne pompinstallaties voor het waterbedrijf Waternet. waterkringloopbedrijf’ verantwoordelijk voor het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en de gemeente Amsterdam. Waternet voorziet burgers, drinkwaterbedrijven en industrieën van ruw en vers drinkwater en beschermt de 1,3 miljoen inwoners van het stroomgebied tegen overstromingen (aangezien het verzorgingsgebied onder zeeniveau ligt).

opdrachtgever op de proefstand in Halle fasegewijs getest volgens ISO 9906 klasse 1U. Aansluitend werden de pompen inclusief motor, frequentieregelaar, transformator en koppeling getest op energieverbruik van “wire to water”. De componenten werden in Nederland geassembleerd en gemonteerd. KSB maakt pompen, afsluiters en bijbehorende systemen voor industrie en gebouwentechniek, water- en afvalwaterbeheer, energietechniek en mijnbouw. Waternet is als ‘uitvoerend

KSB Nederland +31 (0)20 407 9800 www.ksb.nl

De reusachtige MDX pomp van GIW is ideaal voor het mechanische scheidingsproces van hard gesteente in de mijnbouw.

hoge waterstof-pompsnelheid maakt ze bij uitstek geschikt voor toepassingen in het ultrahogevacuümbereik, waar het dominante gas waterstof is. Gamma Vacuum (onderdeel van Atlas Copco) is gespecialiseerd in ionen- en titaniumsublimatiepompen voor wetenschappelijke toepassingen, waaronder R&D en hoge-energie fysica.

Gamma Vacuum +1 952 445 4841 www.gammavacuum.com

Gamma Vacuum gesinterde NEG cartridges.

de mijnbouw van hard gesteente in het maalproces te vinden zijn. De MXD-850 zorgt voor een hogere productiviteit bij lagere totale bedrijfskosten. De waaierdiameter bedraagt 2.600 mm (102”) en is daarmee 250 mm (10”) groter dan de tot dusver grootste MDX-pomp. Andere verbeteringen, die de afgelopen jaren in de MDX-serie zijn aangebracht, zijn een vergrote pompbreedte om het ontwerp van de leidschoepen te kunnen verbeteren en een waaier die op slijtagegevoelige plaatsen is versterkt. Dikkere waaierschoepen, gemaakt van de materialen Gasite 28G en Endurasite, verbeteren

de slijtvastheid en verlengen de levensduur van de pompen. De MDX-850 heeft een verbeterde interface tussen zuigdrukdeksel en zuigdrukplaat, met een slijtring aan de pompinlaat. Net als alle MDX-pompen heeft het type 850 een instelbaar zuigdrukdeksel. Hierdoor kan de radiale speling tussen waaier en zuigdrukdeksel vanaf de zuigzijde van de pomp worden ingesteld, zelfs als de pomp in bedrijf is.

KSB Nederland +31 (0)20 407 9800 www.ksb.nl

IN DE KOMENDE NUMMERS

● Pyrolyse is een snel opkomende techniek om

● Meer rendement

● Investeringen

NIVEAU

Voor meer cursussen en evenementen, zie www.fluidsprocessing.nl/events

8-10 november 2022

ICT & Logistiek Logistica Next Utrecht

Parallelle vakbeurzen op het snijvlak van automatisering en logistiek. De top van logistiek Nederland deelt hier tijdens kennissessies inzichten en onderzoeksresultaten met het publiek, verzorgt rondleidingen en toont innovatieve oplossingen. Thema’s die aan bod komen zijn onder andere: warehouse automation, sales & operations planning, transport en distributie, duurzaamheid. Op Logistica Next staan nieuwe innovatie-oplossingen centraal om logistieke processen efficiënter in te richten en effectiever uit te voeren.

10 november 2022

Waterstof vraagt om andere kijk op beveiliging online

Nederlandstalig webinar van Hitma over waterstofdetectie met medewerking van Peter Adema, gasdetectiespecialist bij Hitma, en Edward Heitlager van Crowcon Detection Instruments. Zij bespreken een nieuwe detectietechnologie, de Molecular Property Spectrometer, die zeer geschikt is voor waterstof.

13-14 december Cursus zonering – gebouw Utrecht

2-daagse cursus van Burggraaf en Partners over zonering om listeria-vrij te kunnen produceren. Ingegaan wordt op de hygiënische eisen waaraan gebouwen moeten voldoen waarin food-, feed- of farma-producten worden gemaakt: locatie-eisen, bouwelementen, omgeving en ongedierte, productstroom en zonering, constructie en luchtbehandeling. Met case studies.

15-16-22 december 2022 Hygiënisch ontwerpen Utrecht

3-daagse cursus van Burggraaf en Partners over voedselveilig ontwerpen van procesapparatuur. Gericht op samenwerking tussen machineontwerper en -gebruiker. Uitgebreide behandeling van: noodzaak voor hygiënisch ontwerp (reinigbaarheid tot op microbieel niveau); beoordeling apparatuur op microbiële reinigbaarheid; ontwerpen, uitbesteden en begeleiden van projecten; signaleren van niet-hygiënische situaties; motiveren van personeel om hygiënisch te werken.

GRATIS UW ELEKTRONICA RECYCLE BOX!

Bestel nu gratis de Elektronica Recycle Box, waarin u defecte of overbodige industriële elektronica en onderdelen op locatie kunt verzamelen: we komen de Recycle Box kosteloos bij u brengen en ophalen.

UNIS Group is de full service partner op het gebied van industriële elektronica.

gespecialiseerde diensten richten zich

het bevorderen van de continuïteit van productieprocessen.

Wij helpen u graag met het verantwoord

van uw industriële elektronica, zodat

samen bijdragen aan een circulaire economie.

REPARATIE

DUBBELE TESTBANK KAN GROTE ÉN KLEINE POMPEN TESTEN

In zijn nieuwe werkplaats nam MH Hydraulics onlangs een dubbele testbank in gebruik. Hiermee kan het reparatiebedrijf van hydraulische pompen, motoren en cilinders, meer verschillende maten pompen testen.

ROBOTISERING BETAALBARE PNEUMATISCHE COBOT MOET ACCEPTATIE VERSNELLEN

Een lagere prijs en nog makkelijker en veiliger inzet moet de robotisering in de industrie aanjagen. Dat is precies waar Festo op mikt met de introductie van de eerste pneumatische cobot ter wereld, die in 2023 op de markt komt. Zo’n betaalbare cobot kan ook het MKB over de streep trekken.

42 CONDITION-BASED MAINTENANCE

AI KAN BIJDRAGEN AAN VOORSPELLEND ONDERHOUD

Kunstmatige intelligentie kan een rol spelen in voorspellend onderhoud van vliegtuigen. Dit blijkt uit een groot Europees onderzoek (ReMAP) onder leiding van TU Delft en een test van zes maanden bij KLM.

Maintenance

Redactieadres

(0)297

Hoofdredactie

(0)6 2059

Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl

Vormgeving Frizzon B.V., Arnhem

Met

(0)297 22 3462

(0)6 1003 1781

Debbie van den Dool en Marion van Sinderen

(0)316 22 7155

Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462

Abonnementsprijs 2022

Voor de Benelux: € 126 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Uitgever: Proces Media bv, 1421 AC Uithoorn © 2022, Proces Media bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever. ISSN: 2352-0027

© Proces Media bv

Reparaties met fabrieksgarantie

DUBBELE TESTBANK KAN GROTE ÉN KLEINE POMPEN TESTEN

In zijn nieuwe werkplaats nam MH Hydraulics onlangs een dubbele testbank in gebruik. Hiermee kan het reparatiebedrijf van hydraulische pompen, motoren en cilinders, meer verschillende maten pompen testen.

“Het is nogal een complexe en geavanceerde installatie”, lacht Anand Phagoe, service & repair manager van MH Hydraulics in Spijkenisse.

“Maar hiermee kunnen we onze klanten veel beter bedienen.” MH Hydraulics repareert hydraulische pompen, motoren en cilinders. Met de installatie van de Bosch Rexroth-testbank vergroot het bedrijf zijn slagkracht. Phagoe: “Het is een beest. Neem de maximale testdruk van 500 bar, de krachtige elektromotor met een vermogen van

380 kilowatt en een toerental tot 3.000 omwentelingen per minuut. Voorheen plaatsten we pompen in kleiner slagvolume om maximale druk te testen. Maar nu kunnen we de grotere pompen zonder die omweg en met het volle slagvolume van 355cc op maximale druk testen. Precies zoals ze dat in de fabriek ook doen.”

TWEE MOTOREN

De nieuwe testbank is volledig up-to-date en in lijn met de meest actuele technische ontwikkelingen. Hij is bijvoorbeeld voorzien van de nieuwste regelingen, zoals HS4, HS5 en SYDFEE. En naast de sterke elektromotor van 380 kW beschikt hij over een tweede (kleinere) motor, die 130 kW levert. Daarmee is hij geschikt voor grote en kleine pompen. Bovendien kan MH alle merken hydraulische pompen en motoren testen, zowel open als gesloten circuits (handmatige of automatische testcyclus is instelbaar).

SNEL SCHAKELEN

“Dankzij de korte lijnen met de programmeurs, software engineers en hydrauliekspecialisten van Bosch Rexroth kunnen we snel schakelen bij vragen of uitdagingen”, zegt Phagoe. “Dat is belangrijk, want ook al hebben onze medewerkers een meerdaagse training gevolgd, werken met een testbank van dergelijke omvang vraagt zeker in het begin om een tijdsinvestering. De vorige testbank kenden we blindelings. Dit is nieuw, dus het was best even wennen. Daar ligt een mooie taak voor ons; eentje die we met plezier oppakken. Want hiermee hebben we onze klanten echt iets te bieden. Er stáát echt wat in onze werkplaats.”

NEDERLANDS REPAIR CENTER

MH Hydraulics heeft een speciale status bij Bosch Rexroth. Het bedrijf is Certified Service partner en Certified Distribution partner. Het is het enige

Tekst: Ted Gijsel | Fotografie: Bosch Rexroth

De nieuwe dubbele testbank voor hydraulische pompen bij MH Hydraulics. Voorop een A20VO520 open systeempomp, met een dubbele 520 cc in één huis, achterin een A4VG56 gesloten systeempomp.

officiële Bosch Rexroth repair center in Nederland. William Bravenboer, branche manager bij Bosch Rexroth: “MH Hydraulics repareert en test alle hydraulische componenten volgens onze specificaties. Dat betekent dat MH Hydraulics de Bosch Rexroth fabrieksgarantie mag geven op de reparaties die ze uitvoeren. Als klant weet je dus zeker dat je kwaliteit krijgt, en dat wij als fabrikant daar volledig achter staan.”

KEERZIJDE

Bravenboer kent ook de keerzijde van de medaille: “Iedereen kan een hydraulische pomp ontleden, maar er zijn veel grijze wolven in de markt; bedrijven waarvan de reparaties een stuk minder betrouwbaar zijn. Ik ken een voorbeeld van een veerboot, die de kade in een Ierse haven

Circulariteit

De testbank is ook een investering in de circulaire economie. Gerepareerde, originele Bosch Rexroth-componenten hebben immers een langere levensduur. Bijkomend voordeel in de huidige grillige wereldeconomie is dat er geen nieuwe onderdelen (met onbekende levertijd) besteld hoeven te worden, omdat MH Hydraulics een eigen voorraad Bosch Rexroth componenten en onderdelen aanhoudt.

met originele onderdelen wordt uitgevoerd. MH Hydraulics is daarin voor ons dé partner.”

PICK-UP POINTS

Bij MH Hydraulics zijn al verschillende klanten de nieuwe testbank komen bezichtigen. “De reacties zijn unaniem: iedereen is onder de indruk”, aldus Phagoe. “En ook het feit dat wij Bosch Rexrothfabrieksgarantie afgeven op onze reparaties is voor veel klanten een meerwaarde.” MH Hydraulics wordt binnenkort ook een Bosch Rexroth Pick Up-point. Dit zijn plekken waar klanten 24/7 hun hydraulische onderdelen ter reparatie kunnen aanbieden, die vervolgens naar de juiste reparatielocatie gestuurd worden en daar volgens de specificaties van de fabrikant gerepareerd worden. ●

ramde door een defect in de stuurinstallatie. Wat bleek? Een van de Rexroth pompen was niet goed gerepareerd, door een niet gecertificeerd bedrijf. Met als gevolg dat de verzekeringsmaatschappij niet uitkeerde… Ook in minder dramatische situaties, als ‘alleen’ de productie stilvalt bijvoorbeeld, zijn de gevolgen enorm. Het is gewoon belangrijk dat een reparatie volgens strikte procedures

OVER MH HYDRAULICS

MH Hydraulics verkoopt, repareert en onderhoudt hydraulische pompen, motoren, cilinders, kleppen en andere hydraulische componenten voor klanten in meer dan 90 landen in de mobiele, maritieme, offshore, industriële, mijnbouw- en transportsector.

‘Met deze testbank stáát er echt wat in onze werkplaats’

Anand Phagoe, service & repair manager van MH Hydraulics (links) en William Bravenboer, branche manager bij Bosch Rexroth.

Wereldprimeur

BETAALBARE PNEUMATISCHE COBOT MOET ACCEPTATIE VERSNELLEN

Een lagere prijs en nog makkelijker en veiliger inzet moet de robotisering in de industrie aanjagen. Dat is precies waar Festo op mikt met de introductie van de eerste pneumatische cobot ter wereld, die in 2023 op de markt komt. Zo’n betaalbare cobot kan ook het MKB over de streep trekken.

Frank Melzer, CTO bij Festo.

Het gebruik van collaboratieve robots (cobots) zit flink in de lift. In 2018 maakte 7% van de bedrijven in Nederland er gebruik van. Volgens een onderzoek van ABB uit 2021 zal het gebruik in de periode 2020-2025 met gemiddeld 17% per jaar toenemen. In hetzelfde onderzoek gaf 84% van de benaderde bedrijven in Europa, de VS en China aan, dat zij voor de komende tien jaar het gebruik van robotica gaan invoeren of uitbreiden. “De cobot laat de robot uit zijn kooi”, zoals Festo CTO Frank Melzer het verwoordt. Hij doelt daarmee op het feit dat een cobot direct kan samenwerken met mensen. Daarbij neemt de cobot vervelende herhalende werkzaamheden over. Uiteraard geldt hier: hoe minder kostbaar dat is en hoe eenvoudiger dat kan worden ingevoerd, hoe meer handelingen er bij bedrijven voor cobot-ondersteuning in aanmerking komen.

VIJF EISEN

Cristian Tarragona, hoofd robotica bij Festo: “Prioriteit nummer één bij het ontwikkelen was een kinderlijk eenvoudige bediening, zonder benodigde voorkennis. We willen de acceptatie onder het personeel maximaal maken. Een tweede belangrijke aspect was de verplaatsbaarheid. De cobot hoeft geen vaste beweging of vaste plek te hebben, maar moet makkelijk van het ene klusje naar het andere kunnen gaan. Als er maar 24 volt en perslucht is.” Ook punt drie hangt daarmee samen: als de cobot op de plek voor een nieuwe klus aankomt, moet hij makkelijk te integreren zijn met de werkzaamheden van medewerkers, met de producten en met andere instrumenten. Voor

Festo was het verder belangrijk de pneumatische cobot goedkoper te kunnen aanbieden dan de elektrisch aangedreven concurrentie. En tot slot moet hij gemakkelijk en veilig in de samenwerking zijn. Een klein onderzoekje leert dat geïnteresseerden dit laatste, samen met eenvoudige bediening, het allerbelangrijkst vinden.

EEN UURTJE

Product manager Jennifer Ziegler maakt inzichtelijk hoe lang het proces van uitpakken van de cobot tot het uitvoeren van een eenvoudige pick-andplace opdracht vergt. Daarvoor is niet meer dan een uur nodig. De bediening gaat intuïtief via een aanraakscherm. Vervolgens is het zaak daarop de startpositie, de positie voor het oppakken en de positie voor het plaatsen vast te leggen – inclusief het openen en sluiten van de grijper. Dat ‘programmeren’ wordt ondersteund door de cobotarm handmatig naar de juiste posities te begeleiden: pakken, plaatsen, positie invoeren. Op deze manier zijn activiteiten zoals labelen, bestucken van elektronica, testen van elektronica en (verf)spuitwerk eenvoudig te automatiseren.

VERPLAATSBAARHEID

Collega product manager Christopher Waigand licht de verplaatsbaarheid toe. “We hebben de schakelkast in de voet van de IP54-geclassificeerde behuizing ondergebracht. Dat maakt hem zeer compact. Doordat hij minder dan twintig kilo weegt, kan één persoon hem van klus naar klus verplaatsen.”

ARM

De arm heeft een lengte van 67 centimeter – de lengte van een gemiddelde mensenarm. Hij heeft zes direct aangedreven pneumatische motoren en kan een last tot drie kilo aan. Plaatsing gebeurt tot op 0,3 millimeter nauwkeurig. Die standaardconfiguratie maakt hem volgens Festo geschikt voor 80% van alle toepassingen. Later zullen varianten volgen om de overige 20% af te dekken.

ZACHT

Tarragona: “In het design kozen we voor zachte lijnen en dat sluit aan bij de aanraking. Als er een aanraking gesignaleerd wordt, wordt in milliseconden een rem op de pneumatiek gezet waardoor de kracht wegvalt. Een ‘botsing’ voelt daarmee net zo ‘natuurlijk’ als wanneer je een collega aanstoot – de pneumatiek zorgt voor minder massa.”

ACCEPTATIE

De vriendelijke aanraking is gericht op maximale acceptatie. Dat komt uit nog meer kenmerken naar voren. Als de cobot in 2023 op de markt komt, kunnen klanten hem enige tijd op proef gebruiken. Zo nodig wordt ondanks het geclaimde makkelijke gebruik toch een training verzorgd. Bovendien wil Festo voortdurend feedback van klanten in de cobot blijven verwerken. ●

Dit artikel is gebaseerd op de Festo TechTalk over Forward Future Robotics in mei 2022.

‘Een ‘botsing’ voelt net zo ‘natuurlijk’ als wanneer je een collega aanstoot’

Cristian Tarragona, Festo

bedienings-

GEEF ELEKTRONICA EEN TWEEDE LEVEN

De schaarste aan industriële elektronica en de bijbehorende prijsstijgingen stellen de productieketen voor een uitdaging. Een mogelijk oplossing is het hergebruik van elektronica van andere bedrijven. Wat voor de een niet meer van toepassing is, kan voor de ander immers nog wel waardevol zijn. Daarom doet UNIS Group een oproep aan alle bedrijven in de industrie om hun nieuwe, gebruikte of zelfs defecte elektronica aan hen te verkopen. UNIS levert elektronische onderdelen uit voorraad om zo de downtime van productielijnen te verminderen en in. Dus wie nog overtollige industriële

Dit bespaart niet alleen tijd en afvoer- en recyclekosten, maar levert ook nog iets op, creëert ruimte in het magazijn

draagt bij aan de circu-

UNIS Group

(0)566 624 462

Ontdek de nieuwe dimensie

het op sproeidrogen aankomt, voldoet de nieuwe DryMASTER serie aan alle eisen. In talrijke toepassingen, o.a.

bij UNIS Group in Grou.

zien: AI KAN BIJDRAGEN AAN VOORSPELLEND ONDERHOUD

Kunstmatige intelligentie kan een rol spelen in voorspellend onderhoud van vliegtuigen. Dit blijkt uit een groot Europees onderzoek (ReMAP) onder leiding van TU Delft en een test van zes maanden bij KLM.

Tijdens een test van zes maanden bij KLM, waarbij gebruik gemaakt werd van realtime operationele gegevens, is bewezen dat AI-modellen gebruikt kunnen worden om gezondheidsvoorspellingen te doen over vliegtuigsystemen, en om op basis

daarvan het onderhoudsproces te plannen. Het onderzoeksteam, dat bestond uit wetenschappers van diverse Europese universiteiten en mensen uit de industrie, heeft hiervoor eerst het hele onderhoudsproces en de onderhoudsplanning gemodelleerd.

MODELLEREN

Projectleider Bruno Santos van de TU Delft is er trots op dat het team deze complexe processen heeft weten te modelleren. “We zijn erin geslaagd om het complete onderhoudsproces van verschillende vliegtuigvloten te modelleren”, zegt Santos. “Hiermee kan op termijn het nu nog gebruikelijke periodieke en correctieve vliegtuigonderhoud worden vervangen door een continue gezondheidsmonitoring van systemen. Systemen worden dan vervangen precies wanneer dat nodig is, wat

Onderhoud van vliegtuigen kan gepland worden op basis van gezondheidsvoorspellingen met behulp van AI-modellen, blijkt uit onderzoek.

verspilling tegengaat. Ons onderzoeksteam heeft ook het complexe onderhoudsplanningsproces weten te modelleren. Momenteel gebeurt dat nog grotendeels handmatig. In het model wordt rekening gehouden met veranderingen en verstoringen, zodat het de praktijk beter benadert dan bestaande, statische modellen. Onderhoud kan hierdoor verder vooruit worden gepland.”

BESPARING

Alleen al in Europa kan de potentiële besparing op vliegtuigonderhoud oplopen tot € 700 miljoen per jaar, schat de Adviesraad voor Luchtvaartonderzoek in Europa (ACARE). Het ReMAP onderzoek (Real-time Condition-based Maintenance for Adaptive Aircraft Maintenance Planning) is een EU Horizon 2020 project dat van 2018 tot 2022 heeft gelopen. De resultaten zijn in mei 2022 gepresenteerd. Paul Chün, VP Technology Hub KLM Engineering & Maintenance, is blij met de resultaten van de ReMAP-testen bij KLM. Volgens hem toont het onderzoek aan dat conditie-gestuurd onderhoud (CBM) de levensduur van dure activa kan verlengen en correctief onderhoud kan vervangen. “Bovendien kunnen we nu overwegen om de huidige handmatige onderhoudsplanning, van hooguit enkele weken vooruit, te vervangen door een automatisch planningsproces waarmee we enkele maanden vooruit kunnen plannen”, zegt Chün. “Die extra tijd hebben onderhoudsbedrijven nodig om problemen vooraf in kaart te brengen en kunnen luchtvaartmaatschappijen gebruiken om een onderhoudsstrategie voor de langere termijn te ontwikkelen. Voor reizigers is het voordeel

Onderhoud composiet vliegtuigstructuren

Een ander onderzoek van ReMAP richtte zich op de mogelijkheden van diagnose en prognose-modellen voor composiet vliegtuigstructuren. Schade aan composiet vliegtuigstructuren is vaak niet zichtbaar aan het oppervlak waardoor de huidige, handmatige inspecties veel tijd kosten. De bestaande sensortechnologie is nog niet volwassen genoeg om getest te worden in commerciële vliegtuigen. Daarom is dit materiaalonderzoek uitsluitend op laboratoriumschaal uitgevoerd. Binnen ReMAP zijn er diagnose- en prognosesystemen ontwikkeld die via kunstmatige intelligentie bepalen of er schade is, waar de schade is, welke schade er is en hoe ernstig de schade is. Een tweejarige testperiode van de Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft en de Universiteit van Patras (GR) heeft geresulteerd in een publieke kennisbank (https://bit.ly/3DecgH5) waarmee de gezondheid van deze materialen kan worden bewaakt. Deze kennisbank is wereldwijd de eerste die hiervoor publiek beschikbaar is, en is in juni 2021 gepresenteerd (https://bit.ly/3CQxIQT).

ook evident: minder ongepland onderhoud zorgt voor minder vertraging en minder annulering van vluchten.”

VOORSPELLEND ONDERHOUD

Bruno Santos geeft toe dat het idee om gezondheidsvoorspellingen van luchtvaartsystemen te gebruiken in het onderhoudsproces niet nieuw is, maar dat “er momenteel slechts enkele voorbeelden zijn geïmplementeerd in de commerciële luchtvaartindustrie. Er is simpelweg te weinig kennis en ervaring om het concept van CBM als geheel toe te passen. Het volledige potentieel van CBM wordt immers alleen bereikt met een systematische end-to-end-aanpak: het verzamelen van gegevens van een vloot vliegtuigen, het verwerken van die gegevens, het ontwikkelen van prognoses en het maken van continue onderhoudsplannen op basis van die prognoses.”

innovatieve oplossingen door derden”, zegt Santos, “waardoor het concept volwassener wordt en de betrouwbaarheid toeneemt. We effenen de weg naar het transformeren van de huidige conservatieve benadering van onderhoud met vaste tijdsintervallen naar een echt adaptieve, conditie-gebaseerde onderhoudsbenadering.”

DATAVEILIGHEID CRUCIAAL

De vertrouwelijkheid van data was een grote uitdaging in dit onderzoek. Bij ReMAP zijn daarom modellen gedeeld in plaats van data. Belanghebbenden, zoals vliegtuigbouwers, onderhoud-, reparatie- en revisiebedrijven en luchtvaartmaatschappijen, kunnen zo samenwerken in deze datagedreven oplossing. Santos: “Door de open IT-infrastructuur kunnen meerdere stakeholders profiteren van elkaars kennis zonder data te delen. De open source-oplossing van ReMAP kan door verschillende partijen verder worden uitgebouwd en kan de implementatie van CBM in de luchtvaart versnellen.”

ROADMAP

Adviesraad ACARE voorspelt dat CBM al in 2035 standaard toegepast zal worden voor het monitoren van de gezondheid van vliegtuigen en het plannen van vliegtuigonderhoud. De adviesraad verwacht ook dat in 2050 alle nieuwe vliegtuigen voor CBM zijn ontworpen. Op basis van de resultaten van het huidige project gaat ReMAP dit jaar een roadmap opstellen voor de Europese Commissie voor het ontwikkelen van andere CBMoplossingen in de praktijk. ●

TRANSFORMEREN

Met de geïntegreerde ReMAP-aanpak hebben de onderzoekers een belangrijke impuls gegeven aan zo’n systematische benadering. Daarnaast hebben ze een open IT-platform ontwikkeld waarmee AI-ontwikkelaars hun prognoses of planningsalgoritmen met een paar klikken kunnen laten draaien op basis van echte operationele gegevens. “Dit bevordert de ontwikkeling van

ReMAP partners: Technische Universiteit Delft (NL), ATOS Spain S.A. (ES), Cedrat Technologies (FR), Collins Aerospace (IE), École National Supérieure d'Arts et Métiers (FR), Embraer Portugal S.A. (PT), Instituto Pedro Nunes ( PT), KLM Royal Dutch Airlines (NL), Office National D'Etudes et de Recherches Aerospatiales - ONERA (FR), Optimal Solutions (PT), Smartec SA (CH), University of Coimbra (PT), University of Patras (GR ).

‘ReMAP effent de weg naar een echt adaptieve, conditie-gebaseerde onderhoudsbenadering in de luchtvaart’

Bruno Santos, TU Delft

ReMAP projectleider Bruno Santos. (Foto: TU Delft)