Użyte akrOniMy

APET - Aseptic PET – opakowanie aseptyczne wykonane z tworzywa PET

ARE - Arabska Republika Egiptu

BPH - Bottles Per Hour – prędkość linii rozlewniczej wyrażona w wyprodukowanych i rozlanych butelkach na godzinę

CB - Combibloc – technologia aseptyczna pakowania napojów w opakowania kartonowe

GCC - Gulf Cooperation Council – Rada Współpracy Zatoki Perskiej / Rada Krajów Zatoki

EGP - Egyptian Pound – funt egipski (waluta)

EUR - Euro – waluta Unii Europejskiej

FMCG - Fast Moving Consumers Goods – dobra szybko zbywalne

MENA - Middle East and North Africa - Bliski Wschód i Afryka Północna

NJP - New Juice Plant – Nowy Zakład Produkcji Napojów

NJ&DP - New Juice & Dairy Plant - Nowy Zakład Produkcji Soków i Nabiału

PET - Polyethylen Terephthalate - popularne tworzywo PET, wykorzystywane do produkcji opakowań szczególnie przeznaczonych dla sektora napojowego

PMP - Project Management Professional –profesjonalne zarządzanie projektami

TCO - Total Costs of Ownership – calkowity koszt posiadania i utrzymania, w tym przypadku produkcji opakowań

USD - United States Dollar -dolar amerykański - waluta magazynu, luty 2017r. Zdjęcie wykonane przez autora. produkcyjne również napojów mlecznych oraz zasilona rurociągiem doprowadzającym mleko z już istniejącego w sąsiedztwie zakładu mlecznego.

Fot.1. Rozpoczęcie budowy, luty 2016r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.1. Rozpoczęcie budowy, luty 2016r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Rozpoczęcie budowy, luty 2016 r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.1. Rozpoczęcie budowy, luty 2016r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.1. Rozpoczęcie budowy, luty 2016r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.2. Instalacja konstrukcji hali produkcji, lipiec 2016r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.2. Instalacja konstrukcji hali produkcji, lipiec 2016r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Instalacja konstrukcji hali produkcji, lipiec 2016 r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Instalacja konstrukcji hali produkcji, lipiec 2016r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.2. Instalacja konstrukcji hali produkcji, lipiec 2016r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.3. Zamykanie budynku produkcyjnego i magazynu, luty 2017r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.3. Zamykanie budynku produkcyjnego i magazynu, luty 2017r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.3. Zamykanie budynku produkcyjnego i magazynu, luty 2017r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Zamykanie budynku produkcyjnego i magazynu, luty 2017 r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.4. Budowa instalacji procesowych, kwiecieńsierpień 2017r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.4. Budowa instalacji procesowych, kwiecieńsierpień 2017r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Budowa instalacji procesowych, kwiecień-sierpień 2017 r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.4. Budowa instalacji procesowych, kwiecieńsierpień 2017r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Fot.5. Stan zamknięty zakładu, rozpoczęcie pracy magazynów wyrobów gotowych i surowców, maj 2018r.

Fot.5. Stan zamknięty zakładu, rozpoczęcie pracy magazynów wyrobów gotowych i surowców, maj 2018r.

Stan zamknięty zakładu, rozpoczęcie pracy magazynów gotowych i surowców, maj 2018 r. Zdjęcie wykonane przez autora.

Zdjęcie wykonane przez autora.

Zdjęcie wykonane przez autora.

Dodatkowo w nowym zakładzie początkowo planowane było wykorzystywanie wody wodociągowej do potrzeb produkcyjnych, ale rosnące jej ceny a i w dłuższym horyzoncie luty 2019 r. czasowym jej dostępność (ze względu na rosnące potrzeby również rosnącej populacji w okolicy) budziła wiele zastrzeżeń.

Fot.6. Pracujący zakład, luty 2019r. Źródło: [11].

Fot.6. Pracujący zakład, luty 2019r. Źródło: [11].

Zdecydowano się więc na budowę własnego ujęcia wody na Kanale Nassera (rzeka Nil) wraz z jej uzdatnianiem do poziomu wody pitnej [7]. Zbudowano też zbiornik magazynowy tak uzdatnionej wody.

W przypadku zarządzenia tym projektem krytycznym ograniczeniem był budżet inwestycji, którego nie można było przekroczyć. Zakres oraz czas realizacji projektu uległ znacznej ewaluacji. Na koniec warto dodać, że realizacja projektu została opóźniona o około jeden rok. Zdjęcia od Fot.1 do Fot.6 ilustrują przebieg prac konstrukcyjno-montażowych wspomnianego zakładu w latach 2016-2019.

• budżetu, z pokazaniem odchyleń od niego oraz planu akcji jego przywracania, budżet był nie do zmiany, jako stały parametr;

• planu ryzyka wraz ze ściśle przypisanymi mitygacjami.

• budżetu, z pokazaniem odchyleń od niego oraz planu akcji jego przywracania, budżet był nie do zmiany, jako stały parametr;

Narzędzia stosowane w celu dostarczenia głównych założeń projektu

• planu ryzyka wraz ze ściśle przypisanymi mitygacjami.

W warunkach kryzysowych ryzyko musi być nieustannie i często badane, aktualizowane na bieżąco w zależności od zmiany okoliczności , nawet z częstotliwością jednego dnia. Wspomniane narzędzia są powszechnie znane, jednak w dobie kryzysu dyscyplina i staranność ich użycia była kluczowa

Każdy projekt powinien podlegać okresowej kontroli i ocenie w trakcie jego realizacji. Imperatywnym jest posiadanie właściciela projektu, czyli PM – Project Managera, który jest odpowiedzialny za jego realizację w przysłowiowym zakresie „od A do Z”. Projekty zarządzane w specjalnych okolicznościach, jak na przykład w czasach kryzysu, powinny być poddawane bardzo częstym kontrolom oraz natychmiastowym wdrażaniem korekcyjnych planów ich poprawy.

W trakcie zarządzania tym projektem niezmiernie przydatną okazała się kontrola wartości skumulowanej projektu zwana „krzywą S”. Pokazuje ona procent realizacji wartości skumulowanej rzeczywistej projektu versus uprzednio planowanej jej wartości w czasie. W tym przypadku procent realizacji projektu (opisanego wartością skumulowaną) odnosił się do wartości prac projektowych, ale też i do wartości dostarczonych na budowę materiałów, instalacji oraz innych mat erialnych dóbr i serwisów. Wartość ta był oceniana przez zarządzających odcinkami poszczególnych zakresów prac Posiadana jak największa wartość skumulowana projektu nie mogła już być odebrana przez inflację

W warunkach kryzysowych ryzyko musi być nieustannie i często badane, aktualizowane na bieżąco w zależności od zmiany okoliczności, nawet z częstotliwością jednego dnia. Wspomniane narzędzia są powszechnie znane, jednak w dobie kryzysu dyscyplina i staranność ich użycia jest kluczowa

Autor zarządzając projektem budowy nowego zakładu produkcji soków i nabiału, który zmienił swój zakres w czasie jego realizacji musiał stosować wzmocnione narzędzia kontroli projektu. Narzędzia projektowo-operacyjne, które pozwoliły ten zmieniający się projekt ukończyć z sukcesem były z klasycznego arsenału. Głównymi narzędziami stosowanymi w tym projekcie były wnikliwe kontrole:

• czasu i zakresu jego realizacji – przy wykorzystaniu wykresu Gantt’a;

W warunkach kryzysowych ryzyko musi być nieustannie i często badane, aktualizowane na bieżąco w zależności od zmiany okoliczności, nawet z częstotliwością jednego dnia. Wspomniane narzędzia są powszechnie znane, jednak w dobie kryzysu dyscyplina i staranność ich użycia była kluczowa.

Wykres 1. Przedstawia wartość skumulowaną projektu planowaną versus jej wartość wykonaną, czyli rzeczywistą. Obie wartości są wyrażone w % na przestrzeni czasu realizacji projektu. Po zmianie koncepcji, która nastąpiła we wrześniu 2017r z decyzją o zakupie i instalacji linii typu APET oraz doda niu produktów mlecznych do rozlewu oraz rozpoczęciu projektu własnego ujęcia wody z Kanału Nassera, projekt początkowo uległ widocznemu opóźnieniu, żeby następnie nabrać nowego tempa realizacji. Krzywe wartości skumulowanej projektu wykonania i planowania zaczęły być zbieżne, co widać na Wykresie 2.

• planu realizacji akcji zarejestrowanych – dziennik akcji (action log );

W trakcie zarządzania tym projektem niezmiernie przydatną okazała się kontrola wartości skumulowanej projektu zwana „krzywą S”.

Wykres 1. Wartość skumulowana i planowana projektu versus wykonana przed decyzją zmiany zakresu projektu. Źródło: https://www.agroindustry.pl/index.php/ ekoinwestor/

Opracowanie własne.

Wykres 2.

Wartość skumulowana i planowana projektu versus wykonania po decyzji zmiany zakresu projektu – dodanie linii APET i zmiany profilu produkcji zakładu. Źródło: Opracowanie własne.

Wykres 2. Wartość skumulowana i planowana projektu versus wykonania po decyzji zmiany zakresu projektu – dodanie linii APET i zmiany profilu produkcji zakł adu. Źródło: opracowanie własne.

Warto zapamiętać

Pokazuje ona procent realizacji wartości skumulowanej rzeczywistej projektu versus uprzednio planowanej jej wartości w czasie. W tym przypadku procent realizacji projektu (opisanego wartością skumulowaną) odnosił się do wartości prac projektowych, ale też i do wartości dostarczonych na budowę materiałów, instalacji oraz innych materialnych dóbr i serwisów. Wartość ta był oceniana przez zarządzających odcinkami poszczególnych zakresów prac. Posiadana jak największa wartość skumulowana projektu nie mogła już być odebrana przez inflację.

Zarządzanie projektami inwestycyjnymi w przemyśle spożywczym w dobie kryzysu jest szczególnym wyzwaniem. Celem autora był o pokazanie sytuacji, w której jest już obecnie niejeden Project Manager PM w naszym kraju. Działając w takim środowisku ważnym jest:

Wykres 1. Przedstawia wartość skumulowaną projektu planowaną versus jej wartość wykonaną, czyli rzeczywistą. Obie wartości są wyrażone w % na przestrzeni czasu realizacji projektu.

• posiadanie zmotywowanego, innowacyjnego i otwartego na zmiany zespołu projektowego;

Po zmianie koncepcji, która nastąpiła we wrześniu 2017 r. z decyzją o zakupie i instalacji linii typu APET oraz dodaniu

• bycie elastycznym, gdyż zmiany makro-ekonomiczne mogą bezpośrednio dotyczyć zmian w zarządzanych projektach, szczególnie ich zakresach;

WARtO ZAPAMIĘTAĆ

• kontrola prowadzonych projektów z uwzględnienie m wartości skumulowanej jest niezmiernie ważną czynnością. Sprawą oczywistą, ale trudną do osiągnięcia jest posiadanie jak największej wartości skumulowanej, idealnie nawet większej niż planowano, gdyż podnosi to bezpieczeństwo projektu;

Zarządzanie projektami inwestycyjnymi w przemyśle spożywczym w dobie kryzysu jest szczególnym wyzwaniem.

• codzienna kontrola ryzyka z wprowadzonym planem m itygacji jest obowiązkiem PM;

Celem autora było pokazanie sytuacji, w której jest już obecnie niejeden Project Manager PM w naszym kraju. Działając w takim środowisku ważnym jest:

• posiadanie zmotywowanego, innowacyjnego i otwartego na zmiany zespołu projektowego;

• waloryzacja wartości prac projektu. Tu trzeba wykazać się niezmierną skrupulatnością w ocenie zakresu wykonanych prac, tak żeby można było się uczciwie rozliczać z dostawcami.

• bycie elastycznym, gdyż zmiany makro-ekonomiczne mogą bezpośrednio dotyczyć zmian w zarządzanych projektach, szczególnie ich zakresach;

• kontrola prowadzonych projektów z uwzględnieniem wartości skumulowanej jest niezmiernie ważną czynnością.

Sprawą oczywistą, ale trudną do osiągnięcia jest posiadanie jak największej wartości skumulowanej, idealnie nawet większej niż planowano, gdyż podnosi to bezpieczeństwo projektu;

• codzienna kontrola ryzyka z wprowadzonym planem mitygacji jest obowiązkiem PM; produktów mlecznych do rozlewu oraz rozpoczęciu projektu własnego ujęcia wody z Kanału Nassera, projekt początkowo uległ widocznemu opóźnieniu, żeby następnie nabrać nowego tempa realizacji. https://www.agroindustry.pl/index.php/

• waloryzacja wartości prac projektu. Tu trzeba wykazać się niezmierną skrupulatnością w ocenie zakresu wykonanych prac, tak żeby można było się uczciwie rozliczać z dostawcami.

Przedstawiony przykład zarządzania projektem w ARE jest zapewne drastyczny, jednak prawdziwy i mogący pokazywać kierunek postępowania w zarządzaniu projektami inwestycyjnymi w sektorze przemysłu spożywczego w dobie obecnego kryzysu w naszym kraju. Mając właściwy zespół zarządzający projektem , umiejący się sprawnie posługiwać narzędziami kontroli projektu, mamy możliwość właściwego i poprawnego jego zakończenia, nawet w czasie dwucyfrowej inflacji.

Autor przedstawił jedynie mechanizmy projektow o-operacyjne właściwego zarządzania projektami inwestycyjnymi w czasie kryzysu ekonomicznego, są jeszcze narzędzia finansowo-ekonomiczne, których powinno się również używać.

Krzywe wartości skumulowanej projektu wykonania i planowania zaczęły być zbieżne, co widać na Wykresie 2.

Przedstawiony przykład zarządzania projektem w ARE jest zapewne drastyczny, jednak prawdziwy i mogący pokazywać kierunek postępowania w zarządzaniu projektami inwestycyjnymi w sektorze przemysłu spożywczego w dobie obecnego kryzysu w naszym kraju. Mając właściwy zespół zarządzający projektem, umiejący się sprawnie posługiwać narzędziami kontroli projektu, mamy możliwość właściwego i poprawnego jego zakończenia, nawet w czasie dwucyfrowej inflacji.

Autor przedstawił jedynie mechanizmy projektowo-operacyjne właściwego zarządzania projektami inwestycyjnymi w czasie kryzysu ekonomicznego, są jeszcze narzędzia finansowo-ekonomiczne, których powinno się również używać.

Literatura

[1] Maryniak L., Studium wyboru opakowania typu aseptycznego PET do rozlewu produktów mlecznych w warunkach ekonomicznych Afryki Północnej, „Agro-Industry” 1/2019.

[2] Maryniak L., Zarządzanie projektami RD&D w przemyśle spożywczym – ujęcie operacyjne, „Agro-Industry” 2/2018.

[3] Maryniak L., Risk Analysis in Food Industry Project Management –Operations Approach, „Agro-Industry” (wydanie angielskie) 4/2016.

[4] Maryniak L., How to make juice from Nile water, „Agro-Industry” (wydanie angielskie) 4/2017.

[5] Maryniak L., Produkcja mleczarska w Egipcie, „Agro-Industry” 1/2017.

[6] Maryniak L., Zarządzanie projektem instalacji nowej linii produkcyjnejujęcie operacyjne, „Agro-Industry” 3/2012.

[7] Actiflo, https://www.veoliawatertechnologies.com/en/solutions/ technologies/actiflo, z dnia 02 maja 2023 r.

[8] Beyti, https://www.beytiegypt.com/, z dnia 06 maja 2023 r.

[9] Central Bank of Egypt, Inflation Rates Historical Data, https://www. cbe.org.eg/en/economic-research/statistics/inflation-rates/historicaldata, z dnia 12 kwietnia 2023r.

[10] Egypt in the Aftermath of the Arab Spring, https://www.accord.org.za/ conflict-trends/egypt-aftermath-arab-spring/, z dnia 03 maja 2023 r.

[11] SIAC, https://www.siac.com.eg/?q=experience-sectors/industrial/ beyti-new-juice-plant, z dnia 07 maja 2023 r.

[12] The Arab Spring: What Consequences on Foreign Investment?, https://www.iemed.org/publication/the-arab-spring-whatconsequences-on-foreign-investment/, z dnia 03 maja 2023 r.

Niemal setka przedstawicieli przemysłu spożywczego spotkała się w Warszawie na bardzo pracowitym spotkaniu dotyczącym kierunków optymalizacji produkcji. Tematyka Kongresu Liderzy Optymalizacji Produkcji nawiązywała do najważniejszych wyzwań stojących przed sektorem.

Nowe, nieoczywiste rozwiązania i kosmiczne technologie do zastosowania w produkcji żywności? Dlaczego nie?

Było też sporo o białych certyfikatach i finansowaniu inwestycji. Liderzy Optymalizacji Produkcji w Przemyśle Spożywczym podzielili się swoimi doświadczeniami z partnerami z innych zakładów spożywczych. Wykłady były bardzo wciągające.

Białe certyfikaty, czyli pieniądze leżą na ulicy

System białych certyfikatów to jeden z lepszych mechanizmów, bo bazuje na rozsądku. Wbrew pozorom, w wielu przypadkach jest on także czynnikiem decydującym o podjęciu decyzji przez inwestora – mówił Dariusz Koc, dyrektor zarządzający KAPE, zachęcając do czynnego udziału w programie. Dyrektor KAPE podkreślał jednocześnie, że za wprowadzenie odnawialnych

Wydarzenia

źródeł energii nie dostajemy białych certyfikatów – pomimo licznych prób nie udało się tego przemycić a URE pilnuje tego jak niepodległości.

Krajowa Agencja Poszanowania Energii jest jedyną agencją rządową która nie dostała złotówki dofinansowania, utrzymując się z prowadzonych realizacji. Zatrudnia grono niezależnych fachowców.

W przemyśle spożywczym w Polsce obserwujemy wskaźnik przyrostu energii – coś się wyraźnie dzieje: może wskaźniki związane z efektywnością energetyczną się wyczerpują lub po prostu nie mają wystarczających priorytetów. Uważam, że w tej działce jest dodatkowy potencjał i warto takie działania podejmować – kontynuował Koc.

Lean jak biblia

Mamy problemy z surowcem oraz gazami technicznymi. Być może część z państwa nie ma automatyzacji i nie ma możliwości codziennego raportowania zużyć. Aby poprawić swoje wydajności – trzeba zrobić porządny audyt i zaproponować dopasowaną inwestycję.

Jeśli macie CO2 – należy nie tylko go rozprężyć ale na wymienniku wziąć jego energię. Można uzyskać bardzo szybkie zwroty na prostych inwestycjach a lean, moim zdaniem, jest prawie jak biblia – rozpoczął swój referat Lech Maryniak, członek rady programowej AGROindustry.

Grupa Żywiec i Hochland – liderzy obniżania kosztów

Żaneta Georgiew oraz Dariusz Sadowski z Hochland opowiedzieli zebranym o inwestycjach obniżających emisje i zużycie mediów w dwóch zakładach produkcyjnych grupy w Polsce. Próbujemy realizować te założenia, które jeszcze nie są obowiązkowe, nasza centrala w Niemczech narzuca nam i zachęca do wdrażania tych działań. W 2025 roku wszystkie nasze opakowania mają nadawać się w 100% do recyklingu a 70% dostawców mleka ma mieć najwyższą kategorię A w dobrostanie zwierząt. W obu zakładach powstaną farmy fotowoltaiczne o mocy 2 megawatów, co da nam kilkanaście procent naszego zużycia, w Węgrowie budujemy dodatkowo kogenerację, którą chcemy zasilać gazem, a w przyszłości biogazem z pobliskiej biogazowni – opowiadał Dariusz Sadowski z Hochland Polska.

Arkadiusz Kiliński z Grupy Żywiec podzielił się z kolei doświadczeniami z zakresu wieloetapowej modernizacji kotłowni w Browarze Warka. Najtańsza energia to ta, której się nie zużywa. Chodzi o to, aby procesy zużywały jak najmniej ciepła i prądu. Można dużo zużywać a potem to odzyskiwać, my wolimy po prostu zużywać jak najmniej. Nie ma wielkiej tajemnicy że strata kominowa pochodzi z energii, która się pojawia w palniku. Na początku naszej drogi mieliśmy ok. 7% tlenu w spalinach. Szukaliśmy metod – rozpoczął Arkadiusz Kiliński. W swojej szczegółowej prezentacji opowiedział jak, drogą współpracy zespołowej, udało się w Browarze Warka proces absolutnie zoptymalizować.

Tłuste kąski i nisko wiszące owoce

Za co możemy wziąć zwrot kosztów z inwestycji? – pytał retorycznie Radosław Żyłka i jednocześnie odpowiadał, że najłatwiej uzyskać pieniądze za wymianę oświetlenia to tzw. najniżej wiszący owoc. Z kolei izolacje są najbardziej tłustym kąskiem jeśli chodzi o białe certyfikaty Istnieje możliwość że Państwo zrzekacie się białych certyfikatów na rzecz wykonawcy izolacji – firma zarabia sobie na certyfikatach a Państwo macie zaizolowaną instalację. Jest cała masa instalacji na które można nałożyć izolacje prostą metodą – kontynuował Żyłka. Kolejna sprawa to wymiana urządzeń na nowsze – niektóre urządzenia szczególnie chłodnicze są wyeksploatowane – i tak je trzeba wymienić a można wcześniej zrobić audyt i odzyskać część kosztów.

Pepe, czyli diagnostyka nie musi być droga

Prosty czujnik pozwalający zrobić pełną diagnostykę to propozycja PePe na optymalizację procesu. Adam Matwiejczyk z firmy PePe zaprezentował możliwości optymalizacji produkcji przy zastosowaniu stałego monitoringu pomp Alfa Laval.

GEA jako optipartner

Szereg rozwiązań z zakresu optymalizacji procesu, redukcji ilości wody płuczącej czy optymalizacji filtracji oferuje Gea. Dla nas zaskoczeniem była usługa z zakresu bezpieczeństwa i higieny produkcji. Wykrywamy pęknięcia w urządzeniach procesowych, naprawiamy na miejscu, w trakcie trwania usługi i nie używamy środków chemicznych – reklamował firmę Tomasz Mierzejek.

Aby oszczędzać – trzeba opomiarować

Firma Krynica Vitamin specjalizuje się w rozlew napojów i napojów mlecznych, dzienna produkcja to 30 ciężarówek zimą, latem 60 ciężarówek . Mamy sześć linii produkcyjnych: cztery do napojów w puszkach, jedną do pet i jedną do szkła. Aby zacząć oszczędzać – najważniejsze jest opomiarowanie całego procesu – rozpoczął swój wykład Michał Jankiewicz z Krynica Vitamin. Jankiewicz opowiedział o doświadczeniach w optymalizacji produkcji, ze szczególnym uwzględnieniem procesu zamkniętego obiegu wody podczas pasteryzacji i sterylizacji. Firma świadczy szeroki zakres usług w zakresie produkcji marek własnych napojów w puszkach, butelkach szklanych oraz PET.

Kosmiczne technologie i proste rozwiązania

Krzysztof Lis opowiedział o nanotechnologiach w izolacjach, z kolei Władysław Janikowski (Bip Projekt) zaprezentował ciekawe i proste rozwiązania związane z magazynowaniem chłodu. Wiesław Wasilewski (Big Pol) opowiedział o możliwościach finansowania inwestycji w optymalizację produkcji.