RASA Muziek en Dans sept-okt 2011

RASA Muziek & Dans SEP OKT 2011

UITGELICHT Muziek van Colombia tot Cuba FREESTYLE KLEZMER Ben Goldberg Trio MANIS & PEDIS Zoete en gepeperde dans uit Maleisië CLUB RASA Cumbia Special

DO 13 OKT

CHEIKH LÔ “ His overwhelming voice is like a voyage through Africa!”

– Youssou N’Dour

WWW.RASA.NL

2

3

RASA

DO 20 OKT

FANFARE CIOCĂRLIA + CLUB RASA Roemenië’s wereldberoemde zigeunerbrassband

Foto: Arne Reinhardt

lees verder op p. 9

4

INHOUD

RASA

VOORWOORD

UITGELICHT: Muziek van Colombia tot Cuba

Beste lezer, RASA start het nieuwe seizoen met een nieuwe huisstijl én een nieuwe website!

Voor u ligt de nieuwe tweemaandelijkse brochure. Deze brochure vervangt de jaarbrochure en maandladder die wij voorheen uitgaven. Zo kunnen wij u beter op de hoogte houden van het actuele programma. Tevens biedt dit handzame boekje meer ruimte voor achtergrondinformatie. De concertinformatie is ingedeeld naar genre en op de achterkant vindt u het programma in chronologische volgorde. De bekende abonnementseries worden vervangen door series die u geheel zelf samenstelt (zie kaartverkoopinformatie achterin).

Blijft u liever digitaal op de hoogte? Dat kan via de website www.rasa.nl, die per 1 september geheel vernieuwd de lucht ingaat! Tot die tijd blijft de oude site beschikbaar. U kunt zich op de website aanmelden voor de tweewekelijkse digitale nieuwsbrief. RASA heeft ook een eigen Facebookpagina en u kunt ons volgen via Twitter.

Namens het hele RASA-team wens ik u een zinderend cultureel seizoen 20112012.

Foto: Robert van Sluis

Wieland Eggermont directeur

SEP/OKT 2011

5

TOM ZÉ + CHICO CORREA & The Pocket Band (Brazilië) p. 12

p. 20-23

Dear reader, RASA is starting the new season afresh with a new brochure and a new website! You are now holding our new twomonthly publication, which has replaced the yearly brochure and the monthly overview that we published before. With this new format we aim to keep you updated on the latest news concerning our programme. Concert information is now divided by genre and the complete calendar can be found on the back. The former series subscriptions have been replaced by a series you can compile according to your own preferences (for more information, see the section about ticket sales in the back).

Do you prefer to stay up to date digitally?

Please visit our brand-new website www. rasa.nl, to be launched on September 1st.

Until then, you can access our current site. On the website you can subscribe to our two-weekly newsletter. RASA also has its own Facebook page and can be followed on Twitter.

On behalf of the entire RASA team I wish you an exciting cultural season of 20112012.

Wieland Eggermont director

RASA ON TOUR… Met Anibal Velasquez p. 24 CLUB RASA p. 16 El Hijo De La Cumbia / dj Tommi + dj Tommy Tequila

SERIES

DANS Expressive en gracieuze bewegingen

JOB CHAJES van de Amsterdam Klezmer Band tipt!

p. 36

UTRECHT UITFEEST RASA Open Huis

p. 38

EN VERDER...

p. 6

Gastprogramma: Failed States en

p. 14-15

Kosmopolis ‘Maluku Mokro connexion 2’ Expositie: Shadow of the Sun door

WORLD JAZZ

p. 10

KLEZMER De verschillende gezichten van jiddische muziek

p. 26

WEST-AFRIKA Een onuitputtelijke bron van sprankelende muziek

p. 30

CAFÉ DE LA MUSIQUE Intiem nachtcafé met o.a.

Oana Cătălina Chiţu

p. 34

p. 14

Daphne Kuilman Cursussen en workshops:

p. 33

Afrikaanse Dans en Fusion Bellydance Algemene informatie en contact

p. 40-42

Colofon

p. 43

Kalender

p. 44

6

DANS

RASA

DANS EXPRESSIEVE EN GRACIEUZE BEWEGINGEN

ZO 08 OKT 20:30

SEP/OKT 2011

L’HISTOIRE DU SOLDAT & DE NACHTEGAAL Een Russische soldaat op Java Dans / Indonesië & Nederland

W

as er eerst muziek en toen pas dans, of ging de beweging aan de klank vooraf? Timbre en beweging, geordend geluid en dans vormen zo’n onlosmakelijk geheel dat de vraag over het ontstaan wellicht een enigma blijft. Zeker is het dat er al gedanst werd in de prehistorie en dat dans een belangrijk element was, en nog steeds is, binnen veel culturen. Het choreograferen van dansstukken puur uit kunstzinnige overwegingen is recenter, maar op het Aziatische continent al eeuwenoud. RASA biedt in een reeks voorstellingen hedendaagse Aziatische choreografen die een verbinding tot stand brengen tussen traditie en vernieuwing, of op zoek gaan naar de raakvlakken en verschillen binnen diverse culturen. Een mooi voorbeeld is Stravinsky’s L’Histoire du Soldat: Javaanse bewegingskunst met Europese expressionistische muziek, of Sutra Dance Zin om behalve te kijken Theatre’s Sutra Rasa: Indiase dans gedoopt in een Maleinaar beweging ook zelf sische context. De confrontatie tussen het ongeordende, te dansen? Kom dan naar gevoelsmatige en het berekende, maakt het voor de aaneen van de Club RASA schouwer extra spannend. avonden (p. 16), naar een workshop van Union Salsa (p. 28-29) of neem deel aan een danscursus (p. 33).

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

ZO08OKT L’Histoire du Soldat & De Nachtegaal p. 7 ZO30OKT Rasa Sutra (Sutra Dance Theatre) p. 8 VR09DEC Festival Dancing on the Edge ZA10DEC

Festival Dancing on the Edge

ZA04FEB

Meenakshi Srinivasan

ZA04MRT Muziek en Dans van de Birmese Dynastieën

I

7

gor Stravinsky schreef zijn l’Histoire du Soldat met de bedoeling dat dit muzikale sprookje in zaaltjes en muziektenten gemakkelijk zou kunnen worden uitgevoerd.

De bezetting van viool, contrabas, klarinet, fagot, cornet, trombone en percussie is overzichtelijk genoeg, toch droomde de componist er vast niet van dat zijn meesterwerkje, ook nog eens opgefleurd met Javaanse maskerdans, Indonesië zou bereiken. Nog minder kon hij raden dat uitgerekend een Brabants ensemble, de Dutch Chamber Music Company, aan Gerard Mosterd, theatermaker en choreograaf in Indonesië, de opdracht zou geven voor het maken van deze avontuurlijke combinatie. Zo brengen twee Javaanse hofdansers en een actrice, een verteller en zeven Nederlandse musici

een Russisch volksverhaal, over een soldaat die bij de duivel zijn viool inruilde voor een boek. Na Stravinsky klinkt Theo Loevendies Nachtegaal, naar het Deense sprookje van Andersen over een Chinese keizer, uitgebeeld met Javaanse wajangpoppen.

Igor Stravinsky created his musical fairytale l’Histoire du Soldat to be easily performable anywhere in the world. Now, two Javanese court dancers, an actress, a narrator and seven Dutch musicians are staging this Russian folk tale about a soldier who traded the devil his soul for a book. After l’Histoire, Theo Loevendie’s Nightingale is performed with Javanese wajang dolls. € 22 / € 13,25

DANS

RASA

ZO 30 OKT 15:00

SUTRA DANCE THEATRE UIT MALEISIË: SUTRA RASA Uitgebalanceerde mix van eigenzinnig bewegen Dans / Maleisië

SEP/OKT 2011

DO 20 OKT 21:00

T

raditionele Indiase dans lijkt het handelsmerk van Ramli Ibrahim uit Maleisië. Deze danstheatermaker is dan ook zelf een meester in het elegant virtuose voetenwerk van de odissi-tempeldans en de flitsende oogbewegingen van de vurige bharata natyam. Maar Ramli Ibrahim is vooral een pionier. ‘Om regels te overtreden of nieuwe te maken moet je goed beslagen ten ijs komen’, vindt hij. Dus studeerde hij klassiek ballet en moderne dans, van suikerzoet Zwanenmeer-gebalanceer tot spanning-ontspanningsgecontrasteer à la Martha Graham. Hij prikkelde zijn fantasie met Japanse gedichten, Arabische mystiek en met jazz.

Om vervolgens alles wat hij leerde uiteen te rafelen en uit de flarden een oog- en oorstrelende eigen stijl op te trekken.

Elegant en krachtig, uitbundig maar charmant, in een delicate balans tussen manis en pedis, zoet en gepeperd, waar Zuidoost-Aziaten het patent op lijken te hebben. Met zijn groep Sutra Dance Theatre brengt Ibrahim in Rasa de première van zijn voorstelling Sutra Rasa.

Ramli Ibrahim not only excels at the virtuoso footwork and flashy eye movements of Indian dance, he also studied western classical ballet and contemporary dance. From everything he learned, he unraveled his very own style, appealing to eyes and ears. Elegant and powerful; a delicate balance between the sweet and spicy flavors that Southeast Asians are known for. € 22 / € 13,25

9

Foto: Arne Reinhardt

8

FANFARE CIOCĂRLIA + CLUB RASA Roemenië’s wereldberoemde zigeunerbrassband Balkan / Brassband / Roemenië

D

e meest befaamde blaaskapel van de wereld komt weer naar Utrecht! Met zijn wilde shows speelt Fanfare Ciocărlia al twintig jaar theaters, rockfestivals en zigeunerbruiloften plat. De groep werd begin jaren negentig in een uithoek van Roemenië door een Duitse producer ontdekt. Sinds die fortuinlijke dag toert de groep over de wereld. Vorig jaar namen de Ciocărlia’s het ijzersterke album ‘Queens and Kings’ op, met alle grootheden uit de hedendaagse zigeunermuziek. Het succes veranderde de heren amper. Ze spelen nog altijd vol trots dezelfde rauwe muziek waarin de verschillende blaasinstrumenten

onstuimig over elkaar heen tuimelen.

Duizelingwekkende ritmes, tetterende trompetten en op gezette tijden een onvervalste zigeunersnik leveren het bewijs: Fanfare Ciocărlia is na twintig jaar nog steeds niet te stoppen.

Romanian gipsy orchestra Fanfare Ciocărlia is one of the most famous brass bands of the world. For the past twenty years, this twelve-man band has been entertaining audiences at theaters, rock festivals and gipsy weddings with their raw and frenzied brass music of dazzling rhythms and blaring trumpets. € 19 / € 11,50

10

WORLD JAZZ

RASA

WORLD JAZZ

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

ZA01OKT

Ultra High Flamenco p. 11

ZO09OKT Ben Goldberg Trio p. 27 ZO06NOV Joseph & James Tawadros ZA28JAN

ZA 01 OKT 20:30

SEP/OKT 2011

ULTRA HIGH FLAMENCO Flamenco freestyle Flamenco / Jazz / Spanje

uKanDanZ ft. Eténèsh Wassié

DO26APR Baraná & Guests: Baraná Festival VR27APR

J

Baraná & Guests: Baraná Festival

azz wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste bijdragen aan de muziekgeschiedenis. Het is, net als zijn voorvader de blues, afkomstig van het Afrikaanse slavernijverleden en evolueerde onder invloed van de veelvuldige culturen waarmee het in aanraking kwam.

Jazz wordt gecreëerd door artiesten die zijn geïnspireerd door hun traditie, vervolgens maling hebben aan het daaraan verbonden keurslijf en improvisatie en individuele interpretatie als leidend esthetische waarde nemen. Op dit moment komen de grootste vernieuwingen in de jazz van musici die inspiratie vinden in de grote container van wereldmuziek. Geënt op de Egyptische luittraditie is bijvoorbeeld de vertolking van de Australisch-Egyptische ud-speler Joseph Tawadros. De Frans-Ethiopische formatie uKanDanZ brengt swingende ethio-rock op een gezamenlijke avond met de virtuoze vocaliste Eténèsh Wassié. De cross-overgroep Baraná van Turkse multi-instrumentalist Behsat Üvez en Nederlandse riet­ blazer Steven Kamperman viert zijn 10-jarig bestaan met een eigen tweedaags festival in RASA waarbij ze diverse gasten Joseph Tawadros’ The Hour of ontvangen.

Separation (Enja/Codaex ) kreeg vier (van de Jazz is een vorm van gevijf) sterren in de recensie van de Volkskrant. ïmproviseerde muziek. De Ton Maas schreef in juni 2011 dat het naam vindt zijn oorsprong ensemblespel van gitarist John Abercrombie, dan ook in de uitspraak “all slagwerker Jack DeJohnette en contrabassist that jazz” en betekent zoiets John Pattitucci heel wat vrijer klinkt dan als ‘rommeltje’ of ‘rotzooi’. dat van aanverwante (control-freak) AbouNiets is minder waar, maar Khalil, met als meest uitgesproken element de wij nodigen u graag uit om getokkelde dialogen tussen ud en elektrische dat zelf te komen beoordegitaar. len in het komende seizoen bron: Volkskrant 01-06-2011, recensie door Ton Maas bij RASA.

11

V

ier muzikale vrienden die jarenlang elkaars pad kruisten als ‘sidemen’ van flamencogrootheden als Tomatito, Vicente Amigo, Gerardo Núñez en Chano Domínguez kwamen in 2007 samen in een splinternieuw flamencojazzkwartet met de veelzeggende naam Ultra High Flamenco. Met een ton aan flamenco op zak, maar tevens vederlicht musicerend, stijgt UHF op van Andalusische bodem.

Met de flamencogitaar als anker beweegt zich de viool vrijelijk, soms zangerig als een ijle cantaor. Al improviserend rekken contrabas en percussie de inmiddels toch al zo rijke flamencoritmiek verder op. De groep schept een rijke, open flamencoimprovisatieruimte, waar de musici zich met instrumentele verbeeldingskracht, vrijheid en plezier doorheen bewegen.

Stevig gegrond in de traditie en vanuit hun jazzervaringen vertellen de musici

van UHF elkaar hun verhalen – allemaal eigen composities – waarbij de vraag of zij jazz of flamenco spelen niet aan de orde is. Van UHF verscheen onlangs hun tweede adembenemende cd ‘Bipolar’ vol innovatieve interpretaties van verschillende traditionele flamencostijlen. Ultra High Flamenco is ‘flamenco freestyle’.

In 2007, four musical friends created a brand-new flamenco jazz quartet which goes by the significant name Ultra High Flamenco. Although their music is firmly grounded in flamenco, their imagination, musical freedom and experiences with jazz result in compositions that sound as light as a feather. Their new album ‘Bipolar’ is filled with innovative interpretations of traditional flamenco styles. € 22 / € 13,25

12

RASA

VR 28 OKT 20:30

TOM ZÉ + CHICO CORREA & THE POCKET BAND + CLUB RASA Avontuurlijke geluidstovenaars uit Brazilië

RASA TE HUUR Gezien de centrale ligging in het hart van het land, op loopafstand van het station Utrecht Centraal en ook parkeergarages in de directe omgeving is RASA een uitstekend bereikbare locatie.

Foto: André Conti

World beat & pop / Tropicalia / Brazilië

I

n de late jaren zestig stond Tom Zé, samen met Caetano Veloso en Gilberto Gil, aan de basis van de Tropicália: een kleurrijke beweging die een hippiefilosofie koppelde aan dada, rockmuziek, radicale politiek en opzwepende Afro-Braziliaanse ritmes.

De grillige Zé ging verder dan al zijn tijdgenoten. Zo componeerde hij ooit een muziekstuk voor een typemachine, maar verrichtte hij ook studies naar de samba en bossa nova. De 74-jarige componist is inmiddels bezig met zijn derde muzikale leven, maar staat bij elke show nog garant voor een audiovisueel avontuur.

Chico Correa & The Pocket Band is een jonge groep uit de noordelijke deelstaat Paraíba. Ze bewijzen dat elektronische pop en Braziliaanse volksmuziek elkaar

prima aanvullen. The Pocket Band improviseert met hedendaagse elektronische beats en samples op eeuwenoude melodieën en ritmes. Met digitale én akoestische instrumenten trekt de groep de volksmuziek van Noord-Brazilië overtuigend de 21e eeuw in.

Tom Zé (74) is one of the founders of Tropicália, a Brazilian art movement from the sixties. Zé’s music is an eternal quest for adventure, but he never forgets his connection with the folk music of his native state Bahia. Chico Correa & The Pocket Band match electronic samples with the folk music rhythms from the North of Brazil. € 22 / € 13,25

Uw bedrijf voor het voetlicht?

Uw koor of toneelgroep in de spotlights?

Uw training of cursus in een inspirerende omgeving?

H

et moderne en sfeervolle gebouw van RASA is te huur en is geschikt voor theater-, dans- en muziekvoorstellingen. Het is ook mogelijk om in RASA te vergaderen, te repeteren, een (bedrijfs)receptie te houden of een cursus te geven. De ruimtes die u bij ons huurt: de Grote Zaal, de Studio, de Vergaderruimte of de Foyer. Of een combinatie van deze ruimtes. (Voor privéfeesten verwijzen we u naar de reguliere zalencentra in Utrecht)

De Grote Zaal is een zgn. vlakke-vloertheater en biedt ruimte aan 202 personen op de tribune, uit te breiden tot 240 met losse stoelen. De vloer is te vergroten door het inschuiven van een deel van de tribune. De licht- en geluidsinstallaties zijn zeer professioneel, evenals de technici die u terzijde staan.

De huur van de zaal is inclusief gebruik van foyer met bar en barpersoneel.

De Studio is een geluiddichte ruimte van 6 x 11 meter met houten (dans)vloer, een spiegelwand die ook achter het gordijn kan. Deze zaal leent zich uitstekend voor workshops, danscursussen, vergaderingen en muziekrepetities. Er zijn tot ca. 50 stoelen in bioscoopopstelling te plaatsen.

De Vergaderruimte met tafels en stoelen biedt ruimte aan maximaal 18 personen.

De Foyer met bar leent zich naast pauzeruimte ook uitstekend voor een receptie of borrel. Voor catering van uw activiteit bestaan er vele mogelijkheden, variërend van lunch en borrel tot uitgebreid buffet. We presenteren graag een mondiale kaart.

Heeft u aan de hand van deze informatie vragen of wensen t.a.v. een mogelijke boeking, neemt u dan contact op voor een bezoek of offerte: verhuur@rasa.nl, 030 233 01 24, Ton van der Kleij, di t/m do

14

RASA

SEP/OKT 2011

EXPOSITIE SEP-OKT

GASTPROGRAMMA

SHADOW OF THE SUN

MALUKU MOKRO CONNEXION 2

Foto: Daphne Kuilman

door Daphne Kuilman

Gastprogrammering door Kosmopolis Utrecht, St. BUAT en het LSEM Tijdens Maluku Mokro connexion2

deze avond koppelden we de radi-

Voor actuele informatie:

Daphne Kuilman (1985) studeerde

stellen we de visies, inzichten en

calisering van Molukse jongeren in

www.kosmopolisutrecht.nl;

fotografie aan de Hogeschool voor

perspectieven van Molukse en Ma-

de jaren ‘70 aan die van Marok-

www.bukamulu.nl; www.lsem.nl en

de Kunsten in Utrecht. Tijdens

rokkaanse jongeren in Nederland

kaanse jongeren nu.

www.buat.nl, reserveren via

haar afstuderen stal Ethiopië haar

centraal.

Centrale vragen waren: waarom ra-

info@kosmopolisutrecht.nl

hart. In de hoofdstad Addis Abeba

Beide gemeenschappen moeten

dicaliseerden Molukse jongeren in

maakte ze het werk Rebue, een

laveren tussen loyaliteiten en cul-

de jaren ‘70, wat heeft de Molukse

toegangsprijs volledige program-

serie emotionele portretten van

turen, zijn bekend met radicaliteit

gemeenschap toen geleerd? Welke

ma: € 15, toegangsprijs middag óf

leden van de Pinkstergemeente.

binnen hun geledingen en weten

overeenkomsten en verschillen zijn

avond: € 7,50

Vol overgave laten de mensen zich

heel goed hoe het is om in Neder-

er met radicale Marokkaanse jon-

zo 11 september / 14:00

gaan tijdens het bidden. In haar

land gestigmatiseerd te worden.

geren en wat zou de Marokkaanse

werk Shadow of the Sun laat ze zich

Vaak gezien als maatschappelijke

gemeenschap daarvan kunnen

op straat meevoeren. De dromerige

probleemgevallen, worden hun

leren? Inspiratiebronnen waren de

beelden nemen je mee achterop de

ideeën nog te weinig gehoord of

columns van journalisten Youssef

motor bij agenten, het platteland

gewaardeerd. Dat kan beter!

Azghari en Henry Timisela en een

op waar kinderen ‘s ochtends vroeg

Andersom zijn er bijzondere

artikel van Rocky Tuhuteru en Wim

de apen verjagen en mee naar

succesverhalen te vinden bij

Manuhutu.

de markt waar een jongeman vol

beide groepen en hebben ze zowel

trots zijn kippen toont. In het werk

geweldige voetballers als belang-

Maluku Mokro connexion2 gaat een

van Daphne komen autonome en

rijke trends in mode en lifestyle

stap verder en staat voor een gevari-

documentairefotografie samen en

in Nederland voortgebracht. En

eerd interactief programma met een

neemt ze je mee in het gedrag en de

met name Marokkaanse vrouwen

jongerendebat, een online maga-

emotionele beleving van mensen.

worden gezien als de carrièretijgers

zine, lifestyle, theater, muziekoptre-

van de 21e eeuw.

dens, een politieke talkshow, female DJ’s en natuurlijk lekker eten.

Te bezichtigen gedurende kassa openingstijden

Waar staan zij voor, welke toe-

Met medewerking van: Henry

komst willen ze voor zichzelf, hun

Timisela, Gadiza Bouazani, Riom

gemeenschap en voor Nederland

Soumete, Hassan Oumhamed,

GASTPROGRAMMA: DEBAT

genaamde mondiale oorlog tegen

bod. Wat denken mondiaal geori-

creëren? Voelen zij zich Nederlands?

DJ Nadia, DJ Christiane, Nathan

FAILED STATES #4 – PAKISTAN:

het terrorisme, verantwoordelijk

ënteerde burgers van Pakistan over

En welke rolmodellen zijn er binnen

Ririhena, Moussa Adarraf en vele

zou zijn voor veel verdwijnende

hun land? Hoe schatten experts

de gemeenschappen? Welke politie-

anderen. (programmawijzigingen

gelden binnenslands en niet ade-

de ontwikkelingen in? Een crash

ke visies hebben ze? Welke culturele

voorbehouden)

quaat zou hebben opgetreden bij

course Pakistan dus.

uitingen zijn nu hot? En welke over-

Vermalen tussen radicaal geloof en de buiten­wereld?

15

eenkomsten en verschillen hebben

rampen. Tegelijkertijd kun je stellen

beide gemeenschappen?

In de debatreeks Failed States staat

dat het leger misschien wel een

Houd de website van Failed States

de vraag centraal hoe om te gaan

buffer is tussen radicale geheime

in de gaten voor meer informatie:

met de zogenaamde ‘Failed States’

diensten en de bevolking, die de

www.failedstates.nl

11 September 2007 organiseerden

van deze wereld. In aflevering vier

afgelopen jaren slachtoffer is ge-

wo 5 oktober 2011 / 20:00

Kosmopolis Utrecht en het Moluks

bekijken we de rol van het leger in

worden van de al even zo radicale

Museum de Maluku Mokro con-

Pakistan. Er wordt beweerd dat het

geloofsovertuigingen. Vanavond

nexion: de Marokkanen van nu

leger te weinig zou doen in de zo-

komt die kant van Pakistan aan

zijn de Molukkers van toen. Tijdens

0-22:00

16

CLUB RASA

RASA

CLUB RASA L

ZA 17 SEP 21:00

SEP/OKT 2011

17

EL HIJO DE LA CUMBIA + DJ TOMMI + DJ TOMMY TEQUILA Het jonge feestgeluid van Buenos Aires World beat / Nueva cumbia / Argentinië

ekker losgekomen door een funky groep uit Benin?

Heerlijk staan dansen tijdens het concert van een frisse Cubaanse groep? Tijdens Club RASA avonden is dat slechts de warming-up!

Energieke klanken uit de clubs van Buenos Aires, beats gemixt met vintage platen uit het hart van Afrika of gesampelde grooves uit underground Iran vinden hun weg naar de dansvloer en laten je niet meer los.

Blijf dus na de live concerten hangen om lekker door te gaan, of kom gewoon alleen voor de dj’s.

Club RASA: Afrobeat, nueva cumbia, ethiojazz, balkanbeats, electro swing, cowboy klezmer en veel meer…

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

ZA17SEP

El Hijo de la Cumbia + dj Tommi + dj Tommy Tequila

ZA24SEP

Son Palenque + Club RASA p. 28

Foto: Robert van Sluis

VR07OKT Asere + Club RASA door Union Salsa p. 29 DO13OKT Cheikh Lô + Club RASA p. 32 DO20OKT Fanfare Ciocărlia + Club RASA p. 9 VR28OKT Tom Zé + Chico Correa & The Pocket Band + Club RASA p. 12

D

e cumbia mag dan wel uit Colombia komen, maar de Argentijnen zijn er de laatste jaren ook overtuigend mee aan de haal gegaan. Ze noemen het “nueva cumbia” en in die muzikale kookpot is ook plaats voor rap, reggaeton, dub en electro. El Hijo de la Cumbia is het pseudoniem van Emiliano Gómez, die al op twaalfjarige leeftijd op de planken stond. Na een paar mixtapes en een mini-cd op Ya Basta Records (het label van Gotan Project) te hebben uitgebracht, was Latijns-Amerika overtuigd.

Nu neemt de 28-jarige Gómez voor zijn Europese tournee twee muzikanten mee die een veelvoud aan instrumenten (onder meer melodica, trompet, percussie, synthesizers, samples) inzetten om een explosief Argentijns feest te bouwen.

Dans mee op de beat en ontdek waarom

de jongeren van Buenos Aires zulke grote fans van de “nueva cumbia” zijn.

Bekend geworden om zijn Balkan Beats brengt dj Tommi met passie muziek uit de hele wereld: Vers geïmporteerde nummers met een goede energie zijn de resultaten van zijn reizen door Europa en Latijns-Amerika.

El Hijo de la Cumbia (the artistic name of Emiliano Gómez) is an important exponent of the ‘nueva cumbia’ scene in Buenos Aires. Nueva cumbia is a musical stew of cumbia, rap, reggaeton, dub and electro. He complements his electronic cumbia live with acoustic instruments such as melodica, trumpet and percussion. € 10 / € 6

18

RASA

V

an een sociaal bewogen centrum dat volop deelneemt aan het maatschappelijke debat heeft RASA zich ontwikkeld tot een podium met een voortrekkersrol in de wereldmuziek. Naar aanleiding van RASA’s 40 jarig bestaan hebben diverse muziekjournalisten vanuit hun expertisegebied een essay geschreven. Deze essays geven niet alleen aanleiding tot reflectie, maar richten ook het vizier op de toekomst van RASA.

ZA 22 OKT 21:00

PUERTO CANDELARIA PRESENTS CUMBIA SOCIETY + CLUB RASA Cumbia uit het Colombiaanse koffiehuis Latin / Underground cumbia / Colombia

P

uerto Candelaria speelt naar eigen zeggen “cumbia underground”, een tegendraadse mix van cumbia, jazz, ska en vallenato. De groep ziet zichzelf als de muzikale vertaling van hun vaderland Colombia: chaotisch, rebels maar ook vrolijk en vol levenslust. Soms leunen ze op het ritme van de cumbia, maar net zo lief verrassen ze hun luisteraars met onverwachte ingrediënten van hun dwarse muziek. Voor het project Cumbia Society neemt de groep twee ervaren gastmuzikanten mee: accordeonist Mañy Rodriguez laat horen hoe de cumbia uit de Caribische kuststad Barranquilla klinkt, terwijl zangeres Doña Gloria juist de ver-

sie uit de bergen zingt. Puerto Candelaria geeft een eigen draai aan alle smaken en geuren die het gerenommeerde ‘muzikale koffiehuis’ Colombia te bieden heeft.

The rebellious Puerto Candelaria play cumbia underground: a fierce mixture of cumbia, jazz, ska and vallenato. The musicians regard themselves as the musical counterpart of their country: chaotic and rebellious, but at the same time happy and full of life. For this project, Cumbia Society, the group is complemented with accordion player Mañy Rodriguez and singer Doña Gloria. € 19 / € 11,50

Het jubileumboek is te koop voor slechts € 12,50 bij RASA en Xangó. Wilt u meer informatie mail dan naar info@rasa.nl

Utrecht shines on after sunset Trajectum Lumen: A Utrecht Tale of Light Trajectum Lumen is een ontdekkingstocht bij duister door het artistiek uitgelichte bijzondere centrum van Utrecht. Na het vallen van de avond gloeien in het hart van de stad lichtkunstprojecten op die de schimmen en schaduwen uit het verleden wakker toveren. Je wandeling begint voor de deur van het Apollo Hotel en voert je mee langs nisjes, kerken, hofjes en door tunnels die hun goed bewaarde geheimen aan je prijs geven. Een inspirerende rondgang van internationale allure, die een kant van Utrecht belicht die je niet snel vergeet.

Het Trajectum Lumen arrangement bestaat uit Een overnachting in onze Classic kamer.

Een uitgebreid ontbijt. Gratis warm drankje in onze Internet & Coffee lounge. Een Trajectum Lumen routekaart en knijpkat.

Boek nu dit arrangement voor slechts

€47.- p.p.p.n.

Reserveringsvoorwaarden Dit arrangement kunt u boeken voor €47.- per persoon per nacht.

Prijs op basis van 2 personen en op basis van beschikbaarheid.

Informatie & Reserveringen Voor informatie en reserveringen: + 31 (0) 30 - 23 47 157 of Info.utrecht@apollohotelsresorts.com

20

RASA

UITGELICHT

MUZIEK VAN COLOMBIA TOT CUBA Foto: Juan Gutiérrez Forero – een Palenquera uit Cartagena, Colombia

I

n 1635 leden twee Spaanse schepen, volgeladen met slaven uit WestAfrika, schipbreuk bij het Caribische eiland St. Vincent. De overlevenden die het land bereikten vermengden zich in de jaren die volgden met de lokale indianen en stichtten een vrije zwarte kolonie waar ze een eigen taal vormden, een mengsel van het inheemse Arawak, Spaans, Engels en Afrikaanse talen.

De muziek van deze Garifuna’s, die nog steeds een minderheid in Midden-Amerika zijn, klinkt onmiskenbaar West-Afrikaans, maar met lokale en koloniale invloeden. Tekst door Elda Dorren

SEP/OKT 2011

21

22

RASA

UITGELICHT

UITGELICHT

SEP/OKT 2011

23

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

ZA17SEP

El Hijo de la Cumbia + dj Tommi + dj Tommy Tequila p. 17

Aan de Caribische kust van Colombia wordt nog steeds puur Afrikaanse muziek gecreëerd

Er is een man die al deze ritmes – zowel de Colombiaans-Caribische (vallenato, cumbia) als de Cubaans-Caribische (guaracha, mambo) – bijeenbrengt: accordeonist Aníbal Velasquez uit Barranquilla. Hij was in zijn jonge jaren zozeer onder de indruk van de Cubaanse groep La Sonora Matancera dat hij besloot zijn eigen pan-Caribische genre te creëren, la guaracha de Aníbal. Afgelopen juni was hij met zijn groep op tournee in Europa (zie volgende pagina’s), maar ongetwijfeld komt hij volgend jaar terug met deze ultieme, en uiterst dansbare, Caribische mix.

VR07OKT ZA22OKT

Son Palenque p. 28 Asere p. 29

Op Cuba komt de mix tussen de muziek van de slaven en de Spanjaarden het duidelijkst naar voren in de son

Puerto Candelaria presents Cumbia Society p. 18

ZA18FEB

Luis Diaz y los 5 del Son

ZA17MRT

Sierra Maestra

ZA09JUN

Abelardo Carbono

Kijk voor actuele concertinformatie op www.rasa.nl

ZA 24 OKT p. 28

INSIDER/OUTSIDER LOOKS ON THE SLAVERY CONNECTION MIDDAG- EN AVONDPROGRAMMA Special voorprogramma verzorgd door Kosmopolis Utrecht In een dichterlijk en filmisch programma wordt aandacht besteed aan de culturele sporen van het slavernijverleden.

Mmv Kostana Banovic, Denise Jannah, Blaxtar en anderen.

Kijk voor actuele informatie op www.kosmopolisutrecht.nl, graag reser­ veren via info@kosmopolisutrecht.nl (programmawijzigingen voorbehouden).

Foto: Bart Henseler

V

ergelijkbare zwarte enclaves zijn er meer in Latijns-Amerika. In de door oerwoud geïsoleerde regio aan de Pacifische kust van Colombia bijvoorbeeld (de enige onderbreking in de Panamerican Highway tussen Alaska en Patagonië) is de muziek diep Afrikaans, met bijbehorende instrumenten zoals de cununo-trommels en de marimba’s waarmee diep in Afrika gewortelde stijlen als currulao, bunde en aguabajo worden gespeeld.

Ook aan de Caribische kust van Colombia wordt nog steeds puur Afrikaanse muziek gecreëerd, en wel in de zogenaamde palenques, ommuurde stadjes waar weggelopen slaven vanaf de zeventiende eeuw veiligheid zochten. In de beroemde plaats San Basilio de Palenque bij Cartagena wordt ook nu nog een creoolse taal gesproken, die net als de cultuur verwant is aan die van de Bantu-volkeren in Congo, Angola, en Kameroen. Een belangrijke vertegenwoordiger van die gemeenschap is de groep Son Palenque, die chalupa, bullerengue, lumbalu, son de negro en een variëteit aan Afrikaanse ritmes speelt, allemaal gezongen in het Palenquero.

Maar in een groter deel van de Cariben is de bevolking een volmaakte mengvorm tussen blank, zwart en inheems. De bekendste Colombiaanse muziekstijlen zoals de langzame, wiegende cumbia – met de karakteristieke gaita, een autochtone fluit – en de rurale, melancholieke vallenato komen dan ook uit het Caribische gebied. Voor hun show in november grijpen de muzikanten van Puerto Candelaria, bekend om hun jazzy en karikaturale cumbia underground, juist terug naar de roots van het genre, inclusief doorgewinterde gastzangeres en -accordeonist.

Op Cuba komt de mix tussen de muziek van de slaven en de Spanjaarden het duidelijkst naar voren in de son. De liedjes bestaan zelfs uit twee gedeelten: een Europees, melodisch begin en een ritmisch Afrikaanse tweede helft, met repetitieve vraag-en-antwoordkoren en veel improvisatie.

Maar liefst drie Cubaanse groepen dit seizoen komen son montuno, guajira’s en guaracha’s vertolken.

ZA24SEP

Foto: Gerard Ver

…met Aníbal Velasquez y los Locos del Swing uit Colombia

S

amy Ben Redjeb, producer en oprichter van het platenlabel Analog Africa, treedt op als DJ tijdens de World Music Expo in Kopenhagen, oktober 2009. “Een waanzinnige showcase” vinden de RASA programmeurs na een nacht dansen op Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse muziek daterend uit het analoge tijdperk.

De live-act wordt direct uitgenodigd om te draaien tijdens de lancering van de RASA clubavond.

Die nacht is het begin van een muzikale samenwerking. Een nieuwe compilatie cd samengesteld door Analog Africa arriveert aan de Pauwstraat en bevat de Colombiaanse Aníbal Velasquez. Afdeling programmering is verkocht! Het plan ontstaat om gezamenlijk een tournee voor deze groep te organiseren, wat leidt tot een ontmoetingsreis door Colombia inclusief carnaval in Barranquilla. De inmiddels 75- jarige accordeonvirtuoos speelt dan zo’n vier concerten per dag en blijkt nog steeds een podium duivel die leeft voor én van zijn musica tropical.

Het resultaat is een tournee van zeventien concerten door heel Europa, waaronder de Barbican in London, festival Roskilde in Denemarken, festival Rio Loco in Toulouse, festival Music Meeting in Nijmegen en het Rematia Theater in Athene: een voorloper op het tournee in de zomer van 2012.

SEP/OKT 2011

25

Voor meer informatie over deze tournee of andere RASA tournees, kijk op www.rasa.nl > tournees

Foto: Gerard Verschoten

RASA

RASA

schoten

24

26

KLEZMER

RASA

KLEZMER DE VERSCHILLENDE GEZICHTEN VAN JIDDISCHE MUZIEK

ZO 09 OKT 15:00

SEP/OKT 2011

BEN GOLDBERG TRIO Klezmer in vrije vlucht Klezmer / Jazz / VS

V

ideoclips op MTV, krakerige fragmenten van lp’s, bijdragen van New Yorkse bluesartiesten en Jiddische uitdrukkingen verwerkt in rap: Socalled heeft het allemaal. De niet-gelovige joodse Canadees laat precies zien hoe veelzijdig klezmermuziek eigenlijk is. Want dit genre wordt vaak herkend aan de karakteristieke klank van de klarinet of aan snelle, onregelmatige ritmes, maar bestaat uit meer elementen. Melancholische of feestelijke ervaringen worden bezongen in het Duits-klinkende Jiddisch. Ooit ontstaan in de Oost-Europese joodse dorpen, ‘shtetls’, reikt klezmer veel Socalled: “Mixing, rocking, jamming, sharing, verder en duikt op in de meest uiteenlolearning, partying, whatever, it’s all here, anopende muziekvormen en -stijlen. Deze dither album of hits, collaborations, poetry, and versiteit is dit seizoen te zien in RASA: Het grooves. Folktronica, electro-funk, Canadiana, ensemble Oy Division uit Jerusalem blijft neo-soul, rap, dancehall, it’s all mushed up and dichtbij haar traditionele wortels en het squeezed out as something new, a Socalled Ben Goldberg Trio vindt haar weg juist in sound for the 21st century. So put on those PJ’s, een nieuwe jazzy expressie van diezelfde slip into your nightgown, grab a bag of gummi oude joodse muziek. De onvolprezen Klezbears, press play and let’s get this party started!” matics van trompettist Frank London verSocalled’s nieuwe album ‘Sleepover’ – de opvolger van binden de vele gezichten van de Jiddische ‘Ghettoblaster’ – is op 13 mei 2011 uitgebracht bij roots en diaspora met grote overtuiging.

Dare to Care Records, zie ook www.socalledmusic.com

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

ZO04SEP

Uitfeest met o.a. Job Chajes

en Alec Kopyt p. 38 ZO09OKT Ben Goldberg Trio p. 27 ZA26NOV Oy Division + Socalled VR02MRT Klezmatics Klezmatics’ rietblazer Matt Darrieu speelt ook tijdens het Uitfeest p. 38

Lees op p. 36 een interview met Job Chajes van de Amsterdam Klezmer Band over zijn relatie met klezmer en zijn concerttips.

A

fkomstig uit de legendarische groep The Klezmorim richtte de Amerikaanse klarinettist Ben Goldberg (vorig seizoen in RASA met Tin Hat) in 1986 het New Klezmer Trio op, dat als eerste jazz speelde op basis van de joodse feestmuziek. Het Ben Goldberg Trio is een volgende stap in die ontwikkeling.

De klezmer is bezonken: in de grond aanwezig, maar niet onmiddellijk herkenbaar. Goldberg geeft zijn verbeelding de vrije teugel, geflankeerd door bassist Greg Cohen en drummer Kenny Wollesen, die ook al in het New Klezmer Trio speelde. Zowel sierlijk en vingervlug als in zachte overpeinzing geeft hij

muzikale vorm aan zijn gedachtespinsels. Cohen en Wollesen evenaren Goldberg in melodische verbeeldingskracht en in de vrijheid van hun spel. Zij zijn ideale metgezellen in deze vlucht van de fantasie.

Clarinet player Ben Goldberg, drummer Kenny Wollesen and bass player Greg Cohen play free and imaginative music that is equally grounded in klezmer and jazz. Elegant and nimble-fingered as well as lightly contemplative, Goldberg pours his thoughts and ideas into his music. € 22 / € 13,25

27

RASA

ZA 24 SEP 21:00

SEP/OKT 2011

29

SON PALENQUE + CLUB RASA Het broeierige geluid van Colombia’s Caribische kust Latin / Afro-Colombiaans

20:00 Workshop door Union Salsa Aanmelden via tickets@rasa.nl

20:00 Workshop door Union Salsa Aanmelden via tickets@rasa.nl VR 07 OKT 21:00

C

olombia was het eerste land buiten Afrika dat viel voor de afrobeat. Naast de vele pico’s (een soort mobiele disco’s) pikten ook een aantal lokale bands deze Afrikaanse stijlen op en combineerden ze met Colombiaanse ritmes. Een van die groepen was Son Palenque, dat haar publiek inmiddels al dertig jaar hypnotiseert met broeierige dansmuziek. De groep werd opgericht in Palenque de San Basilio, dat in de achttiende eeuw een toevluchtsoord was voor gevluchte slaven. De volksmuziek van dit stadje is sterk verwant aan muziek uit Angola, Congo en Kameroen. Son Palenque speelt dan ook een mix van Afrikaanse en lokale stijlen: een stevige cocktail van soukous, afrobeat, highlife, cumbia en champeta. De muziek van Son Palenque valt op door de opzwepende vraag-en-

antwoordzang, diepe bassen en onweerstaanbare funky ritmes.

Son Palenque was established in the north of Columbia in 1982, and has been playing a mixture of African and local rhythms ever since: a powerful cocktail of soukous, afrobeat, highlife, cumbia and champeta. Son Palenque’s music is characterized by a deep bass, funky rhythms and call-and-answer singing. € 19 / € 11,50

Kosmopolis verzorgt vanaf de middag een speciaal programma rondom sporen van het slavernijverleden uit deze streek, kijk voor informatie bij Uitgelicht (p. 23).

Foto: Julio Etchart

28

ASERE + CLUB RASA DOOR UNIÓN SALSA Doorleefde Cubaanse son gespeeld met jeugdig elan Latin / Son / Cuba

H

et grote succes van Buena Vista Social Club zorgde ervoor dat veel muziekliefhebbers Cubaanse stijlen als son en bolero leerden kennen. De leden van Buena Vista bereiken inmiddels de pensioengerechtigde leeftijd, maar gelukkig staan hun jonge opvolgers al klaar. Onder hen de enthousiaste dertigers van Asere. Dit akoestische septet speelt al samen sinds eind jaren negentig. Vorig jaar brachten ze hun zesde album ‘Junio Groove’ uit.

Asere’s stijl klinkt relaxed, geraffineerd en wordt losjes uit de heupen gespeeld.

De groep is niet voor één muzikaal gat te vangen. Ze namen (met drummer Billy Cobham) een cd op vol latinjazz,

spelen op elk album een flamenconummer, maar de groep zet net zo makkelijk een klassieker van salseiro Ruben Bladés naar hun hand. Deze alleskunners creëren moeiteloos een stijlvolle en warme avond.

Son, the Cuban style of music that became famous because of Buena Vista Social Club, is in trusted hands with the musicians of Asere. This acoustic band plays it the way it should be played: relaxed, refined and played loosely from the hips. Besides son and bolero, these seven multi-talented artists effortlessly play flamenco, salsa and latinjazz. € 19 / € 11,50

30

WEST-AFRIKA

RASA

WEST-AFRIKA ONUITPUTTELIJKE BRON VAN SPRANKELENDE MUZIEK

D

e traditionele muziek van West-Afrika is de oermoeder van een heel grote muzikale familie. De lofzangen van de troubadours uit deze streek, de griot, echoën in de weemoedige blues uit het zuiden van de Verenigde Staten. Op zijn beurt vormde de blues de inspiratie voor jazz, rock en pop.

West-Afrika blijft een onuitputtelijke bron van sprankelende muziek.

De Malinese gitarist Samba Touré, discipel van Ali Farka Touré met wie hij in de jaren negentig veelvuldig optrad, speelt voor het eerst in RASA. Leermeester Ali Farka was trouwens groot fan van Bako Dagnon die inmiddels in haar thuisland is uitgegroeid tot een van de meest gerespecteerde griottes. Zij treedt op met haar nieuwe akoestische ensemble. Een derde artiest uit Mali is blueslegende Boubacar Traoré, een terugkerend genot voor het RASA publiek.

Zangeres Tipougoumba brengt traditionele muziek en dans van de Gourmanthché uit de streek van Fada N’Gourma uit Burkina Faso. Eveneens uit dat land afkomstig is Cheikh Lô. Hij verhuisde op zijn vijftiende naar Senegal waar zijn talent werd opgemerkt door Youssou N’dour. Cheikh Lô’s muziek is beïnvloed door de Baye Fall-religie én een vleugje Cuba.

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

VR23SEP

Samba Touré p. 31

DO13OKT Cheikh Lô p. 32 VR18NOV Tipougoumba + Bako Dagnon VR09MRT Boubacar Traoré

VR 23 SEP 20:30

SEP/OKT 2011

31

SAMBA TOURÉ Deinende woestijnblues uit het hart van de Sahara Roots & blues / Mali

A

li Farka Touré overleed in 2006, maar zijn erfenis leeft voort in de muziek van andere artiesten. Een van die muzikanten is Samba Touré. Deze 42-jarige zanger/gitarist komt net als zijn voorbeeld uit het noorden van Mali, al zijn ze geen familie van elkaar zoals hun achternaam doet vermoeden. Samba speelde wel in de begeleidingsband van Ali Farka en droeg zijn eerste eigen album aan hem op: ‘Songhai Blues: Homage to Ali Farka Touré’. Daarnaast werkte hij samen met een andere Malinese legende: Toumani Diabaté, de virtuoos op de kora. Touré speelt ‘woestijnblues’ waarin zijn doorleefde stem en afgemeten gitaarspel gloriëren. Samen met zijn begeleidingsband, verantwoordelijk voor de deinende ritmes, weet Samba Touré met

gemak de meest levendige beelden van de Sahara op te roepen.

Op 30 augustus verschijnt Samba Touré’s tweede internationale album: ‘Crocodile Blues’, opgenomen in Bamako en uitgebracht op het label World Music Network.

Samba Touré was once a protégé of the legendary Ali Farka Touré. His rough voice, measured guitar playing and the rolling rhythms created by his band create a glorious desert blues which invokes images of the Sahara. Samba Tourés second album ‘Crocodile Blues’, recorded in Bamako and released on the label of World Music Network, will be released on August 30th. € 19 / € 11,50

32

WEST-AFRIKA

RASA

DO 13 OKT 21:00

CHEIKH LÔ + CLUB RASA Relaxed, semiakoestisch en panAfrikaans World beat & pop / Reggae / Senegal

CURSUS

SEP/OKT 2011

33

KOM DANSEN! In de studio van RASA vinden door het jaar heen een aantal cursussen plaats, welke 12 en 13 september weer van start gaan.

Kijk op www.rasa.nl voor gedetailleerde informatie over cursustijden, niveaus en aanmeldingsformulieren (tevens verkrijgbaar bij de kassa).

E

r zijn maar weinig artiesten die zo veel uiteenlopende Afrikaanse stijlen zo soepel samenbrengen als Cheikh Lô. Hij groeide op in Burkina Faso, verbleef een tijd in Frankrijk waar hij samenwerkte met muzikanten uit Congo, Ivoorkust en Kameroen, en woont nu weer in Senegal. Met zijn lange dreadlocks en felgekleurde kleding is hij ook op het podium een opvallende verschijning. Zijn uiterlijk is, net als bij Bob Marley, een uiting van zijn geloof. Lô is aanhanger van de Baye Fall, een vrijzinnige islamitische stroming. De zanger werd ooit ‘ontdekt’ door zijn beroemde

landgenoot Youssou N’Dour. Door zijn jarenlange ervaring, onder meer als sessiemuzikant, is hij er in geslaagd om een herkenbaar geluid te scheppen. Relaxed, semi-akoestisch en pan-Afrikaans: dat is Cheikh Lô ten voeten uit.

Only few artists succeed in uniting so many African musical styles as smoothly and naturally as Cheikh Lô does. Once ‘discovered’ by his famous fellow-countryman Youssou N’Dour, Cheikh Lô was able to created a unique sound: relaxed, semi-acoustic and pan-African. € 19 / € 11,50

GRATIS PROEFLESSEN

van heupen en schouders.

invloeden uit diverse dans- en be-

RASA biedt komend seizoen vijf

wegingsvormen. Voorbeelden zijn

verschillende niveaus aan. In

flamenco, hiphop, moderne dans,

Eerst zelf ondervinden wat de

niveau 1 komen onder andere de

Hawaïaanse dans en de Vijf Ritmes.

cursus Afrikaanse Dans inhoudt?

Wagogo oogstdans en de spirituele

Als basis fungeert Oriëntaalse dans.

Ervaren of Fusion Bellydance leuk

Chaggadans aan bod. Leerlingen

Docente Minka heeft een veelzij-

is? Volg dan tijdens RASA’s Open

van niveau 2 leren o.a. de oogst-

dige dansachtergrond, uiteenlo-

huis op zondag 4 september (p. 38)

dans Ndebele en de bruidschatdans

pend van klassiek ballet tot aan

een gratis proefles! Graag wel van

Lungu. In niveau 3 behandelt

Oriëntaalse dans.

te voren aanmelden via tickets@

John de dansen Ngoni (Zambia)

rasa.nl.

en de Basogadans. In niveau 4

16:00

komt onder meer de Initiatiedans

CURSUS TAR EN SETAR DOOR KOROSH SAMADANI

12:00-12:45 en 13:00-13:45

van de Ragondamensen aan bod.

CURSUS AFRIKAANSE DANS DOOR JOHN KAYONGO MET LIVE-PERCUSSIE

In niveau 5 zal John Kayongo de

De charismatische Keniaanse danser John Kayongo richt zich in zijn lessen op traditionele, rituele dansen uit Oost-, Centraal- en

cursisten o.a. een Maskerdans uit Congo leren.

De Iraanse tar- en setarspeler Korosh Samadani zal in 2011/2012

14:00 – 14:45 en 15:00 – 15:45

een reeks lessen verzorgen op deze

CURSUS FUSION BELLYDANCE DOOR MINKA KERKHOVEN

prachtige Perzische langhalsluiten.

Zuid-Afrika. Deze worden geken-

Fusion Bellydance is een mix

merkt door intensieve bewegingen

van verschillende elementen en

De lessen zullen op maandagavond in RASA plaatsvinden. Aanvangstijden in overleg met docent.

34

CAFÉ DE LA MUSIQUE

RASA

CAFÉ DE LA MUSIQUE INTIEM NACHTCAFÉ

B

epaalde muziek is minder geschikt voor een grote concertzaal of een statige haI, maar komt veel beter tot zijn recht in een kleine, intieme ambiance. Je kunt muzikanten op een podium plaatsen en door middel van techniek de ervaring van de voorstelling maximaliseren. Dat doen we bij RASA natuurlijk veelvuldig, soms op een minimalistische en soms op een uitbundige manier.

Alleen zijn sommige karakteristieke aspecten niet te versterken of accentueren met techniek, die moet je voelen.

Want de ultieme manier om de Argentijnse tango te ervaren, of te dansen, is natuurlijk tijdens een intieme tangosalon ergens in Argentinië. Sommige volksmuziek komt veel beter tot uiting wanneer het geconsumeerd wordt in een klein café, in het bijzijn van de lokale bevolking. Het timbre van de Portugese fado met een zweem van de cante alejentano kun je het beste van dichtbij meemaken. Ervaar daarom in RASA’s speciaal gecreëerde intieme en ongedwongen sfeer optimaal van een voorstelling tijdens Café de la Musique, onder het genot van een drankje.

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

VR30SEP

Oana Cătălina Chiţu p. 35

VR19NOV Maria Kalaniemi VR10FEB

Rascasuelos

VR13APR

Antonio Zambujo

VR 30 SEP 20:30

SEP/OKT 2011

OANA CĂTĂLINA CHIŢU Statige tango’s uit het Boekarest van weleer Tango / Volksmuziek / Roemenië

I

35

n de jaren dertig gold Boekarest als ‘het Parijs van Oost-Europa’, een mondaine stad met een bloeiend uitgaansleven. In de beste hotels en restaurants luisterden de bezoekers naar tango. Lokale muzikanten verrijkten deze muziek met invloeden uit klezmer, swing en vooral Roemeense volksmuziek. Onder het naoorlogse, communistische regime raakten de tango’s in diskrediet. De jonge zangeres Oana Cătălina Chiţu ontdekte de muziek dan ook via haar vader. Op haar debuutalbum ‘Bucharest Tango’ interpreteert ze zelfverzekerd de Roemeense tango’s van weleer. Dat doet ze beurtelings melancholiek, zwoel en opzwepend. Ondersteund door onder meer

een violist, accordeonist, contrabassist en cimbalomspeler tovert Oana Chiţu RASA voor één avond om in ‘het Boekarest van West-Europa’.

With her melancholic, sultry and exciting version of the tango, Oana Cătălina Chiţu takes us back to the thirties in Bucharest, Romania. The Romanian tango has a unique sound due to influences from klezmer, swing and local folk music. The songs were banned under the communist regime, but Oana Chiţu is determined to take them back to the stage where they belong. € 22 / € 13,25

RASA

een manier van (over)

dus maakt het niet uit op

staan bij RASA op het

leven geworden.”

welk instrument je dat

programma, hebben

doet, als je het maar mooi

zij jou op een manier

doet.”

beïnvloed? (Ten tijde van dit interview was het op-

altsaxpartijen van de Amsterdam Klezmer Band (AKB) Hoe zie jij ‘klezmer’, wat houdt het voor jou in en hoe kwam deze muziekstijl in jouw leven?

“Ha! Klezmer kwam als passant in mijn leven en is een blijvertje gebleken.

Het was niet echt de bedoeling, want ik wilde immers jazz/funksaxofonist worden. Dat ben ik ook, maar ik verdien m’n brood met klezmer. Het betekent veel voor me,

wat is je bijgebleven?

gezien in Parijs, het is

zelf bijgehaald. Daar heb

“Eerlijk gezegd ga ik nooit

een gezellig bandje. Toen

ik een soort bandleiders-

naar klezmerconcerten,

ik in hun kleedkamer

status aan ontleend, maar

want ik heb bijna nooit

kwam speelden ze een

we zijn al heel lang een

iets gehoord wat kan tip-

stuk van de AKB. Ik ga

democratische band,

pen aan de grote Naftule

met plezier kijken! Ooit

waarin meerdere mensen

Brandwein, het Harry

heb ik een cassettebandje

zich hebben ontwikkeld

Kandel Orchestra of Abe

gehoord van de Klez-

tot bandleider. Verder zie

Schwartz en de zijnen.

matics en vond het leuk,

ik mezelf als behouder

Ik luister ook nooit naar

maar zelf houd ik van

van de “klezmer-style”

mijn eigen platen. Ik

meer vernieuwende klez-

binnen de band, we

kom zo nu en dan wel in

mervarianten. Het is dé

schrijven namelijk samen

RASA, omdat ik de sfeer

beroemdste klezmerband

ons eigen repertoire.

er altijd erg fijn vind en

van de wereld, waardoor

Daarnaast ben ik ook

het niet ver weg is van

ik hen wel graag een

sinds jaar en dag aan-

mijn huis in Amsterdam-

keer live wil zien. Ik ben

jager van het publiek,

Oost.

nieuwsgierig naar hun

wat ik waarschijnlijk heb

Bands als Kočani

klez-ding waarmee die

overgehouden aan mijn

Orkestar en Kal heb ik

gasten nog steeds de hele

jaren als rapper.”

in RASA gezien, maar

wereld over gaan!”

Kočani was iets te experiSax versus klarinet in

menteel naar mijn smaak

Job Chajes speelt samen

klezmer…

en Kal is gewoon niet

met Alec Kopyt op het

“No sweat, ik blaas al die

mijn muziek.”

Uitfeest, evenals Matt

Naar welk concert uit

saxofonist en heb klez-

de klezmerserie ben jij

mer- en balkanmuziek

het meest benieuwd?

in mijn hart gesloten,

De Klezmatics uit de VS

De Amsterdam Klezmer Band is genomineerd om als een van drie groepen de Nederlandse wereldmuziek te vertegenwoordigen op de gerenommeerde World Music Expo beurs in Kopenhagen eind oktober 2011.

tics. Zie p. 38.

TIPS

ZO09OKT Ben Goldberg Trio p. 10 en 27 DO20OKT Fanfare Ciocărlia p. 9 ZA26NOV Oy Division + Socalled p. 26 VR02MRT Klezmatics p. 26

Zadelstraat 14, 3511 LT Utrecht

G O MU N

aa

x a t 1 4 35 1 1 LT i c ngomus

.

zonder dollen, ik ben

Uw speciaalzaak voor wereldmuziek!

C

Darrieu van de Klezma-

klarinettisten eruit! Nee,

angó Music

r

jaar later, is het gewoon

“Oy Division heb ik eens

iedereen die er in zit er

l st

mijn leven. Nu, zeventien

woond? Zo ja, welke en

www

naar de Joodse roots in

niet bekend)

ter van de AKB en heb

Zade

was ik ook echt op zoek

concert in RASA bijge-

SI

want in de beginjaren

treden van Socalled nog

“Ik zie mezelf als oprich-

ht

de zang, raps en

Heb je ooit een klezmer-

rec

...verantwoordelijk voor

sterdam Klezmer Band?

om

jouw rol binnen de Am-

Ut

Kun je iets vertellen over

.c

JOB CHAJES TIPT

XA

36

XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY XANGO MUSIC AGENCY

XANGO MUSIC

AGENCY

38 ZO 04 SEP 12:00 GRATIS

UTRECHT UITFEEST RASA Open Huis

O Foto: Carol Garcia Maior

VERWACHT

RASA

p zondag 4 september viert RASA het Utrecht Uitfeest, de start van het culturele seizoen, met een Open Huis! Er kan dan helemaal gratis alvast geproefd worden van wat er tijdens het komende seizoen te zien is, zoals een uitgebreide selectie Braziliaanse muziek.

Speciaal voor het Uitfeest treedt voor u op de sensatie uit Bahía, de Afro-Braziliaanse zanger Tiganá Santana met onvervalste rootsmuziek. Hij verkreeg internationale bekendheid met zijn vernieuwende composities, waarin hij zijn liefde voor filosofie, religie en poëzie combineert.

Nederland wordt vertegenwoordigd door De Jongens Driest, die deze keer niet als trio spelen, maar worden aangevuld tot een kwintet met drummer Michael Vatcher en de virtuose kavalspeler Matt Darriau. Deze nieuwe formatie van De Jongens Driest speelt een aanstekelijke mix van balkan, klezmer, New Orleans en echt Hollands getoeter.

Alec Kopyt en Job Chajes van de Amsterdam Klezmer Band nemen u mee op een Jiddische trip van Russische gevangenisliederen tot Amsterdamse klezmer.

Een van de meest subtiele klassieke Arabische muziekstijlen ontstond in Baghdad: de Iraqi Maqam. In maart 2012 organiseert RASA een festival met muziek uit het Midden-Oosten, waar de twee mooiste stemmen van de Iraqi Maqam – Farida Muhammad Ali en Hussayn alAzami – acte de présence zullen geven.

Tijdens de Open Dag geven enkele instrumentalisten van hun begeleidende ensemble alvast een voorproef van deze meeslepende muziek.

DO 03 NOV

Graag tot ziens tijdens de aftrap van een nieuw seizoen waarin we u vaak hopen te mogen begroeten!

13:30-14:15

SACRED STEEL Gierende gospelblues op de steelgitaar

SEP/OKT 2011

39

BESTEL ALVAST UW KAARTEN OP RASA.NL

IRAQI MAQAM IRAK Mohammad H. Gomar al-Bawi: jozza, Wessam al-Azzawy: santur, Abdulatif Saad al-Obeida: ud en riqq

15:00-15:45

TIGANÁ BRAZILIË Tiganá Santana: zang en gitaar, Sebastian Notini: drums, percussie en zang

16:15-16:45

ALEC KOPYT EN JOB CHAJES AMSTERDAM KLEZMER BAND Alec Kopyt: accordeon en zang, Job Chajes: saxofoon 17:15-18:15

DE JONGENS DRIEST BRASS QUINTET Michael Vatcher: drums, Arno Bakker: sousafoon, Joop van der Linden: trombone, Janfie van Strien: rietinstrumenten, Matt Darriau: rietinstrumenten, kaval

In RASA wordt een aantal danscursussen gegeven! Volg tijdens het Open Huis een gratis proefles, zie ook p. 33. Aanmelden?

Mail naar tickets@rasa.nl

WO 16 NOV

MAULID MTENDENI Hypnotiserende Sufi devotie uit Zanzibar

40

RASA

ALGEMENE INFORMATIE KAARTVERKOOP U kunt het hele jaar door kaarten kopen via onderstaande kanalen: Voorverkoop is voordeliger Kaarten zijn voordeliger in de voorverkoop. Aan de dagkassa betaalt u geen extra kosten. Koopt u kaarten online op de website, dan betaalt u slechts € 0,50 administratiekosten per kaartje. Dit zijn de kosten voor betaling via iDEAL of creditcardmaatschappij.

Voor verkoop aan de deur op de avond van het concert en voor het reserveren van kaarten brengen wij € 2,- per kaartje in rekening.

Website Kaarten kopen kan via www.rasa.nl. Er staat een ticketbutton bij elk concert, waarmee u in het kaartverkoopsysteem van Active Tickets komt. Voordat u online kunt kopen dient u eenmalig een account aan te maken. U kunt betalen met iDEAL, creditcard en de podiumcadeaukaart. De transactiekosten bedragen € 0,50 per kaartje. Na betaling ontvangt u uw e-ticket via de mail en kunt u deze thuis printen. Dit is uw entreebewijs voor het concert. Op de e-ticket staat een unieke barcode die wordt gescand aan de deur.

Dagkassa De kassa van RASA is geopend van woensdag t/m vrijdag van 15:00-18:00 uur. Aan de kassa in de voorverkoop betaalt u geen extra kosten.

De kassa is tevens op concertavonden een uur voor aanvang van het concert geopend. Verkoop aan de deur op de avond van het concert kost € 2,- extra per kaart.

Reserveren Reserveren kan telefonisch en per e-mail vanaf twee weken voorafgaand aan de voorstelling. Voor reserveren brengen wij € 2,- per kaart in rekening.

Gereserveerde kaarten dienen uiterlijk een half uur voor aanvang van de voorstelling te worden opgehaald. Kaarten die niet op tijd zijn opgehaald worden vanaf een half uur voor aanvang vrijgegeven voor de verkoop.

SEP/OKT 2011

Bestelformulier Wilt u liever uw kaarten schriftelijk bestellen, dan kan dat met een bestelformulier. U kunt het formulier downloaden op www.rasa.nl onder kaartverkoop. U kunt het formulier ook bij de kassa aanvragen per telefoon of e-mail.

• Bestelformulieren worden behandeld in volgorde van binnenkomst en betaling.

• Alleen volledig ingevulde formulieren worden in behandeling genomen.

• Bestelkosten bedragen € 2,50 per formulier.

Houders van een RASA-pas betalen geen bestelkosten.

• Na ontvangst van uw betaling worden uw kaarten thuisgestuurd. Is uw bestelling later dan twee weken voor het concert binnen, dan liggen uw kaarten klaar bij de kassa van RASA. Xangó World Music Records Voorverkoop van kaarten vindt tevens plaats bij Xangó World Music Records (ook de kortingstarieven). Adres: Zadelstraat 14 – Utrecht, open dinsdag t/m zaterdag.

Algemeen Eenmaal gekochte kaarten worden niet omgeruild of teruggenomen.

Verhinderd Bent u verhinderd om een voorstelling bij te wonen waarvoor u heeft gereserveerd, dan stellen wij het zeer op prijs als u dit tijdig meldt bij de kassa. U kunt dit doen door een e-mail te sturen naar tickets@rasa. nl. U stelt hiermee anderen in de gelegenheid om de voorstelling alsnog te bezoeken.

Wijzigingen voorbehouden Levende muziek is mensenwerk. Door overmacht (ziekte, visa-problemen, e.d.) kan het programma wijzigen. Kaarthouders krijgen tijdig bericht van ingrijpende wijzigingen. Mocht een voorstelling niet doorgaan, dan zorgt RASA voor een passende vervanging, of worden reeds gekochte kaarten gerestitueerd.

KORTINGEN RASA hanteert de onderstaande kortingen. Deze kortingen zijn uitsluitend van toepassing op de losse kaartverkoop. Korting op korting is niet mogelijk, de hoogste korting geldt.

U-pas / CJP / 65+ Bent u in het bezit van een geldige U-pas, dan heeft u recht op 40% korting. Voor houders van een CJP of 65+ identiteitskaart bedraagt de korting 15%.

Vergeet uw kortingspas of 65+ identiteitsbewijs niet mee te nemen, er kan bij de kassa naar gevraagd worden. Als u geen geldige pas kunt tonen dan dient u uw ticket aan de kassa om te ruilen voor een kaart zonder korting en het verschil per kaart bij te betalen.

Studenten Op vertoon van een reguliere studenten- of collegekaart ontvangt een student 15% korting. Studenten krijgen ook korting op de aanschaf van een RASApas (zie onder).

RASA-pas – voordeelkaart voor vaste bezoekers De RASA-pas biedt voor vaste bezoekers de volgende voordelen: • 40% korting op bijna alle voorstellingen • De tweemaandelijkse RASA brochure gratis in de bus • In de schriftelijke voorverkoop (via het bestelformulier) betaalt u geen extra kosten • 15% introducékorting op bijna alle voorstellingen (één introducé per voorstelling) • Een uitnodiging voor de jaarlijkse exclusieve Members Only Avond De RASA-pas kost voor het seizoen 2011/12 € 32,50, voor studenten € 20,U kunt de RASA-pas bestellen door middel van een bestelformulier (te downloaden op de website of aan te vragen bij de kassa). Na verwerking wordt de RASA­ -pas gratis naar uw huisadres gestuurd. De verwerking van de aanvraag van uw RASA-pas neemt ongeveer 14 werkdagen in beslag. U kunt in de verwerkings­periode wel al van de korting genieten.

41

U blijft RASA-pashouder tot schriftelijke opzegging.

Indien u niet heeft opgezegd voor 1 mei 2012 wordt uw RASA-pas automatisch verlengd en incasseren wij voor aanvang van het nieuwe seizoen de jaarlijkse vaste kosten. Van eventuele (prijs)wijzigingen wordt u vooraf op de hoogte gesteld.

Stel uw eigen keuzeserie samen Voorheen bood RASA vaste abonnementen aan.

Uit onderzoek is echter gebleken dat bezoekers liever vrije keus hebben in de samenstelling van een abonnement. Daarom introduceert RASA dit jaar de vrije keuze serie. U kiest uw favoriete concerten uit ons gehele seizoensaanbod, waarbij een minimum geldt van 3 concerten. De voordelige totaalprijs komt overeen met 20% korting per concert. U kunt uw RASA-keuze serie zowel online als bij de dagkassa kopen. Ook kunt u de serie bestellen via het bestelformulier (zie boven) Groepskorting Voor groepen van 10 of meer personen geldt een korting van 20% per kaart.

Kortingsregeling met Xango World Music Records Met een bon van Xango ontvangt u 15% korting op een entreeticket van RASA (geldig tot 10 dagen na aankoop cd). Met een toegangsbewijs van RASA ontvangt u 10% korting bij aankoop van een cd bij Xango (geldig tot 10 dagen na het concert).

OVERIGE BEZOEKERSINFORMATIE Speciale voorzieningen RASA beschikt over uitstekende rolstoelfaciliteiten.

Als u bij kaartverkoop of reserveren vermeldt dat het een rolstoelplaats betreft, dan zal het dienstdoende RASA personeel hiermee rekening houden.

RASA-huisregels • Tijdens voorstellingen is het verboden om zonder voorafgaande toestemming te filmen, fotograferen en/of geluidsopnames te maken.

• Mobiele telefoons dient u uit te zetten.

42

RASA

• Laatkomers kunnen niet altijd tot de zaal worden toegelaten. Vooral bij zitconcerten is dit erg storend voor de artiesten en het al aanwezige publiek.

• Laatkomers dienen zich te melden bij het dienstdoende RASA-personeel en hun instructies op te volgen.

• Het is niet toegestaan consumpties mee naar buiten te nemen.

Op de hoogte blijven?

RASA verstuurt elke twee weken een digitale nieuwsbrief. Aanmelden voor ontvangst kan op www.rasa. nl. Wilt u liever de gedrukte tweemaandelijkse brochure thuis ontvangen? Stuurt u dan een mail naar tickets@rasa.nl o.v.v. ‘aanvraag brochure’.

De meest actuele informatie vind u op www.rasa. nl. U kunt ook op de hoogte blijven via de Facebook

pagina van RASA (RASA-Utrecht) of door ons te volgen op Twitter (RASA­Utrecht).

CONTACTGEGEVENS Bezoekadres Pauwstraat 13a 3512 TG Utrecht

Kaartverkoop en informatie T: 030 231 6040 (wo t/m vrij van 15:00-18:00 uur) E-mail: tickets@rasa.nl Website: www.rasa.nl Kantoor T: 030 233 0123 (di t/m vrij van 10:0013:00 uur en van 14:00-17:00 uur) E-mail: info@rasa.nl

UW ADVERTENTIE HIER? Wilt u twee maanden lang onder de aandacht komen bij een divers publiek? Dan kunt u tegen een scherpe prijs adverteren in deze brochure!

Contacteer voor meer informatie: Mathilda Wolfswinkel Pauwstraat 13a 3512 TG Utrecht +31 (0)30 233 01 27 mathilda@rasa.nl www.rasa.nl

COLOFON Samenstelling programma Maarten Rovers / Danka van Dodewaard / Wieland Eggermont Met dank aan Job Chajes / Anne-Marie Winkelman / Marike Petten Teksten Peter de Koning / Peter van Amstel / Elda Dorren / Renee van Peer / Miriam Brenner / Ernestina van der Noort / Wieland Eggermont / Anne-Marie Winkelman

Engelse vertalingen Annemarie van Drecht Redactie Miriam Brenner / Mathilda Wolfswinkel / Annemarie van Drecht

De voorstellingen in RASA zijn mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Utrecht en de Provincie Utrecht. Aan de teksten in deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. © RASA Utrecht 2011

Advertentie acquisitie Marike Petten Grafisch ontwerp Autobahn Drukwerk Drukkerij Damen

Overname van artikelen is toegestaan mits bronvermelding en toestemming van de hoofdredacteur.

KALENDER

SEPTEMBER 2011 ZA 04

UTRECHT UITFEEST RASA Open Huis

OKTOBER 2011 p. 38

12:00

ZA 17 21:00

ZA 01 20:30

CLUB RASA: EL HIJO DE LA CUMBIA + DJ TOMMI + DJ TOMMY TEQUILA Het jonge feestgeluid van Buenos Aires

p. 16

VR 07 21:00

VR 23 20:30

ZA 24 21:00

p. 31

20:30

ZO 09 p. 28

Latin / Afro-Colombiaans

VR 30 20:30

ZA 08

Roots & Blues / Mali

SON PALENQUE + CLUB RASA Het broeierige geluid van Colombia’s Caribisch kust OANA CĂTĂLINA CHIŢU Statige tango’s uit het Boekarest van weleer Tango / Volksmuziek / Roemenië

p. 11

Flamenco / Jazz / Spanje

ASERE + CLUB RASA DOOR UNION SALSA Doorleefde Cubaanse son gespeeld met jeugdig elan

p. 29

Latin / Son / Cuba

World beat / Nueva cumbia / Argentinië

SAMBA TOURÉ Deinende woestijnblues uit het hart van de Sahara

ULTRA HIGH FLAMENCO Flamenco freestyle

p. 35

15:00

DO 13 21:00

DO 20 21:00

L’HISTOIRE DU SOLDAT & DE NACHTEGAAL Een Russisch soldaat op Java

p. 7

Dans / Indonesië & Nederland

BEN GOLDBERG TRIO Klezmer in vrije vlucht

p. 27

Klezmer / Jazz / Verenigde Staten

CHEIKH LÔ + CLUB RASA Relaxed, semi-akoestisch en pan-Afrikaans

p. 32

World beat & pop / Reggae / Afrika

FANFARE CIOCĂRLIA + CLUB RASA Roemenië’s wereldberoemde zigeunerbrassband

p. 9

Balkan / Brassband / Roemenië

ZA 22 21:00

PUERTO CANDELARIA PRESENTS CUMBIA SOCIETY + CLUB RASA Cumbia uit het Colombiaanse koffiehuis

p. 18

Latin / Underground cumbia / Colombia

VR 28 20:30

TOM ZÉ + CHICO CORREA & THE POCKET BAND + CLUB RASA Avontuurlijke geluidstovenaars uit Brazilië

p. 12

World beat & pop / Tropicalia / Brazilië

RASA Pauwstraat 13a Utrecht

ZO 30 15:00

SUTRA DANCE THEATRE UIT MALEISIË: SUTRA RASA Uitgebalanceerde mix van eigenzinnig bewegen Dans / Maleisië

p. 8