‘Permanente regie op eigen gezondheid verlengt je leven’

DOOR HANS MEIJ EN ANDREA MAIER

ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT

Vraag studenten waar ze tekort aan hebben en ze zullen vaak zeggen: geld. Vraag hetzelfde aan hun docenten en hoogleraren en die zullen zeggen: tijd. Laten we zeggen dat ze allebei gelijk hebben. Dan is er één groot verschil: het eerste is in theorie oplosbaar, het tweede niet. Geld kun je maken, je kunt ervoor werken, je kunt het krijgen of stelen. Tijd niet. Tijd kun je niet maken, niet kopen, niet krijgen en je kunt het niet eens stelen. Want tijd is gekoppeld aan je eigen verblijf hier op aarde en is puur individueel. En als je dood gaat zeggen we: het was zijn tijd.

Veel veertigers en vijftigers beseffen dat tijd weleens dé beperkende factor in hun leven zou kunnen zijn. Ze staan elke ochtend voor de spiegel en zien de factor tijd aan hun eigen lichaam af: de rimpels, het vergrijzende haar, de borsten die gaan hangen. Jonge mensen beseffen dat vrijwel nooit omdat de spiegel hen niet confronteert met de factor tijd en de gevolgen. Mensen die beseffen dat tijd beperkt is zoeken naar manieren om tijd te maken. Dat lijkt onzinnig, maar is het toch niet helemaal. Want alhoewel je tijd niet echt kunt maken, kun je wel strategieën bedenken om het zo lang mogelijk uit te houden. Zoeken dus naar het recept voor langer leven en met name gezónder langer leven. De huidige geneeskunde weet daar nog niet zo goed raad mee. Zij is ingesteld op reparatie van een ziek lichaam en houdt zich niet zozeer bezig met de vraag: hoe kan ik nú mijn gedrag veranderen, zodat ik later meer gezonde jaren aan mijn leven toe kan voegen. Natuurlijk, er is preventie, maar dat maakt een marginaal deel uit van ons gezondheidssysteem. Dat komt doordat de geneeskunde dichotoom is ingesteld: je bent ziek en dan genezen we je, of je bent volgens onze gegevens gezond en dan moet je het zelf uitzoeken. Terwijl we uit ons zelfonderzoek voor de spiegel weten dat de veroudering geleidelijk gaat. En daar ligt ook het aanknopingspunt voor de verandering in denken en de strategie voor langer gezonder leven. Een gezond lang leven bereiken we met een goede leefstijl (gezond eten, voldoende bewegen, goede sociale banden) in combinatie met regie op het verouderingsproces. Dat betekent dat we niet meer uitgaan van standaard afkapwaardes tussen gezond en ziek, maar op zoek gaan naar indicatoren van geleidelijke veroudering en daar dan corrigerend op behandelen. Niet wachten tot de suikerziekte manifest is, maar vroegtijdig corrigeren bij stijgende bloedsuikerwaardes. Niet wachten tot de bloeddrukwaardes te hoog zijn, maar de bloeddruk blijvend laag houden door leefstijlaanpassingen op jonge leeftijd. Dat is stap één. Ondertussen wordt er gewerkt aan middelen die helpen de veroudering ook daadwerkelijk terug te draaien. Als die middelen er zijn is het mogelijk tijd te maken. Tot die tijd is een permanente regie op de eigen gezondheid de beste strategie om zoveel mogelijk tijd in goede gezondheid hier op aarde door te brengen. Halleluja.

Hans Meij is divisievoorzitter Poliklinische Zorg, Amsterdam UMC, Professor of Medicine en programmadirecteur Academy for Healthy Longevity, National University of Singapore. Andrea Maier is VU-hoogleraar veroudering, Oon Chew Cheng Professor of Medicine and Healthy Aging en directeur van Centre for Healthy Longevity, National University of Singapore.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.