Fluids-2024-03

AFVULLEN

De Rijke vult vaten zó snel dat de tankwagen chauffeur erop kan wachten

BLOWERS

Calculatietool helpt beste blowerconfiguratie te berekenen POMPEN

Slangenpomp beste keus voor variabele debieten

Synergie in roestvaststaal

Veiliger, sneller en goedkoper reinigen?

Hygiëne en reiniging zijn belangrijke aspecten binnen de voedingsmiddelenindustrie.

Heleon Group biedt een compleet programma aan toekomstgerichte, efficiënte en proceszekere reinigingscomponenten. Plus de bijhorende kennis over toepassingen.

Heleon Group helpt u om de beste oplossing voor uw reinigingstaken te formuleren en heeft daarvoor een breed scala aan producten ter beschikking.

Ontdek de kracht van Heleon Group.

Heleon Group Heleon Food BV

Het Eek 11 4004 LM Tiel Nederland

Tel: (+31) 183-679860 www.heleon-group.com

Officiële distributeur van DICKOW centrifugaalpompen

INGERSOLL RAND tandradpompen MUNSCH kunststof (beklede) centrifugaalpompen

Voorraadhoudend, service, onderhoud en reparatie

Multipomp bv, Canadaweg 10, 4661 PZ Halsteren

Tel.: 0164-63 20 40, E-mail: info@multipomp.nl, www.multipomp.nl

Roestvaststalen

VEILIGHEID IN DE FABRIEK: VOORTSCHRIJDEND INZICHT

Als het gaat om veiligheidsbewustzijn, durf ik wel te stellen dat er maar weinig sectoren zijn waar veiligheid op de productievloer zo belangrijk is als de fluidsmarkt, helemaal in de (petro)chemie. Dit begint al bij de opleiding waar veilig werken een van de belangrijkere aandachtspunten is. In de fabrieken zelf staat veiligheid – waar ik ook maar kom – hoog op de agenda. Bij een bezoek aan Kikkoman, bekend van zijn Japanse sojasauzen, kreeg je een compleet boekwerk waar je als bezoeker allemaal op moet letten om je eigen veiligheid te garanderen. Dat is eerder regel dan uitzondering tegenwoordig bij dat soort locaties. Eerlijk gezegd, ik werp er bij zo’n plantbezoek een vluchtige blik op, maar van voren naar achteren doornemen, niet echt… Wie kijkt de hele veiligheidsvoorstelling nog af in het vliegtuig?

De laatste jaren zie je de aandacht voor veiligheid op de werkplek alleen maar toenemen. Terecht, want er gebeuren nog steeds vreselijke incidenten, inclusief dodelijke. Zo vallen bij het reinigen van opslagtanks nog steeds doden te betreuren. Niet alleen door valpartijen, ook dodelijke gassen die zich ophopen, kunnen bijvoorbeeld mensen doen stikken. De inzet van drones maakt dat risico een stuk minder.

Het veiligheidsissue heeft ook voor een belangrijk deel te maken met aangescherpte wetgeving. Neem de richtlijnen voor het werken met gevaarlijke stoffen. Die worden alleen maar strenger en de lijst met risicovolle stoffen langer. Logisch, er wordt steeds meer bekend over blootstellingsrisico’s. Waar je vroeger je materialen in een open ruimte met een heftig oplosmiddel ging ontvetten, is daar nu een speciale voorziening voor, compleet met luchtafvoer en opvang van de gevaarlijke stoffen. ChroomVI? Daar schilderde je vroeger gewoon onbeschermd mee. Voortschrijdend inzicht…

Het is niet alleen de regelgeving die het veiligheidsbewustzijn triggert. Wat absoluut meespeelt is dat mensen steeds mondiger worden. Werknemers pikken het steeds minder als er sprake is van ongezonde toestanden. Dit is trouwens een trend die je in de hele maatschappij terugziet. Werkgevers zijn zich dit bewust en willen zich indekken tegen claims. Met name Amerikaanse ondernemingen zijn als de dood dat ze een proces aan hun broek krijgen als medewerkers hen in de toekomst aanklagen voor onveilige werksituaties. Er worden vervolgens kosten noch moeite gespaard om werkplekken zo in te richten dat ze niet zo een, twee, drie aansprakelijk gesteld kunnen worden, mochten (voormalige) medewerkers zich alsnog melden met klachten. Uitsluiten kun je het nooit, maar door aan te tonen dat je al het mogelijke hebt gedaan dit te voorkomen, sta je als werkgever een stuk sterker.

En dan kun je een werkplek nog zo veilig maken, alles staat of valt met opleiding, geloof van de eigen organisatie in een veilige werkcultuur en discipline. Onveilig werken door het niet naleven van protocollen ligt altijd op loer. Op dit punt mensen zelf verantwoordelijk maken is daarom ongelooflijk belangrijk.

We dragen hier graag ons steentje aan bij: met tips om veiliger te werken, do’s en don’ts, en natuurlijk het delen van de laatste inzichten hoe we het met zijn allen nog veiliger kunnen maken. Onder de tab ‘Veiligheid’ op www.fluidsprocessing.nl vind je hier alle informatie over. ●

Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur

Een werknemer van De Rijke Warehousing bedient een Feige T86 vatenvulmachine met 6 vulstations, aangeschaft via Vermeulen Ingenieursbureau.

Bij De Rijke Warehousing in Rotterdam-Botlek worden in superhoog tempo vaten en IBC’s gevuld met allerlei, vaak gevaarlijke stoffen. Dit gebeurt in 100% gesloten afvullijnen die de werknemers beschermen tegen blootstelling aan deze stoffen.

De Rijke gebruikt al jarenlang machines van fabrikant Feige. In 2016 installeerde het bedrijf de eerste Type 88 vulmachines van Feige, het snelste type vulmachine dat in de markt beschikbaar is. Voor de capaciteitsuitbreiding in 2020 en 2023 schakelde de Rijke weer Vermeulen Ingenieursbureau in. Vermeulen is sinds 1984 agent voor Feige Filling in Nederland en sinds 2010 ook voor België. Vermeulen hielp met de technische installatie – plaatsbepaling, voorbereiding, afzuiging – en verzorgde ook de training van het personeel.

Leest het artikel op p. 8-10.

Vermeulen Ingenieursbureau

Achterdijk 37

5705 CB Helmond

+31 (0)492 472 320 www.vermeuleningenieursbureau.nl

Fluids Processing is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Redactieadres

Proces Media

Marktplein 2

1421 AC Uithoorn

+31 (0)297 22 3462 redactie@fluidsprocessing.nl

Hoofdredactie

Vincent Hentzepeter

+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl

08 VERPAKKEN

UNIEK: 125 VATEN PER UUR VULLEN MET ÉÉN VULMACHINE

Hoe vul je een tankwagen vol licht ontvlambare vloeistof op verantwoorde wijze binnen een uur af in 125 vaten, geseald, gepalletiseerd en omsnoerd, klaar voor transport naar het vrachtschip? Bij De Rijke Warehousing in Rotterdam-Botlek draaien ze daar hun hand niet meer voor om. Onlangs breidde de firma het aantal vulmachines uit naar 7, waarmee het in bezit is van een afvulinstallatie die in Nederland uniek is in zijn soort.

11 BLOWERS

OPTIMALE BLOWERCONFIGURATIE BEREKENEN VOOR

AFVAL- EN RIOOLWATERZUIVERING

Bij afval- en rioolwaterzuivering is voor elke situatie een optimale configuratie van beluchtingsblowers te berekenen. Fabrikant van blowers en compressoren Aerzen heeft daar een calculatietool voor, meldt salesengineer Ben van Maanen. “Die neemt ons complete blowerportfolio mee.”

14 POMPEN

SLANGENPOMPEN: EFFICIËNTE POMPTECHNOLOGIE VOOR

FLEXIBELE FLOWS

Ruil de traditionele centrifugaalpomp in voor een slangenpomp en voer de productie flexibel op bij gemiddeld lagere kosten. Dit pomptype verbruikt minder energie, zeker bij hogere volumes en wisselende debieten, en vergt weinig onderhoud.

16 KWALITEITSBEWAKING

KIWA TEST WARMTEPOMPEN OP PRESTATIES, VEILIGHEID EN ELEKTROMAGNETISCHE COMPAT IBILITEIT

Kiwa test de prestaties en veiligheid van huishoudelijke en semi-industriële warmtepompen tot 25 kW onder de meest uiteenlopende (klimaat)condities. Ook beproeft het lab of de pompen volgens de richtlijnen functioneren in een elektromagnetische omgeving..

Eindredactie

Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl

Vormgeving Giesbers Retail, Velp

Met medewerking van: Hans van Eerden, Martijn Kroese

Druk

Veldhuis Media, Meppel

Uitgever

Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl

Sales

Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

(Foto: De Rijke)

Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462

Abonnementsprijs 2024

Voor de Benelux: € 150 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Uitgever: Proces Media bv, 1421 AC Uithoorn © 2024, Proces Media bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

ISSN: 1874-7914

© Proces Media bv

DIT WAS AQUA NEDERLAND

Beursorganisator Easyfairs meldt dat Aqua Nederland dit jaar 2% meer bezoekers trok dan in de 2023. In totaal wisten 6.338 geïnteresseerden de Evenementenhal in Gorinchem te vinden op een totaal van 302 exposanten (+8%) en 90 kennispartners. Aan het vertrouwde beursconcept worden volgend jaar de fitterijwedstrijden toegevoegd

van het Koninklijk Nederlands Waternetwerk (KNW). Teams van alle tien Nederlandse waterbedrijven zullen dan de strijd aangaan om wie in de snelste tijd een tapkraan op een waterleiding onder druk weet te installeren. De volgende Aqua Nederland vindt plaats in Evenementenhal Gorinchem op 18, 19 en 20 maart 2025.

Aqua Nederland trok dit jaar 6.338 geïnteresseerden, een bezoekersplus van 2%.

WERKGROEP NTA 8221 INDUSTRIËLE ELEKTROLYSERS

Normalisatie-instituut NEN roept experts op zitting te nemen in de nieuwe werkgroep NTA voor industriële elektrolysers op groene stroom. NTA staat voor Nederlandse Technische Afspraak, een variant (of voorloper) van een norm, die moet worden vormgegeven door een commissie. De leden moeten zich in dit geval gaan buigen over het nut en de gevaren van deze apparatuur, die water splitst in zuurstof en waterstof en erg belangrijk gaat worden in de energietransitie voor de productie van groene waterstof. Onduidelijk is nog wat de risico’s zijn van elektrolysers die groene waterstof produceren op grote, industriële schaal. Er zijn nog tal van onbeantwoorde vragen. Wat is bijvoorbeeld

KLAAR VOOR DE NIEUWE MACHINEVERORDENING?

Over krap 3 jaar, op 20 januari 2027 om precies te zijn, vervalt de bijna 20-jarige Machinerichtlijn 2006/42/EG. Opvolger is verordening (EU) 2023/1230 betreffende machines. Deze Europese

Verordening wordt in alle EU-landen van kracht en is van toepassing op machinebouwers en de gehele toeleveringsketen. De nieuwe Verordening is vooral van belang voor

De nieuwe Machineverordening kan impact hebben op de toepassing van bepaalde onderdelen in machines. (Foto: Radwell)

machinebouwers die mogelijk aanpassingen moeten maken in het ontwerp, maar ook gebruikers laat het niet geheel ongemoeid.

Een belangrijke wijziging om rekening mee te houden is dat nieuwe technologieën, zoals kunstmatige intelligentie (AI) en het internet der dingen (IoT), onder de Machineverordening gaan vallen voor zover dit de veiligheid van machines aangaat. Ook introduceert de Machineverordening een nieuwe lijst van ‘machines met een hoog risico’, waarmee de oude lijst komt te vervallen.

De komst van de Machineverordening kan flinke impact hebben op internationaal opererende bedrijven. Het waarborgen van de nieuwe verordening heeft namelijk invloed op de invoering van producten, de distributie van machines en stelt onder meer aanvullende eisen aan de product- en machineveiligheid.

Bedrijven die wereldwijd actief zijn in machinebouw of gebruiker zijn van (hightech) machines, doen er goed aan

de kans dat waterstof zich per ongeluk mengt met zuurstof doordat het membraan in de elektrolyser gaat lekken? En hoe lang gaat zo’n membraan precies mee? En kan dit soort elektrolysers veilig op halve kracht werken als er te weinig aanbod van groene stroom is? Dat soort zaken moet goed ingekapseld worden, stelt NEN. Een sluitende NTA over de veiligheid van elektrolysers is daarvoor een mooie eerst stap volgens het normalisatie-instituut. Energiebedrijven, fabrikanten van elektrolysers, procestechnologen, veiligheidsdeskundigen, inspecteurs en overheden worden uitgenodigd mee te denken in de nieuwe werkgroep die de NTA gaat opstellen.

zich te laten voorlichten om niet voor verrassingen komen te staan.

Ben je als bedrijf niet goed op de hoogte van de nieuwe Machineverordening, dan kunnen dit de consequenties zijn:

• vertraging in afname van de machine door de klant,

• verkoopverbod van de machine opgelegd door de nationale toezichthouder (Nederlandse Arbeidsinspectie),

• herstelkosten,

• reputatieschade.

Wie meer wil weten over de nieuwe Machineverordening kan zich laten bijpraten tijdens het door Mikrocentrum Opleidingen georganiseerde Vision, Robotics & Motion, specifiek de inspiratiesessie “Machineverordening: impact en aanpak”. Deelnemers zien in 2,5 uur alle ins en outs langskomen om direct in de praktijk aan de slag te gaan met de veranderingen die hen te wachten staan.

Groene waterstof tanken onder het motto: van wind tot wiel….(Foto: H2X)

TERUGBLIK TECHNISHOW EN ESEF MAAKINDUSTRIE

De vakbeurzen TechniShow en ESEF Maakindustrie van Koninklijke Jaarbeurs trokken dit jaar respectievelijk 29.337 en 12.646 bezoekers. Er waren diverse nieuwe oplossingen te zien op het gebied van industriële productietechnologie, verwerking en bewerking van metalen, kunststoffen, toebehoren en hulpmiddelen. Onder het thema ‘De Maakindustrie van Morgen’ toonden 276 TechniShow exposanten en 155 ESEF Maakindustrie hun innovaties, nieuwe

technieken en oplossingen. Een van de hoogtepunten van TechniShow was een werkende fabriek met medewerking van 9 verschillende partijen die samen een geïntegreerde productieautomatisering opgezet hadden. In trek was ook het themaplein Additive Manufacturing waar bezoekers het hele 3D-proces konden zien. De volgende TechniShow en ESEF Maakindustrie vinden plaats van 10-13 maart 2026 in Koninklijke Jaarbeurs.

TechniShow en ESEF Maakindustrie wisten eind maart 2024 ruim 40.000 bezoekers naar de Jaarbeurs te trekken. (Foto: Kon. Jaarbeurs)

DRINKWATER BESPAREN MET WATERBESPAARCHECK

Drinkwaterbedrijf Dunea heeft voor particuliere klanten een Waterbespaarcheck ontwikkeld die online inzicht geeft in waterverbruik en adviseert hoe water te besparen.

Doel is burgers aan te zetten duurzamer om te gaan met hun drinkwater. Waterbesparing door zowel particulieren als bedrijven is namelijk volgens Dunea een van de maatregelen die nodig zijn om de

drinkwatervoorziening aan huishoudens en bedrijven te kunnen blijven garanderen, naast het aanboren van nieuwe bronnen en uitbreiden van zuiveringen. Nu gebruikt een inwoner gemiddeld 128 liter kraanwater per dag. Het demissionaire Kabinet had als doelstelling dit in 2035 met 20% omlaag te brengen. De Waterbespaarcheck is te vinden via www.dunea.nl/waterbespaarcheck.

CO2-VOETAFDRUK VERKLEINEN: OP WEG NAAR GROEN ALS HET NIEUWE NORMAAL COLUMN

Als supply chain manager bij Hitma houd ik nauwlettend de vinger aan de pols als het gaat om duurzaamheid in de supply chain. In een wereld waar we ons steeds bewuster worden van onze impact op het milieu en het klimaat, is het cruciaal dat we als bedrijfsleven kijken hoe we onze CO2-voetafdruk kunnen verkleinen.

Wat mij opvalt, is de groeiende beweging binnen multinationals richting duurzame oplossingen. Het bewustzijn groeit en grote spelers zetten stappen naar verduurzaming van hun leveringen. De rol van onze leveranciers en vervoerders is cruciaal in deze transitie. Ze worden steeds meer aangemoedigd om duurzaamheidsprogramma’s te ontwikkelen en mee te werken aan een groenere toekomst. Het is bemoedigend om te zien dat groen langzaam maar zeker de norm wordt in de markt.

Een duidelijke trend die ik zie, is de terugkeer naar meer lokale leveringen binnen Europa. Grote leveranciers openen productielocaties dichter bij de afzetmarkt, wat niet alleen zorgt voor leveringszekerheid maar ook voor lagere CO2-uitstoot door verminderde logistieke bewegingen.

Als organisatie moeten wij bij Hitma ook onze verantwoordelijkheid nemen. Het kiezen van partners die passen bij onze duurzame ambitie is essentieel. Hoewel we nog vaak voor de goedkoopste optie gaan, zijn we bezig met het verminderen van vliegbewegingen mede door het combineren van zendingen en kijken we ook naar verduurzaming van verpakkingsmateriaal.

Bewustwording creëren bij onze klanten en samen streven naar duurzame oplossingen is een belangrijk aspect van onze aanpak.

De toekomst van duurzaamheid binnen Hitma ziet er veelbelovend uit. Steeds meer mensen, ook binnen ons bedrijf, willen bijdragen aan een gezondere planeet. Het is essentieel dat we blijven investeren in deze transitie, zowel in mensen als middelen, om duurzaam ondernemen te laten bloeien binnen onze organisatie.

Het is een uitdaging voor alle schakels in de keten, maar zelfs met kleine aanpassingen kunnen we al een verschil maken. Laten we samen streven naar een groenere toekomst, waar duurzaamheid de norm is.

Patrick den Haan supply chain manager bij Hitma

Meer lezen over Hitma’s visie op duurzaamheid?

Op drinkwater besparen met Waterbespaarcheck die Dunea lanceerde.

UNIEK: 125 VATEN PER UUR VULLEN MET ÉÉN VULMACHINE

Hoe vul je een tankwagen vol licht ontvlambare vloeistof op verantwoorde wijze binnen een uur af in 125 vaten, geseald, gepalletiseerd en omsnoerd, klaar voor transport naar het vrachtschip? Bij De Rijke Warehousing in Rotterdam-Botlek draaien ze daar hun hand niet meer voor om. Onlangs breidde de firma het aantal vulmachines uit naar 7, waarmee het in bezit is van een afvulinstallatie die in Nederland uniek is in zijn soort.

Afvulmachines worden gebruikt om vaten en IBC’s te vullen met vloeistoffen en gereed te maken voor transport. Daarbij gaat het geregeld om brandbare, toxische, corrosieve of anderszins gevaarlijke vloeistoffen. Zulke stoffen worden in bulk aangeleverd via tankwagens of tankcontainers. Voor De Rijke was het zaak om deze tankwagens zo veilig en efficiënt mogelijk te kunnen afvullen in vaten en gereed te krijgen voor verder transport.

DIVERSE AFVULLIJNEN VOOR ALLE

SOORTEN VLOEISTOF

In 2016 installeerde De Rijke daarom de eerste Type 88 vulmachines van fabrikant Feige, het snelste type vulmachine dat in de markt beschikbaar is. In 2020 en 2023 volgden meer aanvullende vulmachines van dezelfde fabrikant. De vulmachines hebben meerdere vullansen en werken samen met automatische palletizers.

UNIEKE SET-UP MET 7 AFVULMACHINES

De hele set-up bestaat momenteel uit 7 verschillende machines, van onder meer de typen 71, 84, 86 en 88. Daarmee kan De Rijke alle denkbare typen chemicaliën op een passende, snelle en efficiënte manier verwerken en het logistieke proces –het bedrijf biedt ook diverse transport-oplossingen – versnellen. De afvullijnen zijn in Nederland uniek in hun soort.

Feige T86 afvulmachine voor vaten, met 6 vulstations.

125

VATEN BINNEN EEN UUR AFVULLEN

“Veilig en snel afvullen is voor ons cruciaal,” zo licht Berry van Loon, COO bij De Rijke, de keuze voor Feige-machinerie toe. “Met de type 88 machines kunnen we 125 vaten per uur vullen. Dat houdt in: vaten openschroeven, voorspoelen met stikstof, vullen, sealen, op pallets plaatsen en klaarzetten voor transport. Onze nieuwe type 71 vult daarnaast iedere 2 minuten een 1.000 liter IBC.”

MINDER WACHTEN

Snelheid is om twee redenen van groot belang. Ten eerste zorgt een hogere omloopsnelheid voor een grotere capaciteit, waarmee de potentiële omzet groeit. Maar de hoge afvulsnelheid die de type 88 vulmachine biedt, levert nog een tweede voordeel op: “Als je een hele tankwagen binnen een uur kunt afvullen in vaten, kan de chauffeur daar gewoon op wachten”, zegt Van Loon. “Je koppelt de tankwagen aan, drinkt een kop koffie en kunt weer de weg op. Met tragere machines moet de chauffeur zo’n tank

‘Als je een hele tankwagen binnen een uur kunt afvullen in vaten, kan de chauffeur daar gewoon op wachten’

vaak achterlaten en later afhalen. Met de snelle machines van Feige konden we dus een stap uit het proces wegnemen.”

VEILIGHEID VOOROP: GESLOTEN

AFVULSYSTEEM

Veiligheid van het personeel en het milieu is van groot belang, zeker als er gewerkt wordt met licht ontvlambaar, corrosief of giftig materiaal. De nieuwste afvulmachines werken daarom op

‘closed cabinet’-basis, waarbij de vloeistof in een volledig afgesloten omgeving in de vaten of IBC’s wordt gebracht. Het personeel komt dan helemaal niet in aanraking met de vloeistof of productdampen. Alle handelingen aan en rondom de vaten en IBC’s zijn gerobotiseerd.

100% GESLOTEN

“Wij zijn de enige verwerker in Nederland die bij alle afvulmachines waarin gevaarlijke stoffen

De T88 afvulmachine van Feige kan 125 vaten per uur vullen.

Berry van Loon, COO bij De Rijke Warehousing.

worden verwerkt, 100 % gesloten werkt,” zegt Van Loon daarover. “Deze veiligheids- en milieuaspecten gaven bij ons de doorslag om weer voor Feige-machines te kiezen.”

Bijkomend praktisch voordeel van een gesloten systeem is dat de afzuiging en verwerking van productdampen goed kan worden geregeld. Die damp blijft immers ook binnen het gesloten systeem, wat een gecontroleerde dampafzuiging en -verwerking mogelijk maakt.

PERSONEELSTRAINING VIA VERMEULEN

De Rijke gebruikt al jarenlang machines van Feige. De nieuwe machines waren dan ook geen onbekend terrein en uniforme bediening draagt bij aan de veiligheid. Maar ook voor bedrijven die nog geen ervaring hebben, zijn de vulmachines van Feige eenvoudig te installeren, gebruiksvriendelijk en makkelijk te onderhouden. “We schaften de vatenvullers aan via Vermeulen Ingenieursbureau. Zij zijn sinds 1984 agent voor Feige Filling in Nederland en sinds 2010 ook voor België. Vermeulen hielp ons niet alleen met de technische installatie

De Feige Type 71 vult iedere 2 minuten een IBC van 1.000 liter.

‘Wij zijn de enige verwerker in Nederland die 100 % gesloten werkt bij de afvulmachines voor gevaarlijke stoffen’

– waar moeten de machines komen, hoe bereid je je pand voor, hoe regel je de afzuiging – maar zorgde ook voor de training van ons personeel. Dat werkte perfect. Bij de implementatie kregen we te maken met welgeteld 0 incidenten of problemen!”

DUURZAME KEUZE

Van Loon wijst tot slot op het duurzaamheidsaspect. “We willen bij De Rijke groene keuzes maken. De betrouwbare machines van Feige gaan niet alleen decennialang mee, maar zijn ook erg energiezuinig. En omdat het een Duitse leverancier is, hoeven de vaak universele reserveonderdelen niet helemaal vanuit Azië te komen. Dat zijn aspecten die voor ons mede bevestigen dat we een goede keuze gemaakt hebben.” ●

Na het afvullen worden de vaten automatisch op pallets geplaatst door de Feige palletizer, klaar voor transport.

OPTIMALE BLOWERCONFIGURATIE BEREKENEN VOOR AFVAL- EN

RIOOLWATERZUIVERING

Ben van Maanen, salesengineer bij Aerzen Nederland in Duiven. (Foto: Foodnote)

‘Een grote turboblower gecombineerd met een kleine schroefblower wordt steeds vaker ingezet’

Bij afval- en rioolwaterzuivering is voor elke situatie een optimale configuratie van beluchtingsblowers te berekenen. Fabrikant van blowers en compressoren AERZEN heeft daar een calculatie- tool voor, meldt salesengineer Ben van Maanen. “Die neemt ons complete blowerportfolio mee.”

Bij afval- en rioolwaterzuiveringsinstallaties worden de waterbassins belucht om bacteriën te laten groeien die organische verontreinigingen kunnen afbreken. Hiervoor worden blowers ingezet en die zijn in verschillende typen beschikbaar (zie kader ‘Blowers’). Omdat waterzuivering, en dus beluchting, een continu proces is, loont het om kritisch naar die blowertypen te kijken voor het ontwerp van een blowerconfiguratie. Dat kan met de calculatietool van AERZEN, waaraan recent weer nieuwe machines zijn toegevoegd. “Uitkomst van de berekeningen is een blowerconfiguratie met de laagste total cost of ownership en een laag energieverbruik”, zegt Ben van Maanen, salesengineer bij Aerzen Nederland in Duiven.

ENERGIEZUINIGSTE TYPE

“Bij de blowers kunnen we uit drie smaken kiezen”, zegt Van Maanen. Hij doelt daarmee op de Rootsblower, de schroefblower en de turboblower (zie kader). “Omdat het proces 24/7 draait, zeker bij rioolwaterzuivering, met zeg 8.000 bedrijfsuren in een jaar, is het totale energieverbruik van een blower over een jaar hoog. Daarom wordt vaak gekozen voor een turboblower of een schroefblower, die beide zuiniger zijn dan een Rootsblower.

FLUCTUERENDE AANVOER AFVALWATER

Bij een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) ligt dat anders, weet Van Maanen. “Daar heb je ’s ochtends en ’s avonds vaak een grote aanvoer doordat mensen allemaal tegelijk het toilet gebruiken en douchen. Overdag is het verbruik van water in huishoudens veel kleiner en dan heb je ook nog regenwater dat via de riolering op onregelmatige

tijden binnenkomt.” De aanvoer van afvalwater fluctueert bij een RWZI dus veel sterker dan in de industrie, waar vaak sprake is van een constante afvalwaterstroom. Om die reden wordt een veel groter regelbereik voor de beluchting gevraagd. “Een grote turboblower gecombineerd met een kleine schroefblower is een oplossing die steeds vaker wordt ingezet.”

GOEDKOPE BACK-UP

Tot slot moeten vanwege het volcontinu karakter van het zuiveringsproces de blowers betrouwbaar functioneren en 100% beschikbaar zijn. Als backup wordt vaak een Rootsblower gekozen. “Dat scheelt in de investering, terwijl het relatief grote energieverbruik geen probleem is. Deze reserveblower zal immers slechts weinig draaiuren maken in een jaar.”

COMPLETE

BLOWEROPLOSSINGEN

Een installatie voor afval- of rioolwaterzuivering telt meestal dus minimaal 2 blowers: een turboof schroefblower voor de operatie en een Rootsblower als back-up. Uiteraard kunnen bij een hoge capaciteitsbehoefte blowers worden bijgeplaatst. AERZEN kan complete bloweroplossingen leveren

Een grote turboblower gecombineerd met een kleine schroefblower is een oplossing die steeds vaker wordt ingezet. De schroefblowers die AERZEN op de IFAT 2024 presenteerde zijn weer zuiniger dan hun voorgangers en kunnen met geïntegreerde frequentieregelaar worden geleverd. (Foto: AERZEN)

3 typen blowers

AERZEN (in 1864 opgericht als Aerzener Maschinenfabrik) voert als Europese marktleider voor energie-efficiënte blowers en schroefcompressoren een breed assortiment aan blowers. Deze zijn te onderscheiden in drie typen:

• Rootsblowers

Lobbenpompen ontwikkeld voor gastransport bij lage overdruk en hoge debieten. Goedkoop in aanschaf, maar hoger energieverbruik dan de andere typen.

• Schoefblowers

In feite lagedrukcompressoren, speciaal ontwikkeld voor de werkdruk in waterzuiveringen, 500 tot 800 mbar. Dankzij de comprimerende werking valt veel energie te besparen ten opzichte van lobbenpompen. Schroefblowers onderscheiden zich door hun grote regelbereik.

• Turboblowers

Blowers voorzien van luchtlagering en daarom zonder vet- of oliesmering (in tegenstelling tot andere typen blowers). Daardoor zijn ze onderhoudsarm: alleen vervanging van het luchtfilter en jaarlijkse doormeting van de elektronische componenten is nodig. Dankzij een speciale coating kennen ze een extreem lange theoretische levensduur, tot meer dan 80.000 bedrijfsuren. Pluspunt is hun kleine footprint, een Euro-pallet groot.

die in een container zijn samengebouwd en plug & play kunnen worden ingezet. Klanten hoeven er dan geen blowergebouw voor te regelen.

CALCULATIETOOL

Uitgaande van dit globale plaatje is het zaak de exacte blowerconfiguratie voor een zuiveringsinstallatie te bepalen door voor elke blower het juiste type te kiezen. Dat is bij AERZEN een uitdaging op zich, zegt Van Maanen. “Wij zijn de leveran-

cier met het grootste productgamma, met andere woorden, met de meeste uitvoeringen van de verschillende typen blowers. AERZEN heeft daarom een calculatietool ontwikkeld, Performance3, die helpt om te bepalen welke configuratie het beste past bij de eisen en wensen van de klant. Dat is altijd afhankelijk van diens proces en voorkeuren wat betreft blowertechniek.”

MINIMAAL, MAXIMAAL EN NOMINAAL DEBIET

Voor de berekeningen kijkt de tool naar het werkpunt van de blowers, het luchtdebiet dat ze moeten leveren. “Als inputvariabelen gebruiken we de minimale en maximale waarde en het gemiddelde, of nominale, debiet.” Als bijvoorbeeld het minimale en maximale debiet elk 20% van de bedrijfstijd voorkomen en het nominale debiet 60% van de tijd, dan ligt de focus op die 60%. “Want daar kun je het meeste besparen op energie.” In de praktijk betekent dit dat het nominale debiet de keuze voor een energiezuinige blower met bijpassend werkgebied bepaalt. Minimum en maximum debiet bepalen de selectie van een blower met bijpassend regelbereik.

ANALYSE LOGGEGEVENS

Klanten zijn verantwoordelijk voor het aanleveren van deze inputvariabelen, legt Van Maanen uit. “Zij kent hun eigen proces natuurlijk het beste.” Een meer gedetailleerde analyse is mogelijk als klanten loggegevens hebben van bestaande machines. “Dan kunnen we kijken welke werkpunten er daadwerkelijk zijn. We nemen bijvoorbeeld tien werkpunten en bepalen hun frequentie.” Daarop wordt dan de blowerselectie afgestemd.

TOTAL COST OF OWNERSHIP

Performance3 berekent – afhankelijk van het aantal draaiuren – het energieverbruik en de total cost of ownership (TCO) van een blowerconfiguratie. Dit over een periode van 10, 15, of zelfs 20 jaar. De TCO wordt niet alleen bepaald door het energieverbruik en de energieprijs. De investeringkosten en de onderhoudskosten zijn eveneens van belang; het ene blowertype scoort goed op het ene aspect, een ander type juist beter op het andere kostenaspect.

SLIMME REGELING

Een factor die ook invloed heeft op energieverbruik en TCO, is de regeltechniek op de beluchtingsinstallatie. “Wij hebben daarvoor AERsmart, een slimme hoogniveauregeling die het samenstel

‘In vergelijking met het worst-case scenario kan de hoogniveauregeling AERsmart zorgen voor een energiebesparing tot wel 15%’

van blowers in een configuratie op elk moment in de energiezuinigste stand laat draaien. Gebruikt de klant niet zo’n slimme regeling, dan berekent de tool een worst-case scenario. In vergelijking daarmee kan AERsmart zorgen voor een energiebesparing tot wel 15%. Uiteraard wordt de investering in AERsmart meegenomen in de TCOberekening.”

NIEUWE BLOWERS

De nieuwe AT 250 turboblower van AERZEN levert bij een werkdruk van maximaal 900 mbar een debiet tot 9.400 m3/uur. (Foto: AERZEN)

In de calculatietool is het complete aanbod van blowers opgenomen. Onlangs zijn daar weer uitvoeringen aan toegevoegd. Op de internationale waterbeurs IFAT 2024 in München (D) lanceerde AERZEN nieuwe Delta Hybrid schroefblowers en een grote turboblower. De schroefblowers zijn weer zuiniger dan de vorige typen, mede dankzij een oliekoeler voor een hoger rendement. “Ook kunnen we ze nu als complete package unit leveren, inclusief frequentieregelaar. Daarmee maken we de complete footprint voor blower plus regelaar kleiner en ontzorgen we de klant.” ●

www.aerzen.com

Een slangenpomp is vooral geschikt voor hogere volumes en wisselende debieten.

SLANGENPOMPEN: EFFICIËNTE POMPTECHNOLOGIE VOOR FLEXIBELE FLOWS

Ruil de traditionele centrifugaalpomp in voor een slangenpomp en voer de productie flexibel op bij gemiddeld lagere kosten. Dit pomptype verbruikt minder energie, zeker bij hogere volumes en wisselende debieten, en vergt weinig onderhoud.

Een lagere energierekening bij variabele en hogere debieten maken een slangenpomp tot een interessante investering. Niet alleen in moderne productieomgevingen, maar ook in verouderde industrieën waar de centrifugaalpomp traditioneel de boventoon voert.

PERISTALTISCHE SLANGENPOMP VS. CENTRIFUGAALPOMP

Het belangrijkste verschil tussen een (peristaltische) slangenpomp en de veelgebruikte, oudere technologie van de centrifugaalpomp zit ‘m in de efficiëntie. Hier presteert een slangenpomp

stukken beter. Dit pomptype kan gemakkelijk overschakelen naar hogere debieten en doet dit nog zuinig ook.

Hoe anders is dat bij een centrifugaalpomp. Dit pomptype draait het liefst op een min of meer vast debiet en heeft moeite met variabele stromen, specifiek opgevoerde debieten. Versnellen leidt niet automatisch tot een hogere flow. De pomp is namelijk niet ontworpen voor de extra weerstand die een hogere stroming oproept ofwel heeft moeite de totale dynamische opvoerhoogte (gemeten in meters) te overwinnen.

Zijn regelmatige hogere flows vereist dan waarvoor de pomp is uitgerust? Dan vraagt dit om een grotere pomp en motor, die op hun beurt meer elektriciteit gebruiken.

VOORDELEN PERISTALTISCHE POMPTECHNOLOGIE

Het contrast kan niet groter zijn met peristaltische pompen die een nauwkeurige flow over het hele bereik paren aan een hoge mate van efficiëntie. De volumetrische efficiëntie is met 99,9% zelfs nagenoeg perfect. Waar de centrifugaalpomp energie gaat slurpen bij hogere debieten, presteert dit type pomp lineair. Een tandje harder draaien leidt tot een geringe verhoging in stroomverbruik. Dit biedt uitkomst in verouderde procesomgevingen waar men niet zit te wachten op een upgrade van het geïnstalleerde elektrische vermogen of andere kostbare aanpassingen van de elektronica.

Nog een pluspunt: peristaltische pompen kunnen systeemdrukken tot wel 16 bar overwinnen. Dit geldt bij elke pompsnelheid en zelfs vanuit een negatieve ‘Nett positive suction head available’ (NPSHa)-positie. Dit is een belangrijke parameter bij het dimensioneren van de juiste pomp ter voorkoming van cavitatie – het ontstaan van gasbellen in het pomphuis door onderdruk die bij imploderen schade aan de pomp kunnen toebrengen. De ‘eis’ NPSHr-vraag (Nett positive suction head required), kenmerkend voor centrifugaalpompen, is bij slangenpompen dus geen issue. Dit maakt ze geschikt voor al die applicaties die nauwkeurige flow- en systeemdrukken vereisen.

Overigens is pulsatie kenmerkend voor verdringerpompen, zoals de peristaltische (slangen)pomp. Dit fenomeen biedt ook voordelen, met name bij het verpompen van schurende producten. Het helpt deeltjes in suspensie te houden en voorkomt afzetting, waardoor de pomp minder goed zou kunnen gaan presteren.

BETROUWBAARHEID EN ONDERHOUD VAN PERISTALTISCHE POMPEN

Onderhoudstechnisch zijn peristaltische pompen een verstandige keuze. Ze zijn betrouwbaar en onderhoudsvriendelijk, waarbij de slang slechts één keer per jaar hoeft te worden vervangen. Dit houdt de operationele en energiekosten laag. Met IoT-software voor pompbeheer en remote monitoring is het daarbij ook mogelijk om onderhoudsmomenten ‘just-in-time’ te plannen. Deze stap van preventief naar predictief onderhoud verhoogt de uptime van de pomp en scheelt onderhoudskosten.

SLANGENPOMP OF CENTRIFUGAALPOMP?

Wordt het nu altijd een slangenpomp en is het tijd om centrifugaalpompen uit te faseren? Het antwoord is nee. Zo simpel ligt het niet. De keuze

De prestatiecurve van een peristaltische pomp. Hij presteert lineair: ‘Een tandje harder draaien leidt tot een kleine verhoging in stroomverbruik.’

tussen slangenpompen en centrifugaalpompen hangt af van specifieke behoeften en vereisten van het proces. Terwijl centrifugaalpompen traditioneel worden gebruikt, bieden slangenpompen in bepaalde gevallen een efficiënter en veelzijdiger inzetbaar alternatief.

Deze hygiënische centrifugaalpomp is perfect voor het verwerken van een constante flow.

Beide hebben hun voors en tegens. Dat een centrifugaalpomp minder flexibel is en graag draait op een vast debiet, is perfect in situaties waar de pomp jaarrond een constante flow moet verwerken. Moet de productie flexibeler en het debiet regelmatig flink omhoog, dat kan het interessant worden een slangenpomp te overwegen. Hier gaat altijd een uitgebreide technische evaluatie aan vooraf. Dat de twee pomptechnologieën verschillen, heeft bijvoorbeeld invloed op de berekening van de opvoerdruk van het systeem. Hier spelen verschillende factoren, zoals wrijvingsverliezen en vloeistofeigenschappen. Tezamen bepalen ze welk systeem het meest optimaal is voor een bepaalde situatie en daarmee de uiteindelijke pompkeuze. ●

Pompprincipe van de centrifugaalpomp (blauw) versus dat van de slangenpomp (groen).

KIWA TEST WARMTEPOMPEN OP ELEKTROMAGNETISCHE COMPAT

Kiwa test de prestaties en veiligheid van huishoudelijke en semi-industriële warmtepompen tot 25 kW onder de meest uiteenlopende (klimaat)condities. Ook beproeft het lab of de pompen volgens de richtlijnen functioneren in een elektromagnetische omgeving.

Kiwa is een van de grotere spelers op de Europese markt voor het testen en certificeren van warmtepompen. De laatste jaren is flink geïnvesteerd in

nieuwe testopstellingen; meest recent in nieuwe klimaatkamers. Hiermee is Kiwa’s testcapaciteit in Apeldoorn fors verhoogd. Een 15-koppig team test

er nu warmtepompen in laboratoria die honderden vierkante meters beslaan in meerdere hallen. De schaalvergroting is ingegeven door de energietransitie, waardoor de markt voor waterpompen enorm gegroeid is. Zoals Ernst Vossers, Kiwa’s commercieel manager warmtepompen, het verwoordt: “Warmtepompen hebben de toekomst, zowel in particuliere huishoudens als in industriële omgevingen. We moeten dus pompen met verschillende capaciteiten kunnen testen.”

PRESTATIES, VEILIGHEID EN IBILITEIT

Kiwa test de veiligheid en prestaties van warmtepompen tot 25kW onder uiteenlopende klimaatcondities en beoordeelt hun elektromagnetische comptabiliteit. (Foto: Kiwa)

WARMTEPOMPEN TOT 25 KW TESTEN

Kiwa’s warmtepomplaboratorium in Apeldoorn kan warmtepompen testen met een capaciteit tot 25 kW. Hieronder vallen installaties voor huishoudelijk gebruik en grootverbruik, de semiindustriële toepassingen. Voor het testen van warmtepompen met een grotere capaciteit gaat Kiwa de faciliteiten in zijn Italiaanse lab uitbreiden. “Daar kunnen we warmtepompen testen met een capaciteit tot 100 kW voor industriële toepas-

singen. In Italië kunnen ze straks wat wij nu hier al doen, alleen dan ook voor toestellen met grotere vermogens.”

DIVERSE TYPES TESTEN

Kiwa Apeldoorn kan de eigenschappen en prestaties van bijna alle types warmtepompen testen. Dus van lucht- en waterwarmtepompen en ook van grondgebonden systemen. ‘Lucht–lucht’ warmtepompen testen doet het lab niet. “In feite zijn dat airco’s”, zeg Vossers. “Wij richten ons op ‘lucht–water’ combinaties en op ‘water-water’/‘brine–water’ warmtepompen. Bij ‘lucht-water’ onttrekt de pomp energie aan de buitenlucht en geeft die af aan water voor de CV en het warme tapwater. ‘Luchtwater’ warmtepompen worden het meest toegepast. Bij ‘grondgebonden systemen’ haalt de pomp warmte uit een bron in de grond. Die systemen testen we ook, maar die aantallen zijn beduidend kleiner dan ‘lucht-water’ pompen.”

ONAFHANKELIJK TESTLABORATORIUM

Er zijn veel fabricaten warmtepompen te krijgen, maar die zijn niet allemaal onafhankelijk getest. “Als je zo’n toestel koopt, verwacht je natuurlijk dat de specificaties kloppen. Bekende merken hebben een reputatie hoog te houden en willen die garanties bieden. Zij hebben ook zelf state-ofthe-art testlaboratoria om hun warmtepompen te testen, maar daar bovenop kiezen ze voor een externe beoordeling door een geaccrediteerd lab. Dat garandeert een onafhankelijke bevestiging van de veiligheid en prestaties. Dit voegt wel iets toe, want de concurrentie is groot.”

ONE-STOP-SHOP VOOR TESTEN

Bij het testen van warmtepompen komt heel wat kijken. Er wordt gekeken of de pomp het rendement biedt dat hij belooft en of hij veilig functioneert. Daarnaast wordt gelet op hoeveel geluid de pomp produceert, of hij elektromagnetisch compatibel is en of hij beveiligd is tegen hacken. De pomp mag niet zo veel elektromagnetische straling uitzenden, dat hij andere apparatuur gaat storen en de cybersecurity moet in orde zijn. Dat is nogal een lijst aan eisen waar fabrikanten aan moeten voldoen. Vossers: “Qua testen bieden wij het hele palet. We zijn echt een one-stop-shop. Wij stellen onbevooroordeeld vast of het product veilig is en hoe goed het presteert. Dat is sterker dan de slager die zijn eigen vlees keurt: wij bieden fabrikanten een test- en performancerapport van een geaccrediteerde instantie. We kunnen trou-

‘Onze testen bieden een onafhankelijke bevestiging van de veiligheid en prestaties’

wens ook bij de makers zelf komen testen, als de meetopstellingen daar maar gekalibreerd zijn. Bijkomend voordeel: onze Europese rapporten dienen als basis voor internationale certificaten.”

TESTEN IN KLIMAATCELLEN

De testfaciliteiten in Apeldoorn zijn zeer uitgebreid. In grote klimaatcellen kan Kiwa de warmtepompen testen in omstandigheden die variëren van -25°C tot +50°C onder wisselende relatieve vochtigheid. De prestaties van de pomp worden nauwkeurig geregistreerd en vergeleken met de waarden die de fabrikant hanteert. Zo’n testtraject kan wel twee maanden duren. “De omstandigheden waaronder we meten zijn afkomstig uit een norm. We testen hoe goed de pomp verwarmt en hoe goed hij warm tapwater produceert onder heel koude of juist heel hete condities. Hoe presteren de componenten dan? Wordt het binnen in de pomp misschien te heet? Dat kan natuurlijk niet, want het moet wel een veilig product blijven!”

Ernst Vossers, commercieel manager warmtepompen bij Kiwa Apeldoorn. (Foto: Foodnote).

Een warmtepomp wordt getest in een van de klimaatkamers bij Kiwa Apeldoorn. (Foto: Kiwa)

LEKDETECTIE KOUDEMIDDELEN

De veiligheid van koudemiddelen is een extra aandachtspunt, met name als het toegepaste middel brandbaar is, zoals propaan. “Fabrikanten gebruiken steeds vaker propaan in plaats van koudemiddelen als R32”, zegt Vossers. “Propaan heeft namelijk een lager ‘global warming potential’, maar het is wel brandbaar. Dus als het zich bij een lekkage ophoopt in het toestel, dan kunnen er onveilige situaties ontstaan. Wij ondersteunen fabrikanten bij het voldoen aan de wet- en regelgeving en bij het omschakelen naar duurzamere opties.” “Om dit soort risico’s te testen, laten we wel eens

‘Wordt de pomp onveilig als andere apparaten in de buurt hem beïnvloeden, en andersom?’

warmtepompen exploderen hier in de bunker”, vervolgt Vossers. “Simpel gezegd: propaan laten ontsnappen en een vonkje erbij.”

COMPONENTEN TESTEN

Onderdeel van de veiligheidstesten is ook de controle of componenten aan de eisen voldoen. “Zijn onderdelen wel dicht? Komen er geen stoffen vrij vanuit de verwarmingsspiraal voor warm water? Voldoet de spiraal aan de eisen voor materialen die in contact komen met drinkwater?”

ELEKTROMAGNETISCHE COMPATIBILITEIT

Het testen van de elektromagnetische compatibiliteit (EMC) van warmtepompen gaat deels ook over veiligheid. Een pomp mag vanwege de gezondheid niet teveel elektromagnetische straling afgeven. Daarnaast zijn er allerlei technische eisen waaraan de pomp moet voldoen. Vossers legt uit: “In onze EMCtestkamer bepalen we de emissies met behulp van meetapparatuur en antennes. Ook meten we de ‘immuniteit’: wordt de pomp onveilig als andere apparaten in de buurt hem beïnvloeden,

en andersom. Als er een radio in de pomp zit, kijken we of die goed gebruik maakt van het spectrum. Met andere woorden, zendt hij uit binnen de toegestane bandbreedte en is het zendvermogen veilig?”

CYBERBEVEILIGING TESTEN

Ook warmtepompen worden onderdeel van het Internet of Things. Dit opent de weg naar allerlei handige mogelijkheden – zoals bediening op afstand – maar er kleven ook veiligheidsrisico’s aan. “We kijken dus ook naar de cyberbeveiliging van zo’n pomp”, zegt Vossers. “Als je erin slaagt toegang te krijgen tot zo’n warmtepomp, dan kun je via dat toestel misschien ook andere systemen van een bedrijf hacken. Daarom testen wij of de fabrikant voldoende maatregelen heeft genomen om de warmtepomp te beschermen tegen cyberaanvallen. Onze specialisten – onze ‘ethical hackers – doen hun uiterste best om de veiligheid van de pomp uit te dagen, uiteraard met toestemming van de fabrikant. Zo komen we erachter hoe goed de beveiliging van de warmtepomp is.” ●

Newsline Newsline

CHEMIE

Duurzaamheid en Chemie hand in hand

In Den Haag vallen ze over elkaar heen, wel of geen subsidie op zonnepanelen, wel of geen motorrijtuigenbelasting voor elektrische auto’s, wanneer gaan we met z’n allen van het gas af… Gelukkig neemt de industrie haar eigen verantwoording.

Neem de Chemische industrie, deze industrie is een onmisbare schakel in de energietransitie. Al veel goede initiatieven zijn ontwikkeld. Denk aan het verminderen van de CO2 uitstoot door het verduurzamen van de processen, het omzetten van moleculen naar materialen die duurzaam kunnen worden toegepast en het slimmer benutten van nieuwe energiebronnen met nieuwe technieken.

Destillatie, rectificatie, kraken, synthese en vele andere processen in de chemische en

petrochemische industrie vereisen grote hoeveelheden energie. Chemie locaties hebben meestal een eigen energievoorziening met gekoppelde energiestromen tussen de installatie en de energievoorziening. Bijproducten, procesgassen of waterstof die tijdens het proces ontstaan, kunnen weer worden toegepast in warmte- en energiecentrales. Het besparingspotentieel kan enorm zijn, maar er moet naar veel afzonderlijke energiestromen worden gekeken. Stoomsystemen moeten de dure energie zorgvuldig verdelen en verwerken, warmtewisselaars en stoomtrap moeten binnen hun optimale bereik werken. Restwarmte kan worden teruggewonnen door ORC-processen, of voor andere doeleinden worden gebruikt.

De hiervoor benodigde nieuwe technieken vragen om efficiëntere meetoplossingen. KROHNE biedt in haar toekomstvisie voor deze industrie, meetoplossingen geheel volgens lokale en internationale wetgeving. In deze Newsline bespreken we innovatieve oplossingen, die u kunnen helpen bij het verduurzamen van de processen.

Uitgave 2 | 2024

OPTISONIC 8300

De 2-straals ultrasone flowmeter voor meting van oververhitte stoom en gassen op hoge temperatuur tot +620°C en max. 200 bar. De ideale oplossing voor het monitoren van ketel- en krachtcentrales of voor afrekening bij stoomleveringen.

•DN100...1000; max. PN250/ASME Cl 2500

•Hoge prestaties over een breed flowbereik

•Turndown ratio (60:1)

•Maximale nauwkeurigheid en herhaalbaarheid

•Geen periodiek onderhoud of herkalibratie nodig g Lees meer

Highlights OPTIMASS 7400

•Coriolis massaflowmeter met enkelvoudige rechte buis voor geavanceerde toepassingen met viskeuze media

•Massa-, dichtheids- en volumeflow van gassen en vloeistoffen; blijft werken, zelfs met ingesloten gas tot 100%

•Uitgebreide sensor- en procesdiagnostiek (incl. NE 107)

Nauwkeurig meten van viskeuze vloeistof met weinig drukval

•Nauwkeurige meting voor exacte dosering van schuimvloeistof

•Enkele rechte meetbuis voor meting van hoog viskeuze vloeistof

•Lage drukval door rechte meetbuis

Een Nederlandse producent van polyurethaanschuim zocht een nauwkeurige meting om een constante product-kwaliteit van het schuim te kunnen garanderen.

Voorheen gebruikte de producent hiervoor een gebogen buis massaflowmeter van een andere fabrikant. Door de hoge viscositeit van het schuim, resulteerde dit in een minder nauwkeurige meting.

KROHNE biedt met de OPTIMASS 7400 T15 coriolis massaflowmeter, met rechte meetbuis, de oplossing.

Integral orifice meter run assembly

•Gestandaardiseerd gekalibreerd meetsysteem, ontworpen volgens ISO 5167 of ISO TR 15377

•Tot +400°C; max. 160 bar (leidingdruk)

•Flens: DN15...100

•2-draads, 4...20 mA/HART®, FF, Profibus-PA

OPTIBAR DP 3050

•Het meest compacte ontwerp in zijn klasse

•Meetbereiken: 100 mbar...16 bar; leidingdruk: tot 160 bar

•Referentie nauwkeurigheid ± 0,1%

•2-draads, 4...20 mA/HART®7

Drukverschil (flow) meting van stikstof en waterstof

In een HNX gasmengunit wordt, voor het meten van de flow van stikstof en waterstof, een drukverschilmeting in combinatie met orifice plate toegepast. KROHNE leverde voor deze toepassing de OPTIBAR DP 3050 druktransmitters, met ATEX.

Het gasmengsysteem verschaft de volgende gereguleerde proceslevering:

•2.200 Nm³/h stikstof

•300 Nm³/h stikstof als controleen spoelmedium

•2.200 Nm³/h als beschermend gasmengsel van stikstof en waterstof

Lees meer

Lees meer

Lees meer

Lees meer

80 GHz niveaumeting in de chemische industrie

In de chemische industrie worden chemicaliën vaak opgeslagen in opslagtanks.

Zoals bijvoorbeeld Liquid Sodium Glucoheponate, een medium om kristalgroei te voorkomen. Dit medium is erg warm en kan voor stoomdampen in de tank zorgen. Het heeft een bewegend productoppervlak en condenseert bij koude weersomstandigheden, in deze tank zit ook een roerwerk met meerdere bladen bevestigd.

De wensen voor niveaumeting van dit medium zijn een zo nauwkeurig mogelijke meting, met weinig onderhoud en een goede regeling voor opslagbeheer.

Highlights OPTIWAVE 7500

• Ingebouwde PEEK lensantenne ongevoelig voor aanhechting

• Lege tank spectrum functie, elimineert onjuiste reflecties veroorzaakt door interne obstructies

• Uitgebreide keuze aan procesaansluitingen: geschroefd > ¾" en flens > DN50

• Nauwkeurigheid ±2 mm

• Procescondities tot +150 °C; 40 bar

Bluetooth in de chemische industrie?

Bluetooth is in het alledaagse gebruik al volledig ingeburgerd. Denk aan de carkit in uw auto, om veilig handsfree te kunnen bellen of earplugs / headphones, wie heeft ze niet. Zakelijk gezien, in de chemische procesindustrie op instrumentatiegebied, komt Bluetooth ook steeds vaker in beeld.

Zoals bij het inregelen van flow-, level-, druken temperatuursensoren.

Zeker handig om via een device op zichtafstand, zonder kabelmodem, een instrument inbedrijf te kunnen stellen. Maar is dat alles?

Lees meer

Lees meer

Productie en distributie van stoom

Stoom, een veel voorkomende warmtedrager in de industrie. Je vindt het in de energieopwekking, voor verwarmingsdoeleinden en in veel productieprocessen, zoals in de petro(chemische) industrie. Stoom heeft een hoge energiewaarde, het zorgt voor een goede warmteoverdracht.

Stoom wordt geproduceerd in warmtekrachtcentrales of industriële stoomcentrales. Ook steeds vaker toegepast in e-boilers die warmte produceren, als de prijs van elektriciteit laag is.

KROHNE biedt drie flowtechnologieën voor het meten van stoomflows: DP-flow met verschillende typen primary flowelementen, vortex- en ultrasone flowmeters.

Lees meer

Een leverancier van oplossingen voor stoomopwekking en warmteterugwinning in industriële installaties, kreeg de opdracht voor het bouwen van een nieuwe warmtekrachtkoppelingsinstallatie op biomassa. De warmtekrachtcentrale moet duurzaam geproduceerde warmte en elektriciteit aan de bedrijven leveren en via het stadsverwarmingsnet ook huishoudens in de stad van warmte voorzien.

Ontmoet ons op de beurs

KROHNE neemt deel aan een groot aantal nationale en internationale beurzen. De belangrijkste evenementen voor onze Nederlandse klanten zijn:

• Food Tech event, 15 – 16 mei 2024 Brabanthallen Den Bosch

• Maritime Industry, 28 – 30 mei 2024, Evenementenhal Gorinchem

• Energie in Industrie, 4 juni 2024, Van der Valk Vianen

• WoTS, 24 – 27 september 2024, Jaarbeurs Utrecht

• Future Proof Protein, 23 – 24 oktober 2024, Rai Amsterdam

• KROHNE Academy

Van de Valk hotel Ridderkerk, 12 november Van der Valk hotel Assen, 14 november

De volledige internationale beursagenda vindt u op onze website www.krohne.com

Neem voor meer informatie contact op met:

KROHNE Nederland B.V. Postbus 110 3300 AC DORDRECHT Kerkeplaat 14 3313 LC Dordrecht Nederland Tel.: +31 (0)78 - 6306 200 e-mail: infonl@krohne.com

www.krohne.com

Lees meer

Lees meer

Profiteer van onze ervaring om uw succes te vergroten!

Ontdek de nieuwe generatie

Schubert & Salzer Control

Systems pneumatische regelventielen met IO-Link klepstandsteller en IIot module en leer meer over de toekomst van de ventieltechniek. www.schubert-salzer.com

Schubert & Salzer - Uw Partner in de procesindustrie!

FLUIDS PROCESSING WORLD

LUND, ZWEDEN

Plasticreductie belangrijk duurzaamheidsdoel

Tetra Pak concludeert uit internationaal onderzoek dat een meerderheid van de voedingsindustrie bezig is het gebruik van plastic te verminderen, ook als daar kosten mee gemoeid zijn. Plasticreductie wordt genoemd bij 3 van de 5 duurzaamheidsdoelen. Bovendien zegt ruim 3 van de 4 bedrijven bereid te zijn om te investeren op dit punt om zijn bedrijfsvoering te verduurzamen. Belangrijkste drijfveer is de maatschappelijke druk om de hoeveelheid plastic in verpakkingen terug te dringen. Tetra Pak richtte zich met dit onderzoek specifiek op de voedings- en drankenindustrie binnen een tijdshorizon van 5 jaar. Een extra bevestiging dat plasticreductie leeft in de industrie, is het feit dat de Zweedse multinational in 2023 46% meer verpakkingen van plantaardige polymeren verkocht dan in 2021. ●

SPITSBERGEN, NOORWEGEN

Veldtest met opspuiten zee-ijs

Startup Arctic Reflections is samen met UNIS en TU Delft in april 2024 gestart met een proef om zeewater uit de Noorse Zee over het ijs bij Spitsbergen te pompen. Doel is na te gaan of het zo mogelijk is zee-ijs te verdikken om de afname van het zee-ijsoppervlak in de zomer tegen te gaan. Zonder ijsbedekking neemt de zee namelijk veel meer warmte op en warmt versneld op, een zichzelf versterkend effect. Het opspuiten van het zeewater gaat met een pompsysteem dat normaliter dient om ijswegen aan te leggen in Scandinavië en Canada. Tijdens het onderzoek worden parameters als temperatuur, ijs- en sneeuwdikte nauwkeurig gemeten en het reflecterend vermogen (albedo) bepaald. In combinatie met bemonstering van ijskernen moet dit duidelijk maken of deze kunstmatige vorm van ijsverdikking potentie heeft om de afname van arctisch zee-ijs in de zomermaanden terug te dringen. ●

KALLO-BEVEREN, BELGIË

Klimaatneutrale polymeerproductie

Chemiebedrijf Syensqo meldt dat zijn fabriek in Kallo-Beveren bij Antwerpen sinds 2024 koolstofneutraal draait door alleen nog hernieuwbare energie te gebruiken. De nul-uitstoot van kooldioxide heeft zowel betrekking op de directe (Scope 1) als de indirecte (Scope 2) emissies conform het Greenhouse Gas Protocol. De behaalde reductie is onderdeel van Syensqo’s ‘One Planet’ duurzaamheidsstrategie om de scope 1 en 2 emissies tegen 2030 met 40% te verminderen en helemaal neutraal te zijn tegen 2040. De site produceert polyfenyleensulfide. Dit is een synthetisch polymeer van benzeenringen en zwavelbruggen, dat bestand tegen temperaturen tot boven de 200 ˚C. Specifiek voor deze locatie gaat het om polyfenyleensulfide onder de merknaam Ryton. ●

GOTENBURG, ZWEDEN Toxiciteit inschatten

met kunstmatige intelligentie

Artifical intelligence is kansrijk om giftigheid van nieuwe en bestaande door de mens gemaakt chemicaliën (aanvullend) in kaart te brengen. Zweedse onderzoekers van de Chalmers University of Technology en de Universiteit van Göteborg hebben een AI-methode ontwikkeld die helpt bij de identificatie van giftige stoffen. Dit op basis van informatie over de moleculaire structuur. De ‘deep learning’ methode, ontsponnen aan het AI-model ‘Transformers’ waar ook ChatGPT uit voortkomt, kan helpen om eventuele toxiciteit van het snelgroeiende aantal chemicaliën in kaart te brengen en het aantal dierproeven dat nodig is voor toxiciteitsonderzoek, terug te dringen.

Alleen al in de EU worden jaarlijks ruim 2 miljoen dieren gebruikt voor dierproefonderzoeken om aan de regelgeving te voldoen. Tegelijkertijd worden er in hoog tempo nieuwe chemicaliën ontwikkeld, waarvan de toxiciteit niet goed onderzocht is. Van de in totaal minstens 100.000 chemische stoffen die de mens produceert, is slechts een klein deel goed onderzocht op schadelijkheid. In feite is het dweilen met de kraan open, want de capaciteit ontbreekt om al die stoffen aan fundamenteel onderzoek te onderwerpen. AI kan hier dus (deels) soelaas bieden. ●

NEUTRAUBLING, DUITSLAND

Eén loket voor de PETwaardeketen

Leverancier van bottelapparatuur Krones kan met de overname van Netstal Maschinen AG en de recente acquisitie van Prefero een complete systeemoplossing bieden voor het afvullen in PET van voorvorm tot en met de recycling van de kunststof. In het portfolio zit nu alles op het gebied van preform- en containerontwerp, de gereedschappen die nodig zijn voor de PET-productie en de spuitgiettechnologie, machines voor het rekblaasgieten en het bottelen van de flessen en omverpakken tot en met kunststofrecyclingsystemen. Het leverancierspakket van Prefero was hierin de missende schakel. Met deze overname is er nu sprake van een totaalsysteem voor de productie, inclusief het vullen en verpakken van PET-containers. Krones beweert daarmee de enige leverancier te zijn met een eigen portfolio dat de gehele waardeketen van de PET-drankenindustrie kan bestrijken. ●

WERTHEIM, DUITSLAND

Veiliger en betrouwbaarder chemicaliën mengen

Tijdens de vakbeurs van de watersector IFAT 2024 presenteerde Lutz-Jesco een chloordioxidesysteem voor de desinfectie van water. Onder het motto ‘Je hebt niet altijd doseerpompen nodig’ lanceerde de exposant een reactor die onder vacuüm chemicaliën mengt. Het Easyzon L chloordioxidesysteem zou minder onderhoudsgevoelig zijn dan bestaande mengsystemen en het risico verminderen op lekkages van chemicaliën en daardoor veiliger zijn. De unit bestaat uit een reactor in een beschermende kast en maakt gebruik van Lutz-Jesco’s ‘beproefde zuur-chlorietprocedure’ op basis van standaardchemicaliën, zoals 9 % zoutzuur en 7,5 % natriumchloriet. Het systeem haalt de chemicaliën uit twee opslagtanks en mengt deze in de juiste verhouding in de reactietank, waarbij chloordioxide ontstaat. Deze reactie duurt ongeveer tien tot vijftien minuten. Bijzonder hierbij is dat het mengen gebeurt met een vacuümsysteem. In plaats van doseerpompen zuigt het gegenereerde vacuüm het zoutzuur en natriumchloriet aan. Dit maakt de installatie minder complex. Na verdunning van het chloordioxide met water voert het systeem de resulterende 0,05 tot 0,15 % waterige chloordioxide-oplossing in een producttank. Van hieruit wordt het door een doseerpomp in het proces gevoerd. Het systeem is compact en maar levert evengoed nog 27 liter chloordioxide-oplossing per uur. Het systeem is toepasbaar voor kleine waterleidingbedrijven en de drankenindustrie. ●

HITMA NEEMT KS PERSLUCHT OVER

Hitma Groep heeft de acquisitie van het Haarlemse KS Perslucht afgerond. De transactie was al economisch effectief sinds 1 januari 2024, maar werd in mei formeel afgerond bij de notaris. De koopakte werd ondertekend door de eigenaren van KS Perslucht, Ed Schrijver, Danny Tuyp en Erik Kamper. Namens Hitma Groep tekenden financieel directeur Jaime Rijndorp en algemeen directeur Michiel Jansen. Hitma noemt

de acquisitie “een mijlpaal in de groeistrategie van Hitma Groep”. De producten en diensten van KS Perslucht sluiten goed aan bij de overige Hitma onderdelen. De persluchtoplossingen van KS Perslucht zijn vooral gericht op de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie.

Hitma

+31 (0)297 514 614 www.hitmagroep.nl

De nieuwe 420B en 412B serie ultrasone sensoren van Leuze hebben een instelbare geluidsbundel en zijn verkrijgbaar als schakelende (HTU) of metende (DMU) sensoren. De geluidsbundel is in te stellen via een IO-Link interface op 3 bereiken: smal, middel of breed. De smalle en middelste stand zijn bijvoorbeeld geschikt voor het bewaken van het vulniveau in potjes met openingen van verschillende afmetingen. De brede stand is geschikt voor bijvoorbeeld het monitoren van bulkgoederen of diffuus reflecterende objecten met complexe oppervlakken of structuren. De ultra-

soonsensoren detecteren preciezer dan optische sensoren, die in het grensbereik minder betrouwbaar worden. Ze detecteren ook moeiteloos glanzende, reflecterende, zeer donkere of transparante oppervlakken en vloeistoffen. De sensoren zijn voorzien van een onderbrekingsfilter, dat kortstondige veranderingen in de meting – veroorzaakt door interfererende objecten zoals een roerwerk – detecteert en onderdrukt. De 420B sensoren zijn behuisd in een klein kunststof blokje (20,5 x 41,0 x 15,0 mm) en hebben een kleinere blinde zone dan hun voorgangers. De HTU420B

Viega afsluiters en terugslagkleppen met Rp-binnendraad.

Viega heeft 3 nieuwe modellen Easytop afsluiters en -kogelkranen met binnendraad op de markt gebracht: een gewone schuine klepafsluiter (vrijstroomafsluiter), een klepafsluiter met veerbelaste klep en een terugslagklep. Deze modellen waren al leverbaar met persaansluiting en R-buitendraad, maar zijn er nu ook met Rp-binnendraad (½, ¾, 1, 1¼, 1½ en 2 Rp c.q. DN 15, 20, 25, 32, 40 en 50). De klepafsluiters hebben een ergonomisch handwiel en een signaalkleurige positie-aanduiding aan de niet-stijgende spindel. De rvs klepzadeleenheid met standaard gevulkaniseerde afdichting zit in een bronzen armatuurbehuizing. Bij het sluiten van het ventiel drukt de afdichting nauwkeurig op de rvs klepzitting. Om

KLEINE, INSTELBARE ULTRASOONSENSOREN

sensoren in de rode behuizing hebben 2 schakelende uitgangen en kunnen tegelijk 2 vulniveaus detecteren of 2 posities bewaken. De standaarduitvoering met zwarte behuizing heeft één schakelende uitgang (push-pull) voor eenvoudige detectietaken. Beide varianten zijn verkrijgbaar met verschillende bereiken: 10-250 mm, 15-500 mm en 20-1.000 mm. De cilindervormige HTU412B serie heeft een bereik van 15-500 mm.

Leuze

+33 (1) 60 05 12 20 www.leuze.com

(advertentie)

NIEUWE AFSLUITERS MET BINNENDRAAD

duidelijk onderscheid te maken tussen verschillende toepassingen kan het kenplaatje van het afsluiterhandwiel in rood of groen worden uitgevoerd. De ventielbovendelen zijn onderhoudsvrij en hebben geen dode ruimte. Daarmee zijn ze geschikt voor toepassing in drinkwaterinstallaties. De afsluiters kunnen een maximale bedrijfsdruk van 1,6 MPa (PN 16) aan en een maximale bedrijfstemperatuur van 90 °C. De schuine klepafsluiter wordt geleverd met KIWA keur, de klepafsluiter met veerbelaste klep en de terugslagklep met DVGW-keurmerk.

Viega +31 (0)35 538 0442 www.viega.nl

Leuze HTU420B ultrasoonsensor met instelbare geluidsbundel.

V.l.n.r. Michiel Jansen, Danny Tuyp, Ed Schrijver, Erik Kamper en Jaime Rijndorp.

IN DE KOMENDE NUMMERS

● Membraanpompen: hoe werken ze, wat zijn de belangrijkste toepassingen en waar selecteer je op als je een nieuwe pomp wilt kopen?

● Meet- en regeltechniek onmisbaar bij algenproductie, alle parameters moeten kloppen. Zo blijkt uit een grote Sloveense pilot.

● Voldoet je bedrijf wel aan alle nieuwe eisen van de PGS15? De richtlijnen voor de opslag van gevaarlijke stoffen zijn namelijk aangepast.

De volgende editie van Fluids Processing verschijnt op 17 september 2024. Mis ‘m niet.

5 juni

Hygiënisch ontwerpen – principes

Utrecht

Dagcursus van Burggraaf & Partners over de basisprincipes van voedselveilige productie. De focus ligt op de noodzaak van hygiënisch ontwerp (reinigbaarheid tot op microbieel niveau) en het signaleren van onhygiënische situaties. Aan bod komen wet- en regelgeving, gevarenanalyse apparatuur, reiniging, basisbeginselen ontwerp, en eisen aan het gebouw.

6 juni

Webinar biofarmaceutische pompprocessen online

Beleef het op de WoTS 2024

24 t/m 27 september 2024 verandert de Jaarbeurs Utrecht in de World of Industry, Technology & Science, WoTS 2024.

WoTS 2024 is het bruisende hart van de Benelux op het gebied van industrie, technologie en wetenschap. De vakbeurs WoTS 2024 bestaat uit drie verschillende werelden met hun eigen identiteit: World of Industry, World of Electronics en World of Laboratory. De drie verschillende werelden bundelen elkaars krachten en laten de bezoekers de wereld van morgen zien.

Eén van de pijlers van WoTS 2024 is een sterk inhoudelijk seminar programma. Een thema dat op de vorige editie zeer tot de verbeelding sprak, mag ook deze editie niet ontbreken: van waterstof naar elektrificatie. De innovaties en technologische ontwikkelingen op het gebied van waterstof en elektrificatie stapelen zich op.

World of Industry. Exposanten op deze beurs komen uit de procesindustrie, maakindustrie, machinebouw, OEM en engineering. De World of Industry biedt ook een kennisprogramma met seminars over thema’s zoals Digitalisering in de industrie, Artificial Intelligence, Industrial Cyber Security, Energiebesparing/transitie en Robotisering. Naast de World of Industry zijn er de World of Electronics en de World of Laboratory.

10 oktober 2024

Pompselectie

Vlaardingen

Tijdens de WoTS staat de industrie klaar om de laatste ontwikkelingen te presenteren en de innovatieve kracht en samenwerking te tonen tussen het bedrijfsleven, technologie en wetenschap.

De WoTS is de grootste industriële vakbeurs van de Benelux. Blokkeer 24 t/m 27 september in je agenda en laat je verrassen door alle kennis en innovatie die op de beursvloer wordt getoond.

Engelstalig webinar van 1 uur georganiseerd door Hitma over het verminderen van downtime, shear stress en risico’s op contaminatie in biofarmaceutische pompprocessen. In samenwerking met leverancier PSG BioTech.

10-14 juni

Achema

Frankfurt

Weeklange technologische vakbeurs voor de procesindustrie. De focus ligt op innovatie met thema’s als procesinnovatie, innovatie in de farmaceutische industrie, innovatie in laboratoria, maar ook vergroening, waterstof en digitalisering. Met conferentieprogramma.

24-27 september 2024

WoTS World of Technology & Science

Utrecht

In 2024 zijn er geen 5 werelden meer op de WoTS, maar nog slechts 3. De exposanten van de voormalige World of Automation, World of Motion & Drives en World ofIndustrial Processing presenteren zich gezamenlijk in één wereld: de

4-daagse cursus van Oveducon over het selecteren van pompen. Bedoeld voor inkoop en sales. Cursisten leren voor allerlei praktijksituaties de beste pomp selecteren en hun keuze technisch te onderbouwen. Aan bod komen: pompgrafiek lezen, systeemcurve berekenen, werkpunt berekenen, NPSH berekenen, pompberekening, viscositeit berekenen, affiniteitswetten, serie- en parallelschakeling, standaarden, en TCO.

26-28 november 2024

Brau Beviale

Neurenberg (D)

Grote 3-daagse internationale beurs voor de drankenindustrie met innovaties en trends. Verspreid over 9 hallen.

3-5 december 2023

Valve World

Düsseldorf (D)

3-daagse beurs over kleppen en alles wat daarbij komt kijken: afdichtingen, aandrijvingen, pompen en klepstandtellers, en de bijbehorende meet- en regeltechniek. Op de beurs staan ook aanbieders van engineeringdiensten en software.

Blijf op de hoogte

KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE

Realtime data-analyse met AI versnelt invoering predictive maintenance

DIGITALISERING

Stork merkt voordelen van AR voor onderhoud

TRAINING

Leidinggeven aan veilig werken

32 KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE

AI VERSNELT OMSLAG NAAR PREDICTIVE MAINTENANCE

Met AI kunnen bedrijven sneller de stap te maken naar predictive maintenance. Data-analyse is dan niet meer afhankelijk van mensen, maar gaat real-time. Wat is er nodig om AI-gestuurd voorspellend onderhoud in te voeren?

34 MARKTNIEUWS

35 KORT NIEUWS

36 DIGITALISERING

3 VOORDELEN VAN AR IN DE ONDERHOUDSSECTOR

Wat voegt het inzetten van augmented reality (AR) toe aan de onderhoudssector? We zetten 3 voordelen van AR voor onderhoudswerk op een rij.

38 LEESTIPS

39 AGENDA

Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Redactieadres

Proces Media

Marktplein 2

1421 AC Uithoorn

+31 (0)297 22 3462 redactie@maintenancebenelux.nl

Hoofdredactie

Vincent Hentzepeter

+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl

Eindredactie

Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl

Vormgeving

Giesbers Retail, Velp

Met medewerking van: Martijn Kroese

Druk

Veldhuis Media, Meppel

Uitgever

Erik ten Haaf

+31 (0)297 22 3462

+31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl

Sales

Debbie van den Dool en Marion van Sinderen

+31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

Abonnementen abo@procesmedia.nl

+31 (0)297 22 3462

Abonnementsprijs 2024

Voor de Benelux: € 150 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Uitgever: Proces Media bv, 1421 AC Uithoorn © 2024, Proces Media bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever. ISSN: 2352-0027

© Proces Media bv

AI VERSNELT OMSLAG NAAR PREDICTIVE MAINTENANCE

Met AI kunnen bedrijven sneller de stap te maken naar predictive maintenance. Data-analyse is dan niet meer afhankelijk van mensen, maar gaat real-time. Wat is er nodig om AI-gestuurd voorspellend onderhoud in te voeren?

Met predictive maintenance vervang je versleten onderdelen niet pas nadat ze defect zijn (reactief) of omdat de verwachte levensduur bijna verstreken is (preventief), maar op het moment dat ze op basis van harde data en prestaties ook daadwerkelijk aan vervanging toe zijn. Daarmee bespaar je kosten van onnodig onderhoud, maar voorkom je ook dat processen ongepland tot stilstand komen wegens defecten.

PREDICTIVE MAINTENANCE: DATA-ANALYSE CRUCIAAL

Predictive maintenance staat of valt met dataanalyse. Het werkt alleen als je grote hoeveelheden data snel kunt analyseren en daar de juiste conclusies aan verbindt. Hier kan AI uitkomst bieden: AI kan 24/7 real-time analyses maken op

basis van metingen en prestaties van je processen, zonder dat een mens nog naar de data hoeft te kijken. Om voorspellend onderhoud met behulp van industriële AI te implementeren, heb je drie dingen nodig:

1. De juiste data

2. Een zelflerend algoritme

3. Bereidwillige operators en onderhoudsmonteurs

DATA GENEREREN MET SENSOREN

De data die je nodig hebt voor predictive maintenance moeten continu actueel zijn. Dit betekent dat al je processen, machines en onderdelen uitgerust moeten zijn met sensoren die de omstandigheden en condities monitoren. Sensoren meten bijvoorbeeld vaak het debiet, de actuele druk, temperatuur en trillingsfrequentie in een systeem.

‘Voer AI-gestuurd voorspellend onderhoud stapsgewijs in: begin met kritische onderdelen of onderdelen waarop je het vaakst reactief onderhoud moet plegen’

AI kan 24/7 real-time analyses maken op basis van metingen en prestaties.

Afwijkingen in die condities zijn een eerste teken dat er mogelijk sprake is van slijtage.

DATA VERZAMELEN EN ACTIVEREN

Die doorlopende sensormetingen leveren een grote bak met data op. Die data moet je kunnen activeren, oftewel: direct verwerken en analyseren. Dat betekent in de praktijk dat die data razendsnel vanuit de fabrieksvloer naar de afdeling IT moeten. De implementatie van industriële AI is daardoor niet alleen een verantwoordelijkheid van IT, of alleen van de operatie, maar vergt een doorlopende samenwerking. In een ideale situatie zijn alle data die door sensoren wordt gegenereerd op één centrale plek binnen de organisatie beschikbaar. Voorkom dus eilandvorming en zorg voor één bron van informatie – één waarheid waar iedereen naar kijkt.

ZELFLEREND ALGORITME

Een zelflerend algoritme is het kloppende hart van predictive maintenance. De eerste zelflerende algoritmes voor de industriële onderhoudssector zijn inmiddels op de markt beschikbaar en worden doorgaans aangeboden samen met bijbehorende sensoren en gebruikersinterface. Implementatie is dan redelijk eenvoudig, aangezien je hierbij ondersteuning ontvangt van de fabrikant: AI-as-aservice.

Voordelen AI voor predictive maintenance

• Het algoritme is zelflerend, waardoor onderhoud steeds nauwkeuriger en gerichter kan.

• AI is schaalbaar en kan enorme hoeveelheden data verwerken – veel meer dan mensen ooit zouden kunnen.

• AI kan rekening houden met grote aantallen condities en complexe doorrekeningen razendsnel uitvoeren, resulterend in live (real-time) inzicht in noodzakelijk onderhoud.

• De combinatie AI-predictive maintenance heeft een positieve impact op OEE (Overall Equipment Effectiveness). Minder downtime door storingen en periodiek gepland onderhoud levert tot wel 5% winst op op OEE, en dat binnen het eerste jaar.

FEEDBACK VERBETERT VOORSPELLING

Eenmaal in gebruik leert het algoritme je processen en omstandigheden kennen en speelt het daar steeds beter op in. Gebruikersfeedback versnelt het leertempo: was een onderdeel inderdaad defect, of speelde er iets anders? Op termijn presteert het algoritme steeds beter bij het voorspellen van het ideale onderhoudsmoment.

MENS EN MACHINE

AI-gestuurd voorspellend onderhoud invoeren is geen big bang, maar pak je stapsgewijs aan. Begin met de belangrijkste onderdelen en met de onderdelen waarop je het vaakst reactief onderhoud moet plegen: het laaghangende fruit. Boek daar

succes en breid dat succes dan uit naar andere processen, machines en onderdelen.

Operators en onderhoudsmonteurs kunnen doorgaans feilloos aanwijzen welke machines en onderdelen de meeste problemen geven. Betrek hen bij de implementatie van industriële AI, zodat de machine de mens ook echt helpt. Op die manier wordt voorspellend onderhoud met AI een optimale samenwerking tussen mens en machine waarmee je snel stappen kunt zetten. ●

Dit artikel is deels gebaseerd op een door Festo georganiseerd webinar over voorspellend onderhoud met AI.

Alle sensordata moeten centraal beschikbaar

RADWELL BREIDT UIT IN BELGIË

Radwell International, leverancier van industriële elektrische en elektronische besturingsapparatuur, breidt haar activiteiten in België uit. Radwell zit sinds september 2022 in België toen het industriële reparatiespecialist K+S European Services overnam. De uitbreiding in Sint-Truiden is bedoeld om de reparatieservice van Radwell meer voet aan de grond te geven op het Europese vasteland. Tot nu toe zaten er alleen klantenservicemedewerkers in België en werden de reparaties uitgevoerd in het VK. Dat moet veranderen door in Sint-Truiden 10 elektrotechnisch ingenieurs en technische klantenservicemedewerkers aan te nemen. Radwell verkoopt en repareert industriële elektrische en elektronische

besturingsapparatuur, waaronder timers, tellers, foto-elektrische sensoren, stroomonderbrekers, drukknoppen, PLC’s, motoren en snelheidsregelingen. Radwell heeft een database met 35 miljoen onderdelen en houdt een enorme voorraad reserveonderdelen aan om storingen snel te kunnen oplossen. Om een indruk te krijgen van de schaal: na recente overnames heeft Radwell nu meer dan 250.000 nieuwe en verouderde reserveonderdelen op voorraad, verspreid over 9,5 km2 opslagruimte op de 7 Europese locaties in België, Duitsland, Tsjechië, Polen en het VK.

Radwell International +32 (0) 1148 0003 www.radwell.be, www.radwell.com

Radwell verkoopt en repareert industriële elektrische en elektronische besturingsapparatuur. (Foto: Radwell International)

BILFINGER WINT CONTRACT MET GASUNIE VOOR ENERGIETRANSITIEPROJECTEN

Bilfinger heeft met Gasunie een grote 10-jarige raamovereenkomst getekend voor het gezamenlijk uitvoeren van energietransitieprojecten. Gasunie zette Bilfinger al op projectbasis in, maar de twee partijen hebben nu een langjarige overeenkomst getekend. Bilfinger gaat engineeringdiensten leveren voor onder andere waterstoftransportprojecten, CO2-transport en -opslag en het aanpassen en uitbreiden van de bestaande aardgasnetwerkinfrastructuur voor duurzamere alternatieven zoals waterstof en biogas. Dat laatste is een belangrijk aandachtspunt, met verschillende initiatieven die al lopen. Bilfinger gaat via zijn Engineering BeNe Business Unit haalbaarheidsstudies, conceptueel ontwerp en detailed engineering voor Gasunie doen. Een van de eerste projecten onder de nieuwe raamovereenkomst is een contract tussen Bilfinger en Hynetwork Services, 100% dochter van Gasunie, voor de detailed engineering van het Wa-

terstofnetwerk Zuidwest-Nederland in Zeeland en West-Brabant. Doel daarvan is de industrie in deze regio te voorzien van groene waterstof en te verbinden met de andere industriële clusters en waterstofinfrastructuur, bijvoorbeeld met Gasunie’s waterstofopslag HyStock, waarvoor Bilfinger ook engineering heeft geleverd. Het Waterstofnetwerk Zuidwest-Nederland wordt onderdeel van een nationaal waterstofnetwerk dat in 2030 klaar moet zijn.

Bilfinger Nederland is onderdeel van de Europese multinational Bilfinger, met hoofdkantoor in Mannheim (D), gespecialiseerd in civiele en industriële techniek en aanverwante diensten. Bilfinger Nederland omvat Bilfinger Tebodin (consultancy & engineering), Bilfinger ROM/EMV (piping & mechanical), Bilfinger Industrial Services België/Nederland (isolatie, steigerbouw, painting, special services) en Bilfinger Height Specialists (rope access).

(Foto: Bilfinger)

MAINTENANCE PHD THESIS AWARD 2024 UITGEREIKT

De Maintenance PhD Thesis Award 2024 is dit jaar gegaan naar Mingxin Li van de TU Delft voor zijn bijdragen aan het asset management vakgebied. De uitreiking had plaats op 11 april 2024 tijdens de regiobijeenkomst over de duurzame inzetbaarheid van assets. Mingxin ontving de prestigieuze prijs van een jury, bestaande uit experts uit de wetenschap en industrie. De andere genomineerden, Nina Trauernicht van de Universiteit Twente en Ipek Dursun van de TU Eindhoven, werden ook geprezen voor hun innovatieve werk op dit gebied.

De organisatie van deze dag was in handen van World Class Maintenance (WCM) en de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig

Bijdrage van Gasunie aan de WCM/NVDO regiobijeenkomst over de duurzame inzetbaarheid van assets op 11 april 2024. (Foto: WCM/NVDO)

Onderhoud (NVDO). Tijdens deze bijeenkomst discussieerden experts uit verschillende sectoren over actuele thema’s als duurzame energie,

circulariteit, Industry 5.0 en uitdagingen en kansen voor asset management. Gasunie benadrukte het belang van samenwerking en duurzaamheid,

TRAINING ‘LEIDINGGEVEN AAN VEILIG WERKEN’

Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV) biedt een nieuwe training aan voor operationeel leidinggevenden die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid tijdens werkzaamheden. Dit zijn bijvoorbeeld uitvoerders, ploegleiders, preventiemedewerkers en voorlieden, en mensen die aanspreekpunt zijn voor collega’s, toezichthouders, management en externen. Tijdens de training oefenen deelnemers in herkenbare praktijksituaties en ontwikkelen en versterken ze de vaardigheden die ze nodig hebben in hun leidinggevende rol. Dit is een belangrijke pijler en certificeringsvoorwaarde in de geplande update 6.1 van het VCA-schema van SSVV. De training duurt 2,5 dag. Voor deelname moet een cursist in het bezit zijn van het diploma VOL-VCA. Nadat de training met positief resultaat is afgerond, kan bijschrijving in het Centraal Diploma Register (CDR) plaatsvinden. Zo is ook bij audits aantoonbaar dat de training is gevolgd.

Scan de QR code voor meer informatie en inschrijving

terwijl Groningen Seaports hamerde op een solide business case voor duurzaamheidsinnovaties.

Jan Stoker van SAMM ging in op de rol van technologie in Industry 5.0 met nadruk op duurzaamheid en het niet uit het oog verliezen van de menselijke maat.

Het interactieve gedeelte van de bijeenkomst behandelde de uitdagingen in asset management, zoals de toenemende onderhoudsbehoefte en het steeds nijpender tekort aan personeel. Een van de kansrijke opties die naar voren kwam: productieverhoging in combinatie met technologische oplossingen ,zoals een digitale benadering van condition-based onderhoud met hulp van AI. De dag werd afgesloten met een netwerkborrel.

Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV) introduceert de nieuwe training ‘Leidinggeven aan veilig werken’ voor operationeel leidinggevenden die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid. (Foto: SSVV/ Eakgrungenerd | Dreamstime.com)

3 VOORDELEN VAN AR IN DE ONDERHOUDSSECTOR

Wat voegt het inzetten van augmented reality (AR) toe aan de onderhoudssector? We zetten 3 voordelen van AR voor onderhoudswerk op een rij.

AR houdt in: de bestaande, fysieke wereld aanvullen met digitale elementen. Professionals die met AR-toepassingen werken, gebruiken hiervoor een scherm (tablet, smartphone) of dragen een speciaal daarvoor bestemde AR-bril. Ze zien

digitale informatie, objecten of andere elementen die over de fysieke wereld geprojecteerd zijn. Ze kunnen bovendien op digitale hulpmiddelen werken, zoals een digitaal toetsenbord om notities op uit te werken.

AR-TESTS

BIJ STORK

Bij Stork bevindt de inzet van AR zich momenteel in de testfase. Daar maken medewerkers gebruik van de Hololens van Microsoft. Technisch gezien gaat het bij de Hololens om mixed reality (MR) in plaats van AR. Bij MR reageren de digitale objecten interactief op de echte omgeving (zie kader). Ron Bezoen is vanuit zijn rol als consultancy manager nauw betrokken bij deze tests en

Bij Stork bevindt de inzet van AR zich momenteel in de testfase. Medewerkers maken gebruik van de Hololens van Microsoft.

‘Experts hoeven niet over de hele wereld heen en weer te vliegen, maar kunnen snel digitaal meekijken’

LIVE DATA UIT MACHINES

Met MR is het eenvoudig mogelijk om live data uit machines te halen. De monteur draagt een Hololens, die toegang heeft tot alle informatie die door de sensoren in industriële machines is verzameld. Wanneer je naar zo’n machine kijkt, zie je live in beeld alle data die je nodig hebt om de status van de machine te bepalen. Andersom is het ook mogelijk om bevindingen terug te sturen richting het onderhoudsbeheersysteem. Dit kan allemaal via de Hololens, zonder tussenkomst van andere hardware.

DIGITAAL NASLAGWERK

ziet diverse voordelen: “MR is de toekomst, mede gezien de tekorten op de arbeidsmarkt. We moeten efficiënter gaan werken, meer werk doen met minder mensen. Dat kan alleen als we ingrijpend innoveren, bijvoorbeeld door de inzet van MR.”

3 VOORDELEN

Bezoen benoemt 3 voordelen die MR- en AR-toepassingen meebrengen voor de onderhoudssector:

1. Live data uit machines

2. Digitaal naslagwerk

3. Samenwerken op afstand

Een headset als de Hololens vormt daarnaast een digitaal naslagwerk. In plaats van tijdens onderhoudsklussen op laptops of in papieren documenten te moeten zoeken naar instructies of andere informatie, kan een monteur deze informatie eenvoudig oproepen in zijn gezichtsveld. Hij hoeft de klus dus niet te onderbreken, maar kan snel door daar waar hij gebleven is.

“We hebben dit principe ook in de praktijk getest,” legt Bezoen uit. “We hebben één groep monteurs een taak laten uitvoeren met papieren instructies, en een andere groep monteurs dezelfde taak laten uitvoeren met digitale instructies via de Hololens. De digitale werkwijze resulteerde in 30% tijdswinst. Dat is echt fors.”

‘Met digitale instructies via de Hololens boekten de monteurs 30% tijdswinst. Dat is echt fors’

AR Augmented Reality

voegt digitale elementen toe aan de echte wereld. Virtuele objecten worden geprojecteerd op de fysieke omgeving via een tablet, smartphone of AR-bril.

MR Mixed Reality combineert de virtuele en de echte wereld door digitale objecten te plaatsen die interactief reageren op de fysieke omgeving. Gebruikers hebben dus interactie met zowel virtuele als fysieke elementen.

VR Virtual Reality creëert een volledig gesimuleerde omgeving waarin gebruikers volledig worden ondergedompeld, vaak met behulp van een gesloten VR-headset. Ze interageren met en navigeren door een geheel virtuele wereld los van de echte omgeving.

SAMENWERKEN ZONDER FYSIEK BIJ ELKAAR TE ZIJN

MR stelt onderhoudsprofessionals bovendien in staat om effectief samen te werken zonder fysiek bij elkaar te zijn. Een expert kan eenvoudig deelnemen aan een digitale 3D-sessie terwijl hij aan de andere kant van de wereld zit. Zo kan specialistische kennis die niet op locatie voorhanden is, toch eenvoudig in een onderhoudssessie worden ingezet.

“Op deze manier hebben we bijvoorbeeld ongeschoold personeel met ondersteuning van een expert geleerd om een draaibank te bedienen,” aldus Bezoen. “Het scheelt enorm als je experts niet over de hele wereld heen en weer hoeft te vliegen, maar ze snel digitaal kunt laten meekijken en deelnemen. Dat zijn echt toepassingen waar muziek in zit.” ●

Microsoft Hololens AR-bril.

Preventief onderhoud houdt oude trams in de running

Om zo betrouwbaar mogelijk te kunnen rijden zet het Haagse OV-bedrijf HTM in op preventief onderhoud. Stolk Transmission Services onderhoudt al meer dan 25 jaar de tractiemotoren van de oudste trams uit de vloot.

Kan AR het tekort aan monteurs oplossen?

Met Augmented Reality (AR) kunnen onderhoudsmonteurs efficiënter werken. Dit kan de krapte op de arbeidsmarkt enigszins verlichten. TNO experimenteert met gedeelde AR-toepassingen.

Voorspellend onderhoud invoeren in 6 stappen

Hoe voer je voorspellend onderhoud in? Volg het 6-staps model van Stork Asset Management Technology om predictive maintenance in te voeren.

Klaar voor 2023: 5 tips voor preventief onderhoud

Preventief onderhoud helpt bij het verlengen van de levensduur van industriële elektronica. Het vermindert de kans op storingen, verkort eventuele downtime en vergroot de efficiëntie van machines en productielijnen.

Steekflens verhoogt veiligheid bij onderhoud leidingen

De steekflens is een extra afsluiting die het ontsnappen van vloeistof of gas in leidingen voorkomt. Dit verhoogt de veiligheid bij inspectie en onderhoud.

IN DE KOMENDE NUMMERS

● Ultrasone inspectie: assets monitoren met geluid levert waardevolle data op voor voorspellend onderhoud

● AI in de praktijk: hoe toepasbaar is kunstmatige intelligentie in de onderhoudssector?

● Aandrijftechniek: wat zijn motorreductoren en hoe werken ze?

De volgende editie van MB Maintenance Benelux verschijnt op 17 september 2024. Mis ‘m niet!

13-20 juni 2024

Werkvoorbereiding en Planning in Onderhoud

Gent (B)

Cursus van 1 week, georganiseerd door BEMAS. Basisopleiding over werkvoorbereiding en planning van technisch onderhoud. Bedoeld voor beginnende werkvoorbereiders, planners, technici, onderhoudsmanagers en TD-managers. Aan bod komen doel en resultaat van werkvoorbereiding en planning, soorten onderhoud, standaard werkproces, en de functie van werkvoorbereider/planner en hun rol in de organisatie. Cursisten leren werkinstructies opstellen en beheren, met o.a. aandacht voor stappen, taalgebruik, checklists, en visueel management; en planningen maken op diverse tijdsniveaus en op projectniveau. Ook aandacht voor gebruik van software (CMMS systemen, zoals Ultimo; alternatieven voor hardcopy zoals Manual.to en werkplanning en werkborden).

(Advertentie)

1 op de 3 vrouwen krijgt dementie. Geef nu voor meer onderzoek, zodat dementie niet jouw toekomst wordt. stopdementie.nu Scan de code en doneer gemakkelijk online!

7 juni 2024

Asset Data Management

Houten

Dagcursus van NVDO over het verzamelen, vastleggen, delen, beheren en analyseren van informatie om de prestaties van productiemiddelen in alle fasen van hun levensduur te verhogen. Bedoeld voor project engineers, projectleiders, onderhoudsmanagers en -professionals. Aan bod komen o.a. functie van informatiemanagement in de Asset Life Cycle; de plaats van ADM in Asset Management; ADM in projecten vs. beheer; informatie vastleggen, delen, beheren; tools voor data-acquisitie; onderhoudsinformatiesystemen; document control in projecten; master dataverwerking voor reserveonderdelen; informatie voor FMECA en onderhoudsplannen; analyseren van informatie om te komen tot predictive maintenance; ADM best practices.

11 juni 2024

Engineering en het Energievraagstuk

Steenderen

Middagbijeenkomst georganiseerd door de NVDO Sectie Techniek bij Wopereis Machinebouw. Wopereis bouwt rvs procesapparatuur voor voedingsmiddelenbedrijven, waaronder Aviko. Met bijdragen van Kees Oskam, bedrijfsleider bij Wopereis en Niek Besselink, lead engineer bij Aviko. Aandacht voor optimalisatie op alle vlakken: efficiënter produceren, kostprijs verlagen, verbeteringen, hogere capaciteit en duurzaamheid.

13 juni 2024

Drieluik Technical Safety: 1 Conditiemonitoring Amersfoort

Middagbijeenkomst met afsluitend interactief diner, georganiseerd door NVDO. 1e van 3 bijeenkomsten over technische (machine)veiligheid. Conditiemonitoring is de eerste stap in het optimaliseren van het onder-

houdsproces, maar verhoogt ook de veiligheid op de werkvloer. Met bijdragen van o.a. Marcel Rutgers, UE Systems Europe, over het gebruik van ultrasone technologie voor lekdetectie, mechanische en elektrische inspecties en het inspecteren van kleppen; en Chris Rijsdijk, Nederlandse Defensie Academie, over de meerwaarde van gegevens uit besturingssystemen die niet primair bedoeld zijn voor onderhoud, maar toch waardevol kunnen zijn.

13-14 november 2024

Asset Performance Conferentie 2024

Antwerpen

5e editie van deze 2-daagse conferentie georganiseerd door BEMAS. Focus op innovaties op het vlak van Maintenance en Asset Management met als centrale thema’s digitalisering en performance van assets. Met informatie over nieuwe 4.0 en 5.0 technologieën en fundamentals op het gebied van operations, onderhoud en asset management en hoe deze tezamen de betrouwbaarheid van apparatuur kunnen verhogen en de kosten kunnen verlagen. Na het evenement blijven de opnames van de conferentie en de webinars nog een jaar online staan, zodat je ze kan bekijken wanneer je wil.

18 december 2024

Hygiënisch onderhoud Utrecht

Dagcursus van Burggraaf & Partners over hoe je onderhoud kunt plegen op zo’n manier dat het hygiëneniveau hetzelfde blijft, wat je moet doen als je een niethygiënische situatie tegenkomt, en welke invloed je als onderhoudsmonteur zelf hebt. Aan de orde komen: bewustwording dat hygiënisch werken noodzakelijk is; herkennen, signaleren en doorgeven (en terugkoppelen) niet-hygiënische situaties; kleine verbeteringen doorvoeren m.b.t. hygiënisch ontwerp; hygiënisch werken.

Dé vakbeurs voor de maak- en procesindustrie

24 t/m 27 september 2024

Tijdens de World of Industry, Technology & Science bundelen de industrie, technologie en wetenschap hun krachten om de bezoekers de wereld van morgen te laten zien. Scan voor meer informatie!