Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK_web by KMD Pusula Zeitung

Eylül / September 2009 - Gerçek haberin adresi - www.pusulaswiss.ch ‘UN KATKILARIYLA AZB - 8048 Zürich

İsviçre’de Hayat Ucuzladı

Malûlen Emeklilik Artıyor !

Malûllük Sigortası ile ilgili aktüel istatistik şaşırtıyor; örneğin İsviçre toplumunun %40’ı psikolojik rahatsızlıklar yüzünden malulen emekli olmuşlar. 50 yaş üzeri erkekler en büyük grubu oluşturuyorlar. Devamı s.9

İsviçre’deki sezon sonu satışları sayesinde temmuz ayında hayat yeniden ucuzladı. Yıllık vergilendirme, beşinci aydan sonra tekrar inişe geçti ve gerileme %1,2 oranında tespit edildi. Devamı s.21

Unia’dan Miting Çağrısı

Ekonomik krizin yükü göçmenlerin omuzlarına yıkılamaz! Buna karşı hep beraber sokaklara çıkalım! 19 Eylül 2009’da, Saat 13.30‘da, Bern’de buluşuyoruz.Tüm halkımızı bu önemli günde bekliyoruz. Devamı s.30

Domuz Gribi İçin Aşı Merkezleri

Endişeler gerçeğe dönüşür ve İsviçre’de domuz gribi salgını başlayacak olursa, tüm ülkeye dağılmış bir şekilde 200 aşı merkezi kurulacak. Bu sırada Novartis aşı maddesi için testlerine başladı bile. Devamı s.32

Yaz Ayları Boşanma Mevsimi...

İsviçreli çiftlerin tatil zamanlarında birbirlerine tahammülleri iyice azalıyor olmali ki boşanmalar da özellikle uzun yaz tatillerinde bir hayli artıyor. Bunu, cüzdanlarını bu aylarda tıka basa dolduran boşanma avukatları da tasdikliyor. Devlet İstatistik Kurumu 2008 eylül ayında 2500 boşanma kaydetti. Devamı s.5

Lernfestival Eylül’de Yapılacak!

İsviçre Türk Toplumu (ITT) bu yılki İsviçre Öğrenim Festivali’ne 12. Eylül Cumartesi günü Bülach ve Aarau şehirlerinde gerçekleştireceği iki Kültür ve Tanitim Projesi‘yle katılmaktadır. Programa katılanlarla birlikte iftar yemeği yenecek ve her iki dinin mensupları arasında bu konular ikili sohbet halinde konuşulacaktır. Devamı s.39

sı arenadaki imajına büyük bir darbe de “O” vurdu. Onuru yaralanan İsviçre halkı şokta.Demokratik yasaları uygulayan Cenevre Adaleti şaşkın ve öfkeli. Olayda şiddete ve aşağılamalara uğrayan insanların haklarını korumuş olan

yasa uygulayıcıları derinden yaralandı, vs. vs... ama aynı zamanda kendi politik kaderini Kaddaﬁ’nin eline bırakarak bir nevi Kaddaﬁ’nin rehinesi oldu… Devamı s.14

Her türlü Grafik tasarımı ve Reklam işleriniz için bizi arayabilirsiniz. Kartvizit tasarımı

İnternet Sayfası

DESCOMM D E S I G N & C O M M U N I C AT I O N M A N A G E M E N T

Katalog tasarımı Animasyon reklamlar Grafik tasarım

Afiş ve Broşür Logo tasarımı Gazete ilanları

Fotoğraf çekimleri Katalog tasarımı Kurumsal kimlik

www.descom-m.com DESCOM Management - Bernstrasse 88 - CH-8953 Dietikon / ZH - Tel.: +41 43 322 90 80 - Fax: +41 43 322 90 89 - grafik@descom-m.com

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 1

26.08.09 05:09

EDİTÖR

İçindekiler

İsviçre Haberlerİ .................................................................. 4-20 Ekonomi ...................................................................................21 Isviçre Gezi Rehberi ...............................................................22 Spor Haberleri .........................................................................24 Spor Haberleri .........................................................................25 Hukuk köşesi ...........................................................................26 Kadın ve Aile yaşamı ..............................................................28 Köşe Yazarları ...........................................................13 / 29 / 34 UNIA Haberleri ........................................................................30 Sağlıklı yaşam .........................................................................32 Yaşadığımız Dünya .................................................................35 Isviçre Sanat Rehberi .............................................................36 Kitap Köşesi ............................................................................37 İsviçre Tarihi ............................................................................38 Dernek Haberleri .....................................................................39 Sinema Haberleri ....................................................................40 Bilim ve Teknoloji ....................................................................42 Cocuk köşesi ...........................................................................43 Ne Pişirelim?............................................................................44 Gülelim Eğlenelim ...................................................................45 Bulmaca ...................................................................................46

REKLAM VE İLANLARINIZ İÇİN: 076 342 90 91 veya 043 322 90 82 ABONE OLMAK İÇİN: 043 322 90 83 DÜŞÜNCELERİNİZ VE ELEŞTİRİLER: info@pusulaswiss.ch veya 043 322 90 82 PUSULA IMPRESSUM / 2009 Geht an alle Pusula Mitglieder. Verlegeradresse : Pusula Zeitung Bernstrasse 88 / 8953 Dietikon ZH

Erscheinungweise: Abonementpreis: Inhaber: QM: Rechtsberater/in: Gestaltung: Autoren:

12 Mal Jährlich CHF 25.- / Jahr Turgut Karaboyun Şendoğan Hoş Yetkin Geçer, Mehmet Akyol DESCOM-M.COM / TK Prof. Dr. Üstün Dökmen Sunay Akın Gülter Locher

Fotoredaktion: Druckerei: Adressierung: Anzeigen :

Tamer Karaoğlu Sun Print Beorda 043 322 90 82 076 342 90 91

Freie Journalisten: Gülter Locher, Ender Turgut, Bülent Atalay, Atilla Alpullu, Şendoğan Hoş, Bora Erbil, Sibel Arslan, Mehmet Turan, Hüseyin Dereli, Hüseyin Türkkan, Müjgan Olguner, Sinan Subaşı, Nermin Dingiloğlu, Yeter Tanrıkulu, Gülay Zengin, Tamer Karaoglu, Hilal Albayrak, Nurcan Durmuş, Nuray Uçar.

Teşekkür : Bu yayının sizlere ulaşmasında maddi-manevi desteklerini bizlerden esirgemeyen, tüm firmalarımıza sonsuz teşekkürlerimizi sunarız. Pusula Gazetesi`nin tüm yayın hakları kendisine aittir. Yayınlanan reklamlarda ki sorumluluk, reklamı veren firmaların kendine aittir. Hazırlanan haberlerden ve yazılardan haberi hazırlayan kişiler ya da kaynak gösterilen kurumlar sorumludur. Pusula`da kullanılan tüm Haberlerin, Fotoğrafların ve bilgilerin her hakkı Pusula`ya aittir. İzinsiz olarak kullanılması yasaktır, aksi durumda cezai uygulamalar için hukuki işlemler başlatılır.

Turgut Karaboyun (t.karaboyun@pusulaswiss.ch) Pusula Ekibi olarak içinde bulunduğumuz Ramazan Ayı`nın tüm halkımıza sağlık ve huzur getirmesini temenni ediyoruz. Yeni yayın dönemine böylesine mübarek bir ayda girmenin mutluluğu var üzerimizde... Sevgili okurlarımız bu ay farklı bir gazete ile karşınıza çıkıyoruz. Yayına başladığımız günden bu yana ilk kez gazetemizin görünüşünde farklı bir dizayn uyguladık. Yeni bir görünüş kazanan gazetemiz, sadece graﬁksel olarak değil, haber ve içerik olarak da yeni bir çalışmanın içine girmiştir. İlk kez bu ay gazetemizde spor sayfalarına yer vermeye başladık. Bunun yanısıra İsviçre Kültür Rehberi sayfasında konser ve etkinliklerin yanısıra İsviçre’nin kültürel zenginlikleri ile ilgili olarak da çeşitli bilgiler bulabileceksiniz. İlerleyen aylarda bu bölümümüze kendi vatandaşlarımızın yaptığı organizasyonları da ilave ederek, gazetemizin bu sayfalarını gerçek bir kültür rehberi haline getirmeyi düşünüyoruz.

Çocuklar için yeni bir köşe ! Yeni yayın döneminin başka bir sürprizi ise «Çocuk Köşesi». Bu köşe içinde çocuklarımızın okuyabilecekleri ve zevkle vakit geçirebilecekleri konulara yer veriyoruz. Buradaki hedeﬁmiz, onları küçük yaşlarda okumaya yönlendirebilmek, ana dillerinden uzaklaşmamalarını sağlamak ve gazete kültürünü aşılamak. Sinema, Ne Pişirelim, Bilim ve Teknoloji, İsviçre Gezi Rehberi gibi yeni kategoriler dolu dolu içerikleriyle sizlerin hizmetinizde olacak. Siz okurlarımıza iyi bir

gazete okutabilmek için tüm ekipteki arkadaşlarımla birlikte çalışmalarımıza hızla devam ediyoruz. Biz İsviçre`de yayın yapan geçici bir gazete değil, kalıcı bir gazete olmayı hedeﬂiyoruz. Sizlerden tek isteğimiz bizi okuyarak bize destek vermeniz. Çalışmalarımız hakkında bizlere yardımcı olmak istiyorsanız lütfen düşüncelerinizi bizimle paylaşın, info@pusulaswiss.ch adresine düşüncelerinizi gönderebilirsiniz.

İsviçre`de Ekonomik Kriz ve Göçmenler Son zamanların belki en çok konuşulan konularının başında küresel ekonomik kriz geliyordur. Krizden etkilenen birçok İsviçre ﬁrmasının ilk işi öncelikle bünyesinde çalıştırdıkları yabancı göçmenleri işten çıkarmak oluyor. Yapılan son araştırmalar, işsiz kalan göçmenlerin oranının İsviçreliler’e göre 3 kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Tabii ki bu durum göçmen işçilerin yaşamlarını oldukça kötü şekilde etkilemektedir. Özellikle oturum güvencesinin tehlikeye girmesi, vatandaşlarımızın işsiz kalmaları durumunda en büyük sorunlardan bir tanesi oluyor.

Peki hiç düşündük mü biz bu ülkeye neler veriyoruz ve karsılığını nasıl alıyoruz.? Kendi imkanlarımızı kullanarak İsviçre`de sağlam bir eğitim almazsak, zor işlerin bir numaralı adamı haline geliyoruz. Fabrikalarda en çok göçmenlerin çalışmasının sebebi de budur. İsviçre`nin uygulamış olduğu göçmen politikasında ülkeye göç eden yabancılar için düzgün bir eğitim sistemi yoktur. Kendimizi geliştirebileceğimiz mesleki ya da dil kurslarına ancak kendi imkanlarımızı zorlarsak gidebiliyoruz. Bunun yanısıra Türkiye`den gelen ve yüksek eğitim yapmış olan vatandaşlarımızın diplomaları da tanınmamaktadır. Hatta diplomaların tanınması için özel bir sınav sistemi dahi düşünülmemiştir. Her şeyi bir kenara bırakın, aynı işte çalışan iki farklı kişinin maaşları bile farklıdır. Norveç, ülkeye kabul edilen göçmenleri hemen dil

eğitimine tabi tutarak, iki yıl boyunca tüm ailenin eğitim ve bazı temel giderlerini karşılamaktadır. Bizler burada kendi kaderimizle başbaşa bırakılıyoruz. Bütün bu sorunları yaşarken tartışılan başka konularda halkımızın moralini bozmaktadır. işsizliğin ve işten çıkarılmanın en büyük kurbanı olan vatandaşlarımız IV konusunda da zor günler geçirmeye hazır olsunlar. İsviçre basınında çıkan haberlere bakacak olursak IV`dan en çok Balkan ülke vatandaşlarının ve Türkler’in emekli oldukları lanse ediliyor. Özellikle Arnavutluk ve Makedon göçmenlerin çok yoğun bir şekilde IV`dan emekli oldukları ve bu konunun üzerine gidilerek gerekli önlemlerin alınması isteniliyor. İsviçre`nin en zor ve ağır sektörlerinden birisi inşaat sektörü. Bu sektörde çalışan insanlar en çok Arnavutluk, Makedonya ve Türkiye`den gelen göçmenler. Sizce IV`dan emekli olan ülkeler sıralanırken bir yerde hata yapılmış mı? Çalıştıkları sektöre bakacak olursak bu insanların sakatlıktan emekli olmaları son derece normaldir. Bazı sektörler için özel önlemler alınmalı hatta onların emeklilik yaşları daha öne çekilmelidir. İsviçre pasaportları biyometrik olsun mu? tartışmaları sürerken şimdi de ülkede yaşayan göçmenlerin kimlikleri biyometrik yapılmak isteniyormuş. Schengen`e üye olan ülkeler kendi sınırlarında yaşayan göçmenlere biyometrik kimlik uygulaması yapmak zorundalarmış. Ancak Unia`nın gazetemizde yer alan haber sayfasında şimdiye kadar bu uygulamanın hiçbir Schengen ülkesinde gerçekleştirilemediğini yazıyor. Bu konuda ve diğer önemli konulardaki yorumları gazetemizde yer alan UNIA haber sayfasında bulabilirsiniz. Diğer yandan tüm bu haksızlıklara karşı sendikanın 19 Eylül tarihinde Bern`de yapacağı mitinge tüm okurlarımızın ilgi göstermesini bekliyoruz. Bizler orada olacak haksızlıklara karşı sesimizi yükselteceğiz. Saygılar 912

Resmi Partnerlerimiz

Bernstrasse 88 • 8953 Dietikon • Tel: +41 44 745 90 90 • E-Mail: info@media-com.ch • www.media-com.ch

Kominikasyon Güvenlik sistemleri Santral sistemleri Artık Mediacom Yanınızda! Şirketiniz için gerekli olan tüm teknik işlerde bizi aramanız yeterli. PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 2

26.08.09 05:09

Canan Kredit / Sıddık Canan • Walenbüchelstrasse 1-3 • 9000 St. Gallen

Telefon: +41 (0) 71 278 01 62 Mobile: +41 (0) 76 365 30 60 +41 (0) 79 350 69 99 Telefax: +41 (0) 71 278 01 64 E-Mail: info@canankredit.ch Web: www.canankredit.ch

Yeni Şubemiz: Hellgasse 42 • 6460 Altdorf • Tel.: 041 871 47 47 • Mobile: 076 578 61 61

Kararınızı verin gerisini bize bırakın! Tüm Kredi ihtiyaçlarınız için bizi aramanız yeterlidir!

Araç kredisi

24 Saat Ücretsiz Arayabileceğiniz Acil Kredi Hattı

Konut kredisi

0800 26 27 28

Kredi Miktarı, Faiz Oranları ve Aylık Ödemeler Kredi Miktarı

1 Yıllık Toplam Faiz

Aylık Ödeme

Gesetzeshinweis: Die Kreditvergabe ist unzulässig, falls sie zur Überschuldung des Konsumenten führt.. (Art. 3 UWG)

36 Aylık Toplam Faiz

Aylık Ödeme

60 Aylık Toplam Faiz

Aylık Ödeme

10000

521.00

876.75

1527.20

320.20

2594.00

209.90

20000

1041.40

1753.45

3056.20

640.45

5188.00

419.80

30000

1562.40

2630.20

4583.40

960.65

7782.00

629.70

40000

2082.80

3506.90

6112.40

1280.90

10379.00

839.65

50000

2603.80

4383.65

7639.60

1601.10

12973.00

1049.55

Dikkat: Kredi tabelasında verilen tüm rakamlar %9.9 faiz oranıyla hesaplanmı tır. Faiz oranları ki inin siciline ve durumuna göre de i kenlik göstermektedir.

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 3

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Tatil kredisi

26.08.09 05:09

İSVİÇRE HABERLERİ

Sigara Tiryakileri Devlete Ucuza Geliyor Artık dünyanın birçok yerinde toplum içinde sigara içmek yasaklandı. Bu yasak gerçekten iyi bir şey mi? Kısa bir süre önce Türkiye’de de katı bir sigara yasağı konularak lokantalarda bile sigara içilmesine izin verilmiyor. Böylelikle sigara içici topluma karşı zaferler sürüyor. İstatisDeutsche sung

Zusammenfas-

Aus dieser Studie mit dem Titel «Tabakbedingte Todesfälle in der Schweiz» geht unter anderem hervor, dass in der Schweiz jährlich über 9000 Personen an den Folgen des Rauchens sterben. Das sind 15 Prozent aller Todesfälle. Je 41 Prozent entﬁelen auf Herzkreislaufkrankheiten oder Krebs, inklusive Lungenkrebs. Die restlichen 18 Prozent sind auf Lungenkrankheiten ohne Lungenkrebs zurückzuführen. Gemäss einer anderen Studie der Universität von Helsinki leben Raucher im Schnitt sieben bis zehn Jahre weniger lang als Nichtraucher. Die Website des Bundesamts für Gesundheit (BAG) ist zwar vollgestopft mit Informationen über das Konsumverhalten von Rauchenden, das Passivrauchen,

tik Bakanlığı’nın güncel anketinde, ‘‘İsviçre’de önlenebilinecek ölüm vakalarının sebebi sigara.’’ sonucu var. Böylelikle, bu yasak maratonunda sigaranın çıkardığı maliyetler gözler önüne serilmiş oluyor. ‘‘İsviçre’deki Tütüne Bağlı Ölüm Vakaları’’ başlıklı anketten, her yıl İsviçre’de 9000 kişinin sigara sonucuyla öldüklePr ävent i o nsp r o gr amm e oder tabakbedingte Todesfälle. Nur über die Kosten des Tabakkonsums ist kaum etwas in Erfahrung zu bringen. Die einzigen Schätzungen gehen auf das Jahr 1995 zurück und sind daher heute kaum mehr brauchbar. . Gemäss der Schweizerischen Sozialversicherungsstatistik beliefen sich 2006 die jährlichen durchschnittlichen Altersrenten der Pensionskassen auf 30’522 Franken. Ein Rentner belastet also die Sozialwerke im Schnitt mit 53’514 Franken im Jahr. Geht man nun davon aus, dass Raucherinnen und Raucher gemäss der Helsinki-Studie im Schnitt sieben bis zehn Jahre weniger lang leben als Nichtraucher, sparen die Schweizerischen Sozialversicherungen pro Raucher 374’598 bis 535’140 Franken.

ri ortaya çıktı. Bu oran toplam ölüm oranının %15’ini oluşturmakta. Her 41. kişinin kalp ve kan dolaşımı hastalıklarından veya akciğer kanserinden öldüğü söyleniyor. Geriye kalan %18’lik oran, akciğer kanserinin dışında oluşan akciğer hastalıklarına yakalanmıştı. Helsinki Üniversitesi’nin yaptığı bir anket sonucunda, sigara içicilerinin sigara içmeyen kişilere nazaran yedi ve on yıl daha az yaşadığı ortaya çıktı. Geçmişte yapılmış tahminler artık kullanılmayacak bir hal aldı Sigara içicilerinin genel anlamda halk ekonomisine ve sosyal sigortalara çıkardıkları masraﬂar, neredeyse tahmin edilemeyecek bir duruma geldi. İsviçre Sağlık Bakanlığı’nın web sitesinde tonlarca sigara içicisi hakkında, pasif içiciler, sigarayı bırakma programları ve tütüne bağlı ölüm vakaları hakkında bilgi veriliyor. Web sitesinden tütün kullanımının masraﬂarı hakkında bilgi verilmiyor. Bu konuda, 1995 yılında yapılan tahminle de artık günümüzde pek fazla işe yaramıyorlar.

da on milyon Frank tasarruf edebilecekleri belirtiliyor.

Bu konudaki masraﬂar ayrı bir konu, yapılan tasarruﬂar çok daha ayrı bir konudur. Sigara içicilerinin on yıl daha az yaşamaları ve buna bağlı olarak sosyal sigortalardan faydalandıkları için maddi sıkıntı çeken sosyal kurumların, yıl-

Helsinki araştırmasından yola çıkarsak sigara içicileri ortalama yedi ve on sene arası daha az yaşıyor ise İsviçreli Sosyal Sigorta Kurumları, kişi başına sigara içen bir kişiden 374.598’den 535.140 Frank'a kadar masraftan kurtulmuş

NOT:Bu makaleyi hazırlayan yazar hayatında hiç sigara içmemiş sadece bir kez esrar çekmiş. Fakat kendisi o zamanların deyimi ile çekmiş ve Bill Clinton gibi dumanı içine çekmemiş. 867

selecek. Bunlar alınacak pek çok önlemin içinde ana önlemler olacak.

(kadınlar) Frank arasında. Evli çiftler (her ikisi de emekli), ortalama 3280 Frank alıyorlar. Emeklilerin üçte biri 2280 Frank olan en yüksek maaşı alıyor. Evli çiftlerin %63’ü en yüksek maaş olan 3420 Frank alıyorlar. 869

Emeklinin maliyeti yüksek Ortalama AHV- Emekliliği şu anda yıllık 22.992 Frank’a denk geliyor. Bunun üstüne de mesleki ihtiyatın emeklilik parası ekleniyor. İsviçreli Sosyal Sigorta İstatistikleri'ne göre 2006 yılında Emeklilik Sigortası'nın ortalama yıllık yaşlılık emeklilik parası 30.522 Frank’a tekabül ediyordu. Sonuç itibariyle bir emekli kişi sosyal kurumlara yılda 53.514 masraf çıkarıyor.

oluyor. Eğer ki bir kıyaslama yaparsak, bir kemo- terapinin masrafı 100.000 Frank’ı buluyor. Tabiî ki çalışamama durumunun masraﬂarını da hesaba katabiliriz, ama diğer yandan da devlet hazinesinin 2 milyar Frank’lık bir tütün vergisi alması kaçınılmaz bir gerçek. Sigara içenlere böyle bir yasağın konulması, sağlıkları ve uzun yaşamaları için faydalı görünse de aslına bakılırsa sosyal kurumlar için pek de olumlu sonuçlar çıkarmıyor.

AHV’nin Durumu Kötü: 2,3 Milyar Açık AHV’nin durumu kötü görünüyor; yıllardan beri yıl sonlarında artı rakamlar veren İhtiyarlık Sigortası, 2008 yılını 2,3 milyar açıkla kapattı. Devlet Istatistik Kurumu’nun Sosyal Sigortalarla ilgili yaptığı istatistiklerinden alınan bilgilere göre 2 milyon kişinin emekli olduğu ortaya çıktı. Yine devlet istatistiklerine göre AHV (Emeklilik-İhtiyarlık Sigortası), 2008 yılında 31,6 milyar gelire karşılık, 33,9 milyarlik gider kaydetti. Giderlerin 97,5 oranındaki aslan payı emeklilere Deutsche Zusammenfassung Die AHV hat ihre Rechnung 2008 mit einem minus von 2,3 Milliarden Franken abgeschlossen - dies nach mehreren Jahren mit Gewinnen. Über zwei Millionen Menschen bekommen Rentenlohn. Die AHV hat ihre Rechnung

gitti. Giderlerin geriye kalanı yardıma muhtaç yaşlılarla, yaşlılara yardım eden organizasyonlara aitti. 2008 yılındaki gelirin %84’ü sigortalılarla işverenlerden sağlandı. Devletin, %7,5 oranında katma değer vergisi ve %1,4 oranında gazinolardan (kumarhanelerden) aldığı vergilerden elde ettiği gelirin %21’i AHV’nin gelir hanesine aktarıldı. AHV ilk kez 2002 yılında 2,3 milyar açık vermişti. Daha sonraki yıllarda ise 1,5 milyardan 2,7 milyara kadar artıya geçmiş olan olan AHV’nin, 2008 yılında yine 2008 mit einem minus von 2,3 Milliarden Franken abgeschlossen. Bei den Einnahmen stammten 84 Prozent aus Beiträgen von Versicherten und Arbeitgebern. 21 Prozent steuerte der Bund bei, 7,5 Prozent die Mehrwertsteuer und 1,4 Prozent die Spielbankensteuer.

2,3 milyar açık verdiği kaydedildi. IV (Malûllük Sigortası), yıllardan beri AHV’ye büyük bir yük oluyor. AHV üzerindeki yükünün kaldırılması amacıyla IV’nın reorganize edilmesi gerekiyor. Bunun gerçekleşebilmesi için de, 27 Eylül Halkoylama’larında halkın olumlu oy kullanması şart. Ocak 2009’da yapılan sayımlara göre 1’875’600 kişi emeklilik maaşı, 114’800 kişi de dulluk maaşı alıyor. Yani toplam olarak, AHV, 2’099’100 kişiye emekli maaşı ödüyor. Geçtiğimiz yıla oranla emeklilerin sayısı %3 (61’700) arttı. AHV ödemelerinin yarısından fazlası yurt dışına gidiyor. AHV demograﬁk gelişimden en çok etkilenen kurum; şu anda İsviçre’de çalışan her dört kişi bir yaşlının emekli maaşını ödüyor. 2050 yılına kadar her yaşlıya karşı iki çalışan kişi olacak. Bu durum ilerde alınacak önlemleri de belirliyor: Katma değer vergileri artacak, sigorta prim ﬁyatlari yük-

Ortalama aylık emekli maaşı, yalnız yaşayanlar için 1971 Frank (erkekler), ile 1980

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 4

26.08.09 05:09

İSVİÇRE HABERLERİ Aldi`den Yeni Yatırımlar Geliyor… Aldi Suisse merkezini Jonschwil (SG)’e taşıyacak. Kantonların gerekli mercileri, Jonschwil ve Uzwil belediyeleri bina yapımı için onay verdiler. Jonschwiler Belediye Kurulu Aldi‘nin sonbahar ayında inşaata başlamak istediğini açıkladı. Jonschwil yakınlarındaki Schwarzenbach / Niederstetten Bölgesi’nde bulunan eski çakıl fabrikası alanında, Aldi’nin ana merkezi ve Aldi Suisse’in mal dağıtım merkezi kurulacak. İnşaatın yapımı için 100 milyon Frank harcama yapılacağı ve aynı zamanda 300 kişiye iş imkanı sağlanacağı belirtiliyor. Aldi, İsviçre’deki yüzüncü şubesinin açılışını temmuz sonunda yaptı. Alman alışveriş marketleri zincirinin İsviçre’ye üç buçuk senede girmesi ve bu ilkbahar döneminde rakibi Lıdl’ın da onu takip etmesiyle, İsviçreli perakende pazarında bir devrim yaşatmasalar bile hissedilebilir etkileri olduğunu söylememek yanlış olur. 854

Her İki Kişiden Birinde Domuz Gribi Korkusu... İsviçre halkı henüz bir Domuz Gribi histerisi içine girmedi, buna rağmen yapılan bir anket sonucu insanların yaşadığı korkuyu gözler önüne serdi. İnsanların bu konuda yaşadığı korkuyu doktorlar da onaylıyorlar. İsviçre’nin neredeyse yarısı Domuz Gribi”ne karşı kendisini güvende hissettiğini belirtiyordu. Yakın zamana kadar yapılan anket sonuçları İsviçreliler’in salgından korkmadıklarını ortaya çıkarıyordu; ne var ki bu korkusuzların oranı gittikçe gerilemeye başladı: Daha iki ay öncesine kadar halkın %64’ten fazlası Domuz Gribi hastalığının yaratacağı etkilerden korkmadıklarını ve anlamsız bulduklarını belirtmişti. Son günlerde ise durum tersine dönmeye başladı. 852

Kanton Waadt’da Kurt Avı Son haftalarda kurtların Bern, Freiburg, Luzern ve Wallis Kantonları’nda koyun sürülerine saldırmaya başladığı haberleri geldikten sonra, Waadt’te de bir kurt saldırısının meydana geldiği haberi ulaştı. Grand Muveran bölgesinde bu kurt iki tane keçiye saldırdı. Waadt bölgesindeki orman görevlilerinin verdiği habere göre son bahardan beri kurtlar, komşu eyaletler Bern ve Freiburg da bile toplam 38 tane koyun parçaladı. Koyunların sahipleri gerekli önlemleri almadıklarından bu hayvanlar kolayca öldürürüldüler. Waadt’li orman görevlileri, Waadt bölgesinde besi hayvanı yetiştiren kişileri bu yüzden yazılı bir şekilde uyarıyor ve sürülerinin güvenliği için gözlerini dört açmalarını tavsiye ediyor. Luzern Kantonu’nda kurtları vurmak serbest Temmuz

ayı

ortalarında

Wallis’deki yetkili makamlar, bir kurdu vurma için talep edilen izni kabul etmediler. Çünkü hayvanları besleyen kişinin yeteri kadar güvenlik önlemi almadığını savundular. Luzern’daki yetkili makamlar, Entlebuch’da bir sürü sahibine, yeteri kadar güvenlik önlemi almamasına rağmen sürüsüne saldıran kurdu vurma izni verildi. Yetkili makamlar bu kararlarını 200 yıl sonra 2009’un ilkbahar ayında Luzern’a göre döndüğünü ve bu yüzden kurt konseptinin henüz tutarlı bir şekilde uygulanmadığını söylediler. 837 Deutsche Zusammenfassung Nachdem Wölfe in den letzten Wochen in den Kantonen Bern, Freiburg, Luzern und Wallis Schafherden attackiert haben, vermeldet nun auch die Waadt einen Angriff eines Wolfes. Alle getöteten Tiere seien dem Wolf schutzlos ausgeliefert gewesen, da die Züchter keine Mass-

nahmen getroffen hatten.Der Waadtländer Wildhüter appellierte deshalb an die Wachsamkeit der Waadtländer Züchter und forderte sie in einem Brief auf, alle nötigen Vorkehrungen zum Schutz der Herden zu treffen. Im Wallis hatten die Behörden Mitte Juli eine Abschussbewilligung für einen Wolf verwe-

igert, weil der betroffene Züchter keine Schutzmassnahmen getroffen hatte. Im luzernischen Entlebuch wurde der Abschuss eines Wolfes derweil bewilligt, obwohl die angegriffenen Herden nicht genügend geschützt waren.

İsviçre’de Yaz Ayları Boşanma Mevsimi... İsviçreliler en çok yaz aylarında boşanıyorlar... Bern - İsviçreli çiftlerin tatil zamanlarında birbirlerine tahammülleri iyice azalıyor olmali ki boşanmalar da özellikle uzun yaz tatillerinde bir hayli artıyor. Bunu, cüzdanlarını bu aylarda tıka basa dolduran boşanma avukatları da tasdikliyor. Bilgisayar çağının çiftleri için boşanmak artık zor da değil, rutin bir iş; İsviçreli’lerin para kazanma konusundaki yaratıcılıkları dünyaca meşhurdur: İsviçreli boşanma avukatı Roger Groner, birbirlerine tahammülleri kalmayan çiftlere, web sayfasından tekrar özgürlüklerine kavuşma çabalarında refakat ediyor. Boşanma avukatı Groner’in web sayfası para basıyor adeta. Avukat bütün yaz ellerini ovuşturuyor olmali ki, diyor ki: “Yaz aylarında müşterilerimin sayısı %50 artıyor.” İstatistikler Av. Groner’i doğruluyor Ağustos ve eylül aylarındaki boşanmalar diğer ayları ikiye katlı-

yorlar: Devlet İstatistik Kurumu 2008 eylül ayında 2500 boşanma kaydetti (boşanma tarihine kadar iki aylık düşünme zamanı var, bu da çiftler arasında boşanma kararının yaz aylarında alındığını gösteriyor), buna karşılık aynı yılın haziran ayında ise sadece 1000 boşanma kaydı var (çiftler soğuk aylarda daha az boşanma kararı almışlar). Eğer çiftler maddi konularla çocukların bakımı üzerinde anlaşırlarsa, dünyanın herhangi güneşli bir ülkesinde, denizin iyot kokularını içlerine çekerek, sıcak kumların üzerinde, bıktıkları ya da artık istemedikleri eşlerini başlarından atabiliyorlar ve özgürlüklerine tekrar kavuşabiliyorlar. Hem de internette boşanmak sadece 1000 Frank. Oysa internet dışındaki boşanmalarda avukatlar ortalama 2500 Frank istiyorlar. Elbette ki web sayfasından eşleri özgürlüğüne ucuz ve rahat bir şekilde kavuşturan Avukat Groner, İsviçre Avukatlar Birliği’ni hoşnut etmiyor. Avukatlar Birliği Başkanı Michael Hüppi, “Bu ça-

Deutsche Zusammenfassung Im Sommer lösen Schweizer Ehen am häuﬁgsten auf Ferienzeit ist eine Belastung für Ehepaare. Vor allem im August und September, nach Ablauf der zweimonatigen Bedenkfrist, ist lışma şeklini güvenli bulmuyoruz.” diyor ve özellikle çok karmaşık boşanma davalarında avukat-

die Anzahl der Scheidungen teils doppelt so hoch wie in anderen Monaten. Das Bundesamt für Satatistik registrierte im September 2008, 2500 Scheidungen (im Juli nur 1000).

larla yüzyüze temasların önemine de değiniyor. 855

KATİNE

RIN DİK IRIMCILA

YAT

BU FIRSATI KAÇIRMAYIN!

İSVİÇRELİ BİR MOBİLYA MAĞAZASINI SATIN ALABİLİR VEYA ORTAK OLABİLİRSİNİZ... Zürihte hizmet veren mağazamız yüksek kazançlı ve iyi bir müșteri potansiyeline sahiptir... Ciddi yatırımcıların dikkatine!

Email : bruno.wohnstil@gmail.com

(Bașvurular gizli tutulacaktιr.)

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 5

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

IV Şefi: “En Sahtekârlar Türkler ve Yugoslavlar!” Alard du Bois-Reymond, malullük sigortasının suiistimal edilmesine karşı savaş açtı. Bu sosyal kurumu tekrar sağlıklı hale getirmek için sadece bu uğraş yeterli olmayacak. Malullük sigorta şefi, vergileri de arttırmak istiyor. 27 Eylül’de halk kararını vermek zorunda kalacak: Malullük sigortası yararına alınan katma değer vergi oranı %7,6’dan %8’e çıkarılmalı mı? Sigortanın şefi Alard du BoisReymond’da göre başka bir şansları yok. Bois-Raymond’a göre, eğer ki halk yapacağı oylamada ‘‘hayır’’ cevabını Deutsche Zusammenfassung

Am 27. September muss das Volk entscheiden: Soll die Mehrwertsteuer zugunsten der Invalidenversicherung von 7,6 auf 8 Prozent angehoben werden? Alard du Bois-Reymond will bei der Invalidenversicherung Missbrauch bekämpfen. Um das Sozialwerk gesund zu machen, reiche dies jedoch nicht: Der IV-Chef will die Steuern erhöhen. Die Frage, ob nicht zuerst die Missbräuche

verirse o zaman durum gerçekten kritikleşecek. Bois, ‘‘ ‘Hayır’ cevabı ile bizi tehlikeye sokabilir, yani IV ve AHV, emeklilik paralarını ödeyemeyecek duruma gelebilirler.’’ dedi. Bu vergi artışının alım gücüne aşırı bir etki göstermeyeceği de özellikle belirtildi. Halktan gelecek bir ‘‘Evet’’ cevabı ile malullük sigortasına sağlanacak ek finansman nedeniyle 100 Frank’lık bir satış ürününe sadece 40 Frank ekleneceği açıklandı. Gıda ürünlerinde ise yapılacak bu zam daha da küçük olacak, yani indirgenmiş vergi oranı sadeausgemerzt werden müssten, bevor der Bund mehr Steuern verlangt, verneint der IV-Chef. «Ich warne vor dem Kurzschluss, über Betrugsbekämpfung alleine könne die IV finanziell genesen.» Die Betrugsquote belaufe sich auf etwa 1 Prozent; würde diese auf Null gesenkt, könne man gerade mal 50 Millionen Franken sparen – bei einem jährlichen Defizit von 1,4 Milliarden Franken. Auch das

ce %0,1 artırılacak. Sadece sahtekârlığa açılan savaş yeterli değil ‘’Devletin vergi artırımından önce ilk olarak suiistimalleri gün yüzüne çıkarması daha doğru olmaz mı?’’ sorusuna, Malullük Sigortası şeﬁ ‘’hayır!’’ cevabını verdi ve açıkladı: “...sahtekârlığa açılan savaş ile bu sigorta ﬁnansal anlamda düzelebilir fakat ortaya çıkabilecek kısa devreden uyarıyorum.’’ Sahtekârlık oranı %1 olarak «Ausländerproblem» bei der IV spricht Du Bois-Reymond an: «Wir haben in der Tat Indizien dafür, dass es bei bestimmten Nationalitäten mehr Betrügereien gibt, insbesondere bei Türken und ExJugoslawen.» Er betont jedoch, dass die Dimensionen im Auge behalten werden müssten: Die Masse der Rentner seien jedoch Schweizer und lebten in der Schweiz: Nämlich 200’000 Personen.

belirlendi. Eğer ki bu oran sıfırlanırsa yaklaşık 50 milyon Frank tasarruf yapılabilir. Buna karşın oluşan yıllık açık 1,4 milyar Frank’ı buluyor. Bois-Reymond, malullük sigortasında her şeye rağmen sahtekârlıkların gün yüzüne çıkması için her şeyi yapacaklarını belirtti. Kendisi Aargau Gazetesi’ne verdiği demeçte, ‘‘Biz neredeyse bir senedir sigorta sahtekârlıklarını şimdiye kadar yapılmamış şekilde açıklığa kavuşturmaya çalışıyoruz.’’ dedi. Bunun yanı sıra sigorta sahtekârlarının izini daha detaylı takip etmek için

yurt dışında bile dedektiﬂerin devreye sokulduğunu belirtti. Du Bois-Reymond, ‘‘yabancı kökenli insanların oluşturduğu sorunu’’ da dile getirdi: ‘’Sahtekârlık olaylarında hangi ülkenin insanlarının daha ağır bastığına dair elimizde sağlam kanıtlar var; bunlar Türkler ve eski Yugoslavya vatandaşları. Yine de olaya toplam bir rakamdan bakılırsa, emeklilerin büyük çoğunluğunu İsviçreliler teşkil ediyor. Malulen emekli kişilerin 200’000’i kişi İsviçre’de yaşıyor.’’ şeklinde açıklama yaptı.

İsviçre’nin En Popüler İsimleri İsviçre’nin Almanca konuşulan bölgesinde yaşayan insanların geçen sene isimler konusunda yaptığı seçimlere bakılırsa, bu insanların çizgi ﬁlm kahramanlarını veya bilgisayar oyunu karekterlerini örnek alarak çocuklarına isim verdiklerini söyleyebiliriz. 2008 yılında İsviçre’nin Almanca konuşalan kesimindeki insanların çocuklarına verdikleri top on listesindeki favori isimlerden ikisi Lara ve Tim.

İstatistik Bakanlığı BFS’nin yaptığı açıklamada, bu bölgede bir zamanlar Lena isminin rağbette olduğu ve şu an onun yerine Lara isminin aldığı belirtildi. En çok beğenilen bayan isimlerinin ilk altısı arasında Sara, Leonie, Laura ve Nina yer alıyor. Erkek çocuklarına severek verilen Tim adı geçen yılki pozisyonunu korumayı başardı. Tim adının hemen ardından Luca, Leon, David, Noah ve Nico yer alıyor.

Deutsche Zusammenfassung

Wenn man die beliebtesten Vornamen in der Deutschschweiz des vergangenen Jahres anschaut, könnte man meinen, die Deutschschweizer hätten eine Vorliebe für Comic- und PC-Spielﬁguren. Lara und Tim haben 2008 die Hitparade der beliebtesten Vornamen bei Neugeborenen in der Deutschschweiz angeführt. Lara verdrängte in der Deutschschweiz die letztjährige Spitzenreiterin Lena auf den zweiten Platz, wie das Bundesamt für Statistik. Das BFS wertet seit 1987 im Rahmen der Analyse der natürlichen Bevölkerungsbewegung die Vornamen der in der Schweiz geborenen Kinder aus. Im letzten Jahr wurden insgesamt 76’691 Lebendgeburten registriert. Davon waren 37’142 Mädchen und 39’549 Knaben.

Romandie Bölgesi’nin favorileri: Emma ve Nathan 2006 yılından beri Romandie Bölgesi’nde en çok tutulan kız ismi Emma oldu. Sıralamanın devamında Chloe, Eva, Clara, Lea ve Sara yer alıyor. Erkek isimlerinde ise geçen yılki şampiyon “Nathan’’ bu yıl da yerini korumayı başardı. Sıralamanın devamında ise Luca, Lucas, Maxime, Thomas ve David yer alıyor. Tessin Bölgesi’nin favorileri: Giulia ve Alessandro İtalyan Bölgesi’nin en çok sevilen kız isminin “Giulia’’ olduğu ortaya çıktı. Geçen yılın şampiyonu Sara, bırakın ilk üçe girmeyi altıncı sıralara kadar düştü. Martina, Alice, Emma, Elisa ve Alessia ilk altıya giren isimler oldu. Erkek isimleri arasında iki yıldır beğeniyle kullanılan Alessandro isminin hemen ardından Matteo, Leonardo, Mattia, Davide ve Gabriel yer alıyor. Romanca İsviçre’nin favorile-

ri: Giulia und Gian Romanca konuşulan bölgedeki düşük doğum oranları yüzünden kullanılan isimlerde sürekli değişilik yaşanıyor. 2008 senesinde rağbet gören kız isimleri Giulia, Lina ve Lorena ön sıralarda yer alırken erkek çocuklarına daha çok Gian, Nevio ve Simon adları kullanıldı.

BFS, 1987 yılından bu yana toplumdaki değişiklikleri analiz ederek İsviçre’de dünyaya gelen çocuklar için verilen isimleri inceliyor. Geçen seneki doğum oranı 76.691 olarak kaydedildi. Bu orandan 37.142’sinin kız, 39.549’unun da erkek olarak bellirlendiği söylendi. 858

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 6

26.08.09 05:10

DİKKAT: Yarışmaya katılmak için son gün 21 Eylül 2009

Fotoğraf Yarışması! Tüm Pusula okurlarının dikkatine! Yarışma şart la

2 3

: resimiz d a u r u Başv

si Gazete Pusula ilim köşesi at Benim t . 88 Bernstr ikon iet swiss.ch la u s 8953 D u p tilim@ enimta b : l i a E-M

rı:

Katılımcıların 18 yaşını bitir miş olması gerekiy or. Çekilen fotoğ rafların görün tü kalitesinin yü ksek olması g erekiyor. Fotoğrafların bizzat yarışm acı tarafından çe kilmiş olması gerekiyor.

Dikkat: Gazetemize ulaşan tüm fotoğraflar ön jüri tarafından seçilecek ve finale kalan tatil resimleri okurlarımızın gönderecekleri kısa mesajlarla belirlenecektir. En çok SMS alan tatil resmi birinci olacaktır. Başka yerler yerlerden alındığı anlaşılan çalıntı fotoğraflar yarışma dışı bırakılacaktır bırakılacaktır.

MyTatil Travel Services GmbH - Bernstrasse 88 - 8953 Dietikon/ZH Tel.: +41 (0)43 322 97 97 - Fax: +41 (0)43 322 97 99

www.mytatil.ch

Önemli not: My Tatil tarafından verilecek olan İstanbul tatili yüksek sezon içinde geçerli değildir.

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 7

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

İlginizi çekeceğini düşündüğümüz bir yarışma düzenledik. Yarışmamızın sponsoru olan MyTatil tarafından birinci gelen okurumuza iki kişilik İstanbul tatili hediye edilecektir. Fotoğraf yarışmasına katılmak isteyen okurlarımız tatil resimlerini en geç 21 Eylül 2009 tarihine kadar bize yollamak zorundalar. Başvurular E-Mail ya‘da Posta yoluyla yapılacaktır.

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

Mega TIR’lar İsviçre’den Geçemeyecekler Bu aralar Avrupa Birliği’nde 60 ton ağırlığında olan ‘‘Mega TIR’ların” iznine yönelik müzakereler sürüyor. Warner’in değimine göre bu mega ağır vasıtalar yollarda hasar oluştuyorlar ve buna bağlı olarak da masrafların ardı arkası kesilmiyor. Alp Dağları bölgesinde, cumartesiyi pazara bağlayan gecelerde birçok uyarı ateşi yakılıyor. Bu uyarı ateşleri şu aralar Avrupa Birliği Ülkeleri’nde test edilen 60 ton ağırlığındaki TIR’ları protesto etmek için yakılıyor. Buna benzer bir eylem Basel’da da gerçekleşti. Uluslararası Alp Dağlarını Koruma Komisyonu sözcüleri (CIPRA), 60 ton ağırlığındaki bu ‘‘Mega Tır’lar’’a ilişkin yeni bir alt yapı çalışması için yüksek masraflar gerektiğini sinirli bir şekilde dile getirdiler. Ayrıca Alp Dağları Komisyonu’na göre bu Tır’lar, İsviçre’de yasadan beklenen Alp transit trafiğinin yer değiştirmesini engellemiş oluyorlar. Her yerde sıkıntı yaşanıyor Alp Dağları Komisyonu, aynı zamanda kentsel yığışım alanlarının da bu durumdan rahatsız olacağını Communiqué’ye bildirdi.

Bu rahatsızlığı dile getirmek için Basel’da bir uyarı ateşi yakıldı. Bununla birlikte Basel Valisi Guy Morin, yaptığı bir konuşmada Alp Dağları girişimcilerine diğer bölgelerde de traﬁğe yönelik yapılan sıkıntının farkına varıp bir şeyler yaptıkları için teşekkür etti. Bakanlar Kurulu üyesi Anita Lachenmeier (Yeşiller/BS) ve Alp Dağları girişiminin müdürü Alf, 60 tonluk TIR’lara karşı çıktıklarını belirttiler. 30 tane uyarı ateşine karşı çıkılıyor ‘‘Alp dağlarında ateş’’ başlığı altında bir koordinasyon yapan CIPRA’nın verdiği bilgiye göre, cumartesi akşamları Alp Bölgesi’nde 30 tane uyarı ateşi yakılacağı belirtildi. İsviçre’nin dışında Avusturya, Almanya, İtalya ve Slovenya da bu eyleme katılacak. Bu uyarı ateşleri 1988 yılından bu yana her ağustos ayının ikinci hafta sonunda yakılıyor. Bu eylem, Graubünden’deki Elektrik Santralı Projeler’ine karşı yapılmış ve başarılı bir sonuç elde edilmişti. Bu eylemlerle Alp Dağları alanındaki doğa ve kültür miraslarıyla, çevre sisteminin yok edilmemesinin simgelenmesi amaçlanıyor. 859

İsviçre, Dünyayı Ağır Silahlarla Donatıyor! 2009 yılının ilk yarısında İsviçre’nin savaş ürünleri ihracatı, başta ağır silahlar olmak üzere biraz gerilemişti. İsviçre, İsrail’den sonra dünyanın ikinci büyük silah ihracatçısı ülkesi sıfatını koruyor.

İsviçre Dünya İnsanlarını Ağır Silahlarla Donatıyor… Geçtiğimiz yıl İsviçre ağır silah ihracatında doruk noktasına ulaşmıştı. 2009’un ilk yarısında silah ihracatı biraz gerilemişti: Federal Gümrük Müdürlüğü’nün (EWZ) istatistiklerine göre yılın ilk yarısında, 331,4 milyon Frank tutarında ağır silah ihraç edildi; yani geçtiğimiz yılın aynı periyodundaki ihtracattan 16 milyon Frank daha az, ya da oran olarak belirtmek gerekirse, %4,8 oranında azaldı. Yılın ilk yarısının en büyük müş-

Deutsche Zusammenfassung Im Alpenraum werden mehrere Mahnfeuer entzündet. Sie stehen dieses Jahr im Zeichen des Widerstandes gegen die 60-Tonnen-Lastwagen, die derzeit in EU-Ländern getestet werden. Eine Aktion fand auch in Basel statt. Die bis zu 60 Tonnen schweren «Megatrucks» würden eine neue Strasseninfrastruktur mit immensen Kosten verlangen, rügte die Internationale Alpenschutzkonvention (CIPRA). Gegen 60-Tönner Stellung nahmen zudem Nationalrätin Anita Lachenmeier

Köpek Saldırıları Her Geçen Gün Artıyor!

terileri Almanya, Danimarka ve Suudi Arabistan oldular. Suudi Arabistan bu yılın ilk yarısında İsviçre’den ağır silah ithalatını 947’859 Frank’tan 34 milyon Frank’a yükseltti.

Kantonların, 2008 yılında yaptığı araştırmanın sonucuna göre, köpek saldırılarına daha çok çocuklar maruz kalıyorlar.

Yeşiller’den sert tenkit…

Araştırmanın ortaya çıkardığı rakamlar basına sırasıyla şu şekilde yansıtıldı:

İhracatın haﬁf geri gitmesine rağmen İsviçre, dünya insanlarını silahlandırmada bir hayli başarılı. Sadece İsrail, dünya insanlarını İsviçre’den daha çok silahlandırabiliyor. İsviçreli Yeşiller’in ‘Askeriyesiz bir İsviçre (GSoA)’ grubu, silah ihracaatını sert eleştiriyor. GSoA’ya göre İsviçre, ağır silahlarını insan haklarını çiğneyen, ya da çatışmalara neden olan ülkelere ihraç ediyor. GSoA, halkı 29 Eylül referandumlarında, ‘’für ein Verbot Kriegsmaterial-Export (Savaş ürünleri ihracatına yasak)’’ başlıklı tasarıya « JA !» demeye davet ediyor. 850

(Grüne/ BS) und Alf Arnold, Geschäftsführer der Alpen-Initiative. Laut der CIPRA, die unter dem Titel «Feuer in den Alpen» die Höhenfeuer koordiniert, sind für Samstagabend im Alpenraum gegen 30 Höhenfeuer angekündigt. Ausser der Schweiz sind bei der Aktion auch Österreich, Deutschland, Italien und Slowenien mit dabei. Gesetzt werden soll damit ein Zeichen für die Erhaltung des Natur- und Kulturerbes des Alpenraums und gegen Zerstörungen des Ökosystems.

Kanton Zürich’te 2007 Mayıs ayından, 2009 Nisan ayına kadar yapılan araştırmadan çıkan değerlendirmeye göre, yaşanan köpek saldırılarının %12’sinin çocuklara yönelik olduğu belirlendi. 2008’de 564 köpek saldırısı yaşandığı ortaya çıktı. Aargau Kantonu Veteriner Hekimi, geçen sene 179 kişinin bir köpek saldırısına uğradığını ve ısı-

rıldığını açıkladı. Her altıncı saldırıdaki mağdur kişinin 16 yaşından küçük olduğu belirlendi. 2009 yılının ilk altı ayında ise 72 kez yaşanan köpek ısırma vakasının her üçüncü kişisinin yine küçük çocuklar olduğu açıklandı Luzern Kantonu’nda ise 2008 yılı için yapılan araştırmada, 292 köpek saldırısı tespit edilirken, çoğu köpeğin saldırgan yapıda olduğu belirlendi. 130 kişi köpek tarafından ısırıldı, 12 yaşından küçük 22 çocuğun ise köpek ısırmasıyla yaralandığı belirlendi. St. Gallen Kantonun’da ise 2008 yılı köpek saldırı vakaları 148 olarak kaydedildi. Her dördüncü kişinin 15 yaşından küçük olduğu belirlendi. Hatta on vakada,

bir ve beş yaş arası çocukların bir köpeğin saldırısıyla yaralandığı tespit edildi. 841 Deutsche Zusammenfassung Die noch unveröffentlichten Zahlen der Kantone zu Hundebissen auf Menschen im Jahr 2008 zeigen, dass bei überdurchschnittlich vielen Hundeattacken Kinder die Opfer sind. Im Kanton Zürich zeigt eine interne Auswertung von Mai 2007 bis April 2009: In 12 Prozent der Vorfälle waren Kinder die Opfer. Im Kanton Aargau registrierte die Kantonstierärztin im vergangenen Jahr 179 Hundebissfälle beim Menschen. In jedem sechsten Fall war ein Kind bis 16 Jahre betroffen. Im Kanton Luzern verzeichnet man 2008 insgesamt 292 Meldungen über Hundebisse und allein 22 Kinder waren jünger als 12 Jahre – jedes fünfte Opfer war also ein Kind. Im Kanton St. Gallen gab es im vergangenen Jahr 148 gemeldete Fälle – in jedem vierten Fall waren Kinder bis 15 Jahre die Opfer

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 8

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

Malûlen Emekli Olanlar Sürekli Artıyor !! Malûllük Sigortası ile ilgili aktüel istatistik sonuçları, şaşırtıyor; örneğin İsviçre toplumunun %40’ı psikolojik rahatsızlıklar yüzünden malulen emekli olmuşlar. 50 yaş üzeri erkekler, malullük sigortasında en büyük grubu oluşturuyorlar. Aynı zamanda eğitim seviyesi düşük olan bir kişinin daha iyi bir eğitim alan kişiye göre malullük sigortasından yararlanma riski daha büyük. Sigortalıların çoğu ise psikolojik sebepler yüzünden bu sigortadan emekliliğe uygun görüldü. İstatistiklerden çıkan bilgiye göre, malullük sigortasından 1985 yılında 135’000 kişi emekli olmuşken, 2006 senesinde 298’000 kişiyle bu rakam ikiye katlandı. 2008 senesinde ise bazı çeşitli tasarruf önlemleri yüzünden 294’000 kişiye düşürüldü. Mallülen emekli olma ihtimali, 1992’den 2007 senesine kadar %3,2’den 5,3’e kadar çıktı. Malullük sigorta hizmetinden yararlanan kişiler toplanırsa, 2007 senesinde 490’000 kişinin emekli olduğu gerçeğiyle karşı karşıya

kalınır; yani on sene önceki sayıya göre 50’000 kişilik bir artış ortaya çıkar. Her dört emekliden üçü tam emekli statüsünde 2008 senesinde malullük sigortasından emekli olan kişilerin %86’sı İsviçre’de, %14’lük oran yurt dışında yaşamaktaydı. Bu orandaki kişilerin dörtte üçü tam emekli maaşı, yani yaklaşık 1800 Frank alıyor. Bu rakamı alabilmek için ise kişinin çalışmaya en az %70 oranında uygun olamadığına dair rapor alması gerekiyor. İsviçre’deki malullük sigortasından (IV) emekli olan kişilerin %54’ü erkek. Erkeklerin bu sigortadan emekli olma ihtimali kadınlara göre daha yüksek. Emeklilik yaşına varmadan erkeklerin %18’si, kadınların da %12’si yine bu emeklilikten yararlandılar. Son on yılda ise psikolojik rahatsızlıktan kaynaklı zorunlu emeklilik durumları oldukça büyük artış gösterdi; %30’dan %40’a kadar bir artış gözlemlendi. Oranın üçte birini yabancılar oluşturuyor

Bu sigortanın toplam emekli sayısının üçte birini yabancılar oluşturuyorlar. 2007 senesinin rakamlarına göre %28’ini İtalyanlar, %8’ini Yugoslavya, Portekiz, İspanya ve Türkiye vatandaşları oluşturuyor. Oldukça yüksek olan bu emeklilik tipinin büyük bir oranını eski Yugoslavya vatandaşlarının oluşturmasının sebebini hükümet, bu kişilerin daha çok kaliﬁye olmayan veya inşaat işlerinde çalışmalarından kaynaklandığını savunuyor. Onların sakatlık riskinin daha iyi bir eğitim alıp büroda çalışanlara göre beş kat daha fazla olduğu belirtildi. 872 Deutsche Zusammenfassung Neuste Statistiken bringen bemerkenswerte Einblicke in die Invalidenversicherung. Zum Beispiel: 40 Prozent der Bezüger sind aus psychischen Gründen bei der IV. Männer über 50 sind die grösste Bezüger-Gruppe. Personen mit tiefem Ausbildungsniveau haben tendenziell ein höheres «IV-Risiko» als Gutaus-

gebildete. Viele Bezüger wurden aus psychologischen Gründen «berentet».54 Prozent aller IV-Rentner in der Schweiz sind Männer. Deren Wahrscheinlichkeit, eine Rente zu beziehen, lag gesamthaft um einen Fünftel höher als jene der Frauen. Kurz vor der Pensionierung bezogen knapp 18 Prozent der Männer, aber nur 12 Prozent der Frauen eine IV-Rente. Rund ein Drittel der IV-Bezüger sind

Ausländer. Den relativ hohen IV-Rentneranteil vor allem von Personen aus dem früheren Jugoslawien erklärte der Bundesrat in der Antwort auf eine Interpellation in erster Linie mit der Tatsache, dass diese Personen überwiegend in unqualiﬁ zierten Jobs und auf dem Bau tätig sind. Sie hätten ein bis fünf Mal höheres Invaliditätsrisiko als Personen mit hohem Schulabschluss und Büro-Jobs

İsviçreliler Sempatiktir Ama Zürich’teki İnşaatlar, Dayanışma Ruhları Yok Geçecek Yol Bırakmadı Ekonomik kriz... Berlin’le vergi kavgası... Yargı önündeki UBS...! Buna benzer konular İsviçre’nin imajını başta Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde olmak üzere ulusal alanda zedeledi.

Bazı medya kurumlarının yaptığı araştırmalar, İsviçreliler’in Almanya’da ve Amerika Birleşik Devletleri’nde -sempati değerleri bir miktar yüksek görünse de (Alman gençlerin %17,9’u İsviçreliler’i sempatik buluyor) imajının çok zedelengiğini ortaya çıkardı. 55 yaş üzerindeki Almanlar’ın %28,2’lık bir kısmı İsviçreliler’i sempatik buluyor. Dayanışma ruhu olmasa da maddiyatçı değiller Habere göre Almanlar, İsviçre’nin imajını ‘’dayanışma ruhu olmayan bir ülke’’ olarak değerlendirdiler. Bu değerlendirme özellikle 15 ve 34 yaş arasında olan kişiler tarafından yapıldı. Bu yaş grubu İsviçre’yi genel olarak bencil gördüklerini belirttiler. Buna rağmen ne kuzeydeki komşularımız ne de Amerikalılar, İsviçre halkını maddiyatçı bir toplum olarak görmüyorlar. Her iki ülkede de 1000’er kişi ankete katıldı Almanya’da 998 ve Amerika Birleşik Devletleri’nde 1000 kişi bu ankete katıldı. Yapılan bu anket ise Gallup International üyesi İsviçreli Kamuoyu Araştırma Enstitüsü tarafından gerçekleştirildi. 839

Zürich, şantiye çalışmaları yüzünden eleştiriliyor. Siyasetçiler, Zürich şehrinin bundan böyle altyapı çalışmaları konusunda bir talepte bulunmaması gerektiğini ifade etti.

Deutsche Zusammenfassung Meinungsumfragen in Deutschland und den USA zeigen, dass sich die Sympathiewerte der Schweiz verändert. Zwar sind sie sowohl in Deutschland als auch in den USA noch recht hoch – doch von den jungen Deutschen ﬁnden uns nur 17,9 Prozent sehr sympathisch. Bei den über 55-Jährigen liegt dieser Anteil auffallend höher, dort sind es 28,2 Prozent. Besonders deutlich zeigt sich dies bei den 15- bis 34-jährigen: Sie halten die Schweiz für besonders egoistisch. Immerhin: Weder unsere Nachbarn im Norden noch die Amerikaner halten die Schweizer für besonders geldgierig. Befragt wurden in Deutschland 998 und in den USA 1000 Menschen. Die Umfrage wurde vom Schweizer Meinungsforschungsinstitut Isopublic, Mitglied von Gallup International, durchgeführt.

Zürich’in şehir manzarası bu aralar kırmızı beyaz tahtalarla dolmuş vaziyette. Yolların birçoğu inşaat ve yapım aşamasında olduğu için kapalı. Zürich Kantonu’un SVP Parti Başkanı Alfred Herr: ‘‘Belediye yolları kapatıyor ve dolayısıyla insanlar bu yolları kullanamıyor.’’ dedi. Belediye bireysel trafik alanını boğmak ve kamuoyuna açık hale getirmek istiyor. Fakat kamuoyuna açık trafik, asıl önemli zamanlarda aşırı yoğun bir hal alıyor. Şimdiyse SVP Partisi, yol kanunlarını değiştirmek istediğini açıkladı. SVP: “Belediye, mevcut trafik akışı konusunda sorumsuzca davranıyor. Parti olarak belediyenin bu yetkisini elinden almak istiyoruz.’’ dedi. FDP’li Kanton Vekili Carmen Walker Späh de mevcut yol kanununun artık eskidiğini ve değişmesi gerektiğini savundu: ‘‘Şehri bir harabe haline getirDeutsche Zusammenfassung Zürich steht wegen den Baustellen in der Kritik: Bürgerliche Politiker wollen nun, dass die Stadt in Sachen Tiefbau nichts mehr zu melden hat. Heute will die kantonale SVP

temeyiz, çünkü inşaatlara alınan önlemlerin toplumun üzerinde de etkileri var.’’ dedi. Her iki siyasetçi, özellikle en son yapılan köprü projesiyle ilgili tepkilerini yoğun bir şekilde dile getiriyorlar: Heer: “Bu inşaatta varihre Forderung präsentieren, das Stras sengesetz zu ändern: «Die Stadt geht verantwortungslos mit dem Verkehr um. Wir wollen ihr das Zepter aus der Hand nehmen.» Auch Kantonsrätin Carmen Walker Späh (FDP) ﬁndet das Gesetz

diyalı çalışılmaması ve cumartesi günleri de çalışılması çok garip bir durum.’’ dedi. Walker Späh de Bay Heer’in söylediklerine katılıyor: “Tren çalışmaları için gece ve gündüz çalışmalar yapılıyor.’’ dedi. 881 veraltet und verlangt, dass der Kanton künftig mehr Kompetenzen beim Strassenbau erhält. «Die Stadt kann sich nicht abschotten, denn bauliche Massnahmen haben Auswirkungen auf die gesamte Agglomeration.»

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 9

26.08.09 05:10

Memleket fiyatına memleket ürünleri. ˙I negöl köfte

S¸ am fıstıklı baklava

Dondurulmus¸, 500 gr.

300 gr.

7.95

5.95

Macaristan’dan biber kreması

Jelen Pivo Bira Kutu, 50 cl

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Acı, 160 gr.

1.95

1.40 yerine

1.20

Argeta sürme c¸ es¸ itleri • Tavuk eti • Tavuk eti, haﬁf acı • Ton balık 4 x 95 gr.

7.40 yerine

4.95 Bütün ürünler tüm Denner s¸ubelerinde mevcut olmayabilir. Aksiyon 26 Agustos 01 Eylül 2009 tarihleri arasında geçerlidir. www.denner.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 10

˙Indirimli fiyata cep telefonunuza kontör! Konus¸ma kontörü

Denner fıyatı

10.–* 30.– 50.– 100.–

9.90 29.50 49.– 97.50

* sadece Swisscom, Sunrise ve Yallo ic¸in gec¸erlidir.

Sadece Denner s˛ubelerinde satılır. Denner Sattelit s˛ubelerinde bulunmaz.

˙I svic¸ re’nin Discount Marketi

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

Ekonomik Kriz, Çalışanların Sağlığını Bozuyor Çalışanların üzerindeki psikolojik baskı, bedenen hissettikleri baskıdan daha zararlı olmaya başladı. İsviçreli çalışanların büyük bir bölümü kendilerini sağlıklı hissediyor. SECO’nun verdiği bilgiye göre ise, ekonomik kriz ortamının oluşturduğu baskı sebebiyle insanların sağlığında risk oluşma imkânı yüksek. Genel anlamda bakılırsa, bedensel rahatsızlık yerine psikolojik rahatsızlıkların sayısı artıyor. Her 13. çalı-

şan, iş arkadaşı tarafından rahatsız edilme durumuyla karşı karşıya olduğu tespit edildi.

Deutsche Zusammenfassung

Jeder 13. wurde mit Mobbing konfrontiert. Das Seco geht davon aus, dass sowohl die psychischen wie die physischen Belastungen in der Rezession eher steigen. In der Krise wachse die Angst vor dem Arbeitsplatzverlust, was beispielsweise dazu führen könne, dass Angestellte zur Arbeit erschienen, obwohl sie eigentlich krank seien und dann schlechtere Leistungen brächten. Insgesamt dürften laut dem Bericht mit den zusätzlichen Belastungen auch die Kosten der esundheitsbeeinträchtigungen zunehmen, die durch die Arbeit mitverursacht sind. Diese Kosten werden auf rund zehn Milliarden Franken pro Jahr geschätzt.

93 Prozent der Erwerbstätigen betrachten ihren allgemeinen Gesundheitszustand als sehr gut oder gut, wie das Staatssekretariat für Wirtschaft (Seco) mitteilte. Und gemäss seinem Bericht «Arbeit und Gesundheit» zu den Resultaten der Gesundheitsbefragung 2007 sind 77 Prozent auch zufrieden mit ihren Arbeitsbedingungen. Die grosse Mehrheit der Erwerbstätigen in der Schweiz fühlt sich gesund. Laut Seco bestehen aber dennoch gesundheitliche Risiken, die in der Krise mit dem steigenden Druck noch zunehmen könnten. Generell sind psychische und nervliche Belastungen deutlich häuﬁger als körperliche.

Ekonomiden sorumlu müsteşarlığın (SECO) basına yaptığı açıklamasında, çalışanların %93’ünün sağlık durumlarını çok iyi veya iyi olarak değerlendiği ortaya çıktı. 2007 yılında aynı kurumun yaptığı anket sonucunda varılan‘‘İş ve Sağlık’’ adlı raporun sonucuna göre, çalışanların %77’si bulundukları çalışma koşullarından memnun olduklarını belirtti. Ankete göre memnuniyet derecesi en yüksek alanlar %86 oranıy-

la tarım ve eğitim - öğretim oldu. Hemen ardından kamu çalışanlarının %82’si ve sağlık sektöründe çalışanların %80’i çalışma ortamlarından memnun olduklarını belirttiler. Çalıştıkları ortamdan çok fazla hoşnut olmayan sektörün, %70 ile otelcilik sektörü olduğu belirlendi. İşçilerin üçte ikisi stresten ve zaman darlığından şikâyet ediyor Hizmet sektöründe ağırlıklı olarak psikolojik ve sinirsel baskılar yaşanıyor. Bu sektörde çalışanların yaklaşık %41’i bedensel rahatsızlıklarının dışında, çok daha fazla yaşadıkları psikolojik veya ruhsal baskıyı dile getirdiler. Üçte ikisi ise stres veya zaman darlığından şikâyet ederken, üçte birlik oran gerginlik ve huzursuzluktan şikâyet etmekteydi. Hatta yüzde onluk bir oran, iş yerinde yaşadıkları korkuyu bile dile getirdiler. SECO, çalışanlarda sıkıntı yaratma riski yüksek sektörlerin traﬁk, haber aktarımı, banka, sigorta, sağlık ve sosyal yapı olduğunu açıkladı. Hatta ankete katılanların %7,7’si geçen sene iş yerindeki iş arkadaşları tarafından rahatsız edildiklerini bile dile getirdi. 2002 senesinde ‘‘Mobbing’’ adıyla bilinen aynı ortamda bulundukları kişiler tarafından rahatsız edilme durumu araştırıldı ve o seneki oran %4,4 olarak tespit edildi. 2005 senesinde ise bu oranın %7,1’lerde olduğu açıklandı.

Otelcilik sıkıntılı bir iş Bu sektörde çalışanlarda en sık görülen bedensel sıkıntıların daha çok el ve kol hareketlerinde yaşadığı belirtildi. SECO’nun raporunda belirlenen tespitlere göre, otelcilik alanında çalışan kişiler hem psikolojik ve sinirsel sorunlar yaşıyorlar, hem de çok fazla ﬁziksel sıkıntılarla mücadele veriyorlar. Her üçüncü çalışan, ağrı yapan ve yoran beden duruşundan şikayet ederken, ağır yükler her dördüncü çalışanı ve her beşinci çalışanı da yüksek dereceli sıcaklık ve yüksek ses rahatsız ediyor. Bu şikâyetler daha çok orman, tarım, endüstri ve inşaat alanlarında çalışan kişilerde görülmekte. Yine SECO’nun ortaya çıkardı-

ğı sonuca göre psikolojik sıkıntıların yanı sıra, fiziksel sıkıntıların da arttığı söylenebilir. Yaşanan ekonomik kriz ortamında, örneğin çalışanın hasta oldukları halde ve buna bağlı olarak verimliliği düşük olsa bile iş yerini kaybetme korkusu yaşadığı için mesaisini devam ettirmesinin bunlara bir etken olabileceği söyleniyor. Raporun geneline bakılırsa, iş ortamında yaşanan bu sıkıntılarla birlikte, kişinin çalıştığı iş yeri sağlık masraflarının artmasına neden olabiliyor. Bu masrafların her yıl yaklaşık 10 milyar Frank’a ulaştığı tahmin ediliyor. Kamuoyuna sunulan bu sağlık anketi, 1992 yılından beri her beş senede bir İstatistik Kurumu tarafından ‘İş ve Sağlık’ konularını baz alarak yenilenen sorularla uygulanıyor. 870

İsviçre’de 100 Yıldır Sonuçsuzca Aranan PETROL! 1912 ve 1913 yıllarından beri İsviçre’de petrol ve doğal gaz aranıyor. Ama şimdiye kadar sadece Finsterwald LU’daki Entlebuch’ta küçük bir doğal gaz hazinesi bulundu ve orada bulunan doğal gaz bir kaç yıldır ticari anlamda kullanılıyor. Petrol ve doğal gaz arayışlarına özellikle ikinci dünya savaşı sıDeutsche Zusammenfassung In der Schweiz wird seit 1912/13 nach Erdöl- und Erdgas gesucht. Aber bisher konnte nur in Finsterwald LU im Entlebuch ein kleines Erdgasvorkommen während einiger Jahre kommerziell ausgebeutet werden. Eine Ausnahme bildete eine Lagerstätte im Kanton Luzern (Finsterwald), wo zwischen 1985 und 1994 insgesamt 73 Millionen Kubikmeter Erdgas (das entspricht rund 3 Prozent des jährlichen Konsums in der Schweiz) gefördert und ins Gasnetz eingespiesen wurde.

rasında stratejik ilgiler nedeniyle yatırımlar yapıldı. 1956 yılında Avrupa petrol tedarikinin müsaadesiyle Suez krizinden hemen sonra Swisspetrol Holding AG kuruldu. Kendisi ve ‘‘Leag’’ gibi kardeş ﬁrmalar, 1956’dan 1994 yılına kadar İsviçre’de petrol ve doğal gaz arayışı içine girdiler. 1983 yılından itibaren bu kez devlet devreye girerek bu çalışmalara kredi sağladı. Bu yardım ile o günlerde parasal bir kaynak Das Lager versiegte aber Mitte der neunziger Jahre. Anfang der neunziger Jahre entdeckte das Nationale Forschungsprogramm 20 (NFP) über die geologische Tiefenstruktur der Schweiz verschwundene Seen, verborgene Täler und bisher unbekannte Gesteinsdecken, in denen Erdgas vorkommen könnte.Diese Erkenntnisse weckten neue Hoffnungen auf Erdgasvorkommen in der Schweiz. Mehrere Unternehmen wie Seag, Timetan, und Petrosvibri lancierten an verschiedenen Orten der Schweiz Bohr-Projekte.

oluşturulmuştu fakat o dönemin düşük petrol ve gaz pazarı ﬁyatları ekonomik bir teşvike izin vermiyordu. Bulunan yatak çok çabuk tükendi 1985 ve 1994 yılları arasında istisnai bir durumu Luzern Kantonu’ndaki Finsterwald’de bulunan yatak oluşturdu. Bu doğal gaz yatağından toplam 73 milyon metre küp, yani İsviçre’nin yıllık toplam tüketiminin %3’ünü oluşturacak miktarda doğal gaz çıkarıldı ve doğal gaz ağına bağlandı. Fakat bu yatak doksanlı yılların ortasına doğru tükendi. Bunun üzerine Swisspetrol ve birçok kardeş şirket dağıldı. Sadece ayakta kalabilen, arayışlarını 35 yıldır belgelendirebilen Zürich’deki İsviçreli Doğal Gaz Şirketi SEAG oldu. Halen çeşitli sondaj projeleri yürüyor Doksanlı yılların başında Ulusal Araştırma Programı 20 NPP, içinde doğal gaz bulunabilme ihtimali olan kaybolan göller, dere yatakları ve henüz bilinmeyen taş ya-

taklarının jeolojik yapılarını buldular. Bu yeni buluşlar İsviçre’de doğal gaz umudunu yeniden canlandırdı. SEAG, Timetan ve Petrosvib-

ri gibi şirketler, İsviçre’nin birçok yerinde sondaj projeleri sundular. 843

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 11

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

İSVİÇRE POLİTİKASI - 2 Değerli Okuyucularımız Tatil sayılarımız nedeniyle ara verdiğimiz ISVİÇRE POLİTİKASI başlıklı seri yazımıza kaldığımız yerden devam ediyoruz... DOĞRUDAN DEMOKRASİ Ya da ÇOK HAKLARA SAHİP BİR HALK

dır: 18 yaşını doldurmuş ve ruh hastalığı nedeniyle kendi kendini idare etme yeteneğini kaybetmemiş ve bu hak yasal olarak elinden alınmamış her İsviçre vatandaşı oy kullanma hakkına sahiptir. Genel olarak yılda dört kez, oy hakkına sahip vatandaşlara Federal Hükümet tarafından tasarılar gönderilir. Tasarılarda onaylanmak ya da reddedilmek üzere ortalama üç – dört konu bulunmaktadır.

İsviçreliler’in devlet yönetimindeki politik hakları:

Federal Hükümet’in Anayasa‘da değişiklikler yapabilmesi için ya da uluslararası bir organizasyona katılabilmesi için, halk insiyatiﬁyle ya da referandumla halka onaylatması zorunluluğu vardır. Buna göre böyle bir karar almak isteyen hükümet, referanduma gitmek zorundadır. Böyle bir tasarının gerçekleştirilmesi için çift çoğunluğa (doppelte Mehr) ihtiyaç vardır: Geçerli tüm ülke halkının oy çoğunluğu ve Ständemehr (yani, halkının tasarıyı kabul etmiş kantonların çoğunluğu).

Oy Hakkı: Seçme hakkına sahip olan herkesin oy hakkı da var-

Değiştirilmiş ya da yeni koyulmuş bir yasa veya parlamen-

Hazırlayan: Gülter Locher Dünyanın hiçbir ülkesinde ülke yönetiminde bu kadar çok hakka sahip bir halk yok. Çok uzun yıllara dayanan demokrasi geleneğiyle birlikte, -diğer ülkelerle kıyaslanınca- nüfus açısından küçük bir ülke olmasının yanında, medyatik çeşitlilik, bu çok özel devlet şeklinin işlemesini sağlayan baş faktörler olarak sayılabilir.

tonun benzeri bir işi ya da belli halk haklarına dayanan anlaşmalar, referandum istendiği takdirde halk oylamasına gidilir. Bu tarz tasarıların gerçekleştirilmesi için halkın oy çoğunluğu yeterlidir. Seçme Hakkı: Halk her dört yılda bir kez 200 milletvekilini yeniden seçer. 18 yaşını bitirmiş İsviçreliler’in aktif ve pasif seçim hakları vardır. Yani seçme ve seçilme hakları vardır. Bund’da (Federal Daire) görevli memurlar seçildiklerinde, görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Kantonlarda ise seçilenlerin olanakları daha geniştir. İnsiyatif Hakkı: Halk Anayasa’da bir değişiklik veya bir yasa ilavesi yapılması için referanduma gidilmesini isteyebilir. Bunun gerçekleştirilebilmesi için oy hakkı olanlara, 18 aylık imza toplama zamanı verilir. Bu zaman zarfında en az100‘000 geçerli imza toplanması gerekiyor.

rilmiş bir iş ya da kararla ilgili bir insiyatif olabilir; devlet mensupları bazen böyle bir insiyatife, halk ve stände (kantonlar meclisi) tarafından kabul edileceğini umarak bir “karşı tasarı’’ geliştirirler. Halk insiyatiﬂeri, rejim ya da parlamento tarafından değil halk tarafından başlatılan eylemlerdir.

mek hakkından başka bir şey değildir. Devlet yasaları, devlet kararları ve bazı devlet anlaşmaları referandumlardaki halk çoğunluğunun kararı ile gerçekleştirilir. Halk, referandum hakkı ile devletin eylemlerini kabul ederek ya da etmeyerek yönetir, istemediği kararların alınmasını engeller.

Halkın arzusu (Volksbegehren) genel bir istek olarak formüllendirilebilir. Ya da (daha sık görülen durum), parlamentonun ve rejimin artık değiştiremeyeceği biti-

Referandum Hakkı: Referandum hakkı, aslında İsviçre halkının hükümetin almak istediği kararlarına, ‘’böyle olmaz ya da bunu size yaptırmam!“ diyebil-

Referandum hakkı bu nedenle halk arasında sık sık ‘’Halkın El Freni’’ ya da ‘’Halkın Elindeki Fren’’ olarak da adlandırılır. 863

Zug ve Zürich Zirvede Kalmaya Devam Ediyor Credit Suisse, ekonomik açıdan en cazip bölgelerin listesini açıkladı; ekonomik açıdan en yüksek kalitede yaşam şartları sunan kantonlar hala Zug ve Zürich. Üçüncü sırada olan Nidwalden’ın yerini ise şimdilerde Basel aldı. Credit Suisse bu yılki karşılaştırma araştırmasıyla bu sonuçlara vardığını belirtti. Eyaletler ve Bölgeler bir biriyle yatırım, iş yeri kurma ve nüfus konusunda bir yarış içerisindeler. Credit Suisse 2004 yılından bu yana her yıl SQI adı al-

tındaki yerleşim yeri kalite göstergesini hesaplıyor. Bu sistem, hangi şehirlerin daha cazip olduğunun veya olmadığının bir göstergesi sayılıyor. Credit Suisse’in yaptığı araştırma, İsviçre dışında, alanı dar bir ülkede, bu kadar çok çeşitli koşulların sunulmadığını da ortaya çıkardı. Bu sebebe dayanarak yerleşim yerleri sürekli bir rekabet içerisinde oluyorlar. Bunun üzerine artan mobil hareketlilik dönemi sayesinde şirketlerdeki idari engeller kalkıyor ve kişiler birey bazında daha esnek bir çalışma içerisine giriyorlar. Bu olgular bölgeler arasındaki rekabeti daha çok arttırıyor. 887

Deutsche Zusammenfassung Die höchste wirtschaftliche Standortqualität in der Schweiz weisen weiterhin die Kantone Zug und Zürich auf. Neu folgt auf Rang drei BaselStadt, das den Kanton Nidwalden abgelöst hat. Zu diesem Schluss kommt die Credit Suisse bei ihrem diesjährigen Vergleich der Schweizer Regionen. Kaum ein Land kenne auf so kleinem Raum so viele Unterschiede in den Rahmenbedingungen wie die Schweiz, schreibt die CS in ihrer Studie. Deshalb spiele der Standortwettbewerb hierzulande auch ausgesprochen stark.

Dr. Fikret Taygun’u Kaybettik... Başımız Sağolsun İsviçreli Türkler’in yakından tanıdığı, sayılan ve sevilen simalardan Dr. Fikret Taygun, dopdolu bir dünya yaşamını ardında bırakarak Tanrı’nın Rahmeti’ne kavuştu. Kendisine Allah’tan Rahmet, tüm ailesine, dostlarına ve tanıyan tüm İsviçre’deki Türk vatandaşlarına da başsağlığı diliyoruz. Yakın dostlarından Profesör Azmi Güran’ın değerli dostunun ardından kaleme aldığı veda yazısını olduğu gibi yayınlıyoruz: “Almanya’da TH Aachen’de yüksek mühemdislik tahsili bitiminde bir müddet fakültede kaldıktan sonra esas mesleki hayatıma İsviçre’de Brown Boveri’de başladıktan sonra, bir gün, ETH Zürich

Öğrenci Derneği’nin toplantısına gitmiş ve Dr. Fikret Taygun’la ilk defa karşılaşmıştım. İyi hatırlıyorum, mehtaplı güzel bir gecede şehir lokantasında kalmaktansa, Meilen’de Luft Restaurant’a gitmeyi daha uygun bulduk ve arabalarla doğru oraya gittik. Bu sayede bana, çarşaf gibi suyun üzerinde kayan yelkenli ve vapurlarıyla, ikinci dünya harbinden önceki Boğaziçi manzarasını hatırlatan Luft Restaurant’ın yeri hatırımda bugün bile İsviçre’nin en güzel yeri olarak kaldı. Dr. Fikret Taygun, askerliğinden sonra, emekliliğine kadar Escher Wyss Türbin ﬁrmasında prokurist olarak çalıştı. Aynı zaman-

da Société Turco-Suisse kültürel derneğinin başkanlığını uzun zaman elinde tuttuğu devir, derneğin en verimli zamanlarından biridir. Tanınmış bilim adamlarını dernekte misaﬁr etti. “Untersuchungen über den Einfluss der Schaufelzahl auf die Wirkungsweise eines Freistrahlrades” başlıklı ilmi çalışmasının yanında, Türkiye’de kurulan Karakaya ve Atatürk baraj santrallerinde kullanılan su türbinlerinin inşasında rol oynadığını biliyorum. Zevkle kullandığı 70 model siyah Cadillac otomobilinden ayrılmak onun için pek kolay olma-

mıştı, fakat artık bırakma zamanının geldiğinin farkına varmıştı. Sonra tamamiyle kendini oturduğu daireye çekti ve günlerini yürüyüş ve televizyon izlemekle geçirmeye başladı. Duvara asılacak resimleri asmak, satın aldığı video makinesini televizyonuna bağlamak gibi işlerde kendisine yardım ettim. Kendisini uzun müddet görmedim. Bir arkadaşından Krankenheim Rehalp’a gönderildiğini işittikten sonra kendisini ziyaret ettiğimde, halinden hiç memnun

olmadığının farkına vardım. Vefatından bir hafta önce tekrar ziyaret etmeyi planlarken, vefat haberini arkadaşlarından işittim...” Azmi Güran 880

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 12

26.08.09 05:10

KÖŞE YAZARLARI

Sevdiğimiz İsviçre... İkinci Vatan’ımız... rısının bütün ailesini doğramış, bir diğeri alacağını vermeyen kişinin evini yakmış, bir baskasi küçük yaştaki kızı kaçırmış, tecavüze uğrayan bu kız aile meclisinde alınan kararla infaz edilmiş, iki yolcu otobüsü çarpışınca 35 kişi ölmüş, ehliyetsiz sürücü otomobille dereye uçmuş, sokaklarda birkaç soygun, vurgun, sarkıntılık haberi falan ﬁlan işte. Gülter Locher Bu ay yine cok yüklü bir gazete ile karşınızdayız değerli okurlarımız… Aslında sizlerle köşemden sohbet etmeyi çok özlüyorum, fakat, aramızdaki amansız yarışta, zaman beni hep geçiyor. Siz değerli dert ortaklarımla paylaşmak istediğim, sizlere anlatmak istediğim öyle çok şeyim birikiyor ki... Ama İsviçre gündemi artık eski günlerdeki gibi değil, bizleri çok yoruyor, ardından koşturuyor. Haberler, olaylar bir günde hatta birkac saatte önemini bir diğerine devrediyor, biz gazeteciler de şaşırıp kalıyoruz hangi habere öncelik verecegimize… Bundan yıllar önce bir İsviçreli dostum beni Hürriyet Gazetesi’nin rengarenk sayfalarına gömülmüş vaziyette görerek, merakla, biraz da özenerek sordu: „Ne okuyorsun böyle?“ Geçmis gün, ne okuduğumu hatırlayamayacağım ama Hürriyet Gazetesi’nin o meşhur ikinci sayfasını okuyordum. Hani, dayak yemiş insanların mosmor olmuş suratlarıyla, kırılmış burunlarıyla, patlamış dudakları, dökülmüş dişleriyle süslenmiş, daha çok kırmızı ve morun çeşitli tonlarının hakim olduğu tecavüz, soygun, cinayet haberlerinin yayınlandığı ikinci sayfa… Bir yakınımın „Psiko Sayfası“ adını takmış olduğu bu sayfadan birkaç haber tercüme ettim İsviçreli dostuma… Sıradan şeyler: Birisi ka-

Aman ! İsviçreli dostum ne özendi, ne özendi… ‘’Ne heyecanlı bir gündem’’miş bizimki ! Onların gazeteleri çok sıkıcıymış ; hep borsa haberlerini, kâr yapan ﬁrmaların böbürlenen patronlarını, hükümet mensuplarının görevlerini nasıl da başarıyla yaptıklarını, başarılı dış ilişkileri, İsviçre’nin dünyadaki prestijini, İsviçreliler’in ne kadar mutlu, ne kadar uzun ömürlü, ne sağlıklı, ne iyi eğitilmiş, ne sakin bir ulus olduğunu ve tüm bunları onlara sağlayan ülkesi ile ne kadar onur duyduğunu ; üretim, teknoloji, temizlik, ikamet, sağlık, gıda, insan hakları, sosyal sigortalar gibi bilumum konularda nasıl da dünya standartlarının tepesinde olduğunu , düşük enﬂasyon oranlarını, düşük işsizlik, yüksek sosyal haklar, İsviçre’nin ihracat ve ithalat başarılarını, hükümetin halkın parasını halka hizmet olarak nasıl geri verdiğini ve benzeri konuları okumaktan İsviçreliler’e fenalıklar geliyormuş artık. Gazeteler konu sıkıntısı çekiyorlar, halk da gazete okumaktan sıkılıyormuş. İsviçre‘de herşeyin, dünyada en iyisini ürettikleri saatleri gibi tıkır tıkır aksamadan, teklemeden işlediği günler mazide kaldılar; Bir gün saydım:Tek bir günde küçücük İsviçre’nin altı ayrı yerinde bıçakla yaralama olayları olmuş. Bundan birkaç ay önce şiddete meyilli kişilerin göçmenler olduğunu kanıtlayan bir araştırma sonucu yayınlanmış-

tı; hemen ardından İsviçreli liseli gençler Almanya’da önlerine çıkanı dövdüler, hatta savunmasız bir sakata bile acımadılar. Benzer olaylar artık sıradan gündemi meydana getirmeye başladı. Geçtiğimiz haftalarda bir İsviçreli pizza lokantacısı dükkanına gelen Alman öğrencileri silahla kovaladı, bıçakla tehdit etti. Evet… şiddet olayları öylesine konrtoldan çıktı ki artık, herkes sebepsiz bir saldırı kurbanı olabilir : Genç, iri yarı bir erkek olmanız, ya da çok yaşlı bir nine veya dede olmanız, bayan ya da bay olmanız, çocuk olmanız hiç bir şekilde koruyucu bir unsur değil artık. Yani neredeyse öyle hale geldik ki, her gün evden çıkarken ailemizle helallaşsak olur artık. İsviçre’nin romantik rüyalar misali geçmişte kalan konumuna göre ayarlanmış yumuşacık, hatta suç işleyeni koruyucu yasaları bugüne uymuyor artık. Cezalar vazgeçirici olacağına davetkar oluyor… doğru söylüyorum, içeri davet ediyor adeta cezalar: Hiç de az duymadım, «içeri girmek istiyorum, arkadaşlar arasında prestijim artacak » diyen genç dayakçıları. Lucy’nin psikopat katili de buna benzer sözler sarf etmişti bir ara; kendisini hapishanede daha iyi hissettiğini, hapise girmek için de Lucy’yi öldürdüğünü söylemişti. Ya caddeleri ölüm pistine çeviren traﬁk canavarları ? Ninelerin çantalarını kapıp kaçan ya da ellerinden zorla alanlar, ya da onları dolandıranlar, çocuklar(ın)a çeşitli işkenceler yapanlar, hatta öldürenler, pedoﬁller, … İsviçre’nin güvenliğini sağlayan kurumlar, ya da daha doğrusu : İsviçre’nin güvenliğini sağlayamayan kurumlar, -öyle görülüyor ki- günümüz İsviçresi için bir hayli pasif ve yetmezleşmişler.

Peki, ya Bern’dekiler ne alemde ? Ne olacak ? Balık baştan kokarmış ; elbette ki ülke gündemleri devletin başındakilerinin yeterlilikleri oranında ve yönünde belirleniyor. Bu tüm ülkelerde böyle. Artık İsviçreliler ülkelerinin özerkliğinden şüphe eder oldular. Ülke politikalarının özgürce, kendileri tarafından belirlendiğinden kuşku duyar oldular… İsviçre halkı şüphelerinde haksız mı sizce? Cumhurbaşkanı bir hafta içinde anlaşmazlık yaşadığı iki ayri ülkenin karşısında boyun eğdi ve -aslında Isviçre’ye baskı yapan- bu ülkelerin getirdiği çözümleri uysalca kabul etti: UBS’in USA mahkemelerinden kurtarılması için, 5000 banka müşterisinin daha kayıtları bu ülkeye verildi. (Hatırlarsınız.... geçtiğimiz şubat ayında da yine Amerika’nın tehdidi üzerine alelacele 255 UBS müşterisinin dosyaları USA’ya gönderilmişti.) Büyük özel banka UBS’i kurtarmak için gözünü bile kırpmadan halkın 68 milyonunu kullanan devlet, zaten çok zor geçinen sakat emeklilerin maaşlarından yüzde kırk kesmeyi planlıyor, eğer halk 27 Eylül referandumlarında „hayir“ oyu kullanırsa… Bu da ayrı konu, UBS deyince kısaca değinmeden geçemedim; biz kaldığımız yerden konumuza devam edelim: ...Yine aynı hafta içinde, Cumhurbaşkanı Merz aniden Libya’ya uçuyor (üstelik Libya Lideri Kaddafi tarafından karşılanmıyor bile), orada Kaddafi’den İsviçre adına özür diliyor ve Kaddafi’nin bu olayda tüm istediklerini yerine getiriyor. Libya ile bir anlaşma imzalayıp, elleri boş bir şekilde İsviçre’ye geri dönüyor. Boynunu Demokles’in kılıcının altına kendi rızasıyla koymuş olan

Merz’in imzaladığı anlaşma, İsviçre’nin diğer hükümet yetkilileri ile anlaştıkları maddeleri içermiyor, hatta tersini içeriyor. Ayrıca rehinelerin bırakılmasına dair bir hüküm de yok yazılıimzalı kağıtlarda. Kaddaﬁ’nin sözüne güvenmek ve beklemekten başka çare yok… Hem Merz’in politik kaderi, hem de Libya’da bir hapishanede rehin tutulan iki İsviçreli’nin kaderi Çöl Kabadayısı’nın dudakları arasından çıkacak bir kelimeye bağlı durumda. Yaa değerli dostlarım… İsviçre politikası, diplomasisi bu durumda işte. Yalnız İsviçreli yerel halk değil; buralarda yıllardır çalışan, ülke ekonomisine katkıda bulunan, vergi ve sosyal primler ödeyen, çalışan, ülkenin ekmeğinden yiyen, suyundan içen, çocuklar dünyaya getirip, onları bu ülkeye vatandaş olarak büyüten, yetiştiren biz göçmenler de derinden yaralı ve endişeliyiz… Nasıl endişelenmeyelim ki, sevdiğimiz, ikinci vatan edindiğimiz İsviçre şamar oğlanı olmuş sanki, gelen vuruyor, giden vuruyor: İsviçre’nin vahşi ve gayrımedeni olduğuna gönderme yapan Alman Bakan Steinbrück, İsviçreliler’i *Kızılderililer’e kendisini de elinde kırbacı ile İsviçreliler’i terbiye edecek süvariye benzetmemiş miydi? *Kızılderililer’le (ya da başka insan topluluğu da olabilir), vahşi ve gayrı- medeni gibi aşağılayıcı kavramları, genelleme yaparak ilişkilendirmesi, bu kişinin düşünce mekanizmasının hiç bir geliştirici ve genişletici eylemle karşılaşmadığını göstermesi açısından ibret verici bir örnektir. Saygılar... Sevgiler... 913

PEGASUS BASEL-MULHOUSE’DAN İSTANBUL’A UÇURUYOR Pegasus Havayolları 26 Ekim’den itibaren haftanın dört günü 49.99 CHF’den başlayan ﬁyatlarla BaselMulhouse’dan İstanbul’a uçacak.

çarşamba, perşembe ve cuma günleri gerçekleşecek.

Türkiye’nin, mimarisi, Asya ve Avrupa yakasını birbirine bağlayan Boğaz manzarasıyla en çok turist çeken ve gelenleri kendine hayran bırakan İstanbul’a uçuşlar pazartesi,

Cuma günleri İzmir’den BaselMulhouse direk uçuşlarına başlayan Pegasus, 26 Ekim’den itibaren ise Adana, Ankara, Antalya, Bodrum, Diyarbakır, Dalaman, Gaziantep, Lefkoşa, İz-

Pegasus Havayolları, haftanın dört günü Basel’den İstanbul’a 13:50 ve İstanbul’dan Basel’a ise 10:50’de uçuş yapacak.

mir, Kayseri, Samsun ve Trabzon’dan İstanbul bağlantılı Basel uçuşlarını haftanın dört günü gerçekleştirecek. * Tarife ﬁyatı web sitesinden alınan biletler için geçerlidir. Çağrı Merkezi ve acentelerden yapılan satışlardan hizmet bedeli farkı alınacaktır. 904

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 13

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

İsviçre Cumhurbaşkanı Kaddafi’den Özür Diledi İsviçre Cumhurbaşkanı Hans Rudolf Merz, uluslararası ilişkilerde diplomasi yerine pazularını kullanan Kaddafi’den özür dileyerek, sadece bir hükümet krizine yol açmakla kalmadı; İsviçre’nin zaten iyice yıpranmış olan uluslararası arenadaki imajına büyük bir darbe de “O” vurdu. Onuru yaralanan İsviçre halkı şokta.Demokratik yasaları uygulayan Cenevre Adaleti şaşkın ve öfkeli. Olayda şiddete ve aşağılamalara uğrayan insanların haklarını korumuş olan yasa uygulayıcıları derinden yaralandı, vs. vs... ama aynı zamanda kendi politik kaderini Kaddafi’nin eline bırakarak bir nevi Kaddafi’nin rehinesi oldu… Yukarıdaki yorumlar, ilgili kurumların ve halkın basına yansıyan çığlıkları, feryatları, dile getirdikleri düşünceleri... Peki Cumhurbaşkanı Hans Rudolf Merz tüm bunları nasıl başardı? Aslında Merz’in Libya’nın başşehri Tripoli’ye seyahati ani verilmiş bir karar değildi; tam tersine çok uzun süredir itinayla planlanıyor, hazırlanıyordu. Bakanlıkta bu konu ile ilgili olarak saptanan davranış planının tam tersi hareket eden Cumhurbaşkanı, yaptığı bir basın toplantısında bu anlaşmanın sadece iki maddesine uymadığını iddia etti. Oysa Merz hükümet yetkililerinin ortak olarak hazırladığı maddelerin hiçbirisine uymadığı gibi bazı maddelerin de tam tersine hareket etti. Hükümete yakın güvenilir kaynaklar olayın Merz’in dile getirdiğinden çok daha farklı geliştiğini belirtiyorlar: Kesin olan, Merz’in mayıs sonundan beri, Libya’da bir yıldır tutuklu (rehin) bulunan iki İsviçreli’nin dosyası ile yoğun bir şekilde meşgul olduğuydu. Cumhurbaşkanı, o zamanlar (mayıs ayında) Abu Dhabi’ye bir ziyaret gerçekleştirerek ziyareti süresince Birleşik Arap Emirlikleri Başkanı ile kontak geliştirip Libya Lideri Kaddafi ile İsviçre arasında arabuluculuk yapılmasını isteyecekti. Yine kesin olan diğer bir nokta da Merz’in bu yolu izlediği ve Libya ile anlaşma çabalarıydı. Ne var ki Dış İşleri Bakanı Micheline Calmy Rey, Libya krizi dosyasında bir türlü ilerleyemiyor, bu konu O’nu aşıyor görüntüsü veriyordu. Ayrıca Rey olaylardan sonra bir ara Kaddafi’den gelen uluslararası tarafsız bir hakem mahkeme teklifine de yanaşmıyordu. Netice olarak İsviçre suç işleyen birini tutuklamıştı. Burada yapılan tek hata normal bir vatandaş böy-

le bir suç işlemiş olsaydı en az iki ay tutuklu kalacaktı; ama yanında çalışan aciz ve fakir insanlara hakaret eden, onurlarını hiç bir şekilde ka’ale almayan, hatta onları döverek yaralayan kişi Çöl Diktatörü Kaddafi’nin oğluysa iki gün içinde tekrar salınır. Üstelik buna rağmen İsviçre’nin anasından emdiği sütü burnundan getirir Bugün gelinen durum çok hazin... şu anda hükümet yetkililerinin hazırladıkları dört maddeli hareket planındaki maddelerin birisi, geçmişte Libya Lideri’nin reddettikleri teklifi: Uluslararası hakem mahkemede olayı açıklığa kavuşturmak. İsviçre olarak Kaddafi’yi zamanında yeterince ciddiye almayan İsviçre, ne büyük bir hata işlediğini bir yıldır diplomasi ile alakası olmayan, çeşitli alt düzey katmanlarında uğradığı hakaretlerle, tehditlerle (mesela oğul Kaddafi elinde atom bombası olsa İsviçre’yi haritadan sileceğini söylemişti.) yaşıyor! Uluslararası ilişkilerde diplomasinin inceliklerine alışkın olan İsviçre’nin, zarif ama Cumhurbaşkanı’na, -tabiri caizse- çölde diz çöktürüldü.

Cumhurbaşkanı, Libya’da EDA (Federal Dışişleri Bakanlığı)‘nın kararlarını uygulamıyor… EDA konuyla ilgili dört nokta üzerinde kağıt üzerinde kesin karar almıştı: 1 - İsviçre Hannibal Kaddaﬁ ile ilgili olarak iki ülke arasında gelişen anlaşmazlıklarla ilgili üzüntülerini belirtecek. 2 - İsviçre konuyla ilgili olarak uluslararası tarafsız bir hakem mahkemeye çıkarak olayın açıklığa kavuşturulmasına hazır olduğunu belirtecek. 3 - Libya‘da tutuklu bulunan iki İsviçreli derhal serbest bırakıla-

cak. 4 - İsviçre ile Libya arasındaki ikili anlaşmalar derhal normale dönecek. Bütün ticari ve seyahat kısıtlamaları derhal kaldırılacak. Cumhurbaşkanı Merz ise bütün bu resmi olarak saptanmış maddelerin tersine ya da bu maddelerde ifade edilmeyen şekilde hareket etti: 1 - Üzüntülerini bildirmek yerine özür diledi. Hannibal Kaddaﬁ’nin tutuklanmasının „yakışıksız ve gereksiz“ olduğunu söyledi. 2 - Uluslararası hakem mahkemesinin sözünü etmedi. 3 - Sadece sözlü olarak hapis-

İki ülke arasında Merz tarafından imzalanan anlaşmada tutuklu İsviçreliler’le ilgili hiç yazılı ifade geçmiyor. İkili anlaşmalar da derhal normale dönmeyecek. İsviçre adına imza atan Merz, imzalardan önce ise ne İsviçre’nin ilgili makamlarını ne de Dış İşleri Bakanı Calmy Rey‘i bilgilendirdi. Siyasi hukukçular Merz’in yetkilerini aştığını söylediler:

St. Gallen’li devlet hukukçusu Rainer J. Schweizer de Profesör Rhinow’a katılıyor : „Cumhurbaşkanı İsviçre Hükümeti’ni temsil ediyor ama bu anlaşmayı imzalayarak yetkilerini aşmıştır.“ Schweizer, böyle bir anlaşmayı kendisinin hiçbir şekilde imzalamayacağını, hele iki tutuklu İsviçreliler’in derhal serbest bırakılmadan böyle bir imzanın atılmasının çok yanlış olduğunu söyledi.

Hans Rudolf Merz

Eğer rehin tutulan İsviçreliler serbest bırakılıp İsviçre’ye gönderilmezlerse ne olacak? Bu ihtimal Merz’in başının üzerinde Demokles’in kılıcı gibi duruyor: Merz’in politik geleceği buna bağlı; Adalet Bakanı Evelyn Widmer Schlumpf: „Eğer, rehineler geri gelmezlerse, politik durum çok zora girecek.“ diyor. Hükümet temsilcilerinin çoğu bu durumda Merz’in geri çekilmesi gerektiğini söylüyorlar. Çoğunluk Cumhurbaşkanı’nın yasalara karşı suç işlediği konusunda hemﬁ kirler.

Bu olay iki ülke arasında halen devam eden bir krize yol açtı. Libya derhal sudan bir bahane ile Libya’daki iki İsviçreli işadamını tutuklamıştı Bu işadamları hala Libya’da cezaevinde tutuklu bulunmaktalar. Gelelim gündemimize... Merz bir gecede Libya’ya gitmeye karar verdi… 19 Ağustos Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Merz, bir oturumda, şimdilik Libya’ya gitmeyi düşünmediğini, çünkü orada rehin tutulan iki İsvçireli’yi, İsviçre’ye getirebileceğine inanmadığını söylemişti. Bu umutsuz konuşmasından birkaç saat sonra ﬁkrini değişiren Merz, aceleyle bir delegasyon hazırlayarak, ertesi gün Libya’ya gitti. (Güvenilir kaynaklar Merz’in toplantıdan sonra Libya’dan bir telefon almış olabileceğini söylüyorlar.)

4 - İlişkilerin 60 günlük bir zaman içinde tekrar normale dönmesi için karar alındı.

Devletler Hukuku Profesörü René Rhinow: „Merz Bakanlar Kurulu’nun oyunu almadan imzalamış olduğu bu anlaşmayla yetkilerini aşmıştır. Bu şekilde de İsviçre yasalarına karşı gelmiştir.“ dedi. Uzmanların ifadelerine göre tüm Bakanlar Kurulu’nun oyunu almadan hiçbir bakan devletlerarası anlaşmalara imza atamaz, bu kişi cumhurbaşkanı da olsa.

Libya ise ultimatomlarına yenilerini eklemeye devam ediyor: Son olarak oğlunu tevkif eden üç polisin, -isimlerini de telaffuz ederekgörevden alınmalarını talep etti. Libya Lideri Kaddaﬁ, Cenevre yetkililerini oğluna karşı kanunsuz davrandıkları şeklinde suçluyor. Bir yıldır iki ülke arasında gündemden düşmeyen olaylar ve giderek düzeysizleşen ilişkiler biliniyor ama yine de kısa bir hatırlatma yapalım: Cenevre Polisi geçtiğimiz yılın temmuz ayında, Kaddaﬁ’nin oğlu Hannibal’i ve o sırada hamile olan karısını, kaldıgı lüks otelde hizmetkarlarına kötü davrandıkları, onları dövdükleri için tutuklamış, daha sonra bu hizmetkarlar yaralamadan dolayı davacı olmuşlardı.

te rehin tutulan iki İsviçreli’nin 1 Eylül’den itibaran serbest bırakılmalarını istedi. Oysa anlaşmaya göre tutuklular derhal serbest bırakılmalıydı.

Bu durumda öyle görülüyor ki, İsviçre Cumhurbaşkanı’nı da sayarsak, Libya Lideri Kaddaﬁ’nin rehineleri üç kişi oldular, Merz’in boynunun ipi Kaddaﬁ’nin elinde.

Muammer Kaddaﬁ

Ama şu anda en önemlisi Libya hapishanelerinde belki de hayatları tehlikede olan iki İsviçreli’nin serbest bırakılması. Siz bu satırları okurken belki de mutlu sona ulaşılmış olur... hatta bugün tüm İsviçre’nin bir kaşık suda boğmak istediği Cumhurbaskanı Merz Kahraman ilan edilir. 906

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 14

26.08.09 05:10

Bilhan Market - Siegfriedstr. 6 D-79787 Lauchringen/Almanya Tel. 00 49 174 33 14 297 YENİ AÇILIŞ - YENİ AÇILIŞ - YENİ AÇILIŞ - YENİ AÇILIŞ - YENİ AÇILIŞ - YENİ AÇILIŞ - YENİ AÇILIŞ - YENİ AÇILIŞ

Dost alışveriş geri döndü! ´a varan indirimler sizleri bekliyor

Sebze , Meyve ve Et ürünleri Her türlü kuru gıda ve Züccaciye ürünleri Günlük taze Döner ve Ekmek çeşitleri.

Döner 3.- EUR

Unutmayın ! Gıda çeşitlerinde % 7, Hediyelik eşyalarda % 19`luk Gümrük iadesi mevcuttur.

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 15

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

%40

Yeni adresimizde

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

Yurt Dışı Paketlerde Her Türlü Sürpriz Var! İçinde yılan turşulu ThaiWiskisi, sahte marka saatler, uyuşturucular veya ampul içerisinde doping ilaçları... Bunların hepsi neredeyse her gün İsviçre gümrüğünün Müllingen posta merkezine gönderilen postaların içinden çıkan illegal ürünler. Gayet zarif bir atlayışla uyuşturucu eğitimi alan köpek Rex, hareketli bandın üzerine zıpladı ve her paketi tek tek koklamaya başladı. Birden bir pakette takılı kaldı ve bir şey bulduğunun işaretini verdi. Rex’in sahibi gizlice yanında getirdiği yün yumağını ona ödül olarak verdi. Posta merkezinde bir tur atan Aargau / Zürich gümrük kontrol baş sorumlusu Atilla Lardori, uyuşturucu konusunda eğiDeutsche Zusammenfassung Fast täglich konﬁsziert der Schweizer Zoll im Briefzentrum Mülligen unerlaubte Waren, die per Post in die Schweiz geschickt werden. Allein in den ersten sechs Monaten des laufenden Jahres wurden im BZI Mülligen 130 Sendungen mit Betäubungsmitteln sichergestellt. Mit immer rafﬁnierteren Methoden versuchten Absender den Zoll hinters Licht zu führen. Zwei bis dreimal jährlich führt das BZI mehrtägige Schwerpunktkontrollen durch. Dabei wird sämtliche Post aus so genannten Risikoländern einer genauen Kontrolle unterzogen. Seit Dienstag richteten die Fachspezialisten ihr Augenmerk auf Sendungen aus dem Nahen und Fernen Osten, aus Asien und aus Südamerika. Wo die manuelle Suche nicht oder nur schwer möglich ist, durchlaufen Verpackungen ein Röntgengerät. Bei der Kontrolle am Donnerstag blieb den Röntgenstrahlen eine Ampulle mit Doping nicht verbor-

tim alan bu köpek için, uyuşturucu maddelerini bulmanın çocuk oyunu olduğunu açıkladı. Köpeği daha çok heveslendirmek için, posta paketlerinin arasına arada bir uyuşturucu paketleri karıştırdıklarını itiraf etti. Bu köpeklerin sık sık başarılar elde etmeleri gerekiyormuş ki yaptıkları işe olan heveslerini kaybetmesinler. 130 tane uyuşturucu gönderisi Sadece bu yılın ilk altı ayında BZI Mülligen’de, 130 tane uyuşturucu madde içeren paket tespit edildi. Aargau / Zürich Bölgesi’nin Yardımcı Gümrük Kontrol Komiseri Hansruedi Vogel, göndericilerin sürekli yeni kurnazca metotlar ile gümrüğü alt etmeye çalıştıklarını ifade etti. Örneğin postayla gönderilen uyuşturucu maddelerinin küçük porsiyonlar halinde veya parti uyuşturucularının haplar halingen, die zusammen mit einem Buch versandt wurde. Im ersten Halbjahr 2008 fanden Mitarbeiter der Grenzwachregion Aargau/Zürich zudem über 60 gefälschte Ausweise und Dokumente. Laut Hansruedi Vogel handelte es sich in vielen Fällen um gefälschte Fahrausweise, die von Asylbewerbern für ein paar Franken in ihrem Heimatland bestellt wurden.Per Post den Weg in die Schweiz ﬁnden aber auch immer wieder Waffen, Munition oder Feuerwerkskörper. Gefunden wurden aber auch schon lebende Vogelspinnen in Briefumschlägen. Das Auslandgeschäft sei für die Post mit rund einer Milliarde Franken Umsatz ein lukratives Geschäft Von den täglich 35 000 Warensendungen seien durchschnittlich 1700 zollpﬂichtig. Mit dem Ende 2008 in Kraft getretenen neuen Zollgesetz hat die Post die volle Verantwortung für die Verzollung und die Erhebung der Mehrwertsteuer übernommen.

de gönderildiği söyleniyor. Paket alıcısının paketi alma şansının da oldukça düşük olduğu belirtildi. Buna fırsat vermemek için Mülligen Postane Merkezi’nde yaklaşık 100 uzman kişi dört gözle yurt dışından gelen postaları inceliyorlar ve şüpheli paketleri ve zarﬂarı açıp gözden geçiriyorlar. Bu uzman kişilere Zürich Gümrük Müfettişliği’nden ve Aargau / Zürich Bölgesi’nin gümrük kontrolü alanında uzman kişiler destek veriyor. Kahve kavanozlarıyla ilaç gönderiliyor Yılda iki veya üç kez BZI, günlerce sürebilen ve belirli ağırlık noktaları baz alınan kontroller gerçekleştiriyor. Bu kontrollerde riskli ülkelerden gelen postalar daha detaylı bir şekilde inceleniyor. Örneğin Yakın ve Uzak Doğu’dan, Asya Bölgesi’nden ve Güney Amerika’dan gelen paketlere yoğunlaşılmış durumda. Uyuşturucu ve patlayıcı maddeler alanında eğitim almış köpeklerin yanı sıra modern yardımcı teknik aletlerin de kullanıldığı belirtiliyor. Bu aletlerle, örneğin çok az miktarda uyuşturucu madde veya patlayıcı madde tespit edilip kanıtlanabiliyor. Elle yapılan aramaların zor veya hiç mümkün olmadığı durumlarda, paketler bir röntgen makinesinden geçiyor. Mesela bir kitap içerisine yerleştirilen ampul içerisindeki doping maddesi röntgen aletinin ışınları sayesinde ortaya çıktı. Hong Kong’dan gelen bir paketin içinde eski bir hoparlör içerisine yerleştirilen pahalı marka bir saat, yine bu röntgen makinesi sayesinde bulundu. Brezilya’dan gelen bir kahve kavanozunda da bir yığın ilaç tespit edilmişti. Kontrollerde sayısız sahte kimlik bulundu Zürich Gümrük Müfettişliği bölümünün sorumlusu Hansjörg Brönnniman, bu internet devrinde artık kanunlara uygun olma-

yan bir çok ürünün satın alınabilineceğini ifade etti. Aynı zamanda internetten satın alınıp İsviçre’ye sokulmak istenen illegal ürünlerin arasında iktidar arttırıcı ve güçlendirici maddelerin ve ilaçların yakalandığı bilgisini verdi. 2008 yılının ilk altı ayında Aargau / Zürich gümrük sınır kontrolündeki personel, 60’dan fazla sahte kimlik ve doküman yakaladı. Hansruedi Vogel, yakalanan bu kimliklerin çoğunun, mültecilerin kendi ülkelerinde bir kaç Frank’a yaptırdıkları sahte sürücü ehliyetleri olduğunu söyledi. Yine posta yoluyla İsviçre’ye sokulmak istenen nesnelerin arasında silahlar, monisyon veya patlayıcı maddeler yer alıyor. Kontrollerde zarﬂarın içinde ülkeye sokulmak istenen örümcekler de, gümrük memurları tarafından yakalandı. Yurtdışından günde 35.000 gönderi geliyor BZI, Mülligen’e iki yıldır Doğu

İsviçre’nin mektup postası haricinde yurtdışından gelen en fazla iki kilo ağırlığındaki paket ve zarﬂar gümrükleniyor ve alıcıya gönderiliyor. Uluslararası Posta Bölümü’nden Patrick Maier’ın verdiği bilgiye göre, yurtdışından her gün yaklaşık 35.000 tane zarf ve paket bu dağıtım merkezine geliyor. Aynı zamanda Maier, yurtdışına bağlı bu posta alım ve gönderi işinin bir milyar Frank ciro yaptığı konusundaki bilgiyi vermeden geçmedi. Günde 35.000 tane postanın arasında 1700’ünün gümrüklenmesi gerekiyormuş. 2008 yılının sonlarına doğru yürürlüğe giren gümrük kanunuyla, posta gümrükleme işinin tüm sorumluluğunu alarak katma değer vergisini tahsil ediyor. Maier’in verdiği bilgiye göre postane, her gönderiyi bir nakliyeci gibi gümrüklüyor. Geçmişte ise bu işi bant başında duran gümrükçüler yapıyordu. 830

Fiyat Denetimcilerine Hiç Bu Kadar Rağbet Olmadı İnsanlar kriz döneminde fiyatlara daha çok dikkat ediyor. Buna bağlı olarak fiyat denetimcilerine gelen şikâyetler bir hayli arttı. Fiyat denetimcisi olarak çalışan Stefan Meierhans 2009 yılının ilk yarısında tüketicilerden 1535 şikâyet aldı. Böylelikle bu yılın ilk yarısında gelen şikâyetler geçen yılın ilk yarısında gelen şikâyetlere göre iki katına çıktı. Meierhans ‘‘Sonntag’’ Gazetesi ile yaptığı röportajda bu şikâyet furyasını, insanların kriz döneminde fiyatlara daha hassas yaklaşmalarına bağlıyor. Meierhans:

“Bu yüksek konjonktür döneminde bir çok tüketici ve şirket, su veya benzeri tüketim faturalarını çok fazla dikkate almamıştı. Şimdiyse durum değişti ve insanların gözü açıldı.’’dedi. Gümrükleme vergileri süreklilik gösteren bir konu Deutsche Zusammenfassung In der Krise achten die Menschen stärker auf die Preise. Darum haben die Beschwerden an den Preisüberwacher massiv zugenommen. Im Interview mit der Ze-

‘‘Sonntag’’ Gazetesi’nin yayınladığı haberde su, çöp ve elektrik faturalarının posta kutularını kabarttığı söylenirken, kamuya açık araçlara ödenen paralara ve sağlık sektörüne dökülen ücretlerin yanı sıra cep telefonu faturalarına ﬁyat denetimcisinin çok fazla müdahale edemeyeceği belirtildi. itung «Sonntag» führt Meierhans die Beschwerdeﬂut darauf zurück, dass die Menschen in einer Wirtschaftskrise mehr auf die Preise achten. «In der Hochkonjunktur haben viele Konsumenten und

Buna karşın, süreklilik gösteren bir konu olan gümrükleme vergileriyle ilgili insanların yurt dışında alış veriş yapıp aldıkları ürünü posta yoluyla göndermeleri örnek gösterildi. 818

Unternehmen gewisse Rechnungen wie die Wasser- oder Entsorgungs-Rechnungen gar nie richtig angeschaut. Das hat sich geändert», sagt Meierhans.

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 16

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

Artık Akrabalar da İzinsiz Çocuk Bakamayacak Bundan böyle sadece kreşler ve çocuğa günlük bakan kişiler değil, tanıdık ve akrabaların çocuklarına bakan kişiler için de gerekli makamlardan izin alınması gerekecek. Bugünlerde çocukların huzuru ve güvenliği hükümetin uğraşları arasına girdi. Devlet temsilcileri bu açıklamayı, yeni çocuk bakımı yönetmeliğine göre belirlenen kalite standartlarına güvenilmesi için yaptıklarını belirtti. Deutsche Zusammenfassung Nicht nur Tagesmütter und Krippen, auch Bekannte oder Freunde, die regelmässig Kinder hüten, sollen melde- und bewilligungspflichtig werden. Dies verlangt die neue Verordnung über die Kinderbetreuung, die der Bundesrat in die Vernehmlassung geschickt hat. Das Wohl und der Schutz des Kindes bei dessen Betreuung ausserhalb des engsten Familienkreises steht im Zentrum der Bemühungen der Landesregierung. Gerade dort müssten sich die Eltern auf Qualitätsstandards verlassen können, begründet der Bundesrat die neuen Vorschriften der revidierten Pflegekinderverordnung. Was die bisherige Pflegekinderverord-

Beklenmedik olumlu karşılamalar oldu Bakanlar Kurulu’nun çocuk bakımı yönetmeliğinde yaptığı bu değişiklik kimseyi rahatsız etmedi. Bundan böyle her kantonda çocuk bakıcılığı yapacak kişilere danışmanlık ve eğitim konularında yardımcı olacak uzman merciler kurulacak. İsviçre’deki Sosyal Demokrat Partisi (SP), çocuk bakıcılığının profesyonelleştirilmesini onaylıyor ve destekliyor. Aynı zamanda nung betrifft, rennt der Bundesrat offene Türen ein, denn niemand stört sich daran, dass jeder Kanton künftig eine Fachbehörde schaffen soll, welche die Weiterbildung und Beratung von Betreuungspersonen sicherstellt. Bisher waren nur Krippen und Kindertagesstätten bewilligungspflichtig. Unumstritten ist, dass neu auch Tagesmütter und Pflegefamilien eine Bewilligung brauchen und einen Einführungskurs absolvieren müssen. Opposition macht sich allerdings breit bei der Auflage, wonach Verwandte, Freunde einer Familie oder Nachbarn, die ein Kind regelmässig mehr als 20 Stunden pro Woche hüten, neu auch bewilligungspflichtig werden sollen.

parti üyeleri, çocuk bakıcılığını meslek haline getiren kişilere ve bu işi sürekli yapan kişilere destek verilmesini doğru buluyorlar. Şimdiye kadar sadece kreşlerin ve günlük bakım evlerinin bir ruhsatı olması gerekirken artık evlerde çocuklara bakıcılık yapan kişilerin veya bakıcı ailelerin de bir ruhsata veya izine sahip olması gerekiyor. Amcaların ve teyzelerin de mi eğitim görmesi gerekecek? Muhalefet bu yeni düzenlemede özellikle bir çocuğa haftada yirmi saatten fazla bakan akrabaların, arkadaşların veya komşuların bir izin belgesi veya ruhsata sahip olmaları gerektiğini düşünüyor. Birçok İsviçre siyasi partisinin temsilcileri bu yeni düzenlemeyi yerinde buluyor, fakat daha detaylı incelenmesi gerektiğini düşünüyor. Bazıları da bu yeni düzenlemenin yersiz ve gereksiz bulduğunu ifade etti. Garantisi yok Çocuklarını yakınlarına, arkadaşlarına veya komşularına emanet eden bazı anneler, kararlarından emin olduklarını ve böyle formalite kriterler üzerine kurulan bir düzenlemenin çocuklarının güvenliği için yeterli olamayacağını düşünüyorlar. Bazı anneler, çocuklarını emanet edecekleri kişileri annelik hisleri doğrultusunda

seçebileceklerini söylerken, bazıları da akrabalara bile güvenilmeyecek bir dönemde yaşadığımızı, bu yüzden de çocuk bakımı konusunda titiz davranılması gerektiğini uygun bulduklarını belirttiler. Neden büyük anne ve büyük baba da kontrol altında olmasın?

Yeni düzenlemeyi kapsayan akraba, arkadaş ve komşu denetimi bazı anneler tarafından yetersiz görülüyor. Bunların yanı sıra, çocukların emanet edildiği büyük anne ve büyük babaların da bu yeni düzenlemenin içine alınması gerektiğini düşünüyorlar. 831

Tessin’liler de Sonunda Kemeri Keşfetti ! Tessin ve kemer takma alışkanlığı arasında gerçekten can sıkıcı bir hikâyeyle karşılaşıyoruz. Yıllardır güneyli İsviçreliler’in kemer takma oranının diğer İsviçreliler’e göre oldukça düşük olduğu biliniyordu. Fakat geçen yıl Tessinliler gaza basarak sollama sinyalini verdi ve İsviçre’nin batısında bulunan Romand’ları solladı geçti. Ulusal Kemer Takma KampanDeutsche Zusammenfassung Die nationale Kampagne zum Gurtentragen scheint im Tessin Wirkung zu zeigen. Laut der diesjährigen repräsentativen Erhebung der Beratungsstelle für Unfallverhütung (bfu) ist eine markante Zunahme der Gurtenträger im Tessin festzustellen. Bei den Tessiner Lenkern stieg die Tragquote im Vergleich zum Vorjahr um sieben Prozent auf heute 83 Prozent; bei den Beifahrern um fünf Prozent auf 84 Prozent. Somit beﬁnde sich der Südkanton ers-

yaları Tessin’de etkilerini göstermeye başladı. BFU, yani Kaza Önleme Danışmanlık Dairesi’nin bu yılki temsili araştırmasında, Tessin Kantonu’da kemer takan kişilerin sayısında bir artış olduğu açıklandı. İsviçre genelinde İsviçreli sürücülerin %87’si ve aracın ön koltuğunda oturanların % 88’i emniyet kemerini takarak traﬁğe çıkıyorlar. Fakat BFU istatistiklerine göre açıklanan bu oranlarda bir önceki yıla nazaran yüzde birlik bir düşüş yaşandığı tespit edildi. Araştırmada ilgi çeken bir diğer nokta, Tessin Kantonu’nda hem sürücü tmals auf dem Niveau der Romandie. Dort seien 2009 wie im Vorjahr 82 Prozent der Lenker und 84 Prozent der Beifahrer, zwei Prozent weniger als 2008, angeschnallt. Immerhin zeige sich bei den Rücksitzpassagieren schweizweit eine Steigerung von 65 auf 68 Prozent, schreibt die bfu. Bedenke man allerdings, dass auch auf den Rücksitzen ein Gurtenobligatorium gelte, sei eine Quote von 68 Prozent noch immer unbefriedigend tief.

hem de ön koltukta oturanların kemer takma oranlarındaki artış oldu. Tessin’li sürücülerin kemer takma oranı geçen yıla göre %7’lik bir artış gösterdi ve son rakamlara göre toplam emniyet kemer takma oranında %83’e çıkmayı başardı. Böylelikle İsviçre’nin güneyinde bulunan Tessin Kantonu ilk kez batıdaki Romandiler’i geçti çünkü orada 2008 yılına göre 2009 yılındaki oranlar %2 gerileyerek, sürücülerin kemer takma oranı %82’ye ve yan koltukta oturanların kemer takma oranı %84’e düştü. Orta İsviçre’nin oranında da bir düşüş yaşandı Geçen yıl Romandie Bölgesi’nde yaşanan düşüşün aynısı İsviçre’nin orta kısımlarında da haﬁf bir şekilde kendisini gösterdi. 2008 yılında Orta İsviçreli sürücülerin ve ön koltukta oturanların %90’ı kemerlerini takıp direksiyon başına geçerken, 2009 yılında bu oran %89’a düştü. BFU, ne büyük bir şans ki arka koltukta oturanların kemer takma oranının tüm İsviçre çapında %65’ten %68’e kadar artış gösterdiğine dair bir açıklama yaptı. Yine de arka koltukta oturan yolcuların da bir

kemer takma zorunluluğu olduğunu düşünürsek, bu %68’lik oran çok tatmin edici bir rakam değil. ‘‘Hayat İçin Bir Kemer!’’ kampanyası, BFU tarafından 2005 yılında TCS Traﬁk Kulübü’ne ve Traﬁk Güvenlik Kurulu’na sunuldu. Polis kontrolü altında ilerleyen kampanya bu sene sona eriyor. BFU’nun açıkladığı bilgiye göre, kampanyadan önce sürücülerin %82’i ve arka kol-

tukta oturan yolcuların sadece %53’ü emniyet kemerini takıyordu. BFU’nun bir diğer varsayımına göre aracın içinde bulunan tüm yolcular ve sürücü kemerini takmış olsaydı, İsviçre’de her yıl yaklaşık 40 insan daha hayatta kalabilirdi ve aynı zamanda traﬁk kazaları sonucu ağır yaralanan 150 kişi bu ağır yaralanmalardan muaf kalabilirdi. 811

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 17

26.08.09 05:10

İSVİÇRE HABERLERİ

Basel’in da Devasa Bir Alış-Veriş Merkezi Oldu Metrelerce uzunluktaki mağazalar ve restoranlar bir çatı altında toplandı. Önümüzdeki ay Basel’ın en büyük alış veriş merkezi açılacak. Buranın başarısı konusunda olumlu tahminler yapılıyor. Bugünlerde yaklaşık 3000 işçi, Basel’daki yeni alışveriş merkezinin beton yığını için el birliğiyle çalışıyor. 24 Eylül’de ise alışveriş merkezinin açılması planlanıyor. Bu alışveriş merkezinin benzerleri Zürich ve Bern’de yıllardır tanınıyor. Fakat bu beton yığınının görüntüsü şimdilik hiç sempatik bir görüntü sergilemiyor. 120 mağaza ve günde 20 000 ziyaretçi Deutsche Zusammenfassung ie Dimensionen des neuen Centers sind riesig: Auf 32 000 Quadratmetern ﬁnden sich 120 Läden, und um an allen Schaufenstern vorbeizuﬂanieren, lege man zwei Kilometer zurück. Gegen 3000 Arbeiter sind derzeit dabei, den neu erstellten Rohbau auf dem Gelände der ehemaligen Stückfärberei im Basler Aussenquartier Kleinhüningen in eines der grössten Schweizer Shoppingcenter zu verwandeln. Für die Stadt ist die Eröffnung der «Stücki» am 24. Septem-

İsviçre’de bulunan diğer büyük alışveriş merkezleriyle kıyaslandığında Basel’da kurulan alışveriş merkezinin alanının diğerleriyle hemen hemen aynı büyüklükte olduğu belirtildi. Tek bir farkla: Basel’da, 32’000 metrekare alanın üzerine içinde 120 mağaza barındıran bir AVM kurulacak. Mağazaların dışında bir çok eğlence merkezi ve çeşitli aktivitelerin gerçekleştirilebileceği imkanlar sunulacak. Avrupa ülkelerinin arasında en çok alış veriş yapan ülke olarak bilinen İsviçre’nin alış veriş merkezlerinin sayısı gitgide artıyor. Basel halkı, alışveriş ihtiyaçlarını yıllardır şehir merkezinden gideriyor ve her ne kadar bu alışkanlıklarından zor vazgeçecek ber. Die Eröffnung der «Stücki» fügt sich nahtlos in die Entwicklung ein, die in der Schweiz seit Jahren zu beobachten ist: Die Zahl der Shoppingcenter nimmt stetig zu, und dies obwohl die Schweiz im europäischen Vergleich bereits über die grösste Verkaufsﬂäche pro Kopf verfügt. Ob sich die Kunden im dafür notwendigen Ausmass in die immer zahlreicheren Einkaufstempel locken lassen, ist bei allem Optimismus der Investoren und Betreiber zweifelhaft.

gibi görünüyor olsa da; Pazar Araştırma Enstitüsü’nden bir perakendecilik uzmanı, zamanla Basel’lıların da bu alış veriş merkezi furyasına ayak uyduracaklarını belirtti. Dünya çapında etkisini gösteren ekonomik krize rağmen AVM’nin işletmecileri, bu işe girişmekten korkmadıklarını dile getirdiler. Açılış dönemi için her ne kadar daha iyi bir konjonktür durumu dilenmiş olsa da, başarısız olacaklarına inanmıyorlar. Aynı zamanda bu alışveriş merkezlerinin devamını getirmeyi planladıklarını da belirttiler. Mağaza alanları genişliyor İşletmeciler müşterilerin mağaza çokluğuna yönelik tepkilerinden tam emin olmasalar da, bazı uzmanlar bu sistemin beş ve yedi yıla kadar oturacağını tahmin ediyorlar. Mağazaların artan metrekare sayısının artışı da aynı zamanda ciro artışı veya düşüşü konusunda işletmecilerin kafasında soru işareti oluşturuyor, çünkü bazı perakendecilik uzmanları, bu rekabet ortamında mağazaların metre kare artışının mağazaların cirosunu düşüreceği ﬁkrini savunuyorlar. İsviçre içinde ve İsviçre’nin komşu ülkelerinde buna benzer dört tane daha proje planı yapılıyor. Hatta komşu ülke Fransa’nın bir

şehrinde 90’000 metrekarelik bir alan üzerinde bir alış veriş merkezinin kurulması planlanıyor. Bu projelerle birlikte kaygılar da artıyor tabi ki. Çünkü sürekli artan bu merkezler, tüketicilerde bir doyum noktasına ulaşmayı sağlayabilir. Bununla birlikte AVM sahipleri, merkezlerin içinde bulu-

nan bazı mağaza işletmecilerinin kira kontratları sona erdiğinde, yeteri kadar kazanç sağlayamadıkları için bulundukları yerden çıkma tehlikesi ile karşılaşabilirler.877

İsviçre’de İlk ‘‘Alış-Veriş Hücumu’’ Aksiyonu Basel’daki bir mağazada etkili bir organizasyonla gerçekleştirilen İsviçre’nin ilk ‘‘alış veriş hücumu’’, İngilizcesi ‘‘Carrot Mob’’ aksiyonu gerçekleştirildi. Öğle saatlerine kadar 200 kişi yapılan çağrılara gelerek gıda ürünleri kârına tavan yaptırdı. Elde edilen kazancın yarısı enerji tasarrufu önlemlerinde yatırım olarak kullanılacak. İngilizcesi «Carrot Mob» olarak bilinen ve birebir çevrildiğinde ‘‘havucun etrafını istila et’’ anlamına gelen bu harekeDeutsche Zusammenfassung Die Idee des «Carrot Mob», frei übersetzt «die Karotte umzingeln», stammt aus den USA und wurde in Europa bisher nur in Berlin aufgenommen. Konsumenten verpﬂichten sich dabei, an einem bestimmten Tag zu einer bestimmten Zeit in einem zuvor ausgesuchten Quartierladen einzukaufen und so zu versuchen, ihrer Kaufkraft mehr Gewicht zu geben. Mit einer organisierten Einkaufsaktion in einem Basler Quartierladen ist am Freitag der erste «Carrot Mob» der Schweiz angelaufen. Bis Mittag folgten über 200 Mens-

tin anlamı ‘‘alış veriş hücumu’’ demek. İlk olarak Amerika’da başlayan bu kampanyalı alış veriş aksiyonu şimdiye kadar Avrupa’da sadece Berlin’de yapılmıştı. Bu girişimde tüketiciler, belirlenen bir günde ve belirlenen bir alışveriş mekanında toplanarak alış veriş yapıyorlar. Mağaza sahibi ise elde ettiği kazancın bir kısmını şirketin gereksinim duyduğu yerlere yatırım amaçlı kullanıyor. Tüketicilerin dikkatini çekmek ve mağazalara yönlendirmek için her türlü modern iletişim araçları, örneğin chen dem Aufruf und trieben so den Lebensmittelumsatz in die Höhe. Die Hälfte des Mehrertrags soll in Energiesparmassnahmen investiert werden. Der Ladenbesitzer seinerseits verpﬂichtet sich, einen Teil des Mehrertrags in nachhaltige Massnahmen im Betrieb zu investieren. Um möglichst viele Menschen anzulocken, werden alle modernen Kommunikationsmittel genutzt, vor allem Facebook und SMS-Handy-Alarm. Mundzu-Mund-Propaganda im Quartier sorgte am Tag der Aktion für zusätzlichen Betrieb.

facebooklara veya cep telefonlarına gönderilen kısa mesajlar kullanılıyor. Bunun yanı sıra aksiyon gününde sokakta insanlara sözlü bilgi verilmesi satışlara ayrıca artış kazandırdı.

Bu aksiyona ön ayak olan kişiler Raphael Fäh ve Klaus Bernhard, asıl amacın, insanların ilgilerini sıradan indirimlerle değil, farklı bir yöntemle çekmek olduğunu anlattılar. Bu yöntemle insanların uyarıcı bir başparmak göstermek yerine kışkırtarak ve teşvik ederek alış-verişe çekildiğini ve bunun daha mantıklı olduğunu belirttiler. Basel’daki Tasarım ve Sanat Yüksek Okulu’ndan olan öğrenciler, bu aksiyon işine girişmeden önce geniş çaplı bir çalışma yapmışlardı. Küçük Basel şehrindeki beş tane mağazaya ‘’bu olaya katılmak ister misiniz?’’ diye sorduklarında, beşi olumlu bir cevap vermiş. Olumlu cevap verenlerin arasında Fadil Jakupaj’in Arnavut Marketi de yer aldı; bir cuma gününe denk gelem aksiyon gününde, marketinde saat 10 ve 21 arasında yapılan olan

alışverişten elde edilen kazancın yarısını enerji tasarruf önlemlerine yatırım yapması gerekecek. Basel’daki endüstriyel şirketin danışmanlığı altında marketin ışıklandırma sistemi yenilecek. Arnavut Market, aksiyonunun başladı-

ğı ilk üç saatte bir cuma günü gelebilecek sıradan müşteri sayısının dört katı olan 200 müşteri rakamına ulaştı. 898

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 18

26.08.09 05:10

MyTatil Travel Services GmbH Bernstrasse 88 - 8953 Dietikon/ZH Tel.: +41 (0)43 322 97 97 Fax: +41 (0)43 322 97 99 www.mytatil.com

Tatilcilerin yeni buluşma noktası Aşağdaki fiyatlar 26 Eylül ile 17 Ekim 2009 arasında geçerlidir

1390.Stella Beach 4* 990.Kaya Belek 5* 1290.Paket turlar 990.WoW Topkapı Palace 5*

CHF ´den

Herşey dahil, tek kişilik fiyat

başlayan fiyatlarla

CHF´den

başlayan fiyatlarla

Herşey dahil, tek kişilik fiyat

CHF´den

başlayan fiyatlarla

Herşey dahil, tek kişilik fiyat

CHF´den

Antalya & İzmir Direk seferler

İstanbul Direk sefer

590.-

BİZ

CHF´den

238.-

başlayan fiyatlarla

IN Y A AR

CHF ´den

başlayan fiyatlarla

UÇAK BİLETİNİZİ KAZANIN www.mytatil.ch İnternet sayfamızdaki Newsletter‘imize ücretsiz abone olun ve çekilişimize katılın.

Yakınınızdaki seyahat acentasına MyTatil ürünlerini sorun !

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 19

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

başlayan fiyatlarla

26.08.09 05:11

İSVİÇRE HABERLERİ 1000 Adet Sahte Giacometti Yontusu Yakalandı

Almanya’nın Mainz kentinde bir depoda, 1000 adet sahte skulptur yakalanarak bunlara el konuldu. 59 yaşındaki bir kişi, İsvicreli ünlü yontu ve resim sanatçısı Alberto Giacometti taklitlerinin tanesini, meraklılarına iki haneli milyonluk ﬁyatlarla satmaya çalışırken yakalandı. Almanya içinde ve dışında sahte Giacometti’leri satmaya çalışan 59 yaşındaki kişi ile birlikte onun suç ortağı olduğu anlaşılan 61 yaşındaki bir kişi tutuklandılar. 896

Ekonomik Krize Rağmen Kredi Kartlarına İlgi Büyük

ZÜRICH –İsviçre halkı ekonomik krize rağmen yine de çoğu kez kredi kartına el atıyor. Comparti internet forum hizmetinin yaptığı açıklamaya göre, İsviçrelilerin sadece %10’u kredi kartı kullanımını azalttı.Ankete katılan 990 kredi kartı kullanıcısından %82’si hala ödemelerini kredi kartıyla yapmaya devam ettiğini belirtti. Anketin bir diğer sonucuna göre, geliri düşük olan kişilerin alışverişlerini geçmişe göre daha az kartla yaptıkları ortaya çıktı. 842

Dikkat! Ren Nehri’nde Piranha Balıkları Ren Nehri’ne dökülen bir ırmaktan, Elsass’lı bir balıkçının oltasına Piranha Balığı takılınca, balıkçı derhal yetkililere haber verdi. Yetkililer, anavatanı Güney Amerika suları olan keskin dişli et yiyici vahşi balığın Ren Nehri’ne nasıl geldiğini henüz açıklayamadılar. Et yiyen ve “canavar balık” olarak da bilinen balığın, balığı evindeki akvaryumda bulunduran bir kişi taraﬁndan nehire atıldığı tahmin ediliyor. Büyük bir ihtimalle yasal olmayan bir şekilde akvaryumunu tehlikeli baliklarla birlikte nehire boşalttığı tahmin edilen kişinin aranmasına başlandı.895

Sadece Malullük Emekliliği ile Yaşam 17 Ağustos`ta yayınlanan Tagesanzeiger Gazetesi önemli bir konuya değindi... Eğer halk önümüzdeki referandumlarda malullük sigortası için alınacak önlem paketini ret ederse, emeklilik ödemeleri azalacak. Bir çok malullük sigortası emeklisi bugün bile neredeyse açlık sınırına yakın yaşarken emeklilik parasından ne kadar kesilebilir ki? Malullük maaşı ile geçinen Bernhard Rüdisüli sitem etmek istemiyor fakat durumu da ortada: “Elimizde çok fazla para kalmıyor, fakat bir kaç tatil yapabileceğiz galiba.’’ diye söze başlayan Rüdisüli 56 yaşında ve doğuştan beri engelli bir insan. Her ay malullük sigortasından gelen 1600 Frank emeklilik parasıyla yaşıyor. Bunun yanı sıra yarı zamanlı olarak Zürich’de engelsiz inşaat yapımı için İsviçreli uzman dairede çalışarak 2000 Frank kazanıyor. Yani ayda toplam 3600 Frank geliri olmuş oluyor. Bay Rüdisüli: “Öğretmenlik ve teknik yönetici olarak yaptığım eski işime göre bu para daha iyi. Eğer ki bir engelli olmasaydım bunun iki katı kadar kazanırdım.’’ dedi. İşin en kötüsü Rüdisüli hiç bir zaman bir emeklilik sigortası tarafından bünyesine alınmamış. Eğer işini kaybederse yaşam şartlarını zorlayacak büyük sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Bay Rüdisüli’nin eşi: “Ek gelir talebinde bulunmalıyız aynı zamanda da araç ve tatilden vazgeçmeliyiz.’’ şeklinde bilgi verdi. Rüdisülis’in eşi de aynı zamanda bedensel özürlü ve 1600 emeklilik parasının yanı sıra bugünlerde sadece ek çalışmalarla bir kaç yüz Frank kazanabiliyor. Vahim bir durumdalar Sosyal sigortalar kurumu, malullük durumu her zaman için ‘‘zor bir ekonomik durumundaki riskini’’ içinde barındırıyor, şeklinde bir tanım yaptı. Çünkü çoğu kişinin arkasında bir emeklilik sigortası yok ve malullük sigortasının emeklilik maaşı tek başına yetmiyor. Bu IV olarak bilinen malullük emekliliğinin en yüksek maaşı 2200 Frank’ı buluyor, fakat ortalama maaş 1600 Frank civarında. Açıklanan bu bilgilere bakılırsa her ikinci IV emeklisinin neden ek bir gelir talebinde bulunduğu net ortada, ki bu oran git gide daha fazla artıyor ( 2008 senesinde bu oran %41’lerde idi). Yani: IV emeklilerinin sosyal durumu, AHV emeklilerine göre daha vahim, çünkü AHV emeklilerinin sadece %12’si ek gelir talebinde bulunuyor. Malullük sigortasında ek gelir alan bu

100’000 kişiye yaklaşık 1,6 milyar Frank para harcanmakta. Kuzey Batı İsviçre’de bulunan bir yüksek okulun yaptığı araştırmaya göre, 2004 yılında IV emeklilerinin beşte birinin ‘‘vahim bir durumda’’ oldukları ortaya çıkmış. Bu kişiler açlık sınırına çok yakın ve sosyal yaşamdan izole edilmiş şekilde yaşıyorlar. Kendi verecekleri kararları veremiyor ve bu yüzden ruhen yaralanıyorlar. Araştırmanın yazarları ve Entegrasyon ve Katılım Enstitüsü’nün yöneticisi Daniel Gredig, geçmişte IV emeklileri için yapılan bu araştırma sonucunun bugün hala geçerli olduğunu savunuyor. 60 yaşındaki mühendis Leo Wegmüller: “Sadece IV emeklilik parası ile kesinlikle geçimimi sağlayamazdım.’’ diyor. Kendisi bir kas hastalığından rahatsız ve 1100 Frank yarı emeklilik parası alıyor. Bunun yanı sıra ufak giderleri karşılayacak part time işler yaptığını dile getirdi. Geçmişte yapılan birikimler yardımcı oluyor Bay Wegmüller, emeklilik sigortası ve geçmişte yaptığı birikimler sayesinde orta halli bir yaşam tarzı sürdürdüğünü belirtti. Eğer IV, yapmak istediği tasarrufları gerçeğe dönüştürecek olursa, durum kritik bir hal alabilir. Çünkü emeklilik sigortası sakatlılık derecesine göre ayarlanıyor ve ayarlamayı Malullük Sigortası yapıyor. ‘‘Daha fazla kesintiyi kaldıramam.’’ diyor emekli adam üzgün bir şekilde. Çünkü kendisinin bu saatten sonra kalifiye bir iş bulması mümkün değil. “Eğer bir engelliysen kalifiye bir işte çalışmak mümkün olmuyor.’’ Eğer Halk 27 Eylül’de oylamaya sunulacak katma değer vergisindeki artırımı ret edecek olursa, Malullük Sigortası daha büyük bir baskı altına girecektir. Ve sadece tasarruf önlemleri ile yeniden yapılandırma çalışması içerisine girecek olursa da emeklilik paralarının %40 oranında azaltılması gerekecek. Sosyal yardımın en son konferansı, böyle bir durumun sosyalsiyasi açıdan üstlenilemeyeceğini dile getirdi. Bu kadar büyük boyutta yapılacak olan bir tasarruf önleminin on binlerce emekliyi yoksulluğa ve sıkıntılı bir duruma iteceğini belirtti.

Deutsche Zusammenfassung Verweigert das Volk der IV Mehreinnahmen, drohen massive Rentenkürzungen. Viele IVRentner leben aber schon heute an der Armutsgrenze. Invalidität birgt weiterhin das «Risiko einer wirtschaftlichen Notlage», wie das Bundesamt für Sozialversicherungen festhält. Denn nicht alle haben eine Pensionskasse im Rücken. Vor allem Frauen müssen oft ohne beruﬂiche Vorsorge auskommen. Die IV-Rente allein reicht jedoch nicht zum Leben. Die maximale Rente beläuft sich auf 2200 Franken, im Durchschnitt macht sie 1600 Franken aus. Das erklärt, warum fast jeder zweite IV-Rentenbezüger (2008 waren es 41 Prozent) eine Ergänzungsleistung (EL) beansprucht – bei stark steigender Tendenz. Das heisst: Die

Kesintiler yapılırsa kötü olur

şıyor. Şu an 44 yaşında olan hukukçu ve başkan yardımcısı soruyor: “Peki çalışamayacak duruma gelirsem ne olacak?.’’ Tekerlekli sandalyede oturan kişilerin 50 ve 60’lı yaşları arasında eklem sorunları çekerek çalıştıkları işten ayrılmaları riski oldukça yüksek.

Olga Manfredi 29 yaşındayken gittiği açık hava konseri esnasında rüzgarın şiddetiyle bir ağacın belini kırması sonucu sakat kaldı. O günden beri kendisi felçli. Bayan Manfredi IV emeklilik parası almıyor, çünkü Zürich eyaletinin engelliler konferansının yönetiminde %80 aktif çalı-

Bütün bu sebeplere bağlı olarak Bayan Manfredi’ye göre IV’de yapılayacak kesintiler kabul edilebilir gibi değil. ‘‘IV emeklisi olarak onurumla yaşamak istiyorum ve varlığımın sınırlandırılmasına karşıyım.’’ diye tepkisini dile getirdi. Sakatlar ne kadar çok tasarruf yapmaya çalışır-

soziale Lage der IV-Rentner ist um einiges prekärer als jene der AHV-Rentner. Von diesen bezieht jeder Achte (12 Prozent) eine Ergänzungsleistung. Für die rund 100’000 EL-Bezüger der IV werden 1,6 Milliarden Franken ausbezahlt. Sollte das Volk am 27. September die vorgeschlagene Erhöhung der Mehrwertsteuer ablehnen, würde die IV noch stärker unter Druck geraten. Würde sie ausschliesslich über Sparmassnahmen saniert, müssten die Renten um 40 Prozent gesenkt werden. Das sei sozialpolitisch nicht zu verantworten, erklärte jüngst die Schweizerische Konferenz für Sozialhilfe (Skos). Denn ein derart rigoroser Sparkurs würde «Zehntausende von Bezügerinnen und Bezüger in Armut und Prekarität treiben».

sa evden o kadar çok çıkmama riskleri artıyor. Dolayısıyla dışarıdaki sosyal yaşamdan kendilerini dışlamış oluyorlar. Bayan Manfredi bugün bile birçok engelli kişinin yaşama nedeni az ve ölme sebebi çok açıklamasını yaptı. Bernhard Rüdisüli ortalama bir hesap yaparak son on yılda yaklaşık 51’000 saatini tekerlekli sandalyede geçirdiğini söylüyor. Şimdiyse ona yeni bir tekerlekli sandalye alındı. Fakat ona kolaylık sağlayacak olan tekerlerin 250 Frank’lık bedelini kendisi karşılamak zorundaydı. 897

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 20

26.08.09 05:11

EKONOMİ

İsviçre’de Hayat Ucuzladı İsviçre’deki sezon sonu satşları sayesinde temmuz ayında hayat yeniden ucuzladı. Yıllık vergilendirme, beşinci aydan sonra tekrar inişe geçti ve gerileme %1,2 oranında tespit edildi. Bu gerileme, mart ayından beri gerçekleşen en büyük gerileme oldu. 2008 senesinin temmuz ayındaki pahalılık oranı rekor bir seviyeye çıkarak %3,1’e çıkmıştı. İstatistik Kurumu BFS, rekor oranının sonradan düşmeye başladığını açıkladı. Aydan aya fiyatlar %0,7 azalmaya geçti. Ülke endeksindeki tüketici fiyatları 103 puan durumuna yükselmeyi başardı. 2005 yılının aralık ayı puan durumu 100’dü. BFS’nin verdiği bilgiye göre fiyat gerilemesi daha çok yaz kıyafetlerindeki sezon sonu satışları sayesinde gerçekleşti. Özellikle elbiseler ve ayakkabılardaki %10,7 oranındaki fiyat azalması bu konuda etkili oldu. Buna rağmen bu seneki değerlerin %2,4 oranıyla geçen yılki seviyenin üzerinde olduğu belirtildi. Oturma ve yatak odası mobilyalarında ve de dekorasyon ürünlerindeki düşük fiyatlar sayesinde, haziran ayındaki fiyatlara nazaran ev bütçesine harcanan paraların %1 oranında azaldığı belirtildi. Kalorifer yakıt fiyatları düştü Bahsi geçen indirimlerin yanı sıra, kira ve enerji ücretlerinde %0,4 düşüş yaşandı. Bunun sebebi kalorifer yakıtlarının, gaz ve

benzeri tüketim unsurlarının fiyat düşüşüne bağlanıyor. Gıda ürünleri ve alkolsüz içeceklerin de fiyatları toplamda %0,4 oranında azalarak düşüşe geçti. Nektarin, şeftali ve rezene ucuzlarken, marul ve çilek fiyatlarında artış tespit edildi. Gıdaların yanı sıra eğlence ve kültürel unsurların fiyatlarında da düşüş yaşandı. Örneğin bilgisayar, spor ve kamp ürünlerinin yanı sıra, televizyonlarda bile %0,2 oranında fiyat gerilemesi görüldü. Alkol ve tütün ise pahalılaştı Tabiî ki, her üründe bir gerileme yaşanmadı. Fiyatı artan ürünler de oldu. Bunlar alkollü içeceklerin yanı sıra tütünlü ürünler oldu. Bu ürünlerde %0,4 oranında bir artış kaydedildi. Özellikle kırmızı ve beyaz şarap alanlar, geçen aya göre daha fazla para ödemek zorunda kaldılar. Sağlık hizmetleri de ücreti artanlar kategorisine giriyor. Bu alanda da %0,2 artış kaydedildi. Bu artış özellikle laboratuar, hastane masrafları, ilaçlar ve diş doktoru tedavilerinde görülebilir. Fiyat artışı ve düşüşünün yanı sıra sabit kalanlar da oldu. Bu durum özellikle trafik alanı için geçerli. Dizel yakıtının ücreti %2 oranında çıkmış olsa da, benzin fiyatlarında %1,4 düşüş yaşandı. Pahalılaşan ise uçak biletleri ve otomobillerin fiyatları oldu. Buna karşılık kullanılmış araçlar ucuzladı. Lokanta ve otel ücretlerinde de neredeyse fiyatlar hiç değişme-

di. Lokantada yemek ve şarap içmenin ve de evlere paket olarak götürülen gıdaların fiyatları artarken, otel ücretlerinde az da olsa bir gerileme yaşandı. Petrol fiyatlarının düşüşü ithalatı ucuzlattı Petrol fiyatlarının gerilemesiyle ithal edilen mallarda %2,2 oranında artış yaşanırken, İsviçre’de üretilen mallarda %0,1 gerileme yaşandı. Bir yıl karşılaştırılması yapıldığında ortaya çıkan fark daha net görülüyor. Yurt içi mallardaki fiyatlarda %1,3 artış görülürken, ithal edilen ürünlerin fiyatında %7,2 oranında bir gerileme yaşandığı ortaya çıkıyor. 838

Deutsche Zusammenfassung Dank des Ausverkaufs ist das Leben in der Schweiz im Juli erneut günstiger geworden. Die Jahresteuerung sank den fünften Monat in Folge. Der Rückgang betrug 1,2 Prozent. Der Preisrückgang ist laut BFS insbesondere dem Ausverkauf für Sommerbekleidung zu verdanken: Günstiger wurden namentlich Kleider und Schuhe (-10,7 Prozent). Sie lagen aber immer noch 2,4 Prozent über dem Vorjahresniveau. Daneben sanken auch die Preise für Wohnen und Energie (-0,4 Prozent). Dies ist insbesondere auf die tieferen Preise für Heizöl, Gas und Fernwärme zurückzuführen.Nahrungsmittel und alko-

holfreie Getränke wurden insgesamt ebenfalls günstiger (-0,4 Prozent). Die Gesundheitspﬂege verteuerte sich um 0,2 Prozent. Dies lag inbesondere an gestiegenen Preisen für Labor- und Spitalleistungen, Medikamente und für den Zahnarzt. Wegen der sinkenden Erdölpreise war der Preisrückgang bei den importierten Gütern mit 2,2 Prozent viel grösser als bei den Gütern, die aus der Schweiz stammten (-0,1).Im Jahresvergleich wird dieser Unterschied noch deutlicher: Hier verzeichneten die Inlandgüter sogar eine Preissteigerung um 1,3 Prozent, während die Importprodukte um 7,2 Prozent zurückgingen.

İsviçreli Firmalar Maaşları Düşürmeye Başladı Rieter ve Alu Menziken firmalarını örnek alarak diğer firmalar da aynı uygulamaya geçmeye başladılar. Kriz sebebiyle işçilerinden, dayanışma ruhunu kuvvetlendirmek için maaşlarının bir kısmından vazgeçmelerini istediler. «Sonntag» gazetesinde bu yıl içerisinde işçilerinin maaşını %10 azaltan beş şirketin adı belirtildi. Bu firmalar, kamuoyunda oldukça iyi biliniyor: Tamirat araç gereçleri üreten Hilti, St. Gallen’lı Metal endüstri şirketi SFS ve küçük çaplı firmalar arasına giren kağıt imalatçısı Landqart, sensor uzman firması Cedes ve Basel bölgesinde üretim yapan ve isminin açıklamaması gereken bir firma bunların arasında yer alıyor. İşin iç yüzünü bilen bazı kişiler, ismi açıklanmayan birçok firmanın daha işçilerin maaşlarını azaltma sistemine geç-

miş olduklarını bildirdiler. Küçük ve orta ölçekli şirketlerin maaş azaltma sistemi neredeyse gizli ve kamuoyuna yansıtılmadan gerçekleştiriliyor. Konjonktüre bağlı maaş azaltılması birçok ﬁrmayı kapsıyor ve İsviçre’de ilk kez yaşanan bir durum. Alınan bu önlem için şirket sahipleri siparişlerin azalmasını sebep gösterirken, aynı zamanda kısa zamanlı çalışan ve daha az maaş alan kişileDeutsche Zusammenfassung Insider berichten, dass etliche weitere Unternehmen, deren Namen nicht bekannt sind, ebenfalls die Gehälter zusammengestrichen haben. In Klein- und Mittelbetrieben geschieht die Lohnsenkung klammheimlich und wird gar nicht publik. Der Zeitung «Sonntag» sind fünf Unternehmen bekannt, bei denen in diesem Jahr sämtliche Mitarbeiter mit bis zu 10 Prozent weniger Lohn auskom-

rin dışında normal şirket çalışanlarından şirket için bir dayanışma ruhu beklediklerini açıkladı. Dayanışma ruhu adı altında git gide daha çok ﬁrma, tam zamanlı çalışanlarından gönüllü olarak maaşlarının azaltılmasına yönelik talep arttı. ‘‘Sonntag’’ gazetesinin verdiği bilgiye göre, OC Oerlikon ve Arbonia Forster gibi büyük endüstri şirketlerinin de bu listede yer aldığı bildirildi. 883 men müssen. Die Chefs begründen die Massnahmen mit massiven Auftragseinbrüchen – aber auch mit der Solidarität jener Angestellten, die nicht kurzarbeiten, gegenüber den Produktionsmitarbeitern, die wegen Kurzarbeit Lohneinbussen hinnehmen müssen. Aus «Solidarität» fordern ausserdem immer mehr Unternehmen ihre Kadermitarbeiter zu einem freiwilligen Lohnverzicht auf.

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 21

26.08.09 05:11

İSVİÇRE GEZİ REHBERİ

Bern’li Jura Dağları Bern’li Jura dağları size iki kültür arasında yerleşmiş, içinde balıklarla dolu dereler ve akarsular bulunan derin vadiler, rengarenk çiçeklerle süslenmiş çayırlık alanlardan oluşan dağlar arasında vadilerin içinde sayısızca yürüyüş yolu ile sizi dinlendirme imkanları sunuyor. Bölgenin en yüksek alanı olan Chasseral, içinde bir doğa parkı barındırıyor; 1607 metre yüksekliğindeki bu zirveye ulaşanlar eşi benzeri olmayan doğal koruma alanını, vadileri ve gölleri içine alan manzara ile karşılaşınca hayranlıktan nefesleri kesiliyor. Burası doğa sevenler için adeta bir dinlenme cenneti...

Jura Bu doğal ve saf bölgede, insanlar ve atlar binlerce metre yükseklikle beraber yaşıyorlar. Yaylalar ve yamaçların arasından akarsular geçerlerken, deli akışlarının izlerini kayalara bırakmışlar. Binlerce senelik Clos-du-Doubs Doğal Parkı’nın mucizelerini veya Franches-Montagnes yüksekliğini keşfetmek özellikle de çocuk maceracılar için müthiş heyecanlı: Préhisto-Parkı, çocuklara bir zamanlar Watch Valley’i geçen dinozorların izlerini takip etmek fırsatını sunuyor. Freiburgerland Bölgesi, yön farklılıklarıyla çılgın bir bölge. Çünkü güney bölgesinde serin dağlar ve kuzey bölgesinde de sıcak göllerle karşılaşabilirsiniz. Bunun dışında bölgede iki farklı dil ve bu küçük alanda üç farklı tatil bölge-

si ile karşılaşmanız mümkün. ‘‘Heidi’’’nin vatanı olan Ön Alp dağları, İsviçreli masal kahramanının yaşadığı eski zamanlarla bizim yaşamakta olduğumuz modern zamanları bir arada yaşatıyor: İçinde bir kale barındıran Gruyères ve Alien-Kreators H.R. Giger’deki bir müzede bu mistik havayı bol bol içinize çekebilirsiniz... Eşi benzeri olmayan bisiklet yolları ve gezi yolları ile Schwarzsee, Charmey, Bulle, Moléson, Les Paccots... Buraları gerçek birer hafta sonu tatili cenneti...

Pay de Neuchâtel Pays de Neuchâtel: Doğa turzmini tercih edenler, yürüyüş yolları, patika yolları, birbiriyle bağlantılı bisiklet yolları, doğaya uygun konaklama tesisleri, özel pansiyonlar, herkese açık traﬁk ulaşım araçları ve doğa parkları ile zamanlarını en güzel değerlendirme fırsatlarını burada bulabiliyorlar. Su ve buz erozyonları sayesinde oluşan devasa amﬁ tiyatrosu Creux-du-Van’da sunulan sirk atraksiyonu gerçekten görülmeye değer bir olay. Ayrıca dağ keçilerine bırakılan doğal alan ile Neuenburger Gölü ve Jura vadilerine bakan, insanın nefesini kesecek bir manzara sunuluyor. Hemen yakınında Areuseuçurumlarından Noiraigue’den Boudry’ye kadar gezerek muhteşem manzarayı izlemek mümkün. Devamında şelaleler, kayalıklar ve mağaralar zaman zaman yaya köprüleri, basamaklar ve de romantik köprüler gelmekte. Val-de-Travers’dan Neuenburg Dağlarına ilerlerken görülmeye

değer 27 metre yüksekliği olan Saut-du-Doubs şelalesinin derinlere akan sularını izleyebilirsimiz. Şelaleden oluşan bu barajı arkada bırakarak aynı adı taşıyan Les Brenets gölünün manzaralı mekânına ulaşılıyor. Dağ turumuz, Finlandiya’nın düzlük alanına benzeyen Les Pontsde-Martel vadisine kadar devam ediyor. Boş bir patika yol kırmızı bataklığa kadar devam ediyor. Val-de-Ruz’de, ülkede eşi benzeri olmayan Site de Cernier pro-

jesinin ilk görüntüleri ortaya çıkmaya başlıyor. Burada Eyologia adındaki hayvan evcilleştirmeleri yapılıyor. Hayvan evcilleştirmenin tarihçesini gösteren bir serginin yanı sıra burada beyaz domuzları, bir dana sürüsünü, Tessin’li gri keçileri, Brahma’lı tavukları ve dışı şeffaf bir arı kovanlarını görmek mümkün. İnsanlar tarafından kullanılabilir hale getirilen iki tane doğa parkı oldukça ilgi çekmekte. Üç yüz senedir asfaltı bugüne kadar ge-

tiren asfalt ocağından daha derinlere giden yoldan ziyaretçiler, maceralı bir yolculuk yapabilir. Endüstrileşme devrinin bu değerli maddesinin tarihçesi, insana maden labirentiyle bir bağlantı kurdurtuyor. Col-des-Roches/Le Locle’deki yeraltı değirmenleri bir yeraltı dünyasına götürüyor. Bu yer altı değirmenleri ilk başta su kuvveti ile oyulmuş ve sonradan insanların yaratıcılığı ve cesareti ile kullanılabilir hale getirilmiş. 882

Aradığınız her çeşit takılar bulunur veya istediğiniz model 10 gün içinde getirilir. Bijouterie

14, 18, 22 ayar bilezik, takım, yüzük, küpe, kolye, künye, çeyrek, yarım veya tam altın bulunur. Hediyelik, nişan, düğün ve sünnet için zengin takı çeşitlerimiz her zaman mevcuttur. Eski altınlarınız uygun fiyata alınır. Telefonla bilgi alabilirsiniz.

Elmas GmbH / İbrahim Şahin - Langstr. 211 / 8005 Zürich - Tel.: 044 272 18 56 Fax: 044 272 18 57- www.elmasgold.ch PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 22

26.08.09 05:11

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 23

26.08.09 05:12

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

SPOR HABERLERİ

İyi ki Doğdun USAIN BOLT 21 Ağustos 1986’da doğan Usain Bolt’a, en güzel doğum günü hediyesi kendisinden geldi. Jamaikalı süper atlet, 200 metre ﬁnalindeki 19.19’luk derecesiyle dünya rekoruna imza attı. O bir fenomen. O şimdiden bir efsane. O artık koştuğu her yarışta spor tarihine adını altın harﬂerle yazdırıyor.

Onun adı: Usain Bolt. Berlin’deki Dünya Atletizm Şampiyonası’ndaki “Bolt fırtınası” dinmek bilmiyor. 100 metre ﬁnalindeki 9.58’lik derecesiyle tüm insanlığı şaşkınlığa uğratan Jamaikalı atlet, hakkında çıkan “Doping yapmadan bunu yapması mümkün değil” şeklindeki sözlere en güzel yanıtı, en iyi bildiği yöntemle, koşarak, çok ama çok hızlı koşarak verdi. 200 metredeki en büyük rakibi Tyson Gay’in çekilmesinin ardından bu daldaki mutlak favori haline gelen 23 yaşındaki yıldız atlet, bugün yapacağı doğum günü kutlamalarına erken başladı! 200 metreyi inanılmaz bir şekilde 19.19’da koşan Bolt, Pekin Oyunları’nda elde ettiği 19.30’luk dünya rekorunu 0.11 saniye geliştirdi.

Tarihe geçti Jamaikalı atlet, dün kırdığı rekorla birlikte 100 ve 200 metrelerde hem dünya hem de olimpiyat şampiyonluklarını dünya rekorlarıyla birlikte elinde bulunduran tarihteki ilk sporcu oldu. “Bu gece bir dünya rekoru beklemiyordum” diyen Bolt, “Kalbim yerinden çıkacak gibi koştum. Zaferimin anahtarı çıkışımı doğru yapmaktı. Sürekli doping testlerine giriyorum. İnsanlara dopingden uzak durduğumu kanıtlamak için daha ne yapmalıyım bilmiyorum” diye konuştu. Jamaikalı atlet, doğum gününü nasıl geçireceğini soran gazetecilere “Kendimi çok yorgun hissediyorum. Bol bol uyuyacağım” cevabını verdi. Yarışta, Panama’dan Alonso Edward 19.81 ile 2., ABD’den Wallace Spearmon ise 19.85 ile 3. oldu. 894

Erkekler 200 metre dünya rekorları* 16 Ekim 1968

Tommie Smith

(ABD)

19.83

12 Eylül 1979

Pietro Mennea

(İtalya)

19.72

23 Haziran 1996

Michael Johnson (ABD)

19.66

01 Ağustos 1996 Michael Johnson (ABD)

19.32

20 Ağustos 2008 Usain Bolt

(Jamaika) 19.30

20 Ağustos 2009 Usain Bolt

(Jamaika) 19.19

*Elektronik olarak ölçülen rekorlar

Yeri Göğü İnleten Çifte Kupa Kutlaması Siyah - Beyaz balonlar ile süslenmiş girişten içeri giriyorsunuz. Eşikten içeri adımınızı attığınız an, siyah ile beyazın muhteşem buluşması sizi büyüsü altına alıyor. Süslemeler, bayraklar, balonlar... Haber: Hilâl Albayrak Kurutaş

Yer: Reinach / Basel Tarih: 01.08.2009 Saat: 19.03 Her yer Siyah - Beyaz. Siyahlar ve beyazlar, „Yer Siyah Gök Beyaz bu olsa gerek’’ dedirtecek kadar hakim alana. 7`den 77`ye bütün davetliler, siyah ile beyaza bürünmüş, kutlamanın başlayacağı anı, fonda çalan Beşiktaş marşlarına birine eşlik ederek heyecan ile bekliyorlar. Saatler 19.03`ü gösterdiğinde, birbirinden şeker dört yavru kartal, İsviçre kartallarının alkışları eşliğinde, stada çıkan futbolcu edaları ile sahnedeki yerlerini alıyorlar. Sessiz bir bekleyiş başlıyor. Eller kartal pençesi gibi havaya kalkıyor. Yavru kartallar, aynı anda sus işareti yapıp, ‘’birrrr... ikii-

ii... üçççç... BEŞİKTAŞ’’ diye var güçleri ile bağırarak, bütün davetlilere üçlü çektirip, çifte kupa kutlamalarını başlatıyorlar. Dj Ömer Akyollu, Grup Deli Mavi ile davetliler şampiyonluk coşkusunu yaşıyor. 300`ü aşkın davetlinin katıldığı kutlamada, Beşiktaş Şampiyonluk şarkılarını besteleyen sanatçı Birol Can, alkışları bastıran, coşkulu bir tezahüratla sahneye çıkıyor. El ele, kol kola, hep bir ağızdan şarkılar söyleniyor. Meşaleler yakılıyor, hoplaya zıplaya kutlamalar doruk noktasına ulaşıyor. Harlayan bir ateş gibi şarkılar daha da yüksek sesle söyleniyor. İsviçre`nin tanınmış seslerinden sanatçı Özer Canses`in sahne almasıyla, yaşanılan coşku perçinleniyor. Dur durak tanımayan Beşiktaşlılar, gecenin hakkını sonuna kadar vererek, doyasıya eğleniyorlar. Yemekler yeniliyor, danslar edilip, halaylar çekiliyor. Sıra kutlamanın damaklarda tatlı bir tadı, akıllarda tatlı bir anı olarak kalacak Beşiktaş amblemli pastanın kesilmesine geliyor. Sanatçıların ve İsviçre kartallarının elleri tıpkı gönül-

leri gibi birleşip, tek bir elden pastayı kesiyorlar. Gecenin sonunda her davetli yüzünde bir tebessüm, yüreğinde yeni başlayacak ligin heyecanı ile ayrılıyor mekandan. Şayet siz de Beşiktaşa gönül verenlerden iseniz, www.isvicrekartallari.com`dan buradaki etkinlikleri takip edebilir veya İsviçre`de bir tribün havasında maç izlemek isterseniz, Oristalstrasse 87, 4410 Liestal / Basel `daki İsviçre Kartalları lokaline gelebilirsiniz. Beşiktaş`a gönül veren biri olarak, sanatçılarımıza ve organizasyonda emeği geçen herkese, katkılarından dolayı teşekkürlerimi sunuyor ve yazımı Sevgili Birol Can`ın „Anlayamaz Kimse Bu Aşkı“ şarkısının bir kıtası olan: Beşiktaşlıyız, Beşiktaşlı; Anlayamaz kimse bu aşkı. Bekçisiyiz kopsa kıyamet, Siyah - Beyaz bize emanet... diyerek noktalıyorum. 884

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 24

26.08.09 05:12

SPOR HABERLERİ

Hepimizin Gururu Şener Cinoğlu! Pusula Gazetesi bu aydan itibaren yeni bir bölüm açıyor. Spor bölümümüzde başarılı sporcularımızı sizlere tanıtacak ve çalışmaları hakkında bilgiler vereceğiz. Söyleşi: Turgut Karaboyun Vücut geliştirme sporuyla uğraşan ve bu dalda katıldığı turnuvalarda büyük başarılara imza atan Şener Cinoğlu bu ayki konuğumuz. Şener Cinoğlu kimdir, bize kendinizi tanıtır mısınız? Ben İsviçre`de doğdum. Memleketim Adapazarı. İlkokul, ortaokul ve meslek eğitimimi İsviçre`de yaptım. Şu an elektronik işleriyle uğraşan büyük bir şirkette çalışmaktayım ve vücut geliştirme sporuyla profesyonel olarak ilgilenmekteyim. Şener Cinoğlu vücut geliştirme sporuna nasıl başladı? Benim spor hayatım 9 yaşında Judo ve Karate ile başladı. Bunun yanısıra hafta sonları da futbol oynadım. 16 yaşında Karate branşında yakalamış olduğum bir İsviçre şampiyonluğum var. 16 yaşından sonra Judo ve Karate sporundan vazgeçerek Thaibox

sporuna başladım ve 22 yaşına kadar bu sporla ugraştım. Thaibox sporu çok çalışmayı ve antrenman yapmayı gerektiren bir spor. Sürekli olarak aletli sporlarla çalışma yaparken gelişmiş bir vücuta sahip oldum. 22 yaşına geldiğimde bana vücut geliştirme sporuyla ilgili düzenlenen şampiyonalara katılmam için tekliﬂer geldi. Gelen tekliﬂeri olumlu karşıladım ve katıldığım ilk profesyonel turnuvada İsviçre şampiyonu oldum. 10 yıldır vücut geliştirme sporuyla ilgili çalışmalarım yoğun şekilde devam etmektedir. Aynı zamanda İsviçre vücut geliştirme milli takımında da yer almaktayım. Vücut geliştirme sporunda ne gibi başarılara imza attınız? İlk şampiyonluğu 22 yaşında yaşadım. Sonra turnuvalara her yıl katılarak farklı başarılara imza attım. Şu ana kadar İsviçre şampiyonluğu, Avrupa şampiyonları turnuvasında 2 kez Avrupa üçüncülüğü ve dünya şampiyonasında 1 kez dördüncülük derecem var. En son 2009 yılının Mayıs ayında Sırbistan`da gerçekleştirilen Avrupa şampiyonasında 3. oldum. Bu yıl

Kasım ayında Katar`da düzenlenecek olan Dünya şampiyonası için çalışmalarıma olanca hızıyla devam etmekteyim. Düzenlenen şampiyonalarda ne gibi zorluklarla karşılaşıyorsun? Vücut geliştirme sporunda maalesef cok fazla politika var. Düzenlenen şampiyonalara düzenli katılmak aynı zamanda sporcunun daha popüler olmasını sağlıyor. Ne kadar çok turnuvaya katılırsanız o kadar çok tanınır ve jüriden daha fazla puan alırsınız. Rusya ve Katar ülkelerinin sporcularına daha çok tölorans gösterilmekte. Daha çok bu ülkelerin sporcuları ilk 3 dereceyi paylaşmaktadır. Düzenlenen şampiyonalarda jüri kararını nasıl veriyor? Podyuma 3 sporcu yanyana çıkıyor. İlk bakılan bölüm karın kasları oluyor. Hangi sporcu daha gelişmiş karın kaslarına sahipse daha iyi puan alıyor. İkinci önemli husus ise, vücudun üst kısmında yer alan kaslar ile bacak kaslarının uyumu. Bazı sporcuların üst kasları cok gelişmiş olmasına rağmen bacak kasları yeterli gelişmemiştir,

bu da göze hoş gelmediği için o sporcunun puan kaybetmesine sebep olur. Önemli olan vücudun dengeli gelişmesidir. Şampiyonalara katılan sporcular da jürinin en çok dikkat ettiği husus iyi gelişmiş dengeli bir vücut görebilmektir. Ben bütün bunlara çok dikkat ettiğim için, dengeli gelişmiş formda bir vücuda sahibim. Hatta daha evvel bazı spor dergileri tarafından örnek gösterilen bir sporcu olmuşumdur. Şener Cinoğlu`na kimler destek vermektedir? Şu an çok büyük bir destekçim yok. Ben kendi kendimin destekçisi ve sponsoruyum. Antrenmanlarımı yaptığım spor salonu bana küçük destekler ve malzemeler sağlıyor. İsviçre Milli Takım’ı düzenlenen şampiyonalar için uçuş ve konaklama desteği veriyor. Ancak benim ciddi anlamda bir sponsor arayışım var. İlgilenen büyük şirketler bu konuda benimle kontağa geçebilirler. Çalışmalarınız ve hedeﬂeriniz hakkında neler söylemek istersiniz? Enerjinizi tamamen spora aktardığınız zaman daha büyük başarılara imza atabilir-

siniz. Ben şu ana kadar normal bir işte çalışarak hayatımı kazandım ve sporu hobi olarak sürdürdüm. Benimle sürekli çalısan bir antrenöre sahip değilim, kendim araştırıp okuyarak daha başarılı olmaya, daha iyi işler yapmaya çalışıyorum. Diğer yandan ben hergün antrenman yapan birisiyim. Yapmış olduğunuz çalışmaları yılda 1-2 sefer büyük şampiyonalarda test etme şansı yakalıyorsunuz. Kasım ayında Katar`da düzenlenecek olan dünya vücut geliştirme şampiyonasında iyi bir derece yapmak ve başarılı olmak istiyorum. Diğer yandan kendime çok büyük hedeﬂer koyarak sporu zevksiz bir hale getirmek de istemiyorum. Şener Cinoğlu bu sporu severek yapan bir kişi, disiplinli çalışarak yakalayabildiğim en büyük başarıya ulaşmak istiyorum. Vücut geliştirme sporuyla uğraşan ve başarılarıyla bizleri gururlandıran Şener Cinoğlu`na bundan sonraki hayatında başarı dolu günler diliyoruz. Önümüzdeki sayıda başka bir sporcu ile bu bölümde tekrar karşınızda olacağız. 907

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 25

26.08.09 05:12

HUKUK KÖŞESİ

PROBLEMLERİNİZİ BİZE YAZIN!

Pusula Gazetesi, Hukuk Kösesi,Bernstrasse 88, 8953 Dietikon Tel.: 043 322 90 80, E-Mail: hukuk@pusulaswiss.ch

Sorular ve Cevapları Zürich`ten ismini vermek istemeyen bir okuyucumuz: Soru: Eşim İsviçre Pasaportu’na sahip bir Türk. 2 senedir İsviçre’de yaşıyoruz. Ben istemediğim halde eşim boşanma davası açmış. 1 haftalığına başka bir ülkedeyken evi kendi üstüne boşaltmış. Şimdi gidecek evim yok, param yok. Ne yapmam gerek? Sınır dışı edilir miyim? B oturuma sahibim. Çalışmaya başlayacağım, çalışmaya devam ederken boşanmam durumunda beni sınır dışı ederler mi? Ya da 2 sene ayrılmama hakkımı kullansam 4 sene İsviçre’de kalmış olacağım. C oturumu için gerekli zaman 5 sene, benim 4 olacak. Beni gönderirler mi? Lütfen yardım edin. Cevap: İsviçre Yabancılar Kanunu’nun (AuG/LEtr) Mad. 41, 42, 43, 44 ve 45’e göre İsviçreli veya meşru oturum iznine sahip olan yabancılarla evli eşlerin oturma hakları, eşlerin beraber yaşamaları şartı altında veriliyor. Beraber yaşama, nesnel bir gerekçe gösterilmedikçe, aynı evde veya apartmanda kalma şartını içeriyor. Bu oturma hakkı eşlerin boşanmadan evvel ayrıldığı an ortadan kalkar. Yani mevcut oturma izni bir mahkemenin boşanma kararının kesinleşmesinden çok daha evvel, eşler ﬁili olarak ayrıldıktan sonra uzatılamaz hale geliyor. Sırf evlilikten kaynaklanan oturma izniniz, yabancılar hukukunun öngördüğü başka bir şartını yerine getirmedikçe, maalesef uzatılamıyor. Eşinizin sizin yurtdışında bulunduğunuzu fırsat bilerek, beraber yaşadığınız evi boşaltması ise, hem aile hem ceza hukukuna göre son derece sakıncalı bir tavırdır. Eşiniz sizi resmen sokağa attığı gibi, sizi maddi ve manevi zararlarla yüzleştirmiştir. Bu durumda sizin bir an evvel İsviçre’ye geri dönüp oturduğunuz belediyenin sosyal hizmetleri dairesine müracaat edip, size geçici bir sığınak verilmesini talep etmeniz gerekir. Sizin ayrıca, eğer aile evinizden uzaklaştırılması sebebi yok ise, polise gidip suç duyurusunda bulunmanız da gerekiyor. Son olarak aksaksız bir bicimde güvendiğiniz bir

avukat kanalıyla, ihtiyadi tedbir kararı ile mahkeme zoruyla evinize geri dönebilme talebinde bulunmanız lazım. İsviçre Medeni Kanunu’nun (ZGB/ CC), boşanma davalarında Mad. 137, aile koruma davalarında ise Mad. 176’ya göre, mahkeme, uygun gördüğü eşe evde oturma hakkı verir. Eşiniz sebepsiz bir iddiayla evinizi boşaltmış ve reşit olmayan çocuklarınız yoksa mahkeme evi büyük bir ihtimalle size verebilir. Solothurn’dan Cemil Akyazı; Soru: Bundan 5 yıl önce yüksek hızdan dolayı 6 aylığına ehliyetimi almışlardı. Geçen yıl bir kez daha radar cezası ve uyarı geldi. Uyarımın olduğu bir durumda yeniden radara yakalandım, bu sefer ki hızım 60`lık bir caddede 97 hız yapmış olmamdı. Bu durumda ehliyetim alınır mı? Ceza süresini ortadan kaldırmak ya da kısaltmak için ne yapmam gerekiyor? Cevap: Trafik kuralların ihlallerin derecesi hafif olmadığı takdirde, karayolları trafik kanunlarına aykırı davrananlara iki değişik ve birbirinden bağımsız prosedür açılır: ihlalin işlendiği yerin yetkili ceza takip makamı tarafından açılan ceza davası ve ikamet ettiğiniz kantonun Trafik Tescil ve Denetleme Dairesi (Strassenverkehrsamt/Office de la Circulation Routière) tarafından yürütülen idari tedbir davası. İki dava sanık tarafından dava masraflarını ödeme yükümlülüğünü öngörür. Başka bir deyimle trafik kuralları ihlali daima birbirinden bağımsız olan ve iki ayrı merci tarafından yürütülen iki davanın açılmasına sebep olur. Ancak bu iki merci polis tarafından hazırlanmış aynı rapora dayanırlar. Olay yerinde yetkili hakim ceza yüksekliğini (para cezası ve/veya hapis cezası, ceza siciline kayıt) kararlaştırır. İkamet ettiğiniz idari makam ise idari tedbirler (ikaz, sürücü belgesinin geri alınması) hakkında karar verir. Ceza davasındaki para cezasının yüksekliği sizin ekonomik ve şahsi hayat durumunuza bağlı olarak, hakimin takdir yetkisine kalmış bir durum.

İsviçre Karayolları Kanunun Mad. 16a (SVG/LCR) sadece hafif ihlallerde ihtar, yani uyarı, cezasını içerir. İki sene içinde bir defa ihtar edilir. Hafif ihlallerinin tarifi ise sürücünün hafif kusurlu davranarak trafik kuralların ihlalleriyle başkalarının güvenliğini az bir biçimde tehlikeye sokması. Tekerrür durumlarda, yani ihlallerin tekrarlanmasında, cezalar ciddi bir boyutta artmaktadır. Tekrarlanmış orta boyut ihlallerinde sürücü belgesinin geri alınma (Ausweisentzug/Retrait des Permis) müddeti basamak basamak artar. Derecelendirmede güncel ihlal ile tekrarlanan ihlallerin sayısı, şiddeti ve evvelki ihlallerin zamanı ele alınır. Mad. 16b (SVG/LCR) orta boyut ihlalleri trafik kurallarının ihlali ile başkalarının güvenliğini tehlikeye sokmak veya bu tehlikeyi ihtimali kast etmekle tanımlar. Orta boyut ihlallerde ehliyetin geri alma süresi, son iki senede orta boyut veya ağır ihlaller sebeplerinden sürücü belgesi geri alınmadığı takdirde, en az bir aydır. Son iki senede orta boyut veya ağır ihlaller sebepleriyle ehliyet geri alındığı halde, geri alma müddeti en az dört ay sürer. Daha başka trafikle ilgili herhangi bir vaka söz konusu olduğu hallerde, sürücü belgesi an azından 9, 15 hatta 24 aylık bir müddet için geri alınabilinir. Mad 16c (SVG/LCR) ağır ihlalleri trafik kurallarını çok kaba bir biçimde ihlal ederek başkalarının güvenliğini ciddi nitelikte tehlikeye sokmak veya bu tehlikeyi ihtimali kast etmekle belirler. Ağır ihlallerde sürücü belgesinin geri alma süresi, son beş senede orta boyut veya ağır ihlaller sebeplerinden sürücü belgesi geri alınmadığı takdirde, en az üç aydır. Son beş senede orta boyut ihlalleri sebeplerden ehliyet geri alındığı halde, geri alma müddeti en az altı ay sürer. Son beş senede ağır ihlalleri sebeplerden ehliyet geri alındığı halde, geri alma müddeti en az 12 ay sürer. Ceza süresini ortadan kaldırmak veya kısaltmak, bazı Avrupa ülkelerinde belirli şartlar altında mümkün olsa ise, İsviçre’de mevcut değildir.

Aarau’dan Naﬁz Aksoy; Soru: Alt kata yeni taşınan komşum ile sürekli olarak sorun yaşıyoruz. Bizim 3 çocuğumuz var ve evdeki her türlü gürültüden dolayı bizi şikayet ediyor. Bu konuda ev bürosuna yazmış olduğumuz mektuba ev bürosu; ‘’... sorunu kendi aranızda çözün.’’ şeklinde bir cevap yollamış. Komşum sürekli olarak en küçük gürültüde dahi duvarlara vurarak çocuklarımızın korkmasına sebep oluyor, bu durumda benim ne yapmam gerekiyor? Cevap: İsviçre Borçlar Kanunu Mad. 257f (OR/CO) 2. fıkrasına göre bir kiracı oturduğu evin kullanımına özen göstermesini ve ev sahibine ve diğer komşularına karşı nazarı itibara almasını, yani saygılı olmasını, yükümlü kılar. Başka bir deyimle kanun komşuluk ilişkilerinin karşılıklı hoşgörü içinde sürdürülmesini hükmeder. Bu karşılıklı hoşgörü her komşuyu müsamaha mükellef kılar, yani belirli dereceye kadar göz yumma zorunluluğu getirir. Bu göz yumma zorunluluğu ister istemez beraber yaşam kavramından ve sosyal hayatın verdiği şartlardan kaynaklanır. Konunun asıl püf noktası, bu hoşgörünün ve göz yummanın sınırlarıdır. Belirli bir dereceye kadar çocuk gürültüsü her ne kadar doğal karşılanması gereken bir husus ise de, tabii bir çocuksu çığlık yüzünden şiddetle duvarlara vurmak ve hatta çocukları kendi evlerinin içinde korkutmak o kadar da yanlıştır. Sizin çocuklarınızın toplumsal ve insani ortamda gelişmesine engel olmaya başladığı an, komşunuzun şiddetle duvara vurup çocuklarınızın sessiz olmasını istemesi, kiralık evinizin kusursuz kullanımına engel olmaya başlar. Böyle bir durumda borçlar kanunu, ev sahibinizi bu eksikliği gidermekle yükümlü kıldığı gibi size tenkisi bedel dava açma hakkını getirir, yani mahkeme yolluyla kira bedelini düşürebilme hakkı. Galiba ev sahibi şirket sizi ciddiye almadığından komşunuzla olan ihtilafı kendi aranızda çözmenizi öneriyor. Size tavsiyem böyle durumlarda kiracı derneklerine (Mieterverband/Association des Locata-

Yurt dışında doğup büyümüş bir Türk olarak, haksızlığa ve dışlanmaya şahsen maruz kaldığımdan tahammül etmediğim için. İnsanların, haksızlığa uğramış ve dışlanmış bireylerle aynı duruma düşmelerini önlemek için ve insanlara daha çok faydalı olabilmek ve onların problemlerini çözebilmek için Avukatlık mesleğini seçtim. Yetkin Geçer ires) başvurup ve yıllığı Fr. 50 ile Fr. 100 arası değişen aidatla üye olmaktır. Üyelik karşılığında kiracı derneği sizin haklarınızı müdafaa etmekle yükümlenir. Kiracı dernekleri sırf kira hukuku üzerinde uzmanlaşmış hukukçu ve avukatlar kanalıyla çok etkin bir danışmanlık verdiği gibi kendi bölgesindeki mazeretli ev sahiplerini çok iyi tanımaktadır. Kiracı dernekleri sizin ev sahibinize ihtarname gönderdikten sonra, durumunuz hala düzelmediği halde, sizin namınıza ev sahibinize karşı Ev Sahipleri ve Kiracılar Tahkim Kurulu’na (Schlichtungsstelle für Miete und Pacht/L’autorité de Conciliation en Matière de Bail à Loyer Immobilier ou à Ferme non Agricole) dava açar. Bu davalar ücretsiz olduğu gibi, en geç bu merci önünde ev sahibiniz sizi ciddiye almaya başlar. Altını çizmek gerekir ki tahkim kurulu kamuoyuna kira hukuku üzerinde haftanın belirli günlerinde ücretsiz hukuki danışmanlık vermektedir. Bu makam önünde de kiracı derneğine üye olmayanlar da dava açabilir. 844

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 26

26.08.09 05:12

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 27

26.08.09 05:12

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

KADIN VE AİLE YAŞAMI

Dünyanın En Zeki İnsanı Bir Kadın Amerikalı Marilyn vos Savant, dünyanın gelmiş geçmiş en zeki insanı olarak Guinness Rekorlar Kitabı’nda yer alıyor. IQ’su ise, bugüne kadar ölçülen en yüksek seviyede, tamı tamına 228. Zeki insan denildiğinde akla Alman bilimadamı Albert Einstein geliyor. Ancak artık biri var ki, IQ’su ile neredeyse Einstein’ı, yanında ilkokul öğrencisi durumuna sokuyor. Adı, Marilyn vos Savant. Bugüne kadar hesaplanan en yüksek IQ seviyesine sahip olan 62 yaşındaki Amerikalı kadın bir süre dünya çapındaşi şöhretinin tadını çıkardıktan sonra, şimdi zekasını başkalarının hizmetine veriyor. Savant, New York’un ünlü ‘Para-

de’ dergisinde “Ask Marilyn / Sor Marilyn’e’’ köşesinde okuyucuların çözmekte zorlanarak kendisine gönderdiği soruları yanıtlıyor. 10 yaşında ailesinin Missouri kentindeki bakkalında çalışmaya başlayan Savant’ın hayatı, 10 yaşında okulda girdiği bir IQ testinde değişmiş. Testin sonucunun 228 çıktığını gören öğretmenler, buna inanamamışlar. İnanılmasının zor olmasının nedeni, Savant’ın 10 yaşında ölçülen “beyin yaşı”nın aslında 23 yaşındaki bir genç kızla aynı seviyede olmasıydı. 30 yıl boyunca, birçok işte çalışan Savant şöhretini, 1986’da Guinness Rekorlar Kitabı’na “Dünyanın en zeki insanı” olarak başvurması sonucunda kazanmış. O zamandan beri yapılan birçok IQ testinde aynı skoru koruyan kadının, belli bir uzmanlık alanı

da yok. Boş zamanlarında, böceklerin evriminden, ekonometriye, sosyolojiden, kuantum fiziğine kadar birçok farklı alanda kendisini eğitiyor. “Bu kadar zeki olmak nasıl bir şey?” sorusuna ise şu yanıtı veriyor: ‘’Zeka da güzellik gibi. Ne kadarına sahip olursanız, hayat da o kadar kolaylaşıyor.’’ Peki, bu kadar zeki bir kadın kiminle evli derseniz, kocası da ondan geri kalmıyor. Savant, 1987’den beri, “yapay kalbin” mucidi Amerikalı ünlü kalp doktoru Robert Jarvik ile evli. Dünyanın en zeki isimleri Koreli fizikçi Kim Ung-Yong 210, İngiliz fizikçi Isaac Newton 190, Fransız yazar ve filozof Voltaire190, Rus Dünya Satranç Şampiyonu Garry Kasparov 190, İtalyan bilimadamı ve sanatçı Leonardo Da Vinci 180, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu 180, Alman mü-

zisyen Johann Wolfgang von Goethe 179, Alman teolog Martin Luther 170, İtalyan astronom Galileo Galilei 165, Alman müzisyen Ludwig van Beethoven 165, Alman ﬁzikçi Albert Einstein 160

İngiliz ﬁzikçi Stephen W. Hawking 160, Amerikalı sinema artisti Sharon Stone 154 IQ’ya sahipler 864

Okulda Başarı: Ebeveynlerin Almanca Bilgisi Önemli Çocuklar çok kolay dil öğreniyorlar. Ama çocukların bulundukları yabancı ülke toplumuna uyumu söz konusu olduğunda, anne ve babanın da dil bilmesi birinci derecede önemli oluyor. Anne ve babaların dil bilmemelerinden, çocukların okul başarıları çok olumsuz etkileniyor. Okuldan ya da öğrencinin öğretmeninden gelen mektupları okuyamayan, veli toplantılarına katılmayan, katılsa bile konuşulanları anlamayan anne babalar, çocuk için çok önemli olan bilgilerden yoksun kalıyorlar. Çocuklarının öğretmenleri ile iletişim kuramıyorlar. Çocukları için gerekli ve yararlı etkinlikleri kaçırıyorlar. Ayrıca böyle anne babaların çocukları, çocuklarının kontrolü altına giriyorlar. Çocuk anne ve babasını işine geldiği gibi yönlendirebilir; çünkü ebeveynler Alman-

ca bilmediklerinden çocuklarının anlattıklarına inanmak zorunda kalıyorlar. Anne ve babaların Almanca bilmeleri çocukların okul başarısını çok etkilediğinden Kanton Zürich, ebeveynlerin Almanca öğrenmeleri için geçen yıldan beri kurslar düzenliyor. İlk kez geçtiğimiz yıl bu kurslar 130 anne ve baba tarafından ziyaret edildi. 100 derslik bir dil kursu sezonunu arkalarında bırakan bu anne babalar, şimdi çevrelerinde olan bitenleri daha iyi anlamanın mutluluğunu yaşıyorlar. Dil kurslarını veren Fachschule Viventa’nın konuşmacısı, gelecek öğrenim sezonunda geçen yılki öğrenci ebeveyn sayısının ikiye katlanmasını umduklarını söylüyor. Geçen yılki kurs yılının bilançoları olumlu olsa da, hedef kitleye beklendiği kadar ulaşılamadı. Zürich şehrinin bu girişimi, Latin

harﬂerini kullanabilen, en azından zorunlu eğitimini yapmış, biraz da Almanca bilgisine sahip ebeveynler için tasarlanmıştı. Fakat kurslara, okur-yazar olmayanlardan, yüksek tahsilli göçmen ebeveynlere kadar, çocuklarına eğitimleri süresince daha aktif şekilde yardımcı olabilmek isteyen, çok geniş bir niveu yelpazesinde katılım oldu. Kurslara katılan bazı ebeveynler, evlerinde çocuklarının kendi aralarında anne ve babalarının anlamasını istemedikleri şeyleri konuştukları zaman, İsviçre diyaleği konuştuklarını ve bu durumdan rahatsız olduklarını söylediler. Kurslarda çok çeşitli toplumsal ve eğitimsel katmanlardan kimselerin olması ise hiç kimseyi rahatsız etmedi. Hatta bu kurslarda tanışan pek çok kimse daha sonra da görüşmek, hatta birlikte tatile gitmek için sözleşerek ayrılmışlar, kimileri de ilerde çocuklarının eğitim sorunları ile ilgili konuları paylaşmak üzere görüşme plan-

ları yapmışlardı.

Deutsche Zusammenfassung

Babaların kurslara katılımı ise sadece %10’lardaydı. Kurs yetkilileri gelecek yıl, babaların da hem çocukları hem de kendileri için çok yararlı olan bu kurslara daha çok ilgi göstermelerini bekliyorlar. 865

Die Integrationschansen von Schulkindern hängen von den Deutschkenntnissen der Eltern ab. Die Stadt Zürich unterrichtet die Eltern. Im letzten Schuljahr bei diesem Deutschkurs haben erstmals 130 Eltern teilgenommen.

Organizasyonu ‘’Alliance F’’ tarafından organize ediliyor. Zürich, organizasyonun ön projesine katılan tek kanton. İleride yapılacak sergi için toplam 15 milyon tuta-

cak masraﬂarın tüm kantonlar arasında paylaştırılması gerekirse, her kantona düşen pay ayrıca hesaplanacak. 866

50 Yıl Sonra Saffa Ulusal Kadın Sergisi İlk kez Bern’de (1928) ve daha sonra ikincisi Zürich’te (1958) yapılmış olan Saffa Ulusal Kadın Sergisi’nin ön projesine sonbaharda start veriliyor. Ön proje için hükümet yarım milyon Franklık destek verecek. Ön Proje masraﬂarının diğer yarısını ise Lotto Fonu karşılayacak. Deutsche Zusammenfassung Nach über 50 Jahren soll es wieder nationale Frauenausstellung Saffa geben. Sie knüpft an die Saffas 1928 (Bern) und

Proje Şeﬁ Regula Zweifel’en ifadesine göre, 2012 senesinde yapılacak olan serginin şekli ve yapılacağı yer henüz belirlenmedi. Öncelikle bir konteynırla İsviçre turu düzenlenecek. Konteynırın ilk durağı 29 Eylül’de Fraunmünster Kilise’si olacak. Burada konteynır çevresinde etkinlikler yapılacak ve ulusal sergi için düşünceler geliştirilecek. Konteynırlı İsviçre turları tamamlandığında, 1958 (Zürich)an und nun wird 2012 durchgeführt. Für die Vorpojekt beteiligt sich Zürich als einziger Kanton. Der Betrag soll angerechnet werden, wenn

Üçüncü Saffa’nın nerede yapılacağına karar verilecek. Zweifel, ‘’sergi sabit bir noktada da yapılabilir, bir gezi de olabilir, bir internet projesi de hazırlanabilir ya da tamamen farklı bir proje de olabilir.’’ diyor. Etkinliğin konusu Kadın ve Ekonomi olacak. Amaçlanan konular, kadının mesleki ve ailevi durumları ile kadın gözüyle gelecekteki toplumsal konumlar. Etkinlikler, Federal İsviçre Kadın später alle Kantone um einen Beitrag an die Gesamtkosten von 15 Millionen für die Landesausstellung angefragt werden.

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Nr. 022 - September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 28

26.08.09 05:12

KÖŞE YAZARLARI

İÇİ SÜT DOLU BİBERON… şaﬂarın arasında gizli gizli öpüşürken, annelerimizin kopardığı gürültüyle yakalandığımızı sanırdık. Hayır efendim, yakalandığımız falan yok! Beyaz gemi ışıklarını yakmıştır yalnızca!.. Limanın lacivert sularına İstanbul’dan gelen beyaz geminin ışıkları yansıyınca, çaylar bardaklara doldurulur, pastalar mideye indirilirdi.

Sunay AKIN Benden bir yaş büyük ağabeyim okula başladığında, kadın günlerine giden annemin bir eli boş kaldı. Misaﬁrliğe gittiğimiz evde oynayacak bir çocuk olursa benim için sorun yoktu. Ama çocuksuz evlerde canım sıkılır, ağabeyimi özlerdim. Üstelik annem, babamın İstanbul’dan getirdiği oyuncaklardan birini bile yanımızda götürmeye izin vermezdi.

O yıllarda, benim için İstanbul üç şey demekti: Oyuncak, Kız Kulesi ve beyaz bir gemi. İstanbul’u ilk kez, okula başlayacağım yılın yazında gördüm. Babamın “uyan oğlum, geldik” sesiyle gözlerimi açtığımda, rengarenk ışıklar gözüme aldı otobüsün ön camından. Türk ﬁlimlerinde Beyoğlu’nun neon ışıklarını karşımda görünce, kötü aile olduğumuzu sandım. Sonradan öğrendim ki, orası Harem Otogarı’ymış!..

kaklarını, ağaçlarını, otomobil plakalarını ezberledim. Yedi yaşında, yirmi gün süren İstanbul tatili sırasında çektiğimiz fotoğrafları, annem, Trabzon’a döndüğümüzde bir albüme koyup gelen tüm misafirlere gösterirdi. Öyle ki, yalnızca fotoğraflara bakmak için gelenler bile vardı evimize. Albümün sayfaları çevrildikçe, bir örnek giydirildiğim ağabeyimin yanında poz veren ben de, bir filmin başrol oyuncusu olarak görürdüm kendimi. Fotoğraflar Emirgan Korusu, Boğaz, Adalar, Rumeli Hisarı gibi Türk filimlerinde görmeye alıştığımız yerlerde çekilmişti. Fotoğraflar arasındaki en komik sahne de, Büyük Ada’da eşek üstünde poz veren uzun boylu babamın, yere değen ayaklarıydı. Böylesi bir albümde yer almayanların “İstanbul” sözcüğünün büyüsünü anlayamayacağına inanıyorum.

Ayasofya Kilisesi’nin doğuya bakan duvarında buluruz; bu duvarda kesici bir aletle çizilen gemi resimleri vardır. Gemi mimarisinin tarihi konusunda uzman bir Amerikalı biliminsanı yaptığı çalışma sonunda, gemi resimlerinin Akdeniz uygarlıklarına ait olduğunu ve de doğru olarak çizildiğini söyler. Resimlerden biri de, bir Mısır kalyonudur!.. Bu bilgi bizleri alır, Mısırlı denizcilerin tarihini incelemeye götürür; orada şunu öğreniriz; Mısırlı denizciler uğradıkları her kıyıya kutsal saydıkları timsah yumurtaları bırakırlardı!.. Strabon’un gördüğü, o yumurtalardan çıkan timsahlardan biri olsa gerek!.. Biz bu konuda, Mısırlıların İstanbul’a geldiğini söyleyebiliriz yalnızca; çünkü Trabzon Limanı’na giden bir Mısır kalyonu İstanbul’dan geçecektir elbette. Trabzon’daki Ayasofya Kilisesi’nin duvarında bir Viking

Yine bir gün, ağabeyimi okula gönderdikten sonra, elimi tutan annemle birlikte Trabzon’un yokuş sokaklarından birini çıkarak, yeni evli bir kadının kapısını çaldık. Evde “yeni gelin” olması önemli. Çünkü tüm kadınlar ev eşyalarını, ortaya serilen çeyizleri görebilmek için oraya üşüşmüşlerdi. Evde her şey yerli yerindeydi ama eksik olan bir şey vardı: Oynayabileceğim bir arkadaş!.. Çay tabaklarıyla oynamaya başladım ben de. Altı çay tabağını toplayarak arabalar, trenler yaptım onlardan. İçlerindeki resimler dikkatimi çekti çok geçmeden. Elime aldığım bir çay tabağını anneme göstererek “Bu ne?” diye sordum. Yanıt kısa, kısa olduğu kadar da şaşırtıcıydı:”Kız Kulesi” Kız kulesi’nin İstanbul’da, deniz içinde olduğunu öğrendiğimde, çay tabakları birer vapura dönüşüverdi. İstanbul beyaz bir gemiydi o yıllarda. Yaz günlerinde, mahalledeki tüm kadınlar, evimizin limana bakan terasında toplanırlardı. Çay demlenir, börekler, çörekler dilimlenir ama hiç birine el sürmeden beklenilirdi. O sırada biz çocuklar, kurumaları için asılan koca çar-

İstanbul’da doğmadım. Doğmamış olmakta bir avantajdır benim gözümde. Çünkü İstanbul’da doğanlar, denizde olup, denizden habersiz balık gibidirler. Ben ise bir çocuğun panayırda denizkızına bakması gibi baktım İstanbul’a!.. İstanbul’dan gelen saç maşası, gece lambası, pikap, ayakkabı çekeceği, meyve sıkacağı!.. Eşyalarda sevdim İstanbul’u önce. Kadınlar matinesinde izlediğim Türk ﬁlimlerinde İstanbul’un so-

Kimler gelip geçmedi ki İstanbul’dan!?.. Coğrafya’nın kurucusu kabul edilen Strabon, “Coğrafya” adlı kitabında, İstanbul’da timsah gördüğünden bahseder. Gördüğü yer de, Kalamış Koyu’dur!.. Eee, koskoca Strabon bu, “gördüm” diyorsa doğrudur; ama, timsah da, İstanbul’da yaşayan bir hayvan değildir!?. Nedir öyleyse bu işin sırrı? Bu sorunun yanıtını Trabzon’daki

Online Sat ış Eleman ı Konusunda tecrübeli internet satış elamanı arıyoruz.

İnternet dünyasına hakim; Almancayı çok iyi konuşup yazabilen; üretici ﬁrmalarla ve müşterilerle iletişimi sağlayabilecek elaman alınacaktır.

kalyonunun resmi de vardır! Öyleyse, Karadeniz’e akan nehirleri takip eden Vikingler’in İstanbul’a geldiğini düşünebiliriz!?. Bu düşüncemizi haklı çıkaran belgeler Bizans kaynaklarında çıkar karşımıza: Vikingler 9. ve 10. yüzyıllarda bir kaç kez kuşatırlar İstanbul’u. Sonunda, bir Viking birliği sarayın “özel muhafızı” olarak İstanbul’da kalır. Ayasofya Kilisesi’nin bririnci katındaki korkuluk üstüne yazılı “Halvdan” sözcüğü de, bu birlik-

teki bir Viking’in adı olsa gerek! Göç etmeden önce iki kez tatile gelmiştim İstanbul’a. Birinde Harem’de oturan akrabalarımızda, diğerinde ise Çemberlitaş’daki Erzurum Oteli’nde kalmıştık. Sultanahmet’te iş yapmayı kafasına koyan ve başarılı bir terzi olan babamın yanında İstanbul’a yerleşmek üzere adım attığımda on yaşındaydım. Harem’deki Nuhkuyusu Sokağı’ndaydı evimiz. İlk gün eşyaları yerleştirme telaşındaki annem, ağabeyim ve benim ayak altında dolaşmayıp, sokağa çıkmamızı söyledi. Arkadaşlık kurmakta benden daha becerikli olan ağabeyim, köşebaşında toplanmış bir grup çocuğun yanına giderken, ben, duvara yaslanmış beyaz bir bisikleti seyre daldım. Yaz güneşi ne de güzel parlıyordu zilinde! Birden arkamda duyduğum sesle irkildim:”Binmek ister misin?”.. Annemin dizlerine oturtup, sarı saçlarını taramayı düşlediği Ömercik tam karşımda duruyor ve ben ona siyah, kıvırcık saçlarımla ağzım bir karış açık bakıyordum!.. İstanbul’daki ilk arkadaşım olan ve dostluğumuz bugünde devam eden Ömercik’in bisikletiyle, Harem setüstünden Salacak’a kadar pedal çevirdiğim yaz, İstanbul’da yaşadığım en güzel mevsimdi. Evlerin arasından bir görünür, bir kaybolurdu İstanbul. Bu kentte oturulacak en güzel yer benim için, Harem setüstündeki evlerden biridir. Çünkü o evlerden birinin penceresinden baktığınızda, tarihi yarımada, Galata ve Kız Kulesi gözünüzün önündedir. Bu büyülü manzaraya bakmak için gözümü yoldan ayırdığımdan, iki de bir düşerdim, acemisi olduğum bisikletten. O Kız Kulesi ki, yıllar sonra şu dizeleri yazacaktım onun için: Çocuğunu asma köprüde sallayan bir annedir istanbul ki onun içi süt dolu biberonudur Kız Kulesi soğusun diye suya tutulan 908

WWW MEKO GmbH Vera Möbel Lerzenstr 20 8953 Dietikon

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 29

26.08.09 05:12

UNİA HABERLERİ

Unia Sendikası acil tedbirlerin artırılmasını istedi İşsizlik artmaya devam ediyor

imkanlarının arttırılması için, gerekli ﬁnansmanı sağlaması gerekmekte.

Ekonomik krizin etkileri kendini hissettirmeye devam ederken, en son açıklanan işsizlik rakamları durumun ciddiyetini daha da net bir şekilde ortaya koydu. Özellikle gençler arasında işsizliğin artması endişe verici boyutlara ulaşmış durumda. Unia Sendikası bir kez daha hükümetten işsizliği azaltacak somut önlemler alınması talebinde bulundu.

Vergi indirimi yerine iş güvenliği

Temmuz ayı sonunda açıklanan işsiz sayısı 145’364 rakamına ulaşmış bulunuyor. Son iki ayda %7.6 oranında artmış durumda. Özellikle 15 ila 24 yaşları arasındaki işsizlerin bir yıl öncesine göre %73.6 artmış olması dikkat çekiyor. Unia Sendikası’nın hükümete önerisi olan , işsizlere iş bulmak için 10 milyar Franklık yeni yatırım projeleri , aciliyetini korumaya devam etmekte. Mali piyasalarda başlayan kriz, kısa zamanda ihraca yönelik endüstriyel işyerlerine sıçramış iken, şimdi tüm ülke ekonomisi krizin etkisi altına girmiş durumda. Sendikalar daha bu gelişmelerden önce hükümete, işsizliğin yaygınlaşmasına engel olacak bir dizi önerilerde bulundular: Bu öneriler içinde ekonominin çevreyi koruyacak bir şekilde yeniden yapılandırılması, çalışanların alım gücünü desteklemek için hastalık sigorta primlerinin yükselmesine karşı önlemler, üretime destek olmak için mesleki eğitimin yaygınlaştırılması bulunmaktaydı. Meslek eğitimine yatırım Açıklanan işsiz rakamları, sendikaların bu önerilerinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor, özellikle meslek eğitimini tamamalayan gençlerin iş bulmakta güçlük çektikleri her gün biraz daha açığa çıkıyor. Federal Hükümet’in kanton yönetimleri ile birlikte, gerek meslek eğitiminin yaygınlaştırılması gerekse çıraklık eğitim

Sendikaların bu taleplerinin gerçekleştirilmesi için gerekli ﬁnansman mevcut durumda. Ama hükümetin bu yatırımlara yönelmek yerine özel bir bankayı kurtarmak için halka ait 68 milyarı gözünü kırpmadan kullanması haklı olarak tepkilere neden olmaktadır. Bu, hükümetin çalışma imkanı yaratmak yerine bankaların istekleri doğrultusunda devletin imkanlarını kullandığını, işyerlerine ve zenginlere vergi indirimi yapmayı tercih ettiğini göstermektedir. Bu tutumun değişmemesi halinde bir yıl içinde işsiz sayısının 250’000’i aşmasının sözkonusu olabileceği tahmin edilmekte, bunun tek sorumlusu ise hükümet olacak.

Biyometrik Göçmen Kimliği Geliyor

bul edildi. Buna göre sadece isteyenlere biyometrik pasaport verilmesi sözkonusu. Biyometrik Pasaport vize konusunda bir kolaylık getirmesine karşın, gerek şahsa ait özel bilgilerin tek bir merkezde toplanması ve bunların amacı dışında kullanılması tehlikesi olması açısından, gerekse de daha pahalı olması açısından, sadace sınırlı olarak kullanılacak gibi görülmekte. Benzer şekilde hükümetin tüm kimlikleri biyometrik olarak hazırlama isteğinde olduğu, ancak bunun gerçekleşmesinin pek mümkün olmadığı da çoktan beri biliniyor. İçinde kişiye ait parma izi ve benzeri bilgilerin olduğu elektronik bir cipsin olduğu biyometrik kimlikler, daha çok ABD tarafından suçluları takip ve kontrol için geliştirilmiş bir yöntem. Ancak bu bilgilerin güvenlikli bir şekilde bir merkezde toplanması, çok büyük yatırımları gerektiriyor. Üstelik mevcut verilerin artması yanılgı imkanlarını da artırabilecek. Bu anlamda İsviçre hükümetinin, tüm göçmenlere biyometrik kimlik taşıma zorunluluğu getirmek istemesi, onlara potansiyel bir suçlu gözü ile baktığını göstermektedir. Göçmen kurumları hükümetin bu girişimine tepki göstererek, hükümetten bu girişiminden vazgeçmesi önerisinde bulundular.

Haziran ayı içinde sessiz sedasız bir şekilde göçmen kimliklerinin biyometrik olarak hazırlanmasına ilişkin bir kararname hükümet tarafından kamuoyuna açıklandı. Hükümet mevcut Schengen anlaşması çerçevesinde, göçmen kimliklerinin bu şe‘‘Daha fazla kâr hırsı ve kilde hazırlanmaaçgözlülük yerine, herkese sı gerektiği görüiş ve ücret güvencesi!’’ şünde. Gerçekten de Schengen anlaşması gerek pasaport gerekse de kimliklerin biyometrik olarak hazırlanmasını öngörüyor. Ancak bugüne kadar hiç bir Schengen ülkesi bu gerekliliği yerine getirebilecek bir hazırlığa başlamadığı gibi pek çok ülke bu konuda oldukça çekimser bir tavır almış durumda. Bu arada İsviçre’de bu yıl başında pasaportların biyometrik olarak hazırlanması konusunda, ilk girişimlerin başlatılması için bir hallkoylaması yapıldı ve bu ka-

Gündemdeki ekonomik kriz, gözünü kâr hırsı bürümüş sermayedarların ve bu kardan pay alma peşindeki işbirlikçilerinin mali piyasadaki pervasızca tutumlarından ortaya çıkmış ve üretim sektörünü de ağır bir krize sürüklemiştir. Herşeyden önce kriz, göçmen emekçileri vurmuş, kriz bahanesiyle işten ilk çıkartılanlar yine göçmen işçiler olmuştur.Göçmen işçilerin işsiz kalma oranı İsviçreli işçilerden 3 kat daha fazladır (Göçmenlerde %6,6,İsviçrelilerde %2,5). Bu durum göçmen işçi ve

emekçilerin yaşam standartlarını daha da kötüleştirmekte ve sosyal izolasyona yol açmaya devam etmektedir. Bu skandal tabloya karşı koymak için; - Ayrımcılığa son verilmelidir; Göçmenler için iş piyasalarına uyum önlemleri alınarak,mesleki ve dil becerisini arttıran, yetenek geliştirme kurslarına ağırlık verilmelidir. Göçmenlerin ülkelerinde hak ettikleri diplomaları tanınmalıdır. Kriz gerekçesiyle işin kaybedilmesi durumunda,oturum güvencesi AB ülkeleri vatandaşı olmayan göçmenlere de tanınmalıdır. - İş güvencesi için daha fazla bütçe Yenilenme programı çerçevesinde daha etkili önlemler paketi hayata geçirilmelidir. Genç nüfusun işsizliğine karşı daha radikal önlemler alınmalıdır. İşten çıkarma yerine kısa süreli çalıştırma uygulaması hayata geçirilmelidir. - Satın alma gücü korunmalıdır

Satınalma gücünün arttırılması için ücretler yükseltilmelidir. Sağlık sigortası primlerinde yapılan artışlar ücretlere yansıtılmalıdır. Eşit işe eşit ücret ödenmelidir. - Krizin bedelini biz ödemek istemiyoruz Sosyal fonlardan (emekli sandığı ve AHV) yapılan kesintilere hayır! Kadınların emeklilik yaşının yükseltilmesine hayır! İşsizlik sigortasında yapılan yıkıma hayır! Sernayedarların açgözlü saldırılarına karşı gözlerini kapatarak sessiz kalan politikacılar, şimdi de yer aldıkları parlamentoda yabancılar yasasının sertleştirlmesi için çaba harcamaktadırlar. Bu kabul edilecek bir durum değildir. Krizin yükü göçmenlerin omuzlarına yıkılamaz! Buna karşı hep beraber sokaklara çıkalım! 19. Eylül 2009 13.30 Uhr, Schützenmatte/Bahnhofplat z /Bärengraben, Bern 901

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 30

26.08.09 05:12

İstanbul`u Keşfedin! www.istanbul.com Tarih, Kültür, Sanat, Lezzet, Moda ve Eğlence Sizleri Bekliyor

Fiyatlarımız yüksek sezon için geçerli değildir (25.06. ve 03.08.2009 arası). Ücretlere THY ucuşu, Havaalanı vergileri, Otel konaklama ve kahvaltı dahildir.

Golden Crown 3* 3 gece CHF

490.-

Santa Sophia 3* 3 gece CHF

490.-

goldencrownhotel.com

santasophia.com

Antea Hotel 3*

Arcadia Hotel 4*

3 gece CHF

490.-

3 gece CHF

610.-

anteahotel.com

hotelarcadiaistanbul.com

Richmonds Hotel 4*

Swiss Hotel 5*

3 gece CHF

619.-

richmondhotels.com.tr

THY yetkili satış acentası

3 gece CHF

1058.-

swisshotel.com.tr

Fiyatlarımız Çift kişilik Oda’da tek kişi için geçerlidir.

Yılın en büyük Halı kampanyası ! FIRSATI KAÇIRMAYIN! Halı reyonumuzun kapanışından dolayı, tüm çeşitlerde %50 indirim uyguluyoruz.

Tüm halı çeşitlerinde

İNDİRİM

Pierre Cardin

Mağazamızda neler mi var? Y OK Y OK !

Ansan GmbH Schulstr. 60 8952 Schlieren Tel.: 044 731 13 44 www.ansan.ch - info@ansan.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 31

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Rezervasyon: Tel.: 044 454 81 81 - ZH Havalimanı Tel.: 043 816 50 85 - info@vatan.ch

26.08.09 05:12

SAĞLIKLI YAŞAM

Domuz Gribi: En Az 200 Yeni Aşı Merkezi Kurulacak Endişeler gerçeğe dönüşür ve İsviçre’de domuz gribi salgını başlayacak olursa, tüm ülkeye dağılmış bir şekilde 200 aşı merkezi kurulacak. Bu sırada Novartis aşı maddesi için testlerine başladı bile. Domuz Gribi salgınının büyüklüğüne göre ağırlıklı olarak spor salonlarında, belediye binalarında veya itfaiye binalarında olmak üzere tüm ülkede 200 tane aşı merkezinin kurulması planlanıyor. Aargau’da 34, Thurgau’da 30 ve Basel şehrinde 10 tane aşı merkezi hizmete sunulacak. Konuyla ilgili olarak birçok kanton net raDeutsche Zusammenfassung Grippe Pandemie: Impfrisiko für Schwangere Schwangere sind von der Schweinegrippe besonders gefährdet. Doch es ist unklar, ob der Impfstoff genügend sicher ist für werdende Mütter. Für die Forscher ist eine schwierige Situation: Einerseits brauchen Schwangere eine Impfung am nötigsten, andererseits gibt es keine Daten zu den Nebenwirkungen bei Schwangeren. Klinische Tests mit schwangere Frauen werden sehr selten genehmigt.

kamlar veremedi. Novartis Domuz Gribi aşısının maddesine testler yapmaya başladı İsviçreli ilaç üreticisi Novartis, Domuz Gribi aşısında bulunan maddenin üretimi için testlere başladı bile. Novartis sözcüsü Eric Althoff’un bildirdiğine göre, on gün önce İngiltereli bir kişiye bu madde enjekte edildi. Aşı maddesinin bir yıl boyunca Almanya’da, İngiltere’de ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık 6000 kişi üzerinde deneneceği açıklandı. Ayrıca Althoff, bu aşının testlerinin bitmeden önce pazara sürüleceğini bildirdi. Hamileler İçin Aşı Tehlikeli mi? Uzmanlar hamile kadınların aşılanması konusunda ﬁkir birliğine varamıyorlar. Domuz Gribi salgınında hamile kadınlar riziko gurubuna dahiller. Ne var ki uzmanlar hamileleri aşılama konusunda ﬁ kir birliğine varamıyorlar. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Domuz Gribi salgınına karşı en yüksek seviyedeki tehlike alarmını iki ay önce vermiş olmasına rağmen, İsviçreliler sakin. Resmi Sağlık Kurumları’nın verdiği son rakamlara göre İsviçre’de hasta sayısının 600’ün üzerine çıkmasına rağmen yeni grip henüz zararsız görünüyor. Riziko grupları var; bu gruplarda-

kilerin hastalanması hayati tehlike taşıyor. Bunlar hamile kadınlar, yeni doğanlar ve kronik hastalıklara sahip olanlarla bağışıklık sistemi zayıf olanlar. Nisan ve Haziran aylarındaki bulaşımlarla ilgili değerlendirmeler yapan ABD Tıp Dergisi Lancet’in haberine göre, bu zaman sürecinde altı hamile kadın Domuz Gribi’nden öldü. Hamile kadınlar, ciğer iltihaplanması ve bağışıklık sistemlerinin kendilerini koruyamayacak kadar zayıf olması nedeniyle yaşamlarını kaybettiler. Avrupa’da yaşamını kaybeden ilk hamile kadın İspanyol’du ve yedi aylık hamileydi. Bu grubun korunması, hastalığın bulaşmasının önlenmesi ve tedavisi santral bir problem: ‘’Hiçbir uzman şu anda test edilen aşıların bu grup için emniyetli olup olmadığını bilmiyor. „Hala test edilen çeşitli aşıların emniyeti ve etkisi konusunda bir sonuç alınmış değil.’’ seklinde ifade veren ‘Robert Koch Institut Berlin’’den Ulrich Heininger, hiç de ümit verici konuşmuyor. Heininger, konu-

ya ilişkin olarak ellerinde hamileler için de kesin bir veri olmadığını sözlerine ekliyor. Böyle bir veri de -en azından yakın bir zamana kadar- ellerinde olmayacak, çünkü klinik testler (yasalarla çok sıkı sınırlandırılmış olduğundan) hamilelerle çok nadiren yapılabiliyor. Şu anda Zürich Üniversite’sinde Novartis’in

aşılarını 200 kişi üzerinde deneyen İsviçre Studie’si de hamileler üzerinde test yapabilme olanağına sahip değil. Bir yandan hamilelerin aşıya herkesten çok daha fazla ihtiyacı var, öte yandan aşının neden olabileceği yan etkilerle ilgili hiçbir bilgi yok. 845

Kış Mevsiminde Ağır Grip Vakaları Arttı! İsviçre halkı, geçen yıllara nazaran 2008/2009 kış aylarında orta ve ağır dereceli grip vakaları atlattı. Bu sezonluk grip vakası Ocak ayından Mart ortalarına kadar olan 11 haftalık sürede neredeyse bir salgın hastalık derecesine kadar geldi. BAG grip furyasıyla ilgili açıkladığı bilançoda, bu yılki grip aşısının A tipi virüse karşı ŞIgayet etki ettiğini bildirdi. İkinci grip furyasında ancak yeni bir virüs tipi çok sık bir şekilde ortaya çıktı ve bu aşı etkisini gösteremedi. Bu yüzden devlet bu ikinci virüs tipine uygun bir aşının hazırlanmasını istiyor. Aşının daha çok ve özellikle 65 yaş üstü kişilere uygulanDeutsche Zusammenfassung Die Schweiz hat einen im Vergleich zu den Vorjahren mittleren bis starken Grippewinter 2008/2009 erlebt. Während elf Wochen erreichte die saisonale Grippe von Januar bis Mitte März gar Epidemiestärke. Am Montag stellte das BAG fest, dass der diesjährige Impfstoff habe das auftretende Virus des

ması tavsiye ediliyor. Aşıyı üreten ﬁrma, geçen yılki kışa göre İsviçre’ye yine aynı oranlarda yaklaşık 1,24 Milyon adet aşı sattı. 2006 yılında yapılan bir ankette 65 yaş üzerinde olan kişilerin %60’ının aşı vurdurduğu sonucu çıkmıştı. Gribe yakalanıp bir doktor tarafından muayene edilme ihtiyacı duyan 210’000 kişi tespit edildi. BAG, bu yüksek oranın, en sık görülen A/H3N2 virüs tipinin kuvvetli semptomlar göstermesinden kaynaklandığını açıkladı. Yılbaşından Mart aylarına kadar yapılan doktor ziyaretlerinin sayısı normal değerleri aşarak gribin bir salgın hastalığı haline gelmesine yol açtı. Bu değerlerin en yükseği Ocak ayında yaşandı.

Typs A gut abdeckte. Erst im zweiten Teil der Grippewelle sei ein Virustyp häuﬁger aufgetreten, den die Impfung nicht abdeckte. Als Folge will der Bund den Impfstoff anpassen. Wegen der Grippe kam es zu rund 210 000 Arztbesuchen. Dieser hohe Wert sei auch damit begründet, dass der häuﬁgste Virussubtyp A/H3N2 starke Symptome aus-

Ölümle sonuçlanan 1000’den fazla vaka yaşandı Dört yaşından küçük çocukların en sık grip hastalığına yakalanan grup olduğu belirlendi. Yine sıklık oranına bakıldığında hastaların üçte ikisi 15-65 yaş arasında olan kişiler olup 65 yaş üstü kişilerin en az sıklıkla gribe yakalandıkları belirlendi. BAG’nın açıkladığı istatistik ihtimallere göre 65 yaş üstü 1100 ve 1200 arası kişinin grip hastalığı ölümle sonuçlandı. Fakat grip ve ölüm bağlantısı konusunda henüz net sonuçlara varılmadı, çünkü ölümle sonuçlanan grip vakalarını farklı sebeple rde tetiklemiş olabilir diye bir ihtimal ortaya atıldı. ‘‘Grip Furyası’’ yaşandığı dönemlöst, stellte das BAG fest. Zwischen Anfang Jahr und Mitte März überschritten die Arztbesuche den Schwellenwert für eine Grippe-Epidemie. Der Höhepunkt war Ende Januar erreicht. Nicht eingetreten war während der Grippewelle die Schweinegrippe (A/H1N1). Der erste Fall trat erst nach der Welle der saisonalen Grippe auf.

lerde henüz ‘’Domuz Gribi’’ (A/ H1N1) hastalığı ortaya çıkmamıştı. Domuz gribinin ilk hasta teşhisi kış sezonuna bağlı olan dönemden sonra gün yüzüne çık-

tı. Devlet, domuz gribi yüzünden ‘‘Sentinella-Uyarı Sistemi’’ sayesinde 2009 yaz döneminde de denetlemelere devam edeceğini belirtti. 812

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 32

26.08.09 05:12

Fırsatı kaçırmayın yepyeni bir Honda sahibi olun!

Benzinli Motor 2.4 L. 201 PS

3000.- CHF

l e d o M

im r i d in e ‘d

CR-

i n e Y

Ins a d Hon

0.- CHF‘den başlayan fiy 0 9 ‘ 8 atla 2 rla ight

DİKKAT ! 1 Depo (42 lt.) Benzin ile ortalama 900km yol gidebilirsiniz Hybrid Motor 4.6 lt. Yakıt ortalaması

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 33

Diesel Motor 6.5 lt. Yakıt ortalaması

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Yeni Honda Accord Type S

26.08.09 05:13

KÖŞE YAZARLARI

HALKLA İLİŞKİLER REKLAM MIDIR? Oysa halkla ilişkilerde ağırlık bilgilendirme, eğitim ve bilgi yoluyla anlayış yaratmaktır. Önceden girişilen bir halkla ilişkiler eyleminin, mal ya da hizmet için yarattığı bilgi ve anlayışın ardından yapılan reklam çabaları daha büyük başarı sağlar. Yeni bir pazara girilirken, yeni ve bilinmeyen bir mal ya da hizmet pazara sunulurken yalnızca reklama dayanmak yetersiz kalır. Pazara sunulan pek çok mal ya da hizmetin başarısızlığının ardında halkla ilişkilerin yetersizliği yatar.

Prof. Dr. Rıdvan Karalar Halkla ilişkiler işletmelerde ve öbür örgütlerde yürütülen çeşitli konu ve kavramlarla zaman zaman karıştırılmaktadır. Bu kavramlar halkla ilişkiler gibi belli kesimlere yönelik belli sonuçlara ulaşmayı amaçlar. Kullanılan yol ve yöntemlerin birbirine benzemesi ve aynı hedef kitlelere yönelmesi halkla ilişkilerle bu kavramların aynı olduğu izlenimini yaratabilmektedir. Bu kavramlardan belli başlıları şunlardır: Reklam, duyurum, pazarlama, tutundurma, propaganda. Bu yazımızda reklam üzerinde durarak halkla ilişkilerle ilgisini ve farklılıklarını değerlendireceğiz.

Reklam ve Halkla İlişkiler Halkla ilişkiler konusunda yeterince bilgisi olmayanların genellikle halkla ilişkilerle karıştırdıkları işlev reklamdır. İşletmeler reklam ve halkla ilişkiler arasında uyum sağlamak zorundadırlar. Ancak, bunu yaparlarken her iki etkinliğin de birbirinden çok farklı yönleri olduğunu unutmamaları gerekir. Reklam, bir mal ya da hizmetin, en düşük giderle en inandırıcı satış iletisini (mesajını) doğru yönleriyle sunmaktır. Reklam en inandırıcı olacağı varsayılan satış iletisini çok çeşitli araçlar kullanarak gerçekleştirir. Reklamda temel ağırlık satışların arttırılması üzerindedir.

Konumuzu güncel bir örnekle açıklayalım: Bugünlerde Türkiye’de iletişim alanında devrim diye nitelenen 3G teknolojisi sunulmaya başlandı. Türkiye’de bulunan üç ayrı cep telefonu operatörü pazardan pay kapma yarışına girdiler. Bu yarışta yararlanacakları iki araç var. Bunlardan biri reklam ve öbürü de halkla ilişkiler. Şirketler her iki aracı da yoğun biçimde kullanmaya başladılar. Reklam anlamında tüm TV kanallarında, yazılı basında, birbirinden çarpıcı sloganlar ve görüntülerle 3G teknolojisini tanıtıp, bireyleri abone olmaya çağırdılar; daha doğrusu bireylerin akıllarını çelerek kendilerine gelmesini istediler. Ayrıca tüm Türkiye’de alışveriş merkezlerinde, kentin kalabalık yerlerinde standlar kurup reklamlarını sürdürdüler.

Duvarlar, direkler, reklamlardan geçilmez oldu. Bütün bunlar yeterli mi? Hayır yeterli değil. İşin bir ayağı daha var, o da halkla ilişkiler! Bu ayak kullanılmadan reklamlardan yeterli sonuç alınıp, satışlar istenen hedeﬂere ulaşamaz. O yüzden operatörler halkla ilişkiler etkinliklmerine de giriştiler. Önce medyanın en etkin adlarını bir araya getirip tümüne 3G uyumlu telefon hediye ettiler. 3G’nin marifetlerini göstermek için tümünü deniz kıyılarına tatile çıkardılar. Buradan yayın merkezleriyle 3G teknolojisiyle bağlantılar kurulmasını sağlayıp, gösteriler yaptılar. Tüm gazeteciler bu teknolojiyi kullanıp iyiliklerine ilişkin yazılar döktürdüler, TV programları yaptılar. Pekçok övücü haberler yayınladılar. Kimi haberler öyleydi ki Dünya’da

sanki bir tek Türkiye’de bu teknoloji var ve biz birden en ileri ülke oluverdik. Bu arada basın toplantıları, kokteyller, seminerler, geziler de düzenleyerek halkla ilişkiler çabalarını arttırıyorlar. Bu çabalar bugünlerde tüm hızıyla sürüyor. Görüldüğü gibi reklam yetmiyor, halkla ilişkiler daha inandırıcı, daha güvenli olarak algılandığı için ağırlıklı olarak kullanılıyor. Özetleyecek olursak: Reklam ve halkla ilişkiler arasındaki önemli bir fark işlevlerin özellikleri açısındandır. Reklam bir pazarlama işlevi, halkla ilişkiler ise bir yönetim işlevidir. Reklama, bir işletmenin mal ya da hizmetlerini satmak için gerek duyulur ve pazar koşulları çerçevesinde pazarlama stratejileri ile gerçekleştirilir. Halkla ilişkiler ise, bir işletme örgütünün kendisini satmayı amaçlar ve bunu gerçekleştirmek için yönetim kararlarına dayanır.

Benetton Çeşitli Reklamlarıyla Toplumsallığı Bütünleştirir

Halkla ilişkiler ve reklamcılık arasındaki başlıca farkları şöyle sıralayabiliriz: 1. Halkla ilişkiler bir reklam çeşidi değildir ve reklamdan daha boyutlu bir eylem olarak kabul edilir. Halkla ilişkiler tüm örgütün her türlü iletişimiyle ilgilidir; oysa ki reklam temelde pazarlama işleviyle sınırlıdır. Reklamcılık, mal ve hizmetlerin satışıyla ilgilidir. Halkla ilişkiler, kamuoyu yaratır ve bir örgüt için olumlu görüşler oluşturur. 2. Reklamcılık hemen hemen tümüyle kitle iletişim araçlarını kullanır. Halkla ilişkiler ise belirli iletişim araçlarına daha çok ağırlık verir (yazılı ve görsel araçlar, özel geziler, konuşmalar, toplantılar vb. gibi). 3. Reklamcılık işletme dışı kitleye, özellikle mal ve hizmetlerin tüketicilerine yönelmiştir. Halkla ilişkiler ise iletilerini hem işletme dışı kitleye iletir (girdi sağlayanlara, topluluk önderlerine, çevreci kümelere vb.) hem de işletme içi kitleye iletir (işletmede çalışanlara, ortaklara). 4. Reklamcılık, özel bir iletişim işlevi olarak ele alınır. Halkla ilişkiler ise daha geniş bir ufukta değerlendirilir. Halkla ilişkiler tüm

Halkla İlişkiler İzlenimi Veren Bir Reklam örgütün politikaları ve işleyişi ile ilgilidir. Halkla ilişkiler herkesi ve her eylemi kapsar; reklama göre daha boyutlu ve daha yaygındır. Reklam ise doğrudan mal ve hizmetlerin satışına ilişkin iletiler oluşturur. 5. Reklamcılık çoğu kez halkla ilişkilerle bütünleşen bir iletişim aracı olarak değerlendirilir. Halkla ilişkiler çoğu kez reklam kampanyalarını destekleyici olur. Reklamcılığın işlevi mal ve hizmetleri satmak, halkla ilişkilerin işlevi ise örgütün sağlıklı olarak yaşayabileceği bir ortam yaratmaktır. Halkla ilişkilerin böyle bir ortam yaratması için, bir örgütü etkileyebilecek her türlü ekonomik, toplumsal ve siyasal etkeni irdelemesi gerekir. Bu ayırım her zaman keskin sınırlarla yapılamaz. Halkla ilişkiler, bir malın satışı için kullanılabilir ya da reklam halkla ilişkiler amacıyla kullanılabilir. Her ikisi de karşıdakini inandırma tekniğidir ve kitle iletişim araçlarını kullanmaktadır.

6. Halkla ilişkiler, “ücretsiz reklam” anlamına gelmez. Halkla ilişkilerde hiç bir didinme “bedelsiz” değildir. Halkla ilişkiler anlamında iletişim organlarında yer alan bir haber, reklam gibi belli bir ücret ve alan tarifesine göre ücretlendirilmez. Olağan durumda, reklam, istenen zaman ve yerde gerçekleştirilir, çünkü bunların karşılığı ödenir. Oysa halkla ilişkiler, gazete, televizyon ve radyoda karşılık ödenmeden yer alır; ancak yer almaya ilişkin güvence her zaman yoktur. Öte yandan, halkla ilişkilerin özel olarak kullandığı broşür, yıllık rapor, ﬁlm ve çeşitli tutundurma araçları harcama yapmayı gerektirir. Halkla ilişkilerde çalışanların ücretleri, donanım giderleri ve işleyişle ilgili çeşitli giderler de bulunmaktadır. Bütün bunlara karşın reklama yapılan harcamalar halkla ilişkilere yapılan harcamaların çok üstündedir. 909

Tüm okurlarımızın dikkatine! Geçtiğimiz ay gazetemizde yer alan Ramazan İmsakiyesi’nde bazı hatalar tespit edilmiştir. Sizin için Türk Diyanet Vakfı`ndan almış olduğumuz imsakiye bilgilerinde “İmsak ve Yatsı” bölümlerinde süreler yarımşar saat az verilmiştir. Bizim yayınlamış olduğumuz İmsakiyeleri kullanan okurlarımızın İmsak ve Yatsı bölümlerine yarım saat daha ilave etmeleri rica olunur. Bu hatamızdan dolayı tüm okurlarımızdan özür diler saygılar sunarız. PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 34

26.08.09 05:13

YAŞADIĞIMIZ DÜNYA

MODERN DÜNYAMIZDA ‘’MODERN KÖLELİK’’ “… Bir gün kaldığımız sığınma kampına bir adam geldi. Benden başka beş tane daha kız seçti. Bizi Khartum isimli bir yerde bir eve götürdü. Hapsedildiğimiz bu evde bütün gün çalışmak zorunda bırakıldık. Daha sonra bütün diğer kızlar teker teker birileri tarafından götürüldüler. Bir gün bir kadın geldi ve beni aldı. Bu kadının evinde çok ağır işler yapmak zorunda bırakıldım, bütün gün her türlü işi yapıyordum; evin temizliği, koskoca çiftliğin tertemiz ve düzenli tutulması, çamaşırların elde yıkanması, çocukların bakımı (kaldığım sürece çocuklar beş oldular) gibi akla gelebilecek her türlü ağır işi yapmak zorundaydım. Çocuklarla oynamak da benim görevlerim arasındaydı. Bu işi severek yaptım; ne de olsa o zamanlar ben de bir çocuktum. Çocukluğum elimden alınmıştı. Eskiden okula gidiyordum, artık gitmiyordum. Her fırsatta dayak yiyordum.” Hazırlayan: Gülter Locher Yukarıdaki sözlerin sahibi Mendi, Sudan’daki halk savaşı sırasında köyünden kaçmak zorunda kaldığında daha on iki yaşındaydı. Kalmış olduğu sığınma kampından zorla alınıp götürüldükten sonra, altı yedi sene köle olarak yaşadı. Sahibi olan kadın kendisini Londra’ya getirmiş, kendisini çalışmaya gönderince, kaçmak için fırsat bulabilmişti. 19. yüzyıl hikayelerini hatırlatan bu yaşam hikayesi günümüz modern dünyasında yaşandı ve milyonlarca kez yaşanmakta ve yaşanmaya da devam ediyor. Dünyamızın pek çok yerinde köle ticareti devam ediyor. Özellikle de Sudan gibi savaşlarla harabeye dönmüş ülkelerde insan hakları kavramı hiçbir şey ifade etmiyor. Kökleri kaybolmuş olan bu insanlar, insan tacirleri için kolay av olarak alınıp satılıyorlar. Hikayesine örnek olarak değindiğimiz Mendi, 1986’dan beri Sudan’da köleliğe zorlanan -tahmini olarak- 14 milyon insandan birisi. İnsanlık tarihinin tartışmasız en barbar, en aşağılayıcı, en utanç verici lekesidir kölelik. Kölelik, toplumsal yasama geçiş kadar eskidir Eski kültürlerde köleler genellikle savaş esirleri olurlardı. Zenginliği büyük oranda gümüşten oluşan Atina’nın antik çağlarında, gümüş madenlerinde köleler çalıştırılırlardı. İslam öncesi Arap toplumlarında (mesela sanatçılar) özellikli köleler olurdu. Arap toplumlarında köleler çoğunlukla hadım edilirlerdi. Orta Çağ Avrupası’nda köleler sahiplerinin topraklarında çalışırlardı. Afrika’da kölelik çok yaygındı; Afrikalı köleler yabancı ülkelere zorla getirilirlerdi. 18. yüzyıl sonlarında Batı Afrikalı kölelerin sömürgeci ülkelere ticareti zirveye ulaşmış-

tı. En az 13 milyon insan Batı Afrika ülkelerinden gemilerle kolonilere getirilmişti. Köleliğin insani ve ahlaki olmadığı ilk olarak Aydınlanma Çağında anlaşılmaya başlanmıştır. İlk kanunlar İngiltere`de ve Birleşik Devletler`de 19. yüzyılın ilk çeyreğinde (1807) çıkarılmış, daha sonra diğer Avrupa devletleri onları izlemişti. Avrupa`da İngiltere`den sonra köleliği ilk kaldıran Osmanlı İmparatorluğu`dur. Osmanlı`da kölelik, Sultan Abdülmecid döneminde (1847) bir fermanla yasaklanmıştır. ‘’...kölelerine ve cariyelerine kötü davranan Avrupalılar‘dır.’’ İstanbul`daki Fransız Büyükelçisi `Vergeuennes`in damadı olan Baron de Tott şöyle demiştir: “İtiraf etmeliyiz ki, kölelerine ve cariyelerine kötü davranan Avrupalılar‘dır. Bunun sebebi de doğuluların köle satın almak için para biriktirmeleri, Avrupalılar‘ın ise para biriktirmek için köle satın almalarıdır.” Büyük Britanya’da kölelik 1838’de kaldırıldı. Birleşik Devletleri’nde Amerikan Anayasası’nın 13. Ek Maddesi’ne göre kölelik yasaklandı. 1926`da Milletler Cemiyeti bütün dünyada köleliği yasaklamış, daha sonra Birleşmiş Milletler de bu hükmü teyit etmiştir. Anlaşmayı imzalayan tüm devletler köle ticaretine engel olacaklar ve köleliğin her türlü şeklinin kesinlikle yok edilmesine çalışacaklar. 2 Numaralı Madde bunu tüm ülkelerden talep ediyor. Nihayet 1956 yılında Milletler Cemiyeti, kölelik ticaretini, köleliği, kölelik benzeri durumları ve uygulamaları bütün dünya devletlerinde yasakladı; artık borçtan dolayı kölelik, vücutların satılması, kadınların evlilik müessesesinde satışları, çocuk köleliği sona ermelidir.

kaçamazlar, kurtulamazlar. Yaşadığımız modern dünyada bu utanç hala capcanlı olarak vardır. İnsanlar bir mobilya gibi hala alınıp satılmaktadırlar.’’ Sudan’daki isyancılar geçimlerini köle ticaretiyle sağlamaktadırlar; çocukları ve kadınları kaçırıp satmaktadırlar. Pek çok ülkenin köleliği kaldırması yirminci yüzyılın ortalarına kadar sürmüş olup, bu ülkeler çok ciddi önlemler de almamışlardır. Borç kölelerinin bedenleri, ölünceye kadar alacaklının malıdır... Dünyada en yaygın olan kölelik şekli, borçlanma ve borcunu ödeyememe nedeniyle gerçekleşiyor. Bu şekilde köleleşmiş 20 milyon insan var. Çoğunlukla bu köleler kredi tuzağıyla borçlandırılmış, ödeyemedikleri borçları karşılığında bedenleri alınmıştır. Bedenleri ile borçlarını ödemeleri imkansızdır, bu nedenle de çoğunlukla, bedenleri ölünceye kadar alacaklının malı olarak kalır. Zaten çalışma şartları öyle güçtür ve borca karşılık yapılan ödeme şartları öyle ağırdır ki, kendilerinin ömrü yetmezse, arkasında kalan aile fertleri (çocukları) köleliğe devam etmektedir. Borç köleliği en çok Güney Asya ülkelerinde yaygındır... Pakistanlı Kesro, bu kölelerden birisidir. İlk defa Anty-Sklavery Internatinal (Uluslararası Kölelik Karşıtları) Örgütü ile karşılaştığında 12 yaşında bir erkek çocuğuydu. Kesro’nun sahibinin yüzlerce erkek çocuk ve kadın kölesi vardı ve bunlar 24 saat boyunca zincirlerle bağlanmış şekilde çalıştırılırlardı. İyi çalışamayanlar dövülürlerdi. Kesro’nun kız kardeşi ve erkek kardeşi hastalanmışlar ve tedavi edilmediklerinden dolayı da ölmüşlerdi.

Bu ülkeler tüm yasaları uyguladılar mutlaka, insanlık tarihinin bu utanç verici döneminin ebediyen kapanması için gerekenleri yaptılar, belki… Ama, yaşadığımız modern dünyada tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar çok köle yaşamaktadır!

Kesro, “Kardeşlerim öldüler, çünkü babamın onlara baktıracak parası yoktu, ölürlerkenki yüzleri hala gözümün önünde…” diyor. Kesro’nun diğer aile fertleri başka bir sahibe satılmışlardı. Orada da dayak vardı. Kadınlara cinsel taciz yapılıyor, sahipleri tarafından tecavüz ediliyordu.

Kölelik karşıtlarının tahminlerine göre Antarktis dışındaki tüm dünya kıtalarında Batı Dünyası’nın günlük ihtiyaçlarını üreten 27 milyon köle var. 1926 Anlaşması köleliği tanımlarken;

Kesro “Okula gitmek ister misin?” sorusuna, “Elbette isterim ama, bana kim bu izni verecek? Hem sonra benim işlerimi ben okuldayken kim yapacak?” diye cevap verdi.

“…bir kişinin bir başka kişinin malı ve mülkü olması”

Bir diğer kölelik şekli ise zorla çalıştırmak: Büyük şehirlerde veya başka ülkelerde iyi kazançlı güzel işlerde çalıştırılmak üzere kandırılan insanlar köleleştirilirler. İnsan ticaretinin bu son derece kazançlı şeklini örgütlenmiş çeteler yaparlar. Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre, bu yasadışı insan taciri örgütleri her yıl en az bir milyon insanı sınır ötesi ülkelere kaçırıyorlar.

ifadesini kullanıyordu. Ama Uluslararası Kölelik Karşıtı Hareket kölelik kavramına, günümüz köleliğini diğer insan hakları yaralamalarından ayıran ilaveler getiriyor: ‘’Günümüzdeki kölelerin insanlık haysiyeti zorla alınır, bunlara birer eşya, alet muamelesi yapılır; tıpkı diğer eşyalar gibi alınıp satılırlar. Zorla, tehditle çalıştırılırlar, sahiplerinin kontrolü ve sürekli baskısı altındadırlar. Hareket özgürlükleri sınırlanmıştır; gidemezler,

Irshad, o zamanlar dört yaşında bir erkek çocuğuydu. Babasının bir arkadaşı tarafından Bengaldeş’ten Arap Emirlikleri’ne

kaçırılmıştı. Kendisini satın alan sahibi onu deve jokeyi olarak yetiştirmek istiyordu. Deve yarışları son derece tehlikelidir: Dört yaşındaki Irshad, iki metreden daha yüksek ve saatte 60 km. hıza ulaşabilen bir devenin üzerine sıkıca bağlanıyordu. Çocuğun kilo almaması için çocuğa çok az yemek yediriyorlardı, bazen de sadece su veriyorlardı. Irshad’in ailesi çocuklarını en sonunda Dubai’de bulmuşlardı. Ne var ki çocuğu satan arkadaşı Irshad’in babası olduğunu söylemişti, bu nedenle de aile, cocuklarını alabilmek ve kendi çocukları olduğunu ispatlamak için Bangaldeş makamlarına müracaat etmek zorundaydılar. Yeryüzünde milyonlarca çocuk sağlığa aykırı şartlarda ve hayati tehlikesi olan işlerde çalıştırılıyor. Pek çokları da seks kölesi olarak seks tacirlerinin ya da pornograﬁ endüstrisinin ellerine düşüyorlar. Bu yeni kölelik şekilleri insan haysiyetini ve haklarını, eski kölelik şeklinden çok daha fazla yaralamaktadır. Eskiden köle-efendi ilişkisi uzun süreli bir ilişkiydi. Efendinin kölesine azıcık da olsa iyi muamele etme umudu vardı. Ne de olsa kölesini çalıştırmak istiyordu. Elbette ki kölelik her halükarda utanç verici, insan onurunu yokedici bir olaydır, ama eskiden köleefendi arasında daha farklı ilişkiler vardı ve kölenin bir gün serbest bırakılması da söz konusu olabiliyordu. Bugünkü köleler ise « kullanılıp atılan eşyalar » olarak görülüyorlar: Her zaman değiştirilebilir, satılabilir ve çok ucuz. Mesela eski zamanlarda bir kölenin Güney Amerika eyaletlerindeki ﬁyatı 40 000 Dolar’dı. Bugün ise ortalama 90 Dolar’a bir köle sahibi olmak mümkün. Kölelik karşıtı aktivist ve «Modern Kölelik » isimli kitabın yazarı Kevin Bales, her şeye rağmen çok da ümitsiz değil. Bales’e göre, dünyadaki diğer insan hakları yaralanmlarıyla kıyaslanacak olursa -mesela kadınların sünnet edilmesi- en azından, köleliğe karşı yasal savaş kazanılmıştır, bu gün tüm dünya ülkeleri anayasalarına köleliğin yasak olduğunu almıştır; hem de köleliğin kaldırılmasına karşı sa-

vaş, 19. ve 20. yüzyıllarda yasal olarak kazanılmıştır. Kölelik karşıtı aktivist Kevin Bales, köleliği yok etmek için üç şeyin daha yapılması gerektiğini söylüyor : 1 - İlk önce tüm dünyada, çok geniş kitlelerin köleliğe karşı birleşmesi, aktif olarak tavır alması ve bunu tüm politikacıların kafasına çivi gibi çakması gerekiyor ki, kölelik kesin olarak tüm dünyadan kalksın. 2 - İkinci olarak, bu konuya para harcamak gerekiyor. Ama Bales’in söylediğine göre bu, sanıldığı kadar çok fazla para gerektiren bir şey değil. 3 - Üçüncü olarak, tüm devletlerin köleliği yasaklayan yasaları çok ciddi şekilde uygulaması, gerekiyorsa sertleşmesi ve köleliğin yok edilmesi için çok aktif olması, aksi takdirde uluslararası mecslisten dışlanması. Tüm dünyada köleliği yok etmek için çalışan aktivistler, köle ticaretine karşı belirli bir başarı elde ettiler. Kurtarabildikleri insanlar var. Kurtarabildikleri bu insanların hayata yeniden başlamaları için, tekrar kazanılmaları için onlara yardım ediyorlar. Ama insanlığın bu en büyük ayıbının kesin olarak yok edilmesi için herkese düşen görevler var. Hepimiz bir şeyler yapabiliriz. Yaşadığımız ülke politikacılarının dikkatini bu konuya çekebiliriz, köleliğin açıkça yapıldığı ülkelere baskı uygulanmasını, kınanmasını isteyebiliriz... Bu işe kendilerini adamış olan aktivistlere katılmamız mümkün olmayabilir belki ama onlara maddi destek verebiliriz... ...ve daha neler gelir elimizden, yeter ki şu gerçeği hiç unutmayalım: DÜNYADA TEK BİR KÖLE BİLE VARSA İNSANLIĞIN ÖZGÜRLÜĞÜNDEN VE ONURUNDAN SÖZ EDEMEYİZ!

Kaynaklar: - Fakten, die die Welt verändern sollten / Jessica Williams - Modern Kölelik / Kevin Bales - Çeşitli medya yayınları 892

PUSULA MEDIACOM DURMUS AG’ NİN KATKILARIYLA HAZIRLANMIŞTIR - Eylül/September 2009 - www.pusulaswiss.ch

Nr022 - 09.2009_PusulaGazete_BOOK.indb 35

26.08.09 05:13

İSVİÇRE SANAT REHBERİ

Sizin için seçtiğimiz!

İsviçre’deki Etkinlikler / Eylül 2009 Sirk Yer

Etkinlik

Tarih

Saat

Chiasso

Circus Nock

1 ve 2 Eylül