Kerkinformatie 230 november 2014 by Protestantse Kerk Nederland

Kerk informatie

Herberg in Vlissingen Daten voor een nieuwe dominee Kerkleden die ‘anders’ zijn

NUMMER 230 NOVEMBER 2014 -

Kinderombudsman Marc Dulleart over armoede

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

KRONIEK Koraal met vissen bij de Fiji-eilanden KRONIEK

DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

DIENSTGEHEIMEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

DAAR IN UTRECHT

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT

VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

KERK & THEOLOOG

V KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG

COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

VANAF DE WERKVLOER

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER

MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

COLLECTEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

MENSEN

Klimaatverandering KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN

ADVERTENTIES

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

“Wij zijn de eerste generatie die het effect van klimaatverandering merkt en de laatste die er iets aan kan doen”, zei Barack Obama tijdens de KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VN-klimaattop in september. Twee dagen voor de top wordt in de hoofdsteden van 156 landen een People’s Climate March gehouden. In Amsterdam maakt een interreligieuze tocht deel uit van die March. Als Protestantse Kerk in Nederland zijn we hier vooral via ‘Groene Kerken’ bij betrokken. Zo’n uitspraak van Obama kun je op verschillende manieren horen. ‘De laatste generatie die er iets aan kan doen.’ Dat klinkt defaitistisch. Een toon die mensen die van de hoop leven argwanend maakt. Het klinkt tegelijkertijd naar maakbaarheid. Iets waar we vanuit een gelovige invalshoek eveneens vraagtekens bij plaatsen. Hebben wij de toekomst van het heelal in handen? Toch sluit de uitspraak vooral goed aan bij de toon en de verantwoordelijkheid die we vanuit Bijbelse verhalen kennen. Een dringende oproep om met ernst te kijken naar de situatie waarin we verkeren. Een oproep om de aarde te dienen en te behoeden, om goede rentmeesters te zijn.

Wanneer ik hen hoor, betekent ‘geIn Nederland komt het onderwerp loven in God’ voor mij dat ik bereid klimaatverandering regelmatig ter moet zijn om hun appèl serieus te sprake. Tijdens de natte augustusnemen. Een grens erkennen aan wat maand hoorden we in de media VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ wij als mensen kunnen bereiken, mag regelmatig de veronderstelling klinken ADVERTENTIES geen excuus zijn om hun machteloosdat extreme weertypen ons steeds heid te laten voortbestaan en onze vaker ten deel zullen vallen. Tegelijkansen op een positieve bijdrage te kertijd kennen we klimaatsceptici, die ontlopen. Tegelijkertijd weet je hoe je zich afvragen of de invloed van het ogenblikkelijk tekortschiet. menselijk handelen werkelijk zo groot Mij spreekt het concept dat ‘Groene is als de milieubeweging ons wil doen Kerken’ hanteert aan. Kies richting. geloven. Zet kleine stappen. Doe dat ook een Hoe anders van toon is het gesprek beetje vrolijk. Maar wees wel koerswanneer je iemand van de Fiji-eilanvast. Het scheppingsverhaal portretden spreekt. Net als wij leven zij op teert de mens niet voor niets als laaggelegen land. In Nederland is er partner van God. eeuwenlang hard gewerkt om water te managen en dijken aan te leggen. In de eilandengroep merkt men dat het ondoenlijk is om al die kleine eilandjes te beschermen tegen de rijzende zeespiegel. Dat scherpt ons spreken over ‘hoop’ en over ‘maakbaarheid’ aan. Hier worden de grenKARIN VAN DEN BROEKE zen van wat wij met menselijk ingrijpreses van de generale synode pen kunnen bereiken tastbaar ervaren. Hoopvol spreken over de Schepper gaat hier samen met hoopvol kijken naar een wereldgemeenschap die Reageren? zal onderkennen welke desastreuze Mail naar kroniek@pkn.nl gevolgen klimaatverandering heeft.

COLOFON Nummer 230 - november 2014 Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.

In dit nummer

Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 18 80, e-mail servicedesk@pkn.nl. Abonnementenadministratie Abonnementsprijs € 20,- per jaar; buitenland € 27,50. Vanaf 35 ex.: € 17,50 per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 17 25, e-mail abonnementen@pkn.nl Dit blad is voor visueel gehandicapten in aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel: (0341) 56 54 99. Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 14 17 (di, wo, do). e-mail f.rozemond@pkn.nl Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek. Redactie Rian Binnendijk (hoofdredacteur), Janet van Dijk, Marloes Nouwens-Keller, Evert Oudenes, Sandra Haverman (beeldadviezen), Frans Rozemond (eindredactie). Basisvormgeving en opmaak Reprovinci, Schoonhoven. Druk De Groot Drukkerij, Goudriaan. Kerkinformatie op internet www.protestantsekerk.nl/ kerkinformatie Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding.

4 LANDELIJKE DIACONALE DAG

KATERN

‘Kinderen moeten kunnen dromen’

De gemeente centraal

SYMPOSIUM

18 SYNODE

Kleine synode geeft voordeeltje

Spiritualiteit en ouderdom

terug aan gemeenten

9 KERST

Gemeenteadviseurs voor alle diaconale vragen

Symposium over trauma en zingeving

SYNODE

20 BEROEPINGSWERK

Synode buigt zich over het lichaam

14 GEMEENTE

Wie ál te vreemd is, is eigenlijk niet zo welkom

‘Domineedate’ voor proponenten en beroepingscommissies

JOP

Sirkelslag, meer dan een spelletje

TIENJARIG BESTAAN

16 INTERNETNIEUWTJES

Predikantendag in Amsterdam

26 MIGRANTEN

17 MISSIONAIR WERK

‘Een droom die met kleine

De Herberg Vlissingen:

stapjes wordt verwezenlijkt’

present zijn in de samenleving

Fotoverantwoording: zie pagina 34 onderaan. Overname van foto’s in overleg. Bij de voorplaat Eén op de negen kinderen groeit op in armoede. Wat kan de kerk doen? Kinderombudsman Marc Dullaert is zaterdag 22 november een van de sprekers tijdens de jaarlijkse Landelijke Diaconale Dag in Utrecht. Een vooruitblik leest u op pagina 4-6.

19 KERK IN ACTIE

Woerden heeft een boodschap voor de stad

10 PASTORAAT

' Nie u we in zichte voor d e ke rk'

' M a a k het pe rs oo nlij k'

VASTE RUBRIEKEN

KRONIEK

DIENSTGEHEIMEN

DAAR IN UTRECHT

KERK & THEOLOOG

VANAF DE WERKVLOER

MENSEN

COLLECTEN

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

Armoede stempelt je leven

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

KERK IN ACTIE -

KINDEROMBUDSMAN MARC DULLAERT SPREEKT OP LANDELIJKE DIACONALE DAG

“ Kinderen moeten kunnen dromen” Eén op de negen kinderen in Nederland groeit op in armoede. “In een gemiddelde klas van 28 leerlingen zijn dat er drie.” Kinderombudsman Marc Dullaert maakt zich zorgen om de diepe littekens die het bij kinderen achterlaat. “Armoede zit ook in het hoofd.” “Eén op de negen, dat is wat we nu weten. We baseren ons op cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Er kan helaas ook nog een heleboel verborgen armoede zijn.” Marc Dullaert sluit het niet uit. “Er zullen ouders of verzorgers zijn die niet met mensen in hun omgeving willen delen dat ze door omstandigheden onder de armoedegrens leven. Uit trots of uit schaamte. Vaak komt armoede pas boven water als kinderen niet mee kunnen met een schoolreisje, als ze in de winter nog in zomerkleding lopen of eindeloos dezelfde schoenen aanhebben.” “Geen dagelijkse warme maaltijd of nieuwe kleding als dat nodig is, het is realiteit voor veel kinderen”, zegt Dullaert. “Laatst hoorde ik van een makelaar die in zijn bestand zeventien gezinnen kon aanwijzen die financieel onder water stonden omdat hun huis niet verkocht kon worden. Een keurige wijk, prachtige gevels, maar er was amper brood op de plank en men lag

krom om de hypotheek te kunnen betalen.”

ISOLEMENT Armoede brengt veel kinderen in een isolement, aldus Dullaert. “Ze nemen minder makkelijk vriendjes en vriendinnetjes mee uit school, omdat de koelkast leeg is of de verwarming niet aan staat. Kinderen in armoede schamen zich ervoor als anderen zien hoe de situatie thuis is. Ze gaan niet in op een uitnodiging voor een verjaardagsfeestje omdat ze geen cadeautje kunnen betalen, ze melden zich ziek op hun eigen verjaardag omdat ze op school niet kunnen trakteren, een vast lidmaatschap van een sportclub zit er voor hen vaak niet in.” De verhalen van kinderen in armoede laten Dullaert niet onberoerd. “Zonder ontbijt naar school gaan, geen geld voor een tweede set kleren, triest. Het schrijnendst vind ik dat veel kinderen en jongeren in armoede een perspectief hebben van vandaag tot net

›

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

› aan het einde van de week. Dagelijks speelt thuis de spanning rond de financiën, soms gaat dat gepaard met ruzie in het gezin. Kinderen moeten kunnen dromen dat ze dokter, politieagent, verpleegster of dierverzorger worden. Het enige perspectief van veel kinderen in armoede is echter of er vrijdag of zaterdag weer gedoe over de huur zal zijn, of er dan genoeg te eten is. Altijd maar die zorgen.” Armoede is volgens Dullaert vaak ook toekomstbepalend. “Als jongeren die in armoede leven de middelbare school al afmaken, kiezen ze vaak een vervolgopleiding die kort duurt en niet te veel kost. Allerlei materaal moeten aanschaffen kunnen ze zich niet veroorloven. Armoede heeft met kansen in het leven te maken. Opgroeien met ouders of verzorgers die geen financiële armslag hebben, is al erg genoeg. Dat armoede ook nog een stempel lijkt te gaan drukken op de rest van je leven, vind ik heel ernstig. Dat is niet acceptabel in een van de rijkste landen ter wereld.”

KINDPAKKET Als kinderombudsman pleit Dullaert ervoor dat gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de aanpak van armoede, een beleid ontwikkelen dat zich speciaal richt op kinderen in armoede. In dat verband adviseert hij gemeenten een ‘kindpakket’ samen te stellen, dat rechtstreeks ten goede komt aan kinderen in een huishouden met een besteedbaar inkomen onder de norm van 120 procent van het soci-

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

ale minimum. “Ik denk aan ten minste de meest noodzakelijke behoeften, aangevuld met zaken om mee te kunnen doen in de samenleving: vouchers voor basisbenodigdheden, zoals een stel winter- en zomerkleren en lessen voor een basiszwemdiploma, een bibliotheekpasje, toegang tot lokaal openbaar vervoer en deelname aan een wekelijkse activiteit ter ontspanning of sportieve of culturele ontwikkeling. Inmiddels heeft iets meer dan tien procent van de gemeenten het kindpakket omarmd.” Daarnaast zouden gemeenten zoveel mogelijk instellingen en organisaties moeten betrekken bij de armoedebestrijding, aldus Dullaert. “Scholen, sportverenigingen, maatschappelijk werk, jeugdzorg, politie. In Almelo, Den Bosch en Utrecht is al zo’n armoedepact. In Oost-Groningen (Bellingwedde, Pekela en Veendam) werken meer dan dertig organisaties samen, van de harmonie tot de sportvereniging, daar is zo’n sluitend aanbod dat geen kind meer door de mazen valt, geweldig.” Voor kerken/diaconieën ziet de kinderombudsman in die samenwerkingsvormen ook een taak. “Kerken hebben een lange traditie in omzien naar de ander. Ze kunnen hun ervaring en betrokkenheid ook inbrengen in de netwerksamenleving van nu.”

JAN KAS freelance journalist

De Kinderombudsman ziet er op toe dat in Nederland de rechten van het kind worden nageleefd, door de overheid, maar ook door organisaties in het onderwijs, de kinderopvang, de jeugdzorg en de gezondheidszorg. De Kinderombudsman is een onafhankelijk instituut, dat sinds 1 april 2011 bestaat als onderdeel van Bureau Nationale Ombudsman, met een eigen werkgebied en bevoegdheden. Marc Dullaert is de eerste kinderombudsman. Internet: www.dekinderombudsman.nl

DULLAERT SPREKER OP LANDELIJKE DIACONALE DAG Marc Dullaert is zaterdag 22 november een van de sprekers op de jaarlijkse Landelijke Diaconale Dag (LDD) in het Beatrixtheater in Utrecht. “Ik wil proberen vanuit de praktijk wat handvatten te geven, zowel van mogelijkheden als hobbels die we tegenkomen. Daarbij zal ik heel concreet voorbeelden van samenwerking noemen.” Bezoekers kunnen ook een workshop volgen over kinderen in armoede. De 119e Landelijke Diaconale Dag heeft als titel Waar liefde, hoop en recht samenkomen. De dag is bedoeld voor diakenen en leden van ZWO-groepen, maar ook voor predikanten, ouderlingen, vrijwilligers en anderen met een diaconaal hart. Nederland staat op de drempel van grote veranderingen. Nieuwe wettelijke maatregelen op het terrein van jeugdzorg, werkgelegenheid en zorg zullen het werk van diakenen sterk beïnvloeden. Tijdens de LDD wordt - met inspirerende voorbeelden uit Nederland en wereldwijd - stilgestaan bij de rol en de taak van diakenen en leden van ZWOgroepen. Wat hoort wel en niet bij het werk van diaconie en ZWO-groep? Arie Slob van de ChristenUnie gaat in op de diaconie en de participatiemaatschappij. Er is cabaret en er kan worden gekozen uit zestien workshops variërend van zingen, jeugdzorg en groene kerken tot praten over het beleid van Kerk in Actie. Internet: www.kerkinactie.nl/ldd2014 Aanmelden kan via www.aanmelder.nl/ ldd2014

BERICHTEN

Samen in Ryptsjerk Of in Ryptsjerk bekend was, dat de generale synode binnenkort over het thema ‘lichamelijkheid’ gaat spreken, weten we niet. In elk geval blijkt uit de foto hieronder dat dat daar veel lenige kerkleden wonen. De foto werd half september gemaakt tijdens de Startzondag van de Protestantse Gemeente Ryptsjerk. “In de tuin van de pastorie en in de kerk deden we spelletjes en werd gezamenlijk een dienst verzorgd, vertelt ds. Douwe Geertsma. “Bij één spel moesten we met onze lichamen een letter vormen en al die letters werden een slagzin. Die hebben we op bijgaande foto gezet. Tijdens de spelletjes werd al duidelijk dat je samen moet werken om iets te kunnen bereiken. De slagzin is dan ook het thema van ons winterseizoen. Hij houdt in dat we het samen zullen moeten doen, en dat we niet achterover kunnen leunen om het werk door slechts enkele personen te laten verrichten.”

Welkom www.protestantsekerk.nl Vanaf 31 oktober is de website van de Protestantse Kerk in Nederland te vinden via www.protestantsekerk.nl. Niet omdat www. pkn.nl niet goed werkt, maar omdat het goed is als de Protestantse Kerk in Nederland zich voorstelt met haar volledige naam. Rian Binnendijk, manager communicatie en fondsenwerving, licht de wijziging toe. “Soms krijg je vakantiekaarten met alleen ‘h. gr. M&M’ erop. Verder niets. Geen verhaal. Gewoon een lege kaart. Mij hoef je zo’n kaart niet te sturen. Want het vertelt me niet wie je bent, laat staan wat je op vakantie beleeft. Zo kijk ik ook naar het gebruik van de afkorting ‘PKN’. Hoe moeten mensen weten dat dat staat voor de Protestantse Kerk in Nederland?” ‘PKN’ is een ingeburgerde, maar onduidelijke afkorting. Het kan namelijk net zo goed voor de Pijpelogische Kring Nederland staan. Hij werkt opvallende versprekingen in de hand. Zo noemde een NOS-radiojournalist ds. Karin van den Broeke laatst ‘voorzitter van de KPN uh PKK’. De lange naam heeft volgens Binnendijk nog een voordeel. ”Met de lancering van www.protestantsekerk.nl worden mensen aangemoedigd om volmondig te zeggen dat ze lid van de Protestantse Kerk in Nederland. Laat deze Hervormingsdag daar de start van zijn!”

Lezersonderzoek Kerkinformatie

Platform Overijsselse kerken

Tussen 7 en 28 november wordt een online onderzoek gehouden naar de waardering van het blad Kerkinformatie. Hoe waardeert u als lezer de artikelen en rubrieken en wat zou er anders of beter moeten? Met de antwoorden hoopt de redactie haar voordeel te doen in de komende tijd. Abonnees die lid zijn van het Panel Protestantse Kerk krijgen automatisch een uitnodiging om de vragen te beantwoorden. Bent u dat niet, maar wilt u wel meewerken aan het onderzoek en uw mening laten horen? Ga dan naar: www.protestantsekerk.nl/ onderzoek/Kerkinformatie

Vertegenwoordigers van plaatselijke raden van kerken in Overijssel hebben een Platform van Kerken in Overijssel (PKO) opgericht. Doel: onderlinge afstemming en optreden als gesprekspartner voor onder meer de provinciale overheid. Tot vijf jaar geleden ontmoetten tientallen plaatselijke raden van kerken in Overijssel elkaar in een Provinciale Raad van Kerken. Het nieuwe platform zal tweemaal per jaar ervaringen uitwisselen en gezamenlijk projecten oppakken. Tijdens de eerste bijeenkomst op 9 september in Deventer waren kerken vertegenwoordigd uit Almelo, Deventer, Diepenveen, Delden, Enschede, Hengelo, Kampen, Raalte, Steenwijk, Steenwijkerwold en Zwolle. Veel kerken bleken bezig met het thema ‘pelgrimage’, waartoe de Wereldraad van Kerken vorig jaar heeft opgeroepen.

Wijziging abonnementsprijs Kerkinformatie In verband met de stijging van productiekosten zal per 1 januari 2015 de abonnementsprijs voor Kerkinformatie € 21,- gaan bedragen. Voor buitenlandse abonnees wordt het bedrag € 39,00 en vanaf 35 exemplaren blijft de abonnementsprijs € 17,50 per jaar. De factuur voor 2015 wordt in februari volgend jaar verzonden.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

SYMPOSIUM -

Spiritualiteit en ouderdom In Amersfoort wordt op 21 november een symposium gehouden over de spiritualiteit van de ouderdom. De deelnemers gaan niet op zoek naar antwoorden, maar naar sporen van spiritualiteit bij het ouder worden. Woorden van vroeger spreken niet meer voor zichzelf, maar worden bevraagd op hun waarde en houdbaarheid. Ouderen zijn op zoek naar eigen woorden en beelden, die aansluiten bij de (verlies)ervaringen van deze levensfase. Het gaat daarbij om verworven inzichten, tastende overtuigingen, gelouterde troost en vormen van persoonlijke hoop.

VRAGEN DIE AAN DE ORDE KOMEN • Hoe ziet de spiritualiteit van de levensloop er uit? • Hoe verloopt de zoektocht van de ziel in de ouderdom? • Kan ouder worden ook een nieuwe fase van geestelijke groei zijn?

• Kunnen kwetsbaarheid en verbondenheid bronnen van zin zijn? • Wat is de waarde van de verbeelding bij het ouder worden? • Welke hoop en troost begeleiden mij in mijn ouder worden? Sprekers • Prof. dr. Frits de Lange, Spiritualiteit van de levensloop aan de hand van de metafoor van de reis; • Dr. Christa Anbeek, Zin zoeken in kwetsbaarheid en verbondenheid; • Ds. Carel ter Linden, Theologisch testament; • Dr. Herman van Praag, De noodzaak van messiaans verlangen; • Drs. Gijsbert van Es (NRC-redacteur): De derde helft.

AANMELDEN Plaats en tijd: Bergkerk Amersfoort, 21 november 2014, 10.00-16.00 uur. Aanmelden (incl. symposiumbundel, lunch en afsluitend hapje/drankje) kan door overmaking van € 50,- (studenten € 30,-) op rekeningnummer NL 40 INGB 0008 2419 72 t.n.v. Stichting Amersfoortse Bergkapel, o.v.v. “Symposium onder de Vijgenboom 21 november”. Meer informatie: www.bergkerk.nl, tel. (033) 461 79 17.

BERICHTEN

Conferentie Kerk en Wereld Kerk en Wereld organiseert een conferentie over bezieling in de participatiemaatschappij. Kerk en Wereld werkt al jaren met actieve burgers, religieuze instellingen en maatschappelijke organisaties die bezield vormgeven aan maatschappelijke participatie. Maar nu de overheid zich terugtrekt en organisaties en burgers moeten opknappen waar de overheid geen geld meer voor wil reserveren, dringt de vraag zich op: hoe houden we die bezieling vast? Hoogleraar politieke filosofie Govert Buijs zal het belang van morele bezieling bij participatie benadrukken en bronnen van bezieling in de huidige tijd aandragen. Lucas Bolsius zal hier op reflecteren vanuit zijn ervaringen als burgemeester van Amersfoort. Tijd en plaats: 21 november, De

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

Observant in Amersfoort, 14.00-17.00 uur. Informatie: www.kerkenwereld.nl > agenda. Aanmelden: info@kerkenwereld.nl

G.A. Kreuk-Smit, Oosterweg 11, 9804 PP Noordhorn, tel. (0594) 52 88 91, e-mail: mailcontio@kliksafe.nl

Predikantsvrouwencontio Op donderdag 13 november 2014 houdt de Hervormde Predikantsvrouwencontio op gereformeerde grondslag haar jaarlijkse contiodag. Spreker is de heer A. Peters over het thema ‘Barmhartigheid’. ’s Middags geeft de heer A. C. Witvliet een presentatie over het werk van de stichting Gevangenenzorg Nederland. Er is deze dag crèche voor kinderen van 0 t/m 4 jaar. Ook echtgenoten van studenten met preekbevoegdheid zijn welkom. De dag wordt gehouden in De Aker te Putten en begint op 10.30 uur. Aanmelden vóór 7 november bij

Adventskalender met wenskaarten In aanloop naar Kerst sturen veel mensen graag een kaart naar familie, vrienden en bekenden. Die kaarten zijn volop te vinden maar gaan vaak niet verder dan de tekst ‘prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar’. De Protestantse Kerk geeft mooie alternatieven: 26 kerstkaarten met elk een meditatieve tekst en een passende, kleurrijke afbeelding. De teksten

'Als kerk hebben we een boodschap voor de stad’

KERST -

Steeds meer kerken grijpen de jaarlijks verschijnende kerstkrant aan om niet alleen mensen binnen hun gemeente maar ook daarbuiten de boodschap van Kerst mee te geven. De Gereformeerde Kerk te Woerden sluit de kerstkrant dit jaar in bij de Woerdense Courant. Een gesprekje over de actie met Aad Kamer, medewerker van de missionaire commissie. “We vinden dat we als kerk moeten laten zien dat we er zijn en dat we een boodschap voor de stad hebben”, legt Kramer uit. “Met Kerst gaven we de laatste jaren altijd een foldertje uit, maar die haalt het niet bij de kerstkrant van de Protestantse Kerk die we al een paar jaar bestellen. We vinden deze altijd erg goed. Heel herkenbaar en inhoudelijk sterk.”

HOEVEEL VERSPREIDEN JULLIE ER? De afgelopen jaren hebben we deze kerstkrant in de kerk uitgedeeld, en we vroegen de gemeenteleden daarbij om een exemplaar voor bijvoorbeeld hun buren mee te nemen. Maar eigenlijk willen we meer met de krant. De missionaire commissie heeft bedacht dat we de kerstkrant dit jaar meesturen met de Woerdense Courant, een huis-aan-huisblad met een oplage van

van de kaarten eindigen met een ‘doordenker’ en zijn geschikt om in de tijd op weg naar Kerst, de adventstijd, alleen of samen met anderen te lezen en over door te praten. De kaarten zijn gebundeld in de vorm van een kalender. Zo heeft u zelf op weg naar Kerst elke dag een bezinnende tekst binnen handbereik én een kaart om te versturen. Thema van de kalender is ‘Stem die mij roept’. De kalender is een ‘tafelkalender’ en kan dus neergezet worden. Een ringband maakt het eenvoudig om

zo’n 16.000 exemplaren. De verspreidingskosten bleken veel lager dan we verwacht hadden, dus het is goed haalbaar. We vouwen daar een blad bij in met alle kerkdiensten rond Kerst van alle kerken in Woerden. Dus ook van bijvoorbeeld de hervormden, de lutheranen en de christelijke gereformeerden. Daarbij geven we wat extra informatie over wat men in de diensten kan verwachten. Het liefst doen we de actie met deze kerken samen, misschien komt dat in een later stadium nog.”

JANET VAN DIJK communicatieadviseur in de Protestantse Kerk

de bladen om te slaan. Elk blad is een ansichtkaart die eenvoudig uit de kalender gescheurd kan worden. De kaart kan met en zonder tekst worden verstuurd. De kalender, een uitgave van Missionair Werk en Kerkgroei, kost € 6,-. Vanaf 10 exemplaren € 5,50 per stuk, vanaf 50 exemplaren € 5,00 per stuk. Te bestellen via www.protestantsekerk. nl/webwinkel, bestellingen@pkn.nl of (030) 880 13 37.

KERSTKRANT BESTELLEN De krant is beschikbaar vanaf 4 november. Op www.protestantsekerk.nl/ kerst vindt u rond die tijd een preview van de krant. De krant kost € 0,10 per stuk. De verzendkosten worden in rekening gebracht, tot een maximum van € 30,-. Bestellen kan: • via www.protestantsekerk.nl/webwinkel – deze manier is het snelst; • via bestellingen@pkn.nl; • via tel. (030) 880 13 37.

Ecuménico in Playa del Inglés. De aanvangstijd van de kerkdienst is 16.30 uur. In het komende seizoen zal de eerste dienst gehouden worden op 30 november 2014. Voorgangers in het komende seizoen zijn: vanaf 30 november wekelijks ds. H. Blankespoor uit Den Haag en daarna vanaf 25 januari tot en met 5 april 2015 (Pasen) mw. Gerry de Vries uit Emmen. Informatie www.kerkgrancanaria.nl en www.ipnze.nl.

Kerkdiensten op Gran Canaria Op het mooie eiland Gran Canaria worden in de wintermaanden vanaf de eerste zondag van Advent tot en met Pasen Protestantse Interkerkelijke kerkdiensten gehouden. Deze vinden plaats in de prachtige Templo

› KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

PASTORAAT -

SYMPOSIUM OVER TRAUMA, DISSOCIATIE EN ZINGEVING

De weg naar heelwording Diepingrijpende ervaringen van huiselijk en seksueel geweld kunnen bij slachtoffers leiden tot trauma’s en dissociatie. De weg naar heelwording is lang en pijnlijk. Hoe kunnen predikanten en geestelijk verzorgers bijdragen aan deze heelwording? Gerenommeerde wetenschappers, therapeuten en ervaringsdeskundigen belichten de gevolgen van trauma tijdens een interdisciplinair symposium op 27 februari 2015. Aan de orde komen onder meer de verschillende fasen van traumatherapie, zingevingsvragen en rouw, religieuze thema’s, alsook kunst en verbeelding.

KRACHT VAN VERBEELDING

‘Schreeuw’, gemaakt door Esther Veerman

Een van de hoofdsprekers is Ruard Ganzevoort, hoogleraar Praktische Theologie aan de Theologische Universiteit van de Protestantse Kerk. Zijn lezing gaat over de rol van religie bij trauma en heelwording. De theologen en godsdienstpsychologen dr. Hanneke Schaap-Jonker en dr. Hanneke Muthert staan stil bij de kracht van verbeelding bij het verwerken van een ernstig trauma. Initiatiefneemster Esther Veerman is emerituspredikant, kunstenaar en oprichter van Stichting Kunst uit Geweld. Zij zal de dag openen met een persoonlijk verhaal over haar eigen weg naar heelwording. Andere hoofdsprekers zijn prof. dr. Onno van der Hart, nestor van de traumatherapie, en dr. Ellert Nijenhuis, die de theorie van de traumatherapie volledig heeft uitgewerkt, en daarover overal ter wereld vertelt.

MEER INFORMATIE EN AANMELDEN: www.rug.nl/ggw/news/events/2015/interdisciplinair-symposium-heelwording

BERICHTEN

Jubileum Luthers Woerden De Evangelisch-Lutherse Gemeente Woerden is de oudste lutherse gemeente in Nederland. Dit jaar viert zij haar 450 jarig bestaan met een aantal activiteiten in oktober en november. Het aanbod bestaat uit lezingen, concerten, een theatervoorstelling, een speurtocht voor de kinderen en een maaltijd voor jong en oud. Op 31 oktober wordt er een appelboom geplant en worden de 95 stellingen van Maarten Luther aan de deur gespijkerd. Het programma wordt afgesloten met een jubileumdienst op zondag 16 november. De Lutherse Gemeente Woerden is een kleine gemeente, met een lutherse traditie en een sterk oecumenisch karakter. Er is veel aandacht voor liturgie, diaconie en muziek. Deze karakteristieken komen onder meer

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

terug in de vieringen, de (diaconale) projecten en het gemeenteblad. Meer: www.lutherswoerden.nl en de facebookpagina, onder: Lutherse Gemeente Woerden.

Vrijzinnig Noord-Holland Noord-Holland wordt wel de meest vrijzinnige provincie van het land genoemd. In het boek ‘De kop in de wind’ bevestigt Erik Jan Tillema dit beeld. Het boek verscheen ter gelegenheid van het 110-jarig bestaan van de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten (VVP) in Noord-Holland. Hier was de vrijzinnigheid vanouds wijdverspreid en goed georganiseerd. Op zoek naar oorzaken, spitte de auteur twee jaar lang in het verleden van met name de VVP in de provincie. Veel hervormde gemeenten onderhielden

een relatie met de VVP. Die verbondenheid is blijven bestaan, hoewel de georganiseerde vrijzinnigheid tegenwoordig kleiner is. Tillema gewaagt van een ‘vrijzinnige volksaard’: de nuchterheid en de zelfredzaamheid van de Noord-Hollanders zouden de ideale voedingsbodem zijn voor vrijzinnigheid. Mede dankzij de uitgebreide beschrijving van de VVP-afdelingen in Noord-Holland is het boek tevens een belangrijke bijdrage aan de geschiedschrijving van de Nederlandse vrijzinnigheid. Erik Jan Tillema, De kop in de Wind, Uitg. Brave New Books, 162 p., € 31,95 verkrijgbaar in de boekhandel.

SYNODE -

Synode buigt zich over het lichaam Op 13 en 14 november vergadert de generale synode in Lunteren. Op de agenda staan drie bezinnende besprekingen: over verkondiging en geloofsgesprek, over bijzondere betrekkingen met andere kerken en een ethische bezinning over lichamelijkheid.

Volgens de visienota ‘De hartslag van het leven’ gaat het in de kerk eerst om de inhoud en vandaaruit om de vorm. Maar over welke inhoud hebben we het dan? Welke thema’s uit de christelijke traditie zijn relevant voor de verkondiging van de kerk in de cultuur van vandaag? Dr. C. van der Kooi en dr. G. van den Brink, auteurs van een standaardwerk over christelijke dogmatiek, zullen tijdens de synode een voorzet doen.

BIJZONDERE BETREKKINGEN De Protestantse Kerk onderhoudt bijzondere betrekkingen met andere kerken. Ook zijn er gesprekken gaande met onder andere de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken. Tijdens deze synodevergadering ligt een voorstel op tafel om de status van ‘bijzondere betrekking’ op deze kerken toe te passen. Dat betekent dat kerkleden over en weer gastlid kunnen worden en dat aan de predikanten de bevoegdheid wordt verleend om in de betrokken kerken het Woord en de sacramenten te bedienen.

Vrijwilligers gezocht voor EAPPI in Palestina

Kerk in Actie zoekt mensen die vanaf 18 juli 2015 gedurende drie maanden als vrijwilliger willen werken in Palestina aan het Programma voor Oecumenische Begeleiding (EAPPI). Het is de taak van de oecumenische begeleiders om door hun aanwezigheid, onder andere bij controleposten, bij te dragen aan vrede

‘WIJ EN ONS LICHAAM’ Na ‘Werk’ en ‘Familie’ is nu ‘het lichaam’ onderwerp van de ethische bespreking in de synode. Drie thema’s komen aan de orde: seksualiteit, gezondheid en schoonheid. De ethische bezinningen zijn bedoeld om predikan-

en naleving van de mensenrechten. De kosten van voorbereiding, reis en verblijf worden voor een groot gedeelte gedragen door Kerk in Actie. Van vrijwilligers wordt een eigen bijdrage gevraagd. Zij doorlopen voorafgaand aan de uitzending medio maart een gedegen voorbereidingstraject. Leeftijd: 25-70 jaar. Informatie: www.eappi.org en www.kerkinactie.nl/eappi. Sollicitaties in het Engels, met motivatie en CV voor 1 december toezenden aan Kathinka Minzinga, coördinator EAPPI-programma in Nederland, e-mail: kathinka.eappi@ online.nl. tel. (076) 514 23 83.

Veertigdagentijdcampagne 2015 Het thema van de Veertigdagentijdcampagne van Kerk in Actie in 2015

ten te helpen met het voorbereiden van activiteiten op het gebied van geestelijke vorming, zoals bijvoorbeeld leerhuizen of gemeenteavonden. MARLOES NOUWENS-KELLER voorlichter Protestantse Kerk

is: Open je handen. Dat is gekozen vanuit het geloof dat God steeds opnieuw handen vult. En vanuit de opdracht om wat is ontvangen met elkaar te delen: een glimlach, een uurtje aandacht of geldelijke bijdrage. Zeven weken lang gaan we op zoek naar wat er gegeven kan worden aan mensen in de buurt en aan naasten ver weg. Met open handen. Op de campagnewebsite staat informatie over de projecten en materialen voor 2015. Naast folders, de liturgiegids, foto’s en powerpointpresentaties staan er ook veertig ideeën ter inspiratie op. Tijdens de Landelijke Diaconale Dag zal er een workshop worden aangeboden over de campagne. Informatie: www.kerkinactie. nl/40dagentijd.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

› 11

KRONIEK

DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

DIENSTGEHEIMEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

Wat bid je in de consistorie? DAAR IN UTRECHT

ander aspect van de eredienst. Dank voor de samenkomst en bid daarbij voor saamhorigheid. Dank voor de liederen, en bid dat de gemeenteleden hun dank en zorgen daarmee kunnen verwoorden. Dank voor Gods Woord DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES en vraag om open harten. Ook kan het VANAF DE WERKVLOER consistoriegebed zijn thema ontlenen aan een psalmvers, bijvoorbeeld de psalm van die zondag, te vinden op het oecumenisch leesrooster. Lees DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ éénADVERTENTIES of twee verzen en laat het gebed COLLECTEN daarbij aansluiten. Mocht u gebeden van anderen willen gebruiken, dan kunt u enkele vinden in het Dienstboek I (vanaf pagina 766). DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES Ook kunt u een couplet van een aanMENSEN vangslied als gebed uitspreken, zoals Lied 272:1 uit het nieuwe Liedboek. eredienst. Het geeft de mogelijkheid Vraag En in de webwinkel van de ProtestantGod te danken voor de samenkomst Sinds kort ben ik ouderling. Voor de se Kerk is het boekje Help ons U te en te vragen of deze dienst tot zegen dienst komen de ambtsdragers die vinden: 101 nieuwe gebeden te koop, mag zijn. Dat het consistoriegebed redienst hebben bij elkaar in de consistoDIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN ADVERTENTIES waarin ook consistoriegebeden (zie gelmatig dezelfde thema’s verwoordt rie. De ouderling van dienst gaat voor BIJBELTEKSTEN TAIZÉ www.protestantsekerk.nl/webwinkel). is niet ernstig, alleen al omdat een in gebed. Wat moet je dan bidden? Het ouderling slechts eens in de zoveel wordt zo gauw steeds weer hetzelfde. weken dienst heeft. U kunt, om sleur te voorkomen, afwisAntwoord EVELINE VAN STAALDUINE-SULMAN seling in dit gebed aanbrengen door Het consistoriegebed geeft aan dat de DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ lid van de werkgroep Eredienst kerkenraad verantwoordelijk is voor de iedere zondag te focussen op een ADVERTENTIES

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT

VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

KERK & THEOLOOG

KRONIEK

Heeft u een vraag over de eredienst? Stel deze via werkgroeperedienst@pkn.nl.

BERICHTEN

Liturgie-suggesties bij de dag van de mensenrechten De dag van de mensenrechten wordt jaarlijks wereldwijd gevierd op 10 december. De datum werd gekozen omdat op 10 december 1948 de Universele Verklaring van de rechten van de mens werd aangenomen door de algemene vergadering van de Verenigde Naties. De viering werd ingesteld in 1950, toen de vergadering alle landen die lid waren van de VN uitnodigde om deze gebeurtenis te vieren. Uit onderzoek van het Panel Protestantse Kerk in Nederland blijkt dat 56% van de achterban van de Protestantse Kerk in Nederland de Dag van de mensenrechten een interessante dag vindt, maar er niets mee doet in de gemeente. Om te stimuleren dat deze dag aandacht krijgt in de

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

gemeenten heeft de dienstenorganisatie ideeën voor de invulling van de eredienst laten ontwikkelen bij de zondag volgend op de dag van de mensenrechten. Bij zondag 14 december doet ds. Aarnoud van der Deijl, predikant van de Protestantse gemeente Hoofddorp, een aantal suggesties die aansluiten aan bij de lezingen uit het oecumenisch leesrooster. Ook noemt hij een aantal liederen die passen bij dit thema. De suggesties zijn te vinden via www.protestantsekerk.nl/agenda, zie bij 14 december 2014.

Oecumenisch liedfestival Onder het motto ‘Zing, Noorderland, een lied! – Engelse carols in Friesland’ vindt op zaterdag 29 november de

zesde editie van het Oecumenisch Liedfestival plaats. Na eerdere edities in Utrecht wordt het festival dit jaar gehouden in de Grote Kerk van Leeuwarden. Centraal staan Engelse carols voor Advent en Kerst in de Nederlandse vertaling van Sytze de Vries. Medewerking wordt verleend door de Schola Liturgica o.l.v. Geke Bruining, het Fries Brass Kwintet en organist Christiaan de Vries. Erick Versloot en Sytze de Vries verzorgen de toelichtingen. De middag voorziet in veel samenzang en wordt afgesloten met een choral evensong. De entree bedraagt € 20,- (incl. programmaboek en koffie/thee), over te maken op NL32INGB0004861278 Informatie: www.liedfestival.nl. Aanmelden: info@ liedfestival.nl of bel Anke Mopman: 06 - 36 13 12 22.

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN

KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

DAAR IN UTRECHT

Is er een kloof tussen gemeenten en dienstenorganisatie? Het is goed om daar KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT VANAF DE WERKVLOER alert op te zijn, want ‘Utrecht’ werkt voor en namens alle gemeenten in de KERK & THEOLOOG Protestantse Kerk. Veel medewerkers van de dienstenorganisatie zijn niet alleen actief voor de landelijke kerk, maar ook voor hun plaatselijke kerkelijke gemeente. In deze rubriek vertellen ze daarover. Deze maand deel 28: Henry Kieskamp (56) KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG

COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

VANAF DE WERKVLOER

‘ Maak het persoonlijk’

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER

MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

COLLECTEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN

Henry Kieskamp is projectleider IT (automatisering). Hij is getrouwd, heeft drie kinderen en woont in Wierden, waar hij lid is van de hervormde gemeente. Door de jaren heen was KRONIEK DIENSTGEHEIMEN hij daar scriba van de kerkenraad en ouderling. Tegenwoordig is hij vooral beschikbaar voor kortdurende werkzaamheden. Zo was hij tot voor kort betrokken bij de stuurgroep ‘van drie naar twee’, die de fusie begeleidde KRONIEK DIENSTGEHEIMEN van drie naar twee wijkgemeenten.

WAT DOE JE ZOAL IN DE GEMEENTE? “Onze fusiestuurgroep is onlangs opgeheven. Daarom heb ik nu even geen taken meer in de gemeente. Dat is een bewuste keuze vanwege de grote afstand tussen wonen en werken, waardoor ik een deel van de week niet thuis ben. Vergaderen is voor mij dus lastig, meestal kan ik er niet bij zijn. En los-vast deel uitmaken van een werkgroep is niks voor mij. Als ik ergens voor ga, doe ik dat voluit. Dat lukt me in mijn huidige situatie niet – in de file doe je niet zoveel. Ik ben wel beschikbaar voor ‘losse klussen’, dat is beter inpasbaar in m’n agenda. Maar het blijft weinig natuurlijk. Daarom ben ik blij dat ik via mijn werk voor de dienstenorganisatie evengoed een bijdrage lever aan het plaatselijke kerkenwerk. Dat is dan weliswaar langs een omweg, maar dat is ook een weg.”

preek, dan wel in de Bijbellezing of een gezongen psalm. Je krijgt altijd iets mee waar je de rest van de week mee verder kunt. De kerk zie ik als toerusting om de relatie tussen God en mezelf goed DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER te houden. En mijn aanwezigheid drukt ook iets uit van betrokkenheid, loyaliteit aan de plaatselijke gemeente zelf.”

HOE IS JOUW GEMEENTE MISSIONAIR? DAAR INambtsdrager UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER “Als heb ik weleens roerige tijden meegemaakt. Op een avond ging de telefoon: een gemeentelid, om te vertellen dat hij voor me zou bidden. Dat ontroerde me diep. Die betrokkenheid op elkaar is zo belangrijk. Je merkt het misschien nog het meest als je zelf in de knoop komt. Kaartjes, bezoeken, onverwachtse hulp, het gebeurt vaak gewoon spontaan.

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

MissionairMENSEN kerk-zijn kan wat mij betreft ook nog op een andere manier: nodig eens iemand uit voor een kerkdienst. Betrek diegene bij wat je gelooft. Dan laat je zien wat God voor jou beteCOLLECTEN MENSEN ADVERTENTIES kent. Een initiatief als laagdrempelige BIJBELTEKSTEN TAIZÉ kerkdiensten zegt mij niet zoveel. Daar blijft een bezoeker toch nog anoniem, wat schiet je daarmee op? Als kerk moet je natuurlijk met je tijd mee, maar verander niet om te veranderen. COLLECTEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ dat de Maak hetMENSEN persoonlijk en zorg kerk voedsel biedt voor de ziel. ADVERTENTIES Dan wordt zichtbaar wat God allemaal uit te delen heeft. Dat is allemaal gratis verkrijgbaar, je hoeft er alleen maar in te geloven. Dat laten zien, is volgens mij de basis van missionair kerk-zijn.” IRENE VERSNEL communicatiemedewerker Protestantse Kerk

WAAROM GA JE NAAR DE KERK? “Nagenoeg elke zondag ben ik in de kerk te vinden. Voor mij is de eredienst een belangrijk moment van contact met de Schepper met wie ik een band ervaar. De liturgische invulling en de predikant zijn voor mij minder belangrijk dan het feit dat ik in de eredienst aanwezig wil zijn. Je kunt op meerdere manieren versterkt worden: is het niet in de

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

GEMEENTE -

Wie ál te vreemd is, is eigenlijk niet zo welkom Pastor Karen Gerritsen bestudeerde de positie van mensen die anders zijn in de kerk.

“Iedereen mag zichzelf zijn in de kerk, maar wie ál te vreemd is, is eigenlijk niet zo welkom.“ Karen Gerritsen onderzocht hoe ‘vreemde kostgangers’ in de kerk worden behandeld en adviseert nu predikanten hoe zij beter met die ‘andersen’ én afwijzende gemeenteleden kunnen omgaan. Die jongen met autisme en het syndroom van La Tourette kon opeens iets brullen of met zijn hoofd schokken. Sommige gemeenteleden vonden dat heel storend en reageerden misprijzend. “Je moet hem beter opvoeden!”, kreeg zijn moeder zelfs te horen. Uiteindelijk kwamen moeder en kind niet meer naar de kerk. Organist A durfde niet meer te spelen nadat hij vanuit de gemeente veel kritiek had gekregen. “Een aparte gozer, wat zonderling, intelligent, verlegen, en hij hield van dat orgel”, zegt dominee B. “Bijna niemand zag

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

met hoeveel machteloos verdriet hij rondliep.”

‘ANDERSEN’ “Predikanten zetten zich vaak enorm in, maar ondanks alle goede wil hebben mensen die ‘anders’ zijn dan gemiddeld, niet vanzelfsprekend een plek in de kerk”, stelt Karen Gerritsen vast. In het dagelijks leven begeleidt ze onder anderen ouders en verzorgers van kinderen met autisme. Voor het afstudeeronderzoek voor haar hbo-studie theologie interviewde zij predikanten over ‘mensen die anders zijn’ (‘andersen’) en hun positie in de kerk. Een andere manier van geloven dan de overige gemeenteleden, een andere seksuele geaardheid, een andere cultuur of leefwijze of een verleden als gedetineerde kunnen redenen zijn waarom iemand moeilijk in een geloofsgemeenschap wordt opgenomen. Ook een piercing, betweterige

hooggeleerdheid, autisme of psychiatrische bijzonderheden werken nogal eens belemmerend. In de stad wordt een ‘anderse’, bijvoorbeeld een dakloze, minder snel als ‘contrasterend’ ervaren omdat de diversiteit er groter is. In een dorp valt iemand eerder op, soms is daar juist veel openheid: ‘Ja, Pietje, die kennen we, die is altijd al een beetje raar geweest’. Het wordt, zo ontdekte Gerritsen, moeilijk als de gemeente te veel ‘last van’ iemand heeft, als die persoon te veel inspanning of aanpassing vergt.

PASTORAAT Dominees gaan verschillend met ‘andersen’ om. Gerritsen constateerde onder meer ‘apartheid’ (‘We hebben een speciale bijbelclub voor hen opgezet, da’s wel prettig’), ongelijkwaardigheid (‘Je kunt van hem natuurlijk niet zoveel verwachten’), ‘aanpasdwang’ (‘Hij is degene die anders doet, hij moet zich aanpassen’) en eenrichtingsverkeer (‘We hebben zoveel voor haar gedaan… en nou voelt ze zich nog niet echt welkom, hoe zou dat nou komen?’). ‘Andersen’ roepen diverse gevoelens op, onder meer afkeer, verveling, schrik en bezorgdheid. Predikanten hebben soms te weinig in handen om er iets aan te doen, vertelden ze aan Gerritsen, en vervolgens voelen ze zich boos of verbijsterd, ze zijn er moe en naar van: ‘Gemeenteleden hebben de mond vol van de Bijbel… maar in de praktijk niet’. Over hun eigen houding zijn ze veelal negatief; ze menen dat ze hebben gefaald of achten zich schuldig. Bewustwording van eigen negatieve gevoelens en de onderliggende gedachten is volgens Gerritsen een sleutel naar een opener houding tegenover ‘andersen’. Ze hanteert daarvoor de Option-methode die ze uit haar begeleidingspraktijk kent. “De eindoplossing voor alles heb ik niet, maar het kan al een heel verschil maken als je die ‘ingewikkelde anderse’ niet ziet als een probleem dat je moet oplossen of als iemand voor wie je zorgt of wat organiseert. Er ging een ander laatje open toen ik de predikanten vroeg: ‘Wat zou je die ‘anderse’

nou gunnen? ‘Wat ik het liefst voor ze zou willen? Dat ze ruimte voelen om zichzelf te zijn. Dat ze eerlijk durven zijn. Dat er liefde is. Nu ik er zo over nadenk, krijg ik allerlei ideeën…’, zeiden de dominees. Ze konden ineens veel beter bedenken hoe ze dat vorm zouden kunnen geven.”

die nu eens niet vertelt over zijn aandoening maar over zijn hobby, krijgt daarmee een eigen gezicht. En die man met het downsyndroom deelt nu het brood uit tijdens de avondmaalsviering. In zijn mooiste pak en op zijn manier. Soms krijgt een gemeentelid er een schouderklopje bij.”

IEDEREEN EEN ZIEL

JAN KAS

Predikanten dienen zich volgens Gerritsen ook bewust te zijn van hun ‘theologische overtuigingen’. "Dan benoem je iemand, zoals een van mijn respondenten deed, als ‘gebrokene van geest’, waar je voor moet zorgen, en dat ben je dan zelf blijkbaar niet. Daarmee creëer je verschil. Dat heeft invloed op je gedrag naar die persoon toe." Als je daarentegen ervan uitgaat dat iedereen in de kerk een ziel is, zoals een predikant zei, heb je al een veel ‘gelijkwaardiger’ gevoel over die ander. Dan kun je zelfs gaan genieten van al die bijzondere figuren in de kerk en hun aanwezigheid als een verrijking zien. Uit vervolgonderzoek met workshops voor predikanten blijkt overigens dat geestelijk verzorgers in de geestelijke gezondheidszorg een voorsprong hebben in het denken op deze manier.”

freelance jouranalist

elf te “ Gun ‘andersen’ de ruimte zichz en ga niet voor ze 'zorgen.' "

zijn,

WIE ZICH ERGERT Die welwillende benadering betreft ook gemeenteleden die moeite hebben met een ‘anderse’. “Als pastor stel je hen dan een vraag: U vindt het moeilijk? Zullen we daar eens over praten? Dan komt er als het goed is ruimte, in plaats dat mensen zich blijven ergeren.” Gerritsen ziet predikanten als ‘voortrekker’ in deze aanpak. “Maar iedereen in het pastoraat en in wezen elk gemeentelid zou er zo mee kunnen omgaan. Voor predikanten is het belangrijk dat hun kerkenraad hen ondersteunt en stimuleert dat iedereen in de gemeente eerlijk kan spreken over eigen moeiten en wensen, ook de ‘anderse’. Ervaringen van gemeenteleden en anderen die actief zijn in de geestelijke gezondheidszorg of in buurtwerk kunnen daarbij helpen.”

GEZICHT In de praktijk levert die andere kijk bijzondere voorbeelden op. “Die jongen

Wie meer wil weten over dit onderwerp kan contact opnemen met Karen Gerritsen, e-mail: klusvaninclusie@gmail.com

‘KIJK NIET NAAR ETIKET, MAAR NAAR BEHOEFTE’ “Lang niet iedereen begrijpt de taal in de kerk gemakkelijk”, concludeert pastor Karen Gerritsen in haar eindscriptie hbo-theologie. “Er is een bijbelvertaling in eenvoudige taal. Er zijn aangepaste vieringen voor mensen met een verstandelijke beperking. Toegankelijke vieringen in kerken-met-stip zijn extra op ex-gedetineerden ingesteld. Daar komen ook daklozen en mensen die met psychiatrie te maken hebben op af. Er zijn meer groepen die behoefte hebben aan eenvoudiger taalgebruik. Waarom geen ‘kerkdiensten in klare taal’ op gezette tijden en plaatsen, voor ieder die daar behoefte aan heeft? Ook ‘gewone’ gemeenteleden merken dat de boodschap dan gemakkelijker binnenkomt – net als het kinderpraatje soms veel doet met volwassenen. Ook voor buitenkerkelijke mensen kan dat wat zijn, of voor de allochtoon die de taal nog niet zo beheerst. Zo is er ruimte gemaakt voor verschil in taalbehoefte of taalvoorkeur, zonder mensen te veroordelen tot een doelgroep met etiket.”

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

Internetnieuwtjes

Een website voor uw gemeente: Te moeilijk? Te duur? Niet haalbaar? Kijk eens op www.protestantsekerk.net!

DIGITALE OECUMENE-SCAN

www.raadvankerken.nl De Raad van Kerken heeft een digitale scan ontwikkeld waarmee plaatselijke kerken hun oecumenische ontwikkeling kunnen verkennen. In tien minuten tot een kwartier beantwoordt de bezoeker van de website 25 vragen. Op basis daarvan volgt er een rapportcijfer voor de plaatselijke oecumene, compleet met een beoordeling van de situatie en suggesties voor verdere stroomlijning van de samenwerking. Voor zover bekend gaat het om een uniek initiatief. Het idee is ontstaan bij de werkgroep Convenanten. Deze groep heeft talloze plaatselijke raden van kerken bezocht en had behoefte aan een gemakkelijk toegankelijke digitale vragenlijst, waarmee kerkelijke vrijwilligers een rapportage ontvangen en beleid kunnen ontwikkelen. Het bureau van de Raad heeft de test opgesteld in nauwe samenwerking met programmeur Robert Vonk.

ROUWZORG OP MAAT

COMBI VAN KERKBEURZEN

› www.rouwzorgamsterdam.nl

› www.kerkengemeente.nl

Wie in Amsterdam hulp zoekt op het gebied van rouw kan terecht op deze nieuwe site. Er staat informatie op over lotgenotengroepen, individuele begeleiding en rouwcafé’s. Wie wil praten over het verlies van een dierbare kan zich ook aansluiten bij een groep. De Protestantse Kerk Amsterdam participeert in het aanbod. Initiatiefnemer is de Stedelijke Werkgroep Rouw, bestaande uit hulpverleners en non-profitorganisaties voor rouwzorg.

De vakbeurs Kerk en Gemeente vindt plaats op 20 en 21 maart 2015 in de Utrechtse Jaarbeurs. Op de beurs staan leveranciers van diensten en producten aan kerkrentmeesters, beheerders en kosters. Door de beurs te combineren met het inspiratie-evenement Leven & Geloven (met workshops, lezingen, debatten en optredens) en Lees en Luisterbeurs (brancheorganisatie voor christelijke boeken en muziek) verwachten de organisatoren veel bezoekers.

PREEKBEURTENZOEKER

CHRISTIEN VERTELT…

› www.protestantsekerk.nl/

› www.protestantsekerk.nl/ pcte

preekbeurten

De Preekbeurtenzoeker van www.protestantsekerk.nl is begin oktober officieel online gegaan. Gemeenten kunnen hier beschikbare voorgangers vinden voor preekbeurten, speciale vieringen of bijzondere gelegenheden. De Preekbeurtenzoeker is vooral gemaakt voor makers van het preekrooster en liturgiecommissies. Zij kunnen zoeken op datum, en daarna verfijnen op reisafstand, functie of ‘kleur’ (bloedgroep/ligging/modaliteit). In een 'visitekaartje' kan de zich aanbiedende voorganger zich wat uitgebreider voorstellen.

De vragenlijst is getest bij diverse vrijwilligers. ‘De reacties waren positief, zij het soms ook confronterend’, aldus een woordvoerder van de Raad van Kerken. ‘Je krijgt na tien minuten een rapportcijfer en als dat laag uitvalt, is dat nooit leuk. Er zijn ook mensen die er moeite mee hebben dat ze alleen ‘ja’ of ‘nee’ mogen invullen. Soms zou je het willen nuanceren. Maar over het algemeen is de feedback bemoedigend. De gedetailleerde rapportage helpt plaatselijke raden aan concrete doelstellingen’. De oecumene-scan is te vinden op www.raadvankerken.nl; links boven staan de woorden ‘Doe de oecumene-scan’. Wie daarop klikt, komt vanzelf in het programma.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

Bij de cursusberichten in Kerkinformatie van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) vind u altijd een foto van ‘Christien’. Als ‘modelcursist’ vertelt Christien in een animatiefilmpje op de PCTE-site waarom zij pastoraal werk in haar gemeente doet en hoe zij daarin – al lerend – is gegroeid. Tegelijk wordt verteld wat het PCTE op het terrein van leren in de kerk heeft te bieden.

MISSIONAIR WERK -

De Herberg: present zijn in de samenleving Open, gastvrij en naar buiten gericht zijn. Dat is de wens van de Protestantse Gemeente Vlissingen. En waar kun je daar beter inhoud aan geven dan in de binnenstad, daar waar de mensen zijn, op een duidelijk zichtbare plek?

Je kunt er niet omheen. Op een toplocatie in de Vlissingse binnenstad staat De Herberg, “dé plek om op verhaal te komen” volgens de boodschap op de ramen. Het is plezierig binnenstappen in deze grote, lichte ruimte, waar een gastvrouw onmiddellijk vraagt of je iets wilt drinken en waar een grote leestafel aanwezig is met allerlei kranten en tijdschriften. Zoek je liever de stilte, dan kan dat ook: in een aparte kamer is een stiltehoek gemaakt. “We zijn ontzettend blij met dit pand”, vertelt Lenie van der Heide, coördinator van de vrijwilligers. “Het heeft binnen onze gemeente echt nieuw elan gegeven. Het bindt mensen samen. De vrijwilligers én de mensen die hier binnenkomen.”

TWEE KERKEN DICHT De Protestantse Gemeente Vlissingen heeft de afgelopen jaren twee kerkgebouwen moeten afstoten. De Sint Jacobskerk in de binnenstad is als enige overgebleven voor de 1700 leden tellende gemeente. Een van de twee predikanten is ds. Wout Alserda. “Toen ik hier in 2010 kwam, was het

proces van fuseren en kerkgebouwen afstoten volop aan de gang. Er was al sprake van één kerkenraad. Ik werd niet gekoppeld aan een kerkgebouw maar ben voor heel Vlissingen benoemd. In De Herberg heb ik een wekelijks ‘spreekuur’.” Wim Heijstek, voorzitter van de kerkenraad: “Toen we de zaken een beetje op orde hadden, zijn we gaan kijken wat we als kerk voor ‘buiten’ kunnen betekenen. Dat viel samen met de behoefte aan een ontmoetingscentrum waar we door de week activiteiten kunnen organiseren.” Het idee van De Herberg was geboren. Een pand werd gezocht en verbouwd. Vrijwilligers werden gezocht als gastvrouwen en -heren. “We zijn gewoon ergens begonnen”, vertelt Lenie. “Het krijgt nu langzamerhand vorm, en we gaan stap voor stap verder. We hebben een missionair werkplan opgesteld met ideeën om vanuit dit pand in het midden van de Vlissingse samenleving present te zijn. Zo willen we een programma aanbieden bij bestaande evenementen als het straatfestival en Sail Vlissin-

gen. We hopen een missionair werker aan te stellen die daar werk van gaat maken.”

WENSEN Het begin is er en lijkt veelbelovend maar er blijft nog wel wat te wensen over. Lenie ziet graag een diaconale poot aan het geheel. “Het zou mooi zijn wanneer we het pand hierachter ook kunnen huren, dan hebben we een ruimte waarin we mensen helpen met formulieren invullen, waar de voedselbank pakketten uit kan delen, waar het maatschappelijk werk zou kunnen zitten… Dat is wel mijn droom.” Wouts ideaal is een samenwerkingsverband met alle kerkgenootschappen en maatschappelijke organisaties in de stad. “Het is hier nog heel erg ‘van ons’, dat zie ik graag breder. Uiteindelijk staan we allemaal voor hetzelfde.” Wim hoopt dat De Herberg de nieuwsgierigheid van veel mensen prikkelt naar wat de kerk te bieden heeft. “En dan bedoel ik nadrukkelijk niet dat we hopen dat De Herberg mensen de kerk in krijgt, maar dat de mensen in deze stad erachter komen dat ze mogen zijn wie ze zijn, dat ze geliefde mensen zijn. De kerk heeft een rijke traditie in vormen waarin dat te beleven is.” JANET VAN DIJK communicatieadviseur in de Protestantse Kerk

Ds. Wout Alserda (rechts) houdt spreekuur in De Herberg.

MISSIONAIRE MODELLEN Hoe kunnen we kerk zijn in onze eigen context? De Protestantse Kerk reikt dertig kansrijke missionaire modellen aan. Kerkinformatie laat gemeenten zien die hun missionaire mogelijkheden goed benutten. De modellen kunt u vinden op www.protestantsekerk.nl/ missionair > 30 modellen.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

SYNODE -

Kleine synode geeft voordeeltje terug aan gemeenten Dankzij een overschot van 4,7 miljoen krijgen veel plaatselijke gemeenten in de Protestantse Kerk geld terug. Dat heeft de Kleine Synode op 19 september besloten tijdens de behandeling van de jaarrekening 2013 van de Centrale Kas Predikantstraktementen. Het eenmalige voordeel wordt verrekend met de gemeenten in 2015. Het overschot is ontstaan doordat plaatselijke gemeenten in 2013 meer traktementsgeld hebben afgedragen dan nodig was om de salarissen van de predikanten te betalen. Oorzaak hiervan is dat de traktementen zijn gekoppeld aan de ambtenarensalarissen. Omdat de overheid sinds 2012 de salarissen van de ambtenaren heeft bevroren, hoefden de begrote traktementstijgingen niet uitbetaald te worden. Daarnaast waren er meevallende uitgaven voor wachtgelden en pensioenpremies.

NIEUWE AFDRACHT-CIJFERS De Kleine Synode besloot van het overschot 2 miljoen toe te voegen aan de algemene reserve en 2,7 miljoen aan de gemeenten terug te geven via de Begroting voor 2015. Dat betekent dat veel gemeenten met een eigen predikant volgend jaar een lagere bijdrage betalen dan ze normaal gesproken zouden hoeven. •G emeenten met een fulltime predikant betalen een bezettingsbijdrage van € 72.468,- per predikant.

• Gemeenten die vacant zijn betalen een vacaturebijdrage van € 7.836,per fulltime vacature. • Gemeenten zonder predikant betalen een beschikbaarheidsbijdrage van € 960,-. Alle gemeenten zijn eind september per brief op de hoogte gesteld van de eenmaligheid van dit voordeel in 2015.

PERMANENTE EDUCATIE KOMT TRAAG OP GANG Met bezorgdheid reageerde de Kleine Synode op het bericht dat predikanten en kerkelijk werkers nog te weinig gebruikmaken van de regeling voor Permanente Educatie die de kerk sinds 2012 kent. Omdat uit de centrale kas voor de predikantstraktementen een deel van de kosten worden betaald, is de beleidscommissie Predikanten en Kerkelijk Werkers hier ook bij betrokken. Jaarlijks wordt voor de permanente educatie een flink bedrag uitgetrokken, maar helaas wordt dat nog onvoldoende benut.

“Dat is een probleem”, erkende Haaije Feenstra, directeur van de dienstenorganisatie. “Er zijn minder deelnemers, dus lagere kosten, maar die krijgen we dan later. Je zou misschien verwachten dat vooral de oudere predikanten het erbij laten zitten, maar dat blijkt helemaal niet zo te zijn: onder alle leeftijden is er te weinig participatie. We moeten bij predikanten en kerkelijk werkers aandringen: maak gebruik van je recht op permanente educatie! Velen uit het bedrijfsleven zouden jaloers zijn op zo’n mooie regeling. En het is belangrijk voor de kerk waarin je dient. We evalueren na vijf jaar. Maar ja, als te weinig mensen er gebruik van maken, kunnen we het geld voor permanente educatie natuurlijk niet blijven reserveren.” Diaken J.H. de Vries vertelde in de classis Zoetermeer betrokken te zijn bij de aanvragen voor permanente educatie. “Ongeveer vijftig procent van degenen die in aanmerking komen, hebben zich aangemeld.” Een mooie score, vond hij. “Maar ik wil de classicale vergaderingen ook waarschuwen. Sommige predikanten proberen toch een langere aaneengesloten studieperiode te maken en wachten tot het laatste jaar van de vijfjaarlijkse cyclus. Dat heeft het risico van een stuwmeer, in de vraag naar studieaanbod en financieel.” FRANS ROZEMOND eindredacteur Kerkinformatie

MEER WETEN? De kleine synode telt 20 leden die tegelijk ook lid zijn van de generale synode. Zij vergadert enkele keren per jaar over financiën, personeel en organisatie van de kerk en haar dienstenorganisatie. Zie voor alle rapporten die op 19 september werden behandeld: www.protestantsekerk.nl > Actief in de kerk > besturen > synode > agenda. Verslagen zijn te vinden via dezelfde route, onder: verslagen en besluiten.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

Gemeenteadviseurs voor alle diaconale vragen

KERK IN ACTIE -

Een diaconaal onderwerp of zending onder de aandacht brengen van de gemeente kan lastig zijn. Niet ieder gemeentelid ‘heeft’ daar tenslotte wat mee. Dus hoe pak je dat aan? Een blik van ‘buiten’ kan helpen bij dit soort diaconale vragen. Daarom heeft Kerk in Actie sinds 1 september gemeenteadviseurs die plaatselijke gemeenten ondersteunen. Hoe betrek je als ZWO-groep de gemeente bij een (wereld)diaconaal onderwerp of bij zending? En hoe maak je als diaconie een keuze als er talloze vragen om financiële steun binnenkomen? Veel diaconieën en ZWO-groepen hebben te maken met dit soort kwesties. Voortaan kunnen zij deze voorleggen aan de gemeenteadviseurs van Kerk in Actie. Op 1 september is een nieuw team van zes gemeenteadviseurs van start gegaan. Zij denken mee met diakenen en ZWO-groepen over bijvoorbeeld jongerenacties, collecten, cursussen of een themajaar. Het nieuwe team gemeenteadviseurs komt in de plaats van de gemeenteadviseurs Kerk in Actie Interactief. Zij vormen een schakel tussen het landelijk dienstencentrum en de plaatselijke gemeenten.

jongerenacties en landelijke collectes tot bestemd geven, van het meedoen aan een themajaar tot aan het volgen van cursussen via het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE). Ook weten zij alle ins en outs over de Veertigdagentijdcampagne, de kerstcampagne, de Landelijke Diaconale Dag of het steunen van een specifieke partner of uitgezonden medewerker. Kerk in Actie heeft bovendien een Keuzewaaier ontwikkeld die gemeenten samen met de gemeenteadviseur kunnen gebruiken bij het maken van een goede keuze bij de vele aanvragen voor financiële steun. Samen met de andere regionale gemeenteadviseurs van de Protestantse Kerk kunnen de gemeenteadviseurs van Kerk in Actie de plaatselijke gemeenten optimaal ondersteunen: zij zijn er voor alle diaconale vragen.

MOGELIJKHEDEN De gemeenteadviseurs brengen, elk in een eigen regio, de mogelijkheden van Kerk in Actie onder de aandacht: van

MARUSJA AANGEENBRUG communicatiemedewerker Kerk in Actie

GEEN KEUZESTRESS DANKZIJ DE KEUZEWAAIER Hoe ga je als kerk om met alle aanvragen voor financiële steun? Als steun in de rug voor diaconieën, ZWO- en zendingscommissies heeft Kerk in Actie de Keuzewaaier ontwikkeld. Met dit handzame stappenplan maken gemeenten gerichte keuzes. Diaconieën, ZWO- en zendingscommissies krijgen nogal wat verzoeken om financiële steun, maar ze kunnen lang niet overal op ingaan. Zo heeft een gemeentelid bijvoorbeeld een mooi, kleinschalig project opgezet, heeft een goed doel een aanvraag ingediend voor een collecte en ligt er tevens een verzoek om steun van een landelijke organisatie. Maar de middelen zijn beperkt, dus welk project komt uiteindelijk in aanmerking voor steun? De Keuzewaaier helpt gemeenten om in vijf stappen tot een goede afweging te komen. Bij elke stap vallen er aanvragen af, zodat er een selectie van doelen overblijft die past bij de gemeente. De Keuzewaaier is verkrijgbaar via de gemeenteadviseur. Hij of zij kan ook adviseren over het gebruik van de Keuzewaaier. Voor contact met de gemeenteadviseurs van Kerk in Actie, zie www.kerkinactie.nl/gemeenteadviseurs.

Het team gemeenteadviseurs bestaat uit (bovenste rij v.l.n.r) Ard-Jan Kok, Renate Barendregt, Matthijs Geluk, Elise Kant en (onderste rij v.l.n.r.) Evelien Vrolijk, Cees van den Berg, Jaantje Vink en Karel Jungheim. Renate Barendregt zorgt voor de dagelijkse coördinatie van het team, Kees van den Berg is eindverantwoordelijk voor het team. Ard-Jan Kok is gemeenteadviseur namens Luisterend Dienen, de samenwerking tussen de Protestantse Kerk en de Gereformeerde Zendingsbond op het gebied van diaconale toerusting.

MEER WETEN? Op www.kerkinactie.nl/gemeenteadviseurs staat welke gemeenteadviseur beschikbaar is voor welke regio. Voor meer informatie, neem contact op met Renate Barendregt, coördinator van het team, r.barendregt@pkn.nl.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

BEROEPINGSWERK -

‘Domineedate’ voor proponenten en beroepingscommissies Het Mobiliteitsbureau van de Protestantse Kerk in Nederland organiseert voortaan jaarlijks een ‘dominee-date’. Beroepingscommissies kunnen kennismaken met aanstaande predikanten die op zoek zijn naar een vacante gemeente. De eerstvolgende kerkelijke ‘speeddating’ is vrijdagmiddag 9 januari in het Protestants Landelijk Dienstencentrum in Utrecht. Vorig jaar mei had de eerste ‘dominee-date’ plaats, toen georganiseerd door de theologenbeweging ‘Dominee 2.0’ en het Mobiliteitsbureau. In een aantal gevallen leidde het speeddaten voor zowel proponenten als gemeenten tot een positief resultaat. Kerkinformatie vroeg twee deelnemers naar hun ervaring.

Ds. Anne-Meta Kobes onderweg

met haar toga.

De aanstaande dominee ‘Je kijkt elkaar in de ogen’ Ds. Anne-Meta Kobes-Gerritsen (27) werd in februari bevestigd als wijkpredikant van de protestantse gemeente in Heerenveen. De speeddate was het eerste contact. “Ik moest nog afstuderen en de beroepingscommissie was ook maar net begonnen met haar verkenning. Dat liep mooi samen.”

DE SPEEDDATE LEEK JE WEL WAT? “Het einde van mijn studie kwam in zicht. Ik begon me af te vragen wat voor type gemeente bij me zou passen. Dit was een mooie kans om in één keer een heleboel gemeenten met

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

elkaar te vergelijken. Het ging in een flitsend tempo achter elkaar door. Drie minuten per gemeente.”

DAT WAS NIET TE KORT? “Voor een eerste indruk was het prima. Het is wel interessant wat gemeenten als eerste over zichzelf vertelden en wat ze als eerste aan jou vroegen. Dat zette vaak de toon.” Je had een goed gevoel bij je huidige gemeente? “Absoluut. Heerenveen stond bij mij in de top-drie die je na afloop moest opstellen. Vanaf het begin hadden we een goed contact.”

JE HEBT OOK ANDERE MOGELIJKHEDEN BENUT? “Ik heb gesolliciteerd op advertenties in Kerkinformatie, maar met Heerenveen ging het al zo snel goed, dat ik maar vier sollicitatiebrieven de deur uit heb gedaan, inclusief die naar Heerenveen.”

ER WAS EEN KLIK, DUS. “Zonder meer. Maar de speeddate is alleen een start. Daarna was er de

gewone beroepingswerk-procedure, met gesprekken en het bijwonen van een kerkdienst. Heerenveen plaatste ook een advertentie, waarop andere kandidaten reageerden. Ik bleef uiteindelijk over.”

DE SPEEDDATE IS EEN GOED INITIATIEF? “Je kijkt elkaar in de ogen. Als ze aan je zien dat je betrokken bent is dat anders dan wanneer je ‘Ik ben betrokken bij de kerk’ in je brief zet. Ik kreeg ook leuke vragen – ‘Hoe zou je dit doen?’ – waarop ik concreet kon antwoorden. Je leert meteen jezelf presenteren. Heel kort formuleer je hoe je predikant wilt zijn. Ik vertelde over mijn ervaring van zeven jaar in het jongerenwerk in Amsterdam en mijn enthousiasme voor een kerk die naar de toekomst kijkt.”

JE KIJKT POSITIEF TERUG? “Voor beide partijen was het een experiment. Voor mij de eerste baan, voor de gemeente de eerste keer dat ze een proponent heeft. Nu, na een half jaar kunnen we zeggen dat het een goede match is.”

Jacco Kroon was voorzitter van de beroepingscommissie van de Protestantse Gemeente in Nigtevecht. In april werd de nieuwe predikant bevestigd: ds. Arie de Winter, die ook deelnam aan de speeddate. “De speeddate was een van de mogelijkheden om een nieuwe dominee te zoeken. Daarnaast hebben we gewerkt met namen die gemeenteleden hadden aangedragen en de lijst van tien mogelijke kandidaten die we van het landelijk dienstencentrum ontvingen.”

De vacante gemeente

DE SPEEDDATE WAS ZINVOL?

‘Een snelle voorselectie’

“Heel snel kregen we zo een voorselectie van kandidaten. Daar hebben we zeker profijt van gehad. Er kwamen twee personen uit met wie we verder de procedure in wilden en twee anderen die mogelijk in aanmerking kwamen. Anders moet je op internet op zoek gaan naar nadere informatie en wellicht een preek of kerkdienst die je kunt beluisteren, je vraagt om een cv die je doorneemt en je bent zo een vergadering van de beroepingscommissie verder voordat je hebt beoordeeld of iemand een geschikte kandidaat is. Dit is effectiever.”

IS DRIE MINUTEN NIET TE WEINIG? “Van tevoren hadden we van alle proponenten een cv gekregen, met informatie over opleiding en ervaring. Als je meteen concludeert dat iemand niet bij je gemeente past is drie minuten meer dan genoeg. En drie minuten is voldoende om te kunnen bepalen: Met die en die willen we graag een vervolggesprek.”

DS. DE WINTER WAS OOK BIJ DE SPEEDDATE. “Hij was een van de twee kandidaten met wie we zeker verder wilden. We waren meteen al enthousiast.”

Jacco Kroon

DE PROPONENTEN MAAKTEN OOK KENNIS, MET VACANTE GEMEENTEN… “We moesten vertellen wie we waren en wat voor predikant we zochten, ja. Wel goed, zo’n bewustwording. Je denkt erover na hoe je je eigen kerk presenteert.”

ALS DE GEMEENTE IN DE TOEKOMST WEER EEN DOMINEE ZOEKT, GAAN JULLIE DAN OPNIEUW SPEEDDATEN?

Voor nadere informatie of vragen: mail naar arbeidsbemiddeling@pkn.nl, tel. (030) 880 15 05.

“Zeker weten. Je krijgt in korte tijd een goede indruk, je voert open gesprekken en iedereen heeft gelijke kansen.” JAN KAS freelance journalist

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

JOP -

Sirkelslag, meer dan een spelletje Wanneer is een jeugdactiviteit geslaagd? Wanneer is het van echte waarde? Als er meer jeugd naar de kerk gaat? Als jongeren actief worden in de gemeente? Als er meer kinderen lid worden van de club? Een spel dat één avond in het jaar wordt gespeeld, kan toch niet van blijvende waarde zijn? Het spel is misschien geslaagd, maar van echte waarde? Nee. Of toch? Sirkelslag is een spel dat één keer per jaar in jeugdgroepen van de Protestantse Kerk wordt gespeeld. Het is een beproefd concept. Dit seizoen viert Sirkelslag haar tweede lustrum. De Noord-Hollandse stichting Sirkel is er ooit mee begonnen, met veel succes in die provincie. Nu wordt het al tien jaar in heel Nederland gespeeld in kindergroepen en jongerengroepen. Mooie aanlei-

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

ding om eens na te gaan wat het succes is van dit spelfenomeen van en voor de lokale gemeenten. Is het zomaar een spelletje, of van grotere betekenis?

HOE HET WAS Ooit werden de opdrachten van het spel in een envelop per post verzonden en wist je als deelnemer alleen van horen zeggen dat ook andere groepen het spel speelden. De opdrachten waren geheim en de leiding werd op het hart gedrukt om de verzegelde envelop met opdrachten pas klokslag 19.30 uur in de spelgroep te openen. De creatieve en actieve spelopdrachten werden – net als nu nog trouwens – beoordeeld door een jury die het scoreformulier invulde en de resultaten mailde naar het centrale Sirkelslagteam. Een of twee dagen later waren de scores geanalyseerd en vergeleken en kon op internet

het verlossende rijtje verschijnen: wie had gewonnen?!

HOE HET IS Tegenwoordig is Sirkelslag een grootse live cross-mediale belevenis. De spelopdrachten worden via internet (Sirkelslag YOUNG) of dvd (KIDS) door middel van filmpjes en animaties uitgezonden. De jury plaatst de behaalde resultaten met foto’s en gescoorde punten direct online, zodat alle deelnemende groepen al spelend hun plaats in de wedstrijd kunnen bepalen ten opzichte van de honderden andere groepen. Op de Facebookpagina kunnen groepen zelf reacties, foto’s en filmpjes plaatsen. En met duizenden tweets laten de deelnemers tijdens het spel aan andere deelnemers en heel Nederland weten waar ze mee bezig zijn.

MEEST GETWITTERD “Het was een complete chaos, maar ontzettend geslaagd!!! #Sirkelslag met gave opdrachten.” “Indrukwekkend, grootmoeder van 72 komt meedansen in de sing-along als de jeugd maandag voor haar bidt, openhartoperatie.” Zomaar wat tweets van Sirkelslagspelers tijdens of vlak na het spel. #sirkelslag behoorde die avond tot de meest getwitterde onderwerpen, terwijl het gespeeld werd op de openingsdag van de Olympische Spelen. En zo won #sirkelslag het die avond van #OS, met als neveneffect dat veel mensen die het spel niet kenden een kijkje gingen nemen bij @Sirkelslag om te zien wat dat in vredesnaam voor fenomeen was dat de Olympische Spelen te boven ging!

VERBINDEND Wat altijd is gebleven, is het groepsgevoel dat deelnemers krijgen door Sirkelslag. De saamhorigheid in de eigen groep, het samenwerken en de motiverende teamspirit krijgen door Sirkelslag een enorme oppepper. Heel goed dus voor de opbouw, het teamgevoel en het onderling vertrouwen in de groep. Kinderen en jongeren vinden het een topavond. Het geeft hun het gevoel dat ze niet de enigen zijn die iets met kerk en geloof hebben. En dat gevoel is voor iedereen, maar zeker ook voor kinderen en jongeren, ongelooflijk fijn en bemoedigend. Het spel is zo geloofwaardig voor de jeugd, dat het één van die momenten in het kerkelijk jeugdwerk is waarbij veel vriendjes en vriendinnetjes zonder kerkelijke binding meekomen. Zelfs in

kerken waar nauwelijks ‘eigen’ jeugd meer was, is meer dan eens een gelegenheidsgroep voor het spel Sirkelslag ontstaan. Sommige van die groepen zijn met elkaar blijven optrekken als jeugdgroep.

BIJBELS THEMA Sirkelslag heeft altijd een Bijbels thema. Over dat thema krijgen de deelnemers opdrachten: iets creatiefs maken, iets uitdagends doen, in actie komen binnen een bepaalde tijd. Op speelse wijze zijn inhoud en leuke spelopdrachten verweven. De opdrachten blijven altijd tot het laatste moment geheim, maar het thema is vooraf al wel bekend. De komende jaren zullen de thema’s (wereld)diaconaal georiënteerd zijn. Hiervoor is een samenwerking aangegaan tussen JOP (als organisator van Sirkelslag) en Kerk in Actie. Door de samenwerking met Kerk in Actie biedt het spel volop kansen om jeugd in de gemeente te betrekken bij diaconaat en ZWO-thema’s. Zo heeft Sirkelslag dit seizoen het thema: Een wereld te winnen. Op grappige, creatieve en originele manieren concentreren duizenden kinderen en jongeren zich op de schepping. Op leeftijdseigen wijze komen onderwerpen aan de orde als ‘milieuvriendelijkheid’, ‘arm-rijkverhoudingen in de wereld’ en de vraag ‘wat hebben jouw supergoedkope hippe T-shirts er eigenlijk mee te maken?’ Kortom, het spel slaat hiermee een brug tussen jeugdwerk en (wereld)diaconaat. Wellicht biedt het een mooie opmaat om nadien nog eens verder op zoek te gaan naar verbindingen tussen het jeugdwerk, ZWO-onderwerpen en/of de diaconie.

ten diepste gaat om het delen van geloof, hoop en liefde? Dat deelnemers groeien in geloof, hoop en liefde? Het gaat er dan om dat een activiteit verbindt, bemoedigt, enthousiasmeert, je bewust maakt van je rol als christen in de wereld, je doet groeien of verdiepen. Een spel als Sirkelslag kan en doet dat laatste. Daarbij draait het om de inhoudelijke essentie. JOP, organisator van Sirkelslag, is benieuwd naar uw antwoord. Wanneer vindt u uw kerk, uw (jeugd) werk geslaagd? Wat is voor u en uw kerk de essentie? Wat drijft u als christen en als gemeenschap? ASTRID DAMSTRA specialist jeugddiaconaat en communicatieadviseur Sirkelslag bij JOP

WAARDEVOL? Terug naar de vraag: hoe waardeer je zaken? Wanneer is iets geslaagd? Als mensen, of specifieker, jongeren en kinderen in de kerkdienst komen? Als er aantallen worden bereikt? Als de clubs vol zitten? Is het niet zo dat het

WAT IS SIRKELSLAG? Sirkelslag is een creatief en actief spel rond Bijbelse thema’s. Voor kinderen in de basisschoolleeftijd van groep 6, 7 en 8 vindt Sirkelslag KIDS plaats op 7 november. Voor jongeren tussen 12 en 16 jaar is Sirkelslag YOUNG, dat gespeeld wordt op 6 februari 2015. Sirkelslag spelen kinderen en jongeren in een groep in de eigen woonplaats tegen honderden andere groepen in heel Nederland. Voor meer informatie en aanmelden, kijk op: www.sirkelslag.nl.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

Predikantendag 2014

Ruim 500 predikanten en kerkelijk werkers bezochten op 22 september de landelijke predikantendag, die gehouden werd ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de Protestantse Kerk. In de Nieuwe Kerk in Amsterdam luisterden de weleerwaarden naar onder meer naar de Engelse theoloog Alister McGrath over de toekomst van de kerk en de rol van de predikant daarin. Prof. dr. Mecheld Jansen, vanaf 8 december rector van de Protestantse Theologisch Universiteit sprak de aanwezigen toe, over 'Protestants pionieren in de polder'. Medewerking verleende onder meer het Vocaal Theologen Ensemble onder leiding van Hanna Rijken.

TOGASHOOT De ‘togashoot’ op de Dam kreeg veel media-aandacht. Ds. Robert-Jan van Amstel schreef in zijn blog iBelieve dat hij een enerverende en mooie dag had beleefd. “Zelf draag ik geen toga meer sinds 2012, ik heb de mijne thuisgelaten. Het was leuk om tussen al die zwarte, witte, beige, gebroken-witte en grijze toga’s te staan.” Teksten van toespraken en/of samenvattingen van lezingen die gehouden zijn tijdens de predikantendag zijn te lezen via www.protestantsekerk.nl/ predikantendag

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

BERICHTEN

Kerkfusies vergeleken In het kader van het tienjarig bestaan van de Protestantse Kerk is in september het boek The Protestant Church in the Netherlands: Church Unity in the 21st century – stories and reflections’ verschenen. Daarin wordt de ervaring van de Protestantse Kerk in Nederland Als verenigde kerk gerelateerd aan die van andere verenigde kerken in de wereld. Het boek verscheen

onder redactie van dr. Arjan Plaisier en prof. dr. Leo J. Koffeman en werd op 16 september aan het moderamen van de synode gepresenteerd, in aanwezigheid van een aantal gasten uit verenigde en zich verenigende kerken in het buitenland. Het boek is te bestellen in de boekhandel (ISBN 978-3-643-90530-7) en kost € 29,50.

Wat vindt dominee zelf? Deze zomer hebben predikanten en kerkelijk werkers een online onderzoek ingevuld over hoe zij hun werk beleven. Het onderzoek werd georganiseerd door de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk en bestond uit circa honderd open antwoorden. Er waren 1131 respondenten, dat is 35% van iedereen die werd aangeschreven.

Bij dit nummer van Kerkinformatie ontvangt u een bijlage met een selectie van de meest opvallende resultaten, voorzien van commentaar door deskundigen. Hoogleraren, predikanten, een psycholoog en anderen vertellen wat hen verbaast of juist niet, geven hun kijk op de onderwerpen en soms ook advies aan de respondenten en de onderzoekers. Deze uitgave is ook te downloaden via www.protestantsekerk.nl/panel

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

MIGRANTENKERKEN -

Samenwerken met migrantenkerken Migrantenkerken blijven voor protestantse gemeenten te vaak wat onzichtbaar. Maar er zijn ook mooie voorbeelden van hoe het anders kan. In een drieluik over lokale contacten met migrantenkerken deze maand deel 1: Utrecht

‘Een droom die met kleine stapjes wordt verwezenlijkt’ Migrantenkerken organiseren jaarlijks een choirfestival in de Utrechtse Triumfatorkerk.

”Mijn droom is dat alle vijftig protestantse gemeenten in de classes Utrecht en Zeist een eigen relatie krijgen met een van de vijftig migrantenkerken in deze regio. Het is niet noodzakelijk dat alle migrantenchristenen naar de Protestantse Kerk komen. Een goede verstandhouding is genoeg.” Aan het woord is ds. Simon de Kam, gemeenteadviseur in de beide classes, die in 2009 het ‘ontmoetingsplatform’ oprichtte. Het motto daarvan is ‘onbekend maakt onbemind’. Het doel is elkaar te leren kennen, gezamenlijke maaltijden te houden, proberen elkaar te vinden in het geloof en samenwerking op diaconaal gebied. “Na een rondgang bleek dat veel via de voorgangers loopt”, vertelt Simon de Kam. “Daarom zijn de bijeenkomsten met voorgangers van belang. De oprechte belangstelling voor de ander werkt stimulerend. We kunnen ook van de ander leren. In een van de Armeense kerken in ons land staat het gezin heel centraal. ’s Avonds tussen half elf en elf delen gezinnen via een groepsapp gebedspunten uit en bidden voor elkaar. Ander voorbeeld. In de Koptisch Orthodoxe kerk staat voor op de bijbel ‘Adem van God’. Als er in de dienst uit de bijbel wordt gelezen, gaat de gemeente staan. Dan komt de adem

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

van God over je heen en daar hoort een ontvankelijke houding bij.”

VOORGANGER Pastor Kelvin Onyema van het Life Word Christian Center (LCC), een migrantenkerk in Utrecht met achttien verschillende nationaliteiten, noemt de ontwikkelingen op het Kanaleneiland heel positief. Hij noemt zijn gemeente liever een ‘interculturele kerk’. “We zijn aan het zoeken. Het ideaal van meer samenwerking is mooi. Daar moet aan gewerkt worden”. De in Nigeria geboren Onyema kwam 25 jaar geleden naar Nederland om voetbalprof te worden. Toen dat niet lukte, zette hij zijn studie techniek voort. Op een zeker moment zag hij in dat God hem speciale gaven had gegeven en werd hij voorganger van het LCC. Er komen zondags tussen de 160 en 200 mensen in de Engels- en/of Nederlandstalige dienst in de Triumfatorkerk van de Protestantse Gemeente Utrecht.

PIONIERSPLEK “Op zondagmiddag ontmoeten wij de mensen van de LCC als zij op het plein staan na te praten en wij de Triumfatorkerk binnengaan. Het is belangrijk dat we op Kanaleneiland met elkaar present zijn als christengemeenschap”, zegt ds. Marius van Duyn, sinds maart missionair predikant van de pioniersplek De Haven. De Haven ontstond twee jaar geleden toen de Protestantse Gemeente Utrecht besloot om op vernieuwende wijze aanwezig te zijn op Kanaleneiland. Kernwaarden zijn gemeenschapsvorming, bijbelstudie, gebed en betrokkenheid op elkaar. Ongeveer twintig op Kanaleneiland wonende jonge mensen hebben aan het verzoek van de algemene kerkenraad gehoor gegeven en kerken niet langer in de binnenstad. Van Duijn verwijst naar Jesaja: een gebedshuis voor vele volkeren. “Het blijft een prachtige droom om met elkaar een gezamenlijke dienst te houden. Die droom is pas in kleine stappen te verwezenlijken. Eén daarvan is het maandelijkse gebed met christenen uit diverse kerken van Kanaleneiland. Echt samen in de naam van Jezus.”

DIRK VISSER freelance journalist

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT

VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

KERK & THEOLOOG

Aan de Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam en Groningen worden KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR INin UTRECHT KERK & THEOLOOG predikanten opgeleid. Wie geven daar les? Wat is hun specialisme? En hoe staan ze VANAF DE WERKVLOER in de kerk? Een serie interviews, deze maand prof. dr. Rinse Reeling Brouwer.

COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER

MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

‘Barth levert nieuwe inzichten voor de kerk‘ COLLECTEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

MENSEN

Dr. Rinse Reeling Brouwer leverde kortgeleden het manuscript in van zijn DIENSTGEHEIMEN boek over Karl Barth enKRONIEK de orthodoxie van na de Reformatie. Daarin probeert hij te achterhalen hoe de Kirchliche Dogmatik, het bekendste werk van Barth, dialogisch tot stand is gekomen. “Dit kan helpen om het niet te lezen als een massief blok, maar als KRONIEK DIENSTGEHEIMEN aanzet tot voortgaande dialoog”, zegt Reeling Brouwer.

LAPTOPJE Reeling Brouwer verbleef tijdens zijn studieverlof in 2013 in het Barth Archiv in Basel, gevestigd in het laatste woonhuis van Barth. “Daar zat ik met mijn laptopje op zijn stoel achter zijn bureau in de studeerkamer die in de oude staat is bewaard. Dankzij die studieperiode weet ik nu welke folianten van de zeventiende-eeuwse theologen Barth in huis had, hoe hij ze las en hoe hij ze citeerde. Dat heeft hij keurig met potloodstreepjes aangegeven. Omdat ik de archieven heb bestudeerd en zogezegd in de werkpaats over zijn schouder heb meegekeken, kan ik het ambachtelijke en het originele in zijn werk laten zien. In mijn colleges wil ik geen geweldige boodschap aan studenten verkondigen, maar een theologische attitude aanleren. Hoe communiceer je met de traditie? Dat kenmerkt mijn onderwijs en onderzoek.”

regenten die het instituut verdedigden. Barth stelt voor het kritische potentiDAARvan IN UTRECHT KERK & THEOLOOG WERKVLOER eel de verborgen Kerk VANAF veelDEmeer op het zichtbare handelen van de gemeente te betrekken. Als je in de huidige crisistijd over de Kerk wilt spreken, is het zaak in die lijn verder te denken. Waar zijn de rechtvaardigen teUTRECHT vinden? welke onverwachte DAAR IN KERKIn & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER gestalten herken ik de raad van God? Bij het wetenschappelijk onderzoek moeten we ervoor waken te snel en op voorhand te mikken op toepasbaarheid. Niet alles valt onder te brengen bij een term als valorisatie. Je moet de tijd krijgen om je te concentreren op iets waarvan pas later de relevantie duidelijk wordt. Dat is juist de kracht van de academische opleiding.”

IN DE KERK Reeling Brouwer (1953) was in 1997 de eerste hervormde docent aan de toen nog gereformeerde Theologische Universiteit Kampen. Daarvoor was hij

vijftien jaar predikant in Amsterdam. Hij promoveerde in 1988 aan de UniCOLLECTEN van MENSEN ADVERTENTIES versiteit Amsterdam op een studie naar Karl Barth inBIJBELTEKSTEN gesprek met hetTAIZÉ marxisme. Nu is hij hoogleraar aan de Miskotte/Breukelman-leerstoel aan de Protestantse Theologische Universiteit (vestiging Amsterdam) en universitair hoofddocent theologiegeschiedenis COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES (PThU Groningen). “Af en toe vervul ik een pastorale rol bij studenten. Eens in de zes weken preek ik. De Kerk kan niet zonder theologie. Een theoloog moet in de Kerk staan. Daarom is het is belangrijk dat de PThU er is. Zie de ontwikkelingen bij Geesteswetenschappen waar theologie steeds meer verdwijnt. Ik voorzie een toekomst waarin meer denominaties een plek vinden onder het dak van de PThU. Ik hoop dat na de Vrij-Evangelischen er anderen bij komen.” DIRK VISSER freelance journalist

KRACHT “Een hoofdstuk van mijn boek gaat over het leerstuk van de Kerk. In de orthodoxie zat een vreemde tweespalt. Aan de ene kant benadrukte zij, tegenover de Contrareformatie met haar massieve nadruk op de zichtbaarheid van de Kerk, haar verborgenheid (de lutheranen), en haar grond in de verkiezing (de gereformeerden). De hugenoten spraken over ‘l’eglise dans le désert’, de Kerk in de woestijn. Aan de andere kant waren het ook deftige

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

BERICHTEN

Cursussen en studiedagen PCTE Leren, daar groei je van!

Hieronder staat het overzicht van de cursussen en activiteiten van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) in de komende maanden. Aanmelding en nadere informatie over cursusinhoud, ook over het aanvragen van een cursus op maat voor de eigen gemeente: www.protestantsekerk.nl/pcte. Als predikanten en kerkelijk werkers punten kunnen halen in het kader van de Permanente Educatie (PE) staat dat erbij vermeld. Vragen? PCTE, Postbus 8504, 8503 RM Utrecht, tel (030) 880 1558, e-mail: toerustingeneducatie@pkn.nl. U kunt zich nog inschrijven voor de volgende cursussen en activiteiten (alleen de startdatum is vermeld): > Cursus Pastoraat 12 november, Hengelo (Gld) 13 november, Gasselte 18 november, Almkerk > Cursus Armoede in Nederland 18 november, Almkerk 13 januari 2015, Borger > Cursus Kerk en communicatie 3 november, Apeldoorn 10 november, Nijverdal > Cursus Pastoraat bij rouw 5 november, Tilburg 5 november, Regio Eindhoven 18 november, Luttelgeest > Cursus Pastoraat bij ziekte 14 januari 2015, Drachten > Cursus voor de scriba 11 november, Gouda 13 november, Brummen > Cursus Kerkrentmeesters 3 november, Nunspeet > Cursus BM leden classis 14 november, Goes > Cursus Missionair werk 18 november, Hattem

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

> Training Toerusting Michacursus 13 november, Assen > Cursus Nieuwe ambtsdragers 3 november, Ridderkerk 4 november, Naaldwijk 18 november, Bodegraven

> Training Meditatie ‘Als het leven zwaar is’ (punten PE 1,5) Training voor begeleiders van een meditatiecursus voor mensen die te maken hebben met psychische en fysieke klachten. 12 maart 2015, Maarssen

> Training Conflicthantering II (punten PE 0,5) 7 november, Utrecht

Studiedag TVG: Dromen heilige berichten van God?

> Cursus Jaargesprekken 18 november, Gorinchem 3 februari 2015 Zuidhorn 3 februari 2015 Stadskanaal 18 maart 2015, Drachten 18 maart 2015, Leeuwarden > Cursus Nieuwe liedboek 12 november, Leiden > Training Begeleiding van meditatie (punten PE 1,5) 24 februari 2015, Maarssen > Training Leidinggeven aan de gemeente 4 november, Leusden > Training God tevoorschijn luisteren (punten PE 1,25) Training voor predikanten, kerkelijk werkers, pastoraal werkenden en geestelijk verzorgers die graag zouden zien dat in hun gemeenten God vaker ter sprake kan komen in het reguliere pastoraat en bezoekwerk. 26 januari 2015 > Training ‘Maar ik kan de draad niet krijgen’ (punten PE 0,75) Training voor pastores en andere beroepskrachten om vertrouwd te raken met het vorm en inhoud geven aan gespreksgroepen met kwetsbare en zorgafhankelijke ouderen. 26 januari 2015, Doorn 17 maart 2015, Zwolle 29 april 2014, Vlaardingen > Jaartraining Zorg voor de ziel (punten PE 2,5) Jaargang van zes keer een tweedaagse groepsretraite 2 maart 2015, Maarssen > Training Motiverende gespreksvoering (punten PE 2,5) 22 januari, Utrecht > Training Geestelijk leiderschap (punten PE 3) 29 januari 2015, Maarssen > Studiedag Dovenpastoraat (punten PE 0,25) 10 november, Utrecht

Studiedag voor oud-cursisten en cursisten van de cursus Theologische Vorming voor Gemeenteleden en geïnteresseerden en de Lutherse Lekenopleiding. Spreker in de ochtend is dr. Barbara Roukema-Koning, psycholoog, geestelijk begeleider, droomcounselor en oud-docente van de Protestantse Theologische Universiteit. ’s Middags zijn er workshops: 1. Gesprek met inleider dr. Barbara Roukema. 2. Schatgraven in de nacht onder leiding van ds. Christien Flier. 3. Muziekworkshop onder leiding van Willem Blonk. 4. Dromen in gedichten onder leiding van dr. Kees Bregman. Tijd en plaats: zaterdag 8 november van 9.30-16.00 uur in De Schakel te Nijkerk. Informatie en aanmelden: www.protestantsekerk.nl/pcte

Samenleven in de ‘superkerk’ Wat kan de kerk te betekenen voor de samenleving? Oikos houdt op 7 november een werkdag over ‘de geloofsgemeenschap als atelier van maatschappelijke ervaring’. De kerk bestaat uit mensen die altijd bezig zijn in en voor de samenleving. Niet alleen in allerlei maatschappelijke acties, maar ook in hun alledaagse leven: op het werk, via de krant, op straat, in de trein, tv-kijkend of via computer, tablet of telefoon. Er is een voortdurende wisselwerking. Dat roept reactie op: verwachtingen, ergernis, onzekerheid, vragen, dilemma’s. Hoe kunnen geloofsgemeenschappen plekken zijn waar mensen dergelijke concrete ervaringen van alledag met elkaar bespreken en verhelderen, zo op verhaal komen en dan gesterkt de wereld weer in gaan? Zo’n ‘superkerk’ wordt aan de hand van voorbeelden (kerk op de Zuidas, kerk in een multiculturele wijk, zorgpastoraat, kerkelijk milieuwerk) besproken met een panel bestaande uit Christa Anbeek, Erik Borgman, Agnès

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG

COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

VANAF DE WERKVLOER

Gilles, Arjan Plaisier en Nico van Splunter. De werkdag is bedoeld voor predikanten, pastores,KRONIEK pastoraalwerDIENSTGEHEIMEN kers, kerkelijk werkers en andere geïnteresseerden. Plaats en tijd: De Brink, Bennekom, 11.00-16.30 uur. Kosten: € 10,-. Informatie: www.stichtingoikos. KRONIEK DIENSTGEHEIMEN nl, tel. (030) 236 15 00.

DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER

Samen verder, MENSEN

DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN

Studiedag Contextueel Pastoraat Onder het motto "Mijn ziel leeft op van jou!" houdt de stichting ContextuKRONIEK DIENSTGEHEIMEN eel Pastoraat op woensdag 5 november een studiedag over het zorgen voor de ziel van anderen en van zichzelf. De dag is bedoeld voor pastores en therapeuten. In de omgang met anderen kan je ziel opleven, maar ook DIENSTGEHEIMEN verdorren. Hoe kan erKRONIEK in zulke relaties iets nieuws en bevrijdends gebeuren? Sprekers: Renée van Riessen (universitair docent Filosofie in Groningen en bijzonder hoogleraar Christelijke Filosofie in Leiden over: ‘Een relationele benadering van het begrip Ziel’. Ds. Kees Bregman, opleider Contextueel Pastoraat, is coreferent. Martin Walton, bijzonder hoogleraar Geestelijke Verzorging PThU, houdt de jubileumtoespraak bij 25 jaar Contextueel Pastoraat in Nederland. 'Founding mother' Hanneke Meulink-Korf spreekt een jubileumcolumn uit. Deelnemers kunnen kiezen uit zes workshops. Plaats: De Bergkerk, Dr. Abr. Kuijperlaan 2-4, 3818 JC Amersfoort, 10.0016.15 uur. Kosten: € 65,- (incl. lunch). Aanmelden: www.contextueelpastoraat.nl Contact en informatie: info@contextueelpastoraat.nl

MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

COLLECTEN

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

naar buiten DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN

DAAR IN UTRECHT

ADVERTENTIES

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ Ik word gevraagd om met de kerkenraden van twee wijkgemeenten om de tafel te gaan. Ze moeten nu maar eens tegen elkaar uitspreken wat er leeft aan beelden en vooroordelen. Het lukt al jaren niet om een visie neer te leggen over gezamenlijk werk in het KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ gebied. De situatie is nu dat er een knoop moet worden doorgehakt: samen verder en de schouders eronder, of ADVERTENTIES apart van elkaar verder.

Om de tafel vertellen ze hoe ze denken dat de ander over hen denkt. Heftige woorden komen op flappen. Ze mogen ook vertellen wat hun eigen wijkgemeente voor hen persoonlijk betekent. Daarmee komen zachte woorden die uiting geven aan gevoel, verbondenheid, geloof. Maar, wonder boven wonder, ook woorden over ‘met elkaar als wijkgemeenten’. En dat is een mooie opstap voor een gesprek over samen verder. Zonder elkaars eigenheid en tradities over boord te gooien. De wijken mogen en kunnen zichzelf blijven op de plek waar ze kerk zijn, maar in hun omgeving zullen ze samen optrekken. Samen sta je sterker, en voor buitenstaanders is één gezicht ook beter te begrijpen. Als gemeenteadviseur schiep ik de voorwaarden voor een open gesprek. De kerkenraden deden het verder, met wat hulpvragen tussendoor. Want je hebt altijd hardlopers en mensen die er nog eens over na moeten denken. Die tijd is er gelukkig en het is mijn taak om daarop te letten en tegelijk de vaart erin te houden. De wijken beginnen weer in elkaar te geloven. Er is een stip aan de horizon verschenen dat ‘samen’ een beloofd land kan worden. Een verlangen naar een vorm van gemeentezijn die verder gaat dan de zondagse eredienst: de wijk intrekken om kerk te zijn daar waar mensen zijn.

JACK DE KOSTER gemeenteadviseur in de classes Breukelen, Hilversum en Doorn

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

MENSEN

Predikantswisselingen

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN

ADVERTENTIES

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

BEROEPEN te Bodegraven (hervormd wijk 1), ds. M.J. van Oordt te Middelburg; te Nieuwerkerk aan den IJssel (hervormd wijk 1), ds. C. Boele te Oud-Beijerland; te Puttershoek (hervormd), ds. H.J.P. de Pater te Buurmalsen; te Waalwijk (als predikant in algemene dienst, beroepen door de synode), proponent H.A. Tarpeh-van Ittersum te IJsselmuiden; te Wierden (hervormd wijk 2), ds. J.C. van Trigt te Papendrecht.

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

AANGENOMEN naar Alkmaar, proponent S. Verhagen te Delft; naar Ameide-Tienhoven (gereformeerd, Sionkerk), proponent J. Dekker te Leiden; naar Baambrugge (hervormd), proponent Y.H.M. Hsu te Amsterdam; naar Ermelo (gereformeerd, deeltijd), ds. H.J. Jansen te Dalfsen; naar Ermelo (gereformeerd, deeltijd), proponent T. Jansen-Kleinjan te Dalfsen; naar 't Harde (Maranathakerk), ds. M. van DoorneWolfs te Hazerswoude-Dorp; naar Katwijk aan Zee (hervormd, Morgenster), ds. C.H. Hogendoorn te Oud-Beijerland; naar Ouderkerk aan den IJssel (hervormd), ds. J. Prins te Ederveen; naar Pernis (hervormd), ds. W. Geerlof te Zwartsluis; naar Rotterdam-Centrum (Prinsekerk), proponent I.M. Buijser te Den Haag; naar Stedum-Lellens-Wittewierum-Ten Post (hervormd), proponent G.W. van Wingerden te Hoogblokland; naar Wezep (Pauluskerk, deeltijd), proponent T. Jansen-Kleinjan te Dalfsen, die dit combineert met een onlangs aangenomen beroep naar Ermelo (deeltijd); naar IJsselmuiden-Grafhorst (hervormd wijk 1), ds. H.J.T. Lubbers te Nieuwe

ADVERTENTIES

Tonge en Herkingen; naar Zutphen, ds. I.M. Pijpers-Hoogendoorn te Utrecht (jeugdwerk-predikant); naar Zutphen, ds. R.W. Heins te Eerbeek; als interimpredikant (beroepen door de synode), ds. A.P.D. Zijlstra te Hellendoorn.

BEDANKT voor Wierden (hervormd wijk 2), ds. F.J.K. van Santen te Kampen; voor Waddinxveen (hervormd) en voor Alphen aan den Rijn (hervormd), ds. A.D.J. Wessels te Schelluinen; voor IJsselstein (hervormd), ds. J.M. Molenaar te Hoevelaken-Stoutenburg/Achterveld.

OVERLEDEN 31 augustus ds. J.M.D. van den Berg (geb. 3 juli 1927); 4 september ds. P.H. Steenhuis (geb. 2 november 1929); 6 september ds. H.J. van Duinen (geb. 21 mei 1926); 6 september ds. R. Valkhoff (geb. 5 december 1926); 11 september ds. G.J. de Vries (geb. 14 januari 1922); 11 september ds. P. Siderius (geb. 3 december 1937); 11 september prof. dr. W. Nijenhuis (geb. 19 mei 1916); 12 september ds. T.H. van der Hoeven (geb.

16 september 1957); 25 september ds. K. Schipper (geb. 5 augustus 1922).

BEROEPBAAR proponent A. Bouman te Gouda; proponent K. Douwes te Amsterdam; proponent A. de Wit te Nieuwegein; proponent W.J. Doornenbal te Kampen; proponent J.F. Hoogstede te Assen; Voor contactgegevens mail of bel: arbeidsbemiddeling@pkn.nl of tel. (030) 880 15 05.

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: jaarboek@pkn.nl Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Slagvink 7, 3906 AE Veenenaal, info@persbureauscheps.nl

BERICHTEN

Afscheidsbundel dr. Herbert Wevers In het boek ‘Waarom geloven wij?’ geven twintig theologen en niet-theologen een persoonlijk antwoord op deze vraag. De bundel verscheen als afscheidsbundel voor dr. Herbert Wevers, die eind september is gestopt als regionaal adviseur classicale vergaderingen (RACV) van Zuid-Holland. Wevers was eerder predikant in Stolwijk en Doorn. Als predikant en theoloog tracht hij vanuit de klassieke traditie

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

het christelijk geloof in onze moderne cultuur te verwoorden en zoekt hij mensen daarbij te betrekken. In het boek zijn bijdragen opgenomen van Bram van de Beek, Gerlof Bosma, Hans Eschbach, Lieuwe Giethoorn, Chris Koole, Gerrit van Meijeren, Jurrien Mol, Arjan Plaisier, Jan van Pijkeren, Antoinette Scholten, Niek Smit, Wijnand Sonnenberg, Egbert Steenbergen, Paul Visser, Barend Weegink, Evert Westrik, Saskia Wevers-van der Feltz, Barbara Zwaan, Ruben van

Zwieten en van Herbert Wevers zelf. Bestelgegevens: Chris Koole, Niek Smit en Barend Weegink (red.), Waarom geloven wij? Zoeken en vinden in het hedendaags godsdienstige spectrum. Zoetermeer 2014, 128 p., ISBN: 9789023928454, € 14.90.

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER

MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

COLLECTEN

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ ADVERTENTIES

OP NAAR DE HONDERD! MENSEN Er zijn pioniersplekken van de eerste generatie, waaronder Kerk op IJburg in Amsterdam, met ds. Rob Visser. Sinds twee jaar ontstaan er Pionieren in Woerden. meer pioniersplekken, geKRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTENveel MENSEN ADVERTENTIES richt op bijvoorbeeld twintigers ZELFVERTROUWEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ(in Woerden), op kinderen (kliederkerk Collecte Missionair Werk Een pioniersplek is een nieuwe geloofsGaastmeer), op de mensen in de gemeenschap, altijd verbonden met de wijk rond de kerk (Vitamine G in bestaande kerk. Van Ark: “Beide kunnen De Protestantse Kerk stimuleert nieuHilversum), op de multiculturele elkaar – om het eens kerkelijk te zegwe vormen van kerk-zijn om rand- en omgeving (De Haven, Kanaleneiland gen – tot zegen zijn. Daarnaast gaat de buitenkerkelijke mensen te bereiken. KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ Utrecht). Kijk voor meer ADVERTENTIES pioniersbestaande gemeente door met dat wat de Het streven is honderd pioniersplekken plekken op www.protestantsekerk. gemeenteleden lief en dierbaar is.” Een pivoor het eind van 2016. Het initiatief nl/missionair/pionieren. Daar vindt u oniersplek kan volgens Van Ark leiden tot daarvoor ligt bij plaatselijke gemeenten. ook inspirerende filmpjes. een hernieuwd zelfvertrouwen binnen de De Protestantse Kerk heeft inmidgemeente (‘het kan dus: mensen bereiken “Pionieren doen we omdat we het dels zo’n dertig pioniers plekken die we in de kerk niet (meer) zien’). Daarbij evangelie zo waardevol vinden dat we het helpen realiseren. Op naar de honblijft hij realistisch. “Pioniersplekken zijn willen delen met anderen”, zegt Hans van derd! De landelijke collecte op 30 niet het enige antwoord op de ontkerArk, programmamanager van de afdeling november is daarom bestemd voor kelijking in Nederland, maar ze zijn wel Missionair Werk en Kerkgroei die onder Missionair Werk en Kerkgroei, zodat plekken van inspiratie en hoop.” meer de pioniersplekken onder haar hoede nieuwe initiatieven kunnen worden heeft. “Twee jaar geleden hebben we ondersteund. Meer weten? gezegd: we streven naar honderd pioniersJANET VAN DIJK Kijk op www.protestantsekerk.nl/ plekken. Honderd is geen bijbels getal, communicatieadviseur steunons onder collecterooster maar het geeft het belang van veel nieuwe in de Protestantse Kerk 2014. initiatieven aan. Pioniersplekken zijn gericht op mensen die we met de huidige vormen van kerk-zijn niet bereiken. Niet omdat die vormen niet goed zouden zijn, maar omdat we zien dat nieuwe doelgroepen om een nieuwe aanpak vragen.”

Collecte Pastoraat 7 december 2014 Pastoraat vindt plaats waar mensen aandacht geven aan elkaar. In een gemeente kan dat via de bekende huisbezoeken. Soms zijn andere vormen gewenst omdat er onvoldoende bezoekers zijn of omdat gemeenteleden minder behoefte hebben aan huisbezoek. Dat vraagt om nieuwe ideeën en vaardigheden bij mensen die actief zijn in het pastoraat. Om hen toe te rus-

ten, organiseert de Protestantse Kerk jaarlijks de Landelijke Pastorale Dag, met inleidingen, workshops en ruimte voor het uitwisselen van ervaringen. Ook wordt er materiaal ontwikkeld om werkers in het pastoraat toe te rusten. Met de opbrengst van deze collecte kan de Protestantse Kerk deze ondersteuning blijven bieden. Helpt u ook mee?

Materiaal: een poster kunt u downloaden via www.protestantsekerk.nl/steunons. Daar vindt u ook een toelichting en een collecteafkondiging.

Collecte Kinderen in de Knel 25 december 2014 Papa’s sterke hand om vast te pakken. Mama’s ogen die aandachtig naar je kijken als je iets vraagt. Onmisbare momenten, waardoor je als kind voelt dat je veilig bent en er niet alleen voor staat. Veel weeskinderen in Rwanda missen dat gevoel. Met Kerst willen wij die kinderen iets van die onmisbare momenten gunnen. Steun die ze nodig hebben om onbezorgd groot te worden. Geef daarom deze Kerst een pleegouder cadeau!

In de komende kerstcampagne van Kerk in Actie staat het werk van onze partner Mwana Ukundwa in Rwanda centraal. Zij zet zich in voor vele aidswezen door voor hen een pleeggezin te zoeken. De kinderen en hun pleeggezinnen worden gesteund en begeleid. In de pleeggezinnen vinden de weeskinderen weer geborgenheid en veiligheid. Van harte aanbevolen.

Materiaal: Bij deze collecte zijn folders beschikbaar via bestellingen@pkn.nl of (030) 880 13 37. Meer informatie, een collecteafkondiging, een collectefilmpje en een powerpoint op www.kerkinactie.nl/kerst of www.protestantsekerk.nl/steunons.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN

ADVERTENTIES

BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

Bijbelteksten november 2014

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

ADVERTENTIES

Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo ben je door dit rooster te gebruiken verbonden met de wereldoecumene.

Za 1 Johannes schreef: Ik zag een onaf-

zienbare menigte, die niet te tellen was, uit alle landen en volken, van elke stam en taal. Ze bogen zich diep neer en aanbaden God.

door Jezus de doden naar zich toe zal leiden.

Christus begraven, en met hem bent u ook tot leven gewekt, omdat u gelooft in de kracht van God die hem uit de dood heeft opgewekt.

> 1 THESSALONICENZEN 4: 13-18

Wo 12 U bent mijn lamp, Heer, u, Heer,

verlicht mijn duisternis, met u storm ik af op een legerbende, met mijn God beklim ik de hoogste muur.

> OPENBARING 7: 9-17

Zo 2 De zielen van de rechtvaardigen zijn

in Gods hand, geen marteling kan hun deren. > WIJSHEID 3: 1-9

Za 22 Toen u gedoopt werd bent u met

Zo 23 Jezus zegt: Ik verzeker jullie: alles

wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan. > MATTHEUS 25: 31-40

> 2 SAMUEL 22: 21-31

Do 13 De Heer zegt: Toen mijn volk nog Ma 3 Heeft God niet juist hen die naar

wereldse maatstaven arm zijn, uitgekozen om rijk te zijn door het geloof en deel te krijgen aan het koninkrijk dat hij heeft beloofd aan wie hem liefhebben? > JACOBUS 2: 1-5

een kind was, had ik het lief. Zacht leidde ik hen, aan koorden van liefde trok ik hen mee. > HOSEA 11: 1-9

Di 4 De Heer zegt: Ik schep water in de

woestijn, mijn volk laat ik drinken. Het volk dat ik mij gevormd heb, zal mijn lof verkondigen. > JESAJA 43: 18-21

alle macht aan hem overgedragen. Wie in de Zoon gelooft heeft eeuwig leven. > JOHANNES 3: 22-36

Do 6 Petrus schreef: Als u zou lijden

Di 25 Jesaja zei: Ontwaak, jullie daar in het

stof, en jubel! De aarde brengt haar schimmen weer tot leven.

Wo 26 Mozes zei: God is een rots, hij staat

voor recht; alles wat hij doet is volmaakt. > DEUTERONOMIUM 32: 1-4

zijn dienaar: Voortreffelijk, je bent een goede en betrouwbare dienaar. Omdat je betrouwbaar bent gebleken in het kleine, zal ik je over veel meer aanstellen. Wees welkom bij het feestmaal van je heer.

Do 27 Jezus zei in een gelijkenis: Er zijn

> MATTHEUS 25: 14-30

Vr 28 God, u hebt mijn leven aan de dood

mensen die zijn als het zaad dat op goede grond is gezaaid: zij horen het woord en aanvaarden het en dragen vrucht. > MARKUS 4: 1-9,13-20 ontrukt. Nu kan ik wandelen onder Gods hoede in het licht van het leven. > PSALM 56

Ma 17 Petrus schreef: Vestig al uw hoop

op de genade die u ontvangen zult wanneer Jezus Christus zich openbaart. > 1 PETRUS 1: 13-16

> 1 PETRUS 3: 13-17

Za 29 Paulus schreef: Ik ben dienaar van

Vr 7 Jezus zegt: De belangrijkste onder

jullie zal jullie dienaar zijn.

de Geest. De vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing.

> MATTHEUS 23: 1-12

wat mij overkomt geëerd worden, of ik nu in leven blijf of moet sterven. Want voor mij is leven Christus. > FILIPPENZEN 1: 20-26

> GALATEN 5: 16-18,22-23

Gods wil doet blijft tot in eeuwigheid. > 1 JOHANNES 2: 12-17 Do 20 De Heer zegt: Wees niet bang, want

ik ben bij je. Ik ben je God, ik zal je sterken, ik zal je helpen. Ik ondersteun je, ik ben je behoud.

Ma 10 God zei tot Ezechiël: Mensenkind,

onthoud alles wat ik je zal zeggen, luister er aandachtig naar. Ga naar je landgenoten om te profeteren.

> EZECHIËL 3: 10-11

Vr 21 Jezus zegt: U moet geen moeite

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

> JESAJA 41: 8-10

doen voor voedsel dat vergaat, maar voor voedsel dat niet vergaat en eeuwig leven geeft.

Di 11 Paulus schreef: Als wij geloven dat

Jezus is gestorven en is opgestaan, moeten wij ook geloven dat God

> JOHANNES 6: 22-29

> EFEZE 3: 1-12

Zo 30 Jezus zegt: Hemel en aarde zullen

verdwijnen, maar mijn woorden zullen nooit verdwijnen.

Wo 19 De wereld gaat voorbij, maar wie

Zo 9 Jezus zegt: De Mensenzoon is geko-

men om te zoeken en te redden wat verloren was. > LUCAS 19: 1-10

het evangelie geworden door de gave van Gods genade, om de volken de ondoorgrondelijke rijkdom van Christus te verkondigen.

Di 18 Paulus schreef: Laat u leiden door

Za 8 Paulus schreef: Christus zal bij alles

> JESAJA 26: 19

Zo 16 In een gelijkenis zei de heer tegen

> 1 PETRUS 1: 22-25

omwille van de gerechtigheid, dan bent u toch gelukkig te prijzen. Laat u door niets in verwarring brengen; erken Christus als Heer en eer hem met heel uw hart.

kracht: hij loopt, maar wordt niet moe, hij rent, maar raakt niet uitgeput. > JESAJA 40: 29-31

> 1 TIMOTHEÜS 2: 1-8

Za 15 De Vader heeft de Zoon lief en heeft

Wo 5 Petrus schreef: Nu u gehoorzaam

bent aan de waarheid, is uw hart gelouterd en kunt u oprecht van uw broeders en zusters houden; heb elkaar dan ook onvoorwaardelijk lief, met een zuiver hart.

Ma 24 Wie hoopt op de Heer krijgt nieuwe

Vr 14 Er is maar één God, en maar één

bemiddelaar tussen God en mensen, de mens Christus Jezus, die zichzelf gegeven heeft voor allen.

> KOLOSSENZEN 2: 9-15

> MARCUS 13: 24-32)

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

ADVERTENTIES

Aanleverinformatie Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Bepalend is het aantal woorden dat in het tekstverwerkingsprogramma Word linksonder wordt aangegeven. Andere advertenties kunnen ook worden aangeboden Marijanne Dubbink, e-mail: bedrijfsadv. kerkinformatie@gmail.com, tel. 06 – 30 57 47 68.

Wijze van aanlevering Per e-mail aan: kerkinformatie.advertenties@pkn.nl (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand) of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. Naam en logo’s De afkorting PKN wordt zoveel mogelijk vermeden. Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste naamtekst) te worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale en eenduidige werking ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.

Uiterste aanleverdata (zie ook www.protestantsekerk.nl/kerkinformatie) Decembernummer 20 november Januarinummer 18 december Februarinummer 22 januari De advertentiepagina’s in Kerkinformatie worden vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst op www.protestantsekerk.nl > klik rechtsboven op: Vacatures. De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

Protestantse Gemeente De Hoeksteen te Schoonhoven en Willige Langerak

De Protestantse Gemeente te Axel heeft een vacature voor een enthousiaste

fulltime predikant(e) Wij zoeken een voorganger die: • de geloofsbelijdenis onderschrijft en uitdraagt • communicatief vaardig is en leiderschap toont • bij voorkeur enige jaren ervaring heeft in een gemeente • als bruggenbouwer het vermogen heeft verbindend te zijn en de veelkleurigheid van onze gemeente een uitdaging vindt • het belangrijk vindt om de betrokkenheid bij de kerk weer nieuw leven in te blazen • open staat voor contacten met andere protestantse gemeentes en geloofsgemeenschappen in Axel en omgeving • oor en oog heeft voor wat er leeft in de gemeente Wij zijn een gemeente: • met ongeveer 800 doopleden en 500 belijdende leden, die deel uitmaakt van de Protestantse Kerk in Nederland • met een overwegend open-confessionele structuur, niet dogmatisch, niet scherp slijpend, gemoedelijk en met ruimte voor kinderen en jongeren • met enthousiaste mensen in de kerkenraad en werkgroepen • in een prachtige en rustige woonomgeving, waar de Zeeuwse kust en de Vlaming als goede buur, dichtbij zijn Wilt u meer informatie of wilt u misschien meteen solliciteren? Neem dan contact op met Luc Ringoot, voorzitter van de beroepingscommissie, telefoon (0114) 31 58 61 of via e-mail: lringoot@zeelandnet.nl. Schrijven kan ook: t.a.v. beroepingscommissie Protestantse Gemeente te Axel. Postbus 67, 4570 AB Axel. Uw reactie zien wij graag uiterlijk 22 november tegemoet.

zoekt een

predikant (m/v) 0,8 fte die vanuit zijn/haar persoonlijk geloof in Jezus Christus de gemeente weet te inspireren en daarvan uiting geeft in prediking, pastoraat en catechese. Wie bent U • een gelovig, empatisch en inspirerend persoon, die zich met overgave inzet voor de eredienst • iemand die in de prediking wordt gedreven door de liefde van God, en de gemeente aanspreekt om in het dagelijks leven het evangelie uit te dragen • iemand die aandacht heeft voor de vorming en toerusting van de jeugd en in het vergroten van de betrokkenheid van de 20-ers en 30-ers Wie zijn WIJ • een veelkleurige gemeente met een enthousiaste groep vrijwilligers, die zich actief inzet voor tal van activiteiten • een gastvrije maatschappelijk betrokken geloofsgemeenschap met ruimte voor verschillen in geloofsbeleving • een kerkelijke gemeente met behoefte aan verdieping en bezinning, met een nuchtere blik op de praktijk van alledag WIJ bieden U • een gemotiveerde en pastoraal sterke collega en een gedreven kerkenraad • een pastorie vlakbij scholen en winkels gelegen in historisch Schoonhoven Het profiel van de gemeente en een schets van de predikant die wij zoeken, treft u aan op onze website (Beroepingscommissie) www.pg-dehoeksteen.nl. Informatie kan verkregen worden bij de voorzitter van de beroepingscommissie, de heer L.J. Poot (0182 – 795 718 of 06 – 57 647 066) of l.j.poot@online.nl. Belangstellenden voor de beschreven predikantsplaats worden vriendelijk verzocht schriftelijk te reageren voor 20 november 2014 bij de secretaris van de beroepingscommissie, de heer W. Vaatstra, Postbus 257, 2870 AG Schoonhoven.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

ADVERTENTIES

Protestantse Gemeente Ezinge

De Gereformeerde Kerk te Lisse is op zoek naar een enthousiaste

Wij zoeken een inspirerende

predikant 0,5 fte

predikant (m/v) voor 0,4 fte Wij zijn… een open en gastvrije gemeente. Wij willen een gemeenschap zijn, waar iedereen zich thuis voelt en geïnspireerd kan worden, waar verschillen tussen mensen en de manier waarop ieder het geloof beleeft, niet worden uitvergroot, maar gerespecteerd. Wij zoeken een predikant die… beschikt over goede communicatieve eigenschappen; pastorale zorg heeft voor alle mensen die ondersteuning nodig hebben; aandacht schenkt aan de noden van de wereld, maar zeker ook aan die van onze naaste omgeving; hart heeft voor mensen in elke levensfase, zowel jong als oud; de gemeente en haar commissies en werkgroepen kan en wil ondersteunen en stimuleren. Wij verwachten dat de predikant… op een inspirerende manier voorgaat in de erediensten en daarbij ruime aandacht heeft voor liturgie en een hedendaagse evangelieverkondiging; instemt met de door de gemeente ontwikkelde visie, zoals beschreven in het beleidsplan. De predikant vervult een constructieve en samenbindende rol in de gemeente en de kerkenraad, en is bereid om samen te werken met andere (buur)gemeenten en collega’s die aan die gemeenten verbonden zijn. Meer informatie over onze gemeente kunt u vinden op ezinge.protestantsekerk.net/ Heeft u belangstelling voor deze vacature, dan kunt u contact opnemen met de secretaris van de beroepingscommissie: dhr. J. IJpema, Schoorsterweg 6 9891 AR Ezinge telefoon: (0594) 62 18 95 E-mailadres: j.ijpema@hetnet.nl Wij stellen het op prijs uw sollicitatiebrief en cv uiterlijk drie weken na het verschijnen van dit blad te ontvangen.

Een verbindende zingever met passie voor pastoraat en liturgie Wij zijn een kleine gemeente. Ruimdenkend maar met respect voor elkaars mening. We ervaren God als de zingever van het leven, de stem in het hart. Onze gemeente is gevestigd in Lisse, het levendige hart van de Bollenstreek. Zowel dorp, stad, bos, zee en duin zijn altijd dichtbij. Wij zijn op zoek naar een predikant (m/v) die: Een hedendaagse invulling aan de eredienst geeft • De gemeente scherp houdt • Gevoel voor liturgische vormgeving heeft • • Het leuk vindt om de betrokkenheid bij de kerk weer nieuw leven in te blazen • Actief participeert in jeugd- en jongerenwerk en hen daarbij kan inspireren • Gevoel heeft voor pastoraat en zich kan inleven in het geloofsleven van ouderen Leiderschap toont • Ervaring als gemeentepredikant heeft • Wij • • • •

bieden: Ondersteuning van actieve en trouwe mensen Vrijheid voor eigen invulling Een collegiale kerkenraad Een prettige werkruimte.

Op de website gerefkerklisse.nl treft u meer en uitgebreidere informatie aan over de gemeente en de vacature. Reacties graag uiterlijk 1 december. Heeft u vragen, wilt u meer informatie of wilt u misschien meteen solliciteren? Neemt u contact op met Maartje de Best, voorzitter van de beroepingscommissie, telefoon (0252) 41 24 86. Of via email: bc.gereformeerdekerk.lisse@gmail.com. Schrijven kan ook: t.a.v. Beroepingscommissie Gereformeerde Kerk Lisse, Postbus 433, 2160 AK Lisse.

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

KRONIEK DIENSTGEHEIMEN DAAR IN UTRECHT KERK & THEOLOOG VANAF DE WERKVLOER COLLECTEN MENSEN BIJBELTEKSTEN TAIZÉ

ADVERTENTIES

Dronten... is een jonge groeikern in het weidse landschap van Flevoland. Na de drooglegging van het IJsselmeer was landbouw haar eerste kernactiviteit. Door de randmeren, natuurgebieden en het evenemententerrein bij Biddinghuizen staat Dronten nu landelijk bekend als de plaats voor recreatie, natuurbeleving en spraakmakende festivals. Er zijn uitgebreide voorzieningen op het gebied van onderwijs en

Ter versterking van het pastoresteam zijn wij op zoek naar:

sport. Door de centrale ligging is Dronten gemakkelijk en snel te bereiken, zowel per auto als per

een jonge predikant v/m (0,5 fte)...

trein. Kortom, Dronten geeft je de ruimte om te

die zich verbonden voelt met de levensvragen van dertigers en veertigers en met hen op

wonen, werken, sporten, geloven en te genieten.

zoek gaat naar manieren om in het dagelijkse leven vorm aan geloven te geven.

De inwoners van Dronten komen uit alle windstreken van Nederland en hebben hun eigen ge-

En natuurlijk nog zoveel meer... Geïnteresseerd? Lees dan het uitgebreide profiel op onze site, www.pgdronten.nl/vacature.

bruiken meegenomen. Hierdoor is de Protestantse

Op verzoek sturen wij u graag een informatiepakket toe. Mail uw aanvraag naar de se-

Gemeente Dronten een breed georiënteerde en

cretaris van de beroepingscommissie, Kees van Lith, beroepingscommissie@pgdronten.nl.

veelzijdige gemeente waarin veel gebeurt en mo-

Heeft u vragen, neemt u dan contact op met de voorzitter, Anton Maris, tel. 06-22446141

gelijk is. Het huidige pastoresteam bestaat uit twee

of per mail acmaris@hotmail.com. Uw reactie en CV kunt u tot uiterlijk 24 november 2014

predikanten en twee pastoraal werkers.

mailen naar beroepingscommissie@pgdronten.nl.

Veel kerkelijke gebouwen krijgen een nieuwe functie: een klooster wordt een conferentieoord, een kerkgebouw een medisch centrum, een pastorie wordt ingericht als museum. Zo lang deze gebouwen geen commerciële functie krijgen, kan Donatus ze (blijven) verzekeren. Dat is goed nieuws, want Donatus verzekert al sinds 1852 kerken en kerkelijke gebouwen. Wij zijn een onderlinge verzekeringsmaatschappij en werken dus zonder winstoogmerk. Onze leden ontvingen de afgelopen tien jaar een premierestitutie van 40%. Interesse? Kijk op onze website of vraag vrijblijvend de informatiefolder aan.

www.donatus.nl

tel. 073 - 5221700

D o n a t u s v e r z e k e r t v e r t ro u w d o ok al s een kerk geen kerk meer is KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014

KERKINFORMATIE NOVEMBER 2014